Tekstil Teknik October 2020

34 İNCELEME
TEKSTİL & TEKNİK | EKİM | OCTOBER | 2020
Ön terbiye
işlemlerinde
yaştan yaşa
emdirme
prensipleri
(Bölüm 1)
(ml/kg Kullanılan Emprenye Sistemleri)
Wet-in-wet
impregnating
in the
pretreatment
(Part 1)
Main Impregnating Systems Using ml/kg
Leonardus Janssen
Pulcra Kimya A.Ş. Danışmanı
Consultant of Pulcra Kimya A.Ş.
Erdem Genç
Pulcra Kimya A.Ş. Ön Terbiye Sorumlusu
Pretreatment Technical Manager of Pulcra Kimya A.Ş.
Erkan Döner
Pulcra Kimya A.Ş. Ege Bölge Sorumlusu
Regional Manager of Ege-Pulcra Kimya A.Ş.
80’li yılların sonları ve 90’ların başlarında,
“Maksimum Çözelti Yükleme” teknolojisi , tekstil
materyalinin kasar ve alkali pişirme uygulamalarında
kullanılan emdirme sistemlerinde
oldukça öne çıkmaya başlar. Sözkonusu yıllarda
tekstil makine üreticileri tarafından bir çok
farklı emdirme ve dozajlama sistemleri önerilmeye
başlanmıştı. Bu ünitelerin tipik özelliği,
düşük hacimli emprenye üniteleriyle kombine
edilerek emdirme işlemi sonunda %100’den
daha yüksek oranda çözelti yükleme esasına
dayanıyordu. Bütün bu üniteler (ml/kg) esasına
göre dozajlama yapıyordu fakat kumaş üzerinde
istenen miktardaki kimyasalı uygulamak için
farklı sistemler kullanıyordu.
Bu tür emdirme ünitelerinin bazıları Şekil-1’ de
görülebilir. Söz konusu örnekler tüm mevcut
uygulamaları kapsamaktan çok bazı çalışma
prensiplerini gösterme amaçlı olarak verilmiştir.
(Şekil 1)
Söz konusu değişik emdirme ünitelerinin
çalışma prensiplerini ve bunların işlem sonrası
kumaş üzerindeki etkisini anlamak için 2
parametreye odaklanmak gerek; bunlardan
birincisi ünitenin mekanik kurulumu, diğeri de
emdirme teknesi için kullanılan dozajlama metodudur.
Her 2 parametre de tamamıyla ayrıdır
ve birbiri ile karıştırılmaması gerekir. Mekanik
kurulum, emdirme teknesinin kimyasal konsantrasyonlar
açısından dengeye kavuşmasında
tüm degişkenlerden sorumluyken, dozajlama
metodu daha çok güvenirlik, doğru ve kolay
kullanım açısından değerlendirilmelidir.
Mekanik Kurulum ve Emdirme Teknesi
Bir emdirme teknesi sistemi (emprenye sistemi);
Şekil 2’deki gibi sistemde neler olduğuna dair
her şeyi tanımlayan 4 parametrenin gösterildiği
basit bir çizime indirgenebilir. Tekneye
giriş sıkması (Q1) ve emprenye ünitesinin yapısı
ile birlikte kumaşın özellikleri (tanımlanmış bir
hızda, sıcaklıkta ve reçetede), çalışılan kumaş
üzerindeki flote yer değişimini belirler.
Tekneden çıkış sıkması olan kimyasal sıkma
silindiri(Q2) ise kumaş üzerindeki flote miktarını
belirleyecektir. (Şekil 2)
İlgili parametrenin ölçülmesi (Bölüm 3) ve bu
makalede verilen formüllere uygulanması, bir
emprenye sisteminde fiziksel olarak neler olup
bittiğinin ayrıntılı bir görünümünü verecektir.
Burada kullanılan kısaltmaların çoğu şunlardır:
m in [kg/min] Dakikada Geçen Kumaş
Miktarı (Hız x Kilogram/Metre Tül)
t in [min] Zaman (dk)
R in [ml/kg] Reçete (H2O2)
Q1 in [l/kg] Emprenye Sistemine Girmeden
Önce Kumaş Üzerindeki Su Miktarı
Q2 in [l/kg] Emprenye Sisteminden Çıkan