Leseprobe: Krummenacher/Thommen/Brodmann: Einführung in die Betriebswirtschaft
- Keine Tags gefunden...
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
Lösungen zu den Aufgaben s<strong>in</strong>d <strong>in</strong> e<strong>in</strong>em separaten Lösungsband veröffentlicht:<br />
<strong>Krummenacher</strong>, Alfred: <strong>E<strong>in</strong>führung</strong> <strong>in</strong> <strong>die</strong> <strong>Betriebswirtschaft</strong> – Aufgaben<br />
und Lösungen.<br />
Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek<br />
Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet <strong>die</strong>se Publikation <strong>in</strong><br />
der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten<br />
s<strong>in</strong>d im Internet über http://dnb.dnb.de abrufbar.<br />
Das Werk e<strong>in</strong>schliesslich aller se<strong>in</strong>er Teile ist urheberrechtlich geschützt.<br />
Jede Verwertung ist ohne Zustimmung des Verlags unzulässig.<br />
Dies gilt <strong>in</strong>sbesondere für Vervielfältigungen, Übersetzungen, Mikroverfilmungen<br />
und <strong>die</strong> E<strong>in</strong>speicherung und Verarbeitung <strong>in</strong> elektronischen<br />
Systemen.<br />
© 2016 Versus Verlag AG, Zürich<br />
Weitere Informationen zu Büchern aus dem Versus Verlag unter<br />
www.versus.ch<br />
Umschlagbild und Kapitelillustrationen: Brigitte Fries · Zürich<br />
Satz und Herstellung: Versus Verlag · Zürich<br />
Druck: Kösel · Krugzell<br />
Pr<strong>in</strong>ted <strong>in</strong> Germany<br />
ISBN 978-3-03909-266-6
5<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Vorwort<br />
Smartphones, Tablets und Internet verändern sichtbar unsere Lebensgewohnheiten.<br />
Onl<strong>in</strong>e-Abläufe verlangen deshalb heute den gebührenden<br />
Stellenwert im Market<strong>in</strong>g und allen anderen Geschäfts-, Unterstützungs-<br />
und Managementprozessen. Dies hat <strong>in</strong> <strong>die</strong>ser 5. Auflage den<br />
entsprechenden Niederschlag gefunden. Das St. Galler Management-<br />
Modell der 4. Generation wurde zwar berücksichtigt, das Unternehmungsgeschehen<br />
kann jedoch e<strong>in</strong>facher mit dem vorhergehenden Modell<br />
erfasst werden, daher wurde der bisherige Aufbau weitgehend belassen.<br />
Tiefz<strong>in</strong>spolitik der Notenbanken, verschärfte Eigenmittelanforderungen<br />
an <strong>die</strong> Banken sowie Rentenreform 2020 haben <strong>die</strong> Kapitel<br />
über Bankbetriebs- und Versicherungslehre entsprechend geprägt. Dieser<br />
anspruchsvollen Aufgabe hat sich neu Daniel <strong>Brodmann</strong> angenommen,<br />
der <strong>in</strong> <strong>die</strong>ser 5. Auflage zu unserem bereits bestehenden Autorenteam<br />
stösst.<br />
Dieses Fachbuch will Theorie und Praxis der <strong>Betriebswirtschaft</strong> allgeme<strong>in</strong>verständlich<br />
vermitteln. Es ist e<strong>in</strong> bereits etabliertes Lehr- und<br />
Arbeitsbuch für das Schwerpunktfach Wirtschaft und Recht an Gymnasien<br />
mit wirtschaftsrechtlichem Profil, für den betriebswirtschaftlichen<br />
Unterricht an technischen Fach(hoch)schulen sowie für BWL- und<br />
Managementkurse zur Erlangung e<strong>in</strong>es betriebswirtschaftlichen Nachdiplomabschlusses<br />
oder e<strong>in</strong>es höheren (kaufmännischen) Fachdiploms.<br />
Auch Sachbearbeiter und Führungskräfte, <strong>die</strong> ihre betriebswirtschaftlichen<br />
Kenntnisse im Selbststudium erweitern möchten, f<strong>in</strong>den <strong>in</strong> <strong>die</strong>sem<br />
Buch e<strong>in</strong> verständliches und doch anspruchsvolles Lehrmittel.
6 Vorwort<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Dank der umfassenden Darstellung vieler wichtiger Lern<strong>in</strong>halte bildet<br />
<strong>die</strong>ses Lehrbuch auch e<strong>in</strong>e ideale Grundlage für das immer wichtiger<br />
werdende selbstorganisierte Lernen (SOL). Dazu <strong>die</strong>nen auch <strong>die</strong> Aufgaben<br />
<strong>in</strong> Teil VI. Lösungen zu den Aufgaben s<strong>in</strong>d <strong>in</strong> e<strong>in</strong>em separaten<br />
Lösungsband veröffentlicht:<br />
<strong>Krummenacher</strong>, Alfred: <strong>E<strong>in</strong>führung</strong> <strong>in</strong> <strong>die</strong> <strong>Betriebswirtschaft</strong> – Aufgaben<br />
und Lösungen.<br />
Mit der Ergänzung durch <strong>die</strong> Fachgebiete Bankbetriebs- und Versicherungslehre<br />
umfasst <strong>die</strong>ses Buch auch <strong>die</strong> für <strong>die</strong> Schweiz wichtigsten<br />
Dienstleistungsbranchen.<br />
Wie <strong>in</strong> den vorangegangenen Auflagen möchten wir allen Fachkolleg<strong>in</strong>nen<br />
und -kollegen für <strong>die</strong> wertvollen H<strong>in</strong>weise danken. Unser besonderer<br />
Dank gilt auch dem Team des Versus Verlages, das uns bei Gestaltung<br />
und Drucklegung wiederum kompetent begleitet und betreut hat.<br />
Buch am Irchel, Zürich und Niederlenz,<br />
im März 2016<br />
Alfred <strong>Krummenacher</strong><br />
Jean-Paul <strong>Thommen</strong><br />
Daniel <strong>Brodmann</strong>
7<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Inhaltsübersicht<br />
Teil I Unternehmerisches Denken und Handeln . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19<br />
Kapitel 1 Kundenorientierung und Wertschöpfungsprozesse . . . . . 21<br />
Kapitel 2 Unternehmung und Umwelt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47<br />
Teil II Geschäftsprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83<br />
Kapitel 3 Market<strong>in</strong>gprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85<br />
Kapitel 4 Innovationsprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149<br />
Kapitel 5 Leistungserstellungsprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157<br />
Teil III Unterstützungsprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187<br />
Kapitel 6 Personalmanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189<br />
Kapitel 7 F<strong>in</strong>anzmanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223<br />
Kapitel 8 Investitionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245<br />
Teil IV Managementprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273<br />
Kapitel 9 Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275<br />
Kapitel 10 Wertschöpfungsorientierte Führung . . . . . . . . . . . . . . . 313<br />
Kapitel 11 Visionen, Normen und Kultur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331<br />
Kapitel 12 Strategisches Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349<br />
Teil V Spezielle <strong>Betriebswirtschaft</strong>slehre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383<br />
Kapitel 13 Bankbetriebslehre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385<br />
Kapitel 14 Versicherungslehre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421<br />
Teil VI Aufgaben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451<br />
Literaturverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493<br />
Stichwortverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
8 Inhaltsübersicht<br />
.............................................................................................................................................................................
9<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Inhaltsverzeichnis<br />
Teil I: Unternehmerisches Denken und Handeln<br />
Kapitel 1:<br />
Kundenorientierung<br />
und Wertschöpfungsprozesse<br />
1.1 Kundennutzen steht im Zentrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24<br />
1.2 Anforderungen an <strong>die</strong> Management-Kompetenz . . . . . . . . . . . 26<br />
1.3 Wertschöpfungsprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27<br />
1.3.1 Wertschöpfungsbegriff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28<br />
1.3.1.1 Volkswirtschaftliche Wertschöpfung . . . . . . . 28<br />
1.3.1.2 <strong>Betriebswirtschaft</strong>liche Wertschöpfung . . . . . 29<br />
1.3.2 Wertschöpfungskette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />
1.3.3 Erkenntnisse aus dem Wertschöpfungsmanagement . . 33<br />
1.4 Entscheidungsmethodik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34<br />
1.4.1 Problembegriff und -kategorien . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35<br />
1.4.2 Komplexität und vernetztes Denken . . . . . . . . . . . . . . . 36<br />
1.4.3 Phasen des Problemlösungsprozesses . . . . . . . . . . . . . . 39<br />
1.4.3.1 Problemerfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39<br />
1.4.3.2 Problembearbeitung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />
1.4.3.3 Entscheidungsf<strong>in</strong>dung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />
1.4.3.4 Realisierungsphase . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />
1.4.3.5 Evaluation der Resultate . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />
1.4.3.6 Beispiel Problemlösungsprozess und<br />
Nutzwertanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />
1.4.4 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
10 Inhaltsverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Kapitel 2:<br />
Unternehmung und<br />
Umwelt<br />
2.1 Unternehmung als System . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50<br />
2.1.1 Systemorientierte Betrachtungsweise . . . . . . . . . . . . . . 50<br />
2.1.2 Das St. Galler Management-Modell . . . . . . . . . . . . . . . 51<br />
2.1.3 Anspruchsgruppen und Umweltsphären . . . . . . . . . . . . 53<br />
2.1.3.1 Stakeholderkonzept . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53<br />
2.1.3.2 Umweltsphären . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56<br />
2.1.3.3 Issue Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58<br />
2.1.4 Austauschbeziehungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60<br />
2.1.4.1 Austausch der Ressourcen . . . . . . . . . . . . . . . 60<br />
2.1.4.2 Austausch von Werten und Anliegen . . . . . . . 63<br />
2.1.5 Ordnungsformen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64<br />
2.1.6 Unternehmung als System von Prozessen . . . . . . . . . . . 65<br />
2.1.7 Stabilität und Wandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66<br />
2.2 Kennzeichen e<strong>in</strong>er Unternehmung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67<br />
2.2.1 Gew<strong>in</strong>norientierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67<br />
2.2.2 Branche oder Wirtschaftssektor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69<br />
2.2.3 Grösse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71<br />
2.2.4 Unternehmungswachstum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73<br />
2.2.5 Grad der geografischen Ausbreitung . . . . . . . . . . . . . . . 73<br />
2.2.6 Rechtsform . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74<br />
2.3 Ziele der Unternehmung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
2.3.1 Ziel<strong>in</strong>halte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
2.3.2 Zielformulierungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78<br />
2.3.3 Zielbeziehungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79<br />
Teil II: Geschäftsprozesse<br />
Kapitel 3:<br />
Market<strong>in</strong>gprozesse<br />
3.1 Market<strong>in</strong>gkonzept . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88<br />
3.1.1 Market<strong>in</strong>gprozesse im Zentrum der Wertschöpfung . . . 88<br />
3.1.2 Market<strong>in</strong>gziele und -strategien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89<br />
3.1.3 Marktsegmentierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91<br />
3.1.4 Marktfaktoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92<br />
3.2 Marktforschung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />
3.2.1 Zweck . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />
3.2.2 Methoden der Marktforschung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98<br />
3.2.2.1 Primär- und Sekundärmarktforschung . . . . . . 98<br />
3.2.2.2 Methoden der Primärmarktforschung . . . . . . . 99<br />
3.2.2.3 Auswahlverfahren der Informationsträger . . 101<br />
3.3 Market<strong>in</strong>g<strong>in</strong>strumente: Off- und Onl<strong>in</strong>e . . . . . . . . . . . . . . . . . 102<br />
3.4 Produktpolitik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104<br />
3.4.1 Produktpolitisches Entscheidungsfeld . . . . . . . . . . . . . 104<br />
3.4.2 Gestaltung des Absatzprogrammes . . . . . . . . . . . . . . . 105<br />
3.4.3 Produktpositionierung und -gestaltung . . . . . . . . . . . . 106<br />
3.4.4 Produktpolitische Möglichkeiten . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Inhaltsverzeichnis 11<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
3.4.5 Produktlebenszyklus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110<br />
3.4.5.1 Modell des Produktlebenszyklus . . . . . . . . . 110<br />
3.4.5.2 Nutzen des Produktlebenszyklus-Modells . . 111<br />
3.5 Distributionspolitik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
3.5.1 Distributionspolitisches Entscheidungsfeld . . . . . . . . 113<br />
3.5.2 Absatzmethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
3.5.2.1 Absatzweg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
3.5.2.2 Absatzorgane des Handels . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
3.5.2.3 E<strong>in</strong>zelhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
3.5.2.4 Grosshandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119<br />
3.5.2.5 Onl<strong>in</strong>e-Handel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120<br />
3.5.3 Logistische Distribution oder Distributions-Logistik . 120<br />
3.6 Konditionenpolitik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121<br />
3.6.1 Konditionenpolitisches Entscheidungsfeld . . . . . . . . . 121<br />
3.6.2 Preisbildung und Marktformen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />
3.6.2.1 Theoretische Grundlagen der Preisbildung . 122<br />
3.6.2.2 Marktformen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
3.6.3 Praxisorientierte Preisbestimmung . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
3.6.4 Preisdifferenzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127<br />
3.6.5 Preisgestaltung im Produkt-Mix . . . . . . . . . . . . . . . . . 129<br />
3.6.6 Rabattpolitik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129<br />
3.6.7 Affiliate-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130<br />
3.7 Kommunikationspolitik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131<br />
3.7.1 Kommunikationspolitisches Entscheidungsfeld . . . . . 131<br />
3.7.2 Public Relations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132<br />
3.7.3 Werbung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132<br />
3.7.3.1 Werbekonzept . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
3.7.3.2 Display-Werbung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135<br />
3.7.3.3 Onl<strong>in</strong>e-Rubrikenmärkte . . . . . . . . . . . . . . . . 136<br />
3.7.3.4 E-Mail-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136<br />
3.7.3.5 Mobile Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136<br />
3.7.3.6 Zielgruppenbestimmung . . . . . . . . . . . . . . . 138<br />
3.7.3.7 Werbeerfolgskontrolle . . . . . . . . . . . . . . . . . 138<br />
3.7.4 Sponsor<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139<br />
3.7.5 Product Placement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140<br />
3.7.6 Verkaufsförderung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140<br />
3.7.7 Persönlicher Verkauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141<br />
3.7.8 Suchmasch<strong>in</strong>enmarket<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142<br />
3.7.9 Onl<strong>in</strong>e-Dialog und -Kooperation . . . . . . . . . . . . . . . . 143<br />
3.7.10 Social-Media-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144<br />
3.7.11 Cross-Media-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144<br />
3.7.12 Kundenfokus über alle Kontaktpunkte . . . . . . . . . . . . 146<br />
3.8 Market<strong>in</strong>g-Mix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
12 Inhaltsverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Kapitel 4:<br />
Innovationsprozesse<br />
Kapitel 5:<br />
Leistungserstellungsprozesse<br />
4.1 Innovationsprozesse im Rahmen der Wertschöpfung . . . . . . . 152<br />
4.2 Forschungs- und Entwicklungsstrategien . . . . . . . . . . . . . . . . 153<br />
4.2.1 Market<strong>in</strong>gorientiertes Vorgehen . . . . . . . . . . . . . . . . . 153<br />
4.2.2 Technologieorientiertes Vorgehen . . . . . . . . . . . . . . . 155<br />
4.3 Gründe für <strong>die</strong> rasante Produktentwicklung . . . . . . . . . . . . . . 155<br />
5.1 Beschaffungsprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160<br />
5.1.1 Supply Cha<strong>in</strong> Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160<br />
5.1.2 Wertschöpfung <strong>in</strong> Lieferketten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161<br />
5.1.3 Aufgaben der Materialwirtschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . 163<br />
5.1.4 Beschaffungsarten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164<br />
5.1.5 ABC-Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165<br />
5.1.6 Optimales Beschaffungs- und Lagerprogramm . . . . . . 167<br />
5.1.7 Optimale Bestellmenge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />
5.2 Produktionsprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169<br />
5.2.1 Höhe und Ausmass der Fertigungstiefe . . . . . . . . . . . . 169<br />
5.2.2 Produktion und Ökologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171<br />
5.2.3 Fertigungstyp und Fertigungsverfahren . . . . . . . . . . . . 172<br />
5.2.4 Planungs- und Kontrollsysteme . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174<br />
5.2.4.1 Netzplantechnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174<br />
5.2.4.2 Computerunterstützte Steuerung des<br />
Produktionsablaufs (CIM) . . . . . . . . . . . . . . 174<br />
5.2.5 Just-<strong>in</strong>-Time-Produktion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176<br />
5.3 Produktions- und Kostentheorie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
5.3.1 Kosten als Entscheidungsgrundlagen . . . . . . . . . . . . . 177<br />
5.3.1.1 Fixe und variable Kosten . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
5.3.1.2 Gesamtkosten, Durchschnittskosten,<br />
Grenzkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181<br />
5.3.2 Produktions- und Kostenfunktion . . . . . . . . . . . . . . . . 182<br />
5.3.2.1 Komb<strong>in</strong>ation der Produktionsfaktoren . . . . . 182<br />
5.3.2.2 Produktions- und Kostenfunktion vom<br />
Typ A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183<br />
Teil III: Unterstützungsprozesse<br />
Kapitel 6:<br />
Personalmanagement<br />
6.1 Ausrichtung auf Wertschöpfungsprozesse . . . . . . . . . . . . . . . 192<br />
6.2 Personalbedarfsermittlung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194<br />
6.2.1 Quantitativer Personalbedarf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194<br />
6.2.2 Qualitativer Personalbedarf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194<br />
6.3 Personalbeschaffung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196<br />
6.3.1 Personalwerbung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196<br />
6.3.2 Personalauswahl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Inhaltsverzeichnis 13<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
6.3.3 Auswahlverfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198<br />
6.3.3.1 Bewerbungsunterlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . 198<br />
6.3.3.2 Interview . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199<br />
6.3.3.3 Testverfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200<br />
6.3.3.4 Assessment Center . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200<br />
6.4 Personale<strong>in</strong>satz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />
6.5 Personalmotivation und -honorierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203<br />
6.5.1 Anreizarten und Bedürfnisstruktur der Arbeitnehmer 203<br />
6.5.2 Lohnpolitik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205<br />
6.5.2.1 Lohn und Lohngerechtigkeit . . . . . . . . . . . . 205<br />
6.5.2.2 Arbeitsbewertung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207<br />
6.5.2.3 Traditionelle Lohnformen . . . . . . . . . . . . . . 210<br />
6.5.2.4 Moderne Lohnformen . . . . . . . . . . . . . . . . . 212<br />
6.5.2.5 Betriebliche Sozialleistungen . . . . . . . . . . . . 213<br />
6.5.2.6 Betriebliches Vorschlagswesen . . . . . . . . . . 214<br />
6.5.3 Nichtmonetäre Anreize . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216<br />
6.6 Personalentwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217<br />
6.6.1 Formen der Personalentwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . 217<br />
6.6.2 Laufbahnplanung (Karriereplanung) . . . . . . . . . . . . . 217<br />
6.6.3 E-Learn<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218<br />
6.6.4 Coach<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219<br />
6.7 Personalfreistellung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220<br />
Kapitel 7:<br />
F<strong>in</strong>anzmanagement<br />
7.1 Kostenwahrheit <strong>in</strong> den Wertschöpfungsprozessen . . . . . . . . 226<br />
7.2 Rechnungswesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227<br />
7.2.1 F<strong>in</strong>anzbuchhaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227<br />
7.2.2 Betriebsbuchhaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228<br />
7.2.3 Ergänzende Bereiche des Rechnungswesens . . . . . . . 229<br />
7.3 F<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
7.3.1 Kapital und Vermögen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
7.3.2 Hauptformen der F<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231<br />
7.3.3 Aufgaben des F<strong>in</strong>anzmanagements . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
7.4 F<strong>in</strong>anzplanung und -kontrolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233<br />
7.4.1 F<strong>in</strong>anzplanung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233<br />
7.4.2 F<strong>in</strong>anzkontrolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236<br />
7.5 Optimale F<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237<br />
7.5.1 Optimierungsprobleme bei der F<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . 237<br />
7.5.2 Rentabilität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238<br />
7.5.3 Liquidität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239<br />
7.5.4 Sicherheit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
7.5.5 Unabhängigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241<br />
7.5.6 F<strong>in</strong>anzimage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241<br />
7.5.7 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
14 Inhaltsverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Kapitel 8:<br />
Investitionen<br />
8.1 Investitionsarten und -planung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248<br />
8.1.1 Wertschöpfung durch Investitionen . . . . . . . . . . . . . . . 248<br />
8.1.2 Arten von Investitionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249<br />
8.1.3 Investitionsentscheidungsprozess . . . . . . . . . . . . . . . . 250<br />
8.2 Investitionsrechenverfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253<br />
8.2.1 Überblick . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253<br />
8.2.2 Statische Verfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254<br />
8.2.2.1 Kostenvergleichsrechnung . . . . . . . . . . . . . . 254<br />
8.2.2.2 Gew<strong>in</strong>nvergleichsrechnung . . . . . . . . . . . . . . 257<br />
8.2.2.3 Rentabilitätsrechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259<br />
8.2.2.4 Amortisationsrechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . 260<br />
8.2.2.5 Beurteilung der statischen Verfahren . . . . . . 262<br />
8.2.3 Dynamische Verfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263<br />
8.2.3.1 Kapitalwertmethode<br />
(Net Present Value Method) . . . . . . . . . . . . . 266<br />
8.2.3.2 Methode des <strong>in</strong>ternen Z<strong>in</strong>ssatzes<br />
(Internal Rate of Return Method) . . . . . . . . 268<br />
8.2.3.3 Annuitätenmethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269<br />
8.2.3.4 Beurteilung der dynamischen Verfahren . . . . 270<br />
8.2.4 Praxisbezug von Investitionsrechenverfahren . . . . . . . 271<br />
Teil IV: Managementprozesse<br />
Kapitel 9:<br />
Organisation<br />
9.1 Organisation als Managementaufgabe . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278<br />
9.2 Formale und <strong>in</strong>formale Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279<br />
9.3 Organisationsbauste<strong>in</strong>e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279<br />
9.3.1 Arten von Stellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279<br />
9.3.2 Aufgaben, Kompetenzen, Verantwortung . . . . . . . . . . 281<br />
9.4 Organisations<strong>in</strong>strumente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281<br />
9.4.1 Organigramm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282<br />
9.4.2 Stellenbeschreibung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283<br />
9.4.3 Funktionendiagramm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284<br />
9.5 Organisationspr<strong>in</strong>zipien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285<br />
9.5.1 Stellenbildung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285<br />
9.5.2 Leitungspr<strong>in</strong>zipien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289<br />
9.5.2.1 E<strong>in</strong>l<strong>in</strong>iensystem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289<br />
9.5.2.2 Mehrl<strong>in</strong>iensystem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290<br />
9.5.3 Entscheidungskompetenzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
9.6 Aufbau- und Ablauforganisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
9.6.1 Aufbauorganisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
9.6.2 Ablauforganisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293<br />
9.6.2.1 Arbeitsanalyse und Arbeitssynthese . . . . . . . 293<br />
9.6.2.2 Ziele der Ablauforganisation . . . . . . . . . . . . 294
Inhaltsverzeichnis 15<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
9.6.3 Zusammenhang zwischen Aufbau- und<br />
Ablauforganisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294<br />
9.7 Organisationsformen <strong>in</strong> der Praxis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296<br />
9.7.1 Funktionale Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296<br />
9.7.1.1 Re<strong>in</strong> funktionale Organisation . . . . . . . . . . . 296<br />
9.7.1.2 Stabl<strong>in</strong>ienorganisation . . . . . . . . . . . . . . . . . 297<br />
9.7.2 Spartenorganisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298<br />
9.7.3 Management-Hold<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
9.7.4 Matrixorganisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302<br />
9.7.5 Produktmanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303<br />
9.7.6 Netzwerk-Organisation und virtuelle Organisation . . 304<br />
9.7.7 Projektorganisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306<br />
9.7.8 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308<br />
9.8 Prozessorientierung und Arbeitsteilung . . . . . . . . . . . . . . . . . 309<br />
9.9 Organisationsentwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310<br />
Kapitel 10:<br />
Wertschöpfungsorientierte<br />
Führung<br />
Kapitel 11:<br />
Visionen, Normen<br />
und Kultur<br />
10.1 Kundenbezogene Wertschöpfung als Führungsaufgabe . . . . 316<br />
10.2 Führungsstil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316<br />
10.2.1 Klassifikation von Führungsstilen . . . . . . . . . . . . . . . 316<br />
10.2.2 Verhaltensgitter (Managerial Grid)<br />
von Blake/Mouton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319<br />
10.3 Management-by-Techniken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321<br />
10.4 Management-Ansätze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323<br />
10.4.1 Lean Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323<br />
10.4.2 Total Quality Management (TQM) . . . . . . . . . . . . . . 323<br />
10.4.3 Das europäische EFQM-Excellence-Modell . . . . . . . 324<br />
10.5 Projektmanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325<br />
10.5.1 Begriff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325<br />
10.5.2 Projektmerkmale und -arten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326<br />
10.5.3 Projektphasen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327<br />
10.6 Bus<strong>in</strong>essplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328<br />
11.1 Vision . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334<br />
11.2 Leitbild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334<br />
11.3 Corporate Governance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338<br />
11.4 Unternehmungskultur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341<br />
11.4.1 Merkmale der Unternehmungskultur . . . . . . . . . . . . . 341<br />
11.4.2 Wirkungen von Unternehmungskulturen . . . . . . . . . 342<br />
11.4.3 Analyse und Gestaltung der Unternehmungskultur . . 344<br />
11.5 Interkulturelles Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
16 Inhaltsverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Kapitel 12:<br />
Strategisches<br />
Management<br />
12.1 Ziele und Aufgaben des strategischen Managements . . . . . . . 352<br />
12.2 Umwelt- oder Unternehmungsanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353<br />
12.2.1 SWOT-Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353<br />
12.2.1.1 Umweltanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354<br />
12.2.1.2 Unternehmungsanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . 355<br />
12.2.2 Wettbewerbsanalyse (Branchenanalyse) . . . . . . . . . . . 357<br />
12.2.3 Konzept der Erfahrungskurve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359<br />
12.2.4 Portfolio-Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359<br />
12.2.5 Gap-Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361<br />
12.2.6 Benchmark<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362<br />
12.2.7 Balanced Scorecard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363<br />
12.3 Unternehmungsstrategien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365<br />
12.3.1 Strategieentwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366<br />
12.3.1.1 Allgeme<strong>in</strong>e strategische Grundsätze . . . . . . . 366<br />
12.3.1.2 Produkt-Markt-Strategien . . . . . . . . . . . . . . 367<br />
12.3.1.3 Wettbewerbsstrategien nach Porter . . . . . . . 368<br />
12.3.1.4 Normstrategien der Marktwachstums-<br />
Marktanteils-Matrix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370<br />
12.3.1.5 SWOT-Strategieoptionen . . . . . . . . . . . . . . . 371<br />
12.3.1.6 Strategie der Kernkompetenzen . . . . . . . . . . 372<br />
12.3.1.7 Risiko und Risikomanagement . . . . . . . . . . . 373<br />
12.3.2 Strategieumsetzung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379<br />
12.3.3 Strategieevaluation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379<br />
12.4 Strategische Erfolgsfaktoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380<br />
Teil V: Spezielle <strong>Betriebswirtschaft</strong>slehre<br />
Kapitel 13:<br />
Bankbetriebslehre<br />
13.1 Grundlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
13.1.1 Grundfunktionen e<strong>in</strong>er Geschäftsbank . . . . . . . . . . . . 388<br />
13.1.2 E<strong>in</strong>teilungskriterien für <strong>die</strong> Bankgeschäfte . . . . . . . . . 388<br />
13.2 Bankgeschäfte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392<br />
13.2.1 Passivgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392<br />
13.2.1.1 Verhalten des Anlegers . . . . . . . . . . . . . . . . . 392<br />
13.2.1.2 E<strong>in</strong>lage- und Anlagemöglichkeiten . . . . . . . . 392<br />
13.2.2 Aktivgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394<br />
13.2.2.1 Kriterien der Kreditwürdigkeit . . . . . . . . . . . 394<br />
13.2.2.2 Kreditarten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394<br />
13.2.3 Indifferente Bankgeschäfte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398<br />
13.3 Struktur und bisherige Entwicklung der Geschäftsbanken . . . 402<br />
13.3.1 Merkmale der e<strong>in</strong>zelnen Geschäftsbanken . . . . . . . . . 402<br />
13.3.2 Entwicklung der Geschäftsbanken von 1945 bis<br />
vor Ausbruch der F<strong>in</strong>anzkrise 2007 . . . . . . . . . . . . . . . 404
Inhaltsverzeichnis 17<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
13.4 Strukturwandel im Bankenwesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407<br />
13.4.1 Ursachen für den Strukturwandel . . . . . . . . . . . . . . . . 407<br />
13.4.1.1 Die «kritische Grösse» nimmt zu . . . . . . . . . 408<br />
13.4.1.2 Das Universalbankkonzept muss<br />
überdacht werden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408<br />
13.4.1.3 Kunden- statt Produktorientierung . . . . . . . . 410<br />
13.4.1.4 Private Bank<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412<br />
13.4.1.5 Zunehmende Bedeutung von personen- und<br />
standortunabhängigen Verkaufskanälen . . . . 414<br />
13.5 Auswirkungen der F<strong>in</strong>anzkrise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415<br />
13.5.1 Massnahmen zur Erhöhung der Sicherheit<br />
der Banken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415<br />
13.5.1.1 E<strong>in</strong>legerschutz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415<br />
13.5.1.2 Liquiditätsvorschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . 416<br />
13.5.1.3 Eigenmittelvorschriften . . . . . . . . . . . . . . . . 416<br />
13.5.2 Aufweichung des Bankgeheimnisses . . . . . . . . . . . . . 418<br />
Kapitel 14:<br />
Versicherungslehre<br />
14.1 Grundlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424<br />
14.1.1 Schutz vor Risiken – e<strong>in</strong> langgehegter Wunsch<br />
der Menschheit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424<br />
14.1.2 Welche Sicherheit erbr<strong>in</strong>gen Versicherungen? . . . . . 424<br />
14.1.3 Ziel der äusseren Sicherheit ist <strong>die</strong><br />
Risikobewältigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425<br />
14.2 Merkmale der Versicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427<br />
14.2.1 Grundpr<strong>in</strong>zipien der Versicherung . . . . . . . . . . . . . . . 427<br />
14.2.2 Versicherungsarten und Versicherungsträger . . . . . . . 428<br />
14.2.2.1 Personenversicherungen . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
14.2.2.2 Sach- und Vermögensversicherungen . . . . . 432<br />
14.3 Probleme ausgewählter Sozialversicherungen . . . . . . . . . . . . 435<br />
14.3.1 AHV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435<br />
14.3.2 Berufliche Vorsorge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440<br />
14.3.3 Krankenversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441<br />
14.3.4 Arbeitslosenversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446<br />
14.3.5 Umbau des Sozialstaates – <strong>die</strong> Herausforderung<br />
des 21. Jahrhunderts? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447<br />
Teil VI: Aufgaben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451<br />
Literaturverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493<br />
Stichwortverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497<br />
Autoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
497<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Stichwortverzeichnis<br />
A<br />
ABC-Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165<br />
Abfallbegrenzung . . . . . . . . . . . . . . 171 – 172<br />
Ablauforganisation . . . . . . . . . . 282, 293, 295<br />
Ablaufplanung, Dilemma der . . . . . . . . . . 294<br />
Absatz<br />
direkter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114<br />
<strong>in</strong>direkter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114<br />
-kanal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
-markt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93<br />
-methode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
-organe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
-programm . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 – 105<br />
-breite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105<br />
Optimierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105<br />
-tiefe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105<br />
-weg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114<br />
Abschöpfungsstrategie . . . . . . . . . . . . . . . . 371<br />
Abteilung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279<br />
Abweichungsanalyse . . . . . . . . . . . . . 229, 380<br />
Abz<strong>in</strong>sungsfaktor . . . . . . . . . . . . . . . 263 – 265<br />
Affiliate-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131<br />
AIDA-Ansatz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135<br />
Akkordlohn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211<br />
Akkreditiv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233, 397<br />
akquisitorische Distribution . . . . . . . . . . . . 113<br />
Aktivgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388, 394<br />
Alternativkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182<br />
Alters- und H<strong>in</strong>terlassenen-<br />
versicherung . . . . . . . . . . . . . 429, 431, 435<br />
Alters(last)quotient . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437<br />
Altersvorsorge . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429, 431<br />
Amortisationsrechnung . . . . . . . . . . 260 – 262<br />
Amortisationszeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260<br />
Anbieter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />
Anforderungsgerechtigkeit . . . . . . . . . . . . 206<br />
Angebotsfunktion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />
angewandte Forschung . . . . . . . . . . . . . . . 152<br />
Anlage-<br />
-beratung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401, 410<br />
-sparkonto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
-vermögen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231<br />
Anleihensobligation . . . . . . . . . . . . . 393, 399<br />
Annuität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269<br />
Anreizarten . . . . . . . . . . . . 203 – 204, 212, 216<br />
Anspruchsgruppen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53<br />
Arbeit, Humanisierung der . . . . . . . . . . . . 201<br />
Arbeits-<br />
-analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293<br />
-bewertung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206, 208<br />
-gruppe, teilautonome . . . . . . . . . . . . . 202<br />
-monotonie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286<br />
-platzgestaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203<br />
-platzwechsel . . . . . . . . . . . . . . . . 194, 202<br />
-produktivität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
-synthese . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293<br />
-teilung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />
-zeitgestaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203<br />
Arbeitslosenversicherung . . . . . 429, 432, 446<br />
Arbeitslosigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446<br />
Assessment Center . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200<br />
Audit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324<br />
Aufbauorganisation . . . . . . 282, 291 – 292, 295<br />
Aufgaben . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281, 283, 291<br />
Projekt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306<br />
Auftragsabwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
Auftragserteilung, E<strong>in</strong>heit der . . . . . . . . . . 289
498 Stichwortverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
B<br />
Ausbr<strong>in</strong>gungsgüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Ausgleichsreserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437<br />
Aussen<strong>die</strong>nst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141<br />
Aussenf<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231<br />
Automatenverkauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118<br />
Bagatellrisiko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426<br />
Balanced Scorecard . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363<br />
Balkendiagramm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282<br />
Bank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
Filialtypen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409<br />
Geschäfts- . . . . . . . . . . . . . . 402, 404 – 406<br />
Gross- . . . . . . . . . . . . . . . . . 402 – 403, 406<br />
Kantonal- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403, 406<br />
Raiffeisen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403, 407<br />
Regional- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403, 407<br />
Sorgfaltspflicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419<br />
Strukturwandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407<br />
Universal- . . . . . . . . . . . . . . 402, 407 – 408<br />
Bank-<br />
-betriebslehre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385<br />
-bilanz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
-garantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397<br />
-geheimnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418<br />
-geschäfte . . . . . . . . . . . . . . . 388, 392, 407<br />
Bankengesetzgebung . . . . . . . . . . . . . . . . . 402<br />
Bankenstruktur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407<br />
Bank<strong>in</strong>g<br />
Offshore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413<br />
Onshore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413<br />
Barwert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264<br />
Basel III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417<br />
Baugruppe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Bedarf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25<br />
Bedürfnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 – 25<br />
-pyramide . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204<br />
Beförderung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218<br />
Befragung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99<br />
Belohnung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216<br />
Benchmark<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362<br />
Benutzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95<br />
Beobachtung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
berufliche Vorsorge . . . . . . . . . . . . . . 431, 440<br />
Beschaffung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 – 165<br />
Beschaffungs-<br />
-ablauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160<br />
-kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167<br />
-planung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164<br />
-prozess . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160<br />
-zeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />
Beschäftigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
Beschäftigungsgrad . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
Bestellmenge, optimale . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />
Beteiligungsf<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . 231<br />
Betrieb<br />
Dienstleistungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69<br />
Sachleistungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69<br />
betriebliches Vorschlagswesen . . . . . . . . . 214<br />
C<br />
Betriebs-<br />
-buchhaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228<br />
-haftpflichtversicherung . . . . . . . . . . . 434<br />
-kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254<br />
-maximum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183<br />
-m<strong>in</strong>imum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183<br />
-mittel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
-optimum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185<br />
-sachversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
-statistik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229<br />
-stoffe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
-unterbrechungs-Versicherung . . . . . . 434<br />
Bewerberauswahl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199<br />
Bilanz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228<br />
-regel, goldene . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
bilanzneutrale Bankgeschäfte . . . . . . . . . . 389<br />
Blankokredit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Bonitätsprüfung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394<br />
Bonus-Malus-System . . . . . . . . . . . . 433, 443<br />
Branchen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69<br />
-analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354 – 355<br />
-kultur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346<br />
-orientierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127<br />
Break-even-Analyse . . . . . 127, 255, 257, 259<br />
Break-even-Punkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185<br />
Buchhaltung<br />
Betriebs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228<br />
F<strong>in</strong>anz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 – 228<br />
Bürgschaftskredit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Bus<strong>in</strong>ess Reeng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . 311<br />
Bus<strong>in</strong>essplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328<br />
CAD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175<br />
CAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175<br />
CAQ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176<br />
Card Bank<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414<br />
«Cash Cows» . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361, 371<br />
Cash Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235<br />
Chancen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372<br />
Channel Hopp<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146<br />
CIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 – 175<br />
Coach<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 – 220<br />
Computer Aided Manufactur<strong>in</strong>g <br />
(CAM) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176<br />
Computer Integrated Manufactur<strong>in</strong>g <br />
(CIM) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 – 175<br />
Computer-based Tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g (CBT) . . . . . . . 218<br />
Convenience Store . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118<br />
Corporate Governance . . . . . . . . . . . 338 – 340<br />
«Cost Driver» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226<br />
Cost-Center . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299<br />
Cross-Channel-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . 146<br />
Cross-Media-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . 144 – 145<br />
Customer Life Cycle . . . . . . . . . . . . . . . . 146<br />
Customer Relationship Management <br />
(CRM) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96<br />
Customer Relationship Market<strong>in</strong>g . . . . . . . 96
Stichwortverzeichnis 499<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
D<br />
E<br />
Defensivstrategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371<br />
Degenerationsphase . . . . . . . . . . . . . . . . . 111<br />
Degustation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141<br />
Delegation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
Denken<br />
ganzheitliches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36<br />
nicht-l<strong>in</strong>eares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37<br />
vernetztes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36, 38<br />
Depot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401<br />
Derivate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399<br />
Design . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107<br />
Des<strong>in</strong>vestitionsstrategie . . . . . . . . . . . . . . 371<br />
Desk Research . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98<br />
Detailhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
Devisengeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400<br />
Devisenswap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400<br />
Dienstleistungs-<br />
-betrieb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69<br />
-market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94, 106<br />
-zentrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409<br />
Differenzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . 154, 369<br />
Distributions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148<br />
Preis- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 – 128<br />
Produkt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109<br />
Differenzierungsstrategie . . . . . . . . . . . . . 369<br />
Dilemma der Aufbauplanung . . . . . . . . . . 294<br />
Discountgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117<br />
Diskontierungsfaktor . . . . . . . . . . . . . . . . . 264<br />
Display-Werbung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135<br />
Distribution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
akquisitorische . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
logistische . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113, 120<br />
physische . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268<br />
Distributions-<br />
-differenzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148<br />
-grad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
-logistik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113, 120<br />
Diversifikation . . . . . . . . . . . . . 109, 367 – 368<br />
horizontale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368<br />
laterale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368<br />
vertikale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368<br />
Diversifikations<strong>in</strong>vestition . . . . . . . . . . . . 249<br />
Division . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298<br />
«Dogs» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361, 371<br />
Dreisäulenpr<strong>in</strong>zip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429<br />
Durchschnittskostenkurve . . . . . . . . . . . . . 183<br />
Durchschnittsmethode . . . . . . . . . . . . . . . . 261<br />
E-Bank<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414<br />
E-Commerce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118<br />
Effektenbörsengeschäft . . . . . . . . . . . . . . . 401<br />
Effektivität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77<br />
Effizienz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77<br />
EFQM-Excellence-Modell . . . . . . . . . . . . 325<br />
EFT/POS-System . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414<br />
Eigenfertigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
Eigenf<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Eigenf<strong>in</strong>anzierungsgrad . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
Eigenkapital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
-rentabilität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78<br />
Eigenleistung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33<br />
Eigenmarke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Eigentümer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55<br />
<strong>E<strong>in</strong>führung</strong>s<strong>in</strong>terview . . . . . . . . . . . . . . . . 199<br />
<strong>E<strong>in</strong>führung</strong>sphase . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110<br />
E<strong>in</strong>heit der Auftragserteilung . . . . . . . . . . 289<br />
E<strong>in</strong>heitskrankenkasse . . . . . . . . . . . . . . . . 445<br />
E<strong>in</strong>kaufs-<br />
-gesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119<br />
-verhalten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130<br />
-zentrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117<br />
E<strong>in</strong>kommenssplitt<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . 430<br />
E<strong>in</strong>l<strong>in</strong>ienorganisation . . . . . . . . . . . . 289 – 290<br />
E<strong>in</strong>l<strong>in</strong>iensystem . . . . . . . . . . . . . . . . 289 – 290<br />
E<strong>in</strong>satzgüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
E<strong>in</strong>stellungs<strong>in</strong>terview . . . . . . . . . . . . . . . . 199<br />
E<strong>in</strong>trittsbarrieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358<br />
E<strong>in</strong>zelhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
Formen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
E<strong>in</strong>zelunternehmung . . . . . . . . . . . . . . . . . 75<br />
E-Learn<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218<br />
Electronic Shopp<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . 117<br />
Elementaraufgabe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
E-Mail-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136<br />
Emissionsbegrenzung . . . . . . . . . . . . 171 – 172<br />
Emissionsgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401<br />
Entscheidung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
Entscheidungs-<br />
-delegation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298<br />
-dezentralisation . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
-f<strong>in</strong>dung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42, 343<br />
-kompetenz . . . . . . . . . . . . . 285, 291, 308<br />
-kriterien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />
-strukturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327<br />
-zentralisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
Entsorgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172<br />
Entwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153<br />
Erfolgs-<br />
-beteiligung . . . . . . . . . . . . . . . . . 203, 212<br />
-faktoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380<br />
-position, strategische . . . . . . . . . 352, 355<br />
-rechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228<br />
-ziel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
ergebnisbezogene Leistungsvergütung . . 212<br />
Erhebung<br />
Teil- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
Voll- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
Erneuerung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67<br />
Ersatz<strong>in</strong>vestition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249<br />
Ersche<strong>in</strong>ungsbild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341<br />
Ertragsgesetz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183<br />
Erweiterungs<strong>in</strong>vestition . . . . . . . . . . 249, 257<br />
Erwerbsersatzordnung . . . . . . . . . . . 429, 432<br />
Evaluation der Resultate . . . . . . . . . . . . . . 42<br />
Existenzbedürfnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24<br />
Experten-Coach<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
500 Stichwortverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
F<br />
Fachgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
Fachkompetenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26<br />
Fachmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 – 118<br />
Factor<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Factory Outlet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119<br />
Fähigkeitsprofil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197<br />
Family Office . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391, 413<br />
Faustpfandkredit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Fayol’sche Brücke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290<br />
Fehlmengen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />
-kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />
Fertigfabrikate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Fertigung<br />
Eigen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
Fremd- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
Gruppen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173<br />
Kanban- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176<br />
Serien- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173<br />
Synchron- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176<br />
Fertigungs-<br />
-tiefe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169<br />
-typ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173<br />
-verfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173<br />
Festhypothek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
Field Research . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99<br />
Filialnetz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287<br />
Filialtypen (Bank-BWL) . . . . . . . . . . . . . . 409<br />
F<strong>in</strong>ancial Leas<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
F<strong>in</strong>anz-<br />
-bild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241<br />
-buchhaltung . . . . . . . . . . . . . . . . 227 – 228<br />
-Hold<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
-image . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241<br />
-kennzahlen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236<br />
-kontrolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236<br />
dynamische . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236<br />
statische . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236<br />
-management . . . . . . . . . . . . . . . . 226, 232<br />
-plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234<br />
kurzfristiger . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234<br />
langfristiger . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235<br />
-planung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233, 330<br />
-ziele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
f<strong>in</strong>anzielles Risiko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
F<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230, 330<br />
aus Abschreibungsgegenwerten . . . . . 232<br />
aus Rückstellungen . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Aussen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231<br />
Beteiligungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231<br />
Eigen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Fremd- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Innen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Kredit- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231<br />
optimale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237<br />
risikoangepasste . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
Selbst- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
G<br />
F<strong>in</strong>anzierungsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239<br />
goldene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
horizontale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
klassische . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
vertikale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
F<strong>in</strong>anzierungsziele . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
F<strong>in</strong>ma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417<br />
Firmenkunden . . . . . . . . . . . . . 390, 410, 412<br />
Fluktuationsrate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194<br />
Form . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107<br />
Forschung<br />
angewandte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152<br />
Grundlagen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152<br />
Forschung und Entwicklung (F&E)<br />
F&E-Strategie . . . . . . . . . . . . . . . 153 – 154<br />
Fragmentierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154<br />
Franchise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430<br />
Franchis<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115<br />
Freizügigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441<br />
Fremdfertigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
Fremdf<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Fremdkapital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
-geber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55<br />
Fr<strong>in</strong>ge Benefits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214<br />
Fristen-<br />
-kongruenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
-parallelität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
-transformation . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
Führung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />
Führungs-<br />
-ebene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280<br />
-grundsätze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341<br />
-stil . . . . . . . . . . . . . . . 203, 292, 316 – 317<br />
autoritärer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318<br />
kooperativer . . . . . . . . . . . . . . . . . 318<br />
situativer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318<br />
-verhalten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320<br />
-ziele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
Funktionendiagramm . . . . . . . . . . . . 282, 284<br />
Funktionenzentralisation . . . . . . . . . 285, 287<br />
Futures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399<br />
ganzheitliches Denken . . . . . . . . . . . . . . . . 36<br />
Gap-Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361 – 362<br />
Gebäude-<br />
-haftpflichtversicherung . . . . . . . . . . . 434<br />
-sachversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
-versicherung . . . . . . . . . . . . . . . 424, 434<br />
Gebrauchsgüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Gefahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372<br />
-geme<strong>in</strong>schaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
Geld-<br />
-markt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
-prämie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216<br />
-wäscherei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419<br />
Generalpolice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
Stichwortverzeichnis 501<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Gerechtigkeit<br />
Anforderungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
Leistungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
Personalmarkt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
Sozial- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
Unternehmungserfolgs- . . . . . . . . . . . . 207<br />
Verhaltens- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
Gesamtkapitalrentabilität . . . . . . . . . . . . . . 78<br />
Geschäfts-<br />
-bank . . . . . . . . . . . . . . 388, 402, 404 – 406<br />
-bereichsleitung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301<br />
-e<strong>in</strong>heiten, strategische . . . . . . . . . . . . 360<br />
-felder, strategische . . . . . . . . . . . . . . . 360<br />
-prozess . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />
Gesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55, 75<br />
Formen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75<br />
kapitalbezogene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75<br />
personenbezogene . . . . . . . . . . . . . . . . . 75<br />
Gesetz der grossen Zahl . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
Gestaltungsebenen . . . . . . . . . . . . . . . . 31 – 32<br />
Gesundheitskasse (HMO) . . . . . . . . . 431, 444<br />
Gew<strong>in</strong>n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78<br />
-grenze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185<br />
-maximum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185<br />
-orientierung . . . . . . . . . . . . . . . . . 67, 127<br />
-schwelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185, 259<br />
-schwellenanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . 127<br />
-vergleichsrechnung . . . . . . . . . . 257 – 258<br />
-ziel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78<br />
Gläubiger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
Glaubwürdigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . 63, 345<br />
Gleichgewichtspreis . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />
goldene Bilanzregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
goldene F<strong>in</strong>anzierungsregel . . . . . . . . . . . 240<br />
graue Em<strong>in</strong>enz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298<br />
Grenzkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181, 183<br />
-kurve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183<br />
Grossbank . . . . . . . . . . . . . . . . . 402 – 403, 406<br />
Grosshandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 – 120<br />
Grossrisiko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426<br />
Grundbedürfnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24<br />
Grundlagenforschung . . . . . . . . . . . . . . . . 152<br />
Grundnutzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106<br />
Grundpfandkredit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Grundversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441<br />
Gruppenfertigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173<br />
Gruppenmitgliedschaft . . . . . . . . . . . . . . . 203<br />
Güter<br />
Ausbr<strong>in</strong>gungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
E<strong>in</strong>satz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
freie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />
Gebrauchs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
immaterielle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />
Input- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />
Investitions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
knappe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />
kollektive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63<br />
Komplementär- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
H<br />
Güter (Forts.)<br />
Konsum- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
materielle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />
Output- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />
Produktions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Substitutions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
unverbundene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Verbrauchs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Gutsche<strong>in</strong> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141<br />
Hagelversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Halbfabrikate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Handel<br />
Detail- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
E<strong>in</strong>zel- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
Gross- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 – 120<br />
Handels-<br />
-formen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116, 119<br />
-funktionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
-marke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Hausarzt-Modell . . . . . . . . . . . . . . . . 431, 444<br />
Hausratversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Health Ma<strong>in</strong>tenance Organization . . 431, 444<br />
Hedge Fund . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391<br />
Herstellermarke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Hilfsstoffe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
HMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431, 444<br />
Hold<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
F<strong>in</strong>anz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
Management- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
-Obergesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . 301<br />
Human Capital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248<br />
Human Resources Management <br />
(HRM) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192<br />
Humanisierung der Arbeit . . . . . . . . . . . . 201<br />
Humanvermögen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248<br />
Hypothek<br />
Fest- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
Geldmarkt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397<br />
variable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
Hypothekarkredit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
Hypothekarz<strong>in</strong>s . . . . . . . . . . . . . . . . 396 – 397<br />
I<br />
Ideenmanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214<br />
Imponderabilien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250<br />
<strong>in</strong>differente Bankgeschäfte . . . . 389, 398, 400<br />
Individualbedürfnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25<br />
Informationsmanagement . . . . . . . . . . . . . 375<br />
Informationstechnologie . . . . . . . . . . . . . 375<br />
Innenf<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Innovation<br />
Produkt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109, 153<br />
Prozess- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 – 154<br />
Sozial- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153<br />
Innovationsfähigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . 152<br />
Innovationsprozess . . . . . . . . . . . . . . 152, 154
502 Stichwortverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
J<br />
K<br />
Inputgüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />
Inputm<strong>in</strong>imierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77<br />
Input-Output-Betrachtung . . . . . . . . . . . . . 171<br />
Instanz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279<br />
Integration<br />
Rückwärts- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368<br />
Vorwärts- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368<br />
<strong>in</strong>terkulturelles Management . . . . . . . 345 – 346<br />
Internal Rate of Return (IRR) . . . . . . . . . . 268<br />
Internationalisierungsstrategie . . . . . . . . . . 74<br />
<strong>in</strong>terner Z<strong>in</strong>ssatz, Methode . . . . . . . . . . . . 268<br />
Internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118<br />
Interview . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199<br />
<strong>E<strong>in</strong>führung</strong>s- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199<br />
E<strong>in</strong>stellungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199<br />
Invalidenversicherung . . . . . . . . . . . . 429, 431<br />
Investition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230, 248<br />
Diversifikations- . . . . . . . . . . . . . . . . . 249<br />
Entscheidungsprozess . . . . . . . . . . . . . 250<br />
Ersatz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249<br />
Erweiterungs- . . . . . . . . . . . . . . . 249, 257<br />
Rationalisierungs- . . . . . . . . . . . . . . . . 249<br />
Umstellungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249<br />
Investitions-<br />
-antrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252<br />
-arten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 – 249<br />
-entscheidung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250<br />
-güter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
-market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94<br />
-planung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248<br />
-rechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
dynamische . . . . . . . . . . . . . . 254, 263<br />
Praxisbezug . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271<br />
statische . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253<br />
Verfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253<br />
-strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371<br />
-zweck . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249<br />
Investment Bank<strong>in</strong>g . . . . . . . . . 391, 401, 410<br />
Investment Center . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
Investor Relations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241<br />
ISO 9000 bis 9004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324<br />
Issue Management . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 – 59<br />
Issues . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 – 59<br />
IT-Risiko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
Job Enlargement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />
Job Enrichment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202<br />
Job Rotation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202<br />
Just-<strong>in</strong>-time-Beschaffung . . . . . . . . . . . . . 164<br />
Just-<strong>in</strong>-time-Produktion . . . . . . . . . . 176, 323<br />
Kaizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323<br />
Kalkulation, Misch- . . . . . . . . . . . . . . . . . 129<br />
Kalkulationsz<strong>in</strong>ssatz . . . . . . . . . . . . . 267 – 269<br />
kalkulatorischer Ausgleich . . . . . . . . . . . . 129<br />
Kanban . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176, 323<br />
Kantonalbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403, 406<br />
Kapazität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 – 178<br />
Kapazitätsauslastung . . . . . . . . . . . . . . . . 294<br />
Kapazitätsausnutzungsgrad . . . . . . . . . . . 178<br />
Kapital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
Eigen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
Fremd- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
Kapital-<br />
-bedarf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233<br />
-deckungsverfahren . . . . . . . . . . 430, 435<br />
-kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254<br />
-markt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
-struktur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
optimale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237<br />
-wert . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264, 266, 268<br />
Kapitalisierungsfaktor . . . . . . . . . . . . . . . 264<br />
Karenzfrist . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431<br />
Kassenliquidität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416<br />
Kassenobligation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
Kauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93<br />
Käufer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95<br />
-gruppen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91<br />
Kennzahlen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236<br />
Kernkompetenz . . . . . . . . . . . . . . . . 304, 372<br />
Kernprozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />
Kollektivbedürfnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25<br />
Kommunikation . . . . . . . . . . . . 131, 341, 343<br />
Kommunikationsbeziehung . . . . . . . . . . . 289<br />
Kommunikationspolitik . . . . . . . . . . . . . . 131<br />
Kompetenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281, 283<br />
Fach- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26<br />
Kern- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304<br />
Methoden- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26<br />
Sozial- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27<br />
System- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26<br />
Komplementärgüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Komplementärprodukt . . . . . . . . . . . . . . . 129<br />
Komplexität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37<br />
komplizierte Systeme . . . . . . . . . . . . . . . . . 36<br />
Konditionenpolitik . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121<br />
Konflikt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298<br />
Konkurrenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55<br />
atomistische . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
vollkommene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
Konsumentenverhalten . . . . . . . . . . . . . . . . 95<br />
Konsumgüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
-market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94<br />
Konto<br />
Anlagespar- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
Spar- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
Term<strong>in</strong>geld- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
Z<strong>in</strong>sstufen-Spar- . . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
Kontrolle<br />
F<strong>in</strong>anz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236<br />
Prämissen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379<br />
Produktions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174<br />
Werbeerfolgs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138<br />
Kontrollspanne . . . . . . . . . . . . . . . . . 289, 292<br />
Konzentrationsstrategie . . . . . . . . . . . . . . 369<br />
Konzern . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
Kopfprämie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441<br />
Kopfstelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
Stichwortverzeichnis 503<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177, 228<br />
absolut-fixe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179<br />
Alternativ- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182<br />
Beschaffungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167<br />
Betriebs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254<br />
degressive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179<br />
durchschnittliche . . . . . . . . . . . . . . . . . 181<br />
fixe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181<br />
variable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181<br />
Durchschnitts- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183<br />
Fehlmengen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />
fixe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179<br />
Gesamt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181<br />
Grenz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181, 183<br />
<strong>in</strong>tervallfixe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179<br />
Kapital- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254<br />
Lager- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167<br />
Leer- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180<br />
Nutz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180<br />
Opportunitäts- . . . . . . . . . . . . . . . 121, 182<br />
progressive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
proportionale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
regressive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179<br />
Sozial- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56<br />
sprungfixe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179<br />
Stück- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181, 183<br />
variable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
Kosten-<br />
-artenrechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228<br />
-degression . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359<br />
-explosion im Gesundheitswesen . . . . 442<br />
-führerschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369<br />
-funktion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182<br />
-kategorien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
-m<strong>in</strong>imierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121<br />
-orientierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
-punkt<br />
kritischer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183<br />
optimaler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185<br />
-rechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228<br />
-reduzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359<br />
-reduzierungspotenzial . . . . . . . . . . . . 369<br />
-remanenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180<br />
-stellenrechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . 228<br />
-theorie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
-trägerrechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229<br />
-treiber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226<br />
-vergleichsrechnung . . . . . . . . . . 254, 256<br />
Kosten- und Leistungsrechnung . . . . . . . . 228<br />
Krankenversicherung . . . . . . . . 429, 432, 441<br />
Kredit<br />
Blanko- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Bürgschafts- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Faustpfand- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
gedeckter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Grundpfand- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Hypothekar- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
ohne Deckung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Verpflichtungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397<br />
Zessions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
L<br />
Kredit-<br />
-deckung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394<br />
-fähigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394<br />
-f<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231<br />
-limite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397<br />
-vermittlung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
-würdigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394<br />
Krisenmanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58<br />
kritische Grösse . . . . . . . . . . . . . . . . 407 – 408<br />
Kultur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54<br />
Kumulationsrechnung . . . . . . . . . . . . . . . 261<br />
Kunden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55, 95<br />
-bedürfnisse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89<br />
-berater . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411<br />
-b<strong>in</strong>dung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96<br />
-<strong>die</strong>nst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Firmen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390<br />
-gruppen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287, 409<br />
-loyalität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96, 130<br />
-nutzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88<br />
-orientierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410<br />
-perspektive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363<br />
Retail- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391<br />
-verhalten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95, 130<br />
Kündigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220<br />
Lager-<br />
-hausverkauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117<br />
-kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167<br />
-planung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164<br />
-wesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
Landeskultur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346<br />
Land<strong>in</strong>g Page . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120<br />
Laufbahnl<strong>in</strong>ie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217<br />
Lean Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323<br />
Lean Production . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323<br />
Leas<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Lebenslauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198<br />
Lebensversicherung . . . . . . . . . . . . . 430 – 432<br />
Leerkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180<br />
Leerzeiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294<br />
Leistungs-<br />
-bed<strong>in</strong>gungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />
-bereitschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />
-fähigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197<br />
-gerechtigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
-menge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210<br />
-merkmale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 – 26<br />
-potenzial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197<br />
-vergleich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93<br />
-vergütung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212<br />
-zeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210<br />
-ziele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
Leitbild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334 – 335<br />
Leitpreis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
504 Stichwortverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
M<br />
Leitungs-<br />
-gliederung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 – 293<br />
-pr<strong>in</strong>zip . . . . . . . . . . . . . . . . 285, 289, 308<br />
-spanne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289, 292<br />
-system . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289<br />
Leverage-Effekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238<br />
LIBOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397<br />
Lieferanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55<br />
Lieferbereitschaftsgrad . . . . . . . . . . . . . . . 121<br />
Lieferketten, Wertschöpfung <strong>in</strong> . . . . . . . . 161<br />
Lieferzuverlässigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . 121<br />
l<strong>in</strong>earer Prozess . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37<br />
L<strong>in</strong>ienstelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280<br />
Liquidität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239<br />
1. Grades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416<br />
2. Grades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416<br />
Kassen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416<br />
Liquiditätsreserven . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416<br />
Liquiditätsvorschriften . . . . . . . . . . . . . . . 416<br />
Logistik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
Distributions- . . . . . . . . . . . . . . . . 113, 120<br />
logistische Distribution . . . . . . . . . . . 113, 120<br />
Lohn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205<br />
Akkord- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211<br />
Prämien- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212<br />
Zeit- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210<br />
Lohn-<br />
-formen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210<br />
-gerechtigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205<br />
-gruppenverfahren . . . . . . . . . . . . . . . . 208<br />
-höhe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205<br />
-politik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205<br />
-satzdifferenzierung . . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
Lückenanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361<br />
Luxusbedürfnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24<br />
Make-or-Buy-Entscheidung . . . . . . . . . . . 170<br />
Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30, 55<br />
by Exception . . . . . . . . . . . . . . . . 321 – 322<br />
by Objectives . . . . . . . . . . . . . . . . 321 – 322<br />
Cash Management . . . . . . . . . . . . . . . . 235<br />
F<strong>in</strong>anz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226, 232<br />
Human Resources Management <br />
(HRM) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192<br />
<strong>in</strong>terkulturelles . . . . . . . . . . . . . . . 345 – 346<br />
Issue Management . . . . . . . . . . . . . . 58 – 59<br />
Lean Management . . . . . . . . . . . . . . . . 323<br />
Portfolio- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370, 401<br />
Projekt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325 – 326<br />
Risiko- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425<br />
Stakeholder- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54, 59<br />
strategisches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349<br />
Supply Cha<strong>in</strong> Management . . . . . . . . . 160<br />
Total Quality Management . . . . . 323 – 324<br />
Wealth- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391, 413<br />
Management-<br />
-Hold<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
-kompetenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27<br />
-Modell (St. Galler) . . . . . . . . . . . . . . . . 51<br />
-prozesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30, 64<br />
-risiko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
Managerial Grid . . . . . . . . . . . . . . . . 319 – 321<br />
Marke<br />
Eigen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Handels- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Hersteller- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Markenartikel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123<br />
Affiliate- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131<br />
Cross-Channel- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146<br />
Cross-Media- . . . . . . . . . . . . . . . 144 – 145<br />
Customer Relationship Market<strong>in</strong>g . . . . 96<br />
Dienstleistungs- . . . . . . . . . . . . . . 94, 106<br />
E-Mail- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136<br />
Investitionsgüter- . . . . . . . . . . . . . . . . . 94<br />
Konsumgüter- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94<br />
Mobile Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . 136<br />
Multi-Channel- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145<br />
Onl<strong>in</strong>e- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103<br />
Performance- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131<br />
Social-Media- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144<br />
Suchmasch<strong>in</strong>en- . . . . . . . . . . . . . . . . . 142<br />
Telefon- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118<br />
Market<strong>in</strong>g-<br />
-Automatisation . . . . . . . . . . . . . . . . . 145<br />
-<strong>in</strong>strument . . . . . . . . . . . 90, 93, 100, 102<br />
-Markttest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
-konzept . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91<br />
-Mix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90, 147<br />
-prozess . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88<br />
-resultat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91<br />
-strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90<br />
-überbau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107<br />
Markierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107<br />
Markt<br />
Absatz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93<br />
Fach- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 – 118<br />
Geld- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
gesättigter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />
Kapital- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
vollkommener . . . . . . . . . . . . . . . 123, 126<br />
Markt-<br />
-analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354<br />
-anteil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />
relativer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360<br />
-durchdr<strong>in</strong>gung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367<br />
-e<strong>in</strong>tritt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358<br />
-e<strong>in</strong>trittsbarrieren . . . . . . . . . . . . . . . . 358<br />
-entwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . 367 – 368<br />
-formen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
-forschung . . . . . . . . . . . . . . 89, 93, 97 – 98<br />
Datenquellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99<br />
Methoden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98<br />
Primär- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99<br />
Sekundär- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98<br />
Stichprobe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
-leistung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33<br />
-nische . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369<br />
-potenzial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />
-preis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />
-risiko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
-segmentierung . . . . . . . . . . . . . . . . 91 – 92
Stichwortverzeichnis 505<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
N<br />
Markt- (Forts.)<br />
-teilnehmer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
-test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
-volumen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />
-wachstum . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358, 360<br />
-wachstums-Marktanteils-<br />
Matrix . . . . . . . . . . . . . . 360 – 361, 370<br />
Match<strong>in</strong>g-Regeln . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401<br />
Materialwirtschaft . . . . . . . . . . . . . . . 163 – 164<br />
Matrixorganisation . . . . . . . . . . . . . . 302, 308<br />
Matrix-Projektorganisation . . . . . . . . 306 – 307<br />
Maximumpr<strong>in</strong>zip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77<br />
Mäzenatentum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140<br />
Mehrfachunterstellung . . . . . . . . . . . . . . . 290<br />
Mehrl<strong>in</strong>iensystem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
Menschenorientierung . . . . . . . . . . . . . . . . 320<br />
Mentor<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219<br />
Messen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134<br />
Methode des vernetzten Denkens . . . . . . . . 38<br />
Methodenkompetenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26<br />
Microsites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120<br />
M<strong>in</strong>imumpr<strong>in</strong>zip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77<br />
Misch<strong>in</strong>dex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430<br />
Mischkalkulation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129<br />
Mitarbeiter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55<br />
Mittelflussrechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . 228<br />
Mobile Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136<br />
Monopol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
Motivation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343<br />
Motorfahrzeug-Haftpflichtversicherung . . 434<br />
Motorfahrzeug-Kaskoversicherung . . . . . 434<br />
Multi-Channel-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . 145<br />
Muttergesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
Nachfrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25<br />
-befriedigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125<br />
-funktion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />
-orientierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127<br />
Nachfrager . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />
Nachwuchsprodukt . . . . . . . . . . . . . . 361, 371<br />
Nebennutzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Netzplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174, 282<br />
-technik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174<br />
Netzwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304<br />
-Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304<br />
von Ärzten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444<br />
Neuwert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433<br />
nicht-l<strong>in</strong>eares Denken . . . . . . . . . . . . . . . . . 37<br />
Nische . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370<br />
Non-Profit-Organisation . . . . . . . . . . . . 67 – 68<br />
Normalleistung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207<br />
Normstrategien . . . . . . . . . . . . . . . . . 361, 370<br />
Nummernkonto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420<br />
Nutzen<br />
Grund- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106<br />
Neben- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Zusatz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107<br />
Nutzkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180<br />
Nutzwertanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252<br />
O<br />
öffentlich-rechtliche Körperschaften . . . . 429<br />
Offertstellung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
Offshore Bank<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413<br />
Off-the-job tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . 217<br />
ökologische Ziele . . . . . . . . . . . . . . . . 76, 171<br />
ökonomisches Pr<strong>in</strong>zip . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
Ökosystem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54<br />
Oligopol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
Omnibusumfrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
Onl<strong>in</strong>e-<br />
-Dialog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143<br />
-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103<br />
-Market<strong>in</strong>g-Mittel . . . . . . . . . . . . . . . . 104<br />
-Marktplätze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120<br />
-Rubrikenmärkte . . . . . . . . . . . . . . . . . 136<br />
-Verkauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120<br />
-Werbemittel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103<br />
-Werbung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135<br />
Onshore Bank<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413<br />
On-the-job tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217<br />
Operat<strong>in</strong>g Leas<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
operatives Risiko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
Opportunitätskosten . . . . . . . . . . . . . 121, 182<br />
optimale Bestellmenge . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />
Optimierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67<br />
Optimumpr<strong>in</strong>zip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77<br />
Ordnungsformen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64<br />
Organigramm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282<br />
Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30, 278<br />
Ablauf- . . . . . . . . . . . . . . . . 282, 293, 295<br />
als System . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65<br />
Aufbau- . . . . . . . . . . . . 282, 291 – 292, 295<br />
E<strong>in</strong>l<strong>in</strong>ien- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 – 290<br />
funktionale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296<br />
Matrix- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302, 308<br />
Matrix-Projekt- . . . . . . . . . . . . . . 306 – 307<br />
Netzwerk- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304<br />
Non-Profit- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 – 68<br />
optimale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289<br />
Profit- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67<br />
Projekt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306<br />
re<strong>in</strong>e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307<br />
Sparten- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299, 308<br />
Stabl<strong>in</strong>ien- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297, 308<br />
Stab-Projekt- . . . . . . . . . . . . . . . . 306 – 307<br />
Strukturierungspr<strong>in</strong>zip . . . . . . . . . . . . 285<br />
Team- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308<br />
virtuelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305<br />
Organisations-<br />
-entwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310<br />
-form . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291<br />
-grundsatz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281<br />
-handbuch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281<br />
-<strong>in</strong>strumente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281<br />
-struktur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357<br />
divisionale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286<br />
objektorientierte . . . . . . . . . . . . . . 286<br />
regionale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287<br />
-ziele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
506 Stichwortverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
P<br />
Outplacement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220<br />
Outputgüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />
Outputmaximierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77<br />
Outsourc<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33, 170<br />
Panel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
-umfrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
Passivgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388, 392<br />
Pausenregelung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203<br />
Pay-back-Methode . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260<br />
Pensionskasse . . . . . . . . . . . . . . 428 – 429, 431<br />
Performance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401<br />
Performance-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . 131<br />
Personal-<br />
-auswahl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196<br />
-bedarfsermittlung . . . . . . . . . . . . . . . . 194<br />
-beschaffung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196<br />
-e<strong>in</strong>satz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />
-entwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217<br />
-fluktuation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194<br />
-freistellung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220<br />
-freistellungsmassnahmen . . . . . . . . . . 221<br />
-honorierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203<br />
-motivation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203<br />
-werbung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196<br />
Personenversicherung . . . . . . . . . . . . 428, 431<br />
Phasen des Problemlösungsprozesses . . . . . 39<br />
Phone-Bank<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414<br />
Planung<br />
Beschaffungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164<br />
F<strong>in</strong>anz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233<br />
Lager- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164<br />
Produktions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174<br />
4 P’s Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102<br />
Portfolio-Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359<br />
Portfolio-Management . . . . . . . . . . . 370, 401<br />
Positionierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 – 107<br />
POS-System . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414<br />
Postponement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162<br />
PR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132, 140<br />
-Instrumente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132<br />
Prämien<br />
Geld- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216<br />
Kopf- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441<br />
-lohn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212<br />
Prämissenkontrolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379<br />
Preis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125<br />
-bildung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123<br />
-differenzierung . . . . . . . . . . . . . . 127 – 128<br />
-elastizität . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 – 125<br />
-festsetzung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
-führerschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127<br />
-gestaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129<br />
-politik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121<br />
-reduktion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />
-theorie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />
-untergrenze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185<br />
kurzfristige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126<br />
Price/Earn<strong>in</strong>gs-Ratio . . . . . . . . . . . . . . . . 401<br />
Pr<strong>in</strong>zip der Solidarität . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
Pr<strong>in</strong>zip des kürzesten Weges . . . . . . . . . . 290<br />
Private Bank<strong>in</strong>g . . . . . . . . 391, 398, 410, 412<br />
private Vorsorge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431<br />
Privat-Haftpflichtversicherung . . . . . . . . . 434<br />
Problem-<br />
-bearbeitung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />
-beurteilung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41<br />
-erkennung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39<br />
-lösungsprozess . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39<br />
-strukturierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41<br />
Probleme<br />
e<strong>in</strong>fache . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35<br />
komplexe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36<br />
komplizierte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35<br />
Product Placement . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140<br />
Produkt<br />
Komplementär- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129<br />
Nachwuchs- . . . . . . . . . . . . . . . . 361, 371<br />
Problem- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361<br />
strukturiertes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399<br />
Substitutions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358<br />
Produkt-<br />
-ablösung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109<br />
-differenzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . 109<br />
-diversifikation . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109<br />
-entwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . 367 – 368<br />
-gestaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . 106, 123<br />
-gruppe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111<br />
-<strong>in</strong>novation . . . . . . . . . . . . . . . . . 109, 153<br />
-kern . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106<br />
-lebenszyklus . . . . . . . . 57, 110, 112, 359<br />
-manager . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302<br />
-Markt-Matrix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367<br />
-Markt-Strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . 367<br />
-Markttest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
-Mix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129<br />
-orientierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410<br />
-positionierung . . . . . . . . . . . . . . 106 – 107<br />
-probe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141<br />
-variante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105<br />
-zentralisation . . . . . . . . . . . . . . . 286 – 287<br />
Produktehaftpflichtversicherung . . . . . . . 434<br />
Produktion, Just-<strong>in</strong>-time- . . . . . . . . . 176, 323<br />
Produktion, ökologische . . . . . . . . . . . . . . 171<br />
Produktions-<br />
-faktoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182<br />
-funktion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182<br />
-güter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
-kontrolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174<br />
-mängel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324<br />
-planung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174, 176<br />
-programm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />
-prozess . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169<br />
-steuerung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176<br />
-theorie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Stichwortverzeichnis 507<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Q<br />
R<br />
Produktivität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77<br />
Produkt-Markt-Strategie . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
Profit-Center . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299<br />
Profit-Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67<br />
Projekt-<br />
-aufgaben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306<br />
-leiter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306<br />
-management . . . . . . . . . . . . . . . . 325 – 326<br />
-manager . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302<br />
-merkmale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326<br />
-organisation . . . . . . . . . . . . . . . . 306 – 307<br />
-phase . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327 – 328<br />
-plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282<br />
Prozess<br />
Beschaffungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160<br />
-Coach<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219<br />
Geschäfts- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />
-<strong>in</strong>novation . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 – 154<br />
Innovations- . . . . . . . . . . . . . . . . . 152, 154<br />
Kern- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />
Management- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30, 64<br />
Market<strong>in</strong>g- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88<br />
-perspektive, <strong>in</strong>terne . . . . . . . . . . . . . . 363<br />
Problemlösungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39<br />
Produktions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169<br />
Unterstützungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />
Public Relations (PR) . . . . . . . . . . . . 132, 140<br />
Qualitätssystem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324<br />
Qualitätszirkel . . . . . . . . . . . . . . 215, 323 – 324<br />
«Question Marks» . . . . . . . . . . . . . . . 361, 371<br />
Quota-Verfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
Rabatte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129<br />
Rabattpolitik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121, 129<br />
Raiffeisenbank . . . . . . . . . . . . . . . . . 403, 407<br />
Random-Verfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
Rangfolgeverfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208<br />
Rangreihenverfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . 209<br />
Rationalisierungs<strong>in</strong>vestition . . . . . . . . . . . 249<br />
Realisierungsphase . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />
Rechnungswesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227<br />
Rechtsform . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74<br />
Referenzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198<br />
Referenzz<strong>in</strong>ssatz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
Regionalbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403, 407<br />
Reifephase . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111<br />
Reihung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208<br />
Relaunch<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 – 112<br />
Rentabilität . . . . . . . . . . . . . 78, 238, 260, 358<br />
Eigenkapital- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78<br />
Gesamtkapital- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78<br />
Rentabilitätsrechnung . . . . . . . . . . . . . . . . 259<br />
Rentenbarwert . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264 – 265<br />
-rechnung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266<br />
Ressourcenstärke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155<br />
S<br />
Retailkunden . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391, 410<br />
Risiko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373, 425<br />
Bagatell- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426<br />
f<strong>in</strong>anzielles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
Gross- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426<br />
IT- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
Management- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
Markt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
mittleres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426<br />
ökologisches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376<br />
operatives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
strategisches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
unternehmerisches . . . . . . . . . . . . . . . 373<br />
Risiko-<br />
-abwälzung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378<br />
-akzeptanz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378<br />
-analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374<br />
-ausgleich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
-bewältigung . . . . . . . . . . . . . 66, 425 – 426<br />
-bewertung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376<br />
-management . . . . . . . . . . . . . . . 374, 425<br />
Instrumente . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426<br />
-matrix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376<br />
-portfolio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376, 378<br />
-Report<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377 – 378<br />
-steuerung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377<br />
-transformation . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
-überwachung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378<br />
-vermeidung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378<br />
-verm<strong>in</strong>derung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378<br />
Risk Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374<br />
Rohstoffe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Rückflussfrist . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260<br />
Rückstellungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Rückversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Rückwärts<strong>in</strong>tegration . . . . . . . . . . . . . . . . 368<br />
Sachleistungsbetrieb . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69<br />
Sachversicherung . . . . . . . . . . . . . . . 432, 434<br />
Sachziel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
Sales Promotion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140<br />
Sättigungsgrad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />
Sättigungsphase . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111<br />
Schuldner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
Schwächen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372<br />
Search Eng<strong>in</strong>e Advertis<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . 142<br />
Search Eng<strong>in</strong>e Optimisation . . . . . . . . . . . 142<br />
Segmentierungskriterien . . . . . . . . . . . . . . 91<br />
Selbstbehalt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430, 443<br />
Selbstf<strong>in</strong>anzierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Selbstverwirklichung . . . . . . . . . . . . . . . . 205<br />
Sensitivitätsanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . . 270<br />
Serienfertigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173<br />
Service-Center . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280<br />
Sicherheit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
508 Stichwortverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
7-S-Modell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380 – 381<br />
Social Media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144<br />
-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144<br />
Solidarität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
Sorgfaltspflicht der Banken . . . . . . . . . . . 419<br />
Sortimentsbreite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105<br />
Sortimentstiefe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105<br />
Sozialgerechtigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
Sozial<strong>in</strong>novation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153<br />
Sozialkompetenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27<br />
Sozialkontrakt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435<br />
Sozialkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56<br />
Sozialleistungen . . . . . . . . . . . . . . . . 203, 213<br />
Sozialpolitik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448<br />
Sozialstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447<br />
Sozialversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
«Sparen 3» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
Sparkasse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403, 407<br />
Sparkonto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
Sparte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298<br />
Spartenorganisation . . . . . . . . . . . . . . 299, 308<br />
Spezialgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
Spezialisierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154<br />
Spezialisierungsgrad . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />
Sponsor<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139<br />
St. Galler Management-Modell . . . . . . . 51 – 52<br />
Staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55<br />
Stab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280<br />
Stabl<strong>in</strong>ienorganisation . . . . . . . . . . . . 297, 308<br />
Stab-Projektorganisation . . . . . . . . . . 306 – 307<br />
Stabsstelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280<br />
Stakeholder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 – 54<br />
-konzept . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53<br />
-management . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54, 59<br />
Standardisierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412<br />
Standort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287<br />
<strong>in</strong>nerbetrieblicher . . . . . . . . . . . . . . . . . 173<br />
<strong>in</strong>ternationaler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74<br />
lokaler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73<br />
mult<strong>in</strong>ationaler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74<br />
nationaler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73<br />
regionaler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73<br />
Stärken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372<br />
«Stars» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361, 371<br />
Statistical Process Control . . . . . . . . . . . . 323<br />
Stelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279<br />
L<strong>in</strong>ien- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280<br />
Stabs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280<br />
Stellen<br />
-beschreibung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282<br />
Stellenbildung . . . . . . . . . . . . . . 285 – 286, 308<br />
Stichprobe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
Strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54<br />
Abschöpfungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371<br />
Defensiv- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371<br />
Des<strong>in</strong>vestitions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371<br />
Differenzierungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . 369<br />
Internationalisierungs- . . . . . . . . . . . . . . 74<br />
Investitions- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371<br />
T<br />
Strategie (Forts.)<br />
Konzentrations- . . . . . . . . . . . . . . . . . 369<br />
Kostenführerschaft . . . . . . . . . . . . . . . 369<br />
Market<strong>in</strong>g- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90<br />
Norm- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361, 370<br />
Produkt-Markt- . . . . . . . . . . . . . . 367, 375<br />
Unternehmungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . 365<br />
Wachstums- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367<br />
Weissgeld- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420<br />
Wettbewerbs- . . . . . . . . . . . . . . . 358, 368<br />
Strategie-<br />
-entwicklung . . . . . . . . . . . . . . . . 365 – 366<br />
-evaluation . . . . . . . . . . . . . . . . . 365, 379<br />
-implementierung . . . . . . . . . . . . . . . . 365<br />
-typen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369<br />
-umsetzung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379<br />
strategische Erfolgsposition . . . . . . . 352, 355<br />
strategisches Management . . . . . . . . . . . . 349<br />
strategisches Risiko . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />
strukturierte Produkte . . . . . . . . . . . . . . . . 399<br />
Strukturierungspr<strong>in</strong>zipien . . . . . . . . . . . . . 285<br />
Strukturwandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407<br />
Stückkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181<br />
-kurve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183<br />
Stufenwertzahlverfahren . . . . . . . . . . . . . 209<br />
Stufung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208<br />
Substitutionsgüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Substitutionsprodukt . . . . . . . . . . . . . . . . 358<br />
Suchmasch<strong>in</strong>en<br />
-market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142<br />
-optimierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142<br />
-werbung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142<br />
Supply Cha<strong>in</strong> Management . . . . . . . . . . . 160<br />
SWOT-Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . 353, 371<br />
Synchronfertigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176<br />
System . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50<br />
-denken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50<br />
-kompetenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26<br />
kompliziertes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36<br />
soziales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341<br />
Tageslose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176<br />
Taguchi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323<br />
«Task Forces» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306<br />
Teamanreiz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212<br />
Teamorganisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308<br />
technischer Fortschritt . . . . . . . . . . . . . . . 156<br />
Technologieattraktivität . . . . . . . . . . . . . . 155<br />
teilautonome Arbeitsgruppe . . . . . . . . . . . 202<br />
Teile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Teilerhebung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
Telefon-Market<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118<br />
Term<strong>in</strong>e<strong>in</strong>haltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294<br />
Term<strong>in</strong>geldkonto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
Test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
Market<strong>in</strong>g<strong>in</strong>strument-Markttest . . . . . 100<br />
-markt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
Produkt-Markttest . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Stichwortverzeichnis 509<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
U<br />
Tochtergesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />
Too big to fail (TBTF) . . . . . . . . . . . . . . . 417<br />
Total Quality Control . . . . . . . . . . . . . . . . 324<br />
Total Quality Management . . . . . . . . 323 – 324<br />
Transformation<br />
Fristen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
Risiko- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
Volumen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
Transformationsfunktion . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
Transportversicherung . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Transportwesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />
Treuhandgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401<br />
Überbeschäftigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
Überdeckung, personelle . . . . . . . . . . . . . . 197<br />
Übere<strong>in</strong>stimmungsausmass . . . . . . . . . . . . 342<br />
Überlebensstrategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367<br />
Umfrage<br />
Omnibus- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
Panel- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
qualitative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100<br />
quantitative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99<br />
repräsentative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
Umlageverfahren . . . . . . . . . . . . . . . . 430, 435<br />
Umlaufvermögen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
Umsatz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />
Umstellungs<strong>in</strong>vestition . . . . . . . . . . . . . . . 249<br />
Umsystem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53<br />
Umverteilung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429<br />
Umwelt-<br />
-belastung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56<br />
-management . . . . . . . . . . . . . . . . 171 – 172<br />
-schutz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171<br />
-sphären . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56<br />
-vere<strong>in</strong>barkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342<br />
Umwelt als Ressource . . . . . . . . . . . . . . . . . 53<br />
Unabhängigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241<br />
Unfallversicherung . . . . . . . . . . 428 – 429, 432<br />
Universalbank . . . . . . . . . . . . . . 402, 407 – 408<br />
Unterbeschäftigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
Unterdeckung, personelle . . . . . . . . . . . . . 197<br />
Unterlegungspflicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416<br />
Unternehmung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50, 75<br />
Unternehmungs-<br />
-analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354 – 356<br />
-grösse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71<br />
-grundsätze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341<br />
-kultur . . . . . . . . . . . . . 342, 344, 346, 357<br />
Ist-Kultur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345<br />
Kernfaktoren . . . . . . . . . . . . . . . . . 341<br />
Soll-Kultur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344<br />
Übere<strong>in</strong>stimmungsausmass . . . . . . 342<br />
Umweltvere<strong>in</strong>barkeit . . . . . . . . . . . 342<br />
Verankerungsgrad . . . . . . . . . . . . . 342<br />
-leitbild . . . . . . . . . . . . . . . . 334 – 335, 337<br />
-strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365<br />
-umwelt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59<br />
Unterstützungsprozess . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />
Unterversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433<br />
V<br />
Verankerungsgrad . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342<br />
Verantwortung . . . . . . . . . . . . . . . . . 281, 283<br />
Verbrauchsgüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Veredlungsgrad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119<br />
Verflechtungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309<br />
verhaltensbezogene <br />
Leistungsvergütung . . . . . . . . . . . . . . 212<br />
Verhaltensgerechtigkeit . . . . . . . . . . . . . . 206<br />
Verhaltensgitter . . . . . . . . . . . . . . . . 319 – 321<br />
Verhandlungsstärke . . . . . . . . . . . . . . . . . 358<br />
Verkauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141<br />
Verkaufsförderung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140<br />
Vermeiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172<br />
Verm<strong>in</strong>dern . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172<br />
Vermögen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
Anlage- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231<br />
Human- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248<br />
Umlauf- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230<br />
Vermögens-<br />
-struktur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240<br />
optimale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237<br />
-versicherung . . . . . . . . . . . . . . . 433 – 434<br />
-verwaltung . . . . . . . . . . . . . 401, 410, 412<br />
vernetztes Denken . . . . . . . . . . . . . . . . 36, 38<br />
Verpackung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107<br />
Verpflichtungskredit . . . . . . . . . . . . . . . . 397<br />
Versandhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118<br />
Versetzung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220<br />
Versicherer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427<br />
Versicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424<br />
Alters- und H<strong>in</strong>terlassenen- <br />
(AHV) . . . . . . . . . . . . . . 429, 431, 435<br />
Arbeitslosen- . . . . . . . . . . . . 429, 432, 446<br />
Betriebshaftpflicht- . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Betriebssach- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Betriebsunterbrechungs- . . . . . . . . . . . 434<br />
Gebäude- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424, 434<br />
Gebäudehaftpflicht- . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Grund- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441<br />
Hagel- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Hausrat- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Invaliden- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429, 431<br />
Kranken- . . . . . . . . . . . . . . . 429, 432, 441<br />
Lebens- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430 – 432<br />
Motorfahrzeug-Haftpflicht- . . . . . . . . 434<br />
Motorfahrzeug-Kasko- . . . . . . . . . . . . 434<br />
Personen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428, 431<br />
Privathaftpflicht- . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Produktehaftpflicht- . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Rück- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Sach- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432, 434<br />
Sozial- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
Transport- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />
Unfall- . . . . . . . . . . . . . . . . . 428 – 429, 432<br />
Unter- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433<br />
Vermögens- . . . . . . . . . . . . . . . . 433 – 434<br />
Zusatz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
510 Stichwortverzeichnis<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
W<br />
Versicherungs-<br />
-arten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
-gesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424<br />
-lehre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421<br />
-nehmer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427<br />
-obligatorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />
-police . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427<br />
-träger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428 – 429<br />
-vertrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427<br />
Vertragshändlersystem . . . . . . . . . . . . . . . 119<br />
Verwahrungsgeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . 401<br />
Verwerten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172<br />
Verz<strong>in</strong>sung<br />
effektive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268<br />
<strong>in</strong>terne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268<br />
virtuelle Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . 305<br />
virtuelle Unternehmung . . . . . . . . . . . . . . 305<br />
Vision . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334<br />
Vollbeschäftigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178<br />
Vollerhebung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
Volumengeschäft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154<br />
Volumentransformation . . . . . . . . . . . . . . 388<br />
Vorratsbeschaffung . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165<br />
Vorschlagswesen . . . . . . . . . . . . . . . . 203, 214<br />
Vorsorgepr<strong>in</strong>zip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171<br />
Vorwärts<strong>in</strong>tegration . . . . . . . . . . . . . . . . . 368<br />
Wahlbedürfnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25<br />
Warenhaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116<br />
Warenpräsentation . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141<br />
Wealth Management . . . . . . . . . . . . . 391, 413<br />
Web-based Tra<strong>in</strong>ig (WBT) . . . . . . . . . . . . 218<br />
Webseiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120<br />
Website . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120<br />
Weissgeldstrategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420<br />
Weiterbildung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217<br />
Werbe-<br />
-botschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
-budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135<br />
-erfolgskontrolle . . . . . . . . . . . . . . . . . 138<br />
-geschenk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141<br />
-konzept . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
-me<strong>die</strong>n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
-mittel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 – 134<br />
-objekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
-ort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
-periode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
-subjekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
-träger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 – 134<br />
-ziele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
Werbung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132<br />
Werkstoffe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62<br />
Wertschöpfung . . . . . . . . . . . . . . . 28 – 29, 161<br />
betriebswirtschaftliche . . . . . . . . . . . . . . 29<br />
Faktoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />
<strong>in</strong> Lieferketten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161<br />
volkswirtschaftliche . . . . . . . . . . . . . . . . 28<br />
Z<br />
Wertschöpfungskette . . . . . . . . . . . . . . 27, 30<br />
Wertschöpfungspartnerschaften . . . . . . . . 161<br />
Wertvorstellungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341<br />
Wertvorstellungsprofil . . . . . . . . . . . . . . . 336<br />
Wettbewerbs-<br />
-fähigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26, 152<br />
-kräfte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358<br />
-strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358, 368<br />
Wiedergew<strong>in</strong>nungsfaktor . . . . . . . . . . . . . 270<br />
Wiedergew<strong>in</strong>nungszeit . . . . . . . . . . . . . . . 260<br />
Wirtschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25<br />
Wirtschaftlichkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78<br />
Wirtschaftssektor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69<br />
Zahlungsvermittlung . . . . . . . . . . . . 388, 400<br />
Zeit-<br />
-lohn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210<br />
-m<strong>in</strong>imierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294<br />
-wert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433<br />
Zentralabteilung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280<br />
Zentralbereich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301<br />
Zentrale Dienste . . . . . . . . . . . . . . . . 280, 298<br />
Zentralstellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280, 298<br />
Zero Defects . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324<br />
Zertifizierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324<br />
Zessionskredit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395<br />
Zeugnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198<br />
Ziel-<br />
-ausmass . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79<br />
-gruppen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />
-bestimmung . . . . . . . . . . . . . . . . . 138<br />
-massstab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79<br />
Ziele<br />
Erfolgs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
F<strong>in</strong>anz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
F<strong>in</strong>anzierungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232<br />
Führungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
Gew<strong>in</strong>n- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78<br />
Haupt- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79<br />
Leistungs- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
ökologische . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76, 171<br />
Organisations- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
Sach- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
soziale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76<br />
Zwischen- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80<br />
Z<strong>in</strong>ssatz<br />
<strong>in</strong>terner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268<br />
Kalkulations- . . . . . . . . . . . . . . . 267 – 269<br />
Referenz- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396<br />
Z<strong>in</strong>sstufen-Sparkonto . . . . . . . . . . . . . . . . 393<br />
Zufallsauswahl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101<br />
Zusatzleistung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108<br />
Zusatznutzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107<br />
Zusatzversicherung . . . . . . . . . . . . . . . . . 441<br />
Zweiklassenmediz<strong>in</strong> . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
511<br />
.............................................................................................................................................................................<br />
Autoren und Künstler<strong>in</strong><br />
Alfred <strong>Krummenacher</strong><br />
Jean-Paul <strong>Thommen</strong><br />
Daniel <strong>Brodmann</strong><br />
Alfred <strong>Krummenacher</strong>, Dr. oec. HSG, ist als Prüfungsexperte für Diplomarbeiten<br />
und Abschlussprüfungen im betriebswirtschaftlichen Bereich<br />
an diversen Lehranstalten tätig. Er unterrichtete bis 2013 <strong>Betriebswirtschaft</strong><br />
an der Postmaturitären Wirtschaftsausbildung (PWA) an der<br />
Kaderschule Zürich und bis 2011 <strong>die</strong> Fächer Wirtschaft und Recht an der<br />
Kantonsschule Büelra<strong>in</strong>, W<strong>in</strong>terthur.<br />
Jean-Paul <strong>Thommen</strong>, Dr. oec. publ., ist ordentlicher Professor für Organisation<br />
und Personal an der EBS Universität für Wirtschaft und Recht<br />
(Deutschland) und Titularprofessor an der Universität Zürich. Er ist<br />
Autor verschiedener Standardwerke der <strong>Betriebswirtschaft</strong>:<br />
<strong>Betriebswirtschaft</strong> und Management<br />
Lexikon der <strong>Betriebswirtschaft</strong>. Managementkompetenz von A bis Z<br />
Glaubwürdigkeit im Stakeholder-Management<br />
Market<strong>in</strong>g (mit Andreas Lucco, Brian Rüeger, Rudolf Ergenz<strong>in</strong>ger)<br />
Human Resource Management (mit Markus Gmür)<br />
<br />
<br />
Irrgarten des Managements (mit Wilhelm J. Backhausen)<br />
Spurenwechsel – Das Reflexions- und Notizbuch für erfolgreiches<br />
Handeln<br />
Daniel <strong>Brodmann</strong>, lic. oec. publ. und dipl. Handelslehrer, verfügt über<br />
langjährige Erfahrung im Bildungswesen. Als Hochschuldozent und<br />
Dozent <strong>in</strong> der Erwachsenenbildung sowie durch se<strong>in</strong>e Tätigkeit im Treuhandbereich<br />
verb<strong>in</strong>det er Schule und Wirtschaftspraxis. Er ist Autor verschiedener<br />
Rechnungswesen-Lehrmittel.