Revista Municipal Nº 5 (PDF 2.49 Mb) - Concello de Cualedro

Coñecemos e sabemos
apreciar ben o que temos ó
noso arredor? A maioría
dos que vivimos eiquí pensamos
que sí, pero, ás
veces, teñen que vir de fora
para abrirnos os ollos. Natureza,
paisaxes, monumentos,
historia,... Cualedro
é unha terra privilexiada,
en tódolos aspectos, e
o Concello quere aproveitar
ó máximo e pór en valor
ese potencial, aínda pouco
explotado.
w w w . c u a l e d r o . e s
Número 5 Boletín de información municipal Outono 2010
Un concello para coñecer e disfrutar
As andainas organizadas
polo Concello, co patrocinio
do Xacobeo 2010 e a colaboración
da Asociación de
Sendeirismo "Ruta das Augas"
e a Cruz Vermella, son
boas ocasións para ter
contacto coa natureza,
facer deporte e coñecer
mellor a historia e as tradicións
da nosa terra. Son
iniciativas de dinamización
cultural e turística encamiñadas
a desenvolver eses
recursos.

Páxina 2
E d i t o r i a l
A colaboración entre as distintas Administracións públicas (Goberno
central, Xunta de Galicia, Deputación, Unión Europea e Concello)
asemella, en plena crise económica, máis necesaria que nunca.
Convén lembrar que a maior parte das obras realizadas no noso
municipio e boa parte dos servizos que se prestan dende a Casa
Consistorial son froito de convenios asinados no seu día con algunha
destas Administracións. Á vista dos resultados acadados nestes
últimos anos, parece que ese é un bo camiño que debemos
seguir para cimentar as bases do progreso e do futuro dun concello
rural coma o noso, xa que moitos dos proxectos xa consolidados
non se poderían levar a cabo sen o apoio financeiro das
institucións de ámbito supramunicipal. Destas Administracións
públicas depende que se fagan novas infraestruturas e que se
poida atender ós servizos básicos. E non podemos esquecer
que a dispersión xeográfica obriga a multiplicar o esforzo municipal
para que tódolos veciños, nos distintos pobos, dispoñan
dos mesmos niveis de calidade de vida e benestar.
E agora, coa crise, os veciños e veciñas queren manter ou
mellorar as prestacións de todo tipo, a nivel de infraestruturas
e servizos, que tiñan antes. Un reto que debe asumir o Concello
Cualedro para dar resposta ás necesidades que poidan
xurdir no día a día, e afrontar o futuro con valentía, imaxinación
e seriedade. As liñas do progreso da modernidade xa
están trazadas e compre ser o máis fieis posibles a ese proxecto
que aposta pola dinamización económica e laboral a
partir da identidade e das raíces históricas do noso pobo.
As bases do futuro
A perda de poboación é un lastre para os concellos rurais do
interior de Galicia. Para evitalo, compre desenvolver programas
de formación laboral e desenvolver iniciativas para atraer
empresas, algo pouco doado, sobre todo nestes momentos.
Pero a mellora da cualificación profesional sí é unha realidade,
como podemos comprobar a través do exemplo recente do
Obradoiro de Emprego "Cualedro III". Moitos homes e mulleres
poden dicir agora que están máis capacitados para acceder ó
mercado laboral. Non hai ningunha dúbida, e así o pode comprobar
calquera veciño, á vista dos traballos realizados en tarefas
medioambientais e de recuperación do noso patrimonio tradicional
en diferentes núcleos do noso concello.

Páxina 3
A primeira fase das obras conta con 200 mil euros
A residencia de maiores, un novo proxecto proxecto
municipal
A construción da residencia para
persoas maiores é un novo proxecto
municipal que comeza a ser realidade,
grazas ao financiamento do
Fondo Estatal de Inversión Local
para o Emprego, e que vai continuar,
en fases sucesivas, co apoio da
Deputación e da Xunta. As obras
iniciadas no Toural de Cualedro permitirán
levantar a estrutura do edificio,
cun orzamento de 200.150 euros.
En 2011 está previsto que continúen
os traballos, a través de novas achegas
da Consellería de Traballo e
Benestar, con outros 200 mil euros, e
da Deputación, con 150.000 euros.
O alcalde, Luciano Rivero, manifestou
que "se fai así realidade unha
vella aspiración da Corporación
municipal e de moitos veciños, xa
que os que o desexen ou teñan necesidade,
poderán permanecer no noso
municipio , no caso de ingreso nunha
residencia asistencial".
Un servizo para as novas necesidades
A construción da residencia permitirá satisfacer a demanda de
moitos veciños e veciñas que desexan unha atención axeitada á
súa idade e condición física, ao tempo que se crearán varios postos
de traballo. A residencia contará con prazas de médicos, enfermeiros,
persoal administrativo, coidadoras e de limpeza.
Luciano Rivero xestionou coa conselleira de Traballo e Benestar,
Beatriz Mato (na imaxe, xunto ó presidente de Hortoflor), a participación
da Xunta de Galicia na construción da residencia.

Páxina 4
Propostas a prol de
novas infraestruturas,
máis servizos públicos
e creación de emprego
Reforma de varias vías
de comunicación
A extensa rede viaria coa que conta o concello
de Cualedro obriga a unha atención
permanente para mantela en bo estado de
conservación. Neste obxectivo é moi
importante o labor que desenvolve a Deputación
Provincial de Ourense, a través da
súa Brigada de Obras, e do propio Concello,
que debe financiar os materiais empregados
na renovación e mellora das capas
de rodadura. En 2010, esta aportación
municipal á conservación das infraestruturas
viarias é de 50.000 euros.
Pero outras actuacións igualmente importantes
non serían posibles sen o apoio
da Xunta de Galicia. A Consellería de
Medio Rural atendeu a petición formulada
polo alcalde, Luciano Rivero, para realizar
asfaltados en pistas da concentración parcelaria
de San Millao, Cualedro, Carzoá e
na Chaira de A Xironda. O investimento
autonómico nestas actuacións foi de
250.000 euros.
Tamén, a través do Proxecto Estratéxico
de Infraestruturas de Medio Rural, está
previsto acometer melloras nos accesos ó
centro social de Montes, ó pobo de Lamalonga
e ó centro social da Saceda.
Melloras nas redes de
depuración de residuais
Os novos Planos Provinciais de Obras,
nos que colaboran a Deputación Provincial
de Ourense e o propio Concello de Cualedro,
servirán para continuar co proxecto
municipal de mellora das redes de sumidoiros
e dos sistemas de depuración das
augas residuais nas diferentes parroquias.
Agora, cunha dotación de 42.000 euros,
está previsto acometer a instalación de
fosas sépticas en San Martiño, Rebordondo,
Santa María e canalización dunha
parte do núcleo de Baldriz.
Reforma da praza e da fonte de Baldriz
A construción da residencia para persoas maiores é un proxecto moi importante,
xa que servirá no futuro para cubrir as necesidades asistencias de moitos veciños
e veciñas do noso municipio. Pero, ao mesmo tempo, o Concello de Cualedro
desenvolve e xestiona outras iniciativas que deben contribuir, igualmente, ó progreso
e á mellora da calidade de vida en tódolos núcleos de poboación.
A través do anterior Plan E realizáronse as reformas nas prazas de Penaverde e
Baldriz (na imaxe superior), construíuse o centro social da Saceda e se iniciou o de
Rebordondo, e se adoptou unha nova fase do plan de aforro enerxético na parroquia
de Montes. Estas actuacións requeriron unha aportación económica do Plan
Estatal de Inversión Local para o Emprego de 380.171 euros.
O obxectivo do Concello é distribuir as obras de mellora de servizos públicos de
xeito equitativo entre tódolos pobos de Cualedro, ben a través do Obradoiro de
Emprego, das brigadas municipais ou en convenio con outras Administracións
públicas. Son iniciativas que contribúen tamén á dinamización laboral e á creación
de emprego, nun momento especialmente difícil para manter e conservar os postos
de traballo.
O Concello de Cualedro asinou coa Consellería de Medio Rural o
convenio do Proxecto Estratéxico de Infraestruturas (PEIM Rural) de
2010. Suporá o investimento no noso municipio de 90.801 euros para
realizar obras en servizos e infraestruturas básicas en diferentes núcleos
que axudarán a mellorar a calidade de vida da poboación local.
Convenio con Medio Rural
“Os veciños demandan mellores servizos, e

San Millao
A Xunta de Galicia destina máis de 300 mil euros ó
Plan de Cooperación comarcal
Cualedro e os outros concellos da nosa comarca recibirán 308.157,33
euros do Plan de Cooperación coas entidades locais posto en marcha
pola Consellería de Traballo e Benestar da Xunta. O obxectivo do Plan
de Cooperación é fomenta-la empregabilidade dos desempregados e
deseñar e aplicar políticas activas de emprego orientadas, tanto a
favorecer o desenvolvemento das zonas deprimidas, como a atención
a colectivos específicos con especiais dificultades de inserción, onde
a colaboración das entidades locais resulta necesaria.
Plan de mellora e aforro enerxético en San Millao
O Instituto Enerxético de Galicia (INEGA) aporta 100.000 euros ao
proxecto de mellora e aforro enerxético en San Millao, solicitado
polo Concello de Cualedro. Os traballos consistirán na instalación
de limitadores de intensidade lumínica a partir da madrugada, pero
mantendo acendidos tódolos puntos de luz, co que se pretende
manter un bo servizo de iluminación pública e un aforro do seu
mantemento para as arcas municipais.
Rebordondo
Páxina 5
Rebordondo contará tamén en
pouco tempo cun centro social,
unha vez rematados os traballos
de acondicionamento dun antigo
edificio de pedra, próximo á igrexa
parroquial, financiados pola
Deputación Provincial de Ourense.
A primeira fase das obras permitíu
a renovación do tellado e realizouse
a través do Plan E de 2009.
Agora continúan coas divisións e
dotacións de servizos nas dúas
plantas, que serán habilitadas
para un centro de usos múltiples.
Asfaltado de pistas
da concentración parcelaria
Montes e A Xironda xa dispoñen de conexión a Internet
Os problemas para conectarse a Internet no medio rural quedarán
pronto no esquecemento, cando remate o proxecto de extensión
da banda ancha que ten en marcha a Deputación. Montes e A
Xironda foron os primeiros núcleos do concello de Cualedro en dispór
deste servizo, que se irá extendendo progresivamente ao resto
do municipio. A institución provincial investirá 2.415.000 euros -
financiados ao 70% pola Unión Europea- no contrato para a execución
e explotación deste sistema baseado na tecnoloxía WIMAX.
Ampliación do horario de apertura do Punto Limpo
A eliminación de vertedeiros incontrolados é un empeño do Concello
de Cualedro a prol do noso medio ambiente, pero ten que
contar coa colaboración de tódolos veciños e veciñas. Os resíduos
que non se poden depositar nos contedores normais (mobles, colchóns,
electrodomésticos, restos metálicos, etc), hai que levalos
ata o Punto Limpo do polígono de Pazos, en Verín, de lúns a sábado:
pola mañá, de 10:00 a 13:30 (tódolos días laborables), e pola
tarde, de 16:30 a 20:15 (tódolos días laborables, agás os lúns, que
permanecerá pechado).
a obriga do Concello de Cualedro é dar resposta a esas inquedanzas”
Luciano Rivero Cuquejo, alcalde

Páxina 6
O Obradoiro cumpríu tódolos obxectivos
O alcalde de Cualedro, xunto ao delegado territorial da Xunta en Ourense, o
xefe territorial de Traballo e o secretario municipal, na entrega de diplomas
Unha vez rematado o ano de vixencia do Obradoiro
de Emprego "Cualedro III", a finais do
pasado mes de xuño, os 26 alumnos recibiron
os diplomas acreditativos da súa formación nas
especialidades de cantería, albanelería e restauración
de áreas degradadas. Ademais, varios acadaron
o título de diplomado en ESO (que substitúe ó anterio
graduado escolar) e todos recibiron clases de informática
e de seguridade e hixiene no traballo, ao
tempo que asistiron a charlas sobre creación de
empresas e cooperativas e a lexislación en materia
laboral. Este Obradoiro de Emprego rematou co
100% de aprobados (18 mulleres e 8 homes) e ningunha
baixa durante o seu desenvolvemento, do que
se encargaron unha directora, un administrativo, unha
profesora de educación compensatoria e tres monitores
(un en cada especialidade formativa).
Esta iniciativa do Concello de Cualedro contou co
apoio da Consellería de Traballo e Benestar da
Xunta de Galicia, clave no seu financiamento, ao
aportar 548.402 euros (o presuposto total foi de
648.000 €).
As obras máis importantes realizadas polo Obradoiro
foron o acondicionamento das fontes de Montes
e San Millao, a limpeza dos castros da Saceda e San
Millao, da Alameda de Cualedro e de varias zonas
recreativas; a poza e o lavadoiro de Cualedro; o local
da asociación de mulleres de A Xironda; os centros
sociais de Penaverde e Lucenza; unha fonte na praza
de Carzoá; un galpón no Toural de Cualedro e a canalización
de augas e o acondicionamento do entorno
da piscina da área recreativa de San Martiño.
O delegado territorial da
Xunta de Galicia en Ourense,
Rogelio Martínez, acompañado
polo alcalde de Cualedro,
Luciano Rivero, e o xefe territorial
da Consellería de Traballo
e Benestar, José Selas, foi
o encargado de presidir o acto
de clausura e a entrega de
diplomas aos 26 alumnos e
alumnas que remataron con
éxito o Obradoiro de Emprego
“Cualedro III”. Para o alcalde,
Luciano Rivero, “estas iniciativas
son especialmente importantes
para un concello como
Cualedro, porque supón un
avance na mellora da cualificación
profesional de moitos
veciños e a oportunidade de
acceder a un posto de traballo,
nun momento de máxima
competitividade laboral”.
Traballadoras do Obradoiro de Emprego na limpeza do castro
da Saceda (arriba), e no acondicionamento do local da Asociación
de Mulleres Rurais “Adiante” de A Xironda.

Cualedro
Tamén as áreas
recreativas, os
castros da Saceda
e San Millao e
a Alameda de
Cualedro mereceron
a atención
do Obradoiro.
Son lugares que
condensan tanto
a historia como a
natureza e a paisaxe
dun fermoso
concello rural,
coma o noso.
A Xironda
Obradoiro de Emprego
Cualedro
Lucenza
Páxina 7
O noso patrimonio arquitectónico,
no que incluímos
tanto as igrexas, capelas,
edificios públicos e históricos,
os castros, fontes e
lavadoiros, etc., merecen a
preocupación do Concello
para mantelos en bo estado,
como recoñecemento ao
legado que nos deixaron os
nosos devanceiros, pero
tamén como elementos estéticos
e de cohesión social.
O Obradoiro recuperou fontes
e lavadoiros que, como o
da Poza de Cualedro, configuran
un agradable recuncho
para o descanso e a
conversación.
As antigas escolas foron esquecidas e abandonadas. Chegou a hora de recuperar
estes edificios, como centros sociais e veciñais, que cumplen un importante
labor social. Lucenza é un exemplo dese empeño do Concello, completado
agora a través do Obradoiro de Emprego "Cualedro III". O centro social de
Penaverde é de nova construción, pero igualmente importante.
San Millao

Páxina 8
Xuntanza de Luciano
Rivero con Alfonso Rueda
A escaseza de alumnos e alumnas levou á
Consellería de Educación e Ordenación
Universitaria a plantexar o posible peche do
colexio rural agrupado de A Xironda. Pero o
Concello de Cualedro, representado polo
alcalde, Luciano Rivero, e os pais/nais dos
seis rapaces matriculados para o curso
2010/2011 uníronse para conseguir manter
abertas as dependencias educativas. Foi
clave a reunión que mantiveron en Ourense
coa xefa territorial da Consellería de Educación,
Marisol Díaz Mouteira, quen comprometeu
a xestión do centro por parte da
Xunta de Galicia mentres se manteña un
número de alumnos e alumnas semellante
ao actual.
Os Camiños da Cultura
tamén pasan por Cualedro
O Colexio Público de Cualedro e o Centro Social
de A Xironda acolleron senllos espectáculos de
maxia, a cargo de Dani García e do Mago
Marttyn, dentro do programa "Camiños de Cultura"
que desenvolve a Consellería de Cultura ao
longo do ano 2010. Este departamento autonómico,
a través da programación do Xacobeo 2010, patrocinou
unha sesión de contacontos para os máis novos
que tivo lugar no centro escolar (na imaxe).
O alcalde, Luciano Rivero, reuníuse en Santiago, o pasado 10
de xuño, co conselleiro da Presidencia, Administracións
Públicas e Xustiza da Xunta de Galicia, Alfonso Rueda,
para proporlle varios proxectos municipais que requiren
axuda técnica e financiamento por parte da Administración
autonómica. Nesta xuntanza tratouse do interese de Cualedro
por contar cunha planta de biomasa e do proxecto de instalación
dun parque eólico na zona de Baldriz. Tamén se
abordou na reunión a construción da residencia da terceira
idade, para a que existe un compromiso de financiamento por
parte da Consellería de Traballo e Benestar, o Plan Xeral e o
Parque Empresarial, a adquisición dun tractor-desbrozadora
e o proxecto da pista polideportiva da Pedrosa.
Pais/nais e Concello, unidos na
defensa do colexio de A Xironda
O CEIP Vicente Risco de Cualedro participou no
programa ambiental Axenda 21 Escolar, que servíu
tamén de intercambio de experiencias cos estudantes
do CEIP Vendas da Barreira de Riós. As actividades
principais foron a realización dunha xincana,
a representación dunha obra teatral e a creación de
spots publicitarios, todo en relación co medio
ambiente. Tamén aprenderon antigos oficios que lles
ensinaron varios artesáns da nosa comarca.
O CEIP Vicente Risco,
na Axenda Escolar 21

Páxina 9
MOITO QUE VER E DISFRUTAR EN CUALEDRO
As rutas de sendeirismo, para coñecer mellor o concello
A Ruta dos Castros incluíu explicacións do catedrático Rodríguez Colmenero na Saceda e San Millao
Cerca de 200 persoas participaron
nas andainas dos Castros (23 de
maio) e do Señor do Larouco (12 de
setembro), que organizou Eduardo
Castro, coa colaboración da Asociación
de Sendeirismo Ruta das Augas
e a Cruz Vermella e o patrocinio do
Concello de Cualedro e do Plan
Xacobeo 2010. Estas actividades serven
tanto para facer exercicio como
para coñecer mellor a natureza, a historia
e os monumentos do municipio.
A Andaina dos Castros contou
coa inestimable colaboración do catedrático
e arqueólogo da Lucenza
Antonio Rodríguez Colmenero, quen
expricou ós participantes nesta ruta a
simboloxía e parte da historia dos
castros da Saceda e San Millao,
declarados Bens de Interese Cultural
pola Xunta de Galicia e obxecto de
protección permanente por parte do
Concello de Cualedro. Precisamente,
a Real Academia Galega de Belas
Artes adoptou, na sesión do 27 de
marzo, o acordo de "felicitar a don
Luciano Rivero Cuquejo, alcalde do
Concello de Cualedro, pola limpeza
levada a cabo no Castro de Saceda".
A Andaina do Señor do Larouco
consistíu nun traxecto de 15 quilómetros
pola serra, entre Lucenza e a
Chaira da Xironda, con varias paradas
en lugares de interese antropolóxica
e histórica.
A Andaina do Señor do Larouco partíu de Lucenza en dirección á Chaira
da Xironda, onde se celebrou o xantar. Polo camiño, os participantes
visitaron a casa da neve e realizaron unha ofrenda simbólica ó Señor
do Larouco preto da Pena Muller.

Páxina 10
15 de maio en Cualedro
De tódolos pobos de Cualedro chegaron veciños e veciñas dispostos
a disfrutar dun día agradable, no que non fallaron a música
e o baile, un bo xantar, xogos de mesa e moitos contos.
Homenaxe á experiencia
Máis de 500 persoas participaron nunha nova edición
da Festa do Maior que organiza o Concello de Cualedro
Un ano máis, a Festa do Maior de Cualedro reuníu,
o pasado 15 de maio, nunha carpa instalada na pista
polideportiva do Toural, a máis de 500 persoas, procedentes
de tódolos pobos e parroquias do noso
concello. Esta cita tradicional da primavera é, dende
hai varios anos, un lugar de reencontro e unha ocasión
propicia para degustar un bo menú, a base de
empanada, polbo, carne ó caldeiro, bica, bebidas e
café. Pero, tamén, de lembrar ós que xa non están,
cunha misa oficiada na igrexa de Cualedro por don
Camilo e os demais párrocos do concello, antes do
xantar. Da parte musical encargouse Banda de Gaitas
de Cualedro, que amenizou a sobremesa ata ben
avanzada a tardiña, xunto a un "disco móvil".
O alcalde de Cualedro, Luciano Rivero, agradeceu
a tódolos asistentes a súa presencia e animounos a
disfrutar desta singular xornada, que serve para lembrar
vellos tempos, contar algúns contos e comentar
os temas da actualidade municipal, provincial e
nacional. Tamén estiveron presentes, como en anos
anteriores, o presidente da Deputación, José Luis
Baltar e varios alcaldes da comarca.
do Toural
Cerca de 550 persoas
asistiron á celebraciónPista
Luciano Rivero, durante a súa intervención para dar a benvida a
tódolos asistentes á IV Festa do Maior, en presencia do titular da
Deputación Provincial de Ourense. José Luis Baltar agradeceu a
invitación, lembrou a Marina Cuquejo e loubou o traballo realizado
pola Corporación que preside o propio Luciano.

A excusa da comida serve para o realmente importante da
Festa do Maior: establecer novos lazos de unión entre os
veciños e veciñas das distintas parroquias de Cualedro.
Foron moitos os que non quixeron perder un día de ledicia
e bo humor, e na que tamén se pode facer un pouco a vista
gorda ás dietas e controis calóricos. Despois de catro edicións,
o Concello que esta celebración está xa plenamente
consolidada no calendario de actos festivos de Cualedro.
Esta xuntanza é, para tódolos
asistentes, unha data
moi especial. E da gusto
comprobar o esforzo que fan
moitos, a pesar da idade e
dos achaques propios, para
non perderse esta celebración.
Todos quedaron emprazados
para a vindeira edición,
a de 2011, contentos por
poder disfrutar da compaña
de veciños, amigos e os
representantes do Concello
(ademais do alcalde, estiveron
tamén varios concelleiros)
nesta singular e fermosa
festa dos nosos maiores.
A Xuntanza dos Xubilados
quedou instituida como
unha celebración anual por
parte do Concello de Cualedro.
Os únicos requisitos
para participar son os de
estar censados eiquí, estar
xubilados ou prexubilados
e anotarse previamente nas
oficinas municipais. Tamén
é tradicional a concelebración
eucarística, que serve
para lembrar aos que xa
non están connosco, e da
que se encargaron, unha
vez máis, os párrocos do
noso municipio.
Ao longo de todo o ano, o
Concello de Cualedro, a
través dos Servizos Sociais,
desenvolve outros
programas e actuacións
encamiñadas a mellorar o
benestar e a calidade de
vida dos nosos maiores.
Páxina 11

Pouco a pouco, vaise consolidando
o proxecto municipal
de dotar a tódolos pobos
de centros de reunión veciñal,
que poidan cumplir tamén
outros cometidos. O
máis recente, o de Penaverde,
é un exemplo de colaboración
entre o propio Concello
de Cualedro e a Xunta de
Montes. Os propios veciños
de Penaverde encargáronse
de adquirir unha casa vella
no centro do pobo, e puxeron
os terreos a disposición
do Concello. O Obradoiro de
Emprego "Cualedro III" encargouse
da demolición do
antigo edificio e da construción
do novo Centro Social
que xa disfrutan tódolos
habitantes deste fermoso
pobo.
Edita: Concello de Cualedro - Imprime: RODI Artes Gráficas S.L. - Dep. Legal: OU 94-2008
Boa parte dos veciños
e veciñas de Penaverde
asistiron, o pasado17
de setembro, á inauguración
do Centro Social,
a carón da igrexa.
O presidente da Xunta
de Montes, Leopoldo,
agradeceulle ó alcalde,
Luciano Rivero, a colaboración
do Concello
para facer realidade
unha vella aspiración
de todo o pobo.