1821 - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ, Στα βήματα του Αλέξανδρου Υψηλάντη
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>1821</strong>-HΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />
<strong>Στα</strong><strong>βήματα</strong><strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong><br />
Δήμητρα <strong>Στα</strong>σινοπούλου
<strong>1821</strong>-<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong><br />
ΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />
<strong>Στα</strong><strong>βήματα</strong><strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong><br />
Θα μπορούσα να θεωρήσω ως κάλεσμα της ιστορίας<br />
αυτό, που είναι αναμφίβολα, μιά από τις πιο<br />
συγκινητικές προκλήσεις τις οποίες έζησα ποτέ, λόγω<br />
<strong>του</strong> ιστορικού και συναισθηματικού φορτίου που<br />
φέρνει μαζί <strong>του</strong>..Είναι μια προσπάθεια καταγραφής<br />
μαρτυριών που μιλούν ακόμη και σήμερα, μετά από<br />
200 χρόνια, για ένα από τα πιο σημαντικά ιστορικά<br />
γεγονότα, της Ελληνικής Επανάστασης, την έναρξή<br />
της στη Μολδοβλαχία. Προσπάθειά μου ήταν να<br />
διασώσω την ατμόσφαιρα και ό,τι σώζεται σήμερα και<br />
να συνδεθούν οι τοποθεσίες και οι εικόνες <strong>του</strong>ς με τις<br />
πολύ ισχνές μνήμες εκείνης της εποχής, όπως<br />
αποτυπώνονται σε μερικές από τις φωτογραφίες μου,<br />
οι οποίες απεικονίζουν και μεταγενέστερα κοινά<br />
<strong>βήματα</strong> των δύο λαών. <strong>Η</strong> σφραγίδα <strong>του</strong> βυζαντινού<br />
πολιτισμού στη Βλαχία και τη Μολδαβία, βρίσκεται<br />
παντού: στην Εκκλησία, <strong>του</strong>ς κρατικούς θεσμούς, το<br />
δίκαιο, τον πολιτισμό. Οι Έλληνες και οι Ρουμάνοι<br />
βρίσκονταιμαζί(αλληλέγγυοι),πάνωαπόμιαχιλιετία.<br />
Στο τέλος της ενότητας με τη διαδρομή των<br />
επαναστατών, ακολουθεί ένα σύντομο αφιέρωμα στην<br />
ιστορίατωνΕλληνουρουμανικώνσχέσεων.<br />
H Ελληνική Επανάσταση <strong>του</strong> <strong>1821</strong>, είναι ένα<br />
γεγονός ιδιαίτερα σύνθετο, το οποίο κινητοποίησε<br />
πολλές και διαφορετικές δυνάμεις <strong>του</strong> νέου<br />
ελληνισμού, όπως τον εμπορικό κόσμο, <strong>του</strong>ς<br />
Έλληνες της Διασποράς, <strong>του</strong>ς λόγιους,πρίγκιπες<br />
φαναριώτες και αξιωματούχους της Εκκλησίας, <strong>του</strong>ς<br />
οπλαρχηγούς, και βεβαίως <strong>του</strong>ς Έλληνες, <strong>του</strong>ς<br />
Ρωμιούς, που έμεναν ή κατέβηκαν στην κυρίως<br />
Έλλάδα αυτούς που κατ εξοχήν πολέμησαν. Ο<br />
αγώνας στηρίχτηκε στον ανιδιοτελή<br />
πατριωτισμό <strong>του</strong> μεγάλου αριθμού των Ελλήνων,<br />
που σιωπηλά και αφοσιωμένα άντεξαν με πείσμα,<br />
αξιοπρέπεια και καρτερία τις σκληρές όψεις <strong>του</strong><br />
μακρόχρονου αυτού πολέμου. Με κόπο, δάκρυα,<br />
ιδρώτα, αίμα, αλλά πάντοτε με ελπίδα. <strong>Η</strong> Ελληνική<br />
Επανάσταση ξεκίνησε στις 22 Φεβρουαρίου στη<br />
Μολδαβία, με ένα στρατιωτικό σώμα 4.500 Ελλήνων,<br />
υπό την ηγεσία <strong>του</strong> Αλεξάνδρου <strong>Υψηλάντη</strong>. <strong>Η</strong>ταν<br />
γόνος μεγάλης φαναριώτικης οικογένειας από τον<br />
μικρασιατικό Πόντο, ιδεαλιστής, που σήκωσε σ<strong>του</strong>ς<br />
ώμους <strong>του</strong> από τον Απρίλιο <strong>του</strong> 1820 το βάρος <strong>του</strong><br />
σχεδιασμού και της έναρξης <strong>του</strong> αγώνα. Ο ίδιος και το<br />
επιτελείο <strong>του</strong> είχε εξαρχής σχεδιάσει το άνοιγμα <strong>του</strong><br />
μετώπου στην Πελοπόννησο, όπως και συνέβη<br />
πράγματι ένα μήνα αργότερα. Για λόγους που<br />
παραμένουν άγνωστοι, επέλεξε να ξεκινήσει από τις<br />
παραδουνάβιες <strong>Η</strong>γεμονίες, πέρασε τον Προύθο και<br />
έφθασε στο Ιάσι. Ίχνη από αυτό το δρομολόγιο που<br />
διήρκεσεαπότονΦεβρουάριοέωςτονΙούνιο<strong>του</strong><strong>1821</strong>,<br />
προσφέρουν τη ραχοκοκαλιά στη σειρά των<br />
φωτογραφιών-ήτανμιαπορείαελπιδοφόρα,δραματική<br />
και τελικά ηρωική κι αποκαρδιωτική συνάμα, η οποία<br />
όμως απέδωσε έμμεσα καρπούς κάπου αλλού,<br />
δημιούργησετηνελεύθερηΕλλάδα.<br />
Ζώντας μεταξύ Ελλάδας και Ρουμανίας τα τελευταία<br />
τριάντα χρόνια, που τη θεωρώ πια δεύτερη πατρίδα<br />
μου,δημιούργησαέναμεγάλοαρχείοφωτογραφιών,το<br />
οποίο συμπλήρωσαστατελευταίαταξίδιαμου,έχοντας<br />
ως γνώμονα την Επανάσταση <strong>του</strong> <strong>1821</strong>. Δεν είμαι<br />
ιστορικόςκαιδενκάνωιστορικήανασκόπησηεδώ,δεν<br />
θατολμούσα άλλωστε,παραθέτωαπλώςτησυγκίνησή<br />
μου, μέσα απο το φωτογραφικό υλικό. Τα κείμενα που<br />
ακολουθούν ενδεικτικά αντλήθηκαν απο τις ιστορικές<br />
πηγές που αναφέρω. Εξαιρετικοί ιστορικοί έχουν<br />
αναλύσει κάθε πτυχή αυτού <strong>του</strong> κομματιού της<br />
επανάστασης για όποιον θέλει να μελετήσει σε<br />
μεγαλύτεροβάθοςταγεγονότα.<br />
Όπως σοφά αναφέρει ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος<br />
«200 χρόνια μετά, εμείς οι σημερινοί Έλληνες τρέφουμε<br />
μιαβαθύτατασυγκινησιακήσχέσημετηνιστορίαμας,με<br />
έναν συναισθηματισμό να περιβάλει γεγονότα και<br />
πρόσωπα, ειδικά όταν έχουν έντονο το στοιχείο της<br />
θυσίας». <strong>Η</strong> μεγάλη συγκίνησή μου, λοιπόν, για την<br />
προσφοράτηςοικογένειας<strong>Υψηλάντη</strong>,<strong>του</strong>ςΙερολοχίτες,<br />
τονΟλύμπιο,τονΦαρμάκη,και<strong>του</strong>ςτόσουςανώνυμους<br />
ήρωες, που «συναντούσα» στα ταξίδια μου,<br />
αιτιολογείται.<br />
<strong>Η</strong> προσφορά της οικογένειας <strong>Υψηλάντη</strong> είναι τόσο<br />
μεγάλη, που ακόμη και σήμερα διερευνάται απο <strong>του</strong>ς<br />
ιστορικούς, ενώ και η διαδρομή της συνδέθηκε με τις<br />
τύχες <strong>του</strong> Ελληνισμού, όσο λίγες. <strong>Η</strong>γέτες αληθινοί, που<br />
θυσίασαν τίτλους ευγενείας, περιουσίες, την ελευθερία<br />
καιτηζωή<strong>του</strong>ςγιατηνπατρίδα.<strong>Η</strong>Ελισάβετ<strong>Υψηλάντη</strong>,<br />
μητέρα <strong>του</strong> <strong>Αλέξανδρου</strong>, ρωτήθηκε, όταν έδωσε και τα<br />
τελευταία της χρήματα για τον Αγώνα, «πώς θα ζούσε<br />
αυτή, μιαπριγκίπισσα, ωςφτωχή», απάντησεως<br />
εξής : «Περιμένετε να λυπηθώ τα κτήματα και τα<br />
ρούβλια, όταν έχω δώσει τέσσερα παιδιά για την<br />
πατρίδα;».<strong>Η</strong>Ελισάβετ<strong>Υψηλάντη</strong>έδωσετελικά,δηλαδή<br />
έθαψε,έξιαπόταεπτάπαιδιάτηςγιατηνπατρίδα.<br />
Στονδρόμοτηςαναζήτησηςγιαταμέλητηςοικογένειας<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>, είχα την τύχη να ανακαλύψω τρία<br />
αναπάντεχα τεκμήρια, άγνωστα σε πολλούς μέχρι<br />
σήμερα. Στο Ιάσιο, ένα εξαιρετικό πορτραίτο <strong>του</strong><br />
<strong>Αλέξανδρου</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> και μια χειρόγραφη απόδειξη<br />
της Φιλικής Εταιρείας από τον έρανο για την<br />
επανάσταση – μια απόδειξη για 1498 γρόσια από<br />
ΈλληνατηςΜολδαβίας,πουέδωσετον“οβολό”<strong>του</strong>για<br />
τον Αγώνα. Στο Βουκουρέστι στην οικογενειακή<br />
εκκλησία των <strong>Υψηλάντη</strong>δων, τη Μαρκούτσα, ο παπάς,<br />
ανασηκώνοντας το χαλί στο εσωτερικό της εκκλησίας<br />
μπροστάαπότοιερό,μουέδειξετοντάφο<strong>του</strong>αδελφού<br />
<strong>του</strong> <strong>Αλέξανδρου</strong>, Γεώργιου <strong>Υψηλάντη</strong>, ο οποίος πέθανε<br />
εκείτο1847.<br />
Θαπαρατηρήσετείσωςότιυπερτερούνοιφωτογραφίες<br />
των μονών, αλλά αυτό οφείλεται σε συγκεκριμένους<br />
λόγους.Γιατίείναιέναςπαλαιότατοςιστορικόςπλούτος<br />
για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον αυτού <strong>του</strong><br />
κόσμου που αγνοούμε, αλλά και μέρος της ιστορικής<br />
ταυτότητας της σημερινής Ρουμανίας. Γιατί υπήρξαν τα<br />
κατ’εξοχήνκαταλύματα<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,τωνυπασπιστών<br />
<strong>του</strong>, αλλά και όλων των αγωνιστών. Δεν ήταν μόνο<br />
χρήσιμες για τις διανυκτερεύσεις <strong>του</strong>ς όμως, εκεί είχαν<br />
και περισσότερη ασφάλεια. Όλες οι μονές ήταν καλά<br />
οχυρωμένες, για να έχουν αποτελεσματική άμυνα<br />
απέναντισεεπίδοξουςεισβολείς.<br />
Tο οδοιπορικό αυτό αποτελεί μια ελάχιστη απόδοση<br />
τιμής και αναγνώρισης, ένα δείγμα της ευγνωμοσύνης<br />
και οφειλής μας προς αυτούς που θυσιάστηκαν, για να<br />
είμαστε εμείς σήμερα Ελεύθεροι. Ας κρατήσουμε αυτό<br />
το θάρρος, την επιμονή, το συναίσθημα, τη<br />
γενναιοδωρία και τη δύναμη της ψυχής των Ελλήνων<br />
επαναστατών,πουηπίστηστηνυπέρβαση<strong>του</strong>αδύνα<strong>του</strong><br />
φλόγιζετιςψυχές<strong>του</strong>ς.<br />
Δήμητρα<strong>Στα</strong>σινοπούλου,<br />
Μάρτιος2021<br />
Οι στενοί φιλικοί δεσμοί που συνδέουν <strong>του</strong>ς δύο<br />
λαούς αναδεικνύονται ανάγλυφα μέσα απο το<br />
μήνυμα <strong>του</strong> Αντιπροέδρου της Ρουμανικής Ακαδημίας,κ.RăzvanTheodorescu,πουπαραθέτω.
HELLENOROMANICA<br />
Έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια απο τότε που οι<br />
Έλληνες και οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής<br />
μεταξύ Καρπαθίων και Δούναβη συνήψαν γόνιμες<br />
σχέσεις. Οι αρχαίες ελληνικές πόλεις κατά μήκος<br />
της αριστερής ακτής <strong>του</strong> Εύξεινου Πόν<strong>του</strong> –<br />
Ίστρια, Καλλάτης και Τόμις – εισήγαγαν σ<strong>του</strong>ς<br />
Γέτες πρότυπα αρχιτεκτονικής, πολυτελή<br />
κεραμική, θεατρικούς χώρους και πολιτικά<br />
μοντέλα.<br />
Με τον θρίαμβο <strong>του</strong> Χριστιανισμού πραγματοποίηθηκε<br />
στην ελληνική γλώσσα των<br />
Καππαδοκών Πατέρων η ιεραποστολική δραστηριότητατηςΑνατολικήςΕκκλησίαςστιςΔακορουμανόφωνες<br />
χώρες. <strong>Στα</strong> χρόνια της σύστασης<br />
των ρουμανικών μεσαιωνικών κρατών, οι<br />
απεσταλμένοι της Μεγάλης Εκκλησίας στην<br />
Βιτζίνα της Δοβρουτσάς, στο Curtea de Argeș και<br />
στη Suceava της Μολδοβλαχίας υπηρέτησαν τα<br />
ιερά καθήκοντά <strong>του</strong>ς στην ίδια την ελληνική<br />
γλώσσα. Επίσης, οι ιατροφιλόσοφοι Ιωάννης<br />
Καριοφύλλης, Ιωάννης Κομνηνός Μόλυβδος,<br />
Σεβάστιος Κυμινήτης, Ιάκωβος Πυλαρινός, οι<br />
οποίοιείχανσπουδάσειστηνΠάδοβα,δίδαξαντον<br />
Αριστοτέλη στα ελληνικά στον νεαρό<br />
Κωνσταντίνο Μπρινκοβεάνου, μελλοντικό<br />
ηγεμόνατηςΒλαχίας, στηΣχολή<strong>του</strong>ΑγίουΣάββα<br />
<strong>του</strong>Βουκουρεστίου.<br />
Εκκλησιαστικές εικονογραφίες και πλούσια<br />
διακοσμημένα χειρόγραφα έφταναν στις<br />
Παραδουνάβιες ηγεμονίες από τον ελληνόφωνο<br />
κόσμο<strong>του</strong>ΑγίουΌρους.Απότονίδιοελληνόφωνο<br />
πολιτισμικόχώρο ήρθε και εγκαταστάθηκε<br />
στη Βλαχία και ο Κωνσταντίνος, ο επικεφαλής της<br />
ομάδας ζωγράφων της Μονής Χουρέζι. Οι<br />
Καντακουζηνοί των Παραδουνάβιων ηγεμονιών,<br />
ιδρυτές <strong>του</strong> εν λόγω μοναστηριού, προέρχονταν<br />
από <strong>του</strong>ς κύκλους των ελλήνων αρχόντων της<br />
Πόλης, που αποτελούσαν παρακαταθήκη <strong>του</strong><br />
Βυζαντινούπολιτισμού.<br />
Κατά κάποιον τρόπο οι Φαναριώτες υπήρξαν<br />
φορείς <strong>του</strong> Νεωτερισμού. Σε αυτή την εποχή<br />
έλαψαν μερικοί Φαναριώτες ηγεμόνες, όπως οι<br />
Νικόλαος και Κωνσταντίνος Μαυροκορδάτος,<br />
απόγονοι Δραγουμάνου από την<br />
Κωνσταντινούπολη, ο οποίος είχε γράψει για<br />
πρώτη φορά στη Ευρώπη για τις επιστημονικές<br />
τεκμηριώσεις <strong>του</strong> Harvey περί της κυκλοφορίας<br />
<strong>του</strong>αίματος.<br />
Στηνίδιαεποχή,οΡήγαςΒελεστινλής,οήρωαςτης<br />
Ελληνικής Ελευθερίας, τα 200 χρόνια της οποίας<br />
γιορτάζουμε σήμερα, ζούσε και δημιουργούσε το<br />
επαναστατικό <strong>του</strong> έργο στα φιλόξενα εδάφη της<br />
Μολδοβλαχίας.<br />
Ο Δρόμος προς την Ελευθερία που μας δίδαξαν οι<br />
Έλληνεςπέρασεκαιμέσααπότηνχώραμαςεδώκαι<br />
200 χρόνια, πράγμα που αποδεικνύει με<br />
πειστικότηταημεγάληΕλληνίδαφίλημας,ηκυρία<br />
Δήμητρα<strong>Στα</strong>σινοπούλου.<br />
Acad.RăzvanTheodorescu<br />
ΑντιπρόεδροςτηςΡουμανικήςΑκαδημίας<br />
Βουκουρέστι,29Μαρτίου,2021
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong><br />
<strong>Η</strong> οικογένεια <strong>Υψηλάντη</strong> έχει ρίζες Βυζαντινές. Οι<br />
ίδιοι οι Υψηλάντες συνέδεαν την οικογένειά <strong>του</strong>ς με<br />
<strong>του</strong>ςΞιφιλίνους,μιαοικογένειαπουμετάτηνάλωση<br />
της Κωνσταντινούπολης <strong>του</strong>ς <strong>Στα</strong>υροφόρους το<br />
1204 κατέφυγαν στην αυλή των Κομνηνών στην<br />
Τραπεζούντα. Στον 18ο αιώνα έφτασαν στο πολύ<br />
υψηλό αξίωμα <strong>του</strong> μεγάλου διερμηνέα της Υψηλής<br />
Πύλης μία από τις πιο σημαντικές θέσεις της<br />
Οθωμανικής Διπλωματίας, αφού χειρίζονταν τις<br />
επαφέςμετιςάλλεςξένεςδυνάμεις.Αυτότοαξίωμα<br />
είχεοΙωάννης<strong>Υψηλάντη</strong>ς.<br />
Ο γιός <strong>του</strong> Αλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς, με μεγάλη<br />
παιδία, γνώριζε καλά την ελληνική, τη γαλλική, την<br />
περσική, την αραβική και την ιταλική και ήταν<br />
θαυμαστής <strong>του</strong> Διαφωτισμού. Μετά από μια<br />
σύντομη θητεία ως μέγας διερμηνέας, ορίστηκε<br />
ηγεμόνας της Βλαχίας, ενώ πήρε μέρος και στις<br />
διαπραγματεύσεις Ρωσίας και Τουρκίας που<br />
οδήγησαν στη συνθήκη <strong>του</strong> Κιουτσούκ Καϊναρτζή.<br />
Οι γιοι <strong>του</strong> Κωνσταντίνος και Δημήτριος σχεδίαζαν<br />
να επαναστατήσουν ελπίζοντας ότι θα έχουν την<br />
υποστήριξη της Ρωσίας. Το σχέδιο αποκαλύφθηκε,<br />
αυτοί δραπέτευσαν και ο πατέρας <strong>του</strong>ς θα<br />
παραιτηθεί.<br />
Όμως και ο ίδιος ήταν υποστηρικτής της ελληνικής<br />
ανεξαρτησίας και είχε στείλει υπόμνημα για την<br />
ανεξαρτησία της Ελλάδας στην Αυτοκράτειρα της<br />
Ρωσίας Αικατερίνη Β΄ και στον Αυτοκράτορα της<br />
ΑυστρίαςΙωσήφΒ΄,ότανπληροφορήθηκετασχέδιά<br />
<strong>του</strong>ς για διαμελισμό της Οθωμανικής<br />
Αυτοκρατορίας. Το υπόμνημα θα διαρρεύσει και θα<br />
αναγκαστεί και αυτός να καταφύγει στη Μοραβία,<br />
όμως οι Τούρκοι θα τον συγχωρέσουν και το 1796<br />
διορίστηκεγιαδεύτερηφοράηγεμόναςτηςΒλαχίας.<br />
Ως ηγεμόνας και στις δύο θητείες <strong>του</strong> άφησε<br />
εντυπώσεις εξαιρετικές και συνδέθηκε με την<br />
αναγέννηση των γραμμάτων. Μετά από δύο χρόνια<br />
παραιτήθηκεκαιιδιώτευσεστηνΠόλη.Στηδιάρκεια<br />
<strong>του</strong> Ρωσο<strong>του</strong>ρκικού πόλεμου θα συλληφθεί και θα<br />
φυλακιστεί. Οι Τούρκοι θα κατηγορήσουν τον γιο<br />
<strong>του</strong> Κωνσταντίνο, που τον είχε διαδεχτεί στην<br />
ηγεμονία της Βλαχίας για αντάρτη και για<br />
αντεκδίκηση θα τον βασανίσουν και τον<br />
θανατώσουν.<br />
Ο Κωνσταντίνος <strong>Υψηλάντη</strong>ς, ήταν ο γιός <strong>του</strong><br />
<strong>Αλέξανδρου</strong>. Γεννήθηκε στην Πόλη το 1760 και<br />
πέθανετο1816στοΚίεβο.Θεωρήθηκε«από<strong>του</strong>ςπιο<br />
πεπαιδευμένους <strong>του</strong> Φαναρίου». Ο νεαρός<br />
Κωνσταντίνος <strong>Υψηλάντη</strong>ς ήρθε σε επαφή με τις<br />
εθνικοαπελευθερωτικές ιδέες που τότε<br />
αναπτύσσονταν στα Βαλκάνια. Άλλωστε, ο Ρήγας<br />
Φεραίος όταν έφτασε στην Κωνσταντινούπολη το<br />
1782 προσελήφθη ως «γραμματικός», δηλαδή<br />
ιδιαίτερος γραμματέας, <strong>του</strong> <strong>Αλέξανδρου</strong> <strong>Υψηλάντη</strong><br />
και θεωρείται δεδομένο ότι ο Κωνσταντίνος<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>ς είχε γνώση των ιδεών <strong>του</strong> της μεγάλης<br />
αυτής μορφής. Όπως ο πατέρας <strong>του</strong> και ο παππούς<br />
<strong>του</strong>, διετέλεσε Μεγάλος Δραγουμάνος, κατά την<br />
περίοδο 1796-1799, έχοντας βαθιά γνώση των<br />
ευρωπαϊκών πολιτικών πραγμάτων σε μια περίοδο<br />
ανακατατάξεων, μετά τη Γαλλική Επανάσταση και<br />
λίγο πριν <strong>του</strong>ς Ναπολεόντειους Πολέμους. Στη<br />
διάρκειατηςθητείας<strong>του</strong>καιχάρηστιςκαλέςσχέσεις<br />
<strong>του</strong> με <strong>του</strong>ς Ρώσους διπλωμάτες θα παίξει και<br />
σημαντικόρόλογιαναιδρυθείηΙόνιοςΠολιτεία.Το<br />
1799 θα βρεθεί ηγεμόνας της Μολδαβίας.Το 1802<br />
ηγεμόνας της Βλαχίας. Θα προσπαθήσει να κινηθεί<br />
μέσα στις αντιθέσεις των μεγάλων δυνάμεων,<br />
έχοντας πάντα μια ιδιαίτερη σχέση με τη Ρωσία.<br />
Άλλωστε, είναι και μια εποχή που αρκετοί στον<br />
ελλαδικό χώρο πιστεύουν ότι η Ρωσία θα μπορούσε<br />
να εγγυηθεί τη δημιουργία ανεξάρτη<strong>του</strong> ελληνικού<br />
κρά<strong>του</strong>ς.<br />
Παραμονές<strong>του</strong>Ρωσο<strong>του</strong>ρκικούπολέμουκαιύστερα<br />
από παρέμβαση της γαλλικής διπλωματίας ο<br />
Σουλτάνος αποφάσισε την αλλαγή των ηγεμόνων<br />
στα ρουμανικά πριγκιπάτα. Τότε ο Κωνσταντίνος<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>ς αποφάσισε να καταφύγει στη Ρωσία και<br />
βρέθηκε στο Κίεβο, που τότε ήταν τμήμα της<br />
τσαρικήςαυτοκρατορίας.<br />
Στη διάρκεια <strong>του</strong> Ρωσο<strong>του</strong>ρκικού πολέμου ο<br />
Κωνσταντίνος <strong>Υψηλάντη</strong>ς θα επιστρέψει ως<br />
ηγεμόνας της Μολδαβίας και της Βλαχίας με την<br />
υποστήριξη των Ρώσων. Όμως, το Φεβρουάριο <strong>του</strong><br />
1808 καθαιρείται από το θρόνο των πριγκιπάτων,<br />
καθώς ο Τσάρος θα προτιμήσει άλλες μορφές<br />
ελέγχου των περιοχών αυτών. Τα υπόλοιπα χρόνια<br />
της ζωής <strong>του</strong> ο Κωνσταντίνος <strong>Υψηλάντη</strong>ς θα τα<br />
περάσειστηΡωσία Τονπατριωτισμόθατονπεράσει<br />
και στα παιδιά <strong>του</strong> και δύο γιοι <strong>του</strong> θα παίξουν<br />
πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική Επανάσταση,<br />
οΑλέξανδροςκαιοΔημήτριος.Μάλιστατονπρώτο<br />
θα γράψει με σχεδόν προφητικό τόνο το 1816: «Υιέ<br />
μου, μην λησμονήσεις ποτέ, ότι οι Έλληνες μόνο εις<br />
<strong>του</strong>ς εαυτούς των πρέπει να στηρίζωνται, όπως<br />
γίνωσιελεύθεροι».<br />
ΟΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>Σ(1792-1828)<br />
Γόνος της μεγάλης βυζαντινής οικογένειας από τον<br />
μικρασιατικό Πόντο, ιδεαλιστής που σήκωσε σ<strong>του</strong>ς<br />
ώμους<strong>του</strong>τοβάρος<strong>του</strong>σχεδιασμούκαιτηςέναρξης<br />
<strong>του</strong> αγώνος. O Αλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς γεννήθηκε<br />
στην Κωνσταντινούπολη το 1792 και πέθανε στην<br />
Βιέννη το 1828. Ήταν γιος <strong>του</strong> ηγεμόνα της<br />
Μολδοβλαχίας,Κωνσταντίνου<strong>Υψηλάντη</strong>.Ανήκεστο<br />
σώμα των εφίππων σωματοφυλάκων <strong>του</strong> Τσάρου και<br />
διακρίθηκε σ<strong>του</strong>ς πολέμους κατά <strong>του</strong> Ναπολέοντα.<br />
Το 1813 σε ηλικία 21 έ<strong>του</strong>ς, με το βαθμό <strong>του</strong><br />
συνταγματάρχηπολεμάστημάχητηςΔρέσδης,όπου<br />
χάνει το δεξί <strong>του</strong> χέρι.Το 1820, σε ηλικία 28 ετών,<br />
αναλαμβάνει την αρχηγία της Φιλικής εταιρίας, και<br />
ονομάζεται «Επίτροπος», που κατά την βυζαντινή<br />
εθιμοτυπία σήμαινε αντιβασιλέας, νόμιμος διάδοχος<br />
<strong>του</strong> θρόνου της Αυτοκρατορίας της Ρωμανίας, και<br />
πολιτικός αρχηγός της Επαναστάσεως. Την ίδια<br />
χρονιά τα μέλη της Φιλικής Εταιρίας τον<br />
αναγνωρίζουν ως “Γενικόν Έφορον της Ελληνικής<br />
Εταιρίας.<br />
Ο Αλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς εκδίδει αμέσως την<br />
προκήρυξη ανεξαρτησίας: «Μάχου υπέρ πίστεως και<br />
πατρίδος». Παραιτείται από τον τσαρικό Στρατό,<br />
περνάει τον ποταμό Προύθο το Φεβρουάριο <strong>του</strong><br />
<strong>1821</strong> και υψώνει τη σημαία της Επαναστάσεως στο<br />
Ιάσιο της Μολδοβλαχίας. Στο ναό των Τριών<br />
Ιεραρχών ο Μητροπολίτης Βενιαμίν ευλογεί τη<br />
επαναστατική σημαία με έμβλημα τον <strong>Στα</strong>υρό, και<br />
κατά το βυζαντινό τυπικό, παραδίδει το ξίφος στον<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>. Αμέσως διενεργείται έρανος για τη<br />
συλλογή ενός εκατομμυρίου γροσίων και<br />
υπογράφεται σε κτίριο στο Κισινάου της<br />
Μολδαβίας η Διακήρυξη προς το Έθνος και η<br />
πρόσκληση εθελοντών. Απ’όλη την Ευρώπη<br />
καταφθάνουν στη Μολδαβία και συγκροτείται<br />
αμέσως ο Ιερός Λόχος, αποτελούμενος από 500<br />
σπουδαστές.<strong>Η</strong>ορκωμοσίατωνιερολοχιτώνέγινεμε<br />
τιςφράσεις:
“Ορκίζομαι να χύσω και αυτήν την υστέραν<br />
ρανίδα <strong>του</strong> αίματός μου υπέρ της θρησκείας και<br />
της πατρίδος μου. Να φονεύσω και αυτόν τον<br />
ίδιον τον αδελφόν αν τον εύρω προδότην της<br />
πατρίδος… Να μην παραιτήσω τα όπλα προτού<br />
να ίδω ελευθέραν την πατρίδα μου και<br />
εξολοθρευμένους<strong>του</strong>ςεχθρούςτης…”.<br />
Ο Ιερός λόχος <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> καταστράφηκε στη<br />
μάχη<strong>του</strong>ΔραγατσανίουτονΙούνιο<strong>του</strong><strong>1821</strong>.Οίδιος<br />
(μεταδύοαδέλφια<strong>του</strong>ΓεώργιοκαιΝικόλαο,αρχηγό<br />
<strong>του</strong> Ιερού Λόχου) υποχώρησε προς τα αυστριακά<br />
σύνορα και οι αυστριακοί για να τον παγιδεύσουν,<br />
τον εφοδίασαν με πλαστό διαβατήριο για να φύγει<br />
με το ψευδώνυμο Παλαιογενείδης. Τον συνέλαβαν,<br />
τονέκλεισανσταανθυγιεινάκελιά<strong>του</strong>μεσαιωνικού<br />
φρουρίου <strong>του</strong> Μουγκάτς στο οποίο υπέστη τα<br />
πάνδεινα. Αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση <strong>του</strong><br />
Τσάρου όμως η υγεία ήταν πολύ κλονισμένη. Δύο<br />
μήνες μετά πεθαίνει στην Βιέννη σε ηλικία 36 ετών<br />
σε συνθήκες ακραίας φτώχειας στις 31 Ιανουαρίου<br />
1828.<br />
Ο αδελφός <strong>του</strong> Δημήτριος <strong>Υψηλάντη</strong>ς ξεκίνησε<br />
επίσης από το ρωσικό στρατό. Στις αρχές Μαρτίου<br />
<strong>του</strong> <strong>1821</strong> ήρθε στην Ελλάδα ως εκπρόσωπος <strong>του</strong><br />
αδελφού <strong>του</strong> ύστερα από αίτημα των Φιλικών της<br />
Πελοποννήσου και ιδίως <strong>του</strong> Παπαφλέσσα. Θα έχει<br />
πολύ σημαντικό ρόλο στην επανάσταση και θα<br />
πρωταγωνιστήσει σε μεγάλες μάχες. Στη Μάχη της<br />
Πέτρας, το Σεπτέμβριο <strong>του</strong> 1829, θα ηγηθεί των<br />
ελληνικών δυνάμεων που θα συντρίψουν τις<br />
οθωμανικές. Θα έχει έτσι την ιστορική τιμή να<br />
ολοκληρώσει νικηφόρα τον πόλεμο που είχε<br />
ξεκινήσει οκτώ χρόνια πριν ο αδελφός <strong>του</strong>. Θα<br />
πεθάνει το 1832 στο Ναύπλιο, έχοντας κατακτήσει<br />
στηνιστορικήμνήμητηθέσηενόςαγνούκαιηρωικού<br />
αγωνιστήτηςελευθερίας.<br />
<strong>Η</strong>ΚΑΡΔΙΑΤΟΥ<br />
<strong>Η</strong> τελευταία επιθυμία <strong>του</strong> <strong>Αλέξανδρου</strong> <strong>Υψηλάντη</strong>,<br />
ήτανηκαρδιά<strong>του</strong>νααποσπαστείαπότοσώμακαινα<br />
σταλεί στην Ελλάδα. <strong>Η</strong> επιθυμία <strong>του</strong><br />
πραγματοποιήθηκε από τον Γεώργιο Λασσάνη, ο<br />
οποίος την έκρυψε στον Άγιο Γεώργιο Βιέννης<br />
αρχικά.<br />
Το 1843 ο αδελφός <strong>του</strong> Γεώργιος την έστειλε στη<br />
Μητρόπολη της Αθήνας. Ο Γεώργιος απεβίωσε το<br />
1847καιησύζυγός<strong>του</strong>ΜαρίαΜουρούζημετέφερετο<br />
1859 τις καρδιές των δύο αδελφών στον Ναό των<br />
Παμμεγίστων Ταξιαρχών <strong>του</strong> Αμαλίειου<br />
Ορφανοτροφείου (Στησιχόρου 6 & Λυκείου) στην<br />
Αθήνα.Βρίσκονταισεεσοχή<strong>του</strong>νότιουτοίχουμετην<br />
επιγραφή«ΚαρδίαιΑλ.καιΓ.Υψηλάν<strong>του</strong>».<br />
Tηνπροσφοράτης οικογένειας<strong>Υψηλάντη</strong><br />
συνόψισεοΜακρυγιάννηςσεμερικέςλέξεις.<br />
«Έπαθεγιατηνλευτεριάνκαιθυσιάστηαυτότοσπίτι<br />
όλωςδιόλου»<br />
ttps://www.ypsilantio.gr/content/istorika-stoixeia/istoriko-kaigewgrafiko-periballon/xartes/57-xarths-epixeirhsewn-toyaleksandroy-ypshlanth<br />
https://www.newsbreak.gr/apopseis/183206/i-elliniki-epanastasixekinise-ton-fevroyario-toy-<strong>1821</strong>/
ΘΕΟΦΙΛΟΣ,Οζωγράφοςτηςεπανάστασης<br />
Δύοέργα<strong>του</strong>γιατον<strong>Υψηλάντη</strong>,εμπνευσμένααπο<br />
τογνωστό πίνακα <strong>του</strong>PetervonHess<br />
“ΕιςτηνΡωμανίανοΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ς<br />
αναδέχεταιτηναρχιστρατηγίαν<strong>του</strong>υπέρ<br />
ελευθερίαςαγώνος.ΕλευθερίαήΘάνατος”<br />
Αριστερά ΤοιχογραφίαστοσπίτιΚοντού,<br />
στηνΑνακασιάΠηλίου(1912)<br />
ΔεξιάΓιατησυλλογή<strong>του</strong>Teriant(1932)
<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong>ΣΤΙΣ<br />
ΡΟΥΜΑΝΙΚΕΣΧΩΡΕΣ<br />
ΣύντομοΧρονολόγιο<br />
16 Φεβρουαρίου <strong>1821</strong>- Στο Κισινάου, ο Αλέξανδρος<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>ς αποφασίζει την έναρξη της<br />
Επανάστασης. Εδώ συντάσσει τις προκηρύξεις και<br />
κάνειτιςτελευταίεςπροετοιμασίες.<br />
22 Φεβρουαρίου- Ο Αλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς<br />
διαβαίνει, κατά τις 16 η ώρα, τον ποταμό Προύθο.<br />
Φοράει στολή Ρώσου στρατηγού. Τον υποδέχεται η<br />
ηγεμονική φρουρά (200 ιππείς) που τον συνοδεύει<br />
στο Ιάσιο, όπου φθάνει κατά τις 20 το βράδυ.<br />
ΕγκαθίσταταιστηΜονήΓαλατά.<br />
Μια μέρα πριν, την 21 Φεβρουαρίου, έγινε στο<br />
Γαλάτσι η πρώτη στρατιωτική σύγκρουση Ελλήνων<br />
και Τούρκων. Ο Βασίλης Καραβίας, ο οπλαρχηγός<br />
της ομάδας 150 Ελλήνων, ζήτησε απο τον Τούρκο<br />
αξιωματούχο να εγκαταλείψει την πόλη. Πέθαναν<br />
στη σύγκρουση 15 ˊΕλληνες, τα πρώτα θύματα <strong>του</strong><br />
Αγώνα.ΕίναιηπρώτημάχητηςΕπανάστασης.<br />
23 Φεβρουαρίου - Πρόκηρυξη <strong>του</strong> Αλ.<strong>Υψηλάντη</strong><br />
«προςτοέθνοςτηςΜολδαβίας».<br />
24 Φεβρουαρίου – Ο Αλ. <strong>Υψηλάντη</strong>ς εκδίδει την<br />
περίφημηπροκήρυξη<strong>του</strong>«ΜάχουυπέρΠίστεωςκαι<br />
Πατρίδος». Το κείμενό της ετοιμάστηκε στο<br />
ΚισινάουκαιηεκτύπωσηέγινεστοΙάσιο.<strong>Η</strong>έκδοσή<br />
της αποτελεί την επίσημη κήρυξη της<br />
Επανάστασης.Παράλληλα απασχολείται με την<br />
οργάνωσητωνπρώτωνταγμάτων<strong>του</strong>στρατού.Στην<br />
ηγεμονική φρουρά προστέθηκαν περίπου 2000<br />
εθελοντές.<br />
26Φεβρουαρίου- ΣτηΜονήΤριώνΙεραρχών, στο<br />
Ιάσιο,έγινεοπανηγυρικόςκαθαγιασμόςτηςσημαίας<br />
της Επανάστασης από τον μητροπολίτη Βενιαμίν<br />
Κωστάκη. ˊΟλοι ορκίστηκαν για την ελευθερία της<br />
πατρίδας.<br />
1 Μαρτίου - Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς φεύγει από το Ιάσιο με<br />
στρατό2000ανδρών. ΤοβράδυσταθμεύειστοTârgu<br />
Frumos, μετά στο Roman και στο Focșani, στα<br />
σύνορα Μολδαβίας και Βλαχίας. Στο Focșani μένει<br />
4 μέρες που είναι αποφασιστικές για την οργάνωση<br />
<strong>του</strong> στρατού. Από <strong>του</strong>ς σπουδαστές των ελληνικών<br />
σχολείων και από άλλους εθελοντές συγκροτεί το<br />
ειδικότάγμαπεζικού,πουτοονόμασε«ΙερόΛόχο».<br />
Πρώτος διοικητής <strong>του</strong> τάγματος ήταν ο Γεώργιος<br />
Καντακουζηνός.Απόδωο<strong>Υψηλάντη</strong>ςαλληλογραφεί<br />
μετονΤούδορΒλαδιμιρέσκου.<br />
13Μαρτίου- ΑπότοΦωξάνιο<strong>Υψηλάντη</strong>ςεκδίδει<br />
προκήρυξη προς <strong>του</strong>ς κατοίκους («προς <strong>του</strong>ς<br />
Δάκας») της Βλαχίας να εξεγερθούν και να<br />
επιδιώξουντηναπελευθέρωσητηςπατρίδας<strong>του</strong>ς.<br />
13-14-15 Μαρτίου - ˊΑρχοντες και κάτοικοι<br />
εγκαταλείπουν το Βουκουρέστι, όταν έμαθαν ότι ο<br />
Βλαντιμιρέσκου βαδίζει προς το Βουκουρέστι και ο<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>ςξεκίνησεαπότοΦωξάνι.<br />
18 Μαρτίου - Ο Vladimirescu μπαίνει στο<br />
Βουκουρέστι. Την ίδια μέρα, ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς εκδίδει<br />
νέα προκήρυξη προς <strong>του</strong>ς «Ευγενείς κατοίκους <strong>του</strong><br />
Βουκουρεστίου», καλώντας <strong>του</strong>ς να επιστρέψουν<br />
στασπίτια<strong>του</strong>ς.<br />
19Μαρτίου- <strong>Στα</strong>θμεύειστο Πλοέστι,όπουμένει4<br />
μέρες,γιατηναναδιοργάνωση<strong>του</strong>στρατού.<br />
23 Μαρτίου - Ο «αφορισμός» των Φιλικών από τον<br />
ΠατριάρχηΓρηγόριοΕ.<br />
25 Μαρτίου - Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς έφτασε στο<br />
Βουκουρέστι και εγκαταστάθηκε στην Κολεντίνα<br />
(Παλάτι Γκίκα Τέι). Τα τμήματα <strong>του</strong> στρατού<br />
κατανεμήθηκαν στα μοναστήρια και στα χωριά της<br />
περιοχής,ενώοΓεωργάκηςΟλύμπιοςκαιοΙωάννης<br />
Φαρμάκηςμπήκανμετατάγματά<strong>του</strong>ςστηνπόλη.<br />
-26 Μαρτίου - Ο μητροπολίτης, ο επίσκοπος και<br />
άρχοντεςήρθανσεπρουπάντηση<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>.<br />
27 Μαρτίου - Στο Βουκουρέστι γίνεται η<br />
πανηγυρική εορτή υψώσεως της σημαίας της<br />
Επανάστασης, αλλά χωρίς την επισημότητα και τον<br />
ενθουσιασμό <strong>του</strong> Ιασίου. <strong>Η</strong> ύψωση έγινε στην<br />
κατοικία <strong>του</strong> Ιωάννη Φαρμάκη από τον ˊΕλληνα<br />
αρχιμανδρίτηΠαπαβασιλείου.Μετάέγινεπαρέλαση<br />
σ<strong>του</strong>ςδρόμουςμεταπατριωτικάάσματα<strong>του</strong>Ρήγα.<br />
- Συνάντηση <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> με τον Βλαντιμιρέσκου<br />
(ηημερομηνίαδενείναιγνωστή)στηνColentina.<br />
1 Απριλίου - Στο Βουκουρέστι φθάνουν τα<br />
δυσάρεστα νέα για τον αφορισμό των Φιλικών<br />
καθώς και για την έλλειψη υποστήριξης από την<br />
Ρωσία. Αταξίες και λεηλασίες από <strong>του</strong>ς στρατιώτες<br />
<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>στοΒουκουρέστι.<br />
Γιανααποφύγειτηνευθύνηγιατηνφθοράτηςπόλης<br />
ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς εγκαταλείπει το Βουκουρέστι και<br />
μετακινήθηκε με όλο τον στρατό προς την πόλη<br />
Tιργκόβιστε. Ο στρατός <strong>του</strong> ήταν ανεπτυγμένος<br />
στηνευρύτερηορεινήπεριοχήαπότοΠλοέστιμέχρι<br />
το Πιτέστι.<br />
Υπό τον έλεγχό <strong>του</strong> βρίσκονται όλα τα θέματα της<br />
γύρω της περιοχής. ˊΕτσι εξασφαλίζεται η<br />
συντήρηση <strong>του</strong> στρατού. Ο Ιερός Λόχος μετράει<br />
τώρα 450 άνδρες και ο στρατός 6500. Από αυτούς<br />
μόνον2000ήταν ˊΕλληνες.<br />
9 Απριλίου - Γίνεται στο Τιργκόβιστε η σύσταση<br />
απότον<strong>Υψηλάντη</strong>ενόςΣυμβουλίουμετηνονομασία<br />
«Γενικόν Βουλευτήριον». Με διοικητικές,<br />
οικονομικέςκαιάλλεςαρμοδιότητες. Πρόεδρος<strong>του</strong><br />
είναιοΓεώργιος<strong>Υψηλάντη</strong>ς.<br />
10 Απριλίου - Φθάνουν τα πρώτα νέα για την<br />
έναρξητηςΕπανάστασηςστηνΕλλάδα.<br />
Απρίλης - Ο Μιχαήλ Σούτσος οργανώνει νέο<br />
στρατιωτικό τάγμα στη Βεσσαραβία. Συγκρούσεις<br />
Ελλήνων, (με οπλαρχηγό τον Αθανάσιο<br />
Καρπενησιώτη),καιΤούρκωνγίνονταιστοΓαλάτσι<br />
και στις περιοχές γύρω <strong>του</strong>, στο ποταμό Σερέτη.<br />
ΣκληρήμάχηγίνεταικαιστονποταμόΠρούθο.<br />
-ΣτηπεριοχήτηςπόληςΤιργκόβιστεγίνονταιαταξίες<br />
καιλεηλασίεςαπότονστρατό<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>.<br />
-Και στο Βουκουρέστι, στρατιώτες («πανδούροι»)<br />
εγκαταλείπουν τον στρατό <strong>του</strong> Βλαντιμιρέσκου<br />
ˊΕλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ <strong>του</strong><br />
Βλαντιμιρέσκου. και <strong>του</strong> Σάββα, εκπρόσωπου <strong>του</strong><br />
<strong>Υψηλάντη</strong>.<br />
15 Μαίου - Ο Βλαντιμιρέσκου αναχωρεί από το<br />
Βουκουρέστι προς το Πιτέστι με πρόθεση να φθάσει<br />
στην Ολτενία. Ο Σάββας, με 1000 ιππείς και άλλα<br />
μικρά τάγματα κατευθύνεται προς το Τιργκόβιστε.<br />
Διαφωνίες μεταξύ <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> και Σάββα όσον<br />
αφοράτηνστρατηγικήτωνεπομένωνβημάτων.<br />
16 Μαίου - <strong>Η</strong> είσοδος των Τούρκων στο<br />
Βουκουρέστι.
- Λόγω των «διακυμάνσεων της συμπεριφοράς» <strong>του</strong><br />
Βλαντιμιρέσκου ο Γιωργάκης Ολύμπιος, αν και<br />
υπέγραψε με αυτόν συμφωνία να ενεργήσουν από<br />
κοινού, τον συλλαμβάνει στο Γκολέστι, τον φέρνει<br />
στοΤιργκόβιστε,όπουκατεδικάσθηειςθάνατοναπο<br />
το πολεμικόσυμβούλιο.<br />
Κατά την νύχτα της 22ας προς την 23 Μαίου ο<br />
Βλαντιμιρέσκου θανατώθηκε, «όπως υπαγορεύσαν<br />
οισκληρέςσυνθήκες<strong>του</strong>πολέμου».<br />
20 Μαίου - Από το Τιργκόβιστε, απελπισμένη<br />
έκκληση των Φιλικών (χωρίς την υπογραφή <strong>του</strong><br />
<strong>Υψηλάντη</strong>) προς τον αυτοκράτορα της Ρωσίας. Ο<br />
στρατός <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> ενισχύθηκε με σημαντικό<br />
αριθμόστρατιωτώνκαιμετακανόνιακαιεφόδια<strong>του</strong><br />
στρατεύματος<strong>του</strong>Βλαντιμιρέσκου.<br />
- Οι Τούρκοι προχωρούν προς το Τιργκόβιστε. Ο<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>ς με τον στρατό <strong>του</strong> εγκαταλείπουν την<br />
πόλη και προχωρούν προς τον Câmpulung.<br />
Διαφωνίες και προδοσίες εκ μέρους μερικών<br />
οπλαρχηγών (η περίπτωση <strong>του</strong> Σάββα) <strong>του</strong><br />
<strong>Υψηλάντη</strong>. <strong>Η</strong> συγκέντρωση των ταγμάτων στο<br />
Πιτέστι.<br />
-Από το Πιτέστι ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς προχωρά προς την<br />
πόλη Ρούμνικου Βούλτσεα. Ο στρατός <strong>του</strong><br />
<strong>Υψηλάντη</strong> αριθμεί 5000 πεζούς, 2500 ιππείς, 4<br />
κανόνια. Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς αποφασίζει ώστε η μάχη να<br />
γίνειστοΔραγατσάνι,σε πεδιάδα.<br />
3Ιουνίου- Ενατμήμα<strong>του</strong>στρατού,μεεπικεφαλής<br />
<strong>του</strong>ς Γεωργάκη Ολύμπιο, Νικόλαο <strong>Υψηλάντη</strong> και<br />
ΒασίλειοΚαραβίαξεκινούνπροςτοΔραγατσάνι,το<br />
υπόλοιπο μέρος, με επικεφαλής τον Αλέξανδρο<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>,ξεκινάτην5Ιουνίου.<br />
7 Ιουνίου, ημέρα Τρίτη - <strong>Η</strong> εντολή ήταν να μην<br />
δοθεί μάχη την 7 Ιουνίου, αλλά ο Καραβίας<br />
ενήργησεολωσδιόλουαντίθετακαιπροςτηδιαταγή<br />
<strong>του</strong> Αρχιστρατηγού και προς όλες τις παραινέσεις.<br />
Συγκρούσεις με <strong>του</strong>ς Τούρκους. Ο Ιερός Λόχος στην<br />
πρώτη γραμμή της μάχης. Ο ηρωισμός <strong>του</strong> έγινε<br />
ιστορικός (Κάλβος – «τάγμα εκλεκτών ηρώων,<br />
καύχημανέον»).200απότα373μέληέχασαντηζωή<br />
<strong>του</strong>ς.<strong>Η</strong>ήτταματαίωσετηνεφαρμογή<strong>του</strong>πολεμικού<br />
σχεδίου<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>.<br />
Στη μάχη αυτή βοήθησε πολύ ο Ρουμάνος<br />
οπλαρχηγός Χόρκα με <strong>του</strong>ς Πανδούρους. Ο ίδιος<br />
βοήθησε και τον <strong>Υψηλάντη</strong> στη Μονή Κόζια, όπου<br />
στρατοπέδευσεστις9Ιουνίου.<br />
Μάχη στη Κόζια. Ο Υψηλαντής υποχωρεί. Το<br />
μεγαλύτερο μέρος <strong>του</strong> στρατού <strong>του</strong> διαλύθηκε. <strong>Η</strong><br />
ζωή<strong>του</strong>κινδυνεύει.<br />
15 Ιουνίου - Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς περνάει τα αυστριακά<br />
σύνορα στο Καινένι στον Κόκκινο Πύργο. . Τον<br />
συνόδευαν υπόλοιπα <strong>του</strong> στρατού και <strong>του</strong> Ιερού<br />
Λόχου.<br />
-ΣτηΒλαχίαοιμάχεςτωνΤούρκωνμε<strong>του</strong>ς ˊΕλληνες<br />
ήΡουμάνουςσυνεχίζουν.Μάχεςστιςμονές. Σλάτινα<br />
καιΤισμάνα.<br />
-Στη Μολδαβία οι δυνάμεις των Ελλήνων<br />
οχυρώνονταιστοΣκουλένι.<br />
17 Ιουνίου - <strong>Η</strong> μάχη στο Σκουλένι. Χάνουν τη ζωή<br />
300Ελληνες,1600Τούρκοι.Νέασελίδαανδρείας.<br />
Τέλος Ιουλίου - Μάχες στα βουνά της Μολδαβίας,<br />
όπου έφθασαν τα τάγματα <strong>του</strong> Ολυμπίου και <strong>του</strong><br />
Φαρμάκη.<br />
Τέλος Αυγούσ<strong>του</strong> - Ο Ολύμπιος αποφασίζει να<br />
κατέβουν στον κάμπο. Πολλοί αγωνιστές τον<br />
εγκαταλείπουν. Οι δύο οπλαρχηγοί μένουν με<br />
περίπου 350 άνδρες, στη Μονή Νεάμτς, ύστερα στη<br />
Μονή Σέκκου.<br />
8-9Σεπτεμβρίου-<strong>Η</strong>πολιορκία της Μονής Σέκκου<br />
από τις <strong>του</strong>ρκικές δυνάμεις που έφθασαν από το<br />
Ιάσιο. Ο Ολύμπιος, μαζί με μερικούς συντρόφους<br />
που έμειναν κοντά <strong>του</strong>, πυροβόλησε βαρέλι<br />
πυρίτιδας και ανατινάχθηκαν στον αέρα. Ο<br />
Φαρμάκης άντεξε να πολεμήσει ακόμα 14 μέρες. <strong>Η</strong><br />
τελευταία σελίδα της Ελληνικής Επανάστασης στη<br />
ρουμανικήγη.<br />
Π<strong>Η</strong>Γ<strong>Η</strong><br />
Ιστορία <strong>του</strong> ελληνικού έθνους, τόμος ΙΒ, (Ελληνική<br />
Επανάσταση), Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1980, και<br />
διάφορεςρουμανικέςπηγές
<strong>1821</strong>-<strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />
ΧΑΡΤ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong>ΣΕΠΟΧ<strong>Η</strong>Σ,<br />
ΠΟΡΕΙΑΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ<br />
ΣτοΓαλάτσιενώνονταιτα3ποτάμια<br />
ΟΠρούθος,οΔούναβηςκαιοΣερέτης
ΟδρόμοςπροςτοΙάσιο
<strong>Η</strong>εύφορηπεριάδα<strong>του</strong>Ιασίου
ΙΑΣΙΟ<br />
“ΤοΙάσιοείναιπάνωαπόόλαμιαεκκλησία,ηεκκλησίατωνεκκλησιώνγιατοπαρελθόνμας”<br />
NicolaeIorga,Ρουμάνοςιστορικός(1871– 1940)
ΟΝΑΟΣΤΩΝΤΡΙΩΝΙΕΡΑΡΧΩΝ-1637<br />
Εδώέγινεοπανηγυρικόςκαθαγιασμόςτηςσημαίαςτης<br />
ΕπανάστασηςαπότονμητροπολίτηΒενιαμίνΚωστάκη.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΑΠΟΤ<strong>Η</strong>ΝΠΡΟΚ<strong>Η</strong>ΡΥΞ<strong>Η</strong>ΤΟΥΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>ΣΤΟΙΑΣΙΟ<br />
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΑΠΟΤ<strong>Η</strong>ΝΠΡΟΚΥΡ<strong>Η</strong>Ξ<strong>Η</strong>ΤΟΥΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>ΣΤΟΙΑΣΙΟ<br />
Μάχουὑπέρπίστεωςκαίπατρίδος<br />
Ἡ ὥρα ἦλθεν, ὦ Ἄνδρες Ἕλληνες! Πρό πολλοῦ οἱ λαοί τῆς Εὐρώπης πολεμοῦντες ὑπέρ τῶν ἰδίων Δικαιωμάτων καί<br />
ἐλευθερίας αὐτῶν μᾶς ἐπροσκάλουν εἰς μίμησιν, αὐτοί, καίτοι ὁπωσοῦν ἐλεύθεροι, ἐπροσπάθησαν ὅλαις δυνάμεσι,<br />
νάαὐξήσωσιτήνἐλευθερίαν,καίδι’αὐτῆςπᾶσαναὐτῶντήνΕὐδαιμονίαν.<br />
ΕἶναικαιρόςνάἀποτινάξωμεντόνἀφόρητοντοῦτονΖυγόν,νάἐλευθερώσωμεντήνΠατρίδα,νάκρημνίσωμενἀπό<br />
τά νέφη τήν ἡμισέληνον, διά νά ὑψώσωμεν τό σημεῖον, δι’ οὗ πάντοτε νικῶμεν: λέγω τόν <strong>Στα</strong>υρόν, καί οὕτω νά<br />
ἐκδικήσωμεντήνΠατρίδα,καίτήνὈρθόδοξονἡμῶνΠίστινἀπότήνἀσεβῆτῶνἀσεβῶνΚαταφρόνησιν.<br />
Μεταξύἡμῶνεὐγενέστεροςεἶναι,ὅςτιςἀνδρειοτέρωςὑπερασπισθῇτάδίκαιατῆςΠατρίδος,καίὠφελιμοτέρωςτήν<br />
δουλεύσῃ. Τό ἔθνος συναθροιζόμενον θέλει ἐκλέξῃ τούς Δημογέροντάς <strong>του</strong>, καί εἰς τήν ὕψιστον ταύτην Βουλήν<br />
θέλουσινὑπείκειὅλαιμαςαἱπράξεις.<br />
Ἄς καλέσωμεν λοιπόν ἐκ νέου, ὦ Ἀνδρεῖοι καί μεγαλόψυχοι Ἕλληνες, τήν ἐλευθερίαν εἰς τήν κλασικήν γῆν τῆς<br />
Ἑλλάδος! Ἄς συγκροτήσωμεν μάχην μεταξύ τοῦ Μαραθῶνος, καί τῶν Θερμοπυλῶν! Ἄς πολεμήσωμεν εἰς τούς<br />
τάφουςτῶνΠατέρωνμας,οἱὁποῖοιδιάνάμᾶςἀφήσωσινἐλευθέρουςἐπολέμησαν,καίἀπέθανονἐκεῖ!<br />
ΕἰςτάὅπλαλοιπόνφίλοιἡΠατρίςΜᾶςΠροσκαλεῖ!<br />
ἈλέξανδροςὙψηλάντης<br />
Τήν24ηνΦεβρεαρίου<strong>1821</strong>.ΕἰςτόγενικόνστρατόπεδοντοῦἸασίου.
ΟΘΥΡΕΟΣ Τ<strong>Η</strong>ΣΜΟΛΔΑΒΙΑΣΣΤΟΠΡΟΑΥΛΙΟΤΟΥΝΑΟΥ<br />
Προτομή<strong>του</strong>εθνικούποιητήΜιχάιΕμινέσκου
<strong>Η</strong>εκκλησίατωνΤριώνΙεραρχώνείναιτοπιοόμορφοκτίσμα<strong>του</strong>ηγεμόναΒασίλεΛούπου.Αυτόπουδίνειμοναδικήαξίαστονναόείναιηεξωτερικήδιακόσμηση,τακεντήματααπόπέτρααπό<br />
βάσημέχριτηνκορνίζατωντρούλων.ΜεπολλάστοιχείαΑρμενικώνεκκλησιώνκαιτεχνίτεςΑρμένιουςγιατηνκατασκευή<strong>του</strong>. Μετριάνταλωρίδεςγλυπτώνμεδιαφορετικήθεματολογίαη<br />
κάθεμία. ΣτηΜονήλει<strong>του</strong>ργούσεκαι<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ<strong>του</strong>Ιασίου.Είχειδρυθεί,μεέρανο,απότονΚρητικόΜανουήλΒερνάρδο. Αυτόςήτανοτυπογράφος<strong>του</strong>μανιφέσ<strong>του</strong><br />
«ΜάχουυπέρΠίστεωςκαιΠατρίδος»,αλλάκαιτωνάλλωνπροκηρύξεων.Σήμεραλει<strong>του</strong>ργείωςανδρικόμοναστήρι. Εδώ,λειτούργησεεπίσηςκολλέγιο,πουήταν ηβάσητης<strong>Η</strong>γεμονικής<br />
Ακαδημίας<strong>του</strong>Ιασίου. ΚέντροτηςπνευματικήςΕλληνικήςζωήςστοΙάσιοεπί200χρόνια.
ΕΚΘΕΣ<strong>Η</strong>-200ΧΡΟΝΙΑΑΠΟΤ<strong>Η</strong>ΝΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong><br />
ΑΠΟΤ<strong>Η</strong>ΝΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΑΙΑΣΙΟΥ- ΠΑΛΑΤΙΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Προσωπογραφία<strong>του</strong><br />
<strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,<br />
<strong>του</strong>LudovicStawski.<br />
ΜουσείοΤέχνηςΙασίου
ΤοΕυαγγέλιοπουορκίστηκεο<strong>Υψηλάντη</strong>ςστοΝαότωνΤριώνΙεραρχών
Ταόπλα<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>.Μετοέμβλημα<br />
<strong>του</strong>ΑυτοκρατορικούΡωσικούΣτρατού
ΑΠΟΔΕΙΞ<strong>Η</strong><br />
ΕΙΣΠΡΑΞ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong>Σ<br />
ΦΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΣΕΤΑΙΡΕΙΑΣ<br />
ΙΑΣΙΟ<br />
25Απριλίου,<strong>1821</strong>
Πορτραίτο<br />
<strong>του</strong>Μητροπολίτη<br />
ΒενιαμίνΚωστάκη.<br />
Ευλόγησεστην<br />
Επανάσταση.<br />
(AntonKauffmann<br />
Μητροπολιτικό<br />
ΜουσείοΙασίου)
ΤοέμβληματηςΜολδαβίας -οαετόςκαιοβουςτηςΜολδαβίας<br />
ΈμβληματηςΟικογένειας <strong>Υψηλάντη</strong>-οΑετόςπουκρατάειτοσταυρόκαιοβουςτηςΜολδαβίας
Όπλα<strong>του</strong>αγώναγιατηνανεξαρτησία,<strong>1821</strong>
ΓιατηΜάχηστοΔραγατσάνικαιτονΙερόΛόχο
ΤΟΕΜΒΛ<strong>Η</strong>ΜΑΤ<strong>Η</strong>ΣΦΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΣΕΤΑΙΡΕΙΑΣ<br />
ΝικόλαοςΣκουφάς,ΕμμανουήλΞάνθος,ΑθανάσιοςΤσακάλωφ<br />
ΟΙΙΔΡΥΤΕΣΤ<strong>Η</strong>ΣΦΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΣΕΤΑΙΡΕΙΑΣ
Διακήρυξη<strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>-8Ιουνίου<strong>1821</strong><br />
RâmnicuSărat -Muntenia<br />
Ποίημααφιερωμένοστον<br />
Αλέξανδρο<strong>Υψηλάντη</strong>και<br />
<strong>του</strong>ςΦιλικούς
Εγγραφομετησφραγίδα<strong>του</strong>MustafaAga,που<br />
αναφέρειότιοιΈλληνεςπρέπεινατιμωρηθούν<br />
παραδειγματικάγια τηνεξέγερση.
΄<br />
ΟTudorVladimirescuκαιοισημαίεςτωνΡουμάνωνεπαναστατών(Παντούρι)
ΟπλατωνΡουμάνων<br />
Επαναστατών<br />
(Παντούρι)<br />
Λιθογραφία<br />
ΟιΠαντούριστον<br />
ΠοταμόΟλτ<br />
10Ιουνίου,<strong>1821</strong>
ΑναφοράτωνγεγονότωνστηΜολδαβία<br />
κατάτηδιάρκειατηςΕπανάστασηςτων<br />
Ελλήνωνεναντίον<strong>του</strong>Σουλτάνου.<br />
ΕγγραφατηςοικογένειαΠαλάντι
ΤοταφικόμνημείογιατονΑλέξανδρο<strong>Υψηλάντη</strong>στοΠεδίο<strong>του</strong>ΆρεωςστηνΑθήνα
ΜΟΝ<strong>Η</strong> ΓΚΟΛΙΑ(1653)<br />
<strong>Η</strong>ΜονήΓκόλια,<strong>του</strong>1563,ανοικοδομήθηκετο1650, μεΒυζαντινέςτοιχογραφίες.Είναιμνημειακήκατασκευή,έναμοναστήριστημέσητηςπόλης,περιβαλλόμενο<br />
απόψηλούςτοίχουςμεγωνιακούςπυργίσκουςκαιμεκαμπαναριόύψους30μέτρων. Τον 16οαιώνα,o λογοθέτηςIoanGoliaέκτισεσεαυτότοσημείομιαεκκλησία.<br />
Το1653οηγεμόναςVasileLupuάλλαξεριζικάτηναρχιτεκτονικήτης. Λειτούργησεκαιωςκάστρο, σεπερίπτωσηεχθρικήςεπίθεσης,όπωςτομαρτυράειηισχυρή<br />
τείχιση.Αποτο1660καιγιαμεγάλοδιάστημαήταν ΜετόχιτηςΜονήςΒατοπαιδίου<strong>του</strong>ΑγίουΌρους. Οιτοιχογραφίες,έργο<strong>του</strong>ΈλληναΜατθαίουΙωάννου,φέρουν<br />
ελληνικέςεπιγραφές.Ανάμεσασ<strong>του</strong>ςτάφους, πουβρίσκονταιεντός<strong>του</strong>ναού, ξεχωρίζουμεκαιαυτόντηςΔόμναςΣκαρλά<strong>του</strong>,μεελληνικήεπιγραφή.
<strong>Η</strong>είσοδοςτηςΜονήςμετοθυρεότηςΜολδαβίαςσ<strong>του</strong>πέρθυρο
ΕΘΝΙΚΟΘΕΑΤΡΟ,1894-σε<br />
Νεοκλασικόρυθμό,μεζωγραφισμένη<br />
καιγλυπτήδιακόσμησηεμπνευσμένη<br />
απότοΜπαρόκκαιτοΡοκοκό
ΠανεπιστήμιοAlexandruIoanCuza-1860
ΜέγαροRosetti-Rozovanou,1832<br />
Σήμερα,τοΔημαρχείοτηςπόλης<br />
ΤοΜέγαροRosetti-Rozovanou,1832σήμερατοδημαρχείοτηςπόλης<br />
ΟλόγιοςΝ.Rosetti-Rozovanouίδρυσε,σεσυνεργασίαμετονΓ.ΚλεόβουλοκαιτομητροπολίτηBeνιαμίνΚωστάκη,κοντάστοΙάσιο,ένααλληλοδιδακτικόσχολείοσταΕλληνικά.
Μ<strong>Η</strong>ΤΡΟΠΟΛΙΣΙΑΣΙΟΥ-1839<br />
ΑγίαΠαρασκευή
OικίαDosoftei.Το1679, οΕπίσκοπος<br />
Dosofteiεγκατέστησεεδώτοδεύτερο<br />
τυπογραφείοτηςΜολδαβίας.
ΑΓΙΟΣΝΙΚΟΛΟΣΟΒΑΣΙΛΙΚΟΣ<br />
(1492)<br />
Χρονολογείταιαποτηνεποχή<strong>του</strong><br />
Στεφάνου<strong>του</strong>Μέγα.Έχειαυτήτην<br />
ονομασίαεπειδήεδώέχουνστεφθεί<br />
σχεδόνόλοιοιηγεμόνεςτης<br />
Μολδαβίας.
ΠαλάτιΠολιτισμού(Εγκαινιάστηκετο1926<br />
αποτοΒασιλιάFerdinand).<br />
Σύμβολο<strong>του</strong>Ιασίουσήμερα
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΓΑΛΑΤΑ,1582<br />
<strong>Η</strong>μονήΓαλατάθεμελιώθηκεαποτοΜολδαβόΒοεβόδαPetruŞchiopulτο1582, πολλέςφορέςχρησιμοποιήθηκεγιααμυντικούςλόγουςκαικάποιεςσανβασιλική<br />
κατοικία.ΤοσύμπλεγμαπεριλαμβάνειτηνΕκκλησίατηςΑναστάσεως, περιόδου1582-1583,τοΠριγκηπικόΠαλάτι<strong>του</strong>1726,τοΚωδονοστάσιο<strong>του</strong>1585καιτα<br />
ισχυράτείχη<strong>του</strong>1584.ΤακελιάκτίστηκαναποτοΜητροπολίτηΘεοφάνη,πουήτανκαικτήτωρτηςΜονήςΔοχειαρίου<strong>του</strong>ΑγίουΌρους. ΤοόνοματηςΜονήςαλλά<br />
και<strong>του</strong>λόφουπουβρίσκεται, είναιαποτηνομώνυμηπεριοχήτηςΚωνσταντινούπολης,τηνπεριοχή<strong>του</strong>Γαλατά,όπουοιΡουμάνοι<strong>Η</strong>γεμόνεςέμενανόταν<br />
επισκέπτονταντηνΥψηλήΠύλη. ΕδώφιλοξενήθηκεοΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ςσεόλητηδιάρκειατηςπαραμονής<strong>του</strong>στοΙάσιο.
Τοοίκηματηςμονής πουέμεινεο<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>ςστηνπαραμονή<strong>του</strong>στοΙάσιο
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΤΣΕΤΑΤΣΟΥΙΑ,1672<br />
ΚτήτοραςείναιοβοεβόδαςΠρίγκηπαςGheorgheDuca.<strong>Η</strong>κατασκευή<strong>του</strong>άρχισετο1669καιτελείωσετο1672.Ταισχυράτείχημεεπάλξειςκαι<br />
πύργουςδικαιολογούντοόνομαCetatuia(κάστρο). Στομοναστικόσυγκρότημαανήκεικαιένακτήριοόπουυποδεχότανοηγεμόνας<strong>του</strong>ςυψηλούς<br />
καλεσμένους. ΕδώέζησεοΈλληναςΠατριάρχηςΙεροσολύμωνΔοσίθεοςοοποίοςτύπωσεστοτυπογραφείοτηςΜονήςπολλάεκκλησιαστικάβιβλία<br />
σταελληνικά.<strong>Η</strong>μονήήτανμετόχιτωνΑγίωνΤόπων. Μεισχυρήοχύρωσηγιαπροστασίακαικαταλύματαγιατονπρίγκηπα.<br />
ΛέγεταιότιείναιαντίγραφοτηςΜονήςτωνΤριώνΙεραρχών<strong>του</strong>Ιασίου.ΑποτιςκαλύτεραδιατηρημένεςΜονέςτηςΜολδαβίας.
Κτητορικήεπιγραφήστηνκαμπάνατηςμονής. Του<strong>Η</strong>γεμόναΓεώργιουΔούκα,1669
ΔΙΑΣΧΙΖΟΝΤΑΣΤ<strong>Η</strong>ΜΟΛΔΑΒΙΑ<br />
ΑΠΟΤΟΙΑΣΙΟΠΡΟΣΦΩΞΑΝΙ,ΜΠΟΥΖΕΟΥ,ΠΛΟΕΣΤΙ,ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ
ΕνεργάΥφαίστειαΛάσπης,Μπουζέου<br />
(VulcaniiNoroioșidelaPâcleleMici,Buzau
ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ
<strong>Η</strong>Ελληνικήεκκλησία<strong>του</strong>Ευαγγελισμού<br />
ΥπάγεταιστηνΕλληνικήΠρεσβεία.<br />
ΙδρύθηκεεπίτωνΒασιλέωνΓεωργίουΑ’<br />
τηςΕλλάδοςκαιΚαρόλουΑ΄της<br />
Ρουμανίας,μεδωρεά<strong>του</strong>Παναγή<br />
Χαροκόπουτο1899.
Αγαλμα<strong>του</strong>ΡήγαΦερραίου,στοπροαύλιοτηςΕλληνικήςεκκλησίας<strong>του</strong>Βουκουρεστίου<br />
Εργο<strong>του</strong>Ελληναγλύπτηκαιζωγράφου,ΘανάσηΦάμπα
Ρ<strong>Η</strong>ΓΑΣ,ΕΝΑΣΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΑΣ<br />
ΠΑΤΡΙΩΤ<strong>Η</strong>ΣΣΤΑΠΡΙΓΚΙΠΑΤΑ<br />
ΟπροάγγελοςτηςΕλληνικήςΕθνεγερσίας<br />
Εμβληματική προσωπικότηταγιατηνεποχή<strong>του</strong>,μια<br />
εποχή μεγάλων ζυμώσεων, για ολόκληρο τον<br />
βαλκανικό χώρο <strong>του</strong> οποίου την ενότητα<br />
ονειρευόταν, ο Ρήγας Βελεστινλής, «ένας<br />
οραματιστής και ένας ιδεαλιστής, που τραγούδησε<br />
πρώτοςτονέοελληνικόεθνικόιδεώδεςκαιυπέφερε<br />
γιααυτό,πληρώνονταςμετηζωή<strong>του</strong>τηδυνατή<strong>του</strong><br />
πίστη», όπως τον παρουσιάζει με θαυμασμό ο<br />
μεγάλος Ρουμάνος ιστορικός Nicolae Iorga,<br />
κατάφερε να παραμείνει υπόδειγμα μέχρι σήμερα,<br />
πουέχουνσυμπληρωθείπια223χρόνιααπότον<br />
μαρτυρικό <strong>του</strong> θάνατο στο Βελιγράδι το 1798, χάρη<br />
στηνπεριέργειά<strong>του</strong>,χάρηστηνποικιλίατων<br />
ενδιαφερόντων<strong>του</strong>,χάρηστηνενέργειακαιτη<br />
δυναμικότητά <strong>του</strong>, χάρη στην ειλικρίνεια της πίστης<br />
<strong>του</strong>, την οποία ακολούθησε αποφασιστικά και<br />
πλήρωσετόσοακριβά.<br />
ΟΡήγαςΒελεστινλήςγεννήθηκεστοθεσσαλικό<br />
χωριό Βελεστίνο στα 1757. Το οικογενειακό <strong>του</strong><br />
όνομα ήταν Κυριτζής ή Κυριαζής. <strong>Η</strong> παράδοση<br />
εμφανίζειτηνοικογένειά<strong>του</strong>σανμίααπότιςπιο<br />
ευκατάστατες στο Βελεστίνο με πολλά κτήματα,<br />
μεγάλα χάνια, βυρσοδεψείο, βαφείο και εργοστάσιο<br />
κατασκευής υφασμάτων και ταπήτων, στο οποίο<br />
εργάζοντανπερισσότεροιαπό40εργάτες.<strong>Η</strong><br />
οικονομική ευχέρεια της οικογένειάς <strong>του</strong> έδωσε τη<br />
δυνατότηταστονΡήγανασπουδάσειστηΣχολήτης<br />
ΖαγοράςκαισύμφωναμεάλλεςστηΣχολήτων<br />
Αμπελακίων.<br />
<strong>Στα</strong> νεανικά <strong>του</strong> χρόνια ταξίδεψε στην<br />
Κωνσταντινούπολη, μετά από πρόσκληση <strong>του</strong><br />
ΠρέσβητηςΡωσίαςγιασπουδές,στηνοικία<strong>του</strong><br />
οποίου γνώρισε τον Πρίγκιπα Αλέξανδρο<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>,παππούτων<strong>Υψηλάντη</strong>δων<strong>του</strong>’21,και<br />
προσελήφθη ωςγραμματικός<strong>του</strong>.<br />
ΟΑλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς, χρημάτισεηγεμόναςτης<br />
Μολδαβίαςστοδιάστημα1774-1781.<br />
Διαφωνώντας με τον <strong>Υψηλάντη</strong> έγινε γραμματέας<br />
<strong>του</strong> ηγεμόνα της Βλαχίας Νικόλαου Μαυρογένη και<br />
ταξίδεψεγιατοΒουκουρέστι,όνταςπλέονστην<br />
ηλικίατων30χρόνων.Ο Ρήγαςπέρασεταπιο<br />
παραγωγικά,ανκαιόχιταπιοήσυχα,χρόνιατης<br />
ωριμότητας <strong>του</strong> στο Βουκουρέστι, πρωτεύουσα της<br />
Βλαχίας, σημαντικό κέντρο <strong>του</strong> Διαφωτισμού. Από<br />
το1782διακρίνεταιαμέσωςστηρουμανικήκοινωνία<br />
τηςεποχής.<br />
Με αξιώματαστιςαυλέςτωνφαναριωτώνηγεμόνων<br />
Νικόλαου Καρατζά, Μιχαήλ Α ́ Σούτσου και <strong>του</strong><br />
Νικολάου Μαυρογένη, ο Ρήγας συνδέεται<br />
ταυτόχρονα με <strong>του</strong>ς περίφημους ́Ελληνες λογίους<br />
Δημήτρη Καταρτζή και Ιώσηπο Μoισιόδακα, οι<br />
οποίοι επηρέασαν αποφασιστικά τη σταδιοδρομία<br />
<strong>του</strong>σταμέρητηςΒλαχίας,πουέγινανδεύτερη<br />
πατρίδα<strong>του</strong>.<br />
ΤοπρώτοφύλλοτηςΧάρταςτηςΕλλάδας<strong>του</strong>Ρήγα<br />
επανεκδίδεται το 1885 από τον δημοσιογράφο και<br />
συγγραφέαΘωμάΠασχίδη «ενΒουκουρεστίοιςτης<br />
Δακίας».Ο μαρτυρικός θάνατος <strong>του</strong> εθνομάρτυρα,<br />
μαζί με <strong>του</strong>ς νεαρούς συντρόφους <strong>του</strong> που<br />
«εσύρθησαν βιαίως/γιατροί, λόγιοι, έμποροι/και<br />
φοιτητές, να μάθουν/τη Χάρτα τ’ Ουρανού», καθώς<br />
καιταεπαναστατικά<strong>του</strong>σχέδιαελκύουντον<br />
θαυμασμό της ρουμανικής κοινωνίας σε τέτοιο<br />
βαθμόώστετιςπρώτεςδεκαετίες<strong>του</strong>19 ου αιώνα,<br />
σ<strong>του</strong>ς δρόμους <strong>του</strong> Βουκουρεστίου και <strong>του</strong> Ιασίου,<br />
μπορούσεκανείςναακούσεινέουςκαιηλικιωμένους<br />
νατραγουδούντον«Θούριο».<br />
ΟΠαλαμάςγράφει γιατοΡήγα:«Ο άνθρωποςαυτός<br />
δενγράφειστίχους,σαλπίζειστίχους.Το κήρυγμα<strong>του</strong><br />
Ρήγα μεταβάλλεται εις άσμα. Και μόνη της<br />
ειλικρινείας <strong>του</strong> η ζέσις και της θελήσεώς <strong>του</strong> η ορμή<br />
τοεξαίρουνειςποίημα».
Τοεπαναστατικόσχέδιο<strong>του</strong>ΒελεστινλήπαίζειπρωταρχικόρόλοστηδιαμόρφωσητηςεπαναστατικήςταυτότηταςτωνΦιλικών<br />
Εργο<strong>του</strong>ΘεόφιλουμετοΡήγακαιτονΚοραήναανασηκώνουντην<br />
Ελλάδα.Αριστεράτομνημείοτωνπεσόντων<strong>του</strong>Δραγατσανίου.
ΚΟΛΕΝΤΙΝΑ<br />
ΟΙΚΙΣΜΟΣΣΤΑΠΕΡΙΧΩΡΑΤΟΥΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ<br />
Το<strong>1821</strong>ηΚολεντίναβρισκότανσταπερίχωρα<strong>του</strong>Βουκουρεστίου.Σήμεραέχειενσωματωθείπλήρωςστονιστότηςπόλης.<br />
<strong>Η</strong>τανοτόποςεγκατάστασηςτωνεπαναστατώνκατάτηνπαραμονή<strong>του</strong>ςστοΒουκουρέστι.<br />
Ο<strong>Υψηλάντη</strong>ςέμεινεστοπαλάτιΓκίκαΤέι,καιοιυπασπιστές<strong>του</strong>στιςάλλεςμονές.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣΜΟΝΕΣΣΤ<strong>Η</strong>ΣΥΝΟΙΚΙΑΚΟΛΕΝΤΙΝΑ- ΚΑΤΑΦΥΓΙΑΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ<br />
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΜΑΡΚΟΥΤΣΑ,1779<br />
ΟΙΚΟΓΕΝEΙΑΣΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong><br />
Αρχικάκτίστηκετο1587καιτο1779ανακαινίστηκεριζικάαποτηνοικογένεια<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,παππού<strong>του</strong>επαναστάτη<strong>Αλέξανδρου</strong>.Σανκτήτορεςτηςμονής<br />
όπωςσυνηθίζοντανστηΒλαχία,έχουνταπορτραίτα<strong>του</strong>ς,δεξιάαυτό<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,Πρίγκηπα&ΒοεβόδατηςΒλαχίαςαλλάκαι<strong>του</strong>γιού<strong>του</strong>Κωνσταντίνου<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>.Εδώβρίσκεταικαιοτάφος<strong>του</strong>αδελφού<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong>,Γεωργίου<strong>Υψηλάντη</strong>,πουπέθανεστοΒουκουρέστιτο1847.Εδώεπίσης,στηνπαλιάθερινήκατοικίατης<br />
οικογένειας,φιλοξενήθηκετοπρώτοορφανοτροφείο,αλλάκαιπρώτηψυχιατρικήκλινικήτηςπόληςτο1839.ΟΚωνσταντίνοςΥψήλάντηςέφερεέναναπο<strong>του</strong>ςπρώ<strong>του</strong>ς<br />
γιατρούς,τονέλληναΚωνσταντίνοΚαρακάση. ΤοΟικόσημοτων<strong>Υψηλάντη</strong>δωνστοκαμπαναριό.
Τοοικόσημοτηςοικογένειας<strong>Υψηλάντη</strong>
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ&ΑΙΚΑΤΕΡΙΝ<strong>Η</strong>ΣΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ&ΕΛΙΣΑΒΕΤΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>
ΟΤάφος<strong>του</strong>ΠρίγκηπαΓεωργίουΚωνσταντίνου<strong>Υψηλάντη</strong>,<br />
αδελφού<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong>.<br />
ΑπεβίωσεστοΒουκουρέστιτο1847
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΦΟΥΝΤΕΝΙ,1699 -ΟικογένειαςΚαντακουζηνών<br />
Μιααποτιςπιοόμορφεςεκκλησίες<strong>του</strong>Βουκουρεστίου,χτισμένηαποτον<strong>Η</strong>γεμόναΜιχαήλΚαντακουζηνό,στηνπεριοχήτηςΚολεντίνα,Μεγλυπτή<br />
εξωτερικήδιακόσμησηκαιστοιχείαπερσικήςτέχνης.ΟίδιοςέχτισεκαιτηνεκκλησίαΚόλτσεαστοκέντροτηςπόλης.Αρχιτεκτονικάανήκειστο<br />
ρυθμόΜπρινκοβεάνουκαιείναιαφιερωμένησ<strong>του</strong>ςΤρειςΙεράρχες.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑΝΤΑΚΟΥΖ<strong>Η</strong>ΝΟΥ
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΠΛΟΥΜΠΟΥΙΤΑ,1559<br />
ΑΦΙΕΡΩΜΕΝ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong>ΜΟΝ<strong>Η</strong>Ξ<strong>Η</strong>ΡΟΠΟΤΑΜΟΥTOYΑΓΙΟΥΟΡΟΥΣ<br />
Μοναστήρι&ΕκκλησίααφιερωμένηστονΙωάννητοΒαπτιστήστηπεριοχήτηςΚολεντίνα.Κτήτοραςο ΠέτροςοΝέος(1559-1568)πουτηναφιερώνειστηΜονήΞηροποτάμου<br />
<strong>του</strong>ΑγίουΌρους.Τησημερινήτηςμορφήτηνέχειαποτο1647,ότανοηγεμόναςMateiBasarabτηνξανάχτισε,μετάαποτηνκαταστροφήπουυπέστηαποπυρκαιά.Το1573<br />
λει<strong>του</strong>ργείεδώτοπρώτοτυπογραφείο<strong>του</strong>Βουκουρεστίου,απότονηγεμόναAlexandruIIMircea,ενώτο1582τυπώνονταιταδύοπρώτατετραευαγγέλιακαιψαλτήρια.Ο<br />
σεισμός<strong>του</strong>1802καταστρέφειτοκωδονοστάσιο,πουεπισκευάστηκεαποτονΔεσπότηΔιονύσιοτωνΙωαννίνων.
ΕνααποταπρώτατυπογραφείαστοΒουκουρέστι<strong>του</strong>1573.<br />
Εδώτο1582τυπώθηκανταπρώταΤετραευαγγέλιακαι<br />
τοψαλτήριο
ΕΚΚΛ<strong>Η</strong>ΣΙΑ&ΚΟΙΜ<strong>Η</strong>Τ<strong>Η</strong>ΡΙΟΟΙΚΟΓΕΝEΙΑΣΓΚΙΚΑ<br />
ΟιΓκίκα ήταν οικογένειαευγενώντηςΟθωμανικήςΑυτοκρατορίας,μεκέντροδράσηςτηΒλαχίακαιτηΜολδαβία.<strong>Η</strong>προέλευσητηςοικογένειαςήταναπόταπαράλιατηςνότιας<br />
Αλβανίας,όμωςκατ'άλλουςπιθανότερολίκνοτηςήτανηΚορυτσάτηςΒορείου<strong>Η</strong>πείρου.ΚατάτηνδιάρκειατηςΟθωμανικήςΑυτοκρατορίας,αρχικάεγκαταστάθηκανστηνΕλλάδα<br />
καιαργότεραστηνΚωνσταντινούποληκαιέγιναναπότιςονομαστέςφαναριώτικεςοικογένειες.Κατάτον17οκαι19οαιώνα,πολλοίαπότηνοικογένειαδιορίστηκανηγεμόνεςτης<br />
ΒλαχίαςκαιτηςΜολδαβίαςκαιμετεγκαταστάθηκανμόνιμαεκεί. ΣτοπαλάτιΓκίκαφιλοξενήθηκεοΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ςκατάτηνπαραμονή<strong>του</strong>στοΒουκουρέστι.<br />
ΒρίσκονταιστηνπεριοχήτηςΚολεντίνα.
ΤΟΙΣΤΟΡΙΚΟΚΕΝΤΡΟ
<strong>Η</strong>ΕΚΚΛ<strong>Η</strong>ΣΙΑ&ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΤΩΝΤΑΞΙΑΡΧΩΝΜΙΧΑ<strong>Η</strong>Λ&ΓΑΒΡΙ<strong>Η</strong>Λ<br />
ΓΝΩΣΤ<strong>Η</strong>ΩΣΣΤΑΥΡΟΠΟΛΕΩΣ, 1724<br />
Τηθεμελίωσεο<strong>Η</strong>πειρώτηςΙωαννίκιοςεκΠωγωνιανήςτο1724. Αρχικάιερομόναχος,κατόπινΑρχιμανδρίτηςέπαιξεσπουδαίορόλοστηΔιοίκησηκαιτοονομά<strong>του</strong>συνδέθηκε<br />
μεπολλέςδωρεέςστηνΟρθόδοξηεκκλησία.Εικονίζεταιμαζίμεάλλουςέλληνεςδωρητέςστοδυτικόμέρος<strong>του</strong>ναού,καισυνοδεύονταιαποελληνικέςεπιγραφές.Πολλές<br />
πέτρινεςπλάκεςμεαφιερωματικέςεπιγραφέςσταελληνικάσώζονταιακόμαστονπερίβολοτηςεκκλησίας. Πάνωαποτηνκύριαθύρα<strong>του</strong>ναού,ελληνικήεπιγραφή.<br />
Βρίσκεταιστοιστορικόκέντροτηςπόληςκαιείναιαποταελάχιστασωζώμεναπαλαιάκτίσματα.
ΝικόλαοςΜαυροκορδάτοςκαιΔόμναΣμαράγδαμε<strong>του</strong>ςέξιηγεμονόπαιδες,1728
ΝεκροταφείοΜπέλλου<br />
ΤάφοςΑνθήςΜιχελήαπο<br />
τηνΤήνο<br />
ΠΑΡΚΟΤΣΙΣΜΙΤΖΙΟΥ<br />
<strong>Η</strong>ΠήγήτηςΣίσσυΣτεφανίδη
TOXANITOYMANOYK(HANULMANUK)<br />
ΕνααποτατελευταίαcaravanseraiτωνΟθωμανώνστηΡουμανία.Κατεξοχήνστέκιτων<br />
Ελλήνωνεμπόρων.Διέθετε100δωμάτια,αποθηκευτικούςχώρους,ξενώνεςκαιυπόγεια.<br />
Χτίστηκε1808αποτονΑρμένιοEmanuelMârzaian,γνωστόκαιωςManukBei.Οισυμφωνίες<br />
γιατοεμπόριοτωνσιτηρώνγίνοντανεδώ.
ΤΟΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΤ<strong>Η</strong>ΣΡΟΥΜΑΝΙΑΣ,1658<br />
<strong>Η</strong>ΡουμανικήΟρθόδοξηΕκκλησία,γνωστήωςΠατριαρχείοΡουμανίας,είναι<br />
ΑυτοκέφαληΕκκλησία-Πατριαρχείο.
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ&ΕΚΚΛ<strong>Η</strong>ΣΙΑΚΟΛΤΣΕΑ<br />
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑΝΤΑΚΟΥΖ<strong>Η</strong>ΝΩΝ,1704
ΝοσοκομείοΚόλτσεα,1704,τοπρώτοπουέγινε<br />
στηνπόλη.<br />
ΟικοδομήθηκεαποτοσπαθάριοΜιχαήλ<br />
Καντακουζηνόκαιτησύζυγό<strong>του</strong>Μαρίακατάτην<br />
ηγεμονία<strong>του</strong>ΚωνσταντίνουΜπρινκοβεάνουστο<br />
πρότυπο<strong>του</strong>ΝοσοκομείουΣανΛαζάρτηςΒενετίας
ΠροτομήΜιχαήλΚαντακουζηνού
EκκλησίαΟικογένειαςΚαντακουζηνών,1698
RomanianAtheneum(1888)<br />
Συναυλιακόςχώρος στοιστορικόκέντρο<br />
TheRomanianAthenaeum
ΤΟΠΑΛΑΤΙΤΩΝΚΑΝΤΑΚΟΥΖ<strong>Η</strong>ΝΩΝ- ΣήμεραΜουσείοΕνέσκου.Κατασκευάστηκεστιςαρχές<strong>του</strong>20ουαιώναγιαλογαριασμό<strong>του</strong>δημάρχουΒουκουρεστίουκαιπρωθυπουργούτηςΡουμανίας,<br />
ΓεωργίουΓρηγορίουΚαντακουζηνού. Μετάτονθάνατό<strong>του</strong>κληρονομήθηκεαπότονγιο<strong>του</strong>ΜιχαήλΚαντακουζηνό,οοποίος απεβίωσε.<strong>Η</strong>σύζυγός<strong>του</strong>ξαναπαντρεύτηκετονσυνθέτη ΓεώργιοΕνέσκου.
ΠαλάτιCEC,τηςομώνυμηςτράπεζας(1897)<br />
στοιστορικόκέντροτηςπόλης.Με<br />
τοιχογραφίες<strong>του</strong>διάσημουΈλληνα<br />
ζωγράφουτηςεποχής,ΜιχαήλΣιμωνίδη
ΟΙΚΙΑ<strong>Η</strong>ΓΕΜΟΝΑΚΩΣΤΑΚ<strong>Η</strong>ΣΟΥΤΣΟΥ,1833<br />
(Μουσείοτηςπόλης<strong>του</strong>Βουκουρεστίουσήμερα)
ΣυνοπτικήπερίληψιςκατορθωμάτωνΒοεβόδαΝικολάουΠέτρουΜαυρογένη,1789<br />
ΠορτραίτοConstantinBrancoveanu1618-1716
ΜΟΥΣΕΙΟΤΕΧΝ<strong>Η</strong>Σ<br />
ΠΟΡΤΡΑΙΤΑΕΠΟΧ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong>ΣΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong>Σ
<strong>Η</strong>ΡουμανίατηνεποχήτηςΕπανάστασης
ΧωρικοίτηςΟλτένια
ΟικογένειαΓκίκα
Αλβανόςμισθοφόρος
Πορτραίτοεπαναστάτριας
Ζίνκα Σαμούρκας<br />
Μέγας Λογοθέτης, Κωνσταντίνος Καταρτζής<br />
Dorad'Istria (τηςοικογένειαςΓκίκα)
ΓρηγόριοςΜπρινκοβεάνου,λόγιοςκαιμέγαςμπάνοςτηςΒλαχίας(1771-1832)<br />
ΠρώτοςπρόεδροςτηςΕλληνο-ΔακικήςΦιλολογικήςΕταιρείας.<br />
ΟΡήγαςΦερραίοςυπήρξεγραμματέας<strong>του</strong>.<br />
ΜεγάληΛογοθέτισσαΣμαράγδαΚαταρτζή
ΓιώργοςΚωστακόπουλος,<br />
ΚλουτσιάρηςτηςΑυλήςτηςΒλαχίας<br />
ΣουλτάναΜαυρογένη ΒαρώνηΜαρίαΜπαράντα ΄Ανδραςμεανατολίτικηστολήτηςεποχής
ΟποιητήςΒακαρέσκου
ΟικογένειαΜάνου<br />
Μέλος<strong>του</strong>Ντιβανίου<strong>του</strong><strong>Η</strong>γεμονικού<br />
Συμβουλίου
ΜΟΥΣΕΙΟΤΕΧΝ<strong>Η</strong>Σ-ΚΑΠΟΙΑΑΠΟΤΑΕΚΘΕΜΑΤΑΤ<strong>Η</strong>ΣΕΚΚΛ<strong>Η</strong>ΣΙΑΣΤΙΚ<strong>Η</strong>ΣΤΕΧΝ<strong>Η</strong>Σ
ΜΟΝΕΣΣΤΑΠΡΟΑΣΤΕΙΑΤΟΥΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ, ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ<br />
ΜΟΝ<strong>Η</strong> ΤΣΕΡΝΙΚΑ,1608<br />
Μονή<strong>του</strong>1608,τηςεποχής<strong>του</strong>ΠρίγκηπαVodăŞerban.ΑρχικάήτανμιαμικρήξύλινηεκκλησίακαιαργότεραοκυβερνήτηςCernicaȘtirbeiτηνανακαίνισε.<br />
Βρίσκεταισεπροάστιο<strong>του</strong>Βουκουρεστίου,στονησάκιτηςομώνυμηςλίμνης.
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΚΑΛΝΤΑΡΟΥΣΑΝΙ,1638<br />
Σεαπόσταση30χλμαποτοΒουκουρέστι,στιςόχθεςτηςομώνυμηςλίμνης.ΧτίστηκεαποτονηγεμόναMateiBasarab.Είχετημορφήφρουρίουμετείχηκαιμικρά<br />
παράθυρα. Εδώυπήρχεκαισημαντικήβιβλιοθήκηόπωςκαιτυπογραφείο. Ένααποτακέντρατωνεπαναστατών.
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΣΝΑΓΚΟΒ,1408<br />
ΒρίσκεταισενησάκιστημέσητηςλίμνηςΣναγκόβκαιοθρύλοςλέειότιεδώείναιενταφιασμένοςοVladTepes, (ΝοέμβριοςήΔεκέμβριος1431–Δεκέμβριος1476),πιογνωστόςμε<br />
<strong>του</strong>ςτίτλουςΒλαντοΑνασκωλοπιστήςκαιΚόμηςΔράκουλαςπουήτανΠρίγκιπαςτηςΒλαχίαςτο1448,1456–1462και1476.<strong>Η</strong>εικονογράφηση<strong>του</strong>ναούέγινεαποΈλληνες<br />
αγιογράφουςκαι σεπολλάσημείαοιαναγραφέςτωνονομάτωνείναιελληνικές.
ΒΑΣΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΑΥΛ<strong>Η</strong>ΤΟΥTIΡΓΚΟΒΙΣΤΕ,1310<br />
ΕπαρχίατηςΜουντένια<br />
<strong>Η</strong>δεύτερηπρωτεύουσατηςΒλαχίαςπουάνθισεαποτο1400έωςκαιτο1800.Εδώκατάτον17 ο και18 ο αιώναπαρατηρείταιμιάαναγέννησηστα<br />
γράμματακαιτιςτέχνες,μεέμφασηστηνανάπτυξητηςαρχιτεκτονικής,τωνμοναστικώνκέντρωναλλάκαι<strong>του</strong>εμπορίου. Έναςαπο<strong>του</strong>ς<br />
μεγαλύτερουςευεργέτεςτωνγραμμάτωνκαιτηςτέχνης,ένθερμοςχριστιανόςκαιφιλέλληνας,υπήρξεοηγεμόναςΚωνσταντίνΜπρινκοβεάνου.<br />
Σεαρκετέςεκκλησίεςπουθεμελίωσεχρησιμοποίησεέλληνεςζωγράφους. Δάσκαλοςτηςζωγραφικήςσεαυτήντηνπερίπτωσηαναδεικνύεταιο<br />
Κωνσταντίνοςοοποίοςζωγράφισετηνκεντρικήμεγάληεκκλησίατο1698.<br />
ΟΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ςπαραμένειστηνπεριοχήγια40-45ημέρες.
ΓΑΛΑΤΣΙ<br />
ΣημαντικήπόληκαιλιμάνιστονΠοταμόΔούναβη,στηνιστορικήπεριοχήτηςΜολδαβίας,πουαναφέρεταιγιαπρώτηφοράτο1445.<br />
Μεπολύισχυρήελληνικήπαρουσίααποτηναρχαιότητα.<br />
ΤόποςμαχώνκατάτηδιάρκειατηςΕλληνικήςεπανάστασης-την21ηΦεβρουαρίουκαιτην1ηΜαίου<strong>1821</strong>.
ΟΙΜΑΧΕΣ ΤΟΥΓΑΛΑΤΣΙΟΥ<br />
21ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ & 1 <strong>Η</strong> ΜΑΙΟΥ<strong>1821</strong><br />
Την 21 η Φεβρουαρίου <strong>1821</strong> ο εκ Θεσσαλονίκης Δ.<br />
Αργυρόπουλοςυπότηναρχηγία<strong>του</strong>Β.Καραβιάμε<br />
150 ένοπλους στρατοχωροφύλακες επαναστάτησαν<br />
στοΓαλάτσι.Από<strong>του</strong>ς100Οθωμανούςενόπλους<br />
σκοτώθηκαν 70 και 30 αφοπλίστηκαν. Επίσης<br />
κατασχέθηκαν 11 οθωμανικά πλοία. Ήταν η πρώτη<br />
μάχη<strong>του</strong>αγώνακαιέληξεμενίκητωνΕλλήνων.<br />
HMAXHΤ<strong>Η</strong>Σ1 <strong>Η</strong>Σ ΜΑΙΟΥ<strong>1821</strong><br />
ΟτσάροςΑλέξανδροςΑ΄τηςΡωσίαςκάτωαπότην<br />
πίεση<strong>του</strong>Μέττερνιχ,έδωσετηνάδειαστηνΠύληνα<br />
μπουνοι<strong>του</strong>ρκικέςστρατιέςστηνΜολδοβλαχίαγια<br />
να αντιμετωπίσουν <strong>του</strong>ς επαναστάτες. Την αρχηγία<br />
<strong>του</strong> <strong>του</strong>ρκικού στρατού ανέλαβε ο βαλής της<br />
Σιλίστριας Σελήμ Μεχμέτ, ο οποίος στα τέλη <strong>του</strong><br />
Απρίλη<strong>του</strong><strong>1821</strong>διέταξετονπασά<strong>του</strong>κάστρουτης<br />
Βράιλας,ΓιουσούφΠερκόφτσαλη,ναανακαταλάβει<br />
το Γαλάτσι. Ο Περκόφτσαλης ξεκίνησε έχοντας<br />
2,000 άνδρες πεζικό, 3,000 ιππείς και κανόνια.<br />
Αρχηγόςτηςάμυνας<strong>του</strong>ΓαλατσίουήτανοΘανάσης<br />
Καρπενησιώτης, που οργάνωσε δύναμη από 600<br />
αγωνιστές. Επισκεύασε <strong>του</strong>ς ρωσικούς προμαχώνες<br />
<strong>του</strong> Ρωσο<strong>του</strong>ρκικού πολέμου (1806–1812) και<br />
έστησε19κανόνιααπόαυτάπουέστειλανοι<br />
ΈλληνεςτηςΟδησσούκαιτηςΒεσσαραβίαςγιατον<br />
στρατό <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong>. Αφήνοντας 400 άνδρες <strong>του</strong><br />
μέσα στην πόλη, μετακινεί <strong>του</strong>ς υπόλοιπους 200 και<br />
<strong>του</strong>ςκατανέμεισ<strong>του</strong>ςτρειςπρομαχώνες.<br />
Στις30<strong>του</strong>ΑπρίληηεμπροσθοφυλακήτωνΤούρκων<br />
πέρασε τον παραπόταμο <strong>του</strong> Δούναβη,<br />
τονΣερέτηκαι18μαούνεςτωνΤούρκωνμεκανόνια<br />
κατέβηκαντονΔούναβηγιαναχτυπήσουν<strong>του</strong>ς<br />
Έλληνεςαπότοποτάμι.ΟΚαρπενησιώτηςκράταγε<br />
το κεντρικό ταμπούρι. Τα άλλα τα κράταγαν οι<br />
αδερφοίΜαγγλέροιαπότηνΚεφαλλονιά,οΓιώργης<br />
Παπάς από την Αδριανούπολη, ο Δαμιανάκος από<br />
ταΣφακιάκαιοπαπάςΠέτροςΜονίκ.<br />
Χαράματα1<strong>του</strong>ΜάηοιΤούρκοιξεκίνησαντην<br />
επίθεσηβάζονταςστηνμέσητοπεζικόκαι<br />
στηρίζονταςτοαπότιςδυοπλευρέςμετοιππικό.Οι<br />
Έλληνεςαπέκρουσανόλεςτιςεπιθέσειςαλλάμετά<br />
από4ώρεςμάχηςλύγισανκαιοπισθοχώρησανοι<br />
υπερασπιστές <strong>του</strong> δεξιού και <strong>του</strong> αριστερού<br />
ταμπουριών,εκτόςαπότονΚωτήρακαιτα32<br />
παλικάρια<strong>του</strong>,πουαγωνίζοντανμηχάνονταςούτε<br />
"έναβολύμιάνευαίματοςεχθρικού".<br />
Αφούτελείωσανταπυρομαχικά<strong>του</strong>ςμετασπαθιά<br />
<strong>του</strong>ςάνοιξανδρόμοανάμεσασ<strong>του</strong>ςΤούρκουςκαι<br />
μπήκανστοΓαλάτσιτοοποίοόμωςήδηείχε<br />
καταληφθεί από <strong>του</strong>ς Τούρκους. Πολεμάνε και<br />
πεθαίνουν όλοι <strong>του</strong>ς. Στο κεντρικό ταμπούρι<br />
συνέχιζεναπολεμάοΚαρπενησιώτηςμεάλλους45<br />
αγωνιστές αποκρούοντας με τα κανόνια και τα<br />
<strong>του</strong>φέκια <strong>του</strong>ς χιλιάδες Τούρκους που άφησαν εκεί<br />
700 νεκρούς. Όταν έπεσε το σκοτάδι η μάχη<br />
σταμάτησε.<br />
Για<strong>του</strong>ςλίγουςεπιζώντεςαγωνιστέςδενυπήρχεπια<br />
ελπίδασωτηρίας.Ταχαράματαπέταξανέξωτιςκάπες<br />
<strong>του</strong>ςστιςοποίεςοιΤούρκοιαδειάσαντα<strong>του</strong>φέκια<br />
<strong>του</strong>ςκαιπρινοιΤούρκοιταξαναγέμισαν,σπάσανμε<br />
επίθεσητονκλοιό.20αγωνιστές,μαζί<strong>του</strong>ςκαιο<br />
Καρπενησιώτης κατάφεραν να ξεφύγουν ζωντανοί.<br />
ΌπωςγράφειοΞόδιλος"Ήμάχηαυτήτης1<strong>του</strong>Μάη<br />
ένΓαλαζίω,άνκαίφαίνεταιζημιώδηςδιάτούς<br />
Έλληνας, υπήρξεν όμως διά αυτούς αρκετά ένδοξος<br />
καιτρανόνπρομήνυματηςνίκηςτωνΕλλήνωνκατά<br />
τωνΤούρκων".<br />
https://el.wikipedia.org/wiki/<br />
%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9<br />
3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%AF%CE%BF%CF%85
ΓΑΛΑΤΣΙ-MONH ΠΡΕΤΣΙΤΑ,1657
Ο ΔΟΥΝΑΒ<strong>Η</strong>Σ
Σπίτιαμετηχαρακτηριστικήαρχιτεκτονικήτηςπεριοχής
ΒΑΣΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΑΥΛ<strong>Η</strong>ΤΟΥΑΡΤΖΕΣ,1310<br />
ΕπαρχίατηςΜουντένια<br />
Κτήτοραςήτανο<strong>Η</strong>γεμόναςRaduVoda.<strong>Η</strong>πρώτημητροπολιτικήέδραΟυγγροβλαχίας,ιδρύθηκεστοΆρτζεςτο14 ο αιώναμεεπισκόπουςΈλληνες.<br />
ΑποτέλεσετηνπρωτεύουσατηςΒλαχίαςκαιήτανένααποταπρώταπολιτιστικάκέντρατηςπεριοχήςκαιένασταθμόςμεταξύΑνατολήςκαιΔύσης.<br />
Κορυφαίοκαλλιτεχνικόσύμβολο<strong>του</strong>Άρτζεςείναιηβυζαντινήεκκλησία<strong>του</strong>ΑγίουΝικολάουμετιςσημαντικέςτοιχογραφίεςπουζωγράφισανΈλληνες.<br />
<strong>Η</strong>ΚουρτέαντεΆρτζεςείναιχτισμένηστηνκοιλάδα<strong>του</strong>ποταμούΆρτζες(μίααπότιςπολλέςκοιλάδεςπουσχηματίζονταιστιςνότιεςπλαγιέςτων<br />
Καρπαθίων). Σευστεροβυζαντινόρυθμό,χαρακτηριστικότηςπεριοχής, αποτέλεσεκαιπρότυπογιατηνεκκλησιαστικήαρχιτεκτονικήστηΒλαχία.
Βασιλική<strong>του</strong>ΑγίουΝικολάου,1310
ΔΡΑΓΑΤΣΑΝΙ<br />
ΜΝ<strong>Η</strong>ΜΕΙΟΠΕΣΟΝΤΩΝΙΕΡΟΥΛΟΧΟΥ
ΜΑΧ<strong>Η</strong>ΤΟΥΔΡΑΓΑΤΣΑΝΙΟΥ<br />
7ΙΟΥΝΙΟΥ,<strong>1821</strong><br />
ΣτηΜολδοβλαχίαυπήρξεμιααπότιςπολλέςεστίες<br />
της Ελληνικής εθνεγερσίας <strong>του</strong> <strong>1821</strong>. Στο Δραγατσάνιέλαβεχώραμιαστρατιωτικήσύγκρουση<strong>του</strong><br />
επαναστατικούστρατού<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,<br />
γενικού αρχηγού της Φιλικής Εταιρίας, και<br />
στρατευμάτωντηςΟθωμανικήςΑυτοκρατορίας.<br />
<strong>Η</strong>ΕΙΣΟΔΟΣΤΩΝΟΘΩΜΑΝΩΝ<br />
ΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />
Στις 30 Απριλίου <strong>1821</strong> πραγματοποιήθηκε, με τη<br />
συγκατάθεσητηςΡωσίας,είσοδοςστηΜολδοβλαχία<br />
των Οθωμανικών στρατευμάτων, τα οποία πέρασαν<br />
τασύνορααπότηνπεριοχήτηςΒράιλας. <strong>Η</strong>πρώτη<br />
μεγάλησύγκρουσηέγινετην1Μαΐου<strong>1821</strong>στο<br />
Γαλάτσι–στοοποίοηελληνικήσημαίαείχευψωθεί<br />
στις 21 Φεβρουαρίου <strong>1821</strong> από το Βασίλειο<br />
Καραβία. Καθόλη τη διάρκεια <strong>του</strong> Μαΐου <strong>1821</strong>,<br />
έλαβαν χώρα συγκρούσεις <strong>του</strong> <strong>του</strong>ρκικού στρατού<br />
με<strong>του</strong>ςΈλληνες,χωρίςοιδυνάμεις<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>να<br />
έχουν κάποια σημαντική επιτυχία. Οι Έλληνες<br />
συγκεντρώθηκανστοΡίμνικο,πουαπείχε8ώρεςαπό<br />
τοΔραγατσάνι,ενώοιΟθωμανοί,πουηδύναμη<strong>του</strong>ς<br />
ανερχότανσ<strong>του</strong>ς2.600άντρες,κατέλαβαντα<br />
μοναστήρια Σερμπανεστίου, <strong>Στα</strong>ντσεστίου,<br />
ΣτραζεστίουκαιΜαμούλ,κλείνονταςτηνείσοδοτης<br />
κοιλάδας των Καρπαθίων. Συγχρόνως 800 Τούρκοι<br />
μετακινήθηκανστοΔραγατσάνι.<br />
ΤελικάοΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ςαποφάσισενα<br />
αντιμετωπίσει <strong>του</strong>ς Τούρκους στη πεδιάδα <strong>του</strong><br />
Δραγατσανίουμεόλοτονστρατό<strong>του</strong>,που<br />
αποτελούσαν5.000πεζοί,2.500ιππείςκαι4κανόνια.<br />
Ταπρώταελληνικάτμήματαξεκίνησανπροςτην<br />
κατεύθυνση<strong>του</strong>Δραγατσανίουστις15Ιουνίου<strong>1821</strong>,<br />
με άσχημες καιρικές συνθήκες και έφτασαν στην<br />
περιοχήστις18Ιουνίου.Οιθέσειςπουκατέλαβανοι<br />
Έλληνεςπαρείχανπλεονεκτήματα,καιοαρχηγός<br />
των <strong>του</strong>ρκικών δυνάμεων <strong>του</strong> Δραγατσανίου Καρά<br />
Φεϊζ, για να αντιμετωπίσει τα ελληνικά τμήματα,<br />
άρχισενακατασκευάζειοχυρώματακαισυγχρόνως<br />
ναπυρπολείτμήμα<strong>του</strong>χωριού.Ενώόμωςο<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>ς,βρισκότανσεαπόστασητριώνωρώναπό<br />
τοσημείοτηςμάχηςκαισυσκεπτότανμετον<br />
ΓεωργάκηΟλύμπιο,οχιλίαρχοςΒασίλειοςΚαραβίας,<br />
στις19Ιουνίου<strong>1821</strong>καιπαράτιςαντίθετεςδιαταγές<br />
γιακαμιάκίνησηπριντις20Ιουνίου,επιτέθηκεμε<br />
800 ιππείς εναντίον της μονής Σερμπανεστίου, όπου<br />
είχαν οχυρωθεί οθωμανικές δυνάμεις, αλλά η<br />
επίθεσηαπέτυχεκαιοΚαραβίαςαποσύρθηκεστα<br />
ορεινά.<br />
Έτσιοιερόςλόχοςπουβρισκόταναρχικάκοντάστο<br />
ιππικό<strong>του</strong>Καραβίαμε375αξιωματικούςκαιοπλίτες<br />
βρέθηκεναπολεμάμόνος<strong>του</strong>απέναντισε<br />
πολυάριθμο οθωμανικό ιππικό με αποτέλεσμα να<br />
υποστεί σοβαρές απώλειες. Ο σημαιοφόρος <strong>του</strong><br />
λόχου, 25 αξιωματικοί και 180 στρατιώτες έπεσαν<br />
νεκροί, ενώ 37 Ιερολοχίτες αιχμαλωτίστηκαν. Στη<br />
κρίσιμη στιγμή της μάχης έφτασε ο Γεωργάκης<br />
Ολύμπιος ο οποίος διέσωσε <strong>του</strong>ς υπόλοιπους<br />
ιερολοχίτες, 136 συνολικά, μεταξύ των οποίων και<br />
τοναρχηγό<strong>του</strong>ςΝικόλαο<strong>Υψηλάντη</strong>καιτον<br />
υπασπιστή <strong>του</strong>ς Αθανάσιο Τσακάλωφ, συνιδρυτή<br />
τηςΦιλικήςΕταιρείας.Στημάχηδενπρόλαβενα<br />
συμμετάσχει ο κύριος όγκος <strong>του</strong> στρατού <strong>του</strong><br />
<strong>Υψηλάντη</strong>πουαυτοδιαλύθηκεβλέπονταςτονΙερό<br />
λόχοαποδεκατισμένοκαιτονΚαραβιάφυγάδα.<br />
ΟΙΣΥΝΕΠΕΙΕΣΤ<strong>Η</strong>ΣΜΑΧ<strong>Η</strong>Σ<br />
Μετά την καταστροφή στο Δραγατσάνι, η<br />
επανάσταση στη Μολδοβλαχία είχε πλέον κριθεί. Οι<br />
εθελοντές λιποτάχτησαν και ο στρατός <strong>του</strong><br />
<strong>Υψηλάντη</strong>διαλύθηκε.Ο<strong>Υψηλάντη</strong>ςκατέφυγεστο<br />
Ρίμνικο, όπου στις 20 Ιουνίου <strong>1821</strong> συνέταξε την<br />
τελευταίαδιαταγή<strong>του</strong>,μετηνοποίαστιγμάτισετην<br />
προδοσία <strong>του</strong> πολιτικού και στρατιωτικού <strong>του</strong><br />
επιτελείουκαιεξήρετηναυτοθυσία<strong>του</strong>Ιερού<br />
Λόχου:«ΣειςδεσκιαίτωνγνησίωνΕλλήνωνκαι<strong>του</strong><br />
Ιερού Λόχου, όσοι προδοθέντες επέσατε θύματα δια<br />
την ευδαιμονίαν της πατρίδος, δεχτήτε δι’ εμού τας<br />
ευχαριστήσειςτωνομογενώνσας!Ολίγοςκαιρόςκαι<br />
στήληθαανεγερθήναδιαιωνίσηταονόματάσας.Με<br />
χαρακτήρες φλογερούς είνε εγκεχαραγμένα εις τα<br />
φίλτρα της καρδίας μου, τα ονόματα εκείνων όσοι<br />
μέχρι τέλους μ’ έδειξαν πίστιν και ειλικρίνειαν. <strong>Η</strong><br />
ενθύμησίς των θα είναι πάντοτε το μόνον<br />
δροσιστικόνποτότηςψυχήςμου».<br />
<strong>Η</strong>μάχηαποτέλεσεκαιτοουσιαστικότέλοςτης<br />
Φιλικής Εταιρίας. Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς συνελήφθη και<br />
φυλακίστηκεστηνΑυστρία,ενώοΟλύμπιος<br />
ανατινάχτηκεστοκωδωνοστάσιομαζίμε<strong>του</strong>ς<br />
άντρες<strong>του</strong>καιδυνάμεις<strong>του</strong>εχθρούστημονήΣέκου.<br />
ΟΙ.Φαρμάκηςμετάαπόπολλέςμέρεςαγώναστη<br />
μονήΣέκουσυνθηκολόγησε,αλλάοιΟθωμανοίδεν<br />
κράτησαντονλόγο<strong>του</strong>ςκαιτονθανάτωσανστην<br />
Κωνσταντινούπολη.Παράτηναποτυχίατης,η<br />
εκστρατεία αυτή έπαιξε σημαντικό ρόλο στην<br />
Επανάσταση, αφού απέσπασε την προσοχή της<br />
Πύλης από τις επαναστατικές κινήσεις και<br />
επιχειρήσεις στην Ελλάδα, έδωσε χρόνο σ<strong>του</strong>ς<br />
οπλαρχηγούςκαιβοήθησεστηντελικήτηςεπιτυχία.<br />
Ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ<br />
ΟΙερόςΛόχοςσυγκροτήθηκεαπόεθελοντέςνέους,<br />
κυρίως φοιτητές από τα πανεπιστήμια. Οι άνδρες<br />
<strong>του</strong> Ιερού Λόχου ήταν πεζοί εφοδιασμένοι με<br />
καραμπίνεςκαιξιφολόγχες.Έφερανστολέςαπό<br />
μαύρούφασμαμετρίχρωμοεθνόσημο.Στοκάλυμμα<br />
τηςκεφαλήςκάτωαπότολοφίουπήρχεηφράση<br />
Ελευθερία ή Θάνατος και το σήμα της<br />
νεκροκεφαλήςμεχιαστόσχήμαοστώνσανσύμβολο<br />
τηςνίκηςπάνωστονθάνατο.<strong>Η</strong>σημαία<strong>του</strong>Ιερού<br />
Λόχου ήταν τρίχρωμη, το κόκκινο συμβόλιζε τον<br />
πατριωτισμό,τολευκότηναδελφοσύνηκαιτο<br />
μαύρο τη θυσία. Στη μία πλευρά της σημαίας<br />
αναγραφόταν το ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ και υπήρχε η<br />
εικόνα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Στην<br />
άλληπλευράυπήρχεηεικόνα<strong>του</strong>Φοίνικα<br />
αναγεννόμενουαπότιςφλόγεςκαιαναγραφότανΕΚ<br />
Τ<strong>Η</strong>Σ ΣΤΑΚΤ<strong>Η</strong>Σ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ.<br />
Επικεφαλής<strong>του</strong>ΙερούΛόχουτέθηκεοαδελφός<strong>του</strong><br />
<strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>Νικόλαος<strong>Υψηλάντη</strong>ς.<br />
«Δεν έχω πλέον υποδήματα. Τα πόδια μου<br />
κατεσχίσθησαν. Κοιμούμαι μέσα σε θανατηφόρα<br />
τέλματα. Ζω με καρπούς, σπανίως ευρίσκω ένα ξερό<br />
κομμάτι ψωμί. Αλλ’ αι στερήσεις αυταί μου είναι<br />
γλυκείαι.Οβίοςαυτόςμ’αρέσει.Απόπαιδίδεν<br />
ονειρευόμουν τίποτε άλλο από την ημέρα της<br />
ανεξαρτησίας μας. Ευρίσκομαι δια πρώτην φοράν<br />
επικεφαλής ελευθέρων ανθρώπων, οι οποίοι δε με<br />
φορτώνουνμεμάταιουςτίτλους,οιοποίοιμουδίνουν<br />
τογλυκύ<strong>του</strong>αδελφούόνομα.Χαίρετε.Θαιδωθώμεν;<br />
Πού;ΟΘεόςτοξεύρει».(Απόγράμμα<strong>του</strong>Δημητρίου<br />
Σούτσου,πρώ<strong>του</strong>εκατόνταρχου<strong>του</strong>ΙερουΛόχου).<br />
Στο κοιμητήριο <strong>του</strong> Δραγατσανίου στη Ρουμανία<br />
υπάρχει το Μνημείο των Πεσόντων Ιερολοχιτών το<br />
οποίο ανεγέρθη στα 1884 με την πρωτοβουλία της<br />
συντακτικής επιτροπής της Ελληνικής εφημερίδας<br />
<strong>του</strong> Βουκουρεστίου "Σύλλογοι". Το μνημείο<br />
φιλοτέχνησαν από πεντελικό μάρμαρο οι Τήνιοι<br />
καλλιτέχνες Χαλεπάς και Λαμπαδίτης. Έχει ύψος<br />
συνολικάεπτάμέτρων.Στηνκύριαόψη<strong>του</strong><br />
στηλοβάτη <strong>του</strong> υψώνεται μονόλιθος 5 μέτρων με<br />
ανάγλυφοσταυρόεπίτηςημισελήνουκαιαπόκάτω<br />
τοσήματωνιερολοχιτών.Στοκέντρο<strong>του</strong>στυλοβάτη<br />
εν μέσω δάφνινου στεφανιού αναγράφεται με χρυσά<br />
γράμματα:<br />
ΔΙΑΒΑΤΑ ΑΓΓΕΙΛΟΝ ΟΤΙ ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΜΕΘΑ<br />
ΥΠΕΡΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣΑΓΩΝΙΣΑΜΕΝΟΙ<br />
https://el.wikipedia.org/wiki/<br />
%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%94%CF<br />
%81%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%B1%CE%BD%CE%AF%<br />
CE%BF%CF%85<br />
http://www.lavaro21.gr/2018/06/06/i-machi-tou-dragatsaniou-6-7-<br />
iouniou-<strong>1821</strong>/<br />
http://dtkaram.webpages.auth.gr/wp-content/uploads/<br />
2018/03/<strong>1821</strong>-<br />
%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE<br />
%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF1-1.pdf
ΟΠΟΤΑΜΟΣΟΛΤ
ΔΙΑΒΑΤΑΑΓΓΕΙΛΟΝΟΤΙΕΝΘΑΔΕΚΕΙΜΕΘΑΥΠΕΡΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣΑΓΩΝΙΣΑΜΕΝΟΙ
ΤομνημείοτωνΙερολοχιτών<strong>του</strong><strong>1821</strong>,στοΔημοτικόΚοιμητήριο<strong>του</strong><br />
Δραγατσανίου-Olt.Τοπιόεπιβλητικόμνημείοτέτοιουείδουςέξωαποτα<br />
ΕλληνικάΣύνορα.Ανεγέρθητο1884μεπρωτοβουλίατηςσυντακτικής<br />
επιτροπήςτηςΕλληνικήςεφημερίδας<strong>του</strong>Βουκουρεστίου"Σύλλογοι".<br />
ΤοφιλοτέχνησαναπόπεντελικόμάρμαροοιΤήνιοικαλλιτέχνεςΧαλεπάςκαι<br />
Λαμπαδίτης.Έχειύψοςσυνολικάεπτάμέτρων.Στηνκύριαόψη<strong>του</strong>στηλοβάτη<br />
<strong>του</strong>υψώνεταιμονόλιθος5μέτρωνμεανάγλυφοσταυρόεπίτηςημισελήνου<br />
καιαπόκάτωτοσήματωνιερολοχιτών.
Τοπεδίοτηςμάχης<strong>του</strong>Δραγατσανίου
ΤοΠαρεκκλήσιοπουχτίστηκεαποτην<br />
ΈνωσηΕλλήνωνΡουμανίαςστοπεδίοτηςμάχης
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΚΟΖΙΑ,1388<br />
ΕπαρχίατηςΟλτένια<br />
KτήτοραςτηςμονήςήτανοMirceaCelBatranτο1388. Αργότεραεπισκευάστηκεδιαδοχικά,απο<strong>του</strong>ς NeagoeBasarab,ConstantinBrancoveanuκαι<br />
SerbamCantacuzino. ΒρίσκεταικοντάστονΠοταμόΟλτ,είναιΒυζαντινήςτεχνοτροποίαςτόσοστηντοιχοποιίαόσοκαιστηνεικονογράφηση.<br />
Βρίσκεταισεστρατηγηκήθέσηκαιεδώκατέφυγανοιεπαναστάτεςαλλάκαιστηνπεριοχήαυτήέγινανπολλέςμάχες.Ο΄Ελληναςαγιογράφος<br />
Κωνσταντίνος,ζωγράφισετονεξωνάρθηκατηςΜονήςτο1707.
ΜΟΝΕΣΤ<strong>Η</strong>ΣΕΠΑΡΧΙΑΣΟΛΤΕΝΙΑ<br />
ΤΙΣΜΑΝΑ(1378) &ΧΟΡΕΖΟΥ(1690)
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΤΙΣΜΑΝΑ<br />
ΕδώοΤούντορΒλαντιμιρέσκου<br />
οργάνωσετηνεξέγερσητων<br />
ΡουμάνωνχωρικώνΠαντούρι<br />
Στηνπεριοχήέγινανεπίσηςμάχες
ΜΟΝ<strong>Η</strong> ΧΟΡΕΖΟΥ, 1690-ΑΦΙΕΡΩΜΕΝ<strong>Η</strong> ΣTOYΣΑΓΙΟΥΣΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ&ΕΛΕΝ<strong>Η</strong><br />
Τομοναστήρι<strong>του</strong>Χορέζουιδρύθηκετο1690,απότονπρίγκηπαΚωνσταντίνοΜπρινκοβεάνου,οοποίοςδιοικούσετηΒλαχίααπότο1688έωςτο1714. Αγιογραφίεςδιαχειρός<strong>του</strong><br />
αγιογράφουΚωνσταντίνου,το1694,μεθέματακαιαποτηνπολιορκίατηςΚωνσταντινούπολης.ΈχειανακηρυχθείμνημείοπαγκόσμιαςπολιτιστικήςκληρονομιάςαπότηνUNESCO.<br />
Θεωρείται χαρακτηριστικόδείγμα<strong>του</strong>Μπρινκοβενέσκστυλ,πουείναιγνωστόγιατηνδιακόσμηση,τιςεξαιρετικέςτοιχογραφίεςκαιτααφιερωματικάπορτραίτα.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ/ΝΟΥΜΠΡΙΝΚΟΒΕΑΝΟΥ, ΚτήτορεςτηςΜονήςΧορέζου
ΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ (τότεεδάφητηςΑυστρίας)<br />
Ο<strong>Υψηλάντη</strong>ςπερνάειταΑυστριακάσύνοραστοCâineniαποτοTurnuRosu.
ΤοπέρασμαTurnuRosu(<strong>του</strong>ΚόκκινουΠύργου)αποτηΒλαχίαπροςτηνΑυστρία- Γκραβούρεςτηςεποχής<br />
ΠΟΡΕΙΑΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>ΠΡΟΣΤ<strong>Η</strong>ΝΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ,ΤΟΤΕΕΔΑΦΟΣΤ<strong>Η</strong>ΣΑΥΣΤΡΙΑΣ
ΣΚΟΥΛΕΝΙ,17ΙΟΥΝΙΟΥ<strong>1821</strong><br />
<strong>Η</strong>ΜΑΧ<strong>Η</strong>ΣΤΟΣΚΟΥΛΕΝΙ<br />
<strong>Η</strong>ΜάχητούΣκουλενίουήτανμιααπότιςτελευταίες<br />
μάχες των Ελλήνων επαναστατών στις<br />
Παραδουνάβιες <strong>Η</strong>γεμονίες κατά των στρατευμάτων<br />
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έλαβε χώρα<br />
στις17Ιουνίου<strong>του</strong><strong>1821</strong>,δέκαημέρεςμετάτηΜάχη<br />
<strong>του</strong>Δραγατσανίου, τηΜολδαβίακαικατέληξεμε<br />
νίκητωνΟθωμανών.<br />
ΤΟΙΣΤΟΡΙΚΟΤ<strong>Η</strong>ΣΜΑΧ<strong>Η</strong>Σ<br />
ΟιΤούρκοιμπήκανστοΙάσιοστις13Ιουνίου<strong>του</strong><br />
<strong>1821</strong>. Ο απόστρατος συνταγματάρχης τού ρωσικού<br />
στρατού Καντακουζηνός επισκεύασε ένα παλιό<br />
ρωσικό οχύρωμα πάνω στον Προύθο, κοντά στο<br />
Σκουλένι. Ό Καντακουζηνός έστειλε σήμα στα<br />
υπολείμματα των στρατευμάτων να προστρέξουν να<br />
<strong>του</strong>περασπίσουν,αλλάοίδιοςδενβρισκότανπιασ'<br />
αυτό.ΠροτίμησεναδιαβείτονΠρούθοκαιναβρει<br />
καταφύγιοστηρωσικήΒεσσαραβία.<br />
Όπως γράφει ο Διονύσιος Κόκκινος, οι επικεφαλής<br />
της ελληνικής δύναμης των 400 μαχητών «αφού<br />
οχύρωσαν το Σκουλένι, με τούς ολίγους πού τούς<br />
απόμειναν, έπειτα κοινώνησαν των Αχράντων<br />
μυστηρίων καί έφαγαν αντί άρ<strong>του</strong> αντίδωρον,<br />
μεταξύ<strong>του</strong>ςακούσθηκανναλένε:"Αυτήείναιη<br />
στερνήμαςτροφή".ΑρχηγόςόλωντωνΕλλήνων<br />
ορίστηκεοΑθανάσιοςΚαρπενησιώτης.<br />
<strong>Η</strong>σύγκρουσηέγινεστις17Ιουνίου<strong>1821</strong>,μπροστά<br />
στα μάτια των ρωσικών συνταγμάτων <strong>του</strong><br />
στρατηγού Ζαμπανιώφ παρατεταγμένων στην<br />
απέναντιόχθηκαιΕλλήνωνκαιΜολδαβών<br />
προσφύγωναπότοΙάσιο.Τουςεπιτέθηκεπρώτοςο<br />
Κεχαγιάμπεης με δυο χιλιάδες πεζούς, τέσσερις<br />
χιλιάδεςιππείςκαιέξικανόνια.Λίγεςεκατοντάδες<br />
Ελλήνων επαναστατών πολέμησαν εναντίον<br />
8.000 Τούρκων, από <strong>του</strong>ς οποίους οι 4.000 ήταν<br />
ιππείς.ΟισυνολικέςαπώλειεςτηςΜάχηςστο<br />
Σκουλένιυπολογίζονταιγιαμεν<strong>του</strong>ςΈλληνεςσε300<br />
νεκρούςκαι50τραυματίες,γιαδε<strong>του</strong>ςΤούρκουςσε<br />
1.600νεκρούςκαι200τραυματίες.<br />
Ο Απόστολος <strong>Στα</strong>ύρακας με 100 Κρητικούς και<br />
<strong>Η</strong>πειρώτες, εξόντωσε την <strong>του</strong>ρκική εμπροσθοφυλακή.Ταυτόχρονατοελληνικόπυροβολικόέβαλε<br />
με μεγάλη επιτυχία. Οι Τούρκοι οπισθοδρόμησαν ν .<br />
Οι <strong>του</strong>ρκικές επιθέσεις επαναλαμβάνονταν επί 8<br />
ώρες.Οι400Έλληνεςόλοκαιλιγόστευαν.Ανάμεσα<br />
σ<strong>του</strong>ςλίγουςπουμάχοντανακόμηέμεινενα<br />
πολεμάει ο Αθανάσιος Καρπενησιώτης, "ό ανήρ<br />
ούτος τού μεγάλου χαρακτήρος και της ηρωικής<br />
καρδιάς". Όταν ο γενναίος καπετάνιος έριξε και τις<br />
τελευταίες βολές εναντίον των Τούρκων, πέταξε τα<br />
δύοπιστόλια<strong>του</strong>στοποτάμικαικραδαίνονταςτο<br />
σπαθί<strong>του</strong>όρμησεεναντίοντωνΤούρκωνκαιέπεσε<br />
νεκρός.<br />
Όλοι οι υπερασπιστές <strong>του</strong> Σκουλενίου έπεσαν<br />
νεκροί, μόνο λίγοι τραυματισμένοι σώθηκαν αφού<br />
μεταφέρθηκαν στην απέναντι όχθη, Όπως γράφει ο<br />
Κόκκινος στην "Ιστορία της Ελληνικής<br />
Επαναστάσεως": «η μάχη αυτή δεν έχει ανάλογη εις<br />
ταςσελίδας<strong>του</strong>Αγώνοςωςπροςτηνεκδήλωσιν<br />
ομαδικής ανδρείας και ηρωικής αντιμετωπίσεως<br />
βεβαίουθανά<strong>του</strong>,παράμόνοντηνμάχην<strong>του</strong><br />
ΑθανάσιουΔιάκουειςτηνγέφυρατηςΑλαμάναςκαι<br />
<strong>του</strong>ΠαπαφλέσσαειςτοΜανιάκι».<br />
Αναφέρεταιωςαξιοσημείωτηηπαρουσίαστημάχη<br />
<strong>του</strong>ιερωμένουΛουκά(κατάκόσμονΛεοντιάδη,από<br />
την Αθήνα), ηγουμένου δύο μικρών μαναστηριών<br />
τηςΡουμανίαςπουήτανμετόχιατηςΜονής<br />
Εσφιγμένου. Ο Λουκάς ήταν γνώστης <strong>του</strong> μυστικού<br />
της Φιλικής Εταιρείας και υποστήριξε ηθικά και<br />
υλικάτον<strong>Υψηλάντη</strong>.Στημάχη<strong>του</strong>Σκουλενίου<br />
εμψύχωνε<strong>του</strong>ςμαχητέςκαιπριναπότημάχητέλεσε<br />
τηνιδιότυπηθείακοινωνίαπουπροαναφέρεται.<br />
Μετάτημάχηδιευκόλυνε58μαχητέςναδιαβούντον<br />
Προύθο και να καταφύγουν σε ρωσικό έδαφος.<br />
ΑργότεραοίδιοςβοηθούσεΈλληνεςπρόσφυγεςαπό<br />
τηΡωσίαναπερνούνστηνΕλλάδαμεεφόδια.Σε<br />
έγγραφοτης20Ιουνίουπουυπογράφεταικαιαπό<br />
τον Λουκά, πιστοποιούνται οι ανδραγαθίες <strong>του</strong><br />
ΚαραγιώργηστοΣκουλένιο.<br />
https://el.wikipedia.org/wiki/<br />
%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A3%CE<br />
%BA%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B5%CE%BD%CE%AF%CE%BF%CF%85
ΜΟΛΔΑΒΙΑ,ΕΠΑΡΧΙΑΝΕΑΜΤΣ<br />
ΜΟΝΕΣΝΕΑΜΤΣΚΑΙΣΕΚΚΟΥ<br />
ΟΙΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣΜΑΧΕΣΤΩΝΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΩΝΣΤ<strong>Η</strong>ΜΟΛΔΑΒΙΑ<br />
Αύγουστος&Σεπτέμβριος,<strong>1821</strong>
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΝΕΑΜΤΣ,1457<br />
ΤέλοςΑυγούσ<strong>του</strong><strong>1821</strong>.ΟΟλύμπιοςκαιοΦαρμάκηςαποφασίζουννακατέβουνστονκάμπομετάαπομάχεςσταβουνάτηςΜολδαβίας.Πολλοίαγωνιστέςτον<br />
εγκαταλείπουν. Οιδύοοπλαρχηγοίμένουνμεπερίπου350άνδρες,στηΜονήΝεάμτς,καιαργότερα κατευθύνονταιστηΜονήΣέκκου.<br />
ΑποταπιόξακουστάμοναστήριατηςΡουμανίαςημονήΝεάμτς,αποτέλεσε,αποτηνίδρυσήτηςμέχρισήμερα,τομεγαλύτερομοναστικό,πολιτιστικόκαιπνευματικό<br />
κέντρο. ΕργοτοῦηγεμόναΠέτρουΜουσάτ<strong>του</strong>Α’το1457.Τοέργοτωνμεταφράσεωνκαιιστορικώνσυγγραμμάτωναποτηνελληνικήκυρίωςγλώσσαστηρουμανική,έγινε<br />
εδώ.Μέχρισήμεραδιατηρείταιυπερσύγχρονοτυπογραφείο.<strong>Η</strong>εκκλησίαχτίστηκεστατέλη<strong>του</strong>15ουαιώνααποτονηγεμόναΣτέφανοτοΜέγα.<strong>Η</strong>εικόνατης<br />
ΒρεφοκρατούσαςπουβρίσκεταιεδώείναιδώροτοῦβυζαντινούαυτοκράτοραΜανουήλΠαλαιολόγουστονηγεμόνατῆςΜολδαβίαςΑλέξανδροτονΚαλό(1400-1432).
ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΣΕΚΚΟΥ,1602<br />
ΚτίσθηκεαπότονάρχοντατηςΜολδαβίαςΝέστοραΟυρέκιτο1602.ΈξωαποτοΚαθολικόκαιδεξιάβρίσκεταιοτάφος<strong>του</strong>Μητροπολίτητης<br />
ΜολδαβίαςΒαρλαάμ,οοποίοςυπήρξεπροστάτηςτηςΟρθοδοξίας.HεκκλησίαείναιαφιερωμένηστονΑγιο ΙωάννητοΒαπτιστή. <strong>Η</strong>ΜάχητηςΜονής<br />
ΣέκκουήτανητελευταίαστρατιωτικήσύγκρουσηανάμεσαστιςδυνάμειςτηςΦιλικήςΕταιρίαςκαιταστρατεύματατηςΟθωμανικήςΑυτοκρατορίας,<br />
στοευρύτεραπλαίσιοτηςΕλληνικήςεπανάστασης<strong>του</strong><strong>1821</strong>.ΕδώοΓιωργάκηςΟλύμπιοςανατινάχτηκεπροκειμένουναμηνπαραδοθεί<strong>του</strong>ςΤούρκους.
ΜΑΧ<strong>Η</strong>Τ<strong>Η</strong>ΣΜΟΝ<strong>Η</strong>ΣΣΕΚΚΟΥ<br />
<strong>Η</strong>ΜάχητηςΜονήςΣέκκουήταν η τελευταία<br />
στρατιωτική σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις<br />
της Φιλικής Εταιρίας και τα στρατεύματα<br />
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στο ευρύτερα<br />
πλαίσιοτηςΕλληνικήςεπανάστασης<strong>του</strong><strong>1821</strong>.Έλαβε<br />
χώρα τον Σεπτέμβρη <strong>του</strong> <strong>1821</strong> στη Μονή Σέκκου<br />
στηΜολδαβία,στηνπεριοχήτηςσημερινήςκομητείας<br />
Νεάμτς<br />
ΤΟΤΕΛΟΣΤΟΥΑΓΩΝΑΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />
Μετά την αποτυχία της επανάστασης<br />
στηνΒλαχίαοΓεωργάκηςΟλύμπιοςσυνόδευσετον<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>μέχριτααυστριακάσύνοραταοποία<br />
ο<strong>Υψηλάντη</strong>ςπέρασεστις8Ιουνίου.Επαναστάται<br />
πλέον καί ουχί επανάστασις υπήρχον μετά τας μάχας<br />
<strong>του</strong> Δραγασανίου καί τού Σκουλενίου. Ο Γεωργάκης<br />
Ολύμπιος, έχοντας σημαντική δύναμη μαζί <strong>του</strong>, πήρε<br />
τονδρόμογιατοΚίμπουλουγκστηνορεινήΒλαχία,<br />
όπουβρισκότανηέγκυοςΣερβίδαγυναίκα<strong>του</strong>Στάνα<br />
και τα 2 ανήλικα παιδιά <strong>του</strong>, <strong>του</strong>ς οποίους<br />
αποχαιρέτησε,γιατελευταίαφορά.<br />
ΑπότοΚίμπουλουγκοΟλύμπιοςμε<strong>του</strong>ςάνδρες<strong>του</strong><br />
προχώρησε στο μοναστήρι Κούρτε ντέ Άρτζες, όπου<br />
είχεταμπουρωθείοΙωάννηςΦαρμάκηςμε<strong>του</strong>ςδικούς<br />
<strong>του</strong>.Οιδυοοπλαρχηγοίένωσαντιςδυνάμεις<strong>του</strong>ςκαι,<br />
αφούέκρινανπωςκάθεαντίστασηστηΒλαχίαήταν<br />
πιαμάταιη,αποφάσισανπερνώνταςαπόταΚαρπάθια<br />
ναμπούνστηΜολδαβία,απόεκείναπεράσουνστη<br />
ρώσικηΒεσσαραβίακαιναβρούντρόπονακατέβουν<br />
στηνΕλλάδα.<br />
Ξεκίνησαν έχοντας μαζί <strong>του</strong>ς 800 αγωνιστές, μα στον<br />
δρόμοοΟλύμπιοςαρρώστησεκαιτονκουβαλούσαν<br />
σεξυλοκρέβατο.ΣτηΜολδαβίασυναντήθηκανμετον<br />
Σέρβο στρατηγό Βλάδεν που κατευθυνόταν<br />
στηνΣερβίακαιέμαθανταθλιβεράνέαγιατηνμάχη<br />
στοΣκουλένι.ΣτοτέλοςΑυγούσ<strong>του</strong>οΟλυμπίος<br />
ανάρρωσεκαι,μηθέλονταςναμείνειτοχειμώναστην<br />
ορεινήπεριοχή,αποφάσισενακατεβείσταπεδινά.<strong>Η</strong><br />
κίνησηαυτήείχεωςσυνέπειανατονεγκαταλείψουν<br />
πολλοίσύντροφοί<strong>του</strong>,κυριευμένοιαπότοφόβοκαι<br />
απελπισία.Έτσι,οΓεωργάκηςκαιοΦαρμάκης,με350<br />
συνολικά άνδρες, το τελευταίο συγκροτημένο<br />
στρατιωτικό σώμα από την επανάσταση στη<br />
Μολδοβλαχία,έφτασανστηΜονήΝεάμτςκαιόταν<br />
πλησίασεο<strong>του</strong>ρκικόςστρατόςαπόεκείστις8<br />
Σεπτεμβρίου στη Μονή Σέκκου, 24 ώρες από<br />
τοΙάσιο.Τομοναστήριβρισκότανσεδυνατήθέσησε<br />
στενή κοιλάδα περιτριγυρισμένη από δασωμένα<br />
βουνά.<br />
<strong>Η</strong>ΜΑΧ<strong>Η</strong>Τ<strong>Η</strong>ΣΜΟΝ<strong>Η</strong>ΣΣΕΚΚΟΥ<br />
Στηναρχή,οΣελήχπασάςέστειλεεναντίον<strong>του</strong>ς300<br />
ιππείς οι οποίοι έπεσαν σε ενέδρα τμήματος ανδρών<br />
<strong>του</strong> Φαρμάκη, με αποτέλεσμα το θάνατο 200<br />
Τούρκων και τη σύλληψη τριών αιχμαλώτων. Από<br />
αυτούς <strong>του</strong>ς αιχμαλώ<strong>του</strong>ς οι Έλληνες έμαθαν πως<br />
μεγάλη εχθρική δύναμη πλησίαζε στη μονή, πράγμα<br />
που<strong>του</strong>ςέβαλεσεσκέψειςνατηνεγκαταλείψουν.<br />
Από<strong>του</strong>ςαρχηγούς,οΟλύμπιοςήτανυπέρτης<br />
διάσχισηςτηςΜολδαβίαςμεκατεύθυνσητη<br />
Βεσσαραβία. Ο Φαρμάκης και ο Σέρβος Βλάδεν<br />
θεωρούσανπωςεκείνοτοσχέδιοήταναδύνατονα<br />
υλοποιηθεί λόγω <strong>του</strong> μεγάλου αριθμού Τούρκων<br />
στρατιωτώνστηνπεριοχή.Αντ'αυτούπρότειναντη<br />
διαφυγήστηνΑυστρία,τηςοποίαςτασύνοραήταν<br />
κοντά.ΩστόσοοΟλύμπιοςδενδεχόταννα<strong>του</strong>ς<br />
ακολουθήσεικαθώςπίστευεότιοιΑυστριακοίθα<br />
<strong>του</strong>ς συνελάμβαναν. Τελικά, από αίσθημα<br />
αλληλεγγύης, έμειναν όλοι στη μονή. Κατά τον<br />
Φιλήμονα, ο Ολύμπιος σκέφτηκε επίσης το<br />
ενδεχόμενο να επιστρέψουν στα ορεινά της<br />
Μολδαβίας, ωστόσο φαίνεται πως επηρεάστηκε και<br />
απόεπιστολή<strong>του</strong>επισκόπου<strong>του</strong>Ρόμανοπουτον<br />
καλούσεναυπερασπιστείτημονήκαι<strong>του</strong>ς<br />
θησαυρούς της από την καταστροφική μανία των<br />
Τούρκων.<br />
Οι επαναστάτες σχεδίαζαν να αμυνθούν στην είσοδο<br />
τηςστενήςκοιλάδαςόπουβρισκότανημονή,χωρίςνα<br />
γνωρίζουνότιυπήρχανμονοπάτιασταγύρωβουνάτα<br />
οποία οδηγούσαν στο εσωτερικό της κοιλάδας. Στις 8<br />
Σεπτεμβρίου το κύριο εχθρικό σώμα άρχισε να<br />
κατεβαίνειπροςτημονήμέσωτωνμονοπατιών,<br />
έχονταςντόπιουςοδηγούς.Γιανα<strong>του</strong>ςαντιμετωπίσει,<br />
οΟλύμπιοςέβαλε<strong>του</strong>ςάνδρες<strong>του</strong>στιςεπάλξειςτης<br />
μονής, από όπου πυροβολούσαν <strong>του</strong>ς Τούρκους, μη<br />
επιτρέποντάς<strong>του</strong>ςναμπουν.Εντωμεταξύ,ο<br />
Φαρμάκης με <strong>του</strong>ς άντρες <strong>του</strong>, οι οποίοι είχαν<br />
αποκοπεί καθώς φρουρούσαν την είσοδο της<br />
κοιλάδας, κατάφεραν το βράδυ της 8ης Σεπτεμβρίου<br />
ναμπουνστημονή.Έτσιαπότοπρωίτης9ης<br />
Σεπτεμβρίου άρχισε η πλήρης πολιορκία της Μονής<br />
από<strong>του</strong>ςΤούρκους,οιοποίοιδιέθετανκαιένακανόνι.<br />
Ο Τόμας Γκόρντον στην "Ιστορία της Ελληνικής<br />
Επαναστάσεως", αναφέρει ότι ο Γεωργάκης Ολύμπιος<br />
στηναπελπιστικήθέσηπουβρισκόταναπηύθυνε<br />
σ<strong>του</strong>ςσυντρόφους<strong>του</strong>τηνεξήςπροσλαλιά:«Αδελφοί,<br />
εντηκρισίμωταύτηπεριστάσειμόνονένδοξονθάνατον<br />
πρέπει να ευχόμεθα (... ...) ελεύσεται πιθανώς ημέρα,<br />
καθ’ ην η πατρίς θέλει συλλέξει τα οστά μας και θέλει<br />
μεταφέρει αυτά προς ενταφιασμόν εις την κλασικήν<br />
γηντωνπρογόνωνμας.».<br />
ΚατάτονΜαξίμΡεμπόοΑυστριακόςπρόξενος<strong>του</strong><br />
ΙασίουπρόσφερεστονΟλύμπιοτηβοήθειά<strong>του</strong>γιανα<br />
διαφύγεισερωσικόέδαφοςαλλάαυτόςαπάντησε<br />
"Πήραταόπλαγιαναχύσωτοαίματωνεχθρώντης<br />
πατρίδαςκαιόχιγιανασώσωτονεαυτόμου.<strong>Η</strong><br />
ευκαιρίαείναιπολύευνοϊκήγιανατηχάσω."<br />
Ο Ολύμπιος κλείστηκε με 7 ή 11 πιστούς<br />
συμπολεμιστές<strong>του</strong>στοκωδωνοστάσιοτηςμονήςενώ<br />
ο Φαρμάκης με <strong>του</strong>ς υπόλοιπους άντρες υπεράσπιζε<br />
τιςυπόλοιπεςθέσεις.Σεεκείνητηφάσητηςμάχης<br />
συνέβητοπιοένδοξοεπεισόδιοτηςεπανάστασηςστη<br />
Μολδοβλαχία: κάποια στιγμή, ξέσπασε πυρκαϊά στο<br />
κωδωνοστάσιοκαιοΟλύμπιοςκινδύνευσενα<br />
αιχμαλωτιστεί, κάτω από συνθήκες που παραμένουν<br />
αδιευκρίνιστες. Αρνούμενος να συνδιαλλαγεί με <strong>του</strong>ς<br />
Τούρκους, ζήτησε από <strong>του</strong>ς συντρόφους <strong>του</strong> να<br />
φύγουν,όσοιήθελανναγλυτώσουν,απότο<br />
κωδωνωστάσιο.Αλλάκανείςδενέφυγε.Τότε<br />
πυροβόλησεέναβαρέλιμεπυρίτιδακαιανατίναξετο<br />
κωδωνοστάσιο, συμπαρασύροντας και Τούρκους που<br />
βρέθηκανεκείκοντά.<br />
<strong>Η</strong>πολιορκίασυνεχίστηκεμελυσσώδηάμυνααπότον<br />
Φαρμάκηκαι<strong>του</strong>ςάντρες<strong>του</strong>,μέχριτις22<br />
Σεπτεμβρίου, προκαλώντας μεγάλες απώλειες σ<strong>του</strong>ς<br />
Τούρκους οι οποίοι είχαν φέρει κι άλλες δυνάμεις,<br />
καθώςκαι4κανόνια.Όμωςοιστρατιώτες<strong>του</strong>είχαν<br />
φτάσει στα όρια της εξάντλησης, χωρίς τρόφιμα, με<br />
ελάχιστα πυρομαχικά και όντας οι περισσότεροι<br />
τραυματίες όπως κι ο ίδιος ο Φαρμάκης. Ετσι,<br />
πειθόμενοςαπότιςεγγυήσεις<strong>του</strong>Βολφ,ότιοι<br />
Τούρκοιθασεβαστούντηναμνηστίακαιθα<strong>του</strong>ς<br />
αφήσουν να φύγουν από την αυτοκρατορία,<br />
παραδόθηκεμαζίμε<strong>του</strong>ςυπόλοιπουςαγωνιστές,στις<br />
23 Σεπτεμβρίου, εκτός από 33 άντρες οι οποίοι<br />
διέφυγαντηνύχτα.ΟιΤούρκοιδενσεβάστηκαντη<br />
συμφωνία και εκτέλεσαν αμέσως <strong>του</strong>ς επαναστάτες,<br />
αφού όμως πρώτα εκείνοι, άοπλοι, πάλεψαν με τα<br />
χέριακαικατάφερανναστραγγαλίσουν40Τούρκους.<br />
Οι αξιωματικοί μεταφέρθηκαν στη Σιλίστρια και<br />
αποκεφαλίστηκανμετάαπόβασανιστήρια,όπωςκαιο<br />
ΦαρμάκηςτονοποίοοιΤούρκοιείχανμεταφέρειστην<br />
Κωνσταντινούπολη.<br />
https://el.wikipedia.org/wiki/<br />
%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%A<br />
E%CF%82_%CE%A3%CE%AD%CE%BA%CE%BA%CE%BF%CF%85
ΤοκαμπαναριόπουανατινάχτηκεΟΓιωργάκηςΟλύμπιοςμε<strong>του</strong>ςσυναγωνιστές<strong>του</strong>
ΘeόδωροςΒρυζάκης,1858<br />
<strong>Η</strong>ΕΛΛΑΣΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ<br />
ΕθνικήΠινακοθήκη,Αθήνα
ΟΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΣΜΟΣΣΤΟΡΟΥΜΑΝΙΚΟΧΩΡΟ&<br />
ΔΥΟ ΑΠΟΤΙΣΠΟΛΛΕΣΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚΕΣΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΕΣΤ<strong>Η</strong>ΣΡΟΥΜΑΝΙΑΣ<br />
ΤΟΜΠΡΑΣΟΒΣΤ<strong>Η</strong>ΝΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ&<strong>Η</strong>ΒΡΑΙΛΑΣΤΟΔΟΥΝΑΒ<strong>Η</strong>
ΟΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΣΜΟΣ<br />
ΣΤΟΡΟΥΜΑΝΙΚΟΧΩΡΟ<br />
Στο έδαφος της σημερινής Ρουμανίας εξελίχθηκε,<br />
απότηναυγήτηςΑρχαιότηταςμέχριτηνσύγχρονη<br />
εποχή, αυτό που μπορούμε να αποκαλέσουμε μια<br />
δεύτερη‘’MagnaGraecia”.<br />
ΤηνιστορίατωνΡουμάνωνκαιτηνιστορίατων<br />
Ελλήνωνδενμπορείνατιςμελετήσεικανείς<br />
ανεξάρτητατημιααπότηνάλλη,επειδή,απ’όλους<br />
<strong>του</strong>ς λαούς της Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης, οι<br />
ΡουμάνοικαιοιΈλληνεςέχουνδιατηρήσειτιςπιο<br />
στενές,μακροχρόνιες,καρποφόρεςκαιγιατιςδυο<br />
πλευρές, σχέσεις. Στο έδαφος της σημερινής<br />
Ρουμανίας η ελληνική διασπορά έγραψε ένα από τα<br />
πιολαμπράτηςκεφάλαια.Απότηνίδρυση,τον7 ο -6 ο<br />
αιώνα προ Χριστού, των πρώτων ελληνικών<br />
αποικιών στη ρουμανική ακτή της Μαύρης<br />
Θάλασσας μέχρι σήμερα, οι σχέσεις των δυο λαών<br />
ήτανσυνεχείς,δεδιακόπηκανσχεδόνποτέ.Το<br />
μεγαλύτερο λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας, η<br />
Κωνστάντσα, ήταν στην αρχαιότητα η περίφημη<br />
πόληΤόμις,πουιδρύθηκεπριναπό2500χρόνιααπό<br />
ΈλληνεςτηςΜιλή<strong>του</strong>.<br />
ΜετηνάνοδοτηςΚωνσταντινούπολης,στησκηνή<br />
της ιστορίας, ο βυζαντινός πολιτισμός<br />
αντανακλάται,επίμιαολόκληρηχιλιετία,βόρεια<strong>του</strong><br />
Δούναβη. Άνθρωποι – έμποροι, αγρότες, κληρικοί,<br />
λόγιοι, αρχιτέκτονες, οικοδόμοι - αγαθά, έθιμα και<br />
ιδέες, νομικοί κώδικες, εκκλησιαστική τέχνη, όλα,<br />
κυκλοφορούν ανεμπόδιστα σ’ αυτά τα μέρη. <strong>Η</strong><br />
σφραγίδα<strong>του</strong>βυζαντινούπολιτισμού–πιοφανερή<br />
κυρίωςστηΒλαχίακαιτηΜολδαβία–βρίσκεται<br />
παντού: στην Εκκλησία (οι Ρούμανοι παρέμειναν<br />
ορθόδοξοι μέχρι σήμερα), <strong>του</strong>ς κρατικούς θεσμούς,<br />
τοδίκαιο,τονπολιτισμό.ΟιΈλληνεςκαιοιΡουμάνοι<br />
βρίσκονται μαζί (αλληλέγγυοι), πάνω από μια<br />
χιλιετία,στονπνευματικόκόσμοτης Ορθοδοξίας.<br />
Μετάτο1453,ηέξοδοςτωνΕλλήνωνπροςτις<br />
Ρουμανικές Χώρες, μαζί με όλη <strong>του</strong>ς την πνευματική<br />
κληρονομιά, συμβάλλει στη δημιουργία ενός<br />
αληθινού ‘’Βυζαντίου μετά το Βυζάντιο’’, για να<br />
χρησιμοποιήσουμε την εύγλωττη έκφραση <strong>του</strong><br />
μεγαλύτερουΡουμάνουιστορικού, NicolaeIorga. <strong>Η</strong><br />
αλήθειαείναιότιστιςΡουμανικέςΧώρεςοέλεγχος<br />
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν ήταν τόσο<br />
αυστηρός όπως στα υπόλοιπα Βαλκάνια, όπου η<br />
κυριαρχίατηςΠύληςήταναπόλυτη.<br />
<strong>Η</strong> ελληνική γλώσσα, lingua franca κατά την<br />
Αρχαιότητα, έγινε, από τον 15 ο αιώνα μέχρι το<br />
κατώφλιτηςσύγχρονηςεποχής,ηγλώσσα<strong>του</strong><br />
εμπορίου και <strong>του</strong> πολιτισμού. <strong>Η</strong> δε νέα ελληνική,<br />
γίνεται, από τον 17 ο αιώνα,ηγλώσσα<strong>του</strong>σχολείου<br />
καιτωνεπιστημών,καιαποτελεί,γιαπολλάχρόνια,<br />
όχημαγιατηδιείσδυση<strong>του</strong>δυτικούπολιτισμούστη<br />
ΝοτιανατολικήΕυρώπη.<br />
Τοεκκλησιαστικόπεριβάλλον ήτανέναςαπό<strong>του</strong>ς<br />
κύριουςτομείςδιείσδυσηςτωνΕλλήνωνστην<br />
εσωτερική ζωή και τον πολιτισμό της μεσαιωνικής<br />
ρουμανικής κοινωνίας, αρχίζοντας από τον 16 ο<br />
αιώνα. <strong>Η</strong> πρώτη ελληνική έκδοση της Βίβλου<br />
τυπώνεταιτο1687στηΒενετία.<br />
Οι Έλληνες είναι παρόντες παντού και διακρίνονται<br />
σε όλους <strong>του</strong>ς τομείς της οικονομικής, κοινωνικής<br />
και πνευματικής ζωής των Ρουμάνων.<br />
ΧαρακτηριστικέςγιατοεμπόριοτωνΕλλήνωνστο<br />
ρουμανικό χώρο είναι οι ελληνικές εμπορικές<br />
κομπανίες <strong>του</strong> Brașov και Sibiu που είχαν στα χέρια<br />
<strong>του</strong>ς, επί δυο αιώνες, το διαμετακομιστικό εμπόριο<br />
μεταξύΑνατολήςκαιΔύσης.<br />
Πριναρχίσουνναελέγχουν,τον18 ο αιώνα, επί<br />
Φαναριωτών, την πολιτική ζωή των Ρουμανικών<br />
Πριγκιπάτων, γνωστές ελληνικές οικογένειες είχαν<br />
ήδηαπότον16 ο -17 ο αιώνα ριζώσει στη ρουμανική<br />
γηκαιαφομοιωθείαπότηρουμανικήκοινωνία,όπως<br />
αναφέρουνοιχρονογράφοιτηςεποχής.<br />
Ονόματα όπως Καταρτζής, Γκίκας, Στούρτζας,<br />
Μουρούζης Καντακουζηνός, <strong>Υψηλάντη</strong>ς, γίνονται<br />
πολύγνωστάστηνπολιτικήσκηνήκαιμέλητων<br />
οικογενειών <strong>του</strong>ς καταλαμβάνουν υψηλά κρατικά<br />
αξιώματα, συμβάλλοντας στην ευημερία των<br />
κοινοτήτωνόπουζουν.<br />
Παράλληλα, καθηγητές, φιλόσοφοι, γιατροί,<br />
νομικοί, λόγιοι, κληρικοί, καλλιτέχνες που έρχονται<br />
απ’όλοτονελληνικόχώρο, βρίσκουνστη<br />
ρουμανική γη τη δεύτερη πατρίδα <strong>του</strong>ς. Πουθενά<br />
στηνΕυρώπη,απότον16 ο έωςτον18 ο αιώνα, η<br />
ελληνικήδιασποράδεβρήκεπιοπροστατευμένοκαι<br />
καρποφόροκαταφύγιογιανασυνεχίσειτηζωήτης.<br />
ΕδώοιΈλληνεςαφιερώνονταισταιδανικάγιατην<br />
ανάταση<strong>του</strong>γένουςκαι τηνκατάκτησητης<br />
ελευθερίας.<strong>Η</strong>συμβολή<strong>του</strong>ςστηναναμόρφωσητων<br />
κοινωνικό-πολιτικώνδομώνκαιτωννοοτροπιώντης<br />
ρουμανικής κοινωνίας όπου ζούσαν είναι σήμερα<br />
ομόφωνααναγνωρισμένη.<br />
<strong>Η</strong>άνθισηκαιηακμή<strong>του</strong>Ελληνισμούστις<br />
Ρουμανικές Χώρες σημειώνεται κατά την<br />
φαναριώτικηεποχή(1711/1716–<strong>1821</strong>).Εκτόςαπό<br />
καλοίδιαχειριστές,αρκετοίαπό<strong>του</strong>ς31Φαναριώτες<br />
ηγεμόνεςείναιοιίδιοιλόγιοιήάνθρωποιπου<br />
αγαπάνετονπολιτισμό.ΟπρώτοςΦαναριώτης<br />
ηγεμόνας στα Πριγκιπάτα, ο Νικόλαος<br />
Μαυροκορδάτος,λόγιος<strong>του</strong>πρώιμουΔιαφωτισμού,<br />
δημιούργησε στο Βουκουρέστι τη μεγαλύτερη<br />
βιβλιοθήκη στα νοτιοανατολικά της Ευρώπης. Ο<br />
κύκλοςλογίωνπουυπήρχεστοΒουκουρέστιγύρω<br />
από τον Δημήτρη Καταρτζή, ‘’μαικήνα των λογίων<br />
τηςΒλαχίας’’ή‘’πατριάρχητωνλογίων’’,όπωςτον<br />
αποκαλούσαν οι σύγχρονοί <strong>του</strong>, είναι καθοριστικός<br />
για το πνευματικό κλίμα της εποχής. Οι Ρουμανικές<br />
Χώρεςέγινανεστία<strong>του</strong>ελληνικούΔιαφωτισμού.<br />
ΣτηγητηςΡουμανίαςγράφτηκεμιαλαμπρή–και<br />
ταυτόχρονα τραγική – σελίδα της Ελληνικής<br />
Επανάστασης.ΑπότοΙάσιοξεκινάνεοΑλέξανδρος<br />
<strong>Υψηλάντη</strong>ςκαιηΦιλικήΕταιρείατοναγώναγιατην<br />
Ελευθερία.<br />
Την εκπαίδευση στα ελληνικά εκπροσωπούν οι<br />
περίφημες <strong>Η</strong>γεμονικές Ακαδημίες <strong>του</strong><br />
Βουκουρεστίου και Ιασίου (που ιδρύθηκαν το 1684<br />
και1707αντίστοιχα)καιήταναληθινάπανεπιστήμια<br />
τηςΑνατολής.Απότιςέδρες<strong>του</strong>ςπέρασε,επί<br />
ενάμιση αιώνα (έως δηλαδή το <strong>1821</strong>), σχεδόν όλη η<br />
ελίττωνΕλλήνωνδιανοουμένωντηςεποχής. Στην<br />
Ακαδημία <strong>του</strong> Βουκουρεστίου, που φιλοδοξούσε να<br />
αναβιώσει το ‘’Λύκειον’’ <strong>του</strong> Αριστοτέλη, ο αριθμός<br />
των μαθητών το 1816, όταν διευθυντής ήταν ο<br />
<strong>Η</strong>πειρώτηςΝεόφυτοςΔούκας,έφθανε<strong>του</strong>ς400.<br />
Απότοδεύτερομισό<strong>του</strong>19 ου αιώνα ως τον Δεύτερο<br />
Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ελληνισμός μπαίνει σε νέα<br />
εποχή. Στις πόλεις-λιμάνια (μερικές γίνονται portofranco<br />
το 1837) αλλά και σε άλλα κέντρα ανθίζουν<br />
ισχυρές ελληνικές κοινότητες (Κωνστάντσα,<br />
Βραΐλα,Γαλάτσι,Σουλινα)κυρίωςμετάτο1860,όταν<br />
αποκτούνυπόστασηνομικούπροσώπου.‘’Λεωφόρος<br />
<strong>του</strong> βυζαντινού στόλου’’, ο Δούναβης, γίνεται, τον<br />
19 ο αιώνατοσύμβολο<strong>του</strong>Ελληνισμούστο<br />
ρουμανικόχώρο.<br />
Το 1940, ο αριθμός των μελών των ελληνικών<br />
κοινοτήτων ξεπερνούσε τις 50.000. Μια δεκαετία<br />
αργότερα, οι περισσότεροι απ’ αυτούς αναγκάζονται<br />
ναεγκαταλείψουνταμέρησταοποίαείχανριζώσει<br />
και ευημερήσει. Για τη Ρουμανία ανοίγει τώρα μια<br />
ιστορικήπαρένθεση απότηνοποίαθαβγειύστερα<br />
από 45 χρόνια, τον Δεκέμβρη 1989. Ωστόσο, η<br />
συνέχειατηςελληνικήςπαρουσίαςδεδιακόπτεται.<br />
<strong>Στα</strong>μέσα<strong>του</strong>20 ου αιώνα, η Ρουμανία φιλοξενούσε<br />
περί <strong>του</strong>ς 10.000 Έλληνες, από <strong>του</strong>ς οποίους 3000<br />
παιδιά, οδυνηρή συνέπεια <strong>του</strong> ελληνικού εμφυλίου<br />
πολέμου. Σήμερα στη Ρουμανία ζουν περί <strong>του</strong>ς 7000<br />
Έλληνες, οργανωμένοι σε 24 κοινότητες<br />
διασκορπισμένεςσεόλητηχώρα.
ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΑΜΠΡΑΣΟΒ-ΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ<br />
ΕκκλησίαΑγίαςΤριάδος(1787)&Νεκροταφείο
ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚΕΣΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΕΣ<br />
ΣΤ<strong>Η</strong>ΡΟΥΜΑΝΙΑ<br />
<strong>Στα</strong>μέσα<strong>του</strong>16 ου αιώναπολλοίΈλληνεςμετανάστες<br />
(Μακεδόνες, Θράκες, <strong>Η</strong>πειρώτες, Πελοποννήσιοι)<br />
αναζητούν καλύτερη τύχη στη Ρουμανία,<br />
εγκαταλείποντας τις άγονες εκτάσεις της πατρίδας.<br />
Μαζί<strong>του</strong>ςκουβαλούντηνεργατικότητα,την<br />
υπομονήαλλάκαιτοπείσμαγιαεπιτυχία.Στην<br />
περιοχή της Τρανσυλβανίας, στο Μπρασόβ, το<br />
Σιμπίου και την Οράντεα ιδρύουν εμπορικές<br />
κοινότητες, τις «Κομπανίες». Οι κομπανίες αυτές<br />
ήταν ένα είδος εμπορικής συντεχνίας, ένα<br />
επαγγελματικό σωματείο που τον πυρήνα <strong>του</strong><br />
αποτελούσαν Έλληνες μετανάστες. Το βασικό<br />
κριτήριογιαταμέληδενήταντογένος,ηεθνική<br />
καταγωγήήτοθρήσκευμα,αλλάηιδιότητα<strong>του</strong><br />
εμπόρουκαιηγνώσητηςελληνικήςγλώσσας.<strong>Η</strong><br />
πρώτη Ελληνική Κομπανία ιδρύθηκε στο Σιμπίου<br />
στις8Ιουλίου<strong>του</strong>1636,καιαποτελείτηνπρώτη<br />
εθνική συσσωμάτευση σε ολόκληρο τον ελληνισμό<br />
κατάτηνπερίοδοτηςΤουρκοκρατίας,καθώςκαιτην<br />
παλαιότερηεμπορικήκομπανίασεολόκληρητηΝΑ.<br />
Ευρώπη.<br />
<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΑΤΟΥΜΠΡΑΣΟΒ<br />
Το1550,Έλληνεςέμποροικαιπραματευτάδεςαπότη<br />
ΜακεδονίακαιτηΘράκηεγκαθίστανταιστην<br />
οχυρωμένηπόλη<strong>του</strong>Μπρασόβ–έξωαπότατείχη,<br />
στησυνοικίαΣκέι,όπουκατοικούσανκαιοι<br />
Ρουμάνοι, καθώς μέσα στην πόλη επιτρεπόταν να<br />
ζουνμόνονΣάξονες.<br />
Το 1561 ο Γ. Κορτέσιος μεταφράζει την Αγία Γραφή<br />
στα ρουμανικά, φέρνοντας <strong>του</strong>ς δυο ορθόδοξους<br />
λαούςπουζούσανέξωαπότατείχηπιοκοντά.Το<br />
1678παίρνουνάδειαναιδρύσουντηδική<strong>του</strong>ς<br />
κομπανία. Επτά Έλληνες έμποροι, με μεγαλύτερο<br />
τονγουνέμποροΠαναγιώτηΧατζηνίκο,<strong>Η</strong>πειρώτη<br />
απόταΓιάννενα,ανεγείρουνμεδωρεές<strong>του</strong>ςτην<br />
ελληνική εκκλησία της Αγίας Τριάδος, μέσα στην<br />
πόλη(τηνπρώτηορθόδοξηεκκλησίαεντόςτων<br />
τειχών),καθώςκαιτοΕλληνικόΝεκροταφείο,στις<br />
επιτύμβιες πλάκες <strong>του</strong> οποίου διαβάζεις σήμερα τα<br />
ονόματα των Ελλήνων μεταναστών, αλλά και τον<br />
τόποκαταγωγής<strong>του</strong>ς.ΟΠ.Χατζηνίκοςίδρυσε<br />
επίσηςελληνικόσχολείο,στοοποίοδίδαξανμεγάλοι<br />
Έλληνες δάσκαλοι, όπως ο Νεόφυτος Δούκας, ο<br />
Ιώσηπος Μοισιόδακας κ.ά., βιβλιοθήκη, καθώς και<br />
σημαντικόφιλανθρωπικόίδρυμαγιατιςανάγκεςτων<br />
απόρωντηςπόλης.<br />
Για έναν ολόκληρο αιώνα μετά το 1750, τα ελληνικά<br />
ήτανηγλώσσα<strong>του</strong>εμπορίουσταΒαλκάνιακαιοι<br />
περισσότεροι έμποροι, ανεξάρτητα από εθνική<br />
προέλευση, μιλούσαν ελληνικά. Οι Έλληνες έμποροι<br />
κράτησανπάνταζωντανήτηθρησκεία,τηνεθνική<br />
συνείδησηκαιτηνπερηφάνιαγιατηνκαταγωγή<br />
<strong>του</strong>ς. Ο Ρουμάνος συγγραφέας Ioan Slavici<br />
αναφέρει πως «ο ρουμάνικος λαός ταύτιζε τη λέξη<br />
“Grec”μετηλέξη«έμπορος»·ότανλοιπόνέλεγανότι<br />
μεταβαίνουν στον “Grecul”, εννοούσαν πως<br />
πηγαίνουνστο‘‘παντοπωλείο<strong>του</strong>Έλληνα’’».<br />
Τον 18 ο αιώνα, καθώς η Ευρώπη εκβιομηχανίζεται, η<br />
ζήτησηγιααγροτικάπροϊόντααπότηνΑνατολή<br />
μεγαλώνει. Προϊόντα όπως σιτάρι, βαμβάκι, λινάρια<br />
κ.ά. αφθονούν στην περιοχή, αλλά αντίστοιχα και η<br />
Ανατολή γίνεται δέκτης βιομηχανικών προϊόντων<br />
της Δύσης. Οι εμπορικές συναλλαγές γίνονται στα<br />
πανηγύρια,πουμέσωτωνχερσαίωνδρόμωντης<br />
ΚεντρικήςΕυρώπηςενώνουνΑνατολήμεΔύση. Τότε<br />
αρχίζουν οι μεγάλες εμπορικές μεταφορές με<br />
πλοιάριαστονΔούναβη.<strong>Η</strong>χρησιμοποίησή<strong>του</strong>καιη<br />
ανάπτυξη της εμπορικής κυκλοφορίας οφείλεται<br />
στηνΕλλάδα. Λέγεταιότι,όπωςοΕύξεινοςΠόντος<br />
ήταν κάποτε «ελληνική λίμνη», έτσι κι ο Δούναβης<br />
υπήρξε ο πιο «ελληνικός» απ’ όλους <strong>του</strong>ς μεγάλους<br />
ποταμούς<strong>του</strong>κόσμου.Απότοναπλόναύτημέχριτον<br />
καπετάνιοκαιτονεφοπλιστή,οιΈλληνεςέγραψαν<br />
τιςπρώτεςσελίδεςτηςιστορίαςτηςποταμοπλοΐας<br />
στο Δούναβη. Πλήθος Επτανήσιων ναυτικών,<br />
συνηθέστερααπότηνΚεφαλονιάκαιτηνΙθάκη,<br />
πηγαινοέρχονταν μόνιμα στις παραδουνάβιες<br />
περιοχές με τα μπρίκια και τα σλέπια <strong>του</strong>ς,<br />
κερδίζονταςεπάξιατοπαρατσούκλι«Ποταμιάνοι».<br />
Πολύ σημαντική για την οικονομική εξέλιξη και την<br />
πρόοδοτηςελληνικήςεμπορικήςναυτιλίαςυπήρξεη<br />
Συνθήκη<strong>του</strong>ΚιουτσούκΚαϊναρτζή(1774).<strong>Η</strong>Ρωσία,<br />
υπερισχύοντας της Τουρκίας, της επέβαλλε να<br />
επιτρέπει τη χρήση της ρώσικης σημαίας στα πλοία<br />
τωνχριστιανώνυπηκόωντης,καιέτσιτηνελεύθερη<br />
ναυσιπλοΐα.ΈλληνεςνησιώτεςαπότοΑιγαίο<br />
κατασκεύασαν ευέλικτα μικρά ιστιοφόρα,<br />
αναλαμβάνοντας τις μεταφορές σε ολόκληρη τη<br />
Μεσόγειο.Έωςκαιτο<strong>1821</strong>,πολλοίνησιώτες<br />
περνούν στη Μαύρη Θάλασσα κάνοντας εμπόριο<br />
σιταριού.Το1813,τανησιά<strong>του</strong>Αιγαίουείχαν615<br />
καράβια με πλήρωμα 18.000 άνδρες και 6000<br />
κανόνια,γιανα<strong>του</strong>ςπροστατεύουναπό<strong>του</strong>ς<br />
πειρατές.Τακαράβιααυτάήτανπουπολέμησαν<br />
αργότεραστονΑγώνατηςΑνεξαρτησίας,αλλάκαι<br />
πολλοί σιτέμποροι χρηματοδότησαν τον αγώνα που<br />
είχεσχεδιαστείτο1814στηνΟδησσό,μετηνίδρυση<br />
τηςΦιλικήςΕταιρείας.ΟΘεόδωροςΚολοκοτρώνης,<br />
στολόγο<strong>του</strong>στηνΠνύκατο1836,αναφέρει<br />
χαρακτηριστικά ότι «αυτά τα σιτοκάραβα<br />
πολέμησαντοΣουλτάνο».<br />
Στιςαρχές<strong>του</strong>20 ού αιώνα,ηπλειονότητατωνπλοίων<br />
ήτανσεελληνικάχέρια.Σύμφωναμετιςκαταγραφές<br />
<strong>του</strong>σώματοςπλοιάρχωνκαιπλοηγών,το1901,οι73<br />
σ<strong>του</strong>ς88είναιΈλληνεςκαι7Ρουμάνοι.Αλλάκαιο<br />
Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν επισκέφθηκε την<br />
περιοχή το 1913, είπε ότι «ούτε στο λιμάνι <strong>του</strong><br />
Πειραιάδενέχωδειτόσεςπολλέςελληνικέςσημαίες,<br />
όσεςσταλιμάνια<strong>του</strong>Δούναβη».<br />
ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΑΒΡΑΙΛΑΣ<br />
<strong>Η</strong>ΕλληνικήΚοινότηταΒραΐλαςιδρύθηκετο1863,με<br />
σκοπόνασυσπειρώσει<strong>του</strong>ςπερίπου5.000Έλληνες<br />
καινακτίσεικατ΄αρχήνελληνικήεκκλησία.Τα<br />
εγκαίνια <strong>του</strong> ναού <strong>του</strong> Ευαγγελισμού της Θεοτόκου<br />
έγιναντο1872.<strong>Η</strong>γλώσσατηςθείαςλατρείαςθαήταν<br />
πλέονηελληνικήκαιοιιερείςΈλληνες,ενώη<br />
διοίκηση εν γένει θα ήταν ευθύνη επιτροπής<br />
εκλεγόμενηςαπόταμέλητηςελληνικήςκοινότητας.<br />
Αρχιτέκτονας της εκκλησίας ήταν ο καταγόμενος<br />
από την Προύσα Αβραάμ Ιωαννίδης, ενώ ανάμεσα<br />
σ<strong>του</strong>ς ζωγράφους που φιλοτέχνησαν τις<br />
τοιχογραφίες, ξεχώριζε ο Κεφαλλονίτης<br />
Κωνσταντίνος Λιβαδάς-Λιώκης. <strong>Η</strong> Κοινότητα είχε<br />
ναεπιδείξεισπουδαίοκοινωνικόέργο,φροντίζοντας<br />
καιγιατηνπαροχήιατροφαρμακευτικήςβοήθειαςσε<br />
εκατοντάδεςΈλληνες.<br />
<strong>Στα</strong>τέλητηςδεκαετίας<strong>του</strong>1860ιδρύθηκαν,χάρη<br />
στηνπρωτοβουλίαελληνικώνσυλλόγων,κατώτερο<br />
αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο, που φρόντιζε για<br />
<strong>του</strong>ςάπορους“ελληνόπαιδες”.Τασχολείααυτά,που<br />
μετατράπηκανσεκοινοτικάστιςεπόμενεςδεκαετίες,<br />
δενήτανταμόναελληνικάσχολεία,καθώςστη<br />
Βραΐλα,μέχρικαιτιςαρχές<strong>του</strong>20ούαιώνα,<br />
ιδρύθηκαν πάρα πολλά ελληνικά ιδιωτικά<br />
σχολεία.Το 1889 η κοινότητα της Βραΐλας αριθμεί<br />
10.000 μέλη· είναι η μεγαλύτερη μεταξύ των ξένων<br />
κοινοτήτων. Τα επαγγέλματα που ασκούν όσοι δεν<br />
ασχολούνταιμετοεμπόριοείναιωςεπίτοπλείστον<br />
προσδιορισμένα:διδάσκαλοι,γιατροίκαιδικηγόροι.<br />
Την περίοδο 1950-1951, επέρχεται ο μαρασμός της<br />
ελληνικής παροικίας, όταν περίπου το 50% των<br />
ΕλλήνωντηςΒραΐλαςπροτιμούνναεγκαταλείψουν<br />
τηνπόλη,λόγωτηςαλλαγής<strong>του</strong>καθεστώτος.<br />
https://www.yumpu.com/en/embed/view/s8iCWhdIw7KE4RSO<br />
(Aποσπάσματααποτοβιβλίομου<br />
<strong>Η</strong>ΡΟΥΜΑΝΙΑΤ<strong>Η</strong>ΣΚΑΡΔΙΑΣΜΟΥ,2005)<br />
https://www.tovima.gr/2008/11/24/archive/sti-braila-sto-galatsi/
ΒΡΑΙΛΑ
Επιστολικόδελτάριο<strong>του</strong>1905μεευχέςγιατοΠάσχαΣΤ<strong>Η</strong>ΝΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ<br />
ΠροςόφελοςΑλληλοβοήθειαςΑδελφότητοςΒραϊλας
<strong>Η</strong>Ελληνικήσυνοικίατηςπόλης
ΕκκλησίαΕυαγγελισμούτηςΘεοτόκου,1872
ΤΟΠΑΛΙΟΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚΟΣΧΟΛΕΙΟ
΄ΕκθεσημεσπίτιαΕλλήνωνστηΒραίλα
<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />
ΣΤΑΒ<strong>Η</strong>ΜΑΤΑΤΟΥΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong><br />
Δ<strong>Η</strong>Μ<strong>Η</strong>ΤΡΑ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ<br />
Μάρτιος2021