Nieuwe Markt

Rotterdam, september 2012

een eerste verkenning naar toekomstige kwaliteiten

---

aanleiding

Al jaren speelt de gedachte een plan te ontwikkelen voor de locatie hoek

Nieuwe Markt / Pannekoekstraat. Deze plek oogt als een nooit opgevuld

kaalslag gat. Met het opvullen van de grote bouwlocaties aan de Binnenrotte

heeft het gebied een duidelijke omgrenzing en achterland gekregen

en wordt het onbenutte potentieel als fijnkorrelige laagbouw enclave met

bijzondere winkels, bedrijven, horeca en woningen steeds beter zichtbaar.

Nu de omgeving weer stabiel is, en bekend is geworden dat Erasmus University

College zich gaat vestigen in de oude bibliotheek, is het zaak weer

loop in het gebied te krijgen en te behouden (Hoogstraat - Meent en Binnenrotte

- Mariniersweg). Het moment is aangebroken om de toekomstige

kwaliteiten nader te verkennen en in beeld te brengen.

eerste indruk

een snelle analyse van de directe omgeving van de Oude Bibliotheek toont contrasten:

• een historische gebouw versus wederopbouwarchitectuur

• een dominerend en beeldbepalend monumentaal blok versus relatief neutrale kleinschalige

modernistische blokken

• een expressieve pannendaken kap versus 2-3 lagen platte daken

---

aanpak

NXTlandscapes en D~B architecten zijn van mening dat

het gebied bijzondere kwaliteiten en potenties heeft, die

zich goed lenen voor een gefaseerde en kleinschalige

aanpak. Een benadering die passend is bij de sfeer en

schaal van het gebied, en actueel en realistisch aansluit op

de huidige ontwikkelingen in de markt. Daarbij is het zaak

een helder beeld te schetsen van de bijzondere sfeer die

dit stukje Rotterdam uitstraalt. Hier proef je nog iets van

het oude centrum van de stad, maar ook van het optimisme,

waarmee de stad na de oorlog de toekomst tegemoet

zag. In de ‘limelight’ van meer imposante projecten is hier

een enclave gespaard gebleven die klaar is om als een bijzonder

eilandje in de stad gekoesterd te worden.

Onderlinge afstemming, ruimtelijk, programmatisch en financieel,

van de afzonderlijke ingrepen/projecten is in onze

opvatting essentieel voor het bereiken van een gebalanceerd

eindresultaat. Om het bijzondere karakter van het gebied

verder uit te bouwen en vat te krijgen op alle kansen op

meerwaarde en een duurzame toekomst, is in onze visie een

integrale gemeenschappelijke onderlegger nodig, waarin

alle stakeholders zich kunnen herkennen en een bijdrage

willen leveren. Wij doen hiertoe graag deze voorzet!

transformatie

• gesloten rode bakstenen gevels met gaten versus transparante architectuur met

open etalages, glazen puien en licht gekleurde materialen

• continue winkel-facades met plotselinge onderbrekingen en dode plinten

• fijnkorrelige laagbouw versus kloeke volumineuze hoogbouw

• heldere straatprofielen versus onduidelijke pleinruimtes

Om op deze contrasten het juiste antwoord te geven, ofwel de juiste schakel te

vinden, is de clou van de opgave. Dit vereist nader stedenbouwkundig onderzoek

naar de onderlinge ruimtelijke relaties en verhoudingen in het gebied, een verkenning

naar passende architectuurbeelden en een onderkenning van de programmatische

kwaliteiten van de locatie. Bovenal vereist dit dat gangmakers en betrokken partijen

zich bewust worden van de eigen rol om hier gezamenlijk iets tot stand te brengen.

NXTlandscapes en D~B architecten stellen voor om

door middel van een aantal specifieke ingrepen, die

in tijd en plaats los van elkaar gerealiseerd kunnen

worden, een transformatie op gang te brengen die

het bijzondere karakter van het gebied recht doet en

verder uitbouwt.

Ondanks dat we van mening zijn dat er in de binnenstad

van Rotterdam minstens woonruimte voor

50.000 nieuwe inwoners gerealiseerd zou moeten

worden, geloven wij dat deze locatie niet de juiste

is voor verdere verdichting. Vooral het kleinschalige,

fijnkorrelige en diverse karakter van deze wederopbouwenclave

is de karakteristiek die hier gekoesterd

zou moeten worden.

---

wat is zo kenmerkend aan de omgeving van de Nieuwe Markt ?

Het Pannekoekstraatgebied heeft een aantal kwaliteiten waarvan Rotterdam er maar weinig heeft en die daarom gekoesterd, benut en

geconsolideerd zouden moeten worden. Hoe kun je bijvoorbeeld de huidige diversiteit van het winkelaanbod versterken? De komst van

Erasmus University College zal ontegenzeggelijk een enorme impuls aan het gebied geven. Eindelijk een plek waar de universiteit zichtbaar

wordt in de binnenstad van Rotterdam. Het gebied kent ook enkele mindere punten die niet bijdragen aan een toekomstbestendige

koers voor het gebied als ze niet geadresseerd worden tijdens het transformatieproces.

huidige kwaliteiten

• unieke tweezijdige winkels met 2 voorkanten

• kleinschalig winkel / horeca gebied

• arty en trendy uitstraling

• divers winkelaanbod zonder ‘standaard’ ketenwinkels

• relatief betaalbaar voor trendy en ‘ambachtelijke’ middenstand

• veel jongerenhuisvesting

• uitstraling weekmarkt aan de Binnenrotte

• rustige enclave

minpunten

• misplaatste en gedateerde stadsvernieuwing aan de Herenplaats

• gebrekkige aansluiting onderdoorgang naar de Hoogstraat

• dominante uitstraling parkeren Prinsenhof

• gebrekkige definitie ruimte rond ‘Maagd van Holland’

• doorsnijding van het voetgangersgebied met autoverkeer

• overgedimensioneerde ruimte aan de Herenplaats

• gedateerde buitenruimte poffertjespaviljoen

• verborgen en weinig uitnodigende toegangen

---

uitgangspunten voor transformatie van de omgeving van de Nieuwe Markt

Versterking en nadere definitie van het historische ensemble Oude Bibliotheek / Maagd van Holland fontein als scharnierpunt in

het gebied, zodat het monumentale gebouw als zelfstandig blok met een alzijdige uitstraling wordt herkend en het historische

hart van het gebied weer voelbaar wordt gemaakt. Parkeren op maaiveld in de Prinsenhof, onder een overkapping waarop midden

in het gebied een nieuwe ‘groene long’ gerealiseerd kan worden. Aantrekkelijke nieuwe architectuur op markante punten, met een

hoogbouw accent aan de kop van de Pannekoekstraat en bij de Meent. Herstel van de continuiteit van de plint, door opvullen van

gaten en begeleiding van nieuwe looproutes. Omvorming middengebied tot langszaamverkeersgebied met een nieuwe circulatie

voor autoverkeer. Aansluiting looproutes op omliggende winkelstraten en toegangen tot het gebied. Halvering stedelijke ruimte

Herenplaats. Versmalling rooilijn aan kop van Pannekoekstraat, waardoor meer ruimte voor nieuwbouw en voortgezette plint.

Expressieve losstaande nieuwbouw bij Oude Bibliotheek, met een plint die aansluit op de omgeving.

Sloop

Op enkele plekken is verwijdering van bestaande

bebouwing onvermijdelijk om ruimte te bieden aan de

transformatie van het gebied. Het jaren 80 woningblok

aan de Herenplaats zou prima als tijdelijke studentenhuisvesting

t.b.v. het nieuwe Erasmus University College

kunnen worden benut, om vervolgens het veld te

ruimen voor nieuwbouw met riante appartementen.

Realisatie nieuwbouw

Inbreiding met een studentenflatje bij de Pannekoekhof.

Een nieuwe plint met winkels en stadswoningen

op de kop van de Herenplaats. Nieuwe

winkelplinten aan noord- en oostzijde van de Oude

Bibliotheek. Met aan de Pannekoekstraat, een markant

nieuw gebouw dat ruimte biedt aan een mogelijke

uitbreiding van Erasmus University College.

Versterking programmatische diversiteit

Stimuleren van diverse winkelaanbod door duidelijke

omschrijving van gewenste branchering. Met de komst

van Erasmus University College in september 2013 in

de oude bibliotheek krijgt de zichtbaarheid van de universiteit

in de binnenstad een belangrijke impuls. Een

“Erasmus University College Store” in de nieuwbouw

aan de Meent zou een prachtig startschot vormen.

Verbetering toegankelijkheid van het gebied

Uitnodigende nieuwbouw bij de verborgen entrees

van het gebied, voldoende parkeervoorzieningen en

een duidelijke scheiding tussen een nieuw centraal

gelegen aaneengesloten voetgangersgebied, en omliggende

wegen voor auto’s en overig verkeer zorgen er

voor dat de toegankelijkheid en begaanbaarheid van

het gebied een stevige impuls krijgen.

Herstel van de ‘loop’ in het gebied

Continue winkelplinten van oost naar west en van

zuid naar noord, door toevoeging van nieuwe winkelunits,

nieuwbouw aan de kop van de Pannekoekstraat,

een nieuwe doorlopende steeg naast de Oude

Bibliotheek en het autovrij maken van het middengebied,

versterken de ‘loop’ en maken het gebied beter

‘doorwaadbaar’ voor bezoekers.

Aanpassing van de buitenruimte

Robuuste bomen en een sobere inrichting van de

buitenruimte met aandacht voor detail en duurzame

materialisering complementeren de ruimtelijke en

programmatische ingrepen van deze transformatie.

Groene daken, vertikaal groen en een aansprekende

groene inrichting van de nieuwe overkapping van de

parkeergarage vormen de finishing touch.

---

NXTLANDSCAPES

landscape architecture urban design regional planning

www.nxtlandscapes.nl info@nxtlandscapes.nl

Wijnstraat 96 3011 TR Rotterdam 010 436 9005