ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﺨﺘﺎﺭ، ﺁﻏﺎﺯ ﻳﻚ ﺭﺍﻩ - جام جم

مجيد عباسقلي/‏ گروه ورزش7sport@jamejamonline.irگفت وگوپنجشنبه 6 مرداد 1390شايد كمتر كسي پيدا شود كه بتواند نقش تاثيرگذار مصطفيكارخانه را در رشد و بالندگي واليبالايران كتمان كند.‏ كارخانه53 ساله با كسب 9 قهرماني ليگ با تيم هاي پيكان و صنام،‏‎6‎قهرمانيباشگاه هاي آسيا،‏ چند قهرماني آسيابا تيم هاي ملينوجوانان و جوانان،‏ يك نايب قهرماني جهان با تيم نوجوانانو يك عنوان سومي جهان با تيم ملي جوانان،‏ كارنامه بسموفقي از خود به جا گذاشته و معرف و پرورش دهنده بسيارياز ستاره هاي واليبالايران به شمار مي آيد.‏اما جاي افسوس دارد كه اين چهره موفق با كوله باري ازافتخارات و قهرماني هاي پياپي،‏ مدت هاستاز عرصه مليو حتي مدتي است كه از عرصه باشگاهي ايران نيز فاصلهچند سال پيش واليبال ما مرزهاي آسيا را درنورديد و بهسرحد جهاني شدن رسيد،‏ ولي روند آن پيشرفت ادامه پيدانكرد و به نوعي درجا زده ايم.‏ اگر با اين فرض موافقيد،‏ چرارو به جلو حركت نكرده ايم؟زماني واليبال ما در سطح متوسطي قرار داشت،‏ ولي باتلاشمان جهش كرديم و به سطح خوب رسيديم.‏ هر چندمي توانيمازاين هم بالاتر برويم و به سطح عالي برسيم.‏ بهتعبير ديگر ما از سطح متوسط به سطح بهبوديافته رسيده ايمو بايد درادامه به سطح عالي يا تكامل يافته برسيم كهاينارتقا به مراتب دشوارتراز جهش قبلياست،‏ چون در آنمرحله خود را به سطح كشورهايي چون چين و ژاپن رساندهبوديم،‏ ولي در مرحله بعد بايد با رقباي خيلي جدي تريمثل برزيل،لهستان،‏ روسيه وايتاليا رقابت كنيم كه كاربسيار دشوارترياز آن مرحلهاست.‏ تيم هاياين مرحلهازافرادي نابغه و استثنايي بهره مي برند،‏ ولي مگر چند بازيكننابغه واستثنايي در واليبال ما يافت مي شوند؟ شايد يك يا 2بازيكن.‏ زماني مي توانيم رقابت موفقيبا كشورهاي طرازاول واليبال جهان ان<strong>جام</strong> دهيم كه 10 تا 12 بازيكن استثناييدر اختيار داشته باشيم.‏رسيدن به جايگاه فعلي 10 سال زمان برده است،‏مسلما جدا شدن از سطح كنوني نيز نيازمند زماني طولانيو شناسايي و پرورش بازيكنانياستثنايي،‏ مربيان موفق ومديراني حرفه اياست.‏ براي رسيدن به پايداري و ثباتدر نتايج و موفقيت ها بايد نوسان ها را كاهش دهيم،‏ وليآيا مااز همه توانايي ها و پتانسيل هايماناستفاده مي كنيمو آيااستانداردهاي جهاني را دراختيار داريم؟ رسيدن بهاستانداردهاي جهاني واليبال يعني اين كه مثل تيم هايبزرگ در كارايي سرويس به عدد 40 تا 45 برسيم درآبشارهاي قدرتي به 60 تا 65، در آبشارهاي سرعتي به70 تا 75، در ساعد به 80 تا 85، در توپ گيري به 60 تا 65 ودر دفاع به 40 تا 45 دست پيدا كنيم.البته در تيم هاي ملي كهسرمربي آنها بوده ام ‏(جوانان و نوجوانان)‏ فقط در بخش حملهتوانسته ايم چنين جايگاهي را به دست آوريم،‏ ولي در ديگرموارد مورد اشاره با استانداردهاي بالا فاصله داشته ايم.‏دليل اين ناكامي را در ضعف تحليلي مان جستجومي كنم.‏ به اين ترتيب كه اگر تحليل مان قوي نباشد تصميم برعكساگرو خروجي قدرتمندي به دست نمي آوريم وواستانداردهاي روز تحليل صحيحي براساس سنجشدرستوجود داشته باشد در كار موفق خواهيم بود.‏ اينهمان نقيصه اي است كه در كارمان وجود دارد.‏اگر من رئيس فدراسيون واليبال بودم با چنگو دندان مربي موفقي مثل كارخانه را حفظ مي كردم...‏نهم و دهم شما لطف داريد،‏ اما آن موقع كه واليبال ماآسيا بود اين كارخانه بود كه زحمت كشيد و آن را بالا كشيد،‏ ولي توجهي به اين موضوع نمي شود!‏ولاسكودر اين كه بايد از وجود مربي بزرگي چوناستفاده كنيم حرفي نيست،‏ اما چه اشكالي دارد كارخانه اشارهبا مصطفي كارخانه؛ پرافتخارترين مربي واليبال ايرانواليبال ايران 12 بازيكن نخبه مي خواهدگرفتهاست و به دنبال زمزمه هايي كهاز حضور وي در يكيازباشگاه هايتركيه ايبه گوش رسيد سران<strong>جام</strong>با گيتي پسنداصفهان به توافق دست يافت تا در رقابت هاي فصل بعدليگ،‏ شاهد حضور وي در اين تيم تازه مدعي باشيم.‏حضور كارخانه در دفتر روزنامه ‏«<strong>جام</strong> <strong>جم</strong>»‏ فرصت مناسبيبه ما دادتابااين مربي خبره و موفق واليبال كه 2 سالپياپي عنوانبرترين مربي ورزشايران رانيزبه دستآورده است به گفت و شنود بپردازيم.‏ با اين توضيح كهاو صحبت هاي مفصل فراوان ديگري همبرايبازگوييداشت كه مطرح كردن آنها با مخاطبان روزنامه را به زمانمناسب تري موكول كرد.‏هم كنار او بيايد و كار كند.‏ اگر ولاسكو داراي تفكر حرفه اياست،‏ كارخانه هم مي خواهد چيزهايي از او ياد بگيرد.‏فدراسيونبايداين كار راان<strong>جام</strong> دهد چوناوبا زير وبم واليبالما آشناست و مي داند چگونه بازيكنان را در زمين بياورد.‏اجازه دهيد حالا كه صحبت ولاسكو شد،اشاره كنم كهاين مربي الگوي مربيگري خود من بوده است.‏از 20 سال پيش در اوايل دوران مربيگري،‏ نوعي تمرينذهني را براي خود بهاجرا درمي آورم.‏ آن زمان در خانه خودعكسياز ولاسكو تهيه كرده بودم و آن را در بالاترين نقطهديوار اتاقم نصب كردم.‏ مقداري پايين تر از آن،‏ عكسي ازمسعود صالحيه به عنوان مربي بزرگ واليبالايران و پايين تراز آن عكسي از خودم آويخته بودم.‏هر روز صبح كه مي خواستمبراي كار عازمباشگاهشوم،‏ عكس ها را نگاه مي كردم و مي گفتم سران<strong>جام</strong>روزي به افتخارات آن دو عزيز پيشكسوت و در وهله اولصالحيه دست پيدا خواهم كرد.‏ با كسب هرافتخاري،‏ميلي متري يا سانتي متري عكس خود را بالا مي كشيدم تااين كه بعد از چندين سال احساس كردم حالا به سطحافتخارات صالحيه رسيده ام،‏ پس عكس او را بوسيدمو كنار گذاشتم تا بر تصوير ولاسكو متمركز شوم.‏ 9 بارقهرماني باشگاه هاي ايران،‏ 6 <strong>جام</strong> قهرماني باشگاه هايآسيا،‏ يك بار نايب قهرماني نوجوانان جهان،‏ يك بارسومي جوانان دنيا و چند بار قهرماني نوجوانان و جوانانآسيا و تربيت و معرفي بازيكناني مثل تركاشوند،‏ ظريف،‏موسوي،‏ قاسميان،‏ شريعتي و ... و 2 بار كسب عنوان بهترينمربي ورزش ايران نشان مي دهد اكنون داراي مكتبي درواليبال شده ام.‏چه ويژگي هايي براي يك مربي خوب فهرستمي كنيد؟هويت و شخصيت،‏ تاثيرگذاري،‏ نظم وانضباط،‏حاشيه زدايي و تنش زدايي،‏ تجربه مربيگري،‏ دانش وتحصيلات،‏ آگاهي،‏ تخصص،‏ روحيه قهرماني طلبي،‏ رزومهموفقيت ها،‏ به روزبودن تمرين ها و داشتن وايجادانگيزه،‏معيارهايي هستند كه بايد به مربيان مختلفامتيازدهي شوندو در ارزيابي آنها مورد بررسي قرار گيرند.‏آگاهي به چنين معيارهايي كار را آسان مي كند.‏ دركارخانه : در حالي كه فدراسيون ماهانهتا 50 ميليون تومان به20 مربيانخارجيميده دهد،‏ 2 سالپيش در حاليا اين تيم راترك كردم كه فدراسيون تنهامن روزي 30 هزار تومانبهيعني كمتر از يك كارگر افغانيمي پرداخت00 20حقيقت كار براي افرادي دشوار است كه معيار و منطقينداشته باشند...‏بله،‏ هر موقع تحليل صحيح باشد تصميم درستي همگرفته مي شود و برعكس،‏ در صورت غلط بودن تحليل،‏تصميم هاي غلطي هم به دست مي آيد.‏حالا ما ولاسكو را آورده ايم،‏ چه هنري بايد نشان دهيم كهاز حضور او واليبال ما نهايت استفاده را بكند؟فدراسيون بايد دراين موضوع محوريت داشته باشد وشرح وظايف و هنراستفادهاز ولاسكو را بلد باشد.‏ حالا كهرقابت مان با قدرت هاي جهاني آغاز شدهاست و مي دانيمهريك از اين تيم ها،‏ بازيكنان استثنايي پرشماري را دراختيار دارند بايد به سمت شايسته سالاري كامل در گزينشو پرورش بازيكنان برويم.‏ ولاسكو هم نشان داده به دنبالهمين كاراست.اوامير حسيني را كه 3 سال بيرون بود،‏ بهتيم ملي برگرداند تا اين نكته را ثابت كند.‏شما هم مي توانيد همكار او در تيم هاي ملي باشيد؟نه،‏ من ديگرانگيزه اي براي همكاري با فدراسيون ندارم.‏در حالي كه فدراسيون ماهانه 20 تا 50 ميليون تومان بهمربيان خارجي مي دهد،‏ من 15 سال مربي تيم هاي مليبودم و 2 سال پيش در حالياين تيم را ترك كردم كهفدراسيون تنها به من روزي 30 هزار تومان يعني كمتر ازيك كارگر افغاني مي پرداخت.‏ البته اين عشق و علاقه بودكه مرا به حضور در تيم ملي وامي داشت ولي به هر حال بايددر مسير همكاري،‏ همه چيز دوجانبه باشد.‏ وقتياحساسكردم دراين مسير،‏ همه چيز يكطرفه پيش مي رود با ميلخودم كنار رفتم تا فرصتي به جوانان ديگر هم بدهم.‏ تيمملي كه قباله پدري مننبود.الان هم خيلياز مردم <strong>جام</strong>عهاز من مي پرسند چرا در تيم ملي مربيگري نمي كني؟ وليفكر مي كنم فدراسيون بايد پاسخگوي اين پرسش عموميباشد.‏خوشبختانهاكنون واليبال راه خودش را پيدا كرده و درمسير موفقيت قرار گرفته است.‏ همان فدراسيوني كه دردوره يزداني خرم حركت قدرتمندي را شروع كرد و در دورهداورزني بهاين حركت شتابندهادامه داد.‏ به هرحال كارخانهاز عرصه ملي واليبال ايران كنار رفته است.‏ ولي نبايد گذشتهرا فراموش كرد همچنان كه نبايد آنقدر در گذشته ها سيركنيم كه فرصت هاي موجود را از دست بدهيم.‏پيكاني كه كارخانه راه موفقيت را با آن آغاز كرد اكنونچنان شتابي گرفته كه بعد از رفتن شما از آن باشگاه،‏ هممعمري كهنه كار با آن به خوبي نتيجه گيري كرد و هم پيماناكبري جوان!‏ رمز تداوم افتخارات اين باشگاه را در چهمي بينيد؟در آن باشگاه سيستم حاكم است و حالا آن تيم صاحبابهتي شدهاست كهامتياز بزرگياست و ريشه در توانمنديبالاي آنها دارد.‏ كاش همه باشگاه هاي ما مثل پيكان بودند وده ها تيم باشگاهي مثل پيكان داشته باشيم تا حتي قهرمانيدنيا را نشانه بگيريم.امكانات خوب،‏ بهره وري مناسب وتعامل عالي بين بازيكنان،‏ مسوولان و كادر فني در آنباشگاه،‏ موفقيت هاي آنچناني را رقم مي زند.‏به نظر مي آيد آنقدر سيستمي كه در مورد باشگاه پيكانتوصيف مي كنيد به خوبي جاافتاده كه اگر يكي از بازيكناننظير اميرحسيني هم مربيگري آن تيم را بر عهده بگيردهمان موفقيت هاي دوره شما را به خوبي تكرار خواهدكرد؟!‏بله همين طور است.‏ در اين مورد شك نكنيد.‏مربيان ايراني موفقي كه در سال هاي اخير افتخاراتخوبي به دست آورده اند،‏ سرمايه هاي واليبال ما محسوبمي شوند افرادي نظير معمري،‏ كارخانه،‏ معدني و اكبري؛در حالي كه به نظر مي رسد نوعي كارخانه زدايي مورد توجهقرار گرفته است.‏ گويا رئيس <strong>جم</strong>هور هم پيام مثبتي به شماصادر كرد.‏وقتي ما با تيم جوانان سوم جهان شديم تركاشوندازطريق پيام كوتاه به من خبر داد،‏ رئيس <strong>جم</strong>هور چند بار اسممن را برده است.‏ در آن زمان به همراه تيم به نهاد رياست<strong>جم</strong>هوري رفتيم و قرار شد در حضور وي،‏ بدون هر گونهمحدوديت زماني،‏ گزارش و توضيحاتي در مورد تيمارائهكنم.‏ من هم اين گونه به رئيس <strong>جم</strong>هور توضيح دادم كهبه فاصله چند ماه تا شروع مسابقه هاي جهاني،اطلاعاتدقيقي از حريفان خود از<strong>جم</strong>له ساعات روزانه تمريني آنها كهبين 4 تا 8 ساعتبود را دريافت كردم.بنابر محاسبات من،‏4 ساعت زمان كمي براي تمرين و 8 ساعت در روز زمانزياد و مضريبود،‏ بنابراين برنامه 5 ساعتهايتاليايي ها رامناسب تر دانستم وبرنامه تمريني تيم خود رابر همان مبناطراحي كردم چون <strong>جام</strong> جهاني ميدان سختي بود و به آمادگيجسماني زيادي نياز داشت.‏از حيث آمادگي ذهني همابتكارات ويژه اي به كار بستم؛به عنوان مثال تيم هايالف و بايران را آماده كردم كه برايتيم ب،‏ 5 دست پيراهن به رنگ پيراهن حريفان همگروهآماده كرديم تا مسابقه با آنها را شبيه سازي كنيم و مثلاآغاز گيماول بازي شبيه سازي شده را با حساب 7 بر 2 بهسود حريف و در گيم بعد 19 بر 13 و در گيم بعد از آن 24 بر19 به سود آنها در نظر گرفتيم و بازيكناناصلي تيمايرانرا وادار به جبران نتيجه كرديم تا با درگيرشدن در شرايطدشوار،‏ پايداري و ثبات را با آنها تمرين كرده باشيم.‏ به قولمعروف،‏ به مرگ مي گرفتم تا به تب راضي شوند،‏ در حقيقتبااين كارهاي ذهني و عملي،‏ خودباوري را به تيم خودتزريق كرديم تا در رقابت هاي جهاني به آن موفقيت برسند.‏در اين هنگام،‏ رئيس <strong>جم</strong>هور ميكروفن را در اختيار گرفتو به علي آبادي ‏(رئيس وقت سازمان ورزش)‏ اعلام كرددرخواست يك نشان ورزشي را براي من اعلام كند و سپسبارها تكرار كرد:‏ ‏«همان طور كه كارخانه گفت:‏ مي توانيم.»‏آن نشان را دريافت كرديد؟خير.‏با ولاسكو كار مي كني؟نه.‏چرا؟با تمام احترامي كه براي ولاسكو قائلم نمي توانم باوي همكاري كنم.‏ من برايش آرزوي موفقيت داشته ودارم واو راالگوي خود مي دانم.‏ منالان 53 ساله ام و هرسال براي به روزشدن و تحليل پيشرفت هاي فني روز باصرف هزينه هاي شخصي بهايتاليا مي روم.‏ فكر مي كنماگر فرصت عالي همكاري با ولاسكو را به يك مربي جوانعكس:‏ مهدي ملك/<strong>جام</strong> <strong>جم</strong>بدهند خيلي بهتر است.‏نظرت راجع به سرمربي قبلي تيم ملي،‏ حسين معدنيچيست؟براي معدني خيلي زود بود كه هدايت تيم ملي را بر عهدهبگيرد.اگر آن زمان مربيگري تيم ملي را به من پيشنهادمي كردند،‏ مي پذيرفتم چوناحساس مي كردم تجربه آنكار را داشتم.‏ مربي خوب و موفق كسياست كه وقتي تيمشبرنده مي شود دليل پيروزي تيمش را بفهمد و اگر تيمشباخت دليل آن رابداند،‏ در حالي كه معدني تجربه لازم و سابقهمربيگري براي دانستن اين موضوع را نداشت.‏خيلي ها معتقدند موفقيت هاي او به خاطر دانش گائيچبه دست آمده و اساسا او را از مربيان مرتبط با دانش روز وشما را سنتي تر توصيف مي كنند.‏مگر خود گائيچ چه افتخاري براي ما كسب كرد؟ اوتيم ملي نايب قهرمان ما را به رده ششم آسيا تنزل داد.‏اگر من متكي بر دانش نبودم چگونه مي توانستم اين تعدادموفقيت و قهرماني به دست آورم؟!‏ مطمئن باشيد هميشه درحال مطالعه طرح ها،‏ برنامه ها و مطالب روز دنياي حرفه ايهستم.‏اما تجربه حضور در باشگاه پتروشيمي،‏ تجربه چندانموفقي نبود.‏مي خواستم با بازيكناني جوان،‏ بزرگي كنم كه نشد.‏چرا؟چون بازيكنانم آنقدر كم تجربه بودند كه نتوانستندايده هاي مناسب را بخوبي اجرا كنند.‏چرا 2 يا 3 بازيكن بزرگ و پرتجربه را در كنار آنها قرارنداديد تا با اين مشكل روبه رو نشويد؟بعد از پايان رقابت هاي قهرماني جوانان جهان،‏مسووليت آن تيم به من سپرده شد و درست در زماني تيمرا بستم كه فصل نقل وانتقالات تمام شده بود.‏ بازار فصلنقل وانتقالات واليبال هم شبيه ميدان ميوه و تره باراستكهاگر صبحاول وقت به آنجا نروي و دير برسي دستت بهميوه مرغوب نخواهد رسيد.‏ به همين دليل من نتوانستممهره هاي لازم چندان شاخصي را به پتروشيمي ببرم.‏اعتراف مي كنم رفتنم به پتروشيمي بزرگ ترين اشتباهزندگي ورزشي ام بود و نبايد به آن باشگاه مي رفتم.‏همان تجربه،‏ امسال با گيتي پسند تكرار نخواهد شد؟مطمئن باشيد نه.‏ در پايان همين فصل شايستگي هاياين تيم به همگان اعلام و اثبات خواهد شد.‏اجازه دهيد به موضوع ليگ جهاني واليبال وارد شويم.‏آيا اصولا شرايط حضور در اين ليگ را داريم؟مهم تر از همه اصرار و پافشاري داورزني براي اين رخداداست كه من فكر مي كنم بااين پافشاري رئيس فدراسيون،‏هر اتفاقي شدني است.‏ به هر حال ما هيچ چيز از كشورهاييمثل چين و ژاپن كه سال هاي طولاني درليگ جهانيحاضرند كم نداريم.‏اگر به دنبال رسيدن به پايداري و ثبات حرفه اي ودورشدن از نوسان هاي سال هاي اخير در نتيجه گيريهستيم بايد به FIUB ‏(فدراسيون جهاني واليبال)‏ وAV.C ‏(كنفدراسيون واليبال آسيا)‏ بقبولانيم كه ماشايسته حضور در ليگ جهاني هستيم.‏ الان خوشبختانهتيم هاي ملي نوجوانان،‏ جوانان و حتي بزرگسالان ما داراياعتبار جهاني هستند و روابط بين الملل فدراسيون ما قابلقياس با 10 سال پيش خود نيست و به مراتببهتر كار مي كندتا ما به حضور در ليگ جهاني اميدوارتر باشيم.‏ اعتبار واليبالما به حدي رسيدهاست كهاكنون حتي برزيلي ها و روس هاما را دعوت مي كنند و حاضر مي شوند تمام هزينه هايتيم هاي پايه ما به كشورشان را بپردازند.‏ چنين واقعيت هاييبازيكنان مان را به مرز خودباوري مي رساند.‏بااين حال،‏ موانع زيادي هم پيش رويمان قرار دارندكه مي توانيم با پشتكار و راهبرد صحيح آنها را از سر راهبرداريم.‏و در پايان...‏ورزش يك خانواده است كه در آن علاوه بر ورزشكاران،‏مربيان ورزشي و...‏ رسانه هاي ورزشي اعم از صداوسيماو رسانه هاي نوشتاري نقش مهمي دارند.‏ من به عنوانيكي از اعضاي كوچك اين خانواده از شما و اعضايديگر آن،‏ تشكر و قدرداني مي كنم و اميدوارم ورزشكشورمان و بويژه رشته واليبال،‏ روزبه روز بالنده تر و موفق تربه راه خود ادامه دهد.‏