Verwandeln Sie Ihre PDFs in ePaper und steigern Sie Ihre Umsätze!
Nutzen Sie SEO-optimierte ePaper, starke Backlinks und multimediale Inhalte, um Ihre Produkte professionell zu präsentieren und Ihre Reichweite signifikant zu maximieren.
www.heimatbund.siegen-wittgenstein.de<br />
<strong>Riewekooche</strong> Mach's gütt!<br />
•<br />
Mundartliches aus Siegerland und Wittgenstein<br />
Ausgabe <strong>70</strong> – Frühjahr 2022
Nöjjohrschkonzert<br />
Fortschritt in Niederndorf<br />
Wie dr Lehrerin eh Malheur passierde<br />
Dr Dirijend marschiert at Bolt,<br />
es konzentriert, häd noch Jedold.<br />
De Lüh vam Chor si wejjelech,<br />
ha veel jeöwt, on fröjje sech.<br />
Dr Chef hierwt etz dr Taktstock ah,<br />
da gieret los, Tata-Tata.<br />
Begrößt wüerd etz dat nöjje Johr<br />
als erschdet bem Matrosenchor.<br />
Dat Publikum es hejeresse,<br />
on häd dän Alldaach schwing vergesse.<br />
Et folje Haydn, Mozart, Strauß,<br />
on jedetmoal donnernd Applaus.<br />
Drejj Lälleser de Schnudde wetze,<br />
on ha so mänches uszesetze.<br />
Ajedoah bet donkele Klamodde<br />
läsdern die Kerle öwer Fagotte,<br />
behaupde, dat dat Cello net stömmich wor,<br />
selbst am Hornisde lees mr kä groaet Hoor,<br />
öwer Oboe, Klanedde on Bratsche<br />
worne die Gnütze och wahne am Gwaatsche,<br />
em Chor dä Tenor, dat doa rechdech weh,<br />
droaf angeblech och net dat hohe C.<br />
Bet verkneffener Mine. als döa än wat fähln<br />
hörn die Experde sech selwer gern lälln.<br />
Se do so als hädde se Ahnung vam Fach,<br />
weil – einer speelt Blockflöde bal jeden Daach.<br />
dä anger om Schnuddehöwwel – sech doa,<br />
die mosse jo veel va dr Musik verstoah.<br />
Daachsdrob konn mr eh dr Zeidung läse,<br />
dat Konzert wör e voller Erfolch jewäse,<br />
Solisdeleisdung en Hochjenuss,<br />
on de erschde Geijj krej och en Bloomestruss.<br />
Dr Dirijend moßde drejjmoal<br />
us dm Vörhang komme,<br />
on die Lälleser worne moal werrer de Domme<br />
Bruno Steuber<br />
Foto: Freepik<br />
Oos Mamma häet mir oft voa fröher verzäelt<br />
unn wie dett Läewe eeh Ninnderf woar, als<br />
se noch e Kennd woar. Aoh ehn Geschechde<br />
koan ech mech noch gooht erennern:<br />
Oos Mamma, dett Schdehjersch Jenny woar<br />
noch öh Schuelmädche unn ett moss noch<br />
en Ägge fürm Kreech gewärst sinn! Dumoals<br />
worne de Lüü joa arm, ett goaw noch kee<br />
Kloo emm Huss. Dr Donnerbalge woar eh nem<br />
kleene Verschlach hennerm Huss. Dat woar<br />
bie Schdejersch oannersch,<br />
die hadde alt e<br />
Klosett emm Huss bett<br />
Wasserspülung! Dat hadde<br />
sich emm Dorf römmgeschwadt.<br />
Wenn moah<br />
durch de Hennerdüür eh<br />
det Huss geng, woar doa<br />
dr Staahl bett dr Hibbe<br />
drenn unn drnerwer det<br />
Kloo bett Spülung.<br />
Det Jenny woar oft<br />
dusse unn spillde bet de<br />
Kenner uss dr Noachberschaft.<br />
Ett moss emm<br />
Fröhjohr geweerst sinn,<br />
dett Jenny woar dusse<br />
unn hurrde düwern bie<br />
Kochs dett Frieda laut bett<br />
dem Jettche berlemendern.<br />
Det Jenny woll bett<br />
dem Jettche Fängches<br />
spilln unn luurde doarob,<br />
dat ett endlich russ koam.<br />
Hennerm huss woar<br />
ett aahrich battschich.<br />
Dr Schniee woar kumm<br />
geschmolze unn gestern<br />
hadde ett den gonze<br />
Daach gewooastert. Der<br />
Karl, dr Vadder voam Jenny,<br />
hadde Boalln ussgeläht,<br />
doabett mer henne<br />
römm eh det Huss unn eh<br />
de Staahl koam.<br />
Det Jenny<br />
Schdejersch Huss<br />
Ob ehmoahl soaw det Jenny wie det Fräulein<br />
Lehrerin det Dorf ronner koam. Sie hadde<br />
de gohre Sache oah unn woll ze Foss noah<br />
Nirrerföschbe zomm Ehköfe goah. Datt machde<br />
se öfder, denn bess noam Flecke woar et e<br />
bessche ze witt.<br />
Wie de Lehrerin det Jenny gewahr wuur,<br />
koam se hählich nöajer un fräjde, ob se dat<br />
Wasserklosett emoahl benotze dörfde. Doa<br />
hadde det Jenny nix degäh un leef vür dr Lehrerin<br />
her üwwer de rötschije Boalln bis zoo dr<br />
Hennerdüür. Dat Fräulein<br />
Lehrerin dottselde hennerher….,<br />
ob ehmoahl<br />
goaw ett en Schlaach unn<br />
en Krisch unn wie det<br />
Jenny sech ömmdrähde<br />
loach de Lehrerin bett de<br />
goohre Brogge medde<br />
emm Batsch !!<br />
Sie woar voa orwe<br />
bess onne voll Dreck! Det<br />
Hulda, de Mamma voam<br />
Jenny, hadde dän Lärm<br />
gehurrt unn holf dr Lehrerin<br />
wirrer ob de Bee.<br />
Denn gröwste Dreck haät<br />
de Mama noch voa de<br />
goohre Klierer aabgewäsche<br />
unn det Jenny holf<br />
ifferich bett.<br />
Awwer sue konn de<br />
Lehrerin nett noa Nirrerföschbe<br />
goah unn däh<br />
Ussfloach noah Föschbe<br />
woar praktisch eh de<br />
Batsch gefalln!!<br />
Unverrichteder Dinge<br />
machte se sech wirrer ob<br />
den Wäch noah Heem.<br />
Ob se datt Wasserspülklosett<br />
och noch besoocht<br />
hätt es leider nett bekoannt!!<br />
Karoline Hermann,<br />
Niederndorfer Platt<br />
474 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt Ausgabe <strong>70</strong>/2022 Ausgabe <strong>70</strong>/2022 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt 475
Seejerlänner sinn öwerall ee dr Wäld<br />
Serie: Heimatküche<br />
Mir worrne moa bet zwo Wohnmobile ee<br />
Kanada onnerwäjens on wolle awwer net<br />
ee dä Denger schloafe, weil et sich ee nem<br />
richtige Bädde besser schlöaft wie ee so<br />
ner Schloafkabine. Onn usserdämm hadde<br />
min Frou Angste wääje der Gasheizung.Mier<br />
woarne so bedd dä Kenner achd Lüü. Mir<br />
furrne va New York öwer Montreal on däm<br />
Algonquin Park noa Huntsville.<br />
Weil doa nu einmoa so veel Seen sinn,<br />
wolle mir a nem See öwernachde. Mir furne<br />
deswääje a dä Mary Lake noa ner Lodge. Leider<br />
woarne die awwer besadd on hadde nix<br />
mee for so veele Lüü. Dä Maa sädde awwer,<br />
wenn mir a en kleine See wölle, da wüür hää<br />
moa telefonieren. Mir wellichde ee on hää<br />
wuur fündig. Da erklärde hää oos dat mer<br />
oogefär 15 Kilomeder Schodderstroase foarn<br />
sölle on da köam e klai Scheldche „Divine<br />
Lake Lodge“.<br />
Mir sin da loos gefaarn on die Stroase<br />
noam on noam kaij Enn. Minn Frou sääde:<br />
„Gleich komme de Bräer. Endlich koam e klai<br />
Scheldche noa räächds noa der Lodge. Ech<br />
steej uss on em sälwe Moment koam uss<br />
däm Restaurant einer ee kurze Bozze russ.<br />
Mir genge obb ennanner zo. Mir sääde beide:<br />
„Hei!“ On ech sääde min Name on hää sääde:<br />
„Stötzel!“ Hää froawde mich da: „Where<br />
do you come from?“ on ech sääde: „From<br />
Germany.“ Du sääde ha: „Dann können wir<br />
ja deutsch reden.“ Ech erwiderde: „Ja prima.“<br />
Hä froawde mech: „Wo kommen Sie<br />
denn her?“ Normalerwies sää ech da „80 km<br />
von Köln“ aber heddat moa sääde ech „von<br />
Siegen“, weil dat joa ee Kanada doch keiner<br />
kennd. On hää sääde da ob rechtich Seejerlänner<br />
Platt: „On ech si va dr Stadt!“<br />
Mir wolle änn Daach doa bliewe, sinn<br />
aawer en ganze Woche bie nem gebleewe,<br />
weil hää am nächsde Daach ludder deutsche<br />
Freunde eegelaare hadde, onner annerem<br />
och en Frou va Ieserfell. Noa ner Woche sie<br />
mr da aa der „Rain Lake“ gefaarn. Dat woar<br />
en Schodderstroase, oogefähr 25 Kilomeder.<br />
Am Enn va däm Wech am See stonne zwo<br />
Mölleimer. On wat stonn doa drop: OTTO!<br />
Ech sää jo: Seejerlänner ee dr ganze Wäld,<br />
sogar em deepsde Busch ee Kanada!<br />
(Eingereicht von: ANONYMUS in Platt „fa urwe runger“)<br />
Wir setzen die Serie „Heimatküche“ fort.<br />
Wir freuen uns schon auf die Lieblingsrezepte unserer<br />
Leserinnen und Leser.<br />
Wir freuen uns schon auf weitere (Heimat-) Rezepte,<br />
die auf folgendem Weg übersandt werden können<br />
per E-Mail: heimatrezeptesiwi@mail.de<br />
oder per Post: Dirk Niesel, Marburger Str. 89, 57223 Kreuztal<br />
En gore Abbeditt wönscht<br />
Rezept:<br />
Anneliese Hackler, Bad Laasphe<br />
Foto: Wikimedia<br />
476 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt Ausgabe <strong>70</strong>/2022 Ausgabe <strong>70</strong>/2022 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt 477
Buchweizenbrot<br />
Öwerraschungen em Fröhjoahr<br />
Foto: Wikimedia<br />
Alle Zutaten ca. 10 – 12 Min in der Küchenmaschine kneten. Anschließend in der Schüssel<br />
mit einem Tuch abdecken und ca. 30 Min gehen lassen. Dann die große Kastenform bis etwa<br />
zur Hälfte mit Teig füllen und nochmals ca. 45 Min. gehen lassen. Im vorgeheizten Backofen<br />
bei 210° ca. 65 Min. backen.<br />
Christoph Romschinski, Mechthild und Theo Morgenschweis<br />
Buchweizenwaffeln<br />
Foto: Wikimedia<br />
Zutaten:<br />
Buchweizenmehl mit der Speisestärke und dem Backpulver mischen. Flüssige Butter, Eier,<br />
Zucker und Salz gut verrühren. Mineralwasser und die Mehlmischung nach und nach zugeben<br />
und immer gut verrühren, damit das Mehl nicht klumpt. Der Teig sollte flüssig vom Löffel<br />
fließen; gegebenenfalls noch etwas Wasser oder Mehl zugeben. Den Teig ca. 30 Min. ruhen<br />
lassen, dann im heißen Waffeleisen ausbacken.<br />
Mechthild und Theo Morgenschweis, 57290 Neunkirchen<br />
Buchweizen ist ein Knöterichgewächs,<br />
das wie Roggen<br />
angebaut wird, dessen Körner<br />
aber ähnlich wie Bucheckern<br />
aussehen. Die Pflanze stammt<br />
ursprünglich aus Asien und<br />
wird seit Jahrhunderten in<br />
ganz Europa auf kargen<br />
1 Blüte, 2 Stempel und Staubgefäße,<br />
3 Stempel, 4 Frucht, 5 Reife<br />
Frucht, 6 Fruchtquerschnitt<br />
350 g Buchweizen feingemahlen<br />
150 g Buchweizenschrot<br />
400 g Roggensauerteig<br />
280 g Wasser<br />
2 TL Salz<br />
1 PK Hefe<br />
Zutaten: (für 3 – 4 Personen)<br />
250 g Buchweizenmehl<br />
60 g Speisestärke<br />
2 gestrichene TL Backpulver<br />
4 Eier<br />
150 g Butter<br />
60 g Zucker<br />
1 Prise Salz<br />
450 ml Mineralwasser mit Kohlensäure<br />
Böden angebaut, wie früher<br />
auch in den Haubergen.<br />
Buchweizen ist ein Kraftpaket<br />
an Nährstoffen und hat<br />
einen hohen Gehalt an essentiellen<br />
Aminosäuren und Ballaststoffen<br />
sowie wertvollen<br />
Mineralien, wie z. B. Magnesium.<br />
Er ist ganz besonders<br />
für glutenfreie Ernährung<br />
geeignet.<br />
Bet Schwung gährt jeder Gardefreund<br />
a de Fröhjoahrscharwet. Die ka je noa<br />
Gardegrörße on Usstattung zo obwännije<br />
on och öwerraschende Ärläbnisse führn.<br />
Doa es eimoa dä Schock öwer alles, wat<br />
im lätzte Wender a Blanze erfrorn or verdrüjt<br />
on wat ze ärsätze es, zom annern<br />
komme ömmer wörre neuje Wönsche<br />
bezöchlich d’r Ömgestaltung ob. Wat d’r<br />
Blanzebestand agährt, ka doabi de Natur<br />
d’r Gardebesetzer vor oliebsame Ändschierunge<br />
öwer det Verbliewe va Weldwochs<br />
on Blanzeexote durch Frostschaare<br />
onnerstötze.<br />
E besonneresch Deema va de Lebhaber es<br />
natürlich e waasendes Bedürfnes sech nötzleche<br />
Denge or och Spelereije for de Garde uszedänke<br />
on och i de Dat ömzesetze. On doabi<br />
speelt det Wasser en besonnere Roll. Es et en<br />
Gardeteich bet Fösche on Blanze, en Sprengbronne<br />
or och e klaij Wässerche, all dät lößt<br />
Fantasie ändweckeln on Spaß mache.<br />
En Sonnerfall, dä net obedengt zur Beläwung<br />
bidrät, höchstens ob annern Art on<br />
Wies, wie et sech zeije würd, awer asost rächt<br />
sennvoll on och wärtvoll erschinnt, dät es det<br />
Sammeln va Rääwasser. M’r sänkt d’r Wasserverbruch<br />
us d’m Nätz on beet de Blanze<br />
glichzierich e verträchliches Geßwasser a.<br />
Noadäm ech joarelang us nem voluminöse<br />
Tank det Wasser bem Eimer ändnoamme<br />
ha on doabi rächt oft a d’r Tankkante net det<br />
rechtije Auwemoaß for det dröwer härwe hadde,<br />
bet d’r Folje dät de Botze on Schohwärk<br />
durch dät öwerschwabbende Wasser me or<br />
wernijer d’r ärscht begoasse wur. Ech noahm<br />
deshalwe itz det Angebot for en Räwasserfassbompe<br />
a. Det Ihänge war det Wernichste,<br />
awer at mosste je och Strom bet n’r Stäckdoars<br />
i d’r Nöjte gelät wärn. Zom Schloss koam<br />
da noch e Stöcke Schluch a de Uslauf va d’r<br />
Bompe.<br />
De Vorussätzunge vor de Brobelauf worne<br />
da geschaffe. On du koam d’r groarße Momänt,<br />
kum wor d’r Stäcker i d’r Stäckdoars,<br />
du flow schor d’r Schluch a d’r Bompleitung<br />
durch dä starke Druck us däm bereits gestallte<br />
Eimer on wedelte sin Stroahl durch de<br />
Brauersdorfer Mühle um 1960<br />
Gäjend. Ob dä wernije Meter, die ech va d’r<br />
Stäckdoars bis zom Änn vam Schluch sprenge<br />
mosste, hadde min Körberonnerdeil e Vollbad<br />
genoamme. Ech konn awer da doach irjendwie<br />
dä Schluch packe, i det Rääfass ömlää on<br />
obatme.<br />
Awer nur kurz, du flow dä noch net bet n’r<br />
Schäll gesecherte Schluch va d’r Drockleitung<br />
on d’r volle Wasserstroahl droaf mech genau,<br />
diesmoa am Körberorwerdeil, genau döscher<br />
de Auwe – Moaßarwet. Ech konn ärscht noa<br />
Broachdeile va n’r Schräcksekunde min Kobb<br />
wäch drä, kräj du awer noach en volle Ladung<br />
Wasserstroahl it räächte Oahr. Dät woar en<br />
Oahrwäsche for det Läwe. Wie ech da halfblend<br />
a de Stäckdoars dorkelte on d’r Stäcker<br />
zow, leef det Wasser schoar onne us de Botzebainj.<br />
Ät woar net obedengt det sauberschte,<br />
wat sech noa där lange Wenderpause em<br />
Fass gesammelt hadde, on de Spur, die sech a<br />
minnem Körber gebeldet hadde, wees sech da<br />
spä-er onner d’r Dusche.<br />
So e Ärläbnis zeicht, dät Wasser em Garde,<br />
glich i welcher Form ömmer wörre fasziniert<br />
on och Öweraschunge beere ka. Wie hät Goethe<br />
moa gesäät: „Das Wasser ist ein freundliches<br />
Element für den, der damit bekannt ist<br />
und der es zu behandeln weiß!“ Na ja, ech<br />
han trotz dä läwenslange Ärfahronge d’rbet,<br />
wörre wat d’rzo geloart.<br />
In dankbarer Erinnerung an unseren lieben<br />
Freund und Heimatdichter Karl Josef Görg<br />
(1930 – 2018) aus Netphen<br />
478 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt Ausgabe <strong>70</strong>/2022 Ausgabe <strong>70</strong>/2022 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt 479
Det erschte Foahrrad eä Isern<br />
Zeichnung von Willi Grau, Eisern 2022<br />
Et woar ogefähr em 1890 rem. Mir Schoaljonge<br />
froute os onnernanner: „Häste och<br />
deän Mah of d`m Vilyzebeth (Fahrrad) schoe<br />
geseh?“ Off eimoal – mir woarn grad off d`r<br />
Roes am Kleckerches speeln – koam da dä<br />
Mah off zwai Rarer va d´r Kopperhette ronnergefoahrn.<br />
Mir lofe ah de Schossewäch bi<br />
Schollshanneses, onn du fuhr grad dat Unikum<br />
voarbi. Fast woarn m´r sprachlos, weil<br />
dä Mah net emfol onn besonnersch doadrewer,<br />
dat hä em de Kurve remm konn foahrn.<br />
Soe e Vilyzebeth woar doch eijentlich e<br />
Monstrum. Voarn hattet ai groeß Rad on heänne<br />
e klaijet. Die Soarte hol sech awer net<br />
lang. Et koame näje Marke russ, die hatte<br />
zwai glichegroaße Rarer, onn die ha sech bis<br />
ho durchgesatt.<br />
Eä Isern hatte m`r dumoals en Mah, dä<br />
woar sinner Zit em got fofzich Joahr voarus.<br />
Kai Wonner, dat dä och em Doarf det erschte<br />
Foahrrad hatte. Et woar Lecks Friedrich,<br />
m´r nannten och „d´r Schoal - Leck“. Det<br />
erschte Rad – ech sehnet ho noch – woar e<br />
rouh gebauter Apperat. Et woarn Iserohrn on<br />
Isebleäch. Eä de Felge lou e roerer Vollgummireäng.<br />
De Speiche woarn soe decke wie<br />
vierzöllije Droahtnäl, on ah de Felge woarn<br />
se emgebördelt. Doafoar hadde dat Rad deän<br />
Voardeil, darret kä Klingel bruchde. De loasse<br />
Speiche on dergliche hoarte m`r honnert Meter<br />
witt rabbeln, on da gonge<br />
de Lii schoe offsitte.<br />
De Foahrrarer wurn da<br />
emmer wierer verbässert,<br />
onn wie da Loftschliche onn<br />
Gummimändel ofkoame, du<br />
hadde Lecks Friedrich nadierlich<br />
och doava det erschde<br />
Rad eä Isern.<br />
Sin Jong, d´r Robert, kräj<br />
det ahle Rad. Morjens freh<br />
fuhrn die zweä off ihre Rarer<br />
noam Flußberg (Bergwerk)<br />
bonner Iserfeäll, woe se<br />
ah´ner Roesthahl oarwte.<br />
D`r Robert, ai Joahr äller wie<br />
ech, fuhr da af onn zo emoal<br />
noa Nenkerschdoarf, wo sinn<br />
Mamme härstammte. Sonnoawends seäte da<br />
d`r Robert, hä woll s`r noch en Roll Bännel<br />
hoeln foar moern. De Vollgummireife längte<br />
sech nämlich , on da moßte die während d`r<br />
Foahrt schoe moal festgebonne wern. Dumoals<br />
woar det Radfoahrn doch noch e Pläsier.<br />
D´r Schoal-Leck woar, wie schoe gesäd<br />
wur, sinner Zitt wit voarus. Sommerdags hol<br />
hä oawends bi d`r ahl Schoal mänchmoal<br />
Ahsproache ah det Volk. Männer onn Jonge<br />
woarn dat, die eä d`r Technik beätkomme<br />
wolle. Fraue onn Märercher onn Märercher<br />
woarn net d`rbi. Et goaw dumoals noch kä<br />
Gleichberechtigung, onn et hätte sech och kai<br />
Wiesmensche erlaubt, sech off e Foahrrad ze<br />
sätze. Ho eäs m`r loa schoe veel wierer.<br />
Lecks Friedrich klärte de Lii beät sinne<br />
Voarträj ewwer de ganze Foahrradtechnik off.<br />
Hä moch begrefflich, wie m`r om Rad setze<br />
moßte, wie hoij de Lenkstang ze stoah hätte,<br />
wie de Kurve ze foahrn wärn onn wie d`r<br />
Radfoahrer beät allerlei domme Mensche ze<br />
reächen hätte, die strack eä det Rad nehleefe.<br />
Onn da erklärte hä och noch de Ewersetzing<br />
am Rad, wie m`r die us de Zeänn va<br />
deän zwai Zahnrarer onn och us d`m Onnerschied<br />
va de Durchmeässern bereächen<br />
kenn. Doabi seäte hä schoe moal gä die<br />
Realscheäler, die d`rbi stonne: „Ihr konnt dat<br />
nadierlich net, mir ha dat all bim ahl Lehrer<br />
Schetz geloahrt.“<br />
Ah de erschte Rarer woar kän Frailauf onn<br />
kän Recktreätt. Doafoar hadde a d`r Gawel<br />
off jeder Sitte en Isesteft, off die d`r Foahrer<br />
sin Feße sätze konn, wenn et e beßche<br />
bergaf gong. De Pedale suste da elai rem.<br />
Ah d`r Heännerahs guckte lenks e Bolze rus,<br />
dä schwär wechtich woar. Bim Offstije moßte<br />
m`r d`n lenke Foß off deän Bolze sätze,<br />
de Greffe va d`r Lenkstang packe onn beäm<br />
reächte Foß det Rad noa voarn afstoeße,<br />
doabeät det Rad e beßche Schwonk kräj.<br />
Da moßte m`r hoijheppe, sech, sech off<br />
deän Bolze steälln onn langsam eä de Sattel<br />
neererloaße. Beät de Feße hatte m`r do de<br />
remlaufende Pedale ze schnappe.<br />
Wat es dat?<br />
Kondewiddich<br />
a) wegekundig<br />
b) geschickt, pfiffig<br />
c) weitgereist<br />
Zudde<br />
a) alte Frau<br />
b) Messerspitze<br />
c) Ausguß einer Kanne<br />
Saimisse<br />
a) Rocksaum<br />
b) Ameise<br />
c) Stück Leberwurst<br />
Die Auflösung gibt es in der<br />
nächsten Ausgabe!<br />
Lecks Friedrich loeß sin theoretische Onnerechtdeils<br />
vam Robert off deäm ahle Rad<br />
prakdisch voarmache, woebi d`r Robert moal<br />
eä`n Schär va`ner Meästkoarr fuhr.<br />
Doabi lachte da de Lii, onn d`r Friedrich<br />
seäte da, sie verstenne joa nix vam Rafoahrn,<br />
onn derwäje brichte se net ze lache.<br />
Jedenfalls hät d`r Schoal-Leck de Isener Lii<br />
eä de Technik eägeführt. Spärer koam hä<br />
moal durch en genstige Schürferäj foar sin<br />
Brorer Wilhelm eä d`r Stadt zu Geld onn<br />
boute s`r em Onnerdoarf e scheä Huss beärem<br />
Oebstgoarde d`rbi. De Lii nannte eän<br />
da mänchmoal e beßche mißgenstig „d´r<br />
Baron“. Off alle Fälle woar Lecks Friedrich e<br />
kloger Mah, onn et hät och mäncher Isener<br />
wat va`nem geloahrt.<br />
Karl Becker, Eisern<br />
Plattschwätz-Rätsel<br />
480 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt Ausgabe <strong>70</strong>/2022 Ausgabe <strong>70</strong>/2022 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt 481
Lang net jeseh‘ ...<br />
Da Unflod<br />
Gon Dach Bruno, lang net jeseh‘.<br />
Wie da? Ochgondach Henning, wiet giert?<br />
Wat sall ech sä – derlewest god. Du häst dä<br />
Wender awer jewess och net Hunger jeleere,<br />
awer dat Büchelche stiert Dir ganz god.<br />
He e, awer dat ka mr so örrer so seh‘. Ech<br />
si nämlech en hochindillijender Mensch, on<br />
alles wat net eh min Kobb nebasst, wüerd em<br />
Buch zwischenjelagert.<br />
Enjoa, dat löchdet eh. Ech kenn‘ einer, dä<br />
es so schroa wie e Kilholz, awer dä häd och<br />
de Weisheit bet nem Schumleffel jefrässe,<br />
wie mr so säd. On wat os Klääng macht? Dat<br />
es noch net rus. Hä schwätzt ömmer doava,<br />
darre, wenne moal de Schuerl hinger sech<br />
hädde, derlewest Rentner wern wöll .... Wie<br />
Kinger so si.<br />
Joa Bruno, fröhjer wor alles lechder, sogar<br />
ech. On min Frou ka mech och nemmeh<br />
wahne god liere. Se meinde wenn ech moal<br />
ömfeel, da wör ech gröarßer wie vörher. Ech<br />
goaw är doadrob kä Antwort, stobbde min<br />
Motz on verzouw mech eh min Werkstatt.<br />
Awer mr macht sech jo och selwer so sin<br />
Jedanke. Äller wern es net so ängfach. Alles<br />
wat moal schüer wor wüerd vergoah, nur dr<br />
Lechdörn bliwt bestoah. On wat görret bi Ou<br />
em Heimatverein Nöjjet?<br />
Oach Henning, wat sall ech sä? Letzdet<br />
Johr worne mir trotz Corona, awer all bet der<br />
3G Bescheinijung, eh Köln. Noadäm dr Dom<br />
on dr Zoo besichdicht worne kreje mir Dorschd,<br />
on dr Dieter bestallde en Ronde Bier. „<br />
Das führen wir nicht“, sädde dä Köbes, „wir<br />
zapfen nur Kölsch“. Dr Dieter noam dat zor<br />
Kenntnis on goaw zerögge: „Da bräng os dat,<br />
wat Du för Bier hälst“. Joa, Henning, so es<br />
dat Läwe, worr. On etzend würet Zit dat ech<br />
goa, ech ha nämlech dat Jeföhl, darrech moal<br />
de Duffeln afschöre moß – wenn de weißt wat<br />
ech mein‘. Nur ääng noch: Dr Boris wur em<br />
Aldi jefroawt, wie äm da dä Wodka us dm Ahjebourt<br />
jeschmeggt hädde. Hä meinde: „Wodka<br />
gut – nur wenn pissen Schuh kabutt ....“<br />
Etzend wüeret awer Zitt för mech....<br />
Nodda, Grooß deheim, on loaß Dr‘t net leid<br />
wern ....<br />
Nodda Bruno, da mach Dech vam Hoff, on<br />
bliv negativ, worr....<br />
Bruno Steuber<br />
Mer hot oft Leire, die sech fein<br />
M‘em Ässe kinn behälfe,<br />
Doch wenn se mol bei annere sein,<br />
Da fressen‘se wie de Welfe.<br />
So hat en Mann aus inser Stodt<br />
Dressiert so fein sein Mage,<br />
Daß em fer sech, sei Fraa nebst Känd<br />
Een Häring hält drei Dage.<br />
Oh eenem scheene Wänderdag<br />
(S‘äs so bei ins de More)<br />
Do wor hä eh der Nohberschaft<br />
Züm Quellschpeck eegelore.<br />
Dä gürre Mann dä mochte sech<br />
schon zeirig off de Beene,<br />
Daß hä jo nix versemme det,<br />
Em wässerten de Zeehne.<br />
Wie nü dä Quellschpeck kam herbei,<br />
Es dürt em schon zü lange,<br />
Do gabs e wille Fresserei,<br />
Es wärd em angst und bange.<br />
Dä Metzger soch eh aller Rüh<br />
Dos Wärge un dos Schmatze,<br />
Un gaw‘em immer mieh dazü:<br />
„Itzt sall da Unflod platze.“<br />
Doch wie dä nü dos zähnte Pund<br />
Verdreckt hot eh sei‘m Ranze,<br />
Do saht der Metzger: „Itz äs Schluß,<br />
Es hot keen Zweck dos Ganze.“<br />
Aus „Lustige Begebenheiten“<br />
A. Wilhelmi, Wittgenstein 1958<br />
482 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt Ausgabe <strong>70</strong>/2022 Ausgabe <strong>70</strong>/2022 <strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt 483
Hällob! Offgebassd!<br />
Mitteilungen<br />
und Informationen<br />
<strong>Riewekooche</strong> – Mach’s gütt! erscheint mit vier<br />
Ausgaben im Jahr: Frühjahr, Sommer, Herbst<br />
und Winter. Bestellwünsche nimmt unsere<br />
Geschäftsstelle, Anastasia Zenz, gern entgegen.<br />
Kontakt: Tel. 0271-333-2311 oder Mail<br />
heimatbund@siegen-wittgenstein.de<br />
<strong>Riewekooche</strong> • Mach's gütt!<br />
Noch zu<br />
haben:<br />
Das Jubiläumsbuch<br />
zum Preis<br />
von 14.90 €<br />
heimatbund@<br />
siegen-wittgenstein.de,<br />
0271 333-2311<br />
Wir suchen auch weiterhin Mundart-Texte in<br />
Form von Geschichten, Gedichten, Liedern<br />
und Anekdoten.<br />
Kontakt: Dirk Niesel, Marburger Str. 89<br />
57223 Kreuztal,<br />
E-Mail: dirk.niesel@t-online.de<br />
Weitere aktuelle Informationen und Termine<br />
finden Sie auf unserer Homepage unter:<br />
www.heimatbund.siegen-wittgenstein.de<br />
IMPRESSUM<br />
Herausgeber/Verantwortlich: Arbeitskreis „Heimat: Sprache und Bräuche“ im<br />
Heimatbund Siegerland-Wittgenstein e.V., Koblenzer Straße 73, 5<strong>70</strong>72 Siegen, Telefon 0271/333-2325.<br />
Redaktion: Dr. Petra Solau-Riebel, Dirk Niesel, Dieter Tröps;<br />
Layout: Nicole Scherzberg<br />
Für nicht angeforderte Manuskripte kann keine Hauftung übernommen werden.<br />
Eine Veröffentlichungsgarantie wird nicht gegeben.<br />
Alle Einsendungen verbleiben beim Herausgeber und berechtigen diesen zur honorarfreien Veröffentlichung.<br />
Auflage: 750 Exemplare. Nachdruck nur mit Genehmigung des Herausgebers.