Handleiding - The Simbra Cattle Breeders

114
Handleiding • Guide
weer te kyk waar ons staan met ons Suid-Afrikaanse
bedryf. Die huidige stand van die ekonomie van
voerkrale, die invloed van die graderingstelsel,
markvoorkeure en voerkrale se omgewingsimpak, is
beslis bo-aan die agenda.
Voerkraal-ekonomie
Daar is geen twyfel dat die voerkraal bedryf ’n
ongekende bloeityd beleef het laas jaar met hoë pryse
en billike mieliepryse. Dit het heelwat speenkalf- en
mielieprodusente geleentheid gegee om eie voerkrale
te begin, terwyl groot voerkrale dramaties uitgebrei het.
Tans is dit egter ’n ander storie. Mieliepryse is hoog en
die mark het verlangsaam. Ons beleef nou, volgens Dave
Ford, bestuurder van die Voerkraalvereniging van Suid-
Afrika (SAVV), ’n regstellingsfase in die bedryf.
Die verwagting was dat die mark sou aanhou styg. Dit
het die vraag na speenkalwers (en groter beeste) maand
na maand aangevuur. Gevoerde beeste se getalle het
toegeneem bo die vlak wat deur laer pryse weens hoë
aanbod behaal is. Rolspelers wat al lank in die bedryf is,
sal onthou dat 2007 ’n soortgelyke tendens getoon het.
Dit lyk of ons nou weer met ’n nuwe pryssiklus begin.
Die meeste dinge in die vryemark vind plaas as ’n funksie
van markneigings, markkragte of verbruikersdruk.
Voerkrale se bestaan word deur die mark dikteer – die
verbruiker vra sagte vleis van jong diere, in geweldige
volumes. Dan moet die produk nog homogeen in gehalte
en standaard wees. Vyf-en-tagtig persent van alle vleis
wat die verbruiker bereik, word deur sowat 63 voerkrale
waarvan die meeste lid is van die SAVV, voorsien.
Verbruikersvoorkeure en gradering
Die tipiese voerkraal in Suid-Afrika koop ’n kalf van
tussen ses en sewe maande oud wat ongeveer 200-
250 kg weeg. Hulle voer die kalf vir so 100 dae tot 350-
450 kg. Wanneer die kalf geslag word is hy/sy dan nog
ongewissel en slag hy/sy as ’n A-graad uit wat toppryse
“Daar is nie n kalf wat ’n Simbra wen
in die voerkraal nie” – Flip Snyman,
Tito Vorster en Foeta Lourens
behaal. Binne die wêreldkonteks is dit ’n baie unieke
situasie. Die meeste ander lande slag vee wat omtrent
drie jaar oud is, en produseer ’n karkas wat ouer en
swaarder is. Ons slag weer jonger diere om te voldoen
aan die vereiste van ons plaaslike graderingstelsel.
Dit is baie moeilik om ’n ongewisselde kalf op 400 kg te
kry, sonder intensiewe voeding in ’n voerkraal. As ’n kalf
op die veld gevoer word, gaan hy/sy eers moet wissel
voor hy/sy markgereed is en dan gradeer die karkas as
’n AB-graad wat onmiddellik ’n prys-implikasie het. Is dit
dan reg of verkeerd?
Simbra – The Complete All-Rounder
Aan die een kant is daar die ondersteuners van die
stelsel wat wys op die onoortreflike kwaliteit van die vleis.
Teenstanders meen weer dat ons potensieel te vroeg
slag en dat vleis te duur gaan word as ons so voortgaan.
Gerhard Schutte, hoofbestuurder van die Rooivleisprodu
sente-organisasie (RPO) sê dat daar nog
navorsing nodig is om beter te verstaan wat die
verbruikers se behoefte werklik is ten opsigte van
vleisklassifikasie. Hierdie navorsing is reeds aan
die gang. Gerhard meen die resultaat van hierdie
navorsing kan bewys dat ons klassifi kasiestelsel
heeltemal uit lyn is met die res van die wêreld s’n. ’n
Meer toepaslike klassifikasiestelsel sal dalk die bedryf
en verbruiker beter dien.
Dit gaan natuurlik moeilik wees om ’n 500 g T-been
konsekwent op die verbruiker se bord te sit wat nie uit
’n A-graad, ongewisselde voerkraalkalf se karkas kom
nie. Dieselfde geld vir die fillet en kruisskyf. Dit is egter
ook ’n realiteit dat snitte nie meer as 15% van die karkas
uitmaak nie. Dit beteken dat ten minste 80% van elke
karkas wat verwerk word, as maalvleis, kookvleis en
wors op die verbruiker se bord beland. Geen verbruiker
sal die vleis onderskei van ’n ouer dier wat miskien nie
so sag is nie.
Hoewel daar geen argument is dat vleissagtheid een van
die belangrikste kwaliteitseienskappe vir die verbruiker
is nie, is dit wel ’n argument hoe die beste vleissagtheid
verkry kan word en of ’n tweetandkalf wat van die veld
geslag word, nou taaier gaan wees as die ongewisselde
kalf in die voerkraal indien die invloed van ras, rantsoen
en veehantering ook in ag geneem word.
Die invloed van byvoorbeeld beta-antagoniste, wat
wyd in die voerkraalbedryf gebruik word, beïnvloed
ook sagtheid. Dit is ook ’n heel geldige argument dat
verskillende rasse se karkasse, veral waar vroeg- en
laatryp in ag geneem word, op verskillende gewigte
markgereed sou wees.