27.07.2013 Views

December 2012 - Lærernes fagforening i Grønland

December 2012 - Lærernes fagforening i Grønland

December 2012 - Lærernes fagforening i Grønland

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ilinniartitsisoq 18<br />

Atuarfi k Mat<br />

Asbest – oquk uumasuaq<br />

Nunatsinni takornariaqarfi ssuaq – Ilulissat<br />

atuarfeqarpoq, oqartussanit usorsisimaarutigineqanngitsoq,<br />

taamaattumillu<br />

takoqqusaarutigineqanngitsoq. Ussiitsorsuarmik<br />

qaliarsualik, asbestitalinnik<br />

sanaaq oquttorlu atuarfi k ilinniartitsisut<br />

meeqqallu naammagittarlutik atorpaat.<br />

Illorsuup silataa ungasissumi kusanartutut isikkoqarpoq.<br />

Aappalulluni erseqqarillunilu Knud Rasmussenip<br />

inunngorfi ata silataanit isiginnaarlugu. Iserfi galuguli ila<br />

amiilaarnartumik aassimavoq. Nunarsuami siuttorsuit<br />

Dronningilu qaaqqusaanavianngillat, meerartavut qanoq<br />

atuarfi mmi atugassaqartikkivut takutillugit. Atuarfi k<br />

asbesteqarluinnartunik sanaajuvoq, Ilulissat Kommunerisimasaata<br />

2007-imi misissuititsinerata tamanna uppernarsarpaa.<br />

Qaliarsua iikkallu amerlaqisut sanaartuutissanik asbestilinnik<br />

suliaapput, tegnestiftinnguamilluunniit iiikkamut kappussinermi<br />

navianartorsiortitsisinnaasumik. Tamatuma<br />

saniatigut qaliarsuarmit kipparissut putullit nivinngakkat<br />

asbestilimmik sanaajupput. Taakku kipparissut pinnguarfi<br />

gissallugit pilerinaqaat, meeqqalli qaqippata asbestip pujoralaa<br />

meeqqat ilinniartitsisullu puaannut siammassaaq.<br />

Taanna kisimi ajoqutaanngilaq. Qaliarsuaq ussiitsoq<br />

siallersumi kuuttarpoq meeqqat atuarfi gisaanni inini arlaqartumi<br />

natermi taseeraqanik pilersitsisarluni. Taamaattuarsimasoq,<br />

ilinniartitsisut sivisunerusumik atorfeqarsimasut<br />

oqaatigaat. Qaliarsuaq iluarsaanneqallattaarpoq,<br />

iluatsinngisaannartumilli.<br />

Atuarfi up iluanut iserluni nungullarsimarpasippoq. Allaffi<br />

up tungaanut majuartarfi k taarpoq, imatulli akornutaanngitsumik.<br />

Qummut apuulluni igalaakkut qiviarluni<br />

ila takusaq Kalaallit Nunaanni innuttaalluni kanngunaqaaq.<br />

Atuarfi up illutai aserfallassimapput isatigassanngorlutik,<br />

aali meerarpassuit ulluinnarni avatangiisaat.<br />

Piitsuussuseq<br />

Illorpaalukasiit takusavut inuttaqanngitsutut isikkoqarput,<br />

sorsuffi nni nunanilu piitsorujussuarni illunut ase-<br />

ruatitersimasunut eqqaanarlutik. Atuarfi mmi aqutsisut<br />

ajunngitsumik eqqarsarlutik, illukasiit takujuminarsarumallugit<br />

meeqqat qalipaatissimavaat. Qalipakkalli pinnersaataanngillat,<br />

illoqarfi ssuarni akissaateqarpianngitsut<br />

najugaqarfi ini inuunermi atugassarititaasunut akerlilersuutitut,<br />

meeqqat qalipagaattut isikkoqarput. Nuannaarnermik<br />

ilinniarusussermilluunniit takutitsinngillat.<br />

Meeqqat qalipagaasa atuarfi up takussunarnera ingasattumik<br />

erseqqarissitiinnarpaat atoruminaatsunngortillugu.<br />

Ajoraluartumik oqaannartariaqarpugut ila atuarfi<br />

nnguakkuluk takussunaq.<br />

Tassunga killilluni kikkunut tamanut eqqarsaat ajortoq<br />

takkuppoq, ”atuarfi mmi aserorterineq akuerineqarsinnaanngitsoq<br />

paasivara”, tamanna pisimasoq aningaasarpassuarnik<br />

naleqartumik kinguneqarpoq, atuarfi k<br />

iluarsaanniarneqartoq immattoormat ruujori qatserut<br />

serpartaat ikeriarlugu aserorterisut qimammassuk Tamatuma<br />

kingorna ruujorit iikkallu oqorsaataat piiiarneqarput<br />

illu panerserniarlugu. Unnuillu ilaanni issilermat ruujorit<br />

qaarput, atuarfi ullu ilaa immaqqilluni.<br />

Suliaq naassaanngitsoq<br />

Atuarfi up pediillia ila nassaarsiullaqqisuusariaqarpoq,<br />

atuarfi k ullut tamaasa ilinniartitsineq ingerlanneqassappat.<br />

Ilalu isumassarsillaqqeqaaq. Soorlu pediilli rujorimik<br />

qilaamut atasumik ikkussisimavoq, fysikkertarfi up asattarfi<br />

anut atasoq, qilaamiit asbesteqaqisumit erngup kuuttarnera<br />

ataatsimut katersorumallugu. Atuarfi k pisoqarujussuummat<br />

fysikkertarfi k taanna ila tupinnaqaaq, soorlu<br />

piaaraluni qanga pissutsit fi lmiliariumallugit pequsersugaq,<br />

taamani ilinniartitsisut meeqqanik unataasarnerat<br />

atugaasoq takutikkumallugu.<br />

Atuarfi mmik takornariartitsinermi pediillip qaseriarluni<br />

iikkami putuaqqat pequtit atortullu pisoqalisimaqisut attulaarpai,<br />

ruujorit, ikkat ikeqartutulli isikkoqartut radiatorillu<br />

nakkaatilersutut isikkullit.<br />

Iikkat krydsfi nerinik ilaartorsimavai. Isugutaap kusertullu<br />

aqqutai asbestillu putui qalipanneqarsimapput. Pediilli<br />

suliaa stress-ernartoq timaani ersippoq, putoq nutaaq,<br />

isugutaap aqqutaa imaluunniit pequtit aamma taamatut<br />

nungullarsimasut takugaangamigit attorlugillu.<br />

Uumasuaqqat oqullu<br />

Atuarfi k Mat

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!