Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
HAZİRAN 2016<br />
<strong>HABER</strong><br />
<strong>AVRUPA</strong><br />
AVUSTURYA - 2<br />
Geçtiğimiz günlerde bir dizi konferanslar<br />
vermek üzere Almanya’nın<br />
değişik şehirlerindeydim. Ağırlıklı<br />
olarak Türkçenin ana dili olarak<br />
öğretilmesi ve bu dilin ikinci dil olarak<br />
öğrenilen Almanca üzerindeki<br />
olumlu etkileri üzerine konuştum.<br />
Toplantılara katılanlarla yaptığım ikili<br />
görüşmelerde de bazı sorulara cevap<br />
verme fırsatım oldu. Bazı veliler,<br />
öğrenciler Türkçenin neden bu kadar<br />
önemli olduğu, neden üzerinde<br />
ısrarla durulduğu konusunda bazı<br />
sorular yönelttiler. Ben de aklımın<br />
erdiği, dilimin döndüğü kadarı ile<br />
açıklamaya çalıştım.<br />
Dil sadece kelimelerden oluşmaz.<br />
Her bir kelime aynı zamanda bir<br />
tasavvuru oluşturur; bir hayal ile<br />
bağlantılıdır. Duyulan her bir sesin<br />
ardında ayrı bir dünya, farklı bir<br />
dünya görüşü vardır. Söz gelişi, Türkiye’nin<br />
kedileri “miyav”, köpekleri<br />
“hav hav” der. Denizli’nin horozu<br />
dendi mi aklımıza “ü ürü üüü” diye<br />
bir çığlık, tavuk denince de “gıt<br />
gıdak” sesi gelir. Anadolu’da arıların<br />
vızladığını, farelerin viklediğini,<br />
ördeklerin vakladığını söyleriz. Ama<br />
bu durum başka dillerde böyle değildir.<br />
Bir İspanyol horozların “kikiriki”<br />
dediğine dair yemin edebilir veya bir<br />
Danimarkalı ördeklerin “rap rap”<br />
diye öttüğünü öne sürebilir. Öte<br />
yandan bir İzlandalı köpeklerin<br />
“voff” diye bağırdığından çok emin<br />
olduğunu söylerken, bu dilleri bilmeyenlerin<br />
şaşırması çok doğaldır.<br />
AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ<br />
O halde konuşulan dil ile kültürün<br />
yakın bir ilişkisi vardır ve her dil<br />
kendi kültür dünyasının aynasıdır.<br />
Türkçe de Türkün kültürünü, tarihini<br />
yansıtır; ondan izler taşır. Türkçeyi<br />
öğrenenler de farkında olmaksızın<br />
geçmişten geleceğe köprü kurarlar.<br />
Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler<br />
ise kendi kültür dünyalarıyla Türk<br />
dünyası arasında köprü kurar, Türk<br />
dünyasını öğrenir; bu yolla kültürler<br />
arası iletişim kurarak, öteki denen<br />
dünyanın farkına varıp, onu daha iyi<br />
anlamaya çalışarak dünya barışına<br />
katkı sağlarlar.<br />
Yurt dışında tamamen yabancı bir<br />
kültürün etkisine açık şekilde<br />
yaşayan evlatlarımızın ana dili olarak<br />
Türkçeyi öğrenmeleri onların geçmişten<br />
geleceğe uzanan kültür<br />
dünyamızı öğrenmeleri için de bir<br />
vesile oluşturur. Bu şekilde, Türkçeye<br />
ve Türk kültür dünyasıyla ilişkili<br />
temel bilgilere hâkim olan çocuklarımız,<br />
yaşıtları arasında da bir adım<br />
öne çıkarak özgüvenleri yüksek<br />
bireyler olarak hayata atılır, yaşamlarını<br />
bu şekilde sürdürürler.<br />
Avusturya’da yaşayan Türkiye Cumhuriyeti<br />
vatandaşı veya Türkiye<br />
kökenli çocukların bu ülkede Türkçe<br />
dersi almaları mümkündür. Avusturya’daki<br />
değişik eğitim kurumlarında<br />
öğrenim gören ve birinci dili Almanca<br />
olmayan 182.757 öğrenci için<br />
855 okulda 25 değişik dilde, 414<br />
öğretmen tarafından seçmeli anadili<br />
dersi verilmektedir (Garnitschnig 2015,<br />
Ö<br />
S<br />
<strong>EUROPA</strong><br />
T<br />
E<br />
R R<br />
<strong>JOURNAL</strong><br />
s. 10 ve 50). Bununla birlikte derslere<br />
devam eden öğrencilerin oranı ülke<br />
genelinde yaklaşık % 18,5 düzeyinde<br />
kalıyor. Yani, öğrencilerin bu derse<br />
gösterdiği ilgi ne yazık ki arzu edilenin<br />
altında kalıyor. Aileler, çocuklarının<br />
ev ortamında konuşarak da<br />
ana dillerini öğrenebilecekleri gibi<br />
bir yanılgı içindedir. Oysa sistematik<br />
dil öğrenme, ancak formal eğitim<br />
kurumlarında gerçekleşir.<br />
Avusturya genelinde 2013-2014<br />
öğretim yılı sonu itibarı ile okula<br />
giden 15.338 Türkiye kökenli öğrenciye<br />
161 öğretmen tarafından<br />
Türkçe dersi veriliyor. Bu eğitim imkânının<br />
iyi kullanılması, Türkçe dersi<br />
veya Türkçe öğretmeni olmayan yerlerde<br />
yeterli öğrenci grupları oluşturularak<br />
öğretmen ve ders talebinde<br />
bulunulması gerekiyor.<br />
Bazı okullarda münferit olarak bu<br />
taleplerin karşılanmasının mümkün<br />
olamayacağı öne sürülse bile, bu<br />
talebin yasal altyapısı mevcuttur.<br />
Avrupa Topluluğu ülkeleri 06.06.1974<br />
tarihinde imzaladıkları sözleşme<br />
ile üye ülkelerde aktif iki dilliliği<br />
destekleme kararı almıştır. Ayrıca<br />
25.07.1977’de alınan bir tavsiye kararı<br />
ile üye ülkelerde çalışan göçmenlerin<br />
çocuklarının okul eğitimi ile ilgili<br />
bir protokol (77/486/EWG-Richtlinie des<br />
Rates) üzerinde anlaşılmış ve üye<br />
ülkelerdeki çocukların ana dillerini<br />
öğrenmeleri için kendi bünyelerinde<br />
kurumlar oluşturulması önerilmiştir.<br />
Aradan geçen süre zarfında yapılan<br />
I<br />
E<br />
C H<br />
Prof. Dr. Mustafa ÇAKIR<br />
Anadolu Üniversitesi Yurtdışı Türkler Araştırma Merkezi Müdürü – Eskişehir<br />
mcakir@anadolu.edu.tr<br />
Türkçe geçmişten geleceğe köprüdür<br />
çalışmaların arzu edilen düzeye<br />
ulaşmaması nedeniyle Avrupa Parlamentosu’nun<br />
18.09.1981 tarihli kararına<br />
atıfta bulunularak, talimatnamenin<br />
yürürlüğe girdiği belirtilmiştir.<br />
Bu uyarı 1985’de tekrar<br />
edilmiş; 10.04.1987’de ise üye ülkelere<br />
ellerindeki bütün imkânları kullanarak,<br />
bahane üretmeden 1977’de<br />
alınan kararı uygulaması gerektiği<br />
bildirilmiştir (İleri 2000, s. 113). Avusturya’daki<br />
çocuklara ana dili<br />
olarak Türkçe dersi de bu karara<br />
dayandırılabilir.<br />
Farklı kültürlerden gelen çocukların<br />
okul başarısızlıklarının altında yatan<br />
temel neden, onların kültürel açıdan<br />
farklı olmaları veya yaşadıkları sosyal<br />
çevreye uyum sağlayıp sağlayamamaları<br />
değil; aksine onların okul içindeki<br />
dil yetersizlikleri ve buna bağlı<br />
sistematik ötekileştirmelerdir.<br />
Avusturya’daki okullarda öğrenim<br />
gören Türkiye kökenli çocukların<br />
küçük sorunlarının çözümü dahi<br />
başta Türk veliler olmak üzere,<br />
öğretmenlerin ilgisizliği nedeniyle<br />
bazen uzun zaman alabiliyor;<br />
okullarda verilen ana dili eğitimi<br />
de zaman zaman ulusal güvenlik<br />
konusu yapılmakta ve kaldırılması da<br />
talep edilebiliyor (Brizic 2007, s. 16).<br />
Bu tür olumsuzlukların yerine,<br />
olumlu uygulamaların öne çıkarılmasına,<br />
teşvik edilmesine ve nihayet<br />
öğrencilere sunulan imkânların<br />
sonuna kadar değerlendirilmesine<br />
çalışılmalıdır.<br />
Avusturya Türk Toplumunun zaman<br />
zaman Türk dünyasında “dilde birlik,<br />
fikirde birlik, dinde birlik ve işte birlik”<br />
felsefesi için bir ömür vakfeden<br />
İsmail Bey Gaspıralı (1851-1914) gibi<br />
nice Türk aydınının bıraktığı kültürel<br />
mirasa sahip çıkmak, bu anlayışın<br />
gelecek kuşaklara aktarılması için<br />
çalışmak yerine, anlamsız ayrışmalara,<br />
bölünmelere doğru gidebildiği<br />
de görülüyor ve bazen Atatürk’ün<br />
“Ne mutlu Türküm diyene” sözünün<br />
dil ve kimlik olarak arka planda<br />
kaldığı görülüyor. Bugünkü Avusturya<br />
Türk Toplumu ana dili ve kültürel<br />
mirası olarak Anadolu’dan getirdiği<br />
değerleri yozlaştırmadan gelecek kuşaklara<br />
aktarabilmek için, dini değerlerine<br />
olduğu kadar, cumhuriyetin<br />
temel değerlerine ve onun özünü<br />
oluşturan diline de gerekli özeni göstermek<br />
zorunda ve sorumluluğundadır.<br />
Bu mevcut kuşakların tarihe<br />
ve gelecek kuşaklara borcudur.<br />
KAYNAK: Brizic, K. (2007). Das geheime Leben der Sprachen:<br />
Gesprochene und verschwiegene Sprachen und ihr Einfluss auf<br />
den Spracherwerb in der Migration. Münster, NewYork,<br />
München, Berlin: Waxmann.<br />
Garnitschnig, I. (2015). Der muttersprachliche<br />
Unterricht in Österreich Statistische Auswertung für das<br />
Schuljahr 2013/14. 16. Aufl., Wien: BMBF-Bundesministerium<br />
für Bildung und Frauen, Informationsblätter des Referats für<br />
Migration und Schule Nr. 5/2014-15.<br />
İleri, E. (2000). Avrupa Topluluğu’nun Dil Politikası ve Almanya’da<br />
Okula Giden Türk Asıllı Öğrencilerin Dil ve Eğitim Sorunları.<br />
İçinde: Avrupa’da Yaşayan Türk Çocuklarının Ana Dili Sorunları<br />
Toplantısı. Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek<br />
Kurumu – TDK Yayınları: 734, s. 7-66.<br />
6€<br />
Hızlı Havale*<br />
Havalenizi DenizBank ile yapın, Türkiye’nin 81 şehrinde 4.200 noktaya anında ulaşın!<br />
• DenizBank A.Ş.’nin 700’ü aşkın şubesine göndereceğiniz havaleleri<br />
bir saat içinde Türkiye’de hiçbir ek masraf kesilmeden<br />
memlekete gönderiyoruz.<br />
• Havalelerinizi ister Avusturya genelindeki 27 şubemizden,<br />
ister internet şubemiz üzerinden online yapın, paranızı hesaplı,<br />
güvenli ve hızlı bir şekilde memlekete ulaştıralım!<br />
Haftaiçi uzun çalışma<br />
saatlerimizle hizmetinizdeyiz.<br />
Ayrıca Viyana şubelerimiz<br />
Cumartesi günleri de açık!<br />
* Bireysel müşterilerin DenizBank A.Ş., İş Bankası ve Halk Bankası’na yaptıkları 200 Euro’ya kadar olan havaleleri için bir sonraki değişikliğe kadar geçerli ücret.<br />
Müşteri Hizmetleri 0800 88 66 00, www.denizbank.at<br />
DenizBank bir Sberbank grubu kuruluşudur.<br />
Entgeltliche Einschaltung
Change language