GROT 2/2013

RADZYŃSKI MAGAZYN SPOŁECZNO KULTURALNY 

1 MARCA 

BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK FINANSOWANY ZE ŚRODKÓW RADZYŃSKIEGO OŚRODKA KULTURY 

NARODOWY DZIEŃ PAMIĘCI 

ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH 

ISSN 1428-3506 index 343390

\ i 

LUBELSKA__ _____ 

FEDERACJA 

BARDÓW 

# 

% 

W 

> - 

HADZYNSKI OŚRODEK MUL'1 

II KONCERI" 

1^7 G*OT: ■ ■ 

KAPITAŁ LUDZKI 

NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI 

PROJEKT SYSTEMOWY „MOJA SZANSA” W 2013 R. 

8 MARCA 2013 r ^ 

KINO "ORANŻERIA" GODZ. 18.00 

CENA BILETU - 20 ZŁ. 

Przedsprzedaż w 

RADZYNSKIM OŚRODKU KULTURY 

UNIA EUROPEJSKA 

EUROPEJSKI FUNDUSZ 

SPOŁECZNY 

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Radzyniu Podlaskim zakończył wstępny etap rekrutacji do projektu systemowego pt. 

„Moja szansa” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 7.1 

Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji przez ośrodki 

pomocy społecznej. Całkowita wartość projektu w roku 2013 planowana jest w wysokości 254 570,00 zł, w tym dofinansowanie ze 

środków Unii Europejskiej 227 834,00 zł. Celem ogólnym projektu jest aktywizacja społeczno-zawodowa wytypowanych 24 

mieszkańców miasta Radzyń Podlaski (16 kobiet i 8 mężczyzn). Uczestnicy projektu to osoby niezatrudnione, korzystające ze 

świadczeń pomocy społecznej i zagrożone wykluczeniem społecznym. W większości są to osoby, które nie przekroczyły 30 roku 

życia. Rekrutacja odbywała się w oparciu o wiedze pracowników socjalnych uzyskaną podczas pracy w rejonach opiekuńczych. 

Cel główny projektu osiągany będzie poprzez realizację celów szczegółowych: 

- aktywizację społeczno-zawodową 24 mieszkańców miasta Radzyń Podlaski poprzez kontrakty socjalne, 

- aktywizację społeczno-zawodową 24 mieszkańców miasta Radzyń Podlaski poprzez wsparcie finansowe. 

Podstawowym narzędziem realizacji projektu jest kontrakt socjalny, czyli umowa, w której uczestnik projektu zobowiązuje się do 

aktywnego udziału w szkoleniach i kursach podnoszących kwalifikacje zawodowe oraz w zajęciach aktywizujących. Dużą zaletą 

tego typu pomocy jest możliwość indywidualnego ustalenia wspólnie z beneficjentem zakresu działań, które w sposób jak 

najbardziej efektywny przyczynią się do realizacji celów projektu. 

Istotną formą wsparcia jest pokrycie kosztów udziału w projekcie (wyżywienie, dojazdy itp.), sfinansowanie niezbędnych badań, 

a także zajęcia z doradcą zawodowym w ramach współpracy z Młodzieżowym Centrum Kariery. W roku 2013 będzie możliwość 

skorzystania z trzymiesięcznego stażu u pracodawcy. 

Dzięki udziałowi w projekcie MOPS otrzymał środki na zatrudnienie dodatkowego pracownika socjalnego, wyposażenie 

stanowiska pracy oraz fundusze na wyposażenie biura projektu, a także prowadzenie strony internetowej służącej promocji projektu 

(www.mops-radzyn.org). 

Wszystkich klientów pomocy społecznej zamieszkałych na terenie Radzynia Podlaskiego, zainteresowanych udziałem w 

podobnym projekcie w roku 2014 prosimy o kontakt z pracownikami socjalnymi MOPS, tel. 083413 17 54. 

Tekst zamieszczony w związku z promocją projektu systemowego „Moja szansa”, współfinansowanego ze środków Unii 

Europejskiej z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Wszystkim Paniom 

z okazji ich święta 

najlepsze życzenia 

składają pracownicy 

oraz 

NASZA OKŁADKA 

„Żołnierze wyklęci” - Ci którzy 

ośmielili się powiedzieć nie 

totalitarnemu komunizmowi. 

Nigdy nie złożyli broni. 

Walczyli do końca. Mimo 

wszelkich starań wymazania z 

historii prawdy o ostatnich 

bohaterach wolnej Polski, 

jakie czyniły władze PRL 

pamięć przetrwała a 1 marca 

będzie przypominał że II 

Wojna Światowa wcale nie 

skończyła się dla Polaków w 

maju 1945 roku... 

Drodzy Czytelnicy 

Tak na początku wypadałoby zaprosić do lektury 

Grota, zachęcić do czytania... ale jak można, kiedy 

słońce daje o sobie znać coraz odważniej. Na 

dworze widniutko jeszcze o piątej po południu, a do 

uszu coraz natarczywiej kołacze pytanie 

niezapomnianego Marka Grechuty: „Wiosna, 

wiosna ach to ty?” Więc na początek zapraszam na 

spacery, ruch na świeżym powietrzu, który z całą 

pewnością sprawi, że poczujemy się lepiej i 

młodziej w całym słowa tego znaczeniu. A pod 

koniec tygodnia, kiedy to nasi synoptycy 

„zaprognozowali” mróz i śnieg zapraszam do 

lektury Grota. 

Piotr Matysiak

SPRAWY BIEŻĄCE 

Rozmowa z Lucjanem Kotwicą, starostą radzyńskim. 

Panie Starosto, co wynika z prognoz ? Czy rok 2013 zapowiada się dla 

powiatu radzyńskiego dobrze, czy źle ? 

Zobaczymy. Póki co, czekają nas niezbyt radosne działania budżetowe. 

Cięcia, cięcia, cięcia... Te lepsze wieści, to realizacje inwestycyjne. 

Przystępujemy do realizacji dwóch programów unijnych. Pierwszy to jest 

budowa informacji przestrzennej czyli przeniesienie całej geodezji, która 

w tej chwili jest na mapach, częściowo numerycznych, częściowo jeszcze 

tradycyjnych, do systemu informatycznego. Każdy mieszkaniec, czy 

inwestor będzie miał możliwość sprawdzenia u siebie w domu swoich 

działek, a trzeba powiedzieć, że zdecydowana większość petentów 

przychodząca do wydziału geodezji, przychodzi właśnie w celu 

sprawdzenia działek. Ten program będzie kosztował spore pieniądze, bo 

będzie dotyczył całego powiatu. W dalszej przyszłości będzie możliwość 

wysyłania dla petenta pocztą elektroniczną wyrysów działek. Póki co, 

realizujemy zapytania mejlowe i ta forma załatwienia danej sprawy jest 

praktykowana. 

Drugi, w ramach działań promocyjnych, to projekt pod nazwą „Utworzenie 

turystycznego szlaku jeździeckiego historyczno - przyrodniczego 

Radzyńskiej Krainy Serdeczności oraz wydanie przewodnika po szlaku”. 

Ma on przebiegać z północy na południe powiatu. Ustawione mają zostać 

tablice informacyjne z wyznaczonymi szlakami i informacjami o miejscach 

wartych odwiedzenia, altan itp. Myślę, że z pewnością przyczyni się on do 

ożywienia turystyki po naszym terenie, którego walory przyrodnicze są do 

tego typu wypoczynku idealne. 

Z innych s p ra w -to dokończenie remontu psychiatrii. Remont zaczął siew 

roku ubiegłym, wymieniono okna. Teraz trzeba zrobić remont dachu, w 

zasadzie położyć go od nowa, ocieplić, zrobić elewację . Rozpoczynamy 

także przebudowę oddziału chirurgii i intensywnej opieki medycznej. 

Wspólnie z gminą Komarówka zaplanowane jest także otwarcie trzeciego 

w powiecie Domu Dziecka. Na pewno będą wykonane drobne remonty 

dróg. 

No właśnie. Jest takie żartobliwe powiedzenie :,,Kiedy topnieje lód, 

topnieje pod nim asfalt”. To żart, który zupełnie nie śmieszy, zwłaszcza 

kierowców. Czy powiat będzie podejmował w tym roku temat remontów 

drogowych? 

Topnieje. Nic na to nie poradzimy. Inwestycje drogowe są bardzo 

kosztochłonnymi inwestycjami, na które powiatu zwyczajnie nie stać. 

Właściwie bez partycypacji pieniędzy zewnętrznych, powiat stać na 

remont kilometra - dwóch, drogi powiatowej. Koszty budowy dróg to 

kolosalne pieniądze, budowa jednego kilometra kosztuje milion złotych. 

W powiecie jest 490 kilometrów, mniej więcej 450 nadaje się do 

przebudowy. Czyli, żeby poprawić sytuacje dróg powiatowych 

potrzebujemy ponad 400 milionów złotych. Musiałby chyba zdarzyć się 

cud, żebyśmy mieli takie pieniądze. Wyczerpaliśmy limit dotacji unijnych 

na drogi. Natomiast w następnym rozdaniu środków unijnych 2014 - 

2020, nie będzie pieniędzy na drogi powiatowe i gminne, trochę - na 

wojewódzkie. Będą budowane autostrady i drogi krajowe. Myślę, żejakw 

trakcie roku pojawią się jakieś środki i możliwości, to z pewnością 

będziemy podejmować takie zadania w kooperacji z gminami, takjak było 

do tej pory. 

Czy jest zainteresowanie dzierżawą radzyńskiego pałacu ? 

Na początku kwietnia odbędzie się przetarg na dzierżawę pomieszczeń 

skrzydła wschodniego i głównego. Ustalona cena to 20 zł za m. kw. Netto. 

Ponieważ do tej pory nie ma żadnych zapytań odnośnie możliwości 

przystąpienia do przetargu, podejrzewamy, że na razie nic z tego nie 

wyjdzie. Cena jest wysoka, w przyszłości będziemy wnioskować, by 

kolejny przetarg był z ceną obniżoną. 

Urząd powiatowy jest organem prowadzącym dla SP Z O Z w Radzyniu 

Podlaskim. Jak ocenia Pan sytuację naszego szpitala? 

Ten rok jest o tyle ważny dla szpitala, bo jest rokiem od którego zaczyna 

się proces przekształcania szpitali w spółki, czyli z formuły sp zoz w 

formułę spółki prawa handlowego. Szpitale będą musiały zmieniać 

formułę wtedy, kiedy generują długi. Czyli krótko mówiąc - jeżeli szpital 

wygeneruje dług, to ten dług będzie musiał zostać pokryty przez organ 

prowadzący, albo będzie zmuszony przekształcić się w spółkę prawa 

handlowego. Rok 2013 skończy się prawdopodobnie dla naszego szpitala 

lekką nadwyżką finansową, czyli nie będziemy podejmować tematu 

przekształcenia. Gdyby sytuacja była taka, jak kilka lat temu, gdzie ten 

dług był rzędu miliona złotych, albo w roku 2011 - gdzie sięgnął 1, 5 mln 

zł, wtedy nie bylibyśmy w stanie pokryć zadłużenia. Teraz sytuacja jest 

opanowana i myślę, że stabilna. Działania dyrekcji szpitala są od strony 

finansowej niezwykle skuteczne. 

Na czym polegają ? 

Przede wszystkim na oszczędnościach, na płacach, bowiem płace 

stanowią w SP ZOZ-ie około 68 % budżetu. Idealna sytuacja byłaby taka, 

gdyby płace były poniżej poziomu 60 %. Wtedy byłyby pieniądze i na 

odtwarzanie majątku, i na inwestycje. A trzeba przypomnieć, ze kiedy 

dyrektor Marek Zawada obejmował stanowisko, płace stanowiły 80 %. 

Podjęto wiele działań by zmienić jednostkę w wydolną finansowo. 

Poprzez redukcje zatrudnienia, częściow e etaty, schodzenie z 

niekoniecznych wydatków, analizowanie i bilansowanie oddziałów. 

Największym problem do tej pory jest oddział ginekologiczno- położniczy. 

Generuje najwyższe długi w ciągu całego roku. Nie jest to korzystne, tym 

bardziej, że dług szpitala jest dosyć wysoki, to 19 ml zł przy wysokości 

rocznego kontraktu - 27 mln zł. 

Panie Starosto, g d zie,, dobrze “ słychać ? Może w oświacie ? 

O, tam to już w ogóle lepiej nie tykać. Właśnie dostaliśmy informację, że 

mamy milion złotych mniej subwencji oświatowej w stosunku do roku 

poprzedniego. Była to kwota 20 mln 155 tys. zł. W listopadzie 

otrzymaliśmy jeszcze zapewnienie, że dostaniemy 20 mln 757 tys., a 

teraz przyszły wskaźniki z ministerstwa finansów, że dostaniemy 19 mln 

798 tys. zł. I to nie jest związane z tym, że liczba uczniów spadła o 68 osób 

w stosunku do roku poprzedniego. Podstawowa kwota na ucznia to 5 171 

zł. I mamy sytuację, gdzie albo dokładamy ten milion z własnych zasobów, 

albo musimy ciąć w oświacie. Nie powoływać klas poniżej 25 uczniów, 

oszczędzać na grupach. To są już techniczne sprawy i trzeba poszukać 

jakiegoś rozwiązania. Karta Nauczyciela blokuje możliwości innego 

rodzaju. Pensum, które nauczyciel ma otrzymać, to otrzyma. Pod tym 

względem grupa nauczycielska, to bezpieczna grupa zawodowa. Związki 

zawodowe są tutaj bardzo silne a zmiany Karty są tak naprawdę 

kosmetyczne. Zjednej strony to dobrze, z drugiej - nie za bardzo. Dlatego, 

że niektóre przywileje, dzisiaj nie mają racji bytu, np. dodatek 

mieszkaniowy dla nauczycieli pracujących na wsi, urlopy, choroby 

zawodowe, ale tojużjest zupełnie odrębna sprawa. 

Jak ocenia Pan przypadek wójta Czemiernik Kazimierza Sobieszka, 

który w oświadczeniu lustracyjnym zataił współpracę z kontrwywiadem 

wojskowym za czasów PRL i wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie nie 

może pełnić funkcji publicznej przez trzy lata ? 

To jest przede wszystkim sprawa gminy Czemierniki. Pewnie czekają 

mieszkańców przyśpieszone wybory. Osobiście powiem, że jest mi 

szkoda człowieka. Sąd w tym wypadku rozpatrywał tylko i wyłącznie sam 

proces złożenia bądź niezłożenia oświadczenia lustracyjnego, natomiast 

nie badał czy komuś się stała jakakolwiek krzywda, czy nie. A przecież 

jeżeli ktoś był w tamtym okresie w wojsku, to każdy się spotykał z 

oficerami UB. Mi współpraca z wójtem Sobieszkiem układała się zawsze 

bardzo dobrze, a w ostatnich wyborach samorządowych jego kandydaturę 

poparło 80 % mieszkańców gminy. 

Szukam na koniec rozmowy tematu, który miałby jakiś, mimo tych 

przejściowych przecież trudności, radosny wydźwięk. Na pewno jest 

taki .. ? 

Chyba niewtym roku. 

Panie Starosto, nie tęskni Pan czasem za szkołą ? 

Bardzo. W szkole człowiek czuje się jak.. pod pierzynką. 

Rozmawiała Monika Mackiewicz

PRZEZ 

POWIAT 

RADZYŃSKI 

- KONNO ! 

W ramach Radzyńskiej Krainy Serdeczności 

powiat radzyński , by promować region w 

oparciu o walory przyrodniczo - historyczne, 

planuje stworzyć szlak konny. 

Projekt o nazwie „Utworzenie turystycznego 

szlaku jeździeckiego historyczno - 

przyrodniczego Radzyńskiej Krainy 

Serdeczności oraz wydanie przewodnika po 

szlaku” składał się będzie z dwóch działań. 

Szlak rozpocznie się w Brzozowicy Dużej 

(leśniczówka), następnie poprowadzi w 

pobliżu uroczyska „Baran”, przez Miłolas - 

teren Gminy Kąkolewnica, dalej przez teren 

Gminy Radzyń Podlaski - Główne, uroczysko 

„Feliksówka” i w pobliżu rezerwatu przyrody 

„Czapliniec”, następnie po terenie Gminy 

Borki (Wola Osowińska, Sitno, Stara Wieś, 

Tchórzew) do mostu na rzece Tyśmienicy - 

pamiątkowy kamień - następnie przez 

Bełcząc i doliną Tyśmienicy do Niewęgłosza 

i dalej do działki rekreacyjnej powiatu, obok 

stajni Radzyńskiego Klubu Jeździeckiego, 

gdzie będzie koniec szlaku (Gmina 

Czemierniki). 

Ścieżka prowadzić będzie przez miejsca 

atrakcyjne przyrodniczo (lasy, łąki, dolinę 

Tyśmienicy) oraz historycznie (miejsce 

potyczki Ochotniczej Jazdy mjr. Jaworskiego 

w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 

r. Jazda mjr. Jaworskiego, w składzie 2 

Armii, między innymi rozbiła sowiecką 170 

Brygadę Strzelców w bitwie pod 

Kąkolewnicą w dniu 17 sierpnia 1920; 

miejscem masowych egzekucji na 

żołnierzach AK w 1944 r., przeprawy SGO 

„Polesie” przez Tyśmienicę w 1939 r.). 

Drugim działaniem będzie opracowanie i 

wydanie publikacji pod roboczym tytułem 

„Przewodnik po szlaku historyczno- 

przyrodniczym Radzyńskiej Krainy 

Serdeczności”. Znajdziemy w nim mapę 

szlaku i część opisową szlaku wraz z 

opisem obiektów wartych zwiedzenia. 

Całkowity koszt planowanego zadania 

wynosi 48 956,90 zł, zaś koszt 

kwalifikowany to 39 802,35 zł, dotacja z 

PROW 25 000 zł. Planowane ukończenie 

zadania wyznaczono na październik 2013 

roku. 

Jak mówi Bogdan Sozoniuk, kierownik 

radzyńskiego Wydziału Spraw Społecznych, 

będzie to bardzo atrakcyjne działanie w celu 

wypromowania radzyńskiej marki 

turystycznej. By konnemu turyście ułatwić 

zwiedzanie powiatu, zostanie wydany 

przewodnik z dokładną mapą. Naniesione 

na niej będą miejsce z tablicami 

informacyjnymi, miejsca warte odwiedzenia, 

altany, ławostoły i koniowiązy, wiaty 

turystyczne. Naturalnym partnerem przy 

tworzeniu szlaku będą kluby jeździeckie z 

naszego terenu oraz stajnie, które oferować 

Mapa projektowanego przebiegu szlaku jeździeckiego - ZAŁĄCZNIK NR 34 

— planowana trasa przebiegu 

szlaku jeździeckiego 

planowana lokalizacja: 

T tablic informacyjnych 

LEGENDA 

Zawada£ 

Q miejsca odpoczynku 

q miejsca odpoczynku 

- wiata z ławostolem 

planowana lokalizacja koniowiązów

USTERKI NA PŁYWALNI 

Na początku lutego komisja powołana z przedstawicieli Urzędu Miasta 

oraz wykonawcy obiektu AQUA — MIŚ przeprowadziła kontrolę gwarancyjną. 

Jak tłumaczył podczas komisji rewizyjnej Rady Miasta Stanisław 

Karpiński, zastępca naczelnika Wydziału Inwestycji i Planowania 

Przestrzennego w Urzędzie Miasta - usterki w głównej mierze są 

spowodowane złym działaniem wentylacji. Zbyt duża wilgotność 

spowodowała zacieki, odstawanie płytek i farby, rdzewienie 

elementów. Komisja wypunktowała też usterki elektryczne i 

izolacyjne. Jak tłumaczył dyrektor MOSiR Grzegorz Szram - Usterki w 

żaden sposób nie zagrażają bezpieczeństwu użytkowników basenu. 

Są usterkami drobnymi i powierzchownymi. Zostały zgłoszone, 

ponieważ cały obiekt jest objęty trzyletnią gwarancją wykonawcy i 

trzeba wszystkie parametry pływalni dostroić właściwie w czasie 

trwania gwarancji. Do końca lutego zostały usunięte usterki 

elektryczne oraz poprawiono wentylację. Do końca kwietnia br. 

zostaną usunięte pozostałe usterki, które ze względy na pogodę, 

musza poczekać na realizację. Podczas sesji miejskiej 28 lutego, 

burmistrz Witold Kowalczyk poprosił o głos w sprawie usterek na 

pływalni. Rozgorzała dyskusja. 

Wystąpienie burmistrza Witolda Kowalczyka w sprawie usterek na 

basenie. 

Panie Przewodniczący, Wysoka Rado! 

Przypomnę, że budowa pływalni została rozpoczęta w przetargu 

publicznym, po przetargu została zawarta umowa cywilno-prawna, w 

której były zawarte wszystkie parametry dotyczące realizacji terminu 

budowy etc. jak i również zapisy dotyczące przeglądów 

gwarancyjnych i napraw. Konsekwencją takiego zapisu w dniu 5 

lutego b.r. po półrocznej eksploatacji pływalni przeprowadzono 

kontrolę. Sporządzono protokół, dokonano przeglądu 

gwarancyjnego, zostały stwierdzone i wypunktowane wady i usterki, 

które komisja stwierdziła i również terminy usunięcia wad, zgodnie z 

umową gwarancyjną. Tak się szczęśliwie składa, że są to usterki 

bardzo drobne, usterki nie wpływające na funkcjonalność obiektu i 

usterki nie zagrażające ani bezpieczeństwu uczestników pływalni, ani 

bezpieczeństwu samego obiektu. Generalnie, część usterek ma 

zostać usuniętych do 28 lutego b.r. ( z tego jak widać, od komisji czyli 

od 5 do 28 czyli do dzisiaj upłynęło niewiele czasu, a więc jasno 

wynika, że są to małe drobne rzeczy). One dotyczyły np. oświetlenia 

awaryjnego, gdzie po prostu albo nie było żarówki zakręconej, albo 

się spaliła. Uwagą było to, że np. w natryskach zostały połamane 

podstawki na mydło. Ponadto sporządzono 25 punktów usterek, 

których termin realizacji i wykonania ich usunięcia zagwarantowano 

do 30 kwietnia b. r. Z tego też wynika, że to są usterki niewielkie, 

drobne, które w bardzo krótkim terminie zostaną usunięte. 

Na tym należałoby zakończyć, bo nie ma o czym dyskutować, jest to 

normalna procedura i w ramach umowy cywilno - prawnej jest 

realizowana naprawa gwarancyjna. Bo dla przykładu skraplanie wody - 

jest taki zapis komisyjny.., ekipa już dokonuje powtórnego ustawienia 

parametrów wentylacji, a myślę że generalnie nie ma takiej pływalni, 

na której nie skraplałaby się woda. 

Radny Robert Mazurek: 

-Panie Burmistrzu w mojej ocenie bagatelizuje Pan sprawę, bo 

owszem są tam drobne usterki, o których Pan wspomniał, ale 

niestety są też takie usterki, które w moim odczuciu zagrażają 

bezpieczeństwu osób przebywających na basenie. Chociażby 

przeczytam dla przykładu: "Nieszczelne zaworu instalacji solarnej 

powodującej wyciek glikolu, nie działa zabezpieczenie wentylacji, 

nieprawidłowo podłączone do tablicy rozdzielczej obwody suszarek. 

wadliwie działający wzmacniacz. To moim zdaniem to nie są jakieś 

drobnostki i w związku z tym mam takie pytanie do Pana Burmistrza 

czy byłby Pan odpowiedzialny za ludzi korzystających z basenu, gdzie 

przez te pól roku był dyrektor MOSiRu? 

Radny Sławomir Sałata: 

Zastanawiam się gdzie był inspektor nadzoru, który dopuścił do tego, 

że kapie z dachu w miejscach gdzie najprawdopodobniej jest źle 

położona izolacja. Czy też przejścia przez ścianę, na której skrapla się 

para wodna, bo są zimne, po prostu nie zostały zaizolowane. Czy 

urząd, czy pan Panie Burmistrzu jako przedstawiciel urzędu planuje 

wystąpienie do osób, które nadzorowały bądź firmy nadzorującej, 

która wzięła pieniądze za ten nadzór z prośbą o wyjaśnienia dlaczego 

tak się stało? 

Z MIASTA 

Burmistrz: 

Ja niczego nie upraszczam i nie lekceważę. Panie radny Mazurek, to 

jest procedura wynikająca z normalnej umowy cywilno-prawnej. 

Gdzie był dyrektor? Tam gdzie był. Że zawinił. Jeśli kiedykolwiek 

udowodni mu się winę z tego tytułu, to na pewno poniesie 

konsekwencje. 

Kto podpisywał protokół odbioru ? Ja rozumiem że pyta Pan o 

protokół odbioru końcowy. Podpisała komisja, w której byli 

przedstawiciele urzędu, w którym byli inspektorzy nadzoru wyłonieni 

w publicznym zamówieniu i tam nie ma tajemnicy, tam są ustalone 

nazwiska, odpowiedzialności i jeśli rzeczywiście ktokolwiek jest w 

stanie udowodnić że zrobili cos złego albo niezgodnego z procedurą z 

technologią, to poniosąteż konsekwencje, nie matakiegosposobu. 

Jeżeli chodzi o wystąpienie Pana radnego Sałaty. Panie inżynierze, 

niech się pan szanuje jako inżynier, bo tytuł ten do czegoś 

zobowiązuje. Obowiązuje do odpowiedzialności za słowa, a pan je 

rzuca i oskarża na każdym kroku. Dziś pan mówi, że na pływalni 

zostały zrobione źle budowlane sprawy, chce panu przypomnieć, że to 

nie pierwsze pana zarzuty. Nie tak dawno mówił pan o ukrytych 

pismach, poniósł pan konsekwencje-finansowe też. Mówił też pan o 

wykładzinach, które są niedobre w szkole, dzięki Bogu minęło już pół 

roku i nikomu nic się nie stało. Mówił pan też, że sala konferencyjna 

jest niebezpieczna, bo nie ma przepisów przeciwpożarowych, jak się 

okazało, nie wiedział pan o czym pan mówi. Powiadał pan, że droga 

przeciwpożarowa do szkoły nr 1 jest zła, okazało się, że jest dobra.Ja 

nie ponoszę winy za realizację pływalni. Jest dyrektor, który bierze 

odpowiedzialność za bezpieczeństwo. Myślę, że poczuliście krew, a 

może tym razem uda się ugryźć burmistrza. Tyle razy się nie udało, to 

może tym razem. Będzie wesoło, będzie trochę prasa miała do 

pisania, tylko to nic nie pomoże. To w żadnych wyborach panom nie 

pomoże. Mnie tylko denerwujecie i zmuszacie do tego, żebym jeszcze 

raz wystartował. Jak wystartuje, to wygram, a trzy razyjuż wygrałem. 

Nie róbcie tego, bo z praktyki wiadomo, że to nie przyniosło wam 

wyników dobrych. Jeszcze raz zapewniam, że wszystkie usterki, które 

zostały zapisane w tym protokole, a myślę że będzie również kolejny 

przegląd, bo tak tu przepisy mówią, będą usuwane na koszt 

wykonawcy, w ramach umowy gwarancyjnej. 

O zabranie głosu poprosił radny Zdzisław Janus : 

Zwrócił sie do radnego Mazurka, nauczyciela w-fu : Jest pan osobą, 

która najczęściej wysyła młodzież na pływalnię na zajęcia. Jakie tam 

są niebezpieczeństwa, boja może przestanę tam wypuszczać swoich 

uczniów. Jak glikol wypływający z solarów zagraża zdrowiu 

uczestników, skoro solary stoją na dachu pływalni ? Albo suszarki czy 

wzmacniacz, który jest w całkiem innym pomieszczeniu ? Stoi 

zepsuty w kantorku. 

Radny Mazurek : Lepiej dmuchać na zimne. Pół roku działa basen, a 

tam płytki odpadają, szczeliny są w ścianach i dach cieknie. Moi 

uczniowie nie chcą chodzić na basen bo tam grzyb jest, a niech ktoś 

złapie tego grzyba, powtarzam, lepiej dmuchać na zimne. 

Radny Krzysztof Stardczuk: Pan radny Adamski mówił, że usterki nie 

są poważne, ale utrudniają funkcjonowanie basenu. Poszedłem i 

sprawdziłem. Wybrałem się na basen, czułem się wspaniale. 

Spędziłem ten czas jak potrzeba, w dobrych rękach byłem bo było 5 

ratowników. Droga opozycjo, nie plećcie bzdur. 

Radny Adam Adamski: Tak się składa, że koło mnie 5 ratowników nie 

było, bo nie było takiej potrzeby bo na basenie sobie dobrze radzę. 

Również tam chodzę, ale nie po to żeby się pokazać czy wychwycić 

usterki, tylko dla własnego zdrowia. Po to zajmujemy się tym 

tematem, aby było wszystko właściwie wykonane. My się specjalnie 

nie czepiamy, ale likwidowanie usterek utrudnia korzystanie z niego, 

bowiem jak ja byłem rozbierano płytki przy kasie i było trzeba panów 

mijać. Pewne rzeczy są rażące, ale tak jak mówiłem, nie mają wpływu 

na funkcjonowanie basenu. My się nie czepiamy. Najważniejsze by 

ludzie chcieli z tego basenu korzystać, dla własnego zdrowia. 

Monika Mackiewicz

INTERPELACJE I ZAPYTANIA RADNYCH 

Z XXIX NADZWYCZAJNEJ SESJI RADY MIASTA RADZYŃ PODLASKI 

Adam Adamski pytał o powody ustąpienia poprzedniego prezesa 

PKS, oraz dlaczego na naszym targowisku handlowcy nie mogą 

prowadzić sprzedaży zwierząt i drobiu? 

Krzysztof Wołowik pytał czy w związku z uzyskaniem przez miasto 

budynku przy ul. Budowalnych będą pozyskane nowe mieszkania? 

Radny Sławomir Sałata pytał o możliwość przedstawienia na sesji 

nowego prezesa PKS oraz o to, na jakim etapie jest wykonywanie 

dokumentacji ul. Łąkowej i czy prace budowlane zaczną sie w tym 

roku, czy w przyszłym. Skierował także pytanie do Przewodniczącego 

Rady - kiedy złoży mandat radnego jako osoba niemieszkająca w 

Radzyniu? 

Radny Piotr Skowron poinformował, że radzyński PKS likwiduje 

20 połączeń autobusowych. W imieniu swoim i mieszkańców 

dojeżdżających do pracy apelował o przywrócenie kursu rannego do 

Warszawy przez Siedlce i popołudniowego z Warszawy do Radzynia, 

gdyż wielu mieszkańców nie ma jak dostać się do pracy. Druga 

sprawa - Czy 8 gospodarstw z ul. Brzostówieckiej definitywnie 

straciło szansę na podłączenie do miejskiej kanalizacji. Czy ten temat 

jest definitywnie zamknięty, czyjest jeszczejakaś szansa ? 

Radny Robert Mazurek prosił o podanie bilansu otwarcia i zamknięcia 

oraz rachunku zysków i strat radzyńskiego PKS-u , kiedy prezesem był 

Jan Gil, apelował o spotkanie z nowym prezesem PKS na temat 

przyszłości tej spółki. Pytał dlaczego regulamin pływalni miejskiej 

zamieszczony na stronie internetowej MOSiR i umieszczony na 

tablicy przy recepcji różni się od siebie, i który jest właściwy, i 

dlaczego pływalnia miejska pobiera opłaty od opiekunów dzieci do lat 

7, którzy sprawują nadzór nad dziecmi zgodnie z paragrafem 28 

regulaminu pływalni, a nie korzystają w tym czasie z usług pływalni? 

Radny Jarosław Ejsmont pytał dlaczego przez 2 miesiące nie odbyła 

się żadna merytoryczna sesja, tym bardziej,że w dniu dzisiejszym 

będą obrady nad 2 uchwałami. Pierwsza dotycząca regulaminu 

porządku w gminie, druga dotycząca obchodów głosowania, trzecia 

sprawa dotycząca stanowiska Rady w sprawie pisma prokuratury, 

gdzie prokuratura wyznaczyła 30 dni od daty wpłynięcia pisma. 

Zwrócił się do Przewodniczącego Rady jako jednego z organizatorów 

obchodów150 rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. 

Uczestniczący w tych uroczystościach radny Ejsmont był bardzo 

zażenowany, że tak wielka uroczystość narodowa nie rozpoczęła się 

od odśpiewania hymnu państwowego. Stwierdził, że brakowało go 

również na uroczystościach w Szkole Podstawowej nr 1. Pytał ile od 

1 stycznia 2012 r. było mandatów z tytułu utrzymywania czystości i 

porządku w mieście? Panie Burmistrzu co stało sie z uchwałą o 

korzystaniu z obiektów użyteczności publicznej jak pamiętamy w 

sierpniu została ona przyjęta następnie została uchylona i 

do dnia dzisiejszego nie wróciła pod obrady. Czy przestała być już 

potrzebna? 

Radny Dariusz Bilski pytał o możliwość poprawienia stanu ulic o 

nawierzchni żużlowej na całym obszarze miasta, kiedy tworzy się 

warstwa lodu ijesttam niebezpiecznie. Radny wnosił o posypywanie 

tych dróg przez służby miejskie, także w innych porach roku i aby drogi 

te pokrywać tworzywem niepylącym. 

Odpowiedzi na interpelacje 

Burmistrz Witold Kowalczyk 

W kwestii dyrektora PKS: Pan Jan Gil złożył rezygnację, która została 

przez nas przyjęta Jeśli chodzi o kwestię handlu żywymi zwierzętami 

na targowisku z uwagi na to, że służba weterynaryjna wymaga 

określonych uwarunkowań i rozwiązań, aby można było handlować 

zwierzętami żywymi na targowisku, my do takiego projektu nie 

przystąpiliśmy ze względu na koszty, ze względu na uciążliwość i 

trudy. Jeśli chodzi o mieszkańców budynku na ulicy Budowlanej, my 

jesteśmy właścicielem dawnego biurowca, jest zrobiony projekt 

modernizacji tego obiektu z przeznaczeniem na mieszkania socjalne. 

W wyniku tego projektu powstałoby 17 mieszkań. Ze względu na brak 

środków w budżecie nie będziemy tego robić w tym półroczu. Myślę, 

że pokusimy się o wprowadzenie tego do budżetu w drugim półroczu i 

wtedy zaczniemy go realizować. 

Jeśli chodzi o nowego prezesa PKS, będzie on do dyspozycji, 

podczas składania dla Państwa sprawozdanie z działalności spółki 

za rok 2012. 

W sprawie likwidacji kursów przez PKS. Jest to związane z 

tworzeniem tzw. programu naprawczego, aby spółka mogła jeszcze 

przeżyć. Rada Nadzorcza zwróciła uwagę aby kursy nierentowne, 

które nie przynoszą dochodów zostały zlikwidowane i to jest jeden z 

punktów programu naprawczego. I dlatego został zlikwidowany kurs 

do Warszawy. Chyba że Rada zgodzi się, aby ten kurs 

dofinansowywać. 

Jeśli chodzi o wyniki finansowe PKS zgodnie z przepisami w 

najbliższym czasie zostanie przekazane Wysokiej Radzie 

sprawozdanie finansowe . Jak każda spółka, ona również ma 

obowiązek opublikować je w Monitorze Polskim , w Sądzie 

Rejestrowym i Urzędzie Skarbowym. 

Jeśli chodzi o szkołę podstawową. My nie dysponujemy szkołą. 

Szkoła jest samodzielnym podmiotem, ma swoją dyrekcję, ma swoją 

radę pedagogiczną. Dlaczego nie odegrali hymnu akurat na tej 

uroczystości, niejestem wstanie odpowiedzieć, ale myślę, że niejest 

to przestępstwo. Jak sobie przypominam, ta cała uroczystość 

dotyczyła 50- lecia nadania szkole imienia Bohaterów Powstania 

Styczniowego i generalnie wmurowania tablicy pamiątkowej 

poświęconej dr Stanisławowi Jarmułowi. 

Kolejnym punktem są drogi gruntowe. Podjęliśmy decyzję aby 

zaprzestać sypania na drogi gruntowe żużlu z naszej ciepłowni. 

Ogłosimy przetarg ofertowy na dostawę gresu . Będzi on sypany kiedy 

trochę polepszą się warunki pogodowe i drogi obeschną. 

W sprawie różnych regulaminów pływalni wypowiedział się dyrektor 

MOSiR Grzegorz Szram 

W kwestii liczebności punktów regulaminu, rzeczywiście jest różnica. 

Zmiana ta nastąpiła po konsultacjach z językoznawcą, ponieważ 

jeden punkt uznaliśmy za zbyteczny i został usunięty, w niczym nie 

zmienia to całości przesłania tego regulaminu i stosowna zmianę 

zamieścimy na stronie internetowej. Nie była to zmiana 

aktualizowana. Jeśli chodzi o ulgi dla opiekunów dzieci. Mamy punkt 

w regulaminie pływalni nr 27, ,,dzieci przed ukończeniem 7 roku życia 

mogą przebywać na terenie pływalni oraz kąpać się wyłącznie pod 

opieka osób pełnoletnich". Pojawiły się tutaj takie sytuacje, że 

opiekunowie twierdząc, że nie będą korzystać z usług pływalni 

odmawiali wykupienia biletów. Nam trudno jako pracownikom 

pływalni sprawdzać czy ten rodzić rzeczywiście nie korzysta z usług 

pływalni. Wychodzimy z założenia, ze jeżeli przyprowadza dziecko to 

będzie się z nim kąpał. Trudno mi jest wyobrazić sobie opiekuna 

dziecka do lat 7, który nie wchodzi z nim do wody, tylko sprawuje 

nadzór z tzw. plaży pływalni. Na ogół są to opiekunowie, którzy 

wchodzą do wody i się z dziećmi swoimi bawią. Przy tworzeniu 

regulaminu uznaliśmy, że nie będziemy uszczegóławiali, czy jeden 

rodzic będzie korzystał a drugi nie korzystał z basenu i wtedy go 

zwalniamy z tej opłaty. Wydaje mi się że wyszliśmy ze słusznego 

założenia , że osoba która przyprowadza dzieci i ma je pod swoja 

opieką, również wnosi opłatę za korzystanie z pływalni 

W kwestii mandatów za czystość, od stycznia straż miejska nałożyła 

5 mandatów. 

Na koniec punktu odpowiedzi na interpelacje, głos zabrał 

Przewodniczący Rady Jacek Piekutowski: 

,, Ja nie mam zamiaru składać mandatu. Ja mieszkam w Radzyniu a 

śpię tam, gdzie jest mi wygodnie.”Dodał, że posiada meldunek na ul. 

Kościuszki i jest właścicielem mieszkania przytej ulicy od 22 la t. 

Odniósł się także do sprawy hymnu. Stwierdził z cała mocą, że hymn 

państwowy na uroczystościach samorządowych był odegrany, sam 

tego dopilnował. Wyraził też zdziwienie postawą radnego Ejsmonta, 

ponieważjakkolwieknie może zagwarantować -bo nie pamięta, czy w 

Jedynce był odegrany hymn, czy nie, ale pamięta za to brawa, jakie 

były bite dla małżonki radnego, która odpowiadała za oprawę 

muzyczną tej uroczystości. 

Monika Mackiewicz

NARODOWY DZIEŃ PAMIĘCI „ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH” 

Ż o łn ie rze w yk lęci to o k re ś le n ie żo łn ie rzy podziem ia 

niepodległościowego i antykomunistycznego, stawiającego w 

latach 40 - tych XX wieku opór próbie sowietyzacji Polski i 

podporządkowania jejZwiązkowi Radzieckiemu. Określenie to 

powstało w 1993 roku i użyto go po raz pierwszy w tytule wystawy 

„Żołnierze Wyklęci - antykomunistyczne podziemie zbrojne po 

1944 r.", zorganizowanejna Uniwersytecie Warszawskim przez 

Ligę Republikańską. Następnie termin ten upowszechnił również 

jeden z wyklętych, ppor. Jerzy Ślaski ps. „Nieczuja", publikując w 

1996 roku książkę pod tytułem „Żołnierze wyklęci". Od 2011 

roku, 1 marca obchodzimy w Polsce Narodowy Dzień Pamięci 

„Żołnierzy Wyklętych". Projekt ustawy powołującejtakie święto 

złożył jeszcze w 2010 roku śp. prezydent Lech Kaczyński. Dwa 

lata temu prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę , 

która ustanawiała dzień 1 marca świętem państwowym. Jest to 

dzień szczególnie symboliczny dla żołnierzy antykomunistycznego 

podziemia ponieważ tego dnia w 1951 roku został wykonany 

wyrok na kierownictwie IV Komendy Zrzeszenia Wolność i 

Niezawisłość. Pod terminem „Żołnierze wyklęci" kryje się wiele 

tysięcy osób walczących z sowieckim najeźdźcą po 1944 roku i 

zrzeszonych w takich organizacjach jak: Arm ia Krajowa, 

Konspiracyjne W ojsko Polskie, W olność i Niezawisłość, 

Narodowe Zjednoczenie Wojskowe, Narodowe Siły Zbrojne po 

1944 roku, Wolność i Sprawiedliwość, Armia Polska w Kraju. 

Obchody trzeciego Dnia „Żołnierzy Wyklętych" w Radzyniu 

Podlaskim rozpoczęła 1 marca uroczysta Droga Krzyżowa, 

połączona modlitwą za poległych i pomordowanych bohaterów 

antykomunistycznego podziemia. 3 marca o 10.30 w radzyńskim 

Sanktuarium pw. Matki BożejNieustającejPomocy odprawiona 

została uroczysta msza święta. Przewodniczył je jk s . Roman 

Wiszniewski. Wraz z nim koncelebrowali ją ks. AndrzejKieliszek i 

ks. Zbigniew Rozmysł. We mszy wzięli udział przedstawiciele 

organizacji kombatanckich, władze samorządowe, członkowie 

grup rekonstrukcyjnych, młodzież szkolna, harcerze i mieszkańcy 

naszego miasta. Uroczystą mszę poprzedziły wykłady wygłoszone 

przez dr Krystiana Pielachę pracownika Instytutu Pamięci 

Narodowej w Lublinie oraz dr Dariusza Magiera kierownika 

Oddziału Archiwum Państwowego w Radzyniu Podlaskim. 

Dr Krystian Pielacha mówił o bohaterstwie i walce żołnierzy 

podziemia niepodległościowego, którzy nie godzili się z nowym 

porządkiem narzucanym przez Armię Czerwoną, która pod 

pozorem wyzwalania Polski próbowała ją zniewalać na nowo. 

Działalność podziemia antykomunistycznego była przez nowe 

władze niepożądana. Podziemie dla komunistów było przeszkodą 

w sprawowaniu władzy nad narodem polskim. Dlatego ze 

wszystkich sił starali się fizycznie zlikwidować niepodległościowe 

oddziały zbrojne. Dążyli też do całkowitego wymazania ich ze 

świadomości społeczeństwa polskiego. Miał po nich nie pozostać 

żaden ślad. Zakazane było nawet mówienie o nich w dobry 

sposób. Sami komuniści nazywali ich: „bandami rabunkowymi", 

„bandami reakcyjnego podziemia", „zaplutymi karłami reakcji". 

Oskarżano ich o współpracę z hitlerowcami w czasie II wojny 

k V' ♦ ''A 

//■ A 

światowej, a po jej zakończeniu współpracę z państwami 

zachodnimi wrogimi wobec systemowi komunistycznemu. Już od 

pierwszych dni po zakończeniu okupacji niemieckiejna żołnierzy 

podziemia niepodległościowego spadły ze strony sowieckich i 

polskich organów bezpieczeństwa olbrzymie represje. Żołnierze 

ci byli aresztowani i nieludzko torturowani. Jeśli przeżyli tortury 

byli stawiani przed pokazowym, groteskowym pseudosądem, 

któryjuż z góry miał przykazane jaki ma być wyrok. Byli skazywani 

na karę śmierci lub długoletnie, często dożywotnie więzienia. 

Wielu zesłano w głąb ZSRR lub wcielono do karnych batalionów 

pracy. Często ci patrioci byli zmuszani do przebywania w jednej 

celi lub wspólnejpracy z niedawnymi wrogami - hitlerowskimi 

zbrodniarzami z SS. Była to też jedna z metod poniżania „wrogów 

systemu". Wyroki śmierci orzekane przez komunistyczne sądy 

były najczęściej wykonywane. Ciała pomordowanych były 

potajemnie chowane w nocy w miejscach znanych tylko wąskiej 

grupie ludzi. Były to najczęściejmiejsca ustronne, lub zbiorowe 

mogiły na cmentarzach , gdzie następnie w celu zatarcia śladów 

stawiano szalety lub śmietniki. Do dzisiaj miejsca pochówków 

wielu z „Wyklętych" nie są znane. Mimo tych represji „Żołnierze 

Wyklęci" nie poddawali się. Wiedzieli, że kontynuując walkę z 

komunistami wyrzekają się normalnego życia. Im dłużejtrwała ta 

walka, tym dotkliwsze były represje. Wraz z umacnianiem się 

nowejwładzy na ziemiach polskich, słabła siła leśnych oddziałów. 

Amnestia ogłoszona w marcu 1947 roku jest przełomowym 

momentem zakończenia działalności przez oddziały podziemia 

antykomunistycznego. Jednak wielu „Wyklętych" na własną rękę 

kontynuowało walkę. Dr Pielacha na zakończenie swojego 

wykładu przypomniał postać ostatniego z „Żołnierzy Wyklętych" 

sierż. Józefa Franczaka „Lalka", który został zamordowany przez 

siły SB i ZOMO 21 października 1963 roku podczas obławy w 

Majdanie Kozic Górnych koło Piask na Lubelszczyźnie. Dr Dariusz 

Magier w swoim wykładzie opisał pierwsze dni po wyzwoleniu czyli 

radość z wypędzenia okupanta hitlerowskiego i je jszyb k ie 

zagaszenie przez poczynania nowego okupanta - żołnierzy Armii 

Czerwonej, którzy mieli wytyczne z Moskwy dotyczące umacniania 

nowejwładzy na ziemiach polskich. Mimo tego, że leśne oddziały 

AK współdziałały z Sowietami w wyzwalaniu wielu miejscowości 

m.in. Radzynia, to i tak szybko były przez Sowietów rozbrajane i 

więzione często w byłych katowniach i więzieniach gestapo 

(areszt radzyński czy Więzienie na Zamku lubelskim), lub byłych 

hitlerowskich obozach koncentracyjnych (np. Majdanek). Ci 

żołnierze byli nieraz szybko likwidowani przez nowe władze. Takim 

przykładem może być miejsce egzekucji i pochówku prawie 1800 

ofiar w lesie Uroczysko „Baran" pod Kąkolewnicą gdzie w od 

jesieni 1944 do lutego 1945 roku stacjonował Sztab, , Sąd 

Wojskowy i Informacja Wojskowa 2 Armii Ludowego Wojska 

Polskiego, działającego pod nadzorem NKWD. Ze względu na 

podobieństwo działania i ilość ofiar miejsce to nazywane jest 

Małym Katyniem lub Podlaskim Katyniem. Kim byli ludzie, którzy 

wysługiwali się nowym okupantom i dopuścili się tych zbrodni na 

najlepszych synach umęczonejOjczyzny? Dr Magier określa ich 

jako doły społeczne, antypolsko 

nastawione mniejszości narodowe, 

t' 

ś ro d o w is k a p rz e s tę p c z e oraz 

n a jb a rd z ie j z ra d y k a liz o w a n e 

społecznie klasy, które podatne były 

jeszcze przed II wojną światową na 

kom unistyczną propagandę. To 

właśnie taka kadra zasilała struktury 

nowej władzy również w Radzyniu, 

gdzie był deficyt ludzi potrafiących 

s p ro s ta ć n a jp r o s ts z e j p ra c y 

a d m in is tra c y jn e j. D la te g o do 

k o m u n is t y c z n y c h U r z ę d ó w 

B e zp ie cze ń stw a d o sta w a li się 

analfabeci, pijacy, obiboki, ludzie bez 

żadnych uczuć patriotycznych. 

- 

№ } »

Takim właśnie człowiekiem był radzyński ubek, zabójca kapelana 

AK i WiN, ks. Lucjana Niedzielaka z Polskowoli, który zginął 

5 lutego 1947 roku. Tacy właśnie ludzie mieli tworzyć nową 

władzę w Polsce. Było to nie do przyjęcia przez żołnierzy 

antykomunistycznego podziemia. Dla nich walka nie skończyła 

się wraz z zakończeniem okupacji niemieckiej. Przyszedł nowy 

okupant i z nim nadal trzeba było walczyć. I walczyli mimo 

rozwiązania Armii K rajow ejw styczniu 1945 roku. „To ich 

wspomnienie dzisiajobchodzimy - „Żołnierzy Wyklętych” - mówił 

dr Magier. „Wyklętych przez nowe komunistyczne władze, 

prosowieckich zdrajców. Żołnierze Wyklęci to żołnierze podziemia 

niepodległościowego, którzy nie złożyli broni po wyparciu 

N iem ców, lecz sta w ili opór sow ie tyza cji P olski i jej 

podporządkowaniu Bolszewii po 1944 roku. Ich walka była 

powstaniem antykomunistycznym, które porównuje się do 

powstania styczniowego. Było to ostatnie zbrojne powstanie 

narodowe”. Na zakończenie dr Magier przypomniał cztery 

sylwetki wybitnych „Żołnierzy Wyklętych” związanych z ziemią 

radzyńską: sierż. Jana Grudzińskiego ps. „Płomień”, kpt. Jerzego 

Skolińca ps. „Kruk”, kpt. Leona Sołtysiaka ps. „James” i Jana 

Tracza ps. „Kłos”. Podczas homilii ks. Zbigniew Rozmysł 

zaznaczył jak ważną rolę odegrali „Żołnierze Wyklęci”. Mówił, że 

wielu z nas do niedawna nie wiedziało kim byli żołnierze wyklęci, 

kim byli ci bohaterowie antykomunistycznego podziemia. On od 

najmłodszych lat słuchał opowieści o nich, szczególnie o Leonie 

Taraszkiewiczu ps. „Jastrząb” i Edwardzie Taraszkiewiczu ps. 

„Żelazny”. Ci ludzie byli dla niego bohaterami jak Kmicic, 

Skrzetuski czy Wołodyjowski. W rodzinnym domu księdza mówiło 

Z NIEPAMIĘCI 

22 lutego w radzyńskim Archiwum Państwowym nastąpiła 

niezwykła kumulacja. Rzadko się zdarza, aby podczas wieczoru 

autorskiego prezentowano więcejniż jedną książkę. Kierownik 

Archiwum, dr Dariusz Magier, podbił stawkę. Podczas spotkania 

zaprezentował aż trzy tytuły naraz. 

Są to : „Ziemia radzyńska 1918-1939" , „System biurokratyczny 

PZPR w województwie bialskopodlaskim w latach 1975-90" oraz 

„Skorowidz do rejestru mieszkańców Radzynia Podlaskiego z lat 

1931-1939". Wydawcą jest Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw 

Lokalnych. 

Najszerszego omówienia doczekała się pozycja pierwsza, 

i zadaje się, że to po nią będą sięgać radzyniacy w pierwszym 

rzędzie. Jest to V tom z monumentalnejmonografii obejmującej 

prawie dwa wieki naszejlokalnejhistorii, począwszy od roku 

1810, kończąc na roku 1989. Zaletą monografii są artykuły 

przekrojowe z wielu dziedzin życia społecznego i wielość autorów, 

z których każdy wnosi swoją indywidualną ,,cegiełkę” do 

budowania obrazu przeszłości. Całość redaguje Dariusz Magier. 

Do te jp ory udało się zgromadzić materiały i wydać tom I (lata 

1810 -1 8 1 5) oraz tom VI ( lata 1939-1944). 

Tom V obejmuje czas odradzania się państwa polskiego po 

odzyskaniu niepodległości i pokazuje proces tworzenia ustroju 

kraju. Ale nie czynnik globalny jest tutajnajważniejszy, tylko 

radzyński, tutejszy. Na ponad trzystu stronach książki niejeden z 

nas odnajdzie nazwiska swoich przodków, ślady znajomych 

m iejsc, historie budynków, które d z is ia jm a ją zupełnie 

przeznaczenie. Swoje artykuły zamieszczone w tomie V miały 

okazję zaprezentować : Joanna Kowalik - ,,Świat mieszczański”, 

Agnieszka Gątarczyk - ,,Świat chłopski”, Jolanta Zawada - 

,,Kultura” oraz redaktor Dariusz Magier, który z nieukrywaną 

przyjemnością zajął się swoim ulubionym tematem w rozdziale 

,,Komuniści”. Na uwagę zasługują również pozostałe artykuły, 

szczególnie ,,Świat żydowski” Alicji Gontarek. Jak mówił 

prowadzący spotkanie - ,,Były to dwie równoległe, ale oddzielne 

historie, z rzadka się przecinające. Żydzi, stanowiący blisko 60% 

ludności miasta, żyli swoim życiem, w swoim świecie, o którym 

mało wiemy, a P ola cy-w swoim “. 

się o nich zawsze z wielkim szacunkiem. „Ta przelana krew setek 

tysięcy niewinnie pomordowanych ludzi nie poszła na marne. 

Może tym ludziom wydawało się, że o nich zapomnimy, lecz 

w Polakach jest jedna wielka broń- pamięć, która jest bardzo 

silna”- mówił ks. Rozmysł. Następnie zwrócił się do młodzieży, 

s z c z e g ó ln ie t e jz r z e s z o n e jw e w s z e la k ic h g ru p a ch 

rekonstrukcyjnych - „Krzewmy tą pamięć. Opowiadajcie ją niej 

swoim dzieciom, wnukom aby przetrwała. Dzięki niej stworzymy 

wolną Polskę, której chcieli ci, którzy za tą wolność oddali życie”. 

Uzupełnieniem uroczystości była wystawa zorganizowana w 

kaplicy Jezusa Miłosiernego w radzyńskim Sanktuarium. 

Poświęcona była żołnierzom antykomunistycznego podziemia. 

Przedstawiała sylwetki tych bohaterów oraz sylwetki ich 

oprawców. Przygotowała ją młodzież z Zespołu Szkół w Białejpod 

kierunkiem ks. Zbigniewa Rozmysła. Zaprezentowały się też 

grupy rekonstrukcyjne - Stowarzyszenie Tradycji Armii Krajowej 

oraz NSZ Podlasie. Można było też wysłuchać arcyciekawych 

opowieści kombatantów z naszego regionu: pułkownika 

Stanisława Zabielskiego oraz majora Stanisława Pakuły ps. 

„Trzewina”, który był adiutantem braci Taraszkiewiczów, najpierw 

„Jastrzębia”, a po jego śmierci - „Żelaznego”. Organizatorami 

uroczystości poświęconych pamięci „Żołnierzy Wyklętych” było 

Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim 

oraz Parafia pw. Matki BożejNieustającejPom ocy w Radzyniu 

Podlaskim. 

Arkadiusz Kulpa 

„System biurokratyczny PZPR w województwie bialskopodlaskim 

w latach 1975-90" to zwieńczenie 10-letniejpracy zawodowej 

i zainteresowania kancelarią i biurokracją Autora. Jak mówił, 

jest to dla niego bardzo ważna książka. Opisał w niejwszystkie 

stru ktu ry PZPR funkcjonujące na terenie województwa 

bialskopodlaskiego. 

„Skorowidz do rejestru mieszkańców Radzynia Podlaskiego z lat 

1931-1939", jak żartowali koledzy, to przepisana książka 

telefoniczna. I jak koleżanka dodała - ,,już sam tytuł odstrasza od 

lektury”. Ale to tylko koleżeńskie żarty. Od te jp o ry skorowidz 

mieszkańców, zalegający w przepastnych piwnicach Archiwum, 

staje się dostępny dla każdego. Znalazło w nim miejsce 

7 tysięcy 899 nazwisk mieszkańców międzywojennego Radzynia. 

A kapitalnym dodatkiem do Skorowidzu jest mapa dawnego 

miasta, opracowana graficznie przez Przemka Krupskiego, na 

którejnaniesione są obiekty sakralne, kina, ulice, których dzisiaj 

już nie ma. Albo też, funkcjonują pod nowymi szyldami. Śledzenie 

te jm a p y to dobra propozycja na rodzinne czy towarzyskie 

spotkania. 

Gorąco zachęcamy do zapoznania się z lekturą. 

Monika Mackiewicz

B.BRAUN PRĘŻY MUSKUŁY 

Pracownicy fabryki B.Braun w Radzyniu odnieśli ostatnio wielki 

sukces w Nowym Tomyślu. W rozgrywanym tam międzyzakładowym 

turnieju halowej piłki nożnej Radzyniacy zajęli 

1 miejsce. Czy zwycięstwo w towarzyskim, rekreacyjnym 

turnieju ma poza satysfakcją większe znaczenie dla załogi 

fabryki B.Braun w Radzyniu? O odpowiedź poprosiliśmy 

dyrektora fabryki Zdzisława Misia. 

Jest to bardzo ważne, ponieważ młodzi ludzie zostali dzięki temu 

bardziejdowartościowani. W poprzednich latach plasowali się na 

gorszych pozycjach. Najgorszy dotąd wynik to 11 miejsce na 12 

drużyn a najlepszy czwarte. No ale teraz było wielkie skupienie, 

gra na wynik i motywacja oraz chęć pokazania, że Radzyń nie jest 

gorszy od Nowego Tomyśla. No i zrobili 1 miejsce w bardzo 

wyraźny sposób z bardzo dobrymi wynikami i wspaniałą grą. 

Wszyscy w Nowym Tomyślu przyznawali, że Radzyń był ponad 

pozostałe drużyny. Byłtoturniejcoroczny, międzyoddziałowy Chify 

1 w Nowym Tomyślu i Chify 2 w Radzyniu Podlaskim. Na 13 drużyn 

Radzyniacy zajęli 1 miejsce. 

B.Braun funkcjonuje w Radzyniu od 2010 roku. Techniczne 

otwarcie było 9 października 2009 roku a produkcja ruszyła 

1 stycznia 2010. Jeszcze przed otwarciem była mowa 

0 ambitnych planach -stopniowy i sukcesywny wzrost 

zatrudnienia, otwieranie nowych lini produkcyjnych, wdrażanie 

nowych etapów produkcji, zakup nowoczesnych maszyn i 

urządzeń. Czy te zamierzenia są realizowane zgodnie z planem? 

Uczenie i adaptacja pracowników jest szybsze niż zakładaliśmy. 

Liczyliśmy, że zakład w ciągu 5 lat zapełni się pracownikami 

1 maszynami a tymczasem wszystko wskazuje na to, że już w tym 

roku cała hala fabryki będzie zapełniona liniami produkcyjnymi, 

czyli rok wcześniejniż się spodziewaliśmy. Stało się to możliwe 

dlatego, że na tym terenie są bardzo zdolne i ambitne młode 

osoby, dysponujące odpowiednimi zdolnościami manualnymi. 

Wprawdzie nie są one dostatecznie wyuczone, ale tą naukę 

i przeszkolenie zapewnia im nasza fabryka. Zaczyna się od 

podstaw takich jak sposób trzymania pilnika, młotka, obróbki 

mechanicznej. Niektórzy mieli z tym wprawdzie styczność na 

warsztatach szkolnych lub w domu, ale tu pod okiem naszych 

fachowców zaczynają od nowa i robiąto coraz lepiej. 

Czy pracownicy z Radzynia dorównują swoim kolegom z 

Nowego Tomyśla? 

Trzeba pamiętać, że okres szkolenia jest bardzo długi. Trwa od 2 

do3 lat. Zależy od indywidualnych możliwości pracowników, jedni 

uczą się szybciej, drudzy wolniej. Nie więc dziwnego, że w Nowym 

Tomyślu jest dużo większa wydajność. Jest to już kolejne 

pokolenie, które tam pracuje, są to osoby mające bardzo długi 

czas pracy. W Radzyniu to dopiero 3 lata. Choć z drugiejstrony, 

mimo tak krótkiego czasu mamy tu takie powiedzmy „perełki", 

które wydajnością nie tylko doganiają ale nawet przegoniły 

kolegów i koleżanki z Nowego Tomyśla, jednak średnia jest 

jeszcze dużo poniżejChify 1. Nie ma się tu co dziwić, bo tak jak 

mówiliśmy, okres szkolenia jest bardzo krótki i trwa dalej, więc 

nie możemy się równać z Nowym Tomyślem, ale stopniowo ten 

poziom będzie się wyrównywał. W tych młodych ludziach jest 

ambicja, chęć pokazania kolegom z nowego Tomyśla, że są 

równie dobrzy jak oni. Nie zawsze się to udaje. Świadczy o tym 

niejednokrotnie większa ilość „braków" czyli źle wykonanych 

narzędzi. U nas standardy są jednakowe dla wszystkich zakładów 

B.Braun na całym świecie. Narzędzia wykonane w Radzyniu 

trafiające do odbiorców nie różnią się jakością od tych z Nowego 

Tomyśla czy też z innych fabryk za granicą. Jeżeli nie spełniają 

norm są złomowane. 

Ostatni raz byłem w fabryce kilka miesięcy temu. Od tego czasu 

na hali zrobiło się mniej wolnego miejsca. Właściwie jest 

szczelnie zapełniona. Pojawiły się nowe urządzenia. Mógłby pan 

powiedzieć jakie i do czego służą? 

Ostatnio kupiliśmy drugi piec hartowniczy niem ieckiejfirm y 

SCHMETZ -bardzo drogi i obrabiarkę pięcioosiową firmy DMG, do 

wykonywania obróbki mechanicznejkleszczyków naczyniowych 

i narzędzi protetycznych, których produkcję chcemy w tym roku 

przyjąć z Nowego Tomyśla. Trwają właśnie pierwsze próby. 

Wykonaliśmy pierwsze 50 sztuk oczywiście nie na nowej 

obrabiarce,jestonadopiero wdrażanawtym miesiącu. Protetyka 

jest to „wyższa szkoła jazdy", ale chcemy produkować coraz 

trudniejsze, bardziejzaawansowane technicznie wyroby. Nadzień 

dzisiejszy mamy w fabryce trzy linie, kleszczyki, nożyczki itrzecią, 

która będzie dociążona następnymi, asortymentowo trudniejszymi 

wyrobami. Ten poziom trudności będzie stopniowo 

coraz większy. Stopniowo, ponieważ wraz z nim będzie musiał 

wzrastać poziom przeszkolenia i wiedzy ludzi tam pracujących. Ta 

linia będzie sukcesywnie dozbrajana nowym maszynami. Będą to 

kolejne obrabiarki CMC Fanuc. Są one bardzo drogie, ale też 

bardzo nowoczesne. 

Nowe maszyny to nowe miejsca pracy. Ile osób jest obecnie 

zatrudnionych w radzyńskiej fabryce i jakie są plany na 

najbliższą przyszłość? 

Obecnie 157, ale w najbliższym czasie planujemy przyjąć około 

30 osób na staż. Ilość nowych miejsc pracy jest uzależniona od 

szybkości wdrażania nowych wyrobów do produkcji i w końcu od 

możliwości i zdolności przyswajania wiedzy przez stażystów. 

Jakie kryteria trzeba spełnić aby dostać się na staż do fabryki 

B.Braun w Radzyniu? 

Bardzo ważne jest zdyscyplinowanie, przestrzeganie przepisów 

BHP. Przywiązujemy do tego dużą wagę. Mamy tu maszyny 

i urządzenia przy których praca jest bezpieczna, ale pod 

warunkiem bezwzględnego przestrzegania przepisów. Cechy mile 

widziane, a właściwie niezbędne to sumienność i cierpliwość, 

ponieważ mają duży wpływ na produkcję i jejjakość. Ważne też 

jest utożsamianie się z firmą. Świadomość, że firma jest 

przyjazna środowisku i ludziom, a jednocześnie zapewnia to co 

jest w dzisiejszych czasach tak poszukiwane czyli dobrą i stałą 

pracę z możliwością rozwoju, awansu. Preferowany przez nas 

rodzajzatrudnienia to umowa o pracę, nie umowa o dzieło, 

zlecenie jak ma to miejsce coraz częściejw Polsce. To daje 

możliwość normalnego funkcjonowania w społeczeństwie. Jest 

podstawą do uzyskania chociażby zdolności kredytowej. 

W zamian chcemy mieć dobrej jakości narzędzia. Chcemy aby 

nasi pracownicy mieli świadomość, że jakość musi być najwyższa 

bo te narzędzia będą używane przy operacjach i zabiegach 

ratujących ludzkie zdrowie i życie. 

Kiedy zapadła decyzja o budowie fabryki B.Braun w Radzyniu 

Podlaskim samorządy sąsiednich miast z zazdrością spoglądały 

w naszą stronę. Czy może się zdarzyć, że zabraknie dla fabryki 

„przestrzeni życiowej” i da się skusić na propozycje, któregoś 

z naszych sąsiadów?

Najnowsze nabytki fabryki to kolejny piec hartowniczy SHMEITZIU 72/1H1RO oraz obrabiarka DMG DMU 50 DECKEL MAHO 

Radzyń ma szczęście, że taki zakład powstał bo były propozycje 

innych lokalizacji. Samorządy sąsiednich miast -Lublina, 

Lubartowa, Łukowa były bardzo zazdrosne, że to właśnie Radzyń 

taką firmę pozyskał. Do dzisiajprzyjeżdżają delegacje z różnych 

stron no i zazdroszczą Radzyniowi takiejfirmy, a wszyscy zdajemy 

Zwycięzka reprezentacja z Radzynia. O d lewej w górnym szeregu stoją: 

Tomasz Banasiak, Łukasz Świeciński, Tomasz Karpysz, Piotr Piotrowicz, 

Łukasz Dawidek, Konrad Kowalik. D olny szereg od lewej: Adam Matysiak, 

Przem ysław Rzym owski, Michał Bednarczyk, Damian Jaworski. 

, _ ■ 

sobie sprawę, że taki zakład w dobie wzrastającego bezrobocia i 

widma kryzysu ma dla miejscowych władz i mieszkańców wielkie 

znaczenie. A jeśli chodzi o przyszłość to nie ma powodów do 

obaw. Posiadamy w Radzyniu tereny na inwestycje wystarczające 

na wiele lat. Jeżeli zakład będzie się właściwie rozwijał, stopniowo 

zwiększał produkcję, stanie się samodzielny finansowo, wówczas 

przyjdzie czas na inwestycje. Obecnie w Nowym Tomyślu buduje 

się następne hale. Cały czas rozwija się w nowych obszarach 

produkcji medycznej. 

Jak prezentuje się kondycja firmy na tle ogólnoświatowego 

kryzysu. Czy odnotowaliście spadek zamówień? 

Mamy corocznie wzrost zamówień i szczerze mówiąc ledwo 

nadążamy z ich realizacją. Oczywiście pomocą służy nam Nowy 

Tomyśl, który te zamówienia do nas przesyła, co zapewnia nam 

zabezpieczenie pracy. To zresztą widać. W innych branżach są 

cięcia finansowe, zwolnienia pracowników oszczędności, a u nas 

wprost przeciwnie, wydatki, inwestycje i wzrost zatrudnienia, co 

nie znaczy, że jesteśm y rozrzutni czy też nie staramy się 

oszczędzać. W dzisiejszych czasach nikogo nie jest stać na 

marnotrawstwo, stąd właśnie to dbanie o najwyższą jakość. Żeby 

ona była trzeba też zadbać o załogę. Firma jest przyjazna dla 

pracowników. Bardzo chcemy, aby pracowały tu też kobiety. 

Wpływa to na swego rodzaju złagodzenie obyczajów i lepszą 

atmosferę. Mężczyźni bardziejstarają się w obecności pań, 

choćby o schludny wygląd i zachowanie. Staramy się też o jak 

najlepsze warunki dla zatrudnionych u nas kobiet. Jest to 

dostrzegane i doceniane. Aesculap Chifa Sp. z o.o. została 

uhonorowana licznymi nagrodami: m.in. w 2011 roku otrzymała z 

rąk pani prezydentowejMai Komorowskiejtytuł Firmy Przyjaznej 

Mamie, a w roku 2012 - tytuł Solidnego Pracodawcy Roku. 

Ostatnio trzy mamy po urlopach macierzyńskich i wychowawczych 

wróciły do pracy w fabryce. Miały tą pracę zagwarantowaną, ona 

na nich czekała. A wszystko wskazuje na to, że tych mam 

będziemy mieli więcej. Zawiązują się nowe sympatie. Praca 

w fabryce sprzyja zawieraniu nowych znajomości damsko 

męskich i mówiąc szczerze to bardzo cieszy. Naszym pragnieniem 

jest, żeby pracowały tu całe i dodajmy, szczęśliwe rodziny. 

Piotr Matysiak 

Poniżej Chifa 1 w Nowym Tomyślu. Gdyby tej wielkości fabryka powstała w Radzyniu to zabrakłoby... bezrobotnych. 

'

Zagadkowym tytułem ,,Już nie wrócę na morze” rozpoczęło się 

tegoroczne święto żeglarskie. Jak zawsze odbywa się ono w 

pierwszy weekend lutego i jak zawsze składa się z triady : 

wystawy fotograficznej, koncertu szantowego oraz balu 

kapitańskiego. Nieodłącznym elementem wystaw, a także 

wystroju sali balowej, są żagle flotylii korabowej, groty i foki,w 

tym te z wielkimi emblematami godła miasta Radzyń Podlaski 

oraz SM Spomlek. Tych kilka kawałków marynarskiego płótna 

jest wyjątkowym znakiem spotkań miłośników, pasjonatów oraz 

sympatyków Klubu. Bo pod nimi właśnie i za ich przyczyną, 

realizują się wielkie marzenia radzyńskich żeglarzy o 

wyprawach morskich, a także te mniejsze, zupełnie prozaiczne 

marzenia młodych adeptów sztuki marynistycznej, żeby podejść 

do kei ze stoickim spokojem, i zrobić to dziobem, a nie rufą. 

Pod nieobecność Komandora Klubu Leszka Komonia, 

zebranych witał jego poprzednik, a obecnie zastępca, Ryszard 

Matysiewicz. Wyjaśnił, że tytuł wystawy jest „tymczasowy”. W 

minionym roku udziałowcy jachtu morskiego ,,Carpe Diem“ 

podjęli decyzje o sprzedaży udziałów. Jacht poza sezonem 

stacjonował w Grecji, potem Czarnogórze, a to związane było z 

dużym kosztem jego utrzymania. Na razie załoga postanowiła 

odpocząć od morskich wypraw. Jak zaznaczył, rozstanie z 

morzem nie jest definitywne. - My nie mówimy, że żegnamy sie 

z morzem. Ten tytuł wystawy jest trochę przewrotny. 

Zmęczyliśmy się trochę tym morzem, a raczej z wydatkami 

związanymi z nim. Żal nam wszystkim, ale taka jest 

konieczność, przynajmniej na najbliższe dwa lata. Teraz 

przestawiamy się na inne wody: doceniliśmy Mazury i piękno 

takich rzeka jak Biebrza, Czarna Hańcza, Krzna i Wieprz. Mamy 

dwa kajaki, nastawimy się na rodzinne pływanie. 

Zapewne tych kajaków będzie za chwilę więcej. Klub się 

rozwija, w 2012 roku w szeregi członków zapisało się pięć 

nowych rodzin. Tworzą one silną, 22- osobową grupę 

kajakarską. Uparł się, że ona powstanie - Grzegorz Grzesiak, 

teraz nad działaniami logistycznymi czuwa Mariusz Skoczylas. 

Grupa ma za sobą już kilka wypraw i skutecznie zaraża swoim 

entuzjazmem ,,do tej pory niezdecydowanych”. Wygląda na to, 

że rok 2013 będzie dla Klubu przełomowy i na wakacyjne 

spływy kajakowe ruszy więcej odważnych. 

Wystawa ,,Już nie wrócę na morze" , którą można zobaczyć w 

Galerii ORANŻERIA, składa się z kilkudziesięciu fotogramów, na 

których uwiecznione są widoki z wypraw po Morzu 

Śródziemnym i Egejskim, z Peloponezu, Cyklad, Zatoki 

Korynckiej, a także z Chorwacji ( w regatach o puchar FAKRO 

startował tam Grzegorz Matysiewicz). Autorami wystawy są w 

głównej mierze: Zygmunt Szelech, (webmaster strony 

,,A może jednak wrócę... 

korabowej korab.net.pl ), Zbigniew Wojtaś, Jacek Piekutowski. 

Do zdjęć morskich, dołączyły w tym roku zdjęcia ze spływu 

kajakowego Kanałem Augustowskim. Jak mówi jedna z 

bohaterek wyprawy: Anna Pojawis „Jest to naprawdę coś 

fantastycznego!” Trzeba temu wierzyć, bo przecież Kanał 

Augustowski jest unikatem w skali europejskiej, a widok 

ginących krajobrazów Kotliny Biebrzańskiej gwarantuje 

niezapomniane wrażenia. Jeśli dodamy do takich widoków 

trasę kajakarską z kilkunastoma śluzami, jeziorkami i 

urokliwymi miejscowościami - po drodze, wyprawa musi być 

udana. 

Po zwiedzeniu wystawy, wypiciu kufla piwa i odświeżeniu 

wakacyjnych przeżyć, goście zostali zaproszeni na koncert 

szantowy w wykonaniu Ryszarda Borkowskiego oraz Jacka 

Musiatowicza. Obaj są znanymi bardami, zwycięzcami 

Ogólnopolskich Konkursów Szantowych. I obu panów łączy to, 

że mimo, iż są bardziej pieśniarzami niż żeglarzami, ożyciu 

wilków morskich wiedzą naprawdę dużo. Jacek dlatego, że ma 

genialną pamięć. Na scenie zaśpiewał własne piosenki 

żeglarskie oraz piosenki Jerzego Porębskiego, muzyka, 

doktora oceanografii, marynarza,rybaka, autora najsłynniejszej 

polskiej szanty ,,Gdzie ta keja”. Podczas koncertu Jacek 

przytoczył kilka anegdot związanych z latami młodości. Otóż, 

gdy jako jako nastolatek mieszkał w Szczecinie u wuja - 

marynarza, tak się złożyło, że Jerzy Porębski ( ten sam),sąsiad 

z klatki, wpadał od czasu do czasu do wuja na pogadanki o 

życiu. I o morzu. 

Opowieści o tych spotkaniach, okraszone dużą porcją humoru i 

literackiej swady, stanowiły przerywnik pomiędzy balladami i 

żywiołowymi szantami, których publiczność radzyńska miała 

przyjemność słuchać ponad dwie godziny. Bardom towarzyszyli 

na scenie muzycy: Piotr Czyżowski ( mandolina) oraz Michał 

Musiatowicz (gitara). A wszystkich, którzy mają ochotę na 

koncert pieśni morza, szanty i muzykę irlandzką o każdej 

porze roku, w imieniu Ryszarda Borkowskiego zapraszamy do 

Lublina, gdzie w Tawernie Tortuga często grają szanty ,,na 

żywo”. 

Koncert nie obył się bez niespodzianki. Zbigniew Wojtaś, 

gospodarz wieczoru, zaprosił na scenę Leszka Szczerbickiego, 

komandora zaprzyjaźnionego z KORABEM klubu żeglarskiego z' 

Międzyrzeca Podlaskiego, który w minionym roku przeszedł 

„Szkołę pod Żaglami ” na żaglowcu ,,Pogoria” i uzyskał 

patent kapitana jachtowego. W dowód uznania otrzymał 

specjalny dyplom, rymowany list gratulacyjny oraz wypożyczoną 

na czas koncertu - marynarkę kapitańską. 

Finałem święta był bal kapitański, gdzie grały „Hiszpańskie 

dziewczyny” a zabawa trwała do bladego świtu. 

Monika Mackiewicz 

Hitem święta żeglarskiego w Radzyniu Podlaskim był przywieziony z Serbii "Djurdevdan" w wykonaniu Młodzieżowego Zespołu 

Szantowego "Korab Band". Od lewej stoją, grają i śpiewają : Romek Kot, Zygmunt Szelech, Ryszard Matysiewicz, Jerzy Popek, 

Leszek Stadnicki, Romek Belniak, Jurek Próchnicki, Waldek Zielnik, Zbigniew Wojtaś. A sala (fot. obok) - klaszcze na bis!

kto wie..” 

• i»'.' 

i i - * 

Mariusz Skoczylas: 

Jeździć na spływy kajakowe zacząłem bardzo dawno, jeszcze 

przed technikum. Dlatego cieszę się, że po latach znalazła się 

grupa w Radzyniu, które chce robić kajakowe i wspólne wyprawy. 

Co więcej, grupa się nie wykrusza a 

■» powiększa. Nasz pierwszy spływ był to 

spływ rodzinny rzeką Rospudą. Po 

powrocie zaszczepiłem kilka osób tym 

sposobem rekreacji i już w większym 

r gronie osób, postanowiliśmy, że 

Gp. 'f zrobimy spływ rzeką Krutynią. W 

' tamtym roku padło na Czarną Hańczę. 

- / j f Tegorocznych planów jeszcze nie 

zdradzę, ale chcemy w połowie wakacji 

przepłynąć trzy rzeki. To zawsze są 

wyprawy kilkudniowe, przeważnie od 

środy do niedzieli. Kajaki wypożyczamy, 

L bus przewozi nam bagaże z miejsca na 

' miejsce. Jest tak jak za dawnych 

A studenckich czasów. Spanie pod 

| A № .' A \ B 

fajnie.

POLSKI MONACHIJCZYK 

Był malarzem polskiego obyczaju i folkloru, życia małych 

miasteczek, wsi i szlacheckich dworków. Po mistrzowsku 

pokazywał życie polskiej prowincji gdzie życie toczy się codziennie 

tym samym powolnym rytmem. Mimo tego, że mieszkał w 

Niemczech jego obrazy zachwycały dbałością o prawdę rodzimej 

scenerii , wierności wszelkiego rodzaju sprzętów, przedmiotów 

codziennego użytku i szczegółów strojów ludowych. Malarzem tym 

był jeden z najznakomitszych „monachijczyków” - Alfred Wierusz- 

Kowalski. Alfred Jan Maksymilian Wierusz- Kowalski urodził się 11 

października 1849 roku w Suwałkach w rodzinie szlacheckiej herbu 

Wierusz. Jego ojciec Teofil był notariuszem. Jego drugą żoną była 

Teofila Siewierska. Alfred był pierwszym dzieckiem Teofila z tego 

małżeństwa. Siewierska była córką zarządcy majątku Kowalskich - 

domu w Suwałkach i posiadłości w Dębszczyźnie k. Filipowa. 

Małżeństwo Wierusz - Kowalskich miało jeszcze córkę Jadwigę, 

późniejszą nauczycielkę języka francuskiego na dworze carskim w 

Petersburgu. Jeszcze w Suwałkach przyszły malarz pobierał 

pierwsze lekcje rysunku od nauczyciela Kazimierza Górnickiego. W 

1865 roku rodzina przeniosła się do Kalisza. W kaliskim rządowym 

gimnazjum jego nauczycielem rysunku był Stanisław Barcikowski, 

absolwent Szkoły Sztuk Pięknych. W 1868 roku Alfred wstąpił do 

Warszawskiej Klasy Rysunkowej gdzie kształcił się pod kierunkiem 

Rafała Hadzielewicza, Aleksandra Kamińskiego i Wojciecha 

Gersona. Około 1871 roku wyjechał do Drezna by kontynuować 

naukę na tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Z tego okresu 

pochodzą jego pierwsze prace olejne - portrety i obrazy o tematyce 

historycznej. W 1873 roku rozpoczął naukę na Akademii Sztuk 

Pięknych w Monachium w klasie malarstwa Aleksandra Wagnera. 

Od 1874 roku jego nauczycielem był też wspaniały polski malarz 

historyczny Józef Brandt. Alfred przychodził na lekcję do prywatnej 

pracowni Brandta. Bardzo szybko prace Wierusza-Kowalskiego 

zaczęły zyskiwać powodzenie u publiczności i wśród handlarzy 

sztuki. W 1880 roku miał już ugruntowaną pozycję jako ceniony 

malarz w monachijskim środowisku artystycznym. Należał też do 

najbardziej znanych i aktywnych członków polskiej kolonii 

artystycznej w Monachium. Przyjaźnił się między innymi z Janem 

Chełmińskim i Władysławem Czachórskim. Bardzo chętnie 

pomagał młodym malarzom przebywającym w Monachium. Mimo iż 

nigdy nie prowadził szkoły w prywatnej pracowni do jego 

nieoficjalnych uczniów należeli Olga Boznańska, Henryk 

Weyssenhoff czy Michał Wywiórski. W 1890 roku otrzymuje tytuł 

honorowego profesora Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. 

Jest trzecim Polskim malarzem uhonorowanym tym tytułem po 

Brandtcie i Czachórskim. W 1903 roku malarz odbył podróż po 

Afryce Północnej. Jego twórczość z tamtego okresu przejawia 

egzotyczną tematykę arabską np. „Beduini przy studni”, „Przed 

meczetem”. Mimo tego, że malarz na stałe mieszkał w Bawarii nie 

stracił kontaktu z krajem. W 1897 roku kupił majątek Mikorzyn w 

powiecie konińskim gdzie co roku spędzał lato. Zawsze też 

nadsyłał swoje prace na wystawy organizowane w kraju np. 

wystawy krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, 

wystawy Salonu Aleksandra Krywulta w W arszawie, czy 

towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, Lwowie i Poznaniu. W 

Zachęcie odbywały się też jego indywidualne wystawy. Brał też 

udział w wystawach międzynarodowych w Monachium, Berlinie, 

Wiedniu, Paryżu, Saint Louis. W Wiedniu w 1894 roku zdobył złoty 

medal. Jego obrazy nabywały największe galeria, muzea 

HISTORIA JEDNEGO OBRAZU 

europejskie i amerykańskie. Alfred Wierusz-Kowalski miał syna 

Czesława, który również został malarzem. Malarzem i jego 

uczniem jeszcze z Monachium był też jego stryjeczny bratanek 

Karol Wierusz-Kowalski. Malarz zmarł w Monachium 16 lutego 

1915 roku. Jego prochy zostały sprowadzone do kraju i pochowane 

na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w 1936 roku. Do 

ulubionych tematów malarskich Alfreda Wierusza-Kowalskiego 

należały współczesne sceny rodzajowe, najczęściej z udziałem 

koni. Ich ruch i anatomię malarz odtwarzał po mistrzowsku. Były to 

różnego rodzaju wyjazdy na polowania, jarmarki czy konne orszaki 

weselne np. „Konie poniosły”, „Wyjazd na polowanie”. Z lubością 

malował też nostalgiczne przejażdżki saniami osadzone we 

wspaniałych zimowych pejzażach np. „Wieczorna sanna”. Obok 

tych miłych przejażdżek powstawały też obrazy, które przyniosły 

malarzowi największą sławę czyli dramatyczne napady wilków na 

sanie. Malarz w mistrzowski sposób pokazywał pęd koni i wilków, 

oszalałe ze strachu konie, samoobronę ludzi. Z równym 

mistrzostwem jak u koni malarz potrafił oddać szczegóły anatomii i 

pęd wilków. Hodował ich kilka w swoim majątku w Mikorzynie. 

Podobno trzy z nich trzymał później w swojej monachijskiej 

pracowni. Namalował kilkadziesiąt obrazów z motywem napadu 

wilków na sanie. Artysta wielokrotnie podejmował też temat 

samotnego wilka zapatrzonego w mrok lub przemykającego w nocy 

po śniegu na tle rozgwieżdżonego nieba np. „Wilk w nocy”. Alfred 

Wierusz-Kowalski był mistrzem w malowaniu śniegu. Za pomocą 

pociągnięć pędzla i faktury farby potrafił przedstawić śnieg lekki i 

puszysty w czasie mrozów lub ciężki i mokry w czasie odwilży. 

Tematy historyczne Wierusz-Kowalski podejmował bardzo rzadko. 

Kilka obrazów o tej tematyce namalował w początkach swojej 

karieryjeszcze w Dreźnie. Później nieczęsto wracał do tejtematyki. 

Jednym z takich „powrotów” jest obraz namalowany w 1900 roku 

na płótnie o wymiarach 71,5 x 140 cm. pt. „W pościgu za Tatarem”. 

Obraz przedstawia scenę jakich tysiące rozegrało się w czasach I 

Rzeczpospolitej na Dzikich Polach czyli potyczkę żołnierzy polskich 

stanic granicznych z Tatarami. Jest to już raczej końcówka potyczki i 

pościg za tatarskimi niedobitkami. Na pierwszym planie widzimy 

trzy postaci. Z lewej strony obrazu dwóch konnych polskich 

żołnierzy z obnażonymi szablami w rękach zaś z prawej półnagiego 

Tatara z szablą, ukrywającego się w wysokich stepowych trawach. 

Za nimi widzimy jeszcze kilkudziesięciu żołnierzy biorących udział 

w pościgu. Scena rozgrywa się w piękny i słoneczny letni dzień. 

Radosne słońce i spokój przyrody kontrastują z napięciem 

psychicznym uczestników tej sceny, skupieniem i zawziętością 

ścigających oraz strachem i gniewem ściganego Tatara. Akcja jest 

na moment zawieszona lecz jej dalszy bieg łatwo przewidzieć. 

Starannie przemyślana kompozycja obrazu umiejętnie zajmuje 

widza przedstawionym epizodem, sugestywnie przemawia do jego 

wyobraźni i czyni z niego niemal uczestnika dramatu. Obraz 

namalowany jest swobodnymi i śmiałymi pociągnięciami pędzla. 

Artysta użył ciepłych i jasnych kolorów, które podkreślają walory 

tego znakomitego obrazu. Lecz ta radosna kolorystyka nie jest w 

stanie przytłoczyć dramatyzmu przedstawionej sceny i widma 

śmierci unoszącej się w tej radosnej scenerii słonecznego dnia. W 

1999 roku obraz został wystawiony do licytacji przez warszawski 

Dom Aukcyjny A g ra -A rt i został sprzedany anonimowemu nabywcy 

za 400000 zł. W polskich zbiorach muzealnych i prywatnych 

kolekcjach, niewiele jest obrazów Alfreda Wierusza-Kowalskiego. 

Przyczyną tego stanu jest to, że malarz mieszkał i tworzył za 

granicą. Jego obrazy sprzedawane były głównie na rynku 

niemieckim i trafiały głównie do kolekcji prywatnych, przeważnie w 

Niemczech i Stanach Zjednoczonych. W ostatnich latach jednak 

coraz częściej obrazy Alfreda Wierusza-Kowalskiego pojawiają się 

na polskim rynku sztuki i zawsze jest to wielkie wydarzenie wśród 

kolekcjonerów. 

Arkadiusz Kulpa 

Alfred Wierusz-Kowalski „W pościgu za Tatarem”

KALENDARIUM RADZYNSKIE 

-L U TY 

28 lutego 1750 r. - W Radzyniu Podlaskim urodził się Ignacy Potocki, 

marszałek wielki litewski, polski polityk i działacz patriotyczny, publicysta i 

pisarzzwielkim dorobkiem .Zm arł 30 sierpnia 1809 r. WW iedniu. 

2 lutego 1767 r.- W radzyńskiej świątyni Książe Biskup Warmiński Ignacy 

Krasicki udzielił sakramentu małżeństwa córce M arianny i Eustachego 

Potockich - Cecylii z księciem Januszem Sanguszką. 

20 lutego 1768 r.-W Warszawie zmarła nagle Marianna z Kątskich Potocka 

, żona Eustachego Potockiego - właściciela dóbr radzyńskich. 

24 lutego 1768 r. - W Warszawie po długiej chorobie zm arł Eustachy 

Potocki, generał artylerii Wielkiego Księstwa Litewskiego, właściciel dóbr 

radzyńskich, mąż M arianny z Kątskich Potockiej (zmarłej 4 dni wcześniej). 

Urodził sięok. 1720r.wRadzyniu. 

6 lutego 1863 r. - W Radzyniu, prawdopodobnie w miejscu gdzie obecnie 

znajduje się mogiła powstańców przy ul. Powstańców Styczniowych (dawna 

ul. Międzyrzecka) miała miejsce egzekucja powstańców schwytanych z 

broniąwręku. 

11 lutego 1935 r. - W sali miejscowego gimnazjum miała miejsce uroczysta 

akademia zokazji 15rocznicyodzyskaniawłasnegom orza. 

20 lutego 1943 r. - W nocy z 20 na 21 lutego miał miejsce nieudany atak 

oddziału partyzanckiego na radzyńskie więzienie i placówkę gestapo. 

POŻEGNANIE ZE ZNAJOMYMI 

25 stycznia w RadzyńskiejIzbie Regionalnejodbyło się 

zakończenie wystawy fotografii Krzysztofa "Anin" 

Kuzkozatytułowanej"Znajomi". Nawystawę składało 

się kilkadziesiąt portretów znanych osób, ze świata 

kultury, religii i polityki, których autor poznał osobiście. 

Z każdym z tych zdjęć związana jest ciekawa historia. 

Kilka takich opowieści przedstawił autor wystawy 

osobom zebranym na finisażu wystawy. Kilka postaci 

zaprezentowanych na wystawie to osoby, które od nas 

już odeszły. Pozostały tylko ich dzieła, wspomnienia, 

filmy i niezwykłe fotografie Krzysztofa Kuzko. Jest on 

znanym lubelskim fotografikiem, animatorem kultury, 

członkiem Lubelskiego Towarzystwa Fotograficznego, 

Fotoklubu RP, Radzyńskiego Klubu Fotograficznego 

"K la tk a "i czestnikiem kilku d zie się ciu w ystaw 

zbiorowych. Miał kilkanaście wystaw indywidualnych w 

kraju i jedną w Czechach. Swoje liczne prace publikował 

w prasie i książkach. Kilkanaście fotografii znajduję sie 

w zbiorach specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki 

Publicznej im Hieronima Łopacińskiego. Portret 

arcybiskupa Józefa Życińskiego znajduje się w zbiorach 

Muzeum Archidiecezji Lubelskiej. Wydał tomik poetycki 

Próbnik. W 2008 roku wyróżniony przez lubelskie 

media tytułem Bene Meritus Terrae Lublinensi Z okazji 

75 lecia LTF w w uznaniu zasług dla lubelskiejkultury 

otrzymał Medal Prezydenta Lublina. Nominowany do 

nagrody A n g e lu s w ka te go ri a n im a to r życia 

kulturalnegow Lublinie. 

Tomasz Pietrzela 

Celem ataku było uwolnienie więźniów, a głównie kilku osadzonych tam 

oficerów AK. 

6lutego 1970 r.- Miało miejsce włamanie do krypty podziemnej kaplicyna 

radzyńskim cmentarzu parafialnym.Z krypty nic nie zginęło, a trum ny nie 

zostałysprofanow ane.N iew iadom ojakibył cel włamania. 

9 lutego 1976 r. - W Radzyniu Podlaskim zm arł Tadeusz Laskowski, 

p rze d się b io rc a , p a trio ta i d a rc zyń c a w s p ie ra ją c y w ie le in icja tyw 

społecznych i kulturalnych, jeden z przedwojennych właścicieli zakładów 

metalowych w Radzyniu, które obecnie nazywają się Górnicza Fabryka 

Narzędzi. Urodził się 4 lipca 1893 r. w Radzyniu. 

15 lutego 1986 r. - Biskup Siedlecki Jan Mazur dokonał poświęcenia stacji 

drogikrzyżowejw nowym dolnym kościelewRadzyniuPodlaskim . 

21 lutego 2009 r. - Papież BenedyktXVI mianował biskupa Andrzeja Dzięgę, 

dotychczasowego Ordynariusza Diecezji Sandomierskiej, Arcybiskupem 

M etropolitąSzczecińsko-Kam ienieckim . 

opr. Arkadiusz Kulpa

Z A F O R O Ż C Y 

„Przedmieście Hassan-Basza oddzielone było od majdanu tylko 

wałem opasującym kosz właściwy i bramą z wysoką basztą, na 

której widać było paszcze zatoczonych dział. W środku 

przedmieścia stał dom kantarzeja i chaty atamanów kramnych, 

naokół zaś dość obszernego placu szopy, w których mieściły się 

kramy. Były to w ogóle nędzne budowy klecone z bierwion 

dębowych, których w obfitości dostarczała Chortyca, a poszyte 

gałęziami i oczeretem. Same chaty, nie wyłączając kantarzejowej, 

podobniejsze były do szałasów, bo tylko dachy ich wznosiły się 

nad ziemią. Dachy te były czarne i zakopcone, gdyż jeśli w chacie 

palono ogień, dym wydobywał się nie tylko górnym otworem 

dachu, ale i przez całe poszycie, a wówczas można było mniemać, 

że to nie chata, jeno kupa gałęzi i oczeretów, w której wytapiają 

smołę. W chatach panowała wieczna ciemność, dlatego 

podtrzymywano w nich ustawicznie ogień z łuczywa i ze skarp 

dębowych. Szop kramnych było kilkadziesiąt i dzieliły się na 

kurzeniowe, to je s t stanowiące własność pojedynczych 

kurzeniów, i gościnne, w których w chwilach spokoju handlowali 

niekiedy Tatarzy i Wołosi, jedni skórami, tkaninami wschodnimi, 

bronią i wszelkiego rodzaju zdobyczą, inni przeważnie winem. Ale 

gościnne kramy rzadko były zajęte, gdyż kupno zmieniało się 

najczęściej w tym dzikim gnieździe na rabunek, od którego 

kantarzej ani kramni atamanowie nie mogli tłumów powstrzymać. 

M iędzy szopam i stało także trzyd zie ści ośm szynków 

kurzeniowych, a przed nimi leżeli zawsze wśród śmieci, wiórów, 

kłód dębowych i kup końskiego nawozu półmartwi z przepicia się 

Zaporożcy, jedni w kamiennym śnie pogrążeni, drudzy z pianą na 

ustach, w konwulsjach lub atakach delirium. Inni, półpijani, wyjąc 

kozackie pieśni, spluwając, bijąc się lub całując, przeklinając 

kozaczy los lub płacząc na kozaczą biedę, deptali po głowach i 

piersiach leżących. Dopiero z chwilą gdy wyruszyła jaka wyprawa 

na Tatarów lub Ruś, nakazywano trzeźwość i wówczas należących 

do wyprawy śmiercią karano za pijaństwo. Ale w zwykłych 

czasach, zwłaszcza na Kramnym Bazarze, prawie wszyscy byli 

pijani: kantarzej i atamanowie kramni, sprzedający i kupujący. 

Kwaśny zapach nieszumowanej wódki w połączeniu z zapachem 

smoły, ryb, dymu i końskich skór nasycał wiecznie powietrze na 

całym przedm ieściu, które w ogóle pstrocizną kramów 

przypominało jakąś mieścinę turecką lub tatarską". 

Tak Henryk Sienkiewicz na kartach „Ogniem i mieczem” opisywał 

Sicz Zaporoską - obóz kozaków, ludzi którzy nad życie przekładali 

swobodę i wolność. Dążenie dotejwolności i swobody często było 

okupione krwią i cierpieniami tysięcy ludzi, a w końcu i dla samej 

kozaczyzny skończyło się tragicznie. Po zawarciu w dniu 1 lipca 

1569 roku unii pomiędzy Królestwem Polskim i Wielkim 

Księstwem Litewskim, która przeszła do historii jako Unia 

lubelska powstało państwo Rzeczpospolita Obojga Narodów. 

Jednym z efektów zawarcia Unii był olbrzymi zasięg terytorialny 

nowo powstałego państwa, które w 1619 roku po rozejmie w 

Dywilinie kończącym wojnę polską - rosyjską osiągnęło 

powierzchnię 990000 kilom etrów kwadratowych. Był to 

największy zasięg terytorialny Polski w historii. W skład 

Rzeczpospolitejwchodziło wtedy wiele krain geograficznych : 

Mazowsze, Małopolska, Podlasie, Wielkopolska,Warmia, Prusy, 

Litwa, Żmudź, Ruś, Kresy Wschodnie, Inflanty, Kurlandia i 

Semigalia. Krainy te zamieszkiwało bardzo zróżnicowane pod 

względem obyczajów i wiary społeczeństwo, które nagle stało się 

obywatelami Rzeczpospolitej. Byli to Polacy. Litwini, Rusini, 

Łotysze, Niemcy i Żydzi. Kresy wschodnie, a głównie Dzikie Pola 

i stepy pogranicza Rzeczpospolitej, Rosji i Turcji zamieszkiwała 

zróżnicowana etnicznie grupa społeczna nazywana Kozakami. 

Słowo „kozak” pierwszy raz odnotowano w łacińsko-perskim 

rękopisie „Codex Cumanicus” spisanym w Kaffie pod koniec XIII 

wieku Oznaczało wtedy ono wartownika lub stróża. Następnie 

nazwą tą objęto ludzi bezdomnych, wygnańców, awanturników, 

rozbójników stepowych, zbiegów przybywających i zasiedlających 

tamte niegościnne tereny. Do XVI wieku termin „kozactwo” 

oznaczał zajęcie. W pierwszejpołowie XVI wieku wszystko zaczęło 

się zmieniać, głównie za sprawą najazdów tatarskich gnębiących 

ludność zam ieszkującą południowe przygraniczne tereny 

Królestwa Polskiego. Przypadkowym inicjatorem zmian 

społeczności kozackiejbył polski żołnierz, obrońca granic 

południowych i postrach tatarów Brenard Pretwicz herbu Wczele 

(1500 - 1563). W 1550 roku opracował on traktat dotyczący 

obrony kresów przed tatarami. Był to nowy system obrony, 

zmieniający się w zależności od pola walki. Pretwicz szkolił do 

walki ludność zamieszkującą miasta i osady przygraniczne. 

Obsadzał zamki graniczne świetnie wyszkoloną załogą. 

Wypracował system walki polegający na wielodniowych, a nawet 

wielotygodniowych działaniach zaczepnych, które strasznie 

męczyły, a w ostateczności wykańczały nieprzyjaciela. Ponadto 

zorganizował sieć informatorów dzięki czemu południowe ziemie 

Koronne nie byłyjuż zaskakiwane najazdami tatarskimi oraz miały 

czas do natychmiastowejreakcji w razie informacji o zbliżającym 

się niebezpieczeństwie. Swoich pierwszych żołnierzy rekrutował 

z miejscowych Kozaków i dlatego był przez nich uważany za 

pierwszego, nieformalnego przywódcę. Dzięki działalności 

Pretwicza pod koniec XVI wieku, Kozacy to już zorganizowana 

społeczność o charakterze wojskowym, która w chwilach wolnych 

od wojaczki zajmowała się handlem, hodowlą i rybołówstwem. 

Jednak ich głównym żywiołem była wojna. Nie byli to już ci Kozacy 

drżący na wieść o zbliżających się tatarach. Teraz to Tatarzy ich się 

bali bo Kozacy potrafili na swoich ścigłych łodziach nazywanych 

czajkami, podejmować wyprawy łupieżcze w głąb imperium 

Osmańskiego. Kozacy dzielili się na grupy, które swoją nazwę 

brały od miejsca zamieszkania. Byli więc Kozacy astrachańscy, 

czarnomorscy, dońscy, otomańscy, kubańscy itp. Jednak 

najbardziejznaczącą rolę w historii kozaczyzny , a nawet 

w dziejach Europy Wschodniej, zwłaszcza Ukrainy, Polski i Rosji 

odegrali Kozacy zaporoscy. Zamieszkiwali oni południowo- 

wschodnie kresy Wielkiego Księstwa Litewskiego nazywane 

Zaporożem. Był to nizinny, stepowy krajpołożony w dolnym biegu 

Dniepru za ciągnącym się na długości 80 kilometrów odcinkiem 

skalnych przeszkód nazywanych porohami. Stąd się właśnie 

wzięła nazwa - krajza porohami - Zaporoże. Krajten często był 

też nazywany Niżem, a Kozacy niżowymi lub niżowcami. Kozacy 

zaporoscy rekrutowali się z kijowszczyzny, bracławszczyzny, 

czernichowszczyzny, Podola, Wołynia. Byli to wszelkiejm aści 

awanturnicy, zbiegli słudzy i chłopi pańszczyźniani, poszukiwacze 

przygód, banici. Późniejnie brakowało wśród nich nawet zbiegłych 

przed prawem szlachciców polskich. W s z e lk ie jm a ś c i 

awanturników przyciągała na Zaporoże obfitość niezwykłego 

bogactwa naturalnego i wolność. Władza państwowa miała tutaj 

tylko charakter formalny. Każdy robił co chciał. Od czasów 

Bernarda Pretwicza Kozacy zaporoscy to już agresywna i bojowa 

organizacja wojskowa składająca się z szalenie odważnych 

i znakomicie wyszkolonych ludzi z trudem znoszących nad sobą 

jakąkolwiek zwierzchność. Kozacy nie mieścili się w żadnych 

ramach podziałów stanowych , na których oparty był po Unii 

lubelskiejustrójRzeczpospolitej. Uważali się za część państwa 

i chcieli w nim coś stanowić, czego z konsekwencją odmawiała im 

szlachta, zazdrosna o swoje przywileje i chętnie widząca Kozaków 

sprowadzonych do roli chłopów.

"Tańczący zaporożec" - grafika z XVII w. 

Dlatego Kozaczyzna rządziła się swoimi prawami i zasadami oraz 

kultywowała własne obyczaje i swoisty zaporoski etos. Z czasem 

etos ten i „kozakowanie" stało się swoistym stylem życia , 

będącym synonimem wolności ale i nieposłuszeństwa wobec 

prawowitejwładzy. Nieposłuszeństwo to nasilało się pod koniec 

XVI i w pierwszejpołowieXVII wieku, kiedy to Kozacy zaczęli się z 

większą siłą domagać rozszerzenia swoich praw i przywilejów. 

Twardo sprzeciwiała się temu polska szlachta i magnaci co 

doprowadziło do ośmiu poważnych buntów kozackich przeciwko 

Rzeczpospoliteji magnatom ukraińskim. Najpoważniejszy - 

powstanie Bohdana Chmielnickiego trwające od 1648 do 1655 

roku, p o ło żyło kres św ie tn o ści państw a p o lskie go i 

zapoczątkowało serię wojen z sąsiadami. Kozacy, mimo buntów 

deklarowali konsekwentnie wierność królowi polskiemu i aż do 

1648 roku wojsko zaporoskie zawsze mężnie stawało po stronie 

Rzeczpospolitejwe wszystkich wojnach. Nawet mimo chwilowych 

zatargów górę brała kozacka solidarność i na wojsko zaporoskie 

Rzeczpospolita zawsze mogła liczyć. Szczególnie skuteczna w 

czasie bitew była zaporoska piechota, liczna, świetnie 

wyszkolona, odważna, zdeterminowana, zaprawiona w licznych 

bojach siała prawdziwe zniszczenie na polach bitew. Znacznie 

słabsza i mniejskuteczna była kozackajazda. Za panowania króla 

Zygmunta II Augusta powstał tzw. rejestr kozacki. Był to imienny 

spis kozaków stanowiących część sił zbrojnych Rzeczpospoliteji 

pozostających na jejżołdzie. Obejmował on jednak niewielką 

część kozaczyzny. W szczytowejformie, w pierwszejpołowie XVII 

wieku obejmował 8 tysięcy nazwisk tzw. Kozaków rejestrowych. 

Reszta była zaciągana w szczególnie trudnych sytuacjach i po 

zakończeniu kampanii od razu dem obilizow ana. W tedy 

następowały problemy, ponieważ Kozacy nie chcieli z dnia na 

dzień przemieniać się z żołnierzy w chłopów pańszczyźnianych. 

Często to właśnie „wypiszczyki" podnosili bunty przeciwko 

Rzeczpospolitej. W swoim zaporoskim kraju, na trudno 

dostępnych dnieprowych wyspach, budowali kozacy umocnione 

obozy nazywane Siczami. Ich nazwa pochodziła od słowa 

„zasieka" co oznaczało drewniane umocnienie. Były to mocno 

ufortyfikowane obozy, które w razie potrzeby przenoszono w inne 

miejsce. Pierwszą Sicz na dolnym Dnieprze wybudował w 1553 

roku Dymitr Wiśniowiecki. Ulokowana była na wyspie Chortycy i 

nazywała się Bajdaw. W 1557 roku Bajdaw oblegli Tatarzy. Po 

długim i zaciętym oblężeniu wygłodzili zamkniętych w Bajdawie 

Kozaków, a fortyfikacje zrównali z ziemią. Następne Sicze 

budowano na wyspach: Monasterskiej, Tomakówce, Bazawłuk 

(zwanejteż Czartomelik), nad rzeką Kamionek, na wyspie Aleszka 

i ostatnia sicz na odnodze Dniepru zwanejPodpolną. Gdy 

kozaczyzna stała się samodzielną siłą wojskową i polityczną Sicz 

zaporoska stanowiła jej główny ośrodek. Było to miejsce gdzie 

odbywały się rady kozackie. Przyjmowano tam gości i poselstwa. 

Obóz stanowił też miejsce zimowania kozaków, którzy nie mieli 

swoich gospodarstw. Najważniejszą władzą w Siczy była Rada 

kozacka. Brali w niejudział wszyscy członkowie bractwa czyli 

nawet kilkanaście tysięcy osób. Obrady Rady były nieraz bardzo 

burzliwe. Nie obywało się też bez walki i ofiar ponieważ radzące 

„towarzystwo" było nieraz bardzo pijane. Obradom tym przewodził 

ataman koszowy. Swoje postulaty przekazywali starszyźnie 

kozackiejprzez tzw. deputatów. Starszyznę kozacka nazywana też 

w• 

j & g H 

małą radą stanowili ludzie z najbliższego otoczenia aktualnego 

atamana. Jejczłonkowie byli wybieralni i w każdejchwili mogli 

zostać odwołani przez Radę kozacką. Odwołanie takie często szło 

w parze z brutalną egzekucją odwoływanego. Członkowie 

Starszyzny mieli nieraz bardzo duży wpływ na tłumy Kozaków 

przez co z ich zdaniem bardzo się liczono. Do starszyzny kozackiej 

należeli często bogaci ludzie nieraz pochodzenia szlacheckiego. 

Starszyzna posiadała wpływ na wszystkie wyższe urzędy na 

Zaporożu. Rada kozacka wybierała Atamana koszowego. To on 

rządził na Siczy w czasie pokoju, kierował przygotowaniami do 

wypraw wojennych i przewodniczył obradom Rady kozackiej. Na 

czas wojny Rada wybierała Atamana, który miał uprawnienia 

hetmana i sprawował pieczę nad całym wojskiem zaporoskim. 

Często nazywano go też hetmanem zaporoskim. Miał on w czasie 

wojny niczym nie ograniczoną władzę. Posiadał specjalne 

insygnia swojej władzy - buławę i buńczuk. Po zakończeniu wojny 

był on przez Radę rozliczany ze swojej działalności i gdy nie 

odniósł sukcesów tracił tytuł Atamana - hetmana, a nieraz nawet 

i życie. Ostatnia Sicz zaporoska była ulokowana na wyspie 

Podpolna znajdującejsię na odnodze Dniepru. Założono ją tam w 

1734 roku. Istniała do 15 czerwca 1775 roku. Tego dnia o świcie 

umocnienia Siczy zostały otoczone potężną liczbą wojsk 

rosyjskich pod dowództwem generała Piotra Tekely, który ogłosił, 

że z polecenia carycy Katarzyny II Sicz została zlikwidowana. 

Przewaga wojsk rosyjskich była tak ogromna, że Kozacy nawet nie 

próbowali się bronić. Większość z nich uciekła jeszcze w nocy 

czółnami na ziemie Chanatu Krymskiego, a starszyzna: Ataman 

koszowy Piotr Kalniszewski, pisarz wojskowy Hłoba oraz sędzia 

Antoni Hołowaty aresztowana. Szybko ich osądzono i za 

w yim a g in o w a n e zb ro d n ie z e s ła n o na S y b e rię . Dla 

Kalniszewskiego był to wyrok śmierci ponieważ w chwili 

aresztowania liczył sobie 85 lat. Całe ziemie Niżowe przyłączono 

do Rosji. Zlikwidowano skarb wojskowy i całą administrację 

kozacką . Zatarto wszelkie ślady autonomii. Wprowadzono 

rosyjską administrację i sądownictwo. Kozaków zamieniono w 

chłopstwo i przesiedlono na inne tereny. Część wcielono do armii 

rosyjskiej. Na decyzję carycy Katarzyny II o likwidacji Siczy 

zaporoskiejmiało wpływ kilka czynników. Po wojnie Rosji z Turcją 

w latach 1768-1774, Rosja uzyskała wybrzeże Morza Czarnego 

i zmalało znaczenie Kozaków jako obrońców granicy Imperium. 

Niż posiadał bardzo żyzne tereny i caryca w swoich planach 

przeznaczyła je pod kolonizację. Ponadto w granicach 

absolutystycznego Imperium carskiego nie mogła istnieć 

autonomia będąca ośrodkiem anarchii i antyfeudalnejwalki ludu. 

Decyzję carycy przypieczętował udział Kozaków zaporoskich w 

antycarskim powstaniu Jemieliana Pugaczowa w latach 1773 

1774. 

Wściekła caryca zadanie likwidacji Siczy zaporoskiej zleciła 

swojemu kochankowi , a zarazem znakomitemu żołnierzowi, 

feldmarszałkowi Grigorijowi Aleksandrowiczowi Potiomkinowi. To 

on opracował plan otoczenia Siczy potężnymi wojskami, 

aresztowania starszyzny, rozprawy z kozakami i szybkiego 

wprowadzenia na Zaporożu administracji rosyjskiej. 

Arkadiusz Kulpa

MOST POKOLENIOWY 

To nazwa projektu, którego realizacja 

rozpoczęła się w Radzyniu Podlaskim, a 

k tó re g o n a d rz ę d n ym c e le m je s t 

b u d o w a n ie p o ro z u m ie n ia m ię d zy 

młodzieżą a seniorami. 

7 lutego Radzyński Ośrodek Kultury gościł 

ponad p ię ć d zie s ię c iu u cze stn ików 

projektu. Jego koordynatorem jest grupa 

radzyńsko - lubelskich wolontariuszy z 

Fundacji ,, Dobre Życie”: Kinga Sawicka 

socjolog, Magdalena Zylik, studentka 

socjologii na Katolickim Uniwersytecie 

Lubelskim, Marlena Wilgocka pedagog, 

oraz psycholog Aleksandra Kata. 

Czy budowanie takiego m ostu je s t 

potrzebne ? Chociaż trudno to przyznać i 

oficjalnie potwierdzić, żyjemy jednak w 

czasach, kiedy przestaje funkcjonować 

pojęcie rodziny wielopokoleniowej. Ginie 

pojęcie ,,babci” i ,,dziadka”. 

Młode rodziny szybko się usamodzielniają, 

a spotkania rodzinne zdarzają się ,,od 

święta”. To za mało, by pomiędzy młodym 

pokoleniem a starszym, trwała silna więź. 

Most Pokoleniowy to projekt gdzie aspekt 

społeczny jest najważniejszy. Wspólne 

przedsięwzięcia, wspólne robienie czegoś, 

tworzenie,wspólna zabawa, ma przynieść 

obopólną korzyść. Starsi mogą podzielić 

się mądrością i doświadczeniem, młodsi 

- m ają o k a z ję p rz e k a z a ć tro c h ę 

entuzjazmu, energii i radości. 

Do udziału w projekcie została zaproszona 

młodzież z Gimnazjum nr 2 oraz słuchacze 

ra d zyń s k ie jfilii Uniwersytetu Trzeciego 

Wieku. Dwie placówki, które już wykazały, 

że p o tra fią razem w s p ó łp ra c o w a ć 

i przynosi to dobre efekty. 

Projekt będzie trwał od marca do czerwca. 

W ciągu czterech miesięcy uczestnicy 

będą brali udział w zajęciach z zakresu 

komunikacji,współpracy i motywacji do 

działania. Zajęcia warsztatowe obejmą 

zajęcia muzyczne ( wykładowca - Marcin 

Zylik) dziennikarskie ( Aneta Mostowiec) 

oraz teatralne. Finałem projektu będzie 

wystawienie spektaklu interaktywnego 

poruszającego ważne kwestie społeczne 

na podstawie własnego scenariusza. 

Obecny na spotkaniu inauguracyjnym 

Janusz Szymański, instruktor teatralny, 

wyraził nadzieję, że wspólnymi siłami uda 

się stworzyć spektakl na takim poziomie 

artystycznym, aby można było go pokazać 

na festiwalu podobnych form w Lublinie , a 

nawet Lwowie. Założyciel radzyńskiego 

teatru ruchu Warsztaty Ekspresji Twórczej 

podzielił się też opinią, że spektakl 

interaktywny, polegający na żywym 

k o n ta k c ie z p u b lic z n o ś c ią , je s t 

najtrudniejszą formą teatralna, dlatego też 

wyzwaniejest inspirujące. 

Powodzenia w budowaniu mostu oraz 

tego, by nawiązany międzypokoleniowy 

trwał, mimo zakończenia projektu ,życzył 

zebranym wicestarosta radzyński Mariusz 

Skoczylas. 

Monika Mackiewicz 

Projekt jest realizowany przy wsparciu 

finansowym Kom isji Europejskiej, w 

ramach programu ,,Młodzieżwdziałaniu”. 

Magdalena Zylik ,, Udzial w projekcie jest 

dla mnie powrotem do korzeni..., do 

m ie js c a , g d z ie s ię u ro d z iła m i 

wychowałam. Zawsze czułam potrzebę 

zmiany w tym mieście. Marzyłam o tym, 

abydać mieszkańcom Radzynia możliwość 

u c z e s tn ic z e n ia w a lte rn a ty w n y c h 

zajęciach, które otwierają nas na innych 

ludzi, kształtują postawy prospołeczne i 

przygotowują do życia w społeczeństwie”. 

Podróżnik Stefan Czerniecki odwiedzi Radzyń i opowie o Wenezueli 

Kolejna edycja „Spotkań z podróżnikami” odbędzie się 8 marca. Tym razem 

gościem będzie Stefan Czernicki, który opowie o puszczy, o Chavezie, o 

Indianach, o dziewiczym regionie Amazonas na południu Wenezueli, do 

którego wojsko od lat nie wpuszcza białego człowieka. A wszystko to z 

indiańską muzyką w tle, filmami, zdjęciami oraz gawędą. Dodatkowo 

organizatorzy przygotowali miłą niespodziankę dla wszystkich pań 

uczestniczących w spotkaniu. 

Stefan Czerniecki oprócz tego, że dużo podróżuje, je s t również 

dziennikarzem, autorem książek „Dalejod Buenos” i „Cisza” oraz członkiem 

Alpinus Expedition Team. Podczas wypraw najchętniejeksploruje Amerykę 

Południową, gdyż ujęła go latynoską koncepcja świata. 

- Miłością do gór „zaraził" się od ojca, który był alpinistą - opowiada Robert 

Mazurek, na zaproszenie którego Stefan Czernicki przyjedzie do Radzynia. - 

Od dzieciństwa marzył, aby podejść pod ścianę przepięknej Cerro Torre. 

Pierwsza okazja nadarzyła się, gdy obronił pracę magisterską na wydziale 

geografii Uniwersytetu Warszawskiego. Gdy zakosztował smaku niezależnej 

eksploracji, nie było ju ż odwrotu. Przewędrował między innymi Argentynę, 

Chile, Boliwię, południową Brazylię, Peru i Ekwador, Wenezuelę, Kambodżę, 

Laos, Wietnam, Tajlandię, Indie, Nepal. Wszędzie pojawiał się z bez wielkich 

funduszy-dodaje Mazurek. 

Spotkanie w MiejskiejBibliotece Publicznejim. Zenona Przesmyckiego w 

Radzyniu Podlaskim rozpocznie się o godz. 18.00. Organizatorami imprezy są 

Szkolne Koło Krajoznawczo-Turystyczne PTTK nr 21 przy I Liceum 

Ogólnokształcącym w Radzyniu Podlaskim oraz Radzyńskiego Stowarzyszenie 

Inicjatyw Lokalnych i Stowarzyszenie Radzyń.

ZAJRZYJ DO BIBLIOTEKI 

Gdy za oknem śnieg i plucha 

a z telewizji wieje nudą, warto przypomnieć sobie o . .. Bibliotece. 

Współcześnie to nie tylko miejsce, gdzie 

czeka na odbiorcę 14 tysięcy 

woluminów, gdzie można wypożyczyć ,, 

Syzyfowe prace", dobry kryminał czy 

kronikę sportu. Aktywność osób 

prowadzących placówki biblioteczne 

sprawia, 

że stają się one miejscem spotkań 

czytelników, którzy tutaj realizują swoje 

zainteresowania z wielu dziedzin. I mogą to 

robić w miłym towarzystwie i 

bardzo przytulnej atmosferze. Niemal 

poetycznej - wśród szelestu książek. 

Działalność Miejskiej Biblioteki Publicznej 

im. Zenona Przesmyckiego w 

Radzyniu Podlaskim przeżywa renesans. 

Wystarczy kliknąć na stronę 

internetową placówki, by się o tym 

przekonać. Podczas ferii zimowych 

przygotowano dla dzieci pokazy filmowe, 

spotkania autorskie, plastyczne, 

zajęcia komputerowe, a nawet turnieje 

sportowe, np. zawody w rzutach do celu 

woreczkami z grochu. Dla nieco starszych 

również przygotowano atrakcję. Od kilku 

miesięcy w Filli MBP na osiedlu Zabielska, 

w pracowni komputerowej ORANGE,trwają 

warsztaty latarnicze dla osób 50+. Zostały 

one przyjęte z dużym 

zainteresowaniem. Uczestniczy w nich kilka 

grup seniorów, każda może 

liczyć do 15 osób. Zajęcia przebiegają 

zazwyczaj w kilkuosobowych grupach, tak 

by każdy miał dostęp do komputera. 

Niektórzy przynoszą własny sprzęt, często 

praktykowane są indywidualne spotkania, 

jeśli komuś potrzebna jest dodatkowa 

lekcja. 

W siedzibie Filii nr 2, w 150 rocznicę 

wybuchu Powstania Styczniowego odbyło 

się spotkanie z historykiem z pobliskiego 

Kocka - Jackiem Pożarowszczykiem, 

autorem książki o przebiegu walk 

powstańczych w latach 1863-1864, w 

powiecie radzyńskim. Warto przypomnieć, 

że wydawcą publikacji jest 

Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw 

Lokalnych i można jeszcze je nabyć w 

lokalnych księgarniach. 

Zupełnie nowoczesną formą spotkania 

W YSTAW A W RIR 

autorskiego była na początku ferii 

zimowych rozmowa przez skypa z 

młodziutką, za to fantastyczną Gają 

Kołodziej, 

pisarką i autorką książek dla młodzieży. 

Było to jedno z wielu spotkań w ramach 

Dyskusyjnego Klubu Książki dla 

Młodzieży, animowanego przez Edytę Zając. 

Działa również Dyskusyjny Klub 

Książki dla Dorosłych ( prowadzony przez 

kierowniczkę bibliotekarzy Filii Małgorzatę 

Grochowską i Jolantę Zawadę) oraz Klub 

Malucha ( założony przez Elżbietę 

Topyłę ). Kluby nie są fikcją. Raz w 

miesiącu, bądź tygodniu spotykają się 

( głównie )Czytelniczki i rozmawiają o 

wybranej powieści. Wymieniają opinie, 

spostrzeżenia, proponują ulubione lektury. 

Najmłodsi nieobjęci jeszcze edukacją 

przedszkolną wraz ze swoimi opiekunami 

spotykają się na Klubie Biblioteka Malucha 

co tydzień w środę o godz. 11.00. 

Bardzo dobrze rokująca na przyszłość jest 

najnowsza propozycja Biblioteki. 

Podczas - często krótkich i zdawkowych 

rozmów przy aktualizowaniu 

elektronicznej karty bibliotecznej, można 

się jednak dowiedzieć różnych 

ciekawostek z życia Czytelników. I mogą 

one stać się inspiracją do 

działania. 

Okazuje się, ze wiele Pań czytających 

książki wypełnia swój wolny czas 

również robótkami. Szydełkują, haftują , 

robią przepiękne rzeczy na 

drutach... i wszystkie te misterne cudeńka, 

które powinny cieszyć oko, 

chowają do szuflady. 

Kiedy Małgorzata Grochowska usłyszała 

takie zdanie, powiedziała 

zdecydowanie -,, Nie, nie do szuflady! 

Proszę mi to tu przynieść, a ja 

zrobię wystawę. “. 

15 lutego w Radzyńskiej Izbie Regionalnej odbył się wernisaż wystawy 

fotografii" Izrael wczoraj i dziś" udostępnionej przez ambasadę 

Izraela w Warszawie. Na temat Izraela wykład wygłosił Tomasz Mańko 

pastor Kościoła Chrześcijan Wiary Ewangelicznej "Nowe Jeruzalem" 

w Radzyniu Podlaskim. Podczas wykładu mówiłjak szybko wciągu 60 

lat od chwili powstania państwa Izrael nastąpiły tam zmiany. Zmiany 

te można zobaczyć na prezentowanych zdjęciach, tych z lat 40 tychi 

50 -tych oraz współczesnych. Z kraju ubogiego jakim była Palestyna 

po II wojnie światowej Izrael jest państwem demokratycznym. 

Powstanie Izraela, jak podkreślał Tomasz Mańko ma oczywiście 

związek z całą historią narodu żydowskiego i jego rolą w historii 

zbawienia. Ciekawa jest też sama nazwa Izrael. Jedno z jej 

hebrajskich tłumaczeń oznacza walczący z Bogiem (razem z Bogiem). 

KAWIARENKA 

DLA BABCI I DZIADKA 

W styczniu swoje święto obchodzą babcie i 

dziadkowie. Jest to wspaniała okazja dla 

wnucząt, aby podziękować im za dobroć, 

cierpliwość i bezwarunkową miłość. Dzieci 

z Przedszkola Miejskiego bardzo kochają 

swoje babcie i dziadziusiów, i to właśnie dla 

nich, 21 stycznia, przygotowały wspaniała 

u ro czystość. Tego dnia sala grupy 

„Słoneczka” zamieniła sie w przytulna 

kawiarenkę w stylu lat70-tych, gdzie unosi! 

się zapach domowego ciasta, które 

przyg oto w ały mamy. P rzedszkolaki 

odświętnie wystrojone zaprezentowały program recytatorsko - 

wokalny przed licznie zgromadzonymi gośćmi. Wdzięczne 

wnuczęta słowami wierszy i piosenek opowiadały o tym, że 

babcia jest mądra, zaradna, kochana, wspaniale gotuje. 

Dziadek z kolei wszystko potrafi naprawić, zawsze wysłucha, 

obdarowuje czekoladą, a do tego wygląda jak James Bond. 

Goście mieli okazją posłuchać piosenek znanych wykonawców 

z dawnych lat: Ireny Jarockiej, Anny Jantar, Karin Stanek, 

Czerwonych Gitar i innych. 

KARTKA Z OTUCHĄ 

Marzycielska Poczta narodziła się pod koniec 2009 roku. Na 

stronie internetowejmarzycielskapoczta.pl niewielka grupa ludzi 

0 wrażliwych sercach zamieszcza co jakiś czas profile chorych 

dzieci z całejPolski, które przebywają w szpitalach i zmagają się z 

bardzo poważnymi chorobami, które uniemożliwiają im kontakt z 

innymi dziećmi, wspólną zabawę i przeżywanie radości. Dlatego 

tak bardzo cieszą się, gdy dostają tradycyjne listy i kartki. Małe , 

kolorowe obrazki, kilak ciepłych słów, dodają dzieciakom siły do 

walki z chorobą a ich rodzicom otuchy. 

Do akcji „M arzycielska Poczta” przystąpiło w grudniu 

Przedszkole M iejskie z Radzynia Podlaskiego. Grupa 

„Słoneczek” dowiedziała się od swoich Pań o historii akcji, o tym 

jak szlachetnym gestem jest niesienie pomocy potrzebującym, 

po czym wraz z rodzicami, tworzyła dla swoich koleżanek i 

kolegów, którzy święta spędzą w szpitalach, przepiękne kartki 

bożonarodzeniowe i choinkowe dekoracje. 

Do Akcji może włączyć się każdy z nas. Mała kartka potrafi 

sprawić cud. Weronika mówi : ,,Ja wierzę, że te kartki leczą, że 

dodają otuchy, siły. One pomagają też piszącym, bo uczą pokory 

wobec życia, ataki dobry uczynek sprawia, że i my zdrowi, stajemy 

się lepsi “. 

Wiele naszych dzieci większość swojego czasu spędza w domach 

1 szpitalach, a Marzycielska Poczta pozwala im rozproszyć uczucie 

samotności, dając wiele okazji do uśmiechu. Mama Julki - 

dziewczynki chorejna mukowiscydozę, pisze: 

Ciężko czasami „ubrać w słowa” to, co tak naprawdę chcemy 

wyrazić i jak bardzo jesteśmy Wam Wszystkim razem i z osobna 

wdzięczni. Jesteście z nami na dobre i na złe, a to dla nas 

rodziców i naszych pociech jest bardzo, bardzo ważne. Pamiętam 

je szcze czasy sprzed ponad roku ja k nie byłyśm y na 

Marzycielskiej Poczcie i czasami było ciężko o najzwyklejszy 

uśmiech, a teraz uśmiech na twarzy towarzyszy codziennie dzięki 

Wam, dobrym d u szyczkom . R ob icie coś niezw ykłego 

bezinteresownie, bez żadnych zobowiązań tak sami z siebie z 

wielkiego serca. To jest dla nas ogromnie ważne. Zawsze można 

Program wywołał wiele emocji wśród gości, którzy dobrze się 

bawili, klaskali i z dumą patrzyli na artystyczne popisy swoich 

wnucząt. Na zakończenie dzieci odśpiewały babciom i 

dziadkom ,,Sto lat..” i wręczyły upominki. 

N.P. 

Dyrektor przedszkola, dzieci i panie z grupy Słoneczka 

serdecznie dziękują Państwu Halinie i Zbigniewowi Mańko za 

pomoc w przygotowaniu przedstawienia. 

się Wam wyżalić gdy jest źle, ciężko i wydaje nam sie że jesteśmy 

zupełnie sami z chorobą, walką o „normalne” dzieciństwo 

naszych dzieci. DZIĘKUJEMY KAŻDEGO DNIA ŻE JESTEŚCIE, 

CZASEM BARDZO DALEKO... ALE BLISKO... NAS. Dziękujemy. 

m.m.

XII ZJAZD ODDZIAŁU PTTK W RADZYNIU PODLASKIM 

24 lutego na bazie I Liceum Ogólnokształcącego odbył się XII Zjazd 

Oddziału PTTK w Radzyniu Podlaskim. Podsumowana została mijająca 

kadencja, wręczono wyróżnienia i odznaczenia, a także wybrano władze na 

kolejne 4 lata. Spotkaniu towarzyszyła wystawa prezentująca działalność 

Szkolnego Koła Krajoznawczo-Turystycznego PTTK nr 21 przy I LO w 

Radzyniu Podlaskim. 

Gośćmi Zjazdu byli: poseł na Sejm RP Jerzy Rębek, sekretarz stanu w 

MEN Tadeusz Sławecki, członek Zarządu Głównego PTTK w Warszawie 

Andrzej Wasilewski, wiceprezes Zarządu Oddziału Miejskiego PTTK w 

Lublinie Bogdan Kotowski, Nadleśniczy Nadleśnictwa Radzyń Podlaski 

Krzysztof Hołowiński, prezes Radzyńskiego Stowarzyszenia Inicjatyw 

Lokalnych Józef Korulczyk oraz prezes Stowarzyszenia Radzyń Grzegorz 

Blicharz. 

Na wstępie prezes Bogdan Fijałek złożył obszerne sprawozdanie z 

działalności Oddziału PTTK w Radzyniu Podlaskim w latach 2009-2012. 

Chwilą ciszy uczestnicy Zjazdu uczcili pamięć zmarłej w styczniu 2012 

roku Marianny Zielińskiej, pełniącej w ostatnim zarządzie funkcję 

skarbnika Oddziału. Za bardzo aktywne wsparcie podziękował Robertowi 

Mazurkowi, Andrzejowi Prokopiukowi i Małgorzacie Mazurek. Następnie 

prezes przypomniał niezwykle bogaty projekt działań zapisany w Uchwale 

Programowej Zjazdu z 15 lutego 2009 r. i z satysfakcją odnotował fakt, że 

udało się zorganizować wszystkie cykliczne imprezy z kalendarza 

Oddziału. 

Podczas spotkania wręczono odznaczenia i wyróżnienia. Bogdan Fijałek 

otrzymał honorowy tytuł i medal PTTK „Nauczyciel Kraju Ojczystego”, 

którego nie mógł odebrać podczas październikowego spotkania w MEN. 

Dorota Staroń otrzymała Srebrną Honorową Odznakę PTTK, Anna 

Prokopiuk i Wojciech Szram - odznaki „25 lat w PTTK”, z kolei najmłodsi 

Monika Majewska - absolwentka I LO i Marcin Matuszewski uczeń I LO 

otrzymali odznaki „Orli Lot”. Medale i Dyplomy Honorowe przyznane 

zostały instytucjom i stowarzyszeniom współpracującym z radzyńskim 

Oddziałem Pt t K. Odebrali je: Józef Korulczyk w imieniu Radzyńskiego 

Stowarzyszenia Inicjatyw Lokalnych, Ryszard Mysłowski w imieniu Banku 

Spółdzielczego w Radzyniu Podlaskim, Krzysztof Hołowiński w imieniu 

Nadleśnictwa Radzyń Podlaski oraz Grzegorz Blicharz w imieniu 

Stowarzyszenia Radzyń. Listy gratulacyjne otrzymali nauczyciele - 

opiekunowie Szkolnych Kół Krajoznawczo-Turystycznych PTTK: Adam 

Kurowski (Szkoła Podstawowa w Czemiernikach), Iwona Perczyńska 

(Szkoła Podstawowa w Szaniawach Matysach), Ireneusz Mroczek, 

Tomasz Odrzygóźdź i Andrzej Prokopiuk (Zespół Szkół w Białej), Agnieszka 

Sakowicz i Sabina Sakowicz (Gimnazjum w Sosnówce), Tomasz 

Sobieszek (Gimnazjum w Czem iernikach), Jolanta Szmuniewska 

(Gimnazjum w Drelowie), Dorota Staroń (Gimnazjum nr 2 w Radzyniu 

Podlaskim), Hanna Gołoś (Zespół Placówek Oświatowych w Woli 

O sow ińskiej), Dorota Dokudowicz i Agata Szarzyńska (Liceum 

Ogólnokształcące w Wisznicach) oraz Robert Mazurek i Tadeusz Pietras (I 

Liceum Ogólnokształcące w Radzyniu Podlaskim). 

Następnie uczestnicy Zjazdu udzielili absolutorium władzom mijającej 

kadencji, zatwierdzili zmiany w Statucie, podjęli Uchwałę Programową na 

lata 2013-2016 oraz wybrali władze Oddziału. 

Fakt, że do nowo w ybranego Z arzą du w e szła w ię k s zo ś ć z 

dotychczasowych jego członków świadczyć może o akceptacji ich działań i 

form pracy wśród młodzieży. Prezesem Zarządu wybrano ponownie 

Bogdana Fijałka, wiceprezesem Roberta Mazurka, sekretarzem Andrzeja 

Prokopiuka, skarbnikiem Małgorzatę Mazurek a członkami Zarządu 

Dorotę Dokudowicz, Sabinę Sakowicz, Agnieszkę Włoszek, Tadeusza 

Pietrasa i Dariusza Walczynę. 

Robert Mazurek 

Zdjęcia: Archiwum Oddziału PTTKw Radzyniu Podlaskim 

OGŁOSZENIE O REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NA 

ROK SZKOLNY 2013/2014 

Dyrektor Przedszkola Miejskiego w Radzyniu Podlaskim informuje,że rekrutacja dzieci 

do przedszkola 

na rok szkolny 2013/2014 będzie przebiegała wg następującego harmonogramu: 

01-31 marca 2013 r. - wydawanie i przyjmowanie kart zgłoszenia dziecka 

10 kwietnia 2013 r. posiedzenie Komisji Rekrutacyjnej; 

12 kwietnia 2013 r. ogłoszenie list dzieci zakwalifikowanych do przedszkola i listy rezerwowej; 

15-25 kwietnia 2013 r. podpisywanie umów z rodzicami, 

do 30 kwietnia 2013 r. składanie odwołań do dyrektora przedszkola 

C ^O T 2 (232) 21

Z MIASTA 

W RADZYŃSKIM URZĘDZIE SKARBOWYM 

Naczelnik Urzędu Skarbowego 

w Radzyniu Podlaskim informuje 

o Dniu Otwartym 16.03.2013 r. 

w godzinach 9.00-13.00 oraz 

wydłużonych godzinach pracy 

w dniach 29 i 30 kwietnia 2013 r. 

- do godz. 18.00. 

W tych dniach pracownicy Urzędu Skarbowego w Radzyniu 

Podlaskim obsłużą podatników zainteresowanych złożeniem 

zeznania podatkowego za 2012 r. oraz będą udzielać 

informacji : 

- związanych ze składaniem zeznań , w tym drogą elektroniczną 

- sposobem wypełniania formularzy podatkowych 

- możliwości skorzystania z ulg i odliczeń 

- przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku 

publicznego. 

C t ł O T 

RADZYNSKI MAGAZYN 

SPOŁECZNO - KULTURALNY 

Wydawca: 

Radzyński Ośrodek Kultury 

Adres redakcji: 

ul. Jana Pawła II 4, 

21-300 Radzyń Podl. 

http://radzrok.home.pl/, 

e-mail: radzrok@home.pl 

Reklama i ogłoszenia: 

tel. 352-73-14 

(wew. 26), 664923307 

Redakcja: 

Piotr Matysiak (r. naczelny), 

Monika Mackiewicz, 

Arkadiusz Kulpa. 

Współpracownicy: 

Marek Topyła, Tomasz Pietrzela 

Przygotowanie do druku 

- Piotr Matysiak 

Drukarnia: 

www.awadruk.pl 

Nakład 1100 egzemplarzy, 

cena: egzemplarz bezpłatny. 

Redakcja zastrzega sobie prawo 

redagowania tekstów, w tym ich 

skracania i zmiany tytułów. 

Za treść reklam redakcja 

nie odpowiada. 

W ramach promowania akcji PIT została utworzona przez 

Ministerstwo Finanśów strona internetowa dedykowana akcji- 

www.szybkipit.pl. Strona ta stanowi kompendium wiedzy na 

temat składania i rozliczania podatku dochodowego od osób 

fiztycznych. Są na niej kalkulatory, formularze podatkowe, 

broszury informacyjne i wszystkie niezbędne informacje, które 

mają pomóc podatnikom w rozliczaniu podatkowym. 

Dodatkowo na stronie 

przygotowywana jest 

aplikacja umożliwiająca 

zadawanie pytań i 

otrzymywanie na nie 

odpowiedzi od ekspertów 

Krajowej Informacji 

Podatkowej. 

Na stronie znajduje sie 

również link strony 

www.finanse.mf.gov.pl 

dzięki której można 

rozliczyć PIT przez 

internet. 

DYŻURY RADNYCH 

Harmonogram dyżurów radnych Rady Miasta Radzyń 

Podlaski - pełnionych w poniedziałki od godziny 17.00 

w biurze Rady Miasta przy ulicy Warszawskiej 32 

(pokój nr 76). Tel. (83) 351- 24- 69. 

1. Szymala Anna - Wiceprzewodnicząca Rady - 11 marca 2013 r. 

2. Wierzchowski Dariusz - 18 marca 2013 r. 

3. Wołowik Krzysztof - 25 marca 2013 r. 

Przewodniczący Rady Miasta- Jacek Piekutowski - przyjmuje 

interesantów w czwartki w godz. Od 14.00 do 15.00. 

Osoby niepełnosprawne mają możliwość spotkania z radnymi w holu 

Urzędu Miasta. Wystarczy w terminie pełnienia dyżuru przez radnego, 

powiadomić go telefonicznie o chęci rozmowy. Tel. (83)351-24-69.

ALEI 

TO BYŁA 

SANNA... 

Ostatnią atrakcją akcji „Ferie z R.O.K.” był kulig zorganizowany 

przez „Stajnię Borysiuk” w Głównem koło Radzynia. Jak mówią 

dzieci ferie były super, ale miały jedną wadę -trwały tylko 2 

tygodnie. 

Z e sp ó ł S zkół Ponadgim nazjalnych 

H ala W idow iskow o - Sportow a w Radzyniu P odlaskim 

ul. S ik o rskie g o 15 

13 kw ietnia 2013r. godz.18:00 

( p a s a s podiasie24.pl G ^ o r S iledzisiai.pl 

U czn io w ie G im n azju m n r 2 

i p rze d staw icie le 

U n iw e rsy tetu Trzeciego W iek u 

zapraszają 

na m ontaż słowno - muzyczny z okazji Dnia Kobiet, 

który odbędzie się 7 m arca (czwartek) o godzinie 16.00 

w sali kina "Oranżeria" w ROKiR. 

wstęp wolny 

„ K o b ie t a J e s t k re se m i k ró low ą w szelk ieg o stw o rz e n ia 

-je s t Je g o o zd o b ą , d o sk o n a ło śc ią i s ła w ą ." -A g z ip p a 

BĄDŹ SPONSOREM K U L T lM M 

RADZYNIA PODLASKIEGO 

Przekaż i% sweeo podatku 

Radzyńskiemu towarzystwu Muzycznemu 

im. Karola Lipińskiego posiadającemu status 

Organizacji Pożytku Publicznego. 

Wesprzyj organizację corocznych Dni Karola Lipińskiego 

oraz rozwój Izby Pamięci Karola Lipińskiego 

w pałacu P o to c k ic k ^ te jg S tys ta przyszedł na świat! 

Darowiznę należy zadeklarować 

na druku rozliczeniowym PIT, wpisując 

nr KRS: 0000047553 

f 

S£'łM

GROT 2/2013

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?