Zaπtita na vinovata loza

Zaπtita na
vinovata
loza

Sodræina
2 VOVED
3 BOLESTI I ©TETNICI NA VINOVATA LOZA
4 Plamenica na v. loza (Plasmopara viticola)
6 Pepelnica na v. loza (Uncinula necator)
8 Sivo gniewe na grozjeto (Botrytis cinerea)
10 Crna damkavost na v. loza (Phomopsis viticola)
12 Crvena paleæ na v. loza (Pseudopeziza tracheiphila)
13 Kiselo gniewe
14 Eska na vinovata loza - apopleksija (Phaeomoniella
chlamydospora, Stereum hirsutum, Phellinus ignirarius)
16 Zlatno æoltilo (Flavescens doree)
18 Æolt grozdov molec (Eupoecilia ambiguella)
18 Siv grozdov molec (Lobesia botrana)
19 Akarini (Phylocoptera vitis)
20 Erinozi (Eriophyes vitis)
21 Cigaraπ (Byctiscus betulae)
22 Lozini pipi (Otiorrynchus spp.)
23 Lozovi sovici (fam. Noctuidae)
24 Cikadi (Scaphoideus titanus, Empoasca vitis)
26 PLEVELI VO LOZOVITE NASADI
27 Zaπtita na pove¸egodiπnite nasadi od pleveli
28 IZBOR NA PREPARATI ZA ZA©TITA NA
VINOVATA LOZA
38 PROGRAMA ZA PRSKAWE PROTIV BOLESTI
41 Programa za zaπtita na vinovata loza so fungicidi
od Syngenta
42 Programa za zaπtita na vinovata loza so herbicidi i
insekticidi od Syngenta
43 PREPARATI ZA ZA©TITA NA LOZOVITE NASADI
46 PLAMENICA - strategija na zaπtita
47 PEPELNICA - strategija na zaπtita

Voved
Ve¸e so vekovi lozovite nasadi im davaat poseben peËat
na makedonskite kraevi. Lozarstvoto ne e samo vaæna
ekonomska granka, tuku e i silno vkoreneta tradicija.
Se pogolemite barawa na pazarot i rasteËkata ponuda
na vrvni vina, postavuvaat pred lozarite barawe da
sekoja godina osiguraat konstanten i kvaliteten prinos.
Samo zdravo grozje vo esen dava vino koe gi zadovoluva
barawata i na najprebirlivite potroπuvaËi. Eden od
najznaËajnite komponenti vo proizvodstvoto na grozje e
zaπtitata na vinovata loza od bolesti, πtetnici i pleveli.
Bolesti
i πtetnici
na vinovata loza
Efikasna zaπtita na vinovata loza ne e ednostavna
zadaËa, bidej¸i od lozarite bara znaewe za bolestite i
πtetnicite, za uredite za prskawe, za pravilnite postapki
pri prskaweto i dobro poznavawe na sredstvata za
zaπtita na rastenijata. I vo Makedonija se pove¸e se ceni
integriranoto proizvodstvo na grozje, koe πto stana dobra
i postojana praksa na mnogu lozari. Pred vas e broπura
koja ednostavno i jasno gi iznesuva kluËnite podatoci za
najvaænite bolesti i πtetnici na vinovata loza, i
preporaki za upotreba na sredstva za zaπtita na
rastenijata na naËin koj garantira uspeπno i prifatlivo
proizvodstvo za Ëovekot i okolinata. PreporaËanite
sredstva i programi za prskawe reËisi vo celost se
vklopuvaat vo naËelata na integrirano proizvodstvo na
grozje (tamu kade πto odstapuva toa e navedeno).
Broπurata e zbir na bogati iskustva na firmata Syngenta,
koja nastana so zdruæuvawe na Novartis i Zeneca, i e vo
svetski razmeri nesporedlivo najgolem provajder na kvalitetni
proizvodi za zemjodelieto (sredstva za zaπtita na
rastenijata i semiwa).

Plamenica na vinovata loza
Plasmopara viticola
Plamenicata, zaedno so pepelnicata, e
najopasna i najËesta bolest kaj vinovata
loza i ne pominuva nitu godina bez da
predizvika pogolemi ili pomali πteti
na vinovata loza. Plamenicata moæe da
gi napadne site delovi na vinovata loza,
iako najmnogu πteti pravi na grozjeto i
listot.
Masleni damki
- karakteristiËni
simptomi na zaraza
na listovite so plamenica
vetnite vremenski uslovi (koga proseËnata
temperatura tri dena ne padne pod 11 0 S,
koga vo tekot na 24 Ëasa padne barem 10mm
voden talog, a goleminata na listovite
e 2-3 sm). Zimskite spori na opadnatite
listovi rtat vo prolet vo posebni tvorbi
makrosporangii, od koi se razvivaat
zoospori. Veterot i doædovnite kapki
gi prenesuvaat zoosporite na livËiwata,
na koi rtat. Prvite zarazi vo naπi klimatski
uslovi obiËno se pojavuvaat vo
vtorata polovina na maj. Zoosporite rtat
niz stomite. Duri po nekolku dena (zavisno
od temperaturata i vlaænosta) moæat
da se primetat prvite vidlivi znaci
æoltenikavi masleni damki. Istovremeno
za den ili dva se pojavuva bela prevlaka
vo vid na muvla vo koja se sozdavaat letnite
spori priËiniteli na natamoπnite
zarazi. Vremeto od poËetokot na zarazata
do pojavata na prvite vidlivi znaci
(inkubacija) kon krajot na Maj moæe da
iznesuva 12-15 dena, a kon krajot na juni
4-6 dena. Plamenicata moæe da gi zafati
zrnata od grozdot se dodeka ne postignat
golemina na zrno graπok (5-7mm) i dodeka
ne se prepokrijat so vosoËen polep, iako
i podocna e moæna zaraza preku raËkite,
kade stomite se seuπte otvoreni.
Micelium na listot
Micelium na mlad grozd
BIOLOGIJA NA BOLESTA: Gabata
prezimuva vo oblik na zimski spori na
opadnatite listovi. Prvite proletni
zarazi se moæni koga ¸e se ispolnat sood-
Zaπtita: Prskawe spored preventivnata
programa; treba da se zapoËne so fungicidot
BRAVO 500 SC, potoa (2-3 pati) so RIDOMIL
GOLD MZ 68 WG i RIDOMIL GOLD COMBI 45 WG,
a potoa so QUADRIS 25 SC (2-3 pati).

Pepelnica na vinovata loza
Uncinula necator
Pepelnicata na vinovata loza e dobro
poznata bolest koja stanuva se pogolem
problem, bidej¸i poslednite godini
praveπe pogolemi πteti otkolku plamenicata.
Na toa mu odeπe vo prilog i povolnite
klimatski uslovi za razvoj na bolesta,
intervalite meÛu prskawata koi voglavno
se prilagoduvaat na zaπtitata od plamenica,
docno ili loπo izvrπeni zeleni
intervencii i gusti sistemi na odgleduvawe.
BIOLOGIJA NA BOLESTA: Pepelnicata na
vinovata loza prezimuva kako micelium vo
Grozd zarazen od
Pepelnica
papkite, od kade vo prolet gi puπta svoite
hifi na ve¸e poteranite lastari i listovi.
Gabata ja prerasnuva povrπinata na
listot i od niv rti vo vnatreπnosta na
tkivoto i cica hranlivi materii. Podocna
se sozdavaat konidii koi so veterot se
raznesuvaat po nasadot. Na konidiite za
rtewe ne im se potrebni vodeni kapki
bidej¸i samite sodræat dovolno vlaga.
Poslednite godini struËwaciteustanovija
deka pepelnicata prezimuva i vo oblik
na polni plodiπta na listovite, lastarite
i jaguridata, koi vo tekot na zimata
ostanuvaat vo nasadot. Polnite spori
ovozmoæuvaat rana zaraza.
Prvite zarazi obiËno ne se zabeleæuvaat.
NajËesto pepelnicata se razviva vo oblik
na sivkasta povrπinska prevlaka na zrnata,
listovite i krakovite. Gabata ja prerasnuva
pokoæicata na zrnoto, koja se stvrdnuva,
prestanuva so rast i ako se zarazi vo
golemina pogolema od zrno graπok podocna
puka, taka da se gledaat semkite. Vo leto
gabata se razviva na krakovite vo oblik
na yiyakova-rÛava prevlaka. Periodite
na golemi razliki meÛu dnevna i no¸na
temperatura i visoka relativna vlaænost
na vozduhot izvonredno pogoduvaat za
razvoj na pepelnicata. Vremeto od zaraza
do nova pojava na konidii trae 7 - 14
dena, zavisno od vremenskite uslovi.
Pepelnica na vinovata
loza - zaraza na lastarot
Zaπtita: Vaæni se prskawata so THIOVIT JET 80 WG. Vo vreme na buen
porast (cvetawe) lozata treba da se prska so TOPAS 100 EC (do 3
pati), odnosno QUADRIS .

Sivo gniewe na grozjeto
Botrytis fuckeliana
Sivoto gniewe e parazit na slabostite i
povredite koi nastanuvaat kako posledica na
ubodi od insekti, bolesti ili grad. Vo okolinata
e mnogu rasprostraneta, bidej¸i æivee na
izumreniot rastitelen materijal. Akouslovite
za razvoj na gabata se povolni (hrana, toplina,
vlaænost), moæe brzo da se transformira vo
πtetnik i da napadne brojni kulturi.
BIOLOGIJA: Gnieweto go predizvikuva bezpoloviot
oblik na sivoto gniewe (Botrytis cynerea).
Sivoto gniewe prezimuva na mrtvite rastitelni
materii, od kade na prolet se πiri.
Gniewe na
grozjeto
Zarazata vo soodvetni uslovi, (pogodna
temperatura, visoka relativna vlaænost)
e moæna od prolet pa se do esen. Sivoto
gniewe najËesto se pojavuva na grozdot,
lastarite i listovite. Posle jaki zimi so
izmrznuvawa, no i vo prenaÛubreni nasadi,
sivoto gniewe moæe da gi zarazi lastarite,
listovite i grozdovata resa. PoËesta e
zarazata koja se pojavuva posle cvetaweto,
koga bolesta se naseluva na opadnatite
cvetni kapiËki, odkade vo pogodni vremenski
uslovi se πiri na celiot grozd.
Ponekogaπ sivoto gniewe se javuva ve¸e
vo sredinata na juli na zelenite zrna koi
se ispaknuvaat, a ja narekuvame zeleno ili
kiselo gniewe. Najgolemi πteti sivoto
gniewe pravi na grozdovite koi dozrevaat.
So dozrevaweto na grozdovite se zgolemuva
moænosta za zarazi. PoËnuva gniewe
koe predizvikuva golemi πteti. Vo godini
koi se pogodni za razvoj na sivoto gniewe
moæe da propadne i do 80% od prinosot.
Podocna, vo podrumite, vinoto proizvedeno
od grozje jako zarazeno so sivo gniewe,
¸e ima nesakan miris, brzo ¸e menuva boja,
slabo ¸e se bistri, a crvenite vina nema
da bidat dovolno oboeni. Pojavata na sivo
gniewe se smaluva so umereno Ûubrewe
so azot i pravovremeni izvrπeni zeleni
intervencii, iako e najvaæna pravilno
nasoËena hemiska zaπtita.
Sivo gniewe - na
nodiite
Zaπtita: Upotreba na botriticid SWITCH 62,5 WG ili CHORUS
75 WG, spored programata, 2 pati vo godinata, ili BRAVO 500 SC..

Crna damkavost na vinovata loza
Phomopsis viticola
lastarite lesno puka. Bolesta poretko gi
zafa¸a listovite i grozdot. Pri pojaki
vetrovi zarazenite krakovi moæe da se
skrπat. Osven odstranuvawe na zarzeniot
krak mnogu e vaæna hemiskata zaπtita
vo ranite razvojni fazi na vinovata loza
(B - C).
Zaπtita: Prvoto prskawe so kontaktni
fungicidi treba da se izvrπi koga
izbojcite se so golemina 1-2 sm. Podocna, vo
vreme na zaπtitata od plamenica, lozata,
treba da se zaπtiti so RIDOMIL GOLD ili
QUADRIS ili BRAVO.
Bolesta vo posledno vreme, osobeno vo
doædlivi proletni uslovi, predizvikuva
πteti na osetlivi sorti vinova loza.
Zarazenata loza poleka zakrælavuva i go
smaluva prinosot.
KarakteristiËni
simptomi na crnata
damkavost - na
mladi izbojci
BIOLOGIJA: Gabata prezimuva kako
micelium vo vidlivo pobeleniot
krak, od kade se πiri na papkite koi
neramnomerno poteruvaat. Vo ladni i
doælivi proletni uslovi, koga lozata
raste po sporo, gabata se πiri i pravi
najgolema πteta na lastarite. Korata na
Crna damkavost na
vinovata loza - na
mlad grozd
10
11

Crvena paleæ na vinovata loza
Pseudopeziza tracheiphila
Kiselo gniewe
Crvenata paleæ na listot e bolest koja
vo minatoto, pred se na nasadite na lesni
pesoËni poËvi, moæeπe da napravi golemi
πteti. Bolesta se javuva pred plamenicata i
zatoa Ëesto gi iznenaduva lozarite.
BIOLOGIJA: Rano vo prolet od opadnatite
listovi izbivaat posebni spori, koi
veterot i doædot gi prenesuvaat na livËiwata,
kade rtat. Gabata vo listot raste vo
sprovodnite sadovi i spreËuva protok na
sokovite. Zaradi nedostatok na voda napadnatoto
tkivo meÛu nervite se suπi i opaÛa. Se
pojavuvaat zabeleæitelni damki oiviËeni
so nervite. ©tetata se pojavuva posredno,
poradi namalena lisna povrπina vo vreme na
bujniot porast na lozata pred cvetawe.
12
KarakteristiËni
simptomi na crvenata
paleæ - na list
Zaπtita: Prvoto prskawe so kontaktni fungicidi treba da se
izvrπi vo vreme koga izbojcite se so golemina 8-10 sm, a podocna
koga se prska za zaπtita od plamenica, so Ridomil GOLD ili
Quadris ili Bravo.
Se poËesto vo lozovite nasadi e prisutno
t.n. "kiselo gniewe" koe e predizvikano od
kompleks na kvasci i bakterii priËiniteli
na kiselinskata fermentacija. ©tetite
se javuvaat samo kaj grozje koe na bilo
koj naËin e oπteteno (ubodi od insekti,
mehaniËki oπtetuvawa od grad, pukawe
od pepelnica i dr.). Ova zaboluvawe osobeno
pretstavuva problem kaj trpeznite
sorti grozje (koi voglavno se navodnuvaat)
zaradi zgolemenata vlaænost na poËvata
doaÛa do omeknuvawe na pokoæicata na
zrnata, a so toa i poosetliva na mehaniËki
oπtetuvawa.
Kiselo gniewe na grozd
Zaπtita: Bidej¸i ne postojat preparati za direktno suzbivawe na
priËinitelite na ova zaboluvawe, edinstvena merka za nivno suzbivawe
e so spreËuvawe na pojava na oπtetuvawa na zrnata (redovna
zaπtita od pepelnica, kvalitetna zaπtita od πtetnici,
pravilno odreduvawe na zalivnite normi, upotreba na bakarni
preparati vo poslednite tretirawa).
13

Eska na vinovata loza - apopleksija
(Phaeomoniella chlamydospora, Stereum hirsutum, Phellinus ignirarius)
æoltenikavi (kaj belite sorti) ili crvenkasti
(kaj crnite sorti) nekrotiËni damki
meÛu nervite, prvo gi zafa¸a listovite vo
osnovata na lastarite, a potoa i ostanatite.
Nekrozite se πirat, listot se
suπi i predvremeno otpaÛa. Zarazenite
grozdovi izgledaat normalno no zrnata
ne se razvivaat pravilno i ne zreat
navremeno. Ponekogaπ na epidermisot na
zrnata se javuvaat temno qiqakovi damki,
zrnoto moæe da raspukne i da se isuπi, a
moæe i da go zadræi turgorot do kraj.
Eskata e kompleksna bolest koja
sukcesivno ja predizvikuvaat pove¸e gabi,
a se manifestira vo vid na belo gniewe na
"Ëokotot". Ovaa bolest e prisutna sekade
vo svetot so mali neznaËitelni razliki
od Evropa do Amerika, najverojatno poradi
klimatskite i agrotehniËkite razliki.
NajËesto se javuva vo uslovi na topla
klima, a vo Makedonija doaÛa do izraz
uπte pove¸e ne samo poradi suπnite i
æeπki letni temperaturi tuku i poradi
zimskite periodi so niski temperaturi.
Postojat dva tipa na ovaa bolest i toa
hroniËen kaj koj lisjata se suπat i opa|aat,
a drugiot e akutniot tip koga nenadejno
i brzo moæe da se isuπi celata loza.
Simptomite se javuvaat na site delovi
na lozata, a prvite moæe da se zabeleæat
posle cvetaweto i vo tekot na celata
vegetacija. Na listot se javuvaat
Eska - simptomi
na list
Simptomite na ovaa bolest moæe da
se pojavat samo na listot ili samo na
grozdot, a simptomite na lastarite ne se
javuvaat sekoja godina.
Zaπtita: Suzbivaweto na ovaa bolest se
sveduva na preventivni agrotehniËki merki
zatoa πto hemiski sredstva nema. Pri rezidbata
treba da se izbegnuva formirawe na
golemi rani na vinovata loza. Odstranetite
delovi od ve¸e zabolenite lozi treba da se
zapalat. Preventivna merka za zaπtita e
i podigaweto na novi nasadi so zdrav posadoËen
materijal, a moæno e (ima odredeni
rezultati) da se vrπi zamena na zabolenoto
steblo so novo "od koren".
14
15

Zlatno æoltilo
(Flavescens doree)
Æoltilata na vinovata loza e ime za
bolesti na vinovata loza predizvikani
od fitoplazmozi. Porano se smetaπe
deka predizvikuvaË na ovie zaboluvawa
se virusi, meÛutoa vo 1967 godina grupa
Japonski nauËnici dokaæaa deka stanuva
zbor za prokariotski organizmi bez kletoËen
ıid - fitoplazmozi. Prv pat edna
takva bolest e opiπana pred polovina vek
vo Francija i e nareËena Flavescens doree, a
podocna e utvrdena i vo drugite evropski
zemji. Æoltilata na vinovata loza gi
predizvikuvaat fitoplazmozi od 5 grupi
no sekako najopasna i najdestruktivna e
Flavescens doree.
Na zarazenite lozi papkite vo prolet
ne poteruvaat ili poteruvaat podocna
od zdravite, porastot na lastarite
e zabaven, internodiite se pokratki, a
nekoi delovi od listovite atrofiraat. Vo
tekot na letoto lastarite se iskrivuvaat
kon poËvata, ne lignificiraat vo potpolnost
i na vrvot im se javuva nekroza.
Takvite lastari vo tekot na zimoto izmrznuvaat.
Listovite stanuvaat cvrsti i
kruti ("krπlivi"), se vitkaat po ivicite,
kaj belite sorti dobivaat æolta boja, a kaj
crnite crvena. Po dolæinata na glavniot
nerv se javuvaat damki koi nekrotiraat. Vo
zavisnost od jaËinata i vremeto na napadot
se suπi i cvetot, a zrnata se zbrËkuvaat
i imaat loπ kvalitet. Simptomite na
fitoplazmozite moæat da bidat sliËni so
virozite i lesno moæe da se zamenat.
Vo prirodata Flavescens doree se πiri iskluËivo
so vektorot - cikada Scaphoideus titanus.
Hranej¸i se so sokovi od zarazenite
rastenija gi usvojuvaat i fitoplazmozite,
a posle Ëetiri do pet nedeli inkubacija vo
samiot insekt patogenot moæe da se prenese
na zdrava loza. Fitoplazmozite ne
se prenesuvaat preku jajcata na cikadata.
Zarazenite zdravi lozi ja manifestiraat
bolesta narednata vegetacija.
Zaπtita: Direktna zaπtita od fitoplazmatskite
æoltila na vinovata loza ne postoi,
no so odredeni indirektni merki moæe
znaËajno da se spreËi pojavata vo regioni
kade se uπte ja nema ili da se namali tamu
kade e prisutna. Mnogu znaËajno e koristewe
na zdrav posadoËen materijal, πto sekako
treba da se regulira so zakon. Suzbivaweto
na vektorot na bolesta moæe da se izvrπi
vo vreme na pileweto na larvite, a se preporaËuvaat
Basudin, Karate Zeon Zeon,
Vertimec, Ultracid, Chromorel D.
Simptomi na list
16
17

Æolt grozdov molec Eupoecilia ambiguella
Akarini
(Phylocoptera vitis)
Siv grozdov molec Lobesia botrana
Grozdovite molci se πtetnici od redot
Lepidoptera, koi se pojavuvaat reËisi vo site
lozarski regioni vo Makedonija. ©tetite
gi priËinuvaat gasenicite na dvata vida.
Gasenicite od prvata generacija vo poËetokot
na juni gi jadat cvetnite resi, cvetovite,
malite zrna i delovi od grozdot. Prvata
generacija obiËno ne predizvikuva ekonomski
znaËajni πteti, iako na sekoi nekolku
godini ima pogolema pojava na gasenici od
prvata generacija koi moæat da priËinat
pogolemi πteti. Vtorata generacija peperutki
se pojavuva vo sredina na juli, a larvite se
vbuπuvaat vo zrnata na gfrozdot, koi moæat
da se isuπat ili gi napaÛa sivoto gniewe.
©tetata moæe da bide mnogu golema, osobeno
vo godini so obilni vrneæi, koga uslovite za
razvoj na sivo gniewe se mnogu povolni. Vo
godini koga vtorata generacija premnogu ¸e se
razmnoæi, neposrednata πteta na grozdot e
golema poradi izbuπenite zrna, koi se suπat
i dobivaat kafena boja. Vtorata geracija gasenici
treba da se suzbiva sekoja godina.
Zaπtita: MATCH 050 EC i KARATE ZEON 5 SC
odnosno KARATE MAX WG 3,75 uspeπno gi
uniπtuvaat grozdovite molci, a BASUDIN
600 EW i ULTRACID 40 WP osven dejstvoto na
molcite gi suzbivaat i podviænite formi
na πtitestite voπki od podredot Coccina,
familiite Pseudococcidae, Lecanidae,
Dispididae i drugi πtetnici.
Gasenica na xoltiot
grozdov molec
Siv grozdov molec
Naprolet so poËetokot na vegetacijata se
zabeleæuva da poedini papki slabo se
razvivaat ili voopπto ne poteruvaaat.
Na lastarite se zabeleæuva skratuvawe
na internodiite, a ponekogaπ od edna
papka izbivaat i pove¸e lastari. Na listovite
se zabeleæuvaat sitni ubodi koi
postepeno se πirat. ©tetite gi predizvikuvaat
mali pajaËiwa so crvena ili
æoltenikava boja koi imaat 4 para noze.
Prezimuvaat pod korata i pod luπpata
na papkite i rano na prolet poËnuvaat
so ishrana - pravat πteti. Vo tekot na
vegetacijata imaat golem broj na
generacii.
Simptomi na list
18
19

Erinozi
(Eriophyes vitis)
Cigaraπ
(Byctiscus betulae)
©tetite gi pravi so zavitkuvawe na
listovite i grizewe na ostanatite
listovi. Na prolet se javuva rano so samoto
poteruvawe na vegetacijata. Vo poËetokot
se hrani so mladite papki, a pokasno so
listovite. Prezimuva kako imago, bojata mu
e od sina do bakarno crvena boja. ©tetite
koi gi pravi se karakteristiËnite svitkuvawa
na listovite vo t.n. "cigari".
Zaπtita: Suzbivaweto e so sobirawe na
svitkanite cigari, ako se malku, a moæe da
se upotrebat hemiski srestva - insekticidi:
Rano na prolet, a Ëesto i vo tekot na
celata vegetacija ¸e najdeme na listovite
"poduvani " mesta, a koga ¸e go zavrtime
od opaËinata na listot se zabeleæuvaat
na poËetokot beluzlavi, a podocna crvenkasto
temni prevlaki (erion). Vo ovie
ispupËuvawa se naoÛaat sitni pajaËiwa so
dva para noze. So samoto cicawe na listovite
se stvara "poduvuvawe" na listot.
PajaËiwata laËat "preÛa" a taa moæe da
se vidi od dolnata strana na listot, koja
Ëesto pati moæe da se zameni so simptomite
na plamenicata.
Erinozi - simptomi na
list
Basudin, Karate Zeon, Ultracid, Chromorel D.
Lozini pipi
(Otiorrynchus spp.)
I lozinata pipa kako i cigaraπot πtetite
gi pravi rano na prolet so nagrizuvawe
na papkite i mladite listovi. Larvite
æiveat na korenot na v. loza. Ovie
πtetnici se polifagni i napaÛaat i drugi
kulturi (drvenesti i poljodelski).
Zaπtita: Suzbivaweto se vrπi vo tekot
na vegetacijata so insekticidite Basudin,
Imago
Zaπtita:
Suzbivaweto na akarinite i
Ultracid, Karate Zeon, Chromorel D.
erinozite e vo tekot na zimata, so zim-
Larva
sko prskawe so Oleoultracid, a vo tekot na
vegetacijata so akaricidot Vertimec i redovna
upotreba na Thiovit Jet vo site prskawa.
20
21

Pedomerka
(Boamia rhomboidaria)
Lozovi sovici
(fam. Noctuidae)
Na prolet Ëesto se sre¸avaat delumno
izedeni papki i mladi lastari i pri
pregled ¸e se najdat gasenici so boja na
lastarite od lozata. ©tetite moæe da
bidat golemi vo zavisnost od brojot na
gasenici. Ima dve generacii, a vtorata se
javuva vo avgust.
Gasenica
Æiveat vo zemja, a vo nedostatok na druga
vegetacija na prolet moæe da se kaËat na
vinovata loza i da vrπat grizewe na mladite
papki i lastarËiwa. Prezimuvaat vo
larva i se javuvaat rano na prolet.
Zaπtita: Suzbivaweto se vrπi so zimsko p
Larva
rskawe so Oleoultracid, a vo tekot na veg-
Zaπtita: Suzbivaweto se vrπi preven-
etacijata so Karate Zeon, Basudin, Ultracid,
tivno so zimskoto prskawe so Oleoultracid,
Chromorel D.
a vo tekot na vegetacijata so Basudin,
Chromorel D, Karate Zeon, Ultracid.
22
23

Cikadi
(Scaphoideus titanus, Empoasca vitis)
Cikadite moraat da se razgleduvaat i
kako znaËaen vektor na fitoplazmatiËni
zaboluvawa (æoltila na vinovata loza).
So ishrana na zarazenite lozi larvite
ili imagata ja usvojuvaat fitoplazmata, a
posle periodot na inkubacija na patogenot
(4-5 nedeli) koga ¸e se preselat so ishranata
na zdravi lozi moæat da izvrπat
nejzino zarazuvawe.
Zaπtita: Suzbivaweto se vrπi so zimski
tretirawa so Oleoultracid, a podocna vo
tekot na vegetacijata so insekticidite
Karate Zeon, Ultracid, Basudin, Chromorel D.
Cikadata Scaphoideus titanus, se pove¸e e
prisutna vo lozovite nasadi vo Makedonija,
osobeno vo juænite reoni. Ovoj πtetnik
e izrazit monofag i se hrani iskluËivo
so cicawe sokovi od rastenija od rodot
vitis. Æenkata polaga po dvaesetina jajca
od krajot na Juli do krajot na Septemvri
pod korata na dvogodiπnite lastari.
Prezimuva vo jajca, a kon krajot na Maj
poËnuva pilewe na larvite koe moæe da
trae do poËetokot na Juli. Larvenite stadiumi
traat od 30 do 50 denovi. Larvite
vednaπ po pileweto se selat na opaËinata
od listot kade praktiËno neprestajno se
hranat. Larvite cicaat sokovi od lisnite
nervi, a imagata pokraj toa cicaat sokovi i
od lisnite drπki i seuπte nezdrvenetite
lastari.
Imago
24
25

Pleveli vo
lozovite nasadi
Zaπtita na pove¸ekodiπnite nasadi
od pleveli
Na kvalitetot na prinosot na ovoπkite
i vinovata loza sekako vlijaat i
plevelite. So svojata prisutnost go
smaluvaat snabduvaweto na lozata i
ovoπkite so voda, ovozmoæuvaat povolni
uslovi za pojava na bolesti i ja
oteænuvaat upotrebata na sredstvata za
zaπtita na rastenijata. Mnogu nasadi so
vinova loza se naoÛaat na strmni tereni,
kade koseweto e oteænato. Upotrebata na
herbicidite vo pove¸egodiπnite nasadi,
pred se vo redovite, sekako e opravdana.
Zaπtita: Vo vreme na buen porast na
plevelite vo prolet - za pove}egodiπnite
pleveli, preporaËlivo e i korektivno -
povtorno prskawe vo esen - prskame so
herbicidot TOUCHDOWN system 4 . Za tesnolisni
ednogodiπni Ë pove¸egodiπni pleveli
moæe da se upotrebi Ë selektivniot
herbicid FUSUILADE FORTE. Herbicidot
GRAMOXONE moæe da se upotrebi za mnogu
zapleveni povrπni vo sluËaj za brzo
dejstvo protiv plevelite kako "hemiska
kosa".
26
27

Izbor na
preparati za
zaπtita na
vinovata loza
QUADRIS 25 SC - PRIPA£A VO NOVATA
HEMISKA GRUPA STROBILURINI
So pojavata na preparatite od grupata na strobilurini, prv
pat vo istorijata na zaπtitata na vinovata loza samo so eden
preparat, na primer Quadris so samo edna aktivna materija,
se postignuva odliËna zaπtita od site najopasni bolesti na
vinovata loza.
Aktivnata materija vo Quadris 25 SC, azoksistrobin, lesno
pominuva niz ıidovite na gabite i deluva na mitohondriite
vo koi se sozdava energija za æivot na gabite. So spreËuvawe
na sozdavaweto na taa energija gabata umira. Zaradi noviot
naËin na dejstvo nema opasnost od vzaemna rezistentnost so
ve¸e poznatite grupi na fungicidi, inhibitorite na biosinteza
na ergosterol, fenilamidite, dikarbo-ksimidite i
benzimidazolite.
Quadris 25 SC registriran e kako preparat protiv najpoznatite
bolesti na vinovata loza, i toa pepelnica (Uncinula necator), plamenica
(Plasmopara viticola) i crna damkavost (Phomopsis viticola).
Istovremeno, Quadris mnogu dobro deluva i na crvenata
paleæ (Pseudopeziza tracheiphilla) i na crno gniewe na grozdovite
(Guignardia bidwellii). OdliËnoto dejstvo na navedenite bolesti
se postignuva so doza 0,75 l/ha ili vo koncentracija 0,075%
so potroπuvaËka na 1000 l voda. Poradi izvonredno dobrata
zaπtita od bolesti, posebno zrnata na grozdot, vo programata
za prskawe Quadris 25 SC se upotrebuva posle izrazitiot sistemik
Ridomil Gold MZ 68 WP. Ako Quadris 25 SC se primeni
posle Ridomil Gold intervalot meÛu niv treba da bide 8-12
dena, a podocna 10-12 dena. Karencijata za Quadris 25 SC na
vinovata loza e 28 dena.
RIDOMIL GOLD MZ 68 WG - EFIKASEN I
SIGUREN PROTIV PLAMENICATA
Ridomil Gold e spoj na dve aktivni materii-metalaksil-M i
mankozeb, πto mu dava odluËuvaËka prednost vo suzbivaweto
na plamenicata na vinovata loza.
28 29

Ridomil Gold e spoj na dve aktivni materii-metalaksil-M i
mankozeb, πto mu dava odluËuvaËka prednost vo suzbivaweto
na plamenicata na vinovata loza.
• Izvonredno brzoto prodirawe na Ridomil Gold vo
rastenieto se postignuva so metalaksil-M, koj navleguva
vo rastitelnoto tkivo za 30 minuti i osiguruva zaπtita od
vnatre. Doæd ne moæe da go izmie.
• OdliËno gi zaπtituva novite lastari. Ridomil Gold ima
izrazito sistemiËno dejstvo. Niz rastenieto se πiri nagore
(akropetralno) i nadolu (bazipetalno), no i preku listot
(translaminarno), so πto gi zaπtituva i novite lastari koi
izrasnale posle prskaweto.
• Vinovata loza ja zaπtituva 10-14 dena. MeÛu sredstvata za
zaπtita od plamenica kaj vinovata loza Ridomil Gold ima
najdolgo kurativno dejstvo (4 dena).
• Mankozeb ima odliËno preventivno dejstvo. Deluva
dolgotrajno i mnogu e perzistenten na listovite. Osven
dejstvoto na plamenicata gi suzbiva i crvenata paleæ
crnata damkavost i crnoto gniewe na zrnata.
Primenata na Ridomil Gold ja preporaËuvame vo doza od
2,5 kg/ha, 2-3 pati vo vreme na buen porast, vo promenlivi
vremenski uslovi i pri silni zarazi (od poËetok na cvetawe
pa se do faza na golemina na zrno graπok). Na lozarite togaπ
im garantira sigurna zaπtita na lozata so svoeto izrazito
sistemiËno i kurativno dejstvo.
Treba da se prska pomalku no pravilno.
1. Ridomil Gold treba da se primeni samo vo kritiËnite periodi-pred
cvetawe i posle cvetawe (vo vreme na buen porast).
PreporaËuvame 2-3 prskawa vo intervali od 10-14 dena.
2. Lozata treba da se prska sekogaπ pred pojava na zaraza
(preventivno).
3. Pri preod na kontaktni fungicidi intervalite treba da
bidat pokratki.
RIDOMIL GOLD COMBI 45 WG - NOVA
POMO© PROTIV PLAMENICATA
Ridomil Gold Combi e kombiniran fungicid vo oblik na vodotoplivi
granuli, a e sostaven od dve aktivni materii. Sodræi
Metalaksil-M 5% i Folpet 40%.
Se upotrebuva za suzbivawe na plamenicata na vinovata loza
(Plasmopara viticola) vo doza od 2 kg/ha. Prvoto tretirawe se preporaËuva
da se izvrπi pred cvetawe, a drugite vo intervali
od 10 -14 dena ili da se kombinira so Ridomil Gold MZ 68 WG.
BRAVO 500 SC - NEZAMENLIV PRED
I POSLE UPOTREBA NA SISTEMICI
Bravo 500 SC e kontakten fungicid so πirok spektar na deluvawe
na pove¸e bolesti. Sodræi 515 g/l aktivna materija
Hlortalonil, a formuliran e vo oblik na koncentrirana suspenzija
(SC). Hlortalonilot e kontakten fungicid koj se vrzuva
za aminokiselinata glutation i go spreËuva deluvaweto na
enzimite. Kako kontakten fungicid ne se premestuva, tuka
ostanuva i postepeno se razgraduva. Deluva na pove¸e vaæni
bolesti na vinovata loza i toa: Plamenica (Plasmopara viticolla),
Crvena paleæ na V. loza (Pseudopeziza tracheiphila), Sivo gniewe
na grozjeto (Botrytis fuckeliana), Crna damkavost (Phomopsis viticola).
Se upotrebuva 2-3 pati vo tekot na vegetacijata vo dozi
od 2-3 kg/ha. OdliËno se nadopolnuva vo programata so sitemiËnite
fungicidi za odredeni bolesti.
TOPAS 100 EC - IDEALEN PARTNER
ZA SUZBIVAWE NA PEPELNICATA
Topas 100 EC e vodeËki triazolen fungicid za zaπtita na
vinovata loza od pepelnica. Prednosta na Topas 100 EC e
sistemiËnoto dejstvo bidej¸i istovremeno gi zaπtituva i
novo porasnatite lastari (posle prskaweto). Intervalot meÛu
prskawata e 10-14 dena. Vo rastitelnoto tkivo vleguva brzo i
30
31

posle 2 Ëasa doædovi ne go izmivaat. Mnogu e vaæno πto Topas
100 EC ne predizvikuva oæegotini, ne go popreËuva rastot i ne
ostava damki na desertnoto grozje. So Topas 100 EC treba da
se prska vo doza 0,25 l/ha, od poËetok na cvetaweto pa natamu,
najmnogu 3 pati vo edna vegetacja.
THIOVIT JET 80 WG - NOVA SOVRE-
MENA I EKOLO[KA FORMULACIJA
Thiovit 80 WG e izvonredno vaæen partner vo programata za suzbivawe
na pepelnicata kaj vinovata loza. Zoπto se veli deka
Thiovit 80 WG e najdobar preparat na baza na sulfur?
Thiovit e sulfur vo oblik na vodotopivi granuli koi izvonredno
dobro samodispergiraat vo voda. Na listot ne predizvikuva
oæegotini. Posebnite dodatoci ovozmoæuvaat podobro dejstvo
na sulfurot, ja zgolemuvaat negovata perzistentnost na listot i
zrnata i spreËuvaat ispirawe. Thiovit reËisi voopπto ne praπi.
Se preporaËuva doza od 3-5 kg/ha pri pojava na bolesta.
SWITCH 62,5 WG - DVOJNA
ZA©TITA OD SIVOTO GNIEWE
Glavni odliki na botriticidot Switch se:
• kombinacija na dve aktivni materii so potpolno razliËni
naËini na dejstvo (ciprodinil i fludioksonil),
• ednata aktivna materija deluva sistemiËno, a drugata kontaktno,
• nema vkrstena rezistentnost so dosega poznatite botriticidi
(triazoli, benzimidazoli i dikarboksimidi),
• izvonredno deluva na sivoto gniewe,
• za rani i sredno docni sorti, Switch prv pat se
primenuva vo vreme na zatvarawe na grozdovite (B) a vtor
pat vo vreme na proπarok i omeknuvawe na zrnata (C),
• Za docni sorti i docni berbi, Switch treba da se upotrebi
prv pat vo vreme na proπarok i omeknuvawe na zrnata (C) a
vtor pat tri nedeli pred berba.
CHORUS 75 WG - NOVI MOÆNOSTI
ZA SUZBIVAWE NA SIVOTO NIEWE
SistemiËen botriticid so nov naËin na deluvawe. Deluva
so inhibicija na biosintezata na aminokiselinite na
gabata i inhibicija na laËewe na hidrolitiËki enzimi.
Go inhibira procesot na penetracija i postignuva odliËna
inhibicija na porastot na miceliumot. Ima dolgotrajno
protektivno i dobro kurativno dejstvo. Poradi karakteristiËniot
naËin na dejstvo nema vkrstena rezistentnost so
dosega poznatite botriticidi. Otporen e na ispirawe od
doædovi ve¸e 2 Ëasa posle tretiraweto.
Pokraj odliËnoto dejstvo protiv sivoto gniewe, Chorus 75
WG ima odliËno dejstvo protiv priËinitelite na kiseloto
gniewe i Glomerella cingulata, a dobro sporedno dejstvo protiv
pepelnica i Guignardia bidwellii.
MATCH 050 EC - INSEKTICID
PRIFATLIV ZA OKOLINATA
Match 050 EC e insekticid koj gi uniπtuva grozdovite molci
taka πto go popreËuva nivniot razvoj (IRI) deluvaj¸i na
jajcata i site stadiumi na larvi. Ja spreËuva sintezata na hitin.
Bidej¸i hitin sozdavaat samo poniskite stadiumi na insekti,
Match 050 EC ne deluva na vozrasni insekti. Match 050 EC od
site insekticidi pogodni za integralna zaπtita ima najdolgo
dejstvo i izvonredno e otporen na izmivawe. NaËinot na dejstvo
(larvicidno i ovicidno) i golemata perzistentnost mu ovozmoæuvaat
golema prilagodlivost vo vreme na prskaweto (mala
moænost za greπka) i dolgo dejstvo. ObiËno vo naπi uslovi
lozata treba da se prska protiv vtorata generacija na grozdovi
molci. Prvata generacija obiËno se suzbiva zavisno od prognozata
na Zemjodelsko-sovetodavnata sluæba. PreporaËan termin
za suzbivawe na grozdovite molci so insekticidot Match e
pojavata na vtorata i tretata generacija (so pratewe na letot).
ToËnoto vreme za prskawe so Match 050 EC najdobro go odreduva
prognostiËkata sluæba. PreporaËana doza e 0,8 - 1,0 l/ha.
33

KARATE ZEON 5 SC - BRZO I
EFIKASNOE
Novata ZEON tehnologija e mikrokapsularna formulacija na
dobro poznatiot preparat KARATE. Goleminata na kapsulite
e idealno podesena da moæe maksimalno da se pokrie lisnata
masa koja se tretira (odnosno rastenieto vo celost), bez da
ostanat nezafateni delovi. Prednost na novata formulacija
e i izvonredniot toksikoloπki odnos kon kulturite, okolinata,
rakuvaËite so prskalicite i krajnite konzumenti na
plodovite.
Karate Zeon sodræi aktivna materija lambda - cihalotrin, od
Ëetvrta generacija vo grupa na piretroidi. Dejstvoto mu e brzo
i efikasno, osobeno na insekti koi aktivno se dviæat. Osven
brzo, preparatot ima i mnogu dobro rezidualno dejstvo, koe e
rezultat na UV zaπtitnata obvivka na mikrokapsulite.
Karate Zeon se primenuva vo koncentracija od 0,01 - 0,015%,
odnosno 0,1 - 0,15 l/ha (10-15 ml za 100 litri voda).
BASUDIN 600 EW - NOVA
FORMULACIJA NA SIGURNIOT
INSEKTCID
Basudin e poznato sredstvo za zaπtita na lozata od molci.
Istovremeno uspeπno suzbiva πtitesti voπki i drugi
πtetnici. Novata EW formulacija (koncentrirana emulzija -
maslo vo voda) za korisnicite e mnogu podobra, a bioloπkata
aktivnost e potpolno soËuvana.
Za suzbivawe na grozdovite molci preporaËuvame upotreba na
Basudin 600 EW vo doza 0,75 do 1,0 l/ha. Za suzbivawe na
πtitestite voπki potrebno e upotreba na pogolema doza 1,5 l/ha.
ULTRACID 40 WP - PROTIV
NAJOTPORNITE ©TETNICI
Ultracid 40 WP ve¸e mnogu godini se primenuva so golem uspeh
za suzbivawe na πtetnicite vo lozarstvoto. I denes ovoj
preparat zavzema svoe mesto vo programata za zaπtita koga
so nasoËenoto suzbivawe sakame da go namalime brojot na
prskawata. Sepak ne smee da se upotrebuva nepromisleno,
tuku tamu kade specifiËnite problemi so πtetnicite baraat
energiËna akcija Ultracid 40 WP dava edinstveno reπenie. Ima
dolgotraen efekt duri i pri promenlivi vremenski uslovi so
odliËno kontaktno i stomaËno dejstvo. Ultracid 40 WP e insekticid
namenet za suzbivawe na πtetni insekti vo lozarstvoto
koj sodræi aktivna materija metidation (40%).
Uspeπno gi suzbiva grozdovite molci i toa:
Clysia ambiguella (æolt grozdov molec) i Lobesia botrana (siv grozdov
molec) vo doza od 0,75 do 1 kg/ha. Zelenata cikada (Empoasca
flavescens) i πtitestite voπki (Eulecanium corni, Pseudococcus citri,
Pulvinaria vitis) gi suzbiva vo doza od 1 do 1,5 kg/ha.
VERTIMEC 1,8% EC - AKARICID
BROJ EDEN VO SVETOT
Vertimec 1,8% EC sodræi aktivna materija Abamektin
koja brzo navleguva vo vosoËnite sloevi na rastenieto
kade sozdava depozit koj dolgo ostanuva aktiven i ne se
ispira. Deluva kontaktno i translaminarno i nema vkrstena
rezistencija so nitu eden od postoeËkite akaricidi i insekticidi,
a istovremeno ja namaluva pojavata na rezistencija
kaj niv. Izvonredno deluva i na najtvrdokornite πtetnici i
so mnogu mali dozi na aktivna materija so πto stanuva mnogu
pogoden preparat za antirezistentna strategija i integralna
zaπtita na vinovata loza. KarakteristiËno e πto ne se
zadræuva na povrπinata na listot i ve¸e posle 12 Ëasa ne e
πteten za korisnite insekti. Deluva na site vidovi akarinozi
- pajaci (Panonychus, Tetranychus, Epitrimerus) vo dozi od 0,4 - 0,5
l/ha so preporaka za prskawe pri pojava na prvite podviæni
formi (deluva na site razvojni fazi osven na jajca). Vo istite
dozi ima dejstvo i na grozdovite molci.
34
35

TOUCHDOWN SYSTEM 4 - TOTALEN
SISTEMI»EN HERBICID
Touchdown system 4 e neselektiven herbicid za uniπtuvawe na
site ednogodiπni i pove¸egodiπni pleveli. Rastenijata go
primaat preku listovite i stebloto, a vo niv se premestuva
sistemiËno (akropetalno i bazipetalno) i gi uniπtuva kako
nadzemnite taka i podzemnite organi. Na pazarot ima mnogu
totalni herbicidi na baza na glifosat, koj e voedno najprodavana
aktivna materija vo svetot no
Touchdown sustem 4 e 4 pati podobar:
1. toa e glifosat sonajbrzo deluvawe
2. ima najdobar ekoloπki profil
3. najpogoden za manipulacija (nema neprijaten miris, ne
peni)
4. najprilagodliv za upotreba (nema potreba od dodavawe na
navlaænuvaË, dobro se meπa so drugi preparati, lesno se
upotrebuva vo kulturi tolerantni na glifosati)
©to e system 4 tehnologija ?
System 4 tehnologija e glifosat vo oblik na amoniumovi
soli so aditivi, odnosno t.n. "korisni joni" i komplesen
APG navalænuvaË. System 4 tehnologijata e patentirana i mu
ovozmoæuva na Touchdown system 4 da lesno gi nadmine ve¸e
nabroenite 4 prednosti za uπte novi 4:
1. najdobro se prima vo rastenieto
2. go neutralizira vlijanieto na "slabite joni"
3. najbrzo prodira vo vosoËnite sloevi na kutikulata
4. vo najgolema mera vleguva vo samoto rastenie i najdobro se
premestuva kon vrvot na rastenieto.
Touchdown system 4 e mnogu fleksibilen herbicid, koj lesno
moæe da se upotrebuva na strniπta, ovoπtarnici, lozovi
nasadi, æelezniËki prugi, nezemjodelski povrπini i drugo.
Vo sluËaj na meπovita zaplevenost se koristi doza od 4-8
l/ha. Ako se prisutni samo ednogodiπni pleveli se primenuva
doza od 2-3 l/ha, za pove¸egodiπni pleveli (pirika, kiselec
i gluvarËe) 5-6 l/ha, a za povivka i zubac 7 l/ha.
Najdobro vreme za upotreba na Touchdown system 4 e vo prolet.
Po potreba moæe da se povtori prskaweto vo esen posle
berba.
FUSILADE FORTE -
SELEKTIVEN GRAMINICID
- SIGURNO I EFIKASNO
Fusillade forte - sodræi 150 g/l aktivna materija Fluazifopp-butil.
Toa e selektiven herbicid za uniπtuvawe na trevni
pleveli. Selektiven e za vinovata loza kako i drugite
πirokolisni kulturi, vo site razvojni fazi. Najdobro e da
se upotrebi vo faza koga plevelite se vo intenziven porast
odnosno koga se visoki 15-20 sm. Posebniot dodatok t.n.
"izolink" tehnologija, ja podobruva primenata na herbicidot
i toa : mnogu teπko se ispira od doædovi, brzinata i intenzitetot
na vnesuvawe vo rastenijata, selektivnosta i kompatibilnosta
so drugite herbicidi. Se preporaËuva upotreba vo
dozi od 0,8-2,0 l/ha, vo zavisnost od prisustvoto i vidovite
na pleveli koi gi suzbivame.
GRAMOXONE 50 EC - HEMISKA
MOTIKA
PraktiËna primena naoÛa vo korekcija na poniknatite pleveli
pri poslaboto dejstvo na prethodno primenetite poËveni
rezidualni herbicidi vo uslovi na suπa. Se koristi 1-2 pati
porano naprolet (mart-maj) za uniπtuvawe na ednogodiπnite
pleveli, a pokasno (juni-avgust) so Touchdown se suzbivaat
i pove¸egodiπnite. Gramaxone se koristi i za desikacija -
uniπtuvawe na lisnata masa.
36
37

Programa za
prskawe protiv
bolesti
Preduslov za uspeh e dobroto poznavawe
na bolestite i sredstvata za zaπtita
na rastenijata. Osnovno naËelo vo
programata za prskawe za zaπtita na
vinovata loza od bolesti e upotrebata
na sredstva od pove¸e hemiski grupi.
Taka se izbegnuva opasnosta od pojava
na otpornost (rezistencija). Vaæno e i
vremeto na primena na fungicidite. Za
sekoja hemiska grupa fungicidi bitno e
da vo programot na prskawe ja primenime
vo momentot koga nejzinite svojstva
¸e bidat najdobro iskoristeni. Vo lozarstvoto
sistemiËnite kurativni fungicidi
najdobro e da se primenat preventivnopred
pojava na vidlivi znaci na
bolesta.
Nestabilnite vremenski uslovi (vrneæi),
buen porast i zamav na bolesta vo vreme
na cvetaweto uslovuvaat upotreba
na fungicidi koi se odlikuvaat so
sistemiËnost (brzo navleguvawe vo
rastenieto-bez opasnost od ispirawe,
πto obezbeduva zaπtita na noviot
prirast) i kurativnost (deluvawe na
gabata i posle infekcijata). Za zaπtita
od plamenicata na ovie barawa im
odgovara fungicidot Ridomil Gold, koj
pravilno upotreben sekoja godina, gi
dokaæuva svoite vrvni svojstva. Protiv
pepelnicata vo toa vreme e najuspeπen
fungicidot od triazolnata grupa Topas
100 EC.
38
39

Plamenicata moæe da gi napadne zrnata
na grozdot se dodeka ne dostignat
golemina na zrno graπok (5-7mm) i dodeka
ne poprimat vosoËen polep, iako i
posle ovoj period moæna e zaraza preku
drπkite na zrnata kade lisnite stomi se
uπte otvoreni. Vo toj period preporaËuva
me upotreba na fungicidot Quadris 25
SC, bidej¸i so svoeto specifiËno dejstvo
bez konkurencija najdobro gi zaπtituva
listovite od plamenica i pepelnica.
Vo periodot pred i posle upotrebata
na sistemiËni fungicidi preporaËuvame
upotreba na kontaktniot fungicid Bravo
500 SC koj izvonredno se nadopolnuva vo
programata za zaπtita od bolesti.
Programa za zaπtita na vinovata loza so fungicidi od Syngenta
01 13 15 57 61 71 75 81
April Maj Juni Juli Avgust
Phomopsis (Crna damkavost)
Plasmopara viticola (Plamenica)
Uncinula necator (Pepelnica)
Botrytis (Sivo gniewe)
RIDOMIL GOLD
COMBI
Phomopsis
QUADRIS
BRAVO
RIDOMIL GOLD
Plasmopara
viticola
TOPAS 100
THIOVIT JET
Uncinula
necator
SWITCH
CHORUS
Botrytis
40
41

Programa za zaπtita na vinovata loza so herbicidi i insekticidi
od Syngenta
01 13 15 57 61 71 75 81
April Maj Juni Juli Avgust
Akarinoza, erinoza L. botrana, E ambiguella (Grozdovi molci)
Hloroza
Pleveli
OLEOULTRACID, VERTIMEC
Akarinoza
erinoza
MATCH, ULTRACID, BASUDIN, KARATE ZEON
Gr. Molec
SEQUESTRENE
Hloroza
TOUCHDOWN, FUSILADE FORTE, GRAMOXONE
Pleveli
Preparati za
zaπtita na
lozovite nasadi
42
43

Ridomil Gold Combi 45 WG
• sodræi metalaksil -M 5%, i Folpet 40%
• zaπtita od plamenica vo faza pred cvetawe: 2 kg/ha
Ridomil Gold MZ 68 WG
• sodræi metalaksil-M - 40g/kg i mankozeb - 640 g/kg
• zaπtita od plamenica vo vreme na cvetawe: 2,5 kg/ha
Quadris 25 SC
• sodræi azoksistrobin - 250 g/l
• zaπtita od plamenica i pepelnica: 0,75 l/ha
Topas 100 EC
• sodræi penkonazol - 100 g/l
• zaπtita od pepelnica: 0,25 l/ha
Bravo 500 SC
• sodræi hlortalonil 515 g/l
• zaπtita od plamenica, crvena paleæ, sivo gniewe, crna
damkavost, vo doza 2 - 3 l/ha
Thiovit Jet 80 WG
• sodræi granuliran sulfur - 800 g/kg
• zaπtita od pepelnica: 3-5 kg/ha
Switch 62,5 WG
• sodræi ciprodinil - 375 g/kg i fludioksonil - 250 g/kg
• zaπtita od sivo gniewe: 0,4-0,8 kg/ha
Chorus 75 WG
• sodræi ciprodinil 750 g/kg
• zaπtita od sivo gniewe: 0,3 kg/ha
Ultracid 40 WP
• sodræi metidation 40%
• zaπtita od molci 0,75 -1 kg/ha, πtitesti voπki 1 - 1,5 kg/ha
Karate 2,5 EC
• sodræi lambda-cihalothrin - 25 g/l, odnosno 37,5 g/kg
• zaπtita od grozdovi molci: o,2-0,3 l/ha, odnosno 250 g/ha
Match 050 EC
• sodræi lufenuron - 50 g/l
• suzbiva grozdovi molci: 0,8-1,0 l/ha
Vertimec 1,8% EC
• sodræi abamektin 18 g/l
• zaπtita od pajaci i grozdovi molci vo doza od 0,4-0,5 l/ha
Touchdown System 4
• sodræi sulfosat- 480 g/l
• od 1,5 do 8 l/ha: zavisno od plevelite
Fusilade forte
• sodræi fluazifop - p - butyl 150 g/l
• selektivno suzbivawe na trevni pleveli vo doza od 0,8 -
2,0 l/ha zavisno od plevelite.
Gramoxone
• sodræi Parakvat 20 g/l
• suzbiva ednogodiπni i pove¸egodiπni pleveli - totalen
herbicid
• deluva mnogu brzo - za 3-5 dena se suπat
• ne ostanuvaat rezidui vo poËvata
Basudin 600 EW
• sodræi diazinon - 600 g/l
• zaπtita od molci: 0,75-1,0 l/ha, πtitesti voπki 1,5 l/ha
44
45

PLAMENICA - strategija na zaπtita
01 - 13
poteruvawe na
lastari
55 - 57
pred cutewe
69 - 71
posle cutewe
75 - 79
golemina na
graπok
79 - 85
proπarok
lastari najmnogu 30 cm:
poËetok na upotreba na sistemik !!!
BRAVO
RIDOMIL GOLD COMBI,
RIDOMIL GOLD MZ (2-3X)
QUADRIS (2-3X)
PEPELNICA - strategija na zaπtita
01 - 13
poteruvawe na
lastari
55 - 57
pred cutewe
69 - 71
posle cutewe
75 - 79
golemina na
graπok
79 - 85
proπarok
poËetok na upotreba zaedno
so sistemik protiv plamenicata
TOPAS 100 (2-3X) QUADRIS (2-3X)
Thiovit Jet
46
47

PROGRAMA ZA ZA©TITA NA VINOVATA LOZA
RAZVOJNA
FAZA
01 - 05
babrewe na papki
11 - 13
poteruvawe na
lastari
55 - 57
pred cutewe
BIOLO©KI
PROBLEM
Eskorioza (Phomopsis)
Akarinoza, erinoza
Hloroza
Pepelnica (U. necator)
Eskorioza (Phomopsis)
Plamenica (Plasmopara)
Pepelnica (U. necator)
Plamenica (Plasmopara)
Pepelnica (U. necator)
Grozdovi molci
(L. botrana, E. ambiguella)
Prihrana, Hloroza
Plamenica (Plasmopara)
Pepelnica (U. necator)
Grozdovi molci
(L. botrana, E. ambiguella)
Sivo gniewe (B. cinerea)
Metla-koπtan (Sorghum),
PREPARAT
Bakarna var ili Folpet
Oleo Ultracid 100 EC
Seqestrene 138
Thiovit Jet 80 WG
Ridomil Gold Combi 45 WG
Topas 100 EC ili Tilit 250 EC
+ Thiovit Jet 80 WG
Match ili Chromorel D ili
Ultracid 40 ili Basudin 600 EW
ili Vertimec ili Karate Zeon 5SC
Fertilider Fe-Mn ili FL 9-5-4
edno i pove¸egod. pleveli Touchdown System 4
Prihrana
Bravo 500 EC
Thiovit Jet 80 WG
Ridomil Gold MZ 68 WG
Topas 100 EC ili Tilt 250 EC
+ Thiovit Jet 80 WG
Match ili Basudin 600 ili
Ultracid 40 ili
Vertimec ili Chromorel D
Karate Zeon 5 SC
DOZA
(l,kg/ha)
2,5-3
4
25 g/Ëokot
3 - 6
2
0,25 ili0,20
2-4
0,8 ili 1
1ili 0,8
0,4; 0,2-0,3
0,3-0,5 l/dek
Switch 62,5 WG ili Chorus 75 WG 0,4-0,6 ili 0.3
Fusilade Forte
Fertilider 9-5-4
2
3 - 6
2,5
0,25 ili 0,20
2-4
0,8 ili 0,8
1 ili
0,4 ili 1
0,2-0,3
1-1,2
1,5-7
0.3-0.5kg/Dek
Prihrana
75 - 79
golemnina na
graπok
79 - 85
proπarok
87 - 88
pred berba
Plamenica (Plasmopara)
Pepelnica (U. necator)
Plamenica (Plasmopara)
Pepelnica (U. necator)
Grozdovi molci
(L. botrana, E.ambiguella)
Sivo gniewe
Prihrana
Sivo gniewe
(B. cinerea)
Pepelnica
(U. necator)
Ridomil Gold MZ 68 WG
Quadris 25 SC ili Bravo 500 EC
Quadris 25 SC ili
Topas 100 EC ili Tilt 250 EC
+ Thiovit Jet 80 WG
Fertilider 9-5-4 FL Magical
Ridomil Gold MZ 68 WG
Quadris 25 SC ili BRAVO 500 EC
Quadris 25 SC ili
Topas 100 EC ili Tilt 250 EC
+ Thiovit Jet 80 WG
Match ili Chromorel D
ili Ultracid 40 WP ili Basudin 600 EW
Vertimec 1,8 EC ili
Karate Zeon 5 SC
Switch 62,5 WG ili Chorus 75 WG
Fertilider 4-6-9 ili FL Magical
Switch 62,5 WG ili Chorus 75 WG
Thiovit Jet 80 WG
2,5
0,75 ili 2,5
0,75 ili
0,25 ili 0,2
2-4
0.3-0.5kg/Dek
2,5
0,75 ili 2,5
0,75 ili
0,25 ili 0,2
2-4
1 ili 1
1 ili 0,8
0.4 ili 0,2-0,3
0,4-0,6 ili 0.3
0.3-0.5kg/Dek
0,4-0,6 ili 0.3*
* pomalata doza (0,4kg/ha) ako se prska samo vo zonata na grozdovite.
3-6
69 - 71
posle cutewe
48
49

Zabeleπki
Zabeleπki
50
51

Za site ponatamoπni informacii obratete se na:
HROMOS-PESTICIDI d.o.o.
Skopje, ul.: Dame Gruev 5/3
Tel.: 02 3113 292
Faks: 02 3115 061
e-mail: hrompest@mt.net.mk
52