Microsoft Word Viewer - Ongedierte22,afbb - DGL

Afl. 22.
ONGEDIERTE
Historie betreffende een fascinatie
TROPENKOLDER
Nieuw-Guinea
1961-1962
Ik had inderdaad binnen één dag op de kamer al twee grote,
gele puisten met een rood randje op de wreef van m’n
rechter voet en een paar dagen later ook op m’n linker.
Niemand scheen te weten wat het was, het enige dat je kon
doen was een bezoek aan de dokter. Natuurlijk vroeg ik wat
het voor puisten waren maar de arts haalde z’n schouders op
en gaf te kennen het niet te weten maar de rood bruine zalf
die ze nu hadden werkte prima voor het herstel, ik zou er
nog een dag of twee last van hebben en dan zouden de
puisten verdwijnen als sneeuw voor de zon….
Dat was inderdaad het geval, na een week liep er niemand
meer met ingezwachtelde voeten rond maar…. er is
natuurlijk altijd wat, zijn het geen puisten dan dient zich wel
weer een ander ongerief aan.
Dit maal betrof het ons broodbeleg. Een paar dagen geleden
had de drumband een of ander groot marineschip binnen
getrommeld en in de lading van dat schip bevond zich een
enorme krat met marinekaas, bestemd voor de kazerne in
Remoe en niet alleen bedoeld voor het detachement
marinemensen en mariniers maar ook voor de landmacht.
Iedereen was enthousiast want dat gaf weer eens een beetje
variatie in het dagelijkse afgezaagde lijstje van pindakaas,
kleurhagelslag, rode jam en gele jam. Eindelijk eens iets
hartigs. Want ja, men kon wel Hollands broodbeleg
invliegen maar ter plekke bleef het niet goed, alles bedierf
waar je bijstond. Maar die marinekaas was volgens zeggen
bestand tegen het tropische klimaat.
Het ontbijt de volgende ochtend werd inderdaad met een
dikke plak marinekaas verrijkt en iedereen liep met het
water in de mond naar z’n plaats aan tafel.
Ik had geen water in de mond maar wel een behoorlijk
wantrouwend gevoel want dit soort kaas had ik nog nooit
gezien en kon me dan ook niet voorstellen hoe het zou
smaken. Het bekende verhaal: wat de boer niet kent vreet hij
niet…
Ik was de gele Edammer gewend en dit zag wit…
Natuurlijk zat ik met van den Brandt en Tek aan tafel en het
was, ook natúúrlijk, den Tek die het eerste z’n mondje
roerde.
“Hede gij ok klene wormpjes in oe kaas…?” vroeg hij aan
van den Brand die naast hem zat.
Ik bekeek meteen mijn plak kaas en ontdekte inderdaad een
klein wormpje dat net bezig was uit de witte massa weg te
kronkelen. Juist omdat het diertje bewoog ontdekte je het.
Het bleek al snel dat ongeveer iedereen kleine witte
wormpjes in de kaas had maar er was ook iemand die wel
wist wat je daar mee aan moest. Je moest je stuk kaas plat
prakken met je vork tot een soort pannenkoekje van een paar
millimeter dik dan zag je vanzelf alle wormpjes die er in
zaten.
Zo gezegd zo gedaan en inderdaad konden alle wormpjes er
met de vork uit gepriemd worden en verwijderd. Iemand zij
nog dat we die wormpjes moesten verzamelen omdat ze
anders misschien nog meer schade zouden aanrichten als ze
via de bodem naar andere plekken toe zouden kunnen
kruipen. Niemand trok zich echter iets van die
waarschuwing aan en elk wormpje werd achteloos op de
bodem gemikt.
De kaas smaakte eigenlijk helemaal niet verkeert alhoewel
sommige er toch moeite mee hadden dat er een leger
wormen in rondgekropen had. “Zo’n worm eet toch
ook….?” zei iemand verderop. “Nou èn…?” vroeg de Jager,
die naast mij zat, “wat zou dat nou, zo’n beest moet toch ook
leven…?”
“Ja” zei Tekstra met een lepe trek op z’n gezicht “ma die
zelfde worm gebruik wel oe’e kaas als toealet….!”
Iedereen schoot in de lach en meer dan de helft van mijn
tafelgenoten schoof de kaas aan de kant en greep maar weer
eens naar de jam.
Ook de marinekaas was, vanwege de wormen, een fiasco,
dat was na een kwartiertje al duidelijk. Zo waren het de
aardappelen uit Australië ook vergaan die, na gelagerd te
zijn in een goederenbarak, bijna vloeibaar onder de muren
van de barak naar buiten puilde en totaal verwaterde na een
week.
Allemaal mislukkingen vanwege het feit dat men maar niet
wilde accepteren dat men hier in een totaal ander klimaat
moest leven dan in Nederland.
Tsja, ik had geen moeite met die aanpassingen en vermaakte
me kostelijk met al die mislukte pogingen. Ik was gek op
Oosters voedsel, dat had ik wel leren waarderen aan de
Landzichtlaan bij Johny en Paula, van mij hoefden geen
kaas en aardappelen…. alsjeblieft niet zeg, in Nederland zet
ik er ook nauwelijks een bek aan…
Met een weeïge nasmaak van de marinekaas keerde we
terug naar de kamers alwaar het gewone leven weer een
aanvang nam na mijn tien dagen zwaar. Inmiddels was ik
die alweer vergeten en concentreerde ik me op de
bootjeswacht, de radiotelegrafie lessen bij de paardenkop en
Hoogendam die steeds weer met nieuwe marsen aan kwam
dragen die we dan weer vlijtig repeteerde bij de Tarzan hut.
Die avond, nadat de lichten waren gedoofd, duurde het geen
kwartier of er begonnen zich een aantal jongens af te vragen
waarom ze zo’n pijn in hun onderbuik hadden. Ik ook…
Meteen hoorde ik in het donker duidelijk de stem van van
der Brandt met z’n zachte g, “ godzakkenonderjuu… kmoe
schijten…”
Drie tellen later rolde er iemand kreunend uit z’n bed voor
een spurt naar de wc. Twee tellen later de volgende en na
nog eens twee was ik aan de beurt. Ik kreeg een gevoel alsof
ik moest kotsen en poepen tegelijk en met één hand voor
m’n mond en één aan m’n kont rende ik naar de toiletbarak.
Daar aangekomen verbaasde ik mij, dwars door mijn ellende
heen, over het hilarische tafereel dat ik daar aantrof.
Het begon al meteen met een grote Hagenaar die ik nog
kende van de eerste dagen die geheel onder gescheten
verdwaast uitriep “ hebbe jullie dan allemaal de
klaginetkankug an je daggemu” en een ras Amsterdammer
die totaal overstuur aan een vaste wc deur stond te rukken en
te trekken “ kraag de tiefustering gruizelige kankerlijer met
je astmatische fluittoon!! doe die teringdeur open…mafkees!
gietgloeiende draathaas!!!”
Het was een kakofonie van verwensingen en wanhoop.
Letterlijk de hele kazerne liep daar rond te springen en te
dansen met de handen aan de genoemde lichamelijke in en
uitgang, sommige kotsten en scheten de betonnen gaanderij
onder en anderen lagen kreunend in het open riool. Ik liet de
boel op een gegeven moment ook maar lopen want er was
geen houden meer aan en de wc’s waren inmiddels totaal
ontoegankelijk door de bergen stront en kots die daar
opgehoopt walmend lagen te stinken. Net als iedereen
voelde ik me honds miserabel en het was onmogelijk de boel

innen te houden, het lichaam verdroeg het niet dus moest
het er uit, voor of achter, het maakte niks meer uit als het
maar weg was…
Het geheel had ook iets belachelijks natuurlijk en toen ik
mijn portie kwijt was, ergens in het gras van het
droogveldje, spoelde ik m’n mond bij de kranen en kwam
een beetje bij. Ik zag al iemand anders brullen van het
lachen toen er wéér eentje van ellende de zaak liet lopen
pardoes over de voeten van een ander die naast hem stond.
“Krijg de teringkoorts…gezwel…doe dat ergens anders, zit
ik aanstonds met het gifkikkerekseem van jou verteerde
fluimdril…droplul…rot op!” Ik wilde door het gras rollen
van het lachen want overal gebeurde wel iets dat kompleet
op de lachspieren werkte maar bedacht dat het grasveld
bezaait was met uitwerpselen dus bleef ik maar overeind
staan. Ik voegde me bij twee andere jongens van de kamer
en langzaam maar zeker verwijderde we ons van de
toiletbarak opweg naar onze kamer, voorzichtig alle hopen
mensenvlaai en kots ontwijkend. Verderop stond een
groepje jongens in het licht van een lantaarnpaal bij de
wegsplitsing naar de radioberg te gieren van het lachen en
wij togen daar dus naartoe, hongerig voor nog meer lol.
Kennelijk hadden ze het idee dat boven en onder alles liep
zoals het zelf wilder en dus piste ze op hun gemak in hun
pendek van de lach. En inderdaad, was je de lading nog niet
kwijt dan kwam hij er nu wel uit want in de verte, helemaal
aan het einde van de weg, zagen wij bij de barakken van de
officieren allerhande in witte nachtgewaden geklede
individuen paniekerig heen en weer rennen in de zelfde pose
als waarin we daarnet zelf de wc bezocht hadden. Het gaat
afgezaagd klinken maar we lagen helemaal blauw over de
grond te rollen bij het zien van die nachtelijke slapstick die
maar door ging en door ging, steeds weer nieuwe spoken die
overal opdoken en hun witte schemering lieten zien in het
spaarzame licht van de lantaarnpalen.
Alle officieren waren dus ook aan de racekak maar het feit
dat ze er bij liepen als opgejaagde spoken was wel het
toppunt van vertier dat iemand in deze verstoorde
nachtrustperiode kon hebben.
En de insecten hadden niks in de gaten want die knerpten,
gonsden, tsjilpten en floten rustig door alsof er helemaal
niets aan de hand was. Maar ja…. die hadden dan ook geen
bedorven marinekaas gegeten….
Vanzelfsprekend was de marinekaas het gesprek van de dag
vanaf de volgende ochtend en overal stonden groepjes
jongens de zaken van afgelopen nacht nog eens dunnetjes na
te vertellen waarbij de lachsalvo’s niet van de lucht waren.
Als je een officier of onderofficier tegen kwam was er een
lichte mate van verstandhouding te zien ondanks dat je
keurig volgens de voorschriften salueerde. Er lag een
nauwelijks zichtbare maar duidelijk aanwezige glimlach
rond de mondhoeken waaruit enig cynisme af te lezen was
alsof de ander wilde zeggen ‘jij was zeker aan de racekak
gisteravond…?’ terwijl jij zelf alleen maar dacht ‘zo… jij
ook dus…’
Er was op appèl die ochtend een lichte mate van joligheid te
bespeuren en iedereen bekeek iedereen om te zien of er nog
mensen bij waren die zich minder goed gewassen hadden…
Mijn aandacht dwaalde langzaam maar zeker af naar de
bergrug waar ik, zoals altijd op deze plek, tegenop keek.
Opeens was er een zekerheid in m’n hoofd die zei dat ik de
zaken moest gaan regelen om over die bergrug heen te gaan
om te zien wat er zich achter bevond. Stanley en
Livingstone gedachten gierde door m’n kop en ik was het
hele debacle van afgelopen nacht al vergeten.
Om te beginnen zou ik eerst eens stiekem gaan kijken waar
ik precies onder de kazerne afrastering door zou kruipen en
waar ik de rivier, die om de kazernegebouwen heen liep, zou
kunnen oversteken. Daarna was het zaak de spullen bij
elkaar te zoeken.
Wat had ik nou precies nodig voor die tocht?
In ieder geval een hangmat want het enige dat ik echt wilde
was ergens een bepaalde plek opzoeken waar ik dan één kon
worden met de omgeving, zodat die zelfde omgeving aan
mij zou wennen en ik dus alles kon bekijken vanuit een
totaal exceptionele en eenmalige positie. Normaal zie je een
film of bekijk je plaatjes en foto’s van oerwouden daar
komen de verhalen van Indiëgangers bij maar om ècht te
zien wat een oerwoud nu eigenlijk is, wat het doet en hoe
alles zich daarin voordoet moet je er in duiken en er één mee
worden. Natuurlijk wel op een manier dat je er niet door
opgeslokt wordt
De heuvelrug gezien vanaf de weg naar de radioberg. De barak
links is de drumbandbarak. Naar rechts toe wordt de heuvel
steeds hoger en veranderd langzaam van een heuvel in een
berg. Foto van Henk Meijer (www.sorido-biak.nl/gallery/)
De foto hierboven laat het linker gedeelte van de
hoefijzervormige bergrug zien, het laagste gedeelte. Tussen
de berg en de kazerne liep dus een riviertje dat hier vandaan
natuurlijk niet te zien is omdat het een stuk lager ligt, zeker
10 meter diep vanaf het kazerne terrein.
Op de een of andere manier dwong Jaapie Krekel op m’n
schouder mij van het feit dat ik iets moest ondernemen, ik
moest een begin maken voor de ‘tocht over de berg’ die ik,
als een soort onverklaarbare drang, zou moeten gaan maken.
Het was zoals een soort tic die andere mensen ook wel
hadden als ze, hoe dan ook, precies op het midden van twee
tegels verderop hun voet moeten neerzetten, een bijna
ziekelijke drang die nergens toe doet maar de hele geest
beheerst. Telkens weer, na het neus snuiten, de zakdoek op
de zelfde manier opvouwen en in de zak steken, elke dag om
precies vijf over drie in de middag je horloge opwinden,
elke dag, als je er langs komt, een bepaalde lantaarnpaal
even aantikken, en zo zijn er nog talloze tics die mensen
kunnen hebben. Mijn tic tijdens mijn verblijf op de Remoe
kazerne was: een tocht over die berg…
Volslagen nutteloos, nodeloos en overbodig maar
desalniettemin dwingend onontkoombaar. Bovendien nog
behoorlijk gevaarlijk ook en compleet verboden!
Niemand mocht de bush in zonder begeleiding van anderen,
het was zelfs zwaar strafbaar.
Maar niets kon mij er van tegenhouden, ik móést gewoon. Ik
had het zieke idee dat als ik het niet zou doen aan iets
vreselijks zou sterven binnen twee dagen…
Dus deed ik vanaf het appèl waarvoor ik die morgen
aangetreden stond niets anders meer dan informatie
verzamelen voor mijn verboden tocht.

Het was mij meteen al duidelijk dat ik dat in een weekeinde
zou moeten doen, liefst op zondagochtend want dan zat
meer dan de helft van de kazerne in de kerk of
welzijnsgebouw. Jongens die daar niet aan deden lagen nog
te bed of deden niets. Het mooist was dat ook het kader op
zondagochtend behoorlijk was uitgedund doordat veel
officieren en onderofficieren dan in Sorong verbleven.
Zondagochtend zou het worden, absoluut, geen twijfel
mogelijk!
Toen alles mij veilig leek liep ik eens plompverloren naar de
rand van de kazerne achter de barakken bij het droogveldje
om te zien waar ik het beste onder het kippengaas van de
kazerneafrastering door kon glippen. Ik vond al snel een
plek waar het gaas, totaal verroest, enigermate opgerubbeld
was maar daarachter begon een zeer steile helling van grint
en zand. Daar dus niet want dan zou ik te pletter kunnen
vallen op de bodem van de rivier die op dat moment zeer
weinig water bevatte. Ik liep wat door in de richting van de
weg naar de radioberg en ontdekte nog een plek waar het
gaas geen belemmering vormde doordat de bodem daar
enigermate uitgesleten was. Daar zou ik zonder problemen
onder het gaas door kunnen glippen waarna de helling veel
minder steil was dan op de vorige plek.
Dit was dus ook meteen duidelijk: deze plek was de
aangewezen positie om onder de kazerne afrastering door de
kruipen en langzaam naar beneden te zakken, naar de bodem
van de rivier, eigenlijk een soort strandje van hard zand en
grint dat geheel onder zou lopen als het water hoog zou
staan een fikse regenbui bijvoorbeeld.
Hierboven een situatietekening waar ik mee duidelijk wil
maken voor welk dilemma ik stond. Ik moest meer dan tien
meter naar beneden over een hobbelige en steile afgrond met
uitstekende stenen waar ik enig houvast aan zou hebben en
die mij zouden helpen als ik de terugtocht moest
aanvaarden. Aan de overkant van de rivierbedding kon ik
vanaf het kazerne terrein zien hoe hoog de rivier zou staan
als hij vol water zou zijn…. jessus nog aan toe…. zeker zes
en een halve meter, schatte ik in.
Nu stond er niet meer dan een halve meter water in dacht ik,
of misschien nog wel minder, dat kon ik niet zo goed
bepalen. In ieder geval zou ik daar wel doorheen kunnen
waden, dat was geen probleem zo te zien. Aan de overkant
zou de beklimming van de berg beginnen wat een stuk
makkelijker was vanwege de begroeiing waar ik mij vast
kon houden aan boomstammetjes en andere flora. Als ik een
maal tussen de oerwoudbegroeiing zat was het gevaar
ontdekt te worden ook meteen verdwenen want als ik op
m’n buik verder zou tijgeren zou niemand mij vanaf het
kazerne terrein kunnen zien onder al dat gebladerte.
Ik had het in vijf minuten al bekeken: dit was de plek om
het te proberen, nu nog m’n uitrusting…
Dat was makkelijker gezegd dan gedaan want…. wat had ik
nu precies nodig…? Ik overdacht twee uitersten; òf helemaal
niks, òf het volgende:
1. kompas
2. kaart
3. schoon ondergoed
4. extra schoenen
5. geweer (met menutie)
6. helm
7. rijst
8. voedsel in blik
9. klamboe
10. tabak
11. lucifers
12. opschrijfboekje
13. balpen
14. zeep
15. touw
16. mes of bajonet
17. drinkmok
18. veldfles met water
19. zonnebril
20. closetpapier
…. dat was het zo ongeveer wel een beetje.
Ik stelde de lijst in het diepste geheim samen en liet
helemaal niemand tot mijn plannen, zelfs Tekstra niet,
helemaal niemand.
De dagen daarna probeerde ik er achter te komen of er soms
zondagen aankwamen waar iets te doen zou zijn waar ik niet
van weg kon blijven. Het duurde een paar dagen totdat ik er
achter kwam, via een jongen die bij de planningsdienst van
bijzondere gebeurtenissen (of iets dergelijks…) werkte en
alles wel drie weken vooruit wist.
Die zelfde jongen vertelde me dat er een brief van mijn
ouders aan de kazernecommandant op kantoor lag en of ik
geïnteresseerd was aan de inhoud…er scheen iets vreemds
in te staan met een moeilijk woord voor wat jongens wel
eens stiekem doen…
Ik was even uit het veld geslagen….
Een brief naar Nieuw Guinea van mijn ouders en dan niet
aan mij gericht….? Kon dat überhaupt….?
De jongen zag mijn verbazing en voegde er meteen aan toe
dat dergelijke brieven bij bosjes binnen kwamen omdat
ouders, los van hun kroost, toch wel wilde weten hoe het er
aan toe ging zo ver van hun bed.
Ik zij de jongen dat ik de brief graag wilde lezen maar hoe
dat dan moest.
Het bleek dat ik in de siësta tijd, dus van 12 uur tot een uur
of twee, maar langs moest komen bij die en die barak, kamer
7. En passant kreeg ik van hem te horen dat er de komende
twee weken helemaal niks op het programma stond dus ik
overlegde met me zelf dat ik het komende tweede
weekeinde de tocht zou wagen, goedschiks of
kwaadschiks….ik zou gaan! Absoluut!.......... Ik zou gaan!!
Wordt vervolgd.