KLK-Augustus-2008

Amptelike nuusblad
1/2008 3/2008 • Vol
Landbou
KLK van
Beperk • Maart Augustus 2008 2008
Gordonia Motors verkry
Chevrolet-agentskap
Gordonia Motors, ‘n filiaal van KLK Landbou Beperk, is vanaf 1 Junie vanjaar as ‘n volwaardige General Motors (GM)-handelaar verklaar.
GM Suid-Afrika het besluit om alle Opel-, Isuzu- en Chevrolet-takke landswyd as ‘n eenheid te bedryf.
Die Chevrolet-handelaarskap verskuif na
die perseel van Gordonia Motors, met ‘n
groter kliëntebasis en verbeterde ondersteu
nings diens. Gordonia Motors het in
1983 hul deure geopen en sedertdien
verkoop hulle Opel- en Isuzu-voertuie. “Die
Gordo nia Mo tors span is vol potensiaal en
baie opgewonde oor dié nuwe uitdaging,”
het Johan Booysen (Handelaarshoof:
Gordo nia Mo tors, Upington) gesê.
Die vorige Chevrolet-tak op Upington
bestaan nie meer nie en alle Chevroletverkope,
dienste en onderdele is alleenlik
by Gordonia Motors beskikbaar. Die pryse
van die Chevrolet-reeks sal dieselfde
wees as voorheen as gevolg van die feit
dat GM Suid-Afrika voorgestelde pryse
aan KLK voorhou, wat landswyd van
toepassing is.
Die KLK kliënt en aandeelhouer word
positief beïnvloed deur die oorname. “Die
oorname word as ‘n belegging vir KLK
gesien, omdat die markaandeel vir passasiers-verkope
nou groter gaan raak as
vantevore met alleenlik Opel en Isuzu. ‘n
Groter reeks modelle lei daartoe dat meer
kliënte tevrede gestel word en sodoende
Gordonia Motors as handelaarskap se
omsette vergroot, met die gevolg dat KLK
beter finansiële resultate lewer.”
Stephen van Huyssteen (Besturende
Direkteur: KLK) stem saam met Johan oor
die oorname. “Die afgelope twee jaar het
die markaandeel vir Opel- en Isuzubakkies
by Gordonia Motors gegroei, terwyl
die passasiersmark (motors) nie die
vereistes van General Motors gehaal het
nie. Met dié oorname sal KLK ook groei in
sy passasiersmark,” het Stephen gesê en
bygevoeg dat KLK nou vir ander insentiewe
binne GM Suid-Afrika kwalifiseer.
“Gordonia Motors verwelkom alle be -
staande en nuwe Chevrolet-kliënte om die
uitmuntende dienslewering en die opge -
leide verkoopspersoneel se insette en
ongeëwenaarde na-verkoopsdiens te er -
vaar,” het Johan gesê.
• Lees op bladsy 7 meer oor die nuwe
Chevrolet Captiva 2.0 Diesel AWD.
LEES BINNE
Bladsy 2: Jaarvergadering verloop glad
Bladsy 6: Afronding van lammers belangrik
Bladsy 8: In gesprek met...Albert van Niekerk

Aan
die
woord
STEPHEN VAN HUYSSTEEN
– BESTURENDE DIREKTEUR VAN KLK
KLK finansiële oorsig
en fokusareas
Finansiële resultate – 2008
KLK se verdienstegroei van 19% vanaf
R9,2 miljoen tot R11 miljoen is ondersteun
deur die goeie resultate van KLK se brandstofbelange,
die handelsafdeling en die
velleverwerking. Gordonia Motors het ook
bevredigende resultate behaal en met die
oorname van die Chevrolet agentskap
bedryf KLK nou ’n volwaardige GM handelaarskap.
Laer slaggetalle het die finansiële resultate
van KLK negatief beïnvloed. ’n Verkorte,
koste-effektiewe karkas-bemarkingsmodel
word beplan en die voorgestelde herstrukture
ring van KLK se vleisbelange, in same -
wer king met Just Lamb en Meat Trust, gaan
nie meer plaasvind nie. Die omset van die
groep het toegeneem met 24,2% tot
R1 185,9 miljoen. Die brandstofafdeling
verteenwoordig 29% van die omset, die
handelsafdeling 26% en die lewendehawe
en karkasbemarking 26%.
Debiteure het konstant gebly op R73 mil -
joen, terwyl voorraadvlakke toegeneem het
met R10 miljoen tot R67,9 miljoen. Dit kan
toegeskryf word aan prysstygings ge -
durende die laaste kwartaal van die finansiële
jaar. Die skerp styging in brandstof en
handelsprodukte vanaf Maart 2008 verg ’n
nuwe benadering tot voorraad en kontantvloeibestuur.
Alhoewel die styging en
tendens in winsverbetering bevredigend is,
is die uitdaging en doelwit steeds om ’n
opbrengskoers van 18% op aandeelhouersbelang
te bereik. ’n Dividend van 10c per
aandeel word aanbeveel.
Fokusareas vir 2008/2009
Die volgende geleenthede, uitdagings en
fokusareas sal in die komende jaar as prioriteite
beskou word:
• Die verbetering van winsmarges en die
vestiging van ’n winsgewende vlei sketting.
• Die projek ten opsigte van inligtingstegnologie
en bestuurstelsels asook die
opleiding, ontwikkeling en opvolgbeplanning
van ons menslike hulpbronne.
• Die skep van ’n hoë prestasiekultuur en
die vestiging van doelwitbestuur, pre sta -
siemeting en erkenning.
• Die voortdurende opgradering van KLK
se fasiliteite en infrastruktuur en die uitbreiding
van KLK se korttermyn verseke -
ringsbesigheid in die Ooste en Suide.
• Die verbetering van Oranje Nissan se
markaandeel en winsgewendheid.
• Die uitbreiding van ons handelsdienste
en produkte en KLK se markaandeel ten
opsigte van wingerd- en wisselbouvertakkings.
• Die relevante mark- en bedryfsinlig ting
waar markinsig en produsente se be -
hoeftes deur middel van interaktiewe
forums bepaal en bedien sal word.
MAATSKAPPYNUUS/AKTUEEL
Jaarvergadering
verloop glad
KLK se finansiële resultate is gedurende die jaarlikse
algemene vergadering, wat op 15 Julie vanjaar plaasgevind
het, aan aandeelhouers voorgehou.
Die volgende drie direkteure is ook tydens dié dag verkies
vir die volgende drie jaar termyn 2008/2009: Burger du
Toit, Koos Smit en Jim Bredenkamp. Burger, wat herkies is
tot die direksie, sien sy bydrae as rekenkundig van aard,
tesame met baie ondervinding in die landboubesigheid.
“My visie vir KLK is een van ‘n finansieel sterk, groeiende
besigheid wat ‘n goeie dividend aan sy aandeelhouer
betaal en die belang van die produsent op die hart dra.”
Koos, wat ook herkies is tot die direksie, glo sy betrokkenheid
in die gemeenskap plaas hom in die posisie om die
beeld van KLK binne die boere-unie en veral die breër
gemeenskap van Mier te versterk. Jim, van Postmasburg,
wat nuut tot die direksie verkies is, meen weer sy kennis
van die omgewing en ervaring in die kleinhandel en
boerdery kan die aandeelhouer baat.
Buiten die gewone jaarlikse besluite, is ‘n spesiale besluit
waarin die aandeelhouers die direkteure magtig om
bestorwe boedelaandele teen ‘n nominale waarde terug te
koop, goed gekeur. Daar is besluit dat ‘n dividend van 10c
per aandeel (2007:8c) betaalbaar is op 29 Augustus, aan
aandeelhouers wat geregistreer is in die boeke van die
maatskappy op 25 Julie vanjaar. Rente teen 9,4%
(2007:8%) is betaal op die aandeelhouerslenings soos op
29 Februarie 2008.
Die Raad van die Direkteure is as volg:
JS Marais (Voorsitter)
JPN Stander (Vise-Voorsitter)
JM Bredenkamp
ZL Combi
WSB Du Toit
Burger du Toit
Koos Smith
Jim Bredenkamp
JJA Smith
FJ van der Merwe
SD van Huyssteen (Besturende Direkteur)
PP van Jaarsveld
JA van Zyl
Brandversekering op weiveld
‘n Unieke brandversekeringsproduk, van Santam Agri, sal jou finansieel in staat stel
om vee direk na ‘n brand van die weiveld te onttrek en van aan ge koopte voeding te
voorsien, sodat die veld kans kan kry om te herstel.
Voordele van brandversekering op die weiveld sluit in kontant vir voeraankope
om afgebrande weiding te vervang – dié kontant is ook vinnig
beskikbaar. Optimum veldherstel word moontlik gemaak deur die verseke -
ring, premies is belastingaftrekbaar en laastens word jou kuddebestuur nie
nadelig beïnvloed nie.
Vir meer inligting oor die bogenoemde versekering skakel gerus vir
Hannes Botha, Marlene van Zyl op Upington by (054) 337-6277,
Kallie van der Westhuizen by 083 448 0824 of vir Olinda Cerff, of
Schalk van Wyk op Calvinia by (027) 341-8201.
2 – Augustus 2008
Marlene van Zyl

MAATSKAPPYNUUS/AKTUEEL
Padbystanddiens nou
beskikbaar
KLK Versekering, in samewerking met Santam, bied aan kliënte ‘n opsie met padbystand -
diens ten opsigte van kommersiële en landbouversekering.
Die diens sluit in die herstel van meganiese of elektriese foute, ‘n foutiewe battery, die
omruil van ‘n beskadigde band, die verskaffing van 10 liter brandstof indien jou voertuig
uit sonder bandstof gaan staan en ‘n slotmaker om jou sleutel uit die voer tuig te
kry indien jy dit toegesluit het. Die koste om die slotmaker uit te roep en die arbeid
daaraan verbonde is gratis vir die eerste uur.
Die versekering is slegs beskikbaar vir ‘n persoon wat ‘n sedan of ‘n ligte aflewe -
ringsvoertuig (bakkie) het. Vir meer inligting oor die bogenoemde versekering skakel
gerus vir Hannes Botha of Marlene van Zyl op Upington by (054) 337-6277.
KLK Petroleum lewer brandstof af
Het jy ‘n behoefte daaraan dat brandstof, gas en smeermiddels op jou plaaswerf
afgelewer word? Dan is KLK Petroleum net die antwoord vir jou.
KLK Petroleum bedryf sy besigheid vanuit die BP depot op Upington en is verant -
woordelik vir die verspreiding van BP en Castrol produkte in ‘n groot gebied in die
Noord-Kaap. Aflewerings van ‘n minimum van 1 500 liter per kliënt tot vol vragte word
gedoen. Al wat jy hoef te doen, is om jou bestelling by jou naaste handelstak te plaas.
Vir enige verdere inligting skakel ons kantoor by (054) 332-4494 of vir Phillip Swart
(Bestuurder: KLK Petroleum) by 082 785 0629.
Marelize Kruger
Fedhealth kliënte
kan steeds ou
kaarte gebruik
Een van die mediese skemas wat KLK
aanbied, naamlik Fedhealth, het vanaf
1 Mei 2008 na ‘n nuwe admini stra sie -
stelsel oorgeskakel. Kliënte kry nou nuwe
kaarte met ‘n nuwe lidnommer. Neem
asseblief ook kennis dat jy nogsteeds jou
vorige kaart kan gebruik, omdat dit
gekoppel is met die nuwe kaart.
Fedhealth en Discovery is die twee
mediese opsies wat KLK aan sy perso -
neel, klante en aandeelhouers bied. Dié
twee skemas is ook vir lede van die publiek
en nie-aandeelhouers beskikbaar.
As jy by een van die twee mediese skemas,
Fedhealth of Discovery, wil aansluit,
word ‘n identiteitsdokument, bank besonderhede
en mediese geskiedenis benodig.
Besoek een van die twee KLK
versekeringskantore, geleë op Upington
en Calvinia, vir meer inligting of skakel vir
Marí le Roux (Upington) by (054) 337-
6236, Lizette Lambrecht (Calvinia) by
(027) 341-8200 of Marelize Kruger
(Managed Group Benefits – MGB) by
(021) 851-0999.
Die hulpvaardige Petroleum-span op Upington. Agter is: Jeanette de Olim (Administrasie), Katryn Fourie
(Administrasie), Phillip Swart (Bestuurder), Ronnie Windvogel (Brandstof-operateur), Miriam Ntaka
(Skoonmaakster) en Bertus van Niekerk (Bemarker). Voor is: Phillip de Koker (Vragmotor-operateur),
William Busakwe (Drywer), Johannes Mokoena (Vragmotor-operateur), James Giekella (Vragmotoroperateur),
Fanie Visagie (Gas-operateur) en Ernest Disipinyane (Vragmotor-operateur).
Marí le Roux
Augustus 2008 – 3

HANDEL/VOERKRAAL
Belangrike aspekte in ‘n
skaapvoerkraal
KLK het op 1 Julie vanjaar ‘n skaapvoerkraal-inligtingsdag by Naba Lodge, op Upington, gehou. Die produsente wat die dag bygewoon het,
het meer oor die bestuur, voeding en gesondheid van skape binne ‘n voerkraal geleer.
om die diere betyds voor die “stresvolle” periode (weer- en
omgewingsveranderinge, geraas of koors) met die regte entstof
in te ent.”
“Algemene siektes in die voerkraal waarvan die produsent
bewus van moet wees, is longontsteking, bloednier en rooiderm,”
het hy bygevoeg.
Dr Eben du Preez Ulrich Müller Dave Ford
Dave Ford (Uitvoerende Direkteur: SA Voerkraal Vereniging) het
die produsente meer vertel oor die kritieke suksesfaktore en
bestuursaspekte van ‘n skaapvoerkraal. “Dit is baie belangrik
om die mark waaraan gelewer gaan word vooraf te definieer,
voor jy besluit om jou skape te voer,” het Dave gesê. Hy het
verder verduidelik dat die verkeerde aangekoopte lam nie
binne 50 tot 60 dae reg gevoer kan word nie.
Die produsente was baie tevrede met die inligting wat hulle
tydens die dag ontvang het. “Baie produsente het besef dat
daar met ‘n bietjie verandering op die plaas of in die voerkraal
‘n groot verbetering, wat afronding van die skaap aanbetref,
verkry kan word,” het Johan Opperman (Bestuurder: Voerkraal,
Upington) gesê.
Ulrich Müller (Tegniese Bestuurder: Voermol Voere) het gesels
oor die kritieke voedingsfaktore vir die winsgewende afronding
van lammers in ‘n voerkraal en op die veld. “Naas die koste van
die lam is voeding die grootste uitgawe. Die voer moet so
saamgestel word om goeie prestasie te verseker. ‘n Voerkraal -
rantsoen behoort tussen 15% en 20% hooi te bevat, sowat 16%
proteïen asook die nodige minerale, spoorminerale, groei -
vorderaars asook Vitamiene A.” Ulrich gesels op bladsy 6 in dié
uitgawe meer oor die afronding van lammers in ‘n voerkraal.
Dr Eben du Preez (Voerkraalkonsultant) het die kritieke faktore
van gesondheid binne ‘n skaapvoerkraal uitgelig. “Dit is belangrik
Ongeveer 60 produsente het dié dag bygewoon.
KLK neem kliënte NAMPO toe
KLK het in Mei vanjaar 40 kliënte, uit die maatskappy se
oostelike bedieningsgebied (Postmasburg, Daniëlskuil,
Kuruman, Hotazel, Van Zylsrus en Olifantshoek), vir ‘n dag
na NAMPO Oesdag, naby Bothaville, geneem.
Dit was die eerste keer wat dié kliënte die Oesdag besoek
het. Hulle het ook op pad NAMPO toe by SA Feed
Phosphates op Christiana ‘n besoek afgelê. Hier het die
kliënte ‘n aanbieding gekry oor hoekom fosfaatpryse
gestyg het en hoe hulle te werk moet gaan om dié insetmiddel
te bestuur. “Ons probeer waarde toevoeg tot ons
kliënte se besigheid deur inligtingsdae te hou,” het André
Myburgh (Bestuurder: Handel) gesê.
Duisende mense, onder meer KLK kliënte, het NAMPO Park vanjaar besoek.
“Die besoek aan SA Feed Phosphates en NAMPO is ‘n
manier om iets terug te gee vir die besigheid wat kliënte
met KLK doen. Ons beoog om elke jaar ‘n getal kliënte uit
‘n ander streek te borg om NAMPO toe te gaan,” het
André gesê.
4 – Augustus 2008

Marksake
TEGNIES
Pasteurellose
by skape
Met die ruil van die seisoene kom daar ongelukkig
uitbreke van pasteurellose voor weens wisselende
weerpatrone en temperature en produsente kan baie
lammers en selfs groot skape verloor indien hul skaapkudde
se immuniteit nie optimaal is nie.
Omstandighede waaronder die siekte voorkom
Pasteurellose is ‘n asemhalingsiekte by skape en word hoofsaaklik deur
Mannheimia haemolytica en Pasteurella trehalosi veroorsaak, maar Pasteurella
multocida speel ook ‘n rol. Hierdie bakterieë kom in die lugweë (mangels,
neusholte) van normale gesonde skape voor wat as draers dien. Net na
geboorte word die lammers vanaf die ooi besmet. Tot 90% van skape mag
draers wees van die pasteurella bakterieë. Die hoogste voorkoms van pasteurellose
volg op skielike veranderinge in die weersomstandighede – veral wisseling
vanaf warm na koeler en nat weerstoestande of andersom. Onder abnormale
toestande soos swak weiding, vervoer oor lang afstande, uithongering,
rowwe hantering, blootstelling aan baie stof, oorbevolking, saamgroepering van
verskillende ouderdomsgroepe of skape afkomstig van verskillende plase, soos
by voerkrale en ander stresfaktore, word die skaap se immuunstelsel asook die
lugweë se muko-silliêre (“opruiming”) meganismes onderdruk en beskadig.
Mannheimia haemolytica kan ook breinvliesontsteking, gewrigsontsteking en
mastitis (blou-uier) by skape veroorsaak. Pasteurella trehalosi veroorsaak ook
skielike vrektes as gevolg van septisemie (bloedvergiftiging).
Voorkoming
Yster Regulerende Proteïen-tegnologie (YRP) is die unieke entstof-produksie
tegnologie wat deur Intervet/Schering-Plough Animal Health gepatenteer is en
gebruik word om die Pasteurella gedeelte van Multivax P (Reg.No. G1517,
Wet 36/1947) en Multivax P Plus (Reg.No. G3694, Wet 36/1947) entstof te produseer.
Die ontdekking van die belangrikheid van hierdie proteïene van
Mannheimia (Pasteurella) haemolytica en Pasteurella trehalosi in die ontwikke -
ling van pasteurellose was ’n deurslaggewende deurbraak. Daar is gevind dat
die pasteurella bakterieë yster benodig en vanaf die gasheer moet opneem om
te kan verdeel, infeksie te kan bewerkstellig, om te oorleef en om leukotoksienes
te kan produseer.
Pasteurella bakterieë het tegnieke ontwikkel om in “yster-arm” omstandighede
(soos in die longweefsel), yster vanaf die gasheer op te neem deur hierdie YRP in
hul buitenste selmembrane te aktiveer. Intervet het ’n proses ontwikkel waardeur
YRP geïnkorporeer word in die Multivax entstowwe. Wanneer die dier met die
entstof ingeënt word, word teenliggaampies teen hierdie YRP opgebou.
Die voordeel vir die produsent in die gebruik van hierdie innoverende entstof
is die versekering dat die nuutste en gevorderdste tegnologie in die beheer
van pasteurellose gebruik word. Multivax P bied beskerming teen pasteurellose
veroorsaak deur Mannheimia (Pasteurella) haemolytica, bloednier, baarmoeder
sponssiekte en klem-in-die-kaak. Multivax P PLUS bied beskerming
teen pasteurellose veroorsaak deur Mannheimia (Pasteurella) haemolytica en
Pasteurella trehalosi, bloedpens, bloedderm, nekrotiese hepatitis, bloednier,
baarmoeder spons siekte, sponssiekte en klem-in-die-kaak. (Multivax is beskikbaar
by alle KLK handelswinkels).
ARTIKEL IS GESKRYF DEUR DR RIAAN DU PREEZ (TEGNIESE- EN PRODUKBESTUURDER: HER-
KOUERS, INTERVET HOOFKANTOOR). VIR VERDERE NAVRAE SKAKEL GERUS DIE INTERVET
HOOFKANTOOR BY 0861 838 838.
Augustus 2008 – 5
CHRIS HENDRIKS
– BESTUURDER VAN LEWENDEHAWE
Kwaliteit van lam of
bees belangrik
Die aanbod van lammers is heelwat laer as dieselfde
tyd verlede jaar. Die prys vir slag lammers
is hoër as verlede jaar – dit is in die om gewing
van R36/kg vir A2- en A3-graad. Die verwag ting is
dat die lamprys gedurende Julie/Augustus nog
sal styg en die moontlikheid van R37/kg is nie uitgesluit
nie.
Die A-graad beesmark is besig om te daal en
speenkalfpryse toon ‘n afwaartse neiging teen
alle verwagtinge in. Daar sal geen noemenswaardige
styging in die marksektor wees
voor die einde van die jaar nie. Die hoë brandstofprys,
voerpryse en hoë rentekoerse is die
drie groot sondebokke. C-graad bees is goed in
aanvraag en behoort so te bly tot September,
wanneer ploeg- en planttyd aanbreek en die
aanbod die vraag na C-graad vleis gaan oorskry.
Gesien in die lig van goeie reën oor ‘n groot
gedeelte van die KLK gebied, word verwag dat
die nuwe lammers vroeër as die normale
Septembermaand se tendens bemark sal word.
Markpryse behoort in die volgende drie maande
redelik stabiel te bly met ‘n af waar tse neiging,
soos wat lammers meer beskikbaar raak.
Die tekort aan mielies wêreldwyd gaan die produsent
aan sy beursie voel wanneer daar voer
gekoop moet word. Die prysstyging gaan nie oor
ses maande of ‘n jaar wees nie, maar wel onmiddellik.
Produsente kan daar aan dink om bokke
vir die volgende drie maande te bemark. Ons sal
moet in ag neem dat die verbruiker nog die
laaste sê het ten opsigte van die produk wat hy
of sy gaan koop en watter prys die verbruiker
bereid sal wees om te betaal. Dit is dus belangrik
om aandag te gee aan die kwaliteit van die lam
of bees wat jy wil bemark.
As produsente vir “free range” bemarking wil
registreer is dit belangrik dat lammers van ge -
boorte tot hulle bemark word, vrylopend moet
wees. Produsente kan die vorms en protokol by
die lewendehawe kantoor op Upington aanvra
om te registreer vir “free range” bemarking.
Teken in op KLK
se webblad
Het jy geweet dat jy as lid van KLK na jou
transaksies en rekeningstate, wat daagliks
opgedateer word, op KLK se webtuiste
(www.klk.co.za) kan gaan kyk? Indien jy as lid
nog nie geregistreer het vir dié diens nie, kan
jy nou gaan registreer op die webblad onder
die skakel “Teken in”. Hou die volgende uitgawe
van KLK Gesprek dop vir nog ‘n stukkie
web-inligting. Vir enige navrae oor die web
skakel vir Wilna Esterhuizen (Data-admini -
strateur: IT) of Adrie Biggs (Admini strasieklerk:
IT) by (054) 337-6296.

Pitkos vir
DS HEINRICH
CARSTENS
die
siel
Barmhartigheid of
warmhartigheid?
Ons voel dikwels dat ons barmhartigheid sal
bewys aan mense wat dit verdien. Daar is in
elkeen van ons se lewens daardie mense
wat ek en jy meen eintlik maar self verant -
woordelik is vir die omstandighede waarin
hulle hulself bevind.
Ons sê so maklik: “As daar nog geld is vir
sigarette en Coke, dan is daar nie regtig ‘n
nood nie. En heel dikwels is dit om hierdie
rede dan ook makliker om te gee vir diegene
wat jy nie ken nie – vir hulle wat nie ’n gesig
het nie. Dis dalk makliker om ’n bydrae te
gee vir ’n verdienstelike saak as om te sorg
vir jou alkoholis-broer wat letterlik alles in sy
lewe uitdrink.
Maar dit bring my by die vraag: Kan ek en jy
kies vir wie ons wil jammer wees? Dis juis
met hierdie vraag wat Jesus ook besig is in
Matteus 15. Die vrou in nood hou aan roep
totdat Jesus aan haar barmhartigheid be -
wys. Dis belangrik dat ons altyd sal onthou
dat dit in die eerste plek nie ons is nie, maar
God wat betrokke raak by mense. Alles wat
ek en jy doen, doen ons maar net as ’n reaksie
op dit wat God reeds vir ons gedoen het.
En daarom mag ons nooit kies nie, maar
moet ons wanneer die geleentheid voorkom,
hulp gee aan diegene wat dit nodig het. Dis
in elk geval God wat sorg, seën, help en ons
toerus vir hierdie taak. Hy maak ons sy
kinders wat as’t ware sy hande en voete is in
die omgewing waarin ek en jy onsself
bevind. Ja, God vra van ons om reg en
geregtigheid te laat geskied, maar Hy is ook
die barmhartige God wat genade bewys.
Selfs ook aan hulle wat dink dat hulle nie
daarop geregtig is nie. Volg dus net in sy
voetspore.
Veilingdatums
September:
2 de : Upington
4 de : Kuruman
9 de : Upington, Griekwastad
10 de : Winton
12 de : Postmasburg
16 de : Upington, Olifantshoek
17 de : Askham
18 de : Kenhardt – Albert van Niekerk, Kuru -
man
19 de : Upington – Bokveiling, Gordonia Boer -
bokklub
23 ste : Upington, Van Zylsrus
24 ste : Brandvlei – Dorperland Veldram vei -
ling en Caledonia
26 ste : Postmasburg
30 ste : Upington
Dit neem sowat 60 dae om ‘n speenlam markklaar te voer. ‘n Markklaar lam weeg
sowat 45 kg en lewer ‘n karkas van topgehalte van sowat 21 kg.
Ekstensiewe skaapboerdery daarteenoor, is van tyd tot tyd onderhewig aan weiding -
skaarstes weens droogtes, prysskommelings in die vleismark, die gehalte van die
karkasse wat geproduseer word,
asook die seisoenale bemarking
van lammers. Die voer van lammers
is meer winsgewend as die
voer van speenkalwers, maar ‘n
skaapvoerkraal vereis baie meer
kundigheid asook ‘n baie hoër
bestuurs peil as dié van ‘n
beesvoer kraal.
Die voeromsetverhouding (kg
voer ingeneem per kg massatoename)
is die belangrikste
faktor om winsgewendheid te
verbeter. Die voeromsetverhouding
(VOV) verbeter soos
die energiekonsentrasie van
die rantsoen verhoog deurdat
die voerinname daal, terwyl
die groeitempo (GDT) toeneem.
Die tipe en gehalte
van die voerkraallam, asook
die vlak van die voerkraalbestuur, het ‘n
bepalende invloed op die verbetering van die GDT en VOV.
Voerkraallam
‘n Voerkraalrantsoen vir die voer van lammers is relatief duur. Voer dus slegs lammers
wat oor ‘n hoë groeivermoë en ‘n uitstekende VOV beskik. Lammers moet met ‘n geskikte
oorinplantaat (bv. Ralgro ® ) geïnplanteer word. Verder moet lammers met ‘n doeltreffende
breëspektrum doseermiddel gedoseer word en teen bloednier geïmmuniseer
word. Ander entings moet gedoen word soos wat siektes voorkom. Doeltreffende en
suksesvolle aanpassing is uiters noodsaaklik om uitstekende voerkraalprestasies te
verseker. Skoon en koel drinkwater moet ten alle tye beskikbaar wees.
Fasiliteite
Verdeel lammers in homogene groepe volgens massa, ras en geslag. Die ideale tropgrootte
is 50 lammers per kraal met ‘n maksimum van 100 lammers. Maak voorsie ning
vir voldoende vloeroppervlakte (1,5 – 2,5 m 2 /lam) en kripspasie (sowat 10cm/lam). Die
korrekte krip- en vloerspasie word beïnvloed deur faktore soos helling, dreine ring,
skaduwee en die tipe lam.
Voerkraalrantsoen
‘n Goeie VOV en hoë GDT is slegs moontlik indien ‘n energieryke, goeie kwaliteit,
gebalanseerde rantsoen, wat al die kritieke voedingstowwe in die regte verhouding
bevat, gebruik word. So ‘n rantsoen moet smaaklik en nie stowwerig wees nie. Gebruik
dus slegs voerbestanddele van goeie gehalte. Voermol Voere beskik oor verskeie produkte
wat suksesvol gebruik kan word om rantsoene van goeie gehalte te meng.
Voermol produkte is beskikbaar by alle KLK handelswinkels.
ARTIKEL GESKRYF DEUR ULRICH MÜLLER (TEGNIESE BESTUURDER: VOERMOL VOERE).
6 – Augustus 2008
TEGNIES
Afronding van
lammers belangrik
Die voerkraalafronding van lammers maak dit moontlik vir die produsent om te diversifiseer
en sodoende sy boerderyrisiko te verlaag en kontantvloei te verbeter.

HANDEL/LEWENDEHAWE
Wees voorbereid
op droogtes
Baie swaarder reën as wat verwag is het steeds in Mei en veral Junie vanjaar oor groot
gedeeltes van die Noord-Kaap voorgekom.
Die 78 mm in totaal wat byvoorbeeld in
Mei en Junie 2008 op Upington (Eiland)
gemeet is, is die hoogste sedert ten minste
1915. Die winter het ook abnormaal
laat begin met die eerste werklike ryp
wat eers in die eerste week van Julie
voorgekom het.
El Niño
Daar is ‘n groter as 60% kans dat seetemperature
in die Stille Oseaan in die
komende seisoen baie naby aan normaal
gaan beweeg. Geen sterk El Niño
of La Niña-verskynsel word dus verwag
nie. Teen die tweede gedeelte van die
somer kan see-oppervlaktemperature
dalk effens koeler as normaal wees.
Implikasies ten opsigte van reënval is
dat dit die kanse vir reën in veral die
tweede gedeelte van die seisoen, dit wil
sê Februarie en Maart 2009, verhoog.
Weidingstoestande en voerkoste
Na die goeie reëns van die afgelope sei -
soen is weidingstoestande tans oor die
algemeen baie goed. Grondvog toe stan -
de is ook van so ‘n aard dat weiding
vroeg in die lente kan begin groei en
verdere goeie weidingstoestande tot
gevolg kan hê. Die huidige goeie toestande
het tot gevolg dat min addisionele
veevoer soos mielies en lusern
tans aangekoop word.
Daar wag egter ‘n prysskok wanneer dit
weer nodig word om vee van aan ge -
koopte voer te voorsien. Alhoewel Suid-
Afrika ‘n baie groot mielie-oes van meer
as 11,5 miljoen ton verwag, hou die
internasionale mielieprys die binne -
landse prys hoog. As gevolg van uiters
nat toestande in die VSA tydens planttyd
in April en Mei, is minder mielies as wat
verwag is aangeplant. Verwagte droër
toestande later in die Amerikaanse groeiseisoen
kan produksie verder onder
druk plaas en die huidige lae voorraadvlakke
en groot vraag vir veral biobrandstofdoeleindes,
kan sorg dat pryse hoog
bly. Teen begin Julie 2008 was die binnelandse
prys steeds baie naby aan die
uitvoerpariteitsprys en byna R1000/ton
laer as die invoerpariteitsprys.
Opsommend
Daar moet onthou word dat droogtes en
droër toestande weer sal voorkom en
dan moet die veeboer daarop voorbereid
wees. Die enigste tyd wanneer daar iets
aan ‘n droogte gedoen kan word, is
tydens goeie reënvaltoestande wanneer
veld- en kuddebestuur moontlik is. Die
probleem is dat die huidige rekord hoë
mieliepryse asook hoë vervoerkoste dit
byna onmoontlik gaan maak om vee te
voer en daar moet dus baie meer konserwatief
en versigtig beplan word.
Veldbestuur om goeie veldsamestelling
te bevorder asook om veegetalle konserwatief
te hou, moet hoë prioriteit geniet.
Die weer bly steeds die enkele grootste
faktor wat die veeboer se produksietoe -
stande bepaal. Swak of onoordeelkundige
bestuur kan egter veroorsaak dat die
negatiewe effek van ongunstige weers -
toestande vergroot word. Die verskil is dat
daar nie in die toekoms vee gevoer kan
word nie, as gevolg van die hoë koste.
ARTIKEL GESKRYF DEUR JOHAN VAN DEN BERG
(BESTUURDER: PRODUKONTWIKKELING, SANTAM
AGRI).
Chevrolet Captiva is groot pret saam met jou gesin
Duursaam, waardevol, aanpasbaar en vol selfvertroue. Dit is van die waardes wat jy
van die nuwe Chevrolet Captiva kan verwag. Die Chevrolet Captiva 2.0 Diesel AWD
is ‘n ruim motor met sewe sitplekke en dít maak dat dit die ideale motor vir jou en
jou hele gesin is.
Die Chevrolet is ook beskikbaar in 2.4 FWD óf AWD petrol en 3.2 V6 AWD petrol
enjin modelle. Die Captiva beskik oor ‘n standaard diensplan van 3 jaar/60 000 km.
Vir meer inligting oor dié Chevrolet of ander modelle, skakel gerus vir Johan
Booysen (Handelaarshoof: Gordonia Motors, Upington) of een van die ander
verkoopspersoneel – Hennie, Denzil of André – by (054) 337-6256.
Augustus 2008 – 7
Kalahari
produsente wys
hul “staal”
KLK Landbou Beperk het op 18 Junie
vanjaar ‘n slagoskompetisie in samewerking
met die Kruispadkrale boerevereni -
ging op Olifantshoek gehou. Beoordeling
aan die haak het by Upington abattoir op
20 Junie plaasgevind.
“Dit was ‘n wonderlike dag waar ons
geharde Kalahari produsente hul ‘staal en
passie’, wat hul osse is, kom wys het,” het
Elma Müller (Admin-klerk: Lewen dehawe,
Olifantshoek) gesê. ‘n Totaal van 44 osse
is vir die kompetisie inge skryf. Chris Hen -
driks van KLK Landbou Beperk en Dirk
Zandberg van SAMIC het die beoordeling
gedoen.
“‘n Besondere dank aan al die deelnemers,
borge, beoordelaars en ondersteu -
ners wat die dag moontlik gemaak het,”
het Elma gesê. Daar sal weer so ‘n kompetisie
in 2009 gehou word.
Die algehele wenners van die slagoskompetisie
is: Jurie Markram (links) en William Markram
(regs) van Olifantshoek. By hulle is Dirk Zandberg
(Beoordelaar van SAMIC).
Uitslae
Groep op die hoef
1.Kotie en Jannie van der Merwe
2.Jurie en William Markram
3.Ben Kampfer
Enkelkarkas aan die haak
1.Jurie en William Markram
2.Jurie en William Markram
3.Kotie en Jannie van der Merwe
Groep aan die haak
1.Jurie en William Markram
2.Jurie en William Markram
3.Kotie en Jannie van der Merwe

In gesprek met...Albert van Niekerk
Albert speel groot rol
in vestiging van Dorperras
Albert van Niekerk, ‘n Dorperstoetteler van die plaas Klipkoppies Boerdery, het ‘n besondere bydrae gelewer tot die ontwikkeling en vestiging
van die Dorperskaapras oor die jare.
Die Van Niekerk familie is deur sy oupagrootjie in 1870 in die
Kenhardt-distrik gevestig en vandag gaan die familiebesigheid
nog steeds voort. Hy is getroud met Elize en het drie kinders, ‘n
dogter, Elma, en ‘n tweeling – Johann en Rudo. Beide die seuns
volg in die voetspore van hul pa, terwyl Elize en Elma die finansiële
sy van die familieboerdery bestuur.
lande soos Australië en VSA. Dit is dus ‘n wêreldgesogde dier
wat oor baie goeie kwaliteite beskik.”
Albert het op Klipkoppies groot geword. Sy skoolloopbaan begin
op Kenhardt en hy matrikuleer te Hoër Jongenskool in die Paarl.
Aan die einde van 1952 verwerf hy sy tweejaar landboudiploma
aan die Grootfontein landboukollege.
In 1953 het hy saam met sy pa begin boer met Merinoskape op
die plaas Klipkoppies en hy het ook vir ‘n aantal jare in vennootskap
met Albie van Niekerk met Dorpers geboer. Vanaf 1965
bedryf hy die Klipkoppies Dorperstoet wat tans uit meer as 1 000
tipe vyf gekeurde Dorperooie bestaan.
Hy sluit aan by die Suid-Afrikaanse Dorpertelergenootskap en is
later aangestel as Inspekteur en Streekverteenwoordiger. In die
80’s is hy verkies tot visepresident en later as president van dié
vereniging. In 1987 word hy aangewys as “Boer van die Jaar” in
sy streek.
Oor die jare het Albert ‘n sterk ondersteuner van prestasietoet -
sing geword en het hy gestreef daarna om ‘n geharde en aan -
gepaste Dorper te teel wat onder ekstensiewe toestande ‘n
bemarkbare lam op vier maande kan produseer. In 1990 het hy
Argentinië besoek vir die bevordering van die Dorperskaapras.
Albert was ook ‘n groot rolspeler in die eksklusiewe bemarking
van Diamant Dorpervleis (beste kwaliteitvleis), waaroor hy, in
samewerking met die LNR en die Land bou fakulteit in Pretoria, na -
vor sing gedoen het.
Sy boerdery is goedgekeur om karkasse te lewer wat aan die
HACCP (Hazzard Analysis and Critical Control Points) standaarde
voldoen. Hy het al twee keer internasionale inspeksies op sy
plaas gehad, wat albei kere suksesvol geslaag is. Hy was ook die
eerste persoon in Suid-Afrika wat ‘n ISO-lam laat slag het.
Hy sluit die gesprek af deur te sê dat die potensiaal vir Dorper -
telery in Suid-Afrika onbeperk is. “Embrio’s word uitgevoer na
Albert (links) en Johan van der Merwe (Bestuurder: LAW Abattoir, Groblershoop)
by drie ISO-kwaliteitskarkasse van Klipkoppies Boerdery.
Albert was ook oor die jare betrokke by die volgende
koöperasies, genootskappe en klubs:
• Dien op die Direksie van Veekos Sentraal Koöperasie Bpk.
• Visevoorsitter van Veekos Sentraal Koöperasie Bpk.
• Voorsitter van Veekos Sentraal Koöperasie Bpk. asook Vee -
kos (Edms) Bpk.
• Direkteur en voorsitter van Kenhardt Vleisprodusente
Koöperasie.
• Lid, visepresident en president van Gordonia Kenhardt
Landbougenootskap.
• Medestigter, voorsitter en bestuurslid van die Dorperland
Dorperklub.
Voorsitter van die volgende drie filiale van Veekos Sentraal:
• Gordonia koelkamers (Edms) Bpk.
• Warmsand pluimveeplaas.
• Gordonia Verkoelingsdienste (Edms) Bpk.
REDAKSIE
Ruth Davies
Johan Smit
(018) 468-2716 • 083 583 5243 • ruth@infoworks.biz
(018) 468-2716 • 082 553 7806 • johan@infoworks.biz
KLK Gesprek is 'n nuusblad wat vier keer per jaar
deur Infoworks saamgestel en uitgegee word.
NAMENS KLK LANDBOU BPK
Ilse van Zyl * (054) 337-6202 • ilse@klk.co.za
BLADUITLEG EN DRUK
Infoworks (018) 468-2716 • www.infoworks.biz
* Vir navrae oor die verspreiding van KLK Gesprek,
kontak vir Ilse van Zyl.
8 – Augustus 2008