Γερμανική Γραμματική και Συντακτικό

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
Επίθετα
Adjektive
Τα επίθετα είναι λέξεις που δηλώνουν κάποια ιδιότητα που έχει το ουσιαστικό. Στα γερμανικά, όπως και στα
ελληνικά, τα επίθετα κλίνονται, αλλά όχι πάντα. Αν το επίθετο πρέπει να πάρει κατάληξη ή όχι εξαρτάται από
τη θέση που έχει μέσα στην πρόταση. Στις επόμενες παραγράφους θα εξετάσουμε πρώτα την κλίση και μετά
τη χρήση των επιθέτων.
1 Η κλίση των επιθέτων
Ποια κατάληξη πρέπει να πάρει ένα επίθετο όταν κλίνεται, εξαρτάται από το είδος του άρθρου
ή της αντωνυμίας που βρίσκεται μπροστά από το επίθετο. Ο γενικός κανόνας είναι ότι αν το άρθρο ή
η αντωνυμία που προηγείται δηλώνει με σαφήνεια γένος, αριθμό και πτώση του ουσιαστικού, τότε το επίθετο
παίρνει καθαρά „διακοσμητικές“ καταλήξεις. Σε αντίθετη περίπτωση το επίθετο παίρνει την κατάληξη
του αντίστοιχου οριστικού άρθρου.
Το πώς λειτουργεί ο μηχανισμός αυτός θα γίνει κατανοητό εξετάζοντας την κλίση των επιθέτων με οριστικό,
αόριστο ή χωρίς άρθρο.
§ 103 Κλίση με οριστικό άρθρο
Ü 128-129,
134-139, 145
α. Όταν μπροστά από το επίθετο βρίσκεται οριστικό άρθρο, το επίθετο παίρνει τις παρακάτω καταλήξεις,
τις οποίες μπορεί κανείς εύκολα να θυμάται:
© Praxis Verlag
ΕΝΙΚΟΣ
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Ονομαστική -e -e -e -en
Γενική -en -en -en -en
Δοτική -en -en -en -en
Αιτιατική -en -e -e -en
150

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
Der rote Pullover gefällt mir; ich kaufe den roten Pullover.
Er gab der alten Frau etwas Geld.
Erinnerst du dich noch an die schönen Tage in Marburg?
Der Fahrer des schnellen Sportautos war mit 120 über die Kreuzung gefahren.
β. Τις ίδιες ακριβώς καταλήξεις παίρνει το επίθετο, όταν μπροστά του βρίσκεται μια από τις παρακάτω
αντωνυμίες:
alle = όλοι jed- = κάθε manche = ορισμένοι welch- = ποιος
dies- = αυτός jen- = εκείνος solche = τέτοιοι
Dieser alte Mann lebt ganz allein.
Mit solchen dummen Bemerkungen gewinnst du sicher keine Freunde.
Der Traum aller jungen Menschen ist, schnell Karriere zu machen.
Manche griechischen Inseln leben nur noch vom Tourismus.
§ 104 Κλίση με αόριστο άρθρο
Ü 130-131,
134-139, 145
α. Όταν μπροστά από το επίθετο υπάρχει αόριστο άρθρο, το επίθετο παίρνει τις εξής καταλήξεις:
ΕΝΙΚΟΣ
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Συγκρίνοντας τις καταλήξεις αυτές με τις καταλήξεις της κλίσης με οριστικό άρθρο (βλ. § 103),
διαπιστώνουμε διαφορές μόνο στην ονομαστική αρσενικού και ουδετέρου και στην αιτιατική ουδετέρου
του ενικού αριθμού, δηλαδή εκεί ακριβώς όπου το αόριστο άρθρο („ein”) δεν δηλώνει με σαφήνεια
αριθμό, γένος και πτώση του ουσιαστικού.
Das ist ein gutes Beispiel. | gutes das Beispiel
Er wohnt in einer hübschen Wohnung.
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
(όταν προηγείται „kein-“)
Ονομαστική -er -e -es -en
Γενική -en -en -en -en
Δοτική -en -en -en -en
Αιτιατική -en -e -es -en
Der Hund war immer ein treuer Freund des Menschen. | treuer der Freund
β. Τις ίδιες καταλήξεις παίρνει το επίθετο, όταν προηγείται κτητική αντωνυμία, αφού οι κτητικές αντωνυμίες
κλίνονται όπως το αόριστο άρθρο (βλ. § 133).
Wo ist dein blauer Anzug?
Sie sorgt für ihre jüngeren Geschwister.
Habt ihr auch euren alten Lehrer besucht?
© Praxis Verlag
151

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
§ 105 Κλίση χωρίς άρθρο
Ü
132-139, 145
α. Αν μπροστά από το επίθετο δεν υπάρχει ούτε οριστικό ούτε αόριστο άρθρο ούτε κάποια από τις
αντωνυμίες που αναφέραμε, τότε το επίθετο παίρνει τις παρακάτω καταλήξεις:
ΕΝΙΚΟΣ
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Όπως βλέπουμε, οι καταλήξεις αυτές συμπίπτουν με τις καταλήξεις του οριστικού άρθρου (βλ. § 83).
Στην περίπτωση αυτή δηλαδή το επίθετο υποκαθιστά το οριστικό άρθρο δηλώνοντας αριθμό, γένος
και πτώση του ουσιαστικού.
Εξαίρεση αποτελεί η γενική ενικού αρσενικού και ουδετέρου, κι αυτό γιατί εκεί το ίδιο το ουσιαστικό
έχει τη χαρακτηριστική κατάληξη „-(e)s“ (βλ. § 95):
Meine Kollegin trinkt immer < > roten Wein.
< > Faule Schüler müssen oft das Jahr wiederholen.
Nach < > langer Zeit kehrte er zu seiner Familie zurück.
Der Wein hatte den Geschmack < > trockenen Sherrys.
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
Ονομαστική -er -e -es -e
Γενική -en -er -en -er
Δοτική -em -er -em -en
Αιτιατική -en -e -es -e
β. Τις ίδιες καταλήξεις (στον πληθυντικό βέβαια) παίρνει το επίθετο όταν προηγούνται οι εξής αντωνυμίες:
andere = άλλοι ein paar = μερικοί viele = πολλοί
einige = μερικοί mehrere = αρκετοί/κάμποσοι wenige = λίγοι
Προσοχή: Οι αντωνυμίες αυτές κλίνονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως τα επίθετα χωρίς άρθρο,
ενώ η αντωνυμία „ein paar“ δεν κλίνεται (βλ. § 130):
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
Ονομαστική viele mehrere ein paar
Γενική vieler mehrerer ein paar
Δοτική vielen mehreren ein paar
Αιτιατική viele mehrere ein paar
© Praxis Verlag
Ich habe viele gute Freunde.
Das Klima einiger nordeuropäischer Länder ist unangenehm kalt.
Er hat mit ein paar jungen Leuten gesprochen.
Andere moderne Philosophen akzeptieren diese These nicht.
152

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
γ. Πολύ συχνά αυτοί που μαθαίνουν γερμανικά συγχέουν την κλίση των επιθέτων με την κλίση των
ουσιαστικών/αντωνυμιών και χρησιμοποιούν λανθασμένες καταλήξεις. Ο παρακάτω πίνακας, που
παρουσιάζει την κλίση άρθρων, ουσιαστικών/αντωνυμιών και επιθέτων παράλληλα, θα σας βοηθήσει
να αποφύγετε τέτοιου είδους λάθη:
Οριστικό άρθρο ή „dies-, jed-, manch-, welch-, all-” +
ΕΝΙΚΟΣ
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
επίθετο
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
Ονομαστική der -e die -e das -e die -en
Γενική des -en -(e)s der -en des -en -(e)s der -en
Δοτική dem -en der -en dem -en den -en -n
Αιτιατική den -en die -e das -e die -en
der nette Mann des alten Hauses
dieses netten Mannes diesem alten Haus
Αόριστο άρθρο ή „kein-, mein-” κτλ. + επίθετο
ΕΝΙΚΟΣ
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Ονομαστική ein -er eine -e ein -es keine -en
Γενική eines -en -(e)s einer -en eines -en -(e)s keiner -en
Δοτική einem -en einer -en einem -en keinen -en -n
Αιτιατική einen -en eine -e ein -es keine -en
eine junge Frau keiner guten Ideen
seiner jungen Frau ihren guten Ideen
Χωρίς άρθρο + επίθετο
ΕΝΙΚΟΣ
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Ονομαστική -er -e -es -e
Γενική -en -(e)s -er -en -(e)s -er
Δοτική -em -er -em -en -n
Αιτιατική -en -e -es -e
roten Weins neuer Idee blaues Meer böse Worte
rotem Wein neue Idee blauem Meer bösen Worten
© Praxis Verlag
153

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
§ 106 Παρατηρήσεις σχετικά με την κλίση των επιθέτων
Ü
135-136
α. Ορισμένα επίθετα παρουσιάζουν ανωμαλίες κατά την κλίση τους. Συγκεκριμένα:
n
n
Τα επίθετα που λήγουν σε „-er, -el“ χάνουν κατά την κλίση τους το „-e-“ της τελευταίας συλλαβής
του θέματος:
Der Wagen ist teuer.
Der teure Wagen gehört meinem Freund Peter.
Das Zimmer ist dunkel.
In einem dunklen Zimmer sitzt man nicht gern.
Το επίθετο „hoch“ όταν κλίνεται χάνει το „-c-“ του θέματος:
Wolkenkratzer sind hoch.
Die hohen Wolkenkratzer von New York gefallen mir nicht.
β. Ορισμένα επίθετα δεν παίρνουν κατάληξη κατά την κλίση τους. Πρόκειται για:
n
n
επίθετα ξένης προέλευσης:
Die rosa Bluse und das lila Hemd finde ich nicht passend.
In diesem sexy Kleid kannst du doch nicht auf die Straße gehen!
επίθετα που σχηματίζονται με την προσθήκη του „-er“ στο όνομα μιας πόλης:
Athen Athener = αθηναϊκός Berlin Berliner = βερολινέζικος
In der Athener Altstadt wohnen heute weniger Menschen als früher.
Wiener Schnitzel ist die bekannteste österreichische Spezialität.
2 Η χρήση των επιθέτων
§ 107 Οι διάφοροι ρόλοι του επιθέτου
Ü
139
α. Η πιο συνηθισμένη χρήση του επιθέτου είναι ως επιθετικός προσδιορισμός μπροστά από κάποιο
ουσιαστικό. Στην περίπτωση αυτή το επίθετο κλίνεται, παίρνει δηλαδή κατάληξη (βλ. §§ 103-105):
der gute Schüler ein guter Schüler
die guten Schüler viele gute Schüler
© Praxis Verlag
β. Συχνά το επίθετο ουσιαστικοποιείται, δηλαδή το ίδιο γίνεται ουσιαστικό, οπότε γράφεται μεν
με κεφαλαίο, αλλά κλίνεται σαν επίθετο:
der Kranke das Gute die Reichen
ein Kranker das Besondere Reiche
154

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
Πρέπει να αναφέρουμε στο σημείο αυτό ότι, όταν το επίθετο ακολουθεί τις αόριστες αντωνυμίες
„etwas, nichts, viel, wenig, mehr“, είναι πάντα ουσιαστικοποιημένο και μάλιστα ουδέτερου γένους:
Hat er etwas Neues gesagt?
-Nein, er hat wenig Interessantes und eigentlich nichts Unbekanntes erzählt.
Στα ουσιαστικοποιημένα επίθετα συγκαταλέγονται και οι λέξεις που δηλώνουν τις διάφορες γλώσσες,
καθώς και τα χρώματα. Διακρίνουμε δύο περιπτώσεις:
n
Προηγείται οριστικό άρθρο. Τότε έχουμε κανονική ουσιαστικοποίηση:
Er übersetzte das Buch aus dem Deutschen ins Griechische.
(Μετέφρασε το βιβλίο από τα γερμανικά στα ελληνικά.)
Wir machen eine Fahrt ins Blaue.
(Θα κάνουμε ένα ταξίδι στο άγνωστο.)
n
Προηγείται οριστικό άρθρο και ένας επιθετικός προσδιορισμός ή κάποια αντωνυμία, ή δεν υπάρχει
άρθρο. Τότε η γλώσσα / το χρώμα δεν παίρνει κατάληξη, γράφεται όμως με κεφαλαίο:
Wo spricht man das beste Deutsch?
Dieses Blau ist mir zu dunkel.
Wer ist die Dame in < > Schwarz?
γ. Όταν το επίθετο έχει μέσα στην πρόταση θέση κατηγορουμένου (βλ. § 193), τότε δεν κλίνεται,
δεν παίρνει δηλαδή κανενός είδους κατάληξη. Το σημείο αυτό θέλει ιδιαίτερη προσοχή, γιατί υπάρχει
διαφορά ανάμεσα στις δύο γλώσσες, που συχνά οδηγεί τους Έλληνες μαθητές σε λάθη:
Dieses Haus ist schön. | ΚΑΤΗΓΟρΟυΜΕνΟ
Das ist ein schönes Haus. | ΕΠιΘΕΤιΚΟΣ ΠρΟΣΔιΟριΣΜΟΣ
Die zwei Wohnungen blieben lange Zeit leer.
Im dritten Stock sind drei Wohnungen, zwei leere (Wohnungen) und die eine,
wo ich wohne.
Ich finde ihn ganz nett. -Ja, er ist in der Tat ein netter Junge.
δ. Τέλος, το επίθετο χρησιμοποιείται στην άκλιτη μορφή του και ως επίρρημα:
Er spricht perfekt Deutsch.
Wir sind pünktlich in München angekommen.
© Praxis Verlag
155

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
§ 108 Η σύνταξη των επιθέτων
Ü
140
Ορισμένα επίθετα συνοδεύονται οπωσδήποτε από έναν προσδιορισμό, γιατί τότε μόνο είναι απόλυτα
σαφής η σημασία τους.
α. Επίθετα που συντάσσονται με γενική έχουμε ελάχιστα, όλα δε σχεδόν εμφανίζονται σε τυποποιημένες
εκφράσεις που χρησιμοποιούνται όλο και πιο σπάνια:
bar sein = στερούμαι sicher sein = είμαι βέβαιος
bedürftig sein = χρειάζομαι, έχω ανάγκη überdrüssig werden = μπουχτίζω
bewusst werden = συνειδητοποιώ überdrüssig sein = έχω βαρεθεί
bewusst sein = έχω συνείδηση unbewusst sein = δεν έχω συνείδηση
eingedenk sein = λαμβανομένου υπόψη unschuldig sein = είμαι αθώος
fähig sein = είμαι ικανός unsicher sein = δεν είμαι βέβαιος
gewiss sein = είμαι σίγουρος verdächtig sein = είμαι ύποπτος
kundig sein = γνωρίζω, κατέχω voll sein = είμαι πλήρης
mächtig sein = είμαι κύριος, κατέχω wert sein = αξίζω
schuldig sein = είμαι ένοχος würdig sein = είμαι άξιος (τιμής)
Er war seines Sieges sicher.
(‘Ηταν βέβαιος για τη νίκη του.)
Bist du deiner Schuld bewusst?
(Έχεις συνείδηση της ενοχής σου;)
Στην καθομιλουμένη η γενική αντικαθίσταται από απλούστερες εκφράσεις:
Er war sicher, dass er siegen würde.
Ist dir deine Schuld bewusst? ή
Weißt du, dass du die Schuld hast/trägst?
β. Αρκετά επίθετα συντάσσονται με δοτική. Πρόκειται για επίθετα που σημαίνουν ωφέλεια/βλάβη,
φιλία/εχθρότητα, ομοιότητα/ισότητα/ανισότητα (βλ. § 76). Τα πιο συνηθισμένα είναι τα εξής:
ähnlich = όμοιος bekömmlich = υγιεινός, εύπεπτος
angeboren = έμφυτος, εκ γενετής bewusst = συνειδητός
angenehm = ευχάριστος böse = θυμωμένος
begreiflich = κατανοητός dankbar = ευγνώμων
© Praxis Verlag
behilflich = εξυπηρετικός, πρόθυμος dienlich = χρήσιμος
bekannt = γνωστός egal = αδιάφορος
156

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
ergeben = αφοσιωμένος nahe = κοντινός
fern = μακρινός nützlich = χρήσιμος
fremd = ξένος peinlich = οδυνηρός, δυσάρεστος
gefällig = αρεστός recht = σωστός, όπως πρέπει
gehorsam = υπάκουος schädlich = βλαβερός, επιβλαβής
geläufig = γνώριμος, συνήθης schuldig = ένοχος
gemeinsam = κοινός treu = πιστός
geneigt = ευμενής, ευνοϊκός überlegen = ανώτερος
gewachsen = αντάξιος, ικανός unbegreiflich = ακατανόητος
gleich = ίσος verbunden = συνδεδεμένος, υπόχρεως
gleichgültig = αδιάφορος verständlich = κατανοητός
klar = σαφής wichtig = σπουδαίος
lästig = φορτικός, ενοχλητικός willkommen = ευπρόσδεκτος
lieb = αγαπητός zugetan = αφοσιωμένος
möglich = δυνατός, πιθανός zuwider = αντιπαθής, απεχθής
Der Herzfehler war ihm angeboren.
(Είχε εκ γενετής το καρδιακό ελάττωμα.)
Das ist mir gleich.
(Το ίδιο μου κάνει.)
γ. Με αιτιατική συντάσσονται επίθετα που δηλώνουν διαστάσεις, βάρος, αξία/τιμή, χρόνο (βλ. § 101).
Τέτοια επίθετα είναι τα εξής:
alt = χρονών lang = μακρύς
breit = φαρδύς schwer = βαρύς
dick = παχύς tief = βαθύς
entfernt = μακριά weit = πλατύς, μακριά
groß = μεγάλος, ψηλός wert = άξιος
hoch = ψηλός
Die nächste Tankstelle ist einen Kilometer entfernt.
(Το πιό κοντινό βενζινάδικο είναι ένα χιλιόμετρο μακριά.)
Das Loch war 10 cm tief.
(Η τρύπα ήταν 10 εκ. βαθιά.)
© Praxis Verlag
157

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
δ. Πολλά επίθετα δέχονται επίσης έναν εμπρόθετο προσδιορισμό. Τα πιο συνηθισμένα από αυτή την
ομάδα είναι:
abhängig von D
= εξαρτημένος
erfahren auf D
= έμπειρος
angewiesen auf A
= απόλυτα εξαρτημένος
erfreut über A
= χαρούμενος
ärgerlich über A
= θυμωμένος
ergrimmt über A
= εξοργισμένος
arm an D
= φτωχός
erhaben über A
= ανεπηρέαστος
aufgebracht über A
= οργισμένος
erschöpft von D
= εξαντλημένος
aufmerksam auf A
= προσεκτικός
erstaunt über A
= κατάπληκτος
bange um A
= φοβισμένος
fähig zu D
= ικανός
befreundet mit D
= φίλος
fertig mit D
= τελειωμένος
behilflich bei D
= εξυπηρετικός
frech zu D
= αυθάδης
bekannt mit D
= γνωστός με
frei von D
= ελεύθερος
beliebt bei D
= δημοφιλής, αγαπητός
freundlich zu D
= ευγενικός
bereit zu D
= πρόθυμος
froh über A
= χαρούμενος
besorgt um A
= ανήσυχος
gebunden an A
= δεμένος
bestürzt über A
= εμβρόντητος
geeignet für A
= κατάλληλος
betroffen von D
= θιγόμενος
gefasst auf A
= προετοιμασμένος
betrübt über A
= στενοχωρημένος
gefühllos gegen A
= αναίσθητος
bezeichnend für A
= χαρακτηριστικός
gehässig zu D
= κακόβουλος
blass vor D
= ωχρός
geneigt zu D
= επιρρεπής
bleich vor D
= χλωμός
genug von D
= αρκετός
böse auf A
= θυμωμένος
geschickt in D
= επιδέξιος
charakteristisch für A
= χαρακτηριστικός
gespannt auf A
= πολύ περίεργος
eifersüchtig auf A
= ζηλότυπος
geübt in D
= εξασκημένος
eingebildet auf A
= φαντασμένος
gewandt in D
= επιδέξιος
einverstanden mit D
= σύμφωνος
gewöhnt an A
= συνηθισμένος
empfänglich für A
= δεκτικός
gierig nach D
= λαίμαργος
entrüstet über A
= αγανακτισμένος
gleichgültig gegenüber D = αδιάφορος
entschlossen zu D
= αποφασισμένος
glücklich über A
= ευτυχισμένος
empfindlich gegen A
= ευαίσθητος
grausam gegen A
= σκληρόκαρδος
entsetzt über A
= τρομαγμένος
grob zu D
= άξεστος
© Praxis Verlag
erbittert über A
= πικραμένος
hart gegen A / zu D
= σκληρός
158

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
interessant für A = ενδιαφέρων
interessiert an D = ενδιαφερόμενος
lieb zu D
= καλός
misstrauisch gegen A = δύσπιστος
müde von D = κουρασμένος
nachlässig in D = αμελής
nachsichtig gegen A = επιεικής
nachteilig für A = μειονεκτικός
neidisch auf A = φθονερός
neugierig auf A = περίεργος (να μάθει)
niederträchtig zu D = πρόστυχος
nötig für A
= αναγκαίος
notwendig für A = αναγκαίος
nützlich für A = χρήσιμος
passend für A = κατάλληλος, αρμόζων
reich an D
= πλούσιος
rot vor D
= κόκκινος
schädlich für A = βλαβερός
schmerzlich für A = επώδυνος
schuld an D
= ένοχος
sicher vor D = ασφαλής
stolz auf A
= περήφανος
streng gegen A / zu D = αυστηρός
traurig über A
tüchtig in D
überzeugt von D
verantwortlich für A
vergleichbar mit D
verheiratet mit D
verhasst bei D
verliebt in A
verlobt mit D
verwandt mit D
verschieden von D
voll von D
vorteilhaft für A
wichtig für A
wohnhaft in D
wütend auf A
zornig auf A
zufrieden mit D
zuständig für A
= στενοχωρημένος
= ικανός, επιδέξιος
= πεπεισμένος
= υπεύθυνος
= συγκρίσιμος
= παντρεμένος
= μισητός
= ερωτευμένος
= αρραβωνιασμένος
= συγγενής
= διαφορετικός
= γεμάτος
= πλεονεκτικός
= σπουδαίος
= κάτοικος
= φουρκισμένος
= οργισμένος
= ικανοποιημένος
= αρμόδιος
Er ist zu allem fähig.
(Είναι ικανός για όλα.)
Mit der neuen Sekretärin bin ich sehr zufrieden.
(Είμαι πολύ ικανοποιημένος με την καινούρια γραμματέα.)
Όσον αφορά τη θέση του προσδιορισμού, αν μεν είναι σε γενική, δοτική ή αιτιατική, μπαίνει κατά
κανόνα πριν από το επίθετο, ενώ αν είναι εμπρόθετος μπαίνει είτε μπρος είτε πίσω από το επίθετο.
© Praxis Verlag
159

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
3 Τα παραθετικά των επιθέτων (Κomparation)
Όπως στα ελληνικά, έτσι και στα γερμανικά τα επίθετα έχουν τρεις βαθμούς: θετικό (Positiv), συγκριτικό
(Κomparativ) και υπερθετικό (Superlativ). Μέχρι τώρα ασχοληθήκαμε με τα επίθετα στο θετικό τους
βαθμό. Στη συνέχεια θα δούμε πώς σχηματίζονται ο συγκριτικός και ο υπερθετικός και πώς χρησιμοποιούμε
τα επίθετα για συγκρίσεις, διαβαθμίσεις κτλ.
§ 109 Συγκριτικός και υπερθετικός βαθμός
Ü
141-147
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι το επίθετο όταν κλίνεται παίρνει και στο συγκριτικό και στον υπερθετικό
τις ίδιες καταλήξεις που παίρνει στο θετικό βαθμό.
α. Για να σχηματίσουμε το συγκριτικό, προσθέτουμε στο επίθετο το πρόσφυμα „-er“:
klein kleiner
schnell schneller
Όταν το επίθετο κλίνεται, προστίθεται όπως είπαμε η αντίστοιχη κατάληξη του θετικού βαθμού:
das kleine Haus das kleinere Haus
ein schneller Wagen ein schnellerer Wagen
β. Για να σχηματίσουμε τον υπερθετικό, αν μεν το επίθετο μένει άκλιτο, βάζουμε την πρόθεση „am“
μπροστά και το πρόσφυμα „-sten“ πίσω από το επίθετο (στη μορφή που αυτό έχει στο θετικό βαθμό!):
klein am kleinsten
schnell am schnellsten
ενώ όταν το επίθετο κλίνεται, χρησιμοποιούμε το πρόσφυμα „-st-“ και τις καταλήξεις του θετικού
βαθμού:
das kleine Haus das kleinste Haus
ein schneller Wagen der schnellste Wagen
© Praxis Verlag
Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
Dieser Pullover ist mir zu teuer. Haben Sie keinen billigeren?
-Nehmen Sie den, der ist billiger.
(-Nein, das ist der billigste, den wir haben.)
(-Dann kaufen Sie diesen hier, der ist am billigsten.)
Der Ferrari ist wirklich sehr schnell. Ist er nicht der schnellste Sportwagen?
(Fährt er nicht am schnellsten?)
-Nein, ich glaube der Porsche ist schneller. Einen schnelleren Sportwagen als den Porsche
gibt es nicht.
160

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
§ 110 Ανωμαλίες στο σχηματισμό των παραθετικών
Ü
141-147
α. Ορισμένες κατηγορίες επιθέτων παρουσιάζουν ανωμαλίες στο σχηματισμό του συγκριτικού και/ή
του υπερθετικού:
n
Πολλά μονοσύλλαβα επίθετα που έχουν στο θέμα τους „-a-, -o-, -u-“ παίρνουν Umlaut στο συγκριτικό
και στον υπερθετικό:
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
arm ärmer / ärmer- am ärmsten / ärmst-
Με τον ίδιο τρόπο: alt, hart, kalt, krank, lang, nah, scharf, schwach, schwarz, stark, warm
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
groß größer / größer- am größten / größt-
Με τον ίδιο τρόπο: grob, hoch
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
jung jünger / jünger- am jüngsten / jüngst-
Με τον ίδιο τρόπο: dumm, gesund, klug, kurz
n
Τα επίθετα που λήγουν σε „-el“ ή „-er“ χάνουν στο συγκριτικό το „-e“ του θέματος:
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
dunkel dunkler / dunkler- am dunkelsten / dunkelstteuer
teurer / teurer- am teuersten / teuerst-
n
Τα επίθετα που λήγουν σε „-d, -s, -sch, -t, -x, -z, -ß“ παίρνουν στον υπερθετικό το πρόσφυμα „-est“
(αντί „-st“) για λόγους ευφωνίας:
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
laut lauter / lauter- am lautesten / lautestlax
laxer / laxer- am laxesten / laxestmies
mieser / mieser- am miesesten / miesestmild
milder / milder- am mildesten / mildestrasch
rascher / rascher- am raschesten / raschestspitz
spitzer / spitzer- am spitzesten / spitzestsüß
süßer / süßer- am süßesten / süßest-
© Praxis Verlag
161

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
β. Τα παρακάτω πέντε επίθετα έχουν ανώμαλα παραθετικά:
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
gern
lieber
am liebsten (Χρησιμοποιείται
μόνο ως επίρρημα.)
gut besser / besser- am besten / besthoch
höher / höher- am höchsten / höchstnah
näher / näher- am nächsten / nächstviel
mehr am meisten / meist-
Ο συγκριτικός του „viel“ (όπως και ο συγκριτικός του „wenig“), δηλαδή οι τύποι „mehr“ και „weniger“,
χρησιμοποιούνται πάντα χωρίς άρθρο και δεν κλίνονται:
Um das zu erreichen, braucht man mehr Zeit.
(Για να το καταφέρει κανείς αυτό, χρειάζεται περισσότερο χρόνο.)
Ich hätte ein schöneres Geschenk gekauft, und sogar für weniger Geld.
(Εγώ θα ’χα αγοράσει ένα πιο ωραίο δώρο, και μάλιστα με λιγότερα χρήματα.)
§ 111 Πώς χρησιμοποιούμε τα επίθετα για συγκρίσεις
Ü
146-147
α. Προκειμένου να εκφράσουμε την ισότητα (ή ανισότητα) ανάμεσα σε δύο συγκρινόμενα πρόσωπα
ή πράγματα, χρησιμοποιούμε στα γερμανικά τη δομή:
„so + θετικός + wie“ (τόσο ... όσο)
Er ist so alt wie ich. (Ειναι τόσο μεγάλος όσο εγώ.)
Ich kenne ihn so gut wie dich. (Τον ξέρω τόσο καλά όσο εσένα.)
Όπως βλέπουμε, τα συγκρινόμενα μέρη (er - ich, ihn - dich) μπαίνουν στην ίδια πτώση. Άλλο ένα
παράδειγμα:
Meiner Frau gefällt es hier so gut wie mir.
(Στη γυναίκα μου αρέσει εδώ τόσο όσο και σε μένα.)
Για να εκφράσουμε ανισότητα, χρησιμοποιούμε το „nicht“:
Peter ist nicht so groß wie Jürgen.
Er hat nicht so viel Geld wie ich.
© Praxis Verlag
Για να δώσουμε έμφαση, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το „genauso“ (= ακριβώς τόσο) ή το
„ebenso“ (= το ίδιο):
Dieses Hemd ist ebenso schön wie das andere. Leider kostet es auch genauso viel wie
das andere.
(Το πουκάμισο αυτό είναι το ίδιο ωραίο με το άλλο. Δυστυχώς είναι εξίσου ακριβό με το άλλο.)
162

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
β. Για να εκφράσουμε την υπεροχή ενός από τα δύο συγκρινόμενα μέρη ως προς το άλλο, χρησιμοποιούμε
τη δομή:
„συγκριτικός + als“
Ich arbeite schneller als die anderen. (Δουλεύω πιο γρήγορα / γρηγορότερα από τους άλλους.)
Anna ist fleißiger als Karin. (Η Άννα είναι πιο επιμελής / επιμελέστερη από την Κάριν.)
Και εδώ τα συγκρινόμενα μέρη μπαίνουν στην ίδια πτώση:
Du liebst ihn mehr als mich. (Τον αγαπάς περισσότερο από μένα.)
Στη Νότια Γερμανία, Αυστρία και Ελβετία είναι συχνή στην καθομιλουμένη η χρήση του „wie“ στη θέση
του „als“. Στις περιοχές αυτές η πρόταση „Anna ist fleißiger wie Karin“ δε θεωρείται λάθος.
Η υπεροχή του ενός μπορεί βέβαια να εκφραστεί και ως υστέρηση του άλλου, με τον εξής τρόπο:
Sein Wagen ist weniger schnell (= langsamer) als meiner.
(Το αμάξι του είναι λιγότερο γρήγορο [= πιο αργό] από το δικό μου.)
Es wird behauptet, Männer seien weniger stark (= schwächer) als Frauen.
(Λένε ότι οι άντρες είναι λιγότερο δυνατοί [= πιο αδύναμοι] από τις γυναίκες.)
Μια άλλη μορφή αναλυτικού συγκριτικού είναι η δομή „mehr als + θετικός“:
Ich finde die deutsche Grammatik mehr als schwierig.
(Βρίσκω τη γερμανική γραμματική περισσότερο από δύσκολη.)
γ. Για να εκφράσουμε τέλος την απόλυτη υπεροχή ενός προσώπου ή πράγματος σε σύγκριση με άλλα
(δύο ή περισσότερα), χρησιμοποιούμε τη δομή:
„οριστικό άρθρο + υπερθετικός“
In Dubai steht das höchste Gebäude der Welt.
(Στο Ντουμπάι βρίσκεται το πιο ψηλό κτήριο του κόσμου.)
Alle Schüler sind fleißig, doch Hans ist der fleißigste von allen.
(... όμως ο Χανς είναι ο πιο επιμελής από όλους / ο επιμελέστερος όλων.)
Ο υπερθετικός βαθμός ενός επιθέτου μπορεί να τονιστεί ακόμα περισσότερο με την προσθήκη του
προθέματος „aller-“ μπροστά από το επίθετο (στον υπερθετικό!):
Alle Schüler sind fleißig, doch Hans ist der allerfleißigste.
δ. Πρέπει να τονιστεί ότι η χρήση των παραθετικών παρουσιάζει διαφορές στις δύο γλώσσες, επειδή
στις συγκρίσεις υπεισέρχεται και ο υποκειμενικός παράγοντας:
Αυτό το βιβλίο είναι το καλύτερο. |
= Dieses Buch ist das beste. | υΠΕρθΕΤΙΚΟΣ
Έχει ένα ωραιότατο σπίτι. | υΠΕρθΕΤΙΚΟΣ
= Er hat ein sehr schönes Haus. | θΕΤΙΚΟΣ
ΣυΓΚρΙΤΙΚΟΣ
© Praxis Verlag
163

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
ε. Συχνά τα επίθετα συνοδεύονται από επιρρήματα που ορίζουν σαφέστερα το ποιόν και την ένταση των
επιθέτων:
groß
μεγάλο
Dieses Haus ist ...
etwas groß
ziemlich groß
recht groß
besonders groß
sehr groß
sehr, sehr groß
(all)zu groß
viel zu groß
κάπως μεγάλο
αρκετά μεγάλο
αρκετά μεγάλο
ιδιαίτερα μεγάλο
πολύ μεγάλο
πάρα πολύ μεγάλο
υπερβολικά μεγάλο
υπερβολικά μεγάλο
Das andere ist ...
größer
etwas größer
ziemlich größer
viel größer
weit(aus) größer
noch größer
μεγαλύτερο
κάπως μεγαλύτερο
αρκετά μεγαλύτερο
πολύ μεγαλύτερο
κατά πολύ μεγαλύτερο
ακόμα μεγαλύτερο
Das dritte ist ...
das größte
weitaus das größte
bei weitem das größte
το πιο μεγάλο απ’ όλα
με διαφορά / μακράν το πιο μεγάλο
με διαφορά / μακράν το πιο μεγάλο
Εδώ δηλαδή κάνουμε μια έμμεση σύγκριση (προς τον κοινά παραδεκτό μέσο όρο), που μας επιτρέπει
να εκτιμήσουμε το βαθμό στον οποίο υπάρχει η ιδιότητα που φανερώνει το επίθετο.
© Praxis Verlag
164

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
4 Αριθμητικά επίθετα (Zahladjektive)
§ 112 Απόλυτα αριθμητικά (Grundzahlen)
Ü
148-149
α. Οι αριθμοί παρουσιάζουν στα γερμανικά ορισμένες ιδιομορφίες:
0 null
1 eins 11 elf 21 einundzwanzig
2 zwei 12 zwölf 22 zweiundzwanzig
3 drei 13 dreizehn 23 dreiundzwanzig
4 vier 14 vierzehn 24 vierundzwanzig 40 vierzig
5 fünf 15 fünfzehn 25 fünfundzwanzig 50 fünfzig
6 sechs 16 sechzehn 26 sechsundzwanzig 60 sechzig
7 sieben 17 siebzehn 27 siebenundzwanzig 70 siebzig
8 acht 18 achtzehn 28 achtundzwanzig 80 achtzig
9 neun 19 neunzehn 29 neunundzwanzig 90 neunzig
10 zehn 20 zwanzig 30 dreißig 100 (ein)hundert
Όσον αφορά το σχηματισμό τους, λέμε πρώτα τις μονάδες και μετά τις δεκάδες:
1 4 = vierzehn
5 7 = siebenundfünfzig
Προσοχή στους παρακάτω αριθμούς:
6 = sechs 16 = sechzehn 26 = sechsundzwanzig 60 = sechzig
7 = sieben 17 = siebzehn 27 = siebenundzwanzig 70 = siebzig
1 = eins 21 = einundzwanizig 31 = einunddreißig 101 = hunderteins
β. Από το 101 και πέρα οι αριθμοί παράγονται κανονικά και γράφονται σε μία λέξη:
101 hunderteins 137 hundertsiebenunddreißig
102 hundertzwei 148 hundertachtundvierzig
113 hundertdreizehn 159 hundertneunundfünfzig
114 hundertvierzehn 170 hundertsiebzig
125 hundertfünfundzwanzig 200 zweihundert
126 hundertsechsundzwanzig 222 zweihundertzweiundzwanzig
© Praxis Verlag
165

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
300 dreihundert 679 sechshundertneunundsiebzig
345 dreihundertfünfundvierzig 800 achthundert
408 vierhundertacht 999 neunhundertneunundneunzig
500 fünfhundert 1000 (ein)tausend
Η γραφή σε μία λέξη δεν αλλάζει μέχρι το τέλος των εξαψήφιων αριθμών:
341.852 = dreihunderteinundvierzigtausendachthundertzweiundfünfzig
572.012 = fünfhundertzweiundsiebzigtausendzwölf
604.250 = sechshundertviertausendzweihundertfünfzig
999.999 = neunhundertneunundneunzigtausendneunhundertneunundneunzig
και κατόπιν
1.000.000 eine Million
1.000.000.000 eine Milliarde
1.000.000.000.000 eine Billion
1.000.000.000.000.000 eine Billiarde
1.000.000.000.000.000.000 eine Trillion
1.000.000.000.000.000.000.000.000 eine Trilliarde
1 + εκατό μηδενικά eine Googlion
12.402.967 = zwölf Millionen vierhundertzweitausendneunhundertsiebenundsechzig
486.753.109 = vierhundertsechsundachtzig Millionen siebenhundertdreiundfünfzigtausend(ein)hundertneun
γ. Οι αριθμοί στα γερμανικά δεν κλίνονται (εκτός από το „ein“, όταν λειτουργεί ως αόριστο άρθρο):
Ich habe mit zwei Ausländern gesprochen.
(Μίλησα με δύο ξένους.)
Reservieren Sie bitte einen Tisch für drei Personen!
(Κρατήστε παρακαλώ ένα τραπέζι για τρία άτομα.)
Άκλιτο μένει το „ein“ στους παρακάτω συνδυασμούς:
Ich will ein bis zwei / ein oder zwei / ein, zwei Tage in Venedig bleiben.
(Θέλω να μείνω μία έως δύο / μία ή δύο / μια, δυο μέρες στη Βενετία.)
© Praxis Verlag
Οι αριθμοί μπορούν να ουσιαστικοποιηθούν, οπότε έχουν πάντα άρθρο „die“.
Zum Bahnhof? Da nehmen Sie am besten die Neun!
(Πάρτε καλύτερα το εννέα.)
Über die Eins in Mathe hat er sich riesig gefreut.
(Για τον άσσο [ = άριστα] στα Μαθηματικά χάρηκε πάρα πολύ.)
166

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
δ. Στο σημείο αυτό πρέπει να εξετάσουμε και το αριθμητικό επίθετο „beide“ (= αμφότεροι, [και] οι δύο).
Το „beide“ χρησιμοποιείται σαν αντωνυμία, δηλαδή είτε μόνο του είτε μαζί με κάποιο ουσιαστικό
(στον πληθυντικό βέβαια!) και αναφέρεται πάντα σε δύο πρόσωπα ή πράγματα, τονίζοντας ότι δεν
πρόκειται για δύο ανεξάρτητα, αλλά για δύο συνδεδεμένα μεταξύ τους αντικείμενα:
Beide, Pierre und Jean, kommen aus Frankreich.
(Και οι δύο, ο Πιέρ και ο Ζαν, είναι από τη Γαλλία.)
Ich habe mit beiden Mädchen gesprochen.
(Μίλησα και με τα δύο κορίτσια.)
Es gibt nur diese beiden Möglichkeiten.
(υπάρχουν μόνο αυτές οι δύο δυνατότητες.)
Όταν δεν προηγείται άρθρο, το „beide“ τονίζει κάθε αντικείμενο χωριστά, ενώ όταν υπάρχει άρθρο
ή αντωνυμία, το „beide“ γίνεται συνώνυμο του „zwei“:
< > Beide sind verheiratet.
(Και οι δύο είναι παντρεμένοι.)
Die beiden sind verheiratet.
(Οι δυο τους είναι παντρεμένοι [μεταξύ τους].)
Στον ενικό το „beide“ χρησιμοποιείται όπως η αντωνυμία „all-“ (βλ. § 125) και αναφέρεται μόνο
σε πράγματα:
Wo sind das Buch und das Wörterbuch?
-Ich habe beides vergessen.
(Τα ξέχασα και τα δύο.)
Kirschtorte oder Apfelkuchen?
-Kann ich von beidem etwas haben?
(Μπορώ να έχω λίγο και απ’ τα δύο;)
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει πώς κλίνεται το „beid-“ ανάλογα με τη χρήση του:
ΕΝΙΚΟΣ
με άρθρο
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
Ονομαστική beides die beiden beide
χωρίς άρθρο
Γενική – der beiden beider
Δοτική beidem den beiden beiden
Αιτιατική beides die beiden beide
© Praxis Verlag
167

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
§ 113 Τακτικά αριθμητικά (Ordnungszahlen)
Ü
150
Τα τακτικά αριθμητικά (= πρώτος, δεύτερος, τρίτος κτλ.) σχηματίζονται στα γερμανικά ως εξής:
0. nullte
1. erste 11. elfte 21. einundzwanzigste
2. zweite 12. zwölfte 22. zweiundzwanzigste
3. dritte 13. dreizehnte 30. dreißigste
4. vierte 14. vierzehnte 40. vierzigste
5. fünfte 15. fünfzehnte 50. fünfzigste
6. sechste 16. sechzehnte 60. sechzigste
7. sieb(en)te 17. siebzehnte 70. siebzigste
8. achte 18. achtzehnte 80. achtzigste
9. neunte 19. neunzehnte 90. neunzigste
10. zehnte 20. zwanzigste 100. hundertste
101. hunderterste
125. hundertfünfundzwanzigste
200. zweihundertste
Παρατηρούμε ότι:
n
η τελεία πίσω από το ψηφίο μετατρέπει το απόλυτο αριθμητικό σε τακτικό:
Er hat 5 (= fünf) Geschwister.
Er kam am 5. (= fünften) Mai.
n
στους σύνθετους αριθμούς (= 13 και πάνω) η κατάληξη του τακτικού αριθμητικού („-te“ ή „-ste“)
μπαίνει στο τελευταίο συνθετικό, εφόσον πρόκειται για μια ενιαία λέξη:
der 4. Besucher = der vierte Besucher
(ο τέταρτος ...)
der 14. Besucher = der vierzehnte Besucher
(ο δέκατος τέταρτος ...)
der 34. Besucher = der vierunddreißigste Besucher
(ο τριακοστός τέταρτος ...)
der 234. Besucher = der zweihundertvierunddreißigste Besucher
(ο διακοσιοστός τριακοστός τέταρτος επισκέπτης)
© Praxis Verlag
Τα τακτικά αριθμητικά κλίνονται όπως και τα άλλα επίθετα (βλ. §§ 105-107):
Das dritte Kind heißt Johann.
Sein drittes Kind nannte er Johann.
168

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
Μερικά ακόμα παραδείγματα όπου χρησιμοποιούνται τακτικά αριθμητικά:
Kaiser Joseph II. (Kaiser Joseph der Zweite)
im 21. Jahrhundert (im einundzwanzigsten Jahrhundert)
Athen, den 05.04.2015 (Athen, den fünften Vierten 2015)
§ 114 Τα υπόλοιπα αριθμητικά επίθετα και επιρρήματα
α. Τα πολλαπλασιαστικά αριθμητικά, που φανερώνουν από πόσα απλά μέρη αποτελείται κάτι
(= απλός/μονός, διπλός, τριπλός, ... εκατονταπλός κτλ.) και τα αναλογικά αριθμητικά, που φανερώνουν
πόσες φορές μεγαλύτερο είναι κάτι από κάτι άλλο (= διπλάσιος, τριπλάσιος, ... εκατονταπλάσιος κτλ.)
σχηματίζονται στα γερμανικά με τον ίδιο τρόπο:
1 einfach (απλός, μονός)
2 zweifach / doppelt (διπλός, διπλάσιος)
3 dreifach (τριπλός, τριπλάσιος)
4 vierfach (τετραπλός, τετραπλάσιος)
7 siebenfach (επταπλός, επταπλάσιος)
10 zehnfach (δεκαπλός, δεκαπλάσιος)
20 zwanzigfach (εικοσαπλός, εικοσαπλάσιος)
100 hundertfach (εκατονταπλός, εκατονταπλάσιος)
1000 tausendfach (χιλιαπλός, χιλιαπλάσιος)
Das Heroin lag in einem Koffer mit doppeltem Boden.
(Η ηρωίνη ήταν σε μια βαλίτσα με διπλό πάτο.)
Die heutigen Autos fahren mit zehnfacher Geschwindigkeit als die Autos von 1920.
(... με δεκαπλάσια ταχύτητα ...)
β. Τα κλάσματα σχηματίζονται ως εξής:
1 ⁄ 2 = ein halb 1 ⁄ 7 = ein Sieb(en)tel
1 ⁄ 3 = ein Drittel 1 ⁄ 10 = ein Zehntel
2 ⁄ 3 = zwei Drittel 1 ⁄ 20 = ein Zwanzigstel
1 ⁄ 4 = ein Viertel 1 ⁄ 50 = ein Fünfzigstel
3 ⁄ 4 = drei Viertel 1 ⁄ 100 = ein Hundertstel
1 ⁄ 5 = ein Fünftel 1 ⁄ 1000 = ein Tausendstel
Το „ein halb“ κλίνεται σαν επίθετο:
Du kannst eine halbe Portion bestellen, wenn du nicht so viel Hunger hast.
(Μπορείς να παραγγείλεις μισή μερίδα, αν δεν πεινάς πολύ.)
© Praxis Verlag
169

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
Τα υπόλοιπα κλάσματα χρησιμοποιούνται σαν ουσιαστικά, αλλά δεν παίρνουν κατάληξη στον πληθυντικό:
Sie gibt zwei Drittel ihres Gehalts für Kleider aus.
(Ξοδεύει τα δύο τρίτα του μισθού της για ρούχα.)
Ich könnte schon mit einem Drittel davon leben.
(Θα μπορούσα να ζω με το ένα τρίτο απ’ αυτά.)
Όταν ακολουθεί μονάδα μέτρησης, το κλάσμα γράφεται με μικρό:
Wir brauchen genau drei fünftel Liter Wasser.
(Χρειαζόμαστε ακριβώς τρία πέμπτα του λίτρου νερό.)
Οι μεικτοί αριθμοί σχηματίζονται ως εξής:
1 1 /2 = eineinhalb / anderthalb 2 1 /2 = zweieinhalb
4 1 /3 = viereindrittel 7 2 /5 = siebenzweifünftel
γ. Τα αριθμητικά επιρρήματα που δηλώνουν επανάληψη (= μια φορά, δυο φορές, ... εκατό φορές κτλ.)
σχηματίζονται ως εξής:
1 einmal 10 zehnmal
2 zweimal 100 hundertmal
3 dreimal 1000 tausendmal
Ich hab’ dir doch tausendmal gesagt, dass du spätestens um 9 zu Haus sein musst!
(Σου έχω πει χίλιες φορές, ότι το αργότερο στις 9 πρέπει να ‘σαι στο σπίτι!)
Από τα επιρρήματα αυτά σχηματίζονται και επίθετα με την κατάληξη „-malig“:
einmalig, zweimalig, dreimalig ...
Τα επίθετα αυτά δηλώνουν διαδοχική επανάληψη (μέσα στο χρόνο), ενώ τα πολλαπλασιαστικά
(einfach, zweifach, dreifach ... βλ. § 114α) δηλώνουν παράλληλη επανάληψη (η οποία δεν εκτείνεται
στο χρόνο):
Al Örter war viermaliger Olympiasieger: 1956, 1960, 1964 und 1968.
(Ο Αλ Έρτερ ήταν τέσσερις φορές Ολυμπιονίκης.)
Mark Spitz war 1972 siebenfacher Olympiasieger.
(Ο Μαρκ Σπιτς αναδείχθηκε το 1972 επτά φορές Ολυμπιονίκης.)
δ. Τα αριθμητικά επιρρήματα που δηλώνουν τάξη/σειρά/ιεράρχηση (= πρώτον, δεύτερον, τρίτον κτλ.)
σχηματίζονται ως εξής:
1) = erstens 2) = zweitens 3) = drittens 4) = viertens 5) = fünftens
© Praxis Verlag
Chinesisch will Tina nicht lernen. Erstens sei seine Schrift zu schwer, sagt sie, zweitens
habe es eine ungewöhnliche Struktur und drittens habe sie sowieso keine Zeit für
weitere Fremdsprachen.
170

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
ε. Με την κατάληξη „-erlei“ σχηματίζουμε άκλιτα αριθμητικά επίθετα που δηλώνουν την ποικιλία σε είδη.
Στην καθομιλουμένη χρησιμοποιούνται οι εξής τύποι:
einerlei = ενός είδους hunderterlei = εκατό ειδών
zweierlei = δύο ειδών tausenderlei = χιλίων ειδών
dreierlei = τριών ειδών allerlei = όλων των ειδών
Mein Gott! Ich hab’ zweierlei Strümpfe an!
(Φοράω δύο ειδών [= διαφορετικές] κάλτσες!)
Der kleine Nikos hat immer tausenderlei Fragen.
(Ο μικρός Νίκος έχει πάντα χιλιάδες ερωτήσεις.)
§ 115 Πώς λέμε την ώρα (Uhrzeit)
Ü
151
Όπως στα ελληνικά, έτσι και στα γερμανικά συνηθίζουμε να λέμε την ώρα με δύο διαφορετικούς τρόπους.
α. Κατά τον „επίσημο“ τρόπο (offizielle Uhrzeit), που χρησιμοποιείται π.χ. στο ραδιόφωνο, την τηλεόραση,
σε σταθμούς και αεροδρόμια, σε επίσημες ανακοινώσεις κτλ., παίρνουμε ως βάση ότι η μέρα έχει
24 ώρες, και λέμε πάντα πρώτα τις ώρες (που πέρασαν!) και μετά τα λεπτά:
19.00 = neunzehr Uhr 00.20 = null Uhr zwanzig
7.15 = sieben Uhr fünfzehn 10.45 = zehn Uhr fünfundvierzig
13.30 = dreizehn Uhr dreißig 6.09 = sechs Uhr neun
24.00 = vierundzwanzig Uhr 18.11 = achtzehn Uhr elf
β. Κατά τον „κοινό“ τρόπο (inoffizielle Uhrzeit), που χρησιμοποιείται στην καθομιλουμένη, χωρίζουμε τη
μέρα σε δύο 12ωρα και λέμε κατά κανόνα πρώτα τα λεπτά (που πέρασαν ή απομένουν!) και μετά τις ώρες.
Ο κοινός τρόπος να λέμε την ώρα παρουσιάζει στα γερμανικά αρκετές ιδιομορφίες και διαφορές σε
σύγκριση με τα ελληνικά. Γι’ αυτό πρέπει να μελετήσει κανείς τον παρακάτω πίνακα με ιδιαίτερη προσοχή:
12
8.00 = acht (Uhr)
8.05 = fünf nach acht
vor
nach
8.10 = zehn nach acht
Viertel vor ...
9 3
Viertel nach ...
8.15 = Viertel nach acht
nach
vor
8.20 = zwanzig nach acht / zehn vor halb neun
8.25 = fünf vor halb neun
6
8.30 = halb neun
8.35 = fünf nach halb neun
halb ...
Wie spät ist es? / Wie viel Uhr ist es?
-Es ist fünf vor zwölf. (11.55)
8.40 = zwanzig vor neun / zehn nach halb neun
8.45 = Viertel vor neun
8.50 = zehn vor neun
8.55 = fünf vor neun
© Praxis Verlag
171

Σπύρος Κουκίδης
Γερμανική Γραμματική & Συντακτικό
Προσοχή στην εξής περίπτωση:
1.00 = Es ist eins. / Αλλά: Es ist ein Uhr.
1.07 = Es ist sieben nach eins.
12.30 = Es ist halb eins.
Επειδή στον κοινό τρόπο υπολογίζουμε σε 12ωρη βάση, είμαστε συχνά στην ανάγκη να διευκρινίσουμε
ποιο διάστημα της ημέρας εννοούμε:
05.30 = halb sechs morgens 23.15 = Viertel nach elf nachts
17.30 = halb sechs abends 12.00 = zwölf Uhr mittags
09.15 = Viertel nach neun vormittags 00.15 = Viertel nach zwölf nachts
24.00 = zwölf Uhr nachts / Mitternacht
§ 116 Άλλες περιπτώσεις όπου χρησιμοποιούμε αριθμούς
α. Οι μαθηματικές πράξεις διατυπώνονται ως εξής:
© Praxis Verlag
7 + 9 = 16
sieben plus/und neun gleich/macht/gibt/ist sechzehn
30 – 11 = 19
dreißig minus/weniger elf gleich neunzehn
6 x 3 = 18
sechs mal drei gleich achtzehn
0,4 x 3 = 1,2
null Komma vier mal drei gleich eins Komma zwei
40 : 4 = 10
vierzig (geteilt) durch vier gleich zehn
4 x (3 – y) = 8
vier
mal
Klammer auf
drei minus y Klammer zu
gleich
acht
√ – 4 = 2
(Quadrat)wurzel (aus) vier gleich zwei
3
√ _____
1000 = 10
Kubikwurzel/dritte Wurzel (aus) tausend gleich zehn
3 2 = 9
drei hoch zwei gleich neun
lg 10 = 1
Logarithmus aus zehn gleich eins
172

Τα μέρη του λόγου
Επίθετα
β. Οι τηλεφωνικοί αριθμοί διαβάζονται είτε ένας-ένας είτε σε δυάδες, τις οποίες σχηματίζουμε αρχίζοντας
από το τέλος (= δεξιά) του αριθμού:
3 60 30 29 = drei sechzig dreißig neunundzwanzig
22 03 = zweiundzwanzig null drei / zwei zwei null drei
(ή για καλύτερη κατανόηση: zwo zwo null drei)
γ. Τα χρηματικά ποσά διαβάζονται ως εξής:
1.00 EUR / € 1.00 = ein Euro
1.20 EUR / € 1.20 = ein Euro und zwanzig Cent / ein Euro zwanzig / eins zwanzig
5.35 EUR / € 5.35 = fünf Euro und fünfunddreißig Cent / fünf Euro fünfunddreißig /
fünf fünfunddreißig
0.70 EUR / € 0.70 = siebzig Cent
7.01 EUR / € 7.01 = sieben Euro und ein Cent / sieben Euro eins
δ. Οι χρονολογίες διαβάζονται ως εξής:
1995 = neunzehnhundertfünfundneunzig
300 v.Ch. / n.Ch. = dreihundert vor Christus / nach Christus
2000 = zweitausend
2015 = zweitausendfünfzehn
ε. Η ημερομηνία διαβάζεται ως εξής:
11.12.15 = Heute ist der elfte Dezember / der elfte Zwölfte fünfzehn.
Heute haben wir den elften Dezember (den elften Zwölften) fünfzehn.
Die Miete muss immer am Ersten (des Monats) bezahlt werden.
Ich habe am 29.08.(= neunundzwanzigsten Achten) Geburtstag.
© Praxis Verlag
173