Das Neue Testament in die ostwestfälisch-niederdeutsche Mundart ...

Das Neue Testament
in die
ostwestfälisch-niederdeutsche Mundart
des
Ravensberger Landes
übersetzt
von
Heinrich Stolte
auf Grundlage der maschinenschriftlichen Fassung von Meta Koch
herausgegeben von Olaf Bordasch
Mai 2007
(Version 2.1)

Inhalt
Vorwort.............................................................................................................................3
Aussprache und Schreibung.......................................................................................6
Matthäus suine Buaskop.............................................................................................. 8
Markus suine Buaskop............................................................................................... 47
Lukas suine Buaskop..................................................................................................73
Johannes suine Buaskop........................................................................................ 114
Lukas suine Apostelgeschichte..............................................................................145
Doe Broef an doe Roömer.......................................................................................186
Doe erste Broef an doe Korinther...........................................................................203
Doe twoede Broef an doe Korinther...................................................................... 220
Doe Broef an doe Galater........................................................................................231
Doe Broef an doe Epheser......................................................................................237
Doe Broef an doe Philipper.....................................................................................243
Doe Broef an doe Kolosser..................................................................................... 247
Doe erste Broef an doe Thessaloniker..................................................................251
Doe twoede Broef an doe Thessaloniker............................................................. 255
Doe erste Broef an Timotheus................................................................................ 257
Doe twoede Broef an Timotheus............................................................................262
Doe Broef an Titus.....................................................................................................266
Doe Broef an Philemon............................................................................................268
Petrus suin erste Broef............................................................................................. 269
Petrus suin twoede Broef.........................................................................................274
1

Johannes suin erste Broef.......................................................................................277
Johannes suin twoede Broef...................................................................................282
Johannes suin drüdde Broef...................................................................................283
Doe Broef an doe Hebräer...................................................................................... 284
Jakobus suin Broef....................................................................................................297
Judas suin Broef........................................................................................................301
Johannes suine Offenbarung..................................................................................303
2

Vorwort
Zum Übersetzer
Heinrich Stolte wurde 1858 auf einem Hof in der Bauernschaft Ströhen bei
Brockhagen geboren. Bis zum Besuch der Schule wuchs er in einer beinahe
einsprachig plattdeutschen Umgebung auf. Stolte hat zurückblickend darüber
geschrieben: "Up iusen Huawe weort dat Breokhiager Platt kuüert. Wui Kinner
hairen for der Scheoltuit ninn haugduütsk Weort os blaut in den lütken
Kinnergebedden, doe us Mudder lere." 1 Stolte verließ in jungen Jahren den
elterlichen Hof und war später als Leiter der Taubstummenschule in Bielefeld tätig.
Er starb am 16. Juni 1935.
1925 veröffentlichte Stolte das Buch "Wie schreibe ich die Mundart meiner Heimat?
: ein Beitrag zur niederdeutschen Rechtschreibung und Mundartforschung auf der
Grundlage der Ravensberger Mundart in Brockhagen und Steinhagen" 2 , das im
Gegensatz zu dem, was der Titel suggeriert, vor allem eine Grammatik der
Ortsmundart Brockhagens enthält. 1931 veröffentlichte Stolte eine überarbeitete
und erweiterte Version dieses Werkes unter dem Titel "Bauernhof und Mundart in
Ravensberg : Beiträge zur niederdeutschen Volkskunde" 3 . Neben einer
Ortsgrammatik umfasst dieses Werk eine unter dem Titel "Der Bauernhof um 1870"
zusammengefasste Sammlung plattdeutscher Texte 4 aus der Feder Stoltes sowie
ein plattdeutsch-hochdeutsches Wörterbuch 5 zu dieser Sammlung.
In "Der Bauernhof um 1870" beschreibt Stolte in sieben Kapiteln die Lebens- und
Arbeitswelt seines elterlichen Hofes, so wie er diese als Zwölfjähriger erlebt hat.
Das Werk ist als Quelle zur Volkskunde von unschätzbarem Wert und von
Bedeutung für die Geschichte der Landwirtschaft.
Nicht alle Werke Stoltes wurden bislang veröffentlicht. Neben einer Übersetzung
des Neuen Testamentes in die Ravensbergische Mundart, die in der vorliegenden
Ausgabe zum ersten Mal veröffentlicht wird, hat uns Stolte eine Sammlung "Alte
bekannte Lieder in Ravensberger Mundart" hinterlassen, die 33 Volkslieder, 17
Kirchenlieder und 25 Lieder aus dem Kirchenjahr enthält. 6
1 Bauernhof und Mundart in Ravensberg : Beiträge zur niederdeutschen Volkskunde / von Heinrich
Stolte. - Bielefeld : Küster, 1931, S. 45
2 Wie schreibe ich die Mundart meiner Heimat? : ein Beitrag zur niederdeutschen Rechtschreibung
und Mundartforschung auf der Grundlage der Ravensberger Mundart in Brockhagen und Steinhagen
/ Heinrich Stolte. - Leipzig : Otto Lenz, [1925]. - 88 S. : Tab. ; 21 cm
3 Bauernhof und Mundart in Ravensberg : Beiträge zur niederdeutschen Volkskunde / von Heinrich
Stolte. - Bielefeld : J.D. Küster Nachf., 1931. - 120 S. ; 23 cm
4 Eine hochdeutsche Übersetung findet sich in Jahresbericht des Historischen Vereins für die
Grafschaft Ravensberg. - Jrg. 85 (1998/99). - S. 7 - 84
5 Auf Grundlage dieses Wörterbuches wurde 2002 von mir eine hochdeutsch-plattdeutsche
Wörterliste im Internet herausgegeben. 2006 wurde diese Wörterliste um einen plattdeutschhochdeutschen
Teil erweitert.
6 Jahresbericht des Historischen Vereins für die Grafschaft Ravensberg. - Jrg. 85 (1998/99), S. 8
3

Zur Sprache
Stolte sprach Ravensberger Plattdeutsch. Die Zugehörigkeit dieser Mundart zur
ostwestfälischen Mundartgruppe des westfälischen Niederdeutsch lässt sich
bereits nach dem Lesen einiger Sätze von Stoltes Übersetzung eindeutig
feststellen.
Kennzeichnend für das Ostwestfälische ist die Verwandlung von allgemein
niederdeutschem -al- zu -ol-, wofür sich zahlreiche Belege in der Sprache Stoltes
finden, wie z.B. oll (schon), olle (alle) und os (als). Besonderheiten im Wortschatz
ergänzen das Bild. So benutzt Stolte die typisch ostwestfälischen Ausdrücke Luüd
(Mädchen) und wacker (schön).
Sprachwissenschaftlich werden die verschiedenen westfälischen Mundartgruppen
anhand der funktionellen Verteilung der alten ê- und ô-Laute voneinander
abgegrenzt. Durch die Spaltung des alten ê(2) unterscheidet sich das
Ostwestfälische von allen anderen westfälischen Mundarten. Die Spaltung des
alten ê(2) tritt auch in der Sprache Stoltes deutlich zutage: Stolte schreibt
einerseits Klaid (Kleid) und swaiden (schwitzen) und andererseits oen (ein) und
Stoen (Stein).
Die ostwestfälischen Mundarten lassen sich in zwei bzw. drei Kategorien
unterteilen abhängig von der Intensität, mit der sie die alten Langvokale
diphthongiert haben. Zur Gruppe der wenig und gemäßigt diphthongierenden
Mundarten gehören das Osnabrückisch-Tecklenburgische, die Wiedenbrücker
Mundart und das Waldeckische. Das Ravensbergische gehört mit dem Lippischen,
dem Paderbornischen und der Mundart von Störmede zu den stark
diphthongierenden ostwestfälischen Mundarten. Charakteristisch für diese Gruppe
ist - mit einigen Variationen - die Diphthongierung des alten î zu ui und die des
alten û zu iu, ferner die Verwandlung des alten ô zu eo und die des alten ê zu oe.
Starke Diphthongierung kommt außerhalb Ostwestfalens in Teilen des
Sauerlandes sowie im südlichen Niedersachsen vor.
Zur Schreibweise
Heinrich Stolte hat etwas geleistet, woran mancher Sprachwissenschaftler
gescheitert ist: Er hat eine überzeugende Schreibweise für eine bis dahin kaum
geschriebene Sprache entwickelt. Der maschinenschriftlichen Übertragung von
Stoltes Übersetzung ist ein Kapitel Aussprache und Schreibung beigefügt, in dem
die Schreibung der langen und kurzen Silben, Groß- und Kleinschreibung,
Satzzeichen und anderes erläutert werden. Hinzuzufügen ist, dass Stolte sich bei
der Schreibung der zahlreichen Ravensberger Zwielaute (Diphthonge) weitgehend
auf das WerkWestfälische Grammatik. Die Laute und Flexionen der
4

Ravensbergischen Mundart mit einem Wörterbuche 7 des Germanisten Hermann
Jellinghaus gestützt hat. Man darf mit Fug und Recht behaupten, dass die von
Stolte entwickelte Schreibweise auf wissenschaftlicher Grundlage beruht.
Zur Textausgabe
Grundlage der vorliegenden Ausgabe ist die maschinenschriftliche Fassung von
Heinrich Stoltes 1933 angefertigter handschriftlicher "Übertragung der Bücher und
Briefe des Neuen Testamentes in das Brockhäger Platt". Nach Ausweis des
Titelblattes wurde die maschinenschriftliche Fassung von Meta Koch aus Cleve 8
angefertigt. Die maschinenschriftliche Fassung enthält außerdem
Bleistiftkorrekturen in altdeutscher Schreibschrift. Dabei handelt es sich meiner
Ansicht nach um die Handschrift Heinrich Stoltes. 9 Die Abschrift wäre demnach vor
dem Tode Heinrich Stoltes im Juni 1935 erstellt worden.
Es lassen sich drei Sorten Korrekturen unterscheiden:
I.) Korrekturen offensichtlicher Verschreibungen.
II.) Korrekturen von Stellen, an denen Meta Koch anscheinend Formen aus ihrer
Clever Mundart verwendet hat. 10
III.) Verbesserungen der Übersetzung selbst.
Letzterer Punkt ist für mich ein weiteres Indiz dafür, dass die handschriftlichen
Korrekturen tatsächlich von Heinrich Stolte stammen.
Die vorliegende Ausgabe ist darum auf der maschinenschriftlichen Fassung in
Kombination mit den handschriftlichen Korrekturen basiert. Diese Korrekturen
werden im Text nirgendwo kenntlich gemacht. Die Konjekturen und Athetesen
[...] stammen von mir. Es handelt sich dabei um einige wenige Fälle, in denen der
Korrektor offensichtliche Verschreibungen übersehen hat.
Olaf Bordasch
7 Westfälische Grammatik : die Laute und Flexionen der Ravensbergischen Mundart mit einem
Wörterbuche / Hermann Jellinghaus. - Vaduz/Liechtenstein : Sändig Reprint Verlag Wohlwend, 2001.
- VIII, 156 S. ; 21 cm
(unveränderter Neudruck der Ausgabe von 1877)
ISBN 3-253-02411-3
8 Bauernschaft bei Borgholzhausen.
9 Die Handschrift Stoltes ist mir durch eine Autorenwidmung auf dem Titelblatt eines seiner Bücher
bekannt. Die Handschrift der Widmung und die der Korrekturen stimmen, soweit ich das beurteilen
kann, miteinander überein.
10 Koch schreibt z.B. grundsätzlich Sai (die See). Stolte hat dieses durch die Brockhäger Form Soe
ersetzt. Auch hat Koch die hochdeutsch anmutende Form Fainde (Feinde) verwendet. Stolte hat
diese überall durch das gut plattdeutsche Fuinde ersetzt.
5

Aussprache und Schreibung
In den Zwielauten ist der erste Laut stark zu betonen. Wer sie nicht sprechen kann,
lese sie als einfache lange Laute; er lasse den ersten Laut daraus weg und
spreche den zweiten gedehnt, dann trifft er den niederdeutschen Grundlaut der
Zwielaute. Diese entsprechen alten langen und jungen langen Selbstlauten und
alten Doppellauten.
I. Zwielaute aus alten langen Lauten: iu und uü aus u, eo und oö aus o, oe aus
e, ui aus i.
II. Zwielaute aus jungen langen Lauten: ua und üa aus a (früher o), uo und üö
aus o (früher u), ie aus e (früher a, e, i), ia aus a und ä (früher ë).
III. Zwielaute aus alten Doppellauten: au aus au, ai aus ai (niederdeutsch jetzt o
und e).
Den Westfalen, die noch Zwielaute sprechen können, ist zu raten, sie so zu lesen,
wie in ihrer Heimat gesprochen werden. Die Ravensberger sprechen meist nur den
ersten Laut in den Zwielauten verschieden, statt iu auch ou und eu, statt uü auch
oü, statt oe auch ae, statt ui auch äi oder langes i, statt eo auch ao oder oo. Die
Dreilaute bestehen aus einem Zwielaute und einem unbetontem e der folgenden
Silbe und werden wie die ähnlichen hochdeutschen Dreilaute zweisilbig
gesprochen: bau-en, Lai-e, Treu-e, ravensbergisch rau-e, geo-e, jiu-e. Nach
Zwielauten kann das unbetonte e vor r wegfallen: Biur, Fuür, Fuir, wuiren, kuüren,
foören. E und o sind weite und enge Laute: Wetter (e2), Wette (e1), dort (o2), oben
(o1)
Die Satzzeichen, die grossen Anfangsbuchstaben und die Silbentrennung sind
wie im Hochdeutschen geschrieben. Die Dehnungszeichen sind in offener und
gelinde geschlossener Silbe als unnötig weggelassen und nur vor
Mitlautverbindungen eingeführt: Steol Stoöle, Sal Säle, foölen, betalen, halen,
Plooster.
Nach kurzen Selbstlauten ist der Auslaut in stark geschlossenen Silben doppelt
geschrieben: Tann, witt, Buck, Sunne. Nicht doppelt geschrieben ist der Auslaut in
einsilbigen Wörtern wie ik, us, os, in, an, af, up, met, dat usw.
In den Zwielauten ist der niederdeutsche Grundlaut festgehalten, wie er auf
altsächsischem Gebiete westlich der Elbe gesprochen wird: Hus Hius, Hüser
Huüser, got geot, grön groön, lef loef, Is Uis, bawen buawen, bämste buämste,
Sohn Suone, Söhne Süöne, seker sieker, ëten (äten) iaden. Die alten Zwielaute
au und ai sind davon ausgenommen: Bom Baum, lege laige.
Das r nach Selbstlauten ist stets als r geschrieben, wenn es auch wie ein
schwaches a klingt; es bildet keine besondere Silbe und tritt im Inlaute wieder als r
auf: Jur Juren, Piar Piare, Duür Duüren, Tir Tire.
6

Das ä ist dann ä geschrieben, wenn die Ableitung von a noch leicht zu erkennen
ist, sonst nach hochdeutscher Weise e: Wäske, ännern, hännig, aber helpen, Telt,
Recht, slecht.
Das zwischen a und o liegende weite o(2) ist o geschrieben, weil es nicht mehr als
a empfunden wird und ein Doppelbuchstabe ao für einen einfachen Laut
vermieden werden muss; ebenso sein Umlaut: Pöle, Löde, Görken.
Die S-Laute sind nach kurzen Selbstlauten ss 11 und ss 12 , nach langen und nach
Zwielauten ß und s geschrieben: Foss Fösse Fössken, Hius Huüser Huüsken,
heoßen, dasken, falsk.
Die F-Laute sind stets f geschrieben, nicht wie im Hochdeutschen bald f bald v:
foer, fuiwe, full, Fadder, Folk; x ist ks, q ist kw und z ist ts in plattdeutschen Wörtern
geschrieben.
Im Auslaute sind die Mitlaute in der Regel so geschrieben, wie sie gesprochen
werden, sonst nach Art des Hochdeutschen: Doef Doewe, Feot Foöde, witt widde,
ault aule; Land Lanne, wild wille, Kuind Kinner; eine Ausnahme bilden die G-Laute:
lieg liege, Dagg Dage, Wegg Wiage, Gang Gänge.
Die Endung en ist in der Regel unverkürzt geschrieben, auch nach r: bluiwen,
reopen, wedden, doenen, spoölen, stuüren, wuiren, hairen, foören; nach
Selbstlauten ist sie nach Art des Hochdeutschen zu n verkürzt: deon, suin, ban,
gon, ston, luin, broön, loen, toen, kann aber auch en geschrieben werden: deoen,
daien, suien, baen usw.
11 Die Buchstabenkombination ss wurde handschriftlich in den maschinengeschriebenen Text
eingefügt. (Die Handschrift unterscheidet sich von der der Korrekturen.) Die altdeutsche
Schreibschrift unterschied zwischen einem s im Inlaut und einem s im Auslaut. An dieser Stelle wird
zweimal das s im Inlaut gebraucht. (O.B.)
12 s im Inlaut und s im Auslaut. (O.B.)
7

Matthäus suine Buaskop

1, 1-17
Düt Beok fertellt doe Geschichte fan Jesus Christus, doe fan David un Abraham
afstammet. Fan Abraham bet David send foertoeggen Mann; fan David bet teo der
Tuit, wo soe no Babylon brocht woören, send auk foertoeggen Mann; fan düöser
Tuit bet Christus send wir foertoeggen Mann.
1, 18-25
Met Jesus suinem Hiarkuomen was dat sau: Suine Mudder Maria was met dem
Joseph ferspruaken. Os soe tohaupetoen wollen, wuise et sik iut, dat soe met
oenem Kuine fan dem Hoeligen Goeste geng. Joseph was oen frommen Mann un
woll Maria nich in Unere bringen; hoe dachte owwer doch doran, soe innen stillen
teo ferloden. Os hoe dat forhadde, kamm dem Heren suin Engel innen Draume no
em un sia: Joseph, diu bis David suin Suone; besinne dui nich mer un nimm Maria
os Fruwwen! Dat Kuind, wat soe dräggt, est fan dem Hoeligen Goeste. Soe sall
oenen Suonen häwwen, doe sall Jesus hoeden, doe werd suin Folk fan ollen
Sünnen redden. Düt moss owwer olls sau suin, dat dat Weort sik ferfülle, dat doe
Her duür den Prophoeden seggt hät: Suü, oen jung Luüd sall swanger weren un
oenen Suonen häwwen, doe sall Immanuel hoeden; dat bedütt: Gott met us. Os
Joseph upwake, do dai hoe, wat em doe Engel seggt hadde, un namm Maria teo
sik. Soe liewen owwer nich os Mann un Fruwwe tohaupe, bet soe oenen Suonen
hadde. Dem gaiwen soe den Namen Jesus.
2, 1-12
Os Jesus unner dem Küönike Herodes in Bethlehem in Judäa gebuaren was,
kaimen doe Wuisen iut dem Muargenlanne no Jerusalem un frogen: Wo est den
Jiuden iar nuigge Küönik? Wui häwwet suinen Stern innen Muargenlanne soen un
send huirhen kuomen un witt en anbian. Os doe Küönik Herodes dat haure, ferfär
hoe sik un ganß Jerusalem met em. Do loet hoe olle Haugenpruister un
Schriftgelerden tohaupekuomen un froge, wo Christus gebuaren weren solle. Soe
sian em: In Bethlehem in Judäa; sau stoet dat bui dem Prophoeden schriewen: Diu
lütke Bethlehem in Juda suinem Lanne, diu bis nich doe leste fan den Stian innen
Lanne; iut dui sall oen Küönik kuomen, doe muin Folk Israel lenket. Do loet
Herodes doe Wuisen stillken no sik henkuomen un froge no der Tuit, wannoer soe
den Stern soen hedden. Hoe wuise soe no Bethlehem un sia: Got no Bethlehem
un[d] froget dor no dem Kuine. Wenn jui et fiunen häwwet, dann giewet mui
Beschoed, dann will ik auk hengon un et anbian. Os soe den Küönik haurt hedden,
gengen soe weg. Doe Stern, den soe innen Muargenlanne soen hedden, geng
foriut un blaif iawer dem Hiuse ston, wo dat Kuind was. Os soe den Stern sögen,
hedden soe graude Froöde. Soe gengen in dat Hius un fuünen dat Kuind un suine
Mudder Maria; soe fellen dofor dal un bian et an. Dann naimen soe iare
Geschenke for dat Kuind un gaiwen em Gold, Wuirauk un Mürren. Gott gaff nen
innen Draume Beschoed, soe sollen nich wir no Herodes gon. Do gengen soe up
oenen annern Wiage wir in iar Land truügge.
2, 13-23
Os soe wegwören, kamm dem Heren suin Engel no Joseph innen Draume un sia:
Sto up un nimm dat Kuind un suine Mudder uilig met un flüchte no Ägypten un bluif
do, bet ik dui Beschoed giewe; Herodes well dat Kuind soöken un ümmebringen.
9

Do stonn hoe up un namm dat Kuind un[d] doe Mudder no bui Nacht met si[ch]
un flüchte no Ägypten. Do blaif hoe, bet dat Herodes stuorwen was. Sau moss dat
suin; doe Her hät den Prophoeden soeggen loden: Iut Ägypten häwwe ik muinen
Suonen reopen. Os Herodes insog, dat hoe Wuisen en bedruagen hedden, weor
hoe baise; hoe schicke suine Luüe hen un loet in Bethlehem un rundherümme olle
Kinner ümmebringen, doe twoe Jore ault un dorunner wören. Dat was doe Tuit,
doe hoe fan den Wuisen lert hadde. Sau schog dat, wat doe Prophoet Jeremias
seggt hät: In Rama was oen graut Geschroegg, liuder Gruinen un Klagen; Rahel
grain ümme iare Kinner un woll sik nich traisten loden; soe wören iar olle
wegnuamen. Os Herodes stuorwen was, kamm dem Heren suin Engel wir innen
Draume no Joseph un sia: Sto up, nimm dat Kuind un suine Mudder un tuü wir in
dat Land Israel; soe send stuorwen, doe dem Kuine no dem Liewen trachten. Do
stonn hoe up un namm dat Kuind un doe Mudder met sik un kamm wir in dat Land
Israel. Os hoe owwer haure, dat Archelaus an suinem Fadder suiner Stuie Küönik
in Judäa was, hadde hoe Bedenken un geng do nich hen. Innen Draume kraig hoe
fan Gott Beschoed, hoe solle no Galiläa gon. Dor blaif hoe in oener Statt wuonen,
doe hoede Nazareth. Dat moss owwer schoen, wuil doe Prophoet seggt hät: Hoe
sall doe Nazaroener hoeden.
3, 1-12
Ümme düöse Tuit feng Johannes an, in den Sandbiargen teo taufen un teo
priegen; hoe sia: Ännert jiuen Sinn! Gott suin Ruik est dichte herankuomen. Düt est
doe Mann, fan dem doe Prophoet Jesajas seggt hät: Do röppet oene Stimme in
den Sandbiargen: Maket dem Heren den Wegg trechte un maket em den Patt luike.
Johannes hadde oenen Rock iut Kamoelhor un oenen liarn Roemen ümmet Luif;
hoe att Springsel un willen Hanig. Do gengen doe Luüe in Jerusalem, iut Judäa un
iut der Giegend annen Jordan no em hen; soe loeden sik fan em innen Jordan
taufen un bekennen dobui iare Sünnen. Os hoe niu sog, dat fiele Pharisäer un
Saddußäer teo suiner Taufe kaimen, sia hoe teo düösen: Jui Slangentuüg! Wer hät
jiu dat seggt, dat jui for dem Strafgerichte hiarkuomen weret? Bringet Früchte, os
sik dat gehairt, wenn jui den Sinn ännern witt. Lodet jiu nich infalen, dat jui
soeggen witt: Wui häwwet Abraham os Fadder. Ik soegge jiu, dat Gott dem
Abraham iut düösen Stoenen Kinner schaffen kann. Doe Äksen est den Baimen oll
an doe Woddeln leggt, oen Baum, doe nich geoe Früchte bringet, werd afhowwen
un ferbrennt. Ik taufe, jiu met Wader, dat jui den Sinn ännern süöt; doe owwer no
mui kümmet, doe kann moer is ik. Ik sen nich ens wert, dat ik em doe Scheoe
driage; doe werd jiu met dem Hoeligen Goeste un met Fuür taufen. Hoe hät doe
Wuorpschoöfel inner Hand un well doe Dial upruümen. Dat Kaurn werd hoe dann
int Spuiker bringen, owwer dat Kaff werd hoe in oenem Fuür ferbrennen, dat ninn
Minske dumpen kann.
3, 13-17
Do kamm auk Jesus iut Galiläa an den Jordan no Johannes un woll sik fan em
taufen loden. Johannes woll dat owwer nich un sia: Ik häwwe et naidig, dat ik fan
dui taufet were, un diu kümmes no mui? Jesus antweorde: Lott diu dat män sau
geot suin; for us boeden gehairt et sik, dat wui no der Forschrift deot. Dat gaff
Johannes teo un taufe en. Os Jesus iut dem Wader staig, dai sik doe Hiemel iawer
en up un hoe sog den Hoeligen Goest os oene Diuwe dalkuomen un up en
10

kuomen. Oenen Stimme fan buawen sia: Düt est muin loewe Suone, den ik mui
iutwält häwwe.
4, 1-11
Do weor Jesus fan dem Goeste in doe Sandbiarge brocht, wo hoe fan dem Duüwel
fersocht weren soll. Os hoe förtig Dage un förtig Nächte niks gieden hadde, kraig
hoe Hunger. Do kamm doe Fersoöker up en teo un sia: Wenn diu Gott suin Suone
bis, dann soegg doch, dat iut düösen Stoenen Braut werd. Hoe antweorde: Do
stoet schriewen: Doe Minske liewet fan ollem, wat Gott em duür suin Weort gifft, un
nich fan Braut allaine. Do namm en doe Duüwel met in doe hoelige Statt un stelle
en up dat flacke Dack fan dem Tempel un sia: Wenn diu Gott suin Suone bis, dann
lott dui huir dal; do stoet schriewen: Hoe well Engel for dui bestellen, doe süöt dui
uppen Hännen driagen, dat diu dui medden Foöden nich annen Stoen stöss. Do
sia Jesus: Do stoet owwer auk schriewen: Diu sass Gott, duinen Heren nich
fersoöken. Tolest namm en doe Duüwel met uppen ganß haugen Biarg un wuise
em olle Länner inner Welt un iare Pracht un sia: Dat will ik dui olls giewen, wenn
diu for mui dalfalen un mui anbian wullt. Do sia Jesus: Go weg, Sotan Do stoet
auk schriewen: Diu sass den Heren duinen Gott anbian un en allain eren. Do geng
doe Duüwel weg un doe Engel kaimen un doenen em.
4, 12-25
Os Jesus haur, dat Johannes gefangen nuamen was, geng hoe wir no Galiläa; hoe
ferloet Nazareth un wuone in Kapernaum anner Soe in der Giegend fan Sebulon
un Naphtali. Dat schog, dat dat wor weor, wat doe Prophoet Jesajas seggt hät: Dat
Land Sebulon un dat Land Naphtali, doe Giegend anner Soe, dat Land giensuit
fannen Jordan, dat Hoeden-Galiläa, dat Folk, dat innen Duüstern satt, hät oen graut
Lecht soen; doe do in dem Daue suinem Lanne un suinem Schadden wuonen,
den est oen Lecht upgon. Suit der Tuit feng Jesus an, öffentlik teo leren. Suine
Buaskop luie: Ännert jiuen Sinn! Dat Hiemelruik est dichte herankuomen. Os Jesus
anner Soe in Galiläa geng, sog hoe twoe Broör: Simon, doe auk Petrus hett, un
suinen Breor Andreas; doe tüögen dat Fiskhamm duürt Wader; soe wören Fisker.
Den sia hoe: Kuomet un folget mui! Ik will Minskenfisker iut jiu maken. Do loeden
soe gluiks iar Fiskhamm luiggen un folgen em. Os hoe dann wuidergeng, sog hoe
twoe annere Broör: Jakobus, dem Zebedäus suinen Suonen, un suinen Breor
Johannes. Doe wören met iarem Fadder Zebedäus inne Scheppe un flicken dat
Fiskhamm. Do roep hoe soe. Saugluiks ferloeden soe dat Schepp un iaren Fadder
un folgen em. Jesus geng in ganß Galiläa herümme; hoe lere in iaren Scheolen un
ferkünnige doe geoe Buaskop fan Gott suinem Ruike; hoe hoele auk ollerhand
Krankhoeden un Suüken innen Folke. In ganß Syrien weor fan em fertellt. Do
bröchten soe em olle, doe oene Krankhoet hedden, doe Puine lidden, doe
monsüchtig wören un doe lame Gluider hedden; hoe make soe olle gesund. In
grauden Tröppen gengen soe achter em hi[e]r; soe kaimen iut Galiläa, iut den
toeggen Stian, iut Jerusalem un Judäa un fan giensuit fannen Jordan.
5, 1-12
Os hoe dat Folk sog, genk hoe up oenen Biarg un sedde sik dal; suine Jünger
stellen sich rund ümme en. Do dai hoe den Mund up un lere soe un sia: Sialig
send, doe sik goestlik arm foölt, dat Hiemelruik est iar Doel. Sialig send, doe treort;
11

soe süöt traistet weren. Sialig send, doe stille dullet; doe Ern sall iar Iarwe suin.
Sialig send, doe Hunger un Dost no Gerechtigkoet häwwet; soe süöt satt weren.
Sialig send, doe oen geot Hadde häwwet; soe süöt auk wir Erbarmen fuinen. Sialig
send, doe oen roeggen Hadde häwwet; soe süöt Gott soen. Sialig send doe
Fruiden hault soe süöt Gott suine Kinner hoeden. Sialig send, doe ümme
Gerechtigkoet ferfolget weret; dat Hiemelruik est iar Doel. Sialig sen jui, wenn doe
Luüe j[ui] ümme mui ferachtet un ferfolget un Laiges fan jiu soegget, wat nich
wor est. Fröwwet un traistet jiu; jiue Laun est graut innen Hiemel. Justsau häwwet
soe auk doe Prophoeden ferfolget, doe for jiu wiesen send.
5, 13-16
Jui send dat Solt upper Ern. Wenn owwer dat Solt laipe werd, wo sall et dann doe
Kraft wuirkruigen? Et daug dann niks wuider mer, os dat et wegsmieden un fannen
Luüen fertrompelt werd. Jui send dat Lecht for doe Welt. Oene Statt, doe buawen
uppen Biarge liggt, kann nich ferbuargen bluiwen. Wenn wui oen Lecht ansticket,
dann stelle wui dat uppen Lechter un nich unner oen Fatt; et sall for olle schuinen,
doe innen Hiuse send. Sau lodet jiue Lecht for den Luüen schuinen, dat soe jiue
geoen Wiarke soet un jiuen Fadder innen Hiemel dofor ert.
5, 16-20
Denket nich, dat ik kuomen sin, dat Gesett un doe Prophoeden teo ännern; ik sen
kuomen, soe teo haulen un nich teo ännern. Ik soegge jiu: Hiemel un Ern küönt oer
fergon, os doe lütkeste Beokstawe odder oen Striek fannen Gesedde fergoet, wenn
nich olls schoen est. Doe niu oent fan düösen Gebodden ännert, wenn et auk dat
lütkeste est, un doe Luüe sau lert, doe sall doe Geringste innen Hiemelruike suin;
doe owwer dono doöt un lert, doe sall graut innen Hiemelruike suin. Wenn dat bui
jiu met der Gerechtigkoet nich biader stoet os bui den Schriftgelerden un
Pharisäern, dann were jui wisse nich in´t Hiemelruik kuomen.
5, 21-37
Jui häwwet haurt, dat den Aulen seggt weoren est: Diu sass nich dautslon; doe
owwer dautsloet, doe kümmet for dat Gericht. Ik soegge jiu owwer: Doe sik met
suinem Breor fertoöret, doe hairt for dat Gericht; doe fan suinem Breor minnächtig
kuürt, doe hairt for den Haugenrot; doe en iutschüllt for Nar, doe hairt int Fuür.
Wenn diu duine Gawe no dem Altor bringen wullt un dui infällt, dat duin Breor wat
giegen dui hät, denn lott duine Gawe for dem Altor luiggen un go erst hen un
ferdrägg dui wir met duinem Breor; dann kumm wuir un bringe duine Gawe! Sui
willig giegen duinen Gloöwiger, sau lange os diu no met em uppen Wiage no dem
Richter bis. Hoe könne dui süss for den Richter bringen un doe Richter dui dem
Wächter iawergiewen un diu könnes int Gefängnis smieden weren. Diu kümmes
nich oer wir heriut, bet diu den lesten Pennik betalt häs. --- Jui häwwet haurt, dat do
seggt est: Diu sass nich oebriaken. Ik soegge jiu owwer: Doe oene Fruwwe lüstern
ankicket, doe hät oll in suinem Hadden doe Oee met iar bruaken. Wenn duin rechte
Auge well, wat Sünne est, dann ruit et iut un smuit et weg; et est for dui biader, dat
oen Stück fan dui ferderft, os dat duin ganß Luif inne Hölle smieden werd. Wenn
duine rechte Hand well, wat Sünne est, dann howwe soe af un smuit soe weg; et
est for dui biader, dat oen Stück fan dui ferderft, os dat duin ganß Luif inne Hölle
smieden werd. Doe est seggt weoren: Doe sik fan suiner Fruwwen schoen well,
12

doe sall iar oenen Broef doriawer giewen. Ik soegge jiu owwer, doe sik fan suiner
Fruwwen schett, wenn et sik nich ümme Oebruch hannelt, doe est schuld doran,
dat soe Oebruchch begoet. Doe sonne Fruwwen fruigget, doe brecket auk doe
Oee. --- Jui häwwet auk haurt, dat den Aulen seggt weoren est: Diu sass nich falsk
swiaren; diu sass for Gott haulen, wat diu swuaren häs. Ik soegge jiu owwer, dat jui
gar nich swiaren süöt; nich buim Hiemel, dat est Gott suin Steol; nich bui der Eren,
dat est Gott suine Feotbank; nich bui Jerusalem dat est dem grauten Küönik
suine Statt. Diu sass auk nich bui duinem Koppe swiaren; diu kanns nich oen
oenßig Hor witt odder swatt maken. Lodet in jiuen Woören dat Jeo oen Jeo un dat
Nai oen Nai suin. Wat do no teosedd´t werd, dat daug nich.
5, 38-48
Jui häwwet haurt, dat do seggt est: Auge giegen Auge, Tann giegen Tann! Ik
soegge jiu owwer: Struidet jiu nich met laigen Luüen! Doe dui up doe rechte
Backen sloet, dem haule auk doe annere hen. Doe dui for Gericht den Rock
afniemen well, dem giff auk den Mantel. Doe dui twingen well, em oene Stunne dat
Gepäck teo driagen, met dem go twoee. Doe dui ümme wat biddet, dem giff wat, un
doe fan dui wat lainen well, den wuise nich af! --- Jui häwwet haurt, dat do seggt
weoren est: Diu sass duinen Fründ loef häwwen un duinen Fuind hassen. Ik
soegge jiu owwer: Häwwet jiue Fuinde loef un biat for doe, doe jiu ferfolget, dat jui
Kinner fan jiuem Fadder innen Hiemel suin küönt. Hoe lött doe Sunne iawer Geoe
un Laige upgon un lött iawer Gerechte un Ungerechte riangen. Wenn jui doe loef
häwwet, doe jiu auk loef häwwet, wat häwwe jui do for Laun fan? Deot dat nich auk
doe Töllner? Wenn jui blaut teo jiuen Broöern fründlik send, wat deo jui do fiel
medde? Deot dat doe Hoeden nich auk? Dorümme süö jui fullkuomen suin, sau os
jiue Fadder innen Hiemel fullkuomen est.
6, 1-18
Giewet acht up jiue Frömmigkoet! Doe süö jui nich for den Luüen soen loden, dat
soe jiu bewunnert. Deo jui dat, dann häwwe jui ninnen Laun bui jiuem Fadder
innen Hiemel. Wenn diu wat giewen wullt, dann lott dat nich innen Scheolen un
uppen Stroden iutreopen, os doe Huüchler deot, dat soe fan den Luüen bewunnert
weret. Dat est dann iar Laun. Wenn diu wat giffs, dann sall duine linke Hand nich
wieden, wat doe rechte doöt. Wenn dat auk stille un ferbuargen schuüt, dann suüt
duin Fadder dat doch un doe werd dui dat belaunen. --- Wenn jui biat, dann maket
dat nich os doe Huüchler, doe gern innen Scheolen un annen Strodenecken stot
un biat, dat soe den Luüen upfalt. Ik soegge jiu, oenen annern Laun kruiget soe
nich mer. Wenn diu bian wullt, dann go in duine Kamern un sliut doe Duür achter
dui teo un bia teo duinem Fadder, doe ferbuargen wuont. Doe suüt dat doch un
werd dui dat belaunen. Wenn jui biat, dann plappert do nich wat hiar, os doe
Hoeden deot; doe moent, soe woören haurt, wenn soe fiele Woöre sian. Jui süöt
den nich gluiken. Jiue Fadder woet, wat jui naidig häwwet, oll oer os jui en biddet.
Jui süöt sau bian:
Iuse Fadder innen Hiemel!
Duin Name were hoelig haulen.
Duin Ruik kuome.
Duin Wille were upper Ern sau don os innen Hiemel.
13

Iuse Braut giff us Dagg for Dagg.
Fergiff us iuse Schuld, sau os wui iusen Schüllnern fergiewet.
Redde us, wenn wui fersocht weret.
Beware us for olls, wat laige est.
Dui hairt dat Ruik, doe Kraft un doe Herlikkoet in Oewigkoet.
Amen.
Wenn jui den Minsken iare Failer fergiewet, dann well doe Fadder innen Hiemel jiu
auk fergiewen. Wenn jui owwer den Minsken nich fergiewet, dann werd jiue Fadder
jiu auk nich fergiewen. --- Wenn jui fastet, dann kuiket nich bedroöwet os doe
Huüchler. Soe ferstellt dat Gesicht, dat doe Luüe dat Fasten soen süöt. Ik soegge
jiu, soe häwwet iaren Laun domedde oll weg. Wenn diu fasten wullt, dann roe dui
dat Hor un waske dui dat Gesicht, dat doe Luüe duin Fasten nich soet, blaut duin
Fadder doe ferbuargen wuont; doe suüt dat doch un werd dui dat innen stillen
belaunen.
6, 19-34
Sammelt jiu ninnen Schatt huir upper Ern, wo doe Modden un doe Rost en friadet
un wo doe Doewe inbriaket un stialt. Sammelt jiu loewer oenen Schatt innen
Hiemel, wo doe Modden un doe Wüörme niks ferdiarwet un doe Doewe nich
inbriaket un stialt. Wo jiue Schatt est, doe est auk jiue Hadde. --- Dat Auge est dat
Lecht un Liewen. Wenn dat Auge gesund est, dann est duin ganß Liewen helle. Est
owwer duin Auge krank, dann est duin ganß Liewen duüster. Wenn niu dat Lecht in
dui auk duüster est, wat bis diu dann innen Duüstern! --- Ninn Minske kann twoe
Heren togluike doenen; hoe mott den oenen hassen un den annern loef häwwen,
et met den oenen haulen un den annern ferloden. Jui küönt nich Gott un dem Gelle
togluike doenen. --- Dorümme soegge ik jiu: Suarget nich for jiue Liewen, wat jui
iaden un drinken süöt, auk nich for jiue Luif, wat jui antoen süöt. Est dat Liewen
nich moer os dat Iaden un dat Luif nich moer os doe Klaidung? Soet doe Füögel
unnern Hiemel an! Soe saigget nich, soe maigget nich, soe sammelt niks inne
Schuürn, un jiue Fadder innen Hiemel erniart soe doch. Sen jui denn nich fiel moer
os doe send? Wer fan jiu kann met suinen Suargen suin Liewen oene Ialen länger
maken? Worümme make jui jiu Suargen ümme doe Klaidung? Betrachtet doe
Bleomen, doe do biuden wasset! Soe arboedet nich, soe spinnt auk nich, un doch
soegge ik jiu, dat Salomo in suiner Pracht nich sau klait wiesen est os oene fan
düösen. Wenn niu Gott dem Kriue biuden, dat fandage bloögget un muaren
ferbrannt werd, sonn Klaid gifft, sall hoe dat jiu nich auk giewen? Wo lütk est jiue
Glauwe! Dorümme süö jui nich suargen un soeggen: Wat süö wui iaden? wat süö
wui drinken? wat süö wui antoen? Dat send Suargen, doe doe Hoeden sik maket.
Jiue Fadder woet, dat jui dat olls naidig häwwet. For ollen Dingen trachtet dono, dat
jui Gott suin Ruik gewinnt un gerecht [v]or em weret. Dann werd jiu düt olls auk
no giewen. Maket jiu ninne Suargen ümme den annern Dagg: doe sall sümst for
sik suargen. Joeder Dagg hät geneog an suine oegen Last un Moögge.
7, 1-12
Richtet nich iawer annere, dat jui nich sümst richtet weret. Sau os jui iawer annere
urdoelt, sau süö jui auk beurdoelt weren. Doe Strafe, doe jui annern teomiadet,
doe sall jiu auk teomiaden weren. Wat kickes diu no dem Spidder in duinem
14

Breor suinem Auge un suüs nich den Balken in duinem oegen Auge? Kanns diu
teo duinem Breor soeggen: Hollt stille! Ik will dui dat Splidderken iut dem Auge
niemen, wenn in duinem Auge oen Balken sitt. Diu Huüchler! Nimm erst den
Balken iut duinem Auge, un dann suü teo, dat diu den Splidder iut duinem Breor
suinem Auge kriggs. Giewet dat Hoelige nich den Ruüens un smuidet doe Perlen
nich den Swuinen for! Doe können soe fertrompeln un sik dann ümmedraiggen un
jiu in Stücke ruiden. --- Biddet, dann werd jiu wat giewen weren. Soöket, dann
were jui wat fuinen. Kloppet an, dann werd jiu upmaket weren. Doe biddet, doe
kriggt auk wat. Doe söcht, doe finnt auk wat. Doe ankloppet, dem werd upmaket.
Wer fan jiu gifft suinem Suone[n] oenen Stoen, wenn hoe en ümme Braut biddet,
odder oene Slange, wenn hoe en ümme oenen Fisk biddet? Wenn jui sünnigen
Minsken jiuen Kinnern geoe Gawen giewen küönt, dann werd jiue Fadder innen
Hiemel jiu no fiel moer giewen, wenn jui en dorümme biddet. Olls, wat jui fan
annern häwwen witt, dat soe jiu deon süöt, dat deot nen sümst auk. Dat est doe
Sinn fan dem Gesedde un fan den Prophoeden.
7, 13-23
Got duür doe enge Porden. Rium est doe Porden un broet est doe Wegg, doe no
den Ferdiarwen hengoet, un doch send do fiele, doe doruppe wannelt. Enge est
doe Porden un small est doe Wegg, doe no dem Liewen hengoet, un wo woenige
send do, doe en fuint? Wart jiu for den falsken Prophoeden! Soe kuomet in
Schopfellen an, inwennig send soe owwer wille Wülwe. An iaren Früchten küön jui
soe kennen. Küöne wui Wuindruiwen fan den Dairn un Fuigen fan den Duißeln
plücken? Wat oen gesunnen Baum est, doe dräggt geoe Frücht; wat oen
kranken Baum est, doe dräggt slechte Früchte. Doe gesunne Baum kann nich[t]
slechte Früchte driagen un doe kranke Baum kann nich geoe Früchte driagen. Oen
Baum, doe nich geoe Früchte dräggt, werd afhowwen un int Fuür smieden. An
iaren Früchten küön jui soe kennen. Nich olle, doe Her, Her teo mui soegget, weret
int Hiemelruik kuomen, blaut süöke, doe dat deot, wat muin Fadder innen Hiemel
well. Fiele weret annen Gerichtsdage teo mui soeggen: Her, Her! Häww wui nich in
duinem Namen Gott suinen Willen ferkünniget? Häww wui nich in duinem Namen
baise Goester iutdriewen? Häww wui nich in duinem Namen graude Wunner don?
Dann were ik den soeggen: Ik häwwe jiu gar nich kennt. Got weg! Jui häwwet niks
docht.
7, 24-29
Doe düt hairt un auk dono doöt, doe glicket oenem ferstännigen Manne, doe suin
Hius up Felsen bowwet. Os dat Unwiar kamm un olls iawerswemmet was, os doe
Wuind huüle un dat Hius biewe, do fell et doch nich ümme; sau faste stonn et up
dem Felsen. Süöke, doe muine Woöre hairt un sik nich dono richtet, doe gluiket
oenem unferstännigen Manne, doe suin Hius up Sand bowwet. Os dat Unwiar
kamm un olls iawerswemmet was, os doe Wuind huüle un dat Hius biewe, do fell et
ümme un lagg platt. --- Os Jesus met düöser Priege to Enne was, geng dat ollen
Luüen to Hadden, wat hoe seggt hadde. Hoe priege os oen Mann, doe Fullmacht
fan Gott doteo hät, un ganß anners os doe Schriftgelerden.
8, 1-4
Os hoe van dem Biarge herafkamm, folgen em fiele Luüe. Do kamm oen Mann,
15

doe hadde Iutslagg; doe fell for em dal un sia: Her, wenn diu wullt, dann kanns diu
mui roeggen maken. Jesus strecke suine Hand iut, ruüre en an un sia: Ik will et
deon; diu sass roeggen weren. Saugluiks was suin Iutslagg weg. Jesus sia em: Sui
stille! Soegg do niks fan, go owwer hen un wuise dem Pruister, dat diu roeggen bis.
Dann bringe doe Gawe, doe Moses forschriewen hät, dat den Luüen dat betuüget
werd.
8, 5-13
Os hoe no Kapernaum truüggekamm, tratt oen Hauptmann for en un sia: Her, muin
Knecht liggt tohius; hoe est lamm un hät fiele Puine. Jesus antweorde: Ik will
kuomen un en gesund maken. Doe Hauptmann antweorde: Her, ik sen nich wert,
dat diu in muin Hius kümmes. Soegg blaut oen Weort, dann werd muin Knecht oll
gesund. Ik häwwe auk Hauge iawer mui un häwwe Saldoden unner mui: Wenn ik
teo oenem soegge: Go! dann goet hoe, un teo dem annern: Kumm hiar! dann
kümmet hoe, un teo muinem Knechte: Deo dat! dann doöt hoe dat. Os Jesus dat
haur, wunnere hoe sik un sia teo den Luüen, doe em folgen: Ik soegge jiu: Sonnen
Glauwen häww ik bui den Jiuden nich fiunen. Fiele süöke weret fan Osten un
Westen kuomen un met Abraham, Isaak un Jakob innen Hiemelruike annen Diske
sidden, owwer doe Iarwen, doe for Gott suin Ruik gebuaren send, süöt heriutjaget
weren un biuden bluiwen, wo et duüster est; dor weret soe klagen un medden
Tianen klappern. Jesus sia teo dem Hauptmanne: Go hen! Wat diu lofft häs, dat sall
schoen. Suin Knecht weor in dersülwen Stunne gesund.
8, 14-22
Dann geng Jesus in Petrus suin Hius un sog, dat dem suine Swaigermudder krank
lagg un Foewer hadde. Hoe ruüre iare Hand an, do namm dat Foewer af. Soe
stonn up un bedoene en bui der Moltuit. --- Os et Owend weor, bröchten soe em no
fiele, doe besiaden wören. Hoe draif doe Goester duür suin Weort iut un hoele olle,
doe oen Loeden hedden. Sau weor dat Weort fan dem Prophoeden Jesajas erfüllt:
Hoe hät iuse Gebriaken wegnuamen un iuse Krankhoeden hoelt. --- Os Jesus
oene Masse Luüe ümme sik sog, loet hoe sik iawer doe Soe ant annere Oöwer
foören. Do kamm oen Schriftgelerden no em un sia: Ik will dui ollerwiagen folgen,
wo diu hengoes. Jesus antweorde em: Doe Fösse häwwet Löcker un doe Füögel
unnerm Hiemel häwwet Nester, owwer doe Minskensuone hät ninne Stuie, wo hoe
suinen Kopp dalloeggen kann. Oen anner Jünger sia teo em: Her, giff mui Ferlaif,
dat ik erst hengon un muinen Fadder begrawen kann. Jesus antweorde em: Folge
diu mui, un lott doe Dauen iare Dauen begrawen.
8, 23-34
Jesus tratt in oen Schepp un suine Jünger folgen em. Up oenmol kamm oen
Stuorm, dat doe Wellen bet int Schepp sloögen. Hoe sloep owwer. Doe Jünger
gengen hen un wecken en un roepen: Her, help us! Wui got unner! Hoe sia owwer:
Wat send jui ängestlik un wo swack est jiue Glauwe! Dann stonn hoe up un
drüwwe dem Wuine un dem Wiar; do was olls stille. Doe Luüe wunnern sik un sian:
Wat est dat for oen Mann, dem Wuind un Wiar laiwet? Hoe kamm ant annere
Oöwer in doe Giegend fan Gadara, do[e] loepen em Twoee inne Moöde, doe
besiaden wören; doe kaimen fan den Griawern un wören ganß geförlik, dat ninn
Minske den Wegg gon konn. Doe fengen an teo schroeggen: Wat häs diu met us
16

for? Diu bis Gott suin Suone. Bis diu huirhen kuomen, dat diu us for der Tuit
kwialen wullt? Wuider af was oen grauden Tropp Swuine upper Woee teo griasen.
Do bidden en doe baisen Goester: Wenn diu us iutdruiwen wullt, dann lott us in
doe Swuine gon. Hoe sia: Got weg! Do tüögen soe iut en gengen in doe Swuine.
Doe ganße Tropp loep den Biarg herunner bet in doe Soe un fersaup. Doe Hoer
loepen weg. Os soe in doe Statt kaimen, fertellen soe olls, auk dat, wat met den
Kranken schoen was. Do geng doe ganße Statt heriut un kamm no Jesus. Os soe
en droöpen, bidden soe en, hoe solle doch iar Land wir ferloden.
9, 1-8
Do staig hoe wir in dat Schepp, forde truügge un kamm wir in suine Statt. Do
bröchten soe em oenen, doe was stuif van Gicht un moss uppen Bedde luiggen. Os
Jesus iaren Glauwen sog sia hoe teo dem Kranken: Häwwe geoen Meot, muin
Suone, dui send doe Sünnen vergiewen. Do moenen oenige fan den
Schriftgelerden unner sik: Hoe lästert Gott. Jesus miarke dat un sia: Worümme
denke jui sau laige doriawer in jiuem Hadden? Wa[s] est denn lichter teo
soeggen: Dui send doe Sünnen fergiewen, odder teo soeggen: Sto up un go
herümme? Jui süöt owwer soen, dat doe Minskensuone Macht hät, doe Sünnen
upper Ern teo fergiewen, dorümme sia hoe teo dem Kranken: Sto up, nimm duin
Bedde un go nohius! Do stonn hoe up un geng nohius. Os doe Luüe dat sögen,
ferschrecken soe sik, un danken Gott, dat hoe dem Minsken s[u]öke Macht
giewen hadde.
9, 9-17
Os Jesus wuider geng, sog hoe oenen Mann for dem Tollhiuse sidden, doe hoede
Matthäus; hoe sia teo em: Folge mui! Do stonn hoe up un geng met. Os hoe in
Matthäus suinem Hiuse annen Diske satt, do kaimen fiele Töllner un Sünner un
sedden sik met em annen Disk. Dat sögen doe Pharisäer un sian teo den Jüngern:
Worümme ett jiue Mester met den Töllnern un Sünnern? Jesus haur dat un sia:
Gesunne Luüe häwwet ninne Hülpe naidig, owwer kranke. Got hen un lert, wat dat
Weort bedütt: Erbarmen will ik un nich Offer. Ik sümst sen kuomen, Sünner teo
reopen, owwer nich Gerechte. --- Dann kaimen Johannes suine Jünger no em un
sian: Worümme faste wui un auk doe Pharisäer un worümme fastet duine Jünger
nich? Jesus antweorde: Küönt doe Hochtuitsgäste treoren, sau lang os doe
Bruüme no dobui est? Do werd owwer oene Tuit kuomen, dat nen doe Bruüme
wegnuamen werd; dann süöt soe fasten. Ninn Minske sedd´t oenen Lappen fan
oenem nuiggen Stücke up oenen aulen Rock; doe Lappen ritt doch wir fan dem
Rocke un doe Riss werd grödder. Ninn Minske gütt frisken Wuin in aule Säcke;
dann ruidet doe Säcke un doe Wuin flütt iut un doe Säcke send ferluaren. Wui
goedet jungen Wuin in nuiggge Säcke; dann hault soe boede iut.
9, 18-26
Os hoe sau met den Jüngern kuüre, kamm oen Iawerst, doe fell for em dal un sia:
Muine Dochter est iawen stuorwen, owwer kumm un loegg iar doe Hand up, dann
werd soe wir lebennig weren. Jesus stonn up un folge em met suinen Jüngern. ---
Do was oene Fruwwe, doe hadde twialf Jore met dem Bleoe wat teo deon hat; doe
kamm fan achter an en heran un namm den Saum fan suinem Rocke inne Hand.
Soe dachte for sik: Wenn ik blaut suinen Rock anruüren kann, dan were ik
17

gesund. Jesus draigge sik ümme, sog soe un sia: Häwwe geoen Meot, muine
Dochter, duin Glauwe hät dui oll holpen. Fan der Stunne an weor de Fruwwe
gesund. --- Dann kamm Jesus in dem Iawersten suin Hius. Os hoe doe
Floödenspieler un doe Klagewuiwer sog, sia hoe: Got huir weg! Dat Luüd est nich
daude, et slöppet blaut. Do lachchen soe em wat iut. Os doe Luüe heriut wören,
geng hoe herin un namm dat Kuind bui der Hand. Do stonn et up. Dat weor in der
ganßen Giegend fertellt.
9, 27-31
Os Jesus fan dor wuidergeng, folgen em twoe Blinne, doe roepen: Erbarme dui
iawer us, diu Suone fan David! Os Jesus dann in suin Hius geng, kaimen doe
Blinnen no em hen. Hoe froge soe: Laiwe jui, dat ik dat deon kann? Do sian soe:
Jeo, Her. Jesus beruüre iare Augen un sia: Sau os jui laiwet, sau sall dat weren.
Do können soe doe Augen upmaken. Jesus ferbaut nen, do fan wat teo soeggen
un sia: Soet teo, dat dat ninn Minske gewar werd. Os soe owwer weggengen,
fertellen soe fan em in der ganßen Giegend.
9, 32-39
Os düöse wegwören, bröchten soe em oenen Minsken, doe was stumm un
besiaden. Os hoe den baisen Goest iutdriewen hadde, konn doe Minske wir
kuüren. Doe Luüe wunnern sik doriawer un sian: Sau wat häww wui süss in Israel
nich soen. Doe Pharisäer sian: Hoe drifft doe Duüwel met dem biamsten van den
Duüweln iut. Sau geng Jesus duür olle Stia un Diarper; hoe lere innen Scheolen,
ferkünnige doe geoe Buaskop fan Gott suinem Ruike un hoele ollerhand
Krankhoeden un Suüken. --- Os hoe dat Folk in grauden Troppen ankuomen sog,
dai em dat Hadde woe; soe wören ferkuomen un ferwarleoset os Schope, doe
ninnen Hoer häwwet. Do sia hoe teo den Jüngern: Doe Arn est graut, owwer do
send män woenig Arboeder. Dorümme biddet den Heren, dem doe Arn hairt, dat
hoe Arboeder for suinen Arn bestellt.
10, 1-10
Dann roep hoe suine twialf Jünger tohaupe un gaff nen Macht, dat soe unroeggen
Goester iutdruiwen un ollerhand Krankhoeden un Suüken hoelen können. Düt
send doe Namen fan den twialf Aposteln: Simon, doe auk Petrus hett, un suin
Breor Andreas; Jakobus, doe Suone fan Zebedäus, un suin Breor Johannes;
Philippus un Bartholomäus; Thomas un Matthäus doe Töllner; Jakobus, doe Suone
fan Alphäus un Lebbäus, doe auk Thaddäus hett; Simon iut Kana un Judas iut
Karioth, doe en ferron hät. Düöse Twialwe schicke Jesus iut un ermane soe: Got
nich no den Hoeden un nich in doe Stia fan den Samaruitern. Got no den
ferluarnen Schopen iut Israel suinem Hius. Got dohen un ferkünniget: Dat
Hiemelruik est dichte herankuomen. Hoelet doe Kranken, wecket doe Dauen up,
maket doe Iutsättigen roeggen un druiwet doe baisen Goester iut! Jui häwwet et
ümmesüss kriegen; jui süöt et auk ümmesüss giewen. Niemet ninn Gold, Sülwer
odder Kuaper met, ninne Roesetasken, nich duwwelt Tuüg, ninne Scheoe un
ninnen Handstock! Doe arboedet, est wert, dat hoe fersuarget werd.
10, 11-20
Wenn jui in oene Statt odder in oen Duarp got, dann froget erst, wer dat ferdoent,
18

dat jui bui em inkert. Dann bluiwet bui dem, bet jui wir weggot. Wenn jui in oen Hius
got, dann wünsket dem Hiuse Fruiden. Wenn dat Hius et wert est, dann sall doe
Fruide dor bluiwen; wenn et dat nich wert est, dann sall doe Fruide wir up jiu
truüggekuomen. Wo soe jiu nich upniemen un jiue Buaskop nich hairen witt, do
ferlodet dat Hius un doe Statt un schüddet den Sand fan jiuen Foöden. Ik soegge
jiu: Dem Lanne Sodom un Gomorra sall et annen Gerichtsdage biader gon os
sonner Statt. Ik schicke jiu os Schope midden tüsken doe Wülwe; dorümme suid
kleok os doe Schlangen un one Falsk os doe Diuwen. Niemet jiu for den Minsken
in achte! Soe weret jiu for dat Gericht bringen un in iaren Scheolen slon. Auk for
Küönike un Fürsten weret soe jiu ümme mui stellen; dann süö jui den sümst un den
Hoeden oen Tuügnis fan mui giewen. Wenn soe jiu dorhen bringet, dann maket jiu
ninne Suargen doriawer, dat jui soeggen süöt. In der Stunne sall jiu dat rechte
Weort giewen weren. Jui send et nich, doe do Antweort giewet. Doe Goest fan
jiuem Fadder est dat, doe iut jiu sprecket.
10, 21-33
Oen Breor sall den annern uppen Daud anklagen un doe Fadder suin oegen
Kuind. Kinner süöt giegen doe Aulen upston un soe ümmebringen loden. Soe
weret jiu olle hassen, wuil jui muinen Namen bekennt; doe owwer bet ant Enne
iuthöllt, doe werd reddet weren. Wenn soe jiu in oener Statt ferfolget, dann got in
oene annere. Ik soegge jiu: Jui weret met der Arboet in Israel suinen Stian nau nich
to Enne suin, wenn doe Minskensuone wuirkümmet. Oen Lerling sall nich moer
goelen os suin Mester, un oen Knecht sall nich moer goelen, os suin Her. Doe
Lerling mott tofria suin, dat hoe et hät os suin Mester, un doe Knecht, dat hoe et hät
os suin Her. Wenn soe den Hiusheren for Beelzebul iutschoelt, dann weret soe dat
bui dem Hiusgesinne no fiel moer deon. Suid nich bange for den Minsken! Do est
niks ferstiaken, wat nich wir fiunen werd, un niks ferbuargen, wat nich wir soen
werd. Wat ik jiu innen Duüstern soegge, dat ferkünniget fruiheriut bui Lechten; wat
ik jiu int Aur soegge, dat prieget uppen Dacke! Suid nich bange for den Minsken,
doe dat Luif, owwer nich doe Soele ümmebringen küönt; wart jiu owwer for dem,
doe Luif un Soele inner Hölle ferdiarwen kann. --- Kostet twoe Luünike nich oenen
Pennik? Un doch fällt nich oene dofan one jiuem Fadder suinen Willen uppe Ern.
Bui jiu send owwer olle Hore uppen Koppe tellt. Dorümme suid unbesuarget; jui
goelt moer os fiele Luünike. Doe sik for den Minsken teo mui bekennt, teo dem will
ik mui auk for muinem Fadder innen Hiemel bekennen. Doe owwer for den
Minsken fan mui niks wieden well, fan dem will ik auk for muinem Fadder innen
Hiemel niks wieden.
10, 34-42
Denket nich, dat ik kuomen sen, Fruiden upper Ern teo bringen; ik sen kuomen dat
Swert teo bringen un nich den Fruiden. Ik sen kuomen, Fadder un Suonen, Mudder
un Dochter, Swaigermudder un Swaigerdochter unoenig teo maken. In suinem
oegen Hiuse werd doe Minske Struit häwwen. Doe Fadder un Mudder loewer hät
os mui, doe daug nich for mui. Doe Suone un Dochter loewer hät os mui, doe daug
auk nich for mui. Doe nich suin Kruüß up sik nimmet un mui folget, doe daug nich
for mui. Doe suin Liewen behaulen well, doe werd et ferloesen, un doe suin
Liewen ümme mui ferlüsst, doe werd et fuinen. Doe jiu upnimmet, doe nimmet mui
up, un doe mui upnimmet, doe nimmet den up, doe mui schicket hät. Doe oenen
19

Prophoeden upnimmet, wuil hoe oen Prophoet est, doe sall auk den Laun
häwwen, den oen Prophoet kriggt. Doe oenen Gerechten upnimmet, wuil hoe oen
Gerechten est, doe sall auk den Laun häwwen, den oen Gerechten kriggt. Doe
oenem fan düösen geringen Luüen huir blaut oen Glass kault Wader gifft, wuil doe
muin Jünger est, doe sall nich ümme suinen Laun kuomen.
11, 1-6
Os Jesus suinen twialf Jüngern düöse Gebodde seggt hadde, geng hoe fan dor
wuider, wuil hoe in den Stian leren un priegen woll. --- Os Johannes innen
Gefängnisse fan Christus suinen Wiarken haur, schicke hoe twoee fan suinen
Jüngern no em hen un loet en frogen: Bis diu doe Christus, doe do kuomen sall,
odder süö wui no up oenen annern toöwen? Jesus antweorde: Got hen un fertellt
Johannes, wat jui hairt un soet: Doe Blinnen küönt soen, doe Lamen küönt gon,
doe Iutsättigen weret roeggen, doe Tauben küönt hairen, doe Dauen weret
upwecket un den Armen werd doe geoe Buaskop ferkünniget, un sialig est, doe
nich an mui ire werd.
11, 7-19
Os doe Buan weggengen, feng Jesus an, dem Folke fan Johannes teo fertellen.
Worümme sen jui no Johannes in doe Sandbiarge gon? Wat woll jui do soen? Oen
Roet, dat doe Wuind hen un hiar woegget? Sieker nich. Worümme sen jui denn
hengon? Woll jui oenen Minsken soen, doe Suidenklair dräggt? Auk nich. Süöke
Luüe send in den Huüsern fan Küöniken. Worümme sen jui denn no Johannes
gon? Woll jui oenen Prophoeden soen? Ik soegge jiu: Düöse Mann est moer os
oen Prophoet. Fan dem stoet schriewen: Suü, ik schicke dui muinen Buan foriut;
doe sall dui den Wegg trechtemaken. Ik soegge jiu: Fan ollen, doe uptrian send, est
ninn Minske grödder os Johannes, doe Toöfer, owwer doe geringeste innen
Hiemelruike est grödder os hoe. Suit Johannes uptrian est, kümmet dat Hiemelruik
met Macht, un doe et fan Hadden soöket, weret et fuinen. Olle Prophoeden un dat
Gesett häwwet bet up Johannes dofan wuisseggt. Wenn jui et goelen loden witt:
Hoe est Elias, doe kuomen sall. Doe Auren hät, doe hair teo! --- Met wem sall ik
owwer düt Folk fergluiken? Et glicket den Kinnern, doe anner Strode sidd´t un
spielt un sik oenanner teoreopet un soegget: Wui häwwet wat Lustiges flott un jui
häwwet nich danßet; wui häwwet oen Treorloed sungen un jui häwwet nich
grienen. Johannes est kuomen un ett un drinket woenig. Dorümme soegget soe:
Hoe est fan Sinnen. Doe Minskensuone est kuomen, ett un drinket os annere; do
soegget soe: Hoe frett un süppet sik full un hät Fründskop met Töllnern un
Sünnern. Of dat richtig est, wat joeder doöt, werd doran klor, wat dono kümmet.
11, 20-24
Do feng hoe an, iawer doe Stia teo schoelen, wo hoe doe moesten Wunner don
hadde, un doe sik doch nich biadert hedden. Et sall dui laige gon, Chorazin! Et sall
dui laige gon, Bethsaida! Wenn in Tyrus un Sidon süöke Wunner schoen wören os
bui jiu, dann hedden soe sik in Sack un Asken sedd´t un sik längest bekert. Ik
soegge jiu, et sall Tyrus un Sidon annen Gerichtsdage biader gon os jiu. Un diu
Kapernaum, diu menns, diu wöres bet annen Hiemel luawet weren; diu sass bet
inne Hölle stott weren. Wenn in Sodom doe Wunner schoen wören os bui dui,
dann stönne doe Statt fandage no. Ik soegge dui: Dem Lanne Sodom werd et
20

annen Gerichtsdage biader gon os dui.
11, 25-30
Teo der Tuit sia Jesus: Ik danke dui, Fadder, Her iawer Hiemel un Ern, dat diu
düöse Dinge for den Wuisen un Kleoken ferbuargen hölls un den Unmünnigen
wuiset häs. Jeo, Fadder, sau häs diu dat wollt. Olls est mui fan muinem Fadder
iawergiewen weoren. Den Suonen kennt blaut doe Fadder un den Fadder kennt
blaut doe Suone un doe, dem doe Suone dat wuisen well. --- Kuomet olle no mui,
wenn jui Moögge un Lasten häwwet, ik will jiu driagen helpen. Niemet muine
Gebodde an un lert fan mui; ik sen fan Hadden sachte un doemoödig; dann were
jui Traust for jiue Soele fuinen. Muine Gebodde send gelinne un[d] muine Last est
lichte.
12, 1-13
Ümme doe Tuit geng Jesus annen Sunndage iawer oen Kaurnfaild. Suine Jünger
hedden Hunger un fengen an, Oren afteoruiden un doe Kairn teo iaden. Dat sögen
doe Pharisäer un sian: Kuik, duine Jünger deot wat, wat soe annen Sunndage nich
deon drüöwet. Hoe antweorde: Häwwe jui nich liasen, wat David dai, os hoe un
doe bui em wören, Hunger hedden? Wo hoe in Gott suin Hius geng un Braut att,
dat blaut doe Pruister iaden dröffen? Odder häwwe jui nich im Gesedde liasen, dat
doe Pruister innen Tempel auk annen Sunndage arboedet un doch ninn Unrecht
deot? Ik soegge jiu owwer: Huir est moer os doe Tempel. Wenn jui dat Weort richtig
ferstönnen: Erbarmen will ik un nich Offer, dann hedde jui doe Unschülligen nich
richtet. Doe Minskensuone est Her iawer den Sunndag. --- Hoe geng fan dor
wuider un kamm in iare Scheole. Do was oen Mann, doe hadde oene welke Hand.
Soe frogen en: drüö wui annen Sunndage Krankhoeten hoelen? Soe söchten
oenen Grund, dat soe en ferklagen können. Hoe antweorde: Wenn oenem fan jiu
annen Sunndage oen Schop innen Saut felle, tüöge hoe dat nich saugluiks wir
heriut? Est niu nich oen Minske moer wert os oen Schop? Dorümme drüö wui auk
annen Sunndage Geoes deon. Dann sia hoe teo dem Manne: Strecke duine Hand
iut! Hoe strecke soe iut un soe weor wir gesund os doe annere.
12, 14-21
Do gengen doe Pharisäer heriut un iawerloögen, wo soe en ümmebringen können.
Jesus miarke dat owwer un geng dor weg. Fiele Luüe gengen met em un hoe
make soe olle gesund; hoe ferbaut nen owwer, dat soe dat bekannt maken.
Domedde soll wor weren, wat doe Phophoet Jesajas seggt hät: Suü, dat est muin
Knecht, den ik mui iutwält häwwe, un muin Loefste, an dem muin Hadde Gefallen
hät. Ik will em muinen Goest giewen un hoe sall den Fölkern ferkünnigen, wat
Recht est. Hoe werd ninnen Struit un Lärm maken un suine Stimme nich uppen
Stroden hairen loden. Hoe werd dat Roetspuir, dat knicket est, nich afbriaken, un
den Decht, doe no glümket, nich iutpiußen, bet hoe for dem Gerichte dat Recht
gewunnen hät. Up suinen Namen weret olle Fölker huapen.
12, 22-37
Do bröchten soe em oenen Besiadenen, doe was blind un stumm. Jesus make en
gesund, dat hoe kuüren un soen konn. Doe Luüe staunen un sian: Est hoe David
suin Suone? Os doe Pharisäer dat hairen, sian soe: Hoe drifft doe baisen Goester
21

innen Bunne met Beelzebul iut; dat est doe Biamste dofan. Jesus kenne owwer
iare Gedanken un sia: Oen Ruik, dat in sik sümst unoenig werd, dat ferfällt, un oene
Statt odder oen Hius, wo nich Fruiden haulen werd, kann nich beston. Wenn niu
oen Sotan den annern iutdrifft, dann häwwet soe Struit unnern anner; wo kann
dann suin Ruik beston? Wenn ik doe baisen Goester innen Bunne met Beelzebul
iutdruiwe, wer helpet denn jiuen Jüngern dobui? Dorümme weret soe jiu in
düösem Struide Unrecht giewen. Wenn ik owwer doe baisen Goester duür Gott
suinen Goest iutdruiwe, dann est suin Ruik oll teo jiu kuomen. Odder küönt soe bui
oenem starken Manne inbriaken un em den Hiusrot wegniemen, wenn soe en nich
erst fastebuint? Dann erst küönt soe dat Hius iutruümen. Doe nich met mui est, doe
est giegen mui, un doe nich met mui sammelt, doe ferstroögget. Dorümme soegge
ik: Olle Sünnen un Lästerungen küönt dem Minsken fergiewen weren, owwer doe
Lästerung giegen den Hoeligen Goest werd em nich fergiewen weren. Doe wat
giegen den Minskensuonen seggt, dem kann dat fergiewen weren; doe owwer wat
giegen den Hoeligen Goest seggt, dem werd dat nich fergiewen, nich in düöser un
nich in der annern Welt. --- Wenn doe Baum geot est, dann est auk doe Frucht geot.
Wenn owwer doe Baum nich daug, dann daug auk doe Frucht nich. An der Frucht
lere wui den Baum kennen. Jui Slangentuüg! Wo küöne jui wat Geoes soeggen,
wenn jui sümst laige send? Wat innen Hadden sitt, dat sprekket doe Mund iut. Doe
geoe Minske doöt Geoes iut geoem Hadden; doe laige Minske doöt Laiges iut
laigem Hadden. Ik soegge jiu owwer, dat doe Minsken iawer joed unnüdde Weort,
dat soe seggt häwwet, am Gerichtsdage Antweord giewen müöt. No duinen
Woören sass diu fruispruaken un no duinen Woören bestraft weren.
12, 33-45
Do sian oenige fan den Schriftgelerden un Pharisäern teo em: Mester, wui
möchten gern oen Wunnertoeken fan dui soen. Hoe antweorde: Düt Geslecht, dat
full Laighoet sitt un fan Gott affalen est, well oen Wunnertoeken fan mui; soe weret
ninn Toeken kruigen, os blaut dat fan dem Prophoeden Jonas. Sau os Jonas droe
Dage un droe Nächte innen Biuke fan dem Untir wiesen est, sau sall auk doe
Minskensuone droe Dage un droe Nächte innen Schaude fanner Ern suin. Doe
Luüe iut Ninive weret met düösem Geslechte togluike for dat Gericht trian un weret
et ferurdoelen. Soe bekeren sik no Jonas suiner Priege; huir est owwer moer os
Jonas. Doe Küönikin iut Suüden werd met düösem Geslechte togluike for dat
Gericht trian un werd et ferurdoelen. Soe kamm wuit iut Suüden un woll Salomo
suine Wuishoet hairen; huir est owwer moer os Salomo. --- Wenn doe unroeggen
Goest iut dem Minsken heriutkümmet, dann goet hoe an oensame Stuien, söcht
Riue un finnt soe nich. Dann denket hoe: Ik will wir in muin Hius truüggegon, wo ik
wiesen sen. Wenn hoe ankümmet, dann est dat lieg, owwer roeggen kuirt un
wacker smücket. Dann goet hoe hen un halt no siewen annere Goester, doe no
laiger send os hoe. Doe toet do in un wuont do, un dann werd dat met dem
Minsken laiger os forhiar. Sau werd dat auk met düösem baisen Geslechte gon.
12, 46-50
Os hoe dem Folke sau priege, stönnen suine Mudder un suine Broör biuden un
wollen met em kuüren. Do sian soe em: Duine Mudder un duine Broör stot biuden
un witt met dui kuüren. Hoe antweorde dem, doe em dat sia: Wer est muine Mudder
un wer send muine Broör? Dann wuise hoe medder Hand no suinen Jüngern un
22

sia: Do soet muine Mudder un muine Broör. Doe den Willen fan muinem Fadder
innen Hiemel doöt, doe est muin Breor, muin Süster un muin Mudder.
13, 1-9
An dem Dage geng Jesus iut dem Hiuse un sedde sik anne Soe. Do kaimen sau
fiele Luüe tohaupe, dat hoe in oen Schepp stuigen un sik do dalsedden moss. Doe
Luüe stönnen annen Oöwer. Hoe make nen ollerhand duür Gluiknisse klor un sia:
Oen Landmann geng up suinen Acker un woll saiggen. Os hoe saigge, fell wat
uppen Wegg. Do kaimen doe Füögel un picken et up. Wat fell up stoenergen
Grund, wo nich fiel Ern was. Dat geng rask up, wuil et nich doepe inner Ern lagg.
Os owwer doe Sunne hoet schain, welken un blecken doe Halme, wuil doe
Woddeln nich doepe geneog saiden. Wat fell dohen, wo Dairn wüößen, doe
schüöden hauge up un kriegen doe Sot unner. Wat fell up geoen Acker un brochte
Frucht, wat hunnertmol, wat sesstigmol un wat dartigmol sau fiel, os iutsaigget was.
Doe Auren hät teo hairen, doe haire teo.
13, 10-23
Do kaimen doe Jünger un sian: Worümme seggs diu den Luüen dat in
Gluiknissen? Hoe antweorde: Jiu est et giewen dat Gehoemnis fan dem
Hiemelruike teo ferston, düösen annern owwer nich. Doe wat hät, dem sall no moer
giewen weren, dat hoe Iawerfleot hät. Doe owwer woenig hät, dem sall dat auk
nuamen weren, wat hoe hät. Dorümme soegge ik nen dat in Gluiknissen. Soe
häwwet Augen un soet nich, soe häwwet Auren un hairt nich, soe ferstoet et nich.
Sau werd wor, wat Jesajas wuisseggt hät: Jui süöt hairen un nich ferston; jui süöt
soen un nich kennen. Düösem Folke est dat Hadde ferstocket; iare Auren hairt
swor; iare Augen häwwet soe teomaket. Sau küönt soe met iaren Augen nich soen,
met iaren Auren nich hairen, met iaren Hadden nich ferston un sik nich bekeren,
dat ik soe hoele. Owwer sialig send jiue Augen, wuil soe wat soet, un jiue Auren,
wuil soe wat hairt. Ik soegge jiu: Fiele Prophoeden un Gerechte häwwet dono
ferlange, dat teo soen, wat jui soet, un häwwet et nich soen, un dat teo hairen,
wat jui hairt un häwwet et nich haurt. --- Jui süöt niu hairen, wat dat Gluiknis bedütt.
Wenn oen Minske dat Weort fan Gott suinem Ruike hairt un nich ferstoet, dann
kümmet doe Duüwel un nimmet doe Sot weg, doe in suin Hadde saigget est. Bui
dem est doe Sot uppen Wegg falen. Wat up stoenergen Grund fällt, dat bedütt
oenen, doe dat Weort hairt un gluiks met Froöden upnimmet. Et hät owwer ninne
Woddeln in em; hoe höllt män oene korde Tuit iut. Wenn Loeden un Ferfolgung
dorümme kuomet, dann fällt hoe fan dem Glauwen af. Wat dohen fällt, wo doe
Dairn wasset, dat bedütt oenen, doe dat Weort hairt, bui dem et owwer fan den
Suargen ümme weltlike Dinge un fan der Guir no Geld ersticket werd, dat et ninne
Frucht bringet. Wat up geot Land fällt, dat bedütt oenen, doe dat Weort hairt un
ferstoet un auk Frucht bringet, doe oene hunnertmol, doe annere sesstigmol un
doe drüdde dartigmol duwwelt.
13, 23-30
Dann fertelle hoe oen anner Gluiknis un sia: Gott suin Ruik glicket oenem Minsken,
doe geot Sotkaurn up suinen Acker saigge. Os owwer doe Luüe sloepen, kamm
suin Fuind un saigge Unkriut tüsken den Woeden un geng weg. Os niu do Sot
upgeng un Frucht ansedde, do was do auk Unkriut. Do kaimen doe Knechte no
23

dem Hiusheren un sian: Her, häs diu nich roeggen Sotkaurn up den Acker
saigget? Wo kümmet denn dat Unkriut hiar? Hoe antweorde: Dat hät doe Fuind
don. Do frogen doe Knechte: Süö wui hengon un et iutruiden? Hoe sia: Nai, jui
ruidet süss den Woeden met iut. Lodet boede tohaupe upwassen, bet doe Arn
kümmet. Dann will ik den Buinern soeggen: Soöket erst dat Unkriut tohaupe un
buint et in Buüne, dat et ferbrennt werd, owwer den Woeden bringet mui inne
Schuürn.
13, 31-43
Oen anner Gluiknis fertelle hoe un sia: Dat Hiemelruik glicket oenen Siemtkairn,
dat oen Mann namm un up suinen Acker saigge. Dat est dat lütkeste Sotkairn.
Wenn et owwer upwässet, dann werd et grödder os doe annern Sorden, un et werd
oen Baum, dat doe Füögel kuomet un sik Nester up suinen Twoögern maket. ---
Oen anner Gluiknis fertelle hoe un sia: Dat Hiemelruik glicket dem Siurdoege. Den
namm oene Fruwwe un menge en met droe Schiepel Mial, bet doe ganße Doeg
suürt haddde. --- Düt sia Jesus dem Folke in Gluiknissen un hoe sia em niks one
Gluiknisse. Sau erfülle sik, wat doe Prophoet seggt hät: Ik will in Gluiknissen
priegen un will iutspriaken, wat fan Anfang an ferbuargen wiesen est. Dann loet
Jesus doe Luüe weggon un geng wir in suin Hius. Do kaimen doe Jünger un sian:
Wat bedütt dat Gluiknis fan dem Unkriue uppen Acker? Hoe antweorde: Doe do
geot Sotkaurn saigget, dat est doe Minskensuone. Doe Acker, dat est doe Welt.
Doe geoe Insot, dat send doe Kinner innen Hiemelruike. Dat Unkriut, dat send doe
Kinner fan dem Baisen. Doe Baise, doe dat Unkriut saigget, dat est doe Duüwel.
Doe Arn, dat est dat Enne fanner Welt. Doe dat Kaurn inarnt, dat send doe Engel.
Sau os dat Unkriut tohaupesocht un ferbrennt werd, sau sall dat auk annen Enne
fanner Welt teogon. Doe Minskensuone werd suine Engel schicken; doe süöt iut
suinem Ruike olle sammeln, doe Laiges deot un annere ferdiarwet. Soe süöt soe
int Fuür smuiden. Do werd soe huülen un biewen. Doe Frommen weret dann in
dem Ruike fan iarem Fadder os doe Sunne glänßen. Doe Auren hät, doe haire teo.
13, 44-52
Dat Hiemelruik glicket auk oenem Schadde, doe uppen Acker fergrawen was. Do
was oen Mann, doe faun den, decke en wir teo un geng for Froöden hen un ferkoffe
olls, wat hoe hadde un koffe den Acker. Dat Hiemelruik glicket auk oenem
Kaupmanne, doe geoe Perlen sochte. Os hoe oene besonners geoe faun, geng
hoe hen un ferkoffe olls, wat hoe hadde, un koffe doe Perlen. Dat Hiemelruik glicket
auk oenem Fiskhamme, dat duür doe Soe tuagen werd un wo soe dann ollerhand
Fiske medde fanget. Wenn et full est, dann toet soe et ant Oöwer. Do sedd´t sik
dann doe Fisker dal un loegget doe geoen Fiske in oen Fatt; doe owwer niks werd
send, smuidet soe weg. Sau werd dat auk annen Enne fanner Welt teogon. Doe
Engel weret iutgon un doe Laigen tüsken den Frommen weghalen. Doe süöt dann
int Fuür smieden weren, wo soe klagen un biewen weret. Häwwe jui dat olle
ferston? Soe antweorden: Jeo. Do sia hoe: Joeder Jünger, doe os jui for den Denst
in Gott suinem Ruike iutbillt est, glicket oenem Hiusfadder, doe Nuigges un Aules
iut suinem Schadde heriutlanget.
13, 53-58
Os Jesus düöse Gluiknisse fertellt hadde, geng hoe fan do weg. Hoe geng in suine
24

Fadderstatt Nazareth un lere dor in den Scheolen, dat doe Luüe staunen un sian:
Wo hät hoe doe Wuishoet hiar un doe Kraft for doe Wunner? Est hoe nich dem
Timmermann suin Suone? Hett suine Mudder nich Maria? Send Jakobus, Joseph,
Simon un Judas nich suine Broör? Wuont suine Süstern nich olle huir bui us? Wo
hät hoe dat denn olls hiar? Soe wollen niks fan em wieden. Jesus sia: Oen
Prophoet güllt nirgens woeniger os in suiner Hoemat un in suinem oegen Hiuse.
Hoe dai dor woenig Wunner, wuil hoe ninnen Glauwen faun.
14, 1-12
Ümme düöse Tuit weor auk dem Küönik Herodes fan Jesus wat fertellt. Hoe sia teo
suinen Knechten: Dat est Johannes doe Toöfer. Doe est fan den Dauen wir upston;
dorümme doöt hoe süöke Wunner. Herodes hadde Johannes ümme Herodias, dat
was doe Fruwwe fan suinem Breor Philippus, gefangen niemen, met Kuin buinen
un int Gefängnis sedden loden. Johannes hadde em seggt: Et est nich recht fan
dui, dat diu soe os Fruwwen häs. Hoe hedde en gern ümmebrocht, owwer hoe was
for dem Folke bange. Dat hoel Johannes for oenen Prophoeden. --- Os Herodes
suin Geburtsdagg fuirt weor, do danße doe Dochter fan Herodias for den Gästen,
dat et Herodes gefell. Do ferspreok hoe iar met oenem Oede, hoe wolle iar giewen,
wat soe fan em föddere. Do sia soe, wat iare Mudder iar oll forhiar angiewen
hadde: Giff mui huir Johannes suinen Kopp up oene Schüödel. Doe Küönik weor
bedroöwet, owwer ümme den Oed, den hoe iar giewen hadde, un ümme doe Luüe,
doe met annen Diske saiden, befeol hoe, soe sollen iar den Kopp bringen. Hoe
schicke hen un loet Johannes innen Gefängnisse den Kopp afslon. Doe Kopp weor
upper Schüödel brocht un dem Luüe giewen. Dat brochte en suiner Mudder. Doe
Jünger fan Johannes kaimen un halen suin Luik un begroöwen en. Dann gengen
soe hen un sian Jesus Beschoed.
14, 13-21
Os Jesus dat haur, forde hoe medden Scheppe weg un sochte oene stille Stuie,
wo hoe for sik allaine was. Doe Luüe hairen dat owwer doch un gengen tofeode iut
den Stian no em hen. Do kamm hoe iut dem Scheppe heriut. Os hoe doe fielen
Luüe sog, dai em dat Hadde woe. Doe krank wören, make hoe gesund. Os et
Owend weor, kaimen suine Jünger un sian: Doe Giegend est huir nich bewuont un
et est oll lade. Lott doe Luüe gon, dat soe in doe Diarper got un sik wat teo iaden
kaupet. Jesus sia: Est dat naidig, dat soe weggot? Giewet jui nen wat teo iaden!
Soe antweorden: Wui häwwet huir niks os fuif Braie un twoe Fiske. Do sia hoe:
Bringet mui doe huirhen! Hoe befeol, doe Luüe sollen sik upt Gräss sedden. Dann
namm hoe doe fuif Braie un twoe Fiske, kaik up nom Hiemel un sia dat Dankgebett.
Dann breok hoe doe Braie, gaf soe den Jüngern un doe Jünger gaiwen soe den
Luüen. Soe aiden olle un woören satt. Soe söchten doe Brocken tohaupe, doe
iawerbliewen, twialf Kiarwe full. Do hedden owwer fuifdiusend Mann gieden, one
doe Fruwwen un Kinner.
14, 22-36
Jesus dränge suine Jünger, soe sollen upt Schepp gon un em ant annere Oöwer
foriutfoören, wuil hoe doe Luüe nohius schicken woll. Os hoe dat don hadde, staig
hoe allaine up oenen Biarg un bia for sik. Os et dunkel weor, was hoe ganß allaine.
Dat Schepp was oll midden upper Soe un hadde fiel fan den Wellen teo luin; et
25

forde giegen den Wuind. Inner foerden Nachttuit tüsken droe un sess Iur kamm
Jesus up doe Jünger teo un geng uppen Wader. Os doe Jünger dat sögen,
ferschrecken soe sik un mennen, et wöre oen Gespenst, un schroeggen for Angest.
Do roep Jesus soe an un sia: Suid stille! Ik sen et; ferfäret jiu nich! Do antweorde
Petrus: Her, bis diu dat? Dann lott mui iawert Wader no dui kuomen. Jesus sia:
Kumm hiar! Petrus staig iut dem Scheppe un geng up dem Wader no Jesus. Os
hoe owwer den starken Wuind miarke, weor hoe bange un feng an teo sinken. Do
roep hoe: Her, help mui! Jesus hoel em doe Hand hen, graip en un sia: Wo swack
est duin Glauwe! Worümme häs diu twuiwelt? Os soe in dat Schepp stiegen, leog
sik doe Wuind. Doe annern, doe innen Scheppe wören, fellen for em dal un sian:
Diu bis warhaftig Gott suin Suone. Soe förden heriawer, stiegen ant Land un
kaimen no Genezareth. Os doe Luüe gewar woören, dat hoe dat was, schicken soe
in doe ganße Giegend rundherümme Beschoed un bröchten em olle Kranke. Doe
bidden en, dat soe den Saum fan suinem Mantel anruüren dröffen. Olle, doe do
anruüren, woören gesund.
15, 1-20
Do kaimen Pharisäer un Schriftgelerde iut Jerusalem un frogen Jesus: Worümme
iawertriat duine Jünger doe Forschriften, doe us doe Aulen giewen häwwet? Soe
wasket sik doe Hänne nich forhiar, wenn soe iaden witt. Hoe antweorde: Worümme
iawertria jui Gott suin Gebott, ümme jiue Forschriften teo haulen? Gott hät seggt:
Diu sass duinen Fadder un duine Mudder eren; doe Fadder un Mudder ferflöcket,
doe sall stiarwen. Jui soegget owwer: Doe teo Fadder odder Mudder seggt: Wat diu
fan mui teo föddern häs, dat will ik loewer Gott giewen, doe dat seggt, doe briuket
dat Fadder un Mudder nich mer teo giewen. Sau staide jui Gott suin Gebott met
jiuen Forschriften ümme. Jui Huüchler! Jesajas hät ganß richtig fan jiu wuisseggt:
Düt Folk ert mui medden Munne, owwer medden Hadden est et nich bui mui. Soe
ert mui fergiewens; wat soe lert, dat send Gebodde fan Minsken. Dann roep hoe
dat Folk heran un sia: Hairt teo un ferstot mui! Wat innen Mund heringoet, dat maket
den Minsken nich unroegggen; wat owwer iut dem Munne heriutkümmet, dat maket
en unroeggen. --- Do kaimen suine Jünger un sian: Woes diu auk, dat doe
Pharisäer sik iargern, os soe dat hairen mössen? Hoe antweorde: Doe Planten,
doe muin Fadder innen Hiemel nich sedd´t hät, süöt iutrieden weren. Lodet soe!
Soe send blinne Hoer for Blinne. Wenn owwer oen Blinnen den annern lett, dann
falt soe boeden inne Kiulen. Do sia Petrus: Soegg us, wat dat Gluiknis bedütt.
Jesus antweorde: Sen jui auk no sau unferstännig? Begruipe jui nich, dat olls, wat
innen Mund heringoet, innen Magen kümmet un duür doe Diarme wir afgoet? Wat
owwer iut dem Munne heriutkümmet, dat kümmet iut dem Hadden; dat maket den
Minsken gemoen. Iut dem Hadden kuomet arge Gedanken: Morden, Oebriaken,
Stialen, Loegen un Lästern. Dat send Dinge, doe den Minsken gemoen maket,
owwer met Hännen iaden, doe nich wuosken send, dat maket en nich gemoen.
15, 21-28
Dann ferloet Jesus doe Giegend un taug sik bet in dat Land fan Tyrus un Sidon
truügge. Do kamm oene Hoedenfruwwe iut der Giegend no em un roep: Her, diu
Suone fan David, erbarme dui iawer mui! Muine Dochter werd fan oenem baisen
Goeste kwialt. Jesus gaff iar ninne Antweord. Do kaimen suine Jünger, bidden un
sian: Deo dat doch! Soe schroegget achter us hiar. Hoe antweorde: Ik sen blaut for
26

doe ferluarnen Schope iut dem Hiuse Israel schicket. Soe kamm owwer, fell for
dem dal un sia: Her, help mui! Hoe antweorde: Et est nich recht, dat den Kinnern
dat Braut wegnuamen un den Ruüens hensmieden werd. Soe sia: Wisse, Her, doe
Ruüens drüöwet blaut doe Krüömels upsoöken, doe iaren Heren fannen Diske falt.
Do antweorde Jesus: Wuif, duin Glauwe est graut. Dui sall weren, wat diu wullt. Fan
der Stunne an weor iare Dochter gesund.
15, 29-39
Jesus geng fan dor wir weg un kamm an doe Soe in Galiläa. Dann staig hoe up
oenen Biarg un sedde sik dal. Do kaimen fiele Luüe no em hen; doe bröchten
Lame, Blinne, Stumme, Krüöpel un fiele annere Kranke un loögen soe em for doe
Foöde. Hoe hoele soe olle. Doe Luüe staunen, os soe sögen, dat doe Stummen
kuüren, doe Krüöpel ston, doe Lamen gon un doe Blinnen soen können. Soe
danken Israel suinem Gott. --- Do roep Jesus doe Jünger no sik hen un sia: Doe
Luüe deot mui laid. Soe send oll droe Dage bui mui wiesen un häwwet niks mer
teo iaden. Ik kann soe nich hungerg weggon loden, wuil soe süss unnerwiagens
luiggen bluiwet. Do sian doe Jünger, wo süö wui in düöser Giegend sau fiel Braut
hiarniemen, dat soe olle satt weret? Jesus froge: Wofiel Braut häwwe jui huir? Soe
sian: Siewen un twoe lütke Fiske. Do loet hoe dat ganße Folk uppe Ern sidden gon.
Dann namm hoe doe siewen Braie un doe Fiske, sia dat Dankgebett, breok doe
Braie un gaff soe den Jüngern. Doe Jünger gaiwen soe den Luüen. Soe aiden olle
un woören satt. Dann söchten soe olls tohaupe, wat iawerbliewen was, siewen
Kiarwe full. Do hedden foerdiusend Mann gieden, one doe Fruwwen un Kinner.
Dann loet hoe doe Luüe weggon, staig in oen Schepp un kamm in doe Giegend
fan Magadan.
16, 1-12
Dor kaimen doe Pharisäer un Saddußäer no em hen. Soe wollen en fersoöken un
ferlangen fan em, hoe solle soe oen Toeken fannen Hiemel soen loden. Jesus
antweorde: Wenn et Owend est, dann soegge jui: Et gifft geot Wiar; doe Hiemel est
raut, un muarens soegge jui: Et gifft fandage Unwier; doe Hiemel est raut un wolkig.
Wo doe Hiemel iutsuüt, dat küöne jui iutloeggen, owwer doe Toeken fanner Tuit
fersto jui nich. Oen baise un gottlaus Geslecht ferlanget oen Toeken. Et werd em
owwer ninn anner Toeken giewen weren, os dat fan dem Prophoeden Jonas. Dann
loet hoe soe ston un geng weg. --- Os doe Jünger an dat annere Oöwer fanner Soe
kaimen, hedden soe fergieden, Braut metteoniemen. Do sia Jesus: Giewet acht un
wart jiu for den Pharisäern un Saddußäern iarem Siurdoege! Doe Jünger
iawerloögen dat unner sik un sian: Dat segg hoe, wuil wui ninn Braut metnuamen
häwwet. Jesus miarke dat un sia: Wo swack est jiue Glauwe? Sen jui no besuarget,
dat jui ninn Braut metnuamen häwwet? Häwwe jui nau ninne Insicht? Denke jui
nich an doe fuif Braie un doe Fuifdiusend, un wofiele Kuarfel jui no metnuamen
häwwet? Denke jui nich an doe siewen Braie un Foerdiusend un wofiele Kuarfel jui
no metnuamen häwwet? Küöne jui nich insoen, dat ik nich an Braut dacht häwwe,
os ik sia: Wart jiu for den Pharisäern un Saddußäern iarem Siurdoege? Do
ferstönnen soe, dat hoe den Pharisäern un Saddußäern iare Lere menne, wo soe
sik for waren sollen, un nich den Siurdoeg, doe innen Braue est.
16, 13-20
27

Do kamm Jesus in doe Giegend fan Cäsarea, dem Philippus suine Statt, un froge
suine Jünger: Wat soegget doe Luüe fan dem Minskensuonen, wer est hoe? Soe
sian: Doe oene höllt dui for Johannes, den Toöfer, doe annere for Elias un no
annere for Jeremias odder for oenen fan den Prophoeden. Do froge hoe: Wat
soegge jui den, wer ik sen? Do antweorde Simon Petrus: Diu bis Christus, doe
Suone fan dem lebennigen Gott. Jesus antweorde: Sialig bis diu, Simon, Jonas
suin Suone; oen Minske fan Floesk un Bleot hät dui dat nich ingiewen. Dat hät
muin Fadder innen Hiemel don. Ik soegge dui: Diu bis Petrus un up düösen Felsen
will ik muine Gemoene bowwen un der Hölle iare Mächte süöt soe nich
unnerkruigen. Ik will dui doe Slüödel teo dem Hiemelruike giewen. Olls, wat diu
upper Ern binns, dat sall auk innen Hiemel biunen suin, un olls, wat diu upper Ern
teolöss, dat sall auk innen Hiemel teoloden suin. Dann sia hoe suinen Jüngern:
Soe sollen ninnem Minsken soeggen, dat hoe doe Christus wöre.
16, 21-28
Teo der Tuit feng Jesus an, suinen Jüngern klorteomaken, dat hoe no Jerusalem
gon mösse un dor fan den Ellsten un fan den Haugenpruistern un Schriftgelerden
fiel luin mösse, dat hoe dor auk stiarwen, owwer annen drüdden Dage wir upston
solle. Do namm Petrus en allaine un sia em: Her, do beware us Gott for, dat dat
indreppet! Owwer Jesus tratt truügge un sia teo Petrus: Go weg, Sotan! Diu wullt
mui fan muinem Wiage afbringen. Diu denkes up den Minsken iare Wuise, owwer
nich up Gott suine Wuise. --- Do sia Jesus teo suinen Jüngern: Doe mui folgen well,
doe draff niks for sik sümst soöken; doe sall suin Kruüß up sik niemen un mui
folgen. Doe suin Liewen redden well, doe werd et ferloesen, un doe suin Liewen
ümme mui ferlüsst, doe sall et fuinen. Wat hölpe dat dem Minsken, wenn hoe doe
ganße Welt gewünne un ferlüöse dobui dat Hoel for suine Soele? Odder wat kann
doe Minske giewen, dat hoe suine Soele dofor lössköfft? Doe Minskensuone werd
in suinem Fadder suiner Herlikkoet un met suinen Engeln kuomen un werd joeden
no suinen Wiarken belaunen. Ik soegge jiu: Wecke fan den, doe huir stot, doe süöt
den Daud nich smecken bet soe den Minskensuonen in suinem Ruike kuomen
soet.
17, 1-13
Sess Dage läder namm Jesus den Petrus, Jakobus un Johannes met sik un
brochte soe up oenen haugen Biarg, wo soe for sik allaine wören. Do weor hoe for
iaren Augen ferklärt; suin Gesicht strole os doe Sunne un suine Klair wören helle
os oen Lecht. Do kaimen Moses un Elias un kuüren met em. Petrus sia teo Jesus:
Her, huir est et geot. Wenn diu wullt, dann wi wui huir droe Hüdden maken, for dui
oene, for Moses oene un for Elias oene. Os hoe sau kuüre, do kamm oene helle
Wolke un slaut soe in iaren Schadden. Oene Stimme iut der Wolke sia: Düt est
muin loewe Suone, an dem ik Gefallen häwwe; up den süö jui hairen. Os doe
Jünger dat fernaimen, fellen soe up iar Gesicht un ferschrecken sik. Do kamm
Jesus up soe teo, ruüre soe an un sia: Stot up un suid nich bange! Os soe doe
Augen upsloögen, sögen soe ninnen Minsken os Jesus allaine. Os soe fan dem
Biarge herafgengen, befeol nen Jesus: Jui süöt fan dem, wat jui soen häwwet, niks
soeggen, bet doe Minskensuone fan den Dauen upston est. --- Do frogen en doe
Jünger: Worümme soegget doe Schriftgelerden, Elias mösse erst kuomen? Jesus
sia: Elias sall kuomen un olls wir trechtemaken. Ik soegge jiu owwer: Elias est oll
28

kuomen, soe häwwet en owwer nich kennt un häwwet an em don, wat soe wollen.
Sau werd auk doe Minskensuone fan ienen luin müöden; do ferstönnen doe
Jünger, dat hoe fan Johannes dem Toöfer kuürt hadde.
17, 14-21
Os soe wir no den Luüen kaimen, geng oen Mann up en teo, fell em for doe Foöde
un sia: Her, erbarme dui iawer muinen Suonen! Hoe est monsüchtig un mott fiel
luin; hoe fällt manßen int Fuür un manßen int Wader. Ik häwwe en duinen Jüngern
brocht, soe küönt em owwer nich helpen. Jesus sia: Wat est dat for oene
ungloöwige un ferkerde Ort! Wo lange sall ik bui jiu suin? Wo lange sall ik Geduld
häwwen? Bringet en mui hiar! Jesus drüwwe dem baisen Goeste; do geng hoe
heriut un doe Junge weor fan der Stunne an gesund. Os soe allaine wören, frogen
en doe Jünger: Worümme könne wui den nich iutdruiwen? Hoe antweorde: Wuil jui
sau woenig Glauwen häwwet. Ik soegge jiu: Wenn jui blaut Glauwen hedden os
oen Siemtkairn, dann könne jui teo dem Biarge soeggen: Go fan huir no dor, dann
wöre hoe dat deon, un jiu wöre niks unmögglik suin.
17, 22-23
Os soe sik in Galiläa uphoelen, sia Jesus: Doe Minskensuone sall baule den
Hännen fan den Minsken iutliewert weren. Soe weret en dautmaken, owwer am
drüdden Dage sall hoe wir upston. Do woören soe olle bedroöwet.
17, 24-27
Os soe no Kapernaum kaimen, weor doe Tempelstuür fan Petrus föddert. Soe
frogen en: Betalt jiue Mester doe Tempelstuür nich? Hoe sia: Jeo. Os hoe nohius
kamm, froge en Jesus saugluiks: Wat menns diu, Simon, fan wem niemet doe
Küönike upper Ern Toll un Stuürn, fan iaren Kinnern odder fan früömden Luüen?
Petrus antweorde: Fan früömden Luüen. Jesus sia: Dann send doe oegen Kinner
fruigg dofan; owwer ümme doe Luüe, doe dat nich ferstot, wi wui betalen. Go an
doe Soe un smuit doe Angel iut! Den ersten Fisk, doe anbitt, tuü heriut un mak em
dat Miul up! Dann wers diu oen Sülwerstück dorinne fuinen. Dat nimm un betale for
dui un mui.
18, 1-9
Ümme düöse Tuit kaimen doe Jünger no Jesus un frogen: Wer est woll doe
Gröttste innen Hiemelruike? Jesus roep oen Kuind, stelle dat midden tüsken doe
Jünger un sia: Ik soegge jiu: Wenn jui jiu nich ännert un os doe lütken Kinner weret,
dann were jui nich in dat Hiemelruik kuomen. Doe sik sümst geringe achtet os düt
lütke Kuind huir, doe est doe Gröttste innen Hiemelruike. Doe sonn Kuind in
muinem Namen upnimmet, doe nimmet mui sümst up. Doe oent fan den Lütken
huir, doe an mui laiwet, oen baise Buispell gifft, for den wöre et biader, soe hedden
em oenen Müölenstoen annen Hals hangen un en inner Soe fersiupen loden, wo
et am doepsten est. Et sall der Welt ümme dat baise Buispell laige gon. Dat blifft
den Lütken nich ferbuargen. Dorümme sall et den Minsken laige gon, fan den dat
Iargernis kümmet. Wenn dui doe Hand odder doe Feot teo Sünne locket, dann
howwe soe af un smuit soe weg. Et est for dui biader, dat diu ferkrüppelt odder
ferstümmelt duürt Liewen goes, os dat diu twoe Hänne un twoe Foöde häs, un in
dat oewige Fuür smieden wers. Wenn dat Auge dui teo Sünne locket, dann ruit et
29

iut un smuit et weg. Et est for dui biader, dat diu met oenem Auge duürt Liewen
goes, os dat diu twoe Augen häs un int Höllenfuür smieden wers.
18, 10-14
Soet teo, dat jui nich oent fan düösen Lütken ferachtet. Ik soegge jiu: Iare Engel
innen Hiemel soet olltuit dat Angesicht fan muinem Fadder innen Hiemel. Doe
Minskensuone est doteo kuomen, dat hoe redden sall, wat ferluaren est. --- Wat
moene jui? Wenn oen Mann hunnert Schope hät un oent dofan sik ferlöppet, sall
hoe dann nich doe niegen un niegensig in den Biargen griasen loden un hengon
un dat oene soöken? Glücket em dat, dat hoe et finnt, dann fröwwet hoe sik iawer
dat oene moer, os iawer doe niegen un niegensig, doe sik nich ferlaupen häwwet.
Sau well auk jiue Fadder innen Hiemel nich, dat oent van düösen Kinnern
ferluaren goet.
18, 15-20
Wenn dui Breor an dui sünniget, dann go un hollt em dat Unrecht unner foer Augen
for. Hairt hoe up dui, dann häs diu duinen Breor gewunnen. Hairt hoe nich up dui,
dann nimm no oenen odder twoee fan duinen Broörn met, dat joed Weort for twoe
odder droe Tuügen iutseggt werd. Well hoe doe auk nich hairen, dann bringe doe
Sake for doe Gemoene. Hairt hoe auk up doe Gemoene nich, dann suü en for
oenen Hoeden un Töllner an. Ik soegge jiu: Olls, wat jui upper Ern buint, dat sall
auk innen Hiemel biunen suin, un olls, wat jui upper Ern teolodet, dat sall auk
innen Hiemel teoloden suin. Wuider soegge ik jiu: Wenn twoee fan jiu upper Ern
oenig send un den Fadder ümme wat biddet, dann sall nen dat fan muinem Fadder
innen Hiemel giewen weren. Wenn twoee odder droee in muinem Namen
fersammelt send, dann sen ik do middentüsken.
18, 21-35
Do kamm Petrus un froge: Wo faken mott ik muinem Breor fergiewen, wenn hoe an
mui sünniget? Fillichte siewenmol? Jesus sia: Nich sie[n]wenmol, siewensigmol
siewenmol. Dorümme glicket dat Hiemelruik oenem Küönike, doe met suinen
Knechten afriaken woll. Os hoe anfeng teo riaken, do weor em oen Knecht brocht,
doe was em toeggendiusend Pund schüllig. Os hoe owwer nich betalen konn, loet
doe Her den Knecht sümst, suine Fruwwen un suine Kinner un olls ferkaupen, wat
hoe hadde, dat doe Schuld domedde betalt weren soll. Do fell doe Knecht for em
dal un sia: Häwwe Geduld met mui, ik will dui olls betalen. Do dai dem Heren doe
Knecht laid; hoe gaff en fruigg un doe Schuld loet hoe em af. Do geng doe Knecht
heriut un dreop oenen annern Knecht, doe em hunnert Grössen schüllig was. Hoe
graip en, wüörge en un sia: Betale mui, wat diu mui schüllig bis! Do fell doe annere
for em dal un batt: Häwwe doch Geduld met mui; ik will dui olls betalen. Doe woll
dat owwer nich, namm en met sik un loet en int Gefängnis bringen, bet hoe doe
Schullen betalt hadde. Os doe annern Knechte dat sögen, woören soe bedroöwet
un gengen no iaren Heren un fertellen em olls. Do loet doe Her den Knecht
kuomen un sia: Diu Baisewicht! Doe ganße Schuld häww ik dui afloden, wuil diu
mui bäddes. Sass diu dui nich auk iawer den annern erbarmen, os ik mui iawer dui
erbarmet häwwe? Suin Her weor baise un iawergaff en den Puinigern, bet hoe olls
betalt hadde, wat hoe schüllig was. Sau werd auk muin Fadder innen Hiemel met
jiu deon, wenn jui nich olle jiuem Breor suine Failer fan Hadden fergiewet.
30

19, 1-12
Os Jesus düt seggt hadde, geng hoe fan Galiläa iawer den Jordan no Judäa. Fiele
Luüe gengen met em. Hoe hoele iare Kranken. --- Do kaimen doe Pharisäer no em
un wollen en fersoöken un sian: Draff oen Mann sik iut joedem Grunne fan suiner
Fruwwen schoen loden, sau dro os em dat infällt? Hoe antweorde: Häwwe jui nich
liasen, dat Gott doe Minsken fan Anfang an os Mann un Fruwwe maket hät? un dat
hoe seggt hät: Doe Mann werd Fadder un Mudder ferloden un met suinem Wuiwe
haulen un doe boeden weret os oen Luif suin? Soe send niu nich mer os Twoee,
blaut no os oen Luif; wat Gott tohaupe giewen hät, dat draff doe Minske nich
schoen. Soe sian: Worümme hät Moses dann befualen, dat wui der Fruwwen
oenen Broef giewen süöt un soe dann gon loden küönt? Hoe antweorde: Moses
hät ümme jiue stoenern Hadde teogiewen, dat jui jiu schoen loden küönt; fan
Anfang an est dat nich sau wiesen. Ik soegge jiu: Doe sik fan suiner Fruwwen
schett, wenn et sik nich ümme Oebruchch hannelt, un dan wir oene annere
fruigget, doe est oen Oebriaker, un doe sonne Fruwwen, doe schett est, wir
fruigget, doe brecket auk doe Oee. Do sian doe Jünger: Wenn et tüsken Mann un
Fruwwe sau stoet, dann est et biader, nich teo fruiggen. Hoe antweorde: Nich
joeder est doteo imstanne, blaut doe, dem dat giewen est. Do send wecke, doe
fruigget nich, wuil soe sau gebuaren send, un wecke, wuil soe fan Minsken sau
ferstümmelt send, un wecke, wuil soe ümme dat Hiemelruik fruiwillig sau liewet.
19, 13-15
Do woören em lütke Kinner brocht, dat hoe nen doe Hänne uploeggen un for soe
bian soll. Doe Jünger schüllen doriawer met den Müddern. Do sia Jesus: Lodet
doe Kinner no mui kuomen un wuiset soe nich af! Süöken hairt dat Hiemelruik. Hoe
leog den Kinnern doe Hänne up un geng fan dor wuider.
19, 16-26
Do kamm oen Mann an un froge en: Wat mott ik Geoes deon, dat ik dat oewige
Liewen gewinne? Hoe antweorde: Worümme fröggs diu mui, wat geot est? Blaut
doe oene est geot. Wenn diu int oewige Liewen gon wullt, dann hollt doe Gebodde.
Doe froge: Wecke? Jesus sia: Diu sass nich morden, nich oebriaken, nich stialen,
nich falsk tuügen, ere Fadder un Mudder, diu sass duinen Naichsten sau loef
häwwen os dui sümst. Doe Mann sia: Dat häww ik olls getrüwwe haulen; wat failt
mui no? Jesus antweorde: Wenn diu fullkuomen suin wullt, dann go hen un
ferkaupe olls, wat diu häs, un giff dat Geld den Armen; dann häs diu oenen Schatt
innen Hiemel, un dann kumm wuir un folge mui! Os hoe dat haur, geng hoe
bedroöwet weg; hoe hadde graut Fermöggen. Do sia Jesus teo den Jüngern: Wat
fällt dat den Ruiken swor, dat soe int Hiemelruik got! Ik soegge jiu: Oen Kamoel
kümmet lichter duürt Nodelaur os doe Ruiken int Hiemelruik. Os doe Jünger dat
hairen, ferschrecken soe sik un sian: Wer kann dann sialig weren? Jesus kaik soe
an un sia: Bui dem Minsken est dat nich mögglik, owwer bui Gott est olls mögglik.
19, 27-30
Do sia Petrus: Suü, wui häwwet olls ferloden un send dui folget; wat kruige wui
dofor? Jesus antweorde: Ik soegge jiu: Wenn doe Minskensuone in der teokuomen
Welt in suiner Herlikkoet uppen Steole sitt, dann süö jui auk up twialf Stoölen
31

sidden un doe twialf Stämme Israel richten. Joeder, doe Breor, Süster, Fadder,
Mudder, Fruwwe un Kuind odder Hius un Acker ümme mui ferlött, doe sall no fiel
moer wuirhäwwen un auk dat oewige Liewen iarwen. Fiele fan den, doe niu doe
ersten send, weret doe lesten suin, un fiele fan den lesten weret doe ersten suin.
20, 1-16
Dat Hiemelruik glicket oenem Hiusheren; doe geng muarens ümme sess Iur iut un
sochte Arboeder for suinen Wuinbiarg. Hoe weor met den Luüen oenig, so sollen
oenen Grossen os Dagglaun häwwen. Dann schicke hoe soe in suinen Wuinbiarg.
Ümme niegen Iur geng hoe wir iut un sog no annere uppen Markte ston. Den sia
hoe: Got auk in muinen Wuinbiarg. Wat recht est, will ik jiu giewen. Do gengen soe
hen. Auk ümme twialf Iur un droe Iur geng hoe iut un make et justsau. Ümme fuif Iur
geng hoe no oenmol iut un faun no annere liesig ston. Den sia hoe: Worümme sto
jui huir den ganßen Dagg one Arboet? Soe sian: Ninn Minske hät us annuamen.
Hoe sia: Got auk in muinen Wuinbiarg! --- Os et Owend weor, sia doe Her fan dem
Wuinbiarge teo suinem Ferwalter: Reop doe Luüe un giff nen dat Dagglaun. Fang
bui den lesten an un haire bui den ersten up! Os doe kaimen, doe ümme fuif Iur
anfangen hedden, kraig joeder suinen Grössen. Os doe ersten kaimen, moenen
soe, soe woören moer kruigen, owwer joeder kraig blaut oenen Grössen. Do
muoren soe iawer den Hiusheren un sian: Düöse lesten häwwet blaut oene
Stunne arboedet un doch häs diu soe us gluikstellt; wui häwwet owwer den
ganßen Dagg Last un Hidde iuthaulen. Hoe antweorde oenem fan ienen: Muin
Fründ, dui schuüt nich unrecht. Bis diu nich met mui up oenen Grössen os
Dagglaun oenig weoren? Nimm duin Geld un go! Ik will düösen lesten datsülwe
giewen os dui. Draff ik nich met muinem Gelle maken, wat ik will? Bis diu dorümme
afgünstig, wuil ik sau geotmoödig sen? Sau weret doe lesten doe ersten un doe
ersten doe lesten suin.
20, 17-19
Jesus geng wuider no Jerusalem. Unnerwiagens namm hoe doe twialf Jünger for
sik allaine un sia nen: Soet, wui got niu herup no Jerusalem. Dor werd doe
Minskensuone den Haugenpruistern un Schriftgelerden iutliewert weren. Doe
weret en teom Daue ferdammen un den Hoeden iawergiewen, dat doe en
ferspodden, slon un ant Kruüß hangen süöt; den drüdden Dagg werd hoe owwer
wir upston.
20, 20-28
Dann kamm doe Mudder fan Zebedäus suinen Süönen, fell for em dal un hadde
oene Bidde. Hoe froge soe: Wat häs diu for oene Bidde? Soe sia: Lott in duinem
Küönikruike oenen fan muinen boeden Süönen rechter Hand un oenen linker
Hand fan dui sidden! Jesus sia: Jui wiedet nich, wat jui biddet. Küöne jui den
Bieker drinken, den ik drinken mott? Soe sian: Dat küöne wui. Do sia hoe: Muinen
Bieker süö jui drinken; wer owwer rechts un links fan mui sidden sall, dat stoet nich
in muiner Macht. Do weret doe sidden, doe muin Fadder dofor bestimmet hät. Os
doe annern toeggen Jünger dat hairen, woören soe ferdroetlik iawer doe boeden
Broör. Do roep Jesus soe no sik hen un sia: Jui wiedet, dat doe Fürsten met Gewalt
regoeret un doe Haugen iare Macht met Gewalt fastehault. Sau sall dat bui jiu nich
suin. Doe bui jiu graut suin well, doe mott annern doenen, un doe bui jiu doe Erste
32

suin well, doe mott jiue Knecht suin. Auk doe Minskensuone est nich doteo
kuomen, dat hoe sik doenen loden well; hoe well sümst doenen un suin Liewen for
annere hengiewen.
20, 29-34
Os soe iut Jericho gengen, folgen em fiele Luüe. Do saiden twoe Blinne annen
Wiage. Os doe hairen, dat Jesus forbuikamm, roepen soe: Her, erbarme dui iawer
us, diu Suone fan David. Doe Luüe schüllen, soe sollen stille suin, owwer soe
roepen no fiel moer un sian: Her, erbarme dui iawer us, diu Suone fan David! Do
blaif Jesus ston, roep soe heran un froge soe: Wat wi jui fan mui? Soe antweorden:
Her, dat iuse Augen upmaket weret. Dat jommere Jesus un hoe ruüre iare Augen
an. Saugluiks können soe soen. Soe gengen met un folgen em.
21, 1-11
Os soe no Bethphage an den Ialgebiarg kaimen un donne for Jerusalem wören,
schicke Jesus twoee fan suinen Jüngern foriut un sia nen: Got in dat Duarp, dat for
jiu liggt. Gluiks annen Ingange were jui oene Ieselstiude fuinen, doe est anbiunen
un hät oen Föllen bui sik. Doe buint löss un bringet soe mui! Wenn jiu do wat fan
s[o]eggt werd, dann soegget: Doe Her mott soe briuken; dann werd soe jiu
iawerloden weren. Dat est olls sau schoen, dat do wor weren sall, wat doe
Prophoet seggt hät: Soegget der Dochter Zion: Suü, duin Küönik kümmet
doemoödig; hoe sitt up oenem Iesel. Dat est oen Föllen fan oenem Lastiesel. Doe
Jünger gengen hen un daien, wat Jesus nen seggt hadde. Soe bröchten doe
Ieselstiude met dem Föllen; soe loögen iare Klair doriawer un sedden en dorup.
Doe Luüe bredden Klair iawer den Wegg, höwwen Twoöger fan den Baimen un
stroöggen soe up den Wegg. Dat Folk, dat foriut geng un achteran folge, roep helle:
Hoel David suinem Suonen! Siagen dem, doe in Gott suinem Namen kümmet! Ere
sui Gott innen haugen Hiemel! Os hoe in Jerusalem ankamm, kaik doe ganße Statt
ferwunnert teo; soe frogen: Wer est dat? Dat Folk sia: düt est doe Prophoet Jesus
iut Nazareth in Galiläa.
21, 12-17
Dann geng Jesus in Gott suinen Tempel un draif olle heriut, doe dor wat ferkaupen
un kaupen wollen. Hoe stodde doe Diske ümme, wo dat Geld wesselt weor, un auk
doe Bänke, wo doe Diuwenhännler saiden. Dann sia hoe: Do stoet schriewen:
Muin Hius sall oen Gebetthius suin; jui häwwet owwer oen Roöwerlock doriut
maket. Do kaimen Blinne un Lame innen Tempel no em hen; hoe hoele soe olle. ---
Os doe Haugenpruister un Schriftgelerden doe Wunner sögen, doe hoe dai, un os
soe doe Kinner hairen, doe innen Tempel roepen: Hoel David suinem Suonen,
iargern soe sik un sian teo em: Hairs diu auk, wat düöse soegget? Hoe antweorde:
Jeo! Häwwe jui denn nich dat Weort haurt: Iut dem Munne fan Unmünnigen un fan
lütken Kinnern häs diu dui oen Loff inrichtet? Hoe loet soe do ston, geng iut der
Statt heriut no Bethanien un blaif dor bui Nacht.
21, 18-22
Os Jesus den annern Muaren wir inne Statt geng, hadde hoe Hunger. Do sog hoe
oenen Fuigenbaum annen Wiage ston, geng dorup teo, faun owwer niks os Bliar
doran un sia: Niu sall ninne Frucht mer up dui wassen. Saugluiks weor doe Baum
33

druüge. Os doe Jünger dat sögen, wunnern soe sik un sian: Wo goet dat teo, dat
doe Baum saugluiks druüge weren kann? Jesus antweorde: Wenn jui Glauwen
hedden un ninnen Twuiwel, dann könne jui nich blaut dat, wat met dem
Fuigenbaume schoen est, dann könne jui auk teo dem Biarge soeggen: Buüre dui
up un lott dui in doe Soe falen! Dann schöge dat auk. Jui weret olls kriegen, wat jui
bidden weret, wenn jui Glauwen häwwet.
21, 23-27
Os hoe wir innen Tempel was un dor lere, kaimen doe Haugenpruister un doe
Ellsten fan den Jiuden no em un frogen: Wat for oen Recht häs diu, dat diu düt
doös? Wer hät dui doe Macht doteo giewen? Jesus antweorde: Ik will jiu auk wat
frogen. Wenn jui mui do Antweort up giewet, dann will ik jiu auk soeggen, met
weckem Rechte ik dat deoe. Was dem Johannes suine Taufe fannen Hiemel odder
fan Minsken? Soe iawerloögen dat un sian for sik: Soegge wui fannen Hiemel,
dann seggt hoe: Worümme häwwe jui em denn nich lofft? Soegge wui owwer fan
Minsken, dann müö wui us for dem Folke fürchten; soe hault Johannes olle for
oenen Prophoeden. Soe antweorden: Wui wiedet et nich. Do sia Jesus: Dann
soegge ik jiu auk nich, in wem suinem Updrage ik düt deoe.
21, 28-32
Wat moene jui niu? Do was oen Mann, doe hadde twoe Süöne. Hoe geng no dem
ellsten un sia: Go un arboede fandage in muinem Wuinbiarge! Doe antweorde:
Jeo, ik will et deon, geng owwer nich hen. Dann geng hoe no dem annern un sia
dem dat auk. Doe antweorde: Nai, ik häwwe ninnen Lussen. Nohiar dai em dat laid
un hoe geng doch hen. Wecker fan den boeden hät dem Fadder suinen Willen
don? Soe sian: Doe Twoede. Do sia Jesus: Doe Töllner un doe Sünner küönt oer
int Hiemelruik kuomen os jui. Johannes est kuomen un woll jiu den rechten Wegg
wuisen, owwer jui häwwet em nich lofft, blaut bui Töllnern un Sünnern faun hoe
Glauwen. Jui häwwet dat olls soen, owwer auk nohiar jiuen Sinn nich ännert, wuil
jui dat nich lofft häwwet.
21, 33-46
Hairt oen anner Gluiknis! Do was oen Hiusher. Doe leog oenen Wuinbiarg an, taug
oenen Tiun rundherümme, greof oenen Keller iut un bowwe oenen Taurn doriawer.
Dann ferhuüre hoe den Wuinbiarg an doe Wuinbiuren un roese inne Früömde. Os
doe Wuindruiwen ruip wören, schicke hoe suine Knechte hen un loet doe Früchte
föddern, doe em teokaimen. Owwer doe Wuinbiuren griepen doe Knechte; den
oenen sloögen soe, den annern maken soe daut un den drüdden smieden soe met
Stoenen. Do schicke hoe no annere Knechte hen, no moer os dat erste Mol, owwer
doe Wuinbiuren behanneln soe justsau os doe ersten. Tolest schicke hoe suinen
Suonen hen. Hoe dachte, for dem weret soe doch Achtung häwwen. Os doe
Wuinbiuren den sögen, sian soe unner sik: Dat est doe Iarwe. Soe griepen en,
smieden en iut dem Wuinbiarge un maken en daut. Wenn niu doe Her fan dem
Wuinbiarge kümmet, wat werd hoe dann met den Wuinbiuren anfangen? Soe sian:
Hoe werd doe Baisewichte üöwel ümmebringen un den Wuinbiarg annern
ferpachten, doe em doe Früchte teo rechter Tuit liewert. Dann sia Jesus: Häwwe jui
nich inner Schrift liasen: Doe Stoen, den doe Timmerluüe truüggesmieden
häwwet, do est oen Eckstoen fan weoren. Dat hät doe Her don, un et est oen
34

Wunner for iusen Augen. Dorümme soegge ik jiu: Gott suin Ruik sall jiu
wegnuamen un sonnem Folke giewen weren, dat doe Früchte bringet, doe et
föddert. Os doe Haugenpruister un Pharisäer dat Gluiknis hairen, miarken soe, dat
hoe soe domedde menne. Do sünnen soe dorup, wo soe en fastesedden können;
soe wören owwer bange for dem Folke; dat hoel en for oenen Prophoeden.
22, 1-14
Jesus namm wir dat Weort un fertelle Gluiknisse. Dat Hiemelruik glicket oenem
Küönike, doe for suinen Suonen doe Hochtuit teorüste. Hoe schicke suine Knechte
iut; doe sollen doe Gäste reopen, doe hoe inlan hadde; doe wollen owwer nich
kuomen. Do schicke hoe annere Knechte iut un sia: Soegget den Gästen, doe
inlan send: Soet, ik häwwe doe Moltuit teorüstet; doe Ossen un doe fedden Kalwer
send slachtet, olls est ferdig, niu kuomet no der Hochtuit! Doe keren sik do owwer
nich an. Doe oene geng up suinen Acker un doe annere no suinem Geschäfte;
wecke fergengen sik an den Knechten, ferspodden soe un maken soe daut. Do
weor doe Küönik baise; hoe schicke suine Saldoden iut un loet doe Mörder
ümmebringen un iare Statt ferbrennen. Dann sia hoe teo suinen Knechten: Doe
Hochtuit est teorüstet, owwer doe ik os Gäste inlan hadde, wören dat nich wert. Niu
got up doe Landstroden un lat olle teo der Hochtuit in, doe jui andriapet. Doe
Knechte gengen hen un bröchten olle met, doe soe fuünen, Geoe un Laige. Doe
ganßen Diske woören full fan Gästen. Do kamm doe Küönik herin un woll sik no
den Gästen ümmesoen; do sog hoe oenen Mann, doe hadde dat Hochtuitstuüg
nich antuagen, dat doe Küönik den Gästen giewen hadde. Den froge hoe: Wo bis
diu one dat Hochtuitstuüg herinkuomen? Doe ferstumme. Do sia doe Küönik teo
den Densten: Buint em Hänne un Foöde faste un bringet en int Gefängnis, wo et
duüster est, un wo soe jommert un medden Tianen klappert. Fiele send bereopen,
owwer män woenige send iutwält.
22, 15-22
Do gengen doe Pharisäer hen un hoelen Rot, wo soe en met suinen oegen
Woören fangen können. Soe schicken iare Jünger un doe Denste fan Herodes no
em un loeden frogen: Mester, wui wiedet, dat diu en uprichtigen Mann bis un Gott
suinen Willen richtig lers. Diu fröggs no ninnem Minsken wat; Minskengunst güllt
bui dui nich fiel. Soegge us, wat menns diu dofan: Est et recht, dat wui dem Kaiser
Stuürn betalt odder nich? Jesus miarke iare Laighoet un sia: Jui Huüchler, wat
fersoöke jui mui! Wuiset mui dat Geldstück, wo jui doe Stuürn medde betalt! Do
gaiwen soe em oenen Grössen. Hoe froge: Wem suin Beld un suin Name stoet
doruppe? Soe sian: Dem Kaiser suin Beld un suin Name. Do sia hoe: Dann giewet
dem Kaiser, wat dem Kaiser hairt, un Gott, wat Gott hairt. Os soe dat hairen,
wunnern soe sik. Soe loeden fan em af un gengen weg.
22, 23-33
An dem Dage kaimen auk doe Saddußäer, doe do moent, et gaiwe no dem Daue
ninn Upston, un frogen en: Mester, Moses hät seggt: Wenn oen Mann sterft un
ninne Kinner hät, dann sall suin Breor doe Witwe fruiggen un em Kinner tuügen.
Do wören bui us siewen Broör. Doe erste fruigge un starf one Kinner, un loet doe
Witwe suinem Breor. Justsau geng et met dem twoeden un dem drüdden bet up
den sieweden. Tolest fan ollen starf auk doe Fruwwe. Wo werd dat niu naichstens
35

uim Upston? Wem suine Fruwwe sall soe dann suin? Soe häwwet soe olle
siewen os Fruwwen hat. Jesus antweorde: Jui send innen Irdum un kennt doe
Schriften un Gott suine Macht nich. Doe upston send, fruigget nich un lodet sik nich
fruiggen; doe send os doe Engel innen Hiemel. Wat owwer dat Upston fan den
Dauen angoet, häwwe jui denn nich liasen, wat Gott jiu in dem Weore seggt hät: Ik
sen Abraham suin Gott, Isaak suin Gott un Jakob suin Gott. Hoe est owwer oen Gott
iawer doe Lebennigen un nich iawer doe Dauen. Os doe Luüe dat hairen, staunen
soe iawer suine Lere.
22, 34-46
Os doe Pharisäer hairen, dat hoe doe Saddußäer afwuiset hadde, fersammeln soe
sik. Doe oene fan ienen, doe oen Schriftgelerden was, woll en uppe Preowe
stellen un froge en: Mester, wecket est dat wichtigste Gebott innen Gesedde? Hoe
antweorde: Diu sass den Heren, duinen Gott, met duinem ganßen Hadden met
duiner ganßen Soele un met duinem ganßen Denken loef häwwen. Dat est dat
wichtigste un erste Gebott. Dat twoede est dem ersten gluik un liut: Diu sass duinen
Naichsten sau loef häwwen os dui sümst. In düösen boeden Gebodden hänget dat
ganße Gesett un doe Prophoeden. --- Os doe Pharisäer tohaupestönnen, froge
Jesus soe: Wat haule jui fan Christus? Wem suin Suone est hoe: Soe antweorden:
David suin Suone. Do sia hoe: Wo kann David denn innen Goeste Her teo em
soeggen, wat hoe in dem Spruchche doöt: Doe Her hät teo muinem Heren seggt:
Sedde dui an muine rechte Suit, bet ik dui duine Fuinde for doe Foöde loegge.
Wenn niu David Her teo em seggt, wo kann hoe dann suin Suone suin? Soe
können em do ninn Weort up soeggen. Fan dem Dage an wogen soe et auk nich
mer, en no wat teo frogen.
23, 1-12
Dann sia Jesus teo dem Folke un teo den Jüngern: Up Moses suinem Steole
siddet niu doe Schriftgelerden un Pharisäer. Olls, wat soe jiu soegget, dat deot un
hault; richtet jiu owwer nich no iaren Wiarken; soe soegget et woll, soe deot et
owwer nich. Soe buint swore Lasten tohaupe un loegget soe den Luüen uppe
Schullern; soe sümst witt soe owwer nich medden Finger anruüren. Soe deot olls
sau, dat soe fan den Luüen soen weret. Soe maket doe Gebettroemen broet un
doe Mantelfranjen lang. Bui der Moltuit siddet soe gern buawenan un in den
Scheolen gern in der ersten Ruige. Soe soet gern, dat doe Luüe soe uppen
Stroden gruüßet un Mester soegget. Jui süöt dat nich teo jiu soeggen loden. Do est
män oen Mester un jui send olle Broör. Jui süöt auk nich Fadder teo jiu soeggen
loden. Do est män oen Fadder; doe wuont innen Hiemel. Jui süöt auk nich Lerer
teo jiu soeggen loden. Do est män oen Lerer; dat est Christus. Doe gröttste fan jiu
sall ollen annern doenen. Doe sik sümst fiel dünket, doe sall woenig goelen, un
doe sik sümst woenig dünket, doe sall fiel goelen.
23, 13-32
Et sall jiu Schriftgelerden un Pharisäern laige gon, jui Huüchler! Jui sliudet dat
Hiemelruik for den Minsken teo. Jui got sümst nich herin un lodet doe annern auk
nich herin, doe gern herin witt. Et sall jiu Schriftgelerden un Pharisäern laige gon,
jui Huüchler! Jui toet iawer Land un Wader, dat jui oenen Jünger gewinnt. Wenn
hoe et weoren est, dann make jui oen Kuind for doe Hölle iut em, duwwelt sau
36

laige os jui sümst send. --- Et sall jiu laige gon, jui blinnen Hoer! Jui soegget: Wenn
diu bui dem Tempel swiars, dann güllt duin Oed nich. Wenn diu owwer bui dem
Golle annen Tempel swiars, dann güllt duin Oed. Jui dairlken un blinnen Minsken!
Wat güllt moer, dat Gold odder doe Tempel, doe dat Gold wuigget. Jui soegget:
Wenn diu bui dem Altor swiars, dann güllt duin Oed nich. Wenn diu owwer bui der
Offergawe up dem Altor swiars, dann güllt duin Oed. Jui blinnen Minsken! Wat güllt
moer, doe Offergawe odder dat Altor, dat doe Gawe wuigget? Doe bui dem Altor
swiart, doe swiart auk bui ollem, wat doruppe liggt. Doe bui dem Tempel swiart,
doe swiart auk bui dem, doe dorin wuont. Doe bui dem Hiemel swiart, doe swiart
bui Gott suinem Steole un bui dem, doe doruppe sitt. --- Et sall jiu Schriftgelerden
un Pharisäern laige gon, jui Huüchler! Jui giewet den toeggeden Doel fan Münte,
Dill un Kümmel; wat owwer innen Gesedde fiel haiger stoet: Gerechtigkoet,
Erbarmen un Glauwen, dat lode jui weg. Düt süö jui deon un dat anner nich loden.
Jui blinnen Hoer! Doe Muiden soöke jui heriut un doe Kamoele sliuke jui dal. --- Et
sall jiu Schriftgelerden un Pharisäern laige gon, jui Huüchler! Jui hault doe Bieker
un Schüödel fan biuden roeggen, owwer inwennig send soe full fan Raub un Guir.
Diu blinne Pharisäer! Mak erst den Bieker binnen roeggen, dann werd hoe auk
biuden roeggen. --- Et sall jiu Schriftgelerden un Pharisäern laige gon, jui
Huüchler! Jui gluiket den Griawern, doe fuin anstrieken send un fan biuden wacker
iutsoet; binnen send soe owwer full fan Knuaken un Modder. --- Et sall jiu
Schriftgelerden un Pharisäern laige gon, jui Huüchler! Jui smücket doe Griawer fan
den Prophoeden un bowwet Denkstoene for doe Gerechten un soegget: Wenn wui
teo iusen Aulen iarer Tuit liewet hedden, dann hedde wui den Prophoeden iar
Bleot nich ferguaden. Jui betuüget domedde owwer sümst dat jui doe Kinner fan
den Prophoeden iaren Mördern send. Jui maket doe Mode fan jiuen Aulen full.
23, 33-39
Jui Slangen, jui Untuüg! Wo wi jui for dem Gericht un for der Hölle hiarkuomen?
Dorümme soet: Ik schicke jiu Prophoeden un gelerde, wuise Männer; fan den were
jui wecke ümmebringen un kruüßigen un wecke in jiuen Scheolen slon un fan
oener Statt no der annern druiwen. Sau werd olle dat unschüllige Bleot iawer jiu
kuomen, dat upper Ern ferguaden est, fan dem gerechten Abel suinem Bleoe an
bet up dat Bleot fan Zacharias, dem Suonen fan Berechia, den jui tüsken dem
Tempel un dem Altor dautslagen häwwet. Ik soegge jiu: Doe Strafe for dat olls werd
iawer düt Geslecht kuomen. Jerusalem, Jerusalem! Diu mordes doe Prophoeden
un stoeniges doe Buan, doe dui fan Gott schicket weret. Wo faken häwwe ik duine
Kinner fersammeln wollt, os doe Henne iare Kuüken unner iare Flüögel nimmet,
owwer jui häwwet nich wollt. Dorümme sall jiue Tempel os oen Stoenklumpen
luiggen bluiwen. Ik soegge jiu: Jui süöt mui nich oer soen, bet dat jui soegget:
Siagen dem, doe in Gott suinem Namen kümmet!
24, 1-18
Jesus kamm iut dem Tempel heriut un woll wuider gon. Do kaimen suine Jünger un
wuisen em doe grauden Gebaide, doe teo dem Tempel hairen. Jesus sia nen: Jui
bewunnert dat un soet dat olls no ston. Ik soegge jiu owwer: Do sall ninn Stoen fan
ston bluiwen, doe nich dalrieden werd. Jesus geng up den Ialgebiarg un sedde sik
do dal. Os soe allaine wören, sian doe Jünger: Soegg us, wannoer werd dat
schoen, un wat est dat Toeken, dat diu wuirkümmes un doe Welt teo Enne goet?
37

Jesus antweorde: Soet teo, dat jiu nich oene bedrüggt! Do weret fiele unner
muinem Namen kuomen un soeggen: Ik sen Christus, un weret fiele bedroegen.
Jui weret fan Kriegen un fan Gerüchten hairen, dat no moer Kruige kuomen süöt.
Lodet jiu owwer nich ferfären. Dat mott erst olls sau schoen. Dat est owwer nau
nich dat Enne. Oen Folk werd giegen dat annere upston un oen Ruik giegen dat
annere. Huir un dor werd et Erdbiewen un Hungersnaut giewen. Dat olls est owwer
erst doe Anfang fan der Naut.
24, 9-14
Teo der Tuit weret soe jiu ferfolgen un jiu ümmebringen. Olle Fölker weret jiu
hassen, wuil jui muine Jünger send. Dann weret fiele fan iarem Glauwen affalen;
soe weret oenanner ferron un hassen. Falske Prophoeden weret uptrian un weret
fiele uppe Buisterban bringen. Wuil doe Laighoet iawerhand nimmet, weret soe sik
nich mer loef häwwen. Doe owwer bet ant Enne iuthöllt, doe werd reddet weren.
Doe geoe Buaskop fan Gott suinem Ruike sall inner ganßen Welt ferkünniget un
ollen Fölkern betuüget weren. Dann erst werd dat Enne kuomen.
24, 15-22
Wenn jui soet, dat doe hoeligen Stuien entwuigget weret, --- doe Prophoet Daniel
hät dofan wuisseggt un doe et lesst, achte dorup, --- dann süöt doe fan jiu, doe in
Judäa send inne Biarge flüchten; doe uppen Dacke est, sall nich mer int Hius gon,
dat hoe sik wat heriuthalt; doe uppen Faile est, sall nich mer hengon, dat hoe sik
den Rock halt. Teo bediuren send in der Tuit doe Friusluüe, doe met oenem Kuine
got un doe oen Kuind anner Bost häwwet. Biat, dat jui nich innen Winter odder
annen Sunndage flüchten müöt. Doe Naut werd dann sau graut suin, os soe fan
Anfang an bet niu nau nich wiesen est un auk nich wir suin werd. Wenn doe Tuit
nich kort wöre, dann woöre ninn Minske reddet weren; owwer ümme doe, doe
iutwält send, sall doe Tuit kort suin.
24, 23-28
Wenn soe jiu soegget: Suü, Christus est huir odder dor, dann laiwet dat nich. Do
weret falske Prophoeden un falske Christusse uptrian un graude Toeken un
Wunner deon, dat soe doe auk no ferfoört, doe iutwält send, wenn dat mögglik
wöre. Niu giewet acht! Ik häwwe jiu dat in foriut seggt. Wenn soe jiu soegget: Hoe
est innen Sandbiargen, dann got do nich hen; hoe est in düösem odder dem
Hiuse, dann laiwet dat nich. Sau os dat Lecht fan Osten iutgoet un bet no Westen
lüchtet, sau werd auk doe Minskensuone wuirkuomen. Wo oen Os liggt, do
sammelt sik doe Adler.
24, 29-44
Nich lange no düösen Dagen, werd doe Sunne duüster weren, doe Mone nich mer
schuinen un doe Stern fannen Hiemel falen, un doe Kräfte annen Hiemel wanken.
Dann werd dem Minskensuonen suin Toeken annen Hiemel ston; olle Fölker upper
Ern weret jommern; soe weret den Minskensuonen met grauder Macht un
Herlikkoet uppen Wolken fannen Hiemel kuomen soen. Hoe werd suine Buan
schicken; doe süöt doe Posaunen blosen, dat et wuithen schallt. Soe weret fan
ollen foer Wuindecken hiar doe sammeln, doe hoe sik iutwält hät. Niemet jiu oen
Gluiknis fan dem Fuigenbaume! Wenn suine Twoöger Saft kruiget un Bliar druiwet,
38

dann wiede jui, dat doe Sommer kuomen werd. Sau jui auk. Wenn jui düt olls soet,
dann süö jui wisse wieden, dat doe Minskensuone oll for der Duür stoet. Ik soegge
jiu: Düöse Tuit sall nich oer fergon, bet düt olls indruapen est. Hiemel un Ern weret
fergon, owwer muin Woöre weret nich fergon. Den Dagg un doe Stunne kennt nich
oene, auk doe Engel innen Hiemel un doe Suone nich, blaut doe Fadder ganß
allaine. Sau os dat bui Noah suiner Tuit teogeng, sau werd dat auk teogon, wenn
doe Minskensuone wuirkümmet. In den Dagen for der Sündfleot aiden soe un
drünken soe, fruiggen soe un loeden soe sik fruiggen, bet an den Dagg, os Noah in
Schepp geng; soe anen doe Gefor nich, bet doe Fleot kamm un soe olle
wegnamm. Justsau werd et auk suin, wenn doe Minskensuone wuirkümmet. Dann
weret Twoee uppen Faile arboeden; doe oene werd annuamen un doe annere
werd truüggeloden. Dann weret twoe Miagede upper Handmüölen malen; doe
oene werd annuamen un doe annere werd truüggeloden. Dorümme waket! Jui
wiedet nich, weckern Dagg jiue Her kuomen werd. Dat soe jui owwer doch in:
Wenn doe Hiushe[r]r wüsse, teo w[i]eker Stunne in der Nacht doe Doef kaime,
dann bliewe hoe wachch un loede den Doef nich inbriaken. Dorümme hault jiu
wachch. Doe Minskensuone werd teo oener Stunne kuomen, wenn jui et nich
fermeot.
24, 45-51
Wöre doch joeder Knecht getrüwwe un ferstännig, wenn en doe Her iawer dat
Gesinne sedd´t hät, dat hoe dem teo rechter Tuit suin Iaden gifft! Sialig est doe
Knecht, den doe Her andreppet, dat hoe sau doöt, wenn hoe wuirkümmet. Ik
soegge jiu: Hoe werd em suinen ganßen Besitt anfertruwwen. Wenn doe Knecht
owwer nich daug un denket: Muin Her kümmet no lange nich, un dann anfänget,
dat Gesinne teo slon un met annern teo friaden un teo siupen, dann werd doe Her
an oenem Dage kuomen, wenn hoe et nich fermeot, un teo oener Stunne, wenn
hoe nich doran denket. Dann werd hoe en puitsken en dohen bringen loden, wo
doe Huüchler send. Do werd Huülen un Tianeklappern suin.
25, 1-13
Dat Hiemelruik glicket toeggen jungen Luüdens, doe hengengen un den Bruümen
afhalen wollen. Fuiwe wören dairlk un fuiwe wören kleok. Doe Dairlken naimen
Lampen, owwer ninn Ialge met. Doe Kleoken naimen Lampen un auk Ialge in
Kriuken met. Os doe Bruüme lange iudeblaif, woören soe moöe un sloepen in.
Midden inner Nacht weor reopen: Doe Bruüme kümmet. Got em inne Moöde! Do
stönnen doe Luüdens olle up un sticken doe Lampen an. Doe Dairlken sian teo
den Kleoken: Giewet us fan jiuem Ialge wat met. Iuse Lampen brennt nich. Doe
Kleoken antweorden: Dat goet nich. Wui häwwet for jiu un us nich geneog. Got
loewer no den Kaupluüen un kaupet jiu wat! Os soe hengengen un wat köffen,
kamm doe Bruüme. Doe fuiwe, doe ferdig stönnen, gengen met up doe Hochtuit.
Doe Duür weor teosluaden. Doe annern fuiwe kaimen tolade un roepen: Her, Her,
make us up! Doe antweorde: Ik kenne jiu nich. Dorümme waket! Jui wiedet den
Dagg un doe Stunne nich.
25, 14-30
Dat Hiemelruik glicket oenem Manne, doe int Iutland roesen woll. Hoe loet suine
Knechte reopen un iawergaff nen suin Oegendum. Dem oenen gaff hoe fuif Sinner,
39

dem annern twoe Sinner un dem drüdden oen Sinner, joedem no suinen Kräften.
Dann roese hoe af. Doe fuif Sinner kriegen hadde, geng hen un hannele domedde
un gewann fuif annere. Doe twoe Sinner kriegen hadde, make dat justsau un
ferdoene twoe annere Sinner. Doe blaut oen Sinner kriegen hadde, geng hen,
greof oene doepe Kiulen iut un ferstack dat Geld dorin. No langer Tuit kamm doe
Her wir truügge un riake met den Knechten af. Do tratt doe for, doe fuif Sinner
kriegen hadde un brochte no annere fuif Sinner met un sia: Fuif Sinner häs diu mui
giewen, owwer suü, ik häwwe no fuif annere domedde gewunnen. Do sia doe Her:
Diu bis oen geoen un getrüwwen Knecht. Diu bis iawer woenig getrüwwe wiesen;
ik will dui iawer fiel sedden. Go teo duinem Heren suinem Froödenfeste! Do tratt
doe for, doe twoe Sinner kriegen hadde un sia: Twoe Sinner häs diu mui giewen.
Suü, ik häwwe twoe annere domedde ferdoent. Do sia doe Her: Diu bis oen geoen
un getrüwwen Knecht. Diu bis iawer woenig getrüwwe wiesen; ik will dui iawer fiel
sedden. Go teo duinem Heren suinem Froödenfeste! Do kamm auk doe heran, doe
blaut oen Sinner kriegen hadde un sia: Her, ik wusse, dat diu oen harden Mann
bis. Diu wullt inarnen, wo diu nich saigget häs; diu wullt tohauperaken, wo niks
henfalen est. Ik was besuarget ümme duin Geld un häwwe et inner Ern ferstiaken.
Suü, huir häs diu, wat dui hairt. Doe Her antweorde: Diu liesige un fiule Knecht!
Woes diu, dat ik maigge, wo ik nich saigget häwwe, dat ik Kaurn uppe Dial
tohauperake, wo niks henfalen est? Diu heddes muin Geld no der Kasse bringen
sollen; dann hedde ik et met Tinsen truüggekriegen, os ik wuirkamm. Niemet em
dat Geld weg un giewet et dem, doe toeggen Sinner hät. Doe wat hät, dem sall no
moer giewen weren, dat hoe Iawerfleot hät, un doe woenig hät, dem sall dat auk no
nuamen weren, wat hoe hät. Den unnüdden Knecht bringet no biuden, wo et
duüster est. Dor werd hoe stüönen un met den Tianen klappern
25, 31-46
Wenn doe Minskensuone in suiner Herlikkoet kümmet, dann werd hoe os oen
Küönik up suinem Steole sidden. Olle Fölker weret for em fersammelt weren un
hoe werd soe fan oenanner schoen, os oen Hoer doe Schope fan den Bücken
schett. Hoe werd doe Schope rechts un doe Bücke links fan sik henstellen. Dann
werd doe Küönik teo den rechts fan sik soeggen: Kuomet hiar! Jui stot bui muinem
Fadder in Gnaden. Jui süöt dat Hiemelruik iarwen, dat fan Anfang an for jiu
bestimmet est. Ik häwwe Hunger hat un jui häwwet mui wat teo iaden giewen; ik
häwwe Dost hat un jui häwwet mui upnuamen; ik sen naket wiesen, un jui häwwet
mui klait; ik sen krank wiesen un jui häwwet mui besocht; ik sen gefangen wiesen
un jui send no mui henkuomen. Dann weret doe Gerechten antweorden: Her,
wannoer häww wui dui hungerg soen un häwwet dui iaden loden odder döstig un
häwwet dui drinken loden? Wannoer häww wui dui früömd soen un häwwet dui
upnuamen odder naket un häwwet dui klait? Wannoer häww wui dui krank odder
gefangen soen un send no diu henkuomen? Doe Küönik werd nen antweorden: Ik
soegge jiu: Olls, wat jui an oenem fan muinen geringsten Broörn don häwwet, dat
häww jui an mui don. --- Dann werd doe Küönik teo den links fan sik soeggen: Jui
weret nich annuamen. Got weg in dat oewige Fuür, dat for den Duüwel un for suine
Engel bestimmet est. Ik häwwe Hunger hat un jui häwwet mui niks teo iaden
giewen; ik häwwe Dost hat un jui häwwet mui niks teo drinken giewen; ik sen
früömd wiesen un jui häwwet mui nich upnuamen; ik sen krank un gefangen
wiesen un jui häwwet mui nich besocht. Dann weret soe em antweorden: Her,
40

wannoer häww wui dui hungerg un döstig odder früömd un naket odder krank un
gefangen soen un häwwet dui nich doent? Hoe werd nen antweorden: Ik soegge
jiu: Olls, wat jui an oenem fan den Geringsten huir nich don häwwet, dat häww jui
auk an mui nich don. Soe weret in doe oewige Strafe gon, doe Gerechten owwer in
dat oewige Liewen.
26, 1-5
Os Jesus düt olls seggt hadde, sia hoe teo den Jüngern: Jui wiedet, dat iawer twoe
Dage Austern est. Dann werd doe Minskensuone hengiewen weren, dat soe en ant
Kruüß slot. --- Do fersammeln sik doe Haugenpruister un doe Ellsten im Folke in
dem Haugenpruister Kaiphas suinem Slosse un hoelen Rot, wo soe Jesus met List
gefangen niemen un ümmebringen können. Soe sian owwer: Builuiwe nich an
dem Feste! Dat könne süss oenen Upstand im Folke giewen.
26, 6-13
Os Jesus in Bethanien in dem Hiuse fan Simon was, doe den Iutsatt hat hadde,
kamm oene Fruwwe no em, doe hadde oen Glass met fuinem Ialge. Doe gaut em
dat iawern Kopp, just os hoe buim Diske satt. Os doe Jünger dat sögen, woören
soe ferdroetlik un sian: Worümme sonne Ferswendung? Dat Ialge hedde wui doch
duür ferkaupen un dat Geld armen Luüen giewen konnt. Os Jesus dat miarke, sia
hoe: Wat kränke jui doe Fruwwen? Soe hät oen geot Wiark an mui don. Arme Luüe
häww jui ollt[i]ut bui jiu, mui häww jui owwer nich ümmer. Met düösem Ialge, dat
soe mui iawert Luif guaden hät, hät soe mui for dat Begräffnis salwet. Ik soegge jiu:
Wo inner wuiden Welt doe geoe Buaskop ferkünniget werd, do sall teo iarem
Andenken auk fertellt weren, wat soe an mui don hät.
26, 14-19
Do geng doe oene fan den Twialwen, et was Judas iut Kariot, no den
Haugenpruistern un sia: Wat wi jui mui giewen, wenn ik en jiu inne Hänne liewere?
Soe gaiwen em dartig Sülwergrössen. Fan der Stunne an sochte hoe no oener
Geliagenhoet, dat hoe en ferron könne. --- An dem ersten Dage, os doe Jiuden
soöde Braut one Siurdoeg aiden, kaimen doe Jünger no Jesus un frogen: Wo süö
wui dat Austerlamm bestellen? Hoe antweorde: Got inne Statt no dem un
soegget em: Doe Mester lött dui soeggen: Muine Tuit est ümme; ik will met muinen
Jüngern no dat Austerlamm bui dui iaden. Doe Jünger daien, wat Jesus nen seggt
hadde, un maken doe Austermoltuit trechte.
26, 20-29
Os et Owend weor, sedde hoe sik met den Twialwen annen Disk. Os soe gieden
hedden, sia hoe: Doe oene fan jiu well mui ferron. Do woören soe bedroöwet un
doe oene no dem anner froge en: Her, ik doch nich? Hoe antweorde: Doe iawen
dat Braut met mui inne Schüödel tunke, doe werd mui ferron. Doe Minskensuone
mott stiarwen, sau os dat fan em schriewen stoet; et werd dem owwer laige gon,
doe en ferrött. For den wöre et biader, wenn hoe nich gebuaren wöre. Do sia
Judas, doe en ferron woll: Ik sen et doch nich, Mester? Hoe sia em: Jeo, diu bis et. -
-- Os soe aiden, namm Jesus dat Braut, danke dofor, breok dofan af un gaff dat den
Jüngern un sia: Niemet dat un iadet! Dat est muin Luif. Dann namm hoe den
Bieker, danke un gaff nen den un sia: Drinket do olle iut: Dat est muin Bleot, dat for
41

fiele un for den nuiggen Bund ferguaden werd, dat nen doe Sünne fergiewen
weren süöt. Ik soegge jiu owwer: Ik will nich wir fan düösem Wuine drinken bet up
den Dagg, wo ik den nuiggen Wuin met jiu in muinem Fadder suinem Ruike drinke.
26, 30-35
Os soe dat Dankloed sungen hedden, gengen soe up den Ialgebiarg.
Unnerwiagens sia Jesus: Fannachte were jui olle an mui ire weren. Do stoet
schriewen: Ik will den Hoer slon un doe Schope süöt olle iutoenanner laupen.
Wenn ik owwer upston sen, dann will ik jiu no Galiläa foriutgon. Do sia Petrus:
Wenn soe auk olle an dui ire weret, ik owwer nich. Jesus antweorde: Oer os
fannachte doe Han kraigget, wers diu mui droemol afsoeggen. Petrus sia: Wenn ik
auk met dui stiarwen mott, dann were ik dui doch nich afsoeggen. Dat sian auk doe
annern Jünger olle.
26, 36-46
Dann geng Jesus met den Jüngern no oenem Goren, doe hoede Gethsemane, un
sia: Bluiwet huir sidden! Ik will dorhen gon un bian. Hoe namm Petrus un doe
boeden Süöne fan Zebedäus met un feng an teo treoren un teo biewen un sia:
Muine Soele est bet uppen Daud bedroöwet. Bluiwet huir un waket met mui! Dann
geng hoe wat wuider, fell upt Gesicht un bia: Muin Fadder, wenn et mögglik est,
dann lott düt Loeden an mui forbuigon, owwer nich os ik will, sau os diu wullt. Os
hoe truüggekamm, faun hoe soe slopen un sia teo Petrus: Küön jui denn oene
Stunne met mui waken? Waket un biat, dat jui nich in Fersoökung falt. Doe Goest
est willig, owwer dat Floesk est swack. Dann geng hoe teom twoeden Mole hen un
bia: Muin Fadder, wenn düöse Bieker nich an mui forbuigon kann un ik en drinken
mott, dann sall duin Wille schoen. Os hoe truüggekamm, faun hoe doe Jünger wir
slopen. Doe Augen fellen nen for Slop teo. Hoe loet soe slopen un geng wir weg
un bia teom drüdden Mole datsülwe. Dann kamm hoe no den Jüngern truügge un
sia: Küöne jui niu slopen un jiu ressen? Soet, doe Stunne est kuomen, dat doe
Minskensuone den Hännen fan Sünern iutliewert werd. Stot up! Wui witt gon.
Hoe est do, doe mui ferrött.
26, 47-56
Os hoe no kuüre, kamm Judas, doe oene fan den Twialwen, un met em kamm oen
grauden Tropp Luüe, doe hedden Söwel un Knüppel, un wören fan den
Haugenpruistern un Ellsten schicket. Judas hadde domedde afmaket un seggt:
Den ik küsse, doe est et; den gruipet. Saugluiks kamm hoe up Jesus teo un sia:
Mester, ik gruüße dui, un küsse en. Jesus owwer froge en: Fründ, worümme bis diu
huirhen kuomen? Do kaimen soe heran, griepen Jesus un hoelen en faste. Doe
oene fan den, doe bui Jesus wören, taug suin Swert heriut, sleog no dem Knecht
fan dem Haugenpruister un howwe em oen Aur af. Do sia Jesus: Steck dat Swert
wir in! Doe no dem Swerte gruipet, doe süöt duür dat Swert ümmekuomen. Odder
menns diu, ik könne muinen Fadder nich bidden, hoe solle mui saugluiks
twialf[t]iusend Engel schicken? Wo behoel dann owwer doe Schrift Recht, dat
olls sau kuomen mott? Dann sia Jesus teo dem Troppe: Just os giegen Roöwer sen
jui met Söweln un Knüppeln iutgon, mui teo gruipen. Ik häwwe doch Dagg for
Dagg innen Tempel siaden un häwwe lert, jui häwwet mui owwer niks don. Düt est
owwer olls sau kuomen, dat doe Schrift fan den Prophoeden indriapen sall. Do
42

ferloeden en doe Jünger un flüchten.
26, 57-68
Doe Jesus gefangen nuamen hedden, bröchten en no dem Haugenpruister
Kaiphas, wo doe Schriftgelerden un Ellsten fersammelt wören. Petrus folge em fan
wuidem bet up dem Haugenpruister suinen Hoff. Hoe geng met herin un sedde sik
tüsken doe Denste un woll soen, wo dat weren soll. Doe Haugenpruister un doe
ganße Hauge Rot söchten no falsken Tuügen giegen Jesus, dat soe en
ümmebringen können. Do kaimen auk fiele falske Tuügen; soe fuünen owwer niks.
Tolest kaimen twoee, doe sian: Hoe hät seggt: Ik kann Gott suinen Tempel
afbriaken un in droe Dagen wir uprichten. Doe Haugepruister stonn up un sia: Giffs
diu do gar ninne Antweort up, wat düöse giegen dui forbringet? Jesus swaig stille.
Do sia doe Haugepruister teo em: Ik beswiar dui bui dem lebennigen Gott, dat diu
us seggs, of diu Christus, Gott suin Suone, bis? Jesus antweorde: Diu häs et seggt.
Ik soegge jiu: Jui süöt niu baule den Minskensuonen rechts fan der Kraft sidden un
up den Wolken fan dem Hiemel kuomen soen. Do rait doe Haugepruister suine
Klair up un sia: Hoe hät lästert. Wat häww wui no Tuügen naidig? Jui häwwet niu
olle suin Lästern haurt. Wat moene jui? Soe antweorden: Hoe hät den Daud
ferdoent. Do spuiggen soe em int Gesicht un sloögen en met Fuüsten un Reon.
Wecke ferspodden en un sian: Soegge us doch, Christus, wer hät dui iawen
slagen?
26, 69-75
Petrus satt biuden uppen Huawe. Do kamm oene Maged up en teo un sia: Diu bis
auk bui dem Jesus iut Galiläa wiesen. Hoe strait dat owwer for ollen af un sia: Ik
fersto nich, wat diu wullt. Os hoe dan truüggegeng, sog en oene annere un sia teo
den Luüen: Doe do was auk bui dem Jesus iut Nazareth. Hoe strait dat wir af un
swiare: Ik kenne den Minsken nich. Dann kaimen doe up Petrus teo, doe do
herümme stönnen, un sian: Diu hairs do auk teo; duine Sproke ferrött dui. Do feng
hoe an, sik teo ferflöcken un teo swiaren: Ik kenne den Minsken nich. Just in dem
Augenblicke kraigge oen Han. Do besann sik Petrus up dat Weort, dat Jesus em
seggt hadde: No oer os doe Han kraigget, wers diu mui droemol afsoeggen. Do
geng hoe weg un grain bidderlik.
27, 1-10
Den annern Muaren hoelen doe Haugenpruister un doe Ellsten Rot, wo soe Jesus
am besten uppe Suit bringen können. Soe buünen em doe Hänne faste un
bröchten en no dem Landfuaget Pontius Pilatus. Os Judas, doe en ferron hadde,
sog, dat hoe ferurdoelt was, dai em dat laid. Hoe brochte dat Geld den
Haugenpruistern un Ellsten wir truügge un sia: Ik häwwe unrecht don, dat ik
unschüllig Bleot ferron häwwe. Doe sian owwer: Wat goet us dat an? Dat est duine
Sake. Do smait hoe dat Geld innen Tempel un renne weg; dann geng hoe hen un
heng sik up. Doe Haugenpruister naimen dat Geld un sian: Et goet nich, dat wui dat
Geld in doe Tempelkasse deot, wuil Bleot doran klefft. Soe hoelen Rot un köffen
dem Pöttker suinen Acker dofor os Kiarkhoff for doe Früömden. Dorümme werd bet
fandage Bleotacker doteo seggt. Domedde est dat schoen, wat doe Prophoet
Jeremias seggt hät: Soe naimen doe dartig Grössen, doe ik for en kriegen hadde,
up den Israel suine Süöne oenen Pruis sedd´t hedden; soe gaiwen soe for dem
43

Pöttker suinen Acker, sau os doe Her mui dat befualen hadde.
27, 11-26
Jesus stonn for dem Landfuaget Pilatus. Doe froge en: Bis diu den Jiuden iar
Küönik? Jesus antweorde: Jeo, os diu seggs. Os hoe fan den Haugenpruistern un
Ellsten anklaget weor, gaff hoe ninne Antweort. Do sia Pilatus teo em: Hairs diu
nich, wat soe olls giegen dui forbringet? Hoe antweorde em up nich oene Froge,
dat sik doe Landfuaget wunnern moss. Pilatus hadde doe Gewuonhoet, dem Folke
Austern oenen Gefangenen fruiteogiewen, weckern soe wollen. Hoe hadde
domols just oenen besonnern Ferbriaker sidden, doe hoede Barabbas. Os dat Folk
fersammelt was, sia Pilatus: Wat wi jui niu, wen sall ik jiu fruiloden, Barabbas odder
Jesus, fan dem seggt werd, dat hoe Christus est? Hoe wusse, dat soe en iut
Afgunst iutliewert hedden. Os hoe up dem Richtersteole satt, schicke suine Fruwwe
oenen Buan un loet em soeggen: Deo düösem Gerechten niks tolaie. Ik häwwe
fannachte innen Draume fiel ümme en iuthaulen mosst. Owwer doe
Haugenpruister un doe Ellsten hissen dat Folk up, soe sollen ümme Barabbas
bidden un Jesus suinen Daud föddern. Do froge Pilatus wir: Wen fan den boeden
sall ik jiu lossloden? Soe sian: Barabbas! Pilatus sia: Wat sall ik denn met Jesus
maken, teo dem Christus seggt werd? Soe roepen no fiel moer: Hoe sall ant Kruüß.
Pilatus froge: Wat hät hoe denn Laiges don? Soe roepen no fiel duller: Hoe sall ant
Kruüß. Os Pilatus sog, dat hoe niks iutrichten konn, un dat doe Lärm ümmer
grödder weor, loet hoe sik Wader bringen un wuosk sik doe Hänne for dem Folke
un sia: Ik sen unschüllig an düösem Bleoe; soet jui teo! Doe roep dat ganße Folk:
Suin Bleot sall up us un iuse Kinner kuomen. Do gaff hoe Barabbas löss; Jesus
loet hoe slon un gaff en hen, dat hoe ant Kruüß soll.
27, 27-31
Doe Saldoden naimen Jesus met in iar Lager un roepen doe ganße Mannskop
tohaupe. Soe tüögen en den Rock iut en hengen em oenen rauen Mantel ümme.
Soe flechten oenen Kranß iut Dairn un sedden em den uppen Kopp. Soe gaiwen
em oenen Stock inne Hand, fellen for em uppe Knoee un sian: Hoel dui,
Jiudenküönik! Soe spuiggen em int Gesicht un sloögen en met dem Stocke uppen
Kopp. Os soe en ferspoddet hedden, naimen soe em den Mantel wir af un gaiwen
em den Rock wuir. Dann bröchten soe en weg, dat soe en ant Kruüß hengen.
27, 32-44
Os soe iut der Statt gengen, droöpen soe oenen Mann iut Kyrene, doe hoede
Simon; den twüngen soe, dat hoe Jesus dat Kruüß driagen mosse. Dann kaimen
soe an oene Stuie, doe hoede Golgatha, up duütsk Kopphüögel. Dor gaiwen soe
em Wuin teo drinken, doe met Galle menget was. Os hoe en smecke, woll hoe en
nich drinken. Os soe en ant Kruüß hangen hedden, doelen soe suine Klair unner
sik un leosen dorümme. Dann sedden soe sik do dal un hoelen Wachche bui em.
Buawen iawer suinem Koppe hedden soe oene Inschrift anbrocht, worümme hoe
stiarwen soll. Do stonn: Düt est Jesus, den Jiuden iar Küönik. Auk twoe Roöwer
hedden soe ant Kruüß hangen, den oenen rechts un den annern links fan em. Doe
do forbuigengen, ferspodden en, schüdden den Kopp un sian: Diu woss jo den
Tempel afbriaken un in droe Dagen wir uprichten. Niu help dui sümst! Bis diu Gott
suin Suone, dann kumm doch herunner fan dem Kruüße! Auk doe Haugenpruister
44

met den Schriftgelerden un Ellsten ferspodden en un sian: Annern hät hoe holpen,
sik sümst kann hoe nich helpen. Hoe well Küönik iawer Israel suin. Wenn hoe fan
dem Kruüße herunnerstuigen kann, dann wi wui em laiwen. Hoe hät sik up Gott
ferloden; doe kann en jo niu redden, wenn hoe well; hoe hät doch seggt: Ik sen
Gott suin Suone. Justsau spodden auk doe Roöwer, doe met em ant Kruüß slagen
wören.
27, 45-50
Fan twialf Iur an weor et innen ganßen Lanne duüster bet droe Iur. Dann roep
Jesus: Muin Gott, muin Gott, worümme häs diu mui ferloden? Os wecke fan den,
doe do stönnen, dat hairen, sian soe: Hoe röppet den Elias. Doe oene loep hen,
namm oenen Swamm, hoel en in Ettik, stack en uppen Stock un woll en drinken
loden. Doe annern sian: Hollt, lott dat! Wui witt ens soen, of Elias kümmet un em
helpet. Jesus roep no oenmol met heller Stimme. Dann starf hoe.
27, 51-56
In dem Augenblicke rait doe Forhang innen Tempel fan buawen bet unner in twoe
Stücke; doe Ern biewe, Felsen broöken af, Griawer daien sik up un fiele Hoeligen,
doe dorin sloepen, stönnen up; soe gengen in doe hoelige Statt un loeden sik fan
fielen soen. Os doe Hauptmann un suine Luüe, doe bui Jesus stönnen, dat
Erdbiewen sögen un wat süss no olles schog, kriegen soe grauden Schrecken un
sian: Düöse est doch Gott suin Suone wiesen. Do wören auk fiele Fruwwen, doe
fan wuidem teokieken. Doe wören met Jesus iut Galiläa kuomen un hedden for en
suarget. Do was auk Maria iut Magdala, Maria doe Mudder fan Jakobus un Joseph
un doe Mudder fan Zebedäus suinen Süönen.
27, 57-66
Os et Owend weor, kamm oen ruiken Mann, Joseph iut Arimathia. Doe was auk
oen Jünger fan Jesus. Doe geng no Pilatus un batt, hoe soll em Jesus suin Luik
giewen. Pilatus befeol, soe sollen em dat deon. Joseph namm dat Luik un wickele
et in roeggen Linnen un leog et in oen nuigg Graff, dat hoe sik oenem Felsen
hadde iuthowwen loden. Dann loet hoe oenen grauden Stoen up den Ingang
weltern un geng weg. Maria iut Magdala un doe annere Maria bliewen dor un
sedden sik for dat Graff. --- Den annern Dagg, doe up den Fruidagg folge, kaimen
doe Haugepruister un doe Pharisäer tohaupe no Pilatus un sian: Her, us est
infalen, dat düöse Bedroeger froöer seggt hät: Ik will no droe Dagen wir upston.
Dorümme lott droe Dage an dem Grawe waken, dat suine Jünger nich kuomet un
suin Luik stialt un dann teo dem Folke soegget: Hoe est wir fan den Dauen upston.
Dann wöre doe leste Bedrogg no laiger os doe erste. Pilatus sia: Jui süöt Wächter
häwwen. Got hen un ferwart dat Graff sau sieker, os jui küönt. Dann gengen soe
hen un fersiekern dat Graff; soe drücken dat Siegel up den Stoen un stellen doe
Wachche up.
28, 1-10
Os doe Sabbat ümme was un doe erste Dagg inner Wieken anfeng, gengen Maria
iut Magdala un doe annere Maria hen un wollen dat Graff besoen. Do feng doe Ern
an teo biewen. Oen Engel kamm fannen Hiemel heraf, tratt an dat Graff un weltere
den Stoen weg un sedde sik dorup. Hoe sog iut os dat Lecht un suin Klaid was witt
45

os doe Snoe. Doe Wächter kriegen graude Angest un woören just, os wenn soe
daude wören. Doe Engel sia teo den Fruwwen: Ferfärt jiu nich! Ik woet, jui soöket
Jesus fan Nazareth. Doe est nich huir. Hoe est upston, os hoe jiu dat seggt hät. Got
uilig hen un soegget suinen Jüngern, dat hoe wir fan dem Daue upwaket est. Hoe
werd jiu no Galiläa foriutgon. Dor were jui en soen. Ik häwwe jiu dat niu seggt. ---
Do gengen soe uilig fan dem Grawe weg, met Schrecken, owwer auk met grauder
Froöde un loepen, dat den Jünger teo soeggen. Do kamm Jesus nen inne Moöde
un gruüße soe: Fruide met jiu! Do kaimen soe up en teo, griepen suine Foöde un
fellen for em dal. Jesus sia: Fürchtet jiu nich! Got hen un soegget muinen Broörn,
soe sollen no Galiläa gon; dor sollen soe mui soen.
28, 11-15
Os soe weggengen, kaimen wecke fan den Wächtern inne Statt un mellen den
Haugenpruistern olls, wat forfalen was. Doe kaimen met den Ellsten tohaupe un
hoelen Rot. Dann gaiwen soe den Wächtern Geld un sian: Soegget: Suine Jünger
send nachts kuomen un häwwet en stualen, os wui sloepen. Wenn Pilatus do wat
fan hairt, dann were wui en beswichtigen un dofor suargen, dat jiu niks schuüt. Do
naimen soe dat Geld un daien, wat nen forkuürt was. Sau send doe Lüögen bui
den Jiuden upkuomen, doe Jünger hedden Jesus stualen, un send fandage no
innen Gange.
28, 16-20
Doe elf Jünger gengen no Galiläa up den Biarg, wo Jesus soe henbestellt hadde.
Os soe en sögen, fellen soe for em dal; wecke wören owwer no im Twuiwel. Jesus
kamm naiger un sia: Mui est olle Macht innen Hiemel un upper Ern giewen.
Dorümme got hen un maket olle Fölker teo muinen Jüngern; taufet soe up den
Namen fan dem Fadder, fan dem Suonen un fan dem Hoeligen Goeste un lert soe
olls haulen, wat ik jiu befualen häwwe. Ik sen olle Dage bui jiu bet ant Enne fanner
Welt.
46

Markus suine Buaskop

1, 1-13
Doe geoe Buaskop fan Jesus Christus fängt sau an, os dat bui dem Prophoeden
Jesajas schriewen stoet: Ik schicke dui muinen Buan foriut, doe sall dui den Wegg
trechtemaken. Do röppet oene Stimme in den Sandbiargen: Maket dem Heren den
Wegg trechte un maket em den Patt luike! Sau liewe Johannes in den
Sandbiargen un priege dor fan oener Taufe, wo doe Sinn bui ännert were mösse,
dat doe Sünnen fergiewen weren können. Do gengen olle Luüe iut dem Lanne
Judäa un iut der Stadt Jerusalem hen un loeden sik fan em innen Jordan taufen un
bekennen iare Sünnen. Johannes hadde Tuüg iut Kamoelhor un oenen liaren
Roemen ümme doe Hüöpe; hoe att Springsel un willen Hanig. In suiner Priege sia
hoe: no mui werd oen Mann kuomen, doe moer Macht hät os ik. Ik sen nich wert,
dat ik mui bucke un em doe Scheobänner lössmake. Ik taufe jiu met Wader; hoe
werd jiu owwer met dem Hoeligen Goeste taufen. Teo der Tuit kamm auk Jesus iut
Nazareth in Galiläa un loet sik fan Johannes innen Jordan taufen. Os hoe iut dem
Wader heriutkamm, sog hoe, dat doe Hiemel sik updai un doe Goest os oene
Diuwe up en herafkamm. Oene Stimme iut dem Hiemel sia: Diu bis muin loewe
Suone; an dui häww ik muine Froöde. Dann draif en doe Goest in doe Sandbiarge.
Dor hoel hoe sik förtig Dage up un weor fan dem Sotan fersocht. Hoe liewe tüsken
willen Tiren, owwer Engel stönnen em teo Densten.
1, 14-20
Os Johannes gefannen satt, geng Jesus no Galiläa un ferkünnige dor doe Buaskop
van Gott suinem Ruike. Hoe sia: Doe Tuit for Gott suin Ruik est kuomen. Ännert
jiuen Sinn un laiwet an doe geoe Buaskop! --- Os Jesus an der Soe in Galiläa
geng, sog hoe, dat Simon un suin Breor Andreas dat Hamm int Wader smieden;
Jesus sia: Kuomet un goet met! Ik will Minskenfisker iut jiu maken. Do loeden soe
olls luiggen un folgen em. Os hoe no sonn Enne wuidergeng, sog hoe Jakobus,
Zebedäus suinen Suonen, un suinen Breor Johannes. Doe saiden innen Scheppe
un biadern dat Fiskhamm iut. Hoe roep soe an. Do loeden soe iaren Fadder met
den Dagglainern innen Scheppe un folgen em.
1, 21-28
Soe kaimen no Kapernaum. Den naichsten Sunndagg geng hoe in doe Scheole
un priege. Doe Luüe staunen iawer dat, wat hoe sia. Hoe lere os oen Mann, dem
dat fan Gott ingiewen est un nich sau os doe Schriftgelerden. --- Do was in der
Scheole oen Mann, doe hadde oenen unroeggen Goest un schroegge: Wat häww
wui met dui teo deon, Jesus fan Nazareth? Diu bis kuomen un wullt us ferdiarwen.
Ik woet, wer diu bis: Diu bis doe hoelige Mann, den Gott schicket hät. Jesus
drüwwe em un sia: Swuig stille un ferlott en. Doe Luüe staunen olle un frogen sik
unnernanner: Wat est dat? Dat est oene nuigge Lere, doe Gott em ingiewen hät.
Hoe gifft en unroeggen Goestern Befell un soe laiwet em. Dat Gerücht dofan geng
duür ganß Galiläa.
1, 29-34
Os soe iut der Scheole heriutkaimen, gengen soe met Jakobus un Johannes in
Simon un Adreas iar Hius. Do sian soe em, dat Simon suine Swaigermudder
uppen Bedde laige un dat Foewer hedde. Do geng hoe hen, namm soe bui der
Hand un richte soe up. Dat Foewer namm af un soe holp bui der Moltuit updriagen.
48

--- Os et Owend weor un doe Sunne unnergeng, bröchten soe em olle, doe krank
un besiaden wören. Doe ganße Statt fersammele sik for der Duür. Hoe holp fielen,
doe Krankhoeden hedden, un draif baise Goester iut, loet doe Goester owwer nich
teo Weore kuomen, wuil soe wüssen, wer hoe was.
1, 35-45
Den anner Muaren ston hoe freo up, os et no duüster was, un geng an oene stille
Stuüe un bia dor. Simon un doe annern söchten en ollerwiagen. Os soe en fuünen,
sian soe: Doe Luüe froget olle no dui. Hoe sia: Lodet us in doe annern Stia gon. Do
will ik doe geoe Buaskop auk ferkünnigen. Dorümme sen ik weggon. Hoe priege in
ganß Galiläa in den Scheolen un draif doe baisen Goester iut. --- Do kamm oen
iutsättigen Mann; doe fell for em uppe Knoee un batt: Wenn diu wullt, dann kanns
diu mui roeggen maken. Dat dai Jesus laid. Hoe strecke suine Hand iut, ruüre en
an un sia: Ik will et deon, diu sass roeggen weren. Os hoe dat seggt hadde, geng
doe Iutsatt af un hoe weor roeggen. Jesus loet en gluiks gon un sia em strenge:
Suü teo, dat diu do niks fan fertells! Go owwer no dem Pruister un bringe doe
Offergawe sau os Moses dat befualen hät. Dann häs diu oen Tuügnis, dat diu
gesund weoren bis. Os doe Mann weggeng, fertelle hoe dat ollen Luüen un make
doe Sake sau bekannt, dat Jesus nich mer in doe Stia gon konn. Hoe blaif
dorümme biuden an stillen Stuien; doe Luüe kaimen owwer doch fan ollen Suien
no em hen.
2, 1-12
Hoe toffte oenige Dage; dann geng hoe wir no Kapernaum. Os et bekannt weor,
dat hoe tohius was, fersammeln sik sau fiele, dat soe auk biuden for der Duür nich
olle ston können. Den ferkünnige hoe Gott suin Weort. Do bröchten soe em oenen
Lamen, den foer Mann droögen. Os soe for den fielen Luüen nich an en
herankuomen können, stiegen soe upt Dack un decken dat an der Stuie af, wo hoe
stonn, un loeden dat Bedde met dem Lamen for em dal. Os Jesus iaren Glauwen
sog, sia hoe teo dem Lamen: Muin Suone, doe Sünnen send dui fergiewen. Do
saiden do auk oenige Schriftgelerde, doe dächten bui sik: Wo kann hoe süöke
Woöre soeggen? Hoe lästert jo! Wer kann Sünne fergiewen? Doch blaut Gott!
Jesus miarke gluiks, dat soe sau bui sik dächten, un sia: Worümme häwwe jui
süöke Gedanken in jiu? Wat est lichter, dat ik em soegge: Dui send doe Sünnen
fergiewen, odder dat ik em soegge: Sto up! Nimm duin Bedde un go nohius? Jui
süöt owwer soen, dat doe Minskensuone huir upper Ern auk Macht hät, doe
Sünnen teo fergiewen; do sia hoe teo dem Lamen: Ik soegge dui: Sto up, nimm
duin Bedde un go nohius! Do stonn hoe up, namm suin Bedde un geng for ollen
Luüen heriut, dat soe staunen un Gott luawen un sian: Sau wat häww wui nau nich
beliewet.
2, 13-17
Dann geng hoe wir heriut anne Soe. Dat ganße Folk folge em un hoe lere soe wir.
Os hoe wuidergeng, sog hoe Levi, den Suonen fan Alphäus; doe satt for suinem
Tollhiuse. Dem sia Jesus blaut: Folge mui! Do stonn hoe up un geng met. Os Jesus
in Levi suinem Hiuse was, sedden sik auk fiele Töllner un Sünner met em un
suinen Jüngern annen Disk. Do was ümmer oen grauden Tropp Luüe, doe dem
folgen. Os doe Schriftgelerden un Pharisoeer sögen, dat hoe met Töllnern un
49

Sünnern tohaupe att, sian soe teo suinen Jüngern: Wat est dat, dat hoe met
Töllnern un Sünnern tohaupe ätt un drinket? Jesus haure dat un sia: Gesunne
Luüe häwwet ninnen Artst naidig, owwer doch doe Kranken. Ik sen kuomen, doe
Sünner teo reopen, owwer nich doe Gerechten.
2, 18-22
Doe Jünger fan Johannes un fan den Pharisäern hoelen doe Fastentuit strenge.
Do kaimen wecke, doe frogen Jesus: Worümme fastet dem Johannes suine Jünger
un den Pharisäern iare un duine nich? Jesus antweorde: Küönt doe Hochtuitsgäste
fasten, sau lange os doe Bruüme dobui est? Dat küönt soe nich. Do werd owwer
doe Tuit kuomen, dat nen doe Bruüme wegnuamen werd, dann süöt soe fasten.
Ninn Minske sedd´t oenen Flicken fan nuiggem Tuüge up oen ault Klaid. Doe
nuigge Lappen ritt doch wir fan dem aulen Klaie af un doe Riss werd grödder. Ninn
Minske gütt frisken Wuin in aule Säcke; dann basset doe Säcke un doe Wuin flütt
iut un doe Säcke send ferluaren. Jungen Wuin goede wui in nuigge Säcke.
2, 23-28
Jesus geng ens Sunndages iawer oen Kaurnfaild. Do fengen doe Jünger an, Oren
afteoruiden, doe innen Wiage hengen. Do sian doe Pharisäer teo em: Worümme
deot soe dat, wat annen Sunndage nich suin draff? Hoe antweorde: Häww jui nich
liasen, wat David dai, os hoe niks teo iaden hadde un hoe un doe bui em
w[o]ren, Hunger lidden? Wo hoe teo dem Haugenpruister Abjathar suiner Tuit
in Gott suin Hius geng un doe Braie att, doe blaut doe Pruister iaden drüöwet un
den annern wat met gaff? Hoe sedde do no teo: Doe Sunndagg est for doe
Minsken inrichtet un nich doe Minsken for den Sunndagg. Dorümme est doe
Minskensuone auk oen Her iawer den Sunndagg.
3, 1-6
Os hoe ens wir inne Scheole geng, was do oen Mann, doe hadde oene welke
Hand. Soe liuren dorup, of hoe en auk annen Sunndage hoelen woöre; soe
söchten oenen Grund, en teo ferklagen. Do sia hoe teo dem Manne: Sto up un
kumm huir hen! Drüö wui annen Sunndage wat Geoes deon odder et fersuümen,
dat Liewen redden odder et ferdiarwen loden? Soe swiegen stille. Do kaik hoe soe
no der Ruige an un weor baise un bedroöwet, dat iar Hadde sau ferstocket was.
Dann sia hoe teo dem Manne: Strecke duine Hand iut! Hoe strecke soe iut un doe
Hand weor gesund. Doe Pharisäer gengen weg un kuüren met den Anhängern fan
Herodes doriawer, dat soe en ümmebringen wollen.
3, 7-12
Dann geng Jesus met suinen Jüngern an doe Soe truügge un fiele Luüe iut Galiläa
folgen em. Auk iut Jerusalem un Judäa, iut Idumäa un fanner annern Suit fannen
Jordan un iut der Giegend fan Tyrus un Sidon kaimen doe Luüe in grauden
Tröppen no em hen, os soe hairen, wat hoe olls dai. Do sia hoe teo den Jüngern,
soe sollen oen Schepp for en halen, dat en dat Folk nich drängen könne. Hoe
make fiele gesund. Doe oen Loeden hedden, drängen sik olle for, un wollen en
anruüren. Sau dro os en doe unroeggen Goester sögen, fellen soe for dem dal un
schroeggen: Diu bis Gott suin Suone. Dann ferbaut hoe nen strenge, dat soe en
bekannt maken.
50

3, 13-19
Ens staig Jesus up oenen Biarg un roep doe no sik hen, doe hoe for sik häwwen
woll. Os soe kaimen, sochte hoe twialwe iut, doe sollen bui em bluiwen; hoe woll
doe auk iutschicken teo priegen un nen Macht iawer baise Goester giewen. Düt
send doe Twialwe, doe hoe doteo bestelle: Simon, dem hoe den Namen Petrus
gaff, Jakobus, doe Suone fan Zebedäus un Johannes, doe Breor fan Jakobus,
düöse boeden hoeden auk Donnersüöne, Andreas, Philippus, Bartholomäus,
Matthäus, Thomas, Jakobus, doe Suone fan Alphäus, Thaddäus, Simon iut Kana
un Judas iut Kariot, doe en ferron hät.
3, 20-30
Dann gengen soe nohius. Do sammele sik owwer sau fiel Folk an, dat soe nich int
Hius gon un iaden können. Os suine Ferwandten dat hairen, gengen soe no em
hen un wollen en met Gewalt halen un sian: Hoe est fan Sinnen. Doe
Schriftgelerden, doe fan Jerusalem kuomen wören, sian: Hoe est fan Beelzebul
besiaden un drifft doe Goester innen Bunne met dem Iawersten fan den baisen
Goestern iut. Do roep hoe soe tohaupe un sia nen oen Gluiknis: Wo kann oen
Sotan den annern iutdruiwen? Oen Ruik, dat nich in sik sümst oenig est, kann nich
beston. Oen Hius, dat in sik sümst unoenig est, kann nich beston. Wenn sik doe
Sotan giegen suine oegen Macht sedd´t un met sik sümst unoens est, dann kann
hoe nich beston, dann est et iude met em. Ninn Minske kann bui oenem starken
Manne inbriaken un em den Hiusrot wegniemen; hoe mott en erst fastebuinen;
dann kann hoe em dat Hius iutruümen. Ik soegge jiu: Olle Sünnen weret den
Minsken fergiewen weren, auk olle Lästerungen, doe soe giegen Gott iutspriaket.
Doe owwer den Hoeligen Goest lästert, dem werd in Oewigkoet nich fergiewen
weren. Hoe hät oene Sünne don, doe oewig up em lastet. Dat sia Jesus, wuil soe
em sian: Hoe hät oenen unroeggen Goest.
3, 31-35
Do kaimen suine Mudder un suine Broör, doe bliewen biuden ston un loeden en
reopen, just os oene Masse Luüe rund ümme en herümme satt. Do sian soe em:
Duine Mudder, duine Broör un duine Süstern send buiden un froget no dui. Hoe
antweorde: Wer est muine Mudder un wer send muine Broör? Dann kaik hoe up
olle, doe innen Kringe ümme en herümme saiden, un sia: Soet, düöse huir send
muine Mudder un muine Broör. Doe Gott suinen Willen deot, doe send muine
Broör, muin Süster un muine Mudder.
4, 1-9
Dann feng hoe wir an, soe anner Soe teo leren. Do sammeln sik wir sau fiele Luüe
an, dat hoe in oen Schepp stuigen un sik do sedden moss. Dat Folk stonn uppen
Lanne annen Oöwer. Hoe lere soe ollerhand in Gluiknissen un sia in suiner Priege:
Lustert teo! Oen Landmann geng upt Faild un woll Sotkaurn saiggen. Os hoe
saigge, fell wat uppen Wegg; do kaimen doe Füögel un fraiden et up. Wat fell up
grännergen Grund, wo nich fiel Ern was. Dat geng rask up, wuil et nich doepe inner
Ern lagg. Os doe Sunne hoet schain, ferwelken un blecken doe Halme, wuil soe
nich doepe Woddeln slagen hedden. Wat fell dohen, wo Dairn wüößen. Doe Dairn
schüöden hauge up un kriegen doe Sot unner. Do gaff et ninne Frucht fan. Wat fell
51

up geoen Grund. Dat kuime, wuoß un brochte Frucht: dartigmol, sesstigmol un
hunnertmol sau fiel, os saigget was. Tolest sia hoe: Doe Auren hät, dat hoe hairen
kann, doe haire teo.
4, 10-20
Os hoe wir allaine was, frogen en doe Twialwe un doe annern, doe bui em wören,
wat dat Gluiknis bedüdde. Do sia hoe nen: Jiu est dat giewen, dat jui dat
Gehoemnis fan Gott suinem Ruike feston küönt, owwer den annern doe do biuden
send, mott dat duür Gluiknisse seggt weren. Soe süöt et soen un nich kennen
leren; soe süöt et hairen un nich ferston, dat soe sik nich ännert un nen nich
fergiewen werd. Dann sia hoe wuider: Jui ferstot düt Gluiknis nich? Wo wi jui dann
doe annern olle begruipen? Doe Saigger saigget dat Weort. Wo doe Sot annen
Wegg fällt, do werd dat Weort iutsaigget, owwer wenn soe et iawen haurt häwwet,
dann kümmet doe Sotan un nimmet dat Weort weg, wat nen int Hadde saigget est.
Wo doe Sot up grännergen Grund fällt, do werd dat Weort met Froöden upnuamen,
sau baule os soe et hairt. Et sloet owwer ninne Woddeln in iaren Hadden; soe hault
män oene Tuitlang iut. Wenn Loeden un Ferfolgung ümme dat Weort kuomet, dann
wert soe innen Glauwen swack. Wo doe Sot unner doe Dairn fällt, do werd dat
Weort haurt, owwer doe Suargen ümme dat Weltlike un doe Bedrogg fan dem
Gelle un diusend annere Dinge got met int Hadde un ersticket dat Weort, dat et
ninne Frucht bringet. Wo doe Sot up geoen Grund fällt, do hairt soe dat Weort,
niemet et an un bringet Frucht: dartigmol, sesstigmol odder hunnertmol.
4, 21-25
Dann sia hoe: Oen Lecht werd doch ansticket un uppen Disk stellt un nich unner
oen Fatt odder unnert Bedde sedd´t? Do werd niks sau ferbuargen hensedd´t, dat
et nich wir ant Lecht kuomen sall un niks sau ferstiaken, dat et nich wir fiunen werd.
Doe Auren hät teo hairen, doe haire teo. Dann sia hoe wuider: Achtet up dat, wat
jui hairt. Met der Mode, wo jui medde miadet, sall jiu auk wir teomiaden weren, un
bui jiu werd no genauer miaden weren, wuil jui düt hairt. Doe achtgifft, dem sall no
wat teogiewen weren, un doe nich achtgifft, dem sall auk dat nuamen weren, wat
hoe hät.
4, 26-34
Wuider sia hoe: Met Gott suinem Ruike est dat sau, os met dem Landmanne, doe
Sotkaurn up suinen Acker saigget. Of hoe slöppet odder waket, of et Dagg odder
Nacht est: doe Sot kuimet un wässt, sau dat hoe sümst nich woet, wo et teogoet.
Doe Ern bringet fan sümst Frucht: erst doe Halme, dann doe Oren, dann dat Kaurn,
dat in den Oren sitt. Wenn dat Kaurn ruip est, dann schicket hoe doe Luüe hen un
lött maiggen; et est Arntuit. Wuider sia hoe: Wo süö wui dat Hiemelruik medde
fergluiken? Wo küön wui us dat anne klormaken? Et est oenem Siemtkairn gluik.
Wenn dat saigget werd, dann est et dat lütkeste fan ollen Sotkairn, doe et gifft.
Wenn et saigget est, dann wasst et up un werd grödder os doe annern Sorden un
kriggt graude Twoöger, dat doe Füögel unnern Hiemel in suinem Schadden
wuonen küönt. Met süöken Gluiknissen sia hoe den Luüen Gott suin Weort, sau os
soe dat ferston können. Den Luüen sia hoe niks one Gluiknis, den Jüngern sia hoe
dann, wenn soe allaine wören, wat dat bedudde.
52

4, 35-41
An dem Dage sia hoe Owends teo den Jüngern: Lodet us an dat annere Oöwer
foören. Do loeden soe doe Luüe weggon un bröchten en int Schepp, sau os hoe
do was. Auk annere Scheppe förden met. Do kamm oen starken Stuorm, dat doe
Wellen iawert Schepp sloögen un Wader innen Scheppe stonn. Jesus was achter
innen Scheppe un sloep uppen Küssen. Doe Jünger wecken en un sian: Mester,
est dui dat ganß oenerloe, dat wui unnergot? Do stonn hoe up, drüwwe dem Wuine
un sia teo der Soe: Swuig un sui stille! Doe Wuind leog sik un et weor ganß stille.
Dann sia hoe: Worümme sen jui sau bange? Wo est dat, dat jui nau ninnen
Glauwen häwwet? Soe kriegen grauden Schrecken un sian unnernanner: Wat est
dat for oen Mann, dat em Wuind un Wader laiwet?
5, 1-20
Soe kaimen an dat annere Oöwer in doe Giegend van Gadara. Os hoe iutstaig,
loep oen Mann up en teo, doe kamm fan den Griawern un hadde oenen
unroeggen Goest in sik. Hoe wuone an den Griawern. Ninn Minske konn en
fastebuinen. Soe hedden en faken an Hännen un Foöden biunen; hoe hadde
owwer doe Kuin ümmer wir twoeggbruaken un doe Stricke twoeggrieden. Ninn
Minske konn en twingen. Hoe hoel sik olltuit tüsken den Griawern un an den
Biargen up; hoe schroegge do herümme un sleog sik met Stoenen. Os hoe Jesus
fan wuidem sog, renne hoe up en teo, fell em for doe Foöde un roep, wat hoe konn:
Wat häww ik met dui teo deon, Jesus! Diu bis doe Suone fan Gott, dem
Ollerhaichsten. Ik bidde dui bui Gott: Kwiale mui nich! Jesus hadde just for, em teo
soeggen: Go heriut fan dem Minsken, diu unroeggen Goest! Do froge Jesus en: Wo
hess diu? Hoe antweorde: Legion. Wui send oen grauden Tropp. Hoe batt en, hoe
solle soe doch nich iut der Giegend wegdruiwen. An den Biargen was oen grauden
Tropp Swuine upper Woee. Do bidden soe en: Lott us no den Swuinen gon, dat
wui do herintoen küönt. Hoe loet dat teo. Saugluiks tüögen soe iut un gengen in
doe Swuine. Doe ganße Tropp stüörme wild fan den Biargen heraf in doe Soe un
fersaup. Et wören an twoe[t]iusend Stück. Doe Hoeer loepen weg un fertellen
dat inner Statt un uppen Lanne. Do kaimen doe Luüe un wollen soen, wat do
forfalen was. Soe kaimen auk no Jesus un sogen den Mann, doe forhiar fan Legion
besiaden was, dat hoe stille satt, Tuüg anne hadde un fernünftig was, un doch
hadde hoe Legion baise Goester in sik hat. Do ferfären soe sik. Doe dat soen
hedden, fertell nen, wo dat teogon was, un auk fan den Swuinen. Do fengen soe
an, en teo bidden, hoe solle doch iar Land wir ferloden. Os hoe in dat Schepp
staig, batt en doe Mann, doe besiaden wiesen was, of hoe bui em bluiwen dröffe.
Jesus loet dat owwer nich teo un sia: Go no duinen Ferwandten un fertelle den, wat
der Her an dui don un wo hoe sik iawer dui erbarmet hät. Do geng hoe weg un
fertelle in der Giegend fan den Toeggen Stian, wo graude Dinge Jesus an dem
don hadde, un olle ferwunnern sik doriawer.
5, 21-43
Os Jesus ant annere Oöwer kamm, sammeln sik wir fiele Luüe ümme en an. Hoe
stonn no annen Oöwer, do kamm oen Iawerst fan den Scheolen, doe hoede Jairus.
Os hoe Jesus sog, fell hoe for dem dal un batt: Muine Dochter est daudkrank.
Kumm doch un loegg iar doe Hand up, dat soe wir gesund werd un liewen blifft. Do
geng hoe met em. --- Oene graude Masse Luüe folge em. Soe drängen un
53

schüöwen sik an en heran. Do was do oene Fruwwe, der iar Bleot was oll twialf
Jore nich mer ston bliewen. Soe hadde oll fiel briuket un iuthaulen un iar ganß
Geld dobui teosedd´t. Et hadde owwer niks holpen un was ümmer laiger weoren.
Doe hadde fan Jesus haurt. Soe kamm fan achter im Gedränge no em un ruüre
suin Klaid an. Soe dachte, wenn ik män iawen suin Klaid anruüren kann, dann
were ik gesund. Saugluiks blaif dat Bleot ston un soe foll in iaren Luiwe, dat soe
fan der Ploge hoelt was. Owwer Jesus spuüre, dat oene Kraft fan em iutgon was,
un draigge sik in dem Gedränge ümme un sia: Wer hät muine Klair anruürt? Doe
Jünger antweorden: Diu suüs doch, dat doe Luüe sik ümme dui dränget un diu
fröggs: Wer hät mui anruürt? Hoe kaik sik ümme un woll soen, wer dat don hadde.
Doe Fruwwe was bange un biewe for Angest. Soe wusse jo, wat an iar schoen
was; soe kamm owwer un fell for em dal un sia doe ganße Worhoet. Do sia hoe teo
iar: Muine Dochter, duin Glauwe hät dui holpen. Go hen in Fruiden! Diu sass fan
duiner Ploge fruigg suin. Os hoe düt sia, kaimen Buan iut Jairus suinem Hiuse un
sian: Duine Dochter est stuorwen. Wat wullt diu dem Mester no Moögge maken.
Jesus achte do nich wuider up un sia teo Jairus: Sui nich bange, bluif owwer faste
innen Glauwen! Jesus loet nich oenen metgon, os blaut Petrus, Jakobus un
Johannes, den Breor fan Jakobus. Sau kaimen soe in Jairus suin Hius. Do was
grauden Lärm; soe grienen un klagen. Hoe geng herin un sia teo den Luüen: Wat
lärme un gruine jui? Dat Kuind est nich stuorwen, et slöppet män. Do lachchen soe
em wat iut. Hoe draif doe Luüe heriut un namm dem Kuine suine Ellern un suine
Jünger un geng in doe Kamern, wo dat Kuind lagg. Dann namm hoe dat Kuind bui
der Hand un sia: Muin Luütken, ik soegge dui: Sto up! Saugluiks stonn et up un
geng herümme. Et was twialf Jore ault. Soe staunen doriawer un kriegen grauden
Schrecken. Hoe befeol nen strenge, dat ninn Minske dofan wat gewar weren soll,
un sia, soe sollen dem Kuine wat teo iaden giewen.
6, 1-6
Dann geng hoe fan Kapernaum weg un kamm in suine Hoemat Nazareth. Doe
Jünger folgen em. Den naichsten Sunndagg geng hoe in doe Scheole un feng an
teo leren. Fiele, doe en hairen, staunen un sian: Wo hät hoe dat hiar? Wecke
Wuishoet est em giewen? Wecke Wunner doöt hoe duür suine Hänne? Est hoe
nich doe Timmermann? doe Suone fan Maria un doe Breor fan Jakobus, Joses,
Judas un Simon? Wuont nich auk suine Süstern huir bui us? Soe wollen owwer
niks fan em wieden. Jesus sia nen: Oen Prophoet hät ollerwiagen Ansoen, güllt
owwer niks in suiner Hoemat, bui suinen Frünnen un in suinem oegen Hiuse. Hoe
konn dor auk ninne Wunner deon. Blaut oenigen Kranken holp hoe, os hoe nen
doe Hänne upleog. Hoe wunner sik owwer, dat soe ninnen Glauwen hedden. Auk
in doe Diarper ümme Nazareth geng hoe un lere do.
6, 7-13
Dann roep hoe doe Twialwe tohaupe un feng an, soe iutteoschicken, ümmer twoee
un twoee, un gaff nen Macht iawer doe unroeggen Goester. Hoe befeol nen, soe
sollen unnerwiagens oenen Stock metniemen, owwer ninn Braut inner Tasken un
ninn Geld innen Roemen. Scheoe sollen soe unnerbuinen, owwer nich twoe Röcke
antoen. Hoe sia nen: Wenn jui in oen Hius kuomet, wo jui upnuamen wert, dann
bluiwet do, bet jui wuidergot. Wo soe jiu nich upniemet un auk nich hairen witt, do
got weg un schüddet den Sand fan jiuen Foöden, dat jui oen Tuügnis giegen soe
54

häwwet. Do gengen soe hen un priedigen, doe Luüe sollen den Sinn ännern. Soe
driewen auk baise Goester iut un salwen Kranke met Ialge un maken soe gesund.
6, 14-29
Auk doe Küönik Herodes haure fan Jesus; suin Name was ollen bekannt weoren.
Wecke sian: Johannes doe Toöfer est fan den Dauen upston; dorümme doöt hoe
süöke Wunner. Annere moenen, hoe est Elias, no annere, hoe est oen Prophoet,
sau os doe Prophoeden in der aulen Tuit wören. Os Herodes dat haure, sia hoe:
Hoe est Johannes, dem ik den Kopp afslagen häwwe; doe est wir upston. Herodes
hadde Johannes gefangen niemen un ümme Herodias int Gefängnis sedden
loden; doe was doe Fruwwe fan suinem Breor Philippus; doe hadde hoe sik os
Fruwwen nuamen. Johannes hadde em seggt: Diu draffs duinem Breor suine
Fruwwen nich behaulen. Herodias hasse Johannes un woll en ümmebringen, soe
konn et owwer nich, wuil Herodes wusse, dat Johannes oen gerechten un hoeligen
Mann was. Dorümme schaune hoe en. Wenn hoe en haure, dann weor hoe annern
Sinnes, un hoe haure en gern. --- Do kamm for Herodias oene geoe Geliagenhoet.
Herodes hadde Geburtsdagg un gaff den Iawersten un Hauptluüen un Forniemen
oen graut Fest. Do kamm doe Dochter fan Herodias herin un feng an teo danßen.
Dat gefell Herodes un den Gästen sau geot, dat doe Küönik teo dem Luüe sia: Diu
kann dui niu iutbidden, wat diu wullt; diu sass et häwwen. Hoe sedde no met
oenem Oede doteo: Wat diu fan mui födders, dat will ik dui giewen, wenn et auk
muin half Küönikruik suin sall. Do geng soe hen un froge iare Mudder: Wat sall ik
mui iutbidden? Doe sia: Bidde ümme den Kopp fan Johannes dem Toöfer. Do
geng soe wir uilig no dem Küönik un sia: Lott mui den Kopp fan Johannes dem
Toöfer up oener Schüödel bringen! Doe Küönik weor bedroöwet, owwer ümme
den Oed un ümme doe Gäste, doe annen Diske saiden, woll hoe iar dat nich
afslon. Dorümme schicke doe Küönik oenen Mann hen, doe soll dem den Kopp fan
Johannes bringen. Doe geng hen un sleog em innen Gefängnisse den Kopp af.
Dann brochte hoe den Kopp upper Schüödel herin un gaff en dem Luütken un dat
Luütken gaff den der Mudder. Os doe Jünger fan Johannes dat hairen, kaimen soe
un halen suin Luik un begroöwen en.
6, 30-44
Doe Apostel kaimen wir truügge un fertellen Jesus olls, wat soe don hedden un wat
soe den Luüen seggt hedden. Jesus sia nen: Kuomet un lodet us in oene stille
Giegend gon, wo jui jiu iutressen küönt. Do gengen un kaimen ümmer sau fiele
Luüe, dat soe kium Tuit hedden, wat teo iaden. Do förden soe met iarem Scheppe
in oene Giegend, wo soe for sik allaine suin können. Owwer doe Luüe sögen soe
affoören un miarken, wat soe forhedden. Do loepen soe tofeode iut den Stian
dohen un kaimen do no oer an, os soe met dem Scheppe. Os Jesus iutstaig un doe
fielen Luüe sog, dai em dat Hadde woe; soe wören os Schope, doe ninnen Hoeer
häwwet. Dorümme feng hoe an un lere soe lange. Os doe Dagg afnamm, kaimen
doe Jünger no em un sian: Düöse Giegend est oensam un et est oll lade. Lott doe
Luüe gon, dat soe up doe Hiawe un doe Diarper got un sik Braut kaupet. Hoe
antweorde: Giewet jui nen wat teo iaden! Soe frogen: Süö wui hengon un for
twoehunnert Grössen Braut kaupen un nen dat teo iaden giewen? Hoe sia: Wo fiel
Braut häww jui bui jiu? Got hen un kuiket teo! Soe sögen teo un sian: Fuif Braie un
twoe Fiske. Hoe befeol, soe sollen sik up dat groöne Gräss sedden, huir oen Tropp
55

un dor oen Tropp. Do sedden soe sik Ruige an Ruige, ümmer teo hunnert un teo
fifftig. Dann namm Jesus doe fuif Braie un twoe Fiske, richte doe Augen no dem
Hiemel un sia dat Dankgebett; hoe breok fan den Braien wat af un gaff dat den
Jüngern, dat soe dat den Luüen bringen sollen. Auk doe boeden Fiske delle hoe
unner soe olle. Soe aiden olle un woören satt. Wat an Brocken iawerblaif, dat
wören twialf Kiarwe full un no wat fan den Fisken. Doe do gieden hedden, dat
wören fuifdiusend Mann.
6, 45-56
Dann naidige hoe doe Jünger, soe sollen upt Schepp gon un em ant annere
Oöwer no Bethsaida foriutfoören, bet hoe doe Luüe gon loden hedde. Os hoe soe
wegschicket hadde, staig hoe up oenen Biarg un bia do. Os et duüster weor, was
dat Schepp midden upper Soe, un hoe allaine annen Lanne. Do sog hoe, dat soe
sik nüdde plogen mössen un nich wuiderkaimen, wuil nen doe Wuind inne Moöde
kamm. Ümme doe foerde Nachttuit kamm hoe up soe teo un geng uppen Wader.
Hoe dai, os wenn hoe forbuigon woll. Os soe en sögen, moenen soe, do wöre oen
Gespenst uppen Wader, un schroeggen. Soe sögen en olle un ferfären sik. Do
feng hoe an teo kuüren un sia: Suid stille! Ik sen et. Ferfärt jiu nich! un kamm upt
Schepp un doe Wuind leog sik. Do wören soe iuder sik for Staunen. Soe hedden
bui dem Brautwunner niks lert un iar Hadde was ferstocket. Soe förden heriawer un
kaimen no Genezareth un gengen do ant Land. Saubaule os soe iut dem Scheppe
stiegen, kennen en doe Luüe wir. Soe loepen in der ganßen Giegend herümme un
droögen doe Kranken up Bedden baule huirhen, baule dorhen, wo hoe sik no dem
Gerüchte uphaulen soll. Wo hoe in oen Duarp, in oene Statt odder up oen Gehöft
kamm, bröchten soe doe Kranken up doe Stroden un bidden en, dat soe den
Saum fan suinen Klairn anruüren dröffen, un doe dat daien, doe woören wir
gesund.
7, 1.13
Ens kaimen doe Pharisoeer un oenige Schriftgelerde, doe iut Jerusalem kuomen
wören. Doe sögen, dat wecke fan suinen Jüngern dat Braut met gemoenen
Hännen aiden; dat hett, one sik forhiar doe Hänne teo wasken. Doe Pharisäer un
doe Jiuden iadet nich oer, bet soe sik doe Hänne wuosken häwwet. Sau hault soe
doe Forschriften fan den Aulen. Wenn soe fanne Markte nohius kuomet, iadet soe
niks, one do forhiar Wader iawer teo sprüssen. Un no fiele annere Dinge gifft et,
doe soe fan aulenshiar hault, sau auk dat soe Bieker, Kannen un Kiedel forhiar
spoölt. Do frogen en doe Pharisäer un Schriftgelerden: Worümme richtet sik duine
Jünger nich no den aulen Sidden un iadet soe dat Braut met unroeggen Hännen?
Hoe antweorde: Ganß richtig hät Jesajas fan jiu Huüchlern seggt: Düt Folk ert mui
medden Munne, owwer iar Hadde well niks fan mui wieden. Soe doent mui
fergiewens. Soe stellt Forschriften up, doe niks wuider send os Gebodde fan
Minsken. Gott suine Gebodde giewe jui up un an Forschriften fan Minsken haule jui
jiu. Dann sia hoe wuider: Jui ferstot et, Gott suine Gebodde teo ferdraiggen, dat jui
jiue Forschriften haulen küönt. Moses hät seggt: Ert Fadder un Mudder! Doe
Fadder un Mudder iutschüllt, doe sall stiarwen. Jui soegget owwer: Doe teo Fadder
un Mudder seggt: Ik giewe dat for den Tempel, wat ik dui süss giewen hedde; doe
dat seggt, doöt recht. Dann briuket hoe nich mer for Fadder un Mudder teo
suargen. Sau staide jui Gott suin Weort ümme duür Forschriften, doe jui lert, un
56

fiele süöke Saken make jui.
7, 14-23
Dann roep hoe dat Folk wir heran un sia: Hairt olle teo, dat jui et ferstot. Nich dat,
wat fan biuden in den Minsken heringoet, kann en gemoen maken, owwer dat wat
iut em heriutkümmet, dat maket en unroeggen. Os hoe fan den Luüen weggeng un
in suin Hius kamm, frogen en doe Jünger, wat dat Gluiknis beduün soll. Hoe
antweorde: Sen jui auk no sau unverstännig? Soe jui nich in, dat olls, wat fan
biuden in den Minsken heringoet, en nich unroeggen maken kann? Et goet doch
nich int Hadde, blaut in den Magen un dann duür doe Diarme, doe olls wir
afgiewet? Sau werd olls roeniget, wat wui teo us niemet. Dann sia hoe: Wat iut
dem Minsken heriutkümmet, dat maket en gemoen. Fan binnen, iut dem Minsken
suinem Hadden, kuomet laige Gedanken: Heoren, Stialen, Morden, Oebriaken,
Guits, Laighoet, Bedroegen, Swelgen, Afgunst, Lästern, Haufort, Lichtsinn. Olle
düöse laigen Dinge kuomet fan binnen heriut un maket den Minsken gemoen.
7, 24-30
Dann geng Jesus in doe Giegend fan Tyrus un Sidon. Dor kere hoe in oen Hius in
un woll nich, dat doe Luüe dat gewar werden sollen. Et geroet em owwer nich,
unbekannt teo bluiwen. Oene Fruwwe hadde fan em haurt un fell em for doe
Foöde, wuil iare Dochter fan oenem unroeggen Goeste besiaden was. Soe
stamme fan den Gruichen af un batt en, hoe solle doch den baisen Goest fan iarer
Dochter iutdruiwen. Jesus sia teo iar: Lott erst doe Kinner satt weren. Et est doch
nich recht, wenn den Kinnern dat Braut wegnuamen un den Ruüens giewen werd.
Soe antweorde: Jeo Her, owwer doe Ruüens soöket doe Krüömel fan den Kinnern
iarem Braue up. Do sia hoe: Wuil diu düt Weort seggt häs, go nohius! Doe baise
Goest hät fan duiner Dochter afloden. Soe geng nohius un faun iare Dochter
uppen Bedde luiggen. Doe baise Goest was iuttuagen.
7, 31-37
Jesus ferloet Tyrus un kamm duür Sidon wir an doe Soe in Galiläa, midden in doe
Giegend fan den Toeggen Stian. Do bröchten soe em oenen Taubstummen un
bidden en, hoe solle em doch doe Hand uploeggen. Hoe namm en fan dem Folke
weg for sik allaine. Dann leog hoe em doe Finger in doe Auren un beruüre em doe
Tungen met Spuiggen. Dann kaik hoe up no dem Hiemel, suüfse un sia: Deo dui
up! Do daien sik suine Auren up un dat Band, wat suine Tungen fastehoel, geng
löss un hoe konn richtig kuüren. Jesus woll nich, dat soe dat wuider fertellen,
owwer je moer hoe da ferbaut, je moer maken soe dat bekannt. Doe Luüe staunen
un sian: Olls, wat hoe doöt, dat gerött. Den Tauben gifft hoe dat Gehair un den
Stummen doe Sproke.
8, 1-9
In den Dagen was wir oen grauden Tropp Luüe ümme en un soe hedden niks mer
teo iaden. Do roep Jesus doe Jünger tohaupe un sia: Doe Luüe deot mui laid. Soe
send oll droe Dage bui mui un häwwet niks mer teo iaden. Wenn ik soe nohius gon
lode, one dat soe wat teo iaden kruiget, dann bluiwet soe unnerwiagens luiggen;
wecke send wuithiarkuomen. Doe Jünger antweorden: Wo süö wui in düöser
oensamen Giegend Braut hiar niemen, dat soe olle satt wert? Hoe froge: Wofiel
57

Braie häwwe jui? Soe sian: Siewen Hoe loet doe Luüe sik uppe Ern sedden.
Dann namm hoe doe siewen Braie, sia dat Dankgebett, breok fan den Braien wat
af un gaff soe den Jüngern, dat soe doe iutdoelen un den Luüen giewen sollen.
Soe hedden auk oen par lütke Fiske. Hoe sia den Siagen un loet soe auk
iutdoelen. Soe aiden un woören satt. Wat iawerblaif, söchten soe tohaupe; dat
wören siewen lütke Kuarfel. Do wören owwer foerdiusend, doe gieden hedden.
Dann loet hoe soe gon.
8, 10-13
Saugluiks staig hoe met den Jüngern in oen Schepp un kamm in doe Giegend fan
Dalmamutha. Do kaimen doe Pharisäer an un kuüren met em; soe wollen en met
Woören fangen un föddern oen Wunnertoeken fannen Hiemel. Hoe suüfse innerlik
doriawer un sia: Worümme well düt Geslecht oen Toeken soen? Ik soegge jiu:
Düösem Geslechte sall gar ninn Toeken giewen weren. Dann loet hoe soe ston,
staig wir int Schepp un forde ant annere Oöwer.
8, 14-21
Doe Jünger hedden fergieden, sik Braut metteoniemen; blaut oent hedden soe no
bui sik innen Scheppe. Do fermane hoe soe un sia: Giewet acht un wart jiu for den
Pharisäern iarem Siurdoege un auk for Herodes suinem! Do iawerloögen soe hen
un hiar un sian unner sik: Dat seggt hoe, wuil wui ninn Braut bui us häwwet. Jesus
miarke dat un sia: Wat make jui jiu Gedanken doriawer, dat jui ninn Braut bui jiu
häwwet? Kuome jui nau nich teo Insicht un Ferstand? Est jiu Hadde sau ferstocket?
Jui häwwet Augen un küönt nich soen; jui häwwet Auren un küönt nich hairen.
Denke jui do nich mer an, dat ik doe fuif Braie for fuifdiusend Mann breok? Wofiel
Kuarfel Brocken häwwe jui do metnuamen? Soe sian: Twialwe. Wofiel Kuarfel
Brocken häww jui metnuamen, os ik doe siewen Braie for foerdiusend Mann
breok? Soe sian: Siewen. Do froge hoe soe: Fersto jui nau nich, wat ik mennt
häwwe? Nich den Pharisäern iar Braut, owwer iare Lere.
8, 22-26
Dann kaimen soe no Bethsaida; dor bröchten soe em oenen Blinnen un bidden en,
dat hoe en anruüre. Hoe namm den Blinnen anne Hand un geng met em iut dem
Duarpe heriut. Dann wiske hoe em Spuiggen uppe Augen, leog em doe Hänne up
un froge en: Kanns diu wat soen? Hoe kaik up un sia: Ik kann doe Luüe gon soen;
soe kuomet mui for os graude Baime. Dann leog hoe em doe Hänne no oenmol
uppe Augen; do konn hoe duütlik soen; hoe was hoelt un sog auk fan wuidem oll
genau. Jesus schicke en nohius un sia em: Go nich wir in dat Duarp truügge!
8, 27-33
Fan dor geng Jesus in doe Diarper ümme Cäsarea Philippi. Unnerwiagens froge
hoe doe Jünger: Wat soegget doe Luüe fan mui, wer ik sen? Soe antweorden: Soe
moent, diu wörs Johannes doe Toöfer; annere moent, diu wörs Elias; oenige
moent, diu wörs oen Prophoet iut der aulen Tuit. Do froge hoe doe Jünger: For wen
haule jui mui denn? Do antweorde Petrus: Diu bis doe Christus. Hoe fermane soe,
soe sollen dat den Luüen nich soeggen. Dann feng Jesus an, den Jünger in foriut
teo soeggen: Doe Minskensuone mösse fiel luin un fan den Ellsten,
Haugenpruistern un Schriftgelerden ferstott un ümmebrocht weren, owwer no droe
58

Dagen wir upston. Dat sia hoe olls ganß fruigg heriut. Do namm Petrus en allaine
un woll en dofan afkuüren. Owwer Jesus draigge sik ümme, kaik doe Jünger an un
sia strenge teo Petrus: Go mui iut den Augen, Sotan; diu denks doran, wat doe
Minsken witt, owwer nich doran, wat Gott well.
8, 34-38
Dann roep hoe dat Folk un doe Jünger tohaupe un sia: Doe mui folgen well, doe
mott sik sümst upgiewen, doe mott suin Kruüß driagen un mui folgen. Doe suin
Liewen behaulen well, doe sall et ferloesen, doe suin Liewen ümme mui odder doe
geoe Buaskop woget, doe sall et behaulen. Wat helpet dat dem Minsken, wenn
hoe doe ganße Welt gewinnt, un dobui dat Hoel for suine Soele ferlüsst? Wecken
Pruis kann oen Minske dofor giewen, dat hoe dat Hoel for suine Soele finnt? Doe
sik for düösem laigen un sünnigen Geslechte ümme mui un ümme muine Woöre
schiamt, den werd auk doe Minskensuone nich kennen, wenn hoe in suinem
Fadder suiner Herlikkoet un met ollen hoeligen Engeln kümmet.
9, 1-13
Dann sia hoe wuider: Ik soegge jiu: Do stot oenige huir, doe süöt den Daud nich
smecken, bet dat soe Gott suin Ruik met Macht kuomen soet. Sess Dage läder
namm Jesus Petrus, Jakobus un Johannes met sik un geng met ienen allaine up
oenen haugen Biarg. Do kraig hoe for iaren Augen oen ganß anner Iutsoen. Suine
Klair woören sau helle un witt, os soe ninn Minske up Ern bloeken kann. Moses un
Elias kaimen un hedden oene Iutsproke met Jesus. Do sia Petrus teo Jesus:
Mester, huir est et geot for us. Lott us droe Hüdden bowwen, for dui oene, for
Moses oene un for Elias oene. Hoe wusse nich, wat hoe süss soeggen soll; sau
staunen soe. Do kamm oene Wolke, doe hülle soe in Schadden, un oene Stimme
iut der Wolken sia: Düt est muin loewe Suone; up den süö jui hairen. Os so sik
dann ümmekieken, sögen soe blaut Jesus allaine. Os soe fan dem Biarge
herafgengen, befeol nen Jesus, soe sollen do niks fan soeggen, wat soe soen
hedden, bet dat doe Minskensuone fan den Dauen upston wöre. Soe behoelen et
auk for sik, owwer soe kuüren unner sik doriawer, wat dat bedüdde, fan den Dauen
wir upston. Dorümme frogen soe en, wat dat teo beduün hedde, dat doe
Schriftgelerden ümmer sian, Elias mösse forhiar kuomen. Hoe antweorde: Jeo,
Elias sall forhiar kuomen un wir olls trechtemaken. Do stoet owwer doch fan dem
Minskensuonen schriewen, dat hoe fiel luin un for niks achtet weren sall. Ik soegge
jiu: Elias est oll kuomen, un soe häwwet met em don, wat soe wollen. Dat stoet auk
fan dem Minskensuonen sau schriewen.
9, 14-29
Jesus kamm wir no den Jüngern truügge. Do sog hoe fiele Luüe un Schriftgelerde,
doe met den Jüngern kuüren. Os doe Luüe Jesus sögen, loepen soe em for
Froöden inne Moöde un gruüßen en. Do froge hoe: Wat häwwe jui do teo kuüren?
Oen Mann iut dem Folke antweorde em: Mester, ik häwwe muinen Suonen
metbrocht, doe hät oenen stummen Goest. Wenn doe iawer en kümmet, dann ritt
hoe en hen un hiar. Doe Schium stoet em for dem Munne, doe Tiane klappert em
un hoe blifft stuif luiggen. Ik häwwe met duinen Jüngern doriawer kuürt, dat soe en
iutdruiwen sollen, owwer soe küönt et nich. Hoe antweorde: Wat est dat for oen
Geslecht! Wo swak est jiue Glauwe! Wo lange sall ik no bui jiu suin? Wo lange
59

kann ik dat no met jiu iuthaulen? Bringet en mui hiar! Do bröchten soe em den
Jungen. Os hoe Jesus sog, rait en doe baise Goest wir. Hoe fell uppen Erdbodden,
woöle un schuüme. Jesus froge den Fadder: Wo lange hät hoe dat oll hat? Doe sia:
Fan lütk up an. Doe baise Goest hät en oll faken int Fuür un int Wader smieden,
ümme en dautteomaken. Wenn diu kanns, dann help us un erbarme dui! Jesus sia:
Diu seggs: Wenn diu kanns. Doe Glauwen hät, kann olls. Do roep doe Fadder fan
dem Jungen met Trainen innen Augen: Ik glaiwe, Her. Help mui giegen den
Unglauwen! Os Jesus sog, dat no moer Luüe tohaupeloepen, drüwwe hoe dem
unroeggen Goeste un sia: Diu stumme un taube Goest, ik soegge dui: Go fan em
un kumm nich wir truügge no em! Do schroegge hoe, rait dat Kuind hen un hiar un
geng weg. Dat Kuind lagg do os daude, dat doe Luüe oll sian: Niu est hoe daude.
Owwer Jesus namm en bui der Hand un richte en up. Do kamm hoe wir teo sik. Os
Jesus nohius geng, frogen en doe Jünger: Wo geng dat teo, dat wui en nich
iutdruiwen können? Hoe antweorde: Bui düöser Ort fan Goestern goet dat nich
anners os duür Bian un Fasten.
9, 30-32
Dann gengen soe fan dor weg un wanneren duür Galiläa. Hoe woll owwer nich,
dat dat bekannt weor. Hoe make den Jüngern klor un sia nen, doe Minskensuone
mösse den Minsken iaren Hännen iawergiewen weren un soe woören en
ümmebringen, owwer droe Dage no suinem Daue woöre hoe wir upston. Soe
ferstönnen suine Woöre nich un wören teo bange, en teo frogen.
9. 33-37
Soe kaimen wir no Kapernaum. Os soe tohius wören, froge hoe soe: Wat häww jui
unnerwiagens teo kuüren hat? Soe swiegen stille. Soe hedden doriawer kuürt, wer
fan ienen doe gröttste wöre. Do sedde hoe sik, loet doe Twialwe kuomen un sia:
Doe fan jiu doe erste suin well, doe mott doe ollerleste suin un doe Knecht fan
ollen. Dann namm hoe oen lütk Kuind un stelle et tüsken doe Jünger, namm et
innen Arm un sia: Doe sonn Kuind in muinem Namen upnimmet, doe nimmet mui
sümst up. Un doe mui upnimmet, doe nimmet den up, doe mui schicket hät.
9, 38-41
Do sia Johannes: Mester, wui häwwet oenen Mann soen, doe in duinem Namen
baise Goester iutdraif, us owwer süss nich folge. Dem häww wui dat ferbuan. Jesus
sia: Dat hedde jui em nich verboen sollen. Wenn hoe in muinem Namen Wunner
doöt, dann kann hoe nich Laiges fan mui soeggen. Doe nich giegen us est, doe est
met us. Doe jiu oen Glass Wader gifft, wuil jui Christus suine Jünger send, doe sall
dofor belaunt weren.
9, 42-50
Doe oenen fan den Geringen, doe Glauwen häwwet, teo Sünne ferfört, for den
wöre et biader, dat em oen Müölenstoen ümmen Hals biunen un hoe dann inne
Soe smieden woöre. Wenn doe Hand dui teo Sünne ferfoören well, dann howwe
soe af. Et est biader for dui, dat diu os Krüöpel duürt Liewen goes, os dat diu twoe
Hänne häs un inne Hölle smieden wers. Wenn dat Auge dui teo Sünne ferfoören
well, dann ruit et iut. Et est biader for dui, dat diu met oenem Auge int Hiemelruik
kümmes, os dat diu twoe Augen häs un inne Hölle smieden wers; do werd iar
60

Wuorm nich stiarwen un dat Fuür nich iutgon. Joeder mott met Fuür soltet weren.
Solt est geot. Wenn owwer dat Solt den Gesmack ferlüsst, womedde süö wui et
dann wir smackhaft maken? Häwwet Solt in jiu un hault Fruiden unnernanner!
10, 1-12
Jesus ferloet Galiläa un geng duür dat Land upper annern Suit fan dem Jordan no
Judäa. Dor kaimen doe Luüe auk in Tröppen an. Hoe lere wir sau, os dat suine
Gewuonhoet was. Do kaimen doe Pharisäer un frogen en, of oen Mann sik fan
suiner Fruwwen schoen loden dröffe. Soe wollen en domedde fangen. Hoe
antweorde: Wat hät Moses jiu befualen? Soe sian: Moses hät befualen, der
Fruwwen oenen Broef teo giewen un soe dann gon teo loden. Jesus sia: Düt
Gebott hät hoe jiu ümme jiue stoenern Hadde giewen. Fan Anfang an hät Gott doe
Minsken os Mann un Fruwwe maket. Dorümme werd doe Mann Fadder un Mudder
ferloden un doe boeden wert teo oenem Luiwe weren; soe send nich mer twoe,
blaut no oen Luif. Wat Gott tohaupegiewen hät, dat draff doe Minske nich trennen.
Tohius frogen en doe Jünger no oenmol dorümme. Hoe sia nen: Doe suine
Fruwwen gon lött un oene annere nimmet, doe brecket doe Oehe. Wenn oene
Fruwwe sik fan iaren Mann trennt un oenen annern nimmet, dann brecket soe auk
doe Oehe.
10, 13-16
Dann bröchten soe em lütke Kinner, dat hoe soe anruüren soll. Doe Jünger
schüllen owwer met den Luüen, doe soe droögen. Os Jesus dat sog, weor hoe
ferdroetlik un sia: Lodet doe Kinner no mui kuomen un wuiset soe nich af. For
süöke est Gott suin Ruik bestimmet. Ik soegge jiu: Doe Gott suin Ruik nich os oen
Kuind annimmet, doe werd nich herinkuomen. Dann namm hoe soe uppen Arm,
leog nen doe Hänne up un gaff nen den Siagen.
10, 17-27
Os Jesus wuidergon woll, kamm oen Mann anlaupen, doe fell for em uppe Knoee
un sia: Geoe Mester! Wat mott ik deon, dat ik dat oewige Liewen iarwen kann?
Worümme seggs diu geoe Mester teo mui? Geot est Gott allaine. Diu kenns doch
doe Gebodde: Diu sass nich morden, nich oebriaken, nich stialen, nich falsk
tuügen, nich bedroegen! Hollt Fadder un Mudder in Eren! Hoe sia: Mester! Dat
häww ik olls fan lütk up haulen. Do kaik Jesus en loef an un sia: In oenem Doele
bis diu no truügge. Go hen un ferkaup olls, wat diu häs, un giff dat Geld den Armen!
Dann wers diu oenen Schatt innen Hiemel häwwen, un dann kumm un folge mui!
Iawer düöse Anweort weor hoe bedroöwet un geng stille weg; hoe hadde
grauden Besitt. --- Do kaik Jesus sik ümme un sia teo den Jüngern: Wo swor est dat
doch, dat doe Ruiken in Gott suin Ruik kuomet! Doe Jünger ferfären sik iawer
düöse Woöre, owwer Jesus sia wir: Kinner, wo swor est dat, in Gott suin Ruik teo
kuomen! Oen Kamoel kann lichter duür dat Nodelaur kuomen, os dat oen Ruiken in
Gott suin Ruik goet. Do ferfären soe sik no moer un sian: Wer kann dann sialig
weren? Jesus kaik soe an un sia: Bui dem Minsken est dat unmögglik, owwer nich
bui Gott; bui Gott est olls mögglik.
10, 28-31
Do sia Petrus: Suü, wui häwwet olls ferloden un send dui folget. Jesus antweorde:
61

Ik soegge jiu: Joederoene, doe suin Hius odder Broör, Süster, Fadder, Mudder un
Kinner odder suin Land ümme mui odder doe geoe Buaskop ferlött, doe werd dat
hunnertmol wuirkruigen, oll in düöser Welt Huüser, Broör, Süster, Mudder, Kinner
un Land, wenn auk met Ferfolgungen, un in der teokuomen Welt dat oewige
Liewen. Owwer fiele, doe niu doe Ersten send, wert doe Lesten weren, un doe niu
doe Lesten send, wert doe Ersten weren.
10, 32-34
Soe wören uppen Wiage no Jerusalem. Jesus geng foriut. Doe Jüngern staunen
doriawer. Doe annern, doe em folgen, wören besuarget. Do namm hoe doe
Twialwe wir for sik allaine un sia nen olls, wat met em schoen soll. Soet, wui got no
Jerusalem herup. Dor werd doe Minskensuone den Haugenpruistern un
Schriftgelerden iawergiewen weren. Doe weret en teom Daue ferurdoelen un den
Hoeden iutliewern. Soe weret en iutschiamen un anspuiggen un en slon un
ümmebringen, owwer no droe Dagen werd hoe wir upston.
10, 35-45
Jakobus un Johannes, doe Süöne fan Zebedäus, gengen no Jesus un sian: Wui
möchten gern, dat diu us daies, wo wui dui ümme bidden witt. Hoe froge: Wat est
dat denn, wat ik jiu deon sall? Soe sian: Giff us, dat fan us boeden doe oene an
duiner rechten un doe annere an duiner linken Suit sidden draff, wenn diu in
duiner Herlikkoet bis. Jesus antweorde: Jui wiedet nich, wat jui biddet. Küön jui den
Bieker drinken, den ik drinken sall, un doe Taufe iuthaulen, doe ik iuthaulen mott?
Soe antweorden: Jeo, wui küönt dat. Do sia hoe: Jui süöt den Bieker, den ik drinke,
auk drinken un süöt doe Taufe, doe ik luie, auk luin; owwer an muiner rechten
odder linken Suit teo sidden, dat kann ik jiu nich giewen. Dat stoet mui nich teo. Do
werd doe sidden, doe dofor bestimmet send. Os doe annern Toeggen dat hairen,
woören soe ferdroetlik iawer Jakobus un Johannes. Do loet Jesus soe
tohaupekuomen un sia: Jui wiedet, dat doe Fürsten iare Fölker hart unnerdrücket
un doe Grauden doe annern iare Macht foölen lodet. Sau sall dat bui jiu nich suin.
Doe bui jiu graut suin well, doe sall jiu doenen, un doe bui jiu doe erste suin well,
doe sall doe Knecht fan ollen annern weren. Auk doe Minskensuone est nich doteo
kuomen, dat hoe sik doenen loden well; hoe well sümst doenen un suin Liewen os
Offer for anneren hengiewen.
10, 46-52
Soe kaimen no Jericho. Os hoe met den Jüngern un fielen annern wir wuidergeng,
satt oen Blinnen annen Wiage un biadele; doe hoede Bartimäus un was doe
Suone fan Timäus. Os doe haure, dat Jesus fan Nazareth do was, feng hoe
anteoreopen: Jesus, diu Suone fan David, erbarme dui iawer mui! Do wören fiele,
doe met em schüllen, hoe solle doch stille suin, owwer hoe roep so fiel moer: Diu
Suone fan David, erbarme dui iawer mui. Jesus blaif ston un loet en reopen. Do
halen soe den Blinnen un sian: Sui tofria; sto up! Hoe röppet dui. Do taug hoe
suinen Mantel iut, stonn up un geng no Jesus hen. Jesus froge en: Wat wullt diu fan
mui. Doe Blinne antweorde: Mester, mak doch, dat ik wir soen kann. Jesus sia: Go
hen! Duin Glauwe hät dui holpen. Do konn hoe soen un folge Jesus up suinem
Wiage.
62

11, 1-11
Os soe in doe Naichte fan Jerusalem no Bethanien am Ialgebiarge kaimen, schicke
Jesus twoee fan suinen Jüngern foriut un sia: Got in dat Duarp, dat for jiu liggt.
Gluiks annen Ingange were jui oen Ieselsföllen anbiunen fuinen; do hät nau ninn
Minske uppe siaden; buint et löss un bringet et mui! Wenn soe jiu dann froget: Wat
make jui do? dann soegget: Doe Her mott et naidig briuken un werd et jiu gluiks wir
truüggeschicken. Do gengen soe hen un fuünen oen Föllen, dat biuden for der
Duür anbuinen was; dat maken soe löss. Wecke fan den Luüen, doe do stönnen,
sian: Wat sall dat, dat jui dat Föllen lössmaket? Soe antweorden, os Jesus nen
seggt hadde. Do loeden soe soe gewären. Soe bröchten Jesus dat Föllen un
loögen iare Mäntel doriawer un Jesus sedde sik dorup. Fiele Luüe bredden iare
Klair up den Wegg; annere howwen groöne Twoöger af un stroöggen soe up den
Wegg. Doe foriutgengen un achteran folgen, roepen olle: Hoel dem, doe in Gott
suinem Namen kümmet! Siagen dem Küönikruike, dat niu kümmet, dem Ruike fan
iusem Fadder David! Ere Gott buawen innen Hiemel! Sau kamm Jesus an. Dann
geng hoe in den Tempel un bekaik sik olls. Os et Owend weor, geng hoe met den
Twialwen wir no Bethanien truügge.
11, 12-26
Os soe den annern Muaren fan Bethanien wir weggengen, hadde hoe Hunger. Do
sog hoe fan wuidem oenen Fuigenbaum, doe fiele Bliar hadde. Hoe geng dohen
un woll soen, of do oll Früchte uppe wören. Hoe faun owwer niks os Bliar. Doe Tuit
for doe Fuigen was nau nich kuomen. Do sia hoe: Niu sall ninn Minske wir Früchte
fan dui iaden. Doe Jünger hairen dat. Dann kaimen soe no Jerusalem. Jesus geng
in den Tempel un draif olle heriut, doe dor wat köffen un ferköffen. Hoe stodde doe
Diske ümme, wo dat Geld wesselt weor, un doe Bänke, wo doe Diuwenhännler
saiden. Hoe woll auk nich luin, dat soe wat duür den Tempel droögen. Hoe wuise
soe trechte un sia: Stoet do nich schriewen: Muin Hius sall oen Gebetthius for olle
Fölker suin? Jui häwwet owwer oen Roöwerlock doriut maket. Dat hairen doe
Haugenpruister un Schriftgelerden un iawerloögen, wo soe en uppe Suit bringen
können. Soe hedden owwer Angest for em, wuil dat ganße Folk iawer suine Lere
staune. Wenn doe Owend kamm, geng hoe wir iut der Statt heriut. Os soe den
annern Muaren an dem Fuigenbaume forbuikaimen, sögen soe, dat hoe bet up
doe Woddeln druüge was. Dem Petrus fellen Jesus suine Woöre in un hoe sia:
Mester, doe Fuigenbaum, den diu ferflocket häs, est druüge weoren. Jesus
antweorde: Jui müöt Glauwen an Gott häwwen. Ik soegge jiu: Wenn jui teo dem
Biarge sian: Nimm dui up un weltere dui in doe Soe, dann wöre dat auk schoen.
Jui müöt owwer Glauwen häwwen un drüöwet innen Hadden nich daran twuiweln,
dat dat schoen werd. Dorümme soegge ik jiu: Worümme jui biddet, dat süö jui olls
häwwen, wenn jui laiwet, jui hedden et oll. Wenn jui bian witt, dann fergiewet ollen,
wenn jui wat giegen oenanner häwwet, dat jiue Fadder innen Hiemel jiu auk
fergiewen kann. Wenn jui owwer nich fergiewen witt, dann werd jiue Fadder innen
Hiemel jiu jiue Sünnen auk nich fergiewen.
11, 27-33
Soe kaimen wir no Jerusalem. Os hoe dor innen Tempel herümmegeng, frogen en
doe Haugenpruister un Schriftgelerden: Met weckem Rechte lers diu huir, un wer
hät dui doe Fullmacht giewen, dat huir teo deon? Jesus antweorde: Ik will jiu auk
63

oene Froge stellen; giewet mui Antweort! Dann will ik jiu soeggen, met wem suiner
Fullmacht ik dat deoe. Was dem Johannes suine Taufe fan Gott odder fan
Minsken? Do giewet mui Antweort up! Do iawerloögen soe un sian unner sik:
Soegge wui: Fan Gott, dann seggt hoe: Worümme häwwe jui em denn nich lofft?
Odder süö wui soeggen: Fan Minsken? Dat wogen soe nich for den Luüen. Doe
hoelen Johannes olle for oenen echten Prophoeden. Soe antweorden: Wui wiedet
dat nich. Do sia Jesus: Dann soegge ik jiu auk nich, met wem suiner Fullmacht ik
dat deoe.
12, 1-12
Dann feng hoe an, in Gluiknissen teo leren. Do was oen Mann, doe plante oenen
Wuinbiarg an; hoe taug oenen Tiun rundherümme, greof oenen Keller iut un
bowwe oenen Taurn doriawer. Dann ferpachte hoe en an doe Wuinbiurn un roese
inne Früömde. Os doe Tuit kamm, schicke hoe oenen Knecht no den Wuinbiurn;
doe soll em suinen Doel fan den Früchten halen. Doe Wuinbiurn owwer griepen
den Knecht, sloögen en un loeden en met liegen Hännen wir gon. Do schicke hoe
oenen annern Knecht hen, den smieden soe met Stoenen annen Kopp, dat hoe
bleoe un schüllen en iut. Do schicke hoe den drüdden hen; den sloögen soe daut.
No fiele annere schicke hoe hen; wecke misshanneln soe un wecke bröchten soe
ümme. Do hadde hoe blaut no suinen Suonen, den hoe henschicken konn. Den
schicke hoe tolest, wuil hoe dachte: For dem weret soe doch Achtung häwwen.
Doe Wuinbiurn sian owwer unner sik: Dat est doe Iarwe. Kuomet, lodet us den
uppe Suit bringen; dann kruige wui dat Iarwe. Soe griepen en, sloögen en daut un
smieden en iut dem Wuinbiarge heriut. Wat werd niu doe Her fan dem Wuinbiarge
deon? Hoe werd kuomen un doe Wuinbiurn ümmebringen un den Wuinbiarg
annern giewen: Doe Stoen, den doe Muürluüe wegsmieden häwwet, doe est niu
Eckstoen weoren. Dat est fan dem Heren schoen; et est oen Wunner for iusen
Augen. --- Soe besünnen sik, wo soe et anfangen un en fasteniemen können. Soe
hedden miarket, dat hoe soe met dem Gluiknis mennt hadde. Soe wören owwer
bange for dem Folke. Do loeden soe fan em af un gengen weg.
12, 13-17
Dann schicken soe Pharisäer un Luüe fan Herodes; doe sollen uppassen un en in
suinen Woören fangen. Doe kaimen un sian: Mester, wui wiedet, dat diu uprichtig
bis un no ninnen Minsken wat fröggs. Diu richtes dui nich no dem Ansoen un lers
den Wegg teo Gott recht. Est dat recht, dat wui dem Kaiser Stuürn betalt odder
nich? Süö wui betalen odder nich? Hoe miarke owwer iare Laighoet un sia:
Worümme ferstelle jui jiu? Giewet mui oenen Grössen, dat ik en bekuiken kann.
Dat daien soe. Do froge hoe: Wem suin Beld un suine Schriften stot huir? Soe sian:
Dem Kaiser suine. Jesus sia: Dann giewet dem Kaiser, wat dem teokümmet, un
Gott, wat Gott teokümmet. Do ferwunnern soe sik iawer en.
12, 18-27
Niu kaimen doe Saddußäer, doe do soegget, dat et no dem Daue ninn Upston
gaiwe, un stellen em auk oene Froge: Mester, Moses hät us forschriewen: Wenn
oenem doe Breor sterft un doe oene Fruwwen owwer ninne Kinner truüggelött,
dann sall doe Breor doe Fruwwen niemen un suinem Broer Kinner tuügen. Niu
send do siewen Broör wiesen. Doe erste namm oene Fruwwen un starf one Kinner.
64

Tolest no ollen starf auk doe Fruwwe. Wenn soe niu naichstens upstot, wem suine
Fruwwe sall soe dann suin? Soe häwwet soe olle os Fruwwen hat. Jesus
antweorde: Jui irt jiu, wuil jui doe Schrift un Gott suine Macht nich kennt. Wenn doe
Dauen wir upstot, dann fruigget soe nich un lodet sik auk nich fruiggen. Soe send
dann os doe Engel innen Hiemel. Wat dat Upston no dem Daue angoet, do froge ik
jiu: Häwwe jui in Moses suinen Boökern nich liasen, wat Gott em in der Geschichte
fan dem Dairnbuske seggt hät? Ik sen Abraham suin Gott, Isaak suin Gott un Jakob
suin Gott. Hoe est owwer doch Gott fan den Lebennigen un nich fan den Dauen.
Dorümme sen jui innen Irdum.
12, 28-34
Do kamm oen Schriftgelerden, doe hadde teolustert un insoen, dat hoe geot
Beschoed wusse. Doe froge en: Weck Gebott est dat wichtigste fan ollen? Jesus
antweorde: Dat wichtigste Gebott est düt: Hair, Israel, doe Her, iuse Gott, est Gott
allaine. Diu sass den Heren, duinen Gott, met ganßem Hadden, met ganßer Soele,
met ollem Denken un met oller Kraft loef häwwen. Dat annere Gebott est düt: Diu
sass den Naichsten sau loef häwwen os dui sümst. Do est ninn Gebott, dat haiger
stoet os düöse. Do sia doe Schriftgelerde: Mester et est wor, wat diu seggs: Do est
blaut oen Gott un nich oen anner no em. En met ganßem Hadden met ganßem
Ferstanne un met oller Kraft loef häwwen un den Naichsten os sik sümst, dat est
moer os olle Brandoffer un anneren Offer. Os Jesus sog, dat hoe ferstännig
antweorde, sia hoe teo em: Diu bis nich mer wuit af fan Gott suinem Ruike. Ninn
Minske truwwe sik no, en wat teo frogen.
12, 35-40
Os Jesus innen Tempel lere, froge hoe: Wo est dat, dat doe Schriftgelerden
soegget: Christus wöre David suin Suone. David, doe doch fan dem Hoeligen
Goest driewen est, hät doch seggt: Doe Her hät teo muinem Heren seggt: Sedde
dui an muine rechte Suit, bet ik dui duine Fuinde for doe Foöde loegge. David
sümst seggt Her teo em. Wo kann hoe dann suin Suone suin? Do wören fiele
Luüe, doe en gern hairen. Wuider sia hoe no: Niemet jiu in achte for den
Schriftgelerden! Soe got gern in langen Röcken un soet gern, dat soe up den
Stroden gruüßet wert. In den Scheolen häwwet soe gern doe ersten Stoöle un bui
Diske seddet soe sik gern buawenan. Soe niemet den Witwen doe Huüser weg un
hault teom Schuine lange Gebedde. Soe weret im Gerichte strenge bestraft weren.
12, 41-44
Hoe sedde sik just for den Offerkasten un kaik teo, wenn doe Luüe do Geld
inloögen. Do kaimen Ruike, doe daien do fiel in. Dann kamm oen arme Witwe, doe
leog doe twoe Stücke in, saufiel os oenen halwen Grössen. Do loet hoe doe
Jünger tohaupekuomen un sia: Ik soegge jiu: Düöse arme Witwe hät moer in den
Kasten leggt os olle annern. Soe häwwet olle fan iarem Iawerfleode wat giewen;
düöse hät owwer bui iarer Armeot olls afgiewen, wat soe hat hät, iar ganß
Dagglaun.
13, 1-13
Os Jesus iut dem Tempel geng, sia oen Jünger: Mester, kuik doch ens! Wecke
Stoene un wecke Gebaide send dat! Jesus antweorde: Diu suüs düöse grauden
Gebaide. Do sall auk nich oen Stoen fan uppen annern bluiwen, doe nich
65

herunnerrieden werd. Hoe geng up den Ialgebiarg un sedde sik sau, dat hoe den
Tempel for Augen hadde. Do frogen Petrus, Jakobus, Johannes un Andreas:
Soegg us doch, wannoer sall dat schoen un woran küön wui wieden, wenn dat
indriapen werd? Do feng Jesus wir an sia: Soet teo, dat jui nich uppen Irwegg
kuomet. Do weret mianige unner muinem Namen kuomen un soeggen: Ik sen
Christus, un fiele uppen Irwegg bringen. Wenn jui fan Kruig un Kruigsgerüchten
wat hairt, dann ferfärt jiu nich. Dat mott erst kuomen, dat est owwer nau nich dat
Enne. Dann werd oen Folk giegen dat annere upston un oen Ruik giegen dat
annere; dann werd et Erdbiewen, duüre Tuien un ollerhand Schrecken giewen.
Dat est doe Anfang van der Naut. Niemet jiu in achte! Soe weret jiu for iare
Gerichte bringen un in den Scheolen slon loden; soe weret jiu ümme mui for
Fürsten un Küönike stellen, dat jui for den oen Tuügnis afloeggen küönt. For dem
Enne mott ollen Fölkern doe geoe Buaskop ferkünniget weren. Wenn soe jiu dann
halt un for Gericht stellt, dann maket jiu ninne Suarge dorümme, wat jui soeggen
süöt. Soegget dat, wat jiu in der Stunne ingiewen werd. Jui send dat nich, doe do
Tuügnis giewet; doe Hoelige Goest est dat. Oen Breor werd den annern ferron, dat
hoe ümmebrocht weren sall, un doe Fadder suinen Suonen. Kinner weret giegen
doe Ellern upston un soe ümmebringen loden. Doe ganße Welt werd jiu grollen,
wuil jui muinen Namen bekennt. Doe owwer bet ant Enne iuthöllt, doe sall reddet
weren.
13, 14-23
Wenn jui niu soen weret, dat olls woöste maket werd, wo et doch nich suin sall, ---
doe dat lesst, doe achte dorup --- dann süöt doe, doe in Judäa send, uppe Biarge
flüchten. Doe uppen Dacke est, sall herunnerstuigen, owwer nich int Hius gon un
no wat heriuthalen. Doe uppen Acker est, sall nich wir inne Wuonung truüggegon
un suinen Rock halen. Laige est et in den Dagen for doe Fruwwen, doe met oenem
Kuine got odder doe oen Kuind anner Bost häwwet. Biat, dat dat nich bui
Winterdagg indreppet. In den Dagen werd doe Naut sau graut suin, os soe nau
nich wiesen est, suit Gott doe Welt schaffen hät, un os soe auk nich wir kuomen
werd. Wenn doe Tuit nich kort wöre, dann woöre ninn Minske reddet weren, owwer
ümme doe Frommen, doe iutwält send, sall doe Tuit kort suin. Wenn soe dann teo
jiu soegget: Soet, huir est Christus, odder: Dor est hoe, dann laiwet dat nich. Dor
werd falske Christusse un falske Prophoeden uptrian un Toeken un Wunner deon,
ümme doe ireteomaken, doe iutwält send, wenn dat mögglik wöre. Niu giewet acht!
Ik häwwe jiu olls in foriut seggt.
13, 24-31
In den Dagen no düöser grauden Naut werd doe Sunne duüster weren un doe
Mone ninn Lecht mer giewen. Doe Sterne weret fannen Hiemel falen un doe Kräfte
annen Hiemel wert wanken. Dann were jui den Minskensuonen met grauder Kraft
un Herlikkoet in den Wolken kuomen soen. Hoe werd suine Buan iutschicken; doe
süöt olle, doe iutwält send, iut den foer Wuindecken tohaupehalen; fan dem Enne
fanner Ern bet ant Enne fannen Hiemel. Niemet dat Gluiknis fan dem
Fuigenbaume! Wenn suine Twoöger Saft kruiget un Bliar druiwet, dann wiede jui,
dat et baule Sommer werd. Wenn jui düöse Dinge kuomen soet, dann süö jui auk
wieden, dat doe Minskensuone oll for der Duür est. Ik soegge jiu: Düöse Tuit sall
nich oeher fergon, bet düt olls indruapen est. Hiemel un Ern wert fergon, muine
66

Woöre weret owwer nich fergon.
13, 32-27
Den Dagg un doe Stunne kennt nich oene, nich doe Engel innen Hiemel un auk
nich doe Suone, blaut doe Fadder allaine. Giewet acht, waket un biat! Jui wiedet
nich, wannoer doe Tuit kuomen werd. Wenn oen Mann ferroesen well un suin Hius
teoslütt, dann gifft hoe suinen Knechten Arboet, joedem oen besonner Wiark, un
dann befellt hoe nen, soe sollen uppassen. Dorümme waket! Jui wiedet nich,
wannoer doe Her kümmet, Owends lade odder midden inner Nacht, wenn doe Han
kraigget, odder Muarens freo, wenn et lecht werd. Waket, dat hoe jiu nich innen
Slope andreppet, wenn hoe unferhofft kümmet. Wat ik jiu soegge, dat soegge ik
ollen: Waket!
14, 19
Do wören blaut no twoe Dage bet up dat Fest, wo dat soöde Braut gieden weor.
Doe Haugenpruister un Schriftgelerden iawerloögen, wo soe Jesus met List
kruigen un ümmebringen können. Män soe sian: Blaut nich annen Feste; dat könne
süs oenen Upstand innen Folke giewen. --- Jesus was in Bethanien in dem Hiuse
fan Simon, doe den Iutsatt hat hadde. Os hoe buim Diske satt, kamm oene Fruwwe,
doe hadde oen Glass met duürem Ialge iut echten Narden; dat make soe up un loet
em dat uppen Kopp laupen. Wecke hoelen sik doriawer up un sian ferdroetlik:
Worümme est doe Ialge niu sau unnaidig ferswennet? Doe hedde doch for
droehunnert Grössen ferkofft weren konnt; dann hedde wui Geld for arme Luüe hat.
Der Fruwwe sian soe harde Woöre. Jesus sia owwer: Lodet soe in Riue! Worümme
schoele jui soe iut? Soe hät dat doch geot mennt. Jui häwwet olltuit Arme bui jiu.
Wenn jui witt, dann küöne jui den Geoes deon; mui häwwe jui owwer nich ümmer.
Soe hät don, wat soe konn; soe hät muinen Körper oll in foriut teom Begräffnis
salwet. Ik soegge jiu: Wo inner Welt doe geoe Buaskop ferkünniget werd, do sall
auk teo iarem Andenken fertellt weren, wat soe an mui don hät.
14, 10-16
Judas iut Kariot, doe oene fan den Twialwen, geng no den Haugenpruistern un
woll en ferron. Os doe dat hairen, fröwwen soe sik un fersproöken em, so wollen
em Geld dofor giewen. Do sochte hoe no oener Geliagenhoet, wo hoe en ferron
konn. --- Annen erste Dage, wo soöde Braut gieden weor, sian doe Jünger teo
Jesus: Wo süö wui hengon un dat Austerlamm for dui bestellen? Do schicke hoe
twoe Jünger hen un sia: Got inne Statt; dor werd jiu oen Mann inne Moöde
kuomen, doe hät oene Kriuke met Wader; dem folget. Wo doe heringoet, doe
soegget dem Hiusheren: Doe Mester lött dui soeggen: Wo est doe Stuawe, doe ik
bestellt häwwe, dat ik met muinen Jüngern dat Austerlamm do iaden kann? Dann
werd hoe jiu oenen grauden Sal wuisen, doe doteo inrichtet est; do maket olls for
us trechte. Doe Jünger gengen hen un kaimen in doe Statt un fuünen dat sau, os
Jesus dat seggt hadde un maken doe Moltuit trechte.
14, 17-25
Os et Owend weor, kamm Jesus met den Twialwen. Os soe annen Diske saiden un
aiden, sia hoe: Ik soegge jiu: Doe oene fan jiu, doe met mui ett, well mui ferron. Do
woören soe bedroöwet un soe frogen en oen nonenanner: Sen ik dat? Hoe
67

antweorde: Doe oene fan jiu, doe met mui in doe Schüödel langet. Doe
Minskensuone goet dohen in den Daud; dat stoet jo fan em schriewen, owwer et
est laige for den Minsken, fan dem hoe ferron werd. For den wöre et biader, wenn
hoe nich gebuaren wöre. --- Os soe aiden, namm Jesus dat Braut, danke, breok
dofan af un gaff dat den Jüngern un sia: Niemet un iadet! Dat est muin Luif. Dann
namm hoe den Bieker, danke un gaff nen den auk. Soe drünken do olle iut. Dobui
sia hoe: Dat est muin [b]leot, dat for fiele ferguaden werd, un dat Bleot van dem
nuiggen Bunne. Ik soegge jiu: Ik will nich wir fan düösem Wuine drinken, bet an
dem Dage, wo ik den nuiggen Wuin in Gott suinem Ruike drinken were.
14, 26-31
Os soe dat Dankloed sungen hedden, gengen soe heriut an den Ialgebiarg.
Unnerwiagens sia Jesus: Fannachte were jui olle an mui ire weren. Do stoet
schriewen: Ik will den Hoeer slon un doe Schope süöt iutoenanner laupen. Wenn
ik owwer upston sen, will ik jiu no Galiläa foriutgon. Petrus sia: Wenn soe auk olle
an dui ire weret, ik owwer nich. Jesus antweorde: No oeher doe Han fannachte
twoemol kraigget, wers diu mui droemol afsoeggen. Petrus weor uiwerg un sia:
Wenn ik auk met dui stiarwen mott, will ik dui doch nich afsoeggen. Justsau sian
auk doe annern Jünger.
14, 32-42
Soe kaimen an oenen Hoff, doe hoede Gethsemane. Jesus sia teo den Jüngern:
Bluiwet huir sidden. Ik will wuidergon un bian. Hoe namm Petrus, Jakobus un
Johannes met un feng an teo biewen un ängestlik teo weren. Hoe sia teo den
Jüngern: Muine Soele est bedroöwet bet in den Daud. Bluiwet huir un waket! Dann
geng hoe wat wuider, fell dal uppe Ern un bia, dat doe Stunne an em forbuigenge,
wenn et mögglik wöre. Hoe sia: Muin Fadder, dui est olls mögglik; lott düösen
Bieker an mui forbuigon, owwer nich wat ik will, blaut wat diu wullt. Hoe kamm wir
truügge un faun soe innen Slope un sia teo Petrus: Simon, diu slöppes! Kanns diu
nich oene Stunne waken? Waket un biat, dat jui nich in Fersoökung kuomet. Doe
Goest est willig, owwer dat Floesk est swack. Do geng hoe wir weg un bia un sia
doesülwen Woöre. Os hoe truüggekamm, faun hoe soe wir innen Slope. Doe
Augen fell nen teo; soe können em nich antweorden. Do kamm hoe teom drüdden
Mole un sia: Jui slopet un resset jiu! Niu est et geneog. Doe Stunne est kuomen.
Soet, doe Minskensuone werd den Hännen fan Sünnern iutliewert weren. Stot up!
Wui witt gon. Soet, doe mui ferrött, est ankuomen.
14, 43-52
Os hoe düt sia, kamm Judas, doe oene fan den Twialwen, un met em oen grauden
Tropp Luüe; doe hedden Söwel un Knüppel inner Hand un woören fan den
Haugenpruistern un Schriftgelerden un Ellsten schicket. Judas hadde domedde
afmaket un seggt: Den ik küsse, doe est et. Den gruipet un bringet en weg! Os hoe
niu kamm, geng hoe saugluiks up Jesus teo un gruüße en: Mester, Mester! un
küsse en. Do loögen soe doe Hänne an en un naimen en faste. Fan den, doe
dobui stönnen, taug doe oen suin Swert heriut, sleog no dem Knechte fan dem
Haugenpruister un howwe em oen Aur af. Jesus sia teo den Luüen: Justsau os
giegen oenen Roöwer sen jui met Söwel un Knüppel iutgon, ümme mui teo
gruipen. Dagg for Dagg sen ik bui jiu innen Tempel wiesen un häwwe lert, un jui
68

häwwet mui nich griepen. Düt schuüt owwer, dat doe Schrift erfüllt werd. Doe
Jünger ferloeden en olle un flüchten. Do was blaut oen jungen Mann, doe em
folge. Doe hadde män oen Linnenhiemd anne. Os soe den auk griepen, loet hoe
dat Hiemd löss un loep naket weg.
14, 53-65
Soe bröchten Jesus no dem Haugenpruister. Dor kaimen olle Haugenpruister,
Ellsten un Schriftgelerden tohaupe. Petrus folge fan wuidem bet up den Hoff fan
dem Haugenpruister. Dor sedde hoe sik tüsken doe Denste un wiarme sik annen
Fuüre. --- Doe Haugepruister un doe ganße Hauge Rot söchten Tuügnis giegen
Jesus, dat soe en ferurdoelen können. Soe fuünen owwer niks. Do wören fiele, doe
oen falsk Tuügnis giegen en iutsian, owwer wat soe sian, stimme nich. Do kaimen
wecke for, doe klagen en falsk an un sian: Wui häwwet haurt, dat hoe seggt hät: Ik
will den Tempel, doe met Hännen maket est, afbriaken, un in droe Dagen oenen
annern bowwen, doe nich met Hännen maket est. Owwer iar Tuügnis stimme sau
auk nau nich iaweroen. Do stonn doe Haugepruister up, tratt for un froge Jesus:
Giffs diu do gar ninne Antweort up, wat düöse giegen dui forbringet? Jesus swaig
stille un antweorde nich. Do froge en doe Haugepruister no oenmol: Bis diu
Christus, dem Allerhaichsten suin Suone? Jesus antweorde: Dat sen ik. Jui süöt
den Minskensuonen an der Rechten fan der Kraft sidden un met den Wolken
annen Hiemel kuomen soen. Do rait doe Haugepruister suinen Rock up un sia: Wat
süö wui no met Tuügen? Jui häwwet olle dat Lästern haurt. Wat moene jui niu?
Soe ferdammen en olle un roepen: Hoe hät den Daud ferdoent. Niu fengen soe an,
em int Gesicht teo spuiggen un doe Augen teoteodecken. Soe sloögen en met
Fuüsten un sia spöttsk: Wuise us, dat diu oen Prophoet bis! Auk doe Denste
sloögen en int Gesicht.
14, 66-72
Petrus satt biuden uppen Huawe. Do kamm oene fan dem Haugenpruister suinen
Miageden. Os doe sog, dat Petrus sik wiarme, kaik soe en an un sia: Diu wörs auk
bui dem Jesus iut Nazareth. Hoe strait dat af un sia: Ik woet nich un fersto nich, wat
diu menns. Dann geng hoe iut dem Binnenhuawe in den Forhoff. Do kraigge oen
Han. Os doe Maged en do wir sog, sia soe teo den, doe dobui stönnen: Düöse hairt
do auk teo. Hoe strait dat wir af. No oener Wuile sian doe, doe do herümme
stönnen, teo Petrus: Diu hairs do doch teo! Diu bis iut Galiläa; duine Sproke est
justsau. Hoe feng niu an, sik teo ferwünsken un teo beswiaren: Ik kenne den
Minsken nich, fan dem jui kuürt. Do kraigge doe Han teom twoeden Mole, un
Petrus fell dat Weort in, wat Jesus em seggt hadde: No oeher os doe Han twoemol
kraigget, wers diu mui droemol afsoeggen. Os hoe doran dachte, feng hoe
bidderlik an teo gruinen.
15, 1-15
Den annern Muaren kamm doe ganße Hauge Rot, doe Haugenrpuister met den
Ellsten un den Schriftgelerden, teo oenem Beslusse iawer Jesus; soe buünen en,
bröchten en weg un iawergaiwen en dem Pilatus. Doe froge en: Bis diu den Jiuden
iar Küönik? Hoe antweorde: Jeo, os diu seggs. Doe Haugenpruister bröchten fiele
Anklagen giegen en for. Pilatus froge en wir: Häs diu do niks up teo soeggen?
Bedenke doch, wat soe olls fan dui soegget! Jesus antweorde niks mer, saudat sik
69

auk Pilatus doriawer wunnern moss. An dem Feste hadde Pilatus doe
Gewuonhoet, dem Folke oenen Gefangenen lössteoloden, den soe häwwen
wollen. Hoe hadde oenen, doe hoede Barabbas; doe was met annern gefangen
nuamen, doe Unriue anstiftet un dobui wecke dautslagen hedden. Os niu dat Folk
kamm en en batt, hoe solle dat wir sau deon os süss, froge Pilatus: Will jui, dat ik jiu
den Jiuden iaren Küönik fruigiewen sall? Hoe wusse, dat doe Haugenpruister en
blaut iut Groll iutliewert hedden. Owwer doe Haugenrpuister hissen dat Folk up,
hoe soll nen loewer den Barabbas lössloden. Do froge Pilatus dat Folk no oenmol:
Wat sall ik denn met dem Manne maken, fan dem jui soegget, hoe wöre den Jiuden
iar Küönik? Soe schroeggen: Ant Kruüß met em! Pilatus froge: Wat hät hoe denn
Laiges don? Soe schroeggen owwer ümmer no moer: Ant Kruüß met em! Pilatus
was doran geliagen, dem Folke oenen Gefallen teo deon; dorümme gaff hoe
Barabbas fruigg un befeol hoe, Jesus solle iutpuitsket un ant Kruüß hangen weren.
15, 16-21
Doe Saldoden bröchten Jesus in den Hoff for Pilatus suinem Hiuse un roepen doe
ganße Mannskop tohaupe. Soe tüögen em oenen rauen Mantel an un flechten
oenen Kranß iut Dairn un sedden em den up. Dann roepen soe: Hoel dui,
Jiudenküönik! Soe sloögen en medden Roetstocke iawern Kopp, spuiggen em int
Gesicht un böchten doe Knoee for em; os wenn soe en eren wollen. Os soe en sau
ferspoddet hedden, naimen soe em den rauen Mantel wir af un gaiwen em doe
oegen Klair wuir. Dann bröchten soe en weg, dat soe en ant Kruüß hengen. Do
kamm nen oen Mann inne Moöde, Simon fan Kyrene, doe Fadder fan Alexander
un Rufus, doe kamm fannen Acker; den twüngen soe, dat hoe Jesus dat Kruüß
driagen holp.
15, 22-41
Sau gengen soe met em no dem Biarge Golgatha; dat hett Kopphüögel. Dor
gaiwen soe em Wuin, wo Myrrhen inne wören. Hoe namm en owwer nich. Dann
niageln soe en ant Kruüß un doelen sik suin Tuüg. Soe leosen dorümme, wat
joeder häwwen soll. Dat was niegen Iur, os soe dat daien. Buawen an dem Kruüße
stonn oene Inschrift doriawer, wat hoe don häwwen soll; doe liue: Den Jiuden iar
Küönik. Met em hengen soe auk twoe Roöwer ant Kruüß, oenen an suiner rechten
un oenen an suiner linken Suit. Do gengen wecke forbui, doe ferspodden en un
schüdden medden Koppe un sian: Diu woss jo den Tempel afbriaken un in droe
Dagen wir uprichten. Wo est dat domedde? Niu help dui moll sümst un kumm
fannen Kruüße herunner! Auk doe Haugenpruister un doe Schriftgelerden
ferspodden en un sian: Annern hät hoe holpen un sik sümst kann hoe niu nich
helpen. Doe Christus, doe Küönik in Israel, doe stuige doch herunner fannen
Kruüße, dat wui dat soen un laiwen küönt. Auk doe boeden, doe tiegen em
hengen, schüllen up en. Ümme twialf Iur weor et in der ganßen Giegend duüster
bet droe Iur. Ümme doe Stunne roep Jesus met heller Stimme: Muin Gott, muin
Gott, worümme häs diu mui ferloden? Doe dobuistönnen un dat hairen, sian: Niu
röppet hoe den Elias. Do loep oen Mann hen, hoel oenen Swamm in Ettik, stack en
up oenen Stock un gaff em teo drinken. Dobui sia hoe: Niu will wui doch ens soen,
of Elias kümmet un en herunnerhalt. Jesus roep no oenmol helle un dann starf hoe.
In dem Augenblicke rait doe Forhang innen Tempel fan buawen bet unner in twoe
Stücke. --- Os doe Hauptmann, doe bui dem Kruüße ston, en sau stiarwen sog, sia
70

hoe: Warhaftig, düöse Mann est Gott suin Suone wiesen. Do wören auk Fruwwen,
doe fan wuidem teokieken; do was Maria iut Magdala, Maria doe Mudder fan dem
lütken Jakobus un fan Joses, un Salome; doe wören em folget un hedden em
doent, os hoe no in Galiläa was, un no fiele annere Fruwwen, doe met em no
Jerusalem gon wören.
15, 42-47
Den annern Dagg was Sabbat. Dorümme kamm no Owends oen Rotsher, Joseph
iut Arimathia. Dat was oen forniemen Mann, doe auk up dat Hiemelruik toffte; doe
woge dat un geng no Pilatus un batt en, hoe solle em Jesus suin Luik giewen.
Pilatus wunnere sik, dat hoe oll stuorwen suin soll, un loet den Hauptmann kuomen
un froge den, of hoe oll daude wöre. Os doe Hauptmann jeo seggt hadde, gaff hoe
Joseph dat Luik. Doe koffte Linnen, namm Jesus fan dem Kruüße un wickle en in
dat Linnen. Dann leog hoe en in oen Graff, dat in Stoen iuthowwen was, un weltere
no oenen grauden Stoen buawen up den Ingang fan dem Grawe. Maria iut
Magdala un Maria, doe Mudder fan Joses kieken teo, wo hoe henleggt weor.
16, 1-8
Os doe Sabbat forbui was, köffen Maria iut Magdala, Maria, dem Jakobus suine
Mudder un Salome Kruüter, dat soe hengon können un en salwen. Den ersten
Dagg in der Wieken kaimen soe Muarens freo; os doe Sunne upgeng, no dem
Grawe. Unnerwiagens sian soe unner sik: Wer helpet us den Stoen fan dem Grawe
weltern? Os soe henkieken, sögen soe, dat doe graude Stoen oll afweltert was.
Soe gengen in dat Graff un sögen dor rechts oenen Mann sidden doe hadde
oen lang witt Klaid anne. Doriawer ferfären soe sik. Doe sia nen owwer: Ferfärt jiu
nich! Jui soöket Jesus fan Nazareth, den soe kruüßiget häwwet. Doe est wir upston
un est nich huir. Soet, dor est doe Stuie, wo soe en henleggt häwwet. Got hen un
soegget suinen Jüngern un Petrus: Hoe goet jiu foriut no Galiläa. Dor were jui en
soen, sau os hoe jiu dat seggt hät. Do gengen soe heriut un loepen weg fan dem
Grawe. Soe biewen for Schrecken un sian ninnem Minsken wat, sau ängestlik
wören soe.
16, 9-13
Os Jesus den ersten Dagg inner Wieken Muarens freo upston was, loet hoe sik
toerst fan Maria iut Magdala soen, fan der hoe siewen baise Goester iutdriewen
hadde. Doe geng hen un fertelle dat den annern, doe bui em wiesen wören, un
doe niu treoren un grienen. Os doe hairen, dat hoe liewen soll un soe en soen
hadde, wollen soe dat nich laiwen. Dann loet hoe sik in oener Gestalt bui twoeen
fan den Jüngern soen, os soe no oenem Duarpe gengen. Doe boeden gengen auk
hen un fertellen dat den annern, owwer doe löffen dat den boeden auk nich.
16, 14-20
Dann wuise hoe sik den Elwen sümst, os soe buim Diske saiden. Hoe hoel nen
iaren Unglauwen un iar ferstocket Hadde for, dat soe den nich lofft hedden, doe en
soen hedden, dat hoe fan dem Daue upston was. Dann sia hoe nen: Got hen in
olle Welt un ferkünniget doe geoe Buaskop ollen, doe Gott schaffen hät. Doe dat
löfft un tauft werd, doe sall sialig weren; doe dat owwer nich löfft, doe sal ferdammet
weren. Doe dat laiwet, süöt Wunner deon: In muinem Namen weret soe baise
71

Goester iutdruiwen; met nuiggen Tungen süöt soe kuüren; Slangen süöt soe met
Hännen gruipen un wenn soe wat Giftiges drinket, sall nen dat nich schaden;
Kranken weret soe doe Hänne uploeggen, dann süöt soe gesund weren. Os Jesus
dat seggt hadde, weor hoe upnuamen innen Hiemel un sedde sik rechter Hand fan
Gott. Soe gengen dann hen un priedigen ollerwiagen. Doe Her stonn nen bui un
bewuise iar Weort duür Toeken, doe hoe dobui schoen loet.
72

Lukas suine Buaskop

1, 1-4
Do häwwet fiele fersocht, olls sau upteoschruiwen, os dat fan den fertellt werd, doe
fan Anfang an dobui wiesen send un doe niu dat Weort ferwaltet. Sau häww ik mui
dat auk fornuamen. Ik häwwe mui olls fan Anfang an genau fertellen loden un will
dat niu for dui upschruiwen, muin loewe Theophilus. Diu sass insoen, dat olls
sieker wor est, wat diu lert häs.
1, 5-25
Teo der Tuit, os Herodes Küönik in Judäa was, liewe dor oen Pruister, doe hoede
Zacharias. Hoe haur teo Abia suinen Luüen un hadde oene Fruwwen iut Aaron
suinem Geslechte; doe hoede Elisabeth. Soe wören boede fromm for Gott un
hoelen doe Gebodde sau, dat do niks anne iutteosedden was. Soe hedden ninne
Kinner un wören boede oll ault. Os hoe ens met den annern wir anner Ruige was,
for Gott teo doenen, weor hoe no den Pruistern iarer Sidde duürt Leos bestimmet,
innen Tempel teo gon un do teo raikern. Dat ganße Folk stonn sau lange biuden un
bia, os hoe raikere. Do kamm oen Engel fan dem Heren; doe stonn anner rechten
Suit fan dem Raikerdiske. Os Zacharias den sog, kraig hoe grauden Schrecken.
Doe Engel sia: Ferschrecke dui nich, Zacharias! Gott hät duine Gebedde haurt.
Duine Fruwwe Elisabeth sall oenen Suonen häwwen, doe sall Johannes hoeden.
Diu sass graude Froöde an em häwwen un fiele weret sik met dui fröwwen. Hoe
werd for dem Heren graut suin. Wuin un starke Getränke werd hoe nich genoeden.
Hoe sall den Hoeligen Goest oll oer häwwen, os hoe gebuaren est. Hoe werd fiele
fan Israel suinen Süönen teo Gott, iarem Heren, bekeren un in Elias suinem
Goeste un suiner Kraft for dem Heren hiargon; hoe werd den Sinn fan den Aulen in
den Kinnern wecken, doe Insicht fan den Gerechten den Ungloöwigen buibringen
un dem Heren oen Folk schaffen, dat en upnimmet. Zacharias sia: Wo kann ik dat
laiwen? Ik sen oll ault un muine Fruwwe est auk oll hauge bui Joren. Doe Engel
antweorde: Ik sen Gabriel, doe for Gott stoet, un sen huirhen schicket, dat ik met dui
kuüren un dui düöse Buaskop bringen sall. Diu sass stumm weren un doe Sproke
ferloesen bet an den Dagg, wo dat schuüt, wat ik dui seggt häwwe, wuil diu
muinem Weore nich lofft häs, dat indriapen sall, wenn doe Tuit dofor kümmet. Dat
Folk toffe up Zacharias un wunnere sik, dat hoe sau lange innen Tempel ferwuile.
Os hoe heriutkamm, konn hoe ninn Weort soeggen. Doe Luüe miarken owwer, dat
hoe innen Tempel wat soen hadde. Hoe gaff nen dat auk met Wenken teo ferston,
blaif owwer stumm. Os doe Wieken ümme was, doe hoe Denst hadde, geng hoe
wir nohius. No düöser Tuit geng suine Fruwwe Elisabeth met oenem Kuine un loet
sik fuif Monade lang nich soen un sia: Düt hät doe Her un mui don. Hoe est mui
gnaidig un nimmet doe Schanne fan mui, doe ik saulange driagen häwwe.
1, 26-38
Innen sessten Monat dono schicke Gott den Engel Gabriel in oene Statt in Galiläa,
doe hoede Nazareth, no oenem jungen Luüe; dat hoede Maria un was met oenem
Manne iut David suinem Hiuse ferspruaken, doe hoede Joseph. Os doe Engel
herinkamm, sia hoe: Siagen iawer dui, Maria! Diu häs Gnade bui Gott fiunen. Soe
ferschrecke sik bui düösen Woören un dachte: Wecke Gruüße send dat! Doe Engel
sia: Ferschrecke dui nich, Maria! Diu häs Gnade bui Gott fiunen. Diu sass Mudder
weren un oenen Suonen häwwen, dem sass diu den Namen Jesus giewen. Doe
werd oen grauden Mann weren un dem Haichsten suin Suone hoeden. Gott well
74

em den Steol fan suinem Fadder David giewen. Hoe werd oewig iawer Jakob suin
Hius regoeren un suin Küönikruik sall ninn Enne häwwen. Do sia Maria: Wo sall
dat teogon? Ik häwwe doch ninnen Mann! Doe Engel antweorde: Doe Hoelige
Goest werd iawer dui kuomen un doe Kraft fan dem Haichsten werd dui Siagen
giewen. Dorümme werd auk dat hoelige Kuind Gott suin Suone hoeden. Elisabeth,
duine Ferwandte, goet no in iaren aulen Dagen met oenem Suonen un stoet oll
innen sessten Monade. Bui Gott est niks unmögglik. Maria sia: Ik sen dem Heren
suine Maged. Et magg mui gon, os diu seggt häs. Do geng doe Engel weg.
1, 39-56
Maria roese in den Dagen saugluiks in oene Statt in den Biargen fan Judäa. Soe
kamm in dat Hius fan Zacharias un gruüße Elisabeth. Os doe Maria iare Gruüße
haur, weor soe fan dem Hoeligen Goeste driewen un roep for Froöden: Siagen
iawer dui for ollen Fruwwen un Siagen iawer dat Kuind in duinem Schaude! Wo
goet dat teo, dat doe Mudder fan muinem Heren no mui kümmet? Os ik duine
Gruüße haur, bewoegge sik dat Kuind in mui. Sialig bis diu, dat diu dat lofft häs.
Wat doe Her dui seggt hät, dat werd hoe auk deon. --- Do sia Maria: Muine Soele
danket dem Heren. Muin Goest fröwwet sik in Gott, muinem Redder. Hoe hät mui
gnaidig ansoen, wenn ik auk män oene geringe Maged sen. Fan niu an weret mui
olle Geslechter for sialig haulen. Doe Allmächtige hät graude Dinge an mui don.
Suin Name est hoelig. Suin Erbarmen goet fan Geslecht teo Geslecht bui ollen,
doe en fürchtet. Hoe wuiset us graude Dinge met suinem Arme. Doe haufärig
denket, maket hoe toschanne. Hoe kriggt doe Gewaltigen tobuchte. Doe Geringen
bringet hoe inne Haichte. Doe hungerg send, kruiget Iawerfleot; doe satt send got
lieg iut. Hoe nimmet suinen Knecht Israel met Loewe an un denket met Erbarmen
an Abraham un suin Geslecht, sau os hoe us dat up oewig teoseggt hät. --- Maria
blaif droe Monade bui Elisabeth. Dann geng soe wir no Nazareth truügge.
1, 57-66
Os doe Tuit for Elisabeth ümme was, weor soe Mudder fan oenem Suonen. Doe
Nowerluüe un doe Frünne, doe dat hairen, fröwwen sik met iar, dat Gott sik sau
erbarmet hadde. No acht Dagen kaimen soe olle un wollen dat Kuind besnuin un
em den Namen Zacharias giewen. Doe Mudder woll owwer, hoe solle Johannes
hoeden. Do sian soe: Do est doch ninn Minske in duiner Frünnskop, doe sau hett.
Do wenken soe dem Fadder teo, wo dat Kuind hoeden soll. Doe föddere oene
Tafel un schraif un sia: Hoe sall Johannes hoeden, dat soe sik olle wunnern
mössen. Up oenmol was suin Mund uapen un suine Tungen lösse. Hoe konn wir
kuüren un danke Gott. Doe ganße Nowerskop ferschrecke sik un dat ganße
Biargland fan Judäa kuür dofan. Olle, doe dat hairen, naimen sik dat teo Hadden
un sia: Wat menns diu, wat sall iut dem Kuine no weren? Dem Heren suine Hand
wat met em.
1, 67-80
Doe Hoelige Goest kamm iawer Zacharias, dat hoe teo wuis[sagen]
anfeng. Danket dem Heren, Israel suinem Gott! Hoe hät suin Folk gnaidig ansoen
un bewart. Hoe hät dem Hiuse fan suinem Knechte David oenen starken Helden
giewen, doe us reddet. Sau hät hoe dat fan aulen Tuien hiar duür doe hoeligen
Prophoeden ferkünnigen loden, dat hoe us redden well fan ollen, doe us grollt, un
75

iut der Hand fan ollen, doe us drücket. Hoe hät iusen Faddern Erbarmen teoseggt
un well an suinen hoeligen Bund un an den Oed denken, den hoe iusem Fadder
Abraham swuaren hät. Dorümme helpet hoe us in Gnaden, dat wui fan ollen
Fuinden fruikuomet un em one Angest doenen küönt un hoelig un gerecht for em
liewen süöt. Diu owwer, muin Kuind, diu sass dem Haichsten suin Prophoet suin.
Diu sass dem Heren foriutgon un em den Wegg trechtemaken. Diu sass dem Folke
doe Insicht bringen, dat dat Hoel blaut kümmet, wenn Gott em iut Erbarmen doe
Sünne fergifft. Hoe suüt gnaidig van buawen up us heraf. Suin Lecht schinnt ollen,
doe huir unner innen Duüstern un in dem Daue suinem Schadden sidd´t, dat wui
den Wegg no em in Fruiden gon küönt. Dat Kuind wuoß un weor stark innen
Goeste. Hoe liewe in den Sandbiargen, bet hoe for dem Folke Israel uptratt.
2, 1-7
Ümme düöse Tuit hadde doe Kaiser Augustus befualen, dat olle Luüe in suinem
Ruike tellt weren sollen. Düt schog, os Quirinus Landfuaget in Syrien was. Do
gengen doe Luüe olle hen un loeden sik anschruiwen, joeder in suine Statt. Auk
Joseph iut Nazareth in Galiläa kamm no David suiner Statt in Judäa, doe
Bethlehem hett, wuil hoe teo David suinem Hiuse un Geslechte haur. Dor loet hoe
sik met suiner Fruwwen indriagen. Doe hoede Maria un geng met oenem Kuine.
Os soe do wören, kamm Maria iare Tuit. Soe bekamm iaren ersten Suonen. Soe
wickele en in Winneln un leog en in oene Kriwwen. Oene annere Stuie hedden
soe nich for en inner Hiarbiarge.
2, 8-14
Do wören Schaiper in der Giegend uppen Faile; doe waken doe Nacht bui iaren
Schopen. Teo den kamm dem Heren suin Engel. Oen Lecht iut Gott suiner
Herlikkoet strole sau helle, dat soe grauden Schrecken kriegen. Doe Engel sia:
Ferschrecket jiu nich! Ik bringe jiu oene geoe Buaskop, doe for dat ganße Folk
oene graude Froöde suin werd. Jiu est fandage doe Hoeland gebuaren. Dat est
Christus, doe Her in David suiner Statt. Düt sall jiu os Toeken doenen: Jui weret
oen Kuind fuinen, dat est inwickelt un liggt in oener Kriwwen. Dann kaimen fiele
Engel tohaupe, doe luawen Gott un süngen: Ere sall Gott innen Hiemel suin un
Fruiden upper Ern unner den Minsken, doe Gott soöken witt.
2, 15-20
Os doe Engel wir innen Hiemel gengen, sian doe Hoer unner sik: Lodet us no
Bethlehem gon un us dat besoen, wat doe Her us ferkünniget hät. Do gengen soe
uilig hen un fuünen Maria un Joseph un dat Kuind, dat inner Kriwwen lagg. Os soe
dat sögen, fertellen soe olls, wat nen iawer dat Kuind seggt was. Olle doe dat
hairen, wunnern sik doriawer, wat doe Hoer fertellen. Maria behoel olle Woöre un
besann sik doriawer in iarem Hadden. Doe Hoer gengen wir truügge un danken
Gott, dat soe olls sau haurt un soen hedden, os nen dat seggt was.
2, 21-40
Os acht Dage ümme wören un dat Kuind besnuin weren moss, gaiwen soe em den
Namen Jesus, sau os nen doe Engel dat forhiar seggt hadde. Os dann doe Tuit
kamm, dat soe sik no Moses suinen Forschriften richten mössen, gengen soe met
dem Kuine no Jerusalem, dat soe et for den Heren bröchten un dat Offer no dem
76

Gesedde gaiwen: oen Par Turdeldiuwen odder twoe junge Diuwen. Sau stoet in
dem Heren suinem Gesedde schriewen: Doe erste Suone, doe jiu gebuaren werd,
sall dem Heren wuigget weren. Do was oen Mann in Jerusalem, doe hoede
Simeon. Doe was gerecht un fromm un toffe up den Traust in Israel. Doe Hoelige
Goest was in em. Dem hadde doe Hoelige Goest antweordet, hoe solle den Daud
nich oer soen, bet hoe dem Heren suinen Christus soen hedde. Doe weor fan dem
Goeste driewen un kamm in den Tempel, os doe Ellern dat Jesuskuind
herinbröchten, dat soe no den Forschriften innen Gesedde deon wollen. Do namm
hoe et uppen Arm un danke Gott un sia: Her, niu löss diu duinen Knecht in Fruiden
stiarwen, os diu seggt häs. Ik häwwe niu met oegen Augen duin Hoel soen, dat diu
for olle Fölker schicket häs. Dat est oen Lecht for doe Hoeden un oene Herlikkoet
for duin Folk Israel. Suin Fadder un suine Mudder staunen doriawer, wat Simeon
fan em sia: Simeon siage soe un sia teo Maria: Düt Kuind est doteo bestimmet,
fiele in Israel teo Falle teo bringen, owwer auk fiele upteorichten un oen Toeken teo
suin, dem sau wuirspruaken werd, dat oen Swert duür duine Soele goet; dann
weret doe Gedanken fan fielen Hadden bekannt weren. --- Do was auk oene
Prophoedin, doe hoede Hanna un was oene Dochter fan Phanuel iut dem
Geslechte Asser; doe was oll hauge innen Joren. Soe hadde män siewen Jore met
iarem Manne tohaupeliewet un was oll foer un achtsig Jore Witwe. Doe was ümmer
innen Tempel un doene Gott met Fasten un Bian Dagg un Nacht. Doe kamm in
dersülwen Stunne os Simeon un danke Gott un fertelle ollen fan dem Kuine, doe
do no ferlangen, dat Jerusalem reddet weor. Os soe olls no dem Heren suinem
Gesedde don hedden, gengen soe wir no Galiläa un wuonen in iarer Statt
Nazareth. Dat Kuind wuoß un weor stark un was ferstännig. Gott suine Gnade was
met em.
2, 41-52
Suine Ellern roesen olle Jore Austern no Jerusalem. Os Jesus twialf Jore ault was,
gengen soe auk no dem Feste, sau os dat Sidde was. Os doe Dage ümme wören,
gengen soe wir nohius. Jesus blaif in Jerusalem truügge, owwer suine Ellern
miarken dat nich. Soe moenen, hoe wöre met den annern truüggegon. Soe kaimen
oenen Dagg wuit un söchten en tüsken den Frünnen un Bekannten. Os soe en nich
fuünen, gengen soe wir truügge no Jerusalem un söchten en. No droe Dagen
fuünen soe en innen Tempel; hoe satt midden tüsken den Lerern un lustere teo un
froge soe auk. Olle, doe en hairen, wunnern sik iawer suinen Ferstand un suine
Antweorden. Os suine Ellern en sögen, ferfären soe sik; suine Mudder sia: Kuind,
wo könns diu us dat andeon? Duin Fadder un ik häwwet dui met Angest socht. Hoe
antweorde: Worümme häww jui mui no socht? Jui wiedet doch, dat ik do suin mott,
wat muinem Fadder hairt. Soe begriepen dat Weort nich, wat hoe sia: Dann geng
hoe met no Nazareth un was nen folgsam. Suine Mudder beware düöse Woöre
olle in iarem Hadden. Jesus namm teo an Wuishoet un Grödde un Gunst bui Gott
un Minsken.
3, 1-6
Os Tiberius int fifftoeggede Jor Kaiser was, os Pontius Pilatus Landfuaget in Judäa,
Herodes Küönik in Galiläa, suin Breor Philippus Küönik in Iduräa un in Trachonitis
un Lysanias Küönik in Abelene was, os Hannas un Kaiphas doe Haugenpruister
wören, teo der Tuit kraig Johannes, Zacharias suin Suone, doe in den
77

Sandbiargen liewe, fan Gott Beschoed. Hoe geng in doe Giegend an den Jordan
un priege dor fan oener Taufe, doe den Sinn ännern soll, dat doe Sünnen
fergiewen weren können. Sau stoet dat schriewen in dem Beoke fan dem
Prophoeden Jesajas: Do röpet oene Stimme in den Sandbiargen: Maket dem
Heren den Wegg trechte un maket em den Patt luike! Doe Suike süöt iutfüllt un doe
Biarge un Hüögel afdriagen weren; wat krumm est, sall luike weren, un wat bülterg
est, sall glatt weren. Doe ganße Welt sall Gott suin Hoel soen.
3, 7-14
Johannes sia teo dem Folke, dat no em kamm un sik fan em taufen loden woll: Jui
Slangentuüg! Wer hät jiu seggt, dat jui for dem Gerichte hiarkuomen küönt, dat niu
kümmet? Bringet Früchte, os sik dat gehairt, wenn jui den Sinn ännert. Niemet jiu
nich for, dat jui soeggen witt: Wui häwwet Abraham os Fadder. Ik soegge jiu: Gott
kann dem Abraham iut düösen Stoenen Kinner schaffen. Doe Äksen liggt oll bui
den Baimen un olle Baime, doe nich geoe Früchte bringet, süöt afhowwen un
ferbrennt weren. Doe Luüe frogen en: Wat süö wui denn deon? Hoe antweorde:
Doe twoe Röcke hät, doe giewe dem oenen af, doe koenen hät, un doe Braut
geneog hät, doe make dat auk sau. Do kaimen auk doe Töllner un wollen sik
taufen loden un frogen: Mester, wat süö wui denn deon? Hoe antweorde: Niemet
nich moer Stuürn, os forschriewen est. Do frogen en auk doe Kruigsluüe: Wat süö
wui denn deon? Hoe sia: Föddert ninn Geld met Gewalt un Unrecht un suid tofria
met jiuem Laune!
3, 15-20
Os doe Luüe fermeon un in iarem Hadden annaimen, dat hoe Christus wöre,
antweorde hoe ollen: Ik taufe jiu met Wader. No mui werd owwer oen Mann
kuomen, doe est grödder os ik. For dem sen ik nich wert, dat ik em doe
Scheoroemen lössmaken draff. Doe werd jiu met dem Hoeligen Goeste un met
Fuür taufen. Doe hät doe Wuorpschoöfel inner Hand un werd doe Dial upruümen
un den Woeden in suin Spuiker bringen, owwer dat Kaff werd hoe in oenem Fuür
ferbrennen, dat nich iutgoet. Met no fielen annern Woören ermane hoe dat Folk un
ferkünnige hoe doe geoe Buaskop. Doe Küönik Herodes, den Johannes ümme
Herodias, dat was doe Fruwwe fan suinem Breor, un no ümme annere Laighoeden
tadelt hadde, doe loet Johannes int Gefängnis sedden.
3, 21-23
Fiele Luüe loeden sik taufen, auk Jesus weor taufet. Os hoe bia, dai sik doe Hiemel
up, un doe Hoelige Goest kamm os oene Diuwe up en heraf. Oene Stimme iut dem
Hiemel sia: Diu bis muin Suone, an dui häww ik Gefallen. Os Jesus anfeng teo
leren, was hoe an dartig Jore ault. Hoe gulle for den Suonen fan Joseph, doe oen
Suone fan Eli was.
4, 1-13
Full fan dem Hoeligen Goeste kamm Jesus wir fan dem Jordan truügge. Hoe
w[oe]r fan dem Goeste förtig Dage in den Sandbiargen fastehaulen un dor
fan dem Duüwel fersocht. In düösen Dagen att hoe niks. Os soe ümme wören,
hadde hoe Hunger. Do sia em doe Duüwel: Wenn diu Gott suin Suone bis, dann
soegg doch teo düösen Stoenen, dat do Braut fan werd. Jesus sia: Do stoet
78

schriewen: Doe Minske liewet nich fan Braut allaine. Do brochte en doe Duüwel up
oenen haugen Biarg un wuise em olle Ruike inner Welt in oenem Augenblicke un
sia: Ik will dui düöse Macht un Herlikkoet giewen; soe est mui iawerdriagen un ik
giewe soe, wem ik will. Wenn diu niu for mui dalfälls un mui anbias, dann sall dui
dat olls hairen. Jesus antweorde: Do stoet schriewen: Diu sass Gott duinen Heren
anbian un em allaine doenen. Dann brochte hoe en no Jerusalem un stelle en up
dat Dack fan dem Tempel un sia: Wenn diu Gott suin Suone bis, dann springe
herunner! Do stoet schriewen: Hoe werd suine Engel bestellen, dat soe dui
bewaren süöt, soe werd dui uppen Hännen driagen, dat diu dui medden Feode
nich annen Stoen stöss. Jesus antweorde: Diu sass Gott, duinen Heren nich
fersoöken. Os dem Duüwel düöse Fersoöke nich glücket wören, loet hoe oene
Tuitlang fan em af.
4, 14-30
Jesus kamm met Kraft fan dem Goeste no Galiläa truügge, un dat Gerücht fan em
geng duür doe ganße Giegend. Hoe lere innen Scheolen un weor fan ollen luawet.
Hoe kamm auk no Nazareth, wo hoe upwuoßen was, un geng no suiner
Gewuonhoet den naichsten Sunndagg inne Scheole un stonn up un woll liasen.
Do langen soe em dat Beok fan dem Prophoeden Jesajas; hoe make et up un faun
doe Stuie, wo schriewen stoet: Dem Heren suin Goest est bui mui; hoe hät mui
salwet un mui schicket, ik sall den Armen doe geoe Buaskop bringen, dat soe
fruigg suin süöt, un den Blinnen, dat soe wir soen süöt, un den Bedrükten, dat
soe lieg un lichte weren süöt; ik sall dem Heren suin Gnadenjor ferkünnigen. Os
hoe dat Beok teomake, gaff hoe et den Densten truügge un sedde sik un olle inner
Scheole kieken en an. Do feng hoe an un sia: Fandage est düöse Spruchch for
jiuen Augen wor weoren. Soe stimmen em olle teo un staunen iawer doe Woöre,
doe iut suinem Munne kaimen un frogen: Est hoe nich Joseph suin Suone? Do sia
hoe: Jui weret mui dat Sprüchweort forhaulen: Artst hoele dui erst sümst! Süöke
Wunner, os diu in Kapernaum don häs, doe deo huir doch auk! Dann sia hoe
wuider: Oen Prophoet hät in suiner Hoemat ninn Ansoen. Et gaff in Israel fiele
Witwen, os teo Elias suiner Tuit doe Hiemel droe Jore un sess Monade fersluaden
was un oene graude Hungersnaut iawer dat ganße Land kamm. Elias weor owwer
no nich oener fan den henschicket, blaut no oener Witwe in Sarepta bui Sidon. Et
gaff in Israel fiele Iutsättige teo dem Prophoeden Elisa suiner Tuit, owwer nich oene
fan den weor roeggen os blaut Naemann iut Syrien. Os soe dat hairen, woören soe
fernuinig un sprüngen up un driewen en iut der Statt heriut un bröchten en an den
Rand fan dem Biarge, wo iare Statt uppe lagg, un wollen en heriutsmuiden, owwer
hoe geng midden tüsken soe duür un geng weg.
4, 31-37
Hoe kamm no Kapernaum in Galiläa un lere annen Sunndage innen Scheolen.
Doe Luüe staunen iawer suine Lere; suin Weort was gewaltig. Do was oen Mann
inner Scheole, doe hadde oenen unroeggen Goest, doe schroegge helle iut: Wat
häww wui met dui teo deon, Jesus fan Nazareth? Diu bis kuomen, un wullt us
ferdiarwen. Ik woet, wer diu bis, oen hoeligen Mann, den Gott schicket hät. Jesus
drüwwe em un sia: Sui stille un ferlott en! Do rait doe baise Goest den Minsken
midden tüsken doe Luüe un ferloet en, one dat hoe em Schaden andai. Doe Luüe
ferschrecken sik un sian: Wat est dat? Met Macht un Kraft twinget hoe doe baisen
79

Goester, doe soe weggot. Dat Gerücht fan em geng duür olle Nowerstia.
4, 38-41
Dann stonn hoe up un geng fanner Scheole no Simon suinem Hiuse; dem suine
Swaigermudder hadde Foewer; soe bidden en, hoe soll iar helpen. Do tratt hoe an
iar Bedde un betwang dat Foewer, dat et sik ferdoele. Do stonn soe up un holp
buim Diske updriagen. Os doe Sunne unnergon was, bröchten soe em ollerhand
Kranke. Hoe leog joedem doe Hänne up un make soe olle gesund. Auk baise
Goester tüögen fan fielen iut un schroeggen: Diu bis Gott suin Suone. Hoe
betwang soe un loet soe nich teo Weore kuomen; soe wüssen, dat hoe Christus
was. Os et Dagg weor, geng hoe no oener stillen Stuie, owwer dat Folk sochte en.
Os soe en fuünen, kaimen soe un wollen en fastehaulen, dat hoe nich weggon
konn. Do sia hoe: Ik mott auk annern Stian doe geoe Buaskop fan Gott suinem
Ruike ferkünnigen; dofor sen ik kuomen. Hoe priege in Galiläa ollerwiagen in den
Scheolen.
5, 1-11
Ens stonn hoe annen Oöwer fanner Soe bui Genezareth. Dat Folk dränge sik an en
heran un woll Gott suin Weort hairen. Do sog hoe twoe Scheppe annen Oöwer
luiggen. Doe Fisker wören ant Land stiegen un wüösken iare Fiskhamme. Hoe
staig in dat oene Schepp, dat Simon haure, un bidde en, hoe soll et oen bieden
wuider affoören. Dann sedde hoe sik un lere dat Folk fannen Scheppe iut. Os hoe
uphaur teo priegen, sia hoe teo Simon: Foört wuider herup un smuidet jiue Hamme
iut, dat jui wat fanget. Simon antweorde: Mester, wui häwwet doe ganße Nacht
duürhaulen un niks fangen, owwer up duin Weort wi wui doe Hamme dalloden. Os
soe dat daien, fengen soe sonne Masse Fiske, dat doe Hamme ruiden wollen. Do
wenken soe den Fiskern, doe innen annern Scheppe wören, dat soe kaimen un
toen hölpen. Doe kaimen heran un soe kriegen boede Scheppe sau full, dat soe
ganß doepe sünken. Os Petrus dat sog, fell hoe for Jesus uppe Knoee un sia: Her,
bluif fan mui weg; ik sen oen Minske in Sünnen. Sau hedden soe sik iawer den
Fang ferfärt, den soe maket hedden. Auk Jakobus un Johannes geng et sau. Dat
wören doe Süöne fan Zebedäus un doe Gehülfen fan Simon. Jesus sia teo Simon:
Ferfäre dui nich! Fan niu an sass diu Minskenfisker weren. Do tüögen soe doe
Scheppe ant Land, ferloeden olls un folgen em.
5, 12-16
Ens was Jesus in oener fan den Stian. Do was oen Mann, doe hadde Iutsatt. Os
doe Jesus sog, fell hoe for em dal un batt: Her, wenn diu wullt, kanns diu mui
roeggen maken. Jesus strecke doe Hand iut, ruüre en an un sia: Ik will et deon; diu
sass roeggen suin. Do geng doe Iutsatt af. Jesus sia em, hoe solle dat annern nich
fertellen, owwer hengon un sik dem Pruister wuisen un for doe Roenigung dat Offer
bringen, dat Moses teom Tuügnis for doe Luüe forschriewen hät. Dat Gerücht fan
em bredde sik wuider iut, un doe Luüe kaimen in grauden Tröppen an un wollen
en hairen un sik fan Krankhoeden hoelen loden. Hoe hoel sik owwer an afgeliagen
Stian ferbuargen un bia do.
5, 17-26
Os hoe ens lere, wören do auk Pharisäer un Schriftgelerde; doe wören iut ollen
80

Stian in Galiläa un J[ü]däa un iut Jerusalem kuomen. Doe Kraft fan Gott geng
fan em iut, dat hoe Kranke hoelen moss. Do bröchten Männer oenen Kranken, doe
lagg uppen Bedde un hadde doe Gicht, dat hoe lamm was. Soe fersöchten, wo soe
en int Hius bringen un for Jesus hensedden können. Do wören owwer sau fiele
Luüe, dat soe nich herinkuomen können. Do stiegen soe fan biuden upt Dack un
loeden en medden Bedde midden tüsken doe Luüe for Jesus dal. Os Jesus iaren
Glauwen sog, sia hoe teo dem Manne: Doe Sünnen send dui fergiewen. Do
fengen doe Pharisäer un Schriftgelerden unner sik an teo kuüren un sian: Wer est
dat? Hoe lästert! Wer kann denn Sünnen fergiewen, doch blaut Gott allaine! Hoe
miarke owwer iare Gedanken un sia: Wat häww jui do for Gedanken in jiuem
Hadden? Wat est lichter, dat ik soegge: Dui send doe Sünnen fergiewen, odder dat
ik soegge: Sto up! Diu kanns wir gon. Jui süöt owwer soen, dat doe Minskensuone
Macht hät, up Ern doe Sünnen teo fergiewen, dorümme sia hoe teo dem Lamen:
Sto up, nimm duin Bedde un go nohius! Do stonn hoe for iaren Augen up, namm
dat Bedde un geng weg un danke Gott. Do staunen soe un luawen Gott. Soe
ferschrecken sik owwer auk un sian: Wui häwwet fandage wunnerbore Dinge
beliewet.
5, 27-32
Dann ferloet Jesus dat Hius un sog oenen Mann for dem Tollhiuse sidden, doe
hoede Levi, teo dem sia hoe: Folge mui! Do stonn hoe up, loet olls innen Stieke un
folge em. Levi richte em oene graude Moltuit in suinem Hiuse an; do saiden auk
fiele Töllner un annere Luüe met annen Diske. Do muoren doe Pharisäer un
Schriftgelerden un sian teo den Jüngern: Worümme iade un drinke jui met Töllnern
un Sünnern tohaupe? Jesus antweorde: Doe Gesunnen häwwet ninne Hülpe
naidig, owwer doe Kranken briuket Hülpe. Ik sen nich kuomen, doe Gerechten teo
reopen, dat soe den Sinn ännert, owwer doe Sünner.
5, 33-39
Do sian soe em: Johannes suine Jünger fastet faken un biat fiel; auk doe Jünger
fan den Pharisäern deot dat, owwer duine Jünger iadet un drinket one Fasten.
Jesus sia: Küön jui doe Hochtuitsgäste naidigen teo fasten, sau lange os doe
Bruüme dobui est. Do werd owwer doe Tuit kuomen, dat hoe wegnuamen werd,
dann süöt soe fasten. Hoe sia nen auk oen Gluiknis: Ninn Minske snitt oen Stück
fan nuiggem Tuüge un sedd´t dat uppen ault Klaid, süss fersnitt hoe dat nuigge
Tuüg, un teo dem aulen Klaie passt doe Flicken fan nuiggem Tuüge nich. Do gütt
auk ninn Minske frisken Wuin in aule Säcke, süss ritt doe friske Wuin doe aulen
Säcke twoegg un flütt iut un doe Säcke send auk ferluaren. Wui müöt frisken Wuin
in nuigge Säcke goeden. Ninn Minske magg nuiggen Wuin, wenn hoe aulen
drunken hät; dann seggt hoe: Doe aule est biader.
6, 1-5
Hoe geng ens annen Sunndage iawer oen Kaurnfaild. Suine Jünger rieden do
Oren af, briewen soe medden Hännen un aiden doe Kairn. Oenige Phariäser sian:
Worümme deo jui, wat annen Sunndage nich suin draff? Jesus antweorde: Häww
jui nich liasen, wat David dai, os hoe un doe annern, doe bui em wören, Hunger
hedden? Dat hoe in Gott suin Hius geng un dat Braut namm un att, dat blaut doe
Pruister iaden dröffen, un den annern do auk no wat fan gaff? Dann sia hoe no:
81

Doe Minskensuone est auk Her iawer den Sunndagg.
6, 6-11
Den annern Sunndagg geng hoe wir inne Scheole un lere. Do satt do oen Mann,
doe hadde oene welke Hand. Doe Schriftgelerden un Pharisäer liuren dorup, of
hoe en annen Sunndage gesund make, dat soe oene Sake giegen en hedden, un
en anklagen können. Hoe miarke owwer iare Gedanken un sia teo dem Manne met
der welken Hand: Sto up un kumm huir fuür hen! Hoe stonn up un kamm dohen.
Do froge Jesus: Wat süö wui annen Sunndage deon, wat Geoes odder wat
Laiges? dat Liewen redden odder ferdiarwen? Dann kaik hoe soe olle no der
Ruige an un sia teo dem Manne: Strecke doe Hand iut! Hoe dai dat un doe Hand
weor wir trechte. Do wören soe ganß iagerlik un iawerloögen, wat soe met em
anfangen sollen.
6, 12-19
In den Dagen geng hoe up oenen Biarg, wuil hoe for sik allaine bian woll. Hoe blaif
dor doe ganße Nacht un bia. Os et Dagg weor, roep hoe suine Jünger un wäle
twialwe iut, doe hoe auk Apostel hoede. Dat wören: Simon, teo dem hoe auk
Petrus sia, un dem suin Breor Andreas, Jakobus un Johannes, Philippus un
Bartholomäus, Thomas un Matthäus, Jakobus doe Suone fan Alphäus un Simon
doe Uiwerge, Judas doe Suone fan Jakobus un Judas iut Karioth, doe en ferron
hät. Met düösen kamm hoe wir fan dem Biarge herunner un blaif up oener fruiggen
Stuie ston. Do kaimen no fiele annere fan suinen Jüngern un oene graude Masse
Luüe iut dem ganßen Lanne Judäa, iut Jerusalem un iut Tyrus un Sidon anner
Soe. Doe wollen en hairen un sik fan Krankhoeden hoelen loden. Auk süöke, doe
iare Ploge met baisen Goestern hedden, woören gesund. Olle wollen soe en
anruüren; dann geng oene Kraft fan em iut, doe make soe olle gesund.
6, 20-26
Do sleog hoe doe Augen up un kaik doe Jünger an un sia: Sialig sen jui, wenn jui
huir geringe fan jiu denket; for jiu est Gott suin Ruik. Sialig sen jui, wenn jui huir
hungert; jui süöt satt weren. Sialig sen jui, wenn jui huir gruint; jui süöt jiu no
fröwwen. Sialig sen jui, wenn jiu doe Luüe ümme den Minskensuonen hasset,
wenn soe jiu iutsliudet un iutschoelt un jiuen Namen slecht maket. Dann fröwwet
jiu; jiue Laun est graut innen Hiemel. Justsau häwwet iare Grautaulen auk an den
Prophoeden don. Owwer jiu Ruiken sall et laige gon; jui häwwet jiuen Traust oll
weg. Et sall jiu laige gon, wenn jui niu satt send; jui süöt no Hunger luin. Et sall jiu
laige gon, wenn jui niu lachchet; jui süöt gruinen un treoren.
6, 27-38
Ik soegge ollen, doe huir teolustert: Häwwet doe Fuinde loef; deot den Geoes, doe
Groll up jiu häwwet. Siaget olle, doe jiu ferfloöket; biddet for olle, doe jiu slecht
maket. Doe dui up oene Backe sloet, dem hollt auk doe annere hen; doe dui den
Mantel wegnimmet, dem lott auk den Rock! Doe dui ümme wat biddet, dem giff wat!
Doe dui wat afnimmet, fan dem föddere nich wat wuir! Sau os doe Luüe an jiu deon
süöt, sau süö jui an den Luüen deon. Wenn jui doe loef häwwet, doe jiu loef
häwwet, wo küön jui do Gnade for kruigen? dat deot deo Sünner auk. Wenn jui den
Geoes deot, doe jiu Geoes deot, wo küön jui do Dank for kruigen? dat deot doe
82

Sünner auk. Wenn jui blaut den Luüen buarget, fan den jui wat wuirteokruigen
huapet, wo küön jui do Laun for kruigen? Jui süöt jiue Fuinde loef häwwen. Jui süöt
Geoes deon un buargen, one dat jui up Denst riaket. Dann sall jiue Laun graut suin
un jui süöt dem Haichsten suine Kinner suin. Hoe est auk giegen olle geot, wenn
soe auk undankbor un laige send. Suid geothaddig os jiue Fadder geothaddig est.
Richtet nich, dann süö jui auk nich richtet weren. Ferurdoelt nich, dann süö jui auk
nich ferurdoelt weren. Fergiewet, dann sall jiu auk fergiewen weren. Giewet gern,
dann sall jiu auk giewen weren; ruikelk, daldrücket, uphuüpet un iawerstrieken sall
jiu teomiaden weren. Met dersülwen Mode, wo jui medde miadet, sall jiu wir
teomiaden weren.
6, 39-45
Hoe sia nen oen Gluiknis: Kann oen blinnen Minske oenen annern Blinnen den
Wegg wuisen? Weret soe nich boede inne Kiulen falen? Ninn Lerjunge
iawerdreppet den Mester; wenn hoe auk ganß iutlert hät, dann est hoe blaut dem
Mester gluik. Wat kickes diu no dem Splidderken, dat duin Breor innen Auge
sidden hät, wenn diu den Balken nich suüs, doe in duinem Auge sitt? Wo kanns diu
teo duinem Breor soeggen: Hollt stille! Ik will dui den Splidder iut dem Auge
niemen, wenn diu den Balken in duinem Auge nich suüs? Diu Huüchler! Lott dui
erst den Balken iut duinem Auge toen un dann süö teo, wo diu den Splidder iut
duinem Breor suinem Auge kruigen kanns. Do est ninn geoen Baum, doe slechte
Früchte bringet, un ninn slechten Baum, doe geoe Früchte bringet. Joeder Baum
est an suinen Früchten teo kennen. Fan Dairn küön wui ninne Fuigen plücken un
fan Hecken ninne Wuindriuwen snuin. Doe geoe Minske bringet Geoes iut dem
geoen Grunne in suinem Hadden un doe laige Minske bringet Laiges iut dem
laigen Grunne in suinem Hadden. Wat innen Hadden sitt, dat sprecket doe Mund
iut.
6, 46-49
Worümme soegge jui: Her teo mui, wenn jui nich deot, wat ik jiu soegge? Doe no
mui kümmet un no muinen Woören doöt, den will ik jiu in oenem Gluiknisse
wuisen. Doe glicket oenem Manne, doe oen Hius bowwe. Hoe greof doepe iut un
leog doe Grundmuürn up Felsen. Os niu oene Iawerswemmung kamm, flaut dat
Wader ümme dat Hius, rait et owwer nich ümme, wuil et fast bowwet was. Doe
owwer teohairt un nich dono doöt, doe glicket oenem Manne, doe oen Hius one
faste Grundmuürn up woeke Ern bowwet. Os dann oene Waderfleot kamm, breok
et innenanner un fell tohaupe.
7, 1-10
Os Jesus düöse Woöre for dem Folke seggt hadde, geng hoe no Kapernaum. Do
was oen Hauptmann, doe hadde oenen kranken Knecht, an dem em fiel geliagen
was. Os doe Hauptmann fan Jesus haur, schicke hoe doe Ellsten fan den Jiuden
hen un loet en bidden, hoe solle doch kuomen un suinen Knecht gesund maken.
Doe kaimen no Jesus un bidden en: Hoe est dat wert, dat diu dat doös. Hoe hät
iuse Folk loef un hät us doe Scheole bowwen loden. Jesus geng met. Os soe nich
mer wuit fan suinem Hiuse wören, do schicke doe Hauptmann Frünne no em hen
un loet em soeggen: Her, mak dui nich sau fiel Moögge. Ik sen nich wert, dat diu
unner muin Dack goes. Dorümme häwwe ik mui auk nich for geot geneog haulen,
83

sümst no dui teo kuomen; soegg blaut oen Weort, dann werd muin Knecht gesund.
Ik sen auk oen Mann, doe unner hauger Gewalt stoet. Ik häwwe owwer auk wir
Luüe unner mui. Wenn ik oenem fan den soegge: Go hen, dann goet hoe, un dem
annern: Kumm hiar, dann kümmet hoe, un muinem Knechte: Deo dat, dann doöt
hoe dat. Os Jesus dat haur, draigge hoe sik ümme un sia teo den Luüen, doe em
folgen: Sonnen Glauwen häww ik in Israel nich fiunen. Os doe Buan wir
truüggekaimen, fuünen soe, dat doe Knecht gesund was.
7, 11-17
Doe annern Dage geng Jesus in oene Statt, doe hoede Nain; suine Jünger un fiele
Luüe gengen met em. Os hoe donne for der Statt was, bröchten soe just oenen
Dauen heriut. Dat was doe oenßige Suone fan suiner Mudder un soe was Witwe.
Fiele Luüe iut der Statt gengen met. Os doe Her soe sog, hadde hoe Erbarmen un
sia: Gruin nich mer! Dann geng hoe hen un ruüre den Sark an; doe Driager
bliewen ston, hoe sia: Kuind, ik soegge dui: Sto up! Doe Daue richte sik up un feng
an teo kuüren; do gaff hoe en der Mudder wuir. Doe Luüe kriegen grauden
Schrecken; soe luawen Gott un sian: Do est oen grauden Prophoet upston; wecke
sian auk: Gott hät suin Folk in Gnaden besocht. Düöse Geschichte bredde sik in
den Jiuden iarem Lanne iut un in ollen Lännern rundherümme.
7, 18-23
Düt haur auk Johannes fan suinen Jüngern. Do loet hoe twoee no sik kuomen un
schicke soe no dem Heren un loet en frogen: Bis diu doe Christus, doe kuomen
sall, odder süö wui up oenen annern toöwen? Os doe Buan no em kaimen, sian
soe: Johannes doe Toöfer hät us schicket un lött dui frogen: Bis diu doe, doe
kuomen sall, odder süö wui no up oenen annern toöwen? Just teo der Tuit hoele
hoe fiele fan Krankhoeden un Suüken un fan baisen Goestern un gaff hoe fielen
Blinnen dat Gesicht. Hoe antweorde den Buan: Got hen un fertellt Johannes olls,
wat jui soen un haurt häwwet: Doe Blinnen küönt soen, doe Lamen küönt gon, doe
Iutsätigen weret roeggen, doe Tauben küönt hairen, doe Dauen stot up un den
Armen werd doe geoe Buaskop ferkünniget, un sialig est, doe nich an mui ire werd.
7, 24-35
Os doe Buan wir weggon wören, feng Jesus an, dem Folke fan Johannes teo
fertellen. Worümme sen jui no Johannes inne Sandbiarge gon? Wo jui oen Roet
soen, dat doe Wuind hen un hiar woegget? Sieker nich. Worümme sen jui denn
hengon? Wo jui oenen fuinen Mann soen? Luüe, doe sik fuin klait un lecker iadet,
send in Huüsern fan Küöniken. Worümme sen jui denn hengon? Wo jui oenen
Prophoeden soen? Ik soegge jiu: Düöse Mann est moer os oen Prophoet; fan em
stoet schriewen: Ik schicke dui muinen Buan foriut, doe sall dui den Wegg
trechtemaken. Ik soegge jiu: Fan ollen, doe gebuaren send, est nich oene grödder
os Johannes, owwer doe Geringeste in Gott suinem Ruike est grödder os hoe. Dat
ganße Folk, dat Johannes suine Priege haur, un auk doe Töllner häwwet sik fan
em taufen loden un häwwet Gott recht giewen. Blaut doe Phariäser un
Schriftgelerden häwwet sik nich taufen loden un häwwet doe Afsichten ferachtet,
doe Gott hadde. --- Wem sall ik niu doe Minsken fan düösem Geslechte fergluiken?
Wem send soe änlik? Soe send os Kinner, doe anner Strode spielt un oenanner
teoreopet: Wui häwwet flott un jui häwwet nich danßet; wui häwwet klaget un jui
84

häwwet nich grienen. Johannes doe Toöfer est kuomen; hoet att ninn Braut un
drank ninnen Wuin; dorümme soegge jui: Hoe est fan dem Duüwel besiaden. Doe
Minskensuone est kuomen; hoe ett un drinket os annere; dorümme soegget soe:
Hoe est oen Friader un Wuinsuüper un geot Fründ met Töllnern un Sünnern. Wat
dobui wuise un richtig est, weret olle insoen, doe dorup achtet.
7, 36-50
Ens naidige en oen Pharisäer, hoe soll bui em iaden. Hoe geng no dem suinem
Hiuse un sedde sik annen Disk. Do was oene Fruwwe inner Statt, doe liewe in
Sünnen. Os doe haur, dat hoe in dem Hiuse fan dem Pharisäer att, kamm soe met
oenem Glase Ialge un geng fan achter no suinen Foöden un grain, dat em doe
Foöde fan iaren Trainen natt woören. Soe druüge soe met iaren Horen wir af un
küsse soe un salwe soe met Ialge. Os doe Pharisäer, doe en inlan hadde, dat sog,
dachte hoe for sik: Wenn düöse Mann oen Prophoet wöre, dann mösse hoe
wieden, wat dat for oene est, doe en anruürt, dat soe in Sünnen liewet. Do sia
Jesus: Simon, ik häwwe dui wat teo soeggen. Hoe sia: Mester, soegg! Oen
Geldmann hadde twoe Schüllner; doe oene was em fuifhunnert Grössen schüllig,
doe annere fifftig. Wuil soe dat nich truüggegiewen können, schenke hoe dat
boeden. Niu soegg, wecker fan boeden werd en am loefsten häwwen? Simon
antweorde: Ik denke, dem hoe am moesten schenket hät. Jesus sia: Do häs diu
ganß Recht. Dann draigge hoe sik ümme no der Fruwwen un sia teo Simon: Diu
suüs düöse Fruwwen huir. Ik sen in duin Hius kuomen un diu häs mui ninn Wader
for doe Foöde giewen; soe hät mui owwer doe Foöde met iaren Trainen wuosken
un met iaren Horen druüget. Diu häs mui ninnen Kuss giewen; soe hät owwer nich
noloden un hät mui doe Foöde küsset, sau lange os soe huir est. Diu häs mui den
Kopp nich met Ialge salwet; soe hät mui owwer doe Foöde met duürem Ialge
salwet. Dorümme soegge ik dui: Oll doe fielen Sünnen send iar niu fergiewen. Soe
hät fiel Loewes an mui don. Dem owwer woenig fergiewen werd, doe doöt auk
woenig Loewes. Do sia hoe teo iar: Dui send doe Sünnen fergiewen. Do fengen
doe annern annen Diske an un sian for sik: Wer est hoe, dat hoe Sünnen fergifft?
Hoe sia owwer teo der Fruwwen: Duin Glauwe hät dui reddet; go in Fruiden hen!
8, 1-3
Korde Tuit dorup geng hoe fan Statt teo Statt un fan Duarp teo Duarp un ferkünnige
doe geoe Buaskop fan Gott suinem Ruike. Doe Twialwe gengen met em. Auk
Friusluüe gengen met, doe hoe fan baisen Goestern un fan Krankhoeden hoelt
hadde: Maria iut Magdala, fan der hoe siewen baise Goester iutdriewen hadde,
Johanna, doe Fruwwe fan Chusa, doe Ferwalter bui Herodes was, Susanna un
fiele annere, doe em met iaren Mitteln hölpen.
8, 4-15
Os ens fiele Luüe iut den Stian tohaupekaimen, fertelle hoe düt Gluiknis. Oen
Landmann geng iut un woll saiggen. Os hoe saigge, fell wat uppen Wegg; dat weor
fertrompelt un doe Füögel söchten et up. Wat fell up stoenergen Grund; dat geng
rask up, ferdruüge owwer, wuil et ninne Fuchtigkoet hadde. Wat fell tüsken doe
Dairn; doe wüößen met up un kriegen et unner. Wat fell un geoen Grund; dat geng
up un brochte hunnertfacke Frucht. Os hoe dat seggt hadde, roep hoe: Doe Auren
hät teo hairen, doe luster teo! Do frogen en doe Jünger: Wat dat Gluiknis bedüdde?
85

Hoe antweorde: Jiu est dat giewen, dat jui doe Gehoemnisse fan Gott suinem
Ruike ferston küönt. Den annern werd dat ik Gluiknissen seggt; soe süöt soen un
doch nich achtgiewen; soe süöt hairen un doch nich ferston. Düt est niu doe Sinn
fan dem Gluiknisse: Dat Sotkairn est Gott suin Weort. Wo wat uppen Wegg fällt, dat
send süöke, doe dat Weort hairt; dann kümmet owwer doe Duüwel un nimmet et iut
iarem Hadden weg, dat soe nich teom Glauwen kuomet un sialig weret. Wo wat up
stoenergen Grund fällt, dat send süöke, doe dat Weort hairt un met Froöden
anniemet, owwer et kriggt ninne Woddeln; oene Tuitlang hault soe innen Glauwen
iut, wenn owwer Fersoökung kümmet, dann falt soe af. Wo wat tüsken doe Dairn
fällt, dat send süöke, doe dat Weort hairt un dann hengot un et for liuder Suargen,
Guir un Laster wir fergiedet. Frucht bringet soe nich. Wo wat up geot Land fällt, dat
send süöke, doe dat Weort hairt un in geoem Hadde bewart un met Iutdiur Frucht
bringet.
8, 16-18
Ninn Minske sticket oen Lecht an un decket dann oen Fatt doriawer odder stellt et
dann unner oene Bank. Hoe stellt et uppen Disk, dat et olle soen küönt, doe
herinkuomet. Do est niks ferbuargen, dat nich ens bekannt werd, un niks ferstiaken,
dat nich ens fiunen werd un ant Lecht kümmet. Giewet acht, wenn jui teolustert!
Doe achtgifft, dem werd Kenntnis giewen, un doe nich achtgifft, dem werd auk doe
Kenntnis nuamen, doe hoe no teo häwwen mennt.
8, 19-21
Do kamm suine Mudder met suinen Broörn an. Soe können owwer nich no em
henkuomen, sau fiele Luüe stönnen rund ümme en. Do sian soe em: Duine
Mudder un duine Broör stot biuden un witt dui soen. Hoe antweorde: Muine
Mudder un muine Broör, dat send doe, doe Gott suin Weort hairt un dono deot.
8, 22-25
Ens staig hoe met den Jüngern in oen Schepp un sia: Wui witt an dat annere
Oöwer foören; soe foörden af. Os soe uppen Wader wören, sloep hoe in. Do kamm
oen Stuormwuind. Doe Wellen sloögen bet int Schepp, dat soe in graude Naut
kaimen. Do wecken soe en un sian: Mester, wui got unner. Hoe richte sik up un
drüwwe dem Wuine un den Wellen. Do loögen soe sik un et weor ganß stille. Hoe
froge soe: Wo est jiue Glauwe? Soe hedden owwer no Angest un staunen un sian
unner sik: Wer est düöse Mann? Hoe kuürt met dem Wuine un den Wellen un soe
laiwet em.
8, 26-39
Soe förden an dat Land fan den Gadaroenern, dat Galiläa giegeniawer liggt. Os
hoe ant Land geng, loep em oen Mann inne Moöde, doe was fan baisen Goestern
besiaden. Hoe hadde oll lange Tuit ninn Tuüg antuagen, blaif auk nich tohius un
hoel sik innen Griawern up. Os hoe Jesus sog, fell hoe for em dal un schroegge:
Wat häwwe ik met dui teo deon, Jesus, diu Suone fan Gott, dem Ollerhaichsten? Ik
bidde dui, kwiale mui doch nich! Jesus woll just dem unroeggen Goeste befialen,
dat hoe iut dem Minsken heriutgon solle. Doe hadde en oll lange kwialt. Soe
hedden en annen Hännen un Foöden fastebiunen un insluaden, owwer hoe hadde
doe Stricke twoeggrieden un was inne Sandbiarge laupen. Jesus froge en: Wo
86

hess diu? Hoe antweorde: Legieon. Bui em wören fiele baise Goester inkert. Doe
bidden en, hoe solle soe doch nich innen Afgrund schicken. Niu was doe oen
grauden Tropp Swuine uppen Woetkämpen annen Biargen. Soe bidden en, hoe
solle doch teogiewen, dat soe in doe Swuine gon dröffen. Dat dai hoe. Do gengen
doe baisen Goester fan dem Minsken in doe Swuine un doe ganße Tropp loep
fannen Biargen heraf inne Soe un fersaup. Os doe Hoer dat sögen, loepen soe
weg un fertellen dat inner Statt un innen Diarpern. Do gengen doe Luüe hen un
wollen dat bekuiken, wat do schoen was. Os soe no Jesus kaimen, satt doe Minske
antuagen un ferstännig for suinen Foöden. Do ferfären soe sik. Doe dobui wiesen
wören un soen hedden, wo doe Kranke gesund weoren was, fertellen den ganßen
Hiargang. Do bidden en doe Gadaroener, hoe solle doch wir weggon; soe hedden
graude Angest. Hoe staig niu wir int Schepp un forde truügge. Do froge en doe
Mann, fan dem hoe doe baisen Goester iutdriewen hadde, of hoe bui em bluiwen
dröffe. Owwer Jesus behoel en nich un sia: Go wir nohius un fertelle olls, wat Gott
an dui don hät. Do geng hoe hen un fertelle inner ganßen Statt, wat Jesus an em
don hadde.
8, 40-56
Os Jesus wir no Kapernaum kamm, namm en dat Folk met Froöden up; soe
hedden oll lange up en tofft. Do kamm oen Mann, doe hoede Jairus, doe Iawerste
fanner Scheole; doe fell for Jesus dal un batt en, hoe solle doch no suinem Hiuse
henkuomen. Hoe hadde oene Dochter fan twialf Joren, doe was daudkrank. Jesus
geng met, owwer doe Luüe drängen sik ümme en teo. Do was do oene Fruwwe
tüsken, der dat Bleot oll twialf Jore nich ston bliewen was. Soe hadde oll fiel Geld
dofor iutgiewen, owwer niks hadde iar holpen. Doe kamm fan achter an en heran
un namm den Saum fan suinem Rocke inne Hand; do was dat Bleon forbui. Jesus
froge: Wer hät mui anruürt? Os soe olle stille swiegen, sia Petrus: Mester, doe Luüe
drängen sik fan ollen Suien an dui heran un diu fröggs, Wer hät mui anruürt? Jesus
antweorde: Do est wer, doe hät mui met Willen anruürt. Ik foöle, dat Kraft fan mui
gon est. Os doe Fruwwe insog, dat et nich stillken schoen konn, fell soe for Jesus
dal un bekenne for ollen Luüen, worümme soe en anruürt hedde un dat soe
gesund weoren woöre. Jesus sia teo iar: Muine Dochter, doe Glauwe hät dui
holpen. Go in Fruiden duinen Wegg. --- Os hoe dat sia, kamm oen Mann fan Jairus
suinen Densten un sia: Duine Dochter est oll stuorwen. Giff dui ninne Moögge mer
met dem Mester! Os Jesus dat haur, sia hoe teo Jairus: Sui nich besuarget, laif diu
mui, dann werd soe gesund weren. Os hoe in dat Hius kamm, loet hoe blaut Petrus,
Jakobus un Johannes un doe Ellern fan dem Kuine metgon. Soe grienen un
klagen olle innen Hiuse. Hoe sia: Gruint nich; dat Luüd est nich daude, et slöppet
blaut. Soe lachchen iawer en; soe wüssen, dat et stuorwen was. Hoe namm et bui
der Hand un sia: Kuind, sto up! Do kamm suin Goest wir truügge un et stonn up.
Hoe sia, soe sollen em wat teo iaden giewen. Doe Ellern wören stumm for
Staunen. Dann befeol hoe nen, soe sollen dat nich wuider fertellen.
9, 1-9
Ens roep hoe doe Twialwe tohaupe un gaff nen Macht iawer olle baisen Goester
un iawer olle Krankhoeden. Dann schicke hoe soe iut, dat soe fan Gott suinem
Ruike fertellen un Kranke gesund maken sollen un sia nen: Jui süöt uppen Wiage
niks metniemen, ninnen Rock, ninne Tasken, ninn Braut, ninn Geld, auk nich twoe
87

Röcke. In den Huüsern, wo jui upnuamen weret, do bluiwet, bet jui wuiderroeset.
Wenn jui nich upnuamen weret, dann got iut der Statt heriut un schüddet den Sand
fan jiuen Foöden, dat jui oen Tuügnis giegen soe häwwet. Do gengen soe weg un
wannern fan Duarp teo Duarp; ollerwiagen ferkünnigen soe doe geoe Buaskop un
maken Kranke gesund. Os doe Küönik Herodes dat haur, wusse hoe nich recht,
wat hoe dofan haulen soll. Wecke sian em: Johannes est wir fan den Dauen
upston. Wecke moenen: Elias est wuirkuomen. Wecke löffen: Oen Prophoet iut der
aulen Tuit est wir upston. Herodes sia: Johannes, dem häww ik den Kopp afslon
loden, owwer wat est düt for oen Mann, fan dem ik süöke Dinge haire? Hoe hedde
en gern soen.
9, 10-17
Os doe Twialwe truüggekaimen, fertellen soe em olls, wat soe don hedden. Dann
namm hoe soe met un taug sik in oene Statt truügge, doe Bethsaida hett. Owwer
doe Luüe hedden dat soen un folgen em. Do loet hoe soe herankuomen un fertelle
nen fan Gott suinem Ruike un holp ollen, doe krank wören. Os et Owend weor,
kaimen doe Twialwe un sian: Schicke doe Luüe weg, dat soe inne Diarper un uppe
Hiawe got un Hiarbiarge un Iaden kruiget. Wui send huir in oener oensamen
Giegend. Do sia hoe: Giewet jui nen wat teo iaden! Soe antweorden: Wui häwwet
nich moer os fuif Braie un twoe Fiske; wui müöt süss hengon un for düöse fielen
Luüe inkaupen. Et wören fuifdiusend Mann. Do sia hoe: Soe süöt sik dalsedden,
ümmer fifftig un fifftig. Dat besuargen doe Jünger un doe Luüe sedden sik. Dann
namm hoe doe fuif Braie un twoe Fiske, kaik up nom Hiemel un sia dat Dankgebett;
dann breok hoe soe in Stücke un gaff soe den Twialwen; doe mössen soe den
Luüen teolangen. Soe aiden un woören olle satt. Dann naimen soe doe Brocken
up, doe iawerbliewen wören, twialf Kiarwe full.
9, 13-22
Os hoe ens for sik allaine bia, wören blaut doe Jünger bui em. Do froge hoe soe:
Wat soegget doe Luüe, wer ik sen? Soe soegget: Diu wörs Johannes doe Toöfer
odder Elias, odder oen Prophoet iut der aulen Tuit wöre upston. Do froge hoe: Wat
soegge jui denn fan mui? Do antweorde Petrus: Diu bis Gott suin Christus. Do
drüwwe hoe nen un sia, soe sollen dat nich wuiderfertellen. Doe Minskensuone
mösse no fiel luin; hoe mösse fan den Ellsten, Haugenpruistern un Schriftgelerden
ferachtet un ümmebrocht weren, owwer den drüdden Dagg wir upston.
9, 23-27
Dann sia hoe teo ollen: Doe mui folgen well, doe draff niks no sik sümst frogen; doe
mott suin Kruüß up sik niemen un mui folgen. Doe suin Liewen redden well, doe
sall et ferloesen, un doe suin Liewen ümme mui ferlüsst, doe sall et redden. Wat
helpet dat dem Minsken, wenn hoe doe ganße Welt gewinnt un sik sümst ferlüsst
odder sik sümst Schaden doöt? Doe sik ümme mui un muine Woöre schiamt,
ümme den werd sik doe Minskensuone auk schiamen, wenn hoe in suiner
Herlikkoet un in der fan suinem Fadder un fan den hoeligen Engeln kuomen werd.
Wecke fan den, doe huir stot, süöt den Daud nich smecken, bet soe Gott suin Ruik
soen häwwet.
88

9, 28-36
Acht Dage nohiar namm hoe Petrus, Jakobus un Johannes met un staig up oenen
haugen Biarg un bia dor. Dobui kraig suin Gesicht oen anner Iutsoen; suin Tuüg
weor witt un glänße. Do kaimen twoe Männer un kuüren met em; dat wören Moses
un Elias. Doe stönnen innen hellen Glanße un kuüren fan dem Iutgange, den hoe
in Jerusalem niemen soll. Owwer Petrus un den boeden annern, doe bui em
wören, kamm doe Slop an. Os soe wir upwaken, sögen soe suinen Glanß un doe
boeden Männer, doe bui em stönnen. Os doe Afschoed fan em naimen, sia Petrus
teo Jesus: Mester huir est et geot; lott us droe Hüdden bowwen, oene for dui,
oene for Moses un oene for Elias. Hoe wusse owwer nich, wat hoe sia. Os hoe no
kuüre, kamm oene Wolke un gaff nen Schadden. Os soe dorunner stönnen,
ferfären soe sik. Do roep oene Stimme iut der Wolke: Düt est muin Suone, den ik
iutwält häwwe; up den hairt! Os soe doe Stimme hairen, was Jesus do wir allaine.
Doe Jünger swiegen dofan stille, wat soe soen hedden, un kuüren int erste met
nich oenem doriawer.
9, 37-45
Os Jesus den annern Dagg fan dem Biarge herafgeng, kaimen em fiele Luüe inne
Moöde. Do roep oen Mann iut dem Folke: Mester, ik bidde dui, suü doch ens
muinen Suonen an; hoe est muin oenßig Kuind. Den packet faken oen baisen
Goest. Dann schroegget hoe, dat em doe Schium form Munne stoet; doe Goest ritt
en hen un hiar un et diurt lange, bet hoe en wir ferlött. Ik häwwe duine Jünger oll
biddet, soe sollen en iutdruiwen, owwer soe küönt et nich. Jesus antweorde: O diu
ungloöwige un ferkerde Ort! Wo lange sall ik bui jiu suin un jiu dullen? Bringet en
mui huirhen! Os doe Junge ankamm, smait en doe Goest uppe Ern un rait em doe
Gluider tohaupe. Jesus drüwwe dem Goeste un hoele den Jungen un gaff en
suinem Fadder wuir. Do staunen soe olle iawer Gott suine Macht. Os sik doe Luüe
sau wunnern, sia hoe teo den Jüngern: Achtet recht up doe Woöre, doe ik jiu niu
soegge: Doe Minskensuone sall den Hännen fan Minsken iawergiewen weren.
Soe ferstönnen dat Weort owwer nich; et was nen sau dunkel, dat soe et nich
begriepen, un soe wogen auk nich, en teo frogen, wat et bedüdde.
9, 46-50
Ens kuüren soe doriawer, wer doe gröttste fan ienen wöre. Os Jesus iare
Gedanken miarke, namm hoe oen Kuind anne Hand un stelle dat for sik hen un sia:
Doe düt Kuind upnimmet, wuil et muinen Namen bekennt, doe nimmet mui up; un
doe mui upnimmet, doe nimmet den up, doe mui schicket hät. Doe lütkeste fan jiu
ollen, dat es doe gröttste. Do sia Johannes: Mester, wui häwwet oenen Mann soen,
doe draif in duinem Namen baise Goester iut; wui häwwet em dat owwer ferbuan,
wuil hoe dui nich met us folget. Jesus sia: Dat hedde jui em nich ferboen sollen.
Doe nich giegen us est, doe est for us.
9, 51-56
Os doe Tuit kamm, dat hoe wir no buawen nuamen weren soll, namm hoe sik faste
for, no Jerusalem teo gon. Hoe schicke Buan foriut. Doe kaimen no Samaria un
wollen dor Hiarbiarge for en bestellen. Soe naimen en owwer nich up, wuil hoe up
den Wiage no Jerusalem was. Do sian Jakobus un Johannes, doe dat haurt
hedden: Her, süö wui befialen, dat do Fuür fannen Hiemel fällt un soe fertiart, os
89

Elias dat don hät? Jesus draigge sik ümme, schulle un sia ernstlik: Wiede jui nich,
wem suine Kinner jui send? Doe Minskensuone est kuomen un well doe Minsken
redden; hoe well soe doch nich fernichten! Do gengen soe in oen anner Duarp.
9, 57-62
Unnerwiagens sia oen Mann teo em: Ik will dui ollerwiagen folgen, wo diu
hengoes. Jesus antweorde: Doe Fösse häwwet Löcker un doe Füögel häwwet
Nester, owwer doe Minskensuone hät ninne Stuie, wo hoe den Kopp henloeggen
kann. Teo oenem annern sia hoe: Folge mui! Doe sia owwer: Giff mui Ferlaif, dat ik
erst hengo un muinen Fadder begrawe. Jesus antweorde: Lott doe Dauen iare
Dauen begrawen. Go diu hen un ferkünnige fan Gott suinem Ruike. Do was oen
drüdden, doe sia: Ik will dui folgen, owwer giff mui erst Ferlaif, dat ik fan den
Afschoed nieme, doe teo muinem Hiuse hairt. Jesus antweorde: Doe oenen Pleog
höllt un ploögen well un sik dann no ümmekicket, doe daug nich for Gott suin Ruik.
10, 1-16
Kodde Tuit nohiar wäle Jesus no siewensig annere Jünger iut un schicke soe twoe
un twoe in olle Stia un Diarper, doe hoe no besoöken woll. Teo den sia hoe: Doe
Arn est graut; do send owwer män woenig Arboetsluüe. Dorümme biddet den
Heren, dem doe Arn hairt, dat hoe Arboeder for suinen Arn bestellt. Niu got hen!
Soet, ik schicke jiu os Lämmer midden tüsken doe Wülwe. Niemet ninnen
Geldbuül, ninne Roesetasken un ninne Scheoe met un gruüßet ninnen Minsken
unnerwiagens! Wenn jui in oen Hius got, dann wünsket dem Hiuse Fruiden. Wenn
do oen Mann wuont, doe den Fruiden well, dann sall doe Fruide bui em bluiwen,
wenn owwer nich, dann werd doe Fruide wir up jiu truüggekuomen. In dem Hiuse
bluiwet dann; iadet un drinket, wat soe häwwet! Doe arboedet, ferdoent auk Laun.
Got nich fan oenem Hiuse in oen anner. Wenn jui in oene Statt kuomet un do
upnuamen weret, dann iadet, wat soe jiu forsedd´t. Hoelt doe Kranken, doe do
send, un soegget den Luüen: Gott suin Ruik est for jiu ankuomen. Kuome jui in
oene Statt, wo jui nich upnuamen weret, dann got up iare Stroden un soegget: Auk
den Sand, doe sik in jiuer Statt an iuse Foöde klefft, wiske wui af, dat jui en behault.
Jui süöt wieden, dat Gott suin Ruik bui jiu dichte for der Duür est. Ik soegge jiu:
Sodom sall et for Gerichte biader gon os sonner Statt. Et sall dui laige gon,
Chorazin! Et sall dui laige gon, Bethsaida! Wören in Tyrus un Sidon süöke
Wunnerdinge schoen os bui jiu, soe hedden lange in Sack un Asken siaden un
iaren Sinn ännert. Et sall Tyrus un Sidon for Gerichte biader gon os jiu. Un diu
Kapernaum, diu menns fillichte, diu woörs bet annen Hiemel buürt, diu sass bet
inne Hölle stott weren. Doe jiu hairt, doe hairt mui; doe jiu ferstött, doe ferstött mui.
Doe owwer mui ferstött, doe ferstött den, doe mui schicket hät.
10, 17-24
Doe siewensig kaimen met Froöden truügge un sian: Her, auk doe baisen Goester
laiwet us, wenn soe duinen Namen hairt. Do sia hoe: Ik sog den Sotan os oenen
Blits fannen Hiemel falen. Soet, ik häwwe jiu Macht giewen, jui küönt up Slangen
un Oddern trian, Macht iawer olle Gewalt, doe doe Sotan hät; niks sall jiu Schade
deon. Fröwwet jiu nich doriawer, dat doe Goester jiu laiwet, fröwwet jiu owwer, dat
jiue Namen innen Hiemel anschriewen stot. In der Stunne roep Jesus for Froöden:
Ik danke dui Fadder, Her iawer Hiemel un Ern, dat diu düt den Wuisen un Kleoken
90

ferbuargen un den Unmünnigen wuiset häs. Jeo, Fadder, sau hät dui dat gefallen.
Olls est mui fan muinem Fadder iawergiewen, un nich oene woet, wer doe Suone
est, os blaut doe Fadder, un wer doe Fadder est, os blaut doe Suone un doe, dem
doe Suone et wuisen well. Dann draigge hoe sik ümme no den Jüngern un sia:
Sialig send doe Augen, doe dat soet, wat jui soet. Ik soegge jiu: Fiele Prophoeden
un Küönike hedden gern soen, wat jui soet, un häwwet et nich soen; un hedden
gern haurt, wat jui hairt, un häwwet et nich haurt.
10, 25-37
Do kamm oen gelerden Mann, doe woll en uppe Preowe stellen un sia: Wat mott ik
deon, dat ik dat oewige Liewen iarwen kann? Jesus sia: Wat stoet innen Gesedde
schriewen? Wat häs diu do liasen? Hoe antweorde: Diu sass den Heren, duinen
Gott met ganßen Hadden, met ganßer Soele met oller Kraft un met ollem Denken
loef häwwen un duinen Naichsten justsau os dui sümst. Jesus sia em: Duine
Antweort est richtig. Deo dat män, dann wers diu liewen. Hoe woll sik sümst
iutwuisen un froge Jesus: Wer est denn muin Naichste? Jesus antweorde: Do was
oen Mann, doe geng fan Jerusalem no Jericho un fell Roöwern inne Hänne. Doe
tüögen em olls iut, sloögen en, gengen weg un loeden en halfdaude luiggen. Do
kamm oen Pruister densülwen Wegg; hoe sog en un geng wuider. Justsau kamm
oen Levitt dohiar; doe sog en un geng auk wuider. Dann kamm oen Samaruiter an
doe Stuie. Os doe en sog, dai em dat laid. Hoe geng hen, gaut Ialge un Wuin up
doe Wunnen un ferbaun soe em; dann sedde hoe en up suinen Iesel, brochte en
inne Hiarbiarge un suarge for en. Os hoe den annern Dagg wuiderroesen woll,
namm hoe twoe Grössen iut der Tasken, gaff soe dem Were un sia: Niu suarge for
en un wenn diu no moer Unkosten for en häs, dann will ik dat betalen, wenn ik wir
truüggekuome. Wat menns diu, wer fan den Droeen hät den Mann os suinen
Naichsten behannelt? Doe Schriftgelerde sia: Doe em holp. Jesus sia: Dann go
hen un deo diu auk sau!
10, 38-42
Os soe wuidergengen, kaimen soe in oen Duarp. Do wuone oene Fruwwe, doe
hoede Martha; doe namm en in iar Hius up. Soe hadde oen Süster, dat hoede
Maria; doe sedde sik dem Heren teo Foöden un lustere teo, wat hoe sia: Martha
gaff sik fiel Moögge un woll Jesus geot doenen. Do geng soe no em hen un sia:
Her, kanns diu dat sau ansoen, dat muin Süster do sitt un mui olls allaine deon
lött? Soegg iar doch, dat soe mui helpet! Jesus antweorde: Martha, diu makes dui
Suarge un Moögge ümme fiele Dinge; wui häwwet owwer män woenig naidig.
Maria hät dat beste Doel wält, dat sall iar nich nuamen weren.
11, 1-13
Ens was hoe an oener Stuie un bia do. Os hoe uphaur, sia oen Jünger teo em: Her,
lere us auk bian, os Johannes suinen Jüngern dat lert hät. Hoe antweorde: Wenn
jui biat, dann soegget sau: Fadder, duin Name were hoelig haulen! Duin Ruik
kuome! Giff us Dagg for Dagg dat naidige Braut! Fergiff us iuse Schuld! Wui willt
auk joedem fergiewen, doe us wat schüllig est. Lott us nich fersoöken! Dann sia
hoe wuider: Doe fan jiu oenen Fründ hät un midden inner Nacht no em hengoet un
seggt: Muin loewe Fründ, lai mui droe Braie! Do est oen geoen Fründ fanner Roese
ankuomen un ik häwwe niks, wat ik em forsedden kann, werd doe em woll fan
91

innen antweorden: Mak mui ninne Unmoögge! Doe Duür est oll teosluaden un
doe Kinner slopet oll. Ik kann nich upston un dui wat giewen. Ik soegge jiu: Wenn
hoe auk nich upstoet un em Braut gifft, wuil hoe suin Fründ est, dann werd hoe
doch upston en em sau fiel giewen, os hoe naidig hät, wuil doe annere sau druiste
est un nich fanner Stuie goet. Dorümme soegge ik jiu: Biddet, dann werd jiu
giewen. Soöket, dann were jui fuinen; kloppet an, dann werd jiu upmaket; doe
biddet doe kriggt auk wat; doe söcht, doe finnt auk wat; doe ankloppet, dem
werd auk upmaket. Do est bui jiu ninn Fadder, doe suinem Suonen oene Slange
gifft, wenn hoe en ümme oenen Fisk biddet, un doe em oenen Stoen gifft, wenn
hoe en ümme Braut biddet. Wenn jui argen Minsken jiuen Kinnern geoe Gawen
giewen küönt, dann werd doch doe Fadder innen Hiemel no fiel moer deon un den
den Hoeligen Goest giewen, doe en dorümme biddet.
11, 14-28
Hoe draif oenen baisen Goest iut, doe was stumm. Os doe Goest iuttaug, feng doe
Stumme an teo kuüren. Doe Luüe wunnern sik doriawer. Wecke sian: Hoe drifft
doe baisen Goester innen Bunne met Beelzebul iut, dem biamsten fan den baisen
Goestern. Annere wollen en uppe Preowe stellen un ferlangen fan em oen Toeken
fannen Hiemel. Hoe miarke owwer iare Gedanken un sia: Oen Ruik, dat met sik
sümst unoens werd, dat ferfällt; oen Hius fällt iawer dat annere. Est niu doe Sotan
met sik sümst unoenig, wo kann dann suin Ruik beston? un doch soegge jui, ik
driewe doe baisen Goester innen Bunne met Beelzebul iut. Druiwe ik doe baisen
Goester innen Bunne met Beelzebul iut, duür wen druiwet dann jiue Jünger soe
iut? Dorümme weret soe jiue Richter suin. Druiwe ik doe baisen Goester owwer
duür Gott suinen Finger iut, dann kümmet doch Gott suin Ruik no jiu. Wenn oen
starken Mann Wachche in suiner Burg höllt, dann est suin Oegendum sieker. Wenn
owwer oen Mann kümmet, doe no stiarker est os hoe, doe kriggt en unner un
nimmet em doe Waffen weg, wo hoe sik up ferloet, un ferdoelt soe dann unner
suine Luüe. Doe nich met mui est, doe est giegen mui, un doe nich met mui
sammelt, doe ferstroögget. Wenn doe unroeggen Goest iut dem Minsken
heriutgoet, dann goet hoe an woöste Stuien, söcht do Riue, finnt soe owwer nich;
dann seggt hoe: Ik will wir in muin Hius truüggegon, wo ik wiesen sen. Wenn hoe
wuirkümmet, dann finnt hoe dat met Bessem iutkuirt un uprummet. Dann goet hoe
hen un halt sik siewen annere Goester, doe no laiger send os hoe; doe toet dann in
un wuont do un dann werd dat met dem Minsken tolest no laiger os forhiar. Os hoe
dat sia, roep oene Fruwwe iut dem Folke met heller Stimme: Sialig est doe Schaut,
doe dui driagen hät, un doe Bost, doe dui erniart hät. Hoe owwer sia: Jeo, sialig
send, doe Gott suin Weort hairt un bewart
11, 29-36
Os sik doe Luüe wir an en herandrängen, feng hoe an teo priegen un sia: Düt
Geslecht est oene baise Ort; dat well Wunnertoeken fan mui soen; et werd owwer
ninn anner Toeken kruigen, os dat fan dem Prophoeden Jonas. Sau os Jonas den
Luüen in Ninive oen Toeken was, sau sall auk doe Minskensuone düösem
Geslechte oen Toeken weren. Doe Küönikin iut Suüden sall tohaupe met düösem
Geslechte fort Gericht trian un soe ferurdoelen. Soe kamm fan dem Enne fanner
Ern un woll Salomo suine Wuishoet hairen; huir est owwer moer os Salomo. Doe
Luüe iut Ninive süöt tohaupe met düösem Geslechte fort Gericht trian un soe
92

ferurdoelen. Soe biadern sik no Jonas suiner Priege; huir est owwer moer os
Jonas. Ninn Minske sticket oen Lecht an un stellt et innen Keller odder unnern
Bieker. Hoe stellt et uppen Disk, dat soe olle dat Lecht soet, doe int Hius kuomet.
Dat Auge est dat Lecht for dat Liewen. Wenn duin Auge gesund est, dann est duin
ganß Liewen lecht. Wenn et owwer krank est, dann est duin ganß Liewen duüster.
Giff acht, dat dat Lecht, dat in dui est, nich duüster werd. Est niu duin ganß Liewen
helle un ninn duüster Stück doranne, dann bis diu sau innen Lechte, os wenn oen
Lecht met hellem Schuine up dui strolt.
11, 37-54
Hoe hadde kium uphaurt teo priegen, do naidige en oen Pharisäer, hoe solle bui
em iaden. Hoe geng met un sedde sik annen Disk. Doe Pharisäer wunnere sik, os
hoe sog, dat Jesus sik nich forhiar doe Hänne wuoske. Doe Her owwer sia: Jeo, jui
Pharisäer hault doe Bieker un Schüödel van biuden roeggen, owwer inwennig in
jiuem Hadden sen jui full Guir un Baishoet. Jui Naren! Doe dat schaffen hät, wat
biuden est, doe hät auk dat maket, wat binnen est. Giewet os Almeosen dat, wat in
jiuen Biekern un Schüödeln est! Dann est jiu olls roeggen. Et sall jiu laige gon,
Pharisäer! Jui giewet den toeggeden Doel van Münte, Pieper un ollem Groönkrom,
owwer recht deon un Gott loef häwwen, do go jui anne forbui. Düt süö jui deon un
dat annere nich loden. Et sall jiu laige gon, Pharisäer! Inner Scheole wi jui den
ersten Plats häwwen un upper Strode süöt doe Luüe jiu toerst gruüßen. Et sall jiu
laige gon, Pharisäer! Jui gluiket Griawern, doe nich mer teo kennen send, sau dat
doe Luüe doriawer henlaupet un et nich miarket. Do sia oen Schriftgelerde: Mester,
met düösen Woören seggs diu us auk teo fiel. Jesus sia: Et sall jiu Schriftgelerden
auk laige gon. Jui loegget den Luüen Lasten up, doe soe nich driagen küönt,
owwer jui sümst ruürt düöse Lasten nich met oenem Finger an. Et sall jiu laige gon.
Jui seddet Graffstoene for doe Prophoeden, owwer jiue Aulen häwwet soe
ümmebrocht. Sau sen jui Tuügen fan den Sünnen fan jiuen Aulen un sau billige jui
soe. Doe maken soe daut un jui bowwet iare Griawer. Dorümme hät Gott in suiner
Wuishoet seggt: Ik will Prophoeden un Apostel henschicken, owwer soe weret
wecke dofan dautmaken un wegdruiwen. Den Prophoeden iar Bleot sall fan
düösem Geslechte inföddert weren, olle Bleot, dat fan Anfang fanner Welt an
ferguaden est, fan Abel suinem Bleoe an bet up dat Bleot fan Zacharias, doe
tüsken Altor un dem Tempel ümmebrocht weor. Ik soegge jiu, et sall fan düösem
Geslechte inföddert weren. Et sall jiu laige gon, Schriftgelerden! Jui häwwet doe
Slüödel wegnuamen, dat soe dat Hoel nich fuinen küönt. Jui sümst send nich
heringon un jui hault doe af, doe herin witt. Os hoe fan dor weggon was, fengen
doe Schriftgelerden un Pharisäer an, em teo grollen un en iutteofrogen. Soe liuren
dorup, dat soe em oen unbedacht Weort iut dem Munne locken.
12, 1-12
In der Tuit hedden sik diusende fan Minsken ansammelt. Doe drängen sik sau, dat
soe sik oenanner uppe Foöde traiden. Do feng hoe an, suinen Jüngern teo
soeggen: Wart jiu for den Pharisäern iarem Siurdoege; ik moene, wart jiu for der
Huücheluigge! Niks est sau ferbuargen, dat et nich bekannt werd, un niks est sau
hoemlik, dat et nich annen Dagg kümmet. Dorümme sall olls, wat jui innen
Duüstern seggt häwwet, bui Lechten haurt weren, un wat jui jiu inner Kamern int
Aur seggt häwwet, sall fannen Dacke ferkünniget weren. Ik soegge jiu os muinen
93

Frünnen: Ängstiget jiu nich for den, doe dat Luif dautmaket un dann niks wuider
deon küönt. Ik will jiu owwer soeggen, for wem jui jiu ängstigen süöt: Ängstiget jiu
for dem, doe auk Macht hät, jiu inne Hölle teo smuiden. Ferkaupet soe nich fuif
Luünike for twoe Pennike? Gott hät owwer doch nich oenen dofan fergieden. Niu
est owwer joed Spuir Hor up jiuem Koppe tellt. Dorümme ängstiget jiu nich; jui
send moer wert os fiele Luünike. Doe sik for den Minsken teo mui bekennt, teo dem
werd sik doe Minskensuone auk for Gott suinen Engeln bekennen. Doe mui owwer
for den Minsken afseggt, dem sall doe Minskensuone auk for Gott suinen Engeln
afsoeggen. Doe oen Weort giegen den Minskensuonen seggt, dem sall dat
fergiewen weren. Doe owwer den Hoeligen Goest lästert, dem sall dat nich
fergiewen weren. Wenn soe jiu for doe Gerichte bringet, dann maket jiu ninne
Suarge, wat jui antweorden un soeggen süöt; doe Hoelige Goest werd jiu in dem
Augenblicke doe rechten Woöre giewen.
12, 13-21
Oen Mann iut dem Folke sia: Mester, soegg doch muinem Breor, dat hoe dat Iarwe
met mui doelen sall. Jesus antweorde: Minske, wer hät mui os Richter iawer jiu
anstellt? Dann sia hoe teo ollen: Niemet jiu in achte un wart jiu for Guits. Wenn oen
Minske auk ruik est, dann kann hoe suin Liewen doch nich met Geld sieker stellen.
Dann fertelle hoe oen Gluiknis. Do was oen ruiken Mann, dem suin Acker hedde
geot driagen. Hoe iawerleog sik dat un sia: Wat sall ik maken? Ik häwwe ninnen
Plats mer for doe Früchte. Dann sia hoe: Sau will ik dat maken: Ik will muine
Schuürn afbriaken un grödder bowwen; dann will ik do den ganßen Arn un olls
unnerbringen, wat ik süss no häwwe un will dann teo muiner Soele soeggen:
Loewe Soele, diu häs Forrot up fiele Jore; niu sui teofria; ett un drink un genuüt dat
Liewen. Owwer Gott sia em: Diu Nar! Düöse Nacht weret soe doe Soele fan dui
ferlangen, un wat hairt dui dann no fan ollem, wat diu uphuüpet häs? Sau goet dat,
wenn doe Minske sik Geld sammelt un nich for Gott ruik est.
12, 22-34
Dann sia hoe teo den Jüngern: Maket jiu ninne Suargen fort Liewen, wat jui iaden
süöt, auk nich fort Luif, wat jui antoen süöt; dat Liewen est moer wert os dat Iaden
un dat Luif moer os doe Klair. Bekuiket jiu ens doe Rawen! Soe saigget nich un
arnt nich in, soe häwwet ninnen Keller un ninne Schuürn, un Gott erniart soe doch.
Wofiel sen jui owwer moer wert os doe Füögel? Wer fan jiu kann met ollen suinen
Suargen suin Liewen oene Handbroet länger maken? Wenn jui nich ens düt
Minneste küönt, wat make jui jiu dann Suargen ümme annere Saken? Kuiket ens
doe Liljen an, wo doe wasset! Soe arboedet nich, soe spinnt nich, un doch est
Salomo in suiner ganßen Pracht nich sau fuin klait wiesen os oene fan düösen.
Wenn owwer Gott dat Kriut biuden, dat fandage bloögget, un muarn ferbrennt werd,
sau fuin klait, sall hoe dat nich no fiel moer bui jiu deon? Wo swack est jiue
Glauwe! Dorümme süö jui nich besuarget frogen, wat jui iaden un drinken witt.
Dorümme suid nich bange! No süöken Dingen froget doe Hoeden inner Welt. Jiue
Fadder woet, dat jui dat naidig häwwet. Trachtet blaut no suinem Ruike, dann werd
jiu dat annere no teogiewen weren. Sui nich bange, diu lütke Gemoene! Jiue
Fadder well jiu suin Ruik giewen. Ferkaupet olls, wat jui häwwet, un giewet
Almeosen! Loegget dat Geld sau an, dat et nich fergoet, un sammelt jiu domedde
oenen Schatt innen Hiemel, doe nich afniemet, wo ninn Doef ankümmet un den
94

ninne Modden friadet. Wo jiue Schatt est, doe est auk jiue Hadde.
12, 35-40
Snallt jiuen Roemen ümme un lodet jiue Lecht brennen! Jui süöt Luüen gluiken,
doe up iaren Heren toöwet, wenn hoe fanner Hochtuit truüggekümmet, un em
saugluiks doe Duür upmaken witt, wenn hoe ankloppet. Sialig send doe Knechte,
doe waket, wenn doe Her kümmet. Hoe werd sik sümst den Rock upbuinen, soe
annen Disk naidigen un doe Ruige rondgon un soe bedoenen. Magg hoe niu inner
twoeden odder drüdden Nachttuit kuomen; sialig send soe, wenn hoe soe wachch
finnt. Dat küön jui woll insoen: Wenn doe Hiusher wusst hedde, teo wieker Stunne
doe Doewe kaimen, dann hedde hoe waket un hedde nich in suin Hius inbriaken
loden. Dorümme hault jiu wachch; doe Minskensuone kümmet teo oener Stunne,
wenn jui et nich fermeot.
12, 41-48
Do froge Petrus: Her, güllt düt Gluiknis blaut us odder auk ollen annern? Doe Her
antweorde: Wöre doch joeder Ferwalter getrüwwe un kleok, wenn suin Her en
iawer doe Knechte seddet, un gaiwe joedem suinen Doel teo der rechten Tuit!
Sialig est doe Knecht, den doe Her sau andreppet, wenn hoe wuirkümmet. Hoe
werd en iawer olle suine Luüe sedden. Denket doe Knecht owwer in suinem
Hadden: Muin Her kümmet nau lange nich, un fänget hoe an, doe annern Knechte
un Miagede teo slon, iawer doe Mode teo iaden un teo drinken un sik teo
besiupen, dann werd suin Her an oenem Dage kuomen, wenn hoe et nich fermeot,
un teo oener Stunne, wo hoe nich an en denket. Oen Knecht, doe den Willen fan
suinem Heren kennt un sik do nich up inrichtet un do nich no doöt, doe werd fiele
Sliage kruigen. Doe owwer dem Heren suinen Willen nich kennt un wat doöt, dat
Sliage ferdoent, doe sall doe Puitsken män woenig foölen. Dem fiel giewen est, fan
dem werd auk fiel föddert, un dem fiel anfertruwwet est, fan dem werd auk fiel
ferlanget.
12, 49-59
Ik sen kuomen, dat ik Fuür uppe Ern bringen sall, un wat woll ik loewer soen, os dat
et oll brenne. Forhiar mott ik no oene Taufe iuthaulen, un wo ferlanget mui dono,
dat soe an mui fornuamen werd! Moene jui, dat ik uppe Ern kuomen sen, Fruiden
teo bringen? Ik soegge jiu: Nai, Twist bringe ik. Fan niu an weret fuiwe, doe in
oenem Hiuse wuont, unoens suin; droee weret giegen twoee un twoee giegen
droee ston, doe Fadder giegen den Suonen un doe Suone giegen den Fadder,
doe Mudder giegen doe Dochter un doe Dochter giegen doe Mudder, doe
Swaigermudder giegen doe Swaigerdochter un doe Swaigerdochter giegen doe
Swaigermudder. Dann sia hoe teo dem Folke: Wenn jui innen Westen Wolken
upstuigen soet, dann soegge jui: Et gifft Riangen. Dann kümmet dat auk sau. Wenn
jui den Wuind iut Suüden woeggen soet, dann soegge jui: Et werd hoet. Dann
kümmet dat auk sau. Jui Huüchler! Wo doe Hiemel un doe Ern iutsoet, dat fersto jui
teo duün. Wo kümmet dat owwer, dat jui doe Tuit nich duün küönt, in der jui liewet?
Worümme küön jui nich fan jiu sümst urdoelen, wat recht est? Wenn diu met oenem
annern for Gericht goes, dann giff dui unnerwiagens Moögge, dat jui jiu innen
Geoen ferdriaget. Hoe könne dui süss for den Richter bringen un doe Richter
könne dui dem Wächter iawergiewen un doe Wächter könne dui int Gefängnis
95

smuiden. Diu sass nich oer wir heriutkuomen, bet diu den lesten Pennik betalt häs.
13, 1-9
Teo der Tuit kaimen Luüe, doe fertellen em fan den Galiläern, doe Pilatus for dem
Altor hadde ümmebringen loden, dat sik iar Bleot met dem Bleoe fan den Offertiren
fermenget hadde. Do sia Jesus: Moene jui, düöse Galiläer wören gröddere Sünner
wiesen os doe annern, wuil soe sonn schrecklik Enne hat häwwet? Ik soegge nai,
wenn jui jiuen Sinn nich ännert, süö jui olle sau schrecklik ümmekuomen. Moene
jui, dat doe achttoeggen, den doe Taurn fan Siloa uppen Kopp fell, dat soe daude
wören, laiger wiesen send os doe annern in Jerusalem? Ik soegge nai; wenn jui
jiuen Sinn nich ännert, süö jui olle sau schrecklik ümmekuomen. Hoe fertelle nen
dann düt Gluiknis: Oen Mann hadde oenen Fuigenbaum in suinem Wuinbiarge
ston. Hoe kamm un kaik teo, of do Früchte uppe saiden; hoe faun owwer ninne.
Doe sia hoe dem Görner: Ik sen niu oll droe Jore kuomen un soöke Frucht up
düösem Baume un fuine niks. Howwe en af! Hoe süggt blaut dat Land iut. Doe
Görner owwer sia: Her, lott en no düt Jor ston; ik will rundherümme grawen un
düngen. Fillichte dräggt hoe dann doch no, wenn owwer nich, dann kanns diu en
dann afhowwen loden.
13, 10-17
Hoe lere ens annen Sunndage inner Scheole. Do was dor oene Fruwwe, doe was
fannen Goeste besiaden, doe soe oll achttoeggen Jore met Krankhoeden ploget
hadde; soe was krumm un konn sik nich uprichten. Os Jesus soe sog, roep hoe soe
no sik hen un sia: Fruwwe, diu sass fan duiner Krankhoet lösskuomen. Dann leog
hoe iar doe Hänne uppen Kopp; saugluiks richte soe sik luike up un danke Gott.
Dem Iawersten inner Scheole was dat nich recht, dat Jesus annen Sunndage
hoele un sia teo den Luüen: Wui häwwet inner Wieken sess Dage, wo wui
arboeden süöt; dann kuomet un lodet jiu hoelen un nich annen Sunndage. Do
antweorde em doe Her: Jui Huüchler! Binnt nich joeder fan jiu annen Sunndage
suinen Ossen odder Iesel löss un drifft hoe en nich hen, dat hoe siupen kann?
Worümme sall denn düöse Fruwwe, doe doch oene Dochter fan Abraham est un oll
achttoeggen Jore fannen Sotan biunen werd, nich auk annen Sunndage fan iaren
Bännen lössmaket weren? Os hoe dat sia, mössen soe sik olle schiamen, doe
giegen en wiesen wören. Dat ganße Folk owwer fröwwe sik iawer doe grauden
Wunner, doe do fan em schögen.
13, 18-21
Dann sia hoe: Wem glicket Gott suin Ruik un in wiekerm Belle sall ik jiu dat
wuisen? Et glicket oenem Siemtkairn, dat oen Minske nimmet un in suinen Goren
saigget; et wässet up un werd oen Baum, dat doe Füögel unnern Hiemel up suinen
Twoögern nestet. Dann sia hoe wir: Wo sall ik Gott suin Ruik medde fergluiken? Et
est os oen Siurdoeg, den oene Fruwwe namm un in droe Schiepel Mial knia, bet
doe ganße Doeg suürt hadde.
13, 22-35
Jesus taug duür Stia un Diarper, lere doe Luüe un roese wuider no Jerusalem. Do
froge en oen Mann: Her, süöt würkelk män woenig Luüe sialig weren? Hoe
antweorde: Giewet jiu Moögge, dat jui duür doe enge Porden heringot. Fiele weret
96

dat deon un doch nich herinkuomen. Wenn doe Her upston est un doe Duür
teomaket hät, dann küön jui do biuden ston un ankloppen un reopen: Her, mak us
doch up! Hoe werd jiu antweorden: Jui hairt huir nich hen. Dann were jui soeggen:
Wui häwwet jo for duinen Augen gieden un drunken un diu häs us uppen Stroden
lert! Hoe werd jiu owwer antweorden: Ik woet nich, wo jui denne send. Got weg, jui
Baisewichter! Dann were jui huülen un medden Tianen klappern, wenn jui soet, dat
Abraham, Isaak un Jakob un olle Prophoeden in Gott suinem Ruike siddet un jui
heriutwuiset weret. Fan Osten un Westen, fan Norden un Suüden weret doe Luüe
kuomen un in Gott suinem Ruike annen Diske sidden. Süöke, doe niu doe lesten
send, weret doe ersten suin, un süöke, doe niu doe ersten send, weret doe lesten
suin. An dem Dage kaimen Pharisäer no Jesus un sian: Go huir weg un roese
wuider; Herodes well dui ümmebringen. Hoe antweorde: Got hen un soegget
düösem Fosse: Fandage un auk muaren no ferdruiwe ik baise Goester un hoele ik
Kranke un erst in naichster Tuit sen ik domedde ferdig. Owwer fandage un muaren
un iawermuaren mott ik no wannern; oen Prophoet draff blaut in Jerusalem
ümmekuomen. Jerusalem, Jerusalem! Diu bringes doe Prophoeden ümme un
stoeniges Gott suine Buan. Wo faken häwwe ik duine Kinner tohaupelocken wollt,
sau os doe Henne iare Kuüken unner iare Flüögel nimmet, owwer jui häwwet nich
wollt. Dorümme sall jiue Hius dalbruaken weren. Jui süöt mui nich mer soen, bet jui
soegget: Siagen dem, doe do kümmet in dem Heren suinen Namen.
14, 1-6
Et was Sunndagg. Do geng hoe ens in dat Hius fan oenem Iawersten, doe teo den
Pharisäern haur. Doe hadde en inlan; hoe soll bui em iaden. Dann wollen soe up
en achten. Up oenmal stonn doe oen Mann for em, doe hadde dat Waderwassen.
Do froge Jesus doe Schriftgelerden un Pharisäer: Drüöw wui annen Sunndage
Kranke hoelen odder nich? Soe swiegen stille. Do packe hoe den Kranken an un
make en gesund un loet en gon. Dann froge hoe: Wenn oenem fan jiu oen Kuind
odder auk män oen Osse innen Saut fällt, tuüt hoe en nich wir saugluiks heriut,
wenn et auk Sunndagg est? Do können soe em ninne Antweort up giewen.
14, 7-14
Os hoe miarke, dat doe Gäste, doe inlan wören, sik doe ersten Plätse iutwälen, sia
hoe nen oen Gluiknis. Wenn diu teo oener Hochtuit inlan wers, dann sedde dui
nich gluiks buawen an; do könne no oen Mann inlan suin, doe no haiger stoet os
diu. Dann könne doe Hiusher kuomen un dui soeggen: Make Plats for düösen, un
diu mösses met Schiamde unneran sidden. Wenn diu inlan wers, dann go hen un
sedde dui unneran. Wenn dann doe Hiusher kümmet un seggt: Fründ, rücke haiger
herup, dann werd dui dat oene Ere for ollen suin, doe annen Diske siddet. Doe sik
sümst fiel dünket, doe sall woenig goelen, un doe sik sümst woenig dünket, doe
sall fiel goelen. Dem Hiusheren sia hoe dann: Wenn diu Middaggs odder Owends
oene Moltuit giffs, dann naidige nich duine Frünne, duine Broör, duine Ferwandten
un duine ruiken Nowerluüe! Doe lat dui auk wir in un dann werd Gluikes met
Gluikem afmaket. Wenn diu oene Moltuit giffs, dann la doe Armen, Krüöpel, Lamen
un Blinnen in. Dann bis diu sialig; doe küönt dat nich wir sümst geot maken; et sall
dui owwer belaunt weren, wenn doe Gerechten upstot.
97

14, 15-24
Fan den Gästen, doe annen Diske saiden un dat hairen, sia doe oene: Sialig est
doe, doe naichstens dat Braut in Gott suinem Ruike iaden draff. Jesus sia: Doe was
oen Mann, doe gaff oen graut Fest un loet do fiele teo inlan. Os doe Festdagg
kamm, schicke hoe suinen Knecht no den Gästen hen un loet nen soeggen:
Kuomet, olls est trechte. Do fengen soe olle no der Ruige an un loeden sik
entschülligen. Doe erste sia: Ik häwwe oenen Acker kofft; ik mott just hengon un en
bekuiken. Ik bidde dui, entschüllige mui. Doe annere sia: Ik häwwe fuif Par Ossen
kofft. Ik woll just hengon un soe bekuiken. Ik bidde dui, entschüllige mui. Doe
drüdde sia: Ik häwwe just Hochtuit hat; dorümme kann ik nich kuomen. Doe Knecht
kamm wir truügge un sia dat suinem Heren. Do weor doe iargerlik un sia teo dem
Knechte: Niu go geswinne up doe Stroden inner Statt un hale doe Armen, doe
Krüöpel, doe Blinnen un doe Lamen herin! Doe Knecht dai dat un sia: Her, olls est
schoen, wat diu befualen häs, owwer do send no Plätse fruigg. Do sia doe Her: Go
up doe Landstrode un kuik achter den Hecken teo un naidige dor doe Luüe, dat
soe herinkuomet; muin Hius sall full weren. Owwer fan den, doe toerst inlan send,
sall ninn Minske mer wat fan muiner Moltuit smecken.
14, 25-35
Wenn Jesus roese, dann folgen em graude Tröppe Luüe. Ens draigge hoe sik
ümme un sia: Doe no mui kümmet un nich Fadder, Mudder, Süster, Breor un sik
sümst upgifft, doe kann nich muin Jünger suin. Doe nich suin Kruüß dräggt un mui
folget, doe kann nich muin Jünger suin. Wenn oen Mann oen Hius bowwen well,
dann sedd´t hoe sik erst hen un iawerleggt, wat dat Bowwen kostet; hoe well
wieden, of hoe auk doe Middel doteo hät. Et könne süss forkuomen, dat hoe doe
Grundmuüren anfenge un dann nich mer wuiderbowwen könne, un dat olle
lachchen, doe dat sögen, un sian: Düöse Mann feng an teo bowwen, one dat hoe
sik dat richtig iawerleog, un konn do nich medde ferdig weren. Wenn oen Küönik
met oenem annern Kruig anfangen well, dann seddet hoe sik erst hen un
iawerleggt, of hoe innenstanne est, met toeggendiusend giegen den teo toen, doe
met twintigdiusend anrücket. Wenn nich, dann schicket hoe Buan hen un lött ümme
Fruiden bidden, saulang doe annere no wuit fan em est. Sau kann auk nich oene
muin Jünger suin, doe sik nich fan ollem lössmaket, wat hoe hät. Dat Solt est oene
geoe Sake. Wenn et owwer laipe werd, wo sall et dann wir Kraft hiarkruigen? Et est
dann auk uppen Lanne un uppen Dünger niks mer wert un mott wegsmieden
weren. Doe Auren hät teo hairen, doe haire teo!
15, 1-10
Do kaimen auk ollerhand Töllner un Sünner no em un wollen en hairen. Doe
Pharisäer un Schriftgelerden wören nich tofria domedde un sian: Düöse Mann gifft
sik met Sünnern af un ett an iarem Diske. Do hoel Jesus nen düt Gluiknis for un sia:
Wenn oen Mann hunnert Schope hät un oent dofan ferlüsst, lött hoe dann nich doe
niegen un niegensig uppen Woetkampe un söcht dat oene, bet hoe et finnt? Un
wenn hoe et fiunen hät, dann nimmet hoe et uppe Schullern un fröwwet sik. Wenn
hoe nohius kümmet, dann röppet hoe suine Frünne un Nowern tohaupe un seggt:
Fröwwet jiu met mui; ik häwwe dat Schop wuirfiunen, dat mui wegkuomen was.
Justsau est auk innen Hiemel Froöde iawer joeden Sünner, doe ümmekert, un
moer Froöde os iawer niegen un niegensig Gerechte, doe ninne Ümmeker naidig
98

häwwet. Wenn oene Fruwwe toeggen Grössen hät un oenen dofan ferlüsst, sticket
soe dann nich oen Lecht an un kuirt soe nich dat Hius un söcht soe nich saulange,
bet soe en finnt? Wenn soe en wuirfiunen hät, dann röppet soe iare Frünne un
Nowern tohaupe un seggt: Fröwwet jiu met mui; ik häwwe den Grössen wuirfiunen,
den ik ferluaren hadde. Sau fröwwet sik Gott suine Engel iawer joeden Sünner,
doe sik bekert.
15, 11-24
Dann sia hoe: Do was oen Mann, doe hadde twoe Süöne. Doe jüngste sia: Fadder,
giff mui den Doel van dem Iarwe, doe mui teokümmet! Hoe doele nen dat Geot.
Korde Tuit nohiar namm doe jüngste Suone olls, wat hoe hadde, un geng
domedde inne Früömde un brochte et dor lichtferdig duür. Os hoe niks mer hadde,
kamm oene duüre Tuit iawer dat Land, dat hoe Hunger luin mosse. Do geng hoe
hen un namm Denst bui oenem Biurn in dem früömden Lanne. Doe schicke en up
suinen Acker un loet en doe Swuine hoön. Do hedde hoe sik gern an den Roöwen
satt gieden, doe doe Swuine fraiden. Ninn Minske gaff em wat teo iaden. Do
besann hoe sik up sik sümst un sia: Wo fiele Dagglainer hät muin Fadder, doe satt
Braut häwwet, un ik mott huir ferhungern? Ik will mui uppen Wegg maken un no
muinem Fadder gon un will em soeggen: Fadder, ik häwwe mui an Gott un an dui
fersünniget. Ik sen nich mer wert, dat ik duin Suone hoede, nimm mui os duinen
Dagglainer an. Do make hoe sik up un geng no suinem Fadder. Doe sog en oll fan
wuidem ankuomen un hadde Erbarmen; hoe loep em inne Moöde un fell em
ümmen Hals un küsse en. Doe Suone sia: Ik häwwe mui an Gott un an dui fergon;
ik sen nich mer wert, dat ik duin Suone hoede. Owwer doe Fadder sia teo den
Knechten: Halet den besten Rock un toet em den an! Stiaket em oenen Ring anne
Hand un toet em Scheoe anne Foöde! Bringet oen fett Kalf un slachtet dat! Wui witt
iaden un us fröwwen. Huir muin Suone was daude un est wir lebennig weoren,
hoe was ferluaren un est wuirfiunen. Do fengen soe an un fröwwen sik doriawer.
15, 25-32
Doe ellste Suone was just uppen Faile. Os hoe nohius geng, haur hoe singen un
danßen. Do roep hoe oenen fan den Knechten un froge en, wat dat teo beduün
hedde. Doe sia em: Duin Breor est wuirkuomen un duin Fadder hät oen fett Kalf
slachten loden, wuil hoe em gesund wuir hät. Do weor hoe fernuinig un woll nicht
herinkuomen; män doe Fadder geng heriut un kuüre em teo. Hoe antweorde
owwer: Suü, sau fiele Jore häwwe ik dui os Knecht doent un häwwe duine
Gebodde haulen; diu häs mui owwer nich ens oenen Buck giewen, dat ik muine
Frünne inlan kann. Niu kümmet hoe, doe olls lichtferdig duürbrocht hät, un do löss
diu for em oen fett Kalf slachten. Doe Fadder antweorde: Muin Suone, diu bis
ümmer bui mui un olls, wat mui hairt, dat hairt auk dui. Niu sass diu dui owwer doch
fröwwen; duin Breor was daude un est wir lebennig weoren; hoe was ferluaren un
est wuirfiunen.
16, 1-13
Hoe sia teo suinen Jüngern: Do was oen ruiken Mann, doe hadde oenen
Ferwalter; fan dem fertellen soe em, dat hoe olls duürbröchte. Do loet hoe en
kuomen un sia: Wat mott ik olls fan dui hairen? Wui witt ens upriaken; diu kanns
nich mer Ferwalter bluiwen. Do iawerleog doe Ferwalter: Wat sall ik maken? Hoe
99

lött mui gon. Grawen kann ik nich un biadeln will ik nich. Dann mott ik mui wat
schiamen. Ik woet, wat ik deo: Doe Luüe süöt mui bui sik upniemen, wenn ik afgon
mott. Do loet hoe olle Schüllner fan suinem Heren kuomen un froge den ersten:
Wofiel bis diu em schüllig? Doe sia: Hunnert Fatt Ialge. Do sia hoe em: Huir est
duin Schuin; niu sedde dui hen un schruif fifftig! Dann froge hoe den annern: Wofiel
bis diu em schüllig? Doe sia: Hunnert Schiepel Woeden. Do sia hoe em: Huir est
duin Schuin; schruif achtsig! Doe Her prole den Bedroeger, wuil hoe kleok wiesen
was. Doe Weltkinner send manßen kloöker os doe Lechtkinner. Dat soegge ik jiu
auk: Maket jiu Frünne met dem ungerechten Gelle, dat jui dann, wenn jui iut düöser
Welt got, in doe oewigen Hüdden upnuamen weret. Doe int lütke getrüwwe est,
doe est auk int graude getrüwwe, un doe int lütke nich erlik est, doe est auk int
graude nich erlik. Wenn jui owwer bui dem Gelle upper Ern nich getrüwwe send,
wer kann jiu dann doe Dinge innen Hiemel anfertruwwen? Wenn jui nich met
früömden Dingen getrüwwe ümmegot, wer kann jiu dann dat giewen, wat jiu hairt?
Ninn Minske kann twoe Heren doenen; hoe mott den oenen hassen un den annern
loef häwwen; hoe mott bui dem oenen bluiwen un den annern ferloden. Jui küönt
nich Gott un dem Gelle doenen.
16, 14-18
Os doe Pharisäer dat hairen, lachchen soe iawer en. Soe hedden dat Geld loef. Do
sia hoe: Jui send Luüe, doe for den Minsken fromm suin witt, owwer Gott kennt jiu
Hadde. Wat for den Minsken graut est, dat magg Gott nich luin. Dat Gesett un doe
Prophoeden goelt bet up Johannes; fan der Tuit an werd doe geoe Buaskop fan
Gott suinem Ruike ferkünniget, un joeder well sik met Gewalt herindrängen. Et est
owwer oer mögglik, dat Hiemel un Ern fergot, os dat oen Weort fan dem Gesedde
fergoet. Doe suine Fruwwen gon lött un oene annere fruigget, doe brecket doe
Oee, un doe oene annere fruigget, doe fan iarem Manne schett est, doe brecket
auk doe Oee.
16, 19-31
Do was oen ruiken Mann, doe klaie sik met Purpur un fuinem Linnen un liewe olle
Dage in Froöden os sonn grauden Heren. Do was auk oen armen Mann, doe
hoede Lazarus. Doe lagg for der Duür fan dem Ruiken un satt full fan Swiaren. Hoe
att doe Krüömel, doe dem Ruiken fannen Diske fellen. Doe Ruüens kaimen un
licken em doe Swiaren af. Do starf doe Arme un weor fan Engeln in Abraham
suinen Schaut driagen. Doe Ruike starf auk un weor begrawen. Os hoe niu Puine
inner Hölle luin moss, sleog hoe doe Augen up un sog Abraham fan wuidem un
Lazarus in suinem Schaude. Do roep hoe: Fadder Abraham, erbarme dui iawer
mui un schicke Lazarus hen, dat hoe doe Fingerspissen int Wader höllt un mui doe
Tungen kuült. Ik häwwe huir Puine in dem Fuür. Abraham sia: Muin Suone,
bedenke, dat diu upper Ern olls kriegen häs, wat diu wünskes. Lazarus owwer nich.
Niu werd hoe traistet un diu moss Puine luin. Tüsken jiu un us liggt sonne graude
Kluft, dat wui nich no jiu un jui nich no us kuomen küönt. Do sia hoe: Dann bidde ik
dui, dat diu en in muinem Fadder suin Hius schickes; ik häwwe no fuif Broör, den
sall hoe dat betuügen, dat soe nich auk in düöse Puine kuomet. Abraham sia em:
Soe häwwet Moses un doe Prophoeden. Up doe süöt soe achten. Hoe sia owwer:
Nai, Fadder Abraham, wenn oen Mann fan den Dauen hengoet, dann weret soe sik
bekeren. Hoe antweorde em: Wenn soe nich up Moses un doe Prophoeden hairt,
100

dann lodet soe sik auk nich iawertuügen, wenn oen Mann fan den Dauen upstoet.
17, 1-10
Hoe sia teo den Jüngern: Dat lött sik nich ännern, dat Iargernisse kuomet; owwer et
sall dem laige gon, fan dem soe kuomet. Et wöre for den biader, dat soe em oenen
Müölenstoen ümmen Hals hengen un en inne Soe smieden, os dat hoe düöse
Lütken ferfört. Niemet jiu in achte! Sünniget duin Breor, dan ferwuise em dat, un
wenn em dat laid doöt, dann fergiff em. Wenn hoe siewenmol an oenem Dage an
dui sünnige un siewenmol wuirkaime un sia: Et doöt mui laid, dann sass diu em
fergiewen. Doe Jünger sian teo em: Her giff us moer Glauwen! Doe Her antweorde:
Wenn jui Glauwen os oen Siemtkairn hedden, dann sia jui teo düösem Baume:
Ruid dui met duinen Woddeln iut un plante dui inne Soe, dann wöre hoe dat deon.
Wer fan jiu seggt teo suinem Knechte, wenn hoe fannen Faile kümmet, wo hoe
ploöget odder dat Foe hott hät: Go tengern annen Disk un ett wat! Wisse nich! Hoe
seggt em: Make mui dat Owendiaden trechte un doene mui bui Diske! Wenn ik
gieden un drunken häwwe, dann sass diu auk iaden un drinken. Danket hoe dem
Knechte, wenn doe dat don hät, wat em befualen est? Sau jui auk; wenn jui olls
don häwwet, wat jiu befualen est, dann denket: Wui send män Knechte, wui
häwwet blaut don, wat wui deon müöt.
17, 11-19
Os hoe no Jerusalem roese, taug hoe midden duür Samaria un Galiläa. In oenem
lütken Duarpe kaimen em toeggen Iutsättige inne Moöde, doe bliewen fan wuidem
ston un roepen helle: Jesus, Mester, erbarme dui iawer us! Os hoe soe sog, sia
hoe: Got hen un wuiset dat dem Pruister! Soe gengen hen un woören roeggen. Os
doe oene sog, dat hoe gesund was, kamm hoe truügge un danke Gott met heller
Stimme. Hoe fell for Jesus dal upt Gesicht un danke em. Dat was oen Samaruiter.
Do froge Jesus: Send denn nich olle toeggen gesund weoren, wo send denn doe
annern niegen? Was do süss nich oene os blaut düöse Früömde, doe wuirkuomen
un Gott doe Ere giewen woll? Hoe sia em: Sto up un go hen! Duin Glauwe hät dui
holpen.
17, 20-37
Ens frogen en doe Pharisäer: Wannoer kümmet Gott suin Ruik? Hoe antweorde:
Gott suin Ruik kümmet ganß stille one Upsoen. Ik kann nich soeggen: Soet, huir est
et odder dor est et. Gott suin Ruik est oll midden unner jiu. Dann sia hoe teo den
Jüngern: Do wer[d] Dage kuomen, dann were jui dono ferlangen, mui teo
soen, wenn auk blaut for oenen Dagg. Dann weret soe jiu soeggen: Suü, huir est
hoe! Suü, doe est hoe! Got nich hen un laupet nich achter süöken Luüen hiar! Os
doe Blits, doe van buawen kümmet un olls helle maket, sau werd doe
Minskensuone an suinem Dage suin. Erst mott hoe owwer no fiel luin un fan
düösem Geslechte ferstott weren. Os dat teo Noah suiner Tuit teogeng, sau sall dat
auk in dem Minskensuonen suinen Dagen teogon. Soe aiden un drünken un
fruiggen un loeden sik fruiggen bet up den Dagg, wo Noah in den Kasten geng un
doe graude Waderfleot kamm un soe do olle inne unnergengen. Justsau est dat
auk teo Lott suiner Tuit wiesen; soe aiden, drünken köffen, ferköffen, planten un
bowwen. Owwer an dem Dage, os Lott fan Sodom weggeng, fell Fuür un Swiawel
fannen Hiemel un brochte soe olle ümme. Justsau werd dat auk dann suin, wenn
101

doe Minskensuone wuirkuomen werd. Doe an dem Dage buawen uppen Dacke
est un unner innen Hiuse suine Saken luiggen hät, doe sall nich mer herunnergon
un soe halen. Doe biuden uppen Faile est, doe sall nich mer nohius gon. Denket
an Lott un suine Fruwwen! Doe suin Liewen behaulen well, doe sall et ferloesen,
un doe et ferlüsst, dem sall et bewart weren. In der Nacht weret twoee up oenem
Bedde luiggen; doe oene werd annuamen un doe annere werd truüggeloden
weren. Twoe Miagede weret tohaupe malen; doe oene werd annuamen un doe
annere werd truüggeloden weren. Do frogen en doe Jünger: Her; wo denn? Hoe
antweorde: Wo oen Luik liggt, doe kuomet doe Adler tohaupe.
18, 1-18
Hoe fertelle nen oen Gluiknis un woll nen domedde soeggen, dat soe olltuit bian
un nich noloden sollen. Do was ens oen Richter in oener Statt, doe froge niks no
Gott un no Minsken. Do was auk oene Witwe in der Statt; doe kamm no em un
bidde en: Help mui doch teo muinem Rechte giegen doe laigen Luüe! Hoe woll erst
gar nich, dann dachte hoe bui sik: Wenn ik mui auk for Gott un Minsken nich
fürchte, owwer düöser Witwe will ik doch helpen, wuil soe mui ninne Riue lött. Soe
kümmet süss no un puiniget mui. Do sia hoe: Niu achtet dorup, wat doe ungerechte
Richter sia! Sall denn Gott nich suinen Iutwälten teo iarem Rechte helpen, wenn
soe en Dagg un Nacht anreopet? Hoe werd soe redden, wenn hoe soe auk lange
toöwen lött. Ik soegge jiu: Sau innen Augenblicke werd hoe nen Recht ferschaffen.
Werd owwer doe Minskensuone düösen Glauwen upper Ern fuinen, wenn hoe
wuirkümmet?
18, 9-14
Hoe sia süöken, doe do moenen, dat soe fromm wören un doe annern ferachten,
düt Gluiknis: Do gengen ens twoe Männer innen Tempel un wollen bian; doe oene
was oen Pharisäer un doe annere oen Töllner. Doe Pharisäer stonn risk un bia for
sik: Gott ik danke dui, dat ik nich sau sen os doe annern Luüe: Roöwer, Bedroeger,
Oebriaker un os düöse Töllner. Ik faste doe Wieken twoemol un giewe den
toeggeden Doel fan muinem ganßen Inkuomen. Doe Töllner blaif truügge un woge
nich upteokuiken. Hoe sleog sik for doe Bost un sia: Gott, sui mui armen Sünner
gnaidig! Düöse was rechtferdigt un hadde Gnade fiunen, doe annere owwer nich.
Doe sik sümst fiel dünket, doe sall woenig goelen, un doe sik sümst woenig dünket,
doe sall fiel goelen.
18, 15-17
Ens bröchten soe em lütke Kinner, dat hoe soe anruüren soll. Os doe Jünger dat
sögen, schüllen soe met den Luüen. Owwer Jesus roep soe no sik hen un sia:
Lodet doe Kinner no mui henkuomen un hault soe nich truügge! Just for doe est
Gott suin Ruik bestimmet. Doe Gott suin Ruik nich os oen Kuind annimmet, doe
kümmet nich herin.
18, 18-27
Ens froge en oen Iawerst: Geoe Mester, wat mott ik deon, dat ik dat oewige Liewen
iarwe? Jesus antweorde: Worümme seggs diu geoe Mester teo mui? Nich oene est
geot blaut Gott. Diu kenns doch doe Gebodde: Diu sass nich dautslon, diu sass
nich oebriaken, diu sass nich stialen, diu sass nich falsk tuügen, diu sass duinen
102

Fadder un duine Mudder eren. Hoe sia: Dat häwwe ik olle fan lütk up haulen. Os
Jesus dat haur, sia hoe: Oent failt dui no: Ferkaup olls, wat diu häs, un giff dat Geld
armen Luüen! Dann häs diu oenen Schatt innen Hiemel un dann kumm un folge
mui! Os hoe dat haur, weor hoe bedroöwet. Hoe was nüdde ruik. Os Jesus dat sog,
kaik hoe en an un sia: Wat höllt dat swor, dat doe Ruiken in Gott suin Ruik kuomet!
Oen Kamoel kümmet lichter duür dat Nodelaur os sonn Ruiken in Gott suin Ruik.
Do sian doe, doe dat hairen: Wer kann dann sialig weren? Jesus sia: Dem Minsken
est dat nich mögglik, owwer Gott est olls mögglik.
18, 28-34
Petrus sia: Suü, wui häwwet olls ferloden un send dui folget. Hoe antweorde:
Joederoene, doe Hius, Fruwwe, Breor, Ellern odder Kinner ümme Gott suin Ruik
ferlött, doe sall oll in düösem Liewen dofor belaunt weren un in der annern Welt
sall hoe dat oewige Liewen häwwen. Hoe namm doe Twialwe allaine ümme sik un
sia: Soet, wui got niu no Jerusalem un do sall olls schoen, wat doe Prophoeden fan
dem Minskensuonen schriewen häwwet. Hoe werd den Hoeden iawergiewen,
iutschullen un anspuigget weren. Soe weret en slon un ümmebringen, owwer den
drüdden Dagg werd hoe wir upston. Soe ferstönnen do owwer niks fan. Doe Woöre
wören ienen dunkel un soe begriepen nich, wat hoe moene.
18, 35-43
Os hoe in doe Naichte fan Jericho kamm, satt oen Blinnen anne Wiage un biadele.
Os doe fernamm, dat do sau fiele Luüe ferbuigengen, froge hoe, wat dat bedüdde.
Do sian soe em: Jesus fan Nazareth kaime dohiar. Do roep hoe: Jesus, diu Suone
fan David, erbarme dui iawer mui! Doe fuüran gengen, schüllen met em, hoe solle
swuigen, owwer hoe schroegge no fiel moer: Diu Suone fan David, erbarme dui
iawer mui! Jesus blaif ston un loet en no sik henkuomen. Os doe Blinne donne bui
em was, froge hoe en: Wat wullt d[ui] fan mui? Hoe antweorde: Her, dat ik soen
kann. Jesus sia: Du sass soen küönen; duin Glauwe hät dui holpen. Saugluiks
konn hoe soen. Hoe folge Jesus un danke Gott. Dat ganße Folk gaff Gott doe Ere,
os et düt sog.
19, 1-10
Dann geng Jesus wuider un kamm duür Jericho. Do was oen Mann, doe hoede
Zachäus, doe was doe Iawerste fan den Töllnern un oen ruiken Mann. Doe woll
Jesus gern soen, owwer et glücke em nich, wuil hoe män lütk was. Do loep hoe
foriut un staig uppen Baum, doe do stonn, wo hoe hiarkuomen moss. Os Jesus an
doe Stuie kamm, kaik hoe inne Haichte un sia: Zachäus, kumm uilig herunner. Ik
mott fandage bui dui inkeren. Do staig hoe rask herunner un namm en met
Froöden up. Os doe Luüe dat sögen, gnuoren soe un sian: Hoe est bui oenem
Sünner inkert. Zachäus tratt for un sia teo dem Heren: Her, doe Hälfte fan muinem
Gelle giewe ik den Armen, un wenn ik oenem teo fiel afnuamen häwwe, giewe ik
em dat duwwelt wuir. Jesus sia: Fandage est Hoel in düt Hius inkert; hoe est auk
Abraham suin Suone. Doe Minskensuone est kuomen un mott soöken un redden,
wat ferluaren est.
19, 11-27
Os soe no teolustern, fertelle hoe oen Gluiknis, wuil soe oll donne bui Jerusalem
103

wören un doe Luüe moenen, dat Gott suin Ruik niu kuomen mösse: Do was oen
haugen Heren, doe taug in oen früömd Land un woll dor oen Küönikruik inniemen
un dann wuirkuomen. Doe loet toeggen fan suinen Knechten reopen un gaff nen
toeggen Pund un sia: Maket Geschäfte domedde, bet ik wuirkuome. Doe Luüe
owwer hassen en un schicken em Buan un loeden em soeggen: Wui witt dat nich,
dat düöse Mann Küönik iawer us werd. Os hoe doch dat Küönikruik kriegen hadde
un wir truüggekamm, loet hoe doe Knechte reopen, den hoe dat Geld giewen
hadde, un woll soen, wat soe domedde anfangen hedden. Do kamm doe erste un
sia: Her, duin Pund hät toeggen Pund inbrocht. Hoe sia: Sau est et recht, diu bis
oen geoen Knecht. Wuil diu in lütken Dingen getrüwwe wiesen bis, sass diu iawer
toeggen Stia Macht häwwen. Doe annere kamm un sia: Her, duin Pund hät fuif
Pund inbrocht. Teo dem sia hoe: Diu sass Ferwalter iawer fuif Stia suin. Doe
drüdde kamm un sia: Her, huir est duin Pund, dat ik innen Deok wickelt un
wegleggt häwwe. Ik was bange for dui, wuil diu strenge bis. Diu nimms, wat diu
nich anleggt häs, un maigges, wat diu nich saigget häs. Doe sia doe Her: No
duinen oegen Woören will ik dui richten. Diu seggs, ik wöre oen strengen Mann,
doe naime, wat hoe nich anleggt hedde, un maigge, wat hoe nich saigget hedde.
Worümme häs diu muin Geld denn nich uppe Bank brocht? Dann hedde ik et met
Tinsen wuirkriegen, os ik truüggekamm. Dann sia hoe teo den annern, doe dobui
stönnen: Niemet em dat Pund af un giewet et dem, doe toeggen hät. Doe sian: Her,
doe hät doch oll toeggen Pund. Ik soegge jiu: Doe wat hät, doe sall no moer
häwwen, un doe woenig hät, dem sall auk dat no nuamen weren, wat hoe hät. Doe
mui hassen un doe nich wollen, dat ik iar Küönik weren soll, doe bringet mui hiar
un slot soe for muinen Augen daut.
19, 28-40
Os hoe dat seggt hadde, geng hoe wuider no Jerusalem. Os hoe no Bethphage un
Bethanien an dem Ialgebiarge kamm, schicke hoe twoee fan suinen Jüngern foriut
un sia: Got in dat Duarp, dat for jiu liggt! Wenn jui herinkuomet, dann were jui oen
Föllen anbiunen soen, do hät nau ninn Minske uppe siaden; dat buint löss un
bringet et mui huir hen! Wenn soe jiu froget: Worümme buin jui dat löss dann
soegget: Doe Her mott et briuken. Doe boeden Jünger gengen hen un fuünen dat
sau, os nen Jesus seggt hadde. Os soe dat Föllen lössmaken wollen, sian doe, den
et haur: Worümme buin jui dat Föllen löss? Soe antweorden: Doe Her mott et
briuken. Soe bröchten et no Jesus, decken iaren Mantel doriawer un sedden Jesus
dorup. Os hoe niu wuiderrait, spredden doe annern iare Mäntel iawer den Wegg.
Os hoe an doe Stuie kamm, wo doe Ialgebiarg dalgoet, fengen olle Jünger for
Froöden an, Gott met heller Stimme for olle Wunner teo danken, doe soe soen
hedden, un roepen: Siagen dem Küönike, doe in dem Heren suinen Namen
kümmet! Fruiden upper Eren un Ere buawen inner Haichte! Do sian oenige fan den
Pharisäern iut dem Troppe: Mester, ferbuüt doch duinen Jüngern dat Schroeggen!
Hoe antweorde: Wenn düöse swiegen, dann mössen doe Stoene schroeggen.
19, 41-44
Os hoe naiger kamm, do kaik hoe doe Statt an un grain doriawer un sia: Och, wenn
diu doch woenigstens in düösen Dagen insöges, wat dui Fruiden bringet. Et stoet
dui for Augen, owwer et blifft dui ferbuargen. Do werd oene Tuit kuomen, dann
weret soe dui un duine Kinner belagern un an ollen Ecken bedrängen. Soe weret
104

dui dalruiden un nich oenen Stoen fan dui uppen annern loden, wuil diu nich
insuüs, dat düt doe Tuit est, wo Gott dui suin Hoel anbütt.
19, 45-48
Hoe geng in den Tempel un draif olle heriut, doe do wat ferkaupen wollen un sia:
Do stoet schriewen: Muin Hius sall oen Gebetthius suin un jui häwwet do oen
Roöwerlock iut maket. Hoe lere Dagg for Dagg innen Tempel. Doe Haugenpruister
un Schriftgelerden un Iawersten innen Folke wollen en nich hairen un trachten em
no dem Liewen. Soe wüssen owwer nich, wo soe dat anfangen sollen. Dat Folk
heng em an un haur en gern.
20, 1-8
Os hoe ens dat Folk innen Tempel lere un fanner geoen Buaskop priege, kaimen
doe Haugenpruister un Schriftgelerden met den Iawersten an en heran un sian:
Soegg us doch, met wecken Rechte doös diu dat un wer hät dui doe Fullmacht
doteo giewen? Hoe antweorde: Ik will jiu auk ens wat frogen un jui süöt mui dat
soeggen. Was den Johannes suine Taufe fannen Hiemel odder fan Minsken? Do
iawerloögen soe dat un sian: Soegge wui fannen Hiemel, dann werd hoe soeggen:
Worümme häwwe jui em dann nich lofft? Soegge wui owwer fan Minsken, dann
werd us dat Folk stoenigen. Dat est dofan iawertuüget, dat Johannes oen Prophoet
wiesen est. Do sian soe, soe wüssen et nich, wo soe hiar stamme. Jesus
antweorde: Dann soegge ik jiu auk nich, met wecken Rechte ik dat deoe.
20, 9-18
Dann fertelle hoe dem Folke düt Gluiknis: Do was oen Mann, doe plante oenen
Wuinbiarg an un ferhuüre en an Wuinbiurn. Dann ferroese hoe up lange Tuit inne
Früömde. Os doe Tuit kamm, dat doe Wuindriuwen ruip wören, schicke hoe oenen
Knecht hen, dat soe em suinen Doel fan den Früchten giewen sollen. Owwer doe
Biurn sloögen den Knecht un loeden en met liegen Hännen wir gon. Do schicke
hoe oenen annern Knecht hen. Den sloögen un ferspodden soe un schicken en
auk met liegen Hännen wir truügge. Do schicke hoe no den drüdden hen. Den
sloögen soe, dat hoe bleoe, un smieden en heriut. Do sia doe Her fan dem
Wuinbiarge: Wat sall ik niu maken? Ik will muinen Suonen henschicken, for dem
weret soe sik in achte niemen. Os soe den sögen, iawerloögen soe, wat soe maken
sollen. Dann sian soe: Dat est doe Iarwe. Den lodet us uppe Suit bringen; dann
kruige wui dat Iarwe. Soe smieden en iut dem Wuinbiarge heriut un sloögen en
daut. Wat werd niu doe Her fan dem Wuinbiarge met den Mördern anfangen? Hoe
werd kuomen un doe Wuinbiuren ümmebringen un annern den Wuinbiarg giewen.
Os soe dat hairen, sian soe: Dat werd doch woll nich schoen! Dann kaik hoe soe
stiur an un sia: Wat bedütt dat Weort, dat inner Schrift stoet: Fan dem Stoene, den
doe Muürluüe wegsmieden häwwet, fan dem est oen Eckstoen weoren. Doe up
düösen Stoen fällt, doe goet tonichte; up den hoe owwer fällt, den maket hoe
tonichte.
20, 19-26
Doe Haugenpruister un Schriftgelerden miarken, dat soe met düösem Gluiknisse
mennt wören un söchten fan der Stunne an Geliagenhoet, doe Hand an en teo
loeggen; soe wören owwer for den Folke bange. Dorümme liuren soe em up; soe
105

schicken wecke hen, doe sollen sik fromm stellen un uppassen, wat hoe sia. Soe
wollen en in suinen oegen Woören fangen un dann dem Landfuaget iutliewern.
Doe sian: Mester, wui wiedet, dat diu seggs un lers, wat recht est, un Gunst bui dui
niks güllt. Diu lers Gott suinen Wegg no der Worhoet. Est dat recht, dat wui dem
Kaiser Stuürn betalt odder nich? Hoe miarke owwer iare List un sia: Wuiset mui
ens oenen Grössen! Wem suin Beld un suine Inschrift stoet doruppe? Soe sian:
Dem Kaiser suin Beld. Do sia hoe: Sau, dann giewet dem Kaiser, wat dem Kaiser
teokümmet, un Gott, wat Gott teokümmet. Soe mössen düöse Antweort for dem
Folke goelen loden; soe wunnern sik owwer doriawer un swiegen stille.
20, 27-40
Do kaimen auk Saddußäer, doe do soegget, et gaiwe ninn Upston no dem Daue
un frogen en: Mester, Moses hät befualen: Wenn oenem doe Breor sterft un doe
oene Fruwwe one Kinner truüggelött, dann sall doe Breor doe Witwe niemen un
suinem Breor Kinner tuügen. Do wören niu siewen Broör. Doe erste namm oene
Fruwwen un starf one Kinner. Doe annere namm doe Fruwwen un starf auk one
Kinner. Doe drüdde namm soe un sau olle siewen; soe stüörwen one Kinner.
Tolest starf auk doe Fruwwe. Wenn soe niu upstot, wem fan den siewen hairt soe
dann os Fruwwe? Soe häwwet soe olle siewen os iare Fruwwen hat. Jesus
antweorde: Doe Luüe in düöser Welt fruigget un lodet sik fruiggen. Doe owwer for
würdig haulen weret, dat soe upston un inner annern Welt liewen süöt, doe weret
nich fruiggen un sik nich fruiggen loden. Soe küönt auk nich mer daude bluiwen;
soe send den Engeln gluik un send Gott suine Kinner. Dat owwer doe Dauen
upston weret, dorup hät auk Moses in der Geschichte fan dem Dairnbuske hendutt,
wo hoe us den Heren os den Gott fan Abraham, Isaak un Jakob kennen lert. Gott
est owwer oen Gott fan den Lebennigen un nich fan den Dauen. For em liewet soe
olle. Do sian oenige fan den Schriftgelerden: Mester, diu häs recht antweordet.
Soe wogen owwer nich wir, en teo frogen.
20, 41-44
Do sia hoe: Wo est dat, dat soe soegget, Christus, wöre David suin Suone? David
seggt sümst innen Psalmbeoke: Doe Her hät teo muinem Heren seggt: Sedde dui
an muine rechte Suit, bet ik dui duine Fuinde for doe Foöde loegge. David seggt
Her teo em, wo kann hoe denn suin Suone suin?
20, 45-47
For dem ganßen Folke sia hoe dann teo den Jüngern: Niemet jiu in achte for den
Schriftgelerden, doe in langen Röcken herümmegot un sik uppen Stroden gern
gruüßen lodet un innen Scheolen un annen Diske gern buawenan siddet. Soe
niemet den Witwen doe Huüser weg un hault teom Schuine lange Gebedde. Soe
weret swore Strafen for dem Gerichte kruigen.
21, 1-4
Hoe kaik up un sog, dat doe Ruiken iare Gawen in den Kasten loögen. Hoe sog
auk, dat oene arme Witwe twoe Pennike do indai un sia: Düöse arme Fruwwe hät
doe moer inleggt os doe annern olle tohaupe. Doe annern häwwet fan iarem
Iawerfleode wat afgiewen; soe hät owwer bui iarer Armeot do olls indon, wat soe
hadde.
106

21, 5-9
Wecke kuüren dofan, dat doe Tempel met wackern Stoenen un Bellern smücket
wöre. Do sia hoe: Do werd oene Tuit kuomen, wo fan ollem, wat jui huir soet, ninn
Stoen uppen annern bluiwen sall, doe nich twoeggbruaken werd. Soe frogen:
Mester, wannoer sall dat schoen, un wecke Toeken gifft et, dat et schoen sall? Hoe
antweorde: Giewet acht, dat soe jiu nich uppen Irwegg bringet; do weret fiele
kuomen, doe sik for Christus iutgiewet un soegget: Ik sen Christus un doe Tuit est
kuomen. Jui süöt düösen nich folgen. Wenn jui fan Kruig un Upstand hairt, dann
lodet jiu nich bange maken. Dat mott erst kuomen. Dat Enne est dat owwer nau
nich.
21, 10-19
Dann sia hoe wuider: Oen Folk werd giegen dat annere upston un oen Ruik giegen
dat annere. Schrecklike Erdbiewen weret kuomen un baule huir baule dor
Hungersnaut un Suüken. Annen Hiemel weret schrecklike un graude Toeken
schoen. Owwer forhiar, no oer os düt indreppet, weret soe doe Hänne an jiu
loeggen un jiu ferfolgen. Soe weret jiu for doe Gerichte bringen un in doe
Gefängnisse smuiden, un jiu ümme mui for Küönike un Fürsten stellen. Dat sall an
jiu schoen, dat jui Tuügnis fan mui giewen küönt. Dorümme niemet jiu dat teo
Hadden, dat jui jiu nich in foriut Suarge maket, wat jui antweorden süöt. Ik will jiu
Weort un Wuishoet giewen, dat soe niks giegen jiu iutrichten un soeggen küönt. Jui
weret fan jiuen Ellern, Broörn, Ferwandten un Frünnen angiewen weren un soe
weret auk wecke fan jiu ümmebringen. Soe weret jiu ümme muinen Namen
hassen. Do sall owwer ninn Spuir Hor fan jiuem Koppe ferluaren gon. Hault
gedüllig iut un gewinnt jiu dat Liewen!
21, 20-26
Wenn jui niu soet, dat Jerusalem belagert werd, dann küön jui wieden, dat doe
Statt baule unnergon werd. Dann süöt doe, doe in Judäa send, uppe Biarge
flüchten; doe in Jerusalem send, süöt doe Statt ferloden; doe uppen Lanne send,
süöt nich no der Statt gon. Dat send doe Dage, wo olls sau kuomen sall, os dat
schriewen stoet. Laige est dat in den Dagen for doe Fruwwen, doe lütke Kinner
häwwet. Et werd graude Naut in düösem Lanne giewen un oen Strafgericht iawer
düt Folk kuomen. Soe süöt met scharpen Swertern dalslagen un os Gefangene
tüsken olle Fölker sliepet weren. Jerusalem sall fan den Hoeden fertrompelt weren,
bet dat doe Tuit for doe Hoeden aflaupen est. Do süöt Toeken an Sunne, Mone un
Sternen schoen. Upper Ern süöt doe Luüe bange weren. Doe Soe un doe Wellen
süöt briusen. Doe Minsken süöt for Angest fergon, wenn soe up doe Dinge toöwet,
doe iawer doe Ern kuomen süöt; auk doe Kräfte annen Hiemel süöt wanken.
21, 27-36
Dann weret soe den Minskensuonen met grauder Macht un Pracht inner Wolke
kuomen soen. Wenn düt anfänget un indreppet, dann kuiket up un hault den Kopp
risk, dann süö jui reddet weren. Dann sia hoe nen oen Gluiknis: Kuiket ens den
Fuigenbaum un olle annern Baime an! Wenn soe Saft kruiget un iutslot, dann
wiede jui fan sümst, dat et Sommer werd. Wenn jui düt kuomen soet, dann süö jui
auk wieden, dat Gott suin Ruik donne bui jiu est. Ik soegge jiu: Düt Geslecht sall
107

nich oer fergon, bet düt olls indreppet. Hiemel un Ern weret fergon, owwer muine
Woöre weret nich fergon. Wart jiu owwer, dat jiue Hadde nich met Swelgeruigge un
met Suargen belastet werd. Süss kümmet düöse Dagg ganß unfermeot os oene
Slinge iawer jiu. Hoe kümmet sieker iawer olle, doe upper Ern wuont. Dorümme
waket un biat, dat jui Kraft kruiget un olls iawerston küönt, wat kuomen sall, un dat
jui sieker for dem Minskensuonen beston küönt.
21, 37-38
Bui Dage was hoe innen Tempel un lere dor: Owends geng hoe iut der Statt heriut
un blaif Nachts annen Ialgebiarge. Muarens freo kaimen doe Luüe oll innen
Tempel un wollen en hairen.
22, 1-6
Et was oll kort for dem Feste, wo soe soöd Braut iaden mössen. Doe
Haugenpruister un doe Schriftgelerden iawerloögen, wo soe en uppe Suit bringen
können; soe wören owwer for dem Folke bange. Do faun doe Sotan Ingang bui
Judas, doe iut Karioth was un teo den Twialwen haur. Doe geng hen un kuüre met
den Haugenpruistern un met den Hauptluüen doriawer, up wecke Ort hoe nen
Jesus inne Hänne liewern woll. Doe fröwwen sik un fersproöken em, soe wollen
em Geld dofor giewen. Judas geng dorup in un sochte oene Geliagenhoet, dat hoe
Jesus one Upsoen iutliewern könne.
22, 7-13
Do kamm doe Dagg, wo soe dat soöde Braut iaden un dat Austerlamm slachten
mössen. Jesus schicke Petrus un Johannes iut un sia: Got hen un maket olls
trechte, dat wui dat Austerlamm iaden küönt. Soe frogen: Wat menns diu, wo süö
wui dat bestellen? Hoe sia: Wenn jui inne Statt kuomet, dann were jui oenen Mann
andriapen, doe dräggt oene Kriuke met Wader; dem folget in dat Hius, wo hoe
heringoet, un soegget dem Hiusheren: Doe Mester lött dui soeggen: Wo est doe
Stuawe, wo ik met muinen Jüngern dat Austerlamm iaden kann? Dann werd hoe
jiu oenen grauden Sal met Polstern wuisen; do bestellt et. Soe gengen hen un
fuünen olls sau, os hoe nen dat seggt hadde un maken dat Austerlamm trechte.
22, 14-23
Os doe Stunne kamm, sedde hoe sik annen Disk un doe twialf Apostel met em.
Dann sia hoe: Mui hät fan Hadden dono ferlanget, düt Austerlamm no for muinem
Loeden met jiu teo iaden. Ik were et nich wir met jiu iaden, bet olls in Gott suinem
Ruike erfüllt est. Hoe namm oenen Bieker, danke un sia: Niemet en un drinket dat!
Ik were fan dem Safte, den doe Wuinstock gifft, nich mer drinken, bet Gott suin Ruik
kuomen est. Dann namm hoe dat Braut, danke, breok et un gaff nen dat un sia: Dat
est muin Luif, dat jor jiu hengiewen werd. Deot mui dat teom Andenken. Justsau
namm hoe no der Moltuit den Bieker un sia: Düöse Bieker est doe nuigge Bund in
muinem Bleoe, dat for jiu hengiewen werd. Owwer soet, doe Hand fan dem, doe
mui ferrött, liggt huir bui mui uppen Diske. Doe Minskensuone goet hen, sau os dat
for en bestimmet est. Wo laige est dat owwer for den, doe en ferrött! Do fengen soe
an, unner sik doriawer teo kuüren, wer dat suin könne, doe sauwat dai.
22, 24-38
108

Dann kriegen soe unner sik Struit doriawer, wecker fan ienen doe gröttste wöre.
Hoe sia nen: Doe Küönike fan den Fölkern befialt iaren Luüen, un doe doe Macht
iawer doe Luüe häwwet, hoedet gnaidige Heren. Bui jiu sall dat nich sau suin; doe
Ellste fan jiu sall sau fiel goelen os doe Jüngste un doe Her sau fiel os doe Denste.
Wecker güllt moer, doe annen Diske sitt odder doe bui Diske updräggt? Jui moent,
doe annen Diske sitt. Ik sen owwer bui jiu os doe, doe jiu doent. Jui häwwet owwer
olltuit bui mui iuthaulen, wenn ik Anfechtungen iutston mosse. Dorümme fermake ik
jiu dat Ruik, sau os doe Fadder et mui fermaket hät. Jui süöt in muinem Ruike an
muinem Diske iaden un drinken. Jui süöt up Stoölen sidden un doe twialf Stämme
iut Israel richten. --- Simon! Doe Sotan hät no jiu trachtet, dat hoe jiu sichten well,
os doe Woeden sichtet werd. Ik häwwe owwer for dui bian, dat duin Glauwe nich
iutgon sall; un wenn diu dui wir bekert häs, dann sass diu duine Broör stiarken.
Hoe sia: Ik will met dui int Gefängnis un innen Daud gon. Hoe antweorde: Petrus:
Doe Han sall fannachte nau nich kraigget häwwen, dann wers diu oll droemol
seggt häwwen, dat diu mui nich kenns. Hoe froge soe: Os ik jiu one Geldbuül, one
Tasken un one Scheoe iutschicke, häwwe jui do Naut luin mosst? Soe
antweorden: Nich oenmol. Doe sia hoe: Owwer niu kümmet doe Tuit, wo joeder
den Geldbuül un doe Tasken metniemen sall. Doe ninn Swert hät, doe ferkaupe
den Mantel un kaupe oen Swert. Auk dat Schriftweort mott no an mui erfüllt weren:
Soe häwwet en teo den laigen Ferbriakern riaket. Olls, wat fan mui schriewen stoet,
dat werd niu schoen. Soe sian: Her, huir send twoe Swerter. Hoe antweorde: Et est
geneog.
22, 39-46
Dann geng hoe iut der Statt heriut no dem Ialgebiarge, sau os hoe dat gewuont
was. Doe Jünger folgen em. Os hoe doe ankamm, sia hoe: Biat, dat jui nich in
Fersoökung kuomet. Dann geng hoe sau wuit fan den Jüngern weg, os oen Stoen
smieden weren kann, fell do uppe Knoee dal un bia: Fadder, wenn et dui recht est,
dann lott düösen Bieker an mui forbuigon, owwer nich muin Wille, duin Wille sall
schoen. Do kamm oen Engel fannen Hiemel un stiarke en. Hoe weor ängestlik un
bia no ernsthafter un swaide, dat doe Drüppen os Bleot uppe Ern fellen. Dann
stonn hoe fannen Gebedde up un geng no den Jüngern. Doe wören owwer for
Treor inslopen. Do sia hoe: Slope jui niu? Stot up un biat, dat jui nich in
Fersoökung falt.
22, 47-53
Os hoe no kuüre, kamm oen Tropp Luüe an, fuür anner Spissen geng Judas, doe
oene fan den Twialwen. Doe kamm up Jesus teo un küsse en. Jesus sia: Judas,
met oenem Kusse wullt diu den Minskensuonen ferron! Os doe annern dat sögen,
doe bui Jesus wören, sian soe: Her, süö wui medden Swerte dotüsken slon? Doe
oene fan ienen sleog teo un howwe dem Knechte fan dem Haugenpruister dat
rechte Aur af. Jesus owwer sia: Lodet dat! Wuirt jiu nich! Dann beruüre hoe dat Aur
un hoele et wir an. Jesus sia teo den Haugenpruistern un den Hauptluüen fannen
Tempel un den Ellsten, doe en iawerfellen: Justsau os giegen Roöwer sen jui met
Söweln un Knüppeln ankuomen. Ik sen Dagg for Dagg innen Tempel wiesen un jui
häwwet ninne Hand no mui iutstrecket. Düt est owwer jiue Stunne un doe Macht,
doe doe Hölle innen Duüstern hät.
109

22, 54-62
Dann griepen soe en un gengen met em weg un bröchten en in dat Hius fan dem
Haugenpruister. Petrus folge fan wuidem. Midden uppen Huawe hedden soe oen
Fuür anbott un sik tohaupesedd´t. Auk Petrus sedde sik dotüsken. Do sog en oene
Maged annen Fuür sidden, doe kaik en an un sia: Düöse was auk bui em. Hoe
strait dat af un sia: Luüd, ik kenne en nich. No oener Wuile sog en oen anner un
sia: Diu hairs do auk teo. Petrus sia: Nai, ik nich. Noe oener Stunne sia wir oen
anner: Ganß wisse, düöse est bui em wiesen. Hoe est auk iut Galiläa. Petrus sia: Ik
fersto nich, wat diu seggs. In dem Augenblicke, os hoe no kuür, kraigge oen Han.
Do draigge sik doe Her ümme un kaik Petrus an. Do besann sik Petrus up dat
Weort, dat doe Her em seggt hadde: No oer os doe Han kraigget, wers diu mui
droemol afsoeggen. Petrus geng weg un grain bidderlik.
22, 63-71
Doe Knechte, doe Jesus fasthoelen, ferspodden un sloögen en. Soe decken em
wat iawert Gesicht un sian dann: Diu bis jo oen Prophoet; soegg us doch, wer dui
slagen hät! Un no annern Spott driewen soe met em. --- Os et Dagg weor, kaimen
doe Ellsten iut dem Folke tohaupe un bröchten Jesus for iar Gericht. Soe frogen en:
Bis diu Christus? Soegg us dat! Hoe antweorde: Wenn ik jiu dat soegge, dann
laiwe jui dat doch nich. Wenn ik jiu wat froge, dann giewe jui mui ninne Antweort.
Fan niu an werd doe Minskensuone an der rechten Hand fan Gott suiner Kraft
sidden. Do frogen soe en olle: Bis diu denn Gott suin Suone? Hoe antweorde: Jui
soegget et sümst; ik sen et. Do sian soe: Wat häww wui no Tuügen naidig? Wui
häwwet et jo sümst iut suinem oegen Munne haurt.
23, 1-12
Do stönnen soe olle up un bröchten en no Pilatus. Dor ferklagen soe en un sian:
Düösen häwwe wui fiunen, dat hoe doe Luüe uphisset un soe dofan truüggehöllt,
dem Kaiser Stuürn teo betalen. Fan sik sümst seggt hoe: Ik sen doe Küönik
Christus. Pilatus froge: Bis diu den Jiuden iar Küönik? Hoe antweorde: Jeo, os diu
seggs. Pilatus sia teo den Haugenpruistern un dem Folke: Ik fuine ninne Schuld an
düösem Minsken. Soe bliewen owwer dobui: Hoe hisset met suiner Lere dat Folk
in ganß Judäa up. In Galiläa hät hoe anfangen un niu est hoe huir auk henkuomen.
Os Pilatus dat haur, froge hoe, of doe Mann iut Galiläa wöre. Os hoe fernamm, dat
hoe iut Herodes suinem Lanne was, schicke hoe en no Herodes, doe in den
Dagen auk in Jerusalem was. Os Herodes Jesus sog, fröwwe hoe sik; hoe hadde
do oll lange up tofft. Hoe hadde fiel fan em haurt un huape, Jesus woöre oen
Wunner for em deon. Hoe froge en no ollerhand, owwer Jesus gaff em ninne
Antweort. Doe Haugenpruister un Schriftgelerden stönnen dobui un ferklagen en.
Herodes un suine Luüe ferspodden en; soe tüögen em widde Klair an un schicken
en wir no Pilatus. Fan dem Dage an wören Herodes un Pilatus geoe Frünne;
forhiar wören soe sik baise.
23, 13-25
Pilatus loet doe Haugenpruister, doe Iawersten un dat Folk tohaupereopen un sia:
Jui häwwet mui düösen Minsken brocht, wuil hoe dat Folk wuirspenstig maket. Ik
häwwe en for jiu fernuamen, owwer ik kann ninne Schuld in den Saken an em
fuinen, worümme jui en anklaget; Herodes auk nich; doe hät en us truüggeschicket.
110

Jui soet, hoe hät niks don, dat hoe den Daud ferdoent. Dorümme will ik en slon
loden un dann fruigiewen. Do schroegge dat ganße Folk: Weg met düösem! Giff us
Barabbas fruigg. Doe lagg innen Gefängnisse, wuil hoe bui oenem Upstanne inner
Statt oenen dautslagen hadde. Do sia Pilatus teom twoeden Mole, hoe wolle Jesus
fruigiewen. Owwer soe roepen: Ant Kruüß, ant Kruüß met em! Do froge hoe teom
drüdden Mole: Wat hät hoe denn Laiges don? Ik fuine niks an em, dat den Daud
ferdoent; dorümme will ik en slon loden un fruigiewen. Owwer soe schroeggen un
ferlangen, dat hoe ant Kruüß solle, un iar Geschroegg namm iawerhand. Do sia
Pilatus, dat soe iaren Willen häwwen sollen. Hoe loet den löss, doe ümme Upstand
un Dautslagg innen Gefängisse satt, un iawergaff Jesus iarem Willen.
23, 26-32
Os soe met Jesus weggengen, droöpen soe oenen Simon iut Kyrene, doe just fan
suinem Faile kamm. Dem loögen soe dat Kruüß uppe Schullern, dat hoe em dat
driagen soll. Fiele Luüe folgen em, auk fiele Fruwwen gengen met un klagen un
grienen. Jesus draigge sik ümme un sia: Jui Döchter fan Jerusalem, gruint nich
iawer mui! Gruint loewer iawer jiu sümst un jiue Kinner! Do weret Dage kuomen,
dann were jui soeggen: Wo geot est dat, wenn doe Fruwwen nich Mudder send, un
ninne lütken Kinner häwwet. Dann weret soe teo den Biargen soeggen: Falt up us!
un teo den Hüögeln: Decket us teo! Wenn dat met dem groönen Holle schuüt, wat
sall et dann met dem druügen weren? Soe bröchten no twoe annere met, doe auk
ant Kruüß sollen.
23, 33-43
Soe kaimen an doe Stuie, wo soe Kopphüögel teo soegget. Dor niageln soe en ant
Kruüß un auk doe boeden annern, den oenen rechts un den annern links fan em.
Jesus sia: Fadder, fergiff nen! Soe wiedet gar nich, wat soe deot. Dann doelen soe
sik suin Tuüg un leosen dorümme. Dat Folk stonn dobui un kaik teo. Doe Iawersten
spodden un sian: Annern hät hoe holpen; niu lott en sik sümst helpen, wenn hoe
doe Christus est, den Gott iutwält hät. Auk doe Saldoden ferspodden en; soe
kaimen un gaiwen em Ettik teo drinken un sian: Bis diu den Jiuden iar Küönik,
dann help dui sümst! Buawen iawer em stonn oene Inschrift, doe hoede: Düt est
den Jiuden iar Küönik. Doe oene fan den boeden, doe do hengen, ferspodde en
auk un sia: Bis diu Christus, dann help dui sümst un us! Owwer doe annere
ferwuise em dat un sia: Bis diu nich ens stille for Gott? Diu liss doch doesülwe
Strafe, wui boeden owwer met Recht. Wui kruiget, wat wui for iuse Laighoet
ferdoent häwwet, owwer düöse huir hät niks Laiges don. Dann sia hoe teo Jesus:
Her, denke an mui, wenn diu met duinem Ruike kümmes. Jesus sia: Fandage sass
diu no met mui innen Paraduise suin.
23, 44-49
Ümme twialf Iur weor et duüster. Et diure bet droe Iur. Doe Sunne haur up teo
schuinen. Doe Forhang innen Tempel rait midden duür. Do roep Jesus met heller
Stimme: Fadder, duinen Hännen iawergiewe ik muinen Goest. Os hoe dat seggt
hadde, starf hoe. --- Doe Hauptmann, doe bui dem Kruüße wake un düt sog, gaff
Gott doe Ere un sia: Düöse est oen gerechten Mann wiesen. Un olle doe fielen
Luüe, doe do teokieken un niu sögen, wat do schog, sloögen sik anne Bost un
keren wir ümme. Auk olle suine Bekannten doe Fruwwen, doe em iut Galiläa folget
111

wören, stönnen fan wuidem un sögen dat met an.
23, 50-56
In dem Haugen Rode was oen Mann, doe hoede Joseph. Dat was oen geoen un
gerechten Mann. Doe hadde nich met inwilliget, os doe annern iawer Jesus
beslüöden. Hoe was iut der Statt Arimathia un ferlange no Gott suinem Ruike. Doe
geng no Pilatus un bidde en, hoe solle em Jesus suin Luik giewen. Dann namm
hoe en fan dem Kruüße heraf, wickele en in fuin Linnen un leog en in oen nuigge
Graff, dat in Felsen iuthowwen un wo nau ninn Minske inne begrawen was. Et was
Fruidagg un den Jiuden iar Sunndagg feng baule an. Doe Fruwwen, doe met em
iut Galiläa kuomen wören, gengen met no dem Grawe. Soe bekieken dat Graff un
sögen teo, wo soe suin Luik henloögen. Dann gengen soe wir inne Statt truügge
un maken Salwen trechte. Den ganßen Soderdagg wören soe stille no dem
Gesedde.
24, 1-12
Den ersten Dagg inner Wieken gengen soe muarens freo no dem Grawe un
hedden doe Salwen bui sik, doe soe trechtemaket hedden. Do sögen soe, dat doe
Stoen fan dem Grawe uppe Suit schuawen was. Os soe heringengen, fuünen soe
dat Luik fan dem Heren Jesus nich. Os soe doriawer bedroöwet wören, stönnen do
up oenmol twoe Männer in hellen Klairn. Soe ferfären sik un kieken for sik dal,
owwer doe Männer sian: Worümme soöke jui den Lebennigen bui den Dauen?
Hoe est nich huir; hoe est upston. Besinnt jiu, wat hoe jiu seggt hät, os hoe no in
Galiläa was! Do hät hoe fan dem Minskensuonen seggt, hoe mösse den Sünnern
iaren Hännen iutliewert un ant Kruüß slagen weren un mösse den drüdden Dagg
wir upston. Do fell nen dat wir in. Soe gengen fannen Grawe wir inne Statt un
fertellen dat den Elwen un ollen annern. Dat wören Maria iut Magdala, Johanna,
Maria doe Mudder fan Jakobus un no annere Fruwwen, doe den Aposteln dat sian.
Owwer den kamm dat ganß unmögglik for un soe wollen et nich laiwen. Petrus
stonn up u loep no dem Grawe. Os hoe sik dalbucke un henkaik, sog hoe blaut dat
Linnen no luiggen. Do geng hoe wir weg un wunnere sik, wo dat teogeng.
24, 13-35
Densülwen Dagg gengen twoee fan den Jüngern no oenem Duarpe, dat hoede
Emmaus; dat lagg twoe Stunnen wuit fan Jerusalem. Soe kuüren unner sik fan
ollem, wat schoen was. Os soe sik sau unnerhoelen un oenanner frogen, kamm
Jesus doteo un geng met. Owwer iare Augen woören blind, dat soe en nich
kennen. Jesus froge soe: Wat kuür jui sau bedroöwet tohaupe unnerwiagens? Do
bliewen soe ston un doe oene fan den boeden, doe Kleopas hoede, froge en: Bis
diu doe oenßige fan den Früömden in Jerusalem, doe nich woet, wat in düösen
Dagen dorinne schoen est? Hoe sia: Wat denn? Do antweorden soe em: Dat met
Jesus fan Nazareth. Doe was oen Prophoet, gewaltig in Weort un Wiark for Gott un
Minsken. Den häwwet iuse Haugenpruister un Iawersten iutliewert, dat hoe teom
Daue ferurdoelt un ant Kruüß slagen est. Wui häwwet huapet, hoe solle Israel
redden. Fandage est doe drüdde Dagg, suit dat met em schoen est. Dann häwwet
us wecke fan den Fruwwen, doe teo us hairt in Schrecken sedd´t. Doe send
fanmuaren oll freo no dem Grawe wiesen, häwwet owwer suin Luik nich fiunen.
Soe kaimen truügge un sian, soe hedden Engel soen, doe hedden seggt, hoe
112

liewe. Wecke fan us send gluiks no dem Grawe hengon un häwwet olls sau fiunen,
os doe Fruwwen dat soegget, owwer en häwwet soe nich fiunen. Do sia hoe: Wat
sen jui unferstännig un wo swack est jiue Hadde, dat jui dat nich laiwet, wat doe
Prophoeden seggt häwwet. Mosse denn Christus dat nich luin un dann in suine
Herlikkoet gon? Dann feng hoe bui Moses un den Prophoeden an un leog nen iut,
wat in den Schriften fan em seggt est. Sau kaimen soe dichte bet an dat Duarp, wo
soe hen wollen. Do dai hoe sau, os wenn hoe wuidergon woll. Owwer soe
naidigen en un sian: Bluif fannachte bui us! Et werd oll Owend un doe Dagg est
baule teo Enne. Do geng hoe met in dat Hius un woll do doe Nacht bluiwen. Os
hoe met ienen annen Diske satt, namm hoe dat Braut, sia dat Dankgebett, breok
dat Braut un gaff nen dat. Do gengen nen doe Augen up, dat soe en kennen;
owwer dann was hoe wir for iaren Augen ferswiunen. Soe sian unner sik: Brenne
nich dat Hadde in us, os hoe unnerwiagens met us kuür un us doe Schrift iutleog?
Dann stönnen soe up un gengen wir densülwen Wegg no Jerusalem truügge. Dor
fuünen soe doe Elwe met den annern Jüngern fersammelt. Doe sian: Doe Her est
sieker upston un fan Simon soen weoren. Dann fertellen soe, wat soe
unnerwiagens beliewet hedden un dat soe en wuirkennt hedden, os hoe dat Braut
breok.
24, 36-49
Os soe sau dofan kuüren, tratt Jesus sümst midden tüsken soe un sia: Fruide sui
met jiu! Do ferschrecken soe sik un moenen, soe sögen oenen Goest. Hoe sia:
Worümme ferschrecke jui jiu un worümme kuomet süöke Gedanken in jiuen
Hadden up? Besoet muine Hänne un muine Foöde! Ik sen et sümst. Foölt mui män
an un soet teo! Oen Goest hät nich Floesk un Knuaken, os jui dat bui mui soet. Os
soe dat owwer for Froöden nau nich laiwen können un sik wunnern, sia hoe: Häww
jui huir nich wat teo iaden? Do gaiwen soe em oen Stück Brotfisk. Dat namm hoe
un att et for iaren Augen. Dann sia hoe: Düt est dat, wat ik jiu seggt häwwe, os ik no
bui jiu was, dat olls schoen mott, wat fan mui in dem Gesedde, in den Prophoeden
un in den Psalmen schriewen stoet. Do fengen soe an, doe Schrift teo ferston.
Dann sia hoe: Sau stoet schriewen, dat Christus luin un den drüdden Dagg wir fan
den Dauen upston mott, dat in suinem Namen olle Fölker upföddert weren süöt,
den Sinn teo ännern, un dat nen dann doe Sünnen fergiewen weren küönt. In
Jerusalem süö jui domedde anfangen. Jui süöt Tuügen for olls suin. Ik will jiu
herafschicken, wat muin Fadder jiu ferspruaken hät. Bluiwet owwer in Jerusalem,
bet jui met Kraft fan buawen iutrüstet weret.
24, 50-53
Hoe geng met den Jüngern heriut, bet an den Wegg no Bethanien. Dann buüre
hoe doe Hänne up un gaff nen suinen Siagen. Os hoe soe siage, namm hoe
Afschoed fan ienen. Do gengen soe met Froöden wir no Jerusalem truügge. Dor
wören soe stännig innen Tempel un luawen Gott.
113

Johannes suine Buaskop

1, 1-5
Innen Anfange was dat Weort, un dat Weort was bui Gott, un Gott was dat Weort;
dat was innen Anfange bui Gott. Olls est duür dat Weort maket un niks est one dat
Weort maket, fan olle dem, wat maket est. In dem Weore was Liewen un dat Liewen
was dat Lecht for doe Minsken. Dat Lecht schinnt in dat Duüster, owwer dat
Duüster hät dat Lecht nich upnuamen.
1, 6-18
Do kamm oen Mann; fan Gott was hoe schicket; doe hoede Johannes. Doe kamm,
oen Tuügnis teo giewen; hoe soll tuügen fan dem Lechte, dat soe olle duür en
teom Glauwen kuomen sollen. Hoe was nich dat Lecht sümst; hoe soll blaut fan
dem Lechte tuügen. Dat rechte Lecht, dat ollen Minsken Lecht gifft, was hoe, doe
inne Welt kuomen soll. Hoe was inner Welt un doe Welt est auk fan em maket,
owwer doe Welt hät en nich kennen wollt. Hoe kamm in suin Oegendum, owwer
suin oegen Folk hät en nich upnuamen. Ollen, doe en upnaimen, un doe niu an
suinen Namen laiwet, den hät hoe dat Recht giewen, dat soe Gott suine Kinner
weren küönt. Hoe est iut Gott gebuaren un nich iut dem Gebloöde un dem Floeske
fan Minsken, nich iut dem Willen fan oenem Manne. Dat Weort est oen Minske
weoren un hät bui us wuont. Wui häwwet suine Herlikkoet soen, oene Herlikkoet,
os soe doe oenßige Suone fan dem Fadder hät, full fan Gnade un Worhoet.
Johannes tuüget fan em un röppet: Düt est doe, fan dem ik seggt häwwe: Doe no
mui kümmet, est for mui wiesen; hoe was oer os ik. Fan em häww wui Gnade un
ümmer wir Gnade nuamen. Dat Gesett est duür Moses giewen; doe Gnade un doe
Worhoet send duür Jesus Christus kuomen. Ninn Minske hät Gott soen; doe
oenßige Suone, doe in dem Fadder suinem Schaude sitt, doe hät en us bekannt
maket.
1, 19-28
Düt est Johannes suin Tuügnis, os doe Jiuden iut Jerusalem Pruister un Levidden
no em schicken, dat soe en frogen: Wer bis diu? Do bekenne hoe un sia fruigg
heriut: Ik sen nich Christus. Do frogen soe en: Wat bis diu denn? Wui müöt doch
den Antweort giewen, doe us huirhen schicket häwwet. Wat seggs diu fan dui
sümst? Hoe sia: Ik sen oene Stimme, doe in den Sandbiargen röppet: Maket dem
Heren den Wegg luike, os doe Prophoet Jesajas seggt hät. Doe do afschicket
wören, doe kaimen fan den Pharisäern; soe frogen en: Worümme taufes diu denn,
wenn diu nich Christus bis un nich Elias un nich doe Prophoet? Johannes
antweorde: Ik taufe jiu met Wader, owwer midden tüsken jiu stoet doe, den jui nich
kennt. Dat est doe Mann, doe no mui kümmet; for dem sen ik nich wert, dat ik dem
doe Scheoe lössbuine. Düt schog in Bethanien, up giensuit fan dem Jordan, wo
Johannes taufe.
1, 29-34
Den annern Dagg sog Johannes Jesus no sik henkuomen un sia: Soet, düt est Gott
suin Lamm, dat doe Sünnen fanner Welt wegnimmet. Düöse est dat, fan dem ik
seggt häwwe: No mui kümmet oen Mann, doe for mui wiesen est; hoe was oer os
ik. Ik häwwe en erst nich kennt, owwer ik sen kuomen un taufe met Wader, dat hoe
in Israel bekannt weren sall. Johannes betuüge: Ik häwwe soen, dat doe Goest os
oene Diuwe fannen Hiemel herafkamm un up em blaif. Ik kenne en nau nich,
115

owwer doe mui schicket hät, met Wader teo taufen, doe sia teo mui: Doe, up den
doe Goest dalkümmet un bui dem hoe blifft, doe est doe Mann, doe met dem
Hoeligen Goeste taufet. Ik häwwe dat soen un ik betuüge: Düöse est Gott suin
Suone.
1, 35-42
Den annern Dagg stonn Johannes do wir met twoeen fan suinen Jüngern. Os hoe
Jesus gon sog, sia hoe: Soet, dat est Gott suin Lamm! Doe boeden Jünger hairen
dat un folgen Jesus. Jesus draigge sik ümme, un os hoe sog, dat soe em folgen,
sia hoe: Wat soöke jui? Soe antweorden: Mester, wo wuons diu? Hoe sia: Kuomet
met, dann süö jui dat soen. Soe gengen met un sögen, wo hoe wuone, un bliewen
oenen Dagg bui em. Dat was ümme Iur. Doe oene fan den boeden, doe
Jesus up Johannes suin Weort folgen, was Andreas, doe Breor fan Simon Petrus.
Doe dreop suinen Breor Simon un sia em: Wui häwwet den Christus fiunen, dat
bedütt: doe salwet est. Hoe brochte en no Jesus. Os doe en sog, sia hoe: Diu bis
Simon, dem Johannes suin Suone, diu sass Kephas hoeden; dat bedütt Felsen.
1, 43-51
Den annern Dagg woll Jesus wir no Galiläa gon un faun Philippus un sia teo em:
Folge mui! Philippus was iut Bethsaida, dem Andreas un Petrus iare Statt.
Philippus dreop Nathanael un sia teo em: Wui häwwet den druapen, fan dem
Moses innen Gesedde un auk doe Prophoeden schriewen häwwet; et est Jesus,
dem Joseph suin Suone iut Nazareth. Nathanael sia: Iut Nazareth! Wat kann iut
Nazareth Geoes kuomen? Philippus sia: Kumm un suü en sümst! Jesus sog
Nathanael kuomen un sia: Suü, dat est oen rechten Israeluiden, in dem ninne
Falskhoet sitt. Nathanael froge: Wo kenns diu mui fan? Jesus sia: Ik häwwe dui oll
oer soen, os Philippus dui huirhen brochte. Os diu unner dem Fuigenbaum saides,
häwwe ik dui soen. Nathanael sia: Mester, diu bis Gott suin Suone; diu bis doe
Küönik fan Israel. Jesus antweorde: Löffs diu dorümme, wuil ik dui seggt häwwe,
dat ik dui unner dem Fuigenbaume soen häwwe? Diu sass no gröddere Dinge
soen os düt. Dann sia hoe: Ik soegge jiu: Jui süöt soen, dat doe Hiemel uapen est
un dat Gott suine Engel iawer dem Minskensuonen herup un heraf kuomet.
2, 1-11
Den drüdden Dagg was in Kana in Galiläa oene Hochtuit. Jesus suine Mudder was
do. Jesus un suine Jünger wören auk up doe Hochtuit inlan. Os doe Wuin olle was,
sia suine Mudder teo em: Soe häwwet ninnen Wuin mer. Jesus antweorde: Wat
häwwe ik domedde teo deon? Muine Stunne est nau nich kuomen. Suine Mudder
sia teo den Densten: Wat hoe jiu seggt, dat deot. Do wören sess stoenern
Waderkriuken henstellt, dat soe sik no den Jiuden iarer Sidde wasken können; in
joeden gengen twoe bet droe Mode full. Jesus sia: Goedet doe Kriuken full Wader.
Soe güöden soe bet annen Rand full. Dann sia hoe: Niemet wat dofan un bringet
dat dem Kocke! Do bröchten soe em wat. Doe besmecke den Wuin, doe Wader
wiesen was, wusse owwer nich, wo doe hiarkamm; blaut doe Denste wüssen dat,
doe dat Wader halt hedden. Do roep hoe den Bruümen un sia: Joeder sedd´t den
Gästen erst den geoen Wuin for, un wenn soe drunken häwwet, dann den annern;
owwer diu häs den geoen Wuin bet tolest behaulen. Dat est dat erste Wunner, dat
Jesus in Kana in Galiläa dai. Hoe bewuise suine Macht domedde un suine Jünger
116

löffen an en.
2, 12-25
Dann geng hoe met suiner Mudder, suinen Broörn un suinen Jüngern no
Kapernaum; soe bliewen dor owwer män oen par Dage. Et was kort for den Jiuden
iarem Austerfeste; dorümme geng Jesus no Jerusalem. Do faun hoe in dem
Tempel Luüe, doe Ossen, Schope un Diuwen ferköffen un Geld wesseln. Do
flechte hoe sik oene Puitsken iut Stricken un draif soe olle iut dem Tempel heriut,
auk doe Ossen un Schope, un schüdde den Bankluüen dat Geld uppe Ern un
smait nen doe Diske ümme, un sia teo den, doe Diuwen ferköffen: Niemt dat huir
weg un maket fan muinem Fadder suinem Hiuse nich oenen Kromladen! Do fell
den Jüngern in, dat do schriewen stoet: Doe Uiwer ümme duin Hius hät et mui
andon. Do frogen doe Jiuden: Met weckem Toeken kanns diu bewuisen, dat diu
düt deon draffs? Jesus antweorde: Briaket düösen Tempel af, dann will ik en in
droe Dagen wir uprichten. Do sian doe Jiuden: An düösen Tempel häwwet soe
sess un förtig Jore bowwet un diu wullt en in droe Dagen wir uprichten! Hoe menne
owwer met dem Tempel suin oegen Luif. Os hoe dann fan den Dauen upston was,
fell den Jüngern düt Weort wir in un soe löffen an doe Schrift un an dat Weort, dat
Jesus nen seggt hadde. Os hoe in den Dagen an dem Austerfeste in Jerusalem
was, löffen fiele an suinen Namen, wuil soe doe Wunner sögen, doe hoe dai.
Owwer Jesus truwwe düösen nicht; hoe kenne soe olle. Hoe hadde nich oenen
naidig, doe em Iutkkunft iawer doe Minsken gaff, met den hoe wat teo deon hadde.
Hoe wusse sümst, wo et in den Minsken iarem Hadden iutsog.
3, 1-21
Do was oen Mann unner den Pharisäern, doe hoede Nikodemus un haur teo dem
Haugen Rot fan den Jiuden. Doe kamm bui Nacht no Jesus un sia: Mester, wui
wiedet, dat diu oen Lerer fan Gott bis; nich oene kann doe Wunner deon, doe diu
doös, wenn Gott nich met em est. Jesus antweorde: Doe nich fan nuiggem
gebuaren werd, doe kann Gott suin Ruik nich soen. Nikodemus sia: Wo kann denn
oen Minske wir gebuaren weren, wenn hoe ault est? Hoe kann doch nich no ens in
suine Mudder gon un wir gebuaren weren! Jesus antweorde: Doe nich iut Wader
un Goest gebuaren werd, doe kann nich in Gott suin Ruik ingon. Wat iut dem
Floesk gebuaren werd, dat est Floesk, un wat iut dem Goest gebuaren, werd, dat
est Goest. Wunner dui nich doriawer, dat ik dui seggt häwwe: Jui müöt fan nuiggem
gebuaren weren. Doe Wuind woegget, wo hoe well, un diu hairs woll dat Siusen,
owwer diu woes nich, wo hoe hiarkümmet un wo hoe hengoet. Sau est dat met
joedem, doe iut dem Goeste gebuaren est. Nikodemus antweorde: Wo sall dat
teogon? Jesus antweorde: Diu bis oen Lerer in Israel un woes dat nich? Wui
soegget, wat wui wiedet, un betuüget, wat wui soen häwwet, owwer jui niemet iuse
Tuügnis nich an. Jui laiwet nich, wenn ik jiu fan den Dingen upper Ern wat soegge;
wo küön jui mui dann laiwen, wenn ik jiu fan den Dingen innen Hiemel wat
soeggen wolle? Do est nich oene innen Hiemel bekannt, os blaut doe
Minskensuone, doe fannen Hiemel herafkuomen est. Sau os Moses innen
Sandbiargen oene Slange henhangen hät, sau sall doe Minskensuone auk
henhangen weren, dat olle dat oewige Liewen häwwet. Gott hät suinen Suonen
nich inne Welt schicket, dat hoe doe Welt richten sall; hoe hät en schicket, dat doe
Welt duür en reddet werd. Doe an en löfft, doe werd nicht richtet; doe owwer nich
117

löfft, doe est oll richtet, wuil hoe nich an den Namen fan Gott suinen oenßigen
Suonen löfft. Dat est owwer dat Gericht, dat dat Lecht inne Welt kuomen est. Doe
Minsken hedden dat Duüster loewer os dat Lecht; wuil iare Wiarke laige wören.
Doe Laiges doöt, doe kann dat Lecht nich ferdriagen un kümmet nich no dem
Lechte hen, dat em suine Wiarke nich forhaulen weret. Doe owwer doe Worhoet
doöt, doe kümmet no dem Lechte hen, dat suine Wiarke soen weret; soe send in
Gott don.
3, 22-36
No dem Feste geng Jesus met suinen Jüngern no Judäa un blaif do un taufe. Auk
Johannes taufe in Enon dichte bui Salim, wuil do fiel Wader was. Doe Luüe kaimen
no em hen un loeden sik taufen. Johannes satt nau nich innen Gefängnisse. Ens
strieden sik doe Jünger fan Johannes met den Jiuden iawer doe Taufe, of soe no
dem Gesedde roenige. Do kaimen soe no Johannes un sian: Mester, doe Mann,
doe up giensuit fannen Jordan bui dui was un fan dem diu tuüget häs, doe taufet
auk un olle got no em hen. Johannes antweorde: Doe Minske kann sik sümst niks
niemen; et mott em olls fannen Hiemel giewen weren. Jui sümst send muine
Tuügen, dat ik seggt häwwe: Ik sen nich doe Christus; ik sen em blaut
foriutschicket. Doe doe Briut hät, doe est doe Bruüme, owwer dem Bruümen suin
Fründ, doe bui em stoet un teolustert, doe fröwwet sik iawer dem Bruümen suin
Glück. Düöse Froöde häwwe ik niu. Hoe mott wassen, owwer ik mott afniemen.
Doe fan buawen hiar kümmet, goet iawer olle. Doe fanner Ern stammet, doe hairt
uppe Ern un kuürt fanner Ern. Doe owwer fannen Hiemel kümmet, doe goet iawer
olle, un doe tuüget fan dem, wat hoe soen un haurt hät, owwer ninn Minske nimmet
suin Tuügnis an. Doe et owwer annimmet, doe bewuiset domedde, dat Gott
warhaftig est. Den Gott schicket hät, doe ferkünniget Gott suin Weort, wuil Gott em
den Goest one Mode gifft. Doe Fadder hät den Suonen loef un hät em olls in suine
Hand giewen. Doe an den Suonen löfft, doe hät dat oewige Liewen. Doe owwer
nich an den Suonen löfft, doe sall dat oewige Liewen nich teo soen kruigen; Gott
suin Gericht blifft up em.
4, 1-26
Os doe Her gewar weor, dat den Pharisäern seggt was, Jesus hedde moer Jünger
os Johannes un taufe auk moer; - Jesus taufe sümst nich, blaut suine Jünger; --- do
geng hoe fan Judäa truügge no Galiläa. Hoe mosse owwer duür Samaria roesen.
Do kamm hoe in oene Statt, doe hoede Sichar, donne bui dem Faile, dat Jakob
suinem Suonen Joseph gaff. Do was auk dem Jakob suin Saut. Wuil Jesus fan der
Roese moöe was, sedde hoe sik an dem Saude dal. Dat was ümme twialf Iur. Do
kamm oene Fruwwe iut Samaria un woll Wader halen. Jesus sia teo iar: Lott mui
ens drinken! Suine Jünger wören inne Statt gon, un wollen Braut kaupen. Do sia
doe Fruwwe teo em: Wo kümmes diu doteo, dat diu fan mui wat teo drinken
häwwen wullt? Diu bis doch oen Jiude un ik sen oene samaruitske Fruwwe. --- Doe
Jiuden hedden ninne Gemoenskop met den Samaruitern. --- Jesus antweorde:
Wenn diu fan Gott suiner Gawe wat ferstönnes un wüsses, wer dat est, doe dui
seggt: Lott mui drinken, dann heddes diu en biddet, un hoe hedde dui lebennig
Wader giewen. Do sia doe Fruwwe: Her, diu häs noch ninnen Emmer, dat diu
Wader halen kanns, un doe Saut est doepe. Wo wullt diu denn dat lebennige
Wader hiarniemen? Kanns diu us denn biader Wader giewen, os iuse Fadder
118

Jakob, doe us düösen Saut giewen hät? Hoe hät sümst doriut drunken un suine
Süöne un suin Foe. Jesus antweorde: Doe fan düösem Wader drinket, doe kriggt
wir Dost. Doe owwer fan dem Wader drinket, dat ik em giewen kann, doe sall in
Oewigkoet ninnen Dost wir häwwen. Fan dem Wader, dat ik em giewe, dofan sall
oene Welle in em weren, doe no in dem oewigen Liewen Wader gifft. Doe Fruwwe
sia: Her, giff mui dat Wader, dat ik ninnen Dost wir luie un ik nich wuirteokuomen
briuke, un Wader halen mott. Jesus sia: Go hen un reop duinen Mann un dann
kumm wuir! Doe Fruwwe antweorde: Ik häwwe ninnen Mann. Jesus sia: Diu häs
ganß Recht, wenn diu seggs: Ik häwwe ninnen Mann. Fuif Männer häs diu oll hat
un den diu niu häs, doe est nich duin Mann. Do häs diu doe Worhoet seggt. Doe
Fruwwe sia: Her, ik soee, dat diu oen Prophoet bis. Iuse Aulen häwwet huir up
düösem Biarge anbiat, un jui soegget, in Jerusalem wöre doe Stuie, wo wui anbian
süöt. Jesus sia: Laif mui dat! doe Tuit kümmet, wo jui den Fadder nich in Jerusalem
un auk nich up düösem Biarge anbian weret. Jui biat an, wat jui nich kennt; wui biat
an, wat wui kennt; dat Hoel goet fan den Jiuden iut. Doe Tuit kümmet owwer un est
oll do, wo soe den Fadder richtig anbiat, wenn soe en met Goest un Worhoet
anbiat; süöke well doe Fadder häwwen. Gott est Goest un doe en anbiat, müöt en
in Goest un Worhoet anbian. Doe Fruwwe sia: Ik woet, dat doe Messias kümmet,
doe Christus hett, wenn doe kümmet, doe werd us dat olls klor maken. Jesus sia: Ik
sen Christus, doe met dui kuürt.
4, 27-42
Do kaimen suine Jünger truügge un wunnern sik, dat hoe met der Fruwwen kuüre,
owwer nich oene froge en: Wat wullt diu fan iar? Worümme kuürs diu met iar? Doe
Fruwwe loet den Waderemmer ston un geng inne Statt un sia den Luüen: Kuomet
tengern un soet, do est oen Mann, doe hät mui olls seggt, wat ik don häwwe. Est
hoe fillichte doe Christus? Do kaimen soe iut der Statt heriut un gengen no em hen.
Doe Jünger naidigen Jesus un sian: Mester, ett! Hoe antweorde: Ik häwwe oene
Kost teo iaden, dofan wiede jui niks. Do sian doe Jünger unner sik: Hät em oll oene
wat teo iaden brocht? Jesus sia: Muine Kost est doe, dat ik dem suinen Willen
deoe, doe mui schicket hät, un dem suin Wiark tostanne bringe. Soegget nich: Dat
diurt no foer Monade, bet doe Arn kümmet. Ik soegge jiu: Maket doe Augen up un
kuiket ens no dem Faile; et est oll ruip teom Inarnen. Doe huir maigget, doe kriggt
Laun; hoe sammelt Frucht for dat oewige Liewen. Sau süöt sik boede fröwwen, doe
do saigget un doe maigget. Huir est dat Sprüchchweort wor: Doe oene saigget un
doe annere maigget. Ik häwwe jiu iutschicket, dat jui do inarnen süöt, wo jui forhiar
nich ackert häwwet. Annere häwwet doe Arboet don un jui süöt doe Früchte
inarnen. Fiele fan den Samaruitern iut der Statt löffen an en, wuil doe Fruwwe
betuüge: Hoe hät mui olls seggt, wat ik don häwwe. Os doe Samaruiter no em
kaimen, bidden soe en, hoe solle doch bluiwen. Hoe blaif do droe Dage. Do
woören no fiele gloöwig duür suine Lere, un sian teo der Fruwwen: Wui laiwet niu
nich mer, wuil diu us dat seggt häs; wui häwwet sümst haurt un soen, dat düöse der
Welt iar Hoeland est.
4, 43-54
No twoe Dagen geng hoe wuider no Galiläa. Jesus betuüge owwer sümst, dat oen
Prophoet in suiner Hoemat nich fiel gülle. Os hoe no Galiläa kamm, naimen en doe
Luüe fründlik up, wuil soe olls soen hedden, wat hoe Austern in Jerusalem don
119

hadde. Soe wören auk no dem Feste wiesen. Jesus kamm wir no Kana in Galiläa,
wo hoe iut Wader Wuin maket hadde. In Kapernaum was oen Mann fan dem
Küönike suinen Luüen; dem suin Suone was swor krank. Os doe haur, dat Jesus
fan Judäa no Galiläa kuomen was, geng hoe no em hen un batt, hoe solle doch
kuomen un suinen Suonen gesund maken. Doe lagg up Stiarwen. Jesus sia:
Wenn jui nich Toeken un Wunner teo soen kruiget, dann laiwe jui nich. Doe fan
dem Küönike suinem Denste sia: Her, kumm doch met, oer os dat Kuind sterft.
Jesus sia: Go män hen, duin Kuind liewet. Doe Mann loffe Jesus suin Weort un
geng weg. Os hoe unnwerwiagens was, kaimen em doe Knechte inne Moöde un
sian: Duin Suone liewet. Do froge hoe no der Stunne, wo et biader met em weoren
was. Soe sian: Gistern ümme oen Iur namm dat Foewer af. Do miarke doe Fadder,
dat dat just doe Stunne was, wo Jesus em seggt hadde: Duin Suone liewet. Un
hoe weor met suinem ganßen Hiuse gloöwig. Düt est dat twoede Wunner, dat
Jesus dai, os hoe iut Judäa no Galiläa truüggekamm.
5, 1-13
Baule norhiar hedden doe Jiuden oen Fest un Jesus geng no Jerusalem. In
Jerusalem liggt donne bui der Schopporden oen Duik, doe hett Bethesda un hät
fuif Hallen. Do luigget fiele Kranke, Blinne, Lame un Swinnsüchtige inne. Do was
oen Mann, doe hadde oll acht un dartig Jore krank liagen. Os Jesus den luiggen
sog un haur, dat hoe oll sau lange krank was, froge hoe en: Wullt diu gesund
weren? Doe Kranke antweorde: Her, ik häwwe ninnen Minsken, doe mui in den
Duik bringet, wenn sik dat Wader bewoegget, un wenn ik kuome, dann stiggt oll
oen anner for mui herin. Jesus sia: Sto up, nimm duin Bedde un go hen! Saugluiks
weor doe Mann gesund, namm suin Bedde un geng weg. Et was owwer
Sunndagg. Do sian doe Jiuden teo dem Manne, doe gesund weoren was: Et est
Sunndagg; diu draffs duin Bedde nich wegdriagen. Hoe antweorde: Doe mui
gesund make, doe sia teo mui: Nimm duin Bedde un go hen! Do frogen soe: Wer
est doe Minske, doe dui seggt hät: Nimm et un go hen! Doe gesund weoren was,
wusse owwer nich, wer et was; Jesus was weggon, wuil do up der Stuie no fiele
Luüe wören. Nohiar dreop Jesus en innen Tempel un sia: Diu bis gesund weoren;
niu sünnige owwer nich wir, dat et nich no laiger met dui werd. Do geng doe Mann
hen un sia den Jiuden, Jesus hedde en gesund maket. Wuil Jesus dat uppen
Sunndage don hadde, fengen doe Jiuden an, en teo ferfolgen. Jesus antweorde
nen: Muin Fadder doöt suin Wiark ümmerteo bet niu un ik deoe muin Wiark auk
sau. Do wören doe Jiuden no iarger achter em hiar, wuil hoe den Sunndagg nich
hoel un auk no sia, dat Gott suin Fadder wöre, un hoe sik Gott gluik stelle.
5, 19-30
Jesus sia: Doe Suone kann niks fan sik sümst deon; hoe doöt blaut dat, wat hoe
den Fadder deon suüt; wat doe doöt, dat doöt doe Suone in gluiker Wuise. Doe
Fadder hät den Suonen loef un wuiset em olls, wat hoe doöt. Hoe werd em no
gröddere Wiarke wuisen os düöse, dat jui jiu wunnern süöt. Sau os doe Fadder
doe Dauen upwecket un lebennig maket, sau maket auk doe Suone lebennig, doe
hoe well. Doe Fadder richtet sümst nich; dat Gericht hät hoe ganß dem Suonen
iawergiewen, dat soe olle den Suonen eren süöt, os soe den Fadder ert. Doe den
Suonen nich ert, doe ert auk den Fadder nich, doe en schicket hät. Doe muin Weort
hairt un an den löfft, doe mui schicket hät, doe hät dat oewige Liewen un kümmet
120

nich int Gericht; hoe est fannen Daue int oewige Liewen gon. Doe Tuit kümmet un
est niu oll do, dat doe Dauen doe Stimme fan Gott suinem Suonen hairen weret, un
olle, doe dorup hairt, doe weret liewen. Sau os doe Fadder dat Liewen in sik hät,
sau hät hoe auk dem Suonen dat giewen, dat hoe dat Liewen in sik sümst hät. Hoe
hät em auk Macht giewen, dat Gericht teo haulen; wuil hoe doe Minskensuone est.
Wunnert jiu nich, dat doe Stunne kümmet, wo olle, doe innen Grawe luigget, suine
Stimme hairen weret. Dann süöt soe heriutkuomen. Doe Geoes don häwwet, weret
upston un in dat oewige Liewen gon, un doe Laiges don häwwet, weret upston un
int oewige Gericht gon. Ik kann niks iut mui sümst deon; sau os ik haire, richte ik, un
muin Urdoel est gerecht; ik soöke nich muinen Willen, blaut dem suinen Willen,
doe mui schicket hät.
5, 31-47
Wenn ik blaut for mui sümst tuügen woll, dann wöre muin Tuügnis nich goelen. Do
est owwer oen anner, doe for mui tuüget, un ik woet, dat dat Tuügnis güllt, dat hoe
for mui afleggt. Jui häwwet Buan no Johannes schicket, un hoe hät for doe Worhoet
tuüget. Ik nieme ninn Tuügnis fan Minsken for mui an; ik kuüre blaut fan Johannes
suinem Tuügnisse, dat jui reddet weret. Hoe was dat Lecht, dat helle schain un
brenne; jui wollen jiu owwer blaut sonne lütke Wuile an dem Glanße fröwwen, den
et iutstrole. Dat Tuügnis, dat ik for mui häwwe, güllt moer os dem Johannes suin
Tuügnis. Dat send doe Wiarke, doe muin Fadder mui befualen hät. Düöse Wiarke
deo ik un doe tuüget for mui, dat doe Fadder mui schicket hät. Auk doe Fadder, doe
mui schicket hät, hät sümst for mui tuüget; suine Stimme häwwe jui nich haurt un
suin Gesicht häwwe jui nich soen. Suin Weort häwwe jui nich in jiu wuonen, wuil
jui dem nich laiwet, den hoe schicket hät. Jui soöket in den Schriften herümme,
wuil jui moent, jui hedden dat oewige Liewen dorinne, un doe send et just, doe fan
mui tuüget. Un doch wi jui nich no mui kuomen, dat jui dat oewige Liewen kruiget.
Ik nieme ninne Ere fan Minsken an. Ik kenne jiu un woet, dat jui Gott nich innen
Hadden loef häwwet. Ik sen in muinem Fadder suinem Namen kuomen, un jui
niemet mui nich up. Wenn oen anner in suinem oegen Namen kümmet, den were
jui upniemen. Wo küön jui teom Glauwen kuomen, wenn jui jiu fan oenanner eren
lodet, un doe Ere nich soöket, doe fan Gott allaine est? Denket nich, dat ik jiu for
dem Fadder ferklagen will. Doe jiu ferklaget, dat est Moses, up den jui jiu droeget.
Wenn jui Moses laiwet, dann laiwe jui auk mui; hoe hät jo fan mui schriewen. Wenn
jui owwer suinen Schriften nich laiwet, dann were jui auk muinen Woören nich
laiwen.
6, 1-14
Dann forde Jesus iawer doe Soe fan Galiläa, dat est doe Soe bui Tiberias. Oene
Masse Luüe geng met dohen, wuil soe doe Toeken soen wollen, doe hoe an den
Kranken dai. Jesus staig up oenen Biarg un sedde sik dor met suinen Jüngern. Dat
was korde Tuit for den Jiuden iarem Austerfeste. Do kaik hoe up un sog oene
graude Masse Luüe ankuomen un froge den Philippus: Wo süö wui Braut kaupen,
dat düöse wat teo iaden kruiget? Dat sia hoe män, wuil hoe en pruüfen woll. Hoe
wusse oll, wat hoe deon woll. Philippus antweorde: For twoe hunnert Grössen
Braut est nich geneog, wenn joeder auk män oen lütk Stücke nimmet. Do sia
Andreas, doe Breor fan Simon Petrus: Huir est oen Junge, doe hät fuif Gastenbraie
un twoe Fiske, owwer wat est dat for sau fiele? Jesus sia: Suarget dofor, dat doe
121

Luüe sik hensedd´t. Up der Stuie stonn fiel Gräss. Do sedden sik an fuifdiusend
Mann dal. Jesus namm doe Braie un danke un loet soe den Luüen iutdoelen, doe
sik lagert hedden. Auk met den Fisken make hoe dat sau, un joeder namm do sau
fiel fan, os hoe woll. Os soe olle satt wören, sia hoe teo den JÜngern: Soöket doe
Krüömel tohaupe, doe iawerbliewen send, dat niks ferkümmet. Dat daien soe. ---
Do hedden soe twialf Kiarwe full Brocken, doe fan den fuif Gastenbraien
iawerbliewen wören. Os doe Luüe sögen, weck Wunner Jesus don hadde, sian
soe: Dat est warhaftig doe Prophoet, doe inne Welt kuomen sall.
6, 15-21
Os Jesus miarke, dat soe kuomen un en metniemen wollen, dat hoe iar Küönik suin
soll, geng hoe allaine up oenen Biarg. Den Owend gengen doe Jünger no der Soe
hendal. Soe stiegen in oen Schepp un förden twass iawer doe Soe no
Kapernaum. Et was oll duüster un Jesus was nau nich truüggekuomen. Do gaff et
starken Wuind, dat doe Soe unruüße weor. Os soe oene Stunne bet annerthalf fort
hedden, sögen soe Jesus uppen Wader gon un up dat Schepp teokuomen; do
ferschrecken soe sik. Jesus sia: Ik sen et, ferschrecket jiu nich! Do wollen soe en in
dat Schepp niemen, owwer dat Schepp was met oenmol annen Lanne un an der
Stuie, wo soe hen wollen.
6, 22-40
Dat Folk, dat an dem annern Oöwer bliewen was, weor den annern Dagg gewar,
dat do blaut oen Schepp wiesen was, un dat Jesus nich met den Jüngern in dat
Schepp stiegen un nich affort was. Dann kaimen Scheppe fan Tiberias, doe loögen
donne bui der Stuie an, wo dat Folk dat Braut gieden un Jesus dat Dankgebett
seggt hadde. Os dat Folk sog, dat Jesus do nich mer was un doe Jünger auk nich,
stiegen soe in doe Scheppe un förden no Kapernaum un wollen Jesus soöken. Os
soe en an der annern Suit fanner Soe fuünen, frogen soe en: Mester, wannoer bis
diu huirhen kuomen? Jesus antweorde: Jui soöket mui nich, wuil jui Wunnertoeken
soen häwwet; jui soöket mui blaut, wuil jui fan dem Braue gieden häwwet un satt
weoren send. Giewet jiu ninne Moögge ümme Kost, doe fergoet, owwer ümme
Kost, doe for dat oewige Liewen blifft un doe doe Minskensuone jiu giewen well;
dem hät doe Fadder Macht doteo giewen. Do frogen soe en: Wat müö wui denn
deon, dat wui Gott suine Wiarke iutrichten küönt? Jesus antweorde: Gott well fan
jiu, dat jui an den laiwet, den hoe schicket hät. Do sian soe: Wat for oen Wiark doös
diu denn, dat wui soen un an dui laiwen küönt? Wat richtes diu iut? Iuse Aulen
häwwet Manna in den Sandbiargen gieden, os do schriewen stoet: Braut fannen
Hiemel hät hoe nen teo iaden giewen. Jesus antweorde: Moses hät jiu nich dat
Braut fannen Hiemel giewen, blaut muin Fadder gifft jiu dat rechte Braut fannen
Hiemel; Gott suin Braut kümmet fannen Hiemel heraf un gifft der Welt dat Liewen.
Do sian soe: Her, giff us olltuit süök Braut! Jesus sia: Ik sen dat Braut, dat Liewen
gifft. Doe no mui kümmet, den sall nich hungern, un doe an mui löfft, doe sall
ninnen Dost luin. Owwer ik häwwe jiu seggt, dat jui mui soen häwwet, un doch nich
laiwet. Olls, wat mui doe Fadder gifft, dat werd no mui henkuomen, un doe no mui
henkümmet, den will ik nich ferstaiden. Ik sen fannen Hiemel kuomen, owwer nich
doteo, dat ik dat deoe, wat mui gefällt; ik deoe den Willen fan dem, doe mui
schicket hät. Dat est owwer doe Wille fan dem, doe mui schicket hät, dat ik niks fan
dem ferloese, wat hoe mui giewen hät, un dat ik et annen jüngesten Dage
122

upwecke. Dat est muinem Fadder suin Wille, dat joeder, doe den Suonen suüt un
an en löfft, dat oewige Liewen häwwen sall, un ik will en annen jüngesten Dage
upwecken.
6, 41-51
Doe Jiuden wören ferdroetlik doriawer, dat hoe seggt hadde: Ik sen dat Braut, dat
fannen Hiemel kuomen est un soe sian: Est hoe nich Jesus, dem Josef suin
Suone? Wui kennt doch suinen Fadder un suine Mudder! Wo kann hoe denn
soeggen: Ik sen fannen Hiemel herafkuomen? Jesus antweorde: Wat kuüre jui do?
Ninn Minske kann no mui henkuomen, wenn en doe Fadder nich tuüt, doe mui
schicket hät; un ik will en dann annen jüngesten Dage upwecken. Do stoet bui den
Prophoeden schriewen: Gott werd soe olle trechtewuisen. Doe dem Fadder suin
Weort hairt un fan em lert, doe kuomet no mui hen. Ik will nich soeggen, dat oll oen
anner den Fadder soen hät; blaut doe oene, doe fan Gott kuomen est, doe hät den
Fadder soen. Doe Glauwen hät, doe hät dat oewige Liewen. Ik sen dat Braut for dat
Liewen. Jiue Aulen häwwet in den Sandbiargen Manna gieden un send stuorwen.
Düt est dat Braut, dat fannen Hiemel kuomen est. Doe dofan ett, sall nich stiarwen.
Ik sen dat lebennige Braut, dat fannen Hiemel kuomen est; doe fan düösem Braut
ett, doe sall in Oewigkoet liewen. Dat Braut, dat ik giewen were, dat est muin Luif;
dat gifft der Welt Liewen.
6, 52-58
Do sian doe Jiuden unner sik: Wo kann doe us suin Floesk teo iaden giewen?
Jesus sia: Wenn jui nich dem Minskensuone suin Floesk iadet un suin Bleot
drinket, dann häwwe jui ninn Liewen in jiu. Doe muin Floesk ett un muin Bleot
drinket, doe hät dat oewige Liewen, un ik will en annen jüngesten Dage upwecken.
Muin Floesk est doe recht Kost un muin Bleot est doe rechte Drunk. Doe muin
Floesk genütt un muin Bleot drinket, doe blifft in mui un ik in em. Sau os doe
Fadder Liewen in sik hät un ik Liewen os hoe häwwe, sau sall auk doe Liewen
ümme mui häwwen, doe mui genütt, wuil doe Fadder mui schicket hät. Düt est dat
Braut dat fannen Hiemel kuomen est. Dat est anners os dat Manna, wat jiue Aulen
gieden häwwet; soe send stuorwen. Doe düt Braut genütt, doe sall in Oewigkoet
liewen.
6, 59-71
Düt sia hoe, os hoe in Kapernaum inner Scheole lere. Fiele fan suinen Jüngern,
doe dat hairen, sian: Dat send harde Woöre; wer kann dat hairen? Jesus miarke,
dat suine Jünger nich domedde tofria wören, un sia: Passt jiu dat nich? Wat were
jui denn soeggen, wenn doe Minskensuone for jiuen Augen dorhen upstiggt, wo
hoe forhiar wiesen est? Doe Goest maket lebennig, dat Floesk helpet niks. Doe
Woöre, doe ik jiu soegge, doe send Goest un Liewen. Owwer do send wecke
tüsken jiu, doe send nich gloöwig. Jesus wusse fan Anfang an, wecke dat wören,
doe nich an en löffen, un auk wecker dat was, doe en ferron soll. Dorümme häwwe
ik jiu seggt: Ninn Minske kann no mui henkuomen, wenn muin Fadder em nich
helpet. Fan der Tuit an gengen fiele fan suinen Jüngern weg un folgen em nich
mer. Do froge Jesus doe Twialwe: Wi jui auk weggon? Petrus antweorde: Her, wo
süö wui hengon? Diu häs Woöre, doe dat oewige Liewen giewet, un wui häwwet
lofft un soen, dat diu doe Hoelige van Gott bis. Jesus sia: Häwwe ik jiu nich olle
123

Twialwe iutwält? un doch est doe oene fan jiu oen Duüwel. Dat sia hoe fan Judas
iut Karioth, Simon suinem Suonen. Doe was dat, doe en ferron soll; doe oene fan
den Twialwen.
7, 1-13
Dann taug Jesus wuider in Galiläa herümme; hoe woll nich in Judäa leren, wuil em
doe Jiuden no dem Liewen trachten. Dat was kort for dem Feste, an dem doe
Jiuden in groönen Laiwern wuont. Do sian suine Broör teo em: Giff dat huir up un
go no Judäa, dat duine Jünger dor auk duine Wiarke teo soen kruiget, doe diu huir
doös. Do est ninn Minske, doe innen stillen wat doöt, wenn hoe bekannt suin well.
Diu doös süöke Wiarke, niu wuise dat der Welt! Suine Broör löffen nich an en.
Jesus antweorde: Muine Tuit est nau nich kuomen; jiu est joede Tuit geliagen. Doe
Welt kann jiu nich hassen, owwer mui hasset soe; ik tuüge fan iar; dat iare Wiarke
laige send. Got jui män no düösem Feste hen; ik go dütmol nau nich hen; muine
Tuit est nau nich aflaupen. Dat sia hoe un blaif in Galiläa. Os suine Broör weg
wören, geng hoe auk hen, owwer stille for sik allaine un nich met annern tohaupe.
Doe Jiuden söchten en up dem Feste un frogen: Wo est hoe? Auk doe Luüe
kuüren fiel fan em; wecke sian: Hoe est oen geoen Mann, annere sian: Nai, hoe
bringet doe Luüe up ferkerde Wiage. Owwer nich oene sia dat fruigg heriut; soe
hedden Angest for den Jiuden.
7, 14-24
Os dat Fest oll half teo Enne was, geng Jesus innen Tempel un lere. Doe Jiuden
staunen doriawer un sian: Wo kann hoe inner Schrift Beschoed wieden, hoe hät
doch nich dorup lert? Jesus antweorde: Muine Lere est nich fan mui sümst; doe est
fan dem, doe mui schicket hät. Doe dem suinen Wilen deon well, doe werd insoen,
of muine Lere fan Gott est, odder of ik fan mui sümst priege. Doe fan sik sümst
prieget, doe söcht suine oegene Ere; doe owwer dem suine Ere söcht, doe en
schicket hät, doe est uprichtig un bui dem est ninn Unrecht. Hät Moses jiu nich dat
Gesett giewen? un nich oene fan jiu höllt dat Gesett. Worümme trachte jui mui no
dem Liewen? Dat Folk antweorde: Diu bis fannen baisen Goest besiaden. Wer
trachtet dui denn no dem Liewen? Jesus sia: Blaut oen Wunner häwwe ik huir don
un jui wunnert jiu olle doriawer. Moses hät jiu dat Besnuin giewen, --- nich os
hedde hoe dat erfiunen, et stammet oll fan den Aulen, --- un jui besnuit doe
Minsken auk annen Sunndage. Wenn jui niu uppen Sunndage oenen Minsken
besnuit, wuil jui dat Gesett nich briaken witt, wo küön jui dann baise suin, dat ik den
ganßen Minsken annen Sunndage gesund maket häwwe? Urdoelt nich no dem
Augenschuine; urdoelt gerecht!
7, 25-31
Do sian wecke iut Jerusalem: Est doe dat nich, den soe dautmaken wollen? Niu
suü ens! Hoe prieget huir fruigg un soe soegget em niks. Häwwet iuse Iawersten
fillichte insoen, dat hoe doe Christus est? Owwer wui wiedet, wo düöse Mann
denne est. Wenn owwer Christus kümmet, dann woet nich oene wat dofan, wo hoe
hiar kümmet. Jesus lere innen Tempel un roep helle: Jui kennt mui un jui wiedet,
wo ik denne sen. Ik sen owwer nich iut mui sümst kuomen. Doe mui schicket hät,
doe est warhaftig; jui kennt en owwer nich. Ik kenne en; ik kuome fan em un hoe
hät mui schicket. Do fersöchten soe, en gefangen teo niemen; owwer nich oene
124

woge, en teo gruipen; suine Tuit was nau nich kuomen. Fiele innen Folke löffen
doch an en un sian: Wenn Christus kümmet, werd doe fillichte moer Wunner deon,
os düöse doöt?
7, 32-36
Os doe Pharisäer gewar woören, dat dat Folk sau fan em kuüre, schicken soe met
den Haugenpruistern iare Knechte hen; doe sollen en gefangen niemen. Do sia
Jesus: Ik sen no oene korde Tuit bui jiu; dann go ik weg no dem, doe mui schicket
hät. Jui weret mui soöken un nich fuinen. Wo ik sen, do küön jui nich henkuomen.
Do sian doe Jiuden unner sik: Wo well hoe denn hengon, dat wui en nich soen
süöt? Well hoe no den Jiuden gon, doe enteln tüsken den Hoeden wuont, un doe
Hoeden leren? Wat est dat for oene Kuüruigge, dat hoe seggt: Jui süöt mui soöken
un nich fuinen, un wo ik sen, do küön jui nich henkuomen?
7, 37-43
Den lesten Dagg, dat was doe wichtigste Dagg fan dem Feste, do stonn Jesus up
un roep met heller Stimme: Doe Dost hät, doe kuome no mui un drinke! Doe an mui
löfft, fan dem werd lebennig Wader iutgon, os inner Schrift stoet. Dat sia hoe fan
dem Goeste, den doe häwwen sollen, doe an en löffen. Doe Hoelige Goest was do
nau nich giewen, wuil Jesus nau nich ferklärt was. Do wören fiele innen Folke, doe
sian, os soe en kuüren hairen: Düöse est wisse doe Prophoet. Annere sian: Dat est
doe Christus; wecke owwer sian: Sall Christus denn iut Galiläa kuomen? Seggt
doe Schrift nich, dat Christus iut David suinen Kinnern un iut dem Duarpe
Bethlehem kuomen sall, wo David wuont hät? Sau kamm dat Folk iawer en in
Struit.
7, 44-52
Do wören wecke, doe wollen en gefangen niemen, owwer nich oene woge, en teo
gruipen. Doe Knechte kaimen wir no den Haugenpruistern un Schriftgelerden; doe
frogen soe: Worümme häwwe jui en nich metbrocht? Doe Knechte sian: Sau os
hoe hät nau ninn Minske prieget. Do antweorden doe Pharisäer: Häwwe jui jiu auk
bekuüren loden? Est do oen Minske tüsken den Iawersten odder den Pharisäern,
doe an en löfft? Nai, blaut dat gemoene Folk, dat niks fan dem Gesedde ferstoet.
Do froge Nikodemus, doe do teohaur un doe oll inner Nacht no Jesus kuomen was:
Richtet iuse Gesett denn oenen Minsken, oer os wui en iutfroget häwwet un wiedet,
wat hoe don hät? Soe antweorden: Bis diu auk iut Galiläa? Soök un kuik teo: Iut
Galiläa kümmet ninn Prophoet. Do gengen soe weg, joeder in suin Hius.
8, 1-11
Jesus geng up den Ialgebiarg. Den annern Muaren kamm hoe wir freo in den
Tempel un dat ganße Folk kamm wir no em hen. Do sedde hoe sik dal un lere soe.
Doe Schriftgelerden un Pharisäer bröchten em oene Fruwwen, doe hadde doe
Oee bruaken, un stellen soe for en hen. Dann sian soe: Mester, düt Wuif est buim
Oebruchch andruapen weoren. Moses hät innen Gesedde befualen, dat sonn Wuif
stoeniget weren sall. Wat seggs diu dofan? Dat sian soe blaut, wuil soe en
fersoöken un en anklagen wollen; owwer Jesus bucke sik un schraif wat medden
Finger uppe Ern. Os soe en dann no oenmol frogen, kaik hoe up un sia: Doe unner
jiu one Sünne est, doe sall den ersten Stoen up soe smuiden. Dann bucke hoe sik
125

wir un schraif uppe Ern. Os soe dat hairen, gengen soe olle oen nom annern weg,
fan dem ersten bet teo dem geringesten. Hoe blaif do ganß allaine un dat Wuif
stonn no for em. Do kaik Jesus up un sia teo dem Wuiwe: Wo send soe, doe dui
ferklagen? Hät dui nich oene ferdammet? Soe sia: Nich oene. Jesus sia: Dann
ferdamme ik dui auk nich. Go hen un sünnige nich wir.
8, 12-20
Dann priege Jesus wir ens un sia: Ik sen dat Lecht inner Welt. Doe mui folget, doe
sall nich innen Duüstern gon; doe sall dat Lecht häwwen, dat Liewen gifft. Do sian
doe Pharisäer: Diu seggs dat fan dui sümst, dorümme güllt duin Tuügnis nich.
Jesus sia: Wenn ik auk fan mui sümst tuüge, dann est muin Tuügnis doch wor. Ik
woet, wo ik denne sen un wo ik hengo, owwer jui wiedet nich, wo ik denne sen un
wo ik hengo. Jui richtet no dem Iutsoen; ik will nich richten. Wenn ik owwer richte,
dann est muin Gericht gerecht. Ik sen dat nich allaine, doe richtet; met mui richtet
auk doe Fadder, doe mui schicket hät. Niu stoet do in jiuem Gesedde schriewen,
dat dat Tuügnis fan twoeen güllig est. Ik tuüge fan mui sümst un doe Fadder, doe
mui schicket hät, tuüget auk for mui. Do frogen soe: Wo est denn duin Fadder?
Jesus antweorde: Jui kennt mui nich un auk muinen Fadder nich. Wenn jui mui
kennen, dann kenne jui auk muinen Fadder. Düöse Woöre sia Jesus bui dem
Offerkasten, os hoe innen Tempel lere. Nich oene woge, en teo gruipen; suine
Stunne was nau nich kuomen.
8, 21-29
Do sia Jesus no oenmol: Ik go weg un dann süö jui mui soöken, un in jiuen
Sünnen süö jui stiarwen. Wo ik hengo, do küön jui nich hengon. Do frogen doe
Jiuden: Well hoe sik fillichte sümst dat Liewen niemen, wuil hoe seggt: Wo ik
hengo, do küön jui nich henkuomen? Hoe antweorde: Jui send fan unner hiar, ik
sen fan buawen hiar; jui send iut düöser Welt, ik sen nich iut düöser Welt. Ik häwwe
jiu seggt, dat jui in jiuen Sünnen stiarwen weret. Laiwe jui nich, dat ik Christus sen,
dann were jui in jiuen Sünnen stiarwen. Do frogen soe: Wer bis diu denn? Jesus
antweorde: Worümme sall ik no met jiu doriawer kuüren? Ik häwwe fiel iawer jiu teo
soeggen un teo richten, owwer doe mui schicket hät, doe est warhaftig, un wat ik
fan em haurt häwwe, dat soegge ik niu inner Welt. Soe ferstönnen nich, dat hoe
nen dat fan dem Fadder sia. Dorümme sia Jesus wuider: Wenn jui den
Minskensuonen henhangen häwwet, dann were jui ferston, dat ik dat sen un dat ik
niks iut mui sümst deoe. Doe mui schicket hät, doe stoet mui bui. Hoe hät mui nich
oenmol allaine loden. Ik deoe olltuit dat, wat em gefällt.
8, 30-47
Os hoe dat sia, löffen fiele an en. Do sia Jesus teo den Jiuden, doe an en löffen:
Wenn jui bui muinem Weore bluiwet, dann sen jui muine rechten Jünger. Jui süöt
doe Worhoet kennen leren un doe Worhoet sall jiu fruigg maken. Soe antweorden:
Wui send Abraham suine Kinner un send nau nich oenem suin Knecht wiesen; wo
kanns diu denn soeggen: Jui süöt fruigg suin? Jesus antweorde: Doe Sünne doöt,
doe est doe Knecht fan der Sünne. Niu blifft doe Knecht nich for ümmer innen
Hiuse, owwer doe Suone blifft for ümmer. Wenn doe Suone jiu fruigg maket, dann
sen jui würkelk fruigg. Ik woet, dat jui Abraham suine Kinner send, owwer jui
trachtet mui no dem Liewen. Muin Weort goet jiu nich int Hadde. Wat ik bui muinem
126

Fadder soen häwwe, dat ferkünnige ik; un jui deot dat auk, wat jui bui jiuem Fadder
soen häwwet. Soe sian: Abraham est iuse Fadder. Jesus sia: Wenn jui Abraham
suine Kinner wören, dann dai jui auk Abraham suine Wiarke. Owwer jui trachtet
mui no dem Liewen, wuil ik jiu doe Worhoet seggt häwwe, doe ik fan Gott haurt
häwwe. Dat hät Abraham nich don. Jui deot doe Wiarke fan jiuem Fadder. Do sian
soe: Wui send doch nich Hoedenkinner. Gott allaine est iuse Fadder. Jesus
antweorde: Wenn Gott jiue Fadder wöre, dann hedde jui mui loef. Ik sen fan Gott
iutgon un kuome fan Gott. Ik sen nich fan sümst kuomen. Gott hät mui schicket.
Worümme fersto jui muine Sproke nich? Wuil jui muine Woöre nich hairen witt. Jui
häwwet den Duüwel teom Fadder un jui witt dat deon, wat dem Froöde maket. Doe
est oen Mörder fan Anfang an un blifft nich bui der Worhoet; doe Worhoet est nich
in em. Wenn hoe lüggt, dann kuürt hoe up suine Ort. Hoe est oen Lüögener un doe
Fadder fanner Lüöge. Owwer jui laiwet mui nich, wuil ik doe Worhoet soegge. Wer
fan jiu kann mui oene Sünne nosoeggen? Wenn ik jiu owwer doe Worhoet soegge,
worümme laiwe jui mui nich? Doe iut Gott est, doe hairt Gott suin Weort. Jui hairt
mui nich, wuil jui nich iut Gott send.
9, 48-59
Do antweorden doe Jiuden: Häww wui nich recht, dat diu oen Samaruiter bis un
den Duüwel häs? Jesus antweorde: Ik häwwe ninnen baisen Goest. Ik ere muinen
Fadder un jui ferachtet mui. Ik soöke nich muine Ere. Do est owwer muin Fadder un
jui ferachtet mui. Ik soöke nich muine Ere. Do est owwer muin Fadder, doe soe
söcht un doe doriawer urdoelt. Ik soegge jiu: Doe muin Weort höllt, doe sall in
Oewigkoet den Daud nich soen. Do sian doe Jiuden: Niu wiede wui sieker, dat diu
den baisen Goest häs. Abraham est stuorwen un doe Prophoeden auk un diu
seggs: Doe muin Weort höllt, doe sall in Oewigkoet den Daud nich soen. Bis diu
grödder os iuse Fadder Abraham? Doe est doch stuorwen un doe Prophoeden
send auk stuorwen. Wat wullt diu denn suin? Jesus antweorde: Wenn ik mui sümst
ere, dann est muine Ere niks wert; do est owwer muin Fadder, doe mui ert, fan dem
jui soegget, dat hoe jiue Gott est. Jui kennt en nich, owwer ik kenne en. Wenn ik
sia: Ik kenne en nich, dann wöre ik oen Lüögener sau os jui, owwer ik kenne en un
haule suin Weort. Jiue Fadder Abraham huape un fröwwe sik, dat hoe muinen
Dagg soen soll. Hoe hät en soen un fröwwe sik. Do sian doe Jiuden: Diu bis nau
nich fifftig Jore ault un wullt Abraham soen häwwen! Jesus sia: Ik sen oer wiesen,
os Abraham was. Do griepen soe Stoene up un wollen en domedde smuiden,
owwer Jesus kamm nen iut den Augen un geng iut dem Tempel heriut.
9, 1-18
Jesus geng forbui un sog oenen Mann, doe was fan lütk up blind. Do frogen en doe
Jünger: Mester, wer hät sünniget, dat hoe blind gebuaren est, düöse sümst odder
suine Aulen? Jesus antweorde: Hoe sümst nich un auk suine Aulen nich. Gott
suine Wiarke süöt an em wuiset weren. Wui müöt dem suine Wiarke deon, doe mui
schicket hät, sau lange os et Dagg est. Doe Nacht werd kuomen, wo ninn Minske
wat deon kann. Sau lange os ik inner Welt sen, sen ik dat Lecht for doe Welt. Os
hoe dat seggt hadde, spuigge hoe uppe Ern, make oenen Bruigg trechte un smiare
em den uppe Augen un sia: Go hen un waske dui in dem Duike Siloah! Do geng
hoe hen un wuosk sik un konn soen, os hoe wuirkamm. Doe Nowerluüe un doe
annern, doe en forhiar soen hedden, frogen: Est doe dat nich, doe do satt un
127

iadle? Wecke moenen: Hoe est et; annere sian: Hoe suüt blaut sau änlik iut. Hoe
sümst owwer sia: Ik sen et. Do frogen soe: Wo goet dat teo, dat duine Augen uapen
send? Hoe antweorde: Doe Mann, doe Jesus hett, make oenen Bruigg un smiare
mui den uppe Augen un sia: Go no dem Duike Siloah un waske dui! Do geng ik
hen un wuosk mui un konn soen. Do frogen soe: Wo est denn doe Mann? Hoe
antweorde: Dat woet ik nich.
9, 13-23
Do bröchten soe den, doe blind gebuaren was, no den Pharisäern. Et was owwer
Sunndagg, os Jesus em doe Augen upmaket hadde. Do frogen en auk doe
Pharisäer, wo dat teogon wöre, dat hoe soen könne. Hoe antweorde: Hoe leog mui
Bruigg uppe Augen un dann wuosk ik mui un kann niu soen. Do sian wecke fan
den Pharisäern: Düöse Minske est nich fan Gott schicket, wuil hoe den Sunndagg
nich höllt. Annere owwer moenen: Wo kann sonn sündhaftigen Minske süöke
Wunner deon? Do kriegen soe Struit unner sik. Dann frogen soe wir den Blinnen:
Wat hölls diu denn fan em, dat hoe dui doe Augen upmaket hät? Hoe antweorde:
Doe Mann est oen Prophoet. Doe Jiuden löffen em dat nich, dat hoe blind wiesen
un gesund weoren was. Dorümme loeden soe suine Aulen reopen un frogen doe:
Est dat jiue Suone, fan dem jui soegget, dat hoe blind gebuaren est? Wo goet dat
teo, dat hoe niu soen kann? Suine Aulen antweorden: Wui wiedet, dat düöse iuse
Suone est un dat hoe blind gebuaren est. Wo dat owwer teogoet, dat hoe niu soen
kann, dat wiede wui nich. Froget en sümst; hoe est ault geneog; lodet en sik sümst
doriawer iutspriaken. Dat sian suine Aulen, wuil soe for den Jiuden bange wören.
Doe hedden afmaket, soe wollen olle fanner Scheole ferbannen, doe Jesus os
Christus bekennen. Dorümme sian suine Aulen: Hoe est ault geneog, froget en
sümst.
9, 24-34
Do loeden soe den Mann, doe blind wiesen was, teom twoeden Mole reopen un
sian em: Giff Gott doe Ere! Wui wiedet, dat düöse Minske oen Sünner est. Of hoe
oen Sünner est, dat woet ik nich, owwer dat woet ik, dat ik blind wiesen sen un niu
soen kann. Do frogen soe en wir: Wat hät hoe denn met dui anfangen? Wo hät hoe
dui doe Augen medde upmaket? Hoe antweorde: Ik häwwe jiu dat jo oll seggt,
owwer jui häwwet nich teolustert. Worümme wi jui dat no oenmol hairen? Jui witt
doch nich suine Jünger weren? Do schüllen soe met em un sian: Diu bis suin
Jünger, wui send owwer Moses suine Jünger. Wui wiedet, dat Gott met Moses kuürt
hät; fan düösem wiede wui nich, wo hoe denne est. Do antweorde doe Mann: Dat
est doch sonnerbor; jui wiedet nich, wo hoe denne est, un hoe hät mui doch doe
Augen upmaket! Wui wiedet olle, dat Gott laige Luüe nich hairt; doe owwer Gott
fürchtet un suinen Willen deot, doe hairt hoe. Sau lange os doe Welt stoet, est dat
nau nich forkuomen, dat oen Mann oenem Blinnen doe Augen upmaket hät. Wenn
düöse nich fan Gott schicket wöre, dann könne hoe niks iutrichten. Do antweorden
soe: Diu bis ganß un gar in Sünnen gebuaren, un diu wullt us Lere giewen? Un
soe stödden en iut der Gemoene heriut.
9, 35-41
Jesus weor dat gewar, dat soe en heriutstott hedden. Os hoe en wir dreop, froge
hoe en: Löffs diu an den Minskensuonen? Hoe antweorde: Her, wecker est dat? Ik
128

will an en laiwen. Jesus sia: Diu häs en oll soen; doe met dui kuürt, doe est et. Hoe
sia: Her, ik laiwe, un dann fell hoe for em dal. Jesus sia wuider: Ik sen in düöse
Welt kuomen, ümme Gericht teo haulen. Doe nich soen küönt, süöt soen, un doe
soen küönt, süöt blind weren. Dat hairen wecke fan den Pharisäern, doe bui em
wören, un frogen en: Sen wui auk blind? Jesus antweorde: Wöre jui blind, dann
hedde jui ninne Sünne. Jui soegget owwer: Wui küönt soen; dorümme blifft jiue
Sünne.
10, 1-6
Doe nich duür doe Duür innen Schopstall goet, un uppen annern Wiage
herinstiggt, doe est oen Doef un Roöwer. Doe owwer duür doe Duür heringoet, dat
est doe Hoer fan den Schopen. Dem maket doe Wächter up un doe Schope hairt
suine Stimme. Hoe röppet doe Schope fan suinem Troppe met Namen un lett soe
heriut. Wenn hoe dann suine Schope olle heriutloden hät, goet hoe foriut un doe
Schope got achter em hiar; soe kennt suine Stimme. Oenem Früömden folget soe
nich, for dem flüchtet soe, wuil soe dem Früömden suine Stimme nich kennt.
10, 7-18
Do sia Jesus wuider: Ik sen doe Duür teo den Schopen. Olle, doe for mui kuomen
send, dat send Doewe un Roöwer, owwer doe Schope häwwet nen nich lofft. Ik sen
doe Duür; doe duür mui heringot, doe weret reddet weren un weret in- un iutgon un
Woee fuinen. Doe Doef kümmet blaut, dat hoe doe Schope stialen, dautmaken un
ferdiarwen well. Ik sen kuomen, dat doe Schope Liewen un Iawerfleot häwwen
süöt. Ik sen doe geoe Hoer. Doe sedd´t suin Liewen for doe Schope in. Doe blaut
huürt est, doe nich doe rechte Hoer est un dem doe Schope nich hairt, doe ferlött
doe Schope un löppet weg, wenn doe Wulf kümmet; un doe Wulf grippet doe
Schope un drifft soe iutoenanner. Hoe flüchtet; hoe est for Geld huürt, un an den
Schopen est em niks geliagen. Ik sen doe geoe Hoer. Ik kenne muine Schope un
soe kennt mui, justsau os doe Fadder mui kennt un ik den Fadder kenne. Ik giewe
auk muin Liewen for doe Schope hen. Ik häwwe no annere Schope, doe nich iut
düösem Stalle send; doe mott ik auk hoön. Soe weret up muine Stimme hairen un
dat werd olls oen Tropp un oen Hoer weren. Dorümme hät doe Fadder mui loef,
wuil ik muin Liewen insedde, dat ik et wuirkruige. Nich oene kann et mui niemen; ik
giewe et fruiwillig. Ik häwwe Macht, et henteogiewen, un auk Macht, et
wuirteoniemen. Düösen Beschoed häwwe ik fan muinem Fadder.
10, 19-21
Iawer düöse Woöre gaff et Struit tüsken den Jiuden. Fiele sian: Hoe hät oenen
baisen Goest un est fan Sinnen. Worümme luster jui no teo? Annere sian: Sau
kuürt nich oene, doe den baisen Goest hät. Kann doe baise Goest Blinnen doe
Augen upmaken?
10, 22-30
Teo der Tuit was in Jerusalem dat Wuiggefest fan dem Tempel; et was Winter.
Jesus geng in Salomo suiner Halle herümme. Do stellen sik doe Jiuden rund
ümme en herümme un frogen: Wo lange wullt diu us no henhaulen? Wenn diu
Christus bis, dann soegg us dat fruigg heriut! Jesus antweorde: Ik häwwe jiu dat oll
seggt, owwer jui witt mui dat nich laiwen. Doe Wiarke, doe ik in muinem Fadder
129

suinem Namen deoe, doe tuüget for mui. Jui laiwet owwer nich, wuil jui nich muine
Schope send. Muine Schope hairt up muine Stimme un ik kenne soe un soe folget
mui. Ik giewe nen dat oewige Liewen un soe süöt up oewig nich ferluaren gon, un
nich oene sall soe mui iut der Hand ruiden. Muin Fadder, doe soe mui giewen hät,
est stiarker os olle annern. Nich oene kann soe muinem Fadder iut der Hand
ruiden. Ik un doe Fadder send oens.
10, 31-39
Do griepen doe Jiuden Stoene un wollen en stoenigen. Jesus owwer sia: Ik häwwe
jiu fiele graude Wiarke soen loden, doe muin Fadder duür mui don hät. Ümme
wecket dofan wi jui mui niu stoenigen? Doe Jiuden antweorden: Nich ümme oent
fan den Wiarken, doe diu don häs, wi wui dui stoenigen, blaut wuil diu Gott lästert
häs. Diu bis män oen Minske un wullt doch Gott suin. Jesus antweorde: Stoet do
nich in jiuem Gesedde schriewen: Ik häwwe jiu seggt: Jui send Götter. Doe Schrift
seggt Götter teo den, wecken Gott suin Weort giewen hät, un doe Schrift kann doch
nich bruaken weren. Jui owwer soegget teo dem, den Gott wuigget un in doe Welt
schicket hät: Diu lästers Gott, wuil ik seggt häwwe: Ik sen Gott suin Suone. Wenn ik
nich muinem Fadder suine Wiarke deoe, dann briuke jui mui nich teo laiwen. Deo
ik soe owwer un wi jui mui nich laiwen, dann laiwet doch muinen Wiarken, dat jui
insoet un laiwet, dat doe Fadder in mui est un ik in dem Fadder sen. Do wollen soe
en wir gruipen, owwer hoe geng unner iaren Hännen weg.
10, 40-42
Do geng hoe wir truügge iawer den Jordan no der Stuie, wo Johannes toerst taufet
hadde, un blaif do. Do kaimen fiele no em hen un sian: Johannes hät ninne
Wunner don, owwer olls wat Johannes fan düösem Manne seggt hät, est wor
wiesen. Un fiele löffen an en.
11, 1-16
Do was oen Mann in Bethanien krank, doe hoede Lazarus. In dem Duarpe wuonen
auk Maria un iar Süster Martha. Dat was doe Maria, doe den Heren met Ialge
salwet un em doe Foöde met iaren Horen afdruüget hadde. Düösen iar Breor
Lazaraus was krank. Do schicken em doe boeden Süster Beschoed un loeden em
soeggen: Her, den diu loef häs, doe est krank. Os Jesus dat haur, sia hoe: Düöse
Krankhoet bringet nich den Daud, doe doent doteo, Gott teo eren. Gott suin Suone
sall domedde ferherliket weren. Jesus hadde Martha loef un auk iar Süster un
Lazarus. Os Jesus haur, dat hoe krank was, blaif hoe no twoe Dage an der Stuie,
wo hoe was. Dann sia hoe teo den Jüngern: Wui witt niu wir no Judäa gon. Doe
Jünger sian: Her, dat leste Mol wollen doe Jiuden dui stoenigen, un niu wullt diu
doch wir hengon! Jesus sia: Hät doe Dagg nich twialf Stunnen? Doe bui Dage
goet, stött sik nich; hoe suüt dat Lecht inner Welt. Doe owwer Nachts goet, doe stött
sik; dann hät doe Welt ninn Lecht. Dann sia hoe: Iuse Fründ Lazarus slöppet,
owwer ik will hengon un en upwecken. Do sian doe Jünger: Her, wenn hoe
slöppet, dann werd hoe wir gesund. Jesus hadde an Lazarus suinen Daud dacht,
doe Jünger moenen owwer, hoe kuüre fan der Riue innen Slope. Do sia Jesus
fruigg heriut: Lazarus est stuorwen. Ik fröwwe mui ümme jiu, dat ik do nich wiesen
sen. Jui weret niu Glauwen häwwen. Wui witt owwer niu hengon. Thomas, dem
suin Name Twilling bedütt, sia teo den annern Jüngern: Wui witt metgon, dat wui
130

met em stiarwet.
11, 17-31
Os Jesus ankamm, faun hoe, dat hoe oll foer Dage innen Grawe liagen hadde.
Bethanien liggt donne bui Jerusalem, fillichte oene halwe Stunne dofan. Fiele
Jiuden wören no Martha un Maria kuomen un wollen soe iawer iaren Breor
traisten. Os Martha haur, dat Jesus kamm, geng soe em inne Moöde. Maria blaif
innen Hiuse sidden. Do sia Martha teo Jesus: Her, wörs diu huir wiesen, dann wöre
muin Breor nich stuorwen. Owwer ik woet auk sau, dat Gott dui olls gifft, wat diu fan
em biddes. Jesus sia: Duin Breor sall upston. Martha sia: Ik woet woll, dat hoe
upston werd, wenn soe annen jüngesten Dage olle upston weret. Jesus sia: Ik sen
dat Upston un dat Liewen. Doe an mui löfft, doe sall liewen, wenn hoe auk sterft.
Un doe in suinem Liewen an mui löfft, doe sall in Oewigkoet nich stiarwen. Löffs diu
dat? Soe sia: Jeo Her, ik laiwe faste, dat diu Christus bis, Gott suin Suone, doe
inne Welt kuomen sall. Os soe dat seggt hadde, geng soe truügge un roep iar
Süster un sia iar: Doe Mester est do un röppet dui. Os soe dat haur, stonn soe flink
up un loep em inne Moöde. Jesus was nau nich int Duarp kuomen. Hoe was no
upper Stuie, wo Martha en druapen hadde. Os doe Jiuden, doe bui Maria innen
Hiuse wören un soe traisten wollen, dat sögen, dat soe uilig upstonn un
heriutgeng, folgen soe iar. Soe moenen, soe wolle no dem Grawe un sik
iutgruinen.
11, 32-44
Maria kamm no der Stuie, wo Jesus was. Os soe en sog, fell soe em teo Foöden un
sia: Her, wöres diu huir wiesen, dann wöre muin Breor nich stuorwen. Os Jesus
sog, dat soe grain un dat auk doe Jiuden grienen, doe metkuomen wören, weor
hoe grimmig innen Goeste un bedroöwet innen Hadden un froge: Wo häwwe jui en
henleggt? Soe sian: Her, kumm un suü dat! Jesus stönnen doe Trainen innen
Augen. Do sian doe Jiuden: Wat hät hoe en loef hat! Wecke owwer sian: Konn doe
Mann, doe dem Blinnen doe Augen upmake, nich ferhinnern, dat hoe starf? Jesus
weor wir bedroöwet in sik un geng no dem Grawe. Dat was oene doepe Gruft. Oen
Stoen lagg do buawen uppe. Jesus sia: Niemet den Stoen weg! Do sia Martha,
dem Dauen suin Süster: Her, hoe rücket oll; hoe hät oll droe Dage liagen. Jesus
sia: Häwwe ik dui nich seggt, dat diu Gott suine Wunnermacht soen sass, wenn diu
glauwen wullt? Do naimen soe den Stoen weg. Jesus richte doe Augen up no dem
Hiemel un sia: Fadder ik danke dui, dat diu mui haurt häs. Ik woet jo, dat diu mui
olltuit hairs, owwer ümme doe Luüe, doe huir stot, soegge ik dat fruigg heriut, dat
soe laiwet, dat diu mui schicket häs. Os hoe dat seggt hadde, roep hoe met heller
Stimme: Lazarus, kumm heriut! Do kamm doe Daue heriut. Ümme suine Foöde un
Hänne was Linnen wickelt un ümme den Kopp was oen Deok biunen. Do sia
Jesus: Buint em dat löss un lodet en gon!
11, 45-53
Fan den Jiuden, doe no Maria kuomen wören, löffen fiele an Jesus, os soe sögen,
wat hoe dai. Wecke owwer gengen hen un fertellen den Haugenpruistern, wat hoe
don hadde. Do loeden doe Haugenpruister un doe Schriftgelerden den Haugen
Rot tohaupekuomen un sian: Wat süö wui deon? Düöse Minske doöt fiele Wunner.
Wenn wui en gewären lodet, dann laiwet soe olle an en, un dann kuomet doe
131

Roömer un niemet un Land un Luüe weg. Do sia Kaiphas, doe just dat Jor
Haugepruister was: Jui wiedet niks un jui bedenket niks; et est doch for us biader,
dat oen Mann for dat Folk sterft, os dat dat ganße Folk unnergoet. Dat sia hoe
owwer nich iut sik sümst. Hoe konn wuissoeggen, wuil hoe dat Jor doe
Haugepruister was. Jesus soll for dat Folk stiarwen, un nich blaut for düt Folk
allaine, auk for doe Kinner, doe Gott in annern Lännern hadde, dat soe oene
Gemoenskop weren sollen. Suit der Tuit naimen soe sik faste for, dat hoe stiarwen
soll.
11, 54-57
Jesus geng niu nich mer fruigg tüsken den Jiuden herümme, hoe taug sik in oene
Giegend dichte bui den Sandbiargen truügge, in oene Statt, doe hoede Ephraim.
Dor hoel hoe sik met suinen Jüngern up. Dat was oll donne for den Jiuden iarem
Austerfeste. Iut der Giegend gengen fiele teo dem Feste no Jerusalem un wollen
sik roenigen loden. Soe söchten Jesus un stönnen innen Tempel tohaupe un
frogen unner sik: Wat moene jui? Werd hoe woll no dem Feste kuomen? Doe
Haugenpruister un doe Pharisäer hedden befualen: Wer wüsse, wo hoe sik
uphoele, doe solle sik mellen, dat soe en gefangen niemen können.
12, 1-11
Sess Dage for dem Austerfeste kamm Jesus no Bethanien, wo Lazarus wuone,
den hoe fan den Dauen upwecket hadde. Do gaiwen soe em teo Eren oen
Owendiaden; Martha bedoene un Lazarus satt met annen Diske. Maria namm oen
Pund duüren Ialge iut echter Narde un raif Jesus doe Foöde domedde in un
druüge soe em met iaren Horen wir af. Dat ganße Hius rauk dono. Do sia doe oene
fan den Jüngern, --- et was Judas iut Karioth, doe en ferron woll: Worümme est doe
Ialge nich for droehunnert Grössen ferkofft un den Armen giewen? Dat sia hoe
owwer nich, wuil hoe an doe Armen dachte. Hoe was oen Doef. Hoe hadde den
Geldbuül teo ferwaren un namm for sik wat heriut. Jesus sia: Lodet soe gewären.
Soe woll den Ialge for muin Begräffnis upbewaren. Arme häwwe jui olltuit bui jiu,
owwer mui häwwe jui nich olltuit bui jiu. Os doe Jiuden hairen, dat hoe wir in
Bethanien was, kaimen do fiele hen. Soe wollen Jesus un auk Lazarus soen, den
hoe fannen Dauen upwecket hadde. Do beslüöden doe Haugenpruister, soe
wollen Lazarus auk ümmebringen. Fiele fan den Jiuden gengen ümme en dohen
un löffen an Jesus.
12, 12-19
Os dat Folk, dat up dat Fest no Jerusalem kuomen was, den annern Dagg haur, dat
Jesus auk no dem Feste kaime, halen soe Palmenbliar un loepen em inne Moöde
un roepen: Hoel un Siagen dem, doe in dem Heren suinen Namen kümmet, doe
Küönik fan Israel! Jesus namm oenen jungen Iesel un sedde sik dorup. Sau stoet
dat schriewen: Ferschrecke dui nich, diu Dochter fan Zion! Duin Küönik kümmet un
ritt up oenem jungen Iesel. Domols ferstönnen doe Jünger nau nich, wat düöse
Woöre bedüdden. Os Jesus owwer ferherliket weor, do dächten soe doran, dat dat
fan em schriewen stonn, un dat soe dat sau don hedden, os dat inner Schrift stonn.
Doe Luüe, doe bui em wören, os hoe Lazarus iut dem Grawe roep un upwecke,
maken dat Wunner bekannt. Dorümme geng em dat Folk inne Moöde. Soe hedden
olle haurt, dat hoe dat Wunner don hadde. Doe Pharisäer sian unner sik: Do küön
132

jui soen, dat jui niks giegen en iutrichtet. Dat ganße Folk löppet achter[t] em hiar.
12, 20-36
Do wören auk Gruichen tüsken den, doe no dem Feste gengen. Doe kaimen no
Philippus, doe iut Bethsaida in Galiläa stamme, un bidden en, Her, wui möchten
Jesus kennen leren. Philippus geng hen un sia dat Andreas. Dann gengen doe
boeden hen un sian dat Jesus. Jesus antweorde nen: Doe Stunne est kuomen, dat
de Minskensuone ferherliket weren sall. Oen Woedenkairn, dat nich inne Ern fällt
un fergoet, dat blifft, wat et est, oen Woedenkairn. Wenn et owwer sterft, dann
bringet et Früchte. Doe suin Liewen loef hät, doe werd et ferloesen, un doe suin
Liewen in düöser Welt offert, doe werd et for dat oewige Liewen behaulen. Doe mui
doenen well, doe folge mui. Wo ik sen, do sall muin Jünger auk suin. Doe mui
doent, den werd muin Fadder eren. Niu est muine Soele bedroöwet, un wat sall ik
soeggen? Sall ik bidden: Fadder beware mui for düöse Stunne? Nai, dorümme
sen ik doch in düöse Welt kuomen. Fadder, ferherlike duinen Namen! Do kamm
oene Stimme fannen Hiemel: Ik häwwe en ferherliket un will en no moer
herherliken. Dat Folk, dat dobui stonn un dat haur, sia: Et donnert. Annere moenen:
Oen Engel hät met em kuürt. Jesus sia: Düöse Stimme est nich for mui, soe est for
jiu kuomen. Niu goet dat Gericht iawer doe Welt, niu sall doe Fürst fan düöser Welt
heriutdriewen weren. Un wenn ik erst fanner Ern upnuamen sen, dann will ik olle
no mui toen. Dat sia hoe un woll domedde anduün, wecken Daud hoe häwwen
soll. Do sia dat Folk: Wui häwwet iut dem Gesedde liasen, dat Christus bet in
Oewigkoet blifft. Wat sall dat hoeden, dat diu seggs: Doe Minskensuone mott
upnuamen weren? Wer est düöse Minskensuone? Jesus sia: Dat Lecht est no
oene korde Tuit bui jiu. Wannert saulange, os jui dat Lecht häwwet, dat jiu doe
Nacht nich iawerfällt. Doe innen Duüstern goet, doe woet nich, wo hoe hen goet.
Saulange os jui dat Lecht häwwet, laiwet an dat Lecht, dat jui Lechtkinner weret.
12, 37-43
Jesus sia dat un geng weg un hoel sik ferbuargen. Hoe hadde fiele Wunner for
iaren Augen don, owwer soe löffen doch nich an en. Dat Weort fan dem
Prophoeden Jesajas soll wor weren, doe seggt hät: Her, wer hät iuse Buaskop lofft
un wem est dem Heren suine Macht bekannt weoren? Dorümme können soe nich
laiwen. Jesajas seggt wuider: Hoe hät iare Augen blind maket un iar Hadde
ferstocket. Soe weret met iaren Augen nich soen un met iarem Hadden nich
ferston, dat soe sik bekeren süöt un ik nen helpen will. Dat hät Jesajas seggt, wuil
hoe Jesus suine Herlikkoet soen un fan em spruaken hät. Un doch löffen auk fan
den Iawersten fiele an en, owwer soe bekennen dat nich fruigg for den Pharisäern.
Soe wollen nich iut der Gemoene iutstott weren. Soe hedden doe Ere for den
Minsken loewer, os doe Ere for Gott
12, 44-50
Jesus roep helle: Doe an mui löfft, doe löfft an den, doe mui schicket hät, un doe
mui suüt, doe suüt den, doe mui schicket hät. Ik sen os Lecht inne Welt kuomen, dat
doe, doe an mui laiwet, nich innen Duüstern bluiwet. Doe muine Woöre hairt un
nich bewart, iawer den richte ik nich. Ik sen kuomen, doe Welt teo redden un nich
teo richten. Doe mui ferachtet un muin Weort nich annimmet, doe hät oll suinen
Richter fiunen. Dat Weort, dat ik ferkünnige, dat werd annen jüngesten Dage suin
133

Richter suin. Ik häwwe nich iut mui sümst spruaken; doe Fadder, doe mui schicket
hät, hät mui befualen, wat ik soeggen un deon sall. Ik woet, dat hoe dat oewige
Liewen well. Olls, wat ik soegge, dat soegge ik sau, os mui doe Fadder dat seggt
hät.
13, 1-11
Dat was for dem Austerfeste. Jesus wusse, dat suine Tuit huir ümme was, dat hoe
düöse Welt ferloden un no dem Fadder gon soll. Hoe hadde suine Jünger loef, doe
hoe truüggeloet, un hoe hadde soe loef bet ant Enne. Et was bui dem Owendmole.
Doe Duüwel hadde dem Judas iut Karioth, dem Suonen fan Simon, oll int Hadde
giewen, dat hoe en ferron soll. Jesus wusse, dat doe Fadder em olle Macht giewen
hadde, un dat hoe fan Gott kuomen was un niu wir no Gott gon soll. Do stonn hoe
fannen Diske up, taug sik den Mantel iut un namm oen Linnendeok un baun sik dat
ümme. Dann gaut hoe Wader in oen Becken un feng an, den Jüngern doe Foöde
teo wasken un soe met dem Deoke afteodruügen, dat hoe sik ümmebiunen hadde.
Do kamm hoe no Simon Petrus, doe sia: Her, diu wullt mui doe Foöde wasken!
Jesus sia: Wat ik deoe, dat ferstoes diu nau nich, owwer diu sass dat naichstens
ferston. Petrus sia: Her, diu sass mui doch doe Foöde nich wasken! Jesus
antweorde: Wenn ik dui nich waske, dann häs diu ninne Gemoenskop met mui. Do
sia Simon Petrus: Her, dann waske nich blaut doe Foöde, dann waske mui auk doe
Hänne un dat Gesicht! Jesus sia: Doe wuosken est, doe briuket sik blaut doe
Foöde wasken teo loden, dann est hoe anne ganßen Luiwe roeggen. Jui send
roeggen, owwer nich olle. Hoe kenne den, doe en ferron woll. Dorümme sia hoe:
Jui send nich olle roeggen.
13, 12-20
Os hoe nen doe Foöde wuosken hadde, namm hoe suinen Mantel un sedde sik wir
annen Disk un sia: Fersto jui, wat ik don häwwe? Jui soegget teo mui Mester un
Her un dat met Recht; ik sen dat auk. Wenn ik os doe Mester un Her jiu doe Foöde
wuosken häwwe, dann festoet sik dat fan sümst, dat jui jiu auk oenanner doe
Foöde wasket. Oen Buispell häwwe ik jiu giewen, dat jui deon süöt, wat ik an jiu
don häwwe. Doe Knecht stoet nich haiger os doe Her, un doe Bua stoet nich haiger
os doe, doe en schicket hät. Wenn jui dat wiedet un dat deot, dann sen jui sialig. Ik
soegge dat nich fan jiu ollen; ik woet, wecke ik iutwält häwwe. Doe Schrift mott wor
bluiwen: Doe muin Braut ett, doe trett mui met Foöden. Ik soegge jiu dat niu, no oer
os et schuüt, dat jui dann laiwet, dat ik et sen, wenn et schuüt. Doe den upnimmet,
den ik schicke, doe nimmet mui up, un doe mui upnimmet, doe nimmet den up, doe
mui schicket hät.
13, 21-30
Os Jesus dat seggt hadde, weor hoe innen Goeste bedroöwet un sia fruigg heriut:
Doe oene fan jiu well mui ferron. Doe Jünger kieken sik oenanner an; soe wüssen
nich, wen hoe moene. Doe fan den Jüngern satt donne bui Jesus, den hoe loef
hadde. Dem wenke Simon Petrus un sia: Soegg, wen mennt hoe! Doe liene sik no
Jesus heriawer un froge: Her, wer est dat? Jesus sia: Dat est doe, dem ik düt
Stücke Braut instippen un giewen were. Do stippe hoe oen Stücke in un gaff dat
dem Judas iut Karioth, Simon suinem Suonen. Os doe dat nuamen hadde, kamm
doe Sotan iawer en. Jesus sia: Wat diu deon wullt, dat deo baule! Owwer nich
134

oene fan den Jüngern begraip, worümme hoe dat sia. Wuil Judas den Geldbuül
hadde, moenen wecke, hoe wolle em soeggen, hoe solle for dat Fest wat inkaupen
odder hoe solle den Armen wat giewen. Os hoe dat Stücke Braut gieden hadde,
geng hoe gluiks weg. Et was Nacht.
13, 31-38
Os hoe weggon was, sia Jesus: Niu est doe Minskensuone ferherliket un Gott est in
em ferherliket. Dorümme werd Gott en auk in suine Herlikkoet upniemen. Dat sall
oll baule schoen. Muine loewen Kinner, ik sen blaut no oene korde Tuit bui jiu. Jui
weret mui soöken. Wat ik den Jiuden ens seggt häwwe, dat soegge ik jiu auk: Wo
ik hengo, do küön jui nich henkuomen. Oen nuigge Gebott giewe ik jiu: Häwwet jiu
oenanner loef! Sau os ik jiu loef hat häwwe, sau süö jui jiu auk loef häwwen. Dat jui
muine Jünger send, dat sall joedermann doran kennen, dat jui jiu oenanner loef
häwwet. Simon Petrus froge en: Her, wo goes diu hen? Jesus sia: Wo ik hengo, do
kanns diu nich methengon, owwer diu sass mui naichstens folgen. Petrus sia: Her,
worümme kann ik dui dütmol nich folgen? Ik will muin Liewen for dui loden. Jesus
sia: Duin Liewen wullt diu for mui loden? Ik soegge dui: Bet doe Han kraigget, wers
diu mui droemol afsoeggen.
14, 1-11
Jiue Hadde ferschrecke sik nich! Laiwet an Gott un laiwet an mui! In muinem
Fadder suinem Hiuse send fiele Wuonungen. Wenn dat nich sau wöre, dann
hedde ik jiu seggt: Ik go hen, dat ik jiu doe Stuie trechtemake. Wenn ik hengo un jiu
doe Stuie trechtemake, dann will ik wuirkuomen un jiu halen, dat jui do auk send,
wo ik sen. Jui wiedet, wo ik hengo, un den Wegg kenne jui auk. Thomas sia: Her,
wui wiedet nich, wo diu hengoes, un wo küöne wui den Wegg dohen kennen?
Jesus sia: Ik sen doe Wegg, doe Worhoet un dat Liewen; nich oene kümmet no
dem Fadder hen os blaut duür mui. Wenn jui mui recht kennen, dann woöre jui auk
muinen Fadder kennen, owwer fan niu an süö jui en kennen un soen. Philippus
sia: Her, wuise us den Fadder, dann sen wui tofria. Jesus sia: Saulange sen ik oll
bui jiu, un diu kenns mui nau nich, Philippus? Doe mui suüt, doe suüt den Fadder.
Wo kanns diu denn soeggen: Wuise us den Fadder? Löffs diu nich, dat ik in dem
Fadder sen un doe Fadder in mui est? Wat ik jiu soegge, dat soegge ik nich iut mui
sümst; doe Fadder, doe in mui wuont, doe doöt doe Wiarke. Laiwet mui, dat ik in
dem Fadder sen un doe Fadder in mui est; wenn nich, dann laiwet ümme doe
Wiarke, doe ik deoe.
14, 12-24
Ik soegge jiu: Doe an mui löfft, doe sall doe Wiarke auk deon, doe ik deoe, un hoe
sall no gröddere deon os düöse. Ik go no dem Fadder. Wat jui in muinem Namen
biddet, dat will ik deon, dat doe Fadder in dem Suonen ert werd. Wenn jui in
muinem Namen ümme wat biddet, dann will ik dat deon. Wenn jui mui loef häwwet,
dann hault muine Gebodde. Dann will ik den Fadder bidden, dat hoe jiu oene
annere Hülpe gifft, doe in Oewigkoet bui jiu blifft, den Goest iut der Worhoet. Den
kann doe Welt nich kruigen. Soe hät ninn Auge for en un kennt en nich. Jui kennt
en. Hoe blifft bui jiu un est in jiu. Ik will jiu nich os Waisenkinner sidden loden; ik
kuome no jiu. Dat est no oene korde Tuit; dann sall doe Welt mui nich mer soen,
owwer jui süöt mui soen. Ik liewe un jui süöt auk liewen. An dem Dage süö jui
135

gewar weren, dat ik in muinem Fadder sen, dat jui in mui send un dat ik in jiu sen.
Doe muine Gebodde hät un höllt, doe hät mui loef. Doe mui loef hät, den werd auk
muin Fadder loef häwwen, un ik will en loef häwwen un will mui em bekannt
giewen. Do sia Judas, owwer nich doe iut Karioth: Her, wo goet dat teo, dat diu dui
blaut us bekannt giewen wullt un nich der ganßen Welt? Jesus sia: Doe mui loef
hät, doe werd muin Weort haulen un muin Fadder werd en loef häwwen, wui witt
kuomen un bui em wuonen bluiwen. Doe mui nich loef hät, doe höllt muin Weort
nich; dat Weort, dat jui haurt häwwet, est nich muin Weort; et est dem Fadder suint,
doe mui schicket hät.
14, 25-31
Dat häwwe ik jiu seggt, os ik no bui jiu was. Owwer doe Hülpe, doe Hoelige Goest,
den muin Fadder jiu in muinem Namen schicken werd, doe sall jiu olls leren un jiu
an olls erinnern, wat ik jiu seggt häwwe. Frieden lode ik jiu; muinen Frieden giewe
ik jiu; ik giewe nich sau, os doe Welt gifft. Jiue Hadde sall sik nich ferschrecken un
bange weren. Jui häwwet haurt, dat ik jiu seggt häwwe: Ik go weg un kuome [wir]
wuir no jiu. Wenn jui mui loef hedden, dann woöre jui jiu fröwwen, dat ik no dem
Fadder go; doe Fadder est grödder os ik. Ik häwwe jiu dat seggt, no oer os et
schoen est, dat jui et laiwen süöt, wenn schuüt. Ik kann nich mer fiel met jiu kuüren.
Doe Fürst fanner Welt kümmet; hoe hät owwer ninne Macht an mui. Doe Welt sall
wieden, dat ik den Fadder loef häwwe, un dat ik olls sau deoe, os doe Fadder mui
befualen hät. Stot up un lodet us huir weggon!
15, 1-8
Ik sen doe rechte Wuinstock un muin Fadder est doe Wuingörner. Joede
Wuinranke an mui, doe ninne Frucht bringet, snitt hoe weg, un joede annere, doe
Frucht dräggt, snitt hoe trechte, dat soe no moer Früchte bringet. Jui send olle
roeggen, wuil jui dat Weort upnuamen häwwet, dat ik jiu seggt häwwe. Bluiwet in
mui, dann bluiwe ik in jiu. Sau os doe Wuinranken fan sümst ninne Frucht driagen
kann, wenn soe nich annen Wuinstocke blifft, sau est dat auk met jiu, wenn jui nich
in mui bluiwet. Ik sen doe Wuinstock un jui send doe Ranken. Doe in mui blifft un in
dem ik bluiwe, doe bringet Frucht; one mui küön jui niks deon. Doe nich in mui blifft,
dem goet et os den Ranken, doe afsnuin weret, soe ferdruüget; soe weret
tohaupesocht un int Fuür smieden, dat soe ferbrennt. Bluiwe jui in mui un bluiwet
muine Woöre in jiu, dann küön jui ümme olls bidden, wat jui witt; et sall jiu giewen
weren. Muin Fadder werd domedde ert, dat jui würkelk Frucht bringet; dann were
jui muine rechten Jünger suin.
15, 9-17
Sau os muin Fadder mui loef hät, sau häwwe ik jiu loef. Soet teo, dat ik jiu loef
behaule. Wenn jui muine Gebodde hault, dann behaule ik jiu loef, sau os ik
muinem Fadder suine Gebodde haule un hoe mui loef behöllt. Düt soegge ik jiu,
dat muine Froöde in jiu iawergoet un an jiuer Froöde niks failt. Dat est muin Gebott,
dat jui jiu oenanner loef häwwet, sau os ik jiu loef häwwe. Nich oene hät annere
sau loef, os doe, doe suin Liewen for doe Frünne gifft. Jui send muine Frünne,
wenn jui deot, wat ik jiu soegge. Ik soegge nich mer Knechte teo jiu. Oen Knecht
woet nich, wat suin Her deon well. Ik soegge Frünne teo jiu. Olls, wat ik fan muinem
Fadder fernuamen häwwe, dat häwwe ik jiu seggt. Jui häwwet mui nich iutwält. Ik
136

häwwe jiu iutwält un jiu doteo bestimmet, dat jui hengon un Frucht bringen süöt, un
jiue Frucht sall Bestand häwwen, un muin Fadder sall jiu olls giewen, wat jui in
muinem Namen fan em biddet. Düt föddere ik fan jiu: Häwwet jiu oenanner loef!
15, 18-27
Wenn doe Welt jiu hasset, dann denket doran, dat soe mui oll for jiu hasset hät.
Wenn jui teo der Welt hairen, dann hedde doe Welt jiu loef. Jui hairt owwer nich teo
der Welt; Ik häwwe jiu fanner Welt iutwält; dorümme hasset jiu doe Welt. Denket an
dat Weort, dat ik jiu seggt häwwe: Doe Knecht stoet nich haiger os suin Her.
Häwwet soe mui ferfolget, dann weret soe jiu auk ferfolgen; häwwet soe muin
Weort haulen, dann weret soe jiue Weort auk haulen. Dat weret soe jiu olls
andeon, wuil jui muinen Namen bekennt; soe kennt den nich, doe mui schicket hät.
Wenn ik nich kuomen wöre un niks seggt hedde, dann hedden soe ninne Sünne,
owwer niu küönt soe iare Sünnen nich ferdecken. Doe mui hasset, doe hasset auk
muinen Fadder. Hedde ik doe Wiarke nich don, doe ninn anner deon kann, dann
hedden soe ninne Sünne; niu häwwet soe owwer muinen Fadder un mui dorin
soen un send full fan Hass. Sau mott sik dat Weort erfüllen, wat in iarem Gesedde
stoet: Soe hasset mui one Ursake. Wenn owwer doe Hülpe kümmet, doe ik jiu fan
dem Fadder schicken will, doe Goest iut der Worhoet, doe fan dem Fadder iutgoet,
doe werd Tuügnis van mui afloeggen. Jui send auk Tuügen; jui send fan Anfang an
bui mui wiesen.
16, 1-15
Düt häwwe ik jiu seggt, dat jui jiu nich iawer mui iargern süöt. Soe weret jiu fanner
Scheole iutsliuden. Do werd oene Tuit kuomen, wo joeder mennt, dat hoe Gott
domedde doenen könne, wenn hoe jiu ümmebringet. Dat weret soe deon, wuil soe
den Fadder nich kennt un auk mui nich. Ik soegge jiu dat niu, dat jui doran denken
süöt, wenn doe Tuit kümmet, dat dat olle indreppet, wat ik jiu seggt häwwe. Fan
Anfang an häwwe ik jiu dat nich seggt, wuil ik no bui jiu was. Owwer niu go ik no
dem, doe mui schicket hät, un nich oene fan jiu fröggt mui: Wo goes diu hen? Wuil
ik jiu dat seggt häwwe, est jiu Hadde full fan Treor. Owwer ik soegge jiu doe
Worhoet: Et est geot for jiu, dat ik hengo; wenn ik nich hengo, dann kümmet doe
Hülpe nich no jiu. Wenn ik owwer hengo, dann will ik soe jiu teokuomen loden.
Wenn doe kümmet, dann werd der Welt klor weren, wo sik dat met Sünne,
Gerechtigkoet un Gericht ferhöllt. Doe Sünne kümmet ant Lecht, wuil soe nich an
mui laiwet, doe Gerechtigkoet, wuil ik no dem Fadder go un jui mui nich mer soet,
dat Gericht, wuil doe Fürst fan düöser Welt ferurdoelt est. Ik hedde jiu no fiel teo
soeggen, owwer jui küönt dat nau nich ferdriagen. Wenn owwer doe Goest iut der
Worhoet kümmet, dann sall hoe jiu doe ganße Worhoet wuisen. Hoe werd nich fan
sik sümst kuüren; wat hoe hairen werd, dat werd hoe soeggen, un wat kuomen sall,
dat werd hoe jiu ferkünnigen. Hoe werd mui ferherliken; hoe werd dat fan mui
niemen un jiu ferkünnigen. Olls, wat doe Fadder hät, dat hairt mui; dorümme
häwwe ik seggt, hoe nimmet dat fan mui, wat hoe jiu ferkünniget.
16, 16-33
Dat sall män oene lütke Wuile diuren, dan were jui mui nich mer soen, un dann no
ens oene lütke Wuile, dann were jui mui wuir soen. Do sian wecke fan den Jüngern
unner sik: Wat bedütt dat, dat hoe seggt: No oene lütke Wuile un jui soet mui nich
137

mer, un dann wir oene lütke Wuile jui süöt mui wuir soen, un ik go no dem Fadder?
Soe sian: Wat bedütt dat, dat hoe seggt, iawer oene lütke Wuile? Wui ferstot nich,
wat hoe mennt. Do miarke Jesus, dat soe en frogen wollen un sia: Kuüre jui
doriawer, dat ik seggt häwwe: Iawer oene Wuile were jui mui nich soen un wir
iawer oene Wuile süö jui mui wuirsoen? Ik soegge jiu: Jui weret gruinen un huülen,
owwer doe Welt werd sik fröwwen; jui weret in Treor kuomen, owwer jiue Treor sall
in Froöde ümmeslon. Wenn oene Fruwwe Woeen spuürt, dann est soe bekümmert;
iare swore Stunne est kuomen. Wenn owwer dat Kuind gebuaren est, dann denket
soe nich mer an doe Angest, doe soe iutston hät, un fröwwet sik iawer dat Kuind.
Jui süöt niu auk Treor häwwen, owwer ik will jiu wuirsoen un jui süöt jiu fröwwen un
nich oene sall doe Froöde fan jiu niemen. An dem Dage were jui mui ümme niks
mer bidden. Ik soegge jiu: Wenn jui den Fadder ümme wat biddet, dann werd hoe
jiu dat in muinem Namen giewen. Bethiar häwwe jui nau ümme niks in muinem
Namen biddet. Biddet, dann were jui niemen, dat jiue Froöde graut est. Dat häwwe
ik jiu in Bellern seggt. Doe Tuit kümmet owwer, wo ik nich mer in Bellern met jiu
kuüren were. Dann will ik jiu olls klor un duütlik fan muinem Fadder fertellen. An
dem Dage süö jui in muinem Namen bidden. Ik soegge nich, dat ik den Fadder for
jiu bidden will. Doe Fadder sümst hät jiu loef, wuil jui mui loef häwwet un laiwet, dat
ik fan Gott kuomen sen. Ik sen fan dem Fadder iutgon un inne Welt kuomen; niu
ferlode ik doe Welt wir un go no dem Fadder. Do sian doe Jünger: Suü, niu seggs
diu dat klor un duütlik un nich mer in Bellern. Niu wiede wui, dat diu olls woes un
nich naidig häs, dat dui oene fröggt. Dorümme laiwe wui, dat diu fan Gott kuomen
bis. Jesus sia: Niu laiwe jui? Soet, doe werd doe Stunne kuomen un est oll
kuomen, dat jui iut oenanner rieden weret un joeder suinen Wegg goet un jui mui
allaine lodet. Ik sen owwer nich allaine; doe Fadder est bui mui. Dat häwwe ik jiu
seggt, dat jui Fruiden in mui häwwet. Inner Welt häwwe jui Angest, owwer suid
getraust, ik häwwe doe Welt iawerwunnen.
17, 1-5
Dat sia Jesus un dann kaik hoe up no dem Hiemel un sia: Fadder, doe Stunne est
kuomen. Ferkläre duinen Suonen in Herlikkoet, dat hoe dui auk ferklären kann. Diu
häs em Macht iawer olle Minsken giewen, dat hoe dat oewige Liewen ollen gifft,
doe diu em giewen häs. Dat est dat oewige Liewen, dat soe dui kennt, den oenen
woren Gott, un den diu schicket häs, Jesus Christus. Ik häwwe dui huir upper Ern
ferherliket un duin Wiark don, dat diu mui teo deon giewen häs. Fadder niu giff diu
mui doe Herlikkoet wuir, doe ik bui dui hadde, oll oer os doe Welt was.
17, 6-19
Ik häwwe duinen Namen den Minsken bekannt maket, doe diu mui giewen häs.
Soe hairen dui, owwer diu häs soe mui giewen un soe häwwet duin Weort bewart.
Niu wiedet soe, dat olls fan dui kümmet, wat diu mui giewen häs. Doe Woöre, doe
diu mui giewen häs, häwwe ik an soe wuidergiewen; doe häwwet soe auk
annuamen. Soe häwwet insoen, dat ik fan dui kuomen sen, un laiwet, dat diu mui
schicket häs. Ik bidde niu for soe; nich for doe Welt will ik niu bidden, blaut for doe,
doe diu mui giewen häs; soe hairt dui teo. Olls, wat mui hairt, dat hairt dui un wat
dui hairt, dat hairt mui, un ik sen in ienen ferherliket. Ik bluiwe nich mer länger inner
Welt; soe bluiwet no huir inner Welt; ik kuome no dui. Diu hoelige Fadder, beware
soe in duinem Namen, doe diu mui giewen häs, dat soe oens met mui suin küönt.
138

Saulange os ik bui ienen inner Welt was, häwwe ik soe in duinem Namen bewart,
doe diu mui giewen häs. Ik häwwe soe olle bewart un nich oenen ferluaren. Blaut
doe oene est ferluaren gon, dat doe Schrift sik erfüllen soll. Ik go niu no dui, owwer
düt soegge ik no inner Welt, dat soe muine Froöde fullkuomen häwwen süöt. Ik
häwwe nen duin Weort giewen un doe Welt hasset soe, wuil soe nich teo der Welt
hairt, sau os ik nich teo der Welt haire. Ik bidde nich, dat diu soe iut der Welt
nimmes, ik bidde blaut, dat diu soe for dem Laigen bewars. Soe hairt der Welt nich
an, sau os ik der Welt auk nich anhaire. Make soe hoelig duür doe Worhoet! Duin
Weort est doe Worhoet. Sau os diu mui inne Welt schicket häs, sau schicke ik soe
auk inne Welt. Teo iarem Hoel giewe ik mui os Offer, dat soe auk duür doe Worhoet
hoelig weret.
17, 20-26
Ik bidde owwer nich blaut for soe, ik bidde auk for doe, doe duür iar Weort an mui
laiwet. Lott soe olle oens suin, Fadder, sau os diu in mui un ik in dui; lott soe auk in
us oens suin, dat doe Welt et laiwen mott, dat diu mui schicket häs. Ik häwwe nen
doe Herlikkoet giewen, doe diu mui giewen häs, dat soe oens suin süöt, os wui
oens send. Ik sen in ienen un diu bis in mui; lott soe auk fullkuomen oens suin, dat
doe Welt insuüt, dat diu mui schicket häs, un dat diu soe loef häs, sau os diu mui
loef häs. Fadder, ik will, dat do, wo ik sen, doe auk send, doe diu mui giewen häs;
doe süöt muine Herlikkoet soen, doe diu mui giewen häs. Diu häs mui oll oer loef
hat, os doe Grund fanner Welt leggt weor. Diu gerechte Fadder, doe Welt kennt dui
nich, owwer ik kenne dui, un düöse huir häwwet insoen, dat diu mui schicket häs. Ik
häwwe soe met duinem Namen bekannt maket un will nen wuisen, dat soe dui sau
loef häwwen süöt, os diu mui loef häs un ik soe loef häwwe.
18, 1-14
Os Jesus dat seggt hadde, geng hoe met suinen Jüngern iawer doe Kidronbieke in
oenen Goren. Judas, doe en ferroet, wusse doe Stuie auk. Jesus was do faken met
suinen Jüngern wiesen. Judas namm oenen Tropp Saldoden un doe Denste fan
den Haugenpruistern un Pharisäern un kamm met Fackeln, Lampen un Waffen an.
Jesus wusse olls, wat em iawerkuomen soll. Hoe geng heriut un froge: Wen soöke
jui? Soe antweorden: Jesus van Nazareth. Jesus sia: Dat sen ik. Judas, doe en
ferroet, stonn do auk. Os Jesus sia: Dat sen ik, kriegen soe sonnen Staut, dat soe
dalfellen. Do froge hoe no oenmol: Wen soöke jui? Soe sian: Jesus van Nazareth.
Do sia Jesus: Ik häwwe jiu doch seggt, dat ik dat sen. Wenn jui mui soöket, dann
lodet düöse gon. Dat sia hoe, dat suin Weort sik erfüllen soll: Doe diu mui giewen
häs, fan den häwwe ik nich oenen ferluaren. Simon Petrus hadde oen Swert; dat
taug hoe blank un howwe no dem Knechte fan dem Haugenpruister un sleog em
dat rechte Aur af; doe Knecht hoede Malchus. Do sia Jesus teo Petrus: Niu steck
dat Swert wir in! Sall ik den Bieker nich drinken, den doe Fadder mui gifft? Doe
Saldoden met iarem Hauptmanne un doe Denste fan dem Haugen Rode naimen
Jesus gefangen un buünen en. Soe bröchten en toerst no Hannas; doe was doe
Swaigerfadder fan Kaiphas, doe in dem Jore doe Haugepruister was. Kaiphas was
dat, doe den Jiuden ron hadde, et wöre biader, dat oen Minske stüörwe os dat
ganße Folk.
18, 15-27
139

Simon Petrus un no oen Jünger folgen Jesus. Düöse Jünger was met dem
Haugenpruister bekannt un geng met in dem Haugenpruister suinen Hoff. Petrus
stonn biuden for der Duür. Do geng doe annere Jünger, doe dem Haugenpruister
bekannt was, heriut un kuüre met der Wachche anner Duür un hale Petrus herin.
Do sia doe Maged, doe doe Wachche hadde, teo Petrus: Bis diu nich auk oen
Jünger fan düösem Minsken? Hoe sia: Nai, dat est nich wor. Doe Knechte un doe
Denste hedden sik oen Fuür maket un stönnen do rundümme un wiarmen sik.
Petrus stonn do auk un wiarme sik. Doe Haugepruister froge Jesus no suinen
Jüngern un no suiner Lere. Jesus antweorde: Ik häwwe fruigg for der Welt
spruaken; ik häwwe olltuit inner Scheole un innen Tempel lert, wo olle Jiuden
tohaupekuomet; stillken häwwe ik niks lert. Wat fröggs diu mui dorümme? Froge
doe dorümme, doe haurt häwwet, wat ik lert häwwe! Doe wiedet, wat ik seggt
häwwe. Os Jesus dat sia, gaff doe oene fan den Densten, doe dobui stönnen,
Jesus oenen Slagg int Gesicht un sia: Sau antweordes diu dem Haugenpruister!
Jesus sia: Wenn ik wat ferkert seggt häwwe, dann bewuise mui, dat et Unrecht est.
Wenn ik owwer recht antweordet häwwe, worümme sloes dui mui dann? Jesus
was faste biunen un Hannas schicke en sau no dem Haugenpruister Kaiphas.
Simon Petrus stonn do un wiarme sik. Do frogen soe en: Bis diu nich auk oen
Jünger fan em? Hoe strait dat af un sia: Nai. Do sia oen Knecht fan dem
Haugenpruister --- hoe was ferwandt met dem, dem Petrus dat Aur afhowwen
hadde: Häwwe ik dui nich in dem Goren bui em soen? Petrus strait dat wir af. Do
feng doe Han an teo kraiggen.
18, 28-40
Dann bröchten soe Jesus fan Kaiphas no Pilatus. Et was no freo. Doe Jiuden
gengen nich in dat Gerichtshius, wuil soe roeggen bluiwen un dat Austerlamm
iaden wollen. Do geng Pilatus heriut un froge soe: Wecke Klagen häwwe jui
giegen düösen Minsken? Soe antweorden: Wenn hoe niks ferbruaken hedde,
dann hedde wui en dui nich iawergiewen. Pilatus sia: Dann niemet en un richtet en
no jiuem Gesedde. Doe Jiuden sian: Wui häwwet nich dat Recht, dat wui en met
dem Daue bestrafen küönt. Sau moss sik dat Weort erfüllen, dat Jesus seggt
hadde, os hoe andudde, wecken Daud hoe luin soll. Do geng Pilatus wir in dat
Gerichtshius un roep Jesus en froge en: Bis diu den Jiuden iar Küönik? Jesus
antweorde: Fröggs diu dat iut dui sümst odder häwwet dui dat annere fan mui
seggt? Pilatus sia: Sen ik denn oen Jiude? Duin Folk un doe Haugenpruister
häwwet dui mui iawergiewen; wat häs diu don? Jesus antweorde: Muin Ruik est
nich fan düöser Welt. Wenn muin Ruik fan düöser Welt wöre, dann woören muine
Luüe nich teogiewen, dat ik den Jiuden iutliewert were; owwer muin Ruik est nich
fan düöser Welt. Pilatus sia: Bis diu doch oen Küönik? Jesus sia: Sau os diu seggs;
ik sen oen Küönik. Ik sen doteo gebuaren un inne Welt kuomen, dat ik for doe
Worhoet tuügen sall. Doe iut der Worhoet est, doe hairt muine Stimme. Pilatus sia:
Wat hett Worhoet? Os hoe dat seggt hadde, geng hoe wir heriut no den Jiuden un
sia: Ik kann ninne Schuld an em fuinen. Jui häwwet doe Gewuonhoet, dat ik jiu
Austern oenen fruilode. Sall ik jiu niu den Jiudenküönik fruigiewen? Do
schroeggen soe olle tohaupe: Düösen nich, den Barabbas! Barabbas was owwer
oen Roöwer.
19, 1-16
140

Pilatus loet Jesus puitsken. Doe Saldoden flechten oenen Kranß fan Dairn un
sedden em den uppen Kopp un tüögen em oenen Purpurmantel an, un sian: Hoel
dui, Jiudenküönik, un sloögen en int Gesicht. Do geng Pilatus wir heriut un sia: Ik
bringe en jiu wir heriut, dat jui soet, dat ik ninne Schuld an em fuine. Jesus kamm
heriut un dreog oenen Dairnkranß un oenen Purpurmantel. Do sia Pilatus: Soet,
weck oen Minske! Os doe Haugenpruister un iare Denste en sögen, fengen soe an
teo schroeggen: Ant Kruüß met em! Ant Kruüß met em! Pilatus sia: Dann müö jui en
niemen un ant Kruüß hangen; ik kann ninne Schuld an em fuinen. Doe Jiuden
sian: Wui häwwet oen Gesett un no dem Gesedde mott hoe stiarwen. Hoe hät sik
sümst for Gott suinen Suonen iutgiewen. Os Pilatus dat haur, ferfäre hoe sik no
moer un geng wir in dat Gerichtshius un froge Jesus: wo bis diu denne? Owwer
Jesus gaff em ninne Antweort. Do sia Pilatus: Wullt diu mui nich antweorden?
Woes diu nich, dat ik doe Macht häwwe, dui ant Kruüß teo hangen, un auk doe
Macht, dui fruiteogiewen? Jesus sia: Diu heddes ninne Macht iawer mui, wenn soe
dui nich fan buawen heraf giewen wöre. Dorümme hät doe Mann, doe mui an dui
iutliewert hät, moer Schuld os diu. Fan dem Augenblicke an fersochte Pilatus, en
fruiteogiewen. Doe Jiuden owwer schroeggen: Giffs diu düösen fruigg, dann bis diu
dem Kaiser suin Fründ nich mer. Doe sik sümst teom Küönike maket, doe est
giegen den Kaiser. Os Pilatus dat haure, loet hoe Jesus heriutbringen un sedde sik
up den Richtersteol, doe up den Stoenplooster for dem Gerichtshiuse stonn. Et was
den Fruidagg inner Austerwieken, baule Middagg twialf Iur. Pilatus sia teo den
Jiuden: Soet, dat est jiue Küönik! Soe schroeggen owwer: Weg met em! Ant Kruüß
met em! Pilatus sia: Sall ik jiuen Küönik ant Kruüß hangen? Doe Haugenpruister
antweorden: Wui häwwet ninnen annern Küönik os den Kaiser. Do iawergaff hoe
nen Jesus, dat hoe ant Kruüß hangen weren soll. Soe naimen Jesus un bröchten
en weg.
19, 17-22
Hoe dreog sümst suin Kruüß un geng domedde no der Stuie hen, doe Golgatha
hett. Do niageln soe en ant Kruüß un no twoe annere met em, an joede Suit oenen
un Jesus do middentüsken. Pilatus loet auk oene Inschrift maken un soe buawen
ant Kruüß sedden. Do stonn schriewen: Jesus iut Nazareth, den Jiuden iar Küönik.
Doe Inschrift laisen auk fiele Jiuden, wuil doe Stuie, wo Jesus heng, donne bui der
Statt was. Doe Inschrift was up hebroesk, latuinsk un gruichisk schriewen. Do sian
doe Haugenpruister teo Pilatus: Schruif nich, den Jiuden iar Küönik, schruif, dat
hoe seggt hät: Ik sen den Jiuden iar Küönik. Pilatus antweorde: Wat ik schriewen
häwwe, dat häwwe ik schriewen.
19, 23-24
Os doe Saldoden Jesus kruüßiget hedden naimen soe suin Tuüg un maken foer
Doele doriut, for joeden oenen Doel, blaut doe Rock blaif iawer. Doe hadde ninne
Not, un was fan buawen bet unner iut oenem Stücke maket. Do sian soe unner sik,
den wi wui nich twoeggesnuin; wui witt dorümme leosen, wem hoe hairen sall. Doe
Schrift mosse erfüllt weren, doe seggt: Soe häwwet muin Tuüg unner sik dellt un
ümme den Rock häwwet soe leoset.
19, 25-30
Do stönnen bui dem Kruüße Jesus suine Mudder, dat Süster fan suiner Mudder,
141

Maria doe Fruwwe fan Kleophas, un Maria iut Magdala. Os Jesus suine Mudder
sog un den Jünger bui iar, den hoe loef hadde, sia hoe teo suiner Mudder: Dat est
duin Suone. Dann sia hoe teo dem Jünger: Dat est duine Mudder, un fan der
Stunne an namm doe Jünger soe teo sik in suin Hius. Jesus wusse, dat suin Wiark
schoen was. Do sia hoe, dat doe Schrift erfüllt weor: Ik häwwe Dost. Do stonn oen
Kump met Ettik; do tunken soe oenen Swamm in un staiken den up oene lange
Stangen un hoelen em den annen Mund. Os Jesus den Ettik nuamen hadde, sia
hoe: Et est schoen. Dann loet hoe den Kopp sinken un starf.
19, 31-37
Et was Fruidagg un den annern Dagg was oen Sunndagg, den doe Jiuden sau
wichtig hoelen, dat doe Luike nich annen Kruüße bluiwen dröffen. Dorümme
gengen soe no Pilatus un bidden en, hoe solle doch doe Luike fan den Kruüßen
briaken loden. Do kaimen doe Saldoden un broöken dem ersten doe Boene un
dem annern auk, doe met em kruüßiget wören. Os soe no Jesus kaimen un sögen,
dat hoe oll stuorwen was, broöken soe em doe Boene nich twoegg. Owwer doe
oene fan den Saldoden stack en met der Lanßen inne Suit; do kamm Bleot un
Wader heriut. Doe dat soen hät, doe hät dat betuüget un suin Tuügnis est wor. Doe
woet, dat hoe dat seggt, wat wor est, dat jui dat auk laiwen süöt. Düt est schoen, dat
doe Schrift erfüllt werd: Em sall ninn Boen bruaken weren. Oene annere Schrift
seggt: Soe süöt soen, wen soe stiaken häwwet.
19, 38-42
Joseph iut Arimathia, doe oen Jünger fan Jesus was, wenn auk stillken iut Angest
for den Jiuden, doe geng no Pilatus un froge, of hoe Jesus suin Luik afniemen
dröffe. Pilatus loet dat teo. Do geng hoe hen un namm dat Luik af. Do kamm auk
Nikodemus, doe oll ens bui Nacht no Jesus kuomen was, un brochte Myrrhen un
Aloe duürnanner an hunnert Pund. Doe naimen Jesus suin Luik un buünen
Linnendoöke dorümme met Salwen dotüsken, sau os dat bui den Jiuden Sidde
was, wenn soe oenen begroöwen. Nich wuit fan der Stuie wo Jesus kruüßiget was,
lagg oen Goren. In dem was oen nuigg Graff, wo nau nich oene liagen hadde. Do
loögen soe Jesus hen, wuil dat Graff ganß inner Naichte was. Den annern Dagg
was den Jiuden iar Sunndagg.
20, 1-10
Den ersten Dagg inner Wieken geng Maria iut Magdala muarens freo no dem
Grawe, os et no duüster was. Do sog soe, dat doe Stoen fan dem Grawe afnuamen
was. Do loep soe no Simon Petrus un no dem annern Jünger, den Jesus loef
hadde, un sia: Soe häwwet den Heren iut dem Grawe nuamen un wui wiedet nich,
wo soe en henleggt häwwet. Do gengen Petrus un doe annere Jünger no dem
Grawe hen. Doe boeden loepen tohaupe, owwer doe annere Jünger was flinker
os Petrus un loep foriut un kamm toerst no dem Grawe. Hoe kaik herin un sog dat
Linnen luiggen, geng owwer nich herin. Do kamm Simon Petrus auk an un geng in
dat Graff un sog dat Linnen luiggen, blaut dat Swaitdeok, dat Jesus uppen Koppe
hat hadde, lagg nich bui dem Linnen, owwer tohaupewickelt an oener anner Stuie.
Dann geng auk doe annere Jünger herin, doe toerst no dem Grawe kuomen was,
un sog un loffe; Soe hedden doe Schrift nau nich ferston, dat hoe fan den Dauen
upston moss. Do gengen doe Jünger wir truügge.
142

20, 11-18
Maria stonn biuden for dem Grawe un grain. Os soe sik bucke un in dat Graff kaik
sog soe twoe Engel met widden Klairn dorin sidden, den oenen teom Koppe, den
annern teon Foöden, wo soe Jesus henleggt hedden. Doe Engel frogen: Wat
grinns diu? Soe sia: Soe häwwet muinen Heren wegnuamen un ik woet nich, wo
soe en henleggt häwwet. Os soe dat seggt hadde, draigge soe sik ümme un sog
Jesus ston; soe wusse owwer nich, dat Jesus dat was. Jesus froge: Wat grinns diu?
Wen söchs diu? Soe moene, hoe wöre doe Görner un sia: Her, wenn diu en
weggdriagen häs, dann soegg mui, wo diu en henleggt häs, dann will ik en halen.
Jesus sia: Maria! Dann draigge soe sik ganß ümme un roep: Mester. Jesus sia:
Ruüre mui nich an; ik sen nau nich no dem Fadder upstiegen. Go owwer hen no
muinen Broörn un soegge den: Ik stuige niu up no muinem Fadder un no jiuem
Fadder, no muinem Gott un no jiuem Gott. Maria geng hen un fertelle den Jüngern,
dat soe den Heren soen hedde, un wat hoe seggt hadde.
20, 19-23
Et was densülwen ersten Dagg inner Wieken, os doe Jünger Owends
tohaupesaiden un doe Duüren iut Angest for den Jiuden teosluaden hedden; do
kamm Jesus herin, tratt midden tüsken doe Jünger un sia: Fruiden met jiu! Os hoe
nen dat seggt hadde, wuise hoe nen suine Hänne un suine Suit. Do fröwwen sik
doe Jünger, dat soe den Heren sögen. Do sia hoe no oenmol: Fruide met jiu! Sau
os doe Fadder mui schicket hät, sau schicke ik jiu. Os hoe dat seggt hadde, ome
hoe soe an un sia: Niemet den Hoeligen Goest. Dem jui doe Sünne fergiewet,
dem send soe fergiewen, un dem jui soe behaulen lodet, dem bluiwet soe
behaulen.
20, 24-31
Thomas, doe oene fan den Twialwen, dem suin Name Twilling bedütt, was nich
dobui, os Jesus kamm. Do fertellen em doe annern Jünger: Wui häwwet den Heren
soen. Hoe sia: Erst mott ik doe Narwen fan den Niageln in suinen Hännen soen un
met muinen Fingern doe Narwen befoölen un muine Hand in suine Suit loeggen,
süss kann ik dat nich laiwen. Et was acht Dage läder, do wören doe Jünger wir in
demsülwen Hiuse. Thomas was auk dobui. Doe Duüren wören teosluaden. Do
kamm Jesus un tratt middentüsken doe Jünger un sia: Fruide met jiu! Dann sia hoe
teo Thomas: Loegg den Finger huir up düöse Stuie un bekuik dui muine Hänne un
giff mui duine Hand un loeg soe mui huir inne Suit un sui nich mer ungloöwig!
Do sia Thomas: Muin Her un muin Gott. Jesus sia: Diu löffs, wuil diu mui soen häs.
Sialig send, doe nich soet, un doch laiwet. No fiele annere Wunner dai Jesus for
den Augen fan suinen Jüngern, doe owwer nich in düösem Beoke schriewen send.
Düöse send owwer upschriewen, dat jui laiwet, dat Jesus doe Christus est, Gott
suin Suone, un dat jui duür den Glauwen dat Liewen in suinem Namen häwwet.
21, 1-14
Nohiar wuise Jesus sik den Jüngern no oenmol. Dat was anner Soe bui Tiberias.
Dat geng sau teo. Do wören tohaupe Simon Petrus un Thomas, doe auk Twilling
hett, un Nathanael iut Kana in Galiläa un doe Süöne fan Zebedäus un no twoe
annere fan suinen Jüngern. Simon Petrus sia: Ik will hengon un Fiske fangen. Doe
143

annern sian: Wui witt metgon. Do gengen soe hen un stiegen in dat Schepp. In der
Nacht fengen soe niks. Inner Muarentuit stonn Jesus annen Oöwer. Doe Jünger
wüssen owwer nich, dat Jesus dat was. Hoe sia: Kinner, häwwe jui niks teo iaden?
Soe antweorden: Nai. Do sia Jesus: Smuidet dat Hamm rechts fannen Scheppe
iut, dann were jui wat fangen. Dat daien soe. Do können soe dat Hamm kium
wuidertoen, sau fiele Fiske saiden dorinne. Do sia doe Jünger, den Jesus loef
hadde, teo Petrus: Dat est doe Her. Os Simon Petrus dat haur, dat Jesus dat was,
baun hoe sik dat Hiemd ümme; --- hoe geng naket, un sprang int Wader. Doe
annern Jünger kaimen met dem Scheppe. Soe wören nich wuit fannen Lanne af,
blaut twoe hunnert Trett, un tüögen dat Hamm met den Fisken. Os soe ant Land
kaimen, sögen soe, dat do oen Fuür ambott was un Fiske up den Kualen laigen un
auk Braut dobui lagg. Jesus sia: Bringet wat fan den Fisken hiar, doe jui fangen
häwwet. Do staig Simon Petrus in dat Schepp un taug dat Hamm ant Land, full fan
dicken Fisken, hunnert droe un fifftig Stück, owwer dat Hamm was doch nich
rieden. Do sia Jesus: Niu kuomet un iadet! Owwer nich oene fan den Jüngern
woge, en teo frogen: Wer bis diu? Soe wüssen, dat doe Her et was. Jesus kamm
un namm dat Braut un gaff nen dat un auk fan den Fisken. Dat was dat drüdde Mol,
dat Jesus sik for den Jüngern soen loet, suit hoe fan den Dauen upston was.
21, 15-19
Os soe gieden hedden, froge Jesus den Simon Petrus: Simon, Johannes suin
Suone, häs diu mui loewer os düöse huir? Hoe antweorde: Jeo, Her, diu woes, dat
ik dui loef häwwe. Jesus sia: Hoöe muine Lämmer! Dann froge hoe teom twoeden
Mole: Simon, Johannes suin Suone, häs diu mui loef? Hoe sia: Jeo, Her, diu woes,
dat ik dui loef häwwe. Jesus sia: Hoöe muine Schope! Dann froge Jesus teom
drüdden Mole: Simon, Johannes suin Suone, häs diu mui loef? Do weor Petrus
bedroöwet, dat hoe teom drüdden Mole froge: Häs diu mui loef, un antweorde em:
Her, diu woes olle Dinge, diu suüs, dat ik dui loef häwwe. Jesus sia: Hoöe muine
Schope! Ik soegge dui, os diu Jünger wörs, tüöges diu dui sümst an un genges, wo
diu hen woss. Wenn diu owwer ault wers, dann wers diu doe Hänne henhaulen un
oen anner sall dui antoen un dohen loen, wo diu nich hen wullt. Dat sia hoe, ümme
anteoduün, up wat fanner Ort hoe Gott innen Daue eren soll. Dann sia hoe: Folge
mui!
21, 20-24
Petrus kaik sik ümme un sog, dat auk doe Jünger metkamm, den Jesus loef hadde,
doesülwe, doe bui dem Owendmole dichte bui Jesus satt un en froge: Her, wer est
dat, doe dui ferron well? Os Petrus den sog, sia hoe teo Jesus: Her, wo sall em dat
gon? Jesus sia: Wenn ik will, dat hoe bluiwen sall, bet dat ik wuirkuome, wat fröggs
diu dono? Sau kamm unner den Broörn dat Gerücht up: Düöse Jünger sterft nich.
Owwer Jesus hät nich seggt: Hoe sall nich stiarwen, hoe sia blaut: Wenn ik will, dat
hoe bluiwen sall, bet dat ik kuome, wat goet dui dat an. Düt est doe Jünger, doe dat
betuüget, wat huir upschriewen werd, un doe auk düt Beok schriewen hät. Un wui
wiedet, dat suin Tuügnis wor est.
144

Lukas suine Apostelgeschichte

1, 1-14
Muin loewe Theophilus, in muinem ersten Beoke häwwe ik fertellt, wat Jesus fan
Anfang an don un lert hät, bet up den Dagg, wo hoe upnuamen weor. Forhiar
hadde hoe den Aposteln, doe hoe sik duür den Hoeligen Goest iutwält hadde,
suine Gebodde giewen un sik no suinem Daue wir os lebennig iutwuiset; förtig
Dage loet hoe sik soen un fertelle fan Gott suinem Ruike. Os soe ens
tohaupeaiden, sia hoe nen, soe sollen nich fan Jerusalem weggon un dor up doe
Gawen toöwen, doe doe Fadder nen ferspruaken hadde. Johannes hät met Wader
tauft, jui süöt owwer met dem Hoeligen Goeste tauft weren. Dat sall niu baule
schoen. Os soe ens wir tohaupe wören, frogen soe en: Her, wullt diu niu in düöser
Tuit dat Ruik for Israel wir uprichten? Hoe sia: Et stoet jiu nich teo, dat jui doe Tuit
un Stunne wiedet, doe doe Fadder in suiner Macht bestimmet hät. Jui süöt Kraft
kruigen, wenn doe Hoelige Goest up jiu kümmet, un jui süöt muine Tuügen in
Jerusalem un in ganß Judäa un Samaria un bet ant Enne fanner Ern suin. Os hoe
dat seggt hadde, weor hoe upbuürt un oene Wolke kamm un namm en for iaren
Augen weg. Os soe em nokieken, stönnen do up oenmol twoe Männer in widden
Klairn un sian: Jui Männer iut Galiläa, wat sto jui huir un soe jui no dem Hiemel up?
Düöse Jesus, doe fan jiu wegnuamen un innen Hiemel gon est, werd up doesülwe
Wuise wuirkuomen, os jui en no dem Hiemel hengon soen häwwet. Dann gengen
soe fan dem Ialgebiarge wir no Jerusalem truügge. Düöse Biarg liggt dichte bui
Jerusalem, un est män oenen Sunndaggswegg fan twintig Minuten wuit. Os soe
inne Statt kaimen, gengen soe no dem Sale herup, doe buawen in dem Hiuse was,
wo soe olle tohaupekaimen. Petrus, Johannes, Jakobus, Andreas, Philippus,
Thomas, Bartholomäus, Matthäus, Jakobus doe Suone fan Alphäus, Simon de
Uiwerge un Judas doe Suone fan Jakobus. Düöse wören dor ümmer oenmoödig
tohaupe un bian, auk oenige Fruwwen un Maria, Jesus suine Mudder un suine
Broör kaimen dohen.
1, 15-26
In den Dagen stonn Petrus up, os an hunnert un twintig Broör tohaupe wören, un
sia: Männer un Broör, doe Schrift mosse sik ferfüllen, doe doe Hoelige Goest duür
David suinen Mund iawer Judas seggt hät, doe fuüran geng, os soe Jesus
gefangen naimen. Hoe haur teo us un hadde dat Amt met us kriegen. Met dem
Laune, den hoe for den schändliken Ferrot kriegen hät, est oen Acker kofft. Hoe
sümst est afstort un midden duürbossen un suin Inner est iutlaupen. Dat est ollen
bekannt weoren, doe in Jerusalem wuont; dorümme hät dat Grundstück den
Namen Bleotacker kriegen. Innen Psalmbeoke stoet schriewen: Suin Gehöft sall
woöste weren un nich oene sall dorup wuonen. Suin Amt sall oen anner
iawerniemen. Dorümme mott oen anner fan düösen Männern, doe doe ganße Tuit
bui us wiesen send, os Jesus no bui us in- un iutgeng, fan Johannes suiner Taufe
an bet up den Dagg, wo hoe fan us upnuamen est, doe mott doteo iutwält weren,
dat hoe met us suin Upston betuüget. Soe stellen twoee up: Joseph, doe auk
Barsabbas un Justus hoede, un Matthias. Dann bian soe: Her, diu kenns dat
Hadde fan ollen. Wuise us, wecken fan düösen boeden diu iutwält häs, dat hoe
den Denst un dat Apostelamt iawerniemen sall, dat Judas ferloden hät. Doe est an
den Eort gon, den hoe ferdoent. Dann leosen soe ümme doe boeden. Dat Leos fell
up Matthias; doe weor teo den twialf Aposteln tellt.
146

2, 1-13
Os doe Pingstdagg kuomen was, wören soe olle oenmoödig tohaupe. Do kamm up
oenmol oen Siusen fannen Hiemel, os wenn doe Wuind woegge, un geng duür dat
ganße Hiuse, wo soe saiden. Soe sögen Fuürflämmeken, doe ferdoelen sik un
sedden sik up joeden fan den Jüngern. Soe woören olle full fan dem Hoeligen
Goeste un fengen an, in annern Sproken teo kuüren, sau os doe Goest nen doe
Woöre doteo gaff. In Jerusalem wuonen fromme Jiuden, doe iut ollen Fölkern
tohaupekuomen wören, doe et unnern Hiemel gifft. Os düt schog, kaimen soe
heran un bliewen ston. Joeder haur suine Sproke heriut. Soe fersedden sik olle un
sian ganß ferwunnert: Send düöse nich olle iut Galiläa? Wo goet dat teo, dat wui
olle doe Sproke hairt, wo wui inne gebuaren send? Huir send Luüe, doe in
Mesopotamien un in Asien, in Ägypten un in Reom wuont. Huir send Jiuden un
soöke, doe sik teo den Jiuden bekert häwwet. Wui hairt olle, dat soe in iusen
Sproken Gott suine grauden Wiarke ferkünniget. Soe staunen olle un wüssen nich,
wat soe doteo soeggen sollen un frogen sik unnern anner: Wat kann dat suin?
Blaut wecke spodden doriawer un sian: Soe häwwet teo fiel fan dem soöden
Wuine drunken.
2, 14-21
Do stonn Petrus met den Elwen up un sia met heller Stimme: Jui Jiuden un jui olle,
doe in Jerusalem wuont, düt sall jiu bekannt weren; dorümme lustert teo! Düöse
send nich bedrunken, os jui moent; et est erst niegen Iur. Düt est dat, wat doe
Prophoet Joel seggt hät: Et sall in den lesten Dagen schoen, seggt Gott. Ik will fan
muinem Goeste up olle Minsken wat iutgoeden; dann süöt jiue Süöne un Döchter
wuissoeggen un jiue Jungen süöt Gesichte soen un jiue Aulen süöt Draime
häwwen; un up muine Knechte un Miagede will ik in der Tuit fan muinem Goeste
wat iutgoeden un Toeken unner upper Ern giewen: Bleot, Fuür un Domp. Doe
Sunne sall duüster weren un doe Mone sall raut schuinen, wenn dem Heren suin
Dagg kümmet, doe graude Dagg, den olle soen süöt. Doe dem Heren suinen
Namen anreopet, doe süöt reddet weren.
2, 22-28
Jui Männer fan Israel, lustert teo, wat ik jiu soegge: Jesus fan Nazareth, doe Mann,
den Gott for jiu met Wiarken, Wunnern un Toeken iutwuiset hät, doe hoe bui jiu
duür en dai, os jui olle wiedet, düösen Mann häwwe jui met Hülpe fan Hoeden ant
Kruüß niagelt un ümmebrocht, os hoe jiu iutliewert weor, wuil Gott dat forhiar
besluaden un bestimmet hadde, den hät Gott upwecket un iut dem Schrecken fan
dem Daue nuamen, wuil doe Daud en nich fastehaulen konn. David hät fan em
seggt: Ik häwwe den Heren olltuit for Augen; hoe stoet mui anner Suit, dat ik nich
iutgluin sall. Dorümme fröwwet sik muin Hadde un singet muin Mund. Auk muin
Luif werd met Huapen slopen. Diu wers muine Soele nich in dem Daue loden un
nich dullen, dat duin fromme Knecht fergon mott. Diu häs mui doe Wiage wuiset,
doe teo dem Liewen got; ik were full suin fan Froöden for duinem Gesichte.
2, 29-36
Jui Männer un Broör, lodet mui fruigg fan dem Fadder David fertellen: Hoe est
stuorwen un begrawen un suin Graff est no bet fandage teo soen. Wuil hoe oen
Prophoet was un wusse, dat Gott em oenen Oed dorup giewen hadde, dat hoe
147

oenen fan suinen Kinnern up suinen Steol sedden woll, hät hoe in foriut soen un
seggt, dat Christus upston soll, dat hoe nich tüsken den Dauen bluiwen un suin Luif
nich fergon soll. Düösen Jesus hät Gott upwecket un wui send Tuügen dofan. Niu
est hoe teo der rechten Hand fan Gott upnuamen un hät us den Hoeligen Goest
giewen, doe em ferspruaken was, sau os jui dat huir soet un hairt. David est nich
no dem Hiemel upstiegen un doch seggt hoe: Doe Her hät teo muinem Heren
seggt: Sedde dui an muine rechte Suit, bet ik dui olle duine Fuinde for doe Foöde
loegge. Dat ganße Hius Israel sall insoen, dat Gott düösen Jesus, den jui kruüßiget
häwwet, teo dem Heren un Christus maket hät.
2, 37-47
Os soe dat hairen, geng nen dat int Hadde un soe sian teo Petrus un den annern
Aposteln: Jui Männer, loewe Broör, wat süö wui deon? Petrus sia: Ännert jiuen
Sinn un lodet jiu up den Namen fan Jesus Christus taufen, dat jiu doe Sünnen
fergiewen weret; dann sall jiu auk doe Hoelige Goest giewen weren. Düt
Ferspriaken güllt jiu un jiuen Kinnern un ollen, doe no wuit afstot, sau fielen, os Gott
teo der Gemoene reopen well. Auk no annere Woöre sia hoe un ermane soe:
Lodet jiu redden fan düösem ferkerden Geslechte! Olle, doe suin Weort annaimen,
loeden sik taufen; dat wören an droediusend Soelen. Soe hoelen bestännig faste
an der Lere fan den Aposteln, an der Gemoenskop unner sik, an dem Brautbriaken
un an dem Gebedde. Ollen kamm grauden Schrecken an iawer doe Wunner un
Toeken, doe fan den Aposteln schögen. Doe gloöwig weoren wören, hoelen sik
tohaupe un olls, wat soe hedden, was nen gemoensam. Iare Grundstücke un iare
Saken ferköffen soe un dat Geld ferdoelen soe an olle, doe wat naidig hedden.
Soe gengen Dagg for Dagg in den Tempel un luawen Gott oenmoödig. In iaren
Huüsern broöken soe dat Braut, baule huir, baule dor. Wenn soe aiden, danken
soe Gott met Froöden un Oenfalt. Dat ganße Folk hadde soe loef. Doe Her brochte
Dagg for Dagg wecke teo der Gemoene, doe dat Hoel ferlangen.
3, 1-11
Petrus un Johannes gengen ümme droe Iur no dem Tempel un wollen bian. Do
was oen Mann, doe was fan Kuind up lamm; den bröchten soe Dagg for Dagg un
sedden en for doe Tempelduür, doe doe wackere hett. Do moss hoe fan den
Luüen, doe innen Tempel gengen, Almeosen biadeln. Os hoe Petrus un Johannes
sog, dat soe innen Tempel wollen, bidde hoe ümme Gawen. Petrus un Johannes
kieken en an un Petrus sia: Kuik mui an! Do kaik hoe soe an un menne, hoe kriege
wat. Do sia Petrus: Gold un Sülwer häww ik nich, wat ik owwer häwwe, dat giewe ik
dui: In dem Namen fan Jesus Christus iut Nazareth sto up un go herümme! Hoe
packe en bui der rechten Hand un richte en up. Saugluiks woören suine Foöde un
Knüökel faste. Hoe sprang up un konn gon un ston un geng met in den Tempel,
geng un sprang un danke Gott. Dat ganße Folk sog en gon un Gott danken. Soe
kennen en wuir, dat hoe dat was, doe for der wackern Duür annen Tempel siaden
un biadelt hadde. Soe staunen olle un wören ganß iuder sik, dat dat met em
schoen was. Hoe hoel sik bui Petrus un Johannes up. Dat ganße Folk kamm dohen
in Salomo suine Halle un wunnere sik.
3, 12-16
Os Petrus dat Folk sog, sia hoe: Jui Männer fan Israel, wat wunnere jui jiu doriawer
148

un kuike jui us an, os wenn wui dat met iusen Kräften konnt hedden, dat hoe niu
gon kann? Abraham, Isaak un Jakob iar Gott, doe Gott fan iusen Aulen, hät suinen
Knecht Jesus ferherliket, den jui dem Pilatus iutliewert un dann truüggewuiset
häwwet, os hoe en fruiggloden woll. Jui häwwet dem Hoeligen un Gerechten
afseggt un jiu den Mörder fruigiewen loden. Jui häwwet den ümmebrocht, doe dat
Liewen bringet. Den hät Gott fan den Dauen upwecket; dofor sen wui Tuügen. Duür
den Glauwen un suinen Namen hät hoe düösen huir, den jui soet un kennt, gesund
maket. Doe Glauwe, doe duür Jesus kümmet, hät em doe Gesundhoet for jiuen
Augen giewen.
3, 17-26
Loewe Broör, ik woet, dat jui dat in Unkenntnis don häwwet, un jiue Iawersten auk.
Sau hät Gott dat erfüllt, wat hoe duür doe Prophoeden in foriut ferkünniget hät, dat
Christus luin mösse. Niu ännert jiuen Sinn un bekert jiu, dat jiue Sünne
iutstrieken weret. Dann kann doe Tuit kuomen, wo jui for Gott suinem Angesichte
erkwicket weret, un hoe jiu den Christus schicket, den hoe for jiu bestimmet hät: Dat
est Jesus. Den mott doe Hiemel bet teo der Tuit upniemen, wenn olls nuigg
inrichtet weren sall, os Gott dat duür suine hoeligen Prophoeden fan aulens hiar
seggt hät. Moses hät dat sau seggt: Oenen Prophoeden, os ik sen, sall jiu doe Her,
iuse Gott, iut jiuen Broörn reopen. Up den süö jui in ollen Dingen hairen, doe hoe
jiu seggt. Doe owwer nich up düösen Prophoeden hairen witt, doe süöt iut dem
Folke ferbannt weren. Olle Prophoeden fan Samuel an un wuider hen, olle, doe
wuisseggt häwwet, doe häwwet auk fan düöser Tuit ferkünniget. Jiu goelt doe
Woöre fan den Prophoeden un doe Siagen fan dem Bunne, den Gott met jiuen
Aulen maket hät, os hoe teo Abraham sia: In duinen Kinnern süöt olle Fölker upper
Ern siaget weren. For jiu toerst hät Gott suinen Knecht Jesus reopen un schicket.
Hoe woll jiu duür en siagen, dat sik joeder fan jiu fan suiner Baishoet bekeren soll.
4, 1-4
Os soe no teo dem Folke sproöken, kaimen doe Pruister un doe Hauptmann innen
Tempel up soe teo, auk doe Saddußäer kaimen heran. Düöse iargern sik doriawer,
dat soe dat Folk loeren un dat soe in iarer Priege fan Jesus dat Upston fan den
Dauen ferkünnigen. Soe loeden doe boeden Apostel ferhaften un bet up den
annern Dage gefangen sedden. Et was oll Owend. Fiele fan den, doe Petrus suine
Priege haurt hedden, woören gloöwig. Dat wören an fuifdiusend.
4, 5-12
Den annern Muaren kaimen doe Iawersten un Ellsten un Schriftgelerden in
Jerusalem tohaupe, auk doe Haugenpruister Hannas, Kaiphas, Johannes un
Alexander un olle, doe doteo hairen. Soe loeden soe forkuomen un frogen soe: Ik
wecker Kraft un in wem suinen Namen häwwe jui dat don? Do weor Petrus full fan
dem Hoeligen Goeste un sia: Jui Iawersten innen Folke un jui Ellsten in Israel!
Wenn wui fandage for Gericht stellt weret, wuil wui oenem Kranken holpen häwwet,
dann süö jui olle un dat ganße Folk Israel wieden, dat dat in dem Namen fan Jesus
Christus fan Nazareth schoen est, den jui kruüßiget häwwet un den Gott fan den
Dauen upwecket hät, un dat düöse huir duür dem suinen Namen gesund for jiu
stoet. Düöse Jesus est doe Stoen, den jui Timmerluüe wegsmieden häwwet, un
doe niu teom Eckstoene weoren est. In koenem annern est dat Hoel teo fuinen un
149

koen anner Name est den Minsken unnerm Hiemel giewen, in dem wui sialig
weren süöt
4, 13-22
Os soe sögen, dat Petrus un Johannes fruimoödig sproöken, wunnern soe sik wuil
soe miarken, dat et män slichte, ungelerde Luüe wören. Dann fell nen in, dat doe
boeden bui Jesus wiesen wören. Soe sögen den Mann for sik ston, doe gesund
weoren was, un können do niks giegen soeggen. Dann loeden soe doe boeden iut
dem Sale heriutgon un iawerloögen: Wat süö wui met düösen Minsken anfangen?
Dat Wunner, dat soe don häwwet, est ollen bekannt, doe in Jerusalem wuont, un
wui küönt et nich afstruiden. Doe Sake draff owwer nich no wuider unner doe Luüe
kuomen; dorümme wi wui nen strenge ferboen, dat soe dem Folke in düösem
Namen no wuider wat soegget. Dann loeden soe doe boeden herinreopen un sian
nen strenge, dat soe nich wir in Jesus suinem Namen priegen un leren dröffen.
Petrus un Johannes antweorden: Soegget ens sümst, of dat for Gott recht est, wenn
wui jiu moer laiwet os Gott? Wui küönt dat doch nich loden, dat wui dofan kuürt, wat
wui soen un haurt häwwet! Soe sian nen no oenmol strenge Beschoed un loeden
soe dann gon. Soe wogen owwer nich, soe teo bestrafen, wuil dat ganße Folk Gott
for dat Wunner danke, dat an dem Minsken schoen was. Doe was oll iawer förtig
Jore ault, os hoe gesund weor.
4, 23-31
Os Petrus un Johannes fruigg wören, gengen soe no iaren Broörn un fertellen nen,
wat doe Haugenpruister un Ellsten seggt hedden. Os doe dat hairen, fengen soe
an, met heller Stimme Gott anteoreopen un sian: Her, diu häs den Hiemel un doe
Ern doe Soe un olls maket, wat do inne est. Diu häs duür den Mund fan duinem
Knechte David seggt: Worümme maket doe Hoeden Upreor un deot doe Fölker
Dinge, doe ümmesüss send? Doe Küönike upper Ern send tohaupekuomen un
doe Fürsten fersammelt sik giegen den Heren un suinen Christus. Soe häwwet sik
in düöser Statt fersammelt giegen duinen hoeligen Knecht Jesus, den diu salwet
häs: Herdodes un Pilatus met den Hoeden un den Stämmen fan Israel, dat soe
daien, wat duine Hand un duin Wille oll forhiar bestimmet hadde. Her, niu suü, wo
soe drüwwet un giff duinen Knechten Froöde, duin Weort teo ferkünnigen! Strecke
duine Hand iut, dat Hoelungen, Wunner un Toeken in dem Namen fan duinem
hoeligen Knechte Jesus schoen süöt. Os soe uphairen teo bian, biewe doe Stuie,
wo soe fersammelt wören. Soe woören olle full fan dem Hoeligen Goeste un
ferkünnigen Gott suin Weort met Froöden.
4, 32-37
Doe ganße Gemoene, doe gloöwig weoren was, was oen Hadde un oene Soele.
Do was nich oene, doe fan suinem Oegendum sia: dat et em haire; et was ollen
gemoensam. Met grauder Kraft gaiwen doe Apostel Tuügnis dofan, dat Jesus
upston was. Doe Gemoene hadde graut Ansoen innen Folke. Do was nich oene,
doe Naut lait. Olle, doe Acker un Huüser hedden, ferköffen soe un bröchten dat
Geld un loögen et den Aposteln teo Foöden. Dann gaiwen soe joedem, wat hoe
naidig hadde. Joses, teo dem doe Apostel Barnabas sian, dat hett Traister, --- hoe
was oen Levitt un stamme iut Zypern, --- doe hadde oen Grundstück un ferkoffe dat
un brochte dat Geld un leog et den Aposteln teo Foöden.
150

5, 1-11
Ananias un suine Fruwwe Saphira ferköffen auk oen Grundstück. Met Wieden fan
suiner Fruwwen behoel hoe wat fan dem Gelle for sik un brochte blaut oenen Doel
dofan un leog dat den Aposteln teo Foöden. Petrus owwer froge: Ananias,
worümme hät doe Sotan duin Hadde innuamen, dat diu den Hoeligen Goest
belüggs un fan dem Gelle wat behölls, dat diu for den Acker kriegen häs? Diu
heddes den Acker behaulen konnt un os hoe ferkofft was, stonn dat auk no in
duinem Willen, dat Geld teo behaulen. Wo könns diu dui dat innen Hadden
forniemen? Diu häs nich Minsken, diu häs Gott wat forluagen. Os Ananias dat haur,
fell hoe hen un was daude. Olle, doe dat hairen, kriegen grauden Schrecken. Do
stönnen wecke fan den Jungen up, wickeln en in Doöke, droögen en heriut un
begroöwen en. No droe Stunnen kamm auk doe Fruwwe herin, wusse owwer nich,
wat forfalen was. Petrus froge soe: Soegg ens, est düt dat ganße Geld, wat jui for
den Acker kriegen häwwet? Soe sia: Jeo, dat ganße Geld. Do sia Petrus:
Worümme sen jui boeden oenig weoren, dem Heren suinen Goest teo beloegen?
Doe duinen Mann begrawen häwwet, doe kuomet just truügge un süöt dui auk
wegbringen. Do fell soe hen un was daude. Os doe Jungen herinkaimen un soe
daude fuünen, droögen soe soe heriut un begroöwen soe bui iarem Manne. Dat
gaff grauden Schrecken in der ganßen Gemoene un bui ollen, doe dat hairen.
5, 12-16
Graude Toeken un Wunner schögen duür doe Hänne fan den Aposteln. Olle, doe
gloöwig weoren wören, kaimen oenmoödig in Salomos Halle tohaupe. Doe annern
wogen nich, do auk henteogon. Dat Folk hoel soe in Eren. Do kaimen ümmer no
moer, doe an den Heren löffen, Mannsluüe un Friusluüe. Soe bröchten doe
Kranken uppe Strode un loögen soe do up Bedden un Stoöle, dat Petrus suin
Schadden dohen falen soll, wenn hoe dohiar kamm. Fiele kaimen auk iut annern
Stian un bröchten Kranke un süöke met, doe fan unroeggen Goestern besiaden
wören. Olle woören gesund.
5, 17-32
Dat iargere den Haugenpruister un suine Anhänger, doe Saddußäer. Soe loeden
doe Apostel gefangen niemen un int Gefängnis bringen. Owwer inner Nacht make
dem Heren suin Engel doe Duüren up un ledde soe heriut un sia: Got hen innen
Tempel un ferkünniget dem Folke olle Woöre fan dem Liewen! Os soe dat
fernuamen hedden, gengen soe muarens freo innen Tempel un priegen dor. Doe
Haugepruister un suine Anhänger fersammeln sik un roepen den Haugen Rot un
olle Ellsten fan Israel suinen Kinnern tohaupe un schicken no dem Gefängnis un
wollen doe Apostel halen loden. Os doe Knechte dohen kaimen un soe nich
fuünen, gengen soe wir truügge un sian: Dat Gefängnis was forsichtig teosluaden
un doe Wachche stonn biuden for der Duür. Os wui owwer upmaken, was do ninn
Minske inne teo soen. Os doe Tempelhauptmann un doe Haugenpruister dat
hairen, wören soe stott un frogen sik: Wat sall dat weren? Do kamm oen Mann
anlaupen un sia: Doe Männer, doe jui int Gefängnis sedd´t häwwet, send innen
Tempel un lert dat Folk. Do geng doe Hauptmann met den Knechten hen un hale
soe, owwer nich met Gewalt. Soe wören bange, dat dat Folk soe stoenige. Sau
bröchten soe soe met un stellen soe for den Haugen Rot. Doe Haugepruister sia:
151

Wui häwwet jiu strenge ferbuan, in düösem Namen teo leren, un niu est ganß
Jerusalem full fan jiuer Lere, un jui witt düösem Minsken suin Bleot iawer us
bringen. Petrus un doe Apostel antweorden: Wui müöt Gott moer laiwen os den
Minsken. Doe Gott fan iusen Aulen hät Jesus upwecket, den jui ant Kruüß hangen
un henrichtet häwwet. Den hät Gott os Fürst un Hoeland an suine rechte Hand
sedd´t, dat hoe Israel den Sinn ännern un doe Sünnen fergiewen sall. Wui send
Tuügen fan düösen Dingen. Auk doe Hoelige Goest est Tuüge, den Gott ollen gifft,
doe em laiwet.
5, 33-42
Os soe dat hairen, kriegen soe sonne Wiut, dat soe doe Apostel ümmebringen
wollen. Do stonn oen Pharisäer up, doe hoede Gamaliel. Dat was oen
Schriftgelerden, doe innen ganßen Folke Ansoen hadde, un sia, soe sollen doe
Apostel oenen Augenblick heriutbringen. Dann sia hoe: Jui Männer fan Israel,
iawerloegget jiu dat recht, wat jui deon witt. For oeniger Tuit stonn Theudas up un
menne, hoe wöre wat. Hoe kraig auk foerhunnert Anhänger, owwer hoe est
dautslagen un suine Anhänger send iutoenanner laupen. Niks est dofan bliewen.
Dann stonn Judas iut Galiläa up. Dat was domols, os wui inschäddet woören. Hoe
kraig fiele Anhänger, owwer hoe est auk ümmekuomen, un olle, doe et met em
hoelen, häwwet sik ferluaren. Dorümme soegge ik jiu: Bluiwet fan düösen Luüen
weg un lodet soe gewären. wenn doe Plon odder dat Wiark fan Minsken est, dann
goet et fan sümst unner. Est et owwer fan Gott, dann küön jui doe Luüe nich
twingen, dat soe dofan swuigen süöt. Soet teo, dat jui nich in Ferdacht kuomet,
giegen Gott teo struiden. Do stimmen soe em teo un loeden doe Apostel wir
herinkuomen. Soe sloögen soe un befoölen nen, nich wir in Jesus suinem Namen
teo leren. Dann loeden soe soe gon. Soe gengen met Froöden fan dem Haugen
Rode weg, wuil soe doe Ere hedden, dat soe ümme Jesus suinen Namen slagen
wören. Soe hairen nich up, in dem Tempel un den Huüsern teo leren un doe geoe
Buaskop teo ferkünnigen, dat Jesus doe Christus est.
6, 1-7
Os doe Gemoene met der Tuit grödder weor, beklagen sik doe Gruichen iawer doe
Hebräer, dat iare Witwen bui den Gawen iawersoen woören. Do loeden doe
Twialwe doe ganße Gemoene tohaupekuomen un sian: Et goet nich, dat wui Gott
suin Weort fersuümet un jiu bui Diske doent. Dorümme soet jiu no siewen Männern
ümme, doe oen geot Gerüchte häwwet un fan Goest un Wuishoet full send, dat wui
soe for düösen Denst anstellen küönt. Wui witt dobui bluiwen, dat wui bian un dat
Weort ferkünnigen müöt. Dat gefell der ganßen Gemoene un soe wälen
Stephanus, dat was oen Mann full fan Glauwen un Goest, un Philippus, Prochorus,
Nikanor, Timon, Parmenas un Nikolaus, dat was oen Jiudenfründ iut Antiochien.
Düöse stellen soe for doe Apostel, doe nen met Gebett doe Hänne uploögen. Gott
suin Weort bredde sik ümmer wuider iut un doe Gemoene weor ümmer grödder in
Jerusalem. Auk fiele Pruister kaimen teo dem Glauwen.
6, 8-15
Stephanus, full fan Gnade un Kraft, dai Wunner un graude Toeken in dem Folke.
Do kaimen wecke fan den Libertuinern iarer Scheole met Jiuden iut Kyrene,
Alexandrien, Zilizien un Asien, doe strieden sik met Stephanus. Owwer soe können
152

niks giegen doe Wuishoet un giegen den Goest iutrichten, doe iut em spreok. Do
stellen soe wecke up, doe sian: Wui häwwet en Lästerwoöre giegen Moses un
giegen Gott soeggen haurt. Sau hissen soe dat Folk, doe Ellsten un doe
Schriftgelerden up. Doe iawerfellen en, sliepen en weg un bröchten en for den
Haugen Rot. Dann halen soe falske Tuügen, doe sian: Düöse Minske well nich
uphairen, giegen doe hoelige Stuie un giegen dat Gesett teo kuüren. Wui häwwet
en soeggen haurt: Jesus fan Nazareth werd düöse Stuie afbriaken un doe Sidden
ännern, doe Moses giewen hät. Doe in dem Haugen Rode saiden, kieken en olle
an un sögen, dat suin Gesicht dem Gesichte fan oenem Engel gluike.
7, 1-16
Do froge en doe Haugepruister: Est dat sau? Hoe sia: Loewe Broör, hairt teo! Doe
Gott iut der Herlikkoet kamm no iusem Fadder Abraham, os hoe no in
Mesopotamien wuone, no oer os hoe no Haran taug un sia teo em: Go weg iut
duinem Lanne un fan duinen Ferwandten un tuü in oen Land, dat ik dui wuisen will.
Do geng hoe fan Chaldäa weg no Haran. Os suin Fadder stuorwen was, loet Gott
en in düt Land toen, wo wui niu wuont. Hoe gaff em do ninn Iarwe inne, nich ens
oenen Feot broet, un ferspreok em, hoe woll et em un suinen Kinnern os
Oegendum giewen. Dat was teo der Tuit, os hoe no ninne Kinner hadde. Gott sia:
Suine Kinner sollen Hüssen in oenem früömden Lanne suin; do sollen soe doenen
un foerhunnert Jore os Knechte behannelt weren. Owwer dat Folk, dem soe
doenen müöt, will ik strafen, sia Gott; un dann süöt soe iuttoen un mui huir an
düöser Stuie doenen. Dann make Gott oenen Bund met em un loet dat Besnuin os
Toeken doriawer goelen. Abraham weor doe Fadder fan Isaak, den hoe annen
achten Dage besnait. Isaak suin Suone was Jakob un Jakob suine Süöne wören
doe Faddern fan den twialf Stämmen. Doe ferköffen Joseph iut Afgunst no Ägypten,
owwer Gott was met em un holp em iut suinem Ellenne un gaff em Gnade un
Wuishoet for Pharao, dem Küönike in Ägypten; doe make en teom Regenten iawer
Ägypten un iawer suin Hius. Do kamm oene duüre Tuit iawer Ägypten un Kanaan.
Doe Naut was graut un iuse Aulen können ninn Braut mer fuinen. Os Jakob haur,
dat in Ägypten Brautkaurn was, schicke hoe suine Süöne dohen. Dat was doe
erste Roese. Bui der twoeden Roese gaff Joesph sik suinen Broörn teo erkennen,
un weor Pharao gewar, wo Joseph hiarstamme. Jose[f] schicke hen un loet
suinen Fadder Jakob un suine ganße Famuilje halen, fuif un siewensig Soelen.
Jakob taug no Ägypten, wo hoe un iuse Aulen stüörwen. Soe bröchten soe no
Sichem un loögen soe in dat Graff, dat Abraham fan Hemor suinen Süönen kofft
hadde.
7, 17-34
Os doe Tuit kamm, wo dat Ferspriaken indriapen soll, dat Gott Abraham giewen
hadde, do wuoß dat Folk un bredde sik in Ägypten iut. Dat diure saulange, bet oen
anner Küönik in Ägypten upkamm, doe niks fan Joseph wusse. Doe was listig
giegen iuse Folk un ploge iuse Aulen un befeol nen, soe sollen doe lütken Kinner
iutsedden, dat soe stiarwen mössen. In der Tuit weor Moses gebuaren; dat was
oen fuin Kuind for Gott un weor droe Monade in suinem Fadder suinem Hiuse
ferstiaken. Os hoe iutsedd´t weor, namm Pharao suine Dochter en an un ertaug en
os iar oegen Kuind. Moses weor in den Ägyptern iarer Wuishoet ertuagen un was
in Weort un Wiark geschickt. Os hoe förtig Jore ault was, woll hoe sik ens no suine
153

Broörn, Israels Kinnern, ümmesoen. Do sog hoe, dat oenem Unrecht schog. Dem
stonn hoe bui un schaffe em Recht un sleog den Ägypter daut. Hoe menne, suine
Broör sollen insoen, dat Gott nen duür suine Hand helpen woll, owwer soe
ferstönnen en nich. Den annern Dagg geng hoe wir hen. Do hedden twoee fan
suinen Broörn unner sik Struit. Hoe fersochte, Fruiden teo stiften, un sia: Jui send
doch Broör, worümme deo jui denn oenanner Unrecht? Owwer doe oene, doe
suinem Naichsten Unrecht dai, wuise en truügge un sia: Wer hät dui teom
Iawersten un Richter indedd´t? Wullt diu mui auk dautslon os gistern den Ägypter?
Do ferschrecke sik Moses un flüchte un geng inne Früömde no dem Lanne Midian.
Dor woören em twoe Süöne gebuaren. No förtig Joren sog hoe innen Sandbrinken
an dem Biarge Sinai oen Gesicht. Dat was oen Engel inner Leoge fan oenem
Dairnbuske. Moses wunnere sik doriawer. Os hoe naiger kamm un sik dat besoen
woll, roep dem Heren suine Stimme: Ik sen doe Gott fan duinen Aulen, doe Gott fan
Abraham, Isaak un Jakob. Moses biewe un woge nich, do naiger henteogon. Do
sia doe Her: Tuü dui doe Scheoe fannen Foöden. Doe Stuie, wo diu stoes, est
hoelig Land. Ik häwwe dat Ellend fan muinem Folke in Ägypten soen un suin
Stüönen haurt; ik sen herafkuomen un will soe fruimaken. Kumm huirhen! Ik will dui
no Ägypten schicken.
7, 35-43
Düösen Moses, den soe met den Woören afwuiset hedden: Wer hät dui teom
Iawersten un Richter sedd´t, den schicke Gott os Fürsten un Helper. Doe Engel,
den hoe in dem Dairnbuske soen hadde, stonn em bui. Düöse Moses brochte soe
iut Ägypten heriut un dai Wunner un Toeken in Ägypten un anner Soe un dann
förtig Jore innen Sandbiargen. Düöse Moses hät teo Israels Kinnern seggt: Oenen
Prophoeden os mui sall doe Her jiu iut jiuen Broörn kuomen loden. Düöse Moses
ferhannele innen Sandbiargen met iusen Aulen un met dem Engel, doe up dem
Biarge Sinai met em kuüre. Hoe sia Woöre for us, doe Liewen giewet. Iuse Aulen
wollen em owwer nich laiwen un stödden en fan sik un hengen met iarem Hadden
an Ägypten un sian teo Aaron: Make us Gödder, doe us foriutgot. Wui wiedet nich,
wat iut düösem Moses weoren est, doe us iut Ägypten halt hät. Dann maken soe sik
oen Kalf, bröchten oen Offer un fröwwen sik an dem Göttsen, den soe met iaren
Hännen maket hedden. Do gaff Gott soe up un loet soe gon, dat soe doe Sternen
anbian, os dat in den Prophoeden iarem Beoke schriewen stoet: Häwwe jui mui in
den förtig Joren in den Sandbiargen Offer un Foe brocht, jui fan Israel suinem
Hiuse? Jui naimen Moloch suin Telt un Rephan suinen Stern met un bian Beller
an, doe jui sümst maket hedden. Os Strafe will ik jiu no achter Babylon bringen
loden.
7, 44-53
Iuse Aulen hedden in den Sandbiargen dat Telt, dat nen Tuügnis giewen soll. Dat
was sau inrichtet, os dat Moses befualen was. Hoe soll et no dem Belle maken, dat
hoe soen hadde. Dat Telt häwwet jiue Aulen annuamen un met Josua in dat Land
brocht, dat doe Hoeden hedden, doe Gott owwer for iusen Aulen iutdraif. Sau blaif
dat met dem Telte bet up David suine Tuit. Doe faun Gnade bui Gott un bidde, hoe
solle em oene Wuonstuie for Jakobs Gott wuisen. Salomo bowwe em dat Hius.
Owwer doe Haichste wuont nich in Huüsern, doe met Hännen maket send, os doe
Prophoet seggt: Doe Hiemel est muin Steol un doe Ern est muine Feotbank. Wat
154

for oen Hius wi jui mui bowwen, seggt doe Her, un wo est doe Stuie, wo ik mui
ressen sall? Hät muine Hand nich olls maket? Jui Stuifnacken, nich Gott suin Folk
an Hadden un Auren, jui send olltuit giegen den Hoeligen Goest, justsau os jiue
Aulen. Wecke Prophoeden häwwet jiue Aulen nich ferfolget? Soe häwwet soe olle
ümmebrocht, doe doe Ankunft fan düösem Gerechten anseggt häwwet, un jui
häwwet en ferron un ümmebrocht. Jui häwwet dat Gesett annuamen, wuil et fan
Engeln brocht weor, owwer jui häwwet et nich haulen.
7, 56-60
Os soe dat hairen, kriegen soe doe Wiut int Hadde in bieden doe Tiane giegen en
tohaupe. Owwer hoe was full fan dem Hoeligen Goeste, kaik up no dem Hiemel un
sog Gott in suiner Herlikkoet un Jesus an suiner rechten Suit ston. Do roep hoe: Ik
soee den Hiemel uapen un den Minskensuonen anner rechten Hand fan Gott ston.
Owwer soe schroeggen un hoelen sik doe Auren teo un stü[o]men heran un
sliepen en iut der Statt heriut un stoenigen en. Doe Tuügen loögen iare Mäntel af
un gaiwen soe oenem jungen Manne teo ferwaren. Doe hoede Saulus. Dann
stoenigen soe Stephanus. Doe roep Gott an un bia: Her Jesus, nimm muinen
Goest up! Hoe sank inne Knoee un roep met heller Stimme: Her, riake nen düöse
Sünne nich an! Os hoe dat seggt hadde, sloep hoe in.
8, 1-8
Saulus fröwwe sik, dat Stephanus stoeniget weor. In den Dagen fengen soe in
Jerusalem an, doe Gemoene teo ferfolgen, bet doe ganße Gemoene no Judäa un
Samaria flüchte, blaut doe Apostel nich. Fromme Männer begroöwen Stephanus
un treoren met Klagen ümme en. Saulus ferfolge doe Gemoene. Hoe geng inne
Huüser un sliepe Mann un Fruwwe int Gefängnis. Doe flüchtet wören, gengen fan
oener Statt no der annern un priegen dat Weort. Philippus kamm in doe Statt
Samaria un priege dor fan Christus. Doe Luüe lustern andächtig un gern teo un
sögen doe Wunner, doe hoe dai. Doe unroeggen Goester kaimen met Geschroegg
iut den Kranken heriut un Lame un Gichterge woören gesund. Doe ganße Statt
fröwwe sik doriawer.
8, 9-13
Do was oen Mann, doe hoede Simon. Doe make Kunstücke in Samaria un dai, os
wenn hoe oen grauden Mann wöre. Doe Luüe hoelen fiel fan em un sian: Hoe est
doe fan Gott suinen Kräften, doe doe graude hett. Soe hoelen dorümme sau fiel fan
em, wuil hoe soe met suinen Kunstücken bedruagen hadde. Os soe niu doe geoe
Buaskop fan Gott suinem Ruike un fan Jesus Christus suinem Namen hairen, löffen
soe dat un loeden sik taufen, Männer un Fruwwen. Auk Simon weor gloöwig un
loet sik taufen un hoel sik teo Philippus. Doe Toeken un doe grauden Wunner, doe
hoe sog, sedden en in Erstaunen.
8, 14-25
Do hairen doe Apostel, dat Samaria Gott suin Weort annuamen hadde un schicken
Petrus un Johannes hen. Os doe ankaimen, bian soe for soe, dat soe auk den
Hoeligen Goest kruigen sollen. Doe was nau up nich oenen in Samaria kuomen;
soe wören blaut up den Heren Jesus suinem Namen tauft weoren. Doe Apostel
loögen nen doe Hänne up, do kriegen soe auk den Hoeligen Goest. Os Simon dat
155

sog, dat doe Hoelige Goest giewen weor, wenn doe Apostel doe Hänne uploögen,
baut hoe nen Geld an un sia: Giewet mui auk doe Macht, dat doe den Hoeligen
Goest kriggt, dem ik doe Hänne uploegge. Petrus antweorde em: Diu sass
ferdammet weren met duinem Gelle, dat diu menns, Gott suine Gawe loede sik for
Geld kaupen. Diu häs ninn Andoel un ninn Iarwe an düösem Weore; duin Hadde
est nich uprichtig for Gott. Bekere dui fan düöser Baishoet un bidde den Heren, dat
dui doe Tücke in duinem Hadden fergiewen weren küönt. Ik soee, diu bis full fan
Gift un Galle un siss in Kuin fan Ungerechtigkoet. Do antweorde Simon: Biat for mui
teo dem Heren, dat niks fan dem indreppet, wat jui seggt häwwet. Os soe dem
Heren suin Weort betuüget un ferkünniget hedden, gengen soe wir no Jerusalem
un priegen doe geoe Buaskop unnerwiagens in fielen Diarpern in Samaria.
8, 26-40
Do sia dem Heren suin Engel teo Philippus: Sto up un go ümme Middagg doe
Strode hendal, doe fan Jerusalem no Gaza duür doe Sandgiegend goet! Hoe
stonn up un geng hen. Do was oen Mann iut Äthiopien. Doe was oen Minister bui
der Küönikin Kadaze in Äthiopien. Doe ferwalte iare Geldkamern un was no
Jerusalem wiesen un hadde do anbiat. Doe kamm wir truügge un satt up suinem
Wagen un lass den Prophoeden Jesajas. Do sia doe Goest teo Philippus: Go
heran un hollt dui dichte bui dem Wagen. Philippus loep hen un haur, dat hoe den
Prophoeden Jesajas lass. Do froge hoe en: Ferstoes diu dat auk, wat diu lässes?
Hoe antweorde: Wo kann ik dat, wenn mui dat nich oene klor maket? Do föddere
hoe den Philippus up, hoe soll met upstuigen un bui em sidden gon. Hoe lass just
doe Stuie: Soe häwwet en os oen Lamm no der Slachtbank brocht; un sau os oen
Schop stumm est, wenn et schuaren werd, sau hät hoe den Mund nich updon. Hoe
was sau geringe, dat soe nich ens oen gerecht Gericht iawer en hoelen. Wer kann
suin Liewen un Loeden beschruiwen? Suin Liewen est fanner Ern wegnuamen.
Do froge doe Minister den Philippus: Fan wem seggt doe Prophoet dat, fan sik
sümst odder fan oenem annern? Philippus dai den Mund up feng bui düöser
Stuie an un fertelle em doe ganße Buaskop fan Jesus Christus. Os soe up der
Strode wuider förden, kaimen soe an oen Wader. Do sia doe Minister: Huir est
Wader. Wat stoet us no innen Wiage, dat ik taufet were? Do loet hoe den Wagen
haulen un Philippus un doe Minister stiegen in dat Wader un Philippus taufe en. Os
soe wir iut dem Wader stiegen, namm doe Goest den Philippus weg. Doe Minister
sog en nich mer, hoe roese owwer met Froöden wuider. Den Philippus fuünen soe
dann in Osdod. Hoe geng herümme un priege doe geoe Buaskop in ollen Stian,
bet dat hoe no Cäsarea kamm.
9,1 - 9
Saulus was no met Drüwwen un Morden achter dem Heren suinen Jüngern hiar un
geng no dem Haugenpruister un föddere Broewe an doe Scheolen in Damaskus,
dat hoe olle Anhänger fan Jesus, Mannsluüe un Friusluüe, doe hoe fuüne, buinen
un no Jerusalem bringen solle. Os hoe uppen Wiage dichte for Damaskus was,
strole up oenmol oen Lecht fannen Hiemel. Hoe fell uppe Ern un haur oene
Stimme, doe sia: Saul, worümme ferfolges diu mui? Hoe sia: Her, wer bis diu? Doe
antweorde: Ik sen Jesus, den diu ferfolges. Niu sto up un go inne Statt. Do süöt soe
dui soeggen, wat diu deon sass. Doe met em roesen, bliewen stille ston; soe
hairen oene Stimme, owwer soe sögen nich oenen. Saulus richte sik up fanner Ern
156

un sleog doe Augen up, hoe konn owwer niks soen. Soe naimen en anne Hand un
bröchten en no Damaskus. Hoe was droe Dage blind un att niks un drank niks.
9, 10 - 19
Do was oen Jünger in Damaskus, doe hoede Ananias. Teo dem sia doe Her innen
Gesicht: Ananias! Hoe antweorde: Hier sen ik, Her. Doe Her sia wuider: Sto up un
go no der Strode, doe doe luike Strode hett, un froge in dem Hiuse fan Judas no
oenem Saul iut Tarsus, doe biat un hät innen Goeste soen, dat oen Mann
herinkümmet, doe Ananias hett, un doe Hänne up en leggt, dat hoe wir soen kann.
Ananias antweorde: Her, ik häwwe fan fielen haurt, wofiel Laiges düöse Mann
duinen Hoeligen in Jerusalem don hät. Huir hät hoe van dem Haugenpruister
Macht kriegen, dat hoe olle buinen loeden sall, doe duinen Namen anreopet. Doe
Her sia: Go hen! Düöse Mann est oen Tuüge, den ik mui iutwält häwwe, dat hoe
den Hoeden, den Küöniken un Israels Kinnern muinen Namen bringen sall. Ik will
em wuisen, wofiel hoe ümme muinen Namen luin mott. Ananias geng hen, kamm
in dat Hius un leog doe Hänne up en un sia: Loewe Breor Saul, doe Her, dat est
Jesus, den diu unnerwiagens soen häs, doe hät mui schicket, dat diu wir soen un
den Hoeligen Goest häwwen sass. Saugluiks fell dat os Schuppen fan suinen
Augen un hoe konn wir soen. Hoe stonn up un loet sik taufen un att wir wat un
ferhale sik. Oene Tuit lang blaif hoe bui den Jüngern in Damaskus.
9, 20-30
Dann priege hoe in den Scheolen, dat Jesus Gott suin Suone est. Olle, doe dat
hairen, staunen un sian: Est dat nich doe, doe in Jerusalem olle fernichten woll,
doe düösen Namen anroepen, un est hoe nich met dem Willen huirhen kuomen,
soe teo buinen un for den Haugenpruister teo bringen? Saulus weor ümmer
stiarker innen Glauwen un brochte doe Jiuden, doe in Damaskus wuonen, in
Ferliagenhoet un bewuise nen, dat Jesus doe Christus est. No langer Tuit
beslüöden doe Jiuden, soe wollen en ümmebringen. Dat weor Saulus bekannt, dat
soe achter em hiar wören. Soe waken Dagg un Nacht annen Porden, wuil soe en
dautmaken wollen. Do naimen suine Schoöler en bui Nacht un loeden en innen
Kuarwe iawer doe Muürn dalgluin. Sau kamm hoe no Jerusalem. Hoe fersochte,
sik teo den Jüngern teo haulen, owwer soe hedden olle Angest for em un wollen
nich laiwen, dat hoe auk oen Jünger was. Barnabas namm en up un brochte en no
den Aposteln un fertelle den, dat hoe unnerwiagens den Heren soen hedde, dat
doe met em kuürt un hoe in Damaskus in Jesus suinem Namen oll fruimoödig lert
hedde. Hoe geng niu bui den Jüngern in Jerusalem in un iut un priege Jesus
suinen Namen fruimoödig. Hoe unnerhoel sik auk met den Jiuden, doe gruichisk
kuüren. Doe trachten owwer dono, en ümmteobringen. Os doe Broör dat gewar
woören, bröchten soe en no Cäsarea un fan dor loeden soe en no Tarsus roesen.
9, 31-43
Niu hadde doe Gemoene in ganß Judäa, Galiläa un Samaria Fruiden. Soe weor
stark un wuoß duür den Buistand fan dem Hoeligen Goeste. Petrus besochte ens
olle Hoeligen. Do kamm hoe auk no den, doe in Lydda wuonen. Do faun hoe
oenen Mann, doe hoede Äneas; doe hadde oll acht Jore lamm un gichtig uppen
Bedde liagen. Petrus sia teo em: Äneas, Jesus Christus maket dui gesund. Sto up
un make dui dat Bedde trechte! Do stonn hoe up. Olle Luüe in Lydda un Saron
157

sögen en un bekeren sik teo dem Heren. In Joppe wuone oene Jüngerin, doe
hoede Tabea, dat bedütt Roe. Doe was fluidig in geoen Wiarken un gaff fiele
Almeosen. Doe weor in den Dagen krank un starf; soe wüösken soe in loögen soe
buawen innen Hiuse hen. Joppe lagg donne bui Lydda. Os doe Jünger in Joppe
gewar woören, dat Petrus in Lydda was, schicken soe twoe Männer hen un loeden
en bidden, hoe solle doch kuomen un nich suümen. Petrus stonn up un geng met.
Os hoe do ankamm, gengen soe met em no buawen. Olle Witwen grienen un
wuisen em doe Röcke un Klair, doe Tabea maket hadde, os soe no liewe. Petrus
loet soe olle heriutgon un fell uppe Knoee un bia. Dann geng hoe up dat Luik teo
un sia: Tabea, sto up! Soe make doe Augen up. Os soe Petrus sog, richte soe sik
up. Hoe gaff iar doe Hand un holp iar upston. Dann roep hoe doe Hoeligen un doe
Witwen herin un gaff soe ienen lebennig wuir. Dat weor in ganß Joppe bekannt un
fiele woören gloöwig an den Heren. Petrus hoel sik lange in Joppe up un wuone
bui oenen Laugiarwer, doe Simon hoede.
10, 1-8
Do was oen Mann in Cäsarea, doe hoede Kornelius, oen Hauptmann iawer doe
italjoensken Saldoden. Doe was met suinem ganßen Hiuse fromm; hoe gaff dem
Folke Almeosen un bia ümmer teo Gott. Doe hadde am hellen Dage ümme droe Iur
oen Gesicht. Hoe sog oenen Engel bui sik herinkuomen; doe sia: Kornelius! Hoe
kaik den Engel an un sia ganß ferschrocken: Her, wat sall ik? Doe Engel sia: Duine
Gebedde un duine Almeosen send for Gott kuomen; hoe hät soe gnaidig
upnuamen. Niu schicke Luüe no Joppe un lott oenen Mann halen, doe Petrus hett.
Doe wuont bui oenem Laugiarwer Simon, dem suin Hius anner Soe liggt. Os doe
Engel, doe met em kuürt hadde, weggon was, roep hoe twoee fan suinen Densten
un oenen frommen Saldoden, doe ganß getrüwwe was. Hoe fertelle nen olls un
schicke soe no Joppe.
10, 9-23
Den annern Dagg, os düöse unnerwiagens wören un baule an doe Statt kaimen,
staig Petrus buawen upt Hius un woll bian. Dat was twialf Iur. Hoe was hungerg un
woll iaden. Os soe em wat trechtemaken, kamm dat iawer en, dat hoe anners weor.
Hoe sog, dat doe Hiemel sik updai un do wat herunnerkamm os oen graut
Linnenlaken, dat an foer Tuimpen uppe Ern dalloden weor. Do wören ollerhand
graude un lütke Tire inne, doe upper Ern liewet, un Füögel, doe unnern Hiemel
floeget. Oene Stimme roep: Sto up, Petrus, slachte un ett! Petrus antweorde: Nai,
Her, ik häwwe nau nich oenmol wat gieden, wat gemoen un unroeggen est. Doe
Stimme loet sik teom twoeden Mole hairen un sia: Wat Gott roeniget hät, dat sass
diu nich for unroeggen haulen. Dat schog droemol. Do weor dat Laken wir no dem
Hiemel uptuagen. Os Petrus sik doriawer besann, wat dat Gesicht teo beduün
hedde, dat hoe soen hadde, do frogen doe Buan, doe Kornelius schicket hadde, no
dem Hiuse fan Simon, un stönnen for der Duür un erkunningen sik, of Simon, doe
auk Petrus hoede, dor hiarbiarge. Os Petrus no ümmer iawer dat Gesicht nodachte,
sia doe Goest teo em: Do biuden send droe Männer, doe froget no dui. Sto up,
stuig heraf un bedenke dat nich lange un go met. Ik häwwe soe schicket. Do geng
Petrus herunner un sia teo den Männern: Ik sen dat, den jui soöket. Wat for oene
Sake häwwe jui denn? Soe sian: Do est doe Hauptmann Kornelius in Cäsarea; dat
est oen frommen Mann. Dat ganße Folk kann em dat betuügen. Dem hät doe
158

hoelige Engel seggt, hoe solle dui halen loden un teolustern, wat diu em soeggen
woöres. Petrus loet soe herinkuomen un behoel soe bui sik. Den annern Dagg
geng hoe met, auk wecke fan den Broörn iut Joppe gengen met em.
10, 24-33
Den drüdden Dagg kaimen soe in Cäsarea an. Kornelius hadde oll up soe tofft un
suine Ferwandten un naichsten Frünne inlan loden. Os Petrus ankamm, geng em
Kornelius inne Moöde un fell em teo Foöden un bia: Petrus richte en up un sia: Sto
up! Ik sen auk män oen Minske. Os soe sik iutspruaken hedden, gengen soe herin.
Petrus faun do oene ganße Ruige fersammelt un sia: Jui wiedet, dat et oenem
Jiuden strenge ferbuan est, met oenem Hoeden teo ferkeren, un en teo besoöken;
owwer Gott hät mui wuiset, nich oenen Minsken os gemoen odder unroeggen
anteosoen. Dorümme sen ik one Bedenken kuomen, os ik reopen weor. Niu
soegget mui, worümme häwwe jui mui halen loden. Kornelius sia: Dat send just
foer Dage, os ik ümme droe Iur in muinem Hiuse bia; do stonn up oenmol oen
Mann met oenem hellen Rocke for mui un sia: Kornelius, Gott hät duin Gebett haurt
un an duine Almeosen dacht. Schicke no Joppe un lott den Simon halen, doe auk
Petrus hett; doe est in dem Laugiarwer Simon suinem Hiuse, dat anner Soe liggt.
Do häwwe ik gluiks no dui henschicket, un diu häs recht don, dat diu kuomen bis.
Niu send wui huir olle for Gott suinen Augen buioenanner un witt dat hairen, wat
Gott dui befualen hät.
10, 34-43
Petrus sia: Niu soee ik duütlik, dat Gott ninn Folk dem annern fortuüt, un dat em in
joedem Folke olle loef send, doe en fürchtet un recht deot. Hoe hät den Kinnern fan
Israel suine Buaskop schicket un den Fruiden duür Jesus Christus ferkünnigen
loden; doe est de Her iawer olle. Jui wiedet, wat in Judäa schoen un fan Galiläa
iutgon est, olls no der Taufe, doe Johannes ferkünniget hät. Jesus fan Nazareth,
doe fan Gott met der Kraft fan dem Hoeligen Goeste salwet est, doe est fan Duarp
teo Duarp gon un hät Geoes don un gesund maket, doe doe Duüwel in suiner
Gewalt hadde. Gott was met em. Wui send Tuügen fan ollem, wat hoe in den
Jiuden iarem Lanne un in Jerusalem don hät; den häwwet soe ümmebrocht un ant
Kruüß slagen; den hät Gott annen drüdden Dage upwecket un en soen loden, nich
dem ganßen Folke, blaut den Tuügen, doe hoe forhiar iutwält hadde. Düöse
Tuügen sen wui; wui häwwet met em gieden un drunken, os hoe fan den Dauen
upston was. Hoe hät us befualen, wui süöt for dem Folke priegen un betuügen, dat
hoe fan Gott bestimmet est, doe Lebennigen un doe Dauen teo richten. Olle
Prophoeden wuiset up en hen un betuüget, dat ollen duür suinen Namen doe
Sünnen fergiewen weren süöt, doe an en laiwet.
10, 44-48
Os Petrus düt sia, kamm doe Hoelige Goest up olle, doe teohairen. Doe Gloöwigen
iut den Jiuden, doe met Petrus kuomen wören, staunen, os soe sögen, dat doe
Hoelige Goest suine Gawen auk iawer doe Hoeden iutgaut. Soe hairen soe in
Tungen kuüren un Gott danken. Kann oen Breor düösen, doe den Hoeligen Goest
justsau os wui kriegen hät, dat Wader for doe Taufe no ferboen? Hoe befeol, soe in
dem Namen fan Jesus Christus teo taufen. Do bidden soe en, hoe solle no oen par
Dage bui ienen bluiwen.
159

11, 1-18
Do hairen doe Apostel un doe Broör, doe in Judäa wuonen, dat doe Hoeden auk
Gott suin Weort annuamen hedden. Os Petrus wir no Jerusalem kamm, strieden
doe Gloöwigen iut den Jiuden met em doriawer un hoelen em for: Diu bis bui den
Hoeden wiesen un häs met ienen tohaupe gieden. Do fertelle nen Petrus olls no
der Ruige un sia: Ik was in der Statt Joppe. Do kamm ik buim Gebedde in oenen
Teostand, wo ik fan mui was, un hadde oen Gesicht. Oen Ding, dat oenem grauden
Linnendeoke glaik, weor an foer Tuimpen herafloden un kamm dichte for mui dal.
Os ik do herinkaik, sog ik doe Tire, doe up foer Boenen got, un wille Tire, doe upper
Ern kriupet, un Füögel, doe unnerm Hiemel floeget. Ik haur oene Stimme, doe sia:
Sto up, Petrus, slachte un ett! Ik sia: Nai, Her, in muinem Munne est nau nich
oenmol wat wiesen, wat gemoen un unroeggen est. Owwer doe Stimme antweorde
fannen Hiemel: Wat Gott roeniget hät, dat hollt diu nich for gemoen! Dat schog
droemol; dann weor olls wir nonem Hiemel upnuamen. In dem Augenblicke
stönnen droe Männer for dem Hiuse, wo ik was; doe kaimen fan oenem Manne in
Cäsarea. Doe Goest sia mui, ik soll one Bedenken metgon. Düöse sess Broör
gengen auk met un wui kaimen in dat Hius fan dem Manne. Doe fertelle us, dat hoe
in suinem Hiuse oenen Engel soen hedde. Doe hedde for em ston un em seggt:
Schicke no Joppe un lott Simon halen, doe auk Petrus hett, doe sall dui Woöre
soeggen, wo diu met duinem ganßen Hiuse sialig duür wers. Os ik anfeng teo
priegen, fell doe Hoelige Goest justsau up soe, os up us annen Anfange. Do
dachte ik an dem Heren suin Weort, os hoe sia: Johannes hät met Wader taufet,
owwer jui süöt met dem Hoeligen Goeste taufet weren. Wenn Gott den Hoeden
doesülwen Gawen giewen hät os us, konn ik do Gott uphaulen? Os soe dat hairen,
swiegen soe stille; soe gaiwen owwer Gott doe Ere un sian: Dann hät Gott den
Hoeden auk den Sinn ännert, dat soe liewen süöt.
11, 19-26
Doe Gloöwigen, doe in der Ferfolgung no dem Daue fan Stephanus flüchtet wören,
gengen bet no Phönizien, Cypern un Antiochien. Soe ferkünningen dat Weort
owwer blaut den Jiuden. Auk Gloöwige iut Cypern un Kyrene wören dotüsken. Doe
sian auk den Hoeden dat Weort un priegen nen doe geoe Buaskop fan Jesus
Christus. Dem Heren suine Hand was met ienen, dat fiele Hoeden gloöwig woören
un sik teo dem Heren bereken. Dat Gerücht dofan kamm auk der Gemoene in
Jerusalem teo Auren. Do schicken soe Barnabas no Antiochien. Os hoe dohen
kamm un Gott suine Gnade sog, fröwwe hoe sik un ermane soe, soe sollen sik dat
faste innen Hadden forniemen un getrüwwe bui dem Heren bluiwen. Hoe was oen
frommen Mann, full fan dem Hoeligen Goeste un fan Glauwen. Oene graude
Gemoene weor for den Heren gewunnen. Dann roese Barnabas wuider no Tarsus
un woll Saulus besoöken. Os hoe en faun, brochte hoe en no Antiochien. Soe
bliewen dor bui der Gemoene oen ganß Jor un bekeren fiele Luüe. In Antiochien
kamm doe Name Christen teom ersten Mole for doe Jünger up.
11, 27-30
Teo der Tuit kaimen Prophoeden fan Jerusalem no Antiochien. Doe oene, Agabus
met Namen, stonn up un dudde duür den Goest an, dat do oene duüre Tuit inner
ganßen Welt kuomen soll. Dat dreop in, os Klaudius Kaiser was. Doe Jünger
160

eslüöden, dat joeder den Broörn in Judäa helpen soll, sau fiel os hoe konn. Dat
daien soe auk un schicken doe Gawen duür Barnabas un Saulus an doe Ellsten.
12, 1-17
Ümme doe Tuit loet doe Küönik Herodes wecke fan der Gemoene in Jerusalem
gefangen niemen un misshanneln. Jakobus, den Breor fan Johannes, loet hoe met
dem Swerte henrichten. Os hoe sog, dat den Jiuden dat gefell, loet hoe auk Petrus
gefangen niemen. Dat was just in den Dagen, os soe soöde Braut aiden. Hoe loet
en ferhaften un int Gefängnis bringen un oene Wachche fan sesstoeggen Mann
upstellen. Hoe hadde sik fornuamen, dat hoe en Austern for dat Folk bringen woll.
Sau weor Petrus innen Gefängnisse fastehaulen. Owwer doe Gemoene bia Dagg
un Nacht for en teo Gott. In der Nacht, os Herodes en den annern Dagg halen
loden woll, sloep Petrus tüsken twoe Saldoden, met twoe Kuin fastebiunen; biuden
for der Duür stonn no doe Wachche up Posten. Do kamm dem Heren suin Engel
herin un oen Lecht schain innen Gefängnisse. Doe Engel stodde Petrus inne Suit
un wecke en un sia: Sto uilig up! Do fellen em doe Kuin fannen Hännen. Dann sia
doe Engel: Snalle dui den Roemen ümme un tuü dui doe Scheo an! Hoe dai dat.
Dann sia hoe no: Hang dui den Mantel ümme un folge mui! Petrus geng heriut un
folge em. Hoe wusse owwer nich, dat doe Engel dat richtig sau dai; hoe moene,
hoe wöre innen Draume. Soe gengen bui dem ersten un twoeden Posten hiar un
kaimen an oene uisern Duür, doe no der Statt hengeng; doe dai sik fan sümst up.
Soe kaimen heriut un gengen no oene Strode wuider; do was doe Engel met
oenem Mole weg. Do kamm Petrus wir teo sik un sia: Niu woet ik wisse, dat doe
Her suinen Engel schicket un mui iut Herodes suinen Hännen reddet hät un fan
ollem, wo doe Jiuden met Ungeduld up liuren. Os hoe sik besann, kamm hoe for
Maria iar Hius; dat est doe Mudder fan Johannes, doe auk Markus hett; do wören
fiele fersammelt un bian. Os hoe anne Porden kloppe, kamm oene Maged, doe
hoede Rhode, un lustere, wer do was. Os soe haur, dat et Petrus suine Stimme
was, fergatt soe for liuder Froöde, em doe Porden upteomaken, un loep int Hius un
roep: Petrus stoet biuden for der Porden. Soe sian: Diu bis fan Sinnen. Soe blaif
owwer dobui, dat wöre sau richtig. Do sian soe: Dat est suin Engel. Petrus kloppe
ümmer wuider an. Os soe em upmaken, kieken soe en an un wören iuder sik for
Froöden. Do wenke hoe nen medder Hand, soe sollen stille suin, un fertelle nen,
wo doe Her en iut dem Gefängnisse heriutbrocht hadde un sia: Ferkünniget dat
Jakobus un den Broörn. Dann geng hoe weg un taug in oene annere Statt.
12, 18-25
Os et Dagg weor, wören doe Saldoden nich woenig ferfärt un frogen sik oenanner,
wo dat met Petrus teogon wöre. Herodes woll en halen loden, faun en owwer nich.
Do fernamm hoe doe Posten un loet doe henrichten. Dann geng hoe fan Judäa no
Cäsarea un hoel sik dor up. Hoe was den Luüen in Tyrus un Sidon baise; doe
kaimen owwer tohaupe un schicken Buan no em hen. Doe kuüren met suinem
Minister Blastus un kriegen en up iare Suit un loeden ümme Fruiden bidden, wuil
iar Land sik fan dem Küönike suint erniaren moss. Do bestimme hoe den Buan
oenen Dagg. An dem heng hoe sik den Mantel ümme, sedde sik up suinen Steol
un hoel nen oene Ansproke. Do roep dat Folk: Dat est Gott, doe huir kuürt; dat est
ninn Minske. In dem Augenblicke sleog en dem Heren suin Engel, wuil hoe Gott
nich doe Ere gaff. Hoe weor fan Wüörmern friaden un starf. Dem Heren suin Weort
161

namm teo un bredde sik ümmer wuider iut. Barnabas un Saulus kaimen wir fan
Jerusalem truügge no Antiochien, os soe doe Gawen afliewert hedden, un naimen
Johannes met, doe auk Markus hoede.
13, 1-12
Doe Gemoene in Antiochien hadde Lerer un Prophoeden: Barnabas, Simon doe
Nigger, Luzius iut Kyrene, Manahen, doe met Herodes tohaupe upwuoßen was, un
Saulus. Os soe ens dem Heren doenen un fasten, sia doe Hoelige Goest: Sunnert
Barnabas un Saulus teo dem Wiarke iut, teo dem ik soe bereopen häwwe. Do
fasten un bian soe un loögen nen doe Hänne up un loeden soe roesen. Sau wören
soe fan dem Hoeligen Goeste iutschicket un gengen no Seleuzia un fan dor förden
soe medden Scheppe no Zypern. Soe kaimen auk no Salamis un ferkünnigen Gott
suin Weort in den Jiuden iaren Scheolen. Soe hedden auk Johannes teo Hülpe
bui sik. Soe gengen duür doe ganße Insel bet Paphos. Do fuünen soe oenen
Heksenmester, doe hoede Barjesus. Doe was bekannt met dem Landfuaget
Sergius Paulus, oenem ferstännigen Manne. Doe loet Barnabas un Saulus
kuomen un woll Gott suin Weort hairen. Owwer doe Heksenmester fersochte, den
Landfuaget fan dem Glauwen afteohaulen. Saulus, doe auk Paulus hoede, weor
full fan dem Hoeligen Goeste un kaik dem Heksenmester int Gesicht un sia: Diu
Duüwelskuind! Diu siss full fan List un Nücke; diu hasses olle Gerechtigkoet un
wullt nich uphairen, dem Heren doe rechten Wiage teo ferdiarwen. Dem Heren
suine Hand sall dui slon un diu wers blind weren un oene Tuit lang doe Sunne
nich soen. Saugluiks weor et dunkel un duüster ümme en un hoe geng heriut un
sochte Luüe, doe en anner Hand ledden. Os doe Landfuaget dat sog, weor hoe
gloöwig un staune iawer dem Heren suine Lere.
13, 13-15
Paulus un doe bui em wören, förden fan Paphos af un kaimen no Perge in
Pamphylien. Johannes ferloet soe huir un geng wir truügge no Jerusalem. Soe
gengen fan Perge wuider un kaimen no Antiochien in Pisidien. Annen Sunndage
gengen soe in den Jiuden iare Scheole un sedden sik. Os dat Gesett un doe
Prophoeden forliasen wören, froge soe doe Scheolforstand: Loewe Broör, wenn jui
wat soeggen un dat Folk ermanen witt, dann fanget an.
13, 16-25
Do stonn Paulus up un wenke medder Hand un sia: Jui Männer fan Israel un jui
Gruichen, doe Gott fürchtet, hairt teo! Doe Gott fan düösem Folke Israel hät iuse
Aulen iutwält un hät dat Folk inner Früömde in Ägypten fermert un dann met
starkem Arme fan dor wegnuamen. Förtig Jore fersuarge hoe soe in den
Sandbiargen. Siewen Fölker fernichte hoe in Kanaan un schenke nen den iar
Land os Iarwe. Dann gaff hoe nen foerhunnert un fifftig Jore Richter bet up Samuel.
Dann föddern soe oenen Küönik un Gott gaff nen förtig Jore lang den Küönik Saul.
Dat was oen Suone fan Kis un oen Mann iut dem Stamme Benjamin. Os hoe den
afsedd´t hadde, gaff hoe nen David teom Küönike. Fan dem betuüge hoe: Ik
häwwe David fiunen, den Suonen fan Jesse. Dat est oen Mann no muinem Hadde;
doe sall olls deon, wat ik will. Iut den Kinnern fan düösem Manne hät Gott in Jesus
den Hoeland kuomen loden, sau os hoe dat seggt hät. Owwer korde Tuit for em
priege Johannes fan oener Taufe, doe den Sinn ännern soll. Os Johannes suine
162

Tuit ümme was, sia hoe: Ik sen dat nich, wat jui fermeot, owwer no mui kümmet oen
anner, for dem sen ik nich wert, dat ik em doe Scheoe iuttoee.
13, 26-41
Loewe Broör, Kinner iut Abraham suinem Geslechte, un jui Gruichen, doe Gott
fürchtet, us est düöse geoe Buaskop schicket weoren. Doe Jiuden in Jerusalem un
iare Iawersten häwwet Jesus nich kennt, owwer just domedde, dat soe en
ferurdoelen, häwwet soe doe Stimme fan den Prophoeden erfüllt, doe olle
Sunndage forliasen weret. Soe können an em ninne Schuld fuinen, doe den Daud
ferdoene, owwer soe föddern doch fan Pilatus, hoe solle en ümmebringen loden.
Os soe sau olls don hedden, wat fan em schriewen stoet, naimen soe en fannen
Kruüße heraf un loögen en int Graff. Gott hät en fan den Dauen wir upwecket. Un
hoe hät sik fiele Dage bui den soen loden, doe met em fan Galiläa no Jerusalem
gon wören. Doe send niu suine Tuügen for dem Folke. Wui bringet jiu doe geoe
Buaskop: Gott hät dat Ferspriaken, dat hoe iusen Aulen giewen hät, iaren Kinnern
domedde haulen, dat hoe Jesus upwecket hät. Sau stoet dat auk innen twoeden
Psalm: Diu bis muin Suone, fandage häwwe ik dui dat Liewen giewen. Dat Jesus
fan dem Daue upston est un dat hoe nich wir stiarwen sall, dat hät Gott sau seggt:
Ik will jiu doe Gnade sieker haulen, doe ik David teoseggt häwwe. Un oene annere
Stuie hett: Diu wers nich teoloden, dat duin Hoeliger fergoet. David, doe teo suiner
Tuit Gott no suinem Willen doent hät, doe hät sik suinen Aulen anruiget; hoe est
stuorwen un fergon. Owwer den Gott upwecket hät, doe est nich fergon. Niu süö jui
wieden, loewe Broör, dat jiu duür düösen Jesus doe Sünne fergiewen werd un auk
olle dat, dem jui in Moses suinem Gesedde nich gerecht weren küönt. Doe an
Jesus löfft, doe est gerecht. Soet teo dat dat nich indreppet, wat in dem
Prophoeden iarem Beoke stoet: Soet teo, jui Ferächter, un wunnert jiu un got
togrunne. Ik bringe in jiuen Dagen oen Wiark tostanne, dat jui nich laiwen weret,
wenn et jiu fertellt werd.
13, 42-52
Os Paulus un Barnabas heriutgon wollen, bidden doe Gruichen soe, soe sollen
den naichsten Sunndagg wir iawer doe Dinge kuüren. Os doe Gemoene
iutoenanner geng, folgen fiele Jiuden un Gruichen den boeden. Soe ermanen soe
un kuüren nen teo, soe sollen faste in Gott suiner Gnade bluiwen. Den naichsten
Sunndagg kamm baule doe ganße Statt un woll Gott suin Weort hairen. Os doe
Jiuden doe fielen Luüe sögen, woören soe afgünstig un fengen an, giegen Paulus
teo kuüren un iawer dat teo lästern, wat hoe sia. Do sian Paulus un Barnabas
fruigg heriut: Jiu mosse Gott suin Weort toerst seggt weren. Wuil jui us owwer
afwuiset un jui sümst soegget, dat jui dat oewige Liewen nich naidig häwwet, go
wui no den Hoeden. Doe Her hät us befualen: Ik häwwe dui teom Lechte for doe
Hoeden maket, dat diu dat Hoel bet ant Enne fanner Ern iutbroen sass. Os doe
Hoeden dat hairen, fröwwen soe sik un hedden dem Heren suin Weort loef, un olle,
doe for dat oewige Liewen bestimmet wören, woören gloöwig. Dem Heren suin
Weort weor in der ganßen Giegend bekannt. Owwer doe Jiuden stöckern doe
Iawersten un doe forniemen Fruwwen inner Statt up, doe inne Scheole kaimen un
bröchten oene Ferfolgung giegen Paulus un Barnabas tostanne, un dat soe iut der
Statt heriutdriewen woören. Soe schüdden den Sand fan iaren Foöden giegen soe
af un gengen no Ikonium. Doe jungen Christen bliewen owwer full Froöde in dem
163

Hoeligen Goeste.
14, 1-7
In Ikonium gengen soe auk wir inne Scheole un priegen dor. Fiele Jiuden un
Gruichen woören gloöwig. Doe annern Jiuden, doe ungloöwig bliewen, stöckern
un hissen doe Hoeden giegen doe Broör up. Paulus un Barnabas bliewen dor
lange un leren fruigg in Fertruwwen up den Heren. Doe gaff in suiner Gnade
Tuügnis for dat Weort un loet Toeken un Wunner duür iare Hänne schoen. Doe
Luüe inner Statt doelen sik in twoe Lager. Wecke hoelen et met den Jiuden un
wecke met den Aposteln. Doe Hoeden un Jiuden innen Bunne met den Iawersten
inner Statt naimen sik for, soe wollen doe Apostel slon un stoenigen. Os soe dat
gewar woören, gengen soe no dem Lanne Lykaonien in doe Stia Lystra un Derbe
un doe Nowerskop un priegen dor doe geoe Buaskop.
14, 8-20
In Lystra liewe oen Mann, doe hadde swacke Boene. Hoe was fan Kuind an lamm
un moss ümmer sidden; hoe hadde nich gon lert. Doe haur Paulus priegen. Paulus
kaik en faste an, un os hoe miarke, dat doe Mann den Glauwen hadde un gesund
weren woll, do sia hoe met heller Stimme: Sto risk up duinen Foöden! Do sprang
hoe up un geng herümme. Os doe Luüe sögen, wat Paulus don hadde, roepen soe
in iarer Sproke: Doe Götter häwwet iuse Gestalt annuamen un send no us
herunnerkuomen. Soe sian teo Barnabas Zeus un teo Paulus Hermes, wuil hoe dat
Weort hadde. Dem Zeus suin Pruister, doe biuden for der Statt oenen Tempel
hadde, brochte Ossen un Kränße for doe Porden un woll oll met dem Folke offern.
Os Barnabas un Paulus dat hairen, tüögen soe iare Klair iut, loepen tüsken dat Folk
un roepen: Luüe, worümme deo jui dat? Wui send auk Minsken justsau os jui. Wui
prieget jiu doe geoe Buaskop, dat jui jiu fan dem falsken Gott teo dem lebennigen
Gott bekeren süöt, doe Hiemel, Ern, Soe un olls schaffen hät, wat do inne est.
Froöher hät hoe olle Fölker iare oegen Wiage gon loden. Hoe wuise jiu owwer, dat
hoe liewe. Hoe dai fiel Geoes un gaff Riangen un fruchtbore Jore un make jiuem
Hadden Froöde domedde. Soe sian dat, können owwer dat Folk kium dofan
afhaulen, dat soe offern. Dann kaimen Jiuden iut Antiochien un Ikonium un hissen
dat Folk up. Soe smieden Paulus met Stoenen un sliepen en iut der Statt un
moenen, hoe wöre daude. Os doe Jünger rund ümme en stönnen, stonn hoe wir up
un geng inne Statt. Den annern Dagg geng hoe met Barnabas weg no Derbe.
14, 21-28
Os soe in düöser Statt doe geoe Buaskop ferkünnigen, gewünnen soe oene ganße
Ruige Jünger. Dann gengen soe wuir truügge no Lystra, Ikonium un Antiochien.
Soe stiarken den Jüngern doe Soele un ermanen soe, dat soe innen Glauwen
faste bluiwen sollen un sian nen, dat wui fiel luin müöt, wenn wui in Gott suin Ruik
kuomen witt. In joeder Gemoene wälen soe doe Ellsten iut, bian un fasten un
iawergaiwen soe dem Heren. Dann gengen soe duür Pisidien un kaimen no
Pamphylien. Os soe dat Weort no in Perge ferkünniget hedden, gengen soe
herunner no Attalia. Fan dor förden soe met oenem Scheppe no Antiochien, wo
soe doe Roese anfangen hedden un Gott suiner Gnade for dat Wiark iawergiewen
weoren wören, dat soe niu iutrichtet hedden. Os soe ankaimen, fersammele sik doe
ganße Gemoene; dann fertellen soe, wat Gott duür soe don hadde, un dat hoe auk
164

den Hoeden doe Duür teo dem Glauwen updon hadde. Soe bliewen dor lange bui
den Jüngern in Antiochien.
15, 1-12
Do kaimen Christen iut Judäa an un sian den Broörn: Wenn jui jiu nich besnuin
lodet, os Moses dat forschriewen hät, dann küön jui nich sialig weren. Soe strieden
sik met Paulus un Barnabas lange doriawer. Tolest schicken doe Broör Paulus un
Barnabas un no oenige annere no Jerusalem un loeden doe Apostel un doe
Ellsten frogen. Doe Gemoene geng oene Strecke met uppen Wegg. Dann gengen
soe duür Phönizien un Samaria un fertellen, dat auk doe Hoeden sik bekeren. Dat
make ollen Broörn graude Froöde. Os soe in Jerusalem ankaimen, naimen doe
Apostel un doe Ellsten inner Gemoene soe up un loeden sik fertellen, wat Gott olls
duür soe don hadde. Owwer wecke fan fan den Pharisäern, doe gloöwig weoren
wören, sian: Doe Hoeden müöt auk besnuin un doteo anhaulen weren, dat soe
Moses suin Gesett hault. Do kaimen doe Apostel un doe Ellsten tohaupe un
besproöken doe Sake. Soe strieden sik lange doriawer. Dann stonn Petrus up un
sia: Loewe Broör, jui wiedet: Gott hät mui oll for langer Tuit doteo iutwält, dat doe
Hoeden doe geoe Buaskop iut muinem Munne hairen un doran laiwen sollen. Gott,
doe dat Hadde kennt, hät sik teo den Hoeden bekennt un ienen den Hoeligen
Goest justsau giewen os us. Hoe make ninnen Unnerschoed tüsken ienen un us,
os hoe iar Hadde duür den Glauwen roeniget hadde. Worümme wi jui denn Gott
fersoöken un den Jüngern oene Last uploeggen, doe iuse Aulen nich driagen
können un wui auk nich? Wui huapet, duür den Heren Jesus suine Gnade sialig
teo weren justsau os soe. Do swiegen soe olle stille un lustern teo, wat Paulus un
Barnabas fan den Toeken un Wunnern fertellen, doe Gott bui den Hoeden duür
soe don hadde.
15, 13-21
Os soe teo Enne wören, feng Jakobus an un sia: Loewe Broör, niu lodet mui ens
wat soeggen: Simon hät fertellt, wo Gott dat anfangen hät, iut den Hoeden oen
Gemoene teo gewinnen, doe suinen Namen bekennt. Dat stimmet auk met den
Woören fan den Prophoeden iaweroen. Do stoet schriewen: Naichstens will ik
wuirkuomen un David suine Hüdden wir uprichten, doe ferfalen est. Doe Löcker
will ik teomaken un olls wir instand sedden. Dann süöt olle annern den Heren
soöken, auk doe Hoeden, doe muinen Namen bekennt. Sau sprecket doe Her, doe
düt doöt. Düt Ferspriaken est fan aulens hiar bekannt. Dorümme moene ik, dat wui
den Hoeden, doe sik teo Gott bekeret, nich unnaidig Lasten uploeggen drüöwet.
Wui witt nen schruiwen, dat soe sik waren müöt, Floesk fan Tiren teo iaden, doe
offert send; Oeen met Hoeden teo sliuden; Floesk fan Tiren teo iaden, doe ersticket
send; Bleot fan Tiren teo drinken, doe slachtet weret. Moses hät in ollen Stian fan
aulen Tuin hiar Lüue, doe suin Gesett ferkünniget. Dat werd joeden Sunndagg
innen Scheolen forliasen.
15, 22-29
Doe Aposteln, doe Ellsten un doe ganße Gemoene hoelen et for geot, dat soe
Männer iutwälen un doe met Paulus un Barnabas tohaupe no Antiochien schicken.
Soe wälen Judas, doe auk Barsabbas hoede, un Silas doteo iut, doe boede
Ansoen bui den Broörn hedden. Soe gaiwen nen oenen Broef met, doe liue: Doe
165

Apostel, doe Ellsten un doe Broör in Jerusalem gruüßet doe Broör iut den Hoeden,
doe in Antiochien, Syrien un Zilizien wuont. Wui häwwet haurt, dat wecke fan us no
jiu kuomen send un jiue Gemoene met Gebodden bedrücket häwwet. Jui sollen jiu
besnuin loden un dat Gesett haulen. Wui häwwet nen do niks fan seggt. Dorümme
häww wui oenmoödig besluaden, dat wui Männer iutwälen un soe met iusem
loewen Paulus un Barnabas no jiu henschicken witt. Düöse boeden häwwet iar
Liewen for dem Heren Jesus suine Sake insedd´t. Wui schicket jiu Judas un Silas,
doe jiu dat auk no met iaren oegen Woören soeggen süöt. Doe Hoelige Goest hät
besluaden un wui hault dat auk for geot, dat jiu nich moer Gebodde forschriewen
weret os düöse, doe jui naidig haulen müöt. Wart jiu for Göttsenoffer, for
Bleotdrinken, for Floesk fan erstickten Tiren un for Oeen met Hoeden. Et magg jiu
geot gon!
15, 30-41
Sau woören soe fan der Gemoene afschicket un kaimen no Antiochien. Dor loeden
soe doe Gemoene tohaupekuomen un gaiwen den Broef af. Doe ganße Gemoene
lass den Broef un fröwwe sik iawer den Traust, den hoe brochte. Judas un Silas,
doe sümst Prophoeden wören, ermanen doe Broör un stiarken iaren Glauwen. Os
soe dor oene Tuit lang wiesen wören, loeden doe Broör soe wir met Dank no den
truüggegon, doe soe schicket hedden. Silas geng nich met truügge. Paulus un
Barnabas bliewen in Antiochien un leren un priegen dem Heren suin Weort met
fielen annern gemoensam. No oeniger Tuit sia Paulus teo Barnabas: Lott us ens
doe Broör in den Stian besoöken, wo wui dem Heren suin Weort ferkünniget
häwwet, un soen, wo soe sik hault. Barnabas woll auk Johannes metniemen, doe
auk Markus hett. Paulus hoel dat nich for geot un woll en nich metniemen, wuil hoe
soe in Pamphylien ferloden hadde un nich bui iarem Wiarke bliewen was. Soe
kaimen arg innen Weortwessel un trennen sik. Barnabas forde met Markus no
Cypern. Paulus wäle sik Silas un roese af, os doe Broör en dem Heren suiner
Gnade befualen hedden. Hoe taug duür Syrien un Zilizien un stiarke doe
Gemoene.
16, 1-10
Hoe kamm no Derbe un Lystra. In Lystra was oen Jünger, doe hoede Timotheus.
Suine Mudder was oene gloöwige Jiudenfruwwe un suin Fadder oen Gruiche. Doe
Broör in Lystra un Ikonium hedden oene geoe Moenung fan Timotheus. Paulus
woll en metniemen, owwer ümme doe Jiuden, doe in der Giegend wuonen, loet
hoe en besnuin. Soe wüssen olle, dat suin Fadder oen Gruiche was. Os soe duür
doe Stia tüögen, make hoe doe Broör met dem Broewe bekannt, den doe Apostel
un doe Ellsten in Jerusalem schriewen hedden, dat soe sik dono richten sollen. Do
woören doe Gemoenen innen Glauwen stiarket un naimen fan Dagg teo Dagg teo.
Os soe duür Phrygien un Galatien gengen, hinnere doe Hoelige Goest soe, dat soe
dat Weort in Asien ferkünnigen. Os soe no Mysien kaimen, wollen soe duür
Bithynien roesen, owwer doe Goest loet dat nich teo. Soe gengen uilig duür
Mysien un kaimen no Troas. Inner Nacht hadde Paulus oen Gesicht: Do was oen
Mann iut Mazedonien, doe stonn for em un sia: Kumm doch no Mazedonien un
help us! Os Paulus dat Gesicht soen hadde, naimen wui us gluiks for, no
Mazedonien teo roesen, un wören sieker, dat doe Her us dohen reopen hadde un
wui doe geoe Buaskop dor ferkünnigen sollen.
166

16, 11-15
Wui förden fan Troas af un kaimen luike up Samothrazien teo un den annern Dagg
no Neapolis un fan dor no Philippi. Dat est doe Hauptstatt fan Mazedonien un oene
Fruistatt. Wui bliewen doe oenige Dage. Annen Sunndage gengen wui biuden for
doe Porden an oenen Fluss, wo soe tohaupekaimen un bian. Wui sedden us dal
un kuüren met den Fruwwen, doe dohen kaimen. Do was oene Fruwwe iut
Thyatira, doe hoede Lydia, doe ferkoffe Purpurwaren; soe was oene Gruichin,
kamm owwer no den Jiuden iaren Gebedden. Der dai der Her dat Hadde up, dat
soe up Paulus suine Woöre achtgaff. Soe loet sik un iar ganß Hius taufen un lade
us in un sia: Wenn jui moent, dat ik dem Heren getrüwwe sen, dann kuomet un
hiarbiarget in muinem Hiuse un naidige us.
16, 16-24
Os wui ens teo dem Gebedde gengen, kamm us oene Maged inne Moöde, doe
konn wat in foriut soeggen un brochte iarem Heren fiel Geld domedde in. Doe folge
dem Paulus un us ümmer un schroegge: Düöse Minsken send dem ollerhaichsten
Gott suine Knechte, doe jiu den Wegg wuisen witt, dat jui sialig weret. Dat dai soe
sau Dage lang. Paulus weor bedroöwet. Hoe draigge sik ümme un sia teo dem
Goeste: Ik befiale dui in dem Namen fan Jesus Christus, dat diu fan iar aflöss. Dat
dai hoe sau fan Stund an. Os iare Heren sögen, dat soe nich mer up Ferdenst met
iar huapen können, griepen soe Paulus un Silas un sliepen soe uppen Markt for
doe Iawersten. Soe bröchten soe no den boeden Stattfiageden un sian: Düöse
boeden bringet doe Statt in Upreor. Soe send Jiuden, owwer soe leret Sidden, doe
innen roömsken Lanne nich annuamen un haulen weren drüöwet. Auk dat Folk
weor fernuinig un wild. Do loeden doe Iawersten nen dat Tuüg iuttoen un soe met
Reon slon. Os soe soe harde slagen hedden bröchten soe soe int Gefängnis un
befoölen dem Upsoer, hoe solle soe sieker ferwaren. Os doe dat haur, brochte hoe
soe midden int Gefängnis un slaut nen doe Foöde innen Balken faste.
16, 25-34
Midden inner Nacht fengen Paulus un Silas an teo bian un Gott teo luawen, dat
olle Gefangenen et hairen können. Do kamm up oenmol sonn stark Erdbiewen, dat
doe Grundmuürn in dem Gefängnisse sik bewoeggen, doe Duüren upsprüngen un
doe Kuin fan den Gefangenen rieden. Doe Upsoer wake up. Os hoe sog, dat doe
Duüren olle uapen stönnen, namm hoe suin Swert un woll sik dat Liewen niemen.
Hoe moene, doe Gefangenen wören olle weglaupen. Do roep Paulus ganß helle:
Deo dui niks teo Laie! Wui send no olle huir. Do loet hoe sik Lecht bringen un
sprang herin un biewe un fell for Paulus un Silas inne Knoee. Hoe brochte soe
heriut un sia: Loewe Heren, wat mott ik deon, dat ik sialig were? Soe sian: Laif an
den Heren Jesus Christus, dann wers diu un duin Hius sialig weren. Dann sian soe
em Gott suin Weort un ollen, doe in suinem Hiuse wören. Hoe namm soe no in
dersülwen Nacht met sik un wuoske nen doe Struipen af. Dann loet hoe sik met
suinem ganßen Hiuse taufen. Hoe brochte soe in suine Wuonung, sedde soe
annen Disk un fröwwe sik met suinem ganßen Hiuse, dat hoe gloöwig weoren was.
16, 35-40
Os et Dagg weor, schicken doe Iawersten iare Denste un loeden soeggen: Lott doe
167

oeden Minsken gon! Doe Upsoer sia teo Paulus: Doe Iawersten häwwet
Beschoed schicket, ik sall jiu fruiggloden. Jui küönt in Fruiden hengon. Owwer
Paulus sia: Sau goet dat nich. Wui send roömsk. Soe häwwet us one Gericht un
Urdoel slon un gefangen sedden loden un niu witt soe us stillken iutwuisen. Soe
süöt sümst kuomen un us dat Geloet giewen. Doe Denste mellen dat den
Iawersten. Os doe hairen, dat soe roömsk wören, kriegen soe Angest. Soe kaimen
un gaiwen nen geoe Woöre, bröchten soe iut dem Gefängnisse un bidden soe, soe
sollen doch iut der Statt heriutgon. Do gengen soe iut dem Gefängnisse un gengen
no Lydia. Os soe dor doe Broör soen un traistet hedden tüögen soe wuider.
17, 1-15
Soe roesen iawer Amphipolis un Apollonia no Thessalonich. Do hedden doe
Jiuden oene Scheole. Sau os Paulus dat gewuont was, geng hoe dorin un
unnerhoel sik an droe Sunndagen met den Jiuden iawer Stuien iut der Schrift. Hoe
leog soe iut un bewuise, dat Christus luin un fan den Dauen wir upston moss.
Düöse Jesus, den ik jiu ferkünnige, sau sia hoe, est doe Christus. Wecke fan den
Jiuden loeden sik iawertuügen un hoelen sik an Paulus un Silas, auk oene ganße
Ruige Gruichen, doe Gott fürchten, un fiele fornieme Fruwwen. Doe annern Jiuden
woören afgünstig doriawer un halen sik oenige laige Kerls heran, doe mössen dat
Folk uphissen, dat et Unriue inner Statt gaff. Dann tüögen soe for Jason suin Hius
un söchten dor no Paulus un Silas, un wollen soe for dat Folk bringen. Os soe soe
dor nich fuünen, sliepen soe Jason un oenige Broör for doe Iawersten inner Statt
un schroeggen: Düöse, doe doe ganße Welt upstöckert, send niu auk no us
kuomen. Jason hät soe upnuamen. Düöse send olle giegen den Kaiser. Soe
soegget, oen anner wöre Küönik, doe Jesus. Soe bröchten doe Iawersten un dat
Folk in Wiut, os doe dat hairen. Doe Iawersten loeden Jason un doe annern nich
oer gon, bet soe Siekerhoet fan ienen hedden. Doe Broör schicken Paulus un
Silas inner Nacht no Beröa. Os soe do ankaimen, gengen soe in den Jiuden iare
Scheole. Doe Jiuden in Beröa wören milder os doe in Thessalonich. Soe naimen
dat Weort willig up un söchten inner Schrift, of dat domedde stimme, wat soe
hairen. Fiele woören gloöwig un auk oenige fan den frommen gruichisken
Fruwwen un Männern. Os doe Jiuden in Thessalonich gewar woören, dat Paulus
Gott suin Weort auk in Beröa ferkünnige, kaimen soe un hissen do auk dat Folk up.
Doe Broör schicken Paulus saugluiks weg un loeden en den Weg wälen, os wenn
hoe no der Soe genge. Silas un Timotheus bliewen in Beröa. Oenige gengen met
Paulus un bröchten en no Athen. Os soe wir afroesen, kriegen soe for Silas un
Timotheus Beschoed met, dat doe boeden uilig no em kuomen sollen.
17, 16-21
Os Paulus in Athen up soe toffe, weor suin Goest ganß bedroöwet iawer doe fielen
Göttsenbeller, doe hoe in der Statt sog. Hoe unnerhoel sik inner Scheole met den
Jiuden un met den Hoeden, doe Gott fürchten, un uppen Markte met ollen, doe
dohen kaimen. Oenige fan den Gelerden iut den Scheolen fan den Epikuräern un
Stoikern strieden sik met em. Wecke sian: Wat well düöse Hansnar soeggen?
Wecke moenen owwer: Hoe well us met früömden Göttern bekannt maken. Hoe
ferkünnige nen fan Jesus un fan dem Upston fan den Dauen. Soe naimen en anne
Hand un gengen met em no dem Areshüögel un sian fründlik: Küön wui niu gewar
weren, wat dat met der nuiggen Lere up sik hät, doe diu us ferkünniges? Diu
168

fertells do Dinge, doe us wat Nuigges send. Wui wollen gern wieden, wat dat
oegentlik est. Doe Luüe in Athen un auk doe Früömden, doe do wuonen, hairen
niks loewer, os wenn wat Nuigges fertellt weor.
17, 24-34
Paulus geng midden up den Areshüögel ston un sia: Ik soee, dat jui huir in Athen
uiwerg doe Götter eret. Ik sen duür jiue Statt gon un häwwe jiue Tempel bekieken
un häwwe oenen soen, doe hadde doe Inschrift: For den Gott, doe unbekannt est.
Düösen Gott, den jui nich kennt un doch eret, den will ik jiu ferkünnigen. Gott, doe
doe Welt maket hät un olls wat do inne est, doe est doe Her innen Hiemel un upper
Ern un wuont nich in Tempeln, doe met Hännen maket send. Hoe lött sik auk nich
fan Minskenhännen bedoenen, os wenn hoe dat naidig hedde. Hoe gifft sümst
joedem Liewen un Om un olls, wat naidig est. Hoe hät dat sau inrichtet, dat fan
oenem Minsken olle Fölker upper Ern afstammet un soe upper ganßen Ern wuont.
Hoe hät auk bestimmet, wo lange oen Folk beston un wo wuit suin Land gon sall.
Dat hät hoe don, dat soe em soöken süöt, of soe en fillichte foölen un fuinen weret,
wuil hoe fan joedem unner us nich wuit af est. Wui liewet in em un send in em.
Dorümme häwwet wecke fan jiuen Dichtern seggt: Wui send suin Geslecht. Wenn
wui owwer Gott suin Geslecht send, dann drüöw wui nich moenen, Gott gluike den
Bellern, doe duür doe Kunst un den Goest fan dem Minsken iut Gold, Sülwer un
Stoen maket send. Gott hät doe Tuit, os soe en nich kennen, gnaidig iawersoen.
Niu well hoe owwer, dat soe olle un an ollen Ennen den Sinn ännert. Hoe hät
oenen Dagg bestimmet, an dem hoe doe ganße Welt duür oenen Minsken gerecht
richten well, den hoe doteo bestellt hät. Hoe hät et ollen Minsken mögglik maket,
an den teo laiwen, wuil hoe en fan den Dauen upwecket hät. Os soe hairen, dat
doe Dauen wir upstot, fengen wecke an teo spodden, un wecke sian: Wui witt do
naichstens wat fan hairen. Do geng Paulus weg. Oenige hengen Paulus an un
woören gloöwig. Teo düösen haur Dionysius, doe Richter uppen Areshüögel was,
un oene Fruwwe, doe Damaris hoede, un no oenige annere.
18, 1-11
Dann geng Paulus fan Athen no Korinth. Do dreop hoe oenen Jiuden iut Pontus,
doe hoede Akwila un suine Fruwwe hoede Priska. Doe wören kordens iut Italien
kuomen, wuil doe Kaiser Klaudius olle Jiuden iut Reom wegdriewen hadde. Doe
hadde datsülwe Handwiark. Paulus geng dohen un blaif do wuonen un holp em
arboeden. Soe wören Teltmaker. Hoe priege joeden Sunndagg inner Scheole un
sochte Jiuden un Hoeden teo gewinnen. Os Silas un Timotheus iut Mazedonien
ankaimen, dränge doe Goest Paulus, doe Jiuden teo iawertuügen, dat Jesus doe
Christus est. Os soe dat nich hairen wollen un anfengen, en teo ferspodden,
schüdde hoe den Sand fan suinem Tuüge un sia: Jiue Bleot werd jiu uppen Kopp
kuomen; ik sen nich schuld doran un go niu no den Hoeden. Dann geng hoe weg
un wuone in oenem Hiuse, dat haur Titus Justus. Dat was oen Hoede, doe Gott
fürchte; suin Hius lagg donne bui der Scheole. Krispus, doe Iawerste fan der
Scheole, weor met suinem ganßen Hiuse gloöwig. Auk süss kaimen in Korinth no
fiele annere teom Glauwen un loeden sik taufen. Inner Nacht sia doe Her in oenem
Gesichte teo Paulus: Sui nich bange, priege un swuig nich! Ik sen bui dui un nich
oene sall dui wat deon. Ik häwwe no fiele in düöser Statt, doe mui hairt. Hoe blaif
doe oen Jor un sess Monade un priege Gott suin Weort.
169

18, 12-17
Os Gallio Landfuaget in Achaja was, wören doe Jiuden oenig weoren un fellen
iawer Paulus hiar un bröchten en for den Richtersteol un sian: Düöse kuürt dem
Folke for, soe mössen Gott anners doenen, os innen Gesedde stoet. Os Paulus sik
wuiren woll, sia Gallio teo den Jiuden: Wenn sik dat ümme Ferbriaken un Laighoet
hannele, loewe Jiuden, dann naime ik jiue Klage gern an. Wuil sik dat owwer
ümme doe Lere, ümme besonnere Namen un ümme dat Gesett hannelt, müö jui
sümst soen, wat jui domedde anfanget. Ik will do nich iawer richten. Sau wuise hoe
soe af. Doe griepen doe Gruichen Sosthenes, den Iawersten fan dem
Scheolforstanne, un sloögen en dichte for dem Richtersteole, owwer Gallio
kümmere sik do nich ümme.
18, 18-23
Paulus blaif no lange in Korinth. Dann namm hoe Afschoed un forde met Priska un
Akwila no Syrien. In Kenchrea loet hoe sik dat Hor snuin; hoe hadde wat luawet. In
Ephesus trenne hoe sik fan Priska un Akwila. Hoe geng dor blaut inne Scheole un
unnerhoel sik met den Jiuden. Soe bidden en, hoe solle no länger bluiwen, owwer
hoe geng do nich up in. Hoe namm Afschoed un sia: Ik mott dat naichste Fest in
Jerusalem fuiren, owwer wenn Gott well, dann kuome ik naichstens wir huirhen.
Sau forde hoe fan Ephesus af. In Cäsarea geng hoe ant Land un roese dann no
Jerusalem, gruüße dor doe Gemoene un geng wir truügge no Antiochien. Hoe
ferwuile dor oene Tuitlang un roese dann wuider un taug duür Galatien un
Phrygien un stiarke doe Jünger innen Glauwen.
18, 24-28
Do kamm oen Jiude iut Alexandrien no Ephesus. Doe hoede Apollos. Doe priege
un was medder Schrift bekannt. Hoe kenne auk dem Heren suinen Wegg un lere
olls genau, wat em iawer Jesus bekannt was. Hoe kenne owwer blaut dem
Johannes suine Taufe. Doe feng an, inner Scheole fruigg teo priegen. Os Priska un
Akwila en hairen, naimen soe en bui sik up un loögen em Gott suinen Wegg no
biader iut. Os hoe sik fornamm, no Achaja teo roesen, muntern en doe Broör doteo
up un schriewen an doe Jünger in Korinth, soe sollen en bui sik upniemen. Os hoe
dor ankamm, weor hoe fielen gloöwigen Jiuden teom grauden Siagen. Hoe tratt
bestännig giegen doe Jiuden up un bewuise nen iut der Schrift, dat Jesus doe
Christus est.
19, 1-7
Os sik Apollos in Korinth uphoel, roese Paulus duür doe Länner buawen innen
Biargen un kamm dann no Ephesus un faun dor oenige Jünger. Hoe froge soe:
Häww jui auk den Hoeligen Goest kriegen, os jui gloöwig weoren send? Soe sian:
Wui häwwet nich ens haurt, dat et oenen Hoeligen Goest gifft. Do froge hoe: Up
wen sen jui denn taufet? Soe sian: Up Johannes suin Taufe. Paulus sia: Johannes
hät oene Taufe lert, doe den Sinn ännert, un hät teo dem Folke seggt, soe sollen
an den laiwen, doe no em kaime; dat est Jesus. Os soe dat hairen, loeden soe sik
up dem Heren Jesus suinen Namen taufen. Os nen Paulus dann doe Hänne
upleog, kamm doe Hoelige Goest up soe; soe können met annern Tungen kuüren
un wuissoeggen. Dat wören an twialf Mann.
170

19, 8-20
Paulus geng inne Scheole un priege fan Gott suinem Ruike. Droe Monade lang
fersochte hoe, doe Jiuden dofan teo iawertuügen. Os owwer wecke ferstocket
wören un nich löffen un dem Heren suinen Wegg for der Gemoene ferspodden,
trenne hoe sik fan den Jiuden. Hoe sunnere doe Jünger af un lere olle Dage in
Tyrannus suiner Scheole. Dat diur twoe Jore un olle, doe in Asien wuonen, Jiuden
un Gruichen, hedden Geliagenhoet, Gott suin Weort teo hairen. Gott dai
Wunnertoeken duür Paulus, dat et den Luüen upfell. Doe Doöker, wo hoe sik den
Swait medde afwiske, un doe Föddoöke, doe hoe bui der Arboet dreog, loögen soe
up doe Kranken; dann woören iare Krankhoeden hoelt un doe baisen Goester
ferdriewen. Do wören auk Jiuden, doe herümmetüögen un baise Goester
iutdriewen. Doe fersöchten, dem Heren Jesus suinen Namen iawer doe baisen
Goester anteoreopen un sian: Ik beswiare jiu bui Jesus, den Paulus prieget. Do
wören siewen Süöne fan dem Haugenpruister Skefas, doe dat dain. Owwer doe
baise Goest antweorde: Jesus kenne ik un fan Paulus häwwe ik woll wat haurt,
owwer wer sen jui? Doe Minske, in dem doe baise Goest satt, sprang up, kraig soe
unner un misshannele soe sau, dat soe one Tuüg un met Wunnen iut dem Hiuse
laupen mössen. Dat hairen olle Jiuden un Hoeden, doe in Ephesus wuonen. Soe
kriegen grauden Schrecken un doe Name Jesus weor niu wichtig haulen un hauge
luawet. Do kaimen auk fiele fan den, doe gloöwig weoren wören un bekennen, wat
soe froör driewen hedden. Soe hedden auk Kunststücke maket un bröchten niu
iare Boöker un ferbrennen soe. Soe riaken up, wat soe wert wören, un kriegen
fifftig diusend Grössen heriut. Sau namm dem Heren suin Weort teo un kraig
graude Macht.
19, 21-22
Os düt schoen was, namm sik Paulus for, duür Mazedonien un Achaja no
Jerusalem teo roesen un sia: Wenn ik do wiesen sen, mott ik auk Reom no soen.
Hoe schicke twoee fan suinen Gehülfen, Timotheus un Erastus, foriut no
Mazedonien un blaif sümst no oene Tuitlang in Asien.
19, 23-41
Just teo der Tuit gaff dat grauden Upreor iawer dem Heren suine Lere. Do was oen
Goldsmett, Demetrius hoede hoe, doe make lütke sülwerne Tempel os Andenken
an der Diana iaren Tempel un ferschaffe den Handwiarkern grauden Ferdenst.
Doe loet ens suine Gehülfen tohaupekuomen un sia: Jui wiedet, dat wui geoe
Inname fan iusem Geschäft häwwet. Jui soet un hairt owwer auk, dat düöse Paulus
in Ephesus in buino in ganß Asien doe Luüe iawerkuürt un affällig maket un seggt:
Dat send ninne Götter, doe met Hännen maket send. Et est owwer nich blaut iuse
Geschäft, wat togrunne goet, auk der grauden Diana iar Tempel werd ferachtet, un
doe Göttin, doe ganß Ephesus un doe ganße Welt ert, ferlüsst iare Grödde un iaren
Glanß. Os soe dat hairen, kriegen soe doe Wiut un schroeggen: Graut est doe
Diana in Ephesus. Doe ganße Statt kamm in Upreor. Soe loepen olle no dem
Tempel un sliepen auk Gajus un Aristarchus dohen, doe met Paulus iut
Mazedonien kuomen wören. Paulus woll auk hengon, owwer doe Jünger hoelen
en truügge. Auk oenige fan den Iawersten inner Statt, doe met Paulus geot bekannt
wören, schicken Buan un loeden em soeggen, hoe solle nich no dem Tempel gon.
171

Dat Folk schroegge wild duürnanner; doe oene roep düt, doe annere dat, un doe
moesten wüssen gar nich, worümme soe tohaupekuomen wören. Do loeden soe
oenen Alexander for dat Folk trian, den doe Jiuden forschuawen hedden. Doe
wenke medder Hand un woll nen doe Sake klor maken. Os soe sögen, dat hoe oen
Jiude was, schroeggen soe olle os iut oenem Munne: Graut est doe Diana in
Ephesus! Dat diure twoe Stunnen lang. Tolest brochte doe Stattfuaget dat Folk teo
Riue un sia: Männer fan Ephesus, wo est inner Statt woll oen Minske, doe nich
woet, dat doe Statt Ephesus der grauden Diana doent un iar Beld ert, dat fannen
Hiemel falen est. Dat kann ninn Minske afstruiden, un dorümme süö jui niu stille
suin un jiu doe Sake iawerloeggen. Jui häwwet düöse boeden huirhen brocht; soe
send owwer ninne Roöwer, doe inbruaken un iuse Göttin bestualen un ferlästert
häwwet. Wenn owwer Demetrius un suine Gehülfen Klagen giegen annere
häwwet, dann gifft dat doch Gerichtsdage un Iawersten; lodet soe sik do oenanner
ferklagen. Wenn jui fillichte no annere Saken häwwet, dann küönt doe slichtet
weren, wenn sik doe Gemoene fersammelt. Wui müöt bedenken, dat wui ümme
düösen Upreor ferklaget weren küönt, un dann sen wui nich instanne, us teo
entschülligen. Os hoe dat seggt hadde, schicke hoe dat Folk nohius.
20, 1-6
Os doe Unriue forbui was, loet Paulus doe Jünger tohaupekuomen. Hoe ermane
soe un namm Afschoed un roese no Mazedonien. Hoe taug duür dat Land un
ermuntere doe Jünger met fielen geoen Woören. Dann kamm hoe no Gruichenland
un hoel sik do droe Monade up. Os hoe medden Scheppe no Syrien foören woll,
hedden sik doe Jiuden giegen en wat fornuamen. Do entslaut hoe sik un roese wir
duür Mazedonien truügge. Met em roesen: Sopater, Pyrrhus suin Suone iut Beröa;
Aristarchus un Sekundus iut Thessalonich; Gajus iut Derbe un Timotheus; Tychikus
un Trophimus iut Asien. Düöse boeden lesten gengen foriut un töffen in Troas up
us. Wui förden no dem Austerfeste fan Philippi af un kaimen no fuif Dagen in Troas
an un hoelen us doe siewen Dage up.
20, 7-12
Den ersten Dagg inner Wieken kaimen wui tohaupe un broöken dat Braut. Paulus
priege forhiar lange bet midden inne Nacht, wuil hoe den annern Muaren afroesen
woll. In dem Sale, wo soe fersammelt wören, brennen fiele Lampen. Do satt oen
jungen Mann upper Fensterbank, Eutychus was suin Name, un sloep in, os Paulus
sau lange priege. Hoe ferlaus dat Gluikgewicht un fell herunner. Os soe en
upbuüren, moenen soe, hoe wöre daude. Paulus geng herunner, bucke sik iawer
en, namm en inne Arme un sia: Maket jiu ninne Suarge, doe Soele est no in em.
Dann geng hoe wir herup, breok dat Braut un att. Hoe unnerhoel sik no met den
Broörn, bet et helle weor; dann namm hoe Afschoed. Den Eutychus bröchten soe
lebennig nohius. Dat was for olle oen grauden Traust.
20, 13-16
Wui annern wören oll no dem Scheppe foriutgon un förden no Assus af, wo wui
Paulus upniemen sollen. Hoe hadde dat sau bestimmet, wuil hoe den Wegg fan
Troas no Assus teo Feode gon woll. Os hoe us in Assus dreop, naime wui en met
un förden no Mitylene. Fan dor geng doe Roese wuider. Den annern Dagg kaime
wui no Chios un den drüdden Dagg no Samos un förden dann no Milet. Paulus
172

hadde sik fornuamen, hoe wolle an Ephesus forbuifoören un ninne Tuit in Asien
ferloesen. Hoe uile; wuil hoe Pingsten in Jerusalem suin woll, wenn et iawen
mögglik wöre.
20, 17-35
Fan Milet schicke hoe Buan no Ephesus un loet doe Ellsten inner Gemoene no sik
kuomen. Os doe ankaimen, sia hoe: Jui wiedet, wo ik doe ganße Tuit iawer bui jiu
liewet häwwe, fan dem ersten Dage an, os ik no Asien kamm. Ik häwwe dem Heren
doemoödig doent, faken met Trainen un Kummer, doe mui iawerkamm, wuil mui
doe Jiuden ferfolgen. Ik häwwe jiu niks ferswiegen, wat jiu doenlik suin kann, wenn
ik jiu innen Scheolen un innen Huüsern priege un upmuntere. Ik häwwe Jiuden un
Gruichen ermant, soe sollen sik teo Gott bekeren un an iusen Heren Jesus Christus
laiwen. Ik roese niu no Jerusalem, wuil doe Goest mui drifft, un woet nich, wat ik do
deon sall. Ik woet blaut, dat doe Hoelige Goest mui in ollen Stian betuüget, dat et
dor Gefängnis un Loeden for mui giewen werd. Owwer dat höllt mui nich truügge
un auk dat Liewen güllt mui niks, wenn ik blaut met dem Denste teo Enne kuome,
den ik fan dem Heren Jesus kriegen häwwe, dat ik doe geoe Buaskop fan Gott
suiner Gnade ferkünnigen sall. Ik woet, dat jui mui nich wuirsoen süöt, jui olle, doe
ik besocht häwwe, wuil ik jiu Gott suin Ruik ferkünnigen soll. Dorümme betuüge ik
jiu fandage, dat ik an dem Bleoe fan jiu unschüllig sen. Ik häwwe jiu niks
ferswiegen un häwwe jiu Gott suinen ganßen Rot un Willen bekanntmaket. Achtet
up jiu sümst un up doe ganße Gemoene, in der jiu doe Hoelige Goest teo
Bischöffen bestellt hät, dat jui dem Heren suine Gemoene hoön süöt, doe hoe duür
suin oegen Bleot gewunnen hät. Ik woet, dat no muinem Afschoede wille Wülwe
bui jiu inbriaken weret, doe doe Gemoene nich schaunen weret. Auk iut der
Gemoene sümst weret Männer upston un ferkerde Dinge leren, ümme doe Jünger
for sik teo gewinnen. Dorümme waket un denket doran, dat ik droe Jore lang Dagg
un Nacht nich noloden häwwe, joeden fan jiu unner Trainen teo ermanen. Niu
iawerlode ik jiu Gott un dem Weorde fan suiner Gnade. Doe kann jiu uprichten un
jiu dat Iarwe met ollen giewen, doe hoeliget send. Sülwer, Gold un Klair häwwe ik
fan nich oenen annuamen. Jui wiedet sümst, dat ik for mui un auk for doe, doe bui
mui wören, met muinen Hännen arboedet häwwe. Ik häwwe jiu wuiset, dat wui sau
arboeden un auk no for doe Swacken suargen müöt, un dobui an dat Weort fan
iusen Heren Jesus denken süöt, dat hoe sümst seggt hät: Giewen est sialiger os
niemen.
20, 36-38
Os hoe dat seggt hadde, fell hoe uppe Knoee dal un bia met ollen. Soe grienen
bedroöwet un fellen Paulus ümmen Hals un küssen en. Am moesten wören soe
doriawer bedroöwet, dat hoe seggt hadde, soe sollen en nich wir wuirsoen. Dann
gengen soe met bet an dat Schepp.
21, 1-6
Os wui Afschoed nuamen hedden, förde wui luike up Kos teo un kaimen den
annern Dagg no Rhodus un fan dor no Patara. Dor droöpe wui oen Schepp, dat no
Phönizien foören woll. Wui gengen dorup un förden wuider. Os wui Cypern in Sicht
kriegen, loede wui dat links luiggen un förden no Syrien un kaimen in Tyrus an.
Dor soll dat Schepp doe Fracht iutlan. Wui söchten dor doe Jünger up un bliewen
173

dor siewen Dage. Doe Jünger sian Paulus duür den Goest, hoe solle doch nich no
Jerusalem roesen. Os doe siewen Dage ümme wören, woll wui wir affoören. Doe
Broör un iare Fruwwen un Kinner bröchten us bet for doe Statt. Annen Oöwer loede
wui us uppe Knoee dal un bian. Dann naime wui Afschoed fan oenanner. Wui
stiegen upt Schepp un doe gengen wir nohius.
21, 7-16
Wui förden fan Tyrus af un kaimen no Ptolemäus. Wui besöchten do doe Broör un
bliewen do oenen Dagg. Den annern Dagg tüöge wui wuider un kaimen no
Cäsarea. Dor genge wui in dat Hius fan Philippus. Doe haur teo den Siewen un
priege doe geoe Buaskop. Bui dem bliewe wui. Hoe hadde foer Döchter; doe
wören unbefruigget un können wuissoeggen. Os wui do oenige Dage wiesen
wören, kamm oen Prophoet iut Judäa an, doe besochte us. Hoe hoede Agabus.
Doe namm Paulus suinen Roemen un baun sik doe Hänne un doe Foöde
domedde un sia: Sau seggt doe Hoelige Goest: Den Mann, dem düöse Roemen
hairt, süöt doe Jiuden in Jerusalem sau buinen un den Hoeden iutliewern. Os wui
dat hairen, hoele wui un olle Broör in Cäsarea en an, hoe solle doch nich no
Jerusalem gon. Paulus antweorde: Wat sall dat, dat jui gruint un mui dat Hadde
swor maket? Ik sen willens, mui ümme den Heren suinen Namen buinen teo loden
un auk teo stiarwen. Os hoe nich nogiewen woll, gaiwe wui us tofria un sian: Dem
Heren suin Wille magg schoen. Oenige Dage läder make wui us ferdig un gengen
no Jerusalem. Auk oenige fan den Jüngern iut Cäsarea kaimen met un bröchten us
no Mnason; dat was oen aulen Jünger iut Cypern, bui dem solle wui wuonen.
21, 17-26
Os wui in Jerusalem ankaimen, naimen us doe Jünger met Froöden up. Den
annern Dagg geng Paulus met us no Jakobus, wo doe Ellsten tohaupekaimen. Os
hoe soe begruüßet hadde, fertelle hoe olls no der Ruige, wat Gott duür suin Amt
unner den Hoeden don hadde. Os doe Ellsten dat hairen, danken soe Gott un sian
teo Paulus: Loewe Breor, diu suüs, dat fiele diusend Jiuden gloöwig weoren send,
owwer soe striewet no uiwerg for dat Gesett. Niu est nen fertellt weoren, diu födders
olle Jiuden up, doe unner den Hoeden wuont, soe sollen fan Moses suinem
Gesedde affalen, un diu sias nen, soe sollen doe Kinner nich besnuin loden un
nich no den Forschriften fan dem Gesedde liewen. Wat süö wui niu deon? Et werd
jo bekannt weren, dat diu huir bis. Deo, wat wui dui soegget! Huir send for Männer,
doe wat luawet häwwet. Doe nimm met, luawe auk wat un betale doe Kosten for
doe annern, dat soe sik dat Hor snuin lodet. Dann weret soe olle insoen, dat dat
nich wor est, wat soe fan dui haurt häwwet un dat diu sümst dat Gesett hölls. Doe
gloöwigen Hoeden häwwet dat nich naidig. Wui häwwet bestimmet un ollen
schriewen, dat et geneog est, wenn soe sik for Floesk fan Offertiren, for
Bleotdrinken, for Floesk fan erstickten Tiren un for Oeen met Hoeden waret. Paulus
loet doe Männer kuomen un luawe datsülwe. Den annern Dagg geng hoe innen
Tempel un loet do anmellen, dat doe Dage for iar Gelübde ümme wören, un blaif
innen Tempel, bet for joeden dat Offer brocht was.
21, 27-41
Os doe siewen Dage ümme wören, sögen en doe Jiuden iut Asien innen Tempel.
Soe hissen dat ganße Folk up, griepen en un roepen: Männer fan Israel, helpet!
174

Düt est doe Minske, doe ollerwiagen den Luüen Leren giegen iuse Folk un iuse
Gesett un giegen düöse Stuie buibringet. Hoe hät niu Hoeden innen Tempel brocht
un düöse hoelige Stuie gemoen maket. Soe hedden forhiar Trophimus iut Ephesus
met em inner Statt soen un moenen, Paulus hedde en innen Tempel metnuamen.
Et gaff Upsoen inner ganßen Statt un doe Luüe loepen tohaupe. Soe griepen
Paulus un rieden en iut dem Tempel heriut un slüöden doe Duüren innen Tempel
teo. Os soe en ümmebringen wollen, weor dem Iawersten fanner roömsken
Wachche mellt, in ganß Jerusalem wöre oen Upreor. Doe namm tengern Saldoden
un Hauptluüe met un loep no dem Tempel. Os soe den kuomen sögen, hairen soe
up, Paulus teo slon. Os doe Iawerst ankamm, loet hoe Paulus gruipen un met twoe
Kuin fastebuinen. Dann froge hoe en, wer hoe wöre un wat hoe don hedde. Doe
oene innen Folke schroegge düt, doe annere dat. Os hoe iut dem Geschroegg nich
kleok weren konn, loet hoe Paulus int Lager bringen. Os Paulus bui den Treppen
was, mössen doe Saldoden en driagen, sau wone was dat Folk. Soe folgen em un
schroeggen: Hoe sall stiarwen! Os Paulus in dat Lager brocht weor, sia hoe teo
dem Iawersten: Draff ik oen Weort met dui kuüren? Doe sia: Kanns diu gruichisk?
Dann bis diu nich doe Jiude iut Ägypten, doe kordens doe foerdiusend Mörder
upstöckert hadde un domedde in doe Sandbiarge flüchtet est? Paulus sia: Ik sen
oen Jiude iut Tarsus un sen Bürger in düöser bekannten Statt in Zilizien. Ik bidde
dui, giff mui Ferlaif, dat ik met dem Folke kuüren kann. Os hoe Ferlaif doteo hadde,
stelle hoe sik buawen up doe Treppen un wenke dem Folke medder Hand; do
wören soe olle stille un hoe sia up Hebroesk:
22, 1-21
Loewe Broör, hairt teo, wat ik jiu teo soeggen häwwe. Os soe hairen, dat hoe
hebroesk kuüre, wören soe no stiller. Dann sia hoe: Ik sen oen Jiude, gebuaren in
Tarsus in Zilizien, owwer upwuoßen huir in düöser Statt. Teo den Foöden fan
Gamaliel häwwe ik os Schoöler siaden un ik sen strenge no dem Gesedde fan
iusen Aulen ertuagen. Ik was sau uiwerg for Gott, os jui dat fandage olle no send.
Dorümme häwwe ik düöse Lere bet uppen Daud ferfolget. Ik häwwe Mannsluüe un
Friusluüe met Kuin buinen un gefangen sedden loden. Dat küönt mui doe
Haugenpruister un doe ganße Hauge Rot betuügen. Soe häwwet mui Broewe an
doe Broör in Damaskus metgiewen. Ik sen dohen roeset un woll olle Christen, doe
do wuonen, strafen un in Kuin no Jerusalem bringen. Os ik dichte bui Damaskus
was, strole up oenmol ümme Middagg oen helle Lecht fannen Hiemel. Ik fell uppe
Ern un haur oene Stimme, doe sia: Saul, worümme ferfolges diu mui? Ik froge: Wer
bis diu, Her? Hoe antweorde: Ik sen Jesus fan Nazareth, den diu ferfolges. Doe bui
mui wören, sögen dat Lecht, owwer hairen doe Stimme nich, doe met mui kuüre.
Do froge ik: Her, wat sall ik deon? Hoe antweorde: Go no Damaskus! Do süöt soe
dui olls soeggen, wat dui teo deon bestimmet est. Os ik for liuder Glanß fan dem
Lechte nich soen konn, naimen soe mui anne Hand. Sau kamm ik no Damaskus.
Do wuone oen frommen Mann, doe hoede Ananias, doe hoel dat Gesett getrüwwe
un hadde oen geot Tuügnis bui den Jiuden. Doe kamm no mui, geng bui mui ston
un sia: Loewe Breor Saul, kuik mui an! In dem Augenblicke konn ik wir soen un
kaik en an. Doe sia hoe: Doe Gott fan iusen Aulen hät dui doteo iutwält, dat diu
suinen Willen kennen un den Gerechten soen un doe Stimme iut suinem Munne
hairen sass. Diu sass bui ollen Minsken suin Tuüge for dat suin, wat diu soen un
haurt häs. Wat wullt diu niu no toöwen? Sto up, lott dui taufen un doe Sünnen
175

afwasken un reop dem Heren suinen Namen an! Os ik no Jerusalem truüggekamm
un innen Tempel bia, kamm ik fan mui un sog en. Do sia hoe: Mak, dat diu uilig iut
Jerusalem heriutkümmes; soe weret duin Tuügnis iawer mui nich anniemen. Ik sia:
Her soe wiedet doch sümst, dat ik olle, doe an dui löffen, gefangen namm un
innen Scheolen slon loet. Os dat Bleot fan duinem Tuügen Stephanus ferguaden
weor, stonn ik dobui un hadde Gefallen doran un ferware den doe Klair, doe en
ümmebröchten. Do sia hoe mui: Go hen! Ik will dui wuit inne Welt no den Hoeden
schicken.
22, 22-30
Bet dohen hedden soe en gewären loden, os owwer düt Weort kamm, roepen soe:
Weg fanner Ern met düösem Minsken! Doe draff nich länger liewen. Os soe sau
schroeggen un sik doe Mäntel iuttüögen un Sand inne Lucht smieden, loet en doe
Iawerst int Lager bringen un befeol, soe sollen en slon un iutfrogen. Hoe woll
wieden, worümme doe Jiuden sonne Wiut up en hedden. Os hoe oll fastebiunen
was un slagen weren soll, sia Paulus teo dem Hauptmanne: Drüöwe jui oenen
roömsken Bürger buinen un slon, one dat hoe ferurdoelt est? Os doe Hauptmann
dat haur, geng hoe no dem Iawersten un melle em: Wat wullt diu niu maken?
Düöse Mann est roömsk. Do kamm doe Iawerst un sia: Soegg mui, bis diu oen
roömsken Bürger? Hoe sia: Jeo. Doe Iawerst sia: Ik häwwe dat Bürgerrecht met fiel
Geld kofft. Paulus sia: Ik sen auk roömsk gebuaren. Doe Saldoden, doe en slon un
iutfrogen sollen, mössen saugluiks truüggetrian, un doe Iawerst was ferliagen, os
hoe insog, dat hoe oenen roömsken Brüger buinen loden hadde. Den annern
Dagg woll hoe genau wieden, worümme en doe Jiuden anklaget hedden. Hoe loet
em doe Roemen lössmaken un befeol, doe Haugenpruister un doe ganße Hauge
Rot sollen tohaupekuomen. Dann loet hoe Paulus herunner bringen un for den
Jiuden upstellen.
23, 1-10
Paulus kaik den Haugen Rot faste an un sia: Loewe Broör, ik häwwe bet fandage
ümmer met geoem Gewieden Gott doent. Doe Haugepruister Ananias befeol den,
doe ümme en stönnen, soe sollen en upt Miul slon. Do sia Paulus: Gott sall dui
strafen, diu iawerwiddelte Wand! Diu siss do un wullt mui no dem Gesedde richten
un löss mui giegen dat Gesett slon. Doe ümme en stönnen, sian: Schülls diu Gott
suinen Haugenpruister iut? Paulus sia: Loewe Broör, ik häwwe nich wusst, dat hoe
doe Haugepruister est. Do[e] stoet schriewen: Diu sass dem Iawersten fan duinem
Folke nich floöken. Wuil Paulus wusse, dat doe Hauge Rot iut Saddußäern un
Pharisäern bestonn, roep hoe: Loewe Broör, ik sen Pharisäer un muine Aulen
wören auk Pharisäer. Ik sto huir for Gericht, wuil ik huape, dat doe Dauen wir
upston weret. Os hoe düt sia, kriegen doe Pharisäer un Saddußäer Struit unner sik
un weor dat ganße Folk unoens. Doe Saddußäer soegget, et gaiwe ninn Upston no
dem Daue, auk ninne Engel un Goester; doe Pharisäer laiwet an boede. Et gaff
oen graut Geschroegg. Do stönnen doe Schriftgelerden unner den Pharisäern up
un sian: Wui fuint niks Laiges un düösem Manne. Wenn owwer oen Engel odder
oen Goest met em kuürt hät, wat süö wui doteo soeggen? Os doe Struit no
teonamm, weor doe Iawerst besuarget, soe können Paulus in Stücke ruiden; hoe
loet Saldoden herankuomen un Paulus tüsken den Jiuden weghalen un int Lager
bringen.
176

23, 11-15
Doe Nacht dorup stonn doe Her bui Paulus un sia: Sui getraust! Sau os diu in
Jerusalem for mui tuüget häs, sau sass diu auk in Reom for mui tuügen. Den
annern Dagg kaimen doe Jiuden tohaupe un naimen sik faste for, soe wollen nich
oer iaden un drinken, bet soe Paulus ümmebrocht hedden. Dat wören moer os
förtig Mann, doe dat unner sik afmaken. Doe gengen no den Haugenpruistern un
Ellsten un sian: Wui häwwet unner us afmaket, wui witt nich oer wat iaden, bet wui
Paulus dautmaket häwwet. Dorümme woent jiu met dem Haugen Rot an den
Iawersten, hoe solle jiu den Paulus no oenmol herunner schicken, os wenn jui
suine Sake no genauer unnersoöken wollen. Dann were wui uppassen un en
uppe Suit bringen, no oer os hoe huirhen kümmet.
23, 16-22
Dat haur doe Suone fan Paulus suinem Süster; doe geng int Lager un fertelle dat
Paulus. Do roep Paulus oenen fan den Hauptluüen un sia: Bringe düösen jungen
Mann no dem Iawersten! Hoe hät em wat Wichtiges teo soeggen. Doe namm en un
brochte en no dem Iawersten un sia: Doe Gefangene Paulus loet mui reopen un
bidde, düösen jungen Mann no dui teo bringen. Doe hedde dui wat Wichtiges teo
soeggen. Doe Iawerst namm den jungen Mann anne Hand un geng met em uppe
Suit un froge: Wat häs diu mui teo soeggen? Hoe sia: Doe Jiuden send oenig
weoren, soe witt dui bidden, Paulus muaren for den Haugen Rot bringen teo loden,
os wenn soe en no oenmol hairen wollen. Truwwe nen owwer nich! Iawer förtig
Mann witt em upliuren. Soe häwwet unner sik afmaket, soe witt nich oer iaden un
drinken, bet soe Paulus ümmebrocht häwwet. Soe stot parot un toöwet dorup, dat
diu teoseggs un en bringen löss. Doe Iawerst loet den jungen Mann gon un sia em:
Soegg do nich oenem wat fan, dat diu mui dat mellt häs.
23, 23-30
Dann loet hoe twoe Hauptluüe kuomen un befeol nen: Hault fanomde ümme
niegen Iur Saldoden teo oenem Gange no Cäsarea parot, siewensig teo Piare un
twoehunnert teo Feode! Soe sollen auk Lasttire for Paulus saddeln un en sieker no
dem Landfuaget Felix bringen. Dann schraif hoe oenen Broef; do stonn inne:
Klaudius Lysias wünsket dem loewen Landfuaget Felix Froöde. Düösen Mann
hedden doe Jiuden gefangen nuamen un wollen en ümmebringen. Do kamm ik
met muinen Saldoden un namm en iut iaren Hännen, wuil ik gewar weor, dat hoe
oen roömsken Bürger est. Os ik wieden woll, wat soe giegen en hedden, loet ik en
for iaren Rot bringen. Do faun ik, dat et sik ümme Struit hannelt, doe iar Gesett
angoet, owwer nich ümme Klagen, doe Daut un Gefängnis ferdoent. Os ik
fernamm, dat doe Jiuden em upliuren, schicke ik en no dui. Den Jiuden häwwe ik
seggt, soe sollen iare Klage bui dui forbringen.
23, 31-35
Doe Saldoden halen Paulus, os nen dat befualen was, un bröchten en inner Nacht
no Antipatris. Den annern Muaren kaimen soe wir int Lager truügge un loeden doe
teo Piare met em wuidertoen. Os doe in Cäsarea ankaimen, gaiwen soe dem
Landfuaget den Broef un stellen em auk Paulus for. Doe Landfuaget lass den Broef
un froge Paulus, iut weckem Lanne hoe wöre. Os hoe haur, dat hoe iut Zilizien was,
177

sie hoe: Ik will dui anhairen, wenn duine Ankliager kuomet. Dann befeol hoe, soe
sollen Paulus in Herodes suiner Buorg ferwaren.
24, 1-9
No fuif Dagen kamm doe Haugepruister Ananias met Ellsten iut dem Haugen Rode
un dem Anwalt Tertullus no Cäsarea un woll doe Anklage giegen Paulus
forbringen. Os Paulus halt weor, feng Tertullus an, en teo ferklagen un sia: Dat wui
duür duine Moögge in Fruiden sieker liewet un dem Folke duür duine Wuishoet
olltuit un ollerwiagen holpen werd, dat bekenne wui uprichtig un dankbor, diu
graude un werde Felix. Ik will dui owwer nich lange uphaulen un bidde dui, sui sau
geot un haire us oenen Augenblick an. Wui häwwet fiunen: Düöse Mann huir est
oene Pest. Hoe stiftet ollerwiagen inner Welt Upreor bui den Jiuden an un est oen
Lerer bui den Nazaroener. Hoe fersochte auk, den Tempel teo entwuiggen; do
häww wui en griepen. Wenn diu en iutfröggs, dann kanns diu iut suinem oegen
Munne hairen, worümme wui en ferklaget. Doe Jiuden stimmen auk teo un sian,
dat wöre sau.
24, 10-21
Do kraig Paulus oenen Wink fan dem Landfuaget un antweorde: Ik woet, dat diu oll
fiele Jore Richter iawer düt Folk bis; dorümme häwwe ik geoen Meot un will dui
muine Sake klor maken. Diu kanns dui iawertuügen, dat et nich länger os twialf
Dage hiar est, dat ik no Jerusalem kamm un dor anbian woll. Et est nich wor, dat
soe mui innen Tempel met annern kuüren soen häwwet un dat ik Upreor innen
Folke anstiftet häwwe. Soe küönt dui nich bewuisen, wat soe giegen mui soegget.
Blaut dat giewe ik teo, dat ik dem Gott fan muinen Aulen no der Lere doene, doe
soe Sektenlere hoedet. Ik sto owwer faste innen Glauwen an olls, wat innen
Gesedde un in den Prophoeden stoet. Ik häwwe datsülwe Fertruwwen un Huapen
up Gott os soe, dat doe Gerechten un Ungerechten fannen Daue upston weret.
Dorümme giewe ik mui Moögge, dat ik for Gott un Minsken olltuit oen geot
Gewieden häwwe. No fielen Joren sen ik niu truüggekuomen, wuil ik Gawen for
muin Folk hadde un offern woll. Ik hadde wat luawet un offere innen Tempel one
Upsoen un Lärm. Do sögen mui oenige Jiuden iut Asien. Doe hedden doch
huirhen kuomen un mui ferklagen sollen, wenn soe giegen mui wat forbringen
küönt. Odder lott düöse, doe huir stot, sümst soeggen, of soe oen Unrecht an mui
fiunen häwwet, os ik for dem Haugen Rode stonn. Et kann sik fillichte ümme dat
oene Weort hanneln, dat ik in der Fersammlung seggt häwwe: Ik sto huir fandage
for Gericht, wuil ik huape, dat doe Dauen wir upstot.
24, 22-27
Os Felix dat haur, schauf hoe doe Sake up. Hoe wusse genau, wat et met der Lere
up sik hadde, un sia: Wenn doe Iawerst Lysias kümmet, will ik doe Sake
unnersoöken. Dem Hauptmanne befeol hoe, hoe solle Paulus in Haft behaulen, en
owwer nich buinen loden, un suine Frünne nich hinnern, em teo doenen. No
oenigen Dagen kamm Felix met suiner Fruwwen Drusilla; doe was juütsk. Hoe loet
Paulus reopen un haur en iawer den Glauwen an Jesus Christus an. Os Paulus fan
Gerechtigkoet, Kuüskhoet un dem lesten Gerichte kuüre, kraig Felix grauden
Schrecken un sia: Dütmol go män hen! Wenn ik ens moer Tuit häwwe, will ik dui
reopen loden. Hoe huape, Paulus solle em Geld anboen, ümme wir
178

lössteokuomen. Dorümme loet hoe en faken reopen un unnerhoel sik met em. Os
twoe Jore ümme wören, kraig Felix den Portius Festus os Nofolger. Felix woll den
Jiuden no oenen Gefallen deon un loet Paulus met Kuin buinen.
25, 1-5
Os Festus in Judäa ankamm, hoel hoe sik droe Dage in Cäsarea up un geng dann
wuider no Jerusalem. For doe Haugenpruister un doe forniemen Jiuden was dat
oene Geliagenhoet, iare Klagen giegen Paulus anteobringen. Soe bidden Festus,
hoe solle Paulus wir no Jerusalem schicken; soe hedden for, soe wollen en
unnerwiagens ümmebringen loden. Festus antweorde, Paulus könne in Cäsarea
bluiwen; hoe mösse do in korder Tuit wir hen. Dann küönt wecke fan jiu, sau sia
hoe, metgon un den Mann ferklagen, wenn hoe wat Laiges don hät.
25, 6-12
Os hoe acht bet toeggen Dage in Jerusalem wiesen was, roese hoe wir af no
Cäsarea. Den annern Dagg sedde hoe sik uppen Richtersteol un loet Paulus
halen. Os hoe herinkamm, gengen doe Jiuden, doe fan Jerusalem kuomen wören,
rund ümme en ston un bröchten fiele Klagen giegen en for, doe soe owwer nich
bewuisen können. Paulus wuire sik un sia: Ik häwwe niks Laiges don un häwwe
mui auk nich giegen den Jiuden iar Gesett, giegen den Tempel un giegen den
Kaiser wat teo Schullen kuomen loden. Festus woll den Jiuden günstig suin un
froge Paulus: Wullt diu no Jerusalem gon un dui dor iawer düöse Dinge for mui
richten loden? Paulus sia: Ik haire for dem Kaiser suinen Richtersteol; do kann ik
muin Urdoel ferlangen. Den Jiuden häwwe ik niks teo Laie don; dat suüs diu sümst
in. Wenn ik schüllig sen un wat don häwwe, dat den Daud ferdoent, dann wuire ik
mui nich teo stiarwen. Wenn dat owwer nich wor est, worümme soe mui ferklaget,
dann draff nich oene den Jiuden den Gefallen deon un mui iutliewern. Do hoel
Festus oenen Rot af un antweorde: Diu häs dui up den Kaiser ferloden, diu sass
auk no dem Kaiser hen.
25, 13-22
Oen par Dage nohiar kamm doe Küönik Agrippa met suinem Süster Bernike no
Cäsarea un woll Festus begruüßen. Os hoe sik dor oene Tuit lang uphoel, fertelle
Festus dem Küönike doe Sake met Paulus un sia: Do est oen Mann, den hät Felix
huir in Haft sidden loden. Os ik in Jerusalem was, bröchten doe Haugenpruister un
doe Ellsten fan den Jiuden Klagen giegen en for un ferlangen, hoe solle ferurdoelt
weren. Ik antweorde: Et wöre bui den Roömern nich Sidde, oenen Minsken teo
bestrafen, one dat hoe dem, doe en anklaget, giegeniawer stellt werd, un
Geliagenhoet hät, sik giegen doe Anklage teo wuiren. Os soe dann huirhen
kaimen, sedde ik mui den annern Dagg uppen Richtersteol un loet den Mann
halen. Soe traiden up, bröchten owwer gar ninne Laighoeden giegen en for, os ik
fermott hadde. Soe strieden sik blaut met em iawer iaren Glauwen un iawer oenen
Jesus, doe stuorwen est un fan dem Paulus sia, dat hoe liewe. Wuil ik doe Sake
nich ferstonn, froge ik Paulus, of hoe no Jeruslaem gon un dor in der Sake iawer
sik richten loden wolle. Owwer hoe sia, hoe wolle dat loewer up dem Kaiser suin
Urdoel ankuomen loden. Do häwwe ik befualen, en sau lange in Haft teo ferwaren,
bet ik en no dem Kaiser schicken kann. Agrippa sia teo Festus: Ik möchte den
Mann auk gern hairen. Festus antweorde: Muaren sass diu en hairen.
179

25, 23-27
Den annern Dagg kaimen Agrippa un Bernike met graudem Upwanne an un
gengen met dem Iawersten fan den Saldoden un den Forniemsten iut der Statt in
den Gerichtssal. Festus loet Paulus bringen un sia: Küönik Agrippa un jui olle, doe
huir send! Huir soe jui oenen Mann, den olle Jiuden in Jerusalem un huir bui mui
anklaget häwwet, un iawer den soe schroeggen, hoe dröffe nich länger mer liewen.
Ik häwwe owwer niks an em fiunen, dat den Daud ferdoent. Hoe sümst hät sik up
den Kaiser bereopen. Dorümme häww ik befualen, dat hoe no Reom schicket
weren sall. Ik woet owwer nich, wat ik dem Kaiser iawer en schruiwen kann;
dorümme häww ik en halen un for jiu bringen loden, besonners for dui, Küönik
Agrippa, dat hoe fernuamen werd, un ik dann woet, wat ik teo schruiwen häwwe. Et
goet doch nich, dat ik oenen Gefangenen henschicke un nich angiewe, wat giegen
en forliggt.
26, 1-11
Agrippa sia teo Paulus: Et est dui fergünnt, dui teo wuiren. Do strecke Paulus doe
Hand iut un feng an: Küönik Agrippa! Ik fröwwe mui, dat ik mui fandage for dui
giegen den Jiuden iare Anklage wuiren draff. Diu kenns iare Sidden un iare
Sekten. Ik bidde dui, hair mui gedüllig an un lott mui in Riue iutkuüren. Iawer muin
Liewen, wo dat fan Kuind an in muinem Folke un in Jeruslaem wiesen est, wiedet
olle Jiuden Beschoed. Soe kennt mui fan froör hiar un wiedet, wenn soe uprichtig
doe Worhoet soeggen witt, dat ik strenge in iusem Glauwen os Pharisäer liewet
häwwe. Niu sto ik huir for Gericht un were anklaget, wuil ik up dat Ferspriaken
huape, dat Gott iusen Aulen giewen hät. Düt huapet jo olle twialf Stämme in iusem
Folke un dorümme doent soe Gott sau uiwerg Dagg un Nacht. Un doch, Küönik
Agrippa, klaget mui doe Jiuden an, wuil ik düt huape. Worümme laiwe jui dat nich;
dat Gott Daue upwecken kann? Ik moene froör sümst, ik mösse giegen Jesus fan
Nazareth uptrian. Dat häwwe ik auk in Jerusalem don. Ik häwwe dor Fullmacht fan
den Haugenpruistern hat, dat ik doe Jünger fan Jesus gefangen niemen konn, un
häwwe dofor stimmet, dat soe henrichtet woören. In ollen Scheolen häww ik soe
puiniget un soe twungen, iawer Jesus suinen Namen teo lästern. Ik was for Wiut
wonsinnig dorup un häwwe soe bet in früömde Stia ferfolget.
26, 12-23
Auk no Damaskus roese ik met Fullmacht un Geothoeden fan den
Haugenpruistern. Do sog ik, Küönik Agrippa, unnerwiagens midden annen Dage
oen Lecht fannen Hiemel hiar, dat was heller os doe Sunne un strole rund ümme
mui un ümme olle, doe bui mui wören. Wui fellen olle uppe Ern un ik haur oene
Stimme, doe sia up Hebroesk teo mui: Saul! Worümme ferfolges diu mui? Et werd
dui swor weren, dui giegen den Priekel teo wuiren. Ik sia: Her, wer bis diu? Hoe
sia: Ik sen Jesus fan Nazareth, den diu ferfolges. Niu sto up un stell dui uppe
Foöde! Ik sen kuomen, dat diu muin Jünger un muin Tuüge fan ollen suin sass, wat
diu soen häs un wat ik dui no soen loden will. Ik will dui for dem Folke Israel
bewaren un auk for den Hoeden, wo ik dui henschicke; diu sass den doe Augen
upmaken, dat soe sik fannen Duüstern no dem Lechte woent, un fan Sotans
Gewalt no Gott, dat nen doe Sünne fergiewen weret un soe met den tohaupe
iarwet, doe duür den Glauwen an mui hoeliget weret. Dorümme, Küönik Agrippa,
180

häwwe ik der Stimme fannen Hiemel lofft, un häwwe erst den Luüen in Damaskus
un Jerusalem un dann in ganß Judäa un auk den Hoeden ferkünniget, dat soe den
Sinn ännern un sik an Gott woenen un Wiarke deon müöt, doe bewuiset, dat soe
sik ännert. Dorümme häwwet mui doe Jiuden innen Tempel griepen un fersocht,
mui ümmeteobringen. Owwer Gott hät mui buiston un ik liewe fandage no un tuüge
for Lütken un Grauden un soegge niks anners, os wat no den Woörn fan den
Prophoeden un fan Moses schoen moss, dat Christus luin moss un dat hoe os doe
erste fan den Dauen upston soll un dat hoe dem Folke Israel un auk den Hoeden
oen Lecht ferkünnigen werd.
26, 24-29
Os hoe sik sau wuire, roep Festus ganß helle: Paulus, diu bis fan Sinnen! Doe
graude Kunst goet met dui duür. Hoe sia: Landfuaget Festus, ik sen nich fan
Sinnen; olls, wat ik soegge, est wor un fernünftig. Doe Küönik Agrippa woet dat;
dorümme häww ik mui sau met Froöden an en wennt. Ik laiwe nich, dat em do wat
fan unbekannt bliewen est. Dat est jo nich ferbuargen schoen. Küönik Agrippa!
Löffs diu den Prophoeden? Ik woet, diu doös dat. Agrippa sia teo Paulus: Do failt
nich fiel mer anne, dann iawertuüges diu mui, dat ik auk Christ were. Paulus
antweorde: Magg do no fiel odder woenig anne failen, ik woll, Gott gaiwe doch, dat
diu un olle, doe mui huir hairt, sau wören os ik sen, blaut düöse Kuin wünske ik nen
nich.
26, 30-32
Os hoe dat sia, stönnen soe olle up: Doe Küönik, doe Landfuaget, Bernike un doe
annern olle. Soe gengen uppe Suit, iawerloögen sik dat un sian: Düöse Mann hät
niks don, wat Daud un Gefängnis ferdoent. Agrippa sia teo Festus: Düöse Mann
hedde lösskuomen konnt, wenn hoe sik nich up den Kaiser bereopen hedde.
27, 1-12
Os dat besluaden was, dat wui no Italien foören sollen, weor Paulus met no annern
Gefangenen dem Hauptmanne Julius iawergiewen, oenem fan den
Kaisersaldoden. Wui kaimen up oen Schepp iut Adramyttium, dat no Asien foören
soll[.] un förden af. Aristarchus iut Thessalonich in Mazedonien was bui us. Den
annern Dagg kaim wui in Sidon an. Julius, doe Paulus geot behannele, gaff em
Ferlaif, suine Frünne teo besoöken un sik bui den teo ferhalen. Fan dor genge wui
wir uppe Soe un foörden an Cypern forbui, wuil us doe Wuind inne Moöde kamm.
Dann förde wui iawer doe Soe an Zilizien un Pamphylien forbui no Myra in Lykien.
Do faun doe Hauptmann oen Schepp iut Alexandrien, dat no Italien forde, un loet
us dorup gon. Wui förden langsam un briuken fiele Dage, bet wui in doe Naichte
fan Knidus kaimen, wuil us doe Wuind hinnere. Dorümme förde wui an Kreta forbui
no Salmone. Wui kaimen donne anner Küste forbui un droöpen oene Bucht, doe
Geoe Feort hoede, donne bui der Statt Lasea. Iuse Roese diure oll lange un was
oll geförlik. Doe graude Fastdagg was oll forbui. Dorümme sia Paulus: Loewe
Luüe, ik soee, doe Roese kann met fiel Hinner un grauden Schaden for doe Fracht
un dat Schepp un auk for iuse Liewen aflaupen. Owwer doe Hauptmann loffe dem
Stuürmann un den Scheppern moer os dem, wat Paulus sia. Wuil doe Hafen nich
geot lagg, dat soe do den Winter iawer bluiwen können, bestönnen doe moesten
dorup, wuider teo foören un teo fersoöken, of soe no Phönix kuomen un dor
181

iawerwintern können. Dat est oen Hafen anner Küste fan Kreta, den doe Wuind fan
Nordwest un Suüdwest nich packen kann.
27, 13-17
Wuil doe Wuind sachte iut Suüden woegge, moenen soe, dat iar Plon glücken
könne. Soe lichten doe Anker un förden dichte anner Küste fan Kreta wuider.
Owwer dat diure nich lange, do kamm doe Wuind stark iut Nordosten un rait dat
Schepp fan Kreta af. Et konn sik nich giegen den Wuind haulen. Wui mössen et
upgiewen un us druiwen loden. Wui kaimen an oene lütke Insel Klauda. Dor glücke
et met Moögge un Naut, dat soe den Kan upt Sch[u]pp tüögen. Os wui den
buawen hedden, fersöchte wui, Stricke ümme dat Schepp teo buinen. Wui wören
besuarget, dat wui up doe Sandbänke inner Syrte fellen, un halen dat Soegel dal
un loeden us fan dem Wuine druiwen.
27, 18-26
Os doe Stuorm no teonamm, smieden soe den annern Dagg doe Fracht int Wader.
Den drüdden Dagg smieden soe met oegen Hännen auk dat Geschuir int Wader.
Dage lang was ninne Sunne un ninn Stern teo soen. Dat Unwiar was sau heftig,
dat wui nich mer up Rettung huapen können. Os doe Luüe up dem Scheppe Dage
lang niks mer gieden hedden, tratt Paulus for un sia: Loewe Männer, jui hedden up
mui hairen un nich fan Kreta affoören sollen. Dann wöre düöse Gefor un düöse
Schaden nich forkuomen. Niu ermuntere ik jiu, suid unbesuarget! Nich oene fan us
sall ümmekuomen, blaut dat Schepp est ferluaren. Fergangen Nacht est doe Bua
fan dem Gott, dem ik teohaire un dem ik doene, bui mui wiesen un hät seggt:
Ferschrecke dui nich, Paulus, diu sass for den Kaiser stellt weren. Gott hät dui dat
Liewen fan ollen schenket, doe uppen Scheppe send. Dorümme häwwet geoen
Meot! Ik ferlode mui up Gott. Dat werd sau kuomen, os hoe mui seggt hät. Wui müöt
owwer bui oener Insel uplaupen.
27, 27-32
Do kamm doe foertoeggede Nacht, suit wui in der Adriasoe herümme driewen.
Midden inner Nacht fermeoen doe Schepper, dat Land inner Naichte wöre. Soe
smieden dat Bluigg int Wader un fuünen twintig Fam doepe. Oen Ennken wuider
loeden soe dat Bluigg wir falen un fuünen fifftoeggen Fam doepe. Soe wören
bange, dat wui up Klippen staiden können, un smieden achter fannen Scheppe
foer Anker int Wader un wünsken, dat et Dagg woöre. Doe Schepper fersöchten,
dat Schepp innen Stieke teo loden. Soe loeden den Kan dal un sian, soe wollen
fuür den Anker falen loden. Do sia Paulus teo dem Hauptmann un den Saldoden:
Wenn doe nich uppen Scheppe bluiwet, dann küön jui nich reddet weren. Do
höwwen doe Saldoden doe Stricke af un loeden den Kan int Wader falen.
27, 33-38
Os et Dagg weor, kuüre Paulus ollen teo, soe sollen doch wat iaden, un sia: Düt est
oll doe foertoeggede Dagg, dat jui met Angest toöwet un nich recht wat gieden
häwwet. Dorümme ro ik jiu, wat teo genoeden. Jui müöt jiu stiarken, wenn jui
reddet weren witt. Nich oenem fan jiu sall oen Hor fannen Koppe falen. Os hoe dat
seggt hadde, namm hoe Braut un danke Gott for ollen, doe uppen Scheppe wören.
Dann breok hoe wat dofan af un feng an teo iaden. Do kriegen soe olle Meot un
182

aiden auk. Do wören twoehunnert sess un siewensig Mann uppen Scheppe. Os
soe satt gieden hedden, smieden soe dat Kaurn inne Soe; soe wollen dat Schepp
lichter maken.
27, 39-44
Os et Dagg was, wüssen soe nich, wat dat for oen Land was. Soe sögen owwer
oene Bucht un oen flack Oöwer un beslüöden, dat Schepp dohen druiwen teo
loden. Soe höwwen doe Anker af un loeden soe innen Wader dalsinken. Dann
maken soe doe Stricke löss, wo doe boeden Stuür medde fastebiunen wören,
sedden dat Laken no dem Wuine un stuüren up dat Oöwer teo. Do kaimen soe up
oene Sandbank, doe an boeden Suin doep Wader hadde un loepen met dem
Scheppe faste. Fuür loep dat Schepp up un blaif faste sidden un achter weor et fan
den Wellen twoeggbruaken. Doe Saldoden iawerloögen un wollen doe
Gefangenen ümmebringen, dat soe nich ant Land swemmen un weglaupen
können. Doe Hauptmann woll Paulus redden un loet dat nich teo. Dann befeol hoe,
dat olle, doe swemmen können, toerst int Wader springen un sik ant Land redden
sollen. Doe annern sollen up Briarn un Stücken fan dem Scheppe folgen. Sau
glücke et ollen, dat soe sik ant Land redden.
28, 1-6
Os wui reddet wören, woören wui gewar, dat doe Insel Malta hoede. Doe Luüe
wören fründlik giegen us; soe bödden oen graut Fuür un suargen for olle. Et riange
un was kault. Paulus rake Twicker tohaupe un leog soe upt Fuür. Do kraup oene
Slange for Hidde heriut un wickele sik ümme suine Hand. Os doe Luüe dat Tir an
suiner Hand hangen sögen, sian soe unner sik: Düöse est sieker oen Mörder, den
doe gerechte Strafe no dreppet, wenn hoe auk iut der Soe reddet est. Hoe
slenkere dat Tir in Fuür un blaif gesund. Doe Luüe moenen, hoe woöre answellen
un daude ümmefalen, un töffen lange dorup. Os soe owwer sögen, dat em niks
iawerkamm, ännere sik iare Moenung un soe sian, hoe wöre oen Gott.
28, 7-10
In der Giegend hadde doe Iawerst Publius graude Grundstücke. Doe namm us
fründlik up un behoel us droe Dage. Dem Publius suin Fadder lagg krank un hadde
Foewer un Duürfall. Do geng Paulus hen un bia for en, leog em doe Hänne up un
make en gesund. Os dat bekannt weor, kaimen olle heran, doe upper Insel krank
wören, un loeden sik gesund maken. Soe eren us up olle Wuise. Os wui afförden,
bröchten soe us olls, wat wui naidig hedden.
28, 11-16
Wui bliewen droe Monade up der Insel. Dann förde wui met oenem Scheppe
wuider, dat dor iawerwintert hadde. Dat was iut Alexandrien un hadde doe
Twillinge os Aftoeken. Wui hoelen in Syrakus an un bliewen dor droe Dage. Dann
förde wui innen Buagen ümme doe Küste un kaimen no Rhegium. Den annern
Dagg kamm doe Wuind iut Suüden un draif us den twoeden Dagg oll no Puteoli.
Do fuüne wui Broör, doe lan us in, wui sollen do siewen Dage bluiwen. Dann roese
wui wuider no Reom. Fan dor kaimen us doe Broör oll inne Moöde, wecke bet no
dem Markte in Appius un wecke bet no den droe Schenken. Os Paulus dat sog,
danke hoe Gott un gewann Meot. Os wui in Reom ankaimen, gaff doe Hauptmann
183

doe Gefagenen an doe Wachche af. Paulus kraig Ferlaif un konn wuonen, wo hoe
woll; blaut oen Saldot mosse bui em bluiwen.
28, 17-22
Droe Dage läder loet Paulus doe Iawersten fan den Jiuden in Reom inlan. Os soe
kaimen, sia hoe: Ik häwwe niks giegen iuse Folk un giegen doe Sidden fan iusen
Aulen don, owwer in Jerusalem häwwet soe mui doch gefangen nuamen un den
Roömern iutliewert. Doe häwwet mui fernuamen un wollen mui lössloden, wuil soe
ninne Schuld an mui fuünen, doe den Daud ferdoent hät. Os dann doe Jiuden
wuirsproöken, was ik twungen, mui an den Kaiser teo woenen. Ik will mui blaut
wuiren, owwer nich iawer muin Folk klagen. Dat send doe Grünne, worümme ik jiu
soen un met jiu kuüren woll. Ik driage düöse Kuin, wuil ik met Israel huape. Soe
antweorden: Wui häwwet ninne Broewe iawer dui iut Judäa kriegen un do est auk
nich oene fan iusen Broörn huirhen kuomen un hät us wat fan dui fertellt un wat
Laiges seggt. Wui witt owwer gern hairen, wat diu denkes. Fan der Sekte, wo diu
teohairs, est us bekannt, dat iar ollerwiagen wuirspruaken werd.
28, 23-29
Soe woören oenig, an oenem annern Dage wuirteokuomen un hoelen auk Weort.
Do leog hoe nen doe Schrift iut. Hoe tuüge fan Gott suinem Ruike un fersochte, iut
Moses suinem Gesedde un iut den Prophoeden soe fan Jesus teo iawertuügen.
Dat diure fan muarens freo bet owends lade. Oenige loeden sik duür suine Woöre
gewinnen, doe annern löffen em nich. Soe können unner sik nich oenig weren un
gengen weg, os Paulus dat Weort sia: Ganß richtig hät doe Hoelige Goest duür den
Prophoeden Jesajas teo jiuen Aulen seggt: Go hen no düösem Folke un soegg em:
Hairen süö jui un nich ferston, soen un nich kennen. Düösem Folke suin Hadde hät
ninn Gefoöl mer. Iare Auren hairt swor un iare Augen send teodrücket. Soe küönt
nich soen met iaren Augen un nich hairen met iaren Auren un nich ferston met
iarem Hadden un nich ümmekeren, dat ik soe hoele. Dorümme süö jui niu wieden:
Dat Hoel est den Hoeden fan Gott schicket, un soe weret et hairen.
28, 30-31
Paulus blaif twoe Jore in der Wuonung, doe hoe sümst betale, un namm olle up,
doe en besoöken wollen. Hoe priege fan Gott suinem Ruike un lere fan dem Heren
Jesus met Froöden one Hinner.
184

Broewe

Doe Broef an doe Roömer
1, 1-7
Düt schrifft Paulus, Jesus suin Knecht. Ik sen teom Apostel bereopen un sen doteo
iutwält, dat ik Gott suine geoe Buaskop ferkünnigen sall. Doe est us oll forhiar in
den hoeligen Schriften duür doe Prophoeden teoseggt weoren un tuüget fan
suinem Suonen Jesus Christus. Doe stammet os Minske fan David af, est owwer
Gott suin Suone duür den Goest, doe hoelig maket, un duür doe Macht, doe en fan
den Dauen wir upwecket hät. Dorümme est Jesus Christus iuse Her. Duür en
häwwe ik Gnade fiunen un sen ik in dat Apostelamt reopen. Ik sall olle Hoeden
doteo bringen, dat soe an en laiwet un suinen Namen eret. Jui hairt auk teo den,
doe fan Jesus Christus bereopen send. Düt schruiwe ik ollen in Reom, doe Gott
loef häwwet un teo Hoeligen bereopen send. Gnade sui met jiu un Fruide fan Gott
iusem Fadder un dem Heren Jesus Christus!
1, 8-17
Erst will ik Gott duür Jesus Christus for jiu olle danken, wuil fan jiuen Glauwen inner
ganßen Welt fertellt werd. Ik doene Gott fan Hadden domedde, dat ik doe geoe
Buaskop fan suinem Suonen priege; hoe est auk muin Tuüge, dat ik dobui ümmer
an jiu denke un en bidde, hoe solle mui doch Geliagenhoet giewen, no jiu teo
kuomen, wenn et suin Wille wöre. Ik häwwe graut Ferlangen, jiu teo besoöken un
jiu goestlike Gawen teo bringen, dat jui no faster weren süöt. Ik will domedde
soeggen, dat wui us oenanner Kraft un Traust duür iusen Glauwen bringen küönt.
Jui süöt owwer wieden, dat ik mui dat faken fornuamen häwwe, no jiu teo kuomen
un auk bui jiu wat teo schaffen os bui annern Fölkern; ik sen owwer ümmer dran
ferhinnert weoren. Ik mott ollen doenen, den Gruichen un den annern Fölkern, den
haugen un den gemoenen Luüen. Ik häwwe den geoen Willen, jiu in Reom auk
doe geoe Buaskop teo priegen. Ik schiame mui nich, dat teo deon. Doe geoe
Buaskop est oene Kraft fan Gott, doe olle sialig maket, doe daran laiwet, doe
Jiuden toerst, owwer auk doe Gruichen. Doe geoe Buaskop wuiset us doe
Gerechtigkoet, doe for Gott güllt; doe mott owwer duür den Glauwen gewunnen
weren. Sau stoet dat inner Schrift: Doe for Gott gerecht suin well, mott dat oewige
Liewen duür den Glauwen gewinnen.
1, 18-23
Dat Gott iawer olle Slechtigkoet un Ungerechtigkoet fan Minsken baise est, dat
küön jui doran soen, dat hoe doe strafet, doe doe Worhoet unnerdrücket. Wat wui
fan Gott wieden küönt, dat est ollen bekannt. Gott sümst hät us dat wuiset. Auk dat,
wat fan em nich teo soen est, suine oewige Macht un suine hoelige Ort, dat küön
wui in suinen Wiarken erkennen, suit hoe doe Welt maket hät. Dorümme küönt sik
doe Minsken nich entschülligen, wenn soe Gott nich eret un danket, os em dat
teokümmet; wenn soe up ferkerde Gedanken kuomen send un iar Hadde innen
Duüstern söcht. Os soe moenen, soe wören kleok, do send soe Naren weoren, un
häwwet sik fan dem herliken unferännerliken Gott Beller maket, doe den
fergängliken Minsken, Tiren, Füögeln un Snaken gluiket.
1, 24-32
Dorümme hät Gott teoloden, dat soe sik in Sünnen un Lastern sümst schännet, wuil
186

iar Hadde dono ferlanget. Fan dem warhaftigen Gott häwwet soe sik afwennt un
dem doent, wat hoe schaffen hät; em blifft owwer doe Ere in olle Oewigkoet.
Dorümme hät Gott soe in schändlike Dinge falen loden. Iare Friusluüe häwwet
giegen iare Natiur Ümmegang unner sik; justsau häwwet doe Männsluüe den
Ümmegang met iaren Fruwwen upgiewen un sik luiderlik giegen oenanner
benuamen; Mannsluüe häwwet met Mannsluüen Schanne driewen, owwer auk
doe Strafe dofor an iarem oegen Luiwe teo spuüren kriegen. Wuil nen do niks
anne geliagen was, dat soe Gott richtig kennen leren, hät hoe soe gon loden. In
iarem ferkerden Sinne deot soe niu, wat nich daug. Soe siddet full fan
Ungerechtgkoet, Slechtigkoet, Guir un Baishoet, full fan Hass, Afgunst, Struit, List
un Bedrogg. Soe maket oenanner slecht, ferachtet Gott, prolt hauförg, laiwet den
Aulen nich un sinnt up Ferbriaken. Soe send unbestännig, unfernünftig, one Loefte
un one Erbarmen. Soe wiedet, dat olle, doe sau wat deot, no Gott suinem Rechte
den Daud ferdoent, owwer soe deot et doch un fröwwet sik no, wenn annere et auk
deot.
2, 1-11
Wenn diu iawer annere urdoels, dann kanns diu dui nich sümst fruiggspriaken,
dann richtes diu dui sümst auk; diu doös jo doesülwen Sünnen. Wui wiedet owwer,
dat Gott doe strenge richtet, doe süöke Sünne deot. Menns diu, diu kaimes for Gott
suinem Gerichte hiar, wenn diu doe richtes, doe sau wat deot, un wenn diu dat
sümst auk doös? Kanns diu doe graude Geduld fan iusem Her Gott ferachten? un
suüs diu nich in, dat hoe dorümme sau geot est, wuil hoe will, dat diu duinen Sinn
ännern sass? Böggs un änners diu dui owwer nich, dann huüpes diu fiel Ferdroet
un Iager for den Dagg an, wenn Gott suin gerecht Gericht haulen werd. Dann
werd hoe joeden no suinen Wiarken belaunen, met Herlikkoet doe, doe standhaft
met geoen Wiarken no dem oewigen Liewen striewet, met Ungnade, doe, doe nich
uppe Worhoet hairt, Unrecht deot un Struit häwwet. Naut un Angest werd iawer olle
Soelen kuomen, doe Laiges deot; dat güllt fan Jiuden un Gruichen, Herlikkoet un
Fruiden owwer for olle, doe Geoes deot; dat güllt auk fan Jiuden un Gruichen. For
Gott send olle gluik.
2, 12-16
Olle, doe sünniget, weret ferluaren gon, wenn soe dat Gesett auk nich kennt. Doe
owwer dat Gesett kennt un sünniget weret no dem Gesedde richtet weren. Doe dat
Gesett blaut hairt, send auk nich for Gott gerecht; soe müöt auk no dem Gesedde
deon, dann weret soe gerecht spruaken. Wenn doe Hoeden, doe dat Gesett nich
kennt, doch fan Natiur deot, wat dat Gesett well, dann send soe sik sümst oen
Gesett. Dat nen dat Gesett int Hadde schriewen est, bewuiset soe domedde, dat iar
oegen Gewieden dofan tuüget, un dat iare Gedanken sik unnernanner anklaget un
entschülliget. Dat werd sik an dem Dage fuinen, wenn Gott no iuser geoen
Buaskop fan Jesus Christus dat richten werd, wat innen Minsken ferbuargen sitt.
2, 17-24
Diu bis stolt, dat diu oen Jiude bis, diu ferlöss dui up dat Gesett un prols, dat diu
Gott häs; diu kenns suinen Willen un kanns no dem Gesedde pruüfen, wat geot un
laige est; diu truwwes dui teo, dat diu doe Blinnen loen kanns un oen Lecht for doe
bis, doe innen Duüstern got; dat diu doe Unmünnigen ertoen un doe
187

Unferstännigen leren kanns, wuil diu iut dem Gesedde doe Insicht häs un doe
Worhoet kenns. Diu bis den annern iar Mester, owwer sümst doös diu nich, wat diu
lers; diu prieges: Stialt nich! un bis sümst oen Doef. Diu seggs: Wart jiu for
Oebruchch! un doös et sümst nich; diu schüddes dui for Afgötter un nimms doch iar
Tempelgeot. Diu prols dui met dem Gesedde un iargers Gott, wuil diu et nich hölls.
Do stoet schriewen: Gott suin Name werd duür jiue Schuld fan den Hoeden
ferlästert.
2, 25-29
Dat Besnuin est hoelsam, wenn diu dat Gesett hölls. Doös diu dat owwer nich,
dann bis diu nich biader os oen Hoede, doe nich besnuin est. Wenn doe, doe nich
besnuin est, dat Gesett höllt, sall dat nich justsau fiel goelen, os wenn hoe besnuin
est? Dorümme sall doe Hoede, doe nich besnuin est un doch dat Gesett höllt, dui
richten, wenn diu auk besnuin bis un doch dat Gesett nich hölls. Dat est ninn Jiude,
doe dat blaut fan biuden est, un dat est ninn Besnuin, dat blaut annen Luiwe
schuüt. Dat est doe rechte Jiude, doe dat auk inwennig est, un dat est dat rechte
Besnuin, dat auk dat Hadde ännert. Dat schuüt owwer duür den Goest un nich duür
den Beokstawen. Sonn Minske werd auk anerkannt, wenn auk nich fan Minsken,
owwer doch fan Gott.
3, 1-8
Wat häwwet denn doe Jiuden foriut un wat est dat Besnuin wert? No fiel up olle Ort
un Wuise; toerst wuil nen olls anfertruwwet est, wat Gott seggt hät. Dat wecke nich
innen Glauwen getrüwwe wiesen send, dat doöt niks; kann iar Unglauwe Gott
suinen Glauwen tonichte maken? Nai, et blifft dobui: Up Gott küöne wui us
ferloden, owwer doe Minsken got met Lüögen ümme. Do stoet schriewen: Diu sass
Recht met duinem Weore behaulen un beston, wenn soe met dui struiden witt.
Wenn iuse Ungerechtigkoet Gott suine Gerechtigkoet bewuiset, wat süö wui dann
soeggen? Est Gott nich auk ungerecht, wenn hoe iawer us baise est? Ik soegge dat
os Minske. Nai, ganß un gar nich! Wo könne Gott süss doe Welt richten! Wenn Gott
suine Worhoet un Ere duür muine Lüögen no herliker bewuiset werd, worümme
sall ik dann no os Sünner iutschualen weren? Un worümmme deo ik dann nich
sau, os wecke fan mui soegget: Lott us Laiges deon, dat Geoes heriutkümmet.
Süöke Luüe ferdoent Gott suin Strafurdoel met Recht.
3, 9-20
Wat soegge wui denn niu? Häww wui Jiuden wat foriut? Nich in ollen Doelen. Ik
häwwe jo Jiuden un Hoeden forhaulen, dat soe olle tohaupe Sünner send. Niu
stoet auk inner Schrift: Do est ninn Minske, doe gerecht est, auk nich oen oenßig
Minske. Do est ninn Minske, doe ferstännig est, un doe Gott söcht. Soe send olle
affalen un olle ferduarwen. Do est ninn Minske, doe wat Geoes doöt; auk nich oen
oenßig Minske. Iar Miul est uapen os oen Graff; iare Tungen kuürt fan Bedrogg;
achter iaren Lippen sitt Slangengift. Iar Mund sitt full fan Floöken un Schoelen. Iare
Foöde send licht, wenn Bleot floeden sall. Up iaren Wiagen est liuder Unhoel un
Gefor. Den Wegg teom Fruiden kennt soe nich. Furcht for Gott häwwet soe nich for
Augen. Wui wiedet owwer, dat dat Gesett olls, wat et seggt, toerst den seggt, doe
unner dem Gesedde stoet; owwer auk olle annern müöt dofor swuigen; sau stoet
doe ganße Welt schüllig for Gott. Ninn Minske kann dat Gesett haulen un for Gott
188

gerecht weren; dorümme lere wui duür dat Gesett doe Sünne kennen.
3, 21-26
Niu hät us Gott duür dat Gesett un doe Prophoeden wieden loden, dat wui auk one
dat Gesett for em beston un gerecht weren küönt. Dat est doe Gerechtigkoet, doe
duür den Glauwen an Jesus Christus for olle güllt, doe an en laiwet. Do est gar
ninn Unnerschoed; soe send olle Sünner un küönt niks upwuisen, dat Gott goelen
loden kann. Wui weret iut Gnaden gerecht spruaken, wuil Jesus Christus us
fruiggmaket hät. Den hät Gott for olle Welt hengiewen, dat doe duür suin Bleot
Gnade häwwen süöt, doe an en laiwet. An dem woll hoe auk bewuisen, dat hoe
gerecht est, wuil hoe niu Sünnen fergifft, doe hoe lange Tuit in Geduld driagen hät.
Auk for düöse Tuit woll hoe suine Gerechtigkoet bewuisen; hoe sümst woll os
gerecht goelen un den for gerecht goelen loden, doe Glauwen an Jesus Christus
hät.
3, 27-31
Wo kanns diu niu no stolt up suin? up dat Gesett? up duine Wiarke? Dat goet nich,
owwer woll up den Glauwen. Niu wiede wui, dat doe Minske blaut duür den
Glauwen un nich duür dat Gesett un doe Wiarke gerecht weren kann. Est Gott blaut
for doe Jiuden do? Est hoe nich auk for doe Hoeden do? Ganß wisse auk for doe
Hoeden. Doe oene Gott sprecket doe Jiuden gerecht, wenn soe Glauwen häwwet,
un justsau doe Hoeden, wenn soe Glauwen häwwet. Staide wui dat Gesett nich
ümme, wenn wui us up den Glauwen ferlodet? Nai, wui häwwet dann erst doe
rechte Stellung teo dem Gesedde.
4, 1-8
Wat soegge wui niu fan iusem Fadder Abraham? Wat hät hoe duür suine Wiarke
fiunen? Wenn hoe doduür for Gott gerecht weoren wöre, dann könne hoe do stolt
up suin. Dat goet owwer nich. Wat seggt doe Schrift? Abraham hadde Glauwen an
Gott; dat weor em os Gerechtigkoet anriaket. Wenn oen Minske Wiarke upwuisen
kann, dann kümmet em doe Gerechtigkoet os Laun un Ferdenst teo un nich os
Gnade. Wenn hoe ninne Wiarke upwuisen kann, owwer Glauwen an den hät, doe
doe Sünner gerecht sprecket, dem werd doe Glauwe os Gerechtigkoet anriaket.
Auk David seggt, dat doe Minske den Gott gerecht sprecket, sialig werd, one dat
suine Wiarke ansoen weret. Sialig sen doe, den dat Unrecht fergiewen est un doe
Sünnen teodecket send. Sialig est doe Mann, dem doe Her doe Sünne nich
anriaket.
4, 9-12
Güllt düöse Sialigkoet blaut for doe, doe besnuin send, odder auk for doe, doe nich
besnuin send? Wui soegget Abraham weor doe Glauwe os Gerechtigkoet anriaket.
Wannoer est em doe anriaket, forhiar odder nohiar? Doch forhiar, oer os hoe
besnuin was. Dat Besnuin was blaut dat Siegel for doe Gerechtigkoet duür den
Glauwen, den hoe oll forhiar bewuiset hadde. Hoe soll doe Fadder fan den weren,
doe one Besnuin Glauwen häwwet. Den sall doe Glauwe auk os Gerechtigkoet
anriaket weren. Hoe sall doe Fadder fan ollen suin, doe besnuin send, fan süöken,
doe annen Luiwe besnuin send, un fan süöken, doe blaut den Glauwen häwwet,
den hoe oll forhiar hadde.
189

4, 13-17
Dat Ferspriaken, hoe un suine Kinner sollen doe ganße Welt iarwen, est em
giewen, wuil hoe duür den Glauwen gerecht was, owwer nich, wuil hoe dat Gesett
hoel. Wenn soe iarwen süöt, wuil soe dat Gesett hault, dann bedütt doe Glauwe
niks mer un güllt auk dat Ferspriaken nich mer. Up dat Gesett folget Strafe; wo ninn
Gesett est, doe werd auk niks iawertrian. Iarwen küönt blaut süöke, doe Glauwen
häwwet, wuil dat Iarwe iut Gnade giewen werd un ollen Kinnern fan Abraham
sieker est, nich blaut den, doe dat Gesett häwwet, auk den, doe suinen Glauwen
häwwet. Dorümme est hoe Fadder fan us ollen. Doe Schrift seggt: Ik häwwe dui
teom Fadder fan fielen Fölkern bestimmet. Dat est hoe for Gott, wuil hoe em lofft
hät, dat hoe doe Dauen lebennig maket un dat röppet, wat nich est, os wenn et oll
wöre.
4, 18-25
Hoe huape in fastem Glauwen, wo niks teo huapen was, dat hoe Fadder fan fielen
Fölkern weren soll, wuil em teoseggt was: Diu sass sau fiele Kinner os Sterne
häwwen. Hoe weor auk nich swack innen Glauwen, os hoe oll hunnert Jore ault
was un sog, dat suin Körper afnamm un Sara nich mer Mudder weren konn. Hoe
twuiwele nich in Unglauwen an Gott suinem Ferspriaken; hoe blaif stark innen
Glauwen un gaff Gott doe Ere. Hoe wusse ganß sieker, dat Gott dat deon kann, wat
hoe teoseggt. Dorümme est em doe Glauwe os Gerechtigkoet anriaket. Owwer nich
blaut suinetwiagen stoet do schriewen, dat et em anriaket est, auk iusetwiagen; us
sall dat auk anriaket weren, wenn wui an den laiwet, doe iusen Heren Jesus
Christus upwecket hät. Doe est for iuse Sünnen in den Daud giewen un wir
upwecket, dat wui for Gott os gerecht beston küönt.
5, 1-11
Sen wui duür den Glauwen gerecht spruaken, dann häww wui Fruiden met Gott
duür iusen Heren Jesus Christus. Duür den küön wui innen Glauwen teo der
Gnade kuomen, in der wui stot, un us iawer doe Herlikkoet fröwwen, doe us Gott
giewen well. Wui küönt us auk fröwwen, dat wui Loeden häwwet; wui wiedet jo, dat
Loeden gedüllig maket. Geduld maket owwer stark, un sen wui stark, dann küön
wui huapen. Dat Huapen kann us nich bedroegen, wuil us Gott suine Loefte duür
den Hoeligen Goest int Hadde giewen est. Os wui no in Sünnen krank wören, est
Christus for us gottlausen Minsken stuorwen. For oenen Gerechten innen Daud
gon, dat deo wui nich lichte, owwer for oenen, den wui loef häwwet, küön wui iuse
Liewen giewen. Gott bewuiset us suine Loefte domedde, dat Christus for us
stuorwen est, os wui no Sünner wören. Wui send duür suin Bleot gerecht spruaken
un drüöwet sieker duür en up Rettung for Gott suinem Strafgerichte huapen. Gott
hät us duür den Daud fan suinem Suonen wir annuamen, os wui no suine Fuinde
wören, dorümme werd hoe dat duür dem suin Liewen erst recht deon, wenn wui
suine Frünne send. Dat est owwer nau nich olls; wui drüöwet et auk ollerwiagen
bekanntmaken, dat Gott us duür Jesus Christus wir annuamen hät.
5, 12-14
Dorümme est dat sau: Duür oenen Minsken est doe Sünne inne Welt kuomen un
doe Daud duür doe Sünne. Doe Daud grippet olle Minsken, wuil soe olle Sünne
190

don häwwet. Doe Sünne was oll lange for dem Gesedde inner Welt, soe weor
owwer nich anriaket, wuil et ninn Gesett gaff. Doe Daud graip soe owwer fan Adam
bet Moses olle, auk doe, doe ninn Gebott iawertrian können, os Adam don hadde.
Doe est oen Beld fan dem Adam, doe kuomen soll.
5, 15-17
Met der Gnade est dat anners os met der Sünne. Doe Sünne fan dem oenen
Minsken hät ollen den Daud brocht; doe Gnade, doe duür Jesus Christus giewen
werd, hät olle Minsken ruik maket. Bui der Sünne hadde blaut doe oene Schuld, un
dat Urdoel iawer den oenen hät iawer olle Strafe brocht. Bui der Gnade send dat
fiele Sünnen, fan den soe fruiggsprecket. Sau os doe Daud duür doe Schuld fan
dem oenen regoert, sau bringet doe Gnade, doe us gerecht maket, wir Liewen, fiel
Liewen, auk duür den oenen, Jesus Christus.
5, 18-21
Sau os duür dem oenen suinen Ungehorsam fiele Sünner weoren send, sau send
auk duür dem oenen suinen Gehorsam fiele Gerechte weoren, doe for Gott beston
küönt. Sau os duür dem oenen suine Sünne Unhoel iawer olle kuomen est, sau est
auk duür dem oenen suine Gerechtigkoet Fruispruchch for olle kuomen, dat soe
oewig Liewen häwwen süöt. Dann est dat Gesett no kuomen un doe Sünnen
häwwet domedde no teonuamen, wuil et iawertrian werd; wo owwer doe Sünne
grödder weoren est, do est doe Gnade no fiel grödder weoren. Sau os doe Sünne
innen Daue regoert, sau sall doe Gnade in Gerechtigkoet regoeren un us dat
oewige Liewen giewen, duür Jesus Christus iusen Heren.
6, 1-11
Wat süö wui doteo soeggen? Drüöw wui wuider sünnigen, wuil doe Gnade dann
grödder werd? Nai, wui send jo for doe Sünne daude; wo küön wui dorin denn
wuider liewen? Wiede jui nich dat olle, doe up Jesus Christus taufet send, up
suinen Daud taufet send? Duür doe Taufe sen wui met em stuorwen un begrawen,
un sau os hoe duür dem Fadder suine Herlikkoet fan den Dauen upston est, sau
süö wui auk oen nuigge Liewen anfangen. Sau os wui innen Daue em gluik send,
sau süö wui auk upston os hoe. Wui wiedet, iuse aule Minske est met ant Kruüß
hangen, dat hoe afstiarwen un nich mer der Sünne doenen sall. Doe daude est,
iawer den hät doe Sünne ninne Macht mer. Sen wui met Christus stuorwen, dann
fertruwwe wui auk dorup, dat wui met em liewen weret. Wui wiedet, dat Christus,
doe fan den Dauen upwecket est, nich wir stiarwen kann un doe Daud ninne Macht
mer iawer en hät. Suin Daud was oen Stiarwen for doe Sünne, oen for ollemol;
suin Liewen est Liewen for Gott. Justsau süö wui auk for der Sünne daude suin,
owwer for Gott liewen duür Jesus Christus iusen Heren.
6, 12-15
Lodet doe Sünne nich in jiuem fergängliken Körper regoeren, dat jui no suinen
Lüsten deot. Iawergiewet jiue Gluider nich der Sünne innen Denst for dat Unrecht;
iawergiewet jiu Gott sümst, wuil jui fannen Daue teom Liewen kuomen send, un
iawergiewet jiue Gluider Gott innen Denst for doe Gerechtigkoet. Doe Sünne kann
nich in jiu regoeren, wuil jui unner der Gnade un nich unner dem Gesedde stot. Niu
bedenket! Süö wui Sünne deon, wuil wui unner der Gnade un nich unner dem
191

Gesedde stot? Nai.
6, 16-23
Jui wiedet doch, wenn jui jiu os Knechte fermait, dann sen jui dem suin Knecht,
dem jui doent, oenerloe, of der Sünne, doe den Daud bringet, odder Gott, doe
gerecht maket. Gott sui Dank! Jui doent der Sünne nich mer os Knechte un folget
fan Hadden der Lere, sau os soe jiu bekannt est. Jui send niu fruigg fanner Sünne
un send Knechte for doe Gerechtigkoet weoren. Ik kuüre up den Minsken iare Ort
un Wuise fan Knechten, süss fersto jui mui nich. Sau os jui forhiar jiue Gluider in
den Denst for doe Ungerechtigkoet un Unroenigkoet stellt häwwet, sau stellt soe
niu in den Denst for doe Gerechtigkoet un Hoeligkoet. Wecke Frucht hedde jui
domols upteowuisen? Süöke Folgen, dat jui jiu niu schiamet; dat Enne dofan was
doe Daud. Owwer niu, wo jui fruigg fan Sünnen un Gott suine Knechte send, niu
häwwe jui Frucht, doe jiu hoelig maket un antleste dat oewige Liewen gifft. Doe
Daud est doe Laun, den doe Sünne gifft; Gott suine Gawe est owwer dat oewige
Liewen in Jesus Christus iusen Heren.
7, 1-6
Jui kennt dat Gesett un wiedet, dat et for den Minsken güllt, sau lange os hoe
liewet. Oene Fruwwe, doe befruigget est, est up Liewenstuit an iaren Mann biunen.
Wenn doe owwer sterft, dann est soe no dem Gesedde wir fruigg. Saulange os iar
Mann liewet, brecket soe doe Oee, wenn soe oenen annern nimmet. No suinem
Daue est soe fan dem Gesedde fruigg un brecket doe Oee nich mer, wenn soe wir
fruigget. Niu sen jui duür Christus suinen Daud auk stuorwen un send fan dem
Gesedde fruigg. Dofor süö jui oenem annern hairen, doe fan den Dauen doteo
upwecket est, dat wui for Gott Frucht bringen küönt. Os wui no for Christus suiner
Tuit in auler Wuise liewen, driewen us doe schändliken Lüste in iusen Gluidern
doteo, Frucht for den Daud teo bringen. Wui send niu fruigg fan dem Gesedde un
send daude for dat, wat us faste haulen hät; wui süöt niu up doe nuigge goestlike
Wuise Gott doenen un nich mer up doe aule Wuise no dem Beokstawen.
7, 7-13
Wat süö wui niu soeggen? Es dat Gesett Sünne? Nai, owwer ik hedde one dat
Gesett nich kennen lert, wat Sünne est. Ik wüsse fandage nau nich, dat doe baise
Lust Sünne est, wenn dat Gesett nich seggt hedde: Lott dui nich gelüsten! Do est
doe Sünne giegen düt Gebott upston un hät ollerhand baise Lüste in mui wecket;
one dat Gebott was doe Sünne daude. Ik liewe froör sau dohen one dat Gesett.
Erst os dat Gebott an mui herankamm, liewe doe Sünne in mui up; do moss ik
stiarwen. Ik faun, dat datsülwe Gebott, dat mui Liewen bringen soll, mui den Daud
brochte. Doe Sünne stonn giegen dat Gebott up, bedraug mui un brochte mui duür
dat Gebott den Daud. Dat Gesett est hoelig un dat Gebott est auk hoelig, gerecht un
geot. Hät mui denn dat Geoe den Daud brocht? Nai, dat hät doe Sünne don; doe
soll sik sau recht os Sünne iutwuisen; dorümme hät soe duür dat Geoe den Daud
brocht un sik os Sünne iutroset.
7, 14-25
Wui wiedet, dat dat Gesett goestlik est, ik sen owwer minskelk un sen der Sünne os
Knecht ferkofft. Ik begruipe sümst nich, wat ik deoe. Ik deoe nich, wat ik mui
192

fornieme, un deoe dat, wat ik nich luin magg. Wenn ik owwer dat deoe, wat ik nich
will, dann bewuise ik domedde, dat dat Gesett naidig un geot est. Ik sen dat nich
mer, doe dat Laige doöt; dat est doe Sünne, doe in mui wuont. Ik woet, dat in mui,
dat hett in muinem Floeske, niks Geoes wuont. Den Willen häww ik woll, owwer
nich doe Kraft, dat Geoe teo deon. Ik deoe nich dat Geoe, dat ik will, nai, dat Laige,
dat ik nich will. Deo ik owwer dat, wat ik nich will, dann sen ik dat nich, doe dat
baise doöt; dat est doe Sünne, doe in mui wuont. Dorümme est dat sau: Wenn ik
dat Geoe deon will, dann kümmet dat Laige tostanne. Ik häwwe fan Hadde Froöde
an Gott suinem Gesedde. Ik foöle owwer oen anner Gesett in muinen Gluidern, dat
met dem Gesedde in muinem Hadden innen Struide liggt un mui gefangen nimmet
duür doe sünnige Ort, doe in muinen Gluidern sitt. Wat sen ik for oen ellenen
Minsken! Wer kann mui redden fan düösem Luiwe, wo doe Daud inne sitt? Gott sui
Dank! Hoe doöt dat duür Jesus Christus iusen Heren. Wenn ik mui sümst
iawerloden sen, dann doene ik innen Hadden Gott suinem Gesedde, owwer innen
Floeske der Sünne iarem Gesedde.
8, 1-8
Dat est klor, dat doe nich mer ferdammet weren küönt, doe Jesus Christus teohairt.
Dem Goeste suin Gesett gifft us duür Jesus Christus Liewen un maket us fan der
Sünne un dem Daue suinem Gesedde fruigg. Wat dem Gesedde nich mögglik was,
wuil doe Lüste fan dem Floeske et uphoelen, dat hät Gott don. Hoe schicke us
suinen Suonen. Doe iawerwann doe Sünne, wenn hoe auk os wui innen Floeske
was, un offere sik sümst for doe Sünne. Niu kann doe Gerechtigkoet, doe dat
Gesett ferlanget, fan us erfüllt weren, wenn wui no Gott suinem Goeste liewet un
nich no dem Floeske suinen Lüsten. Doe sik fan dem Floeske druiwen lodet, deot
wat dem Floeske gefällt; doe sik fan dem Goeste druiwen lodet, deot wat Gott well.
Dat Floesk stuürt up den Daud teo, doe Goest owwer bringet Liewen un Fruiden.
Dat Striewen fan dem Floeske est Fuindskop giegen Gott; dat Floesk well sik nich
for Gott suinem Goeste baigen un kann et auk nich. Dorümme küönt doe Gott nich
gefallen, doe no dem Floeske liewet.
8, 9-11
Wenn Gott suin Goest in jiu wuont, dann liewe jui auk no suinem Goeste un nich no
jiuer sünnigen Natiur; doe Christus suinen Goest nich hät, doe hairt em auk nich
an. Wenn owwer Christus in jiu wuont, dann mott jiue Körper auk wiagen der
Sünne stiarwen, jiue Goest hät owwer Liewen wiagen der Gerechtigkoet. Wenn niu
dem suin Goest in jiu wuont, doe Jesus fan den Dauen upwecket hät, dann werd
doe jiuen Körper auk wir lebennig maken, wenn hoe auk stuorwen est, wuil suin
Goest in jiu wuont.
8, 12-17
Loewe Broör, wui send do nich teo twungen, dat wui no dem Floeske liewen müöt.
Wenn wui dat deot, dann müö wui stiarwen; wenn wui owwer duür den Goest doe
laigen Lüste innen Körper unnerdrücket, dann were wui liewen. Olle, doe sik fan
Gott suinem Goeste druiwen lodet, doe send Gott suine Kinner. Jui häwwet ninnen
Goest kriegen, os Knechte en häwwet, doe sik ferschrecket. Jui häwwet oenen
Goest kriegen, os Kinner en häwwet, doe do biat: Iuse Fadder. Düöse Goest
betuüget met iusem Goeste, dat wui Gott suine Kinner send. Sen wui owwer
193

Kinner, dann sen wui auk Iarwen, Gott suine Iarwen, un iarwet met Christus
tohaupe; wui müöt owwer auk met em tohaupe luin, dann küön wui auk suine
Herlikkoet metiarwen.
8, 18-25
Niu dücht mui, dat olle Loeden in düöser Tuit niks giegen doe Herlikkoet send, doe
us teodacht est. Doe ganße Welt töfft met Ferlangen dorup, dat düöse Herlikkoet
bui Gott suinen Kinnern anfänget. Doe Welt est one iaren Willen duür annere
fergänglik weoren, owwer soe kann huapen, dat soe auk iut dem Ferdiarwen
heriutkuomen werd, wenn Gott suine Kinner inner Herlikkoet fruiggmaket. Wui
wiedet, dat doe ganße Welt met us litt un klaget un no annern Tuien ferlanget.
Owwer doe nich allaine, wui justsau; wenn wui auk den Goest os doe erste Gawe
iut der Herlikkoet oll häwwet, dann ferlange wui doch ümmer no dono, dat us Gott
os Kinner annimmet un iuse Liewen fruiggmaket. Düt est dat Hoel, wo wui up
huapet. Owwer dat Huapen, wat wui soet, est ninn Huapen. Wo küön wui up dat
huapen, wat wui soet? Wenn wui owwer up dat huapet, wat wui nich soet, dann
toöwe wui met Geduld dorup.
8, 26-30
Dobui helpet us doe Goest, wenn wui swack weret. Wui wiedet nich recht, wat wui
bidden süöt. Wenn wui dann suüfset iawer dat, wat wui nich iutspriaken küönt,
dann stoet us doe Goest bui. Gott, doe doe Hadden pruüfet, woet, wat dat Suüfsen
soeggen well. Doe Goest trett for doe Hoeligen sau in, os et for Gott recht est. Wui
wiedet, dat den, doe Gott loef häwwet, olls teom Geoen iutsloet, wuil soe teom
Hoele bereopen send. Hoe hät soe in foriut kennt un hät soe auk in foriut doteo
bestimmet, dat soe suinem Suonen änlik weren süöt; doe sall doe erste unner
fielen Broörn suin. Doe hoe in foriut bestimmet hät, doe hät hoe auk bereopen; doe
hoe bereopen hät, doe hät hoe auk gerecht spruaken; doe hoe gerecht spruaken
hät, den hät hoe auk doe Herlikkoet giewen.
8, 31-39
Wat süö wui doriut niemen? Düt: Est Gott for us, wer kann dann giegen us suin?
Hoe hät suinen Suonen nich schaunt un en for us innen Daud giewen; worümme
sall hoe us met em nich olls schenken? Wer well doe Ferklagen, doe Gott iutwält
hät? Gott est huir un sprecket soe gerecht. Wer well us ferdammen? Christus est
huir; doe est for us stuorwen, un wat no moer est, hoe est upston, sitt an Gott suiner
rechten Suit un trett for us in. Wer kann us fan Christus suiner Loefte trennen?
Naut, Angest, Ferfolgung, Hunger, Gefor, Swert? Sau stoet schriewen:
Duinetwiagen were wui den ganßen Dagg iawer henslachtet; wui weret haulen os
Schope, doe slachtet weren süöt. Owwer wui bestot in ollen Geforen; us helpet,
doe us loef hät. Ik sen sieker, dat niks ninn Daud un ninn Liewen, ninn Engel un
ninne Gewalt, ninn Ding, wat niu est un wat no suin werd, ninne Kraft fan unner un
fan buawen, niks inner Welt us fan Gott suiner Loefte trennen kann, doe hoe
wiagen iusen Heren Jesus Christus an us hät.
9, 1-5
Ik soegge doe Worhoet for Christus suinen Augen un loege nich. Muin Gewieden
betuüget mui duür den Hoeligen Goest, dat ik grauden Kummer un fiel Loeden
194

innen Hadden häwwe. Ik woll doch, dat ik fan Christus ferstott woöre, wenn muine
Broör doduür reddet weren können, doe muine Ferwandten no dem Stamme send.
Soe send Kinner Israel, soe häwwet dat Kinnerrecht, doe Herlikkoet, den Bund, dat
Gesett, den Denst un dat Ferspriaken; soe häwwet Aulen, fan den Christus
afstammet, doe Her iawer olls, dem suine Ere in Oewigkoet goet, dat est wisse.
9, 6-13
Ik will nich soeggen, dat Gott suin Weort nich mer güllt, wuil nich olle, doe fan Israel
afstammet, rechte Kinner Israel send. Auk nich olle, doe fan Abraham afstammet,
send suine rechten Kinner; et hett: no Isaak sall duin Geslecht hoeden. Dat bedütt,
dat nich olle natürliken Kinner fan Abraham auk Gott suine Kinner send; blaut doe
iut dem Glauwen an dat Ferspriaken weret teo Abraham suinem Geslecht riaket.
Dat Ferspriaken liut: Ümme düöse Tuit will ik wuirkuomen un dann sall Sara oenen
Suonen häwwen. Auk met Rebekka was dat justsau. Soe huape Süöne fan iusem
Fadder Isaak. Owwer oer os doe Kinner gebuaren wören un oer os soe Geoes un
Laiges don hedden, wäle Gott no suinem Entslusse iut. Nich no den Wiarken, blaut
no suinem Willen sia hoe teo Rebekka: Doe Graude sall dem Lütken doenen. Doe
Schrift seggt: Jakob häww ik loef, Esau magg ik nich luin.
9, 14-29
Wat süö wui doteo soeggen? Gott est doch nich ungerecht! Wisse nich. Hoe hät teo
Moses seggt: Ik sen gnaidig, wem ik will, un erbarme mui, iawer wen ik will. Et liggt
nich an iusem Wollen un Laupen , owwer an Gott suinem Erbarmen. Doe Schrift
seggt teo Pharao: Just dorümme häww ik dui teom Küönik insedd´t, dat ik dui
muine Macht wuise un muin Name upper ganßen Ern bekannt werd. Gott est
gnaidig, wem hoe well, un ferstocket, wen hoe well. Diu kanns niu frogen: Wo kann
Gott us denn no Schuld giewen? Wer kann denn giegen suinen Willen ankuomen?
Jeo, owwer Minske, wer bis diu, dat diu dui met Gott iutoenanner sedden wullt?
Oen Kunstwiark seggt doch nich teo dem Mester: Worümme häs diu mui sau
maket? Hät doe Pöttker nich doe fruigge Wal? Kann hoe iut dem Laimen nich
ollerhand Pödde maken, fuine for doe Kunst un annere for den Gebriuk? Gott kann
suin Missfallen un suine Macht bewuisen; hoe hät owwer doe Minsken lange Tuit
gedüllig gon loden, doe teom Ferdiarwen iutoren un em nich gefellen. Dat hät hoe
don, wuil hoe suine ganße Herlikkoet an den bewuisen woll, iawer doe hoe sik
erbarmet un doe hoe foriut for doe Herlikkoet iutwält hät. Os süöke Iutwälte hät hoe
us auk bereopen, Jiuden un Hoeden. Dorümme seggt hoe duür den Prophoeden
Hosea: Doe nich muin Folk send, den will ik soeggen: Jui send muin Folk; doe ik
nich loef häwwe, den will ik soeggen: Ik häwwe jiu loef. Dat sall an der Stuie
schoen, wo nen seggt est: Jui send nich muin Folk; do süöt soe Gott suine Kinner
hoeden. Jesajas seggt: Wenn do auk sau fiele Kinner Israel send os Sand anner
Soe, dann süöt doch män woenige dofan reddet weren. Gott well suin Weort
haulen un olls sieker upper Ern dono inrichten. Jesajas seggt: Wenn doe Her us
nich Kinner iawerloden hedde, dann wöre us dat just sau gon os Sodom un
Gomorra.
9, 30-33
Wat soegge wui niu? Hoeden, doe nich no Gerechtigkoet striewet, häwwet soe
kriegen; ik moene owwer doe Gerechtigkoet, doe iut dem Glauwen kümmet. Owwer
195

Israel, dat no dem Gesedde no der Gerechtigkoet striewet, hät soe nich kriegen un
kann sik nich up dat Gesett stüdden. Un worümme nich? Wuil soe sik up doe
Wiarke un nich up den Glauwen ferloden. Soe häwwet sik an den Stoen stott,
iawer den doe Minsken falt. Sau stoet inner Schrift: Suü, ik stelle in Zion oenen
Stoen up, an den süöt soe sik staiden, un oenen Felsen, iawer den süöt soe
stolpern. Doe owwer dorup fertruwwet, doe sall nich toschannen weren.
10, 1-3
Broör, ik wünske fan Hadden un bia auk for Israel, dat soe sialig weret. Ik mott auk
teogiewen, dat soe Uiwer for Gott häwwet; et failt nen owwer doe rechte Insicht.
Soe kennt doe Gerechtigkoet nich, doe for Gott güllt; soe maket sik sümst oene
Gerechtigkoet trechte un stellt sik nich unner doe Gerechtigkoet for Gott.
10, 4-15
Christus est dat Enne fan dem Gesedde. Doe Glauwen an den hät, dem gifft hoe
Gerechtigkoet. Moses schrifft fan der Gerechtighoet, doe iut dem Gesedde kümmet:
Doe olle düöse Gebodde höllt, doe sall dat Liewen häwwen. Doe Gerechtigkoet,
doe iut dem Glauwen kümmet, seggt sau: Denke nich in duinem Hadden: Wer well
in den Hiemel stuigen un sik Christus herafhalen? odder: Wer well in doe Hölle
stuigen un sik Christus fan den Dauen halen? Wat seggt soe denn? Dat Weort est
dui bekannt; diu häs et innen Munne un innen Hadden; et est dat Weort fan dem
Glauwen, dat wui prieget. Wenn diu medden Munne bekenns, dat Jesus iuse Her
est, un medden Hadden löffs, dat Gott en upwecket hät, dann wers diu reddet
weren. Fan Hadden glauwen, dat bringet Gerechtigkoet; medden Munne
bekennen, dat bringet Hoel. Doe Schrift seggt: Doe an den löfft, doe sall nich
toschannen weren. Do est ninn Unnerschoed tüsken Jiuden un Hoeden; soe
häwwet olle densülwen Heren. Doe est gnaidig giegen olle, doe en anreopet.
Joeder, doe dem Heren suinen Namen anröppet, doe werd reddet weren. Wo
küönt soe en anreopen, wenn soe nich an en laiwet; wo küönt soe an en laiwen,
wenn soe niks fan em hairt; wo küönt soe fan em hairen, wenn soe ninne Lerer
häwwet? Wo küönt doe priegen, wenn soe nich schicket weret? Do stoet
schriewen: wo loeflik send den iare Foöde, doe doe geoe Buaskop bringet.
10, 16-21
Owwer nich olle häwwet der geoen Buaskop lofft. Jesajas seggt: Her, wer hät dat
lofft, wat wui hairt? Sau kümmet doe Glauwe iut der Priege, doe Priege owwer iut
Christus suinem Weore. Ik froge niu: Häwwet soe doe Priege owwer iut Christus
suinem Weore. Ik froge niu: Häwwet soe doe Priege nich haurt? Wisse häwwet soe
doe haurt; iawer doe ganße Ern est iare Stimme gon un iar Weort bet ant Enne
fanner Welt. Ik froge wuider: Hät Israel doe Priege fillichte nich ferston? Wisse
häwwet soe doe ferston. Moses est doe erste Tuüge un seggt: Ik will jiu
uiwersüchtig up oen Folk maken, dat ninn Folk est; duür oen unferstännig Folk will
ik jiu fertoörnen. Jesajas seggt oll ganß duüdelk: Ik häwwe mui fan den fuinen
loden, doe mui nich socht häwwet, un häwwe mui den wuiset, doe nich no mui
froget häwwet. Fan Israel owwer seggt hoe: Den ganßen Dagg häwwe ik doe
Hänne no oenem Folke iutstrecket, dat nich laiwen well un Wuirwoöre gifft.
11, 1-6
196

Ik froge niu: Hät Gott suin Folk ferstott? Nai, ik sen jo auk oen Israeluiden, iut
Abraham suinem Geslechte, iut dem Stamme Benjamin. Gott hät suin Folk nich
ferstott, dat hoe fan Anfang an iutwält hät. Wiede jui nich, wat doe Schrift fan Elias
seggt, os hoe sik giegen dat Folk an Gott hoel un bia: Her, soe häwwet duine
Prophoeden dautmaket un duinen Altor ümmerieden. Ik sen allaine iawerbliewen,
un niu trachtet soe mui no dem Liewen. Owwer wat kraig hoe do for oene Antweort
fan Gott? Ik häwwe mui siewen diusend Mann iawerloden, doe häwwet iare Knoee
nich for Baal bocht. Sau send auk fandage no wecke iawerbliewen, doe Gott
gnaidig iuwält hät. Est dat owwer iut Gnade schoen, dann est dat nich oen Ferdenst
iut Wiarken, süss wöre Gnade nich Gnade mer.
11, 7-12
Wo est dat niu? Wo Israel no striewe, dat hät et nich kriegen, blaut doe, doe iutwält
send; doe annern send ferstocket. Sau stoet schriewen: Gott hät nen oenen Goest
giewen, doe slöppet, Augen, doe nich soet, Auren, doe nich hairt, bet fandage
henteo. David seggt: Iar Disk sall nen oene Slinge weren, wo soe sik sümst inne
fastelaupet, wo soe sik iawer iargert un sümst medde strafet. Lott nen doe Augen
duüster weren, dat soe nich soet, un hollt nen den Ruügg krumm! Ik froge niu:
Häwwet soe sik dorümme staiden mosst, wuil soe falen sollen? Nai, owwer wuil
soe dat Hoel nich annaimen, est et den Hoeden brocht, dat soe sümst met moer
Uiwer dono soöken sollen. Wenn niu den Jiuden iar Failer doe Welt oll ruik maket,
un iar Ferlust Ruikdum for doe Hoeden est, wecken Siagen werd dat giewen, wenn
sik ens olle Jiuden bekeret?
11, 13-24
Niu schruiwe ik for doe, doe forhiar Hoeden wiesen send. For jiu sen ik jo oegentlik
schicket; ik haule muin Amt owwer auk for doe Jiuden for naidig, doe doch muine
Broör no dem Stamme send. Ik will fersoöken, soe uiwersüchtig teo maken un
wecke dofan teo redden. Wenn et den Hoeden Hoel bringet, dat doe Jiuden ferstott
send, dat bedütt et dann, wenn soe wir annuamen weret? Wat anners os dat
Liewen for doe Dauen? Wenn doe Preowe fan dem Doege hoelig est, dann est
doe ganße Doeg hoelig; wenn doe Woddel hoelig est, dann send auk doe
Twoöger hoelig. Wenn niu wecke fan den Twoögern afbruaken send un diu os Ruis
dofor insedd´t bis, sau dat diu fan der Woddel un dem fuinen Safte wat metkriggs,
dann sass diu nich giegen doe annern Twoöger prunken, doe afbruaken send.
Bedenke, diu dräggs nich doe Woddel, doe Woddel dräggt dui. Diu seggs fillichte:
Doe Twoöger send owwer doch afbruaken, dat ik dofor anwassen sall. Ganß recht.
Soe send owwer afbruaken, wuil soe ninnen Glauwen hedden, un diu bis an iare
Stuie sedd´t, wuil diu Glauwen häs. Diu sass nich prunken, sui loewer besuarget
ümme dui! Wenn Gott doe ersten Twoöger nich schaunt hät, dann werd hoe dui
auk nich schaunen. Betrachte Gott suine Geothoet un suinen Ernst! Hoe est
strenge giegen doe, doe affalen send, un geot teo dui, wenn diu getrüwwe bis;
süss wers diu auk afhowwen weren, un doe, doe nich in dem Unglauwen bluiwet,
weret wir os Ruiser ansedd´t weren. Gott hät doe Macht doteo, soe wir
anteoniemen. Wenn diu iut dem willen Baume bruaken un giegen doe Natiur up
den fuinen Baum ruisert bis, dann küönt doe, doe fan Natiur fan em afstammet, no
fiel lichter wir anruisert weren.
197

11, 25-36
Ik will ninne ferkerde Moenung iawer Israel upkuomen loden, dat jui nich stolt up jiu
sümst weret. Oen Doel fan Israel est ferstocket, owwer blaut sau lange, bet doe
Hoeden olle bekeret send. Dann werd ganß Israel reddet weren. Inner Schrift stoet:
Iut Israel sall doe Redder kuomen; doe sall olle Laighoet fan Jakob ferdruiwen. Ik
will dann oenen Bund met ienen maken un olle Sünnen wegniemen. Wenn wui up
doe geoe Buaskop soet, dann send soe Gott suine Fuinde, wat jiu togeoe kümmet;
wenn wui an doe Wal denket, dann send soe no Gott suine Kinner, wuil den Aulen
dat ferspruaken est. Wat Gott teoseggt hät, dat werd nich wir upseggt. Jui häwwet
froör Gott nich lofft un häwwet niu Erbarmen kriegen, wat doe Jiuden nich
anniemet. Niu witt doe Jiuden nich an Gott suin Erbarmen laiwen, dat jui häwwet,
un doe Jiuden naichstens auk fuinen süöt. Gott hät olle in Unglauwen sinken loden
un well sik iawer olle wir erbarmen. Wat est dat for oene graude Gnade, hauge
Wuishoet un doepe Insicht fan Gott! Wui küönt suine Gerichte nich begruipen un
suine Wiage nich ferston. Wer kennt suine Gedanken un wen hät hoe ümme Rot
froget? Wer hät em wat giewen un wem mott hoe wat wuirgiewen? Olls kümmet fan
em, bestoet duür en un ennt in em. Dorümme Ere for en in olle Oewigkoet.
12, 1-2
Lodet jiue Liewen oen hoelig Offer os Dank for Gott suin Erbarmen suin. Dat est
oen Denst, doe Gott gefällt. Stellt jiu nich düöser Welt gluik! Striewet no oenem
annern Sinne, os doe Welt hät. Dann küön jui auk pruüfen, wat Gott well, un wat
geot, loef un fullkuomen est.
12, 3-8
In dem Amte, dat Gott mui iut Gnaden giewen hät, soegge ik joedem fan jiu, dat hoe
nich haiger fan sik denken draff, os sik for en gehairt, un dat hoe Mode no dem
Glauwen haulen sall, den Gott em teo kuomen lött. Sau os an iusem Körper fiele
Gluider send, doe owwer nich olle gluike Arboet deot, sau sen wui auk in Christus
oene Gemoenskop; unnernanner sen wui owwer nich gluik. Wui häwwet ollerloe
Gawen, doe sik no der Gnade richtet, doe us giewen est. Doe us Gott suinen Willen
soeggen kann, sall sik no dem Glauwen richten. Doe oen Amt inner Gemoene hät,
sall annern doenen. Doe lert, sall auk no der Lere liewen. Doe annere
trechtewuiset, sall dat sachte deon. Doe Gawen iutdellt, sall gerecht suin. Doe
regoert, sall uiwerg suin. Doe annern helpet, sall et gern deon.
12, 9-21
Häwwet jiu uprichtig loef! Wart jiu for dem Laigen un hault an dem Geoen faste!
Häwwet jiu fan Hadden loef os Broör! Giewet dem annern moer Ere os jiu sümst!
Suid nich gluikgüllig inner Arboet! Suid lebennig innen Goeste! Schicket jiu inne
Tuit! Fröwwet jiu up iuse Huapen, suid in Loeden gedüllig, hault annen Gebedde
faste! Helpet der Gemoene inner Naut! Niemet doe Früömden gern up! Siaget, doe
jiu ferfolget! Siaget un floöket nich! Fröwwet jiu, wenn et annern geot goet, un
bediurt, wenn et annern laige goet. Ferdriaget jiu unnernanner! Häwwet nich
hauge Dinge innen Sinne un hault et met den Geringen! Hault jiu nich sümst for
kleok! Günnet oenanner nich Baises! Suid giegen olle erlik un geot! Wenn et
mögglik est un up jiu ankümmet, dann hault met ollen Fruiden. Wuirt jiu nich sümst
no jiuem Rechte! Dat iawerlodet Gott. Doe Schrift seggt: Mui kümmet dat teo, Recht
198

teo schaffen; ik sen doe Richter, sau seggt doe Her. Wenn duin Fuind Hunger hät,
dann giff em teo iaden; wenn hoe Dost hät, dann giff em teo drinken. Wenn diu dat
doös, dann sammels diu gloönige Kualen up suinen Kopp. Lott dui nich fan dem
Baisen unnerkruigen; iawerwinne dat Baise duür dat Geoe!
13, 1-6
Joederoene sall den Iawersten laiwen, den hoe unnerstellt est. Doe häwwet iare
Macht fan Gott. Wo soe stot, do send soe fan Gott teoloden. Doe giegen doe
Iawersten upstot, doe striewet giegen Gott suine Ordnung un weret met Recht dofor
bestraft. Doe Geoes deot, briuket ninne Angest for doe Iawersten teo häwwen,
blaut doe, doe Laiges deot. Dorümme deo, wat geot est; dann weret soe dui
luawen. Soe stot for dui in Gott suinen Densten. Wenn diu Laiges doös, dann moss
diu bange suin; soe driaget dat Swert nich ümmesüss; soe süöt in Gott suinem
Denste doe strafen, doe Laiges deot. Dorümme müö wui den Iawersten laiwen nich
iut Angest for der Strafe allaine, auk iut Grünnen for dem Gewieden. Dorümme süö
wui auk Stuürn betalen, soe müöt us in Gott suinem Denste forston un bewaren.
13, 7-10
Dorümme giewet joedem, wat jui em schüllig send: Stuürn un Toll, dem soe
teokuomet, Furcht un Ere, dem soe teostot. Bluiwet oenanner niks schüllig un
häwwet jiu olle oenanner loef! Doe dat doöt, doe hät dat Gesett haulen. Olls, wat do
seggt est: Diu sass nich oebriaken, diu sass nich dautslon, diu sass nich stialen,
diu sass dui nich lüsten loden un wat et süss no for Gebodde gifft, dat werd met
dem oenen Gebodde seggt: Diu sass duinen Naichsten sau loef häwwen os dui
sümst. Doe Loefte doöt dem Naichsten niks tolaie. Doe Loefte hät, doe hät olle
Gebodde haulen.
13, 11-14
Düt deot, wuil jui wiedet, dat et Tuit werd, fannen Slope upteoston. Iuse Hoel est oll
naiger kuomen os domols os wui teom Glauwen kaimen. Doe Nacht est forbui un
doe Dagg brecket an. Niu lodet us olls afloeggen, wat innen Duüstern schuüt, un
anloeggen, wat dat Lecht ferdriagen kann. Lodet us erlik liewen, dat wui us bui
Dage soen loden küönt, nich in Friaden un Siupen, nich in Unducht un Unnatiur,
nich in Struit un Afgunst. Toet den Heren Jesus Christus an un giewet acht, dat jui
modehen liewet.
14, 1-2
Niemet den up, doe no swack innen Glauwen est; struidet owwer nich met em
iawer Gewiedenssake! Doe oene mennt, hoe könne olls iaden; doe anner est
swack un [ä]tt blaut Gemoöse. Doe olls [ä]tt, sall den nich ferachten, doe
nich olls [ä]tt; un doe nich olls [ä]tt, sall den nich richten, doe olls ett. Gott hät
en os Kuind annuamen. Wer bis diu denn, dat diu dem annern suinen Knecht
richten wullt? Of doe stoet odder fällt, dat hät hoe for suinem Heren teo
ferantweorden. Hoe werd ston bluiwen; suin Her hät doe Macht, en teo haulen.
Doe oene höllt den oenen Dagg wichtiger os doe anner, dem annern send soe olle
gluik; joeder magg bui suiner Moenung bluiwen. Doe wat up doe Dage höllt, doe
doöt dat dem Hern teo Eren. Doe olls ett, doöt dat met Dank for Gott. Doe nich olls
ett, doöt dat auk met Dank for Gott un well Gott domedde eren. Nich oene liewet for
199

sik sümst un nich oene sterft for sik sümst. Liewe wui, dann liewe wui for den Heren
un stiarwe wui, dann stiarwe wui for den Heren; of wui liewet odder stiarwet,
dorümme sen wui ümmer dem Heren suin Oegendum. Dorümme est Christus
stuorwen un wir lebennig weoren, dat hoe iawer doe Dauen un doe Lebennigen
Her suin sall. Owwer diu, wo kanns diu duinen Breor richten? Odder, wo kanns diu
duinen Breor ferachten? Wui müöt doch olle for Gott suinem Richtersteole ston! Do
stoet schriewen: Sau wor os ik liewe, seggt doe Her, for mui süöt soe sik olle
baigen un joede Tunge sall mui eren. Dorümme werd joeder fan us sik for Gott
ferantweorden müöden.
14, 13-18
Wui witt nich iawer oenanner Richter suin un witt us loewer forniemen, ninn Anstaut
for doe Broör teo weren. Ik woet un sen duür den Heren Jesus dofan iawertuüget,
dat niks an sik gemoen est. Doe owwer wat for unroeggen höllt, dat est for den
unroeggen. Wenn duin Breor iawer duin Iaden bedroöwet werd, dann benimms diu
dui nich os oen Breor, doe en loef hät. Hollt en nich duür duin Iaden fan Christus af,
doe auk for en stuorwen est. Soet teo, dat iuse Glauwe nich ferachtet werd. Gott
suin Ruik hät niks met Iaden un Drinken teo deon. Dat bestoet in Gerechtigkoet,
Fruiden un Froöde, doe doe Hoelige Goest gifft. Doe dorin Christus doent, doe
gefällt Gott un bestoet for den Minsken.
14, 19-23
Dorümme will wui teosoen, dat wui Fruiden behault un us oenanner stüddet un
upmuntert. Ferdiarwet Gott suin Wiark nich ümme dat Iaden! Olls est roeggen; et
werd owwer unroeggen, wenn wui us oen Gewieden doriut maket, et teo iaden;
dann süö wui dat suin loden. Et est biader, dat wui ninn Floesk iadet un ninnen
Wuin drinket odder süss no wat genoedet, wenn doe Breor sik oen Gewieden
doriut maket. Wenn diu oene faste Moenung häs, dann behollt soe for dui. Gott
kennt soe. Et est geot, wenn diu dui iut dem, wat diu for Recht hölls, ninn Gewieden
teo maken briukes. Doe owwer buim Iaden twuiwelt, of hoe dobui recht doöt, doe
est oll ferurdoelt; dann hannelt hoe nich no suinem Glauwen. Wat owwer nich iut
dem Glauwen schuüt, dat est Sünne.
15, 1-7
Wui send den Swacken schüllig, dat wui iare Swackhoet driaget un nich blaut an
us denket. Joeder fan us sall sau liewen, dat hoe suinem Naichsten Geoes deon
un en innen Glauwen upmuntern kann. Christus hät sik sümst auk nich teo Gefallen
liewet. Doe Schrift seggt doriawer: Doe Woöre, doe soe soegget, hät mui druapen.
Olls, wat schriewen stoet, dat est doteo schriewen, dat wui wat doriut leren süöt;
duür Geduld un Traust süö wui doriut huapen leren. Gott, doe Geduld un Traust
gifft, helpe jiu, dat jui oenerloe Sinn unnernanner häwwet, sau dat jui olle tohaupe
os iut oenem Munne Gott, den Fadder fan Jesus Christus, eren un luawen küönt.
Niemet jiu oenanner up, sau os Jesus Christus jiu Gott teo Ere upnuamen hät.
15, 8-13
Christus est kuomen, wuil hoe den Jiuden doenen soll un bewuisen woll, dat Gott
warhaftig est un dat Ferspriaken höllt, dat hoe den Aulen giewen hät. Doe Hoeden
süöt Gott danken dat hoe iut Erbarmen kuomen est. Doe Schrift seggt: Dorümme
200

will ik dui bui den Hoeden Ere giewen un will fan duinem Namen singen loden.
Oene annere Stuie hett: Fröwwet jiu, jui Hoeden, met muinem Folke tohaupe! un
no oene Stuie seggt: Olle Hoeden süöt em danken un olle Fölker en luawen.
Jesajas seggt: Do sall oene Spruaden iut Jesse´s Woddel kuomen, doe sall iawer
olle Hoeden regoeren; up den weret olle Fölker huapen. Gott, doe us huapen lött,
giewe us Fruiden un Froöde iut dem Glauwen un lode us ruikelk huapen duür doe
Macht fan dem Hoeligen Goeste!
15, 14-21
Ik sen iawertuüget, loewe Broör, dat jui one mui den besten Willen un doe rechten
Kenntnisse häwwet, oenanner trechteteowuisen. Ik häwwe et owwer woget, jiu teo
schruiwen; ik will jiu tohülpe kuomen, wuil ik doe Gnade fan Gott doteo häwwe. Ik
sall Jesus Christus bui den Hoeden doenen un nen doe geoe Buaskop bringen,
dat doe Hoeden oene Gawe weret, doe Gott gefällt, wuil soe duür den Hoeligen
Goest hoelig weoren send. Ik bereope mui up Jesus Christus, dat ik Gott suiner
Sake doenen sall. Ik will nich fan Densten kuüren, doe Christus nich duür mui
iutrichtet. Hoe est dat, doe doe Hoeden duür mui teom Glauwen bringet, met Weort
un Wiarken, duür Toeken un Wunner un duür doe Kraft fan Gott suinem Goeste.
Sau häwwe ik fan Jerusalem an bet no Illyrien doe geoe Buaskop ollerwiagen
ferkünniget. Dobui häww ik ümmer dorup soen, do nich teo priegen, wo Christus
suin Name oll bekannt was; ik woll nich up den annern iarem Grunne bowwen.
Doe Schrift seggt: Den niks fan em ferkünniget est, doe süöt en soen, un doe niks
fan em haurt häwwet, doe süöt en kennen leren.
15, 22-29
Dat est doe Grund, worümme ik sau faken ferhinnert weoren sen, no jiu teo
kuomen. In düösen Lännern häww ik nich mer fiel teo deon, häwwe owwer graut
Ferlangen, no jiu teo kuomen. Wenn ik no Spanien roese, dann huape ik jiu teo
besoöken un oene Tuitlang bui jiu teo bluiwen; dann süöt wecke fan jiu metgon.
Erst roese ik owwer no Jerusalem; ik will dor der Gemoene doenen. Doe Broör in
Mazedonien un Gruichenland häwwet fruiwillig Geld for doe Armen in Jerusalem
giewen. Soe häwwet dat iut fruiggen Stücken don, soe send nen owwer auk wat
schüllig. Doe Hoeden häwwet goestlike Gawen fan ienen kriegen un helpet nen
niu met irdisken Gawen. Wenn ik domedde ferdig sen un doe Gawen sieker
iawerbrocht häwwe, will ik iawer Reom no Spanien roesen. Ik woet, dat ik jiu dann
den ganßen Siagen fan Christus suiner Buaskop metbringen were.
15, 30-33
Ümme iusen Heren Jesus Christus un ümme doe Loefte fan dem Hoeligen Goeste
bidde ik jiu: Stot mui innen Gebedde teo Gott bui, dat ik for den wuirspennstigen
Luüen in Jerusalem reddet were, un dat doe Gawen fan der Gemoene dor geot
upnuamen weret. Dann will ik met Froöden no jiu kuomen, wenn Gott well, un mui
bui jiu ferhalen. Gott, doe Fruiden gifft, sui met jiu ollen. Amen.
16, 1-2
Ik loegge jiu no iuse Süster Phöbe ant Hadde; doe doent der Gemoene in
Kenchrea. Niemet soe no dem Heren suinen Sinne up, sau os sik dat for us
gehairt, un stot iar in ollen Saken bui, wenn soe Hülpe briuket. Soe hät fielen
201

holpen, mui sümst auk.
16, 3-16
Gruüßet Priska un Akwila, doe met mui for Jesus Christus arboedet. Soe häwwet
sik anbuan, iaren oegen Kopp for mui teo giewen. Dofor sen ik un olle Gemoenen
unner den Hoeden ienen dankbor. Gruüßet auk doe Denste in iarem Hiuse;
gruüßet den loewen Epänetus, doe doe erste Christ in Asien wiesen est. Gruüßet
Maria, doe sik fiel Moögge for us giewen hät. Gruüßet Andronikus un Junias, doe
muine Landsluüe send un met mui gefangen siaden häwwet. Soe stot bui den
Aposteln in graudem Ansoen un send oll for mui Christen wiesen. Gruüßet
Amplias, den ik dem Heren loef häwwe. Gruüßet Urban, doe met mui for ‘Christus
arboedet, un muinen loewen Stachys. Gruüßet Apelles, doe sik sau getrüwwe
haulen hät. Gruüßet doe Broör unner den Densten fan Aristobulus. Gruüßet muinen
Landsmann Herodion. Gruüßet doe Christen unner den Densten fan Narzissus.
Gruüßet Tryphäna un Tryphosa, doe sik in dem Heren suinem Denste sau fiel
Moögge giewet. Gruüßet doe loewe Persis, doe sau getrüwwe for den Heren
arboedet. Gruüßet Rufus, den doe Her iutwält hät, un suine Mudder, doe mui auk
oene Mudder est. Gruüßet Asynkritus, Phlegon, Hermas, Patrobas un Hermes un
doe Broör bui ienen. Gruüßet Philologus, Julias, Nereus un suin Süster, Oympas
un olle Christen bui ienen. Gruüßet jiu oenanner met dem hoeligen Kusse. Olle
Gemoenen lodet jiu gruüßen.
16, 17-20
Loewe Broör, ik bidde jiu, waret jiu for den, doe Unoenigkoet un Struit stiftet un fan
der Lere afgot, doe jui kriegen häwwet. Got nen iut dem Wiage! Süöke Luüe doent
iarem Biuke un nich iusem Heren Jesus Christus. Met gladden Woören bedroeget
soe doe Luüe, doe ninn Arg häwwet un ninne Laighoet fermeot. Jiue Glauwe est
ollerwiagen bekannt, dorümme häwwe ik Froöde an jiu; ik will owwer auk, dat jui
wuise for dat Geoe un roeggen fan dem Baisen bluiwet. Gott, doe us Froöde gifft,
doe sall den Sotan in korder Tuit unner jiuen Foöden twoeggtrian loden. Doe
Gnade fan iusem Heren Jesus Christus sui met jiu.
16, 21-23
Timotheus, muin Gehülfe, un Luzius, Jason un Sosipater, muine Landsluüe, lodet
jiu gruüßen. Tertius, doe düösen Broef schrifft, gruüßet in dem Heren. Gajus, bui
dem ik wuone un wo doe ganße Gemoene tohaupe kümmet, lött jiu gruüßen. Auk
Erastus, doe Rentmester, un doe Breor Quartus gruüßt jiu.
16, 24-26
In der Priege fan der geoen Buaskop un wat ik süss fan Jesus Christus fertellt
häwwe, häww ik seggt, dat Gott niu oen Gehoemnis bekannt maket hät, dat lange
Tuit ferswiegen weoren est. Dat est schoen duür doe Schriften fan den Prohoeden:
Gott hät befualen, dat et ollen Fölkern bekannt weren sall, dat soe willig doran
laiwen küönt. Gott, doe allaine wuise est, dem sui Ere duür Jesus Christus in olle
Oewigkoet. Amen.
202

Doe erste Broef an doe Korinther
1, 1-3
Paulus, doe no Gott suinem Willen teo Jesus Christus suinem Apostel bereopen
est, un doe Breor Sosthenes gruüßet Gott suine Gemoene in Korinth un olle, doe
duür Jesus Christus hoelig weoren un teo der Gemoenskop met em bereopen
send. Wui gruüßet auk olle, doe suinen Namen anreopet, doe bui jiu un huir bui us.
Gnade wünske wui jiu un Fruiden fan Gott, iusem Fadder, un dem Heren Jesus
Christus.
1, 4-9
Ik danke Gott olltuit jiuetwiagen for doe Gnade, doe hoe jiu in Jesus Christus
giewen hät. Jui send in ollen Stücken, in Leren un Insicht, duür en ruik weoren.
Doe geoe Buaskop fan Jesus Christus hät bui jiu fasten Grund fiunen. Et failt jiu an
ninner Gnadengawe. Dorümme küön jui up Jesus Christus suin Wuirkuomen met
Ferlangen toöwen. Hoe werd jiu auk bet ant Enne fastehaulen, dat jui an suinem
Dage one Anklage sieker beston küönt. Gott est getrüwwe. Doe hät jiu in doe
Gemoenskop met iusem Heren Jesus Christus bereopen.
1, 10-17
Loewe Broör, ik bidde jiu in Jesus Christus suinem Namen: Bluiwet inner Lere
oenig un lodet ninnen Struit upkuomen! Hault in oenem Sinne un in oener
Moenung anner Lere faste! Fan Chloe iaren Densten häww ik haurt, dat jui Struit
unner jiu häwwet. Ik moene düt: Doe oene fan jiu seggt: Ik haule et met Paulus, doe
anner: Ik met Apollo, doe drüdde: Ik met Kephas, doe foerde: Ik met Christus. Est
Christus denn dellt? Est Paulus for jiu ant Kruüß slagen? Sen jui up Paulus suinen
Namen taufet? Ik mott Gott danken, dat ik nich oenen fan jiu taufet häwwe os blaut
Krispus un Gajus. Dorümme kann nich oene soeggen, ik hedde up muinen Name
tauft. Doch hollt, ik häwwe auk dem Stephanus suine Denste tauft; süss woet ik
owwer nich, dat ik no wen tauft häwwe. Christus hät mui nich schicket, dat ik taufen
sall; ik sall doe geoe Buaskop priegen, owwer nich met haugen Woören, dat
Christus suin Kruüß dobui fergieden werd.
1, 18-25
Dat Weort fannen Kruüße niemet doe nich ernst, doe ferluaren got; for us owwer,
doe reddet weret, est et oene Kraft fan Gott. Do stoet schriewen: Den Wuisen iare
Wuishoet will ik toschannen maken un den Kleoken iare Kleokhoet tonichte maken.
Wo send doe Kleoken? Wo doe Schriftgelerden? Wo doe Weltwuisen? Hät Gott sik
no der Kleokhoet fanner Welt richtet? Doe Welt hät in iarer Wuishoet Gott suine
Wuishoet nich ferston; dorümme nimmet doe Welt doe Priege nich ernst, duür doe
Gott olle redden well, doe doran laiwet. Doe Jiuden witt Wunnertoeken soen un
doe Gruichen hauge Wuishoet hairen, wui owwer prieget fan Christus suinem
Kruüße. Dat est den Jiuden towuir un den Gruichen to minne. Wui prieget ollen, of
et Jiuden odder Hoeden send, dat in Christus Kraft un Wuishoet fan Gott est. Gott
est bui suinen Wiarken wuiser os wui, wenn wui soe auk for dairlk hault, un stiarker
os wui, wenn wui soe auk for swack hault.
203

1, 26-31
Kuiket jiu ens doe an, doe fan jiu bereopen send, loewe Broör, do send nich fiele
tüsken, doe inner Welt os kleok, hauge un forniem goelt. Wat doe Welt for dairlk
höllt, dat hät Gott iutwält, dat hoe doe Wuisen domedde beschiamet, un wat doe
Welt for swack höllt, dat hät Gott iutwält, dat hoe doe Starken domedde beschiamet.
Wat doe Welt nich ankicket un nich achtet un wat do niks bedütt, dat hät Gott iutwält
un maket dat tonichte, wat wat suin sall. For Gott sall sik ninn Minske wat imbillen.
Gott allaine häww jui dofor teo danken, dat jui met Jesus Christus in Gemoenskop
liewet; doe est duür Gott iuse Wuishoet, Gerechtigkoet, Hoeligkoet un Rettung. Do
stoet sau schriewen: Doe wat Hauges suin well, doe sall met Gott wat Hauges suin.
2, 1-5
Os ik no jiu kamm, loewe Broör, häww ik auk nich met haugen Woören un grauder
Wuishoet Gott suine geoe Buaskop prieget. Ik woll jiu niks anners ferkünningen, os
dat Jesus Christus, iuse Hoeland annen Kruüße stuorwen est. Ik litt bui jiu an
Swäcke, Angest un Biewen. Wat ik sia, dat wören nich starke Woöre un wuise
Gedanken, owwer et bewuise Goest un Kraft. Jiue Glauwe soll sik up Gott suine
Macht un nich up den Minsken iare Wuishoet grünnen.
2, 6-16
Wat wui soegget, est auk Wuishoet bui den, doe goestlik wuider send, owwer nich
Wuishoet fanner Welt un fan den Haugen inner Welt, doe doch fergot. Wat wui
soegget, est Gott suine Wuishoet, doe for der Welt ferbuargen est. Düöse Wuishoet
hät fan Oewigkoet hiar in foriut bestimmet, dat wui doe Herlikkoet häwwen süöt.
Düöse Wuishoet häwwet auk doe Haugen inner Welt nich kennt. Wenn soe doe
kennt hedden, dann hedden soe den Heren iut der Herlikkoet nich kruüßiget. Wui
soegget dat, wat schriewen stoet. Wat ninn Auge soen, ninn Aur haurt un ninn
Hadde ant hät, dat wat Gott for doe bestimmet hät, doe en loef häwwet, dat hät us
Gott duür den Goest wuiset. Doe Goest söcht no ollen Dingen, auk no Gott suinen
Grünnen. Wer woet one dem Minsken suinen Goest, wat in dem Minsken sitt? Sau
kennt auk nich oene Gott os blaut doe Goest fan Gott. Wui häwwet owwer den
Goest kriegen, doe fan Gott stammet un nich der welt iaren Goest. Dorümme küön
wui wieden, wat Gott us giewen well. Dat ferkünnige wui met Woören, doe iut Gott
suinem Goeste stammet un nich met Woören, doe us den Minsken iare Wuishoet
gifft. Doe Minske, doe sik up suine Kleokhoet ferlött, nimmet goestlike Dinge nich
an, doe fan Gott stammet. Dat send em dairlke Dinge; doe ferstoet hoe nich; doe
müöt em goestlik iutleggt weren. Doe Gott suinen Goest hät, doe ferstoet olls, werd
owwer sümst fan den annern nich ferston. Wer hät Gott suine Gedanken
begriepen? wer kann em Rot giewen? Wui häwwet Christus suinen Sinn.
3, 1-4
Os ik no jiu henkamm, konn ik erst män os met Kinnern fan Jesus Christus met jiu
kuüren un nich os met Luüen, doe fan goestliken Dingen oll wat ferstot. Mialke
häww ik jiu teo drinken giewen; swore Kost könn jui nau nich ferdriagen, auk
fandage nau nich. Jui send no wuit truügge, sau lange os no Uiwersucht un Struit
bui jiu est. Jui send no unchristlik un liewet no os doe annern. Wenn doe oene
seggt: Ik sen for Paulus, un doe annere: Ik sen for Apollo, sen jui dann nich justsau
os doe annern?
204

3, 5-15
Wat est Paulus? Wat est Apollo? Denste send soe, duür doe jui teo dem Glauwen
kuomen send, un joeder doent dem Heren sau, os hoe em dat giewen hät. Ik
häwwe plantet, Apollo hät beguaden un Gott hät wassen loden. Doe Ere kümmet
dem teo, doe wassen lött, owwer nich dem, doe plantet un doe begütt. Doe plantet
un doe begütt, send oenanner gluik un joeder kriggt den Laun no suiner Arboet.
Wui send Gott suine Denste; jui send suin Ackerland un suin Bauwiark. Ik häwwe
os oen forsichtigen Mester doe Grünne leggt no der Gnade, doe mui giewen est.
Oen anner bowwet dorup wuider, owwer joeder mott soen, wo hoe dat anfänget.
Oenen annern Grund gifft et nich os den, doe leggt est. Dat est Jesus Christus. Of
hoe up düösem Grunne Gold, Sülwer un Eddelstoen odder Holt, Haigg un Strau
bowwet, dat werd sik fuinen; doe Gerichtsdagg werd dat klor maken. Dann werd
duür dat Fuür joedem bewuiset, wat suine Arboet wert est, wenn soe innen Fuür
iuthöllt. Blifft suin Wiark beston, dat hoe bowwet hät, dann sall hoe suinen Laun
häwwen. Wenn suin Wiark upbrennt, dann sall hoe den Schaden luin. Hoe sümst
kann no reddet weren, owwer sau os iut oenem Fuür.
3, 16-23
Wiede jui nich, dat jui Gott suin Tempel send un Gott suin Goest in jiu wuont? Doe
Gott suinen Tempel ferderft, den werd Gott auk ferdiarwen. Gott suin Tempel est
hoelig un jui send dat auk. Wui süöt us nich sümst wat formaken. Doe mennt, hoe
wöre in weltliken Dingen kleok, doe mott erst oen Nar drin weren, dann werd hoe
wuise weren. Der Welt iare Wuishoet bestoet nich for Gott. Do stoet schriewen: Doe
Wuisen fänget hoe in iarer Kleokhoet un an oener annern Stuie: Doe Her kennt
den Wuisen iare Gedanken, dat soe dairlk send. Dorümme sall sik nich oene up
Minsken wat inbillen, wenn et auk suine Lerer send. Magg dat Paulus, Apollo
odder Kephas suin, doe Welt, dat Liewen odder doe Daud, wat niu est odder wat
no kuomen werd, olls est for jiu. Jui hairt owwer Christus an un Christus hairt Gott
an.
4, 1-5
Joederoene sall us os Christus suine Denste un os Ferwalter fan Gott suinen
Gehoemnissen ansoen. Fan den Ferwaltern werd owwer ferlanget, dat soe
getrüwwe send. Wenn niu fan jiu odder fan annern iawer mui urdoelt werd, dann
froge ik do woenig no; ik soegge auk niks iawer mui sümst. Ik woet, dat ik nich
ungetrüwwe wiesen sen, owwer dorümme sen ik nau nich fruiggspruaken. Doe mui
richten sall, dat est doe Her sümst. Dorümme toöwet met jiuem Urdoel, bet doe Her
kümmet. Doe werd dann ant Lecht bringen, wat innen Duüstern ferbuargen est, un
us wuisen, wat innen Hadden sitt; dann werd joeder fan Gott suin Loff kruigen.
4, 6-13
Loewe Broör, ik häwwe düt fan mui sümst un fan Apollo blaut jiuetwiagen seggt,
dat jui nich moer fan oenem fan us haulen süöt, os schriewen stoet, un dat jui jiu
nich oenem fan us toloewe giegen oenanner wat dünken süöt. Wer hät dui
fortuagen? Wat häs diu os oegen, dat diu nich kriegen häs? Wenn et dui giewen
est, wat prols diu dann domedde, os wenn et dui nich giewen wöre? Jui send oll
satt; jui send oll ruik; jui regoert one us os Heren. Ik woll, et wöre würkelk sau. Dann
205

könne wui met jiu tohaupe regoeren. Mui dücht baule, Gott hät us Apostel os doe
ollerlesten inne Ruige stellt, just os wenn wui teom Daue ferurdoelt wören; wui
send der ganßen Welt, den Engeln un den Minsken teom Bekuiken iutstellt. Wui
send wiagen Christus teo Naren weoren un jui send doe Kleoken; wui send swack
un jui stark; jui stot in Eren un wui in Schanne. Bet fandage lui wui Hunger un dost,
müö wui naket gon, us slon loden un fan oener Stuie no der annern flüchten, un us
dobui met iuser Arboet erniaren. Wui send dat Kuirsel inner Welt un joedem suin
Iutorsel; sau hät us dat bet niu gon.
4, 14-21
Ik schruiwe dat nich, dat jui jiu schiamen süöt; ik will jiu blaut os muine loewen
Kinner trechtewuisen. Wenn jui auk toeggendiusend Lermester hedden, doe
Glauwen an Christus in jiu wecken wollen, dann hedde jui doch nich fiele, doe an
jiu os Fadder daien. Ik sen owwer jiue Fadder weoren, os ik jiu doe geoe Buaskop
fan Jesus Christus brochte. Dorümme bidde ik jiu: Folget muiner Lere! Dorümme
häww ik jiu auk Timotheus schicket, doe muin loewe un getrüwwe Kuind in dem
Heren est. Doe sall jiu muine Wiage wuisen, doe ik in Jesus Christus suinem
Denste ollerwiagen in den Gemoenen lere. Do send wecke bui jiu, doe moent, ik
kaime nich wir no jiu, dorümme stellt soe sik hauge hen. Ik were owwer baule
kuomen, wenn Gott well. Dann will ik iare Kraft soen un nich iare Woöre hairen.
Gott suin Ruik bestoet nich in Woören, owwer in Kraft. Wat wi jui niu? Sall ik
medder Reon kuomen odder met Loefte un sachtem Goeste?
5, 1-5
Do werd laige Dinge fan jiu fertellt, manßen laiger os fan den Hoeden. Doe oene
fan jiu sall met suiner Steffmudder tohaupeliewen. Wo küön jui dann no hauge fan
jiu denken? Doriawer solle jui doch treoren un den heriutsmuiden, doe sau wat
doöt. Ik sen no huir, owwer innen Goeste oll bui jiu, un häwwe iawer den, doe sik
sau swor fergon hät, huir dat Urdoel spruaken, os wenn ik bui jiu wöre. In Jesus
Christus suinem Namen wi wui, jui un ik innen Goeste met jiu, met der Kraft fan
Jesus Christus en dem Sotan iawergiewen, dat suin sünnig Floesk fergoet un
suine Soele an dem Heren suinen Gerichtsdage reddet werd.
5, 6-8
Jiue Ansoen est nich fuin. Wiede jui nich, dat son bieden Siurdoeg den ganßen
Doeg suürt? Schafft den aulen Siurdoeg af, dat jui os frisken Doeg weret; jui
Christen send jo nuiggen Doeg. Jesus Christus est os iuse Austerlamm for us offert.
Dorümme wi wui Austern nich met dem aulen Siurdoege fuiren; auk nich met dem
Siurdoege, dat wui laige send, owwer met dem soöden Doege, dat wui roeggen un
uprichtig send.
5, 9-13
Ik häwwe jiu in dem Broewe schriewen, jui sollen niks met Oebriakern teo deon
häwwen. Ik moene nich olle laigen Luüe, doe heort, bedroeget, stialt un Göttsen
anbiat; dann mösse jui jo iut der Welt heriutlaupen. Ik häwwe in dem Broewe süöke
mennt, doe jiue Broör suin witt, owwer doch Oebriaker, Guitshälse, Afgöttske,
Lüögner, Drinker un Roöwer send; met den süö jui nich tohaupe iaden. Wat got mi
doe Luüe an, doe nich teo der Gemoene hairt? Doe richte jui auk nich. Doe werd
206

Gott richten. Ik will blaut, dat jui unner jiu ninnen Baisewicht dullet.
6, 1-8
Wenn doe oene fan jiu Struit met oenem annern hät, wo kann hoe dann doe Sake
for doe Hoeden bringen? Worümme söcht hoe suin Recht nich bui Christen?
Wiede jui nich, dat doe Christen naichstens doe Welt richten süöt? Wenn niu doe
Welt fan jiu richtet weren sall, sen jui denn nich geot geneog doteo, dat jui
Kloenigkoeten unner jiu slichtet?`Wiede jui nich, dat wui iawer doe Engel richten
süöt? Dann müö wui dat doch auk iawer Minsken küönen. Wenn jui owwer iawer
Muin un Duin Struit häwwet, dann go jui no Richtern, doe inner Gemoene niks
goelt. Dat soegge ik, dat jui jiu wat schiamen süöt. Häwwe jui denn nich ens oenen
geschaiten Mann, doe Struit tüsken Broörn slichten kann? Nai, bui jiu ferklaget oen
Breor den annern for Gericht un goet dann for den Hoeden iar Gericht. Et est oll an
sik oen grauden Failer, dat jui Struit häwwet. Worümme lode jui jiu nich loewer
Unrecht deon un wat wegniemen? Nai, jui deot sümst Unrecht un niemet sümst
annern wat weg, wenn et auk Broör send.
6, 9-11
Wiede jui nich, dat doe Gott suin Ruik nich iarwen küönt, doe Unrecht deot? Lodet
jiu niks wuismaken! Doe Afgöttsken, doe Oebriaker, doe Swelger, doe Luiderliken,
doe Doewe, doe Guitshälse, doe Suüper, doe Spödder, doe Roöwer weret Gott
suin Ruik nich iarwen. Wecke fan jiu send froör auk sau wiesen, owwer jui send niu
roeggen wuosken, hoelig weoren un gerecht spruaken in Jesus Christus suinen
Namen un duür Gott suinen Goest.
6, 12-20
Ik draff olls deon, owwer et sall mui nich schaden; ik häwwe teo olls Ferlaif, owwer
et sall mui nich unnerkruigen. Doe Spuise est for den Magen un doe Magen for
doe Spuise bestimmet, owwer Gott werd naichstens Magen un Spuise fergon
loden. Dat Luif hairt Gott dem Heren un est nich for doe Unducht bestimmet. Gott
hät den Heren upwecket un well us auk duür suine Kraft upwecken. Wiede jui nich,
dat jiue Luiwer Christus suine Gluider send? Sall ik niu Christus suine Gluider
niemen un soe teo Gluidern fan Oebriakern maken? Nai. Jui wiedet doch, doe
oener Fruwwen anhänget, doe est oen Luif met iar. Et hett jo: Doe boeden weret
oen Luif weren. Doe owwer dem Heren anhänget, est oen Goest met em. Wart jiu
for Unkuüskhoet! Doe annern Sünnen, doe oen Minske doöt, send biuden fan
suinem Luiwe. Doe unkuüsk est, sünniget an suinem oegen Luiwe. Wiede jui nich,
dat jiue Luif oen Tempel fan dem Hoeligen Goeste est, doe in jiu wuont, un dat jui
dat Luif fan Gott kriegen häwwet, un et nich jiue Oegendum est? Jui send duür
ankofft. Dorümme giewet Gott doe Ere met jiuem Luiwe un Liewen!
7, 1-7
Niu will ik jiu antweorden up dat, wat jui mui schriewen häwwet. Oen Mann doöt
geot, wenn hoe ninne Fruwwe nimmet. Wuil dann owwer lichte Unkuüskhoet
driewen werd, est dat biader, wenn joeder Mann suine oegen Fruwwen un joede
Fruwwe iaren oegen Mann hät. Doe Mann sall den Ümmegang met suiner
Fruwwen haulen un doe Fruwwe auk den Ümmegang met iarem Manne. Doe
Fruwwe hät nich allaine iawer iar Luif wat teo soeggen; doe Mann hät auk suin
207

Recht doran. Auk doe Mann hät nich allaine iawer suin Luif wat teo soeggen; doe
Fruwwe hät auk iar Recht doran. Hault jiu nich fan oenanner truügge os blaut oene
Tuitlang fruiwillig, dat jui jiu nich buim Bian hinnert. Dann kuomet wir tohaupe, dat
jiu doe Sotan nich bedrüggt un jui unkuüsk weret. Düt soegge ik, wuil ik jiu doe
Oee fruigiewen, owwer nich befialen will. Ik woll, olle Luüe wören dorin sau os ik.
Owwer joeder hät suine oegen Gawen fan Gott kriegen, doe oene sau, doe annere
sau.
7, 8-11
Ollen, doe nich befruigget send, un den Witwen soegge ik: Et est geot for jiu, wenn
jui sau bluiwet, os jui send. Wenn soe sik owwer nich haulen küönt, dann süöt soe
fruiggen. Et est no biader, soe fruigget, os dat soe luiderlik weret. Den Oeeluüen
befellt doe Her, nich ik, dat doe Fruwwe den Mann nich ferloden sall. Wenn soe et
owwer doch doöt, dann sall soe fruiggbluiwen un sik wir met em ferdriagen; doe
Mann sall sik fan der Fruwwen nich schoen loden.
7, 12-16
Den annern Oeeluüen soegge ik, nich doe Her: Wenn oen Breor oene
Hoedenfruwwen hät, un soe bui em bluiwen well, dann sall hoe soe nich
ferstaiden. Wenn oene Christenfruwwe oenen Hoeden os Mann hät un hoe bui iar
bluiwen well, dann sall soe en nich ferloden. Doe Mann werd duür suine gloöwige
Fruwwen hoelig un doe Fruwwe duür iaren gloöwigen Mann; süss wören jo jiue
Kinner unroeggen; doe send owwer hoelig. Wenn doe ungloöwige Doel sik
trennen well, dann lodet en dat deon. Doe Breor un dat Süster send dann nich
biunen. Gott hät jiu bereopen, dat jui in Fruiden liewen süöt. Wo kann doe Fruwwe
wieden, of iar Mann reddet werd, un wo kann doe Mann wieden, of suine Fruwwe
reddet werd?
7, 17-24
Joeder sall den Stand behaulen, den Gott em teodacht hät, un sau liewen, os Gott
en bereopen hät. Den Rot giewe ik ollen Gemoenen. Est hoe Jiude un os besnuin
bereopen, dann sall hoe dat nich ferstiaken, est hoe Hoede un os nich besnuin
bereopen, dann sall hoe sik nich besnuin loden. Of wui besnuin send odder nich,
dat bedütt niks. Gott suine Gebodde haulen goet iawer olls. Joederoene bluiwe in
dem Stanne, in dem hoe bereopen est. Bis diu os Knecht bereopen, dann sass diu
nich bedroöwet suin. Wenn diu owwer fruigg weren kanns, dann fröwwe dui
doriawer. Den doe Her os Knecht bereopen hät, doe est for dem Heren fruigg, un
den hoe os fruiggen Minsken bereopen hät, doe est dem Heren suin Knecht. Jui
send duür ankofft; dorümme süö jui nich den Minsken iare Knechte suin. Joeder
sall in dem Stanne bluiwen, in dem Gott en bereopen hät.
7, 25-28
Iawer doe jungen Luüdens häww ik ninn Gebott fan Gott; ik soegge owwer muine
Moenung os oen Mann, doe bui Gott Erbarmen fiunen hät, dat hoe getrüwwe est. Ik
moene, dat doe Jungfernstand in düösen laigen Tuien oene geoe Sake est un et
for joeden geot est, sau teo bluiwen, os hoe est. Bis diu an oene Fruwwen biunen,
dann soöke nich, fan iar lössteokuomen, un bis diu lösse, dann soöke ninne
Fruwwe. Wenn diu huirodes, doös diu ninne Sünne; wenn oene Jungfer huirodet,
208

doöt soe auk ninne Sünne. Soe werd owwer Naut duürmaken müöden un dofor
woll ik soe gern bewaren.
7, 29-38
Dat will ik jiu soegen, loewe Broör, wui häwwet blaut noe oene korde Tuit, bet doe
Her kümmet. For düöse Tuit sollen sik olle sau haulen, os hedden soe ninne
Fruwwen, un olle doe gruint, sau os grienen soe nich, un olle doe sik fröwwet, sau
os fröwwen soe sik nich, un olle doe wat kaupet, sau os besaiden soe niks, un doe
met der Welt ferkert, sau os hedden soe do niks fan. Der Welt iar Ort mott fergon. Ik
woll, dat jui ninne Suargen hedden. Doe nich ferhuirodet send, suarget for dem
Heren suine Sake un denket doran, wo soe em gefallen küönt. Doe ferhuirodet
send, suarget for doe Dinge inner Welt un soet teo, wo soe iarer Fruwwen gefallen
küönt. Justsau est doe Unnerschoed tüsken oener Fruwwen un oener Jungfer. Doe
Jungfer kümmert sik ümme den Heren suinen Denst. Soe well an Luif un Soele
hoelig suin. Doe Fruwwe kümmert sik ümme weltike Dinge. Soe well iarem Manne
gefallen. Düt soegge ik teo jiuem oegen Besten. Ik will jiu ninnen Twang
uploeggen; ik will blaut, dat et anstännig bui jiu teogoet un jui dem Heren one
Hinner doenen küönt. Wenn jui moent, et wöre Unrecht, doe iutwuoßen Döchter
fannen Huiroden truüggeteohaulen, un wenn dat nich goet, dann süö jui deon, wat
jui witt. Sünne est dat nich. Dann lodet soe fruiggen. Wenn jui den fasten Willen
häwwet un et one Twang goet, dat jui doe Döchter bui jiu behault, dann deo jui
recht domedde. Doe suine Döchter fruiggen lött, doe hannelt geot, un doe soe nich
fruiggen lött, doe hannelt no biader.
7, 39-40
Oene Fruwwe est sau lange biunen, os iar Mann liewet. Sterft doe, dann est soe
fruigg un kann wir huiroden, wenn soe well. Et sall owwer no dem Heren suinem
Willen oen Christ suin. Soe doöt owwer biader, wenn soe for sik blifft. Dat est
muine Ansicht, un ik moene, dat ik auk Gott suinen Goest häwwe.
8
Niu fan dem Offerfloeske. Wui wiedet, dat wui olle doe richtige Insicht doriawer
häwwet; doe maket owwer stolt, blaut doe Loefte biadert annere. Doe up suine
Insicht stolt est, doe hät doe Insicht nau nich sau, os soe suin mott. Doe Gott loef
hät, doe est em bekannt weoren. Wat niu dat Iaden fan Offerfloesk angoet, do
wiede jui, dat et gar ninne Göttsen gifft un dat do ninn Gott inner Welt est, os blaut
doe oene. Wenn et auk innen Hiemel un upper Ern götter giewen sall, --- doe
Hoeden laiwet jo an fiele --- dann kenne wui Christen doch blaut oenen Gott.
Owwer nich olle häwwet düöse Insicht. Wecke send no an doe Göttsen gewuont un
iadet dat Offerfloesk, os wenn et würkelk fan oenem Gott annuamen wöre. Den iar
Gewieden est swack un kriggt Pläcke dofan. Wat wui iadet, dat bringet us Gott nich
naiger. Iade wui dofan, dann were wui for Gott nich biader; iade wui nich dofan,
dann were wui for Gott nich geringer. Soet owwer teo, dat düöse fruigge Ansicht
annere nich afstött, doe no truügge send. Wenn oen Breor dui met duiner fruiggen
Ansicht innen Tempel Offerfloesk iaden suüt, werd hoe dann nich upmuntert, auk
dofan teo iaden, wenn suin Gewieden auk no teo swack dofor est? Sau werd duür
duine Insicht doe swackere Breor ferduorwen, for den Christus doch auk stuorwen
est. Wenn jui sau an den Broörn sünniget un iar swack Gewieden bedrücket, dann
209

sünnige jui auk an Christus. Wenn muin Breor dat for Sünne höllt, dann will ik
loewer gar ninn Floesk iaden, os em domedde Sünne angiewen.
9, 1-3
Sen ik nich fruigg? Sen ik ninn Apostel? Häww ik nich den Heren Jesus Christus
soen? Sen jui nich muine Gemoene in dem Heren? Wenn ik for annere ninn
Apostel sen, dann sen ik et doch for jiu. Jui send dat Siegel, dat doe Her up muin
Apostelamt drücket hät. Sau wuire ik mui giegen doe, doe Gericht iawer mui
haulen witt.
9, 4-7
Häww wui nich dat Recht teo iaden un teo drinken? Häww wui nich dat Recht, oen
Süster os Fruwwen metteoniemen, os doe annern Apostel, doe Broör fan dem
Heren un Kephas et deot? Odder häww wui, ik un Barnabas, allaine doe Flicht, us
dat Braut sümst teo ferdoenen? Wer goet up suine oegen Kosten innen Kruig? Wer
leggt oenen Wuinbiarg an un ett ninne Früchte dofan? Wer höllt Foe un drinket
ninne Mialke dofan?
9, 8-12
Est dat blaut doe Ansicht fan de Luüen odder seggt dat Gesett dat auk? In Moses
suinem Gesedde stoet: Diu sass dem Ossen dat Miul nich teobuinen, wenn hoe
dasken mott. Hät Gott dat blaut for doe Ossen seggt, odder hät hoe dat auk
iusetwiagen seggt? For us est dat Gebott schriewen: Doe dat Land ploöget un dat
Kaurn däsket, doe sall auk up suinen Doel fan den Früchten huapen. Wenn wui niu
bui jiu goestlike Sot iuts[oe]gget, est dat dann oene graude Sake, wenn wui
fan jiu irdiske Früchte inarnet? Wenn niu annere dat Recht häwwet, sik fan jiu
erniaren teo loden, dann häww wui dat no fiel moer. Dat wi wui owwer nich; wui
suarget for us sümst un witt der Buaskop fan Jesus Christus ninn Hinner maken.
9, 13-18
Wiede jui nich, dat doe Pruister, doe innen Tempel doent, auk fan den Afgaben do
liewen süöt, un dat doe, doe den Altordenst häwwet, auk fan den Offergawen iaren
Doel kruiget? Justsau hät doe Her seggt, dat doe fanner Buaskop liewen süöt, doe
soe ferkünniget. Ik häwwe dat nich don. Ik schruiwe düt auk nich, dat et met mui niu
sau haulen weren sall. Ik will loewer daude suin, os mui doe Ere niemen loden. Dat
ik doe geoe Buaskop ferkünnige, dofan will ik niks soeggen; ik mott dat jo deon un
gnade mui Gott, wenn ik et nich dai. Wenn ik et fruiwillig deoe, dann werd et mui
auk launt. Deo ik et nich fruiwillig, dann est et doch muin Amt, dat ik ferwalten mott.
Wat est niu muin Laun dofor? Dat est doe Laun, dat ik doe Buaskop ümmesüss
priege un dat ik dat Recht nich föddere, dofan teo liewen.
9, 19-23
Wenn mui os fruiggem Mann auk ninn Minske wat teo soeggen hät, dann will ik
doch joedem suin Knecht suin, dat ik rechte fiele gewinne. Met den Jiuden sen ik
oen Jiude weoren, ümme doe Jiuden teo gewinnen. Met den, doe unner den
Jiuden iarem Gesedde stot, häww ik mui fruiwillig unner dat Gesett stellt, ümme soe
teo gewinnen. Met den Hoeden, doe one dat Gesett send, häww ik ümmegon, os
kenne ik Gott suine Gebodde nich, ümme soe teo gewinnen; ik sen owwer for Gott
210

nich one Gesett un sto in Jesus Christus suinem Gesedde. Met den Swacken
häww ik mui swack haulen, ümme soe teo gewinnen. For olle sen ik olls wiesen,
ümme up olle Wuise wecke teo redden. Dat deo ik olls ümme doe geoe Buaskop,
dat ik Siagen dofan häwwe.
9, 24-27
Wiede jui nich, dat upper Rennban olle laupet, doe oene owwer män den Pruis
kriggt? Laupet sau, dat jui en kruiget. Doe Wettlaiper wuiset olls truügge, wat em
doe Kräfte niemen kann. Doe doöt dat, ümme oenen fergängliken Kranß teo
gewinnen, wui owwer, ümme oenen unfergängliken. Ik laupe nich, os wenn ik nich
wüsse, ümme wecke Sake; ik slo nich, os wenn ik inne Lucht höwwe. Ik schaune
muinen Körper nich un haule en in Tucht. Ik will nich annere upmuntern un sümst
den Pruis upgiewen.
10, 1-4
Ik will jiu niks ferswuigen, loewe Broör, iuse Aulen send olle unner der Wolke
wiesen un duür doe Soe gon. Soe send olle inner Wolke un innen Wader up
Moses taufet. Soe häwwet olle doesülwe goestlike Spuise gieden, un densülwen
goestliken Drunk genuaden. Soe drünken fan dem goestliken Felsen, doe
metgeng; dat was Christus.
10, 5-13
An den moesten hadde Gott ninnen Gefallen; soe send innen Sandbrinken
stuorwen. Düöse Dinge send Beller for us, dat wui nich Laiges deon süöt, os doe
don häwwet. Jui süöt nich Afgötteruigge druiwen, os wecke don häwwet, us os
schriewen stoet: Dat Folk sedde sik dal un att un drank, un dann stönnen soe up un
danßen. Lodet us auk ninne Unducht druiwen, os wecke fan den daien, un os
Strafe droe un twintig diusend an oenem Dage fellen. Lodet us den Heren auk nich
fersoöken, os wecke en fersöchten, un os Strafe fan den Snaken bieden woören.
Muort auk nich, os wecke muoren, un os Strafe fan dem Ferdiarwer ümmebrocht
woören. Dat est an den os oen Beld for us schoen un for us upschriewen, dat wui
dat nich auk sau maken süöt. Wui stot for dem Enne fanner Welt. Doe do mennt,
hoe stönne faste, doe sall teosoen, dat hoe nich fällt. Bet niu est doe Fersoökung
for jiu no lichte wiesen. Gott est getrüwwe un werd nich teoloden, dat jui iawer jiue
Kräfte fersocht weret, un et sau inrichten, dat jui dat iuthaulen küönt un et dann oen
Enne hät.
10, 14-22
Dorümme wart jiu for Afgötteruigge. Ik kuüre met jiu os met ferstännigen Luüen.
Pruüfet sümst, wat ik soegge. Doe Wuiggewuin, den wui siaget, est dat nich doe
Gemoenskop met Christus suinem Bleoe? Dat Braut, dat wui briaket, est dat nich
doe Gemoenskop met Christus suinem Luiwe? Et est män oen Braut, dat iutdellt
werd, un wui send män oen Luif, wuil wui us olle dat Braut doelt. Besoet jiu dat Folk
Israel! Stot soe nich olle in Gemoenskop met dem Altor, wenn soe fan dem Offer
iadet? Wat will ik domedde soeggen? dat dat Offerfloesk würklik wat bedütt? Dat
doe Göttsen würkelk wat send`Nai, wat doe Hoeden offert, dat offert soe for baise
Goester un nich for Gott. Ik will owwer nich dat jui met baisen Goestern in
Gemoenskop kuomet. Jui küönt nich togluike dem Heren suinen Wuin un den
211

aisen Goestern iaren Wuin drinken. Jui küönt nich togluike dem Heren suin Braut
un den baisen Goestern iar Braut iaden. Odder wi jui iusen Heren tiargen? Sen jui
stiarker os hoe?
10, 23-30
For olls häww wui Fruihoet, owwer nich olls bringet wat in; for olls häww wui Ferlaif,
owwer nich olls biadert us. Ninn Minske sall an sik allaine denken; hoe sall auk for
den annern iar Hoel suargen. Olls, wat uppen Markte anbuan werd, drüöwe jui
iaden; jui briuket jiue Gewieden nich erst teo frogen, wo et hiarkümmet. Dem Heren
hairt doe ganße Ern un olls, wat doruppe est. Wenn jui fan dem Hoeden inlan
weret, dann got hen un iadet olls, wat jiu anbuan werd, un froget nich erst, wat jiue
Gewieden doteo seggt. Wenn owwer oen Breor seggt, et wöre Offerfloesk, dann
iadet ümme den, doe dat seggt, un ümme dat Gewieden nich dofan. Ik moene dem
annern suin Gewieden, nich jiue oegen Gewieden. Worümme sall ik muin fruigge
Gewieden unner dem annern suin Gewieden stellen? Wenn ik met Dank wat iade,
sall mui dann no oen annere iawer doe Spuise wat soeggen, wo ik Gott for danke?
10, 31-33
Wat jui iadet odder drinket odder wat jui süss no deot, dat deot olls Gott teo Ere.
Hault jiu sau, dat doe Jiuden, doe Hoeden un un auk Gott suine Gemoene niks an
jiu iutteosedden häwwet. Ik liewe auk in ollen Dingen annern teo Gefallen un
soöke for olle dat Beste. An mui sümst denke ik nich, blaut doran, dat soe olle
reddet weret.
11, 1-6
Folget mui, os ik Christus folge. Ik mott dat luawen, dat jui in ollen Doelen an mui
denket un doran fastehault, wat ik jiu wuiset häwwe. Jui süöt owwer bedenken, dat
Christus joedem suin Haupt est. Doe Mann est der Fruwwen iar Haupt un Gott est
Christus suin Haupt. Wenn oen Mann biat un wuisseggt, sall hoe dat met blauden
Koppe deon; süss schännt hoe suin Haupt. Wenn owwer oene Fruwwe medden
blauden Koppe biat un wuisseggt, dann schännt soe sik; dat suüt iut, os wöre soe
schuaren. Wenn oene Fruwwe ninn Slair driagen well, dann sall soe sik loewer
schiaren loden. Est dat owwer oene Schanne, wenn iar dat Hor afsnuin odder
schuaren est? Dann werd soe oen Slair driagen
11, 7-16
Doe Mann sall ninn Slair driagen; hoe est Gott suin Beld un suine Ere. Doe
Fruwwe est dem Manne suine Ere. Doe Mann est nich fan der Fruwwen nuamen,
owwer doe Fruwwe fan dem Manne. Doe Mann est nich for doe Fruwwen schaffen;
owwer doe Fruwwe for den Mann. Doe Fruwwe sall dorümme oen Toeken for den
Engel uppen Koppe häwwen, dat soe iaren Manne hairt. No dem Heren suiner
Ordnung sall doe Mann nich one doe Fruwwen un doe Fruwwe nich one den Mann
wat goelen. Sau os doe Fruwwe fan dem Manne nuamen est, sau est doe Mann
fan der Fruwwen gebuaren; olls hät Gott sau wollt. Niu soegget ens sümst: Schicket
sik dat, dat oene Fruwwe one Slair for Gott biat? Lert jiu doe Natiur nich sümst, dat
et for den Mann oene Schanne est, lang Hor teo driagen, un dat et for doe
Fruwwen oene Ere est, lang Hor teo driagen. Dat Hor est iar os Slair giewen. Wenn
wecke oene annere Moenung doriawer häwwet, dann mott ik soeggen, dat wui
212

süöke Meoden nich häwwet un Gott suine Gemoene auk nich.
11, 17-22
Ik mott düt befialen, wuil ik jiue Fersammlungen nich luawen kann; doe bringet jiu
Schaden un ninnen Siagen. Ik haire, dat jui nich tohaupehault; wat dofan mott ik
laiwen. Wisse, do müöt ollerhand Moenungen bui jiu suin, dat klor werd, wecke
doe getrüwwesten send. Wenn jui Fersammlung häwwet, dann kuome jui nich
doteo, dem Heren suin Mol richtig teo fuiren. Joeder nimmet bui der Moltuit dat
forweg, wat hoe sümst metbrocht hät; dann litt doe oene Hunger un drinket doe
anner teo fiel. Häwwe jui ninne Huüser, wo jui iaden un drinken küönt? Jui
ferachtet jo Gott suine Gemoene un beschiamet jiue Armen. Wat sall ik dofan
soeggen? Sall ik jiu no luawen? Dat kann ik doch nich.
11, 23-34
Ik häwwe dat Mol sau fan dem Heren iawernuamen, os ik et jiu iawerliewert
häwwe: In der Nacht, os doe Her Jesus ferron weor, namm hoe dat Braut, sia dat
Dankgebett, breok dat Braut un sia: Düt est muin Luif, dat for jiu hengiewen werd.
Dat deot mui teom Andenken. Justsau namm hoe no dem Mole den Bieker un sia:
Düöse Bieker est doe nuigge Bund in muinem Bleoe. Deot dat mui teom
Andenken, wenn jui drinket. Wenn jui düt Braut iadet un düösen Bieker drinket,
dann fekünnige jui ümmer dem Heren suinen Daud, bet dat hoe wuirkümmet. Doe
unwürdig dat Braut ett un dem Heren suinen Bieker drinket, doe fergoet sik an dem
Hern suinem Luiwe un suinem Bleoe. Joederoene pruüfe sik forhiar; dann erst sall
hoe fan dem Braue iaden un iut dem Bieker drinken. Doe do ett un drinket un dem
Heren suin Luif nich fan annerm Iaden un Drinken unnerschett, doe ferfällt Gott
suinem Gerichte. Dorümme gifft dat sau fiele Kranke un Swacke bui jiu un fiele
send oll stuorwen. Wenn wui us sümst richtig pruüfen, dann woöre wui nich dem
Gericht ferfallen. Wenn doe Her us strafet, dann well hoe us in Tucht niemen, dat
wui nich met der Welt ferdammet weret. Wenn jui teom Mole tohaupekuomet, dann
sall doe oen up den annern toöwen. Doe Hunger hät, sall tohius wat iaden, dat doe
Fersammlung jiu nich teom Strafgericht werd. Dat annere will ik in Ordnung
bringen, wenn ik kuome.
12, 1-3
Iawer doe goestliken Gawen will ik jiu Klorhoet giewen, loewe Broör. Jui wiedet,
dat jui os Hoeden froör no den stummen Göttsen laupen send. Dorümme soegge ik
jiu: Doe duür Gott suinen Goest kuürt, kann Jesus nich floöken, un doe den
Hoeligen Goest nich hät, kann in Jesus nich den Heren soen.
12, 4-11
Do send ollerhand Gawen, owwer do est män oen Goest. Do send ollerhand
Ämter, owwer do est män oen Her. Do send ollerhand Kräfte, owwer do est män
oen Gott, doe olls bui ollen wirket. Joedem gifft doe Goest oene Gawe, owwer teom
Besten for olle. Doe oene hät duür den Goest doe Gawe, Wuishoet teo soeggen,
oen anner duür densülwen Goest doe Gawe, Erkenntnis teo wuisen, oen anner
doe Gawe, Glauwen teo wecken, oen anner doe Gawe, gesund teo maken, oen
anner doe Gawe, Wunner teo deon, oen anner doe Gawe, Gott suinen Willen teo
wuissoeggen, oen anner doe Gawe, doe Minsken teo beurdoelen, oen anner doe
213

Gawe, in annern Tungen teo kuüren, oen anner doe Gawe, doe Tungen
iutteoloeggen. Düt doöt olls doesülwe Goest, doe joedem doe Gawe iutdoelt, doe
hoe em teodacht hät.
12, 12-21
Justsau os iuse Körper fiele Gluider hät un doch män oen Körper est, sau est dat
auk met Christus. Duür oenen Goest sen wui inner Taufe teo oenem Körper
weoren; of wui Jiuden odder Gruichen, Knechte odder Eddelluüe send, wui
häwwet olle oenen Goest teo drinken kriegen. Iuse Körper hät auk fiele Gluider un
bestoet iut moer os oenem Stücke. Wenn doe Feot soegen woll: Ik sen ninn Auge
un haire nich ant Luif, sall hoe dorümme nich mer doteo hairen? Wenn dat Aur
soeggen woll: Ik sen ninn Auge un haire nich ant Luif, sall et dorümme nich mer
doteo hairen? un wenn et blaut Gehair wöre, wo bliewe dann doe Rüök? Gott hät
joedem Gluide annen Luiwe suine Stuie sau giewen, os hoe dat woll. Wenn olle
Gluider blaut oen Gluid wören, wöre dat dann no oen Luif? Do send niu woll fiele
Gluider, owwer do est blaut oen Luif. Dat Auge kann nich teo der Hand soeggen: Ik
häwwe dui nich naidig, un doe Kopp nich teo den Foöden: Ik briuke jiu nich.
12, 22-26
Just doe Gluider send doe naidigsten, doe us doe swäcksten teo suin dünket. Just
doe Doele fan iusem Körper, doe nich wichtig schuint, klaie wui besonners, un doe
nich geot lodet, smücke wui besonners. Bui den annern est dat nich naidig. Gott hät
den Körper sau inrichtet un den Doelen, doe woenig beduüt, graut Ansoen giewen.
Do sall ninne Unoenigkoet innen Körper suin; doe Gluider süöt for oenanner
suargen. Wenn oen Gluid luin mott, dann luit doe annern met; wenn et oenem
Gluide geot goet, dann froöwwet sik doe annern met.
12, 27-31
Jui send Christus suin Luif un joeder est oen Gluid doran, joeder no suinem Doele.
Gott hät wecke inner Gemoene os Apostel insedd´t, wecke os Prophoeden, wecke
os Lerer, wecke doe Wunner deot, wecke doe gesund maket, wecke doe doent,
wecke doe regoert un wecke doe in annern Tungen kuürt. Send soe niu olle
Apostel, Prophoeden un Lerer? Deot soe olle Wunner? Küönt soe olle gesund
maken, in Tungen kuüren un doe Tungen iutloeggen? Striewet uiwerg no den
besten Gawen! Niu will ik jiu no oenen fuinen Wegg dohen wuisen.
13
Wenn ik in den Minsken un den Engel iaren Sproken kuüren könne un hedde
ninne Loefte, dann wöre ik niks wuider os oen Hamer, doe drüönt, un oene Klocke,
doe klinget. Wenn ik wuissoeggen könne, olle Gehoemnisse wüsse, olle
Wiedenskop besaide un Glauwen hedde, doe Biarge ümmesedden könne, un
hedde ninne Loefte, dann wöre dat nau niks. Doe Loefte est gedüllig un fründlik,
doe Loefte est nich afgünstig; soe prolt nich, soe doöt sik nich graut; soe hannelt
nich butt; soe söcht nich oegen Gewinn; soe lött sik nich upstöckern; soe dräggt
niks no; soe fröwwet sik nich iawer Unrecht, soe fröwwet sik iawer doe Worhoet;
soe decket olls teo; soe löfft olls; soe huapet olls; soe höllt olls iut. Doe Loefte hairt
nich up, wenn auk dat Wuissoeggen, doe Tungensproke un doe Erkenntnis oen
Enne häwwen weret. Iuse Wieden est Stückwiark un iuse Wuissoeggen est
214

Stückwiark. Wenn dat Fullkuomene intrett, dann hairt dat Stückwiark up. Os ik oen
Kuind was, kuüre ik os oen Kuind, dachte os oen Kuind un hadde Infälle os oen
Kuind; suit ik owwer oen Mann sen, häww ik den Kinnern iare Wuise afleggt. Wui
soet niu oen dunkel Beld os in oenem Spoegel, naichstens owwer klor os fan
Gesicht teo Gesicht. Niu kenne ik olls män Stückwuise, naichstens sall ik owwer
olls sau kennen, os Gott mui kennt. Niu blifft Glauwen, Huapen un Loefhäwwen,
düöse droe Stücke. Loefhäwwen est owwer dat gröttste dofan.
14, 1-5
Striewet no der Loefte! Giewet jiu auk Moögge ümme doe goestliken Gawen,
besonners ümme dat Wuissoeggen! Doe in Tungen kuürt, kuürt for Gott, nich for
Minsken. Ninn Minske ferstoet en; hoe seggt Gehoemnisse duür den Goest. Doe
Gott suinen Willen wuisseggt, kuürt for Minsken; hoe well soe biadern, ermanen un
traisten. Doe in Tungen kuürt, biadert sik sümst; doe wuisseggt, biadert doe
Gemoene. Ik woll, jui können olle in Tungen kuüren, owwer no loewer, jui können
olle wuissoeggen. Doe wuisseggt, est moer os doe in Tungen kuürt; iutnuamen est
blaut doe, doe dat auk iutloeggen kann, dat doe Gemoene doduür biadert werd.
14, 6-19
Woteo könne jiu dat doenen, wenn ik no jiu kaime un in Tungen kuüre un dat nich
iutloöge? wenn ik nich sia, wat Gott mui ingifft un wat ik sümst erkenne? wat ik
wuissoeggen un wat ik leren kann? dat est sau änlik os met Spielwiarken, doe
oenen Teon giewet, sau os met Floötpuipen un Harfen. Wenn doe Toöne nich
duüdelk teo unnerschoen send, dann kann ninn Minske wieden, wat spielt werd.
Wenn doe Trompoede nich duüdelk blösst, wer kann dann inner Slacht wieden,
wat hoe deon sall? Justsau est dat met jiu. Wenn jui in Tungen nich duüdelk kuürt,
dann werd dat nich ferston; dann kuüre jui in den Wuind. Do send fiele Sproken
inner Welt un joede hät iaren oegen Klang. Doe nich woet, wat doe Klang bedütt,
dem est doe Sproke früömd, un werd den nich ferston, doe dorin kuürt. Justsau est
dat bui jiu. Jui witt goestlike Gawen häwwen; soöket besonners süöke teo
gewinnen, doe der Gemoene doent. Doe in Tungen kuürt, sall ümme doe Gawe
bidden, dat hoe et auk iutloeggen kann. Wenn ik in Tungen bia, dann biat muin
Goest, owwer den Sinn ferstoet doe Gemoene nich. Wo est dat niu? Ik will innen
Goeste bian un auk medden Ferstanne bian; ik will innen Goeste singen un auk
medden Ferstanne singen. Wenn diu innen Goeste Gott dankes, wo kann dann
doe, doe dat nich iutloeggen kann, Amen doteo soeggen? Hoe ferstoet jo gar nich,
wat diu seggs! Wenn diu auk geot un recht dankes, den annern werd domedde
nich doent. Ik danke Gott, dat ik moer in Tungen kuüre os jui olle. Inner Gemoene
will ik owwer loewer fuif Woöre met Ferstand soeggen, dat annern auk domedde
doent werd, os toeggen[t]iusend Woöre in Tungen kuüren.
14, 20-25
Loewe Broör, suid nich Kinner an Insicht; bluiwet Kinner, wenn et sik ümme
Laighoet hannelt. An Insicht suid graude Luüe! Inner Schrift stoet: Ik will in annern
Tungen un duür früömde Lippen met düösem Folke kuüren, owwer soe werd mui
nich hairen, seggt doe Her. In Tungen kuüren est ninne Gawe, doe Glauwen
bringet; Gott suinen Willen wuissoeggen est oene Gawe, doe Glauwen wecket.
Wenn olle inner Fersammlung in Tungen kuüren un dann Gäste un Hoeden
215

herinkaimen, doe woören doch soeggen, jui wören fan Sinnen. Wenn owwer olle
inner Fersammlung wuissoegget un dann oen Gast odder Hoede herinkümmet,
doe werd iawertuüget un ant Hadde griewen. Wat in suinem Hadden ferbuargen
est, dat kümmet ant Lecht; hoe werd dalfalen, Gott anbian un bekennen, dat Gott
würkelk bui jiu est.
14, 26-33
Wo est dat niu? Wenn jui tohaupekuomet, dann bringet joeder wat met: Loeder,
Erkenntnis, Gott suinen Willen soeggen, in Tungen kuüren in iutloeggen. Dat sall
olle doteo doenen, doe Gemoene teo biadern. Wenn in Tungen kuürt werd, dann
süöt dat twoee odder droee deon, oen nom annern, un doe oene sall dat
iutloeggen. Wenn do nich oene est, doe dat iutloeggen kann, dann sall hoe inner
Gemoene swuigen un for sik allaine met Gott kuüren. Fan den Prophoeden lodet
twoee odder droee Gott suin Weort iutloeggen un doe annern dat pruüfen. Wenn
oenem fan den annern, doe do stille sidd´t, fan Gott wat ingiewen werd, dann sall
doe erste swuigen. Jui küönt olle no der Ruige wuissoeggen, dat olle wat lert un
olle ermant weret. Doe Prophoeden send Her iawer iaren Goest. Gott well Ordnung
un Fruiden, sau os dat bui den Hoeligen in ollen Gemoenen est.
14, 34-40
Doe Fruwwen süöt inner Fersammlung swuigen. Do teo spriaken, kümmet nen nich
teo; soe süöt laiwen, os dat Gesett seggt. Wenn soe wat wieden witt, dann süöt soe
tohius iare Männer frogen. Dat gehairt sik nich for doe Fruwwen, for der Gemoene
teo spriaken. Est Gott suin Weort fan jiu iutgon odder est et no jiu henkuomen? Doe
sik for oenen Prophoeden höllt odder for oenen, doe goestlike Gawen hät, doe sall
an dem miarken, wat ik schruiwe, dat dat Gott suine Gebodde send. Doe dat nich
miarken well, den werd Gott auk nich kennen. Loewe Broör, striewet dono, dat jui
os Prophoeden wuissoeggen küönt, un hinnert nich, dat in Tungen kuürt werd; soet
owwer teo, dat olls anstännig un onnik bui jiu teogoet!
15, 1-11
Niu will ik no wat iawer doe geoe Buaskop soeggen, doe ik jiu ferkünniget häwwe.
Jui häwwet soe annuamen un stot dorinne faste. Jui weret auk doduür sialig weren,
wenn jui sau doran fastehault, os ik soe jiu ferkünniget häwwe; süss hedde jui jo
den Glauwen ümmesüss annuamen. Ik sen gluiks domedde anfangen, wat soe mui
os dat Wichtigste seggt häwwet, dat Christus for iuse Sünnen stuorwen est, os doe
Schrift dat seggt hät; dat hoe begrawen weoren est un annen drüdden Dage wir
upston est, olls no der Schrift; dat hoe sik fan Kephas soen loden hät un dann auk
fan den Twialwen. Dann est hoe fan moer us fuifhunnert Broören up oenmol soen
weoren; fan den liewet no fiele, wecke slopet oll. Dann est hoe fan Jakobus soen
weoren un fan ollen Aposteln. Tolest est hoe auk fan mui soen weoren os fan
oenem Minsken, doe teo lade uppe Welt kuomen est. Ik sen doe geringste fan den
Aposteln un nich wert, dat ik oen Apostel hoede, wuil ik Gott suine Gemoene
ferfolget häwwe. Män duür Gott suine Gnade sen ik, wat ik sen, un suine Gnade est
nich ümmesüss an mui wiesen. Ik häwwe mer arboedet os soe olle, nich ik sümst,
owwer Gott suine Gnade, doe met mui est. Oenerloe, of ik dat sen odder doe
Gnade et est; sau priege wui un sau häwwe jui dat lofft.
216

15, 12-19
Wenn niu fan Christus prieget werd, dat hoe fan den Dauen upwaket est, wo küönt
dann wecke fan jiu soeggen, dat gaiwe et nich, dat doe Dauen wir upstönnen?
Wenn doe Dauen nich wir upstot, dann est Christus auk nich upston. Est owwer
Christus nich upston, dann est iuse Priege niks wert un jiue Glauwe est auk niks
wert. Dann wöre wui falske Tuügen un heddden for Gott luagen, hoe hedde
Christus upwecket. Dat hedde Gott nich don, wenn doe Dauen nich wir upstönnen.
Wenn doe Dauen nich wir upstot, dann est Christus auk nich upston. Est Christus
nich upston, dann est jiue Glauwe ümmesüss, dann sidde jui no in Sünnen. Dann
send olle ferluaren, doe innen Glauwen an Christus stuorwen send. Huape wui
blaut in düösem Liewen up Christus, dann sen wui doe ellendsten fan ollen
Minsken.
15, 20-28
Christus est owwer fan den Dauen upston os doe erste fan den, doe do slopet. Sau
os doe Daud duür oenen Minsken kuomen est, sau kümmet dat Upston fan den
Dauen auk duür oenen Minsken. Sau os met Adam olle stiarwen müöt, sau weret
duür Christus olle wir lebennig maket; owwer olle no der Ruige, erst Christus, dann
doe Christus teohairt, wenn hoe wuirkümmet. Dann kümmet dat Enne, wenn hoe
Gott dem Fadder dat Ruik iawergifft, un olle Gewalten, iare Macht un iare Kraft,
fernichtet hät. Christus mott owwer regoeren, bet Gott em olle suine Fuinde unner
doe Foöde leggt. Doe leste Fuind, doe fernichtet werd, est doe Daud. Dann hät hoe
em olls tofoöden leggt. Wenn hoe seggt: Olls est dui iawergiewen, dann est Gott
iutnuamen, doe em dat seggt. Wenn dem Suonen olls iawergiewen est, dann werd
doe Suone sik sümst dem auk iawergiewen, doe em olls iawergiewen hät, dat Gott
olls in ollem blifft.
15, 29-34
Wenn doe Dauen nich upstot, wo kuomet dann wecke doteo, sik for doe Dauen
taufen teo loden? Wat sall dat dann, dat soe sik for doe Dauen taufen lodet? Woteo
sedde wui us denn ümmer der Gefor iut? Joeden Dagg häww ik den Daud for
Augen. Dat et sau wor, os ik for iusen Heren Jesus Christus up jiu stolt sen. Wat
hölpe mui dat, wenn ik in Ephesus blaut ümme Ansoen for Minsken tüsken wilden
Tiren ston hedde? Wenn doe Dauen nich upstot, dann lodet us iaden un drinken;
muaren sen wui daude. Lodet jiu nich wat wuismaken! Doe slechte Ümmegang
ferderft doe geoen Sidden. Besinnt jiu un sünniget nich! Do send no wecke fan jiu,
doe Gott suinen Willen nich kennt. Dat soegge ik, dat jui jiu wat schiamen süöt.
15, 35-49
Wenn oen Minske frogen soll, up wecke Ort un Wuise weret doe Dauen wir
lebennig? un wat for oen Luif weret soe dann kruigen? Dem soegge ik: Diu Nar!
Wat diu saigges, dat werd erst wir lebennig, wenn et forhiar stuarwen est. Wat diu
iutsaigges, dat est nich dat, wat weren sall; dat est blaut oen Kairn fan Woeden
odder fan annerm Getraide. Gott gifft em oen Luif, os hoe well, joeder Ort oen
besonner Luif. Nich olls, wat liewet, est fan gluiker Ort; bui Minsken est et anners os
buim Foe, os buim Fuogel un buim Fiske. Do send Körper annen Hiemel un upper
Ern. Doe annen Hiemel häwwet oene annere Herlikkoet os doe upper Ern. Doe
Glanß fanner Sunnen es anners os doe Glanß fanner Mone un fannen Sternen.
217

Sau est dat auk, wenn doe Dauen wir upstot. Wat saigget werd, dat fergoet; wat
upwecket werd, dat bestot. Saigget werd in Unere, upwecket in Herlikkoet; saigget
werd in Swackhoet, upwecket in Kraft. Saigget werd oen natuürlik Luif, upwecket
oen goestlik Luif. Giff dat oen natuürlik Luif, dann giff dat auk oen goestlik Luif. Sau
stoet schriewen: Doe erste Minske Adam weor oene lebennige Soele; doe leste
Adam est oen Goest, doe lebennig maket. Dat goestlike Luif kümmet tolest; forhiar
kümmet dat natuürlike Luif, dann dat goestlike. Doe erste Minske est fan Ern maket,
un est irdisk; doe twoede stammet iut dem Hiemel. Sau os doe irdiske Adam
beschaffen est, sau send auk doe irdisken Minsken. Sau os doe hiemelske
Christus beschaffen est, sau send auk doe hiemelsken Minsken. Sau os wui dem
irdisken Adam suin Beld send, sau were wui auk dem hiemelsken Christus suin
Beld suin.
15, 50-58
Dat soegge ik jiu owwer, loewe Broör, Floesk un Bleot küönt Gott suin Ruik nich
iarwen; dat Fergänglike iarwet nich doe Unfergänglikkoet. Ik soegge jiu oen
Gehoemnis; wui weret nich olle inslopen, owwer wui weret olle ferwannelt weren.
Dat werd up ens schoen, in oenem Augenblicke, wenn doe leste Trompede blosen
werd, dann weret doe Dauen for dat unfergänglike Liewen upston un wui weret
ferwannelt weren. Düt Luif, wat fergoet, sall antoen, wat nich fergoet, un düt Luif,
wat stiarwen mott, sall anniemen, wat nich sterft. Wenn dat, wat fergoet, dat
annimmet, wat nich fergoet, un wenn dat, wat sterft, dat annimmet, wat nich sterft,
dann werd dat Weort wor, dat schriewen stoet: Doe Daud est fernichtet. Daud, wo
est duine Angel? Daud, wo est duine Macht? Dem Daue suine Angel est doe
Sünne. Der Sünne iare Macht est dat Gesett. Gott sui Dank, doe us doe Macht duür
Jesus Christus, iusen Heren, giewen hät. Loewe Broör, stot faste, lodet jiu nich
ümmestaiden un striewet for Gott suin Wiark! Jui wiedet jo, dat jiue Arboet in dem
Heren suinem Denste nich ümmesüss est.
16-1-4
Met der Stuür for doe Armen in Jerusalem küöne jui dat sau maken, os ik dat in den
Gemoenen in Galatien inrichtet häwwe. Joeden ersten Dagg inner Wieken sall
joeder fan suinem Ferdenste wat truüggeloeggen un sau fiel tohaupesparen, os
em geot dücht. Dann briuket nich mer sammelt teo weren, wenn ik wuirkuome.
Dann will ik Männer, doe jui iutwälen küönt, met Broewen no Jerusalem schicken,
dat soe doe Gawen dor afgiewet. Wenn et der Moögge wert est, dat ik sümst
henroese, dann küönt soe metgon.
16, 5-9
Ik kuome no jiu, wenn ik Mazedonien besocht häwwe. Do will ik mui owwer nich
lange uphaulen. Bui jiu will ik länger bluiwen, fillichte den ganßen Winter; wenn ik
dann wuiderroese, küönt soe metgon. Ik will jiu dütmol nich im Forbuigon
besoöken un huape, dat ik oene Tuitlang bui jiu bluiwen kann, wenn doe Her et
well. Huir in Ephesus will ik no bet Pingsten bluiwen. Huir stoet oene graude Duür
uapen, doe fiel fersprecket, wenn auk fiele giegen mui send.
16, 10-12
218

Wenn Timotheus kümmet, dann suarget dofor, dat hoe nich schüchtern werd. Hoe
arboedet an dem Hern suinem Wiarke os ik. Hault en nich for geringe! Lodet en in
Fruiden gon, wenn hoe truüggekümmet! Doe Broör un ik toöwet oll up en. Dem
Apollo häww ik teokuürt, hoe solle met den Broörn no jiu gon. Hoe hät owwer nau
ninne Moenung dofor un werd kuomen, sau baule os hoe Tuit hät.
16, 13-18
Waket, stot faste innen Glauwen, suid Männer un suid stark! Lodet olls bui jiu met
Loewe teogon! No oens, loewe Broör. Jui wiedet, dat Stephanas suin Hius dat
erste wiesen est, dat in Achaja gloöwig weren est un sik in den Denst for doe
Hoeligen stellt hät. Folget süöken Luüen un ollen, doe sau doent un arboedet. Ik
fröwwe mui, dat Stephanas, Fortunatus un Achaikus huir ankuomen send. Wo ik jiu
fermisse, do send soe intrian. --- Soe häwwet jiu un mui upmuntert; süöken Luüen
müö jui danken.
16, 19-24
Doe Gemoenen in Asien lodet jiu gruüßen. Auk Akwila un Priszilla un doe Denste
in iarem Hiuse lodet jiu gruüßen. Olle Broör lodet jiu gruüßen. Gruüßet jiu
oenanner met dem hoeligen Kusse! Düösen Griuß häwwe ik, Paulus, met muiner
oegen Hand schriewen. Doe den Heren Jesus nich loef hät, doe sall ferfliucht suin.
Iuse Her kümmet. Dem Heren Jesus Christus suine Gnade sall bui jiu suin. Ik
häwwe jiu olle loef in Jesus Christus.
219

Doe twoede Broef an doe Korinther
1, 1-7
Paulus, doe duür Gott suinen Willen Jesus Christus suin Apostel est, un doe Breor
Timotheus gruüßet doe Gemoene in Korinth un olle Hoeligen in Achaja. Gnade sui
met jiu un Fruide fan Gott iusem Fadder, un dem Heren Jesus Christus. Loff sui
Gott, dem Fadder fan Jesus Christus, fan dem oll Erbarmen un oller Traust kümmet,
doe us in oller Naut Traust gifft, dat wui doe Bedroöweden wir traisten küönt, os
hoe us traistet. Wui müöt met Christus fiel Loeden iutston, hoe gifft us dofor auk wir
würkelk Traust. Wenn wui auk fiel iuthaulen müöt, dann schuüt dat doch jiu togeoe.
Iuse Loeden est Traust un Hoel for jiu, dat jui gedüllig in Loeden iuthaulen küönt.
Iuse Traust est auk Traust for jiu, dat jui jiu sümst domedde traisten küönt. Wui
huapet faste up düösen Traust; wui wiedet jo, dat jui an dem Loeden un auk an
dem Trauste Andoel häwwet.
1, 8-11
Loewe Broör, wui witt nich fan der Naut swuigen, doe wui in Asien iutston häwwet.
Doe Loeden wören sau swor un laige, dat wui doran twuiweln, dat Liewen teo
behaulen. Wui löffen sümst an iusen Daud. Dat Loeden lert us, dat wui up Gott
fertruwwen müöt un us nich up us sümst ferloden süöt, blaut up Gott, doe doe
Dauen wir upwecket. Hoe hät us for dem Daue bewart un doöt dat auk fan Dage
no. Wui huapet faste, dat hoe dat auk wuider deon werd. Jui helpet dobui auk met
jiuem Gebedde. Wenn dann sau fiele an us denket, dann weret auk fiele for doe
Gesundhoet danken, doe Gott us wir giewen hät.
1, 12-14
Wui send düöse Ere wert. Iuse Gewieden betuüget us, dat wui hoelig un slicht
inner Welt liewet häwwet, besonners bui jiu. Wui häwwet us up Gott suine Gnade
un nich up iuse Minskenwuishoet ferloden. Wui schruiwet niks anners, os wat jui
hiar liaset un ferstot. Ik huape, dat jui dat antleste no insoen weret, wenn jui et niu
fillichte auk män half ferstot. Wui send jiue Ere un jui send iuse Ere, wenn dem
Heren Jesus suin Dagg kümmet.
1, 15-24
Ik hadde mui fornuamen un dorup fertruwwet, jiu oll oer teo besoöken, dat jui
duwwelte Froöde häwwen sollen. Ik woll erst no jiu kuomen, dann no Mazedonien
roesen un wir no jiu truüggekuomen, dat fan jiu wecke no Judäa metgon können.
Sen ik lichtferdig wiesen, os ik mui dat fornamm? send muine Liunen doran schuld,
dat ik baule jeo, baule nai soegge? Doe getrüwwe Gott woet, dat muin Weort an jiu
nich jeo un nai togluike wiesen est. Gott suin Suone, Jesus Christus, fan dem
Silwanus, Timotheus un ik prieget häwwet, doe est nich nai un jeo togluike, doe est
ümmer dat Jeoweort. Olls, wat us Gott teoseggt hät, est in em wor weoren un wui
soegget iusem Her Gott teo Eren Amen doteo. Gott est dat, doe us un jiu met
Christus Gemoenskop giewen un us salwet hät; doe us suin Siegel updrücket un
us den Goest os Pand int Hadde giewen hät. Ik reope Gott os Tuügen for muine
Soele an, dat ik dorümme nich no Korinth kuomen sen, wuil ik jiu schaunen woll. Ik
will domedde nich soeggen, dat wui Heren iawer jiuen Glauwen send. Wui witt met
jiu arboeden, dat jui Froöde häwwen süöt. Innen Glauwen sto jui faste.
220

2, 1-4
Ik häwwe mui dat sau fornuamen, wuil ik jiu bui muinem nuiggen Besoöke nich wir
fertoörnen will. Wenn jui Ferdroet häwwet, wer kann mui dann no Froöde maken?
Dat küön jui nich, wenn jui bedroöwet send. Just dorümme häwwe ik jiu schriewen,
un sen ik nich sümst kuomen, dat ik nich Ferdroet an den beliewen will, doe mui
Froöde maken süöt; ik sen doch iawertuüget, dat muine Froöde auk jiue Froöde
est. Ik häwwe jiu in Naut un Kummer met Trainen schriewen, owwer nich, dat jui
bedroöwet weren sollen; ik woll jiu wuisen, dat ik jiu ganß besonners loef häwwe.
2, 5-11
Wenn wecke bui jiu Ferdroet anrichtet häwwet, dann sen wui olle bedroöwet, jui
justsau os ik, woenigstens fiele fan jiu; ik will just nich iawerdruiwen. Et est geneog,
wenn doe Schülligen fan den moesten fan jiu nich billiget werd. Dorümme niemt
soe wir up un fergiewet nen, dat soe nich ganß in Treor ferkuomet. Ik ro jiu, soe
doch loef teo häwwen, wenn jui soe auk strafen müödet. Ik häwwe jiu schriewen,
wuil ik soen woll, of jui mui in ollen Stücken laiwet un folget. Wenn jui nen
fergiewet, dann fergiewe ik nen auk, wenn ik no wat teo fergiewen häwwen soll; dat
deo ik jiuetwiagen un ümme Christus willen. Doe Sotan sall us doch nich
bedroegen un Gewinn dofan häwwen. Wat doe innen Sinne hät, dat wiede jui jo.
2, 12-17
Os ik no Troas kamm un dor doe geoe Buaskop ferkünnigen woll, gaff mui Gott
ruikelk Geliagenhoet doteo. Ik hadde owwer ninne Riue innen Hadden doteo, os ik
muinen Breor Titus nich faun. Dorümme namm ik Afschoed un roese no
Mazedonien. Gott sui Dank, dat hoe us olltuit duür Christus gewinnen lött un hoe
ollerwiagen os oen soöden Duft bekannt werd. Wui send for Gott os doe fuine
Offerrüök fan Christus bui den, doe sialig weret un bui den, doe ferluaren got; bui
dem oenen oen Rüök fannen Daue teom Daue, bui dem annern oen Rüök fannen
Liewen teom Liewen. Wer daug for düösen Denst? Wui maket dat nich os wecke,
doe iut dem Denste for Gott suinem Weore Gewinn toet, wui prieget met roeggem
Hadden un os Luüe, doe met Christus for Gott stot.
3, 1-5
Fange wui denn oll wir an, us sümst teo luawen? Odder häww wui os annere Luüe
Luawebroewe an jiu un fan jiu naidig? Iuse Broef, dat sen jui. Doe est us int Hadde
schriewen un joederoene kennt en un lesst en. Dat liggt jo klor for Augen, dat jui
Christus suin Broef send, den wui in suinem Denste upsedd´t un schriewen
häwwet, nich met Enk, owwer met dem lebennigen Gott suinem Goeste, nich up
stoenern Tafeln, owwer up woeke Tafeln int Hadde. Wui häwwet graut Fertruwwen
duür Christus teo Gott. Dat est nich sau, os wenn wui iut iuser oegen Kraft wat
iutdenken können; nai, wat an us wat daug, dat est fan Gott.
3, 6-11
Doe hät us düchtig maket, dat wui dat Amt in dem nuiggen Bunne ferwalten küönt.
Doe est up Gott un nich up den Beokstawen grünnet. Doe Beokstawe bringet den
Daud, doe Goest maket lebennig. Wenn niu dat Amt, dat den Daud ferkünniget un
up Beokstawen in Stoen sik grünnet, sonne Herlikkoet hät, dat doe Kinner Israel
221

Moses nich ankuiken können, os hoe den fergängliken Glanß innen Gesichte
hadde, sall dann dat Amt, dat den Goest ferkünniget, nich no fiel moer Herlikkoet
häwwen? Wenn dat Amt, dat dat Gericht prieget, oll Herlikkoet hät, dann mott dat
Amt, dat doe Gerechtigkoet prieget, no fiel moer Herlikkoet häwwen. Doe
fergänglike lütke Herlikkoet est niks giegen doe unfergänglike graude Herlikkoet.
Wenn dat, wat uphairen sall, herlik est, wo fiel herliker est dann dat, wat bluiwen
sall?
3, 12-18
Wuil wui sau huapen küönt, tria wui met Fruimeot up. Wui maket dat nich os Moses,
doe sik oene Sproen iawert Gesicht leog, dat doe Kinner Israel nich soen sollen,
dat doe Glanß afnamm. Iare Gedanken send ferhärtet. Bet fandage liggt doesülwe
Sproen no iawer Israel, wenn iut dem Aulen Bunne Schriften forliasen weret. Soe
wiedet nich, dat doe Aule Bund in Christus uphairt. Bet fandage liggt no oene
Sproen up iarem Hadde, wenn Moses suine Schriften forliasen weret. Sau dro sik
dat Folk Israel teo dem Heren bekert, sall doe Sproen wegnuamen weren. Doe Her
est doe Goest un wo dem Heren suin Goest est, do est Fruihoet. Up iusem Gesichte
liggt ninne Sproen mer; dem Heren suine Herlikkoet spoegelt sik dorin. Wui weret
in demsülwen Belle fan oener Herlikkoet teo der annern ferwannelt. Dat schuüt fan
dem Heren, doe doe Goest est.
4, 1-6
Gott hät us düt Amt iut Erbarmen giewen; dorümme were wui nich moöe dorin. Wui
häwwet niks stillken don, ninne List briuket un Gott suin Weort nich fälsket; wui
häwwet doe Worhoet for ollen Luüen bekennt; dorümme magg den iar Gewieden
us for Gott richten. Wenn iuse Buaskop doch no teodecket est, dann owwer blaut
bui den, doe ferluaren got. Doe Göttse fan düöser Welt hät den Ungloöwigen den
Sinn ferdunkelt, dat soe doe helle Buaskop iawer Christus suine Herlikkoet nich
soet, dat Gott suin Beld est. Wui prieget nich fan us sümst, owwer fan Jesus
Christus, dat hoe iuse Her est un wui ümme den jiue Knechte send. Gott, doe dat
Lecht iut dem Duüstern schuinen loet, hät auk in iuse Hadden oenen hellen Schuin
giewen, dat wui Gott suine Herlikkoet erkennen küönt, doe up Christus suinem
Angesichte strolt.
4, 7-15
Wui häwwet düösen Schatt owwer in ern Pödden un süöt bedenken, dat doe Macht
fan Gott stammet un nich fan us. Wui send in Naut, owwer wui häwwet Iutwiage. Us
est bange, owwer wui twuiwelt nich. Wui weret ferfolget, owwer wui send nich
ferloden; wui weret dalsmieden, owwer wui kuomet nich ümme. Wui driaget olltuit
Christus suin Stiarwen an iusem Luiwe, owwer wui küönt suin Liewen doran
erkennen. Wui send stännig innen Liewen dem Daue iawergiewen, owwer wui
küönt an iusem fergängliken Luiwe wuisen, dat Christus liewet. Doe Daud kann
suine Macht an us wuisen, owwer dat Liewen suine Macht an jiu. Wui häwwet den
Goest doe Glauwen gifft; fan dem seggt doe Schrift: Ik häwwe Glauwen; dorümme
priege ik. Wui häwwet auk Glauwen, dorümme swuige wui nich. Wui wiedet, dat
Gott, doe Christus upwecket hät, us auk upwecken werd un us met jiu tohaupe for
Christus suinen Steol stellen werd. Dat schuüt olls ümme jiu, dat doe Gnade up no
moer Minsken kümmet un no moer Gloöwige Gott for doe Gnade danket.
222

4, 16-18
Dorümme were wui auk mich moöe. Wenn wui fan biuden auk togrunne got, dann
nieme wui fan binnen doch Dagg for Dagg teo. Iuse Loeden send lichte un kort;
soe giewet us owwer oene graude Herlikkoet for olle Oewigkoet. Wui soet nich up
dat, wat for us liggt, owwer up dat, wat no kümmet. Wat wui soet, dat fergoet, wat
wui nau nich soet, dat blifft oewig.
5, 1-5
Düt wiede wui: Wenn iuse Hius, wo wui niu upper Ern inne wuont, afbruaken werd;
dann werd Gott us oen nuigge Hius giewen, dat nich met Hännen upbowwet est un
oewig innen Hiemel bestoet. In düöser irdisken Wuonung swoöge wui un ferlange
wui dono, dat wui met der Wuonung innen Hiemel beklaidet weret. Häww wui doe
antuagen, dann were wui nich naket ston. Sau lange os wui in düösem Luiwe
wuont, beswert us dat un liewe wui unner dem Drucke, dat wui us iuttoen müöt. Wui
möchten do loewer wat iawertoen, dat dat int Liewen upgon könne, wat stiarwen
mott. Doe dat giewen hät, est Gott; doe hät us den Goest os Pand giewen.
5, 6-10
Dorümme sen wui getraust, wenn wui auk wiedet, dat wui in düösem Luiwe fan
dem Heren no wuit af send. Iuse Weg goet duür Glauwen, nich duür Bekuiken. Wui
send owwer getraust un häwwet Ferlangen, düt Liewen afteoloeggen un in doe
Hoemat no dem Heren teo gon. Dorümme giewe wui us Moögge, em teo gefallen,
of wui inner Hoemat odder no biuden send. Wui müöt olle for Christus suinen Steol
trian, dann werd joeder suin Laun kruigen, olls no dem, wat hoe huir don hät, magg
et geot odder laige suin.
5, 11-21
Wui fürchtet Gott, wuil wui wiedet, dat hoe iuse Richter est; dorümme soöke wui doe
Minsken teo bekeren. Gott est olls in us bekannt. Ik huape, dat wui auk for jiuem
Gewieden os uprichtig stot. Wui witt us nich no ens bui jiu luawen, owwer jui süöt
Geliagenhoet häwwen, us oen geot Tuügnis teo giewen, dat jui jiu giegen doe
wuiren küönt, doe oen fromm Gewicht, owwer ninn fromm Hadde häwwet. Wenn
wui hart send, dann schuüt dat for Gott; wenn wui milde send, dann schuüt dan for
jiu. Wat us drifft, dat est doe Loefte teo Christus; dorümme soegge wui: Est doe
oene for olle stuorwen, dann send soe auk olle in dem oenen stuorwen. Hoe est
dorümme for olle stuorwen, dat doe, doe liewet, nich mer for sik sümst liewen süöt,
owwer for den, doe for soe stuorwen un wir for soe upston est. Dorümme kenne wui
nich oenen mer no suinem Gesichte. Wenn wui auk Christus suin Gesicht kennt
häwwet, dann denke wui do niu nich mer an. Doe in Gemoenskop met Christus
stot, doe häwwet oene nuigge Natiur. Dat aule est fergon; suü, olls est nuigg
weoren. Dat est owwer olls Gott suin Wiark. Doe hät sik duür Christus wir met us
ferdriagen un us dat Amt giewen, dat teo ferkünnigen. Gott sümst hät sik duür
Christus met der Welt ferdriagen un iar doe Sünne fergiewen un us befualen, iar
dat Weort dofan teo ferkünnigen. Wui send Christus suine Buan; Gott lött doe Welt
duür us ermanen; dorümme bidde wui in Christus suinem Namen: Ferdriaget jiu
met Gott! Hoe hät den, doe ninne Sünne kenne, for us os oenen Sünner ansoen,
dat wui for Gott os gerecht goelen süöt.
223

6, 1-10
Wui ermant jiu, wuil wui nich witt, dat Gott jiu suine Gnade ümmesüss gifft. Hoe
seggt: Ik häwwe up dui haurt, os et Tuit was, un häwwe dui holpen, os dat Hoel
kamm. Soet, niu est et Tuit, niu est dat Hoel kuomen. Wui häwwet sau liewet, dat
iawer iuse Amt nich kuürt weren sall. In ollen Stücken bewuise wui, dat wui Gott
suine Knechte send. Wui send in Loeden, Naut un Angest gedüllig; auk unner
Sliagen, in Gefängnissen, in Upstännen, bui Moögge un Arboet, bui Waken un
Fasten bluiwe wui no gedüllig; wui hault us kuüsk, ferstännig, geotmoödig un
fründlik. Wui wirket duür den Hoeligen Goest un duür doe Loefte one Falskhoet,
duür doe Worhoet fan dem Weore, doe Kraft fan Gott un doe Macht fan der
Gerechtigkoet teo Afwuir un Angriff. Wui got duür Ere un Schanne, geoe un laige
Gerüchte os süöke, doe met dem Weore bedroegen süöt un doch doe Worhoet
soegget; os doe unbekannt un doch bekannt send, os doe daude un doch lebennig
send, os doe slagen un doch nich dautslagen weret, os doe bedroöwet send un
doch Froöde bringet, os doe arm send un doch annere ruik maket, os doe niks
häwwet un doch olls besidd´t.
6, 11-18
Loewe Korinther, wui häwwet den Mund giegen jiu wuit upmaket, owwer iuse
Hadde est auk wuit uapen. Iuse Hadde est nich giegen jiu fersluaden, owwer jiue
Hadde est giegen us fersluaden. Ik kuüre met jiu os met muinen Kinnern: Häwwet
us doch auk loef un maket iuse Hadde wuit for jiu. Toet nich an oenem Strange met
den Hoeden! Wat hät doe Gerechtgkoet met der Ungerechtigkoet teo deon? Wecke
Gemoenskop hät dat Lecht met dem Duüstern? Wo stimmet Christus met dem
Duüwel tohaupe? Wat häwwet doe Gloöwigen met den Ungloöwigen teo doelen?
Wo ferdräggt sik Gott suin Tempel met den Göttsenbellern? Wui send dem
lebennigen Gott suin Tempel. Gott hät seggt: Ik will bui jiu wuonen un wanneln; ik
will jiue Gott suin un jui süöt muin Folk suin. Trennt jiu fan den annern un got for jiu
allaine, seggt doe Her; wart jiu for unroeggen Dinge, dann will ik jiu anniemen; ik
will jiue Fadder suin un jui süöt muine Süöne un Döchter suin, seggt doe
allmächtige Her.
7, 1-4
Wuil us sau fiel ferspruaken est, wi wui us fan ollen Pläcken an Luif un Soele
roenigen un oen hoelig Liewen in Furcht for Gott anfangen. Ferstot us recht! Wui
häwwet nich oenem Unrecht don, nich oenem schadet, nich oenen bedruagen. Ik
soegge dat nich, ümme jiu wat forteohaulen. Ik häwwe jiu oll seggt, dat wui jiu in
Liewen un Stiarwen nich iut iusem Hadden lodet. Ik häwwe graut Fertruwwen teo
jiu un kuüre gern fan jiu. Ik häwwe in muinem Loeden Traust un Froöde an jiu in
Iawerfleot.
7, 5-12
Os wui in Mazedonien ankaimen, fuüne wui do auk ninne Riue; wui saiden
ollerwiagen in Naut un hedden fan biuden Struit un fan binnen Angest. Gott, doe
doe Bedroöweden traistet, gaff us Traust, os Titus ankamm. Dat hett, nich duür suin
Kuomen, owwer duür den Traust, den hoe bui jiu fiunen hadde. Hoe hät us olls
fertellt, fan jiuem Ferlangen no mui, fan jiuen Trainen ümme mui un fan jiuem Uiwer
224

for mui. Dat hät mui Froöde maket. Wenn ik jiu met muinem Broewe woedon
häwwe, dann hät mui dat erst auk laiddon, owwer niu nich mer; ik soee, dat hät
män oene Tuitlang diurt. Niu fröwwe ik mui, nich doriawer, dat jui bedroöwet
wiesen send, owwer driawer, dat jiue Treor jiuen Sinn ännert hät. Jiue Treor hät
Gott gefallen un wui häwwe jiu domedde ninnen Schaden don. Doe Treor, doe
Gott us andoöt, biadert un reddet us, un doöt nich oenem Schaden; doe Treor
owwer, doe doe Welt us andoöt, bringet den Daud. Soet, dat jui no Gott suinem
Willen bedroöwet wiesen send, dat hät jiu ännert un biadert. Jui send ernst un
uiwerg weoren; jui häwwet jiu entschülliget; jui ferlanget no mui; jui witt strenge
forgon un strafen; jui häwwet bewuiset, dat jui in ollen Stücken roeggen Saken
häwwen witt. Ik häwwe jiu nich schriewen ümme den teo strafen, doe Unrecht don
hät, un dem teo helpen, doe Unrecht luin hät. Ik woll, dat jiu sümst for Gott klor
weren soll, wat jiu an mui geliagen est. Dorin häww wui Traust fiunen.
7, 13-16
Teo düösem Traust, est no doe graude Froöde iawer Titus suine Froöde kuomen,
dat jui en sau traistet un upnuamen häwwet. Wat ik em froör Geoes fan jiu fertellt
häwwe, do kann ik niu medde beston. Olls est Worhoet, wat ik jiu seggt häwwe; sau
hät sik auk iuse Loff iawer jiu bui Titus os Worhoet iutwuiset. Suin Hadde hängt no
fiel moer an jiu, wenn hoe doran denket, wo willig jui wiesen send, un met weckem
Bangen un Biewen jui en upnuamen häwwet. Wat fröwwe ik mui niu, dat ik mui niu
in ollen Doelen sieker up jiu ferloden kann.
8, 1-5
Niu will ik jiu fan der grauden Gnade wat schruiwen, doe Gott den Gemoenen in
Mazedonien giewen hät. Soe häwwet fiel Naut iutston, owwer sik graude Froöde
bewart. Soe send arm, owwer soe giewet ruikelk met geoem Hadden. Ik kann
betuügen, dat soe dat no iaren Kräften un auk iawer iare Kräfte fruiwillig don
häwwet. Soe häwwet bidd´t un bian, wui sollen doch iare Gawe un Hülpe for doe
Christen in Jerusalem anniemen. Soe häwwet moer giewen, os wui huapen
können. No Gott suinem Willen häwwet soe sik sümst erst dem Heren un dann us
iawergiewen.
8, 6-15
Dorümme häwwe ik Titus teokuürt, hoe solle auk bui jiu no wat insammeln, sau os
hoe dat annerwiagen oll don hät. Jui häwwet in ollen Doelen wat foraf, innen
Glauwen, innen Weore, inner Insicht, in ollerhand Uiwer un auk in jiuer Loefte teo
mui; dorümme soet teo, dat jui auk bui den Sammlungen wat foriut häwwet. Ik will
jiu dat nich befialen, wuil owwer doe annern sau uiwerg send, woll ik soen, of jiue
Loefte auk echte est. Jui kennt iusem Heren Jesus Christus suine Gnade, dat hoe
jiuetwiagen arm weoren est, wenn hoe auk ruik was, un dat jui duür suine Armeot
ruik weren süöt. Ik will jiu ron, wat geot for jiu est. For oenem Jore häwwe jui oll
domedde anfangen, Geld teo sammeln. Dat was jiue Wiark un jiue Wille. Niu
bringet dat Wiark tostanne! Jui häwwet den geoen Willen doteo. Niu laistet owwer
auk wat met jiuem Fermöggen! Doe dat gern gifft, wat hoe giewen kann, den hät
Gott loef, wat hoe nich hät, dat werd nich ferlanget. Wui witt nich annern dat Liewen
lichte maken un jiu in Naut bringen, wui witt blaut iutgluiken. Wat jui iawerhäwwet,
domedde sall annern oene Tuitlang holpen weren, un wat doe iawerhäwwet,
225

domedde sall jiu wir holpen weren, dat sik dat iutglicket; do stoet schriewen: Doe
fiel sammle, hadde nich moer os satt, un doe woenig sammle, hadde auk satt.
8, 16-24
Gott sui Dank, dat hoe Titus süöken Uiwer for jiu int Hadde giewen hät. Ik häwwe
en woll doteo upföddert, owwer doe was sau uiwerg, os wenn hoe fan sümst no jiu
kuomen woll. Ik häwwe no oenen Breor metschicket, dem suine Arboet anner
geoen Buaskop in ollen Gemoenen luawet werd. Doe est auk fan den Gemoenen
iutwält, dat hoe met mui roesen un doe Gawen anniemen sall, doe wui Gott teo Ere
sammeln un no Jerusalem schicken witt. Wui ferhinnert domedde auk, dat us bui
düöser grauden Gawe wat Laiges noseggt weren kann, os wenn wui doe for us
inrichtet hedden. Wui soet dorup, dat olls erlik teogoet, for Gott un auk for Minsken.
Wui häwwet auk no oenen Breor metschicket, dem suinen Uiwer wui faken soen
häwwet, un doe niu no fiel uiwriger est, wuil hoe graut Fertruwwen teo jiu hät. Titus
est muin Geselle un helpet mui bui jiu; doe boeden annern send der Gemoene iare
Buan un doent jiu Christus teo Ere. Niu bewuiset den annern Gemoenen an
düösen Broörn, dat jui us loef häwwet, un jui dat Loff ferdoent, dat wui jiu giewen
häwwet.
9, 1-5
Iawer doe Gawen for doe Christen in Jerusalem briuke ik jiu nich mer wat teo
schruiwen. Ik woet, dat jui dat deon witt, un häwwe jiu bui den Gemoenen in
Mazedonien dorümme luawet un seggt: Achaja hät oll suit oenem Jore sammelt un
kann doe Gawe afliewern. Jiue Uiwer hät fiele in Mazedonien andriewen, auk
Gawen teo sammeln. Doe Broör häww ik schicket, dat olls wisse wor weren sall,
wat ik fan jiu seggt häwwe, un jui auk würkelk met der Sammlung trechte suin süöt.
Wat wöre dat, wenn Broör iut Mazedonien met mui kaimen un fuünen, dat wui, ik
will nich soeggen: jui, no nich domedde ferdig wören? Wui mössen us dann doch
schiamen. Dorümme häww ik dat for naidig haulen, doe Broör foriutgon teo loden
un doe Gawen teo sammeln, doe jui ferspruaken häwwet. Doe süöt os Gawen iut
geoem Hadde trechte luiggen un nich no Guits iutsoen, wenn wui kuomet.
9, 6-15
Dat est sau: Doe woenig iutsaigget, doe werd auk woenig inarnen; doe ruikelk
iutsaigget, doe werd auk ruikelk inarnen. Joeder sall sau giewen os en dat Hadde
drifft, nich wuirwillsk un twungen. Doe gern gifft, den hät Gott loef. Gott hät doe
Macht, jiu sau fiel Siagen teo giewen, dat jui ruikelk jiue Iutkuomen häwwet un auk
no wat teo geoen Wiarken iawerbehault. Do stoet schriewen: Hoe hät iutdellt un
den Armen wat giewen; suine Gerechtigkoet bestoet oewig. Hoe, doe dem
Landmanne Sotkaurn un Braut gifft, hoe werd jiu auk Insot giewen un jiu ruikelk
Frucht wassen loden, dat jui gerecht giewen küönt. Hoe werd jiu in ollen Doelen
Iawerfleot giewen, dat jui annern helpen küönt, doe dann Gott dofor danken weret.
Wenn jui düösen Denst met den Gawen deot, dann werd nich blaut den Christen
iut der Naut holpen, dann est dat auk no oen Denst for Gott, dem dann fielen Dank
dofor seggt werd. Soe weret in Jerusalem Gott auk dofor luawen, dat jui innen
Glauwen an doe geoe Buaskop wat giewen häwwet, un dat jui jiue Gemoenskop
met ienen un ollen annern Christen domedde bewuiset. Soe weret dann auk for jiu
bian un no jiu ferlangen, wuil Gott suine Gnade sau ruikelk up jiu kuomen est. Gott
226

sui Dank for suine graude Gawe, sau graut, os et nich iutteospriaken est.
10, 1-6
Niu mott ik jiu no ermanen, ik will et owwer sachte un gelinne soeggen, os Christus
et dai. Ik sall gelinne kuüren, wenn ik for jiu sto, un druiste schruiwen, wenn ik wuit
weg sen. Ik bidde jiu, twinget mui nich, druiste teo weren un jiu den Meot teo
wuisen, den wui bui den naidig häwwet, doe soegget, wui hedden Angest. Wenn
wui auk sünnige Minsken send, dann struide wui doch nich up sünnige Wuise. Iuse
Waffen send nich sünnige Minskenwaffen; soe send in Gott suinem Denste sau
stark, dat wui olle Hinnernisse iawerwinnt. Sau iawerwinne wui olle kleoken
Ansliage un haugen Gedanken, doe us hinnert Gott teo erkennen; wui wuiset olle
Fernunft up den geoen Willen hen, den Christus bewuiset hät.
10, 7-11
Wui witt joeden Wuirwillen bestrafen, wenn jui erst ganß willig send. Kuiket up dat,
wat jui for Augen häwwet! Wenn oener iawertuüget est, dat hoe Christus teohairt,
dann sall hoe bedenken, dat wui Christus auk teohairt. Wenn ik no iawer doe
Fullmacht wat soeggen wolle, doe doe Her mui doteo giewen hät, dat ik jiu biadern
un nich ferstaiden sall, dann wöre ik domedde nich toschanne weren; dann können
jui auk insoen, dat ik nich blaut druiste sen, wenn ik jiu schruiwe, un dat ik jiu met
den Broewen nich in Schrecken sedden will. Soe soegget: Suine Broewe send
wuchtig un wichtig, wenn wui en owwer soet, dann est suin Körper swack un suine
Sproke stuif. Doe dat seggt, doe sall doch bedenken: Justsau os in den Broewen
stoet, sau were wui naichstens hanneln, wenn wui ankuomet.
10, 12-18
Wui witt us nich teo den riaken un auk nich met den fergluiken, doe sik sümst prolt.
Doe häwwet sau woenig Insicht, dat soe sik an sik sümst miadet un met sik sümst
fergluiket. Wenn wui Geoes fan us soegget, dann richte wui us no der Arboet, doe
us Gott teomiaden hät; domedde hät hoe us auk bet no jiu kuomen loden. Wui got
auk met der Arboet nich teo wuit, dat wui nich mer no jiu henkuomen küönt. Wui
send doe ersten wiesen, doe jiu Christus suine geoe Buaskop brocht häwwet. Wui
prolt nich met Arboet, doe annere don häwwet, wui huapet owwer, dat wui bui jiu
no fiel Ere gewinnen un met der Arboet wuider kuomen weret, wenn jiue Glauwe
wässet. Dann were wui doe geoe Buaskop no annerwiagen ferkünnigen un nich
doe Ere soöken, wo annere met iaren Gawen wat tostanne brocht häwwet. Doe wat
suin well, doe sall in Gott wat suin. Nich doe güllt wat, doe sik sümst luawet, blaut
doe, den doe Her luawet.
11, 1-6
Ik woll, jui loeden jiu sonn bieden Unferstand fan mui gefallen, no, jui deot dat jo
auk. Ik giewe mui met jiu sau fiel Moögge, os et met Gott goet; ik will jiu Christus os
oene Briut iawergiewen, an der niks iutteosedden est. Besuarget sen ik owwer, dat
et jiu goet os Eva, doe fan der slauen Slange bedruagen weor; dat jiue Hadde auk
ferduorwen werd un nich mer getrüwwe un uprichtig Christus teohairt. Wenn oen
anner kümmet, doe oenen annern Christus prieget, os wui prieget häwwet, odder
wenn jui oenen annern Goest kruiget, os jui duür us kriegen häwwet, odder hoe jiu
oene annere Buaskop lert, os doe jui annuamen häwwet, dann lode jui jiu dat olls
227

gefallen. Ik laiwe, dat ik in niks giegen doe annern truüggesto, doe ganß
besonnere Apostel suin süöt. Wenn ik auk swack in Woören sen, dann sen ik dat
doch nich an Insicht; dat häww ik jiu in ollen Doelen bewuiset.
11, 7-15
Odder häww ik Unrecht don, dat ik mui sümst unnerhoel un jiu schaune, os ik jiu
doe geoe Buaskop ümmesüss brochte? Fan annern Gemoenen häww ik Geld
annuamen, dat ik jiu domedde doenen konn. Os ik bui jiu was un Naut litt, sen ik jiu
nich teo Last falen. Wat ik naidig hadde, häwwet mui doe Broör iut Mazedonien
brocht. Ümmer häwwe ik mui dofor hott, fan jiu wat anteoniemen; dat sall auk
wuiderhen sau suin. Sau wor os Christus in mui est, lode ik mui düöse Ere in ganß
Achaja nich niemen. Worümme denn? Wuil ik jiu nich loef häwwe? Dat woet Gott.
Wat ik deoe un deon were, dat deoe ik, wuil ik will, dat doe annern ninnen Grund
häwwen süöt, iawer mui wat teo soeggen, un dat soe twungen weren süöt, auk sau
teo deon, wenn soe sik met mui gluikstellt. Düöse Luüe send Lüögenapostel un
bedroeget, wenn soe sik os Christus suine Apostel iutgiewet. Dat est auk ninn
Wunner; iar Mester, doe Sotan, ferstellt sik auk, os wenn hoe oen Engel iut dem
Lechte wöre. Dorümme fällt dat gar nich up, wenn suine Handlanger sik auk
ferstellt un Lerer fanner Gerechtigkoet suin witt. Iar Enne werd sau suin, os iare
Wiarke send.
11, 16-21
Ik soegge jiu no ens, jui süöt mui nich for unferstännig haulen. Wenn jui dat owwer
doch deot, dann hault mui auk den Unferstand togeoe, dat ik jiu auk moll sonn
bieden Geoes fan mui fertelle. Wat ik niu soegge, dat soegge ik nich no dem Heren
suinem Sinne; dat est muin Unferstand, doe auk moll prolen well. Do send wecke,
doe prolt met iarem fuinen Beniemen; dat will ik auk moll deon. Jui lodet jiu den
Unferstand gefallen, dat soe jiu unnerkruiget, schinnt, iawerlistet, ferachtet un int
Gesichte slot. Dat est muine Schanne, dat ik teo swack un ängestlik sen, sau wat
teo deon. Wo sik doe annern wat up inbillt, do kann ik mui auk wat up inbillen; dat
soegge ik owwer in Unferstand.
11, 22-33
Soe send Hebräer, ik auk; soe send Israel suine Kinner, ik auk; soe send Abraham
suine Kinner, ik auk. Soe send Christus suine Denste, ik no fiel moer; dat soegge ik
owwer ganß in Unferstand. Ik häwwe moer Arboet hat, moer gefangen siaden,
moer Sliage iuthaulen os doe un faken den Daud for Augen hat. Fan den Jiuden
häww ik fuifmol ümmer förtig Sliage woeniger oenen kriegen. Droemol sen ik met
Reon slagen, oenmol stoeniget weoren; droemol sen ik uppen Scheppe wiesen,
dat unnergeng; oenen Dagg un oene Nacht häwwe ik uppen Wader driewen. Wo
faken sen ik up Roesen wiesen un in Gefor wiesen up Flüssen, unner Roöwern,
unner den Jiuden, unner den Hoeden, innen Stian, innen Sandbiargen, upper
Soe, unner falsken Broörn, dann no Moögge un Arboet, Hunger un Dost, Waken un
Fasten, Frost un niks anteotoen. Dann wat dägglik no doteo kümmet, Anfrogen un
Suargen for doe Gemoene. Goet et dem oenen slecht, foöle ik dat nich auk? Fällt
doe anner in Sünne, brennt mui dat nich inner Soele? Wenn ik mui wat togeoe
soeggen mott, dann will ik dat fan dem soeggen, wat ik os Swackhoet ansoee. Gott,
doe Fadder fan iusem Heren Jesus Christus, woet, dat ik nich loege, dem sall Ere
228

in Oewigkoet suin. In Damaskus loet dem Küönik Aretas suin Fuaget inner Statt
waken un woll mui gefangen niemen. Do loeden soe mui innen Kuarwe duür oen
Fenster iawer doe Muürn dal, dat ik flüchten konn.
12, 1-10
Sik prolen daug nich; ik mott jiu owwer fertellen, wat doe Her mui soen loden un
wuiset hät. Ik kenne oenen fan Christus suinen Jüngern, doe weor bet in den
drüdden Hiemel tuagen, foertoeggen Jore send et oll. Of suine Soele dobui no in
dem Luiwe was, ik woet et nich. Gott woet et. Fan düösem Minsken woet ik, dat hoe
int Paraduis buürt weor un Woöre haure, doe ninn Minske iutspriaken un ferston
kann; of suine Soele no in suinem Luiwe was odder nich, ik woet et nich. Gott woet
et. Fan dem will ik fertellen. Fan mui sümst will ik niks soeggen, os blaut wat fan
muiner Swackhoet. Wenn ik fan mui wat fertellen wolle, dann wöre dat ninn
Unferstand; ik woöre doe Worhoet soeggen. Ik deoe dat owwer nich, wuil nich
oene fan mui moer haulen sall, os wat hoe an mui suüt un fan mui hairt. Dat ik mui
up doe grauden Saken, doe Gott mui wuiset hät, niks inbillen sall, dofor est mui
oene Angel int Floesk sedd´t. Dat est dem Sotan suin Engel, doe mui medder Fiust
sloet, dat ik nich hauge fan mui denken sall. Droemol häww ik den Heren
anreopen, hoe soll en doch wegniemen. Do hät hoe mui seggt: Muine Gnade mott
dui geneog suin; muine Kraft est in den Swacken am stiarksten. Dorümme behaule
ik geoen Meot, wenn ik ümme Christus misshannelt were, in Naut sen, ferfolget
were un Angest iutston mott. Wenn ik swack sen, dann sen ik just stark.
12, 11-13
Niu sto ik os oen unferstännigen Minsken for jiu: jui häwwet mui doteo twungen.
For jiu hedde sik dat schicket, mui teo luawen. Ik sen nich geringer os doe
besonnern Apostel, wenn ik auk niks fan jiu annuamen häwwe. Bewuise dofor, dat
ik oen Apostel sen, häww ik jiu duür Toeken, Wunner un Wiarke ümmerteo giewen.
Sto jui giegen doe annern Gemoenen truügge? Doch blaut dorin, dat ik niks fan jiu
annuamen häwwe. Niemet mui dat nich üöwel, wenn et Unrecht est.
12, 14-15
Ik häwwe mui fornuamen, jiu teom drüdden Mole teo besoöken, un were dann auk
niks fan jiu anniemen. Ik soöke jiu, owwer nich jiue Geld un Geot. Dat gehairt sik
nich, dat doe Kinner for doe Aulen suarget; doe Aulen süöt for doe Kinner suargen.
Ik will gern olls for jiu hengiewen un mui sümst auk, wenn jiue Soele män reddet
werd. Sau loef häwwe ik jiu; wi jui mui nich auk loef häwwen?
12, 16-18
Dat est doch richtig, dat ik niks fan jiu annuamen häwwe. Ik sall owwer Nücke
häwwen un jiu met List duür annere fangen häwwen. Sau? Häwwe ik jiu duür doe
wat afnuamen, doe ik no jiu schicket häwwe? Ik häwwe Titus upföddert, jiu teo
besoöken, un oenen Breor metschicket. Hät Titus jiu wat afnuamen? Go wui nich
iusen Wegg in demsülwen Goeste? Tria wui nich in doesülwen Fospern?
12, 19-21
Jui moent woll, wui wollen us blaut wuiren. Nai, wui schruiwet düt olls for Gott
suinen Augen os Christus suine Jünger un witt jiu domedde doenen. Ik sen bange,
229

dat ik jiu nich sau andriapen were, os ik will, wenn ik kuome, un jui mui nich sau, os
jui witt. Ik fürchte, dat Twist, Afgunst, Groll, Spott, Dickedeon, Slechtmaken,
Aurenfullhangen un Unordnung tüsken jiu est. Wenn ik dat söge, dann wöre ik fan
Gott daldrücket un hedde Treor iawer fiele, doe wir in doe aulen Sünnen falen
send un sik nich fan den unroeggen Saken, Oebriaken un Swelgen bekert häwwet.
13, 1-4
Wenn ik dat drüdde Mol no jiu kuome, dat süöt olle Saken for twoe odder droe
Tuügen forbrocht weren. Wat ik jiu oll bui dem twoeden Besoöke seggt häwwe, dat
soegge ik niu in foriut ollen no ens, doe in Sünne falen send, un auk ollen annern:
Wenn ik wuirkuome, were ik nich oenen mer schaunen. Jui soöket no oenem
Toeken, dat Christus duür mui prieget. Christus werd bui jiu nich swack in mui suin
un jiu suine Macht bewuisen. Est hoe auk in Swackhoet kruüßiget, dann liewet hoe
doch in Kraft fan Gott. Wui send auk moll swack in em, owwer wui weret in Gott
suiner Kraft in em bui jiu liewen.
13, 5-10
Unnersoöket sümst, of jui Glauwen häwwet! Pruüfet jiu sümst! Odder miarke jui
sümst nich, dat Christus in jiu est? dann mösse jui jo gar ninne Christen suin! Ik
huape owwer, jui weret insoen, dat wui echte Christen send. Ik bia teo Gott, dat hoe
jiu for Laiges bewart. Us kümmet et nich dorup an, dat wui os echte Apostel for jiu
stot, blaut dorup, dat jui Geoes, deot, wenn wui dann auk nich os echte Apostel fan
jiu ansoen weret. Wui küönt niks giegen doe Worhoet deon, blaut wat for doe
Worhoet, Wui fröwwet us, wenn wui os swack goelt un jui stark send. Dorümme
bidde wui Gott, dat jui echte Christen weren süöt. Just dorümme schruiwe ik jiu düt
oll innen Broewe, dat ik nich scharp weren un jiu doe Macht wuisen mott, doe Gott
mui giewen hät, ümme jiu teo biadern un nich ümme jiu teo ferdiarwen.
13, 11-13
Niu tolest, loewe Broör, fröwwet jiu, lodet jiu trechtewuisen, suid getraust, suid
oenig hault Fruiden! Gott sui met jiu! Doe schafft Loefte un Fruiden. Gruüßet jiu
oenanner met dem hoeligen Kusse! Olle hoeligen Christen lodet jiu gruüßen. Dem
Heren Jesus Christus suine Gnade, Gott suine Loefte un dem Hoeligen Goeste
suine Gemoenskop sui met jiu ollen!
230

Doe Broef an doe Galater
1, 1-5
Düt schrifft doe Apostel Paulus. Doe est nich fan Minsken un auk nich duür
Minsken teom Apostel insedd´t. Jesus Christus sümst un Gott doe Fadder, doe
Christus upwecket hät, häwwet dat don. Auk olle Broör, doe huir bui mui send,
schruiwet den Gemoenen in Galatien. Wui wünsket jiu Gnade un Fruiden fan Gott,
dem Fadder un dem Heren Jesus Christus. Doe hät sik sümst for iuse Sünnen
hengiewen un hät us no Gott un iusem Fadder suinem Willen iut düöser laigen
Welt reddet, wo wui niu no send. Den wi wui eren in olle Oewigkoet. Amen.
1, 6-9
Ik mott mui wunnern, dat jui jiu sau lichte fan dem afwoenen lodet, doe jiu duür
Christus suine Gnade bereopen hät, un dat jui jiu oener annern Buaskop teowoent.
Do est jo gar ninne annre Buaskop, owwer do send Luüe, doe witt jiu wat
wuismaken un doe Buaskop fan Jesus Christus ferdraiggen. Magg dat niu suin,
wer et well, wui sümst odder oen Engel fannen Hiemel, doe jiu oene annere
Buaskop bringet, os doe wui jiu prieget häwwet, doe sall ferflocket suin. Wat wui
iawen seggt häwwet, dat soegge wui no ens: Doe jiu wat anners prieget, os wat jui
fan us haurt häwwet, doe sall ferflocket suin.
1, 10-12
Kuür ik Minsken no dem Munne odder haule ik mui an iusen Her Gott? Soöke ik
Minsken teo gefallen? Wenn ik dat deon wolle, dann wöre ik Christus suin Knecht
nich. Loewe Broör, jui süöt owwer wieden, dat doe geoe Buaskop, doe ik jiu priege,
ninn Minskenwiark est. Doe hät mui ninn Minske brocht un lert, doe hät mui Jesus
Christus sümst klormaket.
1, 13-24
Jui häwwet haurt, wo ik froör os Jiude liewet un mui benuamen häwwe, dat ik Gott
suine Gemoene iawer olle Mode ferfolget un kränket häwwe. In den Jiuden iarem
Glauwen was ik fielen fan muinen Landsluüen wuit foriut un in den Aulen iaren
Gebodden was ik sau uiwerg, os ninn anner suin kann. Owwer Gott hadde mui fan
Kuind up teo wat annern iutsoen un mui duür suine Gnade bereopen. Hoe hadde
besluaden, mui suinen Suonen teo wuisen un den unner den Hoeden duür mui
priegen teo loden. Do sen ik saugluiks hengon un häwwe nich erst met annern
doriawer kuürt. Ik geng nich erst in Jerusalem no den, doe oll for mui Apostel
wören. Ik roese no Arabien un kamm auk fan dor wir no Damaskus truügge. No
droe Joren geng ik no Jerusalem un woll Petrus kennen leren; bui dem sen ik
fifftoeggen Dage bliewen. Fan den annern Aposteln häww ik nich oenen teo soen
kriegen, blaut Jakobus, dem Heren suinen Breor. Wat ik jiu niu schruiwe, dat loege
ik nich; Gott est muin Tuüge dofor. Dann geng ik in doe Länner Syrien un Zilizien.
Doe Christengemoenen in Judäa häwwet mui nich soen un nich kennen lert. Soe
häwwet blaut haurt: Doe us froör ferfolget hät, doe prieget niu sümst den Glauwen,
den hoe froör iutruan woll. Soe luawen un danken Gott ümme mui.
2, 1-10
Foertoeggen Jore läder geng ik met Barnabas tohaupe wir no Jerusalem; Titus
231

namm ik auk met. Ik roese, wuil Gott mui dat ingaff, un leog nen doe Buaskop for,
doe ik den Hoeden priegen woll; besonners häww ik met den kuürt, doe wat
bedüdden; ik woll nich ümmesüss laupen un ferkert leren. Titus, doe no oen
Gruiche was un bui mui blaif, weor nich twungen, sik besnuin teo loden. Do wören
auk oenige falske Broör; doe hedden sik inslieken un wollen wieden, wat for oene
Fruihoet dat est, doe wui in Jesus Christus häwwet. Düöse Fruihoet hedden soe us
gern wegnuamen. Wui häwwet nen owwer ninnen Augenblick nogiewen un niks
teogiewen; doe geoe Buaskop soll jiu ganß wor brocht weren. Doe annern Broör,
doe wat güllen un bedüdden, häwwet mui niks anners lert un updriagen. Wat doe
forhiar wiesen send, goet mui niks an; Gott fröggt do auk niks no. Soe sögen owwer
in, dat et mui updriagen est, den Hoeden doe geoe Buaskop teo ferkünningen, sau
os Petrus dat bui den Jiuden deon mott. Gott, doe dem Petrus Kraft for doe Priege
unner den Jiuden giewen hät, doe hät mui auk Kraft dofor unner den Hoeden
giewen. Os Jakobus, Petrus un Johannes, doe os doe Puiler in der Gemoene
güllen, os doe insögen, wecke Gnade mui giewen est, gaiwen soe mui un
Barnabas doe Hand un wören met us oenig, dat wui no den Hoeden gon sollen un
soe bui den Jiuden bluiwen wollen. Blaut oens bedüngen soe sik iut, dat wui for
doe Armen in Jerusalem sammeln sollen; dat häww wui auk gern don.
2, 11-21
Os Petrus no Antiochien kamm, sen ik giegen en uptrian, wuil iawer en klaget weor.
Forhiar, oer os dem Jakobus suine Buan ankaimen, att hoe met den Hoeden
tohaupe. Os doe owwer kaimen, taug hoe sik truügge un att for sik allaine; hoe was
for doe Buan bange. Auk doe annern Jiudenchristen daien dat un kriegen auk
Barnabas doteo, dat hoe sik met den annern ferstelle. Os ik insog, dat dat no der
geoen Buaskop nich richtig was, sia ik for ollen Luüen inner Gemoene teo Petrus:
Wenn diu os Jiude sau liewes os doe Hoeden un nich os oen Jiude, wo kann diu
denn fan den Hoeden ferlangen, dat soe os doe Jiuden liewen süöt? Wui send os
Jiuden gebuaren un nich os Hoeden, doe fan Natiur Sünner send. Wui wiedet olle,
dat ninn Minske duür suine geoen Wiarke sialig werd un duür niks anners os duür
den Glauwen an Christus; up den kann hoe sik ferloden. Wui häwwet doch den
Glauwen an Jesus Christus annuamen, wuil wui doduür sialig weret un nich duür
doe Gebodde. Ninn Minske werd duür suine oegen Moögge un Geothoet gerecht.
Wenn wui dono striewet, duür Christus gerecht teo weren, dann müö wui us jo auk
for Sünner haulen os doe Hoeden. Est Christus dann nich Schuld doran, dat wui
auk Sünner send? Nai, ganß wisse nich! Wenn ik wir upbowwe, wat ik afbruaken
häwwe, dann bewuise ik domedde, dat dat Afbriaken ferkert was. Ik sen duür doe
Gebodde for den Gebodden daude un sall for Gott liewen. Met Christus sen ik
kruüßiget. Ik liewe, owwer nich for mui sümst, Christus liewet in mui. Wat ik huir no
upper Ern liewe, dat liewe ik in dem Glauwen an Christus; doe hät mui loef un hät
sik sümst for mui hengiewen. Ik fersmuide Gott suine Gnade nich; wenn wui owwer
duür doe Gebodde gerecht weren können, dann wöre Christus ümmesüss
stuorwen.
3, 1-5
Jui unferstännigen Galater! Wer hät jiu den Kopp ferdraigget? Est jiu Jesus
Christus nich sau recht for Augen stellt weoren, os wenn hoe bui jiu kruüßiget
wöre? Blaut oens will ik fan jiu wieden: Häwwe jui den Hoeligen Goest kriegen,
232

wuil jui doe Wiarke no dem Gesedde don häwwet, odder wuil jui den Glauwen un
doe geoe Buaskop annuamen häwwet.`Sen jui sau unferstännig? Innen Glauwen
häwwe jui os Christen anfangen; in Wiarken wi jui niu os Jiuden wuider liewen.
Häwwe jui denn sau graude Dinge ümmesüss beliewet? Ümmesüss, anners kann
ik nich soeggen. Doe jiu den Goest giewen un süöke Wunner bui jiu don hät, hät
doe dat don, wuil jui doe Gebodde haulen odder wuil jui doe geoe Buaskop lofft
häwwet?
3, 6-14
Fan Abraham stoet schriewen: Hoe loffe Gott un Gott riake em dat os Gerechtigkoet
an. Do küön jui soen, doe Glauwen häwwet, dat send Abraham suine Kinner. Doe
Schrift hät dat owwer foriutsoen, dat Gott doe Hoeden duür den Glauwen gerecht
maken well; dorümme hät Gott oll forhiar teo Abraham seggt: In dui süöt olle
Hoeden Siagen häwwen. Dat hett, dat olle, doe Glauwen häwwet, met Abraham
Siagen häwwen süöt, wuil hoe Glauwen hadde, un dat olle, doe up doe Wiarke no
dem Gesedde bestot, unner dem Fleoke liewen müöt. Doe Schrift seggt: Ferflocket
sall joeder suin, doe nich olls höllt, wat in dem Gesedde stoet un hoe deon sall. Dat
est owwer sieker, dat nau ninn Minske duür dat Gesett gerecht weoren est. Doe
Gerechte sall duür den Glauwen for Gott beston. Dat Gesett hät niks met dem
Glauwen teo deon. Do stoet schriewen: Doe et höllt, sall doduür sialig weren.
Christus hät us fan dem Gesedde suinem Fleoke lösskofft, os hoe den Fleok for us
up sik namm. Do stoet schriewen: Ferflocket est joeder, doe annen Holle hänget.
Niu sall doe Siagen, doe Abraham teoseggt, est, duür Christus iawer doe Hoeden
kuomen, un wui süöt den Glauwen, doe us Siagen gifft, duür den Goest kruigen.
3, 15-18
Loewe Broör! Ik will jiu dat up iuse Wuise klormaken. Wenn oen Minske oen
Testament maket, dann güllt dat; wui drüöwet et nich ümmestaiden un nich no wat
dran ännern. Wat Abraham ferspruaken est, dat hät Gott em sümst un suinem
Stamme teoseggt. Hoe seggt: Duür duinen Nokuomen, nich duür duine
Nokuomen; blaut duür oenen, nich duür fiele. Düöse oene est Christus. Ik will
domedde soeggen: Dat Gesett kann nich dat Ferspriaken ümmestaiden, dat Gott
Abraham in dem Testamente giewen hät. Dat Gesett est 430 Jore läder kuomen os
dat Testament. Wenn dat Iarwe duür dat Gesett kaime, da[t] wöre et nich duür
dat Ferspriaken giewen. Gott hät et Abraham iut Gnaden duür dat Ferspriaken
giewen.
3, 19-24
Wat sall denn dat Gesett? Et sall us doe Sünne wuisen, bet doe Nokuome uptrett,
dem düt Ferspriaken güllt; et est us fan Engeln duür oenen Foögesmann teostellt.
Wenn et sik ümme oenen allaine hannelt, dann est ninn Foögesmann dobui naidig.
Gott est jo for sik allaine. Stoet dat Gesett niu giegen Gott suin Ferspriaken? Nai.
Wenn us oen Gesett giewen wöre, dat us sialig maken könne, dann kaime doe
Gerechtigkoet würkelk iut dem Gesedde. Doe Schrift hät owwer olle unner doe
Sünne stellt, un dat Ferspriaken sall blaut duür den Glauwen for doe goelen, doe
an Jesus Christus laiwet. Dat Gesett hadde forhiar Macht iawer us un wui saiden os
innen Gefängnisse insluaden, bet doe Glauwe, doe us teodacht was, an suine
Stuie tratt. Sau hät us dat Gesett teo den Glauwen ertuagen, dat wui blaut duür
233

Jesus Christus gerecht weren küönt.
3, 25-29
Suit doe Glauwe kuomen est, briuke wui nich mer unner dem Gesedde os dem
Lermester teo ston. Niu sen wui olle duür den Glauwen an Christus iusem Her Gott
suine Kinner weoren. Fan jiu häwwet olle, doe up Christus taufet send, en os oen
Klaid antuagen. Do est ninn Unnerschoed mer tüsken Jiude un Gruiche, Knecht un
Her, Mann un Fruwwe; jui häwwet for Christus olle datsülwe Recht. Hair jui owwer
olle Christus, dann sen jui auk Abraham suine Kinner un suine Iarwen, sau os dat
teoseggt est.
4, 1-7
Saulange doe Iarwe nau nich münnig est, est tüsken em un oenem Knechte ninn
Unnerschoed, wenn em auk olls hairt. Hoe stoet sau lange unner dem Formunne
un Ferwalter, os suin Fadder dat bestimmet hät. Justsau est dat auk met us. Os wui
no unmünnig wören, stönne wui unner den Forschriften fan düöser Welt. Os owwer
doe Tuit ümme was, schicke Gott suinen Suonen; hoe loet en os Minske gebuaren
weren un stelle en unner dat Gesett. Hoe soll olle, doe unner dem Gesedde
stönnen, dofan fruiggmaken, dat wui Gott suine Kinner weren können. Wuil jui niu
Kinner send, hät Gott den Goest fan suinem Suonen jiu int Hadde giewen, doe
seggt Fadder teo Gott. Dorümme send huir rechte Kinner un ninne Knechte mer for
Gott. Sen wui owwer Gott suine Kinner, dann sen wui auk suine Iarwen, owwer
duür Gott.
4, 8-11
Os jui Gott nau nich kennen, häwwe jui Göttsen doent, doe gar ninne Götter send.
Niu kenne jui doch Gott un, wat no moer est, Gott kennt jiu. Will jui owwer doch wir
unner doe swacken un sworen Forschriften truügge un den wir fan nuiggem
doenen? Jui achtet oll up doe Dage, doe Monade, doe Feste un doe Jore. Ik sen
bange, dat ik bui jiu ümmesüss wiesen sen.
4, 12-20
Weret doch sau, os ik sen; ik sen jo auk sau weoren, os jui süss wören. Ik bidde jiu
dorümme; jui häwwet mui niks tolaie don. Jui wiedet, dat ik jiu dat leste Mol bui
sworer Krankhoet doe geoe Buaskop prieget häwwe. Jui häwwet jiu nich for muine
Krankhoet oekelt un jiu nich fan mui truüggetuagen; jui häwwet mui upnuamen, os
wenn ik Gott suin Engel un Jesus Christus sümst wöre. Wo est niu jiue Froöde
bliewen? Ik mott jiu jo betuügen, dat jui froör innen Stanne wören, jiu doe Augen
iutteoruiden un soe for mui henteogiewen, wenn dat genge. Sen ik denn niu jiue
Fuind weoren, wuil ik jiu doe Worhoet seggt häwwe? Soe giewet sik Moögge
ümme jiu, send owwer nich uprichtig; soe witt jiu fan mui aftoen un jui süöt no iarer
Gunst striewen. Et est jo geot, wenn soe sik in geoen Dingen ümme jiu Moögge
giewet un wenn dat olltuit schuüt un nich blaut dann, wenn ik bui jiu sen. Loewe
Broör, ik mott no oenmol Suarge ümme jiu häwwen, os oene Mudder ümme iar
Kuind hät, doe Suarge, dat Christus wir in jiu upstoet. Ik woll, ik wöre bui jiu un
könne innen Geoen met jiu kuüren; ik woet nich, wo ik dat maken sall.
234

4, 21-31
Jui witt unner dem Gesedde ston; soegget mui moll, fersto jui dat Gesett denn nich,
wenn et forliasen werd? Do stoet doch schriewen, dat Abraham twoe Süöne
hadde, oenen fanner Maid un oenen fanner Fruwwen. Doe fanner Maid est up
natuürlike Wuise tuüget un doe fanner Fruwwwen no Gott suinem Ferspriaken. Dat
hät wat teo beduün; dat send doe boeden Testamente; oent fan dem Biarge Sinai,
dat bringet suinen Kinnern Lasten. Dat est doe Maid Hagar. Dat Weort Hagar est
bui den Arabern doe Name for den Biarg Sinai un bedütt dat Jerusalem, sau
os et niu est; dat sitt met suinen Kinnern in Lasten fan dem Gesedde. Owwer dat
Jerusalem, wat buawen est, dat est fruigg un est iuse Mudder. Do stoet schriewen:
Fröwwe dui, wenn diu ninne Kinner häs, un singe helle, wenn diu nich Mudder bis.
Doe one Mann bliewen est, hät moer Kinner os doe, doe fruigget hät. Loewe Broör,
wui send owwer Kinner no dem Ferspriaken, os Isaak was. Sau os dat domols was,
dat doe oene Suone den annern ferfolge, sau est dat auk fandage no. Wat seggt
doe Schrift doteo? Lott doe Maid met iarem Suonen gon! Doe sall nich met dem
annern iarwen. Wui gluiket den rechten Kinnern fan der Fruwwen un hairt nich teo
den Kinnern fan der Maid.
5, 1-12
Christus hät us doe Fruihoet brocht. Niu stot faste un lodet jiu nich wir doe Kuin fan
dem Gesedde uploeggen. Ik soegge jiu: Wenn jui jiu wir besnuin lodet, dann kann
Christus jiu nich mer helpen. Ik soegge dat ollen no ens: Doe sik besnuin lött, est
twungen, dat ganße Gesett teo haulen. Wenn jui duür dat Gesett gerecht weren
witt, dann sen jui fan Christus affalen; dann ferlode jui jiu nich mer up Gott suine
Gnade. Wui witt duür den Glauwen gerecht weren un huapet, dat doe Goest us den
Glauwen un Gott us doe Gerechtigkoet giewen werd. Of wui besnuin send odder
nich, dat bedütt for Jesus Christus niks; for dem güllt blaut doe Glauwe wat, doe
inner Loefte teo soen est. Jui wören geot innen Gange. Wer hät jiu uphaulen, dat
jui doe Worhoet nich mer laiwen witt? Doe jiu bereopen häwwet, iawerkuürt jiu
nich, dat deot annere. Sonn bieden Siurdoeg suürt den ganßen Doeg. Ik fertruwwe
in dem Heren up jiu, dat jui nich anners denket os ik. Doe jiu ferfoören well, doe
sall Strafe dofor häwwen; magg et suin, wer et well. Wenn ik jiu niu würkelk sia, jui
sollen jiu besnuin loden, of soe mui dann auk woll no ferfolgen? Dann können soe
sik nich mer iawer dat Kruüß iargern. Ik woll, dat soe sik gluiks auk iutruan loeden,
doe jiu uphisset.
5, 13-15
Jui süöt fruigg suin; doteo sen jui bereopen. Jui drüöwet owwer nich moenen, dat
jui niu in Fruihoet no jiuem Lussen liewen küönt; jui süöt jiu iut fruiggen Stücken
met Loewe oenanner helpen. Dat ganße Gesett lött sik met oenem Weore
soeggen: Diu sass duinen Naichsten sau loef häwwen os dui sümst. Wenn jui jiu
owwer unnernanner buiden un friaden witt, dann soet teo, dat doe oene den
annern nich slücket.
5, 16-26
Ik soegge jiu: Liewet sau, os doe Goest well, dann were jui dat Baise in jiu
iawerwinnen. Doe baise Lust stritt giegen den Goest un doe Goest giegen doe
baise Lust. Doe boeden ferdriaget sik nich; dorümme deo jui nich, wat jui witt.
235

Wenn jui jiu fan dem Goeste loen lodet, dann sto jui nich mer unner dem Gesedde.
Wat iut der Lust Laiges kümmet, dat est jiu bekannt: Oebriaken, Heoren, Swelgen,
Afgötteruigge, Heksen, Struit, Twist, Afgunst, Wiut, Schoelen, Slechtmaken,
Hassen, Morden, Siupen, Friaden un sau wat; fan den, doe sau wat deot, häwwe ik
jiu oll seggt un soegge ik jiu no ens, dat soe Gott suin Ruik nich iarwen küönt. Wat
doe Goest Geoes bringet, est auk bekannt: Loefte, Froöde, Fruide, Geduld,
Fründskop, Geothoet, Glauwe, Sachtmeot, Kuüskhoet. Met süöken Dingen hät dat
Gesett niks teo deon. Doe Christus anhairen witt, doe müöt sik met iaren Sünnen
kruüßigen loden. Wenn Gott suin Goest in us wuont, dann müöt wui dat auk in
iusem Liewen bewuisen. Trachtet nich no Ere for oenanner, dat jui jiu domedde
tiarget un iargert.
6, 1-6
Broör, wenn jui oenen fan jiu andriapet, doe Sünne doöt, dann helpet em wir
sachtmoödig os Christen trechte, doe Gott suinen Goest häwwet. Soet owwer teo,
dat jui nich sümst in Sünne falt. Doe oene sall dem annern doe Lasten driagen
helpen; dat est Christus suin Gesett. Doe do mennt, hoe wöre wat, un est doch niks,
doe bedrüggt sik sümst. Joeder sall suin oegen Wiark pruüfen un suin Urdoel
doriawer for sik behaulen; dann werd hoe nich graut up annere herafkuiken.
Joeder hät geneog met suiner oegen Last teo deon. Doe Unnerricht in Gott suinem
Weore kriggt, mott suinem Lerer met dem doenen, wat hoe for geot höllt.
6, 7-10
Lodet jiu nich iremaken; Gott lött sik nich ferspodden. Wat doe Minske iutsaigget,
dat werd hoe auk inarnen. Doe up suine Lust saigget, doe werd fan der Lust dat
Ferdiarwen inarnen. Doe up den Goest saigget, doe werd fan dem Goeste dat
oewige Liewen inarnen. Lodet us deon, wat geot est, un nich moöe weren. Wenn
suine Tuit kuomen est, dann were wui inarnen, wenn wui nich nolodet. Wui häwwet
niu no Geliagenhoet doteo; dorümme lodet us an joedem Geoes deon, am
moesten owwer an Broörn innen Glauwen.
6, 11-18
Soet jiu ens muine Schrift an, wat for graude Beokstawen dat send, doe ik sümst
schriewen häwwe! Olle, doe bui annern no wat goelen witt, dränget jiu, dat jui jiu
besnuin lodet; soe deot dat owwer, wuil soe ümme Christus suin Kruüß nich
ferfolget weren witt. Wenn soe sik auk besnuin lodet, dann hault soe doch dat
ganße Gesett nich. Soe witt dat auk blaut, wuil soe domedde prolen küönt, dat soe
wat iut jiu maket häwwet. Mui est an niks wat geliagen, wo ik mui medde prolen
kann, os blaut an Jesus Christus suinem Kruüße; domedde est for mui doe Welt
daude un sen ik daude for doe Welt. Besnuin loden odder nich, dorup kümmet et
bui Christus nich an, blaut dorup, dat wui nuigge Minsken weret. Fruiden sall up
olle kuomen, doe bui düöser Insicht bluiwet. Gott sall sik iawer soe erbarmen; soe
süöt os dat rechte Israel suin Folk suin. Niu drüöwe jui mui ninne Moögge mer
maken. Wat ik in Christus suinem Denst luin häwwe, dat est an muinem Luiwe teo
soen; ik driage doe Narwen os Aftoeken. Doe Gnade fan iusem Heren Jesus
Christus sall met jiuem Goeste suin. Amen.
236

Doe Broef an doe Epheser
1, 1-2
Paulus, doe no Gott suinem Willen Jesus Christus suin Apostel est, schrifft, an doe
Hoeligen in Ephesus, doe an Jesus Christus laiwet. Ik wünske jiu Gnade un Fruide
fan Gott, iusem Fadder un dem Heren Jesus Christus.
1, 3-14
Gott, dem Fadder fan iusem Heren Jesus Christus, sui Loff un Dank, wuil hoe us
duür Christus ollerhand goestliken Siagen fannen Hiemel giewen hät. Duür den
hät hoe us oll oer iutwält, os doe Grund teo der Welt leggt weor, un doteo iutwält,
dat wui hoelig un fruigg for em dorin liewen süöt. Iut liuder Loefte hät hoe in foriut
bestimmet, dat wui duür Jesus Christus suine Kinner suin süöt, sau os hoe dat for
geot haulen hät. Domedde wuiset hoe us auk, wecke graude Gnade hoe us duür
suinen Suonen giewen hät. Doe hät us duür suin Bleot fan der Schuld fruiggmaket
un us doe Sünne fergiewen; sau graut est doe Gnade. In suiner Gnade hät hoe us
auk no Ferstand doteo giewen, dat wui dat insoen un begruipen küönt. Wat hoe
besluaden hadde, was oen Gehoemnis; hoe woll us owwer iut fruiggen Stücken
wieden loden, wat hoe sik fornuamen hadde, un wat hoe niu auk doöt, dat hoe
innen Hiemel un upper Ern olls in Christus unner oen Haupt stellt, wuil doe Tuit
doteo kuomen est. Duür Christus sen wui auk Iarwen fan dem Hoel, dat us in foriut
teodacht est. Dat schuüt olls no Gott suinem Willen un Insoen. Wui Jiuden häwwet
oll forhiar up Christus huapet un send niu oen Bewuis fan suiner Herlikkoet. Jui
Hoeden häwwet duür Christus dat Weort fanner Worhoet kriegen; dat est doe geoe
Buaskop, dat jui sialig weren süöt; jui häwwet dat lofft un häwwet den Hoeligen
Goest os Siegel kriegen, os us dat teoseggt est. Doe est auk dat Pand dofor, dat
wui dat Hoel iarwen un suin Oegendum suin süöt. Dat schuüt olls Gott teo Eren.
1, 15-23
Ik häwwe dofan haurt, wecken Glauwen an Christus un wecke Loefte teo den
Christen jui häwwet. Dorümme kann ik dat nich loden, for jiu teo danken un an jiu
teo denken, wenn ik bia. Ik bidde ümmer, dat Gott, doe iusem Heren Jesus Christus
suin Gott un doe Fadder inner Herlikkoet est, jiu den Goest giewen sall, doe jiu
Wuishoet un Worhoet bringet un j[iu] en kennen lert. Ik bidde, dat jui klore
Augen un kloren Ferstand kruigen un insoen süöt, wat jui huapet un weck ruik
Iarwe jiu teodacht est, wecke graude Macht hoe iawer olle hät, un wecke graude
Dinge hoe an ollen doöt, doe an en laiwet. Dat hät hoe us an Christus wuiset, os
hoe en fan den Dauen upwecke un em oenen Steol an suiner rechten Hand innen
Hiemel gaff. Dor sitt hoe iawer olle Ruike, Mächte, Kräfte un Gewalten un wat do
süss no for hauge Namen send, in düöser un in der annern Welt, doe no kuomen
sall. Olls hät hoe em teo Froöden leggt un en teo dem Haupte fan der Gemoene
maket. Doe Gemoene est suin Körper un werd anfüllt fan dem, doe olls iutfüllt.
2, 1-10
Jui Hoeden wören froör duür jiue Failer un Sünnen daude. Jui häwwet jiue Liewen
up doe Ort drin teobrocht, os doe Welt unner dem Fürsten doöt, doe inner duüstern
Lucht sitt; dat est doe Goest, doe olle drifft, doe Gott nich laiwen witt. Wui Jiuden
häwwet froör auk sau liewet, os wui Lussen hedden; wui daien, wat dat Floesk un
237

doe oegen Gedanken wollen, un wören auk Kinner, doe Gott nich luin mochte,
justsau os doe annern. Gott est owwer ruik an Erbarmen un hät us loef. Wui wören
auk daude in Sünnen; hoe hät us iut liuder Loefte met Christus lebennig maket; iut
Gnaden sen wui sialig weoren; hoe hät us met Christus upwecket un met em
oenen Steol innen Hiemel giewen; olls duür Jesus Christus. Hoe woll us for ümmer
wuisen, wo graut un ruik suine Gnade est un wo geot wui et bui em in Jesus
Christus häwwet. Iut Gnaden sen jui duür den Glauwen sialig weoren, nich duür
jiue oegen Macht, dat est blaut oene Gawe fan Gott; nich duür jiue Wiarke;
domedde kann sik ninn Minske prolen. Wui send fan Gott schaffen un duür Christus
instandsedd´t, geoe Wiarke teo deon un sau teo liewen, os hoe dat in foriut
bestimmet hät.
2, 11-22
Bedenket ens! Jui wören no jiuem Luiwe Hoeden, wuil jui nich besnuin wören. Jui
woören fan den Jiuden ferachtet, wenn soe sümst auk män fan biuden besnuin
wören. Jui hedden ninnen Hoeland. Jui hairen nich teo dem iutwälten Folke Israel.
For jiu gulle nich dat Testament, dat us sau fiel teoseggt hät. Jui hedden niks teo
huapen un liewen one Gott inner Welt. Niu sto jui in Gemoenskop met Christus un
sen jui duür suin Bleot iusem Hergott teobrocht, wenn jui froör auk wuit fan em af
wören. Christus est iuse Fruiden; hoe hät Jiuden un Hoeden tohaupebrocht un den
Tiun afbruaken, doe tüsken us stonn; hoe hät duür suin Liewen doe Fuindskop
wegnuamen, doe dat Gesett met suinen Gebodden us brocht hät. Iut twoeen hät
hoe oenen nuiggen Minsken schaffen un Fruiden tüsken us stiftet. Doe boeden
ferdroögen sik in suiner Gestalt wir met Gott. Iare Fuindskop est duür suin Kruüß
tonichte maket. Niu est hoe kuomen un hät inner geoen Buaskop ollen den Fruiden
ferkünniget, jiu, doe fan em wuit af wören, un us, doe em naiger stönnen. Niu
häwwet olle boede duür en in oenem Goeste Teogang teo dem Fadder. Dorümme
sen jui nich mer os Gäste un Früömde bui den Christen; jui send würkelk Büörger
un Hiusluüe in Gott suinem Ruike. Jui send upbowwet os oen Hius, an dem doe
Apostel un Prophoeden doe Sualen send un Christus doe Eckstoen est. Duür den
werd dat ganße Gebaide tohaupehaulen. Et wässet os Gott suin hoeligen Tempel
inne Haichte. Jui Hoeden weret do auk met inbowwet, dat oene Wuonung for den
Goest iut jiu werd.
3, 1-13
Dorümme sen ik, Paulus, fan Jesus Christus gefangen nuamen, dat ik jiu doenen
sall. Jui häwwet jo haurt, weck Amt mui Gott in suiner Gnade for jiu giewen hät.
Suin Plan was oen Gehoemnis un est mui sau bekannt maket, os ik jiu dat oll in
korden Woören schriewen häwwe. Wenn jui dat liaset, dann küön jui miarken, dat
ik dat Gehoemnis fan Christus kenne. Froör est dat Gehoemnis den Minsken nich
bekannt wiesen; niu werd et den Aposteln un Prophoeden duür den hoeligen
Goest bekannt giewen. Ik moene dat Gehoemnis, dat doe Hoeden auk den Siagen
iarwen süöt, doe den Jiuden ferspruaken est, un dat soe in Gemoenskop met Jesus
Christus liewen un em duür doe geoe Buaksop teohairen süöt. Duür Gott suine
Gnade sto ik in düösem Denste, den hoe mui in suiner grauden Macht giewen hät.
Just mui est düöse Gnade giewen, wenn ik auk doe geringeste unner ollen
Gloöwigen sen. Ik sall den Hoeden fan Christus suinem grauden Ruikdum priegen;
doe est sau graut, dat et wuit iawer iusen Ferstand goet. Ik sall ollen klormaken, wat
238

dat Gehoemnis bedütt, dat fan Anfang an in Gott ferbuargen wiesen est, suit hoe
doe Welt schaffen hät. Niu sall auk den Fürsten un Gewaltigen innen Hiemel an der
Gemoene upper Ern wuiset weren, wo wunnerbar Gott suine Wuishoet est. Dat hät
Gott sik fan Anfang an fornuamen un duür iusen Heren Jesus Christus tostanne
brocht. Wenn wui Glauwen an den häwwet, küön wui druiste up Gott fertruwwen un
innen Gebedde no em kuomen. Ik bidde jiu, ferloeset den Meot nich, wenn ik auk
Naut ümme jiu luin mott; dat est jiu oene Ere.
3, 14-21
Dorümme baige ik muine Knoee for dem Fadder, doe doe rechte Fadder iawer olls
est, wat innen Hiemel un upper Ern Kuind hett, un ik bidde en, dat hoe jiu no suiner
grauden Herlikkoet Kraft gifft un duür suinen Goest jiuen inwennigen Minsken stark
maket, dat Christus duür den Glauwen in jiuem Hadden wuonen un doe Loefte
Woddel in jiu slon un sik faste haulen kann. Dann were jui auk os doe annern
Christen begruipen, wo lang, broet, doepe un hauge Christus suine Loefte est, doe
süss ninn Minske kennen un ferston kann; dann were jui ganß full fan Gott suin.
Hoe owwer, doe Kraft hät, in us teo arboeden, kann no fiel moer deon, os wui
bidden un ferston küönt; en wi wui inner Gemoene un Jesus Christus in ollen
Geslechtern un teo ollen Tuien inner Welt eren.
4, 1-16
Ik sen ümme den Heren gefangen nuamen un ermane jiu, dat jui jiu sau upfoört, os
sik dat dor doe gehairt, doe os Christen bereopen send. Deot olls met Doemeot,
Sachtmeot un Langmeot! Ferdriaget jiu oenanner, dat olls met Loewe schuüt.
Bluiwet oenig innen Goeste un in Fruiden tohaupe! Jui süöt os oen Körper un oen
Goest suin, wuil jui os Christen up oen Huapen bereopen send. Do est blaut oen
Her, oen Glauwen un oene Taufe. Doe est auk blaut oen Gott; doe est Fadder fan
us ollen un Her iawer olle, duür olle un in ollen. Joedem fan us est doe Gnade sau
giewen, os em Christus suine Gawe teomiaden hät. Dorümme hett et auk: Hoe est
inne Haichte stiegen, hät Gefangene metnuamen un hät den Minsken Gawen
iutdellt. Hoe est upstiegen; wat sall dat anners hoeden, os dat hoe erst dalstiegen
est; dal fannen Hiemel uppe Ern. Doe dalstiegen est, dat est doe sülwe, doe bet
iawer olle Hiemel upstiegen est un fan dor doe ganße Welt iutfüllt. Hoe hät wecke
teo Aposteln, wecke teo Prohoeden, wecke teo Buan, wecke teo Hoern un wecke
teo Lerern insedd´t. Doe süöt doe Christen trechtewuisen, dat soe der Gemoene
doenen küönt un dat Christus suin Körper upbowwet werd. Dat sall sau schoen, dat
wui innen Glauwen oenig weret, Gott suinen Suonen up gluike Wuise kennen lert
un os oen iutwuoßen Mann up Christus fastestot. Wui süöt us nich länger os
unmünnige Kinner beniemen un us nich länger os Wellen fan joedem Wuine hen
un hiar druiwen loden; ik moene doe Lere fan süöken Luüen domedde, doe us met
List wat forkuüren un us bedroegen witt. Lodet us den rechten Glauwen bekennen,
dat iuse Loefte teo Christus in ollen Stücken teonimmet, doe dat Haupt est. Fan
dem hät doe ganße Körper suin Liewen un weret olle suine Gluider
tohaupehaulen. Doe deot iaren Denst, os joedem dat teowuiset est. Sau bowwet
sik doe Körper in Loefte up.
4, 17-24
Ik soegge jiu un bidde jiu in dem Heren suinem Namen, dat jui nich mer sau
239

lichtsinnig denken un liewen süöt, os doe Hoeden deot. Iar Ferstand est
Unferstand. Dat Liewen in Gott est ienen früömd; dofan wiedet soe niks un
dogiegen est iar Hadde fersluaden. Soe foölt nich, wat Sidde est; soe liewet in
Unducht, Slechtigkoet un Guir. Sau wat häwwe jui fan Christus nich kennen lert.
Jui häwwet owwer haurt un lert, wat hoe well un wo rechtschaffen hoe est.
Dorümme loegget den aulen Minsken af, doe in jiu liewe, os jui no Hoeden wören,
doe jiu duür Sünne bedreog un trogrunne richte. Soet teo, dat jiu doe Goest oen
nuigg Gemoöde gifft! Toet den nuiggen Minsken an, doe no Gott suinem Sinne
gerecht, hoelig un uprichtig liewet.
4, 25-32
Giewet dat Loegen up un soegget joedem doe Worhoet! Wui hairt tohaupe os
Gluider an oenem Körper. Fertoörnt jiu nich! Jui fersünniget jiu domedde. Lodet
doe Sunne nich iawer jiu Fertoörnen unnergon! Hairt nich up Luüe, doe iawer
annere slecht kuürt! Doe stualen hät, sall dat suin loden! Hoe sall arboeden, dat
hoe sik sümst erniaren un annern no wat metgiewen kann, wenn et naidig est.
Lodet ninn laige Weort iut jiuem Munne kuomen! Soegget, wat naidig est un wat
goet liut, dat doe sik biadert, doe teolustert, un dat jui Gott suinem Hoeligen Goeste
ninn Ferdroet maket. Doe est jiu os Toeken for den Gerichtsdagg giewen, dat jui
dann reddet weret. Grollen, Wuüten, Drüwwen, Schoelen, Lärmen un olle Unducht
mott uphairen. Suid fründlik un barmhaddig un fergiewet jiu oenanner, sau os Gott
jiu in Christus fergiewen hät.
5, 1-5
Soet teo, dat jui Gott os Kinner laiwet, doe hoe loef hät. Deot olls met Loewe!
Christus hät jiu auk loef hat un sik sümst for jiu hengiewen un upoffert, Gott
todanke. Fan Oebruchch, Unkuüskhoet un Bedrogg sall bui jiu ninn Weort seggt
weren, dat gehairt sik nich for Christen. Justsau est dat met lichtferdigen Snäcken,
Spößen un Doönkens; dat schicket sik nich; soegget Gott loewer danke. Jui wiedet
doch, dat süöke, doe heort, loeget un bedroeget, in Christus un Gott iarem Ruike
nich metiarwen küönt; doe send justsau laige, os Göttsenpruister.
5, 6-14
Lodet jiu nich wat wuismaken, os wören dat nich sau laige Dinge! Dat est sieker,
dat Gott suin Ferdroet just dorümme iawer doe Kinner kümmet, doe em nich laiwet.
Jui süöt niks met den teo deon häwwen. Süss liewe jui innen Duüstern; niu häwwe
jui Lecht fan dem Heren. Niu liewet owwer auk os Kinner innen Lechte! Bringet
dem Goeste suine Frucht, doe innen Lechte ruipet un geot, gerecht un wor est!
Pruüfet, wat dem Heren gefällt! Lodet jiu nich up doe schändliken Dinge in, doe iut
dem Duüstern stammet! Wuirt soe af! Wui müöt us oll schiamen, dat iutteospriaken,
wat do innen Duüstern stillken schuüt. Ik mott dat owwer met dem rechten Namen
ant Lecht bringen un strafen; dat et ant Lecht kümmet, kann et nich ferdriagen un
est doe Strafe dofor. Dorümme hett et: Wake up, Slaiper, un sto fan den Dauen up!
Dann werd Christus dui Lecht giewen.
5, 15-20
Giewet acht un suid forsichtig, dat jui os kleoke Luüe duürt Liewen got un nich os
unwuise goelt. Fersuümet ninnen Augenblick! Doe Tuit est laige. Suid nich
240

gluikgüllig! Briuket jiuen Ferstand, dat jui dem Heren suinen Willen kennen lert.
Drinket nich teo fiel Wuin! Doriut folget luiderlik Liewen. Lodet den Hoeligen Goest
in jiu wuonen! Fröwwet jiu an Psalmen, Gesängen un goestliken Loedern! Singet
un spielt fan Hadden Gott teo Eren! Danket Gott dem Fadder olltuit for olls in Jesus
Christus suinem Namen!
5, 21-24
Doent jiu oenanner, os wenn jui dat Christus for Augen daien. Doe Fruwwe sall
iarem Manne doenen, os gülle dat dem Heren. Doe Mann est dat Haupt fan der
Fruwwen, sau os Christus dat Haupt fan der Gemoene est. Christus est der
Gemoene iar Hoeland un doe Gemoene est Christus suin Körper. Sau os doe
Gemoene Christus doent, sau sall doe Fruwwe dem Manne doenen.
5, 25-33
Jui Männer häwwet jiue Fruwwen loef, sau os Christus doe Gemoene loeft hät un
sik for soe hengiewen hät. Hoe well soe hoelig un roeggen maken. Dat doöt hoe
duür suin Weort bui der Taufe. Dat sall oene graude hoelige Gemoene weren, doe
ninne Pläcken un Schrumpeln un sau wat hät; hoelig un one Failer sall soe for Gott
ston. Justsau süöt doe Männer iare Fruwwen loef häwwen, sau loef os iar oegen
Liewen. Doe suine Fruwwen loef hät, doe hät sik domedde sümst loef. Doe est ninn
Minske, doe suinen oegen Körper hasset; hoe hiaget un fliaget en os Christus doe
Gemoene. Wui send Gluider an suinem Körper. Dorümme kan oen Mann Fadder
un Mudder ferloden un sik an suin Fruwwen buinen; boede süöt oens suin. Dat est
oen graut Gehoemnis; ik moene domedde dat tüsken Christus un der Gemoene.
Jiu sümst will ik domedde soeggen, dat joeder suine Fruwwen sau loef häwwe sall
os sik sümst, un dat doe Fruwwe iaren Mann auk eren un fürchten sall.
6, 1-4
Jui Kinner süöt jiuen Ellern laiwen. Dat est for Gott recht. Ere Fadder un Mudder!
Dat est dat erste Gebott, wo wat bui ferspruaken est. Dat et dui geot goet un diu
lange upper Ern liewes. Jui Aulen süöt jiue Kinner nich fertoörnen. Toet soe up un
wuiset soe trechte, sau os doe Her dat häwwen well.
6, 5-9
Jui Knechte süöt jiuem Heren laiwen, dem jui upper Ern hairt. Doent em met
bangem un uprichtigem Hadde, os wenn jui et met Christus teo deon hedden.
Doent em nich suinetwiagen, wuil hoe teokicket un jui em gefallen witt; doent em
os Christus suine Knechte, doe fan Hadden Gott suinen Willen deot. Suid willig, os
wenn jui Gott doent un nich dem Minsken. Jui wiedet jo, dat joederoene suinen
Laun fan Gott kriggt, wenn hoe Geoes doöt, oenerloe of hoe oen Knecht odder oen
fruiggen Mann est. Jui Heren süöt auk geot teo jiuen Luüen suin; drüwwet un
schoelt nich! Jui wiedet jo, dat jui auk oenen Heren innen Hiemel iawer jiu häwwet
un dat doe nich up den Stand suüt.
6, 10-13
Niu tolest: Weret stark in dem Heren un in suiner gewaltigen Macht. Toet doe
Rüstungen an, doe Gott jiu gifft, dat jui jiu giegen den Duüwel wuiren küönt, doe
ollerwiagen herümme slicket. Wui häwwet et nich blaut met swacken Minsken teo
241

deon; wui müöt us auk giegen Mächte un Gewalten wuiren, doe innen Duüstern
regoert, un giegen doe baisen Goester unnern Hiemel. Dorümme niemet Gott
suine Rüstung, dat jui iuthaulen küönt, wenn doe laigen Dage kuomet, un dann
beston bluiwet.
6, 14-20
Stot faste in dem Struide! Buint jiu doe Worthoet os Roemen ümme un loegget jiu
doe Gerechtigkoet os Panßer an! Triat an os met Stieweln annen Foöden un os
ferdig, doe geoe Buaskop teo ferkünnigen, doe Fruiden bringet. Hault in ollen
Saken den Glauwen os Schild faste; dann küön jui olle Puile fan dem Duüwel
upfangen, wenn hoe auk met Fuür schütt. Niemet dat Hoel os Helm un den Goest
os Swert; dat est Gott suin Weort. Biddet un biat for ollen Dingen, dat doe Hoelige
Goest jiu in ollen Lagen buistoet. Bluiwet wachsam un biat met Iutdiur for olle
Christen! Biat auk for mui, dat ik dat rechte Weort driape un nich ängstlik were,
wenn ik dat Gehoemnis fan der geoen Buaskop iutloeggen mott. Dofor sen ik
Apostel; dat est muine Sake. Ik will dat met Froöden deon, auk niu no, wenn ik auk
in Kuin biunen sen.
6, 21-24
Jui süöt olls wieden, wo et mui goet un wat ik deoe. Dat sall jiu Tychius fertellen,
doe muin loewe Breor un getrüwwe Gehülfe in dem Heren est. Den schicke ik jiu,
dat hoe jiu Beschoed gifft, wo et huir stoet, un dat hoe jiu Traust bringet. Fruiden
wünske ik den Broörn un Loefte un Glauwen un Gott; doe est doe Fadder fan us un
fan dem Heren Jesus Christus. Gott suine Gnade sui met ollen, doe iusen Heren
Jesus Christus fan Hadde loef häwwet.
242

Doe Broef an doe Philipper
1, 1-2
Paulus un Timotheus, doe Jesus Christus suine Knechte send, schruiwet düt an
olle Christen in Philippi un an iare Ellsten un Gehülfen. Gnade sui met jiu un Fruide
fan Gott, iusem Fadder, un dem Heren Jesus Christus.
1, 3-11
Ik danke Gott ümmer, wenn ik an jiu denke. Dat deo ik olltuit, wenn ik for jiu bia, un
ik deo et auk gern. Jui häwwet doe Gemoenskop met der geoen Buaskop fan dem
ersten Dage an bet niu bewart. Ik huape faste dorup, dat Gott, doe düt geoe Wiark
in jiu anfangen hät, dat auk duürsedden werd, bet Jesus Christus suin Dagg
kümmet. Dat est nich moer os recht, dat ik sau fan jiu denke. Jui luigget mui annen
Hadden. Ik sen gefangen, kann owwer doch doe geoe Buaskop betuügen un
iutbroen; dorin süö jui mui helpen un auk Gnade häwwen. Gott est muin Tuüge, dat
mui fan Hadden no jiu ferlanget, os wenn Christus mui drifft. Dorümme bia ik, dat
jiue Loefte teonimmet un jui no moer Insicht un Erfarung kruiget. Dann küöne jui
pruüfen, wat dat Beste for jiu est, un dann were jui one Failer un Pläcken for Jesus
Christus ston, wenn hoe wuirkümmet. Dann were jui ruik an Früchten fan der
Gerechtigkoet suin, doe Jesus Christus Gott teo Dank un Ere in jiu wassen lött.
1, 12-18
Ik will jiu niu wieden loden, loewe Broör, dat olls, wat ik huir duürmaken mott, der
geoen Buaskop togeoe kümmet. Olle Saldoden un auk olle annern wiedet, dat ik
blaut ümme Jesus Christus gefangen sidde. Doe moesten Broör häwwet geoen
Meot kriegen un woget niu, Gott suin Weort fruigg teo ferkünnigen. Wecke priediget
fan Christus iut Hass un Afgunst giegen mui, doe moesten owwer in geoer Afsicht.
Düöse deot et iut Loefte; soe wiedet, dat ik huir luiggen mott un doe geoe Buaskop
iutbroen sall. Doe annern deot et iut Groll un send nich uprichtig; soe moent, dat
soe mui inner Haft no Kummer maken küönt. Wat doöt dat? Dat est oenerloe, up
wecke Wuise Christus bekannt werd; ik fröwwe mui doriawer un were mui ümmer
doriawer fröwwen.
1, 19-26
Ik woet, dat et mui togeoe kümmet un ik fruiggspruaken were; jui biat for mui un
Christus suin Goest stoet mui bui. Ik huape faste, dat ik nich toschannen were un
dat Christus wir os süss for ollen Luüen an muinem Luiwe ferherliket werd, magg
dat innen Liewen odder innen Stiarwen suin. Ik liewe for Christus un Stiarwen
bringet mui no em hen. Wenn mui düt Liewen huir upper Ern no wat wert for en est,
dann woet ik nich recht, wat ik mui wünsken sall. Ik were fan boeden Suien
twungen; ik möchte wol stiarwen un bui Christus suin; dat wöre dat Beste for mui;
for jiu est et owwer naidig, dat ik no huir bluiwe. Dofan sen ik faste iawertuüget un
woet, dat ik jiuetwiagen huir bluiwen mott; jui süöt no innen Glauwen wassen un
Froöde häwwen. Wenn ik no oenmol no jiu henkaime, dann könne jui Jesus
Christus no moer danken, dat hoe mui reddet hät.
1, 27-30
Soet teo, dat doe Gemoene no Christus suiner geoen Buaskop liewet. Wenn ik no
243

kuome, möchte ik soen, un wenn ik nich mer kuome, möchte ik hairen, dat jui in
oenem Goeste fastestot un oenig for den Glauwen an doe geoe Buaskop intriat; dat
jui jiu nich fan den annern inschüchtern lodet. Dat est oen Toeken fan Gott, dat doe
ferluaren got un jui reddet weret. Jiu hät Gott doe Gnade giewen, an Christus teo
laiwen un auk for en teo luin. Jui müöt datsülwe Loeden iuthaulen, wat jui an mui
soen häwwet un niu fan mui hairt.
2, 1-4
Wenn et bui jiu no wat güllt, dat ik jiu ümme Christus geot teokuüre un jiue Loefte
upmuntere, un wenn jui no in Gemoenskop met dem Hoeligen Goeste stot un no
oen geot Hadde un Erbarmen bewart, dann maket mui doe Froöde, dat jui auk
oenen Sinn, gluike Loefte un oenerloe Gedanken häwwet. Deot niks iut
Gewinnsucht un Haugmeot! Joeder haule den annern in Doemeot for biader os sik
sümst. Joeder denke auk an dat, wat dem annern teokümmet un nich blaut an dat,
wat em sümst teokümmet.
2, 5-11
Joeder sall sonnen Sinn häwwen, os Jesus Christus en hat hät. Hoe was inner Ort
os Gott, owwer hoe woll iutwennig Gott nich gluik suin. Hoe leog doe Herlikkoet
sümst af un namm Denst os Knecht an; hoe weor os Minske gebuaren un tratt os
Minske up; hoe hoel sik sümst geringe un was folgsam bet teom Daue, bet teom
Daue annen Kruüße. Dorümme hät Gott en wir hauge upnuamen un em oenen
Namen giewen, doe iawer olle Namen goet. In dem Namen Jesus süöt olle iare
Knoee baigen, doe innen Hiemel un upper Ern un unner der Ern send, un sall
joeder Mund Gott teo Eren bekennen, dat Jesus Christus iuse Her est.
2, 12-18
Loewe Broör, jui send mui ümmer folgsam wiesen, domols os ik no bui jiu was un
no moer, os ik nich mer bui jiu was; niu suid mui auk folgsam un soöket met
Bangen un Biewen, dat jui sialig weret. Gott wirket boedes doteo in jiu, dat jui et witt
un dat jui et küönt, sau os em dat gefällt. Deot dat one doriawer teo muoren un one
an Gott teo twuiweln, dat an jiu niks iutteosedden est un jui os Gott suine Kinner
one Failer in dem gruawen un ferkerten Geslechte liewet; dem süö jui os Lechter
inner Welt doenen un dat Weort fan dem Liewen bringen. Dat werd jiu oene Ere
suin, wenn doe Hoeland wuirkümmet; dann häwwe ik doch nich ümmesüss laupen
un fergiewens arboedet. Wenn ik auk muin Liewen loden mott, dannn fröwwe ik
mui doch, dat jui Gott innen Glauwen doent. Fröwwet j[ui] auk doriawer un
fröwwet jiu met mui tohaupe!
2, 19-24
Ik huape duür den Heren Jesus suine Macht, dat ik Timotheus baule no jiu
henschicken kann un dat ik frisken Meot kruige, wenn ik woet, wo et bui jiu stoet. Ik
häwwe süss nich oenen, doe mui sau ferstoet os hoe, un doe sau besuarget ümme
jiu est. Doe annern denket moer an sik sümst os an Jesus Christus suine Sake. Jui
wiedet, dat hoe getrüwwe est. Sau os oen Kuind dem Fadder helpet, sau hät hoe
mui bui der geoen Buaskop holpen. Den huape ik jiu teo schicken, sau dro os ik
woet, wo et mui mui huir werd. Ik häwwe dat faste Fertruwwen teo Gott, dat ik auk
sümst no kuomen were.
244

2, 25-30
Ik haule et auk for naidig, den Breor Epaphroditus wir truüggeteoschicken; hoe est
huir muin Gehülfe un hät mui jiue Gawen brocht. Hoe ferlange no jiu un hadde
ninne Riuhe mer, os jui fan suiner Krankhoet haurt hedden. Hoe was daudkrank;
Gott hät en owwer wir trechte holpen, en un mui auk, süss hedde ik no moer
Kummer iawer annere hat. Ik häwwe en uilig truüggeschicket, dat jui en wuirsoet
un jui jiu met em fröwwen küönt; niu häww ik auk oene Suarge woeniger. Niemet
en in Gott suinem Namen up un hault sonnen Mann in Eren! Ümme Christus suin
Wiark est hoe sau dichte annen Daue wiesen; hoe hät suin Liewen insedd´t, ümme
mui for jiu teo doenen.
3, 1-11
Niu fröwwet jiu in dem Heren, loewe Broör. Dat ik ümmer datsülwe schruiwe, will ik
mui nich ferdroeden loden un sall jiu no moer Gewisshoet giewen. Wart jiu for den
Ruüens, for den laigen Arboedern un for den Ferstümmelten! Wui send doe rechten
Kinner; wui doent Gott innen Goeste; wui ferlodet us up Jesus Christus; wui prolt
nich met iuser Afstammung. Up muine Afstammung könne ik mui auk wat imbillen.
Wenn soe sik dorup ferloden können, dann könne ik dat erst recht. Ik sen met acht
Dagen besnuin; ik sen iut dem Folke Israel, iut dem Stamme Benjamin, oen
Hebräer fan roeggen Hebräern un oen Pharisäer no dem Gesedde. Ik was full fan
Uiwer, doe Gemoene teo ferfolgen un gerecht no dem Gesedde teo liewen. Wat
mui Gewinn duchte, dat soee ik niu ümme Christus os Schaden an. Ik haule olls for
Schaden, wenn ik et met der grauden Sake fergluike, doe ik in Jesus Christus
kennen lert häwwe. Ümme den giewe ik olls up un achte olls for Iutorsel, wenn ik
Jesus Christus dofor gewinne un in em bluiwe. Ik will nich duür muine Wiarke no
dem Gesedde gerecht weren, blaut duür den Glauwen an Jesus Christus. Den
Glauwen well Gott us anriaken. Doteo häww ik Christus kennen lert. Ik häwwe doe
Macht fan suinem Upston un doe Gemoenskop fan suinem Loeden follt; em will ik
innen Daue änlik weren un em inne Moöde gon, wenn doe Dauen upstot.
3, 12-16
Ik will nich soeggen, dat ik dat niu oll olls innen Hännen häwwe odder oll gerecht
un fullkuomen sen; ik striewe owwer dono, dat ik et gewinne, wuil Jesus Christus
mui auk gewunnen hät. Ik woet, dat ik nau nich sau wuit sen; dat oene kann ik
owwer oll soeggen: Wat achter mui liggt, dat est wiesen; wat for mui liggt, dono
striewe ik. Ik go stracks up dat Enne teo, wo doe Pruis stoet, den Gott mui
bestimmet hät. Dat est doe Gemoenskop met Jesus Christus innen Hiemel. Doe fan
us fullkuomen suin witt, müöt justsau denken. Doe anners in oenem Stücke denket,
den werd Gott dat klormaken. Wui müöt up densülwen Wiage bluiwen, up dem wui
kuomen send.
3, 17-21
Folget mui, loewe Broör, un richtet jiu no den, doe sik an us oen Forbeld niemet. Ik
häwwe jiu oll faken seggt un soegge et niu met Trainen innen Augen: Do send
Luüe, doe witt fan Christus suinem Kruüße niks wieden. Dat nimmet ninn geot
Enne met den; iar Iaden est iar Denst for Gott; iare Ere est annern oene Schanne;
iar Sinn trachtet no Dingen upper Ern. Iuse Hoemat est innen Hiemel; fan do
245

kümmet iuse Her un Hoeland Jesus Christus, up den wui huapet un toöwet. Doe
werd iusen gebreckelken Körper nuigg schaffen, dat hoe suinem herliken Körper
änlik werd. Doteo hät hoe doe Macht un dat hät hoe for, doe olle Dinge regoert.
4, 1-3
Muine loewen Broör, jui maket mui Froöde un Ere; bluiwet do sau bui in dem
Heren! Doe Ewodia un Syntyche bidde ik, bui der Arboet for den Heren oenig teo
bluiwen. Ik bidde dui auk, Synzygus, sto den boeden bui; diu bis jo muin Gehülfe.
Soe häwwet mui wacker bui der geoen Buaskop holpen, justsau os Klemens un
doe annern, den iare Namen in dem Beoke for dat Liewen schriewen stot.
4, 4-9
Fröwwet jiu in dem Heren teo joeder Tuit! No ens soegge ik jiu: Fröwwet jiu! Wuiset
ollen Luüen, wo geot un sachte Christen send. Doe Her kümmet baule. Maket jiu
ninne Suargen! Wat jiu uppen Hadden liggt, dat bringet olls innen Gebedde met
Bidden un Danken for Gott. Gott suin Fruide, doe wuit iawer iusen Ferstand goet,
werd jiue Hadden un Sinne in Jesus Christus bewaren. Suid up olls bedacht, wat
wor, wat anstännig, wat recht, wat kuüsk, wat loewelk est, wat geot liut un wat
luawet werd! Doran denket! Wat jui fan mui lert un haurt, fan mui soen un kriegen
häwwet, dat deot auk! Dann werd Gott suin Fruide bui jiu suin.
4, 10-20
Ik häwwe mui fröwwet un Gott danket, dat jui wir sau geot for mui suarget häwwet.
Jui häwwet jo ümmer doran dacht; doe Geliagenhoet hät jiu blaut failt, mui wat teo
schicken. IK soegge dat nich, wuil ik Naut luin mott. Ik häwwe lert, met dem
iutteokuomen, wat ik häwwe. Ik kann mui met woenig behelpen un met fiel lange
inrichten. An olls sen ik gewuont, an Sattiaden un Hungern, an Iawerfleot un
Mangel. Dat haule ik in Gemoenskop met dem iut, doe mui stark maket, met
Christus. Jui häwwet owwer eddel hannelt, dat jui mui inner Naut holpen häwwet.
Jui Philipper wiedet jo, dat ninne annere Gemoene sau met mui dellt un sau
Niemen un Giewen met mui iutglieken hät os jui allaine, suit ik doe geoe Buaskop
in Mazedonien ferkünniget häwwe un fan dor weggon sen. Auk no Tessalonich
häwwe jui mui moer os oenmol Gawen schicket. Ik soegge dat nich, wuil et mui up
doe Geschenke ankümmet; mui est et ümme doe Frucht teo deon, doe jiu anriaket
werd. Ik häwwe niu olls, wat naidig est, ik häwwe ruikelk in Hülle un Fülle, suit
Epaphroditus mui jiue Gawen brocht hät. Doe send os oen graut Offer met soödem
Rüök fan jiu; doe weret Gott gefallen. Muin Gott werd jiu olls, wat jui naidig häwwet,
duür Jesus Christus ruikelk wuirgiewen loden. Iusem Gott un Fadder sui Ere in olle
Oewigkoet. Amen.
4, 21-23
Gruüßet olle Hoeligen in Jesus Christus suinem Namen. Doe Broör, doe huir send,
lodet jiu gruüßen. Olle Christen lodet jiu gruüßen, besonners doe iut dem Kaiser
suinem Slosse. Jesus Christus suine Gnade sui met jiuem Goeste. Amen.
246

Doe Broef an doe Kolosser
1, 1-2
Paulus, doe no Gott suinem Willen Jesus Christus suin Apostel est, un doe Breor
Timotheus schruiwet den hoeligen un gloöwigen Broörn, doe in Kolossä wuont.
Gnade sui met jiu un Fruide fan Gott iusem Fadder!
1, 3-8
Wui danket Gott, dem Fadder fan iusem Heren Jesus Christus olltuit, wenn wui for
jiu biat. Wui häwwet fan jiuem Glauwen haurt un fan der Loefte, doe jui teo ollen
Christen häwwet. Wui danket Gott, dat jui up dat Hoel innen Hiemel huapet, fan
dem jui haurt häwwet, os jiu doe Worthoet in der geoen Buaskop ferkünniget weor.
Doe est jiu un der ganßen welt brocht un dräggt ollerwiagen Früchte os bui jiu fan
dem Dage an, wo jui dofan haurt un Gott suine Gnade kennen lert häwwet. Dat hät
Epaphras bui jiu don. Doe est iuse loewe Gehülfe un Jesus Christus suin getrüwwe
Knecht. Doe hät us auk fertellt, wecke Loefte doe Hoeligen Goest in jiu wecket hät.
1, 9-13
Fan dem Dage an, os wui dat haurt häwwet, häww wui stännig for jiu biat un Gott
bian, dat hoe jiu Wuishoet un Ferstand giewen un jiu suinen Willen wuisen sall.
Dann küön jui sau liewen, os et Gott gefällt, un in ollen geoen Wiarken Frucht
bringen; dann küön jui Gott richtig erkennen un duür suine herlike Macht Kraft
kruigen, dat jui Iutdiur un Geduld bewart; dann küön jui met Froöden Gott danken,
dat hoe jiu met den Hoeligen innen Hiemel iarwen lött. Hoe hät us fan den
Gewalten innen Duüstern reddet un in dat Ruik fan suinem Loewen Suonen Jesus
Christus upnuamen.
1, 14-20
Duür dem suin Bleot sen wui reddet weoren un werd us auk doe Sünne fergiewen
weren. Doe est dem unsichtboren Gott suin Beld un no oer gebuaren, os doe Welt
schaffen est. Duür en est olls schaffen, wat innen Hiemel un upper Ern est, wat
sichtbor un unsichtbor est, olle Goester un Gewalten; dat est olle duür en un ümme
en maket weoren. Hoe est for ollen wiesen un stoet iawer ollen. Hoe est auk dat
Haupt fan der Gemoene un doe Gemoene est suin Körper; hoe est iar Anfang un
est doe erste, doe fan den Dauen upston est; hoe soll ollerwiagen doe Forhand
häwwen. Gott hät dat sau for geot haulen, em olle Fullmacht teo giewen, un duür
en sik wir met ollen teo ferdriagen. Duür suin Bleot, dat hoe annen Kruüße
ferguaden hät, hät hoe Fruiden innen Hiemel un upper Ern stiftet.
1, 21-23
Jui wören Gott in Gedanken früömd un baise un daien laige Wiarke. Niu hät
Christus jiu Fruiden met Gott brocht, os hoe suin Luif offere un jiu os hoelig, gerecht
un schuldlaus for Gott henstelle. Jui müöt owwer faste bui der Buaskop bluiwen un
glauwen un huapen, wat doe jiu gifft un wat niu ollen ferkünniget werd, doe unnern
Hiemel liewet.
1, 24-29
Ik fröwwe mui in dem Loeden, dat ik for jiu iuthaulen mott, un foöle an muinem
Luiwe, wat ik no for Christus suine Gemoene duürmaken mott. Ik sto in der
247

Gemoene iarem Denste; Gott hät mui dat Amt giewen; ik sall der Gemoene suin
Weort klormaken. Dat Weort est oen Gehoemnis, dat der Welt in aulen Tuin
unbekannt wiesen est, owwer niu ollen Christen ferkünniget werd. Gott well, dat
soe wieden süöt, wo ruik düt herlike Gehoemnis doe Welt maket. Ik moene dat
Gehoemnis, dat Christus in jiu wuont un jui up doe oewige Herlikkoet huapen
küönt. Fan Christus priedige wui; olle Luüe fermane un lere wui, dat soe in Christus
suiner Gemoenskop fullkuomen weret. Dono striewe un dränge ik; dofor arboede ik
met der Kraft, doe mächtig in mui drifft.
2, 1-3
Jui süöt wieden, wecke Suargen ik ümme jiu, ümme doe Christen in Laodizea un
olle annern häwwe, doe mui nau nich soen häwwet. Ik möcht iar Hadde gern
upmuntern, dat soe in Loefte tohaupehault un den Ruikdum fan Gott un Christus
iarem Gehoemnis insoet. Dorin est olle Wuishoet un Erkenntnis besluaden.
2, 4-15
Dat soegge ik jiu, dat jiu nich oene met kleoken Woören bedroegen sall. Wenn ik
auk nich sümst bui jiu sen, dann fröwwe ik mui doch, dat jui Ordnung inner
Gemoene hault un fasten Glauwen an Christus häwwet. Jui häwwet Christus
kennen lert; niu bluiwet auk in Gemoenskop met em. In em wasset faste un up em
bowwet jiu up; hault an dem Glauwen faste, doe jiu lert est, un danket Gott dofor.
Soet teo, dat jiu nich oene met Weltwuishoet fänget! Doe est niks wuider os oene
Lere fan Minsken un os Forschrift fan Engeln un Gewalten inner Welt; doe hät met
Christus niks teo deon. In Christus wuont Gott in suiner ganßen fullen Macht sümst.
Jui stot in Gemoenskop met Christus, doe iawer ollen Engeln un Gewalten stoet. In
em sen jui one Hänne besnuin. Jui häwwet doe Sünnen afleggt, doe in dem
Körper sidd´t. Düt Besnuin est duür Christus schoen, os jui inner Taufe met em
begrawen weoren send. Do sen jui duür den Glauwen auk wir met em upston, den
Gott fan den Dauen upwecket hät. Wenn jui one Besnuin an jiuem Floeske auk in
jiuen Sünnen daude wören, hät Gott jiu doch met Christus lebennig maket un jiu
olle Sünnen fergiewen. Wui hedden dat Gesett os Schuldschuin giegen us; dat
wören Forschriften, doe wui nich haulen hedden; den hät Gott duürstrieken un ant
Kruüß niagelt. Hoe hät doe Engel un Gewalten afsedd´t, soe iutstellt un Christus
iawergiewen.
2, 16-19
Lodet jiu nich wat forschruiwen iawer Iaden un Drinken odder wat doe Feste, doe
nuigge Mone un den Sabbat angoet. Dat est olle blaut doe Schadden fan dem, wat
kuomen sall; doe Körper sümst est Christus. Lodet jiu nich fan Christus duür Luüe
afbringen, doe sik doemoödig stellt un doe Engel ert, doe soe gar soen häwwet;
soe hault iare oegen Gedanken for Engel un billt sik no wat dorup in. Soe hault
nich an dem Haupte Christus faste, doe den ganßen Körper tohaupehöllt un duür
den hoe wassen mott, os Gott et well.
2, 20-23
Wenn jiu niu for düöse Welt met Christus stuorwen send, dann lodet jiu doch nich
mer Gebodde forschruiwen, os wenn jui no dorin liewen. Diu sass dat nich
anpacken! Diu sass dat nich iaden! Diu sass dat nich anruüren! Dat send doch olls
248

Saken, doe briuket un fertiart weret. Doe Gebodde un Gesedde doriawer send fan
Minsken. Est dat Wuishoet, wenn soe sik sümst den Denst for Gott trechtemaket un
sik doemoödig dobui puiniget? Dat est Schuin; Wert hät dat nich; et doent blaut
doteo, den Körper teo eren.
3, 1-4
Wenn jui met Christus upston send, dann soöket auk dat, wat buawen est, wo
Christus teo Gott suiner rechten Hand sitt. Trachte no dem, wat innen Hiemel est,
nich no dem, wat upper Ern est. Jui send for doe Welt stuorwen; jiue Liewen est
met Christus in Gott ferbuargen. Wenn Christus, doe iuse Liewen est, in suiner
Herlikkoet kuomen werd, dann sall auk jiue Herlikkoet angon.
3, 5-11
Lodet dat afstiarwen, wat jiu upper Ern daltuüt: Unkuüskhoet, Unducht, Laster un
Guir; dat est Göttsendenst. Ümme süöke Sünnen kümmet Gott suin Ferdroet iawer
olle, doe nich an en laiwen. Sau häwwe jui auk liewet, os jui do no wat fan hoelen.
Niu süö jui dat owwer olls afloeggen: Groll, Wiut, Laighoet un Slechtmaken. Loeget
jiu oenanner niks for! Jui müöt den aulen Minsken met suinen Failern iuttoen un
den nuiggen antoen. Doe werd doteo nuigg maket, dat hoe doe rechte Insicht
kriggt un Gott suin Beld werd. Doe nuigge Minske unnerschett nich mer, wer Jiude
un Hoede, besnuin un unbesnuin, gebillt un ungebillt, Her un Knecht wiesen est,
em est Christus olls in ollen.
3, 12-17
Niu toet jiu an os Gott suine hoeligen un loewen Kinner un smücket jiu met
Erbarmen, Doemeot, Sachtmeot un Geduld! Ferdriaget jiu un fergiewet jiu
oenanner, wenn doe oene dem annern wat forteohaulen hät; sau os Christus jiu
fergiewen hät, sau süö jui dat auk deon. For ollen Dingen häwwet jiu loef; dat höllt
jiu tohaupe un maket jiu fullkuomen. Christus suin Fruide regoere in jiuem Hadden!
Teo dem Fruiden sen jui bereopen os in oene Gemoenskop; dofor suid dankbor!
Lodet Christus suin Weort os Wuishoet ruikelk bui jiu wuonen! Belert un ermuntert
jiu met Psalmen, Gesängen un goestliken Loedern! Singet Gott met dankborem
Hadden! Olls, wat jui in Woören un Wiarken deot, dat deot in Christus suinem
Namen un danket Gott dem Fadder duür en.
3, 18-25
Jui Friusluüe stellt jiu unner jiue Männer, os sik dat for dem Heren gehairt. Jui
Männer häwwet jiue Fruwwen loef un behannelt soe nich hart un groff. Jui Kinner
laiwet jiuen Aulen in ollen Dingen; dat gefällt Gott. Jui Aulen suid nich groff un
bullerg giegen jiue Kinner, dat soe nich schüchtern weret. Jui Knechte laiwet den
Heren, den jui upper Ern hairet; deot dat os süöke, doe uprichtig send un Gott
fürchtet, nich os süöke, doe blaut den Minsken for Augen geföllig send. Olls, wat jui
deot, dat deot iut getrüwwem Hadden, os wenn jui for Gott sümst un nich for
Minsken arboedet. Jui wiedet jo, dat jui dat Iarwe innen Hiemel os Laun häwwen
süöt; jui doent dem Heren Christus. Doe Unrecht doöt, doe kriggt doe Strafe, doe
hoe for dat Unrecht ferdoent. Do werd ninn Unnerschoed bui der Perseon maket.
249

4, 1-6
Jui Heren, giewet jiuen Knechten, wat recht un billig est, jui wiedet doch, dat jui auk
no oenen Heren innen Hiemel iawer jiu häwwet. Biat fluidig, suid wachsam un
fergiedet dat Danken nich! Biat auk for us, dat Gott us doe Hadden for dat Weort
upmaket un wui dat Gehoemnis fan Christus ferkünnigen küönt; dorümme sen ik jo
gefangen nuamen. Ik möchte dat sau fruigg priegen, os ik sall. Suid forsichtig,
wenn jui met Hoeden wat teo deon häwwet, un niemet doe Geliagenhoet war! Jiue
Weort sall olltuit fründlik suin un teor rechten Tuit stark os Solt, dat jui Beschoed
wiedet un joedem doe rechte Antweort giewen küönt.
4, 7-14
Wo et mui niu goet, dat sall jiu Tychikus fertellen, doe loewe Breor un getrüwwe
Gehülfe in dem Heren. Den häww ik jiu schicket, dat jui wieden süöt, wo et met mui
stoet, un dat hoe jiu traisten kann. Hoe roeset met dem getrüwwen un loewen Breor
Onesimus, doe bui jiu teohius est; doe boeden weret jiu olls fan huir fertellen.
Aristarchus, doe met mui gefangen sitt, un Markus, doe Breorsuone fan Barnabas,
lodet jiu gruüßen. Iawer Markus häwwe jui olle Noricht kriegen; niemet en geot up,
wenn hoe kümmet. Auk Jesus, doe auk Justus hett, lött jiu gruüßen. Dat send doe
droe Christen iut den Jiuden huir, doe met mui for Gott suin Ruik arboedet un mui
oen grauden Traust send. Epaphras, doe jiue Landsmann un Jesus Christus suin
Knecht est, lött jiu auk gruüßen; hoe biat olltuit for jiu, dat jui faste ston un insoen
süöt, wat Gott well. Ik mott em betuügen, dat hoe sik ümme jiu un ümme doe
Christen in Laodizea un Hierapolis fiel Moögge maket. Lukas, doe Dokter, doe
geoe Mann, un Demas lodet jiu gruüßen.
4, 15-18
Gruüßet doe Broör in Laodizea un den Nymphas un doe ganße Gemoene in
suinem Hiuse! Wenn düöse Broef bui jiu forliasen est, dann suarget dofor, dat hoe
auk in Laodizea forliasen werd. Liaset auk den Broef, den soe jiu iut Laodizea
schicken weret. Soegget dem Archippus: Suü teo, dat diu dat Amt, dat Gott dui
giewen hät, getrüwwe ferwaltes. Tolest no oen Griuß fan mui, Paulus; den häww ik
medder oegen Hand schriewen. Denket an muine Kuin! Doe Gnade sui met jiu.
Amen.
250

Doe erste Broef an doe Thessaloniker
1, 1-10
Paulus, Silvanus un Timotheus gruüßet doe Gemoene in Thessalonik, doe met
Gott, dem Fadder un dem Heren Jesus Christus Gemoenskop hät. Gnade un
Fruiden sall met jiu suin. Wui danket Gott olltuit for jiu, wenn wui an jiu denket un for
jiu biat. Wui fröwwet us, dat jui innen Glauwen stark bliewen send, jiu os Broör loef
häwwet un faste up Jesus Christus suin Wuirkuomen huapet. Wui wiedet auk, dat
Gott jiu loef hät un jiu iutwält hät. Jui häwwet doe geoe Buaskop fan us haurt. Dat
send owwer nich Woöre bui jiu bliewen; doe Hoelige Goest hät Kraft un Glauwen in
jiu wecket. Dat est ollen bekannt. Jui send dem Heren auk getrüwwe bliewen un
häwwet doe geoe Buaskop met Froöden bewart, os jui Swores dorümme iuthaulen
mössen. Domedde häwwe jui ollen Christen in Mazedonien un Achaja oen
Buispell giewen. Gott suin Weort est fan jiu iutgon un wuit in Mazedonien un
Achaja iutbrett; jiue Glauwe est ollerwiagen bekannt. Doriawer häww wui niks teo
soeggen. Olle fertellt soe dofan, wo geot jui us upnuamen häwwet un wo gern jui
jiu fan den Göttsen toe dem lebennigen un warhaftigen Gott bekert häwwet, un dat
jui up suinen Suonen huapet, den hoe fan den Dauen upwecket hät; doe est
fannen Hiemel kuomen un sall us for dem Stafgerichte redden. Dat est doe Her
Jesus.
2, 1-12
Jui wiedet, dat wui fan Anfang an bui jiu nich fergiewens wiesen send. No den
Loeden un Sliagen, doe wui in PHilippi iuthaulen hedden, jui wiedet dat jo olls, gaff
us Gott doch den Meot, dat wui auk bui jiu doe geoe Buaskop ferkünnigen, un us
nich duür Struit dofan afhaulen loeden. Wat wui jiu seggt häwwet, dat est ninn
Irdum, ninn Bedrogg un ninne List, doe sik oen Minske iutdacht hät. Gott hät us doe
geoe Buaskop anfertruwwet. Dorümme priege wui sau, os et Gott gefällt, un nich
sau, os et den Minsken gefällt. Gott suüt us int Hadde. Jui wiedet auk, dat wui jiu
nich nom Munne kuürt un et auk nich up jiue Geld afsoen häwwet. Dofor est Gott
iuse Tuüge. Wui häwwet auk nich no Ere un Ansoen striewet, bui jiu nich un auk
bui annern nich. Wui hedden us os Christus suine Buan bui jiu woll wichtig maken
konnt un auk woll wat föddern drofft, wui send owwer sau sachte un sinnig met jiu
ümmegon, os doe Mudder met iaren Kinnern. Wui hedden Froöde an jiu, os wui jiu
doe geoe Buaskop priegen, un gewünnen jiu sau loef, dat wui auk dat Liewen for
jiu hengiewen hedden. Jui küönt jiu jo no an iuse Moögge un Arboet erinnern;
Dagg un Nacht häww wui arboedet, wuil wui nich oenem teo Last falen wollen, un
häwwet Gott suin Weort dobui ferkünniget. Gott est Tuüge un jui send et auk, dat
wui hoelig un gerecht un sau bui jiu liewet häwwet, os sik dat gehairt. Jui wiedet
auk, dat wui joeden fan jiu sau upmuntert un traistet häwwet, os oen Fadder dat bui
suinen Kinnern doöt, un dat wui jiu geot teokuürt häwwet, fromm for Gott teo liewen.
Doe hät jiu teo suinem Ruike un suiner Herlikkoet bereopen.
2, 13-16
Wui danket Gott olltuit, dat jui iuse Priege os Gott suin Weort upnuamen häwwet,
wat soe auk est, un dat jui soe nich for den Minsken iar Weort hault; soe bewuiset
jo auk iare Macht an jiu, wuil jui doran laiwet. Jui gluiket auk den ersten Gemoenen
in Judäa; jui häwwet auk doe Gemoenskop in Jesus Christus un häwwet fan jiuem
251

Folke datsülwe luin mosst, os doe fan den Jiuden, doe Christus dautmaket un iare
oegen Prophoeden ferfolget häwwet. Soe gefallt Gott nich un send ollen Minsken
towuir. Soe hinnert us, dat wui den Hoeden fan der Rettung prieget, doe soe sialig
maket; soe huüpet iare Sünnen up, owwer Gott suin Ferdroet est oll iawer soe
kuomen; hoe werd soe strafen.
2, 17-20
Et est nau nich lange hen, dat wui us soen häwwet; iuse Hadde ferlanget owwer
doch no jiu; wui häwwet us auk faste fornuamen, jiu wir teo besoöken. Wui witt
kuomen. Ik, Paulus, woll oll twoemol kuomen, owwer doe Sotan hät us afhaulen.
Wer est iuse Huapen, iuse Froöde un iuse Ere, wenn iuse Her Jesus Christus
wuirkümmet? Sen jui dat nich? Jeo, jui send iuse Ere un iuse Froöde.
3, 1-8
Wui können dat nich mer länger iuthaulen un häwwet us entsluaden, allaine huir in
Athen teo bluiwen un jiu den Timotheus teo schicken. Doe est iuse Breor un Gott
suin Knecht un arboedet for Jesus Christus suine Buaskop; doe sall jiu upmuntern
un innen Glauwen stark maken, dat nich oene in düösen laigen Tuien affällt. Jui
wiedet, dat us Loeden bestimmt send. Os wui no bui jiu wören, häww wui jiu dat in
foriut seggt, dat Loeden kuomen mössen, justsau os dat niu indruapen est.
Dorümme konn ik et nich länger mer iuthaulen un häwwe no jiu henschicket. Ik woll
wieden, wo et met jiuem Glauwen stoet, of doe Sotan sik an jiu heranwoget hät un
iuse Arboet ümmesüss wiesen est. Owwer niu est Timotheus wir truüggekuomen
un hät us geoe Noricht iawer jiuen Glauwen un jiue Loefte brocht un us fertellt, dat
jui no an us denket un us gern wuirsoen wollen, sau gern os ik jiu. Niu häww wui
Traust iawer jiuen Glauwen kriegen un insoen, dat iuse Loeden for jiu nich
ümmesüss wiesen est. Niu liewe wui wir up, wuil jui in den Heren fastestot.
3, 9-13
Wui küönt Gott nich geneog for doe Froöde danken, doe wui an jiu beliewet. Dagg
un Nacht bidde wui Gott, dat hoe us jiu wuirsoen lött un wui jiu helpen küönt, wo et
jiu no innen Glauwen failt. Gott, iuse Fadder, giewe doch, dat wui no ens den Wegg
no jiu fuint. Jiu sümst giewe doe Her ümmer no moer Loefte unnernanner un teo
ollen Luüen, sau os wui soe teo jiu häwwet; hoe make jiue Hadden faste, dat for
Gott niks an jiu iutteosedden est, wenn iuse Her Jesus Christus met ollen Hoeligen
wuirkümmet.
4, 1-8
Loewe Broör, jui häwwet fan us haurt, wat jui deon müöt, dat jui Gott gefallen küönt.
Niu bidde un fermane wui jiu in dem Heren Jesus, dat jui jiu no moer dono richtet
os bethiar. Jui wiedet, wecke Gebodde wui jiu duür den Heren Jesus giewen
häwwet. Gott well, dat jui hoelig liewen süöt un ninn Oebruchch bui jiu forkümmet.
Joeder fan jiu sall teosoen, dat hoe oenen Oestand grünnet un met suiner
Fruwwen in Tucht un Eren tohaupeliewet, un nich in Sünnen un Lüsten, os doe
Hoeden deot, doe fan Gott niks wiedet, dat nich oene in Geschäften teo fiel föddert
un suinen Breor bedrüggt. Doe Her well dat olls bestrafen, sau os wui jiu dat oll
seggt un betuüget häwwet. Gott hät us bereopen, dat wui hoelig un in koenem
Stücke unroeggen liewen süöt. doe dat ferachtet, doe ferachtet Gott sümst, doe jiu
252

suinen Hoeligen Goest giewen hät.
4, 9-12
Fan der Loefte unner jiu Broörn briuke ik jiu niks teo schruiwen; Gott sümst hät jiu
lert, dat jui jiu oenanner loef häwwen süöt. Dat deo jui auk met ollen Broörn in
Mazedonien. Wui witt jiu fandage blaut soeggen: Bluiwet sau dobui un soet teo, dat
jui stille un willig jiue Wiark deot un fluidig jiue Hänne briuket sau os wui jiu dat
ümmer seggt häwwet. Dann were jui in Ere un Ansoen bui den annern ston, doe
nau nich teo jiu hairt, un dann were jui ninne Hülpe fan den naidig häwwen.
4, 13-18
Niu will wui jiu auk iawer doe Broör wat soeggen, dat jui nich treoren süöt os doe
annern, doe ninn Huapen kennt. Wui laiwet doch doran, dat Jesus Christus
stuorwen un wir upston est. Sau werd Gott auk doe Broör, doe in Jesus Christus
inslopen send, met em togluike teo sik niemen. Wui soegget jiu dat, wuil et dem
Heren suin oegen Weort est. Wui annern, doe no liewet un iawer bliewen send, wui
weret den nich forgon, doe oll slopet, wenn doe Her wuirkümmet. Doe Her werd
fannen Hiemel herafkuomen, hoe werd us reopen, doe erste Engel werd
anstimmen, Gott suine Posaunen weret blosen un olle, doe innen Glauwen an
Jesus Christus slopet, weret upston. Dat est dat erste. Dann were wui, doe no
liewet un iawerbliewen send, met den togluike innen Wolken upnuamen weren un
dem Heren inne Moöde foören un dann oewig bui em bluiwen. Niu traistet jiu
oenanner met düösem Weore.
5, 1-11
Teo wecker Tuit un Stunne dat schoen sall, doriawer briuket jiu niks seggt teo
weren. Jui wiedet, dat dem Heren suin Dagg unferhofft kuomen werd, sau os oen
Doef inner Nacht. Wenn soe soegget: Wui häwwet Fruiden un Siekerhoet, dann
werd dat Ferdiarwen met ens heriawerkuomen, justsau os doe Woedage iawer
oene Fruwwen, wenn doe Tuit ümme est; dann gifft et ninn Weglaupen mer. Jui got
owwer nich innen Duüstern herümme; doe Dagg kann jiu nich os oen Doef
iawerrumpeln. Jui send olle dem Lechte un dem Dage suine Kinner; wui hairt nich
der Nacht un dem Duüstern an. Wui witt nich slopen, os doe annern deot; wui witt
waken un nöchtern suin. Doe slopet, doe slopet Nachts; un doe sik bedrinket, doe
bedrinket sik Nachts. Wui hairt dem Dage an un süöt nöchtern bluiwen. Wui witt
Glauwen un Loefte os oene Wrecht ümme us toen un us met Huapen teodecken,
dat wui reddet weret. Gott hät us doteo bestimmet, dat wui duür Jesus Christus dat
Hoel gewinnen süöt, owwer nich doteo, dat wui in suinem Gerichte ferdammet
weren süöt. Christus est for us stuorwen, dat wui met em liewen süöt, oenerloe of
wui no waket odder oll slopet. Dorümme muntert jiu oenanner up un helpet jiu
wuider, os jui dat oll deot.
5, 12-15
Niu häww ik no oene Bidde: Achtet un ert doe, doe in dem Heren an jiu arboedet,
jiu forstot un jiu trechtewuiset. Häwwet soe besonners ümme iare Arboet loef un
hault Fruiden met ienen! Wui fermanet jiu auk: Wuiset olle trechte, doe sik nich
onnik bedriaget; traistet olle, doe den Meot ferloeset; stot ollen bui, doe swack
send; häwwet met ollen Geduld! Soet teo, dat nich oene fan jiu Laiges met Laigem
253

iutglicket un striewet dono, dat jui ümmer dat deot, wat geot un recht est,
unnernanner un giegen annere!
5, 16-22
Suid olltuit fründlik met Froöden! Biat fluidig! Suid for olls dankbor! Dat well Gott
ümme Jesus Christus sau häwwen. Dumpet den Hoeligen Goest bui jiu nich!
Ferachtet dat Wuissoeggen nich! Pruüfet olls un hault dat faste, wat geot est, owwer
waret jiu for olls, wat nich daug!
5, 23-28
Gott sümst, doe us Fruiden gifft, make jiu hoelig duür un duür, dat jiue Goest met
Soele un Luif roeggen blifft, bet iuse Her Jesus Christus wuirkümmet. Gott, doe jiu
bereopen hät, est getrüwwe un werd suin Weort haulen. Loewe Broör, biat for us!
Gruüßet olle Broör met dem hoeligen Kusse! Ik loegge jiu for Gott ant Hadde, dat jui
düösen Broef ollen Broörn forliasen lodet. Iusen Heren Jesus Christus suine
Gnade sall met jiu suin.
254

Doe twoede Broef an doe Thessaloniker
1, 1-2
Paulus, Silvanus un Timotheus gruüßet doe Gemoene in Thessalonik, doe met
Gott iusem Fadder un dem Heren Jesus Christus Gemoenskop hät. Gnade un
Fruiden sall met jiu suin.
1, 3-10
Wui send Gott olltuit Dank ümme jiu schüllig, loewe Broör, jiue Glauwe wässet stark
un doe Loefte unnernanner nimmet bui joedem fan jiu teo. Wui küönt in Gott suinen
Gemoenen up jiuen Glauwen un jiue Geduld henwuisen, doe jui in den
Ferfolgungen un Loeden bewuiset, doe jui iuthaulen müöt, un küönt dat sau
iutloeggen, dat Gott gerecht richten un jiu in suin Ruik upniemen well, wuil jui dofor
luin müöt. Bui Gott est et gerecht, dat hoe doe bestraft, doe jiu unnerdrücken witt,
un dat hoe jiu, doe niu Loeden iuthault, met us tohaupe Riue schafft; dat sall
schoen, wenn doe Her Jesus met ollen Engeln un met Fuürflammen fannen Hiemel
wuirkuomen werd. Dann werd hoe doe strafen, doe Gott nich kennt un doe der
geoen Buaskop fan iusem Heren nich laiwen witt. Soe weret oewig Puin luin un
weret ferstott weren, wenn doe Her soe ankicket un in suiner herliken Macht for us
stoet. Wenn hoe wuirkümmet, dann werd hoe sik herlik an suinen Hoeligen
iutwuisen un met Wunnermacht an ollen Gloöwigen, auk an jiu; jui häwwet iuse
Tuügnis fan dem Dage gloöwig upnuamen.
1, 11-12
Dorümme bia wui auk olltuit for jiu, dat Gott jiu for dat Hoel würdig maket, wo jui teo
bereopen send, un dat hoe jiu Kraft gifft, met Froöden Geoes teo deon un Glauwen
teo haulen, dat dem Heren Jesus Christus suin Name an jiu ferherliket werd un jui
an em. Dat giewe Gott no suiner Gnade.
2, 1-12
Wat dem Heren suin Wuirkuomen un iuse Tohaupekuomen met em angoet, do
bidde ik jiu, loewe Broör, Lodet jiu nich uphissen un nich bange maken, nich duür
Wuissoeggen, auk nich duür Woöre un Broewe, doe van us suin süöt, wenn wecke
soegget, dem Heren suin Dagg wöre oll kuomen. Lodet jiu nich bedroegen! For
dem Dage mott erst no doe graude Affall fan Gott kuomen un doe Sünnenminske
uptrian, doe int Ferdiarwen goet. Ik moene den Duüwelsknecht domedde, doe
giegen olls stritt, wat Gott hett un Gott doent, doe sik sümst in Gott suinen Tempel
seddet un sik sau anstellt, os wenn hoe Gott wöre. Besinnt jiu doch, dat ik jiu dat
seggt häwwe, os ik no bui jiu was. Jui wiedet doch auk, wat en no truüggehöllt, dat
hoe erst teo suiner Tuit kuomen werd, doe Gott teolött. Doe ganße Friawel est oll
stillken innen Gange un kümmet erst annen Dagg, wenn Gott et teolött, doe en no
truüggehöllt. Dann werd doe Sünnenminske uptrian. Doe Her Jesus werd en
owwer met dem Ome fan suinem Munne ümmebringen un den Friawel duür suine
herlike Wierkunft fernichten. Dem Sünnenminsken suin Uptrian est dem Duüwel
suin Wiark met ollerhand lüögenhaften Toeken un Wunnern un met Bedrogg for
doe, doe ferluaren got. Dat est doe Strafe dofor, dat soe doe Worhoet nich loef
hedden, doe soe sialig maken soll. Dorümme lött Gott den Bedrogg teo, bet soe
ganß in Irdum gerot un doe Lüögen laiwet. Dann werd hoe soe olle for´t Gericht
255

stellen, doe doe Worhoet nich laiwen wollen un Gefallen un dem Friawel hedden.
2, 13-17
Loewe Broör in dem Heren, wui müöt Gott olltuit for jiu danken, dat hoe jiu fan
Anfang an doteo iutwält hät, jiu teo redden duür den Goest, doe hoeliget, un duür
den Glauwen, doe iut der Worhoet kümmet. Gott hät jiu duür iuse Buaskop doteo
bereopen, os iusem Heren Jesus Christus suin Oegendum in suiner Herlikkoet teo
liewen. Dorümme bluiwet faste un hault doe Forschriften faste, doe wui jiu duür
iuse Priege un iuse Broewe giewen häwwet. Iuse Her Jesus Christus un Gott, iuse
Fadder, doe us loef hät un doe us in suiner Gnade oewigen Traust un sieker
Huapen giewen hät, doe traiste jiue Hadden un make jiu in ollen geoen Woören un
Wiarken stark.
3, 1-5
Loewe Broör, biat for us, dat dem Hern suin Weort sik wuider iutbrett un
ollerwiagen sau fiel güllt os bui jiu. Biat auk dofor, dat wui fan den laigen un
ruchlausen Luüen reddet weret. Doe Glauwe est nich wat for joeden. Gott est
getrüwwe; doe werd jiu stark maken un jiu for den Laigen bewaren. Wui fertruwwet
up den Heren un ferlodet us up jiu, dat jui dat deot un ümmer deon weret, wat wui
jiu seggt häwwet. Doe Her richte jiue Hadde up Gott suine Loefte un Christus suine
Geduld!
3, 6-15
In dem suinen Namen befiale wui jiu: Hault jiu fan ollen Broörn truügge, doe sik
herümmedruiwet un sik nich sau upfoört, os wui jiu dat wuiset häwwet. Jui wiedet,
weck Forbeld wui jiu wiesen send; wui häwwet nich liesig herümmeston un dat
Braut nich ümmesüss gieden; wui häwwet Dagg un Nacht stiur arboedet, wuil wui
nich oenem fan jiu teo Last falen wollen. Dat est nich sau teo ferston, os wenn wui
niks fan jiu föddern dröffen; wui wollen jiu blaut wuisen, wo jui us dat nomaken
sollen, wat wui jiu forliewen. Os wui no bui jiu wören, häww wui jiu seggt: Doe nich
arboeden well, doe sall auk nich iaden. Niu haire wui, dat wecke bui jiu nich
arboedet, herümmstot un ollerhand Tänte druiwet. Wui befialt düösen un ermant
soe in Christus suinem Namen, dat soe stille arboedet un sik iar Braut domedde
ferdoent. Jiu sümst soegge ik: Hault jiu wacker un deot, wat recht un geot est. Wenn
do oen Breor est, doe iusen Forschriften nich folgen well, den miarket jiu un sliudet
en iut, dat hoe sik schiamen mott. Fermant en os jiuen Breor, behannelt en owwer
nich os oenen Baisewicht!
3, 16-18
Gott, doe Fruiden gifft, giewe jiu Fruiden ollwerwiagen un up olle Ort! Doe Her sui
met jiu! Huir stoet doe Griuß, den ik sümst schruiwe. Dat est dat Toeken in ollen
Broewen; sau schruiwe ik. Iusem Heren Jesus Chistus suine Gnade sall met jiu
ollen suin.
256

Doe erste Broef an Timotheus
1,1-11
Düt schrifft Paulus, doe Jesus Christus suin Apostel est, sau os Gott, iuse Hoel, et
befualen hät, un Jesus Christus, iuse Huapen, et wollt hät. Ik gruüße den
Timotheus, muinen uprichtigen Suonen innen Glauwen un wünske em Gnade,
Erbarmen un Fruiden fan Gott, iusem Fadder un dem Heren Jesus Christus. Os ik
no Mazedonien roese, häww ik dui in Ephesus truüggeloden; diu sass do bluiwen
un uppassen, dat soe ninne annere Lere annaimen un nich up Geschichten
lustern, doe nich wor send, un nich up Geslechtsruigen, doe ninn Enne niemet; dat
gifft blaut Struit un hinnert us, doe Gemoene innen Glauwen teo stiarken. Doe
Hauptsake inner Gemoene est Loefte iut roeggem Hadden, geoem Gewieden un
echtem Glauwen. Doran failt et bui wecken un dorümme fertellt soe unnaidige
Geschichten; soe witt dat Gesett iutloeggen un ferstot sümst nich, wat soe soegget.
Wui wiedet, dat dat Gesett geot est, wenn et richtig anwennt werd. Et est nich for
Gerechte giewen, owwer for olle, doe nich willig un folgsam send, doe gottlaus,
sünnig, unhoelig un ruchchlaus liewet, doe sik an Fadder un Mudder fergruipet, for
Dautsliager, Oebriaker, Minskenschinner, Lüögner un Moenoedige un for olls, wat
süss no giegen doe gesunne Lere est; dat est doe Lere, doe met der geoen
Buaskop iaweroenstimmet, doe Gott suine Herlikkoet ferkünniget un doe mui
anfertruwwet est.
1, 12-17
Ik danke iusem Heren Jesus Christus, dat hoe mui Kraft giewen, mui for getrüwwe
haulen un mui in suinen Denst stellt hät. Forhiar häww ik en ferspoddet, ferfolget un
herafseddet; Gott hät sik owwer iawer mui erbarmet, wuil ik et nich biader wusse un
nau ninnen Glauwen hadde. Dem Heren suine Gnade est sau graut an mui
wiesen, dat hoe mui Glauwen un Loefte in Jesus Christus giewen hät. Dat est
sieker un wui küönt us dorup ferloden, dat Jesus Christus inne Welt kuomen est,
doe Sünner sialig teo maken. Ik sen doe gröttste Sünner. Gott hät sik owwer iawer
mui erbarmet un Christus hät dorümme sau graude Geduld met mui hat, wuil hoe
ollen an mui bewuisen woll, dat soe duür den Glauwen an en dat oewige Liewen
kruigen küönt. Gott, doe allaine doe unfergänglike, unsichtbore un wuise Küönik
inner Welt est, dem sui Ere un Loff in Oewigkoet.
1, 18-20
Muin Suone Timotheus, ik denke doran, wat mui in foriut fan dui seggt est, un
soegge dui blaut: Hollt dui wacker, beware dui den Glauwen un oen geot
Gewieden! Dat häwwet nich olle don un dorümme est iar Glauwen os oen Schepp
unnergon. Teo düösen Luüen hairt Hymenäus un Alexander; ik häwwe soe dem
Sotan iawergiewen, dat soe bestraft weret un nen dat Lästern fergoet.
2, 1-7
Wat ik toerst teo soeggen häwwe, est düt: Biddet un biat un danket for olle Minsken,
auk for doe Küönige un for doe Iawersten, dat wui stille un riuig os fromme un
achtbore Luüe liewen küönt. Dat gehairt sik un dat gefällt Gott, doe iuse Redder est.
Doe well, dat olle Minsken reddet weren un doe Worhoet kennen leren süöt. Do est
män oen Gott un auk män oen Middelsmann tüsken Gott un den Minsken; dat est
257

Jesus Christus. Doe hät sik sümst for olle hengiewen, dat soe lösskuomen küönt;
dat sall niu ollen ferkünniget weren. Doteo sen ik insedd´t; ik soegge doe Worhoet
un loege nich; ik sall dat os Apostel ferkünnigen un den Hoeden iar Lerer in
Glauwen un Worhoet suin.
2, 8-15
Ik will, dat doe Mannsluüe in ollen Fersammlungen bian süöt, dat soe doe Hänne
andächtig fault un sik for Struit un Twuiwel wart. Doe Friusluüe süöt auk dobui suin;
soe süöt owwer slichte Klair antoen un sittsam un stille suin; soe süöt nich met
Horflechten, Goldsaken, Perlen un duüren Klairn prunken. For doe Friusluüe
gehairt et sik, dat soe Gott duür geoe Wiarke ert. Soe süöt stille teolustern un sik
truüggehaulen. Ik kann nich teogiewen, dat soe prieget un sik iawer den Mann
stellt; soe süöt stille suin. Adam est auk toerst maket weoren un dann Eva. Adam
weor nich bedruagen, owwer suine Fruwwe loet sik bedroegen un fell in Sünnen.
Doe Friusluüe küönt owwer doduür reddet weren, dat soe Kinner uptoet, Glauwen
un Loefte bewart un in Hoeligkoet un Tucht liewet.
3, 1-7
Dat est sieker wor, dat doe, doe Biskop weren well, no oenem haugen Amte
striewet. An oenem Biskop draff niks iutteosedden suin; hoe mott doe Mann fan
oener Fruwwen bluiwen, mott nöchtern, besunnen, sittsam, fründlik un geschait
suin; hoe draff nich drinken un stänkern, nich butt, frechch un guirg suin; hoe mott
suin oegen Hius in Ordnung haulen, suine Kinner geot anleren un in Tucht haulen.
Doe suinem oegen Hiuse nich forston kann, wo kann doe for Gott suine Gemoene
suargen? Hoe draff ninn Anfänger inner Gemoene suin, dat hoe sik do nich wat up
inbillt un dem Duüwel inne Hänne fällt. Hoe mott auk oen geot Tuügnis bui ollen
häwwen, doe nich teo der Gemoene hairt; doe süöt em niks nosoeggen un doe
Duüwel sall en nich unnerkruigen küönen.
3, 8-13
Justsau müöt auk doe Diakonen achtbore Männer suin, doe nich loeget, drinket un
wuchchert. Dat müöt Luüe suin, doe den Glauwen met suinem Gehoemnisse in
oenem geoen Gewieden bewart. Erst pruüfet soe un niemet soe dann for den
Denst an, wenn doe niks giegen inteowoenen est. Auk doe Diakonissen süöt
achtbore Friusluüe suin, doe sik nich iawer annere uphault un in ollen Doelen ernst
un getrüwwe send. Doe Diakonen müö[d]t auk Männer fan oener Fruwwen
bluiwen, iare Kinner geot ertoen un iarem Hiuse in Ordnung forston. Diakonen, doe
iar Amt geot ferwaltet, küönt oen haiger Amt kruigen un weret Froöde in dem
Glauwen an Jesus Christus gewinnen.
3, 14-16
Düt schruiwe ik dui, huape owwer, dat ik baule no dui henkuomen kann. Wenn ik
owwer no toöwen mott, dann sass diu doch wieden, wo dat in Gott suinem Hiuse
teogon mott; dat est dem lebennigen Gott suine Gemoene, wo sik doe Worhoet up
grünnet un stüddet. Us est ollen bekannt, dat wui oen graut Gehoemnis
ferkünniget: Hoe hät Minskengestalt annuamen; Gott suin Goest hät en iutwuiset;
den Engeln hät hoe sik bekannt maket; ollen Hoeden werd fan em prieget; doe
ganße Welt löfft an en; inne Herlikkoet est hoe upnuamen.
258

4, 1-5
Doe Goest seggt duütlik, dat in den lesten Tuien wecke fannen Glauwen affalen
weret, wuil soe Luüen laiwet, doe soe met Duüwelsleren bedroeget. Dat send
Huüchler un Bedroeger, den dat oegen Gewieden dat Unrecht forhöllt. Soe ferboet
den Luüen, dat soe huirodet un düt un dat iadet, wat Gott doch doteo schaffen hät,
dat olle et genoeden un em dofor danken süöt. Dat deot auk olle, doe Glauwen
häwwet un doe Worhoet kennt. Olls est geot, wat Gott schaffen hät un niks est
dofan unroeggen, wenn wui et met Dank anniemet; et werd duür Gott suin Weort un
iuse Gebett hoeliget.
4, 6-11
Wenn diu düt den Broörn forhölls, dann bis diu in Jesus Christus suinem Sinne oen
geoen Lerer; dann liewes diu sümst fan den Weore, dat iut dem Glauwen kümmet,
un fan der geoen Lere, doe diu oll lange kenns. Doe aulen unworen Geschichten
wuise truügge un s[üö] teo, dat diu inner Worhoet wuiderkümmes. Den Körper
hiagen, dat bedütt woenig, owwer Gott fürchten, dat est in ollen Dingen tonudde;
dat hät Ferspriaken for düt un for dat teokuomen Liewen. Dat est oen wor Weort, wo
wui us up ferloden küönt. Wui niemet Moögge un Spott dofor up us, wuil wui up
den lebennigen Gott huapet, doe olle Minsken un ganß wisse auk doe Gloöwigen
redden werd. Düt sass diu befialen un leren.
4, 12-16
Nich oene werd dui forhaulen, dat diu no teo jung bis, wenn diu ollen oen Forbeld
inner Priege, innen Liewen, inner Loefte, innen Glauwen un inner Kuüskhoet bis.
Suarge dofor, dat forliasen, ermant un lert werd, bet ik kuome. Fergitt doe Gawe
nich, doe dui giewen un wuisseggt est, os doe Ellsten dui doe Hänne uploögen. Do
achte up un suü teo, dat diu dorin wuiderkümmes un dat et olle soet. Achte up dui
sümst un up duine Lere un bluif dobui! Doös diu dat, dann wers diu sümst reddet
un olle, doe dui hairt.
5, 1-8
Met oenem aulen Manne moss diu sacht ümmegon un met em kuüren, os wenn
hoe duin Fadder wöre, un met jungen Männern, os wenn soe duine Broör wören.
Met aulen Fruwwen kuüre os met duiner Mudder un met jungen Luüdens os met
duinen Süstern, owwer ümmer in Eren! Help den Witwen, wenn soe würkelk
allaine stot. Wenn oene Witwe Kinner un Kinneskinner hät, dann süöt doe leren,
dat soe sik oenanner loef häwwet un soe iarer Mudder un Grautmudder Dank
schüllig send. Dat gefällt Gott. Oene richtige Witwe, doe allaine stoet, doe huapet
up Gott un biddet un biat Dagg un Nacht. Oene lichtsinnige Witwe, doe lustig
liewet, est oll bui lebennigem Luiwe daude. Düt soegg nen, dat nen ninn Failer
forhaulen weren kann. Doe for suine Kinner un Denste nich suarget, doe gifft
suinen Glauwen up un est no laiger os oen Hoede.
5, 9-16
Os Witwe sall inner Gemoene blaut doe goelen, doe sesstig Jore ault est un blaut
oenen Mann hat hät. Soe mott auk dat Tuügnis häwwen, dat soe geoe Wiarke don,
Kinner geot uptuagen, Fromme upnuamen, Hoeligen doe Foöde wuosken,
259

Kranken buiston hät un in ollen Stücken uiwerg wiesen est. Junge Witwen wuise
truüge! Wenn nen doe Denst for Christus inner Gemoene towuir werd, dann giewet
soe en up un witt wir fruiggen. Dann werd seggt, dat soe dat erste Ferspriaken nich
haulen häwwet. Soe gewüönt sik doran, liesig fanhius tohius teo laupen, un nich
blaut dat, soe weret nuiggsguirg un fertellt, wat sik nich gehairt. Ik will, dat doe
jungen Witwen wir fruiggen süöt; soe küönt no Kinner uptoen un for den Hiusholt
suargen. Dann küönt doe niks doriawer soeggen, doe giegen us send. Wecke
häwwet sik oll fan dem rechten Wiage afwennt un send dem Duüwel folget. Wenn
oene Christenfruwwe Witwen in Denst hät, dann sall soe auk dofor suargen, dat
soe nich uppe Gemoene kuomet, süss kann doe for doe richtigen Witwen nich mer
geneog deon.
5, 17-20
Doe Ellsten, doe iar Amt geot ferwaltet un sik buim Priegen un Leren Moögge
giewet, süöt met duwwelter Gawe ert weren. Doe Schrift seggt: Diu sass dem
Ossen dat Miul nich teobuinen, wenn hoe dasken mott, un dann no: Doe arboeden
mott, ferdoent auk Laun. Wenn iawer oenen fan den Ellsten klaget werd, dann
nimm doe Klage nich an, wenn nich twoe bet droe Tuügen brocht weret. Doe sik
fergoet, dem hollt dat for, wenn soe olle dobui send, dat doe annern sik dat miarket.
5, 21-25
For Gott, dem Heren Jesus Christus un den iutwälten Engeln ermane ik dui, dat diu
dat nich dui teo Nudde un annern teo Gefallen doös. Iaweruile dui nich, wenn diu
Hänne upleggs, un make dui nich an den annern iaren Sünnen metschüllig! Hollt
dui kuüsk! Drink nich liuder Wader; ümme duinen Magen un wuil diu faken krank
bis, nimm loewer en bieden Wuin! Bui wecken Luüen send doe Sünnen sau
duüdelk teo soen, dat soe fort Gericht hairt; bui wecken kuomet soe erst läder
annen Dagg. Justsau est dat met geoen Wiarken; wecke send ganß bekannt; doe
annern küönt owwer auk nich gehoem bluiwen.
6, 1-2
Doe S[lk]awen, doe bui Hoeden doent, süöt iare Heren in Eren haulen, dat
Gott suin Name un iuse Lere nich ferachtet weret. Süöke S[lk]awen, den iare
Heren Christen send, süöt soe in Eren haulen, wuil doe Heren gloöwig send, soe
loef häwwet un nen Geoes deot. Düt sass diu leren un föddern.
6, 3-10
Doe anners lert un sik nich no den gesunnen Woören fan iusem Heren Jesus
Christus un no der Lere richtet, doe fromm maket, doe suüt un ferstoet for liuder
Dünkel niks un hät doe Krankhoet, Struitfrogen broet teo trian. Dat gifft Afgunst,
Struit, Schoelen, Ferdacht un Stänkeruigge fan süöken Luüen, doe fan Sinnen
send un doe Worhoet iawersoet; doe do moent, bui Frommsuin droffen soe no an
Geschäft un Gewinn denken. Doe est jo grauden Gewinn bui, wenn enner fromm
est, hoe mott owwer tofria dobui suin. Wui häwwet niks metbrocht, os wui inne Welt
kaimen, un küönt auk niks wir metniemen, wenn wui heriut got. Wenn wui sau fiel
häwwet, dat wui us erniaren un klain küönt, dann häww wui geneog. Doe ruik
weren well, doe werd fersocht un in Slingen fangen; doe ferfällt up unsinnige un
schädlike Dinge, doe den Minsken int Ferdiarwen bringet, dat hoe dorin unnergoet.
260

Guir est doe Woddel fan ollen Laighoeden. Wecke send dorup ferfalen, fannen
Glauwen afkuomen un int Unglück geron.
6, 11-16
Owwer diu hairs Gott un sass dui dofor waren. Striewe no Gerechtigkoet,
Frömmigkoet, Glauwen, Loefte, Geduld un Sachtmeot. Hollt dui faste innen
Glauwen, denke an dat oewige Liewen, wo diu teo bereopen bis un wo diu dui for
fielen Tuügen teo bekennt häs. For Gott, doe ollen Dingen Liewen gifft, un for Jesus
Christus, doe for Pontius Pilatus oen geot Bekenntnis afleggt hät, befiale ik dui, dat
diu düt Gebott one Tadel un Pläcke haulen sass, bet Jesus Christus wuirkümmet.
Den werd us doe sialige un allmächtige Gott, doe Küönik fan ollen Küöniken un
doe Her fan ollen Heren teo suiner Tuit soen loden; Gott, doe doe oenßige est, doe
nich fergoet, un doe in oenem Lechte wuont, wo süss nich oene henkuomen kann,
den ninn Minske soen hät un soen kann, dem sui Ere un oewige Macht.
6, 17-19
Doe Ruiken in düöser Welt sass diu ermanen, dat soe nich stolt suin drüöwet. Soe
süöt sik nich up iaren fergängliken Ruikdum ferloden; soe süöt up Gott huapen, doe
us olls ruikelk bütt, wat wui genoeden müöt; soe süöt Geoes deon, ruik an geoen
Wiarken suin, gern helpen un wat afgiewen; soe süöt sik domedde oenen geoen
Grund for doe Teokunft loeggen, dat soe dat oewige Liewen kruiget.
6, 20-21
Muin loewe Timotheus, beware getrüwwe, wat dui anfertruwwet est. Go der
gottlausen un unnüdden Kuüruigge iut dem Wiage un dem Struit iawer doe
Wuishoet, doe den Namen nich ferdoent. Doe häwwet wecke os Wuishoet
iutgiewen un send fan iarem Glauwen affalen. Doe Gnade sui met dui!
261

Doe twoede Broef an Timotheus
1, 1-2
Ik, Paulus, doe no Gott suinem Willen Jesus Christus suin Apostel est, dem dat
Liewen in Jesus Christus ferspruaken est, ik schruiwe düt an muinen loewen
Suonen Timotheus un wünske em Gnade, Erbarmen un Fruiden fan Gott dem
Fadder un iusem Heren Jesus Christus.
1, 3-5
Ik danke Gott, dem ik oll fan muinen Forellern hiar met geoem Gewieden doene.
Sau denke ik auk met geoem Gewieden an dui, wenn ik bui Dage odder Nachts
bia. Ik denke an duine Trainen un möchte dui gern wuirsoen; dann könn ik mui fan
Hadden fröwwen. Ik denke auk an den fasten Glauwen, den duine Grautmudder
Lois un duine Mudder Eunike hedden; ik sen faste iawertuüget, dat diu en auk häs.
1, 6-14
Dorümme erinnere ik dui an doe Gawen, doe Gott up dui kuomen loet, os ik dui
doe Hänne upleog; doe wecke wir! Gott hät us nich oenen Goest giewen, doe
bange est, owwer oenen Goest, doe us inner Loefte un inner Tucht stark maket.
Dorümme schiame dui nich, fan iusem Heren teo tuügen, un schiame dui auk
ümme mui nich, dat ik ümme en gefangen sidde; nimm gern Loeden for doe geoe
Buaskop up dui; Gott gifft us Kraft doteo. Doe hät us reddet un met hoeligem Ernst
reopen, nich no iusen Wiarken, blaut no suinem Willen un no suiner Gnade; doe
hät hoe us in Jesus Christus oll for oewigen Tuien schenket, hät soe owwer erst
annen Dagg kuomen loden, os Jesus Christus inne Welt kamm, doe dem Daue
doe Macht namm un us dat oewige Liewen duür doe geoe Buaskop wuise. Ik sen
doteo insedd´t, doe Buaskop os Apostel un Lerer teo priegen. Dat est doe Ursake,
dat ik düt luin mott, owwer ik schiame mui dorümme nich. Ik woet, an wen ik laiwe
un sen sieker, dat hoe bet up den jüngsten Dagg dat upbewaren kann, wat mui
anfertruwwet est. Nimm dui oen Forbeld an den gesunnen Leren, doe diu fan mui
haurt häs un bluif dobui met Glauwen un Loefte in Jesus Christus. Düöse Leren
beware os oen kostbor Geot duür den Hoeligen Goest, doe in us est.
1, 15-18
Diu woes, dat soe sik olle fan mui afwennt häwwet doe in Asien wuont, auk
Phygellus un Hermogenes. Gott sui Onesiphorus suinem Hiuse gnaidig; hoe hät
mui faken upmuntert un sik duür muine Kuin nich afhaulen loden. Os hoe no Reom
kamm, hät hoe mui uiwerg socht un auk fiunen. Doe Her Jesus giewe, dat hoe bui
Gott dem Heren annen jüngsten Dage Erbarmen finnt. Wo uiwerg hoe in Ephesus
doent hät, dat woes diu sümst am besten.
2, 1-7
Muin Suone, sui stark in Jesus Christus suiner Gnade! Wat diu for fielen Tuügen
haurt häs, dat giff an getrüwwe Männer wuider, doe innen stanne send, wir annere
teo leren. Drägg doe Loeden os oen geoen Jünger fan Jesus Christus! Doe os
Soldode doent, doe kümmert sik nich ümme Geschäfte; hoe well blaut suinem
Kruigsheren gefallen. Doe met annern inne Wedde löppet, doe kriggt ninnen Pruis,
wenn hoe nich no der Forschrift löppet. Doe Biur, doe doe Arboet doöt, sall auk doe
262

erste suin, doe doe Früchte genütt: Ferstoes diu, wat ik soeggen will? Doe Her
werd dui in ollen Dingen den rechten Ferstand giewen.
2, 8-13
Denke olltuit an Jesus Christus, doe fan den Dauen upston est, doe fan David
afstammet, --- sau priege ik in muiner Buaskop; dofor mott ik doe Kuin driagen, os
wenn ik oen Baisewicht wöre, owwer Gott suin Weort liggt dorümme nich in Kuin.
Düt luie ik olls gern ümme doe, doe iutwält send, dat soe auk dat Hoel in Jesus
Christus met oewiger Herlikkoet gewinnt. Dat est oen wor Weort: Wenn wui met em
stuorwen send, dann süö wui auk met em wir liewen. Wenn wui met em luin müöt,
dann were wui auk met em herlik stellt weren. Wenn wui em afsoegget, dann werd
hoe us auk afsoeggen. Wenn wui em ungetrüwwe weret, dann blifft hoe doch
getrüwwe; hoe kann nich anners weren, os hoe est.
2, 14-21
Diu sass soe daran erinnern un for Gott doteo upföddern, dat soe sik nich ümme
Woöre struidet. Dat est teo niks nudde un sall blaut doteo doenen, for den annern
Recht teo behaulen. Giff dui Moögge, for Gott os oen Arboeder teo ston, doe sik
nich teo schiamen briuket un luikeiut goet, wenn et sik ümme dat wore Weort
hannelt. Dem ungoestliken Kwaddern go iut dem Wiage; dat est gottlaus Druiwen
un Ferdiarwen. Dat frett ümme sik os oen Krieftschaden. Luüe fan der Ort send
Hymenäus un Philletus. Soe send nich bui der Worhoet bliewen un soegget, dat
Upston wör oll wiesen. Domedde bringet soe mianigoenen ümme den Glauwen.
Doe faste Grund, den Gott leggt hät, blifft owwer doch ston un hät doe Inschrift: Doe
Her kennt suine Getrüwwen, un: Doe den Heren anreopet, doe süöt doe
Ungerechtigkoet muin. In oenem grauden Hiusholte gifft et gollen un sülwern
Geschuir, owwer auk hölten un ern Löde; dat oene werd schaunt un dat annere
upbriuket. Doe sik fan süöken Luüen afwennt, doe glicket dem geoen Geschuir,
wat schaunt werd un wat doe Hiusher teo ollen geoen Dingen briuken kann.
2, 22-26
Go weg fan den Lüsten, doe in der jungen Welt sidd´t. Striewe no Gerechtigkoet,
Glauwen, Loefte un Fruiden met ollen, doe Gott met roeggem Hadden anreopet.
Doe närsken un unnaidigen Frogen wuise truügge! Diu woes jo, dat dobui niks os
Struit heriutkümmet. Dem Heren suin Knecht draff nich struiden, hoe mott teo ollen
fründlik suin, Geschick innen Leren häwwen un baise Luüe ferdriagen küönen.
Doe wuirspenstig send, sall hoe sachte trechtesedden; fillichte gifft Gott nen no
Geliagenhoet, iaren Sinn teo ännern un doe Worhoet teo erkennen. Dann küönt
soe no nöchtern weren un iut den Stricken heriutkuomen, wo doe Duüwel soe
medde fastehöllt, dat soe em teo Willen suin müöt.
3, 1-9
Dat sass diu wieden, dat in den lesten Dagen laige Tuien kuomen weret. Do weret
dann Minsken suin, doe blaut an sik sümst un ant Geld denket, doe sik prolt un
iawer annere spoddet, doe den Aulen nich laiwet un Gott nich danket un ert, doe
sik nich loef häwwet, sik oenanner slechtmaket un nich wir ferdriaget, doe unkuüsk,
wialmoödig un harthaddig liewet, doe annern ferrot un bedroeget un dann driawer
lachchet, doe Fergnoögen loewer häwwet os Gott, doe sik fromm stellt, owwer nich
263

fromm liewet. For süöke ware dui! Doteo hairt auk süöke, doe sik in doe Huüser
sluiket un süöke Wuiwer for sik gewinnt, doe lichtferdig liewet un nuiggelik send,
doe olltuit wat leren witt, owwer doe Worhoet nich kennt. Justsau os Jannes un
Jambres giegen Moses uptraiden, sau stot soe giegen doe Worhoet up. Dat send
Minsken, doe nich klor denket un innen Glauwen nich iuthault; soe weret owwer
nich lange beston; dat soe dairlk send, werd ollen klor weren, justsau os bui
Jannes un Jambres.
3, 10-17
Diu kenns muine Lere, muin Liewen, muine Moenung, muinen Glauwen, muine
Sachtmeot, muine Loefte un muine Iutdiur, auk muine Ferfolgungen un Loeden,
doe ik in Antiochien, Ikonium un Lystra iuthaulen häwwe; ik häwwe soe owwer
iawerston un doe Her hät mui iut ollen reddet. Dat goet ollen sau. Doe in Jesus
Christus fromm liewen witt, doe müöt Ferfolgung iuston. Doe Gottlausen un doe
Bedroeger gerot ümmer doeper inne Laighoet; soe ferfoöt annere un lodet sik
sümst ferfoören. Bluif diu bui dem, wat diu lert häs un wat dui os wor betuüget est;
diu woes jo, fan wem diu dat lert häs. Diu kenns fan lütk up doe hoeligen Schriften;
doe küönt dui trechtewuisen, dat diu duür den Glauwen an Jesus Christus sialig
weren kanns. Joede Schrift, doe Gott ingiewen hät, sall dui tonudde suin; soe lert,
straft, biadert un ertuüt inner Gerechtigkoet, dat oen Christ fullkuomen suin un teo
joedem geoen Wiarke wat düögen sall.
4, 1-5
For Gott un for Jesus Christus, doe doe Lebennigen un doe Dauen richten werd,
betuüge ik, dat hoe wuirkuomen un suin Ruik uprichten werd. Priege dat Weort,
hollt domedde an, of et den Luüen passt odder nich, iawertuüge, strafe un ermane
met Geduld un Geschick! Do werd oene Tuit kuomen, wo soe doe gesunne Lere
nich hairen witt, un sik Lerer wälen weret, doe soegget, wat soe gern hairt. Soe
weret sik fan der Worhoet afwoenen un falske Geschichten laiwen. Bluif diu owwer
nöchtern, hollt in Loeden iut, priege doe Buaskop, doene getrüwwe!
4, 6-8
Ik were baule offert weren; doe Tuit est ümme. Ik häwwe muinen Posten haulen,
muine Strecke laupen un muinen Glauwen bewart. Niu liggt der Gerechtigkoet iar
Kranß for mui, den mui der Her, doe gerechte Richter an dem Dage upsedden
werd, mui un ollen annern, doe suin Wuirkuomen loef häwwet.
4, 9-15
Suü teo, dat diu sau baule os et goet, no mui kümmes. Demas hät mui ferloden;
hoe hadde doe Welt loef un est no Thessalonik roeset. Krispus est no Galatien un
Titus no Dalmatien gon, blaut Lukas est no bui mui. Bring Markus met, wenn diu
kümmes; ik häwwe huir Arboet for en. Tychikus häww ik no Ephesus schicket. Doe
Mantel, doe ik in Troas bui Karpus loden häwwe, bring mui met, auk doe Boöker un
for ollen Dingen doe Papuiren. Doe Smett Alexander hät mui fiel Laiges andon;
doe Her werd en no suinen Wiarken richten. Nimm dui for en in achte; hoe hät
fernuinig giegen us spruaken.
264

4, 16-18
Os ik da erste Mol for Gericht fernuamen weor, stonn mui nich oener bui; soe
loeden mui olle innen Stieke; dat sall nen nich anriaket weren. Doe Her hät mui
owwer buiston un mui Kraft giewen, dat ik doe geoe Buaskop priegen kann un olle
Hoeden soe haurt häwwet; ik weor iut dem Rachchen fan dem Löwwen reddet.
Doe Her werd mui for ollen Laighoeden bewaren un mui in suin Ruik upniemen.
Em sui Ere in olle Oewigkoet!
4, 19-22
Gruüße Priska un Akwila un Onesiphorus suin Hius! Fastus est in Korinth bliewen.
Trophimus häww ik krank in Milet loden. Suü teo, dat diu no for dem Winter
kümmes. Eubulus, Pudens, Linus un Klaudia un olle Broör lodet dui gruüßen. Doe
Her sui met duinem Goeste! Doe Gnade sui met jiu!
265

Doe Broef an Titus
1, 1-4
Düt schrifft Paulus, doe Gott suin Knecht un Jesus Christus suin Apostel est. Ik sen
doteo bestellt, dat ik den, doe Gott iutwält hät, den Glauwen bringen un doe
Worhoet wuisen sall, dat soe fromm liewen küönt. Ik sall soe auk up dat oewige
Liewen huapen leren, dat Gott oll lange in foriut for us bestimmet un teo suiner Tuit
bekannt maket hät. Dat mott ik priegen. Gott, doe iuse Fadder est, hät mui dat
befualen. Ik schruiwe düt an Titus, doe met mui os oen echt Kuind innen Glauwen
tohaupestoet, un wünske em Gnade un Fruiden fan Gott, dem Fadder un dem
Hoeland Jesus Christus.
1, 5-9
Ik häwwe dui in Kreta loden, dat diu dat in Ordnung bringen sass, wat ik no
upschuawen häwwe, un dat diu doe Ellsten in den Stian insedden sass, sau os ik
dui dat wuiset häwwe. Dat müöt Männer suin, an den niks iutteosedden est, doe
män oene Fruwwen häwwet, un den iare Kinner Christen send un nich lichtferdig
un undüöget liewet. Oen Biskop mott oenen geoen Namen häwwen. Hoe est Gott
suin Hiushöller; hoe draff nich oegensinnig un butt suin, nich drinken un prolen un
nich unerlk innen Geschäfte suin; hoe mott fründlik, fuin, ferstännig, gerecht, hoelig
un kuüsk suin. Hoe mott bui dem fasten Weore bluiwen, dat hoe kennen lert hät;
dann kann hoe duür doe gesunne Lere doe ermanen un strafen, doe dofan afgot.
1, 10-16
Do send wecke, doe olls biader wieden witt un doe Luüe bekuürt un bedroeget,
besonners bui den iut den Jiuden. Den mott dat Miul stoppet weren. Doe
ferdraigget ganße Famuiljen un lert, wat nich daug; soe witt blaut domedde Geld
ferdoenen. Doe oene fan iaren Prophoeden hät seggt: Doe Kreter send
Lüögensäcke, laige Goester un fiule Luüe. Dat Tuügnis est wor; dorümme sass diu
soe nüdde trechtesedden, dat iar Glauwe gesund blifft, dat soe sik nich an den
Jiuden iare Geschichten kert un an Gebodde fan süöken Minsken, doe nich no der
Worhoet striewet. Doe sümst roeggen est, for den est olls roeggen; doe owwer
ungloöwig unroeggen est, bui dem est niks roeggen, auk suin Ferstand un
Gewieden nich. Soe soegget: Wui kennt Gott, owwer in iaren Wiarken soegget soe
sik fan Gott löss. Dat send Luüe, doe Gott nich gefallt un doe teo geoen Wiarken
nich teo briuken send.
2, 1-10
Diu sass soeggen, wat met der gesunnen Lere stimmet. Doe aulen Männer süöt
nöchtern, achtbor, besunnen suin un getrüwwe in Glauwen, Loefte un Geduld. Doe
aulen Friusluüe süöt sik sau haulen, os et den Hoeligen teokümmet; ninnen Wuin
drinken, annere nich slecht maken un den jungen oen Forbeld suin; doe süöt soe
anleren, dat soe iaren Mann un iare Kinner loef häwwet, sittsam un kuüsk send, iar
Hius in Ordnung hault, un iaren Männern laiwet, dat Gott suin Weort nich ferachtet
werd. Doe jungen Männer ermane, dat soe sik in Tucht haulen süöt. Diu sümst
sass nen oen Forbeld in geoen Wiarken suin. Lere richtig un ernst met fuinem un
geoem Weore, dat soe sik schiamen müö[d]t, doe anners witt, un niks Laiges fan us
soeggen küönt. Den Knechten moss diu soeggen, dat soe iaren Heren laiwen un in
266

ollen Stücken gefällig suin süöt, dat soe ninne Wuirwoöre giewen un niks
unnerslon drüöwet, dat soe getrüwwe suin un Gott suiner Lere doduür Ere maken
müöt.
2, 11-15
Gott suine Gnade, doe ollen Minsken Hoel bringet, est niu bekannt weoren. Soe
föddert us up, dat wui dat gottlause Liewen un doe weltliken Lüste upgiewen un
ferstännig, gerecht un fromm in düöser Welt liewen süöt, dat wui dobui up Gott un
up Jesus Christus suin herlik Wuirkuomen toöwen un sialig huapen süöt; doe hät
sik sümst for us hengiewen, us fan Sünnen fruiggmaket un us teo suinem Folke un
Oegendum roeniget, dat uiwerg doruppe iude est, geoe Wiarke teo deon. Dat sass
diu nen soeggen un soe sau ernst fermanen un trechtsedden, os diu kanns. Lott
dui nich ferachten.
3, 1-7
Erinnere soe doran, dat soe der Obrigkoet un ollen Gewalten laiwen un teo ollen
geoen Wiarken beroet suin müöt; dat soe iawer annere nich slecht kuüren, ninnen
Struit anfangen un met ollen Luüen sachte ümmegon süöt. Wui wören froör auk
unwuise, undüöget un upper Buisterban; wui liewen in Lüsten, Fergnoögen,
Baishoet, Afgunst un Hass. Os bekannt weor, wo geot Gott, iuse Redder, est, un wo
loef hoe us hät, do brochte hoe us dat Hoel; nich ümme doe gerechten Wiarke, doe
wui hedden, blaut iut Erbarmen, dat hoe met us hadde, redde hoe us duür dat
Badd, dat us nuigg gebuaren weren loet, un duür den Hoeligen Goest, doe us
nuigg make. Den hät hoe ruikelk duür Jesus Christus iawer us iutguaden; wui süöt
duür suine Gnade gerecht weren un dat oewige Liewen iarwen, wo wui up huapet.
3, 8-15
Dat est oen wor Weort un diu sass dofor intrian: Olle, doe gloöwig weoren send,
müö[d]t dorup iut suin, geoe Wiarke teo deon. Dat est geot un bringet Siagen. Up
doe unnaidigen Frogen no den Geslechtsruigen un up den Struit ümme dat Gesett
go nich in. Do kümmet niks bui heriut. Doe Unoenigkoet inner Gemoene stiften witt,
doe ermane oen bet twoemol un dann go nen iut dem Wiage. Diu woes, dat doe
uppen ferkerten Wiage send, in Sünnen sidd´t un dat Urdoel iawer sik in sik sümst
driaget. Wenn ik dui Artemas un Tychikus schicke, dann kumm uilig no Nikopolis;
do will ik innen Winter bluiwen. Den Schriftgelerden Jenas un den Apollo rüste
geot for doe Roese iut, den nen niks failt. Iuse Luüe süöt dobui leren, dat soe geoe
Wiarke deon müöt, wenn et naidig est; soe süöt geoe Früchte upwuisen küönen.
Olle lodet soe dui gruüßen, doe huir send; gruüße diu do auk olle, doe us innen
Glauwen loef häwwet. Doe Gnade sui met jiu ollen!
267

Doe Broef an Philemon
1, 1-7
Paulus, doe ümme Jesus Christus gefangen sitt, un doe Breor Timotheus gruüßet
den loewen Philemon, doe us getrüwwe holpen hät, doe Süster Appia, den
Archippus, doe us sau wacker buiston hät, un doe ganße Gemoene in duinem
Hiuse. Gnade sui met jiu un Fruide fan Gott, iusem Fadder un dem Heren Jesus
Christus! Ik danke Gott olltuit, wenn ik innen Gebedde an jiu denke. Ik häwwe haurt,
wo loef diu den Heren Jesus häs, wo faste diu an en löffs un wo geot diu giegen
olle Christen bis. Ik bia, dat doe Glauwe stark in dui blifft, doe us tohaupehöllt, un
doe Macht dui drifft, doe for Jesus Christus in dem Glauwen sitt. Duine Loefte hät
us Froöde maket un Traust giewen, wuil diu doe Christen domedde upmuntert häs.
1, 8-14
Ik häwwe woll doe Macht fan Christus, dui dat teo befialen, wat diu deon sass;
wenn ik owwer an duine Loefte denke, dann kann ik dui blaut dorümme bidden.
Suü, ik Paulus, oen aulen Mann, doe no ümme Jesus Christus gefangen sitt, ik
bidde dui for muinen Suonen Onesimus, dem suin Fadder ik no innen Gefängnisse
weoren sen; doe dui froör bedruagen hät, doe us owwer niu, dui un auk mui,
tonudde suin kann, den schicke ik dui truügge. Ik bidde dui, nimm en up, os wenn
et muin oegen Hadde wöre. Ik hedde en gern huir behaulen, dat hoe mui an duiner
Stuie innen Gefängnisse for doe geoe Buaskop doenen könne, owwer one duinen
Willen deo ik dat nich. Wat diu doös, sall fruien Willen un ninn Twang suin.
1, 15-20
Et kann suin, dat hoe blaut dorümme oene Tuit lang fan dui wegwiesen est, dat diu
en for ümmer häwwen sass, nich mer os oenen Knecht, nai os oenen loewen
Breor; for mui est hoe dat oll un for dui sall hoe dat duwwelt suin; hoe hairt dui met
Luif un Liewen un niu auk no suinem Glauwen. Wenn ik duin Fründ sen, dann
nimm en up, os wenn diu mui upnaimes. Wenn hoe dui Schaden don hät, odder
süss wat schüllig est, dann sass diu dat mui uppe Riaknung schruiwen. Ik will et
betalen; dat unnerschruiwe ik huir oegenhännig. Ik will niks dofan soeggen, dat diu
mui no wat schüllig bis. Jeo Breor, ik will niu fan dui wat häwwen, owwer in dem
Sinne fan dem Heren; mak mui oene Froöde, sau os et Christus gefällt.
1, 21-25
Ik häwwe dui schriewen, wuil ik mui up dui ferloden kann. Ik woet, dat diu no moer
doös, os ik föddere. Diu kanns dui auk dorup inrichten, dat diu mui os Besoök
upnimms. Ik huape, dat ik jiu wuirsoen were, wuil jui for mui biat. Epaphras, doe
met mui ümme den Hoeland Jesus gefangen sitt, lött dui gruüßen, auk muine
Gehülfen Markus, Aristarchus, Dewas un Lukas. Iusem Heren Jesus Christus suine
Gnade sui met duinem Goeste!
268

Petrus suin erste Broef
1, 1-2
Petrus, doe Jesus Christus suin Apostel est, schrifft düt an doe Christen, doe os
Früömde enteln in Pontus, Galatien, Kappadozien, Asien un Bithinien wuont, doe
owwer no Gott suinem Willen doteo iutwält send, dat soe duür den Goest for den
Gehorsam hoeliget un met Jesus Christus suinem Bleoe besprenget weren süöt.
Gott giewe jiu Gnade un Fruiden.
1, 3-12
Loff un Dank sui Gott, dem Fadder fan iusem Heren Jesus Christus. Doe hät us no
suinem grauden Erbarmen teo nuiggen Minsken maket un us duür Jesus Christus
suin Upston fan den Dauen up oen Iarwe huapen loden, dat oen oewig, roeggen
un unferännerlk Liewen innen Hiemel gifft. Dat Iarwe est for jiu bestimmet, doe Gott
in suiner Macht duür den Glauwen bewart un sialig weren lött; dat werd sik inner
lesten Tuit iutwuisen. Dann were wui graude Froöde häwwen, wenn jui niu auk
oene korde Tuit bedroöwet send un ollerloe Fersoökung iuthaulen müöt. Doduür
sall annen Dagg kuomen dat jui echten Glauwen häwwet, doe no köstliker est os
dat Gold, dat auk innen Fuür pruüfet werd, un doch fergängkelk est. Dat werd jiu
Loff, Pruis un ere bringen, wenn Jesus Christus wuirkümmet. Den häwwe jui loef,
wenn jui en auk nich soen häwwet; an den laiwe jui, wenn jui en auk nau nich soet;
jui süöt owwer oene graude, herlike Froöde häwwen, wenn jui den Laun for jiuen
Glauwen kruiget, dat est doe Sialigkoet for jiue Soelen. No düöser Sialigkoet
häwwet doe Prophoeden froget un socht un dobui fan der Gnade wuisseggt, doe
for jiu bestimmet est. Soe häwwet doriawer nodacht, up wecke un wat for oene Tuit
Christus suin Goest in ienen henwuise, wenn hoe nen betuüge, wecke Loeden
Christus iuthaulen un wecke Herlikkoet hoe dono häwwen. soll. Dobui hät Gott nen
klor maket, dat soe den Denst for jiu un nich for sik sümst daien. Düt est jiu olls
ferkünniget fan den, doe jiu doe geoe Buaskop brocht häwwet un doe duür den
Hoeligen Goest fannen Hiemel doteo andriewen send. Dat send gehoeme Dinge,
doe nich ens doe Engel teo wieden kriegen häwwet.
1, 13-21
Maket jiuen Sinn fruigg fan ollem, wat jiu afhöllt, suid nöchtern un huapet up doe
Gnade, doe jiu todoel werd, wenn Jesus Christus wuirkümmet. Jui laiwet Gott os
willige Kinner. Dorümme falt nich wir in doe aulen Lüste truügge, wo jui froöher iut
Unwiedenhoet inne liewet häwwet. Doe jiu bereopen hät, est hoelig; dorümme süö
jui auk hoelig liewen. Do stoet schriewen: Ik sen hoelig un jui süöt auk hoelig suin.
Jui reopet den os Fadder an, doe joeden no suinen Wiarken gerecht richtet;
dorümme hault jiu in Frochten for em, sau lange os jui huir upper Ern send. Jui
wiedet, dat jui nich met fergänglikem Gold un Sülwer fan jiuem aulen Liewen
lösskofft send, dat jui huir fan jiuen Aulen hiar hedden; dat est duür dat kostbore
Bleot fan oenem unschülligen un roeggen Lamme schoen, duür Jesus Christus
suin Bleot. Doe est do oll oer teo bestimmet, os doe Grund teo der Welt leggt weor;
hoe est owwer erst inner lesten Tuit ümme jiu kuomen. Jui süöt duür en an Gott
laiwen, doe en fan den Dauen upwecket un em dann doe Herlikkoet giewen hät;
dorümme küön jui niu up Gott fertruwwen un huapen.
269

1, 22-25
Jui laiwet doe Worhoet un roeniget jiue Soelen domedde un küönt niu in echter
Loefte one Arg os Broör liewen; dorümme häwwe jui jiu oenanner iut roeggem
Hadden un met ganßer Kraft loef. Jui send nuigggebuaren nich os iut fergängliken
Minsken, nai os nuigge Minsken iut unfergängliker Sot, iut Gott suinem lebennigen
oewigen Weore. Wui Minsken send os Gräss. Olle iuse Herlikkoet est os doe
Bleomen uppen Faile; dat Gräss ferdruüget un doe Bleomen falt af. Gott suin Weort
blifft in Oewigkoet. Dat est owwer dat Weort, wat jiu ferkünniget est.
2, 1-10
Loegget olls af, wat nich daug: Baishoet un Falskhoet, Bedrogg un List, Afgunst un
Slechtmaken. Justsau os lütke Kinner no schuir Milke ferlanget, sau süö jui no dem
roeggen Weore ferlangen, dat jui teo dem Hoele heranwasset un foölt, wo geot doe
Her est. Kuomet no dem hen, doe doe lebennige Stoen est, den doe
Mi[sn]ken wegsmieden häwwet, den Gott owwer iutwält un for kostbor haulen
hät. Lodet jiu auk os lebennige Stoene teo oenem goestliken Hiuse upbowwen;
dann sen jui oene hoelige Gemoene fan Pruistern, doe goestlik offert, os Gott et
duür Jesus Christus gefällt. Inner Schrift stoet: Soet, ik loegge in Zion oenen
iutwälten köstliken Stoen, oenen Eckstoen, doe up den fertruwwet, doe sall nich
toschanne weren. For jiu, doe up en fertruwwet, est hoe köstlik; doe nich an en
laiwet, fan dem seggt doe Schrift: Doe Stoen, den doe Muürluüe wegsmieden
häwwet, est teom Eckstoen weoren; niu est hoe oen Stoen, wo soe sik an staidet
un oen Felsen, wo soe sik iawer iargert. Soe staidet sik an dat Weort, wuil soe do
nich an laiwet; doteo send soe auk bestimmet. Jui send owwer oen iutwält
Geslecht, oene Pruistergemoene, oen hoelig Folk, dat Gott hairt; jui süöt den
Minsken dem suine Herlikkoet wuisen, doe jiu fannen Duüstern in suin wunnerbor
Lecht bereopen hät. Forhiar wöre jui ninne Gemoenskop, niu sen jui Gott suine
Gemoenskop; forhiar hedde jui ninne Gnade, niu häwwe jui Gnade fiunen.
2, 11-12
Ik bidde jiu os Luüe, doe huir up düöser Welt ninne Hoemat häwwet un wannern
müöt, wart jiu for der sünnigen Lust, doe doe Soele ferderft. Foört jiu geot up tüsken
den Hoeden; doe kuürt woll fan jiu os fan Daugenichten; soe süöt owwer jiue
geoen Wiarke soen un Gott doe Ere giewen, wenn hoe Gericht höllt.
2, 13-17
Ümme den Heren schicket jiu unner ollen Gewalten, doe inner Welt bestot, unner
dem Küönige os dem biamsten, unner dem Fuaget, den hoe insedd´t hät, dat hoe
doe Laigen strafen un doe Geoen eren sall. Gott well, dat jui duür geot Beniemen
doe unferstännigen Luüe, doe dat nich biader wiedet, teom Swuigen bringet. Jui
send fruigg; soet owwer teo, dat jui met jiuer Fruihoet nich laige Dinge teodecket,
wuiset, dat jui Gott suine Kinner send. Achtet oenenjoeden, häwwet doe Broör loef,
fürchtet Gott un ert den Küönik!
2, 18-25
Jui Knechte laiwet jiuen Heren met Erfurcht, un nich blaut dann, wenn soe geot un
gelinne send, auk dann, wenn soe stiur un strenge send. Dat gifft Gnade for Gott,
wenn jui ümme dat Gewieden Unrecht luit un gedüllig iuthault. Wat häwwe jui
270

dofan, wenn jui jiuen Denst fersuümet un dann strafet weret? Wenn jui owwer jiue
Schülligkoet deot un dann no unsachte behannelt weret un gedüllig bluiwet, dann
fuine jui Gnade bui Gott. Süöke Loeden bringet jiue Stand met sik. Christus hät jo
auk for us luin mosst un est do oen Forbeld inne wiesen, dat wui in suine Fospern
trian süöt. Hoe hät ninne Sünne don un in suinem Munne est ninn unrecht Weort
fiunen. Hoe schulle nich wir, wenn hoe schualen weor, hoe drüwwe nich, wenn
hoe luin mosse. Dat iawerloet hoe olls dem, doe gerecht richtet. Hoe hät iuse
Sünne up sik nuamen un soe an suinem Luiwe ant Kruüß herupdriagen; wui sollen
fruigg fan Sünnen suin un os gerechte Luüe liewen. Duür suine Wunnen sen wui
hoelt weoren. Wui gengen os Schope herümme, doe sik ferlaupen häwwet; niu
häww wui us owwer wir trechte fiunen un folget dem Hoeer un Wächter for iuse
Soelen.
3, 1-7
Justsau süöt doe Fruwwen iaren Männern laiwen, dat auk süöke Männer, doe nich
an dat Weort laiwet, duür dat Liewen fan den Fruwwen one Priege gewunnen
weret, wenn soe soet, wo kuüsk un fromm jui Fruwwen liewet. Jiue Smuck sall nich
iutwennig suin, dat jui dat Hor flechtet, Goldsaken ümmehanget un fuine Klair
antoet. Doe Smuck sall inwennig suin; dat est oen faste Hadde, oen geot Gemoöde
un oen stillen Goest; dat gefällt Gott. Sau häwwet sik doe hoeligen Fruwwen
froöher smücket; doe huapen up Gott un löffen iaren Männern. Sau hät Sara dat
don; soe loffe Abraham un sia Her teo em. Der iare Döchter sen jui, wenn jui deot,
wat geot est un jui jiu do nich fan afbringen lodet. Justsau jui Männer: Jui süöt doe
Fruwwen fernünftig behanneln. Bedenket, dat doe Fruwwe swäcker est un schaunt
un ert weren mott, dat soe auk doe Gnade iarwet, doe us dat oewige Liewen gifft;
süss send jiue Gebedde for oenanner inner Oee nich mögglik.
3, 8-12
Dann no tolest: Häwwet gluiken Sinn unnernanner, suid barmhaddig un fründlik un
häwwet jiu os Broör loef! Wuirt nich Laiges met Laigem af un Schoelen met
Schoelen! Jui send doteo bereopen, dat Giegendoel teo deon; jui süöt siagen,
dann were jui auk siaget. Doe Froöde beliewen un geoe Dage soen well, doe sall
suine Tunge twingen, dat soe niks Laiges seggt, un suine Liwwen, dat soe nich
Loegen soegget. Hoe sall sik for dem Baisen waren un deon, wat geot est; hoe sall
Fruiden soöken un dono striewen. Dem Heren suine Augen kuiket no dem
Gerechten un suine Auren hairt up iar Gebett; suin Gesicht suüt owwer stiur up doe
Daugenichte.
3, 13-17
Wecker kann jiu schaden, wenn jui jiu ümme dat Geoe Moögge giewet? Wenn jui
auk ümme doe Gerechtigkoet wat luin müöt, dann sen jui doch sialig. Suid nich
bange for iarem Drüwwen un lodet jiu nich ferschrecken! For dem Heren süö jui
owwer hoelige Frochten in jiuem Hadden häwwen. Hault jiu ümmer parot, joedem
Antweort teo giewen, doe iawer jiue Huapen wat wieden well. Deot dat sachte un
forsichtig un bewart jiu dobui oen geot Gewieden, dat doe toschanne weret, doe
jiue Liewen in Christus herafsedd´t un fan jiu os fan Daugenichten kuürt. Wenn Gott
et sau well, dann est et biader, dat jui ümme jiue Geothoet luit un nich ümme jiue
Slechtigkoet.
271

3, 18-22
Auk Christus est ümme doe Sünne for us stuorwen, doe Gerechte for doe
Ungerechten, wuil hoe us no Gott bringen woll. Hoe hät den Daud no dem Floeske
luin mosst un est no dem Goeste lebennig maket. Innen Goeste est hoe hengon un
hät den Goestern inner Hölle prieget, doe teo Noah suiner Tuit Gott nich laiwen
wollen, os hoe in Geduld toffe, bet doe Arche bowwet weor, worin män woenige,
dat wören acht Mann, reddet woören. Düt Wader est oen Afbeld fan der Taufe, doe
us reddet; soe wäsket us nich dat Luif roeggen, soe gifft us owwer oen geot
Gewieden for Gott un reddet us duür Jesus Christus suin Upston. Doe est innen
Hiemel gon un sitt teo Gott suiner rechten Hand; dem send doe Engel, doe
Gewalten un doe Mächte unnerstellt weoren.
4, 1-6
Christus hät for us an suinem Luiwe luin; dorümme rüstet jiu met suinem Sinne iut;
doe an suinem Luiwe litt, doe schett sik fanner Sünne. Jui süöt in der Tuit, doe jui
no huir upper Ern teobringet, no Gott suinem Willen liewen un nich mer no der Lust
fan Minsken. Et est geneog, dat jui froöher sau lange Tuit os Hoeden teobrocht un
in Unducht, Lüsten, Swelgen un Göttsendenst liewet häwwet. Soe wunnert sik niu,
dat jui nich mer metlaupet un dat wille Gedruiwe nich mer metmaket, un schoelt niu
iawer jiu. Soe weret doriawer for dem Antweort giewen müöden, doe doteo
bestimmet est, doe Dauen un Lebennigen teo richten. Dorümme est den Dauen
auk doe geoe Buaskop prieget; soe süöt os Minsken an iarem Luiwe strafet weren,
iare Soele sall owwwer duür Gott suin Erbarmen liewen.
4, 7-11
Dat Enne fan ollen Dingen stoet oll donne for us. Dorümme suid ferstännig un
nöchtern, dat jui bian küönt. For ollen Dingen häwwet jiu oenanner fan Hadden
loef; doe Loefte decket fiele Sünnen teo. Giewet jiu oenanner Hiarbiarge one
Gnuoren. Joeder sall dem annern met der Gawe doenen, doe em teodellt est. Sau
gehairt sik dat for geoe Ferwalter iawer doe Gawen, doe Gott iutdellt. Doe lert, sall
doran denken, dat Gott iut em sprecket; doe doent sall olle Kraft anwoenen, doe
Gott em gifft. In ollen Dingen giewet Gott doe Ere duür Jesus Christus, dem doe Ere
un Macht in olle Oewigkoet teokümmet.
4, 12-19
Wunnert jiu nich iawer doe Gleot in jiuen Loeden, os wenn jiu besonners wat
teostödde; dat est oene Pruüfung, doe jiu roeggen maken sall. Fröwwet jiu
doriawer! Sau os jui met Christus luin müöd´t, sau süö jui auk met em ferherliket
weren un Froöde häwwen, wenn hoe wuirkümmet. Sialig sen jui, wenn jui ümme
Christus suinen Namen schualen weret. Doe Goest, doe Herlikkoet gifft, Gott suin
Goest, kümmet up jiu. Dat draff nich forkuomen, dat wecke fan jiu ümme Dautslagg,
Stialen un Unducht Strafe luin müöd´t odder auk blaut, wuil soe sik ümme Saken
kümmert, doe soe niks angot. Wenn soe owwer luin müöt, wuil soe Christen send,
dann briuket soe sik nich teo schiamen; dann ert soe Gott domedde, dat soe for
düösen Namen luin müöt. Doe Tuit est kuomen, dat dat Gericht bui Gott suinem
Hiuse anfänget. Wenn dat niu toerst bui us schuüt, wat werd et dann for oen Enne
bui den niemen, dat doe geoe Buaskop truüggestaidet? Wenn doe Gerechten kium
272

eddet weret, wo weret dann doe Gottlausen un Sünner beston küönen? Doe no
Gott suinem Willen luin müöt, doe süöt iare Soele Gott, doe getrüwwe est, sau
iawergiewen, dat soe Geoes deot.
5, 1-4
Niu häww ik den Ellsten, doe unner jiu send, no wat teo soeggen. Ik sen auk oen
Ellste un oen Tuüge for Christus suin Loeden, häwwe owwer auk an der Herlikkoet
Andoel, doe kuomen werd; dorümme fermane ik doe Ellsten: Hoöt Christus suine
Gemoene, doe jiu anfertruwwet est; deot et fruiwillig un iut roeggem Hadden! Deot
et nich os twungen un ümme schändliken Gewinn! Suid Forbeller inner Gemoene
un nich Heren, den olles unnerstellt est. Wenn dann doe biamste Hoer kümmet,
werd hoe jiu doe Erenkreone upsedden, doe nich fergoet.
5, 5-11
Den Jungen soegget: Stellt jiu willig unner doe Aulen un stellt jiu sau teo
oenanner, dat jiu ümmer doemoödig bluiwet. Gott strafet doe Haufärgen un gifft
den Doemoödigen Gnade. Stellt jiu doemoödig unner Gott suine starke Hand;
dann werd hoe jiu graut maken, wenn doe rechte Tuit kümmet. Jiue Suargen
iawerlodet em, hoe suarget for jiu olle. Suid nöchtern un wachchsam! Jiue Fuind,
doe Duüwel, goet herümme os oen Löwwe, doe brüllt, un söcht süöke, doe hoe
sliuken kann. Giegen den stot faste innen Glauwen un bedenket, dat jiue Broör
inner ganßen Welt doesülwen Loeden duürmaken müöt. Gott, fan dem olle Gnade
kümmet un doe jiu teo suiner oewigen Herlikkoet in Christus bereopen hät, doe
well jiu trechte helpen, stark maken un faste grünnen, wenn jui huir oene korde Tuit
Loeden iuthault. Dem sui Ere un Macht in Oewigkoet. Amen.
5, 12-14
Duür den Breor Silvanus, den ik for getrüwwe haule, häww ik jiu düösen korden
Broef schriewen. Ik woll jiu ermanen un jiu betuügen, dat jui inner rechten Gnade
bui Gott stot. Dorin bluiwet faste! Olle, doe in Babylon iutwält send, un muin Suone
Markus lodet jiu gruüßen. Gruüßet jiu oenanner met dem Kusse in Loefte! Fruide
sui met jiu ollen, doe in Christus suiner Gemoenskop send.
273

Petrus suin twoede Broef
1, 1-8
Simon Petrus, doe Jesus Christus suin Knecht un Apostel est, schrifft an doe, doe
duür Gott un dem Hoeland suine Gerechtigkoet densülwen kostboren Glauwen os
wui kriegen häwwet. Gott giewe jiu Gnade un Fruiden, dat jui Gott un iusen Heren
Jesus Christus ümmer biader kennen lert.
1, 3-11
Christus hät us in suiner Macht, doe hoe fan Gott hät, olls giewen, wat teo oenem
frommen Liewen naidig est, un hät us Gott kennen lert, doe us duür suine
Herlikkoet un suine Loefte bereopen hät. Graude un kostbore Ferspriaken send us
giewen; jui süöt fan Gott suiner Natiur wat häwwen, wenn jui jiu iut dem Ferdiarwen
redden lodet, dat iut den Lüsten inner Welt kümmet. Dorümme striewet uiwerg
dono, dat jui duür den Glauwen doe Diugend bewuiset, duür doe Diugend doe
Erkenntnis, duür doe Erkenntnis dat Modehaulen, duür dat Modehaulen doe
Iutdiur, duür doe Iutdiur doe Frömmigkoet, duür doe Frömmigkoet doe Loefte teo
den Broörn, duür doe Loefte teo den Broörn doe Loefte teo ollen Minsken. Wenn
düt olls bui jiu sau est, dann were jui nich liesig weren un dorin nich
truüggebluiwen, dat jui iusen Heren Jesus Christus kennen lert. Wenn düt nich bui
jiu sau est, dann sen jui blind un soöket innen Duüstern un fergiedet, dat jui fan
den aulen Sünnen roeggen wuosken send. Dorümme giewet jiu Moögge, teo
bewuisen, dat jui bereopen un iutwält send. Wenn jui dat deot, dann were jui nich
tofalle kuomen. Dann were jui sieker Teogang teo iusem Heren Jesus Christus
suinem Ruike häwwen.
1, 12-21
Dorümme will ik jiu ümmer wir an düöse Dinge erinnern, wenn jui soe auk kennt un
faste in der Worhoet stot, doe jiu prieget est. Ik haule et for recht, jiu teo erinnern un
upteomuntern, sau lange os ik liewe. Ik woet, dat ik düöse Hüdden baule afloeggen
mott, os mui iuse Her Jesus Christus in foriut seggt hät. Ik will owwer dofor suargen,
dat jui auk no muinem Daue olltuit an düöse Dinge denken süöt. Wui häwwet jiu
nich Geschichten fertellt, doe erfiunen send, os wui jiu Jesus Christus suine Macht
un suin Wuirkuomen ferkünnigen; wui häwwet suine Herlikkoet sümst soen. Hoe
hät fan Gott dem Fadder Ere un Ansoen kriegen, os oene Stimme iut der grauden
Herlikkoet roep: Düt est muin loewe Suone, an dem ik Froöde häwwe. Wui häwwet
auk haurt, dat düöse Stimme fannen Hiemel dalkamm, os wui met em up dem
hoeligen Biarge wören. Doduür est us den Prophoeden iar Weort no siekerder
weoren. Jui deot recht doran, dat jui dorup achtet; dat est oen Lecht, dat innen
Duüstern schinnt, bet doe Dagg jiu innen Hadden anbrecket un doe Muargenstern
jiu upgoet. Dat süö jui wieden, dat ninn Minske oen Schriftweort no suinen oegen
Gedanken iutloeggen kann. Do est nau nich oenmol iut den Minsken iarem oegen
Willen wat iutleggt weoren; soe send fan dem hoeligen Goeste doteo andriewen;
dat wören hoelige Männer, doe fan Gott iut dat Weort ferkünnigen.
2, 1-11
Do wören auk falske Prophoeden in dem Folke. Justsau weret falske Lerer bui jiu
uptrian. Doe weret Unoenigkoet tüsken jiu bringen un fiel ferdiarwen. Soe weret
274

auk dem Heren afsoeggen, doe soe lösskofft hät, domedde owwer rask iawer sik
sümst Unglück bringen. Do weret fiele suin, doe nen in iaren Lastern folget un
dann schuld doran send, dat doe Christenglauwe ferachtet werd. Guirg send soe
un met gladden Woören weret soe fersoöken, bui jiu Geschäfte teo maken. Dat
Urdoel doriawer stoet oll faste un doe Strafe dofor werd nich iudebluiwen. Gott hät
nich ens doe Engel schaunt, doe sünniget häwwet; hoe hät soe inne Hölle
smieden, wo et doepe un duüster est; doe süöt soe for dat Gericht upbewart weren.
Hoe hät auk doe aule Welt nich schaunt, blaut den gerechten Noah hät hoe met
siewen annern reddet, os hoe dat graude Wader iawer doe Gottlausen inner Welt
kuomen loet. Hoe hät doe Stia Sodom un Gomorra ferbrennt un unnergon loden.
Doe sollen oen Buispell for olle suin, doe gottlaus liewet. Hoe hät den frommen Lot
reddet, dem doe laigen Luüe met iarer Unducht sau fiel Laid andaien. Lot mosse
do wuonen un Dagg for Dagg olle ungerechten Wiarke soen un hairen, doe suiner
gerechten Soele woedaien. Gott ferstoet, doe Frommen iut der Fersoökung teo
redden un doe Ungerechten for den Gerichtsdagg upteobewaren, dat soe iare
Strafe kruiget, besonners doe, doe no iaren unroeggen Lüsten liewet, doe niks fan
Gott suiner Ordnung wieden witt, doe druiste un lichtsinnig doe baisen Gewalten
ferachtet. Dat deot nich ens doe geoen Engel, doe doch moer Kraft un Macht
häwwet os doe baisen Goester; soe soegget bui dem Heren ninn Weort giegen
doe laigen Goester; soe soegget bui dem Heren ninn Weort giegen doe laigen
Gewalten.
2, 12-22
Düöse Luüe beniemet sik os unfernünftige Tire, doe fan Natiur doteo bestimmet
send, dat soe gefangen un slachtet weret; soe ferlästert, wat soe nich ferstot;
dorümme weret soe auk os doe Tire ümmekuomen un doe Strafe kruigen, doe soe
ferdoent. Annen hellen Dage slemmen, dat hault soe for oen Fergnoögen; jiu
bedroegen, doran häwwet soe Froöde; os swadde Pläcken swelget soe bui jiuen
Moltuien; ümmer denket soe an Oebruchch; Sünne wuirt soe nich af; swacke
Soelen soöket soe for sik teo gewinnen; Geld ferdoenen, dat ferstot soe. Den
rechten Wegg häwwet soe ferloden un got niu ferkert; soe send up Bileam suinen
Wegg kuomen, doe up ungerechten Laun fersiaden was. Hoe kraig owwer suine
Strafe; fan oenem stummen Tire haur hoe oene Stimme, doe en fan suiner
Laighoet truüggehoel. Düöse Luüe send Wellen, doe ninn Wader häwwet, un
Wolken, doe doe Wuind wegdrifft. Doe duüstere Nacht est iar Enne. Soe häwwet
oen graut Weort, wo niks achter est; duür Sinnenlüste locket soe doe an, doe
iawen erst iut dem Irdum gewunnen send. Soe prolt met iarer Fruihoet un send
doch Knechte fan schändliken Sünnen. Dem suin Knecht est doe Minske, wo hoe
sik fan unnerkruigen lött. Wenn hoe iusen Heren un Hoeland Jesus Christus kennt
un sik fan der Unducht inner Welt afwennt hät, dann owwer dorin wir truüggefällt,
dann werd et met em iarger os forhiar. Et wöre biader, hoe hedde den rechten
Wegg gar nich kennen lert, os dat hoe sik niu fan dem hoeligen Gebodde wir
afwennt, dat em giewen est. Bui dem est indruppen, wat dat Spuchweort seggt:
Doe Ruüe frätt dat wir up, wat hoe sümst iawergiewen hät. Dat Swuin bat sik un
goet dann wir innen Dreck luiggen.
3, 1-10
Düt est doe twoede Broef, den ik jiu schruiwe. Ik will jiu doran erinnern un jiuen
275

Sinn dofor wachch haulen, dat jui an doe Woöre denket, doe jiu doe Prophoeden
forhiar seggt häwwet, un dat Gebott nich fergiedet, dat jiu doe Her un Hoeland duür
suine Apostel giewen hät. Jui süöt for ollen Dingen bedenken, dat in den lesten
Dagen Lästermuüler kuomen weret, doe iawer olls spoddet un no iaren Lüsten
liewet. un soegget: wo est dat met suinem Ferspriaken, dat hoe wuirkuomen well?
Suit do ersten Christen stuorwen send, blifft olls sau, os et fan Anfang hiar wiesen
est. Doe düt soegget, bedenket in iarem Meotwillen nich, dat Hiemel un Ern fan
aulenshiar wiesen send un iut Wader duür Gott suin Weort entston send. Dorümme
est doe aule Welt duür dat graude Wader inner Sünnfleot unnergon. Düöse Welt,
Hiemel un Ern, werd duür Gott suin Weort for dat Fuür upbewart, bet doe
Gerichtsdagg kümmet, wo olle Gottlausen ferdammet weret. Niu müö jui owwer
bedenken, dat for Gott oen Dagg sau fiel est os diusend Jore un diusend Jore sau
fiel send os oen Dagg. Doe Her, doe dat teoseggt hät, fersümmet niks, os wecke
moent, doe suine Geduld for Fersuümen hault. Hoe well nich, dat wecke ferluaren
got, un hät Geduld, dat joeder sik bekeren kann. Dann werd owwer dem Heren
suin Dagg os oen Doef inner Nacht kuomen; dann werd doe Hiemel met graudem
Krachche fergon un olls for Hidde smelten; doe Ern un doe Wiarke, doe doruppe
send, weret ferbrennen.
3, 11-13
Wenn düt olls fergon sall, wo naidig est et dann, dat jui hoelig liewet un fromm
wannelt; dat jui up dem Heren suinen Dagg toöwet un methelpet, dat hoe kuomen
kann; dann werd doe Hiemel in Brand geron un olls dorin unnergon. Wui huapet
owwer up oenen nuiggen Hiemel un up oene nuigge Ern, wo Gerechtigkoet uppe
wuonen werd, os us dat teoseggt est.
3, 14-18
Wuil wui dorup toöwen müöt, dorümme giewet jiu Moögge, dat jui one Pläcke un
Tadel in Fruiden for em ston küönt. Soet doe Geduld fan iusem Heren os jiue
Reddung an. Sau hät jiu auk doe loewe Breor Paulus dat in suinem Broewe
schriewen; dem est Kenntnis fan düösen Dingen giewen. Sau schrifft hoe in ollen
Broewen, wenn hoe sik iawer düöse Dinge iutsprecket. Dofan est wat swor teo
begruipen; dat ferdraigget wecke, doe et nich biader wiedet un nich faste stot. Sau
maket soe et met den annern Schriften, owwer teo iarem oegen Schaden. Niu
wiede jui dat; dorümme waret jiu dofor, dat jui jiu duür den Irdum fan den
ruchchlausen Luüen nich ferfoören lodet un den fasten Glauwen nich ferloeset.
Niemet teo in der Gnade un der Erkenntnis fan iusem Heren un Hoeland Jesus
Christus! Dem sui Ere niu un oewigen Tuien!
276

Johannes suin erste Broef
1, 1-4
Wat fan Anfang an wiesen est, wat wui haurt un met oegen Augen soen häwwet,
wat wui betrachtet un met iusen Hänne befollt häwwet, fan dem Liewen suinem
Weore, dofan schruiwe wui jiu. Dat Liewen est sichtbor weoren; wui häwwet et
soen un wui betuüget un ferkünniget jiu dat oewige Liewen, dat bui dem Fadder
wiesen un niu sichtbor weoren est. Wat wui soen un haurt häwwet, dat ferkünnige
wui jiu, dat jui Gemoenskop met us häwwen süöt; wui häwwet Gemoenskop met
dem Fadder un met suinem Suonen Jesus Christus. Düt schruiwe wui jiu, dat iuse
Froöde fullkuomen suin sall.
1, 5-10
Düt est doe Buaskop, doe wui fan em haurt häwwet un doe wui jiu ferkünniget. Gott
est Lecht un in em est niks duüster. Wenn wui soegget, dat wui Gemoenskop met
em häwwet, un doch innen Duüstern wannelt, dann loege wui un deot nich no der
Worhoet. Wenn wui owwer innen Lechte wannelt, sau os hoe innen Lechte est,
dann häww wui Gemoenskop unnernanner; dat Bleot fan suinem Suonen Jesus
Christus maket us dann fan ollen Sünne roeggen. Wenn wui owwer soegget, wui
hedden ninne Sünne, dann bedroege wui us sümst; dann est doe Worhoet nich in
us. Wenn wui owwer iuse Sünne bekennt, dann est hoe getrüwwe un gerecht,
dann fergifft hoe us doe Sünnen un maket us fan ollem Unrecht roeggen. Wenn
wui soegget, wui hedden nich sünniget, dann make wui en teom Lüögner; suin
Weort est dann nich in us.
2, 1-6
Düt schruiwe ik jiu, dat jui nich sünniget. Wenn owwer oene sünniget, dann häww
wui bui dem Fadder oenen, doe for us intrett, Jesus Christus, doe gerecht est. Doe
est dat Offer for doe Sünnen, nich blaut for iuse, auk for der ganßen Welt iare
Sünnen. Doran küöne wui miarken, dat wui Gott kennt, wenn wui suine Gebodde
hault. Doe do seggt: Ik kenne en, un höllt suine Gebodde nich, doe est oen
Lüögner; in dem est ninne Worhoet. Doe owwer suin Weort höllt, in dem est Gott
suine Loefte fullkuomen weoren. Doriut wiede wui, dat wui in em send. Doe do
seggt, hoe bliewe in em, doe mott auk sau liewen, os Christus liewet hät.
2, 7-11
Ik schruiwe jiu nich oen nuigge Gebott, blaut oen ault, dat jui fan Anfang an hat
häwwet. Dat aule Gebott est dat Weort, dat jui oll haurt häwwet. Un doch est et oen
nuigge Gebott, dat ik jiu schruiwe; dat est et bui em un bui jiu, wuil dat Duüster
fergoet un dat Lecht niu schinnt. Doe do seggt, hoe wöre innen Lechte, un doch no
suinen Breor hasset, doe est no innen Duüstern. Doe suinen Breor loef hät, doe
blifft innen Lechte, un bui dem est niks, wo hoe sik anne staiden kann. Doe owwer
suinen Breor hasset, doe est innen Duüstern un woet nich, wo hoe hengoet, dat
Duüster hät suine Augen blind maket.
2, 12-17
Ik schruiwe jiu, wuil jiu doe Sünne ümme suinen Namen fergiewen send. Ik
schruiwe jiu Aulen, wuil jiu Christus kennt, doe fan Anfang an wiesen est. Ik
277

schruiwe jiu Jungen, wuil jui den Baisewicht iawerwunnen häwwet. Ik häwwe an jiu
olle schriewen, wuil jui den Fadder kennt. Ik häwwe an jiu Aulen schriewen, wuil jui
den kennt, doe fan Anfang an wiesen est. Ik häwwe an jiu Jungen schriewen, wuil
jui stark send un Gott suin Weort bui jiu blifft un jui den Baisewicht iawerwunnen
häwwet. Häwwet doe Welt nich loef un auk dat nich, wat inner Welt est. Doe doe
Welt loef hät, in dem est nich doe Loefte teo dem Fadder. Olls, wat inner Welt est,
doe baise Lust, doe Augenlust un dat hauförige Liewen, dat est nich fan dem
Fadder, dat stammet iut der Welt. Doe Welt fergoet met iarer Lust; doe owwer Gott
suinen Willen doöt, doe blifft in Oewigkoet.
2, 18-25
Kinner, doe leste Tuit est oll kuomen. Jui häwwet haurt, dat dann oen Wuirchrist
kuomen sall. Niu send oll fiele Wuirchristen upston; doran küön jui wieden, dat doe
leste Tuit oll do est. Soe send iut iuser Gemoene kuomen; soe hairt us owwer blaut
iutwennig an. Wenn soe us inwennig anhaurt hedden, dann wören soe bui us
bliewen. Soe häwwet us ferloden un domedde wuiset, dat soe nich olle innerlik teo
us hairen. Jui send fan dem Hoeligen salwet weoren un erkennt olles. Ik häwwe jiu
nich schriewen, wuil jui doe Worhoet nich wüssen; jui kennt soe un wiedet auk, dat
iut der Worhoet ninne Lüögen kuomet. Wer est oen Lüögner? Doch doe, doe do
seggt: Jesus est nich doe Christus. Sonn Lüögner est doe Wuirchrist; doe well fan
dem Fadder un fan dem Suonen niks wieden. Doe fan dem Suonen niks wieden
well, doe hät auk den Fadder nich; doe den Suonen bekennt, doe hät auk den
Fadder. Wat jui fan Anfang an haurt häwwet, dat sall bui jiu bluiwen. Wenn dat in jiu
blifft, wat jui fan Anfang an haurt häwwet, dann were jui auk bui dem Fadder un
dem Suonen bluiwen. Dat est dat Ferspriaken, dat Christus us giewen hät: Dat
oewige Liewen.
2, 26-29
Sau fiel schruiwe ik jiu fan den, doe jiu ferfoören witt. Wat jiu anlanget, doe jui fan
em salwet send, jui häwwet nich naidig, dat jiu oen anner wat lert; jui häwwet
domedde olls kennen lert; dat est wor un send ninne Lüögen; sau os jui dat lert
häwwet, sau blifft dat in jiu. Bluiwet in Christus! Dann häww jui Froöde un
Fertruwwen, wenn hoe wuirkümmet, un briuket dann nich met Schiamde un
Schanne fan em wegteogon. Wenn jui wiedet, dat hoe gerecht est, dann süö jui
auk wieden, dat olle, doe recht deot, iut em gebuaren send.
3, 1-3
Suü, wo loef hät us doe Fadder hat, dat wui Gott suine Kinner hoeden süöt.
Dorümme kennt us doe Welt nich, soe kennt en auk nich.Wui send niu oll Gott
suine Kinner. Et est owwer nau nich klor, wat wui no suin süöt. Wui wiedet owwer,
dat wui Christus änlik suin weret, wenn hoe kümmet; dann were wui en soen, sau
os hoe est. Doe süök Huapen teo em hät, doe maket sik sümst roeggen, sau os
Christus roeggen est.
3, 4-12
Doe Sünne doöt, doe iawertrett Gott suin Gebott. Doe Sünne est dat Unrecht
giegen dat Gebott. Jui wiedet, dat Christus kuomen est, iuse Sünnen
wegteoniemen, un dat in em ninne Sünne est. Doe in em blifft, doe sünniget nich;
278

doe sünniget, hät en nich soen un kennt en nich. Kinner, lodet jiu nich ferfoören;
doe Recht doöt, doe est gerecht, sau os Christus gerecht est. Doe Sünne doöt, doe
est fannen Duüwel; doe sünniget fan Anfang. Gott suin Suone est doteo kuomen,
dat hoe dem Duüwel suine Wiarke tonichte maket. Doe iut Gott gebuaren est, doe
doöt ninne Sünne; Gott suine Ort blifft in em; hoe kann ninne Sünne deon, wuil hoe
Liewen fan Gott hät. Doran send Gott suine Kinner un dem Duüwel suine Kinner
teo kennen; doe nich recht doöt, doe est nich fan Gott, un doe auk nich, doe suinen
Breor nich loef hät. Düt est doe Buaskop, doe jui fan Anfang an haurt häwwet: Wui
süöt us oenanner loef häwwen. Nich os Kain, doe fan dem Laigen stamme un
suine Breor dautsleog. Worümme dai hoe dat? Suine Wiarke wören laige un doe
fan suinem Breor wören geot.
3, 13-18
Wunnert jiu nich, wenn doe Welt jiu hasset. Wui wiedet, dat wui fan dem Daue teo
dem Liewen kuomen send, wuil wui doe Broör loef häwwet. Doe doe Broör nich
loef häwwet, doe bluiwet innen Daue. Doe suine Breor hasset, doe est oen
Dautsliager; jui wiedet owwer, dat in oenem Dautsliager nich dat oewige Liewen
suin kann. Doran häww wui doe Loefte kennen lert, dat Christus suin Liewen for us
giewen hät; wui süöt iuse Liewen auk for doe Broör loden. Wenn et oenem up
düöser Welt geot goet un hoe suinen Breor Naut luin suüt un doch suin Hadde for
em teoslütt, wo kann dann Gott suine Loefte in em suin? Kinner lodet us nich met
Woören un medden Munne fan Loefte kuüren, lodet us in Wiarken un innen
Hadden oenanner loef häwwen.
3, 19-24
Doran küön wui miarken, dat wui iut der Worhoet send, un doduür küön wui iuse
Hadde teo Riue bringen, wenn et us anklaget, dat wui bedenket, dat Gott grödder
est, os iuse Hadde, un dat hoe olls woet. Wenn iuse Hadde us anklaget, dann
häww wui oen graut froödig Fertruwwen teo Gott. Wat wui biddet, dat were wui fan
em kruigen; wui hault jo suine Gebodde un deot, wat em gefällt. Düt est suin
Gebott: Wui süöt an den Namen fan suinem Suonen Jesus Christus laiwen un us
oenanner loef häwwen, sau os hoe us dat befualen hät. Doe suine Gebodde höllt,
doe blifft in em un hoe in dem. Doran wiede wui, dat hoe in us blifft, an dem Goeste,
den hoe us giewen hät.
4, 1-3
Laiwet nich joeden Goeste; pruüfet doe Goester, of soe fan Gott send. Do send fiele
falske Prophoeden inne Welt kuomen. Doran küön jui Gott suinen Goest kennen,
dat joeder Goest fan Gott est, doe do bekennt, dat Jesus Christus Minske weoren
est. Joeder anner Goest, doe nich bekennt, dat Jesus Christus Minske weoren est,
doe stammet nich fan Gott. Dat est doe Goest fan dem Wuirchrist, fan dem häww jui
haurt, dat hoe kuomen werd, un doe niu oll inner Welt est.
4, 4-6
Jui send iut Gott un jui häwwet doe annern iawerwunnen. Doe Goest in jiu est
grödder os doe inner Welt. Soe send iut der Welt; dorümme kuürt soe fan Dingen
inner Welt un dorümme hairt doe Welt up soe. Wui send iut Gott. Doe Gott kennt,
doe hairt up us. Doe Gott nich kennt, doe hairt nich up us. Doran kenne wui den
279

Goest, doe met der Worhoet kümmet, un den Goest, doe met Bedrogg kümmet.
4, 7-10
Lodet us oenanner loef häwwen. Doe Loefte est iut Gott. Doe Loefte hät, doe est iut
Gott gebuaren un kennt Gott. Doe ninne Loefte hät, doe kennt Gott nich. Gott est
Loefte. Doran est Gott suine Loefte bui us bekannt weoren, dat hoe us suinen
Suonen inne Welt schicket hät un dat wui duür en liewen süöt. Doe Loefte bestoet
nich dorin, dat wui Gott loef häwwet, owwer dorin, dat Gott us loef hät un us suinen
Suonen schicket hät, doe sik for iuse Sünne offert hät.
4, 11-16
Wenn Gott us sau loef hät, dann müö wui us auk oenanner loef häwwen. Ninn
Minske hät Gott soen. Wenn wui us owwer oenanner loef häwwet, dann blifft Gott in
us un dann est suine Loefte fullkuomen in us. Dat wui in em bluiwet un hoe in us,
dat kenne wui doran, dat hoe us suinen Goest giewen hät. Wui häwwet soen un
wui betuüget, dat us doe Fadder suinen Suonen in doe Welt schicket hät. Doe niu
bekennt, dat Jesus Gott suin Suone est, doe blifft in Gott un Gott in em. Wui häwwet
doe Loefte kennen lert, doe Gott teo us hät, un wui laiwet auk an doe Loefte. Gott
est Loefte, un doe inner Loefte blifft, doe blifft in Gottt un Gott in em.
4, 17-21
Dann est doe Loefte fullkuomen in us weoren, wenn wui froödig Fertruwwen annen
Gerichtsdage häwwet. Sau os hoe, sau sen wui auk in düöser Welt. Angest est nich
in der Loefte. Doe richtige Loefte ferdrifft doe Angest. Doe Angest est Puin for
Strafe. Doe Angest hät, doe est nich fullkuomen in der Loefte. Lodet us oenanner
loef häwwen, wuil hoe us toerst loef hat hät. Wenn wecke soegget: Wui häwwet
Gott loef, un doch iaren Breor hasset, doe loeget. Doe suinen Breor nich loef hät,
den hoe suüt, wo kann doe Gott loef häwwen, den hoe nich suüt. Düt Gebott häww
wui fan em: Doe Gott loef hät, doe mott auk suinen Breor loef häwwen.
5, 1-4
Doe löfft, dat Jesus doe Christus est, doe est iut Gott gebuaren. Doe den Fadder
loef hät, doe en tuüget hät, doe hät auk den Suonen loef, doe fan em afstammet.
Dat wui Gott suine Kinner loef häwwet, dat kenne wui doran, dat wui Gott loef
häwwet, un suine Gebodde hault. Dat est doe Loefte teo Gott, dat wui suine
Gebodde hault, un suine Gebodde send nich swor. Olls, wat fan Gott gebuaren est,
dat gewinnt den Sigg iawer doe Welt. Iuse Glauwen est doe Sigg, doe doe Welt
iawerwunnen hät.
5, 5-13
Wer est dat owwer, doe doe Welt iawerwinnt? Doch blaut doe, doe do löfft, dat
Jesus Christus Gott suin Suone est. Düöse est dat, doe do met Wader un Bleot
kümmet, Jesus Christus; nich blaut met Wader allaine, nai met Wader un Bleot.
Doe Goest est dat, doe dat betuüget, doe Goest, doe doe Worhoet est. Dat send
droee, doe dat betuüget: doe Geost, dat Wader un dat Bleot. Doe droee stimmet
tohaupe. Wenn wui den Minsken iar Tuügnis anniemet, dann est Gott suin Tuügnis
no grödder. Düt est Gott suin Tuügnis, dat hoe iawer suinen Suonen afloeggt hät:
Doe an Gott suinen Suonen löfft, doe hät dat Tuügnis in sik sümst. Doe Gott nich
280

löfft, doe maket en teom Lüögner; doe löfft nich an dat Tuügnis, dat hoe iawer
suinen Suonen afleggt hät. Dat Tuügnis bestoet dorin, dat Gott us dat oewige
Liewen giewen hät un düt Liewen in suinem Suonen est. Doe den Suonen hät,
doe hät dat Liewen; doe Gott suinen Suonen nich hät, doe hät dat Liewen nich. Dat
häww ik jiu schriewen, dat jui an den Namen fan Gott suinem Suonen laiwet un dat
jui wiedet, dat jui dat oewige Liewen häwwet.
5, 14-21
Düt froödige Fertruwwen häww wui teo em, dat hoe us hairt, wenn wui en ümme
wat biddet, dat hoe billiget. Sau os wui wiedet, dat hoe up iuse Bidden hairt, sau
wiede wui auk, dat wui dat kruiget, wat wui fan em biddet. Doe suinen Breor oene
Sünne deon suüt, wat ninne Dautsünne est, doe sall for en bian; dann werd Gott
em dat Liewen giewen, wenn en ninne Dautsünne est. Joed Unrecht est Sünne,
owwer nich joede Sünne est Dautsünne. Wui wiedet, dat doe nich sünniget, doe iut
Gott gebuaren est, un dat doe an Gott fastehöllt, doe fan Gott stammet; dann kann
doe Baise nich an en herankuomen. Wui wiedet, dat wui iut Gott send un doe
ganße Welt fan dem Baisen besiaden est. Wui wiedet, dat Gott suin Suone kuomen
est, un us doe Insicht giewen hät, dat wui den Warhaftigen kennen lert. Wui send in
dem Warhaftigen, in suinem Suonen Jesus Christus. Düöse est doe warhaftige
Gott un dat oewige Liewen. Kinner, wart jiu for den Afgöttern.
281

Johannes suin twoede Broef
1, 1-3
Doe Ellste schrifft düt an doe iutwälte Fruwwe un iare Kinner. Ik häwwe jiu uprichtig
loef, un nich blaut ik, auk olle, doe doe Worhoet kennen lert häwwet. Ik häwwe jiu
ümme doe Worhoet loef, doe in jiu est un bet in Oewigkoet bui jiu blifft. Gnade,
Erbarmen un Fruiden fan Gott, dem Fadder un fan Jesus Christus, dem Fadder
suinem Suonen, weret bui jiu suin, in Worhoet un in Loefte.
1, 4-6
Ik fröwwe mui, dat ik unner duinen Kinnern süöke fiunen häwwe, doe uprichtig
wannelt, sau os us doe Fadder dat befualen hät. Niu bidde ik dui, Fruwwe, dat wui
us oenanner loef häwwet, nich dat ik dui oen nuigge Gebott schruiwen will, blaut
dat, wat wui fan Anfang an hat häwwet. Dat est doe Loefte, dat wui no suinem
Gebodde liewet; dat est dat Gebott, dat jui jiu dono richtet, wat jui fan Anfang an
haurt häwwet.
1, 7-11
Niu send fiele falske Broör inner Welt uptrian, doe sik nich teo Christus bekennt, dat
hoe Minske weoren est. Dat est doe falske Lerer, doe Wuirchrist. Soet teo, dat jui
dat nich ferloeset, wat jui oll duür jiue Arboet gewunnen häwwet un dat jui den
fullen Laun kruiget. Doe teo wuit goet, un nich in Christus suiner Lere blifft, doe hät
ninnen Gott. Doe owwer bui der Lere blifft, doe hät den Fadder un auk den
Suonen. Wenn wecke no jiu kümmet un düöse Lere nich bringet, dann niemet soe
nich in jiue Hius up un boet nen nich Dagestuit an. Doe soe upnimmet, doe est auk
an iarem laigen Wiarke met ienen schüllig.
1, 12-13
Ik hedde jiu woll no fiel teo schruiwen, ik will et owwer nich met Broewen afmaken.
Ik huape, sümst no jiu teo kuomen un fan Mund teo Mund met jiu doriawer teo
kuüren, dat jiue Froöde no grödder werd. Doe Kinner fan duinem iutwälten Süster
lodet dui gruüßen.
282

Johannes suin drüdde Broef
1, 1-8
Doe Ellste schrifft düt an den loewen Gajus, den ik in Worhoet loef häwwe. Ik
wünske dui, dat et dui in ollen Doelen geot goet, besonners inner Gesundhoet, sau
os et met duiner Soele geot stoet. Ik häwwe mui fröwwet, os doe Broör kaimen un
mui fertellen, dat diu sau getrüwwe in der Worhoet wannels. Dann häww ik ümmer
graude Froöde, wenn ik haire, dat muine Kinner inner Worhoet wannelt. Diu doös
getrüwwe duine Schülligkoet an den Broörn un auk an den früömden Gästen. Doe
häwwet fan duiner Loefte huir for der Gemoene tuüget. Diu doös recht, wenn diu
den upper Roese wuiderhelpes, os et sik for Gott gehairt. Doe send upper Roese,
wuil soe suinen Namen ferkünnigen witt, un niemet fan den Hoeden niks an.
Dorümme est et iuse Flicht, dat wui süöke Broör upniemet; dann sen wui auk
Gehülfen for doe Worhoet.
1, 9-12
Wui häwwet an doe Gemoene schriewen, owwer Diotrephes, doe bui jiu doe erste
suin well, nimmet niks fan us an. Wenn ik wuirkuome, will ik en an suin Ferhaulen
un an doe laigen Woöre giegen us erinnern. Domedde est em dat nau nich
geneog; hoe nimmet auk doe Broör nich up un hinnert doe annern doran, soe
upteoniemen, un stött soe iut der Gemoene, wenn soe et deot. Nimm dui oen
Buispell an den Geoen un nich an den Laigen. Doe Geoes doöt, doe est fan Gott,
doe Laiges doöt, doe hät Gott nich soen. Demetrius hät fan ollen oen geot Tuügnis
un auk fan der Worhoet sümst. Wui tuüget auk for en un jui wiedet, dat iuse
Tuügnisse wor est.
1, 13-15
Ik hedde dui no fiel teo schruiwen, ik will et owwer nich met Broewen afmaken. Ik
huape, dat ik dui baule besoöken kann, dann will wui us oenanner olls fertellen.
Fruide sui met dui! Doe Frünne lodet dui gruüßen. Gruüße auk doe Frünne, doe diu
olle met Namen kenns.
283

Doe Broef an doe Hebräer
1, 1-4
Gott hät froör faken up ollerhand Ort un Wuise duür doe Prophoeden met iusen
Aulen kuürt. Niu tolest hät hoe no kort for dem Enne fanner Welt duür suinen
Suonen met us kuürt; den hät hoe os suinen Iarwen iawer olls insedd´t; duür den
hät hoe auk doe Welt maket. Doe est doe Wuirschuin fan suiner Herlikkoet un dat
Afbeld fan em sümst; duür suin mächtig Weort dräggt hoe olle Dinge; hoe hät us
huir fan ollen Sünnen roenigget un sik dann anne rechte Hand fanner Herlikkoet
inner Haichte sedd´t. Domedde est hoe no fiel haiger sedd´t weoren os doe Engel
un hät hoe oenen Namen iarwet, doe wuit iawer den iare Namen goet.
1, 5-14
Teo weckem Engel hät Gott woll seggt: Diu bis muin Suone, fandage sen ik Fadder
an dui weoren, un dann: Ik will suin Fadder suin un hoe sall muin Suone suin? Fan
der Tuit, wenn hoe suinen Suonen teom twoeden Mole uppe Ern schicken werd,
seggt hoe no: Gott suine Engel süöt en olle anbian. Fan den Engeln hett et woll:
Hoe maket suine Engel teo Wuindstaut un suine Gehülfen teo Fuürflammen. Fan
dem Suonen hett et owwer: Duin Steol stoet faste in olle Oewigkoet un dat Septer
fan duinem Ruike est oen richtig Septer. Diu häs Gerechtigkoet loef hat un häs
Unrecht hasset; dorümme hät dui duin Gott met Froöden salwet un nich oenen sau
os dui. Her, diu häs annen Anfange den Grund teo der Ern leggt un den Hiemel
met duinen Hännen upbowwet. Soe weret fergon, owwer diu bliffs; soe weret ault
weren os oen Klaid. Os oenen Mantel sass diu soe upsluiden, un soe süöt oen
afleggt Klaid weren. Diu bliffs os diu bis un duine Jore niemet ninn Enne. Teo
weckem Engel hät hoe woll seggt: Sedde dui anne recht Hand fan mui, bet ik dui
den Fuind os ne Feotbank unner doe Foöde loegge. Send soe nich olle tohaupe
Goester, doe doenen süöt, un send soe nich iutschicket, den teo doenen, doe doe
Sialigkoet iarwen süöt?
2, 1-4
Jui süöt dorümme up dat Weort, dat wui haurt häwwet, no moer achtgiewen, dat et
us nich wegrieden werd. Wenn dat Weort, dat duür doe Engel ferkünniget est, oll
fasten Bestand hät un doe saugluiks bestraft werd, doe et iawertrett un sik
dogiegen wuirt, wo werd us dat dann gon, wenn wui son graut Hoel fersuümet? Dat
Hoel est us fan dem Heren sümst ferkünniget un est dann duür doe Apostel, doe et
fan em haurt häwwet, sieker up us kuomen. Gott hät dat auk no duür Toeken,
Wunner un ollerhand Kräfte betuüget un dann auk duür den Hoeligen Goest, den
hoe iutdoele, os hoe dat for geot hoel.
2, 5-10
Gott hät doe teokuomen Welt, fan der wui huir kuürt, nich den Engeln iawergiewen.
Inner Schrift werd betuüget un seggt: Wat est doe Minske, dat diu an en denkes, un
dat Minskenkuind, dat diu et annimmes? Diu häs en oene korde Tuit geringer suin
loden os doe Engel, owwer met Herlikkoet un Ere häs diu em doe Kreone giewen
un häs en iawer olls sedd´t, wat duine Hänne maket häwwet. Olls häs diu em teo
Foöden leggt. Wenn hoe em olls iawergiewen hät, dann est do niks, wat em nich
unnergiewen est. Wui soet jo, dat Jesus, doe woll oene korde Tuit geringer was os
284

doe Engel, met Herlikkoet un Ere doe Kreone dofor dräggt, dat hoe duür Gott suine
Gnade for us olle den Daud luin moss. Gott, for den un duür den olle Dinge send,
hät dat for richtig haulen, dat hoe den, doe fiele Kinner teor Herlikkoet bringen woll,
os den ersten in iarer Sialigkoet duür Loeden fullkuomen make.
2, 11-18
Boede, doe hoelig maket un doe hoelig maket weret, stammet fan oenem af.
Dorümme schiamt hoe sik auk nich, teo ollen Broör teo soeggen. Hoe seggt: Ik will
muinen Broörn duinen Namen ferkünnigen un met der Gemoene will ik duin Loff
singen, un dann wir: Ik will fertruwwen up dui, un dann no: Huir sen ik un huir send
doe Kinner, doe diu mui giewen häs. Wuil owwer doe Kinner Floesk un Bleot
häwwet, hät hoe auk oen Luif fan Floesk un Bleot annuamen. Hoe soll duür den
Daud dem doe Macht wegniemen, doe Macht iawer den Daud hät; dat est doe
Duüwel. Hoe sall doe fruiggmaken, doe iut Angest for dem Daue iar ganß Liewen
os Knechte dofor bange suin mössen. Dat send nich Engel, doe hoe annimmet, dat
est Abraham suin Geslecht, dem hoe helpet. Hoe mosse in ollen Stücken suinen
Broörn gluik weren, dat hoe for Gott oen barmhaddigen un getrüwwen Haugen
Pruister suin un dem Folke suine Sünnen wir geotmaken konn. Wo hoe sümst for
luin hät un sümst inne fersocht weoren est, dorin kann hoe den helpen, doe
fersocht weret.
3, 1-6
Jui Hoeligen send iuse Genossen, wuil jui auk fan Gott bereopen send. Dorümme
achtet up Jesus, den wui os Gott suinen Buan un Haugen Pruister bekennt. Just os
Moses in Gott suinem Hiuse getrüwwe was, sau est hoe dem auk getrüwwe, doe
en doteo maket hät. Hoe est owwer grödder os Moses; justsau os dem Mester moer
Ere teokümmet, os dem Hiuse, dat hoe bowwet hät. Joed Hius werd fan oenem
Mester bowwet, doe owwer olls bowwet hät, dat est Gott. Moses est in Gott suinem
Hiuse oen getrüwwen Knecht wiesen, doe bekannt make, wat os Gesett
ferkünniget weren soll. Christus stoet owwer os doe Suone iawer Gott suinem
Hiuse, un suin Hius sen wui niu, wenn wui dat Teofertruwwen un, wat doe
Hauptsake est, dat Huapen bet ant Enne faste bewart.
3, 7-11
Et est sau, os doe Schrift seggt: Fandage, wenn jui suine Stimme hairt, dann
sliudet jiue Hadde nicht teo, os jiue Aulen an dem Dage daien, os soe sik in den
Sandbiargen wuirsedden. Soe fersöchten dat un stellen muine Geduld uppe
Preowe, os so foörtig Jore muine Wunnerwiarke sögen. Dorümme weor ik
bedroöwet iawer düt Geslecht un sia: Ümmer sliudet soe dat Hadde for mui teo un
ferstot muine Wiage nich. Dorümme häww ik in muinem Unwillen den Oed
swuaren: Soe sollen nich in muine Riue ingon.
3, 12-19
Soet teo, dat nich oene fan jiu oen baise Hadde hät, dat nich laiwen well un fan
Gott affällt. Ermanet jiu sümst Dagg for Dagg, sau lange os et no Tuit est, dat nich
oene fan jiu suin Hadde ferstocket, wuil en doe Sünne locket un bedrüggt. Denket
doch doran, dat wui Gemoenskop met Christus häwwet, wenn wui dat
Teofertruwwen bet ant Enne fastehault, sau os wui et anfangen häwwet. Wenn et
285

hett: Fandage, wenn jui suine Stimme hairt, dannn sliudet jiue Hadde nich teo, os
jiue Aulen inner Ferbidderung daien; dann froge ik: Wecke wören et denn, doe
suine Stimme hairen un sik doch wuirsedden? Wören dat nich olle süöke, doe
unner Moses iut Ägypten tuagen wören? Iawer wecke hät hoe förtig Jore grollt?
Send dat nich doe wiesen, doe sünnigen un doe dofor in den Sandbiargen
stiarwen mössen`bui wecken hät hoe swuaren, dat soe nich in suine Riue kuomen
sollen? Send dat nich doe Wuirspenstigen wiesen? Wui soet, dat soe do nich
inkuomen können, wuil soe ninnen Glauwen hedden.
4, 1-10
Wui häwwet dat Ferspriaken, dat wui teo suiner Riue ingon süöt. Dorümme lodet us
met Ernst dorup bedacht suin un niks fersuümen, dat nich doe oene un doe anner
fan us truüggeblifft. Düt est us justsau os den annern prieget weoren; dat Weort hät
owwer den annern niks nuddet, os soe et hairen, wuil soe et nich in Glauwen
upnaimen. Wui got teo der Riue in, wuil wui Glauwen häwwet. Gott hät seggt: Ik
häwwe in Ferdroet den Oed swuaren, soe sollen nich in muine Riue kuomen. Dat
hät hoe seggt, os suine Arboet oll don un doe Welt oll schaffen was. Hoe hät fan
dem sieweden Dage an oener Stuie seggt: Gott taug sik annen sieweden Dage fan
ollen suinen Wiarken truügge. Huir an düöser Stuie: Soe süöt nich in muine Riue
kuomen. Dat stoet faste, dat wecke no doe Iutsicht häwwet, in doe Riue inteogon,
dat doe owwer nich herinkuomen send, den et toerst seggt est, wuil soe et nich met
Glauwen upnaimen. Niu hät hoe no langer Tuit oenen Dagg dofor bestimmet un
duür David seggt: Fandage, wenn jui suine Stimme hairt, dann sliudet jiue Hadde
nich teo! Wenn Josua soe in doe Riue brocht hedde, dann hedde hoe nohiar nich
wir fan oenem annern Dage kuüren konnt. Dorümme est no oene Riue for Gott suin
Folk in Iutsicht. Doe teo Riue gon est, doe tuüt sik fan suiner Arboet truügge, os Gott
fan suinen Wiarken.
4, 11-13
Niu lodet us met Uiwer dono trachten, dat wui in düöse Riue kuomet, dat nich oene
int Ferdiarwen fällt un auk oen Buispell fan dem Unglauwen afgifft. Gott suin Weort
est lebennig un kräftig un schiarper os dat schiarpste Swert un dringet duür, bet et
Soele un Goest, Gelenke un Mark schett, un est Richter iawer olls, wat dat Hadde
sinnt un well. Niks inner Welt est for em ferstiaken; olls stoet naket un blaut for
suinen Augen; for dem müö wui us ferantweorden.
4, 14-16
Wuil wui niu in Jesus, Gott suinem Suonen, oenen grauden Haugen Pruister
häwwet, doe duür doe Hiemel gon est, dorümme wi wui an iusem Glauwen
fastehaulen. Wui häwwet nich sonnen Haugen Pruister, doe met iusen Swäcken
ninn Metloed häwwen kann; wui häwwet oenen, doe olle Anfechtungen duürmaket
hät os wui, owwer one Sünne. Dorümme wi wui met Froöden for den Gnadensteol
trian, dat wui Erbarmen kruiget un Gnade fuint, wenn wui Hülpe naidig häwwet.
5, 1-3
Oen Haugen Pruister werd fan Minsken wält un doteo insedd´t, dat hoe Gott Gawen
un Offer for iare Sünne bringen sall. Doe kann met den foölen, doe et nich ferstot
un doe sik iret, wuil hoe sümst süöke Swäcken in sik föllt. Dorümme mott hoe for sik
286

sümst justsau ümme doe Sünne offern os for dat Folk.
5, 4-10
Nich oene kann sik düöse Ere sümst teoloeggen; doe werd dem giewen, doe os
Aaron fan Gott doteo bereopen est. Auk Christus hät sik düöse Ere, dat hoe doe
Hauge Pruister suin woll, nich sümst nuamen; doe hät em doe giewen, doe fan em
seggt hät: Diu bis muin Suone, fandage sen ik Fadder an dui weoren. An oener
annern Stuie seggt hoe: Diu bis oen Pruister in Oewigkoet no Melchisedek suiner
Ort. Os Christus huir upper Ern liewe, hät hoe suin Bian un Bidden met Reopen un
Trainen for Gott brocht, doe em iut dem Daue helpen konn un en auk in suiner
Angest haurt hät, wuil hoe fromm was. Wenn hoe auk Gott suin Suone was, dann
hät hoe doch bui dem laiwen lert, wat hoe luin mosse. Os hoe upnuamen was, hät
hoe ollen dat oewige Hoel brocht, doe an en laiwet. Gott hät em den Namen
giewen, dat hoe oen Haugen Pruister no Melchisedek suiner Ort est.
5, 11-15
Doriawer hedde ik jiu no fiel teo soeggen; et est owwer swor, jiu dat klor teo maken,
wuil jui harthairg weoren send. Jui sollen oll längest Mester suin un send no
Anfänger; ik mott wir fanfuürn met jiu in Gott suinem Weore anfangen. Et est sau
wuit kuomen, dat jui blaut Mialke un ninne faste Kost ferdriagen küönt. Doe no bui
Mialke send, doe küönt in dem Weore fanner Gerechtigkoet nau nich metkuüren un
gluiket in goestlikem Ferständnis jungen Kinnern. Doe goestlik wuider send, gluiket
grauden Luüen, doe an faste Kost gewuont send un unnerschoen küönt, wat nen
bekümmet un wat nen schadet.
6, 1-8
Wui witt niu den Anfang fan Christus suinem Weore wegloden un dat niemen, wat
oll moer Insicht föddert. Wui witt us nich wir domedde uphaulen, worümme wui den
Sinn ännern, us fan den dauen Wiarken afkeren un innen Glauwen an Gott
woenen müöt, wat dat Taufen un Handuploeggen bedütt, dat doe Dauen wir
upston weret un dat oewige Gericht kuomen mott. Düt, wat oll moer Insicht föddert,
wi wui niemen, wenn Gott et teolött. Us est et nich mögglik, süöke wir teo bekeren,
den dat Lecht oenmol upgon est, doe doe himmliske Gawe genuaden un den
Hoeligen Goest kriegen häwwet, doe Gott suin köstlik Weort un doe Kraft iut dem
teokuomen Liewen smeckt häwwet, un dann doch wir affalen send, dat est nich
mögglik, den iaren Sinn no oenmol teo ännern, dat soe Gott suinen Suonen nich
wir ant Kruüß slot un teom Gespött maket. Doe Acker, doe den Riangen insüggt,
doe do ruikelk up dalfällt, un dann Früchte for den dräggt, doe en bestellt hät, kriggt
Siagen fan Gott. Owwer doe Bodden, doe Dairn un Duißeln dräggt, daug niks un
werd ferflocket un antleste afbrennt.
6, 9-20
Muine loewen Broör, ik sen iawertuüget, dat düöse harden Woöre fan jiu nich goelt,
dat et bui jiu biader stoet un jui no dem Hoele ferlanget. Gott est gerecht un kann
doe Wiarke nich fergieden, doe jui don häwwet, un auk doe Loefte nich, doe jui
suinem Namen andon häwwet, os jui den Christen doenen, un dat jui dat ümmer
no deot. Wui wünsket fan Hadden, dat jui olle densülwen Uiwer bewuiset, dat
Huapen bet ant Enne sieker fasteteohaulen. Jui süöt nich nogiewen un süöt den
287

folgen, doe duür Glauwen un Iuthaulen dat iarwet, wat Gott teoseggt hät. Os Gott
Abraham wat ferspruaken hadde, leog hoe den Oed bui sik sümst af, wuil hoe nich
bui oenem Haigern swiaren konn, un sia: Ik will dui grauden Siagen un fiele Kinner
giewen. Hoe hoel gedüllig iut un kraig, wat em teoseggt was. Doe Minsken swiart
bui dem, doe grödder est, os soe sümst send. Dorümme goet doe Oed iawer ollen
Struit un maket dat faste, wat soe soegget. Gott woll den, doe suin Ferspriaken
iarwen sollen, ganß sieker bewuisen, dat hoe suinen Willen nich ännern were;
dorümme tratt hoe met suinem Oede dofor in. Wui sollen duür twoe siekere Dinge,
duür Ferspriaken un Oed, --- Gott kann doch nich loegen, --- Traust häwwen un us
an dem Huapen haulen, dat us anbuan est. Dat Huapen est oen siekern un fasten
Anker for iuse Soele un goet bet achter den Forhang in dat Innerste. Do est auk
Jesus us teom Hoel heringon un est up oewig oen Haugen Pruister no
Melchisedek suiner Ort.
7, 1-10
Düöse Melchisedek was oen Küönik fan Salem un Gott, dem Haichsten, suin
Pruister. Hoe geng Abraham inne Moöde, os hoe fan dem Sigge iawer doe
Küönike truüggekamm, un siage en. Dem gaff Abraham den toeggeden Doel fan
ollen, wat hoe gewunnen hadde. Suin Name bedütt Küönik, doe Gerechtigkoet
bringet; hoe est auk oen Küönik fan Salem odder oen Küönik, doe Fruiden bringet.
Inner Schrift stoet niks fan suinem Fadder, suiner Mudder un suinem
Stammbaume, auk niks iawer den Anfang un dat Enne fan suinem Liewen; hoe est
Gott suinem Suone dorin gluikstellt un blifft Pruister for ümmer. Bedenkt doch, wo
graut doe suin mott, dem Abraham den toeggenden Doel fan suinem Gewinne gaff!
Lewi suine Kinner send teo Pruistern maket un häwwet dat Gebott innen Gesedde,
den toeggeden Doel fan dem Folke teo niemen. Dat send owwer iare Broör un
stammet auk fan Abraham af. Huir est owwer oen Pruister doe gar nich met ienen
ferwandt est; doe namm doch den toeggeden Doel fan Abraham un siage den, doe
dat Ferspriaken fan Gott hadde. Niu est dat ümmer sau, dat dat Geringe fan dem
Grauden siaget werd. Huir kruiget fergänglike Minsken den toeggenden Doel; dor
kriggt en doe, fan dem fastestoet, dat hoe liewe. Os Abraham den toeggenden Doel
gaff, hät hoe auk for Lewi metbetalt, doe süss den toeggenden Doel innamm. Lewi
was do nau nich gebuaren un no bui suinem Fadder, os Melchisedek dem
Abraham inne Moöde geng.
7, 11-17
Wenn duür doe Pruister fan Lewi olls inne Ruige maket wöre, woriawer dat Folk dat
Gesett kriegen hät, dann wöre dat doch nich naidig wiesen, dat no oen anner
Pruister no Melchisedek suiner Ort upstellt wöre, doe nich teo Lewi hairt. Wenn den
Pruistern iar Denst ännert werd, dann mott auk dat Gesett ännert weren. Doe, fan
dem düt seggt est, hairt teo oenem annern Stamme, fan dem nich oene am Altor
dennt hät. Et est bekannt, dat iuser Her fan Juda afstammet. Moses hät owwer niks
dofan seggt, dat iut düösem Stamme oen Pruister kuomen sall. No klörder werd
düt, wenn oen anner Pruister no Melchisedek suiner Ort insedd´t werd. Doe est
Melchisedek änlik un hät suin Amt nich no dem Gesedde, dat Afstammen fan Lewi
föddert, owwer no der Kraft fan dem Liewen, dat nich fergoet. Em est betuüget, diu
bis up oewig oen Pruister up Melchisedek suiner Ort.
288

7, 18-25
Domedde est dat Gebott for doe Pruister fan Lewi truüggenuamen, wuil et ninne
Kraft hadde un ninnen Nudden brochte. Dat Gesett konn dat nich laisten. Dofor
werd niu oen biader Huapen giewen, dat us Gott naiger bringet. Christus est nich,
dat est wichtig, one Oed Pruister weoren; doe annern send Pruister one Oed. Em
est dat met dem Weore teoswuaren: Doe Her hät oenen Oed don un et werd en
nich moöggen. Diu bis oen Pruister up oewig. Dorümme est Christus auk fiel sieker
os Büörge for oenen haigern Bund met Gott. Fan Lewi suinen Kinnern send fiele
Pruister weoren, wuil doe Daud soe doran hinnere, Pruister teo bluiwen. Christus
liewet owwer oewig un blifft auk oewig Pruister. Dorümme kann hoe olle redden,
doe sik duür en an Gott woent; hoe liewet oewig un kann Gott ümmer for doe
bidden.
7, 26-28
Sonnen Haugen Pruister mösse wui häwwen, doe hoelig, unschüllig un one
Sünne est, doe fan den Sünnern afsunnert un haiger stellt est os doe Hiemel, doe
auk nich naidig hadde, ümmer erst for doe oegen Sünnen teo offern un dann for
dem Folke suine Sünnen, os doe annern Pruister; hoe hät dat oen for ollemol don,
os hoe sik sümst offere. Dat Gesett seddet Minsken teo Haugen Pruistern in, doe
Swäcken an sik häwwet; dat Weort, dat met oenem Oede stüddet est, un auk
junger est os dat Gesett, seddet den Suonen in, doe up oewig Fullmacht hät.
8, 1-5
Doe Hauptsake bui dem, wo wui fan kuürt, est düt: Wui häwwet oenen Haugen
Pruister, doe sik an doe rechte Hand fan Gott suinem Steole innen Hiemel sedd´t
hät, un doe dat Hoelige un doe Hüdden ferwaltet, doe Gott sümst uprichtet hät. Oen
Hauge Pruister werd doteo insedd´t, dat hoe Gawen un Offer bringen sall.
Dorümme mott düöse auk wat häwwen, wat hoe offern kann. Wenn hoe upper Ern
wöre, dann wöre hoe ninn Pruister, huir send oll wecke, doe duür dat Gesett
insedd´t send. Doe deot iaren Denst bui Dingen, doe blaut oen Beld un oen
Schadden fan himmlisken Dingen send. Os Moses doe Stiftshüdden uprichten soll,
do est em seggt weoren: Suü, diu sass olls no dem Muster maken, dat dui up dem
Biarge wuiset est.
8, 6-13
Niu est Christus suin Pruisterdenst no fiel herliker un doe Bund den hoe bringet, no
fiel haiger un stüddet sik auk up oen fiel biader Ferspriaken. Wenn doe erste Bund
olls geot maket hedde, dann wöre fan oenem twoeden niks mer seggt weoren. Gott
seggt owwer: Do werd oene Tuit kuomen, dann will ik met Israel un Juda iarem
Hiuse oenen nuiggen Bund maken. Dat sall nich doe Bund suin, den ik met iaren
Aulen afsluaden häwwe, os ik soe anne Hand namm un soe iut Ägypten brochte.
Soe send nich bui muinem Bunne bliewen un ik häwwe mui nich mer ümme soe
bekümmert. Düt est doe Bund, den ik met Israel suinem Hiuse in düöser Tuit
afsliuden will. Ik will nen muin Gesett innen Sinn loeggen un int Hadde schruiwen.
Ik will iar Gott suin un soe süöt muin Folk suin. Do sall nich oene mer suinen
Naichsten un suinen Breor wat leren un em soeggen: Lere diu den Heren auk
kennen! Olle weret soe mui kennen fan den Lütken bet teo den Grauden. Ik will
gnaidig giegen iare Unducht suin un an iare Sünnen will ik nich denken. Wenn hoe
289

seggt: Wat Nuigges, dann güllt doe erste Bund for ault. Wat owwer ault un
iawerliewet est, dat goet sachte af.
9, 1-10
Doe erste Bund hadde auk oene faste Ordnung, Gott teo doenen, un auk oen
Hoeligdum no irdisker Ort. Do was doe Hüdden met twoe Doelen teo uprichtet; in
dem förnsten Doele stönnen doe Lechter un doe Disk, wo dat Braut uppe lagg; dat
was dat Hoelige. Achter dem Forhang was doe twoede Doel; dat was dat
Ollerhoeligste. Do stönnen dat gollne Raikerfatt un doe Schroen fan dem Bunne
inne, doe ganß met Gold iawertuagen was; in dem Schroene wören doe gollne
Kreog met dem Manna fannen Hiemel, Aaron suin Staff, doe Knowwen driewen
hadde, un doe Tafeln met den Gebodden. Buawen iawer dem Schroene stönnen
doe boeden Engel iut der Herlikkoet, doe den Gnadendeckel met iaren Flüögeln
beschadden. Dat send Dinge, doe küön wui huir nich olle enteln iutloeggen. Sau
was doe Hüdden inrichtet. Doe Pruister gengen olltuit in dat förnste Telt un daien
do iaren Denst. In dat ächterste Telt geng blaut oenmol innen Jore doe Hauge
Pruister allaine, nich one Bleot, dat hoe for suine oegen un for dem Folke suine
Sünnen offere. Domedde woll doe Hoelige Goest anduün, dat doe Duür teo dem
Hoeligdum sau lange teosluaden wören, os dat förnste Telt stönne. Düt Telt est oen
Sinnbeld bet up fandage; doe Gawen un Offer, doe dorin brocht weret, küönt dem
suin Gewieden nich roeggen maken, doe soe bringet. Soe send just os doe
Forschriften iawer Iaden, Drinken un Wasken for dat irdiske Liewen bestimmet un
goelt blaut bet up doe Tuit, wenn biadere Forschriften giewen weret.
9, 11-14
Niu est Christus kuomen os oen Haugen Pruister for teokuomen Hoel un est duür
doe Hüdden gon, doe grödder un haiger est, doe nich met Hännen maket est un
nich düöser Welt anhairt. Doe est nich met dem Bleoe fan Bücken un Kalwer,
owwer met suinem oegen Bleoe oenmol in dat Hoelige gon un hät us do up oewig
fan der Schuld fruiggmaket. Wenn dat Bleot fan Bücken un Ossen un doe Asken
fanner Stiarke den Minsken iar Luif roeggen wäsket, doe sik unroeggen maket
häwwet, dann werd dat Bleot fan Christus, doe sik sümst fan dem Goeste doteo
driewen, os oen unschüllig Offer Gott hengiewen hät, iuse Gewieden fan den
dauen Wiarken roeggen maken, dat wui dem lebennigen Gott doenen küönt.
9, 15-22
Dorümme bringet hoe auk oenen nuiggen Bund. Duür suinen Daud süöt doe
Sünnen noloden weren, doe unner dem ersten Bunne don send, un süöt olle dat
oewige Iarwe häwwen, doe doteo bereopen send. Wo doe leste Wille fastesedd´t
est, do mott dem suin Daud nowuiset weren, doe dat Testament maket hät. Oen
Testament est erst bui dem Daue güllig un hät nau ninne Kraft, wenn doe no liewet,
doe et maket hät. Dorümme est doe erste Bund nich one Bleot stiftet. Os Moses
dem Folke olle Gebodde innen Gesedde forliasen hadde, namm hoe dat Bleot fan
Kalwern un Bücken met Wader, Wulle un Ysop un besprenge dat Beok un dat Folk
domedde un sia: Dat est dat Bleot fan dem Bunne, den Gott met jiu sluaden hät.
Auk doe Hüdden un dat Geschuir, dat bui dem Denste for Gott briuket werd,
besprenge hoe domedde. Met Bleot werd olls no dem Gesedde roeggen maket un
one dat Bleot ferguaden werd, werd niks fergiewen.
290

9, 23-28
Doe Afbeller fan dem himmlisken Dingen müöt duür sau wat roeggen maket weren,
owwer doe himmlisken Dinge sümst müö[d´]t duür biadere Offer roeggen maket
weren. Christus est nich in dat Hoeligdum gon, dat met Hännen maket est un dat
blaut oen Afbeld fan dem woren Hoeligdum est; hoe est in den Hiemel sümst gon
un est teo iusem Hoel for Gott trian. Hoe hät sik auk nich moermols offert, sau os
doe Hauge Pruister olle Jore met früömden Bleoe in dat Hoeligdum goet; süss
hedde hoe fan der Welt iarem Anfang an faken luin mosst; niu est hoe an der Welt
iarem Enne oenmol heringon un hät duür suin Offer doe Sünnen wegnuamen. Sau
os dem Minsken bestimmet est, oenmol teo stiarwen, un dann dat Gericht, sau est
auk Christus oenmol offert weoren, dat hoe doe Sünne fan fielen wegdriagen soll;
hoe werd owwer wuirkuomen un teom twoeden Mole one Sünne for doe trian un
doe redden, doe up en toöwet.
10, 1-10
Dat Gesett wuiset us blaut den Schadden fan teokuomen Dingen, owwer nich doe
Dinge sümst; olle Jore mott datsülwe Offer brocht weren, wuil et nich imstanne est,
dat Folk un doe Pruister ganß fan Sünne teo roenigen. Soe hedden süss met dem
Offer uphaurt, wenn soe ninne Sünne mer hedden un iar Gewieden ninne Schuld
mer fölle. Niu weret soe olle Jore duür doe Offer wir an iare Sünnen erinnert. Et est
nich mögglik, duür dat Bleot fan Ossen un Bücken Sünne wegteoniemen.
Dorümme sia Christus, os hoe inne Welt kamm: Offer un Gawen häs diu nich wollt,
owwer oen Luif häs diu mui giewen. Brandoffer un Sündoffer gefallt dui nich. Do
sia ik: Suü, ik kuome, -- innen Beoke stoet fan mui schriewen, -- dat ik duinen
Willen deoe. Am Anfange hät hoe sau seggt: Offer un Gawen, Brandoffer un
Sündoffer häs diu nich föddert; soe gefallt dui auk nich, wenn dat Gesett soe auk
föddert. Dann seggt hoe wuider: Suü, ik sen kuomen, duinen Willen teo deon.
Domedde est dat erste upgiewen un dat twoede insedd´t. No düösem twoeden
Willen fan Gott sen wui oenmol for ümmer doduür hoelig maket, dat Christus sik
sümst os Offer hengiewen hät.
10, 11-18
Sonn Pruister stoet do niu Dagg for Dagg, doöt suinen Denst un bringet ümmer
doesülwen Offer, un doch küönt soe doe Sünnen nich wegniemen. Christus hät
owwer oen Offer brocht, dat oewig güllt, un sitt niu teo der rechten Hand fan Gott,
un töfft dorup, dat em suine Fuinde os ne Feotbank for doe Foöde leggt weret. Met
oenem Offer hät hoe olle, doe sik hoeligen loden witt, fullstännig fruiggmaket. Dat
betuüget us auk doe Hoelige Goest: doe seggt erst: Düt est doe Ordnung, doe ik no
düösen Dagen for soe iutgiewen will: Ik will muin Gesett in iar Hadde giewen un in
iaren Sinn were ik et schruiwen. An iare Sünne un iare Schuld will ik nich mer
denken. Wo owwer doe Sünne fergiewen send, doe briuket ninn Offer met dofor
brocht teo weren.
10, 19-25
Wui häwwet duür Jesus suin Bleot doe Froöde, dat wui in dat Hoeligdum ingon
küönt. Hoe hät us oenen nuiggen uapen Wegg dohen wuiset, doe duür den
Forhang, dat hett, duür suin Floesk goet. Wui häwwet oenen Haugen Pruister, doe
291

Gott suin Hius ferwaltet. Dorümme wi wui met uprichtigem Hadden un fastem
Glauwen Gott naiger kuomen; iuse Hadde est besprenget un fan der Schuld
fruiggspruaken, iuse Luif est taufet un met roeggem Wader wuosken. Lodet us
iusen Glauwen un iuse Huapen fastehaulen un nich dofan afgon. Gott est
getrüwwe, doe us dat teoseggt hät. Lodet us up oenanner achtgiewen, dat wui us
oenanner andruiwet, us loef teo häwwen un geoe Wiarke teo deon. Lodet us auk
nich iut den Fersammlungen wegbluiwen, os wecke deot. Wui witt us oenanner
ermanen, besonners niu, wuil jui soet, dat doe Gerichtsdagg naiger kümmet.
10, 26-31
Wenn wui doe Worhoet kennt un dann wir met Meotwillen Sünne deot, dann gifft
dat ninn Offer mer for us, blaut no dat Gericht un dat Fuür, dat doe Wuirspenstigen
fernichten werd. Doe Moses suin Gesett iawertrett, mott one Erbarmen stiarwen,
wenn et twoee odder droee betuüget. Wofiel swörder mott doe owwer bestraft
weren, doe Gott suinen Suonen met Foöden trett, doe dat Bleot fan dem Bunne
ferachtet, dat us hoelig maket un giegen den Goest sünniget, doe us Gnade
bringet. Wui kennt den doch, doe seggt hät: Mui stoet dat teo, Recht teo spriaken; ik
will dat afmaken. An oener anner Stuie seggt hoe: Doe Her well suin Folk richten.
Et est schrecklik, Gott inne Hänne teo falen.
10, 32-39
Denket truügge an doe Dage, os jui Christen weoren wören, wecke Loeden jui do
iuthaulen mössen un iawerwunnen häwwet. Jui woören der Welt sümst oen
Gespött un stönnen den no in Gemoenskop bui, den et justsau geng os jiu. Doe
gefangen saiden, häwwe jui bediurt, un met Froöden häwwe jui et teoloden, wenn
soe jiu olls weghalen, wuil jui wüssen, dat jui innen Hiemel oenen Besitt häwwet,
doe biader est un nich fergoet. Giewet jiue Fertruwwen nich up! Dorup stoet
grauden Laun. Iutdiur est naidig, dat jui Gott suinen Willen deot un den Laun
kruiget, doe us teoseggt est. No oene lütke Wuile werd et diuren, dann werd doe
Messias kuomen, doe kuomen sall un doe nich iudeblifft. Doe Gerechte werd duür
den Glauwen liewen. Wenn hoe owwer iutwuiket, dann hät muine Soele ninnen
Gefallen an em. Wui hairt owwer nich teo den, doe iutwuiket un int Ferdiarwen
gerot; wui hault iusen Glauwen faste un reddet iuse Soele.
11, 1-7
Glauwen est faste Fertruwwen up dat, wat wui huapet, in Iawertuügetsuin fan
Dingen, doe wui nich soet. Duür den Glauwen häwwet doe Aulen oen geot
Tuügnis kriegen. Duür den Glauwen fersto wui, dat doe Welt duür Gott suin Weort
maket est, dat olls wat wui soet, iut dem kuomen est, den wui nich soen küönt. Duür
den Glauwen hät Abel Gott oen biader Offer brocht os Kain, un ümme den Glauwen
hät hoe dat Tuügnis kriegen, dat hoe for Gott gerecht wöre, os Gott sik teo suiner
Gawe bekenne; duür den Glauwen kuürt hoe no ümmer, wenn hoe auk oll daude
est. Duür den Glauwen weor Henoch fanner Ern nuamen, dat hoe den Daud nich
soen soll. Soe fuünen en nich, wuil Gott en upnuamen hadde. Forhair hadde hoe
owwer dat Tuügnis, dat Gott an em Gefallen hadde. One Glauwen est et nich
mögglik, Gott teo gefallen. Doe teo Gott kuomen well, mott den Glauwen häwwen,
dat et oenen Gott gifft un dat hoe doe, doe en soöket, belaunen werd. Duür den
Glauwen bowwe Noah doe Arche un redde suine Famuilje; hoe loffe, wat Gott sia,
292

wenn et auk nau nich teo soen was, un dai, wat Gott befeol. Duür den Glauwen
ferurdoele hoe doe Welt un iarwe doe Gerechtigkoet, doe iut dem Glauwen
kümmet.
11, 8-16
Duür den Glauwen was Abraham folgsam, os em befualen weor, iutteotoen un in
dat Land teo gon, dat hoe iarwen soll. Hoe geng un wusse nich, wo hoe hen soll.
Duür den Glauwen wuone hoe os Gast in oenem früömden Lanne, dat em
ferspruaken was; hoe wuone in Hüdden met Isaak un Jakob, doe dat auk iarwen
sollen, wat em teoseggt was. Hoe toffe up doe Statt, doe fasten Grund hät un doe
Gott os Mester un Her bowwet hät. Duür den Glauwen kraig Sara doe Kraft, dat soe
no Mudder in iarem Oller weor; soe hoel den for getrüwwe, doe iar dat teoseggt
hadde. Sau est fan oenem Manne, doe oll bui Joren was, oen Geslecht met oener
Tall kuomen, os doe Sterne annen Hiemel un doe Sandkairn anner Soe, doe ninn
Minske tellen kann. In iarem Glauwen send soe olle stuorwen. Wat nen
ferspruaken was, dat häwwet soe sümst nich kriegen, owwer fan wuidem soen un
sik domedde teofria giewen. Soe bekennen, dat soe blaut Früömde un Gäste
upper Ern wören. Doe sau wat soegget, doe giewet teo ferston, dat soe oene
Hoemat soöket. Wenn dat doe Hoemat wiesen wören, wofan soe iuttuagen wören,
dann hedden soe Tuit hat, wir ümmeteokeren. Niu striewen soe no oener biadern
Hoemat, doe innen Hiemel est, un Gott loet et teo, dat hoe iar Gott hoede, un richte
oene Statt teom Wuonen for soe in.
11, 17-22
Duür den Glauwen woll Abraham den Isaak offeren, os Gott en uppe Preowe stelle.
Hoe woll suinen Suonen hengiewen, met dem hoe doch dat Ferspriaken kriegen
hadde un em seggt weoren was: Fan Isaak sall duin Geslecht kuomen. Hoe
dachte: Gott kann en auk fan den Dauen upwecken; dorümme kraig hoe en auk wir
wuir; dat Offer was oen Gluiknis. Duür den Glauwen gaff Isaak dem Jakob un Esau
den Siagen for dat, wat kuomen soll. Duür den Glauwen gaff Jakob den boeden
Süönen fan Joseph den Siagen, os hoe starf; hoe stüdde sik dobui up suinen
Stock un bia. Duür den Glauwen dacht Joseph bui suinem Daue doran, dat doe
Kinner fan Israel iutwannern sollen, un bestimme, wat met suinem Luike schoen
soll.
11, 23-31
Duür den Glauwen weor Moses no suiner Gebuort droe Monade ferstiaken, wuil
suine Ellern sögen, dat hoe oen fuin Kuind was; soe hedden auk ninne Angest for
dem Küönike suin Gebott. Duür den Glauwen woll Moses nich moer oen Suone fan
Pharao suiner Dochter hoeden, os hoe upwuoßen was. Hoe woll loewer met Gott
suinem Folke Unrecht luin, os duür Affall oene Tuit lang in Froöden liewen. Hoe
hoel et for gröddern Ruikdum, met Christus teo luin, os Ägypten suin Gold teo
häwwen, wuil hoe up dat kaik, wat kuomen soll. Duür den Glauwen ferloet hoe
Ägypten un was nich bange for dem Unwillen fan dem Küönike. Hoe hoel sik an
Gott, os wenn hoe em for Augen stönne. Duür den Glauwen loet hoe dat Lamm
slachten un met dem Bleoe doe Huüser besprengen, dat doe Engel, doe doe
Erstgebuaren sleog, doe Kinner Israel schaunen soll. Duür den Glauwen gengen
soe duür dat Raue Meer un duür dat druüge Land. Os doe Ägypter dat auk
293

fersoöken wollen, ferdrünken soe. Duür den Glauwen fellen doe Muüren fan
Jericho ümme, os soe siewen Dage rundherümme tuagen wören. Duür den
Glauwen weor Rahab, oen slecht Doer, nich met den annern ümmebrocht, wuil soe
doe Kundschafter upnuamen hadde.
11, 32-40
Wat sall ik no moer soeggen? Doe Tuit woöre mui teo kort, wenn ik no fan Gideon
un Barak, fan Simson un Jephtha, fan David un Samuel un fan den Prophoeden
fertellen woll! Duür den Glauwen häwwet soe Küönikruike betwungen, recht
Gericht haulen, Ferspriaken kriegen, Löwwen dat Miul fastehaulen, doe Gewalt fan
den Fuinden dumpet, scharpen Swertern wuirston, Kräfte kriegen, wo soe swack
wören, in Kruigen stark strieden un früömde Fölker truüggeslagen. Fruwwen
häwwet iare Dauen duür Upston wuirkriegen, annere häwwet Puine iuthaulen un
ninne Reddung annuamen, wuil soe oen biader Upston häwwen wollen. Wecke
häwwet Spott un Sliage, auk Kuin un Gefängnis iutston. Soe woören stoeniget,
ferbrennt, dautstiaken un dautslagen; soe loepen in Schop- un Siegenfellen
herümme un lidden Naut un Ungemack. Süöke Luüe wören teo geot for doe Welt;
soe ferkrüöpen sik up Sandbrinken un Biargen, in Sluchten un Löckern. Duür iaren
Glauwen häwwet soe olle oen Tuügnis dofor afleggt, wat nen ferspruaken was,
wenn soe et auk nich soen häwwet. Gott hadde for us no wat Besonners met ienen
for: Soe wollen nich one us fullennet weren.
12, 1-3
Wuil wui sonne Wolke fan Tuügen ümme us häwwet, lodet us olls afloeggen, wat
us hinnert, un auk doe Sünne, doe us no anklefft; lodet us met Iutdiur in der Ban
laupen, doe for us liggt! Dobui wi wui faste up Jesus kuiken, doe us innen Glauwen
foriut gon est un dorin iuthaulen hät. Hoe hedde Froöde häwwen konnt, namm
owwer dat Kruüß un gaff niks up doe Schanne, hät sik dofor owwer rechter Hand
fan Gott suinem Threone sedd´t. Denket doran, wofiel Wuirspell hoe fan den
Sünnern giegen sik iuthaulen hät, dat jui nich moöe weret un den Meot ferloeset.
12, 4-11
Jui häwwet nau nich bet uppet Bleot giegen doe Sünne strieden. Jui häwwet den
Traust fergieden, doe fan jiu os fan Kinner kuürt: Muin Suone, achte et nich
geringe, wenn doe Her dui sloet un ferluüs den Meot nich, wenn hoe dui
trechtewuiset. Den doe Her loef hät, den ertuüt hoe; hoe sloet joed Kuind, dat hoe
annimmet. Wenn jui Sliage kruiget, dann behannelt jiu Gott os Kinner. Wo est oen
Suone, den doe Fadder nich sloet? Wenn jui one Sliage bluiwet, dann sen jui blaut
annuamen; wenn jui Sliage kruiget os olle Kinner, dann sen jui rechte Kinner.
Wenn us iuse Fadder, den wui huir upper Ern häwwet, sloet un wui em dann laiwet,
süö wui dann nich dem Fadder fan den Goestern laiwen un dofor oewig liewen?
Doe Fadder upper Ern hät us blaut oene korde Tuit no suinem Dünken ertuagen,
düöse doöt dat owwer teo iusem besten, dat wui wat fan suiner Hoeligkoet häwwen
süöt. Wenn wui Strafe kruiget, dann bringet us dat for den Augenblick Treor un
ninne Froöde; nohiar bringet soe owwer ollen, doe sik doduür ertoen lodet, os
Frucht Fruiden un Gerechtigkoet.
294

12, 12-17
Dorümme richtet jiue moöen Hänne un jiue swacken Knoee wir up! Soöket faste
Wiage for jiue Foöde, dat doe lamen Gluider nich stolpert un wir gesund weret.
Striewet dono, dat jui met ollen in Fruiden liewet un dat jui hoelig weret, süss
küöne jui den Heren nich soen. Soet teo, dat nich oene Gott suine Gnade
fersümmet, dat nich oene wilde Woddel duürschütt un Unfruiden anrichtet un fiele
annere ferderft, dat nich oene den Bund brecket un gottlaus denket os Esau, doe
for oene Moltuit suin Recht os erstgebuaren ferkoffe. Jui wiedet, dat hoe afwuiset
weor, os hoe den Siagen häwwen woll. Et was em auk nich mögglik, suinen
Fadder ümmeteostimmen, wenn hoe auk met Trainen dorümme anhoel.
12, 18-29
Jui send nich no dem Biarge kuomen, doe sik medden Hännen gruipen loet, nich
no der Gleot, doe helle brenne, nich no dem Gewidder, dat Stuorm un Nacht
brochte, nich no dem Posaunenschalle un Donnerweore, wo doe Luüe sik bui
ängstigen un bidden, et solle nich wuider met ienen kuürt weren; soe können dat
nich ferdriagen, wat do seggt weoren wöre: Wenn oen Tir an den Biarg kümmet,
sall et stoeniget weren; dat ganße Gesicht was sau schrecklik, dat Moses sia: Ik sen
bange un biewe. Jui send no dem Biarge Zion kuomen, no dem lebennigen Gott
suine Statt, no dem Jerusalem innen Hiemel un no dem Feste fan fielen diusend
Engeln, no der Gemoene fan den Erstgebuarnen, doe innen Hiemel anschriewen
send, no Gott, doe Richter iawer olls est, no den Goestern fan den Gerechten, doe
in Sialigkoet liewet, no Jesus, doe den nuiggen Bund brocht hät, no dem Bleoe, dat
iutsprenget werd un no moer seggt os Abel suin Bleot. Soet teo, dat jui den nich
truüggestaidet, doe met jiu sprecket. Wenn doe nich one Strafe wegkuomen send,
doe en truüggestödden, os hoe sik huir upper Ern bekannt gaff, wo werd us dat
gon, wenn wui en truüggestaidet, doe fannen Hiemel sprecket? D[e]omols
bewoegge suine Stimme doe Ern, owwer niu fersprecket hoe un seggt: No oenmol
will ik doe Ern bewoeggen un den Hiemel dobui. Dat Weort: no oenmol bedütt, dat
dat, wat biewet, ferwannelt weren sall, wuil et os fergänglik schaffen est, un dat wat
Nuigges schaffen weren sall, wat nich biewet. Wuil wui niu oen Ruik kruiget, wat
fastestoet, lodet us dankbor suin un Gott sau doenen, os et em gefällt, met Bangen
un Biewen. Gott est oen gloönig Fuür, dat fertiart.
13, 1-6
Bluiwet unner den Broörn faste inner Loefte! Fersuümet nich, Gäste fründlik
upteoniemen! Dobui häwwet wecke Engel upnuamen, one dat soe et wüssen.
Denket an doe Gefangenen, os wöre jui auk gefangen, un an olle, doe bedroöwet
send; jiu kann dat auk no sau innen Liewen gon. Hault doe Oee in Eren un dat
Oebedde roeggen! Heoren un Oebriaker well Gott for´t Gericht stellen. Trachtet
nich no Gold un suid domedde tofria, wat jui häwwet! Gott hät seggt: Ik will muine
Hand nich truüggetoen un dui nich ferloden. Wui küönt dorümme soeggen: Doe
Her est muine Hülpe; ik will nich bange suin. Wat well mui oen Minske deon?
13, 7-15
Denket an jiue Lerer, doe jiu Gott suin Weort ferkünniget häwwet! Soet jiu iar Enne
an un folget nen innen Glauwen! Jesus est gistern, fandage un oewig doesülwe.
Lodet jiu nich duür ollerhand früömde Leren fan dem rechten Wiage afbringen! Et
295

est oene geoe Sake, dat dat Hadde duür Gnade faste werd; duür doe Kost kann
dat nich schoen; doe sik dono richtet, hät ninnen Gewinn dofan. Wui häwwet oenen
Altor, fan dem doe nich iaden drüöwet, doe in der Stiftshüdden Denst deot. Doe
Tire, fan den doe Hauge Pruister dat Bleot for doe Sünnen in dat Hoeligdum
bringet, weret biuden for der Duür ferbrennt. Dorümme hät Jesus auk biuden for
der Statt luin, dat hoe duür suin oegen Bleot dat Folk hoelig maken soll. Dorümme
wi wui no em no biuden gon un suine Naut driagen. Huir häww wui ninne Statt.
Duür Christus lodet us olltuit Dankoffer bringen; dat es doe Frucht fan de Lippen,
dat wui Gott suinen Namen bekennt.
13, 16-17
Fergiedet auk nich, dat jui Geoes deot un annern wat metdeot! An süöken Offern
hät Gott auk Gefallen. Laiwet jiuen Lerern un folget ienen; soe waket iawer jiue
Soele un müöt dofor Antweort giewen. Et est nich geot for jiu, wenn soe dat met
Klagen deot un nich met Froöden.
13, 18-21
Biat for us! Wui traistet us domedde, dat wui oen geot Gewieden häwwet. Wui
giewet us auk Moögge, recht un geot teo liewen, owwer biat for us! Ik ermane jiu,
dat teo deon, dat ik recht baule wir met jiu tohaupekuomen kann. Gott, doe den
Fruiden bringet, doe den grauden Hoer for doe Schope, iusen Heren Jesus
Christus, duür dat Bleot fan dem oewigen Bunne fan den Dauen upwecket hät, doe
rüste jiu in ollen geoen Wiarken iut, dat jui suinen Willen deot, un schaffe in jiu wat
duür Jesus Christus for em Gefallen finnt! Dem sui Ere in Oewigkoet!
13, 22-25
Ik bidde jiu, niemet düöse Ermanungen fründlik up. Ik häwwe jiu blaut oenen
korden Broef schriewen. Jui wiedet, dat doe Breor Timotheus fruikuomen est.
Saubaule os hoe kümmet, will ik jiu met em besoöken. Gruüßet olle Lerer un doe
hoeligen Christen! Doe Broör in Italien lodet jiu gruüßen. Doe Gnade sui met jiu
ollen. Amen.
296

Jakobus suin Broef
1, 1-8
Jakobus, doe Gott un Jesus Christus suin Knecht est, gruüßt doe twialf Stämme,
doe inner Früömde wuitherümme wuont. Froöwwet jiu, muine Broör, wenn jui
ollerhand Anfechtungen luin müöt. Jui wiedet, dat doe rechte Glauwe standhaft
blifft, wenn hoe pruüfet werd. Jui müöt owwer ümmer gedüllig iuthaulen, dat jui
fullkuomen weret un ninnen Failer an jiu häwwet. Wenn oenem fan jiu no Insicht in
Glauwenssaken failt, dann sall hoe Gott dorümme bidden; doe helpet em gern un
höllt em dat nich for, dat hoe no truügge est. Hoe mott owwer met Glauwen bidden
un draff nich twuiweln. Wenn hoe twuiwelt, dann est hoe os doe Wellen uppen
Wader, doe doe Wuind hen un hiar drifft. Sonn Minske draff nich moenen, dat hoe
fan dem Heren wat kriggt. Hoe hät twoe Soelen in sik un est in ollen Doelen swack.
1, 9-12
Doe geringe Breor sall sik froöwwen, dat hoe hauge stellt est. Doe ruike sall doran
denken, dat hoe suige stellt est, wuil hoe os oene Bleome innen Griase fergoet.
Doe Sunne goet up un dat Gräss ferbrennt for Hidde; suine Bleomen falt af un
ferdruüget. Sau sall auk doe Ruike met suiner Pracht fergon. Sialig est doe Mann,
doe inner Anfechtung iuthöllt; wenn hoe beston hät, dann sall hoe dat Liewen os
Kranß häwwen, dat doe Her den ferspruaken hät, doe en loef häwwet.
1, 13-18
Wenn dui Baises ankümmet, dann draffs diu nich soeggen, dat diu fan Gott fersocht
wers. Fan Gott kümmet niks Baises, doe fersöcht us nich. Joederoene werd
fersocht, wenn suine oegen Lust en drifft un locket. Wenn doe Lust upnuamen hät,
werd Sünne doriut, un wenn doe Sünne iutruipet est, kümmet doe Daud heriut. Irt
jiu nich an Gott, loewe Broör! Olle geoen Gawen un olle fullkuomen Gawen kuomet
fan buawen hiar, fan dem Fadder innen Lechte, doe sik nich ännert un nich duüster
werd os doe Sterne. Hoe hät us duür dat Weort, dat doe Worhoet est, no suinem
Willen schaffen, dat wui doe Ersten fan ollen suin süöt, doe hoe schaffen hät.
1, 19-27
Jui wiedet dat; dorümme sall joeder genau teolustern, langsam kuüren un auk
langsam suin, wenn hoe fertoörnt est. Wenn doe Minske baise est, doöt hoe nich,
wat for Gott recht est. Dorümme waret jiu for oller Laighoet un Baishoet un niemet
dat Weort sachte un sinnig an, dat in jiu plantet est un jiue Soelen redden kann.
Owwer deot auk no dem Weore un hairt et nich blaut, süss bedroege jui jiu sümst.
Doe dat Weort hairt un nich dono doöt, doe glicket oenem Minske, doe sik innen
Spoegel bekicket un dann sau gluiks weggoet un wir fergitt, wo hoe iutsuüt. Doe
owwer in dat fullkuomen Gesett kicket, dat us Fruihoet gifft, un dobui blifft, doe nich
olls wir fergitt un doe dono doöt, doe sall in suinem Deon sialig weren. Doe do
mennt, hoe doene Gott, un suine Tungen nich innen Tüögel höllt, doe bedrüggt sik
sümst un dem suin Denst est ümmesüss. Roeggen un recht est iuse Denst for dem
Fadder, wenn wui bedroöwete Witwen un Kinner besoöket un us for der Welt iarer
Laighoet waret.
297

2, 1-13
Doe Glauwe an iusen Heren Jesus Christus, doe niu inner Herlikkoet est, litt nich,
dat wui Unnerschoed tüsken den Broörn maket. Wenn in jiue Fersammlung oen
Mann met gollnem Ringe un fuinem Rocke kaime un dann auk oen Armer met
slichtem Rocke, un wenn jui dann blaut up den ersten met dem fuinen Rocke
kieken un teo em sian: Sedde dui huir up den ersten Steol, un teo dem annern:
Stelle diu dui dor män hen odder sedde dui huir for mui uppe Feotbank, dann
hedde jui oenen Unnerschoed maket un oen laige Urdoel iut Falskhoet afgiewen.
Hairt teo! Hät Gott nich doe Armen in düöser Welt doteo iutwält, dat soe innen
Glauwen ruik suin un dat Hiemelruik iarwen süöt, dat Gott ollen teoseggt hät, doe
en loef häwwet? Jui häwwet owwer den Armen ferachtet. Send dat nich doe
Ruiken, doe jiu ducken witt, un jiu fort Gericht sliepet? Send soe dat nich, doe iawer
den geoen Namen spoddet, up den jui taufet send? Wenn jui dat küöniklike Gesett
hault, sau os dat inner Schrift stoet: Diu sass duinen Naichsten sau loef häwwen os
dui sümst, dann deo jui recht. Wenn jui owwer den Luüen iaren Stand ansoet,
dann deo jui Sünne un iawertriat dat Gesett. Doe dat ganße Gesett höllt un sik
blaut giegen oen Gebott fergoet, doe hät giegen dat ganße Gesett sünniget. Doe
do seggt hät: Diu sass nich oebriaken, doe hät auk seggt: Diu sass nich dautslon.
Wenn diu auk ninn Oebriaker bis, owwer oen Mörder, dann häs diu dat Gesett
iawertrian. Kuürt un deot sau os Luüe, doe dat Gesett fruiwillig anniemet un doe dat
Gesett fruiggmaket, wenn soe richtet weret. Dat Gericht hät ninn Erbarmen met
dem, doe sümst ninn Erbarmen hät; owwer doe Barmhaddige kann innen Gerichte
beston.
2, 14-26
Wat helpet dat, wenn wui soegget, wui hedden Glauwen, wenn an iusen Wiarken
niks dofan teo soen est! Kann doe Glauwe us redden? Wenn oen Breor odder oen
Süster ninn Tuüg anteotoen un ninn Braut teo iaden hät, un wui sian nen: Got met
Fruiden, wiarmt jiu un iadet satt, gaiwe nen owwer nich, wat teom Liewen naidig est
-- wat helpet nen dat? Sau est dat auk met dem Glauwen. Wenn hoe ninne Wiarke
upwuisen kann, dann est hoe an sik sümst daude. Do können wecke soeggen: Diu
häs den Glauwen un ik häwwe doe Wiarke; wuis mui duinen Glauwen, doe one
Wiarke est, dann will ik dui iut muinen Wiarken den Glauwen wuisen. Diu löffs, dat
et blaut oenen Gott gifft. Do doös diu recht anne. Dat laiwet owwer doe baisen
Goester auk un biewet dobui. Wullt diu swacke Minske nich insoen, dat doe
Glauwe one Wiarke niks daug? Est iuse Fadder Abraham nich duür doe Wiarke
gerecht weoren, os hoe suinen Suonen upt Altor leog? Do suüs diu, dat suin
Glauwe met suinen Wiarken geng un duür suine Wiarke erst fullkuomen weor. Sau
est doe Schrift erfüllt, doe do seggt: Abraham loffe Gott, un dat est em os
Gerechtigkoet anriaket. Dorümme hoede hoe Gott suin Fründ. Jui soet, dat doe
Minske duür Wiarke rechtfertigt werd un nich duür den Glauwen allaine. Auk doe
Sünnerin Rahab weor no den Wiarken gerecht spruaken, wuil soe doe Buan
upnuamen un up oenem annern Wiage heriut loden hadde. Sau os doe Körper
one Soele daude est, sau est auk doe Glauwe one Wiarke daude.
3, 1-12
Muine Broör, dränget jiu nich os Lerer for; bedenket, dat wui Lerer strenger richtet
weret os annere. Wui häwwet olle iuse Failer. Wenn do owwer wecke send, doe in
298

koenem Weore failt, doe send fullkuomen un innen Stanne, iar ganß Liewen innen
Tüögel teo haulen. Wui deot dem Piare den Tüögel int Miul, dat et us laiwen sall;
dann häww wui dat ganße Piard inner Gewalt. Doe grauden Scheppe weret fan
starkem Wuine driewen un met oenem lütken Stuür dohen lenket, wo doe
Stuürmann soe hen häwwen well. Sau est auk doe Tunge män oen lütk Gluid un
richtet doch graude Dinge an. Sonn lütk Fuür, wecken Busk kann dat ansticken!
Doe Tunge est auk oen Fuür un oene Welt full Unrecht; soe est män oen lütk Gluid
fan iusem Luiwe un kann us dat ganße Luif ferdiarwen un dat ganße Liewen teor
Hölle maken, wenn soe sümst fanner Hölle ansticket est. Olle Ort Tire, Füögel,
Slangen un Fiske küönt tamm weren un gewüönt sik an doe Tucht fan Minsken;
blaut doe Tungen kann ninn Minske bännigen; sonn unruüße Üöwel est dat, full fan
Fernuin un Gift. Domedde luawe wui Gott den Fadder un floöke wui dem Minsken,
doe no Gott suinem Belle schaffen est. Iut demsülwen Munne kümmet Siagen un
Floöken. Dat draff doch nich sau suin! Kümmet iut oener Wellen soöt un bitter
Wader an dersülwen Stuie? Kann doe Fuigenbaum Oluiwen un doe Wuinstock
Fuigen driagen? Sau kann auk doe Soltwelle ninn soöde Wader giewen.
3, 13-18
Wer fan jiu est wuise un ferstännig?`Doe bewuise us dat met suinen Wiarken un
suiner Geduld, doe iut Wuishoet kümmet. Häwwe jui owwer Afgunst un Hass innen
Hadde, dann suid stille un soegget nich wat giegen doe Worhoet. Dat est ninne
Wuishoet fan buawen, nai, doe est fanner Ern, fan Minsken un fannen Duüwel. Wo
Afgunst un Hass est, do est auk Unordnung un Struit. Doe Wuishoet fan buawen
est upt erste uprichtig, dann fruidsam, gelinne, folgsam, barmhaddig, gerecht, ruik
an geoen Früchten un fruigg fan Ferstellen. Doe Sot for doe Gerechtigkoet werd in
Fruiden fan den saigget, doe Fruiden hault.
4, 1-12
Wo kümmet Kruig un Struit unner jiu fan hiar? Kümmet dat nich dofan, dat jiue
Gelüste sik in jiuen Gluidern struidet? Jui send guirg un kruiget domedde niks; jui
send afgünstig un gewinnt domedde niks; jui hasset un struidet jiu un besiddet
niks, wuil jui nich biat. Jui biat un kruiget niks, wuil jui met ferkertem Hadden biat;
jui witt dat met jiuen Lüsten wir duürbringen. Jui Ungetrüwwen häwwet den Bund
met Gott bruaken. Wiede jui nich, dat doe Fründskop met der Welt doe Fuindskop
met Gott est? Doe met der Welt geot Fründ suin well, doe kann nich Gott suin Fründ
suin. Moene jui doe Schrift sia ümmesüss: No Gott ferlanget doe Goest, den hoe in
jiu wuonen lött. Gott gifft ruikelk Gnade. Dorümme seggt doe Schrift: Gott est giegen
doe Hauförigen, owwer den Doemoödigen est hoe gnaidig. Baiget jiu for Gott un
wuirt jiu giegen den Duüwel, dann ferlött hoe jiu. Kuomet Gott naiger, dann kümmet
hoe jiu naiger. Maket jiue Hänne roeggen, jui Sünner, un maket jiue Hadde hoelig,
jui Ungetrüwwen! Foölt jiue Ellend un treort un gruint; jiue Lachchen sall Gruinen
un jiue Froöde sall Treor weren. Hault jiu geringe for Gott, dann werd hoe jiu graut
maken. Soegget nich wat Laiges fan oenanner! Doe Laiges fan oenem Breor seggt
odder suinen Breor richtet, doe kuürt giegen dat Gesett un stellt sik iawer dat
Gesett. Doe dat owwer doöt, doe maket sik teom Richter iawer dat Gesett un gifft sik
ninne Moögge, dat Gesett teo haulen. Blaut Gott, doe redden un ferdiarwen kann,
est Richter un Gesettmaker. Wer bis diu owwer, dat diu iawer annere Gericht
haulen wullt?
299

4, 13-17
Niu jui, doe do soegget: Fandage odder muaren will wui no der un der Statt gon,
dor oen Jor bluiwen, Hannel druiwen un Geld ferdoenen. Jui wiedet owwer doch
nich, wat et muaren giewen werd. Wat est jiue Liewen? Oen Rauk, doe korde Tuit
teo soen est un dann fergoet. Dofor soll jui loewer soeggen: Wenn Gott well un wui
liewen bluiwet, dann will wui düt un dat deon. Owwer sau prole jui met jiuen geoen
Dagen; dat est ferkert. Doe owwer woet, wat geot un recht est, un et doch nich doöt,
for den est et Sünne.
5, 1-6
Jui Ruiken, gruint un klaget iawer doe Loeden, doe iawer jiu kuomen süöt. Jiue
Ruikdum est fergon un jiue Klair häwwet doe Mudden friaden. Jiue Gold un Sülwer
est ferrostet; doe Rost sall Tuüge giegen jiu suin un jiu os Fuür fertiaren. Jui
häwwet no Schädde sammelt un düt send doch oll doe lesten Dage! Bedenket,
doe Laun, den jui den Arboedern aftuagen häwwet, doe jiu dat Kaurn maigget,
düöse Laun schroegget teom Hiemel; den Luüen iar Reopen est dem Heren
Zebaoth teo Auren kuomen. Jui häwwet huir upper Ern swelget un prasset un no
for dem Gerichtsdage guirg gieden. Jui häwwet den Gerechten unnerkriegen un
dautmaket; hoe konn sik nich giegen jiu wuiren.
5, 7-12
Hault gedüllig iut, bet doe Her wuirkümmet. Soet, doe Landmann töfft up doe
kostbore Frucht fan suinem Acker un blifft gedüllig, bet et freo un lade Riangen gifft.
Suid auk sau gedüllig un bewart jiu oen stark Hadde; doe Her werd oll baule
wuirkuomen. Stüönt nich met oenanner tohaupe, dat jui nich os ungedüllig for
Gericht ston müöt. Bedenket, doe Richter stoet oll for der Duür. Niemet jiu doe
Prophoeden os Muster, wat häwwet doe luin iutston mosst, wenn soe in dem Heren
suinen Namen priegen. Sialig send, doe gedüllig iuthault. Fan Hiobs Geduld
häwwe jui haurt un iut dem Heren suinem Enne met em häwwe jui soen, dat der
Her graut Metloed un Erbarmen hät. Owwer for ollen Dingen swiart nich, nich buim
Hiemel, auk nich bui der Ern odder bui oenem annern Dinge. Jiue Jeo sall jeo, jiue
Nai sall nai suin, dat jui nich fort Gericht kuomet.
5, 13-20
Goet et oenem fan jiu laige, doe sall bian; dem et owwer geot goet, doe sall singen
un danken. Doe fan jiu krank est, doe sall doe Ellsten inner Gemoene reopen
loden; doe süöt iawer en bian un en in dem Heren suinem Namen met Ialge
salwen. Dat Gebett sall dem Kranken helpen, wenn et iut dem Glauwen kümmet,
un doe Her werd den Kranken uprichten. Wenn hoe Sünne don hät, süöt soe em
fergiewen weren. Bekennt jiu oenanner doe Sünne un biat for oenanner, dat jui
gesund weret. Dem Gerechten suin Gebett hät graude Kraft, wenn et ernst est.
Elias was oen Minske os wui; hoe bia ernstlik, dat et nich riangen soll; do gaff et
droe Jore un sess Monate oene graude Druügte innen Lanne. Dann bia hoe no
oenmol, do gaff et wir Riangen un do brochte doe Ern auk wir Früchte. Wenn oen
Breor fan jiu inner Worhoet irt un oen anner helpet em wir trechte, dann süö jui
wieden: Doe oenen Sünner, doe uppen ferkerten Wiage est, wir trechtehelpet, doe
reddet suine Soele fannen Daue un decket fiele Sünnen teo.
300

Judas suin Broef
1, 1-4
Judas, doe Jesus Christus suin Knecht un Jakobus suin Breor est, schrifft düt an
olle, doe bereopen send, doe Gott den Fadder loef häwwet un fan Jesus Christus
iutwält send. Gott giewe jiu Erbarmen, Fruiden un Loefte! Ik häwwe mui fornuamen,
jiu iawer iuse Hoel teo schruiwen, haule et owwer for naidig, jiu erst no teo
ermanen, dat jui for den Glauwen intrian müöt, doe us anfertruwwet est. Do häwwet
sik Luüe inslieken, fan den oll in foriut seggt weoren est: Soe send gottlaus, soe
ferdraigget Gott suine Gnade, soe liewet met Meotwillen no iarer Lust, soe witt
iusen Heren Jesus Christus nich os Küönik anerkennen.
1, 5-16
Wenn jiu dat auk oll bekannt est, will ik jiu doch doran erinnern, dat doe Her, doe
suinem Folke iut Ägypten holp, buim twoeden Mole doe doch ümmebrocht hät, doe
ninnen Glauwen hedden; dat hoe doe Engel, doe iar Ruik nich bewaren un iar
oegen Hius ferloeden, bet up den grauden Gerichtsdagg gefangen int Duüster
sedd´t hät; dat auk Sodom un Gomorra un doe annern Stia, doe sünnigen un no
den Lüsten liewen, oewige Strafe luin un os Buispell doston müöt. Justsau send
düöse Luüe innen Draume, doe in Lüsten liewet, Gott suine Macht ferachtet un
iawer doe Engel spoddet. Os doe biamste Engel Michael met dem Duüwel ümme
Moses suin Luik Struit hadde, woge hoe nich, en sümst teo ferdammen, un sia
blaut: Doe Her sall dui strafen! Owwer düöse Luüe lästert iawer olls, wo soe niks
fan ferstot. Wat soe fan Natiur sau kennt os doe unfernünftigen Tire, domedde
richtet soe sik togrunne. Et sall nen Laige gon! Up Kain suinem Wiage got soe,
ümme Laun os Bileam bedroeget soe, innen Upstanne os Korah weret soe
ümmekuomen. Düöse Schandpläcken schiamet sik nich un friadet sik full, wenn jui
dat Owendmol hault. Wolken oen Wader send soe, doe doe Wuind wegdrifft; kale
aule Baime send soe, doe ninne Frucht driaget, doe twoemol afstuorwen send un
upper Woddel ninne Ern häwwet. Wilde Wellen ubm Wader send soe, doe iaren
oegen Dreck ant Land spoölt. Sterne send soe, doe nich faste stot un for doe up
oewig dat doepste Duüster bestimmet est. Fan süöken Luüen sprecket Henoch,
doe siewede Mann fan Adam hiar, wenn hoe wuisseggt: Suü, doe Her kümmet met
fielen diusend Hoeligen: Hoe well Gericht haulen iawer olle un doe Gottlausen
bestrafen ümme doe Wiarke in iarem ruchchlausen Wannel un ümme doe Woöre,
wo soe en medde ferlästert häwwet. Düöse Luüe send untofria un klaget iawer iare
Stellung; soe deot owwer, wat nen doe Lust ingifft; soe häwwet oen graut Weort,
kriupet owwer for Luüen, doe nen tonudde send.
1, 17-23
Jui süöt an doe Woöre denken, doe jiu fan Jesus Christus suinen Aposteln forhiar
seggt send. Doe häwwet seggt: In den lesten Tuien weret Spödder uptrian, doe no
iaren oegen gottlausen Lüsten liewet. Dat send süöke, doe doe Gemoene unoenig
maket, Sinnenminsken, doe den Hoeligen Goest nich häwwet. Jui süöt jiu owwer
up jiuen hoeligen Glauwen upbowwen un in der Kraft fan dem Hoeligen Goeste
bian. Bewart jiu Gott suine Loefte domedde, dat jui up iusen Heren Jesus Christus
suin Erbarmen toöwet, doe jiu dat oewige Liewen giewen werd. Met den, doe no
Twuiwel häwwet un swanket, häwwet Metloed; reddet soe un ruidet soe iut dem
301

Fuür heriut! Owwer bui den annern suid forsichtig, dat jui ninne Pläcke dobui
kruiget, deot justsau, os wenn iar Hiemd unroeggen wöre.
1, 24-25
Owwer em, doe jiu dofor bewaren kann, dat jui tofalle kuomet, un doe jiu in
Froöden one Pläcken for suine Herlikkoet stellen well, dem oenigen Gott, iusem
Hoeland, sui Ere, Herlikkoet, Gewalt un Macht niu un in olle Oewigkoet. Amen.
302

Johannes suine Offenbarung

1, 1-3
Düt est doe Offenbarung fan Jesus Christus. Doe hät Gott em giewen, dat hoe
suinen Knechten wuisen sall, wat baule kuomen werd. Duür suinen Engel hät hoe
soe suinem Knechte Johannes schicket. Doe hät olls upschriewen, wat hoe soen
hät, un betuüget, wat Gott seggt un Jesus Christus en wieden loden hät. Sialig
send, doe doe Woöre forliaset un olle, doe dat hairt un behault, wat dorin
wuisseggt est; doe Tuit dofor kümmet baule.
1, 4-8
Johannes gruüßt doe siewen Gemoenen in Asien. Gnade sui met jiu un Fruide fan
dem, doe do est, doe wiesen est un doe kuomen werd, un fan den siewen
Goestern, doe for suinem Steole stot, un fan Jesus Christus, dem getrüwwen
Tuügen, doe doe Erstgebuarne fan den Dauen un doe Küönik iawer olle Küönike
upper Ern est, doe us loef hät un us duür suin Bleot doe Sünnen afwuosken hät,
doe us teo oenem Ruike feroeniget un teo Pruistern for suinem Gott un Fadder
maket hät; dem hairt doe Macht un doe Herlikkoet in Oewigkoet. Soet, hoe kümmet
met den Wolken un olle weret soe en met Augen soen, auk doe, doe en stiaken
häwwet, un olle Fölker upper Ern weret ümme en klagen. Jeo, sau est dat. Ik sen
dat A un dat O, doe Anfang un dat Enne, seggt doe Her, doe do est, wiesen est un
kuomen werd, doe Macht iawer olls hät.
1, 9-20
Ik, Johannes, jiue Breor, doe Andoel an dem Loeden, an der Herlikkoet un an dem
Huapen up Jesus Christus hät, ik sen up doe Insel Patmos brocht, wuil ik Gott suin
Weort prieget un fan Jesus Christus tuüget häwwe. An dem Heren suinem Dage
hadde ik oen Gesicht un haur achter mui oene Stimme os oene starke Posaune.
Doe sia: Wat diu suüs, dat schruif in oen Beok un schicke et an doe siewen
Gemoenen, no Ephesus, Smyrna, Pergamon, Thyatira, Sardes, Philadelphia un
Laodikea! Ik draigge mui ümme un woll soen, wer dat was, doe met mui kuüre; os
ik dat dai, sog ik siewen gollne Lechter un midden dotüsken oenen, doe sog iut, os
oen Minskenkuind, doe hadde oenen langen Mantel anne un oenen gollen
Güördel ümme doe Bost; suin Kopp un suin Hor wören witt os widde Wullen un os
Snoe; suine Augen wören os Flammen, suine Foöde glieken Kuaper, dat innen
Fuür gloögget, suine Stimme glaik oenem grauden Wader, dat briuset. Hoe hadde
siewen Sterne inner rechten Hand; iut suinem Munne kamm oen scharp Swert, dat
an boeden Suien snait; suin Gesicht strole sau helle os doe Sunne. Os ik en sog,
fell ik os daude for em dal; hoe leog mui suine rechte Hand uppen Kopp un sia: Sui
nich bange! Ik sen doe erste un doe leste un doe lebennige. Ik sen daude wiesen
un sen wir lebennig for oewig. Ik häwwe doe Slüödel teom Daue un teor Hölle.
Schruif up, wat diu soen häs, wat niu est un wat nohiar kuomen sall! Wat doe
siewen Sterne beduüt, doe diu in muiner rechten Hand soen häs, un auk, wat doe
siewen gollnen Lechter beduüt. Doe siewen Sterne send den siewen Gemoenen
iare Engel un doe siewen Lechter send doe siewen Gemoenen.
2, 1-7
An den Engel fan der Gemoene in Ephesus schruif: Doe seggt dat, doe doe siewen
Sterne in suiner rechten Hand höllt, doe midden unner den siewen gollnen
Lechtern goet: Ik kenne duine Arboet un duine Iutdiur; ik woet, dat diu doe Laigen
304

nich ferdriagen kanns un doe uppe Preowe stellt häs, doe sik os Apostel iutgiewet,
et owwer nich send; dat diu soe os Lüögner afwuiset häs. Diu bis standhaft
bliewen, häs dui ümme muinen Namen Moögge giewen un bis nich moöe weoren.
Ik häwwe owwer dat giegen dui, dat diu doe erste Loefte ferloden häs. Bedenke, iut
wecker Haichte diu dalfalen bis; ännere duinen Sinn un deo wir doe Wiarke os
toerst! Wenn diu dui nich änners, dann kuome ik un staide duinen Lechter fan der
Stuie weg. Diu häs dat Geoe, dat diu den Nikolaiten iare Wiarke nich iutston kanns,
doe ik auk nich luin magg. Doe Auren hät, doe haire, wat doe Goest den
Gemoenen seggt: Doe iawerwinnt, dem will ik doe Frucht fan dem Baume giewen,
doe in Gott suinem Paraduise stoet.
2, 8-11
An den Engel fan der Gemoene in Smyrna schruif: Dat seggt doe erste un doe
leste, doe daude was un wir liewet. Ik kenne duine Naut un duine Armeot, diu bis
owwer ruik. Ik woet, dat doe dui ferspoddet, doe sik sümst for Jiuden hault, et
owwer nich send; soe send dem Sotan suine Gemoene. Sui nich bange for dem,
wat diu luin moss. Doe Sotan werd wecke fan jiu gefangen sedden, dat jui pruüfet
weret; toeggen Dage were jui iuthaulen müöden. Bluif getrüwwe, bet in den Daud,
dann will ik dui dat Liewen os Kranß giewen. Doe Auren hät, doe haire, wat doe
Goest den Gemoenen seggt: Doe iawerwinnt, dem sall doe twoede Daud ninn Laid
deon.
2, 12-17
An den Engel fan der Gemoene in Pergamon schruif: Düt seggt doe Geost, doe dat
scharpe Swert hät, dat no boeden Suien snitt. Ik woet, dat diu do wuons, wo dem
Sotan suin Steol est. Diu hölls an muinem Namen faste un häs den Glauwen an
mui nich upgiewen, auk nich, os doe getrüwwe Antipas bui jiu ümmebrocht weor,
wo doe Sotan wuont. Ik häwwe owwer doch dat giegen dui, dat diu do Luüe häs,
doe dem Bileam suiner Lere anhanget. Doe gaff em Balak, dat hoe doe Kinner
Israel ferfoören soll, Offerfloesk teo iaden un Oebruchch teo druiwen. Diu häs auk
wecke, doe an den Nikolaiten iarer Lere fastehault. Ännere dat, süss were ik baule
kuomen un soe met dem Swert iut muinem Munne twingen. Doe Auren hät, doe
haire, wat doe Goest den Gemoenen seggt: Doe iawerwinnt, dem will ik fan dem
ferbuargenen Manna giewen un will em oenen widden Stoen met oenem nuiggen
Namen giewen, den blaut doe kennt, doe den Stoen kriggt.
2, 18-29
An den Engel fan der Gemoene in Thyatira schruif: Dat seggt Gott suin Suone, doe
Augen hät os Flammen un Foöde os gloönig Kuaper: Ik kenne duine Wiarke, duine
Loefte, duinen Denst un duine Iutdiur; ik woet, dat diu inner lesten Tuit no moer don
häs, os froör. Ik häwwe owwer giegen dui, dat diu dat Wuif Isebel gewären löss; dat
höllt sik for oenen Prophoeden un ferfött muine Knechte, dat soe Oebruchch
druiwet un Offerfloesk iadet. Ik häww iar no Tuit giewen, dat soe sik ännern sall;
soe well owwer nich fan dem Oebruchche afloden. Suü, ik kruige soe tobuchte
uppen Krankenbedde un bringe olle in graude Naut, doe met iar sünniget häwwet,
wenn soe sik nich biadert; iare Kinner will ik an Suüken stiarwen loden. Olle
Gemoenen süöt soen, dat ik et sen, doe Hadden un Noeren pruüfet; ik will joedem
fan jiu no suinen Wiarken giewen. Jiu annern in Thyatira, doe düöse Lere nich
305

annuamen un Sotan suine Afgrünne nich kennen lert häwwet, jiu soegge ik: Ik will
jiu wuider ninne Last uploeggen. Wat jui häwwet, dat hault faste, bet ik kuome. Doe
iawerwinnt un bet ant Enne doöt, wat ik will, dem will ik Macht iawer doe Hoeden
giewen. Hoe sall soe medden uisern Stocke hoön un os Pöttkerlöde twoeggslon,
sau os mui doe Macht fan muinem Fadder iawerdriagen est; ik will em den
Muarnstern giewen. Doe Auren hät, doe haire, wat doe Goest den Gemoenen
seggt.
3, 1-6
An den Engel fan der Gemoene in Sardes schruif: Sau seggt doe, doe Gott suine
siewen Goester hät un doe siewen Sterne: Ik kenne duine Wiarke. Diu häs den
Namen, dat diu liewes, owwer diu bis doch daude. Niu were wachch un ermuntere
doe annern, doe ant Afstiarwen send. Ik häwwe duine Wiarke nich full for Gott
fiunen. Denke doran, wat diu met Froöden haurt un annuamen häs; hollt dui doran
un ännere duinen Sinn! Wenn diu nich upwakes, will ik os oen Doef kuomen; diu
sass nich wieden, teo wat for oener Stunne ik kuome. Diu häs no oenige Namen in
Sardes, doe an iaren Klairn ninne Pläcke häwwet. Doe süöt met mui in widden
Klairn gon, dat ferdoent soe. Doe iawerwinnt, doe sall widde Klair driagen; ik will
suinen Namen nich iut dem Beoke fan dem Liewen struiken un mui for muinem
Fadder un for den Engeln teo em bekennen. Doe Auren hät, doe haire, wat doe
Goest den Gemoenen seggt.
3, 7-13
An den Engel fan der Gemoene in Philadelphia schruif: Sau seggt doe Hoelige,
doe Warhaftige, doe David suine Slüödel hät; doe upmaket, wat ninn anner
teoslütt, doe teomaket, wat ninn anner upslütt. Ik kenne duine Wiarke. Ik häwwe dui
oene Duür upmaket, doe ninn anner wir teosliuden kann. Diu häs män swacke
Kräfte, häs owwer muin Weort behaulen un muinen Namen nich afseggt. Iut dem
Sotan suiner Fersammlung will ik Luüe bringen, doe moent, soe wören Jiuden un
send et doch nich; soe loeget. Ik will soe dohen bringen, dat soe kuomet un dui for
doe Foöde falt un dat soe insoet, dat ik dui loef hat häwwe. Wuil diu muin Weort
iawer muin Wuirkuomen gedüllig bewart häs, will ik dui auk for Fersoökung in der
Stunne bewaren, doe iawer doe ganße Welt kuomen sall, wenn olle fersocht weret,
doe upper Ern wuont. Ik kuome baule; hollt faste, wat diu häs, dat ninn anner dui
doe Kreone wegnimmet. Doe iawerwinnt, den will ik teo oenem Puiler in Gott
suinem Tempel maken; hoe sall do nich wir heriutbruaken weren. Ik will Gott
suinen Namen dorup schruiwen, den Namen fan muinem Gott suiner Statt, fan dem
nuiggen Jerusalem, dat fannen Hiemel dalkümmet, un muinen oegen Namen. Doe
Auren hät, doe haire, wat doe Goest den Gemoenen seggt.
3, 14-22
An den Engel fan der Gemoene in Laodikea schruif: Sau seggt Jesus, doe
getrüwwe un warhaftige Tuüge, duür den Gott am Anfange olls inner Welt schaffen
hät. Ik kenne duine Wiarke; diu bis nich kault un nich warm. Wenn diu doch kault
odder hoet wöres! Wuil diu owwer lauwarm bis un nich kault un nich hoet, will ik dui
iut muinem Munne iutspuiggen. Diu seggs: Ik sen ruik un satt un häwwe niks
naidig, un woes gar nich, dat diu ellend un kümmerlik, arm, blind un blaut bis. Ik ro
dui, kaup dui roeggen Gold fan mui, dat diu ruik wers, widde Klair, dat diu wat
306

anteotoen häs un duine Schiamde nich teo soen est, un Salwen for duine Augen,
dat diu soen kanns. Olle, doe ik loef häwwe, doe wuise ik trechte un strafe ik. Niu
giff dui Moögge un biadere dui! Ik sto for der Duür un kloppe an. Doe muine
Stimme hairt un mui doe Duür upmaket, bui dem were ik heringon, met em iaden
un hoe met mui. Doe iawerwinnt, dem will ik giewen, dat hoe bui mui uppen Steole
sitt, sau os ik iawerwunnen häwwe un niu bui muinem Fadder uppen Steole sidde.
Doe Auren hät, doe haire, wat doe Goest den Gemoenen seggt.
4
Dann kraig ik wat teo soen; do was oene Duür innen Hiemel uapen un doe erste
Stimme, doe os oene Posaune met mui kuürt hadde, sia mui: Stuig herup! Ik will
dui wuisen, wat nohiar schoen sall. Saugluiks kamm doe Goest iawer mui. Ik sog
oenen Steol innen Hiemel un oenen, doe up dem Steole satt. Doe sog iut, os wöre
hoe Eddelstoen fan Jaspis un Sarder; ümme den Steol was oen Riangenbuagen,
doe sog iut os Smaragd. Ümme den Steol stönnen 24 Stoöle, do saiden 24 fan
den Ellsten uppe; doe hedden widde Klair anne un gollne Kreonen uppe. Fan dem
Steole geng Lüchten, Donnern un Briusen iut; for dem Steole brennen siewen
Fackeln. Dat send Gott suine siewen Goester. For dem Steole was oen Soe, sau
helle os Glass un Kristall; rund ümme den Steol wören foer Gestalten met fielen
Augen fuür un achter. Doe oene Gestalt glaik oenem Löwwen, doe twoede oenem
Kalwe, doe drüdde hadde oen Gesicht os oen Minske un doe foerde glaik oenem
Adler. Olle foere hedden sess Flüögel; soe wören biuden un binnen full fan Augen;
soe hedden Dagg un Nacht ninne Riue un süngen: Hoelig, hoelig, hoelig est Gott
doe Her, doe Allmächtige, doe wiesen est, no est un kuomen werd. Wenn soe dem,
doe up dem Steole satt, Loff, Ere un Dank süngen, dann fellen doe 24 Ellsten for
em dal un bian en an, doe in Oewigkoet liewet, un loögen iare Kreonen for den
Steol un sian: Gott iuse Her, diu bis et wert, dat diu Dank un Ere un Macht kriggs.
Diu häs olle Dinge schaffen un duür duinen Willen send soe entston un maket
weoren.
5, 1-5
Inner rechten Hand fan dem, doe up dem Steole satt, sog ik oen Beok, dat was
inwennig fullschriewen un biuden met siewen Siegeln teomaket. Ik sog oenen
starken Engel; doe roep met heller Stimme: Wer est dat wert, dat Beok upteomaken
un doe Siegel afteobriaken? Do was nich oene innen Hiemel, doe dat Beok
upmaken un dorin kuiken konn, auk nich upper Ern un unner der Ern. Ik mosse
gruinen, dat nich oene et wert was, dat Beok upteomaken un dorin teo liasen. Doe
oene fan den Ellsten sia teo mui: Gruin nich! Doe Löwwe iut dem Stamme Juda,
doe Spruaden fan David hät iawerwunnen un kann dat Beok upmaken un doe
Siegel briaken.
5, 6-10
Ik sog midden tüsken den Stoölen un den Gestalten un den Ellsten oen Lamm
ston, dat sog iut, os wenn et offert wöre; dat hadde siewen Hairn un siewen Augen.
Dat send Gott suine siewen Goester, doe in doe ganße Welt schicket send. Et
kamm un namm dat Beok dem iut der Hand, doe up dem Steole satt. Os et dat
Beok namm, fellen doe foer Gestalten un doe 24 Ellsten for dem Lamme dal.
Joeder hadde oene Harfe un oene gollne Schüödel met Raikerwiark. Dat send doe
307

Gebedde fan den Hoeligen. Soe süngen oen nuigge Loed un sian: Diu bis et wert,
dat Beok teo niemen un doe Siegel teo briaken. Diu bis offert un häs for Gott duür
duin Bleot Minsken iut ollen Geslechtern, Sproken, Fölkern un Hoeden lösskofft.
Diu häs soe for iusen Gott teo Küöniken un Pruistern maket; soe weret os Küönike
upper Ern liewen.
5, 11-14
Dann sog ik hen un haur doe Stimme fan fielen Engeln ümme den Steol, doe
Gestalten un doe Ellsten; iare Tall was fielmol toeggendiusend un diusend. Doe
roepen met heller Stimme: Dat Lamm, dat offert est, est dat wert, dat et Kraft un
Ruikdum un Wuishoet un Macht un Ere un Herlikkoet un Loff niemen sall. Olls, wat
innen Hiemel, upper Ern, unner der Ern, uppen Wader un innen Wader liewet, olls
haur ik soeggen: Dem, doe up dem Steole sitt un dem Lamme hairt Loff, doe Ere,
doe Herlikkoet un doe Macht in olle Oewigkoet. Doe foer Gestalten sian: Amen;
doe Ellsten fellen dal un bian an.
6, 1-6
Ik sog niu, dat dat Lamm dat erste Siegel upbreok, un haur, dat doe oene fan den
foer Gestalten met Donnerstimme sia: Kumm! Dann sog ik oen witt Piard. Doe
Ridder, doe doruppe satt, hadde oenen Buagen un kraig oenen Kranß; dann taug
hoe wuider fan Sigg teo Sigg. Os dat Lamm dat twoede Siegel upbreok, haur ik
doe annere Gestalt soeggen: Kumm! Do kamm oen anner Piard; dat sog raut iut.
Doe Ridder, doe doruppe satt, kraig Macht, den Fruiden fanner Ern wegteoniemen,
dat soe sik oenanner dautsloögen; dann kraig hoe oen graut Swert. Os dat Lamm
dat drüdde Siege upbreok, haur ik doe drüdde Gestalt soeggen: Kumm! Do sog ik
oen swatt Piard kuomen; doe doruppe satt, hadde oene Woge inner Hand. Ik haur,
dat oene Stimme midden tüsken den foer Gestalten sia: Oene Mode Woeden for
oen Sülwerstück un droe Mode Gasten for oen Sülwerstück; dem Ialge un Wuine
sass diu nich schaden.
6, 7-11
Os dat Lamm dat foerde Siegel upbreok, haur ik doe Stimme fan der foerden
Gestalt soeggen: Kumm! Ik sog oen gial Piard. Doe Ridder doe doruppe satt
hoede Daud; met em kamm doe Unnerwelt. Doe boeden kriegen Macht iawer den
foerden Doel fanner Ern, met Swert, Hunger, Pest un willen Tiren doe Minsken
dautteomaken. Os dat Lamm dat fiffte Siegel upbreok, sog ik unner dem Altor doe
Soelen fan den, doe ümme Gott suin Weort dautmaket wören, un ümme dat
Tuügnis, dat soe afleggt hedden. Soe roepen met heller Stimme: Diu hoelige un
gerechte Her, wo lange sall et no diuren, dat diu Gericht hölls un doe for iuse Bleot
strafes, doe upper Ern wuont? Doe kriegen olle oen witt Klaid un dann weor nen
seggt, soe sollen no oene korde Tuit gedüllig toöwen, bet iare Broör auk kaimen,
doe auk no os soe den Daud luin sollen.
6, 12-17
Os dat Lamm dat sesste Siegel upbreok, sog ik oen graut Erdbiewen; doe Sunne
weor dunkel os oen Treorklaid un doe Mone raut os Bleot. Doe Sterne annen
Hiemel fellen uppe Ern, os wenn oen Fuigenbaum, den oen starken Wuind
schüddet, doe Früchte falen lött. Doe Hiemel wuike truügge, os wenn oen Beok
308

uprullt werd; doe Biarge un Insel woören fan iarer Stuie schuawen. Doe Küönike
upper Ern, doe Forniemen un Iawersten, doe Ruiken un Starken, olle Sklawen un
Fruiggen ferkrüöpen sik in den Löckern un Klippen fan den Biargen. Soe sian teo
den Biargen un Felsen: Falt iawer us un ferstiaket us for dem suinen Gesichte, doe
up dem Steole sitt, un for dem Lamme suinen Ferdroet. Doe graude Gerichtsdagg
est kuomen un wer kann for duinem Grolle beston?
7, 1-8
Dann sog ik foer Engel an den foer Ennen fanner Ern ston, doe hoelen doe foer
Wuine fanner Ern faste, dat ninn Wuind upper Ern woegge, auk nich upper Soe un
giegen oenen Baum. Ik sog no oenen annern Engel, doe fan Sunnenupgang hiar
upstaig; doe hadde dem lebennigen Gott suin Siegel un roep met heller Stimme
den foer Engeln teo, doe Macht hedden, der Ern un der Soe teo schaden; un sia:
Deot der Ern, der Soe un den Baimen ninnen Schaden an, bet wui iusem Gott
suine Knechte anner Stirn fersiegelt häwwet. Ik haur doe Tall fan den, doe dat
Siegel hedden; et wören 144 diusend, iut joedem Stamme 12 diusend.
7, 9-12
Dann sog ik wir hen un sog sau fiele iut ollen Fölkern un Sproken, dat ninn Minske
soe tellen konn; doe stönnen for dem Steole un dem Lamme; soe hedden widde
Klair anne un Palmbliar innen Hännen. Doe roepen met heller Stimme: Dat Hoel
stoet bui iusem Gott, doe up dem Steole sitt, un bui dem Lamme. Olle Engel
stönnen ümme den Steol, doe Ellsten un doe foer Gestalten; soe fellen bet upt
Gesicht for dem Steole dal un bian Gott an. Soe sian: Et est wor; Loff, Ere, Dank
Wuishoet, Herlikkoet, Macht un Kraft hairt iusem Gott in Oewigkoet. Amen.
7, 13-17
Do froge mui doe oene fan den Ellsten: Wat send dat for wecke, doe do doe
widden Klair driaget un wo kuomet soe hiar? Ik sia em: Her, diu woes dat. Dann sia
hoe mui: Düöse send dat, doe iut grauder Naut kuomen send, un doe iare Klair
wuosken un soe hell maket häwwet in dem Lamme suinem Bleoe. Dorümme stot
soe for Gott suinem Steole un doent em Dagg un Nacht in suinem Tempel; doe up
dem Steole sitt, well buawen iawer ienen wuonen. Soe weret nich mer Hunger un
Dost luin; doe Sunne un annere Hidde weret soe nich mer drücken. Dat Lamm, dat
for dem Steole stoet, werd soe hoön un no den lebennigen Waderwellen loen; Gott
werd olle Trainen fan iaren Augen afwisken.
8, 1-5
Os dat Lamm dat siewede Siegel upbreok, weor et oene halwe Stunne stille innen
Hiemel. Ik sog doe siewen Engel, doe for Gott stot; den woören siewen Posaunen
giewen. Oen anner Engel kamm un tratt for dat Altor; doe hadde oen gollen
Raikerfatt; em weor fiel Raikerwiark giewen; dat soll hoe met den Gebedden fan
den Hoeligen up den gollnen Altor for Gott suinen Steol bringen. Doe Rauk fan
dem Raikerwiarke staig met den Gebedden fan den Hoeligen iut dem Engel suiner
Hand up for Gott. Doe Engel namm dat Raikerfatt un fülle et met gloönigen Kualen
fan dem Altor un schüdde soe uppe Ern. Do folgen Donner, Lüchten un Erdbiewen.
309

8, 6-13
Doe siewen Engel met den Posaunen fengen an teo blosen. Os doe erste Engel
doe Posaunen namm, kamm Hagel un Fuür, met Bleot menget, un fell uppe Ern.
Oen Drüddel fanner Ern ferbrenne, auk oen Drüddel fan den Baimen un olle groön
Gräss. Os doe twoede Engel doe Posaune namm, fell oen grauden gloönigen
Biarg inne Soe. Oen Drüddel fanner Soe weor Bleot; oen Drüddel fan den Tiren
inner Soe starf un oen Drüddel fan den Scheppen geng unner. Os doe drüdde
Engel doe Posaunen namm, fell oen grauden Stern fannen Hiemel; doe brenne os
oene Fackel un fell up den drüdden Doel fan den Flüssen un Bieken. Doe Stern
hoede Warmoö. Doe drüdde Doel fan dem Wader weor Warmoö. Fiele Minsken
stüörwen an dem Wader, sau bidder was dat weoren. Os doe foerde Engel doe
Posaunen namm, weor doe drüdde Doel fanner Sunnen, fanner Mone un fan den
Sternen slagen, dat oen Drüddel dofan duüster weor. Doe drüdde Doel fannen
Dage hadde ninn Lecht, auk oen Drüddel fanner Nacht nich. Ik sog wir hen un haur
oenen Engel, doe buawen hauge annen Hiemel flaug un met heller Stimme sia: Et
goet ollen laige, laige, laige, doe upper Ern wuont, wenn doe annern droe Engel,
doe no blosen süöt, doe Posaunen niemet.
9, 1-12
Os doe fiffte Engel doe Posaunen namm, sog ik oenen Stern, doe was fannen
Hiemel uppe Ern falen; doe kraig den Slüödel teo dem Peole fan dem Afgrunne.
Hoe make den Peol up; do kamm Rauk heriut os iut oenem grauden Uawen. Doe
Sunne un doe Lucht woören duüster fan dem Kwalm iut dem Peole. Iut dem Kwalm
kaimen Springsel uppe Ern. Doe kriegen Macht, justsau os doe Skorpieone upper
Ern Macht häwwet. Den weor seggt: soe sollen dem Griase upper Ern ninnen
Schaden deon, auk dem Groön un den Baimen nich, blaut den Minsken, doe Gott
suin Siegel nich anner Stirn hedden. Soe dröffen soe nich dautmaken, soe sollen
soe blaut fuif Monade puinigen; iar Buiden dai justsau woe, os wenn oen
Skorpieon oenen Minsken stecket. In den Dagen weret doe Minsken den Daud
soöken, owwer nich fuinen; soe weret teo stiarwen trachten, owwer doe Daud werd
soe nich metniemen. Doe Springsel glieken Piaren, doe for den Kruig iutrüstet
send; uppen Koppe hedden soe Kränße os fan Gold, iar Gesicht glaik oenem
Minskengesichte; soe hedden Hore os Friusluüe un iare Tiane wören os
Löwwentiane; soe hedden Panßer os fan Uisen; iare Flüögel briusen, os
Kruigswagen riadert, wenn doe Piare domedde inne Slacht jaget. Sterde un
Angeln hedden soe os Skorpieone. In den Sterden lagg iare Macht, den Minsken
fuif Monade lang Schaden teo deon. Os Küönik hedden soe den Engel iut dem
Afgrunne iawer sik; doe hoede hebräisk Abaddon un gruichisk Appolyon. Doe
erste Ploge est foriawer, owwer suü, do kuomet no twoe achterhiar.
9, 13-21
Os doe sesste Engel doe Posaune namm, haur ik oene Stimme iut den foer Ecken
fan dem Altor, doe for Gott stoet. Doe sia teo dem sessten Engel, doe in doe
Posaune stodde: Lott doe foer Engel löss, doe bui dem Streome Euphrat anbiunen
send. Doe foer Engel stönnen up doe Stunne, den Dagg, den Monat un dat Jor
parot; soe woören lössbiunen, dat soe den drüdden Doel fan den Minsken
ümmebringen sollen. Doe Riddertropp hadde twoehunnert Miljeonen; ik haur doe
Tall. In dem Gesichte sog ik doe Piare un doe Ridder, doe doruppe saiden; soe
310

hedden raue, bloe un giale Panßer; doe Piare hedden Koppe os Löwwen un iut
iarem Miule kamm Fuür, Rauk un Swiawel. Duür düöse droe Plogen kamm doe
drüdde Doel fan Minsken todaue, duür Fuür, Rauk un Swiawel iut iarem Miule. Doe
Gewalt fan den Piaren satt in iarem Miule un in iarem Sterde. Doe Sterde glieken
Slangen un hedden Koppe, wo soe den Schaden medde daien. Doe annern Luüe,
doe bui düösen Plogen nich ümmekaimen, bekeren sik nich fan den Wiarken met
iaren Hännen; soe bian doe baisen Goester un doe gollnen ,sülwern, kuapern,
stoenern un hölten Göttsen an, doe nich hairen, soen un gon küönt. Soe loeden
nich fan iarem Morden, Bedroegen, Oebriaken un Stialen af.
10
Ik sog oenen annern starken Engel fannen Hiemel dalkuomen. Suin Klaid was
oene Wolke; ümme den Kopp hadde hoe oenen Riangenbuagen; dat Gesicht
strole os doe Sunne; doe Foöde glieken Fuürsiulen. Inner Hand hadde hoe oen
uapen Beok; den rechten Feot sedde hoe uppe Soe un den linken upt Land. Hoe
roep met heller Stimme, os wenn oen Löwwe brüllt. Os hoe roep, loeden doe
siewen Donner iare Stimme hairen. Os doe siewen Stimmen spruaken hedden,
woll ik dat upschruiwen. Do haur ik oene Stimme iut dem Hiemel soeggen: Haul
dat gehoem! Schruif dat nich up, wat doe Donnerstimmen seggt häwwet. Doe
Engel, den ik upper Soe un uppen Lanne ston sog, buüre suine Hand teom Hiemel
up un swiare bui dem, doe in olle Oewigkoet liewet un doe olls maket hät, den
Hiemel un wat dorin est, doe Ern un wat doruppe est, doe Soe un wat dorin est, dat
et ninn Upschiuwen mer suin soll, dat in den Dagen, wenn doe siewede Engel doe
Posaune naime, Gott suin Gehoemnis trechtesuin wören, sau os hoe et suinen
Knechten, den Prophoeden, os geoe Buaskop wieden loden hedde. Dann haur ik
wir oene Stimme fannen Hiemel met mui kuüren, doe sia: Go hen un nimm dat
Beok, dat uapen in der Hand fan dem Engel liggt, doe uppen Wader un uppen
Lanne stoet. Ik geng no dem Engel un batt en: Giff mui dat lütke Beok. Doe
antweorde mui: Nimm et un ett et! Et werd dui innen Magen woedeon, owwer innen
Munne soöde os Hanig suin. Ik namm dem Engel dat Beok iut der Hand un att et.
Innen Munne was et soöde os Hanig; os ik et owwer gieden hadde, dai et mui
innen Magen woe. Dann weor mui seggt: Diu moss no oenmol iawer Fölker,
Sproken un siewen Küönike wuissoeggen.
11, 1-14
Dann weor mui oen Roetstock giewen, änlik os oene Ialen, un oene Stimme sia:
Sto up un mett Gott suinen Tempel iut, dat Altor un doe do biat! Den Forhoff fan
dem Tempel lott iude, den mett nich! Doe est den Hoeden iawerloden; doe weret
doe hoelige Statt 42 Monade met Foöden trian. Ik will dat muinen boeden Tuügen
iawergiewen; soe süöt 1260 Dage in Säcken priegen. Dat send doe boeden
Ialgebaime un doe boeden Lechter, doe for dem Heren fanner Ern stot. Doe den
Unrecht deon well, doe kriggt Fuür iut iarem Munne, dat iare Fuinde fertiart; doe
sall up düöse Wuise stiarwen. Düöse häwwet Macht, den Hiemel teoteosliuden, dat
ninn Riangen fällt, sau lange os soe prieget; soe häwwet auk Macht, dat Wader in
Bleot teo ferwanneln un doe Ern met ollerhand Plogen teo slon; sau faken os soe
witt. Wenn soe met iarem Priegen teo Enne send, dann werd dat Tir iut dem
Afgrunne upstuigen un Struit met ienen anfangen, soe unnerkruigen un
ümmebringen. Soe weret up den Stroden in der grauden Statt unnergon un
311

luiggen bluiwen, doe goestlik Sodom un Ägypten hett, wo auk iar Her kruüßiget est.
Luüe iut ollerhand Fölkern, Stämmen un Sproken weret soe droe un oenen halwen
Dagg luiggen soen un nich teoloden, dat soe begrawen weret. Doe upper Ern
wuont, weret sik doriawer fröwwen, lustig liewen un oenanner Geschenke
schicken, wuil düöse boeden Prophoeden soe kwialt hedden. No droe un
oenemhalwen Dage kamm Gott suin Om in soe; soe stellen sik wir uppe Boene un
olle, doe soe sögen, kriegen grauden Schrecken. Dann hairen soe oene helle
Stimme fannen Hiemel, doe sia: Stuig herup! Soe stiegen for den Augen fan iaren
Fuinden in oener Wolke in den Hiemel. In dersülwen Stunne biewe doe Ern sau
stark, dat doe toeggede Doel fan der Statt infell un 7000 Minsken teo Daue kaimen;
doe annern ferschrecken sik un gaiwen Gott innen Hiemel doe Ere. Doe twoede
Ploge est forbui, doe drüdde kümmet rask.
11, 15-19
Os doe siewede Engel doe Posaune namm, loeden sik helle Stimmen innen
Hiemel hairen, doe sian: Dat Regiment iawer doe Welt hairt niu Gott un suinem
Christus; hoe werd Küönik in olle Oewigkoet suin. Do fellen doe 24 Ellsten, doe up
iaren Stoölen for Gott saiden, upt Gesicht un bian Gott an un sian: Wui danket
dui dem allmächtigen Gott un Heren, doe do est un wiesen est. Diu häs doe
graude Macht wir an dui nuamen un regoers niu os Küönik. Doe Fölker send in
Wiut geron un duin Ferdroet est kuomen. Niu est doe Tuit do, dat diu doe Dauen
richtes un duinen Knechten, den Prophoeden un den Hoeligen, den Laun iutdells
un ollen, doe duinen Namen fürchtet, den Lütken un den Grauden, un dat diu iawer
doe Ferdiarwen bringes, doe doe Welt ferduarwen häwwet. Do weor Gott suin
Tempel innen Hiemel upmaket, dat doe Schroen fan suinem Bunne dorin teo soen
was. Do kaimen Blitse, Donnersliage, Erbiewen un Hagelschiur.
12, 1-6
Dann was oen graut Teoken annen Hiemel teo soen. Dat was oene Fruwwen, doe
hadde doe Sunnen os Klaid; doe Mone lagg iar teo Foöden un oene Kreone fan
twialf Sternen hadde soe uppen Koppe. Soe geng met oenem Kuine un schraigge,
os doe Woedage kaimen un soe Naut hadde. Dann was no oen Toeken annen
Hiemel teo soen. Dat was oen grauden rauen Draken, doe hadde siewen Köppe
un toeggen Hairn un up den Köppen siewen Kreonen. Suin Stert rait den drüdden
Doel fan den Sternen fannen Hiemel weg un smait soe uppe Ern. Doe Drake stonn
for der Fruwwen un liure up dat Kuind. Wenn dat gebuaren was, woll hoe dat
sliuken. Soe brochte dat Kuind teor Welt; et was oen Jungen; doe soll olle Hoeden
met oenem uisern Stocke hoön. Dat Kuind weor no Gott un suinem Steole brocht.
Doe Fruwwe flüchte in doe Sandbiarge. Dor faun soe oene Stuie, doe hadde Gott
iar inrichtet, dat soe do 1260 Dage fersuarget weren soll.
12, 7-12
Do gaff et Struit innen Hiemel. Michael un suine Engel strieden met dem Draken;
doe Drake un suine Engel wuiren sik. Hoe weor owwer betwungen un hadde niu
ninne Stiue mer innen Hiemel. Do weor doe graude Drake heriutsmieden, doe
aule Slange, doe auk Duüwel hett, doe doe ganße Welt bedrüggt. Hoe weor uppe
Ern smieden un suine Engel met em. Ik haur oene helle Stimme innen Hiemel, doe
sia: Niu est dat Hoel, doe Macht un dat Ruik fan iusem Gott un doe Macht fan iusem
312

Hoeland kuomen. Doe Sotan est heriutsmieden, doe iuse Broör Dagg un Nacht for
Gott ferklaget hät. Soe häwwet en iawerwunnen duür dat Bleot fan dem Lamme un
duür dat Tuügnis fan dem Weore un häwwet iar Liewen nich schaunt bet in den
Daud. Dorümme fröwwet jiu, jui Hiemel, un doe dorin wuont! Laige goet et der Ern
un der Soe; doe Sotan est met graudem Fernuin dalkuomen, un hoe woet, dat hoe
män woenig Tuit mer hät.
12, 13-17
Os doe Drake sog, dat hoe uppe Ern smieden was, ferfolge hoe doe Fruwwen, doe
dat Kuind gebuaren hadde. Der Fruwwen woören twoe Flüögel giewen, os dem
grauden Adler, dat soe in doe Sandbiarge an doe Stuie flüchten konn, wo soe
oene Tuit, twoe Tuien un oene halwe Tuit fersuarget weren soll un for der
fernuinigen Slange sieker was. Doe Slange schaut Wader os oenen Streom iut
iarem Munne achter der Fruwwen hiar, dat soe ferdrinken soll. Doe Ern kamm der
Fruwwen teo Hülpe; soe make dat Miul up un slauk dat Wader, dat doe Drake iut
suinem Miule iutspuigget hadde. Doe Drake kraig doe Wiut iawer doe Fruwwen;
hoe geng weg un feng met iaren annern Kinnern Struit an, doe Gott suine
Gebodde hault un Jesus suin Tuügnis getrüwwe bewart.
13, 1-10
Ik stonn up dem Sanne anner Soe un sog oen Tir iut der Soe stuigen, dat hadde
toeggen Hairn un siewen Köppe; up den Hairn wören toeggen Kreonen un up den
Köppen wören Namen schriewen, doe iawer Gott spodden. Dat Tir glaik oenem
Panther; suine Foöde wören Foöde os fan oenem Bären; suin Miul was oen Miul os
fan oenem Löwwen. Doe Drake gaff em suine Kräfte un suinen Steol un graude
Macht. Doe oene fan suinen Köppen sog iut, os wenn dat Tir dautstiaken wöre,
owwer doe Wunne hoele wir. Olle Luüe wunnern sik iawer dat Tir[.] un bian den
Draken an, doe dem Tire doe Macht gaff, un bian auk dat Tir an un sian: Wer est
dem Tire wuoßen un wer kann et twingen? Dat Tir kraig oen Miul un sia graude un
spöttske Dinge; et hadde Macht, dat 42 Monade sau teo druiwen. Et make dat Miul
up un ferspodde Gott; et spodde iawer suinen Namen un suine Wuonung un iawer
olle, doe innen Hiemel wuont. Et kraig auk Macht, Struit met den Hoeligen
anteofangen un soe teo twingen; et hadde Gewalt iawer olle Geslechter, Sproken
un Fölker. Olle doe upper Ern wuont, bian et an, olle den iare Namen fan der Welt
iarem Anfange an nich in dem Beoke fan dem Lamme stot, dat offert est. Doe Auren
hät, doe haire teo: Doe annere int Gefängnis bringet, doe kümmet sümst int
Gefängnis; doe annere met dem Swerte dautsloet, doe sall sümst met dem Swerte
dautslagen weren. Huir müöt doe Hoeligen iare Iutdiur un iaren Glauwen
bewuisen.
13, 11-18
Ik sog oen anner Tir iut der Ern upstuigen; dat hadde twoe Hairn os Hairn fan
oenem Lamme; et kuüre owwer os oen Drake. Et hadde olle Gewalt os dat erste Tir
un wuise soe for dem suinen Augen. Et brochte olle, doe upper Ern wuonen, doteo,
dat erste Tir anteobian; dem suine Wunnen wören oll hoelt. Et dai graude Wunner;
et loet for den Minsken iaren Augen Fuür fannen Hiemel uppe Ern falen. Duür doe
Wunner, doe et for dem ersten Tire deon konn, ferforde et olle, doe upper Ern
wuonen; et föddere soe olle up, soe sollen dem Tire, dat doe swore Wunne hadde
313

un doch lebennig bliewen was, oen Denkmol uprichten. Et kraig auk Macht, Liewen
in dat Denkmol teo bringen, dat et kuüren un drüwwen konn, soe mössen olle
stiarwen, doe dat Beld fan dem Tire nich anbian wollen. Olle Luüe, lütke und
graude, ruike un arme, fruigge un unfruigge brochte et doteo, dat soe up iare rechte
Hand odder up iare Stirn sik oen Toeken maken, dat nich oene wat kaupen un
ferkaupen droffe, os blaut doe, doe dat Toeken hedden, dem Tire suinen Namen
odder doe Tall fan suinem Namen. Huir est Wuishoet naidig! Doe Insicht hät, doe
beriake doe Tall fan dem Tire; et est doe Tall fan oenem Minsken, dem suine Tall
666 est.
14, 1-5
Ik sog dat Lamm up dem Biarge Zion ston un met em 144 diusend, doe hedden
suinen Namen un den Namen fan suinem Fadder up iare Stirn schriewen. Ik haur
oene Stimme fannen Hiemel, doe klang, os wenn Wader briuset un Donner rullt.
Doe Stimme klang auk, os wenn wecke doe Harfen spielt. Soe süngen oen nuigge
Loed for dem Steole, for den Gestalten un for den Ellsten. Nich oene konn dat Loed
leren, os blaut doe 144 diusend, doe fanner Ern fruikofft send. Düöse häwwet sik
nich met Friusluüen afgiewen; soe send roeggen os Jungfern. Soe folget dem
Lamme, wo et hen goet; soe send iut den Minsken fruikofft os doe ersten for Gott un
dem Lamme. In iarem Munne send ninne Lüögen fiunen weoren, soe send one
Pläcken.
14, 6-12
Ik sog oenen annern Engel buawen annen Hiemel floegen. Doe hadde oene geoe
Buaskop fan Oewigkoet hiar; doe woll hoe ollen Fölkern, Stämmen un Sproken
upper Ern ferkünnigen. Hoe roep met heller Stimme: Fürchtet Gott un giewet em
doe Ere! Doe Tuit fan suinem Gerichte est kuomen. Biat den an, doe den Hiemel,
doe Ern, doe Soe un doe Waderwellen maket hät. Dann kamm oen anner Engel,
doe sia: Babel, doe graude Statt est falen, jeo falen, doe met dem Wuine fan iarer
Unducht olle Fölker börnt hät. No düösen folge doe drüdde Engel, doe roep met
heller Stimme: Olle, doe dat Tir un suin Beld anbiat un sik dat Toeken for doe Stirn
odder uppe Hand maket, doe süöt fan dem Wuine drinken, worin doe Ferdroet fan
Gott briuset, doe in suinem Bieker stoet un nich ferdünnt est; doe süöt in Fuür un
Swiawel for den hoeligen Engeln un for dem Lamme Puin luin. Doe Rauk fan iarer
Puin stiggt up in Oewigkoet. Soe häwwet Dagg un Nacht ninne Riue, doe dat Tir un
suin Beld anbiat, un dat Toeken fan suinem Namen annuamen häwwet. Huir est
Iutdiur fan den Hoeligen naidig, dat soe Gott suine Gebodde hault un den Glauwen
an Jesus bewart.
14, 13-20
Ik haur oene Stimme fannen Hiemel soeggen: Schruif! Sialig send fan niu an doe
Dauen, doe in dem Heren stiarwet. Jeo, sau seggt doe Goest, soe süöt Riue fan
iarer Arboet häwwen; iare Wiarke weret nen folgen. Ik sog oene widde Wolke; up
der Wolke satt oene Gestalt, doe gluike oenem Minskensuonen; doe hadde oene
gollne Kreone uppen Koppe un inner Hand oene scharpe Siekel. Do kamm oen
anner Engel iut dem Tempel, doe roep met heller Stimme dem upper Wolke teo:
Sedde duine Siekel an un fang an teo snuin! Doe Arntuit est kuomen; doe Arn
upper Ern est ruip. Doe upper Wolke satt, loet suine Siekel iawer doe Ern swingen;
314

do weor doe Ern afarnt. Do kamm no oen anner Engel iut dem Tempel innen
Hiemel, doe hadde oen scharp Mest. No oen anner Engel kamm fan den Altor hiar;
doe hadde Macht iawer dat Fuür un roep dem teo, doe dat Mest hadde: Nimm duin
scharp Mest un snuit doe Wuin[t]riuwen upper Ern af; doe Prülle send ruip. Doe
Engel namm dat Mest un snait doe Prülle fan dem Wuinstocke af un smait soe in
dat graude Fatt fan Gott suinem Ferdroet. Dat Fatt weor biuden for der Statt
iutpresst. Dat Bleot kamm iut dem Fadde un staig den Piaren bet an doe Sielen un
flaut an foerhunnert Muilen wuit.
15, 1-4
Ik sog oen anner graut un wunnerbor Toeken annen Hiemel. Siewen Engel, doe
sollen doe lesten siewen Plogen bringen. Domedde was Gott suin Ferdroet teo
Enne. Ik sog oen Flagg os oen gliasern Wader, met Fuür menget. An der gliasern
Soe sog ik olle ston, doe in dem Struide met dem Tire den Sieg behaulen hedden;
soe spielen for Gott up Harfen. Soe süngen Gott suinem Knechte Moses un dem
Lamme suin Loed; dat hoede: Graut un wunnerbor send duine Wiarke, diu
allmächtige Gott un Her; gerecht un wor send duine Wiage, diu Küönik iawer olle
Fölker! Wer sall dui nich fürchten un duinem Namen nich Ere giewen? Diu allaine
bis hoelig. Olle Fölker weret kuomen un for dui anbian. Duin gerecht Walten est
bekannt.
15, 5-8
Dann sog ik, dat sik doe Tempel, dem Tuügnis suin Telt innen Hiemel, updai. Iut
dem Tempel kaimen siewen Engel met den siewen Plogen. Soe hedden oen
roeggen witt Linnenklaid anne un ümme doe Bost hedden soe oenen gollnen
Güördel. Doe oene fan den foer Gestalten gaff den siewen Engeln gollne
Schüödeln; doe wören full fan dem oewigen Gott suinem Ferdroet. Doe Tempel
weor full fan Rauk; doe kamm fan Gott suiner Herlikkoet un Macht. Nich oene konn
in den Tempel gon, bet dat doe siewen Plogen fan den siewen Engeln teo Enne
wören.
16, 1-7
Ik haur oene graude Stimme iut dem Tempel, doe sia teo den siewen Engeln: Got
hen un goedet doe siewen Schüödeln met Gott suinem Ferdroet uppe Ern iut. Doe
erste geng hen un gaut suine Schüödel uppe Ern iut. Do kaimen laige un
fernuinige Geswuüre an den Minsken, doe dem Tire suin Toeken droögen un suin
Beld anbian. Doe twoede gaut suine Schüödel inne Soe iut. Doe weor dat Wader
os Bleot fan den Dauen un olls starf, wat inner Soe liewe. Doe drüdde Engel gaut
suine Schüödel in doe Flüsse un Waderwellen. Do woören doe teo Bleot. Ik haur
dat doe Engel, doe iawer dat Wader sedd´t est, sia: Gerecht bis diu, doe do est un
wiesen est; hoelig bis diu, dat diu sonn Gericht hölls. Wuil soe dat Bleot van den
Hoeligen un Prophoeden ferguaden häwwet, häs diu soe auk Bleot drinken loden.
Soe ferdoent et. Ik haur dat Altor soeggen: Jeo, Her! Diu bis doe allmächtige Gott,
duine Urdoele send wor un gerecht.
16, 8-11
Do foerde Engel gaut suine Schüödel in doe Sunnen iut. Do weor der doe
Macht giewen, doe Minsken met Fuürgleot teo puinigen. Do kamm oene graude
315

Hidde iawer doe Minsken; soe kuüren owwer spöttsk iawer Gott suinen Namen,
doe doch doe Macht iawer doe Ploge hadde; soe bekeren sik nich un gaiwen em
auk nich doe Ere. Doe fiffte Engel gaut suine Schüödel up den Steol fan dem Tire
iut. Do weor suin Ruik duüster. Doe Minsken bieden sik for Naut uppe Tungen. Soe
schüllen iawer Gott innen Hiemel, wuil soe Puine un Geswuüre hedden; soe
bekeren sik owwer nich fan iaren Laighoeden.
16, 12-16
Doe sesste Engel gaut suine Schüödel up den grauden Fluss Euphrat iut. Do
druüge suin Wader iut, dat doe Wegg for doe Küönike iut Sunnenupgang fruigg
weren soll. Ik sog iut dem Miule fan dem Draken, fan dem Tire un dem
Lüögenprophoeden droe unroeggen Goester kuomen, doe Powwen glieken. Dat
send doe Goester fan den Duüweln, doe Wunner deot un no den Küöniken upper
ganßen Ern got un soe for den Kruig tohaupehalt, den soe Gott, dem Allmächtigen,
an suinem grauden Dage ansoeggen witt. Suü, ik kuome os oen Doef. Sialig est,
doe waket un up suine Klair passt, dat hoe nich naket herümme goet un suine
Schiamde wuiset. Doe unroeggen Goester loeden doe Küönike in oener Giegend
tohaupekuomen, doe up Hebräisk Harmagedon hett.
16, 17-21
Doe siewede Engel gaut suine Schüödel inne Lucht iut. Do kamm oene helle
Stimme iut dem Tempel fan dem Steole hiar, doe sia: Et est schoen. Niu folgen
Lüchten un Donner un Erdbiewen. Dat Erdbiewen was sau stark, os nau nich oent
wiesen est, suit Minsken upper Ern send, sau furchtbor un schrecklik. Doe graude
Statt breok in droe Doele iutoenanner. Den Fölkern iare Stian fellen tohaupe. Gott
dachte an dat graude Babel un gaff em den Bieker met dem Wuine fan suinem
Unwillen. Olle Inseln sünken un doe Biarge wören nich mer teo soen. Graude
Hagelstücke, sau swor os oen Sinner fellen fannen Hiemel up doe Minsken. Doe
schüllen iawer Gott ümme den Hagel, wuil doe Ploge sau graut was.
17, 1-6
Do kamm doe oene fan den siewen Engeln, doe siewen Schüödeln hedden, doe
kuüre met mui un sia: Kumm, ik will dui dat Urdoel iawer doe graude Heore wuisen,
doe an dem grauden Wader wuont, met der doe Küönike upper Ern sik inloden
häwwet un fan der iarem Wuine olle drunken häwwet, doe upper Ern send. Hoe
brochte mui innen Goeste in doe Sandbiarge. Do sog ik oen Wuif up oenem rauen
Tire sidden. Dat Tir was full fan Spottnamen un hadde siewen Köppe un toeggen
Hairn. Dat Wuif was met Purpur un Scharlach klait un met Gold, Eddelstoenen un
Perlen teodecket; inner Hand hadde et oenen gollnen Bieker, full fan Dreck un
Unrot iut suiner Unducht. An suiner Stirn stonn oen Name, oen Gehoemnis: Dat
graude Babel, doe Mudder fan der Unducht un fan ollem Unrot upper Ern. Ik sog,
dat dat Wuif fan dem Bleoe fan den Hoeligen un fan Jesus suinen Tuügen
bedrunken was. Ik staune, os ik dat sog.
17, 7-18
Doe Engel sia: Worümme wunners diu dui sau? Ik will dui dat Gehoemnis fan dem
Wuiwe un fan dem Tire soeggen, dat dat Wuif dräggt un siewen Köppe un toeggen
Hairn hät. Dat Tir, dat diu soen häs, est froöer wiesen un est niu nich mer; et werd
316

owwer wir iut dem Afgrunne upstuigen un dann for ümmer int Ferdiarwen gon. Olle
Luüe upper Ern, den iar Name nich fan Anfang fanner Welt hiar in dem Beoke
stoet, weret staunen, wenn soe dat Tir soet, dat wiesen est, niu nich mer est un nich
wuir suin werd. Huir est Insicht un Wuishoet naidig. Doe siewen Köppe send
siewen Biarge, wo dat Wuif uppe sitt; soe send auk siewen Küönike, fuiwe send oll
falen; doe oene est do no; doe annere est nau nich kuomen. Wenn hoe kümmet,
sall hoe blaut korde Tuit bluiwen. Dat Tir, dat froöer wiesen est un niu nich mer est,
est doe echte Küönik, et est owwer auk doe oene fan den siewen un goet int
Ferdiarwen. Doe toeggen Hairn, doe diu soen häs, send auk toeggen Küönike.
Soe häwwet nau ninne Macht; soe weret owwer os Küönike Macht kruigen, wenn
auk blaut for oene korde Tuit met dem Tire tohaupe. Soe send oenig un weret iare
Kraft un Macht dem Tire iawergiewen. Soe weret met dem Lamme Kruig foören; dat
Lamm werd siggen; et est jo doe Her iawer olle Heren un doe Küönik iawer olle
Küönike; doe met dem Lamme send, doe send bereopen un iutwält un getrüwwe.
Doe Engel sia mui no: Dat Wader, wat diu soen häs, wo dat Wuif satt, dat send
Fölker, Stämme un Sproken. Doe toeggen Hairn, doe diu soen häs, un dat Tir
sümst, doe weret dat Wuif hassen, soe weret et ferstaiden un iutplünnern; soe
weret suin Floesk fertiaren un et int Fuür smuiden. Gott hät nen dat int Hadde
giewen, dat soe oene Moenung häwwet un no suinem Willen dem Tire iare Macht
iawergiewet, bet Gott suin Weort wor maket est. Dat Wuif, dat diu soen häs, est doe
graude Statt, doe Gewalt iawer doe Küönike upper Ern hät.
18, 1-3
Dann sog ik oenen annern Engel fannen Hiemel dalkuomen. Doe hadde graude
Macht; upper Ern weor et lecht fan suiner Herlikkoet. Doe roep met gewaltiger
Stimme: Soe est falen, jeo falen, doe graude Statt Babel; soe est oen Lock for doe
Duüwel weoren, oen Lock for olle unroeggen Goester, oen Lock for olle unroeggen
un schändliken Füögel. Olle Fölker häwwet fan dem Wuin fan iarer Unducht
drunken; doe Küönike upper Ern häwwet sik met iar inloden; doe Kaupluüe upper
Ern häwwet sik met iar inloden; doe Kaupluüe upper Ern send duür iare Wollust
ruik weoren.
18, 4-8
Ik haur oene annere Stimme fannen Hiemel, doe sia: Got fan huir weg, muin Folk,
dat jui jiu nich met iaren Sünnen ansticket un iare Plogen jiu nich auk driapet. Iare
Sünnen got bet annen Hiemel un Gott denkt an iare Friawel. Deot iar dat an, wat
soe jiu andon hät; giewet iar dat duwwelt wuir, wat soe ferdoent hät; goedet doe
duwwelte Mode in den Bieker, den soe jiu drinken loden hät. Sau fiel os soe
prunket un swelget hät, sau fiel kwialet un puiniget soe niu. Soe denkt in iarem
Sinne: Ik sen huir os Küönikin un sen ninne Witwe; Treor were ik nich soen.
Dorümme süöt iare Plogen up oenen Dagg kuomen; Daud, Laid un Hunger; met
Fuür sall soe fernichtet weren. Gott doe Her est stark, doe soe richtet.
18, 9-20
Doe Küönike upper Ern, doe sik met iar afgiewen un met iar swelget häwwet, weret
ümme soe treoren un klagen, wenn soe den Rauk fan iarem Branne soen weret.
Soe weret for Schrecken iawer iare Kwol fan wuidem ston bluiwen un soeggen:
Wo goet dui dat, wo goet dui dat, Babel, diu graude starke Statt! In oener Stunne
317

est dat Gericht iawer dui kuomen. Doe Kaupluüe upper Ern weret ümme soe
gruinen un treoren; ninn Minske köfft mer iare Waren; doe Waren fan Gold, Sülwer,
Eddelstoen un Perlen, fan Linnen, Suide, Purpur un Scharlach, oll dat fuine
Riukholt un dat Geschuir iut Elfenboen, Holt, Kuaper, Uisen un Miarmel, un Kanoel,
Salwe, Raikerwiark, Wuin, Ialge, Mial, Kaurn, Foe, Schope, Piare, Wagen, Minsken
met Luif un Soele; auk olle Früchte, doe duin Hadde ferlange, send dui
wegnuamen un olls, wat blitse un blenke, est fergon; diu wers dofan niks mer
fuinen. Doe met düösen Waren hanneln un an dui ruik weoren send, doe weret for
Schrecken iawer duin Ellend fan wuidem teokuiken un gruinen un klagen un
soeggen: Wo laige, wo laige est dat! Doe graude Statt, doe sik met Linnen, Gold un
Purpur klaie un met Gold, Eddelstoen un Perlen smücke! In oener Stunne est doe
graude Ruikdum togrunne gon! Olle Stuürluüe un Schepper un olle, doe upper
Soe förden, stönnen fan wuidem un schroeggen, os soe den Rauk fan iarem
Branne sogen un sian: Wo est süss woll sonne graude Statt os düöse? Soe
stroöggen Aske up iare Köppe un schroeggen, grienen un klagen: Wo laige, wo
laige! Düöse graude Statt fan der iaren Waren olle Schepper uppen Wader ruik
weoren send; in oener Stunne est soe togrunne gon! Froöwwe dui doriawer, diu
Hiemel, froöwwet jiu, jui Hoeligen, jui Apostel un Prophoeden! Gott hät Gericht
iawer iar haulen un jiu Recht giewen.
18, 21-24
Dann namm oen starken Engel oenen Stoen up, sau graut os en Müölenstoen, un
smait en inne Soe un sia: Sau sall doe graude Statt Babel met oenem Swunge
wegsmieden weren un nich mer teo soen suin. Gesang, Harfen, Floöden un
Trompoeden süöt nich mer in dui haurt weren; ninn Handwiark sall mer arboeden
un ninne Müölen mer klappern. Ninn Lecht sall mer in dui schuinen un ninne
Stimme fan Briut un Bruümen in dui haurt weren. Duine Kaupluüe liewen, os
Fürsten upper Ern. Duür duin Gift un duinen Heksendrank send olle Fölker upper
Ern ferfoört weoren. In duinen Muürn est dat Bleot fan Prophoeden un Hoeligen
fiunen un fan olle doe upper Ern mordet send.
19, 1-5
Dann haur ik, dat fiele Stimmen innen Hiemel roepen: Gott sui Loff! dat Hoel, doe
Herlikkoet un doe Macht hairt iusem Gott. Wor un gerecht est suin Gericht, dat hoe
dat Wuif henrichtet hät, dat doe Ern met suiner Unducht ferduorwen hät, un dat hoe
dat Bleot fan suinen Knechten föddert, doe et ümmebrocht hät. Dann sian soe wir:
Gott sui Loff! Doe Rauk fan iarem Branne stiggt bet in Oewigkoet up. Doe 24 Ellsten
un doe foer Gestalten fellen dal un bian Gott an, doe up dem Steole satt, un sian
Amen. Gott sui Loff! Fan dem Steole kamm oene Stimme un sia: Danket iusem
Gott, olle suine Knechte, jui olle, doe en fürchtet, doe grauden un doe lütken.
19, 6-10
Ik haur fiele helle Stimmen; dat liure os Briusen fan graudem Wader un Grummeln
fan starkem Donner; doe sian: Gott, doe allmächtige, hät dat Ruik iawernuamen.
Wui witt us fröwwen un dankbor suin un Gott doe Ere giewen! Dem Lamme suine
Hochtuit est kuomen; suine Briut hät sik doteo rüstet. Soe draff sik klai met
roeggen witt Linnen. Dat Linnen est den Hoeligen iare Gerechtigkoet. Doe Engel
sia mui: Schruif! Sialig send olle, doe teo der Hochtuit fan dem Lamme bereopen
318

send. Dann sia hoe no: Düt send warhaftig Gott suine Woöre. Ik fell em teo Foöden
un woll en anbian. Do sia hoe: Deo dat nich! Ik sen blaut oen Knecht os diu un
duine Broör, doe Jesus suin Tuügnis häwwet. Bia Gott an! Jesus suin Tuügnis est
doe Goest, doe iawer Jesus wuisseggt.
19. 11-16
Dann sog ik den Hiemel uapen. Do was oen witt Piard; doe doruppe satt, hoede
Getrüwwe un Wor. Gerecht est suin Gericht un suin Struit innen Kruige. Suine
Augen wören Fuürflammen; up suinem Koppe wören fiele Kreonen; suin Name
was upschriewen, owwer do was nich oene, doe en kenne, os blaut hoe sümst.
Suin Klaid was met Bleot besprenget un suin Name hoede Gott suin Weort. Em
folgen innen Hiemel graude Tröppe Ridder in widden roeggen Linnen un up
widden Piaren. Iut suinem Munne kamm oen scharp Swert; domedde soll hoe doe
Fölker dalslon; hoe werd soe met oenem uisern Stocke regoeren; hoe trett dat Fatt,
wo doe allmächtige Gott den Wuin fan suinem Ferdroet inne iutpressen lött. Up
suinem Klaide un ümme suine Hüöpe stoet schriewen: Küönik iawer olle Küönike
un Her iawer olle Heren.
19, 17-21
Ik sog oenen Engel inner Sunnen ston, doe roep met heller Stimme ollen Füögeln
teo, doe unnern Hiemel floeget, un sia: Kuomet huirhen teo Gott suiner grauden
Moltuit! Jui süöt Floesk häwwen fan Küöniken un Iawersten, fan starken Riddern un
iaren Piaren, fan Fruien un Knechten, fan Lütken un Grauden. Ik sog dat Tir un doe
Küönike upper Ern un iare Tröppe tohaupekuomen. Doe wollen Kruig met dem
anfangen, doe up dem Piare satt, un met suinen Tröppen. Dat Tir weor griepen un
auk doe Lüögen-Prophoet, doe met suinen Wunnertoeken doe ferfoört hadde, doe
dem Tire suin Toeken annuamen un suin Beld anbiat hedden. Bui lebennigen
Luiwe woören doe boeden in den Fuüruawen smieden, doe met Swiawel bott
weor. Doe annern woören met dem suinem Swerte dalslagen, doe up dem Piare
satt; dat Swert geng iut suinem Munne heriut. Doe Füögel woören satt fan oll dem
Floeske.
20, 1-3
Ik sog oenen Engel fannen Hiemel kuomen, doe hadde den Slüödel teo dem
Afgrunne un oene lange Kuin inner Hand. Hoe graip den Draken, doe aule Slange,
den Duüwel, den Sotan un baun en diusend Jore faste. Hoe smait en in den
Afgrund un slaut en dorin teo un sedde buawen no oen Siegel drup, dat hoe doe
Fölker nich ferfoören soll, bet doe diusend Jore ümme send. Nohiar mott hoe wir
oene kodde Tuit lössloden weren.
20, 4-6
Ik sog Stoöle, do sedden sik wecke up, den weor dat Gericht iawergiewen. Ik sog
auk doe Soelen fan den, doe ümme dat Tuügnis fan Jesus un ümme Gott suin
Weort henrichtet wören; doe dat Tir un suin Beld nich anbiat hedden un suin
Toeken anner Stirn un upper Hand nich annuamen hedden. Doe liewen wir un
regoeren diusend Jore os Küönike met Christus. Doe annern Dauen woören nich
lebennig; erst müöt doe diusend Jore ümme suin. Düt est dat erste Upston. Sialig
un hoelig est doe, den dat erst Upston wecket; iawer den hät doe twoede Daud
319

ninne Macht; soe weret Gott un Christus suine Pruister suin un diusend Jore met
em os Küönike regoeren.
20, 7-10
Wenn doe diusend Jore ümme send, dann werd doe Sotan iut suinem
Gefängnisse wir lösskuomen. Dann werd hoe heriutkuomen un werd doe Fölker
Gog un Mogog, doe an den foer Ennen fanner Ern wuont, ferfoören un soe teom
Kruige sammeln, sau fiele os Sand anner Soe. Soe tüögen broet iawer doe Ern un
slüöden dat Lager fan den Hoeligen un doe loewe Statt in. Do loet Gott Fuür
fannen Hiemel falen un soe dofan fertiaren. Doe Duüwel, doe soe ferfoören woll,
weor in den Fuür- un Swiawelpeol smieden, wo dat Tir un doe Lüögenprophoet
wören; do süöt soe Dagg un Nacht bet in Oewigkoet puiniget weren.
20, 11-15
Ik sog oenen grauden widden Steol un den, doe doruppe satt; for dem suin Gesicht
flüögen doe Ern un doe Hiemel weg; do was ninne Stuie mer for doe. Ik sog doe
Dauen, doe Grauden un doe Lütken, for dem Steole ston; doe Boöker woören
upslagen. No oen anner Beok weor upslagen, dat Beok iawer dat Liewen. Doe
Dauen woören richtet no iaren Wiarken, sau os et in den Boökern schriewen stonn.
Doe Soe gaff doe Dauen wir heriut, doe dorin wören, un olle woören soe no iaren
Wiarken richtet. Dann woören doe Daud un doe Hölle in den Fuürpeol smieden.
Düöse Fuürpeol est doe twoede Daud. Doe nich in dem Beoke iawer dat Liewen
anschriewen stonn, doe weor in den Fuürpeol smieden.
21, 1-8
Ik sog oenen nuiggen Hiemel un oene nuigge Ern; doe erste Hiemel un doe erste
Ern wören fergon; doe Soe was ferswiunen. Dann sog ik doe hoelige Statt, dat
nuigge Jerusalem, iut dem Hiemel fan Gott dalkuomen, sau herlik os oene Briut,
doe sik for iaren Mann smücket hät. Ik haur oene starke Stimme fan dem Steole
hiar reopen: Gott suine Hüdden stoet niu bui den Minsken; hoe well niu bui den
Minsken wuonen. Soe süöt suin Folk suin; hoe sümst well os iar Gott met den
Minsken tohaupewuonen. Hoe werd olle Trainen fan iaren Augen afwisken. Doe
Daud sall nich mer suin, ninne Treor, ninne Klage un ninne Naut sall mer suin; dat
erste est fergon. Doe up dem Steole satt, sia: Ik make olls nuigg. Hoe sia teo mui:
Schruif, dat düöse Woöre, wor un wisse send. Hoe sia auk: Et est schoen. Ik sen
dat A un dat O, doe Anfang un dat Enne. Ik will den Döstigen ümmesüss iut den
Wellen teo drinken giewen, doe dat lebennige Wader häwwet. Doe iawerwinnt, sall
dat olls iarwen; ik will suin Gott suin un hoe sall muin Suone suin. Doe Swacken un
Ungetrüwwen, doe Oebriaker un Dautsliager, doe Giftmisker un Afgöttsken un olle
Lüögner, doe süöt in den Peol gon, wo Fuür un Swiawel inne brennt. Dat est doe
twoede Daud.
21, 9-14
Doe oene fan den siewen Engeln, doe forhiar doe Schüödeln met den lesten
siewen Plogen hedden, kamm no mui un sia: Kumm! Ik will dui doe Briut wuisen,
doe dem Lamme suine Fruwwen est. Hoe brochte mui innen Goeste up oenen
grauden haugen Biarg un wuise mui doe hoelige Statt Jerusalem, doe fan Gott iut
dem Hiemel dalkamm. Doe hadde Gott suine Herlikkoet; iar Lecht strole os doe
320

este Eddelstoen, os doe helle Jaspis. Soe hadde graude hauge Muürn un twialf
Porden. An den Porden stönnen twialf Engel un doe Namen fan Israel suinen twialf
Geslechtern, fan Muargen, Middernacht, Middagg un Owend ümmer droe Porden.
Doe Muürn fan der Statt hadde twialf Grundstoene; do stönnen doe twialf Namen
fan dem Lamme suinen Aposteln uppe.
21, 15-27
Doe met mui kuüre, hadde oenen gollnen Stock, domedde woll hoe doe Statt, doe
Porden un doe Muürn iutmiaden. Doe Statt hät foer Ecken; soe est sau lang os soe
broet est. Hoe meot doe Statt met dem Roetstocke un faun droehunnert Muilen;
doe Länge, doe Bredde un doe Haichte wören gluik. Dann meot hoe doe Muürn un
faun hunnert foer un förtig Ialen, no Minskenmode, doe auk doe Engel hadde. Doe
Muürn was iut Eddelstoen bowwet un doe Statt iut Gold, dat sau helle was os klor
Glass. Doe Grundstoene fan der Stattmuürn wören met ollerhand Eddelstoenen
smücket. Doe twialf Porden wören twialf Perlen; joede Porde was iut oener Perle
maket. Doe Stroden inner Statt wören schuir Gold un sau helle os Glass. Ik sog
ninnen Tempel in der Statt; Gott doe Her, doe allmächtige un dat Lamm est iar
Tempel. Doe Statt hät ninne Sunnen un ninne Mone naidig, doe dorin schuint. Gott
suine Herlikkoet strolt dorin un dat Lamm est dat Lecht dorin. Doe Fölker, doe sialig
weret, wannelt in iarem Lechte un doe Küönike upper Ern weret iar Geschenke
bringen. Iare Porden weret den ganßen Dagg nich teosluaden; Nacht werd dat do
nich. Olle iare Herlikkoet un Pracht weret doe Fölker dohen bringen. Wat
unroeggen est, kümmet nich herin; besonners nich, wat luiderlik est un lüggt, blaut
süöke, doe in dem Lamme suinem Beoke upschriewen stot.
22. 1-5
Dann wuise mui doe Engel oenen Streom, doe hadde Wader for dat Liewen un
was sau klor os Glass. Doe kamm fan Gott un dem Lamme suinem Steole. Midden
up den Stroden un an boeden Suien fan dem Flusse stönnen Baime for dat
Liewen; doe droögen twialfmol Früchte, joeden Monat annere; doe Bliar fan den
Baimen maken doe Fölker gesund. Wat ferflocket est, werd nich mer in der Statt
suin, Gott un dem Lamme suin Steol stoet dorin. Suine Knechte weret en anbian.
Soe weret suin Gesicht ansoen un suinen Namen up iarer Stirn häwwen.
[M]acht werd do nich mer suin; soe briuket ninn Lampenlecht un ninnen
Sunnenschuin. Gott doe Her werd do met suinem Lechte helle strolen; soe weret
os Küönike in Oewigkoet regoeren.
22, 6-9
Dann sia doe Engel teo mui: Düöse Woöre send wisse un wor. Doe Her, doe Gott
iawer doe Goester fan den Prophoeden est hät suinen Engel schicket, dat hoe
suinen Knechten wuisen sall, wat baule schoen mott. Suü ik kuome baule.
Sialig, doe doe Woöre fan dem bewart, wat in düösem Beoke wuisseggt est. Ik sen
Johannes, doe dat soen un haurt hät. Os ik dat soen un haurt hadde, fell ik for dem
Engel dal, doe mui dat wuiset hadde, un woll en anbian. Do sia hoe teo mui: Deo
dat nich! Ik sen auk oen Knecht os diu, os duine Broör, doe Prophoeden un olle,
doe doe Woöre in düösem Beoke bewart häwwet. Bia Gott an!
22, 10-16
321

Dann sia hoe mui: Sliut doe Woöre, doe in düösem Beoke wat wuissoegget, nich
met Siegeln teo! Doe Tuit werd baule kuomen. Doe wat Laiges doöt, sall wuider
wat Laiges deon un doe unroeggen liewet, sall wuider unroeggen liewen; doe
gerecht est, sall wuider gerecht suin un doe hoelig est, sall wuider hoelig suin.
Suü, ik kuome baule un bringe den Laun met; joeder sall no suinen Wiarken
belaunt weren. Ik sen dat A un dat O, doe Anfang un dat Enne, doe Erste un doe
Leste. Sialig send, doe suine Gebodde hault, doe süöt fan der Frucht fan dem
Baume iaden un duür doe Porden in doe Statt gon. Doe Unroeggen, Luiderliken,
Afgöttsken, Dautsliager, Giftmisker un Lüögner süöt biuden bluiwen. Ik sen Jesus;
ik häwwe muinen Engel schicket; doe sall jiu dat for doe Gemoenen betuügen. Ik
sen doe Woddelspruadel iut David suinem Geslechte, doe helle Muarnstern.
22, 17-21
Doe Goest un doe Briut soegget: Kumm! Doe et hairt, sall auk soeggen: Kumm!
Doe Dost hät, doe sall kuomen; doe well, dat sall dat Wader for dat Liewen
ümmesüss niemen. Joedem, doe doe Woöre hairt, doe in düösem Beoke
wuisseggt send, betuüge ik düt: Doe düösem Woören wat teosedd´t, dem werd Gott
doe Plogen schicken, doe in düösem Beoke beschriewen stot. Doe fan düösen
Woören wat wegnimmet, dem werd Gott fan dem Baume for dat Liewen un fan der
hoeligen Statt wat aftoen, doe boeden in düösem [Baume] beschriewen
stot. Doe düt betuüget, seggt: Jeo, ik kuome baule. Amen. Kumm, Her Jesus! Iusem
Heren Jesus suine Gnade sui met ollen Hoeligen!
322