Behawioralne aspekty podejmowania decyzji inwestycyjnych na ...

Behawioralne aspekty podejmowaniadecyzji inwestycyjnychna Warszawskiej Giełdzie PapierówWartościowychProf. Dr hab. Jerzy RóżańskiDr Bogna Kaźmierska-Jóźwiak„Rynek kapitałowy a koniunktura gospodarcza”Łódź, 04-05.12.2008

WprowadzenieNauki ekonomiczne Efektywność - racjonalność działaniaMaksymalizacja efektów, minimalizacja kosztówRynek kapitałowy Hipoteza rynku efektywnego – Fama (1970)„…rynek, na którym ceny w pełni i natychmiastowoodzwierciedlają wszystkie dostępne informacje”2

WprowadzenieHipoteza efektywnego rynkuInwestorzy nie mogą w długim okresie pokonywać rynkuOsiągać ponadprzeciętnej stopy zwrotuLata 80-te, 90-te XX wiekuLiczne odstępstwa od powyższego założenia – anomalie3

Finanse behawioralneFinanseFinansebehawioralneSocjologiaPsychologia4

Finanse behawioralneFuller [1998]Integracja klasycznej teorii ekonomii i finansów z psychologiąo podejmowaniu decyzjiPróba wyjaśnienia czym powodowane są pewne, udokumentowanenaukowo anomalie w zachowaniach rynkuNauka o tym, jak inwestorzy systematycznie popełniają błędy wocenie sytuacji rynkowejOlsen [1998]Nie próbują definiować „racjonalnego zachowania”Próbują zrozumieć i przewidzieć stałe implikacje psychologicznychprocesów decyzyjnych na rynki finansowe5

Finanse behawioralne Analiza zachowań inwestorówTeoria perspektywyBadania dotyczące heurystyk poznawczych Analiza zachowań rynku kapitałowegoBadania anomalii na rynkach kapitałowych, związanych zezmiennością kursów giełdowych – Anomalie sezonowe Anomalie związane z nadreaktywnościa rynkówkapitałowych6

Analiza zachowań inwestorówKahneman, Tversky (1979) - Teoria perspektywy UżytecznośćS-kształtna funkcja wartościTermin „wartość” Funkcja wag prawdopodobieństwa7

Teoria perspektywyKahneman, Tversky (1979)8

Analiza zachowań inwestorów Heurystyka reprezentatywnościPosługiwanie się stereotypamiWyciąganie zbyt ogólnych wniosków na podstawie próby,która wydaje się być reprezentatywna, Efekt wygranych-przegranych Przywiązanie do prawa krótkich serii9

Analiza zachowań rynków kapitałowychWerner De Bondt i Richard Thaler (1987) Analiza portfeli spółek wygranych i przegranych New York Stock Exchange, lata 1926-1982 Efekt wygranych-przegranych Zjawisko podreaktywności rynku Regresja do średniej10

Anomalie sezonowe Efekt stycznia Efekt dnia tygodnia11

Średnie stopy zwrotu indeksu WIG (w%) wposzczególnych miesiącach lat 1997-2006M. Czerwonka, B. Gorlewski6543210-1I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII-2-3Źródło: Czerwonka M., Gorlewski B., Finanse behawioralne, Oficyna Wydawnicza AGH, Warszawa 2008, s. 17112

Indeks Dow Jones IndustrialIndeks WIG(13.11.2007-12.11.2008)Źródło: www.money.plŹródło: www.money.pl13

Podsumowanie Empiryczna weryfikacja anomalii na rynku polskimEfekt regresji do średniejEfekt styczniaEfekt dnia tygodnia Analiza WIG oraz Dow JonesInwestorzy ulegali rekomendacjomWpływ emocjiWpływ zbiorowości14