Giáo án cả năm Sinh học Lớp 10 - 11 - 12 (2018-2019)

hoa; nhỏ vài giọt mực vào cốc
nước…→y/c hs qs hiện tượng (ngửi thấy
mùi?), giải thích?
-Hs: Mùi nc hoa lan khắp phòng, mực hòa
dần vào nc làm nc có mầu→ htg này là do
kt của ptử nc hoa trong k 2 và ptử mực
chuyển động trong nc.
-Gv: Thế nào là kt? Do đâu có sự kt?
-Hs: Do sự chênh lệch nồng độ các chất.
-Gv(D 2 ): đvới MSC của tb đó là sự v/c thụ
động. Vậy, thế nào là v/c thụ động ?
V/c thụ động dựa trên nguyên lý
nào?
-Gv:Vậy các chất đc v/c qua màng bằng
những cách nào?
-Hs: n/c SGK, qs tranh H11.1 và TL
-Gv: điều kiện để các chất v/c qua lớp
photpholipit và qua kênh là gì?
-Gv: giảng giải thêm về cách kt của các
loại chất: Điều kiện vận chuyển
- Chênh lệch nồng dộ các chất
+ nước : thế nước → cao thấp
+ qua kênh pr đặc biệt C o cao
+ chất hoà tan đi từ nơi có C o cao → C o thấp
- Pr vận chuyển có cấu trúc phù hợp với
chất vận chuyển.
- Không tiêu tốn năng lượng
-Gv: Tốc độ kt của các chất ra hoặc vào tb
phụ thuộc vào những yt nào?
-Hs: Sự chêch lệch nồng độ các chất.
-Gv: y/c hs gt 1 số hiện tg:
+ Khi muối dưa bằng rau cải, lúc đầu rau bị
quắt lại, sau vài ngày trương to lên.
+ Ngâm quả mơ chua vào đg, sau 1 t/g quả
mơ có vị ngọt chua và nc cũng có vị ngọt
chua.
+ Rau muống chẻ ngâm nc bị cong lại…
*Hoạt động2: tìm hiểu v/c chủ động
VD: + Người đi xe đạp xuôi dốc, ko phải
đạp, tốn ít sức.Người đi xe đạp ngược dốc
vừa phải đạp nhiều, tốn nhiều sức và t/g →
thuận chiều bao giờ cũng ít tốn sức hơn.
+ Ở ống thận của người: C o Gluco
trong nc tiểu thấp hơn C o Gluco trong máu,
nhưng Gluco trong nc tiểu vẫn đc thu hồi
- Nguyên lý vận chuyển: các chất khuếch tán
từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ
thấp
b. Có 2 cách vận chuyển:
- Kt trực tiếp qua lớp photpholipit kép: gồm
Các chất không phân cực và chất có kích
thước nhỏ (CO2, O2)
- KT qua kênh protein xuyên màng tb
+ Bao gồm các chất phân cực, các ion,
chất có kthước phân tử lớn như Glucô, H + ,
Pr.
+ Pr có cấu trúc phù hợp với các chất cần
v/c hoặc các cổng chỉ mở cho các chất đc v/c
đi qua khi có các chất tín hiệu bám vào cổng.
- Kt qua kênh Pr đặc biệt (aquaporin) gọi là
thẩm thấu: các phân tử nước
c. Các yếu tố ảnh hưởng tới tốc độ khuếch
tán qua màng
- Nhiệt độ môi trường
- Sự chênh lệch nồng độ các chất trong và
ngoài màng
* Một số loại MT
- MT ưu trương: C o chất tan ngoài tb cao hơn
trong tb
- MT đẳng trương: ngoài = trong
- MT nhược trương: ngoài < trong
II. Vận chuyển chủ động:
a. Khái niệm
- VCCĐ là pt vận chuyển các chất qua màng
từ nơi có nồng độ chất tan thấp đến nơi có
nồng độ cao( ngược chiều građien nồng độ )
- Vận chuyển chủ đọng tiêu tốn nl.
2. Cơ chế
- ATP + Pr đặc chủng cho từng loại chất
- Pr biến đổi để lk với các chất rồi đưa từ
ngoài vào tb hay đẩy ra khỏi tb.
III. Nhập bào và xuất bào:
Giáo án sinh học 10