Handleiding - The Simbra Cattle Breeders
Handleiding - The Simbra Cattle Breeders
Handleiding - The Simbra Cattle Breeders
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
116<br />
<strong>Handleiding</strong> • Guide<br />
’n Telingskalender vir 2012<br />
Prof Frikkie Neser en Hannes Steyn<br />
Die sleutel tot suksesvolle teling lê in die seleksie van die<br />
regte genetika. Die ‘regte’ genetika sal van gebied tot<br />
gebied en tussen produsente verskil. Dit is belangrik<br />
dat elke produsent vir homself ’n duidelike teeldoelwit stel.<br />
Bul- en ramseleksie<br />
Beplan vroeg in die jaar hoeveel bulle en ramme nodig<br />
gaan wees om al die koeie en ooie suksesvol te dek en<br />
koop die diere vroegtydig aan. Sodoende is daar genoeg<br />
tyd om die manlike diere aan te pas, in die regte kondisie<br />
te kry en te toets vir vrugbaarheid en geslagsiektes.<br />
Gebruik ’n gemiddeld van een manlike dier vir elke 25-30<br />
vroulike diere as duimreël.<br />
Bestel semen vroegtydig indien<br />
kunsmatige inseminasie gebruik word.<br />
Gebruik die teeldoelwitte wat gestel is om bulle en<br />
ramme volgens teelwaardes, visuele eienskappe en<br />
moontlik DNA te selekteer wat die nageslag nader aan<br />
die gewenste doelwit sal kry. Onthou dat groter nie altyd<br />
beter is nie! Dit geld veral met teelwaardes.<br />
Bul- en ramvoorbereiding<br />
Ent die manlike diere ongeveer twaalf weke voor die<br />
dekseisoen met al die nodige entstowwe. ’n Koorsreaksie<br />
sal veroorsaak dat die diere vir tot twee maande (60 dae)<br />
lank onvrugbaar is, terwyl nuwe sperme geproduseer<br />
word. Bulle en ramme moet ses weke voor die<br />
teelseisoen getoets word vir vrugbaarheid, algemene<br />
strukturele korrektheid en geslagsiektes. Die diere moet<br />
fiks wees en in ’n goeie liggaamskondisie vertoon,<br />
sonder om vet te wees.<br />
Teelseisoen (beeste)<br />
Die beste tyd vir die teelseisoen sal verskil tussen areas,<br />
hoofsaaklik as gevolg van wisselende reënval. Die dektyd<br />
<strong>Simbra</strong> – <strong>The</strong> Complete All-Rounder<br />
moet so beplan word dat koeie ongeveer 30 dae voor<br />
die eerste effektiewe reëns kalf. ’n Dekseisoen van drie<br />
maande (90 dae) word algemeen gebruik, maar 60 dae<br />
kan sterk oorweeg word om die bestuur van die kudde<br />
te kompakteer en ook om vir vrugbaarheid te selekteer.<br />
Onthou dat vrugbaarheid, alhoewel laag oorerflik, uiters<br />
belangrik is en dat koeie wat vroeër in ’n kalfseisoen<br />
kalf gewoonlik inherent meer vrugbaar is. Koeie moet ’n<br />
kondisiepunt van 3 hê aan die begin van die dekseisoen.<br />
Verse moet verkieslik in ’n aparte trop van die koeie<br />
gedek word en dikwels word verse se dekseisoen 15-<br />
30 dae vroeër begin om die verse meer tyd te gee om<br />
weer in kondisie te kom na eerste kalwing, aangesien<br />
die behoeftes van eerstekalf koeie hoog is. Verse moet<br />
’n liggaamsmassa van 65-80% van verwagte volwasse<br />
massa hê voor hulle reg is om gedek te word. Die vlak<br />
van bestuur sal bepaal of verse op 14, 18 of 24 maande<br />
gedek word. Dit is raadsaam om meer verse te dek as<br />
wat nodig is om terug te hou in die kudde. Die verse wat<br />
vroeër kalf is gewoonlik meer vrugbaar en deur die verse<br />
wat eerste kalf terug te hou, kan vrugbaarheid in die<br />
kudde verhoog word.<br />
Indien kunsmatige inseminasie (KI) gebruik word, kan die<br />
KI program een estrus siklus se lengte (21dae) voor die<br />
normale dekseisoen uitgevoer word, waarna die diere in<br />
die normale dekseisoen by die bulle gesit word.<br />
As die bulle aan die einde van die dekseisoen uitgehaal<br />
word, moet hulle weer vir geslagsiektes getoets word.<br />
Sodoende word probleme vroeg identifiseer en kan daar<br />
stappe geneem word om die koeie dragtig te kry.