You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SINH<br />
HOẠT<br />
LIÊN<br />
TRƯỜNG<br />
BTC LT gây quỷ động đất Nepal 2015<br />
LT trao check $30,300 USD cho ARC/quỹ Nepal<br />
Tham dự Quốc Hận 30/4/2015<br />
Tham dự Quốc Hận 30/4/2015<br />
Liên Trường gây quỹ $11,000<br />
Tất Niên Liên Trường Gây quỹ<br />
TPBVNCH (31/12/2015)<br />
Liên Trường gây quỹ $11,000<br />
Tất Niên Liên Trường Gây quỹ<br />
TPBVNCH (31/12/2015)
Ban Thực Hiện Đặc <strong>San</strong> Liên trường<br />
NT Mai Đông Thành<br />
Chủ<br />
NT Nguyễn Thái Bình<br />
Trình Bày<br />
PTG Phan Văn Tánh<br />
TB Biên Tập<br />
NT Nguyễn Thái Bình<br />
Trình Bày<br />
CVA Nguyễn Mai<br />
TTK/Phối Trí Viên<br />
Nhiệm<br />
LVD Dương Ngọc Hoa PK Võ Quang Đạt TB-NTH Võ Hương LVD Đặng Thị Cần<br />
CVT Cao Văn Trung<br />
QH Võ Đình Hữu<br />
ĐTĐ Mindy Hà<br />
TV Mai Khanh<br />
GL Phạm Thanh Mai<br />
PK LM Hoàng Anh<br />
CVT Đặng Bạch Tuyết<br />
TV Nguyễn Mộng Tâm<br />
LVD Nguyễn Ngọc Đoá<br />
NTH Vũ Phương ĐK Nguyễn Ninh Thuận ĐTĐ Lý Thanh Nhàn
Cựu nữ sinh Nữ Trung Học Nha Trang
Mục Lục<br />
Số thứ tự Tưạ & tác giả Trang số<br />
1. Muc lục 1<br />
2 .Lá thư Liên Trưòng 2<br />
3. Ban Điều hợp Liên Trường 3<br />
4. Trang Cảm tạ 4<br />
5. Trang sinh hoạt Tân Bình-Nguyễn Thượng Hiền Hải Ngoại 5<br />
6. Trang sinh hoạt CNS Trưng Vương 9<br />
7. Trang sinh hoạt Lê Văn Duyệt 14<br />
8. Trang sin oạt Châu h h Văn Tiếp-Chi Hội <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong> 18<br />
9. Trang sinh hoạt Petrus-Ký 24<br />
10. Trang sinh hoạt Phan Thanh Giản/ Đoàn Thị Điểm (Cần thơ) 29<br />
11.Trang sinh hoạt Nguyễn Trãi 33<br />
12. Trang sinh hoạt CNS Gia Long 37<br />
13. Trang sinh hoạt CHS Chu Văn An 43<br />
14.Mạn đàm- GS TS cựu Thứ trưởng VHGD Nguyễn Thanh Liêm 48<br />
15 Sư Đạo Tôn- GS PTG Nguyễn Trung Quân 54<br />
16.Truyện Ma- GS Petrus Ký Dương Ngọc Sum 58<br />
17 Hung Thần cuả Tuổi Xuân- GS Gia Long Nguyễn Lân 61<br />
18.Hoàng Hôn- (Thơ)- LVD Đăng Thị Cần 63<br />
19.Nối Tiếp Vòng Tay- GS Lê Văn Duyệt Vũ Ngọc Mai 64<br />
20.Tình Thầy Trò- GS Tân Bình-Nguyễn Thượng Hiền Bùi Mỹ Dương 69<br />
21. Hội Ngộ Hè 2015 Châu Văn Tiếp- Chi Hội <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong> GS CVT Trần Kim Sa 75<br />
22.Tiếng Việt tiếng Mỹ- GS Lê Văn Duyệt Lê Thu 79<br />
23.Một chuyến vượt biển kinh hoàng- GS Petrus-Ký Dương Ngọc Sum 83<br />
24.Buổi ra mắt Tập Thơ Kỉnh Chi- GS Lê Văn Duyệt Ngô Thị Vân 87<br />
25.Kỷ niệm khó quên- Nhà văn Nguyễn Ninh Thuận 93<br />
26. Cho tôi lại ngày nào – NT Nguyễn Duy Vinh 100<br />
27.Sao Anh Nỡ Phụ Tình Em- CVA Nghiêm Bảo Thiện 105<br />
28.Tính kỷ luật cuả Người Nhật –NT Phạm Công Trí 114<br />
29.Đêm Buồn Như Giòng Nhac-(Thơ)- LNH Bích Phượng 116<br />
30.Kyoto & Rừng tre Sagano ở Nhât - LVD Phạm Thị Thu 117<br />
31.Phiếm ký Cũng Đã Là Một Thoáng Hương Xưa- TV Mai Khanh Lê Ngọc Phú 121<br />
32.Lảo Dối Già Chả lo gì- NT/CVA Phi Ngọc Hùng 128<br />
33.Sưu tầm về sức khoẻ- Nguyễn Tâm 139<br />
334.Danh Ngôn từ những quyển Lịch- LVD Nguyễn Thị Thuận 140<br />
35. Làm Sao Hết Yêu Người - Hạ đỏ Bich Phuong (CNS Lê Ngoc Hân) 142<br />
36. Sổ tay Sinh hoạt Liên trường - CVA Nguyễn Mai (TTK) 143<br />
37. Hình ảnh sinh hoạt Liên Trưòng 148<br />
38. Phần Quảng cáo 173 - 208<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 1
Lá Thư Liên Trường<br />
Thấm thoát mà đã 15 năm qua kể từ những ngày đầu tiên khi anh chị em Liên Trường chúng ta cùng ngồi<br />
xuống để vừa kết tình thân ái vừa mong mỏi làm được những điều hữu ích.<br />
Nhìn lại chặng đường dài đã qua có lẽ phần lớn chúng ta đều cảm thấy vui mừng, hãnh diện vì tuy có nhiều trở<br />
ngại, bất đồng ý kiến khi làm việc, bàn thảo nhưng rồi cuối cùng chúng ta vẫn luôn đi đến đồng thuận. Cũng vì<br />
chúng ta cùng có một mục đích chung nên mọi khác biệt cá nhân đều trở nên nhạt nhòa.<br />
Nhớ lại cơ hội đầu tiên khiến chúng ta cùng bắt tay nhau là gây quỹ được trên $15,000 USD cho “Bão Lụt<br />
Miền Trung Viêt <strong>Nam</strong>”. Xót xa cho đồng bào ruột thịt tại quê nhà, chúng ta từng trường đã nỗ lực kêu gọi bạn<br />
bè, thân hữu cùng nhau đóng góp. Thành quả ban đầu này cho mọi người thấy rõ ý nghĩa tục ngữ “Hợp Quần<br />
Gây Sức Mạnh” và từ đó anh chị em đã luôn hăng hái, nhiệt tình trong những “công tác” xã hội, nhân đạo, cộng<br />
đồng như xây dựng Tượng Đài Chiến Sĩ Việt Mỹ, gây quỹ giúp các nạn nhân của cuồng phong Oklahoma, bão<br />
Katrina, động đất Nepal. Quan trọng hơn cả là việc chúng ta đã quyết tâm đều đặn tổ chức “Cây Mùa Xuân cho<br />
Thương Phế Binh Việt <strong>Nam</strong> Cộng Hòa” trong suốt hơn 14 năm qua vào mỗi cuối năm dương lịch. Vừa là dịp<br />
anh chị em vui chơi thân tình vừa là cơ hội cho chúng ta nhắc nhở nhau không quên những ân nhân của chúng<br />
ta vẫn sống lây lất nơi quê nhà. Thật là cảm động khi mà những ngày cuối năm hàng chục trung tâm, hội đoàn<br />
hô hào, tổ chức văn nghệ tưng bừng mời gọi, thế mà chương trình New Year’s Eve Countdown của anh chị em<br />
Liên Trường vẫn luôn chật kín người tham dư. Không những thế, bao nhiêu người từ khắp nơi không tham dự<br />
được cũng gửi tài chánh đóng góp. Mùa Xuân Bính Thân vừa qua, chúng ta đã vui mừng đạt được con số kỷ<br />
lục: trên 25 ngàn USD cho các anh TPB VNCH.<br />
Xin chân thành cám ơn anh chị em các trường Gia Long, Trưng Vương, Lê Văn Duyệt, Petrus-Trương Vinh Ký,<br />
Nguyễn Trãi, Chu Văn An (Saigon), Quốc Học, Đồng Khánh (Huế), Phan Thanh Giản, Đoàn Thị Điểm (Cần<br />
thơ), Châu Văn Tiếp (Phước Tuy), Tân Bình Nguyễn Thượng Hiền, Lê Ngọc Hân (Mỹ tho), Pleime (Pleiku)<br />
v.v,…và quý vị cựu Giáo Sư, các thân hữu, mạnh thường quân đã luôn tích cực đóng góp thời giờ, công sức và<br />
tiền bạc cho những sinh hoạt Liên Trường. Cám ơn các cơ quan truyền thông đã bao năm yểm trợ trong việc<br />
phổ biến tin tức, lời kêu gọi của Liên Trường sâu rộng trong cộng đồng người Việt.<br />
Mong rằng chúng ta duy trì được tình bạn lâu bền, sức khỏe khả quan, tinh thần thoải mái để tiếp tục làm được<br />
nhiều việc đáng làm và nên làm.<br />
Chào thân ái<br />
Ban Điều Hợp Liên Trường<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 2
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 3
CẢM TẠ<br />
Liên Trừơng Trung Học VN- <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong> xin chân thành cảm tạ quí vị cựu Giáo sư, Quý thân hữu đã đóng<br />
góp bài vở, và Quý vị Manh Thư ờng Quân đã yểm trợ Quảng cáo tài chánh cho Đặc <strong>San</strong> Liên Trường<br />
<strong>2017</strong>…….<br />
Honest Bee All Natural & CVT Đặng<br />
Bạch Tuyết<br />
Nha sĩ Troy Hà & TV Hà Thị Đại<br />
(Manager)<br />
XNV Đài VietFace TV Hạ Đỏ Bich<br />
Phượng<br />
Kim Cương Jewelry<br />
Jean’s Jewelry<br />
Thomas Đào Real Estate School<br />
Nhà hàng Diamond Seafood<br />
Bác sĩ Mai Thanh Sữ & TV Mai Mai<br />
(Manager)<br />
Bác sĩ Võ Đình Hữu<br />
Bác sĩ Lê Thanh Sơn<br />
Bác sĩ Ngô Bá Định<br />
Bác sĩ Joseph Châu Nguyễn -South Coast<br />
Family Health care<br />
Nha sĩ Richard Tuấn Nguyễn-SC Dental &<br />
Smart Choice<br />
Nha sĩ Nguyễn Trân Quốc & Nha sĩ Nguyễn<br />
Thư Trung Harbor Dentistry<br />
Nha sĩ Lê Hoàng Quỳnh Châu<br />
Bolsa Optometry- BS Nghiêm Tố Lan<br />
Trung tâm Y Dược Châm Cứu Hoa Đà<br />
Kisime –Select Promote Distribute<br />
Luât sư Đỗ Hiếu Liêm<br />
Luât sư Anthony Nguyễn<br />
Luật sư Phillip Nghiêm<br />
Luât sư Thái Quý Toàn & TV Nguyễn<br />
Minh Nguyệt (Manager)<br />
Nhà văn Nguyễn Ninh Thuận<br />
Makeover Artistry Professional Skin Care -<br />
Kimberly Đỗ, Esthetician<br />
Allegro Piano School<br />
Nhà hàng Hoàng Sa Paracel<br />
Nhà hàng China Feast<br />
Nhà hàng Majesty<br />
Phở 79<br />
Hệ thống Phở Hà<br />
Nhà hàng Gà Bistro & Nhà hàng P&N<br />
Sophia Đỗ, Real Estate Advisor<br />
Văn Phòng <strong>Cali</strong> Home Realty<br />
Triumph Real Estate & Mortgage Solutions<br />
KL Tax Pro<br />
City Center Insurance<br />
Mom Super Market-<br />
AA Fabric<br />
Văn Phòng Việt <strong>Nam</strong> Dịch Vụ<br />
Nha sĩ Đặng Kim Loan<br />
Hải màn cưả.<br />
Nhà hàng Bình Minh<br />
Nhà hàng Saigon Bistro<br />
Tommy Body & Auto Repair<br />
Bolsa Smog Test<br />
Henry Auto Repair<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 4
HỘI CỰU HỌC SINH HẢI NGOẠI<br />
NGÔI TRƯỜNG TRUNG HỌC:<br />
TÂN BÌNH (1969 - 1973) - NGUYỄN THƯỢNG HIỀN (1973 - đến nay)<br />
Trường Trung học phổ thông Nguyễn Thượng<br />
Hiền hiện là một trường trung học phổ thông công<br />
lập có lớp chuyên môn tại Sài Gòn. Trường được<br />
thành lập năm 1970, với tên gọi ban đầu là Trường<br />
Trung học Tân Bình. Trường hiện có hơn 2000 học<br />
sinh học ở ba khối lớp 10, 11 và 12 gồm các học<br />
sinh lớp chuyên ngành (toán, lý, hóa, văn, Anh), lớp<br />
lựa chọn, lớp học các môn KHTN bằng tiếng Anh<br />
và các lớp thường. Trường hiện nay được xem là 1<br />
trong 4 trường cấp chuyên ưu tú nhất tại Sài Gòn.<br />
Trước 30 tháng 04 năm 1975:<br />
Tháng 11 năm 1969, trường Trung học Tân Bình<br />
khai giảng niên khóa đầu tiên tại một ngôi trường đi<br />
thuê để học tạm: Trường tư thục Nhân Văn (nay<br />
là trường tiểu học Bành Văn Trân). Lúc ấy, trường<br />
Tân Bình mới thu nhận mười lớp học ở bậc Trung<br />
học đệ nhất cấp từ lớp 6 đến lớp 9 (lúc đó còn gọi là<br />
lớp Đệ Thất đến Đệ Tứ). Giáo viên ban đầu chỉ có<br />
khoảng hơn mười người.<br />
Năm thứ hai, 1970-1971, trường mới xây xong,<br />
thầy trò trường Tân Bình dời về ngôi trường tọa lạc<br />
tại số 544 đường Lê Văn Duyệt, quận Tân<br />
Bình (nay là đường Cách Mạng Tháng 8). Trường<br />
gồm một dãy lầu hai tầng, 12 phòng. Tám phòng ở<br />
hai tầng trên dùng làm phòng học, bốn phòng dãy<br />
trệt làm khu hành chính. Trường mở thêm các<br />
lớp đệ nhị cấp (hiện nay gọi là cấp 3).<br />
Năm thứ ba, cơ sở trường xây dựng bổ sung thêm<br />
dãy lầu bên phải, hai tầng, 12 phòng. Hiện tại cả 24<br />
phòng đều được sử dụng làm phòng học và thường<br />
được gọi là khu A hay khu CMT8.<br />
Năm 1972, khi quân đội Ðại Hàn rút về nước, các<br />
khoảng đất trước đây do quân đội Đại Hàn làm<br />
doanh trại, nay được giao cho trường Tân Bình sử<br />
dụng. Từ đó, diện tích của trường mở rộng hơn.<br />
Niên khóa 1973-1974, trường đổi tên mới: Trường<br />
Trung học Nguyễn Thượng Hiền. Tên trường<br />
vinh danh nhà nho học giỏi, hiếu nghĩa và yêu<br />
nước: Ông Nguyễn Thượng Hiền.<br />
Từ năm 1972, trường đã bắt đầu tham gia nhiều giải<br />
thể dục thể thao của Sài Gòn - Gia Định, thi đua<br />
cùng với các trường trung học bạn. Nhiều vận động<br />
viên học sinh đã mang về cho trường các huy<br />
chương cá nhân và toàn đội trong nhiều bộ môn,<br />
gây tiếng vang cho trường dù mới thành lập.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 5
Trường trung học Tân Bình - Nguyễn Thượng Hiền<br />
cũng liên tục mỗi năm từ năm 1971 đã có phát hành<br />
các giai phẩm Xuân, thi đua bích báo, văn nghệ, tổ<br />
chức các trại cho học sinh như trại Đồng Khởi I,<br />
Đồng Khởi II, các trại hè du ngoạn, tổ chức khóa<br />
huấn luyện cấp Trưởng với sự đào tạo từ phong trào<br />
Nghĩa Sinh Việt <strong>Nam</strong>. Trường cũng kết nghĩa với<br />
các đơn vị quân đội Việt <strong>Nam</strong> Cộng Hòa, tổ chức<br />
các buổi văn nghệ và viếng thăm ủy lạo chiến sĩ<br />
VNCH thời chiến.<br />
Vị hiệu trưởng đầu tiên chính thức của trường Tân<br />
Bình - Nguyễn Thượng Hiền là giáo sư Nguyễn<br />
Tiến Thành, hiện đang định cư tại quận Cam, miền<br />
nam <strong>Cali</strong>fornia. Ông đã là hiệu trưởng từ năm 1970<br />
đến 1975. Đây là vị hiệu trưởng được các cựu học<br />
sinh tại hải ngoại và trong nước luôn tôn kính và<br />
yêu thương nhất trong tất cả, so với các vị hiệu<br />
trưởng sau này của trường.<br />
Từ sau tháng 04 năm 1975 đến nay:<br />
1985-1987: Chế độ chính quyền CS quyết định đổi<br />
tên trường thành trường Cấp III Nguyễn Văn Trỗi.<br />
Nhưng sau đó không lâu, nhà trường lại được đổi<br />
tên trở lại tên cũ với danh xưng trường Trung học<br />
Phổ thông Nguyễn Thượng Hiền.<br />
Từ năm 1984, trường đã ổn định và đoạt nhiều giải<br />
thưởng giáo dục, cũng như đào tạo nhiều học sinh<br />
ưu tú. Được xem là một trong những trường trên<br />
toàn quốc Việt <strong>Nam</strong>, có tỉ lệ tốt nghiệp phổ thông<br />
thuộc loại cao nhất, điểm tuyển sinh đầu vào lớp 10<br />
cao nhất, tỉ lệ đỗ đại học khá cao, các giải cao trong<br />
các cuộc thi các thành phố, quốc gia và quốc tế.<br />
Ngoài ra trường cũng đạt nhiều thành tích xuất sắc<br />
trong các hoạt động về văn hóa và thể dục, thể thao<br />
khác. Năm 1997, trường xây dựng khu thí nghiệm<br />
và hành chính đối diện với khu thư viện và hội<br />
trường ngày nay bằng kinh phí tự túc, một số phòng<br />
hiện đã thay đổi chức năng, thư viện ngoại văn của<br />
trường cũng thuộc khu này. Năm 1999, trường được<br />
nhà nước đầu tư cho xây dựng, mở rộng, nâng cấp<br />
để trở thành một trường hoàn chỉnh, qui mô lớn.<br />
Trường long trọng tổ chức 30 năm thành lập trường<br />
vào năm 2000.<br />
Năm 2008, trường tiến hành nâng cấp phòng vi tính,<br />
khu bán trú, xây dựng lại nhà thi đấu thể thao, xây<br />
mới hồ bơi lớn, và phòng tập thể hình với tổng kinh<br />
phí 33 tỉ đồng VN, và khánh thành các hạng mục<br />
này tại lễ kỷ niệm 40 năm thành lập trường vào<br />
ngày 24 tháng 4 năm 2010.<br />
Năm 2012, trường là cơ sở giáo dục đầu tiên<br />
tại thành phố Sài Gòn và được công nhận đạt tiêu<br />
chuẩn chất lượng giáo dục cấp độ 3 - cấp độ cao<br />
nhất trong các cấp độ kết quả kiểm định chất lượng<br />
cơ sở giáo dục phổ thông.<br />
Hội Cựu Học Sinh Tân Bình - Nguyễn Thượng<br />
Hiền Hải Ngoại:<br />
Năm 1980, có khoảng 30 cựu học sinh và giáo sư<br />
trường Tân Bình - Nguyễn Thượng Hiền tại hải<br />
ngoại, sinh sống tỵ nạn tại các tiểu bang quốc gia<br />
Mỹ, Canada, Pháp, đã về hội ngộ với nhau trong<br />
buổi họp mặt chính thức đầu tiên của những cựu<br />
học sinh trường. Tổ chức tại nhà riêng của cựu học<br />
sinh Hồ Văn Xuân Nhi ở thành phố Los Alamitos.<br />
Sau đó liên tục nhiều năm, vẫn có nhiều buổi họp<br />
mặt tuy không thường xuyên hay định kỳ, nhưng<br />
nhân những dịp chào đón các thầy cô hay cựu học<br />
sinh từ xa về miền nam <strong>Cali</strong>fornia, được tổ chức với<br />
con số khoảng 30 - 40 cựu học sinh và giáo sư tham<br />
dự. Năm 1991, các cựu học sinh đã chào đón thầy<br />
hiệu trưởng đầu tiên Nguyễn Tiến Thành và gia<br />
đình vừa đến được Hoa Kỳ định cư ban đầu ở thành<br />
phố Denver tiểu bang Colorado, sang đến <strong>Cali</strong>fornia<br />
thăm viếng thân nhân và các cựu học sinh. Nhân dịp<br />
này, một buổi tiệc trang trọng đông đủ gần 100 cựu<br />
học sinh và giáo sư đã gặp gỡ thầy và gia đình.<br />
Sau đó, những năm 1993, 1995, 1996, 1997, 1999,<br />
2000, 2001, 2003, 2004, 2005, 2007, 2008, 2009...<br />
đều có những buổi họp mặt của các cựu học sinh, tổ<br />
chức tại miền nam <strong>Cali</strong>fornia. Tất cả đều là những<br />
dịp nhân cơ hội chào đón một bạn bè cũ hay thầy cô<br />
cũ từ xa về quận Cam <strong>Cali</strong>fornia. Lúc đó, hội cựu<br />
học sinh vẫn chưa được chính thức thành lập.<br />
Đến năm 2010, một Đại Hội đầu tiên toàn thế giới<br />
của cựu học sinh trường Tân Bình - Nguyễn<br />
Thượng Hiền tại hải ngoại được tổ chức tại thành<br />
phố Fountain Valley, <strong>Cali</strong>fornia vào dịp lễ Lao<br />
Động đầu tháng 07. Đại hội đầu tiên có khoảng 200<br />
người tham dự, với đông đủ nhiều giáo sư, thầy cựu<br />
hiệu trưởng.<br />
Hội chính thức thành lập mang tên Hội Cựu Học<br />
Sinh Tân Bình - Nguyễn Thượng Hiền Hải Ngoại.<br />
Người hội trưởng đầu tiên cũng là một thành viên<br />
sáng lập Hội là anh Hồ Văn Xuân Nhi thuộc khóa<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 6
76. Mỗi nhiệm kỳ hội trưởng là 2 năm. Tuy không<br />
quy định chính thức, nhưng các hội trưởng tự ý chỉ<br />
nhận làm hội trưởng một nhiệm kỳ duy nhất mà<br />
thôi.<br />
Năm 2012, người hội trưởng thứ nhì là cựu học sinh<br />
Bùi Anh Tuấn cũng thuộc khóa 76, tức nhạc sĩ<br />
Minh Tuấn. Anh từng giữ nhiều vai trò lãnh đạo<br />
trong các sinh hoạt của cộng đồng người Việt tại<br />
vùng <strong>San</strong> Diego. Anh được ghi nhận có công đưa<br />
đẩy Hội với nhiều sinh hoạt mới, rộng rãi hơn. Hội<br />
lúc này đã có một danh sách liên lạc các cựu học<br />
sinh trên toàn thế giới với gần 400 người. Mỗi năm<br />
đại hội được tổ chức vào tháng 07 tại miền nam<br />
<strong>Cali</strong>fornia, quy tụ khoảng 100- 150 người cựu học<br />
sinh về tham dự. Hội cũng xuất bản 3 tờ đặc san 3<br />
năm liên tục 2011, 2012, 2013, tổ chức các buổi<br />
picnic, họp mặt Tết, họp mặt Giáng Sinh.<br />
Năm 2014, người hội trưởng thứ ba và hiện đương<br />
nhiệm cho đến tháng 07 năm 2016 là cựu học sinh<br />
Wendy Hương Võ của khóa 76. Chị Wendy Hương<br />
là hội trưởng phái nữ đầu tiên. Từ khi chị Hương<br />
nhận chức hội trưởng, mỗi năm có nhiều sinh hoạt<br />
văn nghệ và họp mặt được liên tục tổ chức, và hội<br />
nhận lời tham gia sinh hoạt với Hội Cựu Học Sinh<br />
Liên Trường Trung Học Viêt <strong>Nam</strong> <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia.<br />
Hội cũng hãnh diện đã 2 năm liên tục tham gia đóng<br />
góp cao cho Hội Liên Trường trong công tác gây<br />
quỹ giúp đỡ các thương phế binh cựu chiến sĩ<br />
QLVNCH còn trong nước trong dịp Tết Nguyên<br />
Đán & Gây Quỹ cứu trợ nạn nhân động đất Nepal.<br />
Theo điều lệ Hội, các hội trưởng khi mãn nhiệm,<br />
đương nhiên trở thành một cố vấn của Hội. Hiện hai<br />
anh cựu hội trưởng, Hồ Văn Xuân Nhi và Minh<br />
Tuấn là cố vấn đương nhiệm của Hội. Bên cạnh đó,<br />
giáo sư cố vấn thường trực cho hội là giáo sư Bùi<br />
Mỹ Dương. Bà là một người cũng thường xuyên<br />
tham gia các sinh hoạt văn hóa và đấu tranh cho<br />
chính nghĩa Việt <strong>Nam</strong> trong cộng đồng người Việt<br />
tại vùng nam <strong>Cali</strong>fornia, cũng như thường xuyên<br />
hoạt động như là một cựu nữ sinh Trưng Vương<br />
trước kia.<br />
Thành phần ban điều hành đương nhiệm của<br />
Hội, với các cựu học sinh liên tục suốt 3 nhiệm<br />
kỳ các hội trưởng vẫn tham gia tình nguyện vai<br />
trò thành viên chủ lực của ban điều hành:<br />
Hội Trưởng: Võ Wendy Hương<br />
Phó Hội Trưởng Ngoại Vụ: Nguyễn Tiến Hồng<br />
Vinh<br />
Phó Hội Trưởng Nội Vụ: Nguyễn Kỳ Phương<br />
Thũ Quỹ: Vũ Nguyễn Phương<br />
Kế Toán Tài Chính kiêm Trưởng Ban Báo Chí:<br />
Nguyễn Trần Kim Thoa<br />
Trưởng Ban Văn Nghệ: Nguyễn Thị Ngọc Yến<br />
Trưởng Ban Xã Hội: Vũ Ánh Sương Cathy<br />
Trưởng Ban Sinh Hoạt: Nguyễn Duy Báu<br />
Tại mỗi tiểu bang, thành phố lớn, hội có 1 hay 2 anh<br />
chị cựu học sinh là đại diện liên lạc trong vùng. Ban<br />
văn nghệ đông nhất với nhiều anh chị em cựu học<br />
sinh tham gia ban này và luôn có những chương<br />
trình văn nghệ sôi động hấp dẫn cho mỗi sinh hoạt<br />
hay đại hội của Hội. Trong khi đó, công tác xã hội<br />
thăm viếng, gửi biếu quà cho thầy cô còn trong<br />
nước hay hải ngoại vào dịp Tết, hay thăm viếng<br />
chia sẻ khi xảy ra các chuyện tang chế của gia đình<br />
cựu học sinh và thầy cô, là những hoạt động đáng<br />
chú ý của Hội qua ban xã hội.<br />
Hội Cựu Học Sinh Tân Bình - Nguyễn Thượng<br />
Hiền Hải Ngoại được các thầy cô thương mến,<br />
thường xuyên ủng hộ tham gia, luôn có mặt với<br />
những sinh hoạt của Hội. Tuy không quá đông, chỉ<br />
chừng vài chục người mỗi lần họp mặt nhân các dịp<br />
lễ, ngoại trừ đại hội hằng năm lên đến hơn trăm<br />
người... nhưng tinh thần của anh chị em cựu học<br />
sinh trường chúng tôi rất khắn khít, yêu thương, bảo<br />
vệ cho nhau, và giúp đỡ cho nhau. Hội cũng không<br />
bao giờ xảy ra những vấn đề phân tán nội bộ khi<br />
bầu chọn hội trưởng hay ban điều hành.<br />
Hội không chủ trương tham gia các sinh hoạt mang<br />
tính chất chính trị, đảng phái, nhưng luôn ủng hộ<br />
các công việc mang ý nghĩa tri ân công ơn người<br />
lính Việt <strong>Nam</strong> Cộng Hòa và giữ tinh thần quốc gia<br />
trong tôn chỉ của mọi sinh hoạt hoạt động của Hội.<br />
Lá cờ vàng ba sọc đỏ của quốc gia Việt <strong>Nam</strong> Cộng<br />
Hòa luôn được trang trọng tuyên chào trong các<br />
buổi lễ khai mạc của đại hội thường niên Hội, nói<br />
lên lập trường quốc gia của tập thể Hội nói chung.<br />
Đại hội kỳ thứ 7 thường niên của Hội Cưu Học Sinh<br />
Trường Trung Học Tân Bình - Nguyễn Thượng<br />
Hiền Hải Ngoại sẽ được tổ chức vào ngày thứ Bảy<br />
02 tháng 07 năm 2016 tại thành phố Garden Grove,<br />
<strong>Cali</strong>fornia. Trong đại hội lần này, hội chúng tôi sẽ<br />
bầu tân hội trưởng cho nhiệm kỳ 2016 - 2018.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 7
Ban Báo Chí Hội CHS-TB-NTH Hải Ngoại<br />
GS Cố vấn Bùi Mỹ Dương & Võ<br />
Wendy Hương,Hội Trưởng Hội<br />
Tân Bình Nguyễn Thưọng Hiền<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 8
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 9
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 10
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 11
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 12
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 13
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 14
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 15
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 16
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 17
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 18
Sinh Hoạt của Hội và Chi Hội Trung Học Châu Văn Tiếp Phước Tuy<br />
<strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia<br />
Trường Trung Học Châu Văn Tiếp Phước Tuy được<br />
thành lập 60 năm kể từ năm 1956 và Hội Ái Hữu<br />
Trung Học Châu Văn Tiếp được thành lập 24 năm<br />
kể từ năm 1992 tại hải ngoại. Sở dĩ có tên Chi Hội<br />
vì cách tổ chức của Châu Văn Tiếp khác với các hội<br />
ái hữu trung học khác gồm Tổng Hội và các Chi<br />
Hội như Chi Hội Bắc CA, Chi Hội <strong>Nam</strong> CA, Chi<br />
Hội Texas.<br />
Trải qua 24 năm thành lập, Hội đã tổ chức họp mặt<br />
tất niên, đại hội 50 năm, 55 năm thành lập trường và<br />
vào tháng 09 năm nay, Hội sẽ tổ chức Đại Hội 60<br />
năm ngày thành lập trường tại <strong>Nam</strong> CA. Hầu như<br />
các sự kiện đều được tổ chức tại <strong>Nam</strong> CA và do Chi<br />
Hội <strong>Nam</strong> CA phụ trách vì <strong>Nam</strong> CA hội đủ điều kiện<br />
về nhân sự và địa điểm tổ chức. Thàng 09 năm 2015<br />
vừa qua, Chi Hội <strong>Nam</strong> CA đã tổ chức Ttiền Hội<br />
Ngộ, Hội Ngộ Hè 2015 tại khách sạn Hilton,<br />
Anaheim và hậu Hội Ngô. Bên cạnh những sự kiện<br />
quan trọng kể trên, trong 4 năm qua Chị Hội <strong>Nam</strong><br />
CA còn tổ chức các chuyến du ngoại cho Thầy Cô<br />
và các đồng môn như các chuyến du ngoạn Hawaii,<br />
Las Vegas-Grand Canyon-Laughlin, Yellowstone,<br />
Mount Rushmore. Sắp tới đây Hội sẽ tổ chức<br />
chuyến du lịch bằng tàu Carnival xuôi về Mexico<br />
vào ngày Thứ Hai 05 tháng 09, 2016 nhân Đại Hội<br />
60 năm ngày thành lập trường. Kèm theo đó là<br />
những đặc san và DVD lưu lại những hình ảnh sinh<br />
hoạt của hội. Bên cạnh những sinh hoạt nội bộ, Chi<br />
Hội <strong>Nam</strong> CA còn tham gia những hoạt động bên<br />
ngoài nhất là đóng góp tài chánh và nhân lực cho<br />
việc gây quỹ thương phế binh VNCH còn ở quê nhà<br />
do Hội Liên Trường Tổ chức hằng năm.<br />
Sau đây là một số sinh hoạt của Hội và Chi Hội<br />
<strong>Nam</strong> CA:<br />
Du ngoạn Hawaii ngày 03 tháng 09, 2013<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 19
Đại Hội 20, ngày thành lập Hội tháng 01, 2012, văn nghệ Tiếng Dân Chài<br />
Hội Ngộ Hè 2015: Du ngoại Yellowstone - Mount Rushmore ngày 08 tháng 09, 2015:<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 20
Hội Ngộ Hè 2015: Du ngoại Yellowstone - Mount Rushmore ngày 08 tháng 09, 2015:<br />
Tiền Hội Ngộ ngày 05 tháng 09, 2015:<br />
(Thầy Trần Văn Trạm, thầy Lê Công Hổ, Thầy Cô Lê Khắc Chân)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 21
Hội Ngộ Hè ngày 06 tháng 09, 2015:<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 22
(Hình ảnh quý Thầy Cô với những món quà lưu niệm)<br />
(Liên Trường và Châu Văn Tiếp trong tiết mục fashion show)<br />
(Nhạc cảnh Hội Nghị Diên Hồng và Bạch Đằng Giang)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 23
HỘI ÁI HỮU NAM CALIFORNIA CỦA<br />
TRƯỜNG TRUNG HỌC PETRUS TRƯƠNG VĨNH KÝ SÀI GÒN<br />
I, SƠ LƯỢC LỊCH SỬ THÀNH LẬP HỘI ÁI HỮU PETRUS KÝ NAM CALIFORNIA:<br />
Ngày 30/4/1975, Miền <strong>Nam</strong> Việt <strong>Nam</strong> bị Bắc Việt Cộng Sản cưỡng chiếm, một số Giáo sư trong đó có GS<br />
NGUYỄN THANH LIÊM VÀ Cựu Học sinh PETRUS KÝ vượt thoár, ra được nước ngoài, phần lớn là HOA<br />
KỲ.<br />
Nghĩ đến các Giáo sư và Cựu Học sinh còn kẹt lại tại quê nhà đang gặp khó khăn, đang cần sự giúp đở, Giáo sư<br />
LIÊM lúc bấy giờ đang định cư tại TIỂU BANG IOWA, trong một lần về NAM CALIFORNIA họp mặt với<br />
Anh em PETRUS KÝ năm 1976, đã đề xướng việc thành lập Hội PETRUS KÝ nhằm mục đích “xem có giúp<br />
đở gì được cho anh em còn lại bên nhà hay không” và giao cho BS TRÀN QUANG THÁI lo xúc tiến việc nầy,<br />
nhưng BS THÁI phần vì thiếu sức khỏe, phần vì cũng đa đoan công việc học hành thi cử, sinh sống, kinh doanh<br />
nhà hàng, nên việc thành lập Hội kéo dài, mà GS LIÊM vì ở xa không đốc áp được.<br />
Mãi về sau mới giao cho BS LÊ VĂN THẠNH xem như Hội trưởng đầu tiên, xúc tiến việc ấn định Điều lệ, xin<br />
Giấy phép, lập Danh sách Hội viên, nhưng Hội cũng còn “yếu” lắm so với các Hội Ái hữu Cựu Học sinh khác<br />
như Gia Long, Trưng Vương chẳn hạn. Niên liễm thì khi có khi không. Mỗi khi có giao tế, thì anh em “xuất tiền<br />
túi ra đài thọ, và nhiệm kỳ Hội trưởng cũng tự động kéo dài thêm ra, vì không ai muốn ứng cử hay bầu cử.<br />
Hội cũng chưa có một tờ Đặc san làm tiếng nói của Hội như các Hội Bạn.<br />
Cho đến năm 1990, khi GS DƯƠNG NGỌC SUM sang tị nạn theo diện H.O. thì mới “đốc áp”Bầu cử Hội<br />
trưởng mới là LS TRƯƠNG VĨNH HIỂN với Thành phần như sau:<br />
Hội trưởng: Trương Vĩnh HIển Thủ quỹ: Trần Ngọc Thuật<br />
Phó HT Ngoại vụ: Trầm Kim Thạnh Ủy viên Kế hoạch: Trần Công Hoàng<br />
Phó HT Ngoại vu : Lâm Minh Hiệp Ủy viên Báo chí: Tân Văn Hồng<br />
Tổng thư ký: Võ Hềng Lạc<br />
Uv V.Nghệ Th.Thao GS Dương Ngoc Sum<br />
Phó TTK : Phạm Hồng Đảnh Ủy viên Xã hội: Nguyễn Ngọc Phát<br />
Hoạt động của Hội mới có vẻ có qui củ và khởi sắc:<br />
- Tham dự Họp Mặt VĂN NGHỆ THỂ THAO LIÊN TRƯỜNG tại Công viên Mile Square Park<br />
- Gởi tiền về trợ giúp Thầy Cô gặp khó khăn<br />
- Bầu Hội trưởng nhiệm kỳ mới là Trầm kim Thạnh.<br />
- Năm 1992, tiếp đón Bà Bùi Tuyết Hồng, Cựu Giáo Sư PETRUS KÝ, Phu nhân Đại sứ Hòa Lan, ân nhân<br />
Thuyền nhân Việt <strong>Nam</strong> vượt biển.<br />
- Ra mắt Đặc san đầu tiên năm 1992 của Hội<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 24
Từ đó đến nay trải qua 12 Nhiệm kỳ Hội trưởng , khi thì 1 năm, khi thì 2 năm, khi thì tái cử 4 năm tùy hoàn<br />
cảnh Hội trưởng gồm có GS Nguyễn Lộc Thọ, Lê Thanh Lân, Hà Châu Bảo, Võ Quang Đạt, Lê Thương., Lâm<br />
Mỹ Hoàng Anh, và hiện tại là VÕ QUANG ĐẠT ( tái đắc cử)<br />
II. TÓM TẮT HOẠT ĐỘNG:<br />
A/ Nủa năm đầu 2016 (Từ 1/1/2016 đến 15/6/16)<br />
1/ Sinh hoạt Nội bộ:<br />
- Tham dự ĐẠI HỘI PETRUS KÝ 40 NĂM HỘI NGỘ<br />
- 16/1 Bầu Tân Ban Chấp hành Hội trường VIỆT BÁO<br />
- 16/2 GS Phạm Thị Thiên Hương từ Pháp qua v/v T.T. Văn Hóa PETRUS KÝ<br />
- 21/2 Tân Niên Hôi ngộ 2015. Ra mắt Tân Ban chấp hành<br />
- 20/3 Ngày Văn hóa- GSTS NGUYỄN THANH LIÊM<br />
- 3/4 BS PHẠM GIA CỔN và Ngày HOÀNG HẠC KHÍ CÔNG<br />
- 16/4 GS TRẦN VĂN CHI và Hôn lễ con trai<br />
- 5/6 Ngày Tôn Sư Trọng Đạo – GS NGUYỄN THANH LIÊM<br />
2/ Các Hội đoàn Bạn:<br />
-17/2 Các Hội đoàn NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU, CHU VĂN AN, NGUYỄN HOÀNG<br />
- 20/2 Ban ĐẠI DIỆN CÁC TRUNG TÂM VIỆT NGỮ – Hội Ái hữu BIÊN HOÀ<br />
- 21/2 Hội Ái hữu GÒ CÔNG – 28/2 Hội Ái hữu TÂY NINH<br />
- 27/2 Hội GIÁO CHỨC (MỚI)<br />
- 24/4 Trường VĂN HÓA QUÂN ĐỘI<br />
B/ Từ đây đến cuối năm<br />
1/ Tổ chức LIÊN TRƯỜNG KỶ NIỆM 15 NĂM THÀNH LẬP 21/8/2016<br />
- Đóng góp Bài viết cho ĐẶC SAN LIÊN TRƯỜNG<br />
- Góp công sức, tài chánh<br />
- Tham dự<br />
2/ GIỖ THỨ 118 NHÀ BÁC NGỮ HỌC PETRUS TRƯƠNG VĨNH KÝ<br />
1/9/1898- 1/9/2016<br />
3/ Tham dự Tiệc Tât Niên Liên Trường & Gây Quỹ TPBVNCH (31/12/2016)<br />
Tân Xuân Hội Ngô-các cựu<br />
Giáo sư Petrus-Ký<br />
HÀNG NGỒI: CÁC GIÁO SƯ HỒ THỊ<br />
HIỆP, ĐÀO KIM PHỤNG, NGUYỄN<br />
TRÍ MINH, NGUYỄN THANH LIÊM,<br />
TRẦN VĂN NHƠN, NGUYỄN THỊ<br />
ĐOAN TRANG, NGUYỄN TRẦN<br />
NGỌC THƯ, PHAN THU YẾN, LƯU<br />
KỲ NAM<br />
HÀNG ĐỨNG: CÁC GS TRẦN VĂN<br />
THƯỞNG, TRẦN HỮU TẮC, TRANG<br />
NGỌC NHƠN, DƯƠNG NGỌC SUM,<br />
CHÂU THÀNH TÍCH, NGUYỄN HỮU<br />
PHƯỚC, VŨ TRỌNG THU, ĐẶNG<br />
QUỐC KHÁNH, LÊ ĐẠI TƯỜNG<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 25
HÀNG NGỒI: CÁC GIÁO SƯ HỒ THỊ HIỆP, ĐÀO KIM PHỤNG, NGUYỄN TRẦN NGỌC THƯ, NGUYỄN TRÍ MINH, TRẦN VĂN<br />
NHƠN, NGUYỄN THANH LIÊM, DƯƠNG NGỌC SUM, ĐĐẶNG QUỐC KHÁNH, TRẦN HỮU TẮC ,PHAN THU YẾN<br />
HÀNG ĐỨNG: CÁC GS TRẦN VĂN THƯỞNG, VŨ TRỌNG THU, CHÂU THÀNH TÍCH, NGUYỄN HỮU PHƯỚC và các Cựu Học<br />
Sinh<br />
Ngày Tôn Sư Trọng Đạo (6/2016)<br />
GS TS Nguyễn Thanh Liêm nhận Bằng vinh danh do đại diên TNS Janet Nguyễn<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 26
Cựu Tổng trửơng Dân Vận/Chiêu Hồi Hoàng Đức Nhã đại diên Bà Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu<br />
Vinh danh GS TS Nguyễn Thanh Liêm (6/2016)<br />
TÂN BAN CHẤP HÀNH ̣ TỪ TRÁI SANG PHẢI: LÂM MỸ HOÀNG ANH, SONNY, GS DƯƠNG NGỌC SUM (CỐ VẤN) ,<br />
LÊ THƯƠNG, VÕ QUANG ĐẠT, NGÔ BÁ ĐỊNH TRẦN VĂN TRUNG , DƯƠNG NGUYÊN VĂN (CHỤP ẢNH)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 27
HÀNG 1:CÁC GS DƯƠNG NGỌC SUM, HỒ THỊ HIỆP, TÔ TḤỊ MẪU, LƯU KỲ NAM, PHAN THU YẾN,<br />
NGUYỄN THỊ ĐOAN TRANG, NGUYỄN KIM KHÁNH<br />
HÀNG 2: CÁC GS CHÂU THÀNH TÍCH, TRẦN HỮU TẮC, NGUYỄN THANH LIÊM, NGUYỄN TRÍ MINH,<br />
LÊ XUÂN KHOA, TRẦN VĂN THƯỞNG<br />
HÀNG 3: CÁC GS VŨ TRỌNG THU, NGUYỄN VĂN SÂM, ĐẶNG QUỐC KHÁNH, PHẠM VĂN QUẢNG, và<br />
các Cựu HỌC SINH Petrus Ký.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 28
Sinh Hoạt Phan Thanh Giản & Đoàn Thị Điểm<br />
( Cần Thơ)<br />
TRƯỜNG XƯA<br />
DẤU YÊU<br />
Hình trên: H.Phó: T.B.<br />
Can,H.Trưởng: Mindy<br />
Hà,T.Quỹ:L.T. Nhàn<br />
Quý Thầy- Cô dự Đại Hội TG <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong><br />
Để giới thiệu về ngôi Trường PHAN<br />
THANH GIẢN và ĐOÀN THỊ ĐIỂM (PTG-<br />
ĐTĐ) của mình đã học, Mindy xin được lời mở<br />
đầu bằng sự nhận xét của một nhà báo, trong<br />
một bài viết mới nhất, mà Mindy vừa được đọc:<br />
"Từ xưa tới nay người dân tỉnh Cần Thơ hãnh<br />
diện có ngôi trường Trung học mang tên cụ Phan<br />
Thanh Giản. Sau khi nam, nữ học riêng, trường<br />
mang thêm tên Đoàn Thị Điểm, trở thành Trường<br />
Trung Học Phan Thanh Giản- Đoàn Thị Điểm<br />
(PTG-ĐTĐ), ngôi trường lớn nhất miền Tây <strong>Nam</strong><br />
Phần, và là một trong các trường Trung Học lớn<br />
Họp mặt Tân Niên<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 29
nhất của Việt <strong>Nam</strong> Cộng Hòa.”<br />
Thật vậy, ngôi Trường tuy hai mà một, tuy có 2 tên<br />
gọi khác nhau, nhưng thực ra là cùng chung một<br />
ngôi trường được phân chia ra làm hai, ngăn cách<br />
nhau bằng một dãy hàng rào gạch cao, một<br />
bên dành cho <strong>Nam</strong> sinh, một bên dành cho Nữ sinh,<br />
vì thế nên hai cái Tên Trường luôn đi đôi với nhau<br />
là vậy.<br />
Ngôi Trường PTG được thành lập vào năm 1917,<br />
đến năm <strong>2017</strong> là sẽ tròn 100 năm tuổi, ngôi Trường<br />
này đã đào tạo rất nhiều nhân tài qua các thế hệ. Sau<br />
biến cố 1975 đến nay, dù đã hơn 41 năm trôi qua,<br />
nhưng Thầy Cô và các Cựu Học Sinh dù đã lưu lạc<br />
khắp nơi trên thế giới, vẫn không nguôi thương nhớ<br />
về Trường xưa dấu yêu, với một thời dĩ vãng tuyệt<br />
vời của tuổi hoa niên, thời áo trắng thư sinh cấp<br />
sách đến trường.<br />
Hội Ái Hữu CHS. PTG-ĐTĐ, tại miền <strong>Nam</strong><br />
<strong>Cali</strong>fornia, được quý Thầy Cô và quý bậc Trưởng<br />
Thượng, (các vị này còn là Niên Trưởng của cả quý<br />
Thầy Cô nữa), và các vị Niên Trưởng Đồng Môn rất<br />
thương yêu. Một vài chức vụ được đặt ra, để có<br />
người đại diện cho Hội, gồm: Hội Trưởng: MINDY<br />
HÀ, Hội Phó: Gs. TĂNG BẢO CAN: lo việc<br />
sắp xếp, âm thanh, ánh sáng, trang hoàng phòng<br />
Họp Mặt ... cũng ở tại Công Ty của anh Can luôn.<br />
Còn chị Thủ Quỹ LÝ THANH NHÀN, thì<br />
miệng cứ cười cười, nhưng"ngầu" lắm, là người<br />
nắm giữ tay hòm chìa khóa kiêm luôn Thủ Quỹ<br />
cho một số Hội Đoàn khác nhau, mọi việc Chi-Thu<br />
số sách, lo toan mua sắm, tính toán thức ăn, "chỉ<br />
cần một mình chị thôi, cũng bằng "4 mình của<br />
chúng ta" lo cũng chưa xong". Nhưng mỗi khi có<br />
việc cần thiết, như Họp Mặt, Tiệc Vui... là mỗi<br />
người một tay, xúm nhau vào làm việc, chẳng ai<br />
cần nhận chức vụ gì hết, người mua, người nấu,<br />
người xúm lại trải bàn, sắp đặt thức ăn, người<br />
trang trí, dọn dẹp ..vv..vv... và còn có người liên<br />
lạc gọi phone nhắc nhở nhau đến tham dự, rồi có<br />
ký giả nghiệp dư để chụp hình, quay video clip<br />
để gửi lên Youtube làm kỷ niệm.. v..v...<br />
Viết đến đây, Mindy xin được mượn trang giấy này<br />
để được chân thành cảm tạ những người đã luôn<br />
âm thầm, nhưng tận tâm đóng góp công sức cho Hội,<br />
như: Gs. Nguyễn Trung Quân, Gs. Phan Thoại Cúc,<br />
Gs. Bùi Hải Đường, Gs. Lý An Lộc, Gs. Nguyễn<br />
Trường Hải & cô Cam Thảo, Gs. Dương Văn Gia<br />
và các Niên Trưởng như: Đại sư huynh Phan Trung<br />
Hiến, cô Phan Kim Thưởng, cô Bùi Thị Ngọc, cô<br />
Bùi Thị Nữ, cô Phan Thu Hương, cô Chiêm Thị Út,<br />
Ds. Thu Thủy, anh chị Bùi Thưởng- Thu Thủy, chị<br />
Liên Hoa, ký giả Nguyễn Thanh Phong, bác Lương<br />
Thị Hằng, chị Rosie Võ, cô Hoàng Anh, anh<br />
Nguyễn Thăng, Ds. Hải, chú Mai Lộc, anh Khánh<br />
(<strong>San</strong> Diego), Ds. Trương Trịnh Trọng & Tuyết Phi<br />
(Bakerfield), các vị này nhà ở xa, phải lái xe khoảng<br />
từ 1 đến 3, 4 giờ mới đến nơi họp mặt, và dĩ nhiên<br />
là đặc biệt cảm tạ anh HP. Bảo Can, chị TQ. Thanh<br />
Nhàn, và còn nhiều vị khác, không chịu nêu tên ra<br />
đây. Những người nầy trong suốt bao nhiêu năm<br />
nay, đã ở bên cạnh để cố vấn, khuyến khích, động<br />
viên, giúp đỡ cho Mindy được hoàn thành tốt đẹp<br />
các công tác sinh hoạt của Hội.<br />
Trong tinh thần "Tôn Sư Trọng Đạo- Trọng Nghĩa<br />
Đồng Môn", mỗi năm một lần, bắt đầu từ năm<br />
1997 đến năm tới là 2007 là tròn 20 năm,<br />
những người môn đệ của Trường đều tổ chức<br />
những Đại Hội Thế Giới PTG-ĐTĐ tại những<br />
địa điểm ở bên trong hoặc ngoài Hoa Kỳ, gồm<br />
các quốc gia khác nhau. Những năm gần đây,<br />
các Đại Hội PTG-ĐTĐ được tổ chức: tại Arizona<br />
năm 2014, tại Toronto-Canada năm 2015, tại<br />
Brisbane- Úc Châu năm 2016 và Đại Hội năm<br />
<strong>2017</strong>, sẽ được tổ chức tại Houston- Texas. Thật là<br />
cảm động, dù ở xa xôi cách trở đến đâu, năm<br />
nào Thầy trò cũng cố gắng tìm về Đại Hội, như<br />
tìm về hơi hướm, dư âm của ngôi trường xưa, để<br />
Thầy Trò được cùng nhau tương ngộ, để mọi<br />
người như những đàn chim được bay về tổ ấm,<br />
để mừng rỡ khi được gặp nhau, cùng hàn huyên<br />
tâm sự, nhắc nhở chuyện xưa, tay bắt mặt mừng,<br />
vui đùa hớn hở khi tìm được những nguời Thầy,<br />
bạn của mình năm xưa, cứ tíu tít, cười nói rộn<br />
ràng, quấn quít bên nhau mãi như những ngày còn<br />
thơ. Ngày hội ngộ cũng là ngày để chúng ta nhớ<br />
về Thầy Cô, về những bạn bè kẻ còn người mất,<br />
gặp nhau trao đổi cho nhau những tin tức<br />
buồn vui trong cuộc sống xa quê, đồng thời<br />
cũng để ôn lại những kỷ niệm một thời chúng ta<br />
cắp sách đến trường. Từ đó chúng ta thắt chặt hơn<br />
nữa tình thân thiết của những người cùng sinh ra<br />
lớn lên trên miền đất Cần Thơ yêu dấu...<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 30
Ban Tổ Chức (BTC) các Đại Hội làm việc rất vất<br />
vả, có khi phải lo toan mọi việc từ cả năm<br />
trước, như sắp xếp việc đưa đón khi đi và về từ<br />
phi trường, nơi ăn chốn ở, cùng sự sinh hoạt liên<br />
tục trong 3 ngày Đại Hội và các chuyến đi du<br />
ngoạn sau Đại Hội có khi đến 7 ngày sau đó.<br />
Ngoài ra, mọi sự liên lạc thường xuyên trong năm<br />
của Gia Đình PTG-ĐTĐ khắp nơi trên thế giới,<br />
thường là qua Trang Nhà của Trường:<br />
www.ptgdtdusa.com, do hai anh Nguyễn Công<br />
Danh và Lê Hoàng Viện đã hy sinh đảm nhận chu<br />
đáo một công việc tốn nhiều thời gian và công sức.<br />
Và thường thì các anh còn nhận luôn việc thực hiện<br />
đa số Đặc <strong>San</strong> cho các Đại Hội Thế Giới của<br />
Trường, các anh lo từ A-Z, từ ngày bắt đầu nhận và<br />
lay out bài viết, cho đến ngày phát hành Đặc <strong>San</strong><br />
trong Đai Hội, nên hai anh lúc nào cũng được các<br />
thành viên của Trường ở khắp nơi quý mến và cảm<br />
kích.<br />
Tiếp nối truyền thống tốt đẹp và nhiều ý nghĩa đã có<br />
từ 20 năm nay tại hải ngoại, Đại Hội Thế Giới PTG-<br />
ĐTĐ năm <strong>2017</strong> tại Houston-Texas, với chủ đề:<br />
"Trở Về Mái Nhà Xưa" sẽ rất đặc biệt, vì sẽ có rất<br />
đông Thầy Trò khắp nơi về tham dự, ước tính có thể<br />
từ 800 - 1000 người, bởi nhiều lý do:<br />
1. Kỷ niệm 100 năm Thành Lập Trường Trung Học<br />
Phan Thanh Giản Cần Thơ (1917-<strong>2017</strong>)<br />
2. Giỗ Thứ 150 Cụ Phan Thanh Giản (1867-<br />
<strong>2017</strong>),3. Đánh dấu 20 năm Sinh Hoạt Đại Gia<br />
Đình PTG-ĐTĐ Hải Ngoại (1997-<strong>2017</strong>)<br />
Thời gian: 3 ngày Đại Hội + Cruise: Từ ngày 5,<br />
6, 7 cho đến trưa 14 tháng 5, <strong>2017</strong>:<br />
Để biết thêm mọi chi tiết, xin vào Trang Nhà:<br />
ptgdtdusa.com<br />
Hơn bốn mươi năm qua, dù Trường có bị mất tên,<br />
nhưng các cựu học sinh đã từng ngồi ghế nhà<br />
Trường, vẫn một lòng kính cẩn ghi ơn công lao<br />
Thầy-Cô đã tận tâm chỉ dạy, sẽ mãi tôn trọng và gìn<br />
giữ truyền thống "Tôn Sư Trọng Đạo - Uống nước<br />
nhớ nguồn", như lời dạy dỗ ngàn đời của tiền nhân<br />
để lại.<br />
Một lần nữa, Mindy xin trân trọng cảm tạ tất cả quý<br />
Thầy Cô và quý bậc Trưởng Thượng, quý Niên<br />
Trưởng Đồng Môn ở khắp nơi, đã âm thầm đóng<br />
góp bao nhiêu công sức để Gia đình PTG-ĐTĐ còn<br />
giữ được những sự sinh hoạt tốt đẹp dưới Tên Ngôi<br />
Trường Thân Yêu của mình.<br />
Và Mindy cũng xin được cảm tạ quý anh chị Liên<br />
Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> và Ban Biên Tập Đặc<br />
<strong>San</strong> Liên Trường đã dành cho Trường PTG-ĐTĐ<br />
chúng tôi những tình cảm quý mến, thân thiết trong<br />
quá trình 15 năm hoạt động cùng bên nhau, để hoàn<br />
thành tốt đẹp các việc làm hữu ích, tích cực cho<br />
Cộng Đồng và xã hội.<br />
Trân Trọng,<br />
TM. HỘI ÁI HỮU CHS. PHAN THANH GIẢN- ĐOÀN<br />
THỊ ĐIỂM, NAM CALIFORNIA<br />
HỘI TRƯỞNG.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 31
Hình trên: ĐẠI HỘI CALIFORNIA<br />
Hình dưới: ĐẠI HỘI ARIZONA & ĐẠI HỘI<br />
Brisbane - Úc Châu 2016<br />
Các Tiệc: Họp Mặt, Tân Niên, Đại Hội +<br />
Tiếp đón: Gs Lê Đức Cửu, ac Nguyễn Công Danh +<br />
Dự Lễ Tôn Sự Trọng Đạo<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 32
Hội Ái Hữu Cựu Học Sinh Trung Học Nguyễn Trãi<br />
Thành Lập.<br />
Hội được chính thức thành lập trong một buổi họp mặt của một số thày cô và cựu học sinh tại một nhà hàng<br />
vùng Little Saigon, <strong>Cali</strong>fornia vào thập niên 1980. Sáng lập viên là anh Nguyễn Ngọc Bảo.<br />
Cho tới năm 2001 Hội mới chính thức có Bản Nội Quy được sự bỏ phiếu chấp thuận trong buổi họp mặt Tất<br />
Niên hàng năm với sự chứng kiến của một số thày cô cũ.<br />
Cơ Cấu<br />
Theo nội quy thì chức vụ Hội Trưởng sẽ được bầu lại mỗi 4 năm. Thành phần Ban Chấp Hành hiện tại của<br />
Hội như sau:<br />
Hội Trưởng : Mai Ðông Thành<br />
Phó Hội Trưởng: Đỗ Kim Thiện<br />
Tổng Thư Ký : Nguyễn Thái Bình<br />
Thủ Quỹ : Karen Nguyễn Thanh Nguyệt<br />
Sinh Hoạt<br />
* Từ ngày thành lập, Hội có một truyền thống họp mặt hàng năm vào dịp Tết Nguyên Đán để<br />
các cựu học sinh có cơ hội gặp gỡ, hàn huyên và chúc Tết các thày cô cũ.<br />
* Trong nhiều năm qua, Hội còn góp sức với các trường bạn trong tổ chức chung Liên Trường<br />
để thực hiện những công tác xã hội như gây quỹ xây dựng tượng đài chiến sĩ Việt Mỹ, giúp các nạn nhân bão<br />
Katrina, cuồng phong Oklahoma, động đất Nepal...và đặc biệt là những buổi họp mặt "Giao Thừa Liên<br />
Trường" vào New Year's Eve hàng năm để gây quỹ giúp các anh thương phế binh tại quê nhà với chủ đề "Cây<br />
Mùa Xuân Cho Thương Phế Binh Việt <strong>Nam</strong> Cộng Hòa"<br />
* Năm 2001, Hội đã thực hiện một Ðặc <strong>San</strong> đầu tiên thật đẹp và trang trọng với sự đóng góp<br />
bài vở phong phú của các cựu GS và HS NT khắp nơi trên thế giới. Liên tiếp qua các kỳ Đại Hội cựu Học<br />
Sinh Trung Học Nguyễn Trãi các Đặc <strong>San</strong> Nguyễn Trãi 2012, 2014 và 2016 cũng đã được phát hành.<br />
* Mùa hè 2002 Hội đã tổ chức khá thành công một buổi nhạc thính phòng với chủ đề "Một Thời<br />
Ðể Nhớ" gồm một số ca sĩ tên tuổi trình bày những ca khúc nổi tiếng của các nhạc sĩ xuất thân từ trường<br />
Nguyễn Trãi như GS Chung Quân, Vũ Thành An, Ngô Thụy Miên, Ðức Huy, <strong>Nam</strong> Lộc và Phạm Mỹ Lộc.<br />
Ngoại trừ nhạc sĩ Chung Quân đã mất và nhạc sĩ Vũ Thành An vì ở xa không tham dự được, 4 nhạc sĩ kia đều<br />
hiện diện và đã cùng nhau lên sân khấu trong phần "Tâm tình với khan giả" rất thân tình, vui nhộn và được<br />
tán thưởng nhiệt liệt.<br />
* Từ năm 2002, Hội đã cấp học bổng thường niên cho một số em học sinh Nguyễn Trãi tại quê nhà. Học bổng<br />
này kéo dài 15 năm và đã chấm dứt vào tháng 5, 2016.<br />
* Kể từ năm 2012 anh chị em cựu học sinh Nguyễn Trãi đã bắt đầu một truyền thống mới là tổ<br />
chức Đại Hội Nguyễn Trãi Thế Giới mỗi hai năm. Đại Hội kỳ 1 do Gia Đình Nguyễn Trãi Houston tổ chức<br />
vào 3 ngày 6,7 và 8 tháng Tư 2012, ĐH kỳ 2 được tổ chức tại miền <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia vào weekend cuối cùng<br />
của tháng Sáu 2014, và ĐH kỳ 3 vừa được tổ chức tại <strong>San</strong> Jose vào 3 ngày 6,7, và 8 tháng 6, 2016. Cả 3 kỳ<br />
ĐH đều rất vui vẻ, thành công với trên 400 cựu GS và học sinh NT và thân hữu khắp nơi tham dự.<br />
Hôi cũng đã thành lập một e-group với gần 400 thành viên để thâu nhận và phổ biến tin tức giữa các GS và<br />
cựu học sinh NT khắp nơi trên thế giới.<br />
Xin mời vào trang nhà dưới đây của Hội để biết thêm tin tức và thưởng thức thơ văn của<br />
Nguyễn Trãi khắp nơi.<br />
http://www.nguyentraialumni.org<br />
Một ngày học Nguyễn Trãi mãi mãi là anh em<br />
Một chữ dạy Nguyễn Trãi, mãi mãi là thầy cô<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 33
Hình Ảnh Sinh Hoạt<br />
Cựu Học Sinh Trung Học Nguyễn Trãi Saigon<br />
Đại Hội Lần Thứ I, 2012<br />
Houston, Texas.<br />
Đại Hội Lần Thứ II, 2014<br />
Orange County, <strong>Cali</strong>fornia.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 34
Đại Hội Lần Thứ III, 2016<br />
<strong>San</strong> Jose, <strong>Cali</strong>fornia.<br />
Trình diễn văn nghệ trong Đại Hội<br />
Thế Giới Nguyễn Trãi lần thứ III<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 35
Tất Niên Nguyễn Trãi 2016 - Orange County, <strong>Cali</strong>fornia<br />
Đêm nhạc thính phòngTrung Học Nguyễn Trãi “Một Thời Để Nhớ” - 2002<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 36
Vài sinh hoạt cựu Nữ Sinh Gia Long vơí Liên Trường THVN<br />
Trừơng Nữ Trung Học Gia Long Saigon<br />
Đại Hội Gia Long Thế Giới kỳ 4 tại <strong>San</strong> Jose (2011)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 37
GS GL Hoàng Huyên & GL 70-Đại Hội GL Thế giới kỳ 4-<strong>San</strong> Jose, CA<br />
Gia Long dàn dựng màn trình diễn áo dài đặc sắc cùng cựu nữ Liên Trường (31/12/2015)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 38
Tât niên Liên Trường (31-12-2014)<br />
Gia Long và cựu Nữ sinh Liên Trường - Tât niên (31/12/2013)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 39
CNS Gia Long tham dự Tât niện Liên Trường (31/12/2013)<br />
Tât niên Liên Trường (31/12/2013)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 40
GS GL Huê Mỹ & CNS Gia Long tham dự Tât niên Liên Trường (31/12/2009)<br />
Tât niên Liên Trường (31/12/2013)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 41
Tât niên Liên Trường- (31/12/2010)<br />
Tât niên Liên Trường (31/12/2008)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 42
Vài Sinh hoạt cựu học sinh Chu Văn An-<strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia<br />
Trường Trung Hoc Chu Văn An Saigon(Ảnh: CVA Trương Vĩnh Chấn,Saigon)<br />
CHS CVA tham dự Họp măt Tât niên Liên Trường & Countdown New Year’s Eve 2012<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 43
Hơp ca CHS Chu Văn An- Tất niên Liên Trường (31/12/2012)<br />
CHS CVA tham dự Tân niên Hội CHS Nguyễn Trãi (2014)<br />
Đứng: CVA Nguyễn Mai, CVA Đỗ Kim Thiện, HT/Nguyễn Trãi Mai Đông Thành.<br />
Ngồi: CVA Nghiêm Bảo Thiện, CVA Nguyễn ĐứcTuán, CVA Trần NgọcThăng & 1 thân hữu.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 44
ê<br />
. GS TS Nguyễn Thanh Liêm, cựu Thứ trường Văn Hoá Giáo Dục VNCH (2012)<br />
GS PK Dương Ngọc Sum (thứ hai), GS cựu Hiệu trưởng CVA Dương Minh Kính & phu nhân<br />
(Đại Hội CHS Nguyễn Đinh Chiểu/Lê Ngọc Hân (9/2011)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 45
CHS CVA tham dự Tât niên LT & Countdown New Year’s Eve 2012<br />
CHS CVA thăm viếng GS CVA Phạm Biển Thước (thứ tư từ trái) tại Westminster (2012)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 46
CVA Vũ Tuấn & CVA Nguyễn Mai<br />
Đại Hội 50 năm Ra khơi Khoá 15 SQHQ/Nha Trang (2013)<br />
Tham dự Lể Tưỏng niệm Quốc Hân 30/4 tại Tượng Đài Chiến Sĩ Viêt Mỹ (2014)<br />
Trái: Đoàn Ngọc Đa(Hội Quảng <strong>Nam</strong>),CVA Nguyễn Mai, CVA Phạm Đức Thạnh,<br />
CVA Đỗ Kim Thiện<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 47
MẠN ĐÀM<br />
VỀ VĂN HÓA<br />
GS Tiến Sĩ Nguyễn Thanh Liêm<br />
Cựu Thứ Trưởng Văn Hóa Giáo Dục VNCH<br />
ta dạy cho cách sống của loài người. Người ta phải<br />
mất rất nhiều thì giờ để dạy dỗ cho các cô nhưng kết<br />
quả chưa tới đâu thì hai cô đã chết. Xã hội loài người<br />
là cái gì rất xa lạ mà các cô không thích nghi được,<br />
mặc dù các cô có mang trong người cái mầm sinh vật<br />
của giống người. Sự kiện trên đây cho thấy dù khi<br />
sanh ra là người, là có khả năng bẩm sinh học hỏi về<br />
văn hóa, nhưng không có môi trường văn hóa xã hội<br />
để khả năng đó phát triển thì cũng không đem lại kết<br />
quả văn hóa được. Con người không có xã hội văn<br />
hóa không thành người được là vậy.<br />
1. Văn hóa là linh hồn của một dân tộc, nhiều người<br />
nghĩ vậy. Khi nói văn hóa Việt <strong>Nam</strong> người ta cũng<br />
nghĩ như đó là linh hồn của dân tộc Việt <strong>Nam</strong>. Linh<br />
hồn là phần thiêng liêng cao cả của con người mà<br />
thường chỉ những người có tín ngưỡng, có tâm hồn<br />
hướng thượng hay những người được cho là thuộc<br />
phái duy tâm mới nghĩ đến. Nhà khoa học không nghĩ<br />
hay nói đến linh hồn. Nhà văn hóa, với tinh thần khoa<br />
học, không nói rằng văn hóa là linh hồn của một dân<br />
tộc, nhưng cũng xem văn hóa là cái gì rất quan trọng,<br />
rất đặc biệt, rất cơ bản của xã hội loài người. Loài<br />
kiến, loài ong, loài mối, cũng như các giống khỉ, các<br />
giống giả nhân, v v . . . đều sống thành đoàn, thành xã<br />
hội nhưng các giống sinh vật nói trên không có một<br />
nền văn hóa như xã hội loài người. Chỉ có xã hội loài<br />
người mới có văn hóa. Và chỉ có con người mới có<br />
khả năng bẩm sinh đặc biệt là học hỏi, giao lưu, biến<br />
đổi và lưu truyền văn hóa. Cái khả năng bẩm sinh đó<br />
đã góp phần làm nên tính linh thiêng của giống người<br />
mà người xưa đã xem là “nhân linh ư vạn vật”. Có thể<br />
nói con người và văn hóa xã hội gắn liền nhau, không<br />
tách rời ra được. Có con người là có xã hội có văn<br />
hóa hay ngược lại ở đâu có xã hội văn hóa là ở đó có<br />
con người. Nếu xã hội loài vật không có văn hóa vì<br />
không có con người thì ngược lại con người mà<br />
không có xã hội văn hóa thì cũng không thể thành<br />
người được.<br />
Hơn năm mươi năm trước một nhà tâm lý xã hội học<br />
Pháp nói về ảnh hưởng của xã hội /văn hoá đối với<br />
đời sống tâm lý của con người, có kể một câu chuyện<br />
của hai cô bé Ấn Độ được người ta tìm thấy ở trong<br />
rừng vào lúc hai cô chỉ độ vào khoảng 8-10 tuổi gì đó.<br />
Hai cô không nói được tiếng người, cũng không đi<br />
trên hai chân như người ta. Hai cô đi trên bốn chân,<br />
có cử chỉ và ngôn ngữ y hệt như loài thú. Các nhà<br />
khoa học cho rằng hai cô đã bị bỏ rơi trong rừng từ<br />
lúc mới sanh và đã được thú rừng nuôi dưỡng. Khi<br />
được đem về với xã hội loài người, các cô được người<br />
Sự kiện trên đây cũng cho thấy một khía cạnh quan<br />
trọng khác của văn hóa xã hội. Sự kiện đó là khi con<br />
người lớn lên trong xã hội/văn hóa nào thì con người<br />
sẽ được giáo dục uốn nắn để trở thành một phần tử<br />
của xã hội/văn hóa đó. Trường hợp của hai cô bé Ấn<br />
Độ vừa nói ở trên là trường hợp hi hữu mà bây giờ ta<br />
không kiểm chứng được, nhưng trường hợp ta có thể<br />
thấy thường hơn là việc những đứa trẻ được cha mẹ<br />
nuôi đem về nuôi dưỡng ở một xã hội/văn hóa khác<br />
hơn là nơi chôn nhau cắt rốn của chúng, như những<br />
trẻ Việt <strong>Nam</strong>, Trung Hoa, Đại Hàn được cha mẹ nuôi<br />
là người Mỹ đem về nuôi trên nước Mỹ từ lúc mới sơ<br />
sinh chẳng hạn. Những trẻ em này lớn lên có đời sống<br />
hoàn toàn Mỹ chớ không có dấu vết gì của xã hội/văn<br />
hóa gốc (ngoại trừ màu da và những nét đặc thù của<br />
cấu trúc thể xác của chủng tộc gốc). Nói chung khi<br />
được nuôi nấng, lớn lên trong xã hội/văn hóa nào,<br />
người ta sẽ trở thành con người trong xã hội/văn hóa<br />
đó, bất kể nguồn gốc của người đó được sanh ra ở đâu<br />
và bởi giống người gì. Tiến trình nuôi dưỡng, giáo<br />
dục, uốn nắn, cùng lúc với tiến trình hấp thụ, tiêu hóa<br />
những điều học hỏi để trở thành một phần tử của xã<br />
hội/văn hóa được các nhà văn hóa xã hội học gọi<br />
chung là tiến trình xã hội hóa (socialization). Đây là<br />
một tiến trình vô cùng quan trọng trong việc làm cho<br />
con người được trở nên người trong một nền văn hóa<br />
hay một xã hội nào đó. Đó là tiến trình giúp cho con<br />
người học hỏi và áp dụng các sinh hoạt tâm sinh lý<br />
chung cho những người sống cùng trong một cộng<br />
đồng, một xã hội, một nền văn hóa với nhau. Nhờ có<br />
tiến trình xã hội hóa đó mà người ta có thể sinh hoạt<br />
được dễ dàng, hữu hiệu trong đời sống xã hội. Khi ta<br />
sanh ra và lớn lên trong xã hội/văn hóa Việt <strong>Nam</strong>, ta<br />
sẽ được xã hội hóa vào xã hội/văn hóa Việt <strong>Nam</strong>, và<br />
nhờ tiến trình xã hội hóa này mà chúng ta sinh hoạt<br />
được dễ dàng hữu hiệu trong xãhội/văn hóa quen<br />
thuộc của mình.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 48
2. Một cách tổng quát có thể hiểu văn hóa là lối sống<br />
(life style) của một nhóm người ở trong một cộng<br />
đồng (một làng chuyên môn, một xóm đặc biệt, một<br />
khu vực địa lý nào), hay rộng hơn là của cả một dân<br />
tộc trong một quốc gia (văn hoá Việt), hoặc rộng hơn<br />
nữa là của cả một vùng địa lý nào đó (văn hoá Á<br />
Đông). Văn hoá gắn liền với xã hội. Không thể có văn<br />
hoá mà không có xã hội. Tuy ngược lại có thể có<br />
những xã hội không có văn hoá như như xã hội loài<br />
ong, xã hội loài kiếng và nhiều loài vật khác. Thú vật<br />
cũng sống thành xã hội nhưng xã hội thú vật không có<br />
văn hoá. Chỉ có xã hội loài người là có văn hóa vì loài<br />
người có những sinh hoạt có ý thức, có tri thức, có ký<br />
ức, có ngôn ngữ, có thể tích luỷ, lưu trử, truyền đạt,<br />
học hỏi, sáng tạo. Ngôn ngữ, tư tưởng, tín ngưỡng,<br />
các hoạt động kinh tế, các kỹ thuật, các sinh hoạt<br />
nghệ thuật, cách xử sự ở đời, cách ăn mặc, các thứ lễ<br />
nghi...tất cả mọi hoạt động của con người trên cõi đời<br />
này đều thuộc về văn hóa.<br />
Khi mở mắt chào đời con người đã được đặt trong<br />
một cộng đồng, một xã hội, một nền văn hóa, xem<br />
như cái khung văn hoá xã hội có sẵn cho mình rồi.<br />
Con người lớn lên trong cái khung văn hoá xã hội đó,<br />
học hỏi tiếng nói, cách xử sự, cách sinh hoạt đã có sẵn<br />
để trưởng thành vàøhoà mình vào nếp sống chung của<br />
cộng đồng. Tiêán trình học hỏi, hâáp thụ kiêán thức<br />
đểâ sôáng được trong một cộng đồng, một quốc gia<br />
xã hội nào đó, được gọi là tiêán trình xã hôäi hoá.<br />
Tiến trình xã hội hoá của con người bao gồm tất cả<br />
các nguồn dạy dỗ, uốn nắn, truyền đạt gọi chung là<br />
giáo dục. Có 3 nguồn giáo dục chính: (1) giáo dục<br />
trong gia đình, (2) giáo dục ở học đường, và(3) giáo<br />
dục ngoài xã hội hay trong “chợ đời” (tức trong đời<br />
sống). Bất cứ ở đâu, trong thời đại này, con người<br />
cũng đều được xã hội hoá qua ba nguồn giáo dục đó<br />
để hội nhập vào đời sống văn hoá xã hội của cộng<br />
đồng, của quốc gia dân tộc.<br />
Qua tiến trình xã hội hoá, mỗi người đều tạo được cho<br />
mình một cái vốn văn hoá xã hội của mình. Vốn văn<br />
hoá xã hội đó, cùng với bản tính bẩm sinh sẽ tạo nên<br />
“căn cước” cá nhân cũng như bản ngã và nhân cách<br />
của con người mình. Căn cước cá nhân (individual<br />
identity) không phải chỉ là tấm giấy có in hình mình,<br />
với ngày sinh tháng đẻ và vài nét đặc biệt vật chất để<br />
người ta nhận diện ra mình, mà nó còn bao gồm tất cả<br />
những đặc điểm tinh thần như tính tình, tư tưởng, học<br />
thức, khuynh hướng, tư cách, v v . . .cho phép người<br />
ta nhận ra bản sắc khác biệt của cá nhân mình. Những<br />
người sinh ra trong cùng một thời với nhau, lớn lên<br />
trong cùng một cộng đồng, một nền văn hoá, được<br />
trãi qua cùng một tiến trình xã hội hoá, sẽ có cùng<br />
một vốn văn hoá xã hội gần giống nhau (trừ đi phần<br />
bẩm sinh và một số những khác biệt nhỏ về hoàn cảnh<br />
gia đình), mang một căn cước chung (căn cước cộng<br />
đồng hay collective identity) giống nhau. Họ được<br />
gom vào cùng một nhóm với nhau, mang cùng một<br />
căn cước, một danh xưng như nhau. Họ có cùng một<br />
nền văn hoá với nhau.<br />
3. Nhưng văn hoá không đứng yên một chổ mà luôn<br />
biến đổi. Không có một nền văn hóa nào đứng yên<br />
một chỗ, không có một nền văn hóa nào có thể giữ<br />
nguyên trạng thái của nó từ buổi ban đầu cho đến bây<br />
giờ dù người ta có cố bảo tồn duy trì nó mãi. Bất cứ<br />
nền văn hóa nào, dù ở trong những xã hội đóng kín<br />
không có những tiếp xúc với bên ngoài đi nữa, cũng<br />
có ít nhiều thay đổi theo thời gian. Nhịp điệu biến đổi<br />
của một nền văn hoá có thể từ rất chậm hay chậm,<br />
đến nhanh hay rất nhanh tùy theo hoàn cảnh, tùy theo<br />
trường hợp. Phần nhiều các nền văn hóa đều thay đổi<br />
rất chậm nếu không có những đột biến trong lịch sử<br />
(như một cuộc cách mạng xã hội), những va<br />
chạm/xung đột lớn lao với những nền văn hoá khác,<br />
như sự va chạm/xung đột giữa văn hóa Á Đông và<br />
văn minh Aâu Tây hồi thế kỷ XIX-XX chẳng hạn.<br />
Văn hóa Việt <strong>Nam</strong> không tránh được những định luật<br />
thay đổi tự nhiên đó theo thời gian và không gian. Từ<br />
trước thời Bắc Thuộc cho đến cuối thế kỷ XIX nền<br />
văn hóa Việt <strong>Nam</strong> cũng có những thay đổi theo thời<br />
gian, nhưng đó là những thay đổi rất chậm. Nhưng từ<br />
giữa thế kỷ XIX sang giữa thế kỷ XX, nền văn hoá<br />
Việt <strong>Nam</strong> trãi qua những xáo trộn, thay đổi lớn lao<br />
khi có sự va chạm với nền văn minh Âu Tây. Một số<br />
những tập tục xưa được ghi chép trong sách sử bây<br />
giờ không còn tồn tại nữa, hoặc chỉ còn sót lại trong<br />
các thế hệ trước đây ở một ít vùng quê xa xôi mà thôi<br />
như tục xăm mình, ăn trầu, nhuộm răng chẳng hạn.<br />
Ngược lại có những thói quen mới chỉ xuất hiện gần<br />
đây chớ không có trong xã hội xưa như thói quen<br />
uống cà phê buổi sáng hay bắt tay khi chào nhau, mặc<br />
áo sơ mi, thắt cà vạt, hớt tóc, khiêu vũ, v v . . . Tư<br />
tưởng, khoa học, kỹ thuật thay đổi nhiều từ khi có<br />
công cuộc đô hộ của người Pháp hồi cuối thế kỷ XIX.<br />
Mặt khác trong quá trình bành trướng lãnh thổ từ<br />
Miền Bắc vào Miền <strong>Nam</strong> nền văn hóa Việt <strong>Nam</strong> cũng<br />
có nhiều thay đổi theo không gian, theo môi trường<br />
sinh sống, từ thức ăn, quần áo, đến cách phát âm tiếng<br />
Việt, làng mạc, tôn giáo, tín ngưỡng, nghệ thuật, tâm<br />
lý, tư tưởng, vv...Từ khi Nguyễn Hoàng vào Thuận<br />
Hóa và các chúa Nguyễn nối tiếp, xây dựng nên Đàng<br />
Trong thì bắt đầu có một khu vực văn hóa Việt <strong>Nam</strong><br />
mới, có phần khác biệt với văn hóa cổ truyền ở miền<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 49
Bắc. Sự cắt đứt liên hệ chính trị giữa Đàng Trong<br />
(Chúa Nguyễn) và Đàng Ngoài (Chúa Trịnh), sự phân<br />
tranh <strong>Nam</strong> Bắc và chia đôi lãnh thổ đã là cơ hội để<br />
tạo nên một khu vực văn hóa mới này. Đến thế kỷ<br />
XVII khi Họ Nguyễn chiếm hết cả miền Trung và rồi<br />
một số người miền Trung vào khai phá vùng Đồng<br />
Nai Cửu Long khẩn hoang lập ấp xây dựng nên miền<br />
<strong>Nam</strong> thì một khu vực văn hóa khác nữa lại thành<br />
hình. Khu vực văn hóa mới này, văn hóa Đồng Nai<br />
Cửu Long, lại càng cách biệt với văn hóa gốc ở miền<br />
Bắc để đến gần văn hóa Đông <strong>Nam</strong> Á hơn (tức cũng<br />
có nghĩa xa dần văn hóa Trung Hoa và đến gần văn<br />
hóa Aán Đô hơn).<br />
4. Môi trường sinh sống mới và sự tiếp xúc với những<br />
nền văn hóa khác là những điều kiện cần yếu đưa đến<br />
những biến đổi đó. Đất đai, khí hậu, ruộng nương,<br />
vườn tượt ở đây cùng một loại với đất đai, khí hậu,<br />
ruộng nương vườn tượt ở Kampuchia, Thái Lan, Mả<br />
Lai, kỷ thuật làm ruộng, làm vườn, trồng cây trái<br />
cũng giống nhau. Cuộc sống vật chất ở nhà quê do đó<br />
cũng rất giống nhau. Người lưu dân Việt vào môi<br />
trường sinh sống này không thể không linh động thay<br />
đổi để thích ứng với môi trường sinh sống mới. Đời<br />
sống dễ dãi, tương đối thừa thãi về vật chất và tự do<br />
về tinh thần, đã không bắt buộc người dân Việt ở đây<br />
phải duy trì hay theo đúng những phong tục tập quán<br />
đã được mang vào Đàng Trong từ mấy thế kỷ trước.<br />
Sự lỏng lẻo của khuông phép từ thế hệ này sang thế<br />
hệ khác đã tạo nên một nếp sống mới, một tính tình<br />
và nhân cách mới, rộng rãi và phóng khoáng, với tâm<br />
hồn chân thật, chất phác, mở rộng để đón nhận những<br />
cái mới lạ hơn là khép kín để duy trì những cái đã có.<br />
Rồi trong quá trình mở rộng đất đai về phương <strong>Nam</strong><br />
văn hóa Đàng Trong đã phải tiếp xúc va chạm với<br />
những nền văn hóa khác tạo nên điều kiện rất cần cho<br />
sự biến đổi và thích nghi về văn hóa. Có tiếp xúc với<br />
văn hóa khác là có cơ hội để nhìn thấy lối sống, cách<br />
hoạt động, sự tín ngưỡng, lề lối suy tư của một giống<br />
người khác. Từ đó có thể có những thích nghi với<br />
nhau hay vay mượn lẫn nhau ít nhiều từ tập quán, kỹ<br />
thuật, đến tín ngưỡng và nghệ thuật. Từ thế kỷ XVII<br />
người Đàng Trong đã có cơ hội gần gũi với văn hóa<br />
Chiêm Thành, đã nhìn thấy và hiểu biết lối sống của<br />
người dân Chàm. Sau đó sang thế kỷ XVIII người<br />
Việt khi bành trướng lãnh thổ về miền <strong>Nam</strong> lại có dịp<br />
sống bên cạnh người Miên và người Trung Hoa<br />
(Minh Hương, Triều Châu). Và gần đây hơn từ thế kỷ<br />
XIX người Việt ở đây lại có nhiều dịp để biết đến đạo<br />
Thiên Chúa cùng văn minh Tây Phương do người<br />
Pháp mang đến. Có thể nói miền <strong>Nam</strong> cũng na ná như<br />
xứ Mỹ, nó là một xã hội mới thành hình với nhiều<br />
chủng tộc sống lẫn lộn trong đó và với một nền văn<br />
hóa ít nhiều pha trộn đủ thứ. Nó như cái “melting pot”<br />
hay cái “salad bowl” của Việt <strong>Nam</strong>. Nó mang rất ít<br />
tính chất cổ truyền của nền văn hóa gốc. Trong một<br />
bài viết về “Sự Biến Đổi Trong Văn Hoá Việt <strong>Nam</strong>”<br />
trước đây, đang trong tập san Tiền Giang chúng tôi có<br />
ghi:<br />
“Trước hết sự biến đổi của văn hóa Việt <strong>Nam</strong> từ Bắc<br />
vào <strong>Nam</strong> cho thấy có khuynh hướng xa dần văn hóa<br />
Trung Hoa để đến gần văn hóa Aán Độ hơn. Từ xưa,<br />
từ lúc bị Trung Hoa đô hộ cho đến đầu thế kỷ XVII,<br />
Việt <strong>Nam</strong> là một trong những nước ở Đông <strong>Nam</strong> Á ít<br />
nhận ảnh hưởng văn hóa Aán Độ nhất. Văn hóa Việt<br />
<strong>Nam</strong> xưa gần như là bản sao của văn hóa Trung Hoa.<br />
Khi văn hóa Đàng Trong, nhất là khu vực Đồng Nai<br />
Cửu Long thành hình thì khu vực văn hóa này một<br />
mặt giảm bớt ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa và mặt<br />
khác thu nhận phần nào ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ.<br />
Điều này không có nghĩa là văn hóa Ấn Độ mạnh hơn<br />
hay tốt hơn văn hóa Trung Hoa, thật ra đây chỉ có<br />
nghĩa là văn hóa Ấn Độ có những nét (traits) khác<br />
hơn văn hóa Trung Hoa mà thôi. Nó cũng không có<br />
nghĩa là văn hóa Đồng Nai Cửu Long trực tiếp nhận<br />
ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ, đúng ra nó chỉ tiếp nhận<br />
một số nét đặc biệt của văn hóa Ấn Độ qua các nước<br />
chịu ảnh hưởng văn hóa Ấn như Champa và<br />
Kampuchia hay Thái Lan. Văn hóa Đồng Nai Cửu<br />
Long đến gần văn hóa vùng Đông <strong>Nam</strong> Á hơn văn<br />
hóa truyền thống Việt <strong>Nam</strong> ở Thăng Long. Cái gì làm<br />
cho có sự thay đổi theo chiều hướng như vậy?<br />
5. Chính trị đóng vai trò khá quan trọng ở đây. Từ<br />
danh xưng “Đàng Trong” để đối lại với “Đàng<br />
Ngoài” đến sự xác định nguồn gốc “Ô Châu” của<br />
chúa Nguyễn Phúc Khoát, người ta có thể suy ra được<br />
quyết tâm của chính quyền ở phía <strong>Nam</strong> sông Gianh<br />
trong nỗ lực xây dựng một nước khác, độc lập đối với<br />
nhà Lê và miền Bắc, đi một hướng đi khác hơn hướng<br />
đi của Đàng Ngoài, có một cách làm người Việt <strong>Nam</strong><br />
khác hơn là người miền Bắc. Tana Li trong bài “An<br />
Alternative Vietnam? The Nguyen kingdom in the<br />
seventeenth and eighteen centuries” (Journal of<br />
Southeast Asia Sutudies; 3/1/1998) viết:<br />
“From the seventeenth century, the Red River delta<br />
ceased to be the only centre of Vietnamese<br />
civilization: a new centre – Phu Xuan (Hue) –<br />
challenged Thang Long (Hanoi), and a second<br />
important socio-economic zone – Thuan Quang –<br />
took shape far from the Red River delta. This was<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 50
more than a simple southern extension of the former<br />
Vietnamese economy and society. Rather, a new<br />
society developed, with a different cultural<br />
background and quite different political and economic<br />
circumstances. As a residents of a region over which<br />
the hostile Le/Trinh northern government never<br />
formally renounced control, southern Vietnamese<br />
described their territory as the “inner region” (Dang<br />
Trong), and characterized the northern Red River<br />
plains as the “outer region” (Dang Ngoai). The<br />
terminology indicates clearly that they perceived the<br />
south as a distinct entity, and the emergence of<br />
marked dissimilarities between the two areas<br />
amounted to two different ways of being<br />
Vietnamese.”<br />
Và:<br />
“When proclaiming himself king in 1744, Nguyen<br />
Phuc Khoat declared proudly, “our country rose and<br />
developed from O Chau”, using a name with strong<br />
local colour for the place of origin of the royal family<br />
and many high officers. O Chau emphasized a<br />
perception of Dang Trong as a separate country that<br />
had developed since the early seventeenth century.<br />
This identification actually implied two meanings: a<br />
country equal to the north and a local rather than a<br />
foreign regime for the local people. The latter sense<br />
was related to legitimacy, and to the self-confidence<br />
of the Nguyen.”<br />
(Từ thế kỷ 17, châu thổ sông Hồng không còn là<br />
trung tâm duy nhất của văn minh Việt <strong>Nam</strong>: một<br />
trung tâm mới – Phú Xuân (Huế) – thách thức Thăng<br />
Long (Hà Nội), và một vùng xã hội kinh tế quan trọng<br />
thứ hai - vùng Thuận Quảng - thành hình, ở xa châu<br />
thổ Hồng Hà. Đây là cái gì nhiều hơn là chỉ một mở<br />
rộng của xã hội, kinh tế Việt <strong>Nam</strong> cũ. Đây là một xã<br />
hội mới được phát triển với một bối cảnh văn hóa<br />
khác và những điều kiện chính trị, kinh tế khác. Là cư<br />
dân của một vùng mà chính quyền thù nghịch<br />
Lê/Trịnh không bao giờ muốn từ bỏ kiểm soát, người<br />
Việt miền <strong>Nam</strong> mô tả lãnh thổ của họ là Đàng Trong,<br />
và cho vùng châu thổ Hồng Hà là Đàng Ngoài. Cách<br />
sử dụng danh từ cho thấy rõ họ nhận thức rằng miền<br />
<strong>Nam</strong> là một thực thể riêng biệt, và những khác biệt<br />
khởi lên giữa hai vùng đưa đến hai cách thức làm<br />
người Việt <strong>Nam</strong> khác nhau.<br />
Và:<br />
Khi tuyên xưng mình là vua năm 1744, Nguyễn Phúc<br />
Khoát đã hãnh diện tuyên bố “nước chúng ta dựng lên<br />
và phát triển từ Ô Châu”, ông đã dùng một danh xưng<br />
rất có màu sắc địa phương để gọi quê hương, gốc gác<br />
của gia đình nhà vua và nhiều quan lại cao cấp của<br />
triều đình. Danh xưng Ô Châu nhấn mạnh sự nhân<br />
thức rằng Đàng Trong là một quốc gia riêng biệt đã<br />
được dựng lên từ đầu thế kỷ 17. Sự nhận diện này thật<br />
sự có hai ý nghĩa: một quốc gia ngang hàng với miền<br />
Bắc và là một chế độ ở địa phương của người địa<br />
phương chớ không phải ngoại lai. Ý nghĩa sau này<br />
liên hệ tới tính chính thống và sự tự tin của nhà<br />
Nguyễn).<br />
Lý do quan trọng kế đó là môi trường sinh sống. Môi<br />
trường sinh sống mới và sự tiếp xúc với những nền<br />
văn hóa khác là những điều kiện cần yếu đưa đến<br />
những biến đổi. Trước hết là môi trường thiên nhiên<br />
vật lý: đất đai, khí hậu, ruộng nương, vườn tượt ở đây<br />
cùng một loại với đất đai, khí hậu, ruộng nương vườn<br />
tượt ở Kampuchia, Thái Lan, Mả Lai, thành ra các<br />
loại cây trái giống nhau, kỷ thuật làm ruộng, làm<br />
vườn, trồng cây trái cũng giống nhau. Cuộc sống vật<br />
chất ở nhà quê do đó cũng rất giống nhau. Người lưu<br />
dân Việt vào môi trường sinh sống này không thể<br />
không linh động thay đổi để thích ứng với môi trường<br />
sinh sống mới. Mặt khác ở trong hoàn cảnh sinh sống<br />
mới này họ lại gần gũi với những dân tộc khác với<br />
nền văn hóa khác mà lâu dần, quen dần, họ không thể<br />
không vay mượn một số nét đặc thù nào đó mà họ<br />
thấy cần yếu hay thích hợp với họ trong hoàn cảnh<br />
sinh sống mới. Thành ra từ khi Nguyễn Hoàng vào<br />
Thuận Hóa và các chúa Nguyễn nối tiếp, xây dựng<br />
nên Đàng Trong thì bắt đầu có một nhánh văn hóa<br />
Việt biến dạng dần dần trở thành một chi nhánh văn<br />
hóa (subculture) có phần khác biệt với văn hóa cổ<br />
truyền ở miền Bắc. Sự cắt đứt liên hệ chính trị giữa<br />
Đàng Trong (Chúa Nguyễn) và Đàng Ngoài (Chúa<br />
Trịnh), sự phân tranh <strong>Nam</strong> Bắc và chia đôi lãnh thổ<br />
đã là cơ hội để tạo nên một chi nhánh văn hóa mới xa<br />
dần văn hóa cổ truyền. Đến thế kỷ XVII khi Họ<br />
Nguyễn chiếm hết cả miền Trung và rồi một số người<br />
miền Trung vào khai phá miền <strong>Nam</strong> khẩn hoang lập<br />
ấp xây dựng nên miền <strong>Nam</strong> thì một chi nhánh văn hóa<br />
khác nữa lại thành hình. Chi nhánh văn hóa mới này<br />
lại càng cách biệt với văn hóa gốc ở miền Bắc để đến<br />
gần văn hóa Đông <strong>Nam</strong> Á hơn (tức cũng có nghĩa xa<br />
dần văn hóa Trung Hoa và đến gần văn hóa Aán Đô<br />
hơn).<br />
Miền <strong>Nam</strong> là cả một vùng đất hoang mênh mông<br />
chằng chịt sông rạch với không biết là bao nhiêu cá<br />
tôm rau cỏ cây trái. Đất đai lại rất phì nhiêu do phù sa<br />
mang lại. Khẩn hoang lập nghiệp tuy có cực nhọc<br />
nặng nề nhưng kết quả thu lượm dễ dàng và khả quan,<br />
đời sống tự nhiên ung dung thoải mái. Điều kiện vật<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 51
lý đó cũng dễ un đúc nên tính tình rộng rãi, phóng<br />
khoáng, hiếu khách, đối đãi tử tế với người từ xa mới<br />
đến của người miền <strong>Nam</strong> mà nhiều người công nhận.<br />
Vùng mới lập này tuy có ít nhiều liên hệ với Chúa<br />
Nguyễn nhưng triều đình ở xa, tổ chức cai trị không<br />
chặt chẽ tùy thuộc ở triều đình Huế (chế độ tổng trấn),<br />
thêm vào đó còn có những biến cố chính trị làm thay<br />
ngôi đổi chủ nhiều lần cho nên tương đối có nhiều tự<br />
do địa phương và tự do cho cá nhân nữa. Chỗ này ở<br />
không được, hoặc bị áp bức thì nhổ sào, chèo ghe đi<br />
chỗ khác làm ăn, không có gì ràng buộc họ được.<br />
Hoàn cảnh đặc biệt ở đây giúp người ta nuôi dưỡng<br />
tinh khí tự do phóng khoáng, không cần phải ép mình,<br />
chế ngự cái tôi để phụng sự cho một lý tưởng sách vở<br />
gì cả. Vả lại nỗ lực chính của những thế hệ đầu tiên<br />
vào đây là khai khẩn đất đai, thiết lập đời sống mới<br />
nhiều hơn là trau dồi kinh sử để lãnh lấy mão áo chức<br />
tước của triều đình. Đời sống dễ dãi, tương đối thừa<br />
thãi về vật chất và tự do về tinh thần, đã không bắt<br />
buộc người dân Việt ở đây phải duy trì hay theo đúng<br />
những phong tục tập quán đã được mang vào Đàng<br />
Trong từ mấy thế kỷ trước. Sự lỏng lẻo của khuông<br />
phép từ thế hệ này sang thế hệ khác đã tạo nên một<br />
nếp sống mới, một tính tình và nhân cách mới, rộng<br />
rãi và phóng khoáng, với tâm hồn chân thật, chất<br />
phác, mở rộng để đón nhận những cái mới lạ hơn là<br />
khép kín để duy trì những cái đã có. Ngoài hoàn cảnh<br />
địa lý nói trên, trong quá trình mở rộng đất đai về<br />
phương <strong>Nam</strong> chi nhánh văn hóa Đàng Trong đã phải<br />
tiếp xúc va chạm với những nền văn hóa khác tạo nên<br />
điều kiện rất cần cho sự biến đổi về văn hóa. Có tiếp<br />
xúc với văn hóa khác là có cơ hội để nhìn thấy lối<br />
sống, cách hoạt động, sự tín ngưỡng, lề lối suy tư của<br />
một giống người khác. Từ đó có thể có những thích<br />
nghi với nhau hay vay mượn lẫn nhau ít nhiều từ tập<br />
quán, kỹ thuật, đến tín ngưỡng và nghệ thuật. Từ thế<br />
kỷ XVII người Đàng Trong đã có cơ hội gần gũi với<br />
văn hóa Chiêm Thành, đã nhìn thấy và hiểu biết lối<br />
sống của người dân Chăm. Sau đó sang thế kỷ XVIII<br />
người Việt khi bành trướng lãnh thổ về miền <strong>Nam</strong> lại<br />
có dịp sống bên cạnh người Miên và người Trung<br />
Hoa (Minh Hương, Triều Châu). Và gần đây hơn từ<br />
thế kỷ XIX người Việt ở đây lại có nhiều dịp để biết<br />
đến đạo Thiên Chúa cùng văn minh Tây Phương do<br />
người Pháp mang đến. Thí dụ như ở Cà Mau (tỉnh lỵ<br />
An Xuyên), vào khoảng thập niên 1960, thống kê cho<br />
biết dân số là 270,643 người trong đó có 3,048 người<br />
Việt gốc Hoa, và 2,959 người Việt gốc Miên, với<br />
22,000 Tịnh độ cư sĩ, 15,000 Công giáo, 3,700 Thiền<br />
Lâm, 3,200 Cao Đài, và 400 Tin Lành. Người Việt<br />
gốc Miên ở Trà Vinh, Sóc Trăng rất nhiều và người<br />
Triều Châu rất đông ở Bạc Liêu đến đổi người dân<br />
<strong>Nam</strong> phải nói “Dưới sông cá chốt, trên bờ Triều<br />
Châu”. Có thể nói miền <strong>Nam</strong> cũng na ná như xứ Mỹ,<br />
nó là một xã hội mới thành hình với nhiều chủng tộc<br />
sống lẫn lộn trong đó và với một nền văn hóa ít nhiều<br />
pha trộn đủ thứ. Nó như cái “melting pot” hay cái<br />
“salad bowl” của Việt <strong>Nam</strong>. Nó mang rất ít tính chất<br />
cổ truyền của nền văn hóa gốc.<br />
5. Thật hết sức sai lầm khi Cộng Sản Bắc Việt muốn<br />
áp đặt văn hoá Cộng Sản Bắc Việt lên người dân<br />
Miền <strong>Nam</strong> tự do.<br />
Vừa chiến thắng, Cộng Sản Hà Nội cho thi hành ngay<br />
một số các biện pháp vô đạo đức, phi nhân bản, phản<br />
khoa học, phản dân tộc, độc ác không thua gì những<br />
biện pháp tàn nhẫn của Stalin và Mao Trạch Đông ở<br />
các nước Nga, Tàu. Những biện pháp đó là:<br />
Thứ nhất : Xóa bỏ chế độ tự do của Sài Gòn bằng<br />
cách bắt đi tù<br />
cải tạo tất cả quân, cán, chính Việt <strong>Nam</strong> Cộng Hòa. . .<br />
Thứ tư : Xóa bỏ nền văn hóa Miền <strong>Nam</strong> mà Sài Gòn<br />
là biểu tượng bằng cách đổi tên thành phố Sài Gòn,<br />
đổi tên các trường trung học lớn, nổi tiếng ở Miền<br />
<strong>Nam</strong> như Petrus Ký, Gia Long, Phan Thanh Giản.<br />
Dẹp hết các cơ quan truyền thông, báo chí, xuất bản<br />
của tư nhân. Tất cả tài sản văn hóa phong phú, đa<br />
dạng, nhân bản, khai phóng của Miền <strong>Nam</strong> bị thẳng<br />
tay tàn phá, hủy bỏ.<br />
Thứ năm : Thay thế nền giáo dục nhân bản, khai<br />
phóng, hiện đại của Việt <strong>Nam</strong> Cộng Hòa bằng sự giáo<br />
dục nhồi sọ, gieo rắc hận thù, chậm tiến, không hiệu<br />
năng của chánh quyền Hà Nội. Đem cán bộ Cộng Sản<br />
tốt nghiệp từ các nước Cộng Sản Nga và Đông Âu,<br />
mà kiến thức chuyên môn rất yếu kém, thay thế các<br />
nhà trí thức, giáo sư có nhiều uy tín, học vấn uyên<br />
thâm của Miền <strong>Nam</strong>. Nhiều giáo sư giỏi, nhiều trí<br />
thức, học giả có tiếng của Miền <strong>Nam</strong> phải tìm mọi<br />
cách trốn ra khỏi Việt <strong>Nam</strong>. Chất xám thật sự của đất<br />
nước đã ra nước ngoài. Những người làm giáo dục<br />
sau 1975 chỉ là những người của đảng, có nhiều năm<br />
thâm niên với đảng hơn là có đủ kiến thức chuyên<br />
môn, tân tiến, để có thể tiếp nối công trình giáo dục<br />
nhân bản, khoa học và hiện đại của Miền <strong>Nam</strong> tự do.<br />
[Đó là lý do cho thấy tại sao giáo dục ở Việt <strong>Nam</strong> từ<br />
sau 1975 đã tụt hậu thê thảm trong mấy mươi năm<br />
qua, đến chổ gần như không còn giá trị gì nữa với sự<br />
lạm phát quá mức các loại bắng cấp to với số người<br />
mệnh danh là Tiến Sĩ, Thạc Sĩ, của chế độ cộng sản<br />
Việt <strong>Nam</strong> hiện hữu.]<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 52
Thứ sáu : Tổ chức kiểm soát chặt chẻ đời sống của<br />
người dân. Xóa bỏ tự do ngôn luận, tự do tôn giáo.. .<br />
Thứ chín : Đôc tài văn hóa. Ép buộc người dân Việt ở<br />
mọi nơi phải theo văn hóa Hà Nội, văn hóa Cộng Sản<br />
Bắc Việt. Dưới chiêu bài “thống nhất đất nước” người<br />
cộng sản muốn thống nhất tất cả dưới một hệ thống<br />
văn hóa duy nhất là văn hóa Hà Nội. Người Việt ở<br />
khắp mọi nơi, mọi miền đều phải nói một thứ tiếng,<br />
viết một thứ chữ, học một thứ tư tưởng, tin một thứ<br />
giáo điều. Tân Sơn Nhứt trỡ thành Tân Sơn Nhất, Võ<br />
Tánh thành Vũ Tính, Ngô Tùng Châu phải đổi lại là<br />
Ngô Tòng Chu. Nhiều danh từ mới, rất lạ lùng, ngược<br />
ngạo, được đem ra xử dụng ở mọi nơi. Không có tín<br />
ngưởng, tôn giáo gì khác hơn là Mắc, Lê Nin. Không<br />
có Phật, không có Chúa, không có Cao Đài, không có<br />
Huỳnh Giáo Chủ. Chỉ có Hồ Chí Minh. Phải treo hình<br />
Hồ Chí Minh để thờ ở mọi nơi, trong đình, trong<br />
miếu. . . Không có tư tưởng gì khác hơn tư tưởng Hồ<br />
Chí Minh (mà thật sự chính ông Hồ lại nói ông ta<br />
chẳng có tư tưởng gì cả, ông ta chỉ áp dụng tư tưởng<br />
Mao Trạch Đông và Stalin thôi, và điều này rất đúng<br />
đối với Hồ Chí Minh cũng như các lãnh tụ khác của<br />
Cộng Sản Hà Nội). Phải viết báo, phải sáng tác theo<br />
đúng con đường đảng và nhà nước cộng sản vạch ra.<br />
Thứ mười : Sửa đổi lịch sử, sửa đổi quan niệm về<br />
chiến tranh ở Việt <strong>Nam</strong>, biến Cộng Sản Bắc Việt<br />
thành anh hùng yêu nước đánh quỵ bọn xăm lăng<br />
Pháp, Mỹ, biến các chiến sĩ quốc gia thành những kẻ<br />
Ngụy đánh giặc mướn cho Pháp và cho Mỹ. Chỉ có<br />
Cộng Sản mới có chính nghĩa còn tất cả những người<br />
có tinh thần quốc gia khác đều là những kẻ Ngụy.<br />
Vùng của Cộng Sản chiếm được gọi là vùng tự do,<br />
vùng tự do của quốc gia thì bị gọi là vùng tạm chiếm.<br />
Chiến tranh Việt <strong>Nam</strong> phải được quan niệm theo Hà<br />
Nội là chiến tranh giữa Cộng Sản Bắc Việt (đại diên<br />
cho nhân dân Việt <strong>Nam</strong>) và Mỹ chớ không phải chiến<br />
tranh giữa người Việt Cộng Sản (mà Hà Nội là đại<br />
diện) và người Việt Quốc Gia mà đại diện là Sài Gòn<br />
theo quan niệm của người Việt Quốc Gia hay người<br />
Việt Tự Do. Theo quan niệm đó của Cộng Sản thì<br />
người Việt Quốc Gia và chánh quyền Việt <strong>Nam</strong> Cộng<br />
Hòa chỉ là công cụ của Mỹ. Lịch sử Việt <strong>Nam</strong> phải<br />
được viết lại theo đường hướng đó của Hà Nội dù có<br />
phải bóp méo sự thật.<br />
Hậu quả là Miền <strong>Nam</strong> tự do, tân tiến, giàu có đã trở<br />
nên kiệt quệ,<br />
suy tàn, đổ nát, người dân khốn khổ trăm phần. Từ<br />
cảnh một thiền đàng bổng tụt xuống trỡ thành địa<br />
ngục, thành ra ai ai cũng phải tìm mọi cách ra đi để<br />
thoát khỏi địa ngục trần gian của Cộng Sản. Thậm chí<br />
người ta còn nói “nếu cây cột đèn mà đi được thì nó<br />
cũng ra đi” để diễn tả tình trạng khốn khổ không còn<br />
cách gì chịu nổi của người dân Miền <strong>Nam</strong> khi cộng<br />
sản Hà Nội nắm quyền cai trị ở đây. Dù chết trên biển<br />
cả hay trong rừng sâu, dù nguy hiểm cách nào họ<br />
cũng phải cố vượt qua để ra khỏi cảnh địa ngục trần<br />
gian mà Cộng Sản Hà Nội đã mang đến cho họ dưới<br />
cái danh nghĩa thật đẹp là “Giải Phóng Miền <strong>Nam</strong>” và<br />
“Thống Nhất Đất Nước.” Hãy đừng quên 10 năm vô<br />
vàn khốn khô của người dân Miền <strong>Nam</strong> sau ngày<br />
Cộng Sản cưỡng chiếm miền này để thấy rõ chủ<br />
trương xóa bỏ văn hóa và căn cước quốc gia của<br />
người Việt ở phương <strong>Nam</strong> của Cộng Sản Bắc Việt nó<br />
ác hại, tàn độc như thế nào. Hãy đừng quên những<br />
câu ca dao thật mỉa mai này:<br />
“<strong>Nam</strong> Kỳ Khởi Nghĩa tiêu Công Lý,<br />
Đồng Khởi vùng lên mất Tự Do.”<br />
6. Văn hóa làm nên con người bởi khi sinh ra trong xã<br />
hội văn hóa nào thì con người sẽ được xã hội hóa<br />
(socialized) vào trong xã hội, văn hóa đó. Nhưng mặt<br />
khác cũng chính con người làm nên văn hóa, vì khi<br />
sống cùng những người khác con người có những<br />
sinh hoạt trong đời sống xã hội, và những sinh hoạt<br />
đó là văn hóa. Con người không thay đổi về phương<br />
diện sinh vật, cái gene của con người từ lúc có con<br />
người homo sapiens tới ngày nay vẫn vậy, không có<br />
gì thay đổi. Nhưng văn hóa lại biến đổi theo thời gian<br />
và không gian vì văn hóa là những sinh hoạt nhằm<br />
thỏa mãn những nhu cầu sinh sống của con người. Ở<br />
đâu con người cũng có những nhu cầu ăn uống, che<br />
thân, muốn được sung sướng hạnh phúc, ở đâu cũng<br />
có tín ngưỡng, giáo dục, học hỏi, truyền thông, ở đâu<br />
cũng có nghệ thuật hát ca, nhảy múa, làm tình sinh<br />
con đẻ cái. Nhưng những sinh hoạt thể hiện những<br />
nhu cầu đó rất biến đổi tùy theo thời đại, tùy theo môi<br />
trường sinh sống. Văn hoá Miền <strong>Nam</strong> tự do, tuy có<br />
biến đổi, có tính cách khai phóng, mở rộng, vẫn còn<br />
giữ được một số những đặc tính tốt đẹp của văn hoá<br />
truyển thống của dân tộc Việt <strong>Nam</strong>. Trong khi đó, văn<br />
hoá Cộng Sản Bắc Việt, vùa bảo thủ theo Cộng Sản,<br />
vừa vong bản, phi dân tộc.<br />
Những người Việt tỵ nạn Cộng Sản ở hải ngoại còn<br />
giữ được văn hoá dân tộc. Người Việt hải ngoại cần<br />
bảo tồn<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 53
SƯ ĐẠO TÔN<br />
Giáo Sư NGUYỄN TRUNG QUÂN<br />
Cựu Hiệu trưởng Phan Thanh Giản (Cần Thơ)<br />
trở lại trường xưa không mang tên Cụ Phan Thanh<br />
Giản.<br />
Những lần từ Saigon trở về Cần Thơ thăm gia đình,<br />
mang tâm trạng của người Miền <strong>Nam</strong> thất bại và bị<br />
khinh rẻ, tôi đã thoạt về thoạt đi như lẩn trốn, như một<br />
cái bóng.<br />
Tôi đã dứt khoát bỏ nghề giáo trong năm 1976.<br />
Gần cuối năm 1977, về Cần Thơ thọ tang Mẹ là lần<br />
tôi ở lại nhà lâu nhất kể từ 1975. Mỗi khi có việc cần<br />
phải rời nhà ở đường Pasteur chỉ cách trường PTG<br />
không đầy 500 m, tôi né không đi qua trường hầu<br />
tránh nỗi xúc động nội tâm sâu xa hơn cho một kẻ lạc<br />
lõng, bơ vơ ngay trên quê hương mình.<br />
Xin<br />
viết<br />
về<br />
một<br />
biể<br />
u<br />
tượng vừa thiêng liêng nghiêm cẩn, vừa thân thương<br />
gần gũi với cựu giáo sư và cựu học sinh Trung học<br />
Phan Thanh Giản Cần Thơ: Đó là bàn thờ SƯ ĐẠO<br />
TÔN. Biểu tượng đó đã đưa tôi trở về trường xưa khi<br />
tên Cụ Phan Thanh Giản chưa được phục hồi như<br />
thầy trò chúng tôi mong mõi.<br />
Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, đang còn ở Saigon<br />
chờ chuyển giao trường Trung học Tổng hợp Nguyễn<br />
An Ninh cho cán bộ CS miền Bắc vào tiếp thu, tôi<br />
được tin tượng Cụ Phan Thanh Giản giữa sân trường<br />
ở Cần Thơ bị đập bỏ và bảng tên trường Trung học<br />
Phan Thanh Giản cũng bị hạ xuống. Tôi đã thầm<br />
nghĩ: Mấy tay CS nầy chơi không được. Một danh<br />
nhân Miền <strong>Nam</strong> được trọng vọng như Cụ Phan mà họ<br />
còn hạ nhục, kể gì dân chúng Miền <strong>Nam</strong>. Tôi đã có ý<br />
nghĩ không thể dạy học dưới một chế độ như vậy kể<br />
từ ngày đó. Tôi cũng đã nghĩ rằng mình sẽ không còn<br />
Âm thầm về quê lo xong giỗ đầu của Mẹ, tôi dẫn vợ<br />
con vượt biển vào cuối năm 1978, rồi được định cư<br />
tại Orange County miền <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia Hoa Kỳ từ<br />
giữa năm 1979 với ý nghĩ là mình đã vĩnh biệt quê<br />
hương.<br />
Tình hình chính trị đổi thay, đầu thập niên 90 Hoa Kỳ<br />
lần hồi mở rộng liên hệ với Việt <strong>Nam</strong>, một số người<br />
Việt ở hải ngoại lần lượt hồi hương thăm gia đình.<br />
Năm 1994, lúc đó thân phụ tôi đã 84 tuổi, tôi trở về<br />
quê thăm cha già và những người thân sau 15 năm<br />
cách biệt. Dù không được thông báo bạn bè và học trò<br />
cũ nghe tin, nhiều người đã đến thăm tôi.<br />
Vợ chồng Hồ Trung Thành, chủ nhà hàng Cây Sung<br />
tổ chức một buổi ăn thân mật chào đón tôi với nhiều<br />
học trò cũ của tôi tham dự. Thành là một luật sư đang<br />
giữ chức Hội Trưởng Hội Phụ Huynh Học Sinh<br />
trường Châu Văn Liêm (tên mới của Trường Phan<br />
Thanh Giản) nên có uy tín với trường, hàng năm được<br />
cho mượn phòng hội của trường để tổ chức Ngày<br />
Truyền Thống Phan Thanh Giản vào dịp trước Tết<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 54
Âm Lịch có nhiều cựu giáo sư và cựu học sinh Phan<br />
Thanh Giản tham dự. Thành tâm sự với tôi là nhờ bà<br />
Hiệu Trưởng đương nhiệm quý trọng và được sự tích<br />
cực hỗ trợ của các bạn bè cũ như Nguyễn Văn Tạo,<br />
Võ Trung Liệt, Lê Quan Hoài, Đinh Thị Quỳnh Lan<br />
mà mỗi năm cuộc họp truyền thống CHS Phan Thanh<br />
Giản càng thêm đông vui và đầy tình nghĩa thầy trò,<br />
bạn bè.<br />
Mấy ngày trước khi tôi trở về Mỹ, Hồ Trung Thành<br />
gặp riêng trao cho tôi một bức thư viết tay rất lịch sự<br />
của bà Hiệu Trưởng Nguyễn Thị Minh Kính ngỏ ý<br />
mời tôi đến thăm trường cũ.<br />
Vết thương cũ tên trường bị bỏ, tượng Cụ Phan Thanh<br />
Giản bị đập vẫn chưa lành, tôi âm thầm giữ ý cũ, yên<br />
lặng không trả lời bà Hiệu Trưởng mà cũng không<br />
vào thăm trường. Mãi về sau nhớ tới lời lẽ khiêm<br />
cung và trang trọng của Bà Hiệu Trưởng Nguyễn Thị<br />
Minh Kính, trong một lần về Việt <strong>Nam</strong>, tôi đã cùng<br />
Thành và vài anh em nữa đến thăm xã giao Bà để đáp<br />
lễ, lúc đó Bà đã nghỉ hưu.<br />
Năm 2001 tôi về quê thọ tang thân phụ. Trước đó<br />
Cựu học sinh PTG-ĐTĐ Cần Thơ Hải ngoại đã họp<br />
được năm Đại Hội luân chuyển qua các tiểu bang Mỹ<br />
Quốc và Toronto, Canada, cũng đã phát hành được 6<br />
Giai Phẩm, Kỷ Yếu, Đặc <strong>San</strong>. Việc vận động phục<br />
hồi tên trường Phan Thanh Giản cũng rất tích cực, tôi<br />
vẫn chưa muốn đến trường dù biết sau khi cha mẹ đã<br />
mất không chắc tôi còn có cơ hội trở lại VN nữa.<br />
Do một cơ duyên nào đó, trong một buổi cơm gia<br />
đình, em trai tôi là Nguyễn Trung Phẩm bỗng kể một<br />
chuyện liên hệ đến bàn thờ Sư Đạo Tôn. Em tôi kể về<br />
một buổi tiệc đông vui hầu hết là cựu học sinh Phan<br />
Thanh Giản, trong đó có một cán bộ cao cấp của tỉnh<br />
Cần Thơ, thì Hiệu Trưởng trường Châu Văn Liêm là<br />
Trần Hữu Phước buột miệng than rằng bàn thờ của<br />
Quý Thầy Cô trong trường đã hư mục mà không có<br />
ngân quỹ để chỉnh trang. Ông cán bộ lớn liền móc ra<br />
một triệu để lên bàn và kêu gọi anh em đóng góp. Dĩ<br />
nhiên anh em cựu học sinh PTG kẻ ít người nhiều góp<br />
vào. Sau hết có một cựu học sinh chủ tiệm đồ gỗ xin<br />
bao chót và tình nguyện chở một cái tủ thờ loại tốt<br />
vào trường cho Hiệu Trưởng Phước.<br />
Nghe xong chuyện, tôi rất cảm động và bảo em tôi đi<br />
tìm Hiệu Trưởng Phước nói rằng tôi muốn vào trường<br />
thắp hương trước bàn thờ Sư Đạo Tôn. Sau khi liên<br />
lạc, em tôi cho biết là Hiệu Trưởng Trần Hữu Phước<br />
sẵn sàng đón tôivào sáng hôm sau.<br />
Không rõ ai thông tin mà chiều hôm đó CHS Lê<br />
Nguyễn Thiện Ngôn, giáo sư trường, sau đắc cử Hội<br />
Đồng Tỉnh Phong Dinh trước 1975, đến nhà gặp tôi<br />
nói giọng cà rỡn cố hữu của Ngôn: “Nghe nói sáng<br />
mai thầy vào lễ bàn thờ Sư Đạo Tôn, xin thầy cho em<br />
theo giũ đuôi (lân) với”.<br />
Hiệu Trưởng Trần Hữu Phước đón tôi và Ngôn, vui<br />
vẻ và thân mật trong văn phòng hiệu trưởng nay đặt<br />
tại khu nhà giám học cũ xéo xóm Cả Đài. Sau đó<br />
Phước hướng dẫn chúng tôi từ dãy 3 phía đường Ngô<br />
Quyền cũ ra dãy 1 phía đường Phan Thanh Giản cũ.<br />
Lúc đi ngang qua dãy phòng các lớp Đệ Nhất trước<br />
kia nằm dưới phòng thí nghiệm, Phước hỏi tôi còn<br />
nhớ đã cho tịch thu thùng bia của lớp Phước trong dịp<br />
liên hoan Tết năm xưa không?<br />
Phòng thờ quý thầy cô đã quá vãng vẫn còn ở nơi cũ<br />
cuối thư viện nhà trường ngày xưa tức là trên lầu dãy<br />
1 phía góc đường Võ Tánh – Phan Thanh Giản cũ.<br />
Nay trọn cánh đó đã sửa thành Phòng Truyền Thống<br />
của trường, khi từ cầu thang bước vào, qua 1 vách<br />
ngăn có cửa nhỏ bên trái là phòng thờ.<br />
Bước chân vào Phòng Truyền Thống tôi ngạc nhiên<br />
chú ý ngay bức tượng bán thân nhỏ của Cụ Phan<br />
Thanh Giản đặt trên đầu 1 tủ thấp. Tôi nhớ Hồ Trung<br />
Thành có kể cho tôi nhân 1 ngày họp CHS và GS<br />
PTG hàng năm. Ban tổ chức đã tặng bà Hiệu trưởng<br />
Nguyễn Thị Minh Kính 1 bức tượng Cụ Phan theo<br />
mẫu của pho tượng đặt giữa sân trường năm xưa. Gần<br />
tượng Cụ Phan là tấm bảng đã có từ trước ghi danh<br />
các Hiệu Trưởng trường từ ngày thành lập cho đến<br />
bây giờ. Bị thu hút vào 2 kỷ vật cũ, tôi không quan<br />
tâm lắm đến những tượng hình, cờ xí, bằng khen<br />
thưởng, cúp thể thao, văn nghệ, v.v… trưng bày khắp<br />
phòng. Đầu óc tôi đã trở về với lịch sử ngôi trường<br />
mà dãy 1 nầy được xây xong vào năm 1917, trên cao<br />
có bảng cẩm thạch khắc chữ COLLÈGE DE<br />
CANTHO nhưng đến năm 1921 mới có vị Hiệu<br />
trưởng chính thức là Ông Paul Espellette (1921-1924)<br />
dẫn đầu cho 25 vị Hiệu Trưởng từ 1921 đến 1975<br />
gồm 12 người Pháp và 13 người Việt <strong>Nam</strong>.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 55
giữa bảng là tên và năm sanh, năm mất của Quý Thầy<br />
Cô quá cố được khắc trên những miếng đồng hình<br />
chữ nhật gắn vào bảng theo thứ tự năm tạ thế.<br />
Bàn thờ SƯ ĐẠO TÔN trước 1975<br />
Từ Phòng Truyền Thống bước qua cửa vào phòng<br />
thờ, tôi thầm khen ngợi Hiệu Trưởng Trần Hữu<br />
Phước đã tổ chức lại khu thờ quý Thầy Cô trang<br />
nghiêm và thanh tịnh. Chiếc tủ thờ cao màu gỗ quý<br />
khảm xa cừ đã thay cho bàn thờ gỗ màu đen dầy và<br />
chắc trước kia. Bộ lư đồng hình như vẫn là bộ lư cũ<br />
nhưng các bình hoa, lư hương, dĩa đựng hoa quả đều<br />
mới và sạch sẽ, tươm tất, sang đẹp. Bảng SƯ ĐẠO<br />
TÔN bằng gỗ quý đặt cao trên tủ thờ. Khung khắc<br />
lưỡng long tranh châu bên trên 3 chữ nổi và đôi câu<br />
đối 2 bên bảng được sơn lại rõ nét và nổi quanh phần<br />
Tôi đã trang trọng thắp hương khấn nguyện hương<br />
linh các Thầy Cô và trong lời khấn tôi có thì thầm<br />
rằng “ Con đã về”. Ngôn đứng cạnh tôi cũng khấn vái<br />
lâm râm, Hiệu trưởng Phước thì trang nghiêm chứng<br />
kiến.<br />
Khi tôi siết chặt tay Phước cám ơn và từ biệt thì<br />
Phước có cho tôi hay rằng đang cho vẽ kiểu để xây<br />
cất 1 miếu thờ các bậc Ân Sư trong khuôn viên<br />
trường. Sau nầy tôi biết con của Phước là 1 kiến trúc<br />
sư đã hoàn tất đồ án nhưng vì việc Phước thuyên<br />
chuyển nên dự trù đó không thực hiện được.<br />
Sau đó tôi mừng và hay tin Phòng Truyền Thống và<br />
Phòng Thờ được giao cho 1 nhà giáo của trường là Lê<br />
Phước Nghiệp quản lý. Nghiệp vốn là 1 CHS rất tài<br />
hoa của trường PTG, làm thơ viết văn từ thuở còn đi<br />
học với bút hiệu Lê Trúc Khanh. Nghiệp được hầu hết<br />
những người quen biết thương yêu vì tánh tình hòa<br />
nhã, dịu dàng, nhất là trân trọng với tình nghĩa văn<br />
nghệ và văn hóa dân tộc.<br />
Cũng từ khi Nghiệp nhận trách nhiệm mỗi lần có cơ<br />
hội về VN và muốn vào trường thắp hương lễ thầy,<br />
tôi chỉ cần thông báo cho Nghiệp thì Ngiệp chạy xe<br />
gắn máy đến chở tôi đi, tự mở khóa rồi Nghiệp cùng<br />
tôi vào phòng hành lễ.<br />
Có lúc chúng tôi cũng đứng trầm ngâm nhìn lên hàng<br />
tên của các Thầy Cô thì nhận ra còn thiếu rất nhiều.<br />
Tôi có bàn cùng Nghiệp tìm cơ hội để anh em đồng<br />
môn nhiều thế hệ cùng nhau tìm tòi, bổ túc cho càng<br />
đủ càng hay. Ước vọng đó vẫn chưa thực hiện mà<br />
thầy trò trường PTG năm xưa đều đến thời đầu bạc.<br />
Đã có người tử biệt, có người sinh ly!<br />
Dẫu sao biểu tượng SƯ ĐẠO TÔN độc đáo của<br />
trường cùng với biểu tượng Phan Thanh Giản cũng là<br />
keo sơn tinh thần gắn chặt tình sư đệ, nghĩa đồn môn<br />
đang sống rải rác khắp nơi trên thế giới.<br />
Ba chữ SƯ ĐẠO TÔN cô đọng cái ý nghĩa lớn lao<br />
của tình nghĩa Thầy Trò của truyền thống giáo dục<br />
VN.<br />
Đạo thầy là trọng (Sư đạo tôn) nên người làm thầy<br />
phải ghép mình trong khuôn khổ, trong đạo nghĩa, giữ<br />
tư duy và hành động nghiêm cẩn, mực thước để làm<br />
gương cho các thế hệ học trò.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 56
Đạo Thầy là trọng nên người học trò luôn tôn kính<br />
nhớ ơn người dạy dỗ, hướng đạo cho mình trở thành<br />
người con thảo, trò hay, người công dân lương hảo<br />
Vị Hiệu Tổ Phan Thanh Giản của chúng ta là tấm<br />
gương sáng ngời cho lòng Tôn Sư Trọng Đạo. Có học<br />
vị cao, có uy quyền tột đỉnh tại Miền <strong>Nam</strong> đất nước<br />
khi làm Kinh Lược Sứ 6 tỉnh Miền Tây <strong>Nam</strong> Phần<br />
VN. Vậy mà khi được mời viết bài minh đề thờ Gia<br />
Định xử sĩ Võ Trường Toản, một vị thầy nổi danh của<br />
Miền <strong>Nam</strong>, dù không phải là học trò của Cụ Võ, Phan<br />
Thanh Giản chỉ ghi tên dưới bài minh là “Vãn Sinh<br />
Phan Thanh Giản…”, tức là học trò lớp sau tên là<br />
Phan Thanh Giản, không đề bằng cấp, không ghi chức<br />
vụ.<br />
Hai biểu tượng trên nên được trường tồn trong tâm<br />
khảm của những người từng có thời gắn bó với<br />
trường Trung học Phan Thanh Giản Cần Thơ vì nêu<br />
trọn được tính nhân bản, đạo nghĩa, dân tộc hòa<br />
quyện với nhau mà thời gian và chế độ chính trị<br />
không thể nào xóa nhòa đi được.<br />
Bao giờ tên Cụ Phan Thanh Giản được phục hồi nơi<br />
trường xưa để bàn thờ SƯ ĐẠO TÔN càng được tôn<br />
vinh là một nét đặc thù của nền giáo dục Việt <strong>Nam</strong>?<br />
<strong>San</strong>ta Ana, mùa Hè 2013<br />
NGUYỄN TRUNG QUÂN<br />
GS Tống Văn<br />
Đức & Hồ<br />
Trung Thành<br />
trước bàn<br />
thờ SƯ ĐẠO<br />
TÔ<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 57
TRUYỆN MA TRONG LỊCH SỬ NƯỚC PHÁP<br />
HỒN MA CỦA<br />
HOÀNG HẬU<br />
MARIE<br />
ANTOINETTE<br />
Dương Tử (Giáo Sư PK Dương Ngọc Sum)<br />
I.-MỘT CHÚT LỊCH SỬ NƯỚC PHÁP.-<br />
Ngược dòng lịch sử nước Pháp, chúng ta được biết<br />
có mười tám vị vua LOUIS tiếp nối nhau trị vì nước<br />
PHÁP<br />
trong 1010 năm, từ năm 814 với vua LOUIS ĐỆ<br />
NHẤT (814-840) đến vua LOUIS THỨ XVIII<br />
(1815-1824), tức là<br />
hơn mười Thế kỷ!<br />
Dưới Triều vua LOUIS THỨ XVI (1754-1793) vua<br />
nhu nhược, chịu ảnh hưởng nặng nề của Hoàng<br />
Hậu MARIE<br />
ANTOINETTE, xa hoa, hoang phí, kinh tế kiệt<br />
quệ, nợ nần chồng chất, dân chúng bất mãn, Nhà<br />
Vua phải triệu tập HỘI NGHỊ TAM DÂN<br />
(Assemblée Des Trois Etats) gồm ba Giai cấp: Quí<br />
tộc (Noblesse). Tăng lữ (Clergé) và Thứ dân (Tiers-<br />
Etat) để giải quyết những khó khăn. Không ngờ<br />
việc triệu tập nầy dẫn đến Cách mạng 1789 lật đổ<br />
CHẾ ĐỘ QUÂN CHỦ CHUYÊN CHẾ (Monarchie<br />
absolue), Vua và Hoàng Hậu cải trang bỏ trốn ban<br />
đêm về hướng Đông (hướng về biên giới Đức-Áo),<br />
bị phát giác, bị kết tội phản quốc vì âm mưu cầu<br />
cứu, đưa quân đội nước ngoài về đàn áp Cách Mạng<br />
và bị xử tử bằng máy chém (guillautine) năm 1793.<br />
Hoàng hậu MARIE ANTOINETTE sinh năm<br />
1755 tại thành VIENNE (Áo quốc), con vua<br />
FRANCOIS Đệ I (Hoàng Đế Đức-Áo) và Hoàng<br />
hậu MARIE THÉRÈSE, kết hôn với Thái tử<br />
LOUIS, sau trở thành vua LOUIS XVI nước PHÁP<br />
(1774). Bà là người nông cạn, xa hoa, kẻ thù của<br />
những cải cách ( imprudente, prodigue, ennemie des<br />
réformes), đã thúc đẩy vua LOUIS XVI chống phá<br />
Cách mạng, cùng với Vua đang đêm bỏ trốn sang<br />
ĐỨC- Áo định gọi quân nước ngoài về đàn áp Cách<br />
Mạng, bị phát giác, bị kết tội phản quốc và bị xử tử<br />
ngày 16/10/1793 bằng máy chém (guillotinée) như<br />
đã nói ở trên.<br />
Khi còn sanh tiền, Bà sống ở Điện PETIT<br />
TRIANON thường được gọi là MAISON (CÁI<br />
NHÀ) trong Hoàng cung tức Tòa Lâu đài<br />
VERSAILLES, cách Thủ đô PARIS 14 cây số về<br />
phía Tây-<strong>Nam</strong>, là Cung điện của vua chúa Pháp kể<br />
từ vua LOUIS XIV và về sau nầy là nơi thường tổ<br />
chức các Hội Nghị Quốc tế. Trong Tòa Lâu đài<br />
Versailles, ngoài Điện PETIT TRIANON là nơi<br />
Hoàng hậu MARIE ANTOINETTE ở, còn có một<br />
biệt điện khác là GRAND TRIANON và VƯỜN<br />
NGỰ UYỂN (JARDIN BOTANIQUE ROYAL).<br />
II.-VIỆC HIỂN LINH CỦA HOÀNG HẬU<br />
MARIE ANTOINETTE.-<br />
Năm 1901 tức là sau cái chết “tức tưởi” của Bà<br />
Hoàng Hậu MARIE ANTOINETTE (theo tin tưởng<br />
thông thường thì những Oan hồn UỔN TỬ có nghĩa<br />
là bị chết tức tưởi, oan ức, bất thường, chưa tới số,<br />
“bất đắc kỳ tử”, thì hay hiện về, không biết có đúng<br />
vậy không) hơn một thế kỷ (1901-1793=108 năm),<br />
có hai nhà Giáo người ANH, là MOBERLY và<br />
JOURDAIN, nhân chuyến đi du lịch sang PHÁP, đã<br />
đến viếng Tòa Lâu đài VERSAILLES và đã được<br />
hân hạnh gặp HỒN MA HOÀNG HẬU MARIE<br />
ANTOINETTE XUẤT HIỆN TẠI ĐÂY. Sau cuộc<br />
gặp gở kỳ lạ và bất ngờ đó, hai Du khách nói trên<br />
quá bàng hoàng, hầu như không tin ở mắt thấy tai<br />
nghe của mình, nên không dám phổ biến ngay, mà<br />
phải để ra mười năm trời kiểm chứng, kể cả việc trở<br />
lại Paris thăm Lâu Đài VERSAILLES lần thứ hai<br />
hai năm sau (1903), truy cứu các sách vở tại các<br />
Thư viện, phỏng vấn Giám đốc các Viện Bảo tàng.<br />
Giám đốc Tòa Lâu đài VERSAILLES, các Sử gia,<br />
truy cứu các Văn khố, các Báo chí Địa phương,<br />
nghiên cứu các Họa đồ xây cất, các bản khắc cổ,<br />
v.v…và cuối cùng mới dám viết ra quyển “AN<br />
ADVENTURE” (MỘT CUỘC PHIÊU LƯU) vào<br />
năm 1911.<br />
Nhà Bác học Albert EINSTEIN sau khi đọc<br />
truyện nầy đã thốt ra như sau:” Ces dames ont<br />
trébuché dans le temps” (Hai Bà đã lạc vào quá<br />
khứ).<br />
Có những điều đặc biệt như thế nầy:<br />
1/Hồn ma Hoàng hậu không xuất hiện một mình,<br />
đột ngột, thoáng qua, trong giây lát ngắn ngủi, trong<br />
bóng đêm, trong giấc mơ của nhân chứng… mà đã<br />
xuất hiện công khai, ban ngày, trong lúc các nhân<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 58
chứng đang đi dạo, trong một khoàng thời gian khá<br />
lâu, hoạt động cùng với cả một tập thể chung quanh,<br />
người hầu, người giữ vườn…trong khung cảnh lịch<br />
sử của tòa Lâu đài VERSAILLES…<br />
2/ Có một sự khác biệt về khung cảnh của Tòa<br />
lâu đài Versailles trong hai lần thăm viếng của hai<br />
du khách cách nhau 2 năm: Lần thứ nhất hai vị nữ<br />
lưu thăm viếng Tòa lâu đài vào một ngày thường,<br />
không gian vắng vẻ, tịch mịch, nên mới có sự xuất<br />
hiện của “hồn ma bóng quế”. thông thường là như<br />
vậy, còn lần thứ hai, cách hai năm, lại nhầm một<br />
ngày lễ hội, rất đông du khách, trong một khung<br />
cảnh ồn ào náo nhiệt, nên đã không được nghe và<br />
thấy những gì đã được nghe và thấy hai năm về<br />
trước.<br />
III.-TÁC PHẨM “AN ADVENTURE”<br />
Sau đây xin được tóm lược nội dung tác phẩm<br />
“Một Cuộc Phiêu Lưu” bằng chữ xiên (italique)<br />
“Ngày 10 tháng Tám năm 1901 (Ghi chú: Xin so<br />
sánh với ngày chết của Hoàng Hậu 16/10/1793),<br />
chúng tôi đến viếng Lâu đài VERSAILLES và rất<br />
thích thú với tài ba của 7 KIẾN TRÚC SƯ danh<br />
tiếng nước Pháp, đặc biệt là phần trang trí mỹ thuật<br />
do Mỹ thuật gia tài danh LE BRUN. Sau đó chúng<br />
tôi ra thăm Vườn Ngự Uyển và định đến viếng Điên<br />
GRAND TRIANON, nhưng đến một nơi có nhiều<br />
ngả rẽ, chúng tôi không biết phải theo lối nào,nên<br />
quyết định đi vào con đường nhỏ thì thời may gặp<br />
được hai người đàn ông đang ở trong một Khu<br />
vườn xinh đẹp. Chúng tôi vô cùng kinh ngạc vì lối<br />
ăn mặc của họ khác thường, không giống như hiện<br />
nay, mà là lối y phục của Thế kỷ trước: áo đuôi tôm<br />
màu xanh, mũ ba góc (tricorne), chúng tôi ngở là<br />
họ “HÓA TRANG” theo sự sắp xếp của Ban Tổ<br />
chức để tiếp đón du khách đến viếng thăm lâu đài.<br />
Tuy vậy, chúng tôi cũng đã nhờ họ chỉ đường đến<br />
Biệt điện Grand Trianon và được trả lời một cách<br />
rất lễ phép, lịch sự:”Xin Nhị vị đi thẳng về phía<br />
trước”<br />
(Ghi chú: Về sau tra cứu sách vở, hai Nhà giáo mới<br />
biết đó là Hai anh em BERSY, được Hoàng hậu<br />
MARIE ANTOINETTE giao cho việc trông nom<br />
Khu vườn ở Điện PETIT TRIANON vào năm 1789.<br />
Y phục quan chức đương thời họ mặc được gọi theo<br />
danh từ Pháp là “Petit Livrée”).<br />
“Chúng tôi bước theo sự chỉ dẫn của hai người<br />
nầy, nhưng bắt đầu thấy ngột ngạt, nặng nề âm khí.<br />
Đi được một đổi thì gặp một thiếu phụ trung niên và<br />
một bé gái độ 14 tuổi, tay cầm bình nước đứng bên<br />
cạnh, trước một ngôi biệt thự. Cả hai ăn mặc theo<br />
lối xưa cả trăm năm về trước, nghĩa là mặc váy dài<br />
chấm đất, quấn khăn choàng nhét vào dải yếm và<br />
đội mũ trắng che tai” (Ghi chú: Về sau, tra cứu thì<br />
được biết ngôi biệt thự nầy được xây cất vào năm<br />
1783 và vào năm 1789 thì có một phụ nữ trung tuần<br />
và một bé gái con của phụ nữ nầy 14 tuổi tên là<br />
MARION ngụ tại đấy và dĩ nhiên là vào lúc hai nhà<br />
giáo đi viếng cảnh thì Tòa biệt thự nói trên không<br />
còn).<br />
“Đi thêm một đoạn đường ngắn nữa, chúng tôi<br />
đến một công viên có cây cao bóng mát, có Nhà<br />
Nghỉ mát lục giác (sáu góc), có suối chảy quanh co,<br />
có hòn Non bộ, tóm lại là một cảnh thần tiên, nhưng<br />
có điều lạ là cây cối, hoa lá không lay động, không<br />
có chiều dày và không có sức sống, y hệt như một<br />
bức tranh vẽ hay một bức lụa thêu.Trong Nhà mát,<br />
có một người đàn ông có vẻ quí phái, oai phong lẫm<br />
liệt, với chiếc nhung bào, áo choàng rộng bên<br />
ngoài. Tuy nhiên nhìn kỹ thì thấy gương mặt bị rổ<br />
và đượm nét u buồn, đang ngồi trong đó” (Ghi chú:<br />
Về sau truy cứu thì được biết đó là Bá Tước<br />
VANDREUIL, người Hầu CẬN của Hoàng hậu và<br />
dĩ nhiên vào ngày Hai nhà giáo đi tham quan thì các<br />
cảnh vật ở đây đều đã thay đổi: nhà mát, hòn non<br />
bộ, con suối quanh co, tất cả đều đã bị tàn phá, chỉ<br />
còn dấu vết trong các tài liệu khảo cổ).<br />
“ Nhà quí tộc nầy nhìn chúng tôi có vẻ ngạc<br />
nhiên. Bổng chúng tôi nghe tiếng chân chạy dồn<br />
dập phía sau lưng, chúng tôi ngoái lại nhìn thì<br />
không thấy ai, nhưng lại có một người đàn ông khác<br />
hiện ra ngay trước mặt chúng tôi, như có ý ngăn<br />
chận lối đi. Chúng tôi hết hồn nhìn Ông ta , một nhà<br />
Quí tộc khác, có gương mặt đẹp, mắt đen và nụ<br />
cười tươi. Ông ta nhỏ nhẹ bảo chúng tôi một cách<br />
lịch sự, lễ phép:<br />
-“Xin Nhị vị đừng đi tới trước nữa, xin hãy dừng<br />
lại và hãy đi theo lối nầy cho đến khi gặp được CÁI<br />
NHÀ”<br />
(Ghi chú: MAISON= PETIT TRIANON)<br />
“Chúng tôi làm theo lời Ông ta và muốn ngỏ lời<br />
cám ơn, nhưng Ông ta đã vụt biến mất. Thật là lạ<br />
lùng. Ông ta có vẻ quí phái, cao sang. Nhưng CÁI<br />
NHÀ mà Ông ta bảo gặp là NHÀ gì?”<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 59
(Ghi chú: Tra cứu mới biết Nhà Quí tộc nầy cũng là<br />
một Người Hầu cận của Hoàng hậu, Ông ta tên là<br />
BRETON, CÁI NHÀ mà Ông ta nói là Điện PETIT<br />
TRIANON, thường gọi là MAISON, nơi ở của<br />
Hoàng hậu và con đường mà Ông ta ngăn chận<br />
không cho hai Du khách đi tới trước, chắc là con<br />
đường “Tử lộ”, dẫn vào cỏi chết, vào rồi không trở<br />
ra được!)<br />
“ Chúng tôi tiếp tục đi theo lời chỉ dẫn của ông<br />
ta, được một lúc thì qua một chiếc cầu và đến phía<br />
sau Biệt điện PETIT TRIANON. Trên bải cỏ bên vệ<br />
đường, chúng tôi thấy có một Mệnh Phụ Phu Nhân ,<br />
với mái tóc vàng óng ánh, mặc áo lót màu xanh và<br />
áo vải màu trắng là y phục của các Công Nương ở<br />
Thế kỷ thứ XVIII. Phu nhân đang ngồi vẽ tranh và<br />
khi chúng tôi đi ngang qua Bà quay đầu lại nhìn<br />
chúng tôi với vẻ ngạc nhiên. Chúng tôi nhận thấy<br />
tuy bà đã lớn tuổi, nhưng Bà vẫn còn đẹp lắm, nếu<br />
không nói là “quốc sắc thiên hương” (Ghi chú: Sau<br />
khi tra cứu, được biết đúng là Hoàng hậu MARIE<br />
ANTOINETTE mà hai Nhà Mô phạm đã hân hạnh<br />
gặp lại tại Tòa Nhà PETIT TRIANON, vào năm<br />
1901, sau khi Bà đã lên máy chém cách đó 108<br />
năm.<br />
Hai chứng tích xác nhận đây là hiện thân của Hoàng<br />
hậu là:<br />
1/Trong quyển sách nhan đề “Journal de<br />
Madame ELOFFE” (Nhật Ký của Bà ELOFFE là<br />
người phụ trách y trang cho Hoàng hậu) tác giả có<br />
kể lại rằng từ tháng bảy đến tháng chín năm 1789,<br />
Hoàng hậu thích mặc áo trắng và áo lót màu xanh<br />
như đã kể trên.<br />
2/ Hai Nhà Mô phạm còn tìm được Bức Họa<br />
Chân dung Hoàng hậu do Họa sĩ VERMULLER vẽ<br />
thì thấy giống hêt như “Hồn Ma” Hoàng hậu mà hai<br />
người đã gặp trong chuyến đi vào tháng Tám năm<br />
1910).<br />
“Sau cùng chúng tôi đến Điện PETIT TRIANON<br />
thì đột nhiên bầu không khí trở lại bình thường,<br />
không còn nặng nề khó thở nữa, cây cối lay động,<br />
chấm dứt CUỘC PHIÊU LƯU LẠ LÙNG CỦA<br />
CHÚNG TÔI VÀO MỘT KHUNG CẢNH CỦA THẾ<br />
KỶ TRƯỚC”.<br />
IV.- PHẦN KẾT.-<br />
Ra khỏi Điện Versailles, quá bàng hoàng, xúc<br />
động, hai nhà Mô phạm của chúng ta lập tức lên tàu<br />
hỏa trở về PARIS, suốt một tuần vẫn chưa hết bàng<br />
hoàng. Họ không trao đổi gì với nhau về những việc<br />
“mắt thấy tai nghe”vừa qua. Chừng bình tĩnh lại, họ<br />
viết ra giấy, rồi đem so sánh hai bản nháp. Họ vô<br />
cùng ngạc nhiên nhận ra: có những điều người nầy<br />
nghe thấy nhưng người kia không nghe thấy và<br />
ngược lại, mặc dù suốt cuộc hành trình, hai người<br />
luôn ở bên cạnh nhau, tỉ dụ như Cô MOBERLY<br />
không thấy cô gái MARION 14 tuổi, còn Cô<br />
Jourdain thì lại không thấy vị Phu nhân đang vẽ<br />
tranh tức Hồn Ma của Hoàng hậu MARIE<br />
ANTOINETTE, nhưng nhất trí kết luận là HỌ ĐÃ<br />
GẶP MA,Hồn Ma Vương giả của Bà Hoàng hậu<br />
xấu số của nước Pháp với những người thân tín<br />
chung quanh bà còn viêc thấy người nầy không thấy<br />
người kia thì có thể giải thích bằng lý do siêu hình<br />
như kỵ tuổi tác, không hợp “âm khí”, “dương khí”,<br />
v.v…Tỉ dụ có người chết thì khi tẩn liệm hoặc khi<br />
hạ huyệt, những thân nhân thuộc các tuổi kỵ với<br />
tuổi người quá cố, không nên hiện diện để tránh<br />
điều bất trắc có thể xẩy ra.<br />
Cách mạng nào cũng đổ máu, phần nhiều là oan<br />
ức, nhất là những kẻ thiếu Chính nghĩa, lại nhân<br />
danh Cách mạng để cướp Chánh quyền, gây ra cảnh<br />
nồi da xáo thịt.<br />
Trong cuộc Cách mạng 1789 tại Pháp, những kẻ<br />
độc tài, khát máu như DANTON, ROBESPIERRE<br />
...đã ra lệnh giết bao nhiêu đối thủ, để rồi rốt cuộc<br />
chính chúng cũng bị đưa lên máy chém! Ác giả ác<br />
báo!<br />
Ở Việt <strong>Nam</strong>, Bọn Vee Cees ác ôn thủ tiêu bao<br />
nhiêu nhà ái quốc, gây ra gần nửa thế kỷ chiến tranh<br />
tương tàn để cướp chánh quyền, vơ vét tài sản quốc<br />
gia, cướp nhà cướp đất, hút máu đồng bào, mãi<br />
quốc cầu vinh, cũng sẽ có ngày đền tội!<br />
D Ư Ơ N G T Ử<br />
(Feb. 7, 2015)<br />
TÁC GIẢ<br />
Giáo sư DƯƠNG NGỌC SUM<br />
Giáo sư PETRUS KÝ và SƯ PHẠM SAIGON<br />
Thanh tra tại Bộ Giáo Dục<br />
Phụ Tá cho Phụ Tá Đặc Biệt Tổng Trưởng<br />
Đặc trách Khối Nghiên cứu & Phát triển G.D.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 60
HUNG THẦN<br />
CỦA TUỔI XUÂN<br />
Nguyễn Lân ( Cựu GS Gia Long)<br />
Sinh, bệnh, lão, tử - bốn giai đoạn của đời người, có ai thoát được không? Sinh, Tử - điều dĩ nhiên của Tạo<br />
Hoá. Bệnh - có người suốt đời bệnh rề rề, có người đương khỏe bất thần xuất hiện căn bệnh nan y, tháng trước<br />
còn mạnh cùi cụi, tháng sau đã gục ngã vì căn bệnh ung thư hiểm nghèo, tháng trước còn khiêu vũ lả lướt, tháng<br />
sau bò lết vào cầu tiêu vì nàng Vertige chợt đến hành hạ, đi đứng loạng choạng, ngả nghiêng, tháng trước còn<br />
thuyết trình, nói năng hùng hồn trước máy vi âm tháng sau đứng trước cử tọa không biết mình nên nói gì, nên<br />
nói như thế nào, nhìn những người quen mà như chưa từng biết. Ôi! Alzheimers tới, làm sao chặn được?! Chỉ<br />
có Lão là có người thoát được. Tôi biết một người, một anh bạn rất thân cùng tuổi với tôi mà trông trẻ hơn tôi<br />
đến cả hai thập niên từ vóc dáng đến làn da, mái tóc. Chúng tôi đều bước đến “bát tuần thượng thọ” nhưng anh<br />
trông không quá 60! Anh chưa bao giờ đả động tới chuyện “cái già xồng xộc nó thì theo sau” nhưng thế nào tôi<br />
cũng phải tìm ra bí quyết của người tránh được hung thần của tuổi xuân này.<br />
Một lần gặp gỡ, tôi hỏi: “Anh ơi! Sao hung thần của tuổi xuân không đến thăm anh? Sao bác sỹ giải phẫu thẩm<br />
mỹ tồi tệ nhất, tàn nhẫn nhất là Thời Gian lại né anh?”<br />
Anh trầm ngâm, rồi nhỏ nhẹ: “Nhiều lý do lắm. Vắn tắt thôi nhé.<br />
Thứ nhất là vệ sinh ăn uống. Mình là loại ăn tạp. Thịt, cá, rau, đậu, đồ biển (nếu không bị dị ứng), ăn hết nhưng<br />
với số lượng vừa phải. Sau bữa ăn, nhìn thức ăn còn thấy khoái khẩu, chớ tham ăn quá hay nể bạn nể vợ ép ăn<br />
đến căng bụng. Các loại rau xanh đa phần đều cần cho bộ máy tiêu hoá, thuộc loại hàn, âm tính. Ớt vàng, ớt đỏ<br />
thuộc loại nhiệt, dương tính. Nếu bộ máy tiêu hoá của mình tốt, nên ăn hết các loại thực vật đủ màu. Theo đông<br />
y là để giữ cho âm dương quân bằng. Nhưng nếu yếu đừng ăn ớt vàng, ớt đỏ nhiều dễ sình bụng. Kefir là loại<br />
thực phẩm rất tốt cho bộ máy tiêu hoá. Blackstrap Molasses cần cho những người ngoài 50 hay lớn tuổi đã bắt<br />
đầu bị Arthritis. Mình dùng những thứ này càng sớm càng tốt tránh được đau nhức. Đại khái là thế. Nếu muốn<br />
biết kỹ lưỡng phải tham khảo với chuyên viên thực phẩm.<br />
Thứ hai là tập thể dục thường xuyên. Mình đã cao tuổi đâu cần tập tạ đòi cơ bắp cuồn cuộn. Chỉ cốt sao cho thịt<br />
tay chân khỏi nhão, bụng không phát triển vuợt ngực. Đi bộ hàng ngày. Mùa đông, đành đi bộ trong nhà ít nhất<br />
20 phút. Cái hay là nhà ai cũng có gương soi, càng lớn tuổi dáng người càng gù, lưng càng còng. Đi ngang qua<br />
gương thấy dáng trông già và khòm, mình sửa ngay, cố giữ cho lưng thẳng, hai vai không xệ. Thường cái đẹp đi<br />
với phong cách trẻ trung.<br />
Thứ ba, giữ cho tâm hồn được bình thản, sảng khoái. Đây là yếu tố quan trọng nhất. Trong cuộc sống luôn luôn<br />
chúng ta bị căng thẳng, bị dồn nén, bao nhiêu điều bất như ý từ trong gia đình ra ngoài xã hội. Là người nhậy<br />
cảm, cầu toàn càng dễ đau khổ, bực tức, cay cú, giận hờn. Là người luôn luôn mong muốn hơn người, ham danh<br />
lợi dễ vọng động trong bon chen, ganh đua tại trường đời đưa đến ganh ghét, tị nạnh, chèn ép, ích kỷ, nhỏ nhen.<br />
Nghĩ xấu cho ai, vu khống người khác để tranh phần thắng đều làm “tâm” mình cằn đi, trái tim khô cạn. Đừng<br />
nghĩ là tranh hơn thua được là mình sung sướng. Cái buồn sẽ đến mau chóng, cái hối hận sẽ kéo mình quị dần.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 61
Mình sẽ chóng già! Đấu trí, đấu lực, thoạt mới nghe có vẻ hách, có hùng khí. Nhưng theo tôi, những cái đó<br />
chính là nguyên nhân đẩy chúng ta xuống vực sâu, lao đao tinh thần, héo mòn thể xác. Phải chăng đó là cách<br />
mời mọc hung thần của tuổi xuân sớm đến thăm sớm hơn trời định?<br />
Tôi chọc quê: “Vậy thì chỉ có đi tu thôi”<br />
Anh cười nhẹ: “Thế đấy. Nhưng cứ gì phải “đi tu” hay ở chùa, trong tu viện. Mình tu thân, tu tâm, cố rèn luyện<br />
tư tưởng(!), sửa đổi cung cách đối đãi tha nhân, biết tội nghiệp thương yêu người mà cũng chính là biết tội<br />
nghiệp thương yêu mình. Tránh chỉ trích, chê bai, so sánh. Thấy điều bất như ý thà cứ lờ đi còn hơn tranh luận<br />
để mất đi một người bạn. Xét thấy đối tượng là người có thể chung ý kiến với mình không, là người có nhiều tự<br />
ái không, lúc nào nên lựa lời khuyên nhủ. Tình người vô cùng quan trọng trong cuộc sống. Mấy ai tịch cốc tu<br />
tiên hay sống đơn độc xa lánh nhân loại? Trong xã hội càng quen biết nhiều cũng dễ được thương yêu, dễ gặp<br />
may mắn mà cũng dễ đối đầu với bi lụy. Thế nào mà chẳng có lúc đụng chạm. Nhẫn nhịn - không dễ đâu.<br />
Nhưng làm được điều này mình thấy hãnh diên cho bản thân. Nóng nẩy, thô lỗ, cục cằn - phải cố sửa - cũng khó<br />
lắm. Nhưng sẽ được yên lòng khi mình chuyển hóa, thắng được những điều làm người khác phiền lòng. Tươi<br />
tắn, một nụ cười trên môi - chẳng phải ai cũng có - nếu không tập luyện. Được như vậy, chính bản thân sẽ tràn<br />
đầy hạnh phúc vì cảm thấy sự hiện diện của mình là món quà đáng quý cho kẻ khác, lòng ta sẽ được “an nhiên<br />
tự tại”.<br />
Tôi hỏi tới: “Còn gì nữa không?”<br />
Anh nghiêm chỉnh: “Còn nhiều… nhiều lắm. Đại loại thì thế. À! Tính tiếu lâm , có tinh thần khôi hài cũng cần<br />
để ngăn chặn hung thần tuổi xuân tránh đến gặp mình nữa. Chuyện gì trên đời cũng có thể kéo theo một chút<br />
cười. Dù là cười nụ, cười mím chi nhưng là cái cười sâu sắc, hiền hòa mà dễ thương. Nhưng mấy ai bẩm sinh đã<br />
sẵn duyên dáng, cuốn hút, làm người khác vui? Cái này phải học, đúng hơn, phải sống nhiều, phải đọc nhiều và<br />
có tâm hồn thứ tha.<br />
Bạn ơi! Bạn có mê giàu sang phú quý không? Bạn có cật lực kiếm tiền không? Nếu có, nó là con dao hai lưỡi.<br />
Giầu có, danh vọng làm bạn mát mặt với thế gian, nhiều khi lấy được những tia nhìn khâm phục, nhưng rất dễ<br />
lôi kéo sự chú ý của hung thần tuổi trẻ. Làm việc nhiều, suy tư lắm chỉ đưa tới tâm hồn căng thẳng. Cố gắng<br />
làm việc cho vừa đủ sống. Mà biết thế nào là “vừa đủ”?! Nghĩ đi! Sự thư giãn, thoải mái không có thì làm sao<br />
chẳng chóng già nua? Dao, kéo, độn, cắt, vá, khâu, bơm, hút… sửa sắc đẹp với thời gian chỉ đưa tới tồi tệ hơn!<br />
Bạn ơi! Người có tâm hồn thi nhân, lãng mạn, đa cảm, dễ bén nhậy, dễ hờn giỗi mà cũng dễ quên. Những người<br />
yêu chuộng cái đẹp, cái đẹp thu hút tuyệt diệu của vũ trụ, của thiên nhiên, cái đẹp lãng mạn của văn chương thi<br />
phú, cái đẹp đầy màu sắc sống động của các loại cầm thú và đương nhiên, cái đẹp của con người từ thể xác đến<br />
tâm hồn là những gì mà các bác sĩ sửa sắc đẹp tàn nhẫn thế mấy cũng không thể tạo những vết nhăn, những<br />
rãnh cầy, những cặp mắt đục ngầu với tia nhìn đờ đẫn trên mặt chúng ta được, Đấy là bửu bối ta có khiến hung<br />
thần của tuổi xuân phải chào thua.<br />
Mặc cảm tự tôn hay tự ti đều làm ta cằn cỗi. Tự tôn dễ đưa ta tới kiêu ngạo, coi rẻ người khác. Như vậy sẽ vấp<br />
phải lòng đố kỵ của tha nhân và dễ bị xa lánh ghét bỏ. Tự ti sẽ đưa ta tới cử chỉ khúm núm, tính sợ hãi. Như vậy<br />
sẽ vấp phải sự khinh thường, lạnh nhạt của người đời. Chúng ta, ít nhiều ai cũng mang mặc cảm. Thôi thì, ráng<br />
tập dần, loại bỏ mặc cảm từ từ để bản thân nhẹ nhàng, thoải mái, tự nhiên khi tiếp xúc với đời. À! Tôi thường<br />
tránh gồng mình, tránh vẻ kẻ cả để lấy “oai”, để “hù” thiên hạ!<br />
Điểm quan yếu là có thể lịch sự, tử tế, dễ thương với bất cứ ai như với những người ta thương yêu không? Tình<br />
mến trọng của tha nhân cho ta cũng như sự thuơng yêu của ta với nhân loại sẽ làm ta thấy vui vẻ, thấy sung<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 62
sướng, thấy mình hữu ích, thấy mình đáng giá hơn lên. Đó là chân hạnh phúc. Đó là tình người. Tình người<br />
chính là vũ khí tự vệ chống lại hung thần của tuổi trẻ, bạn ạ!<br />
Nhưng trên hết, điều mà ta không thể đoán biết, trù liệu là Thiên Định. Làm đủ mọi cách nhưng “cái già xồng<br />
xộc nó thì theo sau” thì đó là Dieu seul le sait (chỉ có Trời biết) số mệnh của ta Trời định cho như thế. Đây cũng<br />
là hậu quả của những việc ta đã và đang làm. Có phải là nghiệp chăng?<br />
Cảm ơn bạn. Tôi đã hiểu tại sao chúng ta cùng tuổi, đời sống tương đương, gia cảnh không chênh lệch nhiều mà<br />
trông bên ngoài tôi già hơn bạn đến hai chục tuổi, cả một thế hệ! Hung thần của tuổi xuân xa lánh bạn. Mừng<br />
cho bạn!<br />
Đáng mừng nhưng… sợ rằng cũng không được lâu đâu! Trông bề ngoài có vẻ trẻ trung yêu đời thế nhưng thật<br />
sự nội tạng của tôi cũng… kém rồi, chẳng hơn những người cùng trang lứa. Trời chưa cho cái bên trong vì trên<br />
đời này làm gì có sự toàn hảo!<br />
Thời gian không chừa một ai đâu, bạn ạ!<br />
NGUYỄN LÂN<br />
Viết xong 2/28/2016 - Virginia - Trọng Đông<br />
HOÀNG HÔN<br />
LVD Đặng Thị Cần<br />
Hoàng hôn sao đã sớm về?<br />
Không gian tĩnh mịch, bốn bề quạnh hiu<br />
Buồn vương theo áng mây chiều<br />
Nắng hồng tô điểm mỹ miều sắc hoa<br />
Hàng cây ngả bóng la đà<br />
Bên hồ sóng gợn nhạt nhòa hơi sương<br />
Bâng khuâng nhìn ánh chiều buông<br />
Trên hàng liễu phủ hơi sương lạnh lùng<br />
Buồn trông về cõi trời đông<br />
Hoàng hôn đã tắt cho lòng vấn vương<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 63
NỐI TIẾP VÒNG TAY<br />
Gs Lê Văn Duyệt Vũ Ngọc Mai<br />
Nhân dịp Liên Trường kỷ niệm 15 thành lập, tôi xin ghi lại một số sinh hoạt của Hội Cựu Nữ<br />
Sinh Trường Trung Học Lê Văn Duyệt và cảm nghĩ của riêng tôi như một lời chúc mừng quý<br />
Anh Chị Em Cựu Học Sinh Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong>-<strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia.<br />
Hội Cựu Nữ Sinh Trường Trung Học Lê Văn Duyệt đã đồng hành sinh hoạt trong suốt thời<br />
gian 15 năm với vai trò một trong những Sáng lập viên của Liên Trường. Luật sư Nguyễn<br />
Tuyết Nga, cựu Hội Trưởng của LVD, đã làm Cố vấn Pháp lý cho Liên Trường trong nhiều<br />
năm, và các Hội Trưởng sau đó cũng đã tham gia sinh hoạt tích cực như Nguyễn Bạch Yến,<br />
Hoàng Nga, và 2 CHT từng làm Chủ Tịch Luân Phiên Liên Trường: Phạm Thị Thu (2005-<br />
2006) và Đặng Thị Cần (2008-2009).<br />
Được hỏi về cảm tưởng khi tham gia sinh hoạt với Liên Trường, Phạm Thị Thu cho biết: “Em<br />
rất vui và rất hãnh diện Lê Văn Duyệt là một thành viên của Liên Trường. Đây là một tổ<br />
chức hoàn toàn vô vị lợi và làm việc rất nhiệt tâm, rất đáng tin tưởng, sẵn sàng bỏ thì giờ ra<br />
làm những việc thiện nguyện. Nhờ sự làm việc hăng say của tất cả các anh chị thành viên của<br />
Liên Trường, và vì tiếng vang của Liên trường mà mọi người sẵn sàng đóng góp.” Rồi Phạm<br />
Thị. Thu ca ngợi Anh Tổng Thư Ký Nguyễn Mai “làm việc rất phân minh và báo cáo sổ sách<br />
rất minh bạch.”<br />
Sau Thu Phạm, LVD Đặng Thị Cần đã đóng góp nhiều công sức với Liên Trường trong nhiều<br />
năm qua, cùng tổ chức các buổi gây quỹ xã hôi như động đất Nepal (2015), cuồng phong<br />
Oaklahoma (2013), picnic, cây mùa xuân, và nhất là Dạ tiệc gây quỹ giúp Thương Phế Binh<br />
mỗi cuối năm dương lịch trong vai trò MC, giới thiệu quan khách và văn nghệ bên cạnh một<br />
MC nữa của Liên Trường. Các CHT và Đặng Cần cũng phụ giúp bán vé cho việc gây quỹ, có<br />
năm lên tới con số 8 bàn.<br />
Hằng năm tôi đã có dịp đi dự tất niên dương lịch Liên trường, nhận thấy những năm sau này,<br />
số trường tìm về ngày một đông, các tiết mục văn nghệ cây nhà lá vườn ngày một đa dạng và<br />
khởi sắc. Sở dĩ Liên Trường đạt được kết quả tốt đẹp như thế là nhờ nhiều bàn tay đóng góp,<br />
nhiều cá nhân đã hi sinh thì giờ của mình cho công việc chung, và nhờ tài tổ chức khá chu đáo<br />
và trang trọng.<br />
Chúng ta có thể cảm nhận được tình thầy trò thắm thiết, nghĩa đồng môn keo sơn, không khí<br />
vui tươi, thân mật và cởi mở. Năm nào Sinh Nhật của Thu Ngô biệt danh Thu Béo cũng<br />
được cử hành vào dịp này, Thu mang theo một bánh SN thật lớn. Cả hội trường ca vang<br />
mừng sinh cho Thu và tất cả những ai ra đời trong tháng 12 và tháng 1 mà tôi cũng được dự<br />
phần. Nguyễn Ngọc Đóa thì hăng say với các màn văn nghệ. Tấm hình “đầu tiên” Đóa chụp<br />
riêng với tôi - theo em nói - cũng tại ngay trước sân khấu liên trường mà cho đến nay tôi vẫn<br />
còn giữ làm kỷ niệm.<br />
Nơi đây cũng tổ chức cuộc thi kể truyện vui mà dù trúng giải hay không, ai cũng được nhận<br />
lãnh 1 chai rượu vang do Luật Sư Đỗ Hiếu Liêm gửi tặng. Câu chuyện chỉ được nói trong<br />
vòng 3 phút nhưng người nghe rất thú vị với những ngụ ý tuy thanh mà tục, vừa táo bạo lại<br />
vừa dí dỏm. Cách nay vài năm, vị Giáo Sư lão thành Dương Ngọc Sum cũng ghi danh tranh<br />
tài và thường đoạt từ giải nhất đến hạng ba. Tôi thường gặp người Thầy Petrus Ký khả kính<br />
này trong tất cả<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 64
những buổi hội họp mà tôi có dịp tham dự. Tấm lòng của Người cho tuổi trẻ và giáo dục quả<br />
rất hiếm quý. Ngoài ra, quý Giáo sư đại diện một số trường Trung Học khác cũng có mặt<br />
trong dịp vui này.<br />
Trong không khí đầm ấm tình thầy trò và nghĩa đồng môn của buổi tiệc, phương danh các<br />
Mạnh Thường Quân và số tiền gửi tặng Thương Phế Binh vẫn liên tục được tuyên đọc trong<br />
suốt buổi tiệc. Nhờ sự rộng tay yểm trợ ấy mà nếu tính từ năm 2002 đến nay, Liên Trường<br />
Trung Học Việt <strong>Nam</strong> đã giúp đỡ trực tiếp được 3,315 gia đình TPB và Quả phụ QLVNCH,<br />
tặng 29 chiếc xe lăn với tổng số tiền lên đến 201,144 USD. Chính việc làm bền bỉ trong suốt<br />
thời gian 15 năm này đã cho Liên Trường một chỗ đứng đặc biệt rất quen thuộc với chúng ta.<br />
Một số trường đã tìm về bên nhau có thể kể: Gia Long, Trưng Vương, Lê Văn Duyệt,<br />
PetrusTrương Vĩnh Ký, Nguyễn Trãi, Chu Văn An, Phan Thanh Giản, Đoàn Thị Điểm (Cần<br />
Thơ), Châu Văn Tiếp (Phước Tuy), Tân Bình Nguyễn Thương Hiền (Gia định), Regina<br />
Pacis, Quốc Học - Đồng Khánh (Huế), Phan Châu Trinh (Đà nẳng), Lê Ngọc Hân (Mỹ tho),<br />
Pleime (Pleiku), Nguyễn Du, Marie Curie, Jean Jacques Rousseau, Kỹ thuật Cao Thắng<br />
(Saigon), v.v,…Danh sách càng dài thì việc tổ chức càng công phu.<br />
Người mà tôi có dịp tiếp xúc nhiều nhất và là một trong những đại diện cho Liên Trường<br />
trong suốt thời gian dài 15 năm có thể kể CVA Nguyễn Mai, bên cạnh luôn có mặt bà xã cựu<br />
Hội trưởng GL Phạm Thanh Mai. Ba cặp tích cực khác là TV Nguyễn Mộng Tâm và<br />
NT/CVA Đỗ KimThiện, LVD Đặng Thị Cần và CVA Nghiêm Bảo Thiện, NT Mai Đông<br />
Thành và Mai Trang. Xem như thế thì những mối lương duyên giữa các nam-nữ sinh các<br />
trường trung học thời trước 75 không phải là nhỏ. Tôi cũng rất thích cách ăn nói hồn nhiên<br />
và duyên dáng của NT Mai Đông Thành, sự thân thiện của ĐTĐ Mindy Hà và P. Ký Lâm<br />
Mỹ Hoàng Anh, tính hơi trầm lặng nhưng dễ mến của LVD Phạm thị Thu. Một số các CHT<br />
Trưng Vương cũng luôn sát cánh với Liên Trường làm việc thiện nguyện như TV Mai<br />
Khanh, TV Mai Mai và TV Mộng Tâm.<br />
Mặc dầu tên các bạn tôi không thể nhớ hết, nhưng tự đáy lòng, bao giờ tôi cũng ghi nhận<br />
trong ngưỡng mộ những công sức bền bỉ và sự hi sinh thời gian vô bờ bến của tất cả cho một<br />
công tác xã hội nhằm xoa dịu một phần nào những thiệt thòi xót xa sau bao hi sinh cho đất<br />
nước của TPBVNCH.<br />
Mừng 15 năm Kỷ Niệm Sự Thành Lập Liên Trường với nhiều thành quả tốt đẹp.<br />
Chúc Liên Trường tiếp tục thực hiện lý tưởng xã hội cho Kỷ Niệm 30 năm trong tương lai.<br />
GS LVD Vũ Ngọc Mai trao giải thi kể chuyện vui cho GS PK Dương Ngọc Sum (31/12/2010)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 65
GS LVD Vũ Ngọc Mai cắt bánh Sinh nhật tháng 12 (2015)<br />
Văn nghệ cựu nữ sinh Lê Văn Duyệt- Tât niên Liên Trường<br />
CHT LVD Đặng Thị Cần & TTK/LT Nguyễn Mai giớí thiệu chương trình<br />
Tât Niên Liên Trường (31/12/2015)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 66
GS Ngọc Mai & các cựu nữ sinh Lê Văn Duyêt tham dự Tất Niên Liên Trường (31/12/2015)<br />
Tât niên Liên Trường (31/12/2009)<br />
CHT LVD Phạm Thị Thu, Chủ tich LP Liên Trường (2005-06)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 67
Văn nghệ LVD & LT –Tât niên 31-12-2015<br />
Tất niên Liên Trường 31-12-2015<br />
Văn nghệ CNS Lê Văn Duyệt- Tất Niên Liên Trường (2015)<br />
Cô và Trò Lê Văn Duyệt - Tất niên LT 31/12/2015<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 68
Tình thầy trò<br />
Bùi Mỹ Dương<br />
Cựu GS Tân Bình – Nguyễn Thượng Hiền<br />
“ Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường<br />
rụng nhiều, là lòng tôi lại nao nức những kỷ<br />
niệm hoang-mang của buổi tựu trường….Buổi<br />
mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió<br />
lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con<br />
đường dài và hẹp, con đường này tôi đã quen đi<br />
lại nhiều lần nhưng nay tôi tự nhiên thấy lạ,<br />
cảnh vật chung quanh tôi đang có sự thay đổi<br />
lớn: hôm nay tôi đi học.”<br />
Nhà văn Thanh-Tịnh đã tả lại cảnh và cảm nghĩ của<br />
những cô bé, cậu bé lần đầu tiên đến trường hay bắt<br />
đầu niên học mới.<br />
Được cho làm kiếp người, ba năm bú mớm, bập bẹ<br />
nói, bước chân đầu tiên đều do cha mẹ thương yêu<br />
dậy dỗ dẫn dắt vào đời. Công đức cao dầy sao kể<br />
xiết, nhưng không dừng ở đây, cha mẹ nuốn con<br />
tiến lên cùng chúng bạn mở mang trí óc, phát triển<br />
mọi chức năng để thành người hữu dụng: đó là đưa<br />
con đến trường.<br />
Nhà thơ Chế lan Viên nói lên nỗi vui sướng của thời<br />
học sinh.<br />
Ôi sung sướng là thời gian cắp sách,<br />
Ôi vui tươi là lúc hãy còn thơ<br />
Đời đẹp đẽ như trong một giấc mơ,<br />
Và thắm đượm như một mùa Xuân mới.<br />
Thời thơ ngây mọi thứ đều do cha mẹ cung cấp<br />
chẳng lo lắng gì nên đời tươi như giấc mơ đẹp. Hết<br />
tuổi thơ mộng, vào đời bao bổn phận với gia-đình,<br />
xã-hội và tổ-quốc. Thế hệ sau nối tiếp thế hệ trước<br />
cùng nhau xây đựng môi trường sống<br />
Nhạc sĩ Lê Thương ca ngợi trách nhiệm của tuổi trẻ,<br />
tuổi học trò:<br />
Học-sinh là người Tổ-quốc mong cho mai sau,<br />
Học-sinh xây đời niên thiếu trên bao công lao…<br />
Bà Mạnh-mẫu đã ba lần dọn nhà để con được đi<br />
học. Việc học cần thiết và quan trọng nên người ta<br />
đánh giá nền văn minh hưng thịnh của từng quốc<br />
gia là chương trình giáo dục.<br />
Ngày xa xưa khi học vấn chưa được phổ cập, nhà<br />
vua cần tuyển dụng các quan chức trong triều thì<br />
mở kỳ thi tuyển qua 3 kỳ thi: thi Hương, thị Hội, thi<br />
Đình lấy người tài giỏi ra giúp vua giúp nước.<br />
Nguyễn công Trứ đã đề cao kẻ sĩ là người học rộng<br />
tài cao:<br />
Tước hữu ngũ, sĩ cư kỳ liệt,<br />
Dân hữu tứ, sĩ vi chi tiên.<br />
Thầy đồ mở trường tại tư-gia, đa số là những quan<br />
về hưu hay ông tú chỉ đỗ kỳ thi<br />
hương. Thầy đem chữ nghĩa thánh-hiền dậy đám<br />
học trò trong làng.<br />
Ca dao truyền tụng:<br />
Chẳng tham ruộng cả, ao liền,<br />
Tham vì cái bút, cái nghiên anh đồ.<br />
Thầy đồ không có lương, cha mẹ học trò tạ ơn thầy<br />
là qùa biếu vào những ngày lễ tết như cân đường,<br />
hộp bánh v..v..còn trò phải giữ ngày cúng giỗ thầy<br />
như cha mẹ.<br />
Vào thời nho học không được trọng dụng nhà thơ<br />
Sông Vị , tám khoa chưa khỏi phạm trường qui ( 3<br />
năm mới có khoa thi); nghĩa là trên hơn 20 năm ông<br />
chỉ đỗ Tú tài.<br />
Ông đã có thơ tả tâm trạng của thầy đồ :<br />
Thầy đồ thầy đạc,<br />
Dậy học dậy hành,<br />
Vài quyển sách nát<br />
Dăm thằng trẻ ranh….<br />
Đức Khổng Tử đặt mối quan hệ xã hội đem đạo-đức<br />
và quy phạm làm người.Tóm lại<br />
trường học là nơi huấn luyện học vấn và đạo đức<br />
để làm người, cùng chung lo việc nước có ích cho<br />
xã hội. Vậy sự mở mang trí thức rất cần thiết nên<br />
trọng tâm của một quốc-gia là tạo dựng nền giáo<br />
dục.<br />
Qua thời Pháp thuộc, để truyền bá tư tưởng và đào<br />
tạo lớp người làm việc, người Pháp đã thiết lập<br />
trường sở, bỏ Nho học, dùng tiếng Pháp và lấy mẫu<br />
tự Latin phiên âm tiếng Việt; chữ Quốc-ngữ hay<br />
chữ Việt. Việt ngữ dễ học nên có mấy chục năm mà<br />
chúng ta có một nền văn chương phong-phú, đa<br />
dạng.<br />
Khi người Pháp rút khỏi đông Dương, chính thể<br />
Việt <strong>Nam</strong> Cộng Hòa của miền <strong>Nam</strong> đã khai triển<br />
theo phương hướng Tây phương và với chủ chương:<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 69
giữ gìn tinh-hoa bản sắc dân-tộc, đời sống văn-hóa<br />
giáo dục phong-phú. Nền giáo dục dựa theo 3<br />
phương châm được ghi trong hiến pháp: Nhân bản,<br />
Dân-tộc, Khai-phóng.<br />
Nhân bản : con người có địa vị quan trọng trong<br />
thế-gian, lấy con người làm gốc, cuộc sống con<br />
người trong đời làm căn bản, con người là cứu cánh.<br />
Dân tộc: Truyền thống của dân-tộc trong mọi sinh<br />
hoạt liên hệ tới gia-đình, nghề-nghiệp và quốc-gia;<br />
bảo tồn và phát huy những tinh-hoa tốt đẹp của dântộc.<br />
Bắt đầu từ chương trình Việt, khai triển lòng áiquốc,<br />
thương nòi.<br />
Khai-phóng: giáo-dục mở rộng, tiếp nhận kiếnthức<br />
khoa-học, kỹ-thuật tiên-tiến trên thế-giới, tinhthần<br />
dân-chủ, xã-hội văn-hóa nhân-loại, thế mạnh<br />
của Tây phương.<br />
Mục tiêu giúp học-sinh làm thế nào đối với mình,<br />
gia-đình, quốc-gia và xã-hội, cung cấp cho học sinh<br />
đầy đủ thông tin và dữ-kiện để họ phán đoán và lựa<br />
chọn. Giúp học sinh hiểu biết hoàn cảnh xã-hội, môi<br />
trường sống, hiểu biết lịch-sử, văn-chương, thương<br />
yêu xứ sở, học tiếng Việt, nhận xét nét đẹp quêhương,<br />
phẩm-hạnh, truyền thống, có tinh thần tựtin,<br />
tự-lực và tự lập.<br />
Dậy học là mang kiến thức giáo-dục đặc biệt, quan<br />
trọng và cần thiết cho sự phát triển trí-tuệ, nhân<br />
cách của học sinh. Sự giáo-dục của mỗi cá nhân bắt<br />
đầu từ lúc sinh ra và sống suốt cuộc đời.<br />
Giáo-dục trung học là nâng cao kiến-thức, kỹ-năng<br />
nghề-nghiệp cơ bản. Giúp học-trò thăng hoa, sángtạo,<br />
khích-lệ, tự-do cá nhân, chính kiến, nghệ-thuật,<br />
văn thơ, hội họa phát triển tài hoa. Thầy chắp cánh<br />
cho những ước mơ, trang bị kiến thức cho chúng ta<br />
bước vào đời, giúp họ trở thành người có học, có<br />
nhân cách tốt đẹp, có năng lực giúp ích cho dân cho<br />
nước. Thầy trò phải có nghĩa vụ với nhau: trò phải<br />
tôn kính thầy dẫu sau này thành đạt, quyền cao chức<br />
trọng cũng không bỏ rơi lễ-nghĩa. Còn thầy phải có<br />
tư cách, mẫu mực để làm gương cho học-trò. Đạo<br />
thầy trò sống mãi với thời gian, ông cha ta đã đề cao<br />
vai trò người thầy theo vị trí “quân, sư, phụ”. Tôn<br />
sư trọng đạo là truyền thống văn hóa dân tộc Việt-<br />
<strong>Nam</strong>, thầy cô có công dậy dỗ cho mình, đào tạo căn<br />
bản, truyền dậy để chuẩn bị tương lai nên mới có<br />
câu: “ Không thầy đố mày làm nên”.<br />
Chuyện ông Carnot xưa làm quan to nhưng vẫn<br />
nhớ về làng thăm thầy học. Việt <strong>Nam</strong> có Phạm sư<br />
Mạnh sau khi đỗ làm quan vẫn về thăm thầy (Chu<br />
văn An) và nghe lời khuyên.<br />
Bố là thầy giáo, khi đi học rất thích và ngưỡng mộ<br />
thầy cô nên tôi đã chọn nối nghiệp nhà. Sau khi<br />
hoàn tất bậc trung-học, thi vào trường Đại học sưphạm<br />
Sài-Gòn ban Việt Hán. Văn chương Việt<br />
chịu ảnh hưởng rất sâu đậm của nền văn học chữ<br />
Hán. Thật hãnh diện khi chúng tôi được thụ huấn<br />
các cụ nghè, cụ tú của nền văn chương Hán học<br />
cuối cùng triều Nguyễn: cụ nghè Nguyễn sĩ Giác,<br />
cụ Tú Vũ huy Chiểu, cụ tú Trần văn Thược. Các<br />
thầy giao thời giữa chữ Hán, chữ Pháp và chữ quốc<br />
ngữ như giáo sư Nguyễn khắc Kham, Nghiêm<br />
Toản, Nguyễn khắc Hoạch, Thẩm-Quỳnh, Trần<br />
trọng <strong>San</strong>, Nguyễn sĩ Tế, Phan thê Roanh, Lê<br />
ngọc Trụ, Nguyễn Huy Bảo. …<br />
Sau ba năm tốt nghiệp ban văn chương, sinh-viên<br />
được bổ dụng đến những trường có nhu cầu. Thầy<br />
giáo như chúng tôi là chuyên viên đã được đào<br />
luyện, đi rao giảng cái đẹp của nền văn chương cổ<br />
điển, hiện đại, và giúp các mầm non phát triền ngôn<br />
ngữ văn-hóa Việt. Tôn chỉ: “ Tiên học lễ, hậu học<br />
văn” và “ ngày nay học tập, ngày mai giúp đời”.<br />
Giáo chức ngoài lương căn bản còn phụ cấp sưphạm,<br />
cuộc sống thoải mái nên vẫn giữ vững tinhthần,<br />
tư-cách mô-phạm từ lối sống, phục-sức, ăn nói<br />
và giao tiếp.<br />
Nhiệm sở đầu tiên là trường trung-học Pleiku thuộc<br />
tỉnh Gia-Lai thị xã Pleiku ( theo chồng) nơi địa đầu<br />
giới tuyến. Tại đây tôi mang kiến thức đã học và<br />
được huấn luyện ra truyền dậy cho những thanh<br />
niên, thiếu nữ, tuổi trẻ tài năng của đất nước.<br />
Sau 5 năm trải kinh-nghiệm, về Thủ-đô, ngôi<br />
trường mang tên nhà cách mạng chống Pháp<br />
Nguyễn thượng Hiền ( thuộc quận Tân-Bình).<br />
Muốn vào trường công lập rất khó, tất cả phải qua<br />
được kỳ thi tuyển tỷ lệ nhận rất ít. Các học sinh đệ<br />
nhị cấp giai đoạn chót định hướng tương lai, với<br />
tuổi 16,17,18, họ đã ý thức nên rất chăm chỉ.<br />
Học sinh trường công lập hoàn toàn miễn phí nên<br />
phải giỏi và kỷ-luật.<br />
Câu châm ngôn xưa: “ Nhân bất học, bất tri lý” “<br />
yêu cho đòn cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi” ý<br />
muốn học trò chăm ngoan phải có thưởng phạt.<br />
“Thứ nhất hay chữ, thứ nhì dữ đòn.”<br />
Chương trình dậy học ngoài giờ giảng tại lớp, thầy<br />
trò còn những giờ hội thảo để phát hiện khả-năng<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 70
của từng người. Tết đến thi đua bích báo, viết báo<br />
xuân, đi bán báo, thầy trò hòa đồng vui vẻ. Nghề<br />
giáo thú vị và cao quí lúc các em học-sinh chăm chỉ,<br />
còn gì vui hơn với người thầy khi học trò trưởng<br />
thành và thành đạt. Công việc giảng dậy càng có ý-<br />
nghĩa là phụ giúp đào tạo ra những người có ích cho<br />
xã-hội. Nhà giáo có nhiệm vụ quan-trọng là chuyển<br />
giao tri thức cho thế hệ trẻ, phát hiện khả-năng, biết<br />
nhận định, đánh giá, phân loại sự tiến bộ của họcsinh.<br />
Tạo sự thân-thiện giữa học-sinh và thầy giáo<br />
để thấy trường học là một tổ ấm thứ hai.<br />
Hạnh-phúc thật đơn giản chỉ là ánh mắt, nụ cười<br />
hay một lời cảm ơn.<br />
Các thầy cô đứng tại chỗ còn học sinh, tuổi trẻ tiếp<br />
tục tiến trong bể học mênh mông :<br />
“ hậu sinh khả úy” hay “ con hơn cha là nhà có<br />
phúc”. Lớp người trẻ, thanh thiếu niên, vượt xa cha<br />
ông đáng trân trọng.<br />
Năm 1975 nhà tan cửa nát, dân Việt tản mát khắp<br />
thế-giới, mọi người phải nỗ lực làm việc cho đời<br />
sống nơi đất mới. Khi cuộc sống vật chất ổn định<br />
nhưng tinh thần chưa vơi những mất mát cô đơn, để<br />
khỏa lấp nhóm người tha hương kết hợp thành<br />
cộng-đồng. Cộng đồng người Việt được thành lập<br />
để nhớ về nguồn cội đất nước.<br />
Cách đây không lâu đã có trại hè của các trường<br />
trung-học Việt-<strong>Nam</strong> Cộng-Hòa qui tụ trên 25<br />
trường, thầy trò vui vẻ tìm về dĩ vãng tươi đẹp một<br />
thời đã qua.<br />
Xa quê hương đã gần bốn mươi năm nên những<br />
học sinh trung học trẻ nhất cũng vào tuổi năm mươi,<br />
sáu mươi họ đã vào đời và thành công cả về sự<br />
nghiệp và gia-đình.<br />
Quên làm sao dĩ vãng của xa xưa,<br />
Đó là kỷ-niệm của thời cắp sách.<br />
Trung học Pleiku kết hợp thêm một số trường<br />
cùng tỉnh thành Liên trường Phố Núi, sinh hoạt<br />
hàng năm gặp nhau nối dài tình bạn, giúp đỡ chia<br />
vui xẻ buồn.<br />
Họp Liên trường phố núi Pleiku 7/2013 tại Little<br />
Sai Gòn Quận Cam<br />
Nhờ có người hy-sinh đứng ra gánh vác trước tiên<br />
có Nguyễn thị Hương, Quách Thưởng, Nguyễn<br />
thị Nghĩa…rồi Thu Đào, Minh-Hương, Tô quốc<br />
Thắng, Lê ngọc-Anh, Lê Quí, Mỹ-Hường, Cẩm-<br />
Bình, Ngọc-Liên, Vũ Anh, Phạm vũ Anh, Phạm<br />
tuyết Nga…đã cho tôi gặp và liên lạc lại với bạn<br />
đồng nghiệp như quí anh Trần đình Thành, Thái<br />
văn Duy, Nguyễn đăng Dự, Trần đình Ngạc, bạn<br />
Vũ thị Bích, Trần nghĩa Chấn, Phan thị Lựu,<br />
Nguyễn phước Mỹ, Nguyễn thị Tình ... và các học<br />
trò thương mến của tôi.<br />
“ Liên trường Pleiku luôn luôn nhớ ơn thầy cô<br />
Săn sóc học-sinh khi còn ngây thơ nghịch ngợm<br />
Nay thầy cô già, học trò cũng qúa tuổi xuân…”<br />
( Tô quốc Thắng)<br />
Cám ơn những buổi họp mặt tại gia của Nguyễn thị<br />
Hương, Nguyễn thị Nghĩa, Thu-Đào, Minh<br />
Hương, Mỹ Hường... cho tình thầy trò bạn bè thêm<br />
khắng khít.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 71
Học trò nhớ thầy làm sao thầy nhớ được trò??? Vì<br />
tình vì nghĩa vì tinh thần Việt <strong>Nam</strong> còn thấm nhuần<br />
cậu học trò Nguyễn viết Tin tìm thăm. Tay bắt mặt<br />
mừng kể những liên hệ trên vùng đất đỏ và chính<br />
anh đã đóng vai học trò ngày xưa đi Tết thầy.<br />
Cô học trò Tôn nữ Tuyết-Nhung “ với tất cả tấm<br />
lòng của một người học trò cũ luôn ghi nhận<br />
hình ảnh cô trong trái tim em”<br />
Lê ngọc-Anh trong bài “ Một trời thương nhớ” đã<br />
nhắc tới các nữ giáo sư trường trung học Pleiku: “cô<br />
Hạnh, cô Phước-Mỹ hiền dễ tính, cô Bích vui vẻ<br />
dí dỏm, cô Nghĩa Chấn Nghiêm. Cô Mỹ-Dương<br />
có làn da đẹp, vóc dáng thật là sang.”<br />
Em Suối dâu, Hướng Dương cũng gửi lời thăm<br />
hỏi<br />
Trường Tân-Bình Nguyễn thượng Hiền là ngôi<br />
trường tôi gắn bó và sống với các học sinh từ khi<br />
trường mới thành lập (1969) cho đến ngày đất nước<br />
tan đàn xẻ nghé.<br />
Các giáo sư của trường đều là những cây đại thụ tập<br />
trung tại ngôi trường họ Nguyễn như quí anh<br />
Nguyễn ngọc Xương chủ sự phòng nhân viên,<br />
Đặng trần Thường chủ sự phòng khảo thí bộ giáo<br />
dục. Anh Nguyễn tiến Thành hiệu trưởng cho biết<br />
có 13 thầy cô từng là hiệu trưởng ở nơi khác như<br />
quí anh chị: Trần thị Gia, Nguyễn văn Hanh, Văn<br />
đức Kim, Nguyễn văn thịnh. Lại xuân Quất, Chu<br />
hoài Nhân, Nguyễn văn Thu, Đỗ văn Tú ... Tóm<br />
lại ban giảng huấn kinh nghiệm đầy mình vì thế các<br />
học-sinh của trường có tỷ-lệ đậu rất cao trong các<br />
kỳ thi tú tài 1 và 2.<br />
(Hình ảnh xưa cũ của trường Nguyễn thượng Hiền)<br />
( anh Nguyễn ngọc Xương, Huỳnh văn Hậu, Chu<br />
hoài Nhân. chị Nguyễn kim Chi, Nguyễn thị Hà, Bùi<br />
Mỹ Dương)<br />
Tất cả ban đại diện 1 và 2 đều góp công sức cho đại<br />
hội, báo chí đặc san, website cho trường, ngoài hội<br />
trưởng phải kể thêm các em phụ tá đắc lực: Nguyễn<br />
kỳ-Phương & Kim-Thoa, Vũ nguyễn Phương,<br />
Bùi phúc-Hoàn, Đỗ việt-Hùng, Nguyễn duy Báu,<br />
Đỗ Thảo, Nguyễn đức-Tuấn, Nguyễn Nhiên,<br />
Nguyễn hưng Quang, Nguyễn thế-Vũ, Lê đức-<br />
Toàn, Ái-Liên, Hương-Xưa, Nguyễn thị Minh-<br />
Diệp, Ngọc-Liệu, Nguyễn văn Cấp…<br />
Học-sinh là mầm sống của ngày mai.<br />
Un đúc tâm hồn để noi chí lớn.<br />
Bậc trung học dậy nhiều môn như: Quốc-văn, Triết,<br />
sinh ngữ Anh, Pháp, Toán, Khoa-học, Lịch-sử, Địalý,<br />
hội-họa, ca-nhạc... mỗi môn đóng góp vào sự<br />
hiểu biết tổng-quát làm căn bản vào đời.<br />
Ra hải ngoại em Hồ văn xuân-Nhi đã có công tập<br />
họp nối lại tình thầy trò, bạn bè trường cũ. Với nhu<br />
cầu lan rộng khắp nơi 2010 hội chính thức thành<br />
lập.<br />
Năm 2010-2012 Hồ văn xuân-Nhi là hội trưởng;<br />
2013-2014 Bùi anh-Tuấn thay phiên chia trách<br />
nhiệm, Năm 2015-2016 Võ thị Hương nối tiếp<br />
gánh nặng ..<br />
(Ban đại diện và điều hành của hội học sinh<br />
Nguyễn thượng Hiền )<br />
Vinh danh các em học-sinh những thanh niên của<br />
thế hệ đóng góp cho Tổ-quốc Việt-<strong>Nam</strong> những “<br />
anh hùng không tên tuổi”. Các em ở vùng đất mới<br />
đã có chỗ vững vàng từ chính trị, y-tế, khoa-học,<br />
kỹ-thuật, báo chí, nghệ thuật, kinh-doanh đủ mọi<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 72
nghành nghề…Xin một lời cám ơn như niềm hãnh<br />
diện của nhà giáo.<br />
Cô Vũ thị Ninh giáo sư trường Trưng-Vương khi<br />
sang Mỹ chơi được đám học trò đón tiếp nồng hậu<br />
cô đã khẳng định : “ kiếp sau vẫn muốn làm cô<br />
giáo TV”.<br />
Mặc dầu xa trường, phấn trắng bảng đen trên 40<br />
năm nhưng các em học sinh vẫn tìm thầy cô, mời và<br />
đặt vào chỗ danh-dự.<br />
Vẳng đâu đây tiếng cười nói thiết tha,<br />
Lời thầy, bạn thật hiền hòa nhắn nhủ.<br />
Nguyễn thị Gái, Nguyễn mạnh Hùng, Tuyết-<br />
Oanh, sống ở môi trường khác song vẫn giữ được<br />
nề nếp con người xưa tôn trọng đạo học.<br />
Vũ Phương & Đức đã tìm kiếm để hai vợ chồng ra<br />
mắt bằng những ân tình.<br />
Hồ văn xuân-Nhi nhiều năm qua đã chia xẻ, an ủi<br />
khi vui cũng như lúc thật buồn.<br />
Đặng hữu Minh, Nguyễn văn Cấp mở rộng cánh<br />
cửa đón chào như để chung vui sự thành công và<br />
hạnh phúc. Những buổi họp mặt có các em: Đặng<br />
hữu Minh & Linh, Mai-Hương, Trần ngọc Hoà<br />
& Trâm-Anh, Trương hữu Chiến, & Phương-<br />
Anh, Nguyễn viết Tin, Ngọc-Nhung & Nguyễn<br />
văn Cấp… cơ hội gặp gỡ các học-sinh thương mến<br />
ở Houston<br />
Nguyễn thế Vinh, vợ chồng tiếp đón ân cần, cho<br />
niềm vui của tuổi già bằng những đĩa DVD giađình.<br />
Nguyễn Nhiên, thân thiết thường gặp vì cùng quan<br />
điểm chính-trị và yêu thích văn nghệ.<br />
Bùi anh Tuấn, Nguyễn duy Báu, Phạm mai<br />
Hương, Nguyễn văn Cấp, Ngọc Liệu, Vũ<br />
Phương, Kim Thoa giúp đường xa gần lại cho<br />
cuộc vui Nguyễn thượng Hiền được trọn vẹn.<br />
Họp mặt tại nhà Đặng hữu Minh 11/2011 tại nhà<br />
Nguyễn văn Cấp 8/12 Houston.TX<br />
Giáng sinh tại nhà Ngọc Liệu ( thủ đô tị nạn)<br />
Kể tượng trưng các em học sinh ngày xưa nói lên<br />
tình nghĩa thầy trò.<br />
Nguyễn Tất Hiền có vài giòng nói về ngày thầy cô:<br />
Thầy cô ơi! Chúng em vẫn nhớ các người<br />
Đã mang đến những kiến thức trong cuộc đời,<br />
Đã mang đến những đạo đức trong tình người,<br />
Đã mang đến những lý tưởng tuyệt vời,<br />
Cho chúng em từ thuở đầu còn xanh<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 73
Cho đến nay tóc bạc vẫn học hành…..<br />
Nguyễn văn Thông nhận định : “Thầy cô đã là<br />
con thuyền an toàn chuyên chở chúng em đến<br />
bến trong một giai đoạn của cuộc đời”<br />
Tự nhận là học sinh già Nguyễn duy Báu có bài thơ<br />
nói về tình nghĩa thầy trò:<br />
“ Một lần cúi chào là ngàn lời thăm hỏi<br />
Thầy cô ơi! Em xin một ngàn lần cúi chào,<br />
Chắc chắn thầy cô đang bật cười thích thú,<br />
Vậy các người sẽ trẻ lại đến mươi năm…”<br />
Phạm thị Cúc Vàng : “ Em là học trò cô niên<br />
khóa 69-75; tình cảm em dành cho thầy cô,<br />
trường lớp Nguyễn thượng Hiền không bao giờ<br />
thay đổi.”<br />
Lê thị Nga “ Chúng tôi học hỏi từ cô không chỉ<br />
môn Việt văn mà còn là cách sống, cách suy nghĩ<br />
để trưởng thành trong cuộc đời”<br />
Bùi phúc Hoàn: “ Tôi may mắn được học Cô<br />
Dương; cô nghiêm khắc nhưng có tác dụng thuận<br />
cho tôi khi vào đời”.<br />
Lê văn Tài : “Em và một số học trò của cô ngày<br />
xưa thường họp nhau để ôn lại kỷ-niệm ngày còn<br />
đi học. Bây giờ đã đầu bạc nhưng nhắc lại kỷniệm<br />
trường lớp, thầy cô, chúng em như trẻ lại và<br />
thời học sinh đã tràn về trong ký-ức . Hãy để qúa<br />
khứ sống mãi trong mỗi chúng ta cô nhé!”<br />
Nguyễn văn Cấp : “ Em không ngờ 30 năm trước<br />
có duyên được học từ cô qua sách vở, nay lại được<br />
học từ cô những kinh nghiệm đời và ý-thức về<br />
cuộc sống của chúng ta tại Hoa-Kỳ…”<br />
Người già thường sống với dĩ-vãng, các em đã cho<br />
chúng tôi trở về ngôi trường cũ, học trò xưa, một<br />
thời vào đời tươi đẹp. Những buổi hội họp với các<br />
em rất vui thoải mái vì chúng ta bây giờ là những<br />
người bạn chia xẻ tâm tình về gia-đình, cuộc đời.<br />
Chúng ta đến với nhau bằng tình thân kéo dài trên<br />
40 năm, một giấc mơ đẹp trở về từ những thanh<br />
niên, thiếu nữ Việt, những học trò yêu dấu đã đóng<br />
góp vào cuộc đời để mai này có hành trang mang<br />
theo.<br />
Cám ơn tất cả các bạn đồng nghiệp, các học sinh mà<br />
tôi hân hạnh được gặp trong cõi đời này.<br />
Trân trọng, Bùi Mỹ Dương mùa thu 2013<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 74
Hội Ngộ Hè 2015<br />
Trung Học Châu Văn Tiếp – Phước Tuy<br />
TRẦN KIM SA. (Cựu Hiệu Trưởng Châu Văn Tiếp)<br />
Ngày Tiền Đại Hội- Châu Văn Tiếp Hội Ngộ Hè 2015<br />
...CHI HỘI NAM CALIFORNIA.<br />
NGÀY TIỀN ĐẠI HỘI của HỘI NGỘ HÈ “ BỐN MƯƠI NĂM XA TRƯỜNG” của HỘI ÁI HỬU<br />
TRUNG HỌC CHÂU VĂN TIẾP PHƯỚC TUY, do CHI HỘI NAM CALIFORNIA phụ trách, được tổ<br />
chức tại Hội Trường Club House Lake Park tại sô 4211 W. 1st Street, <strong>San</strong>ta Ana, CA 92703 vào lúc 4 giờ đến 8<br />
giờ 30 chiều ngày Thứ Bảy, 05 tháng 9 năm 2015. Gần 200 người từ khắp nơi về đây tham dự, ngồi kín cả các<br />
bàn tròn trong hai phòng dài thẳng góc nhau trong Hội trường.<br />
Về phía cựu giáo sư, chúng tôi thấy có Cô Cao Thu Thảo, cựu GS TRUNG HỌC CHÂU VĂN TIẾP PHƯỚC<br />
TUY- ở Canada lần đầu tiên về tham dự có Thầy Nguyễn Tích Kháng cùng Cô Bùi Thị Thiên Nhiên đến từ<br />
Copenhague, Xứ Đan Mạch; Thầy Lê Khắc Chấn và phu nhân về từ Houston Texas; Thầy Lê Quang Chưỡng<br />
cùng phu nhân, về từ Boston Massachusetts, Thầy Trần Văn Trạm cùng Cô Nguyễn Thị Phi Phượng; Cô Phạm<br />
Thị Thanh Mai cùng phu quân, Thầy Lê Công Hổ, Trần Kim Sa,...<br />
Về phía nhân viên nhà trường, chúng tôi thấy có Bà Trần Thị Hai , y tá, cùng phu quân là CVT Hồ Văn Sáu đến<br />
từ Savage, MN, ... và đông đảo các cựu học sinh từ nhiều nơi về tham dự,...<br />
https://picasaweb.google.com/112159281910586499397/NgayTienAiHoiChauVanTiepHoiNgoHeCHIHOINA<br />
MCALIFORNIA<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 75
CHI HỘI NAM CALIFORNIA- HỘI NGỘ HÈ 2015 - Phần 1: NGHI THỨC...<br />
Vào lúc 6 giờ chiều ngày 06.9.2015, Chi Hội <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia thuộc Hội Ái Hữu Trung Học Châu Văn Tiếp<br />
Phước Tuy tổ chức buổi “Hội Ngộ Hè KMJI” với chủ đề “ BỐN MƯƠI NĂM XA TRƯỜNG” tại Sảnh Đường<br />
<strong>Cali</strong>fornia Ballroom C, Khách Sạn Hilton, Thành Phố Anahiem, <strong>Cali</strong>fornia 92802, Hoa Kỳ.<br />
Đông đảo Thầy Cô Cựu Giáo Sư, Cựu Nhân Viên , Thân Hữu , Quan Khách ,... và nhiều Cựu Học Sinh từ nhiều<br />
nơi về tham dự,..<br />
Về phía cựu giáo sư, chúng tôi thấy có Thầy Nguyễn Tích Kháng cùng Cô Bùi Thị Thiên Nhiên đến từ<br />
Copenhague, Xứ Đan Mạch; Thầy Lê Khắc Chấn và phu nhân về từ Houston Texas; Thầy Lê Quang Chưỡng<br />
cùng phu nhân, về từ Boston Massachusetts, Thầy Trần Văn Trạm cùng Cô Nguyễn Thị Phi Phượng; Cô Phạm<br />
Thị Thanh Mai cùng phu quân; Thầy Lê Tinh Thông và Phu Nhân; Thầy Lê Công Hổ và Phu Nhân,; Cô<br />
Nguyễn Nguyệt cùng Phu Quân, Cô Võ Thu Vân cùng Phu Quân là Thầy Nguyễn Đức Kỳ giáo sư Trương<br />
Trung Học Bán Công Huỳnh Tịnh Của; Bà Quả Phụ của Giáo Sư Phạm Văn Ngôn,..Thầy Lâm Văn Long, Trần<br />
Kim Sa,...<br />
Về phía nhân viên nhà trường, chúng tôi thấy có Bà Trần Thị Hai , y táTrưởng Phòng Y Tế Học Đường, cùng<br />
phu quân là CVT Hồ Văn Sáu đến từ Savage, MN,....<br />
Các cựu học sinh từ 3 quốc gia, Australia, Canada, Việt <strong>Nam</strong> cùng với các cựu học sinh từ 18 tiểu bang Hoa<br />
Kỳ,... đã về đây tham dự.<br />
https://picasaweb.google.com/112159281910586499397/CHIHOINAMCALIFORNIAHOINGOHE2015Phan1<br />
NGHITHUC<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 76
CHI HỘI NAM CALIFORNIA-HỘI NGỘ HÈ 2015. Phần 2: VĂN NGHÊ: Châu Văn Tiếp Hành Khúc.<br />
Sau nghi thức khai mạc là phần giới thiệu các bạn từ các Tiểu Bang xa về tham dự.. Tiếp theo là Chương Trình<br />
Văn Nghệ. Mở đầu là “ "Châu Văn Tiếp Hành Khúc" do Ban Văn Nghệ trình bày hợp ca.. Đây là bài ca chánh<br />
thức của Trường Trung Học Châu Văn Tiếp Phước Tuy do Thầy Nguyễn Khoa Điềm, giáo sư Toán Lý Hóa của<br />
trừơng, sáng tác tặng cho trường, không lâu sau khi Thầy về dạy tại trường.<br />
Lời ca trong bài nầy là lời nguyên thuỷ được hát lên từ trước năm 1975.<br />
Bài hát nầy, sau được dùng lại tại Trường Trung Học Phổ Thông Châu Thành Bà Rịa, với tên tựa mới , và lời,<br />
có vài chỗ đổi mới,...<br />
Tiếp theo đó, Cô Nguyệt Nguyễn và Cô Phạm Thị Thanh Mai, hai Cựu Giáo Sư Trường Trung Học Châu Văn<br />
Tiếp Phước Tuy, trình bày một liên khúc Thi Nhạc Giao Duyên,... bài THOI TƠ, Thơ của Nguyễn Bính , do<br />
Nhạc Sĩ Đức Quỳnh phổ nhạc.....<br />
https://picasaweb.google.com/112159281910586499397/CHIHOINAMCALIFORNIAHOINGOHE2015Phan2<br />
VANNGHEChauVanTiepHanhKhuc<br />
CHI HỘI NAM CALIFORNIA- HỘI NGỘ HÈ 2015 - Phần 3: VĂN NGHỆ : Trình Diễn Áo Dài Việt<br />
<strong>Nam</strong>.<br />
Chương trình văn nghệ được tiếp tục, với màn ca , múa, và trình diễn thời trang “Áo Dài Phụ Nữ Việt <strong>Nam</strong>” do<br />
Cô Phạm Thị Thanh Mai, Cựu Giáo Sư Trường Trung Học Châu Văn Tiếp Phước Tuy, dàn dựng, thiết kế y<br />
phục, và cùng với các cựu nữ sinh,... tập múa trong nhiều tháng trời. Màn vũ thật lộng lẫy với những thiêú nữ<br />
trong áo dài nhiều màu, thiết kế công phu,... múa nhịp nhàng hài hoà với những câu hát, điệu nhạc trong bài,...<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 77
Đặc biệt, do sự giúp đở của Bà Lê Văn Sạ, quả phụ của Ông Cựu Trưởng Ty Bưu Điện Phước Tuy, Nữ Nghệ Sĩ<br />
Hồng Vân; người nữ nghệ sĩ nhiều tài năn về ca nhạc, ngâm thơ, diễn viên thoại kị ch, diễn viên điện ảnh,.. từ<br />
Việt <strong>Nam</strong> đi du lịch Mỹ đã ghé qua đây trình diễn cho chúng ta xem nhiều tiết mục. Tuy Cô đã nhiều tuổi,<br />
nhưng giọng ca, giọng ngâm thơ vẫn còn rất hay, ...làm say mê người xem, hôm nay,...<br />
https://picasaweb.google.com/112159281910586499397/CHIHOINAMCALIFORNIAHOINGOHE2015Phan3<br />
VANNGHETrinhDienAoDaiViet<strong>Nam</strong><br />
CHI HỘI NAM CALIFORNIA- HỘI NGỘ HÈ 2015 - Phần 4- Tiếp Tục CHƯƠNG TRÌNH VĂN NGHỆ<br />
và DA VŨ.<br />
Các tiết mục còn lại trong chương trình lần lượt xuất hiện trên sân khấu. Sau “Cơn Mưa Tình Yêu” của Mạnh<br />
Quân, do Tịnh Trang, Thu Quyên, Hy Đạt trình diễn là “Đám Cưới Đầu Xuân” của Trần Thiện Thanh, do<br />
Thanh Phong- Ngọc Thanh song ca; kế đó,Thái Hòa đơn ca “Vào Hạ” của Lê Hựu Hà với phần phụ diễn của<br />
Đoàn Vũ Việt Cầm.<br />
Một màn cổ nhạc tiếp theo có tên là “Quán Gấm Đầu Làng”, diễn lại chuyện “ Lưu Bình Dương Lễ “ ngày xưa<br />
do Bạch Tuyết,Trường Giang và Duy Cần ca, diễn.... Hy Đạt-Tịnh Trang trở lại sân khấu với bài “Trưa Vắng”<br />
của Huy Tuấn. Tiếp tục chương trình, Mỹ Dung trình diễn “; Besame Mucho”; Minh Hiếu hát “Bài Tình Ca<br />
Cho Em”; Hồng Trần hát bài “Giáng Ngọc”; Ngọc Thanh hát “Trước Giờ Tạm Biệt”,...Đặc biệt nhứt là màn<br />
múa” Tiếng Trống Cao Nguyên”, và Nhạc Cảnh “Hội Nghị Diên Hồng - Bạch Đằng Giang” do Ban Văn Nghệ<br />
thủ diễn với phần phụ diễn của Đoàn Vũ Việt Cầm,.. để kết thúc chương trình.<br />
https://picasaweb.google.com/112159281910586499397/CHIHOINAMCALIFORNIAHOINGOHE2015Phan4<br />
TiepTucCHUONGTRINHVANNGHEVaDAVU<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 78
Tiếng Việt tiếng Mỹ….<br />
Thử bàn về NGỮ PHÁP và<br />
VĂN HÓA VIỆT NAM<br />
Bài của gs.THU LÊ<br />
(trường Nữ TH Lê văn Duyệt)<br />
Cũng như bao nhiêu người khác, tôi sinh ra và lớn<br />
lên trên đất Việt, nói và viết tiếng mẹ đẻ môt cách<br />
tự nhiên như hơi thở ra thở vào, suy nghĩ và hành<br />
động trong cách tự nhiên của một người được hun<br />
đúc trong lò văn hóa Việt. Khi thình lình bước chân<br />
sang đất Mỹ năm 75, phải tranh đấu để hội nhập với<br />
đời sống văn hóa Mỹ, phải lo sinh tồn trên mảnh đất<br />
mới, phải nói tiếng Anh hàng ngày trong công việc<br />
và có rất nhiều lần tôi khựng lại tìm chữ hoặc tìm<br />
câu dịch từ Việt sang Anh để diễn tả điều tôi muốn<br />
nói, tôi mới nghĩ nhiều và quan tâm đến sự khác<br />
biệt của ngôn ngữ và văn hóa giữa người với người.<br />
Cũng từ đó nhìn thấy sự cảm thông giữa mọi người<br />
là một vần đề quan trọng và ngạc nhiên thích thú về<br />
những đặc tính của ngữ pháp Việt <strong>Nam</strong>.<br />
Theo làn sóng tỵ nạn năm 1975, tôi coi là may mắn<br />
được tiếp tục nghề dạy học mặc dù phải cố gắng<br />
học hỏi và thích nghi với môi trường văn hóa giáo<br />
dục mới. Trong giờ dạy văn phạm Anh Văn, khi<br />
giảng về sự quan trọng của các dấu chấm phẩy<br />
trong câu cũng như vị trí của các từ đặt trong câu<br />
làm cho câu có thể có một ý nghĩa khác hẳn, tôi<br />
đem câu tiếng Anh dưới đây ra làm thí dụ. Chỉ một<br />
chữ ONLY ta có thể có 3, 4 câu ý ngĩa khác nhau<br />
tùy theo chữ ONLY được đặt ở chỗ nào:<br />
I only love you.<br />
I love you only.<br />
I love only you.<br />
Only I love you.<br />
Câu 1: Tôi chỉ yêu em (chứ không muốn làm gì<br />
khác như sống với em hay lấy em). Câu 2 và 3 có<br />
lẽ có cùng một ý: Tôi chỉ yêu em (chứ không yêu ai<br />
khác). Câu 4: Chỉ có tôi yêu em thôi (chứ đâu có ai<br />
!)<br />
Thầy trò chúng tôi có bàn cãi đến cái gọi là “từ đặt<br />
sai chỗ” (misplaced modifier), nếu để nhầm chỗ có<br />
thể gây hiểu lầm cho điều mình muốn nói. Học trò<br />
tôi là học trò trường Mỹ nên rất tiếc là tôi không thể<br />
đem những thí dụ của ngữ pháp Việt <strong>Nam</strong> ra để<br />
mong có sự thông cảm và nhấn mạnh thêm sự quan<br />
trọng cũng như tai hại của những cụm từ đặt sai<br />
chỗ. Khi cụm từ bị đặt sai chỗ, khi dấu chấm<br />
phẩy bị đặt sai chỗ hay thiếu sót, và khi có sự<br />
khác biệt về văn hóa thì dễ gây ra hiểu lầm nhất là<br />
trong văn viết. Trong lời nói thì thấy ít vấn đề hơn<br />
vì có đối thoại hay giọng nói có chỗ nhấn mạnh<br />
hoặc chỗ ngừng (pause) trong câu có thể làm sáng<br />
tỏ vấn đề. Nhưng trong văn viết thì sự thông hiểu<br />
hoàn toàn phụ thuộc vào cái gì được trình bầy trên<br />
giấy và vì vậy đã giới hạn sự hiểu biết và cảm<br />
thông.<br />
Các bạn thử đọc mấy câu tôi lượm được ở trên<br />
mạng:<br />
Let’s eat Grandpa.<br />
Let’s eat, Grandpa.<br />
hay 3. Mary finds inspiration in cooking her<br />
family and her dog.<br />
Mary finds inspiration in cooking, her family,<br />
and her dog.<br />
thì chắc ai cũng thấy rõ ràng là những dấu phẩy ở<br />
câu thứ 2 và 4 đã giúp tránh được sự hiểu lầm và đã<br />
giúp …cứu mạng mấy người thân rồi!<br />
Tiếng Việt mình không thiếu những trường hợp như<br />
trên. Xin mọi người thử nghe câu này từ miệng một<br />
bác sĩ dặn bệnh nhân: “ Ăn cơm không được uống<br />
rượu.” Ông bác sĩ cũng cẩn thận viết vào toa cho<br />
bệnh nhận đem về. Người vợ rất lấy làm thích thú:<br />
“ Thấy chưa, có bác sĩ bảo mới chịu nghe.” Nhưng<br />
ngày 1, vẫn thấy ông chồng uống rượu. Bà vợ hỏi<br />
tại sao không nghe lời bác sĩ thì ông chồng trả lời :<br />
“Ăn không ngon thì phài uống rượu chứ! ” (Ăn<br />
không được, uống rượu). Ngày 2, vẫn thấy chồng<br />
uống rượu, vợ giận lắm, hỏi tại sao. Ông chồng lại<br />
bảo: “Cơm chẳng có gì ăn thì phải uống chứ.” (Ăn<br />
cơm không, uống rượu). Những thí dụ khác kiểu<br />
“Mỗi gia đình hai con vợ chồng hạnh phúc” hoặc<br />
“<strong>Nam</strong> sinh bỏ áo trong quần nữ sinh mặc áo dài” đã<br />
đem lại nhiều trận cười trong lúc trà dư tửu hậu…<br />
Nhưng trong tiếng Việt, vấn đề không phải chỉ là<br />
“misplaced modifier” mà là sự linh động của ngôn<br />
ngữ Việt trong khả năng hoán chuyển các từ trong<br />
câu làm câu có ý nghĩa nội dung khác nhau.<br />
Một số những từ ghép không thay đổi ý nghĩa khi<br />
hoán chuyển, chỉ giúp cho câu văn dễ nghe hơn<br />
(nhất là khi nó ở cuối câu vì tiếng Việt có âm thanh<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 79
trầm bổng như hát –một tonal language) hoặc làm<br />
câu thơ vần hơn hay đúng hơn về luật bằng trắc.<br />
Thì dụ: vui tươi hay tươi vui thì cũng vậy, rồi nhớ<br />
thương hay thương nhớ, cay đắng với đắng cay,<br />
sông núi với núi sông, cấy cầy và cầy cấy…v.v. thì<br />
cũng thế.<br />
Nhưng đa số những từ ĐƠN khi hoán chuyển vị trí<br />
đã thay đỗi hẳn nghĩa của câu, đem mình vào mê<br />
hồn trận. Chẳng hạn như trong vài hát “Ly rượu<br />
Mừng” của Phạm Đình Chương có câu “Kìa nơi xa<br />
xa có bà mẹ già…” mà thằng con 12 tuổi của tôi<br />
(chắc chữ Việt ăn đong!) đã hát thành “Kìa nơi xa<br />
xa có …mẹ bà già..” thì mình đã thấy xa đi hàng<br />
trăm cây số rồi. Hoặc là viết “chó con “ thành “con<br />
chó”, hay “chịu ăn, chịu uống” thành “ăn chịu ,<br />
uống chịu”…v.v. Chúng ta thử bỏ một câu 5 chữ<br />
vào rọ, sóc lên như chơi trò xổ số xem chúng ta góp<br />
được bao nhiêu câu khác nhau. Xin lấy một thí dụ<br />
tôi gom được từ email trên mạng gửi đến:<br />
SAO KHÔNG BẢO NÓ ĐẾN?<br />
Sao nó bảo không đến?<br />
Sao không đến bảo nó?<br />
Sao nó không bảo đến?<br />
Sao? Đến bảo nó không?<br />
Sao? Bảo nó đến không?<br />
Nó đến, sao không bảo?<br />
Nó đến, bảo không sao.<br />
Nó bảo sao không đến?<br />
Nó đến, sao bảo không?<br />
Nó bảo đến không sao?<br />
Nó bảo không đến sao?<br />
Nó không bảo, sao đến?<br />
Nó không bảo đến sao?<br />
Nó không đến bảo sao?<br />
Bảo sao nó không đến?<br />
Bảo nó: Đến không sao.<br />
Bảo sao nó không đến?<br />
Bảo nó đến, sao không?<br />
Bảo nó không đến sao?<br />
Bảo không, sao nó đến?<br />
Bảo sao? Nó đến không?<br />
Sơ sơ chúng ta đã có 21 câu khác nhau. Các bạn có<br />
thấy ngán không? Người ngoại quốc nào mà học<br />
tiếng Việt kiểu này và bạn nào định dạy con dâu<br />
con rể Mỹ tương lai những thứ này thì chắc con<br />
cháu mắt xanh tóc vàng hết hồn và chạy luôn quá!<br />
Để thực sự hiểu nghĩa từng câu, tôi đã thử ngồi<br />
xuống dịch những câu trên sang tiếng Anh để giúp<br />
con tôi hiểu thì thấy câu dịch chẳng có gì là khó<br />
hiểu hay nhầm lẫn. Sao, các bạn đã ra khỏi “mê<br />
hồn trận”chưa?.<br />
Nói về sự khác biệt ngôn ngữ & văn hóa và ảnh<br />
hưởng hỗ tương của sự hình thành và phát triển của<br />
hai phạm trù này thì chúng ta hãy thử nhìn vào tiếng<br />
Việt của chúng ta. Tuy cùng là người Việt, nói<br />
cùng một thứ tiếng nhưng ba miền Bắc, Trung, <strong>Nam</strong><br />
cũng có những từ ngữ, lối nói lối sống khác nhau,<br />
và cách ăn uống nấu nướng cũng khác nhau. Chỉ<br />
một động từ tiếng Anh là chữ “COOK” nghĩa là nấu<br />
chín (bằng sức nóng, bằng cách đun sôi, bỏ lò, hay<br />
chiên sào) mà chúng ta có thể diễn ta bằng bao<br />
nhiều từ khác sau. Chỉ riêng phần dùng nước và<br />
sức nóng để làm chín đồ ăn, chúng ta có thể: nấu,<br />
luộc, hấp, ninh, um, om, kho, bung (cà), tần (vịt),<br />
thổi (cơm),chao, chụng và …còn gì nữa? Những<br />
động từ này chắc không có trong kho tàng ngôn ngữ<br />
Việt thời nguyên thủy. Chắc phải nhờ tài nấu<br />
nướng muôn mầu muôn vẻ trong văn hóa ẩm thực<br />
của các bà nội trợ Việt <strong>Nam</strong> mới khai sinh ra các từ<br />
này và làm giầu cho ngôn ngữ Việt.<br />
Tại sao lại “thổi” cơm thay vì nấu cơm? Có phải vì<br />
ở nhà quê có sẵn rơm nên người ta lấy rơm thay củi<br />
và phải thổi lửa đốt hết một đống rơm to tướng mới<br />
nấu chín một nồi cơm? Tôi còn nhớ những buổi<br />
sáng ở quê ngoại, tôi mò xuống bếp co ro trong tấm<br />
áo đơn, lấy cục than hồng còn lại trong đống tro để<br />
làm mồi hay cái bùi nhùi, ép một nắm rơm gần cục<br />
than, phồng miệng thổi cho lửa bắt vào rơm. Thổi<br />
cơm xong còn đám lửa tàn mà “lùi”một củ khoai<br />
vào đó cho chín thì phải biết là ngon vô cùng! Đã<br />
một đôi lần tôi thắc mắc không biết văn hóa và<br />
ngôn ngữ cái nào có trước ? không biết cái trứng có<br />
trước rồi nở ra con vịt hay con vịt có trước rồi đẻ<br />
trứng? Tôi thắc mắc nhưng không dám không dám<br />
hỏi ai về điều này sợ bị “quê”. Nếu các bà nội trợ<br />
Việt nấu nướng và làm giầu cho ngôn ngữ ẩm thực<br />
thì chắc văn hóa phải có trước cũng như mấy ngưởi<br />
thời tiền sử, kể từ lúc ở hang , kiếm ăn bằng cây cỏ,<br />
săn bắn đến lúc biết ngồi xuống trước đống lửa, biết<br />
hơ miếng thịt trên lửa để nướng cho thơm thì đã là<br />
có văn hóa và gọi nhau bằng tiếng hú hay ra dấu<br />
hiệu bằng tay thì có luôn ngôn ngữ rồi? Và em bé<br />
“thoạt sinh ra thì đã khóc chóe” thì chắc lại là có<br />
ngôn ngữ trước? Đừng cười tôi lẩn thẩn nhé!<br />
Các bạn cứ thử mở một cuốn tự điển Việt cỡ trung<br />
bình thường dùng ỡ nhà, không cần phải cuốn lớn<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 80
như thường thấy ở các thư viện, mà xem. Các chữ<br />
khác thì chằng có gì đáng nói, nhưng thử tìm xem<br />
động từ ĂN có bao nhiêu chữ? It nhất là có 3 trang<br />
với hàng trăm từ ghép để thành động từ, danh từ<br />
hoặc tĩnh từ có chữ ĂN, áp dụng cho các trường<br />
hợp ở ngoài đời dù chẳng dính dáng gì tói chuyện<br />
ăn uống. Thí dụ như ăn cắp, ăn khách, ăn gian, ăn<br />
ảnh…v..v Trong khi đó nếu mở một cuốn tự điển<br />
tiếng Anh mà tìm chữ “EAT” thì giỏi lắm bạn thấy<br />
có được 1/4 trang với vài động từ ghép với các giới<br />
từ hay trạng từ như eat up, eat out và vài thành ngữ<br />
như “eat your heart out” “eat your words…v.v Sự<br />
khác biệt về lượng này nói lên được điều gì về<br />
phương diện văn hóa? Có phải rằng văn hóa Việt<br />
của chúng ta coi trọng phần ẩm thực không? Người<br />
ta bảo “Miếng ăn là miếng nợ nần” mà. Lại nữa<br />
“Khách đến nhà không gà thì gỏi”. Có con gà nuôi<br />
ngoài sân, chỉ khi nào có khách quí đến mới đem<br />
vào “hy sinh” đãi khách. Mâm cao cỗ đầy, ăn uống<br />
linh đình để rồi ngày hôm sau khi tàn cuộc lại cơm<br />
rau thanh đạm. Tại sao chúng ta phải làm thế? Có<br />
phải tại trong một văn hóa không được dư thừa về<br />
phương diện vật chất, chúng ta sợ bà con làng xóm<br />
biết mình nhà nghèo (vì không đủ ăn)? Dù có<br />
nghèo túng thật cũng không muốn lộ cho ai biết, vì<br />
vậy có gì ngon nhất thì “nhịn miệng đãi khách”.<br />
Làm nhiều hơn sức người có thể ăn, không tính<br />
“soẳn” phần ăn mỗi người (để vừa ăn đã thấy hết),<br />
coi sự dư thừa đồ ăn là dấu hiệu của sự phồn thịnh,<br />
“có của ăn của để”. Hèn chi chúng ta thích chụp<br />
hình bên cạnh bàn ăn …và trước khi ăn, như một<br />
chứng tích của sự thành công, tiến lên một bực<br />
thang xã hội, lâu dần trở thành một tập tục và người<br />
Việt mình được tiếng là hiếu khách!<br />
Trong khi đó, chúng ta nhận thấy các bạn bè Mỹ<br />
của chúng ta không vất vả hay quan tâm lắm về vấn<br />
đề ăn uống. Tôi đến chơi nhà một người bạn Mỹ,<br />
thư thả uống một ly cà phê hay nhâm nhi một vài<br />
cái bánh. Có khi ngồi nói chuyện đã đời chẳng ăn<br />
uống gì, cũng không ai thắc mắc. Văn hóa này<br />
không cho người ta những “nhãn hiệu” căn cứ vào<br />
chuyện ăn nhiều hay ăn ít, nhất là phần lớn đang cố<br />
nhịn ăn để thân hình được gọn gàng thon thả hơn.<br />
Riêng với người Việt chúng ta thì không phải rằng<br />
chúng ta chỉ chú trọng việc ăn cho no hay ăn cho<br />
ngon mà làm như sự quan tâm đó có bao hàm một<br />
sự hài lòng, mãn nguyện, một kiêu hãnh về bậc<br />
thang xã hội mà mình đang leo lên, một thành công<br />
(không phải về ăn uống) mà mình đang đạt được…<br />
Bây giờ trở lại cuốn tự điển tiếng Anh, thử tìm chữ<br />
“TAKE” hay chữ “GET”. Các bạn sẽ thấy mỗi chữ<br />
có ít nhất 3 trang nhưng là take up, take off, take on,<br />
take out, take over…get up, get down, away,<br />
through…Mỗi chữ có một nghĩa khác nhau báo hại<br />
các học sinh ESL học muốn chết mà cũng không<br />
nhớ hoặc dùng lộn. Chữ PRENDRE của tiếng Pháp<br />
cũng kể là có khá nhiều. Điều đó nói lên cái gì? Có<br />
phải văn hóa Âu mỹ là ..thực tế, năng nổ hơn văn<br />
hóa Việt không? Người ta “nắm’, “giữ”. “lấy” cái<br />
gì ra cái nấy, tính toán rõ ràng, phân tích rành mạch<br />
để có thể là “go-getter”. Người bạn Âu Mỹ chắc<br />
phải là tháo vát, tự tin, năng nổ (aggressive), thực tế<br />
hơn nguười bạn Việt chăng?<br />
Cách đây khá lâu, tình cờ tôi được một người bạn ở<br />
Pháp cho mấy trang bản thảo của một cuốn tự điển<br />
Việt nam đang soạn. Theo lời anh bạn hồi đó thì thì<br />
một bậc lão niên ở Pháp là cụ Đào trọng Đủ đang<br />
soạn một cuốn tự điển VN dưới hình thức văn vần.<br />
Cụ Đủ chắc cũng nhận thấy chữ ĂN tràn ngập trong<br />
kho tàng ngữ vựng VN nên mới sưu tầm và viết ra<br />
những dòng thơ sau này. Tôi không biết sau này<br />
cuốn tự điển của cụ đã hoàn thành và đã xuất bản<br />
chưa, và cũng không rõ cụ có còn sống không?<br />
Nhưng tôi còn giữ những dòng thơ này và xin chia<br />
sẻ với các bạn để thấy tiếng Việt mình “giầu” như<br />
thế nào và văn hóa đã làm giầu cho ngôn ngữ ra<br />
sao:<br />
CHỮ ĂN<br />
Chữ ăn ý nghĩa rồi rào<br />
Tha hồ thi sĩ nghêu ngao ỡm ờ<br />
Bị ăn cắp ngồi trơ mắt ếch<br />
Vì ăn tham nên mếch lòng nhau<br />
Ăn thừa vang vẻ gì đâu<br />
Ăn gian ăn lận của nhau bấy chầy<br />
Người túng bấn ăn vay từng bữa<br />
Kẻ giầu sang ăn bửa từng xu<br />
Ăn chơi quen thói lu bù<br />
Ăn tiền hối lộ như “vu” mới là ( tiếng Pháp<br />
“vous” = you)<br />
Ống ốm nghén vì bà ăn rở<br />
Cậu đi tu để mợ ăn chay<br />
Trước khi ăn tiệc “mề đay” ( tiếng Pháp me’daille<br />
= huy chương}<br />
Học cho biết cách ăn mày huy chương<br />
Chồng cặm cụi ăn lương nhà nước<br />
Vợ ung dung hút thuốc ăn trầu<br />
Tổ tôm ông phải ngồi chầu<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 81
Cái khàn không phỗng mặc dầu bà ăn<br />
Mong chóng đến ngày xuân ăn tết<br />
Tam cúc ai ăn kết xe điều<br />
Bánh chưng bánh tét cho nhiều<br />
Để dành ăn giỗ bao nhiêu cũng vừa<br />
Ba ngày tết ăn bừa ăn bãi<br />
Tết xong xuôi họ lại ăn chơi<br />
Nhạc thời ăn nhịp cờ thời ăn quân<br />
Người lao động cởi trần ăn nắng<br />
Khách khuê phòng da trắng như ngà<br />
Thiên nhiên sẵn đúc một tòa<br />
Để cho ăn nắng chẳng ma nào thèm<br />
Vãi nào vãi ăn khem suốt tháng<br />
Sư nào sư ăn mặn quanh năm<br />
Ăn ngồi rồi lại ăn nằm<br />
Ăn kham mặc khổ Quan Âm độ trì<br />
Ăn hương hỏa thiếu gì sung sướng<br />
Ăn hoa hồng tôi tưởng bền hơn<br />
Ăn thề là để rửa hờn<br />
Nhân dân đầy đủ giang sơn vững vàng<br />
Kẻ xấu thói ăn lường ăn lận<br />
Người quen mui ăn bẩn ăn bây<br />
Ăn lời ăn lãi không đầy<br />
Bụng ta cũng vậy bụng tây khác gì<br />
Người ăn xổi ở thì vô số<br />
Kẻ ăn không nói có “da na” (tiếng Pháp,”je n’en<br />
ai pas-tôi không có cái đó?)<br />
Ăn non rồi lại ăn già<br />
Ăn gian cờ bạc mới là người ngoan<br />
Ai chẳng biết làm quan ăn lễ<br />
Ai không hay lính lệ ăn bòn<br />
Ăn quèo ăn quịt mới ngon<br />
Ăn quanh ăn quẩn vẫn còn ngô nghê<br />
Ăn lót dạ tỷ tê rồi đói<br />
Ăn thông lưng sành sỏi càng no<br />
Ăn chung đổ lộn tự do<br />
Ăn cầm chừng để vừa cho có chừng<br />
Trai cướp vợ ăn mừng ỏm tỏi<br />
Gái tranh chồng ăn hội linh đình<br />
Ăn thua có một chữ tình<br />
Để người ăn cắp rồi mình ăn năn<br />
Ăn mới thực văn nhân tài tử<br />
Ăn nguyên là văn tự quốc gia<br />
Trăm năm trong cõi người ta<br />
Không ăn thiên hạ cho là dở hơi.<br />
Vì còn tiếng Việt mới còn dân <strong>Nam</strong>:<br />
Ăn chung ăn đứt ăn tham<br />
Ăn đụng ăn ké ăn gian ăn mày<br />
Ăn cưới ăn rỗi ăn vay<br />
Ăn vụng ăn bám ăn chay ăn lường<br />
Ăn chèo ăn chục ăn sương<br />
Ăn vạ ăn tái ăn đường ăn non<br />
Ăn gẫu ăn hiếp ăn bòn<br />
Ăn hại ăn vã ăn dòn ăn dơ<br />
Ăn chặn ăn cướp ăn nhờ<br />
Ăn gõi ăn khớp ăn thua ăn vòi<br />
Ăn rở ăn khách ăn lời<br />
Ăn nhạt ăn cánh ăn chơi ăn dè<br />
Ăn vặt ăn xổi ăn thề<br />
Ăn ghé ăn chực ăn rê (?) ăn tiền<br />
Ăn quẩn ăn hiếp ăn kiêng<br />
Ăn bậy ăn bớt ăn riêng ăn phàm…<br />
Thỉnh thoảng tôi có đọc lại những dòng thơ này và<br />
ước gì tôi có một lũ con cháu xung quanh để có thể<br />
ngồi đây đố nghĩa của chữ ĂN. Ước gì các con em<br />
và các cháu ở các trường Việt Ngữ hải ngoại có thể<br />
tham dự trò chơi của thầy cô và có thể cảm nhận<br />
tiếng Việt mà thầy cô đang truyền đạt. Đây là một<br />
niềm tin hay chỉ là một hy vọng hão huyền, không<br />
tưởng?<br />
THU LÊ (20 tháng 4 năm 2016)<br />
Động từ ghép “ĂN” nhiều vô kể<br />
Xin chép thêm mong để chư tôn<br />
Coi cho đỡ nhớ đỡ buồn<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> e 82
MỘT CHUYẾN<br />
VƯỢT BIỂN<br />
KINH HOÀNG<br />
D Ư Ơ N G TỬ<br />
I.-LỜI MỞ ĐẦU:<br />
Đi cải tạo về, tôi mới thấm thía với câu; “ Ở tù<br />
trong nhà tù lớn”: Thân phận của thằng tù Cải<br />
tạo được “tạm ngưng học tập” và “chịu sự quản<br />
chế của Địa phương”, không Quyền công<br />
dân,không Chứng minh nhân dân, không Hộ khẩu,<br />
không được cấp sổ mua lương thực và khí đốt,<br />
không xin được việc làm, mỗi ngày, mỗi tuần phải<br />
trình diện Công an, Cả một bầy Công an: CA<br />
Khóm, CA Khu phố, CA Phường, CA Quận, CA<br />
Thành phố, CA Trưởng, CA Phó, lểnh nghểnh,<br />
nay kêu mai “mời”, báo cáo làm gì, đi đâu, gặp ai,<br />
nói gì, âm mưu gì, kêu đi lao động XHCN, cơm<br />
nước tự túc, mỗi tháng năm ba ngày, đuổi đi Hồi<br />
hương, đi Kinh tế mới: “Anh không thuộc diện ở<br />
thành phố, phải cấp tốc hồi hương hoặc đi các<br />
vùng Kinh tế mới, nếu không sẽ có biện pháp cá<br />
nhân”. Biện pháp cá nhân đây là : nửa đêm đem xe<br />
cây đến xúc cả gia đình đem bỏ tại một khu<br />
KINH TẾ MỚI nào đó, ở luôn, lao động, lập<br />
nghiệp tại chỗ, ra khỏi phải có giấy phép, không<br />
biết ngày đêm nào bị xúc, sống trong hồi hộp lo âu,<br />
chó sủa phải leo lên mái nhà trốn tránh! Thét rồi<br />
muốn khùng luôn, muốn xin trở vô Trại Cải tạo,<br />
vậy mà còn “sướng hơn”, vì dù mất tự do, nhưng<br />
ít ra cũng có an ninh (!), còn ở nhà, có thể bị bắt lại<br />
bất cứ lúc nào, có lễ lộc thì bị tập trung, gia đình<br />
phải nuôi cơm,chỉ cần một lời tố cáo, hoặc cán bộ,<br />
CA muốn vòi tiền ...thì bị bắt lại dễ như chơi!<br />
Trong tù dù đói no nhưng ít ra cũng có chút khoai<br />
sắn bỏ vào miệng, khỏi lo chạy kiếm cơm hằng<br />
bữa.., cho nên, các chuyên viên về tù binh Mỹ đánh<br />
giá thời gian quản chế tại gia, tại địa phương y<br />
chang như thời gian ở trong tù vậy.<br />
Do đó tôi mới gom góp của cải đem bán, kể cả<br />
mấy cái quạt trần mà bọn cán bộ CS rất mê theo hỏi<br />
mua hoài, và 4 cái vỏ xe Volskwagen còn cất dấu<br />
khi xe bị tịch thu... chạy vay mượn thêm được một<br />
số tiền, dẫn thằng con trai duy nhất 8 tuổi vượt biển<br />
vì sợ để con ở nhà loay hoay vài năm đến tuổi bắt<br />
lính, đưa sang làm nghĩa vụ quốc tế vô sản, thí quân<br />
bên Kampuchia.<br />
Không may ghe bị Bọn Taxi âm mưu CƯỚP<br />
GHE, rốt cuộc chúng chỉ đưa một nhóm đàn bà<br />
và trẻ con ra ghe lớn trước, rồi hè nhau cùng<br />
nhóm “canh me” (1) chuẩn bị sẳn, ào lên uy hiếp<br />
con chủ ghe và tài công bắt buộc lái ghe đi vượt<br />
thoát, bỏ lại đám đàn ông thanh niên tại điểm<br />
xuất phát.Thành ra thằng con tôi mới có 8 tuổi<br />
mà bị chúng lùa đi một mình, tôi chạy theo bị<br />
chúng cản lại, bảo để đi chuyến sau, song chúng<br />
bỏ luôn không rước, thành ra con tôi đi một<br />
mình, có đứt ruột không? Cũng may là trong khi<br />
tập trung ở địa điểm xuất phát, tôi có cho con<br />
tôi chạy chơi với con vợ chồng một người quen đi<br />
chung chuyến, ông chồng cũng bị bỏ lại như<br />
tôi, thành ra khi thấy con tôi bơ vơ khóc lóc, Chị dắt<br />
cháu theo các con Chị luôn qua đảo rồi qua<br />
Mỹ làm con nuôi của Chị luôn. Thật tình nghĩa hết<br />
sức!<br />
Mãi đến mười năm sau tôi mới gặp lại con tôi<br />
khi tôi được cho sang Mỹ tị nạn theo diện HO<br />
năm 1990, lúc bấy giờ Cháu đã 18 tuổi!.<br />
GẶP LẠI CON VƯỢT BIÊN SAU 10 NĂM<br />
Bước xuống CALI, khấp khởi mừng<br />
Từ nay VIỆT CỘNG bỏ sau lưng!<br />
Đã qua giai đoạn lo nghèo đói<br />
Hết rồi thời buổi sợ lao lung.<br />
Đất khách tự do, mong nhập cảnh<br />
Quê mình xiềng xích, muốn lưu vong.<br />
Từ nay vui hát câu đoàn tụ<br />
Mười năm xa cách đứa CON CƯNG!<br />
D Ư Ơ N G T Ử ( July 12, 1990)<br />
II.-MỘT CHUYẾN VƯỢT BIỂN KINH<br />
HOÀNG<br />
...Con trai tôi đã theo Mẹ nuôi sang Mỹ được 3<br />
năm. Càng ngày vấn đề vượt biên càng khó khăn và<br />
nguy hiểm, Quốc tế đã mỏi mệt, không còn sốt sắng<br />
đón nhận, thậm chí còn không chịu cứu vớt và<br />
không cho cập bến. Hải tặc, cướp bóc hoành hành<br />
trước sự “làm ngơ” của thế giới! Trong tình trạng<br />
đó, quá sốt ruột vì đứa em bơ vơ nơi xứ lạ quê<br />
ngườì suốt mấy năm trời, Cháu QH con gái lớn của<br />
chúng tôi, nhân có cơ hội gia đình một người bạn<br />
gái tổ chức nên “liều mạng” xin đi, để nếu đi được<br />
thì lo cho em. “Ba đi không được , để con đi qua<br />
với em con kẻo tội nghiệp nó.”. Nghe nó mà ứa<br />
nước mắt. Làm cha mẹ chúng tôi cũng đau đớn lắm<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 83
khi để cho con gái đi vượt biên. Người hy sinh<br />
phải là tôi, chớ không phải con gái tôi, nhưng tôi<br />
đi bao nhiêu lần rồi mà không lọt, tiền mất tật<br />
mang. Thầy bói bảo: “Số ông đi được, ông có quý<br />
tướng (?), nhưng phải đi công khai, có kẻ đưa người<br />
đón, chứ đi chui không lọt, rồi ông sẽ tin tôi”. Mà<br />
quả thật, mãi đến năm 1990 tôi mới đi theo diện<br />
HO, có gia đình, nhân viên các tổ chức THIỆN<br />
NGUYỆN, như IRC và USCC đưa đón, hướng dẫn<br />
tận tình.<br />
Sau đây là bài tường thuật về CHUYẾN VƯỢT<br />
BIỂN KINH HOÀNG CỦA CHÁU QH, CON<br />
TÔI, mời Độc giả xem tiếp.<br />
III.KHÔNG THỂ NÀO QUÊN. CHUYỆN<br />
NGÀY 13 THÁNG 9 , hơn 25 NĂM TRƯỚC –<br />
QH.<br />
“Tháng 9 trong năm bao giờ cũng là tháng bận<br />
rộn và hao tài của gia đình tôi. Mùa tựu trường của<br />
tụi nhỏ, mua sắm cho các cháu, xe cộ đến lúc phải<br />
đóng thuế lưu hành, bảo hiểm tới kỳ nạp mạng...<br />
Mười năm trở lại đây, ngày 11 tháng 9 là ngày<br />
cả nước tưởng nhớ đến những nạn nhân của bọn<br />
Khủng Bố Cuồng Tín với hình ảnh tiêu biểu đau<br />
thương nhất là hai tòa tháp ở New York khói lửa<br />
mịt mù chiếu đi chiếu lại trên tivi.<br />
Riêng với tôi, 2 ngày sau, ngày 13 tháng 9 còn là<br />
NGÀY SINH LẦN THỨ HAI CỦA TÔI VÀ HƠN<br />
HAI TRĂM NGƯỜI KHÁC cùng đi chung trên<br />
một chiếc ghe vượt biển hơn 25 năm về trước. Bao<br />
nhiêu năm nay, buồn vui Tháng Chín riêng tư tôi<br />
vẫn giữ trong lòng, mỗi ngày qua đi, ráng làm cho<br />
cuộc sống của mình có nghĩa lý, có ích cho bản<br />
thân, cho gia đình, cho người thân, cho xã hội là<br />
điều tôi luôn tâm niệm, như một lời cảm ơn chân<br />
thành với tất cả những người và những điều kỳ diệu<br />
đã cho tôi có cơ hội được SINH RA LẦN THỨ<br />
HAI!.<br />
HƠN HAI MƯƠI LĂM NĂM mà sao mới như<br />
ngày hôm qua.<br />
Chuyến vượt biển của ghe tôi cũng gặp bao<br />
nhiêu là khổ nạn như những chuyến ghe khác, chủ<br />
tàu tham vàng nhồi nhét như cá hộp, ghe nhỏ như<br />
thế mà chở đến hơn hai trăm người, lỡ đóng tiền rồi<br />
còn biết làm sao hơn là “thí mạng cùi”, chạy trốn<br />
chui trốn nhủi từ bờ ra đến biển, rồi máy hư, cướp<br />
biển, giông bão, rồi bao nhiêu tàu đi ngang làm ngơ<br />
không vớt...<br />
Rũ rượi, tan hoang, mọi người trên ghe đều<br />
mừng rỡ khi thấy thấp thoáng MỘT CHIẾC TÀU<br />
DU LỊCH TRẮNG TO, ĐẸP HUY HOÀNG NHƯ<br />
MƠ lướt ngang ghe chúng tôi, lượn vòng , thêm một<br />
vòng , rồi dừng lại cách một khoảng xa, trên bong<br />
tảu lố nhố bóng người.<br />
Ai cũng vui mừng bò dậy, hò hét, vẫy tay, phất<br />
khăn, kêu cứu...Trên tàu phát loa bằng tiếng Việt:<br />
-” Có phải là ghe Việt <strong>Nam</strong> không? Có Phải là<br />
người Việt <strong>Nam</strong> không?<br />
Giữa lúc thập tử nhất sinh, cái chết gần kề, một<br />
câu hỏi, một tiếng nói thân quen như vậy làm cho<br />
cả ghe mừng rỡ, nước mắt ràn rụa. Mọi người ôm<br />
nhau tin là mình đã gặp CỨU TINH,, sẽ được tàu<br />
kéo vào đảo, sẽ thấy con đường sống tự do. Vài anh<br />
thanh niên còn sức toan nhảy xuống biển cố bơi lại<br />
gần.<br />
Nhưng rồi tiếng loa tiếp theo làm ai cũng ngở<br />
ngàng:<br />
-”Xin đồng bào ngồi yên nghe rõ : chúng tôi là<br />
du học sinh Việt <strong>Nam</strong> đang trên đường về thăm<br />
nhà. Tám giờ sáng mai tàu sẽ cập bến Vũng Tàu!<br />
Ai muốn về Việt <strong>Nam</strong> thì chúng tôi sẽ cho theo về<br />
chứ tàu không đổi lộ trình được.”<br />
Từ ngạc nhiên đến giận dữ, cả tàu ngồi yên<br />
không một ai nhúc nhích –Một phút – Ba phút –<br />
Năm phút – Mười phút. Không một cánh tay đưa lên<br />
chờ kéo, kể cả hai anh thanh niên đang bì bõm dưới<br />
nước, kể cả bà cụ già tuy đói lả người mà chiều<br />
nào cũng vịn thằng cháu nội, lết theo bờ ghe ra<br />
trước mũi khấn vái Trời Phật cho có tàu vớt, kể cả<br />
các em gái tơi tả vì cướp biển mấy ngày qua cứ<br />
ngồi rúc rích dặn dò nhau đứa nào tới số đi trước<br />
thì ai mà còn sống lên tới bờ nhớ làm đám giổ mỗi<br />
năm..<br />
Thế rồi họ lạnh lùng bỏ đi, với những lời nguyền<br />
rủa, phỉ nhổ của mọi người, và ghe nhỏ của chúng<br />
tôi thì cứ lì lợm tiếp tục trôi bập bềnh trên biển cả,<br />
mong manh như một chiếc lá.Thêm một ngày, thêm<br />
hai ngày...<br />
-“Như một chiếc lá, sao mà các người gan quá,<br />
liều lĩnh quá vâỵ?” Đó là lời của ông Thuyền<br />
Trưởng chiếc tàu hàng hải Bắc Âu đã ra tay cứu<br />
vớt chúng tôi năm ngày sau đó, khi mà cả ghe<br />
đuối sức vì đói, vì lạnh, đã xuôi tay, bỏ luôn cả<br />
chuyện thay phiên nhau tát nước vì mưa giông<br />
trút xuống như thác. Xem như phần số đã định<br />
đoạt! Có lẽ điều kỳ diệu duy nhất làm cho mọi<br />
người còn hy vọng và tiếp tục niệm PHẬT, đọc<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 84
KINH cầu nguyện, xin TRỜI PHẬT, THÁNH<br />
CHÚA, ÂN TRÊN phù hộ, nhất là bọn trẻ còn tỉnh<br />
táo, nằm ngồi la liệt, nhìn biển cả mênh mông, đó là<br />
sự hiện diện của hai con cá màu xanh, to, dài và<br />
nhanh thoăn thoắt, cứ bơi cặp hai bên ghe, trồi<br />
lên lặn xuống, khi ẩn khi hiện , cho đến khi ghe<br />
được tàu vớt thì cá mới bỏ đi (2)<br />
Tối ngày 13 tháng 9 hôm đó, đứng trên bong tàu<br />
nhìn xuống biển sâu, thấy chiếc ghe cưu mang cả<br />
bọn hơn mười ngày nay sao mà nhỏ bé mong manh<br />
như chiếc lá tre , lòng tôi ngậm ngùi không thể tả,<br />
biết rằng đây là lần đầu tiên và cũng là lần cuối<br />
cùng tôi được nhìn nó toàn vẹn, trước khi bão tố vùi<br />
chôn nó vào lòng biển sâu.<br />
Khuya hôm ấy phong ba kéo đến kinh hoàng , vật<br />
vả chiếc tàu ân nhân chao đảo cả đêm . Nếu mà cả<br />
bọn còn trên chiếc ghe lá tre thì chắc đã không còn<br />
một ai có thể sống sót.<br />
Được biết đây là một thương thuyền ĐAN MẠCH<br />
đang đi công tác, nên phải ghé qua “gởi “ chúng<br />
tôi tại BANGKOK THAI LAN. Ông Thuyền<br />
Trưởng và thủy thủ đoàn hết sức tử tế đã làm hết<br />
sức mình với sự can thiệp của Bà đại sứ HÒA LAN<br />
tại THÁI LAN, Bà BÙI TUYẾT HỒNG(3 ), để bảo<br />
đảm cho tất cả mọi người trên ghe được nhận vô<br />
Trại Tị nạn an toàn không gặp rắc rối.<br />
Ngày tàu cập bến, khi chia tay Ông Thuyền Trưởng<br />
và Thủy thủ đoàn ai cũng bùi ngùi bịn rịn, nước mắt<br />
rưng rưng. Bước chân lên bờ sao mà chao đảo,<br />
bồng bềnh như còn ở trên sóng nước, nhiều người<br />
đã nằm lăn ra ôm chầm mặt đất, tuy chỉ là đá sỏi và<br />
xi măng vẫn thấy hằng ngày, mà sao giờ đây quý<br />
giá thân thương là vậy. TỰ DO, ÔI HAI CHỮ TỰ<br />
DO!<br />
Hơn hai mươi lăm năm qua, nhiều khi ngồi<br />
nghĩ lại, chỉ mới như ngày hôm qua. Biết bao lần<br />
tôi tự hỏi có khi nào một trong những bóng người<br />
lô nhô trên boong chiếc tàu du lịch đã quay lưng<br />
bỏ mặc ghe chúng tôi ngày hôm ấy , đã có một ai<br />
tự hỏi lương tâm xem việc họ làm là đúng hay sai,<br />
đã có một ai thắc mắc về chuyện gỉ đã xãy ra cho<br />
sinh mạng hơn hai trăm ngưởi già trẻ chen chúc<br />
trên ghe, chao đảo , tả tơi, vì bão tố, nhưng nhất<br />
định không muốn được kéo trở về , xênh xang áo<br />
mũ làm người du lịch mất góc, vì đã từng đi du<br />
học với học bổng của Chính Phủ VIỆT NAM<br />
CỘNG HÒA.<br />
Xin cám ơn Ba Mẹ tôi, nhà nghèo, cực khổ, Ba<br />
đi cải tạo, đã vét sạch tiền bạc vay mượn, cho tôi<br />
Thử một vá bài “Sinh tử” vượt thoát nghèo đói và<br />
SỰ KỲ THỊ PHI LÝ của chế độ CS cầm quyền, để<br />
các con các cháu chúng tôi được sinh ra và lớn<br />
lên trong THANH BÌNH và DÂN CHỦ TỰ DO,<br />
với tất cả mọi quyền làm người.<br />
Tôi không quên kính lời tri ân BÀN TAY ÂM<br />
THẦM “thi ân bất cầu báo” của một THUYỀN<br />
NHÂN LỚN TUỔI, trong buổi chiều ngày cướp<br />
biển tràn qua ghe, trong bóng tối mịt mù và sự<br />
hổn loạn khiếp đảm, đã bình tĩnh giúp tôi trèo lên<br />
chui núp trong hầm chứa củi , thoát khỏi sự điên<br />
cuồng của bọn quỷ dữ hung hãn.<br />
Xin cám ơn phúc đức TRỜI PHẬT, ÔNG BÀ<br />
hộ độ tôi được tai qua nạn khỏi trong chuyến vượt<br />
biển nầy.<br />
Xin cám ơn chiếc tàu ân nhân ALICE RIIS đã<br />
từ tâm cứu vớt ghe chúng tôi an toàn đến bến bờ<br />
TỰ DO, mà không bao giờ, chưa bao giờ nghe<br />
một lời kể ơn trên Báo chí hay trên Tivi.<br />
Xin cám ơn tất cả các quốc gia và dân tộc đã bao<br />
dung, giang rộng vòng tay cưu mang hơn hai trăm<br />
người dưng khác chủng tộc những tháng ngày<br />
tiếp theo sau đó , để cho tất cả mọi người tin rằng<br />
Trời Phật có mắt và luôn công bằng ,<br />
thiện ác rồi cũng sẽ được phân minh xét xử.<br />
IV.-LỜI KẾT<br />
Ngày hôm nay, , 9 tháng 11, xem Tivi thấy<br />
những cảnh đổ nát hoang tàn ở NEW YORK<br />
HƠN MƯỜI NĂM TRƯỚC ĐÓ, THẤY CẢNH<br />
CHIẾC MÁY BAY KHỦNG BỐ LƯỢN VÒNG<br />
TRƯỚC KHI ĐÂM VÀO TÒA THÁP, sao tôi lại<br />
nhớ đến mặt biển dậy sóng và chân trời thăm<br />
thẳm ùn mây đen, nhớ đến HAI CON CÁ XANH<br />
HUYỀN BÍ CỨ BƠI CẶP HAI BÊN GHE MẤY<br />
NGÀY ĐÊM LIỀN, NHỚ ĐẾN BA CHỊ EM CÔ<br />
BÉ NẰM CO RO NGAY CHỖ TÔI NGỒI, đã<br />
khóc kể cho tôi nghe bố đi tù cải tạo bị đày ải<br />
như thế nào (cũng như ba tôi thôi), mẹ đi bán<br />
chợ trời cực khổ ra làm sao (đâu khác gì mẹ tôi),<br />
cô em nhỏ nhất còn dặn dò hai chị:” Nếu mà em<br />
chết trước khi cả đám được tới bờ, thì ngày giỗ<br />
hằng năm như đã hứa với nhau, nhớ cúng cho<br />
em một tô bánh canh giò heo, bỏ nhiều tiêu và<br />
hành lá! Cả ba chị em ngày nay đã khôn lớn,<br />
thành tài, có gia đình và sự nghiệp, đã đem được<br />
Bố Mẹ sang đây, thường gọi điện thoại nhắc tôi<br />
nhớ để dành tiền cho chuyến du lịch BẮC ÂU<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 85
ĐỂ TẬN MẶT GẶP GỠ CÁC ÂN NHÂN CỨU<br />
MẠNG HAI MƯƠI LĂM NĂM VỀ TRƯỚC.<br />
Người Mỹ có một câu ngắn gọn mà tôi rất thích<br />
:”What comes around goes around”. Ừ nhỉ, sao<br />
hôm nay tôi không gọi ba chị em đi ra tiệm ăn một<br />
tô BÁNH CANH GIÒ HEO , NHIỀU TIÊU,<br />
NHIỀU HÀNH LÁ, để hàn huyên chuyện cũ?<br />
Ngồi nhà ngó cái Tivi coi 9/11 hoài , KHÔNG<br />
CẦM ĐƯỢC NƯỚC MẮT, mai đi làm hai con<br />
mắt đỏ ké thì coi sao được! Nói là làm.<br />
“Xin gởi một lời chúc mừng SINH NHẬT-<br />
ĐƯỢC SINH LẦN THỨ HAI- ĐẾN TẤT CẢ<br />
NHỮNG NGƯỜI ĐƯỢC TÀU ALICE RIIS<br />
(4) VỚT NGÀY 13 THÁNG 9. TOGETHER WE<br />
MADE IT”.<br />
QH ( May 20, 2016)<br />
GHI CHÚ: (của Giáo sư DƯƠNG NGỌC SUM)<br />
(1) Canh me nghĩa đen là những người, trong<br />
một sòng đánh me hay bài nói chung, không giữ<br />
một tụ chính, mà đứng xớ rớ bên ngoài canh, khi<br />
thấy tụ nào hên, hay trúng, thì xin cho đặt hùn vô, lẽ<br />
dĩ nhiên, trúng thì được chung, thua thì cũng mất<br />
tiền, như vậy gọi là “ăn có” hay “ăn ké”. Có người<br />
tụ chính dễ dãi, nhưng cũng có người khó chịu.<br />
Nghĩa bóng là những người vượt biên, đem sẳn<br />
vàng, đến ờ sẳn tại nhả củà các taxi đưa rước người<br />
vượt biên, chò để xin đi không mất tiền, hay cướp<br />
tàu, đưa vàng trực tiếp cho taxi và được taxi bão vệ.<br />
(2) CÁ ÔNG, CÁ HEO Người đi biển tin và<br />
thờ loại Cá ÔNG và CÁ HEO : Hai loài cá nầy có<br />
linh tính, thường hay trợ giúp, cứu vớt những<br />
người bị nạn<br />
(3) Bà BÙI TUYẾT HỒNG, nguyên Giáo sư<br />
Ngoại ngữ Trường PETRUS KÝ SAIGON, sau trở<br />
thành PHU NHÂN ĐẠI SỨ HÒA LAN FRANZ<br />
VAN DONGEN. Khi phong trào vượt biên bùng<br />
nổ, may mắn Ông Đại sứ đang phục vụ tại<br />
BANGKOK, nên với cảm tình đặc biệt của Vua và<br />
Hoàng Hậu THÁI LAN, Bà đã cứu giúp rất nhiều<br />
thuyền nhân VIỆT NAM tại THÁI LAN, kể cả<br />
những người bị vu cáo âm mưu cướp tàu đánh cá<br />
THÁI LAN bị đưa ra tòa, nên có người gọi Bà là<br />
Mẹ Thứ Hai. ( Xin giải thích thêm: Bọn cướp Thái<br />
Lan toan cướp tàu thuyền nhân VN, bị thuyền nhân<br />
liều chết đánh trả lại, bọn chúng bỏ chạy, rồi toa rập<br />
với Cảnh sát Thái Lan tố cáo ngược lại là thuyền<br />
nhân VN âm mưu cướp tàu đánh cá của chúng và<br />
truy tố 19 thuyền nhân VN ra trước Tòa án Thái<br />
Lan. Nếu bị xét có tội thì không thoát khỏi án “tử<br />
hình”! Tập thể thuyền nhân VN khẩn cấp cầu cứu<br />
với Bà TUYẾT HỒNG. Bà vội bỏ hết công việc cấp<br />
tốc đến Thủ đô BANGKOK, XIN VÀO YẾT KIẾN<br />
HOÀNG HẬU VÀ QUỐC VƯƠNG THÁI ĐỂ<br />
KÊU OAN! QUỐC VƯƠNG RA LỆNH ĐIỀU<br />
TRA LẠI TOÀN BỘ VỤ ÁN VÀ TÒA ÁN THÁI<br />
ĐÃ THA BỔNG 19 NGHI CAN! Nếu không có sự<br />
kêu cứu của BÀ và lệnh của QUỐC VƯƠNG<br />
THÁI, thì máu thuyền nhân VN đã đổ. Hội Cựu<br />
Học sinh PETRUS KÝ NAM CALI đã hai lần<br />
VINH DANH CÔNG ĐỨC CỦA BÀ TUYẾT<br />
HỒNG, VỀ GIÁO DỤC VÀ VỀ CHÁNH TRỊ XÃ<br />
HỘI, một lần khi Bà sang thăm CALIFORNIA năm<br />
1992 với sự có mặt của 19 thuyền nhân được Bà<br />
cứu sống, anh em đã ôm Bà khóc và gọi Bà bằng<br />
Mẹ, nhờ Bà mà họ đã được sinh ra lần thứ hai<br />
và một lần sau khi Bà mất, do em Bà từ SAN JOSE<br />
về NAM CALIFORNIA đại diện gia đình tham dự.<br />
(4) NẠN KỲ THỊ Hai đứa con lớn tôi thi đậu<br />
vào ĐẠI HỌC, nhưng đều bị Trưởng Phòng Kế<br />
Hoạch Trường Đại học gạch tên trong danh sách thi<br />
đỗ một cách khốn nạn, vô liêm sĩ:” Rất tiếc không<br />
thể triệu tập đi học vì lý lịch không trong sáng” và<br />
thay bằng tên “con ông cháu cha”, ngang nhiên<br />
cướp trí tụê của các con tôi. Trái lại, trong thời gian<br />
dạy ở Trường PETRUS KÝ, chúng tôi biết rõ con<br />
NGUYỄN HỮU THỌ, MẶT TRẬN GIẢI PHÓNG<br />
MIỀN NAM, đang học lớp tôi dạy với KHAI<br />
SANH GIẢ: CHA CHẾT, cùng Lớp với con PHÓ<br />
TỔNG THỐNG NGUYỄN NGỌC THƠ, nhưng có<br />
ai kỳ thị gì cháu đâu, có ai gạch tên, sa thải Cháu<br />
khỏ Lớp học đâu, vì chủ trương của Chế độ VIÊT<br />
NAM CÔNG HÒA của chúng ta là “ai làm người<br />
đó chịu trách nhiệm”, chứ bắt một đứa trẻ phải chịu<br />
trách nhiệm về hành động của cha cháu thì thật là<br />
VÔ LÝ, PHẢN ĐẠO ĐỨC, thậm chí có trường hợp<br />
con xin vào học Lớp Mẫu Giáo cũng bị bát đơn với<br />
lý do CHA CẢI TẠO, như người CS đã làm,<br />
nhằm cướp đoạt, triệt tiêu tài sản, tài lực, nhân lực,<br />
trí tụê của nhân dân MIỀN NAM CHÚNG TA<br />
D Ư Ơ N G T Ử ( May 20, 2016)<br />
TÁC GIẢ:<br />
Giáo sư DƯƠNG NGỌC SUM, Giáo sư tại các Trường Công Lập PETRUS<br />
KÝ, SƯ PHẠM SAIGON, HÙNG VƯƠNG.<br />
Các KHÓA TU NGHIỆP CẢI NGẠGH GIÁO SƯ ĐỆ NHẤT CẤP,<br />
TRƯỜNG VĂN HÓA QUÂN ĐỘI, các TƯ THỤC TÂN VĂN, ĐỒNG NAI,<br />
HOÀN NGUYÊN, ĐẮC LỘ, TRUNG TÂM<br />
TRÁNG NIÊN LIÊN TRƯỜNG, BỔ TÚC VĂN HÓA, XÓA NẠN MÙ<br />
CHỮ, THANH THIẾU NIÊN BỤI ĐỜI.<br />
- THANH TRA tại BỘ GIÁO DỤC<br />
- PHỤ TÁ KHỐI NGHIÊN CỨU & PHÁT TRIỄN GIÁO DỤC/BÔ VĂN<br />
HÓA, GIÁO DỤC & THANH NIÊN.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 86
Buổi ra mắt Tập Thơ Kỉnh Chỉ<br />
Bài của Giáo sư Ngô Thị Vân<br />
Chúng tôi: con, cháu, chắt, chiu của Cụ cố bác sĩ Phan Văn Hy, tức Kỉnh Chỉ tiên sinh, một<br />
thành viên của Hương Bình Thi Xã và Tao Đàn Diêu Trì, đã từ khắp nơi (Gia Nã Đại,<br />
Pháp, Maryland, Michigan, Oklahoma, Texas, Utah, Virginia, và càc tỉnh miền Bắc <strong>Cali</strong><br />
cũng như <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>) đều đổ về thành phố Garden Grove của <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>, tụ tập tại chùa Việt<br />
<strong>Nam</strong>, tọa lạc trên đường Magnolia vào ngày 25 tháng 7 năm 1998 để tham dự buổi ra<br />
mắt tập Thơ Kỉnh Chỉ.<br />
Di ảnh Cụ Kỉnh Chỉ<br />
Trước ngày hôm ấy, chúng tôi đã phải đến chùa để kê dọn bàn ghế, sẵn sàng cho ngày<br />
hôm sau. Thượng tọa Pháp Châu đã xác nhận một tin mừng là chùa có hệ thống máy lạnh,<br />
vì ngày hôm sau trời sẽ rất nóng.<br />
Ngày thứ bảy 25 tháng 7 chúng tôi đã có mặt tại địa điểm từ sáng sớm lo chăng băng đón mừng quan khách, sắp đặt<br />
hệ thống âm thanh, phân công người chụp hình, kẻ quay phim, đón tiếp và trao tặng sách cùng bày bánh trái sẵn sàng<br />
trên các đĩa giấy.<br />
Trên chiếc bàn trước mặt quan khách là bức di ảnh của Cụ Phan với hai câu thơ nổi tiếng của Người:<br />
Thử lấy dây tình giăng mặt nước<br />
Tình dài dằng dặc, nước vơi vơi.<br />
Bên cạnh là khung hình lồng bút tích của Cụ. Chiếc bàn được tô điểm bằng một chậu trúc và các bình hoa,<br />
lẵng hoa rất mỹ thuật do cháu rể và các bạn thân của các cháu Cụ mang đến. Trên chiếc giá là tấm hình các Cụ chụp<br />
chung, mà chúng tôi hy vọng hậu duệ của các Ngài sẽ giúp chúng tôi trong việc nhận diện, nhưng cho đến giờ này,<br />
chúng tôi cũng chỉ biết thêm được bốn Cụ ngoài ông ngoại chúng tôi, trong số 15 người có mặt trong bức<br />
ảnh.<br />
Di ảnh của 15 Cụ<br />
Hàng đầu: 6. Cụ Nguyễn Khánh Trường, 7. Cụ Kỉnh Chỉ Phan Văn Hy,<br />
8. Cụ Đỗ Phong Thuần, 9. Cụ Phan Ngọc Hoàn<br />
Hàng sau: 2. Cụ Nguyễn Huy Tiển, 5. Cụ Tạ Thúc Khai<br />
Buổi lễ bắt đầu vào lúc 2:30 như mong muốn với sự điều khiển chương trình rất dí dõm của nhà văn kiêm thi sĩ Trúc<br />
Chi Tôn Thất Kỳ dưới sức nóng nung người, mà hệ thống máy lạnh thình lình bị hỏng khiến chúng tôi<br />
không thể chuẩn bị quạt máy kịp, đấy là một điều đáng tiếc.<br />
Tuy nhiên, số khán thính giả với tinh thần thưởng thức văn thơ rất cao đã chịu khó<br />
Ông Phan Văn Thính ngồi theo dõi chương trình được lần lượt giới thiệu: đặc biệt là Lyn, vợ<br />
của Công Thành, anh họ của tôi, Vic, em rể tôi và nhất là Leo, em rể, họ là ba người<br />
ngoại quốc đã tỏ ra say sưa, chăm chú theo dõi từng diễn tiến của buổi lễ. Tôi tự hỏi<br />
không biết ba người này có hiểu gì không?<br />
Trước tiên MC Trúc Chi lên giới thiệu sơ lược chương trình. Thứ nam của<br />
ông tôi là ông Phan Văn Thính thay mặt cho trưởng nam là ông Phan Văn Nghị vì<br />
lý do sức khỏe đã không thể tham dự, ngỏ lời cảm tạ Thượng Tọa Trụ Trì, các vị đã<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> e 87
viết tựa cho tập Thơ Kỉnh Chỉ, các văn nghệ sĩ sẽ lên phát biểu cảm tưởng về tác phẩm và tác gia và ngâm vịnh các<br />
bài thơ chọn lọc cùng tất cả quan khách tham dự. Ông Thính cũng nêu ra một vấn đề là vì chúng tôi chỉ căn cứ trên<br />
di bút của Cụ chúng tôi, nên sợ rằng có thể có bài là trước tác của các thi nhân khác mà Cụ chúng tôi đã ghi chép lại<br />
trong những buổi cùng nhau xướng họa: vì vậy chúng tôi ước mong nếu quý vị nào tìm thấy có sự nhầm lẫn xin phủ<br />
chính và chỉ giáo cho.<br />
Nhà văn Võ Phiến<br />
Vì Cụ Hoàng Trọng Thược bị bệnh thình lình, đã không thể đến được như dự<br />
tính nên nhà văn Võ Phiến được mời lên đầu tiên để phát biểu ý kiến. Ông Võ<br />
Phiến đã nhấn mạnh về sự khác biệt giữa hai danh từ “văn nhân” và “văn sĩ”.<br />
Văn nhân là cốt cách của con người, văn sĩ là cái nghiệp văn chương của họ.<br />
Có người là văn nhân nhưng có thể không phải là văn sĩ, có kẻ là văn sĩ<br />
nhưng chưa chắc đã có cốt cách của một văn nhân. Cụ Phan Kỉnh Chỉ xứng đáng<br />
vừa là văn sĩ vừa là một văn nhân.<br />
Nữ sĩ Minh Đức Hoài Trinh lên máy vi âm tiếp nối chương trình. Bà ca tụng con cháu<br />
của Cụ Kỉnh Chỉ đã góp sức, góp trí nhớ để tạo thành tập thơ. Buổi lễ không chỉ có tình<br />
mà còn có hiếu nữa. Bà lại nêu ra một điều đáng tiếc về tập thơ là chỉ thấy phần thơ họa<br />
mà không có những bài thơ xướng. Bà bảo rằng nếu có những bài ấy chắc cuốn sách sẽ<br />
hay hơn nhiều.<br />
Nữ sĩ Minh Đức Hoài Trinh<br />
Chúng tôi xin thưa cùng quý vị, sự thiếu sót nêu trên là do sự cố ý của chúng tôi, vì trong tờ giấy có hình các Cụ đính<br />
kèm thơ mời họp, chúng tôi đã nhắc đến phần này. Trong tương lai, chúng tôi dự định sẽ in tiếp tập Thơ Kỉnh Chỉ<br />
thứ hai với những bài thơ xướng và họa giữa các Cụ trong Hương Bình Thi Xã, cũng như Tao Đàn Diêu Trì hoặc các<br />
nhóm thân hữu mà thôi. Trước khi thực hiện dự định này, chúng tôi cầu mong sự trợ giúp nhiệt<br />
tình của hậu duệ các Cụ cũng như bất cứ ai có biết những bài thơ xướng và họa giữa các Cụ và Cụ chúng tôi, chúng<br />
tôi sẽ vô cùng cảm tạ.<br />
Chương trình buổi lễ được tiếp nối với nhà văn Đỗ Quý Toàn. Ông đã nhắc đến bài<br />
thơ “An nhiên” mà tác giả đã sáng tác trong những ngày cuối cuộc đời tại chùa Già<br />
Lam, chứng tỏ tác giả đã thấm nhuần tư tuởng đạo pháp rất hợp với khung cảnh buổi lễ<br />
được tổ chức tại ngôi chùa hôm nay.<br />
Nhà văn Đỗ Quý Toàn<br />
Chúng tôi cũng xin thưa với quý vị rằng những tháng trước buổi ra mắt tập thơ, chúng tôi phải chạy đôn chạy đáo đi<br />
tìm địa điểm: có nơi rất vừa ý lại không đủ sức chứa đựng số người chúng tôi muốn mời, có chỗ rộng rãi khang trang<br />
thì ngày giờ lại không được chấp thuận. Chúng tôi nghĩ rằng duyên may run rũi đã khiến chúng tôi tìm được chùa<br />
Việt <strong>Nam</strong> và được Thượng Tọa Trụ Trì chấp nhận ngay, có lẽ đấy là ý muốn của ông chúng tôi đã đưa đẩy chúng tôi<br />
đến ngôi chùa này.<br />
Nữ sĩ Thiên Thanh Như Lý được giới thiệu lên máy vi âm, bà nói về sự tương quan liên hệ<br />
tình cảm giữa hai gia đình họ Phan và họ Thái. Bà cũng nhắc đến bài thơ “Giọt sương trên<br />
lá” mà tác giả đã sáng tác vào năm 1956 và bà sẽ ngâm tặng trong phần hai của chương trình.<br />
Nữ sĩ Thiên Thanh Như Lý<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 88
Giáo sư Nguyễn Khắc Hoạch tức thi sĩ Trần Hồng Châu bảo rằng ông rất cảm động được<br />
dự một buổi họp văn chương rất là Huế rất là Thần kinh, ông lại càng cảm động hơn<br />
nữa vì đây không phải là một cuộc hội họp văn nghệ đơn thuần mà là một buổi họp có<br />
tình nghĩa, đạo lý.<br />
Thi sĩ Trần Hồng Châu<br />
Tiếp theo giáo sư Hoạch là thi sĩ Huy Trâm. Ông bảo rằng cố thi sĩ Kỉnh Chỉ là một nhà nho,<br />
một tao nhân mặc khách và nổi bật hơn hết là tấm lòng nhân hậu, thương yêu gia đình, thương<br />
yêu xã hội, thương yêu những người nghèo khổ, những bệnh nhân người Mọi, những người<br />
lính ngoài trận mạc…<br />
Thi sĩ Huy Trâm<br />
Trước khi giới thiệu thi sĩ Cao Tiêu, nhà văn Trúc Chi đã nhắc đến một câu chuyện xảy ra giữa Cụ Kỉnh Chỉ và Trúc<br />
Chi để thấy rõ tài xuất khẩu thành thơ của Cụ, khi Trúc Chi được sai vào nhà lấy dùi ba toong ra cho Cụ:<br />
Thi sĩ Cao Tiêu<br />
Đọc sách đeo gương thành bốn mắt<br />
Ra đường chống gậy hóa ba chân<br />
Nhà thơ Cao Tiêu khi nhìn vào hai câu thơ treo cạnh bức di ảnh, ông đã<br />
đọc rồi thốt ra như sau: “Ôi chao ôi! nước sông và nước biển như thế mà không đo<br />
được cái tình của Cụ, chứng tỏ rằng khi còn trẻ Cụ là người đa tình số một!” Ông<br />
lại bàn về bút hiệu “Kỉnh Chỉ”, ông bảo đã tra cứu nhiều bộ tự điển, nhưng ở đâu<br />
cũng chỉ thấy chữ “Chỉ” chứ chữ “Kỉnh” thì không có. Ông đưa ra một giả thuyết có<br />
lẽ Cụ Kỉnh Chỉ đã nói lái Kỉnh Chỉ thành “chỉnh kỹ” chăng, vì người quân tử xưa<br />
thường hay tự chỉnh mình.<br />
Thi sĩ Trúc Chi góp ý kể rằng trước kia ông có gặp Cụ Hồng Liên Lê Xuân Giáo, khi bàn về<br />
bút hiệu Kỉnh Chỉ, Cụ Hồng Liên đã thốt ra như sau: “Có chữ cả đấy, nó ở trong bốn chữ<br />
Hán: THẤP HY KỈNH CHỈ, nhưng đến bây giờ ông đã không còn nhớ xuất xứ của bốn chữ<br />
ấy từ đâu ra. Tối hôm kia, khi tôi nói chuyện với Trúc Chi qua điện thoại, ông bảo với tôi<br />
rằng có một câu chuyện liên hệ với bút hiệu của ông tôi, nhưng hôm buổi lễ không dám kể<br />
vì sợ mang tội hỗn láo. Tôi cũng xin viết ra đây để hầu quý độc giả: Nhân một buổi trà đàm<br />
giữa cụ thân sinh Trúc Chi và ông tôi, ông tôi được hỏi về ý nghĩa của bút hiệu, ông tôi cười<br />
và nói đùa rằng vì ông tôi không phải là người cao lớn nên mới gọi là “thấp Hy Kỉnh Chi”.<br />
Thi sĩ Trúc Chi<br />
Ngoài ra bác sĩ kiêm học giả Lê Văn Lân, người mà gia đình chúng tôi vô cùng biết ơn, vì chính ông là người đã đốc<br />
thúc chúng tôi phải bằng mọi giá sớm ấn hành tập Thơ Kỉnh Chỉ, ông đã gởi bài “Đôi giòng ghi chép tìm<br />
hiểu ý nghĩa về bút hiệu Kỉnh Chỉ của Bác sĩ Phan văn Hy” cho cậu tôi. Qua di bút của Cụ, tôi thấy bút hiệu được<br />
viết ra chữ nho như sau:<br />
Đọc là Kính Chí, nhưng cũng đọc là Kỉnh Chỉ vì cung kính hay cung kỉnh đều đọc thay cho nhau.<br />
Trong thơ điếu Cụ năm 1970, có bài thơ bằng chữ Hán của Minh Chu KTS Ngô thi hào như sau:<br />
Tiễn biệt thi nhân liễu thế trần<br />
Lão du Phật cảnh dự phong vân<br />
Bối trung trí huệ thường tinh t<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 89
Kỉnh ái tao đàn niệm bảo trân<br />
Chỉ dẫn hậu sinh hà thi bá<br />
Đại thừa đạt đạo đắc <strong>Nam</strong> huân<br />
Thi đàn tổng niệm nam trần ảnh<br />
Hào khách tam thiên khấp cố nhân<br />
Ráp những chữ đầu câu, người ta đọc thành:<br />
Tiễn lão bối Kỉnh Chỉ đại thi hào<br />
Như vậy CHỈ đây là chỉ dẫn, phải viết là<br />
còn<br />
nghĩa là ngón tay, chỉ, bảo, biểu thị ý kiến cho người ta biết.<br />
:CHỈ, có nhiều nghĩa<br />
1/. Dừng lại (chỉ bộ) như hình bàn chân<br />
2/. Thôi, cấm (cấm chỉ)<br />
3/. Ở vào chỗ nào đó, ví dụ như trong câu chữ Nho: Tại chỉ ư<br />
chí thiện<br />
Tự đặt mình vào chỗ rất phải làm.<br />
4/. Dáng dấp, cử chỉ, đi đứng<br />
5/. Tiếng giúp lời (trợ ngữ) như:<br />
Ký viết quy chỉ, hạt hựu hoài chỉ Đã nói rằng về, sao lại còn nhớ<br />
6/. Có nghĩa là duy chỉ như vậy<br />
Thành ra Kỉnh Chỉ có thể chọn nghĩa số 3, số 4 là hay nhất. Có thể Cụ Kỉnh Chỉ thâm Hán Học đã dựa vào<br />
một điển tích hay một câu nói trong sách Nho nào đó có nghĩa thâm thúy.<br />
Giáo sư Nguyễn Sĩ Tế được mời lên tiếp tục chương trình. Giáo sư cũng bàn về sự “an<br />
nhiên” trong thơ Kỉnh Chỉ. Ông phân tích rằng cái “an nhiên” này là cái an nhiên siêu hình<br />
của Đông phương chứ không phải cái an nhiên của Tây phương, cái an nhiên của người<br />
suốt đời nghĩ về con người, về xã hội, về ý nghĩa cuộc đời, cái an nhiên chỉ những người<br />
thiền mới có được, và để kết thúc ông đã ngâm bài thơ “Thánh Tích” của ông:<br />
Giáo sư Nguyễn Sĩ Tế<br />
Song lạnh âm thầm nhện kéo tơ Ngoài hiên chim<br />
đợi với hoa chờ Từng mùa tiếp nối mùa, canh giữ<br />
Cùng bụi thời gian một quyển thơ<br />
Rồi ông bảo rằng chúng ta đang là nhện, đang là chim, đang là hoa, chúng ta đang làm<br />
bổn phận canh giữ tập thơ của Cụ Kỉnh Chỉ.<br />
Nối lời giáo sư Nguyễn Sĩ Tế là bác sĩ Tôn Thất Niệm. Bác sĩ Niệm đã ca tụng phong<br />
cách văn nhân và sự nghiệp của Cụ Kỉnh Chỉ. Ông xác nnận rằng hoài bảo của các vị thầy<br />
thuốc là cứu người, cứu đời.<br />
Bác sĩ Tôn Thất Niệm<br />
Nữ nghệ sĩ Minh Trang mặc dầu trong người không được khỏe, cũng cố gắng đến dự và<br />
lên máy vi âm để tỏ lòng ngưỡng mộ thi văn của “dượng Đốc Hy”.<br />
Nữ nghệ sĩ Minh Trang<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 90
Trong số quan khách tham dự chúng tôi nhận thấy sự có mặt của các thi, văn, nghệ sĩ và các phóng viên nhà báo sau<br />
đây: Long Ân, Phong Đăng, Nguyễn Đồng, Trần Đại Hiền, Nguyễn Thị Hợp, Nguyên Khai, Trần Sĩ Lâm, Viên<br />
Linh, Hoàng Mai, Mai Kim Ngọc, Trần Nhân Ngôn, Nguyễn Quỳnh, Nguyễn Công Trường Sơn, Ngự Thuyết, Cao<br />
Thanh Tùng, Lê Tú Vinh, cùng một số các văn và thi sĩ của khóa 48-55 Khải Định.<br />
Từ trái sang phải:<br />
Chủ nhiệm và chủ bút tạp chí Khởi Hành Viên Linh (X), giáo sư Nguyễn khắc Hoạch, thi sĩ Cao Tiêu, một thân hữu,<br />
giáo sư Nguyễn sĩ Tế<br />
Ông chủ tịch Hội Ái Hữu Quảng Trị và một số rất đông đồng hương của Kỉnh Chỉ tiên sinh cũng hiện diện trong<br />
buổi lễ. Quý vị này đã nhắc lại về người lương y đã săn sóc cho ba thế hệ trong gia đình họ.<br />
Sau phần phát biểu cảm tưởng về thân thế, sự nghiệp và bình giảng văn thơ của cố thi sĩ Kỉnh Chỉ là phần ca ngâm<br />
với sự trình diễn qua giọng ngâm thơ điêu luyện của nữ nghệ sĩ Bích Thuận và Hà Minh Nguyệt với sự phụ họa<br />
bằng tiếng sáo réo rắt của nghệ sĩ Ngọc Nôi.<br />
Nghệ sĩ Ngọc Nôi và Nữ nghệ sĩ Bích Thuận<br />
Nữ nghệ sĩ Hà Minh Nguyệt<br />
Ngoài ra chúng ta còn được thưởng thức giọng ca truyền cảm của nữ sĩ<br />
Thiên Thanh và giọng ngâm thơ trầm ấm của nam nghệ sĩ Hà Phương.<br />
<strong>Nam</strong> nghệ sĩ Hà Phương<br />
Chỉ tiếc rằng chúng tôi nhận thấy quan khách chắc cũng đã thấm mệt vì sức nóng<br />
của buổi trưa hè nên đành thay đổi chương trình. Thay vì mời quan khách dùng<br />
tiệc trà trong khi đại diện gia đình thuộc hàng cháu là Ngô Khắc Thuật lên trình<br />
bày về sự hình thành tập Thơ Kỉnh Chỉ và những dự tính trong tương lai cho tập<br />
thơ thứ hai, chúng tôi đành phải bỏ tiết mục này và phần ẩm thực đã thực hiện<br />
trong lúc các nghệ sĩ đang trình diễn: đấy là một lỗi lầm lớn mà chúng tôi tha thiết<br />
mong các nghệ sĩ vui lòng tha thứ cho.<br />
Ông Ngô Khắc Thuật<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 91
Ngoài ra chúng tôi đã dự định trước khi chia tay chúng tôi sẽ phát bài hát “Giữ chặt mối dây” (bài này đã do cựu Châu<br />
Trưởng Hướng Đạo Phan Mạnh Lương cung cấp) để tòan thể hội trường cùng hát với chúng tôi, vì chúng tôi muốn dùng<br />
lời của bài hát để nhắn nhủ với tất cả thế hệ trẻ trong đại gia đình chúng tôi như sau:<br />
Chúng ta hôm nay hiệp vầy<br />
Cùng nhau nắm tay<br />
Nét thương yêu nhau tỏ bày,<br />
Giữ chặt mối dây.<br />
Tâm trí ta chung cùng nhau,<br />
Thanh khí ta luôn tương cầu,<br />
Mến nhau ta nên hằng ngày<br />
Giữ chặt mối dây<br />
Dẫu khi xa xôi đường dài,<br />
Lòng ta không phai,<br />
Sớm khuya không quên giờ này,<br />
Giữ chặt mối dây.<br />
Nét thương yêu nhau tỏ bày,<br />
Cùng nhau đến đây,<br />
Gắng công anh em họp bầy<br />
Giữ chặt mối dây<br />
Tuy nhiên người ta thường bảo: ”Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên” sức nóng của miền <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong> đã không chiều<br />
lòng những người có thiện chí, nên chúng tôi đã không thể thực hiện chương trình như dự tính.<br />
Dù sao buổi lễ được hình thành là do sự góp công, góp của, góp sức của đại gia đình chúng tôi, tuy nhiên buổi lễ được<br />
thành công là nhờ sự hiện diện và lòng ưu ái của Thượng Tọa Trụ Trì, các bậc trưởng thượng, các văn nghệ sĩ cũng như<br />
bạn bè thân hữu đã dành cho đại gia đình chúng tôi và nhất là đối với Kỉnh Chỉ tiên sinh. Quý vị đã giúp chúng tôi có cơ<br />
hội để báo hiếu phần nào công ơn sinh thành, dưỡng dục của người quá cố. Như lời của cậu tôi đã thưa cùng quý vị, vì<br />
chúng tôi quan niệm buổi lễ ra mắt tập Thơ Kỉnh Chỉ như một buổi họp mặt thân hữu trong không khí gia đình, ắt hẳn<br />
việc tiếp đón không tránh được nhiều điều sơ suất thiếu sót, xin quý vị lượng tình bỏ qua. Xin chân thành cảm tạ tất cả<br />
quý vi.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 92
Kỷ niệm khó quên...<br />
Chuyến đi Cruise Á Châu<br />
Nguyễn Ninh Thuận<br />
Sau một thời gian suy nghĩ, tôi quyết định theo anh<br />
chị em <strong>LTTHVN</strong> đi cruise Á Châu để ghé về Sài<br />
Gòn cúng thất tuần chị Hường, người chị ruột đã có<br />
công nuôi tôi ăn học vì tôi sống ở Mỹ Chánh phải<br />
lên Huế ăn học. Sau ba má tôi có công sinh thành,<br />
chị là Người có công nuôi tôi ăn học. Hàng tháng<br />
chị đã mua bán tần tảo gởi tiền chí phí ăn học cho<br />
tôi từ khi tôi vào Đồng Khánh cho đến khi học Sư<br />
phạm thành tài, vì ba mẹ tôi chiêu & già yếu không<br />
làm ra tiền. Nay chị mới mất được 3 tháng & ông<br />
Anh cùng hai chị cả cũng đã góp phần nuôi ba má<br />
và đứa em út cách xa tuổi rất nhiều sinh sống, cũng<br />
đã mất cách đây vài ba năm, mà tôi không thể về<br />
chiụ tang các Người thân, vì ngại ngần có sổ đen<br />
với Việt Cộng khi ra viết lách… Chỉ vì tác phẩm<br />
của tôi bị đưa về VN & các anh chị em, cháu chắt bị<br />
phường khóm gọi lên cảnh cáo là có cô em viết<br />
truyện, văn thơ phản động, bôi bác chế độ… Không<br />
những riêng chúng tôi, mà đại đa số anh chị em<br />
trong nhóm từ khi bôn ba ra tị nạn chính trị tại hải<br />
ngoại đã bị VC quy cho là có nợ máu với chế độ &<br />
nhiều hoàn cảnh khác nhau không thể về thăm<br />
người thân, quê cha đất tổ khi CS còn bóng dáng<br />
đang cai trị đã gieo rắc khổ đau cho quê hương dân<br />
tộc VN. Chúng tôi nhân dịp đi Cruise nên có<br />
thể chớp nhoáng vài ba giờ về thăm mồ mả cha ông,<br />
gia đình mà họ không biết mà làm khó dễ…<br />
Trước tiên chúng tôi cám ơn chị Thanh Mai, phu<br />
nhân anh Nguyễn Mai là người Agent của Diamond<br />
Princess đã hướng dẫn cả tháng từng bước thật cặn<br />
kẽ cho chúng tôi theo dõi về các tour du lịch khi tàu<br />
cặp bến với giá thật rẻ hơn trên tàu thật nhiều, với<br />
tình thân bạn bè không nhận thù lao trong các<br />
chuyến xe bus chở 94. Ngoài ra phần trăm tiền chị<br />
Thanh Mai được hưởng vì là Agent của Diamond<br />
Princess, chị cũng đã chia lại cho mỗi phòng chúng<br />
tôi một số tiền nhỏ, chai rượu để anh chị em nhâm<br />
nhi trên chuyến hải hành. Thật là vui vì chúng tôi<br />
sống trong tình thân đại gia đình Liên Trường &<br />
được thăm viếng những di tích lịch sử để mở rộng<br />
tầm mắt & kiến thức học hỏi… Sau lưng anh<br />
Nguyễn Mai, Tổng Thư Ký <strong>LTTHVN</strong> mấy chục<br />
năm nay đã tổ chức thành công “ Dạ Tiệc Tất Niên<br />
Cây Mùa Xuân TPBVNCH ” & góp phần chia sẻ<br />
thiên tai bão lụt không những cho VN mà ngay cả<br />
động đất sóng thần các nước thì có bóng dáng cô<br />
giáo Thanh Mai giúp sức. Nay GS Thanh Mai đứng<br />
ra lo lắng tổ chức các tour du lịch cho các anh chị<br />
em thân quen trong nhóm lại có bàn tay anh Nguyễn<br />
Mai hỗ trợ, nào là phân chia anh chị em lên xe, chia<br />
ticket gắn lên áo, điều động thuê mướn xe bus…biết<br />
bao là công sức lo lắng ngày đêm. Đúng là “ Đồng<br />
vợ đồng chồng tát bể đông cũng cạn! ” Chúng tôi<br />
xin gởi anh chị những đóa hoa hồng xinh tươi như<br />
một lời cám ơn chân thành nhất!!!<br />
Khi xuống máy bay ở phi trường Singapore, đi lấy<br />
hành lý, vì không có bảng chỉ dẫn rõ ràng, nên một<br />
số anh chị em lạc đường vì phải sang một chuyến<br />
tàu nhỏ đến nơi chứa hành lý, làm anh Hùng & anh<br />
Thưởng ( chủ nhân phở Hà ) lạc đường làm phu<br />
nhân các anh đã một phen lên ruột, hớt hơ hớt hãi<br />
tìm chồng trong khung cảnh xa lạ nơi đất khách quê<br />
người. Qua đó đủ nói lên tấm lòng thương mến<br />
chồng con của chị em chúng tôi từ khi trẻ cho đến<br />
tuổi già không bao giờ vơi… Nhớ khi còn trẻ các<br />
anh rất mạnh khỏe trông oai hùng đã là bờ vai cho<br />
một số chị em dựa dẫm. Ở thời tuổi đời non<br />
trẻ,nhiều mộng mơ được nuông chìu mọi thứ cho<br />
đến khi bước về thiên chức làm vợ, làm mẹ. Tưởng<br />
rằng đời sống sẽ trôi êm như nước chảy mùa Thu,<br />
mà có sóng chỉ là lăn tăn cho thi vị hóa cuộc sống<br />
phẳng lặng mà thôi! … Thời gian vùn vụt<br />
trôi nhanh như bóng câu qua cửa sổ. Nhưng rồi một<br />
biến cố quan trọng, vật đổi sao dời, đất nước đổi<br />
thay vào vòng cùng cực, các anh vào tù & sức tàn<br />
lực kiệt…gia đình ly tán. Đa số chị em chúng tôi<br />
giữ vững tay chèo, lèo lái con thuyền gia đình qua<br />
cơn bão táp phong ba với bao hy sinh gian nan…<br />
Chân trời mới mở rộng trước mắt, như một phép<br />
màu của thượng đế ban cho chúng tôi được hít thở<br />
không khí trong lành tại các nước tự do. Cuộc sống<br />
mới bắt đầu từ con số O to lớn, rồi với bao sức lực<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 93
làm việc, đa phần là lao động chân tay… Chúng tôi<br />
đã từng bước khắc phục bao khó khăn & đi vào ồn<br />
định đời sống vật chất gia đình, con cái mỗi ngày<br />
một khá hơn… Chị em chúng tôi còn trẻ hơn các<br />
anh, nên nay đa phần là chỗ dựa cho các anh đã mỏi<br />
gốimòn chân, tuổi già sức yếu… nên cần đôi tay vỗ<br />
về an ủi nâng đỡ kể cả tinh thần của phái đẹp theo<br />
bên các anh: như phu nhân BS Ban, thầy dạy chụp<br />
hình cho chúng tôi từng bước nhắc nhở chồng ăn<br />
uống thuốc men trong khi ghế ngồi cách xa nhau.<br />
Chị Bạch Cúc đã không thấy ông xã Thảo trong khi<br />
sắp hàng ra ngoài đi tour, đã chạy ngược, chạy xuôi<br />
tìm chồng trong lo sợ… Có dịp sinh hoạt dài ngày<br />
với nhóm, chúng tôi ngưỡng mộ những hình ảnh vợ<br />
chồng đầm ấm, tay trong tay, mắt trong mắt tình<br />
nghĩa tuổi già cũng nồng thắm mà còn tăng lên gấp<br />
bội do các chị chia sẻ…<br />
Chúng tôi từ khắp bốn phương trời Pháp, Anh, Úc<br />
và các tiểu bang nước Mỹ được chị Thanh Mai<br />
book vé máy bay one sale đến Singapore thăm<br />
viếng trước đất nước được mệnh danh là thiên đàng<br />
hạ giới một vài ngày trước khi lên tàu trên chuyến<br />
hải hành Á Châu…. Singapore không hỗ danh là<br />
một đất nước xinh đẹp và trong sạch nhất thế giới,<br />
nổi tiếng với một màu xanh cùng với lòng nhiệt<br />
huyết và việc tuân thủ pháp luật của người dân. Hòn<br />
đảo nhỏ bé này nằm ở 1 độ bắc của đường xích đạo<br />
ở đỉnh phía <strong>Nam</strong> của Malaysia. Đất nước này người<br />
Việt chúng ta thường gọi là Tân Gia Ba là sự kết<br />
hợp hoàn hảo giữa vẻ đẹp truyền thống và kiến trúc<br />
hiện đại, không chỉ có phong cảnh đẹp mà con<br />
người nơi đây cũng rất thanh lịch và hiếu khách…<br />
Chào đón chúng tôi suốt từ Phi Trường đến khách<br />
sạn là hai dãy hoa liên tiếp màu hồng thắm hai bên<br />
đường như chào đón du khách thăm viếng trong<br />
một không khí êm đềm, không rộn rịp xe cộ tấp<br />
nập… Anh Trung & chị Bạch Tuyết ( Châu Văn<br />
Tiếp ) về Bà Rịa thăm gia đình trước mấy ngày đến<br />
Singapor trước chúng đã tôi lấy phòng trước, nên<br />
tôi cũng đở vất vả chờ đợi với 2 vally nặng nề được<br />
quý anh chị giúp đở về phòng. Đến chiều tối chúng<br />
tôi ở hai khách sạn gần nhau họp mặt với áo quần<br />
chỉnh tề, tay bắt mặt mừng. Mặc dầu có một số anh<br />
chị em mới gặp nhau lần đầu tiên, nhưng xem ra rất<br />
thân thiện với tình thân mở rộng… Chúng tôi tíu tít<br />
đua nhau chụp hình kỷ niệm dù tuổi đời khá cao!<br />
Soi gương chợt biết mình già,<br />
Tuổi xuân còn đó la cà đâu đây!?<br />
Trên đầu lú nhú tóc sâu,<br />
Chân chim xuất hiện, mắt nâu âu sầu…<br />
Tuy vậy chị em chúng tôi xem ra rất yêu đời như<br />
những bông hoa đầy hương sắc vì niềm vui rộng<br />
mở…<br />
Mỗi loài hoa mỗi nét xinh,<br />
Tấm lòng son sắt hữu tình không ngoa.<br />
Hoa nào cũng vẫn là hoa,<br />
Sống vườn thượng uyển cao sa khôn cùng.<br />
Mộc mạc sống giữa cánh đồng,<br />
Nào ai biết được hương nồng của hoa.<br />
Kiếp hoa sánh với đàn bà.<br />
Hỏi người quân tử mặn mà cùng ai?...<br />
Tối đó, anh chị em chúng tôi lên 2 xe bus hai tầng<br />
đi thăm viếng thành phố về đêm với đèn đuốc như<br />
sao sa. Xe dừng lại khu phố sầm uất bán đầy thức<br />
ăn, sinh tố, hoa quả thơm phức trương mắt mời chào<br />
của sầu riêng thơm ngát, mảng cầu no tròn, vú sửa<br />
ngọt lịm, sa- bu- chê, măng cụt, nhãn tươi roi rói…<br />
ai ai cũng tay xách nách mang về khách sạn ăn cho<br />
đả thèm hương vị quê hương. Night tour, chúng tôi<br />
dừng lại vườn hoa Gardens by the Bay. Đi quanh,<br />
nhận ticket to Flower Dome, Rhapsody show & về<br />
khách sạn nghỉ ngơi. Chúng tôi cư ngụ ở khách sạn<br />
trong một khu shopping nhiều hàng ăn, nên không<br />
lo bao tử xẹp lép!<br />
Hôm sau, thứ Hai 11-4-16, xe bus chở đi quanh<br />
phố & ngừng lại Marina Bay <strong>San</strong>ds Mall…<br />
Trưóc dinh Thủ Tướng Singapore<br />
Sau bao năm xa cách, những đứa con của mẹ VN<br />
về thăm gia đình cha mẹ, anh em trong hoàn cảnh<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 94
chớp nhoáng để thỏa mong ước nung nấu thầm<br />
kín… Từ cảng Phú Mỹ, lúc 7:30 ngày 13-4-16 xe<br />
Bus chở chúng tôi về Sài Gòn trên con đường cao<br />
tốc chỉ một giờ rưởi là tới chợ Sài Gòn là điểm hẹn<br />
gặp mặt lại nhau sau khi thăm gia đình người thân<br />
hay tìm lại dấu ấn của nhà Thờ Đức Bà, Chùa..<br />
Bùng binh Sài Gòn tấp nập xe cộ lưu thông với đầy<br />
nhóc xe gắn máy & tiếng còi xe hơi inh ỏi vang lên<br />
trong nỗi sợ hải đến nhức đầu của dòng xe cộ lưu<br />
thông … Những con đường xưa còn đây, nhưng đã<br />
thay tên đổi họ, những nhà cửa nguy nga sừng sửng<br />
như xa lạ với chúng tôi, không có vẻ thân thiện như<br />
xưa, tìm hình ảnh người quen cũng vô phương vì<br />
mặt mũi họ được bịt kín từ đầu đến chân để tránh<br />
nắng & bụi bặm… Chúng tôi vào trong chợ Bến<br />
thành trốn ánh nắng chói chang đang thiêu đốt vạn<br />
vật với cái nóng hừng hựt không chịu được, để chờ<br />
cháu trai mang xe đến đón Dì đến Chùa Vạn Phước<br />
cúng trăm ngày tro cốt mẹ chúng an vị tại đây, mà<br />
tôi không thể về thọ tang được! Sau đó về nhà<br />
chúng cúng cơm trước bàn thờ bà chị cuối cùng.<br />
Tiếp theo chúng tôi về nhà Ông Anh & hai chị lần<br />
lượt mất cách đây vài ba năm, nhưng tôi không về<br />
chịu tang được để cúng các anh chị. Tôi thầm cầu<br />
nguyện với các Người là hẹn gặp nhau nơi chín<br />
suối, vì nay tôi tuổi đời đã cao, gần đất xa trời mà<br />
ngày về VN không còn bóng dáng CS để sinh sống<br />
thì xa vời vợi … Cuối cùng tôi ghé Chợ Lớn Mới<br />
thăm các cháu con bà chị mới mất, có chồng là sĩ<br />
quan Quân Nhu đi tù dưới 3 năm nên không thể đi<br />
Mỹ theo diện H.O được, phải bị cho đi kinh tế mới,<br />
sau đó trốn về Chợ Lớn buôn bán nuôi thân qua<br />
ngày, nay đời sống tạm ổn định…Chúng tôi rưng<br />
rưng nước mắt buồn rầu chia tay người thân trong<br />
vài giờ & vội vả trở về tàu cho kịp giờ…<br />
Trong chuyến đi này, tôi là người lẻ loi nhất trong<br />
nhóm, vì ai cũng có đôi có bạn, nhưng thật may<br />
mắn cho tôi là ngày đầu tiên lên tàu thực tập mang<br />
phao để phòng khi gặp biến động trên biển…Tôi<br />
ngồi cạnh anh chị Van Tran, ở <strong>San</strong> Pablo ( <strong>Cali</strong>.)<br />
đôi vợ chồng đứng tuổi, nhưng rất chất phác & vui<br />
vẻ, đã nhiệt tình chia sẻ chuyện đời vui buồn với<br />
tôi. Thế là những buổi ăn sáng, ăn trưa & thỉnh<br />
thoảng ăn tối, tôi được ngồi chung bàn với anh chị<br />
để hầu chuyện trên trời dưới đất để mở rộng kiến<br />
thức học hỏi…Nhưng rất tiếc là anh chị đi riêng,<br />
không ở trong nhóm nên đi tour xe bus, tôi ngồi một<br />
mình đếm thời gian trôi qua…<br />
Tàu đến Phù Mỹ ngoài một số anh chị em đi Sài<br />
Gòn thăm gia đình, một số anh chị em khác đi Bà<br />
Rịa, Vũng Tàu thăm gia đình ở Long Hải, Nước<br />
Ngọt, Đất Đỏ, Suối Nước Nóng. Chiều về Tuyết &<br />
anh Trung đi Bà Rịa thăm gia đình đã mang về tàu<br />
cả mấy chục ký nhản, chôm chôm, mảng cầu… ăn<br />
dài dài cho suốt chuyến đi Á Châu trên tàu…<br />
Khi đến Nha Trang anh chị em trong nhóm thuê<br />
xe đi thăm nhà, đi Tháp Bà, nhà thờ…. ăn Nem<br />
nướng Nha Trang, một nhóm đi một đòan xích lô<br />
dạo vòng quanh thành phố..v.v.... Riêng chúng tôi<br />
thì quanh quẩn ở chợ Đầm.<br />
Tàu đến cảng Chân Mây, tôi quyết định không đi<br />
Huế về thăm trường Đồng Khánh sống với kỷ niệm<br />
thời áo trắng của xứ Huế mộng mơ, cũng không thể<br />
về Mỹ Chánh thăm mộ tổ tiên ông bà cha mẹ vì<br />
đường quá xa, sợ thời gian hạn hẹp không kịp lên<br />
tàu trong ngày, nên đi Đà Nẵng, nhắn cháu ra thăm<br />
& gởi một ít tiền để tảo mộ gia tộc… Chúng tôi đã<br />
tham quan bán đảo Sơn Trà, ngắm cảng Tiên<br />
Sa, viếng chùa Linh Ứng Bãi Bụt/ ngôi chùa lớn<br />
nhất ở thành phố Đà Nẵng, chiêm bái tượng Phật<br />
Quan Thế Âm cao nhất Việt <strong>Nam</strong>. Buổi chiều, khởi<br />
hành vào Hội An, thăm viếng Ngũ Hành Sơn và<br />
làng nghề điêu khắc đá Hòa Hải. Đến Hội An, dạo<br />
bộ Phố Cổ, Chùa Cầu Nhật Bản, chùa Ông, hội<br />
quán Phúc Kiến, khu phố đèn lồng... du khách ngoại<br />
quốc dạo phố cổ mua sắm áo quần tơ lụa phất phơ<br />
hai bên đường như trẩy hội...<br />
Trên đường từ Đà Nẳng vào Hội An, chị tour<br />
guide giới thiệu những thắng cảnh, cầu, nhà cửa<br />
mới xây dựng của các công ty ngoại quốc đầu tư<br />
mua bán xây dựng.. Những ngôi nhà bạc triệu<br />
dollars mọc lên như nấm ...Khi giới thiệu khu công<br />
kỹ nghệ, con đường Trần Phú, Cầu Nguyễn Thị<br />
Gấm... Có một vị cắt cớ trên xe lên tiếng hỏi: “ Sao<br />
đường Duy Tân đổi ra Trẩn Phú là vị anh hùng dân<br />
tộc nào trong lịch sử VN mà tôi chưa học qua &<br />
biết đến ?! ” làm cả xe cười rộ lên như biểu đồng<br />
tình!... Tôi im lặng suy nghĩ: “ Không biết đất cát<br />
bán hay cho thuê thì tiền bạc vào túi người dân hay<br />
vào túi tham không đáy của cán bộ, tập đoàn CS?!.<br />
Thành phố thì nhà cửa đồ sộ, to lớn, áo quần lượt là,<br />
xe cộ chạy như mắc cửi, xem ra phồn vinh, nhưng<br />
là cái phồn vinh giả tạo. Những con đường dẫn vào<br />
thành phố thì hai bên hay xa xa thì vẫn mái tranh<br />
rách nát ẩn hiện, nông dân áo quần tả tơi cày sâu<br />
cuốc bẩm mưa nắng cháy da & bị chính quyền địa<br />
phương bóc lột sức lao động tận xương tủy…”<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 95
Ngồi bên cạnh chúng tôi là anh chị Đào Nguyên<br />
Tam Bê ở Houston đọc bài thơ Cay Đắng do anh<br />
sáng tác...<br />
“ Bấy lâu ngậm đắng nuốt cay,<br />
Ngó về quê mẹ, hôm nay ngỡ ngàng...<br />
Nhìn quanh chột dạ bàng hoàng,<br />
Thấy toàn giặc Hán tràn lan quê nhà...<br />
Anh hùng nam nữ nước ta,<br />
Sao chưa vùng dậy diệt ma quỷ Tầu...!”<br />
Trong bữa cơm tối trên tàu, chúng tôi ngồi chung<br />
bàn với hai vợ chồng Tony người Mỹ. Họ nói<br />
chuyện vui vẻ & ông chồng cho biết có thời gian<br />
phục vụ tại VN. Họ hết lời ca tụng VN trước 75.<br />
Nay họ thất vọng khi trở về Sài Gòn du lịch với sức<br />
nóng thiêu đốt, mức sinh hoạt xô bồ với lượng<br />
người lái xe gắn máy tấp nập, mạnh ai nấy chạy,<br />
không ai nhường nhịn nhau với khẩu trang che mặt.<br />
Ngoài ra không còn di tích lịch sử mà chỉ màu đỏ<br />
sắt máu… Họ cũng đã theo dõi thảm trạng người<br />
dân chết trên đường vượt biên qua đường biển &<br />
bộ… Họ cũng ngậm ngùi khi biết có một số bạn VN<br />
bị chết trong trại tập trung “ cải tạo” không bản<br />
án, bị đau yếu bệnh tật. Họ không quên ca tụng sự<br />
thành quả của một số dân Việt tại Mỹ, góp cho sự<br />
phồn thịnh kinh tế nước Mỹ một ngày một thịnh<br />
vượng …<br />
Tàu rời VN đi Macau. Macau là thành phố không<br />
ngày đêm. Macau được phân biệt chỉ bằng sắc màu<br />
của ánh sáng. Ban ngày - nghĩa là khi ánh sáng nhẹ,<br />
trong và có màu trời. Ban đêm được bắt đầu bằng<br />
thứ ánh sáng đèn rực rỡ màu vàng cam. Cứ thế, luân<br />
phiên nhau, ánh sáng không bao giờ tắt, còn con<br />
người Macau thì luân phiên chuyển từ trạng thái<br />
“đang làm việc” sang “đang vui chơi”. Hồng Kông<br />
là nơi chốn làm ra tiền & Macau là nơi chốn tiêu<br />
tiền, vứt tiền qua cửa sồ qua các sòng bài bạc, đỏ<br />
đen… Chúng tôi chỉ đi thăm viếng thắng cảnh, nên<br />
đến khu Housing museum, Venetian Casino, ăn<br />
trưa ở Macao Tower rồi xuống Leal Senado<br />
Square, với người Tàu đầy phố líu lo cười nói<br />
huyên thuyên mua bán tất nập…Thủ tục từ Hồng<br />
Kông lên tàu nhỏ đi Macao thật rườm rà, nhiêu khê<br />
để thăm một di tích lịch sử/ ngôi nhà thờ bị cháy từ<br />
lâu chỉ còn lại bức tường trơ trọi thi gan với tuế<br />
nguyệt phong sương, bảo tàng thư viện, vườn hoa…<br />
Formal Dinner trên Diamond Princess<br />
Macau<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 96
Chưa đi chưa biết Ma-cao,<br />
Đi rồi mới biết Ma-Cao xô bồ!<br />
Ngày 18-4-16 đi dạo phố Hồng Kông( Hương<br />
Cảng ) là một trong những thành phố có mật độ dân<br />
số dầy đặc nhất thế giới. Đất đai khan hiếm khiến<br />
thành phố phải mở rộng theo tất cả các chiều: xây<br />
lên cao, và lấn biển, nằm trên bờ biển Đông <strong>Nam</strong><br />
Trung Quốc. Chúng tôi dùng trên hai xe bus đến<br />
Victoria Peak thăm viếng the peak and enjoy the<br />
panoramic view of the harbour. Sau đó đi<br />
shopping Coach to Stanley market, Coach to<br />
Aberdeen. Ăn đỉm sấm ở Jumbo restaurant.<br />
Hồng Kông cũng vậy thế thôi,<br />
Kẻ đi, người lại ôi thôi dân Tàu!...<br />
Taipei tuy là hải đảo, nhưng 2/3 lại là đồi núi cao<br />
và rừng cây rậm rạp, và có lẽ cũng chính điều này<br />
đã tạo nên khung cảnh thiên nhiên đặc sắc, tươi<br />
xanh cho vùng đất nơi đây. Chúng tôi đi tour Taipei<br />
:- Chiang Kai-Shek Memorial Hall, Longshan<br />
Temple. Dùng cơm trưa tại Din Tai Fung điểm sấm<br />
thật ngon mới lạ bằng bột mì mềm thơm ngon hơn<br />
Hồng Kông thật nhiều… chúng tôi lại đi National<br />
Palace, Museum Beitou Hot Spring Are Thermal<br />
Valley.<br />
Cảng Keelung, Taipei<br />
Mở đầu cho chuyến đến Nhật Bản, một cường<br />
quốc có nền kinh tế mạnh đứng thứ 2 trên thế giới<br />
chỉ sau Mỹ. Nhật đứng đầu trong lĩnh vực khoa học<br />
công nghệ, trong khi đó nước Nhật là một nước có<br />
ít tài nguyên khoáng sản, lại nhiều thiên tai, động<br />
đất, sóng thần … vì sao nước Nhật lại phát triển<br />
vượt bậc như vậy trong khi thiên nhiên không hề ưu<br />
ái họ, yếu tố rất quan trọng để tạo nên sự thành<br />
công đó đó là tinh thần vươn lên, đoàn kết của họ.<br />
Ở đó tất cả mọi người đều có ý thức kỷ luật cao,<br />
tinh thần ham học hỏi và đoàn kết, con Người Nhật<br />
bản luôn thật thà, và nguyên tắc trong công việc, họ<br />
có những cái nhìn tinh tế và thẩm mỹ cao, ngay từ<br />
trong những công việc nhỏ nhất cũng thấy được sự<br />
chỉnh chu, cẩn thận, một ông thợ đan quạt khi đan<br />
xong Ông cũng phải ngắm nghía lại rất kỹ xem có<br />
chi tiết nào cần sửa không, sự chuẩn chỉnh luôn<br />
được đề cao…Chúng tôi dừng lại Kagoshima, một<br />
hòn đảo ven biển để tham quan mua sắm…Khi tàu<br />
rời bến, một số cư dân trên đảo tiển biệt khách vãng<br />
lai trong tinh thần hiếu khách với ban nhạc kèn<br />
trống nhịp nhàng khiến mọi người trên tàu giơ tay<br />
vẫy trong rơi lệ nghẹn ngào…<br />
Taiwan: Đài Tưởng niệm Tổng Thống<br />
Tưởng Giớí Thạch<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 97
Japan: Osaka Castle<br />
Tại Osaka, Nhật Bản, anh Đỗ Thông Minh đón<br />
chúng tôi tại cảng khi tầu cập bến lúc 2PM chở xe<br />
bus đi thăm Osaka Castle, thành phố Osaka, rồi đi<br />
thăm khu phố nổi tiếng nhất Osaka. Dân ở đây rất<br />
hiếu khách nên ban nhạc trẻ thổi kèn đón tiếp chúng<br />
tôi khi tàu cặp bến. Trong tour đi Tokyo, ngày đầu<br />
vào sáng 25 tháng 4 là khi tầu cập bến, một số anh<br />
chị em vì đã du lịch Nhật Bản & bận công ăn việc<br />
làm nên ra phi trường đáp máy bay trở về<br />
Los. Riêng đại đa số được anh Thông Minh đưa xe<br />
đón chúng tôi & loading hành lý vào xe rồi đi chơi<br />
thăm 2 thành phố Yokohama (chỗ tầu cập bến) và<br />
công viên <strong>San</strong>keien (Vườn Tam Khê) xây dựng năm<br />
1906, China Town, chùa cổ nhất Nhật Bản là<br />
Asakusa. Buổi trưa và tối anh Minh đưa chúng ta<br />
đến những nơi ăn trưa thoải mái. Tối ngày đầu,<br />
chúng tôi đi ăn thịt bò Kobe đặc biệt tại Tokyo, hay<br />
ăn uống tùy ý thích… Ngày thứ nhì, đi thăm núi<br />
Phú Sĩ là một trong những kỳ quan của thế giới.<br />
Ngày thứ Ba, 27 tháng 4, anh Minh trước khi đưa<br />
chúng tôi ra phi trường thì đi thăm Đền thờ<br />
Yasukuni. Ai bay sớm(2PM) thì khoảng 11 giờ là<br />
ra phi trường, ai về chuyến 5 giờ chiều thì được đi<br />
shopping gần phi trường trước khi đáp máy bay về<br />
nơi chốn cũ. Vào ngày này, ăn uống tự túc và chia<br />
tay ra phi trường về nhà…<br />
Japan: Thăm nuí Phú Sĩ Sơn (Fuji)<br />
Thăm đền Tử sĩ Yasukuni vớí các Hướng dẫn viên<br />
Anh Đỗ Thông Minh (phải), Cô Tima (trái)<br />
Ghé cảng Kagoshima (Japan)<br />
Chúng tôi ngồi bó gối trên chuyến bay khá dài vì<br />
đổi máy bay ghé lại Đài Loan mất hơn 13 giờ bay,<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 98
những hình ảnh về chuyến du lịch Á Châu hiện về<br />
trong trí óc chúng tôi… Nào là chị em chúng tôi<br />
được diện áo dài tuyệt đẹp chụp hình thật xinh,<br />
khiến mọi người trong tàu trố mắt trầm trồ khen<br />
ngợi & xin chụp hình chung… Ba, bốn buổi họp<br />
nhóm trên tầng tàu cao nhất để chị Thanh Mai nói<br />
về các tour đi Maucao, Đài Loan, Nhật… rồi hát<br />
cho nhau nghe, kể chuyện, hát cổ nhạc, đố nhạc có<br />
thưởng do chị Hoài <strong>Nam</strong> khởi xướng thật sôi động,<br />
với anh Nhạc sĩ Hoàng đánh đàn, phu quân ca sĩ<br />
Kim Liên với các ca sĩ tài tử giúp vui như các anh<br />
chị: Kim Loan, Thanh Mai, Ngọc Vân, Vân<br />
Phương, Hoài <strong>Nam</strong>, Bạch Tuyết, DS Ngọc Duyên,<br />
anh Đào Nguyên Tam Bê…nhiều lắm, Chúng tôi<br />
không nhớ hết, xin lỗi các anh chị không được nêu<br />
tên ra… Nhóm các chị trình diễn áo dài về 4<br />
mầu áo qua tài múa hát của các chị trên sân khấu<br />
của chuyến tàu do các chị : Thanh Mai (bà "bầu"<br />
văn nghệ),Vân Phương, Bạch Tuyết, Ngọc Vân,<br />
Hoài <strong>Nam</strong>, Kim Liên, Tố Thuận, Kim Loan với<br />
những chiếc áo dài rực rỡ làm sân khấu sáng rực,<br />
quan khách ngoại quốc trầm trồ khen ngợi & vỗ tay<br />
muốn vỡ tung sân khấu luôn. Ca sĩ Bảo <strong>Nam</strong> hát<br />
hai giọng nam, nữ không đệm đàn với giọng hay<br />
trong cao vút. Tiếng Anh chia sẻ rất chuẩn, khiến<br />
mọi người phải ngẩn ngơ, khen thưởng không ngớt<br />
chữa trị sau … Trong một tour mua sắm trong khu<br />
shopping, chúng tôi ham chụp hình hy vọng săn<br />
được hình đẹp để chuẩn bị cho cuộc triển lãm hình<br />
trong hội nghệ thuật nhiếp ảnh, nên ra ngoài đường<br />
phố chụp hình thì bị lạc lối, may gặp một nhóm anh<br />
chị cùng xe đi mua sắm túi da cá sấu, chúng<br />
tôi không có điều kiện mua sắm những thứ đắt tiền<br />
5, 10 ngàn, nên không muốn làm phiền người bán<br />
hàng phải nhọc công lấy túi xách ra giới thiệu, nên<br />
lên tiếng ra ngoài đứng đợi & nhìn ngắm thiên hạ<br />
qua lại. Chủ tiệm túi xách được gọi tới lại theo yêu<br />
cầu các anh chị đó, nhưng các anh chị đó sang một<br />
tiệm khác xem túi xách, rồi lặng lẽ đi tới chỗ hẹn<br />
xe bus, không gọi chúng tôi cùng về xe. Cái hẹn<br />
2:30 PM gần kề, chúng tôi khiếp hồn vía chạy<br />
ngược chạy xuôi tìm kiếm với tâm thần bấn loạn &<br />
khấn nguyện với Trời Phật xui khiến cho tìm gặp<br />
người quen ( vì không muốn đi taxis xa lạ xứ người,<br />
sợ bị bán vào động Đài Loan làm gái già trong đó<br />
thì khổ một đời hoa héo, hì hì!) May ra tìm gặp anh<br />
Mai lúc 2:15 PM & chúng tôi nói sẽ thuê taxis về<br />
Tàu, anh ấy bảo xe anh ấy còn chỗ cứ đợi 2:30 PM<br />
sẽ có xe đón đi chơi 1 chỗ nữa… Chúng tôi nhờ anh<br />
Mai nói với tour guide của anh nhắn với xe chúng<br />
tôi là đừng chờ đợi tìm kiếm nữa vì chúng tôi có<br />
mặt tại xe anh chị Mai. Qua đây, tôi cám ơn anh<br />
Trung, người chịu trách nhiệm xe đã xuôi ngược,<br />
bôn ba đi tìm chúng tôi lạc bầy, và là “ phó nhòm<br />
”cho nhóm thật tích cực trong các buổi hội họp<br />
cũng như đi tour ra ngoài…Tôi xin tạ tội với quý<br />
anh chị đã mất thì giờ chờ đợi sự chậm trễ & lạc lối<br />
gây trở ngại cho quý vị…<br />
Lênh đênh biển cả trời mây,<br />
Tour về Châu Á tháng ngày nôn nao.<br />
Tân Gia ( Singapor) rực rỡ hoa chào,<br />
Thiên đường hạ giới nơi nào đẹp hơn?<br />
Du thuyền vượt sóng căm hờn,<br />
Ghé về quê cũ mồ chôn hận thù!<br />
Biển yên gió thổi vi vu,<br />
Chân Mây, Phú Mỹ âm u bóng người.<br />
Tác giả: Nhà văn Ninh Thuận trên du thuyền Princess Nha Trang dừng lại nghỉ ngơi,<br />
Có một điều chúng tôi xin lỗi sự chậm trễ của mình<br />
khi lên xe bus vì thui thủi đi một mình trong khi đau<br />
chân mà Bác Sĩ đề nghị mỗ. Nhưng chúng tôi hẹn đi<br />
tour về cúng các anh chị đã khuất núi, mà không thể<br />
về VN chịu tang được! Nên nay có dịp may hiếm có<br />
là phải về cúng anh chị lần cuối rồi trở về Mỹ sẽ<br />
Cảnh xưa người lạ thêm khơi nỗi sầu…<br />
Dừng chân Đà Nẳng muôn màu,<br />
Đình chùa miếu vũ cống cầu khác xưa.<br />
Lâu đài cung điện hơn vua,<br />
Xô bồ cuộc sống đành lừa gạt nhau.<br />
Trùng dương vượt sóng sang Tàu,<br />
Hồng Kông “nị ngộ “ ào ào bán mua.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 99
CHO TÔI LẠI NGÀY NÀO…<br />
Nguyễn Duy Vinh<br />
Tác giả : cựu học sinh Nguyễn Trãi (1958-1964), cựu học sinh CVA (1964-<br />
1965) Du học Canada với học bổng Colombo Plan từ năm 1966, tốt nghiệp<br />
kỹ sư cơ khí (1970), M.Sc. (1973) và Ph.D. ngành Aerodynamics, Laval<br />
University (1976). Nguyên giáo sư đại học Laval (1981-1989), nguyên<br />
chuyên viên nghiên cứu về ngành Aerodynamics tại Trung Tâm Nghiên Cứu<br />
Quốc Gia Canada (NRC, 1989-2008). Về hưu, hiện nay làm nghề ... giữ cháu<br />
ngoại và thỉnh thoảng tiếp tục đóng góp tài mọn cho cộng đồng người Việt<br />
tại thủ đô Ottawa. Luôn mong ước có nước Việt <strong>Nam</strong> dân chủ thịnh vượng<br />
không còn cộng sản.<br />
Duyên nợ<br />
Duyên nợ của tôi với người Québecois chắc<br />
chắn là đã có từ trước, không biết từ kiếp<br />
nào. Những năm sau khi xong trung học đệ<br />
nhất cấp, tôi đã được vài bạn cùng lớp rủ<br />
nhau đến cư xá Đắc Lộ (Sài Gòn) để ghi học<br />
những lớp tiếng Pháp tại đây. Và từ đây tôi<br />
bắt đầu được làm quen với những cha Dòng<br />
Tên (Jésuites) và những cha Dòng Chúa Cứu<br />
Thế (Rédemptoristes) người Gia Nã<br />
Đại. Các cha Champoux, Gervais, Gélinas,<br />
và sau này Gagnon, Roy, Trépanier… Hiện<br />
nay gia đình chúng tôi vẫn còn liên lạc với<br />
các cha Gervais và Champoux…Một số các<br />
cha lớn tuổi đã vĩnh viễn ra đi như cha Louis<br />
Roy, Charles Gagnon và cha Gélinas.<br />
Các cha kể chuyện và cho chúng tôi xem<br />
hình ảnh của xứ Québec thường xuyên và tôi<br />
đã bắt đầu có cảm tình với cái xứ này (mặc<br />
dù chưa biết rõ ràng lúc đó, nhất là các cha<br />
không nói nhiều về mùa đông !). Khi hay tin<br />
được học bổng Plan Colombo và được đi<br />
Canada, việc chọn đại học Laval đến với tôi<br />
khá tự nhiên, không đắn đo suy tính…<br />
Qua ngõ vắng<br />
Lá rụng đầy<br />
Tôi đi trên con đường nhỏ<br />
Đất hồng như môi son bé thơ<br />
Bỗng dưng<br />
Tôi cẩn trọng<br />
Từng bước chân đi<br />
Với bầu trời xanh ngát và nắng ấm chói chan, mùa thu Québec vui và rộn rã chứ không buồn như mùa thu ảm<br />
đạm của Paris trong vườn Lục Xâm Bảo qua cách tả của Anatole France, hay mùa thu trong thi văn của Thanh<br />
Tịnh cứ “mỗi năm lá ngoài đường rụng nhiều” trong đoản văn tuyệt tác Tôi Đi Học.<br />
Pollack, Joe Louis và bánh mì Culina<br />
Những ngày đầu tựu trường chúng tôi những sinh<br />
viên Việt <strong>Nam</strong> cứ tụm năm túm ba với nhau chứ<br />
chưa giám lân la làm quen người Québecois. Những<br />
sinh viên mẫu mực, nhất là sinh viên Việt <strong>Nam</strong> thời<br />
đó, lúc nào cũng quần áo tươm tất và áo sơ mi luôn<br />
có cà vạt chứ không như ngày nay tha hồ mặc quần<br />
jean và áo t-shirt. Phần lớn sinh viên “mít” ta luôn<br />
đi Pollack (quán ăn sinh viên) ăn sáng trước khi đi<br />
trường. Những tay dậy muộn như tôi thì dùng<br />
những thức ăn bấm từ máy. Nách kẹp hoặc vai đeo<br />
cặp táp khệ nệ, tay trái cầm ly cà-phê bấm máy,<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 100
tay phải cầm miếng bánh Joe Louis vừa đi đến lớp<br />
vừa ăn. Bạn nào học Laval mà chưa ăn bánh Joe<br />
Louis của hãng Vachon làm là một thiếu thốn lớn.<br />
bấm máy có đủ loại (cá thon, trứng, thịt heo bầm<br />
loại crotons, thịt jambon …). Một cái sandwich,<br />
một bình sữa nhỏ và một cái bánh Joe Louis là đủ<br />
no cho đến chiều. Riêng nói đến sandwich mà<br />
không nhắc đến món sous-marin Culina là một sơ<br />
sót lớn. Sinh viên Mít (MIT = dân mình ấy mà)<br />
trong những năm 1966-1975 không ai không biết<br />
món bánh mì ngon nổi tiếng của hiệu Culina trên<br />
đường Ste Foy. Bánh mì kiểu Tây, jambon thơm và<br />
ít mỡ, lại thêm đủ những thứ đồ chua (pickles), tô<br />
mát rồi lại mayonnaise và mù tạc Dijon. Ngon ơi là<br />
ngon. Một ổ thời đó khoảng 3 đô (sau này lên 5 đô),<br />
ăn một ổ vào là no đến tối luôn…<br />
Riêng những món ăn ở cư xá Pollack thì thật không<br />
bao giờ hợp được khẩu vị người Việt. Trước khi lên<br />
đường, mẹ tôi đã cẩn thận gói và bỏ vào va-li cho<br />
tôi một lọ ớt khô. Ăn trưa hay ăn tối ở Pollack, tôi<br />
luôn đem theo lọ ớt khô này. Lén lút nhìn trước<br />
nhìn sau và thấy không ai để ý, tôi rắc nhẹ ớt lên đĩa<br />
ăn. Chỉ có cách đó mới sống sót nổi…Nhưng lọ ớt<br />
này cũng có cái duyên của nó. Một hôm có một chị<br />
người Mễ đến tận bàn tôi xin … ớt ! Chị chắc chắn<br />
đã âm thầm để ý việc rắc ớt của tôi từ lúc nào không<br />
biết. Thế là từ đó tôi có thêm đồng minh. Có hôm<br />
chị nhận được ớt từ quê nhà và chị đã biếu tôi một<br />
hộp ớt Mễ. Từ đó chúng tôi ít khi thiếu ớt ăn. Mãi<br />
sau này Steinberg và Miracle Mart mới bán ớt nên<br />
từ đó cô bạn Mễ không lo chờ ớt từ quê nhà và tôi<br />
thì tìm được một hạnh phúc mới…là không còn lo<br />
thiếu ớt ăn!<br />
À còn quên chưa kể việc ăn súp (soupe) ở Pollack.<br />
Có ai dạy tôi ăn canh không được húp bao giờ. Tôi<br />
ăn súp và húp xì xụp làm những người québecois<br />
ngồi những bàn bên cạnh nhìn tôi trâng trâng. Ngay<br />
cả bây giờ mà bắt tôi ăn súp không được húp xì xụp<br />
là cả một cực hình, phải vừa cho thìa súp vào mồm<br />
vừa ngậm mồm vừa nuốt ừng ực …<br />
Nấu cơm lén<br />
Dân mít mình thích ăn cơm. Cơm Pollack thì thỉnh<br />
thoảng cũng có, nhưng là cái loại cơm Uncle Ben,<br />
dở ơi là dở. Từ khi một vài bạn mua được gạo Á<br />
Buổi trưa thì chúng tôi thường rủ nhau đi ăn trưa ở<br />
Pollack khi có nhiều thì giờ. Những hôm ít giờ thì ở<br />
lại trường, bấm máy ăn sandwich. <strong>San</strong>dwich<br />
Châu thứ thiệt từ Montréal chúng tôi đã bắt đầu nấu<br />
những buổi cơm …lén đầu tiên trong phòng. Phòng<br />
của tôi lại nằm ngay tầng một bên cạnh văn phòng<br />
của ông concierge làm sự nấu lén thêm phần khó<br />
khăn và gay cấn. Nhưng sự thèm cơm đã thắng sự<br />
lo sợ bị bắt vì nấu lén. Dăm ba thằng, một nồi cơm,<br />
một con gà quay Steinberg, một ít nước xì dầu (thuở<br />
đó tìm ra đâu nước mắm), một tí ớt khô. Đây là bữa<br />
cơm ngon nhất trần gian…Về sau này, theo gót anh<br />
Trần Văn Rê, chúng tôi “mua” luôn được mấy bà<br />
làm phòng. Với một ít tiền pourboire đều đặn biếu<br />
các bà, không những các bà không đi khai với ông<br />
concierge mà còn luôn thu dọn “chiến trường” và<br />
đôi lúc còn rửa hộ nồi niêu bát đĩa chúng tôi ăn<br />
xong không kịp rửa. Những ai ở cư xá Moraud thời<br />
đó không thể không biết đến những tay nấu cơm lén<br />
nổi tiếng. Có anh Đặng Ngọc Sơn còn ngang nhiên<br />
treo những con gà ngoài cửa sổ để nhờ tuyết lạnh<br />
giữ được lâu, một loại tủ lạnh thiên nhiên. Có anh<br />
Hùng (cao dong dỏng học Génie Chimique) chuyên<br />
nấu phở trong phòng. Anh Hùng ở cái phòng đó 4<br />
năm liên tiếp. Nghe nói sau khi anh lên đường về<br />
nước, người ta phải thay hết màn cửa phòng anh vì<br />
cái mùi phở (nhất là mùi mấy quả hồi) đượm thấm<br />
vào màn cửa giặt cách nào cũng không lấy đi được.<br />
Có anh Nguyễn Văn Nhã (anh ruột của anh Nguyễn<br />
Văn Hương, một trong những Việt kiều “yêu nước”<br />
thời đó) đã bị đuổi ra khỏi cư xá Parent vì nướng …<br />
mực trong phòng và để quên mực cháy khói bốc um<br />
làm sinh viên cùng hành lang đã phải kéo nút báo<br />
cháy khẩn cấp (alarm). Xe chữa lửa đến tìm<br />
mãi…và khi họ đến phòng anh Nhã thì họ thấy anh<br />
nằm trên giường (giả bộ) ngủ và họ nghi ngay. Dưới<br />
gầm giường anh nằm họ tìm thấy những con mực<br />
cháy khô nằm chỏng cheo…<br />
Ban Du Ca hay những ngày hát rong…<br />
Đàn hát là văn hóa của dân Việt. Những buổi trình<br />
diễn văn hóa của sinh viên ngoại quốc và nhất là<br />
những dịp ăn mừng Tết ở cư xá Pollack, lúc nào<br />
cũng có sinh viên mít mình tham dự. Vào năm đầu,<br />
chúng tôi lập ban hợp ca đầu tiên gồm các anh<br />
Nguyễn Hùng Dũng (anh Zummie đã ra đi quá<br />
sớm), anh Trần Văn Rê, anh Vũ Công Thi và tôi.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 101
Bài lúc đó chúng tôi hay hát là bài Ngựa Phi Đường<br />
Xa mà tiếng làm ngựa hí của anh Vũ Công Thi chắc<br />
khó có ai bì kịp. Sau này, có các danh tài về nhạc<br />
xuất hiện, chúng tôi lập ban hợp ca đầu tiên lấy tên<br />
là Ban Du Ca. Chúng tôi đã chịu khó tập luyện<br />
trong suốt mùa hè và sau này đã đủ sức cho récital<br />
dài tới 3 tiếng đồng hồ. Ban hát rong này gồm các<br />
anh Võ Ngọc Đỉnh (chơi guitar thiệt khó ai theo<br />
kịp), anh Trần Thanh Toàn (với giọng ca truyền<br />
cảm đã để lại cho sinh viên mít những giây phút<br />
thoải mái qua hai bài ruột của anh là bài Hoài Cảm<br />
và bài Hạ Trắng), anh Tô Xuân Kỷ (một người đa<br />
tài, vừa guitare, vừa mandoline và vừa violon) và<br />
tôi (chuyên nghề guitare đệm). Xin chép ngay tấm<br />
hình của Ban Du Ca xuống đây sợ quên.<br />
Thành tích của Ban Du Ca cũng đáng kể lắm. Nào<br />
là những đêm hát ở hộp đêm (boîte à chansons)<br />
L’Esquisse ở Loretteville (Québec), nào là đêm<br />
récital dài 3 tiếng đồng hồ ở La Résille (cư xá<br />
Pollack), nào là lần trình diễn truyền hình xuyên<br />
Canada đầu tiên (chương trình 1001 chansons của<br />
François Provencher nổi tiếng thời đó), và ngon<br />
lành nhất là buổi trình diễn ở Expo 67 tại Pavillon<br />
Chrétien trước cả ngàn khán giả…Ban Du Ca cũng<br />
có hai người “phụ tá” rất đắc lực luôn có mặt hỗ trợ<br />
là anh Bùi Văn Tâm (còn được gọi là ông bầu) và<br />
người giới thiệu (MC) các bản nhạc là chị Hoàng<br />
Thị Lan (sau này thành cô Lan…my house)…<br />
Những bài hát tủ của Ban Du Ca lúc bấy giờ gồm<br />
có những bài Nhìn Những Mùa Thu Đi, Tiếng Dân<br />
Chài, Sáng Rừng, Suối Mơ, và Đoàn Lữ Nhạc…<br />
Những năm chơi thể thao ròng rã<br />
Mùa hè ngoài việc đi học tiếng Anh hoặc phụ giúp<br />
trong các phòng thí nghiệm, sinh viên học bổng<br />
Plan Colombo rất rảnh rỗi. Và việc hay nhất để cho<br />
ngày bớt dài là ta chơi thể thao. Dân mít mình thì có<br />
hai môn chính : đá banh và chơi bóng chuyền. Và dĩ<br />
nhiên còn có badminton, bóng bàn và thi chạy. Tôi<br />
cũng được tuyển chọn vào hai đội bóng chuyền và<br />
bóng đá của Laval và hè nào cũng tập tành ngay sân<br />
cỏ đằng sau cư xá Lemieux. Cuối hè thì chàng nào<br />
cũng đen thui vì nắng gió. Nhưng chắc chắn không<br />
ai đen bằng anh Trần Văn An với cái nickname là<br />
An “mọi” hay “Giáo … móm”. Phe ta đá hùng hổ<br />
lắm, hàng hậu vệ có Cương “ba đầu rùa” và thỉnh<br />
thoảng có anh Hải “Bò” (anh này thích húc người<br />
hơn húc banh) để đối đầu với phe Montréal có Dũng<br />
“Gấu” và Hùng “nhỏng”. Góc phải thì có Chung<br />
Duy Ân dắt banh nhanh như vũ bão, nhiều khi anh<br />
chạy nhanh đến độ quên luôn là đã hết sân.<br />
Trung phong nhà ta là anh Huỳnh Hớn Kiệt (đã ra<br />
đi vĩnh viễn) đối đầu với Chánh “điên” của<br />
Montréal. Và không thể không nhắc đến Lâm Chí<br />
Công, người lực sĩ sinh viên tài ba (cũng đã từ giã<br />
chúng ta). Riêng tôi sau này vì hoàn cảnh học hành,<br />
chúng tôi rời Quebec và xuống Ottawa lập nghiệp.<br />
Và ở đây tôi đã gia nhập đội banh đại học Ottawa.<br />
Trong đại hội thể thao Bắc Mỹ lần chót tổ chức ở<br />
Laval (1974), đội banh Ottawa đã đoạt cúp túc cầu<br />
(hạng B). Tấm hình trên đây ghi lại biết bao kỷ<br />
niệm của những buổi chiều êm ả, đám mít Ottawa<br />
rủ nhau tập dượt tại sân banh của đại học Carleton.<br />
Một vài người trên hình này cũng đã ra đi vĩnh viễn<br />
như các anh Lâm (nickname Lâm “thợ điện”), Đàm<br />
Quang Long…<br />
Sinh viên Việt <strong>Nam</strong> học không thua ai<br />
Chơi thì chơi nhưng sinh viên Việt <strong>Nam</strong> thời đó rất<br />
xuất sắc trong việc học. Đa số sinh viên mít thời đó<br />
ra trường thường đứng đầu lớp. Không đứng đầu<br />
lớp thì cũng ít nhất summa cum laude hay cum<br />
laude. Vì lý do chiến tranh, đa số ở lại học tiếp. Và<br />
vì vậy số sinh viên mít có bằng Master hoặc Ph.D.<br />
trước 1975 rất cao. Ai chịu khó học cũng thành<br />
công. Có những tay ăn chơi, lo chơi nhiều hơn lo<br />
học thế mà sau này khi “tỉnh ngộ” ghi danh học lại<br />
và rồi cũng đỗ đạt thành công.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 102
Nói chung hầu như ai cũng thành danh. Điều này<br />
chứng tỏ nền giáo dục Việt <strong>Nam</strong> ở miền <strong>Nam</strong> trước<br />
1975 là một nền giáo dục rất tốt. Những sinh viên ra<br />
trường như tôi không muốn về nước phục vụ chế độ<br />
cộng sản cũng tìm được việc tốt đi làm để nuôi<br />
thân. Và không những nuôi thân và nuôi gia đình<br />
không thôi, chúng tôi còn gửi về Việt <strong>Nam</strong> tiền và<br />
thuốc men để cứu giúp gia đình trong những năm<br />
khó khăn nhất sau ngày 30 tháng 04 năm 1975.<br />
chủ nhà hàng Việt <strong>Nam</strong> ở Québec đã có công thuê<br />
đất, tạc tượng và dựng lên một đài kỷ niệm thuyền<br />
nhân và chiến sĩ VNCH ngay tại một trong những<br />
nghĩa trang sang trọng nhất của thành phố, nghĩa<br />
trang Notre Dame de Belmont nằm bên cạnh đường<br />
Ste Foy trước khi xuống đến phố thấp (basseville).<br />
Và bây giờ khi ngồi đây nhìn lại một quá khứ đầy<br />
may mắn, chúng tôi không bao giờ hối tiếc đã chọn<br />
nơi này làm quê hương. Quê hương và con người<br />
Canadien và Québecois hiền lành đã tạo cho chúng<br />
tôi những hoàn cảnh và điều kiện (duyên lành) thật<br />
tốt để mưu cầu hạnh phúc. Và dĩ nhiên chúng tôi<br />
không bao giờ quên ơn này.<br />
Xây tượng Tiếc Thương ngay tại thành phố<br />
Québec<br />
Rồi việc gì đến sẽ đến, biến cố 30 tháng 04 đã đưa<br />
dân tộc Việt <strong>Nam</strong>, nhất là miền <strong>Nam</strong>, vào những<br />
vòng điêu đứng. Chính sách tàn bạo của “bên thắng<br />
cuộc” sau ngày 30 tháng 04 đã làm cho vết thương<br />
chiến tranh kéo dài mãi đến năm 1985, với những<br />
trại cải tạo (dùng chữ nhà tù cải tạo thì chính xác<br />
hơn), vùng kinh tế mới, đánh tư sản và mại bản<br />
v.v... Những người Việt vượt biên đến Québec cũng<br />
làm cho thành phố này sống động hơn trước với<br />
nhiều quán ăn Việt <strong>Nam</strong> hơn. Lúc bấy giờ có các<br />
anh Võ Văn Đạt, Nguyễn Văn Sơn, Đặng Vũ Thế<br />
Hiển, một số sinh viên mít đang học ở Laval và các<br />
Hôm khánh thành tượng đài kỷ niệm có cả trăm<br />
người Việt tị nạn về từ Montréal. Đây là tượng đài<br />
kỷ niệm thuyền nhân có thể gọi là được xây đầu tiên<br />
trên thế giới. Mô hình người lính VNCH được chép<br />
lại từ tượng Tiếc Thương của nghĩa trang Biên Hòa<br />
và người vẽ (designer) cho tượng đài Québec chính<br />
là anh Dương Tâm Chí, một cựu sinh viên Laval.<br />
Và nói đến 30 tháng 04 thì tôi không thể không<br />
nhắc đến anh Vũ Kiện, nhà thơ của đặc san Đất<br />
Lạnh đã qua đời ngay tại thành phố Québec nơi anh<br />
đã học thành tài. Tôi vẫn nhớ mãi những bài thơ của<br />
anh đã được nhạc sĩ Trọng Nghĩa phổ nhạc và hát<br />
vào những năm 1986 / 87. Hiện nay qua điện thư<br />
trao đổi với anh Trọng Nghĩa, anh có gửi cho tôi<br />
những phóng ảnh thư pháp và bài vở của anh Vũ<br />
Kiện. Hôm nào có dịp tôi sẽ rủ các bạn hát với tôi<br />
những bài này. Xin chép xuống đây một bài mà tôi<br />
thích nhất mang tựa đề Những Con Thuyền Lang<br />
Thang:<br />
bật que diêm thứ nhất<br />
anh nhìn sâu mắt trong<br />
tìm thời gian đánh mất<br />
tình xưa nhen trong lòng<br />
bật que diêm thứ hai<br />
tay lùa vào trong tóc<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 103
giấc mộng nào phôi phai<br />
xuôi dòng sông ngà ngọc<br />
những con thuyền lang thang<br />
trôi bằng sông ra bể<br />
những niềm đau kể lể<br />
hằn cánh buồm gian nan<br />
anh chèo bên này sông<br />
bên kia, thuyền của giặc<br />
anh né tầu hải tặc<br />
thuyền anh lạc giữa dòng<br />
những con thuyền long lở<br />
đêm biển cuồng bao la<br />
giông bão đè hơi thở<br />
liệm tình diêm thứ ba<br />
bật que diêm thứ bốn<br />
bật que diêm thứ năm<br />
gió to hùa sóng lớn<br />
hy vọng, tàn tro câm<br />
ôi những người khốn khổ<br />
cầm que diêm soi đường<br />
lửa nào cho thuyền nhỏ<br />
đất nào cho quê hương<br />
Xin nhận nơi này làm quê hương<br />
Sau ngày 30 tháng 04 năm 1975, vì từng hoàn cảnh<br />
đưa đẩy, chúng tôi mỗi đứa trôi dạt về những nơi<br />
chốn khác nhau. Phần lớn đã chọn lựa những nơi đã<br />
cho mình công ăn việc làm. Riêng tôi thì vô cùng<br />
may mắn. Sau những năm dạy học ở Phi Châu, tôi<br />
được về dạy học ở Laval 8 năm liền trước khi đổi<br />
việc và về Ottawa làm việc cho Trung Tâm Nghiên<br />
Cứu Quốc Gia. Tôi cảm nhận được một điều qua<br />
kinh nghiệm đi làm là có khả năng không không đủ,<br />
mình phải có may mắn được sự giúp đỡ của đồng<br />
nghiệp hoặc của những thiện tri thức (nghĩa là phải<br />
có “qưới nhơn phù hộ” như người miền <strong>Nam</strong> mình<br />
hay nói). Những may mắn đó tôi đều được diễm<br />
phúc có. Ngày nay về hưu tôi vẫn mang trong lòng<br />
sự biết ơn của tôi đối với tất cả Thầy Cô, bạn hữu,<br />
đồng nghiệp và gia đình đã luôn giúp đỡ tôi trên<br />
bước đường tiến thân và trong cuộc sống tha<br />
phương cầu thực. Quê hương Canada hiền hòa,<br />
người dân có tấm lòng ưu ái vị tha tuy khí hậu ở đây<br />
rất lạnh lẽo vào mùa đông. Và chúng tôi vẫn giữ<br />
mãi những kỷ niệm đẹp của những năm còn là sinh<br />
viên dưới mái trường Laval yêu dấu.<br />
Và tôi xin ngừng bút. Và nhớ nhé, nhớ Cho tôi lại<br />
ngày nào…Trăng lên bằng ngọn cau…Cha tôi ngồi<br />
xem báo…Bên cây đèn dầu hao……(bài Kỷ Niệm<br />
của Phạm Duy). Ôi thời niên thiếu nay còn đâu.<br />
Nguyễn Duy Vinh<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 104
SAO ANH NỠ PHỤ TÌNH EM?<br />
(MỐI TÌNH BÊN RỪNG HOA TÁO)<br />
Người dịch: CVA Nghiêm Bảo Thiện<br />
Hôm ấy là kỷ niệm ngày cưới, Ashurst cùng vợ lái<br />
xe dọc theo một con đường chạy viền chung quanh<br />
một bãi hoang rộng lớn. Stella, vợ chàng, muốn<br />
dừng lại nghỉ đêm ở Torquay, nơi hai người đã gặp<br />
gỡ nhau lần đầu, đúng hai mươi sáu năm về trước.<br />
Khi đi qua một dải đất với phong cảnh thật nên thơ<br />
chàng bỗng dừng xe lại vì muốn cùng nàng nghỉ tại<br />
đây để ăn trưa và cũng nhân tiện để Stella vẽ phong<br />
cảnh nơi này như ý muốn của nàng. Stella vốn đã<br />
yêu thích nghề vẽ tranh từ khi nàng còn nhỏ. Dải<br />
đất nơi hai người dừng lại để nghỉ hơi dốc lên ở bờ<br />
bên trái, còn bên phải là một rặng thông cao vút<br />
chạy dài đến tận vùng thung lũng xa. Một cơn gió<br />
mát thoảng qua quyện theo mùi hoa cam thơm ngát<br />
không biết từ đâu bay tới. Chàng và nàng vừa ngồi<br />
ăn trưa vừa thưởng thức phong cảnh tuyệt đẹp của<br />
vùng đất hoang vắng này. Bỗng nàng lên tiếng:<br />
_Anh ơi, em thấy ở đằng kia có một ngôi mộ kìa,<br />
anh có nhìn thấy không?<br />
Chàng đưa mắt nhìn theo tay nàng chỉ và nhận<br />
thấy quả thật ở bên kia đường có một ngôi mộ cỏ<br />
mọc xanh biếc trên đó có dựng một tấm bia. Trên<br />
mộ có ai mới phủ lên một cành hoa cát cánh còn rất<br />
tươi. Khi đến gần và đọc những hàng chữ ghi trên<br />
tấm bia chàng và nàng mới biết đây là mộ của một<br />
người con gái đã tự tử chết. Vốn là một người đa<br />
cảm, chàng thấy động lòng trắc ẩn, xót thương cho<br />
kẻ nằm dưới mộ mặc dù không biết người đó là ai.<br />
Rồi chàng mơ mộng, suy ngĩ vẩn vơ và tự nói một<br />
mình:<br />
_Ôi, hạnh phúc của đời người thoảng qua rất<br />
nhanh, chỉ như một áng mây trôi dưới bầu trời rồi<br />
vội tan đi, nào đâu tồn tại được như những hình ảnh<br />
đẹp vẽ trong tranh.<br />
Chàng mải mê ngắm nhìn từng đám mây trắng<br />
đang trôi lơ lửng trên những ngọn đồi xa xa. Bỗng<br />
chàng nhận thấy một vẻ quen thuộc ở nơi đây: dải<br />
đất này, con đường thẳng tắp kia, cả bức tường ở<br />
cuối đường đều rất quen thuộc và những hình ảnh<br />
của thời quá khứ xa xưa đang lờ mờ hiện ra trong<br />
ký ức chàng…<br />
…Hai mươi sáu năm về trước cũng tại nơi này<br />
và cũng vào khoảng thời gian này trong năm, từ cái<br />
nông trại cách đây nửa dặm đường thuộc thành phố<br />
Torquay, chàng đã bắt đầu với một mối tình tuyệt<br />
đẹp, nhưng chỉ là một mối tình mơ mộng, dở dang.<br />
Những kỷ niệm của mối tình đắm say ấy giờ đây<br />
đang trở lại với chàng.<br />
Chàng còn nhớ rõ hôm ấy là ngày mồng một<br />
tháng năm, sau khi dự lễ tột nghiệp tại trường đại<br />
học chàng cùng với một người bạn tên là Garton rủ<br />
nhau đi bộ về miền quê và đã vô tình đi ngang qua<br />
vùng này. Họ đi từ thành phố Brent và dự định đi<br />
tới Chagford cách đó khoảng bảy dặm đường.<br />
Nhưng Ashurst quá đau chân vì mới tham dự một<br />
trận đá banh nên chàng đề nghị cả hai cùng dừng lại<br />
nghỉ chốc lát bên lề đường. Nơi đây họ nhận thấy<br />
trước mặt có một con đường mòn chạy băng qua lộ<br />
chính rồi mất hút sau môt khu rừng thưa.<br />
Hai người vừa ngồi nghỉ vừa nói chuyện về<br />
không gian rồi lại đổi qua những đề tài khác. Sau<br />
đó Garton đề nghị kiếm một quán trọ để tạm nghỉ<br />
qua đêm. Bỗng cả hai nhận thấy ở cuối con đường<br />
mòn có một bóng người đang đi tới. Khi người ấy<br />
đến gần họ nhận ra đó là một người con gái thân<br />
hình mảnh khảnh dáng dấp thật dịu dàng. Người<br />
con gái ấy tay xách một chiếc giỏ và trên đầu đội<br />
một chiếc mũ vải rộng vành màu xanh lơ. Thỉnh<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 105
thoảng một cơn gió nhẹ thổi qua làm chiếc váy dài<br />
của nàng dạt về phía sau và làm rung nhè nhẹ cái<br />
vành mũ trên đầu. Càng đến gần trông nét mặt của<br />
người con gái ấy càng xinh đẹp.<br />
Ashurst đợi cho nàng đi đến sát bên rồi lên tiếng<br />
hỏi:<br />
_Xin cô cho chúng tôi biết ở gần đây có một<br />
nông trại nào có thể cho chúng tôi mướn phòng để<br />
ngủ tạm qua đêm không?<br />
Người con gái đáp lại với một giọng nhỏ nhẹ và<br />
với vẻ e lệ thẹn thùng:<br />
_Thưa ông ở trong vùng này chỉ có một nông trại<br />
mà thôi và các ông có thể đến đó tạm nghỉ qua đêm.<br />
Ashurst lại hỏi:<br />
_Cô có thể dẫn đường cho chúng tôi đến đó được<br />
không?<br />
Người con gái đáp “dạ được” rồi bắt đầu đi<br />
trước, Ashurst và Garton theo sau. Cả ba đi xuống<br />
con đường mòn hướng về phía khu rừng thưa và<br />
phải đi thật chậm vì chân của Ashurst còn đau rất<br />
nhiều. Trên đường đi Ashurst tiếp tục gợi chuyện:<br />
_Cô sinh ở vùng nào?<br />
_Dạ thưa ở vùng Wales.<br />
_Chắc cô làm công ở nông trại này phải không?<br />
_Dạ không, đây là nông trại của dì tôi.<br />
_Còn chú cô thì sao?<br />
_Chú tôi mất đi đã lâu lắm rồi.<br />
_Thế ai giúp việc cho dì cô?<br />
_Tôi cùng ba đứa em trai họ và chú Jim, em trai<br />
của bố tôi, ngoài ra còn có cả anh Joe, một người<br />
không có họ hàng.<br />
_Gia đình cô ở đây đã lâu chưa?<br />
_Chúng tôi sống ở đây đã được bảy năm rồi.<br />
_Cô thấy vùng này và vùng Wales khác nhau<br />
như thế nào?<br />
_Tôi không biết, tôi không nhớ được vùng Wales<br />
ra làm sao vì lúc sống ở đó tôi còn quá nhỏ<br />
_Năm nay cô được chừng bao nhiêu tuổi<br />
_Tôi được mười bảy tuổi rối<br />
_Xin cô cho chúng tôi biết tên cô được không?<br />
_Tên tôi là Megan.<br />
_Tôi xin tự giới thiệu tên tôi là Ashurst, còn đây<br />
là anh Garton, bạn tôi. Chúng tôi dự tính sẽ đi đến<br />
Chagford.<br />
_Nhưng chân ông có vẻ còn đau nhiều lắm. Ông<br />
nên nghỉ lại đây vài ngày cho hết đau rồi hãy đi<br />
tiếp.<br />
Chẳng mấy chốc ba người đã qua khỏi khu rừng<br />
thưa. Trước mặt họ dẫy nông trại bắt đầu hiện ra.<br />
Nơi đây Ashurst nhận thấy những căn nhà nhỏ vách<br />
làm bằng đá và các gia súc đi lang thang ở ngoài<br />
đường. Gần dẫy nhà ở là một khu đất cao, dốc lên,<br />
trên đó cỏ mọc xanh biếc với một hàng thông thẳng<br />
tắp. Phía trước là một khu vườn táo rộng lớn đang<br />
mùa trổ bông rực rỡ. Vườn táo chạy dài đến tận một<br />
giòng nước chảy róc rách gần một cánh đồng cỏ<br />
xanh tươi trên đó một bày trừu đang nhởn nhơ ăn<br />
cỏ. Khi ba người đi ngang qua một trong những căn<br />
nhà vách đá thì môt người đàn bà từ trong đó bước<br />
ra. Megan giới thiệu:<br />
_Đây là dì Naracombe.<br />
Rồi nàng cũng giới thiệu Ashurst và Garton với<br />
bà ta. Ashurst nói:<br />
_Thưa dì, Megan nói dì có thể cho chúng tôi ở<br />
trọ đêm nay, có phải vậy không ạ?<br />
Dì Naracombe nhìn Ashurst và Garton từ đầu<br />
đến chân rồi trả lời:<br />
_Hai cậu có thể ngủ lại đây đêm nay, nhưng<br />
chúng tôi chỉ còn một phòng trống, mong hai cậu sẽ<br />
không phiền.<br />
Rồi qyay sang Megan, bà nói:<br />
_Megan, con hãy đi dọn cơm và mang trà đến<br />
cho hai vị khách này dùng.<br />
Megan nghe lời dì, đi thật nhanh qua một cái<br />
cổng làm bằng thân cây thủy tùng, phía trên có một<br />
giàn cây leo đang nở hoa rất đẹp, rồi nàng đi vào<br />
một căn nhà nhỏ thật xinh xắn. Dì Naracom be hỏi:<br />
_Hai cậu chắc học ở trường đại học trên tỉnh<br />
phải không?<br />
Ashurst đáp:<br />
_Thưa dì đúng, nhưng chúng cháu đã học xong<br />
và dự tính sẽ về nhà ngày mai.<br />
Một lát sau Megan trở lại, chỉ cho hai người căn<br />
phòng mà nàng vừa mới dọn dẹp xong. Ashurst<br />
quay sang hỏi dì Naracombe:<br />
_Thưa dì ở gần đây có một dòng suối nào mà tụi<br />
cháu có thể đến để tắm không?<br />
Dì Naracombe đáp:<br />
_Hai cậu có thể đến tắm ở ngọn suối nằm phía<br />
tận cùng của khu vườn táo.<br />
Rồi hai chàng rủ nhau ra đó tắm. Suối nước chảy<br />
ra từ một cái hồ nước nhân tạo được làm thành bởi<br />
những phiến đá khổng lồ để giữ nước từ trên núi đổ<br />
xuống. Nước hồ trong suốt khiến cho người ta có<br />
thể nhìn thấy rõ một lớp cát trắng phẳng lì ở dưới<br />
đáy. Trong khi đợi Garton tắm Ashurst ngồi ngắm<br />
phong cảnh thật là nên thơ ở nơi đây: trước mặt<br />
chàng là một cánh đồng cỏ xanh tươi bát ngát, rồi<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 106
đến một khu vườn hoa với đủ màu sặc sỡ. Xa xa là<br />
cái gò đất cao trên đó mọc toàn cây dẻ gai. Hồ nước<br />
nằm cạnh bên một cây táo rất lớn, cành cây vươn ra<br />
rủ xuống sát mặt hồ. Ánh nắng chiều soi nghiêng<br />
qua ngọn cây và đám lá xanh tươi tạo thành những<br />
đốm sáng trên mặt cỏ. Đâu đây có tiếng chim hót<br />
thật vui xen lẫn với tiếng gió chiều thổi rì rào. Bỗng<br />
Ashurst cảm thấy một nỗi buồn man mác dâng lên<br />
trong long. Tim chàng hình như đang xao xuyến<br />
vấn vương hình ảnh của Megan.<br />
Sau khi tắm xong, hai chàng trở về phòng ăn<br />
cơm tối rồi nghỉ ngơi. Garton ngồi đọc sách còn<br />
Ashurst đến ngồi bên cửa sổ, nhìn ra bên ngoài để<br />
thưởng thưc cảnh trăng sáng tuyệt đẹp của miền<br />
đồng quê, thỉnh thoảng chàng lại liếc mắt nhìn lên<br />
bầu trời trong vắt vẩn từng đám mây trắng lững lờ<br />
trôi. Cảnh vật nên thơ ở ngoài kia chẳng làm cho<br />
Ashurst vui chút nào mà trái lại đem đến cho chàng<br />
nỗi bâng khuâng nhung nhớ. Mặc dù mới chỉ gặp<br />
Megan buổi chiều nay thôi nhưng hình dáng yêu<br />
kiều của nàng cùng nét mặt xinh tươi, ánh mắt dịu<br />
hiền và vẻ thẹn thùng e lệ của nàng đã khiến chàng<br />
tương tư. Chàng ước mong được nắm lấy tay nàng<br />
và nói:<br />
_Megan ơi, em có biết không tim anh đang thổn<br />
thức vì nhớ thương hình bóng em.<br />
Ashurst ngồi mơ mộng cho tới rất khuya rồi mới<br />
đi ngủ. Trong giấc mơ chập chờn chàng thấy Megan<br />
đến với chàng, ôi cái giấc mơ ngắn ngủi ấy đẹp biết<br />
là bao!<br />
Sáng hôm sau Ashurst tiễn chân bạn lên đường<br />
vì Garton phải trở về với gia đình như đã dự tính.<br />
Đến trưa Megan và dì Naracombe đến thăm chàng<br />
và khuyên chàng nên ở lại cho đến khi vết thương ở<br />
chân lành hẳn. Megan dùng một loại dược thảo<br />
băng bó chỗ đau cho chàng rồi nàng cùng dì<br />
Naracombe trở ra đồng làm viêc. Mãi lâu lắm chàng<br />
mới thấy Megan trở lại. Lần này nàng đem đến cho<br />
chàng một ly nước trà nóng. Chàng hỏi:<br />
_Megan, em nghĩ thế nào về người bạn của anh?<br />
Megan đáp:<br />
_Anh ấy tốt lắm nhưng tiếc một điều anh ấy đã<br />
nói một câu mà có lẽ đã vô tình xúc phạm đến gia<br />
đình em khiến cho dì Naracombe và các em của em<br />
buồn lắm.<br />
Ashust vội nói:<br />
_Em xin lỗi dì Naracombe và các em em dùm<br />
anh vì anh chắc chắn rằng Garton chỉ vô tình mà<br />
thôi.<br />
Rồi chàng hỏi:<br />
_Megan, em chăm sóc cho công việc gia đình và<br />
lo cho các em của em quá nhiều, thế em có thì giờ<br />
lo riêng cho em không?<br />
Megan mỉm cười đáp:<br />
_Em xin cảm ơn anh đã nghĩ đến em và hỏi thăm<br />
em như vậy.<br />
Rồi nàng quay gót bước ra khỏi phòng. Đến<br />
chiều sau khi công việc đồng áng đã xong Megan<br />
trở lại nói với Ashurst:<br />
_Dì Naracombe đang làm một loại bánh đặc biệt<br />
ở dưới nhà bếp và muốn mời anh xuống dùng thử.<br />
Ashurst vội vã đứng dậy nhưng chân chàng còn<br />
quá đau không đứng vững được nên Megan phải<br />
đưa tay cho chàng vịn và dìu chàng đi. Ashurst cảm<br />
thấy vô cùng sung sướng vì lần đầu tiên chàng được<br />
nắm lấy cánh tay của người con gái mà chàng tha<br />
thiết yêu thương.<br />
Tối hôm ấy sau khi trở về phòng Ashurst thức rật<br />
khuya rồi mới đi ngủ. Sáng hôm sau khi tỉnh dậy<br />
chàng thấy đôi chân của mình đã gần như bình phục<br />
hẳn. Đến trưa hai đứa em của Megan tới thăm<br />
chàng. Trong lúc trò chuyện một trong hai đứa chỉ<br />
vào một phiến đá rất lớn ở ngoài xa và nói với<br />
chàng:<br />
_Thỉnh thoảng có một bóng ma về ngồi trên<br />
phiến đá kia vào giữa đêm khuya. Chị Megan nói<br />
bóng ma ấy thường mang theo một cây đàn và ngồi<br />
đánh đàn dưới ánh trăng. Chị ấy lo sợ bóng ma sẽ<br />
bắt em đi và chị ấy cũng lo sợ cho anh nữa vì có<br />
một lần trong khi đang thiu thiu ngủ em nghe thấy<br />
chị ấy cầu nguyện nho nhỏ:<br />
_Lạy Cúa, xin Chúa che chở cho gia đình con và<br />
cho cả Ashurst nữa.<br />
Sau khi nghe đứa em Megan nói Ashurst thấy vô<br />
cùng cảm động vì chàng không ngờ nàng lại lo cho<br />
chàng như vậy, chàng tự hỏi phải chăng nàng đã<br />
yêu chàng. Đợi đến khi Megan đem trà đến cho<br />
chàng chàng nắm lấy tay nàng và hỏi:<br />
_Megan, anh nghe em của em nói rằng thỉnh<br />
thoảng có một bóng ma đến ngồi trên phíến đá kia,<br />
có phải vây không?<br />
Nàng đáp:<br />
_Đúng đấy anh ạ! Chú em đã có lần nhìn thấy<br />
bóng ma đó. Chú em nói nó thường mang những<br />
điều xui đến cho mọi người.<br />
_Em có tin là có ma không?<br />
_Em tin chứ, nhưng em mong đừng bao giờ phải<br />
nhìn thấy nó.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 107
Ashurst trấn an nàng:<br />
_Không có ma đâu em ạ! Cái bóng chú em nhìn<br />
thấy có lẽ chỉ là một con ngựa con mà ban đêm<br />
không thấy rõ được. Tối hôm nay anh sẽ đến ngồi<br />
nơi phiến đá ấy để đợi bóng ma tới và nói chuyện<br />
với nó.<br />
Megan vội ngăn cản:<br />
_Không được đâu anh ơi, em sợ lắm, nó sẽ giết<br />
anh.<br />
Ashurst đáp lại:<br />
_Em đừng lo cho anh, vả lại chắc anh không có<br />
cơ hội để gặp bóng ma đâu vì anh không còn ở đây<br />
lâu nữa.<br />
Megan vội hỏi:<br />
_Sao vậy anh?<br />
_Vì anh nghĩ rằng dì Naracombe không muốn<br />
anh ở đây lâu hơn.<br />
_Không đâu anh, dì nói với em rằng anh có thể ở<br />
đây bao lâu cũng được.<br />
Đến đây hai người tạm thời chia tay nhau<br />
Qua tuần lễ thứ hai Ashurst đã hoàn toàn bình<br />
phục nhưng chàng cảm thấy quyến luyến, không<br />
còn muốn rời khỏi khu nông trại này nữa vì tim<br />
chàng luôn thấy khắc khoải nhớ thương Megan. Có<br />
những lúc chàng ngồi thơ thẩn rồi nói một mình:<br />
_Megan ơi, cõi lòng anh không thể thiếu bóng<br />
hình của em.<br />
Ashurst nhận thấy mùa xuân ở nơi đây thật khác<br />
lạ và đẹp vô cùng. Chàng thích ngồi ngắm những<br />
bụi dẻ gai với muôn ngàn nụ hoa trắng điểm hồng<br />
lấp lánh trong những tia nắng vàng ấm áp dưới bầu<br />
trời xanh biếc trên đó thỉnh thoảng xuất hiện đôi<br />
chim sơn ca bay lượn và buông ra những tiếng hót<br />
tuyệt vời. Chàng cũng thích ngồi trên bãi cỏ tươi<br />
mát để nhìn những rặng thông thẳng tắp với đám lá<br />
xanh non, gợn sóng mỗi khi một làn gió thổi qua,<br />
hay những bụi hoa không có màu sặc sỡ nhưng<br />
mang một sắc tím u buồn.<br />
Một hôm vào buổi chiều Chủ Nhật Ashurst một<br />
mình đi ra khu vườn táo để nằm nghe chim hót.<br />
Chàng đang mơ màng nghĩ đến Megan thì chợt<br />
nghe tiếng cánh cổng mở ra rồi có tiếng chân người<br />
chạy trên đám lá khô xào xạc. Chàng vội quay nhìn<br />
về phía cổng và thấy Megan đang chạy vào bụi táo,<br />
gã Joe đuổi theo sau nàng. Cả hai đều không biết<br />
chàng đang có mặt ở nơi đây. Megan chạy tới một<br />
thân cây lớn và đưa hai tay ra để tự bảo vệ, mặt<br />
nàng đầy vẻ sợ hãi. Joe chạy tới toan nắm lấ tay<br />
nàng, nhưng Ashurst đã từ trong bãi cỏ phóng ra,<br />
đứng ngay trước mặt Megan để che chở cho nàng.<br />
Thấy Ashurst thân hình cao lớn và mặt đầy vẻ<br />
cương quyết, Joe vội vã bỏ đi. Sau khi Joe đã đi<br />
khuất Ashurst quay lại nói với Megan và âu yếm<br />
hỏi nàng:<br />
_Em có sao không?<br />
Nhưng Megan chỉ đứng im lặng không trả lời,<br />
rồi hai giọt lệ từ từ lăn trên má nàng. Ashurst nhẹ<br />
nhàng đưa tay lên âu yếm vuốt tóc nàng và nói:<br />
_Megan, em không có gì phải buồn và sợ nữa.<br />
Từ nay anh sẽ luôn luôn ở bên em để che chở cho<br />
em.<br />
Megan tự nhủ thầm:<br />
_Nhưng sau khi anh đi rồi biết sẽ ra sao?<br />
Chợt từ xa có tiếng dì Naracombe gọi Megan và<br />
hai người phải chia tay nhau. Ashurst đến ngồi bên<br />
một gốc cây lớn, mắt nhìn đăm đăm về phía bụi táo<br />
nơi mà từ đó Megan vừa mới đi khuất. Lòng chàng<br />
cảm thấy nao nao buồn. Chàng ngồi đó thật lâu rồi<br />
từ từ đứng dậy, bước chân ra khỏi khu vườn. Mặt<br />
trời bây giờ đã xuống tới chân núi, hoàng hôn đã về.<br />
Trên đường về nhà Ashurst dừng chân lại nghỉ bên<br />
một phiến đá lớn. Chàng ở đó lâu lắm cho tới khi<br />
cảm thấy lạnh buốt vì sương đêm xuống. Nhìn chiếc<br />
đồng hồ đeo trên tay chàng thấy đã quá mười hai<br />
giờ khuya. Chàng vội đứng dậy để trở về nhà.<br />
Nhưng khi về đến nơi, thay vì đi tới phòng riêng<br />
của mình chàng lại lần mò đi theo vách tường đến<br />
phía bên ngoài căn phòng nơi Megan ở. Đứng dưới<br />
sân cỏ nhìn lên chiếc cửa sổ trên cao chàng thấy đèn<br />
trong phòng vẫn còn sáng. Chàng tự hỏi tại sao giờ<br />
này Megan còn thức, phải chăng nàng đang buồn bã<br />
lo sợ vì chuyện xảy ra lúc ban chiều nên không ngủ<br />
được hay là nàng đang thao thức vì nhớ thương<br />
chàng. Chàng kéo chiếc ghế ở ngoài vườn, để sát<br />
bên cửa sổ rồi đứng lên đó và khẽ gọi:<br />
_Megan, Megan!<br />
Nghe có tiếng người gọi, Megan chạy tới cửa sổ<br />
đứng nhìn ra bên ngoài, mắt nàng vẫn còn long lanh<br />
hai giọt lệ. Chàng lại lên tiếng gọi:<br />
_Mega, anh đây, em đừng sợ!<br />
Nghe giọng nói của chàng, nàng từ từ đưa cánh<br />
tay ra bên ngoài cửa sổ. Chàng âu yếm hôn lên tay<br />
nàng và nói:<br />
_Megan, anh không thể ngủ được vì nhớ thương<br />
em<br />
Nàng đáp lại:<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 108
_Mình còn có dịp gặp nhau, anh về đi kẻo dì<br />
Naracombe biết được thì mình sẽ phải vĩnh viễn xa<br />
nhau!<br />
Chàng hôn lên tay nàng một lần nữa để từ giã.<br />
Sáng hôm sau Ashurst tỉnh dậy thật sớm. Nằm<br />
trên giường chàng mơ màng nghĩ đến những giây<br />
phút thơ mộng đêm qua khi chàng cùng Megan<br />
đứng tự tình với nhau bên song cửa. Ngoài kia bình<br />
minh đã trở lại: cả một khu rừng hoa táo trắng xoá<br />
điểm những đốm hồng thật nên thơ! Ashurst mở cửa<br />
bước ra bên ngoài: cảnh đẹp chung quanh chỉ làm<br />
cho chàng thêm bâng khuâng nhung nhớ. Chàng<br />
mong được thấy Megan như mọi ngày, nhưng sáng<br />
hôm nay nàng không tới nữa mà chỉ có dì<br />
Naracombe đem điểm tâm đến cho chàng. Chàng<br />
đứng im lặng một lát rồi quay trở lại trong phòng.<br />
Vừa vào tới cửa, chàng cảm thấy vô cùng sung<br />
sướng khi thấy Megan đang dọn dẹp giường cho<br />
chàng. Quá mừng rỡ, chàng vội bước tới bên nàng<br />
và nói:<br />
_Megan, anh nhớ em quá! Anh xin cảm ơn<br />
Thượng Đế đã cho anh được gặp lại em.<br />
Rồi chàng nắm lấy tay nàng, dịu dàng hôn lên<br />
đôi mắt nàng và nói:<br />
_Tối nay anh sẽ đợi em ở khu vườn táo, nhớ đến<br />
với anh, anh thương và nhớ em lắm.<br />
Nàng khẽ đáp:<br />
_Em xin hứa sẽ đến với anh.<br />
Dứt lờ, nàng từ giã chàng và đi xuống cầu thang.<br />
Ashurst lại bước trở ra vườn, đứng thờ thẫn một<br />
mình. Chợt chàng trông thấy Joe đứng bên một gốc<br />
cây, không biết hắn đã ở đó tự bao giờ. Khi chàng<br />
hỏi hắn đến đây có chuyện gì thì hắn nói rằng tất cả<br />
mọi người trong gia đình đều muốn chàng đi khỏi<br />
nơi đây, không ai muốn chàng ở lại nữa, kể cả<br />
Megan. Vừa lúc đó Megan trở lại, tay nàng ôm một<br />
con chó con màu nâu thật là xinh. Nàng tiến đến<br />
bên chàng và nói:<br />
_Anh ơi, anh thấy con chó con này có đẹp<br />
không? Anh nhìn mắt nó xanh biếc kìa, em thương<br />
nó lắm!<br />
Khi thấy hai người nói chuyện với nhau một<br />
cách thân mật, Joe bỏ đi, mặt đầy vẻ giận dữ.<br />
Megan hỏi:<br />
_Joe đã nói gì với anh?<br />
Chàng đáp:<br />
_Hắn nói tất cả mọi người trong gia đình kể cả<br />
em đều không muốn anh ở lại đây nữa.<br />
Nàng giậm chân xuống đất và nói với vẻ tức<br />
giận:<br />
_Hắn nói dối, anh đừng tin hắn.<br />
Chàng mỉm cười, âu yếm nói:<br />
_Em nhớ giữ lời hứa đến với anh ở khu vườn táo<br />
tối nay. Anh sẽ đợi em ở đó dù phải đợi suốt đêm<br />
dưới làn sương lạnh giá để được gặp em.<br />
Nàng mỉm cười, gật đầu rồi bươc đi. Ashurst<br />
lang thang đi vào một con đường hẹp. Khi đến gần<br />
cái cổng nhìn ra cánh đồng cỏ chàng gặp chú Jim.<br />
Sau một hồi trò chuyện chàng hỏi về cái bóng ma<br />
mà Megan thường hay nói tới thì được chú kể rằng<br />
có một đêm chú đang đứng dưới một gốc cây táo<br />
bỗng thấy bóng ma đến ngồi trên phiến đá kia, mặt<br />
nó đầy lông giống như chó sói, nó ngồi đánh đàn<br />
khi mặt trăng còn là một vầng đỏ ối mới lên khỏi<br />
chân trời. Chú cũng nói rằng Megan là một người<br />
đa sầu đa cảm, luôn luôn sợ bóng ma sẽ bắt em của<br />
nàng đi. Sau khi từ giã chú Jim, Ashurst đi ra ngoài<br />
cánh đồng, ngắm nhình những bụi hoa vàng rực rỡ,<br />
những đàn bò ăn cỏ bên vệ đường, những cánh nhạn<br />
lẻ loi bay lượn trên không và lắng nghe tiếng chim<br />
hót hoà với tiếng nước chảy róc rách dưới khe đá.<br />
Rồi chàng bước lên một mô đất cao ở đó nằm rải<br />
rác nhiều phiến đá lớn. Chàng ngồi xuống bãi cỏ,<br />
ngắm những bụi hoa hồng với những cánh hoa<br />
mỏng manh rung nhè nhẹ trong gió. Chàng ngồi mơ<br />
mộng và nói một mình:<br />
_Megan ơi, những cánh hoa xinh đẹp kia gợi anh<br />
nhớ đến nụ cười tươi thắm của em.<br />
Rồi chàng đứng dậy, lững thững ra về.<br />
Bây giờ đã gần mười một giở đêm. Ashurst bước<br />
chân ra khỏi nhà, xăm xăm tiến về phía khu rừng<br />
táo, nơi mà chàng đã cùng Megan hẹn gặp nhau<br />
đêm nay. Mặt trăng vừa lên khỏi chân trời, thấp<br />
thoáng ẩn hiệnsau bụi dương liễu và tỏa ánh sáng<br />
rực rỡ trên những ngọn đồi xa xa. Đêm nay trời yên<br />
lặng, không một ngọn gió, tiếng nước chảy róc rách<br />
từ cái hồ nhân tạo nghe rõ hơn ban ngày rất nhiều.<br />
Đâu đây có tiếng chim kêu chim chip rồi tiếng cú từ<br />
cõi xa vọng về.<br />
Vườn táo bây giờ là cả một khu rừng hoa trắng<br />
xóa dưới ánh trăng mơ màng. Ashurst cảm thấy hồi<br />
hộp đến nỗi gần như không nhớ tại sao mình đến<br />
đây. Chàng lần mò đi đến cái gốc cây lớn nhất nơi<br />
đã chứng kiến cuộc gặp gỡ của chàng với Megan<br />
lúc ban chiếu. Chàng đứng dựa vào gốc cây, lắng<br />
nghe từng tiếng động, mắt nhìn về phía cánh dồng<br />
cỏ xa xa. Chàng để hai bàn tay lên thân cây và cảm<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 109
thấy một lớp rêu ướt lạnh lẽo bao phủ bên ngoài.<br />
Chàng tự hỏi không biết Megan có đến với chàng<br />
không. Chàng ngước mắt nhìn ánh trăng và cảm<br />
thấy buồn ray rứt trong lòng. Chàng ngắt một cành<br />
hoa nhỏ, mân mê trên tay nhưng rồi lại ném đi.<br />
Bỗng có tiếng cánh cổng mở ra và khép lại. Ashurst<br />
vô cùng hồi hộp, tim như ngừng đập. Rồi đúng như<br />
sự chờ đợi và ước mong của chàng, Megan từ trong<br />
bụi táo phía trước bước ra, hình dáng lờ mờ dưới<br />
ánh trăng. Ashurst lên tiếng gọi “Megan” rồi đưa<br />
hai tay ra. Nàng chạy đến với chàng. Ashurst nắm<br />
lấy tay nàng, hôn lên đôi mắt nàng và nói:<br />
_Megan, anh yêu em, anh nhớ em quá, đời anh<br />
không thể nào thiếu em được.<br />
Rừng hoa táo đêm nay chứng kiến một mối tình<br />
tuyệt đẹp của hai kẻ yêu nhau, một mối tình mộng<br />
mơ, lãng mạn, huyền ảo mà có lẽ chỉ thấy được ở<br />
cõi thần tiên. Ashurst nói:<br />
_Megan,ngày mai anh sẽ đến Torquay rút tiền ở<br />
ngân hàng rồi mua cho em một bộ quần áo mới. Khi<br />
anh trở lại em sẽ mặc bộ quần áo ấy để không ai<br />
nhận ra rồi mình sẽ bỏ trốn về Luân Đôn, ở đó mình<br />
sẽ làm đám cưới và sống hạnh phúc bên nhau cho<br />
đến hết kiếp này.<br />
Megan mỉm cười nói:<br />
_Em sẽ đợi anh trở lại, nhưng anh nhớ về sớm,<br />
đừng để em đợi lâu anh nhé!<br />
Bỗng Megan đưa mắt nhìn về phiến đá lớn ở bên<br />
kia khu vườn táo, mặt đầy vẻ sợ hãi và run run nói:<br />
_Anh ơi, anh có thấy bóng ma đã về ngồi trên<br />
phiến đá kia không?<br />
Ashurst nhìn về phía đó nhưng chỉ thấy một bụi<br />
hoa kim tước lờ mờ và xa xa là ngọn đồi dưới ánh<br />
trăng huyền ảo. Chàng nói:<br />
_Bóng ma đâu em?<br />
Nàng đáp:<br />
_Nó đang ngồi trên phiến đá kia, ngay dưới vòm<br />
cây, anh có tấy không? Em sợ quá anh ơi!<br />
Rồi nàng lùi ra khỏi vòng tay của chàng. Ashurst<br />
vội đi về phía phiến đá và lục lọi cả những bụi cây ở<br />
gần đó mà cũng chẳng thấy gì. Rồi chàng quay trở<br />
lại khu vườn táo, nhưng khi đến nơi thì Megan<br />
không còn ở đó nữa.Quá buồn bã và thất vọng,<br />
chàng ôm lấy thân cây, tưởng như đó là Megan,<br />
nhưng chỉ cảm thấy một lớp rêu phong ẩm ướt và<br />
lạnh lẽo nơi tay chàng.<br />
Sáng hôm sau Ashurst đáp xe lửa đến Torquay.<br />
Bước chân ra khỏi nhà ga, chàng đi thẳng đến ngân<br />
hàng để nhờ chuyển tiền từ Luân Đôn qua và đến<br />
chiều sẽ ghé đến lấy. Sau đó chàng ghé vào một cửa<br />
tiệmbán quần áo ở gần bên. Vừa thấy chàng cô bán<br />
hàng lễ phép hỏi:<br />
_Thưa ông cần mua gì?<br />
Chàng đáp:<br />
_Tôi muốn mua một bộ quần áo phụ nữ.<br />
Cô bán hàng mỉm cười và hỏi tiếp:<br />
_Thưa ông kích thước bao nhiêu?<br />
Chàng đáp với vẻ lúng túng:<br />
_Chiều cao khoảng như cô.<br />
_còn eo bao nhiêu, thưa ông?<br />
_Tôi không nhớ<br />
Cô gái bước vào trong, đem ra gần mười bộ quần<br />
áo thật sang. Ashurst thấy bộ nào Megan mặc vào<br />
cũng sẽ rất đẹp nên không biết lựa chọn ra sao.<br />
Chàng nói:<br />
_Thôi, xin cảm ơn cô, tôi sẽ trở lại chiều nay.<br />
Rồi chàng bước chân ra khỏi tiệm. Chàng đi trên<br />
một con đường vắng, lòng bâng khuâng nhung nhớ.<br />
Trong trí tưởng tượng chàng thấy Megan đến với<br />
chàng và hai người nắm tay nhau trốn ra khỏi khu<br />
nông trại, đi ngang qua một cánh đồng bao la dưới<br />
ánh trăng mờ ảo, trên tay chàng mang bộ quần áo<br />
mới mua cho nàng, rồi đến một khu rừng kia nàng<br />
trút bỏ bộ y phục cũ, khoác lên người bộ quần áo<br />
mới và cùng chàng bước lên chuyến xe lửa sớm,<br />
đến thẳng Luân Đôn. Thế là giấc mộng của hai<br />
người thành sự thật.<br />
Ashurst đang mơ mộng chợt nghe có tiếng gọi:<br />
_Ashurst, lâu quá không gặp lại bạn.<br />
Chàng vôi ngẩng đầu lên nhìn thì thấy Halliday,<br />
một người bạn cũ rất thân của chàng vừa đi sát tới<br />
bên. Sau một hồi trò chuyện Halliday cho biết anh<br />
ta đến đây chơi cùng với ba đứa em gái và mời<br />
chàng cùng đi ăn trưa với gia đình anh ta. Ashurst<br />
vui vẻ nhận lời.<br />
Trong bữa ăn Halliday giới thiệu Ashurst với ba<br />
đứa em gái của anh ta: Sabina mới mười tuổi, Freda<br />
mới mười một, riêng Stella đã mười bảy, cùng tuổi<br />
với Megan.<br />
Stella trông thật là xinh, nước da trắng, đôi má<br />
ửng hồng, nụ cười thật là tươi, đôi mắt cô ta xanh<br />
biếc và đầy vẻ mộng mơ. Vốn là kẻ đa tình, dễ yêu<br />
nhưng cũng dễ quên, Ashurst cảm thấy lòng xao<br />
xuyến trước vẻ đẹp của Stella và dường như hình<br />
bóng của Megan đã phần nào phai nhạt đi trong tim<br />
chàng. Mặc dầu mới biết Ashurst lần đầu nhưng cả<br />
ba đứa em gái của Halliday đều tỏ ra rất mến chàng.<br />
Freda và Sabina đề nghị chàng cùng đi tắm biển với<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 110
gia đình chúng nó chiều nay. Chàng từ chối, nói<br />
rằng phải trở về nhà. Nhưng hai đứa tiếp tục năn nỉ<br />
khiến chàng xiêu lòng và nhận lời.<br />
Trong khi chờ đợi đến chiều để ra bãi biển,<br />
Ashurst cùng gia đình Halliday ra tắm ở hồ bơi của<br />
khách sạn. Ashurst tự nhủ “mình bơi một lát rồi ra<br />
ngân hàng lấy tiền cũng kịp”. Nhưng thời gian trôi<br />
qua thật nhanh trong lúc chàng mải mê vui chơi với<br />
gia đình Halliday. Bỗng chàng giật mình, lấy chiếc<br />
đồng hồ trong túi ra xem thì thấy đã quá ba giờ<br />
chiêu, không còn kịp đến ngân hàng nữa. Ngay lúc<br />
đó hai đứa em của Halliday lại đề nghị sau khi tắm<br />
biển xong chàng sẽ về khách sạn để nghỉ đêm với<br />
gia đình chúng nó.Chàng không trả lời vì miên<br />
mang nghĩ đến những gì chàng đã hứa với Megan<br />
khi hai người chia tay nhau sáng nay: “Anh sẽ đến<br />
Torquay để lo mọi chuyện và trở về vào buổi chiều,<br />
rồi nếu không có gì trắc trở mình sẽ trốn đi đêm<br />
nay”. Chàng thầm nghĩ Megan sẽ thất vọng và buồn<br />
khổ biết là bao nếu chàng không trở về chiều nay.<br />
Nhưng sự biểu lộ cảm tình của Freda cùng Sabina<br />
và nhất là vẻquyến rũ của Stella đã khiến chàng do<br />
dự không biết tính sao. Rồi chàng bỏ lại chiếc đồng<br />
hồ vào túi và nói:<br />
_Anh sẽ chiều ý các em và sẽ về nghỉ ở khách<br />
sạn với gia đình các em đêm nay.<br />
Bỗng chàng thấy trong lòng hối hận và cảm thấy<br />
nhớ Megan thật nhiều nên nói với mấy đứa em của<br />
Halliday:<br />
_Anh phải đánh điện tín về nhà trước đã.<br />
Rồi chàng ra phố gửi điện tín về cho dì<br />
Naracombe như sau: “đêm nay cháu không về được,<br />
ngày mai sẽ về”. Chàng hy vọng Megan sẽ thông<br />
cảm vì biết rằng chàng có quá nhiều chuyện phải<br />
làm.<br />
Bãi biển chiều nay thật đẹp nhưng không được<br />
êm lắm, Ashurst vừa bơi vừa ngắm nhìn ba chị em<br />
Stella đùa giỡn với sóng. Bỗng Stella hốt hoảng la<br />
lên:<br />
_Halliday không bơi được nữa và đang bị sóng<br />
cuốn đi.<br />
Ashurst quay nhìn ra thì thấy quả thật Halliday<br />
đang đuối sức, cố vùng vẫy để khỏi bị sóng nhận<br />
chìm. Chàng vội vã bơi đến và đã may mắn cứu<br />
được anh ta<br />
Tối hôm ấy, sau khi ăn cơm xong, mọi người<br />
ngồi quây quần trong khách sạn để uống trà và nói<br />
chuyện. Đến khuya ba chị em Stella về phòng riêng<br />
để ngủ còn Ashurst vẫn ở lại để chuyện trò với<br />
Halliday cho đến khi Halliday quá mệt mỏi, ngủ<br />
thiếp đi.<br />
Ashurst lặng lẽ xuống cầu thang, đi dọc theo<br />
hành lang và bước ra ngoài sân cỏ. Trên bầu trời<br />
ngàn sao lấp lánh, xa xa là bụi hoa tử la lan với màu<br />
sắc thật kỳ ảo dưới ánh trăng. Ashurst bước đến bên<br />
bụi hoa nâng một cành lên áp vào má và khi vừa<br />
nhắm mắt lại chàng thấy Megan đến với chàng,<br />
trước ngực nàng vẫn còn ôm con chó con màu nâu<br />
với đôi mắt xanh biếc. Rồi chàng thấy đang cùng<br />
nàng đứng bên rừng hoa táo dưới ánh trăng mơ,<br />
chàng dịu dàng hôn lên đôi mắt nàng. Xa xa là tiếng<br />
nước chảy róc rách từ cái hồ nước nhân tạo. Ashurst<br />
vẫn ngồi mơ mộng bên bụi hoa, nhưng bây giờ chỉ<br />
nghe tiếng sóng biển rạt rào, đâu còn tiếng nước<br />
chảy róc rách mộng mơ của cái dòng nước gần bên<br />
vườn táo nữa. Đâu đây có tiếng dương cầm réo rắt<br />
và bóng ai thấp thoáng bên cửa sổ trên lầu khiến<br />
chàng nhớ đến cái đêm chàng cùng Megan đứng tự<br />
tình bên song cửa: nàng đứng trong phòng đưa tay<br />
ra bên ngoài cho chàng nắm lấy rồi chàng hôn lên<br />
đôi bàn tay xinh đẹp của nàng. Chàng từ từ đứng<br />
dậy, dời khỏi bụi hoa, đến ngồi trên bãi cỏ và suy<br />
nghĩ vơ vẩn rồi khe khẽ gọi tên nàng: “Ôi Megan,<br />
anh yêu em và nhớ em vô vàn! Biết đâu giờ này em<br />
đang đứng bên cửa sổ nhìn ra vườn táo để mong<br />
thấy bóng anh về? Nhưng sao anh tàn nhẫn quá, đã<br />
không về với em đêm nay! Phải chăng anh đang<br />
phụ tình em?”<br />
Trời bây giờ đã khuya lắm, tất cả các cửa sổ của<br />
khách sạn không còn một ngọn đèn sáng. Ashurst<br />
lặng lẽ trở về phòng ngủ. Nằm ôm gối chàng cảm<br />
thấy vô cùng hối hận. Tim chàng nức nở vì nhớ<br />
thương Megan. Sau một lúc trằn trọc chàng cảm<br />
thấy quá mệt mỏi, ngủ thiếp đi cho đến khi nghe<br />
tiếng gõ cửa, chàng mở mắt ra thì thấy trời đã sáng<br />
và Sabina đến mời chàng xuống ăn điểm tâm với<br />
gia đình nó. Trong bữa ăn mấy đứa em của Halliday<br />
cho biết chường trình hôm nay là đi chơi ở Berry<br />
Head và trong khoảng nửa giờ nữa sẽ khởi hành.<br />
Ashnurst tự nhủ: “Không thể được, hôm nay mình<br />
phải trở về với Megan”. Nhưng trước những lời năn<br />
nỉ khéo léo của ba chị em Stella, một lần nữa chàng<br />
xiêu lòng. Trên đường đi đến Berry Head chàng ghé<br />
vào bưu điện vì muốn đánh điện tín về cho dì<br />
Naracombe một lần nữa. Nhưng viết được mấy chữ<br />
chàng lại xé đi vì không biết phải nói lý do ra sao<br />
chàng không về đêm nay.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 111
Ở Berry Head mọi người vui chơi thoải mái<br />
nguyên một ngày cho đến khi trời tối. Freda và<br />
Sabina quá mệt mỏi nên đi ngủ sớm. Riêng Halliday<br />
và Ashurst thức khuya để nghe Stella đánh dương<br />
cầm. Thế rồi lại một ngày nữa trôi qua và hôm nay<br />
Ashurst và gia đình Halliday sẽ đến chơi ở khu giải<br />
trí Berry Promeray Castle. Họ đi bằng xe ngựa đến<br />
đó. Trên xe Ashurst ngồi kế bên Stella. Xe chạy dọc<br />
theo một con đường gần bãi biển. Mọi người vừa<br />
ngắm cảnh chung quanh vừa trò chuyện vui vẻ.<br />
Nhưng khi gần đến khúc quanh rẽ vào nhà ga thì<br />
Ashurst cảm thấy như tim chàng rơi ra khỏi lồng<br />
ngực khi thấy Megan đang đi một mình trên con<br />
đường cách đó khá xa. Một làn gió nhẹ thổi qua<br />
khiến chiếc váy dài của nàng dạt về phía sau và<br />
vành mũ của nàng rung nhè nhẹ. Hình ảnh này gợi<br />
trong tim Ashurst những giây phút thơ mộng ban<br />
đầu khi hai người vừa mới gặp nhau. Nhưng Megan<br />
bây giờ trông mặt buồn bã lắm, nàng vừa đi vừa<br />
nhìn vào mặt những khách bộ hành đi ngang qua<br />
với hy vọng sẽ tìm thấy chàng trong đám khách qua<br />
đường đó. Nàng đi như một kẻ lạc đường, không<br />
biết phải đi về hướng nào. Ôi! Tại sao lại có thể như<br />
vậy? Sao nàng lại bỏ nông trại mà đi? Nàng đi tìm<br />
một niềm hy vọng nào đây? Phải chăng niềm hy<br />
vọng ấy là chàng, người nàng yêu tha thiết và đã<br />
từng hứa sẽ cùng nàng xây mộng yêu đương?<br />
Ashurst cảm thấy mỗi vòng bánh xe lăn đi là một<br />
bước đưa chàng đi xa nàng thêm nữa. Sự hối hận lại<br />
trở về dày vò, hành hạ chàng. Tiếng gọi của lương<br />
tâm và tình yêu muốn chàng phải dừng ngay xe lại,<br />
trở về với nàng. Khi chiếc xe rẽ vào con đường đi<br />
ngang qua nhà ga Ashurst cảm thấy không chịu<br />
đựng được nữa, chàng yêu cầu Halliday dừng xe lại<br />
rồi mở cửa, nhảy xuống đường và nói:<br />
_Tôi quên một và thứ và phải trở về để lấy,<br />
Halliday và các em cứ đi trước, đừng đợi tôi, tôi sẽ<br />
đáp xe lửa đến chỗ hẹn sau.<br />
Trong khi chiếc xe tiếp tục lăn bánh để chở gia<br />
đình Halliday đến Berry Pomeray Castle thì Ashurst<br />
chạy vội về phía con đường mà hồi nẫy chàng trông<br />
thấy Megan. Chàng vấp ngã và cố đứng dậy để chạy<br />
tiếp cho đến khi quá mêt mỏi, phải đi chậm lại.<br />
Chàng vẫn còn nhìn thấy chiếc mũ rộng vành trên<br />
đầu Megan di động khi nàng đi khuất phía sau một<br />
gò đất, nhưng còn cách xa lắm. Bỗng chàng thấy<br />
nàng dừng lại, đứng dựa lưng vào một vách đá và<br />
quay mặt nhìn ra biển. Chắc hẳn nàng chưa bao giờ<br />
nhìn thấy biển nên dù với nỗi tuyệt vọng đớn đau<br />
cùng cực trong lòng nàng vẫn muốn được nhìn thấy<br />
cảnh đẹp của thiên nhiên. Ôi đẹp làm sao những làn<br />
sóng bạc nhấp nhô ngoài xa rồi cuồn cuộn theo<br />
nhau đập vào bờ! Megan bây giờ lại tiếp tục đi rồi<br />
khuất hẳn sau mô đất. Ashurst dõi mắt trông theo<br />
nhưng đợi mãi mà không thấy nàng ra khỏi nơi đó.<br />
Chàng vội vã chạy về phía ấy mặc dầu hết sức<br />
mệt mỏi và phải thật lâu mới tới. Nhưng khi đến nơi<br />
không thấy bóng dáng nàng đâu nữa. Chàng tiếp tục<br />
tìm kiếm suốt nửa giờ đồng hồ và cũng không còn<br />
thấy nàng nữa. Chàng nghĩ chỉ còn cách trở về nhà<br />
ga để đợi vì rất có thể nàng sẽ trở lại đó sau khi đi<br />
kiếm chàng mà không gặp, hoặc là về thẳng nông<br />
trại để đợi nàng. Bỗng một ý nghĩ lạ lùng đến với<br />
chàng: chàng không thể trở vềnông trại để sống với<br />
nàng được vì đời sống ở đây hoàn toàn không thích<br />
hợp với chàng, vả chăng nàng là một cô gái quê,<br />
nếu đem nàng về sống ở Luân Đôn như chàng đã<br />
hứa chắc chắn đời sống văn minh ở nơi đây sẽ<br />
không mang lại hạnh phúc cho nàng, nàng sẽ ngày<br />
đêm nhớ khu nông trại, miền đồng quê, nơi mà nàng<br />
đã sinh ra và lớn lên. Mặc dầu yêu Megan tha thiết<br />
Ashurst cảm thấy chàng sẽ không thể sống hạnh<br />
phúc với nàng được, mối tình của chàng đối với<br />
nàng chẳng qua chỉ là một mối tình qua đường,<br />
chàng sẽ cố gắng quên đi vì người ta thường nói<br />
thời gian sẽ hàn gắn được tất cả mọi vết thương<br />
lòng.<br />
Ashurst quay trở lại nhà ga, đáp xe lửa tới Berry<br />
Pomeray Castle để gặp lại gia đình Halliday như<br />
chàng đã hứa.<br />
Một năm sau chàng làm đám cưới với Stella và<br />
sống với cô ta cho đến ngày hôm nay.<br />
Xxx<br />
Đó là tất cả những gì Ashurst còn nhớ được về<br />
mối tình của chàng với Megan hai mươi sáu năm về<br />
trước.<br />
Trong khi chờ đợi Stella vẽ nốt bức tranh, chàng<br />
lần mò đi xuống khu nông trại cũ. Cảnh vật nơi đây<br />
trông vẫn như xưa. Chàng đi qua căn nhà vách đá<br />
nơi mà trước kia Megan đã giới thiệu chàng và<br />
Garton với dì Naracombe. Chàng vẫn nghe thấy<br />
tiếng chim hót và tiếng nước chảy róc rách từ cái hồ<br />
nước nhân tạo. Xa xa vườn táo trổ bông rực rỡ và<br />
chàng vẫn còn thấy cây táo lớn nhất nơi mà trước<br />
đây vào một đêm trăng sáng mơ màng chàng đã<br />
cùng Megan đứng tự tình cho đến khi nàng bỏ đi, để<br />
chàng đứng thơ thẩn một mình ôm thân cây với lớp<br />
rêu phủ lạnh lẽo. Nơi đây vẫn còn cả phiến đá lớn<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 112
mà Megan đã nhìn thấy hồn ma về ngồi trên đó và<br />
cả chiếc ghế ngoài sân cỏ mà thuở ấy vào một đêm<br />
trăng sáng tuyệt đẹp chàng đã đứng lên để với lấy<br />
cánh tay nàng từ bên trong cửa sổ và hôn lên bàn<br />
tay xinh đẹp ấy. Ôi bao nhiêu kỷ niệm êm đềm lại<br />
trở về nhưng nào thấy bóng dáng Megan đâu!<br />
Trong khi đang đứng mơ mộng thì Ashurst nhìn<br />
thấy một cụ già tóc bạc trắng từ phía xa đi tới, gần<br />
bên dòng nước. Cụ già vừa đi vừa chống gậy trông<br />
có vẻ mệt mỏi lắm. Chàng vội đi đến bên cụ, hỏi<br />
thăm về khu nông trại này, nhất là cái gò đất cao ở<br />
phía trên kia. Cụ kể cho chàng nghe như sau:<br />
_Tôi tên là Jim. Gia đình tôi đến lập nghiệp ở<br />
đây đã lâu lắm rồi. Hai mươi sáu năm về trước tôi<br />
có một đứa cháu gái tên là Megan. Năm ấy nó được<br />
mười bảy tuổi. Nó là một đứa con gái thật xinh đẹp,<br />
hiền dịu, nhưng tâm hồn yếu đuối, dễ xúc động.<br />
Một hôm có một chàng thanh niên tên là Ashurst<br />
đến xin trọ ở nơi đây, rồi hai đứa yêu nhau. Nhưng<br />
không biết vì sao chàng thanh niên kia đã bỏ đi,<br />
không bao giờ trở lại nữa. Megan mòn mỏi trông<br />
chờ cho đến một hôm nó bỏ nhà ra đi với hy vọng<br />
tìm lại được người nó yêu. Nhưng nó đã thất vọng<br />
trở về. Từ đó nó buồn bã, sầu khổ và trở nên gần<br />
như điên dại. Một hôm nó nói với tôi như thế này:<br />
“Chú ơi, nếu có chuyện gì xảy đến cho con chú và<br />
dì nhớ chôn con ở dưới gốc cây táo kia chú nhé”.<br />
Tôi ôm nó vào lòng và hết sức khuyên nhủ nhưng<br />
nỗi buồn của nó vẫn không nguôi, cho đến một buổi<br />
chiều kia, trong khi mọi người đang làm việc ở<br />
ngoài đồng, nó đi ra khu vườn táo, bẻ lấy một cành<br />
hoa gài lên tóc rồi đến tự tử bên dòng nước này. Sau<br />
khi nó qua đời gia đình tôi quyết định đem chôn nó<br />
trên cái gò đất có hai hàng thông mọc thẳng đứng<br />
kia vì nơi đó phong cảnh đẹp hơn và có lẽ tốt hơn<br />
cho sự an nghỉ của nó.Kể từ ngày ấy cứ mỗi lần đi<br />
ngang qua gò đất tôi lại ngắt một cành hoa cát cánh<br />
ném lên mộ cho nó.<br />
Khi kể đến đây cụ già nghẹn ngào không nói<br />
thêm được nữa. Ashurst cố gắng vỗ về cụ rồi xin từ<br />
giã ra về. Trên đường trở lại với Stella chàng dừng<br />
lại chỗ gò đất cao, nơi Megan đang ngủ giấc ngàn<br />
thu. Đứng bên gò đất với đôi mắt đẫm lệ, chàng<br />
nghẹn ngào nói: “Megan, anh yêu em, xin em tha<br />
thứ cho anh, anh nguyện cầu một ngày nào đó sẽ<br />
được gặp lại em ở thế giới bên kia để rồi lại được<br />
hôn lên đôi mắt dịu dàng, mềm mại của em”.<br />
Rồi chàng giơ tay ngắt một cành hoa cát cánh<br />
ném lên gò đất và để rơi những giọt lệ sầu trên mộ<br />
nàng.<br />
(Nguyên tác của John Galsworthy<br />
Người dịch: Nghiêm Bảo Thiện)<br />
(Trích từ tập truyện ngắn “NHỮNG MẢNH<br />
TÌNH CAY ĐẮNG”)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 113
Tính Kỷ Luật và Lòng Tự Trọng Của<br />
Người Nhật<br />
Phạm Công Trí sinh năm 1951, vào trường Nguyễn<br />
Trãi năm 1963. Du học Nhật Bản năm 1970 với<br />
ngành Kỹ Sư Ngư Nghiệp. Sau nhiều năm làm việc<br />
tại Nhật, Tân Tây<br />
Lan và Úc, nay đã về<br />
hưu và sinh sống tại<br />
Úc.<br />
Bài viết này chỉ là<br />
một đoạn trích trong<br />
tập hồi ký ghi lại<br />
cuộc sống và những<br />
điều anh học hỏi<br />
được trên xứ người.<br />
Ước vọng của anh là<br />
muốn thấy người<br />
dân Việt học được<br />
những điều hay và<br />
sống trong kỷ luật<br />
như dân Nhật hầu tạo dựng một nước Việt <strong>Nam</strong> tự<br />
chủ, độc lập và hùng cường.<br />
Hình chụp năm 2014 với bà giáo sư người Nhật đã<br />
dạy anh trong những ngày tháng đầu tiên tại Nhật.<br />
Đầu năm 1970, bố mẹ tôi tống cổ tôi ra khỏi nhà<br />
một phát sang ở với con cháu Thái Dương Thần Nữ<br />
xứ Phù Tang. Năm ấy tôi vừa 18 tuổi, ở cái tuổi bạn<br />
bè trung học đã có đứa đi lính, có đứa bồ bịch tùm<br />
lum, phần tôi thì vẫn còn trong trắng như một con<br />
nai tơ. Chân ướt chân ráo đến phi trường Tokyo lúc<br />
12 giờ đêm. Những người đi đón thì nghĩ là tôi<br />
không đến nên đã về hết. Một thân một mình ở xứ<br />
lạ, tiếng Nhật thì một chữ bẻ đôi cũng không biết,<br />
ngớ ngẩn không biết phải làm sao. May qúa, một<br />
ông cảnh sát Nhật thấy lớ ngớ đến hỏi thăm. Ông<br />
này không nói được ngôn ngữ nào khác ngoài tiếng<br />
Nhật nên cả hai nói chuyện với nhau mỏi cả tay thì<br />
ông ta mới hiểu và gọi hộ cho một chiếc taxi. Lúc<br />
đó, tôi có mang theo hai cái va li, cái đựng quần áo<br />
thì to, còn cái kia thì bé hơn, nhưng trong đựng sách<br />
nên nặng hơn. Ông cảnh sát mau mắn xách dùm cái<br />
bé. Tôi muốn cám ơn ông quá mà không biết nói<br />
sao. Về đến nơi, mọi người mừng rỡ, quên cả lúc đó<br />
là gần 3 giờ sáng, một chầu mì gói mở ra, hàn<br />
huyên đủ chuyện.<br />
Trong tuần lễ đầu ở Tokyo, tôi thấy cái gì cũng lạ,<br />
cũng hay. Nhất là lúc đó đang giữa mùa hoa anh đào<br />
nở (31/3/1970) nên cuộc đời tôi hình như gắn liền<br />
với các đóa hoa tươi đẹp địa phưong, kể cả hoa biết<br />
nói. Như chương trình, tôi cũng như mọi sinh viên<br />
du học, đều phải trải qua học một năm Nhật Ngữ rồi<br />
trải qua kỳ thi vào Đại Học. Trường Nhật Ngữ tôi<br />
theo học, may qúa, ở gần nhà nên chỉ phải đi bộ<br />
khoảng 5 phút là đến nơi. Trên đường đến trường,<br />
tôi phải đi qua một trường tiểu học nên cũng vui khi<br />
nhìn thấy các em nhỏ tung tăng nhảy chân sáo đi<br />
học. Nhớ đến thuở còn thơ ngây mình có lẽ cũng<br />
như thế.<br />
Một hôm, trên đường từ trường về nhà, tôi thấy<br />
một đám hoc trò tiểu học ở trường này đang đánh tù<br />
tì. Tò mò, đứng lại xem thì ra chúng nó đánh tù tì<br />
xem đứa nào thua phải sách hết 5 cái cặp của cả bọn<br />
đi ra ga xe điện về nhà, khoảng cách độ 2 cây số.<br />
Cứ khoảng 200 thước thì chúng nó đánh tù tì lại<br />
một lần. Coi vui đáo để. Có một hôm, một thằng bé<br />
thua từ đầu đến khi ra đến nhà ga, nó è ạch khiêng<br />
tất cả cặp của bạn ra đến sân ga mà vẫn vui vẻ cười<br />
đùa với các bạn. Hôm sau vì bản tính tò mò, tôi vào<br />
trường xin phép hiệu trưởng cho tôi được quan sát<br />
đời sống học đường của trẻ em Nhật. Sau khi nghe<br />
biết tôi là một sinh viên ngoại quốc đang theo học<br />
Nhật Ngữ, ông hiệu trưởng đã cho phép tôi được<br />
chung sống với các em một ngày.<br />
Trường ở Nhật, cũng giống như nhà của họ, buổi<br />
sáng sớm, khi vào trường, các em không được phép<br />
mang giầy vào lớp. Tất cả đều phải đổi dép để đi<br />
trong lớp học vì sàn nhà bằng gỗ cũng như ở nhà<br />
các em vậy. Giày bỏ ra ở cửa lớp được xếp vào các<br />
ngăn ở hành lang. Không ai lấy của ai. Giày chỉ<br />
được xỏ vào trong giờ nghỉ để đi ra sân. Đến buổi<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 114
chiều , khi lớp học tan, các em phải dọn dẹp lớp<br />
học, nhặt rác trong lớp, lau chùi bảng đen, xếp ghế<br />
lên mặt bàn, lau sàn lớp cho sạch trước khi ra về.<br />
Tất cả đều chia ra cho cả lớp trong tuần, không<br />
ngoại lệ. Về sau tôi mới hiểu tại sao trong ngôn ngữ<br />
Nhật không có chữ “school cleaner” mà chỉ có<br />
“school janitor”.<br />
Sau năm học Nhật Ngữ, tôi đã được nhận vào<br />
trường Ni Hon University ở Shibuya môn Thủy Sản<br />
(Đánh cá). Trong năm thứ nhất tôi phải di chuyển<br />
khoảng 150 cây số đến học xá. Mỗi ngày phải tốn<br />
khoảng 3 giờ đồng hồ trên xe điện tốc hành đi và về<br />
(1.5 giờ đi và 1.5 giờ về). Đa số các bài học của tôi<br />
được làm trên xe điện cho đỡ tốn thì giờ. Nhưng<br />
một thời gian ngắn sau đó, tôi phải dùng thời giờ<br />
trên xe điện lúc tan trường để ngủ vì quá mệt mỏi<br />
và để giữ sức cho việc làm buổi tối lấy tiền đi học.<br />
Điều tôi để ý là trên xe điện, dù rằng phải di chuyển<br />
một khoảng khá xa mà trên xe vẫn yên lặng, không<br />
bao giờ ồn ào dù rằng trên xe chật cứng người. Tôi<br />
cũng không thấy một cọng rác nào xả ra trên xe.<br />
Không một ai ăn hay uống, ngoại trừ uống nước lã,<br />
Trên bất cứ một xe điện nào, đa số là những người<br />
đi làm xa, mua báo để đọc. Khi đọc xong, họ xếp lại<br />
gọn ghẽ để lên trên đầu, nơi có chỗ để hành lý nhỏ<br />
hoặc báo (như ta thấy trên phi cơ, nhưng không có<br />
nắp đậy). Người khác có thể lấy đọc xong để lại chỗ<br />
cũ cho người sau. Không một ai vứt bừa bãi sau khi<br />
đọc xong.<br />
Khi nghĩ lại thời gian ở Nhật trong lúc đó, tôi mới<br />
cảm thấy mình đã học hỏi rất nhiều từ dân Nhật chứ<br />
không phải chỉ riêng từ thày Nhật. Thày Nhật thì<br />
dạy cho tôi vấn đề kỹ thuật nhưng dân Nhật đã dạy<br />
tôi sống một cuộc đời kỷ luật nhưng thoải mái.<br />
Cũng như xe điện của họ, chính từ những năm tôi<br />
mới đến Tokyo (1970), đã rất đúng giờ và liên tục.<br />
Không bao giờ tôi phải xem giờ xe chạy mà đi học<br />
và đi làm không bao giờ trễ.<br />
Trong thời gian ở Tokyo, tôi để ý thấy cảnh sát<br />
Nhật đặt rất nhiều trạm nhỏ ở các góc phố. Họ có<br />
vài chiếc xe đạp ở trước cửa, tối tối họ dùng xe đạp<br />
để đi tuần trong các hẻm nhỏ vì có nhiều chỗ xe hơi<br />
không vào được và thường thì họ đi một mình. Đặc<br />
biệt là khi thắng xe, thường có tiếng rít như hai<br />
miếng sắt cọ vào nhau nên dân chúng ai cũng biết là<br />
cảnh sát đang ở gần. Tuy nhiên họ không bao giờ<br />
thắng gấp để khỏi làm phiền dân chúng. Có một lần,<br />
một cô Nhật ở cùng cư xá bị một thằng phải gió làm<br />
bậy. Nó chưa kịp làm gì thì bị cô này la làng phải bỏ<br />
chạy. Trong khi một vài người bạn chạy đến hỏi<br />
thăm, tôi gọi điện thoại cho cảnh sát. Tôi chưa kịp<br />
cúp máy thì đã nghe tiếng thắng xe đạp ở trước cửa<br />
nhà. Vài phut sau thì có hai xe cảnh sát đậu trước<br />
cửa nhà và phỏng vấn cô gái.<br />
Tôi vẫn thường đeo bị trên lưng đi vòng quanh<br />
nước Nhật (có lẽ tôi là một trong những người đầu<br />
tiên trên thế giới đi chơi kiểu Tây Ba Lô (Back<br />
packer) hơn 40 năm về trước. Một hôm, đến nhà ga<br />
Kyoto vào buổi tối thì biết là mình trễ tàu về Tokyo.<br />
Tiền thuê chỗ ngủ không đủ mà trên người còn lỉnh<br />
kỉnh mấy cái máy chụp hình, máy quay phim. Ngủ<br />
ở sân ga thì thế nào cảnh sát cũng đến hỏi thăm.<br />
Thấy trước ga có một trạm cảnh sát, tôi bèn đánh<br />
bạo vào xin ngủ nhờ. Sau khi xem xét giấy tờ và<br />
biết tôi là du học sinh ngoại quốc, họ dẫn vào phía<br />
trong, nơi có một cái giường hai tầng để cảnh sát<br />
thay phiên nhau ngả lưng trong những ngày có ca<br />
dài.Thật là an toàn, bố bảo kẻ trộm cũng không dám<br />
rờ tới đám máy hình của tôi. Trong thời gian đó, tôi<br />
nói chuyện với họ thì được biết là luật cảnh sát của<br />
Nhật rất khắt khe, không người nào được hút thuốc,<br />
ăn uống trước công chúng. Tất cả những chuyện<br />
này phải xảy ra trong trạm canh. Quần áo phải tươm<br />
tất, ủi phẳng phiu. Họ cũng không được phép cười<br />
đùa với công chúng. Trong số các bạn Nhật cùng<br />
Đại Học với tôi, có một số gia nhập cảnh sát sau khi<br />
tốt nghiệp. Tôi thắc mắc hỏi họ tại sao không gia<br />
nhập cảnh sát trước khi vào Đại Học thì được giải<br />
thích là nếu không tốt nghiệp Đại Học thì không<br />
được nhận vào cảnh sát. Khác với nhiều quốc gia<br />
khác, cảnh sát ăn uống, hút thuốc lá ngoài đường,<br />
nói cười ầm ĩ, không coi dân ra gì.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 115
Ngoài ra tôi còn được chứng kiến một trường hợp<br />
cảnh sát Nhật đối xử với người phạm tội khiến tôi<br />
khâm phục cung cách tôn trọng con người của họ.<br />
Một hôm, cách cư xá tôi ở không xa có một đám<br />
cháy nhà, tụi tôi đang ngồi chơi ùa ra xem. Trong số<br />
người xem có một thanh niên người Nhật ở cùng cư<br />
xá, cầm vòi nước tưới cây của nhà bị cháy giúp tắt<br />
ngọn lửa. Theo thường lệ, cảnh sát làm biên bản và<br />
điều tra thủ phạm. Chúng tôi cũng bị hỏi như tất cả<br />
những người khác hiện diện hôm đó. Một tuần lễ<br />
sau, trong khi ở nhà tôi thấy cảnh sát vào cư xá và<br />
dẫn anh chàng giúp chữa cháy hôm nọ ra đi. Khi đi<br />
ra, tôi để ý thì thấy anh chàng nọ hai tay cho vào<br />
trong túi quần, được cảnh sát dẫn ra như người đi<br />
bộ. Tôi lấy làm lạ, hỏi người bạn làm cảnh sát thì<br />
được giải thích là anh chàng đó dù bị bắt với đầy đủ<br />
tang chứng cũng chưa chắc là thủ phạm nên cảnh<br />
sát vẫn phải tôn trọng. Hai túi quần anh ta bị cắt<br />
thủng hai cái còng to được còng vào hai bắp đùi và<br />
còng hai tay trong túi quần. Người ngoài nhìn vào<br />
thì chỉ thấy anh ta đi dạo với cảnh sát chứ không có<br />
dấu hiệu gì là bị bắt cả. Thật là hay vì hai tay bị<br />
còng trong túi quần như vậy không thể chạy nhanh<br />
được. Muốn chạy nhanh thì hai tay phải vung lên<br />
lấy trớn nhưng đằng này hai tay bị bó lại thì sao mà<br />
chạy cho thoát. Dù kỷ luật, cảnh sát Nhật vẫn tôn<br />
trọng người phạm tội và không làm cho họ phải xấu<br />
hổ với hàng xóm. Biết đến bao giờ cảnh sát Việt<br />
<strong>Nam</strong> và các quốc gia khác mới học được kỷ luật và<br />
sự tôn trọng người khác như vậy!<br />
Năm 2014, sau hơn 40 năm xa rời con cháu Thái<br />
Dương Thần Nữ, tôi dẫn vợ tôi về chơi. Đi đâu vợ<br />
tôi cũng thích sự an toàn, sạch sẽ, đúng giờ của dân<br />
Nhật. Tuy nhiên cô nàng còn có một điều phàn nàn<br />
là tìm mãi không thấy thùng rác để vứt rác đang<br />
cầm trên tay. Chả bù với đất Úc, chỗ nào cũng có<br />
thùng rác mà chỗ nào cũng có rác dưới đường.<br />
Nàng hẹn tôi sang năm về chơi nữa.<br />
Phạm công Trí<br />
Nguyễn Trãi B1 1963-1970<br />
(Trich trong Hồi Ký Du Học Nhật Bản 1970)<br />
ĐÊM BUỒN như DÒNG NHẠC<br />
(Hạ đỏ BíchPhượng)<br />
Cựu Nữ sinh Lê Ngọc Hân, Mỹ tho<br />
Đêm … rơi buồn trong tiếng nhạc du dương ?<br />
Từng giọt lệ nóng …như mở đường tâm não<br />
Đêm mờ ảo … nhè nhẹ đong đưa rồi quay cuồng ẩn hiện<br />
Ta bỗng dại khờ … quên mùa hạ kiêu sa<br />
Đêm tha thướt …trong tóc bay lơi lã<br />
Từng sợi đen ma quái …như gõ cửa tâm linh<br />
Đêm dập dìu những linh hồn không ngủ<br />
Ta cũng dật dờ …bỗng quên mùa thu<br />
Đêm nghiêng bóng … trong thời gian hội tụ<br />
Giăng sương mờ che gai nhọn không gian<br />
Đêm hoang mang ôm trái tim tình tự<br />
Ta chợt vô hình … ngỡ quên mùa đông<br />
Đêm tròn quay – Đêm quay tròn …gió lộng<br />
Tiếng kèn blues …như xé nát lòng ta<br />
Buồn hôm qua …theo gió hú vọng thềm<br />
Ta gục xuống trong đêm buồn dòng nhạc<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 116
Kyoto- và rừng tre Sagano ở Nhật<br />
LVD Phạm Thị Thu<br />
Bây giờ là đầu tháng 12, quá giữa Thu thông lệ của<br />
mùa lá úa ở Nhật, mà còn ngấp nghé chưa hoàn<br />
toàn lá vàng, lá đỏ. Xanh còn nhiều trên những con<br />
phố; vàng đỏ chỉ lấp ló, gọi là cho có dáng<br />
dấp...như hình chụp cạc-pốt tan quảng cáo, ở vài<br />
chỗ trong công viên, đền chùa, mà người đến đó<br />
rồng rắn xếp hàng tham quan, chụp hình bu như<br />
kiến cỏ.<br />
Bầu trời cũng thế, khi đang vàng nắng bỗng tù mù<br />
mây xám muốn mưa, rồi có tí gió mạnh...làm đang<br />
11 độ C ấm áp thoải mái đâm thành 4 hoặc 5 độ co<br />
ro lạnh cóng. May là chỉ lất phất vài lần, mưa nhẹ<br />
như tơ, bám vào tóc, sờ vào mới thấy ẩm ướt tí<br />
chút, thấy cũng thích, thi vị tưởng như mưa phùn,<br />
gió<br />
bấc...<br />
Du lịch gần 2 tuần, khí tượng Nhật gầm gừ sẽ mưa,<br />
giọt nặng hay nhẹ 60 đến 20 phần trăm....em<br />
ơi...nào cắm trại rồi...., nhưng chửa thấy, chỉ khi đã<br />
lên máy bay về Mỹ, có nghe tin Kyoto đang mưa<br />
lớn lắm, cũng tiếc một ngày mưa ngồi nhìn phố<br />
phường tắm gội, gội đầu đi....gội đầu... qua hơi<br />
nóng cà phê.<br />
Kyoto, ngoài những con phố lớn, thương mại, cao<br />
tầng....dù không to rộng, chọc trời như Nữu Ước; lề<br />
đường lót gạch, thường mầu vàng nhạt, hơi nhám,<br />
phẳng đều, thỉnh thoảng có viên viền đỏ in hình<br />
điếu thuốc gạch chéo cấm hút. Ở giữa có lót hàng<br />
gạch mầu vàng đậm như chia hai, phải trái...Lề<br />
đường cũng chật, không để ý theo luật đi, mà quặt<br />
quẹo...là xe đạp tông vào đít, ngã gẫy xương không<br />
chừng. Đây là những con phố mặt tiền tân thời, đêm<br />
về với đèn lồng hay nê ông xanh đỏ nháy sáng; đại<br />
lộ mỗi chiều có 2, đôi khi 3 làn xe chạy như mắc<br />
cửi, nối những nhà ga, công sở, trung tâm thương<br />
mại, trọng điểm ăn nhậu, giải trí....<br />
Còn rẽ ngang vào những con đường nhỏ, không<br />
viền cây là chi chít khu dân cư. Đường nhỏ này<br />
thường trải nhựa, có khi lót đá tảng như vào phố<br />
nhà nữ Geisha, cô đầu tịnh xá?, vừa một xe hơi<br />
chạy, hai xe ngược chiều thì một phải kiếm chỗ, ép<br />
sát, dừng lại nhường. Lề đường ở đây không có, chỉ<br />
là vẽ một lằn sơn trắng trên lòng đường, dành một<br />
phần bé hẹp cho khách bộ hành, nếu không khéo, lớ<br />
ngớ vướng cẳng nhau, ngã bật ra đường xe chạy thì<br />
chắc không chết cũng thương tật cả đời. Mà du<br />
khách mới đến, còn hồn nhiên, mải nói cười hơ hớ...<br />
chẳng để ý nhiều đến an toàn xa lộ...thấy mà ái<br />
ngại?.<br />
Nhà cửa khu phố dân thường của Nhật cũng lạ, nhỏ<br />
bé như khu Bàn Cờ, Sài gòn xưa, nhưng ngăn nắp<br />
và kín cổng hoặc đóng cửa, che màn...nên yên tĩnh,<br />
có vẻ vắng lặng.<br />
Có khác Sài Gòn nhiệt đới, bình dân quần đùi, may<br />
ô hoặc bà ba lụa lèo nhốn nháo mở cửa sổ, cửa ra<br />
vào...toang cho thoáng mát cùng mở vặn vô lum hết<br />
ga cho những bản nhạc mùi.....nên du khách đi qua<br />
cũng ngại, thiếu tự nhiên vì như thấy cả trăm nghìn<br />
cặp mắt nào cũng vẻ chằm chẳm theo dõi. Ở Nhật<br />
thì du khách thấy thư thả tự nhiên hơn, nhưng nào ai<br />
biết cũng có mắt nhìn qua rèm cửa?...<br />
Khu phố nhỏ; đường lộ nhỏ tí xíu với bảng tên viết<br />
chữ Nhật ngoằn ngoèo chữ Nho......không thèm<br />
(biết) đọc; nhà nhỏ ngang chừng 3....4 mét, một<br />
từng với mái ngói thẫm mầu rêu phong, đôi khi kinh<br />
doanh tiệm tạp hoá...bán buôn lặt vặt mấy chai<br />
nước, tiệm cắt tóc, cho thuê xe đạp...<br />
Còn tiệm ăn thì ngoài cửa thêm vài lồng đèn, mầu<br />
trắng hoặc đỏ cũng viết chữ Nhật không hiểu, tù mù<br />
chiếu mấy hình chụp hơn chục món thực đơn, mầu<br />
sắc như thực cho khách dễ chọn, kẻo nhầm nuốt<br />
không vô, cửa ra vào....thêm che nửa chừng cái<br />
rèm; đứng ngoài nhìn vào trong tiệm thì lờ mờ, cố<br />
banh mắt thì thấy vài cái bàn với thực khách lố nhố.<br />
Có lẽ dân Nhật ăn tiệm hơi nhiều, vì nhà cửa chật<br />
chội, chỗ đâu mà nấu nướng? và đi đâu cũng thấy<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 117
năng kiếm việc làm đi....Ngoài kia...., công viên,<br />
chùa chiền....., trái ngược hẳn, toàn đẹp đẽ, vĩ<br />
đại....đầy sức sống, phố phường nhộn nhịp<br />
như nuôi dưỡng một tương lai tươi đẹp.....( Bài viế t<br />
cuả anh DS L ê văn Khoa).<br />
tiệm ăn, đứng ngồi đủ kiểu.<br />
Thỉnh thoảng khu phố nhà một tầng lại vọt lên 2, 3<br />
hoặc 4 tầng cao. Đó thường là những nhà nghỉ cho<br />
thuê phòng ở như dân Nhật thường sống, gọi là<br />
Ryokan, giá mùa này khoảng xê xít 120 đô một<br />
ngày.<br />
Đi đâu cũng nên biết sự tình...nhà nhỏ, phòng<br />
nhỏ.....chúng tôi ở đấy...<br />
Vào nhà là thấy chủ nhà đã dàn binh, bố trận vài<br />
hàng dép nylon... dẫm nát đời trai trẻ, đành phải ríu<br />
rít bỏ giầy, xếp ngay ngắn trên kệ rồi đi dép vào, lẹp<br />
kẹp leo cầu thang lên phòng.<br />
Mở cửa vào phòng, nhà tắm-cầu tiêu tiện dụng ngay<br />
phía trái, rồi lại bỏ dép đi chân tất bước lên thảm cói<br />
rồi ngã mình vào nệm trấu, gối đầu lên gối trấu,<br />
nhìn lên một đèn điện chụp kính mờ, to tổ bố hình<br />
tròn dĩa bay, án ngay giữa hình vuông 3 mét mỗi<br />
chiều của trần nhà tù túng.<br />
Đồ đạc trong phòng thì có một bàn gương ở góc<br />
phòng mà ghế không dựa lưng thì đẩy, nhét vào<br />
giữa lòng bàn, khi cần thì kéo ra. Có một bàn cà phê<br />
nhỏ, cũng 2 nệm mỏng để ngồi bằng tròn nhét<br />
dưới, để sáng ngủ dậy, xếp quấn nệm giường cất sát<br />
tường xong, thì kéo ra ngay giữa phòng nhâm nhi<br />
mì gói hay uống cà phê tan nhanh instant cũng tiện.<br />
Đồ đạc thì đơn giản, nhưng nghe nói giá của cái<br />
nệm trấu, gối trấu....đắt lắm. Riêng cái gối trấu bé tí<br />
thế kia, cũng phải hai trăm đô Mỹ. Gối đầu thì mát?,<br />
nhưng sáng nào thức dậy, hình như bị ép cứng, tôi<br />
thấy đau tai và mình mẩy hơi ê ẩm như suốt đêm<br />
vật lộn.<br />
Nước Nhật tiền tiến có cái hay....là nhà ở thì nhỏ<br />
nên thúc đẩy dân chúng phải siêng năng hoạt<br />
động. Chứ ở tù túng chịu gì nổi, phải ra đời siêng<br />
Đến Kyoto thì không thể bỏ qua một buổi đi ngắm<br />
rừng tre. Ở vòng đai phía Tây của Kyoto có một<br />
cánh rừng tre rất nổi tiếng của Nhật, đó là Sagano<br />
bamboo forest mà hôm nay 11/30/15 chúng tôi lên<br />
đường tới Arashiyama thăm thắng cảnh này.<br />
Buổi sáng đi xe taxi ra Kyoto station, chúng tôi đã<br />
ăn sáng ở Pasta &More. Thái Hằng nghiên cứu để<br />
chọn coi phần ăn nào ngon nhất, và chúng tôi đã<br />
chọn phần có trứng , bánh mì, xúc xích va soup.<br />
Bánh mì sốp, ngon, dòn, đã trở thành "favorite " của<br />
Cần, cho đến bây giờ về đây, Cần vẫn nhớ đến<br />
miếng bánh mì ngon ngon đó, nhưng tìm hoài vẫn<br />
chưa ra ở <strong>Cali</strong>fornia nay.<br />
Đi xe lửa khoảng hơn 30 phút thì tới nơi. Chúng tôi<br />
đi bộ theo con đường nhỏ, nhìn qua dậu thấy những<br />
căn nhà xinh xinh, qua một dãy xe đạp cho thuê xếp<br />
ngăn nắp. Tới một căn nhà rất xinh,Hương và tôi<br />
(Thu ) thay nhau đứng chụp hình bên cánh cổng,<br />
làm như đây là nhà của mình! Ở đây có những căn<br />
nhà nho nhỏ.....đường sạch sẽ... nhà nào cũng trồng<br />
một vài chậu hoa làm cảnh. Băng qua đường bên<br />
kia Chúng tôi đi theo bảng hiệu đề bamboo trail.<br />
Doc theo con đường đó có những người bán hàng<br />
trái cây trông rất ngon, Hương nói lúc ra sẽ mua trái<br />
fig, giống như trái sung của Việt <strong>Nam</strong>, Hương bảo<br />
ăn ngon lắm. Nhưng sau đó chúng tôi đi đường<br />
khác, thành ra không mua, nhưng Cần đã mua<br />
những trái hồng to gấp đôi ở Mỹ, mỗi cặp một trái.<br />
Ngoài ra còn có những chỗ bán guốc Nhật, tôi cũng<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 118
định mua, nhưng nghĩ đi vào chắc là đau chân lắm<br />
nên thôi.<br />
Rừng tre đã Hiện ra trước mắt, đi theo dòng người<br />
bên tay trái. Ở Nhật tất cả các di<br />
chuyển đều ngược với ở bên Mỹ. Mọi người đều<br />
đi về phía bên tay trái. Lái xe bên lane tay trái ,<br />
nhưng tay lái thì nằm bên tay phải. Khi lên thang<br />
cũng đi về phía tay trái. Thỉnh thoảng chúng tôi<br />
quên, làm Hương cứ phải nhắc nhở : "đi bên<br />
trái,bên trái! ". Bắt đầu vào đến rừng tre, chúng tôi<br />
dừng lại để chụp vài tấm hình đầu tiên. Quay qua<br />
quay lại chẳng thấy còn ai trong nhóm mình, chỉ<br />
còn có anh Thiện,Cần và tôi. Mọi người đã bi rừng<br />
tre thu hút biến vào đám đông, đi theo con đường<br />
....Định Mệnh...tre. chúng tôi cũng tà tà đi theo..<br />
Cảnh đẹp quá!!! cảnh đẹp mê hồn !! con đường đi<br />
hai bên có dậu làm bằng những cành tre khô nhỏ,<br />
rất đẹp, tạo cho con đường một cảnh đẹp tuyệt<br />
vời!!!, Những hàng tre hai bên đường cao vút<br />
tưởng như đụng tới mây, màu xanh mướt của thân<br />
tre thật đẹp, tuyệt đẹp!!! nhìn lên trên cao ánh nắng<br />
lung linh trên những cành lá tre rung rinh trong gió<br />
nhẹ... những cành tre trên ngọn cây giao nhau làm<br />
cho con đường càng tăng vẻ đẹp lãng mạn,<br />
êm đềm...Gió lùa qua những thân tre tạo thành một<br />
âm thanh đặc biệt, nhẹ nhàng, thanh thoát, và âm<br />
điệu này đã được "vote" là một trong số 100 âm<br />
điệu phải được bảo trì ở Nhật, bởi chính phủ Nhật.<br />
(làm sao bảo tri được nhỉ ? Vậy là phải tiếp tục giữ<br />
cho rừng tre luôn luôn tôn tại).<br />
Tre là một loại không thể thiếu trong đời sống của<br />
người Nhật. Chúng ta thử tìm hiểu coi tại sao. Này<br />
nhé, nhìn chung quanh căn nhà người Nhật chỗ nào<br />
cũng thấy có tre. Thân cây tre cứng cáp nên tre<br />
được dùng để làm khung nóc nhà, cột,trần nhà, cửa.<br />
Nhiều nhà có dậu cong cong quanh nhà để bảo vệ<br />
tường nhà (gọi la Inuyarai). Khi xẻ ra thì tre có một<br />
tính mềm mại đặc biệt, được dùng làm giỏ, rổ, rá,<br />
bình chung hoa. Tre cắt ngay gần chỗ nối làm thành<br />
những cái ly để uống trà, hoạc xẻ và uốn cong một<br />
đầu làm thìa múc trà, dùng trong tea ceremony của<br />
người Nhật (Chắc vì vậy mới có chữ teaspoon? ).<br />
Tre cũng được dùng để làm những cây dù xinh đẹp<br />
của Nhật...<br />
Vào thế kỷ 17 , Katsura detached Palace ở gần<br />
Kyoto dùng toàn những vật liệu xây cất bằng tre,<br />
nên đôi khi còn được gọi là Bamboo Palace .<br />
Vào gần cuối mùa xuân, lá tre bắt đầu đổi màu và<br />
rụng, lúc đó người ta gọi là "bamboo autumn ",<br />
cũng là lúc những mầm măng mọc lên. Măng được<br />
đào lên từ lúc còn trong đất thì mới ngon, và phải<br />
rửa và luộc trong vòng vài tiếng sau khi được đào<br />
lên, nếu không sẽ mất đi chất tươi ngon , phải luộc<br />
trước khi ăn để loại bỏ chất độc cyanide (cũng<br />
giống như ở trong củ khoai mì). Ở Nhật họ ăn măng<br />
rất nhiều, măng tươi hoặc măng khô.Trong những tô<br />
mì, phần cơm thế nào cũng phải có một vài sợi<br />
măng dòn dòn.... Tôi nhớ hồi bé mỗi lần đi chợ với<br />
mẹ đều được mẹ cho ăn tô bún măng vịt ngon ... lúc<br />
đó 12 tuổi nhưng cũng biết mắc cỡ, cứ sợ có "anh "<br />
nào nhìn ..( Sau này mới biết nhà ông xã tôi cũng ở<br />
con đường gần khu chợ đó..hi ..hi.. )<br />
Cây tre có nhiều công dụng như vậy, do đó tre rất<br />
cần thiết cho đời sống của người dân Nhật<br />
Cây tre được xếp vào loại cỏ, ( family of grass), gọi<br />
là cây, nhưng không phải là cây, rồi cây tre lại còn<br />
thuộc về họ gạo(family of rice ), do đó, bây giờ<br />
người ta đang suy nghĩ không biết có nên xếp tre<br />
vào một loại mới không. Có khoảng 600 loại tre ở<br />
Nhật. Có loại tre vàng sọc xanh và có loại tre đen<br />
nữa . ( cây tre đổi màu đen sau 2 năm tuổi ). Cây tre<br />
có rất nhiều đốt .Tôi nhớ đến chuyện" Cây Tre<br />
Trăm Đốt" thường kẻ cho thằng cháu nội nghe.<br />
Người Nhật cho rằng cây tre là biểu hiệu của sự<br />
may mắn . Cây tre còn có rất nhiều đặc tính tốt,<br />
chẳng hạn như có chứa độ rất cao Silica trong sợi<br />
tre do đó những con termite không thể tiêu hóa<br />
được. Tre có thể sản xuất 35 phần trăm lượng<br />
oxygen hơn những loại cây khác và lấy đi chất<br />
carbon dioxide trong không khí. Tre còn có chất<br />
kháng sinh. Tre mọc rất nhanh, có loại có thể mọc 1<br />
met mỗi ngày. Tre có thể moc cao 80 feet và đường<br />
kính là 3 inches. Hoa tre nở với chu ky khoảng<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 119
100 năm. Khi hoa nở thì cây tre đã dùng hết sức lực<br />
cho hoa nên sau đó cay tre sẽ chết.<br />
Đi một đoạn thì chúng tôi gặp lại anh Thăng và Anh<br />
Khoa đang đứng coi bản đồ. Đi lần ra con đường, 4<br />
nang "công chúa rừng tre" chúng tôi lại đứng chụp<br />
hình với tre, cho 4" hoàng tử" tha hồ bấm máy....<br />
Trúc xinh trúc đứng đầu đình ..<br />
Mình xinh, mình đứng bên rừng cũng xinh..<br />
Đúng là "mèo khen mèo dài đuôi"....<br />
Ra khỏi rừng tre, anh Thăng dẫn chúng tôi lần đi ra<br />
phía cây cầu rất dài. Chúng tôi đi dọc theo con<br />
đường. Rất nhiều tiệm bán quà kỷ niệm và có<br />
những tiện ăn nho nhỏ bên đường , tiệm bán trái<br />
cây, tiệm kem, du khách tha hồ mua sắm và ăn<br />
vặt. Những người bán hàng cũng rất hiền hòa dễ<br />
thương. Anh Khoa, Hương và Tuấn, Hằng lại biến<br />
đâu mất rồi?? Chúng tôi đứng đợi, anh Thiện đi tìm<br />
. Sau đó tôi đi ngược lại thì thấy Hương mặt<br />
mày hớn hở, khoe rằng đã mua được quà kỷ niệm<br />
rồi, và Hằng thì tươi cười với những cái bánh rất<br />
ngon, cho mọi người .<br />
Rồi chúng tôi băng qua cầu. Cây cầu rất dài, người<br />
đông như kiến. Thỉnh thoảng có những cặp tình<br />
nhân đứng lại chụp hình làm điệu. Nhưng đã bị<br />
những ông Cảnh sát dục đi nhanh nhanh, vì nếu<br />
không thì sẽ làm tắc nghẽn lưu thông. Qua Cầu đi<br />
đến bờ sông, con sông này cạn nước. Mọi người<br />
đứng ngắm cảnh, trong khi mấy bà đi theo mùi<br />
thơm của những hàng thịt nướng. Hằng, Cần và Thu<br />
đi mua thịt gà nướng va bắp, còn Hương đi<br />
mua mực tươi nướng. Gian hàng thịt ở đây thật là<br />
đắt khách và coi như là độc quyền, bởi vì không có<br />
một hàng bán thịt nướng nào khác ngoài cái quán<br />
thịt nướng này. Quán này có hai người đứng bán.<br />
Thịt lấy từ trong hộp đông lạnh ra vẫn còn cứng, bà<br />
ta chỉ quét quét một chút xíu nước tương lên rồi bắt<br />
đầu nướng, nướng từng cái xiên một, rất chậm chạp<br />
làm cho mọi người đợi lâu .. Hằng đứng đợi lâu<br />
quá, nói rằng tại sao mấy bà này dốt quá ! nướng<br />
từng cái một thì đến bao giờ xong? thành ra hàng<br />
đợi cứ dài ra, dài ra mãi... rồi nướng vội thịt không<br />
được chín kỹ...<br />
Chúng tôi ngồi dọc bên những tảng đá bên bờ sông,<br />
thưởng thức thịt gà nướng, mực nướng, bắp luộc,<br />
ngon thật là ngon... Mấy đứa con nít chạy chơi gần<br />
đó...cảnh buổi chiều bên kia sông có những hàng<br />
cây dưới ánh nắng nhẹ chiếu qua ...một buổi chiều<br />
mùa đông.. nhưng không lạnh lắm.... ở Nhật...<br />
Ăn xong chúng tôi đi bộ qua bên phía có những<br />
chiếc thuyền chở khách đi trên sông, phía bên sông<br />
này có nhiều nước. Những chiếc thuyền dập dình<br />
chèo trên nước, cảnh trông thật thơ mộng, hữu tình..<br />
đứng ngắm cảnh, chụp hình, rồi đi bộ vòng về. Qua<br />
cầu, xuống khỏi cầu gặp mấy cô Geisha. Hiện giờ<br />
chỉ có ở Kyoto, đặc biệt là ở khu phố Gion mới còn<br />
những cô geisha, mặt bôi phấn trắng và môi son đỏ,<br />
mặc áo Kimono hoa màu tươi sáng, hở một chút cổ<br />
phía sau để lộ cái gáy trắng, trông đẹp và quyến rũ.<br />
Mọi người đứng lại chụp hình, anh Thiện và anh<br />
Thăng là vui nhất, vì hai anh có được hình riêng với<br />
cô Geisha nay..kỳ này về chắc phải phóng lớn ra để<br />
trưng ....<br />
Trên đường trở lại ga xe lửa chúng tôi ghé vô<br />
Temyu-ji temple.<br />
Cảnh mùa thu ở đây đẹp lắm! có những cây lá đỏ<br />
nằm rạp xuống như đón chào chúng tôi ... Cảnh đẹp<br />
quá! ai cũng mê chụp hình ..<br />
Kyoto thật đẹp và có nhiều di tích lịch sử của nước<br />
Nhật. Nếu muốn thăm hết mọi thắng cảnh thì chắc<br />
phải mất cả tháng mới đủ thì giờ coi hết.<br />
Rừng tre là một trong những thắng cảnh tuyệt vời ở<br />
Kyoto.<br />
Trên đường về, tiếng gió nhạc êm dịu trong rừng tre<br />
Sagano đã đi theo chúng tôi về căn nhà trọ…<br />
LVD Phạm thị Thu<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 120
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 121
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 122
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 123
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 124
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 125
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 126
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 127
Lão Dối Già Chả Lo Gì…<br />
Gã thiền gỉa<br />
Ngộ Không,<br />
tên thật: Phí<br />
Ngọc Hùng,<br />
sinh năm<br />
1944, Thái<br />
Bình, ở Hà<br />
Nội từ nhỏ. Năm 54 vào <strong>Nam</strong> học Nguyễn Trãi- Chu<br />
Văn An và Kiến Trúc. Năm 75 tới Houston, Hoa Kỳ.<br />
Hiên về hưu và đang vật lộn với chữ nghĩa, có<br />
khỏang sáu, bẩy chục bài viết gồm nhiều thể lọai<br />
khác nhau. Hiện đang sao chép hai tuyển tập "Tác<br />
giả & Tác phẩm" và "Chữ nghĩa làng văn".<br />
8 giờ 30 tối…<br />
Đến giờ gà lên chuồng, trong đêm tối, lão lâm<br />
râm tụng những gì các cụ đã dặn dò “đi ngủ không<br />
thắp đèn, đi tiểu không thấy gì”, và “ba ngày ăn một<br />
con dê, không bằng rửa chân rồi mới lên giường”.<br />
Nhà ở đất tạm dung không có chậu rửa chân, lão<br />
ngồi bên thành giường, vỗ hai lòng bàn chân vào<br />
nhau “bạch, bạch” cho rơi rớt cát bụi chân ai. Nhìn<br />
đồng hồ, ắt là phải thăng vì sáng mai lão phải dậy<br />
sớm vật lộn với chữ nghĩa để…dối già. Đâu đây<br />
nhời các cụ ta xưa lại u mê ám chướng lão “đầu<br />
hướng gió thổi, hãy mời thầy lang”. Lão ngại ngần<br />
nhìn cái đầu giường như cái bàn độc rồi thiếp đi.<br />
Lão nhớ trong giấc hoè, lão gặp…thầy lang đi<br />
tiểu. Hơ! Xin lỗi nhớ lộn, vì chuyện đi tiểu và ông<br />
lang là hai chuyện khác nhau! (xin xem hồi sau sẽ<br />
rõ…).<br />
3 giờ 45 sáng…<br />
Nửa đêm về sáng, các cụ vẫn lụi đụi theo lão và<br />
rù rì “nghe tiếng gà gáy, không ham phòng the”,<br />
ham hố gì ở cái tuổi nhớ tiếng đất quên tiếng trời<br />
này. Choàng tỉnh dậy, mở mắt nhìn trần nhà, thấy<br />
mình còn sống nhăn nên cảm thấy vui kể gì. To hó<br />
trước cái bồn tiểu lão còn sướng hơn nữa, bởi mỗi<br />
buổi sáng, bạn già của lão sợ vãi đái ra quần vì<br />
đứng như Từ Hải chết đứng trong phòng vệ sinh<br />
hai, ba phút mà vẫn chưa chịu són ra một giọt. Với<br />
tuổi già lão còn giật nước nghe “ọc…ọc…” thì còn<br />
sướng chán, cái hạnh phúc nhỏ nhoi ngay trước mắt<br />
ấy vậy mà bạn già của lão đi tìm mãi tận đẩu đầu<br />
đâu.<br />
Ra ngoài vườn ngồi, bên cạnh ly cà phê, điếu<br />
thuốc lá, lão búi bấn…<br />
Số là khi thiên hạ sự bẻ bút cáo lão về hưu, khi<br />
trưa phơi sách khi chiều tưới cây, lão mới lang<br />
thang với chữ nghĩa cùng ngày trời tháng bụt. Mãi<br />
tới sáng hôm nay đây, lão mới có ý đồ bày mực tàu<br />
giấy đỏ, bên phố đông người qua cho qua<br />
ngày…ngày rộng tháng dài. Nhưng lão không biết<br />
viết gì và bắt đâu từ đâu, chấm dứt ở chỗ nào. Lại<br />
nữa, lão “tuổi khỉ” nên cái tâm vọng động, vì vậy<br />
mới có câu “tâm viên (…ý mã), là tâm nhảy nhót<br />
như khỉ (…ý lồng lộn như ngựa). Bởi “tâm viên”<br />
không được yên nên lão cõng một mảng chữ đi lững<br />
thững tới tương lai, từ quá khứ leo chèo về hiện tại.<br />
Tạm hiểu là lão như cụ Tôn Hành Giả nhúm một<br />
ngàn cái lông thổi phù một cái biến thành một ngàn<br />
con chữ như những con ruồi bò lổm ngổm trên giấy<br />
khô mực nẻ...<br />
4 giờ sáng…<br />
Vì chữ nghĩa dầy đặc như ruồi bu nên lão ngồi ì<br />
ra trước cái máy “còm-píu- tờ”. Bởi bấy lâu nay lão<br />
bương trải những bài viết với cây đa bến cũ, chiến<br />
trường xưa đồng đội cũ (lão chưa bao giờ cầm<br />
súng), trường xưa bạn cũ, người cũ tình xưa, tất cả<br />
đều cũ kỹ như món đồ cổ. Từ cái tâm khỉ bất<br />
động…động đậy với mươi bài sưu khảo văn chương<br />
thiên cổ sự, từ hoài cổ, hoài cố nhân qua mấy ông<br />
bạn già, già không nên nết với già thì già tóc già tai,<br />
già răng già lợi đồ chơi không già! Thế đấy…<br />
Thế nên trong cái tâm trạng một kẻ táo bón<br />
kinh niên chữ nghĩa. Lão ra vườn ngồi để đi tìm<br />
những con chữ như những con đom đóm bay trong<br />
bóng đêm.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 128
5 giờ sáng…<br />
Ngồi trong bóng tối, lão cám cảnh chuyện mía<br />
có đốt sâu, đốt lành với ông "còn", bà "hết". Số là<br />
bạn già của lão gần đây bị vêu mõm treo niêu vi nỗi<br />
niềm…"hững hờ" của bà khi lên chức bà nội, bà<br />
ngoại, bà ngủ riêng để có kiêng có lành. Từ đấy,<br />
ông lặng lẽ ngồi không, tắm khô búng ghét với<br />
những tiếc nuối vì khúc thịt dư thừa teo đi một ít<br />
giới tính lúc nào chẳng hay. Mà cũng chẳng mấy ai<br />
hay ông đây rơi rớt lại từ thời Tây thuộc địa, ông<br />
sầu đời ngồi nhệu nhạo ba chữ tiếng Tây tiếng u:<br />
“Moi, je n’ai rien entre mes deux cuisses”, là ”Tôi<br />
chẳng còn gì nữa…giữa hai bắp đùi”. Từ đó, ông<br />
buồn bỏ xừ đi ấy, buồn đến sưng cả đít nhưng vẫn<br />
phải…buồn. Bởi nhẽ những ngày còn lại ông “sống<br />
qua ngày chờ qua đời” như người họ Trịnh gẩy đàn<br />
“tưng tưng” lá úa trên cao rụng đầy, cho trăm năm<br />
và chết một ngày. Tận cùng thì người họ Trịnh và<br />
ông cũng một thước hai thước, ai chả một lần trong<br />
đời và ông nghĩ vậy.<br />
Bà ăn chay niệm Phật, ông bị cấm tiệt mọi thứ<br />
nên cảm thấy đời là vô vị. Một ngày bà xuống tóc<br />
quy y, ông cảm nhận đời là vô thường. Vì bà đi<br />
chùa chả phải vì Phật với “Yết đế! Yết đế! Ba la yết<br />
đế!” vì bà có hiểu quái gì đâu mà vì thầy hay chùa<br />
(hoặc cả hai). Bởi thầy càng cao ráo, chùa càng cao<br />
sang nên khi bà nhập thất ông như lạc vào cõi hư<br />
vô. Một câu nói ngay bằng ăn chay cả tháng, ông<br />
ngay thật với bà muốn về quê thăm mồ mả gia tiên<br />
trước khi ông về với…ông bà ông vải. Ông về quê<br />
nhà lạc vào cõi hoang sơ thái cổ, thói thường trâu<br />
già thích gặm cỏ non, ngỡ đám cỏ non kia sẽ cùng<br />
ông trâu già hoan ca lạc thú “trâu ơi ta bảo trâu này,<br />
trâu ăn no cỏ, trâu…nằm với ta”.<br />
Cỏ non đâu không thấy, ông chỉ thấy tòan gốc<br />
rạ, gặm muốn sưng lợi ê hàm.<br />
6 giờ sáng…<br />
Từ chuyện ông bạn già, lão trở vào nhà để văn<br />
dĩ tải đạo trên máy “còm-píu-tờ”.<br />
Sau đó ra đường chạy bộ. Trời còn tối đất, lão đi<br />
trong âm u vì sợ có ai nhìn thấy lão “chạy” để…dối<br />
già. Lão đang lò dò như cò gặp mưa thì chạm trán<br />
ông lang hàng xóm, ông này họa hoằn lão mới gặp.<br />
Sáng nay bản lai diện mục ông, lão thấy ông đi<br />
khuyềnh khoàng chả ra dáng tuổi hạc tí nào. Vì lâu<br />
không gặp, lão chào hỏi: “Bác chưa đi nghỉ hả<br />
bác?” Ông cười bằng mắt mà rằng: “Dào! Để lúc<br />
nào đấy nghỉ luôn thể, cụ ạ”.<br />
Cái tạng trí tuệ của…“cụ” là thích những câu<br />
nói hóm, một câu văn sáng trí, nghe thấy sướng, và<br />
cái sướng truyền dẫn chớp loé của trí tuệ, văn học,<br />
thảng như “Văn chương nào phải là đơn thuốc, chớ<br />
có khuyên xằng chết bỏ bu” (Tú Xương) như ông<br />
lang từng khuyên lão uống hà thủ ô. Và lão cười<br />
thích thú, thực ra lão chưa kịp hiểu hết câu nói của<br />
ông. Mãi sau đọc “Ðạo đức kinh”, lão gặp một câu<br />
của Lão tử, đại ý nói: “Trời cho ta tuổi già để nhàn<br />
hạ, cái chết để nghỉ ngơi…” Lão chòm hõm rằng: Ừ<br />
thì người già có khắc khoải của người già. Thôi thì<br />
“đến lúc nào đấy nghỉ luôn thể”.<br />
Nghỉ luôn thể lão hiểu là “qua đời” nên lão có<br />
tâm trạng lay lắt mưa lâm thâm.<br />
7 giờ sáng…<br />
Về đến nhà lão đi thẳng ra vườn mang theo cái<br />
tâm trạng lất phất của một người đã đi hết chứ<br />
không phải tận hưởng hết cuộc đời. Theo ý nghĩ bèo<br />
giạt nổi trôi của lão thì đừng bao giờ nói hai<br />
chữ…chán đời, mà phải sống làm sao cho<br />
đời…chán mình. Vì ai chả biết đời là bể khổ, vượt<br />
qua được bể khổ là cũng vừa đúng lúc…qua đời đấy<br />
thôi.<br />
Từ ngẫu hứng vô vi…vô vọng này, một ngày<br />
như mọi ngày, sáng tinh mơ, tay cà phê, tay thuốc<br />
là, lão ngồi lẫm đẫm đằng góc vườn. Lão ngồi trong<br />
bóng tối đợi nắng lên, nắng ngần ngừ leo lên đụn<br />
cây, nắng ngại ngùng bò xuống thảm cỏ để lão có<br />
thêm một ngày, và cũng để mất đi một ngày. Nằm<br />
gác đầu lên gối sách bấy lâu, lão vắt tay lên trán tự<br />
thấy mình nhuốm màu mực tầu giấy bản qua nhân<br />
sinh đầy rẫy những cửa tiên công xây đắp đỉnh<br />
chung với những bèo trôi xốc nổi. Lão bụng bảo dạ<br />
vèo trông lá rụng đầy sân, công danh phù thế có<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 129
ngần ấy thôi nên lão cảm khái công danh phù thế<br />
chẳng qua là hư ảo của thế tục, chỉ là giấc mộng đầu<br />
hôm cuối bãi…<br />
8 giờ sáng…<br />
Cùng hư ảo của thế tục….Thế là tìm được cái<br />
nỗi riêng mà lão định trang trải trên bàn gõ. Bài viết<br />
cho mai hậu này đặt tựa đề không phải là dễ vì dễ<br />
hiểu quá ai đọc, nên lão chọn cái tên nửa đời nửa<br />
đoạn: Lão dối già chả lo gì…(với 3 dấu chấm).<br />
Bỗng không lão chợt bồi hồi thấy rồi một chiều<br />
tóc đã nhuộm mầu quan san ngập những muối tiêu,<br />
muối nhiều hơn tiêu. Giấy một túi, bút một túi, lúi<br />
húi cố vót nhọn đầu bút để vũm vĩm với một chuyện<br />
tình xem sao. Chuyện là lão thích lềnh bềnh ở<br />
những nơi chốn xa lạ, lão thích những vùng kỳ bí<br />
chưa từng nếm trải để được lôi cuốn và nhắm mắt<br />
lao vào trong đó. Nói cho ngay, lão chả biết cái<br />
vùng ấy nèo neo ra sao? Thế nên lão không thể viết<br />
những gì lão chưa hiểu rõ, nhất là chuyện tình cuối<br />
đời.<br />
Bỗng chợt lão thèm một điếu thuốc cho một<br />
chuyện tình. Lão ra vườn…<br />
9 giờ sáng…<br />
Đầu hôm cuối bãi nhằm vào một ngày nắng ong<br />
ong, mây khan khan. Lão ngồi trơ khấc ra đấy. Mới<br />
đầu lão ngỡ hết chữ vì viết lách đâu có dễ như chó<br />
ăn trứng luộc. Nghe đến chữ ”ăn” lão cảm thấy đói,<br />
lão vẫn mê ăn phở, nhưng thích bánh phở luộc mềm<br />
như…bún. Trong đầu lão lòi tói ra câu thơ qua “imeo”:<br />
Chồng em bỏ cả cơm, quà<br />
Chỉ ăn được phở, cháo gà mà thôi<br />
Chê quà, cơm nguội ỉ ôi<br />
Phở bà hàng xóm kề môi húp liền<br />
Chồng em bỏ cả cơm, quà…Bỗng lão cảm thấy<br />
buồn.<br />
Buồn thì lững thững ra góc vườn…Hơ! Buồn<br />
đây là nỗi riêng “già hay đái tật” của lão, vì cái tật<br />
mắc chứng gì đâu khi kéo cái “zip” quần lên, lão ớ<br />
ra mình mang cái tật…đái bu nó ra quần. Vì cái<br />
lủng lẳng của lão đang lão hoá…hoá thân thành cái<br />
kim đồng hồ chỉ 6 giờ 30 nên mới có nhiễu sự,<br />
nhiễu…nước. Bèn bốc điện thoại hỏi cụ Ngộ Không<br />
về cái bệnh già quái ác này. Cụ cười dín và hỏi hóm<br />
trong nhà có hoa cẩm chướng chăng…rồi cụ ư hử<br />
hoa cẩm chướng nở trong nhà, chướng tai gai mắt<br />
tuổi già dở hơi. Lão chưa kịp đốn ngộ, cụ Ngộ<br />
Không đã…không ngộ dùm lão rằng “già hay đái<br />
tật” thì “đái” đây là “đeo”, là tuổi già đeo cái tật dở<br />
hơi hoặc chướng tính. Cụ dậy nếu lão có dở hơi dở<br />
hám con cháu cố mà chiều lão, chiều như chiều<br />
vong để nín thở qua sông.<br />
Mà nhín qua sông…không đái ra quần<br />
mới…không bình thường.<br />
Vào nhà lão đi lòng vòng như đèn cù, và đi thật<br />
chậm để kéo thời gian dài cho đỡ chóng già. Vì<br />
đang ở trong cái tâm trạng cổ mạch hàn phong cộng<br />
nhất nhân nên lão rị mọ với cái bàn gõ những…gõ<br />
sừng, mục tử lại cô thôn, lấy ai mà kể nỗi hàn ôn?.<br />
10 giờ sáng…<br />
Gõ lóc cóc kể lể được ba trang…điện thoại bánh<br />
mì tay cầm reo.<br />
Dòm ID, lão biết ông bạn bên Tây kêu qua mỗi<br />
tuần và mỗi ngày mọc ra vẫn từng ấy chuyện.<br />
Chuyện của người thua cuộc, nhà tan cửa nát, hớt<br />
ha hớt hải bỏ của chạy lấy người, rồi nằm buồn rầu<br />
thoi thóp ở một góc trời xa lạ và tiếc nuối những<br />
ngày tháng vàng son đã mất. Chả như các cụ nhớ<br />
nhà, nhớ quê mang rau mùi, tía tô qua mảnh đất tạm<br />
dung trồng trọt xanh om, thì ông khuân cả kho đạn<br />
Long Bình theo để nổ bậy. Nhưng ông chẳng chịu<br />
nhìn mặt người nghe, vì họ là những người văn kiếc<br />
súc tích, sở kiến cao minh nên họ không thèm nói<br />
đấy thôi. Ông trên răng dưới lựu đạn nên chỉ thích<br />
giao du với người có danh vị. Người nghe thừa hiểu<br />
ông là con thố ti, thố là con thỏ, ti là mặc cảm thấp<br />
kém nên ông mang cái hội chứng “cấm giả lịnh giả<br />
thị”, là ai cấm người mang cái bị nói khoác. Ông<br />
khoác lác những hiểu biết, kể cả những gì<br />
mình…không biết. Bởi thế họ thừa hiểu ông không<br />
biết thố ti còn có nghĩa là cây tầm gửi, ông như cây<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 130
tầm gửi bám víu vào người khác để có chút hơi<br />
hám…Vì vậy với họ ông mới rõ khỉ.<br />
Khỉ thật, dòm cái điện thoại mới hay quên bu nó<br />
giờ đi nha sĩ.<br />
Ha! Đâu đó năm rồi lão có ba cái răng rơi rụng<br />
như lá mùa thu…Cái thứ nhất, tết nhất ăn xôi nếp,<br />
vừa ngoạm một miếng, há mồm nhai thì miếng xôi<br />
nó lôi cái răng theo. Cái thứ hai đang đánh răng<br />
bèn…đánh rơi cái cách xuống bồn rửa mặt.<br />
Đành cảm hoài, cảm tác thôi:<br />
Ðã gần bẩy chục năm trời<br />
Ðắng cay, chua chát, ngọt bùi có nhau<br />
Bây giờ: Mày trước tao sau<br />
Kiếp sau hẹn gặp: Lại tao với mày<br />
Cái thứ ba lão vặn óc nghĩ không ra vì nó biến<br />
hồi không hay, ắt là đang ăn nó len lén bò ra rồi đi<br />
luôn xuống bụng cũng nên (vì răng có “chân” răng<br />
mà). Đành mưỡu vậy:<br />
Có hàm răng cứ rụng dần<br />
Chúng mày rụng hết<br />
Khỏi cần đánh răng<br />
(Nguyễn Bá Trạc)<br />
Với răng cỏ bèn vấn cụ Ngộ Không trụ chì<br />
trong “Chữ nghĩa làng văn”, lão mới rõ…<br />
Xưa, lễ lên lão được gọi là “xuất lão”. Ca dao<br />
có câu “xuất lão vô sự, mũ ni che tai, gác bỏ sự đời”<br />
hay “sống lâu lên lão làng” nên gọi là “già làng”.<br />
Thêm “triều đình trọng tước, hương đảng trọng xỉ”<br />
nên nhiều làng còn gọi già làng là “xỉ tước” (xỉ là<br />
răng, là…gẫy răng). Tùy theo tuổi tác, già làng<br />
được ngồi với các quan viên: 60 tuổi ngồi với tú tài.<br />
70 tuổi với cử nhân. 80 tuổi với tiến sĩ. Thế nên lão<br />
nghĩ nếu ở nhà quê lão cũng chiếu hoa một cõi như<br />
ai. Với ai, lão trộm nghĩ chưa…đái ra quần chưa<br />
phải là già, chả hiểu có đúng chăng. Đúng hay sai<br />
lão cũng “xuất lão vô sự”, đã…“xỉ” ba cái răng rồi.<br />
Hết răng đến mắt, một ngày lão thấy hai, ba con<br />
ruồi bay đảo qua đảo lại trước mắt…cứ ngỡ mình<br />
đa thư loạn mục, là đọc nhiều quá đâm rối mắt. Gặp<br />
ông bạn nha sĩ dậy quên mấy con ruồi đi, ông ruồi<br />
bu rằng “Có tức là…không, không tức là có. Có tức<br />
là…có, chẳng có. Không tức là…không, chẳng<br />
không”. Ấy thế mà hay, nhờ “có tức là…không”<br />
này mà lão…không thấy lơ lửng có “ruồi bay” trong<br />
mắt nữa. Hú vía!<br />
Hết hú vía đến hú hoạ tới tuổi tà tà bóng ngả về<br />
tây với bệnh “mặt trời lặn”.<br />
Cái bệnh “ác tà” cứ nhè vào buổi chiều là quên<br />
tiệt mọi sự trong cõi đời, kể cả vợ con vì cái óc nó<br />
teo lại. Đi ngủ, sáng mai mặt trời mọc tỉnh dậy<br />
là…hết mới lạ! Lạ hơn nữa, bệnh còn cách rách đến<br />
chuyện Từ Thức lên rừng, ngủ một giấc lên tiên, về<br />
cõi trần vợ con không còn nữa, mọi sự đổi thay<br />
với…iPhone, iPad. Nói dối phải tội, lão như trẻ con<br />
sợ ma lại thích nghe chuyện ma, lão thích bệnh<br />
“mặt trời lặn” vì ngày nào cũng gặp tiên, nhưng về<br />
nhà…sợ gặp vợ già xấu như ma nên hãi. Lại nữa,<br />
nhập thiên thai húp cháo lú quên tuốt chuyện bồng<br />
lai tiên cảnh nên kể vợ chả tin. Chả nhẽ như cụ Văn<br />
Cao, mồm miệng móm mém (như lão) thao thiết<br />
thiên thai có hai trái đào tiên ư!<br />
12 giờ trưa…<br />
Vật lộn với bệnh già vậy mà đã đến trưa. Các<br />
cụ ta xưa lại vế thăm lão với “một ngày ăn một đầu<br />
heo, không bằng nằm ngủ ngày”. Cái giường lão<br />
đang nằm cũng là “sàng tịch” mà ông cụ thân sinh<br />
ra lão về với ông bà…Trong giấc ngủ ngày, không<br />
biết ông cụ đang ở cõi nào, lão lây lất về cái chết<br />
qua văn chương…đồng tịch đồng sàng:<br />
Văn chương về cái chết là một thứ văn không<br />
yên ổn, vì con người bị bứng ra khỏi thế giới này<br />
qua thế giới khác. Từ hiện hữu bình thường đổi<br />
sang thể trạng không thể định nghĩa, từ “to be” sang<br />
“not to be” (“đổi sang từ trần”). Cái chết xưa nay<br />
vẫn là nỗi sợ chính của con người: Sợ cõi lạ, vì<br />
không hề biết khi sống. Nhưng chết không phải là<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 131
kết thúc, mà bắt đầu một sự sống khác tùy theo cách<br />
cắt nghĩa của tín ngưỡng.<br />
Sau khi ông cụ về với tổ tiên, lão loáy nhoáy<br />
viết một tạp bút “Ngồi ở nhà quàn” chữ nghĩa rất ư<br />
hàn lâm để đi tìm sau cái chết con người ta sẽ đi về<br />
đâu qua tín ngưỡng và triết học. Thảng như<br />
Dostoevsky là Kitô chính thống nhưng lại như đức<br />
Phật Thích Ca, Dostoevsky dẫn chứng cụm từ La<br />
tinh “iam mortuus” là “sinh thì” là…chuẩn bị ra đi.<br />
“Ngoại thiên chí lạc” chép truyện Trang Tử gõ bồn,<br />
theo đó sống chết cùng một thể trạng, thế nên cứ vui<br />
sống cái sống gắn liền với cái chết. Bồ Tùng Linh<br />
mê hoặc người đọc chìm trong thế giới của người<br />
chết dính liền với người sống qua những chuyện<br />
liêu trai thật-giả giả-thật! Thiền sư Nhất Hạnh dậy<br />
muốn đi tìm niết bàn phải tìm trong sinh tử. Gần gũi<br />
với thiền sư là Jean-Paul Sartre…muốn lên thiên<br />
đàng phải chết trước đã.<br />
Nghe phát khiếp nên lão tìm thằng “ban vong<br />
niên”…Theo cụ Ngộ Không cụm chữ này bị hiểu<br />
lầm là “bạn lâu đời”. Nhưng chữ “vong” đây nghĩa<br />
là “quên”, bạn vong niên là chơi với nhau hãy quên<br />
tuổi tác của nhau. Vì lão có thằng ban vong niên<br />
đã…vong mạng rồi. Một ngày, lão nhờ đồng cô<br />
bóng cậu gọi hồn nó về để hỏi có niết bàn hay thiên<br />
đàng chăng. Thằng bạn vong mạng trả lời ngay tình:<br />
“Có, nhưng lên chơi thì được, ở lâu chán lắm”. Bèn<br />
hỏi tiếp có linh hồn không? Nó trả lời ngay thật:<br />
“Hồn ai nấy giữ”.<br />
Đang từ “to be” sang “not to be” (tức đổi sang<br />
từ trần) thì có điện thoại reo.<br />
2 giờ trưa…<br />
Không nhìn ID, lão biết tỏng ông bạn cũ trường<br />
xưa gọi để nói chuyện quá khứ vị lai…Với quá khứ,<br />
ông là lính thành phố nên hay nói chuyện bạn ông<br />
đánh nhau với VC ở nơi thâm u bí sử, như bạn ông<br />
bị thương hai lần: Một lần ở đùi, một lần ở…Ban<br />
Mê Thuột. Còn vị lai là chuyện chồng già vợ trẻ là<br />
tiên, vợ già chồng trẻ là duyên con bò, may ông kết<br />
duyên với cô vợ trẻ làm nghề đè đầu, đè cổ thiên hạ,<br />
ông ở nhà hùng hục với cái nồi ba mươi to đùng.<br />
Được thể mỗi ngày ông mỗi rề rà kể khổ cho lão<br />
nghe hết nấu canh khổ qua…khổ quá, đến…rối như<br />
canh hẹ tới…buồn như canh bí chiều đông. Lạ một<br />
nhẽ ông bạn già lấy vợ trẻ nên thích được người<br />
khác khen mình trẻ, tóc đen và có hàm răng…”trắng<br />
như răng bò” (thành ngữ). Là dân Bùi Chu, ông tới<br />
nhà bạn xơi bún thịt nướng giả cầy. Đớp xong, ông<br />
bị “thịt chó giắt răng ba ngày vẫn còn thơm mùi<br />
riềng” nên tháo “hàm răng trắng như răng bò” ra để<br />
lẫn lộn với lá mơ, rau hung chó. Vợ bạn dọn dẹp<br />
quơ cào thế nào chả biết quẳng bu nó đi mất tiêu.<br />
Ông phải bới móc để tìm và ông thở ra như bò thở<br />
rằng tuổi già…chó thế đấy!<br />
Thế thì cứ để ông bạn đi tìm cái mất mát của<br />
tuổi già trong cái thùng rác. Vì lão đang gọ gạy<br />
chuyện Đông Tây trên đường cô lý đi tìm thời gian<br />
đánh mất. Phương Đông với hà thủ ô, phương Tây<br />
có hòn bì. Bởi cái tôm có chật gì sông, hòn bi có<br />
chật gì lỗ nên lão…búng hòn bi vào bài viết của ông<br />
Mỹ với những con số, với mảnh đời còn lại…<br />
Mỗi người trung bình sống khoảng 75 năm.<br />
Ông nhân 75 năm với 52 tuần ra con số 3900, là<br />
tổng số ngày thứ bảy trong cả cuộc đời ông.<br />
Năm 55 tuổi ông đã sống qua 2800 ngày thứ<br />
bảy. Nếu sống đến năm 75 tuổi, ông chỉ còn được<br />
hưởng 1000 ngày thứ bảy nữa thôi. Ông tới hàng đồ<br />
chơi mua 1000 hòn bi. Từ đó, mỗi thứ bảy, ông lấy<br />
một hòn bi ném bỏ đi. Vào buổi sáng 75 tuổi, chỉ<br />
còn hòn bi cuối cùng, ông hình dung đến ngày thứ<br />
bảy tuần sau Chúa sẽ cho ông một chút thời gian<br />
nữa…Ông đánh thức vợ dậy và rủ đi uống cà phê<br />
Starbucks. "Chuyện gì vậy anh?”, vợ ông hỏi.<br />
Ông nói, "Vì đã lâu rồi hai vợ chồng<br />
mình không có thời gian gần gũi nhau. À,<br />
trên đường đi mình dừng lại ở cửa hàng đồ chơi,<br />
anh cần mua một vài hòn bi”.<br />
3 giờ trưa…<br />
Từ câu “Vợ chồng mình không có thời gian…”<br />
từ trưa vắt sang chiều lão đơm đóc chuyện ông bà ta<br />
ở quê nhà khi còn trẻ không có thì giờ gần gũi nhau<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 132
vì bà quanh năm buôn bán ở mom sông, còn ông<br />
suốt ngày lấy mắt đo đít trâu, bán mặt cho đất bán<br />
lưng cho trời. Hai ông bà tới tuổi già bóng xế mới<br />
có ngày giờ còm cõi lo cho nhau qua những ngày<br />
tháng còn lại. Dài dòng vậy mà ông bà ta chỉ ngắn<br />
ngọn trong câu nắng quái chiều hôm đủ để nói lên<br />
những gì muốn nói (từ câu ca dao “Gái thương<br />
chồng, đương dông buổi chợ - Trai thương vợ, nắng<br />
quái chiều hôm”). Lão đùm đậu vậy vì trong những<br />
bài viết lão hay thêm thắt những câu ca dao, tục ngữ<br />
ngắn ngọn của các cụ để diễn giải cho cả một mảng<br />
chữ câu dài chữ thừa. Hay nói khác đi tuổi già hay<br />
gắn bó với quá khứ, thảng như nằm cạnh ông cụ vào<br />
những ngày tháng cụ gần đất xa trời, thỉnh thoảng<br />
lão vẫn nghe thấy ông cụ nói mớ với ai đó từ mấy<br />
chục năm trước, hoặc kể chuyện nào đấy xa xưa bên<br />
rặng chuối sau hè. Vậy đấy, tuổi già không ngoài<br />
chuyện xa thì nhớ, gần thì quên để chẳng quên<br />
chuyện lão đi tìm thời gian còn lại với…hà thủ ô.<br />
Cũng theo ông bà ta dậy cấm chả sai bao giờ là<br />
“muốn cho xanh tóc đỏ da, rủ nhau lên núi tìm hà<br />
thủ ô”. Khổ nỗi ở thành phố phẳng lỳ không có núi<br />
nên lão qua hàng xóm nhờ ông lang mách thuốc.<br />
Ông mách hãy rang hà thủ ô với đậu đen rồi pha trà<br />
uống tóc sẽ đen như…đậu đen. Dòm tóc ông trắng<br />
phau lão bất nghi bất ngộ, và ngộ ra một phần vì<br />
câu “xanh tóc đỏ da”, lão cho thêm…đậu đỏ. Thay<br />
vì pha với trà lão pha với rượu, uống được ba phùa<br />
tóc vẫn muối nhiều hơn tiêu. Dây mơ rễ má gì chả<br />
biết, lão lại mắc cái…”cái bệnh lơ tơ mơ”<br />
với….giường chiếu từ dạo ấy…<br />
Từ dạo ấy, lão không dám bén mảng gần ông<br />
lang chữa lợn lành thành lợn què nữa mà bén rễ<br />
qua…“to drink or not to drink?” Ăn ngay nói thật là<br />
lão thích…nhậu.<br />
Lão thích nhậu vì lão là…con ruồi.<br />
Một bác sĩ tâm bệnh học tìm hiểu tại sao đàn<br />
ông uống rượu?! Ông bắt con ruồi cái vừa mới làm<br />
tình xong, bỏ vào chai với con ruồi đực. Con đực<br />
muốn nhẩy đực nhưng con cái vừa mới thoả mãn rồi<br />
nên không chịu. Con ruồi đực đè nghiến nó ra, nó<br />
đá lung tung như bị hiếp, như người vậy. Tiếp, ông<br />
cho con đực vào chai có thức ăn thường, và thức ăn<br />
tẩm rượu: Con ruồi đực (bị con ruồi cái không cho<br />
làm tình) chọn thức ăn có rượu, nó “nhậu” tới bến<br />
và say xỉn luôn. Hôm sau, ông cho con ruồi đực này<br />
vào chai có con ruồi cái đang đói tình, làm tình<br />
xong, con đực chọn thức ăn…không có rượu.<br />
Sau đó ông mổ óc con ruồi và tìm ra trong óc<br />
ruồi có chất NPF kích thích nó uống rượu nếu<br />
không được làm tình. Ông đi đến kết luận chắc như<br />
cua gạch: Đàn ông là…con ruồi. Vì nếu bị đàn bà<br />
không cho làm tình, đàn ông sẽ giải sầu trong ly<br />
rượu.<br />
Với dục phá thàng sầu dụng tửu binh, từ bấy<br />
giờ lão hiểu tại sao lão thích…nhậu.<br />
5 giờ chiều…<br />
Chiều đến…đến giờ cổ lai thánh hiền giai tịch<br />
mịch, duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh mà theo ông cố<br />
nội Lý Bạch là bậc hiền thánh chìm dần vào quên<br />
lãng, chỉ người say danh rạng muôn đời. Lão xó ró<br />
ngồi mê muội với…”lưu kỳ danh”. Hồi lâu chợt ớ<br />
ra ngồi không thì…không có danh. Bước được mấy<br />
bước, lão mặt đực như ngỗng ỉa vì chả biết vào nhà<br />
làm khỉ gì? Hơ! Nhớ ra rồi, để “lỳ một lam, làm một<br />
ly”. Bởi năm thỉnh mười thoảng lão có “cảm giác”<br />
như các cụ dậy qua ca dao văn hay chẳng luận đọc<br />
dài, vừa mở đầu bài đã biết văn hay. Ha! Hay thật,<br />
như thơ Đường, đầu bài lão “lung khởi” bằng câu đi<br />
ngủ không thắp đèn, đi tiểu không thấy gì, chả cần<br />
đèn đuốc, lão tự thấy, tự thưởng cho mình một cối<br />
Cognac. Có rượu đưa cay phải đi tìm khói huyền<br />
bay lên cây để nhớ nhà châm điếu thuốc. Đứng giữa<br />
nhà. Khỉ thật, lão chả chịu nhớ để cối Cognac ở<br />
đâu?<br />
Chiều đến, cũng ở chỗ ngồi quen thuộc ấy, tay<br />
điếu thuốc, tay ly rượu, lão đợi thời gian đến với<br />
lão. Ngày tàn, nắng quái lõm ngõm phủ lên vườn<br />
nhà, bóng tối chụp xuống lão, là xong một ngày.<br />
Ngày qua ngày như một giai điệu đến với lão cùng<br />
những dửng dưng. Từ khi cáo lão về hưu, lão vẫn<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> Page 133
giữ thói quen uống cà phê vào buổi sáng sớm, một<br />
ly rượu vào buổi chiều tà. Điếu thuốc mỗi sáng lụi<br />
đụi báo cho lão biết một ngày mới bắt đầu, điếu<br />
thuốc ban chiều nhắc cho lão hay một ngày theo<br />
khói bay đi, mẩu thuốc lá sắp tắt. Lão đợi một<br />
mai…<br />
Trong khi đợi. Lão tìm bắt…hai con kiến.<br />
5 giờ 30 chiều…<br />
Chuông điện thoại reo, không dòm ID lão cũng<br />
biết ông bạn già về già chả biết làm gì, đi ra đi vào<br />
như con chó dái…tiện tay bốc nhằng cái điện thoại<br />
nhưng chả biết nói gì là…nói nhiều. Lão để mặc vì<br />
đang bấn bíu với người BJ Gallagher dựa hơi vào<br />
Phật mà viết rằng trong tâm con người ta có một<br />
con khỉ…say rượu. Con khỉ này vốn dĩ “cái ngã”<br />
của nó đã nói nhiều, rượu vào nó còn nói nhiều hơn<br />
nữa. Vì vậy Phật dậy chúng sinh phải thiền quán,<br />
thiền định để tỉnh thức con khỉ say rượu trong tâm<br />
của họ (How to tame your monkey mind). Học Bồ<br />
Đề Đạt Ma với “cửu niên diện bích”, lão ra vườn<br />
quán chiếu bằng cách nhắm mắt và dòm…hòn đá,<br />
chín giây sau lão ngộ ra “bản lai vô nhất vật” của<br />
lão đang chứa chấp của nợ gì đó. Số là với bản lai<br />
vô nhất vật thì Phật dậy rằng khi sinh ra đời con<br />
người ta chỉ là khối thịt, không mang theo vật gì<br />
theo cả. Sau khi diện bích, lão ngộ ra khối thịt của<br />
lão mang theo tới hai con khỉ lận: Một con khỉ say<br />
rượu và một con khỉ tâm viên (ý mã). Vì “nhân lão,<br />
tâm bất lão” là thân già tâm không già thêm bản lai<br />
vô nhất vật, hiện thân của lão cầm tinh con<br />
khỉ…Nên với cái nghiệp viết lách, lão nhẩy từ đoạn<br />
này qua khúc khác như khỉ là một chuyện. Chuyện<br />
khác là lão viết cho lão, cho lão tự sướng...thế là lão<br />
nhẩy qua…cái sướng trong văn chương với…con<br />
khỉ.<br />
Và chuyện là nhà văn Henry Lewis Mencken<br />
nói: “Viết văn là thủ dâm, là tự làm cho mình<br />
sướng”. Ít nhất Đông và Tây me mé gặp nhau qua<br />
“O chuột” vì cứ theo Nguyễn Tuân thì: “Ông Tô<br />
Hoài đứng cả giờ bên hòn non bộ quan sát con khỉ<br />
thủ dâm, nhờ đó ông Tô Hoài mới có hứng viết<br />
truyện Lấy chồng làng khác và Lại chuyện chó”.<br />
Trong khi ông bạn vẫn độc thoại qua điện thoại,<br />
lão làm như điếc đặc. Vì lão vừa bắt được hai con<br />
kiến và bỏ vào đĩa…Lão bắt một con kiến mà trong<br />
tâm nó có…con khỉ nói nhiều. Con kiến kia thuộc<br />
thể loại “lục tuần nhi nhĩ thuận” là ai nói gì<br />
cũng…bỏ ngoài tai cho đỡ mệt cái đầu (như lão bây<br />
giờ). Giữa hai con kiến lão nhỏ một giọt rượu. Con<br />
kiến “lục tuần nhi nhĩ thuận” tiếp chuyện với bạn<br />
rất tương đắc, tương bần bằng cái đầu, bằng vào ba<br />
cái gật, một cái lắc. Như Bá Nha gặp Tử Kỳ nên<br />
thích quá, con kiến có con khỉ nói nhiều,…nói quên<br />
cả uống rượu. Tiếp, lão bắt con kiến bị điếc đặc bỏ<br />
vào đĩa. Con kiến có con khỉ nói nhiều…nói chuyện<br />
với người điếc chán quá nên nó…bò tới giọt rượu<br />
liếm láp. Rồi lăn kềnh ra chổng bốn vó lên trời. Hơ!<br />
Xin lỗi nói lộn, nó chổng sáu chân lên trời, vuốt râu<br />
và kêu toáng lên “quá đã, quá đã”. Giống như cụ<br />
Phan Thanh Giản uống rượu như uống thuốc độc,<br />
con kiến la bải hải “quá đã, quá đã” xong tay chân<br />
bắt chuồn chuồn, sùi bọt mép, mắt trợn ngược,<br />
ngoẻo đầu…chết ngắc.<br />
Ha! Lão nghiệm ra Tàu, Tây và Ta khác nhau<br />
về tửu nhập ngôn xuất. Với Tàu: “Tửu như tâm<br />
phúc chi ngôn” tức người say hay nói thật. Với Tây:<br />
“Never trust the man who doesn’t drink” như bạn<br />
lão là…con kiến nói quên cả uống rượu<br />
nên…không tin được. Còn Ta như lão vậy, vì đàn<br />
ông là…con ruồi nên sống cũng như chết, nên rượu<br />
vào lời ra…“Nói con rắn trong hang cũng phải bò<br />
ra” (chỉ tiếc rắn không có…tai). Cũng qua chuyện<br />
con ruồi, con kiến trước sau cũng chết ngắc chứ chả<br />
vì…rượu. Thế nên lão tha ma mộ địa rằng…rằng<br />
chẳng ăn chẳng chơi nửa đời cũng ra ma. Vì một<br />
ngàn năm trước, một trăm năm sau nữa câu danh<br />
ngôn còn ghi rành rành trên mộ bia của tửu đồ:<br />
“Trăm năm bia đá cũng mòn, ngàn năm bia rượu<br />
vẫn còn trơ trơ”.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 134
Bởi nhẽ ấy nên với “To drink or not to drink”,<br />
lão vẫn…“Let it be”.<br />
7 giờ 30 tối…<br />
Đến tơm tởm tối, cơm nước xong lão nằm<br />
khoèo bật đèn đọc sách. Tu chùa chẳng bằng tu nhà,<br />
ăn ở thật thà mới là chân tu là lão đọc báo chợ, báo<br />
chùa…Lão tìm trang cáo phó đọc trước và dòm<br />
“pháp danh” nào nghe kêu “boong, boong” như ba<br />
hồi chuông chiêu mộ là lão ghim vào đầu làm vốn<br />
cho mai hậu. Trong cơn đồng bóng với chữ nghĩa,<br />
lão năng nhặt bị một số câu thuộc dạng văn chương<br />
ai điếu phòng khi hữu sự. Thảng như có lão bạn<br />
chẳng may “vắn số”, thì “i-meo” gửi cho bạn bè<br />
trong nhóm như bách tuế quy vu kỳ thất tức trăm<br />
năm rồi cũng về nhà hoặc sinh ký tử qui tức sống<br />
gửi thác về này kia kia nọ. Nhưng nghĩ lại bạn<br />
“thác” rồi hơi sức đâu mà đọc nên thôi.<br />
Với sinh lão bệnh tử, với “tuổi lão” mỗi tạng<br />
người mỗi khác vì có lão gừng càng già càng cay in<br />
hịt…lão, thì cũng có ông “vịt đội mũ chống batoong”<br />
như…ông anh họ lão. Với ai đấy nhằm ở cái<br />
tuổi "thất thập nhi tùng tâm sở dục bất du củ"<br />
thường có kiến văn quảng bác, họ đã từng trải để<br />
biết cách xử thế. Mà ông anh lão đâu có thua ai, chỉ<br />
khác một nhẽ ăn nói chả giống ai, gia dĩ ông học<br />
triết Đông triết Tây, với ông, ông triết lý củ khoai:<br />
“Hãy sống để được…chết một lần”. Với bạn bè, ông<br />
rối ren: “Chẳng hiểu sao dạo này cứ hai, ba năm lại<br />
đi đám một lần”. Với lão, ông rối trí…lão: ““Chú<br />
mà 90 tuổi thì chắc chắn là sống lâu hơn người 70<br />
tuổi rồi”. Hơ! Chả nhẽ lão đi mua bi để mỗi thứ<br />
bảy…bắn một viên, để…đi tìm thời gian đánh mất<br />
ư? Riêng đám ma, lão cũng chỉ biết ngậm ngùi chết<br />
kèn trống, sống dầu đèn, chín đụn mười trâu, chết<br />
cũng hai tay cắp đít.<br />
Thế nên lão thở ra như trâu hạ địa: Let it be.<br />
8 giờ 30 tối…<br />
Trời đất mới quáng gà, lão đã mò lên giường,<br />
đang thao thức với chuyện gì đến nó sẽ đến<br />
thì…Thì bất chợt cái máy nghe nhạc thao thức dòng<br />
nhạc mưa vẫn mưa cho đời biển động, để mình<br />
phiêu lãng quên mình lãng du. Lão bật dậy, mở<br />
máy, gõ mõ lại những ngày nào năm ấy qua truyện<br />
ngắn: Nhật ký tình ảo của một ông già…<br />
Truyện ngắn mà lão đã đưa đẩy: “Lão thích<br />
những vùng kỳ bí…”. Vì bấy lâu nay lão nao nuốt<br />
trong cái tâm thái ta nghiêng tai nghe lại cuộc đời,<br />
chợt hãi hùng hoàng hôn chờ tới và lão đã…chờ tới<br />
nơi chốn “trâu ta ăn cỏ đồng ta, đồng ta hết cỏ ăn ra<br />
đồng người”. Nào khác gì mấy ông trâu già gậm cỏ<br />
non bạn lão, nói cho ngay chuyện của mấy ông chỉ<br />
là chuyện tình hư ảo của mấy ông già trước khi rửa<br />
chân lên bàn thờ ngồi nấp sau nải chuối ngắm con<br />
gà khỏa thân ấy thôi. Lão cũng vậy, chuyện của lão<br />
trước đây cũng chỉ là “tình ảo” vì ốc không mang<br />
nổi mình ốc mà còn đòi mang cọc cho rêu.<br />
Thế nhưng vẫn thành truyện để lão mang vào<br />
bài viết để…dối già.<br />
Nhìn đồng hồ…vậy mà đã 1 giờ khuya, giống<br />
phở về đêm bánh chương lềnh bềnh, lão vẫn bày ra<br />
qua năm khúc, bảy đoạn nhật ký dưới đây nhưng<br />
lão vớt đi những mảng mỡ nguội đóng váng vàng…<br />
vàng bay mấy lá năm già nửa.<br />
…ngày…tháng…năm…<br />
Lúc này đây, ông hoang tưởng người đang nằm<br />
cạnh ông. Trên giường. Người tình cuối sông gối<br />
đầu lên cánh tay ông…và cứ ngủ, không cần nghe<br />
ông thì thầm, thầm thì…Vậy là người bạn văn<br />
chương có mặt trong làng văn xóm chữ đây rồi, vì<br />
trên giấy mực nên chẳng có gì mà gấp gáp, vội vã ở<br />
cái tuổi về chiều này. (…)<br />
…ngày…tháng…năm…<br />
Ừ thì hãy trở lại từ đầu bằng vào những ngày<br />
đêm thả rong qua điện thư, điện thoại…Khởi đầu<br />
người tình văn chương đến với ông là cái tình chữ<br />
nghĩa, sau đó cả hai lậm dần vào nhau. Một lần<br />
người âm u: “…Nhưng cũng cám ơn gã đã gửi bài<br />
“Cái bóng” vừa rồi, một cách tự giới thiệu mình.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 135
Cho dù cái “gã thiền giả” dở dở ương ương này có<br />
hù dọa người ta, thì bên trong cái ngộ ngộ đó là trí<br />
tưởng tượng phong phú. Huống chi "gã" lại<br />
còn...thiền đủ thứ, coi mọi sự như qua thì gã là<br />
người...vô hại.<br />
Thế là ông được thể quềnh quàng về…Freud.<br />
Rõ ra những ấm ức vô thức của ông qua tuổi tác, từ<br />
những ngày còn bé, ông đã thích phở hơn cơm<br />
nguội rồi.<br />
…ngày…tháng…năm…<br />
Ngủ dậy, ông khật khờ với người tình cuối<br />
sông vì người mời gọi: “…Sáng sớm đã có người<br />
nhắc nhở mình, sướng thiệt. Em là phở đây, ông có<br />
xơi em không hí. (…)<br />
Ấy là người tình cuối sông là gái Huế mà ông<br />
lọng cọng với “mô, tê, răng, rứa”. Huế có dòng<br />
sông Hương. Ông bị cuốn hút mùi hương từ người<br />
thật lạ lẫm. (…)<br />
…ngày…tháng…năm…<br />
Ông thì thầm sau nụ hôn vội…Người hãy nằm<br />
ngủ ngoan như gà ấp bóng qua điện thư hôm qua:<br />
“…Giờ này em vẫn chưa ngủ được! Chẳng là vì có<br />
nhiều đêm mất ngủ, nên lâu lâu cơ thể đòi bù đắp<br />
chỗ…thiếu hụt… (…) Hôn ông nhé, em yên tâm nằm<br />
ôm ấp ép sát vào người ông...” (…)<br />
Thoáng như có tiếng chuông chùa Thiên Mụ<br />
vọng lại từ một cõi xa vọng về…<br />
…ngày…tháng…năm…<br />
Tất cả chỉ là một truyện ngắn của ông đi tìm<br />
một người tình không tưởng…Mà đã hư cấu, hoang<br />
tưởng thì với thực thể, thực tế, ông có những chập<br />
chờn, e dè rằng người tình cuối sông đang nằm đây<br />
như không…có thật. Những bóng xế chiều hôm,<br />
niềm khao khát không nguôi về giấc mộng không<br />
thành. Những hụt hẫng cùng năm tháng chưa sống<br />
mà đã qua đi. Như người hé lộ mới đây: “…Đêm<br />
nay, em lên giường một mình, em quấn mền thật<br />
chặt cho khỏi trống trải, nhất định phải đọc cả trăm<br />
lần A Di Đà Phật để tên ai, hình bóng ai khỏi len<br />
vào đầu. Thôi không nghĩ đến nữa...(…)<br />
…ngày…tháng…năm…<br />
Bỗng người tình cuối sông thở hắt ra như…vô<br />
ngôn: “Đừng trải phơi ra như vậy. Mất đi chất thiền<br />
sư…”. Cũng có thể ông là một thiền sư thật cũng<br />
nên. Hoặc giả ông là một gã thiền…giả bên cạnh<br />
một nữ thí chủ đang lâm nạn. Là ai cũng được, giả<br />
hay thật, ông không phải là người đàn ông đang đói<br />
khát dục tình. Một khi dục tình ngủ yên thì tình yêu<br />
lại thức. Tình yêu thực ra là anh em sinh đôi của<br />
tình dục. Vậy đó, thế đấy. (…)<br />
Ông chợt quan hoài đến những chung đụng thể<br />
xác không cứu vãn nổi ông nữa là. Là nói dễ hiểu<br />
hơn…thì chỉ có…trời hiểu. Thôi thì hãy vay mượn<br />
người thơ Mai Thảo trong một cõi đi về: Thế giới<br />
có triệu điều không hiểu - Càng hiểu không ra lúc<br />
cuối đời - Chẳng sao khi đã nằm trong đất - Đọc ở<br />
sao trời sẽ hiểu thôi.<br />
…ngày…tháng…năm…<br />
Ông cúi xuống mặn mà đặt một nụ hôn ở một<br />
nơi chốn...mà ông Mai Thảo đã ẩn dụ: Đặt hôn vào<br />
chỗ không thể đặt - Vậy mà đặt được chẳng làm sao<br />
- Mười năm gặp lại trên hè phố - Cười tủm còn<br />
thương chỗ đặt nào…(…)<br />
Thêm một lần, chữ nghĩa mẫn cảm của người<br />
tình cuối sông đến thiu cả da thịt ông:<br />
“…Trời đêm nay se lạnh, da thịt ông nồng ấm mời<br />
gọi...Em nhắm mắt lại ngây ngất. Rồi he hé mắt<br />
nhìn ông, vừa lúc ông cũng nghiêng xuống mỉm<br />
cười. Nụ cười như muốn nói em hư lắm, thôi không<br />
văn chương gì nữa, em chỉ muốn…ngủ với ông<br />
thôi....(…)<br />
Nên hay chăng chưa biết, một hôm ông nói:<br />
‘’Em dám bỏ trốn với anh không?’’. Em nhìn ông<br />
nghi ngờ: ‘’Chưa có cuộc ngoại tình nào thành công<br />
cả’’. Ông hỏi: ‘’Ngoại tình là gì?’’. Em ngần ngừ:<br />
‘’Là một cố gắng tuyệt vọng!...’’<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 136
Và ông thở ra như tiếng thở dài cho…một cố<br />
gắng tuyệt vọng.<br />
…ngày…tháng…năm…<br />
Như có đồng giao cách cảm, dường như bên kia<br />
đường giây, người nghe được tiếng gọi từ da thịt<br />
ông. Tiếng người ỉ ôi trong cơn mê trần qua điện<br />
thoại:<br />
- Nằm xuống đi.<br />
Ừ thì ông đang nằm trên giường….của ông chứ<br />
còn ở đâu nữa. Cái đầu ông lầng quầng về ông nhà<br />
văn Henry Miller đã vờ vĩnh: “Cái giường không<br />
phải để ngủ. Mà là để nói chuyện. Vì ở trên giường,<br />
người ta dễ thành thật với nhau nhất”.<br />
Khi không thoáng như có tiếng thở ra của<br />
người…<br />
***<br />
4 giờ sáng…<br />
Ngừng gõ chữ, nhìn ra ngoài cửa sổ tối thui,<br />
bỗng dưng lão lậu bậu làm như lão nói cho lão nghe<br />
“bảy mươi chưa què chớ khoe mình lành”, rồi lão<br />
gà gưỡng đi vào phòng vệ sinh trước khi ngủ lại.<br />
Cái máy “còm-píu-tờ” lẽo đẽo với lão mang theo<br />
cái “i-meo” hôm nảo hôm nào có đoạn văn trong<br />
sách Quốc văn giáo khoa lớp đồng ấu…<br />
Ngày xưa, có ông lão cứ vui cười ca hát suốt<br />
ngày. Thấy lạ, có trẻ hỏi: Tại sao ông vui? Lão<br />
đáp: Trời sinh ra muôn loài, trâu chó dê ngựa. Ta<br />
được làm người, ấy là điều sướng, Trời sinh có<br />
người tàn tật, đui què. Ta được lành lặn, ấy cũng là<br />
điều sướng, Còn như sinh lão bệnh tử là điều không<br />
ai tránh được. Thì việc gì phải…không sướng!<br />
Lão ngáp dài và gật gừ: “Khỉ thật! Trẻ con lớp<br />
đồng ấu biết khỉ gì sinh lão bệnh tử” để buồn với<br />
sướng. “Sướng” là “lạc” với Ngoại thiên chí lạc của<br />
Trang Tử, nếu lão là tác giả, lão sẽ mang truyện cái<br />
đầu lâu nói với Trang Tử về cái sướng: “Chết còn<br />
sướng hơn sống nữa”. Vì lão biết trẻ con thích…cái<br />
đầu lâu.<br />
Vừa đi lão vừa dựa dẫm vào thành giường, sờ<br />
soạng vách tường để khỏi bị ngã…và lẩn thẩn mình<br />
đến tuổi này, cái tuổi 72 mà chưa què còn may chán.<br />
Đứng trước cái bồn tiểu lão buông xả trong vô ưu,<br />
lão trộm nghĩ thiền định, thiền quán ngay đây tìm<br />
đâu xa…con khỉ trong tâm. Lão nghĩ dến ông lão<br />
trong Quốc văn giáo khoa vất vả không đâu mang<br />
“cái tôi” bon chen với người và trâu chó, v…v…để<br />
đi tìm cái sướng. Trong khi lão chỉ đứng trước cái<br />
bồn tiểu vô tri vô giác đã cảm thấy "quá đã".<br />
Nhưng vẫn chưa xong vì cái bệnh già “già hay<br />
đái tật” vẫn chưa tha lão, vẫn nhiễu xuống sàn nhà<br />
một hai giọt. Bỗng không trong đầu lão có con<br />
khỉ…say rượu bật ra con kiến ngã chỏng gọng<br />
chổng sáu “vó” lên trời như chiếc xe truck sáu bánh.<br />
Hốt nhiên lão hét tướng lên… “quá đã”…“quá<br />
đã”…<br />
Mà đã thật vì vậy lão gõ thêm ba chữ vào cái<br />
tựa đề cho dài hơi dầy chữ:<br />
“Lão dối già chả lo gì, chỉ lo…già“.<br />
Thạch Trúc gia trang<br />
Bính Thân 2016<br />
Ngộ Không Phí Ngọc Hùng<br />
Nguồn: Tưởng Năng Tiến, Jeff Davis<br />
Trần Ngọc Thêm, Hoàng Ngọc Hiến,<br />
Phan, Cao Xuân Huy, Ulrike Heberlein,<br />
Nguyễn Thượng Chánh<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 137
SƯU TẦM VỀ SƯC KHỎE<br />
TÂM NGUYỄN<br />
CÓ 3 THỨ NÀY TRONG BẾP, "CHẤP" HẾT RAU PHUN THUỐC<br />
Nhiều người cho rằng, rau chỉ cần rửa 2-3 nước là sạch, khi nấu lên các vi khuẩn và kí sinh trùng<br />
sẽ chết hết. Tuy nhiên, để rau thực sự sạch thì cách rửa phải cầu kì hơn và phải có 3 hỗn hợp sau.<br />
Hôm vừa rồi cả nhà bị ngộ độc do ăn phải rau bị phun thuốc làm mình một phen hú hồn.<br />
Cứ tưởng rau rửa qua 2, 3 lần rồi ngâm nước muối là sạch, không ngờ lại chẳng ăn thua.<br />
Giờ thì trong nhà lúc nào cũng phải thủ sẵn mấy thứ này để tự pha nước rửa rau cho an toàn.<br />
Theo Trung tâm Khoa học và Môi trường (CSE), mức dư lượng của thuốc trừ sâu trên trái cây quá<br />
cao có thể sẽ gây độc tố trong cơ thể, gây hại cho hệ thần kinh, cơ quan sinh sản. Ngoài ra, nó còn<br />
gây ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản, thậm chí gây ung thư. Nếu như thường xuyên cho trẻ con và<br />
gia đình ăn trái cây và rau xanh, chúng ta hãy suy nghĩ về việc loại bỏ dư lượng hóa chất trước khi<br />
đưa vào chế biến và tiêu thụ. Ngoài việc lựa chọn nguồn rau sạch đảm bảo an toàn, vẫn có một<br />
vài phương pháp giúp loại bỏ thuốc trừ sâu, hóa chất bảo quản hoa quả một cách tự nhiên với<br />
những thành phần phổ biến ngay trong nhà bếp của bạn.<br />
1. Giấm:<br />
Bạn chỉ cần pha loãng 10% giấm trắng với 90% nước, ngâm<br />
trái cây và rau quả của bạn trong đó. Ngâm trong khoảng<br />
10 phút, trong thời gian đó bạn hãy khuấy rau củ và trái cây<br />
thật đều trong hỗn hợp. Cuối cùng rửa lại 1 lần với nước<br />
đun sôi để nguội là được.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 138
2. Baking Soda:<br />
Cho vào thau chuyên dùng rửa rau quả 5 ly nước lớn (chừng 1.5 lít nước), thêm vào thau 4 muỗng<br />
cà phê baking soda rồi khuấy đều hỗn hợp:<br />
- Đối với các loại rau, ngâm trong hỗn hợp khoảng 5-7 phút rồi rửa lại với nước sạch.<br />
- Đối với trái cây, ngâm trong vòng 15 phút sau đó dùng khăn lau khô là có thể dùng được.<br />
3. Nghệ:<br />
Do đặc tính khử trùng mạnh mẽ, nghệ cũng có thể được sử dụng để loại bỏ vi trùng và thuốc trừ sâu<br />
trên rau củ hiệu quả. Bạn chỉ cần cho 5 muỗng cà phê bột nghệ vào một chậu nước sôi (tùy vào<br />
lượng hoa quả cần ngâm), khuấy đều và để chậu nước nghệ nguội hẳn.<br />
Sau đó, cho trái cây và các loại rau vào ngâm trong vòng 15 phút. Rửa sạch lại lần nữa với nước là<br />
được. Trái cây và rau quả lúc này đã đạt chuẩn an toàn cho cả gia đình rồi đấy.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 139
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 140
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 141
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 142
Sổ tay Sinh hoạt Liên Trường Trung Học Việt-<strong>Nam</strong><br />
<strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia<br />
CVA Nguyễn Mai<br />
Tổng Thư Ký<br />
Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong>-<strong>Nam</strong><br />
<strong>Cali</strong>fornia đươc chính thức thành lập vào<br />
tháng 3, 2001 sau các buổi họp cuả các đại<br />
diện các Hội Ái hữu các Trường Trung<br />
học VN thuộc chính phủ Viêt<br />
<strong>Nam</strong> Cộng Hoà trước năm 1975, và đã<br />
sinh hoạt liên tục từ ngày thành lập cho<br />
đến nay (2016) đã trên 15 năm. Trong thờì<br />
gian vừa qua Liên Trường đã thực hiện<br />
được các công tác Văn Hoá Xã hội đáng<br />
kể như sau: tồ chức Picnic Hè Liên<br />
Trường, Gây Quỹ cho các công tác Xã<br />
hội, Họp mặt Tất Niên & Countdown New<br />
Year’s Eve & gây quỹ cây Muà Xuân cho<br />
TPBVNCH vào ngày 31 tháng<br />
12 mỗi năm. Đặc biệt trong năm 2016<br />
nhân dịp Têt Bính Thân, Liên Trường đã<br />
gửi Quà Xuân (qua 1 công ty chuyển<br />
tiền tại TP Westminster) trực tiếp về giúp<br />
đở được 460 Gia đình TPB & Quả phụ<br />
VNCH (mỗi gia đình nhận $50 USD<br />
& vằi trường hơp đăc biệt nhận $100<br />
USD), vớí số tiền giúp đở bao gồm<br />
cước phí là $24,797 USD. Đây là năm<br />
Gây quỹ TPBVNCH thành công nhất<br />
cuả LT từ trước đến nay vớí sự tham dự<br />
hầu hết CHS các Trường Trung Học<br />
VN nổi tiếng miền <strong>Nam</strong> Việt <strong>Nam</strong> trước<br />
1975 như: Gia Long, Trưng Vương, Lê<br />
Văn Duyêt, Petrus-Ký, Nguyễn Trãi,<br />
Chu Văn An (Saigon), Tân Bình-Nguyễn<br />
Thượng Hiền, Hồ Ngọc Cẩn, Châu Văn<br />
Tiếp (Phước Tuy), Lê Ngọc Hân (Mỹ tho),<br />
Phan Thanh Giản, Đoàn Thị Điểm (Cần<br />
thơ), Pleime (Pleiku), Phan Châu Trinh<br />
(Đà Nẳng), Quốc Học, Đồng Khánh (Huế),<br />
Marie Curie, Jean Jacques<br />
Rousseau,v.v…Tính từ năm 2002 đến<br />
nay, Liên Trường THVN đã giúp đở trực<br />
tiếp được tổng cộng 3,715 gia đình TPB<br />
& Quả phụ QLVNCH, tặng 29 chiếc xe<br />
lăn vớí tổng số tiền giúp đở lên đến<br />
$201,144 USD. Ngoài ra LT cũng đã<br />
gây quỹ Xã Hội giúp đở cho các nạn<br />
nhân trân cuồng phong Oklahoma<br />
(6/2013), nạn nhân động đất Nepal<br />
(6/2015), Bão Lụt tại Việtnam (các năm<br />
1999, 2000, 2005, 2006, 2007, Bão<br />
Katrina tại Hoa Kỳ (2005), Sóng thần<br />
Tsunami tại <strong>Nam</strong> Á (2005), các nạn<br />
nhân vụ Khủng bố 9/11 New York<br />
(2001), giúp đở Trung tâm Giáo Dục các<br />
trẻ em Khuyết tật Quận 4, Saigon<br />
(2007), Gây Quỹ Xây Dựng Tượng Đài<br />
Chiến Sĩ Viêt Mỹ tai Westminster, <strong>Nam</strong><br />
<strong>Cali</strong>.(2001), Yểm trợ Giải Khuyến Học<br />
Viêt Olympia (<strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia).<br />
Liên Trường THVN <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong> đưọc điều<br />
hành bởi một Ban Điều Hợp, Hội Đồng<br />
Hội Trưởng.Thành phần Ban Điêu Hợp<br />
Liên Trường <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong> nhiệm kỳ 2016-<br />
2018 gồm có: NT Mai Đông Thành, HT<br />
CHS Nguyễn Trãi, Chủ tich luân phiên .<br />
Ban Thưòng vụ (nhiệm kỳ 2 năm) gồm<br />
có: Tổng Thư Ký: CVA Nguyễn Mai,<br />
Phó Tổng Thư Ký :NT/CVA Đỗ Kim<br />
Thiện, Thủ quỹ: Lý Thanh Nhàn (CHS<br />
Đoàn Thị Điểm, Cần thơ). Hội đồng<br />
Hội trưởng gồm các HT đương nhiệm<br />
các BCH thành viên chính thức hoặc cựu<br />
Hội trưởng.<br />
Sau đây là thành quả cuả Liên Trường<br />
THVN thực hiên trong suốt 15 năm hoạt<br />
động:.<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 143
A. Giúp đở Quà Xuân cho các Thương Phế Binh/Quả Phụ QLVNCH<br />
tại Việt <strong>Nam</strong> từ năm 2002 cho đến 2016<br />
Năm 2010: 198 Gia đình TPB<br />
Năm 2002: 84 gia đình TPB/Quả<br />
($10,346)<br />
phụ ($4,555)<br />
Năm 2011: 275 Gia đình TPB + 1<br />
Năm 2003: 54 Gia đình TPB<br />
Xe lăn ($14,350)<br />
($2,800)<br />
Năm 2012: 216 Gia đình TPB<br />
Năm 2004: 301 Gia đình TPB<br />
($11,282)<br />
($17,252) + 15 Xe lăn<br />
Năm 2013: 232 Gia đình TPB + 1<br />
Năm 2005: 277 Gia đình TPB<br />
Xe lăn (Vũng Tàu) ($12,112)<br />
($17,091) + 8 xe lăn<br />
Năm 2014: 313 Gia đình TPB + 1<br />
Năm 2006: 422 Gia đình TPB+ 3<br />
Xe lắc (Saigon) ($16,224)<br />
Xe lăn ($22,236)<br />
Năm 2015: 270 Gia đình TPB<br />
Năm 2007: 90 Gia đình TPB<br />
($14,056)<br />
($4,680)<br />
Năm 2016: 460 Gia đình TPB<br />
Năm 2008: 307 Gia đình TPB<br />
($24,797)<br />
($16,124)<br />
29 chiếc xe lăn (2004-2015)<br />
Năm 2009:190 Gia đình TPB<br />
($3,309)<br />
($9,930)<br />
Tổng cộng: Liên Trường đã giúp đở được 3,715 Gia đình TPB/Quả Phụ VNCH<br />
+ Tặng 29 chiếc xe lăn với tổng số tiền giúp đở là: $201,144 USD<br />
TPB/cựu Chuẩn uý Phan Văn Chính (Saigon) TPB/VNCH Trần Văn Tâm (Lâm Đồng) nhận xe<br />
nhận xe lắc do Liên Trường tặng (1/2014) lăn do LT tặng (1/2011)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 144
Biên nhận công ty Kiến Tường<br />
TPB VNCH tại Huế nhận xe lăn do Liên Trường<br />
tặng đã giao xe lắc cho TPB Phan Văn Chính<br />
B. Giúp đở các công tác Xã hội khác:<br />
Bão lụt miền Trung VN (1999):<br />
$15,000<br />
Bão lụt Miền Tây VN (2000):<br />
$6,685<br />
Quỹ Tượng Đài Chiến Sĩ Việt- Mỹ,<br />
TP Westminster (2001):<br />
$10,025<br />
Nạn nhân Khủng bố 9/11 tại New<br />
York (2001): $8,000<br />
Giúp Đồng bào Thượng định cư<br />
tại miền Đông Hoa Kỳ: $1,000<br />
Giúp nạn nhân Sóng Thần <strong>Nam</strong><br />
Á Tsunami (2005) : $1,000<br />
Giúp Nạn nhân Bảo Lụt Katrina<br />
Hoa Kỳ (2005): $2,000<br />
Bão lụt Việt<strong>Nam</strong> (2005): $4,140<br />
Bão lụt miền Trung số 6 (11/2006)<br />
giúp đở nạn nhân Huyện <strong>Nam</strong> Đông,<br />
Huế: $1,515<br />
Gây Quỹ giúp đở các nạn nhân động đất<br />
Nepal (6/2015): $30,300<br />
<br />
Bão miền Tây (1/2007) cứu trợ<br />
nạn nhân Tỉnh Bến Tre: $1,500<br />
Giúp đở Trung tâm Giáo dục<br />
Trẻ<br />
em Khuyết Tật Quận 4 (Saigon)<br />
$850 (2007) & yểm trợ<br />
Dự án lợp Tole chống dột<br />
$2,000 (2007): Tổng cộng<br />
$2,859<br />
Tặng Quà Giáng sinh<br />
(12/2006) (25 Áo dài cho<br />
các em ca đoàn Giáo xứ Hà<br />
Tỉnh,VN (Linh mục Nguyễn<br />
Ngọc Nga): $260<br />
Yểm trợ hằng năm $200<br />
Giải Khuyến Học Viêt<br />
Olympia & tham dự buổi<br />
cơm Gây Quỹ giải Khuyến<br />
Học<br />
. Gây Quỹ giúp đở các Nạn<br />
nhân cuồng phong Oklahoma<br />
(6/2013): $11,000<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 145
Hình ảnh các Thương Phế BinhVNCH tại Việt <strong>Nam</strong> được Liên Trường Trung Học Viet <strong>Nam</strong>- <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong><br />
quan tâm giúp đở từ 15 năm qua<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 146
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 147
HÌNH ẢNH SINH HOẠT LIÊN TRƯỜNG<br />
Tât Niên Liên Trưòng &Countdown New Year’s Eve 2016<br />
Gây Quỹ Cây muà Xuân TPBVNCH ($24,797 USD)<br />
Ban Tổ chức Tất Niên Liên Trường (31/12/2015)<br />
Đại diện các Trường bạn tăng hiện kim Quỹ Cây Muà Xuân TPBVNCH (31/12/2015) .<br />
Trái: GL Thanh Hương, Tân Bình/Nguyễn Thương Hiền Ngọc Yến,<br />
GS TB/NTH Bùi Mỹ Dương<br />
Nhóm Bạn Yêu Nhạc Minh Hiền, TTK Nguyễn Mai. CT/LT Mai Đông Thành<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 148
Tất Niên Liên Trường & Countdown New Year’s Eve 2016<br />
Thành viên BTC<br />
Nhạc cảnh Liên Trường “Chiều Trên Phá Tam Giang”<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 149
Tất Niên Liên Trường & Countdown New Year’s Eve 2016<br />
Hợp ca “Trưng Nữ Vương” do các Cựu Nũ sinh Trưng Vương trình bày (31/12/2015)<br />
Trình diễn Áo dài cuả cựu Nử sinh Liên Trường (31/12/2015)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 150
Countdown New Year’s Eve 2016<br />
Chúc mừng năm mơí 2016<br />
Cắt bánh Sinh nhât tháng 12<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 151
Tât Niên Liên Trường New Year’s Eve 2016<br />
CVA/LS Đổ Hiếu Liêm & các thí sinh thi kể chuyện vui (31/12/2015)<br />
TTK LT Nguyễn Mai & CHT LVD Đặng Thị Cần giớí thiệu chương trình Tât Niên (31/12/2015)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 152
Cựu Nữ sinh Lê Ngọc Hân (Mỹ tho) tham dự Tât niên LT (31/12/2015)<br />
Tham dự Lễ chào cờ đâu năm Bính Thân tại Tượng Đài Việt-Mỹ<br />
Tham dự Lễ chào cờ đầu năm Bính Thân tại Tựợng Đài Chiến Sĩ Viêt-Mỹ, Westminster (26/3/2016)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 153
Tham dự Lễ Chào cờ đầu năm Bính Thân tại Tượng đài Chiên Sĩ Viêt Mỹ (3/2016)<br />
Liên Trường chuyển giao Ngân phiếu $30,300 cho American Red Cross/ Quỹ Động đất Nepal (22/6/2015)<br />
<strong>LTTHVN</strong> & CEO American Red Cross nhận check $30,300 cho nan nhân động đất Nepal<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 154
Liên Trường Gây Quỹ $30,300 US cho nạn nhân Động đất Nepal (6/2015)<br />
Ban tổ chức LT Gây Quỹ cứu trợ nạn nhân Động đât Nepal (6/2015)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 155
Tham dự Tưởng Niệm Quốc Hận 2015<br />
Tham dự Quốc Hận 30/4 tại Tượng Đài Chiến sĩ Viêt-Mỹ (4/2015)<br />
Vòng Hoa Tưỏng niệm Quốc Hận 30/4 cuả Liên Trường THVN<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 156
Liên Trường đã yểm trợ $10,025 USD cho Quỹ Xây Dựng Tượng Đài Chiến Sĩ Viêt-Mỹ Westminster<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 157
Liên Trường Gây Quỹ đựơc $11,000 USD cho nạn nhân cuồng phong Oklahoma Spring Storms (6/2013)<br />
Ban tổ chức LT Gây Quỹ cho nạn nhân cuồng phong Oklahoma (USA) (6/2013)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 158
Liên Trường trao check $11,000 cho nan nhân Oklahoma qua American Red Cross<br />
Đại diên American Red Cross nhận check Liên Trường (6/2013)<br />
Trái: Kim Chi, Mai Khanh,Nguyễn Mai, Đỗ Kim Thiện,Hoàng Anh, Hà T Đại,<br />
Thanh Mai, Đặng Thị Cần, Phan Văn Tánh<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 159
Sinh hoạt Liên Trường THVN vơí các Hội Đoàn bạn<br />
Liên Trường tham dự Đai Hội Kỳ 7 CHS Tân Bình Nguyễn Thựơng Hiền Hải Ngoại (2/7/2016)<br />
Đứng: TB Ngọc Liệu, Cô Lê Hồng Hoàng,Phu nhân Hiệu trưởng Nguyễn Tiến Thành,<br />
Hội Trưởng TB-NTH Võ Hương<br />
Ngòi:GL Thanh Mai, CVA Nguyễn Mai,PTG Phan V. Tánh, LVD Ngọc Hoa, PK Đặng Mão,<br />
NT Mai Đông Thành<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 160
ê<br />
Liên Trường tăng hoa LVD Dương Phương Ngọc Hoa, Tân Hội trưởng CNS Lê Văn Duyệt<br />
trong tiệc Ra măt Tân Ban Chấp Hành Hội CNS LVD NK 2016-2018 (15/5/2016)<br />
Liên Trường tham dự Ra mắt Tân Ban Chấp Hành Hội CNS Lê Văn Duyệt (15/5/2016)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 161
Tham dự Lễ Giỗ Chí Sĩ Phan Châu Trinh lần thứ 90 do Hội CHS Phan Châu Trinh/ Đà Nẳng tổ chức<br />
(3/2016)<br />
Ban Hợp ca Liên Trường:“Bên Em Đang Có Ta”<br />
Liên Trường tham dự Lễ Giỗ Chí Sĩ Phan Châu Trinh (3/2016)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 162
Sinh hoạt Liên Trường THVN vớí các Hội Đoàn bạn<br />
LT tham dự Văn nghệ “Hát cho Nepal“do Nhóm Bạn Yêu Nhạc tổ chức (2015)<br />
Liên Trường tham dự Đại Hôi Ái Hữu Hàng Không Viêt <strong>Nam</strong> (2011)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 163
Hội Ngộ 40 năm viễn xứ Đại Học Sư Phạm & Văn Khoa Saigon (2015)<br />
BTC 40 năm Hội Ngộ Đại Học Sư Phạm & Văn Khoa Saigon (23/7/2015).<br />
GS Tiến sĩ Nguyễn Thanh Liêm , cựu Thứ trường VHGD/ VNCH các cựu Giáo sư &<br />
các cựu Sinh Viên chụp hình lưu niệm<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 164
Tham dự Lễ Giỗ Chí sĩ Phan Châu Trinh do Hội Ái Hữu CHS Phan Châu Trinh (Đà Nẳng) tổ chức (2014)<br />
Tham dự Giỗ Chí Sĩ Phan Châu Trinh tại nhà hàng Diamond (2014)-BTC & LT<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 165
Văn nghệ cựu Nữ sinh Regina Pacis (Saigon) Đêm Tất Niên LT (31/12/2012<br />
TV Mai Mai, NT Mai Đông Thành, LVD Phạm Thu,LVD Đặng Cần,GL Thanh Mai,<br />
PTG Phan V Tánh,TV Mộng Tâm,PK Hoàng Anh (31/12/2012)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 166
CT/LT Hoàng Anh trao Plaque lưu niêm cho Cựu CT/LT TV Mộng Tâm (31/12/2012)<br />
Tham dự Đại Hội CHS Phan Châu Trinh Đà Nẳng Thế giới Kỳ ÌI (2012)<br />
Đại diện LT & BTC Đại Hội cắt bánh Sinh nhật Trường Phan Châu Trinh<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 167
BTC Tất niên Liên Trường & Countdown New Year’s Eve 2014<br />
Ban Hơp ca LT-Tất niên LT (31/12/2013)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 168
Văn nghệ CHS Trung Học Pleime (Pleiku) –Tât Niên Liên Trường (31-12-2013)<br />
Văn Nghệ CNS Nữ Trung Học Nha Trang-Tât niên Liên Trường (31/12/2013)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 169
Buỏi họp tổ chức Tiệc kỷ niệm 15 năm thành lập Liên Trường (5/2016) tại Tư gia<br />
Anh Mai Đông Thành (6/2016)<br />
LT tham dự Lễ QuốcHận 30/4 tại Tương Đài Chíến sĩ Việt-Mỹ (2012)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 170
Tât Niên Liên Trưòng &Countdown New Year’s Eve 2015<br />
BTC Tất Niên Liên Trường (31/12/2014)-<br />
Cựu HS Tân Bình-Nguyễn Thượng Hiền tham dự Tât Niên LT (31/12/2014)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 171
CNS Gia Long tham dự Tât Niên Liên Trưòng (31/12/2014)<br />
Hơp ca Liên Trường trong Đai Hội Phố Núí Pleiku (8/2014)<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 172
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 173
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 174
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 175
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 176
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 177
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 178
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 179
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 180 Page 173
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 181
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 182
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 183
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 184
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 185
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 186
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 187
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 188
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 189
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 190
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 191
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 192
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 193
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 194
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 195
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 196
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 197
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 198
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 199
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 200
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 201
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 202
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 203
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 204
Buổi họp BTC Kỷ niệm 15 năm thành lập LT tai Tư gia NT Mai Đông Thành (15/7/2016).<br />
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 205
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 206
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 207
Đặc <strong>San</strong> Liên Trường Trung Học Việt <strong>Nam</strong> – <strong>Nam</strong> <strong>Cali</strong>fornia <strong>2017</strong> 208
Change language