Novogodisen Maturant 2022

Prof. d-r Vjekoslav Tanaskovi}, dekan na Fakultetot za zemjodelski nauki i hrana - Skopje

pri Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij# vo Skopje

Najstara i najgolema obrazovna institucija

od podra~jeto na zemjodelstvoto i hranata str. 22

S O D R @ I N A :

Tehni~ki univerzitet - Sofija, Republika Bugarija

Evrokomesarkata Marija Gabriel go poseti Tehni~kiot

univerzitet - Sofija

Univerzitet vo Qubqana - Republika Slovenija

Studentite od Severna Makedonija studiraat pod

ednakvi uslovi kako i slovene~kite studenti

MATURANT

Novogodi{en

str. 5

Univerzitet Dowa Gorica, Crna Gora

Obrazovanieto dobiva nov oblik so UDG i ASU str. 8

str. 10

Univerzitet vo Nova Gorica - Republika Slovenija

Mo`nosti za studirawe na Univerzitetot

vo Nova Gorica str. 14

Univerzitet vo Maribot - Republika Slovenija

Zapoznaj go univerzitetot vo Maribor! str. 18

Univerzitet vo Primorsko - Kopar,

Republika Slovenija

Prof. d.r Miglena Temelkova, rektor na Univerzitetot za

telekomunikacii i po{ti vo Sofija, Republika Bugarija

Na univerzitetot za telekomunikacii i po{ti,

studiraat inèneri za vozduhoplovstvoto,

medicinata i kiberproizvodstvoto str. 26

Jugozapaden Univerzitet "Neofit Rilski# - Blagoevgrad, Republika Bugarija

Uspehot e pra{awe na izbor! Napravete go vistinskiot

izbor so Jugozapaden Univerzitet "Neofit Rilski# str. 31

Fakultetot za zemjodelski nauki i hrana - Skopje

pri Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij# vo Skopje

Za idninata ...75 godini str. 34

Koj e d-r Milen Vrabevski?

Filantropot so kauza za bratski odnosi me|u

Bugarija i RS Makedonija

str. 22

str. 36

Fakultet za humanistika pri Univerzitet vo Nova Gorica - Republika Slovenija

Prednostite da si makedonski student na

Fakultetot za humanistika vo Slovenija str. 40

Direktor: Zoran Nikolov;

Tel. i Viber (070) 217-763

Urednici : Zoran Nikolov,Tome Angelovski

e-mail: maturant.nomapres@gmail. com

Tehni~ki urednik: Tome Angelovski; Lektor: Dijana Ristova

tr. smetka: 300000002587511,

Izdava~: Noma Pres dooel, Skopje

Komercijalna Banka Skopje

Marketing: Investa NIN dooel, Skopje

e-Maturant: yumpu.com/user/maturantnomapres

Foto za naslovna: foto studio Casarsa Tinta, Nova Gorica, Slovenija

MATURANT

Novogodi{en Novogodi{en

dekemvri 2022

3

Vo poseta na Tehni~kiot univerzitet

- Sofija be{e Marija

Gabriel, evropski komesar za

inovacii, nau~ni istraùvawa,

kultura, obrazovanie i mladi. Vo

zgradata na novoformiraniot

Nacionalen centar za mehatronika

i ~isti tehnologii, kampusot

"Studentski grad#, ja pre~eka rektorot

na Tehni~kiot univerzitet

- Sofija, prof. d-r in`. Ivan

Kralov.

MATURANT

Novogodi{en

TEHNI^KI UNIVERZITET - SOFIJA, BUGARIJA

Evrokomesarkata

Marija Gabriel

go poseti Tehni~kiot

univerzitet - Sofija

Prof. Kralov go pretstavi

Tehni~kiot univerzitet - Sofija,

pri {to istakna deka toj e najstariot

i vode~ki tehni~ki univerzitet

vo Bugarija i vo regionot,

osnovan vo 1945 godina. "Za

re~isi 80 godini, educiravme nad

160.000 inèneri, a vo momentov

imame 11.500 studenti, od koi 750

se stranski, kako i nad 300 doktorandi.

Imame pove}e od 700

predava~i. Vo svojot sostav Univerzitetot

ima: 3 fakulteti na

stranski jazici - germanski, angliski

i francuski, koi dodeluvaat

dvojni diplomi, 2 filijali

vo Plovdiv i Sliven, 2 kolexi i 2

sredni u~ili{ta.

Na{iot univerzitet podgotvuva

{irokoprofilni specijalisti

vo najsovremenite oblasti - inteligentni

sistemi i ve{ta~ka

inteligencija, kiberbezbednost,

analiza na podatoci, informati-

~ki i komunikaciski tehnologii,

robotika, mehatronika, avijacija,

energetika itn. Dobivame silna

poddr{ka od biznisot, koj vo gorenavedenite

programi e aktivno

vklu~en vo edukacijata na studentite.

Sekoja godina organizirame

MATURANT


dekemvri 2022

5

MATURANT

Novogodi{en

"Denovi na naukata# vo ~ii ramki

se odrùvaat pove}e od 30 nau~ni

konferencii, od koi 17 se indeksirani

vo Scopus i Web of Science.

TU - Sofija ima sklu~eno nad

150 dogovori so stranski univerziteti

i nau~noistraùva~ki

instituti. Spored programata Erazmus

+, Univerzitetot go ima najgolemiot

buxet za studentska mobilnost

vo zemjata. Tehni~kiot

univerzitet - Sofija e del od Evropskiot

univerzitet za tehnologii,

koj obedinuva osum univerziteti

od razli~ni delovi na Evropa,

{to im otvora mo`nosti na

na{ite studenti da studiraat na

razli~ni kampusi i da dobijat

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

6

dekemvri 2022

edinstvena evropska diploma#,

re~e prof. Kralov.

"Nau~noistraùva~kata i aplikativnata

dejnost so~inuvaat

1/3 od buxetot na Univerzitetot.

Vo poslednite godini izgradivme

i u~estvuvame vo 5 centri za izvonrednost

i centri za kompetentnost.

Najgolem e Nacionalniot

centar za mehatronika i

~isti tehnologii, kade

ima 16 laboratorii so

tehnologii i oprema na

najvisoko svetsko nivo.

Tamu rabotat i studiraat

na{ite studenti i

doktorandi, gi privlekovme

prvencite maturanti

i sega tamu se sozdava

nauka, se razvivaat

gotovi pazarni proizvodi

i se transferiraat

tehnologii kon industrijata#,

re~e prof. Kralov.

"Na ovoj na~in go ispolnuvame

na{iot op{-

testven anga`man, rabotej}i

na iznao|awe

re{enija za aktuelnite pra{awa

vo ekonomijata i op{testvoto vo

celina - energetska efikasnost,

za{tita na ìvotnata sredina,

zdravstvena za{tita i, se razbira,

edukacija na idnata tehni~ka

elita na zemjata#, dodade prof.

Kralov.

Evrokomesarkata Gabriel se

MATURANT

Novogodi{en

zablagodari za toploto dobredojde

i za interesnite informacii i

izjavi: "Mojata poseta e znak deka

nie evropskite komesari sme silno

zainteresirani za razvojot na

obrazovanieto, inovaciite i nau-

~nite istraùvawa. Tehni~kiot

univerzitet - Sofija e prekrasen

primer za izgradbata na evropskite

univerzitetski mreì i za

nivnata uloga vo ovie procesi, a

u~estvoto vo golem broj evropski

istraùva~ki proekti sozdava

dopolnitelna vrednost za op{testvoto

i go podiga avtoritetot na

Va{iot univerzitet#. Evrokomesarkata

Marija Gabriel gi razgleda

laboratoriite vo Nacionalniot

centar za mehatronika i ~isti

tehnologii i be{e mnogu impresionirana

od sovremenata oprema,

mladiot tim na istraùva-

~i, postignatite uspesi i idnite

planovi za rabota. Sredbata zavr{i

so zaemni èlbi za odrùvawe

na postojani odnosi, dijalog

i sorabotka me|u Evropskata komisija

i Tehni~kiot univerzitet -

Sofija.

MATURANT

Novogodi{en

Univerzitet Dowa Gorica, Crna Gora

Obrazovanieto dobiva

nov oblik so UDG i ASU

Univerzitetot Dowa Gorica

(UDG) sklu~i 20-godi{no strate-

{ko partnerstvo so Dràvniot

univerzitet vo Arizona (ASU), koj-

{to mediumskata kompanija „U.S.

News & World Report# go proglasuva{e

za najinovativen amerikanski

univerzitet sedum godini po

red, a magazinot „Times Higher Education#

go proglasi za eden od najpresti`nite

univerziteti; kako i

Ova partnerstvo zna~itelno go

podobruva kvalitetot na visokoto

obrazovanie i otvora mo`nosti za

mladite lu|e od celiot region.

Blagodarenie na ova partnerstvo,

akademskata zaednica na UDG }e go

pre~eka vo regionot svetskiot lider

vo inovaciite, koj }e go donese

svoeto globalno vlijanie vo nau~noistraùva~kata

rabota i najdobrata

onlajn programa za univerzitetski

biznis-diplomi. Vo idnina,

UDG i Cintana Alliance }e sorabotuvaat

na pro{iruvawe na resursite

na UDG nadvor od Crna Gora

preku onlajn studiski programi

i regionalni obrazovni centri niz

celiot region. UDG e ekskluziven

partner na ASU za Srbija, Hrvatska,

Bosna i Hercegovina i Crna

Gora.

Preku ova partnerstvo, UDG }e

pretstavi unikaten obrazoven model

koj im nudi na studentite {irok

spektar na novi akademski mo-

`nosti, kako {to e pristap do nastavnata

programa na ASU i edinstvena

mo`nost za u~estvo vo dualni

studiski programi, programi

Univerzitetot vo Dolna Gorica

(UDG) e posveten na svoite studenti,

koi gi u~i kako da postignat

profesionalen napredok i da stanat

odgovorni gra|ani na globaliziraniot

svet. Inovativniot model

na studirawe na UNG gi podgotvuva

studentite da odgovorat na

brzite promeni i gi pottiknuva da

razvivaat pretpriema~ki duh.

Za razlika od klasi~nite univerziteti,

koi naj~esto funkcioniraat

spored modelot Y = Z (sposobnost

= znaewe), UDG razviva model

na principot Y = Z x i2, kade

{to promenlivata i se odnesuva na

intenzitetot na u~ewe niz ìvotot,

i pretstavuva ednakvost so

intenzitetot na ìvotnite iskustva

na studentot vo tekot na {koluvaweto.

ôvekot go znae samo

toa {to go doìveal i po~uvstvuval.

UDG gi podgotvuva studentite

za brzi promeni i neizvesnosti i

vloùva mnogu vo razvivawe na

samodoverbata kaj studentite i

pottiknuvawe na nivnata strast za

u~ewe.

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

so „Cintana Alliance#, globalna mreà

na ambiciozni univerziteti koi

rabotat zaedno na razvoj i unapreduvawe

na visokokvalitetni akademski

programi.

za mobilnost na studenti, zaedni-

~ki predavawa i razmena na istraùva~ki

trudovi.

Bez intenzitet na ìvotno iskustvo

- studiski poseti, seminari,

kursevi za obuka, proekti, istra-

ùvawa, ekskurzii, socijalni nastani,

sportski aktivnosti i dr. -

znaeweto nema nikakva vrednost.

Nastavnite programi na UDG se

orientirani kon sekoj poedine~en

student, a istovremeno obezbeduvaat

fundamentalni tehni~ki

znaewa vo su{tinski va`ni oblasti,

vklu~itelno i informati~ki

tehnologii, istraùvawe, ve{tini

8

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

vo oblasta na pretpriemni{tvoto

i komunikaciite, so fokus na u~ewe

na pove}e stranski jazici. So

obezbeduvawe maksimalna izloènost

na studentite na {irok spektar

na iskustva, UDG stana transformativen

lider vo regionot.

Toa go postigna preku golema otvorenost

i posvetenost na sopstvenata

internacionalizacija. Preku

partnerstva so golem broj univerziteti

i kompanii {irum svetot,

kako i preku me|unarodni proekti

koi pokraj profesori i sorabotnici,

angaìraat i studenti.

Najgolema novina za novata generacija

studenti }e bide pristapot

do repozitoriumot na Dràvniot

univerzitet na Arizona, liderot

vo inovativni koncepti na

nastava. Studentite }e moàt da

gi koristat prednostite na nastavnata

programa naso~ena na gradewe

kariera, prakti~no iskustvo na

proekti vo realen svet i }e imaat

mo`nost da re{avaat nekoi od

najva`nite predizvici i taka da

se steknat so konkurentna prednost

vo nivnite idni karieri.

MATURANT

Novogodi{en

Studentite od Severna Makedonija

studiraat pod ednakvi uslovi kako

i slovene~kite studenti

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

10

Univerzitetot vo Qubqana e najgolemiot i najstariot univerzitet vo Slovenija i vleguva vo trite procenti

na najdobri univerziteti vo svetot. Vo ovaa u~ebna godina vo nego studiraat re~isi 40 iljadi studenti.

Brojni godini po red, najgolem broj studenti doa|aat tokmu od Severna Makedonija. Vo izminatata

studiska godina na Univerzitetot vo Qubqana studiraa 800 Makedonci, od koi 454 na dodiplomski i na

ednociklusni magisterski studii, 305 na magisterski i 41 na doktorski studii.

Slovenija so Severna Makedonija ima sklu~eno me|udràven dogovor, vrz osnova na koj studentite od Severna

Makedonija se izzemeni od pla}awe {kolarina za dodiplomskite i za magisterskite studii, osven vo slu~aj

dokolku tie ve}e imaat prethodno steknat ramnopraven stepen na obrazovanie. [kolarinata e zadolìtelna i za

site vonredni i doktorski studenti pri {to postoi mo`nost na https://www.uni-lj.si/doctoral_school/fees/.

Univerzitetot vo Qubqana nudi studii na 23 fakulteti i na 3 umetni~ki akademii od oblastite na op{testveni,

humanisti~ki i prirodni nauki, medicina, tehnika, umetnosti i sport {to e retkost i spored svetskite

kriteriumi.

1. Muzi~ka akademija

2. Akademija za teatar, radio, film i televizija

3. Akademija za likovni umetnosti i dizajn

4. Biotehni~ki fakultet

5. Ekonomski fakultet

6. Fakultet za arhitektura

7. Fakultet za op{testveni nauki

8. Fakultet za elektrotehnika

9. Farmacevtski fakultet

10. Fakultet za grade`ni{tvo i geodezija

11. Fakultet za hemija i hemiska tehnologija

12. Fakultet za matematika i fizika

13. Fakultet za pomorski studii i transport

14. Fakultet za kompjuteri i informatika

15. Fakultet za socijalna rabota

16. Ma{inski fakultet

17. Fakultet za sport

18. Fakultet za uprava

19. Filozofski fakultet

20. Medicinski fakultet

21. Prirodno-matemati~ki fakultet

22. Pedago{ki fakultet

23. Praven fakultet

24. Teolo{ki fakultet

25. Veterinaren fakultet

26. Fakultet za zdravstveni nauki

Za vreme na studiite studentite moàt da sorabotuvaat vo razli~ni proekti i da stanat del od razli~nata

me|unarodna zaednica na profesori i studenti.

Vo sporedba so drugite dràvi, studentite vo Slovenija imaat nekolku povolnosti. Imaat subvencionirani

hrana i prevoz i moàt da vr{at studentska rabota. „Vo po~etokot na studiskata godina za stranskite studenti

organizirame poseben den na dobredojde koga moàt od prva raka da dobijat korisni informacii vo vrska so studiite

na Univerzitetot vo Qubqana i za ìvotot vo Qubqana i vo Slovenija, a so pomo{ na tutori i razli~ni

aktivnosti na poddr{ka nudime pomo{ i poddr{ka pri vklu~uvaweto vo studiite i ìvotot vo Slovenija. Za polesen

po~etok na studiite podgotvivme i vodi~ za dobredojde# - veli rektorot na Univerzitetot vo Qubqana,

prof. d-r Gregor Majdi~.

dekemvri 2022

^lenovi na Univerzitetot vo Qubqana

MATURANT

Novogodi{en

Den za obredojde na bruco{ite

Fotografija: STA

Godina plus i mo`nosti za u~ewe slovene~ki jazik

Bidej}i studiite te~at na slovene~ki jazik, a pri nekoi studiski programi i na angliski ili na drugi jazici, za

polesno vklu~uvawe vo slovene~kata sredina i pouspe{ni studii me|unarodnite studenti imaat na raspolagawe

t.n. https://www.uni-lj.si/study/year-plus.

Toa e sklop na sodrìni i predmeti (pokraj slovene~kiot jazik) {to pri ispolnuvawe na odredeni uslovi na

stranskite studenti im ovozmoùva prodolùvawe na statusot student.

Isto taka, postojat i razli~ni kursevi po slovene~ki jazik {to se odrùvaat so fizi~ko prisustvo ili preku

internet i vid na https://www.uni-lj.si/study/learning-slovene, a na raspolagawe im e i besplatniot internet-kurs po

slovene~ki jazik https://www.slonline.si/. Na Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij# vo Skopje postoi i Lektorat po

slovene~ki jazik.

Prijava za upis

Na linkot www.uni-lj.si/study se objaveni site informacii vo vrska so studiite na Univerzitetot vo Qubqana -

od objavenite studiski programi, uslovite za upis, prijavnite rokovi, dopolnitelnite aktivnosti pokraj studiite,

kariernite mo`nosti, sostojbata vo vrska so KOVID-19... Kandidatite za studii ja predavaat prijavata za

upis preku portalot na https://portal.evs.gov.si/prijava/?lang=en. Prijavite ne treba da se pra}aat po po{ta, bidej}i e

dovolna elektronski predadenata prijava. I dokumentite za priznavawe na obrazovanieto se podnesuvaat preku

portalot eVŠ. Za polesno popolnuvawe na prijavata i predavawe na dokumentite, poglednete go videoto so upatstvata

na linkot https://portal.evs.gov.si/information-in-english. Pomo{ pri prijavno-priemnata postapka ima na raspolagawe

i vo ramkite na https://www.uni-lj.si/studij/prijavno-sprejemni-postopki/kontakti.

Predupreduvame deka za prijava na Univerzitetot vo Qubqana ne se potrebni uslugi koi{to gi nudat

regrutaciskite agenti i agencii.

„Izborot na studii e edna od najva`nite odluki vo va{iot ìvot. Predlagame dobro da razmislite za toa {to ve

pravi sre}ni, za{to polesno se studira taka. Posetete gi veb-stranicite na fakultetite {to ve interesiraat kako

i nivnoto prisustvo na socijalnite mreì. Ako vi treba pomo{ ili sovet, kontaktirajte n¢ ili zakaète onlajn konsultacii.

]e se potrudime da gi obezbedime site informacii i odgovori na pra{awata {to s¢ u{te gi imate. Ve povikuvame

da n¢ posetite na Virtuelniot saem na obrazovanie https://nakojicesfaks.com/ i da gi poglednete virtuelnite

{tandovi kade {to se pretstavuvaat site ~lenovi na Univerzitetot vo Qubqana (3 akademii i 23 fakulteti) i da n¢

posetite na informativnite denovi. Isto taka imame podgotveno razni https://www.uni-lj.si/study/news/study-in-slovenia

koi moè da vi pomognat da se odlu~ite {to da studirate. Vo imeto na Univerzitetot vo Qubqana vi poèluvam

uspe{no zavr{uvawe na studiite i natamo{no napreduvawe vo karierata i se nadevam deka }e ve pre~ekam vo Qubqana

na esen# - istakna rektorot na Univerzitetot vo Qubqana prof. d-r Gregor Majdi~.

Pove}e informacii za uslovite za upis, procedurata za priem, dozvolata za privremen prestoj (viza) i mnogu

pove}e moè da najdete vo videoto:

https://www.youtube.com/watch?v=vahtUiQOBNE&feature=emb_imp_woyt

MATURANT


dekemvri 2022

11

MATURANT

Novogodi{en

Karierna poddr{ka na studentite

Kariernite centri na Univerzitetot vo Qubqana na studentite i na diplomiranite na razli~ni dejnosti od

oblasta na li~en i karieren razvoj im garantiraat celokupna poddr{ka na nivniot studiski i karieren pat. So

namera za olesnuvawe na preminot od studiite na pazarot na trudot i za steknuvawe i podobruvawe na razli~ni

kompetencii i znaewa se vr{at besplatni rabotilnici: od rabotilnici za samoocenuvawe, pi{uvawe biografija

i motivacisko pismo, podgotovki na razgovor za vrabotuvawe i zapoznavawe na pazarot na trudot pa s¢ do

rabotilnici na komunikacija, javno nastapuvawe, bonton, kreativno razmisluvawe, nadgraduvawe na kompjuterski

znaewa i brojni drugi raboti. Kariernite centri organiziraat i predavawa, trkalezni masi i drugi nastani za

prilikite vo stranstvo, pretpriemni{tvo, barawe praktiki, stipendii i drugi temi, povrzani so pazarot na trudot.

Rabotat vo oblasta na razvoj na tutorstvo za studenti i poddr{ka na studenti so poseben status. Mladite

ve}e za vreme na studiite preku kariernite centri na Univerzitetot vo Qubqana gi vklu~uvame vo aktivnostite

na kariernata orientcija vo vid na individualni sovetuvawa, rabotilnici, poseti vo realni rabotni sredini i

pretstavuvawe na kariernite pati{ta. Redovno gi povrzuvame so potencijalnite rabotodava~i. Aktivnostite za

studentite se celosno besplatni i dostapni na site fakulteti i akademii na Univerzitetot vo Qubqana# - objasnuva

rektorot.

Aktivnosti pokraj studiite

Centarot na aktivnosti pokraj studiite na Univerzitetot vo Qubqana se griì za aktivnostite vo oblasta na

sportot, kulturata i umetnosta, za{tita na zdravjeto i ìvotnata sredina, pa i volonterstvo i humanost. Namenata

na aktivnostite pokraj studiite e stimulirawe na razvojot na kompetencii, ve{tini i prednosti od oblastite

koi{to ne se neposredno del od studiskata programa i zajaknuvawe na psihofizi~kata sposobnost na studentite

za soo~uvawe so predizvicite povrzani so studiite i so drugite aktivnosti.

Studentite imaat mo`nost vo poedine~nata studiska godina vo ramkite na studiskata programa od prv i vtor

stepen da zapi{at i nadvore{en izboren predmet za kreditni poeni spored EKTS.

Za relaksacija i energija na studentite sekoj den im se na raspolagawe i programite za dnevna rekreacija {to

se odrùvaat pod stru~no rakovodstvo vo Univerzitetskata sportska sala „Ro`na dolina#.

Letni {koli

Univerzitetot vo Qubqana sekoja godina organizira bogat izbor na letni {koli. Na raspolagawe se pove}e od

40 takvi {koli {to pokrivaat razli~ni podra~ja: od ekonomsko-delovni nauki i pravo, socijalni nauki do umetnost,

veterina, teolo{ki i tehni~ki nauki. Vo ramkite na letnite {koli od oblasta na slovene~kiot jazik

u~esnicite moàt da nau~at, odnosno da go nadgradat znaeweto na slovene~kiot jazik, a letnite {koli se voedno

i dobra mo`nost za zapoznavawe na slovene~kata kultura i sredina. Nekoi letni {koli se nameneti za u~enici

od osnovno, a drugi za sredno{kolci, studenti na dodiplomski i postdiplomski studii, istraùva~i i profesori.

Podetalni informacii }e bidat objaveni na https://www.uni-lj.si/study/summerschools/.

Alumnusi na Univerzitetot vo Qubqana

Na Univerzitetot vo Qubqana raboti Svetskata mreà na Univerzitetot vo Qubqana (SMUL) koja{to gi zdru-

ùva pred s¢ povrzanite so Slovenija nau~nici, profesori i drugi renomirani li~nosti, koi{to rabotat vo

akademskata, istraùva~kata i razvojnata sredina vo stranstvo. Preku zdruènieto na Klubovi na alumnusi na

Univerzitetot vo Qubqana (Alumnusi UQ - Alumni UL) ostanuvame vo kontakt so na{ite nekoga{ni studenti. Mre-

àta zdruùva 60 klubovi {to rabotat vo site ~lenovi na Univerzitetot. Pove}e od 350.000 alumnusi na

Univerzitetot imaat takva mo`nost da se povrzuvaat preku internet-portalot alumniul.online ~ija glavna namena

e zajaknuvawe na odnosite i sorabotkata pome|u Univerzitetot, negovite ~lenovi i diplomiranite lica, pome|u

samite diplomirani i posredno so drugite institucii vo slovene~kiot i me|unaroden prostor. Vo dejnostite na

klubovite spa|aat i karierno sovetuvawe, vmreùvawe i stru~ni nastani, mentorstvo i poddr{ka vo me|unarodnata

sredina {to im e dostapna kako na alumnusite taka i na studentite na poslednite studiski godini.

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

12

Me|unaroden ugled na Univerzitetot vo Qubqana

Univerzitetot vo Qubqana, vo sorabotka so stranskite univerziteti, realizira interdisciplinarni i multidisciplinarni

studii i posvetuva golemo vnimanie na me|unarodnite razmeni na studenti i profesori i inten-

dekemvri 2022

Rektorat na Univerzitetot vo Qubqana

Fotografija: STA

MATURANT

Novogodi{en

zivno se vklu~uva vo me|unarodnite partnerstva. Vklu~en e

vo evropskata asocijacija EUTOPIA, vo koja{to se povrzani

u{te devet evropski univerziteti - Univerzitet Vrije Brisel

(Belgija), Univerzitet CU Serì Pariz (Francija), Univerzitet

vo Geteborg ([vedska), Univerzitet Pompej Fabra

([panija), Univerzitet vo Vorvik (Obedinetoto Kralstvo),

Univerzitet Sa Foskari Venecija (Italija), Tehni~ki univerzitet

vo Drezden (Germanija), Univerzitet Babe{-Boljai

(Romanija) i Univerzitet NOVA od Lisabon (Portugalija).

Stanuva zbor za rabotewe vo vid na vmreùvawe na evropskite

kampusi za razgleduvawe na globalnite i lokalnite

predizvici so zaedni~ki istraùvawa, pogolema mobilnost

na studenti i personal i grupni inovacii {to £ sluàt na

po{irokata javnost vo regionalnite zaednici.

Univerzitetot vo Qubqana aktivno se vklu~uva i vo drugite

me|unarodni zdruènija kako {to se Utreht-mreàta

(Utrecht Network), Zdruènie na univerzitetite Central Europe

Leuven Strategic Alliance (CELSA), Me|unarodnata mreà na

evropski istraùva~ki naso~eni univerziteti The Guild, Konzorcium

na univerziteti Venice International University (VIU),

Rektorski forum na Jugoisto~na Evropa i Zapaden Balkan,

Zdruènie na univerziteti na glavnite gradovi UNICA i

drugi. Na studentite i na profesorite im se nudat mnogu mo-

`nosti za gostuvawa i razmeni. Od 1999 godina, Univerzitetot

vo Qubqana sorabotuva vo programata Erasmus+, najgolemata

i najuspe{nata programa na mobilnost na Evropskata

Unija {to ovozmoùva studiski razmeni ili prakti~no usovr{uvawe

na brojni partnerski univerziteti i drugi institucii

vo dràvite ~lenki na Evropskata Unija.

Okolu tri ~etvrtini od stranskite studenti doa|aat od regionot

na Zapaden Balkan - glavno od Severna Makedonija,

Bosna i Hercegovina, Srbija, Hrvatska i Crna Gora. Edna od

strate{kite orientacii na Univerzitetot vo Qubqana e sorabotkata

so regionot na Zapaden Balkan, a preku istraùva~ki,

nastavni i studiski aktivnosti nie isto taka se stremime

da se povrzeme i da odrùvame kontakt so Slovencite

koi ìveat vo stranstvo.

Iskustva na stranski studenti na

Univerzitetot vo Qubqana

Univerzitetot vo Qubqana e otvoren univerzitet.

Studentite od stranstvo pretstavuvaat ambasadori na

prijatelstvo me|u nivnata dràva i Slovenija. Na linkot

www.uni-lj.si/study/impressions se objaveni vpe~atocite na studentite

od stranstvo za studiite na Univerzitetot, ìvotot

vo Slovenija i ima videa so prezentacii za studiite na najgolemiot

i najstariot univerzitet vo Slovenija.

Univerzitetot vo Qubqana e mnogu fokusiran na sorabotkata

so Zapaden Balkan - univerzitetite od regionot se

posveteni na re{avawe na klu~nite pra{awa, promovirawe

na evropskata politika vo visokoto obrazovanie i istraùvawe

vo regionot, spodeluvawe dobri praktiki, podgotovka

na zaedni~ki proekti, obedinuvawe na zakonodavstvoto, ohrabruvawe

razmena na kadri i studenti itn.

Posetete gi na{ite veb-stranici i socijalnite mreì na

fakultetite za koi ste zainteresirani, doznajte s¢ {to treba

da znaete pri izborot da studirate na na{iot univerzitet i

podgotvete gi va{ite pra{awa. Ako vi treba sovet ili pomo{,

ne dvoumete se da n¢ kontaktirate. ]e se potrudime da vi gi

obezbedime site informacii i odgovori na site va{i pra{awa.

So sre}a!

Iskustva na studentite

od Severna Makedonija

Ema Stefanovska

student na

Univerzitetot

vo Qubqana

mlad istraùva~ na

Ma{inskiot fakultet

Jas sum Ema Stefanovska

od Skopje, Republika

Severna Makedonija.

Vo tekot na moite

magisterski studii

imav odli~na mo`nost

da go iskusam studentskiot

ìvot vo Republika

Slovenija preku studentska

razmena vo ramkite

na programata

CEEPUS. Koga se prijaviv za studentska razmena vo

Republika Slovenija, bev zapi{ana na Ma{inskiot

fakultet pri Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij#

vo Skopje. Ponatamo{noto studirawe na Ma{inskiot

fakultet vo Qubqana mi pomogna da gi zajaknam ve-

{tinite vo oblasta vo koja studiram i mi ovozmoì

da prodolàm da go u~am ona {to jas go sakam vo nova

internacionalna sredina. Fakultetot nudi ogromen

kvalitet i dobro organizirani predavawa, kako i

prakti~ni ve`bi koi moè da se posetuvaat vo tekot

na semestarot. Moeto li~no iskustvo so profesorite,

asistentite i studentite na Univerzitetot vo

Qubqana be{e odli~no i bev pozitivno iznenadena

od nivnata posvetenost i timska rabota. Vo tekot na

studiite uspe{no go izrabotiv mojot magisterski

trud, i navremeno gi zavr{iv site potrebni zada~i

so sekojdnevno stru~no naso~uvawe i korisni predlozi

od mojot mentor. Iako studiraweto vo stranstvo

na samiot po~etok izgleda komplicirano, ne treba

da se somnevate vo va{ata odluka i najdobar na-

~in da se soo~ite so potencijalnite problemi e samo

navremeno da po~nete so podgotovkata. Pred da zapo~ne

procesot na aplicirawe, sekoj student moè

mnogu ednostavno da se zapoznae so site potrebni

informacii vo vrska so izbranata programata i potrebnite

dokumenti za aplicirawe. Vrabotenite vo

studentskiot servis na site fakulteti se sekoga{

dostapni i moè sekoj student da gi iskontaktira i

da dobie pove}e informacii za celiot proces na selekcija

na kandidatite. Isto taka, priklu~uvaweto

vo studentskite zaednici dostapni na va{ite univerziteti

moè bide od golema pomo{ za da ve

naso~i polesno da se naviknete na novata sredina i

da se podgotvite za novoto iskustvo. Iskustvoto koe{to

go imav na magisterskite studii vo Qubqana

me inspirira{e da se zapi{am na doktorski studii

i da prodolàm so mojata kariera kako mlad istra-

ùva~ na Univerzitetot vo Qubqana. Studiraweto

vo nova sredina ima mnogu prednosti i se prepora-

~uva site studenti da go iskusat i da gi zajaknat svoite

li~ni i profesionalni ve{tini. Pokraj steknuvaweto

na novi znaewa, studiraweto vo stranstvo

nudi i mo`nost da se zapoznaat novi lu|e so razli-

~no poteklo i da se otkrijat novi raboti za nivnata

kultura. Isto taka, ìveeweto vo stranstvo e odli-

~en na~in da se nau~i kako funkcioniraat drugite

dràvi, da se patuva i da se istraùvaat mnogu razli~ni

mesta, kako i da se steknat novi prijatelstva.

MATURANT


dekemvri 2022

13

MATURANT

Novogodi{en


Mo`nosti za studirawe na

Univerzitetot vo Nova Gorica

Univerzitetot vo Nova Gorica e najmaliot javen univerzitet vo Slovenija. Se nao|a vo zapadna Slovenija, na

slovene~ko-italijanskata granica. Toj e internacionalno orientiran butik univerzitet, kade na{ite studenti

moàt da napreduvaat kako individui i celosno da gi razvivaat svoite talenti.

Univerzitetot se sostoi od sedum fakulteti koi nudat 7 dodiplomski, 9 magisterski i 8 doktorski studiski

programi koi gi pokrivaat prirodnite nauki, inènerstvoto, menaxmentot, biotehni~kite nauki, humanitarnite

nauki i umetnosta.

Na nivo na diplomski studii na primer, site studiski programi se bez {kolarina. Isto taka, odredeni magisterski

studii se bez participacija, dodeka za drugi studii ima razni stipendii sekoja godina. Ova e definitivno

edna od glavnite prednosti {to gi privlekuva kandidatite od celiot svet da studiraat na ovoj univerzitet.

Lista na dodiplomski, magisterski studiski programi:

Fakultet/Akademija Studiski programi Stepen

Fakultet za prirodnonau~ni studii @ivotna sredina dodiplomski i magisterski

Fakuletet za inènerstvo i Inènerstvo i menaxment dodiplomski i magisterski

menaxment Vodewe na otvoreno obrazovanie magisterski

Fakultet za prirodni nauki Fizika i astrofizika dodiplomski i magisterski

Nauka za materijalite

magisterski

Fakultetot za humanistika Kulturna istorija dodiplomski

Slovenistika

dodiplomski

NOVO vo 2023/24 godina:

magisterski

Humanisti~ki studii

(nasoki: Lingvistika,

Literaturni nauki, Istorii i

kulturi na prekugrani~ni

prostori)

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Akademija za umetnosti

Migracii i me|unarodni odnosi

(evropska magister - Erazmus

mundus studiska programa)

Digitalni umetnosti i praktiki

(moduli: Animacija, Film,

Fotografija, Novi mediumi)

magisterski

dodiplomski

Mediumski umetnosti i praktiki magisterski

(moduli: Animacija, Film,

Fotografija, Novi mediumi,

Scenografski prostori,

Sovremeni umetni~ki praktiki)

Fakultet za lozarstvo i vinarstvo Lozarstvo i enologija dodiplomski i magisterski

14

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

Prednosti na studiraweto na Univerzitetot

vo Nova Gorica

Studiraweto na mal, naso~en kon studentite univerzitet

e definitivno prednost za site studenti. Ne

samo poradi visokiot kvalitet na negovite studiski

programi i mo`nosta za studirawe bez {kolarina,

tuku i poradi brojnite drugi prednosti na univerzitetot

i lokalnata sredina.

Uìvajte vo na{iot individualen pristap,

studirajte vo mali grupi

Bidej}i sme relativno mal univerzitet so okolu 500

studenti, poznati sme po faktot deka imame individualen

pristap kon na{ite studenti. Tie studiraat vo

mali grupi i studentot nikoga{ ne e „samo broj# na na-

{iot univerzitet. Site profesori }e go znaat va{eto

ime, va{ite talenti i potencijali, i posledovatelno

}e moàt da ve vodat niz procesot na studirawe i da

ve vklu~at vo studentski proekti, prakti~ni pozicii

koi se najsoodvetni za vas - pa duri i da ve prepora-

~aat na rabotodavec koj bara da ponudi rabota na diplomiran

so specifi~ni znaewa ili ve{tini.

Osven toa, vo mala studiska grupa, koja vo predavalna

e so voobi~aeno ne pove}e od 20 studenti, studiraweto

e mnogu polesno i ovozmoùva razli~ni metodi

na nastava, kade {to studentite sekoga{ zemaat

aktivno u~estvo vo diskusiite, tie se ohrabruvaat da

go kaàt svoeto mislewe, a isto taka dobivaat itna

direktna pomo{ i povratna informacija od profesorite.

Osobeno za me|unarodni studenti, na koi na po-

~etokot na studiite moèbi im treba malku pogolema

poddr{ka, mnogu povolniot broen odnos nastavnik -

student e definitivno dobredojden.

Dobijte prakti~no iskustvo, zajaknete gi va{ite

{ansi za vrabotuvawe

Prakti~no-orientiranite studii se u{te edna pri-

~ina za golem broj mladi potencijalni studenti od

Slovenija i stranstvo da go izberat na{iot univerzitet.

Pove}eto od na{ite studiski programi, isto taka

i na nivo na dodiplomski studii, imaat prakti~ni

staìrawa, rabota na proekti, rabota na teren i dr.,

preku koi studentite se steknuvaat so iskustvo, razni

dopolnitelni meki ve{tini, kako i so kontakti so potencijalni

rabotodava~i. Golem broj proekti se finansirani

od Ministerstvoto za obrazovanie, nauka i

sport na Republika Slovenija, i studentite se plateni

za rabota na tie proekti.

Se gordeeme so statisti~kite podatoci {to poka-

ùvaat deka 95 % od na{ite diplomirani studenti vo

globala, uspevaat da najdat rabota vo rok od edna godina

po diplomiraweto, ili vo Slovenija ili vo stranstvo

i sekoga{ sme sre}ni {to dobivame pozitivni

povratni informacii od rabotodava~ite so izjavi deka

se mnogu zadovolni od na{i diplomci koi rabotat

za niv. I definitivno za nas e dostignuvawe da slu{-

neme od rabotodava~ite na na{ite diplomci koi na{-

le rabotni mesta vo nivnite mati~ni zemji deka diplomcite

gi imaat site potrebni znaewa i ve{tini i

deka na toj na~in tie moè da pridonesat i za razvoj

na nivnata tatkovina.

Vsu{nost, isklu~itelno ni e drago {to uspe{nite

kandidati od Republika Severna Makedonija odlu~uvaat

da studiraat na na{iot univerzitet - kako {to e

Matilda Bajkova, na{ata studentka na magisterskata

programa Vodewe na otvoreno obrazovanie, koja e nagradena

so presti`nata Globalna nagrada za nastavnici

2022 godina. Se gordeeme so nejzinite dostignuvawa

i veruvame deka nejzinata rabota }e bide izvor na inspiracija

za mnogu studenti.

Matilda Bajkova na ceremonijata na dodeluvawe

na Globalnata nagrada za nastavnici 2022 odràna

vo Indija, noemvri 2022 godina.

Foto: Arhiva na Matilda Bajkova

Studentski istraùvawa, proekti i me|unarodni

mobilnosti

Univerzitetot vo Nova Gorica e osobeno poznat po

svoite najsovremeni istraùva~ki dostignuvawa i na-

{ata sovremena oprema za istraùvawe im e dostapna

na studentite koi sakaat da se vklu~at vo svetot na

naukata. Zabeleàvme deka na{ite makedonski studenti

imaat èlba da u~estvuvaat vo razni proekti na

Univerzitetot i nie vsu{nost sme mnogu sre}ni da gi

vklu~ime vo razni istraùva~ki aktivnosti i proekti,

a preku mnogu od niv studentite moàt da stapat vo kontakt

so poznati me|unarodni nau~ni sorabotki, da ja

zapoznaat rabotata na istraùva~ot, pa duri i da imaat

mo`nost da bidat svedoci na novi va`ni nau~ni otkritija

napraveni od univerzitetskite istraùva~i.

Edna od najdobrite studentski istraùva~ki aktivnosti

vo izminatata akademska godina be{e proektnata

{ema INSPIRO - Inovativni studentski proekti vo

istraùva~ka sredina. Studentite razvivaa nivni sopstveni

istraùva~ki idei preku izveduvawe na trimese~en

platen istraùva~ki proekt vo edna od laboratoriite/istraùva~kite

centri na Univerzitetot vo

Nova Gorica i pod vodstvo na iskusen mentor - istra-

ùva~ od Univerzitetot.

MATURANT


dekemvri 2022

15

MATURANT

Novogodi{en

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Proektna {ema INSPIRO - studenti gi prezentiraat

svoite istraùva~ki proekti

Foto: Petra Makori~

Druga interesna studentska istraùva~ka aktivnost

e, isto taka, nekomercijalniot edukativen astrofizi-

~ki proekt GoChile (https://gochile.si/). Preku ovoj proekt

u~enicite od srednite i osnovnite u~ili{ta od

Slovenija, pa duri i od stranstvo, moàt da u~estvuvaat

vo besplatni astronomski nabquduvawa na neboto

so dale~insko upravuvawe so robotskiot teleskop

GoChile vo île, Ju`na Amerika, koj tamu be{e instaliran

od Univerzitetot vo Nova Gorica i sorabotni~koto

astronomsko spisanie „Spika#.

Ima i mnogu drugi dopolnitelni aktivnosti vo koi

studentite moàt da u~estvuvaat. Univerzitetot vo

Nova Gorica e isto taka edna od takanare~enite evropski

to~ki za talenti - toa se institucii koi im nudat

dopolnitelni aktivnosti na studentite koi se natprose~no

motivirani, sakaat ponatamu da gi razvivaat

svoite talenti i da go dobijat maksimumot od nivnite

studii. Taka, redovno nudime nau~ni ve~eri, jazi~ni

kursevi, razni profesionalni rabotilnici itn.

Vsu{nost, nie sekoga{ gi ohrabruvame na{ite studenti

da bidat aktivni na site mo`ni na~ini,

vklu~itelno i sobirawe iskustvo vo stranstvo.

Studentite moàt da odat na me|unarodni razmeni vo

stranstvo za da studiraat ili za praksa. Bidej}i

slovene~kiot sistem za visoko obrazovanie e del od

Bolowskiot sistem, koj e unificiran niz cela Evropa,

nema problemi so prepoznavawe na mobilnost vo

stranstvo i od druga strana, so priznavawe na diplomi

steknati vo Slovenija.

Univerzitet i fleksibilni studii

prisposobeni za sportisti

Na{iot univerzitet e vsu{nost poznat vo Slovenija

i vo stranstvo kako isklu~itelno prijatelski univerzitet

za studentite sportisti. Ima s¢ pove}e sportisti

od razli~ni zemji koi odlu~uvaat da studiraat

na na{iot univerzitet - od fudbaleri, rakometari,

odbojkari, teniseri do karting-trka~i itn. Statusot

student sportist im dava mnogu prednosti, kako {to se

prisposobeni i pofleksibilni na~ini na studirawe, i

stipendii za studenti sportisti. Vsu{nost, Fondacijata

Univerzitet vo Nova Gorica }e go zgolemi brojot

na dodeleni stipendii za studenti

sportisti vo pretstojnata

akademska godina.

Mnogu va`na prednost za

studenti sportisti i drugi studenti

na koi im e potrebna pogolema

fleksibilnost (vraboteni

studenti, mladi majki itn.)

e i mo`nosta za u~ewe preku

internet. Pove}eto od predavawata

se izveduvaat vo hibriden

reìm - toa zna~i deka studentite

moàt da gi sledat

predavawata vo predavalni

ili onlajn, bidej}i predavawata

se snimaat i se emituvaat vo

ìvo preku platformata na Univerzitetot za onlajn

nastava nare~ena MiTeam.

Lesna procedura za aplicirawe,

bez priemni ispiti

Postapkata na aplicirawe e lesna, kandidatite se

prijavuvaat preku internet, preku nacionalniot onlajn

sistem za aplicirawe, nare~en eVŠ. Vo rokovite za

aplicirawe, tie treba da go popolnat formularot za

aplicirawe preku internet, a site potrebni dokumenti

da gi dostavat podocna. Linkot do formularot za

aplicirawe eVŠ e isto taka na veb-stranicata na

Univerzitetot, a na{ata studentska kancelarija (studentska.pisarna@ung.si),

dokolku e potrebno, moè da

im pomogne na kandidatite da go popolnat formularot.

Univerzitetot vo Nova Gorica ima tri povici za

aplicirawe za gra|ani od zemji koi ne se ~lenki na EU,

plus posledniot povik za popolnuvawe slobodni mesta.

Prviot povik za aplicirawe za dodiplomski studii

}e bide od 17 fevruari do 30 mart 2023 godina,

vtoriot povik }e bide od 1 april do 1 juli 2023 godina,

tretiot od 1 avgust do 1 septemvri 2023 godina i

posledniot povik za popolnuvawe na slobodni mesta,

od 10 do 25 septemvri 2023 godina. Za zapi{uvawe vo

akademskata 2023/2024 godina, imame na raspolagawe

10 % mesta za redovni studenti od zemji koi ne se del

od Evropskata Unija (vo zavisnost od studiskata programa).

No dokolku ima slobodni mesta vo EU-kvotite,

studentite od zemji koi ne se ~lenki na EU, moàt da

gi dobijat i tie mesta.

Makedonskite dràvjani se oslobodeni od pla}awe

{kolarina za redovni dodiplomski i magisterski

studiski programi koi se kofinansirani od dràvata.

Edinstveniot tro{ok e takanare~niot upisen tro{ok

od 75 evra po akademska godina, koj gi pokriva administrativnite

tro{oci.

Sekako ne treba da se zaboravi deka upisniot sistem

e bez priemni ispiti, kriteriumite za zapi{uvawe

na dodiplomski studii se zasnovaat na op{toto

dostignuvawe na maturata/zavr{niot ispit od srednoto

u~ili{te i prose~nata ocenka od treta i ~etvrta

godina od srednoto obrazovanie. Samo kandidatite za

Akademija za umetnosti treba da go poloàt takanare-

~eniot test za sposobnost, no toa moè da go storat i

onlajn, preku internet (CV, portfolio, intervju).

Druga prednost na na{iot univerzitet e i faktot {to

16

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

od kandidatite ne se bara da imaat prethodno znaewe

na slovene~kiot jazik, iako toa sekako e dobredojdeno.

Besplaten kurs za slovene~ki jazik e dostapen kako

izboren predmet na mnogu studiski programi.

Po~uvstvuvaj ja Slovenija, ~uvstvuvaj se

kako doma!

Studentski svedo[tva:

Zdravo! Jas sum Valentino Efremov od Makedonija, student na Univerzitetot

vo Nova Gorica. Bez nikakvo dvoumewe odbrav tokmu tuka da go zapo~nam nadgraduvaweto

na moeto obrazovanie bidej}i jas li~no vi garantiram deka }e ve

unapredi pred s¢ kako li~nost (mo`nosta da nau~i{ novi jazici, zapoznavawe

i sekojdnevna komunikacija so stranki, osamostojuvawe itn.), a sekako i kako

iden, dali toa }e bide inèner, somelier, digitalen umetnik (moète da gi

poglednete site programi i mo`nosti na stranata na UNG). Predavawata se odrùvaat

na slovene~ki ili na angliski jazik vo zavisnost od toa kako }e

odlu~ite grupno, zaedno so profesorite. I da dodadam, moèbi najva`no od s¢

e toa deka studiraweto i obvrskite sprema fakultetot se besplatni.

Valentino Efremov, student na dodiplomska studiska programa

Inènerstvo i menaxment, Fakultet za inènerstvo i menaxment

Gori{kiot Region e definitivno ubava oblast za

studirawe, toj e topol submediteranski region so o-

tvoreni i gostoprimlivi lu|e, ima interesna i lesno

dostapna lokacija, 1 ~as od Qubqana, 1,5 ~as od Venecija,

20 minuti do morskiot breg (interesno, najblisku

e italijanskiot breg). Poznat e po odli~nite vina, odli~nata

hrana i adrenalinskite sportovi. Osobeno

negovata dolina Vipava, kade {to se nao|aat dva od

kampusite na Univerzitetot, e primeren slu~aj na oblast

koja brzo se razviva so visokotehnolo{ki industrii,

brojni novi mo`nosti za kariera i visoko nivo

na op{ta blagosostojba na nejzinite ìteli. Nekoi od

me|unarodno renomiranite kompanii, osnovani od lokalnoto

naselenie, go nao|aat svojot dom tuka vo dolinata

Vipava, kako {to e vode~kiot svetski proizvoditel

na lesni avioni, kompanijata „Pipistrel# od Ajdov{~ina.

Regionot e isto taka isklu~itelno bezbeden i

toa e u{te eden vaèn faktor za dobrosostojbata na

studentite.

Davame s¢ od sebe za da im pomogneme na na{ite studenti

da se ~uvstvuvaat dobredojdeni na na{iot univerzitet

i vo lokalnata sredina u{te od prviot den.

Da bideme precizni - duri i pred nivnoto pristignuvawe

vo Slovenija, kako i pred po~etokot na akademskata

godina, za na{ite novi studenti Univerzitetot

gi sproveduva na{ite besplatni kursevi za povtoruvawe

na materijalot od osnovnite predmeti kako matematika,

fizika ili hemija, a na novite studenti im

nudi i pomo{ od studenti tutori, koi moàt da im

dadat soveti za razli~ni pra{awa kako {to se: smestuvawe,

aktivnosti vo slobodno vreme, proceduri za

registrirawe vo agencii za rabota na studenti itn.

Prvata nedela od oktomvri, koga zapo~nuva akademskata

godina, Univerzitetot go organizira i takanare-

~eniot Den za orientacija za novite studenti, kade

{to studentite gi posetuvaat univerzitetskite kampusi,

se vklu~uvaat vo razli~ni aktivnosti na Studentskiot

sovet, turi so vodi~i niz gradot, i se sre}avaat

so drugi studenti, so personalot na Univerzitetot,

so pretstavnicite na lokalnite studentski klubovi

itn.

Zaedno so drugite beneficii za studentite: pristapni

ceni za smestuvawe, studentski obroci kofinansirani

od dràvata, mo`nosti za studentska rabota i

subvencioniran ili duri i besplaten lokalen gradski

prevoz, Nova Gorica e definitivno odli~na destinacija

za studirawe, kade {to sekoj student od drug region

ili od druga zemja naskoro }e se ~uvstvuva kako

doma. Kako zaklu~ok, sakame da ve pokanime na Info

denovite na Univerzitetot vo Nova Gorica na 17-ti

i 18-ti fevruari 2023 godina.

Tekstot go podgotvi: Veronika Pi~inini

Valentino Efremov

Foto: Arhiva na Valentino

MATURANT


dekemvri 2022

17

MATURANT

Novogodi{en

Univerzitet vo Maribor

ZAPOZNAJ GO UNIVERZITETOT VO MARIBOR!

Univerzitetot vo Maribor e me|unarodno priznata institucija, osnovana vo 1975 godina i so toa vtor po golemina i

vtor najstar univerzitet vo Slovenija. Vklu~uva 17 fakulteti, koi gi pokrivaat re~isi site oblasti na studii i se rasporedeni

niz cela Slovenija, {to e isto taka posebnost na Univerzitetot vo Maribor. Univerzitetskata biblioteka

vo Maribor i 13 fakultetski biblioteki, koi imaat na raspolagawe vkupno pove}e od 1,7 milioni primeroci na materijal,

nudat golema poddr{ka pri studiraweto.

Na Univerzitetot vo Maribor, znaeme i razbirame deka odlukata za studirawe e edna od najva`nite ìvotni odluki

za mladite, osobeno ako toa zna~i napu{tawe na domot i odewe vo stranstvo. Zatoa, }e se potrudime, vo taa va`na

odluka da bideme do vas so soveti i {to podobro da ve zapoznaeme so na{iot univerzitet i Slovenija na najdobar

moèn na~in.

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

18

ZO[TO UNIVERZITETOT VO MARIBOR E VISTINSKIOT IZBOR?

[to }e rabotam vo ìvotot? Dali mojata odluka }e bide vistinskata? Vo {to sum dobar i sakam da stanam u{te

podobar?

Qubopitnosta za otkrivawe ne{to novo i èlbata se dobri sopatnici vo razvojot na karierata. Ohrabrete se, da ne vi

bide strav, odlukata za noviot ~ekor na va{iot ìvoten pat nie }e vi ja olesnime. Vo seto toa va`no e, da ostanete

verni na sebe si, da si veruvate, a vo isto vreme da gi zapoznaete, istraùvate i da gi prepoznaete va{ite èlbi, celi i

interesi, bidej}i toa }e vi pomogne da razviete kariera na pole koe vsu{nost vi e blisko i pretstavuva aktivna vrska

so va{ite interesi.

Odlukata za studirawe na Univerzitetot vo Maribor e pravilna odluka, bidej}i nudi studiski programi za dodiplomski

i postdiplomski studii i nivna izvedba spored kreditniot sistem (EKTS). Sekoja studiska programa ovozmoùva

interdisciplinarnost vo ramkite na najmalku 10% izborni predmeti, {to zna~i deka vo tekot na studiraweto

moète da izbirate pome|u slobodnite izborni predmeti na najrazli~ni studiski programi vo Slovenija i vo stranstvo.

Gordi sme {to vo minatata akademska godina zapo~navme so implementacija na unificiranata studiska programa na

MAG, DENTALNA MEDICINA na Medicinskiot fakultet. So moderna sredina za u~ewe i ambiciozni planovi, koi vklu~uvaat

i studii po farmacija vo bliska idnina, Medicinskiot fakultet na Univerzitetot vo Maribor stanuva s¢ povaèn

univerzitetski medicinski centar vo po{irokiot region.

Univerzitetot vo Maribor e institucija koja nudi brojni mo`nosti za KARIEREN RAZVOJ. Se stremime, mladite so

na{a pomo{ da sozdadat idninata kakva {to sakaat. Zgolemenata qubopitnost za otkrivawe ne{to novo, nepoznato

i èlbata za znaewe, se dobri sopatnici vo razvojot na karierata.

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

KOGA STUDENTSKIOT DOM ]E STANE POVE]E OD SAMO DOM

Po odlukata za izbor na fakultet, sleduva temelno razgleduvawe kade da se prestojuva za vreme na studiite. Prednostite

na ìveewe vo eden od studentskite domovi na Univerzitetot vo Maribor se sekako blizinata na fakultetite,

centarot na gradot, Univerzitetskata biblioteka Maribor, sportskite objekti i poslednoto, no ne i najmalku

va`no, nezaboraven period vo ìvotot, koga se steknuvaat mnogu prijatelstva i se zdobivaat socijalni ve{tini vo

soìvot so drugi sostanari. Za mnogumina, vakviot studentski ìvot e eden od najubavite periodi vo ìvotot. Studentskite

domovi na Univerzitetot vo Maribor se rasporedeni na pet atraktivni lokacii vo neposredna blizina na

fakultetite i centarot na gradot i na studentite im nudat 2.663 legla. Na studentite im se ovozmoèni dobri uslovi

za studirawe, bidej}i sekoja soba ima internet vrska, CATV, mir i ti{ina }e najdete vo prostoriite za u~ewe i vo sajber

u~ilnicata vo naselbata. Studentite na Muzi~ka i Likovna pedagogija imaat svoi prostorii za mirno tvore{tvo. Vo

sportskiot park na Gosposvetska cesta se nao|aat sportski tereni za fudbal i ko{arka, kako i golem fitnes centar na

otvoreno, opremen so sovremeni spravi za ve`bawe.

VO DRU[TVO SO NAJDOBRITE

Univerzitetot vo Maribor od 2016 godina redovno e rangiran na me|unarodnite listi na najugledni univerziteti vo

svetot. Dosega sme potpi{ale bilateralni dogovori Erazmus so pove}e od 500 stranski univerziteti, i moème da se

pofalime i so nagradata Jabolko za kvalitet 2020 za uspe{na prikazna vo programata Erazmus +.

Gordi sme {to sme me|u 4 procenti od najdobrite univerziteti vo svetot i so vas moème da postignemeu{te

pove}e. Zatoa ve pokanuvame zaedno da ja oblikuvame idninata.

Posebno mesto ima priznanieto so koe stranskite studenti go nagradija Univerzitetot vo Maribor za prosperitet na

stranski studenti na visoko{kolski institucii, od strana na veb-portalot StudyPortals, kako i nagradata "Globalni

nagradi za zadovolstvo na studentite 2019# vo kategorijata "Sevkupno zadovolstvo#

Na Univerzitetot vo Maribor, gi poddrùvame i aktivnostite

vo oblasta dvojni karieri na sportisti i prijatelsko

obrazovanie za sportistite. Taka, Univerzitetot vo Maribor

e dobitnik na SERTIFIKAT ZA PRIJATELSKO OBRAZO-

VANIE NA SPORTISTI, koj go dodeluva Olimpiskiot komitet

na Slovenija - Asocijacija na sportski sojuzi. Premnogu

~esto se slu~uva, vrvnite sportisti da se soo~at so te{kotii

vo gradewe nesportska kariera na krajot od svojata sportska

kariera, bidej}i mnogumina nemaat soodvetno obrazovanie i

potrebno iskustvo. Zatoa e va`no tie da se steknat so obrazovanie

vo vremeto koga se natprevaruvaat vo sportot.

MATURANT


dekemvri 2022

19

MATURANT

Novogodi{en

Univerzitetot vo Maribor, na sportistite im ovozmoùva prisposobuvawa {to moàt da im go olesnat obrazovanieto

i da im pomognat da go postignat posakuvanoto stru~no obrazovanie, i pokraj toa {to intenzivno se vklu~eni vo vrvni

sportovi.

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

20

PO DODATNI ZNAEWA SO VONNASTAVNI AKTIVNOSTI

Na Univerzitetot vo Maribor se sproveduvaat i vonnastavni aktivnosti ocenuvani so krediti za studenti na studiski

programi od 1. i 2. stepen, koi imaat validen studentski status vo tekovnata akademska godina. Prijavuvaweto e vo

momentot na zapi{uvawe na povisoka godina, a studentite moè da izberat pome|u nastavni edinici od oblasta na

razni sportski aktivnosti, informaciska pismenost, vr{ewe praksa i podgotovka na uspe{na prijava za ambiciozni

istraùva~ki proekti.

ALUMNI NA UM

[to zna~at vonnastavnite aktivnosti

oceneti so kredit (nakratko KOOD)?

Pogledni go videoto:

Na Univerzitetot vo Maribor, sakame da ja odrìme

vrskata pome|u diplomiranite studenti od site generacii

na dodiplomski i postdiplomski studiski programi

na na{iot univerzitet so profesorite, asistentite i

sorabotnicite. Na krajot na studiite, site diplomirani

studenti se pokaneti da se za~lenat vo Alumni ~lenovi na zavr{eni studii i istovremeno vo Alumni na UM. Alumni na

UM na toj na~in pretstavuva baza na diplomirani studenti na Univerzitetot vo Maribor i deluva kako vrska so onoj del

od profesionalniot ìvot, vo koj poedinecot po pravilo e najinovativen i najkreativen.

STANI I TI DEL OD TIE DOSTIGNUVAWA!

Dali znaete deka prviot slovene~ki nanosatelit TRISAT, koj e celosno sozdaden na na{iot fakultet, i deka zad nas

e uspe{no lansirawe na vtoriot satelit TRISAT-R? So sorabotkata vo osnovaweto na nacionalniot superkompjuterski

centar NRS RIVR, so pomo{ na prototipniot siprkompjuter MAISTER, poddràvme novi oblasti na istraùvawe i

razvoj na novi uslugi po principot na otvoren pristap. Pronao|aweto re{enija za podobra idnina na idnite generacii e

cel na mnogu istraùva~ki proekti. Taka, Univerzitetot vo Maribor moè da se pofali so vaèn pridones na svoite

fakulteti vo razvojot na vozdu{en soobra}aj na elektri~en pogon (HYP-

STAIR) i prviot proben let na vodorodniot avion (MAHEPA), koe so godini ja

stava Slovenija na mapata kako vode~ka zemja vo razvojot na odr`livo elektri~no

vozduhoplovstvo, {to }e ovozmoì odr`livi i poekonomi~ni patuvawa.

Epidemiolo{kite sostojbi vo minatoto pokaàa golema potreba od pomo{

vo raznovidna bolni~ka nega, {to dovede do pronajdokot na prvata robotka

FRIDA, razviena na Univerzitetot vo Maribor, koja }e bide od golema

pomo{ vo griàta za pacientite i pri viziti. Naskoro }e i se pridruì i robotot

Smiljan.

So prepoznatlivi uspesi na nau~noistraùva~ko pole, postignati so sopstveno

znaewe i tehnologija, Univerzitetot vo Maribor stoi ramo do ramo so

konkurentskite obrazovni i istraùva~ki institucii vo Evropa i na globalno

nivo.

SPORTOT NA UNIVERZITETOT VO MARIBOR

Na Univerzitetot vo Maribor veruvame, deka sportot i ve`baweto se su{tinata na zdraviot i ispolnet ìvot. Na

Fakultetot za organizaciski nauki, od 2017 godina se izveduva visoko{kolska stru~na studiska programa Menaxment

vo sportot. Fakultetot za organizacioni nauki, so razvojot na studiskata programa gi zede predvid potrebite na

vrvniot sport. Na Pedago{kiot fakultet na Univerzitetot vo Maribor, se izveduva i visoko{kolska stru~na studiska

programa Sportsko trenirawe, koja po zavr{uvawe na studiite mu nosi na diplomiraniot student / studentka stru-

~en naziv: diplomiran sportski trener VS.

Sekoja godina, Univerzitetot vo Maribor objavuva javen konkurs namenet za kofinansirawe na tro{oci za u~estvo na

portski natprevari, na koi moè da se prijavat studenti na Univerzitetot vo Maribor, vo sklad so konkursnite uslovi.

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

STUDENTITE ZA UNIVERZITETOT VO MARIBOR

Matej @nidari~, student na Medicinskiot fakultet: Imam pozitivno iskustvo so studiraweto

na Univerzitetot vo Maribor. Osobeno sum zadovolen od organizacijata na studiite i vonnastavnite

aktivnosti {to gi nudi Univerzitetot. Vo slobodnoto vreme, studentite moàt da prisustvuvaat

na golem broj nastani kade {to go nadgraduvaat svoeto studisko znaewe i se zapoznavaat so

studenti so sli~ni interesi. Nitu edno u~ewe ne e te{ko, ako znaete pravilno da go rasporedite

va{eto vreme

Vasilka Saklamaeva, prodekanka za studentski pra{awa na FERI: Po tri godini ìveewe i

studirawe vo Maribor, ne samo {to zavr{iv fakultet, tuku re{iv i da prodolàm na magisterski

studii. Blagodarenie na Univerzitetot vo Maribor i Fakultetot za elektrotehnika, kompjuterski

nauki i informatika i Studentskiot sovet, uspeav da se educiram vo site oblasti koi me interesiraa.

Zapoznav novi, raznovidni grupi na lu|e i novi kulturi, koi go zbogatija moeto studentsko

iskustvo ovde. Da se bide student na Univerzitetot vo Maribor ima mnogu prednosti i od srce vi

prepora~uvam da gi iskusite i samite!

VA@NI DATUMI:

Dodiplomski studii:

Prv prijaven rok: od sredina na fevruari do sredina na april 2023

Vtor prijaven rok: po~etok na septemvri 2023

Postdiplomski studii:

Prv prijaven rok: od po~etok na mart do po~etok na maj 2023

Vtor prijaven rok: od po~etok na juli do po~etok na septemvri 2023

Raste~kiot trend na prijavi na kandidati od Severna Makedonija ukaùva na toa deka studentite se ~uvstvuvaat dobro

na Univerzitetot vo Maribor, dobredojdeni se i zadovolni se od izborot na studiskite programi.

VA@NO !!

Vrz osnov na potpi{an dogovor, studiraweto na 1. i 2. stepen e BESPLATNO za makedonskite studenti.

Za poedini studiski programi potrebno e poznavawe na slovene~ki jazik na odredeno nivo kako eden od uslovite za

zapi{uvawe. Nekoi studiski programi baraat ispolnuvawe na ovoj uslov pred zapi{uvawe na prva studiska godina, a

nekoi pred zapi{uvawe na povisoka godina na studirawe. Sertifikatite za poznavawe na slovene~ki jazik treba da se

dostavat vo sklad so rasporedot za aplicirawe i priem. Informaciite za koi studiski programi e potrebno ispolnuvawe

na ovoj uslov za zapi{uvawe, moè da se dobijat vo aktuelniot oglas za upis na poedine~na studiska programa.

Prijavata za upis se podnesuva na portalot eVŠ: https://portal.evs.gov.si/prijava/?lang=en.

Podetalni upatstva za prijavuvawe za upis, kandidatite moàt da najdat na veb-stranicata na Ministerstvoto za obrazovanie,

nauka i sport na Republika Slovenija (http://www.mizs.gov.si/si/) ili vo visoko{kolskiot prijavno-informaciski

centar na Univerzitetot vo Maribor (https://www.um.si/vpis/Strani/default.aspx), kade {to vo poglavjeto za prijava za stranci

od dràvi koi ne se ~lenki na Evropskata Unija }e gi najdete site informacii potrebni za uspe{no zapi{uvawe.

https://www.um.si/vpis/tujci/Strani/default.aspx

Tehni~ka pomo{ za pra{awa pri popolnuvawe na elektronskata aplikacija e obezbedena od Edinstveniot kontaktcentar

na dràvnata uprava (E: ekc@gov.si, T: 080-2002 (vo rabotni denovi od 8.00 do 22.00), tel. za povik od stranstvo:

00386 1 478 85 90).

Odgovori na su{tinski pra{awa za prijavno-priemnata postapka i za postapkata za priznavawe na obrazovanieto, }e

dobie{ vo visoko{kolskiot prijavno-informaciski centar (T: 02/ 23 55 264 i 02/23 55 263

E: vpis@um.si, recognition@um.si, https://moja.um.si/Strani/default.aspx), koj so zadovolstvo }e ti odovori na site tvoi

pra{awa i }e ti ponudi pomo{, osobeno za pra{awa vo vrska so dokumentacijata koja e potrebna za sproveduvawe na

postapkata za prijavuvawe i za priznavawe, taka {to studiite i prestojot

vo Maribor }e bidat osnov za eden od najubavite periodi od tojot ìvot.

SAKA[ DA DOZNAE[ POVE]E ZA STUDIITE NA

UNIVERZITETOT VO MARIBOR?

Poseti ja veb-stranicata moja.um kade {to

se sobrani site informacii za studiski

programi, vonnastavni aktivnosti, smestuvawe

na studenti, prehrana i postapki za zapi{uvawe.

MATURANT


dekemvri 2022

21

MATURANT

Novogodi{en

Univerzitet na Primorska

vo Koper, Republika Slovenija

Stanete student/studentka na

Univerzitetot vo Primorska

• Sovremeni studiski sodrìni

• Li~en pristap na predava~ite i

pomo[ na tutori

• Prekrasna primorska sredina

Univerzitetot na Primorska za studentite e prijatna

i fleksibilna institucija, koja vo stranstvo

e s¢ pove}e i pove}e prepoznatliva po odli~noto

u~ewe i izvonrednite istraùva~ki dostignuvawa.

Sledime izvonrednost, inovativnost i superiornost,

zatoa {to sme svesni od kakvo zna~ewe e

kvalitetnoto znaewe {to mora da go osvoi dene-

{nata generacija na mladi. Me|u niv sekoja godina

ima s¢ pove}e studenti od RS Makedonija.

„Welcome program” za stranski studenti

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

22

Na po~etokot na sekoja akademska godina stranskite

bruco{i se pokaneti na Orientation days kade

dobivaat osnovni informacii za ìvotot i

studiraweto na slovene~koto primorje.

Vo tekot na prvite nekolku dena pred po~etokot

na akademskata godina, studentite u~estvuvaat

vo mnogubrojni aktivnosti za zapoznavawe

na koordinatorite na studiskite programi, zapoznavawe

na okolinata kako i osnovite na slovene~kiot

jazik i kultura. Isto taka gi sreduvaat

i potrebnite dokumenti za prestoj. Vo prvata

godina od studiraweto na stranskite studenti

im se nudi smestuvawe vo studentskite domovi.

Godina plus

Godina plus im ovozmoùva na stranskite studenti

da se prisposobat na noviot sistem i jazik.

Studentite koi ne zboruvaat slovene~ki jazik

i se zapi{uvaat za prv pat vo studiska programa

sprovedena na slovene~ki jazik, moàt da

se fokusiraat na studijata na slovene~ki jazik,

a otkako pridobile vkupno 30 EKTS, tie moàt

povtorno da se zapi{at vo prvata godina na

studii.

PREZENTACIJA

Univerzitetot na Primorska go posetuvaat okolu

6.000 studenti. Studiite se organizirani na 6 fakulteti

koi{to nudat kvalitetni, raznovidni i po

sodrìna privle~ni studii na slednite podra~ja:

dekemvri 2022

1) Fakultet za humanisti~ki studii:

- istorija (UN)

- geografija (UN)

- kulturno nasledstvo (UN)*

- komunikacija i mediumi (UN)

- slovene~ki jazik (UN)

- italijanski jazik (UN)

- interkulturna jazi~na medijacija (UN)

• angliski-slovene~ki

• angliski-francuski

• angliski-italijanski

• angliski-kineski

Dvopredmetni:

- arheologija (UN)*

- antropologija (UN)

2) Fakultet za menaxment:

- menaxment (VS)

- menaxment (UN)*

3) Fakultet za matematika, prirodni nauki i

informaciski tehnologii:

- matematika (UN)*

- matematika vo ekonomija i finansii (UN)

- bioinformatika (UN)*

- kompjuterski nauki i informatika (UN)*

- mediteransko zemjodelstvo (VS)

- biopsihologija (UN)

- odr`liva ìvotna sredina (UN)

MATURANT

Novogodi{en

4) Pedago{ki fakultet:

- pedagogija (UN)

- socijalna pedagogija (UN)

- pret{kolsko vospituvawe (UN) - Koper,

[kofja Loka

- oddelenska nastava (UN)

- vizuelni umetnosti i dizajn (UN)

5) Fakultet za turizam - Turistika:

- upravuvawe so turisti~ki

destinacii (VS) - Qubqana

- upravuvawe so turisti~ki

kompanii (VS)* - Portoro`, Maribor

- turizam (UN)

6) Fakultet za zdravstveni nauki:

- primeneta kineziologija (UN)

- fizioterapija (UN)

- zdravstvena nega (VS) - Izola, Vipava

- dietetika (VS)

* Izvedba isto taka i na angliski jazik

Gordi sme {to na{ite studenti se zadovolni so

studiraweto kaj nas - proverete gi nivnite izjavi:

Anastasija

Nakova,

UP Fakultet za

zdravstveni nauki

Za studiite vo Slovenija

i za mo`nostite

ovde, ve}e bev zapoznaena

bidej}i mojot postar

brat isto taka studira-

{e na Primorskiot univerzitet.

Odbrav tokmu

zdravstvena nega bidej-

}i medicinata sekoj den s¢ pove}e me voodu{evuva,

a isto taka pomagaweto na lu|eto me pravi sre}na

pa zatoa mislam deka tokmu ovaa profesija e vistinskata

za mene.

Jas se zapi{av vo 2020 godina koga be{e KOVIDpandemijata,

pa zatoa moite po~etoci na fakultet

bea malku porazli~ni od ostanatite generacii. Prviot

den na fakultet be{e teòk za mene, mnogu

nepoznati lica, malo poznavawe na slovene~kiot

jazik, na fakultetot i s¢ ostanato.

Moite kolegi od fakultet gi zapoznav vo vtoriot

semestar, koga zapo~navme so laboratoriski ve`bi.

Bev pozitivno iznenadena kolku bevme prifateni

nie koi doa|ame od strana, no sekoj ima razli~ni

iskustva, jas sum presre}na {to gi imav tokmu niv za

moi kolegi.

Razlikata pome|u makedonskiot sistem i ovoj tuka

e o~igledna, mnogu pogolem fokus im davaat na

mladite odnosno na studentite, no i samite studenti

se borat za svoite prava.

Prvata godina ìveev vo studentski dom, i iskreno

da se vratam pak bi izbrala isto. Toa e odli-

~na mo`nost da zapoznaete novi prijateli, so samoto

toa polesno }e se prilagodite na samata sredina.

Slovene~kiot jazik go u~ev i pred da se preselam

ovde, posetuvav kurs i iskreno moàm da kaàm deka

mi pomogna.

Koper e prekrasen grad i ìveeweto na more e

ne{to koe ne bi go zamenila, a koga bi imala vtor

izbor povtorno bi izbrala isto, Primorskiot univerzitet,

Koper i FVZ.

Marko

Paleski,

UP Fakultet za

matematika,

prirodni nauki i

informaciski

tehnologii

Odlukata da studiram

vo Slovenija be{e najdobrata

odluka {to ja

donesov poradi nekolku

pri~ini. Glavno poradi

celoto iskustvo na studirawe na FAMNIT.

Prvata i najva`na rabota za mene e deka sekoj

profesor i asistent e celosno posveten da vi pomogne

da go razberete i nau~ite materijalot, sekoga{

moète da gi pra{ate po predavawata ili da

im ispratite e-po{ta i tie definitivno }e vi pomognat.

Bev iznenaden i od toa kolku se efektivni predavawata,

sekoj profesor go pravi predavaweto

MATURANT


dekemvri 2022

23

MATURANT

Novogodi{en

povolnostite {to gi imaat studentite, kako studentski

obroci, sportski aktivnosti, studentski popusti,

{to mnogu me iznenadi.

Moèbi na nekoj mu e te{ko da ja napu{ti svojata

zemja, mestoto koe najdobro go znae i lu|eto koi go

opkruùvaat, no izleguvaweto od zonata na udobnost

e sekoga{ neverojatno iskustvo i predlagam

silno da ja zemete predvid Slovenija koga izbirate

mesto za studirawe.

Marija

]imova,

UP Fakultet za

menaxment

prijatno i razbirlivo, osven toa, predavawata retko

se navistina rano nautro, {to e sekoga{ plus.

Navistina zabaven del od moeto iskustvo so studiraweto

vo Slovenija e prisustvoto na predavawa so

kolegi i studiski sostanoci koga imame proekti

ili doma{ni zada~i.

Koga dojdov vo Slovenija, ne poznavav nikogo, no

za kratko vreme steknav mnogu prijateli, bidej}i

site se mnogu prijatelski raspoloèni. Po diplomiraweto

bi sakal da se zapi{am na magisterski

studii i najverojatno da ostanam na FAMNIT.

Seto ova otprvin na nekoj na~in mi be{e stra{no,

no toploto dobredojde od Univerzitetot mnogu mi

pomogna da se adaptiram i da po~nam da ìveam vo

Slovenija.

Koga odlu~uvav kade sakam da studiram, Slovenija

be{e interesna opcija, a otkako gi istraùvav

mo`nostite vo Slovenija, naidov na FAMNIT i na

programata za informatika. Otkako ja pro~itav

programata i nejzinata ponuda, mi be{e jasno deka

Slovenija e najdobrata opcija pri izborot na univerzitet.

Studentskiot ìvot vo Slovenija e mnogu razli-

~en od Makedonija, a glavnata razlika e vo toa {to

studentite se podobro zgrièni. Pod ova mislam na

Jas sum studentka na

treta godina na dodiplomska,

univerzitetna

programa na Fakultetot

za menaxment (FM).

Studiraweto na Univerzitetot

na Primorska

e navistina ne{to posebno za mene. Fakultetite

se locirani vo tri grada na slovene~koto krajbre-

`je. Fakultetot za menaxment se nao|a vo samiot

centar na Koper, so pogled na slovene~koto krajbre`je

i na pristani{teto na Koper.

Fakultetot na studentite im nudi ogromen opseg

na znaewa za sovremenite pristapi vo menaxmentot,

ekonomijata, marketingot, pravoto i u{te mnogu

podra~ja koi bi moèla da gi nabrojam.

Iako doa|am od Makedonija i moeto prethodno poznavawe

na slovene~ki jazik be{e nula po pristignuvaweto,

uspeav da nau~am slovene~ki za edna do

dve godini. Mnogu mi pomogna i izborot na studiska

programa na slovene~ki jazik, {to dopolnitelno me

pottikna da nau~am slovene~ki jazik.

No, za da ne izgleda deka samo u~ime celo vreme,

Univerzitetot isto taka nudi ogromen spektar na

vonnastavni aktivnosti, verojatno najmnogu od koj

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

24

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

bilo univerzitet. Ovde ja imame Studentskata organizacija

na Univerzitetot vo Primorska (ŠOUP),

SportUP, Mladinskiot centar Koper, razmenata na

Primorska, studentskite soveti na fakultetite i

tutori na oddelni fakulteti. Site ovie organizacii

i zaednici vo golema mera pridonesuvaat za

dobrosostojbata na studentite vo tekot na nivnite

studentski denovi i ovozmoùvaat razli~ni iskustva,

kako {to se patuvawe so brod po slovene~koto

krajbre`je, patuvawa vo stranstvo, studentski ve-

~eri - zabavi, pomo{ pri studirawe... Taka {to,

studiraweto na Fakultetot za menaxment na UP e

edno od moite najdobri iskustva dosega i iskreno

od srce bi vi go prepora~ala.

Marinela

Angelovska,

UP Fakultet za

menaxment

Zdravo na site! Jas

sum Marinela Angelovska,

doa|am od Makedonska

Kamenica, RS Makedonija.

Vtora godina

sum na studii vo Koper,

na Fakultetot za menaxment

i so zadovolstvo

bi sakala da go spodelam moeto dosega{no iskustvo

ovde.

U{te pred da zavr{am sredno obrazovanie bev

odlu~na za zapo~nuvawe na studii vo Slovenija. Mi

treba{e vreme da odlu~am koj fakultet da go odberam,

odnosno koj e soodvetniot za da go investiram

mojot trud za znaewe koe }e mi pridonese vo gradeweto

na kariernoto pole vo mojot ìvot. Sepak,

zaklu~iv deka najmnogu mi odgovara Fakultetot za

menaxment vo Koper. Moram da priznaam deka od

prva se vqubiv vo gradot.

Prvo ne{to {to zabeleàv koga dojdov vo Koper e

visokoto nivo na svesnost za ~ista ekolo{ka sredina.

Isto taka i mirniot soobra}aj. Sepak, ni{to ne

moè da ja zameni magijata na besprekorniot pogled

kon moreto, golemite palmi niz ulicite, koi dodavaat

tropski efekt i interesnata struktura na starite

gradbi.

Presre}na sum {to ja donesov odlukata za studirawe

ovde bidej}i mi se otvorija mnogu vrati za moj

li~en razvoj i ne samo na obrazovno pole.

Vo vrska so fakultetot, mi se dopa|a toa {to profesorite

imaat visoko nivo na tolerancija koga

stanuva zbor za jazikot, no se razbira so tek na vreme

i sekojdnevna komunikacija, po~nav da go zboruvam

slovene~kiot bez problem.

Isto taka ima opcija za studirawe i na angliski

jazik i mislam deka ja izbiraat pove}eto studenti,

koi{to doa|aat od druga dràva. Sledno sakam da

gi spomenam instituciite kako ŠOUP, SportUp, Youth

Center Koper, koi organiziraat raznovidni nastani

pogodni za lu|e od razli~ni kategorii, vo koi najmnogu

se vklu~eni studentite.

Andrijana

Vesovska,

UP Pedago{ki

fakultet

Dokolku razmisluvate

da se zapi{ete na fakultet

vo stranstvo, Slovenija

e odli~na odluka.

Obrazovanieto ovde e

na mnogu visoko nivo, i

site univerziteti imaat

dobri programi, no smetam

deka Univerzitetot na Primorska se izdvojuva.

Smesten na slovene~kiot breg, vo gradot Koper,

ovozmoùva da se relaksirate za vreme na studentskite

denovi.

Pokraj odli~nata lokacija, Univerzitetot izobiluva

so niza drugi odli~ni mo`nosti. Specifi~no

e {to Pedago{kiot fakultet pokraj pedago{kite

programi, ja nudi nasokata Vizuelni umetnosti i

dizajn. Toa {to me privle~e se raznovidnite sodr-

ìni na ovaa nasoka, kako {to se tradicionalno

slikarstvo, vajarstvo, arhitektura, no i isto taka

golem fokus e staven na sovremenata umetnost,

prostorna instalacija, novi mediumi i sli~no.

Idejata za tolku op{irna i otvorena umetni~ka

programa be{e klu~na za mojot izbor. Voden pred s¢

od profesionalni umetnici, pa profesori, ovoj

fakultet e vistinskoto mesto za site mladi umetnici.

Pokraj toa, nikoga{ nema da vi bide dosadno,

bidej}i moè da se vklu~ite vo mnogu vonstudiski

aktivnosti kako {to se sportski aktivnosti, teatarska

gluma, fotografski klub, hor itn., preku koi

}e steknete mnogu novi i dobri prijateli, a i }e si

go olesnite u~eweto na slovene~kiot jazik.

PODATOCI ZA KONTAKT

www.welcome.upr.si

MATURANT


dekemvri 2022

25

MATURANT

Novogodi{en

Razgovor so prof. d-r Miglena Temelkova, rektor na

Univerzitetot za telekomunikacii i po[ti vo Sofija, Bugarija

Na[ite novi

inènerski

specijalnosti

"Digitalno

pretpriemni[tvo i

visoki tehnologii# i

"Digitalna javna

administracija#

stavaat akcent na

podgotovkata na

inèneri koi go

obezbeduvaat i

poddrùvaat procesot

na digitalizacija vo

industriskiot i

javniot sektor

prof. d-r

Miglena

Temelkova

rektor na

Univerzitetot za

telekomunikacii

i

po[ti

vo Sofija

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Na univerzitetot za telekomunikacii

i po{ti, studiraat inèneri za

vozduhoplovstvoto, medicinata

i kiberproizvodstvoto

Edna godina otkako

pretsedatelot na Bugarija

Rumen Radev go

udostoi Univerzitetot

za telekomunikacii

i po{ti so svoeto

najvisoko odlikuvawe

- po~esen medal, vo

najstaroto specijalizirano

dràvno visoko

u~ili{te vo Bugarija,

studentite, nastavnicite

i rakovodstvoto

n¢ pre~ekuvaat

so ubedenost i uverenost

deka nema poinovativna

visokoobrazovna

institucija vo

Bugarija. Za toa nesporen

dokaz se i zborovite

na bugarskiot

26

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

pretsedatel, koj pred samo dva meseci ja otvori novata

u~ebna godina na Univerzitetot. Toj toga{ kaà,

deka na Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti

se podgotvuvaat stru~waci za oblasti od isklu~itelno

zna~ewe, kako za rabotata na dràvnite i op{-

tinskite organi, taka i za industrijata, zemjodelstvoto

i javniot ìvot i ja istakna aktivnata nau~noistraùva~ka

dejnost na Univerzitetot, kako i negovata

sorabotka so bugarskiot biznis i so vode~kite

me|unarodni kompanii za razvoj na novi, perspektivni

specijalnosti, od vitalno zna~ewe za tranzicijata

na dràvata i op{testvoto kon digitalnata ekonomija.

„Toa e idninata na bugarskoto visoko obrazovanie

i vie ste tie koi go trasirate toj pat#, re~e

pretsedatelot Radev pri posetata na ovoj inovativen

i brzorazviva~ki univerzitet.

Razgovarame so prof. Miglena Temelkova - prvata

èna rektor na Univerzitetot za telekomunikacii i

po{ti vo negovata 141-godi{na istorija.

Prof. Temelkova, kako od etabliran univerzitet

koj educira inèneri za po{tite i telekomunikaciite,

re{ivte da zapo~nete so edukacija na

inèneri za vozduhoplovstvoto, medicinata i kiberproizvodstvoto?

Vo bugarskiot folklor postoi edna pogovorka:

„Slo`na druìna, planina potkreva.# Taka napravivme

i nie - gi obedinivme naporite na nekolku univerziteti

i sozdadovme unikatni novi specijalnosti,

koi nesomneno se profesii na idninata. Specijalnosta

„Komunikaciski sistemi za organizacija na

vozdu{niot transport# ja sozdadovme so Vi{ata vozduhoplovna

{kola vo Dolna Mitropolija, bidej}i gi

imame ekspertite i predava~ite od oblasta na telekomunikaciite,

a tie gi imaat ekspertite za vozduhoplovstvo.

Na istiot princip gi sozdadovme i specijalnostite

„Telemedicina# i „Softversko proektirawe

vo medicinata# so medicinskite univerziteti

vo Pleven i Plovdiv. Toa se profesii na idninata, i

denes eden takov specijalist zema po~etna plata od

okolu 4-5 iljadi evra. Gladot na pazarot na trudot za

vakvi eksperti e mnogu golem i toa be{e na{iot motiv

so na{ite kolegi od spomenatite univerziteti da

zapo~neme edukacija za tie profesii na idninata.

Studentite koi zavr{uvaat, }e dobijat diploma izdadena

od partnerskite univerziteti.

Studentite }e imaat dve diplomi?

Studentite }e imaat edna diploma, izdadena od

site univerziteti koi ja ovozmoìle edukacijata.

Tie moè da se dva, tri ili pove}e.

Inèner vo kiberproizvodstvo? [to zna~i toa?

Na{ite novi inènerski specijalnosti „Digitalno

pretpriemni{tvo i visoki tehnologii# i „Digitalna

javna administracija# stavaat akcent na podgotovkata

na inèneri koi go obezbeduvaat i poddrùvaat

procesot na digitalizacija vo industriskiot i javniot

sektor. Site zboruvame za edno{alterski uslugi,

za e-vlada, za pametno proizvodstvo, no ne sfa}ame

deka ovie aktivnosti baraat dobro obu~eni inèneri.

Nie educirame tokmu takvi inèneri i kadri za

tie sektori. Toa se lu|eto koi }e vlezat vo direktna

komunikacija, }e go odrùvaat i }e upravuvaat so

ekosistemot „~ovek-ma{ina#. Novite proizvodstva

ve}e ne se nitu analogni nitu avtomatizirani, tie se

kiberfizi~ki. Za niv sepak se potrebni inènerski

kadri, a niv gi nema.

Osven za novite studiski nasoki, ima li interes

i za tradicionalnite nasoki na Univerzitetot za

telekomunikacii i po{ti kako {to se: „Kiberbezbednost

na komunikaciskite tehnologii#, „Kompjuterski

tehnologii#, „Telekomunikaciski tehnologii#,

„Menaxment vo telekomuikaciite i po{-

tite#?

Da. Tradicionalnite studiski nasoki na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti se etablirani i se

raduvaat na golemiot interes od strana na studentite

kandidati. Vo niv su{tinska uloga vo edukacijata

ima u~estvoto na eksperti od praktikata, od najgolemite

IT i telekomunikaciski kompanii. Prakti~nata

nastava se odrùva vo tie kompanii ili vo laboratorii

opremeni od niv. Ova im dava mo`nost na

na{ite studenti da u~at od najdobrite i da steknat

iskustvo i praksa u{te dodeka studiraat.

MATURANT


dekemvri 2022

27

MATURANT

Novogodi{en

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Koi se kompaniite so koi rabotite i koi u~estvuvaat

vo studiite na Univerzitetot za telekomunikacii

i po{ti so predava~i, praksa i staìrawa?

Toa se: Simens, A1, erp.bg, DXS Technology, IBM, Atos,

F-Secure, Oracle, Fibrant, Huawey, Bugarski po{ti EAD,

Nacionalna kompanija - Industriski zoni, Nacionalna

kompanija - @elezni~ka infrastruktura, Industriski

klaster „Srednogorie#, Bugarska nacionalna

televizija, Zavod za patenti i u{te mnogu, mnogu drugi.

Potoa op{tini, obrazovni organizacii kako Crnomorskata

akademija za bezbednost, nevladini organizacii,

onie koi rabotat vo oblasta na telekomunikaciite,

komunikaciite, industrijata.

A dali imate novi magisterski programi?

Zaedno so tradicionalnite magisterski programi

„Informati~ki tehnologii#, „Mobilni komunikacii i

internet# i „Upravuvawe na uslugi#, od ovaa akademska

godina imame dve novi magisterski programi. Toa

se inènerskite specijalnosti „Digitalno liderstvo#

i „Komunikaciski mreì i kiberistraga#. Tie ja

nadgraduvaat inènerskata kompetentnost na studentite

vo dva, ve}e mnogu va`ni sektori za na{ata

ekonomija - kiberistragata i upravuvaweto vo digitalna

sredina.

Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti, vo

sporedba so drugite bugarski univerziteti, ima

najgolem broj stranski studenti koi studiraat telekomunikacii

i informati~ka tehnologija, duri

i vo sporedba so najgolemite. Kako go predizvikuvate

interesot na strancite za Va{ite specijalnosti?

Da, fakt e deka sme lideri po educirani stranski

studenti vo profesionalnata nasoka „Komunikacii i

kompjuterska tehnika#. Toa zna~i deka sme prepoznatlivi

i nadvor od granicite na Bugarija. No, toa zna-

~i i ne{to drugo - zna~i deka obezbeduvame kvalitetno

obrazovanie, koe dava mo`nost za uspe{na realizacija

na pazarot na trud vo Bugarija i na koe bilo

drugo mesto vo svetot. Istovremeno, izdavame i evropski

Dodatok na diplomata, blagodarenie na koj

vratite na sekoj rabotodava~ se otvoreni za diplomiranite

studenti na na{iot univerzitet.

Pretsedatelot Radev e prijatel na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti bidej}i e ~est gostin

i pokrovitel na proslavite. Kako ja objasnuvate

taa ~est za Va{iot univerzitet?

Ja objasnuvam so dalekovidosta na {efot na dràvata

i so jasnoto osoznavawe na zna~eweto na sektorite

telekomunikacii, informati~ka tehnologija i

komunikacii za na{eto op{testvo i ekonomija. Pretsedatelot

be{e pokrovitel na celata na{a jubilejna

140-ta godi{nina. Pretsedatelot ja otvori i na{ata

u~ebna godina pred samo mesec i polovina. Bugarskiot

pretsedatel ima jasna pretstava deka obrazovanieto

e stolb na prosperitetot na sekoj narod, zatoa i

smetam deka negovata poddr{ka za na{iot univerzitet

e logi~na i dalekuvidna.

Studentite na Univerzitetot za telekomunikacii

i po{ti u~at od najdobrite vo biznisot

[to ni spodeluvaat studentite na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti za nivnite studii, za

nivnata sredba so biznisot i za perspektivite vo

nivnata profesionalna realizacija? Pra{awata im

gi postavuvame na na{ite sogovornici - Marijan Nikov

i Martin Prvanov - studenti na Univerzitetot.

Marijan Nikov,

student na

Me|unarodna

magisterska

programa

„Smart liderstvo#

[to studirate na

Univerzitetot za telekomunikacii

i po-

{ti i zo{to ja izbravte

tokmu taa specijalnost?

Student sum na Me|unarodnata magisterska programa

„Smart liderstvo#. Izbrav da studiram na taa

programa, otkako gi razgledav site ponudeni programi

vo Bugarija. Univerzitetot za telekomunikacii

i po{ti be{e edinstvenoto mesto {to ja nude{e me-

|unarodnata programa koja gi ispolnuva{e moite kriteriumi

za nadgradba na moite znaewa i kompetencii.

Se odlu~iv za nea, bidej}i ponudenata nastavna

programa odgovara na moite potrebi, kako i na tendenciite

koi nalagaat barawe na nov tip na klu~ni

kompetencii i ve{tini. Za mojot izbor be{e va`no i

da znam, deka }e u~am na mesto kade im se posvetuva

individualno vnimanie na studentite i }e imam direkten

kontakt so profesorite. Otkako se uveriv deka

Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti e mestoto

koe gi ispolnuva moite kriteriumi, ne se dvoumev

nitu za moment da se zapi{am na programata.

Koja e razlikata vo studiraweto na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti vo sporedba so

drugite univerziteti vo Bugarija?

Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti e unikatna

po svojot vid, butikova obrazovna institucija.

Ova go velam zatoa {to imav mo`nost da gi pominam

poslednite dve godini vo nego i voodu{even sum od

individualniot pristap {to go imaat profesorite

kon sekoj svoj student. Nastavata za studentite na

Univerzitetot se izveduva vo mali grupi i toa im

ovozmoùva na studentite da imaat pove}e vreme da

razgovaraat za proektite so profesorite, kako i da

sorabotuvaat me|u sebe vo zaedni~ki obrazovni istraùvawa.

Vo moite studii moèv da uìvam vo individualnata

teoretska i prakti~na obuka vo disciplinite,

a nastavnata programa sozdava uslovi da se

ostvari merliv napredok i efektivnost vo postigaweto

na nau~enoto na predavawata i na prakti~nite

obuki. Seto toa, studiite na Univerzitetot gi pravi

28

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

razli~ni od onie na drugite univerziteti vo zemjava.

Moàm da kaàm deka ne se kaam za mojot izbor da

studiram na Univerzitetot za telekomunikacii i po-

{ti, i denes, ako e potrebno, povtorno bi go napravil

istiot izbor. Isto taka va`no e da se spodeli deka,

za razlika od drugite visokoobrazovni institucii,

na Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti predavaat

eksperti od biznisot i od vode~ki kompanii,

{to e golema prednost vo procesot na prenesuvawe

znaewe na studentite.

Kakvi mo`nosti za rabota }e imate koga }e diplomirate?

Me|unarodnata magisterska programa „Smart liderstvo#

e bazirana na metodikata za gradewe moderni

digitalni lideri. Vo tekot na obukata, nadgradbata na

liderskiot potencijal na sekoj student e vrzana za potrebite

na biznisot i op{testvoto. Taka vo praksa se

sozdava mo`nost, po moeto diplomirawe da se realiziram,

kako vo dràvnata administracija, taka i vo

privatniot sektor. Kako student od vtora godina na

programata, moàm da kaàm deka se ~uvstvuvam posiguren

vo sebe otkako gi zavr{iv ovie studii. Otkako

diplomirav na Univerzitetot za telekomunikacii i

po{ti na me|unarodna magisterska programa, }e imam

mo`nost da rabotam vo evropski i me|unarodni biznis-organizacii,

kako ekspert za konsultantski i istraùva~ki

edinici na javni organizacii i institucii.

Dali studentite na Univerzitetot za telekomunikacii

i po{ti imaat soodvetna socijalna sredina?

Socijalnata sredina e vaèn del od ìvotot na sekoj

mlad ~ovek. Socijalnoto opkruùvawe na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti e sostaven del

na na{eto sekojdnevie, bidej}i e povrzano so postojana

komunikacija me|u studentite, predava~ite i rakovodstvoto

na Univerzitetot. Kako student na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti, veruvam deka

socijalnata sredina sozdadena me|u studentite, e

rezultat na kontinuiranite napori za sozdavawe mo-

`nosti od strana na rakovodstvoto na Univerzitetot

i Studentskiot sovet, koi rabotat na sozdavawe op-

{testveno odgovorna sredina kade studentite moàt

da gi razmenuvaat svoite idei, iskustvo i potrebi, i

da go realiziraat svoeto slobodno vreme. Rakovodstvoto

na univerzitetot vloùva mnogu napori da obezbedi

povolni uslovi za u~ewe i ìvot na studentite

vo predavalnite i studentskite domovi, a Studentskiot

sovet gi promovira sportskite i op{testvenoodgovornite

kauzi i kulturni aktivnosti na studentite.

Podgotven li ste za pazarot na trudot?

Pazarot na trudot po zavr{uvaweto na obrazovanieto,

e golem predizvik za sekoj mlad ~ovek. Li~no veruvam

deka sum podgotven za pazarot na trudot. Siguren

sum vo sebe i vo faktot, deka izbrav da u~am na

vistinskoto mesto, i vreme e da go napravam sledniot

~ekor vo mojot ìvot. Ubeden sum deka znaeweto steknato

na Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti,

}e mi ovozmoì dobar po~etok vo karierata, bidej}i

vo tekot na studiraweto moèv da stapam vo kontakt

so prekrasni profesori i tie mi go prenesoa svoeto

iskustvo. Blagodaren sum {to zapoznav tolku dobri

specijalisti i lu|e od praktikata. Vo idnina imam

namera da im go prenesam moeto iskustvo na onie po

mene, no toa }e bide eden nov predizvik.

Martin Prvanov,

student na

dodiplomski

studii,

specijalnost

„Kompjuterska

administracija

na softverski

aplikacii#.

[to u~ite na Univerzitetot

za telekomunikacii

i po{-

ti i zo{to ja izbravte

to~no taa specijalnost?

U{te od rana vozrast znaev deka sakam da prosperiram

vo IT-industrijata, koja nudi bogata paleta na

razli~ni oblasti na studii, koi so tekot na vremeto

zazemaat golem del od ìvotot na lu|eto, vo mnogu

aspekti.

Izbrav da ja razvivam mojata idna kariera na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti, so studirawe

Kompjuterska administracija na softverski aplikacii.

Veruvam deka ovaa specijalnost moè da pomogne

vo mnogu spektri od na{iot sekojdneven ìvot, kako

{to se medicinata, grade`ni{tvoto, aviokompaniite,

patnata infrastruktura i mnogu drugi.

Koja e razlikata vo studiraweto na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti vo sporedba so

drugite univerziteti vo Bugarija?

Ima mnogu visokoobrazovni institucii vo Bugarija

koi razvivaat i nudat {irok spektar na IT-specijalnosti,

no Univerzitetot za telekomunikacii i po-

{ti ne samo {to sozdava, tuku direktno gi integrira

svoite studenti vo IT-industrijata.

Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti e toj koj

gi pretvora svoite studenti vo specijalisti, blagodarenie

na vrskata {to ja sozdava pome|u studentot -

profesorot - biznisot, {to od svoja strana e isklu-

~itelno va`no vo gradeweto na eden dobar IT- specijalist.

Za vremeto pominato tuka, moàm so sigurnost da

kaàm deka dosega{nite obuki koi gi dobiv se isplatea,

kako vo rabotnata sredina, taka i vo sekojdnevniot

ìvot.

Na Univerzitetot predavaat lu|e so mnogu golemo

iskustvo steknato so godini rabota vo oblasta na IT,

govornici od biznisot, kako i mnogu drugi, ~ie znaewe

ni dava isklu~itelna prednost vo na{ata realizacija

na pazarot na trudot.

Kakvi mo`nosti za rabota }e imate koga }e diplomirate?

Kako kompjuterski administrator imam mnogu

mo`nosti za rabota vo razli~ni sektori.

MATURANT


dekemvri 2022

29

MATURANT

Novogodi{en

Moàm da pomagam vo razvojot i

odrùvaweto na softveri, koi }e bidat

od golemo zna~ewe vo razli~ni

rabotni sektori. Moàm da vodam

IT-timovi i proekti.

Univerzitetot pridonesuva i za razvojot

kako li~nost, mnogute obuki

koi gi nudi vodat kon razvivawe i

nadgradba na golem broj na{i kvaliteti,

koi so tek na vreme }e bidat osnovata

na na{ata idnina i uspe{na

realizacija.

Dali studentite na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti imaat

soodvetna socijalna sredina?

Univerzitetot za telekomunikacii

i po{ti e dom na sekoj negov student.

Na Univerzitetot se organiziraat

mnogu obuki koi pridonesuvaat za razvoj na komunikacijata

me|u nas i nadgradba na golem broj na{i kvaliteti.

Studentskiot sovet e vaèn faktor i dvigatel na

studentskata zaednica preku postojana rabota so niv.

Se raduvam {to imam mo`nost da bidam del od

Studentskiot sovet i aktivno da u~estvuvam vo razvojniot

proces na Univerzitetot za telekomunikacii

i po{ti.

Podgotven li ste za pazarot na trudot?

So brziot razvoj i napredok na tehnologiite, se otvoraat

isklu~itelno mnogu mo`nosti za realizacija


Blagodarenie na praksata i staìraweto {to se

obezbedeni za vreme na studiraweto, kako i blagodarenie

na na{ite predava~i od biznis-kompaniite,

mislam deka sum dovolno podgotven za predizvicite


MATURANT

Novogodi{en

Jugozapaden Univerzitet "Neofit Rilski# - Blagoevgrad, Bugarija

Uspehot e pra{awe na izbor!

Napravete go vistinskiot izbor so

Jugozapaden Univerzitet

"Neofit Rilski#

- Blagoevgrad, Bugarija!

Univerzitetot e akreditiran so maksimalna ocenka

od Nacionalnata agencija za ocenuvawe i akreditacija,

{to e garancija za kvalitetot na obrazovnata

usluga vo 83 dodiplomski i magisterski programi

po zavr{eno sredno obrazovanie, 153 magisterski

programi po zavr{eno visoko obrazovanie i 83 doktorski

programi.

Studiite se odvivaat na 30 stru~ni podra~ja od

oblasta na humanitarnite, tehni~kite, upravnite,

socijalnite, pedago{kite, pravnite i ekonomskite

nauki, umetnosta, zdravstvenata za{tita, javnoto

zdravje i sportot, bezbednosta i odbranata i dr.

Spored toj pokazatel, Univerzitetot e na prvo mesto

vo Bugarija.

Dodiplomski programi na

Filozofskiot fakultet

• Filozofija

• Sociologija

• Psihologija

• Politi~ki nauki


Filolo{kiot fakultet

• Bugarska filologija

• Angliska filologija

• Primeneta lingvistika

• Pedagogija na nastavata po bugarski i stranski

jazik (ruski, turski, gr~ki, kineski, angliski)

• Angliski jazik: prevod i komunikacii

• Angliski jazik i etnologija

• Slovenski jazik (ruski, ~e{ki ili hrvatski) i

turizam

• Stranski jazik (ruski, germanski ili francuski

i vtor stranski jazik) i biznis- administracija


Pedago{kiot fakultet

• Pedagogija i obrazoven menaxment

• Predu~ili{na pedagogija i pedagodija na

osnovno obrazovanie

• Pedagogija na osnovno obrazovanie i stranski

jazik

• Predu~ili{na pedagogija i stranski jazik

• Socijalna pedagogija

• Specijalna pedagogija

• Fizi~ko vospituvawe i sport


Fakultetot za umetnosti

• Kulturologija i kulturen menaxment

• Kultura i mediumi

MATURANT


dekemvri 2022

31

MATURANT

Novogodi{en

• Kultura i kulturen turizam

• Pedagogija na muzi~kata umetnost

• Bugarska narodna koreografija

• Sovremena koreografija

• Scenski umetnosti (pop i xez peewe)

• Scenski umetnosti (narodni instrumenti ili

narodno peewe)

• Pedagogija na likovno obrazovanie

• Filmsko i televizisko operatorstvo

• Pedagogija na nastavata po tehnologii i

pretpriemni{tvo


Ekonomskiot fakultet

• Biznis-menaxment i pretpriemni{tvo

• Finansii

• Biznis-marketing i reklama

• Smetkovodstvo i kontrola

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

32

• Filmska i televiziska reìja

• Filmska i televiziska montaà

• Moda

• Elektronski tehnologii vo muzikata

• Akterski ve{tini

• Audiovizuelni umetnosti i produkcija vo

industrijata za zabava


Fakultetot za javno zdravje,

zdravstvena grià i sport

• Sport

• Logopedija

• Socijalni dejnosti

• Medicinska sestra

• Aku{erka

• Kineziterapija


Tehni~kiot fakultet

• Kompjuterski sistemi i tehnologii

• Primeneti elektronski sistemi

• Informati~ki i komunikaciski tehnologii

• Dizajn, tehnologii i menaxment vo industrijata

za obleka

dekemvri 2022

• Me|unaroden biznis

• Ekonomika na javnata sfera

• Turizam

• Odr`liv turizam


Prirodno-matemati~kiot fakultet

• Pedagogija na nastavata po matematika,

informatika i informati~ki tehnologii

• Pedagogija na nastavata po fizika i matematika

• Pedagogija na nastavata po hemija i fizika

• Pedagogija na nastavata po geografija i istorija

• Pedagogija na nastavata po hemija i ~ovekot i

prirodata

• Hemija

• Medicinska hemija

• Geografija i regionalna politika

• Ekologija i za{tita na ìvotnata sredina

• Matematika

• Informatika

• Primeneti opti~ki tehnologii

• Informaciski sistemi i tehnologii

• Opti~ki tehnologii

• Fizika

• Medicinska fizika

MATURANT

Novogodi{en

Dodiplomski programi

na Pravno-istoriskiot fakultet

• Me|unarodni odnosi

• Pravo

• Istorija

• Javna administracija

• Odnosi so javnosta

• Nacionalna bezbednost

• Istorija i arheologija

• Arhivirawe i informaciska bezbednost

USLOVI ZA PRIJAVUVAWE ZA STRANSKI GRA\ANI NA JUGOZAPADEN UNIVERZITET

„NEOFIT RILSKI# - BLAGOEVGRAD

Stranskite dràvjani moàt da apliciraat i da studiraat na Jugozapadniot univerzitet „Neofit Rilski#,

Blagoevgrad, Bugarija:

1. Vo sproveduvaweto na me|uvladinite dogovori za obrazovna, nau~na i kulturna razmena;

2. Soglasno so aktite na Sovetot na ministri;

3. Spored uslovite od ~l. 95, al. 8 i 9 od Zakonot za visokoto obrazovanie (ZVO).

Stranskite dràvjani moàt da apliciraat za studirawe spored uslovite i po redosledot na priem na

bugarskite dràvjani vo visokoobrazovnite institucii na Republika Bugarija, dokolku:

imaat status na postojan prestoj na teritorijata na Republika Bugarija;

imaat status na begalec;

soglasno so Uredbata br.103 na Sovetot na ministri od 1993 godina i so Uredbata br. 228 na Sovetot na

ministri od 1997 godina.

Stranskite dràvjani koi apliciraat spored uslovite na me|uvladinite dogovori i spored aktite na

Sovetot na ministri, gi dostavuvaat svoite dokumenti vo Ministerstvoto za obrazovanie i nauka i se primaat

spored uslovite i redosledot opredeleni vo soodvetnata spogodba i akt na Sovetot na ministri. Za podetalni

informacii posetete: www.minedu.government.bg

Od 2020 godina, vospostavena e elektronska platforma za onlajn aplicirawe spored Dekretot na Sovetot

na ministri br. 103 od 1993 godina i Dekretot na Sovetot na ministri br. 228 od 1997 godina, koi moète da

gi najdete tuka: https://higher-edu.mon.bg/ap/home

Kontakti:

Stanislava Andonova, inspektor za „stranski studenti#

Tel. +359882484866

E-mail: fsoffice@swu.bg

MATURANT

Novogodi{en

ZA IDNINATA ...75 GODINI

FAKULTET ZA

ZEMJODELSKI NAUKI I HRANA

- SKOPJE

Zemjodelstvoto pretstavuva edna od klu~nite oblasti so koja se obezbeduva idninata na ~ove{tvoto.

Obezbeduvaweto so zdravstveno bezbedna hrana pretstavuva sistem na aktivnosti koj zapo~nuva so primarnoto

proizvodstvo na zemjodelskite proizvodi, prerabotkata na zemjodelskite proizvodi, nivna finalizacija, i

distribucija do krajniot potro{uva~. Ova pretstavuva golema odgovornost na celata zaednica, no klu~na uloga

vo ovoj kompleksen sistem na aktivnosti ima zemjodelskiot inèner kako del od timot koj donesuva

strate{ki odluki. I tokmu zatoa, ogromno e zna~eweto na Fakultetot za zemjodelski nauki i hrana - Skopje, vo

sostav na Univerzitetot Sv. Kiril i Metodij vo Skopje - visokoobrazovna, nau~no-istraùva~ka institucija

koja 75 godini educira stru~ni kadri od oblasta na zemjodelskite nauki i proizvodstvoto na hrana. Kako rezulatat

na na{ata posvetenost site ovie godini, na Fakultetot za zemjodelski nauki i hrana svoeto obrazovanie

go zavr{ile 8173 studenti, 559 magistri na nauki, 261 doktori na nauki i 117 specijalizanti.

Fakultetot za zemjodelski nauki i hrana vo kontinuitet obezbeduva kvalitetni uslovi i visoki standardi

pri kreiraweto na kadar koj }e gi primenuva svetskite tekovi i trendovi vo ovoj sektor. Vo tekot na studiraweto

studentite se steknuvaat so kompetencii zasnovani vrz sovremeni nau~ni znaewa i po diplomiraweto

sekoj moè da se realizira profesionalno vo nekoja od dràvnite institucii, privatniot sektor vo dràvata,

ili po{iroko, niz celiot svet. Novite studenti na FZNH vo akademskata 2023 }e imaat mo`nost da izberat da

studiraat na nekoja od 10 akreditirani studiski programi - sekoja podednakvo zna~ajna i ima svoe mesto na

pazarot na trud.

Glavna cel na studiskite programi e da im obezbedat na studentite znaewe i razbirawe od oblasta na

zemjodelskata nauka i praksa, proizvodstvoto na hrana i kontrola, kako i povrzanosta so prirodnite, tehni~ki

i ekonomski aspekti od oblasta na zemjodelstvoto.

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

34

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

Osnovna misija na Fakultetot e kvalitetna podgotovka na univerzitetski obrazovan kadar koj }e bide vo

mo`nost da odgovori na sovremenite trendovi vo zemjodelskoto proizvodstvo. Zatoa, sakame da gi pottikneme

maturantite da razmislat za profesijata zemjodelski inèner vo periodot koga treba da napravat eden od najva`nite

izbori vo nivniot ìvot i da donesat odluka za izbor na fakultet. Se nao|ame vo vreme na zabrzan

tehni~ko-tehnolo{ki razvoj, kade obrazovanieto e klu~ot za podgotovka na idnite agronomi koi }e go upravuvaat

zemjodelstvoto i }e ovozmoàt negova odr`livost soglasno najnovite dostignuvawa i digitalizacijata na

zemjodelstvoto. So vakvata transformacija kako predizvik, idninata }e bide porazli~na od sega{nosta, pred

s¢ za obrazovniot sistem i implementacija na poslednite nau~ni dostignuvawa. Zboruvame za multidisciplinarnost

vo zemjodelstvoto i negova s¢ pogolema atraktivnost vo globalni ramki. I vo ovoj sektor s¢ pogolema

uloga ima informatikata, pa zatoa, t.n. pametno zemjodelstvo (smart agriculture) se o~ekuva deka mnogu brzo }e

bide glaven dvigatel na ekonomskite tekovi ne samo vo visoko razvienite zemji, tuku i vo na{ata dràva. Terminot

pametno zemjodelstvo se odnesuva na upotrebata na razni tehnologii (internet na ne{ta, senzori, sistemi

za lokacija, roboti, ve{ta~ka inteligencija) na farmite, zaradi mo`nost za zgolemuvawe na kvalitetot i

kvantitetot na zemjodelskite kulturi, i optimizirawe na ~ove~ki trud.

Tokmu zatoa, novite generacii koi }e odlu~at da studiraat vo oblasta na zemjodelskite nauki treba da bidat

tie {to }e go nosat primatot za razvoj na ovoj isklu~itelno vaèn sektor za ~ove{tvoto.

Fakultetot za zemjodelski nauki i hrana - Skopje ovaa godina odbeleùva "75 godini FZNH# od svoeto postoewe,

i vo ramki na nedelata na aktivnosti koi se realiziraat na fakultetot po povod jubilejot, najgolem akcent

se dava na studentite i nivnata profesionalna i li~na nadgradba. Vo programskiot del e predvidena

tradicionalnata 13-ta Smotra na studentski trudovi NAUKATA - MOJA SUPER MO]!, potoa sleduva

prezentacija na Centarot za obuka na DEULA NIENBURG institutot, na tema: MO@NOSTI ZA STUDENTSKA

PRAKSA!,

Isto taka vo ramki na aktivnostite predvidena e i rabotilnica za studentite na tema "Intervju - ~ekor do

moeto vrabotuvawe# PODGOTVI SE - VRABOTI SE!, kako i predavawe na tema "RAZVOJ NA KARIERA#, i "KA-

RIERI NA IDNINATA#, nastan poddràn od strana na Centarot za kariera na UKIM vo sorabotka so Asocijacijata

na sovetnici za razvoj na kariera. Isto taka, vo ramki na organiziraniot Saem za vrabotuvawe - "ZAPOZ-

NAJ GO SVOJOT VRABOTEN/RABOTODAVEC# studentite }e moàt direktno da se zapoznaat i so nivnite potencijalni

rabotodava~i.

Vo ramki na ovaa programa, se organiziraat i sportski aktivnosti: turnir vo {ah i turnir vo ping-pong kade

u~estvuvaat studenti i vraboteni na fakultetot.

Tradicionalno }e se odì i Promocija na diplomiranite studenti i magistri na Fakultetot za zemjodelski

nauki i hrana - Skopje, so sve~eno dodeluvawe na diplomite i druèwe vo prostorot na fakultetot.

Na oficijalniot datum, 16 dekemvri sleduva Sve~ena akademija po povod "75 godini FZNH#, i sve~ena sednica

na nastavno-nau~niot sovet na Fakultetot za zemjodelski nauki i hrana - Skopje, kade }e zemat u~estvo

site porane{ni i sega{ni kolegi, studenti i sorabotnici, poddrùva~i na fakultetot.

Bidete i vie del od ova semejstvo, zaedno da se griìme za idnite generacii!

MATURANT


dekemvri 2022

35

MATURANT

Novogodi{en


Filantropot so kauza za bratski

odnosi me|u Bugarija i

RS Makedonija


Filantropot so kauza za bratski odnosi

me|u Bugarija i RS Makedonija

Vo posledno vreme sè po~esto vo mediumite se

spomenuva imeto na bugarskiot biznismen, filantrop

i mecena d-r Milen Vrabevski. Koj e vsu{-

nost eminentniot Bugarin, koj stoi zad Fondacijata

„Bugarska memorija” („BÍlgarska Pamet”) i brojnite

investicii vo polza na Republika Severna

Makedonija, }e doznaete od redovite podolu.

Doktor, biznismen, filantrop, mecena

- Milen Vrabevski

Osnova~ e i pretsedatel na Fondacijata „Bugarska

memorija#. Sopstvenik e i direktor na „Comac

Medical# - nau~noistraùva~ka organizacija so

predmet na dejnost razvoj, upravuvawe i kontrola

na proekti od oblasta na nau~noistraùva~kata i

razvojnata dejnost vo klini~kata medicina. Kompanijata

razviva nau~ni proekti vo 30 zemji vo Evropa,

Azija i Amerika. Sopstvenik e na Obrazoven

kompleks „Car Simeon Veliki# vo koj spa|aat Privatna

gradinka „Rosica# i Privatno u~ili{te „Car

Simeon Veliki#, Privatna gimnazija za prirodni

nauki i pretpriemni{tvo „Asen Jordanov# i Centar

za obuka „Car Simeon Veliki#. Obrazovniot

kompleks ima za cel da bide primer za inovativna,

motivira~ka i zdrava okolina koja go stimulira

li~niot potencijal na u~enicite, dodeka vo niv

gi gradi i vospituva navikite i filozofijata na

uspehot.

U~ili{teto e lider i model za kvalitetno

obrazovanie vo Bugarija. Podgotvuva idni inovatori,

nau~nici i pretpriema~i, gradi mladi lu|e

so misija da rabotat za op{testvoto.

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

36

Milen Vrabevski e bugarski biznismen,

filantrop i mecena.

dekemvri 2022

Prviot u~ili{ten den vo

ÔU „Car Simeon Veliki#

D-r Milen Vrabevski e aktivno angaìran so

kauzata na dobrotvornosta vo Bugarija vo poddr{ka

na inicijativi za afirmirawe na nacionalniot

identitet i vrednostite na evropskoto gra-

|anstvo. Od 2007 godina, d-r Vrabevski investira

vo sopstvena daritelska programa za poddr{ka na

semejstva so reproduktivni problemi, kako i vo

inicijativi i kampawi posveteni na borbata so

demografskata kriza i zgolemuvaweto na natalitetot

vo Bugarija. Toj e glaven dobrotvor na fondacijata

„Sakam bebe#, a blagodarenie na negovata

finansiska poddr{ka se rodilo 41 bebe.

Pod pokrovitelstvoto na d-r Vrabevski se realizira

i inicijativata „Golemoto semejstvo# - kampawa

za poddr{ka na mnogudetni semejstva. Do

denes, filantropot finansiski poddrùva 12

mnogudetni semejstva.

MATURANT

Novogodi{en

Seminarite na Fondacijata „Bugarska

memorija# imaat osnoven fokus na

pretpriemni{tvoto, informati~kata tehnologija,

kibernetikata i razvojot na klu~nite ve{tini kaj

mladite lu|e vo visokotehnolo{kiot 21 vek

Inicijativata „Golemo semejstvo#

pod pokrovitelstvo na d-r Vrabevski

D-r Milen Vrabevski e inicijator i dobrotvor

na edna od najgolemite privatni investicii vo

obrazovanieto - „Pat do univerzitetot#, koja ovozmoùva

besplatni ~asovi za idnite studenti od

celata dràva. Vkupniot broj na u~esnici vo inicijativata

(2010-2020) e 3 883 mladi lu|e. Brojot

na u~esnici za 2019-2020 godina e 434, a 87 % od

site u~esnici vo programata se primeni na univerziteti

vo Bugarija i vo stranstvo.

Biznismenot finansira i brojni sportski natprevari

i inicijativi so mladi od Bugarija, RS

Makedonija, Ukraina, Albanija, Moldavija i

Srbija.

Turnir vo fudbal organiziran od Fondacijata

Bugarska memorija so u~estvo na deca od

isto~niot del na RS Makedonija i Bugarija

Biznismenot e dobitnik na desetici nagradi, od

koi nekoi se „Evropski gra|anin na godinata” 2013

god.) i „ôvek na godinata# (2019 god.). Vrabevski e

~len i na globalnata inicijativa na Bil Klinton.

Od 2007 godina, d-r Milen Vrabevski go finansira

odrùvaweto na 5-dnevni edukativni seminari

dvapati godi{no kako del od dolgogodi{nite

napori na negovata Fondacija „Bugarska memorija#

za evropska integracija na bugarskata dijaspora.

Nad 200 deca od bugarskata dijaspora vo Ukraina,

Moldavija, Srbija, RS Makedonija i Albanija, kako

i talentirani, nadareni deca od regionot na

Zapadnite Rodopi i Tervel, pristignuvaat vo Bugarija

na Forumot, koj gi zapoznava mladite so uspe{ni

li~nosti i specijalisti od razli~ni javni i

biznis-sferi. Partneri na emblemati~nite seminari

se Pretstavni{tvoto na Evropskata komisija

vo Bugarija, Fondacijata „Hans Zajdel#, Op{tina

Varna i Op{tina Sofija.

Zna~aen del od aktivnosta na Fondacijata, ima

dobieno nagradi za klu~ni proekti od programata

Erazmus +.

Pretsedatelot na Evropskiot parlament

(2012-2017 god.) Martin [ulc mu ja dodeli na

d-r Vrabevski nagradata „Evropski gra|anin na

godinata# vo 2013 godina

Vo korist na bratskite odnosi me|u

Bugarija i RS Makedonija

Donaciite i investiciite na d-r Vrabevski kon

RS Makedonija, zapo~naa pred pove}e od 15 godini.

MATURANT


dekemvri 2022

37

MATURANT

Novogodi{en

Bugarskiot biznismen i filantrop u{te vo 2006

godina se zafati so obnova na bugarskite voeni

grobi{ta kaj Novo Selo, RS Makedonija. Taka od

napu{teni grobi{ta, vo poslednite 15 godini ova

spomen-obele`je e poseteno od iljadnici koi

re{ile da im oddadat po~it na heroite. Sekoja

godina na 6 maj, Fondacijata „Bugarska memorija#

organizira zaedni~ki ~estvuvawa na Memorijalot

vo duhot na dobrososedskiot dijalog i solidarnosta

me|u Bugarija i RS Makedonija vo perspektiva

na zaedni~ka evropska idnina.

D-r Vrabevski ja finansira{e istoriskata sredba

na direktorite na u~ili{tata od dvete strani na

granicata, {to se odrà vo Bansko vo 2019 godina.

Vo ekot na pandemijata na KOVID-19, vo april

2020 godina, pretsedatelot na Fondacijata „Bugarska

memorija# donira{e li~ni za{titni sredstva

za lekarite od prva linija od Republika Severna

Makedonija, nameneta za podra~jeto na gradovite

Strumica, Del~evo i Sveti Nikole. Na site lekari

im bea obezbedeni maski, o~ila, kombinezoni i dr.

Voen memorijal, Novo Selo

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

D-r Vrabevski gi finansira{e i grade`nite aktivnosti

za izgradba i restavracija na najgolemiot

pravoslaven hram vo RS Makedonija „Sv. Kiril

i Metodij# vo Del~evo. Za izgradba na vakov hram,

ìtelite na gradot ~ekale celi dve decenii.

Renoviraniot hram „Sv. Kiril i Metodij# vo

Del~evo so finansirawe od d-r Vrabevski

Vo 2017 godina d-r Vrabevski se sretna so toga-

{niot pretsedatel na Vladata na Republika Severna

Makedonija Zoran Zaev vo prisustvo na Negovoto

Visokopreosve{tenstvo mitropolitot strumi~ki

dedo Naum. Tema na sredbata bea konkretni

predlozi za zajaknuvawe na dobrososedskite

odnosi me|u dvete zemji.

Vo 2018 godina bevme svedoci na istoriski moment

- so ~arter let d-r Vrabevski li~no go donese

Veligdenskiot Blagodaten ogan od Bugarija vo

RS Makedonija vo ime na dobrite odnosi me|u

dvete zemji.

„Vakvite postapki go gradat bratstvoto vo realna

situacija#, komentira{e toga{ Milen Vrabevski

Istata godina so finansiraweto na d-r Milen

Vrabevski, bea otvoreni u~ilnici po informatika

vo u~ili{tata vo Republika Severna Makedonija.

So negovi sredstva bea opremeni i muzi~kite kabineti

vo u~ili{tata.

Biznismenot redovno obezbeduva sredstva za

lekuvawe i rehabilitacija na bolni deca od RS

Makedonija.

Vo 2021 godina, d-r Vrabevski inicira{e i

finansira{e otvorawe na dva centri za vakcinacija

na grani~nite premini Zlatarevo i Stanke

Lisi~kovo, nameneti za vakcinacija na gra|anite

na Republika Severna Makedonija. Potrebata od

dvata centri za vakcinacija dojde otkako dolgo

vreme gra|anite koi ìveat na teritorijata na RS

Makedonija nemaa dostap do najpopularnite i najposakuvani

vakcini protiv KOVID-19. Na dvata

punkta bea aplicirani iljadnici vakcini.

38

dekemvri 2022

MATURANT

Novogodi{en

Me|u najgolemite inicijativi na Fondacijata

„Bugarska memorija# se godi{nite seminari, na koi

mladi lu|e od Bugarija, RS Makedonija, Albanija,

Srbija, Moldavija i Ukraina zaedno u~at, tvorat,

se zabavuvaat i sozdavaat trajni prijatelstva.

D-r Vrabevski vo poseta na Detskoto likovno studio

„Sveti Kiril i Metodij#, Bitola

Bugarskiot biznismen i filantrop e i najgolemiot

poddrùva~ na bugarskite kulturni dru{tva

vo RS Makedonija - „Ivan Mihailov# vo Bitola i

na zdruènieto „Car Boris# vo Ohrid. Nivnata cel

e da rabotat na kulturna i ekonomska razmena,

eliminirawe na govorot na omraza i olesnuvawe

na evropskata integracija na Republika Severna

Makedonija.

D-r Vrabevski investira{e i vo Albanija

D-r Vrabevski investira i vo programa za stipendirawe

talentirani mladi lu|e od Republika

Severna Makedonija. Godinava go finansira{e i

zdruènieto Detsko likovno studio „Sveti Kiril

i Metodij# od Bitola. Letoto umetnicite slikaa vo

Plovdiv i Sofija, a sega }e ima novi poseti na Bugarija

i Brisel, povtorno organizirani i finansirani

od d-r Vrabevski. Doma}in na nivnata poseta

na Brisel }e bide evropratenikot d-r Andrej

Kova~ev.

Biznismenot e poznat i vo Albanija po svoite

golemi investicii tamu, od koi nekoi se:

Finansirawe izgradba na vodovod vo seloto Tuminec,

Albanija, blagodarenie na {to dve od devette

sela vo oblasta, sega imaat 24-~asovno vodosnabduvawe;

G. Vrabevski vo 2020

godina kupi protivpoàrno,

ambulantno

i terensko vozilo za

potrebite na Op{tina

Prespa, Albanija - do

toj moment, site tri

vozila mu nedostigaa

na regionot. Denes,

novonabavenite vozila

opsluùvaat nad 10.000 lu|e vo oblasta, kade

{to lu|eto ìveat vo ekstremna siroma{tija po

minatogodi{niot razoren zemjotres vo Albanija;

Donaciite na Vrabevski prodolùvaat so doopremuvawe

na kompjuterskiot

kabinet,

u~itelskata soba i

bibliotekata na u~ili{teto

vo selo Pustec,

Albanija i donacija

na kompjuteri

na policiskata uprava

vo Kor~a.

D-r Vrabevski dodeli golemi donacii i vo Moldavija,

Ukraina i Srbija kako del od negovata

investiciska programa.

MATURANT

Novogodi{en


Fakultet za

humanistika

Prednostite da si makedonski student na

Fakultetot za humanistika vo Slovenija

koj se nao|a na granicata so Italija

Metodi Efremov e

26-godi[en Makedonec,

student na magisterski

studii na Fakultetot za

humanistika pri

Univerzitetot vo Nova

Gorica (UNG) vo Republika

Slovenija. Po poteklo e od

Skopje, a momentalno ìvee

vo Nova Gorica. Ima

diplomirano Angliski

jazik i knièvnost na

Filolo[kiot fakultet

"Blaè Koneski# pri

Univerzitetot "Sveti

Kiril i Metodij# vo Skopje

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

40

Koj e Metodi kako intelektualec,

i kako izgleda ìvotot na

makedonski student vo Nova Gorica?

Zo{to odlu~i da se zapi-

{e{ na UNG i da ja izbere{ programata

za Slovene~ki studii, i

koi temi najmnogu te interesiraat?

Moite dodiplomski studii vo

Skopje bea na poleto na angliskata

filologija. Poradi ovaa pri-

~ina, studirav angliska literatura,

kultura i gramatika, op{irno,

od {irok rang na perspektivi.

Dodeka moite prethodni studii

mi pomognaa da gi razvijam potrebnite

ve{tini, kako {to e akademskoto

pi{uvawe, kriti~kiot

pristap i dobroto razbirawe i na

dekemvri 2022

angliskata i na makedonskata

gramatika, be{e potrebno da bidam

pove}e fokusiran na teoretskata

lingvistika, kako {to e ovde

na UNG.

Koga prvpat ja otkriv programata

za slovene~ki studii na UNG,

vedna{ me fascinira{e nejziniot

{irok opseg, koj gi opfa}a site

glavni oblasti na teoretskata

lingvistika i eksperimentalnata

metodologija potrebna za istra-

ùvawe.

Iako imeto na programata e

Slovene~ki studii, vo realnosta,

moè da se izbere nasoka fokusirana

na lingvistikata koja duri ne

e ni isklu~ivo slovene~ka lingvistika.

Programata Slovene~ki studii

{to ja izbrav, se fokusira na teoretska

lingvistika, konkretno na

generativna gramatika, kako {to e

formulirana od Noam ômski.

Kako takva, studentite se skloni

da se fokusiraat na nivniot maj-

~in jazik i da napravat kontrastivna

analiza so slovene~ki.

Pokraj toa, sekoj predmet navleguva

vo golemi detali vo negovoto

soodvetno pole, taka {to

studentite navistina go razbiraat

predmetniot materijal.

Vo odnos na vtoroto pra{awe,

me interesiraat site kursevi {to

gi posetuvam bidej}i se nadevam

deka }e izgradam kompletnost.

No, ako treba da izberam nekoi,

toa bi bile sintaksa i formalna

semantika. Sintaksata e verojatno

najsu{tinskata granka vo oblasta

na generativnata gramatika.

MATURANT

Novogodi{en

Toa e avtonomen modul koj ni ovozmoùva

da producirame jazik. Se

razbira, jazikot ne e samo forma,

tuku i zna~ewe {to doa|a od ovaa

forma.

Programata na UNG be{e reformirana

za da vklu~i dve nasoki,

od koi ednata e "Lingvistika#, a

drugata "Literatura#.

Studentite na Slovene~ki studii

moàt da izberat pome|u dvete.

Koi se pridobivkite od studiraweto

na Fakultetot za humanistika?

Najzna~ajna e posvetenosta i

vnimanieto {to sekoj profesor gi

ima za sekoj student. Otkako dojdov,

mi pomagaat moite profesori.

Tie bea podgotveni da objasnat

ne{to ili da imaat kriti~ka diskusija

vo koja go slu{aa moeto mislewe

i mi dadoa povratni informacii

za toa kako moàm da

pridonesam za odredena oblast

ili debata.

Druga va`na pridobivka se malite

studiski grupi: retko koga

sme pove}e od pet lu|e, a toa mi

ovozmoì da imam produktivni i

kriti~ki diskusii so moite vrsnici

i profesori.

Pokraj toa, Univerzitetot nudi

ogromna mreà na mo`nosti i

poddr{ka. Na primer, postojat

mnogu partnerstva so drugi univerziteti

vo programata Erazmus

koi ni ovozmoùvaat da gi pro{irime

na{ite horizonti i da aplicirame

za golem broj stipendii,

kako {to e taa za studenti sportisti.

Kone~no, u{te edna zna~ajna

pridobivka e {to dobivame diploma

od EU koja e priznata vo svetot

i toa ni otvora mnogu mo`nosti.

Pokraj akademskiot aspekt,

dali ima drugi pridobivki od

studiraweto vo Nova Gorica?

Pokraj odli~nite mo`nosti za

obrazovanie, najgolem plus e infrastrukturata

na Slovenija.

Prvo, site studenti imaat pravo

na subvencioniran prevoz i pristap

do sistemot na studentski kuponi

za subvencionirana hrana.

Studentite lesno moàt da najdat

rabota za da se izdrùvaat vo

odnos na rabotnite mo`nosti. Kone~no,

Slovenija se nao|a na odli~na

geografska polo`ba vo

sredinata na Evropa. Lesno e da

se stigne do Italija ili do Germanija,

na primer. A spomnuvaj}i ja

Italija, Nova Gorica se nao|a na

samo deset minuti od italijanskata

granica, i lesno e da se stigne

pe{ do Gorica, koja e italijanskiot

del od gradot. Zgradata na

Univerzitetot vo Rozna Dolina e

vedna{ do granicata.

Kakvi se izgledite za vrabotuvawe

po ovaa studiska programa?

Po zavr{uvawe na moite studii,

so kvalifikacijata magister

po teoretska lingvistika, moàm

ili da prodolàm so doktorat ili

da odam na pazarot na trudot koj

nudi mnogu {ansi i mo`nosti.

So mojata diploma, moàm brzo

da stanam jazi~en konsultant, nastavnik,

preveduva~ ili programer

koj raboti so jazi~ni tehnologii.

Se razbira, ima mnogu istra-

ùvawa na makedonski jazik,

mnogu pojavi i karakteristiki s¢

u{te treba temelno da se prou~at.

MATURANT


dekemvri 2022

41

MATURANT

Novogodi{en

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Zatoa, lesno moàm da prodolàm kako istraùva~

i da se fokusiram na na{iot jazik.

Dali s¢ u{te se ~uvstvuvate kako doma i pokraj

oddale~enosta od va{ata zemja?

Apsolutno! Slovencite i Makedoncite se sli~ni

na mnogu na~ini, osobeno vo odnos na jazikot i kulturata.

Otkako pristignav, iako vedna{ ne go sovladav

slovene~kiot jazik, brzo se naviknav i uspeav da

komuniciram so lu|eto. Bidej}i ovde ima mnogu Makedonci,

sekoga{ se ~uvstvuvam kako doma i lesno

moème da se dogovorime da se napieme kafe. Plus,

tuka e Makedonskoto dru{tvo vo Nova Gorica, koe

~esto organizira nastani i im pomaga na novodojdenite.

Edno posledno pra{awe za tebe, Metodi: dokolku

bi razgovaral so mladi lu|e ili so idni studenti

na tvoja vozrast, zo{to bi go prepora~al

Fakultetot za humanistika na Univerzitetot vo

Nova Gorica?

Apsolutno bi go istaknal kvalitetot na studiite.

Sekoj institut na Univerzitetot vo Nova Gorica e

fenomenalen i raboti po najvisoki standardi na

sovremeno istraùvawe, i negovite programi go odrazuvaat

toa.

Mnogu ti blagodaram Metodi

za intervjuto!

Avtor na statijata:

doktorand Federika Longo

od Centarot za kognitivna

nauka za jazikot, UNG

42

dekemvri 2022

STUDY IN SLOVENIA

Study in Slovenia e inicijativa, koja raboti vo ramkite na

Nacionalnata agencija na Republika Slovenija za mobilnost

i evropski programi za obrazovanie i obuka so koja se

pretstavuvaat slovene~kite visoko{kolski institucii.

Pod zaedni~kiot brend na razli~ni na~ini ja promovirame

Slovenija i slovene~kiot sistem na visoko obrazovanie.

Nastapuvame na saemi, pi{uvame publikacii, se griìme

za FB i za veb-stranicata, objavuvame na Instagram i na

YouTube-kanalot.

Slovenija e navistina mala zemja, no imame re~isi s¢

{to imaat golemite zemji: planini, more, ezera, reki, zabava

i mir. Poznata e po toa {to e bezbedna, mirna i zelena

zemja so prijatelski raspoloèni i otvoreni lu|e. Malku

e polesno za site koi nekoga{ ìveevme zaedno vo ista

dràva, taka {to RS Makedonija ima poseben status.

So Dogovorot me|u dvete zemji, mladite lu|e koi sakaat da

studiraat kaj nas se oslobodeni od pla}awe {kolarina.

Ima mo`nost ne samo za redovni studii, tuku i za razmena,

vrz osnov na bilateralni dogovori me|u dvete zemji.

So zadovolstvo moème da se pofalime, deka sme zemja

koja nudi kvalitetno obrazovanie, pristoen ìvot i visok

standard na studentite, vo bezbedna, zelena i jazi~no

bliska okolina. Instituciite se prisposobija na sega{nite

uslovi i, duri i vo ovie poinakvi vremiwa, tie izveduvaat

kvalitetni studiski programi, pri {to go istaknuvame

gri`liviot odnos na profesorite i poddr{kata {to im

se dava na studentite.

Da se bide student vo Slovenija e moèbi polesno otkolku

na drugo mesto vo svetot. Studentite od Republika

Severna Makedonija, ne samo {to ne pla}aat {kolarina za

redovni studii na dodiplomski i magisterski programi,

tuku gi imaat i site povolnosti {to gi imaat doma{nite

studenti: subvencionirana ishrana, prevoz, besplatno pozajmuvawe

bibliote~ni materijali, popusti na vleznici za

muzei i za drugi kulturni institucii, na nastani i sli~no.

Vo Slovenija ima golem izbor na studentska rabota, pri

{to dràvata ja propi{a minimalnata plata po ~as, a rabotodava~ite

mora da im pla}aat i zdravstveno i penzisko

osiguruvawe na studentite za nivnata rabota. Me|unarodnite

studenti se dobro zgrièni i preku sistemot na

tutorstvo, na raspolagawe im se mnogubrojni kursevi po

slovene~ki jazik i mnogu drugi vonnastavni aktivnosti.

Mladite kaj nas imaat mnogu mo`nosti da otkrivaat prekrasni

kat~iwa, a na{ata lokacija vi ovozmoùva i mnogu

patuvawa vo nekoi od bliskite mesta vo regionot - Viena,

Budimpe{ta, Venecija, koi se na samo nekolku ~asa od nas.

Me|unarodniot duh moè da se doìvee vo site univerzitetski

gradovi vo zemjata, bidej}i Slovenija se smeta za

edna od zemjite so s¢ pove}e stranski studenti, na redovni

studii ili na razmeni kako {to se Erazmus +, CEEPUS...

Veb-stranicata www.studyinslovenia.si vi gi nudi site informacii

za studiskite programi, instituciite, uslovite

za upis, ìvotot i za mnogu drugi raboti koi gi interesiraat

mladite lu|e koga se odlu~uvaat da studiraat vo

stranstvo. Na veb-stranicata }e gi najdete site 6 univerziteti

i nad 50 visokoobrazovni institucii, koi nudat

navistina bogat izbor na studiski programi i detalni informacii.

Moète da n¢ sledite i na FB, Instagram i na YouTubekanalot,

kade {to gi spodeluvame iskustvata na mladite

lu|e od stranstvo koi studiraat kaj nas. Spored nivnite

zborovi, Slovenija e navistina dobar izbor za mlad ~ovek

koj saka da stekne iskustvo vo druga zemja kako od aspekt

na studii, taka i na ìveewe vo nea.

Dobre dojdovte da im se pridruìte i samite da n¢

otkriete!

Foto: www.slovenia.info




MATURANT

Novogodi{en

MATURANT


dekemvri 2022

43

Novogodisen Maturant 2022

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?