Formelsammlung Grundlagen Elektrotechnik Stand: 4. März 2009 ...
Formelsammlung Grundlagen Elektrotechnik Stand: 4. März 2009 ...
Formelsammlung Grundlagen Elektrotechnik Stand: 4. März 2009 ...
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Thema Bereiche Seite<br />
Ladung Berechnung 1-2<br />
Spannung allgemeine Definition 1-2<br />
Berechnung 1-2<br />
Definition über Potential 1-2<br />
Stromstärke Berechnung über Ladung 1-2<br />
Stromdichte Berechnung 1-3<br />
Widerstand Berechnung allgemein 1-3<br />
Berechnung über spezifischen Widerstand 1-3<br />
Berechnung über spezifische Leitfähigkeit 1-3<br />
Leitwert Berechnung 1-3<br />
Differenzieller Widerstand Berechnung 1-3<br />
Widerstand und Temperatur Berechnung 1-4<br />
Stern-Dreieck Umrechnung Stern → Dreieck 1-4<br />
Umrechnung Dreieck → Stern 1-4<br />
Grundschaltung Reihenschaltung von Widerständen 1-5<br />
Parallelschaltung von Widerständen 1-5<br />
Elektrische Energie (Arbeit) Berechnung 1-6<br />
Einheitenumrechnung J → kWh , kWh → J 1-6<br />
Leistung Berechnung 1-6<br />
Wirkungsgrad Berechnung 1-6<br />
Spannungsteiler unbelastet 1-7<br />
belastet 1-7<br />
Spannungs- und Strompfeilsysteme Verbraucher-Zählpfeil-System (VZS) 1-8<br />
Erzeuger-Zählpfeil-System (EZS) 1-8<br />
Aktive Zweipole Definition 1-8<br />
Ideale Quellen Ideale Spannungsquelle 1-9<br />
Ideale Stromquelle 1-9<br />
Leistungsanpassung an Quellen 1-9<br />
Reale Quellen Reale Spannungsquelle 1-10<br />
Reale Stromquelle 1-10<br />
Umrechnung Strom- in Spannungsquelle 1-11<br />
Umrechnung Spannungs- in Stromquelle 1-11<br />
Kirchhoffsche Gesetze Knotensatz (1.Kirchhoffsches Gesetz) 1-12<br />
Maschensatz (2.Kirchhoffsches Gesetz) 1-12<br />
Berechnungen mit Knoten- und Maschensatz 1-13<br />
Ersatzspannungsquelle Prinzip 1-14<br />
Berechnung 1-14<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-1
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Ladung:<br />
Q = n • e<br />
Q<br />
n =<br />
e<br />
Q = Ladung in As<br />
n = Anzahl der Ladungsträger<br />
e = Elementarladung<br />
Spannung:<br />
allgemein:<br />
U<br />
W<br />
U =<br />
Q<br />
W<br />
Q = W = Q • U<br />
U<br />
U = Spannung in V<br />
W = Arbeit in J ( = Ws = VAs )<br />
Q = Ladung in As<br />
über Potential:<br />
A<br />
φ A<br />
U AB<br />
B<br />
φ B<br />
C<br />
C = Bezugspotential (Bezugspunkt)<br />
U<br />
AB<br />
= ϕ −ϕ<br />
A<br />
B<br />
U AB = Spannung = Potentialdifferenz zwischen Punkt A und B in V<br />
φ A = Potential des Punktes A bezüglich des Bezugspunktes in V<br />
φ B = Potential des Punktes A bezüglich des Bezugspunktes in V<br />
Stromstärke:<br />
Q<br />
I =<br />
t<br />
Q<br />
t = Q = I • t<br />
I<br />
I = Stromstärke in A<br />
Q = Ladung in As<br />
t = Zeit in s<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-2
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Stromdichte:<br />
S =<br />
I<br />
A<br />
I<br />
A = I = S • A<br />
S<br />
A<br />
S = Stromdichte in<br />
2<br />
mm<br />
I = Stromstärke in A<br />
A = Querschnitt in mm 2<br />
Widerstand:<br />
U<br />
R =<br />
I<br />
U<br />
I = U = R • I<br />
R<br />
R = Widerstand in Ω<br />
U = Spannung in V<br />
I = Stromstärke in A<br />
l • ρ<br />
R =<br />
A<br />
l • ρ<br />
A =<br />
R<br />
l =<br />
A•<br />
R<br />
ρ<br />
ρ =<br />
A • R<br />
l<br />
1<br />
ρ =<br />
χ<br />
l<br />
l<br />
R = A = l = R • χ • A<br />
χ • A<br />
χ • R<br />
χ =<br />
l<br />
A •<br />
R<br />
1<br />
χ =<br />
ρ<br />
l = Länge in m<br />
A = Querschnitt in mm 2<br />
Ω • mm 2<br />
ρ = spezifischer Widerstand in<br />
m<br />
m<br />
χ = spezifischer Leitfähigkeit in<br />
2<br />
Ω • mm<br />
(Rho)<br />
(Kappa)<br />
Leitwert:<br />
G =<br />
1<br />
R<br />
R =<br />
1<br />
G<br />
G = Leitwert in S (Siemens)<br />
R = Widerstand in Ω<br />
Differenzieller Widerstand:<br />
∆U<br />
r =<br />
∆I<br />
∆U<br />
∆ I =<br />
∆ U = ∆I<br />
• r<br />
r<br />
r = Differenzieller Widerstand in Ω<br />
∆U = Spannungsänderung in V<br />
∆ I = Stromstärkeänderung in A<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-3
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Widerstand und Temperatur:<br />
R = α • R • ∆ϑ<br />
∆<br />
20<br />
R 20<br />
∆R<br />
=<br />
α • ∆ϑ<br />
∆R<br />
∆ϑ<br />
=<br />
α •<br />
R 20<br />
α =<br />
R 20<br />
∆R<br />
• ∆ϑ<br />
R<br />
ϑ<br />
= R + ∆R<br />
= • ( 1+<br />
α • ∆ϑ)<br />
20<br />
R 20<br />
R<br />
τ + ϑ<br />
1<br />
= 20<br />
E<br />
ϑ<br />
= R A<br />
• τ − ° C<br />
τ + ϑA<br />
α<br />
∆ = ϑE − 20°C<br />
ϑ ∆ ϑ = ϑ E<br />
−ϑA<br />
∆R = Widerstandsänderung in Ω bei<br />
∆ ϑ = Temperaturänderung in K<br />
α = Temperaturkoeffizient in K<br />
1 =K<br />
-1<br />
τ = Temperaturkennwert in K<br />
R 20 = Widerstand in Ω bei 20 °C<br />
R A = Anfangswiderstand in Ω bei ϑ<br />
A<br />
R ϑ = (End-)Widerstand in Ω bei ϑ<br />
E<br />
∆ ϑ<br />
Stern-Dreieck-Stern-Umrechnung:<br />
Dreieck in Stern:<br />
R • R<br />
R<br />
1 3<br />
R a<br />
=<br />
R1<br />
+ R2<br />
+<br />
3<br />
R • R<br />
R<br />
1 2<br />
R b<br />
=<br />
R1<br />
+ R2<br />
+<br />
3<br />
R<br />
• R<br />
R<br />
2 3<br />
R c<br />
=<br />
R1<br />
+ R2<br />
+<br />
3<br />
Stern in Dreieck:<br />
R = R<br />
1<br />
a<br />
+ R<br />
b<br />
Ra<br />
• Rb<br />
+<br />
R<br />
c<br />
R<br />
2<br />
= R<br />
b<br />
+ R<br />
c<br />
Rb<br />
• Rc<br />
+<br />
R<br />
a<br />
R<br />
3<br />
= R<br />
a<br />
+ R<br />
c<br />
Ra<br />
• Rc<br />
+<br />
R<br />
b<br />
R 1 , R 2 , R 3 = Dreieck-Widerstände<br />
R a , R b , R c = Stern-Widerstände<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-4
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Reihenschaltung von Widerständen:<br />
I = I 1<br />
= I 2<br />
R g<br />
= R 1<br />
+ R 2<br />
U = U 1<br />
+ U 2<br />
I = Gesamtstromstärke in A<br />
U = Gesamtspannung in V<br />
R g = Gesamtwiderstand in Ω<br />
Parallelschaltung von Widerständen:<br />
U = U =<br />
1<br />
= U<br />
2<br />
U<br />
3<br />
I = I +<br />
1<br />
+ I<br />
2<br />
I3<br />
1 1 1 1 1<br />
= + + G<br />
R g<br />
R R R R =<br />
1<br />
2<br />
3<br />
G g<br />
= G +<br />
1<br />
+ G2<br />
G3<br />
I = Gesamtstromstärke in A<br />
U = Gesamtspannung in V<br />
R g = Gesamtwiderstand in Ω<br />
G g = Gesamtleitwert in S<br />
Bei Parallelschaltung von 2 Widerständen gilt:<br />
R • R2<br />
R<br />
1<br />
R g<br />
=<br />
R1<br />
+<br />
2<br />
R<br />
1<br />
=<br />
R • R<br />
R<br />
2<br />
2<br />
g<br />
− R<br />
g<br />
R<br />
2<br />
=<br />
R • R<br />
1<br />
g<br />
R − R<br />
1<br />
g<br />
I<br />
I<br />
1<br />
2<br />
=<br />
R<br />
R<br />
2<br />
1<br />
R<br />
2<br />
=<br />
R1<br />
• I1<br />
I<br />
2<br />
R<br />
1<br />
=<br />
R2<br />
• I<br />
2<br />
I<br />
1<br />
I<br />
1<br />
=<br />
R2<br />
• I<br />
2<br />
R<br />
1<br />
I<br />
2<br />
=<br />
R1<br />
• I1<br />
R<br />
2<br />
I<br />
I<br />
1<br />
=<br />
R2<br />
R + R<br />
1<br />
2<br />
R<br />
2<br />
R • I<br />
• I<br />
1 1<br />
2<br />
= R1 = − R2<br />
( I − I1)<br />
I1<br />
R<br />
I<br />
1<br />
=<br />
R2<br />
• I<br />
R + R<br />
1<br />
2<br />
I =<br />
( R + R )<br />
1<br />
R<br />
2<br />
2<br />
• I<br />
1<br />
I<br />
I<br />
2<br />
R<br />
R<br />
• I<br />
1<br />
2<br />
= R2 = − R1<br />
R1<br />
+ R2<br />
I<br />
2<br />
R<br />
1<br />
=<br />
R<br />
2<br />
• I<br />
( I − I )<br />
2<br />
2<br />
I =<br />
( R + R )<br />
1<br />
R<br />
2<br />
1<br />
• I<br />
2<br />
I<br />
2<br />
R1<br />
• I<br />
=<br />
R + R<br />
1<br />
2<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-5
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Elektrische Energie / Elektrische Arbeit:<br />
W = U • I • t<br />
W = U • Q<br />
W = Arbeit in J =VAs = Ws = Nm<br />
U = Spannung in V<br />
I = Stromstärke in A<br />
t = Zeit in s<br />
Q = Ladung in As<br />
1 kWh = 1 • 10 3 Wh = 3,6 • 10 3 kWs = 3,6 • 10 6 Ws = 3,6 • 10 6 J<br />
1 J = 1 Ws = 1 • 10 -3 kWs =<br />
1 • 10 -3 Wh =<br />
3,6<br />
1 • 10 -6 kWh = 0,278 • 10 -6 kWh<br />
3,6<br />
Leistung:<br />
W<br />
U • I • t<br />
P = P = = U • I<br />
t<br />
t<br />
2<br />
U<br />
P = P = I<br />
2 • R<br />
R<br />
Nm J<br />
P = Leistung in W = VA = =<br />
s s<br />
W = Arbeit in VAs = Ws = J = Nm<br />
U = Spannung in V<br />
I = Stromstärke in A<br />
t = Zeit in s<br />
R = Widerstand in Ω<br />
Wirkungsgrad:<br />
η =<br />
P<br />
P<br />
ab<br />
zu<br />
W<br />
W<br />
ab<br />
η = immer < 1 !!!<br />
zu<br />
η<br />
g<br />
= η 1<br />
• η 2<br />
η = Wirkungsgrad<br />
P ab = abgegebene Leistung in W<br />
P zu = zugeführte Leistung in W<br />
W ab = abgegebene Energie/Arbeit in J<br />
W zu = zugeführte Energie/Arbeit in J<br />
η<br />
g<br />
= Gesamtwirkungsgrad<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-6
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Spannungsteiler:<br />
unbelastet:<br />
U<br />
U<br />
2<br />
=<br />
R2<br />
R + R<br />
1<br />
2<br />
U<br />
2<br />
=<br />
R2<br />
• U<br />
R + R<br />
1<br />
2<br />
U<br />
=<br />
( R + R )<br />
1<br />
R<br />
2<br />
2<br />
• U<br />
2<br />
R<br />
R • U<br />
2<br />
1<br />
= − R2<br />
U<br />
2<br />
R<br />
2<br />
R1<br />
• U<br />
2<br />
=<br />
( U −U<br />
2<br />
)<br />
U<br />
1<br />
R1<br />
R<br />
=<br />
2<br />
U<br />
2<br />
=<br />
U<br />
2<br />
R2<br />
R1<br />
• U<br />
1<br />
U<br />
1<br />
=<br />
R1<br />
• U<br />
2<br />
R<br />
2<br />
R<br />
1<br />
=<br />
R2<br />
• U1<br />
U<br />
2<br />
R<br />
2<br />
=<br />
R1<br />
• U<br />
2<br />
U<br />
1<br />
belastet:<br />
R • R3<br />
R<br />
2<br />
R X<br />
=<br />
R2<br />
+<br />
3<br />
R<br />
3<br />
=<br />
R<br />
R<br />
2<br />
2<br />
• RX<br />
− R<br />
X<br />
R<br />
2<br />
=<br />
R3<br />
• RX<br />
R − R<br />
3<br />
X<br />
R X = Ersatzwiderstand für R2 || R3 (R L )<br />
U<br />
U<br />
2<br />
=<br />
RX<br />
R + R<br />
1<br />
X<br />
U<br />
2<br />
=<br />
RX<br />
• U<br />
R + R<br />
1<br />
X<br />
( R + R )<br />
1 X<br />
•<br />
2<br />
U<br />
=<br />
R<br />
X<br />
U<br />
R<br />
1<br />
=<br />
RX<br />
• U<br />
− R<br />
U<br />
2<br />
X<br />
R X<br />
R1<br />
• U<br />
2<br />
=<br />
( U −U<br />
2<br />
)<br />
U 1<br />
R1<br />
=<br />
U<br />
2<br />
R X<br />
U<br />
2<br />
=<br />
RX • U<br />
R<br />
1<br />
1<br />
R • U<br />
1 2<br />
U1<br />
=<br />
R X<br />
R<br />
1<br />
=<br />
RX • U<br />
U<br />
2<br />
1<br />
R X<br />
R1<br />
• U<br />
2<br />
=<br />
U<br />
1<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-7
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Spannungs- und Strom-Pfeilsysteme:<br />
VZS (Verbraucher-Zählpfeil-System):<br />
P = U • I > 0 (Verbraucher, positive Leistung)<br />
P = U • I < 0 (Erzeuger, negative Leistung)<br />
EZS (Erzeuger-Zählpfeil-System):<br />
P = U • I > 0 (Erzeuger, positive Leistung)<br />
P = U • I > 0 (Verbraucher, negative Leistung)<br />
Aktive Zweipole: (VZS)<br />
Leerlauf: U = U 0 ; I = 0<br />
Kurzschluß: U = 0 ; I = -I K<br />
U = Klemmenspannung<br />
U 0 = Leerlaufspannung<br />
I k = Kurzschlußstrom<br />
Die Bezugspfeile für Strom I und Spannung U werden so gewählt,<br />
daß U 0 und I k positiv sind !!<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-8
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Ideale Quellen:<br />
Ideale Spannungsquelle:<br />
U k = U k = U 0 = U q<br />
U k = Klemmenspannung<br />
U 0 = Leerlaufspannung<br />
U q = Quellenspannung<br />
Ideale Stromquelle:<br />
I k = I q = -I<br />
I k = Klemmenstrom<br />
I q = Quellenstrom<br />
Die Richtungen für die Pfeile von U q bzw. I q werden so gewählt,<br />
daß U q = U k bzw. I q = I k ist.<br />
Leistungsanpassung an Quellen:<br />
P max bei R 1 = R i<br />
weil U Ri = U R1<br />
(Spannungsteiler)<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-9
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Reale Quellen:<br />
Reale Spannungsquelle:<br />
Leerlauf: I = 0 ( R → ∞ Ω)<br />
U k = U 0 = U q<br />
Kurzschluß: U k = 0 ( R → 0 Ω)<br />
I = - I k = -I q<br />
U<br />
U<br />
q 0<br />
I<br />
k<br />
= =<br />
Ri<br />
Ri<br />
=<br />
U<br />
I<br />
0<br />
Ri<br />
k<br />
U<br />
k<br />
= U<br />
q<br />
−U<br />
Ri ⇒ U = k<br />
U<br />
q<br />
− ( Ri<br />
• I ) ⇒ ⎛U<br />
⎟ ⎞<br />
0<br />
U = −<br />
⎜<br />
k<br />
U<br />
q<br />
• I<br />
⎝ Ik<br />
⎠<br />
U k immer < U q !!!!!<br />
I k = Klemmenstrom<br />
U q = Quellenspannung<br />
U 0 = Leerlaufspannung<br />
U Ri = Spannung am Innenwiderstand<br />
R i = Innenwiderstand<br />
Reale Stromquelle:<br />
Kurzschluß: U k = 0 ( R → 0 Ω)<br />
I = - I q = - I k<br />
Leerlauf: I = 0 ( R → ∞ Ω)<br />
U k = U 0<br />
I<br />
U =<br />
I<br />
G<br />
q<br />
k<br />
= 1 k<br />
i<br />
=<br />
Gi<br />
Gi<br />
U<br />
0<br />
I<br />
I<br />
= I 1<br />
− I q ⇒ I ( Gi<br />
• U<br />
k<br />
) − Iq<br />
⎛ I ⎞<br />
k<br />
= ⇒ I =<br />
⎜ • U<br />
k<br />
− Iq<br />
U<br />
⎟<br />
⎝ 0 ⎠<br />
U = U k = U Gi = Klemmenspannung<br />
I q = Quellenstrom<br />
I k = Klemmenstrom<br />
I 1 = Strom durch Innenleitwert<br />
G i = Innenleitwert<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-10
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Umrechnung Strom- in Spannungsquelle:<br />
⇒<br />
Bei Leerlauf ⇒<br />
I<br />
q<br />
0 ⇒ U<br />
0<br />
= U<br />
q ;<br />
Gi<br />
U =<br />
R<br />
i<br />
1<br />
=<br />
G<br />
i<br />
I q = Quellenstrom<br />
U q = Quellenspannung<br />
U 0 = Leerlaufspannung<br />
R i = Innenwiderstand<br />
G i = Innenleitwert<br />
!!!! Pfeilrichtung von I q und U q sind entgegengesetzt !!!!!<br />
Umrechnung Spannungsquelle in Stromquelle:<br />
⇒<br />
Bei Kurzschluß ⇒<br />
U<br />
q<br />
I<br />
k<br />
= ⇒ I = −I q<br />
= −I<br />
k ;<br />
R<br />
i<br />
G<br />
i<br />
=<br />
1<br />
R<br />
i<br />
I k = Klemmenstrom<br />
I q = Quellenstrom<br />
U q = Quellenspannung<br />
R i = Innenwiderstand<br />
G i = Innenleitwert<br />
!!!! Pfeilrichtung von U q und I q sind entgegengesetzt !!!!!<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-11
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Knotensatz ( 1. Kirchhoffsches Gesetz ):<br />
„ Die Summe aller Ströme<br />
in einem Knoten ist Null „<br />
I − I<br />
1<br />
− I<br />
2<br />
+ I3<br />
=<br />
0<br />
Abfließende Ströme ( I 1 ) werden z. B. negative gezählt, zufließende Ströme ( z.B. I 3 )<br />
werden positiv gezählt oder umgekehrt.<br />
Maschensatz ( 2. Kirchhoffsches Gesetz ) :<br />
„ Die Summe aller Spannungen<br />
in einer Masche ist Null „<br />
Jede Masche hat einen Umlaufsinn !!<br />
Stimmt die Richtung des Spannungspfeiles nicht mit dem Umlaufsinn der Masche überein,<br />
so ist diese Spannung mit negativem Vorzeichen in die Maschengleichung einzusetzten.<br />
Stimmt die Richtung des Spannungspfeiles mit dem Umlaufsinn der Masche überein, so<br />
ist diese Spannung mit positivem Vorzeichen in die Maschengleichung einzusetzten.<br />
Masche 1: U2 – U4 + U5 - U1 = 0<br />
Masche 2: U3 – U4 + U6 – U7 = 0<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-12
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Berechnungen an einem Netzwerk mit Maschen- und Knotensatz:<br />
Enthält ein Netzwerk m Zweigströme, so sind zu deren Berechnung m unabhängige<br />
Gleichungssysteme nötig.<br />
n Knotenpunkte liefern (n-1) unabhängige Knotengleichungen<br />
Knoten A: I 1 + I 3 – I 2 = 0 ⇒ I 2 = I 1 + I 3<br />
Knoten B: I 2 – I 1 – I 3 = 0 ⇒ I 2 = I 1 + I 3<br />
Daraus folgt, daß noch m – (n-1) unabhängige Maschengleichungen benötigt<br />
werden.<br />
Masche 1: Uq2 + U2 + U1 – Uq1 = 0<br />
Masche 2: Uq3 – U3 – U2 – Uq2 = 0<br />
!!! Gleichungen sind voneinander unabhängig, wenn jede Gleichung mindestens !!!<br />
!!! ein Glied enthält, das in den übrigen Gleichungen nicht vorhanden ist !!!<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-13
<strong>Formelsammlung</strong><br />
<strong>Grundlagen</strong> <strong>Elektrotechnik</strong><br />
Prinzip der Ersatzspannungsquelle:<br />
1. Bestimmung von Uqe ( Ersatzquellenspannung ) :<br />
Im Leerlauf ( ohne R3 ) ⇒ U qe = U (in Zeichnung: unbelasteter Spannungsteiler)<br />
2. Bestimmen von Rie ( Ersatzinnenwiderstand ) :<br />
- Alle Spannungsquellen werden kurzgeschlossen („überbrückt“)<br />
- Alle Stromquellen werden unterbrochen<br />
Anschließend wird der Widerstand des Zweipols bestimmt.<br />
<strong>Stand</strong>: <strong>4.</strong> <strong>März</strong> <strong>2009</strong> Seite 1-14