Phát triển năng lực tư duy cho học sinh THPT qua dạy học phương trình lượng giác (2019)

phải có nhu cầu giải quyết và phải có những tri thức cần thiết có liên quan tới
vấn đề. Chỉ có trên cơ sở đó tư duy mới xuất hiện.
Do vậy trong dạy học cũng như trong công tác giáo dục cần phải đưa
học sinh vào “hoàn cảnh có vấn đề” và hướng dẫn các em tự giải quyết vấn
đề.
Tính gián tiếp của tư duy
Con người không nhận thức thế giới một cách trực tiếp mà có khả năng
nhận thức nó một cách gián tiếp.
Tính gián tiếp của tư duy được thể hiện ở việc con người sử dụng ngôn
ngữ để tư duy và trong quá trình tư duy con người sử dụng những công cụ,
phương tiện để nhận thức đối tượng.
Nhờ có tính gián tiếp mà tư duy của con người đã mở rộng không giới
hạn những khả năng nhận thức của con người, con người không chỉ phản ánh
những gì diễn ra trong hiện tại mà còn phản ánh được cả quá khứ và tương
lai.
Tính trừu tượng và khái quát của tư duy
Khác với nhận thức cảm tính, tư duy không phản ánh sự vật, hiện tượng
một cách cụ thể và riêng lẻ. Tư duy có khả năng trừu xuất khỏi sự vật, hiện
tượng những thuộc tính, những dấu hiệu cá biệt, cụ thể chỉ giữ lại những
thuộc tính bản chất chung cho nhiều sự vật và hiện tượng. Trên cơ sở đó mà
khái quát những sự vật, hiện tượng riêng lẻ nhưng có những thuộc tính bản
chất chung thành một nhóm, một loại, một phạm trù.
Nhờ có tính trừu tượng và khái quát của tư duy mà con người không chỉ
giải quyết được những nhiệm vụ hiện tại, mà còn có thể giải quyết được
những nhiệm vụ của tương lai.
Tư duy có quan hệ chặt chẽ với ngôn ngữ.
Sở dĩ tư duy mang tính “có vấn đề”, tính gián tiếp, tính trừu tượng và
khái quát vì nó gắn chặt với ngôn ngữ. Tư duy và ngôn ngữ có mối quan hệ
mật thiết với nhau. Nếu không có ngôn ngữ thì quá trình tư duy của con người
không thể diễn ra đồng thời các sản phẩm của tư duy cũng không được chủ
thể và người khác tiếp nhận.
7