Leren van tegenspraak en tegenwicht
Leren van tegenspraak en tegenwicht - School voor Openbaar Bestuur
Leren van tegenspraak en tegenwicht - School voor Openbaar Bestuur
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Aardema daarover: “Ontzett<strong>en</strong>d veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn bezig met informatie<br />
vrag<strong>en</strong> aan ander<strong>en</strong>, die dat met de pest in hun lijf aanlever<strong>en</strong>. Dat komt<br />
allemaal in e<strong>en</strong> systeem terecht waar beleidsmakers <strong>en</strong> overheidsbestuurders<br />
betrekkelijk weinig mee kunn<strong>en</strong>” (2007).<br />
Ook in zijn rapport over de ler<strong>en</strong>de overheid wijst de wrr vooral op de<br />
risico’s: “Normatieve vrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> inhoudelijke afweging<strong>en</strong> verdwijn<strong>en</strong> naar<br />
de achtergrond t<strong>en</strong> gunste <strong>van</strong> e<strong>en</strong> b<strong>en</strong>adering die de transparantie <strong>van</strong><br />
het proces, het correct volg<strong>en</strong> <strong>van</strong> de procedures, <strong>en</strong> het met<strong>en</strong> <strong>en</strong> controler<strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> het resultaat c<strong>en</strong>traal stell<strong>en</strong>. In zo’n klimaat wint de keuze<br />
voor stellige uitsprak<strong>en</strong> het <strong>van</strong> lastige boodschapp<strong>en</strong>, de constructieve<br />
dialoog, de bezinning <strong>en</strong> het onderzoek” (wrr 2006). De raad plaatst zich<br />
daarmee in de lange rij <strong>van</strong> vertolkers <strong>van</strong> de tekortkoming<strong>en</strong> <strong>van</strong> resultaatgerichte<br />
sturingsconcept<strong>en</strong>.<br />
De afgelop<strong>en</strong> drie jaar hebb<strong>en</strong> het Sociaal <strong>en</strong> Cultureel Planbureau<br />
(“Bestuur aan band<strong>en</strong>”), de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling<br />
(“Bevrijd<strong>en</strong>de kaders”) <strong>en</strong> de Algem<strong>en</strong>e Rek<strong>en</strong>kamer (“Tuss<strong>en</strong> beleid <strong>en</strong> uitvoering’”)<br />
op dit risico gewez<strong>en</strong>. In 2006 concludeerde de wrr (“Bewijz<strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> goede di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing”) dat de kwaliteit <strong>van</strong> de di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing lijdt<br />
onder onnodige regeldruk, de grote hoeveelheid verantwoordingsplicht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> te grote afstand tuss<strong>en</strong> beleid <strong>en</strong> uitvoering. Onder de vlag “beroepszeer”<br />
wijst Weggeman op de scheiding die is ontstaan tuss<strong>en</strong> werkvloer <strong>en</strong><br />
managem<strong>en</strong>t.<br />
Kort sam<strong>en</strong>gevat komt de kritiek hier op neer. We lev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> complexe<br />
wereld die continu verandert <strong>en</strong> waar iedere<strong>en</strong> <strong>van</strong> iedere<strong>en</strong> afhankelijk<br />
is: simplistische doelstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> indicator<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> daarom nooit werk<strong>en</strong>.<br />
In plaats daar<strong>van</strong> moet gericht word<strong>en</strong> gezocht naar de inzicht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
zorg<strong>en</strong> <strong>van</strong> belanghebb<strong>en</strong>d<strong>en</strong> uit de praktijk. Alle<strong>en</strong> kwalitatieve evaluaties,<br />
waarbij m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> waardering<strong>en</strong> <strong>van</strong> betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> zwaar weg<strong>en</strong>,<br />
leid<strong>en</strong> tot rijk inzicht <strong>en</strong> ‘wijs’ beleid (vergelijk Guba <strong>en</strong> Lincoln, 1989).<br />
De discussie spitst zich in de media toe op professionals. Het beeld is dat<br />
uitvoeringsprocess<strong>en</strong> ‘dichtgeregeld’ rak<strong>en</strong> met teveel voorschrift<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
indicator<strong>en</strong>. Het werk <strong>van</strong> politieag<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, verplegers of toezichthouders<br />
verwordt dan tot e<strong>en</strong> proces op de automatische piloot waarbinn<strong>en</strong> ge<strong>en</strong><br />
ruimte over is voor ler<strong>en</strong>de professionals. De voordel<strong>en</strong> <strong>van</strong> resultaatsturing<br />
rak<strong>en</strong> in de publieke discussie op de achtergrond (zie bijvoorbeeld<br />
Van der Knaap, 2006).<br />
14 Vorm gev<strong>en</strong> aan inhoud