ONZE WERELD VAN MORGEN

ONZEpag1WERELDVANMORGENVISIE OPONDERWIJS

Onze wereld van morgenLeven is leren,eigen werk creëren.Door ambitie gedrevenmijn leerroute vorm te geven.Zo vind ik samen mijn wegdoor doen en laten.Kijk ik wat kan, denk ik vooruit,word ik eindeloos gezienzodat ik durf.Doordat ik word wie ik benen visie heb op wat er kan,treed ik buiten de grenzenEen leven lang de tijd.Innovatief en onderzoekendleren samen kennis te creërenvoor mijn vak door mijn beroepduurzaam bestendigOnderwijs leert te lerenonderzoeken en te ervaren,geeft toegang tot de toekomstzodat ik kan bijdragenaan onze wereld van morgen.van mijn wereldvan startbekwaam tot expert.- HU -bekijk film

pag4VoorwoordVisie op onderwijspag5VoorwoordVisie op onderwijsVOORWOORD ONZE WERELD VANMORGENDe HU gaat voor kwalitatief goed, uitdagend en inspirerend onderwijs.We leiden onze studenten op tot gewilde professionals die instaat zijn actuele praktijkkennis te combineren met theoretischekennis, en die met hun kritisch vermogen hun werkveld verder helpen.Wat zijn onze drijfveren, wat is onze visie op onderwijs? Hoe zien wijonze wereld van morgen?De ontwerpdimensies zijn tegelijkertijd niet in beton gegoten.Onderwijs is een dynamisch proces en gezamenlijk blijven weonderzoeken hoe we vorm willen geven aan leren en onderwijs.Periodiek zullen we daarom de ontwerpdimensiesherzien, waarbij feedback van onze docenten en studenten,naast maatschappelijke en didactische ontwikkelingen derichting bepalen.We nodigen je graag uit om je te laten inspireren en omsamen ons onderwijs voor onze wereld van morgen te blijvenontwikkelen!De HU staat samen met studenten en partners in een dynamische, internationaalgeoriënteerde samenleving waarin kennis zich razendsnelontwikkelt. Een deel van onze studenten komt in beroepen terechtdie nu nog niet bestaan. Toch bereiden we hen zoveel mogelijk voorop deze nieuwe wereld. Dat doen we door hen kennis en tools inhanden te geven waarmee ze zichzelf én de beroepspraktijk blijvendkunnen ontwikkelen. Bij Hogeschool Utrecht is het concept leven langleren leidend voor het onderwijs. Dat realiseren we met deskundige,gemotiveerde medewerkers.Jan BogerdLid College van Bestuur Hogeschool UtrechtOnze onderwijsvernieuwingen zijn gebouwd op een stevig fundament:onze onderwijsvisie, waaraan honderden HU-docenten enstudenten hebben meegedacht. Daaruit zijn ontwerpdimensies voorons onderwijs voortgekomen. De visie en ontwerpdimensies gevenrichting én ruimte bij het vernieuwen van ons onderwijs. Ze zorgen datwe binnen de hogeschool dezelfde taal spreken en dezelfde uitgangspuntenhanteren én ze geven ruimte voor docenten(teams) om binnenhun eigen specifieke omstandigheden invulling te geven aan hetonderwijs.

INHOUD1HOGESCHOOL UTRECHT IN 2020EN DE VISIE OP ONDERWIJSpagina 08-092 VISIE OP LERENpagina 10-154 ONTWERPDIMENSIESGEVEN RICHTINGpagina 26-313VIJF UITGANGSPUNTEN VOORONZE ONDERWIJSVISIE pagina 16-255 DIALOOG OVERONDERWIJSpagina 32-35

pag8hoofdstuk 1HU 2020 en de visie op onderwijspag9hoofdstuk 1HU 2020 en de visie op onderwijs1 / HU 2020 EN DE VISIE OPONDERWIJSHogeschool Utrecht heeft strategische lijnen uitgezet in hetdocument Hogeschool Utrecht in 2020. Die lijnen hebben wevervolgens vertaald naar een agenda voor onderwijsinnovatie.Daarin wordt de strategie van de HU verbonden met dedagelijkse onderwijspraktijk. Dat heeft een visie op onderwijsopgeleverd, plus ontwerpdimensies voor het ontwerpen vanonderwijs.In de strategische koers ‘Hogeschool Utrecht in 2020’ is beschrevenwelke focus de HU kiest om de ontwikkelingen in de beroepspraktijkmede vorm te geven:• University of Applied SciencesPraktijkgericht onderzoek speelt een belangrijke rol binnen de HU:als instrument om nieuwe kennis en inzichten te genereren, als basisom de beroepspraktijk te helpen met innovatieve oplossingen voorcomplexe vraagstukken en als vaardigheid om studenten evidencebased te leren werken.• Verankerd in de regio UtrechtIn co-creatie met de beroepspraktijk in de regio leiden we professionalsop en geven we het onderwijs en het onderzoek vorm. Hiermeedragen we bij aan de concurrentiekracht van onze dynamische regiomet veel kenniswerkers en een sterke economische motor.• Meer focusDe HU brengt focus aan in het onderwijsassortiment en het onderzoek.Wij leggen ons toe op waar we goed in zijn en waarprofessionals op de arbeidsmarkt en de beroepspraktijk om vragen.Ook Europese ontwikkelingen volgen wij met belangstelling. Op diemanier groeien wij verder in de kwaliteit van ons onderwijs aanstartende en werkende professionals.• Onderwijs voor studenten van 17 – 67 jaarDe HU biedt onderwijs voor een Leven Lang Leren: eenonderwijsconcept dat zich richt op startende en ervarenprofessionals.SAMEN ONTWIKKELEN WEONS ONDERWIJS VOOR MORGEN

pag10pag11hoofdstuk 2Visie op leren2 / VISIE OP LERENEverybody is a genius.But if you judge a fish by its ability to climb a tree,it will live its whole life believing that it is stupid.”- Albert Einstein -Leren is een persoonlijk en continu proces. Het is onze taak om denatuurlijke leerbehoefte en motivatie van studenten te ondersteunenen om hen te begeleiden bij het halen van maximale resultaten. Zostellen wij de student in staat zijn of haar talenten optimaal in te zettenvoor de beroepspraktijk, het vakgebied en de samenleving. De21ste eeuw is een tijdperk van complexe, multidisciplinaire vraagstukken.Die vragen om creatieve en innovatieve probleemoplossers diekritisch denken, ethisch handelen en multidisciplinair samenwerken.Kennis of vaardigheden zijn alleen van waarde als ze daadwerkelijk ophet juiste moment ingezet kunnen worden. Daarom is leren een kernwaarde.Die valt uiteen in de waarde van het leren zelf, de waarde vande resultaten die je daarmee behaalt en de waarde van de persoonlijkeontwikkeling door de impact van het leren op het bewustzijn.Het leren zelf en de professionele ontwikkeling van de student staancentraal. Essentieel is dat het onderwijs aansluit bij de behoefte vande student qua tempo, interesse en niveau. Aankomende en werkendeprofessionals hebben behoefte aan zelfstandigheid, keuzevrijheid,vertrouwen in hun eigen kunnen en positieve relaties met anderen.Autonomie, competentie en verbinding vormen de grondslagenonder intrinsieke motivatie.... Door ambitie gedreven ...Linda van Wilpen, studente Logistiek en Economie

pag12hoofdstuk 2Visie op lerenpag13hoofdstuk 2Visie op lerenDe visie op leren bij de HU wordt derhalve gekenmerkt door:• Samen leren: co-creatie en leren in leerteams.• Persoonlijk leren: in ieder leerproces staat de persoonlijke leerbehoeftevan de lerende professional centraal waarbij aangesloten wordtbij tempo, inhoud, motivatie en niveau van de student met als doelmaximale leeropbrengsten te genereren.• Leren leren: Leren als strategie om de beroepspraktijk te professionaliserenen te innoveren.• Leren in de 21e eeuw: In het leren wordt gebruik gemaakt van echteleersituaties, echte vraagstukken en ethische dilemma’s van nu en voorde toekomst.Naast de visie op leren laat de HU-onderwijsvisie zien hoe de HU invullinggeeft aan haar onderwijs. De vier elementen ‘leren samen kenniscreëren’ zijn daarin cruciaal:• LEREN om professionals op te leiden tot startbekwaam en duurzaaminzetbaar op de arbeidsmarkt van de 21e eeuw. Dat doen we gepersonaliseerd:eigen talenten, keuzes en ontwikkelingsbehoefte bepalentempo, route, niveau, inhoud en volgorde. Dit geldt voor startende enwerkende professionals.• SAMEN leren we en ontwikkelen we nieuwe kennis: met elkaar inleerteams, gebaseerd op onderzoek en in co-creatie met deberoepspraktijk.• KENNIS staat centraal: we genereren het, delen expertise enontwikkelen zelf nieuwe kennis waardoor we een University of AppliedSciences zijn.• CREËREN gericht op toegevoegde waarde in de vorm van professionaliseringen innovatie van de beroepspraktijk, om bij te dragen aan dewereld van morgen.

pag14hoofdstuk 2Onze mening overcultuur in de bouwpag15hoofdstuk 2Onze mening overcultuur in de bouwEEN DEEL VAN ONZE STUDENTENKOMT TERECHT IN BEROEPEN DIENU NOG NIET BESTAAN

pag16pag17hoofdstuk 3Vijf uitgangspunten vooronze onderwijsvisie3 / VIJF UITGANGSPUNTEN VOORONZE ONDERWIJSVISIE1 Leven lang lerenWij bieden onderwijs voor startende en ervaren professionals van17 tot 67 jaar: een leven lang leren. We leiden niet alleen instromersop de arbeidsmarkt op, maar ook mensen die al werken en hun kennisen vaardigheden willen actualiseren, aanscherpen, verbreden en verdiepen.De maatschappij heeft immers behoefte aan professionals diezich blijven(d) scholen en daarmee vakbekwaam worden en blijven.Dat noemen we Leven Lang Leren. Wij richten ons op de gehele leerloopbaanvan starters en professionals. Dit uitgangspunt vormt debasis voor de keuzes voor vormgeving en didactiek van ons onderwijs.Co-design voor kinderen met kanker – UCREATEKanker is in Nederland de meest voorkomende doodsoorzaak onderkinderen. Adequaat eten, drinken en bewegen tijdens het behandeltrajectverhoogt de kans op overleven en de kwaliteit van leven. Maarjuist kinderen met kanker ervaren veel problemen met voeding enbeweging. Het afgelopen jaar werkten 5 (digitale) ontwerpbureaussamen met 27 studenten en 3 onderzoekers van de HogeschoolUtrecht aan interactieve producten gericht op het stimuleren vanadequaat eet- en beweeggedrag van kinderen met kanker.Tijdens het onderzoeksproject ‘Participatief Ontwerpen voorKinderOncologie (POKO)’ werden verschillende prototypes ontwikkeld,bijvoorbeeld een Smaaklab om kinderen uit te dagenverschillende smaken uit te proberen.... Een leven lang de tijd ...Annemiek KleinJan-Uneken, stagecoordinator opleiding oefentherapie Cesar

pag18hoofdstuk 3Vijf uitgangspunten vooronze onderwijsvisiepag19hoofdstuk 3Vijf uitgangspunten vooronze onderwijsvisie2 Onderwijs in co-creatie met deberoepspraktijkLeven lang leren in beeldJeune de Graaf, huidtherapeute, heeft eeneigen praktijk voor huid- en oedeemtherapie.Zij heeft bij Hogeschool Utrecht (HU) haar bachelorVT Huidtherapie gevolgd. Afgelopen jaar heeftze de post-hbo-opleiding Huidtherapie na brandwondengevolgd aan de HU. Deze opleiding is door de HU inco-creatie met de het brandwondencentrum in Beverwijkontwikkeld met o.a. plastisch chirurg Paul van Zuijlen. Zijwerkt ook mee aan onderzoek van de HU en het brandwondencentrumnaar de effectiviteit van deze nabehandelingenzodat patiënten nog beter behandeld kunnen worden in de toekomst.De huidtherapeute Jeune is tijdens haar opleiding getrainddoor de HU in het uitvoeren van dit soort onderzoek.3 Onderwijs gebaseerd op praktijkgericht onderzoekOnderzoekend vermogen stelt studenten en professionals in staatcreatief, innovatief en methodisch te werk te gaan. Zij hebben eenonderzoekende houding, kunnen onderzoeksresultaten toepassen enzelf de onderzoekscyclus doorlopen. Het onderwijs van de HU wordtvoortdurend gevoed door bewezen methoden en technieken uitde beroepspraktijk én door methoden en technieken die inonderzoek onder meer vanuit onze eigen kenniscentra wordenontwikkeld. De studenten en professionals geven wij dus state-ofthe-artmethoden mee, maar daarnaast ook de capaciteiten om inde eigen context te onderzoeken wat werkt. De technieken van vandaagzijn immers niet noodzakelijk die van morgen. De kennis die deHU genereert via het eigen onderzoek, stellen we actief beschikbaarvoor de beroepspraktijk en de samenleving.De HU verbindt beroepspraktijk, onderwijs en onderzoek met elkaar.Studenten, docenten, onderzoekers en werkveld werken nauw samen.Ze leren van elkaar en inspireren elkaar. Door intensieve samenwerkingkunnen we optimaal bijdragen aan de professionalisering eninnovatie van de beroepspraktijk. Wij leveren goed opgeleide beroepsbeoefenarenaf die optimaal zijn toegerust voor hun werk. Zijzijn verder in staat te reflecteren op hun eigen handelen en bovendienbeschikken over kennis, vaardigheden en attitudes om hun beroepspraktijkte innoveren.Met onze wortels in de beroepspraktijk en onze blik op de toekomstis ons onderwijs gedegen en onderbouwd, praktisch toepasbaar engericht op vaardigheden die nodig zijn om te participeren in eenwerkomgeving van de 21ste eeuw. Dit betekent dat de21e eeuwse vaardigheden van groot belang zijn.

pag20hoofdstuk 3Vijf uitgangspunten vooronze onderwijsvisiepag21hoofdstuk 3Vijf uitgangspunten vooronze onderwijsvisieJuni 2014: SBRM verkozen tot Opleiding van het Jaar door JongOndernemen.Maurice Luimes, opleidingscoördinator SBRM (Small Business enRetail Management) aan de HU: “Onze opleiding heeft sinds hetbegin van haar bestaan - nu 10 jaar geleden - gekozen voor een vooruitstrevenden innovatief onderwijsconcept. Een concept dat op ditmoment nog steeds uniek is onder alle SBRM-opleidingen inNederland: wij willen te allen tijde dat onze studenten zélf ondernemen.Een student krijgt bij ons niet of nauwelijks iets voorgeschoteld,elk onderzoek dient hij/zij zelf in gang te zetten, literatuur te zoeken,onderzoek te plegen, enzovoort. Wij bieden slechts een kader waarvanwij aangeven dat studenten daaraan moeten voldoen omstudiepunten te halen, de rest is aan hen.”[…]Luimes vervolgt: “[…] Waar wij voor staan is dat we studenten in hetbegin van het jaar in het bijzonder uitdagen om een innovatief productop de markt te brengen. Dit heeft in het verleden meerderemalen briljante producten opgeleverd, zoals innovatieve spellen, MVO(massa)producten of het - al voor de grote doorbraak - gebruik makenvan nieuwe methodieken, zoals 3D printen. Daarnaast stimuleren wede studenten altijd om te zoeken naar een mooie en met name externelocatie voor de aandeelhoudersvergadering. Wij kunnen ieder jaarweer trots zijn op onze studenten.”4 Gepersonaliseerd leren als raamwerk voor talentontwikkelingHonours bij de FNT:Zep Mouris had niet het gevoel dat hij genoeg leerde bij de reguliereopleiding Technische Informatica, en koos in zijn derde jaar erhet honoursprogramma bij te doen.Niels Rensink van Bouwtechnische Bedrijfskunde richtte een studieverenigingop en wist daarnaast ook nog een internationaalprogramma in Valencia te volgen.Ingrid Spaan van Life Sciences wilde zelfstandiger te werk gaan tijdenshaar studie en wist te excelleren met het vak VaardighedenBiochemistry.De inrichting van het onderwijs biedt studenten de mogelijkheidzelf de regie te nemen over hun leerproces. Er zijn eindkwalificatiesdie aangeven welke resultaten behaald moeten worden, maar destudent bepaalt zelf de weg, het tempo en de volgorde om daar tekomen. We noemen dat gepersonaliseerd leren. Dat vraagt om eencurriculum met zo min mogelijk volgtijdelijkheid en veel zelfstandigte volgen modules. Leerwegonafhankelijke toetsing is het uitgangspunt.Studenten kunnen zelf kiezen of en in welke mate zeonderwijs en begeleiding nodig hebben.DE STUDENT BEPAALTDE WEG, HET TEMPO ENDE VOLGORDE

paghoofdstuk 222 Onze meningKENNISoverONTWIKKELTcultuur in de bouwZICH RAZENDSNELpag23hoofdstuk 2Onze mening overcultuur in de bouw

pag24hoofdstuk 3Vijf uitgangspunten vooronze onderwijsvisiepag25hoofdstuk 3Vijf uitgangspunten vooronze onderwijsvisieDat begint met een serieuze en goede intake voor alle studentenvoorafgaand aan de studie. Dat gesprek vormt de opmaat voor deleerloopbaan, in welke fase die zich ook bevindt. De intake is een geschiktinstrument om een relatie met de (aankomende) professional testarten of te verdiepen. De student van vandaag is immers ook eencollega-professional, en daarmee een verbinding met de beroepspraktijkvan nu of straks.De HU biedt ambitieuze startende en ervaren professionals mogelijkhedenvoor extra verbreding en verdieping: meer gestructureerd ofopen en op eigen initiatief. Honoursonderwijs is gericht opwaardecreatie voor beroep en samenleving.5 Didactiek gericht op startende én ervaren professionals.Blended learning, de combinatie van face-to-face onderwijs, leren opde werkplek, leerteamleren en online leren maakt gepersonaliseerdleren in toenemende mate mogelijk. Studenten maken zich via internetop hun eigen leer- of werkplek al veel kennis en ervaring eigen.Zo krijgt het face-to-face onderwijs meer toegevoegde waarde omdatverdieping op de stof beter mogelijk is. Er ontstaan meer mogelijkhedenom aandacht te besteden aan persoonlijke en professioneleontwikkeling. Blended learning betekent ook dat kennisverwervingen vaardigheidsontwikkeling altijd vanuit een beroepscontextplaatsvinden. Studenten vormen leerteams op basis van ambities,doelstellingen en beoogde resultaten. Samen leren is essentieel bijsuccesvol onderwijs. Studenten nemen verschillende rollen in ten opzichtevan elkaar in het team; zij leren elkaars ‘kritische vriend’ te zijn.stukken film, opdrachten en gezamenlijke documenten van studenten.Die vormen de basis voor de bijeenkomst. Iedereen die daar verschijntheeft er van tevoren over nagedacht en het is zichtbaar waarmen staat. We zien dat het een kwaliteitsimpuls geeft omdat je jeleerproces van tevoren opstart, studenten beter zijn voorbereid enwaardoor we de bijeenkomst heel effectief kunt gebruiken. Dat zijnzeer positieve resultaten; ik ben andere mastercursussen eveneensblended gaan aanbieden.bekijk filmHUbl is hierbij een rijke digitale leeromgeving, daarmee doorloop ikeen wekelijkse cyclus met studenten waarin voorbereidende opdrachtenworden gedaan, waarin op afstand in een leerteam of in collegemet leerteams wordt samengewerkt en waarbij er afsluitend eenconsoliderend en reflecterend moment is, waarna je vaststelt water gedaan is.’Theo van den Bogaart (FE) is betrokken bij het ontwikkelen enuitvoeren van de blended master Leraar Wiskunde:‘Een aspect dat individueler en anders geworden is, is dat we kennisoverdrachtzijn gaan opnemen en verwerkingsopdrachten er omheenaanbieden. In het voorbereidende gedeelte zitten weblectures,

pag26pag27hoofdstuk 4Ontwerpdimensiesgeven richting4 / ONTWERPDIMENSIES GEVENRICHTINGOp basis van deze visie op onderwijs en leren zijn veertien ontwerpdimensiesgeformuleerd die zowel richting als ruimte geven voor devormgeving van ons onderwijs. We nodigen docenten(teams) uit zelfde dimensies in te vullen, vorm te geven en betekenis te geven.Van belang is dat docenten dit niet individueel, maar collectief doen:een succesfactor voor onderwijsvernieuwing. Daarmee ontstaat‘sensemaking’ en kan er kennisuitwisseling tussen docenten plaatsvinden,essentieel om het onderwijs verder te verbeteren.Onderwijs in co-creatie met de beroepspraktijk1. Het onderwijs komt tot stand in co-creatie met deberoepspraktijk.2. Vraagstukken uit de beroepspraktijk verbonden aan de kennisen expertise binnen de HU zijn de basis voor het onderwijs.Praktijkgericht onderzoek als kennisbasis3. Het onderwijs is state-of-the-art en gebaseerd op actueelen relevant onderzoek.4. Het onderwijs stimuleert het onderzoekend vermogenvan studenten.... leren samen kennis te creëren ...Peter Blind, docent Onderwijskunde“IK ZIE STUDENTEN GRAAGALS PROACTIEVE PARTICIPANTENDIE MEEHELPEN ONS ONDERWIJSVORM TE GEVEN”

pag28pag29ERVAREND LERENSTAAT CENTRAALGepersonaliseerd leren5. Het onderwijs stelt de studerende professional in staat deregie te voeren over zijn persoonlijke en professioneleontwikkeling en leerproces.6. Het onderwijs wordt voorafgegaan door een intake- enmatchingsprocedure.7. Het onderwijs biedt ruimte aan (startende) professionals voorprofilering door deel te nemen aan honourstrajecten.8. Het onderwijs bestaat zoveel mogelijk uit zelfstandig tevolgen eenheden.9. De toetsing is leerwegonafhankelijk.10. Het curriculum is niet-volgtijdelijk waar het kan en volgtijdelijkwaar dat moet.HU-didactiek11. Het onderwijs kent een didactiek van ervarendleren.12. Het onderwijs is vormgegeven vanuit dedidactische uitgangspunten van blended learning.13. Een leerteam van studenten is uitgangspunt bijhet leerproces.bekijk filmKwaliteit14. Onafhankelijke, externe erkenning is uitgangspunt van ons kwaliteitsbeleid.Voor degree-onderwijs wordt dat uitgevoerd door deNVAO. Voor het non-degree-onderwijs verricht een onafhankelijkecommissie van in- en externe deskundigen die toetsing, waarmogelijk aangevuld door een beroepscertificerende instantie.

pag30pag31ONDERWIJS INCO-CREATIE MET DEBEROEPSPRAKTIJK

pag32pag33hoofdstuk 5Dialoog over onderwijs5 / DIALOOG OVER ONDERWIJSWe zijn trots op deze visie en de ontwerpdimensies. Om het onderwijsop basis hiervan vorm te geven en uit te voeren is echter meer nodig.Onontbeerlijk is de uitwisseling van kennis en ervaringen tussendocenten en docententeams, het leren van elkaar, concrete ondersteuningbij ontwerp en herontwerp. Ook de invulling van scholing,support en professionalisering is een belangrijk punt.En vooral: samen inspiratie opdoen! De HU streeft er daarom naaractief de dialoog te blijven voeren tussen docenten en studenten,op weg naar nog mooier en nog beter onderwijs voor onze studentenvan 17 tot 67!bekijk film... Zodat ik kan bijdragen aan onzewereld van morgen ...Nick Verstege, student Technische Bedrijfskunde

pag34pag35“THE BEST WAY TOPREDICT THE FUTUREIS TO DESIGN IT!”

pag36hoofdstuk 2Onze mening overcultuur in de bouwCOLOFONUitgave:Hogeschool Utrecht2015Fotografie:Femke van den HeuvelJan-Willem GroenHarold van der KampEd van RijswijkVormgeving:RAAK Grafisch OntwerpHU_b_0415_rk