Ekim 2010 - Türsab - Türkiye Seyahat Acentaları Birliği

‹çindekiler Contents 

Sayı: 304 / Ekim 2010 • Issue: 304 / 2010 October 

04 

“Her yol İstanbul’a çıkacak” 

“All roads will lead to İstanbul” 

30 

Şehir efsanesi ya da bir efsane şehir 

City legend or a legendary city 

34 

İhtişamın yeniden doğuşu 

Grandeur born again 

42 

Uzay Çağı Caddesi’ni geçince... 

After crossing the Space Age Street... 

44 

İstanbul Anıları “Doğan Hızlan” 

Memories of İstanbul “Doğan Hızlan” 

60 

Müze ve örenyerlerinde yeni model 

A new model in museums and historical sites 

52 

Boğaziçi şıngır mıngır 

Bosphorus pretty in color 

62 

THY’den haberler 

THY news 

64 

Kısa haberler 

News 

22 

Atatürk’ün İstanbul’u 

Atatürk’s İstanbul 

TÜRSAB 

TÜRK‹YE SEYAHAT ACENTALARI B‹RL‹⁄‹ 

taraf›ndan ayl›k olarak yay›nlan›r 

Published monthly by 

ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES 

ISSN 1300-3364 

Yerel Süreli Yay›n/Local Periodical 

• 

TÜRSAB ad›na Sahibi 

Owner on behalf of TÜRSAB 

Başaran ULUSOY 

Sorumlu Yaz› ‹şleri Müdürü/Managing Editor 

Feyyaz YALÇIN 

Yay›n Yönetmeni/Editor 

Ayşim ALPMAN 

TÜRSAB ad›na Yay›n Koordinatörü 

Publication Coordinator on behalf of TÜRSAB 

Arzu ÇENG‹L 

Görsel Yönetmen/Art Director 

Özgür AÇIKBAŞ 

Çeviri/Translation 

Kemal PARLAR 

Bask›/Printing: Müka Matbaa 

Tel: (0.212) 549 68 24 

Bask› Tarihi/Print Date: Ekim/October 2010 

TÜRSAB 

Tel: (0.212) 259 84 04 Faks: (0.212) 259 06 56 

Dikilitaş Mah. Aş›k Kerem Sk.No: 42 

34349 Beşiktaş-‹stanbul/Türkiye 

www.tursab.org.tr/e-mail:tursab@tursab.org.tr 

Editoryal ve Görsel Haz›rl›k 

Editorial and Visual Preparation 

BRONZ YAYIN 

Tel: (0.212) 244 85 37-38 Faks: (0.212) 244 85 34 

Pürtelaş mah. Güneşli sk. No:22 D:1 

34433 Cihangir-‹stanbul/Türkiye 

bronzyayin@gmail.com 

TÜRSAB DERG‹, Bas›n Konseyi üyesi olup, Bas›n Meslek ‹lkeleri’ne uymaya söz vermiştir. TÜRSAB DERG‹’de yay›nlanan yaz› ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden al›nt› yap›lamaz. TÜRSAB MAGAZINE is a member 

of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. None of the articles and photographs published in the TÜRSAB MAGAZINE maybe quoted without mentioning of resource.

BAŞYAZI 

editorial 

29 EK‹M ÇOŞKUSU 

EXCITEMENT OF 29 OCTOBER 

Turizm sektöründe çalışanlar çok iyi bilecektir: 

Dünyanın herhangi bir köşesinde gördüğünüz Türk 

bayrağı, Türkiye’den daha dün ayrılmış olsanız bile 

sizi heyecanlandırır. Bir uçağın kuyruğunda veya bir 

fuarın girişindeki bayrak, kalbinizi çarptırır. Dünyanın 

pek az ulusunda gözlemleyeceğiniz bu duygu 

sevgidir, gururdur. 29 Ekim de bu duygunun en 

coşkulu biçimde dışavurulduğu gündür. Cumhuriyet 

Bayramı, Türkiye’nin en güzel bayramıdır. 

Turizm sektörü, bayrağı her anlamda en önde taşıyan 

sektör olarak, Cumhuriyet’in anlamını ve bu ülkeye 

kazandırdıklarını çok iyi bilmektedir. Elbette daha 

yapılacak çok iş, katedilecek çok 

mesafe vardır. Ancak önemli olan, 

atılacak adımlarda Cumhuriyet’in 

daima rehber olmasıdır. O 

rehberlikten vazgeçmemektir. 

TÜRSAB yönetimi olarak her yıl 

pek çok ülkeye seyahat ediyoruz. 

O ülkelerde seyahat acenteleri 

yöneticileriyle toplantılar yapıyoruz. 

Toplumlarının nabzını tutan, 

eğilimlerini en yakından bilen o 

yöneticilerden Türkiye’ye bakışı 

öğreniyoruz. 

İftiharla söylemeliyiz ki, Türkiye’nin 

çağdaş yüzü artık dostun-hasmın 

açıkça görüp kabul ettiği bir olgudur. 

Eğer turizm çıtası her yıl biraz daha 

yükseliyorsa ve çıta artık 30 milyon 

gibi, yakın zamana kadar hayal olan 

bir hedefe yönelmişse, bu Cumhuriyet sayesindedir. 

Bu yıl da Cumhuriyet Bayramımızı işte böyle 

duygularla kutlayacağız. Bayraklarımızı yine gurur ve 

sevgiyle asacağız. 

Bayramınız kutlu olsun. 

BAŞARAN ULUSOY 

TÜRSAB Başkan› 

The President of TÜRSAB 

Those who work in the tourism sector know very well; 

A Turkish flag you see in any corner of the world will 

excite you even if you left Turkey only yesterday. 

Turkish flag on the tail of a plane or at the entrance of 

a trade show will make your heart flutter. This is a joy, 

a pride which can be observed in only a few countries 

across the world. 

29 October is the day in which this feeling is expressed 

in the most enthusiastic way. Republic Day is Turkey’s 

most precious festival. 

Tourism sector is well aware of the meaning of the 

Republic and its contributions to this country as the 

sector forbearing the flag in every sense. 

Of course there is still much to do, a long 

way to go. 

But what is important is that in every 

step taken, Republic will always be the 

guide. 

It will not give from that guidance. 

We as the TÜRSAB management travel 

to many countries every year. We meet 

with the managers of travel agents in 

those countries. We learn their outlook 

on Turkey from those managers who 

hold the pulse of their society, know their 

tendencies. 

We can proudly say that the modern 

face of Turkey is a fact that friends 

and enemies can observe explicitly and 

accept. The reason the bar is getting 

higher every year and is getting closer to 

30 million mark, which was only a distant dream until 

recently, is due to the Republic. We shall celebrate the 

Republic Day again with these emotions. We will hang 

our flags with pride and love. 

Have a happy holiday.

RÖPORTAJ 

reportage 

“HER YOL İSTANBUL’A 

ÇIKACAK” 

Başlıktaki sözler, İstanbul’un başlangıçta Doğu Roma diye 

anıldığını hatırlatan Kültür ve Turizm Bakanı Günay’a ait. 

İstanbul’u birlikte dolaştık. Geçmişi hatırlatıp geleceğe 

hazırlıklarını anlattı. Heyecanını ve projelerini paylaştı 

Ayşim Alpman 

“ALL ROADS WILL LEAD TO İSTANBUL” 

The words on the heading belong to Culture and Tourism Minister Günay 

who reminded that İstanbul was known as East Rome at the beginning. 

We wandered together around İstanbul. He reminded the past and talked 

about the future. He shared his excitement and his vision 

4 

TÜRSAB DERGİ | EKİM 2010

Fotoğraf / Photos: Rasim Konyar 

EKİM 2010 | TÜRSAB DERGİ 5

Paha biçilemeyen tarihi ve kültürel mirasından 

Boğaziçi’nin doğal güzelliğine bir bakış 

A view of the natural beauty of the Bosphorus from 

its priceless historical and cultural heritage 

Türkiye, 2010 yılına, 

küresel krize rağmen 

turizmde çıtayı 

yükselterek başladı. 

İstanbul’un “2010 Kültür Başkenti” 

olması da iddiayı büyüttü. Kültür 

ve Turizm Bakanlığı, yıl boyu 

İstanbul’da adeta bir seferberlik 

ilan etti. Pek çok tarihi eser 

yenileştirme kapsamına alındı 

ya da tarihi / kültürel dokunun 

korunup turizme açılması için yeni 

projelere start verildi. 

Bütün bu çalışmaları yerinde 

görmek ve sonuçlarını birinci 

ağızdan dinlemek için Kültür ve 

Turizm Bakanı Ertuğrul Günay 

ile sözleştik. Bir gününü TÜRSAB 

Dergi’ye ayıran Bakan Günay ile 

İstanbul’u dolaştık. 

Anlattıkları da, fotoğraf 

makinesinin tanıklığında 

gördüklerimiz de etkileyiciydi. 

Dünyanın kültürel zenginlik 

açısından en görkemli kenti 

İstanbul, üzerindeki tozu, pası 

atıyordu sanki. Dahası, Bakan 

Günay’ın “mücevher gibi” şeklinde 

tanımladığı bazı eski yapılar da 

tarihin karanlığından çıkartılıp 

yüzyıllar sonra İstanbullu ile 

buluşturuluyordu. İstanbul, 12 

milyon 697 bin 164 kişiden 

oluşan nüfusuyla, Avrupa’nın 

en büyüğü. Dünyada da 

nüfus sıralamasında beşinci 

sırada. Ancak İstanbul’u diğer 

büyüklerden ayıran, kendine has 

özellikleri... Asya ile Avrupa’yı 

birbirine bağlamasından, 8 bin 

500 yıllık uygarlık yolculuğuna; 

paha biçilemeyen tarihi ve 

kültürel mirasından Boğaziçi’nin 

doğal güzelliğine “benzersiz” 

oluşu... 

Buna rağmen ağırladığı turist 

sayısı açısından Paris ve Roma 

gibi kentlerle yarışamayan 

İstanbul, işte bu yeni hamlelerle 

“Yarışta artık ben de varım” 

diyor. Söyleşiye de yansıtmaya 

çalıştığımız gibi, Kültür ve Turizm 

Bakanı Ertuğrul Günay, böyle 

bir hedefin heyecanı içinde. En 

küçük ayrıntısına kadar hakim 

olduğu projeler için her imkânı 

seferber etmiş. Sloganı da 

hedefine uygun: “İddia ediyorum 

‘Her yol Roma’ya çıkar’ sözünde 

kastedilen İstanbul’dur. Şimdi bu 

sözü yeniden hayata geçireceğiz. 

Eserlerimizi geleceğe taşıyacağız.” 

Turkey started 2010 by raising the 

bar in tourism despite global crisis. 

İstanbul becoming “the 2010 Culture 

Capital” increased the challenge. 

Ministry of Culture and Tourism 

almost launched a crusade to İstanbul 

all year round. Many historical 

works were taken into a renovation 

programme or new projects were 

initiated to protect and to open to 

tourism historical / cultural fabric of 

İstanbul. 

We made a deal with Culture and 

Tourism Minister Ertuğrul Günay to 

see all these works in situ and hear 

the results from the most authorised 

person. We roamed around İstanbul 

with Minister Günay who allocated a 

whole day for TÜRSAB Magazine. 

Things he talked about, things we 

witnessed with a camera at hand 

were impressive. It was almost as if 

İstanbul, the most magnificent city 

of the world from a cultural wealth 

point of view, was shaking the dust 

down and getting rid of the rust. 

Furthermore, some of the historical 

buildings described by Minister 

Günay as “like a jewel” were taken 

from darkness of the centuries, to be 

presented to İstanbulites. 

With its population of 12 million 697 

thousand 164, İstanbul is Europe’s 

biggest city. It is in fifth place in the 

world with its population. But what 

separates İstanbul from other greats 

is its unique attributes... From linking 

Asia with Europe, to an 8 thousand 

500 year old journey of civilization; 

from priceless historical and cultural 

heritage to the “uniqueness” of the 

Bosphorus’ natural beauty... 

Not being able to compete with cities 

such as Paris and Rome in terms of 

number of tourists hosted despite all 

this, İstanbul is saying “I too am at 

the races” with these new moves. It 

is getting ready to host 4-5 million 

tourists annually just as those cities 

do. 

As we tried to convey in our 

conversation, Culture and Tourism 

Minister Ertuğrul Günay is excited to 

have such a target. He mobilized every 

means within his power for projects 

that he controls down to every single 

minute detail. His slogan is apt for 

the aim: “I challenge you that it was 

İstanbul that was meant by the phrase 

“All roads lead to Rome”. We are going 

to bring this phrase back to life. We are 

going to carry our assets to future.” 

6 


TÜRSAB: Sayın Bakan, 

İstanbul’un, özellikle de Sur-ı 

Sultani’nin (Tarihi Yarımada) 

yeniden tarihi dokusuna 

kavuşması konusuna çok önem 

verdiğiniz biliniyor. 

Bugün sürmekte olan 

projelerden bahseder misiniz? 

Ertuğrul Günay: Türkiye ve 

özelde İstanbul, dünya turizmi için 

önemli merkezlerden biri haline 

geldi. 2009 yılında İstanbul 7 

buçuk milyon, Türkiye 27 buçuk 

milyon civarında ziyaretçi aldı. 

Fakat biz, gelenlerin sadece 

Akdeniz kıyılarını, İstanbul’un 

doğasını değil de, tarihini, 

kültürünü, her dönemden kalmış 

olan anıtlarımızı görmeleri ve 

unutamayacakları bir ülkeye 

geldiklerini içselleştirmeleri, 

anlamaları amacını güdüyoruz. 

Bu çerçevede, genelde tüm 

Türkiye’de ve özelde İstanbul’da 

çok sayıda restorasyon çalışmamız, 

yenileştirme, tarihi koruma, 

geliştirme çalışmamız var. Tabii 

İstanbul’un 2010 yılı içinde 

Avrupa Kültür Başkenti olması ve 

Avrupa Kültür Başkenti’ne dönük 

bir ajansın kurulması, ajansın 

özel bir bütçesinin olması bizim 

bu alanda yaptığımız çalışmalara 

hız kattı. İstanbul’da yaptığımız 

çalışmaların bir kısmını doğrudan 

ajansın katkılarıyla, bütçesiyle 

sürdürüyoruz. Onun dışında genel 

bütçemizden, özel idarelerin emlak 

vergisinden kültürel varlıkların 

restorasyonu için ayırdığı yüzde 

Süleymaniye Kütüphanesi’nin üçte birlik kısmını kaplayan doğumevi Sağlık 

Bakanlığı ile uzun süren müzakereler sonunda buradan ayrıldı. Eski doğumevinde 

şu anda bir iyileştirme ve restorasyon çalışması sürdürülüyor 

Covering a third of Süleymaniye Library, the maternity ward was moved from here 

after lengthy negotiations with the Ministry of Health. Improvement and restoration 

work is currently underway in the old maternity ward 

TÜRSAB: Mr. Minister, It is known 

that you pay special attention 

to İstanbul, especially for the 

historical peninsula to return to 

its historical texture. Can you talk 

about projects currently ongoing 

please? 

Ertuğrul Günay: Turkey and İstanbul 

in particular has become an important 

centre for world tourism. In 2009, 

İstanbul welcomed 7 and a half million, 

Turkey welcomed around 27 and a half 

million visitors. But our aim for those 

visitors is for them not just to see the 

Mediterranean beaches, İstanbul’s 

natural beauty but to internalize and 

understand its history, culture, to see 

monuments from every era and realize 

that they arrived in an unforgettable 

country. Within this framework, we 

have many restoration, modernization, 

protection, development projects in 

Turkey as a whole and İstanbul in 

particular. Naturally İstanbul becoming 

The European Culture Capital in 2010 

and setting up of an agency for the 

purpose of The European Culture 

Capital, a dedicated budget to this 

agency helped speed up the work in 

this area. Aside from that, we benefit 

from our general budget as well as a 

10 percent share from property tax 

that local authorities allocate for the 

restoration of cultural assets. Some 

foundations outside our scope also 

carry out various projects. 

I always place Topkapı Palace at the 

centre of these arguments; everybody in 

Turkey knows about my sensitivity for 

the Palace. But I would like to start from 

Ertuğrul Günay Fotoğraflar / Photos: Özgür Açıkbaş 

Hacı Bektaş’tan bir mesaj 

“Yerel yönetimlerin, Hacı Bektaş Veli’nin şu sözünü duvarlarına 

asmasını istiyorum: ‘Oturduğun yeri pak et, yediğin lokmayı hak 

et.’ Millet olarak bu sözü kafamıza, yüreğimize yazmamız lazım. 

Bizim çalışmalarımızdaki ilkelerimizden biri bu.” 

A message from Hacı Bektaş 

I would like local administration to hang these words of Hacı Bektaş Veli on 

their walls: “Make where you sit immaculate, deserve every bite you eat.” 

We need to write these words in our heads, hearts as a nation. This is one of 

our principles when working. 


SÜLEYMANİYE KÜLLİYESİ 

Osmanlı döneminin en büyük külliyesi olan Süleymaniye Külliyesi, Mimar Sinan tarafından 

13 Haziran 1550’de yapımına başlanıp yedi yıl sonra, 15 Ekim 1557 tarihinde tamamlandı. 

İnşaatta imparatorluğun çok farklı köşelerinden taş örnekleri ve sütunlar İstanbul’a taşındı, 

malzemeler yine bu farklı köşelerden getirtildi. 

Külliye şu bölümleri barındıracak şekilde inşaa edildi: Cami, Rabi Medresesi, Salis Medresesi, 

Evvel Medresesi, Sani Medresesi, Tıp Medresesi, I. Süleyman Türbesi, Hürrem Sultan Türbesi, 

Türbedar Odası, Bimarhane, Darüzziyafe, Darülhadis Medresesi, Tabhane, Mimar Sinan 

Türbesi ve Hamam. 

Külliyenin en dikkat çekici mekânı Süleymaniye Camii, Mimar Sinan’ın “sadelikten taviz 

vermeyen, ama sadeliği ihtişama dönüştürebilmiş mabetlerinden biri” olarak tarihe geçti. 

Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi 

Süleymaniye Külliyesi’nde 1918 yılından sonra medreseden kütüphaneye geçiş süreci başladı. 

Adını cami içindeki özel bölmede bulunan ve bu dönemde medreseye taşınan kitaplardan 

alan Yazma Eser Kütüphanesi, kurulduğu günden bugüne yapılan bağışlarla birlikte 117 tanesi 

Osmanlı devrine ait olmak üzere 131 ayrı koleksiyona sahip oldu. 

Bugün Türk-İslam kültürünün ana kaynaklarından olan yazma ve kıymetli matbu eserleri 

bünyesinde barındıran Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, yerli ve yabancı araştırmacılara 

uluslararası düzeyde hizmet sunuyor ve cilt, tezhip, minyatür, hat, ebru ve levha gibi geleneksel 

sanatların en güzel örneklerini barındırıyor. 

SÜLEYMAN‹YE COMPLEX 

The largest of Ottoman period complexes, construction of 

Süleymaniye Complex was started on 13 th June 1550 by Mimar 

Sinan (The Architect) and completed seven years later on 15 th 

October 1557. 

Stone samples and columns, other materials were brought 

from various corners of the country to İstanbul to be used in its 

construction. 

The complex was constructed to house these sections: Mosque, 

Rabi Madrasa, Salis Madrasa, Evvel Madrasa, Sani Madrasa, 

Medical Madrasa, I. Süleyman Tomb, Hürrem Sultan Tomb, 

Turbedar Chamber, Hospital, Kitchen, Darülhadis Madrasa, 

Printing House, Mimar Sinan Tomb and the Turkish bath. 

The most eye-catching area of the complex, Süleymaniye Mosque, 

entered into history as “a temple which is uncompromising on 

simplicity yet managed to turn its simplicity into splendour”. 

Süleymaniye Manuscript Library 

After 1918, a period of transition from madrasa to library started 

in Süleymaniye Complex. 

Manuscript Library, whose name hails from the books that were 

in a private section inside the mosque and had been moved to 

madrasa in this period. It contains 131 collections, 117 of which 

belong to Ottoman period and includes all donations since its 

inception. 

Containing written and valuable printed works that constitutes 

the main source of information on Turkish-Islamic culture today, 

Süleymaniye Manuscript Library offers a high level service 

to local and foreign researchers as well as housing the most 

beautiful examples of traditional arts such as binding, gilding, 

miniature calligraphy, marbling and painting. 

8 


10’luk paydan faydalanıyoruz. 

Bizim dışımızda kimi vakıflar da 

çeşitli çalışmalar sürdürüyor. 

Ben Topkapı Sarayı’nı bu 

tartışmalarda her zaman 

merkeze koyuyorum; Saray 

ile ilgili hassasiyetimi artık 

bütün Türkiye biliyor. Ama 

görünmeyen bir alandan, 

kütüphanelerden başlamak 

istiyorum. İstanbul, dünya çapında 

önemli kütüphanelere sahip 

bir kent olmasına karşın uzun 

zamandan beri bu kütüphaneler 

unutulmuştu. Dünyanın en zengin 

yazılı eserlerine sahip olan bir 

kütüphane var bizde: Süleymaniye. 

Fakat Süleymaniye Külliyesi’nin 

kütüphane bölümünün aşağı 

yukarı üçte birlik kısmında 

yıllardan beri bir doğumevi 

bulunuyordu. Sağlık Bakanlığı 

ile uzun müzakereler sonunda bu 

doğumevini oradan ayırdık. Şu 

anda Süleymaniye Kütüphanesi’nin 

o bölümünün bütününe yayılması 

için bir hazırlık yapılıyor; 

doğumevinde bir iyileştirme, 

restorasyon çalışması sürdürülüyor. 

TÜRSAB: Ne zaman 

sonuçlanacak bu çalışmalar? 

Ertuğrul Günay: Hepsi sanırım 

2011 yılında sonuçlanacaktır. 

2011 yılında Türkiye genelinde 

yazma eserler başkanlığı kurmaya 

çalışıyoruz. Bu kanunumuz TBMM 

komisyonlarından hemen hemen 

oybirliğiyle geçti, Meclis’in 

gündemine girdi. Sanıyorum 2010 

Aralık ayı bitmeden bu kanunu 

çıkaracağız. Böylece Türkiye’deki 

bütün yazma eserleri Süleymaniye 

merkezli bir başkanlık altında 

toplayacağız. 

TÜRSAB: Topkapı Sarayı’ndaki 

yazma eserler de bu projeye 

dahil mi? 

Ertuğrul Günay: Topkapı 

Sarayı’ndaki yazma eserler 

yerinde korunacak. Yazma Eserler 

Başkanlığı’yla irtibata geçeceğiz, 

ama Saray envanterinde oldukları 

için o eserleri taşımaktansa 

yerinde korumayı daha doğru 

bir ilke olarak görüyoruz. 

Mevcut kütüphaneyi iyileştirmek 

için Topkapı’nın içine yeni bir 

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Süleymaniye Darüşşifası restorasyon 

çalışması hakkında yetkililerden bilgi alıyor 

Culture and Tourism Minister Ertuğrul Günay is informed about restoration works in 

Süleymaniye Darüşşifa by those responsible 

kütüphane yapma konusunda da 

projelerimiz var. 

İkinci olarak, Beyazıt Kütüphanesi 

de çok önemli, çok eski bir 

kütüphanemiz. Hemen Sahaflar 

Çarşısı’yla Beyazıt Kütüphanesi’nin 

ana binası arasındaki eski 

külliye yapılarını yine Beyazıt 

Kütüphanesi’nin devamı olarak 

restore ediyoruz. O çalışmalar 

da sanırım önümüzdeki bahara 

kadar bitmiş olacak. Böylece 

Beyazıt Kütüphanesi de 

çevresindeki sahaflar, üniversite 

ve Beyazıt Camii ile birlikte 

tarihi önemine kavuşmuş bir 

hale gelecek. Üçüncüsü Ragıp 

Paşa Kütüphanesi… Koca Ragıp 

Paşa tarafından özel olarak 

kütüphane amaçlı yaptırılmış bu 

bina Beyazıt’tan Aksaray’a doğru 

inen Ordu Caddesi üzerinde, Fen 

Fakültesi’nin karşısında bulunan, 

benim de öğrencilik yıllarımda 

gittiğim, serin ağaçları altında 

dinlenebildiğiniz, mücevher 

gibi bir yapıydı; fakat 1999 

depreminde zarar gördüğü 

gerekçesiyle kapatılmış ve 

unutulmuştu. Şimdi biz onu 

yeni baştan ele aldık, çalışmalar 

başladı. Yine 2011 yılı içerisinde 

Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi’ni 

de İstanbul’un tarihi merkezinin 

içinde, aslına uygun biçimde ayağa 

kaldırmaya çalışacağız. Gerek 

Süleymaniye Kütüphanesi’nin 

ana yapısının altında, gerekse 

Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi’nin 

an unknown area, from the libraries. 

Despite İstanbul being a city with world 

class libraries, these libraries had been 

forgotten for a very long time. We have 

a library which has the world’s most 

valuable manuscripts: Süleymaniye. 

But a third of the library section at 

Süleymaniye Complex was occupied by 

a maternity hospital for many years. 

We managed to move this unit after 

lengthy correspondences with the 

Ministry of Health. Currently work has 

started to include whole of Süleymaniye 

Library; an improvement, restoration 

work is continuing in what was the 

maternity hospital. 

TÜRSAB: When will these works 

complete? 

Ertuğrul Günay: I think they will all be 

completed in 2011. We are working to 

create a presidency for the manuscripts 

in 2011 covering whole of Turkey. This 

law was passed unanimously in TBMM 

(The Parliament) Commissions. It is now 

on the Parliament’s agenda. I think that 

this law will be passed before the end 

of December. Consequently we shall 

collect all the manuscripts in Turkey 

under the presidency, centre of which 

will be Süleymaniye. 

TÜRSAB: Are the manuscripts in 

Topkapı Palace included in this 

project? 

Ertuğrul Günay: Manuscripts in 

Topkapı Palace will be protected in their 

current place. We will make contact 

with the Manuscripts Presidency, but 

rather than moving those assets, we in 

principle would like to protect them in 

the palace as they are already part of 

palace’s inventory. We also have project 

to build a new library inside Topkapı in 

order to improve current library. 

Second, Beyazıt Library too is a very 

important, very old library. We are 

restoring the buildings that are part 

of the old complex between Sahaflar 

(Bookstore) Market and Beyazıt 

Library’s main building as an extension 

of Beyazıt Library. That way Beyazıt 

Library will once again be in a state 

fit for its historical importance along 

with sahaflar, university and Beyazıt 

Mosque. Third is Ragıp Paşa Library... 

This building which is built specifically 

as a library by Koca Ragıp Paşa, is on 

Ordu Street that leads from Beyazıt 

towards Aksaray, opposite the Faculty 

of Science, and was a jewel of a building 

I used to visit during my student years, 

taking a break under cool trees; But 

it was closed and forgotten after the 

earthquake in 1999 as it was damaged. 

Now we are dealing with it again, work 

has started. 

Again in 2011, we are going to try 

to revive Koca Ragıp Paşa Library 

in the epicenter of İstanbul’s history 

in a suitable way appropriate to its 

original state. Unfortunately shops 

that would have generated income 

for the foundation at the entrances 

of the main building of Süleymaniye 

Library and Koca Ragıp Paşa Library 

had been sold. Because of that, there 

is currently a pollution of business 

units and signs which is incompatible 

with the seriousness and respects the 

ambience there. We appealed to the 

Foundations General Directorate to 

issue a compulsory purchase order 

to restore the place more suited to its 

historical texture. Maybe we can do 

that more easily in Süleymaniye; but 

as Koca Ragıp Paşa Library is situated 

in a busy street, we fear that we may 

have to pay out serious compensation 

for the compulsory purchase order. 

Selling these shops in previous years 

which were this historical site’s charity 

was a wrongful practice of the past. 

These three libraries are very important 

for me. When I saw Darüşşifa three 

years ago it was handed over to 

various foundations, courses and was 

in a poor state; It was covered with 


girişinde vakfa gelir getirmesi 

düşünülerek yapılmış dükkânlar 

maalesef satılmış. Bu nedenle de 

orada şu anda ortamın ciddiyeti 

ve saygınlığıyla bağdaşmayan 

bir işyeri karmaşası ve tabela 

kirliliği var. Vakıflar Genel 

Müdürlüğü’nden bu alanda 

kamulaştırma çalışmaları yaparak 

mekânın tarihi dokuya daha 

uygun hale getirilmesi konusunda 

bir yardım talebinde bulunduk. 

Bunu belki Süleymaniye’de daha 

kolay yapacağız; fakat Ragıp 

Paşa Kütüphanesi çok işlek bir 

cadde üzerinde olduğundan, 

o işletmelerin kamulaştırılması 

için sanırım çok ciddi bir bedel 

ödemek gerekecek. Önceki 

yıllarda bu tarihi mekânların 

vakfiyesi olan bu dükkânların 

geçmişte satılmış olması çok 

yanlış bir uygulama. Bu üç 

kütüphaneyi çok önemsiyorum. 

Darüşşifa üç yıl önce ben 

gördüğüm zaman çeşitli vakıflara, 

kurslara verilmişti ve perişan 

bir haldeydi; üstü naylon-pvc 

karması kirli camla kapatılmış, 

duvarlarına yazılar yazılmıştı. 

Biz şimdi bu mekânı restore 

ediyor ve üzerini açılır kapanır 

bir camla kapatıyoruz. Darüşşifa 

kütüphanenin şifahanesi olacak; 

“Kitap Şifahanesi”. Böylece 

kitaplarımız yanmaktan, 

rutubetlenmekten veya tahrip 

olmaktan kurtulacak, nefes alacak. 

Şu anda Süleymaniye Külliyesi 

içinde yapılmakta olan 

restorasyon çalışmaları, sergileme 

çalışmaları ve kurs çalışmaları 

tümüyle şifahane bölümüne 

aktarılacak. 

Bu sayede Süleymaniye Külliyesi 

bugün oturduğu alanın iki misli 

genişliğinde bir alanda 2011 yılı 

itibarıyla çalışma imkânı bulacak. 

Şu anda ciddi bir ivmeyle 

çalışılıyor. 

Bütün bu alan, Süleymaniye 

Kütüphanesi’nin yönetiminde, 

denetiminde çeşitli etkinliklerin 

yapıldığı, sergilerin düzenlendiği, 

kursların açıldığı, kitap 

sohbetlerinin, edebiyat 

sohbetlerinin, müzik sohbetlerinin 

sürdürüldüğü bir kültür yuvası 

haline gelecek. 

TÜRSAB: Böyle yapıların onarımı 

için kurul kararı mı gerekiyor? 

Ertuğrul Günay: Bunlar tescilli 

yapılar olduğu için, aslına uygun 

olması, özü bozulmadan onarılması 

gerekiyor. Kullanılan malzeme 

tarihi dokuya uygun olmalı. Bu 

yüzden tadilat uzun sürüyor. 

Süleymaniye Külliyesi bir tür bilim, 

kültür merkeziydi. Bugün ne yazık 

ki çevresinde çok büyük ve çirkin 

bir yapılaşma var. Süleymaniye’nin 

Haliç’e bakan cephesinde 

belediyenin iyileştirme çalışmaları 

sürüyor. Sanıyorum ki onlar da 

birkaç yıla kadar sonuçlanabilecek 

ve böylece İstanbul’un tarihi kent 

alanı korunmuş ve açığa çıkarılmış, 

tarihi dokuyla bağdaşmayan yapılar 

ortadan kaldırılmış olacaktır. 

Süleymaniye Camii’nde Vakıflar 

çalışıyor; yüklenici firma, 

Kanuni Sultan Süleyman ve 

Hürrem Sultan’ın türbelerinin 

de restorasyon sponsorluğunu 

üstlendi. Mimar Sinan’ın türbesinin 

çevresinde de yine bedelsiz bir 

iyileştirme yapılacak. Bütün bunları 

bu yıl içinde çözümleyeceğiz. 

dirty materials and had graffiti on the 

walls. We are now restoring this site 

and installing a removable glass cover 

over it. Darüşşifa will be the healing 

centre (şifahane) of the Library; “Book 

Hospital”. That way books will be saved 

from fire, moisture or damage, they will 

breath. All restoration works, exhibition 

works and course works currently 

taking place in Süleymaniye Complex 

will be moved to şifahane section. As a 

result Süleymaniye Complex will have 

the opportunity to be able to operate 

in an area twice the size of the current 

area from 2011. Currently they are 

working with a significant acceleration. 

This area completely will be turned 

into a home of culture under the 

management of Süleymaniye Library 

in which various activities are taking 

place, exhibitions organised, courses 

run, book discussions, literary debates, 

musical conversations held. 

TÜRSAB: Is the board decision 

necessary to repair these 

buildings? 

Ertuğrul Günay: Because these 

buildings are listed, they need to 

be repaired without damaging the 

originality, staying true to its original 

state. Materials used must be suitable 

with the historical texture. This causes 

for repairs to take long time. 

Süleymaniye Complex was a kind of 

science, culture centre. Unfortunately 

there is a big and ugly build up around 

it today. There is improvement work 

by the municipality on the aspect of 

Süleymaniye overlooking Haliç (The 

Golden Horn). I think they will be able 

to obtain results in the next few years 

and that way İstanbul’s historical city 

area will be protected and cleared 

up, buildings incompatible with the 

historical texture will have disappeared. 

Foundations are working in 

Süleymaniye Mosque; the contractor 

also sponsored the restoration of the 

tombs of Kanuni Sultan Süleyman (The 

Magnificent) and Hürrem Sultan. Work 

will also be carried out around the tomb 

of Mimar Sinan (The Architect) without 

cost. We will resolve all these within 

this year. 

TÜRSAB: It is a known fact that 

you have a special interest in 

Topkapı Palace and its surrounds. 

What’s being done at the Palace 

nowadays? 

Ertuğrul Günay: Topkapı is also the 

name of the large area stretching to 

Bab-ı Hümayun from Sultanahmet side, 

Ahırkapı from Marmara side continuing 

to Gülhane gate from Sirkeci. All this 

area is named Sur-ı Sultani; which 

means a kind of unique garden within 

the walls of sultan’s palace. 

After the Ottomans started to abandon 

and move to Dolmabahçe and Yıldız 

Palaces as from middle of 1800s and 

the decline at wars starting, various 

migrations took place and buildings had 

started to appear adjacent to palace 

walls; A build up, unseen in other 

palaces of the world, took place. 

We cleared some of these by removing 

buildings on İshak Paşa hill which 

heads from Bab-ı Hümayun to 

Marmara. Some of them have not yet 

been removed, and some of them are 

difficult to remove; because they were 

restored by dear Çelik Gülersoy. But 

buildings on that beautiful street which 

we know as Soğukçeşme Street are 

adjacent to the Palace walls; which 

mean that there is a need to bring 

10 TÜRSAB DERGİ | EKİM 2010

Kültür ve Turizm Bakanı 

Ertuğrul Günay Topkapı 

Sarayı I. Avlu’da bulunan 

Aya İrini ve Karakol Restoran 

önünde 

Culture and Tourism Minister 

Ertuğrul Günay is in front of St 

Sophia and Karakol Restaurant 

situated in Topkapı Palace 

I. Courtyard 

Ertuğrul Günay Fotoğraflar / Photos: Özgür Açıkbaş 


TOPKAPI 

SARAYI 

Fatih Sultan Mehmed 

tarafından 1478’de 

yaptırılan Topkapı Sarayı 

380 sene boyunca devletin 

idare merkezi ve Osmanlı 

sultanlarının resmi 

ikametgâhıydı. Kuruluş 

yıllarında yaklaşık 700.000 

m² lik bir alanda yer alan 

Saray’ın bugünkü alanı 

80.000 m² dir. 

Topkapı Sarayı’nın ilk defa, 

adeta bir müzeymiş gibi 

ziyarete açılması Sultan 

Abdülmecid (1839-1861) 

dönemine rastlar. Sultan II. 

Abdülhamid (1876-1909) 

tahttan indirildiği sıralarda 

Hazine-i Hümâyûn’un 

pazar ve salı günleri 

halkın ziyaretine açılması 

düşünüldüyse de bu 

gerçekleşemedi. 

Atatürk’ün emriyle halkın 

ziyaretine açılmak üzere 

İstanbul Âsâr-ı Atika 

Müzeleri Müdürlüğü’ne 

bağlanan Topkapı Sarayı, 

9 Ekim 1924 tarihinde müze 

olarak ziyarete açıldı ve önce 

Hazine Kethüdalığı, sonra 

Hazine Müdüriyeti adıyla 

hizmet vermeye başladı. 

Bugün ise Topkapı Sarayı 

Müzesi Müdürlüğü adıyla 

görevine devam etmektedir. 


TOPKAPI 

PALACE 

Built by Fatih Sultan Mehmet 

(The Conqueror) in 1478, 

Topkapı Palace was the 

administration centre of the 

state and official residence of 

Sultans for 380 years. Covering 

an area of almost 700 thousand 

square meters when it was 

founded, the Palace today 

covers an area of 80 thousand 

square meters. 

Opening of Topkapı Palace, 

almost like a museum for the 

first time, coincides with the 

era of Sultan Abdülmecid (1839 

– 1861). While it was thought 

that the imperial treasure 

was to be opened to public on 

Sundays and Tuesdays when 

Sultan II. Abdülhamid (1876 

– 1909) was toppled, the idea 

never came to fruition. 

Topkapı Palace which 

was given to the control 

of Directorate of İstanbul 

Monuments Museums by the 

orders of Atatürk to be open 

to public, was opened to visit 

as a museum on 9 October 

1924 and served under the 

titles of, first as Treasury Chief 

Steward, and then as Treasury 

Directorate. Today it continues 

under the title of Topkapı 

Palace Museum Directorate. 


TÜRSAB: Topkapı Sarayı’na ve 

çevresine özel bir ilginiz olduğu 

biliniyor. Şu sıralarda Saray’da 

ne gibi çalışmalar yapılıyor? 

Ertuğrul Günay: Topkapı, 

Sultanahmet tarafından Bab-ı 

Hümayun, Marmara tarafından 

Ahırkapı’dan ve devamında 

Sirkeci’den Gülhane kapısına 

uzanan büyük bir alanın da 

ismidir aynı zamanda. Bütün bu 

alana Sur-ı Sultani deniyor; yani 

sultan sarayının surları içinde 

kalan alan bir tür has bahçe. 

Osmanlı burayı 1800’lü yılların 

ortalarından itibaren terk etmeye, 

Dolmabahçe ve Yıldız Sarayı’nın 

etrafına gitmeye, bir yandan da 

savaşlarda gerilemeye başlayınca, 

çeşitli göçler olmuş ve sarayın 

duvarlarına bitişik yapılar inşaa 

edilmeye başlamış; dünyanın 

başka saraylarında görülmemiş 

bir yapılaşma olmuş. Bunların 

bir kısmını temizledik, yani Bab-ı 

Hümayun’dan Marmara’ya doğru 

inen İshak Paşa yokuşundaki 

yapılar kaldırıldı. Bir kısmı 

kaldırılamadı henüz, bir kısmı da 

kaldırılması güç durumda; çünkü 

rahmetli sevgili Çelik Gülersoy 

restore etmiş bu yapıları. Ancak, 

bugün Soğukçeşme Sokağı diye 

bildiğimiz o güzelim sokaktaki bu 

binalar Saray duvarlarına bitişik 

halde; yani saray duvarlarını 

bütünüyle ortaya çıkarmaya ihtiyaç 

var. Sur-ı Sultani içinde, 1850’li 

yıllardan bu yana askeriye bir 

kışla, Sağlık Bakanlığı iki hastane 

inşaa etmiş; Ulaştırma Bakanlığı 

telgrafhane yapmış, yetmemiş, 

Telekom da bir ek yapmış; bir 

garaj eklenmiş; MEB bir okul, 

bir matbaa binası yapmış… Biz 

bunları birkaç yıldan bu yana adım 

adım temizlemeye çalışıyoruz. 

Şu anda sadece Milli Savunma 

Bakanlığı’nın depo olarak 

kullandığı, Marmara cephesindeki 

dört yapı kaldı. Bunlar silah 

deposu değil, giyecek deposu 

gibi yılda birkaç kez kullanılan 

mekânlar. Bu depoların Milli 

Savunma Bakanlığı tarafından 

bu yılın sonuna kadar bize teslim 

edileceğini ve 2011 içinde 

de restorasyon çalışmalarına 

başlanacağını umut ediyorum. 

Dört yapıdan ikisinin avlusu var; 

bunlardan birini Mehter Takımı’na 

vermek, tarihi Türk müziği 

topluluğunun kullanım alanı 

yapmak istiyoruz. Birini uluslararası 

konferanslar için kullanalım… 

Topkapı Sarayı’nın çok zengin 

bir envanteri var. Kilimlerimiz, 

halılarımız, mücevherlerimiz, 

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul 

Günay, Topkapı Sarayı ziyareti 

sırasında I. Avlu’da Mimar Sinan’ın 

hayatını konu alan belgesel çekimine 

denk geldi. Set çalışanları ve 

oyuncularla konuştu 

Culture and Tourism Minister Ertuğrul 

Günay’s visit to Topkapı Palace 

coincided with the filming of a 

documentary in I. Courtyard about life 

of Mimar Sinan. He spoke with the cast 

and crew on the set 

complete palace walls into the open. 

Within Sur-ı Sultani (Palace Walls), 

since 1850s the army had built 

barracks; the Ministry of Health 

had built two hospitals. Ministry of 

Transport had built a telegraph house, 

and as if that wasn’t enough, Telecom 

Company had built an extension; a 

garage had been added; Ministry of 

Education had built a school and a 

printing house... We are working to 

clear all these step by step for the last 

few years. 

At the moment only four buildings 

used as depots by the Ministry of 

Defence on Marmara aspect are left. 

These are clothing depots rather 

than ammunition depots, which are 

only used once or twice a year. I am 

hoping that these buildings will be 

handed over to us by the Ministry of 

Defence and the restoration work will 

commence in 2011. 

Bakan’ın rüyası 

“Ben buraya üç yıldır mübalağasız her hafta geliyorum. İstanbul’da 

işim olduğunda bir saatim varsa herhangi bir yerde yemek yemek, 

kahve içmek için değil Topkapı’da eksik olan bir işi yapmak ya 

da yapılan işleri görmek için burada oluyorum. Buna rağmen 

işlerin ağır gitmesi, yapılacak işlerin çok olması inanın uykularımı 

kaçırıyor. Düşünüyorum ki, buraya hizmet edersem öteki dünyada 

belki de Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ı görebilirim. Hürrem 

Sultan’ı merak ediyorum çünkü... Ve Sultan Süleyman, ‘Topkapı’ya 

bu kadar hizmet ettin. Teşekkür ederim’ dese yeter.” 

Minister’s dream 

Two of the four buildings have 

courtyards; we want to allocate one of 

these to Mehter Team. Naturally Mehter 

will stage its practice, walk here. This is 

how it is in many palaces of the world. 

Pipes are played every half hour outside 

the emperor’s palace in Hungary. 

Doors are opened; people wearing 

historical clothing appear... Why not 

in our palaces? Maybe there will be 

guards, sentry wearing mehter clothing, 

janicary clothing at Bab-ı Hümayun, 

Babü-s Saade and Babü-s Selam Gates. 

This is how it is in Vatican, Greece, 

England, everywhere else in the world. 

Historical places are guarded by people 

wearing historical clothing. 

We want to utilize one of the four 

buildings for an ensemble of historical 

Turkish Music as an area of usage. We 

may use the other ones for international 

conferences... 

Topkapı Palace has a very rich 

inventory. Our kilims, carpets, jewelry, 

porcelain, china, weapons, fabrics are 

kept in warehouses because there are 

no exhibition places inside the Palace. 

In addition, because Topkapı Palace 

does not have a museum structure 

and hails from 500 years of history 

the conditions for air-conditioning are 

inadequate. We immediately need to 

I have been coming here every week for three years without exaggeration. 

When I am in İstanbul for business and have an hour to spare I come here 

to oversee a job that needs doing or to see what has been done rather than 

having lunch or coffee somewhere else. But despite that, slow progress, 

amount of work to be done is giving me sleepless nights. I am thinking that 

if I serve here maybe on the other side I would see Sultan Süleyman and 

Hürrem Sultan. Because I am curious about Hürrem Sultan… and Sultan 

Süleyman saying “You contributed so much to Topkapı. Thank you” is 

enough. 


porselenlerimiz, çinilerimiz, 

silahlarımız, kumaşlarımız Saray 

içinde sergileme alanı olmadığı 

için depolarda duruyor. Ayrıca 

Topkapı Sarayı bir müze yapısı 

olmadığı ve 500 yıllık bir tarihten 

geldiği için iklimlendirme şartları 

da elverişsiz. Bir an önce bu 

yapıları boşaltmamız, depo ve 

sergi alanı haline getirmemiz, 

uygun yeni düzenlemelerle 

Topkapı’nın daha çok gezilmesini 

sağlamamız lazım. 

Topkapı içerisinde restore edilen 

mekânlardan biri de mutfaklar. 

2010 Ajansı’nın katkı yaptığı 

ilk projeydi bu. Restorasyon 

umarım bu yıl sonu bitecek ve 

sarayın porselenleri mutfaklarda 

sergilenecek. 

Ancak çalışmalar biraz yavaş 

ilerliyor. Bazı konuların kurula 

danışılması gerekiyor. Tabi bizim 

talep ettiğimiz konularda kurul 

uzun irdelemeler, incelemeler 

yapmak zorunda kalıyor. Bunlar 

zaman kaybettiriyor ama işin 

doğası bu. 

Darphane-i Amire’yi de özel bir 

edebiyat kütüphanesi, edebiyatla 

ilgilenen Osmanlı padişahlarının 

eserlerinin bulunduğu bir hüsn-i 

hat ve kitap müzesi yapmak üzere 

restore ettik. Benim aklımdaki ismi 

“Muhibbi Kütüphanesi”; Sultan 

Süleyman’ın mahlası “muhibbi”dir 

biliyorsunuz, “seven” anlamında. 

Rahatlıkla söyleyebilirim, bir 

“tarihe sahip çıkma” seferberliği 

yaşıyoruz. Hatta tescilli yapıların 

dışındaki alanda kazı yapacağız. 

O alanda muhtemelen eski saray 

surları, eski Roma kalıntıları 

çıkacak ve Topkapı Sarayı’nın 

çevresi aynı zamanda arkeolojik 

bir park haline gelecek. Somut bir 

örnek yaşadık. Bab-ı Hümayun’dan 

girdiğimizde sol kolda, lojman 

haline getirilmiş bir eski karakol 

binası vardı. Lojmanı boşalttıktan 

sonra TÜRSAB aracılığıyla ve 

Feriye Restaurant’ın işbirliğiyle 

hem binayı restore ettik, hem 

de bir temizlik ve kazı çalışması 

yaptık. Aya İrini’nin arkasından bir 

piskopos sarayının kalıntıları çıktı. 

Sur-ı Sultani içinden Roma 

kalıntıları çıkacağı aşikâr. Biz 

böylece 500 yıllık bir Osmanlı 

sarayı ile 1500 yıllık Roma 

kalıntılarını, dünyada görülmeyen 

bir biçimde bir arada sergileme 

fırsatını yakalamış olacağız. 

Topkapı’nın çevresinde esas amacı 

dışında kullanılan tescilli veya 

tescilsiz bazı yapılar bulunuyor. 

Mesela Matbaa binası ben göreve 

başladığımda boşaltılmıştı; 

restorasyonu bitti. Binanın 

önündeki Matbaa Meslek Lisesi’ni 

de depo ve Topkapı Sarayı 

müdüriyetlerimizin binası haline 

getirmeye çalışıyoruz. Gülhane 

Hastanesi’nin eski yapıları yerine 

de yirmi-yirmi beş odalı bir 

Topkapı Sarayı 

içerisinde restore 

edilen mekânlardan 

biri de mutfaklar. 

Restorasyonun bu 

yıl sonu bitmesi 

planlanıyor. Sonrasında 

ise sarayın porselenleri 

bu mutfaklarda 

sergilenecek. 

Ertuğrul Günay 

restorasyon 

çalışmalarını incelerken 

(solda) 

One of the areas restored 

inside Topkapı Palace is 

the kitchen. It is planned 

that the restoration will 

be completed at the end 

of the year. Later on, the 

palace porcelain will be 

exhibited here. Ertuğrul 

Günay inspecting the 

restoration works (left) 

vacate these buildings, turn them into 

depots and exhibition areas, and by 

making suitable arrangements, ensure 

that Topkapı is visited more. 

Another area restored inside Topkapı 

is the kitchen. This was the first 

project contributed to by 2010 Agency. 

Hopefully restoration will be complete 

by the end of this year and porcelains 

of the palace will be exhibited in the 

kitchens. 

But the work is progressing slowly. The 

board needs to be consulted in some 

subjects. Naturally the board needs 

to carry out thorough investigation on 

subjects we refer to them. Time is lost 

during this process 

but this is the correct 

way to do it. 

We also restored 

Darphane-i Amire 

(Royal Mint) as a 

special literature 

library, a hüsn-i hat 

and book museum to 

house publications 

of Ottoman Sultans 

interested in literature. 

The name in my 

mind is “Muhibbi 

Library”; as you know 

Sultan Süleyman’s 

pseudonym is 

“muhibbi”, which 

means “loving”. 

I can comfortably 

say that we are going 

through a “claiming 

the history” campaign. 

In fact, we are digging 

in areas outside listed 

buildings. Old palace walls, old Roman 

remains will probably be revealed 

in that area and the area around 

Topkapı Palace will be turned into an 

archaeological park at the same time. 

We experienced a tangible example. As 

you entered through Bab-ı Hümayun 

there was an old police station on the 

left hand side which was turned into a 

lodgings. After vacating the lodgings, 

through TÜRSAB and in conjuction with 

Feriye Restaurant, we not only restored 

the building but also carried out a clean 

up and archaeological excavation work. 

Remains of a palace belonging to a 

patriarch were unearthed behind St. 

Irene Church. 

It is obvious that Roman remains will 

be discovered in Sur-ı Sultani. That way 

we will have the opportunity to exhibit a 

500 year old Ottoman Palace and 1500 

year old Roman remains together. 

There are registered and unregistered 

buildings around Topkapı which are 

used outside their original purpose. 

For example, the Printing building 

was vacated when I came to the office; 

its restoration is now complete. We 

are working to convert the Printing 

Vocational High School building in front 

of that building into a warehouse and 

a building for managers. In the place 

where Gülhane Hospital was, we are 

planning a twenty or twenty five room 


utik otel düşünüyoruz. Zührevi 

Hastalıklar Hastanesi ise kültür 

amaçlı kullanılacak ve müze 

olacak. 

Cankurtaran Spor Kulübü’nü bu 

sene tahliye ettik. Geçmiş son on 

yıl içinde çevrede çalışmış ancak 

boşaltılmış atölyelerin barakalarını 

geçen sene yıktırdık. Arkalarından 

sarnıçlar, eski tarihi duvarlar 

çıkmaya başladı. Bu çevreyi 

temizlersek çok güzel bir park 

çıkacak. 

İstanbul’da tarihi ayağa kaldırmak, 

tarihsel dokuya önem verdiğimizi 

göstermek için kolları sıvamış 

vaziyetteyiz; ama yılların birikimi, 

yüzyılları aşkın bir yıpranmışlık, 

bir kötü kullanma, bir eskimişlik 

var. Şimdi bütün bu eski yılların 

tortusunu özenli bir biçimde, hiçbir 

kurumu kırmadan, hiçbir kişiyi 

de mağdur etmeden çözmeye 

çalışıyoruz. Bu arada turizm 

sektörü bu konuda çok yardımcı 

oluyor; tüm bu anlattıklarımızı 

paylaşıyor bizimle. Kendilerine çok 

teşekkür ederim. 

TÜRSAB: İstanbul Arkeoloji 

Müzeleri de Sur-ı Sultani içinde 

önemli bir durak... 

Ertuğrul Günay: İstanbul 

Arkeoloji Müzeleri dünya çapında 

önemli bir müze. Binaları 

yetmediği gibi, çeşitli bakımlardan 

bakım ve onarıma ciddi ihtiyacı 

var. TÜRSAB’la bir ana sponsorluk 

anlaşması yaptık; bir yandan bu 

yapıyı iyileştirmeye çalışıyor, bir 

yandan Darphane’yi arkeolojinin 

alanı olarak halkımızın hizmetine 

sunmaya, bu müzeyi geliştirmeye 

çalışıyoruz. Arkeoloji Müzesi’nin 

içindeki bazı etkinlikleri de 

Darphane’ye taşıma imkânımız var. 

TÜRSAB: Ayasofya’da 

sürdürülen restorasyon 

çalışmalarından söz eder 

misiniz… 

Ertuğrul Günay: Dünya 

çapında, insanlığın en görkemli 

abidelerinden, mabetlerinden 

biri olan Ayasofya, tarih boyunca 

bakımı, restorasyonu sürmüş 

olan bir yapı. Bundan 15 yıl önce 

bir çalışma başlamış; ancak o 

çalışmada kullanılan iskele 8-10 

yıldır olduğu yerde duruyordu. 

Biz geçen yıl İstanbul 2010 

ajansıyla işbirliği yaparak iskeleyi 

kaldırdık, başka bir bölüme aldık. 

Restorasyonlar sırasında 200-300 

yıl önce kapatılmış bir melek 

resminin yüzünü açtık, devam edip 

nartekslerde çalışma yaptık. 

Ayasofya’nın girişinde 1930’larda 

yapılmış bir müdüriyet binası, 

hemen yanı başında yine biri 

Mimar Sinan tarafından, diğerleri 

Sinan’ın öğrencileri tarafından 

yapılmış üç önemli padişah türbesi 

bulunuyor. Bunların önü bir 

betonarme binayla kapatılmıştı. 

Binayı yıktığımızda arkasından 

türbeler çıktı. Bu türbeleri, 

restorasyonunu tamamlayarak, 60 

yıldan sonra ilk defa İstanbul’un ve 

dünyanın görüşüne sunduk. 

TÜRSAB: Yıldız Sarayı’nda 

da restorasyon çalışmaları 

sürdürüyorsunuz… 

Ertuğrul Günay: Yıldız 

Sarayı’ndaki çalışmalarla 

Osmanlı’nın son dönemine 

damgasını vurmuş Büyük 

Mabeyn binasının restorasyonunu 

tamamladık; Küçük Mabeyn, 

Harem’in restorasyonuna 

başlıyoruz. Yıldız Sarayı’nın içinde 

küçük bir butik opera salonu 

olacak. Sultan Hamit Avrupa’dan 

Batı müziğinin son eserlerini saraya 

getirtiyor ve saray halkı, hanım 

sultanlar, üst yöneticiler, padişah 

bu gösterileri izliyordu. 

TÜRSAB: Müze mağazaları 

konusunda neler söylemek 

istersiniz? 

Ertuğrul Günay: Biliyorsunuz 

yakın zamana kadar bakanlığa 

doğrudan bağlı bir mağazamız 

vardı müzelerimizde; ancak ne 

yazık ki dünya standartlarıyla 

yarışamayacak durumdaydılar. 

Özel teşebbüsle bir işbirliği 

projesi geliştirdik ve Türkiye’de 

55 müzede satış mağazası açma 

yetkisi verdik. Çok ciddi bir gelir 

elde etmeye başladık; müzelerin 

satış mağazalarının sayısı arttı, 

satılan objelerin niteliği yükseldi. 

Eskiden yurtdışına gittiğimde 

“Neden bizim mağazalarımızda 

böyle objeler yok, insanın içinden 

capacity boutique hotel. Venereal 

Diseases Hospital will be used for 

cultural purposes and will become a 

museum. 

We evicted Cankurtaran Sports Club 

this year. Last year we demolished 

the warehouse sheds which were 

occupied in the last ten years but 

had been vacated. Cisterns, old 

historical walls had started to 

appear from underneath. Once 

cleared, this area will be a beautiful 

park. 

We rolled up our sleeves to 

rejuvenate history in İstanbul, 

to demonstrate our emphasis on 

historical texture; but there is 

accumulation of years, decrepitude of 

centuries, misuse and obsoleteness. 

We are now painstakingly working 

to resolve years of residue without 

upsetting any instituitions, without 

agrevating any persons. Meanwhile 


İstanbul Arkeoloji Müzeleri önünde 


Outside İstanbul Archaelogical Museums 

tourism sector is being very helpful; 

they share with us everything we are 

talked about. I thanked them very 

much. 

TÜRSAB: Archaeology Museum 

is an important stop within the 

boundaries of Sur-ı Sultani... 

Ertuğrul Günay: Archaeology 

Museum is an important worldrenown 

museum. Not only the 

buildings are insufficient but they 

are also in need of maintenanence 

and repair. We made a main 

sponsorship agreement with 

TÜRSAB; on one hand we are 

working to improve this building 

while on the other we are working to 

open Royal Mint to public as an area 

of archaeology, working to improve 

this museum. We have the possibility 

of moving some of the activities in 

Archaeology Museum to Royal Mint. 


İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin bahçesinde yapımı devam eden Müze Cafe (solda) ve müze giriş kapısının yenilenmesinden görüntüler 

Construction of Museum Cafe is ongoing in the garden of İstanbul Archaelogoy Museums (left) and views from renovation work of the museum’s entrance gate 

satın alma duygusu geçiren?” 

diye sorardım. Şimdi kendi 

mağazalarımızı gezerken aynı 

duyguyu hissediyorum. Artık 

bizim de müzelerimizde dünyadaki 

örnekleriyle aynı görkemde, aynı 

güzellikte, aynı hoşlukta ürünler 

satılmaya başladı. Bundan hem 

gelir ve keyif elde ediyoruz, hem 

ülke turizminin marka değeri 

yükseliyor. Zaten turizmin dünya 

çapında bilinir hale gelmesi için 

kültürü işin içine katmak gerekiyor. 

TÜRSAB: Bütün bu 

çalışmalarınız için yeterince 

sponsor bulabiliyor musunuz? 

Ertuğrul Günay: Ne yazık ki 

fazla değil... Bahsettiğim Beyazıt, 

Süleymaniye çevresinde Hürrem 

Sultan, Kanuni Sultan Süleyman 

ve Mimar Sinan’ın türbeleri 

sponsorlukla restore ediliyor. 

Bir de TÜRSAB’la yaptığımız bir 

anlaşma var. Bunlar dışında ne 

yazık ki çok ciddi bir sponsorluk 

desteği bulmuş değiliz. 

Türkiye’nin varlıklı kesimi henüz 

okul ve hastane yaptırmanın 

ötesine çok geçemedi. Halbuki 

kültür yatırımlarına yardım 

ettiğiniz zaman da vergi 

matrahından düşebiliyorsunuz bu 

giderlerinizi. 

Başka bazı yerlerde kültür işlerine 

katkı aldığımız oluyor. Sagalassos’u 

ayağa kaldırırken Aygaz’ın, 

Afrodisyas’ta Koç Grubu’nun, 

Ankara Cumhurbaşkanlığı Senfoni 

Orkestrası’nın yenilenmesinde 

TÜRSAB: Can you talk about 

restoration works ongoing in St 

Sophia... 

Ertuğrul Günay: St Sophia is a worldrenowned, 

one of the most splendid 

monuments, temples of humanity, 

whose restoration and maintenance 

had been going on for centuries. Work 

had started 15 years ago; but the 

scaffolding used for that work had 

been standing idle for 8-10 years. We 

removed the scaffolding by working 

with İstanbul 2010 agency. During 

restorations we uncovered a picture 

of an angel which was covered 200- 

300 years ago, continued to work on 

narthices. At the entrance of St Sophia, 

there is a management building built 

around 1930s, and right next to it there 

are three important tombs of sultans, 

one of which is built by Mimar Sinan 

(The Architect) and the others by his 

students. They were obscured behind a 

concrete building. When we demolished 

the building we came across these 

tombs. After completing the restoration 

work, we opened the tombs to vision of 

İstanbul and the world for the first time 

in 60 years. 

TÜRSAB: You are continuing 

restoration works at Yıldız Palace 

too... 

Ertuğrul Günay: With the work 

at Yıldız Palace we completed the 

restoration of Grand Mabeyn (The area 

between harem and the palace) building 

which played an important role in 

the last period of Ottoman. There will 

be a small boutique opera hall inside 

Yıldız Palace. We are commencing the 

restoration of Small Mabeyn, Harem. 

Sultan Hamit would bring the latest 

works of Western music to the palace 

and palace court, lady sultans, senior 

managers, sultan would watch these 

shows. 

TÜRSAB: What would you like to 

say about museum shops? 

Ertuğrul Günay: Until recently, there 

were, as you know, shops in museums 

directly connected to ministry; but 

unfortunately they were not in a state to 

compete with the world standards. We 

developed a joint project with private 

sector and gave them authorization to 

open shops in 55 museums in Turkey. 

We started to receive serious income; 

number of museum shops increased, 

quality of items on sale increased. 

During my trips abroad I used to ask 

“Why don’t our shops have items 

like these, items that impulse you to 

purchase?”. Now I have the same feeling 

when I visit our shops. Our museums 

have now started to sell products 

just as splendid, pretty and nice as 

their peers worldwide. Not only we 

obtain income and pleasure from that 

but also the brand value of counry’s 

tourism is increasing. It is essential to 

involve culture to make tourism renown 

throughout the world. 

TÜRSAB: Do you find enough 

sponsors for all these works? 

Ertuğrul Günay: Not many 

unfortunately... Hürrem Sultan, Kanuni 

Sultan Süleyman and Mimar Sinan 

tombs around Beyazıt, Süleymaniye 

I just talked about are restored 

with sponsorship. There is also the 

agreement with TÜRSAB. Aside from 

these, we are yet to find a serious 

sponsorhip support. 

Wealthy fraction of Turkey could not 

yet go beyond building schools and 

hospitals. Whereas, you can deduct the 

tax back on the expenditure when you 

help with culture investments. 

There are other places where we receive 

contribution to cultural works. We 

received contributions from Aygaz when 

renovating Sagalassos, from Koç Group 

in Afrodisyas, from Doğuş Group when 

renewing Ankara President’s Symphony 

Orchestra. But we need more. 

For me, if all these corporations 

contribute more to Turkey’s historical 

assets within their financial means, 

they would contribute to an area of 

prestige as well as having a life-long 

opportunity to have their pictures, 

names remembered in these sites. But I 

think this is something that we need to 

talk about more in the period ahead. 

TÜRSAB: There are other areas, 

subjects that you are interested in 

in İstanbul aside from Historical 

Peninsula, Sur-i Sultani; for 

instance AKM (Atatürk Culture 

Centre)... 

Ertuğrul Günay: One of the most 

important areas we are having 

problems with in İstanbul, perhaps 

the single most important one, is 

AKM. Unfortunately AKM was a dated 

building from usage point of view. We 


AYASOFYA 

Üzeri maskeyle kapatılmış 

melek figürünün 

restorasyon sonrasındaki 

görünümü 

A view of the Angel figure 

covered with a mask after its 

restoration 

Bizans tarihçileri Theophanes, Nikephoros ve Gramerci Leon ilk 

Ayasofya’nın İmparator I. Konstantinos zamanında yapıldığını ileri sürer. 

O zamanlar bazilika planlı, ahşap çatılı bir yapıya sahip olan Ayasofya, 

bir ayaklanma sonunda yandı ve İmparator II. Theodosius, binayı ikinci 

defa yaptırarak 415 tarihinde ibadete açtı; 532’de Nika ihtilali sırasında 

bir kez daha yanan mekân, İmparator Justinianus tarafından üçüncü kez 

inşaa edildi ve 27 Aralık 537’de tamamlandı. Çağın ünlü mimarlarından 

Miletoslu İsidoros ve Trallesli Anthemios da günümüze ulaşan Ayasofya’yı 

yaparken de Anadolu’nun antik şehir kalıntılarından sütunlar, başlıklar, 

mermerler ve renkli taşları kullandı. Ayasofya, İstanbul’un fethi ile birlikte 

başlayan dönemden itibaren çeşitli onarımlar gördü. 


ST SOPHIA 

Byzantine historians Theophanes, Nikephoros and Leon the Grammarian suggest 

that St Sophia was first built during the reign of Emperor I. Konstantinos. St Sophia 

which was planned as a basilica and had a timber roof was burnt down after an uprise 

and Emperor II. Theodosius rebuilt the building for the second time and opened it to 

worship in 415; Burnt down once again during Nika insurrection in 532, the place was 

rebuilt for the third time by Emperor Justinianus and the work was completed on 27 

December 537. When the architects of that era İsidoros of Miletos and Anthemios of 

Trallesli were building St Sophia that reached today, they used columns, headpieces, 

marble and colourful stones from remnants of Anatolia’s antique cities. 

St Sophia underwent various repair works with the start of the period after the 

conquest of İstanbul. 


Doğuş Grubu’nun katkılarını aldık. 

Ama daha fazlasına ihtiyacımız var. 

Bence Türkiye’nin tarihsel varlığına 

bütün bu kurumlar kendi ekonomik 

güçlerine uygun biçimde daha fazla 

yardım ederse hem prestijli bir 

mekâna katkı yapmış olurlar, hem 

de isimleri, resimleri hayat boyu 

teşekkürle anılır bu mekânlarda. 

Ama bu, galiba önümüzdeki süreçte 

biraz daha anlatmamız gereken bir 

ihtiyaç. 

TÜRSAB: İstanbul’da Tarihi 

Yarımada’nın, Sur-i Sultani’nin 

dışında da restorasyonu, yapımı 

ile ilgilendiğiniz yerler, konular 

var; örneğin AKM... 

Ertuğrul Günay: İstanbul’da 

şu anda özel olarak sıkıntıda 

olduğumuz konulardan birincisi, 

belki de tekil olarak en önemlisi 

AKM. AKM ne yazık ki kullanım 

açısından çok eskimiş bir yapıydı. 

“Madem ki Avrupa Kültür Başkenti 

fırsatı var elimizde, yukarıdan aşağı 

yenileyelim binayı” düşüncesiyle 

ciddi bir proje hazırlattık. Yapı 

esas olarak korunmakla birlikte, 

çağdaş bir kültür merkezi içinde 

olması gerekenler düşünülerek 

yeniden planlandı. Daha önce 

binanın kontrol mühendisi olan bir 

değerli isim, Tabanlıoğlu isminin 

devamı olan bir firma da işin proje 

yapımını üstlendi. Avrupa Kültür 

Başkenti Ajansı çok ciddi bir kaynak 

ayırdı. Projenin yaklaşık maliyeti 90 

trilyondu; ihale yaklaşık 65 trilyona 

alındı bir firma tarafından. Tam yer 

teslimi yapılacağı sırada bir sendika 

yargıya gitti, projeyi durdurdu, 

ardından iptal ettirdi. Temel iptal 

sebepleri, çatıda şu anda kafeterya 

olarak sanatçıların kullandığı ve 

başkalarına açık olmayan mekânın 

hoş bir lokanta haline getirilmesine 

karşı çıkmalarıydı. Projede burası 

bir kafeterya, bir cd-kitap satış yeri, 

gençlerin opera, tiyatro, konser 

saatlerini beklerken buluşacakları, 

oturacakları, zaman geçirecekleri 

bir mekân olarak tasarlanmıştı. 

Fakat bu lokantaya itiraz edildi; 

çünkü buraya kendilerinden başka 

kimseyi sokmuyorlardı. “Taksim’i 

buluşma yeri mi yapacaksınız?”, 

“İstanbul’un zenginlerine lokanta mı 

yapıyorsunuz?” dediler. Ve ne yazık 

ki bu eskimiş çağ eleştirilerini yargı 

da kabul etti. 

Biz yaşadığımız moral bozukluğuna 

rağmen yargının itiraz ettiği 

konuları ayıklayarak yeni bir proje 

yaptık; yeniden kurula gitti proje, 

yeni baştan muhalefetle karşılaştık, 

yeni baştan düzeltmeler oldu. Bu 

süreç aylarımızı aldı. 

Tabi bu arada haklı bir itiraz öne 

sürdü Ajans. Biz binayı yaptırmak 

için 60-70 trilyon harcayacaktık. 

“Bütün bu iyileştirmeleri yapmadan, 

sadece tamirat için 40 trilyon niye 

harcayalım? Biz İstanbul’a bir 

kültür merkezi armağan etmek 

istiyoruz, tamirat yaptırmak değil” 

dediler. Bizim de bu 40 trilyonu 

bulmamız mümkün değil; bu 

noktada duruyoruz. Ne yazık ki 

böyle bağnaz, eskimiş bir yapı ve 

o yapı doğrultusunda ortaya çıkan 

kararlar AKM’yi şu anda karanlıkta 

tutuyor. Bundan çok büyük üzüntü 

duyuyorum. Her şeye rağmen 

teknik iyileştirme projemizi bir 

kaynakla yola sokup, AKM’yi “tamir 

edip” içine girmeye çalışıyoruz. 

Tahmin ediyorum ki bir yıl içinde 

bunu yapmaya çalışacağız. Ama 

AKM’ye verilen zarar, sadece bu 

yönetime, Ajans’a değil, İstanbul’a 

çok büyük bir haksızlık olur. 

“Her yol Roma’ya çıkar“ 

“Ünlü bir söz vardır: ‘Her yol Roma’ya çıkar.’ İddia ediyorum ki, her yolun çıktığı Roma İtalya’daki 

Roma değil, İstanbul’dur. Çünkü Roma 200-250 yıl tarihte önemli bir şehirdi, yani milattan biraz 

önce başlayıp milattan 200-300-400’lerde bitti; ama İstanbul 400’lerde başladı, 1453’e kadar 

Roma’nın başkenti oldu; 1453’ten bu yana da yine bir tür Roma görkemindeki Osmanlı’nın 

başkentiydi. Dünyada 1500 yıldır başkent olan, bu görkemde, bu ihtişamda başka bir yer yoktur. 

İstanbul’da veya Türkiye’nin herhangi bir yerinde bir dönem ayrımı yapmıyoruz. Hangi dönemden 

kalmış olursa olsun, eserlerimize olabileceği kadar sahip çıkmaya, hepsini geleceğe taşımaya 

çalışıyoruz.” 

“All roads lead to Rome.” 

had a serious project prepared with the 

thought that “seeing that we have the 

European Culture Capital opportunity 

on our hands, lets renew the building 

from top to bottom”. While keeping 

the building in essence, everything 

that needed to be in a modern culture 

centre was planned from scratch. An 

important name who was the previous 

controlling engineer of the building was 

charged with the project at a firm which 

was a continuation of Tabanllıoğlu 

name. European Culture Capital Agency 

allocated a serious budget. Approximate 

cost of the project was 90 billion TL; the 

bid was won by a firm for 65 billion TL. 

As the work was about to get underway 

a union appealed to the court and had 

the project halted, then had it cancelled. 

The basic reason for cancellation was 

the opposition to convert a rooftop area 

used solely by artists as a cafeteria into 

a pleasant restaurant open to public. 

In the project, this area was designed 

as a cafeteria, a shop selling CDs, 

books, an area for young people to 

while away the time, to meet friends, 

to sit down while waiting for opera, 

theatre or concert to start. But they 

objected to this restaurant; because 

they would not let anyone else in this 

area but themselves. They said “Will 

you make Taksim a meeting place?”, 

“Are you building a Restaurant for 

İstanbul’s rich?” And unfortunately 

courts also accepted their prehistoric 

age arguments. 

Despite the despondency we 

experienced, we cleared out areas of 

contention and created a new project; 

project was re-submitted to the 

board, we met opposition again, new 

corrections were made. This process 

took months. 

In the meantime the Agency rightly 

put forward an objection. We were 

going to spend 60-70 billion to build 

the building. They said “Why would we 

spend 40 billion on repair alone without 

doing all these improvements? We want 

to present a culture centre to İstanbul, 

not just carry out repairs”. 

It was impossible for us to find this 

40 billion; we stopped at that point. 

Unfortunately a bigoted, aged structure 

and decisions made by that structure 

is now leaving AKM in dark. I feel 

very upset by this. Despite all that 

we are trying to source our technical 

improvement project somehow to 

“repair” AKM and move in. My guess is 

that we will endeavour to do that within 

a year. 

But the damage to AKM will be an 

injustice, not only to this administration, 

Agency but also to İstanbul. 

There is a famous saying: “All roads lead to Rome.” I claim that Rome that all roads lead to is not Rome in Italy, but 

is İstanbul. Because Rome was an important city in history over 200-250 years, i.e beginning just before the birth of 

Christ finishing around 200-300-400BC; but İstanbul started around 400s, was capital of Rome until 1453; From 1453 

it was the capital of Ottoman just as magnificent as Rome was. There is no other place on earth which was a capital 

city for 1500 years, no other place as glorious. 

We don’t differentiate a period in İstanbul nor anywhere else in Turkey. Whichever period they are inherited from, we 

are endeavouring to claim our assets as much as possible, passing them over to the future. 


TARİH 

history 

ATATÜRK’ÜN 

İSTANBUL’U 

Pera Palas... Haydarpaşa Garı... Dolmabahçe Sarayı... 

Beyoğlu sokakları... Boğaz suları... 

İşte, Atatürk’ün İstanbul’u 

Aylin Şen 

ATATÜRK’S İSTANBUL 

Pera Palace... Haydarpaşa Station... Dolmabahçe Palace... Streets of 

Beyoğlu... Waters of the Bosphorus... here is Atatürk’s İstanbul 

Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhuriyet 

kurulduktan sonra İstanbul’a ilk gelişi, 

Temmuz 1927 

First visit of Mustafa Kemal Atatürk to İstanbul 

after the formation of the Repulic, 

July 1927 



“Sekiz sene evvel, mustarip, 

ağlayan İstanbul’dan kalbim 

sızlayarak çıktım. Teşyi 

edenim (uğurlayanım) yoktu. 

Sekiz sene sonra, kalbim müsterih 

olarak İstanbul’a geldim.” 

Tarih, 1 Temmuz 1927. Mustafa 

Kemal Atatürk “Vatandaşlarım” 

diye başladığı İstanbul 

Nutku’nda bunları söylüyordu. 

19 Mayıs 1919 günü kalbi 

sızlayarak ayrıldığı İstanbul’a bu 

sözlerle dönmüştü. İçi rahattı, 

çünkü yaveri Cevat Abbas 

Gürer’e söylediği gibi “düşmanlar 

geldikleri gibi gitmişlerdi”. İçi 

rahattı, çünkü onu karşılamak 

için yollara, teknelerle 

denize dökülen İstanbullular 

Cumhuriyet’e sahip çıktıklarını 

göstermişti. 

Dolmabahçe Sarayı’nda yaptığı 

konuşmada bu duygularını şöyle 

ifade ediyordu: 

“Sekiz sene önce buradan 

ayrılırken, kalbi yaralı 

olanlardan biri de bendim. Sekiz 

sene, heyet-i içtimaiyemizin 

(toplumumuzun) yeni girdiği 

devrin tarihi, içine aldığı 

ihtilâllerin, inkılâpların 

neticeleriyle doludur. Aziz 

İstanbul halkına, sekiz sene 

Haydarpaşa Garı, Haziran 1930 

Haydarpaşa Station, June 1930 

“Eight years ago, I left a suffering, 

tearful İstanbul with my heart 

aching. Nobody came to send me 

off. Eight years later, I came back 

to İstanbul with a cheer in my 

heart.” 

The date is 1 July 1927. Mustafa 

Kemal Atatürk was saying these 

in his İstanbul speech which he 

started with “My citizens”. He had 

returned to İstanbul with these 

words after leaving the city on 19 

May 1919 with his heart aching. 

He was content, because just as he 

told his aide Cevat Abbas Gürer, 

“the enemy had left just as they 

had arrived”. He was content 

because İstanbulites who took 

to the roads, filled the boats on 

the sea had demonstrated that 

they would stake a claim for the 

Republic. 

He was expressing his feelings in 

the speech at Dolmabahçe Palace 

as thus: 

“When I was departing from here 

eight years ago, I was one of 

those whose heart was wounded. 

Eight years is filled with history 

of the period our society had 

newly entered, conclusions of 

rising, revolutions, I am talking to 

reverend people of İstanbul, just as 

Dolmabahçe Sarayı’nın merdivenlerinden inerken, Temmuz 1927 

Descending the stairs of Dolmabahçe Palace, July 1927 


evvelki kadar, içinde yedi evliya 

kuvvetinde bir heyula (hayalet) 

tasavvur ettirilmek istenen bu 

sarayın içinde konuşuyorum. 

Yalnız artık bu saray, zıllulahların 

(Allah’ın gölgelerinin) değil, 

zil olmayan (gölge olmayan) 

milletin sarayıdır ve ben burada, 

milletin bir ferdi, bir misafiri 

bulunmakla bahtiyarım...” 

Haydarpaşa’da edilen yemin 

İstanbul, Mustafa Kemal için 

hep çok özel bir kent oldu. 13 

Mart 1899 tarihinde girdiği 

Mekteb-i Harbiye-i Şahane, yani 

Harp Okulu hem onun hem de 

ülkesinin kader yolculuğunu 

belirledi. Bir savaştan diğerine 

cephe cephe dolaşsa da hep 

dönüp İstanbul’a geldi. Beşiktaş 

Akaretler’de oturan annesi 

Zübeyde Hanım ve kızkardeşi 

Makbule ile hasret giderdi. 

Beyoğlu’na çıkıp arkadaşlarıyla 

buluştu. Hüznü ağır sofralarda 

memleketin gidişini konuştu. 

13 Kasım 1918 günü İstanbul’a 

geldiğinde memleketin gidişi az 

çok belli olmuştu. 

Çünkü tam da o gün, muzaffer 

itilaf devletlerinin, yani İngilizler 

ve Fransızların savaş gemileri 

Boğaz’a girip Haydarpaşa 

önünde demirlemişti. 

Mustafa Kemal, işte o gemilerle 

göz mesafesinde Haydarpaşa 

Garı’ndaydı. Bakmış ve işte orada 

“Geldikleri gibi giderler” demişti. 

Geleceğe hazırlık 

Mustafa Kemal vapurla karşıya 

geçti; ama her zamanki 

gibi annesinin 

evine 

gitmedi. 

Pera Palas 

oteline 

gitti. 

Öncesinde 

ve sonrasında 

hayatında 

büyük önem 

taşıyan otelde 

küçük bir daireye 

yerleşti. Birkaç 

gün durumu 

kolaçan etti. Daha 

sonra yakın bir 

arkadaşının 

eight years ago, from within this 

palace in which people were forced 

to imagine a ghost as strong as 

seven saints. 

But this palace is not the palace 

of shadows of the God but is the 

palace of a nation who does not 

shadow and I am elated to be here 

as an individual, a guest of this 

nation...” 

Oath taken in Haydarpaşa 

İstanbul had always been a 

very special city for 

Mustafa Kemal. 

The Military 

College he enrolled 

had determined 

his journey of 

fate as well as his 

country’s. He always 

returned to İstanbul 

despite wondering 

between battles and 

war fronts. He was 

reunited with his 

mother Zübeyde Hanım 

and his sister Makbule 

who lived in Beşiktaş 

Akaretler. He 

wandered up to Beyoğlu to meet 

up with his friends. He talked 

about the state of the country 

in gloomy diner tables. When 

he arrived in İstanbul on 13 

November 1918, the country’s 

destiny was more or less certain. 

Because exactly on that date, 

battleships of victorious entente 

states, i.e. English and French, 

had entered the Bosphorus and 

were anchored at Haydarpaşa. 

Mustafa Kemal was at 

Haydarpaşa with those 

battleships in his sight at a close 

distance. There he looked and said 

“They would leave just as they 

arrived”. 

Getting ready for future 

Mustafa Kemal crossed to the 

other shore by ferry; but he didn’t 

go to his mother’s house as he 

always had done. He went to 

Pera Palace hotel. He settled in a 

small chamber at the hotel which 

had an important place in his life 

before and after. He observed the 

situation for a few days. Later on 

he moved in to a close friend’s 


Beyoğlu’ndaki evine geçti. 

O sırada yeni bir ev 

arayışındaydı. Aradığını 

da Şişli’de buldu. Madam 

Kasabyan’ın üç katlı evini 

kiraladı. Annesiyle kız kardeşini 

de yanına almıştı, ama ev aslında 

bir “karargâh”tı. Büyük salon 

sık sık gizli toplantılara sahne 

oluyor; alt katta kalan yaveri sık 

sık önemli notları ilgili kişilere 

ulaştırıyordu. 

Şişli’deki mütevazı evde Kurtuluş 

Savaşı’nın planları, hazırlıkları 

yapıldı. Mustafa Kemal, orta 

katta arka bahçeye bakan yatak 

odasında geleceği hayal etti. 

Ve sonra sıra, o geleceği 

gerçekleştirmeye geldi. 

Mustafa Kemal, bir grup 

arkadaşıyla 16 Mayıs 1919 günü 

İstanbul’dan ayrıldı. 

Karanlık işgal yıllarının ardından 

İstanbul’un kurtuluş günü geldi. 

4 Ekim 1923 günü itilaf askerleri 

kentten ayrıldı. Sahiden de 

geldikleri gibi gitmişlerdi. Üstelik 

Türk bayrağını selamlayarak... 5 

Ekim günü Türk ordusu kentin 

Anadolu yakasına ulaştı. 6 Ekim 

günü ise çiçek yağmuru altında 

Avrupa yakasına, yani hep 

söylenegeldiği gibi “İstanbul”a 

girdi. 

Ve dönüş 

İstanbul düşman işgalinden 

kurtulsa da Mustafa Kemal daha 

yıllarca kente gelmeyecekti. 

Nedeni bir kırgınlık mıydı, yoksa 

güvenlik kaygısı mı? Ya da 

İstanbul’u başkent, kendisini de 

halife ilan etmesini bekleyenlere 

bir mesaj mı vermek istiyordu? 

Kimbilir... Ama Ankara’da 

kalmayı seçti. İstanbul’a, 

ayrılışından sekiz, kurtuluştan da 

dört sene sonra döndü. 

house in Beyoğlu. 

In the meantime, he was looking 

for a new house. He found what 

he was looking for in Şişli. He 

rented the three storey house 

from Madame Kasabyan. He took 

his mother and sister there as 

well, but the house was in fact 

a headquarters. The large living 

room was often staging secret 

meetings; His aide, who lived 

below, often delivering important 

notes to relevant people. 

Plans and preparations for the 

Independence War were made in 

that modest house in Şişli. 

Mustafa Kemal dreamt about the 

future in his bedroom in the middle 

floor overlooking the back garden. 

And later on, it was time to turn 

that dream into reality. 

Mustafa Kemal left İstanbul on 16 

May 1919 with a group of friends. 

After the dark days of occupation, 

the day İstanbul liberated had 

arrived. On 4 October 1923 

entente soldiers left the city. They 

had, in fact, left just as they had 

arrived. Moreover, they left by 

saluting the Turkish flag... on 5 th 

October Turkish soldiers arrived 

on the Anatolian side of the city. 

On 6 th October they entered 

“İstanbul” under a flower shower, 

as it’s always talked about. 

And the return 

Despite İstanbul’s liberation 

from enemy occupation, Mustafa 

Kemal would not come tothe city 

for many more years. Was the 

reason a disappointment, or a fear 

of security? Or was he trying to 

give a message to those who was 

ready for him to declare İstanbul a 

capital and himself a caliph? Who 

knows... but he chose to stay in 

Ankara. He returned to İstanbul 

Mustafa Kemal Atatürk, 1 Temmuz 1935 tarihinde Moda Deniz Kulübü’nün 

düzenlediği yat yarışmalarını izlerken 

Mustafa Kemal Atatürk, watching the yacht races on 1 July 1935, organized by 

Moda Deniz Club 


Mustafa Kemal Atatürk, Dolmabahçe Sarayı’nda, Ağustos 1929 

Mustafa Kemal Atatürk in Dolmabahçe Palace, August 1929 

Mustafa Kemal Atatürk, Yıldız Sarayı’nda, Haziran 1930 

Mustafa Kemal Atatürk in Yıldız Palace, June 1930 

Temmuz 1935 

July 1935 


Daha önce Padişah tarafından 

kabul edildiği Dolmabahçe 

Sarayı’nda Türkiye Cumhuriyeti 

Cumhurbaşkanı olarak 

dönüşünün duygularını aktardı. 

Gençliğinin Pera Palas’ında 

Cumhuriyet balolarına katıldı. 

Düşman gemilerine tanıklık eden 

Boğaz sularında Savarona Yatı 

ile eski düşmanlarının liderlerini 

ağırladı. 

Ölmek için de bu en sevgili 

şehrini seçti. 

Gümüşsuyu üzerinden sahile 

inen tramvayın kondüktörü, 

10 Kasım’da her gün sağlık 

durumunu sorduğu Gazi 

Paşa’sının öldüğü haberini aldı. 

O haberi önce tramvaydakiler 

öğrendi. Sonra bütün şehir... 

Bütün Türkiye... Ve bütün 

dünya... 

Atatürk Ankara’ya, Cumhuriyet’in 

kalbine gömülecekti belki ama 

İstanbul’un hemen her köşesi 

onun anılarını yad edecekti. 

Bugüne kadar olduğu gibi! 

Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü tarafından Yeşilköy Havalimanı’nda 

karşılanıyor, Haziran 1936 

Mustafa Kemal Atatürk is met by İsmet İnönü at Yeşilköy Airport, June 1936 

eight years after leaving, four years 

after its liberation. 

In Dolmabahçe Palace where he 

was once granted an audience with 

Padişah, he expressed his feelings 

on returning as the President of 

Republic of Turkey. 

He attended Republican balls at 

Pera Palace of his youth. 

He welcomed the leaders of old 

enemy countries on Savarona Yacht 

anchored in waters of Bosphorus 

which once witnessed enemy 

battleships. 

He also chose this dear city to die. 

The conductor in the tram heading 

to the shore via Gümüşsuyu 

received the news of his Gazi Paşa’s 

death, whose health he enquired 

every day, on 10 th November. 

Followed by the whole city... Whole 

of Turkey... And the whole world... 

Perhaps Atatürk would be buried in 

Ankara, at the heart of the Republic 

but every corner of İstanbul would 

remember his memories. Just as it 

did until today! 

Atatürk, Hukuk Fakültesi’nde öğrencilerle ders dinliyor, Aralık 1930 

Atatürk is in class with the students of Law Faculty, December 1930 


FUAR ÖZEL 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


TARİH 

history 

ŞEHİR EFSANESİ 

YA DA 

BİR EFSANE ŞEHİR 

“İstanbul bir Babil’dir, bir dünyadır, âlemin yaratılmasından 

önceki karışıklıktır. Güzel midir? Harikuladedir! Çirkin midir? 

Korkunçtur! Hoşa gider mi? Sarhoş eder! 

Orada kalır mısınız? Kim bilir!” 

Nihal Boztekin 

CITY LEGEND OR A LEGENDARY CITY 

“İstanbul is a Babylon, it is a world, it is the chaos before the creation of 

universe. Is it pretty? It is spectacular! Is it ugly? It is terrible! Is it likeable? 

It makes you drunk! Would you stay there? Who knows!” 


İtalyan yazar Edmondo 

d’Amicis 19. yüzyıl sonlarında 

İstanbul’a gelir. İlk günlerde, 

kendi tabiriyle, hiçbir şey 

anlamaz, şaşırıp kalır; bir yandan 

bir ömür burada yaşamak, bir 

yandan ertesi gün ayrılıp gitmek 

ister. Bütün bu kargaşayı kaleme 

almak istediğinde ise şu cümleler 

çıkar ağzından: “Şeytan bazen, 

masanın üzerindeki bütün 

kitaplarla kâğıtları topla, 

pencereden fırlat at diyor.” 

Ama öyle bir efsunu vardır ki 

şehrin, anbean gördüklerini 

kaydetmekten, her köşeyi 

tasvirden alıkoyamaz kendini. 

“İstanbul’u anlatmaya kim 

cüret edebilir!” dese de, sadece 

kendisi değil, onlarca seyyah 

da bu tarifi zor şehre ilişkin 

efsanelere tanıklık etmiştir; kimi 

kuruluş hikâyelerinden, kimi bir 

abidesinin gizeminden açmıştır 

sözü. İşte bunlardan birkaçı... 

Kartal ile yılan... 

İstanbul’un kuruluşuna ilişkin 

türlü efsane dolaşır dillerde. 

Bunlardan birini, Nestor İskender 

şu olay eşliğinde 

nakleder: Bu 

topraklar ar 

üzerinde e bir 

gün bir yılan 

yuvasından 

n 

çıkarak 

sürünmeye 

e 

başlamıştır ştır 

ki, tam 

o sırada 

bir kartal al 

hızla alçalır, 

yılanı alıp 

havalanır; 

ama yılan boş 

durmaz, kartalın 

gırtlağını sıkmaya 

başlar. 

Bu sırada 

Büyük 

Konstantin 

ve yanındakiler olanları seyre 

dalmıştır; hayvanlar yere düştüğü 

anda koşup kartalı kurtarırlar. 

Bu olup bitenden tedirgin olan 

Konstantin, güvendiği ermişleri 

çağırıp olayı anlattığında ilginç 

bir yanıt alır: 

“Bu şehre Yedi Tepeli denecek; 

Edmondo d’Amicis 

Edmondo d’Amicis 

Italian author Edmondo 

d’Amicis arrives in 

İstanbul towards 

the end of 19 th 

century. Initially, 

in his own 

words, he can’t 

comprehend 

anything; he 

is confused, 

one minute 

he wants to 

live here for a 

lifetime, next 

minute he wants 

to leave tomorrow. 

When he tries to put 

all this turmoil in writing 

he utters the 

following 

sentence: 

“Sometimes the 

daemon inside me tells me to gather 

all the books and the paper on my 

desk and throw them out of the 

window.” 

But the city has such charm that 

he can’t help himself to record 

everything the moment he witnesses 

them, to describe every corner. 

While he was saying “Who could 

dare to explain İstanbul!”, not only 

him but also dozens of travellers 

had been witness to legends about 

this difficult to explain city; some 

started to talk about stories about 

its formation, others started with the 

mystery of one of its monuments. 

Here are a few of them... 

Eagle and the snake... 

Many legends are abounding 

relating to how İstanbul was formed. 

Nestor İskender tells one of these 

with this story: One day, a snake 

on this land gets out of hiding and 

starts crawling about but an eagle 

descends down and grabs it and 

takes off; but the snake doesn’t 

yield and starts choking the eagle. 

Meanwhile Konstantin the Great 

and his men are busy watching this 

event; once the animals land on 

the ground the men run to free the 

eagle. Perturbed by what he sees, 

Konstantin calls for his trusted 

saints to describe the event he just 

witnessed, to which he receives an 

interesting answer: 

“This city will be called Seven Hilled; 

İstanbul efsanelerinden birinin kahramanları 

olan antik kartal ve yılan mozaiği 

A mosaic of the antique eagle and the snake 

which has become one of the heroes of the 

legend of İstanbul

yeryüzünde başka bütün 

şehirlerden fazla şan ve şöhrete 

kavuşacak, ama iki deniz arasında 

olduğundan, iki okyanusun 

dalgaları onu dövdüğünden, bir 

o yana bir bu yana meyledecek.” 

Bu sözler bir şehrin kuruluşunun 

simgesi olur. Mimarlar ve ustalar 

çağrılır, surları ve burçları inşa 

etmekle görevlendirilip hemen 

çalışmaya başlamaları ve sokaklar 

ile meydanları şekillendirmeleri 

buyrulur. Konstantiniye inşa 

edilecektir... 

Tılsımların koruması altında 

Şehir kurulmuştur kurulmasına 

ama, ilk günlerden itibaren 

hakkında türlü felaket senaryosu 

üretilir, karşılığında da tılsımlar 

girer devreye. Bu tılsımların 

yaratıcılarından biri olan Tyanalı 

Apollonios’un marifetlerini, 

574’te yazılmış bir tarih kitabının 

satırları arasından dinleyelim: 

“Domitianus zamanında Tyanalı 

büyük bilgin Apollonios ününün 

doruğundaydı; şehirden şehire, 

ülkeden ülkeye gider, tılsımlar 

yapardı. Roma’dan yola çıkıp 

Bizans’a da geldi, bugün ne 

mutluluk ki Konstantiniye adını 

alan Byzas’ın 

şehrinde de birçok 

tılsım yaptı. Bizanslıların isteği 

üzerine yaptığı tılsımlar arasında 

leyleklerle, şehrin ortasından 

geçen Lycus ırmağıyla, 

kaplumbağalarla, atlarla ilgili 

olanlar ve başkaları büyük 

hayranlık uyandırır.” 

Apollonios’u bu tılsımları 

yapmaya iten neden ise 

ejderhaların şehri sarması, 

leyleklerin sarnıçlardan 

topladıkları yılanları 

yoldan geçenlerin 

üzerine atıp ölümlere 

yol açmasıydı. 

Ayasofya Müzesi’nde 

bulunan İmparator 

I. Konstantin’in mozaiği 

The mosaic of Emperor 

I. Konstantin in St Sophia 

Museum 

It will receive more fame and glory 

than all the other cities in the world, 

but because it is in between two 

seas, waves of two oceans will beat 

its shores, it will lean to this side 

and then to the other.” 

These words became the symbol of 

the formation of a city. Architects 

and craftsmen were called upon, 

they were given orders to build 

walls and towers immediately and 

shape its streets and squares. 

Konstantiniye would be built... 

Under the protection of spells 

The city was formed but from first 

day onwards all sorts of disaster 

scenarios were created, and as a 

result spells entered the stage. Let’s 

hear the gimmicks of a creator of 

one of these spells, Apollonios of 

Tyana from the pages of a history 

book written in 574: 

Great scholar Apollonios from Tyana 

was at the peak of his fame during 

Domitianus; he would go from city to 

city, country to country to perform 

spells. He arrived in Byzantium after 

setting of from Rome; it was with 

such happiness that he performed 

several spells in the city of Byzas 

which is known as Konstantiniye 

today. Among the spells requested 

by Byzantine, ones relating to 

storks, River Lycus flowing in the 

middle of the city, turtles, horses 

and others attract great interest. 

32 

TÜRSAB DERGİ | EKİM 2010 

Büyük bilgin 

Tyanalı Apollonios 

Great scholar 

Apollonius from Tyana

Atmeydanı’nda bir tüccar 

Atmeydanı’nda, yani bugünkü 

Sultanahmet Meydanı’nda 

vaktiyle, altın suyuna batırılmış 

tunçtan bir adam heykeli 

bulunduğunu uğunu gözümüzün önüne 

getirelim... 

Rivayet o ki, bir 

malın fiyatında 

anlaşamayan 

tacirler, “Adil” 

adını verdikleri 

bu heykelin 

yanına gelir, 

doğruluğunu ğunu 

öngördükleri parayı 

avcuna sayarlarmış. 

Heykel avcunu kapadığı 

zaman, bu paranın adil bir fiyat 

olduğunu varsayar ve tartışmasız 

kabul ederlermiş. 

Ancak, yine böyle bir deneme 

sırasında sinirlenen bir satıcı 

öyle öfkelenmiş ki heykelin elini 

kırıvermiş. 

O günden sonra “Adil”, adına 

yakışan adaleti sağlayamaz 

olmuş. 

Geç kalmadan... 

Yüzyıllar arasında bir seksek 

oynayıp yine Edmondo 

d’Amicis’e dönelim ve yazarın 

o hayran olduğu “dünyanın en 

güler yüzlü şehrinin” geleceğiyle 

ilgili kaygılarına kulak 

verelim: 

“Gelecekteki 

İstanbul’u görür 

gibi oluyorum. 

Tepeler 

düzleştirilecek, 

korular yerle 

bir 

edilecek; rengârenk 

küçük evler yıkılacak; 

uzun, dümdüz, birbirine 

benzer sokaklar İstanbul’u 

kocaman yollara ayıracak; telgraf 

telleri gürültülü şehrin damları 

üzerinde büyük bir örümcek ağı 

gibi iç içe geçecek... Bu manzara 

gözümün önüne gelince kalbim 

sıkışıyordu...” 

İstanbul, kalbimizin sesini 

dinleyip ona sahip çıkmamızı 

bekliyor. Belki hâlâ geç 

değildir... 

Levni’nin ünlü eseri Surname’de bulunan Hipodrom’un (At Meydanı) resmedildiği 

bir minyatür 

A miniature showing the Hippodrome mentioned in Levni’s famous work Surname 

Reasons which led Apollonios 

to perform these spells were 

surrounding of the city with 

dragons, dropping of snakes 

collected by storks from 

cisterns, from high above, 

resulting in killing 

people. 

A Merchant at 

Atmeydanı 

Let’s visualise that 

once upon a time there 

was a bronze statue 

soaked in gold of a man 

in Atmeydanı, i.e. today’s 

Sultanahmet Square... 

Legend has it that 

merchants who could 

not agree on price 

of an item would 

go to this statue 

they called “Just”, 

and count what they 

thought was the true 

worth of the item into his 

palm. 

When the statue closed his palm 

they would see this as the sign that 

the price was correct and accept that 

without an argument. 

But during one of these rituals, a 

seller who lost his temper broke the 

statue’s hand. After that day, “Just” 

had been left unable to provide 

justice as befit his name. 

Before it’s too late... 

Let’s hop around the 

centuries and go 

back to Edmondo 

d’Amicis and listen 

to the author’s 

concerns about “the 

world’s most smiley 

faced city” which he 

adored: 

“I can almost see the İstanbul 

of future. The hills will 

be flattened, woods 

will be destroyed; 

colourful little houses 

will be demolished; 

long, straight streets 

similar to each other 

will turn İstanbul into 

giant streets; telegram 

wires will cross each other 

over the roofs of the noisy city like a 

spider’s web...My heart ached when 

I thought about this scenery...” 

İstanbul is waiting for us to listen to 

our hearts to own it up. Maybe it is 

not too late... 



OTEL 

hotel 

İHTİŞAMIN 

YENİDEN DOĞUŞU 

Zenginliğin ve lüksün simgesiydi... Dünyanın en önemli 

insanlarını ağırladı... Savaş rüzgârları fırtınaya dönüştüğünde 

işgalci komutanlarla casuslar hamlelerini aynı salonda 

gerçekleştirdi. Böyle görkemli bir tarihe sahip Pera Palas... 

Üstelik de eskisi kadar güzel! 

Aylin Şen 

GRANDEUR BORN AGAIN 

It was the symbol of wealth and luxury... It hosted most important people 

of the world... When the winds of war turned into a storm, occupying 

commanders and spies made their moves in the same hall. Pera Palace has 

such a splendid history... What’s more is that it is as beautiful as it once was! 


M.K. Atatürk 

M.K. Atatürk 

Mata Hari 

Mata Hari 

Greta Garbo 

Greta Garbo 

Alfred Hitchcock 

Alfred Hitchcock 

Hangisi İstanbul’un 

simgesidir? Kızkulesi 

mi? Galata Kulesi mi? 

Yoksa Boğaz Köprüsü 

mü? Herkes farklı yanıt verebilir. 

Herkes İstanbul’un bir 

güzelliğinden 

seçim yapıp 

kalbine 

yerleştirebilir. 

Ama hiçbiri 

Pera Palas kadar 

siyaseti, insanı, 

modası, tarihi 

ve bugünü ile 

İstanbul’u 

anlatamaz. 

Kimler gelip 

geçmemiştir 

ki oradan: 

Yakalanıp 1917 

yılında idam 

edilmeden önce 

kimbilir kimlerle 

görüşmek için 

İstanbul’a gelen 

Mata Hari... 

Hiç yakalanmayan “Çiçero” 

lakaplı ünlü casus... 11 günlük 

sır seyahati ile Agatha Christie... 

Hayatı bütünüyle sır perdesi 

arkasında gizlenen Greta Garbo... 

Alfred Hitchcock... Ve Atatürk’ten 

Kraliçe II. Elizabeth’e dünya 

liderleri... 

Lüksün karşılığı 

Pera Palas, varlığını aslında Şark 

Ekpresi’ne borçluydu. İstanbul 

Agatha Mary Clarissa Christie 

Agatha Mary Clarissa Christie 

Which is the symbol of İstanbul? 

Maiden’s Tower? Galata Tower? or 

Bosphorus Bridge? Everyone may 

answer different. 

Everybody may choose from one 

of İstanbul’s beauty and place it 

in their heart. 

But none could 

describe İstanbul 

with its politics, 

people, history 

and today as 

much as Pera 

Palace can. 

Who hasn’t 

passed through 

there: Mata 

Hari who came 

to İstanbul to 

have a meeting 

with who knows 

whom before 

being caught and 

hanged in 1917... 

the famous 

spy nicknamed 

“Çiçero” who 

was never caught, Agatha Christie 

with her mysterious 11 day 

trip... Greta Garbo whose life was 

completely shrouded in mystery... 

Alfred Hitchcock... And the world 

leaders from Atatürk to Queen 

Elizabeth II... 

Price of luxury 

Pera Palace, in fact, owes its 

existence to Orient Express. As 

İstanbul was opening its gates 

Efsanevi Şark Ekspresi, Bulgaristan’ın Varna kentinde 

The legendary Orient Express is in Varna, Bulgaria 


19. yüzyılda kapılarını Batı’ya 

açarken, Avrupa sosyetesi de 

İstanbul’u keşfetmişti. Lüks bir 

otel gibi tasarlanan Şark Ekspresi 

de o isimleri İstanbul’a taşıyordu. 

Ancak, o varlıklı konukların 

kalacağı kapasitede bir otel 

yoktu. Bunun üzerine 1892 

yılında lüks bir otel için inşaat 

başladı. Otel üç yıl sonra bittiği 

zaman Şark Ekspresi’nin de sahibi 

olan Uluslararası Yataklı Vagonlar 

Şirketi, otelin yarı hissesini satın 

aldı. İstanbul’un en eski yerleşim 

yerlerinden Pera’da kurulan ve 

bu nedenle Pera adını alan otel, 

bir anda kentin en gözde mekânı 

haline geldi. 

Birbirinden ünlü, varlıklı 

müşterileri ağırlamak için her 

şey düşünülmüştü. Mimari 

özellikleri, batının art nouveau 

tarzıyla Osmanlı’nın oryantalist 

mimari tarzı bir araya getirilmişti. 

Bu, konuklara Şark havasını 

yaşama imkânı veriyordu. Ama 

konfor da unutulmamış ve otel 

dönemin bütün yenilikleriyle 

to the West, European high 

society had discovered İstanbul. 

Designed as a luxury hotel, Orient 

Express was carrying those people 

to İstanbul. But there wasn’t 

a big enough hotel for those 

wealthy visitors. Whereupon, the 

construction of a luxurious hotel 

had started in 1892. When the 

construction was completed three 

years later International Sleeping- 

Car Company which owned the 

Orient Express bought half of the 

hotel’s shares. The hotel which 

was given the name Pera as it was 

situated in Pera, the oldest part 

of İstanbul, suddenly became the 

most favourite place of the city. 

Everything was thought of in 

order to host the most famous, 

wealthiest of customers. 

Architectural attributes brought 

together art nouveau style of the 

west with oriental architectural 

style of Ottoman. This would 

allow the guests to experience 

the oriental atmosphere. But the 

comfort wasn’t overlooked and 

101 numaralı oda 

Otelin pek çok odası farklı bir özellik 

ya da isimle anılıyor. Ancak 101 

numaralı odanın bambaşka bir yeri 

var. Pera Palas’ın yeni döneminde de 

hiçbir misafir bu odada kalmayacak. 

Çünkü bu odada daha önce Mustafa 

Kemal Atatürk kaldı. 

Mustafa Kemal Atatürk, ismini 

Pera Palas konuk defterine ilk kez 

yazdığında, yıl 1917 idi. O yıldan 

sonra defalarca otelde kaldı Atatürk. 

Cephe dönüşlerinde adeta evi 

gibi kullandığı 101 numaralı oda, 

Kurtuluş Savaşı’na giden yolculukta 

tarihi anlara tanıklık etti. Odada gizli 

toplantılar yapıldı, kararlar alındı. Üst düzey isimler orada ağırlandı. 

İşte o 101 numaralı oda, doğumunun 100. yılı olan 1981’de, 

Atatürk’ün bazı kişisel eşyalarının da sergilendiği bir müze oda haline 

getirildi. 

Atatürk’ün en sevdiği renk olan, diğer tüm evlerinde ve adına 

açılmış müze-evlerde de kullanılan gündoğumu rengi, “şafak” 

pembesiyle yenilenen 101 numaralı müze oda, müzayedelerden 

temin edilen yerli ve yabancı nadide Atatürk kitapları, imzalı fotoğraf 

ve kartpostallar, madalyalarla daha da zenginleştirilerek geleceğe 

emanet edildi. 

Room 101 

Many rooms of the hotel is referred to 

by a name or a different feature. But 

room 101 has a special place. In the new 

period of Pera Palace no guests will be 

able to stay here. Because this room was 

previously occupied by Mustafa Kemal 

Atatürk. 

The first time Mustafa Kemal Atatürk 

wrote his name in Pera Palace guest 

book, the year was 1917. Atatürk stayed 

in this room several times after that 

year. Room 101 which he used almost 

as a home upon his return from war 

fronts witnessed historical moments on 

the journey that led to the Independence 

War. Secret meetings were held in the room, decisions made. High level 

names were welcomed there. 

Room number 101 was turned into a museum, exhibiting some of Atatürk’s 

private effects, in 1981 which was the centenary of his birth. 

The room-cum-museum room 101 was decorated in “dawn” pink colour 

which was Atatürk’s favourite. Same colour was also used in all other 

houses and museum-homes that carry his name. The room was enriched 

with rare Atatürk books obtained from auctions locally or abroad, 

autographed photographs, postcards, medals and entrusted to the custody 

of future. 


Efsanevi Şark Ekspresi’nin son durağı İstanbul Sirkeci Garı 

İstanbul Sirkeci Station, the last stop of the legendary Orient Express 

donatılmıştı. İstanbul’da Yıldız 

Sarayı ve Amerikan Hastanesi 

dışında elektriğin ilk verildiği, ilk 

elektrikli asansörün ve ilk akar 

sıcak suyun bulunduğu bina Pera 

Palas’tı. 

Değerli gümüş takımlar, kristal 

avizeler ve porselen yemek 

takımları konforu tamamlıyordu. 

Otel, döneminin en seçkin 

örneklerinden biri olmuştu. Ve 

sadece Şark Ekspresi’nin taşıdığı 

Avrupalı konuklarını değil, 

Osmanlı paşalarını, zenginlerini 

de ağırlıyordu. İstanbul’un nabzı 

artık orada atıyordu. O kadar 

ki, Şeker Ahmet Paşa ilk resim 

sergisini Pera Palas’ta açmıştı. 

Savaş molası 

Ancak görkemli günler 1. Dünya 

Savaşı ile birlikte karardı. Çünkü 

Osmanlı savaşta Fransa ile karşı 

saflardaydı. Ayrıca Avrupa’nın 

seyahati düşünecek hali 

kalmamıştı. Bu da Şark Ekspresi 

seferlerine ara verilmesi anlamına 

geliyordu. Gelişmelerden 

etkilenen otel mali olarak 

a 

zora girince, 1915 

yılında işletmesi 

Mersinli 

Anastassiadis’e 

verildi. 

Savaş 

yıllarında 

otelin 

müşterileri de 

manzarası da çok 

değişmişti. Avrupalı 

zenginlerin yerini 1917 yılındaki 

Sovyet Devrimi’nden kaçan 

Ruslar almıştı. 

Pera Palas, bir yanda Beyaz 

Ruslar, bir yanda İngiliz işgal 

kuvvetlerinin subaylarıyla 

the hotel was equipped with novelty 

of the time. Pera Palace was the 

first building, aside from Yıldız 

Palace and American Hospital, to 

have electricity, first elevator with 

electricity and first running 

hot water. 

Precious silver 

cutlery sets, 

crystal 

chandeliers 

and porcelain 

dinner sets 

completed 

the comfort. 

The hotel became 

the most distinguished 

example of its period. And it was 

not only hosting European guests 

arriving on Orient Express but also 

paşas and wealthy of Ottoman. 

İstanbul’s heart was beating there 

now. So much so that Şeker Ahmet 

Paşa opened his first exhibition at 

Pera Palace. 

War break 

But the glorious days turned dark 

with the start of I. World War. 

Because Ottoman and French 

were on opposite sides in the war. 

Besides, Europe was not in a state 

to think about travelling. That 

meant that it was time to give a 

break to Orient Express’ journeys. 

Effected by these developments, 

the hotel’s management was given 

to Anastassiadis from Mersin in 

1915. 

Scenery and the customers of the 

hotel had changed during the war 

years. Wealthy of Europe was 

replaced by Russians escaping 

1917 Soviet Revolution. Pera 

Palace was almost a mirror of 

the world with White Russians on 


Agatha’nın n sırrı 

Hiç kuşku yok ki, Pera Palas’ın as’ın 

en çok 

rağbet gören odası 411 numaralı 

oda olacak. Çünkü orası, rivayet o 

ki, cinayet romanları kraliçesi 

Agatha Christie’nin 11 

günlük sırrına tanıktır. Gerçi 

otel, yakın tarihin bütün 

güçlü krallarını, kraliçelerini ini 

ve sanatçılarını ağırlamıştır. ır. 

Ancak hiçbiri “Agatha’nın 

sırrı” kadar ilgi çekmemiştir. 

İngiliz romancı ile Pera 

Palas isimleri aslında sadece 

bu sır nedeniyle kesişiyor 

değildi. Çünkü Agatha 

Christie otelin müdavimleri 

arasındaydı. O ünlü “Şark 

Ekspresi’nde Cinayet” romanının 

bir bölümünü de Pera Palas’ın as’ın n411 

numaralı odasında yazmıştı. 

O romanı kadar ilginç bir olayın baş kahramanı ise bizzat kendisiydi. 

1926 yılında yazarın arabası Londra yakınlarında bir göl kenarında, 

ağaca çarpmış olarak bulundu. Belli ki araba kaza yapmıştı. Peki; 

kurbanı neredeydi? 

Agatha Christie günlerce arandı. Ne ölüsüne ulaşılabildi, ne dirisine. 

Tam 11 gün sonra ortaya çıktığında ise hiçbir açıklama yapmadı. 

İşte bu sır günler, akla gözlerden uzaklaşmak için İstanbul’a, Pera 

Palas’a gittiği ihtimalini getirdi. Ancak yazar buna da yanıt vermedi. 

Ölümünden sonra ortaya çıkan bir not, öyküyü yeniden başlattı. 

İddiaya göre, o notta yazar “Kayıp 11 günün sırrı Pera Palas’ın 411 

numaralı odasında saklı” diye yazmıştı. Haber büyük heyecan yarattı. 

Hele sahneye Amerikalı “medyum” Tamara Rand çıkınca... Tamara 

Rand, daha telefonda bir ipucuna ulaşmış ve odanın döşemesi altına 

gizlenmiş bir anahtardan söz etmişti. Medyumla ve çıkan haberlerle 

ne ölçüde ilgileri vardı kimbilir, romancının hayatını film yapmak 

isteyen ünlü yapım şirketi Warner Bros’tan bir yetkili İstanbul’a geldi 

ve anahtarı buluverdi! 

O sırada otelin işletmesini üstlenen Hasan Süzer, 2 milyon dolar 

karşılığı anahtarı vermeye razı oldu. Bütün gelişmeler, söylentiler 

Agatha Christie’nin romanları kadar heyecan verici görünüyordu. 

Ama, hiç hesapta olmayan bir şey öyküyü noktaladı: 1979 

Haziran’ında otel çalışanları greve gitti. Ve Pera Palas tarihinde ilk 

kez 9 ay kapalı kaldı. Warner Bros yetkilisi eli boş döndü. Medyum 

Tamara Rand da umduğunu bulamadı. 

Yine de Agatha’nın sırrı Pera Palas’ın en ilginç öyküsü olma 

özelliğinden hiçbir şey kaybetmedi. Otel şimdi, konuklarını, yazarın 

romanlarının da yer aldığı özel bir dekorasyonla 411 numaralı odada 

ağırlıyor. Tabi gelen isteklerden sıra bulabilenlere! 

Agatha’s secret 

Without a doubt, the room most demanded in Pera Palace will be room 

number 411. Because that room, according to tale, is witness to 11 

day long secret of the queen of murder mystery novels Agatha Christie. 

Although the hotel had welcomed powerful kings, queens and artists 

of near history, none had attracted interest as much as “the secret of 

Agatha”. 

Paths of the English Novelist and the name of Pera Palace doesn’t just 

cross because of that secret. Becasue Agatha Christie was among the 

hotel’s frequent visitors. She wrote parts of her famous novel “Murder on 

the Orient Express” in room 411 of Pera Palace. 

She herself was the heroine of a situation as interesting as her novel. 

In 1926, the author’s car was discovered on a lakeside near London, 

crashed into a tree. It was obvious that the car had an accident. But 

where was its victim? 

The search for Agatha Christie went for days. Neither her, nor her body 

could be found. But when she appeared 11 days later she never offered 

an explanation. 

That’s why those secret days brought the possibility that she went to 

İstanbul, to Pera Palace to be away from the eyes and minds of people. 

A note discovered after her death reignited the story. According to claims, 

the author had written “secret of lost 11 days is hidden in Pera Palace 

room 411” in that note. The news created great excitement. Especially 

when American “medium” Tamara Rand came to the fore... Even while 

still on the telephone, Tamara Rand discovered a clue and talked about 

a key hidden under the floorboard of the room. Who knows how much 

relation it bears but a representative from Warner Bros. came to İstanbul 

to make a film about the life of the famous author and discovered the key! 

Hasan Süzer, manager of the hotel at the time, agreed to give the key 

in return for 2 million US dollars. All the developments, rumours were 

appearing to be as exciting as an Agatha Christie novel. But something 

unthinkable put an end to the story: Hotel workers went on strike in June 

of 1979. And for the first time in its history the hotel stayed shut for 9 

months. Warner Bros. representative went home empty handed. Medium 

Tamara never discovered what she hoped for. 

But the secret of Agatha Christie never lost its value for being the Pera 

Palace’s most interesting story. The hotel now welcomes its guests in 

room 411 which has been especially decorated and includes a display of 

the author’s books. Of course if you can get in the queue with those who 

want to stay there. 

Ünlü yazar Agatha Chiristie’nin efsanevi Şark Ekspresi ile gelip 

İstanbul’da, Pera Palas’da kaldığı oda 

The room Agatha Christie stayed in while she was in Pera Palace when she 

arrived in İstanbul on board the legendary Orient Express 


dünyanın aynasıydı sanki. 

Lüks salonlarında da savaştan 

başka bir şey konuşulmuyordu 

zaten. 

Savaş yılları... Sonrasında 

Kurtuluş Savaşı... Genç 

Cumhuriyet... 

Pera Palas, II. Dünya Savaşı 

yıllarında da yine tarihe ayna 

tuttu. Ancak bu kez Türkiye 

savaşın dışındaydı. 

Bu yüzden “işgalciler” ya da 

“müttefikler” yoktu. Onun 

yerine savaşan tarafların 

büyükelçileri, casusları 

otelin karşılıklı salonlarında 

toplanıyor, Avrupa’nın gidişatını 

konuşuyordu. 

Tarih sayfaları gibi Pera Palas da 

değişimden nasibini aldı. Otel 

pek çok kez el değiştirdi. 

Yüzüncü yaşını kutlamasından 

bir süre sonra, uzun bir 

kamulaştırma sürecinin ardından 

1994’te Turizm ve Kültür 

Bakanlığı’na geçti. 

2006 yılında işletme hakkı 

İhsan Kalkavan’a verildi. Bu 

tarihten sonra da otel “yeniden 

doğum” için kapatıldı. Dört yıllık 

bir restorasyon ve renovasyon 

dönemi yaşadı. 115 odası, 

salonları tek tek elden geçirildi. 

23 milyon euro harcanarak 

ihtişam yeniden yaratıldı. 

one side and officers of occupying 

English forces on the other. 

Already the talk in its luxurious 

halls was nothing other than war. 

War years... Later the 

Independence War... Young 

Republic... Pera Palace, again 

held a mirror to history during II. 

World War years. But this time 

Turkey was not involved in the 

War. Because of that there were 

no “occupiers” or “allies”. In their 

place, ambassadors, spies of 

warring nations would gather in 

halls, talking about Europe’s state 

of affairs. 

Just as the pages of history, Pera 

palace also had its share from 

change. 

The hotel changed hands several 

times. Shortly after celebrating 

its centenary and following a 

lengthy period of nationalisation 

it was handed over to the Ministry 

of Tourism and Culture in 1994. 

Operating rights were awarded to 

İhsan Kalkavan in 2006. 

After that date the hotel was 

closed to “born again”. It went 

through a period of restoration and 

renovation which took four years. 

Every single one of 115 rooms and 

halls were overhauled. Grandeur 

was recreated by spending 23 

million Euros. 

Yenilenen Pera Palas Oteli’nin 

yemek salonu, çift kişilik yatak 

odası ve lobisi 

The dining hall, a double 

bedroom and the lobby of the 

renovated Pera Palace 


Pera Palas kapılarını açtı 

Efsanevi Pera Palas Oteli, titizlikle sürdürülen restorasyon ve renovasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından yeni yüzüyle yeniden 

İstanbul’la buluştu. Bu tarihi buluşma 26 Eylül 2010 günü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, 

Devlet Bakanı ve AB Başmüzakerecisi Egemen Bağış, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah 

Demircan, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, otelin sahibi Kalkavan ailesi ve diğer konukların katıldığı bir açılış töreniyle gerçekleşti. 

Törende konuşan Başbakan Erdoğan, bu esere sahip çıkmalarından dolayı Kalkavan ailesine teşekkür ederek, otelin tarihinde çok sayıda 

misafir ağırladığını, devlet konuklarına ev sahipliği yaptığını dile getirdi ve Gazi Mustafa Kemal’in “istikametini belirlediği yer” olarak 

tanımladığı otelle ilgili şunları söyledi: “...Birçok devlet büyüklerinin İstanbul’a geldiğinde ağırlanarak tatlı anılarla döndüğü bir mekân. 

Tüm bunların yanında ilklerin olduğu bir otel. İlk asansör bu otelde. Pera’nın ilkleri önemli. Bu ilk restorasyonda Pera’nın İstanbul’a 

kazandırılmasına vesile oldukları için Kalkavan ailesini kutluyorum. Turizm ve kültür dünyasına hayırlı olsun.” 

Yenilenen Pera Palas Oteli’nin açılışına 

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul 

Günay, TÜRSAB Başkanı Başaran 

Ulusoy ve çok sayıda davetli katıldı 

(yanda) 

Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan, 

Culture and Tourism Minister Ertuğrul 

Günay, TÜRSAB Chairman Başaran 

Ulusoy and numerous guests were at the 

opening of the renovated Pera Palace 

(side) 

Açılış sonrası Başbakan Recep 

Tayyip Erdoğan ve beraberindekiler 

Mustafa Kemal Atatürk’ün Pera 

Palas’ta kaldığı odayı gezdiler (altta) 

Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan 

and those accompanying him visited 

the room Mustafa Kemal Atatürk staye 

in Pera Palace (below) 

Pera Palace opened its gates 

Legendary Pera Palace with its new facade met with İstanbul after 

the completion of restoration and renovation works were carried out 

diligently. 

This historical meeting took place in a ceremony attended by the Prime 

Minister Recep Tayyip Erdoğan, Culture and Tourism Minister Ertuğrul 

Günay, Minister of the State and Head of EU Negotiators Egemen Bağış, 

Governor of İstanbul Hüseyin Avni Mutlu, Beyoğlu Mayor Ahmet Misbah 

Demircan, TÜRSAB Chairman Başaran Ulusoy, Kalkavan family who own 

the hotel and other guests on 26 September 2010 

Speaking at the ceremony, the Prime Minister Erdoğan thanked the 

Kalkavan family for owning up this monument, reminded that the 

hotel welcomed many guests, was host to many state guests during 

its lifetime and continued his speech about the hotel in which Mustafa 

Kemal “determined his direction” thus: “... This is a place where many 

statesmen stayed and returned home with happy memories. It is also a 

hotel where firsts were observed. 

First lift was in this hotel. Pera’s firsts are important. 

I congratulate Kalkavan family for being the reason for the first 

renovation which gave Pera to İstanbul. Congratulations to tourism and 

culture world.” 


NOT DEFTERİ 

notebook 

UZAY ÇAĞI CADDESİ’Nİ 

GEÇİNCE... 

İstanbul’da kaç cami, kaç kilise var? Kentin fetih sonrasında 

kurulan ilk semti neresi? Sokaklarının sayısı kaç? Rakamlar da 

ilginç, sokaklarının, caddelerinin isimleri de... 

Aylin Şen 


İstanbul, dünya üzerinde dinlerin 

yüzyıllar boyunca bir arada yaşadığı 

ender kentlerden biridir. 2000 yılı 

nüfus sayımı, o yüzyıllardan bugünlere 

gelen tabloyu şöyle özetler: İstanbul’da 

a 

bugün 2691 faal cami, 123 faal kilise, 

26 faal sinagog mevcut. Ayrıca, 

109 Müslüman, 57 de gayrımüslim m 

mezarlığı var. 

Malum, İstanbul’un bir önceki adı 

Konstantinapol idi. Aslında günümüzde 

de bu adla anılıyor. Ama bakın nasıl! 

İstanbul’un dört kıtadan tam 62 kardeş 

kenti var. Onlardan biri de, Cezayir’in 

büyük kentlerinden Konstantin. Tahmin 

edileceği gibi, bu isim fetih öncesi 

İstanbul’a Konstantinapolis diyenlerin erin “kardeşleri” 

tarafından konmuş. Kent yüzyıllar boyunca el değiştirse de ismi değişmemiş. 

Bir kente, bir caddeye ya da sokağa nasıl isim verilir? Bu sorunun 

yanıtı, özellikle İstanbul gibi 30 bin sokağı bulunan devasa bir kent için 

hiç de kolay değil. Bu yüzden “Cumhuriyet” gibi bazı kavramlar neredeyse 

yüzlerce sokağa birden isim olmuş, hatta bazıları aynı mahalledeki sokaklara 

verilmiş. 

İstanbul’un “en ilginç” sokak isimlerine gelince... Seçim yapmak hiç kolay 

olmasa da işte birkaçı: Otello Kamil Sokak, Yaşmak Sıyıran Sokak, Kokoroz 

Sokak, Çaçaron Sokak. 

Bir de mahallenin ismiyle bir araya gelince iyice ilginç hale gelen isimler 

var. Örneğin Küçükçekmece Kanarya Mahallesi’nden birkaç sokak: Papağan 

Kuşu Sokak, Penguen Sokak, Tavus Kuşu Sokak... Kimler nasıl seçti bu 

isimleri, kimbilir! 

Belki de en ilginç seçim şu: OSTİM’in önünden geçen caddeye “Uzay 

Çağı Caddesi” ismi konmuş. Bu bir benzetme mi, yoksa temenni mi? 

Bilmiyoruz. 

Uzay Çağı Caddesi veya Penguen Sokak, eskilerin deyişiyle “ismiyle 

müsemma” mı, yani ismine yakışıyor mu, tartışılabilir. Ama bir isim var ki, 

doğrudan orayı tarif ediyor. Dolmabahçe adı, tam da deniz doldurularak 

elde edilen araziye verilmiş, yani tam anlamıyla yakışmış. 17. yüzyıla 

kadar Osmanlı kaptan-ı derya gemilerinin demirlediği koy, önce bataklık 

haline gelmiş. Daha sonra da doldurulmaya başlanmış ve padişahların 

eğlencelerine tanık olan bir “hasbahçe” haline dönüşmüş. İsmini de işte bu 

özelliğini bire bir yansıtır biçimde almış: Dolmabahçe. 

İsim aranırken hiç zorluk çekilmeyen yerlerden biri de Saraçhane 

olmalı. Öncelikle, İstanbul’da fetih sonrası “ilk kurulan semt” unvanıyla 

ayrı bir yere sahip. Fatih Sultan Mehmet, o yıllarda boş olan bölgeyi 

hareketlendirebilmek amacıyla bir “Serraçhane” kurulmasını buyurmuş; 

yani, at koşumları yapan meslek erbabının bir arada çalışacağı bir mekân 

istemiş. Dilimize Saraçhane 

olarak yerleşen isim, bugün 

artık anlamı unutulsa da 

geçmişte durumu bir 

sözcükle anlatıyormuş. 

Notları, İstanbul’un 

ilginç sokak isimlerinden 

birkaç örnek daha vererek 

noktalayalım: Çifte Vav 

Sokak, Merkep Bağırtan 

Sokak, Meymenet Sokak, 

Utangaç Sokak, Perçemli Kız 

Sokağı, Yürek Yanığı Sokak... 

AFTER CROSSING THE SPACE AGE STREET... 

How many mosques, churches are there in İstanbul? Which is the first 

district to be established after the city’s conquest? How many streets 

are there? Numbers are interesting, so are the names of streets, 

avenues... 

İstanbul is one of those rare cities on earth in which religions 

lived side by side along centuries. Census in 2000 summarizes 

that picture which reached today from centuries ago as thus: 

Today, there are 2691 active mosques, 123 active churches, 26 

active synagogues in İstanbul. In addition, there are 109 Muslim, 

57 non-Muslim cemeteries. 

İstanbul’s previous name was Konstantinapol. In fact, it is 

still referred to by this name. But you will see how! İstanbul has exactly 62 

twin cities from 4 continents. One of those is one of Algeria’s biggest cities, 

Konstantin. As you would guess, this name was chosen by the “brothers” of 

those who called pre-conquest İstanbul Konstantinapolis. Despite changing 

hands along the centuries the name remained unchanged. 

How is a city, street or a road named? The answer to this question is not 

simple, especially in a giant city like İstanbul where there are 30 thousand 

streets. This is the reason concepts such as “Republic” has been the name 

for almost hundreds of streets, including streets in the same neighbourhood. 

Talking about İstanbul’s “most interesting” street name... despite making a 

difficult choice here are some of them: Otello Kamil Street, Yaşmak Sıyıran 

Street, Kokoroz Street, Çaçaron Street. 

There are also names that become interesting when combined with the 

name of the parish. Here are a few streets from Küçükçekmece Kanarya 

Neighbourhood as an example: Papağan Kuşu (Parrot Bird) Street, Penguen 

(Penguin) Street, Tavus Kuşu (Peacock) Street... Who knows who chose these 

names and how! 

Perhaps the most interesting choice is this: the street where OSTİM is 

named “Uzay Çağı (Space Age) Street”. Is this assimilation, or a wish? We 

just don’t know. 

Uzay Çağı (Space Age) Street or Penguen (Penguin) Street, as they said 

in the old ages, are they a fit for their names, is open to debate. But there is 

one name that describes the area exactly. The name Dolmabahçe (filled in 

garden) was given to the land reclaimed from the sea, which means that the 

name is rather apt. The inlet where the ships of Ottoman navy were docked 

until 17 th century first became a swamp. It was later filled in and turned into 

a “pleasant garden” which witnessed entertainment for Sultans. The name 

was derived in an exact match to describe this attribute: Dolmabahçe. 

One of those places where finding a name was not particularly difficult 

must be Saraçhane. Primarily, it has a special place as the “first 

district to be established” after the conquest of İstanbul. In 

order to liven up the area which was vacant at the time, Fatih 

Sultan Mehmet (The Conqueror) ordered for a “Serraçhane” 

(Saddler House) to be built. In reality he wanted a place where 

all saddlers would be in one place. Referred to as Saraçhane in 

today’s language and losing the meaning of the name, it precisely 

described the situation in a single word. 

We shall end these notes with a few more examples chosen 

from interesting street names: Çifte Vav (Double Wow) Street, 

Merkep Bağırtan (Donkey Screamer) Street, Meymenet Street, 

Utangaç (Shy) Street, Perçemli Kız (Girl with a Fringe) Street, 

Yürek Yanığı (Heart Ache) Street... 


HATIRA 

memory 

İSTANBUL ANILARI 

“DOĞAN HIZLAN” 

“Bu şehre dair o kadar çok anım var ki, tüm şikâyetlere, olumsuz değişmelere veya birçok 

sorununa rağmen sevmeye devam edeceğim. Belki de bu anılar sevmemin sebebi. 

İstanbul’u sevmek gerek, başka açıklamaya gerek var mı?” 


MEMORIES OF İSTANBUL 

“DOĞAN HIZLAN” 

“I have so many memories of this city that despite all the complaints, 

negative developments or its many problems I will continue to love it. Maybe 

these memories are the reason for my love. İstanbul needs to be loved, is 

there a need for another explanation?” 


İstanbul Büyükşehir 

Belediyesi Kültür AŞ’nin 

iki yıl önce okurlarla 

buluşturduğu “Anılarda 

İstanbul” kitabı, ülkenin kültürsanat 

ve iş yaşamına damga 

vurmuş isimleri bir araya getirdi. 

Bu isimlerin her biri kente 

ilişkin anılarını sıcak, samimi bir 

dille anlattı. Basın dünyasının 

duayenlerinden Doğan Hızlan da 

bunlardan biri: 

“Doğma büyüme bir şehirli 

olmayı yazıya geçirirken insan 

seçim yapmakta zorlanıyor. 

İstanbul’a dair anılarım bana 

sorulduğu zaman açıkçası 

korkarım, uzun uzun neler 

yaşadığımı anlatmaya kalksam 

onlarca yıllık bir döküm yapmam 

gerekir. Bu da imkânsız olacaktır. 

Değişen İstanbul’u anlatmaya 

kalksam, adeta eski günlerle 

bugünün mukayesesini yaparak 

insanları kötülemeye çalıştığım 

sanılabilir. Asla böyle bir şey 

yapmayacağımı bilmelisiniz. 

Hangi yaşa yoğunlaşayım? Bu 

şehrin en çok tanıdığım yerlerini 

mi yazmalıyım? En çok beni 

neresi/hangi yönü etkiledi? 

Eğer yüzyıllardır ailem buralı 

olmasaydı, sanırım bu şehri 

daha kolay anlatırdım. Çünkü 

başka bir şehirden gezmeye 

gelseydim, en tanınmış, en güzel 

yerlerini gezer, belleğimdeki 

anılarla yetinirdim. Söz konusu 

mekânlara dair yazılmış 

kitaplardan birtakım bölümler 

alır, onlardan yararlanarak en 

güzel anlatımı yapabilirdim. Ama 

ne yazık ki, bunları yapamayacak 

Published by İstanbul Greater 

Municipality Culture AŞ two years 

ago, a book titled “İstanbul in 

Memories” brought together names 

that had an impact in the country’s 

culture-art and business life. 

Each of these names talked about 

memories of the city in a friendly, 

candid language. Doğan Hızlan, a 

doyen of the press world, is one of 

those: 

“Being from the city born and 

bread, one finds it difficult to make 

a choice to express in writing 

what it is like to be from the city. 

To be honest I get scared when 

I am asked about my memories 

of İstanbul. This is going to be 

impossible too. If I attempt to talk 

about changing İstanbul, it may be 

thought that I may be comparing 

today with the past to slander 

people. You should know that I 

would never do such a thing. Which 

era should I concentrate on? Should 

I write about places of the city I 

know most about? Which part / 

aspect influenced me the most? 

If my family hadn’t been from 

here for centuries, I think I would 

have talked about the city more 

easily. Because if I had arrived 

from another city to visit, I would 

have visited its most popular, most 

beautiful places, I would be content 

with memories in my head. I would 

choose extracts from books about 

places; create a beautiful story by 

using them. But unfortunately, I am 

such an İstanbulite that I am unable 

to do that. 

How things I witnessed in my 

childhood shaped my growing up? 

Doğan Hızlan 

1937 yılında İstanbul’da doğdu. Pertevniyal Lisesi’ni bitirdikten 

sonra başladığı hukuk öğrenimini yarıda bıraktı. İlk yazısı 1954 

yılında yayımlandı; çeşitli dergilerin sanat sayfalarını yönetti. 

Birçok gazete ve dergide eleştiri yazıları yazdı. Bayram Gömleği 

adlı çocuk hikâyeleri derlemesini, Ercümend Behzad Lav’ın 

Bütün Eserleri’ni ve İhsan Yılmaz ile birlikte Celal Sılay’ın Toplu 

Şiirleri’ni yayımladı. Türk edebiyatının gelişimine sağladığı 

katkılardan dolayı “Özel Akademi Ödülü” alan Doğan Hızlan, 

Hürriyet Gazetesi Yayın Danışmanı olarak görevini devam 

ettirmektedir. 

Doğan Hızlan 

He was born in İstanbul in 1937. After graduating from Pertevniyal 

High School he did not finish the law school. His first article was 

published in 1954; He edited the art pages of various magazines. 

He wrote critics, articles in many newspapers and magazines. He 

published a compilation of children’s story titled Bayram Gömleği, 

all works of Ercümend Behzad Lav and Collective Poems of Celal 

Sılay with İhsan Yılmaz. Receiving “Special Academy Award” for 

his contribution to development of Turkish literature, Doğan Hızlan 

currently works as a Publishing Consultant of Hürriyet Newspaper. 


Taksim Meydanı 

Taksim Square 

kadar İstanbulluyum. 

Çocukluğumda gördüklerim, 

yetişmemi nasıl yönlendirdi? Bu 

da belirgin bir soru değil. 

Çok fazla yer görmeyi hiçbir 

zaman arzulamadım. Yeni 

yerler keşfedeceğime, bildiğim/ 

sevdiğim yerlere defalarca 

gitmeyi tercih ettim. İstanbul’du 

belki de bunun sebebi. 

Yemek düzenim de fazlasıyla bu 

şehre ait. Bildiğim lokantalar, 

bildiğim yemekler. Çok zor 

seçtim, seçtiklerimin üzerine 

titredim. Dün kırtasiyecilere 

gidiyordum, bugün de öyle. Dün 

kitapçılara gidiyordum, bugün de 

aynısını yapıyorum. Giyim eşyası 

için dün de dolaşırdım, bugün de 

mağaza mağaza dolaşırım. 

Semtlerin havası geçicidir. 

Samatya da, Kocamustafapaşa 

da, Laleli de, Harbiye de, Fatih 

de, Ataköy de, Taksim de benim 

için birer semt adı. Oralarda 

neler vardı? Pek iz kalmamış. 

Ancak orada tanıştığım insanları, 

dostluklarımı anımsıyorum. O 

semtlerdeki mağazaları, küçük 

mekânları hatırlıyorum. 

Küçükten beri Bab-ı Âli 

Caddesi (Ankara Caddesi) beni 

ilgilendirdi. Önce kırtasiyeleri 

gezmek için o caddeden 

This is not such a clear cut question 

either. I never had a desire to see 

too many places. I preferred to visit 

places I know/love more often than 

discovering new places. Maybe 

the cause of this was İstanbul. My 

eating habits are also influenced 

by this city. Restaurants I knew, 

restaurants I chose. I chose hard, 

but I treasured what I chose. I used 

to visit stationery shop in the past, 

I still do. I used to visit book shops 

in the past, I still do the same. I 

used to wander around for clothing 

in the past, I still wander from shop 

to shop. 

Ambience of neighbourhoods 

is temporary. Samatya, 

Kocamustafapaşa, Laleli, Harbiye, 

Fatih, Ataköy, Taksim are each just 

a district name for me. What did 

those places have? Not many traces 

had been left. But I remember the 

people I met there, friendships. 

I remember the shops in those 

neighbourhoods, small places. 

Bab-ı Âli Street (Ankara Street) 

always intrigued me since I was 

little. I first went to that street to 

visit stationery shops, and later 

because I worked in newspapers, 

publishing houses. I used to go 

down from Cağaoğlu to Sirkeci 

while examining pens, calling on 


geçtim, sonra da gazetelerde, 

yayınevlerinde çalıştığım için. 

Kalemcileri inceleye inceleye, 

hepsine uğraya uğraya 

Cağaloğlu’ndan Sirkeci’ye 

inerdim, sonra da yavaş yavaş 

kitapçıları inceleye inceleye 

yokuş yukarı çıkardım. 

Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları’nı 

satan kitabevine uğrar, zaman 

zaman da nota alırdım. Notaları 

zihnimde seslendire seslendire 

gazeteye doğru yürürdüm. 

Tabi akşam çayı için yaptığım 

kurabiye alışverişlerini söylemeye 

gerek yok. Cemal Süreyya 99 Yüz 

kitabında buna dair not düştü. 

Üniversite yıllarında edebiyat, 

sanat dergilerini Bayezıt 

Meydanı’ndaki tramvay 

durağındaki dergiciden alırdım, 

teyzem gelip dergi borçlarımı 

öderdi. 

Oradan Kapalıçarşı’dan geçip, 

Nuruosmaniye’den sonra da 

Şeref Efendi Sokağı’ndaki Ali 

Avni Ödeş’in dağıtım bürosuna 

giderdim. Orası benim 

kuşağımın, başkalarının da bir tür 

buluşma yeri, irtibat bürosuydu. 

Nuruosmaniye 

Nuruosmaniye 

every single one of those shops, 

later on I used to slowly climb the 

hill while examining the bookstores. 

Pop into the bookstore selling 

publications of Ministry of National 

Education, and buy note sheets 

sometimes. I used to walk towards 

the newspaper I worked while 

singing the notes in my mind. 

Of course, there is no need to talk 

about shopping for cookies for 

evening tea. Cemal Süreyya made 

a note about that in his book “99 

Hundred”. 

I used to buy literature, art 

magazines from the magazine 

seller at the tram stop during my 

university years, my aunt would 

pop in to pay what I owed. 

After that I’d go through Grand 

Bazaar pass Nuruosmaniye to go to 

Ali Avni Ödeş’s distribution office 

on Şeref Efendi Street. That was 

kind of a meeting point, information 

bureau for our generation, also for 

other people. 

Best thing of this period when every 

shop, every publishing house was 

in Bab-ı Âli was that those who 

came up there would visit all his 

Kapalıçarşı 

The Grand Bazaar 


Beyazıt Meydanı 

Beyazıt Square 

Her dükkânın, her yayınevinin 

Bab-ı Âli’de olduğu bu dönemin 

en hoş yanı, oraya çıkan 

bir çırpıda bütün dostlarını, 

yayınevlerini ziyaret ederdi. 

Önemli işlerinizi de, geçerken 

uğramaları da burada 

halledebilirdiniz. 

1953 ve sonrası edebiyat 

matinelerinin başladığı yıllardı. 

Hemen hemen her matineye 

giderdim, en çok gittiğim yer 

de eski Eminönü Halkevi’ydi. 

Sonradan Milli Türk Talebe 

Birliği, şimdi de Türk Ocağı 

burası. 

Cadde üzerinde en eski 

kırtasiyecilerden biri Özler, 

Yeni Zaman diğeri de Memduh 

Aygün’dü. Resim hocam 

Hasan Kavruk, beni, bizi resme 

heveslendirmişti. Yağlıboyalar, 

pasteller aldım. Hâlâ bir bölümü 

durur. Gerçekten de o, resim 

aşkını yaratan iyi bir ressam ve 

iyi bir hocaydı. 

Teyzem bana ud öğretmişti, 

notalarımı da Beyazıt’taki Şamlı 

İskender’den alırdım. Eski yazı 

ile Fransızca’sının n bir arada 

olduğu Tanburi Cemal 

Bey peşrevleri hâlâ bende 

durur. O yıllarda 

önemli 

saz eserlerini rini iyi kemençeci 

Cüneyd Orhon’dan alır 

yazardım. Kadıköy’deki 

fotoğraf stüdyosuna giderdim. 

Yabancı dildeki kitaplarımı 

da üniversiteden Sirkeci’ye 

inerken Redhouse 

e 

Kitabevi’nden alırdım. 

Frenç Amerikan ve 

Haşet de uğradığım ğım 

yerlerdi. Hiç 

kuşkusuz Kitap 

Sarayı’nı, Necdet 

Sander’in 

kitabevini de 

unutmayalım. 

Sirkeci’deki ki 

Columbia, 

Odeon, 

Sahibinin Sesi 

mağazalarından, 

friends, publishing houses in a 

single sweep. You could sort out 

your important business, dropping 

in on your friends while passing 

through. 

1953 and later years were the 

years when literature matinees 

had started. I would go to almost 

all of them; the one I visited the 

most was Eminönü Community 

Centre. Later it became National 

Turkish Student Association; it is 

now the Turkish House. 

One of the oldest stationery 

stores on the street was 

Özler, Yeni Zaman and 

the other one was 

Memduh Aygün. Our 

painting teacher 

Hasan Kavruk 

motivated me, 

all of us to paint. 

I bought oil 

paintings, pastels. 

I still have some of 

them. He really was 

a great painter and a 

great teacher who created a love for 

painting. 

My aunt had taught me to play the 

oud, I used to by my note sheets 

from Şamlı İskender in Beyazıt. I 

still keep the overtures of Tanburi 

Cemal Bey in which old writing 

and its French translations were 

together. I those days I used to 

buy and write important saz pieces 

from Cüneyd Orhon who was a very 

good kemençe player. I would go to 

the photograph studio in Kadıköy. 

I would buy my foreign language 

books from Redhouse Bookstore on 

the way down to Sirkeci from the 

university. French American and 

Hacette were among places also 

frequented. Without a doubt, let’s 

not forget Kitap Sarayı, Necdet 

Sanver’s bookstore either. 

I would buy my long play records 

from Columbia, Odeon, His Master’s 

Voice record shops in Sirkeci, from 

Rozental, Lale in Tünel, I must 

mention Faruk Erengül whose 

best records we used to buy in my 


Tünel’de Rozental’den Lale’den 

long play’lerimi alırdım. 

Gençliğimizin en iyi icralarını 

aldığımız Faruk Erengül’ü mutlaka 

yazımda anmalıyım. 

Pastaneleri neden severim? Akşam, 

güneşin battığı saatlerde orada 

oturabildiğim, konuşabildiğim 

için, dostlarımla sakin sakin sohbet 

edip vakit geçirebileceğim için. 

Sevdiğim kurabiyeleri yiyebildiğim 

için. 

İstanbul’un iyi pastanelerini hep 

bildim, pasta çeşitlerini tanıdım. 

Şimdi de bana pastalarını, 

kurabiyelerini gösterdiğinizde 

hangi pasteneye ait olduğunu 

anlayabilirim. 

Yemek her zaman yaşamımda 

önde yer aldı. Ancak, yaşamak için 

yemek ile yemek için yaşamak gibi 

bir tercihten hep kaçındım. 

İstanbul’da semtleri, pastanelere, 

alışveriş merkezlerine, 

kırtasiyecilere göre tanıdım. Benim 

haritam böyledir. Yurtdışı için de 

geçerli bir topoğrafya anlayışıdır. 

Beyoğlu’nu çok mu severdim? 

Sineması, tiyatrosu, lokantaları 

için gittiğim bir yerdi. Onun 

dışında öyle bazılarının söylediği 

gibi, İstanbul’un bütün yüzlerini 

görmeye veya insan kalabalığını 

görüp Beyoğlu’ndan nefret 

etmeye değil. 

Gazetede, yayınevinde 

çalışmaya 

başladığım ilk 

günlerde, 

Sirkeci’nin 

Eminönü’nün 

yemek ek 

haritasını asını 

kısa sürede 

çıkardım. 

Konyalı, 

İstanbul 

Lokantası, Ömer 

Efendi, sonraları Ege. 

Uzun süre mide hastalığı çektiğim 

için, haşlanmış tavuk, haşlanmış 

sebzelerden ibaret öğünümü 

Konyalı’dan getirtirdim. 

Ada ve boğaz gezmelerim 

ilkbaharda okul zamanlarında 

yapılırdı, böylece okulda 

geçireceğim günlerin bir 

bölümünü, yerleşik deyişle 

article. Why do I love patisseries? 

Because I can sit, talk there during 

sun set, because I can while away 

the time peacefully chatting with 

my friends. Because I can eat 

cookies I love. 

I always knew the 

good patisseries of 

İstanbul, knew 

all the cake 

varieties. 

I still can 

recognize the 

patisserie 

they are made 

in when you show 

me cakes, cookies. 

Food always had an 

important place in my life. 

But I always avoided making a 

choice between eat to live or live 

to eat. 

I recognized İstanbul’s 

neighbourhoods according to their 

patisseries, shopping centres, 

stationery shops. This is how my 

map is. This is an understanding of 

topography is also valid for abroad. 

Did I like Beyoğlu too much? 

It was a place I used to go to for its 

cinemas, theaters, restaurants. Not 

just to see all faces of İstanbul or to 

hate Beyoğlu after seeing crowds of 

people, as some people say 

I created a culinary map of Sirkeci 

and Eminönü in my first days of 

working in the newspaper, the 

publishing house. Konyalı, İstanbul 

Restaurant, Ömer Efendi, later on 

Ege. As I had long been suffering 

from a stomach condition, I used to 

order my lunch from Konyalı which 

consisted of boiled chicken, boiled 

vegetables. 

My trips to the Islands and the 

Bosphorus would happen in spring 

while still at school, which meant 

that part of the time I would have 

spent at school was spent reading 

books in “Adalar , Modalar” (in 

Islands and in Moda district of 

İstanbul), a phrase coined by locals. 

A habit I learned from my family in 

my childhood continued to today. 

To be surrounded by music... Listen 

to, play music... We would have 

concerts in the garden of our house; 

Beyoğlu’nun en ünlü pastanelerinden eski Markiz 

One of Beyoğlu’s oldest patisseries, old Markiz 


Adalarda Modalarda kitap 

okuyarak geçirdim. 

Çocukluğumda ailemin bana 

kazandırdığı alışkanlık bugüne 

kadar sürdü. Müzikle içli dışlı 

olmak... Müziği dinlemek, 

çalmak... Evimizin bahçesinde 

konserler verilirdi, teyzelerim 

ağırlardı konuklarımı. Müzik 

dinlediğim salonları anımsarım. 

Orada konser verenleri de. 

Saray Sineması’ndaki Batı ve Türk 

müziği konserleri İstanbullunun 

müzik zevkini belirlerdi. 

Yazın bahçelerde ancak Türk 

müziği konserleri olurdu. Oraya 

ailemle giderdim. 

Yaşadığım kentten dışarı çıkmayı 

pek sevmediğim için ilk kez 1956 

yılında Ankara’ya gittim. Ama 

içimde hep İstanbul’a dönmek, 

orada gezmek, bulunduğum 

yerden şikâyet etmek vardı. 

Değişen İstanbul’u da fazla 

eleştirmiyorum, çünkü her büyük 

kent değişir. 

Kültürel açıdan bakarsanız şimdi 

birçok konser oluyor, müzik 

dünyası hareketli, kitapçılar 

artıyor. Acaba kültür başkenti için 

bunlar yeterli mi? 

Konser salonları, çokkatlı kitapçılar, 

her türlü müziğin bulunduğu müzik 

mağazaları. Bu açıdan 

baktığınızda 

eskiye 

oranla bir gelişmeden söz etmeniz 

mümkün değil. 

Bir şehri neden sever insan? Her 

köşesinde bir anısı olduğundan 

mı? Yaşamının içine bütün 

unsurlarıyla girmesinden mi? 

Böyle sorulara yanıt bulamam 

ben, İstanbul’da doğdum, 

elbette doğduğum, yaşadığım 

kenti seveceğim. Ancak öyle 

sanıldığı gibi “Ah nerede o eski 

günler” demedim hiçbir zaman, 

demeyeceğim de. Zira eski 

pastaneler bugün yok belki ama, 

yeni pastaneler var. Eskiden iki 

veya üç mağazada bulduğumuz 

plaklar bugün pek çok mağazada 

bulunabiliyor. Kitapların her 

türlüsünü her semtte temin 

edebiliyorsunuz. Sayısı azalsa 

da hâlâ birkaç lokanta var 

gidebildiğim, tıpkı eski günlerde 

olduğu gibi, dostlarımla oturup 

sohbet edebildiğim pastaneler 

var. 

Bu şehre dair o kadar çok 

anım var ki, tüm şikâyetlere, 

olumsuz değişmelere veya birçok 

sorununa rağmen sevmeye devam 

edeceğim. Belki de bu anılar 

sevmemin sebebi. İstanbul’u 

sevmek gerek, başka açıklamaya 

gerek var mı?” 

my aunts would host her guests. 

I remember the halls I listened to 

music. Also those who performed 

there. 

Concerts of Western and Turkish 

music in Saray Cinema would 

define music taste of İstanbulites. 

There would be Turkish music only 

in summer gardens. I would go 

there with my family. 

Because I didn’t like to leave the 

city where I lived, I went to Ankara 

in 1956 for the first time. But the 

only feeling I had inside was to 

return to İstanbul, wander around 

there, and complain about the place 

I was in. 

I am not criticizing İstanbul that is 

changing, because every big city 

changes. 

When you look at it from a cultural 

angle, there are many concerts, the 

music world is lively, number of 

bookstores is increasing. 

I wonder if this is enough for a 

culture capital. 

Concert halls, multi-storey 

bookstores, music shops where 

all kinds of music can be found. 

When you look at it like that, it 

is not possible to talk about an 

improvement on old times. 

Why do people love a city? Because 

they have a memory in every 

corner? Because they become 

part of their lives with all their 

elements? I can’t find answers to 

questions of these types, I was 

born in İstanbul, and of course I 

am going to love the city I was born 

and living in. But contrary to what 

you might think I have never said 

and will never say “Ah, the good old 

days”. 

Maybe the old patisseries aren’t 

there anymore but there are new 

ones. 

Records that could only have been 

found in two or three record shops 

in the old days are now available in 

many stores. 

Books of all types can be found in 

every neighbourhood. 

Although fewer in numbers, there 

are still restaurants I can go to, just 

like in the old days, there are still 

patisseries where I can sit down 

with my friends and have a chat. 

I have so many memories of this 

city that despite all the complaints, 

negative changes or many 

problems, I will continue to love. 

Maybe these memories are the 

cause of my love. İstanbul needs to 

be loved, is there a need for another 

explanation?” 

İstanbul’un yeni yüzü 

İstanbul’s new facade 


TARİH 

history 

BOĞAZİÇİ 

ŞINGIR MINGIR 

Aslında başlık, İstanbul yazarlarından Salah Birsel’e ait. Ondan 

alıntı yaptık; çünkü Boğaz’ın her an renk değiştiren benzersiz 

güzelliğini çok iyi anlatıyor. Yazımız da o güzelliğin “incilerini” 

tanıtıyor, yani Boğaz’ın yalılarını! 

Aylin Şen Rasim Konyar 


BOSPHORUS PRETTY IN COLOR 

The title, in fact, belongs to Salah Birsel, an author from İstanbul. We quoted it from 

her; because it describes the unequal beauty of Bosphorus that is changing colours 

every moment. Our article is introducing the “pearls” of this beauty, namely yalıs 

(the waterside houses) of the Bosphorus 


İstanbul için yüzlerce yıldır 

şairlerden siyasetçilere 

herkes farklı bir tanım 

getirmiştir. O tanımlardan 

birine göre “İstanbul, içinden 

deniz geçen tek şehir”dir. Elbette 

dünyanın pek çok yerinde denize 

kıyısı olan şehirler vardır; hatta 

bazen o denizler şehri yarıp 

geçer de. Ama yine de bu tanım 

sadece İstanbul için geçerlidir, 

çünkü sadece İstanbul’da, şehir 

denize kadar inmiştir. Hatta, 

denizin sularıyla kucaklaşmıştır. 

İki yakasında gözalıcı yalılarla 

bezenmiştir. 

Kentin tarihi yaklaşık 8500 yıl 

olarak biliniyor. 30 kilometre 

uzunluğundaki Boğaz, aslında bu 

tarihin sadece son iki yüzyılında 

yerleşime sahne olmuş. Bizans 

döneminde birkaç manastır, 

birkaç da balıkçı köyü varmış. 

Osmanlı döneminde ise nüfus 

“Tarihi Yarımada” diye bilinen 

bölgede, yani Topkapı Sarayı 

çevresinde gelişmiş. Lale Devri ile 

birlikte Boğaz kıyısında konaklar, 

yalılar görülmeye başlamış. 

Sultanlar ve sarayın önde gelen 

isimleri Beşiktaş ve Kuruçeşme’yi 

tercih etmiş. Babıâli erkânı, 

yani “bürokratlar” onların 

biraz daha ilerisine, Bebek ve 

Rumelihisarı’na konuşlanmış. 

Tarabya, Büyükdere gibi 

“uzak” bölgeler ise yabancıların 

özel konutlarıyla büyükelçilik 

binalarına ev sahipliği yapmış. 

Birer ikişer derken, İstanbul 

Boğazı iki kıyısında birden 

peş peşe yalılarla bezenmeye 

başlamış ve sonuçta sayı, irili 

ufaklı yalılarla 360’a ulaşmış. 

Everyone from poets to politicians 

have had different definitions for 

İstanbul for centuries. According to 

one of those definitions, İstanbul is 

“the only city with the sea flowing 

through it”. Of course there are 

many seaside cities in the world; in 

fact, the sea sometimes splits a city. 

But this definition is only valid for 

İstanbul, because only in İstanbul 

the city has reached to the level of 

the sea. In fact, it hugged the waters 

of the sea. It has been adorned with 

yalıs on both sides. It is known that 

the history of the city goes back 

for 8500 years. 30 kilometres in 

length, the Bosphorus had really only 

witnessed residential settlement in 

the last couple of centuries. There 

were a few monasteries, fishermen’s 

villages during the Byzantine reign. 

In the Ottoman period the population 

concentrated in the area known as “the 

Historical Peninsula”, which is around 

Topkapı Palace. With the Tulip Period 

mansions, residences had began to 

appear, Sultans and leading names 

of the palace had preferred Beşiktaş 

and Kuruçeşme. Babıâli population, 

i.e. “bureaucrats” had settled further 

up from them, around Bebek and 

Rumelihisarı. “Remote” districts such 

as Tarabya, Büyükdere were the host 

to private mansions of foreigners and 

embassy buildings. Starting one or two 

at a time, both shores of the Bosphorus 

was beginning to be adorned with yalıs 

and in the end the number reached 

360, varying in size. 

“Real” pearls! 

In a place such as İstanbul where 

every square meter of land has a gold 

value, if we are talking about a limited 


İstanbul Boğazı’nın en büyük yalılarından Erbilgin Yalısı 

Erbilgin Yalı, one of the biggest yalıs of the Bosphorus 

“Sahici” inciler! 

İstanbul gibi her metrekarenin 

altın değerinde olduğu bir 

şehirde, eğer sayıları bu kadar 

sınırlı yalılardan söz ediyorsak, 

parasal karşılığın boyutu tahmin 

edilebilir. 

Bu konuda en somut veri Erbilgin 

yalısıyla geldi. Ankaralı Erbilgin 

ailesi 130 yıllık yalı için 100 

milyon dolar istemiş ve bina hem 

bu parayla hem de özellikleriyle 

dünya basınının bile ilgisini 

çekmişti. Nasıl çekmesin ki! 

64 odalı yalının duvarları bile 

22 ayar altın varakla kaplıydı. 

Ön cepheden Boğaz sularıyla 

kucaklaşırken, arka cephede 2 

bin 800 metrekarelik bahçesiyle 

benzersiz bir alan kaplıyordu. 

Erbilgin yalısıyla ilgili bilgilerde 

altı çizilen bir nokta da 60 

metrelik rıhtımıydı. Bu, karşı 

kıyıdaki Kıbrıslı yalısından 

sonra yalılar arasında ikinci 

uzunlukta rıhtımdı ve yalılar 

tarihinin bambaşka bir özelliğini 

number of yalıs, we can guess the size 

of the financial worth. 

Most tangible data on this came with 

Erbilgin yalı. Erbilgin family from 

Ankara asked 100 million dollars for 

the 130 year old yalı and with this 

price tag and with its particulars, the 

building even attracted the attention 

of the world press. How could it not! 

Even the walls of the 64 room yalı 

were covered in 22 carat gold folios. 

Hugging the waters of the Bosphorus 

on front aspect, it covered a 2 

thousand 800 square meter area with 

a unique garden at the back. 

Another point underlined strongly in 

the information about Erbilgin Yalı 

is the 60 meter long quayside. This 

was the second longest quayside after 

Kıbrıslı Yalı on the opposite shore and 

was the reminder of a different feature 

of the history of yalıs. 

In the past, there wasn’t much of a 

road along the length of the Bosphorus 

on both shores. Narrow earthen paths 

could only go a short distance. After 

that there was no road anyway. 

1910 yılında yapılan Ahmet Akif Yalısı 

Ahmet Akif Yalı built in 1910 


hatırlatıyordu. 

Geçmişte, Boğaz’ın iki yakası 

boyunca yoldan pek söz 

edilemezdi. Var olan daracık 

toprak yollar bir noktaya kadar 

giderdi. Sonrasında ise zaten yol 

biterdi. 

Bu nedenle, yalı sakinleri için 

deniz ulaşımı neredeyse tek 

seçenekti. Yalı sahibi unvanına 

göre zenginleşen kayıklarla 

gidip gelirdi. Alışveriş de, kıyı 

boyunca seyreden kayıklardan 

yapılırdı. Kumaşçısından 

antikacısına, sebzecisinden 

baharatçısına kayıklar ihtiyaç 

duyulan her şeyi satardı. Yalıdan 

bir seslenmek yeterdi. Kayıklar 

rıhtıma bağlanır, kalfalar –kimi 

zaman haremdeki kadınlar– gelir 

mallardan mal beğenirdi. 

Sanatın da ilham kaynağı 

Boğaz’da kimi zaman da gezinti 

trafiği yaşanırdı. Kadınlar ailenin 

kayıklarından birine dolar, kıyı 

boyunca gezilir, bazen bir mesire 

yerinde mola verilirdi. Nice 

aşk hikâyesinin başlangıcına 

tanıklık eden bu geziler Türk 

edebiyatının ilk örneklerine ilham 

kaynağı olmuştu. O eserlerin 

pek çoğunda zaten değişmez 

mekânlar yalılardı. 

Bir dakikası diğerine 

benzemeyen, güzellik adına 

akla gelen her şeyi sunan 

Boğaziçi gerçekten de sanatın 

ilham kaynağıydı. Şiirler onun 

ihtişamını anlatmak için yazılırdı. 

This is why marine transportation was 

almost the only method of transport 

for yalı residents. Owner of the yalı 

would commute on a boat worthy 

of his wealth. Shopping needs were 

answered by boats cruising along 

the shore. From fabric to antiques, 

vegetable to spices, boats would sell 

every need. A shout from the yalı was 

enough. Boats would be tied to the 

quay, servants – and sometime the 

women of the harem – would go down 

to choose. 

Inspiration source for art 

Sometimes there would be excursion 

traffic on the Bosphorus. Women 

would get on one of the boats, cruise 

along the shoreline, and sometimes 

take a break on a picnic site. Witness 

to beginning of many love stories, 

these excursions were the source of 

inspiration to first examples of Turkish 

literature. Already the unchangeable 

set for those pieces were yalıs. 

With ever changing scenery, presenting 

everything that can be thought of in 

the name of beauty, the Bosphorus 

was indeed the source of inspiration to 

art. Poems were written to describe its 

splendour. Songs that were written for 

it, were performed in the guest halls of 

yalıs and would reverberate on yalıs 

on the opposite side as a sound feast. 

But at times these places, despite all 

their glory, would turn to a dungeon. 

Water of the Bosphorus would witness 

captivity of princes, even toppled 

sultans in yalıs. Abdülaziz died or was 

killed in Feriye Palace at waterfront in 

Her göreni kendisine 

hayran bırakan 

İstanbul Boğazı’nın 

iki yakasına inci gibi 

dizilmiş yalılar 

Yalıs which leave 

those who see them 

in awe line up along 

both shores of the 

Bosphorus like pearls 


33 yıl padişahlık yapan II. Abdülhamid’in altı yıl sürgün hayatı yaşadığı Beylerbeyi Sarayı 

Beylerbeyi Palace where II. Abdülhamid who was in power for 33 years, was in exile for six years 

Şarkılar onun için bestelenir, 

yalıların misafir salonlarında 

seslendirilir ve karşı yalılara 

bir ses ziyafeti olarak 

yansırdı. 

Ama kimi zaman da 

bu mekânlar bütün 

güzelliğine rağmen bir 

zindana dönüşür, Boğaz 

suları şehzadelerin, 

hatta devrik padişahların 

yalılardaki esaretine tanık 

olurdu. 

Abdülaziz, Ortaköy’de 

denize nazır Feriye 

Sarayı’nda ölmüş ya da 

öldürülmüştü. 

Abdülhamit altı yıl 

Beylerbeyi Sarayı’nda 

sürgün hayatı 

yaşamış 

ve yine 

orada 

hayata 

veda 

etmişti. 

Benzerleri yok 

İstanbul Boğazı’nın yalıları 

günümüzde de bir yanda 

trajik, bir yanda romantik 

ya da şaşaalı öykülere sahne 

oluyor. 

Yerli-yabancı turistleri taşıyan 

tekneler sırf o yalılar için 

turlar düzenliyor. Rehberler 

yalıların özelliklerini sıralıyor; 

geçmişteki harem-selamlık 

bölümlerini, “Yabancılar 

oturuyor” anlamına gelen 

kırmızı boyayı, cumbaları, 

kayıkhaneleri anlatıyor. 

Bugünden, o kayıkhanelerdeki 

modern hız teknelerini 

gösteriyor; bahçelerine dikkat 

çekiyor. 

Öyküleri değişse de yalılara 

ilgi değişmiyor; çünkü onların 

dünya üzerinde benzeri yok. 

Boğaz’ın incileri gibi peş 

peşe sıralanıyorlar. Ve yaşı, 

sınıfı ne olursa olsun herkesin 

hayallerini süslüyorlar. 

Ortaköy. Abdülhamit was on exile 

for six years in Beylerbeyi Palace 

and died there. 

They don’t have a match 

Yalıs of the Bosphorus in İstanbul 

nowadays are being stage to tragic, 

romantic or splendid stories. 

Boats carrying local-foreign tourists 

are organised just for that purpose. 

A guide talks about the particulars 

of a yalı; telling the story of haremreception 

sections of the past, 

red paint which indicated that a 

“foreigner lives here”, bay windows, 

boathouses. He draws attention to 

today’s modern speedboats in those 

boathouses; to the gardens. 

Yalıs attractions never change even 

if their stories do; because there 

is no match for them in the world. 

They line up one after the other 

as the pearls of the Bosphorus. 

And whatever age, class they 

maybe, they adorn the dreams of 

everybody. 

58 

TÜRSAB DERGİ 

İ | EKİM M201 

2010 

0

Kıbrıslı Yalısı 

İstanbul’un en eski ve en büyük değilse bile “en görkemli” yalılarından biri Kıbrıslı Yalısı. 

Küçüksu’da sırtını yamaçlara dayamış bu yalının ilk sahibi, Sultan I. Abdülhamit devrinin sadrazamlarından İzzet Mehmet Paşa’ydı. Ancak 

yalıya ismini veren, 1840 yılında satın aldığı bu binada 30 yıl oturan Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa olmuştu. 

Valilik, sefirlik, kaptanpaşalık ve elbette en önemlisi üç kez de sadrazamlık yapan Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa, yalısını bu unvanlarına 

yakışır biçimde dayayıp döşemişti. Altın varakların ya da mermer fıskiyelerin lafı bile edilmiyordu. Kristal avizelerle bazı salonları 

süsleyen havuzlar yeterince göz alıyordu. 

Yalı, sonraki yıllarda pek çok kez el değiştirdi. Her el değiştirmede bazı bölümlerini kaybetti, orijinal halinden uzaklaştı. Üç büyük 

hamamından da günümüze eser kalmadı. Ancak odak noktası olmayı hep sürdürdü. 

Yeni sahipleri kadar, kiracılarından Irak Kralı Faysal, ünlü şair Yahya Kemal gibi isimler de yalının tarihçesinde iz bıraktı. 

Kıbrıslı Yalı 

Despite not being the oldest or the biggest of İstanbul’s yalıs, Kıbrıslı Yalı is one of the “most majestic” of all yalıs. First owner of this yalı, which rests on a 

slope in Küçüksu, was İzzet Mehmet Paşa who was one of the prime ministers from Sultan I. Abdülhamit era. But it was Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa who gave 

the yalı its name who bought the yalı in 1840 and lived in it for 30 years. 

A governor, ambassador, captain and most important of them all a prime minister three times, Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa decorated his yalıs in a way that 

was worthy of his titles. Gold folios or marble water fountains were not even mentioned. Crystal chandeliers and ornamental pools in some of the halls were 

dazzling enough. 

Yalı changed hands many times in latter years. It lost a section in every change, lost its originality. There are no remains of its three Turkish baths. But it 

continued to be a centre of attention. 

Its occupants such as Iraqi King Faysal, famous poet Yahya Kemal, as well as the new owners, made their mark on yalıs history. 


GÜNCEL 

actual 

MÜZE VE ÖRENYERLERİNDE 

YENİ MODEL 

Ülke çapında 48 müze ve örenyerinin daha modern koşullarda işletilmesi, 

hayatını ziyaretçi odaklı bir anlayışla devam ettirmesi için geri sayım başladı 

A NEW MODEL IN MUSEUMS AND HISTORICAL SITES 

Countdown has started for 48 museums and ruins countrywide to be 

managed under modern conditions, to continue life with 

a more visitor focused understanding 


Müze ve Örenyerleri 

Gişelerinin İşletimi, 

Giriş Kontrol 

Sistemlerinin 

Modernizasyonu ve Yönetimi 

İşi İhalesi’nin sonuçları 29 Eylül 

2010 tarihinde İstanbul Arkeoloji 

Müzeleri’nde düzenlenen bir basın 

toplantısıyla açıklandı. Kültür ve 

Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, 

TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy 

ve DÖSİMM Genel Müdürü 

Tolga Tuyluoğlu’nun söz aldığı 

toplantıda Marka Yönetimi 

Uzmanı Yelda İpekçi de projeyi 

ayrıntılarıyla anlatan bir sunum 

gerçekleştirdi. 

Yönetim, satış ve pazarlama, 

iş ve ürün geliştirme, müşteri 

memnuniyeti, güvenlik gibi 

alanlarda değerlendirmelerin 

yapıldığı “faaliyet projesi” ile 

garanti ciro, idareye ödenecek 

garanti gelir ve yüklenici komisyon 

oranı değerlendirmelerine dayalı 

“mali teklif” olmak üzere iki ayrı 

kategori içeren ihaleyi TÜRSAB 

Seyahat Acentaları Hizmetleri 

Ticaret Ltd. Şti. ve MTM Bilişim, 

Arge, Yazılım ve Güvenlik 

Teknolojileri Sanayi Ticaret A.Ş. İş 

Ortaklığı kazandı. 

Neler amaçlanıyor 

Bu yeni girişimin birincil hedefi 

kültürel varlığın korunması, 

geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve 

tanıtımı için daha fazla kaynak 

sağlamak üzere müze ve 

örenyerleri gelirlerinin artırılması 

olarak belirlendi. Bu doğrultuda 

öngörülen yenilikler ise 

“sürdürülebilir turizm” anlayışıyla 

yaygın ve yüksek gelire ulaşmak; 

kültürel zenginliğimize yakışır bir 

sistem altyapısı oluşturmak; farklı 

ürün, hizmet ve işbirlikleriyle 

farklı kitlelere ulaşmak anlayışıyla 

gerçekleştirilecek. 

Kamu kuruluşları, okullar, 

markalar, kültür sanat kuruluşları, 

diğer müzeler ve yerel yönetimler 

ile yapılacak işbirliği çalışmaları 

ise projenin daha geniş bir 

paydaş ağıyla hayata geçirilmesini 

sağlayacak. 

Neler yapılacak 

Proje kapsamında ülke çapında 

TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy 

TÜRSAB Chairman Başaran Ulusoy 

48 müze ve örenyerinde 50 gişe 

binası tadilatla yenilenerek 11 

yeni gişe inşaa edilmesi; müze 

gişe ve giriş noktalarına 196 

adet kamera yerleştirilmesi; 

214 gelişmiş turnikeyle giriş 

çıkışların güvenli ve hızlı geçiş 

imkânına kavuşturulması; ziyaret 

trafiğinin en yoğun olduğu müze 

ve örenyerlerine otomatik bilet 

satışı yapmak üzere 18 kiosk 

yerleştirilmesi ve bu çerçevede 

257 kişilik istihdam olanağı 

yaratılması hedefleniyor. 

Bununla birlikte giriş kuralları ve 

ücretler yine Bakanlık tarafından 

belirlenecek ve müzeleri ücretsiz 

ziyaret hakkı bulunanların durumu 

korunacak. 

Kültür ağı genişliyor 

Kamu-özel sektör işbirliğinin 

başarılı bir örneğini temsil 

edecek olan bu projenin en 

önemli adımlarından biri de 

“müze kart” benzeri yeni kartların 

ziyaretçiye sunulması. “Biletkart, 

mobil bilet, şehir kartı, özel gün 

kartı” gibi adlarla uygulamaya 

sokulacak bu kartlar kültürel 

etkinliklerde ve yemek-eğlence 

mekânlarında indirim sağlayacak. 

Bütün bu çalışmalar kültür 

ve şehir turizminin gelişimine 

imkân tanıyacak yeni projelerle 

desteklenecek. 

Marka Yönetimi Uzmanı Yelda İpekçi 

Brand Management Expert Yelda İpekçi 

Result of the bidding process 

for operation of ticket offices of 

museums and ruins, modernization 

and management of Entry 

Control Systems were revealed 

on 29 September 2010 at a 

press conference held in İstanbul 

Archaeology Museums. 

Culture and Tourism Minister 

Ertuğrul Günay, TÜRSAB Chairman 

Başaran Ulusoy and DÖSİMM 

General Manager Tolga Tuyluoğlu 

made speeches at the meeting and 

Brand Manager Expert Yelda İpekçi 

made a detailed presentation, 

detailing the project. 

The bid, which was separated 

into two categories, an “activity 

project” to include assessments in 

areas such as management, sales 

and marketing, work and product 

development, customer satisfaction, 

security, and a “financial 

proposal” to include assessment of 

guaranteed turnover, guaranteed 

income to be paid to government 

and contractor commission rate, 

was won by a partnership of 

TÜRSAB Travel Agency Services 

Trade Ltd. Co. and MTM Bilişim, 

ARGE, Software and Security 

Technologies Industry A.Ş. 

What is aimed at 

First target of the new venture is to 

increase museums and historical 

sites’ income in order to generate 

better resources for protection, 

upgrade, improvement and 

information. 

Improvements aimed in this 

direction will be adaptable 

with “sustainable tourism” 

understanding and will be 

fulfilled with the goal of reaching 

a widespread and high income; 

creating a system structure 

suitable with our cultural 

prosperity; reaching different 

masses with different products, 

services and co-operations. 

Working with public institutes, 

schools, brands, culture art 

institutes, other museums and 

local administration will enable 

the project to be brought to 

life with a wider network of 

stakeholders. 

What will be done 

Within the scope of the project, 

it is aimed to refurbish 50 entry 

kiosks in 48 museums and 

historical sites as well as building 

11 new ticket offices; installing 

196 security cameras in museum 

ticket offices and entrance points; 

installation of 18 automatic ticket 

kiosks in museums and ruins 

where visitor traffic is the busiest 

and creating 257 new jobs within 

this framework. 

As well as this, entry rules and 

fees will once again be determined 

by the Ministry and free entry 

rights will remain unchanged for 

those who currently posess them. 

Network of culture is widened 

One of the most important steps of 

this project, which is a successful 

representation of public-private 

sector cooperation, is to present 

a new card to visitors, similar 

to “museum card”. These 

cards will offer discounts at 

cultural activities and diningentertainment 

establishments and 

will be released under names such 

as “Ticketcard, mobile ticket, city 

card, special day card”. 

These efforts will be supported 

with new projects which will 

provide an opportunity for culture 

and city tourism to develop. 


Turkish Airlines celebrate 50 th anniversary of Germany flights 

THY Almanya seferlerinin 50. yılı 

kutlandı 

Türk Hava Yolları, Almanya’ya sefer başlatmasının 50. yılını 

Frankfurt’ta kutladı. Tarihi opera binasında düzenlenen kutlamaya 

THY 

Genel Müdürü Temel Kotil, Hessen Eyalet Hükümeti’ni temsilen 

Michael Boddenberg, Yeşiller Partisi Eşbaşkanı Cem Özdemir, 

Frankfurt Başkonsolosu İlhan Saygılı, Giants Düsseldorf Basketbol 

Takımı Antrenörü Murat Didin ve çok sayıda Türk ve Alman davetli 

katıldı. THY Genel Müdürü Temel Kotil, 10 Mayıs 1960 tarihinde 

başlanan Frankfurt seferlerinin bugün haftada karşılıklı 220 

uçuşluk hacmi bulunduğunu, Almanya’da Frankfurt ile başlanan 

seferlerin bugün 9 şehre ulaştığını belirtti. THY’nin, 2009 yılında 

350 bin yolcu taşıdığı Frankfurt hattı dışında Almanya’da, 

Berlin, Köln, Düsseldorf, Hamburg, Hannover, Münih, Nürnberg ve 

Stuttgart’a direkt uçuşları bulunuyor. 

Turkish Airlines celebrated 50 th anniversary of commencing flights to Germany in Frankfurt. Celebrations held at the historical opera building was 

attended by Turkish Airlines General Manager Temel Kotil, representative of Hessen Local Government Michael Boddenberg, Green Party Cochairman 

Cem Özdemir, Frankfurt Consul-General İlhan Saygılı, Giants Dusseldorf Basketball Team Coach Murat Didin and numerous Turkish and 

German guests. Turkish Airlines General Manager Temel Kotil pointed out that Frankfurt flights which started on 10 May 1960 had reached a volume of 

220 return flights a week today, German flights that began with Frankfurt now includes 9 cities. Turkish Airlines who flew 350 thousand passengers to 

Frankfurt in 2009 also has direct flights to Berlin, Cologne, Düsseldorf, Hamburg, Hannover, Munich, Nürnberg and Stuttgart. 

Anadolujet de Miles&Smiles’ta 

Miles&Smiles programı üyeleri şimdi AnadoluJet uçuşlarından da mil 

kazanmaya başladı. Böylece halihazırda geçerli olan uygulamayla 

THY yolcuları, Miles&Smiles milleriyle AnadoluJet uçuşlarında mil 

kullanımının yanı sıra, AnadoluJet uçuşlarından da mil kazanabilecek. 

Anadolujet in Miles&Smiles 

M 

embers of the Miles&Smiles program can now earn miles on 

Anadolujet flights. 

With the practice already in effect, THY passengers can now earn as well 

as spend Miles&Smiles miles on Anadolujet flights as well.

THY-Bosna Hersek 

Havayolları dostluğu 

Türk Hava Yolları ile Bosna Hersek Havayolları’nın 

ortaklığı birinci yılını tamamladı. Bosna Hersek 

Cumhurbaşkanlığı Konseyi Başkanı Haris Silajdziç’i 

ziyaret eden THY Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi 

Topçu, THY’nin düzenlediği iftar yemeğine katıldı. 

Bosna Hersek Başbakanı Mustafa Mujezinovic ve 

Ulaştırma Bakanı Mihad Hayro’nun katılımıyla 

gerçekleşen yemekte söz alan Başbakan Mujezinovic, 

iki ülke arasında ilişkilerin daha da ileri gideceğine 

olan inancını vurguladı. Hamdi Topçu ise yapılan 

işbirliğinin kısa sürede olumlu sonuçlar verdiğini, 

THY’nin temin ettiği uçaklarla düzenlenen 

seferlerin yolcu sayısına ciddi katkı sağladığını 

söyledi. THY, ramazan ayı boyunca gerçekleştirdiği 

organizasyonlarla Kosova, Priştina, Tiran ve 

Pakistan’da iftar yemekleri tertip etti; yerel yetkililer, 

müdürler ve acente yetkililerini buluşturdu. 

Turkish Airlines-Bosnia Herzegovina Airlines Camaraderie 

P 

artnership between Turkish Airlines and Bosnia Herzegovina Airlines completed its first year. Visiting Bosnia Herzegovine Presidency Council Chairman 

Haris Silajdziç, THY Executive Board Chairman Hamdi Topçu attended the iftar dinner organised by THY. Speaking at the dinner which was attended 

by Bosnia Herzegovina Prime Minister Mustafa Mujezinovic and Transport Minister Mihad Hayro, Prime Minister Mujezinovic reinstated his belief that 

relations between two countries will be better. Hamdi Topçu remarked about positive results of the cooperation in a short space of time, serious increase on 

the number of passengers carried on aircraft provided by Turkish Airlines. Turkish Airlines organised a series of iftar dinners during Ramadan in Kosova, 

Prishtina, Tirana and Pakistan; helped local agency representatives to meet with local governors, managers. 

Çek Cumhuriyeti için 10. yıl galası 

THY Prag Ofisi, 15 Eylül 2010’da Çek Cumhuriyeti’nin 10. yılını 

kutlamak üzere bir gala düzenledi. Zofín Sarayı’nın Büyük Balo 

Salonu’na gelen ve seçkin simalardan oluşan VIP davetliler, THY 

üniformalı hosteslerce karşılandı. Davetlilere, THY’nin dünya genelindeki 

uçuş noktalarından herhangi birine iki gidiş-dönüş bilet ödüllü piyango 

çekilişi için özel kartlar verildi. 

10 th anniversary gala for Czech Republic 

Turkish Airlines’ Prague office organised a gala on 15 th September 2010 to 

celebrate 10 th anniversary of the Czech Republic. Gathering in the Great 

Ball Room of Zofin Palace, VIP guests made up from select faces were greeted 

by hostesses wearing Turkish Airlines uniforms. A special card were handed to 

each guest enabling them to take part in the draw for two tickets to any one of 

Turkish Airlines’ worldwide destinations.

KISA HABERLER 

news 

Lufthansa ailesi genişliyor 

Deutsche Lufthansa AG denetleme kurulu yaptığı 

toplantıda 48 yeni uçak alımı için onay verdi. 

Rolls-Royce Trent 700 motorlu 8 adet Airbus 

A330-300 uçağı uzun mesafe uçuşlarında 

kullanılırken, diğer 40 uçağın da Avrupa içi 

uçuşlarda sefer yapması öngörülüyor. 

Bu kapsamda Lufthansa Passage için 3 adet Airbus 

A330-300 ve 20 adet Airbus A320 ve bölgesel 

uçuşlarda kullanılmak üzere 8 adet yeni Embraer 

195, SWISS havayolu şirketinde kullanılmak üzere 

ise 5 adet yeni Airbus A330-300, 2 adet Airbus 

A321 ve 2 adet Airbus A320 satın alınacak; 

Germanwings filosuna da sekiz yeni Airbus A319 

katılacak. Yakıt tasarrufu sağlayan bu modern 

uçaklar 2012’den itibaren aşamalı olarak filoya 

katılmaya başlanacak. 

Lufthansa family is growing 

The Supervisory Board of Deutsche Lufthansa AG approved the order of 48 new aircraft at 

its meeting. Eight Airbus A330-300, equipped with Rolls-Royce Trent700 engines, will be 

deployed on long-haul routes and the remaining 40 aircraft will be deployed in continental 

traffic. 

The order includes 3 Airbus A330-300 and 20 Airbus A320 for Lufthansa Passage, as well 

as 8 new Embraer 195 aircraft for Lufthansa Regional, 5 new Airbus A330-300, 2 Airbus 

A321 and 2 Airbus A320 to be utilised at SWISS airline company; 8 new Airbus A319 will be 

added to the fleet of Germanwings. These modern and fuel efficient aircraft will be added to the 

fleet successively from 2012. 

Travel Turkey 2010 

Turizm alanındaki en önemli buluşmalardan biri olan Travel 

Turkey İzmir Fuarı bu yıl dördüncü kez ziyaretçilerine kapılarını 

açıyor. 9-12 Aralık 2010 tarihlerinde İzmir Kültürpark Fuar 

Alanı’nda yapılacak olan fuar, bu yıl da TÜRSAB, Hannover-Messe 

International İstanbul ve İZFAŞ işbirliğiyle düzenlenecek. 

Bu yıl fuar alanının tamamının sergi alanı haline getirilmesiyle 

içerik bakımından da genişleyecek olan Travel Turkey İzmir 

Fuarı’nda “Butik Oteller”, “ Macera, Spor, Dalış Turizmi” ve “Sağlık 

Turizmi” gibi yeni özel bölümler de yer alacak. Tüketiciye yönelik 

olan son iki günde ise katılımcı firmalar tarafından düzenlenen 

etkinlikler, yemek sunumları, çekilişler ve özel dans gösterileri 

devam edecek. 

Travel Turkey 2010 

Tourism sector’s one of the most important event Travel Turkey İzmir 

Fair is opening its doors for the fourth time this year. 

Taking place in İzmir Kültürpark Fair Ground between 9 th – 12 th 

December 2010, the fair will once again be organized with the 

cooperation of TÜRSAB, Hannover - Messe International İstanbul and 

İZFAŞ. 

Covering a larger area in terms of content as a result of making the 

whole fair area available for exhibitions, the fair will include new 

sections such as “Boutique Hotels”, “Adventure, Sport, Diving Tourism” 

and “Health Tourism”. 

During the last two days which are aimed at consumers there will be 

various activities, meal presentations, draws and special dance shows.

Ekim 2010 - Türsab - Türkiye Seyahat Acentaları Birliği

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?