01.09.2015 Views

Het lief en leed van de woonwagenbewoners

Het lief en leed van de woonwagenbewoners - Bisdom 's ...

Het lief en leed van de woonwagenbewoners - Bisdom 's ...

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Het</strong> <strong>lief</strong> <strong>en</strong> <strong>leed</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners<br />

Ooit reisd<strong>en</strong> zij rond <strong>en</strong> stond<strong>en</strong> met hun wag<strong>en</strong>s<br />

tij<strong>de</strong>lijk hier, dan daar. Teg<strong>en</strong>woordig won<strong>en</strong> veel<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners in huiz<strong>en</strong> of in kleinere<br />

c<strong>en</strong>tra waar <strong>de</strong> wag<strong>en</strong>s tot huisjes zijn omgebouwd.<br />

Echt geïntegreerd zijn vel<strong>en</strong> <strong>van</strong> h<strong>en</strong> echter<br />

niet. De aandacht <strong>van</strong>uit zowel overheid als <strong>de</strong> kerk<br />

schiet tekort, me<strong>en</strong>t pater Jan <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Zandt. Reeds <strong>de</strong>rtig jaar is hij directeur<br />

<strong>van</strong> het pastoraat Woonwag<strong>en</strong>bewoners in Ne<strong>de</strong>rland (PWN) <strong>en</strong> komt<br />

hij op voor <strong>de</strong> zorg aan <strong>de</strong>ze groep m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. “Zij verdi<strong>en</strong><strong>en</strong> beter.”<br />

Pater Jan <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Zandt m.s.c. is dui<strong>de</strong>lijk<br />

blij dat we hem vrag<strong>en</strong> naar het<br />

werk on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners.<br />

De betrokk<strong>en</strong>heid <strong>van</strong> <strong>de</strong> Kerk bij <strong>de</strong>ze<br />

reiz<strong>en</strong><strong>de</strong> groep<strong>en</strong>, zo blijkt uit zijn zeer<br />

betrokk<strong>en</strong> houding, heeft altijd sterk<br />

sam<strong>en</strong>gehang<strong>en</strong> met hun maatschappelijke<br />

positie <strong>en</strong> <strong>de</strong> manier waarop zij<br />

door <strong>de</strong> overheid zijn behan<strong>de</strong>ld. “<strong>Het</strong><br />

PWN heeft net <strong>de</strong> brochure ‘Van pater<br />

tot parochie’ uitgegev<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> eeuw<br />

woonwag<strong>en</strong>pastoraat in Ne<strong>de</strong>rland.<br />

Alle betrokk<strong>en</strong> parochies in Ne<strong>de</strong>rland<br />

hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> brochure ont<strong>van</strong>g<strong>en</strong>.” <strong>Het</strong><br />

doel er<strong>van</strong> klinkt e<strong>en</strong>voudiger dan het<br />

is geblek<strong>en</strong> afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong>. Namelijk<br />

parochies aanspor<strong>en</strong> e<strong>en</strong> pastorale <strong>en</strong><br />

diaconale zorg op te bouw<strong>en</strong> waarbij <strong>de</strong><br />

woonwag<strong>en</strong>bewoners zich thuis voel<strong>en</strong>.<br />

Waar in <strong>de</strong> vorige eeuw <strong>de</strong> zorg vooral<br />

lag bij <strong>de</strong> aalmoez<strong>en</strong>iers, is die verschov<strong>en</strong><br />

naar <strong>de</strong> parochies. Meer dan<br />

nu het geval is, zoud<strong>en</strong> <strong>de</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners,<br />

met behoud <strong>van</strong> eig<strong>en</strong>heid,<br />

volwaardig lid moet<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zijn <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> parochiegeme<strong>en</strong>schap.<br />

Van jongs af<br />

Dit vraagt toch <strong>en</strong>ige toelichting. Pater<br />

Jan gaat er nog e<strong>en</strong>s goed voor zitt<strong>en</strong>.<br />

Vol compassie, maar ook getek<strong>en</strong>d<br />

door jar<strong>en</strong> <strong>van</strong> moeizame bemid<strong>de</strong>ling,<br />

legt hij uit hoe het zit met <strong>de</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners,<br />

<strong>de</strong> Sinti <strong>en</strong> <strong>de</strong> Roma<br />

in Ne<strong>de</strong>rland. Voor vel<strong>en</strong> is het begrip<br />

woonwag<strong>en</strong>bewoners niet dui<strong>de</strong>lijk. Er<br />

is namelijk niet e<strong>en</strong> homog<strong>en</strong>e groep,<br />

maar het gaat om meer<strong>de</strong>re on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong><br />

groep<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die, gegroeid<br />

<strong>van</strong>uit het verled<strong>en</strong>, hun eig<strong>en</strong> cultuur,<br />

gewoont<strong>en</strong>, godsdi<strong>en</strong>stbeleving, norm<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> waard<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> meest<br />

gangbaar <strong>en</strong> ook correct is om te sprek<strong>en</strong><br />

over woonwag<strong>en</strong>bewoners, Sinti<br />

<strong>en</strong> Roma. “Ik b<strong>en</strong> al <strong>van</strong>af kind bek<strong>en</strong>d<br />

met woonwag<strong>en</strong>bewoners. Thuis op <strong>de</strong><br />

tuin<strong>de</strong>rij kwam<strong>en</strong> ze om oud ijzer vrag<strong>en</strong>.<br />

Moe<strong>de</strong>r nodig<strong>de</strong> altijd ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> uit<br />

voor e<strong>en</strong> bakje koffie <strong>en</strong> zo hoord<strong>en</strong> wij<br />

<strong>van</strong> h<strong>en</strong>- omdat ze to<strong>en</strong> nog wel veel<br />

rondreisd<strong>en</strong> <strong>en</strong> contact hadd<strong>en</strong> met<br />

familieled<strong>en</strong> die dat ook <strong>de</strong>d<strong>en</strong> – wat er<br />

el<strong>de</strong>rs in het land gebeur<strong>de</strong>.”<br />

Verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> groep<strong>en</strong><br />

Woonwag<strong>en</strong>bewoners stamm<strong>en</strong> af <strong>van</strong><br />

Ne<strong>de</strong>rlandse keuterboer<strong>en</strong>, landarbei<strong>de</strong>rs<br />

<strong>en</strong> turfstekers, die in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong><br />

helft <strong>van</strong> <strong>de</strong> neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong><strong>de</strong> eeuw on<strong>de</strong>r<br />

an<strong>de</strong>re door <strong>de</strong> mechanisering niet<br />

meer aan <strong>de</strong> kost kom<strong>en</strong>. Zij beginn<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> plaats naar plaats te trekk<strong>en</strong>,<br />

in <strong>de</strong> hoop hier <strong>en</strong> daar wat te kunn<strong>en</strong><br />

verdi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel e<strong>en</strong> baan te vind<strong>en</strong>.<br />

Sinti <strong>en</strong> Roma zijn volk<strong>en</strong> die al<br />

hon<strong>de</strong>rd<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> e<strong>en</strong> trekk<strong>en</strong>d bestaan<br />

k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. “Hun oorsprong ligt zo’n 4 a<br />

500 jaar geled<strong>en</strong> in India. Daar waar<br />

tuss<strong>en</strong> India <strong>en</strong> Pakistan strijd was,<br />

kwam<strong>en</strong> christ<strong>en</strong><strong>en</strong> in <strong>de</strong> verdrukking.<br />

Vanwege <strong>de</strong> godsdi<strong>en</strong>stige on<strong>en</strong>ighed<strong>en</strong><br />

moest<strong>en</strong> zij vlucht<strong>en</strong>.” Families<br />

hebb<strong>en</strong> zich verspreid <strong>en</strong> er ontstond<strong>en</strong><br />

verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> volk<strong>en</strong>. On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Sinti<br />

bevond<strong>en</strong> zich vooral muzikant<strong>en</strong> die<br />

al eeuw<strong>en</strong>lang door Noord-Europa<br />

langs kermiss<strong>en</strong> <strong>en</strong> markt<strong>en</strong> trokk<strong>en</strong>.<br />

De Roma conc<strong>en</strong>treerd<strong>en</strong> zich in <strong>de</strong><br />

loop <strong>van</strong> <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is in Oost-<br />

Europa, <strong>van</strong> waaruit in <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

perio<strong>de</strong>s ook diverse groep<strong>en</strong> Roma<br />

naar Ne<strong>de</strong>rland kwam<strong>en</strong>. “Dan moet<br />

je d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan Roma uit Joegoslavië of<br />

uit Kosovo <strong>en</strong> rec<strong>en</strong>t uit on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re<br />

Roem<strong>en</strong>ië.”<br />

Eig<strong>en</strong>heid<br />

Ook al gaat het om verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

groep<strong>en</strong>, “die lang niet altijd goed met<br />

elkaar kunn<strong>en</strong> opschiet<strong>en</strong>”, vind je<br />

wel <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> soort k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> terug,<br />

bij <strong>de</strong> e<strong>en</strong> wat sterker dan bij <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r.<br />

“Ze hecht<strong>en</strong> zeer sterk aan traditie,<br />

aan familie, aan hun eig<strong>en</strong> cultuur,<br />

aan gewoont<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet in <strong>de</strong> laatste<br />

plaats aan hun geloof. Juist dat geloof<br />

is voor h<strong>en</strong> door <strong>de</strong> eeuw<strong>en</strong> he<strong>en</strong> soms<br />

het <strong>en</strong>ige houvast geweest. <strong>Het</strong> conc<strong>en</strong>treert<br />

zich sterk rond hun eig<strong>en</strong><br />

lev<strong>en</strong>. Je ziet dat heel concreet aan<br />

hun wag<strong>en</strong>: die is als het ware hun<br />

heiligdom, hun huiskerk. Hun wag<strong>en</strong><br />

beschermt h<strong>en</strong>. Er staan dan ook altijd<br />

wel kaars<strong>en</strong>, beeldjes <strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijke. <strong>Het</strong><br />

verbindt h<strong>en</strong> ook met elkaar, omdat<br />

ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> dat zo doet. Hun verzekering<br />

is dat God h<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rweg op reis<br />

beschermt. Als je altijd op pad b<strong>en</strong>t,<br />

betek<strong>en</strong>t dat ook dat je je niet kunt verbind<strong>en</strong><br />

aan e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schap die niet<br />

<strong>de</strong> jouwe is. En zelfs nu <strong>de</strong> meest<strong>en</strong> op<br />

e<strong>en</strong> vaste plek lev<strong>en</strong>, is het nog steeds<br />

moeilijk die binding aan te gaan met<br />

<strong>de</strong> lokale geloofsgeme<strong>en</strong>schap.”<br />

“Zo’n <strong>de</strong>rtig jaar geled<strong>en</strong> is <strong>de</strong> jaarlijkse<br />

Sinti be<strong>de</strong>vaart naar Roermond ontstaan.<br />

Daar kom<strong>en</strong> Sinti uit binn<strong>en</strong>- <strong>en</strong><br />

buit<strong>en</strong>land. <strong>Het</strong> geeft h<strong>en</strong> <strong>de</strong> geleg<strong>en</strong>heid<br />

voor hun geloof te reiz<strong>en</strong>, elkaar te<br />

ontmoet<strong>en</strong> <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>, op hun manier,<br />

uiting te gev<strong>en</strong> aan hun geloof. Daar<br />

kunn<strong>en</strong> wij nog wat <strong>van</strong> ler<strong>en</strong>, hoor.”<br />

Pastorale zorg<br />

“Wij”, zoals pater Jan <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Zandt<br />

consequ<strong>en</strong>t <strong>de</strong> Kerk noemt, “hebb<strong>en</strong><br />

ons het lot <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> al<br />

vroeg aangetrokk<strong>en</strong>.” Vanaf 1918, to<strong>en</strong><br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> verplichte standplaats<strong>en</strong><br />

aanwez<strong>en</strong> die vaak geïsoleerd <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

bewoon<strong>de</strong> kern<strong>en</strong> lag<strong>en</strong>, raakt<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

woonwag<strong>en</strong>bewoners reeds in e<strong>en</strong><br />

soort isolem<strong>en</strong>t. Paters, broe<strong>de</strong>rs <strong>en</strong><br />

zusters ontfermd<strong>en</strong> zich over <strong>de</strong> gezinn<strong>en</strong>.<br />

De Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog bracht<br />

met name <strong>de</strong> Sinti <strong>en</strong> Roma bevolking<br />

veel <strong>leed</strong>. Van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>porteerd<strong>en</strong> keerd<strong>en</strong><br />

er slechts <strong>de</strong>rtig terug. Bij h<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

zij die war<strong>en</strong> achtergeblev<strong>en</strong> was er e<strong>en</strong><br />

diepe wond geslag<strong>en</strong> in het vertrouw<strong>en</strong><br />

in <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse overheid. “Sowieso<br />

zijn ze wars <strong>van</strong> officiële instanties,<br />

papier<strong>en</strong>, afsprak<strong>en</strong>, bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>rgelijke.”<br />

C<strong>en</strong>tralisatie betek<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

isolatie<br />

“Na <strong>de</strong> oorlog moest alles weer<br />

opnieuw opgebouwd word<strong>en</strong>.” Min of<br />

meer gestuurd door <strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid, trachtte <strong>de</strong> Kerk <strong>de</strong><br />

pastorale zorg vorm te gev<strong>en</strong>. “Met <strong>de</strong><br />

komst <strong>van</strong> <strong>de</strong> Woonwag<strong>en</strong>wet in ’68<br />

ontstond e<strong>en</strong> ongunstige situatie.” <strong>Het</strong><br />

leek eerst e<strong>en</strong> goed i<strong>de</strong>e: grote c<strong>en</strong>tra<br />

met alle voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> ter plekke:<br />

schol<strong>en</strong>, kapelletjes, maatschappelijk<br />

werk etc. “Maar in <strong>de</strong> praktijk kwam<br />

het erop neer dat <strong>de</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners,<br />

<strong>en</strong> ook <strong>de</strong> Sinti <strong>en</strong> Roma, steeds<br />

ver<strong>de</strong>r geïsoleerd raakt<strong>en</strong>.” De burgers<br />

zag<strong>en</strong> h<strong>en</strong> steeds meer als aparte groep<strong>en</strong><br />

die buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving stond<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners zelf<br />

was het aanleiding hun eig<strong>en</strong> cultuur<br />

<strong>en</strong> gewoont<strong>en</strong> vast te houd<strong>en</strong> <strong>en</strong> ver<strong>de</strong>r<br />

te cultiver<strong>en</strong>. De aandacht <strong>en</strong> zorg <strong>van</strong>uit<br />

<strong>de</strong> Kerk werd wel zeer gewaar<strong>de</strong>erd.<br />

Doopjes, communieviering<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ook<br />

<strong>de</strong> wekelijkse Eucharistieviering<strong>en</strong><br />

vond<strong>en</strong> daar plaats. De aalmoez<strong>en</strong>iers,<br />

er war<strong>en</strong> er op e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t<br />

vijftig in het hele land, war<strong>en</strong> er kind<br />

aan huis. <strong>Het</strong> was ‘hun’ pater.<br />

Dec<strong>en</strong>tralisatie<br />

Na ti<strong>en</strong> jaar zag <strong>de</strong> overheid in dat <strong>de</strong><br />

grote c<strong>en</strong>tra niet werkt<strong>en</strong> <strong>en</strong> in ’78 volg-<br />

26 27


Naar schatting <strong>van</strong> het PWN won<strong>en</strong> in<br />

heel Ne<strong>de</strong>rland rond <strong>de</strong> 33.000 woonwag<strong>en</strong>bewoners<br />

<strong>en</strong> ongeveer 12.000<br />

Sinti <strong>en</strong> Roma. In het bisdom <strong>van</strong> D<strong>en</strong><br />

Bosch won<strong>en</strong> zij in 120 parochies (in<strong>de</strong>ling<br />

<strong>van</strong> 2009): 5800 woonwag<strong>en</strong>bewoners<br />

<strong>en</strong> ongeveer 3000 Sinti <strong>en</strong> Roma.<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>c<strong>en</strong>tralisatie. Bijna alle grote<br />

kamp<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> opgehev<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong><br />

moest in kleine c<strong>en</strong>tra – maximaal 15<br />

wag<strong>en</strong>s – gaan won<strong>en</strong>. I<strong>de</strong>e daarachter<br />

was dat m<strong>en</strong> uitein<strong>de</strong>lijk in <strong>de</strong> wijk zou<br />

integrer<strong>en</strong>. Dat gold ook voor e<strong>en</strong> grote<br />

groep Roma die in die tijd illegaal in<br />

Ne<strong>de</strong>rland kwam. Na veel geharrewar<br />

mocht<strong>en</strong> ze blijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> kreg<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong><br />

Ne<strong>de</strong>rlands paspoort. Dat moest echter<br />

in zo’n korte tijd gebeur<strong>en</strong>, dat vel<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> h<strong>en</strong> nooit zijn ingeschrev<strong>en</strong>. “Tot<br />

op <strong>de</strong> dag <strong>van</strong> <strong>van</strong>daag zie je daar <strong>de</strong><br />

gevolg<strong>en</strong> <strong>van</strong>: ou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> daar <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> die stateloos zijn. Naar onze<br />

schatting zijn dat er ruim duiz<strong>en</strong>d.<br />

En dat blijft gewoon voortbestaan. Wij<br />

k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> h<strong>en</strong>, ons vertrouw<strong>en</strong> ze wel,<br />

maar hun situatie blijft slecht. Dat<br />

is e<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong> waar het<br />

PWN aandacht voor vraagt.”<br />

Verhar<strong>de</strong> houding<br />

“Wij zijn met <strong>de</strong> ontwikkeling <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>c<strong>en</strong>tralisatie meegegaan <strong>en</strong> <strong>de</strong> pastorale<br />

zorg verschoof <strong>van</strong> categoriaal<br />

naar regionaal, oftewel <strong>van</strong> <strong>de</strong> aalmoez<strong>en</strong>iers,<br />

<strong>de</strong> paters, naar <strong>de</strong> parochie. Al<br />

die tijd hebb<strong>en</strong> we <strong>de</strong> parochiegeestelijk<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> nog werkzame aalmoez<strong>en</strong>iers<br />

tracht<strong>en</strong> te adviser<strong>en</strong>.” <strong>Het</strong> moet pater<br />

Van <strong>de</strong>r Zandt <strong>van</strong> het hart dat hij daar<br />

niet onver<strong>de</strong>eld positief over is. “Wat je<br />

in <strong>de</strong> gehele sam<strong>en</strong>leving ziet, gebeurt<br />

ook veelal in <strong>de</strong> Kerk. M<strong>en</strong> verhardt.<br />

Waar voorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> paters op <strong>de</strong> kamp<strong>en</strong><br />

ge<strong>lief</strong>d war<strong>en</strong> om hun meelev<strong>en</strong>, hun<br />

warmte <strong>en</strong> oprechte interesse, lijkt het<br />

nu vaak om regels te gaan. En dat is<br />

zo jammer, want op die manier hor<strong>en</strong><br />

wij als christ<strong>en</strong><strong>en</strong> niet met elkaar om<br />

te gaan. Eerst moet er <strong>de</strong> interesse zijn<br />

voor <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s, dan kom<strong>en</strong> <strong>de</strong> regels<br />

pas. Dit geldt ook voor het reguliere<br />

welzijnswerk. Ook daar is <strong>de</strong> houding<br />

<strong>en</strong>orm verhard.”<br />

Alles weg<br />

“Eind jar<strong>en</strong> neg<strong>en</strong>tig <strong>van</strong> <strong>de</strong> vorige<br />

eeuw wordt <strong>de</strong> Woonwag<strong>en</strong>wet officieel<br />

afgeschaft. Concreet houdt het in dat<br />

<strong>de</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners, ev<strong>en</strong>als <strong>de</strong><br />

Sinti <strong>en</strong> Roma, ook officieel niet meer<br />

als e<strong>en</strong> min<strong>de</strong>rheidsgroepering word<strong>en</strong><br />

gezi<strong>en</strong>. Met an<strong>de</strong>re woord<strong>en</strong>: er wordt<br />

niet meer voorzi<strong>en</strong> in specifieke zorg<br />

<strong>van</strong>uit <strong>de</strong> overheid. En aangezi<strong>en</strong> er<br />

vrijwel ge<strong>en</strong> aalmoez<strong>en</strong>iers meer actief<br />

zijn, is ook <strong>de</strong> specifieke zorg <strong>van</strong>uit<br />

<strong>de</strong> Kerk nihil. “Alles was weg. Wat nu?<br />

was to<strong>en</strong> <strong>en</strong> is eig<strong>en</strong>lijk nog steeds <strong>de</strong><br />

vraag.” In 2009 overlijdt <strong>de</strong> laatste aalmoez<strong>en</strong>ier,<br />

pater Piet Ding<strong>en</strong>outs s.m..<br />

Hij bedi<strong>en</strong><strong>de</strong> ruim veertig jaar in D<strong>en</strong><br />

Bosch <strong>en</strong> omgeving ‘zijn’ woonwag<strong>en</strong>bewoners.<br />

Vanaf dan is het parochiepastoraat<br />

<strong>de</strong>finitief verantwoor<strong>de</strong>lijk.<br />

Wat nu?<br />

<strong>Het</strong> werk <strong>van</strong> pater Jan <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Zandt<br />

<strong>en</strong> het PWN conc<strong>en</strong>treert zich al jar<strong>en</strong><br />

op het bemid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> originele<br />

woonwag<strong>en</strong>bewoners, Sinti <strong>en</strong> Roma<br />

<strong>en</strong> kerkelijke instanties, bisschopp<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> priesters, overheidsinstanties, <strong>de</strong><br />

regering, on<strong>de</strong>rwijsinstelling<strong>en</strong> etc etc.<br />

“Nog steeds, <strong>en</strong> misschi<strong>en</strong> wel meer<br />

nodig dan voorhe<strong>en</strong>, wijz<strong>en</strong> wij op <strong>de</strong><br />

achterstandsituatie <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />

Bij <strong>de</strong> overheid <strong>en</strong> bij <strong>de</strong> Kerk vall<strong>en</strong> ze<br />

vaak tuss<strong>en</strong> wal <strong>en</strong> schip. Zo hebb<strong>en</strong><br />

we al e<strong>en</strong> paar jaar e<strong>en</strong> Roma helpproject<br />

lop<strong>en</strong>.”<br />

“Will<strong>en</strong> we in Ne<strong>de</strong>rland <strong>de</strong> integratie<br />

<strong>van</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners, Sinti <strong>en</strong><br />

Roma in Kerk <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>leving echt<br />

kans gev<strong>en</strong>, dan moet<strong>en</strong> we op<strong>en</strong>staan<br />

voor hun eig<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> die e<strong>en</strong> plek<br />

gev<strong>en</strong>, ook in <strong>de</strong> parochie. Bei<strong>de</strong> kant<strong>en</strong>,<br />

<strong>de</strong> woonwag<strong>en</strong>bewoners <strong>en</strong> <strong>de</strong> burgers,<br />

moet<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> aan relatieverbetering.<br />

<strong>Het</strong> gaat niet in eerste instantie<br />

om e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> parochiestructuur, maar<br />

om e<strong>en</strong> op<strong>en</strong>, vri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijke houding<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> pastoor <strong>en</strong> <strong>de</strong> parochian<strong>en</strong>. Wie<br />

goed doet, goed ontmoet, ook al zal er<br />

veel geduld voor nodig zijn.”<br />

Y. Koopman-Snep<br />

28

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!