02.05.2013 Views

Handleiding - The Simbra Cattle Breeders

Handleiding - The Simbra Cattle Breeders

Handleiding - The Simbra Cattle Breeders

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

116<br />

<strong>Handleiding</strong> • Guide<br />

’n Telingskalender vir 2012<br />

Prof Frikkie Neser en Hannes Steyn<br />

Die sleutel tot suksesvolle teling lê in die seleksie van die<br />

regte genetika. Die ‘regte’ genetika sal van gebied tot<br />

gebied en tussen produsente verskil. Dit is belangrik<br />

dat elke produsent vir homself ’n duidelike teeldoelwit stel.<br />

Bul- en ramseleksie<br />

Beplan vroeg in die jaar hoeveel bulle en ramme nodig<br />

gaan wees om al die koeie en ooie suksesvol te dek en<br />

koop die diere vroegtydig aan. Sodoende is daar genoeg<br />

tyd om die manlike diere aan te pas, in die regte kondisie<br />

te kry en te toets vir vrugbaarheid en geslagsiektes.<br />

Gebruik ’n gemiddeld van een manlike dier vir elke 25-30<br />

vroulike diere as duimreël.<br />

Bestel semen vroegtydig indien<br />

kunsmatige inseminasie gebruik word.<br />

Gebruik die teeldoelwitte wat gestel is om bulle en<br />

ramme volgens teelwaardes, visuele eienskappe en<br />

moontlik DNA te selekteer wat die nageslag nader aan<br />

die gewenste doelwit sal kry. Onthou dat groter nie altyd<br />

beter is nie! Dit geld veral met teelwaardes.<br />

Bul- en ramvoorbereiding<br />

Ent die manlike diere ongeveer twaalf weke voor die<br />

dekseisoen met al die nodige entstowwe. ’n Koorsreaksie<br />

sal veroorsaak dat die diere vir tot twee maande (60 dae)<br />

lank onvrugbaar is, terwyl nuwe sperme geproduseer<br />

word. Bulle en ramme moet ses weke voor die<br />

teelseisoen getoets word vir vrugbaarheid, algemene<br />

strukturele korrektheid en geslagsiektes. Die diere moet<br />

fiks wees en in ’n goeie liggaamskondisie vertoon,<br />

sonder om vet te wees.<br />

Teelseisoen (beeste)<br />

Die beste tyd vir die teelseisoen sal verskil tussen areas,<br />

hoofsaaklik as gevolg van wisselende reënval. Die dektyd<br />

<strong>Simbra</strong> – <strong>The</strong> Complete All-Rounder<br />

moet so beplan word dat koeie ongeveer 30 dae voor<br />

die eerste effektiewe reëns kalf. ’n Dekseisoen van drie<br />

maande (90 dae) word algemeen gebruik, maar 60 dae<br />

kan sterk oorweeg word om die bestuur van die kudde<br />

te kompakteer en ook om vir vrugbaarheid te selekteer.<br />

Onthou dat vrugbaarheid, alhoewel laag oorerflik, uiters<br />

belangrik is en dat koeie wat vroeër in ’n kalfseisoen<br />

kalf gewoonlik inherent meer vrugbaar is. Koeie moet ’n<br />

kondisiepunt van 3 hê aan die begin van die dekseisoen.<br />

Verse moet verkieslik in ’n aparte trop van die koeie<br />

gedek word en dikwels word verse se dekseisoen 15-<br />

30 dae vroeër begin om die verse meer tyd te gee om<br />

weer in kondisie te kom na eerste kalwing, aangesien<br />

die behoeftes van eerstekalf koeie hoog is. Verse moet<br />

’n liggaamsmassa van 65-80% van verwagte volwasse<br />

massa hê voor hulle reg is om gedek te word. Die vlak<br />

van bestuur sal bepaal of verse op 14, 18 of 24 maande<br />

gedek word. Dit is raadsaam om meer verse te dek as<br />

wat nodig is om terug te hou in die kudde. Die verse wat<br />

vroeër kalf is gewoonlik meer vrugbaar en deur die verse<br />

wat eerste kalf terug te hou, kan vrugbaarheid in die<br />

kudde verhoog word.<br />

Indien kunsmatige inseminasie (KI) gebruik word, kan die<br />

KI program een estrus siklus se lengte (21dae) voor die<br />

normale dekseisoen uitgevoer word, waarna die diere in<br />

die normale dekseisoen by die bulle gesit word.<br />

As die bulle aan die einde van die dekseisoen uitgehaal<br />

word, moet hulle weer vir geslagsiektes getoets word.<br />

Sodoende word probleme vroeg identifiseer en kan daar<br />

stappe geneem word om die koeie dragtig te kry.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!