RÖPORTAJ / <strong>TEMEL</strong> <strong>KOT‹L</strong><strong>TEMEL</strong> <strong>KOT‹L</strong> THY’NIN HEDEF‹N‹EKOV‹TR‹N’E AÇIKLADI‘DÜNYADAAhmet DO⁄ANÖZEL RÖPORTAJhaber@ekovitrin.com‹LK 10 ARASINAG‹RECE⁄‹Z’THY Genel Müdürü Temel Kotil,Türk Hava Yollar›’n›n yükselenbir de¤er olmaya devamedece¤ini ifade ederek;THY’nin 2023 hedefiniAvrupa’da birinci olmak,dünyada ise ilk 10 aras›nagirebilmek fleklinde özetliyor.Sokakta, günlük konuşmalarımıziçerisinde hangimiz‘Tek rakibim Türk HavaYolları’ tabirini kullanmamışızdırki?THY’ninbaşarısı belki de bu deyişinağızlarımıza sakız olmasına nedenoldu. ‘Tek rakibim Türk Hava Yolları’deyişini çok sevdik. PekiTHY’nin başarısındaki sır ne?THY, nasıl bir dünya markası halinedönüştü? Kriz dönemlerinde bileTHY kar etmeyi nasıl başardı.THY Genel Müdürü Temel Kotil,Ekovitrin Dergisi Editörü AhmetDoğan’a konuyu tüm detaylarıylaanlattı.5 UÇAKLA BAfiLAYANTHY B‹R DÜNYAMARKASI OLDUTürkiye’de havayolu taşımacılığınıntarihsel gelişimi hakkındaneler söyleyebilirsiniz?Türk Hava Yolları, 20 Mayıs1933’te Milli Savunma Bakanlığı’nabağlı ‘Hava Yolları Devlet İşletmesi’adıyla kuruldu. İlk filo, 2 King Bird(5 koltuklu), 2 Junkers F-13 (4 koltuklu),1 ATH-9 (10 koltuklu) uçaklarındanoluşuyordu. Yani TürkHava Yolları’nın 5 uçaklık bir filo ilebaşlayan bir hikayesi var. 1938 yılında‘Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü’adı ile Ulaştırma Bakanlığı’nabağlandı. 1947 yılında ilk dışsefer Ankara-İstanbul-Atina arasındayapıldı. 1956 yılında Türk HavaYolları Anonim Ortaklığı 60 MilyonTL sermaye ile kuruldu. 1990 yılındaözelleştirilecek kurumlar listesindeyer aldı ve aynı yıl Ekim ayında ortaklığınyüzde 1.55 oranı halka arzedildi. 2004 yılında yüzde 23’lükikinci halka arz süreci de tamamlananTürk Hava Yolları, 2006 yılındayüzde 25’lik üçüncü özelleştirilmesüreciyle özel şirket statüsüne kavuştu.2006’da Türk Hava Yolları,dünyanın en büyük uçuş ailesi olanStar Alliance’a girme kararı aldı. Ve1 Nisan 2008’de Star Alliance ittifakıüyesi oldu. 23 Nisan 2008 tarihindeyeni bir ürün ve marka olanAnadolu Jet faaliyete başladı. TürkHava Yolları, 2005’te 14.1 milyon,2006’da 16.9 milyon, 2007’de 19.6milyon, 2008’de 22.5 milyon,2009’da 25.1 milyon, 2010’da da 29.1milyon yolcu taşıdı.Hem Türk Hava Yolları’nı dünyamarkası yapmak hem de havacılıksektörüne katkı yapmak amacıyla10 farklı şirketle ortaklığımız sürmekte.2003 yılından sonra hava taşımacılığınaözel şirketlerin girmesininönünün açılması ile havacılıksektörü büyük bir genişleme yaşadı.Bu Türk Hava Yolları’na da olumlukatkı yaptı. 2003 yılından bu yanasivil havacılıkta yolcu sayısı büyükartış sağladı ve 5 kat büyüdü. Sek-76EKOV‹TR‹N MAYIS 2012EKOV‹TR‹N MAYIS 2012 77
RÖPORTAJ / <strong>TEMEL</strong> <strong>KOT‹L</strong>törde oyuncu sayısı arttıkça dahafazla yolcu havayolunu kullanmayabaşladı.“THY OLARAK KR‹ZDEKÖPRÜDEN PARAKAZANDIK”Türk Hava Yolları’nın, krizerağmen büyüdüğünü görüyoruz.Türk Hava Yolları bunu nasıl gerçekleştirdi?Aslında bu sorunun cevabı Türkiye’ninözellikle de İstanbul’undünya hava trafiğinin merkezindeolması. İstanbul doğal bir köprü.Avrupa’dan, Asya’ya, Uzak Doğu’ya,Ortadoğu’ya ve Afrika’ya gidenköprü… Afrika’dan Amerika’ya,Avrupa’ya gidene köprü…Merkezde İstanbul var. Yeter kiköprü olmayı bilin, gerisi kolay. İsterfikirlere köprü olun, ister yolcularaköprü olun hep kazanan oluyorsunuz.Köprü kullanıldığı zamandeğeri artıyor. İstanbul’dayız,paralı yollar var. TEM’in belirli birkilometresi için bir miktar paraödeniyor ama Boğaziçi ya da FatihSultan Mehmet Köprüsü’nden geçerkendaha çok para ödüyoruz.Neden, çünkü köprü önemlidir.Köprüden geçmek her zaman pahalıdır.Köprü olan her zaman kazanır.Biz de Türk Hava Yolları olarakkrizde köprüden para kazandık.Sizin köprünüz ne?Avrupa’ya, Türkiye’den köprümüzvardı. Ama köprünün bir ucuTürkiye‘de bitiyordu. O zaman havayoluolarak bizim alabildiğimizpazar payı neydi? Türkiye’ye gelenherkesi alabiliriz. Şu an Türkiye’yegelenlerin yüzde 70’ini biz alıyoruz.Tarifeli seferlerle gelen yolcularınyüzde 70’i bizde. Bunun yüzde100’ünü alırsak bekleyeceğiz ki birtane daha yolcu gelsin. Biz bu dönemdeönemli bir projeye hayatageçirdik ve yeni pazarlara yöneldik.Afrika, Ortadoğu ve Uzak Doğu’dayeni uçuş noktalarını devreye aldık.Tabii ki; Avrupa pazarından aldığımızpayı da artırdık. O zaman biz neyaptık, köprümüz Türkiye’de sonbuluyordu Ortadoğu’ya, Afrika’ya,Uzak Doğu’ya ve Amerika’ya yenikollar attık, alternatifler sunduk.Yalnız Türkiye’ye gelen yolcularadeğil, Türkiye’de soluklanıp devameden yolcuları da biz taşıdık. Yanikısacası köprüyü canlandırdık, kapasitesinibüyüttük, servis kalitesiniartırdık. Türk Hava Yolları dünyanınen iyi havayolu şirketi olmakiçin çalışıyor. Özellikle kriz dönemindekâr ederek büyüme trendinegirmemiz uluslararası anlamda dikkatçekti. Başarımızın arkasında yatannedenler merak edildi. Bu anlamdaTürk Hava Yolları’nın artıkuluslar arası arenada görüşü alınan,söylemlerine önem verilen ve alanındamodel olan bir konuma ulaştığınısöylemek mümkün.“C‹ROMUZ 4 KAT, F‹LOMUZ 3 KAT BÜYÜDÜ”“2008’den itibaren dünyan›n en büyükuçufl ittifak› olan Star Alliance’›n üyesi olduk.2003’ten bu yana yolcu say›s›nda 3 kat,ciro art›fl›nda 4 kat büyüdük. Uçak filomuz3 kat, hat say›m›z 2 kat büyüdü.”Sizin yönetiminizde Türk Hava Yollarınereden nereye geldi?Öncelikle Türk Hava Yolları’nın analiziniyaptık. Diğer havayolu şirketlerini analiz ettik. VeTürk Hava Yolları’nın ve Türkiye’nin potansiyelinikullanmadığını fark ettik. 1992’den 2002’ye kadarolan dönem de dahil olmak üzere 1992’deyolcu sayısı 4.7 milyon iken 2003’de bu sayı, 10.4milyona çıkmış. 2011 sonunda ise yaklaşık 33 milyonyolcu taşıdık. 2003’ten 2012’ye sadece yolcusayısında değil, uçak sayısında, hat sayısında, personelsayısında da artış söz konusu. 2002’de 26 iç,77 dış olmak üzere 103 noktaya uçuyorduk. Şuanda 151 dış, 40 iç hat olmak üzere 191 noktayauçuyoruz. Aynı şekilde uçak sayımız 2003’de 65iken, şu anda 179. Filomuz 6 yaş ortalamasıylaAvrupa’nın en genç filosu. 2008’den itibaren dünyanınen büyük uçuş ittifakı olan Star Alliance’ınüyesi olduk. 2003’ten bu yana yolcu sayısında 3kat, ciro artışında 4 kat büyüdük. Uçak filomuz 3kat, hat sayımız 2 kat büyüdü.HAVACILIK, SERT REKABETEAÇIK OLAN B‹R SEKTÖR‘ DE⁄‹fi‹ME AYAKUYDURAMAYAND‹SKAL‹F‹YE OLUR’“Havayolu ulafl›m› modern dünyan›n enh›zl› geliflen ve de¤iflen sektörlerinden biri.Her havayolu flirketinin bu de¤iflimleriizlemesi ve uygulamas› gerekiyor.Bunu yapmayan flirketler aflamal› olarakdiskalifiye olmaya adeta mahkûm.”Türk Hava Yolları’nın uçakbakımına çok önem verdiğini biliyoruz.Bu konudan bahsedebilirmisiniz?Havayolu ulaşımı modern dünyanınen hızlı gelişen ve değişensektörlerinden biri. Tabii bu değişimiuçağın kendisiyle ilgili teknolojikyenilikler başta olmak üzere, eğlence,ikram, dizayn gibi yan endüstrileride hesaba katarak düşünmekgerekiyor. Her havayolu şirketininbu değişimleri izlemesi ve uygulamasıgerekiyor. Bunu yapmayan şirketleraşamalı olarak diskalifiye olmayaadeta mahkûm. Havacılık sertrekabete açık bir alan. Bu sektörüntemel özelliğini, zamanında, emniyetlive konforlu yolculuk oluşturuyor.Bu üç öğeden birisini ıskalarsanızyine tercih edilmeyenler bölgesinedoğru kaymaya başlıyorsunuz.Ama bu öğeler arasında güvenliktabii ki öne çıkan bir özellik taşıyor.Uçuş emniyeti zayıfsa diğerleri zatenanlamsız kalıyor. Şirketimizinyapısal birimlerinden biri olanTürk Hava Yolları Teknik, öncelikliolarak bizim 177 uçaklı Türk HavaYolları’na hizmet vermektedir.Ama sağladığı hizmetlerin yüzde25’ini de diğer müşterilerimizinuçaklarına vermektedir. 2020 hedefimiz,bu oranlamanın yüzde 50 -yüzde 50 olarak gerçekleşmesidir.Dünya havacılığında MRO (Uçakbakım-Onarım Şirketi) sektörelolarak yaklaşık 62 milyar dolarlıkbir pazar oluşturmaktadır. Biz şuanda bu pazarın 8 milyar dolarlıkkısmını almayı hedefliyoruz. Bununiçin HABOM (Havacılık BakımOnarım ve Modifikasyon Merkezi)çalışmalarını önemsiyoruz. HA-BOM'un devreye alınması ile teknikalandaki kapasitemizi yaklaşıkolarak iki kat artıracağız. Bu isekuşkusuz yeni teknik eleman istihdamıbaşta olmak üzere bir dizi yenive dinamik bir süreci getirecek.“BAfiARININ ARKASINDAÇALIfiANLARIMIZ VAR”Biraz da THY’nin insan kaynaklarınadeğinmek istiyoruz. Kaççalışanınız var? Personel alımındakriterleriniz nelerdir?Türk Hava Yolları’nın elde ettiğibaşarıların arkasındaki en önemligüç, hiç şüphesiz çalışanlarımızdır.Biz, sürekli doğru insanlarla çalışmayıseçtik. Bu seçimdeki başarı-78EKOV‹TR‹N MAYIS 2012EKOV‹TR‹N MAYIS 2012 79