KURIER <strong>STRAŻACKI</strong> NR 151-152 BEZPIECZEŃSTWO B U D Y N K Ó W M I E S Z K A L N Y C H Nadgryzione zębem czasu Najstarsze, a zarazem najbardziej newralgiczne pod względem ochrony przeciwpożarowej budynki mieszkalne w województwie łódzkim pochodzą głównie z przełomu XIX i XX wieku, a niekiedy, tak jak w przypadku Piotrkowa Trybunalskiego ich historia sięga nawet XVI stulecia. Obiekty te przez wiele lat ulegały tylko nieznacznym przebudowom i naprawom co sprawia, że ich stan techniczny bardzo często budzi poważne zastrzeżenia. Zdarza się, że zaniedbania są tak duże, że mogą powodować zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia lokatorów w postaci pożaru, zatruć gazem czy porażeń prądem elektrycznym. Jedną z najważniejszych kwestii pod względem bezpieczeństwa w komunalnych wielorodzinnych budynkach mieszkalnych starej zabudowy jest brak zapewnienia elementarnej ochrony przeciwpożarowej. Sytuacja ta wynika poniekąd z konstrukcji obiektów posiadających bardzo często drewniane klatki schodowe i stropy, złego stanu technicznego i braku konserwacji instalacji grzewczych, elek- trycznych, przewodów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych ale i zaniedbań ze strony właścicieli, zarządców czy dewastacji samych mieszkańców. W wielu przypadkach brak jest przeciwpożarowych wyłączników prądu, okładziny na sufitach i ścianach często wykonane są z materiałów palnych, występują problemy z wentylacją pomieszczeń, w których używane są kuchnie gazowe lub urządzenia grzewcze. Strychy starych budynków mieszkalnych na ogół z drewnianą konstrukcją dachu niejednokrotnie wykorzystywane są w charakterze swego rodzaju komórek i magazynów, gdzie składowane są zbędne meble, książki itp. Wszystkie nieużyteczne i nagromadzone tam przez lata przedmioty oraz gęste sieci rozwieszonych linek wykorzystywanych na suszarnie stanowią zagrożenie dla strażaków, a przede wszystkim ułatwiają szybki rozwój pożaru, a przy tym ograniczenie widoczności i możliwości dotarcia do źródła ognia. Akcja kontrolno-rozpoznawcza Z uwagi na szereg uchybień i nieprawidłowości komunalne wielorodzinne budynki mieszkalne starej zabudowy stanowić mogą szczególnie trudny obszar działań ratowniczo-gaśniczych. W związku z powyższym oraz w konsekwencji tragicznych w skutkach pożarów kamienic na terenie województwa łódzkiego w 2007 roku, w styczniu 2008 roku Komenda Wojewódzka PSP w Łodzi rozpoczęła akcję kontrolno-rozpoznawczą pn. „Budynki mieszkalne”. Wciąż kontynuowane przedsięwzięcie ma na celu redukować do minimum zagrożenie pożarowe w komunalnych wielorodzinnych budynkach mieszkalnych oraz zwracać uwagę organom gmin i samorządu terytorialnego na konieczność sprawowania prawidłowego nadzoru w zakresie ochrony przeciwpożarowej nad tymi obiektami. W akcję „Budynki mieszkalne” zaangażowane zostały wszystkie powiaty województwa łódzkiego. Pomogą dowódcy JRG W wielu miastach, tak jak w przypadku Pabianic, gdzie liczbę przedmiotowych obiektów szacuje się na około 1000, Piotrkowa Trybunalskiego czy Łodzi o zasobach starej zabudowy komunalnej powyżej 300 budynków, rzetelne przeprowadzenie kontroli znacznie przerasta możliwości niewielkiej liczby funkcjonariuszy PSP zatrudnionych w wydziałach kontrolno-rozpoznawczych poszczególnych komend powiatowych i miejskich. Z uwagi na to do przeprowadzenia kontroli upoważniono także dowódców jednostek ratowniczo-gaśniczych. Atutem wspomagania pionu kontrolno-rozpoznawczego przez funkcjonariuszy JRG jest możliwość operacyjnego rozpoznania utrudnień, jakie mogą wystąpić w trakcie prowadzonych działań ratowniczych. Ujednolicony system kontroli KS W celu ujednolicenia sposobu prowadzenia kontroli wprowadzono dwustronicową ankietę „Informacje do protokołu z czynności kontrolno-rozpoznawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej” składającą się z 9 części. W pierwszej zawarte są podstawowe informacje dotyczące adresu obiektu, daty kontroli, danych osobowych kontrolującego oraz przedstawiciela strony kontrolowanej w obecności której odbywa się lustracja. Część druga ujmuje warunki budowlane w postaci rodzaju zabudowy i ilości kondygnacji. W części trzeciej należy określić materiały zastosowane na główne elementy konstrukcyjne takie jak ściany, stropy, stropodachy i przekrycie dachu. Kolejny punkt ma na celu zobrazować warunki ewakuacji panujące w obiekcie. Należy tutaj zwrócić uwagę na ilość klatek schodowych oraz możliwość ich oddymiania, szerokość użytkową biegów i spoczników, długość dojść ewakuacyjnych a także ewentualne blokowanie i zawężanie szerokości dróg ewakuacyjnych. Następny fragment „informacji…” przedstawia warunki instalacyjne ze szczególnym uwzględnieniem stanu technicznego i konserwacji instalacji elektrycznej z przeciwpożarowym wyłącznikiem prądu, wentylacyjnej i spalinowej, gazowej oraz odgromowej. Szósta część metryki odnosi się do możliwość dojazdu do budynku dla samochodów pożarniczych. W punkcie siódmym określane są dodatkowe utrudnienia w prowadzeniu działań ratowniczo-gaśniczych w postaci lokalizacji hydrantów zewnętrznych, możliwości użycia specjalistycznego sprzętu ratowniczego jak skokochron czy podnośnik oraz występowanie palnych komórek i garaży przylegających bezpośrednio do ścian budynków mieszkalnych z otworami okiennymi. Ostatnim już fragmentem ankiety mającym na celu ująć uchybienia i nieprawidłowości są warunki organizacyjno-porządkowe dotyczące składowania materiałów palnych na nieużytkowych poddaszach czy strychach, a także w piwnicach. Należy również sprawdzić wyposażenie w instrukcje postępowania na wypadek pożaru. „Informacje do protokołu z czynności kontrolno-rozpoznawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej” powinny zostać podpisa- 4 5