Nieuwe Markt, een eerste verkenning naar toekomstige kwaliteiten
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Nieuwe</strong> <strong>Markt</strong><br />
Rotterdam, september 2012<br />
<strong>een</strong> <strong>eerste</strong> <strong>verkenning</strong> <strong>naar</strong> <strong>toekomstige</strong> <strong>kwaliteiten</strong>
aanleiding<br />
Al jaren speelt de gedachte <strong>een</strong> plan te ontwikkelen voor de locatie hoek<br />
<strong>Nieuwe</strong> <strong>Markt</strong> / Pannekoekstraat. Deze plek oogt als <strong>een</strong> nooit opgevuld<br />
kaalslag gat. Met het opvullen van de grote bouwlocaties aan de Binnenrotte<br />
heeft het gebied <strong>een</strong> duidelijke omgrenzing en achterland gekregen<br />
en wordt het onbenutte potentieel als fijnkorrelige laagbouw enclave met<br />
bijzondere winkels, bedrijven, horeca en woningen steeds beter zichtbaar.<br />
Nu de omgeving weer stabiel is, en bekend is geworden dat Erasmus University<br />
College zich gaat vestigen in de oude bibliotheek, is het zaak weer<br />
loop in het gebied te krijgen en te behouden (Hoogstraat - M<strong>een</strong>t en Binnenrotte<br />
- Mariniersweg). Het moment is aangebroken om de <strong>toekomstige</strong><br />
<strong>kwaliteiten</strong> nader te verkennen en in beeld te brengen.<br />
<strong>eerste</strong> indruk<br />
<strong>een</strong> snelle analyse van de directe omgeving van de Oude Bibliotheek toont contrasten:<br />
• <strong>een</strong> historische gebouw versus wederopbouwarchitectuur<br />
• <strong>een</strong> dominerend en beeldbepalend monumentaal blok versus relatief neutrale kleinschalige<br />
modernistische blokken<br />
• <strong>een</strong> expressieve pannendaken kap versus 2-3 lagen platte daken
aanpak<br />
NXTlandscapes en D~B architecten zijn van mening dat<br />
het gebied bijzondere <strong>kwaliteiten</strong> en potenties heeft, die<br />
zich goed lenen voor <strong>een</strong> gefaseerde en kleinschalige<br />
aanpak. Een benadering die passend is bij de sfeer en<br />
schaal van het gebied, en actueel en realistisch aansluit op<br />
de huidige ontwikkelingen in de markt. Daarbij is het zaak<br />
<strong>een</strong> helder beeld te schetsen van de bijzondere sfeer die<br />
dit stukje Rotterdam uitstraalt. Hier proef je nog iets van<br />
het oude centrum van de stad, maar ook van het optimisme,<br />
waarmee de stad na de oorlog de toekomst tegemoet<br />
zag. In de ‘limelight’ van meer imposante projecten is hier<br />
<strong>een</strong> enclave gespaard gebleven die klaar is om als <strong>een</strong> bijzonder<br />
eilandje in de stad gekoesterd te worden.<br />
Onderlinge afstemming, ruimtelijk, programmatisch en financieel,<br />
van de afzonderlijke ingrepen/projecten is in onze<br />
opvatting essentieel voor het bereiken van <strong>een</strong> gebalanceerd<br />
eindresultaat. Om het bijzondere karakter van het gebied<br />
verder uit te bouwen en vat te krijgen op alle kansen op<br />
meerwaarde en <strong>een</strong> duurzame toekomst, is in onze visie <strong>een</strong><br />
integrale gem<strong>een</strong>schappelijke onderlegger nodig, waarin<br />
alle stakeholders zich kunnen herkennen en <strong>een</strong> bijdrage<br />
willen leveren. Wij doen hiertoe graag deze voorzet!<br />
transformatie<br />
• gesloten rode bakstenen gevels met gaten versus transparante architectuur met<br />
open etalages, glazen puien en licht gekleurde materialen<br />
• continue winkel-facades met plotselinge onderbrekingen en dode plinten<br />
• fijnkorrelige laagbouw versus kloeke volumineuze hoogbouw<br />
• heldere straatprofielen versus onduidelijke pleinruimtes<br />
Om op deze contrasten het juiste antwoord te geven, ofwel de juiste schakel te<br />
vinden, is de clou van de opgave. Dit vereist nader stedenbouwkundig onderzoek<br />
<strong>naar</strong> de onderlinge ruimtelijke relaties en verhoudingen in het gebied, <strong>een</strong> <strong>verkenning</strong><br />
<strong>naar</strong> passende architectuurbeelden en <strong>een</strong> onderkenning van de programmatische<br />
<strong>kwaliteiten</strong> van de locatie. Bovenal vereist dit dat gangmakers en betrokken partijen<br />
zich bewust worden van de eigen rol om hier gezamenlijk iets tot stand te brengen.<br />
NXTlandscapes en D~B architecten stellen voor om<br />
door middel van <strong>een</strong> aantal specifieke ingrepen, die<br />
in tijd en plaats los van elkaar gerealiseerd kunnen<br />
worden, <strong>een</strong> transformatie op gang te brengen die<br />
het bijzondere karakter van het gebied recht doet en<br />
verder uitbouwt.<br />
Ondanks dat we van mening zijn dat er in de binnenstad<br />
van Rotterdam minstens woonruimte voor<br />
50.000 nieuwe inwoners gerealiseerd zou moeten<br />
worden, geloven wij dat deze locatie niet de juiste<br />
is voor verdere verdichting. Vooral het kleinschalige,<br />
fijnkorrelige en diverse karakter van deze wederopbouwenclave<br />
is de karakteristiek die hier gekoesterd<br />
zou moeten worden.
wat is zo kenmerkend aan de omgeving van de <strong>Nieuwe</strong> <strong>Markt</strong> ?<br />
Het Pannekoekstraatgebied heeft <strong>een</strong> aantal <strong>kwaliteiten</strong> waarvan Rotterdam er maar weinig heeft en die daarom gekoesterd, benut en<br />
geconsolideerd zouden moeten worden. Hoe kun je bijvoorbeeld de huidige diversiteit van het winkelaanbod versterken? De komst van<br />
Erasmus University College zal ontegenzeggelijk <strong>een</strong> enorme impuls aan het gebied geven. Eindelijk <strong>een</strong> plek waar de universiteit zichtbaar<br />
wordt in de binnenstad van Rotterdam. Het gebied kent ook enkele mindere punten die niet bijdragen aan <strong>een</strong> toekomstbestendige<br />
koers voor het gebied als ze niet geadresseerd worden tijdens het transformatieproces.<br />
huidige <strong>kwaliteiten</strong><br />
• unieke tweezijdige winkels met 2 voorkanten<br />
• kleinschalig winkel / horeca gebied<br />
• arty en trendy uitstraling<br />
• divers winkelaanbod zonder ‘standaard’ ketenwinkels<br />
• relatief betaalbaar voor trendy en ‘ambachtelijke’ middenstand<br />
• veel jongerenhuisvesting<br />
• uitstraling weekmarkt aan de Binnenrotte<br />
• rustige enclave<br />
minpunten<br />
• misplaatste en gedateerde stadsvernieuwing aan de Herenplaats<br />
• gebrekkige aansluiting onderdoorgang <strong>naar</strong> de Hoogstraat<br />
• dominante uitstraling parkeren Prinsenhof<br />
• gebrekkige definitie ruimte rond ‘Maagd van Holland’<br />
• doorsnijding van het voetgangersgebied met autoverkeer<br />
• overgedimensioneerde ruimte aan de Herenplaats<br />
• gedateerde buitenruimte poffertjespaviljoen<br />
• verborgen en weinig uitnodigende toegangen
uitgangspunten voor transformatie van de omgeving van de <strong>Nieuwe</strong> <strong>Markt</strong><br />
Versterking en nadere definitie van het historische ensemble Oude Bibliotheek / Maagd van Holland fontein als scharnierpunt in<br />
het gebied, zodat het monumentale gebouw als zelfstandig blok met <strong>een</strong> alzijdige uitstraling wordt herkend en het historische<br />
hart van het gebied weer voelbaar wordt gemaakt. Parkeren op maaiveld in de Prinsenhof, onder <strong>een</strong> overkapping waarop midden<br />
in het gebied <strong>een</strong> nieuwe ‘groene long’ gerealiseerd kan worden. Aantrekkelijke nieuwe architectuur op markante punten, met <strong>een</strong><br />
hoogbouw accent aan de kop van de Pannekoekstraat en bij de M<strong>een</strong>t. Herstel van de continuiteit van de plint, door opvullen van<br />
gaten en begeleiding van nieuwe looproutes. Omvorming middengebied tot langszaamverkeersgebied met <strong>een</strong> nieuwe circulatie<br />
voor autoverkeer. Aansluiting looproutes op omliggende winkelstraten en toegangen tot het gebied. Halvering stedelijke ruimte<br />
Herenplaats. Versmalling rooilijn aan kop van Pannekoekstraat, waardoor meer ruimte voor nieuwbouw en voortgezette plint.<br />
Expressieve losstaande nieuwbouw bij Oude Bibliotheek, met <strong>een</strong> plint die aansluit op de omgeving.<br />
Sloop<br />
Op enkele plekken is verwijdering van bestaande<br />
bebouwing onvermijdelijk om ruimte te bieden aan de<br />
transformatie van het gebied. Het jaren 80 woningblok<br />
aan de Herenplaats zou prima als tijdelijke studentenhuisvesting<br />
t.b.v. het nieuwe Erasmus University College<br />
kunnen worden benut, om vervolgens het veld te<br />
ruimen voor nieuwbouw met riante appartementen.<br />
Realisatie nieuwbouw<br />
Inbreiding met <strong>een</strong> studentenflatje bij de Pannekoekhof.<br />
Een nieuwe plint met winkels en stadswoningen<br />
op de kop van de Herenplaats. <strong>Nieuwe</strong><br />
winkelplinten aan noord- en oostzijde van de Oude<br />
Bibliotheek. Met aan de Pannekoekstraat, <strong>een</strong> markant<br />
nieuw gebouw dat ruimte biedt aan <strong>een</strong> mogelijke<br />
uitbreiding van Erasmus University College.<br />
Versterking programmatische diversiteit<br />
Stimuleren van diverse winkelaanbod door duidelijke<br />
omschrijving van gewenste branchering. Met de komst<br />
van Erasmus University College in september 2013 in<br />
de oude bibliotheek krijgt de zichtbaarheid van de universiteit<br />
in de binnenstad <strong>een</strong> belangrijke impuls. Een<br />
“Erasmus University College Store” in de nieuwbouw<br />
aan de M<strong>een</strong>t zou <strong>een</strong> prachtig startschot vormen.<br />
Verbetering toegankelijkheid van het gebied<br />
Uitnodigende nieuwbouw bij de verborgen entrees<br />
van het gebied, voldoende parkeervoorzieningen en<br />
<strong>een</strong> duidelijke scheiding tussen <strong>een</strong> nieuw centraal<br />
gelegen aan<strong>een</strong>gesloten voetgangersgebied, en omliggende<br />
wegen voor auto’s en overig verkeer zorgen er<br />
voor dat de toegankelijkheid en begaanbaarheid van<br />
het gebied <strong>een</strong> stevige impuls krijgen.<br />
Herstel van de ‘loop’ in het gebied<br />
Continue winkelplinten van oost <strong>naar</strong> west en van<br />
zuid <strong>naar</strong> noord, door toevoeging van nieuwe winkelunits,<br />
nieuwbouw aan de kop van de Pannekoekstraat,<br />
<strong>een</strong> nieuwe doorlopende steeg naast de Oude<br />
Bibliotheek en het autovrij maken van het middengebied,<br />
versterken de ‘loop’ en maken het gebied beter<br />
‘doorwaadbaar’ voor bezoekers.<br />
Aanpassing van de buitenruimte<br />
Robuuste bomen en <strong>een</strong> sobere inrichting van de<br />
buitenruimte met aandacht voor detail en duurzame<br />
materialisering complementeren de ruimtelijke en<br />
programmatische ingrepen van deze transformatie.<br />
Groene daken, vertikaal groen en <strong>een</strong> aansprekende<br />
groene inrichting van de nieuwe overkapping van de<br />
parkeergarage vormen de finishing touch.
NXTLANDSCAPES<br />
landscape architecture urban design regional planning<br />
www.nxtlandscapes.nl info@nxtlandscapes.nl<br />
Wijnstraat 96 3011 TR Rotterdam 010 436 9005