01.05.2013 Views

qarTvelno, erTad RvTisaken!

qarTvelno, erTad RvTisaken!

qarTvelno, erTad RvTisaken!

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

saqarTvelos<br />

sapatriarqos<br />

prescentris<br />

yovelkvireuli<br />

gamocema<br />

<strong>qarTvelno</strong>, <strong>erTad</strong> <strong>RvTisaken</strong>!<br />

sapatriarqos<br />

uwyebani<br />

gamodis xuTSabaTobiT. #12(365). 2006 w. 30 marti - 4 aprili. fasi 40 TeTri. gamoicema 1999 wlis 7 ianvridan<br />

jvris niSi lomisis wminda giorgis saxelobis taZrisken mimaval gzaze


2 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

fotoqronika<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

sruliad saqqarTvelos kaTolikos-ppatriarqqi ilia II msoflio sapatriarqqos mier saqqarTvelos samociqqulo eklesiis<br />

avtokefaliis oficialuri dadasturebis amsaxveli sigelis aslTan<br />

gvv..3<br />

jjvris aRmarTva<br />

sapatriarqqos ezoSi<br />

yovladwminda<br />

RvTismSoblis<br />

saxelobis mSenebare<br />

taZris gumbaTze<br />

levan lakerbaias<br />

fotoebi


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

fotoqronika<br />

II gv.<br />

patriarqis sityva<br />

`dResac arian<br />

adamianebi, romelnic<br />

ebrZvian eklesias<br />

da amiT ebrZvian<br />

qarTvel ers~<br />

IV gv.<br />

sakvirao saxarebis ganmarteba<br />

didi marxvis IV kvira<br />

VII gv.<br />

qronika, informacia<br />

IX gv.<br />

wwmmiiddaa eeffrreemm aassuurriiss<br />

swavlani<br />

XI gv.<br />

`dauTmoT gansacdelTa, raiTa<br />

vcxondeT Cuen uflisa mier<br />

RmrTisa Cuenisa~<br />

`rumineTis eklesiis<br />

RvTismetyvelebma araferi ician<br />

saqarTvelos eklesiis Sesaxeb~<br />

XII gv.<br />

iinntteerrvviiuu bbuuqqaarreessttiiss wwmmiiddaa aannTTiimmoozz<br />

iivveerriieelliiss ssaaxxeelloobbiiss mmoonnaassttrriiss<br />

mmoorrCCiillTTaann aalleeqqssii qqSSuuttaaSSvviillTTaann..<br />

wminda anTimoz iverieli<br />

XVII gv.<br />

`marTlmadidebel arabebs Sen<br />

age sixaruli sanatreli<br />

sastambo xelovnebisa~...<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w 3<br />

ucxoeTis qronika<br />

XIX gv.<br />

astrologiiT<br />

cdunebulTaTvis<br />

XXI gv.<br />

qristem `uaryo<br />

swavleba adamianTa bedze~<br />

locvisaTvis<br />

XXIII gv.<br />

`gansacdelisas<br />

aucileblad unda<br />

movuxmoT~<br />

ppaatteerriikkii<br />

XXIV gv.<br />

mTavarepiskoposi<br />

dosiTeosi<br />

(ficxelauri)<br />

XXV gv.<br />

`...Torem daRupavT samSoblos,<br />

eklesias da Tqvens Tavsaco,<br />

arafers keTils ar dagayrian<br />

rusebio~<br />

fotomatiane<br />

XXVIII gv.


4 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

uwmidesisa da unetaresis, sruliad<br />

saqarTvelos kaTolikos-patriarqis ilia II<br />

sityva saqarTvelos eklesiis aRdgenis dRisadmi<br />

miZRvnil samecniero konferenciaze<br />

sapatriarqos rezidencia, 24 marti, 2006 w.<br />

`dResac arian adamianebi, romelnic ebrZvian<br />

eklesias da amiT ebrZvian qarTvel ers~<br />

qalbatonebo da batonebo,<br />

upirveles yovlisa, gilocavT<br />

am did dRes. minda, yvelam<br />

<strong>erTad</strong>, kidev erTxel gaviazroT,<br />

Tu ra mniSvneloba hqonda da<br />

aqvs dRes saqarTvelos<br />

marTlmadidebel avtokefalur<br />

eklesias Cveni erisaTvis. zogierTs<br />

hgonia, rom saqarTvelos eklesia<br />

es aris patriarqi,<br />

mRvdelmTavrebi da samRvdeloeba.<br />

es aris mTeli eri, es aris is<br />

Zala, romelic amTlianebda,<br />

aduRabebda da dResac amTlianebs<br />

qarTvel ers. Cven ar unda dagvaviwydes,<br />

rom miwier eklesias<br />

uwodeben mebrZol eklesias, aris<br />

kidev zeciuri eklesia, romelsac<br />

ukve am qveynidan wasulebi<br />

qmnian da mas mozeime eklesias<br />

uwodeben. Cven yovelgvari brZola<br />

unda avitanoT da unda<br />

gavimarjvoT, unda mtkiced vidgeT<br />

da gvesmodes eklesiis<br />

mniSvneloba, eklesiis Zala. Cven<br />

ar gvWirdeba maRali saero<br />

Tanamdebobebi, saerTod araferi,<br />

Cveni <strong>erTad</strong>erTi mizani aris<br />

eris keTildReoba da misi<br />

mTlianoba.<br />

ra aris avtokefalia? es<br />

sityva berZnulia da Sedgeba<br />

ori sityvisagan - `avtos~ da<br />

`kefalos~, `avtos~ niSnavs -<br />

TviTon, `kefalos~ - Tavi, anu<br />

TviTon Tavis Tavi, TviTmmarTveli.<br />

Cven vambobT da cnobilia, rom<br />

saqarTvelom avtokefalia vaxtang<br />

gorgaslis dros, me-5<br />

saukuneSi miiRo. magram amis<br />

Sesaxeb, SeiZleba iTqvas, TiTqmis<br />

ar arsebobs pirdapiri sabuTi.<br />

iyo aseTi didi mecnieri da<br />

kanonisti - balsamoni, X saukuneSi.<br />

igi Semdeg antioqiis patriarqic<br />

gaxda. rodesac balsamoni<br />

ganmartavs msoflio krebebis<br />

dadgenilebebs, wers (es aris<br />

<strong>erTad</strong>erTi Zveli sabuTi da<br />

masSic yvelaferi garkveviT ar<br />

aris naTqvami):- amboben, rom<br />

saqarTvelos eklesiam avtokefalia,<br />

damoukideloba netari<br />

petres dros miiRoo. sityvebSi<br />

`netari petres dros~, igulismeba<br />

antioqiis patriarqi. magram<br />

romel petrzea saubari? petre<br />

antioqiis patriarqebs erqvaT<br />

me-5 saukuneSic da me-11<br />

saukuneSic. Tu meaTe saukuneSi<br />

iyo balsamoni, ar ityoda, rom<br />

`amboben~, radgan drois mixedviT,<br />

balsamonisa da patriarq petres<br />

moRvawobis epoqebi erTmaneTTan<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

axloa, Tan erTi meores uswrebs.<br />

aqedan gamomdinare, unda<br />

vigulisxmoT mexuTe saukunis<br />

antioqiis patriarqi petre (saocaria,<br />

rom am dros, Cvens pirveli<br />

kaTalikossac petre hqvia, meore<br />

gaxldaT samuel kaTalikosi<br />

da oriveni, saqarTvelos eklesiis<br />

mier, wmidanebadaa<br />

Seracxuli).<br />

ase rom, saqarTvelos eklesiam<br />

avtokefalia antioqiis<br />

krebis dadgenilebiT miiRo.<br />

axla minda gavixseno Tavad<br />

msoflio patriarqis pozicia<br />

am sakiTxTan dakavSirebiT.<br />

msoflio patriarqis roli<br />

Zalian Zlieri da didi<br />

gaxldaT msoflio<br />

marTlmadideblur samyaroSi.<br />

minda, gagaxsenoT erTi faqti.<br />

rodesac me-5 saukuneSi<br />

mTavarepiskopos miqaelsa da<br />

mefe vaxtang gorgasals Soris<br />

moxda konfliqti, vaxtang gorgasalma<br />

daxmarebisTvis mimarTa<br />

ara antioqiis patriarqs, aramed<br />

msoflio patriarqs da imdroindeli<br />

mTavarepiskoposi<br />

miqaeli saqarTvelodan gaiwvies<br />

(igi mosananieblad gaigzavna e.w.<br />

dauZinebelTa monasterSi, sadac<br />

dRe da Rame loculobdnen),<br />

amis Semdeg gamorCeuli iqna<br />

kaTolikosi petere, am periodidan<br />

daiwyo Cveni kulturis<br />

aRorZineba.<br />

rodesac Cvens dros dadga<br />

saqarTvelos eklesiis avtoke-<br />

gagrZeleba me-5 gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-4 gv.<br />

faliis aRdgenis sakiTxi, msoflio<br />

patriarqi cota gaurkvevel<br />

mdgomareobaSi aRmoCnda, erTi<br />

mxriv, arsebobs balsamonis cnoba,<br />

rom saqarTvelos eklesia<br />

avtokfaluria, meore mxriv,<br />

mniSvneloba aqvs imas, Tu rodis<br />

da vin uboZa damoukidebloba<br />

ama Tu im eklesias. maTi<br />

azriT, avtokefalia eklesias an<br />

msoflio krebam unda mianiWos<br />

an msoflio patriarqma, xolo<br />

amgvari sabuTi Cven ar gagvaCnda.<br />

ai, aseTi gaurkveveli mdgomareoba<br />

iyo aseuli wlebis<br />

ganmavlobaSi.<br />

1964 wels, roca me<br />

axladnakurTxi episkoposi<br />

gaxldiT, 31 wlisa, saberZneTSi,<br />

kunZul rodosze gaimarTa<br />

yovelTa marTlmadidebelTa<br />

Sekreba, sadac mec vimyofebodi.<br />

saqarTvelos eklesias krebaze<br />

adgili avtonomiur eklesiaTa<br />

Soris hqonda miCneuli. iq Sevxvdi<br />

msoflio patriarqis delegacias,<br />

romelsac cnobili pirovneba,<br />

mitropoliti melitoni<br />

meTaurobda (igi saqarTveloSic<br />

brZandeboda, Cemi kurTxevis<br />

Semdeg). Cven masTan gvqonda<br />

Zalian mkveTri da mkacri kamaTi.<br />

me vuTxari, rom saqarTvelos<br />

eklesia, avtonomiuri arasodes<br />

yofila da rom Cven SevdiodiT<br />

antioqiis sapatriarqoSi da ara<br />

msoflio sapatriarqoSi. maT es<br />

ase miaCndaT da aseve ibeWdeboda<br />

saeklesio kalendrebSic.<br />

sxvaTaSoris, iq Zalian didi<br />

daxmareba gamiwia briuselis<br />

mTavarepiskoposma vasili<br />

krivoSeinma, romelic, Tavis<br />

droze, sakmaod cnobili pirovneba<br />

gaxldaT, igi cxovrobda<br />

aTonis mTaze, brwyinvaled icoda<br />

berZnuli ena. warmoSobiT<br />

peterburgidan gaxldaT da am<br />

kamaTis dros aqtiurad eWira<br />

Cveni mxare, icavda Cvens pozi-<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

kkonstantinopolis patriarqqi dimitrios I saqqarTveloSi stumrobis JJams.<br />

cias, miuxedavad imisa, rom rusi<br />

iyo.<br />

rodesac saqarTveloSi Camovedi,<br />

uwmidessa da unetares patriarq<br />

efrem II movaxsene, rom aucileblia<br />

saprotesto werili<br />

gagvegzavna msoflio patriarqis-<br />

Tvis, romelic saqarTvelos eklesias<br />

miiCnevs, rogorc avtonomiurs.<br />

es werili daiwera, gaigzavna<br />

da ai, aqedan, faqtiurad<br />

rodosidan daiwyo Cveni dava<br />

da kamaTi kanonieri statusis<br />

aRdgenis Taobaze.<br />

Zalian didi mniSvneloba<br />

hqonda imasac, rom roca Cveni<br />

eklesiis avtokefaliis sakiTxebze<br />

daiwyo msjeloba, msoflio sapatriarqo<br />

taxtze brZandeboda<br />

Zalian cnobili adamiani, patriarqi<br />

dimitriosi. Tavad misi<br />

arCevac saswaulebrivi gaxldaT,<br />

roca msoflio patriarqs<br />

irCevdnen, mitropolitebis siaSi<br />

ukanaskneli iyo da swored is<br />

iqna gamorCeuli. igi Zalian<br />

Tavmdabali da sulieri adamiani<br />

iyo da aseTi Tavmdabluri<br />

sityvebiT mimarTa mitropolitebs<br />

da saeklesio pirebs, roca<br />

airCies: - me rogorc<br />

kandidatTa siaSi viyavi sul<br />

bolo, ase davrCebi da mudam<br />

Tqveni msaxuri viqnebio.<br />

minda vTqva, rom araerTi<br />

mogzauroba, delegaciebis gacvla<br />

moxda Cvensa da msoflio sapatriarqos<br />

Soris. Cveni delegacia,<br />

Cemi monawileobiT,<br />

araerTxel iyo Casuli<br />

konstantinepolSi, iqedanec imyofebodnen<br />

delegatebi. erT-erTi<br />

vizitis dros Tavad patriarqi<br />

dimitriosic CamobrZanda. roca<br />

naxa saqarTvelo, Cveni eklesia,<br />

is sulieri Zala, romelic<br />

sufevs Cvens qveyanaSi, man pirdapir<br />

uTxra Tavis mitropolitebs,<br />

rom aucileblad dadebiTad<br />

unda gadawyvitoT saqarTvelos<br />

eklesiis damoukideblobis sakiTxi.<br />

amis Semdeg kvlav gvewvia<br />

Zalian didi delegacia konstantinepolidan,<br />

minda vTqva,<br />

rom am SexvedrebSi aqtiur monawileobas<br />

iRebdnen Cveni mecnierebi,<br />

maT Soris qalbatoni<br />

marika lorTqifaniZe, babilina<br />

lominaZe, zaza aleqsiZe, nodar<br />

lomouri, roin metreveli da<br />

sxvebi.<br />

Cven movamzadeT saTanado<br />

dokumentebi, rac ki mogvepoveboda,<br />

dawyebuli melqisedek<br />

pirvelidan. cnobilia melqisedek<br />

kaTolikosis sigeli, roca<br />

Sewirulobas akeTebs<br />

sveticxovelSi da xels awers,<br />

gagrZeleba me-6 gv.<br />

5


6 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasawyisi me-5 gv.<br />

rogorc saqarTvelos kaTolikospatriarqi,<br />

Semdegi sabuTi gaxlavT<br />

XIV saukunisa, roca patriarqi<br />

nikolozi aseT sabuTs adgens<br />

- `me, nikolozman, meeqvse patriarqman~,<br />

meeqvsSi aq igulisxmeba<br />

is, rom saqarTvelos eklesias<br />

eWira meeqvse adgili -<br />

romis, konstantinepolis, aleqsandriis,<br />

antioqiis da ierusal-<br />

imis eklesiebis Semdeg. arsebobs<br />

aseve romis papebis werilebi,<br />

sadac pirdapir weren -<br />

`mis uwmidesobas, saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqs~ da a.S.<br />

es bolo cnoba msoflio<br />

sapatriarqosTvis Zalian<br />

mniSvnelovani iyo, radgan romis<br />

paps, patriarqebs Soris pirveli<br />

adgili ekava, roca Cven <strong>erTad</strong><br />

viyaviT, anu msoflio patriarqze<br />

win idga.<br />

SeTanxmebis dokumentebis<br />

momzadebis procesSi yovel detals<br />

vaqcevdiT yuradRebas.<br />

magaliTad, mironis kurTxeva avtokefaluri<br />

eklesiis erT-erTi<br />

Tvisebaa. msoflio sapatriarqos<br />

delegatebma gviTxres,<br />

aRmosavleTis eklesiebs - aleqsandrias,<br />

antioqias, ierusalims,<br />

yvelas msoflio sapatriarqodan<br />

miaqvs nakurTxi mironi,<br />

Tqvenc ase unda moiqceTo. me<br />

vuTxari, amis Sesaxeb saeklesio<br />

krebebi gaimarTa, iyo mTeli<br />

dava, rom saqarTvelos eklesias<br />

mironis moxarSvisa da mironis<br />

kurTxevis ufleba moepovebina.<br />

Tumca isini sxvagvarad<br />

kkonstantinopoli. 1990 wlis 4 marti. msoflio sapatriarqqos mier saqqarTvelos<br />

samociqqulo ekklesiis avtokkefaliis oficialuri dadastureba<br />

fiqrobdnen. bolos SevTanxmdiT<br />

da dokumenti ase SevadgineT -<br />

-mironis Sesaxeb miRebul iqnas<br />

tradiciebis mixedviT. ai,<br />

aseTi gaurkveveli winadadeba<br />

davwereT. tradiciebis mixedviT,<br />

imas niSnavda, rom Cven unda<br />

dagvecva Cveni tradicia.<br />

bolos, roca msoflio patriarqs<br />

unda ecno Cveni avtokefalia<br />

da patriarqis wodeba,<br />

sakamaTo gaxda erTi sityva,<br />

aRarc ki maxsovs ra,<br />

romelzec, ise midiodnen moskovSi,<br />

rom ver SevTanxmdiT. gamodioda,<br />

rom yvelaferi wyalSi iyreboda.<br />

komisiis wevrebi<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

TviTmfrinavis trapis win idgnen,<br />

roca daurekes konstantinopolidan<br />

da Tanxmoba misces.<br />

ai, iq, aeroportSi, gafrenamde<br />

ramdenime wuTiT adre, mivaRwieT<br />

SeTanxmebas da yvelaferi keTilad<br />

damTavrda.<br />

1990 wels, avtokefaliis<br />

aRdgenis statusis miniWebisaTvis,<br />

Cven migviwvies konstantinepolSi.<br />

es metad miSvnelovani faqti,<br />

istoriuli momenti, gadaRebulia,<br />

albaT romelime satelevizio<br />

arxs mivawodebT, raTa qarTvelma<br />

sazogadoebam ixilos, rogor<br />

moxda yovelive. sigelebs xels<br />

awers msoflio patriarqi da<br />

mTeli sinodi, da es xdeboda<br />

didi mowiwebiT da sasoebiT.<br />

Cven gvaqvs ori sigeli - erTi<br />

aRiareba avtokefaliisa da meore<br />

kaTalikos-patriarqis wodebisa.<br />

aq iyo kidev erTi piroba,<br />

CaeweraT kaTalikos-patriarqi<br />

ibeeriisa, me vuTxari, rom<br />

ara, iberiisa ara, unda Caiweros<br />

sruliad saqarTvelosi. minda,<br />

gakeTdes am sigelebis aslebi<br />

da miewodos Cvens universitets,<br />

saxelmwifo arqivs da sxva dawesebulebebs.<br />

kidev erTxel gilocavT am<br />

did TariRs. vimeoreb, unda<br />

vifiqroT imaze, Tu rogor<br />

gavufrTxildeT Cvens eklesias.<br />

minda icodeT, rom dResac arian<br />

adamianebi, romelnic ebrZvian<br />

eklesias da amiT ebrZvian qarTvel<br />

ers, dResac arian adamianebi,<br />

romlebic gegmaven saqarTvelos<br />

eklesiis gaxleCas da RmerTma<br />

ar moaswros isini am dRes.<br />

qarTveli eri amas arasodes<br />

dauSvebs. qarTvel ers esmis,<br />

ra aris misTvis saqarTvelos<br />

eklesia.<br />

RmerTma daglocoT.<br />

CvenTan ars RmerTi.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

Markozis saxareba<br />

Tavi IX<br />

17. da mivinme-ugo mas erTman mis erisaganman da<br />

hrqua: moZRuar! moviyuane Zei Cemi Senda, romlisa<br />

Tana ars suli utyuebisa.<br />

18. da sadaca daapyris igi, daakueTis, da peroin,<br />

da iRrWenn kbilTa, da ganhxmebin; da uTxar mowafeTa<br />

SenTa, raTamca ganhkurnes da ver SeuZles.<br />

19. miugo ieso da hrqua: Hoi, naTesavi urwmuno!<br />

vidremde viyo Tquen Tana? vidremde Tavs-videbde<br />

Tquensa? momguareT me igi aqa.<br />

20. da mohguares igi mas. da ixila ra igi, meyuseulad<br />

sulman ara-wmidaman daakueTa igi; da daraeca<br />

queyanasa, hgorvida da perooda.<br />

21. da hkiTxa ieso mamasa missa: ravdeni Jami aqus,<br />

vinaTgan SeemTxva ese? xolo man hrqua: siyrmiTgan.<br />

22. da mraval-gzis cecxlsa STaagdo ege da wyalsa,<br />

raTamde warswymida ege; aramed ra Zal-giZs, Semewien<br />

Cuen ufalo! da wyaloba hyav CuenTvis.<br />

23. xolo ieso hrqua mas: ukeTu Zal-giZs rwmunebad,<br />

yovelive SesaZlebel-ars morwmunisa.<br />

24. da meyuseulad kma-hyo mamaman mis yrmisaman da<br />

hrqua cremliT: mrwams, Semewie urwmunoebasa Cemsa.<br />

25. da viTarca ixila ieso, rameTu Sekrbeboda<br />

eri mis zeda, Serisxna sulsa mas da hrqua utyuasa<br />

da yrusa sulsa: me gibrZaneb Sen, ganved magisgan,<br />

da nurRara Sexual magisa.<br />

26. da RaRad-hyo: da friad hgorvida, da ganvida<br />

misgan, da iqmna igi viTarca mkudari, viTarmed<br />

mravalni ityodesca, viTarmed mokuda.<br />

27. xolo ieso upyra xeli misi, da aRadgina igi,<br />

da aRhsdga.<br />

28. da viTarca Sevida ieso saxid mowafeTa misTa<br />

Tvisgan, hkiTxes mas: rasaTvs Cuen ver SeuZleT ganZebad<br />

mas?<br />

29. xolo Tavadman hrqua maT: ese naTesavi ver<br />

SesaZlebel ars gansvlad, garna locviTa da marxviTa.<br />

30. da mier ganvides, da warmovlides galiliasa,<br />

da ara unda, raTamca agrZna vin.<br />

31. rameTu aswavebda mowafeTa TvsTa da etyoda<br />

maT, rameTu Ze kacisa miecemis xelTa kacTasa, da mohklan<br />

igi, da mohrakudes, mesamesa dResa aRhsdges.<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

sakvirao saxarebis ganmarteba<br />

didi marxvis IV kvira<br />

Markozis saxareba<br />

Tavi IX<br />

17 xalxidan erT-erTma miugo: `moZRvaro, SenTan<br />

moviyvane Cemi vaJi, romelic utyvi suliT<br />

aris Sepyrobili.<br />

18 sadac ki Seipyrobs, Zirs anarcxebs, da gadmosdis<br />

duJi, kbilebs aRrWens da SeSdeba.<br />

vTxove Sens mowafeebs, rom ganedevnaT, magram<br />

ver SeZles~.<br />

19 miugo maT da uTxra: `hoi, urwmuno modgmav!<br />

rodemde viqnebi TqvenTan? rodemde unda giTminoT<br />

Tqven? momiyvaneT igi~.<br />

20 da mouyvanes mas. rogorc ki sulma dainaxa<br />

igi, daanarcxa. daeca miwaze, goravda da duJi<br />

sdioda.<br />

21 hkiTxa mis mamas: `ramdeni xania, rac es daemarTa?~<br />

uTxra: `pataraobidan.<br />

22 bevrjer Caugdia cecxlsa da wyalSi, raTa<br />

daeRupa. Tuki rame SegiZlia, Segvibrale da gvi-<br />

Svele~.<br />

23 xolo iesom uTxra: `Tu ki rame SegiZliao?<br />

- morwmunisaTvis yvelaferi SesaZlebelia~.<br />

24 bavSvis mamam imwamsve SesZaxa cremlmoreulma:<br />

`mwams! uSvele Cems urwmunoebas~.<br />

25 rogorc ki dainaxa iesom, rom xalxi morbis,<br />

Serisxa arawminda suli da uTxra: `utyvo da yru<br />

sulo! gibrZaneb, gadi magisgan da aRar Sexvide<br />

masSi!~<br />

26 daiyvira, SeanjRria igi Zalumad da gavida.<br />

is ki gaxda mkvdariviT, ise rom, bevri ambobda<br />

kidec: mokvdao.<br />

27 iesom mokida xeli, wamoayena igi da isic fexze<br />

dadga.<br />

28 Sin rom Sevida, misma mowafeebma ganmartoebiT<br />

hkiTxes mas: `Cven ratom ver gavdevneT igi?~<br />

29 uTxra maT: `es modgma sxvanairad ver gamova<br />

Tu ara locviTa da marxviT~.<br />

30 iqidan wasulebi galileaze gadiodnen; ar<br />

undoda, rom vinmes ecno,<br />

31 vinaidan aswavlida Tavis mowafeebs da eubneboda:<br />

`kacis Ze gadacemul iqneba kacTa xelSi,<br />

moklaven mas da mesame dRes aRdgeba~.<br />

7


8 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dRevandeli sakvirao saxareba<br />

iesos mier eSmakeulad yrumunji<br />

ymawvilis gankurnebaze<br />

mogviTxrobs, romlisTvis Semweobas<br />

misi mama iTxovs.<br />

mowafeebma ver SeZles misgan<br />

arawminda sulis gandevna, ris<br />

mizezadac ufalma urwmunoeba<br />

daasaxela.<br />

mtanjvelia urwmunoTa Soris<br />

yofna, amitom ambobs macxovari:<br />

`hoi, naTesavi<br />

urwmuno! vidremde viyo<br />

Tqven Tana?~ igi aramarto<br />

ebraelebs, Tavis<br />

mowafeebs da ymawvilis<br />

mamas gulisxmobs, aramed<br />

mTels kacobriobas.<br />

am sityvebSi ufali Tavis<br />

aRsasrulzec miuTi-<br />

Tebs. Magram macxovari<br />

mxolod sayvedurs rodi<br />

ambobs. ieso qriste<br />

ymawvilis gankurnebisas<br />

avlens aramarto zeaRmatebul<br />

Zalas, aramed gvaswavlis umetess<br />

- brZnul morCilebas. Aq<br />

macxovari ara Tavis didebasa<br />

da Zalas wamoswevs win, aramed<br />

morwmuneobas da adamianis rwmenas<br />

aniWebs kurnebis SesaZleblobas<br />

da rogorc kaci, damdablebuli<br />

kiTxulobs: `ravdeni<br />

Jami ars, vinaiTgan SeemTxva<br />

ese?~<br />

`-yovelive SesaZlebel ars<br />

morwmunisa~ - ambobs ufali.<br />

morwmunes eSmakTa gandevnac<br />

SeuZlia da yovelgvari avadmyofobis<br />

gankurnebac. urwmuno ki<br />

sakuTari Tavis damorCilebasac<br />

ver axerxebs. Mas arc Tavisi<br />

codvebis gadalaxva ZaluZs da<br />

sakuTar vnebebs damonebuli tanjviT<br />

emsaxureba maT.<br />

ieso ukrZalavs arawminda suls:<br />

`-me gibrZaneb... nuRara Sexval<br />

magisa.~ aqedan vigebT, rom<br />

Tu ara uflis akrZalva, urwmunoebis<br />

gamo, eSmaks SeuZlia<br />

g a n m a r t e b a<br />

kvlav Sevides iq, saidanac<br />

erTxel ukve gamoaZeves.<br />

ratom dauSvebs ufali, rom<br />

mis win eSmakma `daakveTos~ ymawvili?<br />

Amgvarad cxadi xdeba, rom<br />

Zalian didia eSmakis Zala. borots<br />

SeuZlia TviT sikvdilamde<br />

miiyvanos adamiani. RvTis mfarvelobis<br />

gareSe misi aRdgena<br />

da dacva aravis ZaluZs.<br />

saxarebis am epizods sxva,<br />

gadataniTi mniSvnelobac aqvs:<br />

niaRvariviT denad yoveldRiuri<br />

cxovrebis oromtrialSi eSmaki<br />

adamianebs risxvisa da vnebebis<br />

cecxlSi amyofebs, riTac adamiani<br />

`utyvi da yru~ xdeba. yrua,<br />

radgan ar SeuZlia Seisminos<br />

RvTaebrivi sityva. munjia, radgan<br />

ver warmouTqvams veranairi<br />

sulismargebeli rCeva. iesom, anu<br />

saxarebiseulma sibrZnem, xeli<br />

unda CasWidos adamians da misi<br />

samoqmedo Zalebi warmarTos, mxolod<br />

maSin gaTavisufldeba suli<br />

eSmakisagan.<br />

ufali YovelTvis mzadaa Segvewios,<br />

magram igi Cvens Sinagan<br />

mzadyofnas elis, rac aseve<br />

umTavresia.<br />

madlmosilebis dakargviT Se-<br />

Sinebuli mowafeebi ekiTxebian<br />

macxovars, Tavad ratom ver Se-<br />

Zles eSmakis gaZeveba. `ese na-<br />

Tesavi ver SesaZlebel ars ga-<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

nsvlad, garna locviT da marxviT~<br />

- pasuxobs macxovari.<br />

`ese naTesavSi~- eSmakTa modgma<br />

igulisxmeba, romelic sxvagvarad<br />

ar ganidevneba Tu ara<br />

locviT da marxviT. saxarebiseuli<br />

swavleba gulisxmobs,<br />

rom unda imarxulos yvelam:<br />

vinc ganicdis borotis Tavdasxmebs<br />

da vinc daculi aris<br />

amgvari brZolisgan. aramarto<br />

marxvaa saWiro, aramed<br />

locvac, mxolod WamiT<br />

daumZimebel mdgomareobaSia<br />

SesaZlebeli We-<br />

Smariti locvis aRvlena,<br />

marxvisas locva iolia.<br />

maS, ratom uaryofen marxvas<br />

isini, vinc saxarebis<br />

mimdevrad acxadebs Tavs?<br />

marxvis uaryofiT isini<br />

uaryofen saxarebasac.<br />

es aris mizezi, ris gamoc<br />

CvenSi gamravlebulia<br />

codva, ukanonoba da aTasgvari<br />

eSmakeuli saqme. mravali qristiani<br />

Sors dgas eklesiisagan<br />

da cxovrebis pirutyvul wess<br />

miyveba, amitom sxvadasxvagvari<br />

vnebebiTaa Sepyrobili. saSineli<br />

risxviTa da SeubraleblobiT<br />

aResruleba mkvlelobebi, Tvi-<br />

Tmkvlelobebi, Casafrebebi da<br />

Tavdasxmebi. es yovelive urwmunoebis<br />

saqmeebia.<br />

ase, rom viyoT mRviZare! wina-mosajuli<br />

Cveni eSmaki `viTarca<br />

lomi myvirali mimovals da<br />

eZiebs, raTa STangvTqas (I petre<br />

5,8). gvaxsovdes, rom rwmeniT,<br />

siyvaruliTa da morCilebiT ganmtkicebuli<br />

locva da marxva<br />

uflisgan moniWebuli uZlieresi<br />

iaraRia borotisa da CvenSi<br />

moboboqre vnebebis winaa-<br />

Rmdeg.<br />

netari Teofilaqte bulgarelis,<br />

wminda ioane kkronStadelisa da<br />

wminda Teofane dayudebulis<br />

mmixedviT mmoammzada nana bokuCavamm


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

saqarTvelos eklesiis<br />

aRdgenis dRisadmi miZRvnili<br />

samecniero konferencia<br />

24 marts saqarTvelos sapatriarqoSi<br />

gaimarTa saqarTvelos marTlmadidebeli<br />

eklesiis avtokefaliis<br />

aRdgenis dRisadmi miZRvnili<br />

samecniero konferencia. konferencia<br />

momzadda sruliad saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqis, uwmidesisa<br />

da unetaresis ilia II locvakurTxeviT,<br />

Tbilisis sasuliero<br />

akademiis saqarTvelos istoriis<br />

kaTedraze, romlis xelmZRvanelia<br />

profesori sergo vardosaniZe. warmodgenili<br />

gaxldaT ori moxseneba.<br />

`saqarTvelos eklesia XI<br />

saukuneSi~ - momxsenebeli Tbilisis<br />

saxelmwifo universitetis profesori,<br />

istoriis mecnierebaTa doqtori<br />

vaxtang guruli da `saqarTvelos<br />

eklesiis avtokefaliis aRdgena~<br />

- momxsenebeli Tbilisis sasuliero<br />

akademiis saqarTvelos istoriis<br />

kaTedris gamge, profesori sergo<br />

vardosaniZe. konferencias warmarTavda<br />

Tbilisis sasuliero akademiasTan<br />

arsebuli institutis proreqtori,<br />

dekanozi giorgi zviadaZe.<br />

moxsenebebis Semdeg sityvebiT<br />

gamovidnen istorikosebi, qalbatoni<br />

marika lorTqifaniZe, batoni<br />

roin metreveli da sxvebi.<br />

konferenciis dasasruls, uwmidesma<br />

da unetaresma, sruliad saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqma ilia<br />

II sityviT mimarTa damswre sazogadoebas.<br />

bioeTikuri kvlevisa da<br />

kulturis centri<br />

saqarTvelos sapatriarqosa da<br />

Sromis, janmrTelobisa da<br />

socialuri dacvis<br />

saministrosTan <strong>erTad</strong><br />

acxadebs morig konkurss wminda<br />

Tamar mefis saxelobis mowyalebis<br />

debis saswavlebelSi Casaricxad.<br />

miiRebian rogorc saSualo da<br />

umaRlesi samedicino ganaTlebis<br />

mqone pirebi (seqtori `a~ - 7 adgili),<br />

ise sxva msurvelebic (seqtori<br />

`b~ - 8 adgili). gancxadebebi<br />

miiReba 15 aprilis CaTvliT.<br />

pirveli gasaubreba-gamocda (zogadi<br />

unar-Cvevebi da qarTuli) _<br />

25 aprils; me-2 (adamianis anatomia)<br />

_ 27 aprils. swavla daiwyeba<br />

1 maiss.<br />

xelmZRvaneli _ medicinis<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

qroniikaa, iinformaacciiaa<br />

iinformaa cciiaa<br />

mecnierebaTa doqtori, Tsu qirurgiis<br />

kaTedris profesori, iRumeni<br />

adami (axalaZe).<br />

sakontaqqto teelleeffoni:<br />

8 77 402 864<br />

milocva<br />

mis maRalyovladusamRvdeloesobas,<br />

manglisisa da walkis mitropolit<br />

anania jafariZes<br />

saqarTvelos teqnikuri universitetis<br />

reqtorati, profesormaswavleblebi<br />

da studenturi<br />

kavSiri qristesmieri siyvaruliT<br />

gilocavT mRvdelmTavrobis 25wlisTavs.<br />

guliTadad gisurvebT didxans<br />

sicocxles, RvTis udides madlsa<br />

da mfarvelobas. Tqveni moRvaweoba<br />

misabaZi magaliTia yvela WeSmariti<br />

marTlmadidebeli qristianisTvis.<br />

gvinda, gamovxatoT Cveni didi<br />

pativiscema piradad Tqvens mimarT<br />

da aseve gulwrfelad vafasebT<br />

Tqvens gansakuTrebul<br />

keTilganwyobil damokidebulebas<br />

teqnikuri universitetis mimarT.<br />

qeds vixriT Tqveni didi mRvdelmTavrobis<br />

winaSe.<br />

ixareT orsave sofelsa Sina.<br />

saqqarTveellos teeqqnikuuri uuniveersiteetis<br />

saxeelliT,<br />

proffeesori r. xuroZe<br />

disertaciis dacva<br />

27 marts Tbilisis sasuliero<br />

akademia-seminariis RvTismetyvelebis<br />

kaTedris pedagogma goCa guguSvilma<br />

Tbilisis iv. javaxiSvilis saxelobis<br />

saxelmwifo universitetSi<br />

daicva sakandidato disertacia<br />

Temaze: `JamTaaRmwerlis aswlovani<br />

matianis saRvTismetyvelo safuZvlebi.~<br />

Temis xelmZRvaneli gaxldaT istoriis<br />

mecnierebaTa doqtori, profesori<br />

giuli alasania. oficialuri<br />

oponentebi: istoriis mecnierebaTa<br />

doqtori, profesori valeri silogava<br />

da istoriis mecnierebaTa kandidati,<br />

docenti zaza abaSiZe.<br />

oficialurma oponentebma da<br />

samecniero sabWos wevrebma maRali<br />

Sefaseba misces samecniero Sromas<br />

da erTxmad aRniSnes, rom providencialuri<br />

(RvTis gangeba) meTodiT<br />

agebuli `qarTlis cxovrebis~ krebulis<br />

Txzulebebis saRvTismetyvelo<br />

safuZvlebis kvleva axali<br />

sityvaa qarTul istoriografiaSi<br />

da gzis gamkvlevad goCa<br />

9<br />

guguSvili mogvevlina. aqamde<br />

damkvidrebuli materialisturi<br />

kuTxiT istoriul wyaroTa Seswavlis<br />

sanacvlod disertantma sruliad<br />

axleburi _ saRvTismetyvelo-providencialuri<br />

kvleva warmoadgina<br />

da mraval, aqamde ucnob, detalze<br />

kompetenturi naSromi Seqmna.<br />

sxva mraval saintereso sakiTxTan<br />

<strong>erTad</strong> sruliad axleburad warmoCnda<br />

wmida Tamar mefis Sesaxeb aqamde<br />

damkvidrebuli aramarTebuli<br />

Sexeduleba misi meoTxe saRmrTo<br />

hipostasebasTan dakavSirebiT. man<br />

wmida werilze dayrdnobiTa da<br />

eklesiis cnobil RvTismetyvelfilosofosTa<br />

safuZvliani<br />

moSveliebiT daasabuTa, rom `qarTlis<br />

cxovrebaSi~ saubaria ara Tamaris<br />

meoTxe saRmrTo hipostasobis Sesaxeb,<br />

aramed misi adamianuri bunebis<br />

RmrTis mimsgavsebuli, uflis<br />

madlmomuSakebuli, netari mdgomareobis<br />

sulier aRzevebaze da<br />

kidev sxva mravali.<br />

naSromi Zalze saintereso iqneba<br />

zogadad qarTuli kulturis<br />

istoriiT dainteresebuli<br />

mkiTxvelisTvis da gansakuTrebiT<br />

istorikos-RvTismetyvelTaTvis da<br />

samRvdeloebisTvis. misi gacnoba<br />

SeiZleba saqarTvelos sapatriarqos,<br />

Tbilisis saxelmwifo universitetsa<br />

da sajaro biblioTekaSi.<br />

unda aRiniSnos, rom axlaxan<br />

goCa guguSvilis avtorobiT gamoica<br />

wigni: `mcxeTa-Tbilisis eparqia~.<br />

wignSi gamokvleulia saqarTvelos<br />

eklesiis istoria uZvelesi droidan<br />

gagrZeleba me-10 gv.


10<br />

dasawyisi me-9 gv.<br />

dRemde. gansakuTrebuli yuradReba<br />

gamaxvilebulia mcxeTa-Tbilisis<br />

eparqiaze. wigns darTuli aqvs<br />

eparqiaSi arsebuli eklesia-monastrebis<br />

CamonaTvali (sul 315 erTeuli)<br />

qarTul, rusul da inglisur enebze<br />

da saqarTvelos eklesiaTa da<br />

siwmindeTa feradi fotoebi.<br />

guliTadad vulocavT goCa<br />

guguSvils mopovebul samecniero<br />

xarisxs da vusurvebT momaval<br />

warmatebebs.<br />

saqarTvelos parlamentis<br />

dadgenileba<br />

`2005 kalendaruli wlis pirvel<br />

naxevarSi adamianTa uflebebis<br />

sferoSi arsebuli mdgomareobis<br />

Sesaxeb~ saqarTvelos saxalxo<br />

damcvelis moxsenebis Taobaze<br />

saqarTvelos parlamenti adgens:<br />

1. `2005 kalendaruli wlis<br />

pirvel naxevarSi adamianTa uflebebis<br />

sferoSi arsebuli mdgomareobis<br />

Sesaxeb~ saqarTvelos saxalxo<br />

damcvelis moxseneba miRebul<br />

iqnes cnobad.<br />

2. rekomendacia gaewios<br />

saqarTvelos saxalxo damcvels:<br />

a) kanonis Sesabamisad Seatyobinos<br />

saqarTvelos prezidentsa da parlaments<br />

saxelmwifo organoebis<br />

mier saxalxo damcvelis rekomendaciebis<br />

saTanado reagirebis gareSe<br />

datovebis faqtebi;<br />

b) Semdgomi muSaobisas meti<br />

yuradReba dauTmos qalTa, martoxela<br />

mSobelTa, bavSvTa<br />

(gansakuTrebiT _ obolTa da umweo<br />

mdgomareobaSi myofTa) mdgomareobas,<br />

gaanalizos problemebi da<br />

parlaments warudginos saTanado<br />

iniciativebi arsebuli sakanonmdeblo<br />

bazis srulyofis mizniT;<br />

c) gaaqtiuros muSaoba<br />

SezRuduli SesaZleblobebis mqone<br />

italiis siwmideebi (romi, bari, florencia, venecia,<br />

milani, rimini) 19-28 maisi<br />

sabuTebis miReba 15 aprilamde.<br />

italiaSi wasvlis msurvelebma warmoadgineT Semdegi<br />

sabuTebi:<br />

-moZRvris rekomendacia;<br />

-pasporti aslTan <strong>erTad</strong>;<br />

-cnoba samsaxuridan, xelfasis miTiTebiT;<br />

-bankis angariSi bolo sami Tvis amonaweriT an Travelchak<br />

600-700 evros an Sesabamisad dolarebis odenobiT;<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

pirTa da fsiqiatriul<br />

dawesebulebebSi moTavsebul pirTa<br />

uflebebis dacvis mizniT;<br />

d) gaagrZelos da ufro intensiuri<br />

gaxados sasjelaRsrulebis<br />

dawesebulebebSi arsebul mdgomareobaze<br />

monitoringi, parlamentis<br />

mier saqarTvelos sisxlis<br />

samarTlis saproceso kodeqsSi da<br />

`patimrobis Sesaxeb~ saqarTvelos<br />

kanonSi Setanili cvlilebebis<br />

gaTvaliswinebiT;<br />

e) gaaqtiuros muSaoba kerZo<br />

mesakuTreTa da biznesmenTa uflebebis<br />

darRvevis faqtebTan<br />

dakavSirebiT;<br />

f) aqtiurad iTanamSromlos sxvadasxva<br />

qveynebis saxalxo<br />

damcvelebTan (ombudsmendebTan) da<br />

adamianis uflebebze momuSave sxva<br />

oficialur srtuqturebTan<br />

saqarTvelos xelisuflebis mier<br />

arakontrolirebad teritoriebze<br />

adamianis uflebaTa darRvevis<br />

faqtebTan dakavSirebiT da ucxoeTSi<br />

myof qarTvelTa problemebis<br />

erToblivad gadasawyvetad.<br />

3. saqarTvelos parlamenti kidev<br />

erTxel, xazgasmiT aRniSnavs, rom<br />

saqarTvelos saxelmwifosa da<br />

saqarTvelos samociqulo avtokefalur<br />

marTlmadidebel eklesias<br />

Soris konstituciuri SeTanxmebis<br />

principebi xelSeuxebelia da ar<br />

eqvemdebareba gadaxedvas. parlamenti<br />

ar iziarebs `2005 kalendaruli<br />

wlis pirvel naxevarSi<br />

adamianTa uflebebis sferoSi arsebuli<br />

mdgomareobis Sesaxeb~<br />

saqarTvelos saxalxo damcvelis<br />

moxsenebis Tavs `mdgomareoba religiis<br />

Tavisuflebis kuTxiT~ debulebebs.<br />

4. es dadgenileba amoqmeddes<br />

miRebisTanave.<br />

saqqarTveellos parllameentis<br />

Tavmjdomaris moadgillee<br />

mixeeill maWavariani<br />

Tbillisi<br />

2006 wllis 17 Teebeervalli<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

#2668-IIs<br />

aRkveca<br />

24 marts, Tbilisis feriscvalebis<br />

mamaTa monastris winamZ-<br />

Rvarma, iRumenma barTlomem (fircxalaiSvili)<br />

berad aRkveca imave<br />

monastris morCili anTimoz qafianiZe<br />

da saxelad abiaTari uwoda.<br />

* * *<br />

28 marts yovladwmida samebis<br />

sapatriarqo taZarSi arqimandritma<br />

iliam (nasiZe) berad aRkveca<br />

morCilebi gelasi maRlakeliZe,<br />

romelsac ewoda ambrosi, manuCar<br />

kandelaki - mas ewoda antoni da<br />

romanoz qardavas ki ewoda pimeni.<br />

ufaso samedicino<br />

konsultacia<br />

`jvaris mamasTan~ arseebuull sameedicino<br />

samsaxuurSi CCatardeeba uuffaso<br />

konsuulltacieebi:<br />

ofTalmologi _ 1 aprili, 12.00-<br />

14.00 sT.;<br />

angiologi (sisxl-ZarRvebis<br />

daavadebebi) _ 1 aprili, 15.00-17.00<br />

sT.;<br />

travmatolog-orTopedi, mtevnis<br />

(xelis) da terfis travmatolog-orTopedi<br />

paata RuduSauri<br />

_ 2 aprili, 12.00-14.00 sT.;<br />

kardiologi _ yoveldRe, 12.00-<br />

14.00 sT.<br />

infformaciisaTvis dareekeeT:<br />

98 90 12; 8 99 57 65 31<br />

samZimari<br />

saqarTvelos marTlmadidebeli<br />

eklesiis dasavleT evropis eparqia<br />

mwuxarebiT iuwyeba, rom londonSi<br />

gardaicvala londonis wmida giorgis<br />

saxelobis taZris samrevlo<br />

sabWos Tavmjdomare giorgi focxveria.<br />

mkiTxvels vTxovT, locvebSi<br />

moixsenios axladSesvenebuli giorgis<br />

suli.<br />

saqarTvelos sapatriarqosTan arsebuli momlocvelTa<br />

samsaxuri giwvevT, moilocoT wmida adgilebi:<br />

-SromiTi xelSekruleba samsaxuridan (kontraqti);<br />

-ori feradi fotosuraTi 3X4;<br />

i e r u s a l i m i s w m i d a m i w a -s u l T m o f e n o b i s<br />

dResaswaulisaTvis 9-16 ivnisi<br />

israelSi wasvlis msurvelebma warmoadgineT Semdegi<br />

sabuTebi:<br />

-moZRvris rekomendacia;<br />

-pasporti aslTan <strong>erTad</strong>;<br />

informaciisTvis dagvikavSirdiT tel.,92 39 78/79 (11dan<br />

17 sT-mde); (899) 26 68 27; (877) 79 95 99


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

moTminebisaTvis<br />

netaria, romelmac moipova<br />

moTmineba, radgan moTmineba sasoebasac<br />

moapovebinebs kacs. ufali<br />

Cveni ityvis: - `romelman<br />

daiTminos, igi sruliad cxondes~<br />

da ra unda iyos udidesi<br />

am aRTqmisa, vinaidan ufali tkbilia<br />

da sikeTes ar moaklebs<br />

mas, vinc daiTmens.<br />

aw gamoviZioT da vixiloT<br />

ramdeni sargebeli aqvs moTmines.<br />

moTmine mxiarulia WirTa mowevnisas,<br />

mxnea gansacdelTa<br />

SemTxvevisas, gamzadebuli, yovelives<br />

morCilebiT misaRebad.<br />

moTmine mSvendeba sulgrZelebiT,<br />

savsea siyvaruliT, locavs<br />

mavnebels. locvaSi gulmodginea,<br />

moSurnea wmida werilis<br />

kiTxvisas, xelsaqmeSi marjvea,<br />

gacemis dros - uxvi, brZanebis<br />

morCili da saubarSi sulgrZeli.<br />

Tu rame saqmes daadgeba,<br />

erTgulebiT aRasrulebs. msaxurebisas<br />

mxiarulia, ZmaT tkbilad<br />

ganusvenebs, aris brZeni,<br />

ucxoTa Semwynarebeli, sneulTa<br />

msaxuri, mwuxareTa nugeSismcemeli.<br />

maTTvis, visac ar aqvs<br />

moTmineba<br />

vaebis Rirsia is sawyalobeli,<br />

romelsac ar aqvs moTmineba,<br />

radgan werili ambobs - `vai<br />

maTda, romelTa ara aqus<br />

moTminebai, rameTu viTarca<br />

furceli qarisagan - mimodaitacebin~.<br />

amgvari kaci verc<br />

Wirs gauZlebs, verc<br />

Seuracxyofas daiTmens. visac<br />

ar aqvs moTmineba, verasodes<br />

miaRwevs warmatebas saqmeSi,<br />

aris SfoTis moyvare, moyvasis<br />

moZule, locvaSi zarmaci, marxvis<br />

mowyine, Ramis TevaSi - mconare,<br />

cudis Tqmis moswrafe, wmida<br />

werilis kiTxvisas mZinare,<br />

zRaprobisas - mRviZare,<br />

borotisaTvis - mxedari,<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

wwmmiiddaa wwmmiiddaa eeffrreemm eeffrreemm aassuurriiss<br />

swavlani<br />

`dauTmoT gansacdelTa, raiTa vcxondeT Cuen uflisa mier RmrTisa Cuenisa~<br />

keTilisaTvis - laCari da Tu<br />

vinmes warmatebuls ixilavs,<br />

misi borotad Surs.<br />

visac ar aqvs moTmineba,<br />

sakuTar Tavs vnebs da keTili<br />

saqmis keTeba ar SeuZlia. aw,<br />

droa viswrafoT, viRvawoT<br />

moTminebis mosapoveblad, rogorc<br />

ityvis mociquli -<br />

`dauTmoT gansacdelTa, raiTa<br />

vcxondeT Cuen uflisa mier<br />

RmrTisa Cuenisa~.<br />

uSfoTvelobisaTvis<br />

netaria kaci, romelic swrafad<br />

ar aRSfoTdeba da gulSic ar<br />

gaikarebs wyromas, radgan aris<br />

igi mSvidobis maZiebeli. yoveli,<br />

romelmac gandevna SfoTis siyvaruli,<br />

aris sulierad mSvidi,<br />

mxiaruli guliTa da piriT, roca<br />

mrisxane sityvebs moismens,<br />

ar aRSfoTdeba da guliswyromiT<br />

ar aRivseba. aris keTilis moqmedi,<br />

simarTlis msaxuri, enas<br />

lagams debs, qaris qrolvas ar<br />

dasdevs da yvelasTvis sayvarelia.<br />

romelTanac ar aris SfoTi,<br />

moyvass ar ekamaTeba,<br />

11<br />

usamarTlobiT ar xarobs,<br />

sulgrZelia da aris samkvidrebeli<br />

sulisa wmidisa. romelsac<br />

ar uyvars suli SfoTisa, aris<br />

deda siyvarulisa, mSobeli simdablisa,<br />

moyvasi moTminebisa da<br />

Semkobili yovelgvari keTili<br />

saqmiT.<br />

romelmac Zlia SfoTs, qebulia<br />

yovelTa mier, qristes<br />

mier sayvarelia da angelozTagan<br />

didebuli, aris samgzis sanatreli,<br />

suliT, xorciTA da<br />

gonebiT cocxali maradis da<br />

ukunisamde.<br />

SfoTis moyvareTaTvis<br />

romelsac aqvs suli SfoTisa<br />

da risxvisa, igi maradis<br />

gulmwyralia didsa Tu mcire<br />

saqmeze. amisTvis ityvis wmida<br />

werili - `gulmwyralobaman<br />

kacisaman simarTlei RmrTisai<br />

ara qmnis~. WeSmaritad sawyalobelia<br />

kaci, romelic asea Zleuli<br />

sulisagan mrisxanebisa. werili<br />

ambobs - `gul-mwyrali mkvlel<br />

ars sulisa Tvisisa da ars igi<br />

maradis SfoT da mwuxare~,<br />

guliswyromiT kacis sxeuli<br />

dneba, piris feri maradis yviTeli<br />

aqvs, guli Seryeuli, goneba<br />

SeSfoTebuli da aris yoveli<br />

kacisagan moZulebuli, radgan<br />

ar aqvs sulgrZeleba, siyvaruli,<br />

mcire saqmeze bevrs laparakobs,<br />

marTal kacs ebrZvis, uyvars<br />

lanZRva, siamovnebs gankiTxva.<br />

viglovoT aseTi adamianebisTvis,<br />

vilocoT da moveridoT maT<br />

borotebas.<br />

wmida efrem asuris `wesisa da<br />

gangebis~ mmixedviT, mmommzadebulia<br />

nino gagoSaSvilis mmier.


12<br />

- rrooggoorr mmooxxvvddiiTT rruummiinneeTTSSii,,<br />

mmaannaammddee ssaadd sswwaavvlloobbddiiTT??<br />

- damTavrebuli maqvs Tbilisis<br />

sasuliero seminaria, Semdeg<br />

swavla gavagrZele sasuliero<br />

akademiaSi. uwmidesisa da<br />

unetaresis, sruliad saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqis ilia II<br />

locva-kurTxeviT gadawyda, rom<br />

akademiis 5 studenti<br />

sazRvargareT saswavleblad<br />

wasuliyo. maT Soris aRmovCndi<br />

mec. 4 studenti gaigzavna romSi,<br />

me rumineTSi, buqarestis<br />

universitetis saRvTismetyvelo<br />

fakultetze.<br />

- aammJJaammaadd ssaadd mmooRRvvaawweeoobbTT??<br />

- ukve davamTavre buqarestis<br />

universitetis saRvTismetyvelo<br />

fakulteti da daviwye sadoqtoro<br />

Temaze muSaoba. universitetSi<br />

muSaobasTan <strong>erTad</strong> vmsaxurob<br />

wmida anTimoz iverielis<br />

saxelobis monasterSi, morCilad.<br />

- rraammddeennaaddaacc vviiccii TTqqvveennii<br />

ssaaddiisseerrttaacciioo TTeemmaa ssaaqqaarrTTvveellooss<br />

eekklleessiiaass eexxeebbaa.. eess ssaaiinntteerreessooaa<br />

iimm mmxxrriivvaacc,, rroomm TTqqvveennii<br />

ddiisseerrttaacciiiiss mmeeSSvveeoobbiiTT rruummiinneeTTiiss<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeellii eekklleessiiaa,,<br />

rroommeelliicc nnaakklleebbaadd iiccnnoobbss CCvveennss<br />

eekklleessiiaass,, ggaarrkkvveeuull wwaarrmmooddggeennaass<br />

mmaaiinncc SSeeiiqqmmnniiss..<br />

- Cemi sadisertacio naSromis<br />

Temaa - `saqarTvelos<br />

marTlmadidebeli eklesia da<br />

misi kanonikuri safuZvlebi~. es<br />

Tema Cemma xelmZRvanelma<br />

SemomTavaza, rac Tavidan<br />

maincdamainc ar momewona, radgan<br />

CemTvis Zalian ucnobi sakiTxi<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

gaxldaT. me ar vicodi, rom<br />

Cven Turme Zalian Zvirfasi<br />

saeklesio samarTlis masalebi<br />

gvqonia, amitom vfiqrobdi, Tu<br />

am Temis damuSavebas daviwyebdi,<br />

sadisertacio TemisTvis sakmaris<br />

masalebs ver moviZiebdi, magram<br />

yovelive miviRe morCilebiT,<br />

Tanac Cems xelmZRvanels Zalian<br />

ainteresebda es sakiTxi. roca<br />

uSualod Temaze daviwye muSaoba<br />

aRmovaCine, rom gvqonia qarTuli<br />

saeklesio samarTalis umdidresi<br />

masala, rac, praqtikulad, CvenTvis<br />

ar aris cnobili, aravin muSaobs<br />

am sakiTxze da es umdidresi<br />

masala gamouyenebeli gvidevs.<br />

buqarestSi swavlis periodSi<br />

aRmovaCine, rom rumineTis eklesiis<br />

RvTismetyvelebma araferi ician<br />

saqarTvelos eklesiis Sesaxeb,<br />

ai, magaliTad, maT aqvT<br />

avtokefaluri eklesiebis Sesaxeb<br />

dawerili saxelmZRvanelo, or<br />

tomad Sedgenili, TiToeul<br />

tomSi daaxloebiT 400 gverdia,<br />

aseT did naSromSi saqarTvelos<br />

Sesaxeb dawerilia <strong>erTad</strong>erTi<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

`anTimoz iverieli iyo pirveli sasuliero piri,<br />

romelmac saRvTismsaxuro wignebi ruminul enaze<br />

gadaTargmna, dabeWda da maTi gavrceleba daiwyo~<br />

iinntteerrvviiuu bbuuqqaarreessttiiss wwmmiiddaa aannTTiimmoozz iivveerriieelliiss ssaaxxeelloobbiiss mmoonnaassttrriiss<br />

mmoorrCCiillTTaann aalleeqqssii qqSSuuttaaSSvviillTTaann..<br />

abzaci da masSic ramdenime<br />

Secdomaa.<br />

- mmaarrttoo rruummiinneeTTSSii aarr aarriiss<br />

eess pprroobblleemmaa.. CCvveenn eekklleessiiaass aarr<br />

iiccnnoobbeenn ssxxvvaaggaannaacc,, aarraa mmaarrttoo<br />

aarraammaarrTTllmmaaddiiddeebblluurr qqvveeyynneebbSSii,,<br />

aarraammeedd mmaarrTTllmmaaddiiddeebblluurrSSiicc,,<br />

TTuukkii aarriiss rraaiimmee iinnffoorrmmaacciiaa,,<br />

iissiicc ZZaalliiaann mmwwiirrii..<br />

- Zalian xSirad Tavad viyavi<br />

mowme imisa, Tu rogor<br />

ekiTxebodnen studentebi<br />

RvTismetyvelebis profesorebs,<br />

saqarTvelo marTlmadidebluri<br />

qveyanaa Tu monofizituri da<br />

maT ar icodnen ra pasuxi gaecaT.<br />

amitom, amgvari naSromis gamocema<br />

sxva enebze, am SemTxvevaSi<br />

ki ruminulad, Zalian<br />

mniSvnelovanad mimaCnia.<br />

- eess,, rraa TTqqmmaa uunnddaa,, xxeellss<br />

SSeeuuwwyyoobbss CCvveennii eekklleessiiiiss ppooppuullaarriizzaacciiaass,,<br />

rraaRRaacc ggaarrkkvveeuullii<br />

iinnffoorrmmaacciiiiss mmiiwwooddeebbaass CCvveennii<br />

eekklleessiiiiss iissttoorriiiiss SSeessaaxxeebb.. uunnddaa<br />

iiTTqqvvaass iissiicc,, rroomm eess zzRRvvaaSSii<br />

wwvveeTTii iiqqnneebbaa iimmiissTTvviiss,, rraacc uunnddaa<br />

ggaakkeeTTddeess ssaaqqaarrTTvveellooss eekklleessiiiiss<br />

ssaaxxeelliiss mmssoofflliiooSSii<br />

ggaattaanniissTTvviiss.. TTqqvveenn,, rraammddeennaaddaacc<br />

vviiccii,, aamm ssaaqqmmeeSSii ggaarrkkvveeuullii<br />

ggaammooccddiilleebbaa SSeeiiZZiinneeTT,, ddaawweerriillii<br />

ddaa ggaammooqqvveeyynneebbuullii ggaaqqvvTT<br />

ssttaattiieebbii rruummiinnuull eennaazzee..<br />

- diax, maqvs ramdenime statia<br />

ukve gamoqveynebuli rumineTis<br />

saeklesio Jurnal-gazeTebSi.<br />

- aallbbaaTT,, mmoommaavvaallSSii,, RRvvTTiiss<br />

SSeewweevvnniiTT,, rruummiinnuull eennaazzee mmooxx-<br />

dasasruli me-13 gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-12 gv.<br />

eerrxxddeebbaa ssaaeekklleessiioo bbrrooSSuurriiss<br />

ggaammoocceemmaa ssaaqqaarrTTvveellooss eekklleessiiiiss<br />

SSeessaaxxeebb..<br />

- es saintereso ideaa, roca<br />

movrCebi disertaciaze<br />

muSaobas, amas aucileblad<br />

gavakeTeb. ra Tqma unda, am tipis<br />

naSromi gamosaqveyneblad<br />

ufro advili iqneba da xelmisawvdomi<br />

farTo mkiTxvelisaTvis.<br />

- TTqqvveenn aaxxsseenniiTT,, rroomm<br />

mmooRRvvaawweeoobbTT qqaarrTTvveellii ssaaeekklleessiioo<br />

mmooRRvvaawwiiss,, wwmmiiddaa aannTTiimmoozz<br />

iivveerriieelliiss mmiieerr ddaaaarrsseebbuull<br />

mmoonnaasstteerrSSii,, rroommeellssaacc CCvveenn<br />

SSeeiiZZlleebbaa vvuuwwooddooTT xxiiddii<br />

ssaaqqaarrTTvveelloossaa ddaa rruummiinneeTTiiss<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeell eekklleessaaTTaa SSoorriiss..<br />

eess ssiimmbboolluurriiaa.. iiqqnneebb ggvviiaammbbooTT<br />

mmoonnaassttrriiss SSeessaaxxeebb??<br />

- es monasteri buqarestis<br />

centrSi mdebareobs, roca aSenda,<br />

buqarestis gareubani iyo.<br />

(misamarTi _ `anTimoz iverielis<br />

quCa, nomeri 29, seqtori IV). es<br />

monasteri aSenebulia 1714 wels,<br />

es is periodia, roca TiTqmis<br />

yvela ruminuli monastris<br />

winamZRvari berZeni iyo, ruminel<br />

berebs ar eZleodaT<br />

saSualeba gamxdariyvnen mRvdelmonazvnebi<br />

da aqtiuri monawileoba<br />

mieRoT monastrebis<br />

marTva-gamgeobaSi. im periodSi<br />

msaxurebac berZnul enaze tardeboda,<br />

xandaxan slavur enazec,<br />

ruminul enaze msaxureba<br />

praqtikulad ar arsebobda.<br />

anTimoz iverieli iyo pirveli<br />

sasuliero piri, romelmac<br />

saRvTismsaxuro wignebi ruminul<br />

enaze gadaTargmna, dabeWda<br />

da maTi gavrceleba daiwyo.<br />

anTimoz iverielis saxelobis<br />

monasteri aris Cafiqrebuli da<br />

aSenebuli, rogorc ruminuli<br />

kulturis kera, monastris<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

aSenebisTanave daarsda stamba.<br />

aRsaniSnavia, rom anTimoz<br />

iveriels, Tavisi moRvaweobis<br />

periodSi, rumineTSi 5-ze meti<br />

stamba aqvs daarsebuli. aqve<br />

dafuZnda sasuliero seminariac<br />

da es monasteri aqtiur<br />

monawileobas iRebda rumineTis<br />

kulturul saqmianobaSi.<br />

- rrooddiiss aarriiss wwmmiiddaa aannTTiimmoozz<br />

iivveerriieelliiss xxsseenneebbiiss ddRRee ddaa<br />

rrooddiiss SSeerraaccxxeess iiggii wwmmiiddaannaadd??<br />

- wmidanad 1992 wels<br />

Seracxes, xsenebis dRe 27<br />

seqtemberia. monasteri sakmaod<br />

did teritoriazea<br />

ganTavsebuli, aqvs 2 ezo.<br />

pirvel ezoSi mdebareobs<br />

Tavad eklesia, sadac wirvalocva<br />

aResruleba da agebulia<br />

yvela wmidas saxelze, mas<br />

Semdeg rac anTimoz iverieli<br />

wmidanad Seracxes, taZris meore<br />

mTavari dResaswauli wmida<br />

anTimoz iverielis xsenebis dRea.<br />

iq 15 mRvdeli da mRvdelmonazoni<br />

moRvaweobs. saerTod,<br />

unda aRiniSnos, rom qalaqis<br />

situaciisTvis berebis simravle<br />

damaxasiaTebeli ar aris.<br />

mniSvnelovania, rom Tavad<br />

monasteri qtitoris saxels<br />

atarebs, isic aRsaniSnavia, rom<br />

ruminelebi wmida anTimozs<br />

saxeliT _ `antim~ moixsenieben,<br />

rac aris miniSneba imisa, rom<br />

Tavisi pativiscema am didi<br />

pirovnebis mimarT erma ase<br />

gamoxata, aseve wmidanad Seracxa<br />

igi.<br />

monasteri dRemde asrulebs<br />

wmida anTimozis anderZs. roca<br />

wmida anTimozma monasteri daarsa,<br />

man Sida ganawesi dawera.<br />

magaliTad, monasters yovel<br />

weliwads unda gaeca mziTevi<br />

Raribi ojaxis qaliSvilisTvis,<br />

raTa is gaTxoviliyo, unda<br />

yofiliyo skola, daxmareboda<br />

13<br />

morCili aleqqsi ruminel berTan <strong>erTad</strong><br />

gaWirvebul moswavleebs da sxva.<br />

- aarraa mmaarrttoo rruummiinneelleebbii aarr<br />

iiccnnoobbeenn ssaaqqaarrTTvveellooss<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeell eekklleessiiaass,, bbeevvrrii<br />

rraamm CCvveenncc aarr vviicciiTT mmaaTTzzee.. iiqqnneebb<br />

mmkkiiTTxxvveellss rraaiimmee mmoonnaacceemmeebbii<br />

mmiivvaawwooddooTT..<br />

- rumineTis marTlmadidebeli<br />

eklesiis sawyisebi mociqulTa<br />

periodidan momdinareobs.<br />

mociqulebma rumineTis samxreTaRmosavleT<br />

mxareSi iqadages.<br />

amdenad, eklesia samociquloa.<br />

saeklesio wyaroebidan cnobilia,<br />

rom IV-V saukuneebSi, dRevandel<br />

konstancaSi moRvaweobda<br />

episkoposi, romelic ariozis<br />

winaaRmdeg ibrZoda da romelic<br />

mowameobrivad aResrula.<br />

IV saukunidan gvxvdeba<br />

rumineTisa da moldaveTis<br />

mitropoliebi, romlebic<br />

konstantinepolis iurisdiqciis<br />

qveS imyofeboda. 1885 wels<br />

rumineTis eklesia avtokefaluri<br />

gaxda, xolo 1925 wels ayvanil<br />

gagrZeleba me-14 gv.


14 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasasruli me-13 gv.<br />

iqna sapatriarqos rangSi.<br />

- ssaaiinntteerreessooaa,, rroomm mmaass hhyyaavvss<br />

mmrraavvaallrriiccxxoovvaannii mmRRvvddeellmmoonnaazzvvnnoobbaa<br />

ddaa ssaassuulliieerroo ppiirrTTaa<br />

ddaassii.. vviinn SSeeiiZZlleebbaa aakkuurrTTxxoonn<br />

rruummiinneeTTSSii ssaassuulliieerroo ppiirraadd,,<br />

xxoomm aarr aarrsseebboobbss rraaiimmee<br />

ggaannssaakkuuTTrreebbuullii wweessii??<br />

- ra Tqma unda, yuradReba<br />

eqceva Tavad kandidatis sulier<br />

mdgomareobas, ramdenad sulier<br />

cxovrebas eweva da sxva. amis<br />

garda, iq dauSvebelia, rom vinme<br />

ekurTxos sasuliero ganaTlebis<br />

gareSe. 5 wlis win rumineTis<br />

eklesiis wmida sinodma miiRo<br />

gadawyvetileba, rom ukve sakmarisi<br />

aRar aris mxolod sasuliero<br />

seminariis doneze ganaTleba,<br />

aucilebelia, pirovnebas<br />

damTavrebuli hqondes umaRlesi<br />

saswavlebeli, universitetis<br />

saRvTismetyvelo fakulteti. aq<br />

aqvT sakmaod maRali donis<br />

sasuliero seminariebi, magram<br />

amis miuxedavad, es ar iTvleba<br />

sasurvel doned. isinic ki, vinc<br />

adre iyvnen nakurTxni, sasuliero<br />

seminariis damTavrebis Semdeg,<br />

axla valdebulni arian<br />

daamTavron umaRlesi saswavlebeli.<br />

amisTvis iq pirobebic<br />

arsebobs, universitetebSi gaixsna<br />

dauswrebeli ganyofilebebi, rac<br />

saSualebas aZlevs ukve nakurTx<br />

sasuliero pirebs, codna<br />

gaiRrmavon.<br />

- rraammddeennii ssaassuulliieerroo ssaasswwaavvlleebbeelliiaa<br />

ddRReess rruummiinneeTTSSii??<br />

- 1990 wlamde iyo mxolod<br />

ori, buqarestsa da sibioSi,<br />

transilvaniis provinciaSi,<br />

yvelaze Zveli da tradiciuli.<br />

1990 wlidan gamravlda saRvTismetyvelo<br />

fakultetebis<br />

raodenoba, axla praqtikulad<br />

yvela sauniversiteto centrSi<br />

arsebobs es fakulteti. calke<br />

sasuliero akademiebi ar arsebobs,<br />

aris sasuliero seminariebi,<br />

romlebic saxelmwifos<br />

struqturaSi Sedian da<br />

sapatriarqos garda, ganaTlebis<br />

saministroebsac emorCilebian,<br />

anu imyofebian ormag<br />

daqvemdebarebaSi. Tumca,<br />

saRvTismetyvelo fakultetis<br />

xelmZRvanelebis arCeva mxolod<br />

patriarqis an adgilobrivi<br />

episkoposis locva-kurTxeviT<br />

xdeba.<br />

- rrooccaa aakkuurrTTxxeebbeenn mmRRvvddeellss,,<br />

SSeemmddeegg rrooggoorr xxddeebbaa mmiissii<br />

ggaannaawwiilleebbaa??<br />

- arsebobs adgilobrivi<br />

tradicia. axladnakurTxma<br />

sasuliero pirma 40 dRis<br />

ganmavlobaSi, yoveldRiurad<br />

unda Caataros wmida liturgia,<br />

romelsac praqtikuli datvirTva<br />

aqvs da adgilobrivi tradiciiT<br />

aris ganmtkicebuli. dauSvebelia,<br />

rom axladnakurTxma mRvdelma<br />

qalaqis romelime eklesia<br />

daikavos, man ramdenime weliwadi<br />

soflis eklesiaSi unda<br />

imsaxuros, ris Semdegac mas<br />

eZleva ufleba, moiTxovos<br />

romelime qalaqis samrevloSi<br />

gadayvana. da es ar aris<br />

avtomaturi procesi, pirvel<br />

rigSi, xdeba imis Sefaseba, Tu<br />

rogor aris momzadebuli, rogor<br />

imuSava mrevlTan, yuradReba<br />

eqceva mis ganaTlebas, SeiZleba<br />

mRvdlobis periodSi daamTavra<br />

samagistro, an sadoqtoro, an<br />

sapatriarqo administraciaSi<br />

hqonda raime funqcia, yovelive<br />

amas aqvs garkveuli mniSvneloba.<br />

- ssaaeekklleessiioo mmeeddiiaa rraammddeennaadd<br />

mmrraavvaallffeerroovvaanniiaa.. rraa ttiippiiss JJuurrnnaallggaazzeeTTeebbii<br />

ggaammooddiiss??<br />

- yvela eparqias aqvs sakuTari<br />

gazeTi. Zalian bevr eparqias<br />

gaaCnia sakuTari radio, zogierTi<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

iseTi Zlieri radiosadguria,<br />

rom mTel rumineTze vrceldeba<br />

dRe-Ramis ganmavlobaSi.<br />

buqarestSi iyo mcdeloba,<br />

daarsebuliyo televizia, magram<br />

jer-jerobiT es ar xerxdeba,<br />

bevr samrevlos aqvs sakuTari<br />

gazeTi, rac periodulad gamoicema.<br />

- aarriiss TTuu aarraa pprrooffiilluurrii<br />

JJuurrnnaall-ggaazzeeTTeebbii,, vvTTqqvvaaTT,,<br />

bbaavvSSvveebbiissTTvviiss,, aarraaeekklleessiiuurrii<br />

aaddaammiiaanneebbiissaaTTvviiss ddaa ssxxvv..<br />

- aris mravalferovani<br />

gamomcemlobebi, ra Tqma unda,<br />

yvela sapatriarqos gamocema ar<br />

aris, zogi kerZo pirebis mieraa<br />

daarsebuli, magram sapatriarqos<br />

kurTxeviT. bavSvebisTvis calke<br />

gamocemaa, morwmuneTaTvis calke,<br />

aseve arsebobs kulturulsaRvTismetyvelo<br />

gazeTi, romelic<br />

saeklesio problematur da<br />

erovnul sakiTxebs exeba,<br />

magaliTad, aramarTlmadideblebTan<br />

urTierTobis problemebs,<br />

kalendris problematikas da<br />

sxva. arsebobs ufro momzadebuli<br />

mrevlisaTvis gankuTvnili<br />

gamocema, romelic rumineTSi<br />

cnobil saeklesio moRvaweebs<br />

acnobs mkiTxvels, magaliTad,<br />

berebs, keTdeba interviuebi e.w.<br />

`starecebTan~, aris Jurnalebi,<br />

sadac mkiTxveli ecnoba sxva<br />

marTlmadidebel eklesiebs,<br />

ucxoeTSi arsebul cnobil<br />

eklesia - monastrebs, romelic<br />

Zalian kargadaa ilustrirebuli,<br />

aris sxva sainformacio, farTo<br />

masebisTvis gankuTvnili gazeTebic.<br />

- rruummiinneeTTSSii,, ggaarrddaa mmaarrTTllmmddiiddeebblleebbiissaa,,<br />

aarriiss TTuu aarraa ssxxvvaa<br />

kkoonnffeessiiiiss wwaarrmmoommaaddggeennlleebbii??<br />

- marTlmadideblebi mosaxleobis<br />

85 procents Seadgenen,<br />

arian kaTolikebi, protestantebi,<br />

umetesad kalvinistebi, refor-<br />

dasaruli me-15 gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-14 gv.<br />

mistebi da adventistebi, arian<br />

baptistebi.<br />

- rrooddiiddaann ggaaCCnnddnneenn rruummiinneeTTSSii<br />

uunniiaatteebbii,, aannuu iissiinnii,, vviinncc SSeeiinnaarrCCuunnaa<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebblluurrii rriittuuaallii,,<br />

ssaammoosseellii,, eekklleessiiiiss mmoowwyyoobbiilloobbaa<br />

ddaa,, aammaavvee ddrrooss,, uunniiaa<br />

SSeekkrraa vvaattiikkaannTTaann ddaa mmTTaavvaarrii,,<br />

ddooggmmaattuurrii ssaaffuuZZvveellii SSeeccvvaallaa<br />

aannuu mmiiiiRRoo ffiilliiookkvvee,, aaRRiiaarraa<br />

rroommiiss ppaappiiss pprriimmaattii ddaa ssxxvv..<br />

- unia gaCnda rumineTis erT-<br />

erT provinciaSi, transilvaniaSi,<br />

es mxare, saukuneebis manZilze,<br />

avstro-ungreTis imperiaSi<br />

Sedioda. imisda miuxedavad,<br />

rom transilvaniis mosaxleoba<br />

saukuneTA manZilze iyvnen da<br />

arian ruminelebi, maT ar hqondaT<br />

arc politikuri, arc ekonomikuri<br />

da arc socialuri uflebebi.<br />

mmarTvel klass warmoadgendnen<br />

an ungrelebi, an germanelebi<br />

da rumineli marTlmadideblebi<br />

Zalian did siduxWires<br />

ganicdidnen. amitom me-16 saukunis<br />

bolos maT dahpirdnen, rom<br />

garkveul daTmobaze wasvliT<br />

miiRebdnen yvela im uflebas,<br />

politikurs Tu socialurs,<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

romelic gaaCniaT sxva erovnebis<br />

warmomadgenlebs, anu aramarTlmadideblebs,<br />

kaTolikebs an<br />

protestantebs. amis safuZvelze,<br />

daZalebiT, romis kaTolikurma<br />

eklesiam moaxerxa, rom 1701<br />

wels transilvaniis marTlmadideblebis<br />

umetesi nawili<br />

gadaeyvna uniatobaze. Tavidan<br />

saubari iyo iurisdiqciaze da<br />

ara dogmatur sakiTxebze, magram<br />

Zalian cota xanSi, ukve romis<br />

mxares gadasul yofil<br />

marTlmadideblebs daaZales,<br />

rom dogmatebic SeecvalaT,<br />

filiokvec eRiarebinaT, papis<br />

primatic da sxva. amis Semdeg,<br />

1945 wels, mas mere rac rumineTSi<br />

damyarda komunisturi reJimi,<br />

moxerxda, rom praqtikulad<br />

yvela uniati marTlmadidebel<br />

eklesias dabruneboda. es viTareba<br />

grZeldeboda 1990 wlamde. roca<br />

qveyanaSi isev demokratia damyarda,<br />

uniaturma eklesiam kvlav Tavi<br />

iCina transilvaniis provinciaSi<br />

da mosaxleobis mcire nawili<br />

isev unias daubrunda. amitom<br />

axla Zalian didi konfliqtia<br />

marTlmadidebel da uniatur<br />

eklesiebs Soris, radgan umetesi<br />

nawili morwmuneebisa<br />

15<br />

marTlmadideblebad darCnen,<br />

magram uniatebi moiTxoven, rom<br />

is kuTvnileba, romelic maTi<br />

iyo, ukanve daibrunon. Tumca<br />

maTi e. w. eklesiebi, anu<br />

samlocveloebi ar ekuTvnis arc<br />

marTlmadidebel eklesias da<br />

arc vatikans, maTi umetesoba<br />

mrevlis SemowirulobiT aris<br />

agebuli.<br />

- eess ssiittuuaacciiaa ZZaalliiaann hhggaavvss<br />

uukkrraaiinniissaass,, rrooccaa ssaauukkuunneeeebbiiss<br />

wwiinn,, ppoolliittiikkuurrii ssiittuuaacciiiiddaann<br />

ggaammoommddiinnaarree,, ddaassaavvlleeTT uukkrraaiinnaaSSii<br />

uunniiiiss ddaammyyaarreebbaa mmooxxeerrxxddaa.. mmaass<br />

SSeemmddeegg,, rraacc ddaassaavvlleeTT uukkrraaiinnaa<br />

ddaa ddaassaavvlleeTT bbeelloorruussii ssaabbWWooTTaa<br />

kkaavvSSiirriiss SSeemmaaddggeennlloobbaaSSii SSeevviiddaa,,<br />

xxeelliissuufflleebbiiss CCaarreevviiTT mmooxxddaa<br />

uunniiaatteebbiiss mmaarrTTllmmaaddiiddeebblloobbaazzee<br />

ddaabbrruunneebbaa ddaa ddaaiiwwyyoo uukkuupprroocceessii..<br />

rrooggoorrcc CCaannss,, uukkrraaiinnaaSSii eess<br />

pprroocceesseebbii uuffrroo mmwwvvaavveedd<br />

wwaarriimmaarrTTaa,, rraaddggaann iiqq uuffrroo bbeevvrrii<br />

ddaabbrruunnddaa uunniiaattoobbaazzee,, vviiddrree<br />

rruummiinneeTTSSii..<br />

- sabednierod, rumineTSi ar<br />

moxda xalxis masobrivad<br />

gadasvla uniaze, kaTolikuri<br />

eklesiis wiaRSi Zalian cota<br />

dabrunda. maqsimum 300000-ia<br />

maTi ricxvi.<br />

- rruummiinneeTTiiss mmaarrTTmmaaddiiddeebbeell<br />

eekklleessiiaass rroomm vvaaxxsseenneebbTT,, aarr<br />

SSeeiiZZlleebbaa aarr vviissaauubbrrooTT mmoollddoovvaazzee,,<br />

rraaddggaann,, ffaaqqttiiuurraadd,, mmoollddoovvaa<br />

rruummiinneeTTiiss nnaawwiillii iiyyoo eerrTT ddrrooss..<br />

- rumineTis eklesiisa da<br />

rumineTis istoriis gasacnobad<br />

unda vicodeT, rom es qveyana,<br />

rogorc saxelmwifo, Camoyalibda<br />

2 damoukidebel saxelmwifod,<br />

samxreTi nawili da moldovis<br />

samefo, romelic dRevandeli<br />

rumineTis Crdilo aRmosavleT<br />

nawils warmoadgens da aseve<br />

Seicavda dRevandeli moldovis<br />

gagrZeleba me-16 gv.


16<br />

dasawyisi me-15 gv.<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

periodSi saRvTismetyvelo<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

igi iyo erT-erTi maTgani, vinc<br />

skolebs ar devnidnen. sasuliero moaxerxa, marTlmadidebluri<br />

nawils. Tavdapirvelad moldovis skolebi Tavis arsebobas kvlav RvTismetyveleba daebrunebina<br />

mitropolia Seicavda mTeli<br />

moldaveTis teritorias. Semdeg<br />

ukve, me-19 saukuneSi, moldovis<br />

agrZelebda. ruminelebs<br />

komunistebis drosac ki eZleodaT<br />

Tavis wyarosTan, wmida mamaTa<br />

swavlebebTan da aecilebina<br />

nawili gadavida ruseTis imperiis SesaZlebloba wasuliyvnen dasavluri sqolastika.<br />

SemadgenlobaSi da avtomaturad, ucxoeTSi da ucxoeTis sasuliero dimitri staniloe iyo Zalian<br />

iqve gavrcelda ruseTis eklesiis saswavleblebSi eswavlaT, Zlieri dogmatikosi, aseve Zalian<br />

iurisdiqcia. pirveli<br />

msoflio omis Semdeg es<br />

teritoria isev daubrunda<br />

cnobili RvTismetyveli<br />

gaxldaT konstantine<br />

rumineTs da iq kvlav<br />

galeriu, dimitri popesku,<br />

gavrcelda rumineTis<br />

romelic dRemde<br />

eklesiis iurisdiqcia, xolo<br />

cocxalia da aqvs bevri<br />

1945 wlis Semdeg, roca<br />

sabWoTa kavSiri ikavebs am<br />

teritorias, iq kvlav<br />

naSromi, nikolae dura<br />

da mravali sxva. yvela<br />

brundeba ruseTis eklesiis<br />

saRvTismetyvelo<br />

iurisdiqcia. amrigad, amJamad<br />

saswavlebelSi aris 2-3<br />

moldovaSi ori paraleluri<br />

wminda anTimoz iverielis saxxelobis monasteri<br />

iurisdiqciaa, erTi ruseTisa<br />

da erTi rumineTisa.<br />

- rraammddeennaadd ddiiddiiaa rruummiinneeTTiiss<br />

Zalian cnobili<br />

RvTismetyveli.<br />

- ddaabboollooss,, rraass eettyyooddiiTT<br />

eekklleessiiiss iiuurriissddiiqqcciiaa mmoollddoovvaaSSii?? saidanac CamohqondaT uamravi CCvveennii ggaazzeeTTiiss mmkkiiTTxxvveelleebbss ??<br />

- samwuxarod, ar SeiZleba sasuliero literatura, codna - rumineTis eklesias gaaCnia<br />

iTqvas, rom mravalricxovani<br />

mrevli hyavs. ramdenime samrevlo<br />

da erTi monasteria.<br />

- ssaaqqaarrTTvveellooSSii TTiiTTqqmmiiss aarr<br />

vviiccnnoobbTT TTaannaammeeddrroovvee rruummiinneell<br />

da romelsac sasuliero<br />

saRvTismetyvelo skolebSi<br />

iyenebdnen. imis gamo, rom mravali<br />

maTgani codnas ucxour<br />

Zalian mdidari sulieri saganZuri,<br />

man Seqmna saintereso<br />

xuroTmoZRvreba, hyavs Zalian<br />

RRvvTTiissmmeettyyvveelleebbss,, mmaaggaalliiTTaadd,, protestantul an kaTolikur Zlieri bermonazvnoba, arian<br />

ddiimmiittrrii ssttaanniillooeess,, rroommeelliicc saswavleblebSi iRebda, ruminul `starecebic~. Tuki vinmes aqvs<br />

mmTTeell TTaannaammeeddrroovvee<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeell ssaammyyaarrooSSiiaa<br />

ccnnoobbiillii,, CCvveennTTaann kkii,, mmxxoolloodd<br />

RvTismetyvelebaze aman didi<br />

gavlena iqonia. masSi metad<br />

saSualeba Cavides rumineTSi<br />

da moilocos wminda adgilebi,<br />

rraammddeenniimmee mmcciirree ssttaattiiaa aarrsseebboobbss<br />

mmiiss SSeessaaxxeebb.. iiqqnneebb oorriioodd ssiittyyvviiTT<br />

igrZnoba aramarTlmdidebluri<br />

RvTismetyvelebis zegavlena.<br />

darwmunebuli var, rom did<br />

ggvviiTTxxrraaTT,, rriiTT ggaammooiirrCCeeooddaa mmaammaa amitom is RvTismetyveli, romelic<br />

madls moixveWs, es ar iqneba<br />

ddiimmiittrrii ssttaanniillooee..<br />

Seiswavlis ruminul saRvTismet- uqmad daxarjuli dro da<br />

- mama dimitri staniloe<br />

yvelo literaturas, met-naklebad energia.<br />

SeiZleba CaiTvalos XX saukunis<br />

erT-erT did RvTismetyvelad.<br />

saerTod, unda iTqvas rom rumineTSi<br />

umaRlesi saRvTismetyvelo<br />

unda iyos momzadebuli imisaTvis,<br />

rom `ifqli RvarZlisagan~<br />

gaarCios. dimitri staniloe<br />

namdvilad erT-erTi udidesi<br />

- ddiiddii mmaaddlloobbaa ssaaiinntteerreessoo<br />

ssaauubbrriissTTvviiss,, ggiissuurrvveebbTT<br />

wwaarrmmaatteebbeebbss..<br />

skola me-19 saukunis II naxevarSi<br />

Camoyalibda. komunistur<br />

RvTismetyvelia, romlis SromebSi<br />

Znelia moinaxos raime Secdoma.<br />

esaubra<br />

zurab cxovrebaZe


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

a n T i m o z i v e r i e l i -<br />

saqarTvelodan motacebuli da<br />

konstantinopolis bazarze monad<br />

gayiduli qarTveli, Tavis<br />

meore samSoblos vlaxeTSi<br />

poulobs. gansakuTrebiT<br />

aRsaniSnavia am marTlac rom<br />

saocari niWiT dajildoebuli<br />

adamianis mravalmxrivi moRvaweoba.<br />

igi iyo SesaniSnavi kaligrafi,<br />

mxatvari, xuroTmoZRvari, qsilografi,<br />

graviori da moqandake.<br />

flobda mraval enas: mSobliuri<br />

qarTulis garda - berZnuls,<br />

ruminuls, Zvel slavurs,<br />

arabuls da Turquls. igi iyo<br />

sulisCamdgmeli da organizatori<br />

mTeli beWdviTi saqmianobisa.<br />

anTimoz iverieli iyo<br />

ruminuli saliteraturo enis<br />

erT-erTi fuZemdebeli da brwyinvale<br />

mwerali. igi aRiarebuli<br />

iyo rogorc SesaniSnavi oratori.<br />

mis kalams ekuTvnoda leqsebi<br />

berZnul, ruminul da Zvel<br />

slavur enebze. mas didi damsaxureba<br />

miuZRvis, rogorc<br />

TvalsaCino politikur moRvawes.<br />

wminda anTimozma sicocxlec<br />

ki miitana rumineli xalxis<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

wminda anTimoz iverieli<br />

`marTlmadidebel arabebs Sen age sixaruli<br />

sanatreli sastambo xelovnebisa~...<br />

ssaauukkuuneebbiss maanZillze, yovell droSi, qaarTvelli kkaaci gaamoirCeodaa SemoqmedebbiTi aaqtivobbiTaa<br />

daa aaRmSenebbllobbiTi TvissebbiT. igi qmnidaa epoqaalluuri mniSvnellobbiss kkuulltuuraass daa qmnidaa<br />

isseTi xxaarissxxiT, romellic Semdgom gzaass uunaaTebbdaa momaavaall Taaobbebbss. aasseTi epoqaalluuri<br />

mniSvnellobbiss pirovnebbaani mraavaalli ipovebbaa Cveni isstoriiss fuurcllebbze. maaT Sorissaaaa ssruulliaad<br />

vllaaxxeTiss qaarTvelli mitropolliti - wminda anTTimoz iverielia.<br />

damoukideblobisaTvis brZolis<br />

samsxverploze. igi medgrad<br />

miuZRoda Cagrul ruminel<br />

xalxs TurqTa da fanariotTa<br />

batonobisagan gaTavisuflebis<br />

gzaze.<br />

cnobili frangi mecnieri<br />

emil piko aRniSnavda, rom:<br />

`yvela mRvdelmTavars Soris,<br />

romlebic vlaxeTis mitropolitad<br />

yofilan, aravin aris<br />

iseTi, romelsac STamomavlobis<br />

TvalSi esoden didi Rvawli<br />

miuZRodes, rogorc anTimoz<br />

17<br />

iveriels. misi codna, misi<br />

gemovneba xelovanisa, misi Rrma<br />

siyvaruli wignebisadmi sakmarisi<br />

iqneboda, rom igi ubadlod<br />

migveCnia, magram mas meti<br />

aqvs gakeTebuli. man, ucxoelma,<br />

`saqarTvelos wiaRidan mosulma,<br />

gviCvena iSviaTi magaliTi<br />

ruminuli patriotizmisa~.<br />

anTimoz iverieli moitaces<br />

im asakSi, roca igi sruliad<br />

Camoyalibebuli `inteleqtualuri<br />

vinaobis~ mqone qarTuli<br />

xelovnebis tradiciebze<br />

aRzrdili pirovneba iyo. igi<br />

tyved Caigdes CrdiloeT kavkasiis<br />

mTielebma, maSin rodesac<br />

arCil mefesTan <strong>erTad</strong> ruseTSi<br />

yofnis Semdeg saqarTvelosaken<br />

mimaval gzas adga.<br />

anTimozi konstantinopolSi<br />

1666 wels monobidan gamoisyida<br />

ierusalimis patriarqma<br />

dosiTeosma im mizniT, rom<br />

gamoeyenebina misi mxatvris,<br />

gravioris da kaligrafis niWi<br />

sastambo saqmianobaSi.<br />

anTimoz iverielma is brwyinvale<br />

ganaTleba, saxeldo-<br />

dasasruli me-18 gv.


18<br />

dasawyisi me-17 gv.<br />

br, klasikuri literaturis<br />

SesaniSnavi codna, SeiZina<br />

sakuTriv vlaxeTSi Casvlis<br />

Semdeg. xolo rac Seexeba mestambeobas,<br />

am sakiTxis garkvevisas<br />

mkvlevarTa azri ramdenime<br />

nawilad iyofa.<br />

aSkaraa, rom mas mestambeoba<br />

konstantinopolSi ar<br />

Seuswavlia, radgan am qalaqSi<br />

aRniSnul periodSi berZnuli<br />

stambebi jer kidev ar arsebobda.<br />

zogierTi mkvlevaris<br />

azriT man mestambis xelovneba<br />

q. buzeuSi episkopos<br />

mitrofanes xelmZRvanelobiT<br />

Seiswavla. sxvebi ki, anTimoz<br />

iverielis beWdviTi saqmianobis<br />

dasawyiss ukavSireben<br />

agreTve mitrofanes saxels,<br />

xolo buzeus magivrad<br />

asaxeleben buqarests.<br />

arsebobs sxva versiebic,<br />

romlis mixedviT igi mestambeobas<br />

daeufla an<br />

ruseTSi, rodesac Tan axlda<br />

arCil mefes an patriarq<br />

dosiTeosis mier qalaq<br />

aisSi (moldaveTi) daarsebul<br />

stambaSi. swored am<br />

qalaqidan moiwvia vlaxeTis<br />

mTavarma konstantine brankovianum<br />

anTimozi rumineTSi. konstantine<br />

brankuvianu iyo<br />

mmarTveli, romlis mefobis periodi<br />

(1688-1714) iTvleba `Zveli<br />

ruminuli kulturis ayvavebis<br />

xanad vlaxeTSi~. mefe agebda<br />

taZrebs, monastrebsa da eklesiebs,<br />

aSenebda axlebs, aramarto<br />

vlaxeTis teritoriaze,<br />

aramed samTavros farglebs<br />

gareTac.<br />

rumineTSi wm. anTimozma metad<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

nayofieri saqmianoba warmarTa<br />

da Seitana mniSvnelovani wvlili<br />

ruminuli wignis beWdvis saqmeSi,<br />

razec TvalnaTliv mowmobs misi<br />

TaosnobiT gamocemuli 64-mde<br />

wigni. misi, rogorc mbeWdavis<br />

pirveli nabijebi vlaxeTSi,<br />

dakavSirebulia buqarestis<br />

stambasTan. misi iniciativiT<br />

safuZveli eyreba: snagovos,<br />

rimnikis, tirgoviStes da<br />

`yovelTa wmidaTa monastris~<br />

stambebs, sadac wignebi<br />

ibeWdeboda ruminul, berZnul,<br />

Zvel slavur, arabul da<br />

wminda anTimoz iverielis samitropolito gerbi<br />

Turqul enebze.<br />

1701 wels snagovos monastris<br />

stambaSi anTimoz iverieli<br />

beWdavs `kondaks~, romelic<br />

gamoica berZnul da arabul<br />

enebze antioqiis patriarqis<br />

aTanase IV-is TxovniT da<br />

vlaxeTis mTavris konstantine<br />

brankovianus xarjiT. am wignis<br />

gamocemis Taobaze antioqiis<br />

patriarqi Semdegs swers:<br />

`misma udidebulesobam, mTavarma<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

konstantine brankovianum dauyonebliv<br />

Seismina Cveni Txovna,<br />

uxvad gaiRo saxsrebi da daavala<br />

daxelovnebul mestambes,<br />

ukeTilSobiless ierarqTa Soris,<br />

anTim iveriels, raTa mas<br />

mowadinebiT Camoesxa arabuli<br />

Srifti da daebeWda `wigni<br />

wmidaTa samTa JamiswirvaTa~<br />

(kondaki) or enaze, berZnulze<br />

da arabulze~.<br />

kondaki dabeWdilia or ferSi<br />

da or svetad. berZnuli teqsti<br />

Sav ferSi, xolo arabuli,<br />

Sesabamisad, wiTel ferSi. wignSi<br />

moTavsebulia wmindaTa<br />

gamosaxulebani, romelTa<br />

msgavss anTimoz iverielis<br />

mier gamocemul sxva<br />

wignebSic vxvdebiT.<br />

mokled SevexoT istorias,<br />

romlis mixedviT<br />

nabeWdi wignis gavrceleba<br />

arabeTis aRmosavleTSi,<br />

kerZod ki siriaSi, wminda<br />

anTimoz iveriels miewereba.<br />

1700 wlis martSi<br />

buqarestSi Cadis antioqiis<br />

patriarqi aTanase IV da<br />

iq daaxloebiT oTxi wlis<br />

ganmavlobaSi Cerdeba. patriarqi<br />

Semdegi sityvebiT<br />

aRwers imdroindel buqarests:<br />

`mxare gaSenebuli monastrebiT<br />

da sxva mravalricxovani didebuli<br />

SenobebiT, gansakuTrebiT<br />

ki seminariebiTa da skolebiT,<br />

mecnierebis sxvadasxva dargebis<br />

dasaufleblad. garda amisa,<br />

gansakuTrebul yuradRebas ipyrobs<br />

stamba, sadac ibeWdeba<br />

wignebi berZnul, ruminul da<br />

gagrZeleba me-19 gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-18 gv.<br />

slavur enebze~.<br />

libaneli mecnieris lui<br />

Seixos mixedviT: `aTanase patriarqma<br />

imogzaura vlaxeTSi,<br />

ewvia vlaxeTis mTavars konstantine<br />

brankovianus da sTxova,<br />

rom daxmareboda patriarqs<br />

arabul da berZnul enebze<br />

liturgikuli wignebis<br />

gamocemaSi. vlaxeTis mTavarma<br />

Seismina patriarqis Txovna,<br />

miuCina patriarqs qarTveli<br />

mRvdelmonazoni anTimi da<br />

daavala patriarqis Txovnis<br />

Tanaxmad, daemzadebina arabuli<br />

Srifti. man mesame weliwads<br />

buqarestSi dabeWda arabul<br />

da berZnul enebze<br />

liturgikuli wignebi. Semdeg<br />

dabeWda `kondaki~ da orive<br />

wigni usasyidlod gaavrcela<br />

qristian mRvdelmTavarTa Soris.<br />

anTimoz iverielis mowafe<br />

mixeil iStvanoviCi, mis mier,<br />

1706 wels rimnikSi gamocemuli<br />

wignis winasityvaobaSi, qebadidebiT<br />

ixseniebs Tavis<br />

maswavlebels, ara marto<br />

berZnul da ruminul enebze<br />

wignebis beWdvisaTvis, aramed<br />

arabul enazec. `rogorc brZenma<br />

iosebma, - wers iStvanoviCi, -<br />

aRavso egviptis beRlebi<br />

sanovagiT, aseve Senma siyvarulma<br />

RvTisadmi aRavso Cveni<br />

qveynis wminda eklesiebi sulieri<br />

sarCoTi. da ara mxolod Cveni<br />

qveynisa, sxva qveynebisac.<br />

marTlmadidebel arabebs Sen<br />

ageme sixaruli sanatreli sastambo<br />

xelovnebisa, daubeWde<br />

maT sakuTar enaze saeklesio<br />

wignebi, risi bednierebac maT<br />

dRemde wilad ar xdomiaT~.<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

xolo, Tavis mxriv, antioqiis<br />

patriarqi aTanase, arabul enaze<br />

dabeWdili wignebisaTvis madlobas<br />

uxdis mTavar konstantines<br />

da aRniSnavs, rom `xalxi<br />

aRmosavleTisa, arabi mosaxleoba<br />

da wminda samRvdeloeba~<br />

locva-kurTxeviT ixseniebs mis<br />

saxels da usurvebs didxans<br />

sicocxles, radgan mTavarma<br />

Seismina ra maTi Txovna, dauyonebliv<br />

`gaiRo mowyaleba da<br />

aRmouCina daxmareba antioqiis<br />

sapatriarqos.~<br />

Tu raoden did mniSvnelobas<br />

aniWebda patriarqi aTanase arabul<br />

enaze wignebis dabeWdvas,<br />

kargad Cans misive sityvebidan:<br />

`ra ZalgviZs Cven mivceT mas<br />

aseTi didi wyalobis nacvlad.<br />

rogor SevZloT Cven saTanadod<br />

davafasoT mis mier gaweuli<br />

amagi?<br />

amrigad arabul enaze wignis<br />

pirvel mbeWdavad vlaxeTSi<br />

Cven gvevlineba qarTveli anTimoz<br />

iverieli. es faqti kidev erTxel<br />

naTlad metyvelebs imaze, rom<br />

anTimozi marTlac rom<br />

`sworupovari~ da `yvela<br />

xelovnebaTa~ ostati yofila,<br />

radgan arabuli sastambo<br />

Sriftis damzadeba kaligrafiuli<br />

xelnawerebis mixedviT,<br />

Sesaferisi arabuli asoebis<br />

SerCeva, saTanado naxazebis<br />

Sedgena, maT mixedviT ki liTonis<br />

arabuli Sriftis Camosxma -<br />

arabuli damwerlobis specifikis<br />

gamo metad rTul<br />

muSaobasa da ostatobas<br />

moiTxovda.<br />

1701-1702 wlebSi vlaxeTSi<br />

arabul-berZnuli liturgikuli<br />

gagrZeleba me-20 gv.<br />

19<br />

ucxoeTis qronika<br />

erT weliwadSi fineTis<br />

luTeranulma eklesiam<br />

33 000 wevri dakarga<br />

ukanasknel wels sagrZnoblad<br />

gaizarda im finelTa ricxvi, romlebic<br />

qveynis evangelisturluTeranul<br />

eklesias toveben. rogorc<br />

saagento ENI iuwyeba, denominaciidan<br />

ZiriTadad axalgazrdebi<br />

midian. gasul wels eklesiidan<br />

33 000 meti adamiani wavida,<br />

romelTagan daaxloebiT 70% 20dan<br />

39-wlamde asakisaa.<br />

cota xnis win Catarebuli<br />

gamokiTxvis monacemebis mixedviT,<br />

denominaciidan wasuli axalgazrdebi<br />

Tavis gadawyvetilebas imiT xsnian,<br />

rom eklesia `umniSvnelo an<br />

saerTod araviTar~ rols ar TamaSobs<br />

maT cxovrebaSi. ufrosi Taobis<br />

warmomadgenlebi ki imitom midian<br />

eklesiidan, rom masSi `piradi<br />

imedgacrueba~ ganicades. axalgazrdoba<br />

ZiriTadad ukmayofiloa<br />

pastorebis mxridan gamovlenili<br />

`mouTmenlobiTa~ da maTi<br />

konservatizmiT (Tumca am jgufis<br />

umciresma nawilma eklesia<br />

sapirispiro mizeziT datova _ maT<br />

igi zedmetad liberaluri eCvenebaT).<br />

gamokiTxulTagan daaxloebiT<br />

yoveli mexuTe acxadebs, rom ukmayofiloa<br />

imiT, Tu rogor miudgnen<br />

luTeranul eklesiaSi<br />

misTvis mniSvnelovan pirad problemebs,<br />

magaliTad, romelime naTesavis<br />

dakrZalvas.<br />

`es imedgacrueba gviCvenebs, rom<br />

morwmuneebi eklesiisa da misi msaxurebisgan<br />

adamianur Tvisebebs elian,<br />

_ ganacxada eklesiis kvleviTi institutis<br />

warmomadgenelma, sociologma<br />

kati nimeleam, _ xalxs<br />

eklesiis msaxurTagan surs, rom<br />

isini iolad xelmisawvdomni, gaxsnilni,<br />

Tavazianni iyvnen da ndobas<br />

nergavdnen maTSi.~<br />

interviuSi eni niemelam ganacxada,<br />

rom bevr morwmunes ar hyofnis<br />

SesaZlebloba, `partniorTan<br />

urTierTobis negatiuri gamocdileba~<br />

sxvas da eklesiis msaxurT<br />

gauziaros, ar aqvT SesaZleblobebi,<br />

`moyvnen sakuTari daukmayofileblobis<br />

Sesaxeb da miiRon pasuxi.~<br />

dRes fineTis mosaxleoba 5,2<br />

milion adamians Seadgens, amaTgan<br />

4,36 milioni (83%) fineTis evangelur-luTeranul<br />

eklesias ekuTvnis.<br />

gagrZeleba me-20 gv.


20 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

ucxoeTis qronika<br />

dasawyisi me-19 gv.<br />

finelebis eklesiidan gamosvlis<br />

erT-erT mTavar mizezad iqca 2003<br />

wels miRebuli axali kanoni sindisis<br />

Tavisuflebis Sesaxeb, romelic<br />

sagrZnoblad amsubuqebs am proceduras.<br />

avRaneTSi<br />

qristianobisaTvis<br />

asamarTleben<br />

avRaneTSi muslimanis mier qristianobis<br />

miRebasTan dakavSirebuli<br />

sasamarTlo procesi gaimarTa. islamis<br />

uaryofaSi braldebulma 41<br />

wlis abdula rahmanma qristianoba<br />

16 wlis win saerTaSoriso qristianul<br />

saqvelmoqmedo organizaciaSi<br />

muSaobisas miiRo. es organizacia<br />

pakistanSi avRanel ltolvilebs<br />

exmareboda.<br />

abdula rahmanis mier sarwmunoebis<br />

gamocvlis Sesaxeb xelisuflebas<br />

misi ojaxis wevrebma acnobes.<br />

jer kidev saqmis ganxilvamde<br />

bralmdebelma, yvela braldebis<br />

moxsnis pirobiT, ramdenjerme<br />

SesTavaza rahmans, dabruneboda<br />

winaparTa rwmenas, magram man uari<br />

ganacxada. abdulam Tavad aRiara<br />

qristianoba sasamarTloSi, es ki<br />

avRaneTis istoriaSi muslimanobis<br />

uaryofisa da qristianobis aRiarebis<br />

pirvel SemTxvevad iqca, msgavsi<br />

ram aq arasdros momxdara.<br />

msjavrdebulis sasamarTlo procesi<br />

ukve ori Tvea grZeldeba.<br />

qveyanaSi moqmedi SariaTis kanonis<br />

Tanaxmad, sarwmunoebis Secvla<br />

sasikvdilo danaSaulad iTvleba.<br />

rogorc sasamarTlo procesze<br />

mosamarTlem ganacxada, isini ar<br />

ilaSqreben zogadad msoflio religiis<br />

winaaRmdeg, magram avRaneTSi<br />

msgavisi ram ukanonod iTvleba da<br />

islamze ieriSis mitanis tolfasia.<br />

dRes avRaneTis mosaxleobis umravlesoba<br />

islams aRiarebs. zogierT<br />

cnobaze dayrdnobiT, qabulSi<br />

mcirericxovani qristianuli<br />

saTvistomoc arsebobs, magram misi<br />

warmomadgenlebi TavianTi rwmenis<br />

sajarod aRiarebas angariSsworebis<br />

SiSiT eridebian.<br />

avRaneTSi ar arsebobs oficialuri<br />

qristianuli taZari. qabulis<br />

erT Zvel saxlSi locvis<br />

ufleba mxolod qristian repatriantebs<br />

aqvT.<br />

dasawyisi me-19 gv.<br />

wignebis - `kondakisa~ da `Jamnis~<br />

dabeWdvis Semdeg, romlebic<br />

usasyidlod gadaecaT antioqiis<br />

sapatriarqos marTlmadidebel<br />

arabebs, siriaSi, kerZod<br />

ki qalaq halabSi, dRevandel<br />

alepoSi safuZveli eyreba<br />

pirvel erovnul stambas.<br />

antioqiis patriarqi aTanase<br />

1702 wels buqarestSi berZnul<br />

enaze daweril Tavis naSromSi<br />

`antioqiis patriarqTa istoria~,<br />

aRniSnavs, rom `dRemde<br />

marTlmadideblebs ar gaaCndaT<br />

arabuli stamba, sadac<br />

daibeWdeboda saeklesio wignebi.~<br />

stambis daarsebasTan<br />

dakavSirebiT arsebobs ramdenime<br />

mosazreba.<br />

mkvlevar gasteris mixedviT:<br />

`anTimozis mier damzadebuli<br />

Srifti, iseve rogorc stambis<br />

mowyobilobani, mTavarma<br />

brankovianum saCuqrad miarTva<br />

patriarqs da halabSi miitana.<br />

amiT safuZveli daedo qristianuli<br />

wignebis beWdvas<br />

aRmosavleTSi~. meore mosazrebiT<br />

ki, romelic lui Seixs ekuTvnis<br />

`aTanase patriarqi halabSi<br />

dabrunda da miznad daisaxa<br />

am qalaqSi liturgikuli wigni<br />

daebeWda. SesaZloa, - dasZens<br />

Seixi, - aTanase patriarqma Tan<br />

Camoiyvana buqarestidan mRvdelmonazoni<br />

anTimi, romelmac<br />

daumzada aTanases axali arabuli<br />

Srifti~. igive mkvlevaris<br />

meore versiiT: `aTanase patriarqi<br />

vlaxeTSi yofnisas<br />

daeufla Sriftis gakeTebis<br />

xelovnebas da Semdeg es saqme<br />

zogierT halabels Seaswavla~.<br />

mecnierTa azriT, es meore versia<br />

ufro damajerebelia.<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

qarTveli mkvlevari S.<br />

kurdRelaSvili aRniSnavs, rom<br />

`antioqiis patriarqis, aTanase<br />

IV ungro-vlaxeTSi oTxi wlis<br />

ganmavlobaSi yofnis manZilze,<br />

anTimoz iverielma mas Seaswavla<br />

sastambo saqme, kerZod ki<br />

anTimozis mierve damzadebuli<br />

foladis arabuli punsonebis<br />

saSualebiT tyviis<br />

literebis Camosxmis teqnika<br />

da agreTve wignebis awyobis<br />

xelovneba~. da amis Sedegad<br />

aTanase patriarqma TviTonve<br />

daamzada saTanado matricebi<br />

da TviTonve Camoasxa arabuli<br />

tyviis literebi~.<br />

aRsaniSnavia, rom es iyo<br />

pirveli arabuli Sriftis mqone<br />

stamba mTels axlo da Sua<br />

aRmosavleTSi. mxolod ramdenime<br />

wlis Semdeg, 1722 wels,<br />

alepos mkvidrma abdulax zaxirma<br />

daaarsa arabuli stamba<br />

libanSi, aS-Suveiris taZarTan.<br />

1727 wels ki ungruli<br />

warmoSobis Turqma wignis<br />

mbeWdavma ibraqim muteferikam<br />

Camoayaliba pirveli Turquli<br />

stamba arabuli SriftiT<br />

konstantinopolSi.<br />

beiruTSi ki pirveli stamba<br />

daafuZnes arabma kaTolikebma<br />

1758 wels, rac Seexeba qairoSi<br />

arsebul cnobil belaqis stambas,<br />

is daarsda egviptis<br />

mmarTvel muxamed al-RiSis<br />

iniciativiT 1821 wels.<br />

amrigad, wminda anTimoz iverieli<br />

is pirovnebaa, romlis<br />

ZalisxmeviT jer vlaxeTi,<br />

Semdgom ki siria Seiqmna<br />

manaTobel Suqurad wignebis<br />

beWdvisa da gavrcelebis<br />

TvalsazrisiT mTels saqristiano<br />

aRmosavleTSi.<br />

Tbilisis sasuliero semminariis<br />

II kursis studenti zaza ggabunia


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

qvemoT vecdebiT, astrologiasTan dakavSirebuli<br />

ramdenime tradiciuli SekiTxva wmida mamaTa<br />

swavlebis fonze warmovaCinoT, raTa meti naTeli<br />

movfinoT gansaxilvel sakiTxs.<br />

SekiTxva 1. xSirad kiTxuloben, mogvebma<br />

xom iwinaswarmetyveles macxovris Soba. rogor<br />

moaxerxes es?<br />

pasuxi: astrologebi TavianT cru swavlebas<br />

ukavSireben xilul cas, varskvlavier zecas.<br />

maTgan gansxvavebiT, beTlemis varskvlavi<br />

arcerTi astrologisTvis metad Tu<br />

naklebad cnobil varskvlavs ar<br />

miekuTvneba.<br />

meore mxriv, astrologebi<br />

varskvlavTa meSveobiT adamianis<br />

bedze crubrZnoben, wmida<br />

werilSi moxseniebulma<br />

mogvebma ki gana macxovris<br />

bedi an misi amqveyniuri cxovreba<br />

iwinaswarmetyveles?<br />

da mesamec, meti<br />

sicxadisaTvis IV saukuneSi<br />

moRvawe udides wmida mamas,<br />

grigol RvTismetyvels movusminoT.<br />

mis V sityvaSi `gangebulebis Sesaxeb~,<br />

igi astrologiiT dabrkolebulebs ase mimarTavs:<br />

`nu maxsenebT me macxovris udides didebas,<br />

maxarobel varskvlavs, romelic aRmosavleTidan<br />

mouZRoda mogvebs im qalaqisken, sadac aRmobrwyinda<br />

qriste, uJamo Svili mokvdavi modgmisa. igi (anu<br />

maxarobeli varskvlavi) imaT ricxvs ar ekuTvnis,<br />

romelTa ganmCxreknic astrologebi arian, aramed<br />

araCveulebrivi da am dromde gamouCinebeli,<br />

amokiTxuli ebrauli wignebidan. swored ebrauli<br />

wignebidan Seityves qaldevelebma am var-skvlavis<br />

Sesaxeb, da roca gancvifrebulebma gamoarCies<br />

igi maT mierve dakvirvebul uricxv varskvlavTagan,<br />

naxes, Tu rogori ucxo, axali elvarebiT moiwevda<br />

zecad ebraelTa miwisaken da daaskvnes<br />

kidec mefis dabadeba. da swored im dros, roca<br />

zecis maxaroblebTan <strong>erTad</strong>, astrologeb-<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

astrologiiT cdunebulTaTvis<br />

qristem `uaryo swavleba adamianTa bedze~<br />

21<br />

mac Tayvani sces mefes, saWirod aRar uCndaT<br />

zrunva maTsave xelovnebaze~ (ix. 2, gv. 28).<br />

albaT sainteresoa, Tu romeli ebrauli wignidan<br />

iqna mogvebis mier varskvlavis Sesaxeb<br />

uwyeba amokiTxuli. davazustebT, rom moses<br />

xuTwigneulis meoTxe wignidan _ `ricxvTadan~.<br />

am wignis 24-e Tavis me-17 muxlSi vkiTxulobT<br />

balaamis winaswarmetyvelebas, romelic iuwyeboda:<br />

`gamobrwyindes varskvlavi iakobisagan da<br />

aRsdges kaci israelisagan~.<br />

wmida ioane oqropiris swavlebiT,<br />

beTlemSi macxovris Tayvansacemad<br />

mosuli... `mogvni balaamis<br />

STamomavalni arian, memkvidreni<br />

misi wignebisa da winaswarmetyvelebebisa,<br />

... romelnic<br />

Tvalyurs adevnebdnen im<br />

dros, ... (roca qveynierebas<br />

mesia unda movlenoda _ mR.<br />

b. g.) ... da ixiles ra _<br />

axalSobili, ganixares<br />

winaswarmetyvelebis (rac mesiis<br />

movlinebas exeboda _ mR. b.<br />

g.) aRsrulebiT~ (ix. 1, t. X, wg. me-<br />

2, gv. 932).<br />

swored amitom macxovris Sobis dResaswaulTan<br />

dakavSirebul sagaloblebSi vkiTxulobT:<br />

_ `valam varskulavT-mricxvelisa mogvisa<br />

uwyebuleba, aw aResrulebis, rameTu aRmobrwyinda<br />

varskulavi iakobisagan da daadginna mzisa<br />

mimarT didebisa momqonelni ZRunisa, moguni<br />

mefeni sparseTiT~ (ix. sadResawaulo, 24. XII,<br />

serobis kanonis III galobis tropari).<br />

anda sxva:<br />

_ `viTarca Tqua valaam, sulisa mier wmidisa<br />

aRZrulman iZulebiT, iakobisagan iSuebis qriste,<br />

da amaRldes mefoba misi, egos ucualebelad,<br />

da euflos warmarTTa~ (ix. iqve, saciskro kanonis<br />

V galobis tropari).<br />

msgavs magaliTs qarTuli saero poeziidanac<br />

dasasruli 22-e gv.


22 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasawyisi me-21 gv.<br />

gavixsenebdiT. akaki wereTlma<br />

erT-erTi leqsi macxovris Sobas<br />

miuZRvna:<br />

`aRmosavleTiT gamoCnda<br />

varskvlavi `sjulis cnobisa~,<br />

jer unaxveli kacTagan,<br />

ucnaur sxivosnobisa!<br />

ganhkvirdnen varskvlavTmricxvelni,<br />

ver miswvda maTi goneba...<br />

iniSnes mxolod mogvebma<br />

da igrZnes uflis moneba~<br />

(da a. S.).<br />

rogorc sasuliero, ise saero<br />

poeziis zemoT moxmobili sityvebi<br />

naTlad mowmoben, Tu rogori<br />

xedva unda hqondes morwmune<br />

adamians beTlemis<br />

varskvlavis, macxovris Sobisa<br />

da varskvlavTmisnobis mimarT.<br />

SekiTxva 2: da mainc, ra aris<br />

mizezi imisa, rom mogvebi moyvebian<br />

Sobis maxarobel varskvlavs?<br />

pasuxi: amis mizezi ara<br />

varskvlavTmisnoba, aramed sul<br />

sxva ram gaxldaT. wmida ioane<br />

oqropiris ganmartebiT: `macxovarma<br />

Caagona barbarosebs<br />

(mogvebs), mosuliyvnen Soreuli<br />

qveynidan, raTa gamoekiTxaT mefis<br />

Sesaxeb, romelic iudevelebSi<br />

iSva. da maT (anu iudevelebs)<br />

pirvelad sparselebisagan SeetyoT<br />

imis Sesaxeb, risi mosmenac ar<br />

isurves winaswarmetyvelTagan~<br />

(ix. 1, VII tomi, wg. 1-li, gv.<br />

63).<br />

SekiTxva 3: erT-erT sagazeTo<br />

publikaciaSi (ix. 11, gv. 12)<br />

aseTi ram weria: `yvelaze saintereso<br />

is aris, rom macxovars<br />

Tormetive mociquli zodiaqos<br />

niSnebis mixedviT SeurCevia~.<br />

ras vityodiT amis Sesaxeb?<br />

pasuxi: aRniSnuli mosazreba<br />

astrologiuri swavlebis<br />

`ucdomelobisTvisaa~ moyvanili,<br />

rac sruliad Seusabamoa<br />

marTlmadideblur swavlebasTan.<br />

wmida ioane oqropiri WeSmaritebis<br />

amgvar mowinaaRmdegeTa mimarT<br />

ase gvmoZRvravs: `eSmaki imdenad<br />

daeufla maT, rom isini,<br />

vinc astrologiiT arian cdunebulni<br />

_ aqac ki pouloben (macxovris<br />

Sobis saRvTo istoriaSi<br />

_ mR. b. g.) mizezs, SeiaraRdnen<br />

WeSmariti sityvis winaaRmdeg.<br />

da ras amboben isini? xom Tqmula,<br />

rom qristeSobisas varskvlavi<br />

gamoCnda, es ki niSnavs: amboben<br />

isini, rom astrologia ucdomeli<br />

mecnierebaa. magram Tu<br />

macxovari astrologiur<br />

kanonebTan Tanxmierad iSva, maS,<br />

rogor moxda, rom man gaacamtvera<br />

astrologia, uaryo<br />

swavleba adamianTa bedze, daxSa<br />

demonTa pirni, gandevna cdomileba<br />

da daamxo yoveli saxe misnobisa?~<br />

(ix. 1, t. VII, wg. 1-li,<br />

gv. 60).<br />

vfiqrobT, zemoT moyvanili<br />

marTlmadidebluri swavlebis<br />

Suqze naTlad warmoCinda dasmuli<br />

sakiTxis umarTebuloba.<br />

SekiTxva 4: xSirad amboben,<br />

rom astrologiuri `winaswarmetyveleba~<br />

axdao. ra davaxvedroT<br />

pasuxad?<br />

pasuxi: wmida ioane oqropiri<br />

gvaswavlis: `rogor ityvi Sen,<br />

gana rac iwinaswarmetyveles<br />

astrologebma, mravali maTgani<br />

ar axdao? da radgan Sen TviTon<br />

ganiSore RvTis Sewevna, ugulebelyav<br />

RvTiuri swavleba (da<br />

maT Soris isic, rac yovelgavari<br />

misnobis uaryofas exeba)<br />

da sakuTari Tavi adamianTa<br />

xsnis saRvTo gangebulebis miRma<br />

daayene, eSmaki Tavisi nebiT<br />

marTavs da gankargavs Sens<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

saqmeebs, magram is (anu eSmaki)<br />

ar iqms amas wmindanebTan<br />

mimarTebaSi da Tundac Cven,<br />

codvilebis mimarT, radgan erTob<br />

gvZags da ganveSorebiT amgvar<br />

winaswarmetyvelebebs~ (ix. 1, t.<br />

VII, wg. me-2, gv. 758).<br />

SekiTxva 5: astrologebi<br />

TavianTi swavlebis gasamarTleblad<br />

wmida werilsac ki<br />

imowmeben. ra vupasuxoT aseT<br />

SemTxvevaSi maT?<br />

pasuxi: am sakiTxTan<br />

dakavSirebiT IV saukuneSi<br />

moRvawe wmida basili dids<br />

davemowafoT. misi swavlebiT:<br />

...` maT, romelTac zomierebis<br />

sazRvrebi gadalaxes, moses<br />

sityvebi (macxovris _ mR. b. g.)<br />

Sobis dReTa Sesaxeb mecnierebis<br />

dasacavad moixmes da amboben,<br />

rom Cveni cxovreba ciur<br />

sxeulTa moZraobazea damokidebuli.<br />

amitomac hgoniaT qaldevelebs,<br />

rom varskvlavebi<br />

migvaniSneben imaze, rac unda<br />

SegvemTxves. wmida werilis martiv<br />

sityvaSi iyvned saswaulebad<br />

maT ara haeris cvlileba<br />

da JamTa mimoqceva, aramed cxovrebiseuli<br />

xvedri gulisxmayves~...<br />

(ix. 4, gv. 272)<br />

vfiqrobT, wmida mamebis zemoT<br />

moxmobili sityvebi astrologiis<br />

cruswavlebis sakiTxs sruliad<br />

amowuravs.<br />

aq bolos, Cvens saTqmels<br />

kvlav wmida ioane oqropiris<br />

sityvebiT davasrulebT: `ras<br />

niSnavs sinamdvileSi mnaTobebze<br />

mkiTxaoba? sxvas arafers, Tu<br />

ara sicruesa da bundovanebas,<br />

romelTa mixedviTac, yvelaferi<br />

alalbedze xdeba, da ara mxolod<br />

alalbedze, aramed<br />

ugunuradac~ (ix. 1, t. VII, wg.<br />

me-2, gv. 758).<br />

TbilisSi, sololakSi mmdebare<br />

ammaRRlebis taZZris winammZZRRvari,<br />

dekanozi biZina ggunia


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

qristiani mTeli cxovreba<br />

zrunavs imaze, rom is maqsimalurad<br />

miuaxlovdes RmerTs.<br />

mas kargad esmis, rom am qveynad<br />

misi mosvla uSualod RvTis<br />

wyalobiT moxda. morwmune mTeli<br />

cxovreba acnobierebs adamianis<br />

cxovrebis umTavres missias<br />

_ maqsimalurad miuaxlovdes<br />

RmerTs. Cvenma macxovarmac<br />

swored es gviTxra: `iyveniT<br />

Tquen srul, viTarca mamai<br />

Tqueni zecaTai srul ars.~<br />

(mT. V, 48} wminda ioane<br />

oqropiri calsaxad<br />

gansazRvravda qristianis<br />

saxes, roca ambobda, rom<br />

qristiani es aris adamiani,<br />

romelic maqsimalurad baZavs<br />

qristes. qristesadmi<br />

mimbaZveloba mravali asteqtiT<br />

SeiZleba ganisazRvros, Cven<br />

ki amjerad erT-erT umTavres<br />

momentze, locvaze visaubroT.<br />

saxarebidan kargad Cans,<br />

rom macxovari xSirad loculobda.<br />

man Tavisi amqveyniuri<br />

moRvaweoba swored marxviTa da<br />

locviT daiwyo, riTac is<br />

gvaswavla, rom visac surs caTa<br />

sasufevlis mkvidroba, is aucileblad<br />

unda loculobdes.<br />

amasTan dakavSirebiT imis Tqmac<br />

aucilebelia, rom is wminda<br />

mamebi, romlebic TavianTi<br />

moRvaweobiT jer kidev am qveynad<br />

angelozTa sadarni iyvnen,<br />

yvela moRvaweobaze maRla locvas<br />

asaxelebdnen, radgan<br />

RvTisadmi locva iyo is aucilebeli<br />

piroba, romlis<br />

Sesrulebis Semdgomac<br />

SesaZlebeli xdeboda sxva<br />

saTnoebaTa moxveWa. am mamaTa<br />

swavlebiT, swored locva iyo<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

locvisaTvis<br />

`gansacdelisas aucileblad unda movuxmoT RmerTs~<br />

is Zala, romelic sulieri mtris<br />

winaaRmdeg SegvaiaraRebda da<br />

adamis modgmis mters uZlurs<br />

gaxdida.<br />

locva es aris saubari<br />

RmerTTan. amasTan, locva<br />

Sexvedracaa SemoqmedTan, radgan<br />

saubari swored Sexvedrisas<br />

xdeba (miuxedavad imisa, uSualod<br />

xedav Tu ara Tanamosaubres).<br />

qristianoba adamians RmerTTan<br />

uSualo urTierTobis saSualebas<br />

aZlevs. RmerTic exmianeba adamianis<br />

locvas, exmareba mas da<br />

mravali gasaWiridan gamohyavs.<br />

unda iTqvas, rom mravali<br />

marTlmadidebeli RvTismetyvelis<br />

azriT, swored locvisas, adamianisa<br />

da RvTis es Sexvedra<br />

principulad ganarCevs qristianobas<br />

yvela sxva religiisagan.<br />

vTqvaT, budizmSi meditaciis<br />

dros adamians aqvs<br />

urTierToba raRac absoluturad<br />

arapirovnulTan, romelSic<br />

is iZireba. am dros budisti<br />

RmerTs, rogorc cocxal arsebas,<br />

ver grZnobs. qristiani<br />

ki locvisas cocxali, pirovnuli<br />

RmerTis arsebobas aRiarebs,<br />

23<br />

radgan sxvanairad is verc<br />

mimarTavda veravis, ver ilocebda,<br />

ver daelaparakeboda<br />

yovlad miuwvdomels. sxvagvarad<br />

rom vTqvaT, qristiani locvisas<br />

esaubreba pirovnebas, WeSmaritad<br />

arsebuls da sweored amis<br />

gaazrebaa mniSvnelovani locvisas.<br />

xSirad kiTxuloben: ra aucilebelia<br />

RvTisadmi locva,<br />

RmerTma xom isedac icis, ra<br />

gvWirdeba da risTvis unda<br />

vilocoT? amasTan<br />

dakavSirebiT unda aRiniSnos,<br />

rom RvTisadmi locva mxolod<br />

imisaTvis ar xdeba,<br />

rom mas rame gamovTxovoT.<br />

locvisas umniSvnelovanesia,<br />

gaazrebul iqnas is momenti,<br />

rom Cven Tavad RvTis,<br />

yovladZlieri Semoqmedis<br />

winaSe vdgavarT. locvaSi<br />

mTavaria Tavad Sexvedra<br />

RmerTTan. locva RmerTTan<br />

Sesaxvedrad, masTan<br />

urTierTobis sixarulis<br />

SesagrZnobad unda xdebodes.<br />

am azris gacnobierebis Semdeg,<br />

cxadia, arc is aris miuRebeli,<br />

rom Cvens ufals daxmarebas<br />

vTxovdeT, magram yovelgvar<br />

Txovnas win unda uZRodes imis<br />

gacnobiereba, Tu vis esaubrebi<br />

da visgan iTxov Semweobas.<br />

swored amas gulisxmobda wm.<br />

makari egvipteli, rodesac ambobda:<br />

locvisas nu ilaparakebT<br />

mravals, aramed mxolod es<br />

TqviT: ufalo, rogorc Tavad<br />

uwyi da gnebavs Semiwyale me.<br />

xolo Tu raime gansacdeli<br />

gewveva, mswrafl warmoTqvi:<br />

ufalo Semewie! yovlismcodne<br />

ufalma icis, rogor dagvex-<br />

gagrZeleba 24-e gv.


24 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasawyisi me-23 gv.<br />

maros da rogor gangvaridos<br />

gansacdels. Cven mxolod mTeli<br />

guliT unda movuwodoT yovladsaxiersa<br />

da yovladZlier<br />

Semoqmeds. wm. makari egvipteli<br />

am darigebis gadmocemisas imas<br />

gulisxmobda, rom gansacdelisas<br />

aucileblad unda movuxmoT<br />

RmerTs SewevnisaTvis. es mowodeba<br />

RvTisa ki mxolod im<br />

SemTxvevaSia qmediTi, Tu Cven<br />

SevigrZnobT, vin aris is, romelsac<br />

daxmarebas vTxovT. rodesac<br />

gavacnobierebT, rom Cvens<br />

dasaxmareblad Tavad RmerTs,<br />

yovladZliersa da yovladsaxiers<br />

vuxmobT, ai, maSin Cveni<br />

locva gulmxurvale iqneba da<br />

am locvas aucileblad Seismens<br />

ufali. abba nilosi TiTqmis<br />

sityva-sityviT imeorebs wm.<br />

makari egviptelis sityvebs,<br />

rodesac brZanebs: isurve, rom<br />

amba siluanes mowafe<br />

markozi<br />

amba siluanes monasterSi<br />

hyavda mowafe saxelad markozi.<br />

markozi didgvarovani Wabuki<br />

iyo. man mTeli Tavisi qoneba<br />

Ratakebs dauriga da monasterSi<br />

dasaxlda.<br />

vinaidan markozi friad ganswavluli<br />

iyo, monasterSi<br />

gansakuTrebuli morCileba miiRo<br />

- saRvTismsaxuro wignebi unda<br />

gadaewera.<br />

markozis garda moZRvars<br />

kidev TerTmeti mowafe hyavda,<br />

magram sxvebze xSirad amba<br />

siluane swored markozs esaubre-<br />

SegemTxvas ara is, rac Sen ginda,<br />

aramed rac RmerTs nebavs<br />

da maSin locvisas mSvidi da<br />

RvTis madlieri iqnebi.<br />

imis gaazreba, rom RmerTs<br />

esaubrebi, Zlier giiolebs<br />

marTebulad locvas. amis mizezs<br />

wminda mamebi imaSi xedaven, rom<br />

rodesac Segnebuli aqvs adamians<br />

RvTis winaSe wardgomis pasuxismgebloba,<br />

maSin is<br />

Tavmdabali xdeba da sxvis<br />

gankiTxvas maqsimalurad erideba.<br />

abba mose ambobda: Tuki adamiani<br />

ar Cawvdeba imas, rom is<br />

codvilia, RmerTi ar Seismens<br />

mis locvas. amis gamomgone<br />

monastris Zmebma hkiTxes wminda<br />

mamas: ra aucilebelia<br />

codvilianobis SegrZneba<br />

locvisas? abba mosem ki miugo,<br />

vinc Tavisi codvebis simZimes<br />

xedavs, is sxvis codvebs ver<br />

amCnevso. swored es aris<br />

mniSvnelovani locvisas. aucilebelia,<br />

RmerTTan sasaubrod<br />

warmdgari pirovneba Tavmdablobis<br />

saTnoebiT iyos Semosili, radgan<br />

boda da amiT sulisTvis<br />

sargebels iZenda.<br />

saqme iqamde mivida, rom sxva<br />

mowafeebi amis gamo ganawyendnen<br />

da erTmaneTSi ambobdnen:<br />

amba siluanem favoriti gaiCinao.<br />

roca es sxva berebma Seityves,<br />

Tavisi rigebidan sami, yvelaze<br />

pativcemuli beri airCies da<br />

amba siluanes miugzavnes, rom<br />

SeetyoT misi amgvari saqcielis<br />

mizezi.<br />

Tavidan amba siluane maT<br />

mdumared usmenda, Semdeg ki<br />

Tavisi mowafeebis senakebisken<br />

waiyvana.<br />

- mamao, Cqara modi aq,<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

sxvagvar locvas ar ismens<br />

ufali. eklesiis wminda mamebis<br />

mier saukuneebis ganmavlobaSi<br />

Seqmnili uamravi locvidan, uklebliv<br />

yvela, RvTisadmi madlierebisa<br />

da Tavmdablobis<br />

suliT aris Seqmnili, radgan<br />

RvTis saTnod mcxovrebma am<br />

mamebma icodnen, rom RmerTTan<br />

saubari mxolod TavmdablobiT,<br />

madlierebiTa da siyvaruliT<br />

iyo aucilebeli. TavmdablobiT<br />

aRvlenili locvis Sesmenis<br />

magaliTi Cven saxarebaSive gvaqvs,<br />

roca ufali mezverisa da farisevelis<br />

igaviT swor locvas<br />

gvaswavlis. aq macxovari pirdapir<br />

migviTiTebs imaze, Tu<br />

rogori locvaa saWiro da romel<br />

locvas Seismens ufali _<br />

mezverisamebr TavmdablobiTa<br />

da sakuTari codvilianobis<br />

SegrZnebiT aRvlenilsa Tu farisevelisdarad<br />

siamayiT<br />

warmoTqmuls.<br />

(gagrZelebba Semdeg nomerSi)<br />

Tbbilisis sasuliero akademiis pedagogi<br />

giorgi gvasalia<br />

pateriki<br />

amba siluanes cxovrebidan<br />

saswrafod mWirdebi! - imeorebda<br />

amba da TanmimdevrobiT<br />

yvela karze akakunebda.<br />

magram mis mowafeTagan arcerTi<br />

ar Cqarobda misTvis karis<br />

gaRebas: erTi fsalmuns<br />

kiTxulobda da Sewyveta ar<br />

surda, meore morCilebas asrulebda<br />

_ Toks grexda da<br />

eSinoda, zedmeti siCqariT nakeToba<br />

ar gaefuWebina. bolos markozis<br />

rigic dadga. amba siluanem<br />

karze frTxilad miukakuna da<br />

mxolod erTi sityva warmoTqva:<br />

`markoz!~<br />

kari imwamsve gaiRo da<br />

dasawyisi 26-e gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-24 gv.<br />

zRurblTan gakvirvebuli markozi<br />

gamoCnda.<br />

amba siluane berebs miutrialda<br />

da uTxra: aba, miTxariT,<br />

mamebo, sad xedavT Tqven sxva<br />

Cems mowafeebs? berebma veraferi<br />

upasuxes.<br />

amba siluane Sevida markozis<br />

`didad samwuxaroa, rom 1830<br />

wlis 19 noembers TbilisSi gardaicvala<br />

misi yovladusamRvdeloesoba<br />

mTavarepiskoposi<br />

dosiTeosi~, _ ityobineba imdroindeli<br />

gazeTi `tifliskie<br />

vedemosti~ gamoqveynebul nekrologSi.<br />

mTavarepiskoposi dosi-<br />

Teos (ficxelauri) daibada<br />

1774 wlis 24 oqtombers,<br />

duSeTis mazris sofel<br />

ikoTSi. naTlobis saxeli<br />

yofila dimitri. misi mama<br />

aznauri arjevan ficxelauri<br />

`soflidan gasulad~<br />

e. i. micvalebulad<br />

ixsenieba 1793 wlis 9 oqtombris<br />

sabuTSi. igi iyo<br />

qsnis erisTavebis mouravi.<br />

deda marine, maRalaanT<br />

qali iyo, radgan dosiTeosi<br />

moixsenieba saxlTuxucesis<br />

ZmisSvilad (`plemianikad~),<br />

saxlTuxucesebi ki<br />

maRalaSvilebi iyvnen.<br />

patara dimitris RvTis SiSi<br />

da siyvaruli da soflis gogobiWebis<br />

daxmareba bavSobidanve<br />

mohyveboda. Tavis ubraloebiT<br />

didobaSi papaCemic imas mounaTlavs,<br />

mamapapisagan ase msmenia,<br />

Svilo, _ ixsenebs 95 wlis<br />

ikoTeli moxuci Salva<br />

zanguraSvili. dosiTeosis<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

senakSi da magididan rveuli<br />

aiRo, berebs gauwoda da uTxra:<br />

- ixileT, mamebo: markozi<br />

axla am asos werda, magram gaigo<br />

Tu ara Cemi xma, kalami ise<br />

daagdo, rom asoc bolomde ara<br />

daumTavrebia. gana es aso ar<br />

metyvelebs imaze, Tu moZRvris<br />

rogori morCileba aqvs markozs?<br />

ai, swored am morCilebis gamo<br />

STamomavali, amave soflis pensioneri<br />

pedagogi, 80 wlis kolia<br />

ficxelauri ki ambobs:<br />

`mamaCemi vaxtangisagan gamigonia,<br />

rom dosiTeosi pataraobas<br />

mTeli dRe Cvens ukan mdebare<br />

eklesiaSi atarebda. iq ismenda<br />

da izepirebda locvebs da<br />

mRvdlis qadagebebs. dedamisma<br />

aswavla Turme wera-kiTxva da<br />

xels uwyobda eklesiis msaxuri<br />

gamxdariyo.~ marTlac,<br />

SeiZleba vivaraudoT, rom Wabuk<br />

dimitris RvTismsaxurebis sawyisi<br />

muxti, swored misi sacxovrisis<br />

mimdebare eklesiaSi locva-qadagebis<br />

mosmenisas da Rrmad<br />

25<br />

miyvars igi.<br />

- Sen igi samarTlianad giyvars,<br />

- Tqva pirvelma berma.<br />

- Cven igi yvelas gviyvars,<br />

- daamata meorem.<br />

- igi RmerTsac amis gamo<br />

uyvars! - wamoiZaxa mesamem.<br />

Targmmna<br />

mariam ggagguam<br />

mTavarepiskoposi dosiTeosi (ficxelauri)<br />

`...Torem daRupavT samSoblos, eklesias da Tqvens<br />

Tavsaco, arafers keTils ar dagayrian rusebio~<br />

qqvaTaxxevis monasteri. XIX saukkunis foto<br />

morwmune dedis mier ojaxSi<br />

eklesiuri garemos Seqmnis<br />

wyalobiT Caido.<br />

amis safuZvelze, ukve mozardma<br />

dimitrim mtkiced gadawyvita,<br />

qristes macxovnebel gzas<br />

Sesdgomoda da sulieri cxovrebis<br />

axali gancda iqauri<br />

eklesiis mnaTes gauziara,<br />

iman ki, moZRavrTan<br />

uSuamdgomla. mRvdelma,<br />

ra Tqma unda, mouwona<br />

gadawyvetileba da Semdeg...<br />

Yvelaferi RvTis nebiT<br />

moxda. 17 wlis asakSi, 1791<br />

wels, soflidan 5 km-ze,<br />

unabnoSi, ukacriel, daburul<br />

tyeSi mdebare xofis<br />

wm. ioane naTlismcemlis<br />

monasterSi berad aRikveca<br />

dosiTeosis saxeliT. iq<br />

man oTxi weli gaatara<br />

RvTis morCilebaSi.<br />

1795 wels erekle II<br />

TanxmobiT, igi dadgenil<br />

iqna aRniSnuli xofis monastris<br />

winamZRvrad arqimandritis<br />

wodebis miniWebiT. XIX saukunis<br />

dasawyisidan mama dosiTeosi<br />

swrafad winaurdeba. igi anton<br />

II erTgulTa ricxvs miekuTvneba<br />

da madlieri kaTolikosi misTvis<br />

wyalobas ar iSurebs. 1801 wels<br />

gagrZeleba 26-e gv.


26 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasawyisi 25-e gv.<br />

gardaicvala qvaTaxevis monastris<br />

arqimandriti aTanase<br />

(TarxniSvili) da aRniSnuli<br />

monastris winamZRvroba mama<br />

dosiTeoss Caabares. aqve unda<br />

aRiniSnos, rom XVIII saukunis<br />

II naxevari aRmosavleT<br />

saqarTveloSi lekianobis<br />

momZlavrebis wlebia da aq<br />

mouxdeba mas pirveli siZneleebis<br />

gadalaxva. kerZod, qvaTaxevis<br />

monasteri Zalze dasustda,<br />

lekianobam is katastrofis piras<br />

miiyvana, winamZRvris rezidencia<br />

sofel kavTisxevSi iqna<br />

gadatanili, radgan monasterSi<br />

yofna friad saSiSi Seiqmna.<br />

winamZRvarma dosiTeosma da misma<br />

winamorbedma, arqimandritma<br />

aTanasem didi ZalisxmeviT SeZles<br />

lekTagan monastris dacva da<br />

aRorZineba. man `ganaaxla xelaxla<br />

monasteri da daadgina<br />

berebi, Zvel savanes ganumravla<br />

Semosavali.~(kalmasoba, II tomi.<br />

gv. 207).<br />

gamoCenili erTgulebisa da<br />

TavdadebisaTvis 1806 wels anton<br />

II-em masve Caabara SiomRvimis<br />

monasteri. rogorc Cans,<br />

XIX saukunis 10-ian wlebamde<br />

igi anton II-dmi erTgulebas<br />

iCenda da mis mowinaaRmdegeebs<br />

ebrZoda. am niadagze mouxda mas<br />

Sejaxeba Tbilel mitropolit<br />

arsenTan (bagrationi) 1810 wels<br />

da marTebuli argumentebiT<br />

SeZlo misi mogerieba.<br />

1810 wlis noemberSi, rodesac<br />

kaTolikosi anton II ruseTs<br />

iqna gawveuli, man arqimandriti<br />

dosiTeosic Tan gaiyolia<br />

peterburgSi. roca anton II sacxovreblad<br />

niJni-novgorodSi gadavida,<br />

dosiTeosi aleqsandre<br />

I brZanebiT, datoves peterburgSi<br />

rusuli enis Sesaswavlad, Tan<br />

dauniSnes pensia ori aTasi maneTis<br />

odenobiT. swored aqedan cdilobs<br />

dosiTeosi daimsaxuros ruseTis<br />

mTavrobis yuradReba. amas igi<br />

aRwevs kidec. Semdgom periodSi<br />

movlenebi ase ganviTarda.<br />

1811 wlis 18 seqtembers glaxa<br />

WilaZe peterburgidan swers<br />

samZimris werils Tavis mZaxals<br />

zaal teriSvils colis gardacvalebis<br />

gamo(zaalis coli<br />

ki dosiTeosis da iyo). am werilSi<br />

glaxa WilaZe ityobineba: `jer<br />

dosiTeosisTvis ar gamimJRavnebia<br />

dis sikvdili. igi peterburgis<br />

mitropolitma TavisTan miiRo<br />

da episkoposad kurTxevas upireben.<br />

did bednierebaSi Sedga fexi.~<br />

momdevno 1812 wlis 15 Tebervals<br />

igive glaxa WilaZe swers Tavis<br />

siZes, zaalis Svils, giorgi<br />

teriSvils: `biZaSeni dosiTeos<br />

ianvris 30-s episkoposad akurTxes<br />

da yoveli kaci didad swalobs.~<br />

es is dro iyo, roca<br />

saqarTvelos eklesiis avtokefalia<br />

moispo, kaTolikosoba<br />

gauqmda, rusuli wesebi unda<br />

SemoeRoT saeklesio dargSic.<br />

egzarqosad gamogzavnil iqna<br />

qsnis erisTavis daviTis Svili,<br />

varlaami, xolo misi naaznauralis<br />

Svili dosiTeosi daniSnes<br />

goris episkoposad. varlaami<br />

adreve wamovida saqarTveloSi,<br />

dosiTeosi ki datoves peterburgSi<br />

saqarTvelos saeklesio axali<br />

mmarTvelobis wesebis<br />

SesamuSaveblad. marTlac,<br />

SemdgomSi man SeimuSava da oberprokurors<br />

warudgina vrceli<br />

proeqti saqarTvelos eklesiis<br />

marTvis axleburad mowyobis<br />

Sesaxeb, romelic damtkicda da<br />

safuZvelad daedo eklesiis reformas<br />

1814 wels.<br />

1814 wels daarsda qarTlkaxeT-imereTis<br />

sinodaluri kantora<br />

da amasTan <strong>erTad</strong> ganaxlda<br />

oseTis sasuliero komisiac.<br />

kantora unda gasZRoloda<br />

saeklesio saqmeebs, oseTis komisias<br />

ki osebsa da saerTod mTiel<br />

xalxSi qristianobis danergvagavrcelebisaTvis<br />

unda ezruna.<br />

dosiTeosi daniSnes kantoris<br />

wevrad da komisiis xelmZRvanelad.<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

1814 wlis 30 agvistos mianiWes<br />

mTavarepiskoposis wodeba da<br />

daniSnes kaxeTis eparqiis<br />

mmarTvelad.<br />

am ambavs glaxa WilaZe atyobinebs<br />

Tavis meore siZes - ioane<br />

glurjiZe-ServaSiZes: `dosiTeos<br />

mTavarepiskoposi yovlad mowyalis<br />

xelmwifisagan ise nacnobia, rom<br />

vinc saqarTvelodam aq, ruseTSi<br />

kaci mosula, amisi pativi aravis<br />

miuRia. Tu es cocxali<br />

gvyavs, viTom batoniSvilis vaxtangisagan<br />

RmerTi ar gagvwyromia.<br />

ecade, rom Seni SeZlebisamebr<br />

samsaxuri daanaxoo.~<br />

mTavarepiskoposma dosiTeosma<br />

saqarTveloSi Camosvlis umal<br />

Tavisi saqme gaaCaRa. mokle xanSi<br />

aTasobiT osi moaqcia qristianul<br />

sarwmunoebaze. yovelive aman<br />

mas didi gavlena moupova mTiel<br />

xalxSi. magram am warmatebis<br />

mizezi ZiriTadad materialuri<br />

pirobebi iyo. saqme isaa, rom<br />

komisiis daarsebisTanave<br />

dosiTeosis energiuli<br />

SuamdgomelobiT aleqsandre Ima<br />

1814 wlis 30 agvistos<br />

CamoarTva qsnis erisTavebs qsani<br />

da gverdisZiri. uamisod qristianoba<br />

ver gavrceldeba<br />

mTiulebSio, _ amtkicebda<br />

dosiTeosi. marTalia, imperatoris<br />

es brZaneba mmTavarmarTebel<br />

rtiSevs sisruleSi ar mouyvania,<br />

dosiTeosi mainc am brZanebaze<br />

damyarebiT moqmedebda. is arwmunebda<br />

osebs, rom gaqristianebuli<br />

osi ukve arcerT memamules<br />

aRar ekuTvnis, rom Tu<br />

qristianobas miiRebdnen,<br />

gaTavisufldeboden erisTavis<br />

valdebulebisagan da mxolod<br />

saxelmwifos gadasaxads gadaixdidnen.<br />

igi mxolod saxazino<br />

glexia da qristiani beris garda,<br />

maT ufrosi aRar<br />

eyolebaT(`aqtebi~, VI_I, gv. 363).<br />

ficxelauris aseTi moqmedebis<br />

Sedegad bevri gaqristianebuli<br />

gagrZeleba 27-e gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi 26-e gv.<br />

osi aRar uSvebda Tavis xeobaSi<br />

mTavrobisagan gagzavnil pirebs.<br />

amasTan, mTavarepiskoposi dosiTeosi<br />

osTa mosanaTlad uxvad iyenebda<br />

saCuqrebs _ moaxsenebda imperators<br />

mTavarmarTebeli ermolovi<br />

1816 wlis 15<br />

noembers(`aqtebi~, VI_I,<br />

gv, 368). dosiTeosi amtkicebs<br />

erisTavebisTvis<br />

mamulis dabrunebis<br />

ukanonobas, magram imperatoris<br />

1817 wlis<br />

12 Tebervlis brZanebiT,<br />

qsani da gverdisZiri<br />

daubrundaT erisTavebs.<br />

amas Tan erTvoda is<br />

ambavic, rom egzarqos<br />

varlaamis (erisTavi)<br />

da misi urTierTobac<br />

TandaTan iZabeboda. sionis<br />

taZris dekanozi<br />

ioane oseSvili orives<br />

muxlmodrekiT exveweboda,<br />

Surisa da<br />

mtrobisaTvis Tavi daenebebinaT:<br />

`...Torem daRupavT samSoblos,<br />

eklesias da Tqvens Tavsaco,<br />

arafers keTils ar dagayrian<br />

rusebio.~ yuri ar ugdes dekanozis<br />

rCevas da roca varlaam mitropoliti<br />

ruseTSi gaiwvies, xolo<br />

mis magivrad rusi egzarqosi<br />

daniSnes, maSin eniSnaT<br />

oseSvilis rCeva, magram ukve<br />

gviani iyo. 1817 wels axalma<br />

egzarqosma mTavarepiskoposi<br />

dosiTeosic gaaTavisufla yvela<br />

Tanamdebobidan da igi moskovs<br />

gaiwvies. aq is moaTavses `visokopetres~<br />

monasterSi, sadac<br />

man 12 weli dahyo. 1829 wels<br />

iTxova saqarTveloSi samkurnalod<br />

dabrunebis neba. imperatorma<br />

nikoloz I uboZa Zvirfasi<br />

panaRia da damatebiT dauniSna<br />

aTasi maneTi asignaciebiT da<br />

xuTasi maneTi vercxliT saqar-<br />

Tvelos saeklesio Semosavlidan.<br />

dosiTeosma adgilsamyoflad<br />

Tbilisi airCia. aqedan is xo-<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

leris dros gaemgzavra sofel<br />

ikoTSi da borjomis xeobaSi<br />

wylebiT samkurnalod. 1830 wlis<br />

26 oqtombers Tbiliss mobrunda,<br />

sadac moulodnelad gardaicvala<br />

imave wlis 19 noembers.<br />

rogorc dasawyisSi aRiniSna,<br />

Tbilisis feriscvalebis monasteri. XIX saukkunis foto<br />

Tbilisis gazeTSi `tifliskie<br />

vedemost~ gamoqveynda nekrologi.<br />

gazeTSi farTod iyo<br />

gaSuqebuli samgloviaro procesi.<br />

kerZod, mTavarepiskoposis<br />

neSti didi pativiT daasvenes<br />

sionis yovladwmida RvTismSoblis<br />

miZinebis sapatriarqo taZarSi.<br />

Tbilisis yvela marTmadidebel<br />

eklesiaSi rekavda samgloviaro<br />

zarebi. Sesrulda saeklesio<br />

sagaloblebi, aResrula saRvTo<br />

liturgia. qalaqis samxedro da<br />

samoqalaqo Cinovnikebma, naTesavebma<br />

da axloblebma saTanado pativi<br />

miages mTavarepiskopos dosiTeoss.<br />

igi daasaflaves Tbilisis feriscvalebis<br />

mamaTa monasterSi (amJamad<br />

dedaTa monasteri).<br />

mTavarepiskoposi dosiTeosi<br />

friad energiuli, ganaTlebuli<br />

da kulturuli kaci iyo. anton<br />

II mas axasiaTebs, rogorc<br />

unarian da energiul pirovnebas.<br />

amasve mowmobs sxva cnobebic<br />

dosiTeosis Sesaxeb, romlebic<br />

27<br />

Seexeba mis saqmianobas. jer kidev<br />

ruseTSi moRvaweobisas dosiTeosi<br />

bibliur sazogadoebas<br />

daukavSirda da misi davalebiT,<br />

moskovSi qarTul enaze axali<br />

aRTqmis beWvdas Cauyara safuZveli.<br />

1814-1817 wlebSi,<br />

saqarTveloSi yofnis periodSi,<br />

rusulidan Targmna miltonis<br />

`dakarguli samoTxe.~<br />

1827 wels moskovSi<br />

arqimandrit tarasis<br />

(aleqsi-mesxiSvili)<br />

rusulidan uTargmnia<br />

`wigni TanamdebobaTaTvis<br />

samrevloTa mRvdelTasa~<br />

da mas igi gansaxilvelad<br />

dosiTeosisaTvis<br />

gaugzavnia. dosiTeosma<br />

moiwona Targmani, misca<br />

avtors SeniSvnebi<br />

da recenzia dauwera<br />

rusul enaze. amasTan,<br />

urCevda sxva saeklesio<br />

wignebis<br />

gadaTargmnasac.<br />

mZime avadmyofobis<br />

miuxedavad, mas ar<br />

Seuwyvetia literaturuli<br />

muSaoba da SeZlebisdagvarad<br />

werda originalur nawarmoebebs<br />

da Targmnida kidec. aqve<br />

unda iTqvas, rom rogorc<br />

zogierTi Canaweridan irkveva _<br />

misi Cveuli Tavmdablobis gamo,<br />

ar gamoucia Tavisi naSromebi.<br />

ioane batoniSvili Tavis<br />

`kalmasobaSi~ dosiTeoss ficxelauris<br />

Sesaxeb wers: `ese ars<br />

werilTa Sina gamocdili da<br />

ubnobaTa Sina ritori.~ cnobili<br />

mwerali da kaligrafi<br />

mRvdelmonazoni iona (xelaSvili)<br />

am wignSi gamoyvanilia, rogorc<br />

dosiTeosis mowafe da igi amiT<br />

Tavs iwonebs kidec.<br />

samwuxaroa, rom mTavarepiskoposi<br />

dosiTeosi (ficxelauri)<br />

56 wlis asakSi gardaicvala<br />

- ramdeni ram moaswro<br />

da kidev ramdeni mravali sasikeTo<br />

saqmis gakeTeba SeeZlo.<br />

mmasala mmoammzada<br />

vladimer zangguraSSvilma


28<br />

gTxovT, gazeTs gaufrTxildeT masSi dabeWdili masalebis gamo<br />

`sapatriarqos uwyebanis~ veb.gverdi: http: //www. patriarchate.ge<br />

misamarTi: erekle II moedani #1<br />

saqarTvelos sapatriarqos prescentri tel/faqsi: 98-95-41.<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

fotomatiane<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

mRvdeli esaia xaWapuriZe<br />

(1880-1950)<br />

mRvdeli esaia xaWapuriZe daibada 1880 wels sofel<br />

CuneSSi, adgilobrivi diakvnis ojaxSi. misi mama andria<br />

msaxurobda CuneSis wm. giorgis eklesiaSi. STamomavalTa<br />

gadmocemiT, axalgazrdobaSi mama andria xabazad muSaobda<br />

Tavad lorTqifaniZesTan. erT dRes andrias SemTxveviT<br />

purebi daewva ToneSi, ris gamoc ganrisxebulma Tavadma<br />

misi dasja brZana. SeSinebuli andria risxvas gaeqca da<br />

mesxeTs Seafara Tavi. gzad mimavals daba xonSi monastridan<br />

Sesawiris asakrefad gamosuli berebi Sexvdnen, romlebsac<br />

SeecodaT axalgazrda ymawvili da TavisTan<br />

waiyvanes. monasterSi andriam Seiswavla saeklesio<br />

tipikoni da galoba. ramdenime xanSi igi sofelSi dabrunda,<br />

coli SeirTo da CuneSis wm. giorgis eklesiaSi<br />

medaviTneobda. 1890-ian wlebSi diakvnad akurTxes. diakoni<br />

andria 1911 wlis 7 marts moxucebulobis gamo,<br />

pensiaSi gavida.<br />

mama esaiam daamTavra quTaisis sasuliero seminaria,<br />

ris Semdegac aswavlida saRmrTo rjuls CuneSis samrevlo<br />

skolaSi. 1907 wels ganamweses medaviTned CuneSis<br />

wm. giorgis eklesiaSi. 1912 wels ki mRvdlad daasxes<br />

xeli imave eklesiaSi, sadac msaxurobda komunistebis<br />

Semosvlamde. 1921-24 wlebSi eklesiis daketvisa da<br />

mravalgzis daSinebis gamo, igi iZulebuli gaxda,<br />

samsaxurisTvis Tavi daenebebina, Tumca farulad sofelSi<br />

mainc aRasrulebda saeklesio wesebs. 1943-44 wlebSi,<br />

eklesiebis xelaxali amoqmedebis periodSi mama esaia im sasuliero pirebis jgufs ganekuTvneboda,<br />

vinc kvlav gamoTqva survili oficialurad emsaxura eklesiaSi. quTaTel-gaenaTeli mitropolit<br />

efremis (sidamoniZe, SemdgomSi kaTolikos-patriarqi) locva-kurTxeviT, igi ganamweses wyaltubos<br />

raionis sofel gviStibSi. mRvdeli esaia gardaicvala 1950 wlis 30 maiss. dasaflavebulia quTaisSi,<br />

goWouras sasaflaoze.<br />

foto gadaRebulia 1910-iani wlebis bolos. misi mowodebisaTvis madlobas vuxdiT mama esaias<br />

SviliSvils, qalbaton izolda xaWapuriZes.<br />

Tu Tqvens saojaxo arqivSi moipoveba sasuliero pirTa da saqarTvelos eklesia-monasterTa fotoebi,<br />

gTxovT, dagvikavSirdeT, raTa erToblivi ZalisxmeviT daviwyebisgan vixsnaT isini.<br />

Cveni telefonebia: 98 95 41; 72 13 50; 8(99) 54 82 29; 8(93) 19 36 04.<br />

gamovida sabavSvo gazeT<br />

`aliluia~-s<br />

`aliluia~ -s<br />

axali, 6(61) nomeri.<br />

rubbrikas uZRvebbian luarsab togoniZe da giorgi maCuriSvili<br />

mkiTxvelebs vTxovT,<br />

cocxlebisaTvis<br />

locvebSi moixsenion<br />

zurabi da konstantine<br />

garekanis pirveli gverdis foto - zurab cxovrebaZisa<br />

redaqtori: zurab cxovrebaZe,<br />

saredaqcio kolegia: mTavarepiskoposi dimitri (SiolaSvili),<br />

dekanozi daviT SaraSeniZe, luarsab togoniZe, nana bokuCava,<br />

mariam gagua, nino gagoSaSvili, TAmar asaTiani<br />

damkabadonebeli: kaxaber maisuraZe, operatori: zoia kobaxiZe.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!