11.01.2013 Views

TV3V7f A/ ^Afi 18 im - JScholarship - Johns Hopkins University

TV3V7f A/ ^Afi 18 im - JScholarship - Johns Hopkins University

TV3V7f A/ ^Afi 18 im - JScholarship - Johns Hopkins University

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

3 1151 01757 9719<br />

THE EISENHOWER LIBRARY


If"'?<br />

LIBRARY<br />

4-7,^1+3<br />

JOHNS HOPKINS UNIVERSITY


The Parisistas of the<br />

• •<br />

Atharvaveda<br />

EDITED BY<br />

GEOEGE MELVILLE BOLLING, PH. D.<br />

PHOFESSOB OE SREEK AND ASSOCIATE PHOFESSOB OF COMPAEATIVB PHILOLOQT AND<br />

SANSKRIT IN THE CATHOLIC UNIVBESIIY OF AMERICA<br />

AND<br />

JULIUS VON NEGELEIN, PH.D.<br />

PEIVATDOOENT IN THE .WiVTOSITy OF EOENIGSBERG<br />

TOLUME I<br />

TEXT AND CEITICAL APPAEATUS<br />

PART I<br />

PARISISTAS I—XXXVI<br />

LEIPZIG<br />

OTTO HAEEASSOWITZ<br />

1909


<strong>^Afi</strong> <strong>18</strong> <strong>im</strong><br />

Sanskrits<br />

Printed by the jiWaUenhans" Press, Halle a. S.<br />

<strong>TV3V7f</strong><br />

A/


DEDICATED<br />

TO<br />

GEHEIMEE REQIEEUNOTSEAT PROFESSOR<br />

ADALBERT BEZZENBERGER<br />

AND TO<br />

PBOEESSOR<br />

MAURICE BLOOMFIELD<br />

AS A<br />

TOKEN<br />

OP<br />

AEFECTION AND RESPECT


Preface.<br />

The work that has previously been done upon the Pari-,<br />

sistas of the Atharvaveda centers around the names of our<br />

respective teachers, ALBRECHT WEBBE and MADEICE BLOOMEIELD.,<br />

The <strong>im</strong>pulse to the present edition also proceeded, independently<br />

and about the same t<strong>im</strong>e, from each of these scholars; for in,<br />

the year <strong>18</strong>98 the task of editing these texts was suggested by<br />

WEBER to von Negelein, and by BLOOMEIELD to Boiling. The<br />

latter turned <strong>im</strong>mediately to the manuscripts, visiting for that<br />

purpose in the summer of <strong>18</strong>99 Berlin and Munich. The<br />

former first devoted h<strong>im</strong>self to certain prel<strong>im</strong>inary studies, as<br />

described in his lecture, Zur Beligionsgeschichte Indiens: Die<br />

Atharvaparisista, delivered before the International Congress<br />

of Orientalists in Copenhagen and printed in the Orientalische.<br />

Literatur-Zeitung, Oktober 1908, 8p.447ff., while he postponed<br />

until 1903 the work upon the manuscripts. In the spring<br />

of 1905 through the mediation of PROEESSOE LANMAN we learned,<br />

of each other's work, and, decided in the interest of science<br />

to unite our forces. Since that t<strong>im</strong>e we have collaborated to<br />

the fullest extent that the unfortunately great separation of our<br />

residences permits. Except for the statement to be made with<br />

regard to the collation of the manuscripts, we have made<br />

no effort to distinguish the part of the work that each has<br />

done. Every part of the text has passed repeatedly through<br />

the hands of each of us, and we are jointly responsible foi^<br />

the result.<br />

We feel no hesitation in declaring that a perfecttext of<br />

the Parisistas is at present unattainable. In explanation


VI Preface.<br />

of this avowal, we may be permitted to call attention to the<br />

nature of the difficulties which have frustrated previous projects<br />

for editing these texts, and so have caused the Parisistas<br />

of the Atharvaveda to be one of the last Vedic texts to reach<br />

publication, in spite of the fact that the desirability of publishing<br />

them has long been recognized. In part these difficulties lie<br />

in the nature of the work, which is a collection of tracts of<br />

various dates, dealing in various styles with a great variety of<br />

subjects. To a great extent the separate texts are themselves<br />

compilations, made with varying degrees of skill from various<br />

sources. Successive processes of expansion have been brought<br />

to bear both upon the collection as a whole, and also upon<br />

some of its parts. The result is an intricate series of problems<br />

of higher criticism which cannot be easily distinguished from<br />

those of the lower criticism. The purpose of our text is to<br />

present merely the last stage of this process of development,<br />

and even for this purpose the available material is not entirely<br />

adequate. Our manuscripts suffice for the reconstruction of<br />

their archetype, a manuscript written about five hundred years<br />

ago. But, although it is about as good as the manuscripts<br />

used by Hemadri and Sayana, this archetype itself was<br />

evidently grossly corrupt. Our effort has been to present<br />

this text purged of its errors, as far as this could be accomplished<br />

by a comparison of quotations from our texts, and an<br />

exceedingly conservative process of emendation, and to present<br />

with it the complete evidence upon which this reconstruction<br />

is based.<br />

Under these l<strong>im</strong>itations the advisability of the publication<br />

may seem to some doubtful, but the following reasons have<br />

led us to take the opposite view. Large portions of the text<br />

are either entirely satisfactory, or at least are in such a condition<br />

that their general meaning can be determined. The<br />

facts that can be ascertained from them seem to us to have<br />

an <strong>im</strong>portant bearing upon many phases of Hindu philology,<br />

in a way that is succinctly set forth in Negelein's lecture;<br />

and our judgement in this matter is confirmed by that of


Preface. vii<br />

eminent scholars. Secondly, experience has shown that it is<br />

extremely unlikely that there exists any manuscript which is<br />

not derived from our archetype; and, as long as this is the<br />

case, such a text as we now present must remain the foundation<br />

for all further attempts at the interpretation of these<br />

texts. This task it is our intention to prosecute, and we hope<br />

ult<strong>im</strong>ately to publish a translation of the Parisistas together<br />

with an exegetical commentary. Before doing this we plan<br />

the publication of a volume dealing with the many grammatical<br />

and lexicographical peculiarities which the texts present, and<br />

containing also a number of unpublished texts that throw<br />

light upon the subject matter of the Parisistas. The preparation<br />

of this volume is already well advanced, and we<br />

have every reason to hope that its appearance will not be long<br />

delayed.<br />

It remains for us to express our gratitude for the assistance<br />

which has been rendered to us in various ways by<br />

many persons. Of the scholars to whose suggestion this edition<br />

is due, PEOFBSSOE WEBER was taken from us shortly after the<br />

work was begun, but the help that he has given did not end<br />

with his life. He had promised the loan of his emendated copy<br />

of the Chambers Codex, but had stipulated that it should be<br />

used only after the constitution of our text. The purchase of<br />

his books by the Library of Congress in Washington rendered<br />

it possible for us to use this copy under the conditions that<br />

he wished. The crediting of the few emendations which we<br />

had not either adopted from other manuscripts or independently<br />

made, is the only form of acknowledgement in detail that the<br />

jj)laa of our publication would permit. This, however, is inadequate<br />

to express fully the help which his copy has given us,<br />

or to show the way in which WEBER dealt with the problems<br />

of a difficult text known only from a single corrupt manuscript.<br />

His book contains the material for an instructive article illustrative<br />

of the methods of textual criticism, and for an interesting<br />

contribution to the biography of a great scholar, and we hope<br />

that it may be worked up from these points of view. On the


vm Preface.<br />

other hand we have enjoyed throughout our work the inest<strong>im</strong>able<br />

advantages derived from the constant advice, the kind<br />

sympathy, and encouragement of PROFESSOR BLOOMEIELD. PRO­<br />

FESSOR PiscHEL, also, was deeply interested in the progress of<br />

the work, and up to the moment of his departure for India,<br />

exerted h<strong>im</strong>self in many ways for the furtherance of our plans.<br />

The grief, which all students of Hindu philology feel on account<br />

of the sad termination of that journey, is intensified for us, because<br />

it has deprived us of the opportunity to express to h<strong>im</strong><br />

publically in his life-t<strong>im</strong>e our appreciation of the many and<br />

deep obligations under which he has placed us.<br />

For the use of the various manuscripts we are indebted<br />

to- the generosity of their owners. Besides, PROFESSOR BLOOM-<br />

FIELD _ has increased our already great obligations to h<strong>im</strong> by<br />

obtaining for us from the Bombay Government the continued<br />

use of A and B and by placing at our disposal his manuscript<br />

of Kesava's commentary. ME. F.W. THOMAS, as librarian of the<br />

East India Office, has also most kindly devoted a great deal<br />

of t<strong>im</strong>e to aid us in procuring from India numerous manuscripts<br />

that we desired. The late DE. A. W. STRATTOX also<br />

generously found t<strong>im</strong>e, in the midst of his manifold duties as<br />

Registrar of the Punjab <strong>University</strong> and Principal of the Oriental<br />

College of Lahore, to assist us by having copies of manuscripts<br />

made, and by enquiring in Kashmir for other manuscripts.<br />

We wish to express to all these gentlemen our appreciation<br />

of their services, and also to acknowledge gratefully the courtesy<br />

of the authorities of the various libraries in which we have<br />

worked, especially of DE. STERN in Berlin, of DE. BOLL in<br />

Munich, and MB. PUTNAM in Washington.<br />

TO the RT. REV. DENNLS J. O'CONNELL, TITDLAE BISHOP OF<br />

SEBASTE, who was Rector, of the Catholic <strong>University</strong> of America<br />

during the t<strong>im</strong>e of preparation of the work, our especial gratitude<br />

is due for the kind interest which he has always felt in<br />

it, and which he finally manifested by contributing generously<br />

the sum of five hundred dollars towards defraying the costs<br />

of publication.


Preface. is<br />

We wish also to thank most heartily PEOEESSOR SIEG for<br />

many valuable suggestions and for his great kindness in<br />

consenting to read the proof of the entire work.<br />

Finally we would gratefuUy acknowledge the ready spirit<br />

of cooperation in which the firm of WAISENHAUS has met our<br />

wishes, and the exceptional promptness and accuracy with<br />

which they have performed their portion of the work.<br />

GrEOEGE MELTUXE BoLLTNa,<br />

JULIUS VON NEaELEiN.


Introduction.<br />

For the establishment of the text we have used the<br />

following manuscripts.<br />

A. A manuscript belonging to the Bombay Government,<br />

previously used by Bloomfield for his edition of the Kausika<br />

Siitra, and by Goodwin, Magoun, and Hatfield for editions of<br />

separate Parisistas. The text covers 239 leaves with 9 lines of<br />

about 27 syllables to a page. The heading on 1* is: alha atharvanaparisistaprarambhah;<br />

in the left margin of the reverse of<br />

each leaf: atharvana, in the right margin: parisi; the colophon<br />

is: sumbham hhavatu ]| srl. samba-sadasivasarnkarm'apanam<br />

astu I 239 I ; on the reverse of an additional blank leaf: iti<br />

atharvanaparisistarn samaptam. The manuscript is carefully<br />

written with a few marginal corrections that seem to have been<br />

made by the scribe h<strong>im</strong>self on the basis of variant readings of<br />

the manuscript from which he was copying. The manuscript<br />

may be judged to have been written early in the second half<br />

of the eighteenth century.<br />

B. Another manuscript belonging to the Bombay Government<br />

and used by the same scholars. It consists of two parts<br />

bound in one volume, the text covers respectively 46 and<br />

49 leaves. Owing to a mistake of the binder the first two<br />

leaves of each part have been interchanged. There are 11 lines<br />

of about 53 syllables to a page. A heading is lacking; on<br />

i. 46^: iti parisistanukramanikapurvardha samaptah; the<br />

colophon is: dvasaptatiparisistanarn paryaya samaptah | , an<br />

index follows and then: parisistanukramanika samaptah subhan<strong>im</strong><br />

astu; the marginal marks are on the left of the reverse<br />

of each leaf: pa" kra° pu" in the first, and: pa° kra° u° in the


Inlroductiou. XI<br />

second part. The paper is blue, of English manufacture, and watermarked<br />

<strong>18</strong>67. A lacuna begins with L. 5. 2" and extends to the<br />

end of the sixty-first PariSista. Instead we have, ii. 20'^, the<br />

following corrupt note: paithinasi \ pasupatavrata | arddhacamdraprayascitta<br />

\ grahayuddha \ grahasamgraha rahucara ketucara<br />

\ rayuketiilaksana \ purvavibhaga | mamdalani j digdahalaksana<br />

| ulkapatalaksam, nirghatalaksana \ pariveksanalaksana<br />

etani parisisitani pratinaM vaturdasa \ 14 nahi |<br />

C. A single manuscript bound as three volumes, Nos. 110<br />

to 112 of the Chambers collection, belonging to the Royal<br />

Library at Berlin, and described by Weber, Verzeichnis der<br />

Sanskrit - Handschriften der Koniglichen Bibliothek zu Berlin.,<br />

Vol.i.j nos. 364 — 366. The heading of the first volume is:<br />

parisista naksalrakalpa; on its last leaf in a different hand:<br />

yadrsarn pustakam dr.siva tadrsarn lisite maya<br />

yadi suddham asuddho va mama doso na diyate ||<br />

eko pi bhdryyo puruso pi laksanah krsaryakam varusamkadam<br />

te \\<br />

For the second volume see the critical notes. Of the third<br />

volume the first and last leaves are missing as well as leaves<br />

23 — 34; the portions of the text thus lost are: XXXYII. 1.<br />

1 — 10*'; XLVII. 2. 6 to matidah in XLIX. 4. 1; and the colophon<br />

to the seventy-second Parigista. The text is frequently<br />

corrected but apparently by the same hand. Eo date is given,<br />

but it may be suggested that it resembles the Berlin manuscript<br />

of the Santikalpa which is dated: samvat 1658.<br />

D. MS. or. fol. 973 of the Royal Library at Berlin, described<br />

by Weber, Verzeichnis, Vol. ii., no. 1497. Except<br />

for the omission of atha its heading and marginal marks are<br />

identical with those of A. The colophon contains only slight<br />

variants: subham, -sada sivasamkararpanam, and the substitution<br />

of its own page number 121 for that of A. Leaf 67 is followed<br />

by leaf 77, and the portion of the text thus missing extended<br />

from: ghodnlbhyah in XLVI. 6.4 to: sohyani in XLIX. 2. 4°.<br />

The manuscript contains frequent corrections: for this purpose<br />

yellow pigment is often used and so effectively that the deleted


^^ Introduction.<br />

reading cannot always be read. The manuscript is an apographon<br />

of a Bombay codex and was presented to the Berlin<br />

library by Buehler.<br />

E. A manuscript coming from Haug's collection and<br />

belonging to the Royal Library at Munich. A description of<br />

it together with Haug's account of its origin has been published<br />

by Hatfield, JAOS. xv. p. 207. Its heading is: atharvavedasya<br />

parisistani prararnhhah; its colophon on 197'': subham hhavatu;<br />

on 198'': iti atharvavedaparisista sa°. Two leaves with<br />

separate pagination contain: atharvanavedasya dvasaptatih parisista<br />

bhavamti kaiisikoktdni, then the titles arranged in four<br />

or three columns and on 2*': iti parisistanukrajnanika samapta.<br />

In view of the close relationship of this manuscript to A and D<br />

it is <strong>im</strong>possible to credit Haug's statement that it is the copy<br />

of a Devanagari copy of a Telugu manuscript.<br />

T. A manuscript coming from Gujarat, now in the<br />

library of the Deccan College at Poena, and listed as No. 44<br />

by R. G. Bhandarkar, Repmi on the search for Sanskrit MSS.<br />

in the Bombay Presidency during the years <strong>18</strong>84—85 to<br />

<strong>18</strong>86—87. It contains 254 leaves with 8 lines of about<br />

28 syllables to a page. Its colophon is: dvasaptatis parisistanam<br />

paryapta || -srl svasti to which a second hand adds: samvat<br />

<strong>18</strong>44 varse asvina-su° di° 13 gurau || . Leaves 219 — 224 are<br />

missing causing the loss of the text from: va in LXVIII. 5. 9'''<br />

to: homayet in LXX. 4. 1^<br />

U. Leaves from a manuscript listed among the acquisitions<br />

of the Bombay Government by Peterson, A third Report<br />

of Operations in search of Sanskrit MSS. in the Bombay<br />

Circle, p. 383. The pages contain 8—10 lines with about<br />

26 syllables to a line. The contents are:<br />

111 —120 from: -channam ucyate in XXXIV. 1. 6'' to: tad<br />

va- in XXXVn. 1. 3.<br />

123 from: yat tvagasthigatam in XXXVIII. 3. 2=* to: ajyam<br />

sami- in XXXIX. 1. 5\<br />

131 from: -tam iti in XL. 2. 6 to: visnuh in XL 4. 2".


Introduction. xin<br />

133 — 135 from: prthiv% in XL. 6. 6'^ to: abrahmanams tu<br />

in XLI. 4. 6".<br />

153 from: ta,rum ca ya in XLVI. 8. 2'' to: so- in XLVI.<br />

10. 13.<br />

155 — 174 from: -satir adyaisam, in XLVII. 1. 8" to: snanavidhih<br />

tarpana- in XLIX. 4. 9.<br />

V. Leaves from a manuscript of the same form and provenance,<br />

but written in a different hand. The partial duplication<br />

of contents, as well as the different pagination, proves<br />

that they belonged to a different manuscript. The contents are:<br />

67 — 72 from: n samasnuta iti end of XXXb to: adityaganah<br />

\ 20 || end of XXXIL 19b.<br />

74 from: -balasya savitrigana[h] sarlrasya in XXXIII. 1. 9<br />

to: pu7'usamarmajna in XXXIII. 4. 5''.<br />

78 — 82 from: ti sesah in XXXVI. 3. 3 to: purvardhani<br />

samaptam iti after the close of XXXVI.<br />

According to Peterson's list there are or were fifty leaves<br />

of a manuscript dated: samvat 1471, and fifteen leaves of a<br />

manuscript dated: samvat 1531. Whether the forty-eight leaves<br />

sent to Dr. v. Negelein'are the fifty leaves first mentioned, or<br />

whether he was sent thirty-six leaves of the first, and twelve<br />

leaves of the second manuscript, is not clear. The date sarnvat<br />

1671 stood on the paper in which the leaves were wrapped.<br />

Both. A copy of a manuscript obtained by Buehler for<br />

the library of the Deccan College in Poena, made in Latin<br />

letters by Rudolph Roth, and now the property of the <strong>University</strong><br />

of Tubingen, cf. Garbe, Zuwachsverzeichnis der indischen<br />

Handschriften, Tubingen <strong>18</strong>99, p. 90. The copy includes only<br />

Parisistas XXXVII—LXXII. Roth gives the colophon as<br />

follows: "f. 115 von gleichem Papier und Format und anscheinend<br />

demselben Alter, ist von anderer Hand geschrieben<br />

als das vorgehende (hat auch wie d. vor. 9 Zeilen) und lautet:<br />

svasti sarnvat '^^'^^ varse jyesthamase krsnapakse calurthyam<br />

tithaio bhrguvasure vipaksonmulana vikramdkrantapraudhapratapa<br />

par<strong>im</strong>anamardana patasaha srmiah<strong>im</strong>adasuratranavi-


^xiv Introduction.<br />

jayarajye srl anahillapurapattane vastavya srt abhyantaranagarajfiatija<br />

yajanddi satkarma niratapancullvasana tasyatmaja<br />

atharvadhyayl panculi vasarianam adhyayanaya brahmananam<br />

upakdrdya srigUrjaravamsavibhusanamantrt sr% sadddasyamgahhumah<strong>im</strong>d<br />

sahodadhi mantrlsvara snmuhanas<strong>im</strong>hena srl paramesvaraprmandya<br />

punydrthe pustikd pradattd |] |j<br />

mangalam lekhakasydstu vdcakasydstu mangalam. \\<br />

mangalam pdihakasydstu mangalam mangaldrthincCm \\<br />

kalydnam bhilydt \\<br />

von einer dritten Hand hat f. 115'': abhyaniaratiagarajnati<br />

pancuM visrupasutapani, (sic!) || vasistasutapani lahu asutapam \<br />

vasanasutapam° \\ ndrdyanxisuta alavesara idam pustikdprdptih\\<br />

k<strong>im</strong>cid dravyam Hnicit krsndrpa<strong>im</strong>m astu \ subharn bhavatu\\<br />

samvat 1641 varse asi sildi 5 gnruvdsare prdpti phadi arn 14<br />

say a daltd pascat ptistikd grha . . . || "<br />

Roth after copying in XLVI. 6. 1: dive eaksuse adds:<br />

"ScbluBvers des anuvaka his sakvarl stha (16. 3. 7)" and continues<br />

: sarahasydny etat sdmaganarn smrtam XLIX. 2. 4. The<br />

manuscript therefore had a lacuna that coincides at the end<br />

exactly with the lacuna in D but seems to begin a few<br />

lines later.<br />

The identification of the original of Both cannot be<br />

accomplished with certainty, but it is most probably the manuscript<br />

mentioned by Buehler, A Catalogue of Sanskrit MSS.<br />

contained in the private libraries of Gujardt, Kdthidvad,<br />

Kachchh, Sindh and Khdndes, i. p. 144.<br />

0. A manuscript, No. 27, obtained from Poena. It is<br />

merely a short fragment beginning: om namo atharvaveddya \\<br />

atharvavedasya dvasaptatih parisistani bhavamti \\ kausikoktdni \\<br />

After the titles: brha[t]sarvanukramani eeti || itiparisistdnukramanlka[/i\<br />

samdptdh \\ om krttika rohini etc. ending with in I.<br />

S. A spec<strong>im</strong>en-copy sent by the late Dr. A. W. Stratton,<br />

who wrote: "The two sheets I send contain the first ten sections<br />

of the Naksatrakalpa, and extend to the end of the seventh<br />

of the hundred and fifteen leaves which the seventy-two parisistas<br />

cover. I learned to-day that the man who made this.


Introduction. XV<br />

copy did not use the manuscript in the Maharaja's library but<br />

borrowed another from a brahman in Alwar, I presume, although<br />

it may be in Jaipur, to which place the copyist belongs."^<br />

St. A copj'- of T also procured through the kindness of<br />

Dr. Stratton, and extending to the end of the second Parigista.<br />

For I. 37 — 41, identical with Santikalpa 7—W, three<br />

other manuscripts were at our disposal. Two, the British<br />

Museum manuscript, no. 59, of the Mahdsdnti (L), and a<br />

Tuebingen copy of the same text (Both), are cited only when<br />

of special <strong>im</strong>portance; the variants of the Berlin manuscript<br />

have already been published in Boiling's edition of the Santikalpa,<br />

Trans. Am. Phil. Ass., XXXV. 77ff., and are not<br />

repeated.<br />

We have been unable to obtain any manuscripts of single<br />

texts. The two of the Asurikalpa said to be in Leipsic, proved<br />

in reality to be commentaries on that PariSista. The more<br />

<strong>im</strong>portant (No. 105) is cited as X and has proved of considerable<br />

service.<br />

The collation of these manuscripts was made in the<br />

following order. Boiling copied A and collated upon it from<br />

I to LIX and from LXVIII to LXXII C E D; from LX to<br />

LXVII E C D. Negelein copied D and collated on it from<br />

I to XXXVI T U V C; and from XXXVII to LXXII Both<br />

T U V. B S St were used directly by Boiling, while 0 was<br />

collated upon a copy of our text by von Negelein. A and<br />

B having remained in Boiling's hands, their readings were all<br />

verified <strong>im</strong>mediately before the copy was sent to the printer.<br />

The same precautions were taken for S St und our collations<br />

of the other manuscripts.<br />

Secondary Sources of the Text.<br />

Sayana in his commentary to the Atharvaveda has quoted<br />

extensively from the Parisistas. It is to be noted however<br />

that all of his quotations fall within the second volume of the<br />

Chambers Codex, that is between the second and the thirty-


XVI Introduction.<br />

sixth Parisistas. These citations are given with completeness<br />

in the critical notes with the addition of the variants of<br />

Sayaiia's manuscripts (S' Kd) and of the manuscript (P) used<br />

by Shankar Pandit. For the test<strong>im</strong>ony of this last manuscript<br />

the few citations contained in the portions of the commentary<br />

written by the Bombay editor have been included.<br />

Hemadri in his Caturvarga-cintdmani has also drawn<br />

extensively upon the Parisistas, calling them either by their<br />

proper title or Atharvana Oopatha Brdhmana. These quotations<br />

have been utilized as far as they could be found by<br />

the aid of the indices. Their variants are cited as H, and an<br />

appendix to this volume will give the necessary references.<br />

The commentator to the Atharvaveda Pratisakhya<br />

quotes large portions of the Varnapatala. These quotations<br />

have been used as given in Whitney's edition, Journ. Am. Or.<br />

Soc, VII. 333 ff. and the necessary references will be given in<br />

an appendix.<br />

Kesava in the unpublished portions of his commentary<br />

to the Kausilca, Sutra also quotes considerable portions of our<br />

text. These have been reported, unter the sigillum K, from<br />

the manuscript described by Bloomfield, Kaus., p. XVI.<br />

Less direct but more valuable assistance has been given<br />

for the astrological texts by the Brhatsamhitd and the quotations<br />

in the commentary of Bhattotpala. As the material<br />

thus obtained frequently involves the exegesis of the passages<br />

we have reserved its discussion for the succeeding volume,<br />

while acknowledging our indebtedness to this source for some<br />

corrections of the text.<br />

On the other hand our texts have drawn upon the older<br />

Atharvan literature, especially the Kausika and Vaitdna Sutras,<br />

and more rarely upon other portions of the Vedic mantramaterial.<br />

This has afforded us another means for controlling<br />

the manuscript tradition. A concordance of the mantra-m&ienal<br />

wUl constitute an appendix to this volume, while the most <strong>im</strong>portant<br />

references to the .mtras are given in the introductions<br />

to the various Parisistas.


Introduction; xvn<br />

Relation and Peculiarities of the Manuscripts.<br />

A fuller treatment of this subject is reserved for the later volume<br />

in connection witti a discussion of the language of the Parisistas. The<br />

purpose of the present section is merely to afford such information as is<br />

necessary for the use of the Critical Apparatus.<br />

With regard to the provenance of the manuscripts it is<br />

unfortunately <strong>im</strong>possible to give much definite information.<br />

All except S come to us through Bombay and seem to have<br />

originated in that neighborhood. Of T and Both it may be<br />

stated more definately that they were written in Gujarat; 8 was<br />

copied from a manuscript either in Alwar or Jaipur, and 0 is<br />

closely related to it. Both however are short fragments that<br />

seem to vary little from the other manuscripts. The library<br />

of the Maharaja of Alwar contained, cf. Peterson, Reports,<br />

II. p. 156, a manuscript of our text, but there is no evidence<br />

for the existence of such manuscripts in other parts of India.<br />

Inquiries made in Kashmir by Dr. Stratton showed that while<br />

the Brahmans were acquainted with the titles of single Parisistas<br />

they had no manuscripts either of the collection or of<br />

separate texts. In view of the fact that our manuscripts originate<br />

in the same part of India, it is not surprising to find<br />

that all of them are derived from a single archetype. This is<br />

proved by numerous errors common to all, cf. e. g. the repetition<br />

of a page in XVII. 1. 5ff., and especially by lacunae, among<br />

the most certain of which are I. <strong>18</strong> and 19; XLV. 1. 16;<br />

LXXc. 32. <strong>18</strong>.<br />

The relation of the manuscripts within this family is a<br />

matter of considerable difficulty; the nature of the work renders<br />

it probable that the relationship should vary in various Parisistas,<br />

and to some extent this expectation is verified. The<br />

most certain fact is that ALE are all descended from a single<br />

manuscript not much older than A and which we will designate<br />

as X. The critical apparatus furnishes abundant warrant for<br />

this statement, which could easily be supplemented by a number<br />

of details, omission or addition of the avagraha-siga, punctuation,<br />

particular forms of letters, etc., which were not of<br />

Boiling and V. Negelein. D


xvin Introduction.<br />

sufficient <strong>im</strong>portance for report. The correspondence extends<br />

to every portion of the text and is so close that the process<br />

of the reproduction of X might almost be designated as drawing<br />

rather than writing. Within the group AD are in closer relationship<br />

than E, as is proved by the omission of a number of<br />

passages by these manuscripts alone. From Parisistas XXXVII<br />

to LXXII, however, D has been contaminated 'with a manu-<br />

.script very closely related to the one from which Both was<br />

copied. This is proved by a number of variants common to<br />

these two manuscripts, and especially by the long lacuna<br />

already mentioned. Whether the contamination began earlier<br />

is not capable of proof as Both does not contain Parisistas I<br />

to XXXVI. As against X the remaining manuscripts constitute<br />

a single group. But whether this is due to their separately<br />

preserving the reading of the archetype M or to a<br />

nearer common ancestor must remain doubtful, the fragmentary<br />

nature of OSUV and the extreme corruptions of BC rendering<br />

the decision exceedingly difficult. A common ancestor for OS<br />

is proved by their omission of I. 8. 5 — 7; TTJV also seem to<br />

constitute a group to which Roth is related. In the main BC<br />

belong also to this group, but to different degrees in different<br />

portions of the work they show contamination with the X-group.<br />

Somet<strong>im</strong>es they contain both readings, and somet<strong>im</strong>es the<br />

syllables in question are omitted, evidently because the correction<br />

was taken for a deletion. In some portions of the<br />

work B shows a remarkable independence, that renders it<br />

necessary to assume either that CT have been contaminated<br />

with X, or that B has been contaminated with a manuscript<br />

not derived from our archetype.<br />

Under these circumstances we have endeavored to report<br />

completely the readings of XTBoth and the fragmentary manuscripts<br />

OSTJV. For BC which are extremely corrupt we have<br />

given only a selection of the readings, but believe that we<br />

have included more than all that has any real bearing on the<br />

text. We have avoided the necessity of reporting meaningless<br />

variants of ABE by giving the reconstructed reading of X;


Introduction. Xix<br />

this symbol has been employed, however, only when the three<br />

manuscripts agree in the variant for which the quotation is<br />

made, but differ in some minor particular. We have ,not<br />

allowed this to interfere with the report of the variants of D<br />

that are, or may be, due to contamination. In cases of rare<br />

proper names and obscure passages we have a<strong>im</strong>ed at absolute<br />

completeness. Occasionally we have used M to designate the<br />

consensus of the manuscripts. This is chiefly confined to<br />

passages in which for metrical reasons or because of the<br />

division of the sentences we thought best to change the traditional<br />

samdhi.<br />

The foregoing statements are, however, to be modified<br />

in respect to the following orthographical peculiarities.<br />

The method of designating post-consonantal diphthongs,<br />

described by Knauer, Das Manava-grhya-sutra, p. XXIX,<br />

is consistently employed in UT, and most probably in the<br />

manuscript from which Both was copied. When carefully<br />

written the diphthongal stroke can be distinguished from a of<br />

the preceding syllable both by its connection with the following<br />

consonant, and by its being a shorter stroke. The system<br />

however lends itself most readily to a variety of corruptions.<br />

In addition to the possibility just mentioned, the scribe is apt<br />

s<strong>im</strong>ply to omit the stroke, especially after a mark of punctuation;<br />

i and ai are also liable to confusion, and when the<br />

later system is being introduced, the writing of the diphthongs<br />

in both ways is a further source of confusion. A number of<br />

mistakes due to such causes are common to all manuscripts<br />

and hence must go back to the archetype. According to Knauer<br />

this method of writing occurs frequently in manuscripts of the<br />

fifteenth to the seventeenth centuries; and on this basis we may<br />

conclude that M belongs either to the beginning of the fifteenth<br />

or the end of the fourteenth century. Of independant mistakes<br />

of this character but few occur in X; a slightly greater number<br />

are found in T, still more in B, while in C it is questionable<br />

whether we should not admit a sporadic use of this system ot<br />

writing. For BC these variants are not systematically reported.<br />

b*


•^-^ Introduction.<br />

The doubling of consonants after r has been regularly<br />

disregarded. It occurs only sporadically in X but quite regularly<br />

in BC, and less frequently in T. Both C and Both<br />

have rgra, rgrya for rgga and rggya.<br />

The manuscripts, except T, regularly write cha where<br />

the grammarians require ccha; we have introduced the latter<br />

form except when initial.<br />

The manuscripts, except somet<strong>im</strong>es T, write dva for ddva,<br />

tra for tlra, etc., we have introduced the etymological spelling<br />

and generally without note.<br />

The manuscripts regularh'^ write anusvdra for a nasal<br />

before a consonant; the chief exception is that OS generally<br />

write the dental nasal in this position. Such variants are<br />

disregarded. The use of the anundsika sign is extremely rare<br />

in the manuscripts, but is probably to be assumed for an<br />

earlier stage of the tradition in order to account, cf. Knauer,<br />

p. xxxt, for the not infrequent interchange of the anusva.ra<br />

and visarga signs.<br />

Inversions of hn, hn, hi, and hv have been disregarded;<br />

so also the interchange of ba and va, and of sta with stha<br />

have not been recorded. In the use of the avagraha-sign the<br />

manuscripts are very inconsistent; reports of such variants have<br />

been made only when they seem of interest or <strong>im</strong>portance.<br />

Of peculiarities of single manuscripts may be mentioned<br />

the following. ABE regularly write tdha for ddha; in the same<br />

family of manuscripts, especially in A, ta is formed in such a<br />

way as to render its distinction from tta very difficult. E quite<br />

often writes aV for ayi. BC are both written in a very illegible<br />

fashion; ca and va are very often indistinguishable, and in B<br />

also na and ta. In C jya is regularly written as sua or, less<br />

often, as sya; this is probably due to the old form of the<br />

character described by Kirste, Sitzb. d. K. Ak. d. Wiss. in Wien,<br />

phil-hist. CI. Bd. CXXXII, l. In T for h is regularly<br />

written s after alterant vowels and before guttural and labial<br />

surd mutes.


Introduction. xxi<br />

Method of Printing.<br />

The subdivision of the prose portions has been one of<br />

our greatest difficulties. In the absence of a native commentary<br />

we were deprived of any external aid except the punctuation of<br />

the manuscripts. This has proved to a great extent valueless,<br />

and is frequently so clearly wrong that to report it would be<br />

s<strong>im</strong>ply overburdening the commentary. Wherever punctuation<br />

is clearly superfluous and does not affect the sarmlhi, we have<br />

dropped it without note; wherever we have printed punctuation,<br />

it is to be understood that there is good manuscript warrant for<br />

doing so. Where punctuation seems desirable but is not found,<br />

we have inserted a caret-maxk without as a rule changing the<br />

samdhi. In this way we believe that we have both shortened<br />

the commentary, and avoided, as far as possible, departing<br />

from the manuscript tradition.<br />

The bulk of the fiokas of our text permit no changes of<br />

sarndhi at the caesura that would decrease the number of syllables.<br />

Generally the manuscripts are in harmony with this<br />

practise, but in some cases they carry the elision across the<br />

caesura. In such passages we have restored the form required<br />

by the meter, and it is chiefly for these that the sigillum M<br />

is employed. The meter of a small number of sbkas, probably<br />

of later date, requires elision at the caesura; but the apparent<br />

number of these has probably been slightly increased by slokas<br />

of the preceding class corrupted by the insertion of a particle<br />

to stop the hiatus.<br />

With regard to samdhi, the most marked peculiarity of<br />

our texts is a secondary crasis producing the fusion of vowels<br />

between which, according to the ordinary rules of sarndhi,<br />

hiatus should remain. This has been retained when demanded<br />

by the meter, or, in prose passages, when supported by the<br />

weight of the manuscript evidence. We have designated it by<br />

the usual mark of crasis, which is doubled when the second<br />

vowel is long.<br />

We have printed -n s- throughout, and this is the<br />

general practise of the manuscripts; the occasional insertion of


^^^^ Introduction.<br />

a t in the manuscripts is not noted in the commentary. On<br />

the other hand we have followed the usual practise in printin<br />

&<br />

-n ch- although -n .v- or -m s- is generally the manuscript<br />

reading. The manuscripts exhibit no uniformity with regard<br />

to the samdhi between successive pratikas, and we have not<br />

considered it part of our duty to produce it.<br />

The following general statements will we hope render the<br />

form of the commentary easily intelligible.<br />

All statements within a note refer to exactly the same<br />

portion of the text.<br />

This portion begins and ends with a division of words,<br />

or a hyphen which is then repeated in the commentary. An<br />

exception is to be made for reports of lacunae, which either<br />

give the missing syllables, or in longer passages the first and<br />

last syllables missing. When 'from' and 'to' are used the<br />

statements are always inclusive.<br />

The notes follow strictly the order of the text.<br />

The force of words such as 'omits', 'adds' etc. does not<br />

extend beyond a semi-colon. When there is no statement of<br />

the point at which an addition is made, the whole portion of<br />

the text referred to by the numeral is to be understood.<br />

We have refrained on principle from any discussion or<br />

statement of the readings of previous editors of single Parisistas.<br />

We are familiar both with their texts, and with the readings<br />

reported in their commentaries.


Contents.<br />

Page<br />

Preface . . . . . . . v<br />

Introduction '. . . . . . . . . . . . . . ix<br />

I. Nalisatrakalpah . . . . . . . i<br />

II. Eastrasamvargah . . . 48<br />

in. Eajaprathamabhisekah 53<br />

IV. Parohitakarmani . . . . . . . , 58<br />

V. Pusyabhisekah 66<br />

VI. Pistaratryah kalpah . . 70<br />

VII. Aratrikam . . . . 73<br />

VIII. Ghrtaveksanam . 75<br />

IX. Tiladhenuvidhih . . .78<br />

X. Bhi<strong>im</strong>idanam . . . . . 82<br />

XI. Tulapurusavidhih . ,85<br />

XII. Adityamandakah . . 88<br />

XIII. Hiranyagarbhavidhih . . . . . , . . 90<br />

XIV. Hastirathadanavidhih . . . . . . . 96<br />

XV. Asvarathadanavidhih . 99<br />

XVI. Gosahasravidhih . . . . 101<br />

XVIT. XVIII. XVIIIb. Bajakarmasainvatsariyam 104<br />

XVIIIc. Vrsotsargah 117<br />

XIX. Indramahotsavah . . . . . 120<br />

XIX b. Brahmayagah . . . . 124<br />

XX. Skandayagah or Dhiirtakalpah 128<br />

XXI. Sambharalaksanam . . . . . . . . 136<br />

XXII. Aranilaksanam . . . . . . . . . 142<br />

XXIII. Yajnapatralaksanam . . . . . 149<br />

XXIV. Vedilaksanam . . 159<br />

XXV. Kundalaksanam . . . . . . . . . 165<br />

XXVI. Samillaksanam 168<br />

XXVII. Sruvalaksanam .173


XXIV Contents.<br />

XXVIII. Hastalaksanam<br />

XXIX. Jvalalaksanam<br />

XXX. Laghulaksahomah<br />

XXXh. Brballaksahomah<br />

XXXI. Kotihomah .<br />

XXXII. Ganamala . .<br />

XXXIII. Ghrtakambalam<br />

XXXIV. Anulomakalpah<br />

XXXV. Asurikalpah .<br />

XXXVI. Ucohusmakalpah<br />

Page<br />

. 175<br />

. . . . 177<br />

• 179<br />

<strong>18</strong>2<br />

<strong>18</strong>7<br />

. . . . . . .194<br />

. . . . . 204<br />

. . . . 213<br />

. . . 215<br />

. . 222


I. Naksatrakalpah.<br />

Of. Die vedisohen Nachriohten von den Naksatra (Mondstationen) von<br />

A. Weber. Aus den Ahhandlungen der Konigl. Akademie der "Wissensohaften<br />

zu Berlin, <strong>18</strong>60 — 62.<br />

1. Names of the Naksatras.<br />

2. Number of stars in each Naksatra.<br />

3. The .rsi-families to which the Naksatras belong.<br />

4. The regents of the Naksatras.<br />

5. The extent of each Naksatra.<br />

6 — 8. Objects affected by each Naksatra (the classification<br />

partly geographical). Very corrupt.<br />

9—10. Occupations of a king under each Naksatra.<br />

11. AV. 19. 7. 1 — 5; the mantra of the following ceremonies.<br />

12—17. Ritual of various ceremonies to secure prosperity<br />

from the Naksatras and objects mystically associated with<br />

them.<br />

<strong>18</strong> — 22. S<strong>im</strong>ilar ceremonies with other mantras according to<br />

the portion of the day over which the Naksatra presides.<br />

23—-25. Ceremonies to secure punydha.<br />

26. AV. 19. 8.1 — 7; no directions for its employment.<br />

27 — 30. Classification of the Naksatras according to the four<br />

points of the compass; the food to be eaten before starting<br />

on a journey under each Naksatra; omens (men with<br />

various objects in their hands) which necessitate returning<br />

the distance of a krosa; all probably with special reference<br />

to the following case.<br />

BoUinf? and v. Nogelein. 1


^ Parisista I.<br />

31 — 32. The setting forth of a king on a military expedition;<br />

the ceremony 31.1 — 6; good omens 31.7; objects around<br />

which dipradaksiria must be made, 31.8 — 32.4 (corrupt);<br />

bad omens and their aversion, 82.5 —11 (corrupt). No<br />

reference to the Naksatras.<br />

33. The duration of diseases under each Naksatra.<br />

34. The iffifo'-offerings to the Naksatras; a list (mutilated at the<br />

beginning) of the substance to be offerred to each Naksatra<br />

2 — 4; general rules 5 — 6.i)<br />

35. Auspicious omens for persons starting in various directions;<br />

no reference to the Naksatras.<br />

36. Omens attending the setting forth of an army together<br />

with the ceremonies they necessitate; no reference to the<br />

Naksatras.<br />

37 — 50. Ritual of the naksatra-sndndni. The mantras to be<br />

employed 37 — 41, the naksatradaivata mantrah = Santikalpa<br />

7 —11; description of the ceremony 42; substances<br />

to be added to the water and reward to be gained<br />

according to each Naksatra 43 — 45; a badly mutilated<br />

passage that probably contained the general rules for the<br />

bestowal of the food and fees 46; the special rules<br />

according to each Naksatra for this distribution of food<br />

and fees together with the rewards attached thereto<br />

47 — 50.<br />

An appendix (lb) gives in sakalapatha the verses of the<br />

Paippalada-sakha that have been rubricated by pratlka:<br />

vv. i_4 at 24.3; v. 4 and v. 5 at 34.6; v. 6 at. 36. 5.<br />

Cf. Bloomfield, AJPh. VH, p. 485 ff.<br />

It seems probable that this parisista originated in the<br />

Paippalada school, and that this is the reason for its citation<br />

of AV. 19. 7 and 8 in full.<br />

1) Chapters 33 — 34 seem to interrupt an otherwise continuous<br />

section: 27 — 36 Influence of the Naksatras upon a .iourney (especially a<br />

military expedition) and omens incident thereto.


Parisista I. 3<br />

Naksatrakalpali.<br />

sriganesaya namah || om namo 5tharvatmane vamadevaya<br />

sivaya || srisarasvatyai namah ||<br />

I. 1. 1. atha naksatrakalpam vyakhyasyamah ||<br />

2. krttika rohini mrgasira ardra punarvasii' pusyaslesa<br />

magha(h) phalguni phalgunyau hasta(!s) citra svati(r) visakhe<br />

anuradha jyestha mula(ni) purvasadha uttarasadhabhijic chravanah<br />

si'avistha satabhisah purvaprosthapado-'ttaraprosthapadau<br />

revaty aSvayujau bharanyah || 1 ||<br />

2. 1. sat krttika^eka rohinl^tisro mrgaSira^eka "rdra^dve<br />

punarvasu_ekali pusyah^sad aslesah^san maghah^catasrah pha-<br />

Igunyah^panca hasta^eka citra^eka svatir.dve visakhe^catasro<br />

•Snuradha^eka jyestha^sapta mulam^astav asadha^eko ^bhijit^<br />

tisrah sravanali^paHca sravistha^eka satabhisa^catasrah prosthapadau^eka<br />

revati^dve asvayujau^tisro bharanyah ||<br />

2. iti sarnkhya-par<strong>im</strong>itam brahma || 2 ||<br />

3. 1. agnivesyah krttika^^rohiny anurohinl^svetayinam mrgasira<br />

ardra barhadgavi vatsyayanau punarvasu ^ bharadvajah<br />

pusyoJatukarnyo 5slesa^ vaiyaghrapadyo magha(li) ^parasaryau<br />

ptirve phalgunyav aupasivya uttare^mandavyayano hastas_^citra<br />

gautami _ kaundinyayanah svatih^kapile visakhe ^ maitreyy anuradha^kausiki<br />

jyestha_^kautsam mulam^haritayajnl purvasadha^<br />

kasyapy uttara _ saunako 5bhijid^atreyah Sravano^gargyah,. sravistha<br />

^ daksayani Satabhisag ^ vatsyayanyau purve prosthapade^<br />

agastyav uttare _ saiikhayani revatl^katyayan(y)av asvayujau^<br />

matrbhyo bharanyah ^ vasisthah kasyapa adityaS candrama bral<strong>im</strong>ano<br />

naksatresu || 8 ||<br />

4. 1. krttika agnidevatya rohiuyam tu prajapatih |<br />

saumyam mrgasiram vidyan marutas ca 'tra daivatam |1<br />

2. rudrasya "rdra 'diteh punarvasu pusye vidyad brhaspat<strong>im</strong> |<br />

aslesa(h) sarpa-daivatya maghasu pitarah smrtah 1|<br />

3. bhagas [tu] piirvayoh phalgunyor aryamo 'ttarayor api |<br />

haste ca sayita daivam citra tu tvastr-daivata ||<br />

1*


; * Parisista I.<br />

I. 4. 4. svatau tu daivatam vayur indragnl tu visakhayoh |<br />

anuradhasu mitro vai jyesthayam indra-mahadevau |1<br />

5. ahir budhnyafi ca mulasya nirrtis ca 'tra daivatam |<br />

apah purvasv asadhasu visve devas tatho 'ttare ||<br />

6. abhijid brahma-devatyah Sravane visnur ucyate |<br />

sravistha vasu-devatya satabhisag varunendrayoli ||<br />

7. aj.a ekapad disas ca adityas ca tatho 'ttare |<br />

revati pusa-daivatya aSvinyam asvinau smrtau ||<br />

8. bharanyo yamadevatya devatah samprakirtitah || 4 |1<br />

5. 1. krttika magha mulara (ca tatha) purvani dvandvinam |<br />

etani purastadbbagany ahahpurvani janiyat ||<br />

2. ardram Satabhisajara svat<strong>im</strong> aslesa bharamr api |<br />

naktambhagani bruvate jyesthaya saha brahmanam ||<br />

3. punarvasu. visakhe ca uttarani ca dvandvinam |<br />

ratr<strong>im</strong> ubhayatah paksau bhajante ya ca rohini ||<br />

4. mrgasirah pu.syo hastas citra tu saha 'nuradhaih |<br />

sravanas ca sravisthas ca revaty asvayujau nava ||<br />

5. etany uparistadbhagani ratripurvani janiyat |<br />

muhurto 5bhijid ucyate ||<br />

6. purastadbbagany anagateno^'paristadbhagany atikrantena^<br />

ubhayatobhagani vartamaDe(na) _ naktambhagani samam candrena<br />

va^<br />

7. (§ad a)nagata-yogIni sthita-yogini dvadasa |<br />

nava 'tikranta-yoglni tatha yogah pradrsyate || 5 ||<br />

6. 1. bahtini jatani graho hinasti<br />

krttikasu ti.sthann uta dirgham ayuh |<br />

aja-'vayo musikas ca vyathante<br />

vise brahmanah saha mlechaTams ca ||<br />

2. kalinganam vyathate nanu raja<br />

hiranyakarams ca nihanti krtsnam |<br />

ayaskara lohakara ahitagnis ca<br />

krtsnam niyanti saha 'gnitaptaih ||


Parisi.sta I.<br />

I- 6. 3. ayo loham rajatam jatarupani<br />

hirauyamisram [yac] ca patanti saram |<br />

kasah kusa yac ca suvariia-varnam<br />

yac ca 'gni-varnam phala-mula-puspam I|<br />

4. [ye tatra jatali] saramsi Susyanty apayanti nadyah<br />

praja vyathante pasavo mrgas ca |<br />

prajapater hrdaye pidyamane<br />

sarvam jagad vyathate sapradesam ||<br />

5. mahabhaumo raja marisyati 'ti<br />

vidyad ekarinam chavakam invakasu |<br />

naksatrabhage niyanti yojadhanah<br />

tatha hi nunam trinavena srstam ||<br />

6. tatha sa ninye nidhanadarsanaya<br />

tatra tesam sahaksemam tasya vidyat |<br />

paritya ye pBrvapadan balena<br />

uttisthanti viryavanto mrganam ||<br />

7. bhagena devy upayanti divyam<br />

ardra-bhage sahino bhavanti |<br />

tatra daivan manusyams ca punarvasvor<br />

naksatra-bhage niniyoja dhanah ||<br />

8. tatha hi niinain ' '<br />

pusyo bhaga ekadha brahmananam<br />

tatha vidur naksatra-veditarah ||<br />

tatha hi nUnam<br />

9. Satadrayah kaisika daksiiiardha<br />

andhras ca yogahasaya pravrddhah ||<br />

aslesa-bhage sahino bhavanti<br />

tatra ||<br />

10. veniin pitrms trirujahur devatam |<br />

magha-bhage astame devasrstam |<br />

samyujyante devaprasadanena<br />

tatra || 6 |i<br />

7. 1. rajflam rakayam atha madra-kaikaya maiiomapayanasahaparisunniyojasahantau<br />

|


o Parisista I.<br />

I. 7. tunyam atha saptamatram<br />

purva-bhage navake phalgunlsu |1<br />

2. matsya magadhas cedayas ca Salva<br />

matsya ubhe phalgunlsu |<br />

samyujyante devaprasadanena tatra ||<br />

3. pilrva-"carya icchamanas ca sarve<br />

yakxt kloma saha bhagena haste ]<br />

samyujyante devaprasadanena tatra ||<br />

4. ye purvardhe nijlhate carantah<br />

Santa mrga [jantuJpaSavo ^pagaminas te |<br />

paSavo bhavataS ca sarve<br />

citraya bhage sahino bhavanti ||<br />

tatra<br />

5. 'cyutakeSam vahanam jayartham<br />

kumaryo Snadvan sahate Stra ye |<br />

vijnayate devasrstam puranam<br />

svat<strong>im</strong> bhajante triiavaS ca sarve ||<br />

6. vrksa vrksa-mulam ik§vakavaS ca<br />

viSakhayam yojita(li) sampadena |<br />

tasmin grhlte bhayam eva tesam<br />

daivo-'pasTste tu balena karyam ||<br />

[ye tatra jatah j| ]<br />

7. ye paScardhe nijlhate caranta<br />

asavo mrga uttarardhaS ca "ndhrah |<br />

anQradhasu magadha-variga-matsyah<br />

sarve samagra(h) sahino bhavanti tatra ||<br />

8. pancai 'kadha janapada bhavanti<br />

sayujahkasaubaladadausyadhah |<br />

bahllka jyestha upayanti bhaktya tatra |1<br />

9. iksvakHnam nirmathya ratilam ahuh |<br />

tatha vidur naksatraveditaras<br />

tatha hi nunaiu<br />

10. kambojah kalamrsaS ca kranda<br />

ucchusmanali svanas cavadhumamarkatas ca<br />

piirvasadha upayaati bhaktya tatra || 71|


Parisista I.<br />

1-8. 1. visve devah saha paficalajyestha<br />

apas ca yah pantu bhutam bhavisyat |<br />

uttarasadha upayanti bhaktya tatra i|<br />

2. narkavinda narvvidala nasrhgavau<br />

naisadha jantavo matahgah |<br />

abhijitam ha 'rthavijfiaya bhejire tatra ||<br />

3. pancalah Sravanam upaiti bhaktya<br />

sunvantaS co 'bhe vidvan bhuta niniyoja devah j|<br />

purvakarta bhuta-bhavisya-kalas<br />

tatha hi nunam<br />

4. kurun Sravisthas tatha Sivas tatha "bur<br />

naksatra-bhage niniyoja dhanah ||<br />

tatha hi nUnam<br />

5. ahga-"dayo janapada guhaSaya<br />

'psu ca ye ksipanti<br />

Satabhigaji bhesajasya bhejire tatra ||<br />

6. khadga hastino gavaya varaha<br />

ahlnara kuntayas ca 'pi sarve |<br />

(purvau) prosthapada upayanti bhaktya tatra ||.<br />

7. uSInara uttarayoh prosthapadayor<br />

naksatra-bhage niniyoja dhanah |<br />

tatha hi nunam<br />

8. avrtah Sudrah saha karavaS ca<br />

daksinaptlrve ytikabhih saha<br />

revat<strong>im</strong> ha 'rthavijflaya bhejire tatra |1<br />

9. acyutakeSam vahanam [ca] padartham<br />

uccavaca-janapada mahantah |<br />

,. asvayujau ha 'rthavijiSaya bhejire tatra ||<br />

10. ubhaye kikatah kauSalaS ca<br />

rahaS ca[vo] ye ca prasuptaS caranti<br />

bharani(h) saha 'rthavijflaya bhejire<br />

tatra tesam sahaksayam asya vidyat || 8 ||<br />

9. 1. karisyamanah samgramam pratirajena ksatriyah |<br />

brahmanam purvam anvicched vidvamsam sastravittamam [<br />

2. utpatan yas tu yan vidyad divya-"ntariksa-parthivan |<br />

tam vai lipsitum arhati raja rastre jijivisuh ||


8 Parisista I.<br />

I. 9. 3. grahanam 3'ah sthit<strong>im</strong> vidyan naksatranam ca sampadam |<br />

anabhyaktam upaslta naksatra-samatam ca yat ||<br />

4. ayudhiyan bibhrad raja krttikasu na risyati |<br />

tad dhi tejasvi naksatram bahulam divi rocate |i<br />

5. atho hi krttika iti naksatram bhanumattamam |<br />

agneyam agninaksatram raja hy asmin pravardhate 1|<br />

6. rohinya[m] sardham asTta rajju-palyani karayet |<br />

mrgasirasy aSvan bibhryat sa 'sya sena na risyati ||<br />

7. saumyam somasya naksatram raja hy asmin pravardhate |<br />

ardrayam mrgayam yayad amitrebhyas ca havayet ||<br />

8. punarvasva 'bhiyunjita pusyenai 'tam prayojayet |<br />

isikam chedayan rajja aSlesasu na risyati ||<br />

9. maghabhih sardham asita na yayad ucchrayam cana j<br />

phalgu dvarani karayet paricarams ca vahayet 1<br />

10. toranani ca samhanyuh phalakani ca taksayet |<br />

uttarabhyam ca havayet || 9 ||<br />

10. 1. hastena citrain akahksen naksatrasya parigraham |<br />

anekadarsi syac citrayam pura svater abhiplavat ||<br />

2. svatau SiStin niyojayej javarthan ratha-vahinah |<br />

atha 'smin [kanyam] upavasayet k.sipram sa labhate pat<strong>im</strong> [<br />

3. pradatin karayan raja viSakhayam na risyati |<br />

lepayet pradati raja anUradhasu ksatriyah ||<br />

4. jyesthayam hastinam paSyed abhisekamS ca karayet |<br />

raja-putraras ca yodhayet li<br />

5. mrile[naj parikham khanayet puram citena yojayet |<br />

nairrtam rajanaksatram vadhyan anena ghatayet ||<br />

6. triratram sardham diksayitva asadhasu vratam caret |<br />

abhijity abhlyunjita sravanena cikirsatu ||<br />

7. Sravisthabhih srjed rasan ||<br />

8. Satabhisaji bhisak-karma bhaisajyam ca 'tra karayet |<br />

pracTna-prosthapadayor yayad * * * * |]<br />

9. uttarabhyam abhiyufljita grhe.su revatyani vaset |<br />

vi senam karayed raja aSvinyam bharanlsu ca || 10 ||<br />

11. 1. citrani sakain divi rocanani<br />

sarisrpani bhuvane javani |


Parisista I. 9<br />

I- 11- turraiSaiii sumat<strong>im</strong> icchamano<br />

ahani girbhih saparyami nakam |<br />

2. suhavam ague krttika rohini ca<br />

'stu bhadram mrgaSirali Sam ardra |<br />

punarvasu sQnrta earn pusyo<br />

bhanur aslesa ayanam magha me ||<br />

8. punyanr ptirva phalgunyau ca 'tra hastas<br />

citra Siva svati sukho me astu |<br />

radhe viSakhe suhava 'nuradha<br />

jyestha sunaksatram aristamulam ||<br />

4. annam ptirva rasatam me asadha<br />

urjam dehy uttara a vahantu |<br />

abhijin me rasatam punyam eva<br />

sravanah sravisthali kurvatam supust<strong>im</strong> ||<br />

5. a me mahac chatabhisag variya<br />

a me dvaya prosthapada suSarma |<br />

a revati ca 'Svayujau bhagam ma<br />

a me ray<strong>im</strong> bharanya a vahantu || 11 ||<br />

12. 1. krttika rohini mrgasira ardra punarvasu pusyaslesa<br />

maghali purve phalgunyau tan navamam agnir daSamam ahoratre<br />

ekadaSadvadaSe^<br />

2. etany eva 'smai naksatrani sriyam bhut<strong>im</strong> pust<strong>im</strong><br />

prajam paStln annam annadyam samindhata iti veda^<br />

3. atha yam kamayaty etany eva 'smai naksatrani Sriyam<br />

bhUtira pust<strong>im</strong> prajam paSun annam annadyam samindhlrann<br />

iti tasmad etasmin naksatra evamvidvan kuryat^<br />

4. praficam idhmam upasamadhaya (parisamuhya paryuksya)<br />

paristiiya barhl rasan barhisy adhaya 'nvalabhya<br />

'tha juhuyac citraiii sakam divi rocanani svahe 'ty agnau<br />

hutva rasesu sarapatan aniya samsthapya homams tata enam<br />

prasayati rasan ||<br />

5. evam ced asmai karoty etany eva 'smai naksatrani<br />

sriyam bhut<strong>im</strong> pust<strong>im</strong> prajam pasiin annam annadyam samindhate<br />

ii 12 i


10 Parisista I.<br />

I. 13. 1. uttare phalgunyau hasta(S) citra svati(r) viSakhe<br />

anuradha jyestha mUlam purvasadha tan navamam adityo<br />

daSamara [namariipa] purvapaksa-'parapaksav ekadaSadvadaSe^<br />

2. etany eva 'smai°<br />

3. atha yam °<br />

4. prancam idhmam °<br />

5. evam° i| <strong>18</strong> ||<br />

14. 1. uttarasadha 'bhijic chravana(h) Sravistha satabhisak<br />

prosthapadau revaty asvayujau bharanyas tad dasamam<br />

paurnamasy-amavasye dvadaSa-trayodaSe^<br />

2. etany eva 'smai°<br />

3. atha yam°<br />

4. praficam idhmam °<br />

5. evam° j] 14 |1<br />

15. 1. rgvedo yajurvedah samavedo brahmavedah siksa kalpo<br />

vyakaranam niruktam chando jyotisani itihasa-puranam vakovakya(m)<br />

idavatsarah parivatsarah samvatsaro daSamam sIto-'§ne<br />

ekadaSadvadaSe^<br />

2. etany eva 'smai°<br />

3. atha yam°<br />

4. praficam idhmam"<br />

5. evam° || 15 |1<br />

16. 1. prano Spano vyanah samana udanaS caksuh Srotram<br />

vaii manas tan navamam . ... daSamam namarUpe ekadaSadvadaSe^<br />

2. etany eva 'smai naksatrani Sriyam bhtlt<strong>im</strong> pust<strong>im</strong><br />

prajam paSun annam annadyam samindhata iti veda^<br />

3. atha yam kamayaty etany eva 'smai naksatrani sriyam<br />

bhtitira pust<strong>im</strong> prajam pasiin annam annadyam samindhlrann<br />

iti tasmad etasmin naksatra evamvidvan kuryat^<br />

4. prancam idhmam upasamadhaya parisamuhya paryuksya<br />

paristlrya barhi rasan barhisy adhaya 'nvalabhya 'tha juhuyac<br />

citrani sakam divi rocanani svahe 'ty agnau hutva rasesu<br />

sampatan aniya samsthapya homams tata enam praSayati rasan ||


Parisista I. 11<br />

I. 16. 5. evam ced asmai karoty etany eva 'smai naksatrani<br />

Sriyam bhut<strong>im</strong> pust<strong>im</strong> prajam paSun annam. annadyam samindhate<br />

ii 16 |l<br />

17. 1. ajany ajanir yaSo 5janir varco Sjanis tejo Sjanih saho<br />

5janir maho 5janir brahma 'janir brahmaiia-varcasam ajanih<br />

sarvesam lokanam sarvesam devanam sarvesam vedanam sarvesam<br />

bhutanam sarvasam sravantlnam janita 'dhipatir ajanir<br />

bhavati 'ti veda^<br />

2. atha yam kamayeta sarvesam lokanam sarvesam devanani<br />

sarvesam vedanam sarvesam bhutanam sarvasam sravantlnam<br />

janita 'dhipatir ajanih syad iti tasmad etasmin naksatra<br />

evamvidvan kuryat H<br />

3. praficam idhmam upasamadhaya paristlrya barhl rasan<br />

barhisy adhaya 'nvalabhya 'tha juhuyac citrani sakam divi rocanani<br />

svahe 'ty agnau hutva rasesu sampatan aniya samsthapya<br />

homams tata enam praSayati rasan ]|<br />

4. evani ced asmai karoti sarvesam lokanam sarvesam<br />

devanam sarvesam vedanam sarvesam bhutanam sarvasam<br />

sravantlnam janita 'dhipatir ajanir bhavati g 17 ji<br />

<strong>18</strong>. 1. visthitaSrava vai namai 'tan naksatram yat purvahne<br />

5dhi(tisthati vi)tisthaty asya punya kirtir (ai 'nam puiiya kirtir)<br />

gacchaty upai 'nam punya kirtis tisthati na 'smat punya kirtir<br />

apakramati kirt<strong>im</strong>an prajaya paSubhih Sriya grhair dhanena<br />

bhavati 'ti veda^<br />

2. atha yam kamayeta vitisthed asya punya kirtir (ai<br />

'nam punya kirtir) gacched upai 'nam punya kirtis tisthen na<br />

'smat punya kirtir apakramet kirt<strong>im</strong>an prajaya paSubhih Sriya<br />

grhair dhanena syad iti tasmad etasmin naksatra evamvidvan<br />

kuryat i|<br />

8. praficam idhmam upasamadhaya paristlrya barhl rasan<br />

barhisy adhaya 'nvalabhya 'tha juhuyad visasah<strong>im</strong> sahamanam<br />

svahe 'ty agnau hutva rasesu sampatan anIya samsthapya<br />

homams tata enam prasayati rasan |i<br />

4. ovam ced asmai karo(ti vitistba)ty asya punya kirtir<br />

(ai 'nam punya kirtir) gacchaty upai 'nam punya kirtis


12 Parisista I.<br />

I. <strong>18</strong>. tisthati na 'smat punya kirtir apakramati kirt<strong>im</strong>an prajaya<br />

paSubhih Sriya grhair dhanena bhavati H <strong>18</strong> i|<br />

19. 1. varco vai namai 'tan naksatram yan madhyahnai " 'nam<br />

varco gacchaty upai 'nam varcas tisthati na 'smad varco Apakramati<br />

varcasvl prajaya paSubhih sriya grhair dhanena bhavati<br />

'ti veda^<br />

2. atha yam kamayetai " 'nam varco gacched upai 'nam<br />

varcas tisthen na 'smad varco Spakramed varcasvl prajaya<br />

paSubhih sriyli grhair dhanena syad iti tasmad etasmin naksatra<br />

evamvidvan kuryat ||<br />

3. praficam idhmam upasamadhaya paristlrya barhl rasan<br />

barhisy adhaya 'nvalabhya 'tha juhuyad varco 5si varco mayi<br />

dhehi svahe 'ty agnau hutva rasesu sampatan aniya samsthapya<br />

homams tata enam prasayati rasan ||<br />

4. evam ced asmai karoty ai 'nam varco gacchaty upai<br />

'nam varcas tisthati na 'smiid varco Apakramati varcasvl prajaya<br />

paSubhih sriya grhair dhanena bhavati H 19 i|<br />

20. 1. tejo vai namai 'tan naksatram yad aparahiiai " 'nam<br />

tejo gacchaty upai 'nam tejas tisthati na 'smat tejo Apakramati<br />

tejasvi prajaya paSubhih sriyii grhair dhanena bhavati 'ti veda^<br />

2. atha yam kamayetai " 'nam tejo gacched upai 'nam<br />

tejas tisthen na 'smat tejo Apakramet tejasvi prajaya paSubhih<br />

Sriya grhair dhanena syad iti tasmad etasmin naksatra evainvidvan<br />

kuryat H<br />

3. praficam idhmam upasamadhaya paristlrya barhl rasan<br />

barhisy adhaya 'nvalabhya 'tha juhuyat tejo Asi tejo mayi<br />

dhehi svahe 'ty agnau hutva rasesu sampatan aniya samsthapya<br />

homams tata enam praSayati rasan ||<br />

4. evam ced asmai karoty ai 'nam tejo gacchaty upai<br />

'nani tejas tisthati na 'smat tejo Apakramati tejasvi prajaya<br />

paSubhih sriya grhair dhanena bhavati i| 20 ii<br />

21. 1. visthitaSrava vai namai 'tan naksatram yat pilrvahne^<br />

2. varco vai namai 'tan naksatram yan madhyahn'e^<br />

3. tejo vai namai 'tan naksatram yad aparahiie_<br />

4. Akale tv eva 'prayuktani bhavanti 1| 21 |i


Parisista I. 13<br />

I. 22. 1. visthitaSrava vai namai 'tan naksatram yat purvaratre.<br />

2. varco vai namai 'tan naksatram yan madhyaratre<br />

3. tejo vai namai 'tan naksatram yad apararatre^<br />

4. sve-sve kale (prayuktani) bhavanti H<br />

5. [yo vai ratriyanv evaprayuktani bhavanti] || 22 i|<br />

23. 1. yo va ahnah puiiyaham veda punyahl bhavati punyaham<br />

asmai bhavati punyaha eva kurute |1<br />

2. suryo vShnah punyaham tasmad etasmin naksatra evamvidvan<br />

kuryat i!<br />

3. praficam idhmam upasamadhaya paristlrya barhl rasan<br />

barhisy adhaya 'nvalabhya 'tha juhuyad visasah<strong>im</strong> sahamanam<br />

svahe 'ty agnau hutva rasesu sampatan aniya samsthapya<br />

homams tata enam prasayati rasan |1<br />

4. evain ced asmai karoti punyahl bhavati punyaham asmai<br />

bhavati punyaha eva kurute i| 23 |i<br />

24. 1. yo vai ratryah punyaham veda punyahl bhavati punyaham<br />

asmai bhavati punyaha eva kurute H<br />

2. candro vai ratryah punyaham tasmad etasmin naksatra<br />

evamvidvan kuryat H<br />

3. praficam idhmam upasamadhaya paristlrya barhl rasan<br />

barhisy adhaya 'nvalabhya 'tha juhuyad yad rajanam svahe 'ty<br />

agnau hutva rasesu sampatan aniya samsthapya homams tata<br />

enam praSayati rasan H<br />

4. evam ced asmai karoti punyahl bhavati punyaham asmai<br />

bhavati punyaha eva kurute i| 24 H<br />

25. 1. yo va ahoratrayoh punyaham veda punyahl bhavati<br />

punyaham asmai bhavati punyaha eva kurute.^<br />

2. brahmaiio va'ahoratrayoh punyaham^<br />

8. tana prcchet kena 'jite 'ti^<br />

4. sa ced briiyat kartavyam iti tatha kuryat.^<br />

5. punyahl bhavati punyaham asmai bhavati punyaha eva<br />

kurute 1 25 1<br />

26. 1. yani naksatrani divy antarikse<br />

apsu bhumau yani nagesu diksu |


14 Parisista I.<br />

I. 26. prakalpayams candrama yany eti<br />

sarva,ni mamai 'tani Sivani santu H<br />

2. astav<strong>im</strong>Sani sivani Sagmani<br />

saha yogam bhajantu me |<br />

yogam pra padye ksemam ca<br />

ksemam pra padye yogam ca<br />

namo Ahoratrabhyam astu H<br />

3. svastitam me supratah susayam<br />

sudivam sumrgam suSakunam me astu |<br />

suhavam agne svasty<br />

amartyam gatva punar aya 'bhinandan ||<br />

4. anuhavam parihavam parivadam pariksavam |<br />

sarvair me riktakumbhan para tant savitah suva Ji<br />

5. apapapam pariksavam punyam bhakslmahi ksavam |<br />

siva te papa nasikam punyagaS ca' bhi mehatam i|<br />

6. <strong>im</strong>a ya brahmanaspate visucir vata irate |<br />

sadhrlclr indra tah kxtva mahyam Sivatamas krdhi ||<br />

7. svasti no astv abhayam no astu namo Ahoratrabhyam astu 126 jj<br />

27. 1. dadhy-odanam bhuktva krttikabhir abhyudiyat siddha-<br />

'rtho hai 'va punar agacchati ||<br />

2. arsabhena mamsena rohinyam^mrgamarnsair mrgaSirasi^<br />

rudhiram ardrayam grhapati-bhaktampunarvasvoh^^ghrtapayasam<br />

pusye^sarpir mamsair aSlesasu^<br />

3. etani khalu prag-dvarani naksatrani bhavanti |i<br />

4. sa yatrai 'va praclm diSam abhyutthitah Sastra-hasten a<br />

va kantha-hastena vii, vadhya-ghatena va sameyan nivarteta<br />

'rvak khalv etat kroSad urdhvam krosad avyaghatukam arthasya<br />

bhavati li 27 j]<br />

28. 1. tailena krSaram bhuktva maghabhir abhyudiyat siddhilrtho<br />

hai 'va punar agacchaty^<br />

2. avikair mainsair bhuktva piirvayoh phalgunyor abhyudiyad^rasair<br />

uttarayoh ^praiyahgavam haste citram bhaktam<br />

bhuktva citraya 'bhyudiyat^^yani jyesthani tesam bhuktva svatav<br />

abhyudiyad^apupan visakhayor^<br />

3. etani khalu daksina-dvarani naksatrani bhavanti li


Parisista I. 15<br />

I. 28. 4. sa yatrai 'va daksinam diSam abhyutthitah Sayanahastena<br />

va "starana-hastena va "sandl-hastena va nivi-hastena<br />

va janu-hastena va sameyan nivarteta 'rvak khalv etat krosad<br />

urdhvam krosad avyaghatukam arthasya bhavati [ 28 H<br />

29. 1. khalakulair bhuktva'nuradhabhir abhyudiyat siddhartho<br />

hai 'va punar agacchati H<br />

2. jyestham bhaktam bhuktva jyesthaya 'bhyudiyan mtllair<br />

bhuktva mtilena 'bhyudiyad^ ( bhuktva purvabhir asadhabhir<br />

abhyudiyad^) rasair uttarabhir ^ navanitena payasam bhiiktva<br />

'bhijity abhyudiyad ( bhuktva sravanena 'bhyudiyad^)<br />

3. etani khalu paSc<strong>im</strong>a-dvarani naksatrani bhavanti |1<br />

4. sa yatrai 'va pratlc<strong>im</strong> diSam abhyutthitah paSa-hastena<br />

va jala-hastena va matsyabandhena va sameyan nivarteta 'rvak<br />

khalv etat krosad urdhvam kroSad avyaghatukam arthasya<br />

bhavati i| 29 |i<br />

30. 1. vidalastipena bhuktva Sravisthabhir abhyudiyat siddhartho<br />

hai 'va punar agacchati,<br />

2. Sakain satabhisaji^godha gavyair mamsair bhuktva piirvayoh<br />

prosthapadayor abhyudiyad rasair uttarayor^grhinl-bhaktam<br />

bhuktva revatya 'bhyudiyad^aksatamasair bhuktva 'Svinyor<br />

abhyudiyat__tilatandulan bhaksayitva bharanibhir abhyudiyad^<br />

8. etani khalu 'dag-dvarani naksatrani bhavanti i|<br />

4. sa yatrai 'vo 'dlclm diSam abhyutthitah panahastena<br />

va kinva-hastena va 'ksivena va sameyan nivarteta 'rvak khalv<br />

etat kroSad urdhvam krosad avyaghatukam arthasya bhavati || 80 jj<br />

81. 1. atha rajfio Abhiprayanasya "nayanti pradaksinamukham<br />

Svetam ajam<br />

brahmanam suklavasasam H<br />

2. supratisthitam avibhrantam vrsabham Srhginam har<strong>im</strong> j<br />

sa cen nadati samsrstas tam ahuh siddh<strong>im</strong> uttamam |!<br />

3. gajam dhvajam ratham chattram varma yodhan alamkrtan j<br />

bhusanani ca sarvani praSastany ayudhani ca |i<br />

4. vaditraiii ca sarvani pataka vividhas tatha |<br />

Suklali sumanaso laja aksata gaurasarsapah i


16 Parisista I.<br />

I. 31. 5. phalani purnapatraiii dhupa-gandhau jalam tilah |<br />

arcayitva devatah sarva brahmanan pratipujya ca ii<br />

6. purohitam puraskrtya suhrdo mantrinas tatha |<br />

evam prayato labhate vijayam. na 'tra samSayah ||<br />

7. kalyana-namadheyam ca gajam avyaiiga-darSanam j<br />

kumar<strong>im</strong> dadhipatrena grhltena svalamkrtam ii<br />

8. yadi ced adhigo jalmi suryacandramasor grhe |<br />

aSvina rasabhe-'ndrena yanam kuryat pradaksinam j| 31 j|<br />

32. 1. pradaksinyam agner gavam brahmananam rajfio<br />

rathasya [naravahanasya Sakatasya] caturyuktasya sadyukta-<br />

'stayuktasya ca |i<br />

2. hradasya daksinavartasya kumarasya 'bhyutthitasya ca j<br />

manusyapilriiapitakasya prthivya utthitasya ca i<br />

prabaddhasyai 'kapaSoh^<br />

8. ulucl kalaSakuni(h) ksipraSyeno Atha vartika |<br />

ete dvijah pradaksiiiyas casaS ca 'tra pradrSyate ||<br />

4. krauucanakulapriyavrksacaityanam nityam vayasam H<br />

5. tiryag nyag vn 'dhipatitam viparltam hlnatiga-'iigatiriktam<br />

vikrta-nagna-munda-bandaS citraSyamaSyavadanta-kunakhijatila(h)<br />

kiisaya-"vikayoS [carma] 'brahmanayor,<br />

6. etesam k<strong>im</strong> cid drstva na gacched.<br />

7. yadi gacched<br />

arthino yanti ce 'd artham gacchan id daduso rat<strong>im</strong> |<br />

vavrjyus trsyatah kamam<br />

ity etam japet |i<br />

8. ni sajyato dasytifi chadayann i(n)dre 'ti va^<br />

9. stuhi srutam iti va ||<br />

10. dev<strong>im</strong> vacam ajanayanta devas<br />

tam viSvarupah paSavo vadanti j<br />

sa no mandre 'sam urjam duhana<br />

dhenur vag asman upa sustutai " 'tu^<br />

iti gardabhamukhena pratinadati pratiloma-pratikrtya 'syaj|<br />

11. sarvaS ca papika vaco ne 'sta(h) | kuceladarsanam ca j<br />

anartha h<strong>im</strong>sartham j taddarSanaya | papam va jihirsatain.<br />

siddhih |i 82 i


Parisista I. 17<br />

I. 33. 1. atha roga-par<strong>im</strong>anany^<br />

2. uttarasv asadhasu 'ttarayoh prosthapadayor masam |<br />

3. rohinyam v<strong>im</strong>Sati-ratram |<br />

4. punarvasvor unav<strong>im</strong>sati-ratram purvani dvandvinam |<br />

5. mrgaSirasi sodaSa-ratram abhijiti Sravane ca<br />

6. ardrayam paflcadasa-ratram anuradha-sravistha-bharanlsu caj<br />

7. pusye dvadasaratram haste svatau ca j<br />

8. Satabhisaji navaratram mase va kalam kurute |<br />

9. jyesthayam mule ca 'sta-ratram |<br />

10. revatyam sapta-ratram |<br />

11. kxttikaSlesa magha uttare phalgunyau citra viSakhe<br />

aSvayujau ca saptasv etesu daSa-ratram i| 33 ||<br />

34. 1. atha balayah |i<br />

2. Sukla upaSurasrpesuklosaptamunmodanah<br />

astamah palalodano dhanah saktavo Atha Saskull ij<br />

3. citraS ca krkavakuS ca Suklah kambuka-pindakah |<br />

sarvabijani mlllani udapatram ca payasau ||<br />

4. pasu ghrtam kaSIka ca ardra-mamsani payasau |<br />

pathyayam masa-saktavah payaso Atha til'-odanah i<br />

5. sarvatra gandha-puspani lajanulepikas tatha |<br />

anudvaram ca naksatram daivatam ca 'tra yojayet ||<br />

6. dipas ca mandale diptah SuciS ca 'pi bal<strong>im</strong> haret |<br />

yo Asmin yas tva matur iti vipariharet [I 34 i<br />

35. 1. sa-Svetasaktu kamsas ca pracinarthasya mangalam |<br />

sravam ca mamsapeSI ca daksinarthasya maiigalam il<br />

2. kuniarl dadhi-kamsaS ca pratyagarthasya mangalam |<br />

anadvan brahmacarl ca udagarthasya mangalam H<br />

3. kumar<strong>im</strong> dadhipatrena grhltena svalamkrtam |<br />

pradaksinam tu tam kuryad dhruvarn syat siddhir isyate jj 85 |j<br />

36. 1. senam ced abhyutthitam mandrah pratigarjed raja va<br />

'matyo va marisyati 'ti vidyat^ tatra varun<strong>im</strong> japet | ud uttamam<br />

varuna paSam iti i|<br />

2. senam ced abhyutthitam dhumo Anugacched vijesyati<br />

'ti vidyat I tve^as te dhuma ity anumantrayet ||<br />

Boiling and v. Negelein. 2


<strong>18</strong> Parisista I.<br />

I. 36. 8. senam ced abhyutthitam vato Anuvayad vijesyati 'ti<br />

vidyad vata a vatv ity anumantrayet |1<br />

4. senam ced abhyutthitain mrgo vyabh<strong>im</strong>rSed artham<br />

tasya vinaSyatI 'ti vidyat | mrgo na bh<strong>im</strong>ah kucaro giristha<br />

ity anumantrayet i|<br />

5. senam ced abhyutthitam paksiiio vyatipateyur mams'odanam<br />

ca tatra dadyat | aliklava jaskamada grdhra ity anumantrayet<br />

I<br />

6. senain ced abhyutthitam kapinjalah prativaded^^bhadrarn<br />

vade 'ti tisrah kapinjalani stavanani vadanti ||<br />

7. yo abhy u babhruna "yasi svapantam<br />

atsi purusam sayanam agasvalam |<br />

ayasmayena brahmana 'smamayena varmana<br />

pary asman varuno dadhad i|<br />

ity abhyavakaSe samviSati | abhyavakaSe samvisati || 86 |1<br />

37. 1. agnir devo yajvanah krsnavartma<br />

vaiSvanaro jataveda rasagrabhuk |<br />

sa naksatranam prathamena pavakah<br />

krttikabhir jvalano no AnuSamyatam jj<br />

2. prajapatir yah sasrje praja <strong>im</strong>a<br />

devant sa srstva viniyoj(y)a karmasuj<br />

sa sarvabhuk sarvayogesu rohini<br />

Sivah kriyah krnutam karmasiddhaye jj<br />

3. vidyavido ye abhiSocamanava<br />

arcanti Sakram saha devataganaih |<br />

sa no yoge mrgasirah Sivah kriyah<br />

Srestharajah kpjutam karmasiddhaye j|<br />

4. devam bhavam paSupat<strong>im</strong> haram krsam<br />

mahadevam Sarvam ugram Sikhandinam j<br />

sahasraksam aSan<strong>im</strong> yam grnanti<br />

sa no rudrah paripatu na ardraya |]<br />

5 ya vipraih kavibhir namasyate<br />

daksayani devapuradibhir nrbhih |<br />

sa na(h) stuta prathamaja punarvasuh<br />

Sivah kriyah krnutain karmasiddhaye j| 37 jj


Parigista I. 19<br />

I. 38. 1. yasya deva brahmacaryena karmana<br />

mahasuram tigmataya 'bhicakrire |<br />

tam subudham devagurum brhaspat<strong>im</strong><br />

arcami pusyena saha 'bhipatu ma ||<br />

2. ya na(h) stutali parihinomi medhaya<br />

tapyamanam rsibhih kamasocibhih ]<br />

jaratkara-sunor rsibhir manlsibhis<br />

ta aslesa abhiraksantu noragaih ||<br />

3. ye devatvam pu.nyakrto Abhicakrire<br />

ye ca 'pare ye ca pare maharsayah |<br />

arcami sunur yamarajagan pitfn<br />

chivah kriyah krnutam ca no magha |i<br />

4. yo yojayan karmana carsanldhxto<br />

bhum<strong>im</strong> ceti bhaga(h prajah) prasadayan |<br />

taddevatye Sivatamam alamkxte<br />

phalgunyor ide bhajanam ca piirvayoh il<br />

5. stutain purvair aryamanam manlsibhih<br />

staumi devam jagati vacam erayan |<br />

taddevatye Sivatamam alamkrte<br />

phalgunyau na uttare devatataye ii 38 i<br />

39. 1. S[y]avair yuktah Sitipad dhiranyayo<br />

yasya rathah pathibhir vartate sukhaih j<br />

sa no hastena savita hiranyabhug<br />

ghiranyapanih savita [no Ajbhiraksatu i|<br />

2. tvastre namah ksitisrje manlsine<br />

bhutagoptre paramakarmakarine j<br />

sa na(h) stutalcmutam karmasiddhaye<br />

citram devi saha yogena rupabhrt H<br />

3. yah praninam jivayan khani sevate<br />

Sivo bhutva matarisva rasagrabhuk |<br />

dhvajo Antariksasya sa sarvabhtltabhrd<br />

vayur devah svatina no Abhiraksatu iJ<br />

4. yav iditav atmavidbhir manlsibhih<br />

sahitau [yau] trini savanani samagau j


20 Parisista I.<br />

I. 39. indragnl varadau namaskrtau<br />

visakhayoh kurvatam ayuse Srih i|<br />

5. visve deva yam rs<strong>im</strong> ahur mitram<br />

bharadvajam rsitah prasamavit j<br />

tain jagatya gathaya staumy ugraih<br />

sa mam anuradhabhir [bhrtakanvo] Abhiraksatu j] 89 j<br />

40. 1. satakratur yo nijaghana sambaram<br />

vrtram ca hatva saritah prasarjata[h] |<br />

sa nah stutah pritamanah puramdaro<br />

marutsakha jyesthaya no Abhiraksatu 1<br />

2. ya dharayaty ojasa 'tidevapadam<br />

mata prthivi ca sa sarvabhutabhrt |<br />

sa na(h) stuta krnutam karmasiddhaye<br />

mulam devi nirrtih sarvakarmasu |i<br />

3. parjanyasrstas tisrnibhir avrtam<br />

yas tarpayanty abhitah pravrddhaye j<br />

ta(h) staumy apo varunlh ....<br />

purva asadha svadhaya 'stu yojane ||<br />

4. yas tr<strong>im</strong>Satam tr<strong>im</strong>s ca madanti deva<br />

devanamno nirmita(m)S ca bhuyasah |<br />

ta no Asadha uttara vaso viSve<br />

(Sivah) kriyah krnutam suramatah |i<br />

5. yah sarvajflah sarvakrt sarvabhtltabhrd<br />

yasmad anyan na param k<strong>im</strong> cana 'sti |<br />

anirmitah satyajitah purusfutah<br />

sa no brahma 'bhijita no Abhiraksatu || 40 H<br />

41. 1. sthanacyute sthanam indraya patave<br />

devebhyaS ca ya Irayams [trir] vicakrame |<br />

tain svid dhi svargam nakaprstham viSvam<br />

visnur devah Sravanena 'bhiraksatu |i<br />

2. astau Satani Svetaketunam yani<br />

tvamcasatvam nijaghana bhuyasah |<br />

anadeseno 'bhaya(ta)S ca viditah<br />

Sravisthabhir no Abhiraksantu vajinah ||<br />

3. vaja devi devamrnanikakubhav<br />

ubhavajasya natakarmana Siva |


Parisista I. 21<br />

I- "il- tava vrajam staumasi devabhojanau<br />

pratyagbhisak satabhisak Sivau nah 1<br />

4. Sunasirau nah pramumiltu jihmasau<br />

tau-tau pitrbhyo dadatu(li) stanau Subhau |<br />

tau ptlrvajau krnutam ekapad ajah<br />

pratisthanau sarvakama-'bhayaya ca i|<br />

5. sarvarthaya krnomi karmasiddhaye<br />

gavistutaya 'nekakarine namah |<br />

so Ahir budhnyah krnutam uttarau Sivau<br />

pratisthanau sarvakama-'bhayaya ca |i<br />

6. yam mahahemam rsitah prasamavid<br />

bharadvajas candramasau divakaram |<br />

sajustanam asvayujau bhayaya ca<br />

sa nah ptlsa krnutam revatini Sivam i|<br />

7. jlrnam santam yau yuvanam hi cakratur<br />

rs<strong>im</strong> dhiya cyavanam somapau krtau j<br />

tau naS cittibhir bhisajam asya satkarau<br />

.... prajam aSvinyam aSvinau sivau i|<br />

8. yasya Syama-sabalau raksatah svadha<br />

duskrt sukrd vividha carsanldhrtau |<br />

tau savitrya ca savitur dharmacaribhir<br />

yamo raja bharanibhir no Abhiraksatu || 41 ||<br />

42. 1. atha naksatra-snananam vidh<strong>im</strong> vaksyami sarapadam |<br />

graha-daivata-pujam ca yesu yatra yathavidhi |i<br />

2. naksatrayogakalajnah krtva tantram yathavidhi |<br />

yajed grahan havisyena yathoktena ca devatah i|<br />

3. praSasta-laksanam kumbham sasambharajalam budhah |<br />

sampata-'bhihitam krtva mantrair vidh<strong>im</strong> anusmaran ||<br />

4. savitrya Santi-suktaiS ca mahavyabrtibhis tatha |<br />

apam stotraih pavitrais ca naksatra-stutibhis tatha ||<br />

5. naksatra-daivatan mantran pratinaksatram avapet j<br />

kamyams cai 'va "vapen mantran karmalihgavidhanavit i|<br />

6. sampatya 'tha 'bh<strong>im</strong>antrya va naksatrasnana-kovidah |<br />

snapayed arthinam vagbhih punyabhir abh<strong>im</strong>antritam |i<br />

7. esa eva vidhir drstah sadasyebhyaS ca daksina |<br />

purvam apyayayed deham paScad dadyat tu daksinam |i


22 Parisista I.<br />

I. 42. 8. anena vidhina snatva dadyac cai 'va 'tra daksinam |<br />

prapnoty anunayam pumsah sa vedaphalam asnute |1<br />

9. atmanam nirmall-krtya devan istva grahams tatha |<br />

vidvadbhyo daksina deya dvijan annena tarpayet 1 42 H<br />

43. 1. krttikabhih Sirlsasya asvatthasya vatasya ca |<br />

snapayet pattra-bhangena ya icched raja-pHjitam |!<br />

2. lohinyain. snapayed vaiSyam sarvabljair alamkrtam |<br />

aksatan antaram krtva tatha saubhagyam arhati ||<br />

8. yada mrgaSiro yujyet tada snanam vidhlyate |<br />

mukta-mani-suvarnena dhanarthi tena snapayet i|<br />

4. Srivestaka-sarjarasa- tagaro-'SIra-pattrakaih j<br />

ardrayam vanijah snatah sulabhams tu labhanti te H<br />

5. punarvasubhyam gomargad ahared agra-mrttikam |<br />

gopifhe snapayed go-ArthI ksipram goman bhavisyati |1<br />

6. raktaSali-sahasrena tavadbhir gaurasarsapaih j<br />

sahasravirya-'nantya ca madayanti-priyangubhih j<br />

trin pusyan brahmanah snatah parthivam labhate yasah H<br />

7. aSlesasv aharayed ubhayatah kula-mrttikah |<br />

[aSv]aroha)p. snapayet tena ksipravahl bhavisyati ]|<br />

8. maghabhis tu tilaih snayad utpalaih kamalais tatha |<br />

tasm<strong>im</strong>s tu mase sa kanya ksipram ca labhate pat<strong>im</strong> |i<br />

9. atha piirvayoh phalgunyoh Satapuspa priyahgavah |<br />

madhv eva ca trtiyam syat saubhagyam bhoga-vardhanamj<br />

10. atho 'ttarayoh phalgunyor aksata gaurasarsapah |<br />

etat snanam prayunjlta prajasthapanam uttamam || 43 ||<br />

44. 1. hastena sarva-karilnam cauranam ca 'pi nityaSah |<br />

nadl-giritatakesu mrttika-snanam uttamam i|<br />

2. citrayam citra-malyais tu sarva-gandhair alamkrtam j<br />

yosa-'rthi snapayet tena ksipram sa labhate priyam ||<br />

3. svatina tu gandhaih snayad utpalaih kumudais tatha |<br />

tasm<strong>im</strong>s tu mase sa kanya ksiprani nirvytihyate tatah |i<br />

4. khadgasya ca visaiiena gajasya rsabhasya va |<br />

visakhabhyam abhisikto [raja] prthiv<strong>im</strong> abhiSasayet iJ<br />

5. anuradhasv aharayed valmikasata-mxttikah j<br />

karsanam snapayet tena dhana-dhanyena vardhate ||


Parisista I. 23<br />

I. 44. 6. jyesthayam jyaisthya-kamam tu abhisificet purohitam |<br />

rasaiS ca miSradhanyaiS ca 'bhiSiktah praSayed rasan |i<br />

7. mnlena sarvato bhadram upavista varavarninl |<br />

Samipattrasahasrena snanat putram prasuyate ||<br />

8. atha purvasv asadhasu ya snayad abate pate j<br />

jatarHpena kalyani bhogam bhuhkte pati-priya ||<br />

9. atho 'ttarasv asadhasu yah snayac ced upositah |<br />

mahahrada uSirena dasl-dasena vardhate H<br />

10. vacayo 'tpala-kusthaiS ca brahmi siddharthakais tatha j<br />

abhijid brahmanah snatah parthivam labhate yaSah || 44 H<br />

45. 1. Sravanena sravantlnam yah snayat samgamesu ca j<br />

sa samgacchati svarnena hiranyena dhanena va H<br />

2. Sravisthabhir dhana-kamam [tu] snapayed yatra candanaih j<br />

etat snanam prayufijano dhana-dhanyena vardhate ii<br />

3. Satabhisag bhisak-kamo Abhisiflcec chantikarmasu j<br />

so Abhisikto hatapapma sarvarogaih pramucyate [i<br />

4. [atha] piirvayoh prosthapadayo rocanaya 'fijanena ca j<br />

snata gaja-visanena rajanam janayet sutam i|<br />

5. atho 'ttara[yoh] prosthapadayoh prasanna-padmakam madhu |<br />

gandharvam snapayet tena raja-vahi bhavisyati ii<br />

6. khadgasya ca visauena jalena madhu-sarpisa |<br />

revatyam ksatriyah snato [raja] prthiv<strong>im</strong> abhiSasate i|<br />

7. aSvinyam svastikam malyam madayanti-priyangubhih |<br />

rilpajivayas tat snanam saubhagyam bhoga-vardhanam ||<br />

8. bharanibhir bhadra-mustais tv ela-siddharthakais tatha j<br />

snata patikulain gacched asapatnam akantakam li 45 |i<br />

46. 1. sarvajfiah sarvaga Samsa narada prajfianam anyasmad<br />

anunaprajfiat svargasya lokasya dehadyairyat pathibhir<br />

upapanno manusyah i[<br />

2. upositah SuciSllah punyagandho yada bhavet j<br />

prag astamgamana-bhojanad yad enam nityam atandritah ||<br />

3. samayacara-purvabhih karma-siddhih praSasyate |<br />

[tam] kamadughani svarga-kamah paretya pratipadyate jj 46 j|<br />

47. 1. krttikabhih payasam sarpisa saha bhojayet |<br />

[tam] kamadugham svarga-kamah paretya pratipadyate j] 47 jj


24 Parisista I.<br />

I. 48. 1. rohinyam aksatair masaih sarpirmiSram sah'-odanam j<br />

dugdhannapana(m) mamheta so Aksato yamasadane H<br />

2. mrgaSirasi mamheta ajam dhenum payasvin<strong>im</strong> |<br />

sa 'smai sarvan kaman dugdh(A^)a eti purva payasvini |i<br />

3. ardrayam krsaram dadyat tailamiSram upositah j<br />

punarvasubhyam mamheta madhv-apupams tv anuttamanjj<br />

4. rukmam pusyena mamheta so Aksato yamasadane j<br />

aSlesa, rajatam dadyat saurabheyena presitah i|<br />

5. sarpan nirhanti pretasya paripanthi sukhad bhayat |<br />

maghabhis tu tilan dadyan madhumiSran smaran pitrn ||<br />

6. kamais tatro 'patisthanti ami ye somayajinah |<br />

[phanitene 'sfaka misra dadyat piirvayoh phalgunyor^<br />

madhuno 'ttarayoh || ]<br />

7. purvo-'ttarayoh phalgunyor duhate madhu-phanite |i 48 H<br />

49. 1. brhaddhastiratham yuktam hastena tu dadan narah j<br />

savituh sthanam apnoti divyam kamajavam sabham H<br />

2. citrayam vrsalini dadyat sarvapuspair alamkrtam |<br />

gandhaih §uSrusamanas tu dhruve sthane [sugandhih] prapadyate<br />

i|<br />

3. svatav ekadhanam dadyad yad-yad asya priyam grhe |<br />

asajjamano gaccheta aSarlro yatha manah ||<br />

4. dhenum tu rupasainpannam anadvahau tu va vahau |<br />

visakhabhyam madhu-mantham prapayet sthanam uttamam jj<br />

5. aniiradhasu pra\aranam annam tu Suci jyesthayam ca |<br />

dadyac ca 'nnam brahmanebhyo bhaksair uccavacaih sahajj<br />

6. sura(m) mtilena mamheta 'brahmanlbhya upositah j<br />

matus tena 'nrno bhavati samkarac ca v<strong>im</strong>ucyate ||<br />

7. udamantham asadhasu ptlrvasu madhuno 'ttaram |i<br />

8. abhijid duhitaram dadyan madhuparka-purogamam j<br />

uttame brahmanah sthane sarvakamaih pramodate |i 49 |i<br />

50. 1. kambalain Sravane dadyad vastra-'ntaram upositah |<br />

Sravisthabhir vastra-yugam gandhafl chatabhisag bhavet ||<br />

2. ajam sampacy' odanam dadyat purvayoh prosthapadayor^<br />

aurabhrena saho 'ttarayoh ||


Parisista I. 25<br />

I. 50. 3. dhenum ca rtipasampannain gaur grstih pilrnadohanlm |<br />

revatyam trivatsam dadyac chubhakansyo-'padohin<strong>im</strong> il<br />

-1. vastrena'nadvahau[sam]baddhva dadyad aSvayi)jo(r) narah j<br />

daSa varsasahasrani lomni-lomni mahlyate []<br />

5. astau varsasahasrani ajadhenva payo Asnute j<br />

daSa varsasahasrani godhenva payo Asnute i|<br />

6. anadvahani tu yo dadyat suhrdam sadhuvahinam |<br />

Aarani prajanam bhartaram prapnoti daSadhenu-danl ||<br />

~7. yada vatsasya padau dvau Siras ca 'pi pradrSyate. |'<br />

tada gauh prthivi jfieya yavad garbham na muflcati<br />

8. bharanibhih krsnatilam dadyat [tila-] dhenum payasvin<strong>im</strong> j<br />

taya durgani tarati ksuradharamS ca parvatan H<br />

9. naksatranam yatha some jyotisam iva bhaskarah j<br />

bhati divyam divam jyotih pavakah Sucir uttamah ||<br />

10. evam uktam naksatradaksinam yo dadati 'ha jivaloke j<br />

(a)pahatya tamah sarvam brahraaloke mahiyate |<br />

yatha yastus tatha 'dhyetur esa brahmi pratiSrutir^<br />

esa brahmi pratiSrutir iti 1| 50 ||<br />

iti brahmavedaparisista(m) naksatrakalpabhidhanam^<br />

krttikarohini samapta |i 1 ||<br />

lb. 1. 1. om yad rajanam Sakadhnmam naksatrany akrnvata |<br />

bhadraham asmai prayacchan tato rastram ajayata H<br />

2. bhadraham astu nah sayam bhadraham pratar astu nah<br />

bhadraham asmabhyam tvanr Sakadhuma sada krnuJI<br />

3. yo no bhadraham akarah sayam pratar atho divf ^a<br />

tasmai te naksatraraja sakadhuma sada namah<br />

4. yad ahuh Sakadhuma(m) mahanaksatranam<br />

prathamajam jyotir agre |<br />

tan nah sat<strong>im</strong> abhikrnotu ray<strong>im</strong> ca nah<br />

sarvavlram niyacchat ||<br />

5. yo Asmin yaksma(h) puruse pravista<br />

isitam daivyam sahah<br />

agnis tam- ghrtabodhano 'paskanda no<br />

viduram asmat so Anyena samrcchat ||<br />

tasmai prasuvamasi |i


26 Parisista I.<br />

I. b. 6. yas tva matur uta va pitiih<br />

parijayaraanam abhisambabhuva |<br />

na tvad yam adhinasayama<br />

so Anyasmai sayataih pravistah H<br />

7. aliklava grdhrah kahkah suparnah<br />

svapadah patatrino vayamsi<br />

Sakunayo Amusya 'musyayanasya 'musyah putrasya "dabane<br />

carantu H 1 ||<br />

krttikarohini - madhye paippalada mantrah i|<br />

Variae lectlones.<br />

For the invocations:<br />

B: SriganeSaya namah H om athatah pariSistasya 'nukramanika(m)<br />

vyakhyasyamah, after the titles: iti parisistanukramanika<br />

samaptah.<br />

C: SriganeSaya namah || om namo brahmavedaya H<br />

S: om namo Atharvavedaya prathamah pariSistah 1 naksatrakalpah<br />

om.<br />

StT: SriganeSaya namah || om namo brahmavedaya |i atharvavedasya<br />

dvasaptatih parisistani bhavamti |i kauSikoktani || after<br />

the titles: iti parisistanukramanika samapta |i. In T a second<br />

hand has prefixed to this: om athatahpariSisfasya'nukramanikam<br />

vyakhyasyr<strong>im</strong>ah|prathamam naksatrakalpabhidhanam.<br />

1. In C alone.<br />

2. St pusyaslesa. S omits: phalguni. ADE phalgunyo; St phalgunyau.<br />

S svati. 0 viSasa; ABCDESStT viSakha. B<br />

Anuradha; S nuradha. BOSSt purvasadhottarasadhabhijit.<br />

ABDE °jit Sravana; S °jic chravana; CStT °jit Sravanah.<br />

ABDE dhanistha. AD purvaprosthapradottaraprosthapadau;<br />

B purvaprosthapadau; COT purvaprosthapadauprosthapadau;<br />

St pilrvaprosthapadauprosthapado. SSt aSvayujo; 0<br />

not clear.<br />

B omits the khaiidika-number; ADE: n^lj.


Parisista I. 27<br />

I. 2. 1. A piinarvasFi; BOSStT punarvasv; C punarvasu. BOSSt<br />

aslesa. BOSSt magha; C maghaS. ACDE hastah. DO<br />

svati; S svati. ABCDOT nuradha. 0 aikabhijit. ABDE<br />

dhanistha. CDTprausthapadau; S prosthapadav; Stprausthapado.<br />

0 omits: tisro bharanyah.<br />

B for the khandika-number: j| j|;.SSt omit.<br />

3. 1. ADE agniveSya; B agnirveSyah; C agniveSyah; OSStT agnirvaisyah.<br />

ADE svetaSvinau; BOST Svetayinau; CSt Svetayino;<br />

the correct form would be: Svetayi. B ardrah | .<br />

ABCDEOStT ahadgavi; S aha vi. AD vatsyayinau; B vatsyamyanau;<br />

0 vatsyayinauh; S vatsayinau. Apunarvasfi;<br />

BDEOSStT punarvasu. ADET bharadvajah. B jatukarnah |<br />

aslesa; St jatukarnyah aslesa. ADE vaiyaghrapadyo;<br />

BCOSStT vaiyaghrapadyau. BCO parasaryau. COS piirva.<br />

AD phalgunav; C phalgunyav; E phalgunav. ABDEOSStT<br />

aupasavya; C aupasavyau | . ACDEOStT mamdavyayanau;<br />

B midavyayanau; S mamdavyayanau. ABDEOSStT hasta.<br />

OS svati. AD kapile. ADE maitreyi; BCStT maitreyi.<br />

COS anuradha. ABCDEOStT kutsam; S "tsam. ABCDEStT<br />

haritayajfiah; 0 haritacajfiah; S haritahyajnah. B kasyapy.<br />

C Saunakau. B atreyani. B gargyah j dhanistha. ABCDEStT<br />

Satabhisak. ABDEOSStT vatsyayanau; C vatsayanau.<br />

BE agastya; OSStT agastyav. St katyayenav; T katyayanav.<br />

0 bharanyo. ADOStT vasisfba kasyapa; S same<br />

elided with next word; BCE vaSistha kaSyapa. 0 brahmano;<br />

S brahmano.<br />

S omits the khandika-number; St: |i 68 3 || .<br />

4. 1. ADE Agnirdevatya; BStT gnirdevatya; C ] gnirdaivatya; 0<br />

agnirdaivatya; S agnirdaivatyam. ADE saumya; B saumam.<br />

AD mrgasiram. T v<strong>im</strong>dyan.<br />

2. BOSSt punarvasu. B vidya; StT v<strong>im</strong>dyad. ABODE brhaspatih.<br />

ABDET aSlesa. ADEO pitara.<br />

3. BStT haste tu. 0 tuvita. ABCDEOSStT devam. ACDEOSStT<br />

tvastadaivatam; B tvastadaivatlm.<br />

4. 0 viSasayol.i. ACDET anuradhasu.


^28 Parisista I.<br />

I. 4. 5. ADET apah.<br />

6. Omitted by AD. 0 vidyutam 1 rucyate |. B brahmadaivatyah.<br />

B dhanistha. 0 Satabhisa; S Satabhig.<br />

7. AD omit padas ab. B aje ekapat; E ajay ekapad; OSStT<br />

aja ekapa. BCEOSStT elide over the caesura. BSt<br />

(a)dityasya tatho. ADE pusnadaivatya; B pausnadevatya;<br />

C pusnadaivatya; OSStT pausnadaivatya. ABODE ASvibhyam;<br />

0 Svibhyan<strong>im</strong>; SStT svibhyam. StT aSvini.<br />

8. StT yamadevatyo.<br />

BCS omit the khandika-number; St: il 71 4 i|.<br />

5 1. 0 purastadbhagani. In this khandika the final cadences are<br />

unusually defective, a fact excused by the number of<br />

termini technici.<br />

2. XBCOSStT ardra. ABCDOStT svatir; ES svatlr. COSSt<br />

aSlesa. B bruvamte; St bruvato. ACj^DEOSStT jyesthaya.<br />

B brahmanam.<br />

3. ABCDEOSStT punarvasu. CO viSase. M elides over the<br />

caesura. St in pada b omits: ca.<br />

4. St mrgaSira. B hastam; OSSt hasta. B dhanisthaS; S sravistha.<br />

ABCDEOSStT revatya Svayujau.<br />

5. ACDESStT uparistabhagani; B uparistabhani. DS ratripurvani.<br />

6. ACDEStT atarateno; B ataSateno; OS atarateno. B parisistadbhagany.<br />

OSStT atikramtenobhayato". C ubhayatomgani;<br />

S bhayatobhagani. OS naktambhani. S samamcendrena.<br />

7. BT Anagata-; OS anagata-. OSt -yogani. St sthitayogani.<br />

BCS omit the khandika-number.<br />

Khandikas 6 — 9 are grossly corrupted and our text a<strong>im</strong>s<br />

at little more than the reconstruction of the archetype. While<br />

there is no indication in the MSS it seems that the recurring:<br />

tatha hi ntlnam must be an abbreviation of 6. 5"*; and s<strong>im</strong>ilarly:<br />

tatra, of 6. 6" = 8. 10''. In addition the text has absorbed a<br />

number of glosses: ye tatra jatah, 6. 4; 7. 7, the numerals<br />

astame, 6. 10, and navake (read: navame) 7. 1, which are given<br />

for none of the other asterisms; and ekarin-, 6. 5, which seems


Parisista I. 29<br />

part of a comment on the false reading invekasu. The recurring<br />

sahino may be for mahino, or a contamination of this word<br />

and sahas. For niniyoja (v. 1. viniyoja) cf. note to SK 7. 2.<br />

6. 1. StT titisthann uta; B tisfha ta; 0 tisfhantu ta; S tisfhanti<br />

ta. B musikas u (i. e. musikas tu). ABEOSStT cyavamte;<br />

C cyavatte; D vamte. AD sahamlemchanuvamS (in A<br />

chanu is erased); E sahamlemchavamS; B sahastedarvas;<br />

read perhaps: saha mlechavaca.<br />

2. OS vyathata. OS for niyanti: tihanti; StT nihamti. AD<br />

gnitamaih.<br />

3. S for ayo: atho. B rajata. OS jatarupa hiranyamiSra.<br />

ACDEOStT kaSam kuSam; B kaSa kuSam; S kaSam kuSa.<br />

D yaSc; S yam. B suvarnavarnamvarnam; OS suvarnavarna.<br />

OS gnivarna. T. phila-.<br />

4. S pusyanty. B for nadyah: tagha. 0 prajapate; S prajapataye.<br />

ADE sampradeSam.<br />

5. 0 mahabhaumau; StT mahabhilmo; perhaps for: mahabhupo,<br />

to which raja is a gloss. AD marisyati vidyad; St marisyati<br />

iti vidyad. D ekarina; E evarinam; StT ekariiii.<br />

Cchamvakam. ABCDEOSStT invekasu. Cf.7''. ABCDEStT<br />

trnavena; S rnavena.<br />

6. C ninyo. S tatatra. ABDEOSStT sahaksema. cf. 1, 8, 10.<br />

M elides over the caesura. ACDE valeno; StT vileno.<br />

OS ttistham. C viryavartta; 0 viryavanto; S ciryavanto.<br />

ACDE do not punctuate.<br />

7. AD bhageravana; E bhagekhana; B bhakhanasa; CStT<br />

bhakhana. 0 daivyamS ca manusyam; S devyamS ca<br />

manusyams; StT devan manusyamS. .BStT punarvasvo;<br />

D punarvasva. BOSStT viniyoja. AE dhana.<br />

8. ACDET pusyo. Perhaps read: pusye bhogo Anekadha. ADE<br />

vidu, but, with BCS, they double the following n. ACDE<br />

naksatra-. St -veditarah; 0 -devatarah.<br />

9. OS Satamdrayah. BC kaisika; EOS kauSika; StT kesikl<br />

BCOSStT daksinardraS; X daksinardrams. C candraS;<br />

A camdrams: BStT cardraS; D camrdramS; E omits; S<br />

candra. S for ca: sa. D yohasaya.


30 Parisista I.<br />

I. 6. 10. X trirujahu; BStT trirujahi; OS trirujasu. StT devati; OS<br />

sametam. ACDE devaprasadatena.<br />

BCSStT omit the khandika-number.<br />

7. 1. 0 rajam; S rajnam. ACDEOStT rakayam; S rakayapr.<br />

C madrakaukaya. S mayoma. ADE payana Asaba". E<br />

"parisanni"; OS "parisunti". ADE "yojahsahamtau; BCStT<br />

"yojasahamtau; OS "yojahsahantau. BCj tumanyam. ADE<br />

saptamataram. C navako; StT navaka. AD add: samyujyamte<br />

A.<br />

2. B Salvo. B samyujyam devaprasadatena. StT tatra tesam.<br />

3. B ichasanaS; OS ichamatvas. ABDE yakrt kloma; C yakrt<br />

kloma; 0 yatkrptmoma (?); S yatkrstoma; StT yasakrt<br />

kloma. ACDE devaprasadevaprasadena; T devaprasadevaprasadanena;<br />

OS devaprasadena.<br />

4. BE purvardher; CSt pilrvardhair. C nijihate. OS caramtna.<br />

OS Sata. B omits: jantu. 0 pagaminahs tate; S pagaminahs<br />

trte. Read: bharataS? 0. sahito.<br />

5. OS dyutakaira; StT vyutakaiSam. S jayartham. St kumaye<br />

nidvan; 0 maye nidvat; S maye nigvat (gv?). D for tra:<br />

tatra; OS not clear: r or ru. ADE omit: ye; OS se.<br />

S devasrste. C trnamvaS; OS tunavaS. Perhaps: tr<strong>im</strong>daS.<br />

6. ADEOStT vrksavrksammulam; C probably the same, but<br />

ksam not clear; B vrttavrttammiilam; S vrksavrksamkumulam.<br />

OS viSasaya. BC yojitam. S sampadena.<br />

OSStT devopasrste. ODE nu. B valamta; C balamna;<br />

OSStT valamna.<br />

7. 0 paScadve ninajihate. OS carantah. Probably read: asavo.<br />

OS mrgah j . ADE uttarardhamS; SStT uttarardhaS. S<br />

camdrah. S anuradhasu. Ofor-vahga-: svadga. ADEOSStT<br />

-matsyo; BC -matsyau. S samayagra. AD hino; BCStT<br />

savino; 0 savitromno; S savitromno.<br />

8. AD pamcakaidha. AD samyujah"; E samyujyah°; OS sayuja°.<br />

B °daustadhah; OS °hausyadha; StT °dausyadha.<br />

ADE yestha; C svestha.<br />

9. B t<strong>im</strong>arthya; OS nirmithya. OS ahus tatha vidu. B -veditarahs;<br />

OS -veditaramas; St -veditarah. 0 tatatha.


Parigista 1. 31<br />

I. 7. 10. OS kambojB; ABODE kamjala; StT kajala. B kamlamrsaS.<br />

OS trasusmanah. ABODE svanas; B ScataS. ADE vavadhtlmamarkas;<br />

C cavadhumamarkapS (?); SSt vavadhumakarkataS;<br />

T cavadhllmakarkataS.<br />

BC omit the khandika-number.<br />

8. 1. AE pamcalayesta; D pamcakalayesta; B pamcala jyestha;<br />

C pamcalasvestha; OS paficalajyestha; StT pamcalajyestha.<br />

AD apadhyaS; E apathyaS; BCOSStT apaS. BC for yah<br />

iwntu: ya tu; OSStT ja tu. Perhaps: apas ca yah panti.<br />

T bhavisyant. S uttarasa. StT for tatra: pitra.<br />

2. B narkarvida; DE narkamv<strong>im</strong>da; St nakavida. OS narghidalan.<br />

B nasrmgavo; C nasrmgahvau; OS srgavo. ADE<br />

naisadhanutada. OS abhijiti; XBCStT abhijit<strong>im</strong>.<br />

3. ABDEO pamcala; S pamcala. OS Sravanam; St Sraviinam.<br />

E upai. ACE punctuate after vidvan. B nitiyoja. 0<br />

pu.rvakrtyabh11tatabhavisya-; S purvakrta bhutalabhavisya-.<br />

OS tathakam hi.<br />

4. B visthas. B Sivamuhurta; COSStT Sivahur. B niyoja;<br />

OSStT viniyoja.<br />

5. Omitted by OS. StT tatram.<br />

6. Omitted by OS. ADT ahinara; B ahinaSa. ADE kumtayeS.<br />

7. Omitted by OS. St uttarayo. B prosthapadayoh. B niyoja;<br />

CStT viniyoja. BC dhana.<br />

8. BCStT avxta. C Stldra. C daksinapHrve; S daksinaptlrve.<br />

XBCStT revat<strong>im</strong>. OS s<strong>im</strong>harthavijfiaya; ADE hartha.<br />

9. X acyutakesa; C avyutrakeSam; BStT acyunnakesam; 0<br />

avyunnakeSam; S avyunnakeSanam. B for ca: va. T<br />

padarthamm; BCSt dartham; 0 dahartham; S ttahartham,<br />

cf. 7. 5. 0 uccavarcajanapada; S uddha (three empty<br />

lines with the note: 'some portion missing') varvajanapada;<br />

St uccavacam janapada. ADE for tatra: tat.<br />

10. B ubhayo. C kIkatB. B kausalaS; E kausalaS. St ca.<br />

StT rahaScava; E haraScavo. B prasuptac. ADE for


32 PariSLsta I.<br />

I. 8. saha: jfiaha; OS ruha. We expect: bharamr ha. StT ksa<br />

tesam sahayam. BE v<strong>im</strong>dyat. cf. 1, 6,6.<br />

B omits the khandika-number; ACDET: j|if|.<br />

9. 1. S brahmanah. ACDE anviche. ACE vidvamtsam; D vidvatsam.<br />

S Sastramudittamam; 0 not clear.<br />

2. ADE for yan: tan. ABCDEStT divy an amtariksa-. AD<br />

ril<strong>im</strong>lipsum; B lipsum; COSStT lilipsum; E rihlipsum.<br />

ADE arhamti; BOSStT arhamti. B rastram. AODESlT<br />

jijivisam; B jijivisum; OS jijavisam.<br />

3. B avihanam. AD yasthiti; B ya chitam; EStT ya sthit<strong>im</strong>;<br />

OS yah sthiti. ADE naksatranamS. B anabhyaktat upasi;<br />

0 anabhyaktam upasita. ADE naksatramatam; possibly:<br />

naksatradaivatam.<br />

4. S tad vi. AD tejasvi; S tejasva. ACDE nahksatra-m. S<br />

omits pada d. 0 divo rocati.<br />

5. S omits padas abc. 0 naksatra. ABCDEStT bhanum uttamam;<br />

0 bhanum uttamam.<br />

6. ADE rajjuyalpaneni; B rutupalyani; OS rajjupalyani. S for<br />

bibhryat sa: bibbryaSa. StT ni risyati.<br />

7. St naksatre. B yamyad; S yad. B atitrebhyaS; OS amitrebhyas.<br />

8. ABCEOSStT punarvasvo. B ta; perhaps read:'va. Bchedaya;<br />

D chedayen. X aSlesBsu. T risyate.<br />

9. St maghanih. ABCDEOSStT canah. C phalgum; read<br />

perhaps: phalgva. S kareyet. StT paricaraS.<br />

10. StT taranani. B palalani; C phalaklni. 0 naksayet. C for<br />

ca: tu; 0 ca tu. S rubahavayet.<br />

All MSS omit the khandika-number, but cf. close of 10.<br />

10. 1. AD parigraha; E parigrahah.<br />

2. ACDEOSStT siSu. ADE javarthan atha-; B javarthamnratha-;<br />

CO javarthan ratha-; S jurvarthannatha-; St javarthamnatha-;<br />

T juvarthamnatha-. BC kanyBs. ACDE patih.<br />

3. Ai pradatin kBrayan; OS pradat<strong>im</strong> kanayan. ADE lepayen.<br />

0 pradat<strong>im</strong>. B nurBdhasu; S anuradhasu; St nuradhasu.<br />

4. C svesthayBm; B jyesthaya. B rajaputrBS.


Parisista I. 33<br />

I. 10. 5. B pariSa; SStT parisBm. ES caitena; ABCD vaitena; 0<br />

caitana. B vadhyan. ADES Bnena; B eva; C Bneva;<br />

StT anaiva. S dhatayet.<br />

6. ADESt sBrdha; C sardbBm. B abhiyumjamte.<br />

7. ACDE Srajed; B sajed.<br />

8. 0. bhisakkarme; S bhikkarma. OS yad. The omitted words<br />

are: ACDOSStT ahagramBm; B grhagramam; E ahagraman;<br />

and ADE pyadhanamvrddhah; BStT py anuvrddhah;<br />

C thanuvxddhah; OS vrddhah.<br />

9. ACDE abhiyumjitah 11. XC viSenam. AB aSvanyam; BStT<br />

aSvinlbhyam; C aSvanibhyBm; OS aSvibhyam.<br />

BSt omit the khandika-number; ACDB: H 9 [I. But all count<br />

the next khandika as the eleventh; and SStT have jj 9 ][<br />

after 10. 1 and B |j ^ j| in the same place.<br />

11. 1. B prefixes: citrani sBkam divi rocanani stikta. ACDET<br />

turmmisain; B tlrmisam; St urmiSam. X saparyabhi; B<br />

saparya; C saparyBbhi.<br />

2. B suhavam ani. ABODE sam. B ardra; C ardrah; D adra,.<br />

ACDE punarvasu. 0 ca pusye. XCT aSlesayanam.<br />

3. 0 punya. St phalgunyau. 0 suso mo astu. ACDE svestha.<br />

4. ACDEStT asadha. ACDE urjjam; B ilrjam. ADE dehy<br />

uttaram; T dehy uttara; BSt dahy uttara; C devy<br />

uttara. 0 vavahamtu. C punyem. St Sranali. ADE<br />

sapusf<strong>im</strong>.<br />

5. ADE mahamichatabhisag; St mahachatabhisak. ADE bharBm<br />

ma; B bhaga ma. St bharanyam.<br />

B omits the khandika-number; ACDE:|jif ||.<br />

12. 1. ABDEOStT punarvasu. ADOSt magha. A purvo; DStT<br />

purva. AD phalgunyo; B phalgunyaum,- E phalgunyem;<br />

StT phalgunyau. ABCDEOStT tam. ABDEOStT ahoratra;<br />

C ahoratra. The MSS generally "daSaitany, carrying the<br />

samdhi over to 2.<br />

Boiling and V. Negelein. •-'


34 Parisista I.<br />

I. 12. 3. The MSS always elide: vedatha. BSti for (a)tha: Sra.<br />

ABCDEOSt kamayety. We should expect kamayeta,<br />

cf. 17, 2ff. ABDEOT samrddhirann; C samrddhinn; St<br />

samrddhiragn, cf. note to 16. 3.<br />

4. The insertion from 16. 4. ACDEOStT barhi; B bahi. B<br />

rocanati ti svahe ti gnau; StT rocanBni ti svahe ty agnau.<br />

ADE sampatan am niya; 0 sampatan Bniya.<br />

5. ABODE karoti. A stut<strong>im</strong>; DE stut<strong>im</strong>.<br />

B omits the khandika-number.<br />

13. 1. ADE phalgunyo; St phalgunyau. ADEStT visakhBnuradha;<br />

BC viSakhe nuradha; 0 viSaso anuradha. C svestha.<br />

OStT mula. BCDEStT ptlrvasadham. ABCDEOStT tam.<br />

BCStT aditya. The bracketed words come from 16. 1.<br />

0 namarupam. AD -paraksBv; B -parapeksBv.<br />

2. The MSS do not abbreviate in this and the following chapters.<br />

3. ABCDEStT kamayety. ADE samrddhirann; B samxddhamrenn;<br />

CT samrddhirann; St samrddhiragn.<br />

4. ACDEStT barhi; B bahi.<br />

5. ABDE eva. BSt karoti. AD etan eva. StT omit: prajam.<br />

B omits the khandika-number.<br />

14. 1. XBCStT bhijit sravana. BSt dhanistha; 0 sravisthBh. ADj<br />

Satabhik. ADE paurnamBsye; C paurnamBsyBmBvBsye.<br />

ACDE -trayodaSa; OStT -trayodaSai.<br />

2. XBC etany; OStT tBny.<br />

3. ABCDEStT kamayety. XBCT samrddhirann; St samrddhiramn.<br />

4. ABCDEStT barhi. StT sakam bahi (T bahu) divi patu<br />

rocanani.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

BCStT add: uttarasadha bhijichravana Sravistha (B dhanistha)<br />

iti pura likhitam (C also: i| 14 |i).<br />

15. 1. BT idavatsara. ABCDEStT parivatsarah. ACDEOStT sitosna;<br />

B s<strong>im</strong>osna.<br />

2. D omits: samindhata iti veda.


Parisista I. 80<br />

15. 3. D omits to annadyam inclusive. ABCESt kamayety. ABCDESt<br />

samrddhirann. ADE tahsmBd.<br />

4. ABCDESt barhi. ADE rasBran. ACDE juhuyat. B omits:<br />

prasayati rasan.<br />

5. Omitted by B. AD^B caid.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

16. 1. 0 pranau pBnau vyanau vyBnah bhadanah samanamS caksu.<br />

St prBiiB. B samane; StT samano. St dBnah; T dBnaS.<br />

BCSt vBg. B manasamn; 0 manas ca; StT manas tam.<br />

ABCDEOStT namarupa.<br />

3. ABCDEOSt kamayety. A aitBny. B omits: naksatrBni . . .<br />

iti. ADEOSt samrddhirann; C sam<strong>im</strong>ddhlrann.<br />

4. ODEOSt barhi; B bah<strong>im</strong>. B omits: rasan barhi; C omits:<br />

sBn barhi.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

17. 1. ABCDEStT Sravamtlnam; ,0 sravamtinBrn. M carries the<br />

samdhi over to the next sentence.<br />

2. ACDESt SravamtinBrn.<br />

8. B omits: idhmam. ABCDEOSt barhi.<br />

4. B omits: sarvesam vedanBm. XBCStT SravamtinBrn.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

<strong>18</strong>. 1. ABCDEStT for 'tan: tam. B purvBhne; CSt pilrvahno; T<br />

pnrvahno; 0 pilrvahnau (?). ADE dh<strong>im</strong>tistbaty asya; St<br />

dhipatisthaty asya. ADE pasubhi. M carries the samdhi<br />

over to 2.<br />

2. B omits: (a)tha. 0 omits: iti. ADE tasma ced asmin;<br />

BCSt tasmac ced asmin.<br />

3. ABCDEOSt barhi. BC rasSm. ACDEStT juhuyat; B juhuyat.<br />

T dvisBsah<strong>im</strong>; St dvivisBsah<strong>im</strong>. ADE for tata: tana.<br />

4. B punya. B punya.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

19. 1. AD varpo ccai; E varso ccai. ABCDEStT for 'tan: tam.<br />

B inserts before naksatram: punyakirtis tististhati . . .<br />

paSubhih sri (<strong>18</strong>. 4). B madhyahnai. M carries the<br />

samdhi over to 2.<br />

3*


36 Parisista I.<br />

I. 19. 2. ABESt kamayetyai nam; D kamayetye nam. ADE paSubhi.<br />

E naksatre; BSt naksatre ya.<br />

3. ABCDESt barhi. C barhisy. B omits: varco si.<br />

4. ACDESt karoty enain; B karoty evam. ADESt^ gachety.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

20. 1. ABCDEStT for 'tan: tam. ACDET aparBhnai. M carries<br />

the samdhi over to 2.<br />

2. ABDE tejas tisthati; 0 tejas tisthe followed by an erased<br />

syllable; St tenas tisthati. B pakrBmat; St pakrama.<br />

3. ABCDESt barhi. D omits: dhehi . . . praSayati. B svahe.<br />

4. ACDESt karoty enam; B karoty evam.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

21. 1. ABCDEStT for 'tan: tam. BSt^ plihne; ACDET purvahne.<br />

2. ACDESt for 'tan: tam. B madhyahne.<br />

3. ACDEStT for 'tan: tam. ADE aparBhnah; 0 aparahnah.<br />

4. ADE kala. We expect identity with 22. 4.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

22. 1. ABCDEStT for 'tan: tam. ACDEStT purvarBtro.<br />

2. ABCDEStT for 'tan: tam. ABCDEStT madhyaratras.<br />

3. BCSt for 'tan: tam. ADE aparatra; CStT apararBtra.<br />

4. ADE svesve kalB; BCStT svesve va kala.<br />

5. ADE for vai: ve. The interpolation is the beginning of<br />

24. 1 and the end of 21. 4.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

23. 1. B ahnah; St ahah. ADE punyah<strong>im</strong>; 0 punyaham. C omits:<br />

nyaham asmai bhavati. StT evam.<br />

3. St^ omits: ristirya. CSt barhi; ABDE omit. B omits: rasan.<br />

4. StT for eva: evam.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

24. 1. ADE punyaham eva smai bhavati; C omits. St evam.<br />

2. ABCDEStT for vai: vB. ADE naksatram.<br />

3. ABCDESt barhi. ADESt rajanah. '<br />

4. EStT for eva: evam.<br />

BSt omit the khandika-number.


Parisista I. 37<br />

I. 25. 1. StT for va: vai. ABCDBT omit: punyBham asmai bhavati.<br />

BSt evam.<br />

2. C brahmanau. ABCDEStT vai.<br />

3. B prchektetB; St prchektenB.<br />

5. E punyahay eva; St punyoha evam.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

26. 1. ADET amtarikse; B amtariksesu. B omits: apsu. StT nagesu.<br />

DT yany. St aiti.<br />

2. BStj^ astBv<strong>im</strong>Sati. B gmBni; StT sarlsrgmani. D nahomo.<br />

BStT horatryabhyam.<br />

3. B sumsthitam; C svasthitam; StT susthitam. B sudasusayam;<br />

StT suhasusayam; C su(+blot+)sayam. B sudivamsudivam.<br />

E kuSakunam. E sahavam. ACD agneh. X<br />

s vasty am arty ani gatva; StT svastyamy artham gatva.<br />

ABCDEStT punar ByBmi. A namdam (followed by: sa<br />

changed to: na or vice versa); D nadamsa; B ta.mdan;<br />

CEStT namdam.<br />

4. ADE paritsavam; C parichavam. B partyamtBm parirtyam<br />

suvah (cf. next note); StT para (St^ para) tam paritah<br />

suvah.<br />

5. ADE apadyayam; 0 apadpBpam; B apa pBpam parihavam<br />

parivadam pariksavam sarvair me riktakumbhan pamcanam<br />

paritah suvah | apa papam. B pariksamam; C parichavam;<br />

St pariksatain; T pariksatam. B omits: punyam. BStT<br />

for ksavam: Sivam; C chavam. ADE Siva te papanamikam;<br />

BStT Siva te papanBSakBm; C Siva te pBpanasikBm.<br />

ADE punyBgachabhi; B pannagaSvBbhi; C putragasvabhi;<br />

StT pannagaScabhi.'<br />

6. B for ya: rya. B drirate. ADE sadricir; BStT sadricir;<br />

0 illegible. C matvam. StT Sivatama krdh<strong>im</strong> (St almost<br />

"skrdh<strong>im</strong>).<br />

7. ABCDBStgT prefix: om. A^ abhayo; D abhaye. B stu.<br />

B hotarBtrabhyam.<br />

BSt omit the khandika-number; C H 27 i|


38 Parisista I.<br />

I. 27. 1. StT krttikadibhir.<br />

2. ABCDEStT Brsabhena. X grhapatirbhaktam. ABCDEStT<br />

pusyah. BDEStT sarpi. ADE mBmser. ABDEStT aSlesBsa;<br />

0 aSlesBsa.<br />

4. XBCStT kamthakrtena. Read: khadga-hastena. ADE sameyata;<br />

BC sameyBt; StT sameyata. StT nivartena.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

28. 1. ACDET maghadibhir.<br />

2. We expect the more concise form of 27 both here and in<br />

29 — 30. StT citraya bhyudit. ACDB svesthani.<br />

4. ABCDEStT daksinasyBm. BC dis<strong>im</strong>. ADE Sayan hastena.<br />

ACDEStT va Bsamdihastena. D omits: nivihastena vB.<br />

StT nivartena.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

29. 1. ABDEStT khalukulair. ABODE AnrtrBdhabhir. BSt ubhyudiyat.<br />

2. ACDE svesthani. ACDE svesfhayB; B jyestbyB. ADE<br />

bbyayabhyudiyan; C bhyudiyBn, preceded by an erasure.<br />

ADET muler.<br />

3. ADE omit: naksatram.<br />

4. ACDE omit the first va. ACDET sameyBm.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

30. 1. T vidalasllryena. B dhanisthabhir. B Bgachate.<br />

2. ADE abhyudayad; B atyudiyat. ACDE uttarayo. StT<br />

grhani-; D mrhani-, E grhlnl-. B aSvinor.<br />

4. X kanvahastena; B ksinvahastena; T kinvastena. D omits<br />

the last vB. ACD samayeyBn.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

31. 1. B nayati. ABDE svetam.<br />

2. St sapratisthitam. ABCDEStT avibhramta, ADE harih.<br />

3. E ByudhBya ca.<br />

5. XBC dhupagamdhan. A janlain; D jalairm. StT dhupagamdhakulain<br />

tilah; this may be correct, jalam being a<br />

gloss, or the correct text may be: dhupagandhakulain jalam.


I. 31. 6. D mamtrinahs.<br />

Parisista I. 39<br />

7. ABODE kumari. M svalamkrtB; cf 1, 35, 3.<br />

8. B jalyi?; perhaps read: jalmah (sc. grahah). A ramabhedrena;<br />

B rasabhedrena; D ramabhadrena. BCStT for<br />

yanam: enam.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

32. 1. C prefixes: pradaksinya H 31 |i H. B pradaksinyam; St pradaksinyam.<br />

B -stayuttasya; St -stayutasya. Text and<br />

commentary are mixed; the text may have ended:<br />

rathasya sakatasya ca.<br />

2. ABCDEStT hrdasya. X °pitikasya; C "pifhakasya. ADET<br />

prabaddhasyai; BSt pravaddhasyai. BCSt kapaSo.<br />

,3. ADE ksiprasyanB; BStT ksiprasyena; C ksiprasyaina. BSt<br />

pradaksinyBS.<br />

4. ACDEStT kromca"-. ADE -vaibmBnam. ADE cayasBm.<br />

5. B tiryahg. B -mgatidiktam; StT -iigBtiviktam; we should<br />

expect -'tiriktahgam. C -bamndaS; B -vamnuS. XC<br />

kasavyBvikayoS. BCStT cama.<br />

6. AD ki ci; BCE k<strong>im</strong> ci; St k<strong>im</strong> cit.<br />

7. For the verse we have printed RV 8. 79. 5, to it M prefixes:<br />

arthino ratr<strong>im</strong> (St rBtr<strong>im</strong>) vivarjyeyuh (DStT vivarjeyuh).<br />

M for pBda a: arthino yBmti ced arthBn. M for<br />

pada b: gachema viduso (AD vipadodaso; E vipado; 0<br />

vidaso) rat<strong>im</strong> (AD rBtr<strong>im</strong>; E rBtr<strong>im</strong>; StT rati). M for<br />

pada c: vivarjyus (B vivarsus; C vivarsvuhs; ADE vivarjayeyuhs)<br />

trisitah kBmam. BStT aitam.<br />

8. BStT nisadyato; C nisasvato. Perhaps: .ohatayann.<br />

9. C srutam.<br />

10. C daiv<strong>im</strong>. BCStT mamdre sum. ACDB tur iti; BStT<br />

tur eti.<br />

11. Mingling of verse and commentary. ADE yapika. ABCDEStT<br />

kucailadarSanam. AD jihirsatam.<br />

BSt omit the khandika-number; C: |i 31 i


40 Parigista I.<br />

I. 33. 1. ADE par<strong>im</strong>BnBn.<br />

4. B prefixes: purvBni. A purnavi changed to purvBni but<br />

the result is hardly legible; D pu ; we expect: purvesu<br />

ca.<br />

6. B anuradha-.<br />

8. B mBsena vB; at this point ACDB punctuate; we expect<br />

s<strong>im</strong>ply: masam va.<br />

9. C svesthayBm.<br />

11. This sentence would be expected to follow 7. ABCDEStT<br />

uttara. ADE phalgunyo; T phalgunyau?. ABCDEStT<br />

saptasu.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

84. 2. The beginning is badly mutilated. 0 upaSuraSrpe °. BSuklI°.<br />

0 °sapumunm°. B °ohanah; C °audanah. 0 palalaudanau;<br />

StT palalaudano; perhaps the dual should be read. B<br />

places 4°" after dhBnBh omitting them in their proper<br />

place. ADE saskull; St SaskutI; T saskufl.<br />

8. C for citras ca: citraSlesB (sa above line); St citraSva.<br />

ACDEStT-p<strong>im</strong>daka; B-pidaka. MmulBny. ADET omit: ca.<br />

4. ABCDEStT ghxta. ABCDBT kaSIkaS; St kaSlka. M cBrdra-.<br />

B -saktavam. BCSt2T tilaudanah.<br />

5. ACEStT gamdhahpuspani; D gamdhapuspani. AD anudvBram.<br />

ADE devatam; C vamtam.<br />

6. ADE dlpBmS. D yo smi; St yB smin; T ya smin. ABCDT<br />

pas tha matur; St yasyamBtur (not clear).<br />

B omits the khandika-number; St: 74 (above the line but<br />

by the first hand).<br />

35. 1. XBCT sBsvetu-; St sBsveta-. Perhaps: SBsvata-. B omits<br />

pBdas bed. ACDEStT mamsapesi.<br />

2. B omits pada a.<br />

3. XC kumari. StT svalamkrtam. Probably read: dhruvasyam.<br />

B omits the khandika-number; Stj: 35.<br />

36. 1. B mamdram. ADE prat<strong>im</strong>ajjed; BCStT pragarjet; CSt add: jj.<br />

BCStT vidyad.atra. 0 varuni, ACDET japed.


Parisista I. 41<br />

I. 36. 2. ACDB tvesa; B tvesB.<br />

3. Omitted by D. ACE gatau AanuvByad; B gatau anuva,yBd;<br />

StT gatau nuvByBd.<br />

4. D vyabh<strong>im</strong>rsed. ADE for artham: ayu. ADE vidya | n; 0<br />

vidya 1 n; BStT vidyBn.<br />

5. ACDE vyutipateyur; B vyutipateyu. StT ajiktavB. ADE<br />

jahskamadB; BCStT jBhkamada. T grdhB.<br />

6. BSt prativadet j . AD vedamti; B vahamti; read bhavanti<br />

with KauS.<br />

7. C for u: a. ADE babhruiiB yasi; B babhuiia asi; C babhuna<br />

yasi. ABCDEStT atsa. ADET yary. ABODE asmad.<br />

C varurno. ADE dardhad. ABCDStT abhyavakase (correction<br />

attempted in A?). DStT omit the repetition; B<br />

again abhyavakase; ACE as in text.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

37. 1. ADE omit: no. StT nuSBmyati.<br />

2. AE sasrjet; D sasrt; B sasxte; StT samsrjet. ACDE rohinlh.<br />

AE sivB. B for krnutam: kriyatBm; StT krnutam kriyatBm.<br />

3. Perhaps: vidyBvido yam abhiSocamanBS ca. Weber would<br />

emend to sukram, as the regent is Soma. B mrgasiram<br />

sivBin.<br />

4. ADEStT sarvam; C tsarvam; B Sarmam. Roth reads: aSani<br />

yam; BCEStT asinain yarn; AD asina yarn nam. C rudra.<br />

ABCDEStT no rdrayB.<br />

5. C daksByinl. B omits: r nrbhi. LStT punarvasu.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

38. 1. ACDE cakrire. ADE devamgurum. St for mS: mam.<br />

2. ACDEStT parihinomi. B tarpamanam; C tarpyemanam. 0<br />

omits padas cd. ADE manisibhihs. B BSlesa.<br />

3. B omits: ye ca pare. A^BStT yamarBjayan; 0 blotted. M<br />

pitfn SivBh. B kriyam; C kriyB. B sa no maghB; StT<br />

sa no maghah; C^ no magha.


42 Parisista I.<br />

I. 38. 4. B carsanlbhrto. StT veti. ABCEStT bhaga prasadhayau;<br />

C, (according to Weber) bhagah prasadhayan; D bhaga<br />

praja dadhat. AD yaddevate; BCE taddevate. D sivatamBlamkrte.<br />

ACDEStT bhajatam.<br />

5. BCi jagat<strong>im</strong> vBcam; StT jagaintivBcam. ABCDEStT airayan.<br />

ACDBtaddevatya; St taddaivatye. Read Sivatame. ABDEStT<br />

phalgunyo. AjBCEStT devadataye; A^D devatyadataye.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

39. 1. B dhiranyamyo. M hiranyabhuk hiraiiyapanih. StT savi.<br />

2. ADE bhutagoptriiie; C bhtltagauptrine; B bhtltagoprne; T and<br />

perhaps D bhutagoprine; St putagodhrine. StT stutah.<br />

BCStT dev<strong>im</strong>. ADE rupabhrk; CSt rupakrt; T rupukrt.<br />

3. B prBnlnBrn. ADE ravani; B khati. B sarvabhtltabhrt.<br />

B deva. ADE svatinana no.<br />

4. B yB vriditBc. AD trini. St samagau.<br />

5. C devBm. StT bharadvBjahm. B prasBnavit. ADE jatya;<br />

C jamtya with ga above the line; B jatitya. ADE ugreh.<br />

Stj omits pBda d. C^ sB mBm. B bhiltakanvo; C^ bhrtakanvo;<br />

text not clear as in 1, 41, 6.<br />

B omits the khandika-number; StjT: 37.<br />

40. 1. Roth: prasarjati. ABE na. C svestbayB.<br />

2. B ejasB nidevapadam. M sa; Roth omits. B sarvambhllta.<br />

StT nah stutah. B tirtih; D nirtih; C nirhrtih.<br />

3. B tismebhir; St tisrnibhir; C trismibhir. ADE for yas: yB<br />

devis; B yasas. StT pravarddhayet. ACDEStT varuni.<br />

St pilrvB 'sBdhB.<br />

4. BD triSatam. CD triS. StT devo. B devatBmno. ABDE<br />

for vaso: vasu.<br />

5. ADE ya. ABCDEStT anyam. B ta param. B k<strong>im</strong> cid asti.<br />

ABCDEStT nirmitah. StT purastutah.<br />

B omits the khandika-number.<br />

41. 1. StT sthanBcyuta. St pBta. ADE Idyams; B irayams; C<br />

irayams. B vicakriye; StT vicakrire; in St there is an


Parisista I. 43<br />

I. 41. erasure and C first wrote kri. X tain svivi svargam; B<br />

tam svid dhi svargam; C^ ti svid dhi svargam; CjStT tam<br />

svargam. ADE nakaprsthasthaviScad; C nakapistbamsthaviscad;<br />

B nakaprsthasthaviScid; St nakaprsfhasthaviSvad;<br />

T nakaprsthasthaviSvid: in 0 Sea is blotted. ACEStT<br />

Sravane no; B SrBvane no.<br />

2. B nvamcasatyam. Perhaps: paficaSatam ca; B vrlditah.<br />

3. B vajl. St devi. X devamrdBnBnikvakubhav (D °kakubhav;<br />

read °ksvakubhav?). B devabhaujanau; StT devibhojanau.<br />

ADT sivau.<br />

4. StT na. A^D pramubhlltu; StT pramamutu. St omits: Subhau,<br />

the scribe inserts: sivau as in §K but the corrector Subhau.<br />

ABDEStT ajau; C ajo.<br />

5. ADE sarvBrthByah; B sarvarthali. ABDE gavistatayB; StT<br />

gavistitayB; read gavistitayB? B naikakarine.<br />

6. BCStT yamamhahehamrsitah. Perhaps: yam mBmahe hrsitBh.<br />

B bhadrBjaS. B cedramasau; StT camdramaso. E divakarau.<br />

7. ABCE cakrathur; D cakrathu; St cakratu. AE cyavanau;<br />

B cyasanam; D scyavinau. St saumapau. For bhisajamasya<br />

read: "jBv asya or: bhaisajasya satkarau. ACDE<br />

saktarau. M asvibhyam.<br />

8. BStT Sama-. StT raksata. DStT -vidha; E -vidhinB. AE<br />

sarvatrrms; D sarvatryamS; B savihrs; C savitrrS; St<br />

savitrBms; T savitramS; Roth savitr<strong>im</strong>s; DStT savitu. A<br />

dhdharmacaribhi; 0 dhdharmacBribhir; D dhdharmacBribhih;<br />

E dharmacBribhi. D omits: mo bhi.<br />

B omits the khandika-number.<br />

42. 1. ADE yathBvidhih.<br />

2. ADE yathavidh<strong>im</strong>. A jayet; D jaye; E yajet.<br />

3. ADE sasamsBrajalam. B sampatBnnihitam; StT sarapBtabhihatam.<br />

4. BSt stotrai.<br />

5. AStT -devatan; DE -devata.<br />

6. X bh<strong>im</strong>amtryam; the metre is exceptional.


44 Parisista I.<br />

I. 42. 7. ABCDEStT in pada b: daksinam.<br />

8. A^E devaphalam,<br />

9 E anyena.<br />

B omits the khandika-number.<br />

43. 1. BE Sarlsasya; StT sarlthasya. ABODE patrasamgena.<br />

2. E rohinya. St sabijair. AD ataram. ABDEStT saubhogam;<br />

C saubhaugam.<br />

4. St Srivaistaka-. E -tagarosira-. B ardrayam. ADEStT<br />

vanija. ABCEStT snanBt; D either: snatva or: snBbB<br />

corrected to snBtB. B sulabhams.<br />

5. StT punarvasubhyo gomarhad. StT goplthena; B gopineya.<br />

6. ABCDEStT -nayamtya; our text supposes ananti = ananta.<br />

ACDE maksyamti-; St madayamti-. Padas cd may be<br />

interpolated. ADE trin. AD punyBn. B brahmanah;<br />

StT brahmana.<br />

7. B aSlesasv. X BharByad. DT aSvBroham. ACDE ksipravBhi.<br />

The metre shows corruption; reading: aSva,rohah snByBt<br />

tena would also <strong>im</strong>prove pBda c.<br />

8. BStT maghabhihs. ADE tilai. ADE utpannaih.<br />

9. St pryamgavali. ADE trtlya.<br />

B omits the khandika-number.<br />

44. 1. BCStT corBnBm. B vB pi. B -tatBgesu; StT -tadagesu.<br />

3. ADE gamdhai; StT ganvaih; B yugam. B omits: kumudai.<br />

4. C sadgasya.<br />

5. B anuradhasv. ADE -mrttikB; B -mrttikam.<br />

6. C svesthayBm. X jyestha-; BCSt jyaistha-; T jyesthya-.<br />

M tv. We should expect: purohitah and (a)bhisiktam.<br />

7. ADE varavarninlm.<br />

8. D pilrvBsBdhBsu. ADE kalyBni. BEStT bhukte. AC^DET<br />

patipriyam.<br />

9. St ya. ACDEStT mahahrda.<br />

10. T brahmana. ADT omit: yasah.<br />

B omits the khandika-number.<br />

45. 1. ABDEStT sravamtinBrn; C Sravamtinl. StT suvarnena.<br />

2. B kravisthabhir; StT sravisthar.


Parisista I. 45<br />

45. 3. B abhisifice. ABODE pahatpapmB; StT pahanpBpmB.<br />

4. ACDE prosthapadayoh; B prausthapadayoh. ADE janayat;<br />

B jabhaye.<br />

5. B prausthapadayoh. ADE prasannapadmakani; C prasamnni<br />

padmakam. ADE rajavBhi; BCStT rajBvahi.<br />

6. A pxthv<strong>im</strong>; CEStT prthv<strong>im</strong>.<br />

7. C asvibhyam; D asvinyBm. StT svastike. ABCDEStT rupajIvByB<br />

etat.<br />

8 ADE madramustais; B bhadramus.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

46. 1. ADE sarva samsa. BCStT anunaprajfiB. C dehadyaiyat<br />

pithibhir.<br />

2. B SuciSilB; ACDEStT Sucih Sllah. We expect: kuryan or<br />

dadyan nityam, but it is also possible that the text was:<br />

yaded enam [ity] atandritah. The khandika seems to<br />

have sufferred extensive mutilation.<br />

3. ADE karmasiddhi. B kBmaduggbam; St kBmadagham.<br />

BSt omit the khandika-number.<br />

47. 1. B tain kamadugham.<br />

BSt omit the khandikB-number; T: 45.<br />

48. 1. X mBmsaih. ABODE sarp<strong>im</strong>iSram.<br />

2. B mrgasirasi. StT meheta. M elides over the caesura.<br />

BC payaSvinlm; StT payasBsvin<strong>im</strong>. D omits pBdas cd.<br />

ABCEStT kama,ni. ACEStT yete; B yamte. ASt payasvin<strong>im</strong>;<br />

B payasvani; T payaSvin<strong>im</strong>.<br />

3. ABCDEStT krSaram. St meheta.<br />

4. ADE rukma. St meheta sB; T mamheta sa. ADE dadyS.<br />

ABCDEStT saurabheyena.<br />

5. B presitasya. ADEStT tilBm. ADE for smaran: svadhB;<br />

C ssaran.<br />

6. ACB miSrBm. The second part of 6 seems to be another<br />

version of 7.


46 Parisista I.<br />

I. 48. 7. XCStTptlrvottarah; Bpurvottara. St phalgunyo; T phalgunyo.<br />

ADEStT duhite (in St the lower part of h is erased);<br />

probably read: duhita.<br />

BSt omit the khandika-number; T: 46.<br />

49. 1. ABCDEStT bxhatpattraratham, but cf xiv. 1.<br />

2. DE vrsali. BSt alamkrtam. ABDE gamdhai. ADE SuSrusamBnais.<br />

ACStT dhuro; BD dharo; B dhruvo altered to<br />

dhruro. BCStT pratipadyate.<br />

3. B svatinvai kadhanam; CStT svBtinai kadhanam. St yadyasya.<br />

Perhaps: aSariram.<br />

4. BCSt omit: tu. B for vahau: vahe. CSt viSBkhabhyB.<br />

B madhusamam.<br />

5. BStj^ anuradhasu. E pracaranam. C svesthayBm; E jesthayBm;<br />

the instrumental and omission of ca would <strong>im</strong>prove<br />

the metre.<br />

6. B maheta. ADEStT brahmanlbhyah; B brahmanebhyah; C<br />

brahmanibhyas. ABODE sahositah; StT sahositah. StT<br />

teno. For bhavati: bhavet?<br />

7. B ailsvBdhBsu altered to aftsvadhBsu.<br />

8. BEStT -purogamam. AC brahmanah: B brahmana; DEStT<br />

brahmana.<br />

BSt omit the khandika-number; T: 47.<br />

50. 1. B vasuyugam. ABEStT gamdham; C dhBm; D dhB. D<br />

ksatabhisag.<br />

2. ADE sampatyodanam; SK suggests: ajamBms'-odanam. B<br />

prausthapadayor. E auraSrena.<br />

3. B dhenum. St gor grstih; read: gBm grst<strong>im</strong>. E purvadohanlm;<br />

B purnadohini; DSt purnadohin<strong>im</strong>. ADET trivatsa.<br />

ABCDE chubhakamso-; StT chutakamso-. CStT -padohan<strong>im</strong>.<br />

4. AE logni logni; 0 logni lomri.<br />

5. After pBda c StT repeat padas be.<br />

6. Perhaps: sBdhuvBdinam.<br />

7. ADE goh.<br />

9. St for bhati: nBti. SK reads: bhati sarvesu lokesu.


Parisista I. 47<br />

I. 50. 10. ABCDE evam yukta,m; StT evam yukta. StT dadati ha.<br />

ABCEStT jivaloko omitting punctuation, the word is a<br />

gloss on iha and we must transpose:<br />

evam uktBm yo dadati iha naksatradaksinam.<br />

St pakanya. ACDET add after dhyetur: ity.<br />

St omits the khandika-number.<br />

Colophon: BStT iti brahma-vede (St -veda) naksatrakalpabhidhanam<br />

prathamam pariSistam (B parisista,m) samaptam j<br />

krttikarohiiil ca. A samaptah a; DE samBptBh. The<br />

pariSista-number in C alone.<br />

lb. 1. 1. C rajanah. ABC^DB Sakadhumam. A akr evata; DE akrta<br />

evata. ABCDEStT prByachat.<br />

2. D asmabhya. C tva Sakadhusa.<br />

3. B ya no. AD tesmai. D Sakadhilmam.<br />

4. ABCD mahanaksatraiiBm. C syotir. AC^DET agre. ACDET<br />

tam nah. C niyachat; StT niyachat.<br />

5. B isita; StT iti. ADE hasah. D agnis fa; B agnistham.<br />

B paskainde no; StT paskamdo. B cidllram. E sau<br />

nyena; St somyena. ABCDEStT sBmrchata; StT alone<br />

punctuate; it is also possible to read: sararcchata.<br />

6. B matu ta. C parijBmanam. B abhisambhavabhuva. ADE<br />

adhinBsayasB mB nyasmai; BC adhinBsayamB sa nyasmai;<br />

StT adhinBsayBma sa nyasmai. StT stayBtaih; probably<br />

read: saha jBtaih.<br />

7. A alikla (space) grmdhrBh; D aliklagrdhrBh; E alikladdhava<br />

grmdhrah; 0 aliktaddhlva gradhBh; B ahsyamusyBva<br />

grdhrah; St al<strong>im</strong>gavB grdhra; Taliiilava grdhra. Bsuparna;<br />

D suinah. AD svayadah; C svBpadBh. ABCDEStT patatrinah<br />

11. A vayosi; D vayaSi; E vayasi. BStT omit:<br />

musya. StT putrasya. C varamtu; D daramtu.<br />

Colophon: B paippalB mamtrah. C adds: ii w I 1


II. Eas rasamvargah<br />

(The acquisition of a kingdom).<br />

The first and last rule is the appointment of an Atharvan<br />

priest to the office of purohita.<br />

1. The <strong>im</strong>portance to the king of such an appointment.<br />

2. The Atharvan alone can avert portents.<br />

3. 1—4. Gifts to be given the purohita; awful effects of his<br />

absence.<br />

3. 5. — 5. 2. Rewards promised for the appointment of a duly<br />

qualified Atharvan of the schools of Paippalada or Saunaka;<br />

awful consequences of the appointment of an adherent of<br />

another Veda or of an Atharvan of the Jalada or Mauda<br />

schools.<br />

5. 3.-6. 1. Glorification of the Atharva Veda.<br />

6. 2—^3. The sin of the ayajyaydjaka.<br />

6. 4—5. Contemptuous attitude of the Atharvans towards those<br />

who look upon purity merely as the result of asceticism,<br />

prayer, or ritualism (?).<br />

EastrasamTargah.<br />

II. 1. 1 om I brahmane brahmavedaya rudrBya paramesfhine |<br />

namaskrtya pravaksyami Sesam atharvanam vidh<strong>im</strong> ||<br />

2. daivam prabhavate Srestham hetu-mBtram tu paurusam j<br />

daivena tu suguptena sakto jetum vasumdharam ||<br />

3. daivBt purusakarac'ca daivam eva viSisyate |<br />

tasmad daivam viSesena pujayet tu mahipatih |i<br />

4. daivakarmavidau tasmBt sBmvatsara-purohitau |<br />

grhniyBt satatam rBjB dana-sammBna-rafijanaih |i<br />

5. apita tu yatha balas tatha 'sBmvatsaro nrpah |<br />

amatrko yathB balas tatha 'tharva-vivarjitah ||<br />

[ar<strong>im</strong>adhye yathai 'kaki tatha vaidya-vivarjitah ) ]


Parisista II. 49<br />

II. 1. 6. dharmena prthiv<strong>im</strong> krtsnam vijayisyan mahipatih |<br />

vidyB-laksana-sampannam bhBrgavam varayed gurum ||.<br />

7. caturvidhasya karmano veda-tattvena niSoayam |<br />

prajapatir athai 'ko hi na veda-trayam iksate || 1 1|<br />

2. 1. atharvabhinnam yac chBntam tac chBntam ne 'tarais tribhih |<br />

vijfiBnam trisu lokesu jByate brahmavedatah |i<br />

2. atharva srjate ghoram adbhutam Samayet tatha j<br />

atharva raksate yajflam yajfiasya patir ahgirBh i|<br />

3. divyB-"ntariksa-bhaumBnam utpatBnam anekadha j<br />

Samayita brahmaveda- jfias tasmad raksita bhrguh |!<br />

4. brahma samayen na 'dhvaryur na chandogo na bahvrcah j<br />

raksBmsi raksati brahmB brahma tasmad atharvavit ||<br />

5. senaya raksane tasmBt svarBstra-parivrddhaye |<br />

santyartham ca mahlpBlo vrnuyad bhargavam gurum |i 2 |i<br />

3. 1. gurave pBrthivo dadyat kot<strong>im</strong> varana-daksinam |<br />

ardham-ardham mahl-bhBgam trtiyam tu tribhagatah |i<br />

2. evam bhumi-pramBnena koti-bhBgam vinirdiSet j<br />

yena va paritusyeta gurus tat pBrthivaS caret i|<br />

3. ghnanti daivo-'pasargBS ca na ca devo Abhivarsati |<br />

viras tatra na suyante yad rasfram apurohitam H<br />

4. na havih pratigrhnanti devatah pitaro dvijah |<br />

tasya bhumipater yasya grhe nB 'tharvavid guruh 1|<br />

5. samahitB-'iiga-pratyaugam vidyB-"cara-guna-'nvitam j<br />

paippaladam gurum kuryBc chri-rBstra-"rogya-vardhanam j| 3 jj<br />

4. 1. tatha Saunakinam va 'pi veda-mantra-vipaScitam |<br />

rasfrasya vrddhi-kartaram dhana-dhanya-"dibhih sada ||<br />

2. BtbarvanBd rte nB 'nyo niyojyo Atharvavid gurul.i |<br />

nrpena jaya-kamena nirmito Agnir ivB 'dhvare ||<br />

3. bahvrco hanti vai rBstram adhvaryur nBSayet sutBn |<br />

chandogo dhana-nBSBya tasmad Btharvano guruh ||<br />

4. ajnanad vB pramBdad vB yasya syBd bahvrco guruh |<br />

desa-rBstra-purB-'mBtya- naSas tasya na saniSayah i|<br />

5. yadi vB "dhvaryavam rBjB niyunakti purohitam j<br />

Sastrena vadhyate ksipram pariksInB-'rthavahanah |i 4 |i<br />

Boiling and V. Negelein. 4


50 Parisista II.<br />

n. 5. 1. yathai 'va pahgur adhvanam apaksT cB 'ndajo nabhali |<br />

evam chandoga-gurunB raja vrddhinr na gacchati H<br />

2. purodha jalado yasya maudo vB syat kada cana |<br />

abdad dasabhyo masebhyo rastra-bhramSaiii sa gacchati 1<br />

3. palBlakam idam sarvam rg-yajuh-sBma-samsthitam |<br />

sBram sBraparam dhanyam atharvBhgiraso viduli 1|<br />

4. trayo lokas trayo devBs trayo vedBs trayo Agnayah j<br />

ardba-mBtre layam yanti vedaS ca "tharvanah smrtah H<br />

5. na tithir na ca naksatram na graho na ca candramBh |<br />

atharvamantra-sampraptya sarva-siddhir bha,visyati || 5 I<br />

6. 1. guruna paippalBdena veda-mantra-vipaScita |<br />

vardhate dhana-dhanyena rBstram evam na sanisayah H<br />

2. stabdham nrSamsam pramattam sraddhB-hlnam aSastragam |<br />

bhutikBmo na yBceta d ataram api parthivam H<br />

3. sabasrBnam Satam japtvB gByatryayajya-yajakah j<br />

puyate bhrllnaha 'py evam cBndBlBnnBda eva ca i<br />

4. sarvadravya-parityagac chuddhir anyair udahrtB |<br />

anyais caturnBm vedBnBm adhltya "dyo-'ttamB rcah ||<br />

5. yBjanBd abhicBrad vB kva cid vB mantra-karmani |<br />

putan eva dvijan prBhur agni-kBficana-varcasa iti H 6 H<br />

iti rastrasamvargah samSptah H 2 |i


Pari.sista II. 51<br />

Variae leetiones.<br />

II. 1. 1. B prefixes: om namo Atharvavedaya | ; C prefixes: Srigane­<br />

Saya namah 11. StT omit: om.<br />

2. T devam. BC prabhavete.<br />

4. ADE daivakarmavidam. B adds after tasraat: kuryBt.<br />

5. B in pBda c balas. D omits padas ef.<br />

6. ADE prthivi.<br />

7. C niScayBm. Probably the close of the khandika is mutilated.<br />

St omits the khandika-number; T: [1 2 ||<br />

2. 1. ADE for.ne tarais: te narais. ADET brahmavedinah.<br />

8. B Samayitva. AE tasmad raksito; B tasmB daksinato;<br />

CStT tasmad daksinato, also possible (cf GB 1. 2. 24) on<br />

the assumption that pada c is hypermetric.<br />

4. ADE bavhacah. Gn pBda o ACDT brahmB. B atharvavid<br />

guruh.<br />

5. ADE senByBm. St parivarddhaye; T parivaddhaye; C not<br />

clear.<br />

BSt omit the khandika-number; T: H 3 H.<br />

3. 1. T trbhagatah. — cf. Parisista 3, 1, 15 f: kot<strong>im</strong>adhyBt trtiyam<br />

bhagam yathabhumipramBnena va.<br />

2. BCT kotlbhagam.<br />

3. ADE daivopasargams; T devopasargBS. A davo; D daivo.<br />

B pivarsati.<br />

4. StT pitaro gnayah. StT for yasya: yas tu.<br />

5. ACD samBhitamgapratyamga. XC kuryat sri-.<br />

St omits the khandika-number; T: |i 4 H<br />

4. 1. After tatha A adds: ca and cancells it; E adds: cai. C<br />

Saunak<strong>im</strong>; E Saunakinam. AD devamamtra-. D -dibhis<br />

tada.<br />

2. ABCDBT atharvanad. B niyojyo sarvavid; St yojyah sarva<br />

vid; T niyojyah sarvavid. DT yajakamena. A^BCStT<br />

for gnir: ktir.<br />

4. ADE deSarastram-. BStT tatra na samSayali.<br />

BCSt omit the khandikB-number; T: jj 5 [| .<br />

4*


52 Parisista II.<br />

n. 5. 1. X ca mdajo nabham; T cB mdajo nabha; C ca mdabhojanam.<br />

2. C jalaho. ACE maudau; StT mode. ACDE for kadB: katham.<br />

B daSebhyo. B omits pBda d.<br />

3. Omitted by B. ADE palalakam.<br />

4. B lokBs trayo devas trayo devas trayo vedBs trayo gnayah.<br />

C repeats: trayo vedBs but corrects it. 0 yBti. ADE<br />

vedaS catharvana; BStT vedah so tharvanah; 0 vedaS<br />

cBtharvanBh.<br />

5. Quoted by Sayana, Introduction, p. 5. ABStT atharvamamtrah<br />

sampraptah; 0 atharvamamtrBs samprBptBh; D atharvamamtra<br />

samprBptBh; E atharvamamtrBh samprBptB; our<br />

text with Sayana.<br />

BCSt omit the khandika-number; T: iJ 6 H.<br />

6. 1. C omits padas ab, but adds them at bottom of page. B'<br />

vaidaraamtra-.<br />

2. C omits pada a, but adds it at bottom of the page. T for<br />

pramattam: pranatam. AD bhtlmikamo.<br />

4. B satadravya-.<br />

5. X yBjanady. D omits pBdas cd. A pujBn. C eva dvitan;<br />

St eta dvijan; T etad dvijan. AEStT agn<strong>im</strong>-.<br />

DSt omit the khandika-number; T: |1 7 H<br />

Colophon: omitted (except the numeral) by D. B parisista j<br />

rastrasamvarga samBptah || \\.


III. Rajaprathamabhisekah<br />

(The consecration of a king).<br />

The text is an appendix to the 17 th. khandika of the<br />

KauSika Sutra, to which reference is made.<br />

1. In sutra-like prose (except one sloica) gives a list of the<br />

articles needed at the ceremony; the reasons of several<br />

authorities as to why they must be new; the purohita<br />

is treated of at length, and objection is made to one who<br />

has held that office in another family; the fees to be given.<br />

2. 1. Repeats in metre the rule for the fees.<br />

2. 2.—3. 8. Discusses in sloka and iristubh the evil consequences<br />

of certain blemishes in the purohita, and of the<br />

appointment of a priest who is not an Atharvan.<br />

Eajaprathainabliisckali.<br />

IIL 1. 1. omatharBjaprathamabhisekeprakxti-dravyaniparlksetajj<br />

2. tad yatha H<br />

8. ratha-s<strong>im</strong>hBsanB -'si - chattra-camara-dhvaja-gaja-vajivastrB-<br />

'lamkara - sBm vatsara - cikitsaka - purohita - "diny ^<br />

4. upayuktBni no 'payojayet H<br />

5. smaSanBnala-devatBni nihitBni dravyBni 'ty^<br />

6. acarya-purohita-vajra-mukhata ity aha durmatih [sa<br />

bharadvajo]^<br />

7. na hy agner ivo 'payuktasyo 'payogo vidyata iti parBsaro^<br />

8. brahma brahmandB-'gnir iva 'prameyo^<br />

9. nB 'nyakulo-'payukto^<br />

10. yasya 'nyakulo-'payuktah purodhah sBntika-paustikaprByaScittiya-"bhicarika-na<strong>im</strong>ittiko-"rdhvadehikanyatharva-vibitani<br />

karmBni kuryat sa tasya pratyahgiro bhUtva hasty-aSvaratha-padatikam<br />

prakxti-mukhebhyo ....


54 Parii^ista HI.<br />

III. 1. 11. varisyan na punah kuryBd anyam rBjB purohitam ]<br />

nirmalyam iva tam raja nB 'nyo bhuyah samacaret |j<br />

12. [sv-ajasram hy agnau hetur bhagavato vyBdhita-patito-<br />

'nmatta - 'bhiSasta - nindita - prahlna - pradhvasta - samprasBranam<br />

xtvik] 1<br />

<strong>18</strong>. tasmBt kullnam Srotriyam bhrgvahgirovidam vinaya-<br />

"krti-Sauca-"cBra-yuktam alolupam vrata-niyama-cBritra-vrttalaksana-guna-sampannam<br />

samdhi-vigraha-cintakam mahendrajala-prabhrti-karmBdisv<br />

abhividakam jitasthBna-"sanam h<strong>im</strong>a-<br />

"tapa-varsa-sahani hrldbrtikam Brjavam Sama-dama-daya-dBna-<br />

Sakti-sampannam brhaspaty-uSanasoh sthBna-"krti-pramBnam<br />

varna-'srutavapusB cB 'numeyam tejasvinam gambhlram sattvayuktam<br />

gurum vrnlyBd bhupatir iti |i<br />

14. madhuparka-"dyena vidhina yathBrtham sampadya<br />

daksinam dadyat^<br />

15. kot<strong>im</strong>adhyBt trtiyam bhagam.<br />

16. yathabhumipramBnena vB^<br />

17. hasty-aSvam narayBnam divyam abharauam Btapatram<br />

hiranyam ksiti-go-dhana-dhanya-ratnB-"dikam ca gurave<br />

dadyad^<br />

<strong>18</strong>. yena vB paritusyeta ||<br />

19. abhisekah samhitBvidhau vyakhyBtah || 1 i|<br />

2. 1. hasty-aSvam gurave dadyan narayanam tathai 'va ca j<br />

divyam abharanam cai 'va atapatra-"d<strong>im</strong> eva ca |i<br />

2. ucchistB-'rtham na grhniyan mangala-'rtham mahipatih j<br />

mantrau-'sadhyo na sidhyanti rBjB tatra vinaSyati H<br />

3. na 'tidirgham nB 'tihrasvam na 'tisthillam krSam tatha |<br />

na ca hina-'tiriktB-'hgam kva cit kuryat purohitam H<br />

4. hinB-'dhika-'ngam patitam vivarnam<br />

stenam jadam klibam aSakti-yuktam j<br />

bhinna-svaram kBnam virupa-netram<br />

dvesyam ca raja gurum nai 'va kuryat |1<br />

5. hlnB-'dhika-'hge pura-rBstra-bBnih<br />

kane jade vBhana-koSa-naSah |<br />

stene tv aSakte ca samasta-dosah<br />

kllbe vivarne nrpatir vinasyet || 2 i|


Parisista III. 55<br />

III. 3. 1. bhinna-svare jByate gatra-bhedo<br />

dvesye gurau vipratipatt<strong>im</strong> ahuh j<br />

vivarna-netre patite tu putrBn<br />

adhvaryunB ca nihanti pautran H<br />

2. krsne koSa-ksayam vidyad rakte vBhana-samksayah |<br />

pihgalah pBrthivam hanyad rastram hanyat tu kekarah H<br />

8. babvrcam hi niyufijyBd yah paurohitye tu parthivah |<br />

sa tBra-panke hasti 'va saha tenai 'va majjati H<br />

4. adhvaryum hi niyufijyBd yah paurohitye tu parthivah j<br />

uttitirsur iva 'Smanam Bdatte svavadhBya sah |1<br />

5. vadha-bandha-parikleSam koSa-vBhana-samksayah |<br />

karoty etanvaye AvasthBs tapo-yukto Api samagah ||<br />

6. anvaya-"krti-sampannam tasmBd bhrgvahgiro-vidam j<br />

gotrB- "ngirasa-vBsistham rBjB kuryBt purohitam |1<br />

7. makhesu rBstresu puresu cai 'va<br />

senBsu rajnam sva-nivesanesu |<br />

ya utpBtBs trividha ghora-rfipas<br />

tan sarvan chamayed brahmavedavit ||<br />

8. tasmad gurum veda-rahasya-yuktam<br />

caturvidhe karmani cB 'pramattam |<br />

SBntam ca dantam ca jitendriyam ca<br />

kuryan narendrah priya-darsanam call<br />

priyadarSanam ce 'ti H 3 H<br />

iti rajaprathamabhisekah samBptah H 3 ||


56 Parisista III.<br />

Variae leetiones.<br />

III. 1. 1. B omits: om.<br />

2. E -s<strong>im</strong>hBsanBdi-chattra-.<br />

5. ACDET dravyani I ity. Probably: acarya(h) should be brought<br />

over to this sentence.<br />

6. C -purohite-. ACDET -mukhata; B -ramuSakhatB. ACDET<br />

durmatih 1 sa-bhBradvajo; B | durmatih sabharadvBjo.<br />

7. A^ET ivopayogo vidyata; A^ ivopayuktB vidyata; D ivapayukta<br />

vidyata; C ivopayuktosyetiganyayogo vidyata.<br />

AC iti 1 parBSaro.<br />

8. AE for iva: evB; D e.<br />

9. 0 -payuktau.<br />

10. T nnakulo-. ADT HpurodhB; CE purodha; B j purodhah.<br />

X-paustikabhicBraprByascittiyana<strong>im</strong>ittiko-; T -paustikabhicBraprByaScittlyBnemittako-.<br />

ADE -rdhvadehikani; T<br />

-rdhadehikany; B -rddhadehikakany; 0 -rddhadehika j<br />

kani. XT pratyamgire; C pratyamgira. ACDE -padatik<strong>im</strong>.<br />

11. Omitted by C. ADET omit all punctuation. ADE for<br />

varisyan: nisyan; B jayarisya. BT anya rBjB. B nirmBlyami<br />

etam rBjfia. ADE for bhilyah: bhii.<br />

12. B srajasram hBgnau; C jasnyasram hBgnau. T bhagamattovato.<br />

B -patitammamtonmattabhiSasta-; C patitamattanmattabhiSasta-.<br />

C -samprasaranam. The whole sentence<br />

is corrupt.<br />

13. B tasma; T asmat. T vinByB-. ABCDE -cikitsakam. T<br />

-prabhrt<strong>im</strong>-; ADE -bhQti-; C -bhnta-. A abhividamkam;<br />

CT abhiv<strong>im</strong>dakam. D omits: -dama-. BT -uSanaso; 0<br />

-ausanasoh. B -pramBna. C -yukta. BC bhupata; T<br />

bhumipatir.<br />

14. Aj sarvBrtha; D sarvBrthe; 0 sarvBrtham; A^E srastyBrthe.<br />

CB sampBdya H.<br />

17. B hasBSva. ABDE rathayanam; T rathayB narayB pBthanam,<br />

with naraya pBtha deleted. ACDE abharanam. B<br />

hiranya. ACD dadya.


III. 1. <strong>18</strong>. X dhena; C na. BC tusyeta.<br />

19. T abhippekah.<br />

B omits the khandika-number.<br />

Parisista III. 57<br />

2. 1. ABODE caivam BtapatrBd<strong>im</strong>; T caivatapatrBd<strong>im</strong>. BtapatrBd<strong>im</strong><br />

has been allowed to stand as a possible analogical<br />

form; the author could have written: BtapatrBdyam.<br />

2. I uchistartham. 0 omits: grhnlyBn mahgalBrtham. ADE<br />

mamtrosadhyo; B mamtrausadhau; C mamtrausadhyau.<br />

ADE sidhyeti; 0 sidhyeta.<br />

3. B na hinBgam natiriktamgam.<br />

4. X vivarnBm. ACDET steyinam, and transpose the punctuation<br />

to after: jadam, as if the verse were a Sloka; B<br />

steyain.<br />

5. B hlnatiriktamge. ABCDBT steye. T for tv aSakte: ca sakte.<br />

B omits the khandika-number.<br />

3. 1. D nirhati; T nirhamti.<br />

2. AD kakerah; B kekirah; C ketarah.<br />

3. ADE Sataram pamke; BCT satBram yamke; we might also<br />

read: satvaram paiike. T hasti ca. ACDET rBjati.<br />

5. ACDET etanvayovastham; B etBnvayovasthas.<br />

6. 0 gotrBmgirasevBsistham.<br />

7. 0 makhasu; T mukhesu. D for puresu: naresu. ACDET<br />

utpBtBms trividhan ghorariipBnis; B utpatamghris trividhamn<br />

ghorarilpams. X sarvan H samayed; BC sarvan<br />

mayed. B -vedajfla; T -vedajflali. .XC add: stBm sarvB<br />

(E sarvam) Samayed brahmavedavid iti.<br />

8. AE caturvidhaih; D caturvidhai; C caturvidho. C yajitemdriyam;<br />

T yatemdriyam. T naremdra. BE omit: ca priyadarSanam.<br />

B omits the khandika-number.<br />

Colophon: omitted by ADE. B: paripista j 3 rajaprathamabhisekah<br />

j samBptah | 2 |i


IV. Pnrohitakarmani<br />

(Ceremonies to be performed daily by the Purohita).<br />

1. 1 —19. Ritual of the svastyayana, the morning blessing of<br />

each article of the king's equipment.<br />

1. 20 — 24. The eight lucky objects which the king must see<br />

and worship each morning; legend of their creation.<br />

2. The ceremonies which the king must have performed each<br />

day; especially the suvarnaddna and the tiladdna.<br />

3. A ceremony to obtain safety during the night, performed<br />

before an <strong>im</strong>age of Night made of meal.<br />

4. A s<strong>im</strong>ilar ceremony ascribed (in part) to Paithinasi.<br />

5. A s<strong>im</strong>ilar ceremony.<br />

"With 3. — 5. are to be ooniparod Par. VI and VII.<br />

6. Importance of having an Atharvan purohita; rewards promissed<br />

for the regular performance of the mahdsanti,<br />

bhumidoha, and gotarpana ceremonies.<br />

Identical with Par. LXIX. 6. 5.-7. 5.<br />

PurohitakarmaiiL<br />

IV. 1. 1. om atha purohita-karmBni H rBjfiah pratar utthitasya [krtasvastyayanasyB]<br />

^<br />

2. 'tha purohitah snBta-'nuliptah Sucih Sukla-vBsBh sosnisah<br />

savita prasavanam iti vyBkbyBtam H<br />

8. <strong>im</strong>am indra vardhaye 'ty uktam i|<br />

4. pari dhatte 'ti dvabhyBm rajfio vastram abh<strong>im</strong>antrya prayacchet<br />

H<br />

5. yad abadhnann ity alamkBrBn 1|<br />

6. s<strong>im</strong>he vyBghra iti s<strong>im</strong>hBsanam \\<br />

7. yas te gandha iti gandhan H<br />

8. ehi jivain trayamBnam ity aksini ahkte 1


Parisista IV. 59<br />

IV 1. 9. vataramha ity aSvam 1|<br />

10. hastivarcasam iti hastinam H<br />

11. yat te mata yat te pite 'ti narayanam H<br />

12. khadgam cB 'bh<strong>im</strong>antrayami 'ti khadgam H<br />

13. khadgam cB 'bh<strong>im</strong>antrayami yah Satrun mardayisyati |<br />

marditah Satravo Anena vaSam ayBntu te sade 'ti 1|<br />

14. paryankam Bsanani khadgam dhvajam chattram sa-cBmaram j<br />

ratham asva-gajam Srestham dhanur varma Sare-'sudh<strong>im</strong> j[<br />

15. anjanam gandha-mBlyBni vastrany BbharanBni ca |<br />

sarvBn chanty-udakenai'tan abhyuksyec cB'bh<strong>im</strong>antrayetjj<br />

16. durva-"dln milrdhni niksipya svastyayanair abh<strong>im</strong>antrayet j<br />

abhayam dyavBprthivi [ity abh<strong>im</strong>antrito]<br />

brahmanan pranipatya prBk ||<br />

17. yusmat-prasBdac cbBnt<strong>im</strong> adhigacchBmi 'ti H<br />

<strong>18</strong>. tatha 'stv ity ukto nirgacched [iti] 1<br />

19. evamkrta-svastyayano yad evB 'valoka,yati tat sidhyati |1<br />

20. tad api SlokBh H<br />

21. asuraih pidyamBnas tu purB Sakro jagat-prabhuh |<br />

kBrayam Bsa vidhivat purodhastve brhaspat<strong>im</strong> H<br />

22. sa vrto bhaya-bhitena samanartham bubhusata |<br />

mahgalani sasarjB 'stBv abhaya-'rtham Satakratoh H<br />

23. proktBni mangalany astau brahmano gaur hutaSanah j<br />

bhl<strong>im</strong>ih siddharthakBh sarpih Sami vrlhi-yavau tatha H<br />

24. etani satatam punyani sampaSyann arcayann api j<br />

na prapnoty apadam rajB Sriyam prapnoty anuttamBm || 1 j|<br />

2. 1. atha rBjakarmani.<br />

2. visvavasau muhurte snBto Abhiseka-mantrair abh<strong>im</strong>antritahj|<br />

3. anulepanair anuliptah ||<br />

4. purvo-'ktena vidhina vastra-'lamkara-"dibhih^<br />

5. suvarna-niskam krsnalam va vama-hastena samgrhya ||<br />

6. yad duhkrtam yac chabalam sarvam pBpmanam dahatv ity<br />

7. anena mantrena suvaniam Sarire nighrsya daksinena hastena<br />

viprBya dadyad<br />

8. dhenum ca 'rogam^


60 Parisista IV.<br />

IV. 2. 9. apar<strong>im</strong>ita-gunan tilBn sauvarnamaye tamramaye va pBtre<br />

sthapayitvB yad ajfianSd ity abh<strong>im</strong>antrya viprBya dadyat jj<br />

10. yad ajflBuBt tatha jfiBnBd yan mayB Sabalam krtam |<br />

tat sarvam tila-dSnena dahyatam iti hi prabho ll<br />

11. bhUmiS ca sasya-sampannB brahmane veda-pBrage |<br />

yathasakti pradeyB hi brhaspati-vaco yatha 1|<br />

12. sa bhuktvB vividhBn bhogBn saptasBgara-mekhalBm |<br />

prthiv<strong>im</strong> prBpya modeta candravat prthivl-patih H<br />

13. annam tu vividham nityam pradadyBt tu dvijataye j<br />

turya-ghosena samyuktah krt a-svasty ay an as tatha 1|<br />

14. grha-devBms tu sampHjya kBryaS cB 'py utsavo grhe |<br />

chattrB-"dini ca yBnBni pujayed vidhivat svayam 1|<br />

15. [puspaiS ca vividhaih Subhraih phalaiS cB 'py arcayed budhah]<br />

tasmat sarvBni satatam dBnBni tu mahipatih |<br />

dattva Sraddha-'nvito viprair vrto bhufijita vBg-yatah j| 2 jj<br />

8. 1. atha pistamaylm ratriin caturbhir dipakaih saha |<br />

arcitam gandha-mBlyena sthBpayet tasya cB 'gratah H<br />

2. namas krtva tato rBtr<strong>im</strong> arcayitvB yathavidhi |<br />

dhupena cB 'nna-panena stotrena ca samarcayet H<br />

3. pabi mBm satatam devi sa-rBstram sa-suhrjjanam |<br />

usase nah prayacchasva . sant<strong>im</strong> ca krnu me sada |<br />

ye tvam prapadyante devi na tesBm vidyate bhayam H<br />

4. ratr<strong>im</strong> prapadye janan<strong>im</strong> sarvabhuta-niveSan<strong>im</strong> |<br />

bhadram bhagavat<strong>im</strong> krsnam viSvasya jagato niSBm ||<br />

5. samvesan<strong>im</strong> samyaman<strong>im</strong> graha-naksatra-mBlinlm j<br />

prapanno Aham SivBm rBtr<strong>im</strong> bhadre pBram aSImahi \\<br />

6. yBm sada sarvabhutani sthBvarBni carBni ca |<br />

sayam prBtar namasyanti sB mBni ratry abhiraksatv iti j| 3 jj<br />

4. 1. a ratri parthivam isirB yosB [trByamBna ity rBtryBni H<br />

2. mamo 'bha mahyam Bpa] iti silktabhyBm anvBlabbya japet jj<br />

3. yo na(h) sva iti paficabhih sarsapBfl juhuyat ||<br />

4. yo Asmin yas tvB matur iti dipena nrpasyo 'pari tris<br />

parihrtya praisakrte prayacchet ||<br />

5. abhayam ity rcB catasrah sarkarah pradaksinam pratidiSam<br />

ksipet I


PariSsta IV. 61<br />

IV. 4. 6. e 'hy aSmBnam a tisthe 'ti pancamlm adhisthBpayet [1<br />

7. na tam yaksma ai 'tu deva iti guggulu-kustha-dhupam dadyat jj<br />

8. yas te gandhas tryayusam iti bhut<strong>im</strong> prayacchet H<br />

9. dusya dtisir asi 'ti pratisaram abadhya_<br />

10. agnir ma pBtu vasubhih purastBd iti SarkarBn pradaksinam<br />

pratidiSam ksipet |1<br />

11. bahir nihsrtyo 'ttarena gatva bahyeno 'paniskramya suhrde<br />

kuryBc chraddadhate kuryat H<br />

12. naiSam abhayam karma mausali-putrah paithlnasih H 4 H<br />

5. 1. atha 'to ratri-suktanBm vidh<strong>im</strong> anukramisyBmah ll<br />

2. Sucih SuklavasBh purohitah H<br />

8. parthivas.ya pasc<strong>im</strong>Bm samdhyBm upBsya darbhaih pavitrapBni<br />

rajanam abhigamya_^<br />

4. pistamaylm ratr<strong>im</strong> krtvB |<br />

5. anna-pana-dhupa-dipair arcayitvB malyais call<br />

6. prajvalitaiS caturbhir dipakair arcayitvB H<br />

7. a ratri pBrthivam isirB yose 'ti sukta - dvayena ratr<strong>im</strong><br />

upasthaya 1]<br />

8. trByama.ne viSvajite ahne ca tve 'ti rBjBnam pradaksinam<br />

trih krtvB^<br />

9. rajaveSmani dvBre visarjayitvB H<br />

10. na tam yaksma ai 'tu deva iti guggulu-kustha-dhupam<br />

dadyad ^<br />

11. yas te gandha iti bhut<strong>im</strong> abh<strong>im</strong>antrya^<br />

12. tryByusam iti rBjfie raksBm krtvB |1<br />

13. asapatnam iti Sarkaram abh<strong>im</strong>antrya 'hgusthat pradaksinam<br />

pratidiSam ksipet H<br />

14. Santa dyaur iti japitvB rajBnam vBsa-grham nayet H<br />

15. bhutina raksBm krtva niskramyai^<br />

16. 'vam-evam ahar-ahah kuryat || 5 H<br />

6. 1. yasya rBjno janapade atharvB sBnti-pBragah j<br />

nivasaty api tad rBstram vardhate nirupadravam 1|<br />

2. yasya rajfio janapade sa na 'sti vividhair bhayaih 1<br />

pidyate tasya tad rBstram pahke gaur iva majjati i|


62 Parisista IV.<br />

IV. 6. 3. tasmad raja viSesena atharvanam jitendriyam |<br />

dana-sammBna-satkarair nityam samabhipujayet ||<br />

4. nityam ca kBrayec chBnt<strong>im</strong> graha-rksBni pujayet |<br />

blmmi-dobBn prakurvlta devatB-"yatanesu ca 1|<br />

5. catuspathesu gosthesu tirthesv apsu ca karayet |<br />

gotarpanam ca vidhivat sarvadosa-vinaSanam H<br />

6. ya evam karayed rBjB sarvakalam jitendriyah |<br />

anantam sukham Bpnoti krtsnBm bhuhkte vasumdharBm jj 6 j<br />

iti purohita-karmBni samBptBni 1| 4 H<br />

Variae leetiones.<br />

1. Quoted by Sayana, AV. 1. 35, p. 179; also atha purohitakarmBni<br />

at AV. 2. 13, p. 254; 3. 22, p. 466.<br />

2. ABODE snatonuliptah. BC suklavasa. XBC sosnisi. T<br />

sosnisl.<br />

4. Quoted by Sayana, AV. 1. 35 (reading: rBjfie); 2. 13. X<br />

omits: ti. T for prayacchet: prapadyet.<br />

5. Quoted by Sayana, AV. 1. 35. T iti.<br />

6. B vyBghre.<br />

8. XC iti. B aksani; 0 aksni.<br />

9. Quoted by Sayana, AV. 3. 22. B prefixes: oni. XBC iti.<br />

10. Quoted by Sayana, 1. c.<br />

12. B sadgam.<br />

13. B sadgam. BT Satravas tena.<br />

14. B sadgam. DE for sa-: ca. B aSvam gajam; AE aSvagaja.<br />

B Sarayudham.<br />

15. XBC sarvan SBinty-. XC abhyuksya ca; T abhyuksye cii.<br />

16. XC omit: ity. BT for brahmanan: viprBn.<br />

17. XCT adhigacchBmi H iti.<br />

<strong>18</strong>. XC tatha stu ity. BT omit: iti.<br />

19. X yadd evB; T yad ivB.<br />

21. ADE vidhiva. X purodhastve; 0 purBstvetve; T purodhatve.<br />

22. B samvrto. T sasarjavathBbhayarthara.


Parisista IV. 63<br />

IV. 1. 23. Quoted with 24 by Hemadri as if preceding V. 5. 4. B<br />

brahmanam gam hutaSanam. T brahmana,. ABCDBT<br />

bhum<strong>im</strong> siddharthakBn. ACDE sarpi.<br />

24. H for punyBni sampaSyann: paSyan sprsann apy.<br />

BT omit the khandikB-number.<br />

2. 1. ACET rBjakarmani.<br />

6. ADE ya duhkrtam; B yat krsnam. T for yac chabalam:<br />

yat krsnam yat kalusam.<br />

7. D dadyat 1<br />

8. T rogram.<br />

9. X apar<strong>im</strong>itamgun<strong>im</strong>; BC apar<strong>im</strong>itagunBm. ADE for vB: nava,.<br />

10. ACDE tatha jfiBnat. BT Samalam; 0 Savalam. T for hi: ha.<br />

11. ABCDET bhum<strong>im</strong>. AD ca sasyasampamnB; GET ca sasyasampannBm;<br />

B hasty-asca-sampanna,m.<br />

12. T prthivi. T modate Samdravat.<br />

14. ADE grhadevBn sampujya; B grhadevavBn sa sampujya;<br />

C grhadevBt sa sampujya. B vividham svayam.<br />

15. T Subhaih; Bsarvaih. 0 omits: viprair vrto; T bhrtyair vrto.<br />

B omits the khandikB-number. T adds IV. 6. 1; C adds the<br />

first two padas of that verse, and then repeats the khandikB-number.<br />

8. 1. Quoted by Sayana, AV. 19.17, p. 836; pBdas ab, AV. 19. 38,<br />

p. 431; 47, p. 470; 49, p. 483; always as the beginning<br />

of a parisista. BCDT caturbhi.<br />

2. ABCDET yathBvidhih. B for dhupena: blmyena.<br />

3. CT samtatam. AD devi. 0 sasuhrdgamnam. T for me:<br />

te. ABCDET prapadyate. ACD devi.<br />

4. B prapadyeta. ACDE -niveSin<strong>im</strong>.<br />

5. D sarveSanlm. B samyamin<strong>im</strong>; C samyamBn<strong>im</strong>. ACDE<br />

aslmahi.<br />

6. ACDET abhi raksatu, omitting: iti; B ati raksatv iti.<br />

ABCDE omit the khandika-number; but it was evidently<br />

read by P.<br />

4. 1. —2. Sayana, AV. 19.47, p.470; 49, p. 483, quotes: B ratri<br />

• pBrthivam isirB yose 'ti stiktabhyam anvamhhja japet.


64 Parisista IV.<br />

IV. 4. 1. B pBrthivam iti rogambhayosam iti rogambhayosBm isira.<br />

X trayamanB; B trayamBnam; CT trByamBna BT ity<br />

BrBtryBni; 0 ity atirBtryBni.<br />

2. ADE suktebhyBm; C sukte; T silktabhyam. B anvalabhyam<br />

iti japet.<br />

3. XBT sarsapBn; 0 sarsapa.<br />

4. T omits: nrpasyo pari. T trih. XO prayacheti; B prayached.<br />

5.-10. Quoted by Sayana, AV. 19. 17, p. 836.<br />

5. X abhayam soma ity ream; B abhayam soma ity anvrca;<br />

0 abhayarn soma ity rcB; T abhayam ma ity rcB; S' na<br />

bhayam somavrate ty anvrcam; P with our text.<br />

6. Quoted by Sayana, AV. 2. 13, p. 255; 19. 38, p. 431. C<br />

prefixes: pBmthamtara.<br />

7. Quoted (with omission of -kusfha-) by Sayana, AV. 19.38.<br />

ACDE for aitu: etu.<br />

8. S'P bhum<strong>im</strong>.<br />

9. S' for pratisaram: pratidiSam; T pratirasam; D saras. T<br />

abadhya.<br />

10. Sayana prefixes: tam SarkarBm, afterwards omitting: SarkarBn<br />

pradaksinam. In the pratika we have followed<br />

Sayana; X badhyBvarta purastBd; B vartrisu purastad;<br />

0 j vabadhyarvartta purastad iti rtrih purastBd; T ye<br />

purastad. B Sarkarah.<br />

11. ABCET nisrtyo; AjD niskrtyo. ADE chraddadhane.<br />

12. ACDET naiSabhayam; B naiSam amayam.<br />

B omits the khandika-number; ACDE: H 3 H.<br />

5. 1. Quoted (with omission of: vidh<strong>im</strong>) by Sayana, AV. 19. 9,<br />

p. 293; 10, p. 304; 16, p. 333, as beginning of a parisista.<br />

2. AE Suc<strong>im</strong>; D suci.<br />

8.-Probably parthivasya and darbhaih are glosses, or for the<br />

latter read: darbha-. M pavitrapBni.<br />

4. — 7. Quoted (with omission of 5 and prajvalitaiS) by Sayana,<br />

AV. 19. 47, p. 470; 49, p. 483, reading: paist<strong>im</strong>. No<br />

variant of P is recorded.<br />

4. ADE pistamaylm.


Parisista IV. 65<br />

IV. 5. 6. BCDET caturbhi.<br />

7. M yosB iti.<br />

10. ADE ta nam. ABCDE for aitu: etu.<br />

11. ACDB bhum<strong>im</strong>; B vibhut<strong>im</strong>. T abh<strong>im</strong>am.<br />

12. —14. Quoted by Sayana, AV. 19. 9, p. 293; also 12—13<br />

at 19. 16, p. 333; and 14 at 19. 10, p. 304.<br />

12. T rajfio. ADE omit 1| and T carries the samdhi over to 13.<br />

13. ADE pratidiSam pradaksinam.<br />

14. B vBsagrbe.<br />

15. ADE bhiltivB. X niskramye; C nihkramye; T nikramye.<br />

B omits the khandikB-number; ACDE :1| 411.<br />

6. Equal to Ixix. 6. 5 — 7. 5.<br />

1. Quoted by Sayana, Introduction, p. 6. D tasya. AD nivasamn;<br />

E nivasamn; B nivasety; C nivasann.<br />

2. B sa vidher; T sa eva vividhair. ADE for pIdyate tasya:<br />

pidyamBnasya. B for majjati: sidati.<br />

3. Quoted by Sayana, 1. c. B visesenatharvBnam. B jitemdriya.h;<br />

T yatemdriyam. ACDET -samskarair.<br />

4. AD grharaksBni; E grha-rksani; B graharuksaiii. ADE<br />

bhumidanam; B bhumidobat; C bhumi.<br />

5. T catuspathe ca gosthesu.<br />

6. A^ rtiya evam; D riipa evam; BT evam hi. T juBpayed.<br />

ACDE for the khandika-number: H 5 H.<br />

Colophon: B pariSista j 4 purohitakarmal.i | samBptah j . ACDE<br />

iti purohitakarma samaptam iti H. ADET omit the pari­<br />

Sista-number.<br />

Boiling .ind \. Negelein.


V. Pusyabhisekah.<br />

The ritual of a lustration performed for a king under<br />

the naksatra Pusya.<br />

1. — 4.1. Preparations for the ceremony; the obtaining of the<br />

water; the plants to be put in it; its blessing; preparation<br />

of the throne; directions for the sacrifice (of which<br />

the leavings are to be put in the water).<br />

4.2 — 5. The lustration.<br />

4.5. — 5.7. Benefactions to be given by the king and the<br />

closing ceremony.<br />

Pusyalbhisekah.<br />

V. 1. 1. om atha pusyBbhisekasya vidh<strong>im</strong> vaksyBmi sampadam j<br />

dharmBrthakama-samyukta.m rBja kuryat purohitam H<br />

2. sauvarna-rBjatais tBmraih kalasaih pBrthivair api |<br />

sahasrena SatenB 'tha toya-grahauam isyate i|<br />

3. caturnam sBgara.nB,m tu nadlnam ca Satasya tu |<br />

abhisekaya rajfias tu toyam ahrtya yatnatah ||<br />

4. eka-dvi-tri-caturnam vB sBgarasya tu pancamam |<br />

osadhis tesu sarvesu kalaSesu 'pakalpayet |1<br />

5. saha ca sahadevi ca bala ca 'tibalB tatha |<br />

madayanti vacB Sveta vyBghradantI sumahgala || 11|<br />

2. 1. satBvari jayanti ca Satapuspa sa-candanB |<br />

priyangu rocano 'Siram amrta ca sa-sBrika 1|<br />

2. asvattha-plaksa-bilvBnam nyagrodha-panasasya ca j<br />

Sirisa-"mra-kapitthanam pallavaih samalamkrtBn H<br />

3. hema-ratnau-'sadhi-bilva- puspa-gandha-'dhivasitBn |<br />

acchaditan sitair vastrair abh<strong>im</strong>antrya purohitah |i<br />

4. savitry ubhayatah kuryac chain no devi tathai 'va ca |<br />

hiranvavariiith suktani ca anuvaka-"dTam eva ca ||


Parisista V. 67<br />

V. 2. 5. dha,ranl pada-pltham syad durva-mulB-'nkura,fi chubhan j<br />

tasyo 'pari nyaset plfham ha<strong>im</strong>am raupyam atha 'pi va||2jj<br />

3. 1. anadud-vyBghra-s<strong>im</strong>hanam mrgasya ca yathakramam |<br />

catvBri carmBny etani purvBd arabhya vinyaset H<br />

2. cBturhotra-vidhanena juhuyBc ca purohitah |<br />

caturdiksu sthitair viprair vedavedBnga-pBra-gaih H<br />

3. bilvahara.h phalBharah payasB vB 'pi vartayet |<br />

saptarBtram ghrta.sl vB tato homam prayojayet H<br />

4. gavyena payasB kuryat sauvarnena sruvena tu |<br />

vedanam adibhir mantrair mahBvyahrti-ptirvakaih 1|<br />

5. sarmavarmB ga,naS cai 'va tatha syBd aparBjitah |<br />

Byusyas cB 'bhayaS cai 'va tatha svastyayano gaiiaJi H 3 I<br />

4. 1. etan pafica ganan hutvB vBcayeta dvijottaman j<br />

hiranyena 'ksata-'rgheiia phalaiS ca madhu-sarpisB 1|<br />

2. punyaham vBcayitvii 'sya Brambhani karayed budhah j<br />

tisya-naksatra-saniyukte muhiirte karane subhe H<br />

3. uccairghosa iti turyBny abh<strong>im</strong>antrya purohitah j<br />

sarvaturya-ninadena abhisikto hy alamkrtah H<br />

4. s<strong>im</strong>hBsanam samBruhya pithikam va yathakramam |<br />

cBmara-chattra-samyuktam pratihBra-vibhusitam H<br />

5. matta-dvipa-catuskam ca caturdiksu praka,lpayet |<br />

upavistas tato rajB prajBnBm karayed dhitam H<br />

akara brBhmaiiB gBvah stri-bala-jada-roginah |1 4 ||<br />

5. 1. tatas tu darSanam deyam brahmananam nrpena tu |<br />

sreiil-prakrti-mukhyBnam strljanam ca namaskaret H<br />

2. iisisas te hi dBsyanti tusfa janapada bhuvi |<br />

evam praja 'nurajyeta prthivi ca vasB bhavet |i<br />

3. purohitam mantrinam ca senBdhyaksa.m tathai 'va ca |<br />

asvadhyaksam gajadhyaksam kosthBgara-pat<strong>im</strong> tatha H<br />

4. bhauclagBra-pat<strong>im</strong> vaidyam daivajfiam ca yathakramam |<br />

yatharheiia ca yogena sarvBn samptijayen nrpah Ji<br />

5. rajyam purohite nyasya Sesaiia.m ca yathakramam j<br />

sthanantarBni cB 'nyBni dattva sukham avapnuyBt H<br />

6. durvB-siddharthakan sarpih SamT(r) vrihi-yavau tatha j<br />

suklani cai 'va puspani milrdhni dadyat purohitahi|


68 Parisista V.<br />

V. 5. 7. atharva-vihito hy esa vidhih pusyabhisecane j<br />

raja snato mah<strong>im</strong> bhuiikte Sakralokam sa gacchati H 5<br />

iti pusyabhisekah || 5 H<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. DT omit: om; B ^. B sBmpratain.<br />

2. ADE parthiver.<br />

8. B nadinaiii tu Satasya tu; T nadinBm tu Satasya ca. BT<br />

rajfiBm.<br />

4. DT omit: -tri-. T ausadhls. B kalaSesu prapilrayet.<br />

2. 1. ABCDET priyamgu. C for siram: soram. T amrtam.<br />

2. BCT Sarisa-.<br />

3. Quoted by Sayana, AV. 1.6, p. 43. ADE -ratnosadhibilva-;<br />

BT -ratnausadhirbilvah-. D -dhivaSitBn.<br />

4. Quoted by Sayana, AV. 1. 33, p. 171; padas ab, 1.6. ACDE<br />

kuryBt Sam. M elides over the caesura. BT and Sayana.<br />

(a)nuvakyBdyam.<br />

5. TpBdapithani, omitting: syad. ABCDE-mkurBm; T-mkuran;<br />

B Subhan. ACDET for nyaset: bhavet. D raupya tatha.<br />

3. 1. DT anadu-.<br />

2. Except 4. 1'^^ and 5. 5, the remainder of the pariSista is<br />

quoted by Hemadri. BT caturhautra-; C caturhautra-.<br />

ADE viprai.<br />

3. B bilvaharaphalahBraih. Sayana, AV. 1. 1, p. 5, quotes<br />

pBdas cd.<br />

4. Quoted by SByana, I. c. ADT pByasa; H pByasam. ABDET<br />

aditair; SByana Bd<strong>im</strong>air.<br />

5. Quoted by SByana, AV. 1.2, p. 16; 9, p. 60, padas cd, 1.30,<br />

p. 155; 8.8, p. 375; 19.15, p. 328. T ganaiS.<br />

B omits the khandika-number.<br />

4. 1. Sayana, AV. 1. 9, p. 60, quotes padas ab; 1. 2, p. 16; 30,<br />

p. 155 pada a. ACDET gunan. XBCH vacayet tu.


Parisista V. 69<br />

V. 4. 2. ADE syad arambham;; B syam Brambhain; C syat |1 atvarambham.<br />

MH tithi-naksatra-.<br />

3. B uccairghosa. ACDET elide over the caesura. B -ninadena<br />

hy abhisikto hy; H -ninadena hy abhiseke hy. 0<br />

abhisikto. AE add: H h<strong>im</strong> H.<br />

4. According to H this Sloka is preceded by IV. 1. 9, 10. H<br />

tatha^s<strong>im</strong>bBsanam ruhya. CT pithikam va kramagatam;<br />

H patakBm va kramagatam. ADE camaram-. BCT pratlhara-.<br />

5. ADE mattadvlpacatuskam ca; B mattadvipamcatuskam tu;<br />

0 mattavanuskam ca.<br />

BT^for the khandika-number: |1 3 H<br />

5. 1. Perhaps: daksina deyB. ADE Sreni-. B -prakrtl-.<br />

2. H asisaS ca pradadyus te. AD aS<strong>im</strong>sas. BC nurajyeta. H<br />

prthvl ca vaSaga. B vaSI.<br />

3. H gavBdhyaksam gosthSgarapat<strong>im</strong>.<br />

4. H tu yogena. D sampHraye.<br />

6. AB durvBmt-; CD durvam-. B -siddharthikan; C -siddharthamkamt.<br />

7. B pusyabhisecanam. BD sam gacchati; 0 sa gamcchati; H<br />

ca gacchati.<br />

B omits the khandika-number.<br />

Colophon: B: iti pariSista j 5 iti puspabhisekah | samaptah j .<br />

ADET omit the parisista-number.


VI. Pistaratryah Kalpah.<br />

Ritual of a ceremony performed before an <strong>im</strong>age of Night<br />

which is made of meal.<br />

1. Preparations for the ceremony; worship of the <strong>im</strong>age followed<br />

by a ceremony to keep demons from the king's bed.<br />

2. Practically identical with Par. IV. 5. 9 —16; removal of the<br />

<strong>im</strong>age and close of the ceremony.<br />

Pistaratryah Kalpali.<br />

VI. 1. 1. om atha 'tah pistaratryah kalpam vyBkhj^BsyBmah ||<br />

2. ahata-vasah purastat talpasya gomayena sthaiidilam upalipya^<br />

3. 'hata-vastreiia s<strong>im</strong>hBsanam avachadya H<br />

4. yBm devah prati nandanti 'ti rBtr<strong>im</strong> avahayet H<br />

5. samvatsarasya prat<strong>im</strong>Bm iti pistamaylm pratikrt<strong>im</strong> krtvo<br />

'dai<strong>im</strong>ukh<strong>im</strong> upaveSayet H<br />

6. chattram hirai<strong>im</strong>ayam dadyad asanam ca hiranmayam |<br />

dadyac chubhrani vasamsi Subhram cai 'va 'nulepanam ||<br />

7. Subhram annam tatha dadyat prabhUtams cai 'va modakBn j<br />

dhupam ca vividha,Tn nityam pradlpBmS ca prakalpayet H<br />

8. a mB pusfe ca pose ce 'ty etabhir upasthaya |1<br />

9. raksoghnair mantraih sarsapBn abh<strong>im</strong>antrya^<br />

10. avatas ta iti japan samantat talpasya 'vaklrya^<br />

11. ayaiii pratisara iti pratisaram abadhya SarkarBn pratidiSam<br />

ksipet 1<br />

12. dhupaSesam rBjfie dadyad _<br />

13. abhayapradam karma |1<br />

14. paScat sarvesu konesu dv<strong>im</strong>ukh<strong>im</strong> ekamukh<strong>im</strong> vB j<br />

sarvato vijayam raksBm ekam va tesii caturmukh<strong>im</strong> |1<br />

15. [ekamukh<strong>im</strong> va] sarvatrB 'pratiratha-japa ity eke^<br />

16. sarvatra SarkarB-ksepaS ce 'ti i| 11|


Pari;5ista VI. 71<br />

VI. 2. 1. grhitva pistaratr<strong>im</strong> tu veSma-dvare visarjayet j<br />

2. vanaspatir aso madhya iti guggulu-kustha-dhupam dadyad^<br />

3. yas te gandha iti bhilt<strong>im</strong> abh<strong>im</strong>antrya^<br />

4. tryByusam iti rBjfie raksBm krtvB_<br />

5. asapatnam iti SarkarBn abh<strong>im</strong>antrya 'ligusthad [abhi] pradaksinam<br />

pratidiSam ksipet i|<br />

6. Santa dyaur iti japitva rajanam vBsagrham nayet |1<br />

7. bhutina raksBm krtvB niskramyai<br />

S. 'vam-evam ahar-ahah kuryBd iti H 2 i|<br />

iti pistaratryah kalpah samaptah 1| 6 ||<br />

Variae leetiones.<br />

1. Quoted by Sayana, AV. 3. 10, p. 388; (5. 80, p. 791); 8. 5,<br />

p. 623. B for om athatah: atha.<br />

2. AD upalipya 1 (cf. next note).<br />

3. A hata-; D Bhata-; BT hatena-; (cf last note). T-vastreiiB<br />

sanam avatsBdya; B -vastrena sam avachadya.<br />

4. Quoted by Sayana, AV. 3.10. ACDE prati namdamti ratr<strong>im</strong>:<br />

T prati namdati ti ratr<strong>im</strong>.<br />

5. Omitted by D; quoted by Sayana, 1. c.<br />

7. B for tatha: tato.<br />

8. Quoted by Sayana, 1. c.<br />

9. ACDET abh<strong>im</strong>amtryB and carry the samdhi over to 10.<br />

10. Sayana (5. 30) quotes: Bvatas ta iti japan. BDj^ japet.<br />

XCT vakirya.<br />

11. Sayana, 8. 5, quotes: ayam ... abadhya, C for ayara: yam.<br />

12. DT dhilpaviSesam.<br />

14. MSS omit H a,fter pBda b. ACDET va 1| tesu. ABDE omit ||.<br />

15. Referred to by Sayana, AV. 19. 13, p. 317. B for va: ca.<br />

B sarvatra apratiratha-; T sarvatra apratiratha-.<br />

16. B sarkaram abh<strong>im</strong>atrya ksepas ce 'ti; ACDE sarkaraksepaiii<br />

ce ti; T Sarkarah ksepa iti.


72 Parisista VT.<br />

VI. 1. C for khandika-number: U ^ U ; TP: 1 4 i ; perhaps omitted<br />

in B.<br />

2. 1. D vivarjayet<br />

2. BCT medhya; T^ medya. BET guggula-. B dadyat | .<br />

3. DE bhum<strong>im</strong>. T omits: abh<strong>im</strong>.<br />

5. ACDE Sarkarabh<strong>im</strong>anitrya mgusthad; B sarkaram abh<strong>im</strong>aiiitrya<br />

amgusthad. T mgusthat pradaksinani.<br />

7. M niskramye.<br />

8. T omits: -evam; A^D -eham.<br />

B omits the khandika-number; T || 5 || .<br />

Colophon: B: nityah pistaratryah kalpah || iti parisista | iti<br />

pistaratryah j kalpah samaptah I 5. ACDE om.it: iti. ACDE<br />

pisfaratrya. ADET omit the parisista-number.


VII. Aratrikam.<br />

Ritual of a night-ceremony, of which the main feature<br />

is the carrying of a lamp three t<strong>im</strong>es around the king. Our<br />

text — or its source — seems to have consisted of a myth<br />

of the invention of this ceremony by Brhaspati Atharvan for<br />

Indra, when the latter was troubled by insomnia magicall}'<br />

put upon h<strong>im</strong> by the purohita of the Danavas, and of the<br />

ritual for this ceremony. These two parts are now confused.<br />

Aratrikam.<br />

VII. 1. 1. 0111 na susvBpa purB Sakro dBnavBnam purodhasa |<br />

prayuktair ausadhair yogair mantranam japa-homatah |1<br />

2. pranipatya brhaspat<strong>im</strong> atharvBiiam puramdaral.i |<br />

danavaih paribhilto Aham trBhi mBm ity uvaca ha l<br />

3. tato AsBv evam uktas tu prabhuta-bala-vardhanam |<br />

Brogyadam bhuti-karam ksudro-'padrava-nBSanam H<br />

4. aratrikam hi kartavyam tasya trBtum idam tada |<br />

krtvB pistamayam dipam suvarti-sneha-samyutam fl<br />

5. ati nihah pra 'nyan iti dvBbbyBm enam pradipayet j<br />

pBtre sa-puspe samsthapya sarsapaiiiS ca saha 'ksataili H<br />

6. priyahgum Satapusparn ca durvam cai 'va SatBvar<strong>im</strong> |<br />

sa-pBpahBrinlm bhilt<strong>im</strong> tatrai 'va ca bal<strong>im</strong> nyaset H<br />

7. apsarobhih parivrto gurur gatva puramdaram |<br />

pra,pta-sattvam sumanasam asane prahmukhaiii sthitam H<br />

8. pre 'to yantv ekaSatam ca dipam samabh<strong>im</strong>antrayet j<br />

trih paribhrBmayed rBjfio mantreiiB 'tha sumahgalam H<br />

9. Samyanty asya tato rogii graha vigbna-vinByakBh |<br />

svasty astu nrpa-rBstraya svasti gobrahmanaya ca i|<br />

10. tatas tu Sahkha-dhvaninB dipam grhitva<br />

sa toyadharBm prayato Api nirharet |<br />

purohite jyotisiko Api vB svayam<br />

hitaisinl dhatry athavo 'pakarita i|


74 Parisista VII.<br />

VII. 1. 11. BcBuiya 'tha ha rajanam acaniya "dau purohitah |<br />

brabmanBya yathaSakti rukmam pratali pradapayet 1<br />

12. mulakarmB-"dikam tasya pafica-guhyaka-kBritam j<br />

bhayam rajfio na bhavati tejo vlryani ca vardhate<br />

<strong>18</strong>. evam vidhBnam akhilaiii vihitam yathavad<br />

etat samastaSubhadam gaditam nrpaiiBm |<br />

nai 'va "padah samupayBnti nrpam kada cid<br />

aratrikam pratiniSam kriyate tu yasya |1<br />

ity aratrikam samaptam H 7 i|<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. B omits: om. ADE susvaya; C susvaya. T purodhasBm.<br />

2. BT for ham: hi. B omits: trBhi. B omits: ha.<br />

3. ADE tato sad evam ukto sau; BC tato sav evam ukto sau.<br />

B prabhutam ca balBvalam.<br />

4. T for hi: tu. C krtavBn yB tasya. T repeats padas ab<br />

reading: hi krtavBn tasya. There is probably a lacuna<br />

at this point, as the transition from the performance of<br />

the prototype of the sacrifice to the ritual directions is<br />

missing. Verse 7 may belong here. Sayana, AV. 2. 6,<br />

p. 220 quotes padas cd, reading: suvartisnehasamplavam.<br />

5. Sayana, 1. c, quotes pBdas ab. ACDE etam; KS' evam.<br />

6. ABDET priyamgu. ACDE Satapuspam. DT durvBiiis.<br />

7. T prBhmukha.<br />

9. C asya tayo roga; T asyai tayo roga. D -vinaSakah; T<br />

-vinByakah H111.<br />

10. T prapato. T pikBrita.<br />

11. ADET Bcamya. ABCDE omit ha. T tha ha rajanam<br />

Bcammadau. ADE yathBSakt<strong>im</strong>; T yathaSaktya.<br />

12. D -karikam.<br />

13. ADE vihitain ca yathavad. DE nniam. B yasye ti 1 1;<br />

D tasya H ; T yasye ti |! 2 i|.<br />

Colophon; ADET omit the pariSista-number; B also here, but<br />

adds: pariSistam 7 | .


VIII. Ghrtaveksanam,<br />

1. Ritual of the ceremony which is to be performed each day.<br />

Its main feature is for the king to gaze upon the reflection<br />

of his countenance in a dish of ghee.<br />

2. The fee and efficacy of the ceremony.<br />

Gflirtaveksanam.<br />

VIII. 1. 1. om atha ghrtaveksanam vaksyBmah ||<br />

2. pratah-pratah Sankha-dundubbi-nBdena brahma-ghosena<br />

va prabodhito rajB Sayana-grhad utthByB 'parBjitam diSam abhiniskramyo<br />

'pBdhyayam pratlkseta H<br />

3. atha purohitah snatB-'nuliptah Sucih Suklavasali krtamahgalaviracitosnisi<br />

SBnti-grham praviSya devanBiii namaskaraiii<br />

krtva svastivacanam anujfiBpya vinitavad upaviset ||<br />

4. yamasya lokad yatha kalBm yo na jivo Asi 'ti svastyayanam<br />

krtvo 'llikhya 'bhyuksya paristlrya santatlyena tilBn<br />

ghrtaktan juhuyat |<br />

5. tan hutvB sauvarna-rBjatam audumbaram va patram<br />

ghrta-ptlriiam sa-biranyam ghrtasya jutili sahasrasriigo yamasya<br />

lokad urn visiio vi kramasve 'ty abh<strong>im</strong>antrya "jyam teja iti<br />

tada "labhate |1<br />

6. ajyam tejah samuddistam ajyam pBpaharam param j<br />

ajyena devas ti'pyanti Bjye lokah pratisthita,h H<br />

7. bhaumB-"ntariksa-divyam-vB yat te kalma,sam a,gatam j<br />

sarvam tad Bjya-samsparSBt pranaSam upagacchatv iti H<br />

8. tasmin [ghrtapBtrastham hi] sarvam atniBnain ca pasyet |1<br />

9. dadhnB Siro hrdayam anvalabhya japet H<br />

10. uccB patantam iti dvBbhyBm^<br />

11. silryasyB "vrtam iti pradaksinam avrtya sesam karayed ity_<br />

12. atra Slokah i| 1 1|


76 Parisista VII1.<br />

VIII. 2. 1. ayam ghrtaveksaiiasya prokto vidhir atharvana |<br />

upasyo nityakalam tu rajfla vija,ya-kahksiiiB H<br />

2. etat samBharet sarvam prayatas tu samahitah 1<br />

raja vijayate rBstram naSyante tasya Satravali H<br />

3. dvijottamaya kapilani raja dadyat tu gBm subham |<br />

aSirvBdam tatas tena Srutva tanmukha-nihsrtam |1<br />

4. guruna vBcito yasmad dirgham ayur avapnuyBt j<br />

putran pautrBmS ca maitrams ca labhate nB 'tra sanisayah ||<br />

5. ayusyam atha varcasyam saubhagyam Satru-tBpanam j<br />

duhsvapna-naSanara punyam ghrtasya'veksanam smrtam' iti|j 2 |j<br />

iti ghrtaveksanam sama,ptam H 8 1|<br />

SrlsBmba j yamasya lokad adhy a babhuvitha iti rcah 6^<br />

yatha (ka)lam yatha Sapham iti rca(h) 6^<br />

ghrtasya jutir iti rca(S) 4 ghrtaveksai.ia-madhye paippalada<br />

mantrah 1|<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. B omits: om. ACDE omit: atha. BH omit: vaksyBmah.<br />

2. ADE prabodhitah; 0 pratibodheta. B abhiprakramyo; H<br />

abhikramyo; 'T abhinihkramyo. For the close of the<br />

sentence X abhiniskramya japet gachet; C abhiniskramya<br />

jajayet. T carries the samdhi over to 3.<br />

3. B purodha; H purodhah. XBC snato nuliptah. BC Suklavasa.<br />

ADE ghrtammaragalasahitasosnlsi; 0 ghrtamamgalasahitasausiiisl;<br />

B krtamamgalaviricatosnisi; T krtamamgalavicaritosnisi;<br />

H krtamamgalaracitosnisl. XC praviSya tena<br />

svastivacanad (0 svastivacamanBd) anujnato. H vinito.<br />

BTH upaviSed.<br />

4. ABCDE loka. Sayana, AV. 1. 4, p. 31: Santatlyena tilBfl<br />

juhoti. B juhuyac; C omits; cf next note.<br />

5. 0 omits: tBn; B chamtah; H SBntah; T ta. B sauvarnam<br />

rajatam. XC punctuate between each pratlka. H juti.<br />

T sahasraSrmga uru visiio; H sahasramsrmgoru visno.<br />

XC sahasrasrmgah. XBC loka. ADE jam teja.


Parisista Vm. 77<br />

VIII. 1. 6. ACDE devatas; BT devatahs. ACDE trpyamty; B same or<br />

trpyamtv; T tryapyamtv. ADE Bjya.<br />

7. ABDE bhaumBmtariksam divyam. ACDE ca. T kalmakham.<br />

H upagacchatu, omitting: iti.<br />

8. H tasmin sarvam Btmanam paSyed aksnB | .<br />

9. H omits dadhna, cf. last note. H for anvBlabbya japet:<br />

anvBlabhed.<br />

11. B sesam samBpayed ity; H Sesam sadhayed iti.<br />

12. H tatra. BE Slokah.<br />

B omits the khandika-number.<br />

2. 1. 2. AD atharvanam; TH atharvaiiah. T upBsyodayakalam tu<br />

rajfia vijayam icchata. E for tu: hi. BH for padas cd:<br />

etat (H evam) samacaret samyak prayatah susamBhitah |<br />

and continue: upBsyodayakale tu sa rajfiB (H raja) jayam<br />

(B vijayam) icchata (H icchaya) sa rBjB jayate (B rajfio<br />

jayeta) rastram naSyamte tasya (H na pasyante tu) Satravah<br />

II. ACDET sama,hrtam. E for tasya: tatra.<br />

3. BTH for pBdas ab: pascBd Bkapilam dhenum raja (H paScad<br />

aniya kapilam raja) dadyBd dvijataye. H for tatas tena:<br />

tataS cai va. C omits pBdas cd. B -nihstutam; T -niSritam.<br />

4. H vedite tasmBd. ACDB omit padas cd. T mitramS ca;<br />

H mitrBni.<br />

5. H for punyam: dhanyam. TH ghrtaveksanam. H for<br />

smrtam: ucyate.<br />

B omits the khandika-number.<br />

Colophon: B merely: iti ghrtaveksanam | 7 pariSista 8. C omits:<br />

iti. T stops with: samaptam. ODE omit srisamba. ACD<br />

for rcah: xca. ADE -mrdhye. ADE paisyalada; C<br />

vaisvalada.


IX. Tiladhenuvidhih.<br />

The ritual for the presentation to the priest of a ,cow<br />

made of sesame.<br />

1. 1. — 2. 4. The construction of this cow and the mantra to<br />

be recited over it.<br />

At this point the text becomes confused. There is<br />

probably a lacuna as the ritual of the ceremony and<br />

the statement of the fees are missing. We suggest the<br />

arrangement of the verses as follows: 3. 1 — S*"; 2. 5 — 8;<br />

3.4—5, and the removal of 3.8"=* as being another<br />

version of 2. 7 ^''- The text then gives a list of other<br />

cows that are to be presented with this same ritual;<br />

declares the worthlessness of gifts made without this<br />

ritual; extols its efficacy as destroying all sins.<br />

4. 1 — 4. Depicts the arrival of the giver in the next world.<br />

4. 5 — 6. Qualifications of the recipient; the t<strong>im</strong>e for the<br />

ceremony.<br />

4. 7. Reward attached to the recitation or hearing of this text.<br />

Tiladhenuvidhih.<br />

IX. 1. 1. om atha<br />

tiladhenum pravaksyami sarvapapa-praiiBSanIm |<br />

tilah Svetiis tilah krsnas tilB gomutra-varnakah||<br />

2. tilBnam tu vicitranam dhenum vatsam ca karayet |<br />

droiiasya vatsakam kuryBc caturdroiia tu gauh smrta H<br />

3. suvasByBm Sucau bhumau dhupa-puspair alamkrtii |<br />

krsnajine tu kartavyB bahunBm vB 'pi karayet ||<br />

4. kariiau ratnamayau kuryBc caksusi dipakau tatha |<br />

ghrane tu sarvagandha.ms tu jibvayBm. Saradam ghrtam ||<br />

5. dantesu mauktikam dadyiil lalafe tBmra-bhajanam j<br />

udhasi tu madhu 'Siram apane ca ghrtani madhu H 1 ||


Pari.sista IX. 79<br />

IX. 2. 1. hrdaye candanam dadyaj jaiighayor iksu-kandakam j<br />

suvarna-Srhgl raupya-khuri raupya-lBhgiila-daksinB ||<br />

2. vastra-channB tu datavyB kamsyapBtram tu dohani |<br />

8. prajBpatis ce 'ty abh<strong>im</strong>antrya viprBya dadyat^<br />

4. tatra SlokB,h ||<br />

5. dhenum vatsam ca yo dadyBd vina 'tharva-'bh<strong>im</strong>antrita,m j<br />

vinB 'nena vidhBnena devatvam no 'pajayate |1<br />

6. viSvarupBli sthitah sarvB dhenavah pariklrtitah j<br />

dhenutvam na sa prayati vinB suktB-'bh<strong>im</strong>antritam j<br />

nisphalam naSyate sarvam vinB 'bh<strong>im</strong>antritam satBm |1<br />

7. balatve yac ca kaumare yat pBpam yauvane krtam j<br />

vayah-parinatau yac ca yac ca janma-'ntaresu call<br />

8. yan nisByBm tatha prBtar yan madhyahna-'parahiiayoh |<br />

samdhyayor yat krtam pBpam karmana manasB gira H 2 H<br />

3. 1. prasuyama,naiii yo dhenum dadyBd brBhmaiia-pumgave |<br />

krsnajinam giida-dhenum ghrta-dhenum tathai 'va ca ||<br />

2. suvarna-ratna-dhenum ca jala-dhenum tatha'parBm j<br />

kslra-dhenum madhu-dhenum Sarkara-lavanam tatha H<br />

3. rasBdi-dhenuh sarvanya anena vidhinB smrtah |<br />

yat tu balye krtam papam yauvane cai 'va yat krtam 1<br />

4. mana-ktltam tulB-kutam kanyBnrta-gavBnrtam j<br />

udake sthlvitam cai 'va musalam cB 'pi laiighitam 1<br />

5. vrsali-gamanam cai 'va gurudarB-nisevanam |<br />

surB-pBnasya yat pBpam tila-dhenuh praSamyati H 3 U<br />

4. 1. ya sa yama-pure ghore nadi vaitaraiil smrtB |<br />

yatra loha-mukhah kakah SvanaS cai 'va bhayB-"vahah ||<br />

2. vBlukBntah sthalas cai 'va pacyante yatra duskrtah j<br />

asipattra-vanam yatra SBlukah salmall tatha H<br />

3. tan sukhena vyatikramya dharmaraja-"Sramam vrajet |<br />

svBgatam te mahabhaga svasti te Astu mahamate ll<br />

4. v<strong>im</strong>anam etad yogyam te maiiiratna-vibhusitam |<br />

atra "ruhya naraSresfha gaccha tvam paramBm gat<strong>im</strong> 1|<br />

5. ma ca carabhate dadyBu mB ca dadyat purohite |<br />

mB ca kane virupe ca kusthi-vyaiige tathai 'va ca ||


80 Parisista IX.<br />

IX. 4. 6. vedBntagBya datavya vedantaga-sutaya va |<br />

ekaikasmai ca datavya mBgha-mase tu purni'mam ||<br />

7. ya <strong>im</strong>am pathate nityam yas ce 'mam Srnuyad api<br />

devalokam atikramya suryalokam sa gacchati ||<br />

suryalokam sa gacchati 'ti 1| 4 H<br />

iti tiladhenuvidhih samaptah || 9 |1<br />

navamam pariSistam ||<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. B omits: om. T omits: om atha. B -pranBSan<strong>im</strong>. C svenas.<br />

2. ABDE gau. BC smrtah.<br />

4. AE caksusor; CD caksuso; B caksusa. ABDE sarvagamdhas.<br />

ADE omit the khandikB-number.<br />

2. 1. B raupyaksari. ADT -daksinBm.<br />

2. ADE kamsyapatranudobinl; B kamsyapatranurohin<strong>im</strong>; C<br />

kBrasapatrBnudohani; T kanisyapatre tu dohini.<br />

5. BCT omit. X dhenum mamtrani ca. ADE vina kena vidhBnena.<br />

6. Omitted by BCT. ADE sarva,h. ADE prByBti. ADE for<br />

nasyate: tasyate. ADE bh<strong>im</strong>amtratBm.<br />

8. T for yan: yam. ADET madhyahnaparBhnayoh; B madhyBhnaparabnayoh;<br />

C madhyahnBparayoh.<br />

ACDE omit the khandika-number.<br />

3. 2. D jaladhenum tathai va ca. DT madhu-.<br />

3. ADE rasadidhenavah; B rasBdidhenuh; C rasadidhenus. ADE<br />

sarvan anena; T sarvBny anena.<br />

4. D (perhaps) kanyBnrtam-. BC muSalam.<br />

5. B gurudaranisevanam.<br />

ACDE omit the khandika-number.<br />

4. 1. B for yatra: tatra.<br />

2. AD vBlukattas; C vBlukattah; E vBlukabhBh; T valukamtB.<br />

ACDE duskrtah: T duhkrtah: B duhstmatah (?).


Parisista IX. 81<br />

IX. 4. 3. XC tamt; B tBm.<br />

4. X edyotad yogyam; 0 edyotasvogyam; T etad yaugyam.<br />

5. D in padas be: mam ca.<br />

6. C omits: magha.<br />

7. D iti mam pathate. XBC yas cai mBm. DT omit: suryalokam<br />

sa gacchati ti.<br />

ACDET for the khandika-number: || 2 ||.<br />

Colophon: B: parisista j 9 iti tUadhenuh samBtBh j | . ADET<br />

tiladhenuvidhih.<br />

Boiling and v. Negelein.


X. Bhumidanam.<br />

Ritual for the presentation to the priest of a golden <strong>im</strong>age<br />

of the earth, the size of a, gocarma, on which are put-representations<br />

of mountains, rivers, oceans, trees &c.<br />

1. 1 — 5. Preparatory observances.<br />

1. 6 — 20. The ceremony, which is inserted in an djyatantra.<br />

1. 21 — 22. Efficacy of the ceremony.<br />

Bhnmid^nam.<br />

X. 1. 1. om atha rohinyam sakalayam uposito brahma sarvabija<br />

- rasa - ratna - gandha - 'vaklrnam tirthodaka - purna - kalaSam<br />

adaya 'tisrsto apBm ity abhiseka-mantrair yathoktair dataram<br />

abhisificati H<br />

2. vratena tvam vratapata iti vratam upaiti^<br />

3. yacitara-datarav ayBcita-"sinav adhah-Sayinau bhavato^<br />

4. vrato-'pacaram^<br />

5. yathaSaktyai 'karBtram pancaratram dvadaSaratram. va<br />

vratam caritvB^<br />

6. Svo bhate tantram Bjyabhaga-'ntam krtva 'nvBrabhyB<br />

'tha juhuyat |i<br />

7. kBma-stlktam kala-stlktam purusa-sfiktam mahavyahrtibhih<br />

samkhyB-purvikabhih sarva rtvijo juhvaty^<br />

8. atha suvarnamaylm bhum<strong>im</strong> [bhUmeh pratikrt<strong>im</strong>] gocarma-mBtram.<br />

krtva^<br />

9. mandapa - vedyBm samBniya vedy - uttarato yasyam<br />

ved<strong>im</strong> ity upasthBpya^<br />

10. girayas te parvatB iti parvatBn avasthSpya^<br />

11. hiranya-rajata-mani-mukta-pravala-"dibhir upaSobhayed<br />

yad adah samprayatir iti^<br />

12. sB mandasane 'ti nadlh kalpayitvB rasaiS ca paripurayed^


PariMsta X. 83<br />

X. 1. 13. apBm agram asi samudram vo AbhyavasrjamI 'ti samudrBn^<br />

14. vanaspatih saha devair na Bgann iti brhaspatine 'ti<br />

vanaspatin anyamS ca^<br />

15. yajne [t]vB manasa samkalpayen _ manasa samkalpayatl<br />

'ha bhavati 'ha bhavati 'ha bhavati^<br />

16. nidh<strong>im</strong> bibhrati bahudhe 'ti namaskBrayitvB^<br />

17. satyam brhad ity anuvBko ye devB divy ekadasa sthe<br />

'ti punyaham vacayet^<br />

<strong>18</strong>. samsthapayen^<br />

19. nava divo devajanene 'ty abh<strong>im</strong>antrya brahmanebhyo<br />

dadyad^<br />

20. [datur] esB 'smai rohini kamam nikBmam va dugdha iti<br />

21. yatha rohanti bijani phala-krste mahlta,le ]<br />

evam kamah prarohante pretye 'ha manasah sadaH<br />

22. sarvesam eva dBnBnam yat phalam samudahrtam |<br />

tat-tat prapnoti viprebhyo dattva bhum<strong>im</strong> yathavidhi j|<br />

dattva bhum<strong>im</strong> yathavidhi 'ti 111 i|<br />

iti bhumidanam samaptam || 10 1|<br />

daSamam pariSistam samBptam H.<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. Sayana, AV. 19. 52, p. 500 quotes: atha rohinyam; ibid. 19. 6,<br />

p. 266 atha rohinyam uposito brahma. BC rohin<strong>im</strong><br />

sakalBm; XT rohinyam sBkalyBm; H rohinyam sa kalpam.<br />

TH omit: adaya. ADE yathoktai.<br />

2. ADET vratena tvam.<br />

3. H omits: yacitaradatBrBv. ADE ayacitBnBv; B ayBcitaSanav;<br />

T omits; H ayacitasinav.<br />

4. ADE pacara.<br />

5. BH insert after paflcaratram: vB. H omits: vB.<br />

6. Sayana, 1. c, quotes: anvarabhyB . . . purusasuktam (in 7)<br />

and continues: ity atha suvarnamaylm bhum<strong>im</strong> (8); the<br />

6*


84 Parisista X.<br />

X. 1. quotation to purusasuktam is also made, AV. 19. 53,<br />

p. 504. T nvalabhya. H tha jyam juhuyBt.<br />

7. D omits: kalasuktam. For samkhyB-: samdhya-. ?<br />

8. T omits: bhum<strong>im</strong>. BD pratikrti. ADE gorcarma-.<br />

9. ADET -uttaroto.<br />

12. ACDET nad<strong>im</strong>; B nadi; our text with H.<br />

14. A vanaspatin anyBms ca; B vanaspati; D vanaspatin anyBn.<br />

15. Omitted by B. T for [t]vB: ca. XC kalpayen. ADET<br />

once, and H twice omit: ha bhavati. At the close iti<br />

has been omitted.<br />

16. B omits all before: namaskarayitva.<br />

19. H na ca divo. B devajanete; D devajanane; H devajuatene.<br />

20. C omits: nikamam. ACDE vo dugdha; B vo padugdha;<br />

H va duhkha.<br />

21. B phalapraste; T phalaprste; E phalakrste; H halBkrste.<br />

BTH prarohamti. B omits: pretye. H pretya hi manasa.<br />

22. H tat prapnoti ca viprebhyo; B mat prBpnoti viprebhyo.<br />

T yathavidh<strong>im</strong>; B yathavidhih.<br />

ABDET omit the khandika-number.<br />

Colophon: B omits: iti. T for parisista - number: 1| 9 |i; B pari­<br />

Sista I 8, omitting the last sentence. ADET omit the last<br />

samaptam and ADE have the numeral transposed to<br />

tMs place.


XI. Tulapurusavidhih.<br />

Ritual for the presentation to the priest of the king's<br />

weight in gold.<br />

1. 1 —14. Description in suira-stjle of the ceremony.<br />

1. 15. Permission for a poor man to make up the weight with<br />

less valuable substances.<br />

2. 1. F\irther details; the king must be weighed with sword,<br />

helmet and all his ornaments.<br />

2. 2 — 5. Extols the efficacy of the ceremony, which is said to<br />

have been performed first hj Indra and to destroy sin.<br />

Tulapurusavidhih.<br />

XL 1. 1. om atha 'tas tulBpurusavidh<strong>im</strong> vyBkhyBsyamas^<br />

2. tad udag- ayana Bpuryama,na-pakse punye naksatre Sraddha-preritau<br />

grahana-kale va^<br />

3. rtvig - yajamanau klpta - keSa - SmaSril roma-nakhani<br />

vapayitvB^<br />

4. sambliara,n upakalpya praktantram ajyabhaga - 'ntam<br />

krtva ^<br />

5. mahBvyahrti-savitri-SBnt<strong>im</strong> brahma jajnBnam iti hutvajj<br />

6. agne gobhir agne AbhyBA'artinn agneh prajatam iti<br />

sampatan udapBtranlya 'bhiseka-kalaSesu ninayed^<br />

7. atha 'sye 'ndro grBvabhyam ity abhisecayed^<br />

8. idam apo yathe 'ndro bahubhyBm ity abbisecayit^'a H<br />

9. yathoktam afijana-'bhyafijanB-'nulepanam kBrayitvB<br />

vBso gandha-srajaS cB "badliniyat H<br />

10. tula(m) hiranyam ca pavitrair abhyuksya purusasammito<br />

Artha iti saptabhis tada "rohayed^<br />

11. acyuta dyaur iti catasrbhir avarohayet^


86 Parisista XI.<br />

XI. 1. 12. suryasya "vrtam iti pradaksinam avrtya brahmanebhyo<br />

nivedayitva^atma-'lamkBran kartre dadyat ||<br />

13. sahasra-daksinam grBma-varam^<br />

14. dvijan annena tarpayet ||<br />

15. atha cen nihsva-paksena yatha sampadyate dhanam |<br />

dhatubhih saha taulyam tu vBsobhiS ca rasais tatha |<br />

vrlhyBdi-saptadhanyair vB yatha sampadyate grhe || 1 ||<br />

2. 1. sa-khadgah sa-Sirastranah sarvabharana-bhusitah |<br />

tapanlyam agre krtva pascBt tolyo naradhipah H<br />

2. indrene 'dam pura dattam adhirajya-"ptaye varam |<br />

sarvapapa-pranasaya sarvapunya-vivrddhaye ||<br />

3. mahadana-'tidBnBnam idam dBnam anuttamam |<br />

aksayyaphaladam. Srestham datrnam sreya-vardhanam |1<br />

4. yat papain sve kule jBtais trih sapta purusaih krtam |<br />

tat sarvam naSyate ksipram agnau tulam yatha tatha H<br />

5. anamayam sthBnam avapya daivair<br />

alanghaniyam sukrtair hiranmayaih ||<br />

suvarna-tejah prav<strong>im</strong>ukta-papo<br />

divi 'ndravad rajati surya-loke |1<br />

divi 'ndravad rBjati siiryaloketi 1| 2 1|<br />

iti tulapurusavidhih samaptah |j<br />

ekadasamam pariSistam || 111|<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. Quoted by SByana, vid. inf B omits: om. ACDE tulBpurusadanavidh<strong>im</strong>.<br />

2. CT udagayanapuryamBna-; B ugayatapurvamBna-. ADE<br />

punya. ACDET -prerito.<br />

3. BC klipta-. ACDET -SmaSru; B doubtful; the change adopted<br />

is the easiest palaeographically. H omits klpta- which<br />

is also possible.<br />

4. Quoted by SByana, AV. 19. 10, p. 304. ACDET praktamtradaivam;<br />

B prakrtramdaivam.


Parisista XL 87<br />

XL 1. 5. Quoted by Sayana, 1. c, and 4. 1, p. 512, reading once as<br />

in the text except: -SBnti, and once: mahavyahrt<strong>im</strong> savitrlm<br />

Sant<strong>im</strong>. ABDE -Samtih; C -Samti; T -SBmtir; perhaps<br />

read: -Santibhir.<br />

6. Quoted by SByana, AV. 19. 26, p. 369. X for gobhir: tv;<br />

in A corrected in the margin. T udapatrBnBnlya; Sayana:<br />

udapBtra aniya. X ninayet (cf. next note).<br />

7. X tatha or atha.<br />

8. T idam Bpo aiindro; B edam apo yemdro; 0 idam Bpo<br />

yemdro. B ity abhityabhis<strong>im</strong>cayed.<br />

9. H in a parallel passage: gandhan srajam.<br />

10. B hiranye. B rohayet | .<br />

11. XT yacyuta. ADE dyer.<br />

12. B brahmane vedayitva. ADE atmano lamkaran; C tmano<br />

lamkBran.<br />

13. H sahasradaksinBm.<br />

15. ACDET nisvapaksena. B tulyam. T vBsBbhiS. B grhaih.<br />

ACDET place 11111 after 14; A erases it; all five repeat<br />

it here, where B has: | 2.<br />

9 1. CT saSiratrBnah (C adds; | sta); D saSirahstrBnali. ADET<br />

taulyo. T adds: daksinena siivarnain tu uttarena tu 'pBrthivanti.<br />

Probably an alternative to padas cd. H is also<br />

acquainted with this line.<br />

2. T adhirajBptaye. B -pranBSaya.<br />

3. T mahadBnBni dBnanam.<br />

4. B svakule.<br />

5. BET devair. X alamghaniya. T stiryaloka iti.<br />

ADET omit the khandika-number.<br />

Colophon: B after samaptah: | 10; C in the same place: [111 11;<br />

what follows is omitted in B. DT ekadaSam. C after<br />

pariSistam: i| if |1 Srih || if H.


XII. Adityamandakah.<br />

Ritual for the presentation to the priest of a circular<br />

cake representing the sun, which is to be put into a dish with<br />

molasses and ghee, and covered with a piece of gold.<br />

1. 1 — 7. Description in sutra-stjle of the ceremon)^<br />

1. 8—10. Its efficacy.<br />

Idityamandakah.<br />

XII. 1. 1. om atha yah kamayeta sarvesBm nrnBm uttamah syam<br />

iti sa bhasbaraya 'pupam dadyat^<br />

2. tasya kalpo ^<br />

3. yava-godhumanam anyatama-curnena mandalB-"krt<strong>im</strong><br />

samsrapya^<br />

4. patre krtva 'pibitam<br />

5. sa-guda-"jya-suvarna-Sakalam co 'paristan nidhayB<br />

'rcayed rakta-kusumair^<br />

6. visasah<strong>im</strong> ity abh<strong>im</strong>antrya brahma.nBya nivedayetH<br />

7. tatra slokah ||<br />

8. anena vidhina yas tu pupam dadyad dvijataye |<br />

prayacchet satatam prBjnas tasya punya-phalam Srnu ||<br />

9. arogyavan varcasvl ca prajBvBn paSumams tatha |<br />

dhanavBn annavan chr<strong>im</strong>Bms tatha sarvajana-priyah ||<br />

10. apamrtyu-Satam sBgram nBsayaty avicBratah j<br />

pradattam suryalokam ca prBpayet paramam padam ||<br />

prapayet paramam padam iti |111|<br />

ity adityamandakah samBptah H12 ||<br />

dvBdasamam pariSistam 1|


Parisista XII. 89<br />

Variae leetiones.<br />

Xn. 1. 1. Sayana, AV. 17. 1, p. 3, quotes: 1. 2. 5 and 6. B omits:<br />

om. B omits: yah. XC nrnam. ADE uttama. T bhaskaraya<br />

pupam.<br />

3. ACE mamdalakrti; B mamdalakrtih. ABCDE samsrpya.<br />

5. C omits suvarna . . . parista. S' rcayet diksu kusumair.<br />

6. T brahmanebhyo.<br />

7. Omitted by B. T atra.<br />

8. B tv apupam. B arcayet satatam'; perhaps correct, with<br />

change of dadyad to dattvB.<br />

9. B pasuvains; 0 BSumBs; DT paSuvBms.<br />

B for the khandika-number: 2.<br />

Colophon: 0 iti. T gives for parisista-number 1| 1111; D transposes<br />

it to after pariSistam. After samBptah B merely:<br />

I j parisista j | .


XIII. Hiranyagarbhavidhih.<br />

Ritual of a ceremony to secure the union of the king<br />

with Hiranyagarbha (the golden embryo). The main features<br />

of the ceremony are: the king is washed over a golden vessel<br />

with water containing pancagavya and the leavings of the<br />

offering, and poured from golden jars; he is then shut up in<br />

a golden vessel and left to mejlitate upon Hiranyagarbha; afterwards<br />

he is taken out and pressed down again with a goldeii<br />

wheel; the Brahhaans declare that he has been accepted by<br />

Hiranyagarbha.<br />

1. 1 — 8. Preparatory observances.<br />

1. 9 — 11. The beginning of the tantra.<br />

2. 1 — 3. 14. The ceremony proper.<br />

8. 15—4. 10. Close of the tantra; the final ceremonies; the fees.<br />

5. 1 — 6. Efficacy of the ceremony.<br />

Hirany agarhhavidhih.<br />

Xin. 1. 1. om atha hira.nyagarbbavidb<strong>im</strong> anukramisyBmah sarvapBpa-'panodanam<br />

2. udag-ayana Bpuryamaua-pakse punye naksatre SraddhBpreritau<br />

grahana-kale vB^<br />

8. rtvig-yajamanau klpta-keSa-SmaSru-roma-nakhau syatamjj<br />

4. atha rtvik prBg astamgamanBd aSvatthBd arani adhaya<br />

'gne jByasve 'ti dvBbhyam mathyamBnam anumantrayate 1<br />

5. trtlyayB jBtam caturthyo 'pasamBdadbBti H<br />

6. Sucau deSe paridhBpya yathoktam afijana-'bhyanjanB-<br />

'nulepanam karayitvB^<br />

7. 'gneh prajatam pari yad dhiranyam yad abadhnann iti<br />

hiranya-srajam agrathya raksantu tve 'ti raksBm krtvB I<br />

8. darbban BstiryB 'dhahsayinau syBtBm H


Parisista XIII. 91<br />

Xni. 1. 9. Svo bhtlte Abhijin-muhiirte hiranmayam mandala-"kTti<br />

nabhi-matram pBtram adhaya sB-'pidhBnam^<br />

10. sruk-sruva-"jyasthaly-udapatrB-'lamkarams ca^<br />

11. parisamuhya paryuksya paristlrya barhir udapatram<br />

upasBdya paricaranenB "jyam paricarya nityan purastaddhomBn<br />

hutvB "jyabbagau ca 'tha juhoti 1| 111<br />

2. 1. hiranyagarbhaya svBhB U agnaye svBbB H brahmane svahajj<br />

prajapataye svahe 'ti hutva H<br />

2. fair eva namaskBram kBrayitvB H<br />

3. fair evo 'pasthaya sruk-sruva-"jyasthaly-udapatra-<br />

'lamkaramS ce 'ti 1|<br />

4. hiranmaye rajBnam. hiranyavatlbhih snapayitva^<br />

5. hiranyakalasais tasmin paficagavyam apa asicya^<br />

6. hiranyagarbha-suktenB 'mhomucena Santatlyena paficabhis<br />

ca nBmabhih sampatan Bniya^<br />

7. tathai 'va sadasyan asadasySn rtvijo (Anu)jnapayed^<br />

8. rBja hiranyagarbhatvam abhipsaty asmin bhavanto<br />

AnumanyantBm iti_^<br />

9. fair anusthitah || 2 ||<br />

3. 1. ud ehi vBjinn iti dvabhyBm pravesayet 1|<br />

2. trayastr<strong>im</strong>Sad devatB ity abhisamdhaya tam anuSBsti.<br />

3. vacam niyamya pratisamhrtya ce 'ndriyani visayebhyo<br />

manasa bhagavantam hiranmayam hiranyagarbham paramesthinain<br />

purusain dhyayasve 'ti |1<br />

4. tathe 'ti tat pratipadyate Jl<br />

5. sa sapta(daSa)matrantaram asti^<br />

6. saptadaSo vai prajapatih 1|<br />

7. prajapater avrta iti vijflBpayet^<br />

8. tathai 'va sadasyBn asadasyBn anujfiapyo 'tthapayed_<br />

9. utthitam hiranmayena cakrenB 'bhinyubjayet i|<br />

10. ma te prBna ity uddhared^<br />

11. uddhrtam hiranyanamno prav<strong>im</strong>ucya yas tvB mrtyur<br />

ity apBsyet^<br />

12. sampaSyamanB ity aveksito brahmanan pranipatya<br />

namaskarya namo hiranyagarbhBye 'ty^


92 Parisista XIII.<br />

XIII. 3. 13. atha ha vai hiranyagarbhasye 'ti priyatamaya tata<br />

uktaiii^<br />

14. brahmana brUyur uttistha hiranyagarbha-'nugi'hito<br />

Asi 'ty^<br />

15. apratirathena hutva samstbBpayed^<br />

16. apsu te rajan varune 'ti varuuam abhistnya snat\a<br />

pavitraih pratyetya "dityam upatisthante || 3 ||<br />

4. 1. hiranyam tava yad garbho hirauyasya 'pi garbhajah |<br />

hiranyagarbhas tasmBt tvam pahi mBm mahato mahan iti jj<br />

2. suryasya "^Ttam iti pradaksinam avrtya 1|<br />

3. grhan a<strong>im</strong>i 'ti grban pratipadya^<br />

4. tvam agne pramatir ity agn<strong>im</strong> upasthapya 'tho 'tsrjed _<br />

5. atha dvijebhyo daksinam daSa sahasrani dadyBt H<br />

6. gramavaram ca H<br />

7. sruk-sruva-"jyasthaly-udapa,trB-'lamkBramS ce 'ty anyat<br />

sarvam sadasyebhyo^<br />

8. yavad va tusyerams tBvad vB deyam 1| [rajB dadyBd^]<br />

9. yathakamam brahmaiiBn annena paricaret^<br />

10. tatra Slokah |1 4 ||<br />

5. 1. vedanBm paraga yasya catumBm brahmavittamBh |<br />

tusta yasya "siso brilyus tasya yajHaphalam bhavet 1|<br />

2. brahmananam prasadena stiryo divi virBjati |<br />

indro Apy esBm prasadena devan ativirBjati |1<br />

3. hiranyadanasya phalam amrtatvam iti Srutih j<br />

Sruyate hy asya data yah so Amrtatvam samaSnute H<br />

4. raje-'ksvBku-prabhrtayali pura rajarsayo AmalBli |<br />

datt\a hiranyam viprebhyo jyotir bhutvB divi sthitah 1<br />

5. ya evam samskrto rBjB vidhinB brabmavBdina j<br />

prajanBm iha sBmrBjyam jyaisthyam Sraisthyam ca gacchati jj<br />

6. amusmin brahmana sBrdham Bnandam anubhuya \ai j<br />

jyotirraayam satyalokam na cai 'va "vartate punah ||<br />

na cai '^a "vartate punar iti || 5 H<br />

iti hiranyagarbhah samBptah ll 13 H<br />

trayodaSamam pariSistam ||


Parisista XIII. 93<br />

Variae leetiones.<br />

XIII. 1. 1. BC omit: om. ADE omit: atha. Sayana, AV. 8. 2, p. 561,<br />

quotes: hiranyagarbhavidh<strong>im</strong> anukramisyBmah, and all<br />

MSS mark this as the end of the sentence. CT sarvapBpay<br />

an odanam; X probably: sarvapBpapanodanam (in D<br />

a blank space takes the place of the second pa, while<br />

in A there is a blurred mark above it).<br />

2. T udagayanBpuryamana-. ADE punya. XCT -prerito.<br />

ADET grahakale.<br />

3. T -yajamano vB klrpta-. AD -loma-.<br />

4. B atha rtvig; CB atha tvik; DT atha rtvik. BT SSvatthad.<br />

T aranlm. T anumamtrayati.<br />

5. ADET catiirtho.<br />

6. X Sucir dero; T Suci daisam.<br />

7. Sayana, AV. 1. 35, p. <strong>18</strong>0 quotes: agneh . . . Bgrathya;<br />

8. 2, p. 561 yad abadhnann . . . krtvB. B j agneh. T<br />

abadhnan. ADET Bgramthya; 0 Bgramtha.<br />

8. B dhahSayanau.<br />

9. B abhijin-; T Abhijin-. BT muhurte. ADET mamdalakrtir;<br />

B mamdalamkrtir; C mamdalBmkrti. B omits:<br />

adhaya sBpidbanani.<br />

10. Omitted by B.<br />

11. B omits: parisamuhya . . . udapatram. G omits: paricaranenB<br />

jyam. B for hutva: krtva. ADE Bjyabhago.<br />

B omits the khandika-number.<br />

2. 1. ACDE agnaye (C||) brahmane (Cj) prajBpataye svahe ti;<br />

B agnaye svabB || brahmane prajapataye svBhe ti. ADE<br />

Jl hutvB; B omits punctuation here and in the rest of the<br />

khandika.<br />

4. ADE hiranmaya, ACE i| snapayitva.<br />

5. T tasmin yByo gavam apBsicya; probably read: avasicya.<br />

T probably meant: payo gavBm.<br />

6. ADE -Buktona.


94 Parisista XIH.<br />

XIII. 2. 7. B yatha vai. A sadasyan asadasyBd rtvijo; B sadasyan asavasyann<br />

rtvijo; D sadasyBn asadasyBhrcivo; E sadasasyBd<br />

rtvijo; T sadasyBn asadasyBnn rt\-ija. ABDE jBpayet;<br />

C jBpadyed; T japayegyad.<br />

8. XCT numamyamtv.<br />

ADE omit the khandika-number.<br />

3. 1. ADE vajann.<br />

2. T abhisamtvaya. ADE visayabhyo.<br />

3. DT namasB. ACDE bhavaintam. B hiranyamayam.<br />

5. B saptamamtrBtaram; C saptamBSamtara; E saptamamtramtaram;<br />

our text with H. 0 omits: asti and repeats 3<br />

from nyagarbham and 4. H Bste.<br />

6. ADB saptadaSau veti; C sadaSe vai; T saptadaSa vai.<br />

7. X prajBpatesavxta.<br />

8. D omits: asadasyBn. T atujfiapyo.<br />

9. B bhinuvrayen.<br />

11. BCT prat<strong>im</strong>ucya; the MSS punctuate after this word. ACDE<br />

iti asyet; T ity Bsyet; B iti apBsyet.<br />

12. ADET pranipatya.<br />

13. ADE nata uktam; T tad uktam. For this confused passage<br />

H has: ete vai hiranyagarbhasya prltamBnBs (!) tam<br />

brahmana etc.<br />

14. ET brahmanan. B for ty: ti.<br />

16. ABDE abhistnya.<br />

B omits the khandika-number,<br />

4. 1. XBCT for tava yad: nava yam; our text with H. ACT<br />

hiranyagarbha. H for mabBn: bhayad.<br />

3. ACT prapadyata; D pratipadyata; E prapadya.<br />

4. X upasthByejt srjed; C upasthBdhyB tho tsrjed; perhaps:<br />

upasthaya.<br />

8. ADET tusyeran || tBvad. C omits: tusyerams tBvad va. The<br />

punctuation in B alone; rBjB dadyad is probably an<br />

alternative to deyam; H omits it; it might also be transposed<br />

to end of 7.<br />

9. BH annena brahmanan. E for annena: anyena.


Parisista XIH. 95<br />

XIII. 5. 1. In T brahma is covered with white paint.<br />

2. B itivirBjate; T itivirajati; 0 amitivirSjati.<br />

3. 0 srut<strong>im</strong>; D Sruti. ABCDET dataram amrtatvam; our text<br />

with H. D sam asnute.<br />

4. ACDET rajesvaku-; H ya iksvBku-.<br />

6. H jyotirmayBt satyalokan. B vartayet. B instead of repeating<br />

the pada: punar iti brahmanam || 5 ||<br />

Colophon: B merely: iti hiranyagarbhavidhih. T for the pari­<br />

Sista-number: || 12 ||. The last sentence is in C alone.


XIV. Hastirathadanavidhih.<br />

Ritual for the presentation to the priest of a chariot<br />

harnessed with elephants.<br />

1. 1 — 4. Construction of the chariot; number of elephants;<br />

reward for this gift.<br />

1. 5—7. Opening of the tantra; the formulae for the oblation.<br />

1. 8. List of the ten mahdddndni.<br />

1. 9. The general rule for the use of AV. 11. 6. 1 and the<br />

djyatantra at all the dandni, and at the ceremonies for<br />

which no rule is given.<br />

1. 10. Merit of the gift of a horse.<br />

1. 11 — 15. The special rules for this ceremony.<br />

1. 16. Efficacy of the ceremony.<br />

HastirathadanaTidliih.<br />

XIV. 1. 1. om atha hastirathadBnBnBm anukramam vaksye||<br />

2. jatarupamayam krtva ekacakram suSobhanam |<br />

hastibhih saptabhir yuktam arcayitva yathavidhi ||<br />

3. atha va caturbhir yuktam ha<strong>im</strong>am rajatam eva va |<br />

asprstam dBrujani va 'pi sarvasambhara-puritam ||<br />

4. hasti-yugmena samyukta,m saurabheya-yutena va |<br />

bhuhkte saptai 'va janmani saptadvipBm vasumdharam |1<br />

5. hastena yukte candramasi paurnamasyam amBvasyayBin<br />

va punye va rkse^sucih Sucau deSe tantram ity uktam |1<br />

6. prancam idhmam upasamadhaya 'nvBrabhya 'tha juhuyBt<br />

II<br />

7. savitre svBbB || patamgaya svBbB || pBvakBya svaha || sahasraraSmaye<br />

svahB || mBrtandaya svaha || visnave svaha j] prajapataye<br />

svaha II paramesthine svahe 'ti hutva ||


Parisista XIV. 97<br />

XIV. 1. 8. kanakas ca tila gave dasi gTha-mahl-rathah |<br />

kanya hasti ca vidyB ca mahBdanBni vai daSa||<br />

9. tasmat sarvesu dBnesu anukta-vidhikesu ca j<br />

agn<strong>im</strong> brtlma iti suktam Bjyatantrena homayet ||<br />

10. [aSvadata vrajet svargam aSvB-"r11dhaS ca manavah |<br />

pujyate deva-gandharvair apsaro-k<strong>im</strong>narais tatha ||]<br />

11. hastivarcasam prathatBm iti kalaSe sampatan Bniya<br />

yugam yoktram ratham iti sarvam samproksya |1<br />

12. aSrantasya tvB manasa yunajml 'ti yojayet ||<br />

13. aSrantasya tvB manasa yunajml prathamasya ca |<br />

utkulam udvaho bhava uduhya prati dbBvatat 1|<br />

14. yuktaya 'rgham dadyat ||<br />

15. s(y)avair yuktah Sitipadbhir hiranyayo<br />

yasya rathah pathibhir vartate sukhaih |<br />

sa no hastena savita hiranyabhug<br />

ghiranyapBnih savita [no Ajbhiraksatu i|<br />

16. brhaddhastiratham yuktam hastena tu dadan narah j<br />

savituh sthBnam Bpnoti divyBm kBmajavBm sabhBm ||<br />

divyam kamajavam sabham iti || 111<br />

iti hastirathah samBptah |1<br />

iti caturdasamam pariSistam || 141|<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. B omits: om. Sayana, AV. 11. 8. p. 119, quotes: hastirathadBnanukramam<br />

vaksye. C hastirathadananSm aniikrarma;<br />

T hastirathadBnam anukramam.<br />

2. B suSobhitain. ABCD yathavidhih.<br />

8. T aspastam.<br />

5. C purnamBsyam. ABCD punye carksesu (D °pu), in the<br />

margin of A varse with marks over cB to indicate the<br />

place of its insertion; E punye varsesu; 'T punye varse.<br />

ADB daSe. ADE Ity. ACDET omit punctuation.<br />

Boiling and v. Negelein. »


98 Pariiista XIV.<br />

XIV. 1. 6. T nvalabhya. ACDET omit punctuation; B marks as close<br />

of first khandika.<br />

8. ADE kanakas ca tila; H kanakaSvatila. AE -mahlmahl-.<br />

AD;^EH vidyBc ca mahada,nBni; T \idya cai tani mahadanani.<br />

9. Quoted by SByana, 1. c. ABCE danesv; DT canesv. S'<br />

vidhyuktavidhikesu.<br />

10. B pujite.<br />

11. B iti suktena kalase. ACDET carry the samdhi over to 12.<br />

12. B yojayet II 2 II<br />

13. ADE yunajjinl. ADE utkulasyomudvabo duh^'a; C utkulasv"odA'aho<br />

dubya. BT carry the samdhi across the<br />

caesura. ABCDE dhB\'atam.<br />

14. AB rdham; D rthain. B adds: tasya.<br />

15. ABCDET Sitipad. ACDE dhiranmayo; BT dhiranyayo.<br />

ABCDET hiranyabhuk. ABCDE hiranyapBnih.<br />

16. ADE savitu. B for sabhBm: Subham(bis). DT do not<br />

repeat the last pada (?).<br />

B for the khandika-number: j 3.<br />

Colophon: B merely: iti hastirathah | 13 | . After samaptah T<br />

adds: |1131|; 0 transposes to the same place the parisista-<br />

number.


XV. Asvarathadanavidhih.<br />

Ritual for the presentation to the priest of a chariot<br />

drawn by horses. S<strong>im</strong>ilar to the last PariSista.<br />

1. 1 — 6. The ceremony.<br />

1. 7. The fees.<br />

1. 8 — 9. Efficacy of the ceremony.<br />

AsTarathadanavidhih.<br />

XV. 1. 1. om atha 'Svarathadanavidhih ||<br />

2. gostha udaka-'nte Sucau vB deSe _ prancam idhmam<br />

upasamadhaya 'nvBrabhya 'tha juhuyBt H<br />

3. vataramha bhava vBjin yujyamBna ity etena 'Svesu<br />

sampatan BniyB/SrBntasya tve 'ti samBnam |1<br />

4. tvam indras tvam mahendra iti savitre Argham dattva,^<br />

5. punantu me 'ty atmBnam Blabhya japed^<br />

6. raksantu tva 'gnaya iti yajamBnam abh<strong>im</strong>antrya samrddhihomBnte<br />

||<br />

7. varam dhenum kartre dadyad aSvaratham gramavaram<br />

ce 'ti fl<br />

8. ya evam vidhina dadyBd viduse ASvaratham sudhlh |<br />

jyaisthyam Sraisthyam ca sBmrajyam prajanBm iha gacchati j|<br />

9. saptanBin lokBnBm ante jyotirlokam anamayam j<br />

gatva sa parama-"nandam bhuhkte yavad A'ibhBvasuh |1<br />

bhuhkte yavad vibhBvasur iti |1 1 i|<br />

ity asvarathadanavidhih samaptah |i<br />

iti pancadaSamam pariSistam |115 ||


100 Parisista XV.<br />

Variae leetiones.<br />

XV. 1. 1. ABDET omit: om. Quoted (except om) by Sayana, AV.<br />

8. 2, p, 561. B -vidhir.<br />

2. ADE gosu. BT nvalabhya. XC juhuyad.<br />

3. ACDE ity anena. ACDE sampBtBHn.<br />

5. Quoted by Sayana, 1. c. ABCDET ma ity. B japet j .<br />

6. Sayana, 1. c, quotes: raksantu . . . abh<strong>im</strong>antrya. BT samrddhihomadi<br />

samBnam (perhaps preferable);. 0 samrddhihomamnamte.<br />

7. ACDET grBmam ce ti.<br />

8. T jyestam Srestam.<br />

9. B amte gatvB jyotirlokam. ACDET omit:- vibbBvasuh j|<br />

bhuhkte yavad.<br />

ABDE omit the khandika-number.<br />

Colophon: B merely: iti aSvarathah | 14 | . C iti. ADET<br />

omit: samBptah. C transposes the pariSista-number to<br />

after: samBptah. C omits: iti. P numbers as the 14th.<br />

parisista.


XVI. Gosahasravidhih.<br />

1. Ritual for the presentation to the priests of one thousand<br />

cows. After the offering of the djya a mess of coarse<br />

rice is cooked in the milk of the thousandth cow for<br />

Indra and another for Soma. After the offerring of these,<br />

tfriha-water taken from five rivers is blessed, and ten<br />

cows (the last of each hundred) are washed with it, and<br />

the remaining cows sprinkled. The water in which the<br />

thousandth cow was washed is used for the sprinkling<br />

of the king. The cows are then adorned (the thousandth<br />

first), worshipped, watered, and fed. The priest holding<br />

to the tail of the thousandth cow circumambulates the<br />

others, and the cows are given to the Brahmans and fees<br />

to the celebrant.<br />

2. Verses extolling the efficacy of this ceremony.<br />

Grosahasravidhih.<br />

XVI. 1. 1. om atha 'to gosahasravidhih 1|<br />

2. gostha udaka-'nte Sucau vB deSe^prBficam idhmam<br />

upasamadhaya 'nvalabhya 'tha juhuyat 1|<br />

3. a gBva iti suktena "jyam juhuyBt 1|<br />

4. mahBvrihinam aindram carum saumyam ca sahasratamyah<br />

payasi Srapayitva gBva eva surabhaya ity etena juhuyBt ||<br />

5. pancanBm nadinBm tirtho-'dakam ||<br />

6. paScBd agues tirthodakena purnam kalasam avastbBpya<br />

hiranyavarna ity abh<strong>im</strong>antrya sam vo gosthene 'ti daSa gBh<br />

snapayet^<br />

7. tvarama,no Anyah samabhyuksya sahasratamyah snBno-<br />

'dakene 'mam indra vardhaya ksatriyam ma iti rajanam abhisicya^


102 Parisista XVI.<br />

XVI. 1. 8. <strong>im</strong>a apa iti sadbhir yathoktam afijana-'bhyafijanB-'nulepanam<br />

krtva 11<br />

9. sahasratamlm prathamBm alamkrtya||<br />

10. [a] gave mam upatisthantBm ity upatisthetH<br />

11. pfajavMlh suyavasad iti ca sarvBh pByayet^<br />

13.'. priyahi asanam dattva, 'ddhi trnam aghnya iti sahasratamlm<br />

alabhya japet 1|<br />

13. maya gBvo gopatina sacadhvam iti mantra-'ntenB<br />

'rgham dattvB^<br />

14. sahasratamyah pucham upasamgrhya bhuniis t^a pratigrhnatv<br />

iti japan |1<br />

15. sahasratamyah prsthato vrajan 1|<br />

16. sarvBh pradaksinikrtya namaskrtya svastivBcya brahmanebhyo<br />

nivedya daSa gB daksinam kartre dadyat sahasratamlm<br />

vastra-yugmam ca||<br />

17. tad api Slokah || 11|<br />

2. 1. saptajanmB-'nugam pBpam purusaih saptabhih krtam |<br />

tatksanad vidhinB 'nena nBSayed goprado narah |i<br />

2. sarvesam eva dananam phalam yat pariklrtitam j<br />

tad avBpnoti viprebhyo gosahasra-prado narah |1<br />

3. aSvamedham vi'sotsargain gosahasram ca yah sutah |<br />

dadyan madlya ity Bhuli pitaras tarpayanti hi H<br />

4. tasmad anena vidhinB gosahasram daden narah |<br />

sarvapBpavisuddhatma yati tat paramam padam iti i| 2 ||<br />

iti gosahasradanavidhih samBptah |116 |1<br />

sodaSamam pariSistam samBptam i|<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. ABDET omit: om.<br />

2. ADE gosu. ABDETH omit: va.<br />

4. B for ca: ca vB. D sahasratasyBh; H sahasram tasyah<br />

(always). T payasih. T gBva iti surabhaya; H gBva iti<br />

evam ubhaya.


Parisista XVI. 103<br />

XVI. 1. 5. Omitted by CH. ADET nadya.<br />

6. B tirthodaka purna; H tirthodaka ptlrna; C tirthodakena<br />

purna. H avasthapya hi sam vo.<br />

7. A.DB snatodakene; C snBtoradakene. ADE abhis<strong>im</strong>ca; B<br />

abhisinye; BTH carry the samdhi over to 8.<br />

8. C <strong>im</strong>a bhyuksya sahasratamyah snBtoradakene mabh <strong>im</strong><br />

apa. B sadbhih.<br />

9. B alamkrtyam.<br />

10. BH omit: B. H mBm upatisthata, omitting the rest.<br />

11. H prajavati silyavBsBd. C sarvBh yBjayet; H saryyasayet.<br />

12. ACDB dhdhi; T rddhi; H dvi.<br />

13. ADB rghyam; 0 omits.<br />

14. ADB bhumis tvB. C japa; D japat; H japet.<br />

15. BDi vrajet.<br />

16. E omits: namaskrtya. ACDEH daksina; BT daksinah.<br />

ACDETH omit: dadyBt. 0 sahasratami.<br />

ACDET omit the khandika-number.<br />

s>. 1. B saptajanmakrtam pBpam.<br />

2. BH for eva: iha. ADE devanam; C danam. B yat phalam<br />

samparikirtitam. T tad eva pnoti.<br />

3. H for pada b: gosahasratrayam tu yah. C omits: ca yah;<br />

B ca yat. C stutah. H paritas, with Y. 1. pitaras.<br />

4. H asmad. H for daden: tu yo. BH for pBda c: pradadyat<br />

sa visuddhBtmB. B yati yBti tat.<br />

ABCDE omit the khandika-number; T: H1 i|<br />

Colophon: ADE gosahasravidhih. B omits: samBptah |i 16 1|.<br />

B sodaSatamam. ABDET omit: samBptam. D places the<br />

parisista-number after: pariSistam.


XVII. XVIII. XVIIIb.<br />

Eaj akarmasamvatsanyam.<br />

That this is the correct division is shown by the correspondence<br />

of XVIL 1. 1 with the colophon of XVIIIb, and<br />

by the s<strong>im</strong>ilarity of the contents. The text ill accordance with<br />

its title gives for various days in the year the ceremonies to<br />

be performed at that t<strong>im</strong>e. Some of the ceremonies that have<br />

not been treated in the previous PariSisfas are handled with<br />

more or less detail. This is particularly the case in the first<br />

five khandikas and has lead to the traditional numbering and<br />

marking of them as the 17th. and <strong>18</strong>th. Parisistas, combined<br />

as the parisista - dvayam., and jointly entitled Hastyasvadiksa<br />

or HastyaSvBdidlksa.<br />

XVIL 1. Ceremony for the 3d. day of the bright half of<br />

ASvayuja. The text is very corrupt, containing certainly<br />

a lacuna and probably an interpolation of XIV. 1. 4 — 8,<br />

followed by a dittography. The ceremony is designated<br />

as a hastyasvanam nlrajanam but seems rather to be a<br />

lustration of horses.<br />

XVIL 2. Ceremony for the 9th. day (of the same half-month),<br />

designated as vahanandm abhayarn karma.<br />

XVIII. 1 — 3. Ceremony for the full moon of ASvayuja; the<br />

hasti - nirdjanam.<br />

Prohably XVII dealt entirely with the lustration of horses<br />

and the order of the cmpd. in the title is due to the usual order of<br />

hastyasva-. Certainty is <strong>im</strong>possible on account of the corruption of<br />

the text and the ambiguity of vahana-.<br />

XVIIIb. 1. Ceremony for the king's janmadina- {janmanaksatra-dina-?)<br />

in the first half of the year (? cf Commentary).


Parisista XVIL XVIII. XVIIIb. 105<br />

2. — 8. Other ceremonies of the month Asvina.<br />

9. Ceremony for the full moon of Karttlka.<br />

10. For the dgrayan% full moon.<br />

11. For the full moon of Pausa.<br />

12. For the full moon of Phalguna.<br />

13. For the grisma-pratipad.<br />

14. For the full moon of Caitra.<br />

15. For the 13th day of Caitra and the full moon of Vaisakha<br />

(probably a lacuna in text).<br />

16. For the full moon of SrBvana.<br />

17.—19. Ceremonies that recur at fixed t<strong>im</strong>es.<br />

20. Colophon.<br />

RajakarmasamTatsarlyaM.<br />

XVU. 1. 1. om atha pratisamvatsaram rBjakarmani kramena vaksyBmah<br />

I<br />

2. atha "svayuje mase Suklapaksasya trtiye Ahani ||<br />

3. liaridra-yavBnBm i|<br />

4. raksantu tvB 'gnaya iti catasrbhi raksBm aSvanBm<br />

baddhvB hastyasvanam nlrajanam kuryat H<br />

5. asvo Asi ksiprajanmB 'si<br />

[pradadyBt sa viSuddhBtma saptadvipBm vasumdharam jj<br />

6. hastena yukte candramasi paurnamasyam amBvasyByam<br />

va punye naksatre Sucau dese 1 tantram ity uktam^<br />

7. prBficam idhmam upasamadhaya 'nvarabhyB 'tha juhuyatjj<br />

8. savitre svBha |1 patamgBya svBhB H pBvakBya svBhB jj<br />

sahasraraSmaye svBha || mBrtandaya svahB H visnave svaha |1 prajapataye<br />

svaha |1 paramesthine svBhe 'ti hutvB kanakanBm baddhvB<br />

hastyaSvBnBm purvavan nlrajanam kuryat] H 1 H<br />

2. 1. atha navamyBm aparBhiie vahanani snapayitva ahatavasB<br />

brahma dvBdaSa-mitam ved<strong>im</strong> krtva H tantram ity uktam |j<br />

2. Santi-krtyBdusanena vahanam trih proksya pariyan_<br />

3. nihsBlam iti suktam japan pratyetya 'bhisificayed enam,<br />

4. aSvam alamkrtam Sabala-kantham krtvo 'pasthapya<br />

dadhyBd^


106 Pariiista XVII. XVIII. XVIIIb.<br />

XVIL 2. 5. evam eva maiSradbBnyBny udapatrany antarasu diksu^<br />

6. tatrai 'va devatB yajet H agn<strong>im</strong> vayum varunam aSvinBv<br />

iti I<br />

7. payasi sthalipBkam SrapayitA-B H<br />

8. samBs tva 'gne tvam no agne ma no vidann abhayair<br />

aparBjitair Byusyaih svastyayanair apratirathene 'ti ca hutva<br />

samsthapya^<br />

9. agner ado Asi 'ty ahatavBsobhili prachadya rasaih<br />

kumbbBn audumbarBn purayitvB pratidiSam avasthapya mama<br />

'gne varco abhayam dyBvBprthivI ud uttamam varuna 'svina<br />

brahmana yBtam iti juhuyBt ||<br />

10. paurnamasi prathame 'ti ca juhuyad^dundubh<strong>im</strong> ahanyad<br />

ity uktam |1<br />

11. upa Svasaya prthiv<strong>im</strong> iti tatrai 'va 'numantranam ca jj<br />

12. sarvBi.ii ca vBditrBni \ahanani ca ||<br />

13. janasyBn praharsaya paficam<strong>im</strong> pratisthBpayet i|<br />

14. na tam yaksma ai 'tu deva iti guggulu-kustha-dhilpam<br />

dadyBt |1<br />

15. yas te gandhas tryayusam iti bhut<strong>im</strong> prayacchet |1<br />

16. dusya dusir asi 'ti pratisaram abadhya ye purastad<br />

iti pratidiSam ksipet ||<br />

17. bahir ni(h)srtyo 'ttarena gat^B bahyeno 'paniskramya<br />

suhrde kuryac chraddadhate kuryBd ^ vBhananBm abhayam<br />

karma 1| 2 H<br />

XVIII. 1. 1. atha "Svayuje mase paurnamasyam aparahne hasti-nlrajanam<br />

kuryBt ||<br />

2. pragudak-pra vane deSe yatra vB mano ramate |<br />

3. girayas te parvata ity etaya hastaSatam ardham va<br />

mandalam parigrhya yBbhir yajfiam iti samprokset ||<br />

4. tatra Slokah |1<br />

5. daSahasta-samutsedham paficahastam tu vistrtam j<br />

santa\Tksamayam kuryat toranam pusti-vardhanam H<br />

6. Suklaih SuklBmbara-dhvajair malyaiS ca paribhusitam (<br />

karayeta bile subhre rasaiS ca paripurite ||


Parisista XVII. XVIII. XVIIIb. 107<br />

XVIII. 1. 7. rasais tvBm abhisificBmi bhtlme mahyam Siva bhava |<br />

asapatna sapatna-ghni mama yajfla-vivardhani |1<br />

8. <strong>im</strong>au stambhau ghrtB-'nvaktBv ubhau mB yaSasB 'vatBt |<br />

yo ma kaS ca 'bhidBsati tam <strong>im</strong>au stambhau nirdahatam ity<br />

9. uc chrayasva <strong>im</strong>B yB brahmanaspata ity etabhyam suvarna-mBla-patakaih<br />

stambhau samyojya,<br />

10. tasya 'dhastBc caturhastBm ved<strong>im</strong> krtvB darbha-pavitra-pBnir<br />

bal<strong>im</strong> puspBni ca dattvB^<br />

11. madhu-lajB-miSraih svastika-samyavaka-dadhi-krsarB-<br />

'pupakB-pByasa-ghrta-vividha-pana-bhaksa-phalair agn<strong>im</strong> paristlrya<br />

12. "po asman niBtarah sudayantv iti caturaiidumbarBn<br />

kumbbBn hrado-'dakena purayitvB^<br />

13. pratidiSam avasthapya dadbyBd raudrBgneyam vByavyam<br />

vBrunB mantrBh H<br />

14. raksoghnam krtyadusanam yaSasya - varcasyBni ca<br />

hutvau 'sadhlh samadaya dvihastam mandalam ity uktam U<br />

15. tatra SlokBh i|<br />

16. brhatkantBrikantaka iBghukantarikB smrtah j<br />

suvarnapuspi Svetagiri karnika hy udisatra |1<br />

17. s<strong>im</strong>bi vyBghri ca harini hy amrta ca 'parBjitB j<br />

prSniparni ca durva ca padmam utpala-malinl jj 1 j|<br />

2. 1. tam anumantrayate |1<br />

2. vainavam katakam avasthapya "dadhyBt H<br />

3. dvaipa-vaiyaghra-"naduc-carma paristlrya^<br />

4. tato ya syBd adhidevatB tasyai bal<strong>im</strong> dattvB pindBni<br />

ca dadyat \\<br />

5. hastinam acamayet || 2 H<br />

3 1. yasyam diSi sa ripur bhavati tBm diSam gatvB hastinam<br />

Bnayed dhiranyena rajatena vajra-mani-mukta-"dibhih Sahkhena<br />

candanena bhadradBrunayB kusthena naladena rocanena 'fijanena<br />

manahsilaya padma-kumudo-tpalair^<br />

pratijapec^<br />

2. mama 'gne varca iti suktam daksinottara-mukham


108 Parisista XVII. XVIII. XVnib.<br />

XVni. 3. 3. chesena gatrany abhyafijayet^<br />

4. tatra Slokah 1|<br />

5. hastinam raksane dandah kartavyo vainavo navah |<br />

sodasaratni-mBtras tu caruparva-manoramah H<br />

6. tena vBranBn varayet i|<br />

7. danta-'gresu triiBni krtva yatha havyam vahasi grasati<br />

8. su(ja)tam jBtavedasam ity agn<strong>im</strong> praivalayet |i<br />

9. sujatam jBtavedasam iti vBcayed ^ yathB havyam iti<br />

nlrajayitA'B ||<br />

10. nidh<strong>im</strong> bibhrati 'ti SBlBm praveSayed^<br />

11. anapeksamanah svBni sthanani vrajanti dirghayuso<br />

balavantas ca bhavanti |i<br />

12. gosahasram kartre daksinB gramavaram ca |1 3 H<br />

iti hastyaSvadiksa samapta I 17 1| <strong>18</strong> |1<br />

iti pariSistadvayam |1<br />

XVIIIb. 1. 1. atha varsaSatam pravardhamBno rajanam abhivardhayisyan<br />

samvatsare janma-dine kuryat ll tantram ity uktam H<br />

2. punantu ma vayoh ptlto vaiSvanaro raSmibhir iti pavitraih<br />

punyaha "dini ca mahgalair yajamBnam ca samproksya<br />

yad abadhnann iti puspBdy-alamkaram varjayitvB mBhendram<br />

carum Srapayet 1|<br />

3. lokapBlebhyas ca dvitlyam carum Srapayet |i<br />

• 4. mahBin indro ya ojase 'ti suktena trtlyayam hy agnau<br />

butvB indrBya svBhe 'tyBdi lokapBlBmS ce 'stva rajBnam anvalabhya<br />

^Bdivaj juhuyad arvBficam indram indrah sutramB <strong>im</strong>am<br />

indra vardhaya ksatriyam me Satam jivantah Sarada iti l<br />

5. raksantu tvB 'gnaya iti catasrbhi raksam krtvB rocanayB<br />

'lamkuryat || trigunena sutrena baddhva i|<br />

6. manayai tantum iti suktena raksB-siltre sampBtam<br />

ca krtva ||<br />

7. dhata te granth<strong>im</strong> iti badhnBti H<br />

8. uttara-tantram hiranyam daksinB I 11|<br />

2. 1. mahanavamyBm hastyaSvadlksB pratipat-prabhrti navai-atram<br />

||<br />

2. Sastrasasvasampatah U


Parisista XVII. XVIII. XVIIIb. 109<br />

XVIIIb. 2. 8. trtlyayam hasty-aS(va)-vaha-gramyaSvana,m karma^<br />

saptamyam hastyaSvBnBm darsanam H<br />

4. astamyam atha pistamaylm ityadi ^ navamyBin durgBpujanam<br />

||<br />

5. atha vB navamyBm ityadi navamyBm fl<br />

6. atha 'parajita-dasamyBm H<br />

7. purvBhiie vijaya-muhurte^uktam prBsthBnikam 1|<br />

8. etani khalu pragdvaraiii 'tyadi H<br />

9. svastida ye te pantbBna ityBdi naksatra-homas ca jj 2 jj<br />

3. 1. atha Sravane naksatre atha rBjfiBm indramahasye 'ti<br />

vyBkhyatah H 3 H<br />

4. 1. atha paurnamasyam aparahne paurnamasikam karma jj 41<br />

5. 1. atha 'pBmBrga - trayodaSyBm Svete muhiirte snanam<br />

krtvB^apBmBrgam trih paribhrBmayed rajfia upari mantrena H<br />

2. ISBnBm tvB bhesajBnBm iti tribhih suktaih praticinaphala<br />

iti suktena va punah snanam H<br />

3. tata aratrikam paridhatte 'ti dvabhyBm iti samBnam || 5 jj<br />

6. 1. atha dipotsavam pratipadi hastyaSva-"di-dIksa-samanam jj<br />

2. abhyatana-'ntam krtvB ye AsyBm prBcI dig iti H<br />

3. mB no devB yas te sarpa ity etaih suktais trnBni<br />

yugatardmana sampBtavanti ganam ca pratitamitadha-nBSane<br />

hastyaSvB-"di-yugapat tantram samanam H dhenur daksina || 6 |<br />

7. 1. atha 'ksayya-navamyBm ratrau hastyaSva-"dinam anlkanBm<br />

rathasya parahomaS ca H 7 H<br />

8. 1. atha visnu-dvadaSyam purohitah paSc<strong>im</strong>am samdhyam<br />

upBsya grhlta-darbho yatra rajanam abhigamya paustika-homaS<br />

ca ratrau nlrBjanani krtvB hastyasvebhyaS ca H 8 ||<br />

9. 1. atha karttikyam paurnamasyam raivatyBm aSvayujyam<br />

vrsotsargah H 9 H<br />

10. 1. atha "grayanl-paurnamasyam tantram krtvB 'pad agreti<br />

dvBbhyaxn rasam sampatyB 'bh<strong>im</strong>antrya rajanam prBSayet |j<br />

dhenur daksinB || 10 |1


110 Parisista XVII. XVIII. XVIIIb.<br />

XVIIIb. 11. 1. atha pausyam paurnamasyam uktah pusyabhisekah 111 j|<br />

12. 1. atha phalgunyBm paurnamBsyBm rBtrau holBka |1<br />

2. mahanavamyBm ukta-prajvalanam nlrajanam vB 1112 1<br />

13. 1. atha grisma-pratipady ayusyam iti snanam krtva'pam<br />

suktair Bplutya pradaksinam Bvrtya 'pa upasprSye 'ty uktam |j 13j|<br />

14. 1. atha caitryam paurnamasyam tejovratam triratrain<br />

aSnati 'ty uktam I 14 H<br />

15. 1. atha madana-trayodaSyam vaisakhyain paurnamasyam<br />

ca madhyahne garte [va] vapyBm puskarinyam ghafe va sarvagandhan<br />

praksipya prBktantram abhyBtBna-'ntam krtvB s<strong>im</strong>he<br />

vyBghre yaSo havih prBtar agn<strong>im</strong> girBv aragaratesu divas<br />

prthivya ity etaih suktair udakam sampBtyS 'bh<strong>im</strong>antrya<br />

rajBnam snapayet || praviSya samproksye 'ti ca tantram samsthBpayet<br />

|| dhenur daksina |i 15 ||<br />

16. 1. atha sravanyam paurnamBsyBm vijaye muhurte raksantu<br />

tvB 'gnaya iti catasrbhi raksa-bandhanam krtvB nirBjanam<br />

ca_^bahyeno 'paniskramye 'ti paithlnasih |1 16 H<br />

17. 1. atha "dityadina aditya-mandako vyBkhyatah i| 17 H<br />

<strong>18</strong>. 1. atha janmanaksatre janmanaksatrayBga-homo vyBkhyatah<br />

11<strong>18</strong> 1<br />

19. 1. atha rajakarmani pratinaksatram kartavyBnl 'ty ayudhani<br />

khadga-prabhrtini bibhryad iti krttikBrohiny-BdIni vyBkhyatBni<br />

H<br />

2. indrotsava indramahotsavo vyBkhyatah ||<br />

3. pratidinam grahayBgah H pratidinam naksatra-yBgali ||<br />

pratidinam daSagani mahaSBntih I<br />

4. pratisthBnam [krttikarohini-vyakhyata] naksatra-snBnani<br />

naksatra-daksinBS ca || 19 H<br />

20. 1. rajakarma-samvatsariyam__hastyaSvadi-diksa samapta jj 20 jj<br />

ity uktapariSistanBm kartavyakBlBh |1


Parisista XVII. XVm. XVIHb. Ill<br />

Variae leetiones.<br />

XVII. 1. 1. B omits: om.<br />

2. AD Suklapakse sya.<br />

4. ADE catasrbhi; B catasrbhih. ACDE raksamm. BCT omit:<br />

nlrajanam kuryBt; B has: vadhvB erased.<br />

5. C Svo si praivajanma si;.T omits. T pradadyBt samviSuddhatniB;<br />

ABCDE omit. B.saptadvipa vasumdharB.<br />

6. T paurnamBsy amBvBsye punye.<br />

7. ADET nvalabhya.<br />

8. ADE hastyaSvB. ACDET omit: purvavan.<br />

2. 1. B apare hue. ADB ahatavasasB; T hatavasa. ADE dvadasamita.<br />

2. T SBmt<strong>im</strong> krtvB dUsanena. T paryuksya. ADE pariyBn;<br />

T pariyB.<br />

3. ADT pratyetya; C pratya; E pratyehya. B bhisecayed.<br />

M enam.<br />

4. 0 pasthapya. ADE dadhnBd.<br />

6. ACDET yajeta.<br />

7. T Snapayitva.<br />

8. A tva gneh; 0 tva gnes; D tvB gnehs. T ambhayair.<br />

ACDE ayusyai. B apratirathena ca. T carries the samdhi<br />

over to 9.<br />

9. B agne rodasi; T agner aho si. T ahatavasase ti prachadya.<br />

ACDE rasai. T for avasthapya; upasthaya. SByana,<br />

AV. 5. 3, p. 734, quotes: mamB gne varco iti juhuyBt.<br />

T bhayam. B brahmane yatam iti; T brahmane ti.<br />

10. B paurnamBsI prathame ti juhuyat |1 and repeats it. T<br />

BhinyBd.<br />

11. DT upaSvSsa.<br />

13. ACDE prefix: tanam (read: na tam) agne pathamtaram.<br />

B tatah syat praharsayamte; T janam syat praharsayamti.<br />

ACDET pamcami.<br />

14. ABCD e tu; E ye tu.


112 Parisista XVII. XVIII. XVIEb.<br />

XVIL 2. 15. B bhumi.<br />

16. 0 abadhya; after this word XC add: vartah; B adds:<br />

carttah. BC omit: ye.<br />

17. T panihkramya. B abhayam.<br />

XVin. 1. 1. BC purnamBsyam. C aparahne. ACDET hastine nlrajanam;<br />

H hastino nirBjanam; it is also possible to read: hastinam<br />

nirBjanam.<br />

2. H -plavane. H yatra diSi vB. Transposition: ramate manah<br />

would yield a half Sloka.<br />

3. H pragxhya yabhir yam iti. T samproksyate; H samproksayet.<br />

5. XC -samuchedham; B -samutsredham; T -samuchreyam.<br />

H for tu: su. B after vistrtam inserts: girayas . ... yBbhi.<br />

6. H SuklBmbaradharais. B for pBda b: malyair api vibhusitam;<br />

H tanmBlyair api bhusitam. B karayet bile subhre;<br />

H karayet sthanclile Subhre. AD Subhrai. X paripuritaih.<br />

7. ADE sive. ADT bhaveti; E bhavati; B bhavo. ABCET sapatnaSrir;<br />

D sapatnaSrI; our text with H and RV. 10.159. 5.<br />

8. ACDET <strong>im</strong>am stambhu. XT ghrtBmtvaktav; C ghrtBmtvaktav;<br />

H ghrtabhyaktau. H for pada b: Subhau bhavasamBvrtau<br />

(v. 1. vayasasamvrtau). 0 yasasa; T yBsasa. T<br />

kas tva. H bhidameti. XCT tam <strong>im</strong>au bht<strong>im</strong>ir dabatBm<br />

ity; B tam <strong>im</strong>au bhumir nirdaha. We might also read:<br />

tam iyam bhumir nirdahet.<br />

9. XT uchrayasvam; C uchrayasvBm; B chrayasva. H omits:<br />

<strong>im</strong>B ya. ACDET iti H etabhyam; H ity ubhabbyBm. X<br />

for suvarna- (soH): uchrayani-; B uchrayini-; C uchriylni-;<br />

TuchrayanI-. ACDET-patakai. ABCDE stambhan;<br />

T stambha. T samyogya.<br />

10. XC tasyam caturhastBm; T tasyBm caturhastBm tasyadhastBnu<br />

hastam. H adds after krtva: tantram ity ukta(m).<br />

ACDET darbhah-; B darbhaih-; H darbheh-. X -pavitrapBnlr<br />

bal<strong>im</strong>; B -pavitra | pan<strong>im</strong> amjal<strong>im</strong>; C -pavitrapanir<br />

bal<strong>im</strong>.


Parisista XVII. XVin. XVOIb. 113<br />

XVIII. 1. 11. ACDET madhuna miSraih. ACDET svastikamsayBvaka-; B<br />

svastikainsamyBvaka-; H svastikam samyBva-. ABCDET<br />

-krSarB-. XBCT -payasam-ghrtam-; X punctuates after<br />

payasam; the carrying through of the compound follows<br />

H which differs somewhat in the materials listed.<br />

12. ACDE po smBn. B catasrodumbarakumbhB; H catarodumbaran<br />

kalaSan. ABDET hrdodakena; C hadodakena.<br />

13. AD raudrBgneya. ACDET vasavyam; H vayavya. Probably<br />

read: raudrB-"gneya-vayavya-varuna.<br />

14. ABCDET krtvBdusanam. B yaSasyB-"yusya-varcasyani.<br />

ACDET hutvausadh<strong>im</strong>; B hutvosadhlh; H hutvosadh<strong>im</strong>.<br />

15. AE add: brhatkam tatra Slokah.<br />

16. Obviously corrupt and omitted by H. B lagbukamtarika-h.<br />

B Svatagiri. T karnika hy adisadra.<br />

17. C s<strong>im</strong>h<strong>im</strong>; T s<strong>im</strong>he. T vyBghre; after this word ABCDET<br />

hiranyavarnam aparajitBm, our text with H. X prSniparnam;<br />

BT prSniparnIm; C prsniparnlm. ABCDET omit<br />

ca. ACDT durvBm. ABCDET unmattamalin<strong>im</strong>; we have<br />

taken the reading of H as equivalent to utpalini.<br />

No MS punctuates at this point. The khandika-number<br />

is omitted by BCT and in ADE placed after: prSniparnam.<br />

2. 1. We expect: ta, but cf note to 1. 14.<br />

2. ADE vainavam dalam; i. e. corrected to vaidalam (so H>.<br />

T kamtakam. AD dadhyBn.<br />

3. ACDE dvaipB-; B dvai-; H vapi-. T -naduccarma.<br />

4. H prefixes: vaitasyBh kumbham anumantrya. AD tato<br />

syBhd; BT tato sya syBd; CE tato syah syBd. T tasmai.<br />

BT bal<strong>im</strong> ca dattvB. T dadhyBt.<br />

5. ACDET hastinaai. H hastinBma vacayed.<br />

B omits the khandika-number; T: i| 3 1|<br />

3. 1. E tasyam. ADE for sa ripur: ripu na; BC ripunar. B<br />

repeats after diSam: ccarma . . . hasti. ADET hastinam;<br />

0 hastinama. H vajrena-. ADE nalade.<br />

3. H adds: japet.<br />

4. BH Slokali.<br />

Q<br />

Boiling and v. Negelein. °


114 Parisista XVIL XVIII. XVEIb.<br />

XVIII. 3.'5. A daksane; DE daksine.<br />

6. H vBranat tarayate.<br />

7. H dandBgresu. T omits: yatha havyam vahasi. C omits:<br />

grasati. H does not punctuate until before jBtavedasam.<br />

8. B for sutam: tam; 0 tat; H jBtam jBtam.<br />

10. B SBlBmyBm; T SBmlBm; H salastu (for Salasu?).<br />

11. B anapeksamanah; H ye napreksamBnBh.<br />

12. H kartur. B daksinBm dadyBt.<br />

ABDET for the khandika-number: !!4i|; C\W} iti ''\W\4-.<br />

Colophon: B merely: iti hastidlksa | 16 | . C omits: iti (bis).<br />

XVIIIb. 1. 1. Hemadri, Vratakhanda, ii. p. 891, would suggest pravardhamBne<br />

and its transposition to before sanivatsare.<br />

2. ACDE for raSmibhir: raSmir; T na raSmibhir. ACDET<br />

samproksa. ADE ahadhnamti puspBdy-. C -alamkara<br />

varjayitvB; B -alamkaramdhajam rccayitva.<br />

4. ACDET omit: suktena. ADE trtiyam; BC omit. T for<br />

hy: ny. ADE lokapBlaS. T anvalabhyadivaj. ACDET<br />

satramemam. B jiva.<br />

5. ADE gnaye iti; C gnayB iti. ADE catasrbhi; B catasrbhih.<br />

T rocanaya. ABDET alamkuryat.; C alamkuryBt.<br />

6. XC mBnayl; BT manByi. ADE1\ raksasllktam. BCT, raksasutram.<br />

B omits: krtvB and the rest of the khandika,.<br />

2. 1. B omits: mahanavamyBm. ACDE hastyaSvadlksa. ADE<br />

pratiprabhrti; BCT pratipadiprabhrti.<br />

2. B Sastre sasve sampatah; T sasvasampBta.hs, omitting punctuation.<br />

3. T trtiyBya Sastrahasty-. ABDE -gramnaSvanBm; CT -gramasvanBm.<br />

B saptamyam ta te thamm iti badhnati<br />

uttara tam tram 4 hiranyam daksina mahBnavamyain dhva<br />

manayl hastyaSvanBm.<br />

5. BCT omit: vB,. T adds: H 2 H .<br />

6. ABODE atha aparBjita-.<br />

7. ACDE purvahne. BT vijaye-. ACDE prasthanikam; T<br />

prasthanikam ca.


Parisista XVU. XVIII. XVEIb. 115<br />

XVIIIb. 2. 8. ACDET prBgdvarani itya,di.<br />

9. T for te: ti. B homamnaksatraS; CT homanaksatraS.<br />

T for the khandika-number: H 3 H<br />

3. 1. B indramahotsavaSce. T vyBkhyBte.<br />

ABCDET omit the khandika-number.<br />

4. 1. B purnamBsyam. XC aparahne. ACDET ptlrnamasikam.<br />

B omits the khandika-number; ACDET H 3 H<br />

5. 1. B atha apBmarga-; C athBmBpargB-. XC raja upari; B<br />

rajnopari; T rBjfia upari. T mamtrine.<br />

2. X tribhi staktaih. ADE puna.<br />

3. ACDET tato; B tatah j<br />

ABODE for the khandikB-number: U 4 1|<br />

6. 1. ADE ha'styaSvBdidiksadi-; C hastyaSvadidlksBmdi-. After<br />

- samBnam ADB place H 4 H and AE repeat the sentence.<br />

2. T abhyatanamtam.<br />

3. ACDET suktaih; B stlktaihs. X sugatarpnana; B yugatardmaprajS;<br />

Cyugatarprana. ADETsampBtavamto. Bprat<strong>im</strong>am<strong>im</strong>adhanBSane;<br />

C pratitamidhanaSane; T pratitam<strong>im</strong>adhanaSane.<br />

T hastyaSvBdinam yugapat.<br />

ACDE for the khandika-number: |1 5 l ; B omits.<br />

7. 1. M ksayanavamyBip. ABCE hastyaSvBdinam; D hastyaSva.<br />

ABODE for the khandika-number: i| 6 H<br />

8. 1. D omits: grhitadarbho . hastya. B for yatra: tra. B<br />

ratre; C ratro; T ratrer. X hastyaSvabhyas.<br />

ABCE for the khandika-number: H 7 ||; D omits.<br />

9. 1. ABCDET revatyam.<br />

ABCDE for the khandika-number: H 8 1<br />

10. 1. B grayaniya-. ADE pad a.greti; B yu\am bhagedvi. BC<br />

sampatya. B praSayati. C omits: dhenur daksina.<br />

ADE omit the khandika-number; B: 9; 0: H W 1 •<br />

11. 1. ACDB paurnamasyam.<br />

ABCDE omit the khandikB-number.


116 Parisista XVII. XVIH. XVHIb.<br />

XVIIIb. 12. 1. BC holoka; T holaka. ADET omit the punctuation.<br />

2. ADE mahanavamyBm; T navamyBm. BT uktah-. ADE<br />

-prajvalana. B omits: -prajvalanam . . . va.<br />

B omits the khandika-number; ACDE:||9l|.<br />

13. 1. XT apusyam iti snBnam; B Byusmat snBnam; C ayusyam<br />

ata snanam. B apBm. B pah sprSye; C pa upasprSye.<br />

BT omit the khandika-number; ACDE:i|10|l.<br />

14. 1. B tejovratam 1| triratram. B uktam prajvalambham.<br />

B omits the khandikB-number; ACDE: i| 11 |i<br />

15. 1. 0 vaiSyakhyBm. ACDET omit: ca. B madhyahne. CT<br />

abhyamtanamtam. ADE divis. X amtaih. B suktaih;<br />

D sllktaihr. T praveSya. XCT proksye ti; B samproksati.<br />

ACDE samsthBpayed dhenur.<br />

ABODE for the khandika-number: H12 H.<br />

16. 1. C vijaya. T catasrabhi; ABCDE omit. B omits: ca. T<br />

panihkramye.<br />

ACDE for the khandika-number: H13 ||; B: 3.<br />

17. 1. ACDE atha Bdityadine; B Bdityadine; T atha dityadine.<br />

ABCDE omit the khandika-number.<br />

<strong>18</strong>. 1. B omits: janmanaksatra.<br />

B omits the khandika-number; ACDE:|114i|.<br />

19. 1. B for ty: ti. XCT ayudhByBm (C ayurdhByBm) ca prabhrtyad!<br />

niravabhryBd (T niravabhrthayad) iti. ADE<br />

krttikBrohinyadini.<br />

2. ADE <strong>im</strong>drotsava; BCT <strong>im</strong>drotsave. ABCDE <strong>im</strong>drotsavo.<br />

8. ADE daSagani; BC daSaguni. B SBnt<strong>im</strong>.<br />

4. B pratiprasthBnain; E prasthanam. ABCD -vyakhyBtah;<br />

E -vyBkhyatah; T -vyBkhyato; ABCDE punctuate here.<br />

B for ca: ce ti.<br />

ACDEfor the khandika-number: |jl5jj; B: 14; T: jvara2j|19||.<br />

20. 1. B iti ra,jakarma hastyasvadiksBdi samaptam; except for the<br />

omission of -sBmvatsariyam, this is probably correct.<br />

T hastyasvadiksa.<br />

ABCDE omit the khandika-number.<br />

Colophon: omitted by B. ACDET iti. C adds: i W jj srlhj|.


XVIIIc. Vrsotsargah<br />

The text is an expansion of the ceremony of KauS. 24.<br />

19 — 23. It specifies t<strong>im</strong>e, and place of the ceremony, and<br />

also that it is to be performed in the midst of the Full-moon<br />

Sacrifice. Oblations of ajya with the rudra and raudra ganas,<br />

and of havis for Pusan are made; their leavings are put upon<br />

the bull, and a verse mutterred in his ear; verses are recited<br />

over the heifers; the bull is driven in circles (around them),<br />

sprinkled, and finally driven forth with the heifers towards<br />

the North East. Specification of the fee.<br />

Vrsotsargah.<br />

XVIIIc. 1. 1. atha vrsotsargah |1<br />

2. karttikyam paurnamasyam raivatyam BSvayujyam vB<br />

gavBm gosthe paurnamBsa-tantram ajyabhaga-'ntam krtvB rudraraudrBbhyam<br />

Bjyam juhuyat ||<br />

3. pusB gB anv etu na iti catasrbhih pausnasya juhuyBt||<br />

4. pusB ga anv etu nah pusa raksatu sarvatah j<br />

pllsa vajam sanotu nah ||<br />

5. pusann ami pra ga ihi yajamanasya siinvatah j<br />

asmakam stuvatBm uta 1|<br />

6. pusan tava vrate vayam pari pusa purastad iti H<br />

7. indrasya kuksih sBhasras tvesa ity rsabham sampBtavantam<br />

krtva ^ya indra iva devesv ity rsabhasya daksine<br />

karne japet |1<br />

8. lohitena svadhitine 'ti vatsatar<strong>im</strong> anumantrayate H<br />

9. ayam prajanBm janita prajapatir<br />

gavBm gostha iha madhyato vasah j<br />

vatsatarisv apasadane gavam<br />

adhi tistha paSun- bhuvanasya gopa,h,ll


1<strong>18</strong> Parisista XVIIIc.<br />

XVIIIc. 1. 10. iti mandalani bbrBmayati^<br />

11. retodhByai tvB 'tisrjBmi vayodhByai tvB 'tisrjami yuthatvayai<br />

tvB 'tisrjBmi ganatvByai tva 'tisrjBmi sahasraposa,yai<br />

tvB 'tisrjBmy apar<strong>im</strong>itaposayai tva 'tisrjBmi 'ti paryuksyai 'kariipam<br />

dvirupam bahurupam va yo va yutham chadayati ytlthena<br />

tejasvina 'lamkrtena 'lamkrtam aparajitBm diSam niskrBmayeyuh<br />

saha vatsatarlbhis tantram samsthBpayeyur^<br />

12. atha brahmane gBm payasvin<strong>im</strong> dadyBt payasena<br />

brahmanan bhojayitvo 'tsrjya sarvan kaman apnoty aksayamS<br />

ca lokan apnoti 'ti 1<br />

iti vrsotsargah l <strong>18</strong> H<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. ADE vrsotsargam.<br />

2. ABCDET revatyam. TgavBm madhye paurnamBsamtamtram.<br />

4. B gBm. B vBja.<br />

5. BC praja ihi.<br />

6. T purastat, omitting: iti.<br />

7. T omits: indrasya kuksih. ABCD sahas tvesa; E sahas<br />

tve; T sahasre vya. T iti iti juhuyad ity rsabham. ACDE<br />

sampBtavam. AD for iva: iye; E ive; BC omit. 0 for<br />

devesv: vadesv.<br />

S. AD vahtsatar<strong>im</strong>; we expect the plural. B anumamtrayete.<br />

9. T prajapatih prajBm gostha. AI) madhyato casah; B madhyato<br />

vatsah; T madhyatah phalam. T for padas cd:<br />

yat sarur itah s<strong>im</strong>cat sadane gavBmnBm aprstham pasuh<br />

sayam upaiti gosthaiii. ADE vatsatarisf. B apamadane.<br />

ADE gavamm.<br />

10. Omitted by T.<br />

11. T retodhayai tva tisrjBmi iti saptabhih paryuksyai. ABCDE<br />

tisrjami par<strong>im</strong>ita-; B punctufttes between these word.s,


Parisista XVllic. 119<br />

XVIHc. 1. as it does also between each of these formulae. BC yo<br />

yuthain. X lamkrtemana lamkrtam; T lamkrtamana<br />

lamkrtam. ADE vatsataribhihs.<br />

12. ACDET payasena. T bhojayitvB ity utsijya. B lokBn<br />

iti j 1; C lokan Bpnoti 'ti 1| ^ i| 3 (or i) | ; T lokBn ity<br />

aksayamS ca lokBn iti |i 21 |1<br />

Colophon: B pariSista j iti vrsotsargah samBptah | <strong>18</strong>; T iti<br />

pustikamavrsotsargah samBptah U . C omits: iti.<br />

D omits the parisista-number.


XIX. Indramahotsavah<br />

The festival also known as the indramaha is described<br />

in KauS. 140; our PariSisfa repeats that section with the<br />

addition of some verses to those employed at the oblation,<br />

and a fuller treatment of portents that may occur.<br />

Indr amahotsavah.<br />

XIX. 1. 1. atha rajnam indramahotsavasyo 'pacara-kalpam vyakhyasyamah<br />

1<br />

2. prausthapade Suklapakse H<br />

3. sainbhrtesu sambhBresu brahma raja co 'bhau snBtBv<br />

ahata-vasanau surabhi-sujata-'nulepanau karmanyau vratavantBv<br />

upavasatah^<br />

4. [vratavantau] svo bhute Sam-no-devyBh pBdair ardharcabhyam<br />

rca safkrlvodakam pari vacam Bcauto^<br />

5. barhir upakalpayitvB ra,janam anvalabhya juhuyBt H<br />

6. arvBficam indram trataram indram indrah sutrBmB <strong>im</strong>am<br />

indra vardhaya ksatriyam me hantBya vrse ndrasye 'ndro jayBti<br />

'ti ca butvB rBstrasamvargaiS ca^<br />

7. 'the 'ndram utthapayanty B tva 'harsam antar dhruva<br />

dyaur visas tva sarva vanchantv iti sarvato Apramatta dhBrayerann^<br />

8. adbhutam hi savananayet samutthitam bhavati || yadi<br />

pracyBm agnibhayam H yadi daksinasyam yamabhayam H yadi<br />

pratlcyBm varunabhayam H yady udicyBm ksudbhayam H yad<br />

antardesebhyobhayato vidyBd<br />

9. agnir ma pBtv agn<strong>im</strong> te vasumantam rcchantv iti j|<br />

yatha-svaUhgam dvBbhyam-dvabhyam pradaksinain pratidiSam<br />

upasthBpayet U


Parisista XIX. 121<br />

XIX. 1. 10. grdhraS ced asmin nipatati mrtyor bhayam bhavati |j<br />

yad va krsnaSakunir antariksena patati 'ti japed^yas tvB grdhrah<br />

kapota ity antato japet_<br />

11. sarvatrB 'najfiBtesu triratram ghrtakambalam H<br />

12. Siro-bhange tu rajanam madbya-bhahge tu mantrinam ]<br />

adi-bhahge janapadam mula-bhaiige tu nBgarBn |!<br />

13. indratako yada bhidyad rBja-koso vilupyate |<br />

rajju-chede parijate nrpatis tu vinaSyati [j 1 H<br />

2. 1. savitrya 'bh<strong>im</strong>antritam krtva pradaksinam avartayed<br />

rajanam abhibhQr yajfia ity etais tribhih snktair anvBrabdhe<br />

rajani ptirnahomam juhuyat !| 2 i|<br />

3. 1. atha paSilnam upacBram H<br />

2. indradevatah syur^ye rBjfio bhrtyah syuh sarve dIksitB<br />

brahmacarina,h syur^<br />

3. indram co 'pasadya yajeran H triratram saptarBtram va<br />

4. trir ayanam abnBm upatisthante havisB ca yajante H<br />

5. avrta indram aham itl/ndra ksatram iti haviso hutvB^<br />

6. brahmanan svasti-vacye 'ndram avabhrthBya vrajantj^^^<br />

7. apBm suktair Bplutya pradaksinam BvrtyB 'pa upasprSya<br />

'napeksamBnah pratyetya brahmanan bhaktya yad Ipsitam varapradanaih<br />

paritosayet |1<br />

8. atha haisamitikam iti ||<br />

9. Svah-svo Asya rBstram jyayo bhavaty^eko Asyam prthivyBm<br />

raja bhavati,na purB jarasah pramiyate ya evam veda<br />

yaS cai 'vamvidvBn indramahena carati.iti brahmanam H 3 H<br />

iti 'ndramahotsavah samBptah |i<br />

pariSistam || 19 |1


1,22 Parisista XIX.<br />

Variae leetiones.<br />

XIX. 1. 1. T <strong>im</strong>dramahasyo 'pacBrakalpam, cf. <strong>18</strong> b. 3. 1; KauS. 140. 1.<br />

2. ABDET prosthapade.<br />

3. ADE can bhau. T surabhih karmanyau; B surabhih-.<br />

ADE upavasathah; BCT upavasatha; in T this and the<br />

preceding word are in the margin.<br />

4. C pari vam. BCT, Bcamtau.<br />

5. B juhuyad.<br />

6. ADE omit: indram (before indrah). M sutrBmemam. T<br />

Aham taya.<br />

7. ADE anta dhruva. D visas.<br />

8. T samupasthitani. ABDE praticyam. ACDET for ksudbhayatn:<br />

yadbhayaip. The change of form in the last sentence<br />

is noteworthy; more symmetrical would have been: yady<br />

antardeSa ubhayato.<br />

9. BT vasuvamtam. ACDE ichamtv. XCT yathB-sal<strong>im</strong>gam.<br />

C repeats: pradaksinam.<br />

10. B grdhras cet tasmin; T grdhraS cet yasmin; D grdhrasmin.<br />

C yad va kr.siiasakuniyor; T ,yas tvB krsnahSakuniyor.<br />

ADE yad vBpBiii gi'dhra ity (dva pBm deleted in A); C<br />

yad vapa gi'dhra ity; B yas tvB grdhr kapota ity; T yas<br />

tva grdhram ity. C jajapet; T yojayet.<br />

13. B inidrata koSo vilupyate. ACDET rajakoSo vilipyate. C<br />

parijayate; T parijaya.<br />

2. 1. BD savitrya mamtritaiii. ACDET trbhih. ADE siikte. B<br />

anvarabhyB; ACDE anvalabhya.<br />

B omits the khaiidika-number.<br />

3. 1. ADE upacBram.<br />

2. X <strong>im</strong>dradevatah |i syur: C <strong>im</strong>dradaivatah H syur; BT <strong>im</strong>dradevata<br />

syfir. B raje bhrtyB. ADE syu; B suh. T sBrva.<br />

ADE brahmacarina: B brahmaca,mrinaiii.<br />

•'!. T for saptarBtram: paincarBtram.<br />

4. Bloomfield abnam; ACDET ahnam; B ahi.iara. T ya,ja,mta,<br />

omitting punctuation.


Parisista XIX. 12o<br />

XIX. 3. 6. T brahmanat. B svastivBcya <strong>im</strong>dram; C svast<strong>im</strong>vBcye mdram.<br />

T vrajaty.<br />

7. ACDE for pa: ya. X napeksamana.<br />

8. BC haisamitikam.<br />

9. C svah Svo sye rBsfram sva,yo bhavaty; B samrddham va<br />

rBstram bhavaty. ABCDE for pura: punara. ACDE<br />

iindramahena; .B iradramahotsavena. T carat! ti; B yajeta<br />

iti.<br />

B for the khandika-number: j 2.<br />

Colophon: ACDE have after: samBptah: 1| 8 H; at this point<br />

ADET stop. 0 continues: soniha i (khanda 3?) parisistani<br />

II19 II. B transposes: | 19 parisista \ .


XIXb. Brahmayagah<br />

Ritual for the worship of Brahman as told to Saunaka by<br />

Atharvan BhBrgava.<br />

1.1 — 3. Introduction.<br />

1. 4.-3. 3. Preparations for the ceremony; erection of the<br />

temple, drawing,of the circle, placing in if of a representation<br />

of Brahman.<br />

3.4. — 5. 2. The ceremony.<br />

5. 3 — 6. Charities that must be performed.<br />

5. 7 —-9. Efficacy of the ceremony.<br />

Brahmayagah.<br />

XlXb. 1. 1. 0111 bhargavam pranipatya 'tha bhagavfifl ohaunako Avadat j<br />

brahmayBga-vidh<strong>im</strong> krtsnam vistarena vadasva me H<br />

2. pariprstah sa tena 'tha atharva yajatam varah j<br />

vidh<strong>im</strong> krtsnam pratisthaya BkhyBtum upacakrame 1|<br />

3. sarvesam eva yagBnam paramo Ayam udBhrtah |<br />

brahmayagam prayatnena srnv etaiii tad yathakramam H<br />

4. hrdye manohare subhre sarvabadha-vivarjite |<br />

Slesraantaka-'ksa-grdhra-"di- parityakte same Subhe 1|<br />

5. mandapaii) krirayet tatra yathokta-vidhina guruh j<br />

pataka-torauair yuktam dvBraiS cB 'pi prthagvidhaih |j 1 ||<br />

2. 1. abhyuksya SBnti-toyena pancagavyena va sakrt |<br />

gomayena pralipyB "dau pUjayed varnakaih prthak H<br />

2. puspaiS ca vividhaih Subhraih phalais ca 'py arcayed budhah |<br />

tato bal<strong>im</strong> bared rBtrau caturdiksu vidhanavit H<br />

3. pradipBn ghrta-pHrnBmS ca pradadyBd vividhBms tatha j<br />

tato mandapamadhye tu vartayed divya-mandalam H<br />

[caturaSraiii caturdA'Bram vrtta-"karam atha 'pi va U ]


Parisista XIX b. 125<br />

XlXb. 2. 4. sita-ctlrnena tan-madhye likhet padmam suSobhanam j<br />

bahiS ca varnakaih Subhrair nana sobhBm prakalpayet H<br />

5. madhye padmam tu samsthapya brahmanam parameSvaram I<br />

brabma-jajfiana-suktena yathoktam upakalpayet H 2 H<br />

3. 1. tathe 'mB Bpa ityBdyair yathavad adhivBsayet |<br />

rocana-candanB-"dyaiS ca puspair dhupaiS ca pujayet H<br />

2. ghrta-pradlpa-malyais ca vastrair bhaksaiS ca Sobhanaih |<br />

sita-candana-karpuram dadyad vB 'pi hi guggulam ||<br />

3. pradaksinam tatah krtvB namet sarvahgakair narah |<br />

daksine paSc<strong>im</strong>e vB 'pi bhBge vedih praSasyate H<br />

4. krtvB "jyabhBga-paryantam tatali Santyudakam punah |<br />

brabma-jajfiana-suktena kuryBc cai 'va 'tra pujauam j<br />

tathai 'va raudra-mantraiS ca abhisekaya kalpayet |1<br />

5. hutva 'bhyatana-mantramS ca tato rudra-gaiiena ca |<br />

nlla-rudraiS carum vidvan vidhinB Sra,payed budhah 1| 3 [<br />

4. 1. homayet kutsa-suktena ucchusmaiS ca yathavidhi |<br />

japen mantrams tatha "yusyBn mahgalya,mS ca 'pi yatnata,h ||<br />

2. hutvB ca cBtana,m tatra mBtrnama-ganena ca |<br />

snapayet paficagavyena tatha SBntyudakena ca |<br />

3. phala-snBnam ca kurvita yukto mahgala-vBdibhih j<br />

bandibhir vedavidbhis ca strl-sa,mgltair manoramaih ||<br />

4. caru-camara-hastabhis citra-dandaih sadarpanaih |<br />

snBpayed brahma-suktena raudrenB 'pi tatha 'rcayet [|<br />

5. tatah pradaksinam krtva jBuubhyBni dharan<strong>im</strong> gatali |<br />

aSBsye 'staphalam tatra yukto mahgala-pBthakaih i| 4 H<br />

5. 1. tnryaghosena samyuktah krta-svastyayanas tatha |<br />

kuryad dundubhi-nBdam tu Sahkha-bheri-praptiritam 1|<br />

2. kuryBd uttara-tantram ca sadasyan vBcayet tatah j<br />

bbojayec chaktitas tatra brahmanan vedapBragan H<br />

8. dlna-'natha-'ndha-krpanan bhaksa-bhojyair anekadha |<br />

anna-pana-vihInaiiiS ca viSesena prapujayet H<br />

4. dattvB ca daksinam SaktyB dadyad gana-bal<strong>im</strong> nisi |<br />

grha-devBs tu sampujyah karyaS cB 'py utsavo grhe H<br />

5. yogino bhojayet paScBd grhesu grhamedhinali |<br />

achedyBs taravah karyali prani-h<strong>im</strong>sBm ca varjayet H


126 PariSista XlXb.<br />

XIXb. 5. 6. bandhanasthas ca moktavya baddhBh krodhBc ca Satravah<br />

abhayarn ghosayed dese gurum ca paripujayet i|<br />

7. abha,ya,m sarvato da,ttva isfe ca parameSvare |<br />

dirgham Byur avBpnoti krtsnam bhuhkte vasumdharam H<br />

8. brahmayBgavidhih krtsno bhaktanam tu mayo 'dita.h |<br />

atharvana surendrBya pra.nata,ya Subhe-'cchaya |I<br />

9. krta-'bhisekah krta-yBga esa<br />

krta-'bnikah krta-raksah suresah j<br />

atharvano Anugraham BSu labdhva<br />

trivistapam virarBja 'sapatnam n iti H 5 H<br />

iti brahmayagah samBptah H 19 H<br />

ekonav<strong>im</strong>Sa-m pariSistam |1<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. B omits: o.m. ADTbha.gavan; BCEbha.gava,iii. T vadasva mBrti.<br />

2. ACDE pariprstah Sa; B pariprstas tu. T athava.<br />

3. C yoganam. B Srnv atBm.<br />

4. B sarvabadha-. T Slesmataka-.<br />

5. D manidalaui. B yathoktam vidhinii. T -ta,urai.iaii'.<br />

2. 1. C pusayed; T bhusayed; B muparayed.<br />

2. D vidhBnavat.<br />

3. BD mamdalamadhye. ABCDET caturasram. The last two<br />

padas are clearly <strong>im</strong>possible here; they would be suitable<br />

after 1. 51-<br />

4. T sitapurnena. D prakaSa-yet.<br />

5. AE madhya; D madhyam. D brahmanam. ACDE -jajfianam<br />

suktena; T -jajfianam iti suktena.<br />

3. 1. B abhivasayet.<br />

2. B dadyac cB pi. D guggulum.<br />

3. B for bhage: margo; C margre; T mBrge.<br />

4. BT for tatah: tatra. ACDE -jajfianam-. B krtva cai va. B<br />

ca bhisekaya; E ca abhiSekaya.


Parisista XIXb. 127<br />

XIXb. 8. 5. B bhyatanam ca mamtraiS cB jyam rudra-. ACDET nilarudraS.<br />

ADE carur. ADE vidya; C vadvBd.<br />

4. 1. B -sukteno ohusmaiS. M yathavidhih. ABD maiutramScas<br />

tatha. XBC yusmBn.<br />

2. ADE hutvBiii. AET matrna,ma,gaiiena ca; D matrnamagaiiena<br />

ca; B matrnamagaiie tathii.<br />

3. T yuto.<br />

4. T^ citradamdais ca darpaiiaih; DT, citradamdai sadai-pa,naih.<br />

B sthapayed.<br />

5. ACD pradaksinam. 0 dharainiil; T dharai.ii. B aSasye. B<br />

stam phalam.<br />

5. 1. XCT dundubh<strong>im</strong>anam tu nada (0 dana) bherisu pllritam.<br />

3. C omits pada b. X for padas cd: anyair (E a,gnair) virtlpBnBm<br />

krpinyam tu prapiijayet; C the same omitting:<br />

anyair; T the same but for anyair: agneyBna or agnepBna.<br />

4. ACDE grhadevatas; B grhadevatahs. T sa,mpujya. After this<br />

Sloka B adds: soginyayogasamiddhB vahtlrupas tapasvinih.<br />

5. ACDE prBnih<strong>im</strong>sa. B ta karayet; T na karayet; C ca vBrayet.<br />

6. ADE bhoktavya. A baddhrBs krodhac; D baddhBs krodhac;<br />

E badvBs krodhBc; T baddhBh krodhaS; B bamdha krodhiis;<br />

C va,dva,ktrodharavvas. In C the pBda is completed )>}'<br />

two illegible syllables and sah.<br />

7. T bhukte.<br />

8. T atharvanah. ADET pranata,ya.<br />

9. ADE esah. B krtvahnikah. ADET atharvana. ABCDT<br />

labdha. X sapannam; 0 sapantam.<br />

T for the khandikB-number |[ 2 ||.<br />

Colophon: B prefixes: pariSisfa | . For the pariSista-number,<br />

which in ADET is placed after: pariSistam, E has: i 11 j|.<br />

B omits: ekonav<strong>im</strong>Sam pariSistam.


XX. Skandayagah or Dhnrtakalpah.<br />

Edited by Goodwin, JAOS. XV., p. v.fl.<br />

Ritual of a ceremony in honor of Skanda.<br />

1. Preparations for the ceremony.<br />

2. 1 — 9. Verses to accompany the avahana, or bringing in of<br />

the statue of the god.<br />

2. 10. — 8. 1. The seating of this statue.<br />

3. 2 — 3. Presentation to it of foot-water, perfumes, flowers, &c.<br />

3. 4. Substances to be offerred.<br />

3. 5. Kindling of the fire.<br />

4. Mantras with which the oblation is made.<br />

5. — 6. Additional prayers and ceremonies.<br />

7. 1 — 6. Verses for the fastening on of an amulet.<br />

7. 7 —10. Dismissal of the god and after-ceremonies.<br />

7. 11. The efficacy of the ceremony.<br />

Skandayagah or Dhiirtakalpah.<br />

XX. 1. 1. atha 'to dhilrtakalpam vyakhyasyamah ||<br />

2. catursu-catursu mBsesu phalguna-"sBdha-kBrttika-purvapaksesu<br />

nityam kurvita jj<br />

3. Svo bhute sasfhyBm upava,sam krtva^pragudiclm diSam<br />

niskramya Sucau deSe manohare no "sare mandalam trayodaSB-<br />

'ratn<strong>im</strong> krtva ^madhye mandapasya^sarvavanaspatyam malBm<br />

krtvB^ghanta-pataka-srajah pratisaram ca mBlBprsthe krtvB^<br />

madhye darpanamS co 'pakalpayitvB tatra yam vahanti hayah<br />

Sveta ity avBhayet il 1 H<br />

2. 1. yam vahanti hayali Sveta nitya-yuktB mano-javBh |<br />

tam aham Sveta-samnaham dhilrtam BvahayBmy aham H<br />

2. yam vahanti gajah siinha vyaghraS cB 'pi visaninah j<br />

tam aham s<strong>im</strong>ha-samnaham dhurtam avahayamy aham ]


,Pari,sista XX. 129<br />

XX. 2. 3. yam vahanti mayilraS ca citrapaksa vihamgama,h |<br />

tam aham citra-samnBham dhilrtam BvahayBmy aham ||<br />

4. yam vahanti sarva-variiBli sadB-yukta mano-javah j<br />

tam aham sarva-samnBham dhurtam BvBhayamy aham ||<br />

5. yasya 'mogha sada Saktir nityam ghantB-patakini |<br />

tam aham Sakti-samnBham dhtlrtam BvBhayamy aham H<br />

6. yas ca matr-ganair nityam sadB parivrto yuvB |<br />

tam aham niBtrbhih sBrdham dhurtam BvahayBmy aham ||<br />

7. yas ca kanyB-sahasrena sada parivrto mabBn |<br />

tam aham s<strong>im</strong>ha-samnBham dhurtam BvahayBmy aham H<br />

8. ByBtu devah saganah sasainyah<br />

sa-vahanah sa-'nucarah pratltah j<br />

sad-anano AstBdasa-locanaS ca<br />

suvarna-varno laghupurnabhasah H<br />

9. a,yBtu devo mama kBrttikeyo<br />

brahmanya-pitraih saha mBtrbhiS ca j<br />

bhratrB visakhena ca viSvarilpa<br />

<strong>im</strong>am bal<strong>im</strong> sB-'nucara jusasva H<br />

10. samviSasve 'ti samveSayet H 2 ||<br />

3. 1. samviSasva varaghantB 'psarah-stave<br />

yatra subhujo hi nirmitah |<br />

samvisfo me dhehi dirgham Byuh<br />

prajBm paSumS cai 'va vinByakasena H<br />

2. <strong>im</strong>B Bpa iti gandho-'dakam pBdyam dadyBt H pratigrhnatu<br />

bhagavBn devo dhurta iti |i saf cai 'va hiranyavarna iti<br />

'me divyo gandharva iti gandhan yas te gandha iti ce 'mail<br />

sumanasa iti sumanasah H priyam dhatur iti . . . H<br />

3. vanaspatir aso medhya iti dhupam || yaksyena te diva<br />

agnih SukraS ce 'ti dipam |1 yo visvatah .supratika iti parnBni ||<br />

4. praksBlya havisy upasBdayed dadhy-odanam ksir'odanam<br />

gud'-odanam mudga-pByasa-miSradhanya-modakani<br />

sarvagandhan sarvarasBn udaka-purnam mfila-purnam puspapurnam<br />

phala-purnam rasa-purnam co 'pakalpayitvB^<br />

5. indrah sitam ity ullikhya^agne pre 'hi 'ty agn<strong>im</strong> prauiya<br />

_^ prajvalya _^ praficam idhmam upasamadhaya bhaga etam<br />

Boiling and V. Negelein. 9


130 Parisista XX.<br />

XX. 3. idhmam iti tisrbhir etam idhmam sugBrbapatya ity upasamadhaya<br />

^samiddho agnir iti samiddham anumantrayate |1 3 1<br />

4. 1. bhadram icchanto hiranyagarbbo mama 'gne varcas<br />

tvaya manyo yas te manyo yad deva devahedanam iti sat.^<br />

kamasilkta-"dayo daSa^mahipataye svaha |1<br />

2. dhllrtaya skanda,ya viSBkhaya pinakasenaya bhratrstrikamBya<br />

svacchandaya varaghantBya nirmilBya lohita-gBtraya<br />

SalakatahkatBya svahe 'ti hutvB _ agnaye prajapataye ye devB<br />

divy ekadaSa sthe 'ty anumataye Agnaye svistakrta iti ca jj 4 j|<br />

5. 1. SivB-'gni-krttikanaip tu stosyBmi varadam Subham j<br />

sa me stuto viSvarHpah sarvan arthan prayacchatu |1<br />

2. dhana-dhBnyakulBn bhogBn sa me vacana-vedanam j<br />

dBsI-dasam tatha sthanam mani-ratnam surB-'fijanam H<br />

3. ye bhaktya bhajante dhurtam brahmanyam ca yasasvinam j<br />

sarve te dhanavantah syuh prajBvanto yaSasvinah i|<br />

4. yathe 'ndras tu varan labdhvB pritas tu bhagavan pura |<br />

debt me vipulan bhogun bhaktanam ca viSesata iti ||<br />

5. kamasukteno 'pahBram upaharet H<br />

6. upahBram <strong>im</strong>am deva maya bhaktya niveditam j<br />

pratigrhya yatha-nyByam akruddhah sumana bhava H 5 H<br />

6. 1. sadyojatam prapadyBmi sadyojata,ya vai namah |<br />

bhave-bhave na "dibhave bhajasva mam bhavo 'dbhave<br />

'ti bhava,ya namah ||<br />

2. devam prapadye varadam prapadye<br />

skandam prapadye ca kumBram ugram |<br />

sannam sutam krttikanam. sad-Bsyam<br />

agneh putram sBdhanam gopatho-'ktaih 1|<br />

3. raktani yasya puspBni raktam yasya vilepanam (<br />

kukkuta yasya rakta-'ksah , sa me skandah prasidatu ||<br />

4. Bgneyam krttika-putram aindram ke cid adhiyate |<br />

ke cit pasupatam raudram yo Asi so Asi namo Astu ta iti ||<br />

5. svBmine namah SaiikarBya'gni-putraya krttika-putraya<br />

namah [1


Parisista XX. 131<br />

XX. 6. 6. bhagavan kva cid apratirupah svaha bhagavBn kva cid<br />

apratirupah 1<br />

7. maniratnavara - pratirtlpah H ka,ficanaratnavara-pratirilpa<br />

iti 1<br />

8. ete (te) deva gandha etani puspany esa dhupa etBm<br />

malani trih pradaksinam krtvB^adityakartitam sutram iti pratisaram<br />

abadhniyBt |1 6 H<br />

7. 1. aditya-kartitam sutram indrena trivrtl-krtam j<br />

aSvibhyBin grathito granthir_ brahmana pratisara.h krtah il<br />

2. dhanya,m yaSasyam ayusyam asubhasya ca ghatanam j<br />

badbnBmi pratisaram <strong>im</strong>am sarvasatru-nibarhanam H<br />

3. raksobhyaS ca piSacebhyo gandharvebhyas tathai 'va ca |<br />

manusyebhyo bhayam na 'sti yac ca syBd duskrtam krtam [j<br />

4. svakrtat parakrtac ca duskrtat prat<strong>im</strong>ucyate j<br />

sarvasmBt pBtakBn mukto bhaved vIras tathai 'va ca H<br />

5. abhicarac ca krtyBtah strlkrtBd aSubham ca yat j<br />

tBvat tasya bhayam na 'sti yavat siitram sa dhBrayet |1<br />

6. yavad BpaS ca gavaS ca yavat sthasyanti parvata,h j<br />

tavat tasya bhayam nB 'sti yah siitram dharayisyati 'ti H<br />

7. anvByam bhuktvB devam visarjayet H<br />

8. pramodo nBma gandharvah pradoso paridhavati |<br />

muflca SailamayBt pBpan muflca-muflca pramufica ca |<br />

9. (yavad) <strong>im</strong>B apah pavanena puta<br />

hiranya-varna anavadya-rupBh |<br />

tavad <strong>im</strong>am dhurtam. pravBhayami<br />

pravBhito me dehi varan yatho-'ktan ||<br />

10. uditesu naksatresu grhan pravisto grhin<strong>im</strong> paSyet^<br />

dhanavati dhanam me dehi 'ti il<br />

11. yad bhoktum ka,majBtam jagatyBra manasa samihate<br />

tat-tad dvijauma pinBkasena-yajamBnBt kamam upabhukto,^<br />

bhuktva 'mrtatvam tadvad evB 'bhyupaiti^<br />

tadvad evB 'bhyupai(ti) 'ti 1| 7 H<br />

iti skandayagah samBptah H 20 1|<br />

prathama v<strong>im</strong>Satih samapta H evam khanda H 124 1|<br />

9*


132 Parisista XX.<br />

Variae leetiones.<br />

XX. 1. 2. B catursu Smasesu (for catursu 2 mBsesu). BC -karttike<br />

pllrvapaksesu; T -karttikesu ptlrvapaksesu.<br />

3. Perhaps read: sasthyam upavasam krtvB Svo bhute. C niskramya;<br />

T nihkramya. BT omit: manohare. BC omit: no<br />

sare. B trayodasaratni; C trayodaSaratni. ADE madhya;<br />

T manoharamadhye. D mandalasya. Perhaps right. ADE<br />

krtvB malam; T mBlam krtvB tatra. ADE darpanas. B<br />

for tatra: manohare tosa.<br />

ABDE omit the khandika-number; 0 |1 W 1<br />

T inserts before the last clause what seems to be a condensed<br />

version of the whole Parisista, but returns again to our<br />

text. With emendations it reads:<br />

madhye darpanBmS co 'pakalpayitvB<br />

madhyasyed ahatena vasasa prachadyo 'dapatrBdini (T datnadlni)<br />

sarvani sarve gandhah (T mamdhah) sarvBni puspBni<br />

sarve dhupadipaS ca sarvani ca phalani sarvato mulam barhili<br />

pariiBni ca prastrnati _ indrah sItam ity (T prasrtBnBtl (ta deleted)<br />

mdrah sitety) ullikhyB 'gne pre 'hi 'ty agn<strong>im</strong> pranlya prajvalya<br />

mama 'gne [va] varca iti sukteno 'pasamBdhBya maufijena kuSo-<br />

'Sirais (T kuSosIrais) tisrah prat<strong>im</strong>ah (T prat<strong>im</strong>am) krtvB yam<br />

vahanti 'ti navabhir avahayet 1| sa me pritah samvisasva varaghante<br />

'ti ca (T caraghante ca) bhumau samveSayet . . hiranyagarbha<br />

.. . tvaya manyo yas te manyo yad devB devahedanam<br />

iti sat kamasuktadayo mahlpataye svahe 'ti ca trayodaSabhir<br />

hutvB sadyojatam iti namaskrtya "dityakartitaiii sutram iti<br />

catasrbhih pratisaram bhage vamsa urah pratisaram upaiti SBlam<br />

pradaksinam trih parikramya 'rcitas tv <strong>im</strong>a apa iti visrjya sa<br />

dhanadhanyasamrddho bhavati 'tyBdi (uditesu omitted?) naksatresu<br />

grahan (read: grhan?) prapadyeran sar\'aiii ca loke mahiyata<br />

iti krtva<br />

madhye darpanBmS co 'pakalpayitvB yarn \ahanti etc. as<br />

in our text.


Pari&ta XX. 133<br />

XX. 2. 1. ABCDET haya. A nityamukta.<br />

3. C omits pa,da b and tam aham. ADE vihamgamah; B vihamgama.<br />

4. ADET sam aham.<br />

5. T yasya megho; C yasyB nogho. AD nitya.<br />

6. ADE yaS cB. ACDET tam aham SaktisamnBham; B tam<br />

aha mBtrbhih sa,rdham.<br />

7. ACDE yasya kanyB-. B parivrtah .puman. We should<br />

expect kanyB-samnBham.<br />

8. 0 suvarna. B laghupurnanBmasah.<br />

9. ACDE Byahi devo; T stlryena devo. XT viSeseua; 0 viSekhona.<br />

ABDE for ca: tu; C tu ca. ABCDBT viSvartlpah.<br />

X bal<strong>im</strong> sBnucarajusasva; B baliirisvBnujusasya samyag<br />

iti; C bal<strong>im</strong>s canucarajusasva; T bal<strong>im</strong>s cBnujusasva<br />

samyag iti.<br />

10. DT samviSaSve.<br />

3. 1. B samviSaSca: 0 saviSasva; D viSasva. T caraghamte. ACDE<br />

sarastave; B psarastave; T ca. XCT yatra dyohi nirmikah,<br />

the metre shows that there is a deeper corruption.<br />

B dehi. ABDET vinayakasenah; 0 vinByakase; pinakasena<br />

(cf 4, 2) would <strong>im</strong>prove the metre.<br />

2. C omits: <strong>im</strong>B apa . . . dhurta. BT gamdhodaka. A dhurtam;<br />

DE dhurtam. B for sat cai va: sasfhyai va. ADE for<br />

iti: iti. D omits all after: gandha iti. B for mah: mB.<br />

B priya dhatur iti dhBtu bhuva iti.<br />

3. D omits: vanaspatir aso medhya iti. ACDET yaksye na;<br />

B yaksme na. ACDET viva gnili. B supratika,.<br />

.4. B havisy; we expect hav<strong>im</strong>sy or barhisy. B upasadayet.<br />

B dadhyaudanam. T gudaudanam. ACDET mudgapanamisradhanya-.<br />

T -maudakani. ACDET carry the samdhi<br />

over to 5.<br />

5. M site ty. BT ullikhyB gne. D praiiipatya. XC bhaga<br />

evam idhmam iti tisrbhih H etam idhma 1 sugBrbapatya; B<br />

bhaga etam idhmam iti tisrbhir efam idhmam sugahrhapatya;<br />

T bhaga eva, etam idhmam iti tisrbhir etam idhmam


134 PariAista XX.<br />

XX. 3. sugBrbapatya. ACDB for ity: iti. B gnir. 0 anumaiiitrayete;<br />

D anumamtrayet.<br />

B omits the khandika-number.<br />

4. 2. ACDE bbartiSastrlkamBya; B bbartrineSastrlkBmaya. T varaghamtaya<br />

h<strong>im</strong>anirmalBya; B varaghamtByB nirmoktBya.<br />

T SBlakamtakaya. B gn<strong>im</strong> svistakrtam iti. C va.<br />

B for the khaiidika-number: i, probably a corruption of 3.<br />

5. 1. AD prosyami; C prothami; E presyami; T proksBmi. ABD<br />

stute. B sarvain tarpBn.<br />

2. B dhanadhanyBkulan. B vacasi vedanam; T vacanivedanaiii.<br />

T dasidanam.<br />

3. ABDT for bhajante; bhagavan; 0 bhagarva; E bhagavan.<br />

0 dhurta. ABDE dhanavamta.<br />

4. B yathe mdrah suvaran (perhaps preferable); C yathe mdra<br />

suvaran. AD labdhBva; B laghB; C labdha. D pratitas.<br />

6. BCT upahBram idam.<br />

B for the khandika-number: j 4 j .<br />

6. 1. T pravaksyami. ADE .vai namo namah; B vai° ADE bhavasva.<br />

ADE bhavo dbhaviiya nama iti; B bhavo dbhave<br />

ti bhavBya".<br />

2. ACDET kumBram agram. B dya<strong>im</strong>am sutam. B sadBsyam.<br />

ACDB gopathokteh; B gopathoktah; T goyathoktih.<br />

3. B yasya raktani puspBni. B kukufa; 0 kukkudhB; T kurkuta.<br />

4. BC edraiii; D^ aikam; D^ aidram. ABCDET te H iti.<br />

5. T saiiikara. B krttikBputrBya °.<br />

6. T apratirupa H.<br />

7. T -pratirupa. ACE -pratirupah H ety; D -pratirtlpah H ity;<br />

B -pratirupam ity; T -pratirtlpa ity.<br />

8. ACDE puspBiii. B krtva dityekartrtamstamtram iti.<br />

0 for the khandika-number 1 W 1 •<br />

7. 1. D asvibhyam. E gramthito. AD grath<strong>im</strong>; B gramth<strong>im</strong>; B<br />

gramthih; C gramth<strong>im</strong>r.<br />

2. T dhanvam.


Parisista XX. 135<br />

XX. 7. 3. B ganidharvebhyahs, B mBnusebhyo; 0 musyebhyo. B yaS<br />

ea. ABCDET sya,. BT duhkrtam; 0 duhskrtam.<br />

4. T duhkrtat. ACDET bhaved viras; B bhavet dhlras. B<br />

bhaved dhlras.<br />

5. ABCDE abhicBrat and omit: ca. AD krtatpatah (ta deleted<br />

in A); B krtotpatah; 0 krtpBtah. ADE ksudrah<br />

strlkrtad; B ksudratat strlkrtBd; 0 ksudrBt strlkrtad; T<br />

ksudra strlkrtBd. B for sutram: suktam.<br />

,6. C omits: sea yava. B yavat thasyamti. B parvatBm.<br />

ABCDET dha,rayisyati 1 ity.<br />

7. ADE anvaya. AET bhutka; D bhatkB; C bhutkBm; B<br />

bhutkva. D vivarjayet.<br />

8. B pradose. C omits: ca.<br />

9. D <strong>im</strong>apah. ACDET sutB. ADE dhurta.<br />

10. T grha Sravisto. B grhinl. T paSyed; B pasya. B dhanavati<br />

dhanamvati dhanam.<br />

11. B bhoktu; T bhoktam. ABDE kamajatum. X tata (or<br />

ttatta) dvijauma; B tat tat dhijanma; 0 tatra dvijanmB;<br />

T tat ta dvijanmB. AET upabhukto bhutka; B upattukto<br />

bhuttkB; C upabhukto bhumkta; D upabhutko corrected<br />

to upabhutka. AD tadvad deva bhyupeti; E tadvadveva<br />

bhyupeti; but ADE do not have these variants in the<br />

repetition. C taddhad evB (bis). C bhyupeti (the second<br />

t<strong>im</strong>e).<br />

Colophon: B instead of the pariSista-number: pariSisfam, and<br />

omits the rest. ACDB evam samda. 0 H 24 1|. T adds:<br />

ma,mgala(m) mahBSrih.


XXI. Sambharalaksanam.<br />

On the objects required at a ceremony.<br />

A collection of rules dealing with the following subjects:<br />

ku.sa-gva.ss, flowers, fruits, garments, seeds, nuts, sandal-wood,<br />

incense, gold, jewels, etc., the cows given as fees (1. 2 — 7


PariSista XXL 137<br />

XXI. 1. 6. sahirauyah savastrBS ca sBlamkBrBh savatsakah |<br />

te sadasya iti proktB vacane yajflakarmani |1<br />

7 ^^. • sarve te Api hy atharvBna rtvijah sodaSa smrtah |<br />

8°^. Suddha-"tmBno japair homair vaidikair vita-matsarah|j 1 j]<br />

2. 1. tamra-rBjata-ha<strong>im</strong>Bnaiii mrnmayBnBm atha 'pi va [<br />

achidranam savarnanam kalasa,nam ca samgrahah |i<br />

2. carllnBni atha pBtranBm indhanBnBm viSesatah j<br />

yava-vrihi-tila-"dinBm BjyasyB "haranam tatha H<br />

3. achidra-'spbatita-'vakra dirghaparvah sumadhyama,li j<br />

Sami-durva-tarunBm tu jfieyah SBntau SubhBvahBh ||<br />

4. puskaratantu-govBla-truti-sarsapa-yavasya tu |<br />

sadgunitah-sadgunito [bhavati] narasyB 'hgulaniBne ||<br />

5. gopuccha-sadrSo daiidah samah Slaksno nianoharah |<br />

sruvaS ca SBntike jfieyah srug uktB yajfia-laksanB H 2 H<br />

3. 1. sauvarnah SBntike proktali pBlBSo va 'tha khadirah j<br />

abhicBre visesena kuryat sruvam ayomayam |1<br />

2. kamsyam uccBtane kuryBd aSvattham vaSya-karmani j<br />

viSesena tu vidvese sruvo n<strong>im</strong>bamayah smrtah H<br />

3. paustike rajatam vidyBt tamram ca vijaya-"vaham |<br />

amrtB-"dau tu vijfieyaS candanah siddhidah sruvah |1<br />

4. sruvaiia,in visayam jfiBtvB kilakanBm vidhiiii tatha |<br />

grhasya 'Sma-vidh<strong>im</strong> diksu karma-siddh<strong>im</strong> avBpnuyat [|<br />

5. SlesmatakB-'rka-kantaki- katu-tikta-"di-Tarjite j<br />

arista-grdhra-kauSika- vihamgaiS ca vivarjite |1 3 |1<br />

4. 1. gulma-valll-lata-yukte hrdyaiS ca madhurair drumaih j<br />

tarunaih phalavadbhiS ca smaSanB-'sthi-vivarjite il<br />

2. mayilra-cakravaka-"di- hamsa-kBraiiclava-"dibhih |<br />

susvarair nBdite deSe hrdya-'hkura-samanvite H<br />

8. nadl-tate samudrasya samgame va viSesatah |<br />

anindye dig-vibhage ca uttare vB 'parajite H<br />

4. bhum<strong>im</strong> samSodhayet karta prBgudak-pra vane Subhe |<br />

prac<strong>im</strong> samSodhya yatnena niaiidapam tatra karayet i|<br />

5. navakosthain samam vB 'pi hastaih soclaSabhir mitam |<br />

caturasram caturdvarani ekordhva-dvarani eva vB || 4 |1


138 Parisista XXI.<br />

XXI. 5. 1. tata ISana-koue tu snana-ved<strong>im</strong> samacaret |<br />

daSa-dvBdaSa-hastam va yathB-vitBnam eva va 1|<br />

2. caturguiio-'cchrayaS cai 'va mula-stambhBs tu )"e tatah j<br />

upastambhas tu ye pa,rSve tad-ardhena prakirtitBh H<br />

8. kumbhah stambhais tatha deyBh kamair dvarani diSBm smrtam |<br />

yajamano-'ochrayam va 'pi tad-ardhent^ praklrtitah H<br />

4. kundB-"ki'ti grham kuryad dviguiiaiii parivesfitam |<br />

sarva-diksu plavam cai 'va kundasyo "rdhvam na chBdayet|| 5 jj<br />

6. 1. parito dvBdaSa-sthunam catu(li)stambham tu madhyatah j<br />

arcitam pujitam nityaiii santau sBnti-grbaiii smrtam H<br />

2. netrBdy-ulloca-Sobbistham nanavarnadhvaja-"kulam j<br />

rakta pita ca dhumra ca krsiiB nlla 'tha pBndura H<br />

3. vicitra hi 'ndranila-"bhB patakBli sodaSa smrta.h |<br />

'aindrByudha-dhumra-krsua- nila-pBndura-vaniakah<br />

4. pitaraktasitah Syama patakah sodaSa smrtah j<br />

kalaSBn sodaSams tatra uparisfBu mahadhvajah H<br />

5. vastrena "chaditan kuryBt sahiranyBn prthak-prthak |<br />

mani-muktaphalaih puspair hrdyaiS ca madhuraih phalaih<br />

6. samantad diksu vinyastaili pradipaiS ca 'py alamkrtam |<br />

dhupair baly-upahBrais ca jayaghosaiS ca bandiuBm H<br />

7. Sahkha-tiirya-ninadais tu viua-dundubhi-sasmitaih !<br />

pujyamBno hi nrpatih praviSet sa-purohitah 1|<br />

S. tatah santyudakam krtva cBtanena 'nuyojitam j<br />

samproksya vidhivan mantrair Bnayed arani tatah i| 6 |1<br />

7. 1. mathite Agnau vidhanena SBntyudakena samantrakam |<br />

homam krtva yathoktam tu n<strong>im</strong>ittBny upalaksayet ||<br />

2. megha-dundubhi-nirghosaih prajvalan sarvatas tatha |<br />

avyavachinna-dirgha-'rcih susnigdhah siddhikBrakah ||<br />

3. k<strong>im</strong>Suka-'Soka-padmB-"bho nilotpala-nibhas tatha |<br />

vahnih siddhikaro jfieyah saptarBtrBn na samSayali ||<br />

4. hutamatre prajvalati vibasann iva drSyate |<br />

tam vidyBt siddhidam vahnini padmavarna-nibham tatha jj<br />

5. asnigdha-'rcih sadhumo yah ki'sna-varno Apradaksinah j<br />

yathokta-viparitas tu na vahnih syat priyamkarah |1


Parisista XXI. 139<br />

XXL 7. 6. yasmin prasannatam eti huyamBne hutBSane |<br />

tatra nityaiii mahasiddhir asamapte vinirdiSet 1|<br />

asamBpte vinirdiSed iti H 7 i|<br />

iti sambharalaksanam samBptam H 21 ||<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. BT omit: om.<br />

2. T Suhkan. C svetavariian.<br />

4. A arghya-; D agbya-. C -camdanaiii-.<br />

5. CT dvatr<strong>im</strong>Sati.<br />

6. C omits: sahirauyah. BC sBlamkarBh. ABDET savatsaga,h.<br />

7.. ACDE atharvanali; B atharvBiiB.<br />

8. ABE catvarah; C catvarah; D catvBramh. C vaidikai; D<br />

vaidika.<br />

B omits the khandikB-number.<br />

2. 1. T samgragrah.<br />

2. ADE carunBm. C omits: atha pBtrBiiam.<br />

3. B -sphatikavakrB. ABDET dirghaparva. AD jfieyB. AD<br />

SubhBvaha.<br />

4. AE puskaramtamtu-. XBC -govalas-; T -govalah-. BCT<br />

-tufi-. B omits: sadgunitah. ADET mgulam mBne. The<br />

sentence is probably interpolated.<br />

5. B for jfieyah: proktah<br />

E omits the khandika-number.<br />

3. 1. DT Samtiko.<br />

2. B for vaSya-: yasya. AD smrtah.<br />

3. E vijayByaham. ADE cBnamdah; in D the word is repeated.<br />

4. T Svavidh<strong>im</strong>.<br />

5. CT Slesmamtaka-. C ariste-. D -grdlirr-; E -gradhra-; T<br />

-grdhr-.<br />

ADB omit the khandika-number.


140 Parisista XXI.<br />

XXI. 4. 1. T -yuktair. T madhukarair. DE tarunai.<br />

3. AE anidya; D an<strong>im</strong>dya. ABCET digvibhBge cottare; D<br />

digvibhage tu cottare. B cB parajite.<br />

5. ABCDET navakostam. C for samam: sadhyamam. ADE<br />

sodaSanirmitam. ABCDET caturasrain. B ekorddhakBram;<br />

C ekordhvedvBram; T 'ekBrdhadvBram.<br />

ADE omit the khandika-number.<br />

5. 1. ADE tato. AD snBnavedi; B snanam ved<strong>im</strong>. E dvadaSa<br />

daSahastam; we should expect the feminine. After the<br />

Sloka C adds: catu and pBdas bed.<br />

2. ADE for tu: ru; C u. Possibly read: ye Antatali.<br />

3. ABDET kumbba.<br />

4. B sarve diksu. B kumdasyo rtdham; T kumdasyo rdham.<br />

B omits the khandika-number: C || if || .<br />

6. 1. A.BCDE dvadasasthllnam. ADT catastambham; B ca catustambham<br />

DT for tu: ca. E Sauco Samtigraham.<br />

2. ACDET place pBdas ab after 3^ A netrasphulloca-; D netrBsphalloca-;<br />

E netratphuUoca-; C (not clear) netrSphrlloca-;<br />

B tetradyurlloca-. C -SobhisthBm. C -kula,m. B<br />

pita rakta. T pamdurBh.<br />

3. CD pataka. B sodaSah. B -varnaka.<br />

4. B pitarakta sita. B Syamali; T SBmah; C syBmah patah<br />

syBmah. BCD pataka.. After pada b C inserts 2''^^ exactly<br />

as in our text, 3'='' for dhumra: ma, and pitara,ktasitah<br />

syBtah. The form of the numeral is <strong>im</strong>possible. ADE<br />

tatro Aparisfan; BCT tatroparistan.<br />

5. E vastrena. ADE puspai.<br />

6. XC samamta. B dhumair. B jayBghosaiS. After the Sloka<br />

B adds 1'"^.<br />

7. ADE omit padas ab; in T they are placed after pada d with<br />

figures to indicate the transposition; B Samkhatii.ryaninBdaiksu<br />

jayaghosais ca bamdinam; C SainkhBm turyaninBdais<br />

ca venBdudubhisamsmitaih; T Samkhe tHryaninBdais<br />

tu vinBdunidubhisasmitair iti pBfha.<br />

8. 0 cataniBhi nuyojitam. D vividhair marntrair. T araniiii.


Parisista XXI. 141<br />

XXI. 7. 1. ACDET upakalpayet.<br />

2. B prajvalam. T adyavachinna-. C -dirghorcih.<br />

3. B omits: na.<br />

4. Tj hatamBtre; C hutamaste (or °sre). ADj Iva,. C Siddhidam.<br />

B tastatha.<br />

5. BE pradaksinah. B -viparltaS ca. ADE vahni. AD syan;<br />

B syB. B Sriyamkarah. T repeats padas cd.<br />

6. B buyamBno; 0 htlyano. Tg hataSane. B vinirdiSe. B<br />

samapte; D^ a samBpte; possibly read a samapter.<br />

B omits the khandika-number.<br />

Colophon: B prefixes: pariSiste. BT omit the pariSista-number.


XXII. Aranilaksanam.<br />

On the sticks by the rubbing of which the fire is<br />

produced.<br />

1. 1 — 2. Introduction.<br />

1. 3. — 2. 1. Rules for the obtaining of these sticks; their<br />

material.<br />

2.'2. — 3. 1. Their d<strong>im</strong>ensions.<br />

3. 2.-4. 1. Blemishes and their consequences; consequence<br />

of yonisarnkara.<br />

4. 2. The fire-stick as mystic representative of the year.<br />

4. '•',. — 5. 4. The fire-stick as representing the yajamdma; the<br />

various parts of its body, and the consequences of producing<br />

the fire at each part.<br />

5. 5. — 6.4. The 'womb of the gods'; the <strong>im</strong>portance of the<br />

fire-sticks.<br />

6. 5. — 7. 4. Other parts of the apparatus.<br />

7. 5. — 8. 4. How and by whom the fire is to be produced.<br />

9. 1 — 4. Ceremony for replacing the fire-sticks when worn out.<br />

10. 1 — 5. Extolling of this text; its author Pippalada; rewards<br />

for its study and recitation.<br />

Aranilaksanam.<br />

XXII. 1. 1. om atha 'tah sampravaksyBmi aranyos cai 'va laksanam j<br />

rtlpam tatha pramBnam ca guna-dosams tathai 'va call<br />

2. coditan Sabd a-Sastrena BcBryena tu dh<strong>im</strong>ata |<br />

pura kalpe ca yad drstam rsibhiS cai 'va laksanam H<br />

3. grhya-'gn<strong>im</strong> parisamgrhya dharmapatnya sahai 'va tu j<br />

vaitBnikBs tatah kuryBd adhanB-"dya yatho-'ditah |1<br />

4. tithau Subhayam naksatre diSam gatvB tv aninditam |<br />

asvatthat tu Samigarbhad uktam aharanam Sruteh H


Parisista XXII. 143<br />

XXII. 1. o. Sami-vrkse tu yo ASvattho na 'nyavrksena samyutah |<br />

madhye mulam na bahye tu sa garbhah pariklrtitah [| 1 jj<br />

2. 1. abhave tu Samigarbbe aSvatthad eva va "haret |<br />

prBpte cai 'va Samigarbbe samaropya visarjayet ||<br />

2. caturv<strong>im</strong>Sa-'hgulB dirghB vistarena sad-ahgula |<br />

caturangulo-'cchraya ca araiiiS co 'ttara 'ranih l<br />

3. a skandhad uraso va 'pi iti staudayanaih smrta j<br />

bahu-matra devadarSair jajalair tirumBtrika i|<br />

4. ca,rana-vaidyair jahghe ca maudenB 'stB-'hgulBni ca j<br />

jaladayanair vitastir va sodaSe 'ti tu bhargavah |1<br />

5: sirah-pramane nBbhau tu caturv<strong>im</strong>Satikai 'va hi (<br />

Saunaka-"dibhir acaryair etan mBnam praklrtitam 1| 2 H<br />

3. 1. tasyBs tu pinclah sadbhBge caturbhBge tu vistare |<br />

caturaSra ca SlaksnB ca chidra-granthi-vivarjita 1|<br />

2. klinna bhiunB 'gnisamsprsfa sphutitB vidyutB hata |<br />

anyais ca dosaih samyuktB varjanlyB prayatnatah H<br />

3. siro-granthir harec caksuS chidrB patni-vinBSini j<br />

klinna vinSSayet putran sphufitB sokam a,vahet 1<br />

4. urdhva-Suske na karta vya krsne rilkse tathai 'va ca j<br />

ubhe apy eka-vrkse ca araniS co 'ttarB 'ranih H<br />

5. tat-pramana tad-ardha va bhilyasi vB yathe-'cchaya |<br />

anenai 'va tu manthavyo na kuryBd yoni-samkaram j| 3 jj<br />

4. 1. yonisarnkara-samklrne mahan dosah prapadyate |<br />

sa yajfias tBmaso nBma phalam tatra na vidyate H<br />

2. pinde tv ayana-visuvau prthutve rtavah sthitah |<br />

ardha-mBsBs ca dirghatve kalaS cB 'tra pratisthitah H<br />

3. yajamano Aranir iti vadanty eke AapaScita-h |<br />

tat-pradhanah kriyah sarva yajfias ca 'pi tathai 'va hi H<br />

4. prathame mill a-sadbhBge padau jahghe 'ti kirtyate |<br />

dvitlye januni uru trtiye Sronir ucyate H<br />

5. caturthe jatharam sangam griva cai 'va tu paficame |<br />

sasthe Sirah samBkbyatam ahgany etani nirdiSet || 4 1|<br />

5. 1. mathite pada-janghe ca pisBcah samprajByate |<br />

janunoS ca tatha co "rvo rBksasatvani prayati hi ||


144 Parisista XXII.<br />

XXII. 5. 2. SronyBm ca sarvakBma(h) syur jathare ksut tatha smrta |<br />

urasy amitra grlvayani mrtyuli Sirasi vedanB |1<br />

3. Sronyam evB 'ta icchanti nirdosB kirtita yatali |<br />

tatha vitta-paSun putran svargam ayuh priyam sukham ||<br />

4. prathamam manthanam SronyBm Bdhane ca viSesatah |<br />

itarBni yathe-'stam hi grivam sarvatra varjayet ll<br />

5. triny ahgulBni tyaktva "dau tatha catvBri cB 'ntata,h |<br />

madhye devah sthitBs tasmBd vahn<strong>im</strong> tatrai 'va nianthayet|j5j|<br />

6. 1. anuloma bhaved yonih pBrSva-bhedo na vidyate |<br />

anulomyena mathitah sarvBn kaniBn prayacchati H<br />

2. mulad ahgulam utsrjya trIni-trini ca parSvayoh |<br />

devayonis tu vijfleyB tatra mathyo hutaSanah H<br />

3. mulat tyaktva 'hgulBny asfav agrBt tu dvBdaSai 'va hi<br />

antare devayonih syBt tatra mathyo hutaSanah. H<br />

4. veda yajfiaya sambhilta yajfia agnau pratisthitah |<br />

aranyor jayate cB 'gnis tayos tasmat pradhauata H<br />

5. arany-ardhena cai 'va syuh khadirau catra-pldakau |<br />

netram tu sad-gunam cBtrBd uttaro Asta-'hgulah smrtah || 6 jj<br />

7. 1. asta-'hgulah pramanthah syac catram syad dvadaSB-'hgulam j<br />

ovili dvadaSB-'hgulB esa yajfia-vidhih smrtah H<br />

2. vyBma-matram vadanty eke anye hasta-trayam viduh |<br />

trivrtam musti-samyuktam yajfiavrksaja-valkalaih |1<br />

3. cBtre ca bhaskarah prokta uttare vasavas tatha j<br />

netre deva- ganBh sarve visnuS cai 'va tu pidake H<br />

4. aranir ya dvitiya tu uttarB sa prakirtitB j<br />

tatrai 'kadesam samgrhya uttarah sa ca kirtitah ||<br />

5. prBhmukhodai<strong>im</strong>ukho va 'pi bhramakah paSc<strong>im</strong>Bmukhah |<br />

pBnibhyBm pidanam Subhram uttarBgram pragrhya tu j| 7 j<br />

8. 1. mule mulam tu samyojya catrasyai 'vo 'ttarasya ca<br />

arany-upari samsthapya pidakena tu pidayed 1|<br />

2. netrena bhramayec cBtraiii yBvad vahnih prajayate j<br />

sarvair hi devaih sampannas tena sarva-sukhah smrtah H<br />

3. brahma-"dyair daivataiS cai 'va vidvadbhiS ca tapodhanaih<br />

esa yantra-prayogas tu drsfo yajnartha-hetubhih 1]


Parisista XXII. 145<br />

XXII. 8. 4. yajamBnena manthavyah svaSakha-Srotriyena vB |<br />

tan-matena dvija-'gryair vB smrtam etad dhi manthanam |j 8 jj<br />

9. atha<br />

1. yady arani jlrne syBtBm jantubhir manthanena va j|<br />

samBnlte nave arani ahrtya Svo bhute darSene 'sfvB tasmin<br />

pilrve sakall-krtya garhapatye praksipyo 'pary agnau dhBrayan<br />

japati 1|<br />

2. ud budhyasvB 'gne pra viSasva yonyBin<br />

devayajyByai vodhave jBtavedah j<br />

aranyor arani sam carasva<br />

jlrnBm tvacam ajirnaya nir nudasve 'ty^<br />

3. ajyam samskrtya "havanlye manasvat<strong>im</strong> juhoti H [putrarthl<br />

SrBvayet |1 ]<br />

4. mano jyotir jusatBm Bjyasya<br />

vichinnam yajflam sam <strong>im</strong>am dadhatii |<br />

ya ista usaso yB anistas<br />

tah sam cinomi havisB ghrtena<br />

svahe 'ty agnaye Agn<strong>im</strong>ate AstakapBlam purodBSam nirvapati H<br />

Sarav'-odanam sa-daksinam dadati 1| sB prakrte 'stih samgrhyate<br />

|| 9 ||<br />

10. 1. prasangenai 'va kathitam agn<strong>im</strong>anthanam atra vai |<br />

aranyos ca 'hgasambhtltain netram cBtram ca pidakah H<br />

2. ya idam dharayisyati aranyor iha laksanam |<br />

na tasya durlabham k<strong>im</strong> cid iha loke paratra ca ||<br />

3. putrBrthI SrBvayen nityam acirBl labhate sutam |<br />

SrutaSllam vrttavantam dIrghByur vipulBm prajBm H<br />

4. etad evam samBkbyatam pippaladena dh<strong>im</strong>ata |<br />

dvijanam balavrddhBnBni purascaranam uttamam ||<br />

5. adhltyai 'tac ca debBnte param brahma 'dhigacchati |<br />

na tasya mrtyur na jarB nidra vyBdhir na cai 'va hi |<br />

ksut-pipasa-bhayam na 'sti brahma-bhutah sa tisthati ||<br />

brahmabhiltah sa tisthati 'ti |110 H<br />

ity aranilaksanam samaptam || 22 1|<br />

Boiling and v. Negelein. 10


146 PariMsta XXII.<br />

Variae leetiones.<br />

XXIL 1. 1. BC omit: om. AjDjBCET sampravaksyBmy. ADE gunadosBs.<br />

2. ABCDET codita. B sarvaSastrena caryena. B for tu dh<strong>im</strong>ata:<br />

mahatmana.<br />

3. ADE vaitanikams; B vaitanikBhs; C vaitBnitBs. B adbBnyadyad.<br />

4. T subhByBn. ACDE Samlgarbha.<br />

5. B Samlvrksesu yo; E Samivrksoya yo. ADE madhya. AD<br />

bahye ta.<br />

B omits the khandika-number.<br />

2. 1. ABCDET Samigarbhad. AD eva ta haret; B evam aharet.<br />

B samBraupya. D visarpayet.<br />

2. XT caturv<strong>im</strong>Satyamgula; C caturv<strong>im</strong>SatamgulB. ADB cai va<br />

araniS; B cai va arani; 0 va araniS; T cB raniS.<br />

3. BC vB pi ti; T va pi tata. ADET 'staudByanai; B mBna<br />

stodByanau. A^D smrtah; B smrtah. B bahumatra; C<br />

bahuma. B devadarSo jajalair; 0 devadarSai jalair.<br />

4. B cBrana-. B jeghe; C jBmghe. T modenB. B mstBmguiBni;<br />

D mgusthBmgulBni. B sodaSai ta. After tu C<br />

returns to mBtrika in 3'^.<br />

5. BC SirahpramBno. BC SonakBdibhir.<br />

BD omit the khandika-number; 0 H 1 1|<br />

3. 1. ADE tasyams. AD pidam; CE p<strong>im</strong>dam; T p<strong>im</strong>da. ACDT<br />

caturasrB; B caturasta. B for SlaksnB; SuksnB. C cB.<br />

2. T for klinna: chinnB. C varjanlya; B varjanlyat.<br />

3. ACDE Sirogramthi. ACDET caksuh; B caksur. B patnlm<br />

vinBSani; CT patnlvinBSanl. B rogam Bharet.<br />

4. AD rukse; E pakse. B ubha py. B cBranI cottararanl.<br />

5. B kuryBt; C kuryas.<br />

T omits the khandika-number.<br />

4. 1. ADET pravartate. 0 yajfiahs. B ni vedyate.<br />

2. B rtava; C Satavah. B ardhamBsas tu. B pratisthitah.<br />

3. B ranlr. B smaramty eke vipaScitBh. B tatpradbanBm; CD<br />

tatpradhana.


Parisista X;XII. 147<br />

XXIL 4. 4. As jahghe is clearly a dual the samdhi is most surprising;<br />

read: prakirtyate. BDE kirttite. ADE dvitlyBj. AE<br />

uru; B uru. B Sroni.<br />

5. 1. T matithe. C pBdajamghBsu; B pBdajamghatu. ADE piSacBh.<br />

XCT cordhve; B cortdham. B rBjasatvam. AD prajBti<br />

hi; B prajayate.<br />

2. AD smrtah. ADE amitra. D Sirasi.<br />

3. B evB chu ichamti. ABDE nirdosah. B pariklrtitah, omitting<br />

yatah; 0 kirtita yah; T kirtita tatali, (with ta erased).<br />

B yatha.<br />

4. ADE adhanena viSesatah. ACDET grIvB.<br />

5. B deva. B sthitah sarve.<br />

B omits the khandikB-number.<br />

6. 1. X Bnulomena; B anulomyena.<br />

2. BT mamthyo.<br />

3. T mula nyattkam. X agryBt tu; B argBt tu. ADE amtaram;<br />

C amtaro. ADE devayoni; B devayon<strong>im</strong>. B mamthyo.<br />

4. A tayosvasmat; D tayostvasmat.<br />

5. B khadirau. T sadgulam. B cBtra. ACDE stamgula.<br />

7. 1. AD astamgulam; E astBmgula. ABDET pramamtha; C pramamtham.<br />

ABCDE cBtram syB. ABCDET uvili. ADET<br />

dvBdasamgulya; B dvBdasa-mgulah; 0 dvBdaSIgulya. AD<br />

yajnavidhi. B smrtah.<br />

2. T vadaty. B eke nye.<br />

3. B cBtre tu; C catrai va. B uttare vah smrtah.<br />

4. TE dvitlyat. XC tuttara. B prakirtitah. ACDE kadesa.<br />

B uttarah pariklrtitah; E uttarasya ca kirtitah.<br />

5. ACDE pranmukhodahmukhodag va bhrBmakah. B for pidanam:<br />

mamthatam.<br />

BD omit the khandika-number.<br />

1. B samyojyam. 0 aranupari. B pidakenai va pidayet.<br />

2. ADB catra. BCT sarvamukhah; B sarvasukha.<br />

10*


148 Parisista XXII.<br />

XXIL 8. 3. ABCDET devatais. B rsibhis ca tapodhanaih.<br />

4. B mamthavya. E dvijBgrair. B Srutam etad^<br />

B for the khandika-number: | 7.<br />

9. 1. X jlrno. ADET darSane. BCT sakallkrtya. ADE gBrhapatya.<br />

2. ADE yonmam. CT aranlm.<br />

3. B manasvatl.<br />

4. ADE ajyam. B vichannam; E vachinnam. B ta sam nomi.<br />

B svBhe ti j agnaye. ADE gnivate. ADB purolBSani.<br />

X prakrte styah; 0 prakrte stah; B prakrstara.<br />

B omits the khandika-number.<br />

10. 1. T amtra. CT ca mgabhutam ca; B co gabhutam ca.<br />

2. ACDE dharayisyamti; T dharayisyamty; B dhBrayisyaty.<br />

3. B labhate mukham. T SutaSIlam. CT -\ipulaprajam; E vipulam<br />

prajBm; B vipulam prajB.<br />

4. T omits pBdas cd.<br />

5. AD parabrahma. AD vyardhi. ACDE nB sti. B for brahmabhiltah<br />

sa: brabmabhuyBya (bis).<br />

B omits the khandika-number; T is not clear; either | 8 H<br />

or I ^ I .<br />

Colophon: ACDE iti. DE aranilaksanam. BT omit the pari­<br />

Sista-number. B adds: pariSistam.


XXIII. Yajnapatralaksanam.<br />

On the vessels used at the sacrifice.<br />

A collection of rules that goes beyond the l<strong>im</strong>its indicated<br />

in the title. After the introduction 1.1 — 8, in which 2"—3''<br />

are perhaps interpolated, the text treats of the caru and carusthdh<br />

1.4; the surpa 1. 5; the sphya 2. 1; the ulukhala 2.2;<br />

the musala 2. 3; the sruva, the dhruva and the agnihotrahavanl<br />

2.4—5; the sruc 3. 1. —4. 2, recognizing 3,2 as an<br />

interpolation; the krsnajina 4.3; the sakrdachinna 4.4; the<br />

meksana 4. 5; the aksau 5.1; the agnistha 5. 2; ajya, anjana,<br />

abhyanjana, kasipu and upabarhana 5.3 — 4; length of hasta<br />

5.5; length oi sruva, khadga, sakrddch<strong>im</strong>ia, juhu, dhruva and<br />

harhis 6.1; materials oi sruva, khadga, juhu and idhmah 6.2;<br />

various objects that must be made from yajnavrksah 6. 3; the<br />

samidhs 6.4; the yajnavrlisah 6.5. — 7.1; the grains to be<br />

used 7.2; permission to use at the morning oblation an article<br />

used at the evening oblation; prohibition of the use of a broken<br />

object 7.3; the paksahoma and its effect, possibly interpolated,<br />

7.4.-—9.3; the samidhs 9.4; d<strong>im</strong>ensions of pitroddsa 9.5;<br />

d<strong>im</strong>ensions and shape of the pits of the daksina, gdrhapatya,<br />

dhavaniya and sabhya fires 10.1 — 5*; general rules for cases<br />

in which no specification is made, and for acts that must be<br />

performed with either the vajra or kusa-giass in the hand<br />

10. 5" —7''; the cdturhotra 10.7^^.-11.3; what is to be done<br />

in case an utensil breaks 11.3 — 5; various things that offer<br />

no <strong>im</strong>ped<strong>im</strong>ent to the performance of a ceremony 12.1 — 5;<br />

ceremonies alter which the celebrant must touch water 13.1;<br />

rules for the cleansing of vessels 13.2 — 3; the <strong>im</strong>portance of<br />

this text 13.4. —14.6.


150 Parisista XXIII.<br />

Yajiiapatrahiksaiiam.<br />

XXIII. 1. 1. om atha 'to yajfiapatrBnam laksanam yonir eva ca |<br />

rupam tatha pramanam ca kramenai 'va prakathyate |1<br />

2. camasa-graha-pBti-Bni homa-patrani yBni ca j<br />

yajfia-vrksas tatha Sakha brahmavede pradarSitah H<br />

3. pitrpindesu darvy-Bdyam agnisvattam ca yajfiikam j<br />

sayamhomesu nityBni tatha na<strong>im</strong>ittikBni ca H<br />

4. bilva-"krtiS caruh proktas tBmro vB mrnmayo Api va |<br />

grivayam mukha-vistlrnaS carusthBlI 'ti kirtitah H<br />

5. kuSasya "mrasya va parnair venor vB balbajasya va |<br />

catuskona-'rdhavitam ca loke Surpam tad ucyate || 1H<br />

2. 1. asih khadgam ca nistr<strong>im</strong>Sah paryByah pariklrtitah |<br />

tad-Bkrty eva yad rupam yajfle sphyam ca vadanti tam |j<br />

2. idhmo-'cchrayam ardha-khBtam khBtenai 'va tu vistarah j<br />

madhye hinam tatho "rdhvB-'gram vBranam tad ulukbalam j|<br />

3. sthulatvBn musti-mBtram ca skandha-mBtram pramanatah j<br />

varaiiam musalam cai 'va adhastBl loha-vestitam ||<br />

4. sruvas tu mfila-danclaS ca bilam ca 'hgustha-parvanah |<br />

samavete prthagbhute bilardhe danda-vrttatBH<br />

5. vaikahkati dhruva prokta sarva-yajfiesu ya smrta |<br />

tatha 'gnihotrahavani sruvas cB 'pi tatha smrtah H 2 H<br />

3. 1. mula-danda tvag-bilB ca puskaram caturangulam |<br />

puskarBd dvigunam ca 'gram gajostham paripathyate H<br />

2. [netra-"di-karanair hinam nBsikabhyam dvijais tatha |<br />

dvyahgulah khBta ca bilBd ahgulam cai 'va piiidikB |<br />

vrtta vB catiiraSrB va sB 'dhastac chobhana smrta || ]<br />

3. ardha-'hgulam prthutvena bila-bahyam samantatah |<br />

bilam vrttam sruco madhye danda-sthaulyam bilB-'rdhatahj|<br />

4. caturv<strong>im</strong>Saty-ahgulam dandam vadanty eke manisinah j<br />

saptatr<strong>im</strong>Sad angulBni sa sruk cai 'va prakirtitB H<br />

5. bhinna viSIrnB vakrB ca klinna ca sphutitB tatha j<br />

susira granthibhir yukta caksurBdi-vinaSini || 3 1|<br />

4. 1. dagdha-Sese Ardha-Suske ca vidyutB cai 'va pBtite j<br />

unmulye patite bhagne manasB 'pi na cintayetH


Parisista XXIII. 151<br />

XXIII. 4. 2. Subha-naksatra-tithisu Subham gatva diSam budhah j<br />

sruvB-'rtham pBtayed vrksarn pratah pragram ca saumyavBk |j<br />

3. mrgo harina-ruruS ca krsna-prstha-Siras tatha |<br />

yat tasya carma tvak cai 'va tat krsiiBjinam ucyate 1|<br />

4. vamamusti-grhitas tu prachidyante sakrt kuSah |<br />

parasunB 'sinB va tat sakrd-achinnam ucyate 1|<br />

5. ahgusthaparvagramukham darvy-Bkrti tu meksanam |<br />

vaikahkate palBSe va prBdeSas tu pramBnatah H 4 H<br />

5. 1. alabu vainavam vB 'pi dBrvyam vainavam eva va j<br />

aksBv amandalau proktau yatha drstam pura rsibhih |1<br />

2. cakrBbhyBm kBstha-samgbataih Silpibhis cai 'va yat krtam j<br />

loke prasiddham Sakatam agnistham yBjfiike vidhau |1<br />

3. ajyam ghrtam vijBniyan navanltam susamskrtam |<br />

sauvIrB- "dy anjanam cai 'va atha va daivikam tatha i|<br />

4. abhyafijanam ca tat proktam tilatailam ca yad viduh |<br />

asanam kasipu proktam kayastham co 'pabarhanam H<br />

5. yavo-'darair astabhis tu ahgulam paripathyate |<br />

caturv<strong>im</strong>Saty - ahgulain tu yBjfiikair hasta Bkrtah H 5 H<br />

6. 1. hasta-matrani sruvah khadgam sakrd-achinnam eva ca j<br />

bahu-matrB juhuli prokta dhruva barhis tathai 'va call<br />

2. tamraS cai 'va sruvah proktah khadgam khadiram eva ca j<br />

pBlBsI ca juhuh karyB idhniaS cai 'va viSesatah H<br />

3. grahah pBtrBni camasB danda-yupa-"sanani ea |<br />

vrksesu yBjfiikesu syur yathalBbhesu na 'nyatah H<br />

4. samidhah pradeSa-mBtryo nityahome prakirtitBh j<br />

samillaksana-drstani pramBnani yathakramam U<br />

5. Samy aSvattha(h) palBSaS ca khBdiro Atha vikahkatah j<br />

kaSmaryodumbaro bilvo yajfiavrksBh prakirtitah H 6 |i<br />

7. 1. esam alabhe vrksanBm anye grBhyas tu yBjfiikaih j<br />

yajfiahgakarye drastavyBh samid-artham viSesatah |i<br />

2. yava-vrlhi-mahBvrlhi- priyahgtmam hi tandulBh |<br />

syBmBka-tandula-tilB BsBdyBh SruticoditBh U<br />

3. sayamhomesu yad dravyam pratarhomesu tad bhavet j<br />

bhinnadravya-hutam yat tu na hutam tasya tad bhavet I


152 Pari^sta XXni.<br />

XXIII. 7. 4. udite Anudite cai 'va samaya-'dhyusite tatha |<br />

ksudha-kale tatha 'py eke paksa-homam tu karayet 1|<br />

5. yayavaranBm munibhih paksa-homas tu taih smrtah |<br />

yatha katham cid vacanam Sruty-uktam dvija Bcaret H 7 H<br />

8. 1. aturah pathikaS cai va rajo 'padrava-plditah |<br />

paksa-homam tada kuryan nistirya satatam caret H<br />

2. caturdaSa-grhitam tu sakrd unnayate havih j<br />

eka samit sakrd dhomah so ArdhamBsBya kalpate ||<br />

3. caturdaSa-gunam krtva sruca pBtrena purva vat |<br />

evam garhapatye ca daksina-'gnau ca juhvati H<br />

4. piirva hutva "hutlh sByam vyustByam apare Ahani j<br />

etenai 'va vidhanena juhvati prBtar-Bhutlh 1<br />

5. rsibhis ca purB drstam Bpat-kalesu sarvatah |<br />

aranyoS ca samaropya Sruti-drstena karmana H 8 i|<br />

9. 1. homB-'rthesv etad drastavyam ahitBgni-grhesv api |<br />

tat-prayojana-matram tu na dosah siltakesu call<br />

2. sadyah-SaucBdikam proktam sutakam ca dvijBtibhih |<br />

svayamhomi 'ti vacanan na dosah Sruti-codanBt H<br />

3. vratinBm sattrinam cai 'va maharaja-"hitagnayah |<br />

esam doso na vidyeta sayam-prBtah-kriye sthite 1|<br />

4. pBlaSyah samidho AdosB nityam home prakirtitBh j<br />

atha va kauSikoktanBm yajfliyBnBm mahlruham i|<br />

5. ahgulatrayam Bvartya ucchraye Apy ahgulatrayam |<br />

puredaSa-pramanam tu sarvatra kathitam nmam || 9 ||<br />

10. 1. sodaSBhgulam avartya tribhagam co 'ttaram rju |<br />

daksinasyam diSi sthBnam daksina-'gneh praklrtitam H<br />

2. asfav<strong>im</strong>Saty ahgulBni gBrhapatyam praklrtitam j<br />

ahavanlyam [caturjv<strong>im</strong>SatiS caturaSram tu karayet 1|<br />

3. ahgulani tu sattr<strong>im</strong>Sad dhanv-akrtya tu karayet j<br />

daksiiiB-'gnes tu vai kundam vidvadbhih parikathyate ||<br />

4. IsBnyBm diSi sabhyasya gBrhapatya-vidh ana tah |<br />

sabhyam ne 'cchanti SBlB-'gnau mahakih kauSikas tatha<br />

5. maudByanBs tathe 'cchanti Saunakeyas tathai 'va ca j<br />

mantrad eva tatha proktam dravyam yatra na drSyate H


Parisista XXIII. 153<br />

XXIII. 10. 6. ajyam tatra vijBnlyBd dhomas tatra sruvena ca (<br />

abbyuksanam havih-karma kartavyam vajra-paninB H<br />

7. kuSa-hastena kartavya japa-homa-pitrkriyBh |<br />

yajfle cai 'va 'ngabhutaS ca patra-mantra-havir-dvijah |<br />

caturbbiS ca kriyah sarvaS caturhotrain tad ucyate |1 10 ||<br />

11. 1. yajflikas tu vadanty anye caturbhir yac ca huyate |<br />

brahmana 'dhvaryu-hotrbhyBm tribhir agni-caturthakaih jj<br />

2. durbhikse ca "kule bhahge rtvijBm ca 'py asambhave |<br />

ekas caturhotram kuryBd apastambe prapathyate |1<br />

3. rtvijBm cB 'py asBmnidhye adhvaryus tat pathet svayam j<br />

asthana-patbite kuryur rtvig ityBdi coditam |]<br />

4. khate lune tu yac co 'ktam samskBra-Sruti-hetubhih |<br />

dravyBnam yajfiaklpty-artham kuryBt pilrvena samgraham jj<br />

5. patra-"sadam dvitlyam ca proksanena vivarjitam [<br />

ubhayoS cai 'va kurvita pBkayajfiestikarmavat H 11 I<br />

12. 1. krsnajinam tila darbha mantra Bjyam dvijo-'ttamBh j<br />

doso na vidyate hy esBm yathBrtham samniyojayet ||<br />

2. ajyam dhtlmahavir jvalB paripakah sphulihgakaih |<br />

davBgnikastba-samsparSe agner doso na vidyate H<br />

3. japB-'dhyBya-tapo-danaih so-'pavBsaih sa-homakaih j<br />

SrBddhadi-pitrkaryais ca na dosah parivedane 1|<br />

4. pitr-bhratr-sapatnaiS ca patito-'nmatta-sandhakaih |<br />

jatyandha-muka-badhirair na dosah parivedane H<br />

5. atyantakamina cai 'va patnihinena cai 'va hi |<br />

esam anujfiam Bdaya kuryad vaitaniki(h) kriyah H 12 i|<br />

13. 1. raudra-raksasa-paiSacan asuramS ca "bhicarikBn |<br />

mantrams ca pitrkarmai 'vam krtva "labhyo 'dakam sprSetjj<br />

2. sruk sruvaS ca dhruvB khadgam musalo-'lukbalam caruh |<br />

udakenai 'va sosnena sampraksalya viSudhyati |1<br />

3. patram grahaS ca camasB havih Silrpam kuSa-"sanam |<br />

soma-sprstam ca yad bhandam vBri-Saucena Sudhyati ||<br />

4. vedo-'ktam sarvamantro-'ktam Sauna kena mahatmana |<br />

avaSyam tad dvijaih kBryam SreyaskBmais tu nityaSali U<br />

5. patrBiiaiu ta prasahgena yad anyat pariklrtitam |<br />

sByam prBtas tu homa-'hgam pura drstam maharsibbili jj 13 jj


154 Parisista XXIII.<br />

XXIII. 14. 1. guruna bhBsitenai 'va yBjfiika-'numatena ca j<br />

sado-'padista-dravyanam laksanam pariklrtitam 1|<br />

2. nityam ye Anusmarisyanti yajfiapBtresu laksanam |<br />

rBjasuya-'SvamedhabhyBm phalam prapsyanti te dhruvam]<br />

3. pippaladena mahata samBkbyatam idam Subham |<br />

brahmananam hitB-'rthaya putraSisya-hitBya ca H<br />

4. niskamo va sakBnio vB vedo-'ktam yah samacaret |<br />

niskamasya tu muktih syBt sakamah phalam asnute ||<br />

5. niskamena tu yat k<strong>im</strong> cit kartavyam iti vaidikam |<br />

tat sarvam muktidam jfieyam parBparaparam sukham H<br />

6. na Sokas tasya no vyadhir na mrtyur na jarB tatha |<br />

na ksudha na pipasa ca amrtBtniB sa tisthati 1|<br />

amrtatma sa tisthati 'ti |i 14 H<br />

iti yajflapatralaksanam samBptam 1| 23 1<br />

Variae lectlones.<br />

1. 1. ABDET omit: om. CT yon<strong>im</strong>. ACDET pramanam (C<br />

pramBna) rupakam cai va kramena (ADE kramene) tah<br />

prakathyate. B kremenai va.<br />

2. ADE camasagrBha-; 0 camasamgraha-. T boniadravyani yani<br />

ca; C homahomapatradra yani ca. Bg for ca: tu^ B<br />

brahmadeve; D brahmevede.<br />

3. ADE darbhadyam. We should expect: agnisvattam.<br />

4. B proktahs. ACDET mukhavistlrnam. D carusthBli prakirtitah.<br />

5. T kuSasyB grasya. X cB pariiai. ADE vainer; C voiior;<br />

T vino. B bilvajasya. B catuskonortdhavitam tu; T catuhkonBrdhavItam<br />

ca. C surpam.<br />

BD omit the khandika-number.<br />

2. 1. B sadgam. B nistr<strong>im</strong>Sam; C nistr<strong>im</strong>Sa. ADE tadBkrtyai va.<br />

T tad rupain. ADE sphyatvam vadamti. B te.<br />

2. B ardhekhatam; B ardhasBkbBmtam. T madhya. CT rdhvogram.<br />

B varunam.


Parisista XXIII. 155<br />

XXIII. 2. 3. AD skamdamatram. B dhastal. BC lohavisthitam.<br />

4. XCT mtlladandasya Silam. AE biladhe; B bilvardhe. C<br />

damdavittata; B damdavattata, with space left for the<br />

insertion of i.<br />

5. B sarvasarvayajfiesu. AD ya smrtah.<br />

3. 1. 0 gBjamjastbam. B pratipadyate; DT parikathyate?.<br />

2. These six padas belong in subject matter to the preceding<br />

parisista. C khata. B pidaka. ABCDET caturasrB.<br />

3. B bilvam. ACDET srucir; B sruvir. AD bilardhate; B<br />

bilardhata.<br />

5. BDT bhinna. AB viSirna; B vaSIrnB. B suSira; 0 supira;<br />

D supira; T sukhira. A gramthirbhi yukta; DE gramthibhi<br />

yukta; T gramtbisamyuktB. B -vinaSanl.<br />

BD omit the khandika-number.<br />

4. 1. ACDET dagdhaseso. ACDE unmulya patite; T unmillya<br />

tite; or unmul patite.<br />

2. AET srucBrtham; CD srucartha. B vrttam. B tu.<br />

3. ABCDBT harinarenuS; the emendation is doubtful as we<br />

might expect the designation of some part of the body,<br />

perhaps harinapaksas. The reading of ADB given in the<br />

next note would then be due to a misplaced correction.<br />

ADE krsnapaksaSiras. ADB tasya karma. B carma<br />

tvasyBi ca tat.<br />

4. T for -grhltas tu: -grhitasi. AD prachldyamte. ADE para-<br />

SunB va sina va tat; B paSuchinna sinB va tat.<br />

5. CT neksaiiam. ACDET palaSe. ADB prBdeSam tu; B prBdeSam<br />

sva; C dhapradeSamn tu; T pradeSa sva.<br />

5. 1. AET alBmbu. B darvyam manmrm eva vB.<br />

2. T loka. D prasiddha. B yajfiikB viduh.<br />

3. B cai va tha. ADE vaidikam.<br />

4. DT tad viduh. CT aSanam. ACDE kByasambodhabarhanain;<br />

'T kayasambodhabarsanam.


156 Parisista XXIII.<br />

XXIII. 5. 5. B astabhis tu yavodarai mgulam pratipadyate. T tv amgu-<br />

1am. ABCD akrtih; E akrteh.<br />

6. 1. BC sruvam. T sadgam. ADE juhuh; B juhu.<br />

2. ADE juhuh kurya; T juhuh karya.<br />

3. ADE graha; 0 graha. B vrttesu yaniketu syu. B nB nyatha.<br />

5. AD karmaryaudumbaro; Ekarmayaudumbaro. B yBjfiavrttah.<br />

7. 1. ABD vrksanamm. ABDE anya. B yajflikai; 0 yajflikah.<br />

BET drstavyah. D samid arthe.<br />

2. CDT Samaka-. ACDET asadya; B asadyB. B Srutinoditah.<br />

3. ADE ya dravyam; BT ya drsfam; C drstam.<br />

4. ADET paksahomas tatha pare; C paksehomas tatha pare.<br />

5. A paksahomas tatha pare skrtai smrtah, with statha deleted<br />

and some alteration of skr; D paksahomas ma tau smrtah;<br />

E paksahoma krtai smrtah; BT paksahomas tu tai smrtah.<br />

B dvija adaret. T adds after this Sloka: 8. 2^'', 1''^ but<br />

encloses these words in square brackets; 0 adds: BpannastrlrajavrdavamdibalaturaSubhah<br />

| nityam na<strong>im</strong>ittakam kamyam<br />

karayeyu dvijBtitah.<br />

8. 1. ADE aturah. B rajfio.<br />

2. DE sa. AE and perhaps CD kalpyate.<br />

8. B srucB. Probably read: cai 'va to complete pBda c. B tu<br />

juhvati.<br />

4. T pilrve. ADE hutih; CT but!. B vyustBya parame hani.<br />

B pratarBhuti.<br />

5. ADT aranyoS; B arenyaS. B karmani.<br />

D omits the khandikB-number.<br />

9. 1. BDE eta; C evata; T eva. ACE drastavyam; D dravyam;<br />

T drstavyam. B abitagner grhesv.<br />

2. B stltake. D dvijBdibbih. B vacanat | na dosB Srutinodanat.<br />

3. B sthitah; T sthita.<br />

4. ACDE palaSa; B pBlBSyah; T palaSah. Perhaps read: nityahome.<br />

ACDE kauSakoktanam; B kautsikoktBnam.<br />

5. ACDET uchrayo; B uchraye.


PariSista XXIII. 157<br />

XXIII. 10. 1. ACDET ttaram rju; B ttaram ruju. B daksinagne.<br />

2. B ahavanlyam gu caturasram. T caturv<strong>im</strong>Sati. ACDET caturasram.<br />

B karayet j 3 j .<br />

3. ADE dhanyakrtva. B daksinagnis. BT for tu: ru.<br />

4. T for sabhyam: savyam. AD mahikih.<br />

5. T modayanas. B mamtra devas tatha.<br />

7. B yajnai. B sarvah.<br />

11. 1. T vadaty. A caturbhi; D catubbi; T catubhir. T -hotrabhyam.<br />

XCT tribhir agniniS caturthakaih; B nrbhir<br />

agn<strong>im</strong> caturthake.<br />

2. B apastambaih prapadyate.<br />

3. ADB asannaidhya; B asBmnnidhye; 0 asBmtraidhye. ADET<br />

kuryu. B noditam.<br />

4. B nune. B samskara srutihetubbih; CT samskarah Srutihetubbih.<br />

B yajflalkrptyartham; 0 yajfiakrptyarthyam; T<br />

yajnatrptyartham. T samgrham.<br />

5. B patrasadanam. E -karma yat.<br />

12. 1. B esam doso ja vidyeta.<br />

2. ADET paripaka. T phul<strong>im</strong>gakaih. B -sasparSye.<br />

3. B japadhyayanatapo-. ADE -danai. B sopavasaiS ca homa-<br />

kaih. B -pitryajfiaiS.<br />

4. ACE -sapannaiS; B -sapanaiS. T -khamtakaih.<br />

5. B atyamtakaminos; C atyamtakaminau; D atyamtakBminam.<br />

C omits: cai va patni. B vaitBniklm. CE kriya.<br />

13. 1. ADE -piSacan; B -paiSyacan. B ca abhicBrikahn. ODE<br />

mamtraS. ADE pitrkarme vam; B pitrkarmai va.<br />

2. B musalolukhamS.<br />

3. ACDE grbaS camasa; B grahaS caS camasB; T grahaS camasB.<br />

C surpam. B varisocena.<br />

4. B Sreyaskamaihs.<br />

5. B patrBnT tu.


158 Parisista XXIII.<br />

XXIII. 14. 1. B Sadopadisfa-; 0 sadoparista-.<br />

2. B rBjasuyasvamedbanBm; C rBjasuyBbhedhabbyam; B rajasuyBScamedhabhyam.<br />

3. 0 pippajadena.<br />

4. AD yam samBcaret. ADE mukti.<br />

5. AE para Aparaparam; D paratparaparam.<br />

6. B Sokahs. AD vyardhi. BD jarBs. All MSS. carry the<br />

samdhi across the caesura. B mrtanmB. ABCDE tisthaty.<br />

B amrtanma.<br />

Colophon: B iti pariSistam | iti yajnapBtre laksanam samBptam<br />

I 24 11.


XXIV. Vedilaksanam.<br />

The portion of the text to which this title is given by<br />

the MSS. is in reality the result of the confusion of a Vedilaksana<br />

and an Agnivarnalaksana.<br />

To the first of these texts, which has suffered the most,<br />

belong the rules for the shape and size of the vedi, 1.4—6";<br />

rules for its construction and adornment, 1. 6''—7; consequence<br />

of having any side of the vedi crooked, 1.8 — 9; a transitional<br />

or concluding verse, 1.10. The first two of the sections are<br />

fragmentary; the beginning and, probably, the end of the text<br />

are lost.<br />

The introduction to the Agnivarnalaksana states the ceremonies<br />

at which the appearance of the fire must be observed,<br />

1. 2 — 3; refers for the preparations to XXI. 4. 4ff., directs the<br />

careful observance of the precepts of USanas, 2. 1 — 2; and<br />

states the various points, noise, color, odor, etc., to be observed,<br />

2. 3. A section dealing with the omens that threaten evil is<br />

apparently lost; and the remainder of the text, 2. 4. — 6. 4,<br />

describes the good omens. In this part there is a certain<br />

amount of repetition, and two parts, 2. 5. — 3. 2 and 5.1. — 6. 4,<br />

are for stylistic reasons to be considered of later date than the<br />

remainder of the text.<br />

Yedilaksanam.<br />

XXIV. 1. 1. ons atha rsiputrikayam tu sphutam sarvesu karmasu |<br />

laksanam hy agnivarnanam pravaksyami yathakramam ||<br />

2. vastu-karmany atho 'tpate pater nlrBjane vidhau |<br />

sarva-naksatrahomesu grahatithya-vidhau tatha ||<br />

3. yatro-'dyBne vivahesu ctido-'panayanesu ca |<br />

sarvesu cB 'gnihomesu vahni-varnan nibodhata 1


160 PariSista XXIV.<br />

XXIV. 1. 4. manena 'dhyardhaSIrsanya tri-madhya san-mukhB smrta |<br />

caturaSrB ca kartavya vedih Santl-'sti-karmasu H<br />

5. esa vai viparita ca karyB ghoresu karmasu |<br />

karmanam anurllpam tu ved<strong>im</strong> vaksyamy atah param H<br />

6. yathBvartana-gocarma- cakra-talpesu sammitaj<br />

karya 'ratni-pramBna vB badhakaSBdhayena ca \\<br />

7. Slaksnah samahitah sarvBh pragudak-pravanah Subbali |<br />

sammrjya proksya samstirya vidhivac co 'paSobhayet ||<br />

8. daksinena tu ya vakra yBjfiikam sB vinBSayet |<br />

ya ca vakro 'ttarena syBd yajamBnam vinaSayet ||<br />

9. purastat prsthato va 'pi madhyato visamB ca ya |<br />

puram antahpuram ca 'pi nByakam ca hinasti sB 1|<br />

10. esa samksepatah prokta vedih sBmanya-laksanB |<br />

visesatas tu tesv eva karmasv evB 'bhidhasyate H 1 ||<br />

2. 1. praclm samSodhayed bbilm<strong>im</strong> yajfia-vastu yatho 'ditam j<br />

samit-kuSa-'gnivarnanam laksana-jfio bhaved guruh H<br />

2. tatas tu yatnavan samyag agnBv upasamBhite |<br />

agnivarnan parlkseta yatho 'vBco 'sanah kavih H<br />

3. Sabdam varnam ca gandham ca rtlpam snehamprabhBm gat<strong>im</strong> j<br />

sparSam cB 'pi parlkseta agnav iti viniScayah 1<br />

4. svahakara-'vasane tu svayam utthBya pBvakah |<br />

havir yatrB 'bhilasati tad vidyad artha-siddhaye 1|<br />

5. vrsa-vBrana-megbau-'gha- nemi-dundubhi-nihsvanah |<br />

mrnala-padma-dtlrva-"bha- kumudo-'tpala-gandha-mukjj 2 j|<br />

3. 1. tatha mahatmB stanayan vBhakumbha-nibha-dyutih |<br />

samhita-jvala-nikarah pBvakah pBpa-naSanah 1<br />

2. kurantakrti-goksira- hema-'runa-tadit-prabhah |<br />

protphuUo-'tpala-kunde-'ndu- kumuda-"bho-'tpala-dyutihjj<br />

3. huto Api samjvalaty eva snigdho viprasya daksinah j<br />

lelihanah pramuditah krsna-varno Artha-siddhaye ||<br />

4. viSBla-mulo hy amalo nilah prthula-madhyamah |<br />

pradlpta-'gro Amala-talo jvalamala-"kulo Analah ||<br />

5. pradaksinah prasanna-'rcir arcismBn arcita-dyutih |<br />

arcamya^ ca nrpater arcito havyavahanah || 3 ||


Parisista XXIV. 161<br />

XXIV. 4- 1- paristarana-yogac ca j^ajfiakanda-pariccbadam j<br />

SBntiveSmo "rdhvadlpta-'rcir rtvijaS ca 'nul<strong>im</strong>pati ll<br />

2. prahasann iva Sabdena dyotaj^ann iva tejasB |<br />

krta-punyasya nrpater huyamBno hutaSanah H<br />

3. karmano Avabhrthe yasya haviso Ante ca parthivam j<br />

sugandhabhir adhumabhih Sikhabhih samsprSann iva H<br />

4. arcibhir jvala-bharaiS ca pradahan dvisatam diSah j<br />

vidbumah kundall yah syBd anulomaS ca siddhaye H 4 ||<br />

,5. 1. kuranta-hema-'runa-sahkha-kundamuktavall-'ndu-prat<strong>im</strong>e<br />

butBse j<br />

sama-svane s<strong>im</strong>ha-vrsair gajendrabalabakau-'gha-svana-dundubhinam<br />

|i<br />

2. viSalamule prthule ca madhye<br />

jneya 'nale samprati plditB-'gre |<br />

mrnala-padma-'nila-tulya-gandhe<br />

trisBgarB-'nta vasudhB nrpasya H<br />

3. atapta-kaficana-caya-'runata-'vadato<br />

yasya 'nalo jvalati vedigato nrpasya |<br />

tasya 'rthabandhavavati sakalB maliT 'yam<br />

vlryBmSu-jala-vivara- "hata-rajaSabda H<br />

4. vibhrajate tv akhila-rBga-yuto hutBSo<br />

hasta-"vrtam kathayati 'va jayam nrpasya j<br />

suryBmSubhih krta-vighattana-hema-padmak<strong>im</strong>jalka-curna-nikara-'runata-'malamsuh<br />

H<br />

5. ksiroda-Sukti-puta-garbha-viklrna-muktasamghata-pBndura-rajo<br />

rathanemi-ghosah |<br />

data nrpBya vasudha.m tu h<strong>im</strong>BmSu-maulijyotsna-vikaSita-samudrajalBiii<br />

hutBSah 1| 5 ||<br />

6. 1. laksmi-pradohara-mrnBla-kapBla-Subhrasnigdha-'nuvrtta-Sikhara-prakrtiS<br />

ca yatra |<br />

vaiSvanaro jvalati yasya viSuddha-murtih<br />

sa prBpnuyan nrpaSata-'dhipatBm narendrah H<br />

2. balarka-bodhita-saroruha-garbha-gaudhas<br />

toyB-'valambi-jalada-stanita-'bliirBmah |<br />

Boiling and V. Negelein. il


162 PariSista XXIV.<br />

XXIV. 6. rajfio dadati vasudham hutabhug gajendradantBgra-kampita-maharnava-vIci-vrksBm<br />

H<br />

8. yasyam vasanta-ravi-mandala-tulya-b<strong>im</strong>bo<br />

vedyBm nrpasya paripurna-marlci-jalah j<br />

tasya 'nalB - 'kalita - sBgara - toya -vastrB<br />

mragaiksa-venir avanir vaSam abhy upaiti ||<br />

4. yasya 'nalo jvalati kaficana-tulya-gauro<br />

prajvBlyamBna-vapur utpala-koSa-gandhah<br />

ByBti tasya bhavanam hy alidlpt<strong>im</strong>BlB<br />

savrlda-surya-kirana ksitipala-laksniir iti H<br />

iti vedilaksanam samBptam || 24 U .<br />

Variae leetiones.<br />

1. ABDET omit: om. AE esam rsiputrikByBm; D yesam<br />

apiputrikayam; 0 evam rsihputrikByBm; T evam rsiputrikayam;<br />

B atha rsiputrikaya.m. T omits: tu.<br />

2. X atho tpannaih; B atho tpate; C atho tpatte; T atho tpatteh.<br />

ODE pate; B yaS ca. B nIrBmjane. AD grhatithyam<br />

vidhau tatha || grahBtithyavidhBnavit; E grahBtithya,ni vidhau<br />

tatha 1 grahatithyavidhanavit; C grahatithyavidhau<br />

tatha 1 grabatitbyavidhamavit; T grahatithyavidhanavit ||<br />

grahatithya vid hanavit.<br />

3. X yBtrodhane; B yStrodyoge. B vivahe ca. C omits padas be.<br />

B cudopanayane tatha, and adds: caturasrB. ADE vahnivarnB.<br />

4. B dhyardhasirsna va. B caturasrB bhaved vedih SBmtike<br />

paustikarmasu. ADET caturasrB; C caturasra. D dedih;<br />

T vedi. ADET Samtistakarmasu.<br />

6. E yathBvartena gocarma-. B for pBda b: rtukBryesu sammita.<br />

AD rahipramana. B avakBSavaSena; T badhakasadhayena;<br />

perhaps read: bBdhaka-sBdhanena. BCT va.<br />

7. B Slaksi.iah; C Sliksiiah. T sammrijya proksa.


XXIV. 1. 8. B syat yajamano.<br />

9. BT va pi. B nayakam tu.<br />

B omits the khandika-number.<br />

Parisista XXIV. 163<br />

2. 1. ACDE bhume; BT bhtlmer. B yajnamvBstu; T yajiiavBmstu.<br />

B yathocitam; C yathodita,m. X Samit-.<br />

2. AD yatnavBt samyan; E yatnavBt samyag. E agnB. ACDET<br />

Sana kavih.<br />

3. B Sabdam gamdham ca rupam ca varnam sneham. B ca pi.<br />

X pariksetBgnyBv; BCT pariksetBgnav.<br />

4. T svBhakBra-.<br />

5. ADET -nisvanah; C -nihna. ACDE -padmapurvBrdhacamdanotpala<br />

-; B -padmapurvardvicanidanotpala-. XBC<br />

-gamdhabhuk.<br />

B' omits the khandika-number; AD: j| 3 ||; C: u H -^ \\<br />

3. 1. B prefixes: stanayamtam mahatmBnam. B yatha; D atha.<br />

ADET tanaya; 0 stBnaya. ADET s<strong>im</strong>hitajvala-.<br />

2. B -goksIramhemB-. B setpullotpullotmalakumde-. AD -kumdedu-;<br />

E-kumdedum-. D-kusumabho-. B-kumudabho<br />

naladyutih.<br />

3. ADE samjvalaty eva; C perhaps samjvBlaScevB; T samjvala-<br />

ScevB. B snigdhan cBrcih pradaksinah; CET snigdho<br />

vipradaksinah.<br />

4. B visalamnle. B viSBlamillo vipulo nllam. C pradiptByo;<br />

very probably piditBgro is to be read, cf. 5.2. B jvalamalakulo.<br />

5. B jyotisman. T arcisadyutih. E arcanlmas.<br />

B omits the khandika-number.<br />

4. 1. Probably read: yajnakunda-or yajfiabhBnda-. B SBntiveSma.<br />

XT rdhadiptarcir; B rdvadiptarcir; C rddhaptBrcir. T<br />

nul<strong>im</strong>pat<strong>im</strong>.<br />

2. ADE dyotayenn; B dyotayamt. B hiiyamano; 0 hvayamano.<br />

3. XCT karmano vavrte. E haviso te; BT havisB ipte. B<br />

parthivah. B Subhigamdhabhir.<br />

11*


164 Parisista XXIV.<br />

XXIV. 4. 4. B vidhumam. 0 kumdala. ABDET ya syad; C yamh syad.<br />

T anuloma rthasiddhaye.<br />

B for khandika-number: j 3.<br />

5. 1. T balahakoccasvana-.<br />

2. XCT viSBlamillah prthivi ca; B visalamilla prthivi ca. ADE<br />

madhya. ACDE saprati. ADE plditBye. B -padmanala-.<br />

3. ADE atapta-. BC -runatavapBto. ADE mabl yBm.<br />

4. 0 akhilaragByutB; E akhilarBjahuto. X va jayan nrpasya;<br />

C va jayam tu yasya; T vijayam nrpasya. B -vighafita-;<br />

T -vighadrna-. B -runav<strong>im</strong>alamSuh.<br />

5. ADE -putamgarbha-. ACDE -sBmghata-. 0 -rajl. ADE<br />

rajanemi-. AD hinamSumaulir-; B hInaSumaulir-; CET<br />

hinamSumauli-. B -vikBsita-. XC -samudrajali; B -samudrajalau.<br />

B for the khandikB-number: j 4.<br />

6. 1. B laksmlpradokara-. B -Subhrah-. ACDET -Sikharah-;<br />

B -SikharB-. B -prakrti yatra. T viSuddhamiirtteh. ADE<br />

sam prBpnuyBn.<br />

2. A -gamdhah | s; D -gamdhah H s; CE -gamdhahs. T hutabhu<br />

gBjemdra-. B -mabarnavativavrksBm.<br />

8. B -tulyacarno (for: -tulyavarno). ABDE mragaiksaveiiir;<br />

0 rnrBgaiksBvenir; T lurBgeksavenir; probably read: Bmre-<br />

'ksu-venir.<br />

4. ACDET jvalita. B jajvalyamBnavapur. C alinidipt<strong>im</strong>rda. T<br />

savrlda-. B -laksmih omitting: iti.<br />

ADET omit the khandika-number; B: H 5; C: l\ W \\ •<br />

Colophon: B parisista H iti susiputrikayBli vedilaksanam samaptam<br />

I 25.


On the fire-pit.<br />

XXV. Kundalaksanam.<br />

1. 1 — 2. Text taught to Bhargava by Saivnakn.<br />

1. 3 — 8. Bight forms of the fire-pit assigned to the cardinal<br />

and intermediate points of the compass, and to be used<br />

at ceremonies in honor of the digdevatah.<br />

1. 9—11. Other ceremonies at which they are to be used.<br />

1. 12. Height of the mekhala.<br />

2. 1 — 3. Rewards for careful construction of the various parts<br />

of the fire-pit.<br />

2. 4. This rule extended to construction of temples and (sanii-)<br />

grhani.<br />

2. 5. D<strong>im</strong>ension of the fire-pit at certain sacrifices.<br />

Kundalaksanam,<br />

XXV. 1. 1. 0111 Saunakam tu sukha-"sinam bhargavah pariprcchati j<br />

kundam kasmin bhavet kidrk kasyBm vB diSi k<strong>im</strong> phalam jj<br />

2. sa tasma upasannaya Bcaste bhBrgavBya tu j<br />

kundam yasmin bhaved yadrg yasyBm vB diSi yat phalam |j<br />

3. caturasram Sapha-''krtyB ardhacandram trikonakam |<br />

vartiilam pafica-konam ca padma-"bham saptakonakam H<br />

4. kundany etBni pQrvadi- diksv astasu vinirdiSet j<br />

dig-devatanam cB 'stBnBm karmani svaiii-svam BdiSet |1<br />

5. caturaSram tu pilrvasyam aindresv api ca karmasu |<br />

Sapha-"krti tada "gneyyam a,gneyesv api karmasu |1<br />

6. ardhacandram tu yamyayam yBmyesv api ca karmasu j<br />

nairrtyam ca trikonam syad abhicBra-vidhau Subham |1<br />

7. vBrunyBm vartulam jfieyam vBrunyesv api karmasu j<br />

vByavyam paficakonam tu vByavyesv api karmasu 1


166 Parisista XXV.<br />

XXV. 1. 8. uttarasyBm tu padmB-"bham saumyesv api ca karmasu j<br />

aiSBnyBm saptakonam tu raudresv api yatho-'ditam i|<br />

9. sarva-karmasu vijfieyam kundam padma-nibham tu yat j<br />

caturaSram tu sarvatra samam syBd vijaya-"vaham H<br />

10. sarvaSBntikaram kundam padma-"karam viSesatah j<br />

SBntike caturaSram ca paustike vartulam tatha H<br />

11. abhicare trikonam ca vaSya-"dau cB 'rdhacandrakam |<br />

sat-konam mBraiiB-"dau ca vidvese ca 'stakonakam ||<br />

12. mekhala sarva-kundesu dvadasa-'hgulam isyate j<br />

caturangula-mBnena purva-'purva-samucchrita H 1 1<br />

2. 1. na cet purastad dhinam syat sukham yajfiah samBpyate<br />

yat tu daksinato Ahlnam tad rajfias tv abhaya-pradam H<br />

2. yatha 'hinam paSc<strong>im</strong>ena bhavet tat siddhidam Subham |<br />

uttarena samam yat syBt tad rBjfio rBjya-vardhanam ||<br />

3. madhye samam ca sukhadam dig-vidiksu samam tu yat<br />

tad raja-jana-sampatkrt sarvBmS cB 'rin vinBSayet |1<br />

4. na cet purastBd ityBdi ya esa kathito vidhih j<br />

maiidapBnBm grhanam ca ma,ne Santikarah smrtah H<br />

5. hasta-kundam sadahome ayute dvikaram smrtam |<br />

laksahome catuspani kotyBm astakaram smrtam 1|<br />

kotyam astakaram smrtam iti 1 2 H<br />

iti kundalaksanam samaptam H 25 H<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. ABDET omit: om. AD bhave. E omits: k<strong>im</strong> phalam.<br />

2. E omits pBdas abc and: yasyam vB diSi. AD tasya; T tasmam.<br />

. B upasannByBcaste; C upasannByB acaste; T upasannBha<br />

vyBcaste. C kum kasmin. ABCD yBdrk. AD<br />

kasyam. AD k<strong>im</strong> phalani; B tat phalam.<br />

3. XBCT caturasram. B SaphakrtyBrdhacamdram. B pamcakonam<br />

tu.


Parisista XXV. 167<br />

XXV. 1. 4. ACDE pQrvasu diksv. B astatu. B stanaiii. B svani<br />

samBdiSet.<br />

5. ABCDET caturasram. ADE pilrvasyBmm; C purvasyBmy.<br />

C omit padas cd. ADE gneyBm.<br />

6. C omits padas ab. AC nairrtye; DE nairtye; BT nairrte.<br />

T trikone.<br />

7. B varunyBm. B varunesv.<br />

8. B eSBnyBm; T iSa,nyam.<br />

9. ABCDET caturasram.<br />

10. ABCDET caturasram.<br />

11. AC abhicare. DT satkanam ('?).<br />

12. AD dvadaSyamgulam. Probably read: purvapurva-.<br />

B omits the khandikB-number; C: 11.<br />

2. 1. B punastat. X ya kr daksinato; B tat tu daksiiieto. B<br />

abhayavaham.<br />

2. D syBd rajfio.<br />

3. D ruadhya. BT ca yat. AD yad rBjajana-; E yad rajyajana-.<br />

X -samyatkrt.<br />

4. E grahanam. ADE sBmtikara.<br />

5. ADET hastam-; C hastam-. AE -kumclat; CDT -kumdamt.<br />

ACDET catuspBnih.<br />

B omits the khaiidika-namber.<br />

Colophon: B prefixes: pariSistam j . B for the pariSistanumber:<br />

j 26; C: H 24 || .


XXVI. Samillaksanam.<br />

On the samidhs.<br />

Our text seems to be the result of the combination of<br />

two texts on the same subject, cf 2. 4, and the s<strong>im</strong>ilarity of<br />

1. 4f with 2. 5ff. The text has .suffered extensive mutilation;<br />

and if the number at the close of C is stichometric, meaning<br />

that there were once 60 .slokas instead of 33 as at present, the<br />

fact is not incredible.<br />

The first text, 1.1. — 2. 3, must have begun with a treatment<br />

of the length of the samidhs at various ceremonies,<br />

closing with the permission to use a twelve-inch samidh at<br />

all karmarii, and with a table of measures, 1. 2 — 3. Next<br />

followed a section on defects in the samidhs and their consequences,<br />

1. 4—5; there being a lacuna between 4 and 5^ from<br />

some part of which 5^ comes. The next section preserved,<br />

2. 1 — 3, deals with the question as to whether fruits, leaves,<br />

and flowers should be on the samidh, but plunges in. medias<br />

res in a way that shows that it must be preceded by a lacuna.<br />

From the end of this text comes 2. 6, which in T is placed<br />

before 2. 5, and might well be placed before 2. 4, the half verse<br />

with which the compiler introduces the second text.<br />

Tills contains: defects in the samidhs and their consequences,<br />

2. 5. — 3. 2''; length of samidhs and substances with<br />

which they must be annointed at various ceremonies, 3. 2°. —4. 2'';<br />

rules for each of the three upper castes and for all castes,<br />

4. 2'=—5''; material ot samidhs and indhanani accorAmg to the<br />

result desired, 4. 5


Parisista XXVI. 169<br />

at the v/orship of the planets, and rules for the sacrifice made<br />

upon the occasion of the ,injury' of a planet or naksatra,<br />

6


170 PariSista XXVI.<br />

XXVI. 3. 4. kevalam mukti-siddhy-artham ghrta-'kta(in) homayeddvijah|<br />

daSBhgula-pramanam hi homayen mantra-karmani ||<br />

5. nava-'iigula tu kartavya tailB-'bhyaktB 'bhicBiike |<br />

asta-'hgulB vibhtlty-arthe ghrta-dadhnB tu homayet H 8 ||<br />

4. 1. kevalam madhu-samyuktB sapta-'hgula-dall-krta j<br />

uccatane praSasta sa dvidala ca na SBntaye H<br />

2. vidvese katu-taila-'kta dvidala tu sad-ahgula j<br />

sarvato granthi-hinB tu vipra,na,m syat samic chubha i|<br />

8. avakrB 'granthi-samyuktB ksatriyBiiBm jaya-"vaha |<br />

madhye tu granthi-samyuktB vaisyanBm bhuti-sBdhaui H<br />

4. trayaiiBm api vaksyante ya grBhyBh samidhah smrtah |<br />

nB 'tyardrB nB 'tiSuska va nai 'va co "sara-sambhavah 1<br />

5. na dagdha na krmi-dastah sarvadosa-vivarjitah |<br />

samidham indhanBnBm ca tulyBn vrksBn brav<strong>im</strong>j'' atah I<br />

6. Suskair ya indhanaih purvam yajfiavrksamayaih subhaih j<br />

ardrani homayec cai 'va Suskaih kalaha-karmani |<br />

SuskBiii hi 'ndhanBni syuh samidhas tu yatho 'ditah || 4 |1<br />

5. 1. pustikamali palBSasya grhniyBc chBnti-karmani 1<br />

udumbarasya vitta-'rthi vatB-'svatthasya rajyadhili iJ<br />

2. SrIkamo bilvavrksasya kadambasya tathai 'va ca j<br />

vidvesam kafukaih kuryBt kanfakair maranam bhavet |1<br />

3. kakubham katabham vrksam kauviralam tu kauhakam j<br />

vaniSam vibhltakam sigri<strong>im</strong> vidyBd uccBtahe hitan 1|<br />

4. stambhane sarva-sainyanBm vijayB-'rthe jayam dlSet |<br />

apBniBrgena saubhagyam ayuskamo hi dtlrvaya ||<br />

5. punnBga-campakau vrksB ye ca 'nye ksirinah Subhah j<br />

yad yatra laksanam proktam yasmin kale yathavidhi 1|<br />

6. tatra tenai 'va siddhih syBd viparite tatha bhayam j<br />

arkah palBSo madhuko nyagrodhodumbaras tatha H<br />

7. plakso ASvattho gomayBni kuSas ca samidhah kramBt j<br />

yathakramena samidha adityB-"di-grahesu ca H<br />

8. Satam sahasram laksam vB gByatryB parama-"hutih j<br />

hilyamanam tu yat k<strong>im</strong> cit krtB-'nnam yadi va tilah ||


PariSista XXVI. 171<br />

XXVI. 5. 9. grahanaksatra-pidayam savitrya 'pi hutam hutam |<br />

esa bhedo mayB "khyBtah Subhasya tv aSubhasya ca 1|<br />

10. yathoktam etad yah kuryat sa sarvaphalam BpnuyBd iti |<br />

iti samillaksanam samBptam H 26 ||<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. ABDET omit: om. B samidham. C pramaiia. B yatha<br />

Subham.<br />

2. AjB prBdeSamatri. B prokta.<br />

3. ADE yavodavany (AD have the characteristic of n written<br />

above ny); C yavodavBny. X astakrtdha; B astav utdhi;<br />

C astav ilrddha.<br />

4. Omitted (except ata) by B. T nB tihrasva. ADET cordhata;<br />

C cordhvata.<br />

5. ADE yavo cakrB (old writing for: ya va vakrB?); BT yato<br />

vakraS. ADE citradruma vivarcikB; B citramdadru vivarcikah;<br />

C citradru vivarcikB; T citradadru vivarcika.<br />

ET yoge.<br />

B omits the khaiidika-number; C H 1^ H .<br />

2. 1. A p<strong>im</strong>davarjya; C p<strong>im</strong>davajl. CT saptaphalB ca yB.<br />

2. AD sapattrapuspah (for "puspBh?) samidhah; E sa tatra<br />

puspasamidhah. X pausfikam tatra kurvita. B sidhyante.<br />

3. B praSasta.<br />

5. In T there is an interchange of this and the following verse.<br />

B vasIrnB. B -vinBSBni; C -vitaSani; E -vinaSani.<br />

6. ABCDET yat tatra, but cf. 5. 5. C adds after pada b: tatra<br />

laksanam proktam yasmin kale yathavidhi. ADE siddhi.<br />

E vipatite. ABCDET tada, but cf 5. 6.<br />

8. B vaSIrnB. ABDET kurya. AD abh<strong>im</strong>ukhagatBmBtrB; T<br />

abh<strong>im</strong>utagakhamatrB. 0 omits: sadyo. B nivartate.<br />

B omits the khandika-number.


172 Parisista XXVI.<br />

XXVI. 3. 1. 0 sthanabhramSam.<br />

2. ADB sarvakBrya. ADE praiiiBne. B omits: phalam.<br />

8. 0 latBpalBva-. B home tavya su viSesatah.<br />

4. ABDE -sidhy-. C somaye. ABDET daSBmgulapramSnam.<br />

5. D astamgula tu vibhtlty-.<br />

B omits the khandikB-number; 0 i| ^ ||<br />

4. 2. ADE kututailakta. AD samit subhah.<br />

4. E samidha smrtB; T samidha smrtah.<br />

5. ACDET krmirdrstBh; B krmirdastah. C tu nda [ om samidham<br />

sampravaksyami dhapramanam laksanam Subham j<br />

tatbaSubham tatve | nB yathaphalavibhagu lyBn vrksBn.<br />

The dittography was corrected, apparently by the first hand.<br />

6. These six padas interrupt the connection of 4. 5 with 5.1 ff.;<br />

the,y seem to be but portions of a section treating of the<br />

indhanBni. B purva yamjfiavrksamayaih; T pilrve yajfiavrksamayaih.<br />

ADE omit the khandika-number; B: j 3.<br />

5. 1. ADE pustikama; C pustikBmam. ADE audumbarasya; B<br />

not clear. ADE vidyBrthl.<br />

3. Bkatabhah. AE vaSam. ADE Sigrum; C Sirgrum. ABCDET<br />

hitah.<br />

4. Perhaps read: stambena. B sarvasenyauam. ADE vijayBrthi.<br />

ABCDE saubhagyam. T Byuhkamo.<br />

5. B punnBgam; AD pumnaga. B capakB; ACDET campako.<br />

6. ADE atra tenai; B tatra tat nai. BE siddhi.<br />

7. ADE tathakrameiia. B samidhah.<br />

8. ADE paramam gat<strong>im</strong>; BCT pai'amahut<strong>im</strong>.<br />

9. C bhede. D for mayB: saniB. B mubhasya.<br />

10. DT Bpnuyat, omitting: iti.<br />

ABDET omit the khandika-number.<br />

Colophon: B prefixes: pariSista j . ADl


XXVII. Sruvalaksanam.<br />

On the spoon used at the sacrifice.<br />

1. 1 — 3. Its materiaL<br />

1. 4. — 2. 1. The method of its employment.<br />

2. 2 — 4. Its shape and size; consequence of defects.<br />

2. 5. Oopatha is the authority for this doctrine.<br />

SruTalaksaiiam.<br />

XXVII. 1. 1. om sauvarna-rBjatais tBmraih kBinsyairdraumais tatha "yasaihj<br />

sruvaih sarvaguiio-'petaih karma kuryad yathakramam H<br />

2. sauvarnai rBjatair yajfie tBmraih SBntika-paustike j<br />

kamsyena rudhiram mamsam na 'nyaj juhvlta k<strong>im</strong> cana H<br />

3. sarve yajfie prayoktavyB varjayitvB "yasam sruvam j<br />

ayasain khadiram cai 'va abhicBre prayojayet H<br />

4. adhunvamS cai 'va juhuyBt sruvena 'sphutita-"hutini |<br />

dhunvan hi hanti putrBms tu rBksasa sphutitB "hutih H<br />

5. na 'nyat k<strong>im</strong> cid abhidhyByed uddhrtyB 'nyata Bhut<strong>im</strong> j<br />

tad daivatam abhidhyByed Bhutir yasya huyate |i 1 H<br />

2. 1. sruve purne japen mantram uttBnam SBntike karam j<br />

SBntike pausfike cai 'va varjayet tu kanlnikBm fl<br />

2. nB 'tidirgho nB 'tibrasvo na 'tisthulah krSas tatha |<br />

astav<strong>im</strong>Saty-aiigulah syat kanisfhagra - pramanatah !!<br />

8. dirgho hinasti rajBnam hrasva rtvijam vinBSayet |<br />

sthillah sasyo-'pagbatBya krSali ksayakarah smrtah H<br />

4. gopucchagr8-"krtir dando mandalagra(m) Siro viduli j<br />

ahgusfbagra-pram anena n<strong>im</strong>nam Sirasi khanayet ||<br />

5. etal laksanam uddistam sruvasya phalabhedatali j<br />

gopathena yathaSBstram uddhrtam Sruti-codanBt j<br />

sruvena kurute karma hastena 'pi tatha Srnu 1| 2 1|<br />

iti sruvalaksanam samaptam || 27 ||


174 Parisista XXVII.<br />

Variae leetiones.<br />

XXVn. 1. 1. ABCDET kBmsair.<br />

2. BCT saiivarnarBjatair (perhaps correctly). ABCET kamsena.<br />

BC nB nya.<br />

3. B cai vabhicBre.<br />

4. ADE adhunvam; BCT adhunvan. ADE juhuya. C sphutitabuti.<br />

T dhunvan nihamti. BC raksasah. ACDE hutam;<br />

BT hut<strong>im</strong>.<br />

B for the khandika-number: 4.<br />

2. 1. B japan; C japan. ACDB mamtram; B mamtrem. D uktanam.<br />

2. D krSalis. ADE astav<strong>im</strong>Satyamgula.<br />

3. ABDET hrasvo; C hrasvB. A rtvik; E rtvik; BCDT rtvig.<br />

The metre may be restored by secondary samdhi. AE<br />

ksayakara.<br />

4. B mamgalBgra. C amgusthBpramBiiamna. ADE n<strong>im</strong>ne. D<br />

Sirasi. ABCDET khatayet.<br />

5. B Srutinodanat. .B Srnu | iti pariSisfa; 0 Srnu iti.<br />

Colophon: B for the parisista-minibei': H 28 | .


XXVIII. Hastalaksanam.<br />

On the use of the hands in making an oblation.<br />

1. 1 — 2. Introduction; the instruction is addressed by Gopatha<br />

to those desirous of learning.<br />

1. 3. The ring finger to be covered with grass, and the right<br />

hand to be touched with the left.<br />

1. 4. The hand must be perfect, and the oblation made on<br />

bended knee.<br />

1. 5. — 2. 1. Number of fingers to be used at sacrifices.<br />

2. 2. — 5. Rules of witchcraft.<br />

The close of the text is mutilated.<br />

Hastalaksanam.<br />

XXVIII. 1. 1. om yada juhoti hastena daksinene 'tarena vB |<br />

tada vaksye vidh<strong>im</strong> tasya Sreyasi syad yathB "hutih H<br />

2. yatha naSyati cai 'vB 'sya karma guhyam ajanata.li |<br />

tatha 'ham sampravaksyBmi gopathah pBtham icchatBm H<br />

3. kuSa-balbaja-niaufijBra vB krtvB vesf<strong>im</strong> anamikBm |<br />

homa-karma tatah kuryat sprstvB vamena daksinam H<br />

4. na rikta-pBiiir juhuyBn nB 'nipBtita-jBnukah j<br />

anipatita-janoS ca haranty Bhuti rBksasah i|<br />

5. uddhrtya samidho Annam vB paflcabbir juhuyBd budhah<br />

SanaiS ca nirvaped annam madhye Agnau susamBhitah || 1 ||<br />

2. 1. grhakarrnani yajfie va tatha paficabhir eva tu j<br />

SBntike pausfike cai 'va varjayet tu kaninikam H<br />

2. tisrbhir juhuyad annam na tila.n nai 'va tandulan |<br />

yada "bhicarikam k<strong>im</strong> cit tasmin kale prayojayet i|<br />

3. vamenB 'bhicaran nityam tribhir ai'igulibhih samaili j<br />

nirdisfaiu tisrbhih Sulam tena Satrum nipatayet jj


176 Parisista XXVIII.<br />

XXVni. 2. 4. apasavyena hastena savyam yadi juhoti tat j<br />

savyena cB 'pasavyam tu [savyam yadi juhoti tat] 1<br />

5. abhicBras tu tat proktah<br />

sarva-SBnt<strong>im</strong> gamisyati H<br />

iti 1 2 I<br />

iti hastalaksanam samBptam 1| 28 H<br />

astBv<strong>im</strong>Sati(ta)mam pariSistam ||<br />

Variae leetiones.<br />

1. ABDET omit: om. ADE tarena yB. B syad atha.<br />

2. C inserts after yathB: balvajamaumjam vB krtva vest<strong>im</strong><br />

anBmikam. E nai vB sya. ABCDBT gopathah-.<br />

3. XT kuSabilvajaniaujam; BC kuSabalvajamaumjam.<br />

4. ABCDE nupBtitajBnukah; T nupatltajBnukah. T anipBtita-.<br />

ABDET ahuti rBksasah.<br />

5. ADE pamcarbhir juhuyBt.<br />

2. A tila; B tillBm; T tilBm.<br />

3. B amgullbhih.<br />

4. C omits: tu savyam. Probably read: yat for tat (bis) and<br />

in pBda d: vB 'pi for yadi.<br />

5. DT abbicBs. B omits: iti.<br />

T for khandika-number: H 1 1<br />

Colophon: B for pariSisfa-number: | 29 i| . ADET omit the last<br />

sentence; B pariviSisfa | .


XXIX. Jvalalaksanam;<br />

On the flames of the sacrificial fire.<br />

•V<br />

1. 1 — 3. Introduction; the text taught by Brhaspati to Narada.<br />

I. 4. — 2. 5. Omens drawn from the color, smoke, noise and<br />

direction of the flames; directions to perform a .santi in<br />

case of bad omens.<br />

JTalalaksanam.<br />

XXIX. 1. 1. om brhaspat<strong>im</strong> sukha-"slnam BtmavidyB-parByanam |<br />

pranipatya mahartvijam nBradah pariprcchati ||<br />

2. kathayasva mahBprajna sarvaSBstra-viSBrada j<br />

aSubham yac chubham vB 'pi laksanam pavakasya tu H<br />

3. sa prstas tena tat sarvam acacakse mabBmatih |1<br />

4. huyamBno yada vabnir rju-jvBlah pradrSyate |<br />

snigdhaS ca k<strong>im</strong>Suka-"bbaS ca siddhis tatra vinirdiSet H<br />

5. yatra balarkavarna-"bhali karmany agnih pradrSyate |<br />

SBnt<strong>im</strong> labhete tatrB "Su yajamBna-purohitau l<br />

6. aSoka-kusumB-"bho Api kaficanB-"bhas tathai 'va ca j<br />

SBnt<strong>im</strong> karoty akalena huyamBno hutaSanah H 1 il<br />

2. 1. adhUmo jvalate ksipram krtva "vartam pradaksinam |<br />

tada SBnt<strong>im</strong> vijBnlyad viparite tatha bhayam H<br />

2. Svasate garjate cai 'va visphulingBh samantatah j<br />

prByaScitt<strong>im</strong> tada kuryad yad uktam kauSikena tu H<br />

8. atha 'py alihgate bbilm<strong>im</strong> bhramate ca samantatah j<br />

aSubham kathayet tatra hotre Asau pBvakah svayam 1|<br />

4. kapilah pihgalas tBmro raktah kBtlcana-saprabhah |<br />

subhakrt pBvako jfleyo viparito bhaya-"vahah ||<br />

Boiling .ind V. Negolsin. V2,


178 PariSista XXIX.<br />

XXIX. 2. 5. yada 'gnau laksanam k<strong>im</strong> cid aSubham tu pradrSyate<br />

hota kleSam avapnoti SBnt<strong>im</strong> tatra prayojayet 1|<br />

iti 1 2 1<br />

iti jvalalaksanam samBptam H 29 H<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. B omits: om. XBCT mahartvijyam.<br />

2. 0 sarvaSastraviSaradah. B cB pi?.<br />

•1. T vahni. C rjajvBlah; E rtujvBlah.<br />

5. AD balarkahvariiabhah.<br />

6. D kBmcanabhahs.<br />

2. 1. ADE jvalane.<br />

2. Pada b constitutes a separate omen; or read: vi-sphulihgah(?).<br />

3. ACD hautre. A^T pBvaka.<br />

4. A p<strong>im</strong>galahs. AD rakta. B kBmcanasamnibbah. X yavako.<br />

5. 0 kliSam. T prayojayed. ADE omit: iti; B iti pariSisfa.<br />

T omits the khandika-number.<br />

Colophon: B for pariSisfa-number: | 30. C adds: H Srih 1 ef |1 .


XXX. Laghulaksahomah.<br />

This and the following PariSisfa deal with the ritual of<br />

a ceremony consisting of the making of 100,000 oblations with<br />

the savitrt-verse. S<strong>im</strong>ilar ceremonies were the kotihoma and<br />

the ayutahoma, requiring 10,000,000 and 10,000 oblations<br />

respectively. All three ceremonies are referred to in XXXb. 1.1;<br />

but while the kotihoma is the subject of Parisista XXXI, the<br />

ayutahoma is left without special treatment, unless 1.5^ — 2.2''<br />

may be considered a fragment from such a text. As the verses<br />

stand they interrupt the context; their order would be <strong>im</strong>proved<br />

by placing 5"'^ after 6.<br />

1. 1 —2. Introduction; the text taught by Saunaka to Gautama.<br />

1. 3—5^; 2. 2°^. The ground and its preparation.<br />

2.3. — 3.2. Setting up of the fire; the oblations; praise of the<br />

gayatri.<br />

4. 1. The priests' fees.<br />

4. 2—5. The rewards that may be obtained by various modifications<br />

of the ceremony.<br />

Laghulaksahomah.<br />

XXX. 1. 1. om Saunakam tu sukha-"slnam gautamah pariprcchati |<br />

laksa-homasya yat punyam ahutinam ca devatah |1<br />

2. tasmai yathavad Bcaste saunako jfiana-locanah |<br />

Spiusva 'vahito bhutvB laksahomam yathavidhi H<br />

3. agny-BgBrasya ya bhuniis tBm pravaksySmy aSesatah j<br />

Saddha 'ksBrB samB snigdha ya ca purvottara-plavB ||<br />

4. a-bhasma-'sthy-ahgara-tusa praSasta pariklrtita j<br />

pramanam bahu-mBtram tu jahgha-matram dviratnikam jj<br />

5. caturaSram catuskonam tulyam sutreiia dhBrayet j<br />

brahmana veda-saiupannB brahmakarma-saniBdhayali ||<br />

12*


<strong>18</strong>0 PariSista XXX.<br />

XXX. 1. 6. uposya cai 'karatram ca gByatryB ayutam japet j<br />

uposya cai 'va gByatrya japeyur ayutam budhah H 1 ||<br />

2. 1. te Sukla-vasasah snBtBli sragbhir gandhair alamkrtah |<br />

nirBharas tatha dBntah samtustBh sajitendriyBh ||<br />

2. kauSam asanam aslnah prayu(n)jyur homam uttamam i<br />

uUikhya cB 'dbhir abhyuksya samskrtya vidhi-purvakam j<br />

3. agne pre 'hy agnina ray<strong>im</strong> ity upasthapya pBvakam |<br />

kuryBd upasamadhaya samBs tva 'gne samahitah || 2 H<br />

8. 1. yava-dhanya-tilair misra,m gByatryB parama-"hut<strong>im</strong> |<br />

gByatrl chandasBm mata brahma-yonih prakirtitB i|<br />

2. savita devatB yasyB mukham agnis tripBt sthita |<br />

viSvBmitra rsiS chando gByatrl sB viSisyate |1 8 |1<br />

4. 1. laksahome hute purne dhenum dadyBt payasvin<strong>im</strong> |<br />

anadvBn kBficanam vastram tusyeyur yena va dvijah jj<br />

2. yavais tu vipulBn bhogBn dhanyair Byusyam eva ca j<br />

tilair butvB tu tejasvi Byuh kirt<strong>im</strong> ca vardhate |i<br />

3. aditya-loko Arkamayi palaSi soma Bpyate |<br />

aSvatthi visnu-lokasya brahma audumbari tatha H<br />

4. anenai 'va vidhanena huyate Atra hutaSanah |<br />

hutvai 'tamS catiiro laksan brahma-lokam sa gacchati H<br />

5. yavaj jivati karta 'sau tBvat putran dhanam Sriyam |<br />

purne kale v<strong>im</strong>Bnena nlyate paramam padam H<br />

nlyate paramam padam iti || 4 1|<br />

iti laghulaksahomah samaptah 1| 30 ||<br />

triiiisattamam pariSistam samBptam ||


Parisista XXX. <strong>18</strong>1<br />

Variae leetiones.<br />

XXX. 1. 1. BE omit: om. B yat karmam ahutinBm.<br />

2. E yasmai. D tathBvad. DT jfiBnalaksanah. 0 yathavidhih.<br />

3. ADE purvottaraplavB.<br />

4. B abhasmBsthamgaratusa; T abhasmakhyamgaratusB. B pra­<br />

Sastah. ADE pariklrtitah. AD bahumatram. T jamghaniBtram.<br />

5. ABCDET caturasram. T catuhkonam.<br />

6. B (in pada a): karatrasya gByatryB. Aj^ (in pBda c): uposya<br />

caikaratram ca gByatryB; AjET uposya cai karatram<br />

gByatryB; BC uposyaikaratram gByatryB. ABCE budhah.<br />

2. 1. AE SuklavBvasasah. T snBtB. CT samyatemdriyBh, a lectio<br />

facilior.<br />

2. B prayurjyur; D prayarjyur. B sakrtya.<br />

3. ADE tvB gra iti; BCT tvB gna iti; the iti has been removed<br />

metri causa.<br />

3. 1. ACDT gayatr<strong>im</strong> chamdasam. B brahmayon<strong>im</strong>. ADE prakirtitah.<br />

2. B mukhamm. AD agnihs; E agnih. BC tripB. DE^ sthitah.<br />

BT rsi; C karusih or ka rsih. E sa pi Sisyate.<br />

B for the khandika-number: j 2.<br />

4. 2. ADB dhanyair.<br />

8. T arkamayi. A slight change: v<strong>im</strong>ilokaS ca would make<br />

the sentence more symmetrical. B brahma.<br />

4. B anena vidhanena. T taS caturo laksB.<br />

5. AB yavat jjlvati. E putrB. BC Sriyah.<br />

BT omit the khaiidika-number.<br />

Colophon: B prefixes: parisista | and gives the numeral as: | 3.<br />

T omits: laghu. The last sentence is in C alone which<br />

adds: H W 1 90 |1 , the 9 is not clear.


XXXb. Brhallaksahomah.<br />

According to the colophon this is a longer version of the<br />

ritual of the preceding ceremony; and in spite of the incidental<br />

mention of the kotihoma and the ayutahoma, the text is<br />

evidently concerned chiefly with the laksahoma.<br />

1. 1. Introduction; the text taught to Kdfikayana by Atharvan.<br />

1. 2. Person of the sacrificer; purpose of the sacrifice; formula<br />

for its announcement with the rules of abstinence to be<br />

observed by the priests.<br />

1.3 — 13. The construction of the fire-pit and its accessories,<br />

chiefly quoted from Badari. •<br />

1. 14 —15. Prel<strong>im</strong>inary ceremonies.<br />

1. 16. The oblations.<br />

1. 17. Various rewards for the admixture of various substances.<br />

2. 1 — 6. After-ceremonies and fees.<br />

2. 7 — 8. Divination from dreams in the following night.<br />

2. 9 — 11. Efficacy of the ceremony.<br />

Brhallaksahomah.<br />

XXXb. 1. 1. om atha kahkayano bhagavantam atharvanam papraccha<br />

1 bhagavan kena vidhBnena kotihomam laksahomam ayutahomam<br />

vB prBrambhamBnah katham rtvijo vrnlte katham ca<br />

kuryus_^tasmai sa ho 'vBca ||<br />

2. brahmano vB rBjB va vaiSyo vB gramo va janapado va<br />

SrlkBmah SantikBmah kotihomam laksahomam ayutahomam va<br />

'ham karisyBml 'ti^tasy' a samapter bhavadbhir aniBmsaSibbh<br />

brahmacaribhir havisyabhugbhir bhavitavyam^<br />

3. tais tathe ^ty liktah kundam ekahastam dvihastani caturhastam<br />

astahastam vB [samastahastam vB dirgham vB] daSahastam<br />

kliBnayet^tatha ca badarih |1


Parisista XXXb. <strong>18</strong>3<br />

XXXb. 1. 4. laksahome tu kartavyam astahastam na samSayah |<br />

dvihastam va prakurvlta caturhastam atha 'pi va i|<br />

5. kundam vB daSahastani tu dvivistBram tatho 'ttaram j<br />

na cet purastad dhinam syat sukham yajfiah samapyate ||<br />

6. atha daksinato hinam yajamBna-bhayamkaram |<br />

paSc<strong>im</strong>ena vihinam syad yajfiasya 'siddhidam dhruvam ||<br />

7. uttarena vinirdistam rajfio rBjyaharani bhrSam |<br />

madhye vihinam yat kundam prajB-ksayakaram viduh U<br />

8. srakti-hlnam tu yat kundam tad apy aSubhadam bhavet j<br />

dvadaSahgula-manena mekhala-ksetram ucyate |1<br />

9. mekhala-trayam uddistam ubhayam caturangulam j<br />

caturahgula-manena purvB-'ptlrva-samucchrita 1]<br />

10. prathama sBttviki prokta dvitlyB rBjasi smrtB |<br />

trtlyB tamasi jfieya mekhala vrsabha-dhvajah 1|<br />

11. caturdaSahgulBm tatra yon<strong>im</strong> kurvita sadhakah |<br />

astahgulam bhaved vrttam nirvBhas tu sadahgulah H<br />

12. gajosthasadrSB-"karB prajapatyB ca sB viduh |<br />

evam krtva vidhanena kundam laksana-laksitam j;<br />

13. sarvalaksana-sampurnam sarvatas tu samahitah j<br />

kundam siddhi-karam jfieyam ayuh-kirti-vivardhanani |1<br />

14. tasmad yatnena kundam khatvB^'dbhir abhyuksya^<br />

gomayeno 'pahpya^lekha-"dikam agnipratisthBpanB-'ntam krtvB_<br />

purastad agner aditya-"din grahan pratisthBpyo _^'ttaratah krttika-<br />

"dini naksatrBni^svBsu diksu lokapBlBn^sarvBsu kuiida-sraktisv<br />

agnyadi-devan pratisthBpya^<br />

15. tesBm prat<strong>im</strong>antrani avahana-"dikam krtva . viiinaplltani<br />

ajyam grhitva^sruvam srucam ca sammrjya pratapye^<br />

'dhmam upasamadhByB^'nvarabdhaya vBstospatyB-"dibhiS caturbhir<br />

ganaih Santyudakam krtvB^tatah kartBram BcBmayati ca<br />

sarnproksati ca H<br />

16. atha samidho ghrta-'ktas tilBn vB svBhakBravatlh<br />

samkhyavatyo gayatrya mahBvyahrtibhir vB sarva rtvijo juhvati |j<br />

17. srlpariia-miSrBh SrlkamasyaSamlpariia-miSrah SBntikamasya_^karirasaktu-miSrB<br />

vrstikamasya^ badaradiphala-iiiiSrBli<br />

paSukamasya 1| 1 H


<strong>18</strong>4 Parisista XXXb.<br />

XXXb. 2. 1. ahar-ahah karmano Apavargad atha purnByBm kotyBm<br />

lakse va 'yute vB 'nvBrabdbe yajamane niSi mababbisekam krtvB<br />

vasor dhBram juhvati U<br />

2. audumbar<strong>im</strong> srucam^Sirah-pramanBm brBhmanasya^<br />

lalata-pramBnam ksatriyasya ^ skandha-pramanBm vaiSyasyB _<br />

'pramanam janapadasya^<br />

3. tesam ante saraiiB-'rtham n<strong>im</strong>nam khBnayitvo^'siiodakenapraksBlya^"jyam<br />

Bniya vasor dharam vaiSvBnaram prBpnoti ||<br />

4. tad yad BjyadhBnlm ca vaiSvBnaram prapnoti atho<br />

'ccarayati ||<br />

5. ojaS ca me ksatram ca me ye agnayo namo deva\adhebbyo<br />

bhavBSarvau mrdatam pranBya nama iti hutva^ argham<br />

pradBya_^vastram lodhram malyam.^phala-"dini bhBjane krtva^<br />

namas te astu paSyata iti svahakareiiB 'gnau praksipya ^ yamyam<br />

kamam kamayate so Asmai kamah samrdhyate i<br />

6. samrddhihoma-"di samanam^svastyayanBni japet^punyBham<br />

vBcayed^go-bbll-tila-suvarnam vBsaS ca rtvigbhyah sampradBya<br />

pranipatya visarjayet ||<br />

7. tasminn ahani vyatlte yadi strl mBlya-hasta Svetacandana-'nulipta<br />

Sveta-puspBny BdBya prayacched gaurasarsapBn<br />

panyBdhare vB grhitva prBsBdam arohayet^kufijaram va pramattam<br />

aSvam Svetam va parvatam govrsam va yBnam yuktam<br />

vBjibhir yady Brohet svapna-kale samasta-siddh<strong>im</strong> vidyBn manaso<br />

yBm abhlsfam U<br />

8. tasmBt tam ratr<strong>im</strong> prayatah svapet H svapnam drsfva<br />

rtvigbhyo nivedayet |1 pare Ape 'hi yo na jIvo Asi vidma te<br />

svapna yathB kalBm yathB Sapham iti rajamukham abh<strong>im</strong>antrya<br />

yatha-"gatam gaccheyus^tad api Slokah H<br />

9. divya-"ntariksa-bhaumesu adbhutesu na samSayah |<br />

kotihomam viduh prBjnB laksam va 'yutam eva vB H<br />

10. avijfiatam ca yat papam sahasB cai 'va yat krtam |<br />

tat sarvam laksahomasya karaiiBd dhi vinaSyati |<br />

11. tasmat sarvesu karyesu sBntikesu viSesatah j<br />

yah kuryat prayato nityam na so AnarthBn samaSnute H<br />

na so AnarthBn samasnuta iti || 2 H<br />

iti brhallaksahomah samaptah ||


Parisista XXXb. <strong>18</strong>5<br />

Variae leetiones.<br />

XXXb. 1. 1. B bhavan kena; 0 bhagavakon kena. BC prarabhamBnah.<br />

B vrnlyate.<br />

2. B rajanyo vaiSyo. ACDE laksahomam. AD karisyBmi ti.<br />

BC tasma samBpter. ACDB brahmacBribhih. AD havisyabhugbhir;<br />

E sahisyabhugbhir.<br />

3. T dvihastam. ACDE caturhastam; B caturhastamm. CT omit:<br />

samastahastam vB; B samastam vB vB; D saptahastam va.<br />

4. ADE laksahomam; 0 laksahoma. AD omit: tu. BC kartavyam.<br />

0 adds after samSayah: dirgham vB daSaha.<br />

5. B kumdam dvBdasabastam. C omits: tatho ttaram.<br />

6. ADE yajnasyBtsiddhidam.<br />

7. B rajfia. ADE rBjyaharam smrtam.<br />

8. B Saktihinam. C omits pBda d.<br />

9. B uddistaSubhayam. C omits: caturamgulam. Perhaps<br />

read: purvapurva-.<br />

10. We should expect: vrsabhadhvaja.<br />

11. ACDET caturdaSBmgulB. ADE nivarhas; 0 nivahas; T<br />

nirvarhas. ADE sadamgulam.<br />

12. B gajosusadrSakarB; A the same, or: gajosusadrSBstarB; D<br />

gajesusadrSBstBra. B kumda; C kumdu.<br />

13. B sarvalaksanasamyuktam. B samBhitam.<br />

14. ADB yanena. ADB khatva Adbhir. C omits: dityadin<br />

grahan . . . svasu. B dikpBlan.<br />

15. ADB avBhanadi. AE vilinaptatam; D villnataptam. B<br />

omits: sruvam. ADE nvBrabdhvatha; 0 nvarabdhvBya.<br />

AD caturbhi. We expect: kBrayitBram. ACDE ca samproksyati;<br />

B carum pro j ksati.<br />

16. AD samkhyamvatyo, the form is remarkable here. AE<br />

gayatryo.<br />

17. AD karirasaktumisrBli. CT badiradiphalamiSrah.<br />

ABDE omit the khandika-number; 0: jj gf |j<br />

2. 1. We expect the preposition a with apavargad. ADE kofyB;<br />

C kotyBmkam. ADE yute na vB. B carabdhe. A vasora<br />

dharBm; DT vasBr dharam. T juhoti,


<strong>18</strong>6 Parisista XXXb.<br />

XXXb. 2. 2. XT audumbari; B dumbarl. ADE lalBtapramaiiam. ACDE<br />

skamdhamBtram; B skamdhapramanam. C vaiSyasya dhapramanam.<br />

3. ACD tesamm. ABCDT khatayitvo; E khata-itvo. AD<br />

praksBlyam Bjyam. CET vasor dhBrB; D vaso tdharam;<br />

B vasorthaya.<br />

4. B yad ajyadharam.<br />

5. ADE omjaS. AD mam. B ye agnaye. Sayana, AV. 11.6,<br />

p. 86, quotes: namo devavadhebhyo ... iti hutvB. ADE<br />

bhavByaSarvau. SByana omits: mrdatam. XC pra,nBya<br />

na iti. ADE omit: liutvB argham . . paSyata iti.<br />

6. BE -suvarna.<br />

7. T prayache. X gaurasarsa panyBdhBre; T gaurasarsapBn<br />

yadhBre. T Brohaye. SByana, AV. 19. 57, p. 527, quotes:<br />

kufijarani ... yathagatam gaccheyus (in 8). SByana omits:<br />

va parvatam. We should expect pBrvatam, but the passage<br />

is confused and the sense may be: Svetam vB govrsam<br />

parvatarn va yanam vB etc. X yana. SByana: yatha<br />

rohayet; BT yady Brohayet. A svapiiaka; D svapnakBSa.<br />

Sayana for samastasiddh<strong>im</strong>: (a)musya.<br />

8. ACDE pare ye hi. AD vidma se; E vipra se. ABCDBT<br />

svapnam; SByana: svapna janitram. ADB rajabh<strong>im</strong>ukham;<br />

BC rajamukham; Sayaiia: rBjanam. B gacches; SByana:<br />

gachet. The quotation could not be found in P.<br />

9. B divyamtariksabhaumesu; T divyBmtariksabhaumesv.<br />

11. B omits: na so AnarthBn samaSuuta. V begins: n sama-<br />

Snuta iti.<br />

ADET omit the khandika-number; V has for it: 1| SOU.<br />

Colophon: C omits: iti. AD bihalaksahomah; E brhalaksanahomah.<br />

ADET omit; samaptah. B adds: j pariSisfa | .


XXXI. Kotihomah.<br />

The ritual for the ceremony of 10,000,000 oblations.<br />

1. 1. — 4. 8. Introduction: the gods and rishis being tormented<br />

by the Asuras appeal to Brahman; he informs them that<br />

they may obtain prosperity by sacrificing continually with<br />

the savitrl, but that if they wish great prosperity, they<br />

must have their purohita perform the kotihoma in the<br />

Avay that Atharvan once performed it for Siva. Brahman<br />

then tells how Siva appealed to Atharvan, how the latter<br />

performed the kotihoma and of its successful result. Continuing,<br />

he tells how Siva delighted with the result asked<br />

Athaivan to teach h<strong>im</strong> the ritual of the kotihoma, and<br />

Atharvan's reply, 4.4.-9.5, constitutes the main portion<br />

of our text.<br />

4. 4 — 5. Occasions of the ceremony.<br />

5. 1—3. The t<strong>im</strong>e to begin it.<br />

5. 4. D<strong>im</strong>ensions of the fire-pit.<br />

5. 5 — 6. Prel<strong>im</strong>inaries: the celebrant must fast three days,<br />

perform the caturgam santih, sprinkle the sacrificial<br />

ground with holy water, and perform the mahasantih up<br />

to the nairrtam karma, cf Sdntikalpali, 13.<br />

6. 1 — 2. The ceremony proper; the number of priests to make<br />

the oblations.<br />

6. 3. A ceremony that may be substituted.<br />

6.4—5. Special rewards attached to the offering of certain<br />

substances.<br />

7. 1—2. Rules to be observed by the priests and celebrant.<br />

7, 3 — 4. The fees.<br />

7. 5. — 8.4. Conclusion of the ceremony: worship of the planets,<br />

completion of the mahdsdntik (the particular form de-


<strong>18</strong>8 PariSista XXXI.<br />

pending on the wish of the sacrificer) and finally the<br />

performance of the ghrtakambala, cf PariSista XXXIII.<br />

8. 4". — 9. 5. Modifications of this ceremony for the purpose of<br />

witchraft, especially the backward recitation of the mantra,<br />

cf PariSista XXXIV.<br />

10. 1 — 3. As a reward for this instruction Siva presented to<br />

Atharvan a pearl, the pasupater vratam, cf PariSisfa XL,<br />

which Atharvan transmitted to his pupils, and a knowledge<br />

of which is necessary for the obtainment of all<br />

desires by this ceremony.<br />

10. 4—5. Reward for the recitation of this text; its tradition.<br />

Kotihomah.<br />

XXXI. 1. 1. om devBS ca rsayaS cai 'va pldyamanB mahBsuraih |<br />

mrtyuna vyadhibhiS cai ''va brahmanam idam abruvan 1|<br />

2. karmana kena deve-"Sa mrtyur vyadhiS ca jiyate j<br />

aiSvaryam prBpyate va 'pi sthBnam ca paramam prabho [|<br />

3. evam ukto mahatejB brahma loka-pitBmahah j<br />

pratyuvBce "Svarah sarvBn vipran devaganaih saha H<br />

4. Srnudhvam prayatah sarve prBpyate yena karmaiiB |<br />

aiSvaryam Byur Brogyam putrB vijaya eva ca H<br />

5. sa-vyahrt<strong>im</strong> sa-pranavam. gByatr<strong>im</strong> SirasB saha j<br />

ye japanti sada tebhyo na bhayam vidyate kva cit || 1 H<br />

2. 1. taya homaS ca kartavyah satatam siddh<strong>im</strong> icchata j<br />

yavais tilaih samidbhiS ca vrihibhih sarsapais tatha 1|<br />

2. atha cen mahat<strong>im</strong> siddh<strong>im</strong> prarthayedhvani surottamBh j<br />

purodhasa kBrayadhvam kotihomam mahaphalam H<br />

3. yadrSam krtavBn purvam atharvfi tryambakasya tu j<br />

tadrSena vidhanena kotihomah prayujyate H<br />

4. mahattvaiii prarthayamBnah Sarvo Atharvanam abravit j<br />

kurusva mama tat kamia mahattvam yena labhyate IJ<br />

5. aiSvaryam ayur Brogyam sthBnam ca paramarn prabho j<br />

putrB laksmir yaSo medha balam paurusyam eva ca U 2 H<br />

3. 1. evam ukto mahateja atharva mantradarSavit |<br />

gByatr<strong>im</strong> tapasa yuktam rcah padam iti 'ti ha ||


PariSista XXXI. <strong>18</strong>9<br />

XXXI. 3. 2. [rcah padam mBtraye 'ti mantre vijfiByate hi sa j ]<br />

gByatrl vai tripad brahma viSvarupB ca samsthita |1<br />

3. prBnada sarvabhutanam dhBrani yB "pi nityaSali |<br />

iti niScitya manasa kotihomam prayojayat 1|<br />

4. samidbhih Santavrksasya gayatrya susamBhitah |<br />

tato mahattvam agamad aiSvaryam paramam tatha H<br />

5. mahadeva iti cB 'sya nBma lokesu viSrutam |<br />

upadravaS ca ye ke cid upaghBtBs tathai 'va ca |<br />

sarve Asya praSamam yBtali skandam putram ca labdbavan || 3 [j<br />

4. 1. tatali pritas tu bhagavan chamkarah paryaprcchata j<br />

atbarvBiiam mahBprajflam kofihomasya ko vidhih ||<br />

2. caturv<strong>im</strong>SB-'ksaram brahma tripBdam loka-dharanam |<br />

sBvitram tena homo Ayam krto me koti-sammitali H<br />

8. vidh<strong>im</strong> ca 'sya pravaksyami sarvaloka-hitBya vai |<br />

yat-prayogad bhavec chBntir vrddhiS ca parama nriiBm H<br />

4. upadravesu bbutBnBm apatsu vividhBsu ca j<br />

kotihomah prayoktavyah ketunain darsane tatha ll<br />

5. upasarga-bhaye cai 'va paracakra-bhaye tatha j<br />

anavrsti-bhaye cai 'va kotihomam prayojayet || 4 H<br />

5. 1. arambham tasya kurvita Sukle cB 'pi tithau Subhe |<br />

muhurte vijaye cai 'va tithi-chidrani varjayet!<br />

2. rohinyam vaisnave tvasfre pausiie maitrottaresu ca |<br />

abhijit-pusya-saumyesu kuryBt punyesu vB budhah ||<br />

3. atha cet tvarate kartum kotihomam mahaphalam j<br />

punyaham vBcayitva 'sya Brambham karayed budhah ||<br />

4. astahastam tu nirdistam kofibomasya khatakam j<br />

tasyai 'vB 'rdha-prania,nena laksahome vidhlyate H<br />

5. trirBtro-'posito brahmB krtvB SBnt<strong>im</strong> caturgan<strong>im</strong> |<br />

proksayet karmasiddhy-artham vBstu SBntyudakena tu H<br />

6. mabaSaiiti-vidhanena nirmathya 'gn<strong>im</strong> samahitah ]<br />

tBvat kuryBd budhah sarvam yavan no nairrtam krtam jj 5 j|<br />

6. 1. tatah prabbBte bahuSa uddhrtyB 'gn<strong>im</strong> samahitah j<br />

nirmathya havayet tatra samidho brBhmanBn bahun ||<br />

2. satam sahasram kot<strong>im</strong> va v<strong>im</strong>Satir daSa vB dvijah j<br />

juhuyuh Siiutavrksasya samidho ghrta-samyutah ||


190 PariSi,sta XXXI.<br />

XXXI. 6. 3. svayam vB 'pi yajed brahmB savitBram dine-dine j<br />

pBkayajna-vidhanena mantras cB 'tra visBsah<strong>im</strong> H<br />

4. SBntikamo yavaih kuryBt tilaih pBpB-'panuttaye |<br />

samidbhih sarvakBmas tu bilvaih prapnoti kaficanam I<br />

5. labhate sriyam agryam tu padmais tejo ghrtena tu ]<br />

dadhnB tu labhate putrBn payasB brahmavarcasam H 6 H<br />

7. 1. havisya-bhojino dBntah SuklBmbara-dharBs tatha |<br />

hBvaka niyatah sarve bhaveyur brahmacBrinah |]<br />

2. Braiiyam upayufijBnah payasa vB 'pi vartayet j<br />

phala-"haro Api va brahmB kotihomam samacaret H<br />

3. pratyekaiii cai 'va hotriiam datavya daksina tatah j<br />

iiisko asvo gaur vBsas ca hiranyam vB 'pi Saktitah 1<br />

4. yaS cai 'va 'pi bhaved brahma prayokta sarvakarmaiiBm j<br />

sarvasvam tasya deyam syad dhiranyam vB 'pi tat-samam<br />

5. kofihome samapte tu yajed graha-gaiian budhah |<br />

karayed amrtam cai 'va glirta-kambalam eva ca || 7 H<br />

8. 1. karya 'mrtB mrtyu-bhaye ghrtakambala-samyutB j<br />

paracakra-"ganie tv aindrl ghrtakambala[m] eva ca 1|<br />

2. raudrl sarvBdbhuto-'tpattau ghrtakambala-samyutB j<br />

[salilB salila-ksaye ghrtakambala eva ca |1 ]<br />

3. ghrtakambala-prstha ca salilB salila-ksaye |<br />

yena-yena tu kamena kotihomam prayojayet ||<br />

4. Bmnatam tatra yat karma tad ante karayed budhah |<br />

esa eva vidhir drsfo abhicBre vidhlyate H<br />

5. pratilomayB 'tra homah sBvitryB tila-sarsapaih |<br />

arambham tasya ghoresu naksatresu dinesu call<br />

6. karayet krsnapaksasya tithi-chidresu sarvada j<br />

magha 'Slesii tatha mulani revaty BrdrB ca sarvada H 8 ||<br />

9. 1. darbha-'rthe tu Saran kuryBd ghrta-'rthe tailam ucyate |<br />

svBhakare tu phafkBro veny-adyBli syuS caturdaSa H<br />

2. cBiidala-'gnau cita-'gnau vB sutikB-'gnav atha 'pi vB j<br />

havayed ghora-vrksBnBm samidhas taila-samyutah H<br />

3. rakto-'siiisi rakta-vBsah krsnambara-dharo Api vB |<br />

juhuyad vBmabastena samidho daksiiiB-mukhah ||


Parisista XXXI. 191<br />

XXXI. 9. 4. khadirB-'gnau madhu-'cchiste krtvB pratikrt<strong>im</strong> ripoli j<br />

tBpayet pratilomBm tu savitr<strong>im</strong> manasB japet i|<br />

5. kaiifhe SulB-'rpitam krtva tBpayet tu dine-dine |<br />

yBvac chatrur vaSam yati villnByBm vinaSyati || 9 ||<br />

10. 1. evam-prokta-vidhanena kofihomasya Samkarah |<br />

prlt<strong>im</strong>Bn ucyate yena tac chubham bhautikam dadau H<br />

2. atharva bhautikani labdhvB Sisyebhyas tat punar dadau j<br />

Subham moksa-karam punyam priyani paSupater vratam 1|<br />

3. etaj jnatva tu yah samyak kotihomam prayojayet j<br />

sarvan kBmBn avBpnoti brahma-lokam sa gacchati |1<br />

4. yas tv <strong>im</strong>am srBvayed vidvan pathate cai 'va sarvada |<br />

kotihoma-phalani labdhva rudra-loke mahiyate H<br />

5. gopathat pBiiineyBya madhye nfnBm pramodinBm |<br />

hita-'rtham uddhrto granthah kotihomas tu viSrutah H<br />

kofihomas tu viSruta iti i| 10 H<br />

iti kotihomah samaptah |i 31 H<br />

Variae leetiones.<br />

1. 2. Omitted by C (except: karma) together with the following<br />

verses to 2. 4^ ADE karmano. B mrtyuvyBdhis. ET<br />

jayate. AD yB pi.<br />

4. ADE karmanam. ABDETV putrBn.<br />

5. V savyBhut<strong>im</strong>.<br />

ADE omit the khandikB-number.<br />

2. 1. B homas tu. ADE kartavya. B vrihibhir bahumbhis tatha.<br />

A sarsabhais; D sarsarbhais.<br />

2. ADE prBthayedhva: B prBrthayadhvam; TV prathayadhvaiii.<br />

TV kotihomam, this spelling is regular in T.<br />

3. ADE athavB.<br />

4. AB prarthayemBnah; D piBrthayepranah. ADE sarvo; 0<br />

begins: rddho(?).<br />

5. ADE putrBm. BCT pBrusyam.<br />

D omits the khaiidikB-number; AE:||ef H.


192 Parisista XXXI.<br />

XXXI. 3. 1. ABDE Atharva, 0 rca. ABCD it<strong>im</strong>iha; E itiha.<br />

2. ADE ha sB.<br />

3. AD for pi: vi.<br />

4. A^D samidbhi. V susamBhitB.<br />

5. B upavatas. B sarvasya (for Sarvasya?). ADE prathamam;<br />

T prathaSamam with tha cancelled; V prathamam with Sa<br />

written above tha. T yata.<br />

4. 1. XB bhagavan Samkarah; 0 bhagavBn SamkBh. B paryaprchati.<br />

2. B sBvitras; C savitrams.<br />

3. ADE vidhi va sya. ADB tatprayogBd.<br />

4. V upadravyesu. ACD bhutBnan.<br />

ADETV omit the khandika-number.<br />

5. 2. ADE metrottaresu. V -pusya-.<br />

3. A athai cai tvarate; D atha cai tvarate; E atha ce tvarate;<br />

T atha cet tvarite; B atha ce carafe; 0 atha cefi carafe.<br />

CTV kotihomam. E vBca-itvB. AD karayet.<br />

4. B laksahomame; T laksahome.<br />

5. A'DETV caturgnii<strong>im</strong>. ADETV karmasidby-. B Samtyudakena<br />

ca.<br />

6. T nirmathyo. D omits padas cd. AE kuryBt.<br />

6. 1. D omits padas ab. ACB nuddhrtyB. A^B nirmathyo;<br />

AjCDETV nirmathye.<br />

2. C sata. A v<strong>im</strong>Samtir; T v<strong>im</strong>Sat<strong>im</strong>. Sayana, AV. 17. 1, p. 2,<br />

quotes eight pBdas beginning with c.<br />

3. S' japed brahma. S'P mantraS ca syur visBsabih. E mamtraS.<br />

TV visBsahih.<br />

4. S' SBntikBmBya vai kuryat.<br />

5. AD agnyBm. After pBda a T returns to: bilvaih. B for<br />

padmais: paprais; C pamais.<br />

7. 1. ADE -bhojano. AD for dantah: ksamtBh. D niyBtah; B<br />

nib atah.


Parisista XXXI. 193<br />

XXXL 7. 2. B upabhumjanah. ADB yB pi. AD varjayet. B pi brahma.<br />

CTV kotihomam.<br />

3. D daksinas. XBCT nisko Svo, the hiatus could be removed<br />

by: aSvo nisko. ACE gor; D r.<br />

4. ACDE bhave.<br />

5. BCTV kotlhome. A yajet; B yajeta; D yaje.<br />

8. 1. B paracakragate.<br />

2. ADB raudro. T salilaksBya.<br />

3. ADE kotihomah; BCTV kotihomam.<br />

4. ADE Abhicare; 0 bhicBre. ADEV bhidhiyate; B Abhidhlyate;<br />

0 tidhlyate.<br />

6. V Brdra ci sarvada.<br />

T for the khandikB-number: H 9 |i.<br />

9. 1. X darbharthesu Saran. M kuryBt. AET venyBdyB syuS<br />

caturdaSa; D venyadyBs tu caturdaSa; B venyBdln samidhasu<br />

ca.<br />

2. ADTV havayet.<br />

4. ABCDE madhuchiste. ABCE japan.<br />

5. D kamfha. ABD yamti.<br />

10. 1. CTV kotlhomasya. B samkarah. A prat<strong>im</strong>an; D prat<strong>im</strong>Bm.<br />

ACDB bhauktikam; B motikam.<br />

2. ABCDE bhutikam. T SisyebhyaS ca punar. A pusyam<br />

priyam.<br />

8. XT eta; BC etat. 0 ca gachati.<br />

5. AD pa,nininama; B pBnininaya; C pBniniya; E paiiinlnaya;<br />

TV pBninenBya. ACDETV trnBm; B nriiam. CTV kotihomas<br />

tu (bis).<br />

ABDE omit the khandika-number; V places it after:<br />

viSrutah.<br />

Colophon: C omits the pariSista-number; B: | 33 parisista j .<br />

Boiling .TOd V. Negelein. 13


XXXII. Granamala,<br />

The text consists of the definition of certain groups of<br />

hymns which are rubricated in the ritualistic texts merely by<br />

the name of the group. It seems to consist of two parts.<br />

First, the ganas of the Mahusuuti arranged in tho order of<br />

their employment in the Santikalpa; second (beginning with<br />

lO"*) an appendix. As evidence may be adduced first a difference<br />

in form: in 2 —19 all manuscripts except C prefix to<br />

each giiiia its namcS from 19"^ on such headings are omitted.<br />

Furthermore the adityagana, 19^, is ignored by the Santikalpa;<br />

though, had it been known, it would have been employed for<br />

the ddityd .santih. S<strong>im</strong>ilarly the salila-ganah, 22, is to be<br />

associated with the salila santih which is mentioned in XXXI. 8.,<br />

but not in the Santikalpa. Finally this portion of the text<br />

gives other definitions for terms ali-eady defined in the first<br />

part; cf 1 with 20, 20, and 27; 10 with 28; and 12 with 29.<br />

Granamala.<br />

XXXII. 1. om bh11s_tat savituh.^Sani no devih_Santa dyauh^Sam<br />

na indragnl_^Sam no vato vatu^^usB apa svasus tama iti Santigaiiah<br />

1 111<br />

2. ki'tyapratiharano dusya dusir asi^iSanBm tva samam jyotir<br />

uto asy abandhukrd^ye purastat^suparnas tva_^yBm te cakruh^<br />

pratlclnaphalo^yad duskrtam ayam pratisaro^yBm kalpayanti 'ti<br />

krtyBpratiharanBni H 2 || iti krtya-ganah 1|<br />

8. cBtanah^stuvanam__idam havir^ye AmavBsyam^upa prB 'gBn<br />

nihsBlam^arayaksayai.iam^sam no devi prSniparny _^B paSyati_<br />

1) ABDE generally punctuate at this point but tlie samdhi seems<br />

to shovr that this is later than TV's writing withont punctuation.


PariSista XXXII. 195<br />

XXXII. 3. tant satyaujBs^tvayB ptlrvam^purastad yukto^antardBve juhuta^<br />

prB 'gnaye _^ raksohanam ity anuvBkaS cBtanBni H 3 H iti cBtanaganah<br />

|i<br />

4. matrnBmB^divyo gandbarva^B paSyatI_^'mam me agne^yau<br />

te mate 'ti mBtrnBmani |1 4 H iti matr-ganah |i<br />

5. vastospatlya^BSanam BSapBlebbya^ihai 'va dhruvBm^rdhai'<strong>im</strong>antro<br />

yon<strong>im</strong>_^uta putrah pitaramjndrasya grho Asi 'ti catasro<br />

^dive svBhB^'Smavarma me^prthivyai SrotrayB 'ti dhanvani 'ti<br />

dve^uijam bibhrad iti saf^satyam brhad ity anuvBko vastospatlyani<br />

H 5 H iti vastu-ganah H<br />

6. pBpma-ha^^vi devB jarasa 'vrtam^apa nah SoSucad agham.<br />

ava mB pBpmann iti papmaha || 6 H iti pa,pmabB gaiiah 1|<br />

7. takmanaSano^^jarayujal.i prathamo^yad agnir ^ud agatam^<br />

daSavrksa muflca^ksetriyBt tvB^hariiiasya raghusyado^muficami<br />

tva ^bhavBSarvau manve vam^yo girisu_dive sv^Bha^'gnis takmanam^agner<br />

iva 'syB^'va ma papmant srjB 'va jyam iva^varano<br />

vBrayBta^<strong>im</strong>am yava,m^vidradhasya balasasya^namo rilraye 'ti<br />

dve^Sirsakt<strong>im</strong> SIrsamayam iti takmanBSanani U 7 H iti takmanBsana-gaiiah<br />

||<br />

8. duhsvapnanaSanBni, dausvapnyam daurjivityam ^ pare Ape<br />

'hi^yo na jivo Asi^pary Bvarte dusvapnyBd^yat svapiie annam<br />

asnBmi^yo na stayad dipsati^yo nah suptam jagrato^yan me<br />

nianaso^dusvapnyani kBma^svapnam suptva vidma te svapne 'ti<br />

trayah paryBya duhsvapnanBsanBni 1| 8 || iti duhsvapnanBSanaganah<br />

I<br />

9. ayusyo^^yatha dyauh^^pranBpBnav^ojo Asi.tubhyam eva^<br />

'ksIbhyBm te. muficBmi tvo .'ta deva avatas ta^upa priyam^<br />

antakBya mrtyava^a rabhasva^pranBya namo^visBsah<strong>im</strong> ity ayusyai.ii<br />

i! 9 U ity Byusyagaiiah |i<br />

10. varcasyo^ye trisapta^asmin vasu^prBtar agn<strong>im</strong> hastivarcasam<br />

s<strong>im</strong>he vyaghre^yaSo havir^yaSasam me 'ndro^girBv aragaratesu<br />

yatha soiuah prBtahsavane^yac ca varco aksesu^yena<br />

mahanaghnya jaghanam iti varcasyani H 10 H iti varcasya-ganali||<br />

13*


196 PariSista XXXII.<br />

XXXII. 11. svastyayano amuh pBre patam na indrapusaiiB tvasta me<br />

daivyam^yena soma^namo devavadhebhyo ^Abhayam mitravarunav^upa<br />

pra 'gat sahasrBkso^Anamitram no adharad^yamo mrtyur<br />

brhaspatir nah pari patu^tyam 11 sutratBram^indrah sutrBmB<br />

^sa sutrBmB a mandrair indra^marmBni te varma me dyBvaprthivl<br />

aindragnam varma^girayas te^yat te madhyam^yas te<br />

praclr ma nah paScad iti svastyayanBni H 11 H iti svastyayanagaiiah<br />

1<br />

12. abhayah svastida visBinbrahmanena paryuktB 'si na ta<br />

arvB reiiukakato abhayam mitrBvaruiiBv abhayam dyBvBprthivi<br />

asmai giBmBya hatam tardam puse 'niB BsB indrah sutramB^<br />

mai 'tam panthBm svastida viSam patir^namas te ghosinlbhya^<br />

a te rBstram^idam uc chreyo^yata indra bhayBmaha ity abhayBni<br />

1 12 |1 ity abhaya-gaiiah |i<br />

<strong>18</strong>. aparBjito^^vidniB Sarasya^ma no vidann adBrasrt_^svastida^<br />

samSitam me^tvayB manyo^yas te manyo^eta devasenB^avamanyur^<br />

nirhastah ^ pari vartmany^ abhibhur^ indro jayBty^ abhi<br />

tve 'ndre 'ty aparajitBni H <strong>18</strong> 1| ity aparBjita-ganah H<br />

14. Sarmavarma^yah sapatna__itaS ca yad amutaS cB^ 'pe 'ndra<br />

dvisato^yuyam nah pravata^<strong>im</strong>am agna ayuse^^tisro devlruruvyaca<br />

no^indrasya SarmB 'si 'ty uttamBm varjayitvB^yena devB<br />

asurBnam^anadudbbyas tvam iti dve^tanus te vBjin^vBjasya nu<br />

prasave devanam patnir adhi bruhi ^ raksohanam vajinam^ye<br />

srBktyam varma me dyavBprthivi aindragnam varma bahulam,<br />

varma mahyam ayam^mitrah prthivyo 'd akramad,asapatnam<br />

purastad iti SarmavarmB || 14 H iti sarmavarmB ganah ||<br />

15. devapura ye purastad brahma jajnBnam sahasradhara evB<br />

/gnir ma pBtu agn<strong>im</strong> te vasuvantam mitrah prthivyo 'd akrBmad_apa<br />

ny adhuh pauruseyam vadham^jitam asmBkam iti<br />

devapurlyah 1| 15 |1 iti devapurlya-ganah ||<br />

16. rudro^ye Asyam^pracI dig iti rudra-ganah || 16 H iti rudra-<br />

17. raudro,rudra jalasabhesaja,ye AsyBm^pracI dig,ud itas<br />

trayo akraman _ bhavBSarvau manve vam, brahma jajfiBnam,


Parisista XXXII. 197<br />

XXXII.17.anapta ye,sahasradhara eva,grIsmo hemanto,anadudbhyas tvam<br />

mahyam apo,vaiSvanaro,yamo mrtyur,yam te rudra,yo agnau<br />

rudro,bhavaSarvau mrdatam bhavaSarvBv idam br11mo,yas te<br />

sarpo vrScikas, tasmai prBcyB diSo antardesBd iti raudra-ganah<br />

I 17 I iti raudraganah 1|<br />

<strong>18</strong>. citragano _ mB no vidann _ adBrasrt svastida viSBm _ amuh<br />

pare,aghadvista, agne yat te tapa iti pafica suktBni rudra jalasabhesajaye<br />

Asyam,pracl dig,vi deva,uta devB, agner manva<br />

iti-prabhrtini mrgBra-suktany uttamam varjayitvB,'pa nah SoSucad<br />

agham prthivyBm agnaye _ mamB 'gne brahma jajfianam,<br />

auBpta ye,sabasradbBre,savita prasavanBm,nava prBnan,patam<br />

nas^tvasta me,yena soma,namo devavadhebhyo,Abhayam mitravarunav<br />

upa pra 'gBt sahasraksah,s<strong>im</strong>he vyBghre,Abhayam dyavaprtbivi,grismo<br />

hemanto , Anadudbhyas tvam,mahyam Bpo,<br />

vaiSvanaro, yamo mrtyur,abhi tve 'ndraviSvajit trayamBnByai^<br />

<strong>im</strong>am me agne,visana pBSBn,Sakadhumam soniBrudre 'ti dve,<br />

brhaspatir nas,tyam 11 su.trBtBram indrah sutrama,a mandrair<br />

indra^marmani te,antakBya mrtyava,a rabhasva,'yam pratisaro<br />

Ayam me varano,bhavBSarvau mrdatam prBnBya namo Agn<strong>im</strong><br />

bruma ity arthasuktam_ satyam brhad iti dve prathame,girayas<br />

te,yat te madhyam,yas te prBcIr^ma nah pascBd,grismas te<br />

bhume varsBny,upastbas te,bhtlme matah,sahasraSrhgo vrsabbo<br />

jataveda,ma pra gBma patho,yo yajfiasya tasmai pracyB diSo<br />

antar deSad iti pary ay aS citrBganah i| <strong>18</strong> 1| iti citrBganah ||<br />

19. patni vantoaditir dyauh, sinivali. kuhum dev<strong>im</strong> iti trini<br />

suktani patnivantah 1 19 H iti patnivanta-ganah H<br />

19 b. svasti mBtra,indra jusasvB 'yB vistbB,Sive te stBmpadabbyBm<br />

te,sam te SIrsno,vatso viraja ity eka,ucca patantam iti<br />

dve,bhuyan indro,visasah<strong>im</strong> sahamanam ity aditya-ganah i|<br />

20. Sam no devi,Sam na indragnI,Sam no vBto vBtu,Santa<br />

dyauh,pippaladi-SBntiganah H 20 H iti pippala(di)-SBntiganah H<br />

21. agne yad iti pafica suktani,paficBpatyBni bhavanti,paficajanyani<br />

bhavanti,pancBpatyo ganah H 21 || iti paficBpatya-ganah ||


198 PariSista XXXII.<br />

XXXII.22. ambayo yanti,Sambhu-mayobhubhyam,brahma jajfianam,<br />

asya vBmasya,yo rohita,ud asya ketavo murdha 'ham iti dve<br />

sukte,visasah<strong>im</strong> iti salila-ganah ii 22 i| iti salila-ganah H<br />

23. ye trisapta iti viSvakarmB ganah i| 23 i|<br />

24. aghadvista devajatB,Sam no devi^varano varayB(tai),pippali,vidradhasya,ya<br />

babhrava iti ganakarniB gaiio bhaisajyaS<br />

ca bhavati |1 24 |i iti bhaisajya-ganah H<br />

25. ayam te yonir,a no bhara,dhiti vB ya ity arthasuktam<br />

utthBpano ganah |i 25 |i ity utthapana-ganah 1|<br />

26. ambayo yanti, Sambhumayobhu . hiranyavarna ^ nihsalBm,<br />

ye agnayo,brahma jajfianam ity eko,'ta deva mrgarasuktBny<br />

uttamam varjayitvB,'pa nah SoSucad agham,punantu mB,sasrusir<br />

_ h<strong>im</strong>avatah pra sravanti _ vByoh pufah pavitrena _ Sam ca no<br />

mayaS ca no,Anadudbhyas tvam mahyam Bpo,vaisvanaro raSmibhir<br />

yamo mrtyur viSvajit,samjfiBnam no,yady antarikse,punar<br />

mai 'tv indriyam^SivB nah,sam no vBto vBtv,agn<strong>im</strong> brumo vanaspatin<br />

iti Santiganah H 26 H iti sarvaih suktaih kauSikokta-brhacchantiga,nah<br />

H<br />

27. ambayo yanti _ sambhumayobhu, hiranyavarna, uta deva,<br />

yady antarikse^punar mai 'tv indriyam^SivB nah^Sam no vBto<br />

vatv agn<strong>im</strong> brumo vanaspatin iti SantBtiyo laghuSBntiganah jj 27 jj<br />

28. ye trisapta,mama 'gne varcali,pratar agn<strong>im</strong>,girBv aragarafesu,divas<br />

prthivya,hastivarcasam,s<strong>im</strong>he vyBghre^yaSo havir<br />

,yas te gaudha iti tisrbhir varcasya-ganah H 28 H<br />

29. yB asura nianuBya,ma no vidan _ namo devavadhebhya<br />

ity abhaya-ganah || 29 1|<br />

30. bhuto bhutesv iti rBjanam abhiseka-ganah || 80 1<br />

31. [ya] aSanBm BSapBlebbyo agner manva iti sapta suktani^<br />

ya osadhayali somarBjflir ^ vaiSvBnaro na B gamac, chumbhani<br />

dyavBprthivi ^yad arvBci(na)m . agn<strong>im</strong> brumo vanaspatin iti,<br />

muficantu ma_^bhavaSarva,ya devlr,yan mBtali rathakritam ity<br />

etas catasro varjayitva,amholihga-ga]iah |1 31H<br />

iti ganamala samapta |i 32 ||


Parisista XXXII. 199<br />

Variae leetiones.<br />

XXXII. 1. 0 prefixes: sivam astu mamgalam astu kalyBiiam astu |i -^ \\ atha<br />

ganamala likhyate. C bhuhs; D bhuli. BCTV transpose<br />

the second and third pratikas. BD Samn no; E San no.<br />

0 devi. BE San na. ABCDE <strong>im</strong>drBgnih. B San no vBto<br />

vata avBtu. ADB vafu sa; TV vBtu sB. B usB pah; TV<br />

sB Bpah; C usB Bpah.<br />

B omits the gana-number.<br />

2. XBTV krtyapratiharaiie. AD dusir. XB asi iSBnBm. ABDE<br />

abadhukrd; C abamdhukrt. X pratlcinaphalo. 0 duhkrtam;<br />

D dusyakrtam. ADETV omit: iti krtyBganah; in<br />

0 these words are placed before the gana-number.<br />

8. ADET cBtana; BC omit. T nissBlam. ADE arByaksanam.<br />

ADE Samn; BCTV San. ADTV prSnlparny. ADEV tat;<br />

BCT tan. V ntardBve. ADETV ity uvakaS. B omits<br />

the gana-number. ABDETV omit: iti cBtanaganah.<br />

4. X matrnamBm; BC omit. ABDETV omit: iti mBtrganah.<br />

5. C omits: vBstospatlya. ADE <strong>im</strong>drasya graho. ACDETV dive<br />

svaha. ABDETV omit: iti vBstuganah.<br />

6. ABDE papmaham; C omits. C omits: vrtam a; Vj vrtann a.<br />

X na ASoSucagham. B ava mB. ABDET pBpmamn; C<br />

pBpmanin. ABDETV omit: iti pBpmahB ganah.<br />

7. C omits: takmanaSano. B prathamajo. E hiranyasya. T omits:<br />

tva. B ve mB. ADB papmamt. ADB jyBm ivamca varaiio;<br />

B dyam ivapa vara,no; V yyam iva varano. ADET <strong>im</strong>am<br />

yava; B <strong>im</strong>am vayam; 0 omits. D v<strong>im</strong>dradhasya; V vidhradhasya.<br />

B namo rupBye. ADB Sirsamkt<strong>im</strong>. ABDETV<br />

omit: iti takmanBsanagaiiah.<br />

8. BD dusvapnanaSanani; T dusvapnanBSano; C omits. ACET<br />

dausvapnyam; BD dausvapnam; V dauhsvapnyam. ADE<br />

yo ne jivo. V duhsvapnyad. V nnam. B stByadvisyati;<br />

C stayaddhipsati. 0 duhsvapnyam; V duhsvapnyam. ADE<br />

kamaya svapnam. X vidma te ti; TV vidma te iti; B


200 Parisista XXXH.<br />

XXXII. 8. vidma te svapna iti; C vidma te svapna ti. B paryayam;<br />

0 paryayah. C dusvapnanBSanani. C iti dusvapnanaSanaganah;<br />

ABDETV omit.<br />

9. ABDE Byusya; TV Byusyah; 0 omits. T ojo si Serabhaka<br />

tubhyam. BCV prBnaya nama ity; ADB pranaya nama<br />

visasah<strong>im</strong> ity. ABDETV omit: ity ayusyaganah.<br />

10. TV vareasyah; 0 omits. X yaSasam ma<strong>im</strong>dro; 0 yaSasam me<br />

dro. ABDETV omit: iti varcasyaganah.<br />

11. C omits: svastyayano. XBTV pBtan na. ACDETV yena soma.<br />

C mitrBvaruiia. ADEV namitran no; B Anamitramn no;<br />

C anamitram no. X yemo mrtyur. 0 brhaspatih pari<br />

pBtu. T pari pB. ADE tyam u su. In V a small dittography,<br />

caused by confusion of trBtBram and sutramB.<br />

C omits: sa. D karmani te. B yas te madhyam V praci<br />

ma nih pascad. ABDETV omit: iti svastyayanaganah.<br />

12. C omits: abhayah. B argha. B Aabhayam mitravarunav; TV<br />

Abhayam mitravaruiiBv. BC tarda. 0 puse mB BsBm.<br />

XBC mai tam pamtha. C ghosanlbbya; AD sryesinlbhya.<br />

C iti abhayaganah; ABDETV omit.<br />

<strong>18</strong>. XB aparajitah; 0 omits. E Samsitam me. C omits: yas te<br />

manyo. AE nirhaAsnah; D nirhasnah. V abhi tv <strong>im</strong>dre.<br />

C iti aparBjitaganah; ABDETV omit.<br />

14. X sarmavarma; B Sarma; C omits. E itaS ca id. 0 repeats:<br />

ca yad amutas. C pravate; E pravaktay. B urucyavB<br />

no; T uruvyaca na. X anadubhyas. X tanus ve vajin;<br />

C tanus ve vBj<strong>im</strong>t. ADEV prasavo devBnam; B prasava<br />

mataram devBnam. CV ye srBkt<strong>im</strong>. E omits: bahulam<br />

varma. XB Sarmavarma; 0 SarmavarmB. ABDETV omit:<br />

iti Sarmavarma ganah.<br />

15. C omits: devapura; we should expect: devapuriyo. C yo purastad.<br />

TV pBtv. ADE vasuvamta. ADE prthivyo<br />

krBmad. B agra ny adhuh; 0 yapan ny adhuh; E ama<br />

ny adhuh; V apam ny adhuh. B asmBkamm. ABDETV<br />

omit: iti devapurlyaganah.


PariSista XXXII. 201<br />

XXXIL 16.C omits: rudro. TV ya syBm; D syam. ABDETV omit the<br />

second: iti rudraganah.<br />

17. 0 omits: raudro. C jalBsabbesajam. ADE trayo va akraman.<br />

T omits: vBm. X nadudbhyas tam; B Anadudbhyas tam;<br />

T nadudbhyas tvam; V Anadudbhyas tvam. T vaiSvanarB.<br />

Aj yemo mrtyur. X yam te yo gnau rudro; BV yBm<br />

te rudro yo Agnau rudro; 0 yBm te rudra yo agnau; T<br />

yam te rudro yo agnau rudro. ADE pracyam. AB<br />

disom AtardeSad; D disc tardeSBd; B diSo AtardeSad; V<br />

dice AntardesBd. B omits the gana-number. ABDETV<br />

omit: iti raudraganah.<br />

<strong>18</strong>. 0 omits: citrBgano. ADE namo vidann. ADE amuh pBra.<br />

0 aghadvista (in ABCD gh is much like vv; E has for<br />

it v). ADE rudra. BC jalasabhesajam. B agner manve.<br />

ABCDE itiprabbrtlti. E varja itva. T na. TV for mamB<br />

gne: sam ma gne. ABCDE omit: ye. BC sahasradhara.<br />

ABDETV pBtan nas; 0 pBta nas. ABCDETV yena somB.<br />

C abhayam. V omits: mitrBvarunav .... Abhayam. BE<br />

mitravarunB. B upa prBgBh. ACDET sahasrakso; B sahasrakto.<br />

T s<strong>im</strong>he. ABDE nadudbhyas tam; 0 anadudbhyas<br />

t\ram. C vaiSvBnarau; T vaiSvanaro raSmibhir.<br />

TV chakadhumam somorudre. CT brhaspatir nahs. X tan<br />

u su. ABCDE sutrB a mamdrair. C yam pratisa. ABDE<br />

yan me varuno; C ya me varano; V^ Ayam me varuno.<br />

ADE pranBya mano. ACDE gni bruma. V prBci. ADB<br />

mB nah paSca; BC ma nah paScat; V ma nih paScBd.<br />

TV bhuma upasthas. T sahasraSrmge. AB diSo ttardde-<br />

Sad; D diSo tarddeSad. ADB citBganah. ABDETV omit:<br />

iti citrBganah.<br />

19. ABDE patmvamta; CTV omit. BD(?)ETV sinlvBlI. DTV<br />

kuhu(?). AiBTV trini rcBni; 0 trini k vBni. E patnlvatah;<br />

T pBtnlvato ganah; V pBtnlvatah. C iti patnavamtaganah;<br />

ABDETV omit.<br />

19b. 0 jusasva aya. ACDETV visfa. ABDE Sam te; C svam te;<br />

V San te. ABCDTV Slrsnah. X virajo; B virBje. V


202 Parisista XXXII.<br />

XXXIL 19 b. omits: uccB patantam iti dve. ABCDE patam ta. E bhuyad.<br />

T visBsah<strong>im</strong> ity anin-Bko Bdityaganah; B visBsah<strong>im</strong><br />

sahamanam ity Bdi; 0 visBsah<strong>im</strong> sahamanam. TV number<br />

as the 20th. gana. V breaks off here.<br />

20. ABDT Samn no; B San no. BDT San na. AD Samn no; B<br />

San no. ABDET omit: vBtu. ABE insert before the gananumber:<br />

nuvBka; DT insert: nuvBk. ABDET omit: iti<br />

pippaladiSBn tiganah.<br />

21. B agne yat te d iti; C agne yat te ti. 0 omits: pamcajanyani<br />

bhavamti. A pBmcajyanya,ni; B pBmcajajfiati. T pBiuciipatyo.<br />

C iti pamcBpatyBganali; ABDET omit.<br />

22. C SambhubhyBm. E omits: vamasya. B ud ayasya ketavo.<br />

AD bhuddha ham. C visasah<strong>im</strong>. 0 salilBganali. ABDET<br />

omit: iti salilagaiiah.<br />

23. B visva\"arma.<br />

24. ADE a\-advista san no devir varai.iah pippali; T aghadvista Sam<br />

no devi caranah pippali. B San no devir vano. T iti<br />

karma gano. ABDET omit: iti bhaisajyaganali.<br />

25. ADE dhiti ye ty artham; T dhitl- ve ty artham; BC dliiti<br />

vB ye (B yo) ty arthasuktam. 0 iti utthBpanaganah;<br />

ABDET omit.<br />

26. T for this gana: ambayo yanti ti sarvaih suktaih kauSikoktavrddhaSBntiganah.<br />

A ambaye | ; D abaye j ; B ambayB.<br />

AD yati. ABDE sambhumayobhu; C Sambhumeyobhu.<br />

ABDE ye gnayo. B ity ekye ta deva. ABCDE mrgBrasuktBmny.<br />

ADE pra sravati; B pra sravajfil; C pra sra<br />

sir h<strong>im</strong>avatah pra sra^'aniti. B vBvo. ADE mayaS c8<br />

no; C omits. A tvam mahyam apo; B tvam mahyamm<br />

apo; D tvam apo; E tam mahyam Bpo. AD rasmir; C<br />

rah. X viSva jfiBnam no. E sunar; A ?. X aAgn<strong>im</strong><br />

bruvo. ADE vanaspati SBmtiganeti sarvaih suktaih kauSikoktabrhachamtiganah<br />

jj 26 |j ; B vanaspatin iti Samtiganeti<br />

sarvve suktaih kauSikoktavrddhaSBmtiganah j 26 | . C<br />

-vrSBmtiganah.


PariSista XXXII. 203<br />

XXXIL 27. AB Saiiibhumayobhur; C Saiiibhu; D Sanibhumayobhumayobhu.<br />

AD sunar. C siva no vato. C vanaspati ti. BE SBntatiyo;<br />

C omits. ADE omit the gana-number.<br />

28. C omits: varcah. X ararBfesu. ABDET varcasyo ganah.<br />

ADE: 1 27 |1 .<br />

29. BC sa surBsB manusya. ADET ma no vidaiii; B ma no v<strong>im</strong>dan.<br />

30. ABCDE abhiseko ganah; T abhisekyo ganah. B: | 3.<br />

31. Omitted by BC. ADET BSBpalB. T agne. ADT manva iti.<br />

X saptasllktan. E yBv osadhayali. T somarajfio. AD<br />

mumoatu mBm; B mumcatu mB. X bhavaSarva ya devir.<br />

T devi. D malati. T omits the gana-number.<br />

Colophon: B pariSisfa j iti ganamala samaptah 34. AD-^E samBptah.<br />

C omits the pariSista-number, and adds: some-<br />

Svarasye 'dam pustaka(kaiii) lis(kh)ita(m) svahastena|[Srih||.


XXXIII. Ghrtakambalam.<br />

'The ritual of a ceremony in- which the karayitr is wrapped<br />

in a cloth and sprinkled with ghee. Our text has placed side<br />

by side a prose and a metrical version of this ritual.<br />

1. 1 — 2. Introduction: the text based on the authority of<br />

Brahman; the ceremony performed by Brhaspati for<br />

Mahendra.<br />

1. 3 — 6. Indra conquered by the Asuras performed the ceremony<br />

on the advice of Savitar.<br />

1. 7 — 8. The ritual: unduly condensed or mutilated.<br />

1. 9. Mystical explanation of the ceremony as the son of<br />

Brahman, the various ganas being its l<strong>im</strong>bs.<br />

1. 10 —11. Efficacy of the ceremony.<br />

2. 1 — 2. The gods conquered by the Asuras ask Atharvan to<br />

perform the ceremony invented by Bhrgu and Ahgiras.<br />

2. 3—4. Occasions on which the ceremony is to be employed.<br />

2. 5.-3. 7. Quantity of ghee required; table of measures; purposes<br />

for which the ghee is used.<br />

4. 1 — 2. T<strong>im</strong>e of the ceremony.<br />

4. 3.-6. 12. The ritual.<br />

7. 1 — 4. Concluding ceremonies and fees.<br />

7. 5. Efficacy of the ceremony.<br />

7. 6 — 7. The Ghrtakambala with other ceremonies as a prel<strong>im</strong>inary<br />

for the Mahasanti.<br />

(ifhrtakamhalam.<br />

XXXIII. 1. 1. 0111 brahmane brahmavedaya namaskrtvB svayambhuve j<br />

ghrtakambalam pravaksyami brahmano nigado yathB I<br />

2. brhaspatir mahendraya cakBra ghrtakambalam |1


PariSista XXXIII. 205<br />

XXXIII. 1. 3. atho 'ndro ha va asuraih parajitaS cintBm apede,<br />

4. tam savita 'bravit, prByaScittam kurusvB 'pratiruddho<br />

bhavisyasi 'ti,<br />

5. tam indro Abravit i| bhagavams tvam evB 'pratiruddhah<br />

prByaScittam kurv iti H<br />

6. sa prByaScittam akarot,<br />

7. punye naksatre barhaspatye muhiirte Abhijity audumbaram<br />

kumbham dronena sB-"dhakena purayitvB,tasminn eva<br />

vasa-prabbrtayali,osadhayo darbha-prabhrtayaS ca bilva-gaurasarsapaS<br />

ce 'ty etan sam.bhBrBn sambhrtya ghrtakumbbam barhisy<br />

BdhByai 'tair ganair Bjyam juhuyBt |1<br />

8. pra pa(te) 'ta ity ekena 'hgBd-aiigac chamalam avalikhya,.sapatnam<br />

bhratrvyam hrdaye marmani vB 'sinB "vidhya<br />

gomayena kBsByena vB "cchBdya Santer apratighatakam karma<br />

tato jyestham ghrtakambalam brahmanah putram akarot,<br />

9. tasya ha vB etasya ghrtakambalasya savitrlgaiia-Sarlrasj^a<br />

Santatiyah Sirah,trisaptiyo mukham,rudra-raudrau caksusi,ghrta-<br />

Hhga asyam,nairrto jihvB,dant'-osthav abhaya-'parajitaii,krtyBdusana-cBtanau<br />

Srotre,sarmavarma-svastyayanair bah11,matrnBma-vBstospatyau<br />

pBdau^ .... pByus ca _ bhaisajyam nyayah<br />

prBnapanav iti mlmamsata ity,<br />

10. esa ha vai jyestho gbrtakambalo brahmanah putro,<br />

AparBjitaganene 'sfve 'ndro AsurBn ajayan _ mrtyum alaksm<strong>im</strong><br />

arat<strong>im</strong> duhsvapna-durbhutBny ajayad,<br />

11. yatha cai 'vamvidvBn ghrtakambalam kurute sarvakamBn<br />

Bpnoti, sarvavyadhi-rahito bhavati _ brahma-lokam avBpnoti<br />

'ti brahmanam i| 1H<br />

2. 1. yada sarvam idam vyaptam asurair nB 'vaSesitarn I<br />

sthatum devah parBbhutas te Atharvanam upBgatBh ||<br />

2. karmB-"dy ekam kurusva tvam yad bhrgv-ahgirasor matani j<br />

asurBnam vadbB-'rthBye 'ty uktah karta 'tha soAbhavatH<br />

3. paracakro-'pasrstasya rBjfio vijayam icchatah |<br />

pratiruddhasya vB bhuyah SrikBmasye 'cchatah Sriyam |i<br />

4. prBdurbhave AdbhutanBiii ca grahanam vigrabe tatha |<br />

SahkamBno AbhicBrad vB karayed ghrtakambalam H


206 PariSista XXXIII.<br />

XXXIII. 2. 5. ghrta-mafra tu vijfieyB magadhaprastha-sammita j<br />

SatBni pafica dronBnBm palai-'kasatam eva vB H 2 H<br />

3. 1. [sarva,papa-pranaSaya sarvakBmBrtha-siddha,ye j<br />

sarvarogaksaya-'rthBya prayojyo ghrtakambalah |1 ]<br />

2. ghrta-pramBnam vaksyami mBsakam pafica-krsnalam |<br />

masakani catuhsasfih palam ekam vidhlyate |1<br />

3. dvatr<strong>im</strong>Sat-palakam prastham magadhaih pariklrtitam |<br />

aclhakam tu catuh-prastham caturbhir droiiam Bdhakaih |1<br />

4. drona-prama,]iam vijfieyam brahmana nirmitam purB |<br />

dvBdaSa-'bhyadhikair nityam palBnBm paficabhih Sataih i|<br />

5. [ghrtamatra tu vijfieyB mBgadhaprastha-sammitB j<br />

SatBni pafica dronanBm palBnBm vB Satottare || ]<br />

6. ghrtadronaSateno 'kta eko dronavaras tatha j<br />

yathaSakti prayufijita ghrtam krtva 'tha bhBgaSali ||<br />

7. caturbhBgo Abhisekaya caturbhagas tu huyate |<br />

bhago deyah sadasyebhyali karta bhBgena yujyate [1 3 ||<br />

4. 1. pusye prayogam kurvita prajBpatye Atha marute j<br />

vaisnave pilsa-dai\'atye uttare.w atha vB trisu H<br />

2. taptakrchrB-'vasane va sarvakrchrasj^a cB 'iitatah |<br />

yasmin vB snatakB bruyus tatra kuryBd vicaksaiial} H<br />

3. pakayajfia-vidhanena krtvo 'pakramaiiam budhali |<br />

niSakale bahirgrBme kuryad agni-niveSanam H<br />

4. 3'ajeta nirrtini tatra krsnavBsB(S) catuspathe |<br />

yathoktam nairrtair niantrai(r) havirbhiS ca yathakramam jj<br />

5. trtlyena tu suktena nivedya bal<strong>im</strong> antatah |<br />

yathavyavartane cai 'va yad uktam tat samBcaret || 4 1|<br />

5. 1. tatah snatah Suklavasa(h) praSya Santyudakam Sucih j<br />

paryuksyo 'pasamBdhBya ghrta-samskara isyate H<br />

2. purvam mahavv'Bhrtibhih savitryB tadanantaram j<br />

Santis ca brahma jajfianam bi^ahma bhrajad iti 'ti ca H<br />

3. agne gobhir agne Abhyavartin(n) agne jBtavedah saha<br />

rayyB punar urje 'ti H<br />

4. agn<strong>im</strong> lie purohitam agna B yahi vitaye |<br />

brhaspatir na ity eka brhaspate yuvam tatlia H


PariSista XXXIII. 207<br />

XXXIII. 5. 5. etair ajyam ca juhuyBt sampBtBn Bnayed glirte j<br />

krtyadusana-mantraiS ca kuryac chBntyudake vidh<strong>im</strong> |I<br />

6. sampatan Bnayet tatra cBtanair mBtrnamabhih j<br />

vBstospatyair vastospatBv Bnayet samadusanam |i<br />

7. nidhBya havir BsBdya ghita-kumbham susamskrtam |<br />

ghrtabhagau tu yBv anyau purveiiB 'gner nidhapayet H<br />

8. darbhadlms (t)u vBsad<strong>im</strong>(S ca) sambharBn gaurasarsapBn |<br />

bilvam ca kumbhe nidbByB 'parenB 'gner nidhapayet || 5 |1<br />

6. 1. sBvitrah SantatiyaS ca krtyBdusana eva ca |<br />

abhaya-'parajita-"yusyB varcasyaS ca tatah parah H<br />

2. samsaktlya(li) susuptiyah svastyayanah Sarmavarma ca j<br />

cBtano matrnamBni bhaisajyam nyBya eva ca H<br />

3. ghrtalihgau tatha raudrau sanipBtBn Bnayed ghrte |<br />

gaiiB-'ntesu yathaSakti brBhmanBn svastivacayet H<br />

4. yo Asminn akslbhyBm te sahasraksam brahma jajnBnam |<br />

brahma bhrajad ud agBd idam Bpas tatha "paS ca H<br />

5. etair mantrair abhisificed ghrtena prahmukhah sthitah j<br />

prBvrtam kambalenai 'vam abhisificed udahmukhah H<br />

6. abhisificet sarvamantrair ayusyair abhayais tatha j<br />

mrnmayaS cB 'tra bhavati dvesyasya ca parakrtili ||<br />

7. tasyo 'paristBd abhisicya kuryBn niBtratalekhanlm |<br />

ahgad-ahgad atha 'nyena pra pate 'ti catasrbhih H<br />

8. bhrBtrvyaham iti vaiSvanaroyanty avasBnena |<br />

dyav-adina paryByeiia samalamkrtam uUikhet H<br />

9. dvisantam me paravad vi dvisantam nir dahantu me |<br />

bhratrvyatan iti dvBbhyam paryByBS ca trayah parah H<br />

10. anvalabhya tu kartaram upavisfa udahmukhah |<br />

svapnatakmastanayanaih saubhBgyair va,Tmabhis tatha H<br />

11. rudraraudra-parair mantrair Bjyahomo vidhlyate |<br />

srBktyam va yadi vB "Svattham audumbaram atha 'pi VB||<br />

12. Saukham ca man<strong>im</strong> abadhya pratisarair abh<strong>im</strong>antrayet |<br />

anvarabhyB 'bhisekam tu raudrBbhyam juhuyat tatah fl 6 H<br />

7. 1. yat te vBsa [iti] paridhanam yathoktam paridhapayet |<br />

rocanB guggulu ghrtam abhyafijanam atha 'iijanam I


208 Parisista XXXIII.<br />

XXXIII. 7. 2. tata etair alamkrtya iksayeta "darse mukham |<br />

daSa gB daksinBm dadyad vrsabham ghrtam eva ca I<br />

8. brahmanan svastivBcya 'tha prBhmukhah samviSet tatah |<br />

raksohaiiam [ity] anuvBkam japet kartB 'tha rtvijah H<br />

4. Sarmavarmai 'tad uktam snatasya raksobhyo Abhayamkaram<br />

iti U<br />

5. na rBksasa na gandharvB na pisaca na ca 'surBh |<br />

krurBh purusamarmajfiB na h<strong>im</strong>santi ghrta-'rcitam ||<br />

6. siddhabhiseko naiSaS ca ghrtakambalam eva ca |<br />

laksali pusya-'bhisekaS ca pradhBnB-'vabhrtas tatha |1<br />

7. mahaSBnti-trayastr<strong>im</strong>Sat tatra sat prastaraih saha |<br />

niyatanyevadrchaya kartavyB bhilt<strong>im</strong> icchata H 7 |1<br />

iti ghrtakambala-"khyo mahBbhisekah samBptah H<br />

pariSistam H 83 ||<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. Omitted by T. ABDE brahmano; C brahmanaur. ADE<br />

nirgado; B nigato; C nagado. B yathali.<br />

2. Omitted by T; quoted by Sayana, AV. 8. 3. p. 589 as the<br />

beginning of the parisista. ADE brhaspati.<br />

3. ADE parBjitahS.<br />

4. AB bravl; D brvit. ABCDE kurutha. ABDE pratirBddbo;<br />

C pratisaddho; T pratiradho; cf note to 2. 3.<br />

5. ABDET pratirBddhah; 0 pratiSaddhah; in A there is a trace<br />

of -ru-. AE kurv eti; BCT kurvamti.<br />

6. B akarot; C akaraut.<br />

7. M muhurte abhijity. ADE kumbha; C tubha. ACDE vBsasBprabhrtayah;<br />

TvasasBprabhrtayah. T ausadhayo. ADE<br />

darbhaprabhrtayoS. ADB ghrtakubham. We expect:<br />

ajuhot.<br />

8. ACDE pra yata. BC avallsya. ACDB marmani vB si<br />

vidhya; B marmani va sinB vidhya; T marmani ca sa


Parisista XXXIII. 209<br />

XXXIII. 1. vidhya. XT kasayenB chadya; B kasayenB vB chadya;<br />

C kakasayona chBdya. 0 apratighamakBm; ABDE punctuate<br />

after this word.<br />

9. A va aitasya; 0 va eva tasya. V begins: balasya sBvitrlgana-.<br />

The first three ganas are not mentioned elsewhere;<br />

the text has been allowed to stand on the probability of<br />

their being an ad hoc invention. XV trisaptlyai mukha;<br />

B trisapteyai mukhe; 0 trisaptlyai sukham; T trisaptlyair<br />

mukham. ABCDBT rudaraudra; V rudraraudrl. ADE<br />

nairto. C damtausthav. AD bahu; T bahu. ABCDETV<br />

matrnama- (nominative in compound?). CTV nyayah I ;<br />

B tyapah || ; X payah || , cf 6. 2. B m<strong>im</strong>Bmseta; B<br />

m<strong>im</strong>Bmsata.<br />

10. ADE ajanayan; B janayan; 0 ajBnayan. ABODTV dusfasvapna-;<br />

B dustasvapnam-. A ajadyad; CD ajad; B<br />

adyad.<br />

BT omit the khandika-number.<br />

2. 1. AD vyaptamm. 0 asurai na viSesitam; V asure na viSesitam.<br />

3. 2. 0 karmBdy okam. ABDE vadhBrthByo padeSBd atharvanah<br />

(cf. XXXV, 1. 4); but in ADE after 3. 4 is added: ye ty<br />

uktah karta tha (D omits: tha) so Abhavat. T vadhBrthByo<br />

ktah; V vadharthaya ty aktali.<br />

3. For pada c: ADB pratiruddhaSca moksaS ca; B pratiruddhaSca<br />

moksa; 0 pratisaddhBsya cB bhuyah; T pratirBddhasya<br />

va bhilyah; V pratirBddhBsya vB bhilyah. XB<br />

SrlkamaSce, possibly this word is a gloss.<br />

4. ADB prBdurbhBvo. CTV for ca: tu. ADE karayet.<br />

5. ABDE magadhahprastha-.<br />

ABDE omit the khandika-number.<br />

1. Omitted by CTV. ADE sarvakBmapranaSBya.<br />

2. ADE niBsaikam; T makhakam. AD masakBvi; BCEV masakani;<br />

T makhakSni. CT catuspastih.<br />

Boiling and v. Negelein. 1^


210 PariSista XXXIII.<br />

XXXni. 3. 3. C -pal<strong>im</strong>ka,m; V -palikam. AD mBgadhai. B for tu: ca.<br />

4. X dvBdasyabhyadhikair. B panicabhiS ca taih.<br />

5. Not clear; omitted by CTV. X Sattotarah.<br />

6. TV ghrtadronaSatam vBpy; C ghrtadronaSata vapy; X ghrtadronaSateno<br />

ktah; B ghrtadronaSateto kta. ABDE eka.<br />

BCTV dronavaras. CTV for tha: tu.<br />

ABCDETV omit the khandika-number.<br />

4. The remainder of this parisista is omitted by CTV which have:<br />

Bvikam kambalam urnam vBso-Artham upakalpitam j<br />

prBvrtya snapayed enam ity uvBca brhaspatih H<br />

(CTV kambalam purnam) followed by 7. 5 and the colophon.<br />

There is evidence that the pariSista once ended<br />

with 7. 5 in the other manuscripts ABDE also have a new<br />

enumeration of the khandikas which we have disregarded.<br />

1. ABD pusyadaivatye; E punyadaivatye.<br />

2. ADE snBtakah bruyuhs; B takah yuhs.<br />

3. XB niSakala. B omits: rgrame.<br />

4. X nirrtis; B nisamptis. AD yathoktai; BE yathokte. DE<br />

nairtair; B nerrter.<br />

5. ABDE uktan. AD for tat: vat; B van; B yat.<br />

BD omit the khandikB-number; AE |i 1 H<br />

5. 2. AD pilrve. ABDE savitryBs. B for pBda d: bhajatiniti ca.<br />

3. ABDE agner gobhir. B urjja ti.<br />

4. B lie. AD purohita.mm. ADE ity eko. ABDE ihaspate.<br />

5. ABE anayad vrte; D anaya ghrte. ABDE vidhih.<br />

6. X vBstospatair. B saptadusanam. Read perhaps: avapet<br />

svapnadusanam.<br />

7. BE nidhadha. B Bsaya. AE vratabhBgau; D vrtabhBgau;<br />

B ghratabhagau.<br />

8. A nidhayB AparenB; D nidhBya AaparenB; E nidhayBh parenB.<br />

B omits the khandika-number; ADE: H 2 l .<br />

6. 1. B sBvitra. X SBintatiyaS (in A ta is in the margin); B<br />

namtatlyaS. ABDE -yusyo. Pada c could also be emended:<br />

abhayo AparajitByusyo. ADE varcasyamS ca; B varcasya.


PariSista XXXIII. 211<br />

XXXni. 6. 2. B susuptah yanah. ABDE mBtrnamano. AD nBnya eva ca.<br />

3. B ghrtal<strong>im</strong>gau ya raudro. B anaye hate.<br />

5. ADB abhis<strong>im</strong>cet; B abliis<strong>im</strong>ce. B prBhmukham sthitam.<br />

ADE amtris<strong>im</strong>ced; B atris<strong>im</strong>ced.<br />

6. B abhis<strong>im</strong>carma-mtrair. B dvesyasya purBkrtih. Perhaps<br />

mrnmaya and pratlkrtih should be read.<br />

7. AE abhis<strong>im</strong>ca; D abhisica; B amisicB. B turyBn. Read<br />

perhaps ity anena. ABDE pate ta. AD castrbhih; E<br />

casrbhih; B catabhih. At the close of pBda b we must<br />

recognize avalekhan<strong>im</strong>, it may be preceded by: va 'tra,<br />

tatra, or gatra-.<br />

8. ADE paryByenah.<br />

9. B bhratrvyatat; E bhrBtrvyatBm. ABDE paryayas ca trayah<br />

parah. Perhaps: parBvadan and bhratrvyanBm should<br />

be read.<br />

10. ABDE varcabhis. Perhaps: duhsvapnatakmanaSanaih.<br />

11. ADE sraktyam cB.<br />

12. We should expect: SBhkham.<br />

B omits the khandika-number but has j ^ j after 11'';<br />

ADE have: |1 3 H<br />

7. 1. ABDE guggula.<br />

2. ADE irksyetB; B rdrarksyetB. ABDE dadyBt.<br />

3. Quoted by Sayana, AV. 8. 3, p. 589, but not in P. S'<br />

brahmana,]!. ABDE svastivaca. X prahmukham; B prBhmukha.<br />

S' omits: ity. X japet tato tha; B japet tu to<br />

tha, or japet kato tha.<br />

4. AD Sarmavarmai trtamd uktam; BE Sarmavarmai tatamd<br />

uktam. ADE raksabhyo; B raksebhyo.<br />

5. ADB piSBcB surah. ABODE krurB. V ends with na in<br />

pBda d. ABE h<strong>im</strong>sati; D hisati. All manuscripts except D<br />

repeat pBda d (AE h<strong>im</strong>sati) with iti; D has merely: iti.<br />

BCT add the khandika-number and the colophon, and B<br />

then adds the next two Slokas, which are not in CT.<br />

14*


212 PariSista XXXIII.<br />

XXXIII. 7. 6. B for pada a: iti siddhabhisekaS ca. ADE rksah; B laksa.<br />

B prathanBvabhrtas.<br />

7. ADE mabaSBmtau-; B mahamSamtitau-. B for tatra: ta,<br />

ADE saha. B niyatatyeyadacha; E niyatBnyeva ichaya<br />

text corrupt. ABDE give for the khandika-number: |j 4 ||;<br />

0: I w I ; T: I 3 I .<br />

Colophon: CT iti ghrtakambalam samBptam iti H . ABDE<br />

parisista.<br />

B has for the pariSista-number: |i 3 1| .


XXXIV. Anulomakalpah.<br />

A euphemistic designation of a short text explaining the<br />

accentuation, meter, authorship, and deity of the pratilomd<br />

sdvitri. Of its employment the text says that phat is to be<br />

used instead of svahd, and refers to XXXI. 8. 4ff. for further<br />

details.<br />

Anulomakalpah.<br />

XXXIV. 1. om namo Atharvavedaya |1<br />

1. aksarBni vilomani na svaram pratilomayet |<br />

pratyarambha-nighatesu sthanBny anyBni nirdiSet ll<br />

2. yakBras tu takBra-'nto antyasvarita-samjfiitali |<br />

sa tudattah sa evB "dau dakBrah Sisyate guruh H<br />

3. dakarat svaryate nicam upodBtte pra yojayet |<br />

anyBni tu yathBpurvam udBtta-pracitBni tu ||<br />

4. prathame Astaksaro Ardharco dvitlyah SodaSB-'ksarali |<br />

adav ante ca vijfieyB vyahrtiS cB 'py atharvanam ||<br />

5. rakta-varnB viloma ca yamena pariklrtita |<br />

sarvaSatru-vinasBya sarvakarmBrtha-siddhaye 1<br />

6. mrtyus ca devata cB 'sya nichannam chanda ucyate |<br />

svaha-kBre tu phat-karah kotihome vidhih smrtah H<br />

7. anulomam vilomam vB gayatr<strong>im</strong> yah pathet sada |<br />

sarvarthas tasya sidhyanti na ca 'narthBn samaSnute 1<br />

na ca 'narthBn samaSnuta iti || ^ ||<br />

8. t yB da co pra nah yo yo dhi 1|<br />

hi ma dhi sya va de rgo bha yam nl re rva tu vi tsa ta t jj 11|<br />

ity anulomakalpah samaptah H 34 |1


214 PariSista XXXIV.<br />

Variae leetiones.<br />

XXXIV. 1. B omits: om namo tharvavedBya.<br />

1. D atharani; T atha ksarBni. 0 omits: svaram prati. B<br />

-vighatesu.<br />

2. AD ityahsvaritasamsthitah; B ityasvaritasamsthitah; B<br />

amAtyasvaritasamjfiitah; C mtyahsvasitejfiitah; T amtyahsvaritasamjnitah.<br />

B tudattah. B omits: sa. E yevB.<br />

8. X upodSttaih. AE te thapurvam; CDT te yathapurvam;<br />

B te yathBpurvamni. ADE -pracitBna.<br />

4. T sfoksaro. ADET vijfieyo. BC vyBhrtlS; T vyBhrtTS. B<br />

ca atharvanam.<br />

5. 0 raktavarno. BTsarvakBmartha-(an equally good reading).<br />

6. ACDET cB sya; B ca syB. ABCDE nichanam; T nichamnnam;<br />

U channam (beginning here); perhaps naidhanam<br />

should be read. 0 kotihome. ACDE vidhi.<br />

7. B samaSnu ti without repeating the pada.<br />

8. RV 3. 62. 10 backwards. ADEU tu yB; B ta yB; C tyB;<br />

T ya. BC na; D nah. BCT dhi. B ni. The final t is<br />

superfluous but found in all manuscripts.<br />

BT omit the khandikB-number.<br />

Colophon: B omits: ity. BT omit the parisista-number.<br />

0 adds: Sivam astu.


XXXV. Asurikalpah.<br />

Edited with translation and commentary by H. \Y. Magoun, AJPh. x,<br />

pp. 159 — 197; AB and a native commentary (S) were the materials available<br />

for this edition.<br />

The text contains the ritual for various magical practises<br />

with the black mustard plant.<br />

1. 1 — 3. The mantras to be employed.<br />

1. 4 — 5. Introduction and general rules.<br />

1. 6 — 7. The main ceremony: in order to slay or render submissive<br />

an enemy, the performer makes his <strong>im</strong>age out<br />

of finely ground black mustard, chops it into a large<br />

number of pieces, and offers it in a fire of arka--wood.<br />

1. 8 — 9. Modifications according to the sex and caste of the<br />

vict<strong>im</strong>.<br />

1. 10 —12. Oblations of black mustard with various substances<br />

to produce the destruction of a family, epilepsy, fever,<br />

boils, and bursting of the eyes; in each case are added<br />

rules for undoing the charm.<br />

1. 13 —17. Preparation of various powders that cause by their<br />

touch insanity, or reduce the vict<strong>im</strong> to the condition of<br />

a servant, or insure his defeat.<br />

2. 1 — 8. More auspicious practises: to secure control of women,<br />

ascendancy over ones neighbors, prosperity, riches, children,<br />

and reUef from misfortunes.<br />

2. 9 —11. Conclusion: glorification of the power of the mustard<br />

plant.<br />

Isvirlkalpah.<br />

XXXV. 1. 1. om kafuke katuka-pattre subhage Bsuri rakte raktavasase<br />

atharvanasya duhite aghore aghorakarmakBrike ||<br />

2. amukam hana-hana daha-daha paca-paca matha-matha |<br />

tavad daha tavat paca yBvan me vaSam anaya(si) svaha ||


216 PariSista XXXV.<br />

XXXV. 1. 3. Sayya-'vasthitByBs tBvaj japed yBvat svapiti |1 prasthitaya<br />

gat<strong>im</strong> daha svBha H upavistaya bhagam daha svBha || suptByB<br />

mano daha svaha H prabuddhByB hrdayam daha svahe 'ti !1<br />

4. atha 'ta Bsurlkalpam upadeSad atharvanah |<br />

na 'syBs tithir na na,ksatram no 'pavaso vidhlyate H<br />

5. ghrtadi-dravyasarvesu Bsurl SatajapitB j<br />

pattrady-avayavaS cB 'syB jikaisB cB 'nuyayini H<br />

6. hantu-kBmo hi Satrums ca vaSl-kurvamS ca bhupatin |<br />

Bsurislaksnapistajyam juhuyad akrt<strong>im</strong> budhah |1<br />

7. arkendhana-'gn<strong>im</strong> prajvalya chittvB 'strenB "krt<strong>im</strong> tu tBm j<br />

pBdagrato Astasahasram juhuyBd yasya vaSy asau ||<br />

8. ghrta-'ktayB strl vaSini palaSa-'gnau dvijottamBh j<br />

guda-'ktayB ksatriyBs tu vaiSyas tu dadhi-misrayB H<br />

9. StldrBs tu lavana-miSrai rBjikBm pistayed budhah |<br />

a saptahat sarva ete asurlhomato vaSBh H<br />

10. katu-tailena trisamdhyam kulo-'cchedam karoti hi j<br />

Sunam tu lomabhih sBrdham apasmBri tribhir dinaih ||<br />

11. nivrttih ksira-madhv-Bjyair lavanena tu sajvarl |<br />

arkaidhahsamid-agnau tu kBryo visphota-sambbavah |1<br />

12. tesBm upaSamam vidyat sure-"Svarya ghrtena ca |<br />

arkaksirB-'ktaya 'rkBgnav aksini sphofayed dvisah |1<br />

<strong>18</strong>. gatasu-mamsam tasyai 'va nirmBlyam citi-bhasma ca |<br />

esBm cllrnena samsprsto hasya-Sllo AbhijByate H<br />

14. ajaksirB-'ktayB homBt tasya mokso vidhlyate |<br />

tagaram kustha-mamsi ca tasyBh pattrani cai 'va hi H<br />

15. etaih slaksnais tu samsprstah prsthatah paridbBvati |<br />

tasyBh phalani mulBni surabhi-hasti-medasB ||<br />

16. suksmat taddravya-samsparSad anudhBvaty acetasah j<br />

achidra-pattrany asita uSirah sarsapBs tatha \\<br />

17. etac-cuniBt purva-phalam ghrte cai 'vB 'parajayah H 1 |1<br />

2. 1. kusumani manahSilB- priyangu-tagarBni ca |<br />

gajendramada-samyuktam k<strong>im</strong> kurvBnas tv akrd varam 1<br />

2. yas ca striyo Abhigacchanti ta vaSah pBda-lepatah |<br />

sapuspam tBm samBdBya anjanam nBgakesaram H


PariSista XXXV. 217<br />

XKXV. 2. 3. anena 'ktabhyBm aksibhyam yam-yam paSyet sa k<strong>im</strong>karali |<br />

afijanam tagaram kustham devljam kastham eva ca |1<br />

4. mamsi ca sarvabhutBnBin saubbBgyasya tu kBranam |<br />

tat-samidham laksabomBu nidhBnam paSyate mahat ||<br />

5. sarpir-dadhi-madhv-akta-pattranam vrddha-putri sahasratah j<br />

rajyam tu labhate vaSyam tatpattra-trisahasratah H<br />

6. svarna-sabasrasyB "ptis tu tat-puspBnani tu laksatah j<br />

sabasra-jBpBc ca tadvad udake ksira-bhaksinah H<br />

7. vBri-purne Atha kalaSe lokeSI-pallavBn ksipet j<br />

snanad alaksmya mucyeta sauvarna-kalaSe Api tu 1|<br />

8. vinayakebhyah snBnato daurbhBgyBc cai 'va durbhagBt I<br />

prsthataS ca 'nudhavanti samsprsfa udakena tu H<br />

9. uSlram tagaram kustham mustB tatpattra-sarsapah |<br />

curnenB 'bhihatas turnam iSvaro Api vaSo bhavet H<br />

10. tulasl-bhu-mahadevi- curuasprstas tatha vaSi |<br />

rBja-'bhayam sureSvari- marjanad dhBranBt tatha H<br />

11. na syBt tasyB 'dbhutam k<strong>im</strong> cin na ksudro-'padravas tatha |<br />

nB naisvaryam na 'prajatvam yasya devy Bsuri grhe 1|<br />

yasya devy Bsuri grha iti 1 2 |1<br />

ity asurikalpah samBptah H 85 1|<br />

paflcatr<strong>im</strong>Sattaiiiam pariSistam U<br />

Variae leetiones.<br />

1. 1. B prefixes: om namo rudrBya H . B Bsure; 0 asuri. BCTU<br />

omit: rakte. 0 atharvanasya. The words were probably<br />

originally a sloka (omitting: subhage, rakte, and either<br />

aghore or karma); L once gives it in this form except for<br />

pada d which is as in our text. However in its Imranydsa<br />

and anganyasa it gives the mantra as in BCTU, and it is<br />

probably in these ceremonies that the expansion arose.<br />

Of it L says: asya Sri-asuri-mantrasya atharvana rsih,<br />

asuri devatB,brl bijam,Bsuri saktih,usnik chandali,sarvakaryasBdhane<br />

jape viniyogah H


2<strong>18</strong> PariSista XXXV.<br />

XXXV. 1. 2 — 3. L has: amukasya gat<strong>im</strong> daha 2 suptasya mano daha 2<br />

prabuddhasya daha 2 hana 2 paca 2 ma(n)tha 2 tBvad<br />

daha yBvan me vaSam agacchati svBba 1|<br />

2. The repetitions are designated by the numeral 2 in ABODBU<br />

but written in full in T. B mantha-mantha; ACDETU<br />

omit; see 36. 9. 3. B ananaya; anayeh is also possible.<br />

3. ACDBU SisyavastbitByBs tBvaj; B SayyBvasthitByBh etavaj.<br />

The locative would be preferable. D svapati. According<br />

to numerals in B daha and svBhB are each to be uttered<br />

twice, except that in the last two sentences svBhB is to<br />

be uttered four and five t<strong>im</strong>es respectively. ADET upavisfaya.<br />

ADET svaptBya; B omits; CD" svaptByB. ADET<br />

prabuddhaya. B for svBhe 'ti: svahB.<br />

4. ACDETU upadeksyBmo atharvanah. B na tasyBs.<br />

5. ABCDE -dravyasarvesv; TU -sarvesv. ACDE yatrady-.<br />

B jigaisB. ADE ca nupayini; in 0 either letter may be<br />

read as p or y; B gaiiitugBminl. After 4°* L reads:<br />

apurvasevB kartavyB na ca 'sya niyamah kva cit ||<br />

hanti karyam ca Satranam sadhUnBm mantrasBdhaiiam j<br />

yatra dvand(v)a-vivadah syad rBjikai'sB 'nuya(y)inijj<br />

This probably furnishes the correct reading for pBdas cd,<br />

the former of which has been displaced in the manuscripts<br />

by a gloss on Bsuri.<br />

6. BE SatrumS. B vaSikartum ca; C vasikumrvamS ca; D<br />

v-aSikurvam tu. BE bhupat<strong>im</strong>. B Bsur<strong>im</strong>SlaksnapistBjyam.<br />

L reads:<br />

hanti kBnio Api Satrums ca vaSikuryao ca bhupat<strong>im</strong> j<br />

asurlSlaksnapistoyam juhuyad Bkrt<strong>im</strong> ripoh. H<br />

Probably read: °pistiyam or °pistasya, cf L:- asurya(h)<br />

supistayBh prat<strong>im</strong>Bm krtva.<br />

7. B arkedhasa gn<strong>im</strong>; 0 arkaidhasB gn<strong>im</strong>; TU arkemdhasa<br />

gn<strong>im</strong>. 0 padayato; TU pBdBgato. AD vaty asau; E vasy<br />

asau. L quotes padas ab.<br />

S. B madhumiSraya.


Parisista XXXV. 219<br />

XXXV. 1. 9. ADE Sudras. BCTU lavanamiSritBin. Smoother syntax<br />

could easily have been obtained: Sudresu lavanamiSrBm.<br />

AD piAstayet; E pistayet. D B tsaptBhB ete.<br />

10. AD Sunam. B lomabhi, then follow five and a half Slokas,<br />

cf. note to XXXVI, 7. 4, then XXXV, 1. 16" to 2. 5


220 PariSista XXXV.<br />

XXXV. 2. nagendi-amada-samyuktam suksmacurnam tu kBrayefjj<br />

manahsila priyahgum ca tagaram nagakeSaram j<br />

Bsuripuspa-samyuktam suksmacurnam tu karayet 1|<br />

2. ACDET yasyB striyo; U yasyBli striyo. ADU bhigamchamti.<br />

ADEU padalepanah; B pBrasBdalepalat (for pBdalepanBt?)<br />

L has nothing corresponding to padas ab. B<br />

pumspanBmt samBdayBmjanam. ABODETU nBgakesaram.<br />

L has:<br />

asurlpuspBni sauviranjanam nBgakeSaram |<br />

etani suksmacurnBni kBrayitvB yam niriksate sa vaSyo<br />

bhavati 1|<br />

3. B amjane tatam aksibhyam; U anenaktBm akslbhyBm.<br />

ACDETU yam paSyet sa ca. ADE kustha; B omits.<br />

4. DE mBsI. T ca karanam. L mabanidhBnam labhyate.<br />

5. B -madhuktam pBtrBnam; probably read: niadhvaktanBm,<br />

cf L dadhiniadhughrtaktBm asuri(m) daSasabasrain<br />

juhuyBt. AD vrdvapann<strong>im</strong>; E vrdvapatnl; CTU<br />

vrddhapatrl; X points to vrddhah patnlm but L has:<br />

putrBrthi labhate putram. B sahasratatah. After tatpattratri<br />

B returns to dhanam paSyate (4") and repeats<br />

with the same variants except that sahasratah is now<br />

correct.<br />

6. B suvarnasahasra prBptis tatpattrBiiam. T udaje. DET<br />

-bhaksanah.<br />

7. B palaSIpallavan but L speaks of Bsuripallava-. B alaksnil.<br />

ADU sauvarnaphalaSe. B pi vB.<br />

8. BCDTU durbhagat; A the same or durbhagBn; E durlabban:<br />

probably durbhagB should be read, cf. S durbhagB subhagB<br />

bhavet. It is not clear whether the performer is to touch<br />

with this water h<strong>im</strong>self or his vict<strong>im</strong>s: in the latter case<br />

we should have to read: sainsprstB.<br />

9. AE bhihitas; 0 bhihatas; D bhijitas.<br />

10. This and the next verse are quoted by L without comment;<br />

S ignores them. ABCDEU madadevi. B curnasprstasas.


Parisista XXXV. 221<br />

XXXV. 2. Perhaps read: tulaslbhur mahadevi ctirnasprsta tatha vaSl.<br />

ADB rajabhaya; BOTUL rajabhaye. B marjanBt j vBranas<br />

tatha.<br />

11. B na ca tasya. ADE ci; B cit. B nISvaryam nB pramattam<br />

yasya; L nB naisvaryam prayatnani ca yasyB.<br />

ABCE grhe iti; DTU grheti.<br />

B omits the khandika-number.<br />

Colophon: B omits the pariSista-number. The last sentence<br />

is in C alone.


XXXVI. TJcchnsmakalpah.<br />

The ritual of ceremonies to obtain various wishes from<br />

certain forms of Rudra-Siva known as the ucchusma-rudras or<br />

ticchusmas.<br />

1. The mantras to be employed.<br />

2. 1 — 5. T<strong>im</strong>e, place, and ritual of the ceremony.<br />

2. 6. — 3. 2. A ceremony to compel success, in case the previous<br />

ceremony has failed.<br />

4. Size of the spoon; substances to be offered.<br />

5. 1. — 8. 5. Various witchcraft performances, modified according<br />

to the sex and caste of the vict<strong>im</strong>.<br />

9. The mantras for the following ceremonies.<br />

10. —12. Three witchcraft performances.<br />

13. To destroy the fever-demons.<br />

14. Witchcraft against members of despised castes.<br />

15. To cause one's supply of grain to multiply fourfold.<br />

16. To reduce to poverty the headman of a village; how to<br />

undo the charm.<br />

17. Another means for accomplishing this.<br />

<strong>18</strong>. To secure wisdom for one's son; according to other authorities<br />

the result of this ceremony is insanity.<br />

19. How to undo the charm according to these authorities (?).<br />

20. The text is mutilated.<br />

21. To secure a gold ornament.<br />

22. To produce rain.<br />

23. To secure success in legal disputes.<br />

24. To secure success in battle, and to secure wisdom.<br />

25. To force certain supernatural female beings to appear and<br />

satisfy the performer's desires.


PariSista XXXVI. 223<br />

26. To force a neighboring king to seek the priestly services<br />

of the performer.<br />

27. To protect cattle.<br />

28. To cause and to cure insanity.<br />

29. To cause the burning of an enemy's house.<br />

30. Definitions and general rules applicable to all these ceremonies.<br />

TJechusmakalpah.<br />

XXXVI. 1. 1. om nama uochusmebhyali,<br />

2 -SikhBm dev<strong>im</strong> prapadye SamkarByan<strong>im</strong> j<br />

sarvBrtha-sadhanlm vibbv<strong>im</strong> sarveS<strong>im</strong> brahmacBrin<strong>im</strong> 1|<br />

8. te istakakara-karalam aticaturmukham I caturvidhais tu<br />

rupam dbjranam H<br />

4. Sive jafile brahmacBrini stambhani jambhani mohani<br />

hum phat namah svahB \\<br />

5. atmaraksB H<br />

6. prBcyBm diSI 'ndro rajB devBuBm Bdhipatyam kurute j<br />

tam devam bhagavantam saganam sanucaram saparivBram sa-<br />

SirBh pranipatya vijfiapayati | vajrena prabaranene 'main diSam<br />

vidiSam ca sarva-kali-kalusam aSubham praSamay' om namah<br />

svBha 1<br />

7. daksinasyam diSi yamo rBjB pretauBm Bdhipatyam iti<br />

dandena prabaranene 'ti<br />

8. pratlcyBm diSi varuiio rBjB 'pBm adhipatyam iti | pBSena<br />

prabaranene 'ti H<br />

9. udlcyBm diSi kubero rajB yaksBnBm adhipatyam iti j<br />

gadayB prabaranene 'ti H<br />

10. dhruvByBm diSi vBsuki rajB naganam Bdhipatyam<br />

iti j damstraya prabaranene 'ti ||<br />

11. urdhvayam diSi some raja naksatrBnBm adhipatyam<br />

kurute j tam devam bbag'avantam saganam sBnucaram saparivaram<br />

saSirBli pranipatya vijfiapayati 1| tejasB prabaranene 'mBm<br />

diSam vidiSam ca sarva-kali-kalusam aSubham praSamay' om<br />

namah svahB Jl


224 Parisista XXXVI.<br />

XXXVI. 1. 12. atho 'cchusma-hrdayam ||<br />

dyuru-dyuru dara-dara vidaraya-vidaraya<br />

mili-mili namah svaha |1<br />

13. ucohusma-sikhallsive jatila iti prathamah 1|<br />

14. kuru-kuru muru-muru maha mufica maha mufica<br />

vidu-vidu namah svaha H<br />

iti kavacam H<br />

15. om namo mahapingalaya s<strong>im</strong>hanada-nadine namali<br />

svaha 1 ity astra-mantrah|| 111<br />

2. 1. esam ucchusma-rudrBnBm atah kalpo nigadyate |<br />

atharvavedo-'dbbavanBm. tithi-rksa-"dy-ayogatah [<br />

2. grame va 'tha 'py aranye vB pracareta yathavidhi j<br />

sadyahsiddhi-kara hy ete ucchusmBh pariklrtitah H<br />

3. atmaraksam disam bandham sikha-bandham ca sarvada j<br />

etair eva yathayogam adau kuryad vicaksanah ||<br />

4. khadirasyo 'dumbarasya tatha biJva-palBsayoh |<br />

dadhisarpirmadhu-yujam Santanam vB 'pi bilvatah ||<br />

5. samitsahasra-tritayam butvB Santir gavBin bhavet |<br />

tiksna-'srg-visa-yuktanam phatkaraS ca vinaSane |1<br />

6. prayogad apy asiddhis cet tatkarme 'dam samarabhet |<br />

ucchusmarupi bhaksayams tiksnah saktu-'dakBni tu I 2 fl<br />

3. 1. abhIstBm vB striyam gatvB dhyBtvB vB reta utsrjet |<br />

mutram purlsam co 'tsrjya gokahkala-'dhirohanam H<br />

2. krtva mantram niSi japed yavad goSrhgataS caret j<br />

jvalBbhangam tatas tasya karma-siddh<strong>im</strong> samBdiSet 1|<br />

3. [dadh<strong>im</strong>adhughrta-'ktanBm iti sesah] 1| 3 ||<br />

4. 1. saptakslranjali-grasah sruvo hy asmin praSasyate |<br />

kslram tena 'tha juhuyBd dhanakamasya nityaSah ||<br />

2. ghrtena tejaskamasya ayuhkamasya durvayB j<br />

tukusam tumbaram va 'pi vidyBd uccata-karmani |1 4 |1<br />

5. 1. brahmanam tu vaSI-kartum Sahpistamaylm tanum |<br />

krtva catuspatham gatva grhitva Sastram uttamam )|<br />

2. astottara-sahasrena krtva tad-abh<strong>im</strong>antranam I<br />

asta-'ngam tena tam chittva mantrato vasam anajet ||


PariSista XXXVI. 225<br />

XXXVI. 5. 3. astottara-sahasram va prakrte juhuyBd budhah |<br />

brahman<strong>im</strong> tu vaSi-kartum kuryBn mBsamaylm tanum 15 jj<br />

6. 1. sarpirdadh<strong>im</strong>adbv-aktBnBni iBjBnBm Bhutll.i Subhah j<br />

kanyB-kamo Astasahasram hutva kanyam avBpnuyat fl<br />

2. api vB pistaniayyBli prBg juhuyBt samdhyayB "hutih j<br />

darbbeslkam vB 'bb<strong>im</strong>a,ntrya tad-grhe niScalBm nyaset H<br />

3. tavad udvejayet sa tu vajra-bhuta hi tad-grham |<br />

kanyaya,h sa,dha,n(Iy)Byas [tu] yBval iBbbas tato bhavet jj 6 |j<br />

7. 1. pradhanam anyam vB k<strong>im</strong> cid vaSl-kartum naro-'ttamam j<br />

samidhah kbadira-"dlnani audumbaryaS ca homayet H<br />

2. Smasana-khatvahgama^-Im homayen mantra-sBdhane |<br />

palandu-laSuna-prastham hutva mastam na samSayah |1<br />

8. sirlsahgamay<strong>im</strong> rajfio balls tr<strong>im</strong>adhurena tu |<br />

brahmane payasamaylm ksatriyasya visBnikBm ||<br />

4. vaiSyasya sBdhane homyaS curnaih surabhi-sa-mskrtah |1<br />

catuspathe tu Sudrasya padminy-utkaranena tu 1| 7 ||<br />

8. 1. likhitvB nBma samgrhya karBgrB-'hguli-pIditBm |<br />

Sirahplda jvarah Sulam v<strong>im</strong>atih svasty-asamgatih H<br />

2. baly-Bdya vB prayoktavya brahmanBdi-catusthaye j<br />

evam saty abhicaraS ca caturnam api darSitah H<br />

3. lihgam va rBjasarsapaih samBlikhya 'tha dhupayet |<br />

gaurair argham tatha dadyan mriyate sa 'py asamsayam |j<br />

4. abhaksa-bhakso hy asvBstbyam sarvaroga-prakopanam |<br />

nilisamjfiata pindapato japBvrttya bhavanti hi 1|<br />

5. ekadaSam na japtavyam kulotsBdas tato bhavet H 8 1<br />

9. 1. om namo mahapingalaya trivrte trivrte namah svaha |j 1 jj<br />

2. namah sarantitevatevasu trivrte trivrte triparvane tri-<br />

Slrsaya namah svaha 1| 2 H<br />

3. namah katavikatakantemate pBtale vikale asauryBsau<br />

asauryasau prthivlstaka istakajinatyunyo saugalumti-galumtekatamasi<br />

katapravrte pradvisa rudra raudrenB "veSaya-"vesaya<br />

hana-hana daha-daha paca-paca matha-matha vidhvamsayavidhvamsaya<br />

viSveSvara yogeSvara maheSvara namas te Astu mB<br />

ma h<strong>im</strong>slh hum phat namah svBha || 8 H<br />

Boiling and T. Negelein. 15


226 PariSista XXXVI.<br />

XXXVI. 9. 4. kalaya karBlBya namah svaha ll 4 H<br />

5. krtantBya namah svaha 1| 5 H<br />

6. amoghaya namah svaha || 6 ||<br />

7. aghoraya namah svBhB || 7 U<br />

8. anivartBya namah svaha I 8 |_<br />

9. bhagaya namah svaha H 9 H<br />

10. bhagapramathanaya namah svBhB H 10 1|<br />

11. vrsabbaya namah svahaHllH<br />

12. IndranetrBya namah svaha||12ll<br />

13. suvarnacudBya namah svShB H <strong>18</strong> H<br />

14. haba-hihl namah svBha I 14 H<br />

15. namas tiksnaya tlksna-damstrBya bhlsanBya sahasrapa,daya<br />

'nanta-SIrsBya vBmanB,ya namah svBha 1| 15 H<br />

16. mahavaktrBya pihgala-netraya namah svBhB || 16 H<br />

17. khanakhanaya namah svaha U 17 H<br />

<strong>18</strong>. ghanaghanaya namah svBbB H <strong>18</strong> H<br />

19. ghusugbusa.ya namah svBhB 1| 19 H<br />

20. alepBya namah svaha H 20 ||<br />

21. paSave namah sva,ba 1| 211|<br />

22. mahapaSupataye namah svaha H 22 1|<br />

23. ucchusmBya namah svahB 1| 23 |1<br />

24. ucchusmarudrBya namah svBbB |1 24 || 9 ||<br />

10. 1. esam kramena krtyani vaksyamBnBni yojayet |<br />

astasabasrB-'bhijaptam anyad dravyam tu homatah ||<br />

2. Satror namna lavanasya sahasrani asfakB-'dhikani |<br />

hutva dhana-"yusor bank jvarena sa ca Susyati H<br />

3. ksipram Santir bhavet tasya ksIra-boiiiBt tu tBvatah |j 10 jj<br />

11. 1. kanaili puttalikBni krtvB goSriigena 'rgha-dhupane j<br />

astasahasra-'bhijaptam madanasya tu kantakam H<br />

tena 'stadaSa-vedbat tu mula-ksiran nivartanam H11 ||<br />

12. 1. dadhnB ca madhu-sarpirbhyBm trivarnaih sarsapair hutaih |j<br />

gaurair astasahasrena japtair aveSayed ripun || 12 H<br />

13. 1. dadhyady-abhyakta-lajanam homad astasahasratah ||<br />

naSayet satata-jvaram dvitlya-"d<strong>im</strong> ca duratah || 13 ll


PariSista XXXVI. 227<br />

XXXVI. 14. I. parijapya darbheslkam kumbhakaradi-veSmasu |<br />

nyastva pakam surB-pakam kaivarta-"di vinBSayet || 14 H<br />

15. 1. aksatais tandulaih krtva pratideham suSobhanam \<br />

samsthapya dhBnya-raSau ta,m candanB-'guru dabayet j<br />

bal<strong>im</strong> tr<strong>im</strong>adhuram dattvB syBt sa raSiS caturgunah H15 ||<br />

16. 1. khadiram kilakam tiksnam. taila-'ktam dvadaSB-'hguIam [<br />

parijaptam grBma-madhye nikhanet sadya udvaset H<br />

2. mahapBtaka-dosena grami nirdhanatBm vrajet |<br />

ksirena kllaka-snBnBt kuryBt tustas tu santikam ||<br />

3. ksIrasyB 'sfasahasrani ca juhuyat tad-anantaram || 16 H<br />

17. 1. kalapa-matrBm gutikBm tan-nBmna gavya-mBmsatah j<br />

mahapBtaka-sambandbaj jByate Asya dhana-ksayah |117 H<br />

<strong>18</strong>. 1. trivarna-sarsapair homat saha tr<strong>im</strong>adhurena tu |<br />

sampadyate sutas tasya medhBvI Sruta-dharakah |<br />

taddhomat ke cid icchanti unmattatvam na samSayah jj <strong>18</strong>1|<br />

19. 1. tila durvB tr<strong>im</strong>adhuram homato vyBdhi-nigrabam |<br />

tandula-praksepaS ca ll 19 H<br />

20. 1. tryakto-'dumbarasamidho dogdhri dhenv astaka-pradah |<br />

ekabam bhaiksa-bhug bbtltvB mBsBstaka-yutasya va H 20 H<br />

21. 1. pradesa-'ntam bilva-vrksam mula-SBkhB-samanvitam |<br />

krsnB-'stamyam caturdaSya,m sByam butvB tu rukmabhBk[j21 |l<br />

22. 1. samidham vaitaslnBm tu agnBv a,rkendhanad dhute j<br />

ahorBtrika-homat syat parjanyo babuvarsadah j<br />

laksatrayam bbaik8S-"haro japtva karmai'tad arabhet||22 jj<br />

23. 1. dugdha-'ktBn sarsapan hutva tasmBd bhasma mukhe ksipet |<br />

sarvesu vyavaharesu sa bhavaty aparBjitah || 23. || ,<br />

24. 1. Sastram japtani upadaya rane grasto na jiyate j<br />

khanakhanaye 'ti mantrah purvaseva-'rtha ucyate H<br />

2. uttarasya viSesBd va ce 'danlru ata uttaram |<br />

khadira-tryakta-samidham purvaseva sahasratah |<br />

atasl-samidham evam medbavl vidusam prabhuh |1 24 1|<br />

15*


228 Parisista XXXVI.<br />

XXXVI. 25. 1. gocarma-matraiu sthaudilam gomayeno 'palepayet |<br />

tatra 'gnini trikapBlesu jvalayitva pranamya ca 1|<br />

2. SirasB vBnarenB 'tha mukhavadyam tu karayet |<br />

yatra tac chruyate tatra Bgacchanti vara-striyah H<br />

3. damstrB-ghanta-ninadas tu jvBlamukba-bbayBnakah |<br />

yat tvam kamayase putra tat sarvam dadmahe vayam H<br />

4. iti bruvatyah sarvBs ta yatra homah krto bhavet j<br />

tadbhasmana tu samsprstBS cbBgalyah suprabhBvatah ||25|<br />

26. 1. laksajapo-'ttaram gatva nad<strong>im</strong> udadhi-gBminlm |<br />

vBluka-sthandile lihgam tanmayam tajja-sadmani 1|<br />

2. padmB-'stasatam ahrtya pujayitva vidhanatah |<br />

udake nabhi-mBtre ca suprabbBtam punar japet H<br />

3. tato mandaliko rajB' dinBranam gavBm Satani |<br />

pranamya sraddhayB tasmai dadyad uddhara mam iti jj 26 jj<br />

27. 1. laksajapBd abadbyas tu paSunam damstri-SrhginBm i<br />

itaresam paSunam tu laksatritaya-vardhanam H 27 H<br />

28. 1. samjapta-sivanirmBlya- dBnad unmattatam vrajet ||<br />

Samaya candanam dadyat trisv etam mantra-samskxtamjj28||<br />

29. 1. samadhina 'numantritam goSrhgam ari-mandire |<br />

nikhatam sadya evai 'nam mandiram paridipayet 1| 29 1|<br />

30. 1. tiksna-tailam katu proktam darvi gramasruvas tatha |<br />

tr<strong>im</strong>adhuram tv atra vijneyam madhusarpistila-"tmakam jj<br />

2. sammukham manasam dhyayafi chubham karma prayojayet |<br />

v<strong>im</strong>ukham bhafijana-"dau tu narah karmam siddhibhBkjj<br />

3. asto-'ttaras trisBhasro homo ha 'sya prakirtitah |<br />

kllaka-'strB-"di yac cB 'nyat tat sahasrB-'bh<strong>im</strong>antritam jj<br />

tat sahasrBbb<strong>im</strong>antritam iti ij 30 I<br />

ity ucchusmakalpah samaptah H 36 |1<br />

iti pariSistanam purvardham samaptam iti ||<br />

Sa 257 I khanda 1| sarvahke H H W 1|


Parisista XXXVi. 229<br />

Variae leetiones.<br />

XXXVI. 1. 1. B prefixes: om namo mahBp<strong>im</strong>galaya. ABDETU namah,<br />

ABDET punctuate here.<br />

2. B Sisam dev<strong>im</strong>. B sarvBrtbamsadhanlm; E sarvarthasBdbinlm.<br />

B vidyBm sarghaslrn sarghamsl for: vibbv<strong>im</strong><br />

sarveS<strong>im</strong>.<br />

3. X istakakarakalsalam. 'TU caturvidbes. The sentences are<br />

unintelligible.<br />

4. A brahmacBrini; BD brahmacBrini.<br />

6. ACDETU diSi <strong>im</strong>dro. T omits: saganam. ADT saSIrBh.<br />

BOU vijfiapayati. B vaksena. T sarvakalikalukham.<br />

7. T yamye.<br />

8. ACDETU rBja apBm; B rBjBm apBm. ABDE adhipatyam.<br />

9. XBCTU adhipatyam kurute H. ACDETU gada.<br />

10. ABCETU vasuki. DU omit: iti; B kurute.<br />

11. ACDETU vijfiapayati. C omits: vidiSam. BOU kalikalusam;<br />

T sarvakalikalukham.<br />

12. The repetitions here and in 14 are indicated in ABODBU<br />

by figures but written in full in T. B -hrdayam 2. T<br />

ghurughuru. B svBhB 2.<br />

13. Omitted by U. ADE ucbusmamSikhB; B uchismaSikha;<br />

C not clear. ACDB prathama; T prathamam.<br />

14. B kuru 2 kuru 2 maha mumca vidu 2 namah svaha; T<br />

kuru kuru curu curu maha mumca maha mumca cidu<br />

cidu namah svBhB; U omits. 0 cidu 2.<br />

15. D svabBp<strong>im</strong>galaya. ABODETU iti. ADE astramamtra;<br />

T omits.<br />

2. 1. T esa. B kalpe.<br />

2. B yathavidhih. CU sadyassiddhi-; DE sadyahSiddhi-. AD<br />

uobusma; B uchusmBm.<br />

3. B badham. B Sikhabamdha; D omits. B papByogam.<br />

4. TU khadirasyo. B -palaSByoh; T -palBSByoh. B -ryujBm;<br />

T -yutam. B vBtha.<br />

5. ACDTU samitsahasratrtayam; B samitsahasratritlyam; E<br />

samitsahasram tritayam. ADB tiksnBstrg-; CU tiksnasrug-.<br />

T tlksnBstrug-. AD vinaSine.


280 Parisista XXXVI.<br />

XXXVL 2. 6. T for cet: ca. AD tat karma dam. B tiksnah Sakru-.<br />

B omits the khandika-number.<br />

3. 1. AD abhistam. B ca striyam. ACDETU retam; B retum.<br />

2. B jvalabhagam. AE karmasiddhi. E samBpayet.<br />

3. A variant to 2. 4".<br />

B for the khandikB-number: j 2.<br />

4. 1. ADE saptaksiramjali-.<br />

2. B tejahkamasya yuhkBmo hi durvayB. CTUV kukrusam<br />

tumbaram; B hrumrumrumtudhuram. ADE vidyB.<br />

B for the khandikB-number: \ 8.<br />

5. 1. D brahmanam. B grhitva kukkusam tumsum uttamam.<br />

2. ADE -an<strong>im</strong>amtritam; BOTUV - abh<strong>im</strong>amtritam.<br />

8. B for vB: tu. ABE prakrter. T makbamay<strong>im</strong>.<br />

B omits the khandika-number.<br />

6. 1. ACDETUV sarpirdadh<strong>im</strong>adhuktanBm; B sarpirdadhirma,dhvaktBnBm.<br />

0 ahuti.<br />

2. ABODETUV api vB juhuyBt pisfamayyah prBk samkhyayB.<br />

(Corr. caesurae causa.) B hutih. B darbhaisikam. ADB<br />

niScala.<br />

3. B uddhejayet; G perhaps the same.<br />

B for the khandika-number: | 4 j<br />

7. 1. ACDETU nacottamam; Bnarottamah. XCTUV udumbaryaS;<br />

B audumvaryaS.<br />

2. B smaSanasadgBmgamay<strong>im</strong> (but dg is not clear). C^ mamtre-;<br />

perhaps read: mantri-sBdhane. ADB palBmdulasuna-; T<br />

palBindulasuna-. 0 -prasthBm. CUV m-astan na samSayah;<br />

T mastun na samSayah; B masBv asamsayah; pointing to<br />

either: mastu na samSayah or mastBv asamsayam. In the<br />

latter case such a form from a neuter stem is remarkable.<br />

3. TU sarisBmgamay<strong>im</strong>. B visatmikam or visalmikam.<br />

4. This verse and the next khandika are found twice in B;<br />

once here in the order of the text, and again in XXXV. 1.10<br />

in the order: 8. 3, 4, 5; 7. 4; 8. 1, 2, preceded by: atra<br />

pattram ]ipya(te). This version is cited as b.


PariSista XXXVI. 231<br />

XXXVL 7. ADE homyamS; B homyBli. B varnaih; b curnai; D<br />

curnam. ACDETUV surabhisamskrtam; B surabhisamskrtam;<br />

b suratibhih krtam. b padminyotkaraneya tu.<br />

Bb omit the khandika-number.<br />

8. 1. B karamgramguli-; T karagromguli-. b-piditam. ADEUV<br />

tvarah. ADE v<strong>im</strong>ati. ACDETUV svasyasamgatih; b<br />

svastyasamgatih j svastyasamgatih.<br />

2. X balyadyBvat; B balyadyB va. b evam sampaty. E abhicBrasya<br />

caturiiBm.<br />

3. B samalipyB tha bhupayet; b samBhpya tu bhupayet. X<br />

gaurer arghe tatha: b gaurair agram tato. BT mryate.<br />

b sBv asamSa,yah.<br />

4. b abhaksabhaksoS cBrogyam sarvarogaprayojanam. CU<br />

abhaksabhaksyo. C asvBstbya. 0 -prakopanah. b samjfiatB<br />

pindapa,tau japat pBpB bhavamti hi. ADTUV nihsamjfiitB;<br />

C nihsamjnitam. T p<strong>im</strong>dasato. ABODETUV vrtyB; not<br />

clear, perhaps vxthB.<br />

5. b ekadaSBnujaptavyam. B.kule cheda tato; b kulochedaksato.<br />

Bb omit the khandika-number.<br />

9. The repeated words are indicated by numerals in ABCDEU<br />

but written in full iu TV. B frequently substitutes the<br />

mark of abbreviation for namah.<br />

1. ACDETUV trivrtteh; B trivrte | .<br />

2. B namah kataSaranititevastram trvrte 3. ACDETUV tri^•rtteh.<br />

ADE punctuate as if the following 2 were the<br />

number of a sentence. V svaha svBhB omitting the<br />

sentence - number.<br />

3. ADE namo. TUV pBtele. T vekale asauparyBsau paryasau.<br />

B istakatitatpunyo (or "phanyo); 0 itikajinatpunyau; D<br />

istakajinatpunyo; TU istakajinBtpunyau (or "yunyau); V<br />

istikaiinatpunyo. B saugacamtigaluratekatamasi; T saugalumtigalumtikatamasi.<br />

BCV kataprBvrte. Up to this<br />

point the mantra is unintelligible: the repetition of sound<br />

groups is clear, but how far this is copyists blundering,<br />

how far magic potency cannot be determined. The playing


232 Parisista XXXVI.<br />

XXXVI. 9. with the stem kata is also clear and we may perhaps<br />

further recognize: asau paryaso Asau paryasah prthivi-<br />

'stakB-"jina-nyuno ('this is the refrain without the words<br />

prthivi &c.'). From now on the mantra is rhythmic.<br />

ADEU veSaya 2; BC vesaya 2; TV vesaya vesaya. D<br />

omits: daha 2. B paca paca 2. ACDETUV omit: maheSvara.<br />

D mahBh<strong>im</strong>sih. AB hum.<br />

8. AD anirvartaya. Cf. anivartin.<br />

12. ADE rudranetrBya; B indranotraya.<br />

15. B -padaya anamta-. B vamanB.<br />

16. XCTUV p<strong>im</strong>galine; B prayap<strong>im</strong>galanetra.<br />

22. B mahaparaSudharaya.<br />

ABDETUV omit the khandikB-number.<br />

10. 1. XCV -bhijaptam.<br />

3. ADE kslrahomam. T navatah; U tavatah.<br />

11. 1. D kan.iaih. B rghadhupayane; T rthadhupane. CTV -bhijapta.<br />

ADETUV tone; 0 tone. ADB til. X mulaksIrB;<br />

B mulaksIrBm. T gives the khandika-number as 10 and<br />

continues this error of enumeration through the pariSista.<br />

12. 1. ABODETUV -sarpibhyBm. T triparnail.i. ABDE sarsapai.<br />

B ripum.<br />

<strong>18</strong>. 1. D dadhnady-; U not clear. B astasahasraSah. ADE samtatajvaram;<br />

B satatam jvaram. ACDE dvitlyBdi.<br />

14. 1. 0 omits: surBpakam.<br />

15. 1. ABDE camdanBgaru. B rasiS.<br />

16. 1. C omits: japtam gra, marking the loss of three syllables.<br />

T sarva udvaset.<br />

2. U nirdhanitam. DV vrjet. B ballksarena. 0 for tustas tu:<br />

tu ttustasu; B tusfa.<br />

3. AD kslracastasahasram ca; E ksirascBstasahasram ca; B<br />

ksirasya stasahasrena.<br />

17. 1. A^CTUV kalBva-; B kalBca-. CETUV -matrB. B tam<br />

nama; T tam namna. B sambaddha.


Parisista XXXVI. 233<br />

XXXVI. <strong>18</strong>. 1. B trivarnaih sarsapair; T triparnasarsapair. B tatdhoma<br />

k<strong>im</strong> cid.<br />

B places the khandika-number after pBda d.<br />

19. 1. B vyBdhinigrabah (possibly correct). B tamdulah prapeyas<br />

ca.<br />

20. 1. B aSvatthodumbarasamidho. ADB bhaiksyabhug. There is<br />

probably a lacuna after this khandika.<br />

21. 1. B bilvavrttam. T krtva stamyBm. AD caturdasyBm.<br />

22. 1. A arkedhanad; B arkadhanad; 0 arkaidhanad; D arke. BD<br />

ahorBtrikabomB. ADE karme tad.<br />

B places the khandikB-number also after pada d.<br />

23. 1. E sarsapan krtva.<br />

24. 1. B mamtrena. 0 purvasaivBrtha; D purvaSevBrtha.<br />

2. B me dan<strong>im</strong>; the ca has been added merely to. stop the<br />

hiatus; read: idBn<strong>im</strong>. B u.ttar5. ADEU -tryukta-; 0<br />

-tryakta-; T -bbyakta-; V -tryaktasya-.<br />

25. 1. ACDE gocarmamatra. T pranasya.<br />

2. V for tha: pya. AE yatras ta chrftyate; D yatra chruyate.<br />

3. AE damstram-; D drstvB-. ABODETUV -ninadas. T jvBlamukha-.<br />

ADE kamayate.<br />

4. C kravatyah; T bruvanyah. V homa. ABODTUV samsprstah;<br />

B samtustah. B chagatvam subhBvatah.<br />

26. 1. ADEUV laksamjapyottaram; B laksajBpyetturam. B krtva.<br />

ADE taccasadmani; B taksasadmani.<br />

2. U suprabhavam. AD jayet; E yajet.<br />

3. AD mamdalako; BCETUV mamdaliko. ADE dinBrana, V<br />

dlnarBnBm.<br />

B omits the khandika-number.<br />

27. 1. B avadhyas; perhaps abadhyam should be read. TV -vartanam;<br />

B -varttanBt (possibly correct).<br />

C for the khandika-number: ll 20 ||<br />

28. 1. X samjaptam-; B samjaptva-. AE -Sivanirmalyam-; B -sivanirmalya-;<br />

D -sivanirmalyam-. B -datad; C -damanad.<br />

B samaya. B trisv etan; possibly triSvetam. B mamtram-.<br />

15**


234 PariSista XXXVI.<br />

XXXVL 29. 1. BOTUV tu mamtritam. ADE eve na (for etena?).<br />

B omits the khandika-number.<br />

30. 1. B tr<strong>im</strong>adhuram tatra trijfieyam. TU gramastuvas. ACDETUV<br />

madhusarpitila-.<br />

2. XBCTUV dbyayam Subham.<br />

3. B astottara. B homaS caiva prakirtitah. B yachBnyat.<br />

B has 30 after the first Sloka and 31 at the close of the<br />

khandika.<br />

Colophon: ADETUV iti. ADETU omit the pariSista-number.<br />

D omits iti before pariSistBnBm. TUV for the last line:<br />

I khamda 257 |j evam j .<br />

B has: iti uchusmakalpah | samBptah | pariSistapurvarddha<br />

samaptah jj Subham bhavatu || On the back of the leaf, which<br />

is left blank: iti pariSistBnukramanikBpurvBrdha samBptah j|<br />

C has: uchusmakalpah samBptah U If H<br />

1. udugana-parivaro nayako Apy osadhlnam<br />

amrtamaya-Sarlrah kanti-yukto Api candrah |<br />

tyajati sakala-raSmin mandalam prBpya bhanoh<br />

parasadana-nivistah ko lagbutvam na yBti H ^<br />

2. udayati yadi bhanuh paSc<strong>im</strong>Byam diSi<br />

vikasati yadi padmam parvatBgre SilBm j<br />

pracalati yadi meruh Sitato yBti vahnir<br />

na hi calati naranam bhavini karma-rekha |1<br />

3. paficai 'te pBnduputrah ksitipatitanaya bh<strong>im</strong>asenBrjunadyah j<br />

Surah satyapratijfia ^^

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!