asistirana reproduktivna tehnologija u humanoj reprodukciji

114
imati direktno i indirektno dejstvo na energetsku
homeostazu.
Leptin
Leptin se uglavnom proizvodi u
adipoznom tkivu kao signal zasi}enosti u
regulisanju uzimanja hrane i tro{enja
energije. Leptin, hormon zasi}enja, se
vezuje za duga~ki oblik leptinskog receptora
Ob-Rb u hipotalamusu u cilju smanjenja
NPY - neuropeptida Y i pove}anja POMC -
pro opiomelanokortina i neuronske
aktivnosti kokainsko-amfetaminskog proteina,
CARP - cocaine amphetamine related
proteine, efektivno smanjuju}i apetit i
uzimanje hrane. Smatra se da nedostaci u
signaliziranju leptinom i funkcionisanja u
hipotalamusu doprinose razvoju gojaznosti.
Sl. 3.34- Leptin u tkivu
Veza izme|u insulinske rezistencije i
plodnosti je opisana kod mi{eva sa nedostatkom
leptina. Oni ispoljavaju ozbiljnu
insulinsku rezistenciju i umanjenu plodnost.
Leptin ima ulogu u metabolizmu masti
u perifernim tkivima uz ograni~eni direktan
uticaj na metabolizam glukoze. On deluje
nasuprot insulinu i smanjuje njegovu produkciju
u b }elijama pankreasa indirektno
uti~u}i na metabolizam glukoze, na transport
glukoze do skeletnih mi{i}a preko
hipotalamusa i centralnog nervnog sistema.
Leptin pove}ava lipolizu u adipoznom
tkivu i }elijama i u skeletnim mi{i}ima.
Asistirana reproduktivna tehnologija u humanoj reprodukciji
Signalizacija leptinskih receptora u perifernim
tkivima uklju~uje razne transkripcione
faktore, kao {to je aktivacija transdjusera
signala i aktivatora transkripcije 1 STAT -
signal transducers and activator of transcription
1 i STAT - signal transducers and
activator of transcription 3 u adipoznom
tkivu i STAT 3 - signal transducers and
activator of transcription i AKT – protein
kinase B (PKB) u skeletnim mi{i}ima.
Pove}anje oksidacije masnih kiselina,
putem leptina, u skeletnim mi{i}ima je
pripisano aktivaciji }elijske signalne putanje
proteinske kinaze osetljive na hranljive
sastojke i aktivirane sa AMP - adenosine
monophosphate-om.
Adiponectin
Adiponektin, prvobitno nazvan ACRP
30 – adiponektin-adipocyte complement
related protein of 30kDa, AMP - adenosine
monophosphate 1 i gbp 28 je prvi put opisan
kod kultivisanih murinskih adipocita 3T3-
L1 pre desetak godina. Proizvodi se u
velikim koli~inama u adipoznom tkivu.
Adiponektinski gen se nalazi na hromozomu
3q27 u regiji koja je nedavno mapirana
kao locus suscebtibilnosti za tip 2 dijabetesa
i adipoznosti. Smatra se da povezuje
gojaznost sa insulinskom rezistencijom.
Receptori adiponektina, adipo R 1 i adipo
R 2 , su nedavno otkriveni kod mi{eva, dok
je identifikovan i tre}i receptor, T– cadherin.
Adiponektin funkcioni{e kao agens,
osetljiv na insulin, putem smanjivanja produkcije
glukoze i pobolj{avanjem delovanja
insulina u jetri. Osim toga, adiponektin
smanjuje aktivnost glukoneogenih enzima
fosfoenolpiruvat karboksikinaze PEPCK –
phosphenolpyruvate carboxykinase, glukoze-6
fosfataze i smanjuje oksidaciju masnih
kiselina u jetri. Direktno dejstvo na produk-