Rhoi cymorth i blant a

Rhoi cymorth i blant a phobl ifanc mewn perthynas ag unrhyw heriau emosiynol sy’n codi o’r broses, megis mynegi gwahanol farn i’w rhieni. 18.46 Mae’r awdurdod lleol yn gyfrifol am sicrhau bod y gwasanaethau eirioli’n briodol ac o safon addas. Er enghraifft, wrth ddarparu’r trefniadau hyn, dylai’r awdurdod lleol: Sicrhau bod yr eiriolwr wedi derbyn hyfforddiant mewn cyfathrebu â phlant a phobl ifanc, gan gynnwys y rhai ag anawsterau cyfathrebu; Sicrhau bod yr eiriolwr yn addas i blentyn a pherson ifanc, yn hyblyg er mwyn diwallu ei anghenion ac yn gallu addasu i weithio gyda phlant a phobl ifanc, gan gynnwys y rhai ag anghenion mynediad; Sicrhau bod yr eiriolaeth yn cael ei harwain gan farn a dymuniadau’r plentyn neu’r person ifanc, hyrwyddo ei anghenion a’i hawliau a darparu cymorth gan ystyried anghenion y plentyn neu’r person ifanc; Sicrhau bod eiriolwyr yn cael cyhoeddusrwydd, yn hawdd cael gafael arnynt a chysylltu â nhw mewn gwahanol ffyrdd, a bod eu gwasanaeth yn hawdd ei ddefnyddio; Sicrhau bod yr eiriolwr yn deall anghenion y plentyn neu’r person ifanc a bod ganddo wybodaeth berthnasol am yr anghenion hynny, gan gynnwys unrhyw anabledd sydd ganddo; Sicrhau bod yr eiriolaeth yn ymateb i’r sefyllfa ac yn darparu help a chyngor yn gyflym ar gais; Sicrhau bod gan y gwasanaeth gynlluniau ariannu a chyllidebu clir ac adnoddau digonol a sicrhau ei fod yn cael ei reoli’n dda ac yn darparu gwerth am arian; Sicrhau bod eiriolwyr wedi derbyn hyfforddiant addas a’u bod yn parhau i dderbyn hyfforddiant a datblygiad priodol i gyflawni eu rôl yn effeithiol a gwella safonau; Sicrhau bod eiriolwyr yn deall y system ADY; Sicrhau bod gan y gwasanaeth weithdrefn gwyno glir, hawdd ei defnyddio sy’n annog adborth ac yn defnyddio adborth i sbarduno gwelliant; Gofalu bod y gwasanaeth yn cynnal cyfrinachedd i sicrhau ymddiriedaeth y plentyn neu’r person ifanc, cadw cofnodion cyfrinachol a sicrhau bod unigolion ac asiantaethau partner yn ymwybodol o’i bolisïau cyfrinachedd. 18.47 Os yw plentyn neu berson ifanc yn ystyried defnyddio’r gwasanaeth eirioli annibynnol, rhaid i’r wybodaeth a ddarperir gan y gwasanaeth fod yn ffeithiol a diduedd. Rhaid iddi nodi’n glir bod ymgysylltu â’r gwasanaeth yn broses wirfoddol. 18.48 Er y gall plant a phobl ifanc ddewis gofyn am eiriolaeth, dylai awdurdodau lleol gynnig y cyfle i ddefnyddio eiriolwr yn ôl yr angen. Dylai staff Tudalen | 182

fod yn ddigon medrus i nodi’r plant a’r bobl ifanc hynny a fyddai’n elwa ar eiriolwr. Annibyniaeth eiriolwr 18.49 Rhaid i‘r awdurdod lleol roi sylw i’r egwyddor bod rhaid i unrhyw wasanaethau a ddarperir o dan y trefniadau fod yn annibynnol ar unrhyw berson sydd: yn destun apêl i’r Tribiwnlys; neu yn ymwneud ag ymchwilio i apêl o’r fath neu ddyfarnu arni. 263 18.50 Mae annibyniaeth yr eiriolwr yn hanfodol fel y gall weithredu ar ran yr unigolyn. I’r graddau y bo hynny’n bosib, dylai gwasanaethau sy’n darparu eiriolaeth gael eu hariannu a’u rheoli mewn ffordd sy’n sicrhau annibyniaeth ar y sefydliad comisiynu. 18.51 Yr arfer presennol yng Nghymru yw sicrhau annibyniaeth trwy gomisiynu gwasanaethau eirioli gan ddarparwr allanol sy’n atgyfnerthu’r canfyddiad a’r profiad bod y gwasanaeth yn annibynnol. Er mwyn cynnal annibyniaeth trefniadau eirioli, dylai comisiynwyr a darparwyr sicrhau bod unrhyw faterion her a gwrthdaro yn dryloyw a chadarn ac yn cael eu nodi a’u trafod yn y cytundeb lefel gwasanaeth rhwng y comisiynydd a’r darparwr gwasanaethau. Awdurdod lleol yn gweithio gydag eiriolwr annibynnol 18.52 Os oes gan y plentyn neu’r person ifanc eiriolwr, dylai cyrff perthnasol gydnabod mai rôl eiriolwr yw cefnogi a chynrychioli’r plentyn neu’r person ifanc, felly dylent ystyried unrhyw sylwadau a wneir gan eiriolwr. 18.53 Dylai’r awdurdod lleol sicrhau bod pobl berthnasol, megis staff ysgol/SAB, yn ymwybodol o wasanaethau eirioli, dewis plentyn neu berson ifanc i gael eiriolwr a dyletswydd yr awdurdod lleol i sicrhau bod eiriolaeth annibynnol ar gael. 18.54 Dylai’r awdurdod lleol, yr ysgol a’r SAB gymryd camau rhesymol i helpu’r eiriolwr i gyflawni ei rôl, er enghraifft, rhoi gwybod i asiantaethau eraill bod eiriolwr yn cefnogi plentyn neu berson ifanc, gan hwyluso mynediad at y plentyn neu’r person ifanc ac, os yn briodol, at wybodaeth berthnasol. Dylid sicrhau bod gan yr eiriolwr y wybodaeth ddiweddaraf am unrhyw ddatblygiadau. 264 263 Adran 62(3) o’r Ddeddf. 264 Tudalen 34 o God y Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant Tudalen | 183