İSMEK - İstanbul BüyükÅehir Belediyesi
İSMEK - İstanbul BüyükÅehir Belediyesi
İSMEK - İstanbul BüyükÅehir Belediyesi
- No tags were found...
Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
İSMEK HAKKINDAİSMEK, yaşam boyu eğitim anlayışı ile İstanbullularıngenel eğitim ihtiyacına cevap vermek,mesleki ve sanatsal bilgilerini geliştirerek meslekve beceri sahibi olmalarını sağlamak, endüstrileşmeninihtiyacı olan kalifiye elemanları yetiştirerekülke sanayinin gelişmesine katkıda bulunmak,kaybolmaya yüz tutan sanatlarımızı canlandırmak,bireylerin iyi bir üretici, bilinçli bir tüketiciolmalarını sağlamak, kültürel ve sosyal gelişmelerinekatkıda bulunmak, kent kültürü ve metropoldeyaşama konusunda donanımlı hale getirmekvb. amaçlarla kurulmuştur.1996 yılından bu yana İstanbullulara ücretsiz sanatve meslek eğitimleri veren İSMEK, yaygın eğitiminilkeleriyle gerçekleştirilen bir “yetişkin eğitimiorganizasyonu”dur. Halen İstanbul’un 38 ilçesindefaaliyet gösteren 233 kurs merkezinde 218branşta, 29 ana alanda eğitimler veren İSMEK, bir“halk üniversitesi” olarak gösterilmektedir.1996 yılında Başbakanımız Recep TayyipErdoğan’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığıdöneminde kurulan İSMEK’ten 2011-2012eğitim yılı sonu itibariyle şimdiye kadar eğitimalan kursiyer sayısı 1 milyon 394 bine ulaşmıştır.Mesleki ve teknik eğitimden geleneksel sanatlara,müzik eğitiminden çeşitli spor faaliyetlerinekadar pek çok branşta İstanbulluların yoğunilgisini gören İSMEK kurslarında, alanında tecrübesahibi 2.400’ü aşkın usta öğretici eğitim vermektedir.Sanat ve meslek eğitimlerinin yanı sıra eğitim sürecinidestekleyici ve tamamlayıcı nitelikteki hizmetlerde İSMEK’in önemli faaliyetlerindendir.Ücretsiz verilen bu hizmetler; sergi ve fuarlar, seminerler,yayınlar, kursiyer eserlerinin satışı, atölyefaaliyetleri, yarışma, sempozyum, defile vb. etkinliklerdir.İSMEK’in temel faaliyet alanı olan eğitimlerindışındaki bu tür çalışmalar da yetişkineğitimi kapsamında gerçekleştirilmektedir. Böyle-ABOUT İSMEKISMEK has been founded in order to meet the educationalneeds of Istanbulians in general context with a pointof view which encourages lifelong learning, to help themgain vocational and artistic skills by increasing their vocationaland artistic knowledge, to contribute to the industrialdevelopment of Turkey by training the qualifiedworkforce needed in industry, to revive our traditionalarts some of which are about to disappear, to help individualsbe active producers as opposed to passiveconsumers, to contribute to the cultural and social developmentof Istanbulians by equipping them regardingliving in an urbanized metropol, ETC. Providing artisticand vocational training to Istanbulian adults since 1996,ISMEK is an adult education organization which deliverstrainings in accordance with the principles of nonformaleducation. Delivering training on 29 main fieldsand 218 branches in 233 teaching centers at 38 districtsin Istanbul, ISMEK is considered as a public university.The number of trainees who have received training fromISMEK has reached 1 million 3 hundred 94 thousandsince ISMEK was founded in 1996, when Mr. Recep TayyipErdoğan, our Prime Minister, was the mayor of theMetropolitan Municipality of Istanbul.6
likle İstanbul’un kültürel dokusuna önemli katkılardabulunulmaktadır.YASAL DAYANAKLARI ve MÜFREDATIİSMEK, 5216 sayılı Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong>Kanunu’nun Büyükşehir Belediyelerinin Görev veSorumlulukları başlıklı 7/v maddesinde belirtilen:“Sağlık merkezleri, hastaneler, gezici sağlık üniteleriile yetişkinler, yaşlılar, engelliler, kadınlar, gençlerve çocuklara yönelik her türlü sosyal ve kültürel hizmetleriyürütmek, geliştirmek ve bu amaçla sosyaltesisler kurmak, meslek ve beceri kazandırma kurslarıaçmak, işletmek ve işlettirmek, bu hizmetleri yürütürkenüniversiteler, yüksek okullar, meslek liseleri,kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile işbirliğiyapmak” hükmü ile, Milli Eğitim Bakanlığı HayatboyuÖğrenme Genel Müdürlüğü Yönetmelikesaslarına göre eğitim vermektedir. 5393 sayılıbelediyeler kanunu ve Eğitim Müdürlüğü’nün yönetmeliğiçerçevesinde İstanbul Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong>ile İstanbul Valiliği’nin (İl Halk Eğitim Başkanlığı)imzaladıkları protokol çerçevesinde eğitimlersürdürülmektedir. Dersler ve içerikleri deaynı yönetmelikler ile belirlenmektedir.EĞİTİM ŞARTLARI, SÜRESİ ve SERTİFİKAZorunlu ilköğretim yaşını tamamlamış her İstanbulluİSMEK kursiyeri olabilmektedir. Buna göreİSMEK’te kursiyer alt yaş sınırı 16’dır, üst yaş sınırıise yoktur.Kayıtlar her yıl Eylül ayında yapılmakta, derslerEkim ayında başlamaktadır. Eğitim dönemiHaziran ayında sona ermektedir. Milli EğitimBakanlığı’nın (M.E.B.) belirlediği müfredatlar çerçevesinde3 buçuk aydan 10 aya kadar süren eğitimlerinyanı sıra bazı branşlarda tekâmül kurslarıverilmektedir. Branşın kredisini dolduran kursiyerlereM.E.B. onaylı kurs bitirme sertifikası, dersleredevam eden ancak yeterli başarı gösteremeyenkursiyerlere ise kurs katılım belgesi verilmektedir.Over 2.400 master teachers have been delivering trainingin ISMEK courses which range from vocational technicaltrainings to traditional arts, from musical trainingto various sports activities, and which have becomehighly popular among Istanbulians.In addition to free of charge artistic and vocational trainings,other services to support and complete the trainingprocess such as exhibitions, expos, seminars, publications,sales of the products from trainees, workshop activities,contests, symposiums, fashion shows, ETC. arealso provided free of charge. These services which areprovided in addition to the trainings are also providedwithin the context of adult education. All these, thus,are important contributions to the cultural structure ofIstanbul.Legal Basis and CurriculumISMEK provides training in accordance with the clause:“To perform and develop all kinds of cultural and socialservices for adults, the elderly, the disabled, women, childrenand the young through health centers, hospitals andmobil health units, and to found social premises towardsthis end, to open, run and finance vocational and artisticcourses, and to cooperate with universities,highschools,vocational highschools, public organizations and NGOs,which is written on article 7V, the duties and responsibilitiesof the metropolitan municipality, district municipalitiesand first level municipalities, in the Municipality lawno: 5296, and with the principles in the regulation by theGeneral Management department on non-formal educationwithin the Ministry of Education. The training isprovided within the context of the municipality law no5393, and with the protocol signed by the MetropolitanMunicipality of Istanbul and the Governorship of Istanbul.The lessons and their contents are also determinedwithin the context of these laws and regulations.Conditions for Education, Period of Education andCertificationAny individual over the age of compulsory education iselligible to be an ISMEK trainee. Thus, the minimum ageto be an ISMEK trainee is 16, and there is no maximumage. Registration period starts in September every year,and courses begin in October. The education period lasts7
İSMEK’in vermiş olduğu M.E.B. onaylı kurs bitirmebelgeleri tüm Türkiye’de geçerlidir. İSMEK ayrıcayurtdışındaki kurumlarla işbirliği yaparak bazıbranşlarda Avrupa Birliği bünyesinde geçerli olansertifika da vermektedir.EĞİTİM METODUİSMEK teorik ve uygulamalı eğitim metodunuesas alır.YÖNETİM ŞEKLİ ve EĞİTİM İLKELERİİSMEK, İstanbul Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> İnsanKaynakları ve Eğitim Daire Başkanlığı EğitimMüdürlüğü’ne bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.İSMEK, Millî Eğitim Bakanlığı’nın ilgili yönetmeliğinin5. maddesinde belirtilen ilkelerle eğitimlerinisürdürür. Bu ilkeleri maddeler halinde şu şekildesunabiliriz:Herkese açıklık: Herkesin yararlanabileceği biçimdeyürütülür ve özel eğitim gerektiren bireyleriçin özel önlemler alınır.İhtiyaca uygunluk: Bireysel ve toplumsal ihtiyaçlarauygun olarak gerçekleştirilir.until June. In addition to trainings the curriculums ofwhich are determined by the Ministry of Education thatlasts from 3 and a half months up to 10 months, maturationcourses are delivered on some branches as well.Trainees who have completed the full credits of a certaintraining are awarded with a certificate approved by theMinistry of Education. However, trainees who have notsucceeded well during the training receive an attendancecertificate only. The approved certificates given byISMEK are valid everywhere in Turkey. ISMEK also awardscertificates which are valid in all the states of the EuropeanUnion by cooperating a variety of organizationsabroad.Süreklilik: Bireylerin hayat boyu yararlanabilecekleribiçimde düzenlenir.Planlılık: Kalkınma planları hedeflerine uygunşekilde; eğitim-öğretim, üretim, insan gücü, istihdamilişkileri dikkate alınır.Yenilik ve gelişmeye açıklık: Programlar; öğrenmeve öğretme yöntemleri ile ders araç-gereç, bilimselve teknolojik gelişmelere, çevrenin ve ülkeninihtiyaçlarına göre sürekli geliştirilir.Gönüllülük: Bireyin ve toplumun çalışmalara isteyerekkatılımları esas alınır.Education MethodISMEK adopts a human-centered education programwhich prioritizes a continually supportive environmentto its teachers, trainees and employees, and seeks to createan environment where individuals can easily get toknow each other, socialize and cooperate in solidaritythrough courses based on the Applied Training method.Management Method and PrinciplesISMEK performs its activities within the Human ResourcesDepartment of the metropolitan Municipalityof Istanbul and within the Education Department of the8
HEDEF KİTLESİİSMEK’in hedef kitlesi sosyal alanı kısıtlı, sadecetüketici konumunda bulunan İstanbul halkıdır.İSMEK modelinin ana hedef kitlesi belirtildiğiüzere ev kadınları, genç kızlar ve meslek sahibiolamamış, kendini geliştirmek isteyen erkeklerdir.Bu kitle genel olarak vaktinin çoğunu evindegeçiren, sosyal çevresi akraba ve komşularıylasınırlı olan ve tüketici konumunda bulunan birkitledir.local education authority, and bases its activities on theprinciples written on the 5th article of the related regulationby the Ministry of Education. These principles are asfollows:Openness to everyone: Activities are performed in away that all individuals can benefit, and special precautionsare taken for individuals who need special education.Suitability to needs: Activities are performed in a waythat they can meet all the societal and individual needs.İlköğretim yaşını geçmiş herhangi bir meslekieğitim almamışlar, bir meslek sahibi olmuş ancakmesleğinde ilerlemek isteyenler, yeni bir sanat,beceri, hobi edinmek isteyen yetişkinler, çeşitlinedenlerle rehabiliteye ihtiyacı olanlar, kenteadaptasyon ihtiyacı olan gruplar, kendi çevreedinmek ve çevrelerini genişletmek isteyenler,okuma yazma bilmeyenler, örgün eğitimin herhangibir kademesinden ayrılmış veya tamamlamışolanlar, yaşlılar, işsizler, engelliler, mahkûmlar,huzurevi ve hastane sakinleri İSMEK’in genel hedefkitlesidir.Kişilerin içindeki yetenekleri keşfedip ortaya çıkaran,geliştirmesine yardımcı olarak özgüven aşılayan,üretici konuma getiren, rehabilite eden, yalnızlıktankurtaran, sosyal bir çevre edinmesini vedostluklar kurmasını sağlayan, geleceğe umutlabakan fertler yetiştirmeyi ilke edinen ve büyükanlamda başarı sağlayan İSMEK kursları, birer kültürmozaiği olması açısından da önem taşımaktadır.Eğitimlere katılan gruplar, İstanbul’un kozmopolityapısının küçük bir modeli şeklindedir.İstanbul’un şehir merkezlerinden varoşlara kadaruzanan bu kurslarda binlerce insan eğitim hizmetialmaktadır. Bu ortamlarda kültürel paylaşım vedeğerler alışverişi en üst düzeyde gerçekleşmektedir.İSMEK kursiyerlerinin yüzde 79’u bayanlardan,yüzde 21’i de erkeklerden oluşmaktadır. BayanlarContinuity: Activities are designed and performed in away that individuals can benefit lifelong.Being planned: Activities are adjusted according to thedevelopment plan objectives, and the education andteaching, production, human power, employment relationsare taken into consideration.Innovation and openness to improvement: Programsare continually renovated and improved according tonew approaches in learning and teaching methods,new tools used in lessons, technological and scientificimprovements as well as the national and environmentalneeds.Volunteerism: Activities are based on the voluntaryparticipation of the society and individuals.TARGET AUDIENCEISMEK’s target audience is Istanbulians whose social environmentalis limited, and who are merely consumersI.E. housewives, young ladies, those who have not managedto get an occupation and those who wish to gainmore skills. These group of individuals are usually thosewho spend most of their time at home, surrounded byneighbours and relatives only and those who are merelyconsumers. Individuals who are over the compulsoryeducation age and who have not yet received any vocationaltraining, those who do have jobs, but want to improveand progress in their jobs, adults who wish to gainnew artistic skills or a hobby, those who need rehabilitationfor certain reasons, groups who need to adapt to theurbanized life, those who wish to socialize with others, il-9
aşta el sanatları olmak üzere daha çok güzel sanatlarıtercih ederken, erkekler ise daha çok İngilizce,bilgisayar, spor gibi branşlara yönelmektedirler.EĞİTİM VERİLEN BRANŞLARİstanbullulara el sanatlarından mesleki ve teknikeğitimlere, bilgisayardan dil eğitimlerine, müziktenspor eğitimlerine ve sosyo-kültürel eğitimlerekadar çok geniş bir yelpazede eğitimler sunmaktadır.Ücretsiz İSMEK eğitimleri; her yaştan,meslekten ve gelir grubundan kişiye hitap etmektedir.İstanbul’un şehir merkezlerinden kenarmahallelerine kadar uzanan bu kurslarda 16yaş üzeri binlerce insan eğitim hizmeti alırken, bueğitimler kursiyerlere sosyal ve kültürel paylaşımimkânı da sağlamaktadır.İSMEK, Milli Eğitim Bakanlığı’nın ilgili düzenlemesindeöngörülen “modüler sistem”e geçişle birliktebranş sayısı 181’e yükselmiştir. İSMEK’te branşlarise yeni dönemle birlikte 29 ana alanda toplanmıştır.İSMEK’in 2011-2012 döneminde eğitim verdiği29 ana başlık arasında pek çok farklı eğitim bulunmaktadır.Bu ana alanlar şöyle sıralanmaktadır:Ahşap Teknolojisi, Bahçecilik, Bilişim Teknolojileri,Büro Yönetimi ve Sekreterlik, Çocuk Gelişimive Eğitimi, El Sanatları Teknolojisi, Aile ve TüketiciBilimleri, Gazetecilik, Giyim-Tekstil Teknolojisi,Grafik ve Fotoğraf, Güzellik ve Saç BakımHizmetleri, Halkla İlişkiler ve Organizasyon, Hastave Yaşlı Hizmetleri, Hukuk, Kişisel Gelişim, Konaklamave Seyahat Hizmetleri, Kuyumculuk Teknolojisi,Matbaa, Muhasebe ve Finansman, Müzikve Gösteri Sanatları, Sanat ve Tasarım, Seramikve Cam, Spor, Yabancı Diller, Yiyecek-İçecek Hizmetleri,Pazarlama ve Perakende, Sağlık, Radyo-Televizyon ve Havacılık.İSMEK’te “Bilişim Teknolojileri” alanında bilgisayarişletmenliği-operatör, web tasarımı, görme engellileriçin bilgisayar kullanımı gibi branşlardaeğitim verilmektedir. Bu kurslara katılanlar, artıkyaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelen bilgisayarkonusunda kendilerini geliştirebiliyor, bilgiliterateadults, those who completed or quit their formaleducation, the elderly, the unemployed, the disabled, theconvicted, people who stay in resting houses and hospitalsare the general target audience of ISMEK.The ISMEK courses which explore and reveal the abilitiesin individuals, help individuals improve their abilitieswith new skills, thus gain self-confidence, make themproducers in stead of consumers, rehabilitate them,make them socialize with many other people and helpthem make new friends, and help them be more hopefulof their future in an inclusive education environment,are important also in terms of their diverse cultural structure.Groups of individuals who participate in trainingscompose a small sample of the cosmopolitan structureof Istanbul. Thousands of people from both the urbanizedparts and the suburbs of Istanbul receive trainingin different teaching centers of ISMEK. In these environments,cultural sharing and exchange of values ar at themaximum level.The 79 % of the ISMEK trainees are female, and 21 % aremale. While female trainees mostly prefer fine arts suchas handicrafts, male trainees prefer branches such ascomputer, English and sports activities.BranchesISMEK provides a large variety of training for Istan-10
sayarı tüm boyutlarıyla kullanmayı öğrenmektedir.İSMEK, mesleki eğitimlere de büyük önem vermektedir.İSMEK kursiyerleri, mesleki teknik eğitimlerkapsamında “Büro Yönetimi ve Sekreterlik”alanında, yönetici asistanlığı branşında eğitimalabilmektedir. “Muhasebe ve Finansman” alanındaise kursiyerlere temel muhasebe eğitimi verenİSMEK, “Gazetecilik” alanında da gazetecilik veiletişim, radyo programcılığı ve sunuculuk branşlarındaeğitim sunmaktadır. “Halkla İlişkiler ve Organizasyon”alanında çağrı merkezi elemanı vevitrin düzenleme elemanı branşlarının yanı sıra“Hukuk” alanında da adli kalem işleri branşındakursiyerlere mesleki eğitim verilmektedir. Meslekieğitimler kapsamında ayrıca İSMEK kurslarındayaş pasta yapımı, aşçı çırağı, servis elemanıgibi branşların eğitimi “Yiyecek-İçecek Hizmetleri”ana dalında verilmektedir. “Kuyumculuk Teknolojisi”alanında ise kursiyerler, gümüş takı işlemeciliği,mıhlamacı, telkârici ve hasır örmeci branşlarındaeğitim alabilmektedir. İSMEK’in mesleki eğitimverdiği ana dallardan bir diğeri de “Giyim-TekstilTeknolojisi”. Bu dalda kursiyerlere kadın giysileridikimi, bilgisayarlı modelistlik, bilgisayarlı stilistlikgibi branşlarda eğitim verilmektedir. “Güzellikve Saç Bakım Hizmetleri”nde ise kursiyerlersaç bakımı ve yapımı, sahne makyajı, cilt bakımhizmetleri gibi branşlarda eğitim alabilmektedir.“Konaklama ve Seyahat Hizmetleri” alanında santralist,kat elemanı ve rezervasyon elemanı branşlarındaeğitim veren İSMEK, “Matbaa” dalında iseciltçilik eğitimi vermektedir. “Çocuk Gelişimi” anadalında ise 3-6 yaş çocuk etkinlikleri, evde çocukbakımı ve çocuk bakım elemanı eğitimleri verenİSMEK, “Bahçecilik” alanında ise kursiyerlerinebahçe bakımı branşında eğitim fırsatı tanımaktadır.Bir meslek sahibi olmak isteyen İstanbullular“Hasta ve Yaşlı Hizmetleri” ana dalında da hastave yaşlı refakatçisi, özürlü bakımı ve engelli bireyalie destek branşlarında eğitim alabilmektedir.Kültürel mirasımıza sahip çıkmayı, unutulmuşveya unutulmaya yüz tutmuş sanatlarımızı canlandırarakgelecek nesillere aktarmayı amaç edinenİSMEK’te geleneksel pek çok sanat branşınınbulians, ranging from handicrafts to technical andvocational training, from computer skills to languageskills, from musical training to sports activities and socioculturaltraining. The free of charge ISMEK courses aredesigned for all individuals regardless of age, occupationor income. Thousands of individuals from 16 to 95receive training in teaching centers located in the urbanizedparts or suburbs of Istanbul, also finding the chanceto share their social and cultural values with others.After the moduler system within the context of the apprenticeshipand non-formal education system of theMinistry of Education took affect, the number of branchesin ISMEK has risen to 218. And the branches in ISMEKhave been grouped in 29 main branches as of the neweducation period. There are a large variety of trainingsunder these 29 main branches, which are as follows:Wood technology, gardening, information and communicationtechnologies, office management and secretary,child development and education, handicrafttechnology, domestic services, journalism, clothing andtextile technology, graphic design and photography,beauty and hair care services, public relations and organization,services for the inferm and the elderly, law,personal development, accommodation and travellingservices, jewellery technology, printing press, accountingand finance, music and performance arts, art and design,ceramic and glass, sports, foreign languages, foodand beverage services, marketing and retail, health, andradio/television.In the field of Information and Communication Technologies,ISMEK provides trainings on branches such ascomputer operating, web design and computer use forthe visually impaired. Those who participate in thesecourses find the chance to improve their computer skillsand learn to use computer, which has become an assentialpart of our lives.ISMEK gives great importance also to vocational training.Within the context of vocational technical trainings,ISMEK trainees can receive education on office managementand Manager Assistance. In the Accountingand Finance field, trainees receive training on basic accounting.Training individuals also on journalism andcommunication as well as radio show programming11
da eğitimi verilmektedir. İSMEK, “El Sanatları” anadalında vitray, mozaik, kumaş boyama gibi branşlardaeğitim verirken, “Sanat ve Tasarım” alanındaise minyatür, resim, tezhip gibi branşlarda eğitimsunmaktadır. “Ahşap Teknolojisi” dalında modelgemi yapımı ve ahşap şekillendirmeci branşlarındakurslar veren İSMEK’in “Seramik ve Cam” alanındaeğitimini verdiği branşlar ise boyacı-çini işlemecive cam süs eşyası yapımıdır.İSMEK kurslarındaki sanat branşları sayesinde yeteneklerinikeşfeden İstanbullular için bu eğitimler,aynı zamanda rehabilite işlevi görmektedir.Küreselleşen dünyada yabancı dil eğitiminin önemigün geçtikçe artmaktadır. İSMEK, bu ihtiyacıgöz önüne alarak yabancı dil eğitimlerini de temeldallar arasına dahil etmiştir. İSMEK kurslarındaİngilizce, Arapça ve Osmanlıca branşlarındazengin bir müfredat içeriği ile eğitim verilmektedir.İSMEK, müzikseverleri de unutmamıştır. Fatih Fındıkzadeve Kadıköy Hasanpaşa’daki iki müzik ihtisasmerkezinin yanı sıra bazı kurs merkezlerindede müzik tutkunlarına ulaşan İSMEK, bu merkezlerdekursiyerler bağlama, gitar, keman, kanungibi branşlarda eğitim almaktadır.İSMEK; İstanbul’da toplumun dezavantajlı kesimiolarak nitelendirilen özürlülere, ruh ve sinir hastalıklarıhastanelerindeki hastalara, huzurevi veDarülacezelerdeki yaşlı ve bakıma muhtaç olanlara,cezaevlerindeki hükümlü ve tutuklulara datoplumsal sorumluluk çerçevesinde eğitimlervermektedir.İstanbullulara beden sağlığı konusunda da katkıdabulunmaya çalışan İSMEK, spor eğitim merkezleriylehizmet vermektedir. İSMEK’te 2012- 2013eğitim döneminde 21 adet spor eğitim merkezindeücretsiz olarak, salon sporları eğitimleri verilmektedir.Sosyal ve kültürel eğitimler açısından da İstanbullularıneğitim ihtiyacına cevap veren İSMEK, KişiselGelişim ana dalında diksiyon, okuma-yazma 1.kademe, Braille Alfabesi, sağlık bilgisi (ilkyardım)gibi branşlarda eğitim hizmeti sunmaktadır.and hosting, ISMEK trains individuals on call center operatingand display arrangement in the field of PublicRelations and Organization. Within the context of law,training on judicial affairs is provided for trainees, andin the field of Food and Beverage Services, the brancheson which training is provided are cake baking, cook apprenticeshipand serving.In the Jewellery Technology field, trainees are providedtraining on silver embroidering, transfixing, filigree, andplaiting.Another vocational training field in ISMEK is clothing andtextile technology. Within the context of this field, individualsare trained on sewing women’s clothes, computerbased modelistship, and computer based stylistship.Within the context of Beauty and Hair Care, trainees aretought how to do and care hair, how to put on make upfor stage, and how to maintain skin care. ISMEK whichtrains individuals as switchboard operators, bellboysor reservation operators in the field of accommodationand travelling, also provides training on book bindingin the field of Printing Press. In the Child Developmentfield, ISMEK delivers training on activities for childrenfrom 3 to 6, child care at home and care giving. In gardening,ISMEK trains individuals on how to take care ofa garden. Istanbulians who wish to have an occupationcan also be trained by ISMEK on companionship for theinferm and the elderly, disabled care and family supportprogram for the disabled, within the context of Servicesfor the Inferm and the Elderly.12
İSMEK DENEYİMLERİNİ DÜNYA İLEBULUŞTURUYORÇalışmalarıyla Türkiye’de pek çok kurum tarafındanörnek alınan İSMEK, uluslararası alanda dadikkat çekiyor. Giderek büyüyen bir “halk üniversitesi”halini alan İSMEK, yetişkin eğitimi alanındakitecrübelerini, gerek İstanbul’da, gerekse yurtdışında çeşitli etkinlikler düzenleyerek dünya ilepaylaşıyor.Geçtiğimiz yıllarda İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik,Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SES-RIC) ile “Mesleki Eğitimin Yerel Mesleki KurslarlaGüçlendirilmesi: İSMEK Deneyimi” konulu uluslararasıbir çalıştay düzenleyen İSMEK, ayrıca “HayatBoyu Öğrenme Kültürü ve Mesleki Eğitim” konuluuluslararası bir sempozyum gerçekleştirdi.SESRIC’le ortaklaşa yürütülen IMTP (ISMEK MasterTrainer Programme) kapsamında bugüne kadarAzerbeycan, Pakistan ve Senegal’den geleneğitimci gruplarını ağırlayan, Pakistan’ın Pencapeyaletinde eğitimler veren İSMEK, ayrıca Kamerun,Gine, Mısır, Suudi Arabistan ve Kuveyt ile deeğitimcilerin eğitimi çalışmalarını planladı.Merkezi Barselona’da bulunan Avrupa ŞehirlerAğı XARXA’ya dahil olan İSMEK, ayrıca AB projelerikapsamında iki yıldır İngiltere Birminghammerkezli Commpact UK ile İngiliz eğitimcilerineğitim ve çalışma ziyaretlerini organize etmektedir.İSMEK; Avrupa Teknik ve Mesleki Eğitim ForumuEfVET’in daveti üzerine Mallorca’daki 2012 UluslararasıToplantısı’na katıldı. EfVET’in 2023 yılı toplantısıise İSMEK’in rehberliğinde İstanbul’da gerçekleştirilecek.İSMEK, Avrupa Yetişkin Eğitimi Derneği (EAEA) ilede yakın diyaloglarını devam ettirmektedir.ISMEK, which aims to maintain and preserve our culturalheritage and to revive our traditional arts which areforgotten or about to be forgotten by passing them ontofuture generations, trains individuals on a large varietyof traditional arts as well. ISMEK provides training onstained glass, mosaic, batik ETC. in the field of Handicrafts,and on miniature, illumination, drawing ETC. inthe field of arts and design. Helping Istanbulians receivetraining on model ship making and wood shaping in thefield of Wood Technologies, Ismek also delivers trainingson tile painting and glasswork making in the Ceramicand Glass field.The training sessions on the artistic branches in ISMEKalso serve as a sort of rehabilitation for Istanbulians whoexplore their own artistic abilities and want to eliminatethe bad affects of the life in a metropolitan.The importance of learning foreign languages has increasedgreatly in a globalized world. Taking this intoconsideration, ISMEK has included also foreign languagesin the main training branches. As ISMEK, we providetraining in English, Arabic and the Ottoman Turkish,with a rich curricular content.ISMEK has not excluded the music lovers either. In additionto the teaching centers in Fatih Fındıkzade andKadıköy Hasanpaşa, ISMEK reaches the music lovers ofIstanbul in some other teaching centers as well, teachinghow to play the baglama, guitar, violin and canon.ISMEK also provides trainings for the disadvantagedgroup of the society, I.E. the disabled, patients in mentalhospitals, the elderly and needy who stay in restinghouses and caring facilities, and the convicted or the arrestedin prisons within the context of social responsibility.Seeking to contribute to the Physical health of Istanbuliansas well, ISMEK provides services in its sport centers.As of the 2012-2013 Education and teaching period,ISMEK provides gymnastics training in 21 sport centers.Meeting Istanbulians’ educational needs in terms of socialand cultural educations as well, ISMEK provides educationon diction, literacy, braille alphabet, basic healthknowledge, first aid, etc..13
MinyatürIşık, gölge ve hacim duygusu yansıtılmayan küçük, renkli resimsanatı olarak bilinen minyatür, kelime olarak, Latince “kırmızıile boyamak” anlamına gelen “miniare” kelimesinden türemiştir.Bunun da çıkış noktası, Ortaçağ Avrupası’nda el yazmasıkitapların baş harflerinin kırmızı renk veren kurşun oksitile boyanması geleneğidir.Türklerde minyatür için ise daha çok “nakış” sözcüğü kullanılmış,minyatür sanatçısına ise “resim yapan, ressam” anlamınagelen “nakkaş” ya da “musavvir” denilmiştir.Minyatür sanatının en erken örneklerine Mısır’da MÖ 2. yy’dapapirüs üzerine yapılan resimlerde rastlanmaktadır. Daha çokkağıt, fildişi ve benzeri maddeler üzerine yapılan minyatür, 3.yy’da Sasaniler döneminde Mani adlı bir sanatçı kendi yazdığıkitabı resimlemiş ve onun açtığı yolda pek çok kişi bu sanatınörneklerini vermiştir. Orta Asya ve Ön Asya’ya yayılan minyatürsanatı, dünyanın çeşitli bölgelerinde etkileşimlere girerekgelişimini sürdürmüştür.Resim sanatı açısından Doğu ve Batı minyatürleri hemen hemenaynı olduğu halde renk, biçim ve konularda farklılıklargörülmektedir. Örneğin, boyutların küçük olması bir ortaközellik olmasına rağmen, Doğu ve Türk minyatürlerinin çevresininMinyatür bezemeyle süslenmesi belirgin ayırt edici birözelliktir.Türklerde Selçuklular zamanında minyatür sanatına büyükönem verilmiştir. Bilimsel konulu eserlerde minyatürlere sıkçarastlanmaktadır. Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selimve Kanuni dönemlerinde minyatür sanatına büyük önem verilmiş,Türk minyatür sanatı II. Selim ve III. Murat arasındakidönemde en verimli çağını yaşamıştır. 18. yy ve Levni ise Türkminyatür sanatı için bir dönüm noktasıdır. Geleneksel anlayışındışına çıkan ve kendine özgü bir biçim geliştiren Levni’denitibaren ışık ve gölgenin bir arada kullanıldığı çalışmalar kendinigösterir, kitap resmi önemini kaybeder. Minyatür yavaşyavaş yerini çağdaş resme bırakmaya başlar.14. yy ve 18. yy arasında minyatür yapılırken boyaların birbirinekarışmaması için içlerine taze yumurta sarısı katılırdı. Fakatboya kuruduktan sonra ikinci kez kullanılamadığı için zamaniçinde boyalara yumurta sarısı yerine suda eritilmiş tutkalkarıştırılmaya başlanmıştır.Minyatür yapımına uygun fırçalar üç aylık kedi yavrusunungıdı tüyünden yapılmış çok ince kıllı fırçalardır. Kağıtlar ise yumurtaveya nişasta aharıyla yapılır. Yumurtalı kağıtlar, yumurtaakıyla bir miktar şapın sıvılaşıncaya kadar karıştırılıp kağıdasürülmesi ve kuruduktan sonra mührelenmesiyle elde edilir.Nişasta aharlı kağıtlar içinse şekersiz nişasta ile boza kıvamındabir karışım kullanılır. Karışım kağıda sürülür, kuruduktansonra mührelenir. Minyatürde işlenecek konu, eskiz olarakçok ince kıllı fırçalarla, mürekkeple kağıda çizilir. Boyamaişleminde önce altın sürülür, sonra diğer renklere geçilir.Günümüzde minyatür sanatı da diğer geleneksel sanatlardaolduğu gibi değerli ustalarla yeniden canlandırılmaya ve yaşatılmayaçalışılmaktadır. Eski dönemlere ait, sanat değeri kadartarihi belge değeri de taşıyan minyatürlerin seçkin örnekleriise birçok müzede sergilenmektedir.MiniatureThe word’ miniature’ comes from ‘miniare’ means lead oxide, anorange color used in the old ornaments. The artist does’nt reflectthe sense of light-shadow and volume on it. The origin ofthis is the Middle East. This is the custom of painting the capitalletters of books with lead oxide that can give red color.Among the Turkish people, for the picture, it was called embroidery.The miniature artist is called as painter that means ‘embroiderer’.The first examples of miniature are seen on the picturesdrawn on papyrus in Egypt in the 2nd century B.C. in the shapeof ivory materials. In the 3rd century, during the Sasanis, theartist named Mani published his book and many people madetheir work in the way he did. The miniature art developed in theMiddle East and Asia, and continued to develop all over the differentparts of the world by effecting one another.Although the West and East miniature arts are nearly identical,there are some differences in the subjects and shapes, therecan be seen differences in color, shape and subjects. For instance,Despite being dimensions’ small is a common similarity, thedecoration of the Western and Eastern miniature with an Miniatureis one of its striking features.During the Turkish People, especially, Seljuks, a great deal of importancewas given to the miniature art. Miniatures can oftenbe witnessed in mostly the scientific works. During Sultan MehmetThe Conquerer, Yavuz Sultan Selim and, the Magnificent Süleyman,miniature became very important, especially it reachedits striking period during the reign of Selim II. Murat II. The 18thcentury and Levni are the starting point for Turkish miniatureart. Apart from the traditional art, it shows itself in the works inwhich light and shadows are used together, so miniature leavesits place to the modern art. Books’ pictures lose their importance.Between the 14th century and 18th century, while making theminiature, in order not to mix the colors with each other, thefresh yolk is put into them. But this paint is impossible to use thesecond time after getting dry, instead of yolk, by the time, insidethe colors glue has been put. The brushes that are suitable formaking the miniature are made of the very soft hairs of the kittens.As for the papers, they are made of glair and the fine part ofstarch. The egg spread over papers are obtained by mixing theglair and alum with each other, and later being sealed after gettingdry. For the papers with alum, starch without sugar and amixture at boza consistency is used. The mixture is spread on thepaper, it is sealed after getting dry. The subject that will be madein the miniature is drawn on the paper with the very thin hairedbrushes as preliminary sketch. During the painting, first the liquidgold is applied, then the other colors are applied.Today, as with the other traditional arts, miniature art is tryingto keep its value thanks to master workmen. In relation with theworks which belong to ancient times, distinguished miniatureexamples are exhibited in many museums.16
Raif AYDIN17
Neslihan DEMİRAL18
Çiğdem KABADAYI19
Esra KARADUMAN20
Müzeyyen KILINÇ21
Evren ÇİLESİZ22
Selma BÜTE23
Semra İSMAİLOĞLU24
Gönül GÜL25
Seyhan BAYSAL26
Serap DERİNKÖK27
Nalan KAÇIR30
Arzu KISAYOL32
Suzan KÖKTENERTanja HAMŞİOĞLU33
Neslihan SAMİRAL34
HatHat, birçok noktanın birbirine bitişerek sıralanmasından meydanagelen çizgi, çizgiye benzeyen şey ve yazı gibi anlamlaragelmektedir. İslam kültüründe, yazı ve güzel yazı (hüsn-ühat) anlamında kullanılmaktadır. Hat, sözün ve ruhta cereyaneden fikir ve duyguların alfabe ve yazı vasıtaları ile resmedilmesidir.Güzel yazma ve öğretme yetisine sahip sanatkarlarada “hattat” denir.Hat sanatı, Arap harfleri çerçevesinde oluşmuş bir sanattır.Arap yazısının ortaya çıkışı hakkında İslâmî kaynaklarda çokfarklı ve çeşitli rivayetler mevcuttur. Ancak bu yazının menşei,İslam öncesine kadar dayanmaktadır. İslamiyet ile birlikteArap harfleri yavaş yavaş estetik unsurlar kazanmış, Asr-ısaadet döneminde yükselme başlamış, Abbasiler dönemindedaha da gelişmiştir.İslam yazı sanatı en hızlı gelişmeyi Osmanlı hat mektebindeyaşamıştır. Özellikle Fatih Sultan Mehmed döneminden itibaren,yazı sanatında ekoller gelişmiş ve yaklaşık her yüzyıldabir gelişme yaşanmıştır. Osmanlı padişahları içerisinde bizzatyazı ile meşgul olanlar da çıkmıştır. II. Bayezid, II. Mustafa, III.Ahmed, II. Mahmud ve Abdülmecid ilk akla gelen hattat sultanlarıdır.Bundan başka, her tabakadan halk, yazıya büyükilgi göstermiştir.Hat sanatında geçmişte kullanılan malzemeler küçük değişikliklerlebugün de kullanılmaya devam edilmektedir. Kullanılanana malzemeler kamış kalem, aherli kağıt ve is mürekkebindenoluşmaktadır. Hat sanatında kullanılan kalem ilegünümüzde normal hayatta kullanılan kalem arasında hiçbirbenzerlik yoktur. Hat sanatında kullanılan malzemeyi şöylesınıflandırabiliriz: kalem, kağıt, mürekkep, mühre, kalemtıraş,mürekkep hokkası, mıstar, yazı altlığı.Hemen bütün sanat dallarında, bir eserin meydana geliş safhalarıbirbirine benzemektedir. Bir hat eseri, elif-bâ harfleri,kamış kalem, kağıt ve mürekkep kullanılmak suretiyle meydanagetirilmektedir. Yazılacak bir metinde, harflerin yanındaokutma işaretleri olan harekeler bulunmaktadır. Yine normalmetin yazımında olmamakla birlikte, özellikle celî sülüs, celîdîvâni gibi yazılarda, harf ve harekenin yanında bir takım süslemeişaretleri de kullanılmaktadır. Yerine ve lüzûmuna göretirfil, mimli tirfil, tırnak ve hurûf-ı mühmele denilen şekiller,celî sülüs levha yazımında istifin doldurulmasında önemli roloynamaktadır. Harflerin yanında, hareke ve tezyinî işâretleringayet düzenli, intizamlı, yerinde ve dengeli kullanılması, istifsahasına düzenli bir şekilde yayılması önem arz etmektedir.Osmanlı hat sanatında, bütün yazı çeşitlerinde çizgilerinuyum halinde olmasına dikkat edilmiştir. Bir yazıya bakıldığındadik harflerin yönlerindeki uyum ile yatay harflerinoturuş paralelliği önemlidir. Böyle bir uyum yazıda dik harflerdehareketlilik yatay çizgilerde ise devamlılık fikrini uyandırmaktadır.“Kur’an, Mekke’de nazil oldu, Mısır’da okundu,İstanbul’da yazıldı” sözü bir hakkın tesliminden başka bir şeydeğildir.Titiz bir sanatkârın yazının her safhasında hiçbir ayrıntıyı ihmaletmediği, güzellik ve mükemmelliğin ayrıntılarda gizli olduğunuakıldan çıkarmadığı muhakkaktır. Bütün bu önemlihususları Osmanlı hattatlarının meydana getirdikleri eserlerdegörmek mümkündür. Bunun için İstanbul’da tarihi mekanlarıgezerken dikkatli olmak yeterli olacaktır.Arabic CalligraphyHüsn-ü Hat, Arabic Calligraphy means a line or a thing lookslike a line that is composed of gathering a lot of points ora writing. In the Islamic Culture, writing and fine writing arementioned in this meaning. Calligraphy means, expressingwords, the ideas and feelings occurring in the soul, and showingall of these in the alphabet.Calligraphy has oriented with and around the Arabic words.There are various rumours in the Islamic Literature abouthow the Arabic writing first started. But the origin of this writinggoes back to the Pre-lslamic Ages. With Islamic Religion,the Arab letters got esthetic elements gradually. It started toget a high level in The Age of Prosperity, and during the AbbaciesPeriod developed more.The Islamic calligraphy art reached the fastest developmentin the arabic calligraphic school of Ottoman. Especially, sinceSultan Mehmet The Conquerer some more groups joined thecalligraphic school, and nearly in the following every century,new developments appeared. Among the Ottoman Sultans,some sultans were interested in this art frankly. Some ofthem were; Bayezid II, Mustafa III, Ahmed II and Abdulmacid.The materials used in the past have been used today withslight changes. The basic materials used in calligraphy are;reed pen, paper with aher and ink made of lampblack-sumut.The pen used in arabic calligraphy has no similarities withthe pen we normally use today. We can classify the materialsused in calligraphy as follows: reed pen, paper, special ink,mühre a kind of special stone, pen sharpener, inkwell, mıstar,calligraphy board.Nearly, in all the art branches, the phases of an art’s formationare similar to each other. A calligraphic art is made by usingelifba letters, reed pen, paper and ink. In a text to be writtenthere are some signs called harakes which are used forreading. Again, on condition that not being used in a normaltext, especially in celî sülüs, celî divani, there are some kind ofembellishments next to the letters and harakes. According totheir places and necessities, some signs and shapes that arecalled’ tirfil, mimli tirfil, quotation mark, and hurûf-i mühmeleplay a great role in filling the general writing composition inthe celî sülüs frame writing. Here, using harakes and embellishmentsin order, in the right place and balance is vitallyimportant addition to the writing and also spreading the lettersand embellishments regularly on and all over the frameis important.In the Ottoman calligraphy art, in all types of writing, the harmonyof the lines have always been taken into consideration.When having a look at this writing, the harmony in directionof the upright, perpendicular letters and with the horizontalletters in being parallel to each other is important. This harmonywakes the impression of the idea of continuity in thewatchers in the horizontal letters and the movement in theperpendicular letters.A choosy artist should not forget any details in every phase ofcalligraphy, and should be aware that beauty and perfectionare hidden in details. It is possible to see all these relationsand details in the Ottoman calligraphers’ arts. For this, whilewandering istanbul carefully, we can be sure about this.36
Ayşe DEMİR37
Meltem AYGÜN38
Zeynep KAKI39
Yıldız GÜLLE40
Betül GÜZELYURT41
Esra VATANSEVERMünevver GÜRBIYIK42
Abdurrahman ŞİŞMAN43
Hatice ÇETİNErhan OLÇAY44
TezhipTezhip, lügat manasına göre “altınlama” demektir. Eskilerinhüsn-ü hat sanatı dedikleri güzel yazı niteliğindeki yazılarınetrafı ve el yazması kitapların (Kur’an nüshaları, murakkalar,kıt’alar, divanlar) başlık sahifeleri ve diğer yerlerine çeşitlidesen ve motiflerle yapılan süslemeler tezhip, bu sanatınustaları da müzehhip olarak adlandırılmaktadır. KısacasıArapça’da altınlama manasına gelen tezhip, yalnız altın yaldızlabezenen işleri ifade etmemekte; boyalarla yapılan incekitap tezyinatına da denilmektedir. Sırf altınla yapılan benzerişlere halkâri denilir ki altın yaldızla süslenmiş mânasına gelmektedir.Tezhip sanatının kaynağı, Türklerin Orta Asya’da tarih sahnesineçıktıkları devirlere kadar uzanmaktadır. Türk tezhip sanatçısınınyüzyıllar içerisinde geliştirdiği en güzel tezhiplerindini kitaplarda görülen tezhipler olduğu anlaşılmaktadır. İslamülkelerinde yaygın bir sanat olan ve Anadolu’ya Selçuklulartarafından getirilen tezhip, yükselme dönemini Osmanlılarzamanında yaşamıştır.Türk sanatçıları bütün güçlerini süsleme alanında yoğunlaştırarak,tezhip sanatının önde gelen temsilcisi olmuşlardır. Kullandıklarımotifleri üsluplaştırmayı uygun bulmuşlardır. Türksüslemesinde gördüğümüz motiflerin çeşitliliğinin en önemlisebebi, İslâm dinindeki resim ve heykel sanatlarına konulanyasaklar olarak görülmektedir.Tezhip tasarımlarında kullanılan motifler doğadaki bitki vehayvan biçimlerinin stilizasyonudur. 12. ve 13. yy’larda hayvansalbiçimleri barındıran Rumi, mimari süslemelerde ençok kullanılan motiftir. 16. yy’dan itibaren mimari yapı bu üsluptansıyrılmaktadır. 16. yy’da Karamemi ile birlikte Türk süslemerepertuarına bahçe çiçekleri girer. Kanuni ile birlikte bütünsüsleme üsluplarında yenilikler göze çarpmaya başlar. 18.yy’da Osmanlı tezhip sanatı farklılaşır, klasik motiflerin yerinibarok ve rokoko süslemeler alır. 19. yy’da ise sanatın hemenher alanını saran Batılı akımlar tezhibi de etkiler, örneğin klasikdönemde tek olarak kullanılan çiçek motifleri, vazolar, saksılariçinde buketler halinde görülür.Yazma kitaplara baktığımızda tezhip türleri genel olarak, zahriyesahifeleri, serlevhalar, sure başları, hatime sahifleri veayetler aralarında bulunan duraklar, secde, cüz, hizip, aşır gülleriolmak üzere çeşitli bölümlere ayrılırlar.Tezhip yapılırken müzehhip, kağıdın üzerine çizdiği motifiöncelikle sert bir şimşir ya da çinko altlığın üzerine koyarak,çizgileri noktalar halinde iğneyle deler. Bu delikli kağıt uygulanacakzeminin üzerine konarak delikler yapışkan siyah birtozla doldurulur. Delikli kağıt kaldırıldığında motif uygulanacakzemine çıkar. Motif, dövülerek ince bir tabaka haline getirilmişve arap zamkıyla ezilerek, jelatinle karıştırılmış olan altın,fırça ile doldurularak tezhip süslemesine başlanır. Altınınyanı sıra önceleri toprak boyalar, daha sonraları da sentetikboyalar tezhip yapımında kullanılmıştır.Basılı eserlerin yaygınlaşması ile pek çok sanat gibi tezhip deeski önemini yitirmiştir. Tezhip günümüzde özellikle dini kitaplardavarlığını sürdürmektedir. Daha çok levha tarzındagelişimine devam eden Türk Tezhipi, Muhsin Demironat, RikkatKunt, Ord. Prof. Süheyl Ünver gibi değerli hocaların bilgileriışığında geçmişin ışıltılarını içinde barındırarak günümüzünkoşullarına da uyum sağlamaktadır.IlluminationIn Arabic, it means ‘jewellery’ and starry. It is also one of themost widely used traditional art and it contains all kind of decorations.The old call it ‘hiisni hat’ The hoops that are only donewith jewellery are called illumination hoops. The artist who doesillumination is called “mùzehhip”. Shortly, In Arabic language,the illumination means jewellery and starry, not only expressesthe works done with golden gilding but also the works donewith paints are named in this way. The similar work done withgold is called ‘halkâri’.The origin of illumination dates back to middle Asia, whereTurks firstly came out on the history scene. It is understood thevery early best illumination works were the ones that were seenin the Holly books and made by the Turkish illumination artists.This is a very common art in the Muslim World. It was broughtto Anatolia by Seljuks, and it reached its the highest peak in theOttoman Empire.The Turkish artists became the first leaders of this art by focusingall their strength on embellishment. They decided to makeit sure the models they used had to be firmly put into definite rules.The most important reason of the models that are used inTurkish embellishment can be seen as the restrictions found inpicture and statues in Islamic Religion.The motifs that are used in the illumination designs are the shapesof the plants and animals in the nature. It is also the widelyused motif in Rumi and architectural embellishment includingthe animal fiqures. Starting from the 16th century, architecturehas freed from this style. In the 16th century, with Karameni, thegarden flowers meet with the Turkish embellishment art. Duringthe Magnificent Siileyman, very many progresses begin to appearin all the embellishing designs. In the 18th century, In the Ottomansthe illumination art starts to change. Barok and Rococomotifs are used instead of the classical motifs. In the 19th century,the Western art approaches surround all kind of art illuminations.For instance, the flowers motifs are used in classic periods,vases, roses.When having a look at in the hand writing books, the illuminationkinds are varied in zahriye pages, headings, the headlines ofsurahs, the hatime pages, and the stops among the verses, andalso prostration, fascicle, sect, asjr flowers.While doing this art Mùzehhip bores the lines in the shape of fullstop. When the perforated paper is put away, the motif appearson the ground which will be practiced. The motif is becomethin layer by beating and crashed with Arab gum and the jewellerymixed with coating is filled with the brush and then glidingdecoration starts. As well as jewellery, soil paintings were usedformerly and then synthetic paintings were used. Illuminationlost its value with the widespread of the western works. Todayit is mostly seen in holly books. The Turkish illumination thanksto Muhsin Demironat, Rikkat Kunt, Ord. Prof. Suheyl Unver. Thisart has been adopting today’s conditions having the understandingand memories of the respected personalities mentionedabove.46
Şerife KAYAR47
Ayşe Betül AKPINAR48
Ayşegül SERİN49
Seher USTA50
Esra ALKAN51
Melek Güler YAVUZ52
Şakire KAYA53
Kübra ÜNSAÇ54
Dilek SADIKOĞLU55
Hicret ÇAMGÖREN56
Aydan ALUÇ57
Nurdan ARIKAN58
Merve AL59
Sezgin KURBANAysun SAVAŞHandan ÖZENERALHavva KURUM60
Ayşe Nalan BAŞARANNazife ÇELİKÖzlem ÖZTÜRKMerve AKBAYHatice ÇETİNMerve AL61
Nilgün YILMAZNazlı YAZICI62
Melek YAVUZ63
EbruFarsça’da “bulut gibi, bulutumsu” manasına gelen “ebr” dentüretilmiş olan ebru, geleneksel Türk El Sanatları içerisindeözel bir yere sahiptir. Türk kültüründeki süsleme anlayışının,güzellik, estetik ve zerafetinin de bir simgesidir.Tarihçesi hususunda kaynaklarda farklı bilgiler yer almaklabirlikte, ebru sanatının 15. yüzyılda Türkistan’da ortaya çıktığıve İpek Yolu ile Anadolu, İran ve Hindistan’a yayıldığı söylenebilir.Bazı kaynaklara göre de ebru, Türkistan’daki Buharakentinde doğmuş ve İran yoluyla Osmanlılar’a geçmiştir. Batıdaebru, “Türk Kâğıdı” diye adlandırılmaktadır.Selçuklular döneminde resmi devlet belgeleri, evlenme vekira akitleri, önemli anlaşmalar hep ebrulu kağıtlara yazılmış,böylece bu evraklar üzerinde tahrifat yapılması önlenmiştir.Osmanlı’da da ebru sanatı, üzerinde yapılabilecek herhangibir tahrifatı önlemek amacıyla, önceleri resmi evraklar ve çeşitlianlaşmaların yazılmasında ince desenli kağıtlar üzerindekullanılmıştır. Zira ebru üzerinde yapılabilecek en ufak bir değişiklikyahut tahrifat kolayca belli olmakta ve bunu düzeltmekmümkün olmamaktadır. Daha sonraları ebru sanatı, İslamsanatları arasında önemli bir yere sahip olmuştur. BütünOsmanlı sanatlarında olduğu gibi ebru da zorlu, emek isteyen,geri dönüşü ve tekrarı olmayan, çok değişkenli ustaçırakusulü ile öğrenilen bir sanattır.Ebru için gerekli olan malzemeler boya, kitreli su, sığır ödü,kağıt, tekne, fırça, biz ve taraklardır. Ebru yapımının zor olankısmı bu malzemelerden kitreli su ve boyanın hazırlanmasıkısmıdır. Eskiden beri ebruculukta toprak boya denilen boyarmaddeler kullanılmıştır. Bu sanatta kullanılan önemli malzemelerdenolan kitre, ebru suyuna yapışkan bir koyuluk vermekiçin kullanılan bitkisel bir zamktır. Sığır ödü, kitreli suyunyüzeyindeki boyaların çökmeden yayılmasını ve birbirlerinekarışmasını önleyen, safra asitleri ihtiva eden hayvansal birmaddedir. Aynı rengin ve farklı büyüklükteki desenlerin değişiktonlarını ortaya çıkarmakta, aynı zamanda boyanın kağıttasabitleşmesini sağlamaktadır. Bu sanat, bir tür kağıt boyamasanatı olduğundan, kullanılacak kağıtlar da özel olarak seçilmekte,emici özelliği fazla ve mat renkli olanları tercih edilmektedir.Genellikle 60 – 80 gr. ağırlığında, 1. hamur kağıtlarya da 2., 3. hamur kağıtlar, özellikle eskiyi yaşatmak isteyenkişilerce aranmaktadır. Ebru yapımında “tekne” tabir edilenkaplar kullanılmaktadır.Gül ağacının dallarından fırçanın sapı; at kuyruğu kıllarındanda fırçalar yapılmaktadır. Gül ağacının tercih edilmesinin nedeni;küflenmemesi, boyalar serpilirken parmağa vurulandarbelerde esnememesi ve parmağı acıtmamasıdır.Ebrular yani kağıdın üzerinde beliren renkli hareler, bazenyapım tekniğiyle, bazen desenin yarattığı çağrışımlarla, bazende deseni yaratan sanatçının adıyla anılmaktadırlar. Ebrutürlerini; tarzı kadim (eski tarz), battal ebrusu, tarama ebrusu(gelgit ebrusu), şal ebrusu, somaki (mermer) ebrusu, taraklıebru (geniş taraklı ebru, ince taraklı ebru), hafif ebru, akkaseebru, kumlu – kılçıklı ebru, yazılı ebru, hatip ebrusu, çiçekliebru (Necmettin ebrusu) ve koltuk ebrusu olarak sıralayabiliriz.Geleneksel Türk el sanatlarımızdan biri olan ebru, eskidentezhip ve hat sanatları ile birlikte kitap sayfalarında, murakkakenarlarında, ciltlerde, yazı boşluklarında ve koltuklarındakullanılmıştır. Günümüzde ise başlı başına bir sanattır. NecmettinOkyay, Mustafa Düzgünman, Fuat Başar, Alparslan Babaoğlu,Niyazi Sayın gibi ustalar ebru sanatının yaşatılarakbugünlere ulaşmasını sağlamışlardır.MarblingIn Persian, it was originated from the word ‘ebr’, means likecloud or cloddish, and has a special place in traditional TurkishHandicrafts. It is the wood - symbol of understanding ofembellishment beauty, and elegance in Turkish culture.Despite there has been various information in the resources,this art appeared in Turkistan in the 15th century. It is saidthat it spread out to Anatolia, Iran and India by Silk Road. Accordingto some resources, marbling appeared in Buhara cityof Turkistan, and was brought to Ottomans via Iran. In theWest, it is named as the Turkish paper.In the Seljukian Time, the official state documents, the agreementsof wedding and the rent, the important peaces allwere written on the marbling papers, and so falsifying onthese documents were prevented. This kind of applying wasalso used in the Ottomans to save the documents in the earlytimes. Definitely, even the slight changes which are wantedto be done on the documents or falsies can be understoodeasily and this makes impossible correct the mistakes. In thefollowing years, marbling art had an important place amongthe Islamic Arts. As occurred in many fine arts, marbling isalso a branch of art that can be learned in the way of masteryand apprenticeship and this work needs a great afford.The necessary materials used in making of marbling are;paint -drop- cow bile -paper- boat and brush. The difficultpart of this work is to prepare water with kitre and paint. Thepainting materials have been used in marbling since ancienttimes. One of the most important is big glue that is used togive dark to marbling water. Cow bile is an animal materialthat prevents the colors which are on the drop water fromdistributing and mixing with each other. Since this art is paperpainting art, the papers which will be used are chosenspecially and the colors are mostly dull because of suckingfeature. In making marbling, the pots whose names are shiphave been used.The stalk of the brush deriving from the rose tree and thebrushes are made of horse tail. The reason of preferring therose tree is that, it doesn’t corrode and stretch while scatteringthe colors, addition, it doesn’t harm to the fingers.Marbling is some times called as production technique, thesummons which the decoration creates the name of the artistwhich made the design. Marbling kinds are; style ancient,big marbling, combing or tide marbling, shawl marbling, sumacmarble, light marbling, white cup marbling, sandy, fishbone marbling, written marbling, orator marbling, flowery(Necmettin marbling) and arm chair marbling.Marbling is one of the oldest traditional Turkish handicraftsthat were used in illumination , calligraphy, book papers, onthe side of MURAKKA, volumes, headings, and arm chairs.Today it is basically an art. Necmettin Oktay - Mustafa Duzgunman- Fuat Baser - Alpaslan Babaoglu - Niyazi Sayin madegreat contributions to the development of this art.64
Semiha BEYLİHAN65
Zeynep KURTULUŞ66
Semra SEHER67
Ayşe ERMAN68
Öznur KALELİ69
Hatice SEÇGÜLTuğba ŞAHİN70
Serpil KAYMAZ71
Sedef İşçiliğiSedef sanatı, ahşap işleme sanatının bir türüdür. Ahşap mobilyaların,denizden elde edilen sedefle, bağayı, fildişini değişikrenkli ağaç köklerini ve benzeri malzemeleri bir arada değişikmotiflerle kesip kaplama sanatıdır denilebilir. Bir anlamdasanatın tarzına, ülkesine göre çok değişik teknikler, stillerve malzemeyle üretim yaptıkları üst düzey bir mobilyacılıktır.İnsanlar hayatlarını kolaylaştırmada kullandıkları araçlarınneredeyse tümünde kullanabilmişler sedefi. Her bölge insanıkendi dinine, kültürüne, yaşam tarzına göre ekoller geliştirmiştir.Ancak genelde tarih boyunca her bölge, dinselmekânlarını ve dini eşyalarını süslemişlerdir. Sedefli eserleriüretebilmek beceri ve bilgi birikimi isteyen, meşakkatli, sabırgerektiren ciddi bir sanat olması sebebiyle üretilen eserlerielde etmek tarihte ve günümüzde oldukça pahalı ve zorolmuştur.İnsanoğlu, sedefi, nispeten daha yumuşak olan ağaçla bazenfildişi ile bazen bronzla, bazen gümüşle hatta mermerle bilebirleştirerek zarif eserler üretmiştir ve ürettikleri eserler, kalıcı,dönüşümü olabilen (restore edilebilen) eserler olmuştur.Osmanlılarda cami kapılarında, kürsülerde, rahlelerde, Kur’anmahfazalarında, minberlerde, iç panjurlarda, gömme dolapkapaklarında, hattat çekmecelerinde, hattat dolaplarında,hattat takımlarında, sehpalarda, aynalarda, masalarda, sandalyelerde,koltuklarda, çerçevelerde, saatlerde, tabanca vetüfeklerde, kalkanlarda, kılıç kabzalarında, bıçak saplarında,gürz saplarında, teberlerde (savaş baltaları), kaşıklarda, tepsilerde,hat levhalarında, mücevher kutularında, beşiklerde,tahtlarda, vitrinlerde, gümüşlüklerde, kavukluklarda, kadınlarınsüslenme araçlarında, müzik aletlerinde, kitaplıklarda, dolaplarda,konsollarda, sinilerde (yemek yenen sofralar), sedirlerde,dikiş kutularında, çalışma masalarında türbe önü trabzanlarda,(korkuluk) çeyiz sandıklarında, satranç takımlarında,paravanlarda, takılarda, yelpazelerde, dürbünlerde, el veduvar aynalarında daha şuan aklımıza gelmeyen birçok yerdeustalıkla kullanılmıştır.Sedef işçiliğinin, dünyada bilinen 5 ekolü vardır. Ancak bunlarındışında çeşitli ülkelerde sedef mobilyalarda kullanmışsada, literatüre girememiştir. Bunlar Viyana işi, Uzak Doğuişi, Eser-i İstanbul işi, Kudüs işi ve Şam işidir. Viyana işi, Avusturyalılarıngeliştirdiği bir tekniktir ve Fransızların Boul sanatıile neredeyse ayırdedilemez. Ancak Viyana işi ile Boul arasındakien önemli fark, Boul işlenirken sedef veya fildişi, motiflerarasına garnitür olarak çok küçük bir biçimde deseniniçeriğine göre bazen çiçek bazen bir kuş formunda işlenir, Viyanaişinde ise sedefler pirinç telcikler içinde gelişi güzel biçimdeyapıştırılıp genel kompozisyonun en dışından çerçeveolacak biçimde alçılanıp, işlenir. Uzak Doğu işi, özellikleÇin, Japonya, Hindistan, Singapur ve Vietnam gibi ülkelerinürettiği sedefli ürünlerin genel adıdır. Eser-i İstanbul işi,Osmanlı’nın üst düzey mimar ve sedefkârlarının geliştirdiği,diğer ekollerden farklı teknik, malzeme ve formları olan birüsluptur. Osmanlı’nın geliştirdiği Kudüs işi üslubu, daha çokdinsel mekânların maketini, bağa hariç, Eser-i İstanbul’da kullanılanbütün malzemeleri kullanarak kapladığı bir üsluptur.Şam işi ise adından da anlaşılacağı gibi Osmanlı’nın bir eyaletiolan Suriye (Dımeşk)’nin başşehri olan Şam’da geliştirildiğindenbu ismi alır. Aslında yarı Arap yarı Osmanlı etkileri taşışada, ikisinden de farklı bir form özelliğindedir.Yanardöner renkleriyle asırlar boyu insanları büyüleyen sedef,tüm dünyada sedef sanatkârları, değişik teknik ve üsluplarlamuhteşem eserler üretmiştir. Sedef işçiliği, sanat tarihineadını altın harflerle yazdıran, yazdırmaya devam eden birsanattır.NacreThe art of nacre is a kind of wood processing. The wooden furnitureis covered with the materials obtained from the sea such asnacre, tortoise shell, ivory, various colorful tree roots and materialslike this. The materials are cut together as various motifs andthen the wooden furniture is covered with them. In a way, it is akind of elaborate furniture work which is done in different waysaccording to the style of art, or countries.People have used these embellishments in almost every furniturethey use to make their lives easy, especially nacre. People wholive in various places - regions have brought ecols according totheir religions, cultures and life styles, but, in general, every nationhas embellished their religious places and things. Performingthe nacre art became pretty difficult and expensive because thiswork needs experience and skills to be made, it is also tiring andit needs much patience.Human being has usually produced elegant arts by combiningnacre with relatively softer trees, sometimes with ivory, sometimeswith bronze, even with marble. So the arts they producedhave become durable, changeable, and can be restorated easily.During Ottoman time, nacre art was used on the mosque doors,portable desks, on the Quran covers, minbar, on the insideshutler, on the sunken wardrobe or cupboard lids, calligraphersets, tea tables, mirrors, tables, chairs, armchairs, frames, clocks,guns, rifles, shield, butt of a sword knife handle, mace handle, ladies’embellishing devices, mirrors, looking glasses - and also itwas used in many other places successfully.There are five types of nacre known in the world. Except for these,however it was used in furniture, but it didn’t take place in literature.These are; Viyana work - Far East work - Eser-i İstanbul- Kudüs work - Sam work - Vianna work is a technique whichwas developed by Australians, it is difficult to distinguish it fromFrench Boul art. However, the most important difference betweenVianna and Boul works; while boul is being processed, betweenthe nacre and ivory motifs, a bird or a flower design is put forchance, but in Vianna work, nacres are glued in brass small wiresdesultorily, and plastered and processed from the very outsideas a frame. The Far East work is the general name of the nacreworks that produced by China-Japan-lndia-Singapure and Vietnam.As for Eser-i İstanbul, it is a kind of style which was developedby the high - ranked and skillful architects and nacre makersby using different techniques from the other ecols, and alsoit has various styles.Kudüs work which was developed by the Ottomans, is a kindof work made by using all the same materials as Eser-i istanbulwork except for tortoise shell, in this work especially religiousplaces are made as a model. As for coming to Damascus work,it is named as Damascus Work because of Sam’s being the capitalcity of Dimesk, it was developed in Damascus. However, ithas both Ottoman and Arabian specialties, it is different fromboth of them.With its capricious colors, nacre which has fascinated humanthroughout history, has been produced as magnificent work bythe nacre artists all over the world.72
İbrahim AKGEMCİ73
Mehmet Abidin ESİN74
Grup Çalışması75
Muammer ADALI76
Sırrı FUNDAReyhan HOŞALAY77
Salih DEMİRKAYA78
Erdem TOPÇU79
İlyas TANINDI80
Oktay YILDIZ81
Grup Çalışması82
Ali Teoman KURU83
ÇiniÇinicilik sözcüğü halk arasında hem sırlı duvar kaplamalarıhem de kap-kacak türünden ev eşyalarını tanımlamıştır. Diğertaraftan bilimsel yayınlarda zamanla bu tanımlama değişmiş;kase, tabak, vazo gibi kap-kacak türünden eşyalara “seramik”,duvar kaplamalarına da “çini” adı verilmeye başlanmıştır.Türkler yaradılışın üç unsuru olan ateş, toprak ve suyu kullanarak,hayatının nihai amaçlarından olan güzelliği yakalamakiçin zamana meydan okuyan sırlarla, çiniyi yaratıp ölümsüzleştirmiştir.Mimari eserleri renklendiren çini sanatının Türklertarafından ilk uygulandığı örneklerin Uygurlar’a (8-9 yy.) kadaruzanan bir tarihi vardır.Selçuklu ve Osmanlı devrinde çini dekoru mimarinin temelunsurları arasına girerek abidevi bir sanata yükselmiştir. Mimarieserlerden çini dekoru çıkarılacak olursa, bunların çokşey kaybedeceği ve fakir bir manzara göstereceği şüphesizdir.Çini sanatı, 13. yüzyılda Selçuk mimarisi ile yükselmeye başlamıştır.Bu dönemde yapılan Konya’daki Alaaddin Camii, SırçalıMedrese ve Karatay Medresesi en güzel çinilerin bulunduğuönemli eserlerdir. Bu eserlerde başlıca turkuaz, kobalt ve morrenklerin kullanıldığı geometrik desenli çini ve çini mozaikleriç mekanlarda tercih edilirken, dışta sırlı veya sırsız tuğlalarkullanılmıştır.14. yüzyılda Anadolu çini sanatı, Osmanlılar ile birlikte yenibir boyut kazanmıştır. Selçuklu mozaik çini tekniği ile renklisır tekniğinin birleşmesi, Osmanlı çinilerine bir başlangıç teşkiletmiş ve İznik, Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarında çiniciliğinmerkezi olmuştur. Osmanlı devrinden zamanımıza ulaşanen eski çiniler ise, 1391 tarihinde inşaatı tamamlanan İznikYeşil Cami minaresindedir. Yine Osmanlı çini sanatının getirdiğiilk büyük yenilik, çok renkli sır tekniği olmuştur. Diğerbir yenilik ise sır altı tekniği ile yapılan mavi-beyaz çinilerdir.Özellikle 15. ve 17. yüzyıllar arasında İznik, önemli bir çini veseramik üretim merkezi haline gelmiş, burada üretilen çinilerİstanbul’daki sarayların duvarlarını süslemiştir. Üstün kalitelibu çiniler, bugün İstanbul’da Kanunî Sultan Süleyman Türbesi(1566), Sokullu Mehmed Paşa Camii (1572), Piyale Paşa Camii(1574) ile Topkapı Sarayı’ndaki 3. Murad Han dairesindetüm ihtişamıyla ayakta durmaktadır.Çinilerin desen tasarımları allegorik ve sembolik değerlerinyanında, ülkemizin flora (bitki örtüsü) ve faunasını (hayvanlar)yansıtır. Çinilerdeki geometrik örgülü düzenlemeler isegökyüzü yani semavi kurallarla fert arasındaki ilişkinin, yanikozmolojik düşüncenin yansımasıdır. Mimari yapılarda çinibezemeleri diğer vasıflarla bütünleşmiş olarak, ancak aşırılıktanuzak, çok güzel ama mütevazi ölçülerde tutulmuştur.Çinilerde kullanılan kuars elektromanyetik dalgaları emmeözelliğine sahip olduğundan kullanıldıkları mekanlarda insanlarüzerinde olumlu etki yapmakta, negatif enerjiyi yoketmektedir. Camilerdeki kullanım çinilerin akustik özelliğinikanıtlamaktadır. Dekoratif ya da işlevsel olarak kullanılançini-seramikler geleneksel sanatlarımız arasında sırlarla doluyerini koruyarak muhteşem kompozisyonlarıyla yaşama sevinciaşılamaktadır.Muhteşem devirler yaşayan, camilerde, saraylarda en güzelörnekleri sergilenen ancak 17. yüzyıldan itibaren bilgi ve belgebırakmadan yok olmaya yüz tutan çini sanatı, eski gücündençok şey kaybetmiş olmasına rağmen, çeşitli kurumlar tarafındanbugün yaşatılmaya ve yeniden canlandırılmaya çalışılmaktadır.Turkish TilesThe word, ‘the art of the tile’ making is defined as both thewall paintings with glaze and house hold items like cookingpans. But by the time, in the scientific publications, this definitionchanged and bowl, dish, vase, such kind of pans weregiven the name, ‘ceramic’, to the wall paintings the name‘tiles.’Turks created tiles and made it immortal to catch the beautywhich was thought as the final purpose of life by using thethree elements of creation, fire, soil and water. The tile artthat colored the architectural arts has a date goes back toAugurs in 8th and 9th century.During the Seljuks and Ottomans, the decoration joinedamong the basic components, and became a very great art.If we take tiles from the architectural arts, it is certain thatthey’ll lose too many beauties of them and they’ll show a verypoor appearance. The tiles art began to raise with Seljukianarchitecture. The Aladdin Mosque in Konya. The Sirgali Madrasand Karatay Madras are the important art examples inwhich the best tiles were used during that age. In these tilearts, the geometric designed tiles and tile mosaics of whichcolors are turquoise, cobalt and purple were preferred in theinside places, outside the bricks with glazed or the brickswithout glazed were used.In the 14th century, the Anatolian tile art was shaped in anew style with Ottomans. Combing Seljuks mosaic tile techniquewith the colored glaze technique became a beginningfor Ottoman tiles and In the establishment years of the OttomanEmpire, it became the center of tiles.Espicially, between the 15th and 17th centuries, iznik becamean important tiles and cermic production center andthe tiles that produced here embellished the walls of the palacesin istanbul. These high qualified tiles today stand andshow off themselves in the Tomb of Magnificent Suleyman,The Sokullu Mehmet Pasha Mosque (1572), Piyale PashaMosque (1574), In Murad III, Section in Topkapi Palace withall their fascinating styles.Besides the allegoric and symbolic design projects of tiles,they reflect our country’s flora and fauna. The geometric designedarrangements in the tiles are the reflections of rulesbetween the religions and individuals. In the architecturalbuildings the tiles designs are seen together with other compositions,they are free of ornaments, attractive, but in thereasonable measurements.The quartz that used in the tiles has the power of absorbingthe electromagnetic waves, the places in which they are usedhave good and positive effect on people and they destroythe negative energy. The usage in the mosques proves theacoustic specialty of tiles. The tile ceramics used as decorativeor functional maintain their secret place among our traditionalarts and provide people with joy of life.The tile art that lived magnificent times, examples wereexhibited in the palaces and mosques, however since 17thcentury it started to lose its striking place, and almost disappeared,lost many things from its strength, today it has beenmade attractive again.84
Güler DUMAN85
Yonca YAY86
İ. Faris ÖNCEL87
Ayça BAĞIŞLAR88
Emine ERSÖZ89
Kanae AKKUŞ90
Zeynep ERTÜRK91
Nimet ŞENTÜRK92
Zehra Mine UĞUR93
Özlem ÖZÇİÇEK94
Nimet ŞENTÜRK95
Kalem İşiKalem işi, yapıların iç duvarlarını, kubbelerini ve tavanlarınısıva, ahşap taş, bez ve deri gibi malzeme üzerine renkli boyalar(toprak ya da kök boyalar) bazen de altın varak kullanarak,ince kıllı kalem tabir edilen fırçalarla nakışlama işlemine verilenisimdir. Bu nakışları yapan kişi “kalemkâr”, projeyi hazırlayankişi de “nakkaş” olarak adlandırılmaktadır.“Mekâna mana katan sanat” olarak da adlandırılan kalem işi,süsleme sanatları içerisinde kendine has, özel bir yere sahiptir.Bu süslemeler, ait olduğu topluluğun gelenek ve görenekleriniyansıtmakta, zevk, düşünce ve inançlarını en özlü veölümsüz ifadelerle gelecek nesillere ulaştırmaktadırlar.Kalem işinde süsleme unsuru olan bezemeler ve onları meydanagetiren motifler, devrinin tecrübe ve zevk süzgecindenelenerek, Osmanlı İmparatorluğu döneminde yüksekbir makama ulaşmıştır. Kalem işi ise bu köklü uygarlığın, OrtaAsya’dan günümüze kadar gelişerek Osmanlı dönemindeözellikle de “klasik dönem” diye ifade ettiğimiz 16. ve 17. yüzyıldadiğer sanat dallarımız gibi olgunlaşarak zirveye oturmuştur.Bu sanat, sadece bir kişinin tek başına ortaya koyabileceği işdeğildir. Ustalıkla ve uyumlu bir ekip çalışması gerektirmekte,ahşap üzeri kalem işi haricinde diğer bütün kalem işi teknikleriduvarda, tavanda veya kubbede uygulanmaktadır.Kalem işi denince akla ilk olarak camiler ve saraylar gelmektedir.Osmanlı mimarisinde kalem işi, günlük yaşantının içerisindedir.Bunu o enfes tarihi yapılarda bütün zerafetiyle görebilmekteyiz.Edirne’de, Bursa’da, Safranbolu’da ve Anadolu’nunçeşitli bölgelerindeki evlerin tavan ve duvarlarında birbirindengüzel kalem işi ve duvar resmi örneklerine rastlanmaktadır.Kalem işleri, sıva üstü kalem işi, ahşap üstü kalem işi, taş vemermer üstü kalem işi, deri ve bez üstü kalem işi olmak üzereteknik açıdan dört gruba ayrılmaktadır. Sıva üstü kalem işi,klasik mimari yapılarımızda hemen hemen hepsinde uygulananbir tekniktir. Osmanlı döneminde en çok kullanılan teknikise ahşap üstü kalem işidir, sıva üstüne göre daha dayanıklıdır.Taş ve mermer üstü kalem işi çok zaman alan titizlikleçalışılması gereken zor bir yöntemdir. Deri ve bez üstü kalemişleri ise özellikle 18. yüzyılda yoğun olarak kullanılmıştır.Ahşap üzeri, sıva üzeri, mermer üzeri, tuval üzeri kalem işininyanında alçı ile yapılan ve Malakari adı verilen, özellikle mahfilaltlarında kullanılan alçı oyma tekniği kullanılmıştır. Bu tekniktehorasan sıva üzerine 1 cm ila 2 cm kalınlığında alçı sıvanarakdesen silkilir. Daha sonra çeşitli kazıma uçları ve bıçaklaryardımıyla oyularak veya kesilerek süsleme ortaya çıkarılır.Malakari’de dik kesim ve eğri kesim olarak iki teknik kullanılmıştır.Daha ziyade geometrik şekiller kullanılarak süslemeunsuru oluşturulmuştur.Geleneksel sanatlarımızın büyüleyici ışığı altında Osmanlı döneminintüm ihtişamı, güzelliği, evlerde, sokaklarda, çeşmelerde,bütün heybetiyle camilerde, çarşılarda gözler önüneserilmiştir. Bize düşen görev bu eserleri gördüğümüzde harcananemeğin farkında olmadan bakmak değil onları anlamakve korumaktır. Eserlerimizi koruma bilincini ise insanlaraeğitim kurumları vasıtasıyla aşılamak ve bu fikri yaygınlaştırmakgerekmektedir.EngravingEngraving is the art making needle work by thin haired brushesor golden leaf to paint internal walls, domes and ceilingsof buildings or ancient structures over wood, plaster, Stone,leather and fabric. This person is called “kalemkâr” and theone who prepares the Project is “Nakkaş”Engraving has a special place in trimming arts and referredas “ the art which makes the place meaningful”. These trimmingsreflect traditions and manners of the society, carry pleasures,thoughts and beliefs with eternal descriptions to followinggenerations.Ornaments as a trimming factor for engraving and motivesreached a higher level in Ottomans passing through experienceand pleasure of that period. engraving developed fromMiddle Asia up to today and in Ottomans during “classicalterm” in 16. and 17. ages, reached highest level as other arts.This is not an art to be performed by one person only. An harmonizedteam work is required.Engraving reminds primarily mosques and palaces. Engravingwas in daily life in Ottomans which we can see in thosemarvelous ancient structures such as in Edirne, Bursa, Safranboluand in various parts in Anatolia, on ceilings and walls.Engraving is divided into four technical procedure; over plaster,over wood, over stone and marble, over leather and fabricOver fabric procedure is a common method in our classicarchitectural structure. In Ottomans mostly over wood methodwas used , it was stronger compared to over plaster. OverStone and marble is another though method to work. Overleather and fabric type was used in 18. age times generally.Besides these technical procedures, another procedure bygypsum is used called “Malakari”. There are two types in “Malakari”;vertical cut and curve cut. Generally geometric figureswere used in trimming. Under the light of our traditionaland brilliant arts all beauties of Ottomans were displayed onhouses, streets, mosques, markets and fountains. Our missionis to protect them and understand them. We should injectthe consciousness for protecting our masterpieces.96
Neslihan KOÇAK97
Behire BATTAL98
Şükriye ÖNCÜ99
Sevgi ÜNDER100
Selma İZCİ101
Behire BATTAL102
Osman FENCİOĞLU103
KaligrafiBilinen en eski örnekleri Milattan Önce (M.Ö.) 2494-2345 dönemindepapirüsler üstüne yazılmış hieratik yazılar olan kaligrafi,“süsleyerek güzel ve zarif yazı yazma sanatı” olarak tanımlanır.Kaligrafi, köken bakımından Yunanca kallos “güzel”ve graphos “yazı” kelimelerinden türemiştir. Çin başta olmaküzere Doğu Asya, Batı toplumlarına ait tarihleri çok eskiye dayananbirçok kaligrafi örneği mevcuttur.Kaligrafi, Türkiye’de genellikle “hat sanatı” ile aynı çerçevedeanılıyor olsa da, kaligrafi ve hat esasında farklı konulardır. Temelitibariyle her ikisi de güzel yazı yazma sanatı olarak adlandırılsada hat sanatı deyince akla ilk, eski harflerle yazılandini içerikli yazılar gelmektedir. Osmanlı kültüründe dini motiflerinön planda olması nedeniyle Allah ve Peygamber sevgisinianlatmak için hattatlar bu sanatı kullanarak günümüzekadar ulaşan değerli eserler bırakmışlardır.Kaligrafi sanatında yazılanın ifade ettiği mana kadar, yazınınortaya koyduğu resmin estetiği de önem taşımaktadır. Kaligrafidedeğişik motifler kullanarak yazıyı olduğundan farklı birkimliğe büründürmek, temel amaçtır. Genellikle dik ve yatayçizgilerden oluşan Latin harflerini simetrik bir şekilde kâğıdadökmek kaligrafinin en temel unsurlarından biridir.Ülkemizde pek çok kaligrafi ustası ve konuyla ilgili yazılmışpek çok kitap bulmak mümkündür.Kaligrafi, Uzakdoğu ülkelerinde resim sanatının özü olarakkabul edilir. Çin’de 5. yüzyıla dek ressamlar zanaatçı, kaligraflarise gerçek sanatçı olarak kabul edilirdi. Resim sanatı kendibaşına bir sanat türü olarak kabul görmesinden sonra bilekaligrafinin değeri azalmamıştır. Çinlilerin kaligrafide fırçakullanması, bu iki sanat dalını birbirine bağımlı kılmış ve heriki dalın da temel ölçüsü fırça vuruşlarının niteliği olmuştur.Japonya’da da kaligrafi Çin’de olduğu kadar önemlidir. İlk örnekler7. yüzyıl başında Budacı metinlerin kopya edilmesiyleortaya çıkmıştır.Hindistan’da yazı sanatı tarih boyunca çeşitlilik gösterir. Günümüzeulaşan en erken örnekler Kral Asoka döneminde(MÖ. 3. yy) ait taş sütunlar üstündeki Brabmi ve Kbarosbti yazısıylakaligrafik değerlere çok önem vermeyen işlek bir el yazısıdır.Hz. İsa’dan sonraki ilk yüzyıllarda Hindistan’da kuzey vegüney okulları belirginlik kazanmıştır.Batı’da da 19. yüzyılda güzel yazı yazma sanatını canlandıranW. Morris olmuştur. Morris’in araştırmaları Edward Johnston’a(1872-1944) esin vermiş; Johnston kendi yaptığı kalemleeski yazmaları yazmayı öğrenmiştir. İngiltere’de WilliamGraily Hewitt (1854-1952), Eric Gill, Noel Rooke ve Anna Simons;ABD’de de Elbert Hubbard, Bruce Rogers, Daniel BerkeleyUpdike gibi kaligraflar bu sanatı yeniden gündemegetirmişlerdir.CalligraphyCalligraphy, the oldest known examples of which are hieratictexts written on papyruses in 2494-2345 BC., is described asthe art of writing beautifully and elegantly by ornamentingthe writing. The word “Calligraphy” was derived from theGreek words “Calos” which means “Beautiful”, and “Graphos”,which means “Writing”. Available are very ancient examplesof this art, produced primarily by China, Eastern Asia andwestern civilizations.Although calligraphy and beautiful writing (hat) are mentionedwithin the same framework, actually they are 2 differentarts. Though calligraphy and hat both mean beautifulwriting basically, hat is associated with the writing of theQuran verses and chapters in Arabic.Since religious motives were initial in the Ottoman culture,Hat writers of that time used hat in order to express the lovefor Allah and Prophet Mohammed, and produced invaluableworks which have survived up to day.In the art of calligraphy, the aesthetic of the picture producedby the hat writer is as important as the meaning expressedin the text written. In calligraphy, it is the main aim toturn the writing into a different version from before by usingvarious motives. one of the basic elements in calligraphy is toposition the vertically and horizontally drawn latin letters inthe symetrical way on a piece of paper.It is possible to find many important masters, as well as alarge variety of publications on Calligraphy.In Far Eastern countries, calligraphy is considered as the essenceof painting. In China, painters were considered as artisans,and calligraphers were considered as real artists untilthe 5th century. the value of calligraphy never declined evenafter the acceptance of painting as a pictorial art. The factthat Chinese artists used painting brushes while performingthis art has made painting and calligraphy interdependent,making the quality of the brush beats the basic criterion ofboth these arts. Calligraphy was as important in Japan as itwas in China. The first examples of calligraphy in Japan appearedin the 7th century, when the Buddhist texts were coppied.In India, various types of arts of writing have been influentialthroughout history. The most ancient examples of calligraphyin India which have survived up to day date back to the3rd century BC., during the reign of King Asoka. These werestone columns with Brabmi and Kbarozbti writings, as well asa restless handwriting which ignores the calligraphic values.During the first few centuries after Christ, the Northern andSouthern schools have become prominent in India.In the west, W. Morris was the figure who revived the art ofbeautiful writing during the 19th century. Morris’ works inspiredEdward Johnston (1872-1944), and Johnston learntto coppy the old writings with a special writing pen he designed.Calligraphers like William Graily Hewitt (1854-1952),Eric Gill, Noel Rooke and Anna Simons in England, and ElbertHubbard, Bruce Rogers, Daniel Berkeley Updike in the USAhave revived the art of calligraphy.104
Zekiye KALUÇ105
Selim ALSAÇ106
Züleyha ÖZTÜRK107
Adem AYDIN108
Arif DUMAN109
--Kātı’Kātı’ sanatı, kökeni 15. yüzyıla dayanan, en önemli malzemesisabır olan geleneksel el sanatlarımızdan biri. Kātı’, özenlehazırlanmış bir kompozisyondaki uygun desen ya da desenlerbütününün ince bir kâğıt veya deriden, pozitif veya negatifolarak oyulmak suretiyle çıkartılıp uygun bir zemine yineustalıkla yapıştırılması sanatına denilmekte. Yapıştırılan diğerzemin ise kâğıt, pasparto, cam veya deridir. “Yazılışı kātı’ şeklindeolmalıdır” der bu sanatın ustaları. “A” harfinin üzerinekonulan çizgi, bu harfin uzun ve kalın okunmalı, “ı” harfindensonra gelen apostrof ise bu harfin kalın ve kısa okunmalıdır.Kātı’ sanatı; hat, cilt ve tezhip sanatları içinde başlı başınaönemli bir yere sahiptir. Vazolar, tek çiçek motifleri, bitkiler,buketler, hüsn-i hat örnekleri, doğa manzaraları, hayvan motifleri,ağaç tasvirleri, yelkenliler, selsebil, köşk tasvirleri, oymaşemseler, köşebent tarzı süslemeler (15. yüzyılda Fatih SultanMehmet için saray nakışhanesinde hazırlanmış ciltlerde görülmektedir)ve resim yazılar bu sanatta en çok rastlanılan örneklerarasında yer almaktadır. Bu örneklerden oluşan oymaların;el yazması eserlerinin sayfaları arasında, murakka kıtalarda,albümlerde, cilt kapaklarında makta yapımında, eskiyazı çekmecelerinin süslenmesinde kullanıldığı görülmektedir.Kātı’ sanatı, yaklaşık 500 yıllık bir geçmişe sahiptir. İran kökenliolduğu da söylenen bu sanatın en eski örnekleri 15. ve 16.yüzyıllarda Afganistan Herat’ta görülmektedir. İslam sanatındaen eski örneklerine ise 14. yüzyılda kitap kaplarında (derioymalar) rastlanır. Kātı’ sanatının, 16. yüzyılın başında Osmanlılarageldiği bilinmektedir.Kanuni Sultan Süleyman, Yavuz Sultan Selim, Sultan 2. Beyazıtdönemlerinde birçok el yazmasında tezhipten sonra kullanılanönemli sanat dalı olmuştur. Tezhip sanatının motif zenginliğive zaman içindeki gelişiminin, özellikle Sultan Süleymandöneminde altın çağını yaşayan kātı’ sanatına da yansıdığıgörülmektedir.En güzel örneklerinin 16. yüzyılda verildiği kātı’ sanatı, dahasonra Osmanlı’nın gerileme dönemi ile birlikte unutulmayayüz tutmuştur. Ancak bu dönemde kātı’ sanatında önemli ustalaryetiştiği görülmekte.Büyük titizlik ve derin bir sabır isteyen kātı’ sanatı, 17. yüzyıldaülkemize gelen Batılı seyyahların ilgisini çekerek, kendiülkelerine götürdükleri eserler yolu ile Avrupa’ya yayılmıştır.Kâğıt oyma sanatının Fransızca karşılığı Decoupage ya daL’art De La Siluhouette, İngilizce karşılığı ise Paper Filigree, PaperCut veya Siluet Cutting, Almanca’da da Silhouetten Kunstveya Scheren Schnitt. Bu sanatın Farsça’daki karşılığı ise Efşan...Aşık Çelebi, 16. yüzyılda yazdığı tezkeresinde bu terimikullanmış, bu sanatla uğraşanlara da efşancı veya efşanbüradını vermiştir.17. ve 18. yüzyıllarda bu dönemlerin sanat anlayışınauygun esaslarla gelişimini sürdüren bu sanat, Osmanlıİmparatorluğu’nun idari ve ekonomik çöküşünden kuşkusuzolumsuz şekilde etkilenmiş. 19. yüzyılda bu sanata ilişkin ciddihiçbir eser ortaya konulmamıştır denilebilir.Kāti’ (Paperwork)Kāti’ is one of the most important traditional handicrafts ofours, the roots of which date back to the 15th century, andthe main material of which is patience. If we briefly describewhat Kāti’ is, we can say that it is carving a pattern or a set ofpatterns in a meticulously prepared composition out of thinpaper or leather in the positive or negative way, and pastingthat composition meticulously on the best fitting ground.The ground may be of paper, mat, glass or leather. Masters ofthis art say that the word “Kāti’” should be written as shownso that the vowel A could be pronounced a bit longer, andthe vowel I could be pronounced a bit shorter.Kāti’ has a special importance among the other arts such as illumination,calligraphy and binding. Vases, single flower motives,plants, bouquets, examples of beautifully written calligraphy,pastoral landscapes, animal motives, tree descriptions,sails, palace and ornamental fountain descriptions, carvedsunburst designs, embroideries in the bracket style (whichare seen on covers prepared for Mehmed the Conqurer in theembroidery house of the palace), and pictograms are amongthe most commonly seen examples of this art. The carvingscreated with the inspiration from these examples can beseen between the pages of manuscripts, in murakka stanzas,in albums, on binding covers, in end grains, and on the oldscript drawers.Kāti’ has a past around 500 years. The oldest examples of thisart, which is also claimed to be an Iran originated art, are seenin Herat, Afghanistan. In the history of Islam, though, theoldest examples of this art are seen on book covers (leathercarvings) prepared in the 14th century. Kāti’ is known to havebeen introduced to the Ottomans in the beginning of the16th century.Kāti’ was the second important art after illumination duringthe reigns of Süleyman the Magnificent, Yavuz Sultan Selimand Sultan Beyazid the 2nd. It can be seen that the richnessand diversity of the motives used in illumination, as well asthe progress that was made on this art over the time also influencedKāti’ which enjoyed its heyday during Süleyman theMagnificent’s reign.Kāti’ the most beautiful examples of which were produced inthe 16th century, almost disappeared with the decline stageof the Ottoman Empire. However, it is worth noting that someof the key masters in this art were trained during this period.Kāti’ which requires utmost meticulousness and patienceatracted the attention of the western travellers who visitedour country in the 17th century, and spreaded to Europethrough the works they produced. Kāti’ in French means Decoupageor L’art De La Siluhouette. The English meanings forthis art are paper filigree, paper cut or siluet cutting, and theGerman words are Silhouetten Kunst or Scheren Schnitt. ThePersian word for this art is Efsan. Aşık Çelebi used this wordin the memorial he wrote in the 16th century, and used theword “Efsancı” or “Efsanbur” for the performers of this art.Kāti’ which continued its development during the 17th and18th centuries in accordance with the understanding of artat that time, wascertainly badly affected by the administrativeand economic collapse of the Ottoman Empire. It can besaid that no works with artistic value was created during the19th century. ISMEK helps revive this art and tries to pass iton to next generations through the training it provides withthe supervision of master teachers and contemporary representativesof Kāti’.110
- -Süreyya AYDINOĞLU111
--Gülnur BAYRAKTAR112
- -Nükhet YOKAY113
--114
- -Ayla SAİTOĞLU115
--Gülnur BAYRAKTAR116
- -117
--Fitnat COŞKUNNesrin ŞAHİN118
- -Ayla SAİTOĞLU119
--Hacer AKBULUT120
- -Türkan ÖKSÜZ121
CiltçilikMecmua, kitap, evrak vb. dokümanların sayfalarını, dağılmadanve sırası bozulmadan bir arada tutabilmek içinyapılan koruyucu kapağa “cilt” denmektedir. Koruyucusert ya da yumuşak olarak tasarlanan bu kapak genelliklesüslüdür. Arapça kökenli bir kelime olan cilt, ciltçiliğinana malzemesi olan deri anlamına gelmektedir. Cilt sanatınınustalarına ise mücellit ve mücellide denmektedir.Türklerde yazı ve kitap her zaman kutsal sayılmıştır. Kitaplar,özellikle de dini kitaplar, daima ayak seviyesinden yukarıdayerlere konulmuştur. Yazı ve kitaba verilen bu önem, onunkoruması olan cildine de önem verilmesine neden olmuştur.Yazı ve kitaba olan bu derin sevgi ve hürmet, Türk ciltçiliğininde güzel sanatların bir dalı haline gelmesini sağlamıştır.Yazı ve cilt sanatının Türklerde olduğu kadar dünyanınhiçbir milletinde bu derece yüksek bir sanat seviyesineçıkamadığını söylemek yanlış olmaz. Kitap cildininhammaddesi olan dericilik, Doğu’nun en eski sanatlarındanbiridir. Zaten Doğu’da cilt sanatının Batı’yanazaran ileri gitmesinin en önemli sebebi de budur.Halen Topkapı Sarayı ve Türk-İslâm Eserleri müzelerinde bulunanSelçuklulardan kalma birçok cilt vardır ki, bunların derilericilt sanatının, daha o dönemde Türkler tarafından mükemmelbir hale getirildiğini gösterir. Türk zevkinin inceliğinigösteren ciltçilik sanatı, Orta Asya’da kâğıdın icadıylaberaber gelişmiş ve bir sanat dalı haline gelmiştir. OrtaAsya Türkleri’nin ciltçilikte deri kullandıkları, ilk defa deriüzerine madeni kalıplarla süsler bastıkları bilinmektedir.İlk Türk ciltleri 7. yüzyılda Uygur Türkleri tarafından yapılmıştır.Yazma kitapların korunması amacıyla geliştirilen ciltçilik,Müslümanlığın yaygınlaşması ve din kitaplarına verilenönemin artmasıyla İslam dünyasında bir sanat dalı halinegelmiştir. Türk-İslam cilt sanatı, Hatayi (Kaşan, Delhi, Horasan,Buhara), Herat (Herat, Şiraz, İsfahan), Arap (El-Cezire,Halep, Şam), Rûmi (Selçuklu), Memlûk (Mısır), Mağribî (Endülüs,Sicilya, Fas), Türk (Diyarbakır, Bursa, Edirne, İstanbul,Şükûfe ve Buhârâ-yı Cedîd gibi üsluplara ayrılmıştır.Ciltler, kullanılan malzemeye ve süslemelerine göre murassa,lake, çarküşe, zerduz, yekşah gibi farklı adlar almıştır.Günümüzde ise makineleşme, el emeği ciltçiliğe gölge düşürmektedir.Kısa sürede hem daha fazla cilt yapabilmek,hem de maliyeti düşürmek maksadıyla kitapların ciltlenmesiçok basitleştirilmiştir. Artık otomatik makinelerde kırılıp, dikilenkitapların sırtlarına tutkal sürülmekte ve hazırlanmış olankarton kapakların geçirilmesiyle ciltleme işlemi bitmektedir.Formaların tutturulması için kimi zaman dikiş dahi yapılmaz.Kitabın sırtı da tıraşlandıktan sonra sayfalar sırta sürülentutkalla yapıştırılır ve sırta kavis verilmez. Ayrıca şiraze, yankâğıdı gibi ayrıntılar bulunmaz. Defter ciltlemede ise genelolarak tel dikiş kullanılır. Cilt yönünden bir özellik taşımayan,seri üretim yoluyla ciltlenmiş bir kitap, söz gelişi karton kapaklıya da cildi yıpranmış bir kitap isteğe göre yeniden ciltlenebilir.Böyle bir kitabın ciltlenmesinde doğal olarak katlama(kırma) ve harmanlama aşamaları söz konusu değildir. Butür cilt yapanlar günümüzde seri üretim yapan ciltçilerin yanısıra varlıklarını sürdürmekte ve ciltçiliğin el sanatı olma özelliğinikoruyarak geleneksel açıdan bu sanatı yaşatmaktadırlar.İSMEK’te ‘Ciltçilik’ branşında; ciltçiliğin tanımı ve tarihçesi, Türkcilt sanatının gelişmesi, cilt atölyesi tanıtımı, başlıca aletler, cildinbölümleri, cilt yapımı, cildin özellikleri, makinelerin tanıtımı,cilt malzemelerinin hazırlanması, elle ciltleme teknikleri,kâğıt kesme ve kırma teli, kâğıt karton cinsleri, elle harmanlamaişleri, yapıştırma, iplik-dikiş, kapak hazırlama başlıklarıaltında verilen eğitimin süresi 384 saat olarak belirlenmiştir.BookbindingBookbinding and covering is made to keep books, magazinesand all kinds of documentation protected and in an order. Thecover designed to bind books and documentation can be hardor soft, but necessarily full of decoration. The decorated coversare usually made of leather, after which the craft is named inArabic. The masters of this craft are called book binders.Scripts and books have always been considered sacred in theTurkish culture. Books, and especially religious books, have alwaysbeen situated in places that are higher than the foot level.Naturally, the importance attached to scripts and books havealso been attached to their covers, and the deep love and respectfor scripts and books in our culture caused bookbinding tobe one of our fine arts.It will not be wrong to say that the art of bookbinding has neverreached such a high level in any civilization in the World exceptfor the Turkish civilization. Leatherworking, which is related toleather, the raw material of bookbinding, is one of the most ancientarts in the east. This, actually, is the reason why bookbindingin the east has reached higher levels than the West.The covers exhibited in the Topkapı Palace and the Turko IslamicArts’ museums, which have survived up to the present day sincethe Seljuki period prove that the art of bookbinding has madegreat progress in the hands of Turkish masters. The art of bookbindingwhich reflects the delicacy of the Turkish taste achieveda greater development in Central Asia with the invention of paper,and became an art. It is known that the masters of this art inCentral Asia used leather and imprinted decorations with metaltemplates.The most ancient Turkish covers were made by the Uighur Turksin the 7th century. Developed in order to protect manuscriptsand books, bookbinding became an art in the Islamic Worldafter Islam became more and more widespread, due to the importancegiven to religious books. Over the time, the art has hadstyles according to the territories it has been mastered, and thecovers have had particular names according to the materialsused, as well as the types of decoration on them.Actually, we can say that mechanization has almost replacedhandmade bookbinding in our day. Bookbinding has been simplifiedgreatly both to bind more books in a shorter time, and toreduce costs related to bookbinding. Now, back parts are gluedto books that are split and sewn in automatic machines, andthey are covered with carton covers prepared for them. Sometimeseven sewing is not needed to attach the back and the cover.After the back is shaved, pages are glued to the back. Also, noadditional details such as footband, headband and tailband areapplied. In notebook binding, the pages are bound with piecesof wire. A book bound with massproduction can be rebound ifit wears out. Certainly, no folding, splitting and blending techniquesare applied in the phase of binding such a book. Mastersof bookbinding try to keep alive this art in spite of the massproductionbookbinders of today.Within the 384-hour curriculum of the bookbinding branch inISMEK, trainees are informed about the definition and history ofbookbinding, the development of the Turkish art of bookbinding,the content of a bookbinding workshop, main tools used,the parts of a cover, the making and characteristics of a cover,the machines used, the preparation of binding and coveringmaterials, the techniques of handmade covering and binding,the wire for cutting and splitting paper, types of paper and carton,manual blending, gluing, sewing, and cover preparing.122
Bilal KAYICI123
Moucharem KALENİZİ124
Ayşegül IŞIK125
Aslı TÜYSÜZ126
AyşeDİKMEN127
PorselenBeyazlığını yapımında kullanılan hammaddelerden alan vetarih boyunca sağlıklı bir seramik grubu kabul edilen porselen,ilk olarak Çinliler tarafından kullanılmıştır. PorseleniAvrupa’ya tanıtanlar, başta Marco Polo olmak üzere, çeşitlideniz yollarını keşfeden Portekizli tüccarlar olmuştur. Porselensözcüğü, etimolojik açıdan Ortaçağ İtalyanca’sındaki“porcella”dan gelmekte, istiridye kabuğunun iç yüzeyindekisedefin beyaz parlak kıvrımlarını ifade etmektedir.Tarihte birçok ülke, Çin’den porselen ithal ederken porselenyapımı teknolojisini de öğrenerek, kendi porselenleriniüretmek istemişlerdir. Bu ülkeler sonunda Çin’in ünlü porselenmemleketi Jingdezhen’in porselen yapımındaki sırrı olankaolin kilini keşfetmiştir. Kaolin kili, porselen yapımında kullanılankaliteli bir hammaddedir. Beyaz renkteki Kaolin kili1735 derece ısıya dayanıklıdır. Öncesinde kullanılan kil sadece1150 derece ısıya dayanıklıydı ve ürünlerin şekil bozukluğuihtimali çok yüksekti. Ancak Kaolin kilinin yüksek ısıya dayanabilmesiporselenlerin şekil bozukluğunu azalttı ve porseleninfizik işlevleri de iyileştirildi. Jingdezhen porselenlerikısa zaman içerisinde dünyanın dört bir yanına satıldı, birçokülkenin aristokratları tarafından çok beğenilen kıymetli eşyahaline geldi. Jingdezhen porselenlerinin güzel ve pahalı olması,yerli porselen sektörü ve taklit Çin porselenleri üretiminikamçıladı.Ortaçağ’dan itibaren Batı’ya giren porselenin bizim sanatımızdaışıldaması, 19. yy ortalarına rastlar. Geleneksel TürkÇini sanatının son temsilcisi olan Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası,Avrupa devletlerinin porselen sanayi karşısından gerileyenOsmanlı çini sanatına yeni bir yön ve hız vermek amacıylaII. Abdülhamit tarafından 1894 yılında kurulmuştur. Yıldız Sarayıbahçesinde kurulan bu fabrika; o yıllarda Yıldız Fabrika-iHümâyûnu olarak anılıyor ve ürünleri padişahın saray, köşkve kasırlarındaki eşyalar arasında özel bir yer alıyordu.Batı sanatı ile Anadolu sanatı arasındaki çok yönlü sentezekatkıları açısından önemli bir yol oynayan bu fabrika, CumhuriyetDönemi’nde de üretimini sürdürmüş ve gelenekselTürk çini sanatının dünyaca tanınmasını sağlayan örneklerüretmiştir.Porselen süsleme sanatı da günümüzde rağbet gören sanatdallarından biridir. Desenler klasik ve serbest olarak adlandırılır.Çoğunlukla Kütahya, İznik ve Yıldız desenleri kullanılır. Porselensüslemede sır üstü ve sır altı çalışmalar yapılır. Kullanılanboyalar özel yapım olup ancak yüksek sıcaklıklarda genleşerekkalıcı bir hale gelip yüzyıllarca korunabilir. Kullanılanfırçalar samur fırçadır. Boya incelticisi medyum ve selülozik tinerdir.Yüksek ısılarda fırınlanan porselen, bu sayede adeta camlaşır.Böylelikle gözeneksiz bir hal alarak, su ile girebilecek bakteri,mikrop ve kimyasallar engellenmiş olur. Sonuç itibariyle,sağlıklı olması nedeni ile porselen özellikle sofra takımlarındatercih edilir. Ayrıca porselen tıbbi gereçlerde de sıkça kullanılmaktadır.PorcelainPorcelain that gets its whiteness from the natural raw materialsused in its manufacture has been accepted as a healthy ceramicgroup throughout history and has initially been used bythe Chinese. The Portuguese traders that have discovered varioussea routes, especially Marco Polo have introduced porcelainto Europe. The word porcelain etymologically comes from theItalian middle age word of “porcella”, meaning the white andshiny curves of the mother-of-pearl that is found in the interiorof oyster shells.Throughout history, many countries wished to learn the technologybehind porcelain production while they were importingporcelain from China. These countries have finally discoveredthe secret behind porcelain production of China’s Jingdezhencity which was kaolin clay. Kaolin clay is a quality raw materialused in porcelain production. The white colored kaolin clay resiststemperatures of up to 1150 degrees. At the time the probabilitythat products came out with defective shapes was veryhigh. However, with the temperature resistance of kaolin, theshape deformation of products decreased and their physical attributesimproved. Jingdezhen porcelains have been sold to thefour corners of the world in a very short period of time and theyhave become a sought after and valuable commodity. The factthat Jingdezhen porcelains were expensive and beautiful hasgiven rise to local and also counterfeit Chinese porcelain production.The introduction of porcelain which has been brought to theWest since the middle ages into our artwork was around themade 19th century. The last representative of the art of TraditionalTurkish ceramic tiles, namely the Yildiz Ceramic Tile andPorcelain Factory has been established in 1894 by AbdulhamitII. In order to shape and direct the Ottoman art of ceramic tilemaking which had been falling behind from the porcelain industriesof the European giants. At the time this factory that wasestablished in Yildiz Palace’s yard was called the Yildiz Fabrika-iHumâyûnu and products it produced had a special place in theSultan’s palace, mansions and pavilions.This factory that has made great contributions to the synthesisof Western and Anatolian art has continued its productionthroughout the Republicans Period and has produced examplesof traditional Turkish ceramic arts which have led to its acknowledgementby the West.The art of porcelain decorations is a branch of art that is stillpopular today. The designs are separated into two categories,namely, classical and freestyle. The Kutahya, İzmit, Yildiz designsare most widely used. In porcelain decoratrion, both under andover gloss decorations are used. The dye that is used are specialdyes and they only dilate under very high temperatures in orderto be preserved for generations to come. The brushes that areused are weasel brushes. Cellulose based thinner is used as thepaint thinner cellulose based.Porcelain that is baked in very high temperatures vitrifies. Thisway, it takes a form that is non-porous so no bacteria, microbesor other chemicals can penetrate. As a result, porcelain is preferredespecially in dining sets. Porcelain is also frequently usedin many medical equipment.128
Cemile YARAMIŞ129
Gülnur ÖZSİPİCİ130
Huriye YÜCEL131
Bilgi İNAL132
Vildan ÇAĞLAR133
Bedia YILMAZ134
Sabahat ERBAŞ135
MozaikKüçük, birbirinden farklı ve üç boyutlu parçaları bir yüzeyüzerinde yan yana getirerek resim oluşturma tekniğine veortaya çıkan esere “mozaik” denmektedir. Mozaik sanatındaçeşitli şekil ve büyüklükteki taş, cam, seramik, metal, ahşapya da toprak parçaları henüz kurumamış olan harç üzerineönceden çizilmiş olan şekle uygun olarak tek tek yerleştirilmektedir.Ancak bu dizilişte ışık yansımaları dikkatealındığından oluşan resim farklı bir özellik kazanmaktadır.Geometrik motifler, çeşitli hayvan figürleri, natürmortlarbaşlıca mozaik kompozisyonları arasında yer almaktadır.Işıkla bütünleşen ve kullanılan desene göre yarattığı farklıyansımalarla mekanları zenginleştiren ve ürünleri olduklarındandaha değerli yapan bu dekoratif sanat türü, çokeski bir tarihin, derin bir kültürün ve farklı yorumların izlerinitaşımaktadır. İlk olarak 5000 yıl önce mimari dekorasyonamacıyla Sümerler tarafından, ev duvarlarına batırılan çömlekparçalarıyla oluşturulan mozaik, bilinen en eski dekoratifsanatlardan biridir. MÖ. 3000 yıllarında Mezopotamyalılarbu sanatı, taban mozaiği şeklinde uygulamışlardır. Diğer antikmozaik örneklerinin büyük bir çoğunluğu ise Mısır’dadır.Dayanıklı malzemeleriyle, fırçayla yapılan boyamalara tercihedilen mozaik, süsleme ihtiyacını mimariye taşımıştır.Mozaik sanatının tarihsel gelişim sürecine bakıldığında,ilk kullanım alanlarının özel konutlar ve evler olduğu görülür.Zamanla görkemli kamusal ve sanatsal yapılarda da mozaikkullanılmaya başlanmıştır. İlerleyen dönemlerde yalnızcaküçük ebatlarda masa ve sehpanın üzerine dini figürleruygulanan, uzaktan bakıldığında yağlı boya tablosunuandıran genellikle çok küçük parçalar halinde ve çoksık aralıklarla uygulanan eserler yapılmıştır. Daha sonralarıise duvar mozaiklerinden çok imperio tarzı mobilyalarave değerli mücevherlere kakma şeklinde uygulanmıştır.Roma İmparatorluğu döneminde mozaik sanatı altın çağınıyaşamıştır. Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde bulunanve Zeugma antik şehrindeki villardan çıkarılan mozaikler,bu dönemin nadide eserlerini ortaya koymaktadır.İslam kültürü de mozaik desenlerine getirdiği matematikselzenginlikle ünlüdür. Yer yer cam küpler ve taşlar kullanılarakgeometrik taban ya da duvar mozaikleri uygulamışlardır.15. yy’dan 19. yy başlarına dek mozaik sanatıdüşüşe geçmiş; keski ve çekiç, yerini palet ve fırçalarabırakmıştır. Resim sanatının bu uzun süreli saltanatınınardından 20. yy’da mozaik, modern sanatlarda mimariile birlikte yeniden yükselmeye başlamıştır. Son yıllardagelişen teknoloji ve yeni malzemelerle uygulanmasıkolaylaşan mozaik, sanatta farklı bir ifade şekli olmuştur.Tarihi mozaiklerin müze şehri olmaları açısından Tunusve Antakya bu sanat için büyük önem taşımaktadır. AyrıcaFas’ın Volubilis harabelerindeki dini temalar içeren mozaiklerhemen hemen hiç bozulmadan günümüze kadarulaşmışlardır. Kütahya’nın Aizonai antik kentindeki mozaiklerile Güneydoğu Anadolu’daki mozaikler de ülkemizdekimozaik süslemelerinin en güzel örneklerini ortaya koymaktadırlar.Mozaik sanatı geçmişi bugüne taşıyan, bugünüyarınlara ulaştıran önemli pek çok fonksiyona sahiptir.MosaicBy bringing different materials that are different from eachother and in three dimensions side by side and the art thatis formed in this way called ‘mosaic’. In the mosaic art, thestones which are in different shapes and greatness, and alsoglass seramic, metal, wooden materials and soil particles areplaced on the special glue which hasn’t got dry yet. The picturethat formed gets a different speciality because of notbeing taken the light reflections into consideration. Geometricmotifs, various animal figures and naturmonts take placeamong the basic mosaic compositions.This decoratif art branch which combines with the light andenriches the places according to the desingns used and makingthe products more valuable than they are, carry the evidencesof the different comments, wide spread cultures anda very late history. Mosaic was firstly made in the meaningof architect decoration 5000 years ago-by Sumers. It is oneof the oldest decoration art. It was made with the pieces ofpots which were placed into the walls of the houses. This artwas practised as an art of base mosaic by Mesopotamia peoplein 3000 B.C. most of the other antique mosaic examplesare in Egypt.Mosaic that is preferred to the paintings done by brusheswith its durable materials has carried the need for embellismentto the architecture. If we have a look at the history periodof mosaic, we see that the first areas are special houses.By the time, it was started to be used in public buildings andart-constructions. In the following years, some mosaic artswere done on the tables and tea-tables as very small pieces,with frequent spaces among them. Then the ‘imperia’ furniturewas used in the shape of inlay work.During the Rome Empire, the mosaic art lived its striking age.The mosaics found in Gaziantep Museum and Zeugma antiquecities are the most important examples.The Islamic culture is also famous for its mathematical richnessthat brought to mosaic designs. Here and there by usingthe glass cubes and stones, the geometric base and wall mosaicshave been applied.From the 15th century to 19th century the mosaic art has begunto fall, palette and brush were used instead of hammerand saw. But in 20th century, it started to develop with themodern art. With the new materials, the mosaic became a variousway of expression of art.Tunus and Antakya play an important role in mosaic art. Andthe mosaic which contains religious subjects, valuble monumentsin Morocco almost maintains its value. The Aizonaimosaics in Kütahya and South East Anatolia mosaics are famousand they are the most beautiful examples. The mosaicart carries the rich ancient art to today, and also it has themost valuable function which can connect today with future.136
Merve YAZICI137
Hande Kısmet KARADAYI138
Fatmagül ÖZALIN139
Nalan KIZILDERİLİ140
Sibel AKBABA141
142
Tülay YILDIRIM143
Sibel HANANEL144
Tangül TUNAY145
Çiğdem DÖNDAR146
Ebru SORUCU147
Hürriyet ERK148
Müsliye FER149
VitrayVitray, belli bir desene bağlı olarak birbirine bağlı kurşun profillereyerleştirilmiş renkli cam parçalarından oluşan, şeffafpencere süslemesi veya resim olarak tanımlanmaktadır. Sadecebir tür camla yapılabileceği gibi birkaç tür camla da farklıkompozisyonlar oluşturulan vitray sanatı, tarihi Antik çağakadar uzanan cam sanatlarından biridir.Vitray eserlerinin güzelliğini gösteren ışığın, diğer resim türlerindenfarklı olarak arkadan gelmesiyle, optik bir derinliksağladığı görülür. Söz konusu ışık kaynakları doğal ve yapayolarak iki kısımdır. Doğal ışık, güneş ışığı, yapay ışık ise, elektriklambası ve benzer ışık kaynaklarıdır. Sert ve kırılgan olmasınarağmen, kimyacılar tarafından sıvı olduğu kabul edilencamın malzeme olarak kullanıldığı camın en güzel örneklerinigeçmiş mimarimizde görmek mümkündür.Buna rağmen, belirli bir süre ülkemizde unutulmuş daha sonrayeni girişimlerle sanat hayatımıza yeniden girmiştir. Camsanatlarının Doğu Akdeniz kökenli oldu bilinmektedir. Camüretimi, M.Ö. 1. yy’da üfleme tekniğinin kullanılmasıyla başlamış,bu teknikle üretilen cam eserler zaman içerisinde hızlıbir gelişim göstererek, bu sanat dalının en güzel örnekleri ortayaçıkarılmıştır. En erken boyalı vitray örneklerine 9. ve 10.yy’larda rastlanmaktadır. Türk cam sanatı, Artuklular ve Selçuklularzamanında başlamıştır. Çeşitli model ve formlardakivitray, bu dönemde, canlı ancak ışığı daha az geçiren renklerdetasarlanmıştır. Selçuklular döneminde gelişme gösterensanat Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul’un fethiyleyükselme dönemini yaşamış, camcılığın merkezi İstanbulolmuştur. 19. yy cam süslemeciliğinin en parlak dönemidir.Osmanlı döneminde mimari yapılarda vitray sanatı yoğunolarak kullanılmıştır. Topkapı Sarayı, Şehzade Türbesi, SüleymaniyeCamii, Yeni Camii vitrayın en güzel örneklerinin sergilendiğiyapılardır.Vitray sanatında mozaik vitray, macunlu vitray, kurşunlu vitray,boyalı vitray ve tiffany olmak üzere 5 teknik uygulanmaktadır.Mozaik vitrayda, camın mat tarafında eskiz çizilip, eskisiziçi transparan cam vitray boyası ile doldurulmakta ve bubölgelere camlar serpiştirilip kurumaya bırakılmaktadır. Sonaşamada ise eskiz, siyah cam vitray boyasıyla boyanmaktadır.Macunlu vitrayda, renkli cam parçalarıyla işlemler yapılmakta,bu camların arası macunla doldurulmakta ve renkli camparçalarının iki camın arasında kalmasıyla oluşturulan birkompozisyon yaratılmaktadır. Kurşunlu vitrayda camın kurşunayerleştirilmesi suretiyle işlemler uygulanmaktadır. Boyalıvitrayda eskiz çizilip renklendirilmekte, camın altına konulupkonturları belirginleştirilmekte, daha sonra oluşturulanrenkler boyanarak işlem tamamlanmaktadır. Tiffany vitraydadiğerlerinden farklı olarak kesilen cam parçaları bakır folyo ilekaplanmakta ve camlar birbirine havya yardımıyla lehimlenmektedir.Yapılan vitray çalışmalarında en önemli nokta, ürününmimari yapıyla ve diğer elemanlarla bir bütünlük içindeolmasıdır.Günümüzde vitray sanatı giderek önem kazanmaya başlamıştır.Vitray kullanım alanı açısından özellikle iç mimarlıktakendine yer bulmaktadır. Vitray sanatkarları, zamanla gelişencam sanayinin sağladığı malzeme zenginliğiyle birlikte teknikve estetik bilgilerini de katarak, mimarimize estetik yöndenönemli katkılarda bulunmaktadır. Pek çok eğitim kurumundavitray ile ilgili eğitimler verilmekte, insanlar camın şeffaf güzelliğiniyeniden keşfetmektedirler.Stanied GlassStained glass is known and defined as transparent windowspainting or art that made on glass. It is made of colorful glasseswhich are placed among and on the connected one anotherlead profiles. It can only be made of such kind of glass, alsosome other different kind of stained glass embellishments canbe made by forming various compositions. It is one of the famousglass arts which dates back to the ancient antique ages.Windows embellishment (=vitray) provides a different kind ofdepth, which is formed via getting the light behind itself, whenconsidered this way it is different from the other painting kinds.The mentioned light sources are in two types; natural and artificial.The natural light means; the sunlight, as for the artificiallight, it is the electric light or the light sources like this – Despitebeing hard and fragile, the best examples of the windows embellishmentscan be seen in our ancient architecture. While buildingthis architecture, the glass, which is accepted as melted elementby the chemist, has been used. Despite this, glass embellishmentwas neglected and forgotten in our country for a while,later with some new efforts, it took its place in our life again.The glass arts are known as East Mediterranean origin. Glassproduction was first begun by using the blowing – windingtechnique, the glass productions obtained by this way reacheda great development as years passed. The very earliest paintedvitray examples can be seen in the ninth and tenth centuries.Turkish window – glass art started at the time of Seljuk and Artuklular.Stanied glass that is various models and forms was vividbut it was designed with the colors that do not absorb toomuch light. The art that showed great development during theSeljuk period, during the time of the Ottoman Empire with theconquest of Istanbul, it lived its strinking period. The glazier centerbecame Istanbul. The ninetieth century is the most strikingperiod of windows embellishment. During the Ottoman Empire,in the architectural buildings, the glass-windows art wasused intensively. The Topkapı Place, The Tomb of Sehzedebasi,The Süleymaniye Mosque and The Yeni Cami are the examples.İn the window embellishment art, there are five techniques. Theyare named as mosaic stained glass, putty stained glass, bulledstained glass, colorful stained glass and tiffany. In mosaic stainedglass, the sketch is drawn and the inside of the sketch is filledwith transparent glass, stained glass painting, also the windowsare scattered to these places and left to dry. Finally, thesketch is painted with a black windows painting. In putty stainedglass the transactions are done with paste, and the colorfulwindows stay between two windows, so this creates a composition.In balled stained glass, the transactions are done by puttingthe windowe to the lead. In the colorful stained glass, thesketch is drawn and made colorful, also it is put under the windowunless design are apparent, the colors are painted. Tiffanyis different from stained glass in a way that the window piecesare covered with copper silver paper and the windows are solderedby means of the soldering iron.The stained glass art is getting importance day by day. Tha stainedglass can take a good place especially in the inside architecturein the means of the stained glass usage. Tha stained glassartists have provided a great amount of support in the glass stainedregion by using the rich experiment and materials. Theyhave also added their technical and esthetics knowledge to theirworks. In most education courses, the education is given concerningwith the window embellishment, people are discoveringthe transparent beauty of the glass again.150
Kevser İPEK151
Bahriye GÜLER152
Ali ERÖZTÜRK153
Hacer METE154
Gülay ŞEKER155
Çakıl Taşları ile ResimÇakıl taşları ile resim, tuval üzerinde yalnızca çakıl taşları kullanılarakbir tablo oluşturma tekniğidir. Bu teknikte uygulamayailk olarak desen çalışmasıyla başlanır. Ardından fon boyamaişlemine geçilir. Son olarak büyük emek ve sabır gerektirençakıl taşı dizme çalışmalarıyla eser tamamlanır.Birkaç fırça darbesiyle ortaya çıkan renklerin, figürlerin denizkenarlarından ve akarsu yataklarından toplanan doğal haldekiçakıl taşlarıyla oluşturulması, tuvale gölge ve derinlik kazandırılması,maharet gerektirdiği kadar sabır ve zaman da ister.Küçük çakıl taşları sanatçıların ellerinde o soğuk havasındankurtularak kâh ağaç olur, kuş olur; kâh bir portrede kaş,göz olur ve mekânlarımızla birlikte içlerimizi de ısıtır.Çakıl taşları renk bakımından sınırlı bir malzeme olsa da bumalzemeyi ustaca kullanarak çakıl taşlarını tabii şekil ve renkleriyletablolarına taşıyan bir sanatçı, oluşturduğu ışık-gölgeoyunlarıyla canlı ve derinliği olan eserler ortaya çıkarır.Paletten boya alıp tuvale koyar gibi kolayca kullanılabilen vedoğal bir malzeme olan çakıl taşları ile bir tablo oluşturulmasıyaklaşık bir aylık çalışmayı gerektiriyor. Ancak, eksikliklerinfark edilerek tamamlanması ve rötuş çalışmalarıyla bu süredört aya kadar uzayabiliyor.Tabii tablo çalışmasına geçilmeden önce gerekli çakıl taşlarınıntemin edilmesi de hayli zaman gerektiren bir süreç. Çakıltaşları ile resim sanatında en güzel sonuç yassı taşlarla ortayaçıkarken Türkiye’nin pek çok ilinden ve sahil kasabasından çakıltaşı temin etmek mümkün.Çakıl taşları ile resim sanatının dünyadaki ilk temsilcisinin İsmailFehim İbrahimhakkıoğlu olduğu belirtilir. Çakıl taşlarınıtuvaline taşıyan ressam İbrahimhakkıoğlu, daha önce sanatınfarklı dallarına malzeme olan çakıl taşlarından tablolar yapmaya1963 yılında tesadüfi bir şekilde başlar ve bir daha dabu malzemeden vazgeçemez. Sahil gezintisi sırasında topladığıçakıl taşlarını tuval üzerine oturtunca taşların da boyalarkadar, hatta daha da fazla insan ruhuna ve duygularına hitapettiğini fark eden İbrahimhakkıoğlu, aslında taşların dabir ruhu olduğuna inanır.Taşlarla insanlar arasında özel bir bağ olduğuna inan ressamİbrahimhakkıoğlu, çakıl taşları ile yapılan bir portrenin neredeysesizinle konuşacak kadar canlı olduğunu belirtiyor ve“İşte taşın sırrı burada ortaya çıkıyor. Zeminden sıyrılarak kendiniyüzeye atan taş kendini öyle güçlü ifade ediyor ki seyredeneadeta canlıymış hissi veriyor. Bence resim sanatındaruhsal açıdan kendini en iyi ifade eden malzeme boyanın çokçok ötesinde olan taş ve kumdur” diyor.Painting with PebblesPainting with pebbles is a painting creation technique whereonly pebbles are used on the canvas to make a painting. Theimplementation of this technique starts with the creation of thepattern. Then the background painting process is performed.Lastly, the art work is completed by the lining up of the pebbleswhich require great effort and patience.Creation of the colors and figures which can be easily formedwith a few brush strokes by the pebbles in natural forms collectedfrom sea shores and streambeds, adding depth and contrastto the canvas requires skills as well as patience and time.The small pebbles are freed from their solid appearances in thehands of our artists and become a tree or a bird, an eye or aneyebrow on a painting and warm our hearts as well as our livingspaces.Although pebble is a limited material in terms of colour, an artistwhich skillfully uses this material in their natural forms andcolours creates vivid art works with depth by means of the lightshadowplays he creates on the canvas.Creation of a painting by using pebbles which can be easily usedjust like taking some paint off the palette and putting on canvasand which are natural materials this period can be extendedup to four months by detection and completion of missing partsand finishing works.Acquiring the required pebbles before starting the paintingworks is also a process which requires a considerably long time.The flat stones provide the best results in the art of painting withpebbles. It is possible to provide pebbles from many provincesand seaside towns of Turkey.It is specified that Ismail Fehim İbrahimhakkioglu is the first representativeof the painting with pebbles art. The painter Ibrahimhakkioglucircumstantially started to use pebbles in his paintingsin 1963 which have previously been used as material indifferent fields of art and could never give up using pebbles ashis painting material. The painter who had realized that pebblesappeal to human spirit and senses as much as and even morethan the paints when he’d first used the pebbles he had collectedduring his seaside trip on the canvas had believed that thestones in fact also had a soul.The painter Ibrahimhakkioglu who believes that there is a specialconnection between the stones and people specifies that aportrait made with pebbles is almost as alive as to talk to you:“This is where the secret of the stone is revealed. The stone whicheludes itself from the floor onto the surface expresses itself sostrongly that it gives the feeling that it is alive to its viewer. I thinkthe materials which best express themselves spiritually are stoneand sand which are far beyond paint.”156
Meral ÖZDEMİR157
Ülker ALTINAK158
Serap OK159
Elif Sevgi EMEKÇİ160
Esra GÜLLÜNazan TOMAÇ161
Ahşap ŞekillendirmeİSMEK, temel malzemesi ahşap olan çeşitli branşlardaeğitim vermekte ve bu eğitimlerini ”Ahşap Şekillendirme”üst başlığında toplamaktadır. İSMEK’in ”AhşapŞekillendirme” ana başlığı altında toplayıp eğitiminiverdiği bu branşlar; ”Ahşap Yakma”, ”Ahşap Oyma”,”Ahşap Boyama” ve ”Ahşap Rölyef” şeklinde sıralanır.Ahşap yüzeyleri süsleme tekniklerinden biri olan ”AhşapYakma”, ahşabı âdeta bir tuval gibi kullanarak, kızgın kalemlerleistenen şekilde, arzu edilen motiflerle bezeme sanatıdır.Bu sanatı icra eden sanatçılar, tuval yerine ahşapbir yüzeyi, fırça yerine ise havya denilen elektrikli bir aletikullanır. Ahşap yakmayı tanımlarken, ahşap bir yüzeyeyapılan siyah-beyaz resim tekniği de demek mümkündür.İSMEK’in ”Ahşap Şekillendirme” eğitimlerinin bir branşı da”Ahşap Oyma” eğitimidir. Ahşap Oyma, kolay ve masrafsız yapılabilenbir sanattır. Öncelikle tahta seçimi yapılır. Tahta seçimindeağacın genel özelliklerine göre çeşitli faktörler etkindir.Şöyle ki; ağaçların sertlikleri, ağırlıkları bir birinin aynı değildir.Ayrıca bir kısım ağaçlar kolay kesilir, rendelenir ve boyanırken,bir kısım ağaçlar ise çabuk bükülür ya da bükülmez.İSMEK’in eğitim verdiği bu branşta; iş güvenliği önlemlerinialarak malzemeyi seçen, ahşaba yüzey oyma, tabii şekiloyma yapabilen ve ahşaba kakma, kaplamayla kakmaişlemlerini uygulayabilen kişiler yetiştirilir. Verilen eğitimlerde;ahşap hakkında bilgi verilmesi, kullanılan araçve gereçler hakkında bilgi, ahşabın hazırlanması, ahşabındeseninin çizimi, desenin oyulması, desenin renklendirilmesive verniklenmesi gibi konu başlıkları işlenir.Yeni veya eskimiş herhangi bir ahşap obje, boyanarak yahutyüzey işleme teknikleri kullanılarak farklı bir görünümekavuşturulabilir. Bu tekniklerin eğitimi İSMEK’te , ”AhşapBoyama” branşında kursiyerlere verilir. Ahşap boyamatekniği, sonsuz renk seçenekleriyle farklı bir dünyanın kapılarınıaralamaktadır. Kimi zaman eşyalara farklı bir görünümverirken, kimi zaman da yepyeni ham bir obje ile yaşananmekânlara büyük paralar harcamadan farklılıklar katılabilmektedir.Ahşap boyamada; çatlatma yaparken ıslak fırçakullanmamak, kaliteli ham malzeme kullanmaya özen göstermek,zemin boyamasında bir sonraki kat boyayı uygulamadanönce, yüzeydeki boyanın kuruduğundan emin olmakgibi uygulama anındaki pek çok incelik kursiyerlere öğretilir.”Ahşap Şekillendirme” üst başlığı altında eğitimi verilen sonbranş da ”Ahşap Rölyef” eğitimidir. Ahşap Rölyef; bir figürveya süsün, düz bir zemin üstündeki çıkıntısı, kabartması anlamınagelmektedir. Sanatsal değeri olan mimari ve tarihi yapıların,aslına sadık kalınarak ahşap vb. malzemeler yardımıyla,tablo üzerine aktarılması sanatıdır. Ahşap rölyef, iki boyutluresim ile üç boyutlu heykel arasında bir geçiş olarak nitelendirilmektedir.Ahşabın yanı sıra seramik, polyester, alçı, metalve mermer gibi malzemelerden de rölyef imal edilmektedir.Wood ShapingISMEK provides training on various branches, using wood as thebasic material, but all these branches have now been broughttogether under the title “wood shaping”. The aforementionedbranches are “wood burning”, “wood carving”, “wood painting”,and “wood relief”.Being one of various techniques for ornamenting wood surfaces,“wood burning” can be described as ornamenting the woodsurface with desired motives by using a very hot pen, workingon the wood surface as if it is a canvas. The performers of this artuse the wood surface in stead of a canvas, and an electrical toolcalled soldering iron in stead of a brush. It is also possible to describethis art as a painting technique, where the wood surfaceis painted black and white.Another branch under “wood shaping” is “wood carving”, whichis an easy and inexpensive technique. First and foremost, thebest type of wood is picked up. In this phase, various factors areinfluential according to the general characteristics of the tree,because the weight and hardness of each tree differ from theothers. In addition, some types of trees are chopped, rasped orpainted more easily, whereas other types of trees may or maynot be bent easily.Within the context of this branch, on which ISMEK providestraining, people who are qualified in choosing the best materialby taking the necessary precautions for safety at work, beingable to carve the wood superficially or carving natural shapeson wood, and applying inlays with or without a coating onwood. During training sessions, topics such as giving the necessaryinformation about wood, information on the tools used,preparing the wood, drawing, carving, colouring and varnishingthe pattern on the wood, ETC. are covered.Any wooden object, new or worn out, can be given a differentappearance by the help of painting or using surface carvingtechniques. The training of these techniques are delivered inISMEK under the branch “wood painting”. The wood paintingtraining opens to the trainees new doors to the world of endlesscolour options. A different appearance can be given to someof the objects, or an inexpensive variety can be added to ourenvironment with a totally new, raw object. Also in the woodpainting trainings, some how tos regarding the application ofthe paint on wood such as not using a wet brush while doingcracking, trying to use a good quality raw material, making surethat the first layer of paint on the floor is totally dry before puttingthe top layer of paint on the floor, ETC.The last branch, the training of which is provided under “woodshaping” is “wood relief”. Wood relief means the relieved versionof a figure on the flat surface of a piece of wood. It is the art oftransfering on a tableaux the historical and architectural buildingswith artistic value, by the help of wood and some othermaterials. It is described as a transition between a 2 dimensionpicture and a 3 dimension sculpture. In addition to wood, materialssuch as ceramic, poliester, plaster, metal and marble mayalso be used in relief making.162
Canan TEOMAN163
164
Nilüfer ESEN165
Saadet BEYHAN166
Şükran ILDIZCelal ÖZCAN167
Grup Çalışması168
Grup Çalışması169
Şükran ILDIZ170
Halil YONAZ171
Filiz YALÇIN172
173
174
175
Hülya ÇİFTÇİ176
Neserret SOYLUİnci ÖZBAYOĞLU177
Kadriye DEMİR178
Sevil DİLLİ179
Banu Zengin ÇÖKMEZ180
Azime AKGÜL181
Sevdiye ÖZKANNeriman KORKMAZ182
Özlen ÖZBEYEmine DAĞCI183
Kitre BebekBebekler, özellikle kız çocuklarının en değerli oyuncaklarıdır.Bugün gelişen teknoloji ile birlikte onlarca türde oyuncakbebek üretilmektedir. Oyuncak sanayinin henüz gelişmediğidönemlerde ise, anneler kendi el emekleriyle çocuklarına bebekleryaparlardı. Anadolu’nun hemen her bölgesinde, değişikmalzemelerden, farklı tekniklerle oyuncak bebek yapıldığıbilinir. Ancak kitre bebek el sanatının, aşağıda kısaca anlatılanteknik ve malzeme ile yapılması henüz bir asırlık sürecikapsamaktadır. Dünyanın en eski oyuncağı olarak bilinenoyuncak bebekler, geven bitkisinin yapıştırıcı maddesi olankitre kullanılarak yapıldığı için ortaya konan ürüne de “kitrebebek” denmektedir. Zamanla gelişen ve bir el sanatı olarakyerini alan kitre bebekleri üreten usta sayısı, günümüzdemaalesef oldukça azdır ve bu el sanatımız kaybolma tehlikesiile karşı karşıyadır.Kitre, ülkemizin güney ve güneydoğu bölgelerinde yetişenyabani bir dikenin özsuyudur. Köylüler kırlarda geven dikeniningövdesine bıçakla çizik atar, birkaç gün beklerler. Bitkininözsuyu çizik bölgeden akar, daha sonra ağaç kabuğuna benzerbir görünüm alır. Bu kabuklar tek tek toplanır.Bu kabuklar, kitre bebek yapımının dışında ebru yapımındada kullanılır.Kitre bebek, tel ve kâğıt üzerine sarılan başın üzerine pamukkatları kitre ile yapıştırılmak suretiyle yapılır. Bir heykeltıraş titizliğiile çalışılır. Pamuk kuruduktan sonra boyama işleminegeçilir. El ve ayak için ince tel üzerine parmaklar ayrı ayrı kitreve pamukla sarılır. Daha sonra parmaklar bir araya getirilerekiplikle bağlanır. Pamukla etlendirilerek şekil verilir. Kuruduktansonra boyanır. Bacak için kalın tel, kollara ise nispetendaha ince tel kullanılır. Eklenen tellerin üzerine yumuşak pelürkâğıdı sarılır. Kollar, bacaklar ve baş hazırlandıktan sonra,hepsi bağlanarak birleştirilir. Kitre bebek yapılırken insan vücudundaki1/7 oranına dikkat edilir. Bebeğin beden kısmı dakâğıtla beslenip etlendirilir. Bu işlemler bittikten sonra, kuruduktansonra boyanır. Son aşama olan kostüm hazırlanmadanönce, hangi yörenin ve dönemin kıyafeti giydirilecekseo kostüm hakkında araştırma yapmak lazımdır. Kostüm dikilirkenantik kumaşlar kullanılıp, otantik nakışlarla zenginleştirilir.İyi bir kitre bebek yapabilmek için, yetenek ve el becerisininyanı sıra, anatomi ve orantı bilgisi, tarihe ve geleneğe aşinalık,az da olsa kıyafet bilgisi, terzilik ve ayakkabıcılık bilmekve bu bilgileri doğru bir şekilde kullanmak gerekir. Ortaya konankitre bebekler el sanatı bakımından taşıdığı değerin yanısıra, kıyafetleri bakımından geleneği, tarihi kişileri ve gündelikhayatı aksettirdiği, üretildiği coğrafyayı ve dönemi yansıttığıiçin sosyal tarih çalışmaları bakımından da önemlidir.Kitre bebek, sahip olduğu kültürel değeri itibarıyla, pazarhacmi giderek genişleyen hediyelik eşya sektöründe turizmve tanıtım bakımından büyük bir potansiyel taşımaktadır.Doll MakingOut of Gum TragacanthDolls are the most valuable toys for little girls. Nowadays, dozensof different types of dolls are being produced thanks to theever developing technology. However, when the toy industrywas not so developed in the past, mothers used to make dollsfor their children with their own labor. It is known that varioustypes of dolls have been made out of a large variety of materials,using a large variety of techniques in all parts of Anatolia. Dollmaking out of gum tragacanth, though, is a handicraft whichhas not yet been older than a century. Here is how this handicraftis performed: Because these dolls are made of the stickysubstance of the plant called tragacanth, the products createdwith this handicraft is called gum tragacanth doll making. Unfortunately,there are only few masters of this handicraft today,and this art is under the danger of disappearing.Gum tragacanth is the juice of a plant which grows in the southernand southeastern regions of Turkey. Villagers cut off the surfaceof the plant’s body with a knife and wait for afew days. Inthe meantime, the juice of the plant runs down from the peeledpart and gains an appearance like a peel of a tree.These peels are picked up carefully, and used also in marbling inaddition to gum tragacanth doll making.Gum tragacanth dolls are made by gluing the layers of cottonon the head wrapped on paper and wire, using gum tragacanth.The performer of the art has to work as meticulously as a sculptor.After the cotton has dried, it is time to paint the doll. Forhands and feet, fingers are separately wrapped with cotton ona piece of thin wire. Then, fingers are brought together and tiedwith thread. The doll is fleshed and shaped with cotton. After thedoll has dried, it is painted. Thicker pieces of wire are used forlegs, whereas relatively thinner pieces of wire are used for legs.Soft tissue paper is wrapped on the pieces of wire added. Afterthe preparation of arms, legs and the head, all pieces are attachedto each other. While making dolls out of gum tragacanth,the ratio of 1/7 in human body is taken into consideration. Thebody of the doll is also fed and fleshed with tissue paper. After ithas dried, it is painted again. Before beginning the last phase,which is preparing the costume for the doll, it is important to dosome research about the region and costume that we are goingto design. Antique fabrics are used when sewing the costume,and the costume is enriched with authentic embroideries.In order to be able to make a good gum tragacanth doll, knowledgeon anatomy and proportion, familiarity with history andtraditions, at least a little bit of knowledge on clothing, knowinga great deal on tailoring and shoe making, and having theskill to implement our knowledge in the correct way is necessaryin addition to our ability and artistic skills. In addition to theartistic value they have, the dolls produced are important alsoin terms of social history researches since they reflect the traditions,historical figures and the region they are produced.Because of the cultural value they have, gum tragacanth dollshave a great potential in the ever growing souvenir sector interms of tourism and introduction of our values as well as traditionsand historical figures.184
Sema DİLLİCE185
186
Grup Çalışması187
Türkan YENERSevil PARLAK188
Fatih SİMSOYGrup Çalışması189
Gemi Maket YapımıHerhangi bir nesnenin kendi boyutlarına sadık kalınarak belirlibir oranda küçültülmüş örneğini yapmaya “maketçilik”denir. Maketler hayatımızın çeşitli safhalarında, amaç, içerikve manaları farklı olarak, kâh sanat eserleri, kâh eğim aracı,kâh bilimsel modeller olarak karşımıza çıkarlar.Tarih öncesi çağlardan beri insanlar maketçilikle uğraşmışlardır.Özellikle Ortadoğu’da yapılan arkeolojik kazılarda insan,hayvan ve ev maketlerinden tekne modellerine kadar birçokantik maket ortaya çıkarılmıştır. Tekne modellerinden bulunmuşen eski örnek nehir teknesi maketleridir.Bugünkü anlamıyla gemi maketçiliğinin başlaması ise M.Ö.2000’li yıllara, eski Mısır’a kadar uzanır. Bin yıl kadar devameden bu uğraş, M.S. 15. yüzyıla kadar neredeyse unutulmuştur.Bu dönemden sonra yeniden canlanan maketçilik, dekoratifya da gerçeğinin küçültülmüş bir kopyasını üretmeamaçlı olarak günümüze kadar süregelmiştir. Bugün, gemimaketçiliğiyle uğraşanların sayısının tüm dünyada birkaç milyonuaştığı bilinmektedir.Ülkemizde de gemi maketçiliği oldukça eskilere dayanır. Gerektersanelerde inşa edilen gemilerin küçük birer benzerlerininyapımı, gerekse bu sanata ilgi duyan kişilerin çalışmaları,maketçiliğin gelişiminde ve bugünlere gelinmesinde önemlirol oynamıştır. Son dönemde ise 1960’lı yıllardan itibarenilginin daha da arttığı bu uğraş, 1977 yılında kurulan GemiModelcileri Derneği sayesinde bu sanata ilgi duyan insanlarınbirbirleriyle etkileşim içerisinde olmalarına olanak sağlamışve böylece maketçilik sistematik bir şekilde ilerleme kaydetmeyebaşlamıştır.Gemi maketçiliği için kullanılan başlıca malzemeler; en küçüğündenbir çekiç, kıl testere ve yedek uçları, 4 milimetreye kadardelebilecek bir el matkabı, pense, yan keski, kalın ve sağlambir maket bıçağı, ufak tornavidalar, çeşitli çiviler, yapıştırıcılar,farklı boylarda iskarpela, gönye, pergel, resim fırçaları,işkence, en ufaklarından çamaşır mandalı ve bunların muhafazaedileceği bir sandıktır.Gemi maketiyle uğraşan kimse ilk olarak yapacağı modelinaslını en ince detaylarına kadar incelemeli, modelin ölçeğinidoğru seçmeli, teknik çizimlerini incelemeli, kullanacağı malzemelerdeno model için en uygun olanlarını belirlemeli vebütün bunları gerçekleştirdikten sonra model yapımına geçmelidir.Bir ayrıntı ve özen işi olan maketçilik, sadece bir el maharetideğildir. Her modelin bir hikayesi vardır. Bu, maketçiliğe gönülvermiş kişiyi araştırmaya ve okumaya yöneltir. Aynı zamandamaketçilik, sistematik düşünce, bilgi birikimi ve bir estetikanlayışı da gerektirir. Gemi maketçileri, tarihe yön verensavaş gemilerinden balıkçı takalarına, yatlardan gondollarakadar tarih sahnesinden kaybolmaya yüz tutmuş birçok deniztaşıtını yeniden vücuda getirerek yeni nesillerle tanıştırır.Making Model Ship“Modeling” is defined as making a smaller sample of anythingby remaining faithful to the ratio of its original dimensions.We encounter models in various stages of our lives withdifferent purposes, content and meanings, sometimes as awork of art, a tool for education, a scientific model, etc.Mankind has been involved in making models since prehistoricages. Numerous ancient models of humans, animals,houses, boats, etc. have been uncovered in archaeological sitesespecially in the Middle East. The oldest samples of boatmodels that have been found are models of river boatsThe beginning of making ship models as we know them today,dates back to 2000 BC in ancient Egypt. This endeavorwhich has lasted around one thousand years, has cometo a point of almost being forgotten until the 15th centuryAD. Making models, which has revived after this period, hascome to our present day with the purpose of decoration andproducing smaller copies of various original things. Today, itis estimated that over a few million people are engaged inbuilding ship models throughout the world.In our country, making ship models also dates back to veryearly periods. Both building smaller scale copies of ships builtin shipyards and the works of those that show an interestin this art have played an important role in the developmentof making models and the state that the art is currently in. Interestin building models has especially increased in the 60’s,and thanks to the Association of Ship Modelers establishedin 1977, the interaction between people who show interestin the art has been facilitated and so modeling has begun toachieve systematic advancement.The main materials used for ship modeling are; a small hammer,a fretsaw and spare blades, a hand drill that is capable ofdrilling down to 4 millimeters, pliers, side cutters, a thick andstrong modeling knife, small screwdrivers, various nails, variousadhesives, various sizes of chisels, setsquares, compasses.paint brushes, clamps, smallest size clothes pins and achest to keep all of these tools in.People who build ship models must first examine the originalship they will model down to its very fine details, choose theright scale for building their model, must examine the technicaldrawings, must determine the most suitable tools to beused for the particular model and start making the model afterthey have completed these steps.Modeling, which entails an attention to detail and care is notonly a handicraft. Every model has a story. This guides oneto research and read the about the person that has set one’sheart on modeling. At the same time, modeling also requiressystematic thinking, knowledge and a sense of aesthetics.Ship modelers revive everything from warships that havechanged the courses of wars to fishing boats, from yachts togondolas which face being lost forever in history and meetthem with new generations.190
Cenkut DENEÇMehmet MARAŞ191
İsmail TOPALSüleyman KÜÇÜKKIRCA192
Ali DURMUŞAhmet KÖSE193
Deri İşlemeciliğiHayvan derilerinin işlenerek bozulmaz ve kullanıma elverişlihale getirilmesine “dericilik” denilmektedir. Süsleme ise birtakımkatkılarla bir şeyi daha güzel, daha göz alıcı, daha hoşgöstermek, yani tezyin etmektir.Dericilik, ilk insanların giyinmek ve barınmak amacıyla deridenyararlanmaya çalışmaları ile başlamıştır. Deri süslemeciliğiderileri keserek, yapıştırarak, dikerek, oyarak, yakarak, boyayarak,aksesuarlarla süsleyerek çeşitli model ve desenlerdeürün oluşturma; deriyi işleyerek, giyim ve ev eşyalarını, silahkaplarını ve hayvan koşumlarını süsleme sanatıdır.Deri süslemeciliğinde ana malzeme olarak deri kullanıldığıgibi, ahşap, toprak, seramik, bakır vb. objelerin üzerine dederi işlemeciliği yöntemleri de uygulanmaktadır. Deri eşyalarınsağlam olması ve sanat özelliği taşıması, derilerin iyi terbiyeedilmiş, iyi işlenmiş olmasına bağlıdır. Bu nedenle “debbağlık”en gelişmiş zanaatlardan biri olmuştur.Roma tarihçilerinden Pilinius’a göre, dericiliği ilk bulan BeotyalıTichus’dur. Diğer bir söylentiye göre ise dericiliğin piri ÇinPrensi Sin-Tang’dır. Dericilik, Sümer, Asur, Mısır, Yunan ve Hititmedeniyetlerinde de önemli yer tutar.Derinin güzel sanatlardaki yeri oldukça eskidir. Zira çok eskiçağlardan beri, mobilyaları süslemede kullanılırdı. Yunanlılarve Romalılar mabed kapıları için deriden perde yaparlardı.Deri, Eski Türkler tarafından da yoğun olarak kullanılmaktaydı.Sandıklar, hurçlar, kapı perdeleri vb. yapımında ana maddeolarak deriden yararlanılırdı. Bu derilerin üzerine boya ilenakışlar ve çeşitli süslemeler yapılırdı. Türkiye’de çağdaş yöntemlerleçalışan ilk deri sanayi, 1812 yılında 2. Mahmud tarafındankurdurulmuştur.Türk deri işlerinde yüzyıllar boyunca değişik süsleme motiflerikullanılmıştır. 12. yy’da bilhassa Selçuklu deri eserleri üzerindekullanılan süsleme motifleri, arabesk ve Selçuk geçmesindenibarettir.15. yy’dan itibaren bilhassa İstanbul’un Türkler tarafından fethindensonra stilize edilmiş üç yapraklı yonca, rumi, nilüfer,ıtır yaprağı, bulut, gül, tepecik, pens, hatai, ortabağ, tığ gibimotifler kullanılmıştır.16. yy’da bunlara karanfil, lale, gül çiçekleri buket halinde katılmıştır.17. yy’da süsleme motiflerinde bir değişiklik görülmekte,fakat işçilikte bir gerilik göze çarpmaktadır.18. yy.’da ise deri işçiliğinde klasik yol devam etmekle beraber,daha basit ve kolay olan altın yaldız sürülmüş deri üzerinedemirle tazyik yaparak dekore etmek usulü yaygınlaşmayabaşlamış ve Avrupa etkisiyle rokoko süslemeciliği klasikmotiflerin yerini almıştır. 20. yüzyılın birinci çeyreğine kadarsanat değeri taşıyan bazı kıymetli parçalar yapılmış olmaklaberaber gerileme durmamıştır.Günümüzde deri, imalat, kundura, konfeksiyon, saraciye vs.dallarıyla pek çok kişiye iş imkanı sunarak istihdam olanağısağlamakta ve dolayısıyla ekonomiye katkıda bulunmaktadır.Leather WorkBy treating the animals skins with various processes until comingto the fine quality is called ‘leather trade’. As for leather embellishment,it is to make the leather more beautiful, more attractive,more eye catching.Leather work and embellishment started with the need of housingand clothing of the primitive men. They tried to make useof the leather. The leather embellishment is a kind of embellishmentfrom which clothing and house hold items, the weaponcases and animal harnesses are made by cutting, gluing, sewing,engraving, painting, burning and embellishing the leatherwith various accessories in different models and designs. Sonew nice products are made.In the leather embellishment, as the main material the leather isused, also some other objects and materials such as wood, soil,ceramic cooper can be covered with leather. Being the leatherthings strong and having good art specialties depend on theirbeing well - processed and well treated, for this reason, the leatherdealing became one of the most developed art throughoutthe ages.According to Rome historian Pilinius, the first person who discoveredthe leather is Tichus From Beotya, as to another rumors,the expert of the leather work is the Chinese Prince Sin Tang. Leatherprocessing takes an important place in Summer, Azure,Egypt, Greek and Hittites civilizations.The place of leather among the fine arts is quite old. It was usedto embellish the furniture definitely since the ancient times. TheGreek and Roman people used to make curtains from the leatherfor their places of worship.The leather was used by Turks, too frequently. While making thechests - trunks - the door curtains and things like this, the leatherwas used. On these leathers, various embellishments anddesigns were made with paint. In Turkey, the leather industrywhich works with contemporary techniques - was first foundedin 1812 by Mahmud II.In Turkish leather woks, various embellishment motifs wereused for centuries. In the 12th century, the embellishment motifswhich were used on the Seljukian leather motifs consistedof arabesque and Seljukian style.Since the 15th century, especiallyafter Istanbul’s been conquered by Turks, he stylized threedimensional clover with leaves, rumi, water lily, perfume leaves,cloud, rose, tepecik, pens, hatai, ortabag and hooked needlemotifs were used.In the 16th century, carnation, tulip, roses were added to theseas bunches. In the 17th century, in the embellishment motifs, achange is witnessed, but in the workmanship there seems a lackof quality. In the 18th century, the classical style continued, addition,the decoration of gold gilding decoration which was madeby pressing iron began to spread. The rococo embellishmentstook the place of classical motifs with European effect. Until thefirst quarter of the 20th century, some leather arts which had artspecialties were made but the regression didn’t stop.Today, leather provides various working possibilities to peoplein especially production, shoes, clothing, leather works etc inthis way, it contributes to economy.194
Zeynep Serdar AKSOY195
Türkan GÜLER196
Sevil ERYÜREKSeher SARI197
Nihal MERCANCI - Binnur POLAT - Bahtışen GERMİ198
Betül ÇİFTÇİLER - Hülya KÖKSALDI199
FilografiFilografi, çivilerin arasından tellerin geçirilmesi ile objelereestetik görünüm kazandırılması işlemi olarak tanımlanmaktadır.Bu sanat ile belli örgü teknikleri kullanılarak, pek çok çalışmapano haline getirilebilmektedir.Filografi sanatında kullanılan malzemeler; 12 mm ya da 17mm kalınlığında sunta, koyu renkli kadife, deri ya da pelüş kumaş,başsız cam çivisi, tel örmede kullanılan orta boy çuvaldıziğnesi, renkli bobinaj teli, gümüş ya da sarı renkli yaldız boya,zımba makinesi, toz alma fırçası, çerçeve, ufak boy kargaburun,yan keski ve tornavidadır.Filografi yaparken ilk olarak; kullanılacak kumaş seçilereksuntanın üzerine yerleştirilir. Ve öncelikle uzun kenar zımbalanır.Uzun kenarın karşı kenarı da sunta üzerinde gerilerektutturulur. Bezin gevşek olmaması çok önemlidir. Diğer kenarlariçin de aynı işlem uygulanır. Kumaşın suntanın arkasındanzımbalanmaması gereklidir çünkü bu şekilde panonunarka yüzeyinde temiz bir görüntü elde edilemez. Pano bittiktensonra yapılan çerçeveleme işlemi ile kenarlardaki kötü sayılabilecekgörüntüler giderilecektir.Bütün kenarların zımbalama işlemi bittikten sonra seçilensuntanın ölçülerine uygun olarak, kullanılacak model fotokopiile büyütülmektedir. Sunta seçiminde preslenmiş kavaktercihi, hem çalışma hem taşıma açısından kolaylık sağlamaktadır.Suntanın üzerine gerilen kumaşların renkleri de büyük önemtaşımaktadır. Kumaş koyu renkli olmalı ya da en azından koyurenkler ağırlık taşımalıdır. Açık renk üzerine yapılan çalışmalardamodelin görüntüsü zayıf durmaktadır.Filografi sanatı bütün modelleri uygulama fırsatı veren bir sanatdalı olması sebebiyle, model seçmek gibi bir sıkıntı yaşanmamaktadır.Hat sanatı, amblemler, manzara resimleri, minyatürler,çiçek desenleri, çizgi film karakterleri vb. konular busanatta rahatlıkla kullanılmaktadır.Bu sanatta kullanılan çivilerin madeni demir olması, paslanmadurumuyla karşı karşıya kalınmasını önlemektedir. Doğrubir sonuç için çekiç ağırlığının 200-250 gr. olmasına dikkatedilmelidir. Çakılacak panonun çivileri resmin ortasındanbaşlanarak kenarlara doğru yayılmalıdır. Çakma işlemi bitiktensonra çiviler, yaldızla boyanmaktadırlar ki deforme olmalarıengellenebilsin.Bu sanattaki bir diğer incelik ise; boyanın fotokopi kağıdınınboşlukları arasından kumaşın üzerine geçmemesi için çivilerinyatay biçimde boyanmasıdır. Pano dikey pozisyonda hafifçeyapan kişiye eğimli durmalıdır. Ardından altta kalan modelkağıdı iğne ile temizlenmektedir. Teller önce dolgu, sonra seçilmişolan teknikle çivilerin arasından geçirilmekte ve tablonunhatları belirginleşmeye başlamaktadır.Çıkış yeri Orta Doğu olarak bilinen bu sanat, tüm dünyada yapılmaktadır.Ancak Türkiye’de bazı okullardaki dersler ile hapishanelerdekiufak çaplı çalışmalar dışında ne bir eğitim nede bir üretim alanı bulunmaktadır. Bu sanat İSMEK gibi eğitimkurumları vasıtasıyla yaşatılacak ve gelecek nesillere aktarılacaktır.FilographyFilograpy can be defined as the process of getting the wires throughthe nails to add the objects esthetic appearance. Very manyworks can be turned into wall panels by using certain knittingtechniques with this art.The materials used in filograpy are: a fiberboard in thickness of12 mm or 17 mm, dark colored velvet, leather or plush fabric,headless glass nail, middle length wire knitting, packing needle,colorful winding wire, silver or yellow colored silver paint, staplermachine, dust cleaning brush, a frame, a small hawk nosedpliers, side type chisel, and screwdriver.While making filograpy, firstly the fabric used is placed on the fiberboardby choosing. First the long sides are stapled. The oppositesides are also tied by stretching on the fiberboard. Being thefabric ‘snot loosen is very important. The same procedure is followedfor the other sides The fabric should not be stapled fromthe other side of the fiberboard, because in this way, you can notget a good view from the other side of the wall panel. After finishingthe wall - panel work, by the framing process, the bad appearanceon the sides will be removed off.After finishing stapling all the edges, the model used will bemade larger as suitable for the measurements of the fiberboardchosen. In choosing the fiberboard, the pressedpopulus choiceprovides easiness both for carrying and working.The colors of the fabrics which stretching on the fiberboard arealso important greatly. The fabric should have a dark color or, atleast, the dark colors should be dominant. In the works that aremade on the light colored cloth, the appearance of the model isin a fading color.In filograpy work, there is no problem in choosing the model, becausethis art gives us the chance of applying all models. Calligraphy,emblems, views, miniatures, flower designs and cartooncharacters, subjects like this can easily be used in this art.Being the nails used metallic iron in this art, prevents the workfrom being influenced by rust for a right result, the weight of thehammer should be 200 or200gr. The nails of the used wall panelshould spread starting from the middle to the end edges. Afterfinishing driving the nails, they are painted in order not toget deformed.Another detail in this art is that: The nails are painted as horizontalso as not let the paint passes through the photo copy paperon to the fabric. The wall panel stands in the perpendicularposition slightly bent down to the artist. Afterwards, the modelpaper, which is underneath, is cleaned with the needle. First thewires are passed through the filled surface, then they are passedthrough the nails with the chosen technique, and the lines of theart begin to appear.The origin region of this art is known Middle East, and it hasbeen made all over the world. Except for the works in some schoolsubjects and the small work in the prisons, it has neither a productionplace nor education place anywhere. This art will just becontinued by the educational places like ISMEK and passed tothe next generations.200
Yasemin Turan ÇOBAN201
Hatice Kübra SELİMBAŞOĞLU203
Suni Çiçek YapımıDoğal çiçekleri kopya etmek eskiden gelme bir gelenektir, ilkelHindistan’da bu iş çokça tecrübe edilmiştir. Yapma çiçekhakkında ele geçen belgeler, MÖ 1450 yılına dayanır. Mısır’ınTeb şehrinde yapılan kazılarda renkli ketenden çiçekler bulunduğunugösteren kayıtlar vardır. Bu da Mısırlıların binlercesene önce bu beceriye sahip olduklarını gösterir.Yapma çiçeği yalnızca Hintliler ve Mısırlılar yapmıştır denilemez.Japonya ve Çin’de de bu sanat ileri gitmiştir. Çiçek, kadınsüsü olarak bütün Çin’de kullanılmıştır. Eski Çin’deki törenlerdeyapma çiçeklerin çok büyük rolü vardı, imparator vemandarinlerin (imparatordan sonra gelen önemli kişiler) masalarındaoturan kadınların saçlarını yapılmış şeftali çiçekleriile süslemeleri zorunluydu. Ünlü Roma vatanseveri, hatibiGrassus, MÖ 2000’de düzenlediği dinsel törenlerde ve savaşlardayararlılık gösterenlere altın renginde taş takma geleneğiniortaya koymuştur.Romalılar tapınaklarındaki ve yargı yeri salonlarındaki sütunları,yapma çiçeklerden oluşan çelenklerle süslerlerdi. Bu çiçekleriyünden, yapraklarını da boynuzdan yaparlardı. Dahasonraları papirüs ve bal mumu kullanmışlardır.Roma’dan sonra yapma çiçek Bizans’ta daha sonra Venedik’te,orta çağın ikinci yarısında ise Fransa’da kullanılmış ve gittikçegelişmiştir.O zamanlarda yapma çiçek için parşömen kağıdı ve ipek kullanılır;söz gelimi İtalya’da, çiçek şeklini verebilmek için, telüzerine kurdeleleri bükerek yapma çiçek yapılırdı. Bunlar müzelerdesergilenmektedir. Fakat bu teknikle yapılan çiçekleringörünüşü doğal çiçeklerin görünüşünden çok başkadır.Tüylerin kullanılması ile yapma çiçekte büyük bir gelişme olmuştur.Botanik ve kimya bilgisi çok derin olan Seguin adlıbir Fransız, 17. yy’ın sonunda Fransa’da ilk kez boyanmış kumaşve mürver tohumlarından yapılmış yapma çiçek modasınıçıkarmıştır. Bu sanatkâr, şifon, tafta, patis gibi kumaşları boyamakve gölgelendirmek için doğal çiçekleri ve boyaları incelemiştir.Seguin’den sonra adı bilinmeyen bir İsviçreli, kolaybir şekilde ve çok sayıda taç yaprağı ile yeşil yaprak kesmekiçin araç yaratmaya çalışmıştır. Zımba, cendere ve cenderekalıp ütüsünü bulmuştur. Bu araçlar sayesinde kısa zamandave fazla çaba harcamadan, çok miktarda yapma çiçekyapma olanağı sağlamıştır. Bu kişi aynı zamanda doğal yapraklarındamarlarını incelemiş ve böylece keçi ayağı ütüsünüyapmıştır.Yapma çiçekteki gelişmeler gittikçe ilerlemiş ve 1910’daParis’te üstün eserler yaratılarak bu sanat kusursuz hale gelmiştir.Yine bu yüzyılın başlarında sedef, boncuk, altın ve gümüşiplikler kullanılarak kreasyon çiçekler ortaya konmuştur.Aynı zamanda Almanya, Belçika ve Fransa’da çiçek yaparkenkullanılan araç gereçlerin yapımına başlanmıştır. Bundan başkatohum, göbek, gül dibi, çanak gibi çiçeklerin bazı kısımlarıda yapılmaktadır.Türkiye’de yapma çiçeğin ne zaman, nerede başladığı bilinmeklebirlikte nasıl başladığı hatırlardadır. Bizde yapma çiçekiğne oyaları ve renkli ipliklerle başlamıştır. Onların kültürümüzdekigeçmişi de hem uzun yıllara dayanmakta hem deköklü hazineler barındırmaktadır.Making Artificial FlowersCopying natural flowers is an old tradition. It has been practicedwidely in ancient India. The documents uncovered regardingthe making of artificial flowers date back to 1450 BC. Thereare records showing that flowers made of colored cotton fabrichave been uncovered in archaeological sites in Egypt’s city ofTeb. This proves that Egyptians have possessed this skill thousandsof years ago.We cannot say that artificial flowers have only been made bythe Indians and the Egyptians. Japan and China are also countriesthat have made advances in the art. Flowers have been usedin China as womens’ accessories. Artificial flowers have playedan important role in ancient Chinese rituals. The women whosat at the tables of the emperor and the mandarin (people ofstature after the emperor] had to decorate their hair with artificialpeach flowers. In 2000 BC, the famous Roman patriot, preacherGrassus, has developed the tradition of pinning gold coloredstones at the religious ceremonies he had organized and tothe people who have provided benefit during times of war.Romans used to decorate the pillars in temples and legal hallswith chaplets made of artificial flowers. They used to make theseflowers using wool, and their leaves were made out of horns.They have later used papyrus and beeswax.After Rome, artificial flowers have been used in Byzantium, Venice,and in the second half of the middle ages, it has been used inFrance and has continually spread as time went by.During the time, parchment paper was used for making artificialflowers. In Italy, artificial flowers were made by bending ribbonsover wire to give the shape of a flower. These flowers arebeing exhibited in museums today. However, the flowers madeusing this technique are quite different from the way that naturalflowers look.Great advances have been made in the production of artificialflowers with the advent of the use of feathers. At the end ofthe 17th century, a Frenchman by the name of Seguin, who haddeep knowledge of Botany and Chemistry has made artificialflowers made of dyed fabrics and elderberry seeds fashionablein France. This artist has examined natural flowers and dyes todye and shade fabrics such as chiffon, taffeta and patisse. AfterSeguin, an anonymous Swiss man has tried to develop a tool foreasily cutting large numbers of crown and green leaves. He hasinvented the staple, press and the press mould iron. Using thesetools, he has been able to produce large numbers of artificialflowers in a short amount of time and with ease. This person hasalso examined the trachea of natural leaves and has developedthe padfoot shell iron.The advances in artificial flower production have continuallyincreased and this art has been perfected in 1910 with the creationof astounding works of art in Paris. Again at the start of thesame century, mother of pearls, beads, gold and silver threadhave been used in the production of artificial flowers. Concurrently,tools and equipment for making artificial flowers havebeen developed in Germany, Belgium and France. Some parts ofthe artificial flowers are also made such as seeds, centers of flowers,rose buds and petals.The time and place of the commencement of the making of artificialflowers in Turkey is known to us an is in our memories. Makingartificial flowers have started with point laces and coloredthreads. Their history in our culture is dated far back in time andalso accommodates rich treasures.204
Zuhal AYDENİZ205
Gül UÇAL206
Berrin DEMİR207
Esin ÇOKBAŞ208
Ayşe YALÇIN209
İğne OyasıGeleneksel kültürümüzün ve el sanatlarımızın en önemli örneklerindenbiri oyalardır. Oya; çiçekle, örgü sanatının birleşmesindendoğan, süslemek, süslenmek amacıyla yapılan, ayrıcataşıdıkları mesajlarla bir iletişim aracı olarak da kullanılan,tekniği örgü olan bir dantel türüdür. Türk halkının üstünzevkini, zekasını, incelik ve yaratıcılığını tamamıyla yansıtanel sanatlarından olan iğne oyaları, ‘oya gibi’ sözüyle de güzelliksembolü olmuştur.Örücülük sanatının, nerede, nasıl ve kimler tarafından başlatıldığıkesin olarak bilinmemektedir. Anadolu’da çok eskileredayanan belgeleri bulunan bu sanatın başlangıcının MÖ2000 yıllarına kadar uzandığı tespit edilmiştir. Dünya literatürüne“Türk danteli” olarak giren iğne oyalarının 12. yy.’daAnadolu’dan Balkanlara, daha sonrada tüm Avrupa’ya yayıldığıçeşitli kaynaklarda belirtilmektedir. Oya sözcüğünün diğerdillerde karşılığının bulunmaması ve tarihi belgelerde benzeriörgü biçimlerine rastlanmaması da bu sanatın Türklere aitbir sanat olduğu savını doğrulamaktadır.Osmanlı İmparatorluğu’nun her döneminde, saray içinde, dışındave Anadolu’da geleneksel örgü ve oyalara çok önemverilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise oyalar yeteri kadar ilgigörmemekle birlikte, günümüze kadar ancak geleneksel yollarlagelebilmiştir.Geleneklerimizin en güzel örneklerinden olan iğne oyası sanatı,desene göre iğne ve iplikle oluşturulan belli sayıdaki düğümlerlemeydana gelen, taşıdığı mesajlarla önem kazananbir el sanatıdır. Anadolu insanı mutluluk, hüzün, acı, ayrılık,kavuşma gibi tüm hislerini oyalarla anlatmış, bu sanat gizli biriletişim aracı haline gelmiştir.Anadolu’nun hemen her yöresinde yapılan iğne oyaları; kullanılanaraç ve gereç, motif, renk kompozisyon ve kullanımalanları bakımından farklılık göstermektedir. Oya yapılırkeniğne, iplik, makas, tığ, pul, boncuk, kumaş, kağıt, at kılı, saç,ince tel, kola, şeker gibi malzemeler kullanılmaktadır.İğne oyası ilmeklerin yan yana gelmesiyle oluşan zürafanıntekrarlanmasından meydana gelir. Yapılış tekniği bakımındangözemeli ve gözemesiz olarak ikiye ayrılır. Gözemeli ilmek,daha çok üç boyutlu oyalarda kullanılırken, gözemesiz ilmekkenar oyası denilen ve kumaş (başörtü, mendil, yaka vb.) kenarınayapılan oyalarda tercih edilir.Türkiye’de geleneksel yaşam biçiminin değişikliğe uğramasıylabirlikte oyacılık önemini yitirmiştir. İğne oyası yapımındagenellikle ipek kullanılırken günümüzde ipeğin yerini alanpamuk iplikler oya yapımında da beğenilerek kullanılmaktadır.Eskiden yapılmış oyalar antikacıların ilgi alanına girmiştir.Günümüzde iğne oyasının estetik yönden çok büyük yozlaşmaiçerisinde olduğu yapılan örneklerden anlaşılmaktadır.Geçmişte Türk toplumunda, belli bir eğitimden geçmeden budenli yüksek nitelikli el sanatı ürünleri yapabilen Türk kadınınınyeteneklerinin kaybolmasını önlemek için iğne oyalarınınrenk, teknik ve biçim yönleriyle ele alınıp uygulanması, bu sanatındevam ettirilmesi önemlidir.Needle LaceThe most important examples of our traditional culture is theembroideries. The embroidery is a kind of lace work which isoriginated from the combination of flowers with embroideryart and is usually made for the purpose of embellishment; italso carries some messages which can be used as communicationdevices.It isn’t known clearly when and where the embroidery - knittingart was started first. The beginning of this art of whichdocuments were found in Anatolia dates back to the ancienttimes. And its beginning is thought to go back to the 2000B.C. It was named in the world literature ‘the Turkish lacework!’It was mentioned in the resources that it spread to Balkansfrom Anatolia first, later to all the European countries.Not having been able to be found the meaning of ‘embroidery’in other languages and not been able to be met in thehistorical documents prove that this art belongs to Turks.During all the times of the Ottomans, inside the palace, outsidethe palace and also in Anatolia, the traditional arts weregiven too much importance. However the embroideriesweren’t given much importance during the Turkish Republic,it could be lived to our time in traditional ways.The needle embroidery art is one of the best examples of ourtradition. It is formed, of certain number of knots and madewith needle and threads, it gets importance with the messagesit carries. The Anatolian people had expressed theirhappiness -grief - sorrow - meeting and departures with theembroideries. This art has become a hidden communicationdevice. The needle embroideries which are made in almostevery part of Anatolia differ in many ways such as the materialsused, devices, motifs, colors, compositions and the usageareas. While making embroidery, some devices are used;needle, thread, scissors, hooked needle, cloth, beads, paper,horse hairs, thin wires, hair, starch paste, and sugar.The needle embroidery is made of, composed of puttingthe knots side by side and forming the giraffe shape againand again. It is grouped in two shapes; in the way of its makingtechnique; one is looped, the other is without loop. Thelooped embroideries are usually used in the three dimensionalembroideries, the embroidery without loop is used,preferred while doing the edges of handkerchief, collar, andhead covers.With the changes of the traditional life in Turkey, the needleembroidery has lost its value in fact, silk is usually used inneedle embroidery, but today, instead of silk, cotton threadshave replaced with silk. The cotton threads are used withpleasure today. The embroideries made in the past are usuallypreferred by the dealers of antiques-today.Today, the needle embroidery is in a great degeneration. It iswitnessed via the examples. In the past the Turkish womencould make magnificent and attractive embroideries. By thetime, these abilities disappeared. To prevent this degeneration,the embroidery should be taken into seriously and theneedle embroidery must be developed in the ways of color- technique and style.210
211
Bedriye ÖZTÜRK212
213
İpek BoyamaMalezya dilinde nokta, noktalamak, resim çizmek anlamınagelen “batik”, kumaş, deri veya kağıt üzerine uygulanan birsanattır. Uzak Doğu kaynaklı olan batik sanatında genellikleçalışılan guttalı batik olup, “ipek boyama” adıyla tanınır.Bilinen tarihi 3500 yıl öncesine kadar dayanan batik sanatınınrenkleri, teknikleri ve zaman içinde gelişen dokuma şekliyleHindistan ve Çin çıkışlı bir Uzak Doğu sanatı olduğu açıkçagörülmektedir. Türkiye’de yapılan gözlemler neticesindeDoğu Anadolu ve Orta Anadolu’da çok basit ve ilkel batik parçalarınarastlanmıştır. Bu yörelerdeki insanlar, süpürge ve kirazdallarını bal mumuna batırarak kendi dokumuş olduklarıipekli ve pamuklu kumaşlar üzerine bezemeler yapmışlardır.Kullandıkları boyalar ise doğadan elde edilmiş, bugün biledeğeri çok yüksek kök ve ot boyalarıdır.Geçmişi MÖ 2. yy.’a kadar uzanan batik teknikleri,Endonezya’da mumlama tekniği ile başlamış, zamanla birendüstri biçimi olarak gelişmiştir. Batik yapımının yaygın olduğuJava adası ise dönemin sanat merkezi haline gelmiştir.Önceleri sadece mumla yapılan bu sanat, daha sonra çeşitliteknikler geliştirilerek çalışılmıştır. Çeşitleri olan mumlu batik,tuzlu batik, buruşturma veya püskürtme batik, guttalı batikisimlerinden de anlaşılacağı üzere çalışıldığı malzemelerleisimlendirilmişlerdir.Fransa ve Macaristan’daki boyama hocalarının Rusya’daki Tsarailesinden geldiği bilinmektedir. Tsar ailesi, guttalı batik konusundaönemli bir dönüm noktası oluşturmuştur. Batı Avrupaipek boyamayı bu aile ile tanımış, Paris’te ipek boyamanınincelikleri öğrenilmiştir.İpek boyama tekniği, ipek dışında her türlü kumaşta da kullanılabilir;ince kandıra, ödemiş ipeği, polyester alpaka, şilebezi, ince kumaşlar vb. kumaşlarla ev tekstilinde de rahatçayerini alabilir.İpek boyaları, gerçek ve sentetik kumaşlarda kullanılmak üzereikiye ayrılırlar. Hakiki ipekte kullanılan boyalar asitle, sentetikipekte kullanılan boyalar ütüyle sabitlenir. İpek boyamada,en ve boy ipliklerine dikkat edilerek kasnağa gerilen kumaşınalt bölümüne yağlı kağıda çizilmiş desen konur ve iğnelenir,ipek boyasının ışığı geçirme ve akıcı özelliğinden dolayı renklerinbirbirinin içine girmesini önlemek maksadıyla kontur çekilir.Konturların düzgün ve aralıksız çekilmesi ipek boyamadaen önemli noktalardan biridir. Sonrasında uygulanmak istenendesen, belirlenen kontur ile plastik bir tüp kullanılarakkumaşa geçirilir.Türkiye’de batik ve ipek boyama sanatı, 1980’li yıllarda gelişmegöstermiştir. Zamanla atölye ve fabrikalardaki seri üretimlerinyanı sıra malzeme çeşitliliğinin ve malzemeleri alacak refahdüzeyinin artmasıyla bu sanat evlere taşınmış, çeşitli kurumlardaverilen eğitimlerle el yapımı ipek boyamaların güzelörnekleri verilmeye başlanmıştır.İpek boyamada titiz ve detaylara dikkat edilerek yapılan çalışmalarlaeşsiz sanat eserleri ortaya çıkmaktadır. El maharetive hayal gücünün bir araya gelmesiyle oluşan birbirindengüzel desenler, doğanın hediyesi olan ipek üzerinde temaşaetmektedirler, ipek boyamayla bezenen her ürün, güzelliğiylesanatçının emek ve zahmetini gözler önüne sermektedir.Silk PaintingIn Malay, it is an art of applying dye to silk, batik means drawinga picture or spotting and dates back to 3500. Batik is a Far Eastoriginated art. It is known as guttalı batik, or silk painting.Its known history goes back to 3500 years ago. It can clearly beseen that it is an art of the Far East in the colors and techniques.At the end of the results of observations that were made in Turkey,In the East Anatolia and Middle Anatolia, very simple andprimitive pieces of batik were seen. The people in these regionsmade embellishments on the silk and cotton clothes were doneby plunging the ranches of the cherry and broom into the wax.The paints they used were produced from the nature and theyare accepted even today as valuable root and grass paints.The history of batik techniques goes back to the second centuryB.C. In Indonesia it started with the technique of mummifying,by the time, it developed as an industry style. While it was onlydone with candle at the beginning, the various techniques weredeveloped and practiced. There is variety of batik. These are: thecradle batik -salty batik- waxy batik and spray batik, and alsoguttalı batik, as far as being understood from these names, theywere named with the materials that they were made of.In France and Hungry, the painting masters are known comingfrom the Tsor Family. The Tsor family became an important turningpoint in the guttalı batik area. The western Europe knewsilk painting thanks to this family and the details in this art weretaught in Paris.The silk painting technique can be used except for painting silk,too. It can be used in the home textiles too with the thin Kandırasilk -polyester alpaca- Şile cloth and thin clothes.There are two kind of silk paintings. The First one is real one, andthe other is aesthetic. The colors used with genuine silk are donewith acid, the colors painted with silk are done with iron. Becauseof its fluid feature and prevent combining the contour is added.Drawing the contours smooth and dense is an importantpoint in the silk painting. Later the design that wanted to beapplied, is designed on the fabric by using the definite contourwith a plastic tube.In Turkey, the art painting of batik and silk, showed developmentin 1980 s. By the time, this art was brought to the houseswith the increasing of rapid production of the workshops andfactories and also the variety of materials, and increasing thelife standard.In the silk painting, unique art works were done elegantly withthe efforts by taking too much care of details.The designs that are better than one another can be seen on thesilk which is the present of the nature, and these were producedgathering the hand skills and imagination. Every product that isembellished with the silk painting shows the artist’s labor anddifficulties.214
Mine ZÜMRÜTBEL215
Tülay BAKIR216
Kadriye DOĞANNihal ONATSU217
Tel KırmaTel kırma işleme tekniği, diğer nakış tekniklerinden çok farklıve görünüşü itibari ile de göz alıcı bir işleme çeşididir. Kumaşveya tül, kasnağa gerdirilerek özel iğnesi ile işlenmektedir. İplikolarak kullanılan tel, işleme sonunda el ile bükülerek kırılmaktadır.Bu nedenle “tel kırma” adını almıştır. Tel kırma, gelenekselOsmanlı işlemelerinden olan “Bartın işi”nin halk arasındabilinen adıdır. Güzel ve kolay yapılan bir işleme çeşidiolup, malzemeleri gelin teli, yassı düz iğne ve seyrek dokunmuşbir kumaştır.Ulusal kültürümüzü yansıtan el sanatlarımızın en güze örneklerindenolan Bartın yöresine ait gümüş tel kırma işlemesi,araştırmalara göre 1890-1900 yılları arasında ilk defa görülmüştür.İlk tel kırma işlemesini Bartın’ın Asma mahallesindeoturan katip kızı lakaplı Hatice Ağaçkıran tarafından yapıldığısanılmaktadır. Bu nedenle tel kırma “Bartın işi” olarak anılmaktadır.İlk zamanlarda tel kırma çeyiz amacıyla yatak, yorgan takımlarınayastık ve kırlentlere, gelin bohçasına, sünnet çarşaflarınayapılmakta idi. Günümüzde ise fantezi kıyafetlerde, küçükve büyük çantalarda, kına örtüleri, mevlit örtüleri, şal, fular,küçük keseler, aksesuarlarda hatta ayakkabı ve terlikte uygulanmaktadır.Sayılabilir özellikteki her tür nakış deseni, başarı ile işlenebilmektedir.Her ne kadar siyah tül tercih ediliyor olsa da değişikrenkte kumaş ve tül üzerine gümüş, altın ve bakır tel makaralarlaişleme yapılabilmektedir. Desenlerin işlenen figürleregöre isimlendirilmesi günümüzde de devam etmekte; lâlezar,çarkıfelek, asma yaprağı, sarhoş sokağı, kaymaktabağı, bağdagül,mihrap, değirmentaşı, süpürgeli ve kemerköprü gibi...Tel kırmanın iki tekniği vardır; tel kırma ve tel sarma. Tel kırma,el yardımıyla kırılarak yapılır. Tel sarma teknikleri ise kendiiçinde ayrılmaktadır; düz sarma, verev sarma, hiristo sarma,balıksırtı sarma, tel bükme ve iğne üzerinde (kurtçuk) sarmadır.Tel kırma, tül üzerinde sayılarak işlenmektedir. Tül üzerindeişleme tekniğinde gözenekler sayılarak işleme yapılmaktadır.Kasnağa gerdirilerek çalışılan bu iş makas kullanmadan parmakyardımıyla kırılmaktadır. Gözenekleri sayılabilen, sık dokunmamışkumaşlarda gözenekler boyundan sayılarak işlemeyöntemi belirlemektedir.Gözenekleri sayılamayan (ipek gibi) kumaş cinslerinde ise kanaviçeyardımıyla işlenmektedir. Kanaviçe, kumaşa teyellenerekkasnağa gerdirilmekte ve kanaviçe gözenekleri hesapişinde olduğu gibi uygulanmaktadır. Kanaviçe üzerinde işlemeişi bitirildikten sonra kanaviçenin iplikleri nakış makasıyardımıyla yukarıdan aşağıya doğru iplikler teker teker çekilerekçıkartılmaktadır. Böylece desen, kumaş üzerinde kendinigöstermektedir.Tel kırma, gümüş telle işlenmiş bir çiçek, bir desen, bazen bayanlarınomzundaki çantayı süsleyen bir tavus kuşu, bazenbir çift kalp, bazen de masa üzerlerindeki örtüleri süsleyen birdesen olmuştur.İnsanlar yıllar boyu anlatamadıkları dileklerini ve sorunlarınıtel kırma işleyip, onun üzerindeki desenlerle motiflerle aktarmayaçalışmışlardır. Bu gelenek günümüzde eğitim kurumlarıvasıtasıyla yaşatılarak, gelecek kuşaklara aktarılmaktadır.Thread CurvingThread curving technique is a lot more different from the otherembroidery techniques, and it is an attractive and eye - catchingembroidery technique. Fabric or curtain is embroidered by placingon a hoop with its special needle. The wire which is used asthread is broken by wiring at the end. For this reason, it is calledthread or wire breaking. Thread curving - breaking, that is one ofthe traditional Ottoman embroideries. It is really known ‘Bartinwork’ among people. It is a kind of embroidery that is made nicelyand easily. Its materials are; silver or gold bride thread, flatsmoothneedle and a sparse woven cloth.The silver thread curving which belongs to the neighborhoodof Bartin is one of the best examples of our handicrafts whichshows our national culture. According to the researches, it wasseen between 1890 and 1900 first. The first thread curving is thoughtto have been made by Hatice Ağaçkiran named as KatipKızı. For this reason, it is known’ as Bartin work.During the first time, thread curving was made on beds, pillowsand small pillows, bride bundle and sunna sheets. Today it ismade in fantastic clothes, on small and big bags, henna cloths,mevlit cloths, shawl, scarf, small cloth bags and accessories andeven on shoes and sandals.Many of every kind of embroidery designs, can be embroideredeasily. Although the black veil is preferred, on various cloths andveils embroideries can be made by gold, silver and copper wirebobbins. Naming the designs according to the embroideredworks still go on today, lâlezar, çarkifelek, asma yapragi, sarhossokağı, kaymak tabağı, bağdagül, mihrap, değirmentaşı, süpürgeliand kemerkopru.There are two kind of thread curving techniques; thread breakingand winding. Thread curving is done by winding the wireby hand. The wire, thread techniques vary according to theirstyle; straight winding, transverse winding, hiristo winding, harringbornpattern winding, Wire winding and winding on the needle.Thread curving is embroidered on the veil by counting. In embroideringon the veil, embroideries are done by counting the pores.This work by stretching on the hoop is done with fingers withoutusing scissors. The embroidery technique is determined bycounting the pores starting from the length in the non - wovenfabrics.In the non - pores cloth types such as silk, it is done by the helpof embroidery canvas. The embroidery is sewn to the fabricand stretched, in this way, the pores are counted and the workis done. After finishing the embroidery on the embroidery canvas,the threads of the embroidery cannas are pulled out fromthe top to the bottom one by one by the help of the embroideryscissors. In this way the embroidered design can be seen on thecloth.In this way, thread curving has become a flower which was embroideredby silver thread a design, sometimes a peacock thatembellishing the bags over the misses’ shoulders sometimes acouple of hearts, sometimes a design which is embellishing thecloths on the table.Human beings have tried to explain their wishes and problemswhich they haven’t been able to express through out centuries.Today, this custom is carried on by the educational institutions.218
Nazire YILDIRIM219
Aysel SÖĞÜT220
Grup Çalışması221
Grup Çalışması222
Grup ÇalışmasıGrup Çalışması223
El NakışıAnadolu kadınının gönül dilidir el nakışı. Geleneksel el sanatlarımıziçerisinde ayrı bir yeri vardır. Anadolu kadınının âdetakonuşan dili olmuştur her daim. Yaşadığı, hissettiği acı-tatlıne varsa, desenlerin sırlı lisanıyla gelecek nesillere aktarmaçabasındadır Anadolu kadını. Geleneksel tüm el sanatlarımızdaolduğu gibi el nakışında kullanılan her bir motif, herbir desen de ayrı bir duyguyu, düşünceyi ifade eder. Söz gelimikoyu renkler; karamsarlığı ve içe kapanıklığı, açık cıvıl cıvılrenkler ise dışa dönüklüğü, sevinci simgeler.Nakışta kullanılan başlıca figürlerin neyi simgelediğine de bakalım;“Lâleler”, tek halde Allah’ın birliğini, tekliğini; “Gül” motifleriise Allah’ın resulü Hz. Muhammed (a.s.)’i simgeliyor. İranetkisi taşıyan motiflerde hayvan figürlerine sık rastlanırken,Müslüman kültüründe ise el işi motiflerde zaman zaman rastlananinsan figürlerine yer verilemez. “Eli Belinde” motifi, dişiliğinsimgesi olarak kullanılıyor. Bu motif, sadece analık vedoğurganlığı simge etmekle kalmıyor, aynı zamanda bereket,kısmet, mutluluk ve neşeyi de sembolize eder.“Saç Bağı”… Bu figür de evlilik isteğinin göstergesi olarak biliniyor.Doğumu ve çoğalmayı simgeler. “Boynuz” bereket, güç,kahramanlık ve erkekliği sembolize eder. Koçboynuzu motifikoçun önden, yandan ve tepeden görünüşü spiral, hilâl gibişekillerle stilize edilerek dokumalara aktarılır. Nakışlarda kullanılanbir diğer figür de “Hayat Ağacı”… Sürekli gelişen, cenneteyükselen hayatı simgeler.Yeniden doğuşun, bedensel ve ruhsal yenilenmenin, yaşamınsürekliliğinin, bereket, soyluluk, bilgelik, saflık ve erdeminsembolü olan su, nakışlarda da hayat buluyor. Nakışlarda kullanılan“Su Yolu” figürü, Anadolu’da yaşamın ta kendisini anlatıyor.Kadının bütün gün iç içe olduğu su, motiflere bu şekildeyansıyor. “İm Motifi” de hayat ağacı motifi gibi ölümsüzlükve neslin sürdürülmesi ile ilgili motifler arasında yer alıyor.Teknolojinin gelişmesiyle birlikte otomatik makinelerle üretilennakışlar artık daha yaygın hale gelse de, el emeği göznuru nakışların her zaman ayrı bir yeri vardır. Geçmişten günümüzekadar kuşaktan kuşağa gelişerek, çeşitlilik açısındanzenginleşerek gelen el nakışı işleri, bugün de hâlâ çeyiz sandıklarınıngözdesidir. Gelin sandıklarında söz gelimi bir Antepişi, bir Maraş işi ya da Bartın işi muhakkak olsun ister gençkız anneleri.Yüzlerce yıllık bir geleneğe dayanan el nakışı, yöreden yöreyedeğişen çok farklı tekniklere sahip. Mesela Antep işi özellikleAntep yöresine has bir iş iken, Hesap işi ise genelde EgeBölgesi’nde yapılagelen bir nakış tekniği. Buna karşın el nakışısanatının ustaları, günümüzde bu teknikleri belli bölgeleregöre sınıflandırmamak gerektiği görüşünü savunuyor.İSMEK kurslarında yoğun ilgi gören “El Nakışı” branşında;“Türk İşi”, “Antep İşi”, “Hesap İşi”, “Çin İğnesi” teknikleri kullanılıyor.“Susma”, “Beyaz İş” ve “Dante Angles” yani “İngiliz Danteli”de diğer nakış teknikleri arasında sayılabilir. “Türk İşi”, “Antepİşi”, “Hesap İşi”, “Çin İğnesi” nakışlar, geleneksel ağaç kasnaklardaişlenen nakışlarda vücuda gelip, kuşaktan kuşağa aktarılarakgeleceğe taşınıyor.Handmade EmbroideryHandmade embroideries are the sentimental language of ourwoman. They have a special place among our traditional handicrafts.They have forever been the speaking tongue of theAnatolian woman. The Anatolian woman does her best totransfer all her feelings and bittersweet experiences to future generationswith the mysterious language of her patterns. For instance,dark tones symbolize pessimism and a reserved mood,whereas light and bright colours are the symbol of an outgoingmood and joy.Now let’s see what some certain figures used in embroideriesmean: “Tulips” symbolize the oneness and uniqueness of Allah,whereas “roses” symbolize Prophet Muhammed as the messengerof Allah. In motives which are influenced by the Iranian art,animal figures are used but human figures. the motive “hand onwaist” symbolizes feminineness, motherhood, productivity, andalso blessing, luck and happiness.The “Hair tie” figure has long been known to symbolize a girl’swillingness to get married, as well as birth and increasing innumber. the “horn” figure is the symbol of power, blessing, valorand masculineness. The horns of a ram are embroidered inweavings in different angles, I.E. in the shapes of spiral or crescent.Life tree, another figure used in embroideries, means a continuallyprospering life which rizes up to the paradice.Water, which is the symbol of rebirth, physical and spiritual renewing,the continuity of life, blessing, nobility, wisdom, purityand virtue, is given a vital place on embroideries as well. the“waterarch” figure used in embroideries express the very essenceof the life in Anatolia. Water, which women live very close to,is reflected in the motives as water archs. Just as the life tree motive,the “sign” motive as well are among motives which symbolizeimmortality and generations that last forever.Although embroideries produced in automatic machines havebecome more common due to the technological developments,Handmade embroideries produced with labor still have a uniqueplace in our lives. The handmade embroideries which havebeen taken over by the current generation from mothers andgrandmothers by bringing the rich motives of the past withtoday’s diverse motives together, are still the favourite pieces ofa young girl’s dowery. Mothers of young brides always want theirdaughter’s dowery to have a Maraş or Antep originated handmadeembroidery or a lacework.Being based on traditions which have been continued for centuries,handmade embroideries has a large variety of techniqueswhich vary from region to region. For instance, Antep originatedembroideries are the ones which are made mostly around Antep,whereas the embroidery called Hesap işi is usually made inthe western parts of Turkey. However, the masters of handmadeembroideries think thatthese techniques should not be classifiedaccording to certain regions.Within the context of the handmade embroidery branch in IS-MEK, techniques such as “the Turkish lacework,” “The Antep originatedlacework,” “a lacework called hesap işi”, and “the ChineseNeedle technique” are taught.There are also other techniquessuch as “susma”, “the white lacework”, or “the English lacework”.The 4 aforementioned handmade embroideries, are transferredfrom generation to generation by coming into being in embroiderieswhich are made on the traditional wooden hoops.224
Hülya GÖKSU225
Gülay ÇALİN226
Betül ÇELİKTAŞ227
Selvin KURT228
Süzer BEYAZ229
Emre AKDAĞ230
Gülden GÖKMENOĞLU231
Sevcan BAKITKALTülay KIRLANGIÇ232
Hanife ÇİLESİZ233
Kurdele NakışıKurdele nakışı, iğne ile çalışılan bir sanattır. Ayrıca dekoratifbir nakış çeşididir. Kurdele nakışında ipek ve organze kurdelede,kesme, katlama dikme yöntemleri kullanılarak çeşitlikompozisyonlar oluşturulmaktadır.Kurdele nakışında ilk kullanılan malzeme ipektir. Bu sanat,ipek kurdelenin giysilerde süsleme unsuru olarak kullanılmasıile başlamıştır denebilir. Bu açıdan kurdele nakışı, ipeğindünya üzerindeki yayılım hızıyla eş değer bir gelişme göstermiştir.MÖ 1200 yıllarında Uzakdoğu’da kullanılmaya başlanan ipek,İpek Yolu vasıtasıyla Akdeniz kıyılarına kadar taşınmıştır. 16.yüzyılın sonlarında Fransa, Almanya, İtalya ve İngiltere ipekkurdeleyi giysi süslemede kullanmaya başlamışlardır. 17. yüzyılınortalarında kurdele özellikle erkek giysilerinde popülerhale gelmiştir. 18. yüzyılın sonlarında kurdele nakışı, dantelve diğer elişleriyle birlikte Avrupa’da yoğun olarak kullanılmayabaşlanmıştır. O dönem ipek kurdele ile yapılan ve “iğnesanatı” olarak anılan kurdele nakışı, 1800’lü yılların ortalarındapopüler olmuştur. Öncelikle askeri üniformaların üzerindekullanılmış, daha sonra sivil toplumda yeleklerin üzerinde görülmüştür.3. Napolyon’un eşi Prenses Eugenie’nin kıyafetlerindekurdele nakışı kullanmasıyla bu tür süslemelerin bulunduğukıyafetler saray eşrafında da görülmeye başlamış, iğnesanatı, bu popülerliğinin ardından İngiltere’ye ve Avrupa’yakadar ulaşmıştır. 1815 yılında Amerika’da açılan ilk kurdelefabrikasıyla birlikte Amerikalıların da gözdesi haline gelmiştir.Çeşitli aksesuarlar ve diğer süslemeler için kurdele işininkullanımı da zaman içinde yaygınlaşmıştır. Kurdele işi, Victoriadöneminde mekan süslemeleri açısından en zengin evresiniyaşamıştır. 19. yüzyılın sonlarında ise özellikle “crazy patchwork”alanında ipek kurdele sıkça kullanılmıştır.Kurdele nakışında düz batım tekniği, tohum, örümcek gül,mine çiçeği, lazy daisy, papatya çiçeği gibi teknikler bulunmaktadır.Ayrıca basit nakış iğneleri de bu nakışta yer alır. Örneğin;zincir işi, sap işi, düğüm işi, hristo teğeli, blönye iğnesi,sinek işleme gibi... Kurdele nakışı kumaşın arka tarafında birazfazla karışık bir görüntü yaratabilir. Bu yüzden işleme bitinceastarlanabilir. Ayrıca örnek kenar bordürlerine de yerleştirilebilir,kenar kapatılınca işin alt kısmı temizlenmiş olur.Kurdele nakışının kullanım alanı çok geniştir. Bu nakışla örtüler,yastıklar, tablolar, panolar işlenmekte, bununla birlikteetek, pantolon, gömlek, yelek gibi kıyafetler, bebek giysileride süslenmektedir. Kurdele nakışı ile ev dekorasyonundangiysiye, takıdan ayakkabıya, tepsiden panoya, hayal sınırlarınınuzanabildiği kadar her türlü obje süslenebilmektedir.Ayrıca kurdele nakışı basit el nakışı ve boncuk süslemeleriylefarklı görünümler oluşturulmaktadır.İpek kurdele nakışı çok eski yıllardan gelen adeta antika sayılabilecekzevkli bir sanattır. Günümüzde, etkili, zarif, nostaljikve çağdaşlık gibi özellikler kazanmıştır. Bu nakış türü kolay,çok fazla araç gereç gerektirmeyen, fakat çok güzel sonuçlaralınabilen bir nakıştır. Ayrıca öğrenilmesi çabuk ve kolaydır.Bu gibi nedenlerle başlanan işlerin başarıyla tamamlanmaoranı çok yüksektir. Ayrıca evde çalışma rahatlığı tanımasıve temiz bir iş olması bu sanatın bayanlar tarafından oldukçarağbet görmesine sebep olmaktadır.Ribbon EmbroideryRibbon embroidery is an art which is made with needles. Besides,it is a kind of decorative embroidery. In the ribbon embroidery,various compositions are formed by using the techniquesof cutting, folding and sewing with the silk and organized ribbons.The first material used in ribbon embroidery is silk. It can be saidthis art started with using the silk ribbon in clothing as an embellishmentcomponent. From this point, the ribbon embroideryhas shown a progress with the equality of the silk’s spreadingspeed.Silk that started to be used in the Far East, was carried to the Mediterraneanshores by the means of the Silk Road. At the end ofthe 16th century France, Italy and England started to use theribbon in clothing embellishments. In the middle of the 17thcentury ribbon became popular especially in the men’s clothes.At the end of the 18th century with ribbon, embroidery, laceworkand other embroidery works, it was used greatly. In thatage, the ribbon embroidery which was known as “needle embroidery”that was made with ribbon became popular in themiddle of 18th century. Firstly it was used on the military uniforms,then it was seen on the vests of the non-governmentalpersonalities. Such kind of clothes began to be seen around thepalace after it was used in the clothes of princess Eugene whowas the wife of Napoleon. And then these clothes became popularamong the extra ordinary people in the palace. The needleart reached England and Europe after being so popular. In1815, in America, with the opening of the first ribbon factory, itbecame the favor of Americans. For various accessories and embellishments,the use of ribbon became popular by the time. Theribbon work lived its striking time during the Victorian Age fromthe point of place decoration. Also, at the end of the 19th century,the silk ribbon was used especially in the crazy patchworkfrequently.In the ribbon embroidery, there are some techniques such as;straight sinking technique, seed, spider rose, mine flower, lazydaisy, and daisy. Besides, simple embroidery needles take placein this embroidery art. For example; chain work, handle work,knot work, Hristo haphazard sewing, blonye needle, fly designetc. The ribbon embroidery can form a swollen case on the backside of the cloth, fabric. For this reason, the cloth can be lined, afterthe embroidery is over. Addition, it can be placed through theside decorations. When the outer side is covered the reverse sideof the embroidery will be good looking.The usage of ribbon embroidery spread to a large area. With thisembroidery, cloths, cushions, paintings, boards can be embellished,in addition, the clothing such as; skirt, trousers, shirts andvests can be embellished. The ribbon embroidery can be appliedthrough a wide area that our imagination can think of startingfrom home decoration to clothing, jewel to shoes, tray tobulletin boards, and also to every object which is in the largestperspective. Besides, in the ribbon embroidery, various aspectscan be formed by using simple hand embroidery and bead decorations.The ribbon embroidery is a pleasurable art which comes fom thevery antic ages. Today, it reached some specialties such as effectiveness,elegance, nostalgia, and contemporaneousness. Thisdkind of embroidery is simple, and is doesn’t need many materialsand equipment, however too many good results can be obtained.Besides, learning it, is easy and fast. In the works whichare started with such kind of reasons, it is easy to reach the success.Addition, being an easiness of making at home and a cleanwork leads to be preferred by the misses and ladies.234
Şirin İNAT235
236
Gülnaz EMRALMutebir KUŞ237
GiyimGiyim başlangıçta, insanın örtünme içgüdüsü ile başlamış,daha sonra estetik unsurların da işin içine katılmasıyla vazgeçilmezbir ihtiyaç haline gelmiştir. Giyim ilkel toplumlardançağdaş toplum anlayışına geçerken önemini daha da artıranbir olgu olmuştur.İlk insanın varoluşu ile birlikte doğan bir kavram olan giyim,toplumların geleneklerini, göreneklerini, zevklerini ve yaşayışbiçimlerini ortaya koyan bir yapıya sahiptir. Zamanla estetiköğelerin de bu faktörlere katılmasıyla insan hayatının soyutlayamadığıbir kullanım aracı ve ihtiyacı olan giyim, çeşitliakımların doğmasına yol açmış ve kitleleri peşinden sürükleyenbir güç haline gelmiştir.Giyim tarihine bakıldığında bu olgunun büyük değişikliklereuğradığını görmek mümkündür. Günümüzde çalışma alanlarınagöre de giyim özellik kazanmaktadır. Ismarlama giyimdekişi üzerinde alınan beden, bel, kalça ve uzunluk ölçüleri kullanarak,model, kumaş seçimine özen gösterilir. Hazır giyim(konfeksiyon)’de bir model, standart kalıplar kullanarak serilemehalinde kesilip bir dikiş payı kadar bırakılıp, paylar belirliyerlerden çıtlatılır ve üst üste getirilerek kıyafet hazırlanır.Butik tarzı giyim ise konfeksiyon üretiminin ardından kıyafetmodelinin kişinin bedenine uygun çalışılması, kişinin isteğiüzerine yapılan düzenlemelerle en son şeklinin verilmesiolarak tanımlanabilir.Giyim sosyal yapısı yönünden de çeşitlendirilebilir. Moderngiyim, klasik giyim gibi. Modern giyimi moda ile tarif edebiliriz.Klasik giyim, geleneksel giyim, spor giyim, fantazi giyim,folklorik giyim, üniformalar, iş elbiseleri, yas elbiseleri,dini inançları simgeleyen elbiseler, mesaj ve duygu belirtmekamacıyla giyilen giysilerin yanı sıra toplumsal ve estetikdeğerler, dinsel inançlar, cinsiyet ve yaş, tabaka ve mesleklergibi faktörlerin etkin olduğu tarzlar giyimin gruplara ayrılmasınayol açmıştır.Giyim bir kültürde milliliği oluşturan öğelerden biridir. Özellikletürlü milletlerin onları diğer komşu milletlerden ayırankendine özgü giyinme biçimi ve giydikleri elbiseleridir. Giyimbir ülkenin, bir devrin, bir kişinin özelliklerini belirten bir araçtır.Zamanla küreselleşen dünya ile birlikte farklı toplumları vekültürleri oluşturan insanlar, geleneksel giyimin dışında ortakbir dil gibi kullandıkları evrensel bir giyim tarzı oluşturmuşlardır.Bu giyim biçiminin sınırlarını sadece yıldan yıla farklıtoplumların farklı kültürleri ile yoğrularak değişen ve gelişenama hep belli normlara sadık kalan moda akımları şekillendirmektedir.Günümüzde giyim, insanların kimlikleri hakkında önemliipuçları vermekte ve imaj yaratmakta etkin olmaktadır. Giyiminönemini şu söz çok güzel açıklamaktadır, “İnsanlar kıyafetleriile karşılanır, bilgileri ile uğurlanırlar.”İlk çağlardan bugüne dek sürekli değişmekle birlikte giyimkuşam her zaman insanlar ve toplumlar için çok büyük önemtaşımıştır. Toplumlar ifade etmek istediklerini giysinin genelgörünüşü ile diğer insanlara ve toplumlara aktarmıştır. Çünkügiyim, verilmek istenen mesajı en kolay ve açık bir şekildeyansıtan obje olmuştur. Giyim, çağlar boyu üstlendiği bumisyonu bundan sonra da evrensel boyutlarda taşımaya devamedecektir.ClothingAt the very beginning, clothing began with the instinct of humanbeing’s covering, the following years it became an unquitableneed by contributing the esthetic features into the lifestyle. Clothing became a life style of understanding that gotmuch more importance while passing from the primitive societyto the contemporary one. Clothing which occurred an importantconcept with the creation of the first human became astyle that showed the societies elements with these factors, it becamea life style that can’t be neglected for human, and this causedmany usages, and became a great force.When having a look at the clothing history, it is possible to seethis concept had a lot of changes. Today clothing changes accordingto the working conditions. In the tailor made suit, usingthe measurements which are taken on person; such as bodysize, waist, hip and length, it is given importance to choosingfabrics. In the ready dress made, a model is cut by using the standardpatrons, and cut in a quick and speedy way, left a certainsewing place, and these places are cut in petty way, and put oneover another, in this way, the clothing, dresses are made. Butikstyle of clothing can be defined as being tried on person’s body,designed according to the person’s desire, so the last shape andstyle is arranged.Clothing can be varied in the social style, such as modern clothing,classic clothing. We can define ‘modern clothing’ as fashion.And also there are very many styles of clothing such as; traditionalclothing, sports clothing, fantasy clothing, folkloric clothing,uniforms, work clothes, mourning clothes, religious clothesand the clothes that carry symbols of social and esthetics,religious beliefs, sex and age, job and social life style and someother factors. Clothing is one of the components which formsthe nationality in clothing. Nationalities have special clothingthat distinguish them from the other nationalities’ clothing.Every nation has their own style of clothing. Clothing is kind ofstyle -device that shows any country’s specialty.With the global world, people who created different cultures andsocieties, formed common dressing styles. The features of thisdressing style are determined by fashion designers. They usuallytake good care of maintaining in the same fashion styles. In ourday, clothing gives us information about the person’s identityand creates an image. There is a good saying; people are welcomedby looking at their clothes and are seen off their knowledge.Clothing has always played an important role for people sinceancient times. Societies express their thoughts via the stylesof their clothing because clothing is an object that expresses themessage clearly. And it will carry on this mission forever to universaldimensions.238
Adile ÇANKAYA - Serap ÖNER239
240
Gülseren ÖZ241
Grup Çalışması242
Fatma YILDIRIM243
ModelistlikGiyim, iklim, örf, adet, din faktörlerinin ışığında oluşan birtarzdır. Bu tarz zamanla milyonlarca insanın çalıştığı bir sektörolmuş ve “tekstil” adını almıştır. Tekstil çok çeşitli bölümleribünyesinde barındıran çok geniş bir yelpazedir. Bu yelpazeninkollarından olan ve ana kaynağını oluşturan bölümler“Modelistlik” ve “Stilistlik”tir.Hayal gücünün sınırlarında dolaşan bir sanat dalı olan stilistlik,“günün modasına, içinde bulunulan dönemin trendlerineuygun tasarım yapma ve ürün ortaya koyma sanatı” olarak tarifedilmektedir. Bir giysinin a’dan z’ye her şeyini (ayakkabı,çanta, aksesuar vb.) giysiye uygun bir şekilde tasarlamaktır.Trendlerde renk ve kumaş özelikleri dikkate alınarak tasarımyapılmaktadır. Kreasyonların üretilebilmesi için yapılan renkselve çizgisel tasarımlar, stilistlik tanımı içerisinde yer almaktadır.Modern anlamda stilistliğin tarihçesi Ortaçağ’a kadar dayanmaktadır.Aristokrat kesimin “gösteriş” noktasından hareketlefarklı olma çabalarıyla çeşitlenen giysileri zaman içerisindemoda akımlarının oluşmasına sebep olmuş; stilistlik 18.yy.’dan itibaren ise bir meslek olarak icra edilmeye başlanmıştır.Stilistlik, yetenek gerektiren bir alandır. Bir stilist, çizgiler,renkler, tonlama ve boyama tekniğinin yanı sıra moda akımlarıile dünya tarihini de çok iyi bilmelidir. Şu anda tasarlanangiysiler, son 10 yılın çizgilerini taşımaktadır. Ancak bir stilist,yüzyıllara göre tarihi olayların şekillendirdiği giyim tarzlarınınnasıl olduğuna da hakim olmalıdır.Modelistlik; genel anlatımla modeli belli olan bir giysinin, seriüretim için kalıbını çizmek, kalıbını hazırlamaktır. Giysiyi birbütün olarak gösteren kalıp, modelist için büyük önem taşımaktadır.Ölçülere dikkat edilerek çıkarılan kalıp, provaya gerekbırakmadan zaman, emek ve kumaş tasarrufu sağlar.Modelistlikte çeşitli kalıp elde etme teknikleri bulunmaktadır.Hazır kalıplarla kalıp çıkarmak, biçki sistemi ile kalıp çıkarmak,mülaj ya da drapaj yöntemiyle kalıp çıkarmak, pratikyöntemle kalıp çıkarmak ve hazır giyim üzerinden kalıp çıkarmakbu tekniklerden bazılarıdır. Hazır giyim üzerinden kalıpçıkarma sistemi, ülkemizde genellikle deri giyiminde kullanılmaktadır.Son zamanlarda özellikle büyük firmalarda, modelistlik ve stilistlikalanlarında bilgisayar teknolojileri kullanılmaktadır. Bilgisayarlımodelistlikte, mülaj kağıdının yerini bilgisayar almaktadır.Stilistlikte de her şey bilgisayar ortamında hazır bulunmaktaiş, sadece hayal gücüne kalmaktadır. Stilistler, tasarımlarınauygun kumaş dokuları oluşturmakta, hazır siluetlere, eldeedilen materyal monte edilmektedir. Bilgisayar ile birçok kişininyapacağı iş bir kişi tarafından yapılmakta, böylece emektenve paradan tasarruf edilerek kısa zamanda çok iş çıkmaktadır.Günümüz dünyasında modanın kazandığı önem ile stilistlikve modelistlik, gençlerin meslek seçiminde önemli bir yertutmaktadır. Ayrıca ekonomik kriz döneminde büyük şehirlerdeyüzde 42 ile en az etkilenen sektör, içinde modelist vesolistlerin de yer aldığı tekstil sektörüdür.Fashion DesignerClothing is style that is shaped in light of factors such as; climate,norms, traditions, religion. In time this style has been named“textile” and has become an industry in which millions of peoplework. Textile covers a wide spectrum of numerous branches. Themain branches of this spectrum are “Designing” and “Styling”.Styling, being a branch of art roving around the edges of theimagination, is defined as “the art of creating designs in accordancewith current fashion and with the trends of the era andproducing a final product. “It is designing an outfit from top tobottom (shoes, bags, accessories) in a way that is harmonious.Designing is made by considering trends, colors and fabric characteristics.The graphic and chromatic designs that are madein order to produce creations all fall within the scope of styling.The roots of modern styling go back as far as the middle ages.The outfits that have diversified with the “Aristocrats’” search ofbeing “panache” has led to the creation of fashion trends; andstyling has become a profession since the 18th century onwards.Styling is a branch that requires talent. A stylist has to knowabout fashion trends and world history along with lines, colors,toning and painting techniques. The outfits that are currentlybeing designed, carry the marks of the last decade. However, astylist has to master the knowledge of how historic events haveshaped clothing trends throughout the centuries.Designing in general, is drawing and preparing the patternsof clothes for mass production of the models that are predetermined.The pattern that shows the outfit as a whole, is ofgreat importance to the Designer. The pattern that is preparedin accordance with the measurements, saves time, effort andfabrics and eliminates the need for fitting.In designing, there are various methods for preparing patterns.Making patterns with ready made stencils, making patternswith a cutter system, making patterns with the moulage ordrapagemethod, making patterns manually and from readywearclothes. Currently, the method of preparing patterns fromready-wear clothes is used mainly in the leather industry.In recent times and especially in large companies, the use ofcomputer technology in designing and styling has become widespread.In computer aided styling, computers have replacedmoulage paper. In computer aided designing, every tool thatthe designers need are under their fingertips and all is left for theimagination. Designers can create suitable fabrics for their designs,and the materials that are created are inserted into readysilhouettes. With the help of computers, one person can do thework that previously required many peoples cooperation, thus,saving effort, money and time.With the importance currently attached to fashion, designingand styling has gained importance in the youths’job selectionprocess. Furthermore, the textile industry that has incurred asmall loss of 42% in big cities during the economic crisis, is theindustry in which designers and stylists work.244
245
246
247
Bilimsel Bitki ÇizimiBotanik, biyoloji, tıp, zooloji, ziraat ve jeoloji gibi bilimlerde,öğretici ve tamamlayıcı amaç hedeflenerek objenin gerçeğineuygun olarak yapılan detaylı resimler ve illüstrasyonlara‘bilimsel çizim’ ya da ‘bilimsel illüstrasyon’ adı verilir. Bilimselbitki çizimi de, bilimsel çizimin bir alt dalıdır.Bilimsel bitki çiziminde amaç; resmedilen objenin vurgulanmakistenen yönlerini, detaylarını belirginleştirmek, gerektiğindekimi detayları ayıklayıp yalınlaştırarak; ancak gerçeklikduygusunu etkilemeyecek ölçüde abartma yöntemlerinebaşvurarak, bir fotoğraf makinesinden daha fazlasını yapmayıhedeflemektir. Söz gelimi, biyolojik özellikleri incelenen birbitkinin, fotoğraf yöntemiyle sadece bir kısmı ele alınırken,bilimsel illüstrasyonda bitkinin yaprak, gövde, çiçek, dal, kökbölgeleri abartılarak dokusu, damarları ve hatta bütünü birarada gerçeğe en yakın şekilde resmedilebilmektedir.Bilimsel bitki çizimi (bilimsel illüstrasyon); bilimsel gözlem,disiplinli çalışma ve sanatsal etkinin bir karışımıdır. Bitki illüstrasyonu,botanik ana bilim dalında, bitkilerin doğru teşhisedilebilmesi ve daha sonra yapılacak olan bilimsel çalışmalarakaynak olması açısından büyük önem taşır. Bitkilerinayrıntılı resimleri botanikçilerin en önemli başvuru kaynaklarındanbiridir. Fotoğrafla sağlanamayacak ayrıntı düzeyi, buyöntemle ifade edilebilir ve görsel olarak daha etkilidir. Buşekilde disiplinli bir çalışmanın estetik olarak ortaya çıkmasıdaha büyük kitlelere ulaşmak açısından da önemlidir. Oluşanbu ilgi, florayı bilen insan sayısının artmasını ve sadece bilimadamları değil, genel halkın da aktif bir şekilde bitkilerle ilgilenmesinisağlamaktadır.İSMEK, alanında uzman usta öğreticilerin nezaretinde, ‘bilimselbitki çizimi’ alanında verdiği eğitimde, teknik kalem, karakalem,suluboya teknikleri ile bitki resimlemeyi göstermekte,kursiyerlerin, amaca hizmet edecek şekilde sanatı, doğruyöntem ve tekniklerle öğrenmesini sağlamaktadır.Günümüzde, dünyanın birçok ülkesinde sanatın önemli birdalı olan ve sanat fakültelerinde akademik eğitimi verilen bilimselbitki çizimi, ne yazık ki Türkiye’de yeterli ilgiyi görmemekteve bilinmemektedir. Profesyonelleri, parmakla gösterilecekkadar az sayıdadır.İSMEK, dünyanın birçok ülkesinde yaygın olan bu eğitimi, bilimselkriterlere uygun olarak doğru bir biçimde ve uyguntekniklerle gerçekleştirilmesi için, 2 yıldır Bağlarbaşı Türk-İslam Sanatları İhtisas Merkezi’nde vermektedir. Eğitimler içinkursiyer alımı, sınavla yapılmaktadır. Bu branşta eğitim görmekisteyen kursiyerler öncelikle “obje çizimi” gibi yetenek sınavınatabi tutulmaktadırlar.“Bilimsel Bitki Çizimi” çalışmalarında ortaya çıkan ürün, birbirindengüzel bitkilerin kısım kısım incelenmeye hazır halegelmesini sağlamaktadır. Bu sayede Türkiye’de yok olma tehlikesialtında olan bitkiler resmedilerek kayıt altına alınmışolur. Bilimsel illüstrasyon, doğal alanların hızla yok olduğu çağımızda,tehlike altında olan bitkilerin korumaya alınması içinbüyük önem arz etmektedir.Scientific Plant DrawingScientific drawings or scientific illustrations are very detailedand realistic drawings or illustrations of objects used in sciencessuch as botanic, biology, zoology, medicine, agriculture andgeology, and created with an informative or a complementarypurpose. And scientific plant drawing is one of the subbranchesof scientific drawings.The aim of scientific plant drawing is to make the features ofan object we want to emphasize more prominent, eliminatingsome of the details if necessary, but not compromising the feelingof realness by using some exaggeration techniques. In otherwords, the aim is doing more than what a camera does. Forinstance, by using a camera, we can cover only some certainparts of a plant the biological features of which we would liketo analyse. However, With a scientific illustration of the sameplant, we can realistically draw the leaves, flowers, branches,body and roots of a plant with exaggeration techniques, havingat our disposal the most realistic form of the plant with all thetissues and veins.Scientific plant drawing (scientific illustration), is performedbringing together scientific experimenting, disciplined workand artistic affect. In botanic, scientific plant illustration hasgreat importance in the correct recognition of plants, as well asbeing a useful source for later works and experiments. The detaileddrawings of plants are one of the most important sources ofresearch for botanists. It is visually more influential, and the levelof details which photography can never provide is acquiredthanks to this art. Also, creating an aesthetic product with a disciplinedlabor helps the performers of this art reach a larger audience.The popularity which was created through this art hashelped more people except for scientists have become interestedin plants.In İSMEK, masters of this art teach the trainees how to performthe art using techniques such as pencil and water colouring.Thus, trainees learn how to do the scientific drawing of theplants with a performance which best matches with the actualpurpose of the art.Scientific plant drawing, which nowadays is considered as animportant art in many countries in the world, and which is taughtacademically in many art faculties, is unfortunately notpopular and well-known in Turkey.The professionals dealing wth this art are so few. In order to deliverthe training for this art which is being taught scientificallyabroad with the same scientific criteria and with proper techniques,ISMEK has been trying hard for 2 years in the BağlarbaşıTurk-Islam Expertise Center. Trainees for this course are admittedwith a certain exam. Trainee candidates for this course arefirst given exams on “object drawing”.Products which are created by the help of the trainings help beautifullydrawn plants be analysed part by part. Thanks to this,the plants which are about to disappear from the face of theearth can be drawn and saved in relevant databases. In this erawhich our natural assets slip through our hands, scientific illustrationof plants are of great importance in our efforts to preservethe plants which are under the danger of disappearing.248
Esma Özben İPEK249
Naile AKIN SEVİMKezban SOYA250
Pınar YILMAZZaliha Erdoğan PEÇE251
Mine SORALCAN252
Kezban SAYAR253
Gümüş Sim Örücülüğüİnsanoğlu bazen karşısındakini etkilemek, bazen kendini gizligüçlerden ve kötü gözlerden korumak, bazen de belli bir aidiyetiifade etmek için gövdesinin çeşitli bölümlerini süslemekve bezemek için kullanmıştır takıları. Bu taleplerini gerçekleştirmekiçin de birbirinden farklı madenleri ve materyallerikullanarak değişik formlarda pek çok takı üretmiştir. Sözkonusu Anadolu coğrafyası olunca takılar, form ve teknik bakımdançeşitlenmekte, takı üretimi adeta bir sanata dönüşmektedir.Anadolu coğrafyasındaki takıların kökleri çok eskilere dayanmaktadır.El emeği, göz nuru ile ortaya konan eserler, ustalarınınmarifetlerini ve duygularını yansıtmasının yanı sıra, güzellikduygumuz ve göz zevkimizin niteliğine ilişkin ipuçlarıda vermektedir. Tüketim toplumuna hizmet vermeye çalışanfabrikasyon üretimin getirdiği ‘tektipleşme’ye karşın Anadolutakıları, çağdaş sanat anlayışına uygun olarak, yenilenerek veolgunlaşarak varlığını devam ettirmektedir.Gümüş sim örücülüğü de, takı üretiminde icra edilen, kendineözgü teknik ve motifleri ile ortaya konan geleneksel el sanatlarımızdanbiridir. Önceleri sadece Trabzon’da az sayıdausta tarafından sürdürülen bu el sanatında, bugün daha çoksayıda meraklının bu sanata gönül vermesi ile benzersiz örneklerortaya konmakta ve bu teknikle üretilen özgün takılarailgi giderek artmaktadır.Dünyada “zırh örücülüğü” olarak örnekleri görülen gümüşörücülüğü, ülkemizde “Trabzon işi” olarak bilinir. Yaklaşık 30-35 mikron (0,3 mm.) kalınlığındaki altın veya gümüş tellerinilmek ilmek, büyük bir sabırla örülmesiyle icra edilen bu sanatınürünleri, Trabzon’dan yurdun hemen her yerine yayılmıştır.İncecik tellerin kumaş gibi örüldüğü bu sanatta düzgünlüken önemli detaydır.Takı tasarımının bir kolu olan örücülükte; hasır bilezik, küpe,kemer, bileklik, gerdanlık, kol düğmeleri ve benzeri ürünlerhazırlanmaktadır. Takılar haricinde terlik ve ayakkabı gibi çeşitligiyim eşyalarına da yapılan sim örücülüğü, bir hayli dikkatve sabır gerektiren bir el sanatıdır. Sepet örgü modeli, saçörgü modeli, kılçık modeli, tek tepe gibi tekniklerle burulmuşgümüş tele yapılan hasır teknikleri bu sanatta çokça kullanılmaktadır.Özel bir çifte ile ince gümüş veya altın teller, bu sanatıicra ederken kullanılan başlıca malzemelerdir.İSMEK’te bu branşta verilen eğitimlerde kursiyerlere altınveya gümüş telleri eğip bükerek çeşitli desen ve motifler eldeetme, bunları birbirine bir zemin üzerine ve montör içine kaynakile birleştirme öğretilir; kursiyerlerin bu el sanatında bilgive beceriye sahip olması amaçlanır. Eğitimler, alaşım metalleri,kimyasallar, yarı mamul, kuyumculukta kaynak, telkâri, kuyumculuktasipariş ve takının müşteriye teslimi konu başlıklarındaverilir.Silver KnittingHumankind has used jewelleries sometimes to impress others,sometimes to protect himself or herself from evil eyes or spirits,or sometimes to express a certain relation or belonging. And forthese reasons, he or she has produced various jewelleries withdifferent meanings, using different metals and materials. Whenit comes to Anatolia, jewelleries become diverse in terms of formand technique, and jewellery making turns into a handicraft.The roots of the jewelleries in Anatolia date back to very ancienteras. The jewelleries which are produced with the labour of theirproducers both reflect the skills and emotions of their masters,and give us clues about our understanding of beauty, as well asthe quality of our aesthetic taste. In contrast to the uniformitywhich is brought by the factory-made production of a marketwhich is trying to serve an ever consuming society, the jewellerymaking art in Anatolia has been continuing to exist, continuallydeveloping and renovating itself in accordance with an understandingof contemporary art.Silver knitting is also a traditional handicraft of ours which isperformed under the jewellery making branch, and which isproduced with its own original techniques and motives.While only few masters in Trabzon performed this art before,more and more people are becoming interested in the art nowadays,and thus jewelleries which are more unique and beautifulthan each other are being produced. The art of silver knitting,the examples of which are seen within the name “armorknitting” worldwide, are also known as “the Trabzon originatedhandicraft” in Turkey. The products of this handicraft, wheregolden or silver wires as thick as 0.33 MM are patiently knitted,are distributed to almost all parts of Turkey from Trabzon. Evennessis the most important detail in this handicraft, where verythick wires are woven like a fabric.Within the context of knitting, which is a branch of jewellery design,bracelets, earrings, belts, necklaces, cufflinks, ETC. made ofwicker are being prepared.In addition to jewelleries, silver knitting can be made on variousclothes or clothing materials such as slippers and shoes and requiresutmost attention and patience. The basket weaving model,braiding model, spine model, rush mat designs made withtwisted silver wires, ETC. are the models which are used very frequently.A specially designed tandem and either golden or silverwires are basic materials used while performing this art.In training ISMEK sessions delivered within the context of thisbranch, trainees are taught to produce various motives and patternsby bending golden or silver wires, and to combine themwith each other, and on a ground. It is aimed that trainees havenecessary knowledge and skills for this handicraft. Trainings covertopics such as alloys, chemicals, semiproducts, welding in jewellery,filigree, taking orders, and delivering the product to thecustomer.254
255
Hacer EĞREKÇİ256
Arzu AKYOL257
TakıTakı, insanın giysiden ayrı olarak vücudunu süsleme amacıylaeski çağlardan beri kullanageldiği objelerin tümüne verilenaddır. İnsanların sosyal, ekonomik ve dini hayatları hakkındatarih boyunca bizlere ipucu veren takılar farklı amaçlarla dakullanılmışlardır. İnsanoğlu, varoluşundan bu yana korkularınıyenmek, yücelik kazanmak, gücünü göstermek, güzel görünmekgibi gerek dinsel gerekse geleneksel sebeplerle butür aksesuarları tercih etmişlerdir.Arkeolojik bulgular gösteriyor ki; eski çağlarda insanlar, bilinmedikdoğa güçlerinden korunmak ve güçlü olmak için muskaniteliğindeki takıları kullanıyorlar, takıları ölen yakınlarınınruhlarını kötülüklerden koruyacağı inancıyla mezarlarına koyuyorlardı.Tarihi, insanlık tarihi kadar eski olan takının serüvenini izlemek,toplumsal tarihi, dolayısıyla toplumun değişimini vegelişimini izlemek anlamına gelmektedir. Takı sanatının MÖ3000 - 4000 yılları arasında Mezopotamya’da doğduğu kabuledilir. Mısır ve Hindistan’dan Asya’ya, Afrika ve İslam ülkelerine,sonrasında da tüm Avrupa’ya yayılmıştır. Yapılan birçokaraştırma, kazı çalışması göstermiştir ki insan yaşadığı her dönemdetakıyı kullanmış, onlara belli anlamlar yüklemiştir. Takıbiçimleri, ortam ve şartlara göre değişmekle birlikte her toplumdavarlığını sürdürmüştür.Takının en önemli özelliklerinin başında giyimin tamamlayıcıunsuru olması gelmektedir. Çeşitli boncuklardan yapılmış takılartarih boyunca ve günümüzde de tüm dünyada insanlarınsosyal statülerini belirleyen ortak bir dil olarak kullanılmıştır.Boncukların ve yarı değerli taşların insanlar üzerinde tedaviedici bir güce sahip olduğu da bilinmektedir.Takının bir türü sayılan gümüş örücülüğü, ülkemizde “Trabzonişi” adıyla tanınmaktadır. Dünyada “zırh örücülüğü” olarakbilinen bu sanat yaklaşık 30-35 mikron (0,3 mm.) kalınlığındakialtın ya da gümüş tellerin ilmek ilmek örülmesiyle icra edilir.Bu sanatın ürünleri, Trabzon’un Mersin köyünden yurdunhemen her yerine yayılmıştır. Gümüş örücülüğü ile daha çokhasır bilezikler, gerdanlıklar, kemerler, küpeler ve kol düğmeleriyapılmaktadır. Takılar haricinde terlik, ayakkabı gibi eşyayapımında da süs olarak kullanılmaktadır.Bu sanatın tekniği çifte ile tepe kırmadır. Sepet örgü modeli,saç örgü modeli, kılçık modeli, tek tepe tekniği, burulmuş gümüştelle yapılan hasır teknikleri gümüş örücülüğünde çokçakullanılmaktadır. Bu teknikler yarı değerli taşlarla süslenerektakılar hazırlanabilmekte, hasır ve taşlar ya da kristaller birleştirilerekçeşitli objeler yapılabilmektedir.Kumaş gibi örülen ve istenilen uzunluklarda kesilerek çeşitliobjelerin yapılabildiği bu sanatta düzgünlük en önemli detaydır.Bu nedenle elin yatkınlık kazanması için uygulama sayısıartırılmalıdır. Acemiliğin gümüş telde atıldığı, ustalığın altıntelde hayat bulduğu bu sanatı, tasarımcılar geçmişin ışığındageleceğe aktarmaktadırlar.Takının çağlar boyunca, mezarlardan, şatafatlı salonlara kadarsüregelen serüveni, değerli taşların keşfedilmesiyle birliktefarklı boyutlar kazanarak günümüze gelmiştir. Yaşadığımızçağda takı, insan hayatında önemli bir yer tutmaktadır.JewelryJewelry is a general name given to the whole objects that havebeen used by human since the ancient times to embellish theirbodies, except for clothing. Jewelry, which gives us informationabout people’s social-economy and religion, have been usedthroughout the history for different purposes. Human being haspreferred such kind of accessories to overcome their fears, tosublime, to show their strength, to show off with either religiousor some other traditional reasons.The archeological excavations show that human used jewelry inthe ancient times. People were wearing jewellery in the shape ofamulet to protect-themselves from the nature’s unknown forcesand to become strong, and these jewellery were put into their relatives’graves to protect their souls from the evils.Wieving the most important characteristics of the jewelry ofwhich history is as old as the human history means that; we areobserving the evolutions and development of humanity. The jewelryart is accepted to originate in Mesopotamia between theyears 3000-4000. It spread to Asia and Africa from Egypt and India,then continued to the European Countries. Many researchesdone so far and excavations showed that human being hadused jewellery in every period of time they lived and expecteddifferent meanings from them. Types of jewellery, even though,have changed according to the societies, they maintained theirexistence.The most important characteristics of jewel is that; it is the basiccomponent of clothing. The jewels made of various beads wereused a kind of common expression way to define people’s socialstatus through out the human history and it is the same today.Beads and half precious stones have curing affects on people.The silver mender known as Trabzon work today. It is acceptedas kind of jewelry. This art is made by knitting silver or jewellerywires which were about 30-35 mm side by side are sold in thevillage of Mersin. With the silver work bracelets, necklaces, beltscan be done. Except for jewellery, it is used in the production ofslippers, shoes as jewellery.The technique of this art is tap part. Basket model, hair model,hill technique, matting technique, silver knitting are used a lot.These techniques can be embellished with valuable stones andthe matting and stones are combined by means of this, variousobjects can be made.In this art, which is woven like fabric and cut as in the desiredlength, and made various objects, the smoothness and order isa vitally important detail. For this reason, getting tendency andskill of hand is required in this art, so rehearsal periods should beincreased. Today’s young entrepreneurs should carry this art tothe future, in which apprenticeship is quit in silver wire, and experiencecomes in the gold. During the ages, jewellery have reachedits current status from graves to the showing off roomswith the invention of precious stones. The jewelry we use todayplays an important role in our lives.258
Servet ÖZGÜR259
Nezahat ÖZTÜTÜNCÜ260
Fatoş KAYAMEN261
Hülya KARA262
Saniye GÜLER263
Ayla ÖZEN264
Zeynep AKI265
TelkâriTel işleme sanatı olan “telkâri”nin tarihi çok eskilere dayanır.Arkeolojik çalışmalara göre telkâri tekniği, MÖ 3000’li yıllardaMezopotamya’da kullanılmıştır. İnce gümüş tellerin birleştirilmesiyleyapılan telkârinin, asıl merkezinin 12. yüzyıldaMusul olduğu, bu sanatın Musul’dan Suriye’ye, oradanda Anadolu’ya geçtiği ileri sürülmektedir. Telkâri yapımının15. yüzyıldan bu yana ise Türkler arasında da yaygın olduğu,özellikle Güneydoğu Anadolu’da önemli bir gelişme kaydettiğibilinmektedir. Telkâri denince akla ilk olarak Mardin veMidyat gelir. Sayıları bugün neredeyse bir elin parmaklarınıgeçmeyecek kadar azalan ustalar, telkâri sanatını yaşatıp geleceğetaşımak için çabalıyor.Ankara’nın Beypazarı ilçesi de telkâri için önemli bir merkezdir.Telkari sanatı, Beypazarı’na ahilik yoluyla kazandırılmıştır.Beypazarlılar bu sanatı zaman içinde geliştirmişlerdir. Buradakiustalar daha çok süs eşyaları ve takılar yapmaktadır. Kemer,kolye, bilezik, küpe, iğne, başlık ve tılsım başlıca takı çeşitleridir.Telkârideki motifler tabiatın Türk-İslam düşüncesi ileyorumlanışı ve Türk zevkini yansıtır. Beypazarı’nda üretim, küçükatölyelerde geleneksel telkâri tekniğinden sapmadan yapılmaktadır.Trabzon da telkâri sanatının yaşatıldığı önemlibir ilimizdir.Tümüyle el işçiliğine dayalı bir sanat olan telkâri için, gümüşteniğne oyası denebilir. Neredeyse saç teli kadar ince gümüşteller, yetenek ve sabırla örülerek birbirinden şık motiflere dönüşmektedir.Telkâri, “vav işi” olarak da adlandırılır. Arap alfabesindeki“vav” harfinin motif olarak çok sık kullanılmasındanötürü bu ismi almaktadır. Ustasının maharetli ellerinde şekilalan incecik teller, zarif takılar olarak karşımıza çıkmaktadır.Telkâri tekniği yalnızca takı üretiminde kullanılmaz. Sigaraağızlıklarından tütün kutularına, kemerlerden fincan zarflarına,tepsilerden aynalara kadar pek çok objenin telkâri tekniğiile yapılması mümkündür. Sanatın erbabı, tasarımlarını yaparkenkimi zaman geleneksel Osmanlı motiflerinden ilhamalır, kimi zaman da modern dünyadan esinlenir. Telkâri ustaları,kullanacakları malzemeyi bizzat kendileri üretmektedir.Malzemenin üretimi; tel çekme, model hazırlama, tavlama,kesim, şekil verme, birleştirme, kaynak ve ağartma aşamalarındanoluşmaktadır. Telkârinin; hasır telkâri, kakma telkâri,kafes telkâri gibi çeşitleri mevcuttur.“Örgü işi” veya “Trabzon işi” olarak da bilinen hasır telkârideürün, tellerin örülmesi ile ortaya çıkarılmaktadır. Kakmatelkâride ise bir taş, maden veya ağaç yüzey üzerine kazınanşekil ya da oyukların içine tel yerleştirilmektedir. Kafestelkâride tellere şekil verildikten sonra kaynakla birleştirilerekbir ana iskelet oluşturulmaktadır.FiligreeThe history of filigree, the art of wire knitting, dates back to veryold ages. According to archeological research, the filigree techniquewas first used in Mesopotamia in 3000 BC. It is claimedthat the homeland of filigree, the art of attaching very thin silverwires together, was Mosul during the 12th century, and the artwas passed on to Syria from Mosul, and to Anatolia from Syria.It is also known that filigree became more widespread amongTurks as of the 15th century, and it has had great developmentin the Southeastern region ever since. The main cities that cometo mind when filigree is mentioned is Mardin and Midyat. Mastersof this art which are fewer than the fingers of a handa re doingtheir best to keep alive the art of filigree and to convey it tothe future generations.Another important center for filigree is the Beypazarı district ofAnkara. The art of filigree reached Beypazarı via the Ahi Community(a Turkish Islamic guild system). Helping the art havemore progress, the masters of this art in Beypazarı craft ornamentsand jewelries among which are belts, necklaces, bracelets,ear rings, needles, hats and amulets. The motives used in filigreereflect the interpretation of the nature within the frameworkof the Turkish Islamic mindset, and the delicacy of the Turkishtaste. The production in Beypazarı is carried out in smallworkshops, without going astray from the traditional filigreetechniques. Trabzon is also an important city of ours, where theart of filigree is kept alive.Based fully on hand workmanship, filigree can also be consideredas lacework out of silver. Silver wires which are almost asthin as a hair are knot together with utmost taste and labor, formingdelicate motives. The art of filigree is also called “the wawwork”, a name attached due to the very frequent use of the Arabicletter waw. Very thin wires which are shaped in the hands oftheir skilled masters turn into very delicate and elegant jewelleries.The use of the filigree technique is not limited to jewelleries only.Objects ranging from cigarette mouthpieces to tobacco boxes,from belts to metal cup holders, trays and mirrors can be madewith this technique. The master of the art is inspired sometimesby the Ottoman motives,and sometimes by the contemporaryones while designing his work of art. The masters of filigree producetheir own materials. Production consists of wire drawing,model preparing, heat treatment, cutting, shaping, attaching,welding and whitening phases.There are various types of filigree such as wicker filigree, inlaid filigreeand cage filigree. Works of art created with the wicker filigreetype is created by knitting silver wires together. This type isalso called the Trabzon Work since it is used usually in Trabzon.In this technique, golden and silver wires are knot together instrips that are 6 to 8 CMs wide. Then, the knot strips are crushedunder cylinders and one single strip is formed. Necklaces andbracelets are made by cutting these strips in a certain length.In the inlaid filigree type, wires are placed in the engraved or hollowedout stone, metal or wooden surfaces. The shape which isfirst drawn on the surface where inlaid filigree will be made iseither engraved or hollowed out with acid. The mostly corneredwire placed in the shape is compressed and embedded inthe shape by beating with a hammer. The parts that do not fitthe surface are removed, rasped, satined and brightened. Pistolgrips, knife, umbrella, cutlary and cane handles, envelope openers,writing utensils, prayer beeds, pattens, mouthpieces, candleholders ETC. Are decorated with this technique.In the cage filigree technique, after the wires have been shaped,they are welded together, forming a main frame. The main frameis filled with thinner wires, and another welding process iscarried out. If necessary, the product is decorated with tiny circlesor balls. Ash trays, lighter cases, cigarette and jewellery boxes,candle holders, trays, sugar bowls, vases, mouthpieces, waterpipemouthpieces, flowers, cigarette cases, cases for cups,glasses, jugs etc, lamp shades, various types of plates, buttons,cufflinks, ear rings, cap Stones, necklaces, bracelets, brooches,belts and rings are produced with this technique.266
Samiye KARABEYOĞLU267
Nermin ÇELİK268
Nergis ABALI269
270
Özge DEMİRBAŞ271
İpek Halı DokumaDünya tekstil tarihinde, yaklaşık 3 bin yıldır temel yapısı değişmeden,önemini yitirmeden bugüne dek gelen yegâneürün el dokusu halıdır. Halı, değerli bir sanat eseri olarak sarayları,mabetleri ve şatoları süslemiş, ressamların tablolarınakonu olmuştur. Renkli yün, ipek veya başka maddelerden yapılmışipliklerden tezgâhta dokunarak evlerde kullanılan halınınilk kez Türkler tarafından dokunduğu daha sonra İran vasıtasıylaAvrupa’ya geçtiği söylenir.Türklerde halı ve kilim dokumacılığı, göçebe kavimlerin çadıryaşantısının bir gereği olarak doğmuş ve zamanla yaşam biçimlerinisembollerle ifade eden bir anlatım şekli haline gelmiştir.Göçebe kavimlerde tezgâhlarda yapılan dokumalar;resim, heykel, fotoğraf gibi sanat dallarının yerini alan bir araçolmuştur. Kadınların, genç kızların el emeği göz nuru olan budokumalar da her sanat dalında olduğu gibi zamana ayak uydurmuştur.Değişime ayak uydururken, zamanla malzemelerve üretim biçimleri değişmişse de belli karakteristik özelliklergünümüze kadar muhafaza edilmiştir.Eskiden halılar keçi kılından yapılırdı. Bu halılar çadır olarakkullanılırdı. Sonraları göçebe hayattan yerleşik hayata geçilince,keçi kılı ve yünden başka ipek halılar da dokunmaya başlamıştır.Eski halılar genellikle sarı, kırmızı ve kurum rengindenmeydana gelen desenlerle bezeli olurdu. Türkler atkılı vedüğümlü dokumayı çok iyi yaparlardı. İpek halının ana vatanıÇin, yünlü halınınki ise Orta Asya’dır. İran halıları ise Türk veÇin motiflerinin karışımından meydana gelmiştir.İpek halı dokumacılığında malzeme ipek ip olduğundan, yapımıuzun zaman alır ve bir hayli emek ister. El yapımı ipek halılarçift düğüm ile yapılır. İpek halı dokumasında, tabanındandokuma iplerine kadar halının bütünü ipek olmalıdır.Kimi zaman tabanı pamuk ip, ilmek iplikleri ise ipek olarakkullanılır. Fakat pamuk üstüne atılan ipek ilmekler pamuğukeseceğinden, halı dokunurken verilen emek heba olur. Busebeple taban ve düğümler ipek olmalıdır. Bir halının tamipek olup olmadığını anlamanın en iyi yolu saçaklara bakmaktır.Eğer bir halının saçağı ipekse, o halı has ipek halıdır.Bir halı dokunurken dikkat edilmesi gereken bazı hususlarvardır. Öncelikle ilmekler, düğümler aynı sıkılıkta olmalıdır.Kirkit ile yapılan ilmekleri sıkıştırma işi, kullanılan ipliğin esneklikdurumuna göre yapılmalıdır. Ayrıca halının dokumasıbittikten sonra her yanında, santimetre kareye aynı sayıda ilmekdüşmüş olmalıdır. Bu şartlara uyularak dokunan halı çoksağlam ve kıymetli olur.İpek halı dokuma, Anadolu’da kadınların ve genç kızların gelirkaynağı durumundadır. Halı dokumayı öğrenmek için kurslaradevam edenler; ipleri boyama, dokuma araç gereçlerinikullanma, halı dokumaya hazırlık yapma, halı dokuma yapmave dokumayı bitirme işlemlerini öğrenirler. Kursları bitirenler;dokuma fabrikaları, dokuma ve boya atölyeleri, turistikve hediyelik eşya üretimi yapan işletmeler, el halısı dokuyanatölyelerde çalışabilirler, kendileri üretim yaparak gelirelde edebilirler.Silk Carpet WeavingHand woven carpets are the only products that have surviveduntil today with no changes in their basic structure and with nodecrease in their value. As a valuable work of art, carpet has alwaysornamented palaces, temples and chateauxes, and beenopted for as the theme for many paintings. It is claimed that carpetwoven on weaving looms out of threads made of colorfulwool, silk or various other materials was first woven by Turks,and was passed on to Europe through Iran.The Turkish art of carpet and rug weaving streams from the nomadictent life of the Turkish tribes, but over the time, it becamean art used to express symbolic meanings and various lifestyles.The carpets and rugs woven on looms by those who lived in nomadictribes have replaced the arts such as painting, sculptureand photography. As all the arts, the carpets and rugs wovenwith the delicate taste and labor of women and young girls havekept up with the passing time as well. Though changes havehappened in the materials used and the types of weaving, somebasic characteristics have always been preserved until today.Carpets used to be woven out of goat hair before, and those carpetswere used as tents. Later, when settled life was adopted,woolen and silk carpets began to be woven as well. Older carpetsusually used to be ornamented with red, yellow or soot colorpatterns. Turks used to do the hair horse and knotted weavingvery well. The homeland of silk carpet is China, whereasthat of woolen carpets is Middle Asia. The Iranian carpets, though,contains a blending of the Turkish and Chinese patterns.Since the material of a silk carpet is silk thread only, weavingsuch a carpet requires a lot of labor, and takes a lot of time. Handwoven silk carpets are woven with double knots. In a silk carpet,the entire carpet must be of silk,from the base to the weaving.Though sometimes the base may be woven of cotton threadand the knotted part is out of silk, this is a wasted labor since thesilk threads knotted on cotton base will cut the cotton. For thisreason, both the base, and the knots should be of silk. The bestway to understand whether a carpet is of silk is to look at its fringes.If they are of silk, the entire carpet is certainly of silk as well.There are certain principles that are to be adhered to while weavinga carpet. Firstly, knots should be evenly tight. If the knotsneed to be tightened with a loom reed, this should be done accordingto the flexibility of the thread used. In addition, after thecarpet is woven, the number of knots for each square CM shouldhave been the same. A carpet woven according to the principlesabove will be very sturdy and valuable.Silk carpet weaving is a source of income for most women andyoung girls in Anatolia. Those who attend weaving courses learndying threads, using weaving tools, preparing to weave, doingthe weaving and finishing the weaving. Those who finish thecourse with necessary qualifications can work in weaving factories,weaving and dying workshops, companies working on souvenirsor touristic shopping, and hand woven carpet workshops.They can also acquire their own income by weaving carpets ontheir own.272
Emine KARA273
Özlem ÇAMBEKLİ274
Ayşe KELEŞ275
Elif DEMİR276
Betül ÖRNEK277
ResimResim, görülen, düşünülen, hayal edilen faktörleri, akıl süzgecindengeçirerek, herhangi bir zemin üzerine iki boyutluolarak aktarma sanatıdır. Bu sanatta, çizgi, doku, renk, biçim,ışık-gölge gibi ögeler çeşitli teknikler kullanılarak zengin anlatımbiçimlerine dönüşmektedir.Bulunan ilk resimler, tarih öncesi dönemlerde mağara duvarlarınaçizilmiş hayvan resimleri, av sahneleri ve yine mağaraduvarlarına basılmış el izleridir. Bu resimler o dönem insanınınsosyal yaşamı hakkında önemli bilgiler vermektedir. Tarihboyunca insanlar, duvara, taşa, tahtaya, deriye, metale, kumaşa,kanvasa, kağıda, cama ve akla gelebilecek her türlü malzemeüzerine resim yapmışlardır.Resim sanatı, Türkler tarafından da değerlendirilmiştir. OrtaAsya bozkırlarında yaşayan Türk boylarının, işlediği konulardandolayı “hayvan üslubu” olarak isimlendirilen resimleryaptığı bilinmektedir.Batı resmi, MS dini konuları sembolik bir biçimde resmetmeyeodaklanmıştır. Bu dönemde figürler hareketsiz, kompozisyonlarise kuralcıdır. Rönesans’tan sonra dini konuların dışınaçıkılmaya başlanmış, ressamlar eserlerine farklı boyutlar katmışlardır.İslam dünyasında ise dini çekinceler sebebiyle 18. yüzyılın ortalarınakadar daha çok soyut desenler ve yazılar şekillendirilmiş,hat, ebru, minyatür gibi sanatlar gelişmiştir. Bu nedenleTürk resim sanatı denince daha çok Batı etkisi altında gelişenresim sanatı anlaşılmaktadır.Türkiye’de Batılı anlamdaki ilk resim denemeleri Mühendishane-iBerri-i Hümayun (Kara Mühendishanesi) ile Mekteb-iHarbiye (bugünkü Kara Harp Okulu) gibi mühendislik ve askeriokullarında gerçekleştirilmiştir.Cumhuriyetin kurulmasından sonra da resim alanındaki çalışmalardesteklenmiş, 1928 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi,Güzel Sanatlar Akademisi’ne dönüştürülmüştür. Resim sanatında1950’den sonra çok çeşitli eğilimlerin, akımların, düşüncelerinyan yana yer aldığı gözlenmektedir.Resim sanatı icra edilirken güncel sanata ait alternatif yaklaşımlarınyanı sıra belli başlı bazı teknikler kullanılmaktadır.Bunların en başında kara kalem ya da füzen ile yapılan desençalışmaları gelmektedir. Resim eğitiminin temelini teşkileden desen, öncelikle görünen objenin birebir çizilmesi, sonrasındaise sanatçı tarafından buna yorum katılması ile gelişmektedir.Sulu boya, pastel, guaj boya, lavi ve yağlı boya tekniğindede yöntem aynı olmakla birlikte malzeme farklı, renkolgusu ön planda olmaktadır. Kolaj tekniği de kağıtlarla yapılan,sanatçının isteğine göre renkli ya da renksiz kurgulanabilen,yine sanatçı tarafından istenirse farklı boyalar ile müdahalelerinde yapılabildiği çalışmalardır.Günümüz resim sanatında, geçen zaman ve gelişen teknolojininizinde yürüyen sanatçının kullandığı malzeme de değişmiştir.Herhangi bir obje, sanat nesnesi olabildiği gibi videove fotoğraf gibi teknikler, güncel sanatı oluşturmaktadır.Resim sanatında video art, enstalasyon, dijital baskıların yanısıra tuval çalışmaları da yapılmakta ve bu sanat, tüm farklılıklarıiçinde barındırarak büyük bir gelişim göstermektedir.PaintingPainting is the art of expressing ideas and emotions on a surfacein the shape of two dimensions by evaluating the factors whichcan be seen and thought. In this art, the elements such as; drawings,texture, color, shape and shadows turn into rich expressionways by using various techniques.The first paintings, drawings found in the very early ages werethe animal drawings, hunting scenes, and hands’ prints drawnon the walls of the caves. These drawings give important ideasabout the social life of the communities, and people lived in thatage. Through out the history, human being drew pictures on thestones, walls, woods, leathers, metals, fabrics, canvases, papersand glasses, shortly on everything can be thought of.The art of paintings, drawings were valued and taken into muchconsideration by also Turks. It is known that Turkish tribes livedin the grasslands of “Central Asia”, drew and painted picturesknown as ‘animal expression’.The Western paintings and drawings were focused on paintingthe religious subjects in the symbolic shapes after A.C. In thisage, the figures were stable, and the compositions were regulatedstrictly. After the Renaissance, artists began to do the paintingsnot based on religion, so they added different values totheir arts.In the Muslim world, especially the abstract drawings and writingswere done, the arts such as calligraphy, ebru and miniaturewere developed.In Turkey, the first painting experiments are carried out in schoolssuch as “Mühendishane-i Berr-i Humayun and Mekteb-i Harbiye”.After establishing of the Turkish Republic, the studies in the areaof picture were supported and Sanay-i Nefise School was turnedinto the “Fine Arts Academy”. In the area of Picture varioustrends, approaches were seen after 1950 s.While doing picture art some certain techniques are used aswell as contemporary alternative techniques. Among these, themost striking one is black pen (kara kalem or füzen). The decorationwhich contains the basic element of picture education is developedby drawing the visible objects and interpreted by artist.For the techniques, such as; water color, pastel, gouache colorand oil painting. The methods used are the same, but the materialsare different and the color phenomenon plays an importantrole.The collage technique is made with papers and according to thewishes of the artist. It can be colorful or colorless, and also it canbe painted by using various colors, if desired by the artist.Today the materials used by artists, who follow the paths of thedeveloping technology and passing time, have changed. Anykind of object can be the art object and the techniques such asvideo and photographs form the daily, contemporary art. In thepainting art, the canvas works are done except for video arts,enstalasyon and digital press. And this art has been developedgreatly by harmonizing all differences inside it.278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
FotoğrafFotoğraf, gözle görülebilen varlıkların, ışık ve bazı kimyasallardanyararlanılarak, film, kağıt vb. maddeler üzerine yansıtıldığıfiziksel ve kimyasal bir işlemdir. Fotoğraflar, yaşanmaktaolan bir hayat sürecinden alınmış kesitlerin somutlaştırılmışhalleridir.Fotoğraf kelimesi, Yunanca ışık anlamına gelen “photos” veyazı anlamına gelen “graphes” kelimelerinin birleştirilmesiyleoluşturulmuştur. “Işık aracılığıyla resim çıkarma sanatı” olanfotoğrafçılıkla uğraşanlar ışığın peşinde olmak, onu izlemek,yakalamak, hapsetmek, ne tür bir ışık olduğunu anlamak zorundadır.Işık teknik ve estetik olarak fotoğrafın temelini oluşturur.Fotoğrafçılık iki esasa dayanmaktadır. Biri, tabiattaki şekillerinbir karanlık kutu kenarına açılmış delikten içerdeki hassasplâk üzerine tespit edilmesi (negatif olarak); ikincisi de, bu negatifhayalin, çok ya da az ışıklı yerlerine göre az, ya da çok kararmasısuretiyle resim meydana gelmesidir.Fotoğrafçılığın başlangıç tarihi kesin olarak bilinmemektedir.Teknik görüntü dediğimiz kavram ise 1826 yılında Joseph NicephoreNiepce’nin ilk fotoğrafı sayesinde ortaya çıkmıştır.1826 tarihli bu ilk fotoğraf 8 saatlik bir pozlamayla oluşturulmuştur.Yeni bir buluş olarak önceleri salt teknik ve araçsal işlevi olanbir etkinlik olarak görülen fotoğraf, zamanla toplumu değiştirme,biçimlendirme, yönlendirme özelliği ve estetik ilişkisifark edilerek 20. yy. başlarında bir sanat dalı olarak kabul edilmeyebaşlamıştır. Fotoğrafın, hem bir faaliyet, hem de uluslararasıbir iletişim aracı olarak çağdaş sanatlar içerisinde kabulgörmesi hiç şüphesiz fotoğraf mucitlerinin daha ilk yıllardagösterdikleri üstün çabalarla mümkün olmuştur.Fotoğraf makineleri genelde aynı amaca, yani bir şeyleri görüntülemeyehizmet ederler. Büyüklüklerine, bakaç sistemlerine,kullanım alanlarına, kullandıkları filmlere göre özelamaçlı sınıflandırmalara tabi tutulmuşlardır.Temelde bütün makinelerde ortak olan özelliklerse; ışık geçirmeyenbir ortam, görüntüleri üzerine kaydedecek, ışığaduyarlı filmi tutacak bir düzlem, film üzerine düşen görüntününbozulmasını engelleyecek bir mercek sistemi, ışığa duyarlıfilm üzerine düşecek ışığın süre ve şiddetini kontrol edecekbir mekanizmadır.Fotoğraf makinesinin özellikleri ya da markası ne olursa olsun,aslında fotoğrafı çeken cihaz değil, fotoğrafçının kendisidir.Fotoğraf sanatçısı, bakmakla görmek arasındaki ince ayırımısomutlaştıran kişidir.Fotoğraf sanatıyla ilgilenenlerin görme duyusu güçlü verenkleri ayırt edebilen, göz ve ellerini eş güdümle kullanabilen,kapalı yerlerde çalışmaktan sıkılmayan, güzel sanatlara ilgili,yeteneğini geliştirmeye, değişikliğe önem veren, ayrıntılarıalgılayabilen, dikkatli, sabırlı, insanlarla iyi ilişkiler kurabilenkimseler olmaları gerekir.PhotographA photograph is a physical and chemical procedure wherebythings that are seen are reflected on film, paper, etc., utilizinglight and various chemicals. Photographs are the embodimentof instances taken from a life that is being lived.The word photograph originates from the Greek word “photos”which means light, and “graphs” which means writing. Thoseengaged in photography or “creating pictures using light” haveto follow light, watch it, catch it, imprison it and understandwhat kind of light it is. Light forms the basis of photographyboth technically and aesthetically.Photography is based on two principles. The first is the determinationof shapes in nature on a sensitive plate, through a holeopened at the side of a dark box (as negatives); the second, is tocreate a picture from this negative by the darkening of the negativeimage in proportion to how much light it has been exposedto.The date when photography first started is not known. The conceptthat we refer to as technical images has transpired in 1826because of Joseph Nicephore Niepce’s first photograph. This firstphotograph dated 1826 has been created with 8 hours of exposure.Photography, which has been viewed as a new invention whichinitially only had a technical and instrumental purpose has laterbeen regarded in the beginning of the 20th century when itsfeatures of changing, shaping and directing society and its relationshipwith aesthetics. Photography, being accepted withinmodern arts both as an activity and as a tool of internationalcommunication became possible, without a doubt, due to thesuperior efforts of photographic discoverers in its initial years.Cameras usually serve the same purpose of taking pictures ofvarious things. They have been classified into special categoriesaccording to their sizes, viewfinder systems, purpose, areas ofuse and the kinds of film they use.In general, what is common to all cameras are; an environmentwhere light cannot pass through, a plane where the images areto be recorded and which is sensitive to light, a lens system thatwill eliminate the distortion of the image that falls on the filmand a mechanism to control the duration and intensity of thelight that falls on the film.Whatever the specifications or brand of camera that is beingused, in reality, the one that is taking the picture is the photographer,not the camera. The photographer is the person that objectifiesthe thin line between looking and seeing.People who show an interest in photography should have astrong sense of sight, should be able to distinguish between colors,must be able to use their eyes and hands simultaneously,must not be bothered from working in closed spaces, must be interestedin fine arts, must place importance in developing theirtalent, must place importance in change, must be able to sensedetails, cautious, patient people with good personal skills.290
Meryem AKKUZU291
Ahmet YILMAZBirkan KAHRAMAN292
Nezire KOÇER293
294
Büşra DALLIOĞLU295
Gülseren GÜNGÖRÖ. Soner GÜRSOY296
Selma Aydın KIVRAKOĞLU297
Sefa TURALKeziban ERKUŞ298
Orhan OVALII299
300
Kazım SADIKLARAlpay YILDIRIM301
Nihal YILMAZÖzcan ÇİKOT302
Tuba TARAKÇI303
ÜST KURULAdem BAŞTÜRKİstanbul Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> Genel Sekreteriİbrahim KAPAKLIKAYAİstanbul Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> Genel Sekreter YardımcısıFerrah ŞARMANİBB İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire BaşkanıMehmet DOĞANİstanbul Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> Eğitim MüdürüGENEL KOORDİNATÖRGüven ÇALIŞKANİSMEK Genel KoordinatörüGENEL KOORDİNATÖR YARDIMCISIMuhammet ALTINTAŞİSMEK Genel Koordinatör YardımcısıYAYIN DANIŞMANLARIEsin AKDEMİRİSMEK Genel DanışmanıFatma ÖZDENİSMEK Genel Koordinatör YardımcısıYAYIN HAZIRLIKİSMEK Yayın EditörlüğüEDİTÖRAli Burhan ERENİSMEK Yayın EditörüSanat YönetmeniÖmer VEFAGrafik TasarımMelih SERGEKBaskı HazırlıkM. Gökhan GÜRELKapak TasarımıBüşra YURTSEVENFotoğraflarMücahit PAMUKOĞLUMetinlerSemra ÜNLÜTercümeÖnder KARAEŞ - Hande KEYKUBAT (İSMEK)Baskı TakipAbdurrahman TAŞKALE304Renk Ayrım ve BaskıNumune Matbaacılık