04.11.2013 Aufrufe

Beliebige Dreiecke - Michael-buhlmann.de

Beliebige Dreiecke - Michael-buhlmann.de

Beliebige Dreiecke - Michael-buhlmann.de

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.

<strong>Michael</strong> Buhlmann<br />

Mathematik-Formelsammlung<br />

> Geometrie<br />

> Trigonometrie (Dreiecksberechnung)<br />

> <strong>Beliebige</strong> <strong>Dreiecke</strong><br />

Eine ebene geometrische Figur aus drei Punkten (Ecken) A, B, C und <strong>de</strong>n Seiten a, b, c heißt<br />

Dreieck ∆ABC, das Rechnen mit <strong>Dreiecke</strong>n nennt man Trigonometrie. Die Winkel im Dreieck heißen<br />

α, β, γ und liegen bei <strong>de</strong>n Punkten A, B, C. Gegeben sei ein beliebiges Dreieck ∆ABC mit <strong>de</strong>n<br />

Seiten a, b, c und <strong>de</strong>n Winkeln α, β, γ. Der Inkreis berührt die Dreieckseiten, <strong>de</strong>r Umkreis läuft<br />

durch die Dreiecksecken. Die drei Seitenhalbieren<strong>de</strong>n halbieren jeweils von <strong>de</strong>r gegenüberliegen<strong>de</strong>n<br />

Ecke aus die Dreiecksseite, die drei Winkelhalbieren<strong>de</strong>n halbieren die jeweiligen Dreieckswinkel.<br />

<strong>Beliebige</strong> <strong>Dreiecke</strong><br />

Winkelsumme α+β+γ = 180°<br />

α = 180° – β – γ β = 180“ – α – γ γ = 180° – α – β<br />

Umfang<br />

U = a + b + c<br />

a = U – b – c b = U – a – c c = U – a – b<br />

Flächeninhalt<br />

1<br />

A ah<br />

a<br />

2<br />

A 2<br />

1 bh<br />

A 2<br />

1 ch<br />

= =<br />

b<br />

=<br />

c<br />

a =<br />

2A<br />

h a<br />

2A<br />

h a<br />

=<br />

a<br />

<strong>Michael</strong> Buhlmann, Mathematik-Formelsammlung > Geometrie > Trigonometrie > <strong>Beliebige</strong> <strong>Dreiecke</strong> 1


=<br />

c =<br />

2A<br />

h b<br />

2A<br />

h c<br />

2A<br />

h b<br />

=<br />

b<br />

2A<br />

h c<br />

=<br />

c<br />

1 1 1 A = ab sin γ A = ac sin β A = bc sin α<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2A<br />

a =<br />

bsin γ<br />

2A<br />

a =<br />

csin β<br />

2A<br />

b =<br />

csinα<br />

2<br />

a<br />

A =<br />

sin β sin γ<br />

2sinα<br />

2A<br />

b =<br />

asin γ<br />

2A<br />

c =<br />

asin β<br />

2A<br />

c =<br />

bsinα<br />

2<br />

b<br />

A =<br />

sinα<br />

sin γ<br />

2sin β<br />

2A<br />

sin γ =<br />

ab<br />

2A<br />

sin β =<br />

ac<br />

2<br />

c<br />

A =<br />

sin α =<br />

2A<br />

bc<br />

sin α sin β<br />

2sin γ<br />

a + b + c<br />

s = A = s( s − a)(<br />

s − b)(<br />

s − c)<br />

(Heronsche Formel)<br />

2<br />

Höhen<br />

A =<br />

α β<br />

cot cot cot<br />

2 2 2<br />

2 γ<br />

r I<br />

h a<br />

= bsin γ<br />

h b<br />

= a sin γ<br />

h c<br />

= asin β<br />

h a<br />

= csin β<br />

h b<br />

= csinα<br />

h c<br />

= bsinα<br />

h<br />

a<br />

: h : h =<br />

b<br />

c<br />

1 1 1<br />

: :<br />

a b c<br />

h<br />

h<br />

a<br />

=<br />

b<br />

b<br />

a<br />

h<br />

h<br />

a<br />

=<br />

c<br />

c<br />

a<br />

h<br />

h<br />

b<br />

=<br />

c<br />

c<br />

b<br />

Satz <strong>de</strong>s Pythagoras<br />

a<br />

a =<br />

2<br />

+ 2 2<br />

1<br />

h c<br />

c = a + h<br />

2 2<br />

1 a<br />

a<br />

a =<br />

2<br />

+ 2 2<br />

2<br />

h b<br />

b = a + h<br />

2 2<br />

2 a<br />

2<br />

h a<br />

h a<br />

=<br />

= c<br />

c<br />

2<br />

2<br />

− a<br />

2<br />

1<br />

− a<br />

2<br />

1<br />

a 1 + a 2 = a bzw.<br />

a 1 – a 2 = a bzw.<br />

a 2 – a 1 = a<br />

a<br />

a<br />

= c<br />

− h<br />

2 2 2<br />

1 a<br />

=<br />

c<br />

− h<br />

2 2<br />

1 a<br />

a<br />

a<br />

= b<br />

− h<br />

2 2 2<br />

2 a<br />

=<br />

b<br />

− h<br />

2 2<br />

2 a<br />

2<br />

h a<br />

h a<br />

=<br />

= b<br />

b<br />

2<br />

2<br />

− a<br />

2<br />

2<br />

− a<br />

2<br />

2<br />

b<br />

b =<br />

2<br />

+ 2 2<br />

1<br />

h a<br />

a = b + h<br />

2 2<br />

1 b<br />

b<br />

b =<br />

2<br />

+ 2 2<br />

2<br />

h c<br />

c = b + h<br />

2 2<br />

2 b<br />

2<br />

h b<br />

h b<br />

=<br />

= a<br />

a<br />

2<br />

2<br />

− b<br />

2<br />

1<br />

− b<br />

2<br />

1<br />

b 1 + b 2 = b bzw.<br />

b 1 – b 2 = b bzw.<br />

b 2 – b 1 = b<br />

b<br />

b<br />

= a<br />

− h<br />

2 2 2<br />

1 b<br />

=<br />

a<br />

− h<br />

2 2<br />

1 b<br />

b<br />

b<br />

= c<br />

− h<br />

2 2 2<br />

2 b<br />

=<br />

c<br />

− h<br />

2 2<br />

2 b<br />

2<br />

h b<br />

h b<br />

=<br />

= c<br />

c<br />

2<br />

2<br />

− b<br />

2<br />

2<br />

− b<br />

2<br />

2<br />

<strong>Michael</strong> Buhlmann, Mathematik-Formelsammlung > Geometrie > Trigonometrie > <strong>Beliebige</strong> <strong>Dreiecke</strong> 2


c<br />

c =<br />

2<br />

+ 2 2<br />

1<br />

h b<br />

b = c + h<br />

2 2<br />

1 c<br />

c<br />

c =<br />

2<br />

+ 2 2<br />

2<br />

h a<br />

a = c + h<br />

2 2<br />

2 c<br />

2<br />

h c<br />

h c<br />

=<br />

= b<br />

2<br />

b<br />

2<br />

− c<br />

2<br />

1<br />

− c<br />

2<br />

1<br />

c 1 + c 2 = c bzw.<br />

c 1 – c 2 = c bzw.<br />

c 2 – c 1 = c<br />

c<br />

c<br />

= b<br />

− h<br />

2 2 2<br />

1 c<br />

=<br />

b<br />

− h<br />

2 2<br />

1 c<br />

c<br />

c<br />

= a<br />

− h<br />

2 2 2<br />

2 c<br />

=<br />

a<br />

− h<br />

2 2<br />

2 c<br />

2<br />

h c<br />

h c<br />

=<br />

= a<br />

a<br />

2<br />

2<br />

− c<br />

2<br />

2<br />

− c<br />

2<br />

2<br />

Trigonometrische<br />

Funktionen<br />

h c<br />

sin α =<br />

b = h c<br />

= bsinα<br />

b<br />

sinα<br />

h c<br />

c 1<br />

cos α =<br />

b = c<br />

1<br />

= bcosα<br />

b<br />

cosα<br />

c 1<br />

tan α =<br />

h c<br />

c<br />

1<br />

h c<br />

c<br />

1<br />

= h c<br />

= c 1<br />

tanα<br />

tanα<br />

h b<br />

sin α =<br />

c = h b<br />

= csinα<br />

c<br />

sinα<br />

b 2<br />

cos α =<br />

c = b<br />

2<br />

= c cosα<br />

c<br />

cosα<br />

h b<br />

b 2<br />

tan α =<br />

h b<br />

b<br />

2<br />

h b<br />

b<br />

2<br />

= h b<br />

= b 2<br />

tanα<br />

tanα<br />

h c<br />

sin β =<br />

a = h asin β<br />

a<br />

sin β<br />

c<br />

=<br />

c 2<br />

cos β =<br />

a = c<br />

2<br />

= acosβ<br />

a<br />

cos β<br />

h c<br />

c 2<br />

tan β =<br />

h c<br />

c<br />

2<br />

h c<br />

c<br />

2<br />

= h c tan β<br />

tan β<br />

c<br />

= 2<br />

h a<br />

sin β =<br />

c = h csin β<br />

c<br />

sin β<br />

a<br />

=<br />

a 1<br />

cos β =<br />

c = a<br />

1<br />

= ccosβ<br />

c<br />

cos β<br />

h a<br />

a 1<br />

tan β =<br />

h a<br />

a<br />

1<br />

h a<br />

a<br />

1<br />

= h a tan β<br />

tan β<br />

a<br />

= 1<br />

h b<br />

sin γ =<br />

a = h asin γ<br />

a<br />

sin γ<br />

b<br />

=<br />

b 1<br />

cos γ =<br />

a = b<br />

1<br />

= acosγ<br />

a<br />

cosγ<br />

h b<br />

b 1<br />

tan γ =<br />

h b<br />

b<br />

1<br />

h b<br />

b<br />

1<br />

= h b tan β<br />

tan β<br />

b<br />

= 1<br />

<strong>Michael</strong> Buhlmann, Mathematik-Formelsammlung > Geometrie > Trigonometrie > <strong>Beliebige</strong> <strong>Dreiecke</strong> 3


Sinussatz<br />

h a<br />

sin γ =<br />

b = h bsin γ<br />

b<br />

sin γ<br />

a<br />

=<br />

a 2<br />

cos γ =<br />

b = a<br />

2<br />

= bcosγ<br />

b<br />

cosγ<br />

tan γ =<br />

a<br />

b<br />

h a<br />

a<br />

sinα<br />

=<br />

sin β<br />

2<br />

a b c<br />

= =<br />

sinα<br />

sin β sin γ<br />

h a<br />

a 2<br />

h a<br />

a<br />

2<br />

= h a tanγ<br />

tanγ<br />

a<br />

= 2<br />

b<br />

c<br />

sin β<br />

=<br />

sinγ<br />

a<br />

c<br />

=<br />

sin α<br />

sin γ<br />

sinα<br />

sin β<br />

a<br />

b<br />

a = b<br />

b = a sinα = sin β sin β = sinα<br />

sin β<br />

sinα<br />

b<br />

a<br />

sin β<br />

sin γ<br />

b<br />

c<br />

b = c<br />

c = b sin β = sin γ sin γ = sin β<br />

sin γ<br />

sin β<br />

c<br />

b<br />

sinα<br />

sin γ<br />

a<br />

c<br />

a = c<br />

c = a sinα = sin γ sin γ = sinα<br />

sin γ<br />

sinα<br />

c<br />

a<br />

Cosinussatz<br />

Mollwei<strong>de</strong>sche<br />

Formeln<br />

Tangenssatz<br />

a + b<br />

c<br />

b + c<br />

a<br />

c + a<br />

b<br />

a<br />

b<br />

c<br />

2<br />

2<br />

2<br />

= b<br />

= c<br />

2<br />

2<br />

= a<br />

2<br />

α − β<br />

cos<br />

=<br />

2<br />

γ<br />

sin<br />

2<br />

β − γ<br />

cos<br />

=<br />

2<br />

α<br />

sin<br />

2<br />

γ −α<br />

cos<br />

=<br />

2<br />

β<br />

sin<br />

2<br />

+ c<br />

+ a<br />

+ b<br />

2<br />

2<br />

2<br />

− 2bc<br />

cosα<br />

− 2ca<br />

cos β<br />

− 2ab<br />

cos γ<br />

a − b<br />

c<br />

b − c<br />

a<br />

c − a<br />

b<br />

α − β<br />

sin<br />

=<br />

2<br />

γ<br />

cos<br />

2<br />

β − γ<br />

sin<br />

=<br />

2<br />

α<br />

cos<br />

2<br />

γ −α<br />

sin<br />

=<br />

2<br />

β<br />

cos<br />

2<br />

α + β γ<br />

tan cot<br />

a + b<br />

=<br />

2<br />

=<br />

2<br />

a − b α − β α − β<br />

tan tan<br />

2 2<br />

b<br />

cosα<br />

=<br />

a<br />

cos β =<br />

cos γ =<br />

a<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

+ c − a<br />

2bc<br />

2<br />

+ c − b<br />

2ac<br />

2<br />

+ b − c<br />

2ab<br />

2<br />

2<br />

2<br />

<strong>Michael</strong> Buhlmann, Mathematik-Formelsammlung > Geometrie > Trigonometrie > <strong>Beliebige</strong> <strong>Dreiecke</strong> 4


+ c<br />

b − c<br />

=<br />

β + γ<br />

tan<br />

2<br />

=<br />

β − γ<br />

tan<br />

2<br />

α<br />

cot<br />

2<br />

β − γ<br />

tan<br />

2<br />

a + c<br />

a − c<br />

=<br />

α + γ<br />

tan<br />

2<br />

=<br />

α − γ<br />

tan<br />

2<br />

β<br />

cot<br />

2<br />

α − γ<br />

tan<br />

2<br />

Halbwinkelsätze<br />

α<br />

sin =<br />

2<br />

( s −b)(<br />

s −c)<br />

bc<br />

β<br />

sin =<br />

2<br />

( s − a)(<br />

s − c)<br />

ac<br />

γ<br />

sin =<br />

2<br />

( s − a)(<br />

s −b)<br />

ab<br />

s =<br />

a + b + c<br />

2<br />

α<br />

cos =<br />

2<br />

s ( s − a)<br />

bc<br />

β<br />

cos =<br />

2<br />

s ( s − b)<br />

ac<br />

γ<br />

cos =<br />

2<br />

s ( s − c)<br />

ab<br />

α<br />

tan =<br />

2<br />

( s −b)(<br />

s −c)<br />

s(<br />

s −a)<br />

β<br />

tan =<br />

2<br />

( s − a)(<br />

s − c)<br />

s(<br />

s −b)<br />

γ<br />

tan =<br />

2<br />

( s − a)(<br />

s −b)<br />

s(<br />

s − c)<br />

Seitensätze a + b > c b + c > a a + c > b<br />

Seitenhalbieren<strong>de</strong><br />

Winkelhalbieren<strong>de</strong><br />

Umkreisradius<br />

1 2 2 2 1 2<br />

s 2( )<br />

2<br />

a<br />

= b + c − a = b + c + 2bccosα<br />

2<br />

2<br />

1 2 2 2 1 2<br />

s 2( )<br />

2<br />

b<br />

= a + c − b = a + c + 2accosβ<br />

2<br />

2<br />

1 2 2 2 1 2<br />

s 2( )<br />

2<br />

c<br />

= a + b − c = a + b + 2abcosγ<br />

2<br />

2<br />

w<br />

w<br />

w<br />

α<br />

β<br />

γ<br />

α<br />

bc<br />

= 1 2 cos<br />

2<br />

bc[(<br />

b + c)<br />

− a<br />

2 ] = 2<br />

b + c<br />

b + c<br />

β<br />

ac<br />

= 1 2 cos<br />

2<br />

ac[(<br />

a + c)<br />

− b<br />

2 ] = 2<br />

a + c<br />

a + c<br />

γ<br />

ab<br />

= 1 2 cos<br />

2<br />

ab[(<br />

a + b)<br />

− c<br />

2 ] = 2<br />

a + b<br />

a + b<br />

a b c<br />

r U<br />

= = =<br />

2sin α 2sin β 2sin<br />

γ<br />

r<br />

U<br />

=<br />

bc<br />

2h<br />

a<br />

=<br />

ac<br />

2h<br />

b<br />

=<br />

ab<br />

2h<br />

c<br />

Inkreisradius<br />

A ( s − a)(<br />

s − b)(<br />

s − c)<br />

r I<br />

= =<br />

s<br />

s<br />

s =<br />

a + b + c<br />

2<br />

r I<br />

α<br />

= ( s − a)tan<br />

2<br />

r I<br />

β<br />

= ( s − b)tan<br />

2<br />

r I<br />

γ<br />

= ( s − c)tan<br />

2<br />

<strong>Michael</strong> Buhlmann, Mathematik-Formelsammlung > Geometrie > Trigonometrie > <strong>Beliebige</strong> <strong>Dreiecke</strong> 5


α β γ<br />

r I<br />

= s tan tan tan<br />

2 2 2<br />

r = 4<br />

I<br />

r U<br />

α β γ<br />

sin sin sin<br />

2 2 2<br />

<strong>Beliebige</strong> <strong>Dreiecke</strong><br />

<strong>Michael</strong> Buhlmann, Mathematik-Formelsammlung > Geometrie > Trigonometrie > <strong>Beliebige</strong> <strong>Dreiecke</strong> 6

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!