Mae’n rhaid bod y

Mae’n rhaid bod y sefydliad wedi’i gynnwys yn y gofrestr o sefydliadau addysg annibynnol yn Lloegr. Mae’n rhaid bod yr awdurdod lleol wedi’i fodloni y gall y sefydliad gyflwyno’r ddarpariaeth ddysgu ychwanegol a nodir yn CDU y plentyn neu’r person ifanc. 13.26 Os yw rhiant neu blentyn eisiau dewis ysgol annibynnol ond bod yr awdurdod lleol wedi’i fodloni bod modd diwallu anghenion y plentyn mewn lleoliad addysg a gynhelir, nid yw’n ofynnol i’r awdurdod lleol ariannu lle’r dysgwr yn yr ysgol annibynnol. Fodd bynnag, mewn sefyllfa o’r fath, dylai’r awdurdod lleol sicrhau ei fod yn egluro’n llawn i’r rhiant a’r plentyn sut y gellir diwallu anghenion y dysgwr heb osod y plentyn mewn ysgol annibynnol, er enghraifft, drwy dalu am gludiant yn ôl ac ymlaen o’r lleoliad addysg a gynhelir. 13.27 Os yw awdurdod lleol yn ystyried a ddylai osod y plentyn neu’r person ifanc mewn ysgol annibynnol, dylai ystyried y canlynol: a yw’r dystiolaeth yn dangos bod y ddarpariaeth ddysgu ychwanegol sydd ei hangen i ddiwallu ADY y plentyn neu’r person ifanc ar gael yn yr ysgol annibynnol honno yn unig; a yw’r dystiolaeth yn dangos bod modd darparu elfen hanfodol o addysg a hyfforddiant plentyn neu berson ifanc mewn lleoliad preswyl yn unig; a yw’r plentyn neu’r person ifanc angen lleoliad addysgol sydd â chwricwlwm estynedig na ellir ei ddarparu yn rhywle nad yw’n lleoliad preswyl; a oes gan y plentyn neu’r person ifanc anghenion meddygol a/neu anghenion gofal cymdeithasol na ellir eu diwallu gan, neu ar y cyd â, darparwyr lleol mewn lleoliad addysg prif ffrwd, ac a fyddai’n atal yr unigolyn rhag derbyn addysg neu hyfforddiant addas i ddiwallu ei anghenion penodol; a fyddai sicrhau’r ddarpariaeth yn gydnaws ag osgoi gwariant cyhoeddus afresymol. Lleoliadau mewn Sefydliadau Ôl-16 Arbenigol Annibynnol 13.28 Er y bydd SAB prif ffrwd yn gallu cyflwyno’r ddarpariaeth ddysgu ychwanegol sydd ei hangen i ddiwallu anghenion rhesymol addysg a hyfforddiant y rhan fwyaf o bobl ifanc ag ADY, bydd rhai pobl ifanc angen lle mewn sefydliad ôl-16 arbennig annibynnol i sicrhau bod eu hanghenion rhesymol yn cael eu diwallu. Bydd dysgwr ag angen rhesymol am addysg neu Tudalen | 136

hyfforddiant pellach os yw darpariaeth addysgol neu hyfforddiant sy’n gysylltiedig â’i angen dysgu ychwanegol yn sicrhau bod ei gynnydd yn parhau tuag at wireddu ei botensial llawn, neu os yw’r un ddarpariaeth addysgol neu hyfforddiant ar gael i rywun o’r un oed mewn SAB. 13.29 Wrth benderfynu a oes angen lleoli person ifanc mewn sefydliad ôl-16 arbennig annibynnol, dylai’r awdurdod lleol weithio gyda SAB ac ysgolion. 13.30 Mae sefydliadau ôl-16 arbennig annibynnol yn sefydliadau sy’n darparu addysg neu hyfforddiant ar gyfer personau sy’n hŷn na’r oedran ysgol gorfodol, ac sydd wedi’u trefnu’n arbennig i ddarparu addysg a/neu hyfforddiant ar gyfer unigolion ag ADY. 194 13.31 Nid yw’r canlynol yn sefydliadau ôl-16 arbennig annibynnol: sefydliad yn y sector AB; ysgol annibynnol sydd wedi’i chynnwys yn y gofrestr o ysgolion annibynnol yng Nghymru; sefydliad addysgol annibynnol sydd wedi’i gynnwys yn y gofrestr o sefydliadau addysgol annibynnol yn Lloegr; neu Academi 16 i 19. 13.32 Ni all awdurdodau lleol sicrhau addysg neu hyfforddiant ar gyfer person ifanc mewn sefydliad ôl-16 arbennig annibynnol yng Nghymru neu yn Lloegr oni bai bod y sefydliad wedi’i gynnwys yn y rhestr o’r cyfryw sefydliadau a gyhoeddwyd gan Weinidogion Cymru 195 . 13.33 Os yw awdurdod lleol yn penderfynu bod lleoliad mewn sefydliad ôl-16 annibynnol yn briodol, bydd manylion y lleoliad yn ffurfio rhan o’r ddarpariaeth ddysgu ychwanegol sy’n cael ei disgrifio yn y CDU. Mae’n rhaid i’r awdurdod lleol sicrhau’r ddarpariaeth ddysgu ychwanegol sy’n cael ei disgrifio yn y CDU, ynghyd ag unrhyw fwyd a llety cysylltiedig 196 (os oes angen) ac ni ddylai godi tâl ar yr unigolyn neu ei rieni am hyn 197 . Gall y cyfryw leoliadau fod o fudd penodol i bobl ifanc sydd ag anghenion mwy dwys a chymhleth. 13.34 Cyn penderfynu a yw’n ofynnol darparu lle mewn sefydliad ôl-16 arbennig annibynnol, bydd rhaid i awdurdodau lleol ddeall y ddarpariaeth arbenigol sydd ei hangen i ddiwallu anghenion y person ifanc. Os nad yw SAB prif ffrwd yn gallu diwallu anghenion y person ifanc, dylid ystyried sicrhau lle iddo mewn sefydliad ôl-16 arbennig annibynnol. 13.35 Bydd angen i’r awdurdod lleol ystyried addasrwydd a chynaliadwyedd lleoliad a ariennir mewn sefydliad ôl-16 arbennig annibynnol dros holl gyfnod y rhaglen astudio cyn iddi gychwyn. Dylid ystyried manteision addysgol y rhaglen astudio ar gyfer y person ifanc. Ar ôl i raglen ddysgu gychwyn, dylai’r 194 Mae adran 50(6) o’r Ddeddf yn diffinio ‘sefydliad ôl-16 arbennig annibynnol’ 195 Adran 50(3) o’r Ddeddf. 196 Adran 12(6) o’r Ddeddf. 197 Adran 43 o’r Ddeddf. Tudalen | 137