GIẢI PHÁP HỮU ÍCH XÂY DỰNG BÀI TẬP HÓA HỌC LỚP 12 GẮN LIỀN VỚI THỰC TIỄN

https://twitter.com/daykemquynhon 

plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

https://daykemquynhon.blogspot.com 

SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO 

TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

GIẢI PHÁP HỮU ÍCH 

XÂY DỰNG BÀI TẬP HÓA HỌC LỚP 12 

GẮN LIỀN VỚI THỰC TIỄN 

 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÝ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM 

HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO) 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

1 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial








I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 

Trong quá trình dạy và học môn Hóa học, bên cạnh việc nắm vững lý thuyết, 

bài tập hóa học được coi là một phần không thể thiếu trong việc củng cố kiến thức, rèn 

luyện những kĩ năng cơ bản cho học sinh. Thông qua việc giải bài tập, học sinh rèn 

luyện tính tích cực, trí thông minh, tự lập, sáng tạo, bồi dưỡng hứng thú trong học tập 

môn Hóa học. 

Giải bài tập hóa học là lúc học sinh hoạt động tư lực để củng cố và trau dồi kiến 

thức hóa học của mình. Bài tập hóa học cung cấp cho học sinh không chỉ kiến thức, 

mà là cả con đường để dành lấy kiến thức, cả niềm vui sướng của sự phát hiện ra kiến 

thức. Do vậy, bài tập hóa học vừa là mục đích, vừa là nội dung, lại vừa là phương pháp 

dạy học hiệu nghiệm. Thông qua việc giải bài tập có những điều kiện và yêu cầu trong 

thực tiễn như: bài tập về cách dùng hóa chất, đồ dùng thí nghiệm, cách xử lý tai nạn do 

hóa chất, bảo vệ môi trường…sẽ làm tăng lòng say mê học hỏi, phát triển tư duy sáng 

tạo, năng lực giải quyết vấn đề của học sinh. Việc tăng cường sử dụng bài tập gắn liền 

với thực tiễn sẽ góp phần thực hiện nguyên lý giáo dục: “ học đi đôi với hành”. 

Tuy nhiên, trong sách giáo khoa, số lượng các bài tập gắn liền với thực tiễn chưa 

nhiều, chưa đa dạng, chưa đáp ứng được nhu cầu giải thích những vấn đề liên quan 

đến hóa học trong đời sống. Học sinh có thể giải thành thạo các bài tập hóa học định 

tính, định lượng, nhưng khi giải quyết các bài tập hóa học gắn liền với thực tiễn các 

em học sinh lại rất lúng túng. 

Xuất phát từ suy nghĩ muốn giúp học sinh không gặp phải khó khăn và nhanh 

chóng tìm được hướng đi đúng trong quá trình học tập mà dạng bài tập này đặt ra. 

Chính vì vậy tôi chọn đề tài: “ XÂY DỰNG BÀI TẬP HÓA HỌC LỚP 12 GẮN 

LIỀN VỚI THỰC TIỄN” 

II. MỤC ĐÍCH 

- Thấy được tầm quan trọng của việc giải các bài tập hóa học trong việc dạy học 

Hóa học. 


- Tuyển chọn và xây dựng bài tập hóa học gắn liền với thực tiễn. 

- Phát triển và nâng cao chất lượng bài tập hóa học THPT hiện nay. 





III. Ý TƯỞNG CỦA GIẢI PHÁP 


2 







Chọn một số bài tập hóa học gắn liền với thực tiễn và đưa ra phương pháp giải 

chúng để nâng cao tính sáng tạo, và tạo hứng thú học tập cho học sinh THPT. 




III. NHIỆM VỤ CỦA GIẢI PHÁP 

- Học sinh biết được cơ sở của phương pháp giải bài tập gắn liền với thực tiễn. 

- Thông qua hệ thống bài tập đưa ra làm cho học sinh hiểu, rèn luyện và vận 

dụng chúng khi làm các bài tập tự luận, trắc nghiệm khách quan. 






B. NỘI DUNG 

3 








I. Nguyên tắc 

1. Cơ sở 




a) Cơ sở lý thuyết: các kiến thức hóa học trong chương trình hóa học phổ thông. 

Các kiến thức, kỹ năng về cơ sở hóa học chung như cấu tạo nguyên tử, liên kết hóa 

học, bảng tuần hoàn, lý thuyết phản ứng hóa học, thuyết điện ly, về các nhóm nguyên 

tố phi kim, kim loại, các chất hữu cơ trong chương trình hóa học phổ thông hiện nay. 

b) Cơ sở thực nghiệm 

- Các vấn đề trong thực tiễn đời sống, trong thực nghiệm, thực hành của cá nhân học 

sinh, của cộng đồng, của xã hội... liên quan đến kiến thức hóa học THPT. 

- Một số năng lực cơ bản, phổ thông (như: năng lực tư duy khoa học, năng lực toán 

học, đọc hiểu, kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn... để phát hiện và giải quyết 

các vấn đề) cần thiết cho cuộc sống tương lai của HS cần được rèn luyện và phát huy. 

2. Nguyên tắc thiết kế bài tập hóa học gắn với thực tiễn 

a) Ngữ cảnh 

Có ngữ cảnh xác định, tình huống trong cuộc sống có liên quan đến Hóa học, khoa học 

liên ngành và công nghệ. Bối cảnh thế giới tự nhiên, bao gồm cả công nghệ, trên nền 

tảng của kiến thức khoa học, bao hàm các vấn đề rộng lớn liên quan đến cuộc sống con 

người. 

b) Năng lực 

Những năng lực các bài tập hóa học thực tiễn hướng đến bao gồm các năng lực chung 

và năng lực chuyên biệt của Hóa học. Chẳng hạn năng lực ngôn ngữ hóa học bao gồm 

trả lời các câu hỏi, giải thích hiện tượng một cách khoa học và đưa ra các kết luận dựa 

trên những căn cứ và lí lẽ mang tính thuyết phục. Về thái độ, các bài tập hóa học thực 

tiễn hướng đến việc HS ứng đáp trước các vấn đề trong khoa học với một thái độ thích 

thú, ủng hộ nghiên cứu khoa học và động lực để hành động một cách có trách nhiệm 

đối với môi trường và các tài nguyên thiên nhiên. 






II. Quy trình thiết kế hệ thống câu hỏi/ bài tập theo hướng gắn với đời sống thực 

tiễn 

4 











1. Lựa chọn đơn vị kiến thức 

Với những định hướng đổi mới trong kiểm tra đánh giá môn hóa học ở trường 

THPT, khi xây dựng hệ thống bài tập hóa học THPT gắn với đời sống thực tiễn, cần 

lựa chọn những đơn vị kiến thức không chỉ có ý nghĩa về đơn thuần về mặt hóa học 

mà còn gắn liền với thực tiễn, với đời sống của cá nhân và cộng đồng (như: mưa axit, 

ăn mòn kim loại, ô nhiễm môi trường không khí...), phát huy được năng lực khoa học, 

năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề ... của HS nhưng không quá khó, quá trừu 

tượng, làm mất đi bản chất hóa học. 

2. Xác định mục tiêu giáo dục của đơn vị kiến thức 

Đơn vị kiến thức lựa chọn khi thiết kế bài tập theo hướng gắn với đời sống thực 

tiễn cần thực hiện được mục tiêu giáo dục là định hướng phát triển năng lực bao gồm 

(kiến thức, kĩ năng, thái độ - tình cảm) của môn Hóa học nói riêng và mục tiêu giáo 

dục ở trường THPT nói chung. 

3. Thiết kế hệ thống bài tập theo mục tiêu 

Xây dựng các bài tập tương tự các bài tập đã có. Khi một bài tập có nhiều tác 

dụng đối với HS, ta có thể dựa vào bài tập đó để tạo ra những bài tập khác tương tự 

theo các cách như: 

- Giữ nguyên hiện tượng và chất tham gia phản ứng, chỉ thay đổi lượng chất. 

- Giữ nguyên hiện tượng và thay đổi chất tham gia phản ứng. 

- Thay đổi các hiện tượng phản ứng và chất phản ứng, chỉ giữ lại những dạng phương 

trình hóa học cơ bản. 

- Từ một bài toán ban đầu, ta có thể đảo cách hỏi giá trị của các đại lượng đã cho như: 

khối lượng, số mol, thể tích, nồng độ ... 

- Thay các số liệu bằng chữ để tính tổng tổng quát. 

- Chọn những chi tiết hay ở các bài tập để phối hợp lại thành bài mới. 

- Xây dựng bài tập hoàn toàn mới. 


Thông thường, có hai cách xây dựng bài tập mới là: 





5 











+ Dựa vào tính chất hóa học và các quy luật tương tác giữa các chất để đặt ra bài tập 

mới 

+ Lấy những ý tưởng, nội dung, những tình huống hay và quan trọng ở nhiều bài, thay 

đổi nội dung, cách hỏi, số liệu ....để phối hợp lại thành bài mới. 

4. Kiểm tra thử 

Thử nghiệm áp dụng bài tập hóa học đã thiết kế trên đối tượng HS thực nghiệm 

để kiểm tra hệ thống bài tập đã thiết kế về tính chính xác, khoa học, thực tế của kiến 

thức hóa học, toán học cũng như độ khó, độ phân biệt, .....cũng như tính khả thi, khả 

năng áp dụng của bài tập. 

5. Chỉnh sửa 

Thay đổi, chỉnh sửa nội dung, số liệu, tình huống ... trong bài tập sau khi đã cho 

kiểm tra thử sao cho hệ thống bài tập có tính chính xác, khoa học về mặt kiến thức, kĩ 

năng, có giá trị về mặt thực tế, và phù hợp với đối tượng HS, với mục tiêu kiểm tra - 

đánh giá, mục tiêu giáo dục của môn hóa học ở trường THPT . 

6. Hoàn thiện hệ thống bài tập 

Sắp xếp, hoàn thiện hệ thống bài tập một cách khoa học. 

III. Tình hình sử dụng bài tập hóa học gắn liền với thực tiễn trong dạy học ở 

trường trung học phổ thông hiện nay 

Chúng tôi thực hiện phương pháp điều tra, tham khảo ý kiến của 30 giáo viên 

dạy ở một số trường THPT trên địa bàn thành phố Đà Lạt. Kết quả như sau: 

Bảng 1. Khảo sát mức độ sử dụng bài tập hóa học gắn liền với thực tiễn trong dạy 

học của giáo viên khối 12. 

Rất thường 

xuyên 

Thường 

xuyên 

Đôi khi Không sử 

dụng 

Khi dạy bài mới 0% 77,8% 22,2% 0% 

Khi luyện tập, ôn tập, tổng 0% 33,3% 55,6% 11,1% 

kết 

Khi kiểm tra – đánh giá 0% 44,4% 55,6% 0% 

kiến thức 

Hoạt động ngoại khóa 0% 22,2% 77,8% 0% 






6 











Bảng 2. Khảo sát tình hình sử dụng bài tập hóa học gắn liền thực tiễn trong dạy 

học hóa học lớp 12 theo các mức độ nhận thức của học sinh. 

Chỉ yêu cầu học sinh tái hiện kiến thức để trả 

lời câu hỏi lý thuyết. 

Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức để giải 

thích được các sự kiện, hiện tượng của câu hỏi 

lý thuyết. 

Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức hóa học 

để giải thích những tình huống xảy ra trong 

thực tiễn. 

Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức, kỹ năng 

hóa học để giải quyết những tình huống thực 

tiễn hoặc để thực hiện một công trình nghiên 

cứu khoa học nhỏ, đơn giản, đề ra kế hoạch 

hành động cụ thể, viết báo cáo. 

Từ Bảng 1 và Bảng 2 nhận xét: 

7 

Rất 

thường 

xuyên 

Thường 

xuyên 

Đôi khi 

Không 

sử 

dụng 

0% 77,8% 22,2% 0% 

11,1% 33,3% 55,6% 0% 

0% 44,4% 55,6% 0% 

0% 22,2% 44,4% 33,3% 

Đa số giáo viên đều có sử dụng bài tập hóa học gắn với thực tiễn dạy học. 

Nhưng việc đưa dạng bài tập này vào trong dạy học chưa thường xuyên, tập trung chủ 

yếu vào các hoạt động dạy bài mới và chỉ yêu cầu học sinh tái hiện kiến thức để trả lời 

câu hỏi lý thuyết.. 

Dạng bài tập đưa vào chủ yếu ở mức độ tái hiện kiến thức và vận dụng kiến 

thức để giải thích các sự kiện, hiện tượng của câu hỏi lý thuyết ( mức độ biết). Còn ở 

mức độ cao hơn thì ít sử dụng. 

Một số lý do được quý thầy cô đưa ra như sau: không có nhiều tài liệu, không 


có thời gian tìm kiếm tài liệu; trong các kỳ kiểm tra, kỳ thi không yêu cầu có nhiều câu 

hỏi có nội dung gắn với thực tiễn; thời lượng tiết học ít, không cho phép đưa nhiều 

kiến thức bổ sung cho bài dạy; trình độ học sinh còn hạn chế; các đề tuyển sinh có hỏi 















về thực tiễn nhưng số câu hỏi rất ít; chỉ sử dụng khi bài học có nội dung liên quan; nếu 

học sinh chỉ làm dạng bài tập này thì không có thời gian luyện tập bài tập khác. 

Nhận xét chung: 

Giáo viên có liên hệ kiến thức hóa học với thực tế nhưng không nhiều. Do cách 

thi cử hiện nay có yêu cầu thấp đối với bài tập gắn liền với thực tiễn, điều này ảnh 

hưởng lớn tới cách dạy, cách học của học sinh nên giáo viên chỉ đưa các kiến thức hóa 

học thực tiễn vào hoạt động mở bài; còn các tiết luyện tập, ôn tập, ngoại khóa thì giáo 

viên chỉ tập trung rèn luyện các kỹ năng khác có nội dung thuần túy hóa học để có thể 

đáp ứng yêu cầu của bài kiểm tra. 

Thời gian dành cho tiết học không nhiều nên giáo viên ít có cơ hội đưa những 

kiến thức thực tế vào bài học. 

Năng lực sử dụng kiến thức hóa học để giải thích những tình huống xảy ra trong 

thực tế của học sinh còn hạn chế. 

Vốn hiểu biết thực tế về các hiện tượng có liên quan đến hóa học trong đời sống 

hàng ngày của học sinh còn ít. 

IV. Một số bài tập hóa học gắn liền với thực tiễn trong chương trình Hóa học 12 

Chương: Este - Lipit 

Câu 1. Một chất kem chống nắng có chứa các este trong đó thành phần chính là 

CH 3 

O 

1. 

2. 

3. 

CH=CH-COO-CH 2 

-CH 

CH 2 

-CH 3 

CH 2 

-CH 2 

-CH 2 

-CH 3 

Khi chất này thủy phân một phần hay hoàn toàn thì các sản phẩm được tạo thành là 

những chất nào? 

CH 3 

-CH 2 

-CH 2 

-CH 2 

-CH(CH 2 

-CH 3 

)CH 2 

OH 

CH 3 

O 

CH 3 

O 

CH = CH- COONa 


COONa 





8 











Đáp án D 

A. 

A. chỉ có 1 đúng. 

B. chỉ có 2 đúng. 

C. 1, 3 đúng. 

D. 1, 2 đúng. 

Câu 2. Acarol là một chất trừ sâu được sử dụng trong trái cây và rau. CTCT như bên 

phải. Bước sau cùng để tạo ra Acarol trong quá trình sản xuất là một quá trình este 

hoá. Rượu nào sau đây thường được sử dụng để tạo thành este ? 

Đáp án D 

A. di (4-bromphenyl) metanol. 

B. metanol. 

C. Propan-1-ol. 

D. Propan-2-ol. 

CH 3 

-CH 2 

-O-C- 

O 

CH 3 

-CH 2 

-O-C- 

+ 

NH 3 

O 

OH O 

Br C C 

C. 

NH 2 

Br 

O 

O 

CH 3 

CH 

CH 3 

(Acarol) 

Câu 3. Benzocain là một chất gây tê cục bộ, thường được dùng trong kem làm rám 

da nhằm làm giảm bớt cơn đau. 

Khi nung nóng benzocaine với lượng dư axit clohidric đậm đặc, sản phẩm cuối cùng 

là chất nào sau đây? 


+ 

NH 3 





OH 

9 

D. 

B. CH 3 

-CH 2 

-O-C- 

O 


HO-C- 

HO-C- 

O 

OH 










Đáp án C 

Câu 4: Đọc đoạn văn sau: 

Tinh dầu chuối được ứng dụng làm hương liệu trong thực phẩm như sản xuất bánh 

kẹo, đồ uống, kem… 

Tinh dầu chuối có công thức phân tử như sau: 

4.1.Vậy tinh dầu chuối có nhóm chức nào: 

A. Axit cacboxylic. 

B. Ancol. 

C. Este. 

D. Anđêhit. 

Đáp án C 

4.2.Tinh dầu chuối có khả năng phản ứng với các chất nào sau đây trong điều kiện 

thích hợp : 

A. Dung dịch NaCl 

B. Dung dịch KOH 

C. Dung dịch nước brom. 

D. Dung dịch AgNO 3 /NH 3 . 

Đáp án B 

4.3.Cho các nhận định sau: 

1. Tinh dầu chuối dùng trong thực phẩm vì có mùi thơm và nhiệt độ sôi thấp. 

2. Các hợp chất có cùng số nguyên tử cacbon thì thì este có nhiệt độ sôi cao nhất 

so với ancol, axit . 

3. Tinh dầu chuối tan trong nước. 


4. Tinh dầu chuối có tên là Isoamyl axetat. 

5. Đốt cháy một lượng tinh dầu chuối sinh ra mol CO 2 bằng mol H 2 O 





Số nhận định nào sau đây là đúng: 


10 










A. 2. B. 1. C. 3. D. 4. 

Đáp án C 

4.4.Điều chế tinh dầu chuối thường kèm theo lượng dư ancol isoamylic, bộ dụng cụ 

thí nghiệm thích hợp để tách tinh dầu chuối ra khỏi hỗn hợp trên: 

Đáp án C 

Chương CACBOHIĐRAT 

Câu 1: Vì sao ăn đường glucozơ lại cảm thấy đầu lưỡi mát lạnh ? 

Giải thích: Vì glucozơ tạo một dung dịch đường trên lưỡi, sự phân bố các phân tử 

đường trong quá trình hòa tan là quá trình thu nhiệt, do đó ta cảm thấy đầu lưỡi mát 

lạnh. 

Áp dụng: Đây là một hiện tượng thường gặp trong tự nhiên. Giáo viên đưa vấn đề này 

vào phần tính chất của glucozơ ở bài: Glucozơ 

Câu 2: Các con số ghi trên chai bia như 12 o , 14 o có ý nghĩa như thế nào? Có giống 

với độ rượu hay không ? 

Giải thích: Trên thị trường có bày bán nhiều loại bia đóng chai. Trên chai có nhãn ghi 


12 o , 14 o ,…Có người hiểu đó là số biểu thị hàm lượng rượu tinh khiết của bia. Thực ra 

hiểu như vậy là không đúng. Số ghi trên chai bia không biểu thị lượng rượu tinh khiết 

(độ rượu) mà biểu thị độ đường trong bia. 

11 















Nguyên liệu chủ yếu để nấu bia là đại mạch. Qua quá trình lên men, tinh bột đại mạch 

chuyển hóa thành đường mạch nha (đó là Mantozơ – một đồng phân của đường 

saccarozơ). Bấy giờ đại mạch biến thành dịch men, sau đó lên men biến thành bia. 

Khi đại mạch lên men sẽ cho lượng lớn đường mantozơ, chỉ có một phần mantozơ 

chuyển thành rượu, phần mantozơ còn lại vẫn tồn tại trong bia. Vì vậy hàm lượng rượu 

trong bia khá thấp. Độ dinh dưỡng của bia cao hay thấp có liên quan đến lượng đường. 

Trong quá trình ủ bia, nếu trong 100ml dịch lên men có 12g đường người ta biểu diễn 

độ đường lên men là bia 12 o . Do đó bia có độ 14 o có giá trị dinh dưỡng cao hơn bia 

12 o . 

Áp dụng: Đây là vấn đề mà mọi người rất thường nhầm giữa độ rượu và độ đường về 

những con số ghi trên những chai bia. Giáo viên đặt câu hỏi trên sau khi dạy xong bài: 

Saccarozơ 

Câu 3: Ông bà ta xưa nay luôn nhắc nhỡ con cháu câu: “ Nhai kỹ no lâu”. Tại sao 

khi ăn cơm nhai kỹ sẽ thấy vị ngọt và no lâu ? 

Giải thích: Cơm chứa một lượng lớn tinh bột, khi ăn cơm trong tuyến nước bọt của 

người có các enzim. Khi nhai kỹ cơm trong nước bọt sẽ xảy ra sự thủy phân một phần 

tinh bột thành mantozơ và glucozơ nên có vị ngọt: 

Áp dụng: Giáo viên có thể đề cặp vấn đề trên ở phần nội dung phản ứng thủy phân của 

tinh bột trong bài: Tinh bột nhằm cung cấp cho học sinh kiến thức cơ bản của sự 

chuyển hóa tinh bột trong khi ăn. Học sinh cũng có thể kiểm nghiệm được trong khi 

ăn. 

Câu 4: Vì sao gạo nếp lại dẻo? 

Giải thích: Tinh bột là hỗn hợp của hai thành phần: amilozơ và amilopectin. Hai loại 

này thường không tách rời nhau được. Trong mỗi hạt tinh bột, amilopectin là vỏ bọc 

nhân amilozơ. Amilozơ tan được trong nước còn amilopectin hầu như không tan, trong 

nước nóng amilopectin trương lên tạo thành hồ. Tính chất này quyết định đến tính dẻo 

của hạt có tinh bột. 


Trong tinh bột, lượng amilopectin chiếm 80%, amilozơ chiếm khoảng 20% nên cơm 

gạo tẻ, ngô tẻ, bánh mì thường có độ dẻo bình thường. Tinh bột trong gạo nếp, ngô nếp 





12 











chứa lượng amilopectin rất cao, khoảng 90% làm cho cơm nếp, xôi nếp,… rất dẻo, dẻo 

đến mức dính. 

Áp dụng: Giáo viên có thể đề cặp vấn đề trên ở phần nội dung phản ứng thủy phân của 

tinh bột trong bài: Tinh bột nhằm cung cấp cho học sinh kiến thức cơ bản của sự 

chuyển hóa tinh bột trong khi ăn. 

Câu 5: Vì sao ban đêm không nên để nhiều cây xanh trong nhà? 

Giải thích: Ban ngày, cây xanh thực hiện cả quá trình quang hợp và hô hấp. Do có 

ánh sáng mặt trời và diệp lục tố nên cây xanh tiến hành quá trình quang hợp, hấp thụ 

CO 2 và giải phóng khí O 2 . Nhưng ban đêm, do không có ánh sáng mặt trời, cây xanh 

không quang hợp, chỉ có quá trình hô hấp nên cây hấp thụ khí O 2 và thải ra khí 

CO 2 làm cho phòng thiếu khí O 2 và quá nhiều khí CO 2 , điều này không có lợi cho quá 

trình hô hấp của con người. 

Áp dụng: Giáo viên có thể đề cặp vấn đề trên ở phần nội dung sự tạo thành tinh bột 

trong cây xanh trong bài: Tinh bột. 

Chương: Amin – Amino axit - Protein 

Câu 1. Dopamine là một dược chất được dùng để trị bệnh Parkinson, chất này có 

CTCT 

HO 

HO 

CH 2 

- CH - COOH 

13 

NH 2 

Phát biểu nào sau đây về hợp chất này là đúng ? 

1. Một mol chất này có thể phản ứng với 3 mol NaOH tạo thành muối. 

2. Nó có thể tạo thành một ion lưỡng cực trong dung dịch. 


3. Nó tham gia phản ứng oxi hóa Cu(OH) 2 

trong môi trường kiềm có đun 

nóng. 















A. 1, 2, 3 đúng. 

B. 1, 2 đúng. 

C. 2, 3 đúng. 

D. chỉ có 1 đúng. 

Đáp án B 

Câu 2: Tại sao khi ăn thịt, cá người ta thường chấm vào nước mắm giấm hoặc 

chanh thì thấy ngon và dễ tiêu hóa hơn ? 

Giải thích: Trong môi trường axit protein trong thịt, cá dễ thủy phân hơn nên khi 

chấm và nước mắm giấm hoặc chanh có môi trường axit thì quá trình nhai protein 

nhanh thủy phân thành các animo axit nên ta thấy ngon hơn và dễ tiêu hơn. 

Áp dụng: giáo viên có thể dùng câu hỏi trên để đặt vấn đề vào bài: Peptit - 

Protein cuối bài yêu cầu học sinh giải thích kích thích sự tìm tòi và tư duy của học 

sinh. 

Câu 3: Một dạng khiếm thị có thể được điều trị khỏi bệnh bằng cách thay thủy tinh 

thể. Thủy tinh thể này được giữ chặc bởi các sợi protit. Một phần của cấu trúc protein 

được minh họa bên dưới. Trước khi lấy thủy tinh thể ra, người ta tiêm vào trong mắt 

một chất enzym để thủy phân một số liên kết peptit. Phần đã được đánh nhãn trên 

mạch protein nào sẽ bị thủy phân bởi chất enzym? 

Đáp án: D 

B. 

H R 1 H H 

N C C N C 

H O R 2 

A. 


Câu 4: Có nên uống sữa hay sữa đậu nành khi đói bụng không? 

C. 

C 

O 

D. 

H 

N 

R 3 

C 

H 

C 

O 





14 











Nhiều người có thói quen khi thấy bụng đói là uống sữa để “tiếp thêm năng lượng”, 

nhưng hầu hết mọi người đều không biết tác hại của việc uống sữa lúc đói như thế nào. 

Trong sữa và sữa đậu nành có chứa nhiều chất dinh dưỡng, khoáng chất và vitamin. 

Tuy nhiên uống sữa khi bụng đói thì lại phản tác dụng, dễ gây tình trạng mệt mỏi, 

buồn ngủ do dịch vị dạ dày tiết ra sẽ đào thải nhanh canxi xuống ruột, bài tiết ra bên 

ngoài. Hơn nữa, khi bụng đói, axit dịch vị tiết ra nhiều, dịch vị dạ dày gặp casein trong 

sữa sẽ kết tủa, gây rối loạn tiêu hóa. 

Lời khuyên: Bạn nên uống sữa sau khi ăn sáng và lúc bụng không đói, hoặc cách tốt 

nhất khi đói bụng là nên uống sữa cùng ăn bánh mì hoặc những đồ ăn có chứa bột. 

Chương Polime và vật liệu polime 

Câu 1. Poly( metyl metacrylat) thường được sử dụng làm kính sát tròng. Một phần 

của chuỗi polime được minh họa như bên dưới. 

H CH 3 

H CH 3 H CH 3 

C C C C C C 

C O H C O 

H C O H 

CH 3 

CH 3 

O O 

O 

Phát biểu nào sau đây về poli (metyl metacrylat) là đúng ? 

1) Nó được hình thành từ quá trình trùng hợp. 

2) Monome của nó là CH 2 

=C(CH 3 

)COOCH 3 

. 

15 

CH 3 

3) Được tạo ra từ axit acrylic và ancol metylic môi trường axit. 

A. 1, 2 đúng. 

B. 2, 3 đúng. 

C. 1, 2, 3 đúng. 


D. 1, 3 đúng. 

Đáp án A 















Câu 2. Trong y học để gắn kết một hông nhân tạo, người ta dùng ống giác hình cái 

tách làm bằng polietylen gắn vào đai hông bằng một khung xương ximăng. Sự tạo 

thành xương ximăng là quá trình toả nhiệt cao và polime hoá metyl metacrylat. Phát 

biểu nào sau đây về polime này là đúng ? 

A. Một đoạn mạch của nó là –CH 2 

– C(CH 3 

)(COOCH 3 

) –. 

B. Được tạo thành từ quá trình trùng ngưng. 

C. Năng lượng phóng thích ra khi hình thành 2 liên kết đơn C – C bằng với 

sự hình thành một liên kết đôi C = C. 

D. Nó tham gia phản ứng với NaHCO 3 

. 

Đáp án A 

Câu 3. Poly(tetrafloeten) – tơ teflon là một polime thường được dùng để phủ một lớp 

trong các đồ dùng nhà bếp làm cho các đồ dùng này không dính khi ráng, chiên xào. 

Một trong các bước sản xuất polime này trong công nghiệp là 

2 CHClF 2 

(k) C 2 

F 4 

(k) + 2 HCl(k) ; ∆H = +128 kJ.mol -1 

Những điều kiện nào sau đây sẽ làm cho cân bằng hoá học chuyển về bên phải ? 

1) Nhiệt độ cao. 

2) Áp suất cao. 

3) Sử dụng một chất xúc tác. 

A. chỉ 1 đúng. B. chỉ 3 đúng. 

C. 1, 3 đúng. D. 1, 2, 3 đúng. 

Đáp án A 

Câu 4. Hộp xốp đựng thức ăn được sản xuất từ polystyrene (PS) với thành phần không 

khí chiếm 95% và PS 5% nên rất nhẹ, dùng đựng, bảo quản thực phẩm. Khi đựng đồ 

nóng, hàm lượng độc chất styren sinh ra gây tổn hại đến gan cũng như nhiều bệnh 

khác. 






16 











Polistiren có công thức là 

A. (-CH(C 6 H 5) -CH 2 ) n . 

B. –(CH 2 -CH 2 -) n . 

C. (-CH(CN)CH 2 -) n . 

D. (-CH 2 -CH=CH-CH 2 ) n . 

Đáp án: A 

Câu 5. PET hoặc PETE dùng để chỉ các chai nhựa làm từ poly(ethylene terephtalate) - 

loại nhựa rất phổ biến được sử dụng cho hầu hết các loại chai nhựa hiện nay. 

Đây là loại nhựa khá an toàn, với kết cấu mạnh mẽ cùng trọng lượng nhẹ. Để điều chế 

poly(ethylene terephtalate), cần thực hiện phản ứng 


A. trùng hợp etylen glicol và axit adipic. 

B. trùng ngưng etylen glicol và axit adipic. 

C. trùng ngưng etylen glicol và axit terephtalic. 

17 















D. trùng hợp etylen glicol và axit terephtalic. 

Đáp án: C 

Chương Đại cương kim loại 

Câu 1. Tại sao vỏ tàu bằng thép bị ăn mòn ở khu vực mạn tàu tiếp xúc với nước biển 

và không khí? Vì sao để bảo vệ vỏ tàu khỏi bị ăn mòn ta thường gắn tấm kẽm vào vỏ 

tàu? 

Giải thích: 

H×nh 5.14. C¬ chÕ ¨n mßn ®iÖn ho¸ 

Khi tiếp xúc với nước biển (dung dịch chất điện li), vỏ tàu (Fe- C) tạo thành nhiều cặp 

pin volta trong đó sắt hoạt động hơn là cực âm, C là cực dương, nước biển/ không khí 

ẩm là chất điện li. Khi pin hoạt động: ở cực âm xảy ra sự oxi hóa 

Fe – 2e → Fe 2+ 

Ở cực dương xảy ra sự khử: O 2 + 2H 2 O+ 4e→4OH - 

Ion Fe 2+ tan vào dung dịch chất điện li có hòa tan khí oxi. Tại đây Fe 2+ tiếp tục 

bị oxi hóa, dưới tác dụng của ion OH - 

Fe 2 O 3 .nH 2 O. 

18 

tạo ra gỉ sắt có thành phần chủ yếu là 

Khi có Zn thì Zn-Fe –dung dịch điện li tạo thành pin volta. Zn hoạt động mạnh 

hơn nên nó là cực âm và Zn – 2e → Zn 2+ .Như vậy Zn bị ăn mòn còn Fe được bảo vệ. 

Áp dụng: 

Đây là một hiện tượng có ý nghĩa rất lớn trong thực tiễn. Bài tập này có thể 

được đưa ra trong phần ăn mòn điện hóa hoặc để dùng trong ôn tập. Để làm được bài 

tập này vận dụng những kiến thức về ăn mòn điện hóa và dãy hoạt động hóa học của 


kim loại. 

Câu 2: Cách bảo vệ cửa đập nước bằng thép 















Hình 2.35. Cửa đập Trị An 

19 

Tuần qua, trường THPT A có tổ chức 

chuyến tham quan thực tế đến đập thủy điện Trị An cho 

học sinh toàn trường. Mỗi học sinh đều làm một bài thu 

hoạch sau chuyến đi. Có một bài của bạn học sinh lớp 10 

đã viết như sau: “Trị An là đập thủy điện lớn cung cấp 

điện cho miền Nam. Cảnh quan quanh đập rất đẹp, rất ấn tượng. Chuyến đi giúp em 

học hỏi được rất nhiều điều. Song em cứ băn khoăn là tại sao trên cửa các đập nước 

bằng thép lại gắn thêm những lá kẽm mỏng? Người hướng dẫn đoàn đã bảo rằng đó là 

cách bảo vệ cửa đập nước không bị hư hại. Nhưng không phải thép cứng hơn kẽm hay 

sao? Làm sao lá kẽm mỏng có thể bảo vệ cửa đập bằng thép được ?...” 

Việc gắn lá kẽm có phải là cách bảo vệ cửa đập bằng thép không? Cơ sở khoa 

học nào có thể lý giải cho việc làm này? 

Giải thích: Kẽm là kim loại có tính khử mạnh hơn sắt nên khi kẽm tiếp xúc với sắt thì 

xảy ra hiện tượng ăn mòn điện hóa nhưng Zn là kim loại bị ăn mòn, còn sắt được bảo 

vệ. 

Áp dụng: 

Để làm được bài tập này, HS cần nắm được thứ tự các cặp oxi hóa-khử trong dãy điện 

hóa; điều kiện xảy ra ăn mòn điện hóa. 

Câu 3: Tại sao dùng đồ dùng bằng bạc đựng thức ăn, thức ăn lâu bị ôi? 

Giải thích: Khi bạc gặp nước sẽ có một lượng rất nhỏ đi vào nước thành ion. Ion bạc 

có tác dụng diệt khuẩn rất mạnh. Chỉ cần 1/5 tỉ gam bạc trong một lit nước cũng đủ 

diệt các vi khuẩn nên giữ cho thức ăn lâu ôi thiu. 

Câu 4. Mùa xuân năm 327 BC (Trước công nguyên), một danh tướng Hy Lạp là A- 

lêch-xan-đơ Mac-xê-đoan (Alecxander) đã dẫn quân vượt biên giới Ấn Độ. Nhưng ở 

đây ngoài sự kháng cự mạnh mẽ của người dân bản địa, binh lính Hy Lạp còn mắc 

bệnh đường ruột. Quân lính bị mệt mỏi đến cực độ và kiệt sức vì bệnh tật không chịu 

đựng được nữa và nổi loạn buộc ông phải rút quân. 


Theo những tài liệu còn lưu truyền lại của các nhà sử học thì rõ ràng các cấp 

chỉ huy trong đạo quân ít bị mắc bệnh hơn rất nhiều so với binh sĩ khác tuy rằng họ 

cũng phải chịu cảnh sống tương tự .Nguyên nhân của hiện tượng bí ẩn này chỉ được 















phát hiện sau đó 2250 năm. Đó là vì binh lính uống nước trong các cốc bằng thiếc còn 

các sĩ quan uống nước đựng trong các cốc bằng bạc.Tại sao khi dùng cốc bạc, các cấp 

chỉ huy của quân đội lại ít bị mắc bệnh đường ruột hơn các binh lính trong cuộc hành 

quân ấy? Tại sao các nhà quý tộc ở châu Âu từ cổ xưa đã sử dụng những bộ đồ ăn như 

thìa, nĩa, cốc bằng bạc? 

Giải thích 

Bạc hoà tan vào nước mặc dù rất ít, nhưng dung dịch chứa lượng nhỏ ion Ag + 

trong nước có tính chất kì lạ là diệt được các vi khuẩn có hại có sẵn trong nước gây 

nên căn bệnh đường ruột. Vì các cấp sĩ quan trong đội quân đã dùng cốc Ag để uống 

nước nên hầu hết vi khuẩn có hại đã bị tiêu diệt. Trong khi thiếc không có tính sát 

trùng. 

Chính vì thế mà ở Ai Cập, người ta áp miếng bạc lên vết thương để sát trùng, 

hay người Mông Cổ đựng thức ăn trong đồ bạc. Ag có tính sát khuẩn rất mạnh. Tuy 

bạc chỉ tan vào nước thành Ag + với lượng rất nhỏ nhưng cũng đủ làm sạch chỗ nước 

đó. 

Câu 5. Chắc các bạn đã biết ở Myanma có các ngôi chùa mà mái của nó được dát 

toàn bằng vàng. Chắc là phải tốn vàng lắm nhỉ. Thực tế thì cũng không tốn quá nhiều 

vàng bởi tính chất đặc biệt mềm dẻo của vàng. Một gam vàng có thể kéo thành sợi dài 

3,0 km, lá vàng có thể dát mỏng tới 0,0001mm, nghĩa là mảnh hơn sợi tóc người 500 

lần. Một số kim loại chuyển tiếp như Cu, Ag cũng có tính dẻo cao. Chúng có đặc điểm 

gì chung? Đố các bạn biết tại sao chúng lại có tính chất đặc biệt mềm dẻo như vậy ? 

Giải thích 

Tính dẻo dai có một không hai của vàng kim loại là kết quả của cấu tạo electron 

đặc biệt của vàng. Có lẽ trong kim loại tồn tại đồng thời cả hai cấu hình electron của 

nguyên tử : 5d 10 6s 1 và 5d 9 6s 2 , chúng có năng lượng rất gần nhau, electron có thể nhảy 

dễ dàng từ obitan này sang obitan khác làm cho hệ electron trong kim loại trở nên linh 

động, Đây là nguyên nhân của sự "bôi trơn tốt electron " gây ra tính dẻo dai đặc biệt 

của vàng. 


Một số kim loại chuyển tiếp như Cu, Ag cũng vậy, tính mềm dẻo của đồng, bạc 

chỉ kém vàng mà thôi. 

20 















Áp dụng 

Kiến thức để giải được bài tập này học sinh không được làm rõ trong chương 

trình, tuy nhiên học sinh có thể suy luận dựa trên những sự dẫn dắt trong cách ra đề. 

Để giải bài tập này, học sinh cần hiểu rõ cấu hình electron của các kim loại trên. 

Chương: Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm 

Câu 1. Trước khi ăn rau sống, người ta thường ngâm chúng trong dung dịch nước 

muối ăn trong thời gian từ 10 -15 phút để sát trùng. Vì sao dung dịch nước muối ăn 

(NaCl) có tính sát trùng?Vì sao cần thời gian ngâm rau sống dài như vậy? 

Giải thích 

Dung dịch muối ăn (NaCl) có nồng độ muối lớn hơn nồng độ muối trong các tế 

bào của vi khuẩn, nên do hiện tượng thẩm thấu, muối đi vào tế bào, làm cho nồng độ 

muối trong vi khuẩn tăng cao, và có quá trình chuyển nước ngược lại từ tế bào vi 

khuẩn ra ngoài. Vi khuẩn mất nước nên bị tiêu diệt. Do tốc độ khuếch tán chậm nên 

việc sát trùng chỉ có hiệu quả khi ngâm rau sống trong nước muối từ 10 -15 phút. 

Áp dụng 

Để làm được bài tập này học sinh cần phải vận dụng cả lý thuyết về Hóa học và 

Vật lý: chất khuếch tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp hơn, và cả 

những kiến thức về tế bào của Sinh học. Nói chung đây là một hiện tượng rất hay được 

ứng dụng trong thực tế, nhưng nếu không kết hợp được những kiến thức ở các lĩnh vực 

trên thì học sinh khó mà trả lời được. Bù lại nếu học sinh trả lời được thì sẽ gây hứng 

thú cho học sinh trong học tập hóa học, vì giúp cho học sinh hiểu được những điều gặp 

trong cuộc sống. Mở rộng cho việc chống viêm họng bằng cách súc miệng bằng nước 

muối với thời gian thích hợp. 

Lưu ý: Còn có thể sử dụng bài tập này trong chương Halogen ( Hóa 10) 

Câu 2. Sau khi thu hoạch lúa, một lượng lớn rơm, rạ được tận dụng cho nhiều mục 

đích khác nhau như trồng nấm, làm thức ăn cho trâu, bò, ủ trong bể biogas, hay đốt 

lấy tro bếp trộn với phân chuồng để bón cho cây trồng. Tại sao khi bón phân chuồng 


hoặc phân bắc, người nông dân thường trộn thêm tro bếp? 

Giải thích 

21 















Về phương diện hóa học, khi bón phân chuồng hoặc phân bắc thì người nông 

dân thường trộn thêm tro bếp vì: 

Trong tro bếp có chứa các nguyên tố kali, magie, canxi và một số nguyên tố vi 

lượng nên khi bón phân chuồng hoặc phân bắc khi trộn thêm tro bếp sẽ giúp bổ sung 

đầy đủ lượng dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng. 

Một lý do khác khi bón tro bếp cho cây trồng dựa vào khả năng điều chỉnh pH 

của tro bếp. Có những loại cây trồng không thích hợp với đất chua, bón tro bếp làm 

giảm độ chua của đất. 

Hơn nữa khi bón cùng với tro bếp, tro sẽ làm cho phân chuồng trở nên tơi xốp, 

cây cối dễ hấp thụ hơn. 

Áp dụng 

Để giải bài tập này, học sinh cần nắm được thành phần hóa học của tro bếp, và 

những nguyên tố dinh dưỡng chủ yếu của cây trồng. 

Lưu ý: Còn có thể sử dụng bài tập này trong chương Nitơ - Photpho ( Hóa 11) 

Câu 3. Như ta đã biết, khi đi qua các lò vôi ta thấy rất nóng. Vậy theo các bạn thì 

phản ứng nung vôi: CaCO 3 

Giải thích 

→ CaO + CO 2 là thu nhiệt hay toả nhiệt? 

Phản ứng nhiệt phân CaCO 3 là một phản ứng thuận nghịch, chiều thuận là một 

phản ứng thu nhiệt. Phản ứng xảy ra ở nhiệt độ cao, nên cần phải cung cấp một lượng 

nhiệt rất lớn để phản ứng xảy ra. Nhiệt đó được lấy từ quá trình đốt cháy các nguyên 

liệu, và ngoài lượng nhiệt cung cấp cho phản ứng xảy ra, nhiệt còn tỏa ra ngoài môi 

trường nên khi đi qua các lò vôi ta thấy rất nóng. 

Áp dụng 

Phản ứng nhiệt phân CaCO 3 là phản ứng thu nhiệt, điều này đã được nói rõ trong 

chương trình hóa học phổ thông, vì vậy để giải được bài tập này, học sinh cần nắm 

chắc kiến thức và phải làm rõ được nhiệt tỏa ra trong các lò vôi là do đâu. 


Câu 4. Trong nhà máy sản xuất xút (NaOH), khâu quan trọng nhất là tinh chế muối 

ăn. Tại sao khi trước khi điện phân muối ăn, ta phải tinh chế muối ăn ? Nếu không 

tinh chế muối ăn trước thì khi điện phân ta sẽ thấy có hiện tượng gì? 

22 















Giải thích 

phân: 

tinh khiết. 

Áp dụng 

Trong muối ăn không tinh khiết có lẫn một lượng nhỏ muối Mg 2+ . Khi điện 

2NaCl + H 2 O Cl 2 + H 2 + 2NaOH. 

Mg 2+ + 2OH - Mg(OH) 2 (trắng) 

Vì vậy khi điện phân dung dịch muối ăn, người ta phải tinh chế muối ăn thật 

Tùy mức độ học sinh ta có thể đưa câu hỏi trực tiếp hay là có gợi ý, dẫn dắt 

trong câu hỏi. Để giải bài tập này, học sinh cần hiểu được các chất có thể có trong 

muối ăn chưa tinh chế, và phải suy luận được chất kết tủa trong môi trường kiềm khi 

điện phân là Mg(OH) 2 . 

Câu 5. Nước ngầm hay nước bề mặt ở vùng đá vôi khi sử dụng trong sinh hoạt và 

trong công nghiệp có nhiều điều bất lợi. Một trong số những bất lợi đó là hiện tượng 

khi đun sôi nước rồi để nguội thấy xuất hiện một lớp cặn trắng lắng xuống đáy ấm 

đun. Trong công nghiệp, nếu sử dụng loại nước này cho nồi hơi cao áp có thể dẫn đến 

hiện tượng lãng phí năng lượng, thậm chí có thể gây tai nạn khi vỡ nồi hơi. 

Giải thích hiện tượng bằng kiến thức hóa học? 

Giải thích 

Trong nước sinh hoạt ở một số vùng có độ cứng tạm thời cao, trong dung dịch 

chứa nhiều muối hiđrocacbonat của Mg 2+ và Ca 2+ . Khi đun nóng, muối hiđrocacbonat 

bị phân hủy tạo thành MgCO 3 và CaCO 3 kết tủa tạo thành lớp cặn bám dưới đáy ấm 

đun nước hay đáy nồi hơi cao áp. 

Áp dụng 

Mg 2+ + 2HCO 3 

- 

Ca 2+ + 2HCO 3 

- 

MgCO 3 + CO 2 + H 2 O 

CaCO 3 + CO 2 + H 2 O 






23 








Để giải bài tập này, học sinh cần có kiến thức về nước cứng, đây đơn thuần chỉ 

là một bài tập vận dụng kiến thức đã học, học sinh hoàn toàn có thể làm được. 




Câu 6. Trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, truyện Trầu, cau là một câu chuyện 

cảm động về tình cảm anh, em, vợ chồng. Ăn trầu đã trở thành nét văn hóa truyền 

thống của người Việt nam. Những người ăn trầu thường có hàm răng rất chắc và 

bóng. Hãy giải thích tại sao? 

Giải thích 

men răng. 

Quá trình hình thành men răng: 

2Ca 2+ + PO 4 

3- 

+ OH - Ca 2 (PO 4 )OH 

Trong vôi có Ca 2+ và OH - nên cân bằng trên chuyển dịch theo chiều thuận tạo 

Tương tự như vậy khi ta đánh răng, trong thành phần kem đánh răng có CaF 2 

nên cũng góp phần tạo thành men răng. Ở đây F - thay thế vai trò của OH - 

Câu 7. 

2Ca 2+ + PO 4 

3- 

+ F - Ca 2 (PO 4 )F 

Động Phong nha – kẻ bàng ở tỉnh Quảng Bình là một trong những di sản 

thiên nhiên thế giới của Việt Nam. Những thạch nhũ tuyệt đẹp ở động Phong nha – kẻ 

bàng đã góp phần thu hút hàng triệu lượt du khách trong nước và quốc tế đến với 

Quảng Bình mỗi năm. Cùng với Phong nha – kẻ bàng, đất nước ta còn có những hang 

động đá vôi tuyệt đẹp như động Hương tích ở Mỹ Đức – Hà nội, hang Bồ nông ở vịnh 

Hạ long – Quảng Ninh, ... 






24 











Giải thích 

Bằng những hiểu biết hóa học, hãy giải thích quá trình hình 

thành thạch nhũ trong các hang động đá vôi? 

Tại sao càng đi sâu vào trong hang động ta càng thấy khó thở? 

Trong hang động đá vôi, dưới tác dụng của CO 2 và H 2 O, đá vôi bị chuyển hóa 

dần thành Ca(HCO 3 ) 2 tan được trong nước. 

CaCO 3 + H 2 O + CO 2 → Ca(HCO 3 ) 2 

Khi tiếp xúc với không khí, Ca(HCO 3 ) 2 dễ bị phân hủy theo phản ứng : 

Ca(HCO 3 ) 2 → CaCO 3 ↓ + H 2 O + CO 2 

Quá trình này xảy ra rất chậm, trải qua thời gian hàng triệu năm, thạch nhũ dần 

hình thành từ trên hang đá xuống, Mặt khác, nước chứa Ca(HCO 3 ) 2 còn có thể rơi 

xuống phía dưới rồi mới phân hủy, nên hình thành thạch nhũ mọc từ phía dưới lên. 

Khi đi sâu vào trong hang thì sự lưu thông không khí kém, do tỷ khối cao làm 

nên CO 2 tích tụ lớn, nên càng làm giảm nồng độ O 2 ,. Vì vậy nên ta cảm thấy khó thở. 

Áp dụng 

Để giải bài tập này, học sinh cần vận dụng được tính chất hóa học của muối 

canxi cacbonat và canxi hiđrocacbonat, tính chất vật lý của khí cacbonic và tác dụng 

sinh học của nó. 


Câu 8. Hiện nay Việt Nam vẫn có đến 70% cư dân sống bằng nghề nông. Chúng ta có 

thể tự hào là một trong những nước xuất khẩu gạo, hồ tiêu, cà phê, cá tra, cá basa 





25 











hàng đầu trên thế giới. Nông dân thường sử dụng vôi để làm giảm độ chua của đất 

nông nghiệp. Tại sao khi đất chua người ta thường bón vôi, dựa vào kiến thức hóa 

học, hãy giải thích? Giải thích tại sao đất có xu hướng bị chua hóa, dù có bón vôi thì 

sau một số vụ thì đất cũng sẽ lại bị chua? 


Đất chua là đất có chứa nhiều ion H + dạng tự do và dạng tiềm tàng ( có thể sinh 

ra do các ion kim loại Al 3+ , Fe 3+ , Fe 2+ ,... thủy phân tạo thành). Khi bón vôi sẽ trung 

hòa H + và làm kết tủa các ion kim loại đó, vì vậy làm giảm độ chua của đất. 

Trong thực tế có thể dùng bón vôi cho ruộng bằng CaCO 3 , CaO, Ca(OH) 2 , 

quặng đolomit CaCO 3 .MgCO 3 . 

Đất có thể bị chua do nhiều nguyên nhân, có thể là do mưa axit, hay do ta bón 

lân, đạm. Tuy nhiên nguyên nhân chính dẫn đến xu hướng chua hóa của đất là do quá 

trình rễ cây hấp thụ các chất dinh dưỡng trong đất (dưới dạng dễ tan và khó tan). Đối 

với các chất khó tan, rễ cây tiết ra dung dịch có tính axit để hòa tan chúng. Qúa trình 

cây hấp thụ các ion kim loại (như K + , Ca 2+ , ....) là quá trình trao đổi ion với ion H + . Do 

đó đất bị chua. 

Áp dụng 

Nông nghiệp là một trong những ngành được ứng dụng nhiều nhất của Hóa học, 

bài tập này giúp học sinh giải thích và giải quyết được những vấn đề thường xuyên đặt 

ra trong cải tạo đất trồng. Để giải bài tập này, học sinh cần vận dụng kiến thức tổng 

hợp, từ việc xác định nguyên nhân gây ra độ chua của đất (có thể có theo suy luận từ 

những kiến thức đã học) và quá trình hấp thu dinh dưỡng của cây trồng. 

Bài tập này nhằm cung cấp thêm một số kiến thức cơ bản về đất cho học sinh. 

Câu 9. Tại sao khi sản xuất vôi người ta phải đập nhỏ đá vôi tới 1 kích thước nhất 

định tùy theo từng loại lò? 


Phản ứng nung vôi: 


CaCO 3 

CaO + CO 2 





26 











Do phản ứng trên là phản ứng thuận nghịch nên để tăng hiệu suất của phản ứng 

ta phải đập đá có kích thước vừa phải tăng diện tích bề mặt được cung cấp nhiệt trực 

tiếp. Mặt khác nó sẽ tạo ra những kẽ hở để thoát CO 2 ra ngoài làm hạn chế phản ứng 

nghịch. 

Ngược lại nếu đá vôi bị đập tới kích thước nhỏ quá thì dưới tác dụng của nhiệt, 

đá vôi bị tơi nhỏ ra và bít kín lò, CO 2 không lưu thông được với bên ngoài và do đó 

cũng làm cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch. 

Áp dụng 

Để giải bài tập này, học sinh cần nắm được các kiến thức về quá trình sản xuất 

vôi đã được học trong chương trình phổ thông, vận dụng lý thuyết về tốc độ phản ứng 

và cân bằng hóa học. 

Câu 10. Người nông dân thường dùng vôi để bón ruộng nhưng tại sao không nên trộn 

vôi chung với phân ure để bón ruộng? 


Khi trộn vôi với urê có phản ứng: 

CO(NH 2 ) 2 + 2H 2 O → (NH 4 ) 2 CO 3 

Ca(OH) 2 + (NH 4 ) 2 CO 3 → CaCO 3 + 2NH 3 + 2H 2 O 

Phản ứng làm mất tác dụng của đạm urê (tạo ra NH 3 thoát ra) và làm rắn đất lại 

(do tạo CaCO 3 ). Vì thế không nên trộn vôi với urê để bón ruộng. 

Câu 11: Vì sao ta không thể dập tắt đám cháy của các kim loại mạnh: K, Na, Mg,… 

bằng khí CO 2 ? 


Do các kim loại trên có tính khử mạnh nên vẫn cháy được trong khí quyển CO 2 . Thí 

dụ : 

2Mg + CO 2 → 2MgO + C 

Cacbon sinh ra lại tiếp tục cháy: 


C + O 2 → CO 2 





27 











Áp dụng: Để dập tắt các đám cháy thông thường người ta thường dùng khí CO 2 . Tuy 

nhiên một số đám cháy có các kim loại mạnh thì CO 2 không những không dập tắt mà 

làm cho lửa cháy thêm gây thiệt hại nghiêm trọng. Đây là phần nội dung mà giáo viên 

cần cung cấp cho học sinh biết khi đề cập đến khả năng không duy trì sự cháy của khí 

CO 2 để học sinh biết được và vận dụng trong cuộc sống. 

Câu 12: Tại sao khi cho vôi sống vào nước, ta thấy khói bốc lên mù mịt, nước vôi 

như bị sôi lên và nhiệt độ hố vôi rất cao có thể gây nguy hiểm cho tính mạng của 

người và động vật. Do đó cần tránh xa hố đang tôi vôi hoặc sau khi tôi vôi ít nhất 2 

ngày ? 

Giải thích: Khi tôi vôi đã xảy ra phản ứng tạo thành canxi hiđroxit: 

CaO + H 2 O → Ca(OH) 2 

Phản ứng này tỏa rất nhiều nhiệt nên làm nước sôi lên và bốc hơi đem theo cả những 

hạt Ca(OH) 2 rất nhỏ tạo thành như khói mù trắng. Do nhiệt tỏa ra nhiều nên nhiệt độ 

của hố vôi rất cao. Do đó người và động vật cần tránh xa hố vôi để tránh rơi xuống hố 

vôi tôi sẽ gây nguy hiểm đến tánh mạng. 

Áp dụng: Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần đặt vấn đề vào bài ở Hợp chất 

kim loại kiềm thổ 

Câu 13: Tại sao khi nấu nước giếng ở một số vùng, lâu ngày thấy xuất hiện lớp cặn 

ở đáy ấm? Cách tẩy lớp cặn này như thế nào? 

Giải thích: Trong tự nhiên, nước ở một số vùng là nước cứng tạm thời – là nước có 

chứa các muối axit như: Ca(HCO 3 ) 2 và Mg(HCO 3 ) 2 . 

Khi nấu nước lâu ngày thấy xảy ra phương trình hóa học: 

Ca(HCO 3 ) 2 → CaCO 3 ↓ + CO 2 ↑ + H 2 O 

Mg(HCO 3 ) 2 → MgCO 3 ↓ + CO 2 ↑ + H 2 O 

Do CaCO 3 và MgCO 3 là chất kết tủa nên lâu ngày sẽ đóng cặn. Để tẩy lớp cặn này thì 

dùng giấm (dung dịch CH 3 COOH 5%) cho vào ấm đun sôi để nguội khoảng một đêm 


rồi rửa sạch. 

Áp dụng: Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần Nước cứng. Mục đích là cung cấp 

cho học sinh một số vấn đề có trong đời sống từ đó có thể giải thích được bản chất vấn 

28 















đề nhằm kích thích sự hưng phấn trong học tập. Đây là hiện tượng mà học sinh có thể 

quan sát và thực hiện được dễ dàng. 

Câu 14: Tại sao khi quét vôi lên tường thì lát sau vôi khô và cứng lại ? 

Giải thích: Vôi là canxi hiđroxit, là chất tan ít trong nước nên khi cho nước vào tạo 

dung dịch trắng đục, khi quét lên tường thì Ca(OH) 2 nhanh chống khô và cứng lại vì 

tác dụng với CO 2 trong không khí theo phương trình: 

Ca(OH) 2 + CO 2 => CaCO 3 + H 2 O 

Áp dụng: Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần mở rộng tính chất hóa học của 

canxi hiđroxit ở Bài Một số hợp chất của kim loại kiềm thổ. 

Câu 15: Sử dụng đồ dùng bằng nhôm có ảnh hưởng gì không ? 

Giải thích: Nhôm là kim loại có hại cho cơ thể nhất là đối với người già. Bệnh lú lẫn 

và các bệnh khác của người già, ngoài nguyên nhân do cơ thể bị lão hóa còn có thể do 

sự đầu độc vô tình của các đồ nấu ăn, đồ dựng bằng nhôm. Tế bào thần kinh trong não 

người già mắc bệnh nào có chứa rất nhiều ion nhôm Al 3+ , nếu dùng đồ nhôm trong 

một thời gian dài sẽ làm tăng cơ hội ion nhôm xâm nhập vào cơ thể, làm nguy cơ đến 

toàn bộ hệ thống thần kinh não. 

Sử dụng đồ nhôm phải biết cách bảo quản, không nên đựng thức ăn bằng đồ nhôm 

hoặc không nên ăn thức ăn để trong đồ nhôm qua đêm, không nên dùng đồ nhôm để 

đựng rau trộn trứng gà và giấm… 

Áp dụng: Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần mở rộng về tính chất khác của 

một số kim loại trong bài Nhôm 

Câu 16: Đá rubi là một loại ngọc có màu đỏ có thể dùng làm đồ trang sức, Rubi là 

nhôm oxit có lẫn tạp chất 


A. Cr 2 O 3 . B. TiO 2 . C. Fe 3 O 4 . D. H 2 O. 

Đáp án: A 

29 












Chương: Crom – Sắt – Đồng ( hóa 12) 




Câu 1: Chảo, môi, dao đều được làm từ sắt. Vì sao chảo lại giòn ? môi lại dẻo ? còn 

dao lại sắc ? 

Giải thích: Chảo xào rau, môi và dao đều làm từ các hợp kim của sắt nhưng chúng lại 

không giống nhau. 

Sắt dùng để làm chảo là “gang”. Gang có tính chất là rất cứng và giòn. Trong công 

nghiệp, người ta nấu chảy lỏng gang để đổ vào khuôn, gọi là “đúc gang”. 

Môi múc canh được chế tạo bằng “thép non”. Thép non không giòn như gang nó dẻo 

hơn. Vì vậy người ta thường dùng búa để rèn, biến thép thành các đồ vật có h́nh dạng 

khác nhau. 

Dao thái rau không chế tạo từ thép non mà bằng “thép”. Thép vừa dẻo vừa dát mỏng 

được, có thể rèn, cắt gọt nên rất sắc. 

Áp dụng: Vấn đề từ sắt có thể làm được những vật dụng có chức năng khác nhau được 

sử dụng rất rộng rãi trong cuộc sống. Giải thích được điều này đòi hỏi học sinh phải 

biết được tính chất của sắt cũng như hợp kim của nó. Giáo viên có thể đặt câu hỏi này 

vào bài bài bài Hợp kim sắt: Gang, Thép. 

Câu 2. Nghệ thuật cắm hoa 

Những bông hoa hồng leo nở hết mình bên những bông hoa cỏ khiến cho bình hoa trở 

nên tự nhiên đến lạ thường, trông như chúng đang mơn mởn khoe sắc ngoài thiên 

nhiên! Để bình hoa được tươi lâu ta thêm một sợi dây đồng (Cu) đã cạo sạch vào 

trong nước của bình cắm hoa. 

Tại sao khi cho một sợi dây Cu đã cạo sạch vào bình cắm hoa thì hoa sẽ tươi lâu hơn? 






30 












Đồng kim loại sẽ tạo nên một số ít ion Cu 2+ tan vào trong nước sẽ có tác dụng 

diệt khuẩn. Làm cho các cuống hoa đỡ bị thối trong nước do đó đỡ làm tắc các mao 

quản dẫn nước lên cánh hoa nên hoa tươi hơn. Các muối của Cu 2+ có tính diệt khuẩn 

rất tốt người ta thường dùng CuSO 4 để sát khuẩn trong bể bơi. Nếu không dùng đoạn 

dây đồng thì nên cắt bỏ phần thối mỗi ngày, hoa mới tươi lâu hơn. 

Áp dụng 

Để giải bài tập này, học sinh cần hiểu được khả năng tan của một chất nói 

chung, khi ta nói rằng một chất không tan trong nước thì ý để chỉ rằng độ tan của nó 

trong nước là rất nhỏ, tuy vậy đôi khi có những chất ở nồng độ rất nhỏ cũng đã thể 

hiện những tính chất quan trọng. Ngoải ra học sinh còn phải hiểu được tác dụng diệt 

khuẩn của ion Ag + và Cu 2+ . 

Câu 3. Trong bài học về axit sunfuric, hóa học 10 có thí nghiệm cho đồng tác dụng 

với dung dịch axit sunfuric đặc, đun nóng. Bên cạnh các hiện tượng thông thường như 

có chất khí thoát ra, chất khí này có thể tẩy màu cánh hoa hồng, dung dịch chuyển 

sang màu xanh thì có một hiện tượng khó giải thích. Đó là sự thay đổi màu của thanh 

đồng từ ánh kim màu nâu đỏ chuyển sang màu đen. Tại sao khi cho thanh Cu tác dụng 

với dung dịch axit sunfuric đặc thì trên bề mặt thanh đồng bị đen lại? 

A. do sự tạo thành CuS có màu đen B. do sự tạo thành CuS 2 có màu đen 

31 
















C. do sự tạo thành CuSO 4 D. do mất lớp electron hóa trị trên bề mặt đồng 

Giải thích 

Trong đìều kiện của phản ứng đã cho thì không thể tạo thành CuS hay CuS 2 

được. Màu sắc và tính ánh kim của các kim loại là do các electron tự do (electron hóa 

trị) trong kim loại gây ra. Đầu tiên H 2 SO 4 tác dụng với Cu làm mất lớp electron bên 

ngoài để chuyển Cu → Cu 2+ nhưng Cu 2+ chưa kịp chuyển vào dung dịch. Electron hóa 

trị không còn nên Cu mất tính ánh kim.Vì thế bề mặt thanh đồng bị đen lại. 

Áp dụng 

Để giải bài tập này, học sinh cần nắm được màu và tính ánh kim của kim loại là 

do các electron ở lớp vỏ hóa trị. 

Lưu ý: có thể sử dụng bài tập này trong chương Oxy – Lưu huỳnh ( Hóa 10) hay trong 

bài Đại cương kim loại 

Câu 4. Đồng tạo nhiều hợp chất khác nhau với các trạng thái oxi hóa +1 và +2. Đồng 

không phản ứng với nước, nhưng phản ứng chậm với oxi trong không khí tạo thành 

một lớp oxit đồng màu nâu đen, lớp oxit này sau đó sẽ ngăn cản sự ăn mòn. Một lớp 

màu xanh lục (đồng bazơ cacbonat) thường có thể bắt gặp trên các đồ đồng cổ như 

mũi tên đồng ở thành Cổ loa, trống đồng Đông sơn, chuông đồng hay các công trình 

cổ có sử dụng đồng như Tượng Nữ thần tự do, tượng bằng đồng lớn nhất trên thế giới 

được xây dựng. 

Tại sao các đồ vật cổ bằng đồng thường có màu xanh ? 

Giải thích 

Màu xanh của các đồ vật bằng đồng cổ là màu của đồng bazơ cacbonat. Theo 

PGS.Nguyễn Đức Vận, hợp chất có màu xanh lam của đồng có công thức hóa học là 

Cu(OH) 2 .CuCO 3 . Đây là sản phẩm của quá trình biến đổi lâu dài từ đồng (II) oxit sang 

đồng bazơ cacbonat trong điều kiện ẩm và có tác dụng của khí cacbon đioxit. 

Áp dụng 


Để giải bài tập này, học sinh cần biết được màu sắc của các hợp chất của Cu, và 

phải xét được các chất có trong môi trường tác động lên. 

Câu 5. Vì sao dụng cụ phân tích rượu có thể phát hiện các lái xe đã uống rượu? 

32 















Giải thích 

Thành phần chính của các loại nước uống có cồn là ancol etylic. Đặc tính của ancol 

etylic là dễ bị oxi hóa. Có rất nhiều chất oxi hóa có thể tác dụng với ancol nhưng 

người chọn một chất oxi hóa là crom(VI)oxit CrO 3 . Đây là một chất oxi hóa rất mạnh, 

là chất ở dạng kết tinh thành tinh thể màu vàng da cam. Bột oxit CrO 3 khi gặp rượu 

etylic sẽ bị khử thành oxit Cr 2 O 3 là một hợp chất có màu xanh đen. 

Các cảnh sát giao thông sử dụng các dụng cụ phân tích rượu etylic có chứa CrO 3 . Khi 

tài xế hà hơi thở vào dụng cụ phân tích trên, nếu trong hơi thở có chứa hơi rượu thì hơi 

rượu sẽ tác dụng với CrO 3 và biến thành Cr 2 O 3 có màu xanh đen. Dựa vào sự biến đổi 

màu sắc mà dụng cụ phân tích sẽ thông báo cho cảnh sát biết được mức độ uống rượu 

của tài xế. Đây là biện pháp nhằm phát hiện các tài xế đã uống rượu khi tham gia giao 

để ngăn chặn những tai nạn đáng tiếc xảy ra. 

Chương Hóa học và vấn đề kinh tế, xã hội, môi trường 

Câu 1. Tại sao khi đánh rơi nhiệt kế thủy ngân, không được dùng chổi quét mà lại rắc 

bột S lên chỗ có Hg? 


Hg là một chất lỏng linh động, vì vậy khi đánh rơi nhiệt kế thủy ngân ta không 

thể dùng chổi để quét được, vì làm như vậy thủy ngân sẽ càng bị phân tán nhỏ, và càng 

gây khó khăn cho quá trình thu gom. Ta phải dùng bột S rắc lên chỗ có Hg rơi vì S có 

thể kết hợp với Hg dễ dàng tạo thành HgS rắn, ít độc hại hơn thủy ngân. Việc thu gom 

HgS trở nên thuận tiện hơn. 


Áp dụng: 

Hg + S HgS. 

33 















Để giải bài tập này, học sinh cần nắm được phản ứng giữa Hg và S. 

Câu 2: Giải thích tại sao đồ trang sức bằng bạc sau một thời gian sử dụng lại bị đen? 

Viết phương trình phản ứng minh họa. 


Do Ag bị oxi hóa bởi oxi không khí, có mặt khí H 2 S tạo ra lớp Ag 2 S màu đen. 

Áp dụng: 

4Ag + O 2 + 2H 2 S → 2Ag 2 S + 2H 2 O 

Để làm được bài tập này HS phải biết trong không khí ngoài oxi, nitơ, còn có một ít 

H 2 S; chất oxi hóa ở đây là khí oxi; H 2 S giúp tạo ra Ag 2 S bền nên phản ứng xảy ra. 

Câu 3. Không khí chứa một lượng rất nhỏ ozon ( dưới 10 -6 % theo thể tích) có tác 

dụng làm cho không khí trong lành. Hãy giải thích tại sao ở các rừng thông không khí 

lại rất trong lành, dễ chịu. Ý nghĩa của không khí chứa lượng nhỏ ozon trong y học? 

• Mức đầy đủ. 

- Vì nhựa thông rất dễ bị oxi hóa để giải phóng 1 lượng nhỏ ozon sẽ làm cho 

không khí rất trong lành. 

- Vì vậy các khu điều dưỡng hoặc chữa bệnh thường được bố trí rất gần các 

rừng thông. 

• Mức không đầy đủ: chỉ trả lời 1 trong 2 ý trên. 

• Mức không đạt: Không trả lời hoặc trả lời sai. 

Câu 4. Hợp chất CFC ( CCl 2 F 2 , CCl 3 F … ) có tên chung là Freon. Hãy cho biết 


Freon chủ yếu có ở đâu? Từ đó đề xuất biện pháp bảo vệ tầng ozon mà em có thể thực 

hiện? 





34 











• Mức đầy đủ. 

Câu trả lời đề cập đến các biện pháp trong đời sống sinh hoạt và học tập. 

- Hợp chất CFC được dùng trong kĩ thuật làm lạnh, dung môi cho mỹ phẩm, 

sơn, nên chủ yếu CFC bị rò rỉ trong quá trình sản xuất hoặc từ các thiết bị 

làm lạnh ( máy lạnh, tủ lạnh..). 

- Từ đó đề xuất các biện pháp bảo vệ tầng ozon : 

Phân loại rác thải sinh hoạt và học tập, bỏ rác đúng nơi quy định, tuyên 

truyền cho người thân và gia đình cùng bảo vệ môi trường sống. 

Tham gia các hoạt động ngoại khóa về môi trường (đi xe đạp, nhặt rác ở khu 

công cộng…) 

Sử dụng nguồn năng lượng sạch (năng lượng mặt trời, gió…)… 

Mức không đầy đủ: Chỉ trả lời 1 trong 2 ý trên. 

Mức không đạt: Không trả lời hoặc trả lời sai. 

Câu 5: “Hiện tượng mưa axit” là gì? Tác hại như thế nào? 

Khí thải công nghiệp và khí thải của các động cơ đốt trong ( ô tô, xe máy) có chứa các 

khí SO 2 , NO, NO 2 ,…Các khí này tác dụng với oxi O 2 và hơi nước trong không khí nhờ 

xúc tác oxit kim loại ( có trong khói, bụi nhà máy) hoặc ozon tạo ra axit sunfuric 

H 2 SO 4 và axit nitric HNO 3 . 

2SO 2 + O 2 + 2H 2 O → 2H 2 SO 4 

2NO + O 2 → 2NO 2 

4NO 2 + O 2 + 2H 2 O → 4HNO 3 

Axit H 2 SO 4 và HNO 3 tan vào nước mưa tạo ra mưa axit. Vai trò chính của mưa axit là 

H 2 SO 4 còn HNO 3 đóng vai trò thứ hai. 

Hiện nay mưa axit là nguồn ô nhiễm chính ở một số nơi trên thế giới. 

Mưa axit làm mùa màng thất thu và phá hủy các công trình xây dựng, các tượng đài 

làm từ đá cẩm thạch, đá vôi, đá phiến ( các loại đá này thành phần chính là CaCO 3 ): 

CaCO 3 + H 2 SO 4 → CaSO 4 + CO 2 ↑ + H 2 O 


CaCO 3 + 2HNO 3 → Ca(NO 3 ) 2 + CO 2 ↑ + H 2 O 





35 











Áp dụng: Ngày nay hiện tượng mưa axit và những tác hại của nó đã gây nên những 

hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là ở những nước công nghiệp phát triển. Vấn đề ô 

nhiễm môi trường luôn được cả thế giới quan tâm. Việt Nam chúng ta đang rất chú 

trọng đến vấn đề này. Do vậy mà giáo viên phải cung cấp cho học sinh những hiểu biết 

về hiện tượng mưa axit cũng như tác hại của nó nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi 

trường. Cụ thể giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho học sinh trả lời sau khi dạy xong 

phần Sản xuất axit sunfuric trong bài “Axit sunfuric. Muối sunfat” hoặc áp dụng trong 

bài“Axit nitric”. 

Câu 6: Tại sao khi đi gần các sông, hồ bẩn vào ngày nắng nóng, người ta ngửi thấy 

mùi khai? 

Khi nước sông, hồ bị ô nhiễm nặng bởi các chất hữu cơ giàu đạm như nước tiểu, phân 

hữu cơ, rác thải hữu cơ… thì lượng urê trong các chất hữu cơ này sinh ra nhiều. Dưới 

tác dụng của men ureaza của các vi sinh vật, urê bị phân hủy tiếp thành CO 2 và 

amoniac NH 3 theo phản ứng: 

(NH 2 ) 2 CO + H 2 O → CO 2 + 2NH 3 

NH 3 sinh ra hòa tan trong nước sông, hồ dưới dạng một cân bằng động: 

NH 3 + H 2 O 

NH 4 + + OH - 

→ NH 4 + + OH - ( pH < 7, nhiệt độ thấp) 

→ NH 3 + H 2 O ( pH > 7, nhiệt độ cao) 

Như vậy khi trời nắng ( nhiệt độ cao), NH 3 sinh ra do các phản ứng phân hủy urê chứa 

trong nước sẽ không hòa tan vào nước mà bị tách ra bay vào không khí làm cho không 

khí xung quanh sông, hồ có mùi khai khó chịu. 

Áp dụng: Đây là hiện tượng thường gặp quanh hồ, ao, nhất là vào mùa khô, nắng 

nóng. Giáo viên có thể nêu vấn đề trong bài giảng “Amoniac”( Tiết 12-13 lớp 11CB) 

hay “phân urê” ( Tiết 18 lớp 11CB) nhằm giải thích hiện tượng tự nhiên này. 

Câu 7: “Hiệu ứng nhà kính” là gì ? 

Khí cacbonic CO 2 trong khí quyển chỉ hấp thụ một phần những tia hồng ngoại (tức là 

những bức xạ nhiệt) của Mặt Trời và để cho những tia có bước sóng từ 50000 đến 


100000 Å đi qua dễ dàng đến mặt đất. Nhưng những bức xạ nhiệt phát ra ngược lại từ 

mặt đất có bước sóng trên 140000 Å bị khí CO 2 hấp thụ mạnh và phát trở lại Trái Đất 

36 












làm cho Trái Đất ấm lên. Theo tính toán của các nhà khoa học thì nếu hàm lượng CO 2 

trong khí quyển tăng lên gấp đôi so với hiện tại thì nhiệt độ ở mặt đất tăng lên 4 o C. 




Về mặt hấp thụ bức xạ, lớp CO 2 ở trong khí quyển tương đương với lớp thủy tinh của 

các nhà kính dùng để trồng cây, trồng hoa ở xứ lạnh. Do đó hiện tượng làm cho Trái 

Đất ấm lên bởi khí CO 2 được gọi là hiệu ứng nhà kính. 

Áp dụng: Ngày nay hiện tượng “Hiệu ứng nhà kính” trở thành một vấn đề có ảnh 

hưởng mang tính toàn cầu. Mục đích vấn đề giúp học sinh biết được nguyên nhân và 

tác hại của hiệu ứng nhà kính nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Giáo viên có 

thể đặt vấn đề này khi dạy phần Cacbon đioxit (lớp 11). 

Câu 8: Xung quanh các nhà máy sản xuất gang, thép, phân lân, gạch ngói,…cây 

cối thường ít xanh tươi, nguồn nước bị ô nhiễm. Điều đó giải thích như thế nào ? 

Giải thích: Việc gây ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí là do nguồn chất thải 

dưới dạng khí thải, nước thải, chất rắn thải… 

– Những chất thải này có thể dưới dạng khí độc như: SO 2 , H 2 S, CO 2 , CO, HCl, 

Cl 2 …có thể tác dụng trực tiếp hoặc là nguyên nhân gây mưa axit làm hại cho cây. 

– Nguồn nước thải có chứa kim loại nặng, các gốc nitrat, clorua, sunfat…sẽ có hại đối 

với sinh vật sống trong nước và thực vật. 

– Những chất thải rắn như xỉ than và một số chất hóa học sẽ làm cho đất bị ô nhiễm, 

không thuận lợi cho sự phát triển của cây. 

Do đó để bảo vệ môi trường các nhà máy cần được xây dựng theo chu trình khép kín, 

đảm bảo khử được phần lớn chất độc hại trước khi thải ra môi trường. 

Áp dụng: giáo viên có thể đặt câu hỏi này khi dạy xong phần sản xuất gang, thép để 

tích hợp bảo vệ môi trường, giúp học sinh ý thức được việc bảo vệ môi trường ở bài 

Hợp kim sắt: Gang, Thép hay Bài : Hóa học và vấn đề môi trường. 






37 











C. KẾT QUẢ 

Dựa vào chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương: Este – Lipit, Cacbohidrat, Amin – 

Amino axit, Polime chúng tôi biên soạn đề kiểm tra 15 phút với nội dung như sau: 

I. TRẮC NGHIỆM (7 điểm) 

Câu 1. Acarol là một chất trừ sâu được sử dụng trong trái cây và rau. CTCT như bên 

phải. Bước sau cùng để tạo ra Acarol trong quá trình sản xuất là một quá trình este 

hoá. Ancol nào sau đây thường được sử dụng để tạo thành este ? 

Đáp án D 

A. 

B. 

A. di (4-bromphenyl) metanol. 

B. metanol. 

C. Propan-1-ol. 

D. Propan-2-ol. 

CH 3 

-CH 2 

-O-C- 

O 

O 

CH 3 

-CH 2 

-O-C- 

+ 

NH 3 

OH 

38 

O 

OH O 

Br C C 

C. 

D. 

NH 2 

Br 

O 

CH 3 

-CH 2 

-O-C- 

HO-C- 

HO-C- 

O 

O 

CH 3 

CH 

CH 3 

(Acarol) 

Câu 2. Benzocain là một chất gây tê cục bộ, thường được dùng trong kem làm rám 

da nhằm làm giảm bớt cơn đau. 

Khi nung nóng benzocaine với lượng dư axit clohidric đậm đặc, sản phẩm cuối cùng 

là chất nào sau đây? 

Đáp án C 

+ 

NH 3 


OH 















Câu 3: Đọc đoạn văn sau: 

Tinh dầu chuối được ứng dụng làm hương liệu trong thực phẩm như sản xuất bánh 

kẹo, đồ uống, kem… 

Tinh dầu chuối có công thức phân tử như sau: 

3.1. Vậy tinh dầu chuối có nhóm chức nào: 

A. Axit cacboxylic. 

B. Ancol. 

C. Este. 

D. Anđêhit. 

Đáp án C 

3.2. Cho các nhận định sau: 

1. Tinh dầu chuối dùng trong thực phẩm vì có mùi thơm và nhiệt độ sôi thấp. 

2. Các hợp chất có cùng số nguyên tử cacbon thì thì este có nhiệt độ sôi cao nhất so 

với ancol, axit . 

3. Tinh dầu chuối tan trong nước. 

4. Tinh dầu chuối có tên là Isoamyl axetat. 

5. Đốt cháy một lượng tinh dầu chuối sinh ra mol CO 2 bằng mol H 2 O 

Số nhận định nào sau đây là đúng: 

B. 2. B. 1. C. 3. D. 4. 

Đáp án C 

Câu 4. Bệnh nhân phải tiếp đường (tiêm hoặc truyền dung dịch đường vào tĩnh 

mạch), đó là loại đường nào? 

A. Saccarozơ. B. Đường kính. 


C. Glucozơ. D. Fructozơ. 

Đáp án C 





39 








Câu 5. Dopamine là một dược chất được dùng để trị bệnh Parkinson, chất này có 

CTCT 




H 

HO 

HO 

CH 2 

- CH - COOH 

H 

NH 2 

Phát biểu nào sau đây về hợp chất này là đúng ? 

1. Một mol chất này có thể phản ứng với 3 mol NaOH tạo thành muối. 

2. Nó có thể tạo thành một ion lưỡng cực trong dung dịch. 

3. Nó tham gia phản ứng oxi hóa Cu(OH) 2 

trong môi trường kiềm có đun 

nóng. 

A. 1, 2, 3 đúng. 

B. 1, 2 đúng. 

C. 2, 3 đúng. 

D. chỉ có 1 đúng. 

Đáp án B 

Câu 6: Một dạng khiếm thị có thể được điều trị khỏi bệnh bằng cách thay thủy tinh 

thể. Thủy tinh thể này được giữ chặc bởi các sợi protit. Một phần của cấu trúc protein 

được minh họa bên dưới. Trước khi lấy thủy tinh thể ra, người ta tiêm vào trong mắt 

một chất enzym để thủy phân một số liên kết peptit. Phần đã được đánh nhãn trên 

mạch protein nào sẽ bị thủy phân bởi chất enzym? 


B. 

H 

N C C N C 

C 

D. 

H 

N 

R 3 

C 

C 





H 

R 1 

R 2 

O 

O 

H 

O 

A. 

40 

C. 











Đáp án: D 

Câu 7. Poly(tetrafloeten) – tơ teflon là một polime thường được dùng để phủ một lớp 

trong các đồ dùng nhà bếp làm cho các đồ dùng này không dính khi ráng, chiên xào. 

Một trong các bước sản xuất polime này trong công nghiệp là 

2 CHClF 2 

(k) C 2 

F 4 

(k) + 2 HCl(k) ; ∆H = +128 kJ.mol -1 

Những điều kiện nào sau đây sẽ làm cho cân bằng hoá học chuyển về bên phải ? 

4) Nhiệt độ cao. 

5) Áp suất cao. 

6) Sử dụng một chất xúc tác. 

A. chỉ 1 đúng. B. chỉ 3 đúng. 

C. 1, 3 đúng. D. 1, 2, 3 đúng. 

Đáp án A 

Câu 8. Hộp xốp đựng thức ăn được sản xuất từ polystyrene (PS) với thành phần không 

khí chiếm 95% và PS 5% nên rất nhẹ, dùng đựng, bảo quản thực phẩm. Khi đựng đồ 

nóng, hàm lượng độc chất styren sinh ra gây tổn hại đến gan cũng như nhiều bệnh 

khác. 


Polistiren có công thức là 

A. (-CH(C 6 H 5) -CH 2 ) n . 

B. –(CH 2 -CH 2 -) n . 

41 















C. (-CH(CN)CH 2 -) n . 

D. (-CH 2 -CH=CH-CH 2 ) n . 

Đáp án: A 

Câu 9. PET hoặc PETE dùng để chỉ các chai nhựa làm từ poly(ethylene terephtalate) - 

loại nhựa rất phổ biến được sử dụng cho hầu hết các loại chai nhựa hiện nay. 

Đây là loại nhựa khá an toàn, với kết cấu mạnh mẽ cùng trọng lượng nhẹ. Để điều chế 

poly(ethylene terephtalate), cần thực hiện phản ứng 

A. trùng hợp etylen glicol và axit adipic. 

B. trùng ngưng etylen glicol và axit adipic. 

C. trùng ngưng etylen glicol và axit terephtalic. 

D. trùng hợp etylen glicol và axit terephtalic. 

Đáp án: C 

II. TỰ LUẬN (3 điểm) 

Câu 10: Vì sao gạo nếp lại dẻo? 

Giải thích: Tinh bột là hỗn hợp của hai thành phần: amilozơ và amilopectin. (1Đ) 

Hai loại này thường không tách rời nhau được. Trong mỗi hạt tinh bột, 


amilopectin là vỏ bọc nhân amilozơ. Amilozơ tan được trong nước còn amilopectin 





42 











hầu như không tan, trong nước nóng amilopectin trương lên tạo thành hồ. Tính chất 

này quyết định đến tính dẻo của hạt có tinh bột. (1Đ) 

Trong tinh bột, lượng amilopectin chiếm 80%, amilozơ chiếm khoảng 20% nên 

cơm gạo tẻ, ngô tẻ, bánh mì thường có độ dẻo bình thường. Tinh bột trong gạo nếp, 

ngô nếp chứa lượng amilopectin rất cao, khoảng 90% làm cho cơm nếp, xôi nếp,… rất 

dẻo, dẻo đến mức dính. (1Đ) 

KẾT QUẢ 

Lớp Sĩ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 >=5








CH%C6%AF%C6%A0NG-TRINH-HOA-H%E1%BB%8CC-12 

https://vi.scribd.com/document/272371482/TICH-H%E1%BB%A2P-CAU- 

H%E1%BB%8EI-VA-BAI-T%E1%BA%ACP-G%E1%BA%AEN-V%E1%BB%9AI- 

%C4%90%E1%BB%9CI-S%E1%BB%90NG-TH%E1%BB%B0C- 

TI%E1%BB%84N-TRONG-CAC-%C4%90%E1%BB%80-KI%E1%BB%82M-TRA- 

http://luanvan.net.vn/luan-van/luan-van-tuyen-chon-va-xay-dung-he-thong-bai-taphoa-hoc-gan-voi-thuc-tien-dung-trong-day-hoc-hoa-hoc-o-truong-trung-hoc-68585/ 






44 








THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 




1. Tên sáng kiến: “Nâng cao chất lượng học tập Chương Este-Lipit và Cacbohidrat 

thông qua bài tập thực tiễn ” 

2. Lĩnh vực áp dụng giải pháp: Trường THPT 

3. Thời gian áp dụng giải pháp: Từ tháng 8 năm 2016 đến tháng 12 năm 2017 

4. Tác giả: 

Họ và tên 

Năm sinh: 26/11/1982 

Nơi thường trú: 

Chức vụ công tác: 

Nơi làm việc: Trường THPT 

Điện thoại: 

5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: 

Tên đơn vị: Trường 

MỘT SỐ TỪ VIẾT TẮT 

1. BTHH: Bài tập hoá học 

2. GV: giáo viên 

3. HS: học sinh 

4. GVCN: giáo viên chủ nhiệm 

5. GVBM: giáo viên bộ môn 

6. đktc: điều kiện tiêu chuẩn 

7. SGK: sách giáo khoa 

8. BT: bài tập 

9. pthh: phương trình hoá học 
















I. Lí do chọn đề tài 

A. ĐẶT VẤN ĐỀ 

Chương Este - Lipit và Chương Cacbohidrat là những Chương kiến thức rất quan 

trọng trong Chương trình Hoá học hữu cơ lớp 12. Việc học tốt Hoá hữu cơ lớp 12 nói 

chung đặc biệt là Chương Este - Lipit và Chương Cacbohidrat thường trở nên khó 

khăn với các em học sinh. Với mục đích góp phần cho học sinh học Chương Este - 

Lipit và Chương Cacbohidrat dễ hiểu, thiết thực, gần gũi với đời sống. Qua đó nâng 

cao chất lượng học tập, giúp vấn đề đổi mới phương pháp dạy học trong trường phổ 

thông không còn là vấn đề bức xúc Tôi đã xây dựng hệ thống bài tập gắn liền với thực 

tiễn của chương trình Hoá hữu cơ 12 thông qua chuyên đề sau đây: “Nâng cao chất 

lượng học tập Chương Este - Lipit và Chương Cacbohidrat thông qua bài tập gắn 

với thực tiễn ” 

II. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài 

II.1. Mục tiêu 

- Xây dựng hệ thống BT gắn liền với thực tiễn của chương trình Hoá hữu cơ lớp 12 ở 

hai Chương Este-Lipit và Cacbohidrat. 

- Nâng cao chất lượng giáo dục môn Hoá hữu cơ 12. 

II.1. Nhiệm vụ 

- Hệ thống kiến thức trọng tâm về Chương Este-Lipit và Chương Cacbohidrat. 

- Hệ thống bài tập thực tiễn trắc nghiệm và tự luận về Chương Este-Lipit và Chương 

Cacbohidrat. 

III. Các phương pháp nghiên cứu 

- Nghiên cứu lí luận: Nghiên cứu các tài liệu, các trang web, bài viết,…có liên quan. 

- Nghiên cứu thực nghiệm: Tìm hiểu các bài tập thực tiễn trắc nghiệm và tự luận về 

hoá hữu cơ 12 ở hai Chương Chương Este-Lipit và Cacbohidrat. 

IV. Đối tượng và khách thể của đề tài nghiên cứu 

IV.1. Đối tượng nghiên cứu: 

Các dạng bài tập thực tiễn về Chương Chương Este-Lipit và Chương Cacbohidrat. 


IV.2. Khách thể: 

- Học sinh lớp 12A2,12A4 Trường THPT Đạ Huoai năm học: 2016-2017. 

- Học sinh lớp 12A2,12A3 Trường THPT Đạ Huoai năm học: 2017-2018. 















Trong đó lớp lớp 12A2 nhóm thực nghiệm và lớp 12A4, 12A3 là nhóm đối chứng. Các 

lớp được chọn tương đương nhau về sĩ số và tương đối đồng đều về khả năng học tập. 

IV.3. Quy trình nghiên cứu: 

* Cách thức tiến hành: 

- Lớp thực nghiệm: Tôi thiết kế bài học có hướng dẫn học sinh ôn tập kiến thức 

lý thuyết kết hợp hệ thống bài tập gắn liền với thực tiễn của chương trình Hoá hữu cơ 

12 ở hai Chương Chương Este-Lipit và Chương Cacbohidrat. 

- Lớp đối chứng: Tôi thiết kế bài học không hệ thống bài tập gắn liền với thực 

tiễn của chương trình Hoá hữu cơ 12 ở hai Chương Chương Este-Lipit và Chương 

Cacbohidrat mà chỉ hướng dẫn giải các bài tập trong sách giáo khoa. 

* Thời gian thực hiện: Thời gian tiến hành dạy ở các lớp tuân theo kế hoạch giảng dạy 

của nhà trường và theo thời khoá biểu, phân phối chương trình để đảm bảo tính khách 

quan. 

V. Giả thuyết khoa học 

Trong khuôn khổ một sáng kiến kinh nghiệm, tôi chỉ dừng lại nghiên cứu những 

vần đề sau: 

nhiên. 

- Dùng kiến thức trong từng bài dạy cụ thể để giải thích các hiện tượng trong tự 

- Giải một số bài toán có liên quan đến cuộc sống thường nhật. 

- Cách sử dụng và phạm vi sử dụng của sáng kiến kinh nghiệm . 

VI. Giới hạn đề tài nghiên cứu 

Đề tài được thực hiện trong phạm vi: Hệ thống bài tập gắn liền với thực tiễn của 

chương trình Hoá hữu cơ 12 ở hai Chương: Chương Este-Lipit và Cacbohidrat. 

VII. Kế hoạch tiến hành 

STT Thời gian Nội dung công việc 

1 Tuần 1 Lập đề cương 

2 Tuần 2 Xây dựng cơ sở lí thuyết của đề tài 

3 Tuần 3 Tiến hành thực nghiệm 


4 Tuần 4, 5, 6, 7 Tiếp tục nghiên cứu và hoàn thành đề tài 

5 Tuần 8 Báo cáo và rút kinh nghiệm 












B. THỰC TRẠNG 




Hiện nay đối với môn Hoá học ở các bài kiểm tra định kỳ, thi học kỳ, kỳ thi 

THPTQG thì Bộ Giáo dục và Đào tạo đã rất chú trọng đến việc vận dụng kiến thức 

vào trong thực tiễn. Biết vận dụng kiến thức một cách tốt nhất để giải thích một số 

hiện tượng trong đời sống cũng như trong tự nhiên đối với các em học sinh hầu như 

chưa thật sự có hiệu quả. Có thể nói “Học đi đôi với hành” chưa gắn liền với nhau. 

Nhiều học sinh học bài tuy thuộc nhưng khả năng am hiểu sâu rộng và đúng bản chất 

học hóa học và vận dụng hóa học còn rất hạn chế từ đó chất lượng học tập chưa cao. 

Nhiều HS học vì điểm số, các em chỉ muốn học theo cách nào ngắn gọn nhất và đạt 

điểm số cao nhất mà chưa quan tâm đến việc rèn luyện năng lực tự học, tự nghiên 

cứu… cho mình. Đặc biệt đối với môn hóa học, các em chưa thấy rõ được mối liên hệ 

mật thiết giữa môn học với đời sống, lao động sản xuất, học sinh có thể giải thành thạo 

các BTHH định tính, định lượng về cấu tạo chất, về sự biến đổi các chất rất phức tạp, 

nhưng khi cần phải dùng kiến thức hoá học để giải quyết một tình huống cụ thể trong 

thực tiễn thì lại rất lúng túng. Vì để cho các em học sinh thấy rõ “Học đi đôi với 

hành”, “ Lý thuyết gắn liền với thực tiễn”, tránh hiện tượng “học vẹt, học tủ”, từ việc 

làm các bài tập thực tế các em nắm vững kiến thức hơn, qua đó góp phần nâng cao 

chất lượng học tập nên trong quá trình giảng dạy Tôi luôn lồng ghép những bài tập 

thực tiễn vào bài giảng của mình. Do đó trong nội dung của sáng kiến này Tôi xin 

trình bày phương pháp mà mình đã áp dụng. 

Tuy đã rất cố gắng nhưng trong thời gian ngắn, sai sót là điều khó tránh khỏi. 

Rất mong các Thầy Cô giáo, bạn đồng nghiệp, Quý độc giả góp ý, phê bình và đóng 

góp thêm về nội dung và hình thức để giải pháp này hoàn thiện hơn. 













C. CÁC GIẢI PHÁP 




"Vận dụng kiến thức hoá học để làm các bài tập gắn với thực tiễn trong đời sống” 

nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa học ở trường THPT bằng việc giải thích các 

hiện tượng thực tiễn có liên quan đến bài học, sẽ tạo hứng thú, khơi dậy niềm đam mê, 

học sinh hiểu được vai trò và ý nghĩa thực tiễn trong hóa học. 

Để làm tốt giải pháp tôi sử dụng các phương pháp sau: 

- Phương pháp chủ đạo: Tổng kết kinh nghiệm, tổng hợp. 

- Phương pháp hổ trợ: Phân tích, đánh giá. 

- Làm các cuộc khảo sát trước và sau khi sử dụng sáng kiến này, trao đổi ý 

kiến học hỏi kinh nghiệm của một số đồng nghiệp. 

Để tổ chức thực hiện được Tôi dùng nhiều dạng bài tập thực tiễn như: Bài tập 

trắc nghiệm, bài tập tính toán, bài tập tự luận, bài tập hình ảnh, bài tập thí 

nghiệm...Học sinh phải biết vận dụng các kiến thức đã học để giải quyết các bài tập mà 

Cô đưa ra từ đó khắc sâu kiến thức. 
















D. NỘI DUNG 

I. Khái niệm BTHH gắn với thực tiễn 

BTHH gắn với thực tiễn (BTHH thực tiễn) là những bài tập có nội dung hoá học 

(những điều kiện và yêu cầu) xuất phát từ thực tiễn. Quan trọng nhất là các bài tập vận 

dụng kiến thức vào cuộc sống và sản xuất, góp phần giải quyết một số vấn đề đặt ra từ 

thực tiễn. 

II. Vai trò, chức năng của BTHH thực tiễn 

Trong dạy học hoá học, bản thân BTHH đã được coi là phương pháp dạy học có 

hiệu quả cao trong việc rèn luyện kỹ năng hoá học. Nó giữ vai trò quan trọng trong 

mọi khâu, mọi loại bài dạy hoá học, là phương pháp quan trọng nhất để nâng cao chất 

lượng dạy học hoá học. BTHH vừa là mục đích, vừa là nội dung của việc dạy và học 

hoá học. 

Bài tập cung cấp cho HS kiến thức, con đường giành lấy kiến thức và còn mang 

lại niềm vui sướng của sự phát hiện, của sự tìm ra đáp số. BTHH có chức năng dạy 

học, chức năng giáo dục, chức năng kiểm tra, chức năng phát triển. BTHH thực tiễn 

cũng có đầy đủ các vai trò, chức năng của một BTHH. Ngoài ra nó còn có thêm một số 

tác dụng khác: 

a) Về kiến thức: Thông qua giải BTHH thực tiễn, HS hiểu kĩ hơn các khái niệm, 

tính chất hoá học; củng cố kiến thức một cách thường xuyên và hệ thống hoá kiến 

thức; mở rộng sự hiểu biết một cách sinh động, phong phú mà không làm nặng nề khối 

lượng kiến thức của HS. Bên cạnh đó, BTHH thực tiễn giúp HS thêm hiểu biết về 

thiên nhiên, môi trường sống, ngành sản xuất hoá học, những vấn đề mang tính thời sự 

trong nước và quốc tế. BTHH thực tiễn còn giúp HS bước đầu biết vận dụng kiến thức 

để lí giải và cải tạo thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. 

b) Về kĩ năng Việc giải BTHH thực tiễn giúp HS: 

- Rèn luyện và phát triển cho HS năng lực nhận thức, năng lực phát hiện và giải 

quyết vấn đề liên quan đến thực tế cuộc sống. 

- Rèn luyện và phát triển các kĩ năng thu thập thông tin, vận dụng kiến thức để 


giải quyết tình huống có vấn đề của thực tế một cách linh hoạt, sáng tạo. 

c) Về giáo dục tư tưởng Việc giải BTHH thực tiễn có tác dụng: 















- Rèn luyện cho HS tính kiên nhẫn, tự giác, chủ động, chính xác, sáng tạo trong 

học tập và trong quá trình giải quyết các vấn đề thực tiễn. 

- Thông qua nội dung bài tập giúp HS thấy rõ lợi ích của việc học môn hoá học 

từ đó tạo động cơ học tập tích cực, kích thích trí tò mò, óc quan sát, sự ham hiểu biết, 

làm tăng hứng thú học môn hoá học và từ đó có thể làm cho HS say mê nghiên cứu 

khoa học và công nghệ giúp HS có những định hướng nghề nghiệp tương lai. Ngoài ra, 

vì các BTHH thực tiễn gắn liền với đời sống của chính bản thân HS, của gia đình, của 

địa phương và với môi trường xung quanh nên càng góp phần tăng động cơ học tập 

của HS: học tập để nâng cao chất lượng cuộc sống của bản thân và của cộng đồng. Với 

những kết quả ban đầu của việc vận dụng kiến thức hoá học phổ thông để giải quyết 

các vấn đề thực tiễn HS thêm tự tin vào bản thân mình để tiếp tục học hỏi, tiếp tục 

phấn đấu và phát triển. 

d) Những vấn đề của kĩ thuật của nền sản xuất yêu cầu được biến thành nội dung 

của các BTHH, lôi cuốn HS suy nghĩ về các vấn đề của kĩ thuật. BTHH còn cung cấp 

cho HS những số liệu lý thú của kĩ thuật, những số liệu mới về phát minh, về năng suất 

lao động, về sản lượng ngành sản xuất hỗn hợp đạt được giúp HS hòa nhịp với sự phát 

triển của khoa học, kĩ thuật thời đại mình đang sống. 

III. Phân loại BTHH thực tiễn 

* Dựa vào tính chất của bài tập, có thể chia thành: 

- Bài tập định tính: Bao gồm các bài tập về giải thích các hiện tượng, các tình 

huống nảy sinh trong thực tiễn; lựa chọn hoá chất cần dùng cho phù hợp với tình 

huống thực tiễn, nhận biết, tinh chế, đề ra phương hướng để cải tạo thực tiễn… 

- Bài tập định lượng: Bao gồm dạng bài tập về tính lượng hoá chất cần dùng, pha 

chế dung dịch… 

* Dựa vào lĩnh vực thực tiễn được gắn với nội dung bài tập, có thể chia thành: 

- Bài tập về sản xuất hoá học 

- Bài tập về các vấn đề trong đời sống, học tập và lao động sản xuất. Bao gồm 

các dạng bài tập về: 

• Giải quyết các tình huống có vấn đề trong quá trình làm thực hành, thí 


nghiệm như: Sử dụng dụng cụ thí nghiệm, sử dụng hoá chất hợp lí, xử lí tai nạn xảy ra, 

phòng chống độc hại, ô nhiễm trong khi làm thí nghiệm… 

• Bài tập có liên quan đến môi trường và vấn đề bảo vệ môi trường. 















Mỗi lĩnh vực thực tiễn trên lại bao gồm tất cả các loại bài tập định tính, định lượng, 

tổng hợp; bài tập lí thuyết, bài tập thực hành. 

* Dựa vào mức độ nhận thức của HS. Căn cứ vào chất lượng của quá trình lĩnh hội và 

kết quả học tập chúng ta có thể đưa ra 4 trình độ lĩnh hội (4 mức độ) như sau: 

• Mức 1: Chỉ yêu cầu HS tái hiện kiến thức để trả lời câu hỏi lí thuyết. 

• Mức 2: Yêu cầu HS vận dụng kiến thức để giải thích được các sự kiện, hiện 

tượng của câu hỏi lí thuyết. 

• Mức 3: Yêu cầu HS vận dụng kiến thức hoá học để giải thích những tình huống 

xảy ra trong thực tiễn. 

• Mức 4: Yêu cầu HS vận dụng kiến thức, kĩ năng hoá học để giải quyết những 

tình huống thực tiễn hoặc để thực hiện một công trình nghiên cứu khoa học nhỏ, đơn 

giản, đề ra kế hoạch hành động cụ thể, viết báo cáo. 

Từng mức độ trên có thể được chia làm nhiều mức độ nhỏ hơn nữa để phù hợp với 

trình độ của HS đồng thời cũng thể hiện sự phân hoá HS trong cùng một bài, trong hệ 

thống BTHH thực tiễn. Trên đây là một số cách phân loại BTHH thực tiễn. Tuy nhiên, 

có nhiều BTHH thực tiễn lại là tổng hợp của rất nhiều loại bài. 

IV. Một số nguyên tắc khi xây dựng BTHH thực tiễn 

a) Nội dung BTHH thực tiễn phải đảm bảo tính chính xác, tính khoa học, tính 

hiện đại Trong một BTHH thực tiễn, bên cạnh nội dung hoá học nó còn có những dữ 

liệu thực tiễn. Những dữ liệu đó cần phải được đưa vào một cách chính xác, không tuỳ 

tiện thay đổi. 

b) BTHH thực tiễn phải gần gũi với kinh nghiệm của HS. Những vấn đề thực tiễn 

có liên quan đến hoá học thì rất nhiều, rất rộng. Nếu BTHH thực tiễn có nội dung về 

những vấn đề gần gũi với kinh nghiệm, với đời sống và môi trường xung quanh HS thì 

sẽ tạo cho các em động cơ và hứng thú mạnh mẽ khi giải. HS với kinh nghiệm có được 

trong đời sống và kiến thức hoá học đã được học sẽ lựa chọn phương án trả lời, giải 

thích sự lựa chọn của mình. HS sẽ có sự háo hức chờ đợi Thầy Cô đưa ra đáp án đúng 

để khẳng định mình. Trong khi HS giải sẽ có một số khả năng xảy ra như sau: 

- HS phân tích và giải thích đúng. Đây sẽ là niềm vui rất lớn đối với HS vì kinh 


nghiệm của mình là đúng theo khoa học hoá học. 

- HS phân tích và giải thích gần đúng hoặc đúng một phần nào đó. Khi HS phân 

tích và giải thích gần đúng hoặc đúng một phần nào đó thì HS sẽ cảm thấy tiếc nuối vì 















bản thân đã gần tìm ra câu trả lời, từ đó HS sẽ có động lực để quan sát thực tiễn và vận 

dụng kiến thức hoá học một cách linh hoạt hơn để giải thích các tình huống thực tiễn 

hoặc thay đổi việc làm theo thói quen chưa đúng khoa học của bản thân. 

c) BTHH thực tiễn phải dựa vào nội dung học tập. Các BTHH thực tiễn cần có 

nội dung sát với chương trình mà HS được học. Nếu BTHH thực tiễn có nội dung hoàn 

toàn mới về kiến thức hoá học thì sẽ không tạo được động lực cho HS để giải bài tập 

đó. 

d) BTHH thực tiễn phải đảm bảo logic sư phạm, các tình huống thực tiễn thường 

phức tạp hơn những kiến thức hoá học phổ thông trong chương trình, nên khi xây 

dựng BTHH thực tiễn cho HS phổ thông cần phải có bước xử lý sư phạm để làm đơn 

giản tình huống thực tiễn. Các yêu cầu giải BTHH thực tiễn cũng phải phù hợp với 

trình độ, khả năng của HS. Cụ thể: 

- Với HS yếu hoặc trung bình nên sử dụng câu hỏi mức 1 và 2 (dựa trên mức độ 

nhận thức của HS). 

- Với HS khá hoặc giỏi nên sử dụng câu hỏi mức 3 và 4. 

- Khi kiểm tra-đánh giá cần sử dụng các loại BTHH ở các mức 1, 2 , 3, 4 để tạo 

điều kiện cho tất cả các HS đều có thể trả lời được câu hỏi kiểm tra. 

e) BTHH thực tiễn phải có tính hệ thống, logic các BTHH thực tiễn trong 

chương trình cần phải sắp xếp theo chương, bài, theo mức độ phát triển của HS. Trong 

mỗi chương, bài nên có tất cả các loại, dạng BTHH thực tiễn. 

V. Sử dụng BTHH thực tiễn trong dạy học ở trường THPT 

1. Sử dụng BTHH thực tiễn trong dạy học ở phổ thông 

Dựa vào mục đích lí luận dạy học, người ta phân thành 3 kiểu bài lên lớp: 

- Nghiên cứu tài liệu mới. 

- Củng cố, hoàn thiện, vận dụng kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo. 

- Kiểm tra, đánh giá kiến thức. 

1.1. Sử dụng trong dạy học kiểu bài nghiên cứu tài liệu mới 

Bài tập thực tiễn được sử dụng trong nghiên cứu tài liệu mới thường là những bài 

tập sử dụng các tình huống có vấn đề. Với những kiến thức đã có, người học thường 


chưa giải được hoặc mới chỉ giải được một phần của bài tập. Tuy nhiên, khi sử dụng, 

GV cần chọn lựa một số bài tập thực tiễn chủ yếu ở mức 2, giới hạn ở mức 3 và có nội 

dung gần gũi với kinh nghiệm sống của học sinh thì sẽ đem lại hiệu quả cao hơn. 















1.2. Sử dụng trong dạy học kiểu bài hoàn thiện kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo 

Bài tập thực tiễn được sử dụng cho kiểu bài này không giới hạn mức độ nhận 

thức của học sinh. Bài tập thực tiễn đủ các mức từ 1 đến 4 nhưng cần sử dụng nhiều 

bài tập thực tiễn ở mức 3 và 4. Các bài tập thực tiễn không chỉ nhằm tái hiện kiến thức 

cho học sinh mà quan trọng hơn là cần giúp cho học sinh biết sử dụng linh hoạt, phối 

hợp các kiến thức với nhau một cách nhuần nhuyễn khi giải một bài tập thực tiễn. Từ 

việc giải các bài tập thực tiễn học sinh sẽ nhớ, hiểu các kiến thức đã học và bước đầu 

biết vận dụng kiến thức được học để giải quyết tình huống thực tiễn. Bài tập thực tiễn 

rất thích hợp cho kiểu bài này nhất là khi làm bài tập ở nhà. Học sinh có nhiều thời 

gian để suy ngẫm, trao đổi với nhau hoặc với người có kinh nghiệm thực tiễn về vấn 

đề được nêu trong bài tập. Bài tập thực tiễn không phải là quá khó nhưng vì học sinh 

phần lớn chưa quen sử dụng kiến thức hoá học để xử lý một vấn đề trong thực tiễn. Vì 

vậy giáo viên cần đưa dần các bài tập thực tiễn vào trong dạy - học theo sự tăng dần cả 

về số lượng bài tập, mức độ khó của BT và sự đa dạng của nội dung bài tập. 

1.3. Sử dụng trong dạy học kiểu bài kiểm tra, đánh giá kiến thức 

Mục đích của việc kiểm tra, đánh giá là kiểm tra việc thực hiện mục tiêu của môn 

học. Khi đánh giá giáo viên phải đối chiếu với mục tiêu của lớp, chương, bài nhằm thu 

được thông tin phản hồi giúp đánh giá kết quả học tập của học sinh đã đạt được mục 

tiêu đề ra hay chưa. Từ kết quả của kiểm tra, đánh giá, GV sẽ có những điều chỉnh 

thích hợp về nội dung, phương pháp dạy học nhằm thu được kết quả tốt hơn, học sinh 

cũng sẽ có những điều chính thích hợp về phương pháp học tập để có kết quả cao hơn 

tức là nhớ, hiểu và vận dụng kiến thức tốt hơn. Nội dung của kiểm tra, đánh giá cần 

chú ý cân đối tỉ lệ giữa sự nhớ, hiểu, vận dụng kiến thức tuỳ theo mức độ nhận thức 

của học sinh trong lớp có nâng dần tỉ trọng của các bài tập thực tiễn yêu cầu sự hiểu và 

vận dụng kiến thức. Vì thời gian kiểm tra là hữu hạn nên các giáo viên cần chọn số 

lượng bài tập thực tiễn cũng như độ khó phù hợp với trình độ của HS lớp đó. 

2. Hướng dẫn học sinh giải bài tập hóa học thực tiễn 

- Bước 1: Đọc kĩ đề bài xem bài tập đề cập đến lĩnh vực nào trong thực tiễn. 

- Bước 2: Tìm hiểu kĩ yêu cầu của để xem cần phải quyết nội dung nào. 


- Bước 3: Vận dụng sự hiểu biết thực tế và kinh nghiệm sống của bản thân để 

phát hiện thêm những dữ kiện khác (dữ kiện tìm thêm) và yêu cầu tìm thêm. 















bài tập. 

- Bước 4: Lựa chọn những kiến thức hoá học có liên quan để trả lời yêu cầu của 

- Bước 5: Trình bày lời giải và rút ra những kinh nghiệm cho bản thân từ việc 

giải bài tập thực tiễn. Từ đó có ý thức phổ biến và áp dụng kinh nghiệm đó vào thực 

tiễn. 

VI. Hệ thống BTHH gắn với thực tiễn trong Hoá Hữu cơ 12 

Hệ thống bài tập gắn với thực tiễn mà Tôi đưa bao gồm bài tập trắc nghiệm và 

bài tập tự luận. Mỗi phần lại bao gồm tất cả các loại bài tập định tính, định lượng, tổng 

hợp; bài tập lí thuyết, bài tập thực hành. Sau mỗi kiến thức, sau mỗi bài học Tôi sẽ nêu 

ra các bài tập thực tế phù hợp, học sinh vận dụng các những kiến thức đã học tìm cách 

giải quyết các bài tập đó. Qua đó khắc sâu kiến thức, hứng thú với học tập góp phần 

nâng cao chất lượng giảng dạy. 

VII. Thực nghiệm sư phạm 

- Đối với các lớp thực nghiệm, Tôi sẽ lựa chọn, sử dụng các bài tập thực tiễn để dạy 

trong các giờ dạy bao gồm các tiết học: Nghiên cứu tài liệu mới, hoàn thiện kiến thức, 

kĩ năng, kĩ xảo và kiểm tra đánh giá. 

• Trong kiểu bài nghiên cứu tài liệu mới, Tôi sẽ sử dụng các câu hỏi và bài tập 

thực tiễn giới hạn ở 3 mức (mức 1, 2, 3) tuỳ theo mục tiêu của bài học để lựa chọn bài 

tập hoá học thực tiễn cho phù hợp. 

• Trong kiểu bài hoàn thiện kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo, Tôi sẽ sử dụng các câu hỏi 

và bài tập thực tiễn ở cả 4 mức và lưu ý tăng dần số lượng bài tập ở mức 3 và 4. 

• Trong kiểu bài kiểm tra, đánh giá, Tôi sẽ sử dụng các câu hỏi và bài tập thực 

tiễn ở cả 4 mức hoặc một bài tập có nhiều mức nhằm đánh giá chính xác độ nhận thức 

của HS. 

- Đối với lớp đối chứng, Tôi vẫn dạy bình thường, không sử dụng các bài tập thực tiễn 

chỉ sử dụng các bài tập trong SGK. 

- Sau khi học song bài Tôi sẽ cho lớp thực nghiệm và lớp đối chứng cùng làm bài kiểm 

tra 30 phút ở cả 4 mức. 

- Tôi tiến hành đánh giá kết quả sau khi chấm bài kiểm tra ở lớp đối chứng và lớp thực 


nghiệm. 

VIII. Kết quả thực nghiệm và xử lý kết quả thực nghiệm 















Khái 

niệm 

Tính 

chất 

vật lý, 

điều 

chế 

Tính 

chất 

hóa 

- Tôi dùng phương pháp thống kê toán học trong nghiên cứu khoa học giáo dục. 

- Tôi tiến hành lập bảng phân phối điểm, so sánh, đánh giá giữa 2 lớp thực 

nghiệm và đối chứng. 

IX. Bài tập theo chương 

CHƯƠNG 1: ESTE - LIPIT 

1. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững 

Với mục đích giúp các em HS hệ thống được các kiến thức đã học, cuối mỗi Bài 

học Tôi luôn yêu cầu các em HS lập sơ đồ tư duy; cuối Chương các em học sinh lập 

bảng tóm tắt các nội dung trọng tâm. Việc lập bảng GV sẽ nhận xét và đánh giá trong 

tiết Luyện tập của Chương. 

ESTE 

Công thức chung của este đơn chức: 

' 

RCOOR . (Tạo từ axit RCOOH và 

ancol R’OH) 

o 

t , H 

R’OH+RCOOH 2SO 4 ®Æc 

⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ RCOOR’+H 2 O. 

←⎯⎯⎯⎯⎯⎯ 

Este đơn chức: C x H y O 2 (y ≤ 2x) 

Este no đơn chức: C n H 2n O 2 (n ≥ 2) 

- Là chất lỏng hoặc rắn ở điều kiện 

thường, rất ít tan trong nước 

- Nhiệt độ sôi thấp hơn axit 

- Có mùi thơm đặc trưng 

- Điều chế từ axit cacboxylic và 

ancol; axit cacboxylic với ankin 

Phản ứng thủy phân 

+ Môi trường axit: 

t 

RCOOR’+H 2 O o , H ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ 

2SO 4 ®Æc 

RCOOH+R’OH 

←⎯⎯⎯⎯⎯⎯ 

LIPIT - CHẤT BÉO 

- Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào 

sống, không hòa tan trong nước, tan trong dung 

môi hữu cơ không phân cực. 

- Chất béo là trieste của glixerol với axit béo 

(axit béo là axit đơn chức có mạch cacbon dài, 

không phân nhánh. VD: Axit panmitic 

C 15 H 31 COOH, axit stearic C 17 H 35 COOH, axit 

oleic C 17 H 33 COOH, axit linoleic C 17 H 31 COOH). 

Công thức chung: ( RCOO) 

3C3H 

5 

- R là gốc no →chất béo rắn. 

- R là gốc không no →chất béo lỏng. 

- Là chất lỏng hoặc rắn ở điều kiện thường, 

không tan trong nước và nhẹ hơn nước. 

- Tan nhiều trong các dung môi hữu cơ 

- Chất béo có béo lỏng và béo rắn 

- Điều chế từ axit béo và glixerol 


- Phản ứng thủy phân. 

+ 0 

H , t 

( RCOO) 3 

C 3 

H 5 

+3H 2 O ←⎯⎯⎯ ⎯⎯⎯→ 3 

- Phản ứng xà phòng hóa. 

RC OOH +C 3 H 5 (OH) 3 















học 

+ Môi trường kiềm (xà phòng hóa): 

RCOOR’+NaOH ⎯⎯→RCOONa+R’OH 

2. Bài tập trắc nghiệm 

Câu 1: Một số este được dùng trong hương liệu, mĩ phẩm, bột giặt là nhờ các este: 

A. Là chất lỏng dễ bay hơi. B. Có mùi thơm, an toàn với người. 

C. Có thể bay hơi nhanh sau khi sử dụng. D. Đều có nguồn gốc từ thiên nhiên. 

Câu 2: Loại dầu nào sau đây không phải là este của axit béo và glixerol? 

A. Dầu vừng (mè) . B. Dầu lạc (đậu phộng). 

C. Dầu dừa. D. Dầu bôi trơn máy. 

Câu 3: Chọn phát biểu không đúng? 

A. Isoamyl axetat có mùi chuối chín. B. Etyl butirat có mùi dứa chín. 

C. Isovalerat có mùi táo. D. Etylaxetat có mùi giấm. 

Câu 4: Trùng hợp este X thu được thuỷ tinh hữu cơ. X là 

A.CH 3 COO-CH 3 . B. CH 3 COO-CH=CH 2 . 

C. CH 2 =C(CH 3 )-COO-CH 3 . D. HCOO-CH 3 . 

Câu 5: Dân gian ta có câu : “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ 

Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh” 

Thịt mỡ và dưa hành nên được ăn với nhau là do: 

A. Axit lactic có trong dưa giúp thủy phân mỡ thành axit béo dễ hấp thụ hơn. 

B. Dưa hành chứa nhiều vi khuẩn có ích cho đường ruột. 

C. Hành chứa nhiều hợp chất có thể làm máu trở nên loãng, không bị đóng 

cục, giúp giảm cholesterol, ngăn ngừa sự xơ cứng động mạch. 

D. Củ hành có tác dụng ngăn ngừa ung thư dạ dày, ung thư ruột, ung thư thực 

quản, ung thư tiền liệt tuyến... 

Câu 6: Dầu mỡ để lâu bị ôi thiu là do chất béo dễ bị: 

A. Vữa ra. 

o t 

+ Phản ứng đặc trưng của este 

không no: Phản ứng cộng, trùng 

hợp… 

B. Thuỷ phân với nước trong không khí. 

C. Oxi hoá chậm bởi oxi không khí. 

C 3 H 5 (OCOR) 3 +3NaOH 

⎯ 0 

t 

⎯→ 3RCOONa+C 3 H 5 (OH) 3 

- Phản ứng hidro hóa chất béo lỏng. 

Ni,t 

0 

,p 

17 33 3 3 5 2 

⎯⎯⎯→ 

17 35 3 3 5 

(C H COO) C H +3H (C H COO) C H 

triolein 

tristearin 

⇒ pư dùng để chuyển hóa chất béo lỏng (dầu) 

thành chất béo rắn (mỡ) 
















D. Phân huỷ thành các anđehit có mùi khó chịu. 

Câu 7: Một số este có mùi thơm tinh dầu hoa quả được sử dụng trong công nghiệp 

thực phẩm, dược phẩm. Tên gọi của este có mùi chuối chín là 

A. Isoamyl axetat. B. Etyl fomat. 

C. Benzyl axetat. D. Etyl axetat. 

Câu 8. Tinh dầu chuối được ứng dụng làm hương liệu trong thực phẩm như sản xuất 

bánh kẹo, đồ uống, kem…Tinh dầu chuối có CT: CH 3 CH(CH 3 )CH 2 CH 2 OOCCH 3 .Vậy 

tinh dầu chuối có nhóm chức: 

A. Axit cacboxylic. B. Ancol. C.Este. D.Anđêhit. 

Câu 9. Từ dầu thực vật làm thế nào để có được bơ? 

A. Hiđro hoá axit béo. B. Hiđro hoá lipit lỏng. 

C. Đề hiđro hoá lipit lỏng. D. Xà phòng hoá lipit lỏng. 

⇒ Hệ thống câu hỏi trắc nghiệm này Tôi dùng để củng cố cuối tiết học cho các em 

HS. Thông qua trả lời câu hỏi của các em Tôi lại nhấn mạnh được các kiến thức 

quan trọng cần nắm vững. 

Chương 1 

3. Bài tập tự luận 

1B 2D 3D 4C 5A 

6D 7A 8C 9B 

Câu 1: Tại sao các loại kẹo chúng ta ăn lại có nhiều mùi thơm của các loại trái 

cây khác nhau? 

Câu 2: Tại sao khi chúng ta ăn chè, kem người bán hàng thường nhỏ 1 giọt 

hương dầu chuối vào? 


Gợi ý trả lời 

Các mùi trái cây là do sự hiện diện của các hỗn hợp phức tạp của các chất hóa 

học, trong đó các este đóng góp vai trò quan trọng, ngoài ra còn có các thành phần 















khác. Mỗi loại hoa quả đều có một mùi đặc trưng thể hiện lượng este trong đó chiếm 

ưu thế, tuy nhiên cũng có este thể hiện mùi của nhiều loại hoa quả khác nhau và ngược 

lại. Dựa vào các đặc tính mùi vị trên, trong công nghiệp thực phẩm hiện nay, người ta 

thường dùng các este để tạo mùi cho các sản phẩm.Các este thường là các chất lỏng, 

dễ bay hơi, có mùi thơm dễ chịu của các loại hoa quả khác nhau. Este của các axit có 

nhân thơm cũng có mùi đặc trưng của các loại hoa quả, các loại tinh dầu và hương liệu 

tự nhiên. 

1. Benzyl axetat: Mùi hương hoa nhài 

2. Isoamylaxetat: Mùi chuối 

3. Benzyl butyrat: Mùi sơri 

4. Etylfomiat: Mùi đào chín 

5. Etyl butyrat: Mùi dứa. 

6. Etyl lactat: Mùi kem, bơ 

7. Etyl format: Mùi chanh, dâu tây. 

8. Etyl cinnamat: Mùi quế 

9. Octyl acetat: Mùi cam 

10. Metyl butyrat: Mùi táo, Dứa, Dâu tây 

* Các câu hỏi này Tôi sẽ đặt ra cho các em HS khi học phần tính chất vật lý của 

Este. ⇒ Thông qua trả lời câu hỏi HS nắm được: Các este dễ bay hơi, không tan 

trong nước và có mùi thơm đặc trưng. Đặc biệt các em có thể thuộc được các 

công thức của este có mùi dầu chuối và hương hoa nhài hay có trong các đề thi và 

kiểm tra. 

Câu 3: Các em có biết dầu thực vật (dầu ăn) và mỡ động vật (mỡ heo) chúng ta 

thường hay sử dụng ở nhà có điểm gì giống và khác nhau? 






* Câu hỏi này Tôi hỏi các em HS khi học bài Lipit. Từ câu trả lời của các em Tôi 

sẽ dẫn dắt vào bài mới. Điều này giúp các em thấy hứng thú với tiết học, thấy nội 











dung học vô cùng gần gũi và thực tế. Sau khi các em học song phần cấu tạo, tính 

chẩ của chất béo các em có trả lời được vấn đề mà Cô vừa đưa ra. 

Câu 4: Trong quá trình chế biến thức ăn, người ta thường dùng dầu để chiên, xào 

thực phẩm. Tuy nhiên sau khi chế biến, lượng dầu vẫn còn thừa, một số người giữ 

lại để sử dụng cho lần sau. Nhưng theo quan điểm khoa học thì không nên sử dụng 

dầu đã qua chiên, rán ở nhiệt độ cao hoặc đã sử dụng nhiều lần có màu đen, mùi 

khét… Em hãy giải thích vì sao? 

Câu 5: a) Chất béo nào dễ bị ôi hơn: dầu thực vật hay mỡ lợn? Vì sao? 

bảo quản? 

b) Vì sao các dầu thực vật bán trên thị trường không bị ôi trong thời hạn 

Câu 6: Dầu mỡ động - thực vật để lâu thường có mùi khó chịu, ta gọi đó là hiện 

tượng ôi mỡ? Cho biết nguyên nhân gây nên hiện tượng ôi mỡ. Biện pháp ngăn 

ngừa quá trình ôi mỡ? 

Câu 7: Tại sao có nhiều người phải ăn theo chế độ ăn kiêng mỡ? Có thể thay mỡ 

bằng chất nào khác khi chế biến thức ăn? 

Gợi ý đáp án 

Câu 4. Khi đun ở nhiệt độ không quá 102 0 C, lipit không có biến đổi đáng kể 

ngoài hoá lỏng. Khi đun lâu ở nhiệt độ cao, các axit béo không no sẽ bị oxi hoá làm 

mất tác dụng có ích với cơ thể. Các liên kết kép trong cấu trúc của chúng bị bẻ gãy tạo 

thành sản phẩm trung gian như peoxit, anđehit có hại. 

Câu 5. a) Chất béo lỏng là chất béo chứa nhiều gốc axit béo không no, nên bị 

oxi hoá nhiều hơn do đó dễ bị ôi hơn chất béo rắn (là chất béo chứa nhiều gốc axit béo 

no, rất ít gốc axit béo không no). 

ôi mỡ. 

b) Người ta thường pha thêm vào dầu ăn những chất chống oxi hoá để chống 


Câu 6. Dầu mỡ để lâu ngày trở thành có mùi khét, khó chịu đó là sự ôi mỡ. Có 

nhiều nguyên nhân gây ôi mỡ, nhưng chủ yếu nhất là do oxi không khí cộng vào nối 















đôi ở gốc axit không no tạo ra peoxit, chất này bị phân huỷ thành các anđehit có mùi 

khó chịu. Có thể biểu diễn bằng sơ đồ sau: 

' " ' " 

2 

R − CH = CH − R + O → R − CH − CH − R → 

gèc axit bÐo kh«ng no O O 

Vì vậy để bảo quản tốt mỡ, ta nên: 

peoxit 

- Không để mỡ lẫn nước, lọ phải thật khô. 

' " 

→ R − CH = O + R − CH = O 

an®ehit 

- Không để mỡ tiếp xúc nhiều với không khí (đậy kín) để chỗ mát, không cho 

ánh nắng chiếu vào (nếu có sẽ sinh nhiệt, phản ứng phân hủy mỡ diễn ra nhanh hơn). 

Nếu mỡ đã bị ôi, ta có thể làm giảm mùi hôi bằng cách: 

+ Cho thêm nước nóng (khoảng từ 0,5-1%) thể tích nước mỡ nguội rồi đun mạnh, 

nước bốc hơi lên sẽ kéo theo mùi hôi bay bớt đi. 

+ Khi nước đã bốc hơi hết, tiếp tục đun nhỏ lửa, cho mào một ít lát hành tươi phi lên. 

Mùi thơm của hành phi làm cho mỡ trở thành thơm ngon. 

Câu 7. Người mắc bệnh huyết áp cao phải tránh ăn mỡ vì khi đó axit béo no vào 

máu phản ứng với chất cholesterol có trong máu tạo thành este không tan gây ra 

chứng sơ cứng động mạch. Nếu dùng dầu thực vật thì este của axit không no ở trạng 

thái lỏng không cản trở sự lưu huyết trong mạch máu. 

* Câu hỏi số 4, 5, 6 Tôi sẽ đặt ra cho các em HS khi học phần tính chất hoá học 

của chất béo, đặc biệt là sau phản ứng hidro hoá của chất béo lỏng. 

* Câu hỏi số 7 Tôi sẽ nêu ra cho HS về nhà tìm hiểu và trả lời trong tiết dạy hôm 

sau trong phần kiểm tra bài cũ, nếu các em trả lời tốt sẽ được điểm cộng. 

⇒ Như vậy thông qua trả lời câu hỏi HS các em sẽ nắm vững kiến thức: Có hai 

loại chất béo, loại nào dễ bị oxi hoá, cách sử dụng chất béo an toàn cho sức khoẻ. 

Đồng thời phát huy tính tìm tòi mở rộng kiến thức, tích cực trong học sinh. 

Câu 8: Nhân dân ta có câu: “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ 

Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh” 


Vì sao thịt mỡ và dưa hành thường được ăn cùng với nhau? 

Câu 9: a) Vì sao “Dưa chua, cho mỡ, nấu nhừ thì ngon”? 

b) Vì sao để thuỷ phân hoàn toàn dầu mỡ cần phải đun nóng với kiềm ở 












nhiệt độ cao còn ở bộ máy tiêu hoá dầu mỡ bị thuỷ phân hoàn toàn ngay ở nhiệt độ 

37 0 C ? 





Câu 8. Mỡ là este của glixerol với các axit béo C 3 H 5 (OCOR) 3 . Dưa chua cung 

cấp H + có lợi cho việc thuỷ phân este do đó có lợi cho sự tiêu hoá mỡ. 

Câu 9. a) Dưa chua cung cấp môi trường axit xúc tác cho phản ứng thuỷ phân 

chất béo tạo ra glixerol là chất có vị ngọt: 

C 3 H 5 (OCOR) 3 + 3H 2 O 

H ,t 

⎯ → RCOOH + C 3 H 5 (OH) 3 

← + 0 

Cũng trong điều kiện đó các chất gluxit, protit có trong dưa cũng bị thuỷ phân 

tạo ra các chất đường và các amino axit đều có vị ngọt. Như vậy ta có được canh dưa 

không chua gắt mà chua ngọt, lượng mỡ bị giảm đi làm cho canh không quá béo. 

b) Nhiệt độ cao tăng tốc độ phản ứng thuỷ phân. Kiềm vừa làm xúc tác vừa 

trung hoà axit béo làm cho phản ứng nghịch không xảy ra: 

C 3 H 5 (OCOR) 3 + 3NaOH ⎯⎯→ 

t 0 

3RCOONa + C 3 H 5 (OH) 3 

Trong bộ máy tiêu hoá chất béo bị nhũ tương hoá bởi muối của axit mật. Sau đó 

nhờ tác dụng xúc tác đặc hiệu của enzim lipaza nó bị thuỷ phân hoàn toàn ở nhiệt độ 

của cơ thể: C 3 H 5 (OCOR) 3 + 3H 2 O 

⎯ Lipaza ⎯ → RCOOH + C 3 H 5 (OH) 3 

Câu 10: Tại sao cảnh sát có thể lấy dấu vân tay của tội phạm lưu trên đồ vật ở hiện 

trường chỉ sau ít phút thí nghiệm? 
















Câu 11: Dầu thực vật và dầu bôi trơn thông thường có thành phần hóa học giống 

hay khác nhau? Phân biệt dầu thực vật và dầu bôi trơn máy? 

Câu 12: Khi cho chất béo vào nước, khuấy mạnh rồi dùng máy đo pH để thử thì 

thấy pH của dung dịch nước nhỏ hơn 7. Cách giải thích nào sau đây là đúng? Vì 

sao? 

a. Trong chất béo có sẵn một chút axit béo tự do. 

b. Chất béo bị thuỷ phân bởi nước tạo ra axit béo tự do. 


Câu 10. Trên đầu ngón tay chúng ta có dầu béo, dầu khoáng và mồ hôi. Khi ấn 

ngón tay lên mặt giấy thì những thứ đó sẽ lưu lại trên mặt giấy, tuy mắt thường rất khó 

nhận ra. Khi đem tờ giấy có vân tay đặt lên trên mặt miệng ống nghiệm chứa cồn iôt 

và dùng đèn cồn để đun nóng ở phần đáy ống nghiệm. Do bị đun nóng iôt “thăng hoa” 

bốc lên thành khí màu tím (chú ý là khí iôt rất độc), mà dầu béo, dầu khoáng và mồ hôi 

là các dung môi hữu cơ mà khí iôt dễ tan vào chúng, tạo thành màu nâu trên các vân 

tay lưu lại. Thế là vân tay hiện ra rõ đến từng nét một. Nếu bạn ấn đầu ngón tay lên 

một trang giấy trắng rồi cất đi, mấy tháng sau mới đem thực nghiệm như trên thì dấu 

vân tay vẫn hiện ra rõ ràng. Nhờ như vậy mà các chú cảnh sát lấy được dấu vân tay 

của tội phạm. 

Câu 11. Dầu thực vật là trieste của glixerol và các axit béo có công thức chung là 

(RCOO) 3 C 3 H 5 . Còn dầu bôi trơn là các hiđrocacbon có công thức chung là C x H y . Để 

phân biệt 2 loại trên ta có thể dùng dung dịch NaOH và CuSO 4 . Chất nào phản ứng là 

dầu thực vật còn không có hiện tượng gì là dầu bôi trơn. 

Câu 12. B. Sai. Vì phản ứng thuỷ phân chất béo không xảy ra với nước ở nhiệt 

độ thường, mà cần có xúc tác và đun nóng. 

* Câu hỏi số 8, 9 Tôi sẽ đặt ra cho các em HS khi học phần tính chất hoá học của 

chất béo, đặc biệt là sau phản ứng thuỷ phân. 

* Câu hỏi số 10, 11, 12 Tôi sẽ HS về nhà tìm hiểu và trả lời trong tiết Luyện tập. 

Tôi sẽ hướng dẫn các em các bước cần tiến hành khi trả lời câu hỏi bài tập thực 

tiễn. Qua đó củng cố thêm kỹ năng làm bài tập cho học sinh, giáo dục ý thức cho 


học sinh về phòng chống tội phạm. Tôi sẽ khuyến khích điểm cộng cho HS trả lời 

tốt điểm điểm kiểm tra miệng. 















⇒ Như vậy thông qua hệ thống các câu hỏi trắc nghiệm và tự luận trên Tôi sẽ 

giúp các em khắc sâu các kiến thức quan trọng như: Tính chất vật lý của chất 

béo, phản ứng thủy phân chất béo, thế nào là chất béo no, chất béo không no, ứng 

dụng của chất béo. Qua đó tạo thêm sự yêu thích học tập của các em hơn. 

Câu 13: Vì sao khi đi qua các nơi phun sơn thường ngửi thấy mùi gần giống mùi 

dầu chuối? Isoamyl axetat (thường gọi là dầu chuối) được điều chế bằng cách đun 

nóng hỗn hợp gồm axit axetic, ancol isoamylic (CH 3 ) 2 CHCH 2 CH 2 OH và H 2 SO 4 đặc. 

Tính khối lượng axit axetic và khối lượng ancol isoamylic cần dùng để điều chế 195 

gam dầu chuối trên, biết hiệu suất của quá trình đạt 68%. 

Câu 14: Tiến hành điều chế etyl axetat bằng cách đun nóng ancol etylic với giấm có 

axit sunfuric làm xúc tác. Theo các em thí nghiệm có thành công không? Vì sao? 

Câu 15: Một loại mỡ chứa 50% olein (tức glixeryl trioleat), 30% panmitin (tức 

glixeryl tripamitat) và 20% stearin (tức glixeryl tristearat). Viết phương trình phản 

ứng điều chế xà phòng natri từ loại mỡ nêu trên. Tính khối lượng xà phòng và khối 

lượng glixerol thu được từ 100 kg loại mỡ đó, giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn. 

Câu 16: Vì sao xà phòng bị giảm tác dụng giặt rửa trong nước cứng còn bột giặt 

tổng hợp thì không? 

Câu 17: Từ cổ xưa nhân dân ta đã biết dùng chất giặt rửa có nguồn gốc thực vật. 

Hãy kể tên ra hai loại quả và cách dùng chúng để giặt rửa. Nêu ưu điểm và nhược 

điểm của chúng so với chất giặt rửa tổng hợp ? 


Câu 13. Dung môi cho một số loại sơn tổng hợp thường là các este có công 

thức CH 3 COOC n H 2n+1 . Các este CH 3 COOC 4 H 9 , CH 3 COOC 5 H 11 có mùi gần giống với 

mùi dầu chuối. 

0 

H 2 SO4, 

Đ ,t 

CH 3 COOH+(CH 3 ) 2 CHCH 2 CH 2 OH ⎯⎯ ⎯⎯⎯ 

→CH 3 COOCHCH 2 CH 2 (CH 3 ) 2 +H 2 O 

60.195.100 

Khối lượng CH 3 COOH cần = = 132,35( g) 

130.68 

88.195.100 

Khối lượng rượu isoamylic cần = = 194,12( g) 

130.68 

Câu 14. Không. Vì trong giấm nồng độ axit axetic quá nhỏ (3-5%), nồng độ 


nước quá lớn (95-97%), lúc này phản ứng este hoá hầu như không xảy ra, phản ứng 

thuỷ phân este chiếm ưu thế. 

Câu 15. 















Trong 100 kg mỡ có 50 kg olein, 30 kg panmitin và 20 kg stearin. 

Theo (1), (2), (3) khối lượng xà phòng thu được: 

3.304.50 + 3.278.30 + 3.306.20 = 103,24 kg 

884 806 890 

Khối lượng glixerol thu được: 

92.50 + 92.30 + 92.20 = 10,68 kg 

884 806 890 

( ) 

( ) 

Câu 16. Khi giặt rửa trong nước cứng, xà phòng bị giảm tác dụng giặt rửa do 

các ion Ca 2+ , Mg 2+ gây ra phản ứng kết tủa, thí dụ: 

2 

( ) ⎡ ( ) 

3 2 + + → ⎤ 

14 ⎣ 

+ 

3 2 

↓ + 

14 ⎦2 

2CH CH COONa Ca CH CH COO Ca 2Na 

- Các muối sunfonat hoặc sunfat canxi, magiê không bị kết tủa (chúng tan 

được). Vì vậy chất giặt rửa tổng hợp dùng được cả trong nước cứng. 

giặt rửa. 

trường. 

CH − OCOC H CH OH 

2 17 33 2 

0 

t 

17 33 17 33 

CH − OCOC H + 3NaOH ⎯ ⎯→ CHOH + 3C H COONa 1 


2 17 33 2 

884 92 304 

C H − O C O C H C H O H 

2 15 31 2 

0 

t 

15 31 15 31 

C H − O C O C H + 3N aO H ⎯ ⎯→ C H O H + 3C H C O O N a 2 

C H − O C O C H C H O H 

2 15 31 2 

806 92 278 


2 17 35 2 

0 

t 

17 35 17 35 

CH − OCOC H + 3NaOH ⎯⎯→ CHOH + 3C H COONa 3 


2 17 35 2 

890 92 306 

Câu 17. Từ cổ xưa nhân dân ta đã biết dùng quả bồ kết và quả bồ hòn làm chất 

Cách dùng: Đun sôi với nước, vò kĩ, bỏ bã, dùng nước. 

- Ưu điểm: Không gây phản ứng phụ cho da, cho tóc, không gây ô nhiễm môi 

- Nhược điểm: Khó bảo quản, ít tiện lợi (khi dùng phải đun nấu) 


* Câu hỏi số 13, 14 Tôi giao cho các em HS trong giờ Luyện tập. Cô sẽ gợi ý các 

bước cần làm để trả lời câu hỏi này. Qua câu trả lời của các em sẽ giúp các em 

( ) 

( ) 

( ) 















khắc sâu kiến thức hơn về tính chất vật lý, điều chế của este và đồng thời tăng kỹ 

năng tính toán của các em. 

* Câu hỏi số 15 Tôi giao cho các em về nhà làm từ tiết học trước và tiết Luyện tập 

Cô sẽ chấm và sửa bài. 

* Câu hỏi số 16, 17 Tôi sẽ giao cho các em về nhà tìm hiểu thêm qua bài đọc 

thêm: Khái niệm về Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp. 

⇒ Qua hệ thống bài tập trên HS khắc sâu được: Tính chất vật lý, Phương pháp 

điều chế este, chất béo, phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm, 

Tính được khối lượng của xà phòng, ứng dụng của nó. Đồng thời rèn luyện kỹ 

năng tính toán khi làm bài tập. 
















CHƯƠNG 2: CACBOHYDRAT 

1. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững 

Cacbohi 

đrat 

C n (H 2 O) 

m 

Công 

thức 

phân tử 

CTCT 

thu gọn 

Đặc điểm 

cấu tạo 

Tính chất 

vật lý 

Tính chất 

hóa học 

1. Tính 

chất 

anđehit 

Monosaccarit Đisaccarit Polisaccarit 

Glucozơ Fructozơ Saccarozơ Tinh bột Xenlulozơ 

C 6 H 12 O 6 

(M = 180) 

CH 2 OH[CHO 

H] 4 CHO 

Có nhiều nhóm 

-OH kề nhau. 

1 nhóm -CHO 

- Là chất rắn, 

tinh thể, dễ tan 

trong nước, 

ngọt ít hơn 

đường mía. 

- Còn gọi là 

đường nho 

-Pư tráng 

gương 


→2Ag 

-Mất màu dd 


(M = 180) 

Có nhiều 

nhóm -OH kề 

nhau. 

Không có 

nhóm CHO 

- Là chất rắn, 

kết tinh, dễ 

tan trong 

nước và ngọt 

hơn đường 

mía 

- Có nhiều 

trong mật 

ong. 

- Pư tráng 

gương 

(do fructozơ 

chuyển hóa 

tạo glucozơ) 

C 12 H 22 O 11 

(M = 342) 

(C 6 H 10 O 5 ) 

n 

(M=162n) 

(C 6 H 10 O 5 ) n 

(M = 162n) 

C 12 H 22 O 11 

[C 6 H 7 O 2 (OH) 3 

Có nhiều 

nhóm -OH 

kề nhau. 

Từ 2 gốc α- 

glucozo và 

β-fructozơ. 

- Là chất 

rắn, kết 

tinh, dễ tan 

trong nước 

và có vị 

ngọt, 

- Còn gọi là 

đường mía. 

Từ nhiều 

gốc α- 

glucozo 

- Là chất 

rắn, dạng 

bột, không 

tan trong 

nước lạnh. 

Tạo dd 

keo trong 

nước 

nóng. 

] n 

Mỗi gốc chưa 

3 nhóm -OH. 

Từ nhiều gốc 

β-glucozo 

- Dạng sợi, 

màu trắng, 

không tan 

trong nước và 

nhiều dung 

môi hữu cơ 

- Tan được 

trong nước 

Svayde 

Không có Không có Không có 













Br 2 

- Không mất 




2. Tính 

chất 

ancol đa 

chức. 

3. Phản 

ứng thủy 

phân. 

4. Tính 

chất 

khác 

- Tác dụng với 

Cu(OH) 2 tạo 

dd xanh lam 

Không có 

Có phản ứng 

lên men rượu 

2. Bài tập trắc nghiệm 

Câu 1: Phát biểu không đúng là 

màu dd Br 2 

- Cu(OH) 2 

tạo dd xanh 

lam 

Không có 

A. Gluccozo còn gọi là đường nho. 

B. Fructozo có nhiều trong mật ong. 

C. Sacarozo còn gọi là đường kính. 

- Cu(OH) 2 

tạo dd xanh 

lam 

Cho α- 

glucozơ và 

β-Fructozơ 

Không có 

Cho gốc 

α-glucozơ 

Phản ứng 

màu với 

I 2 →xanh 

tím 

D. Trong máu người, nồng độ glucozo không đổi và bằng 1%. 

Câu 2: Chất X bị lên men trực tiếp tạo thành ancol etylic. Tên gọi của X là 

Không có 

Cho gốc 

β-glucozơ 

+HNO 3 /H 2 SO 4 

tạo thuốc súng 

không khói. 

A. Glucozo. B. Saccarozo. C. Tinh bột. D. Xenlulozo. 

Câu 3: Người bị bệnh đường huyết có nồng độ glucozo trong máu cao hơn mức bình 

thường. Để xác định glucozơ trong nước tiểu của người bị bệnh đái tháo đường, các cơ 

sở xét nghiệm thường dùng: 

A. CH 3 COOH B. CuO. C. NaOH. D. AgNO 3 /NH 3 . 

Câu 4: Một người nấu rượu theo phương pháp lên men truyền thống. Từ 10 kg gạo 

nếp (có 80% tinh bột), khi lên men sẽ thu được V lít dung dịch rượu 40 o . Biết hiệu suất 

quá trình lên men đạt 80% (d=0,8g/ml). Giá trị của V là 

A. 1,14. B. 1,42. C. 0,5. D. 1,78. 


Câu 5: Phản ứng tổng hợp glucozơ trong cây xanh cần được cung cấp năng lượng: 

6CO 2 + 6H 2 O + 673kcal C 6 H 12 O 6 + 6O 2 . 















Khối lượng glucozơ sản sinh được của 100 lá xanh trong thời gian 3 giờ là (biết trong 

thời gian ấy, 100 lá hấp thụ một năng lượng là 84,125 kcal nhưng chỉ có 20% năng 

lượng được sử dụng vào phản ứng tổng hợp glucozơ). 

A. 4,5 gam. B. 112,5 gam. C. 9,3 gam. D. 22,5 gam. 

Câu 6: Dung dịch được làm dùng làm thuốc tăng lực trong y học là 

A. Saccarozơ. B. Glucozo. C. Fuctozo. D. Mantozơ. 

Câu 7: Ứng dụng nào dưới đây không phải là ứng dụng của glucozơ? 

A. Làm thực phẩm dinh dưỡng và thuốc tăng lực. 

B. Tráng gương, tráng ruột phích. 

C. Nguyên liệu sản xuất nhựa PVC. 

D. Nguyên liệu sản xuất ancol etylic. 

Câu 8: Các chất: glucozơ (C 6 H 12 O 6 ), fomanđehit (HCHO), axetanđehit (CH 3 CHO), 

metyl fomat (HCOOCH 3 ), mỗi phân tử đều có nhóm –CHO nhưng trong thực tế để 

tráng gương, tráng ruột phích người ta chỉ dùng: 

A. HCHO. B. C 6 H 12 O 6 . C. CH 3 CHO. D. HCOOCH 3 . 

Câu 9: Miếng chuối xanh tác dụng với dung dịch iot cho màu xanh tím. Nước ép quả 

chuối chin có phản ứng tráng bạc. Hiện tượng đó giải thích như sau: Chuối xanh có: 

A. Xenlulozơ, khi chuối chín trong nước ép có glucozơ. 

B. Tinh bột, khi chuối chín trong nước ép có glucozơ. 

C. Xenlulozơ, khi chuối chín trong nước ép có saccarozơ. 

D. Tinh bột, khi chuối chin trong nước ép có saccarozơ. 

Câu 10: Bệnh nhân phải tiếp đường (tiêm hoặc truyền dung dịch đường vào tĩnh 

mạch) đó là loại đường nào? 

ĐÁP ÁN 

Chương 2 

A. Glucozơ. B. Mantozơ. C. Saccarozơ. D. Đường hoá học. 

3. Bài tập tự luận 

1D 2A 3D 4A 5A 

6B 7C 8B 9B 10A 

Câu 1: Anđehit và glucozơ đều có phản ứng tráng bạc. Cho biết tại sao trong thực tế 


người ta chỉ dùng glucozơ để tráng ruột phích và tráng bạc. 















Câu 2: Trong nước tiểu người bị bệnh tiểu đường có chứa glucozơ. Nêu hai phản 

ứng hoá học có thể dùng để xác nhận sự có mặt glucozơ trong nước tiểu. Viết 

phương trình hoá học của phản ứng minh hoạ. 


Câu 1: Do glucozơ không độc, dễ thực hiện phản ứng, rẻ hơn anđehit. 

Câu 2: Có thể thực hiện phản ứng tráng bạc, phản ứng với Cu(OH) 2 

HOCH 2 (CHOH) 4 CHO + Ag 2 O 

NH 

⎯ 

3 ⎯ 

,t 

→ HOCH 2 (CHOH) 4 COOH +2Ag 

⎯ 0 

* Hai câu hỏi này Tôi sẽ đặt ra cho các em HS khi học song phần tính chất 

andehit của glucozơ. Các em sẽ đươc khắc sâu kiến thức hơn từ hai câu hỏi thực 

tế này. 

Câu 3: Những bệnh nhân khi truyền nước biển có chứa đường gì?Khi nào chúng ta 

nên truyền nước biển? 


Câu 3: Khi truyền một nửa lít nước biển ngọt (dung dịch glucoza 5%) sẽ cung 

cấp năng lượng tương đương khi ăn một chén cơm. Tuy nhiên chúng ta đừng nghĩ dịch 

truyền tốt luôn luôn tốt cho sức khỏe, dịch truyền chỉ thực sự có lợi khi cơ thể chúng ta 

cần thiết. Còn trong những trường hợp bình thường thì dịch truyền không những 

không có lợi mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe do bị một số tai biến nguy hiểm. 

* Khi dạy phần ứng dụng của glucozơ Tôi sẽ đặt ra cho các em HS câu hỏi này. 

Thông qua câu trả lời các em sẽ thấy ứng dụng của glucozơ trong y học. 

Câu 4: Một học sinh viết: Từ fomanđehit điều chế được glucozơ theo phản ứng sau: 

6CO 2 ⎯⎯→ 

xt C 6 H 12 O 6 (glucozơ). Vì sao không dùng phản ứng nói trên được? Trong 

thực tế người ta điều chế glucozơ như thế nào? 


Câu 5: Cho 2,5 kg glucozơ chứa 20% tạp chất lên men thành rượu. Trong quá 

trình chế biến, rượu bị hao hụt mất 10%. Pha loãng rượu đó thành rượu 40 0 thì sẽ 

thu được bao nhiêu lít, biết etanol có khối lượng riêng 0,8g/ml. 
















Câu 4: Trong thực tế người ta điều chế glucozơ bằng cách thuỷ phân tinh bột: 

Với công thức cấu tạo như glucozơ, các nguyên tửa cacbon số 2,3,4 và 5 đều 

đính với 4 nhóm thế khác nhau nên sẽ có những cấu hình không gian khác nhau, điều 

đó dẫn tới 16 đồng phân không gian khác nhau. 

Phản ứng của fomanđehit (CH 2 O) nhờ xúc tác tạo thành C 6 H 12 O 6 có hiệu suất 

rất thấp, hơn thế sản phẩm tạo ra là một hỗn hợp của cả 16 đồng phân không gian khác 

nhau, trong đó glucozơ chỉ chiếm 1/16. Vì thế nó không thể dùng để điều chế glucozơ 

được. 

6 5 4 3 2 1 

xt 

6 10 5 n 2 2 

( ) 

C H O + nH O ⎯⎯→ nCH − CH − CH − CH − CH − CH = O 

Câu 5: C 6 H 12 O 6 

⎯ Men ⎯→ C 2 H 5 OH + CO 2 

2500.80 

Khối lượng glucozơ nguyên chất: = 2000( g) 

100 

2.46.2000.90 

Khối lượng C 2 H 5 OH thu được: = 920( g) 

180.100 

⇒ Thể tích = 920:0,8=1150 (ml) 

Thể tích rượu 40 0 1150.1000 

= = 2875( ml) 

hay2,875( 

lít) 

40 

* Câu hỏi số 4, 5, Tôi giao cho các em HS đặc biệt là các em học khá giỏi của lớp 

về nhà tìm hiểu và trả lời trong tiết Luyện tập. Như vậy vừa củng cố kiến thức, kỹ 

năng làm bài tập vừa phát huy tính tìm tòi của HS đồng thời biết thêm về nghề 

nấu rượu truyền thống của nhân dân ta. 

( ) 

tinh bét OH OH OH OH OH glucoz¬ 
















Câu 6: a. Tại sao mật ong phải để trong các chai sạch, khô, đậy nút thật chặt và để 

ở nơi khô? 

b. Mật ong để lâu thường có những hạt rắn xuất hiện ở đáy chai, nếu nếm 

thấy có vị ngọt. Chất tạo nên vị ngọt có phải đường kính hay không? Nếu không, đó 

là chất gì? 

Câu 7: a) Đường kính, đường phèn, đường thốt nốt, đường cát, đường hoa mai 

giống và khác nhau thế nào? 

thuỷ phân? 

b) Mật ong và mật mía là gì? 

c) Làm thế nào để chứng minh rằng đường ở trong cốc trà đường không bị 


Câu 6: a) Nếu để nơi ẩm thấp và không đậy nút chặt, mật ong sẽ bị lên men 

theo phương trình: C 6 H 12 O 6 

⎯→ 2C 2 H 5 OH + 2CO 2 ↑ 

⎯ Men 

Khí CO 2 sinh ra sẽ làm nút lọ bật ra, lúc đó sẽ có sự xâm nhập của vi khuẩn làm 

mật ong biến chất. 

b). Mật ong là hỗn hợp của các loại đường và một số thành phần khác. Về thành 

phần carbohydrat, mật ong chủ yếu là fuctozơ (khoảng 38,5%) và glucozơ (khoảng 

31,0%). Mật ong thực chất là dung dịch đường đặc hơn nhiều hàm lượng đường thông 

thường từ 75-80% cho nên nó rất dễ dàng bị kết tinh. Đặc biệt hàm lượng đường 

glucozơ có trong mật ong (khoảng 35-40%) bị tách nước và tạo thành dạng tinh thể 

hay còn gọi là mầm kết tinh. Làm cho mật lỏng chuyển dần sang dạng mịn phù sa rồi 

dạng hạt. Vì vậy mật ong nào có hàm lượng đường glucozơ càng cao thì càng dễ kết 

tinh. Ngoài ra mật ong thô nếu có các hạt phấn hoa, hạt sáp vụn, bụi, bọt nhỏ cũng có 


tác dụng như là mầm kết tinh kích thích mật kết tinh nhanh. 

Câu 7: a) 

- Đường kính (là saccarozơ kết tinh thành những tinh thể nhỏ không màu). 















quả thốt nốt. 

- Đường phèn được kết tinh ở 30 0 C tạo ra những cục lớn. Đường thốt nốt lấy từ 

- Đường cát tinh thể nhỏ màu gần như cát vàng, đường hoa mai tinh thể nhỏ 

màu gần như hoa mai vàng, màu vàng của hai loại đường này là của tạp chất chưa bị 

loại hết. Các loại đường kể trên về cơ bản đều là saccarozơ, chúng khác nhau về nguồn 

gốc, về cách kết tinh và các chất khác có mặt trong đó. 

b) Mật ong do ong tiết ra, đó là một dung dịch quá bão hoà của fructozơ, 

glucozơ, saccarozơ, ngoài ra còn có các chất khác với lượng nhỏ như protein, vitamin, 

chất khoáng, chất thơm… Tỉ lệ các loại đường kể trên có thay đổi nhưng thường vào 

khoảng 42% fructozơ, 34% glucozơ và 25% saccarozơ. Mật mía được tạo ra bằng cách 

cô đặc nước mía đã được loại bớt tạp chất. Tuỳ theo mức độ cô đặc người ta có thể thu 

được mật ở dạng dung dịch nhớt, sánh, màu nâu đậm hoặc dạng quánh dẻo như keo. 

Mật mía chứa chủ yếu là saccarozơ. 

c) Thực hiện phản ứng tráng bạc. 

* Các câu hỏi này Tôi sẽ đặt ra cho các em HS khi học tính chất của 

fuctozơ, saccarozơ. Các em sẽ vận dụng ngay các kiến thức đã học để giải thích 

các hiện tượng trong trong đời sống thực tiễn. Các em sẽ cảm thấy Hoá học gần 

gũi với đời sống biết bao; từ lý thuyết đến thực tế sẽ giúp các em khắc sâu kiến 

thức hơn. 

Câu 8: Các con số ghi trên chai bia như 12 o , 14 o có ý nghĩa như thế nào? 

Câu 9: Có thể dùng saccarozơ để sản xuất rượu được không? Vì sao? 


Câu 8: Số ghi trên chai bia không biểu thị lượng rượu tinh khiết (độ rượu) mà 


biểu thị độ đường trong bia. 















Nguyên liệu chủ yếu để nấu bia là đại mạch. Qua quá trình lên men, tinh bột đại 

mạch chuyển hóa thành đường mạch nha (đó là Mantozơ - một đồng phân của đường 

saccarozơ). Bấy giờ đại mạch biến thành dịch men, sau đó lên men biến thành bia. 

Khi đại mạch lên men sẽ cho lượng lớn đường mantozơ, chỉ có một phần 

mantozơ chuyển thành rượu, phần mantozơ còn lại vẫn tồn tại trong bia. Vì vậy hàm 

lượng rượu trong bia khá thấp. Độ dinh dưỡng của bia cao hay thấp có liên quan đến 

lượng đường. 

Trong quá trình ủ bia, nếu trong 100ml dịch lên men có 12g đường người ta biểu 

diễn độ đường lên men là bia 12 o . 

Câu 9: Trong men rượu có các enzim xúc tác cho sự thuỷ phân saccarozơ thành 

glucozơ và fructozơ rồi từ glucozơ tạo thành C 2 H 5 OH và CO 2 . Tuy nhiên dùng nguyên 

liệu là saccarozơ đắt tiền hơn so các nguyên liệu chứa tinh bột như gạo, ngô, sắn… 

* Các câu hỏi này Tôi sẽ đặt ra cho các em HS khi học phần saccarozơ 

giúp các em củng cố thêm một lần nữa phản ứng thuỷ phân, phản ứng lên men 

của saccarozơ đồng thời biết thêm kiến thức thực tế về bia và rượu. 

Câu 10: Tại sao khi muối dưa chua người ta thường: 

- Dùng dưa già và để héo càng tốt? 

- Khi muối chúng ta thường cho thêm hành lá hoặc một ít nước chua? 

- Cho một ít đường và nén cho dưa ngập trong nước 

- Không cho nhiều muối quá hoặc ít muối quá?Quá trình hóa học nào xảy ra 

khi muối dưa? 


Câu 10: Thường dùng dưa già vì trong dưa già, hàm lượng đường nhiều hơn. 


Nếu phơi héo càng tốt vì nước hay bay hơi, hàm lượng đường trong dưa càng cao, dưa 

càng chóng chua. 















Khi muối dư ta thường cho thêm một ít nước dưa chua vì trong đó có nhiều men 

lactic là chất xúc tác sinh học giúp cho quá trình biến đổi đường thành axit lactic là 

chất có vị chua trong dưa muối (men lactic cũng có ở trong không khí). Nếu muối dưa 

vào mùa rét, nhiệt độ thấp, không thuận lợi cho quá trình lên men thì việc cho thêm 

một ít nước dưa chua rất cần thiết. 

Việc cho thêm hành lá có hai tác dụng: Làm cho dưa thêm thơm ngon; mặt khác, 

hành lá có tính chất sát trùng, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây thối rữa làm dưa 

khú. Thêm một ít đường khi muối cũng để cho dưa dễ chua. 

Khi muối dưa phải nén cho dưa ngập trong nước vì đây là quá trình biến đỏi sinh 

hóa dưới tác dụng của men lactic là loại men kị khí. Nếu cho nhiều muối (NaCl) quá 

thì dưa mặn, lâu chua. Ngược lại, nếu cho thiếu muối, thì dưa lại dẽ bị khí vì vi khuẩn 

gây thuối rữa hoạt động mạnh. 

Quá trình hóa học xảy ra chủ yếu là: saccarozo → glucozo → axit lactic 

* Các câu hỏi này Tôi sẽ đặt ra cho các em HS khi học phần song phần saccarozơ. 

Các em sẽ phải dựa vào các kiến thức đã học để giải thích hiện tượng thực tế vô 

cùng gần gũi với các gia đình Việt nam ⇒ HS nắm được: Các loại đường, cấu tạo 

của saccarozơ, trạng thái tự nhiên của saccarozơ, đồng phân saccarozơ, phản ứng 

thủy phân saccarozơ. Làm được bài tập định lượng dựa trên kiến thức đã học và 

thực tế. 

Câu 11: Vì sao ăn cơm nếp lại dẻo hơn cơm tẻ? Ăn cơm nếp no lâu hơn cơm tẻ? 

Câu 12: Nói về việc ăn cơm, các cụ xưa có câu: “Nhai kĩ no lâu, cày sâu tốt lúa”. 

Bằng những hiểu biết của mình, em hãy giải thích vì sao nhai kĩ no lâu? Tại sao 

khi ăn cơm, nhai kĩ sẽ thấy vị ngọt trong miệng? Vì sao các em nhỏ thường hay 

ngậm cơm? 
















Câu 13: Vì sao với cùng một khối lượng gạo như nhau nhưng khi nấu cơm nếp lại 

cần ít nước hơn so với khi nấu cơm tẻ nhưng cơm nếp lại dẻo hơn cơm tẻ tại sao với 

cùng một khối lượng gạo như nhau nhưng khi nấu cơm nếp lại cần ít nước hơn so 

với khi nấu cơm tẻ? 


Câu 11: Tinh bột là hỗn hợp của hai thành phần: amilozơ và amilopectin. Hai 

loại này thường không tách rời nhau được. Trong mỗi hạt tinh bột, amilopectin là vỏ 

bọc nhân amilozơ. Amilozơ tan được trong nước còn amilopectin hầu như không tan, 

trong nước nóng amilopectin ngậm nước trương phồng lên tạo dung dịch keo, gọi là hồ 

tinh bột. Tính chất này quyết định đến tính dẻo tinh bột. 

Trong mỗi hạt tinh bột, lượng amilopectin chiếm 80%, amilozơ chiếm khoảng 

20% nên cơm gạo tẻ, ngô tẻ, bánh mì thường có độ dẻo bình thường. Tinh bột trong 

gạo nếp, ngô nếp chứa lượng amilopectin rất cao, khoảng 90% làm cho cơm nếp, xôi 

nếp,… rất dẻo, dẻo đến mức dính. 

Câu 12: Tiêu hoá là quá trình biến đổi thức ăn từ dạng phức tạp thành dạng 

đơn giản. Cơm có thành phần chính là tinh bột, thực chất đó là một polisaccarit. Khi ta 

ăn cơm, đầu tiên tinh bột sẽ bị thuỷ phân một phần bởi các enzim trong tuyến nước 

bọt. Sau đó chúng lại tiếp tục bị thuỷ phân khi đi vào trong dạ dày và ruột. Vì vậy nếu 

ta nhai càng lâu thì quá trình thuỷ phân bởi enzim sẽ triệt để hơn do đó năng lượng 

được cung cấp nhiều hơn, vì vậy ta cảm thấy no lâu hơn. 

Cơm chứa một lượng lớn tinh bột, khi ăn cơm trong tuyến nước bọt của người 

có các enzim. Khi nhai kỹ cơm trong nước bọt sẽ xảy ra sự thủy phân một phần tinh 

bột thành mantozơ và glucozơ nên có vị ngọt. Đây cũng chính là một trong những 


nguyên nhân mà trẻ nhỏ thường hay ngậm cơm. 

Amilaza 

β − Amilaza 

Mantanza 

Tinh boät ⎯⎯⎯→ Detrin ⎯⎯⎯⎯→ Mantozô ⎯⎯⎯⎯→ Glucozô 















Câu 13: Trong gạo tẻ, hàm lượng amilopectin (80%) ít hơn trong gạo nếp 

(98%). Amilopectin hầu như không tan trong nước nên khi nấu cơm nếp cần ít nước 

hơn khi nấu cơm tẻ (cùng lượng gạo). 

* Khi dạy phần cấu trúc phân tử của tinh bột Tôi đặt câu hỏi 11, 13. Khi dạy 

phản ứng thuỷ phân của tinh bột Tôi sẽ nêu câu hỏi số 12 cho các em học sinh. 

Thông qua câu trả lời các em HS sẽ nắm vững hơn tính chất vật lý, cấu trúc của 

tinh bột, và tính chất hoá học của tinh bột đồng thời sẽ giải thích thêm một số 

hiện tượng thú vị trong tự nhiên. 

Câu 14: Người đau dạ dày khi ăn cháy cơm (cơm cháy vàng) lại thấy dễ tiêu hơn ăn 

cơm? 

Câu 15: a. Tại sao thực phẩm nở xốp (bỏng gạo, bỏng ngô...) lại dễ được cơ thể hấp 

thụ, tiệu hoá? 

b. Giấy gạo nếp có thể ăn được bọc ngoài một số loại kẹo, bánh thực ra được chế 

tạo từ cái gì? 

c. Vì sao từ bột gạo không thể sản xuất được loại thức ăn xốp như bột mì? 


Câu 14: Khi ăn cháy cơm (miếng cơm cháy vàng) thì tinh bột (C 6 H 10 O 5 ) n đã 

biến thành đextrin (C 6 H 10 O 5 ) x ( với x








sinh tố. Ví dụ với bỏng gạo, các sinh tố B1, B6 được bảo tồn có tỷ lệ tăng từ 1/5 đến 

2/3 so với khi đem gạo nấu thành cơm. Hơn nữa qua trình chế biến thực phẩm nở to 

được thực hiện ở nhiệt độ cao sẽ tiêu diệt hết vi khuẩn, phù hợp với yêu cầu vệ sinh. 

b). Tuy gọi là giấy gạo nếp nhưng thực ra không phải chế tạo từ gạo nếp mà 

được làm bằng tinh bột khoai lang, tinh bột ngô, tinh bột tiểu mạch. Người ta đem tinh 

bột chế tạo thành bột nhão, loại bỏ các tạp chất, dùng nhiệt biến thành hồ, dùng máy 

để trải thành lớp mỏng, sấy sẽ tạo thành lớp màu trắng đục. 

c). Bột gạo có thành phần protein là 7-8%, trong đó chủ yếu là các protein tan 

trong nước. Bột mì có 8-15% protein, trong đó có đến 4/5 protein không tan trong 

nước. Khi nhào bột mì có thể dùng nước để rửa hết tinh bột để thu được một chất 

có tính dính, đàn hồi có thể kéo thành sợi nhỏ (mì cân, gân bột mì). Trong mì cân 

khô có đến 80% là các protein không tan trong nước. Khi nhào bột gạo thì không 

thể có “gân bột gạo”. Tính đàn hồi của bột mì là do có chứa các protein không tan 

trong nước như protein keo, gluten. Trong đó có chứa thành phần aminoaxit systein 

có nhóm hydrosunfua -SH. Các nhóm này sẽ tạo liên kết đisunfua S-S kết nối giữa 

các phân tử protein thành chuỗi xích dài hơn. 

Câu 16: Bằng những hiểu biết của mình em hãy giải thích hiện tượng sau: 

a. Nhỏ vài giọt dung dịch I 2 vào mặt mới cắt của quả chuối xanh thấy có màu 

xanh lục. Nhỏ vài giọt dung dịch I 2 vào mặt mới cắt của quả chuối chín lại không 

thấy hiện tượng đó? 

b. Nhỏ dung dịch iot vào một lát sắn thấy chuyển từ màu trắng sang xanh. 

Nhưng nhỏ dung dịch iot vào một lát cắt từ thân cây sắn thì không thấy chuyển 

màu? 

Câu 17: Một học sinh nhận xét như sau: “Ở miệng tinh bột được nghiền nhỏ, trong 

dạ dày tinh bột được xáo trộn ở môi trường axit nên nó bị thuỷ phân thành glucozơ 

rồi vào máu…”. Theo em nhận xét của bạn nêu trên có đúng không và trình bày sự 

chuyển hoá tinh bột trong cơ thể? 


Câu 16: a. Do cồn iot là dung dịch của iot trong ancol etylic, iot gặp tinh bột 


(trong chuối xanh) tạo ra phức màu xanh. Nhưng nếu là chuối chín thì không có hiện 

tượng này (do chuối chín chuyển tinh bột thành đường glucozơ). 

b. Trong củ sắn có chứa nhiều tinh bột. Còn thân cây sắn chủ yếu là xenlulozơ. 















Câu 17: Ngay ở miệng, nhờ enzim amilaza có trong nước bọt, tinh bột đã bị 

thuỷ phân chút ít thành mantozơ (vì thế khi nhai kĩ sẽ thấy ngọt). Ở dạ dày mặc dù môi 

trường axit khá mạnh (pH = 1,5 - 2,5) tinh bột bị thuỷ phân không đáng kể vì men 

amilaza không hoạt động trong môi trường axit. Ở ruột, nhờ các enzim amilaza, 

mantaza của dịch tụy,… tinh bột bị thuỷ phân hoàn toàn thành glucozơ rồi ngấm qua 

thành ruột vào máu. 

- Sự chuyển hoá tinh bột trong cơ thể: Trong bộ máy tiêu hoá, tinh bột bị thuỷ 

phân dần nhờ các enzim (amilaza, mantaza) thành glucozơ. ở tế bào, glucozơ được oxi 

hoá dần thành khí cacbonic và nước, đồng thời giải phóng năng lượng cho cơ thể hoạt 

động. Một phần glucozơ được dùng để tổng hợp ra các hợp chất khác cần thiết cho cơ 

thể hoạt động. Phần glucozơ còn dư được tổng hợp thành glicogen. Glicơgen là nguồn 

dự trữ năng lượng cho cơ thể vì khi cần nó lại thuỷ phân thành glucozơ và chuyển tới 

các mô trong cơ thể. 

* Các câu hỏi này Tôi sẽ đặt ra cho các em HS khi học phần song tính chất của 

tinh bột. Vận dụng kiến thức vừa học để giải thích hiện tượng mà Cô đã đưa ra. 

Qua đó củng cố thêm 1 lần nữa phương pháp nhận biết hồ tinh bột và phản ứng 

thuỷ phân tinh bột. Đồng thời giúp các em có cái nhìn tổng quát về sự chuyển hoá 

tinh bột trong cơ thể người; thấy được vai trò quan trọng của tinh bột trong đời 

sống của con người. 

Câu 18: Vì sao ban đêm chúng ta không nên để nhiều cây xanh trong nhà? 

Câu 19: Vì sao khi ăn sắn (củ mỳ) hoặc ăn măng có khi bị ngộ độc?Vì sao khi ngộ 

độc người ta thường giải độc bằng nước đường? Cho biết chúng ta làm gì để hạn 

chế sự ngộ độc trên? Ăn bánh làm bằng bột sắn có nguy cơ bị ngộ độc không? 

Câu 20: Các gia đình Việt Nam chúng thường gây dùng mẻ để nấu canh chua ( nấu 

canh chua cá, cua, ốc…). Vậy người ta làm thế nào để gây mẻ nấu canh chua? 

















Câu 18: Ban ngày, do có ánh sáng mặt trời nên cây xanh tiến hành quá trình 

quanh hợp, hấp thụ CO 2 trong không khí và giải phóng khí oxi 

6nCO 2 + 5nH 2 O 

as 

⎯⎯⎯⎯→ 

clorophin (C 6 H 10 O 5 ) n + 6nO 2 ↑ 

Nhưng ban đêm, do không có ánh sáng mặt trời, cây xanh không quang hợp, chỉ 

có quá trình hô hấp nên cây hấp thụ khí O 2 và thải ra khí CO 2 , làm cho phòng thiếu khí 

O 2 và có nhiều khí CO 2 . 

Câu 19: Ăn củ sắn (củ mỳ) hay măng bị ngộ độc khi chúng chứa nhiều axit 

HCN. Axit HCN có vị đắng và rất độc. Khi ăn sắn luộc hay măng luộc có vị đắng là 

chứa nhiều axit HCN có nguy cơ bị ngộ độc. 

Khi bị ngộ độc chúng ta uống nước đường (đường saccarorơ) vì: Đường 

saccarorơ vào dạ dày sẽ bị thuỷ phân tạo thành đường glucozơ. Khi HCN gặp glucozơ 

sẽ có phản ứng xảy ra ở nhóm chức anđehit, sau đó tạo ra hợp chất dễ thuỷ phân giải 

phóng NH 3 . Như vậy HCN đã chuyển sang hợp chất không độc theo phương trình: 

HOCH 2 (CHOH) 4 CHO + HCN → HOCH 2 (CHOH) 4 C(OH)CN 

HOCH 2 (CHOH) 4 C(OH)CN + 2H 2 O → HOCH 2 (CHOH) 5 COOH + NH 3 ↑ 

Để hạn chế sự ngộ độc khi luộc cần mở vung để axit HCN bay hơi. Sắn đã phơi 

khô, giã thành bột để làm bánh thì khi ăn không bị ngộ độc vì khi phơi khô axit HCN 

sẽ bay hơi hết. 

nhừ. 

Câu 20: Người ta dùng nguyên liệu là cơm nguội và một số mẩu xương đã ninh 

Cách làm: lấy cơm nguội còn thừa và một miếng xương nhỏ (đã ninh) cho vào một lọ, 

bình (cho gần đầy), để từ 3-5 hôm sẽ được mẻ. Muốn mau chua cũng cho thêm vào 

một ít mẻ đã gây rồi (men gốc). Khi ăn hết lại cho tiếp nguyên liệu như trên. 

* Khi dạy song phần tinh bột Tôi đặt các câu hỏi trên. Thông qua câu trả lời các 

em HS sẽ nắm kỹ hơn phương pháp tạo thành tinh bột đồng thời trau dồi thêm 

những kiến thức thực tế quan trọng trong đời sống hàng ngày. 

Câu 21: Hãy giải thích hiện tượng: 

mì khô, miến khô? 

a. Tại sao trâu bò tiêu hoá được xenlulozơ nhưng con người lại không? 

b. Vì sao giấy để lâu bị ngả màu vàng? 


c. Vì sao sợi bông vừa bền chắc lại vừa mềm mại hơn so với sợi bún khô, 















* Câu 21 Tôi đặt ra cho các em HS khi dẫn dắt vào phần kiến thức mới là 

xenlulozơ. Muốn trả lời được câu hỏi đó sẽ khiến các em tò mò, kích thích học 

phần phản ứng thuỷ phân của xenlulozơ. Sau khi các em học song bài các em sẽ 

trả lời câu hỏi Cô vừa đặt ra. 

Câu 22: a) Hãy trình bày quá trình sản xuất tơ visco dùng nguyên liệu là xenlulozơ 

lấy từ gỗ? 

b)Vì sao dùng xenlulozơ để chế biến thành sợi nhân tạo và sợi thiên 

nhiên mà không dùng tinh bột? 

Câu 21: 


a) Phản ứng thuỷ phân xenlulozơ có thể xảy ra nhờ tác dụng xúc tác của enzim 

xenlulaza có trong cơ thể động vật nhai lại (trâu, bò…). Cơ thể người không có enzim 

này nên không thể tiêu hoá được xenlulozơ. 

b) Giấy được cấu tạo bao gồm các sợi xelulozơ khi để lâu trong không khí có 

thể bị oxi hoá bởi oxi của không khí. Ngoài ra ánh sáng mặt trời cũng có tác động đến 

giấy trong các phản ứng quang hoá với xelulozơ. Do đó khi bảo quản lâu thì giấy sẽ 

ngả màu vàng 

Câu 22: 

a) Xenlulozơ phản ứng với dung dịch NaOH và CS 2 tạo thành một dung dịch rất 

nhớt là visco. Khi bơm visco qua ống có nhiều lỗ nhỏ ngâm trong axit sunfuric loãng, 
















xenlulozơ lại được giải phóng ra dưới dạng những sợi dài, mảnh và óng mượt như tơ 

và được gọi là tơ visco. 

b) Không dùng tinh bột vì mạch polime trong tinh bột phân nhánh, co cuộn lại 

thành dạng viên chứ không có dạng sợi như xenlulozơ. 

* Câu 22 Tôi cho các em HS về nhà tự tìm hiểu câu trả lời bảng báo cáo gửi lại 

cho Cô. Trong quá trình các em tự tìm câu trả lời sẽ giúp các em củng cố kiến 

thức nhưng cũng tăng khả năng tự tìm tòi mở rộng kiến thức của học sinh. 

⇒ Qua việc trả lời các bài tập trên ta thấy: 

- HS nắm bài kỹ, sâu, chắc hơn các kiến thức: Cấu tạo, cấu trúc, tính 

chất vật lý, tính chất hoá học, ứng dụng của tinh bột và xenlulozo. 

- Kỹ năng tính toán và làm bài tập cũng được trau dồi 

- Thấy được môn Hoá học vô cùng gần gũi, thiết thực, tăng hứng thú 

học tập của các em lên. 

- Biết sử dụng các loại thực phẩm như thế nào là tốt cho sức khoẻ 

- Thấy được vai trò của các chất trong sản xuất công nghiệp. 
















E. KẾT LUẬN 

Đối chiếu mục đích và nhiệm vụ mà sáng kiến đã đề ra từ ban đầu, trong quá trình 

thực hiện Tôi đã đạt được một số kết quả sau: 

1. Nghiên cứu cơ sở lí luận của đề tài, từ đó đề ra cách phân loại BTHH gắn với 

thực tiễn và sử dụng bài tập này trong quá trình dạy học theo mức độ nhận thức của 

học sinh, theo kiểu bài học. 

2. Tuyển chọn và xây dựng hệ thống bài tập hoá học gắn với thực tiễn tương đối 

đầy đủ và có hệ thống với các bài tập trắc nghiệm, tự luận ở 4 mức, trong đó tập trung 

ở mức 3 và 4 (có hướng dẫn giải và đáp số cho từng bài). Các bài tập và phần hướng 

dẫn giải, đáp số được sắp xếp theo từng Chương: 

+ Este-lipit 

+ Cacbohiđrat 

3. Nghiên cứu cách sử dụng hệ thống BTHH gắn với thực tiễn trong dạy học, 

phương pháp sử dụng hệ thống BTHH thực tiễn trong các kiểu bài lên lớp: Nghiên cứu 

tài liệu mới; củng cố, hoàn thiện, vận dụng kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo; kiểm tra - đánh 

giá kiến thức. 

5. Những BTHH thực tiễn được xây dựng đã đóng góp thêm vào ngân hàng 

BTHH của Tôi, giúp Tôi nâng cao hơn nữa hiệu quả giảng dạy. Sáng kiến này cũng là 

cơ sở Tôi tiếp tục xây dựng nhiều BTHH gắn với thực tiễn ở các Chương tiếp theo 

của Hoá hữu cơ 12, góp phần thực hiện “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao 

động sản xuất, lí luận gắn liền với thực tiễn” với mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất 

lượng và hiệu quả của việc dạy và học. 

6. Đối với HS qua quá trình tiến hành thực nghiệm giảng dạy, Tôi nhận thấy: 

- Chất lượng học tập được nâng cao rõ rệt. 

- Học sinh thấy hứng thú hơn khi học môn hoá học. 

- Đã kích thích sự tìm tòi, tham khảo các tài liệu trong sách, trong báo chí, 

thư viện các phương tiện phát thanh truyền hình, internet,… có liên quan đến ứng 

dụng hoá học trong sản xuất và đời sống xã hội. 

- Thông qua việc giải BTHH gắn với thực tiễn sẽ giúp học sinh tăng vốn 


kiến thức về hóa học có nội dung liên quan đến thực tiễn, vận dụng các kiến thức hóa 

học giải đáp được những tình huống có vấn đề nảy sinh trong đời sống, trong lao động, 















sản xuất, hiểu rõ mối quan hệ mật thiết giữa hóa học với đời sống. Phát triển tư duy 

sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề. 

- Học sinh thấy rõ hơn ý nghĩa, vai trò của việc học môn hoá học từ đó yêu 

thích môn hóa học. Những kết quả tích cực đó đã góp phần thực hiện mục tiêu, nhiệm 

vụ của việc dạy - học môn hoá học THPT. 













F. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN 




1. Hiệu quả kinh tế 

- Qua áp dụng sáng kiến vào thực tế giảng dạy Tôi đã dùng nhiều dạng bài tập 

để củng cố các kiến thức trọng tâm của bài. Thời gian truyền đạt, ôn tập một vấn đề đã 

giảm đi rất nhiều mà học sinh vẫn hiểu bài, lại nhớ lâu, hứng thú học hơn, yêu môn 

hóa hơn. Hơn nữa Tôi sẽ có thêm hệ thống bài tập thực tiễn bổ ích vào trong ngân 

hàng bài tập của mình. 

- Ngoài ra khi làm bài trắc nghiệm, nhất là các câu hỏi liên quan đến thực tiễn, 

học sinh nhớ các vấn đề này rất tốt và làm tốt với thời gian ngắn. 

2. Hiệu quả xã hội 

Qua thời gian nghiên cứu sáng kiến và thực tế áp dụng trong giảng dạy Tôi thấy 

việc lồng ghép vấn đề nghiên cứu của sáng kiến vào thực tiễn giảng dạy kết hợp với 

nhiều phương pháp khác tôi đã đạt được một số kết quả nhất định: Giúp các em khắc 

sâu kiến thức hơn; thấy được sự gần gũi của môn học; thấy được “ Lý thuyết gắn liền 

với thực tiễn”. HS trở nên thích học hóa hơn, thích những giờ dạy của Tôi nhiều hơn, 

thậm chí có cả những học sinh đã về nhà tự quan sát và tái tạo lại hiện tượng thực tế, 

rồi lại đến hỏi Tôi. Trong giờ học, Tôi đã kết hợp hài hòa trong phong cách dạy của 

mình có thể làm cho giờ học mang không khí rất thoải mái, tạo điều kiện học sinh tiếp 

thu bài tốt hơn. 

3. Hiệu quả về giáo dục 

Sau khi học song các dạng bài tập như đã nêu trên, Tôi cho các HS ở các lớp 

12A2 và 12A4 năm học: 2016-2017; HS hai lớp 12A2 và 12A3 năm học: 2017-2018 

làm bài kiểm tra 30 phút với nội dung các bài tập ở hai Chương Este - Lipit và Chương 

Cacbohidrat gồm 20 câu trắc nghiệm và đủ các mức độ hiểu, biết và vận dụng. Tiến 

hành kiểm tra và chấm bài thì thu được kết quả như sau: (kết quả có trên bảng điểm 

chi tiết VN School Trường THPT Đạ Huoai, tỉnh Lâm Đồng - Bài kiểm số 1 - Hệ 

số 1 ở 2 ở hai năm học tương ứng là: 2016-2017 và 2017-2018). 
















3.1. Kết quả bài kiểm tra học sinh hai lớp 12A2,12A4 năm học: 2016 - 2017. 

LỚP 12A4 ĐỐI CHỨNG 

LỚP 12A2 - THỰC NGHIỆM 

Stt Họ và Tên Điểm Stt Họ và Tên Điểm 

1 LƯU CHUNG ANH 4.0 1 ĐÀM THỊ PHƯƠNG ANH 7.0 

2 HUỲNH DIỆP BẢO ÂN 5.3 2 NGUYỄN THỊ VÂN ANH 6.3 

3 LÊ BẢO TƯỜNG 4.8 3 NGÔ HOÀNG THIÊN ÂN 7.3 

4 NGUYỄN THÀNH CÔNG 7.5 4 PHẠM VĂN BẢO 5.3 

5 LẠI XUÂN CƯỜNG 5.8 5 VỎ MẠNH CƯỜNG 8.8 

6 TRẦN VĂN CƯỜNG 7.3 6 NGUYỄN HOÀNG CHÂU 7.5 

7 PHAN VĂN DIỆP 4.8 7 ĐINH CÔNG DUY 4.8 

8 NGUYỄN THỊ DỊU 7.5 8 PHẠM NG.HƯƠNG GIANG 5.3 

9 NGUYỄN CÔNG HẬU 4.8 9 NGUYỄN THỊ NGỌC HẢO 5.5 

10 NGUYỄN THẢO HIỀN 5.5 10 TRẦN NGỌC THÚY HẰNG 6.3 

11 CHU THỊ THÚY HIỀN 6.5 11 TRẦN THỊ THU HUYỀN 7.0 

12 ĐOÀN MINH HIẾU 8.8 12 HOÀNG QUỐC HƯNG 9.3 

13 TRỊNH NGỌC HỔ 4.3 13 NGUYỄN HỒNG HỮU 7.3 

14 VŨ DUY KHÁNH 4.8 14 NGUYỄN THANH KHẢI 7.3 

15 PHẠM ĐÌNH KHỞI 7.8 15 LÊ THỊ MỸ LINH 5.5 

16 NGUYỄN THỊ LIÊN 5.8 16 TRẦN YẾN LINH 7.8 

17 PHAN THỊ MỸ LINH 6.8 17 ĐINH THỊ LOAN 6.3 

18 NGÔ THỊ THÙY LINH 7.3 18 PHẠM THỊ BẢO LY 6.0 

19 PHƯƠNG KIM MINH 6.3 19 PHAN ĐỖ TRÀ MY 7.5 

20 NGUYỄN NHẬT MINH 6.3 20 LÊ BỘI NGỌC 8.5 

21 NGUYỄN THỊ KIM NGÀ 7.0 21 HOÀNG Ý THANH NHƯ 6.5 

22 LÊ THỊ BÍCH NGỌC 7.3 22 NGUYỄN TẤN PHÁT 9.0 

23 VÕ THỊ PHI NGỌC 6.5 23 LÊ HỮU PHONG 8.5 

24 VŨ THỊ THẢO NGUYÊN 4.8 24 VÕ THỊ PHƯƠNG 4.0 

25 TẠ TUYẾT NHI 8.0 25 BÙI TRỌNG QÚI 6.0 

26 PHẠM ĐÌNH QUANG 7.5 26 LÊ VĂN SƠN 8.8 

27 TRẦN THỊ NGỌC QUÝT 5.8 27 NGUYỄN VĂN SƠN 5.3 

28 HOÀNG VĂN TẤN 5.5 28 NGUYỄN VĂN TÂN 7.8 

29 PHẠM MINH TÂM 6.3 29 LÝ QUỐC THÁI 7.8 

30 TRẦN THỊ TRIẾT TÂM 5.8 30 TÔ THỊ THANH THẮM 5.3 

31 NGUYỄN NGỌC TÂN 5.8 31 K' THI 7.5 

32 NGUYỄN VĂN THÀNH 6.5 32 TRƯƠNG THỊ THU 7.3 

33 NGUYỄN THANH THẢO 7.8 33 CAO NHƯ THUẦN 6 

34 KA THẮM 4.5 34 NGUYỄN QUỲNH TRANG 5.3 

35 ĐÀM HỮU THIÊN 6.5 35 MAI NGỌC TRÍ 6.5 

36 NGUYỄN HOÀI THƯƠNG 8.3 36 MAI THẾ TUẤN 6.8 

37 CAO THỊ HOÀNG TRANG 5.3 37 NGUYỄN ĐÌNH TUÂN 7.8 

38 LÊ THỊ KIỀU TRANG 4.3 38 LỘC THỊ KIM TUYẾN 6.3 













39 LÊ ĐÌNH VÂN TRƯỜNG 5.0 39 TỪ TRUNG VIỆT 7 

40 NGUYỄN VĂN TUẤN 5.8 40 NGUYỄN NGỌC VIỆT 6.8 




* Bảng so sánh chất lượng ở lớp đối chứng (12A4) với lớp thực nghiệm (12A2) 

Lớp 

Sĩ 

số 

12A4 (đối chứng) 40 

12A2 (thực nghiệm) 40 

Trên 

Tbình 

31 

(77,5%) 

38 

(95%) 

Giỏi Khá T.bình Yếu 

3 (7,5%) 13 (32,5) 15 (37,5%) 9 (22,5%) 

6 (15%) 18 (45%) 14 (35%) 2 (5%) 

3.2. Kết quả bài kiểm tra học sinh hai lớp 12A2,12A3 năm học: 2017 - 2018. 

LỚP 12A3 ĐỐI CHỨNG 

LỚP 12A2 - THỰC NGHIỆM 

Stt Họ và Tên Điểm Stt Họ và Tên Điểm 

1 NGUYỄN QUỐC ANH 5.0 1 BÙI THỊ ÁI 4.5 

2 KA BƯỞI 2.8 2 NGUYỄN THỊ NGỌC ÁNH 6.0 

3 ĐỒNG THỊ NGỌC CHÂU 4.0 3 TRẦN THỊ LAN ANH 7.0 

4 ĐINH THỊ THÚY HOA 6.3 4 LƯU GIA BẢO 6.0 

5 HOÀNG KHIÊM HỒNG 4.0 5 NGUYỄN ĐÌNH DUY 4.5 

6 VÕ THỊ THU HƯƠNG 8.5 6 PHẠM QUANG DUY 6.8 

7 LÊ THỊ MAI LAN 5.8 7 ĐỖ HOÀNG DƯƠNG 7.3 

8 KHÚC THỪA LONG 5.0 8 NGUYỄN THÀNH ĐẠT 6.5 

9 NGUYỄN THẾ NAM 3.3 9 ĐẶNG THỊ THU HẢO 7.5 

10 TRẦN TRỌNG NGHĨA 4.3 10 LÊ THỊ KIM HẰNG 7.0 

11 TRẦN TRỌNG BÁU 6.0 11 PHẠM THỊ QUẾ HÂN 6.3 

12 NGUYỄN THÁI HOÀNG 3.8 12 KA HỢP 7.0 

13 TRẦN T.PHƯƠNG NGỌC 5.3 13 NGUYỄN ĐỖ LAN HƯƠNG 5.3 

14 KA NGUỘI 5.0 14 KA HƯỚNG 4.5 

15 TRƯƠNG ĐỖ KIỀU NHI 5.3 15 LÊ NGUYỄN MINH KHÔI 5.0 

16 NGUYỄN THỊ TUYẾT NHI 2.0 16 PHÙNG CÔNG NGỌC KIÊN 5.3 

17 HUỲNH THỊ KIM NHIÊN 6.5 17 VÕ TRÍ KIỆT 7.5 

18 KA PHƯỢNG 4.5 18 PHẠM HOÀNG LAN 6.8 

19 ĐỖ VĂN QUANG 5.8 19 LÊ QUỲNH MY 6.5 

20 NGUYỄN THỊ KIM HOA 5.8 20 

LÊ PHẠM NGUYÊN 

NGHĨA 

6.0 

21 NGUYỄN BẢO QUYÊN 3.5 21 TRỊNH THỊ MỸ NGỌC 9.3 


22 TRƯƠNG THỊ NHƯ QUỲNH 4.3 22 ĐÀM KIỀU OANH 5.8 

23 MAI ĐỨC TÀI 5.8 23 BÙI THỊ ĐAN PHƯƠNG 6.3 















24 DƯƠNG TỬ THÀNH 6.5 24 HUỲNH MINH QUÂN 6.5 

25 HUỲNH THỊ PHƯƠNG THẢO 4.0 25 ĐỖ TRẦN NHẬT TÂN 7.3 

26 NGÔ TRUNG HIẾU 5.5 26 LÊ THỊ THANH THẢO 8.5 

27 NGUYỄN HÙNG THẮNG 6.8 27 NGUYỄN THỊ THU THẢO 7.8 

28 LA THANH THIÊN 3.3 28 NGUYỄN MINH THIỆN 5.8 

29 NGUYỄN TRUNG TÍN 5.0 29 NGUYỄN HỮU TOÀN 9.5 

30 NGÔ MAI TRANG 4.3 30 NGUYỄN THANH TRÚC 6.0 

31 NGUYỄN THỊ TƯỜNG VI 5.8 31 ĐÀO NHẬT TRƯỜNG 6.8 

32 NGUYỄN TIẾN VƯƠNG 7.8 32 LÊ THỊ TƯỜNG VY 5.5 

33 NGUYỄN THỊ KIỀU VY 7.5 33 PHAN TRẦN HẢI YẾN 9.5 

* Bảng so sánh chất lượng ở lớp đối chứng (12A3) với lớp thực nghiệm (12A2) 

Lớp 

12A3 

(đối chứng ) 

12A2 

(thực nghiệm) 

Sĩ 

số 

Trên Tbình Giỏi Khá T.bình Yếu 

33 19 (57,58%) 1 (3,03%) 4(12,12%) 14 (42,42%) 13(39,39%) 

33 30 (90,91%) 4 (12,12%) 14 (42,42%) 12 (36,36%) 3 (9,09%) 

- Qua hai bảng so sánh chất lượng học tập Tôi thấy kết quả lớp thực nghiệm 

cao hơn lớp đối chứng là do phương pháp áp dụng cho lớp thực nghiệm đạt hiệu quả 

trong giáo dục chứ không phải do ngẫu nhiên. 

- Tỉ lệ học sinh bị điểm yếu-kém ở các lớp thực nghiệm luôn nhỏ hơn lớp 

các đối chứng; ngược lại, tỉ lệ học sinh đạt điểm khá-giỏi ở các lớp thực nghiệm luôn 

lớn hơn các lớp đổi chứng. 

- Các kết quả trên đã khẳng định việc sử dụng hệ thống bài tập thực tiễn 

môn hoá học vào dạy học ở trường THPT là cần thiết và có tính hiệu quả. 













G. HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA GIẢI PHÁP 




Trên đây là hệ thống bài tập thực tiễn Hoá hữu cơ 12 ở hai Chương Chương 

Este-Lipit và Cacbohidrat.Trong thời gian tới đây, bản thân Tôi sẽ tiếp tục việc áp 

dụng phương pháp này trong các Chương còn lại. Đồng thời không ngừng tìm tòi các 

phương pháp mới nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng giảng dạy. 

Bên cạnh đó Tôi tiếp tục đi sâu vào nghiên cứu thêm các bài tập thực tiễn theo 

các bài nhưng cụ thể cho từng vấn đề. 

Phát triển các sáng kiến về sử dụng bài tập thực tiễn trong giảng dạy hóa học 

nhằm đưa ra những phương pháp sử dụng hiệu quả nhất hệ thống bài tập đã được xây 

dựng; vừa đảm bảo nội dung sách giáo khoa, vừa tăng được hứng thú học tập cho học 

sinh và đạt được mục tiêu kết hợp lý thuyết với thực hành, giáo dục gắn liền với thực 

tiễn. 

Trên đây là một số giải pháp của bản thân Tôi rút ra trong quá trình giảng dạy. 

Hoàn thành được sáng kiến này Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp đã nhiệt 

tình giúp đỡ. Kính mong được sự góp ý của các thầy cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp, độc 

giả và Ban Giám Hiệu cho giải pháp của Tôi được hoàn thiện để giải pháp của tôi đạt 

kết quả cao. 
















H. KIẾN NGHỊ 

Qua quá trình tiến hành thực nghiệm sáng kiến, Tôi có một số đề nghị sau: 

1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Lâm Đồng 

- Trong các đợt tập huấn chuyên môn cho GV nên tăng cường bồi dưỡng kiến 

thức hóa học gắn với thực tế; 

- Xây dựng hệ thống các BTHH gắn với thực tiễn với số lượng nhiều hơn và có 

nội dung phong phú hơn ở các khối 10,11,12 làm tài nguyên học tập cho GV và HS 

tham khảo. 

2. Đối với nhà trường nhà trường 

- Tổ chức các hoạt động học tập gắn liền với thực tiễn: như tổ chức tham quan 

thực tế, tổ chức các cuộc thi vận dụng kiến cho HS; 

- Xây dựng các hình thức tổ chức ngoại khóa về các vấn đề liên quan đến hóa 

học trong nhà trường; 

- Nhà trường nên phát huy việc dạy phụ đạo môn Hoá ngay từ đầu năm, mỗi tuần 

1 buổi dạy để giáo viên có thời gian nhiều hơn cho việc phát huy các phương pháp dạy 

học tích cực, cho các em học sinh có thời gian trao đổi và học tập; 

- Động viên các GV khác tham gia viết sáng kiến - kinh nghiệm của việc vận 

dụng kiến thức vào thực tiễn; 

- Nhà trường nên mua thêm các sách tham khảo về các phương pháp dạy học 

mới, các sách tham khảo về kĩ năng làm bài tập cho học sinh và giáo viên. 

Trong quá trình thực hiện sáng kiến, mặc dù đã cố gắng hết sức nhưng vì thời 

gian đầu tư có hạn nên chưa đề cập hết mọi hiện tượng có liên quan trong từng tiết 

dạy. Trong quá trình thực hiện không thể tránh khỏi những sai sót kính mong các quý 

Thầy, Cô, các đồng nghiệp, đóng góp ý kiến để sáng kiến được hoàn thiện hơn. 

Đạ Huoai, ngày 08 tháng 12 năm 2017 

TÁC GIẢ 


Bùi Phương Thúy 















Nhận xét, đánh giá của Ban giám khảo 

........................................................................................................................................... 

........................................................................................................................................... 

........................................................................................................................................... 

........................................................................................................................................... 

..................................................................................... 

Phê duyệt của Ban Giám Hiệu Nhà Trường 

........................................................................................................................................... 

........................................................................................................................................... 

........................................................................................................................................... 

........................................................................................................................................... 

.......................... 













TÀI LIỆU THAM KHẢO 




1. SGK Hóa học 12 - NXB GD, năm 2008 

2. SGK Hóa học 12 Nâng cao - NXB GD, năm 2008 

3. Phương pháp giảng dạy môn hóa học ở trường THPT (Trịnh Văn Biều) 

4. Hóa học và ứng dụng (Tạp chí của hội hóa học Việt Nam) 

5. 385 câu hỏi và đáp về hóa học với đời sống (Nguyễn Xuân Trường) - NXB GD, 

năm 2006 

6. Hóa học quanh ta (Dương Văn Đảm) NXB GD, năm 006 

7. Xây dựng, lựa chọn hệ thống câu hỏi lý thuyết và bài tập thực tiễn môn hóa học 

trung học phổ thông (phần Hóa hữu cơ) (Đỗ Công Mỹ) Luận văn thạc sĩ Giáo dục 

học, Đại học Sư phạm Hà Nội 2005. 

8. Xây dựng hệ thống bài tập trắc nghiệm khách quan về hóa học có nội dung gắn 

với thực tiễn (Trần Thị Phương Thảo) - Luận văn thạc sĩ Giáo dục học, Đại học sư 

phạm TP. HCM 2005. 

7. Tài liệu tập huấn: Xây dựng các chuyên đề dạy học và kiểm tra, đánh giá theo 

định hướng phát triển năng lực học sinh môn: hóa học - Vụ giáo dục trung học. 

8. Bài tập trắc nghiệm theo chương Hoá 12 của Sở GD và ĐT Lâm Đồng. 

8. Trang điện tử: giaoanbachkim

GIẢI PHÁP HỮU ÍCH XÂY DỰNG BÀI TẬP HÓA HỌC LỚP 12 GẮN LIỀN VỚI THỰC TIỄN

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?