29.03.2021 Views

1821 - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ, Στα βήματα του Αλέξανδρου Υψηλάντη

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>1821</strong>-HΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />

<strong>Στα</strong><strong>βήματα</strong><strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong><br />

Δήμητρα <strong>Στα</strong>σινοπούλου


<strong>1821</strong>-<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong><br />

ΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />

<strong>Στα</strong><strong>βήματα</strong><strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong><br />

Θα μπορούσα να θεωρήσω ως κάλεσμα της ιστορίας<br />

αυτό, που είναι αναμφίβολα, μιά από τις πιο<br />

συγκινητικές προκλήσεις τις οποίες έζησα ποτέ, λόγω<br />

<strong>του</strong> ιστορικού και συναισθηματικού φορτίου που<br />

φέρνει μαζί <strong>του</strong>..Είναι μια προσπάθεια καταγραφής<br />

μαρτυριών που μιλούν ακόμη και σήμερα, μετά από<br />

200 χρόνια, για ένα από τα πιο σημαντικά ιστορικά<br />

γεγονότα, της Ελληνικής Επανάστασης, την έναρξή<br />

της στη Μολδοβλαχία. Προσπάθειά μου ήταν να<br />

διασώσω την ατμόσφαιρα και ό,τι σώζεται σήμερα και<br />

να συνδεθούν οι τοποθεσίες και οι εικόνες <strong>του</strong>ς με τις<br />

πολύ ισχνές μνήμες εκείνης της εποχής, όπως<br />

αποτυπώνονται σε μερικές από τις φωτογραφίες μου,<br />

οι οποίες απεικονίζουν και μεταγενέστερα κοινά<br />

<strong>βήματα</strong> των δύο λαών. <strong>Η</strong> σφραγίδα <strong>του</strong> βυζαντινού<br />

πολιτισμού στη Βλαχία και τη Μολδαβία, βρίσκεται<br />

παντού: στην Εκκλησία, <strong>του</strong>ς κρατικούς θεσμούς, το<br />

δίκαιο, τον πολιτισμό. Οι Έλληνες και οι Ρουμάνοι<br />

βρίσκονταιμαζί(αλληλέγγυοι),πάνωαπόμιαχιλιετία.<br />

Στο τέλος της ενότητας με τη διαδρομή των<br />

επαναστατών, ακολουθεί ένα σύντομο αφιέρωμα στην<br />

ιστορίατωνΕλληνουρουμανικώνσχέσεων.<br />

H Ελληνική Επανάσταση <strong>του</strong> <strong>1821</strong>, είναι ένα<br />

γεγονός ιδιαίτερα σύνθετο, το οποίο κινητοποίησε<br />

πολλές και διαφορετικές δυνάμεις <strong>του</strong> νέου<br />

ελληνισμού, όπως τον εμπορικό κόσμο, <strong>του</strong>ς<br />

Έλληνες της Διασποράς, <strong>του</strong>ς λόγιους,πρίγκιπες<br />

φαναριώτες και αξιωματούχους της Εκκλησίας, <strong>του</strong>ς<br />

οπλαρχηγούς, και βεβαίως <strong>του</strong>ς Έλληνες, <strong>του</strong>ς<br />

Ρωμιούς, που έμεναν ή κατέβηκαν στην κυρίως<br />

Έλλάδα αυτούς που κατ εξοχήν πολέμησαν. Ο<br />

αγώνας στηρίχτηκε στον ανιδιοτελή<br />

πατριωτισμό <strong>του</strong> μεγάλου αριθμού των Ελλήνων,<br />

που σιωπηλά και αφοσιωμένα άντεξαν με πείσμα,<br />

αξιοπρέπεια και καρτερία τις σκληρές όψεις <strong>του</strong><br />

μακρόχρονου αυτού πολέμου. Με κόπο, δάκρυα,<br />

ιδρώτα, αίμα, αλλά πάντοτε με ελπίδα. <strong>Η</strong> Ελληνική<br />

Επανάσταση ξεκίνησε στις 22 Φεβρουαρίου στη<br />

Μολδαβία, με ένα στρατιωτικό σώμα 4.500 Ελλήνων,<br />

υπό την ηγεσία <strong>του</strong> Αλεξάνδρου <strong>Υψηλάντη</strong>. <strong>Η</strong>ταν<br />

γόνος μεγάλης φαναριώτικης οικογένειας από τον<br />

μικρασιατικό Πόντο, ιδεαλιστής, που σήκωσε σ<strong>του</strong>ς<br />

ώμους <strong>του</strong> από τον Απρίλιο <strong>του</strong> 1820 το βάρος <strong>του</strong><br />

σχεδιασμού και της έναρξης <strong>του</strong> αγώνα. Ο ίδιος και το<br />

επιτελείο <strong>του</strong> είχε εξαρχής σχεδιάσει το άνοιγμα <strong>του</strong><br />

μετώπου στην Πελοπόννησο, όπως και συνέβη<br />

πράγματι ένα μήνα αργότερα. Για λόγους που<br />

παραμένουν άγνωστοι, επέλεξε να ξεκινήσει από τις<br />

παραδουνάβιες <strong>Η</strong>γεμονίες, πέρασε τον Προύθο και<br />

έφθασε στο Ιάσι. Ίχνη από αυτό το δρομολόγιο που<br />

διήρκεσεαπότονΦεβρουάριοέωςτονΙούνιο<strong>του</strong><strong>1821</strong>,<br />

προσφέρουν τη ραχοκοκαλιά στη σειρά των<br />

φωτογραφιών-ήτανμιαπορείαελπιδοφόρα,δραματική<br />

και τελικά ηρωική κι αποκαρδιωτική συνάμα, η οποία<br />

όμως απέδωσε έμμεσα καρπούς κάπου αλλού,<br />

δημιούργησετηνελεύθερηΕλλάδα.<br />

Ζώντας μεταξύ Ελλάδας και Ρουμανίας τα τελευταία<br />

τριάντα χρόνια, που τη θεωρώ πια δεύτερη πατρίδα<br />

μου,δημιούργησαέναμεγάλοαρχείοφωτογραφιών,το<br />

οποίο συμπλήρωσαστατελευταίαταξίδιαμου,έχοντας<br />

ως γνώμονα την Επανάσταση <strong>του</strong> <strong>1821</strong>. Δεν είμαι<br />

ιστορικόςκαιδενκάνωιστορικήανασκόπησηεδώ,δεν<br />

θατολμούσα άλλωστε,παραθέτωαπλώςτησυγκίνησή<br />

μου, μέσα απο το φωτογραφικό υλικό. Τα κείμενα που<br />

ακολουθούν ενδεικτικά αντλήθηκαν απο τις ιστορικές<br />

πηγές που αναφέρω. Εξαιρετικοί ιστορικοί έχουν<br />

αναλύσει κάθε πτυχή αυτού <strong>του</strong> κομματιού της<br />

επανάστασης για όποιον θέλει να μελετήσει σε<br />

μεγαλύτεροβάθοςταγεγονότα.<br />

Όπως σοφά αναφέρει ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος<br />

«200 χρόνια μετά, εμείς οι σημερινοί Έλληνες τρέφουμε<br />

μιαβαθύτατασυγκινησιακήσχέσημετηνιστορίαμας,με<br />

έναν συναισθηματισμό να περιβάλει γεγονότα και<br />

πρόσωπα, ειδικά όταν έχουν έντονο το στοιχείο της<br />

θυσίας». <strong>Η</strong> μεγάλη συγκίνησή μου, λοιπόν, για την<br />

προσφοράτηςοικογένειας<strong>Υψηλάντη</strong>,<strong>του</strong>ςΙερολοχίτες,<br />

τονΟλύμπιο,τονΦαρμάκη,και<strong>του</strong>ςτόσουςανώνυμους<br />

ήρωες, που «συναντούσα» στα ταξίδια μου,<br />

αιτιολογείται.<br />

<strong>Η</strong> προσφορά της οικογένειας <strong>Υψηλάντη</strong> είναι τόσο<br />

μεγάλη, που ακόμη και σήμερα διερευνάται απο <strong>του</strong>ς<br />

ιστορικούς, ενώ και η διαδρομή της συνδέθηκε με τις<br />

τύχες <strong>του</strong> Ελληνισμού, όσο λίγες. <strong>Η</strong>γέτες αληθινοί, που<br />

θυσίασαν τίτλους ευγενείας, περιουσίες, την ελευθερία<br />

καιτηζωή<strong>του</strong>ςγιατηνπατρίδα.<strong>Η</strong>Ελισάβετ<strong>Υψηλάντη</strong>,<br />

μητέρα <strong>του</strong> <strong>Αλέξανδρου</strong>, ρωτήθηκε, όταν έδωσε και τα<br />

τελευταία της χρήματα για τον Αγώνα, «πώς θα ζούσε<br />

αυτή, μιαπριγκίπισσα, ωςφτωχή», απάντησεως<br />

εξής : «Περιμένετε να λυπηθώ τα κτήματα και τα<br />

ρούβλια, όταν έχω δώσει τέσσερα παιδιά για την<br />

πατρίδα;».<strong>Η</strong>Ελισάβετ<strong>Υψηλάντη</strong>έδωσετελικά,δηλαδή<br />

έθαψε,έξιαπόταεπτάπαιδιάτηςγιατηνπατρίδα.<br />

Στονδρόμοτηςαναζήτησηςγιαταμέλητηςοικογένειας<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>, είχα την τύχη να ανακαλύψω τρία<br />

αναπάντεχα τεκμήρια, άγνωστα σε πολλούς μέχρι<br />

σήμερα. Στο Ιάσιο, ένα εξαιρετικό πορτραίτο <strong>του</strong><br />

<strong>Αλέξανδρου</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> και μια χειρόγραφη απόδειξη<br />

της Φιλικής Εταιρείας από τον έρανο για την<br />

επανάσταση – μια απόδειξη για 1498 γρόσια από<br />

ΈλληνατηςΜολδαβίας,πουέδωσετον“οβολό”<strong>του</strong>για<br />

τον Αγώνα. Στο Βουκουρέστι στην οικογενειακή<br />

εκκλησία των <strong>Υψηλάντη</strong>δων, τη Μαρκούτσα, ο παπάς,<br />

ανασηκώνοντας το χαλί στο εσωτερικό της εκκλησίας<br />

μπροστάαπότοιερό,μουέδειξετοντάφο<strong>του</strong>αδελφού<br />

<strong>του</strong> <strong>Αλέξανδρου</strong>, Γεώργιου <strong>Υψηλάντη</strong>, ο οποίος πέθανε<br />

εκείτο1847.<br />

Θαπαρατηρήσετείσωςότιυπερτερούνοιφωτογραφίες<br />

των μονών, αλλά αυτό οφείλεται σε συγκεκριμένους<br />

λόγους.Γιατίείναιέναςπαλαιότατοςιστορικόςπλούτος<br />

για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον αυτού <strong>του</strong><br />

κόσμου που αγνοούμε, αλλά και μέρος της ιστορικής<br />

ταυτότητας της σημερινής Ρουμανίας. Γιατί υπήρξαν τα<br />

κατ’εξοχήνκαταλύματα<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,τωνυπασπιστών<br />

<strong>του</strong>, αλλά και όλων των αγωνιστών. Δεν ήταν μόνο<br />

χρήσιμες για τις διανυκτερεύσεις <strong>του</strong>ς όμως, εκεί είχαν<br />

και περισσότερη ασφάλεια. Όλες οι μονές ήταν καλά<br />

οχυρωμένες, για να έχουν αποτελεσματική άμυνα<br />

απέναντισεεπίδοξουςεισβολείς.<br />

Tο οδοιπορικό αυτό αποτελεί μια ελάχιστη απόδοση<br />

τιμής και αναγνώρισης, ένα δείγμα της ευγνωμοσύνης<br />

και οφειλής μας προς αυτούς που θυσιάστηκαν, για να<br />

είμαστε εμείς σήμερα Ελεύθεροι. Ας κρατήσουμε αυτό<br />

το θάρρος, την επιμονή, το συναίσθημα, τη<br />

γενναιοδωρία και τη δύναμη της ψυχής των Ελλήνων<br />

επαναστατών,πουηπίστηστηνυπέρβαση<strong>του</strong>αδύνα<strong>του</strong><br />

φλόγιζετιςψυχές<strong>του</strong>ς.<br />

Δήμητρα<strong>Στα</strong>σινοπούλου,<br />

Μάρτιος2021<br />

Οι στενοί φιλικοί δεσμοί που συνδέουν <strong>του</strong>ς δύο<br />

λαούς αναδεικνύονται ανάγλυφα μέσα απο το<br />

μήνυμα <strong>του</strong> Αντιπροέδρου της Ρουμανικής Ακαδημίας,κ.RăzvanTheodorescu,πουπαραθέτω.


HELLENOROMANICA<br />

Έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια απο τότε που οι<br />

Έλληνες και οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής<br />

μεταξύ Καρπαθίων και Δούναβη συνήψαν γόνιμες<br />

σχέσεις. Οι αρχαίες ελληνικές πόλεις κατά μήκος<br />

της αριστερής ακτής <strong>του</strong> Εύξεινου Πόν<strong>του</strong> –<br />

Ίστρια, Καλλάτης και Τόμις – εισήγαγαν σ<strong>του</strong>ς<br />

Γέτες πρότυπα αρχιτεκτονικής, πολυτελή<br />

κεραμική, θεατρικούς χώρους και πολιτικά<br />

μοντέλα.<br />

Με τον θρίαμβο <strong>του</strong> Χριστιανισμού πραγματοποίηθηκε<br />

στην ελληνική γλώσσα των<br />

Καππαδοκών Πατέρων η ιεραποστολική δραστηριότητατηςΑνατολικήςΕκκλησίαςστιςΔακορουμανόφωνες<br />

χώρες. <strong>Στα</strong> χρόνια της σύστασης<br />

των ρουμανικών μεσαιωνικών κρατών, οι<br />

απεσταλμένοι της Μεγάλης Εκκλησίας στην<br />

Βιτζίνα της Δοβρουτσάς, στο Curtea de Argeș και<br />

στη Suceava της Μολδοβλαχίας υπηρέτησαν τα<br />

ιερά καθήκοντά <strong>του</strong>ς στην ίδια την ελληνική<br />

γλώσσα. Επίσης, οι ιατροφιλόσοφοι Ιωάννης<br />

Καριοφύλλης, Ιωάννης Κομνηνός Μόλυβδος,<br />

Σεβάστιος Κυμινήτης, Ιάκωβος Πυλαρινός, οι<br />

οποίοιείχανσπουδάσειστηνΠάδοβα,δίδαξαντον<br />

Αριστοτέλη στα ελληνικά στον νεαρό<br />

Κωνσταντίνο Μπρινκοβεάνου, μελλοντικό<br />

ηγεμόνατηςΒλαχίας, στηΣχολή<strong>του</strong>ΑγίουΣάββα<br />

<strong>του</strong>Βουκουρεστίου.<br />

Εκκλησιαστικές εικονογραφίες και πλούσια<br />

διακοσμημένα χειρόγραφα έφταναν στις<br />

Παραδουνάβιες ηγεμονίες από τον ελληνόφωνο<br />

κόσμο<strong>του</strong>ΑγίουΌρους.Απότονίδιοελληνόφωνο<br />

πολιτισμικόχώρο ήρθε και εγκαταστάθηκε<br />

στη Βλαχία και ο Κωνσταντίνος, ο επικεφαλής της<br />

ομάδας ζωγράφων της Μονής Χουρέζι. Οι<br />

Καντακουζηνοί των Παραδουνάβιων ηγεμονιών,<br />

ιδρυτές <strong>του</strong> εν λόγω μοναστηριού, προέρχονταν<br />

από <strong>του</strong>ς κύκλους των ελλήνων αρχόντων της<br />

Πόλης, που αποτελούσαν παρακαταθήκη <strong>του</strong><br />

Βυζαντινούπολιτισμού.<br />

Κατά κάποιον τρόπο οι Φαναριώτες υπήρξαν<br />

φορείς <strong>του</strong> Νεωτερισμού. Σε αυτή την εποχή<br />

έλαψαν μερικοί Φαναριώτες ηγεμόνες, όπως οι<br />

Νικόλαος και Κωνσταντίνος Μαυροκορδάτος,<br />

απόγονοι Δραγουμάνου από την<br />

Κωνσταντινούπολη, ο οποίος είχε γράψει για<br />

πρώτη φορά στη Ευρώπη για τις επιστημονικές<br />

τεκμηριώσεις <strong>του</strong> Harvey περί της κυκλοφορίας<br />

<strong>του</strong>αίματος.<br />

Στηνίδιαεποχή,οΡήγαςΒελεστινλής,οήρωαςτης<br />

Ελληνικής Ελευθερίας, τα 200 χρόνια της οποίας<br />

γιορτάζουμε σήμερα, ζούσε και δημιουργούσε το<br />

επαναστατικό <strong>του</strong> έργο στα φιλόξενα εδάφη της<br />

Μολδοβλαχίας.<br />

Ο Δρόμος προς την Ελευθερία που μας δίδαξαν οι<br />

Έλληνεςπέρασεκαιμέσααπότηνχώραμαςεδώκαι<br />

200 χρόνια, πράγμα που αποδεικνύει με<br />

πειστικότηταημεγάληΕλληνίδαφίλημας,ηκυρία<br />

Δήμητρα<strong>Στα</strong>σινοπούλου.<br />

Acad.RăzvanTheodorescu<br />

ΑντιπρόεδροςτηςΡουμανικήςΑκαδημίας<br />

Βουκουρέστι,29Μαρτίου,2021


ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong><br />

<strong>Η</strong> οικογένεια <strong>Υψηλάντη</strong> έχει ρίζες Βυζαντινές. Οι<br />

ίδιοι οι Υψηλάντες συνέδεαν την οικογένειά <strong>του</strong>ς με<br />

<strong>του</strong>ςΞιφιλίνους,μιαοικογένειαπουμετάτηνάλωση<br />

της Κωνσταντινούπολης <strong>του</strong>ς <strong>Στα</strong>υροφόρους το<br />

1204 κατέφυγαν στην αυλή των Κομνηνών στην<br />

Τραπεζούντα. Στον 18ο αιώνα έφτασαν στο πολύ<br />

υψηλό αξίωμα <strong>του</strong> μεγάλου διερμηνέα της Υψηλής<br />

Πύλης μία από τις πιο σημαντικές θέσεις της<br />

Οθωμανικής Διπλωματίας, αφού χειρίζονταν τις<br />

επαφέςμετιςάλλεςξένεςδυνάμεις.Αυτότοαξίωμα<br />

είχεοΙωάννης<strong>Υψηλάντη</strong>ς.<br />

Ο γιός <strong>του</strong> Αλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς, με μεγάλη<br />

παιδία, γνώριζε καλά την ελληνική, τη γαλλική, την<br />

περσική, την αραβική και την ιταλική και ήταν<br />

θαυμαστής <strong>του</strong> Διαφωτισμού. Μετά από μια<br />

σύντομη θητεία ως μέγας διερμηνέας, ορίστηκε<br />

ηγεμόνας της Βλαχίας, ενώ πήρε μέρος και στις<br />

διαπραγματεύσεις Ρωσίας και Τουρκίας που<br />

οδήγησαν στη συνθήκη <strong>του</strong> Κιουτσούκ Καϊναρτζή.<br />

Οι γιοι <strong>του</strong> Κωνσταντίνος και Δημήτριος σχεδίαζαν<br />

να επαναστατήσουν ελπίζοντας ότι θα έχουν την<br />

υποστήριξη της Ρωσίας. Το σχέδιο αποκαλύφθηκε,<br />

αυτοί δραπέτευσαν και ο πατέρας <strong>του</strong>ς θα<br />

παραιτηθεί.<br />

Όμως και ο ίδιος ήταν υποστηρικτής της ελληνικής<br />

ανεξαρτησίας και είχε στείλει υπόμνημα για την<br />

ανεξαρτησία της Ελλάδας στην Αυτοκράτειρα της<br />

Ρωσίας Αικατερίνη Β΄ και στον Αυτοκράτορα της<br />

ΑυστρίαςΙωσήφΒ΄,ότανπληροφορήθηκετασχέδιά<br />

<strong>του</strong>ς για διαμελισμό της Οθωμανικής<br />

Αυτοκρατορίας. Το υπόμνημα θα διαρρεύσει και θα<br />

αναγκαστεί και αυτός να καταφύγει στη Μοραβία,<br />

όμως οι Τούρκοι θα τον συγχωρέσουν και το 1796<br />

διορίστηκεγιαδεύτερηφοράηγεμόναςτηςΒλαχίας.<br />

Ως ηγεμόνας και στις δύο θητείες <strong>του</strong> άφησε<br />

εντυπώσεις εξαιρετικές και συνδέθηκε με την<br />

αναγέννηση των γραμμάτων. Μετά από δύο χρόνια<br />

παραιτήθηκεκαιιδιώτευσεστηνΠόλη.Στηδιάρκεια<br />

<strong>του</strong> Ρωσο<strong>του</strong>ρκικού πόλεμου θα συλληφθεί και θα<br />

φυλακιστεί. Οι Τούρκοι θα κατηγορήσουν τον γιο<br />

<strong>του</strong> Κωνσταντίνο, που τον είχε διαδεχτεί στην<br />

ηγεμονία της Βλαχίας για αντάρτη και για<br />

αντεκδίκηση θα τον βασανίσουν και τον<br />

θανατώσουν.<br />

Ο Κωνσταντίνος <strong>Υψηλάντη</strong>ς, ήταν ο γιός <strong>του</strong><br />

<strong>Αλέξανδρου</strong>. Γεννήθηκε στην Πόλη το 1760 και<br />

πέθανετο1816στοΚίεβο.Θεωρήθηκε«από<strong>του</strong>ςπιο<br />

πεπαιδευμένους <strong>του</strong> Φαναρίου». Ο νεαρός<br />

Κωνσταντίνος <strong>Υψηλάντη</strong>ς ήρθε σε επαφή με τις<br />

εθνικοαπελευθερωτικές ιδέες που τότε<br />

αναπτύσσονταν στα Βαλκάνια. Άλλωστε, ο Ρήγας<br />

Φεραίος όταν έφτασε στην Κωνσταντινούπολη το<br />

1782 προσελήφθη ως «γραμματικός», δηλαδή<br />

ιδιαίτερος γραμματέας, <strong>του</strong> <strong>Αλέξανδρου</strong> <strong>Υψηλάντη</strong><br />

και θεωρείται δεδομένο ότι ο Κωνσταντίνος<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>ς είχε γνώση των ιδεών <strong>του</strong> της μεγάλης<br />

αυτής μορφής. Όπως ο πατέρας <strong>του</strong> και ο παππούς<br />

<strong>του</strong>, διετέλεσε Μεγάλος Δραγουμάνος, κατά την<br />

περίοδο 1796-1799, έχοντας βαθιά γνώση των<br />

ευρωπαϊκών πολιτικών πραγμάτων σε μια περίοδο<br />

ανακατατάξεων, μετά τη Γαλλική Επανάσταση και<br />

λίγο πριν <strong>του</strong>ς Ναπολεόντειους Πολέμους. Στη<br />

διάρκειατηςθητείας<strong>του</strong>καιχάρηστιςκαλέςσχέσεις<br />

<strong>του</strong> με <strong>του</strong>ς Ρώσους διπλωμάτες θα παίξει και<br />

σημαντικόρόλογιαναιδρυθείηΙόνιοςΠολιτεία.Το<br />

1799 θα βρεθεί ηγεμόνας της Μολδαβίας.Το 1802<br />

ηγεμόνας της Βλαχίας. Θα προσπαθήσει να κινηθεί<br />

μέσα στις αντιθέσεις των μεγάλων δυνάμεων,<br />

έχοντας πάντα μια ιδιαίτερη σχέση με τη Ρωσία.<br />

Άλλωστε, είναι και μια εποχή που αρκετοί στον<br />

ελλαδικό χώρο πιστεύουν ότι η Ρωσία θα μπορούσε<br />

να εγγυηθεί τη δημιουργία ανεξάρτη<strong>του</strong> ελληνικού<br />

κρά<strong>του</strong>ς.<br />

Παραμονές<strong>του</strong>Ρωσο<strong>του</strong>ρκικούπολέμουκαιύστερα<br />

από παρέμβαση της γαλλικής διπλωματίας ο<br />

Σουλτάνος αποφάσισε την αλλαγή των ηγεμόνων<br />

στα ρουμανικά πριγκιπάτα. Τότε ο Κωνσταντίνος<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>ς αποφάσισε να καταφύγει στη Ρωσία και<br />

βρέθηκε στο Κίεβο, που τότε ήταν τμήμα της<br />

τσαρικήςαυτοκρατορίας.<br />

Στη διάρκεια <strong>του</strong> Ρωσο<strong>του</strong>ρκικού πολέμου ο<br />

Κωνσταντίνος <strong>Υψηλάντη</strong>ς θα επιστρέψει ως<br />

ηγεμόνας της Μολδαβίας και της Βλαχίας με την<br />

υποστήριξη των Ρώσων. Όμως, το Φεβρουάριο <strong>του</strong><br />

1808 καθαιρείται από το θρόνο των πριγκιπάτων,<br />

καθώς ο Τσάρος θα προτιμήσει άλλες μορφές<br />

ελέγχου των περιοχών αυτών. Τα υπόλοιπα χρόνια<br />

της ζωής <strong>του</strong> ο Κωνσταντίνος <strong>Υψηλάντη</strong>ς θα τα<br />

περάσειστηΡωσία Τονπατριωτισμόθατονπεράσει<br />

και στα παιδιά <strong>του</strong> και δύο γιοι <strong>του</strong> θα παίξουν<br />

πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική Επανάσταση,<br />

οΑλέξανδροςκαιοΔημήτριος.Μάλιστατονπρώτο<br />

θα γράψει με σχεδόν προφητικό τόνο το 1816: «Υιέ<br />

μου, μην λησμονήσεις ποτέ, ότι οι Έλληνες μόνο εις<br />

<strong>του</strong>ς εαυτούς των πρέπει να στηρίζωνται, όπως<br />

γίνωσιελεύθεροι».<br />

ΟΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>Σ(1792-1828)<br />

Γόνος της μεγάλης βυζαντινής οικογένειας από τον<br />

μικρασιατικό Πόντο, ιδεαλιστής που σήκωσε σ<strong>του</strong>ς<br />

ώμους<strong>του</strong>τοβάρος<strong>του</strong>σχεδιασμούκαιτηςέναρξης<br />

<strong>του</strong> αγώνος. O Αλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς γεννήθηκε<br />

στην Κωνσταντινούπολη το 1792 και πέθανε στην<br />

Βιέννη το 1828. Ήταν γιος <strong>του</strong> ηγεμόνα της<br />

Μολδοβλαχίας,Κωνσταντίνου<strong>Υψηλάντη</strong>.Ανήκεστο<br />

σώμα των εφίππων σωματοφυλάκων <strong>του</strong> Τσάρου και<br />

διακρίθηκε σ<strong>του</strong>ς πολέμους κατά <strong>του</strong> Ναπολέοντα.<br />

Το 1813 σε ηλικία 21 έ<strong>του</strong>ς, με το βαθμό <strong>του</strong><br />

συνταγματάρχηπολεμάστημάχητηςΔρέσδης,όπου<br />

χάνει το δεξί <strong>του</strong> χέρι.Το 1820, σε ηλικία 28 ετών,<br />

αναλαμβάνει την αρχηγία της Φιλικής εταιρίας, και<br />

ονομάζεται «Επίτροπος», που κατά την βυζαντινή<br />

εθιμοτυπία σήμαινε αντιβασιλέας, νόμιμος διάδοχος<br />

<strong>του</strong> θρόνου της Αυτοκρατορίας της Ρωμανίας, και<br />

πολιτικός αρχηγός της Επαναστάσεως. Την ίδια<br />

χρονιά τα μέλη της Φιλικής Εταιρίας τον<br />

αναγνωρίζουν ως “Γενικόν Έφορον της Ελληνικής<br />

Εταιρίας.<br />

Ο Αλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς εκδίδει αμέσως την<br />

προκήρυξη ανεξαρτησίας: «Μάχου υπέρ πίστεως και<br />

πατρίδος». Παραιτείται από τον τσαρικό Στρατό,<br />

περνάει τον ποταμό Προύθο το Φεβρουάριο <strong>του</strong><br />

<strong>1821</strong> και υψώνει τη σημαία της Επαναστάσεως στο<br />

Ιάσιο της Μολδοβλαχίας. Στο ναό των Τριών<br />

Ιεραρχών ο Μητροπολίτης Βενιαμίν ευλογεί τη<br />

επαναστατική σημαία με έμβλημα τον <strong>Στα</strong>υρό, και<br />

κατά το βυζαντινό τυπικό, παραδίδει το ξίφος στον<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>. Αμέσως διενεργείται έρανος για τη<br />

συλλογή ενός εκατομμυρίου γροσίων και<br />

υπογράφεται σε κτίριο στο Κισινάου της<br />

Μολδαβίας η Διακήρυξη προς το Έθνος και η<br />

πρόσκληση εθελοντών. Απ’όλη την Ευρώπη<br />

καταφθάνουν στη Μολδαβία και συγκροτείται<br />

αμέσως ο Ιερός Λόχος, αποτελούμενος από 500<br />

σπουδαστές.<strong>Η</strong>ορκωμοσίατωνιερολοχιτώνέγινεμε<br />

τιςφράσεις:


“Ορκίζομαι να χύσω και αυτήν την υστέραν<br />

ρανίδα <strong>του</strong> αίματός μου υπέρ της θρησκείας και<br />

της πατρίδος μου. Να φονεύσω και αυτόν τον<br />

ίδιον τον αδελφόν αν τον εύρω προδότην της<br />

πατρίδος… Να μην παραιτήσω τα όπλα προτού<br />

να ίδω ελευθέραν την πατρίδα μου και<br />

εξολοθρευμένους<strong>του</strong>ςεχθρούςτης…”.<br />

Ο Ιερός λόχος <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> καταστράφηκε στη<br />

μάχη<strong>του</strong>ΔραγατσανίουτονΙούνιο<strong>του</strong><strong>1821</strong>.Οίδιος<br />

(μεταδύοαδέλφια<strong>του</strong>ΓεώργιοκαιΝικόλαο,αρχηγό<br />

<strong>του</strong> Ιερού Λόχου) υποχώρησε προς τα αυστριακά<br />

σύνορα και οι αυστριακοί για να τον παγιδεύσουν,<br />

τον εφοδίασαν με πλαστό διαβατήριο για να φύγει<br />

με το ψευδώνυμο Παλαιογενείδης. Τον συνέλαβαν,<br />

τονέκλεισανσταανθυγιεινάκελιά<strong>του</strong>μεσαιωνικού<br />

φρουρίου <strong>του</strong> Μουγκάτς στο οποίο υπέστη τα<br />

πάνδεινα. Αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση <strong>του</strong><br />

Τσάρου όμως η υγεία ήταν πολύ κλονισμένη. Δύο<br />

μήνες μετά πεθαίνει στην Βιέννη σε ηλικία 36 ετών<br />

σε συνθήκες ακραίας φτώχειας στις 31 Ιανουαρίου<br />

1828.<br />

Ο αδελφός <strong>του</strong> Δημήτριος <strong>Υψηλάντη</strong>ς ξεκίνησε<br />

επίσης από το ρωσικό στρατό. Στις αρχές Μαρτίου<br />

<strong>του</strong> <strong>1821</strong> ήρθε στην Ελλάδα ως εκπρόσωπος <strong>του</strong><br />

αδελφού <strong>του</strong> ύστερα από αίτημα των Φιλικών της<br />

Πελοποννήσου και ιδίως <strong>του</strong> Παπαφλέσσα. Θα έχει<br />

πολύ σημαντικό ρόλο στην επανάσταση και θα<br />

πρωταγωνιστήσει σε μεγάλες μάχες. Στη Μάχη της<br />

Πέτρας, το Σεπτέμβριο <strong>του</strong> 1829, θα ηγηθεί των<br />

ελληνικών δυνάμεων που θα συντρίψουν τις<br />

οθωμανικές. Θα έχει έτσι την ιστορική τιμή να<br />

ολοκληρώσει νικηφόρα τον πόλεμο που είχε<br />

ξεκινήσει οκτώ χρόνια πριν ο αδελφός <strong>του</strong>. Θα<br />

πεθάνει το 1832 στο Ναύπλιο, έχοντας κατακτήσει<br />

στηνιστορικήμνήμητηθέσηενόςαγνούκαιηρωικού<br />

αγωνιστήτηςελευθερίας.<br />

<strong>Η</strong>ΚΑΡΔΙΑΤΟΥ<br />

<strong>Η</strong> τελευταία επιθυμία <strong>του</strong> <strong>Αλέξανδρου</strong> <strong>Υψηλάντη</strong>,<br />

ήτανηκαρδιά<strong>του</strong>νααποσπαστείαπότοσώμακαινα<br />

σταλεί στην Ελλάδα. <strong>Η</strong> επιθυμία <strong>του</strong><br />

πραγματοποιήθηκε από τον Γεώργιο Λασσάνη, ο<br />

οποίος την έκρυψε στον Άγιο Γεώργιο Βιέννης<br />

αρχικά.<br />

Το 1843 ο αδελφός <strong>του</strong> Γεώργιος την έστειλε στη<br />

Μητρόπολη της Αθήνας. Ο Γεώργιος απεβίωσε το<br />

1847καιησύζυγός<strong>του</strong>ΜαρίαΜουρούζημετέφερετο<br />

1859 τις καρδιές των δύο αδελφών στον Ναό των<br />

Παμμεγίστων Ταξιαρχών <strong>του</strong> Αμαλίειου<br />

Ορφανοτροφείου (Στησιχόρου 6 & Λυκείου) στην<br />

Αθήνα.Βρίσκονταισεεσοχή<strong>του</strong>νότιουτοίχουμετην<br />

επιγραφή«ΚαρδίαιΑλ.καιΓ.Υψηλάν<strong>του</strong>».<br />

Tηνπροσφοράτης οικογένειας<strong>Υψηλάντη</strong><br />

συνόψισεοΜακρυγιάννηςσεμερικέςλέξεις.<br />

«Έπαθεγιατηνλευτεριάνκαιθυσιάστηαυτότοσπίτι<br />

όλωςδιόλου»<br />

ttps://www.ypsilantio.gr/content/istorika-stoixeia/istoriko-kaigewgrafiko-periballon/xartes/57-xarths-epixeirhsewn-toyaleksandroy-ypshlanth<br />

https://www.newsbreak.gr/apopseis/183206/i-elliniki-epanastasixekinise-ton-fevroyario-toy-<strong>1821</strong>/


ΘΕΟΦΙΛΟΣ,Οζωγράφοςτηςεπανάστασης<br />

Δύοέργα<strong>του</strong>γιατον<strong>Υψηλάντη</strong>,εμπνευσμένααπο<br />

τογνωστό πίνακα <strong>του</strong>PetervonHess<br />

“ΕιςτηνΡωμανίανοΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ς<br />

αναδέχεταιτηναρχιστρατηγίαν<strong>του</strong>υπέρ<br />

ελευθερίαςαγώνος.ΕλευθερίαήΘάνατος”<br />

Αριστερά ΤοιχογραφίαστοσπίτιΚοντού,<br />

στηνΑνακασιάΠηλίου(1912)<br />

ΔεξιάΓιατησυλλογή<strong>του</strong>Teriant(1932)


<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong>ΣΤΙΣ<br />

ΡΟΥΜΑΝΙΚΕΣΧΩΡΕΣ<br />

ΣύντομοΧρονολόγιο<br />

16 Φεβρουαρίου <strong>1821</strong>- Στο Κισινάου, ο Αλέξανδρος<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>ς αποφασίζει την έναρξη της<br />

Επανάστασης. Εδώ συντάσσει τις προκηρύξεις και<br />

κάνειτιςτελευταίεςπροετοιμασίες.<br />

22 Φεβρουαρίου- Ο Αλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς<br />

διαβαίνει, κατά τις 16 η ώρα, τον ποταμό Προύθο.<br />

Φοράει στολή Ρώσου στρατηγού. Τον υποδέχεται η<br />

ηγεμονική φρουρά (200 ιππείς) που τον συνοδεύει<br />

στο Ιάσιο, όπου φθάνει κατά τις 20 το βράδυ.<br />

ΕγκαθίσταταιστηΜονήΓαλατά.<br />

Μια μέρα πριν, την 21 Φεβρουαρίου, έγινε στο<br />

Γαλάτσι η πρώτη στρατιωτική σύγκρουση Ελλήνων<br />

και Τούρκων. Ο Βασίλης Καραβίας, ο οπλαρχηγός<br />

της ομάδας 150 Ελλήνων, ζήτησε απο τον Τούρκο<br />

αξιωματούχο να εγκαταλείψει την πόλη. Πέθαναν<br />

στη σύγκρουση 15 ˊΕλληνες, τα πρώτα θύματα <strong>του</strong><br />

Αγώνα.ΕίναιηπρώτημάχητηςΕπανάστασης.<br />

23 Φεβρουαρίου - Πρόκηρυξη <strong>του</strong> Αλ.<strong>Υψηλάντη</strong><br />

«προςτοέθνοςτηςΜολδαβίας».<br />

24 Φεβρουαρίου – Ο Αλ. <strong>Υψηλάντη</strong>ς εκδίδει την<br />

περίφημηπροκήρυξη<strong>του</strong>«ΜάχουυπέρΠίστεωςκαι<br />

Πατρίδος». Το κείμενό της ετοιμάστηκε στο<br />

ΚισινάουκαιηεκτύπωσηέγινεστοΙάσιο.<strong>Η</strong>έκδοσή<br />

της αποτελεί την επίσημη κήρυξη της<br />

Επανάστασης.Παράλληλα απασχολείται με την<br />

οργάνωσητωνπρώτωνταγμάτων<strong>του</strong>στρατού.Στην<br />

ηγεμονική φρουρά προστέθηκαν περίπου 2000<br />

εθελοντές.<br />

26Φεβρουαρίου- ΣτηΜονήΤριώνΙεραρχών, στο<br />

Ιάσιο,έγινεοπανηγυρικόςκαθαγιασμόςτηςσημαίας<br />

της Επανάστασης από τον μητροπολίτη Βενιαμίν<br />

Κωστάκη. ˊΟλοι ορκίστηκαν για την ελευθερία της<br />

πατρίδας.<br />

1 Μαρτίου - Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς φεύγει από το Ιάσιο με<br />

στρατό2000ανδρών. ΤοβράδυσταθμεύειστοTârgu<br />

Frumos, μετά στο Roman και στο Focșani, στα<br />

σύνορα Μολδαβίας και Βλαχίας. Στο Focșani μένει<br />

4 μέρες που είναι αποφασιστικές για την οργάνωση<br />

<strong>του</strong> στρατού. Από <strong>του</strong>ς σπουδαστές των ελληνικών<br />

σχολείων και από άλλους εθελοντές συγκροτεί το<br />

ειδικότάγμαπεζικού,πουτοονόμασε«ΙερόΛόχο».<br />

Πρώτος διοικητής <strong>του</strong> τάγματος ήταν ο Γεώργιος<br />

Καντακουζηνός.Απόδωο<strong>Υψηλάντη</strong>ςαλληλογραφεί<br />

μετονΤούδορΒλαδιμιρέσκου.<br />

13Μαρτίου- ΑπότοΦωξάνιο<strong>Υψηλάντη</strong>ςεκδίδει<br />

προκήρυξη προς <strong>του</strong>ς κατοίκους («προς <strong>του</strong>ς<br />

Δάκας») της Βλαχίας να εξεγερθούν και να<br />

επιδιώξουντηναπελευθέρωσητηςπατρίδας<strong>του</strong>ς.<br />

13-14-15 Μαρτίου - ˊΑρχοντες και κάτοικοι<br />

εγκαταλείπουν το Βουκουρέστι, όταν έμαθαν ότι ο<br />

Βλαντιμιρέσκου βαδίζει προς το Βουκουρέστι και ο<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>ςξεκίνησεαπότοΦωξάνι.<br />

18 Μαρτίου - Ο Vladimirescu μπαίνει στο<br />

Βουκουρέστι. Την ίδια μέρα, ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς εκδίδει<br />

νέα προκήρυξη προς <strong>του</strong>ς «Ευγενείς κατοίκους <strong>του</strong><br />

Βουκουρεστίου», καλώντας <strong>του</strong>ς να επιστρέψουν<br />

στασπίτια<strong>του</strong>ς.<br />

19Μαρτίου- <strong>Στα</strong>θμεύειστο Πλοέστι,όπουμένει4<br />

μέρες,γιατηναναδιοργάνωση<strong>του</strong>στρατού.<br />

23 Μαρτίου - Ο «αφορισμός» των Φιλικών από τον<br />

ΠατριάρχηΓρηγόριοΕ.<br />

25 Μαρτίου - Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς έφτασε στο<br />

Βουκουρέστι και εγκαταστάθηκε στην Κολεντίνα<br />

(Παλάτι Γκίκα Τέι). Τα τμήματα <strong>του</strong> στρατού<br />

κατανεμήθηκαν στα μοναστήρια και στα χωριά της<br />

περιοχής,ενώοΓεωργάκηςΟλύμπιοςκαιοΙωάννης<br />

Φαρμάκηςμπήκανμετατάγματά<strong>του</strong>ςστηνπόλη.<br />

-26 Μαρτίου - Ο μητροπολίτης, ο επίσκοπος και<br />

άρχοντεςήρθανσεπρουπάντηση<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>.<br />

27 Μαρτίου - Στο Βουκουρέστι γίνεται η<br />

πανηγυρική εορτή υψώσεως της σημαίας της<br />

Επανάστασης, αλλά χωρίς την επισημότητα και τον<br />

ενθουσιασμό <strong>του</strong> Ιασίου. <strong>Η</strong> ύψωση έγινε στην<br />

κατοικία <strong>του</strong> Ιωάννη Φαρμάκη από τον ˊΕλληνα<br />

αρχιμανδρίτηΠαπαβασιλείου.Μετάέγινεπαρέλαση<br />

σ<strong>του</strong>ςδρόμουςμεταπατριωτικάάσματα<strong>του</strong>Ρήγα.<br />

- Συνάντηση <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> με τον Βλαντιμιρέσκου<br />

(ηημερομηνίαδενείναιγνωστή)στηνColentina.<br />

1 Απριλίου - Στο Βουκουρέστι φθάνουν τα<br />

δυσάρεστα νέα για τον αφορισμό των Φιλικών<br />

καθώς και για την έλλειψη υποστήριξης από την<br />

Ρωσία. Αταξίες και λεηλασίες από <strong>του</strong>ς στρατιώτες<br />

<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>στοΒουκουρέστι.<br />

Γιανααποφύγειτηνευθύνηγιατηνφθοράτηςπόλης<br />

ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς εγκαταλείπει το Βουκουρέστι και<br />

μετακινήθηκε με όλο τον στρατό προς την πόλη<br />

Tιργκόβιστε. Ο στρατός <strong>του</strong> ήταν ανεπτυγμένος<br />

στηνευρύτερηορεινήπεριοχήαπότοΠλοέστιμέχρι<br />

το Πιτέστι.<br />

Υπό τον έλεγχό <strong>του</strong> βρίσκονται όλα τα θέματα της<br />

γύρω της περιοχής. ˊΕτσι εξασφαλίζεται η<br />

συντήρηση <strong>του</strong> στρατού. Ο Ιερός Λόχος μετράει<br />

τώρα 450 άνδρες και ο στρατός 6500. Από αυτούς<br />

μόνον2000ήταν ˊΕλληνες.<br />

9 Απριλίου - Γίνεται στο Τιργκόβιστε η σύσταση<br />

απότον<strong>Υψηλάντη</strong>ενόςΣυμβουλίουμετηνονομασία<br />

«Γενικόν Βουλευτήριον». Με διοικητικές,<br />

οικονομικέςκαιάλλεςαρμοδιότητες. Πρόεδρος<strong>του</strong><br />

είναιοΓεώργιος<strong>Υψηλάντη</strong>ς.<br />

10 Απριλίου - Φθάνουν τα πρώτα νέα για την<br />

έναρξητηςΕπανάστασηςστηνΕλλάδα.<br />

Απρίλης - Ο Μιχαήλ Σούτσος οργανώνει νέο<br />

στρατιωτικό τάγμα στη Βεσσαραβία. Συγκρούσεις<br />

Ελλήνων, (με οπλαρχηγό τον Αθανάσιο<br />

Καρπενησιώτη),καιΤούρκωνγίνονταιστοΓαλάτσι<br />

και στις περιοχές γύρω <strong>του</strong>, στο ποταμό Σερέτη.<br />

ΣκληρήμάχηγίνεταικαιστονποταμόΠρούθο.<br />

-ΣτηπεριοχήτηςπόληςΤιργκόβιστεγίνονταιαταξίες<br />

καιλεηλασίεςαπότονστρατό<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>.<br />

-Και στο Βουκουρέστι, στρατιώτες («πανδούροι»)<br />

εγκαταλείπουν τον στρατό <strong>του</strong> Βλαντιμιρέσκου<br />

ˊΕλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ <strong>του</strong><br />

Βλαντιμιρέσκου. και <strong>του</strong> Σάββα, εκπρόσωπου <strong>του</strong><br />

<strong>Υψηλάντη</strong>.<br />

15 Μαίου - Ο Βλαντιμιρέσκου αναχωρεί από το<br />

Βουκουρέστι προς το Πιτέστι με πρόθεση να φθάσει<br />

στην Ολτενία. Ο Σάββας, με 1000 ιππείς και άλλα<br />

μικρά τάγματα κατευθύνεται προς το Τιργκόβιστε.<br />

Διαφωνίες μεταξύ <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> και Σάββα όσον<br />

αφοράτηνστρατηγικήτωνεπομένωνβημάτων.<br />

16 Μαίου - <strong>Η</strong> είσοδος των Τούρκων στο<br />

Βουκουρέστι.


- Λόγω των «διακυμάνσεων της συμπεριφοράς» <strong>του</strong><br />

Βλαντιμιρέσκου ο Γιωργάκης Ολύμπιος, αν και<br />

υπέγραψε με αυτόν συμφωνία να ενεργήσουν από<br />

κοινού, τον συλλαμβάνει στο Γκολέστι, τον φέρνει<br />

στοΤιργκόβιστε,όπουκατεδικάσθηειςθάνατοναπο<br />

το πολεμικόσυμβούλιο.<br />

Κατά την νύχτα της 22ας προς την 23 Μαίου ο<br />

Βλαντιμιρέσκου θανατώθηκε, «όπως υπαγορεύσαν<br />

οισκληρέςσυνθήκες<strong>του</strong>πολέμου».<br />

20 Μαίου - Από το Τιργκόβιστε, απελπισμένη<br />

έκκληση των Φιλικών (χωρίς την υπογραφή <strong>του</strong><br />

<strong>Υψηλάντη</strong>) προς τον αυτοκράτορα της Ρωσίας. Ο<br />

στρατός <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong> ενισχύθηκε με σημαντικό<br />

αριθμόστρατιωτώνκαιμετακανόνιακαιεφόδια<strong>του</strong><br />

στρατεύματος<strong>του</strong>Βλαντιμιρέσκου.<br />

- Οι Τούρκοι προχωρούν προς το Τιργκόβιστε. Ο<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>ς με τον στρατό <strong>του</strong> εγκαταλείπουν την<br />

πόλη και προχωρούν προς τον Câmpulung.<br />

Διαφωνίες και προδοσίες εκ μέρους μερικών<br />

οπλαρχηγών (η περίπτωση <strong>του</strong> Σάββα) <strong>του</strong><br />

<strong>Υψηλάντη</strong>. <strong>Η</strong> συγκέντρωση των ταγμάτων στο<br />

Πιτέστι.<br />

-Από το Πιτέστι ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς προχωρά προς την<br />

πόλη Ρούμνικου Βούλτσεα. Ο στρατός <strong>του</strong><br />

<strong>Υψηλάντη</strong> αριθμεί 5000 πεζούς, 2500 ιππείς, 4<br />

κανόνια. Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς αποφασίζει ώστε η μάχη να<br />

γίνειστοΔραγατσάνι,σε πεδιάδα.<br />

3Ιουνίου- Ενατμήμα<strong>του</strong>στρατού,μεεπικεφαλής<br />

<strong>του</strong>ς Γεωργάκη Ολύμπιο, Νικόλαο <strong>Υψηλάντη</strong> και<br />

ΒασίλειοΚαραβίαξεκινούνπροςτοΔραγατσάνι,το<br />

υπόλοιπο μέρος, με επικεφαλής τον Αλέξανδρο<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>,ξεκινάτην5Ιουνίου.<br />

7 Ιουνίου, ημέρα Τρίτη - <strong>Η</strong> εντολή ήταν να μην<br />

δοθεί μάχη την 7 Ιουνίου, αλλά ο Καραβίας<br />

ενήργησεολωσδιόλουαντίθετακαιπροςτηδιαταγή<br />

<strong>του</strong> Αρχιστρατηγού και προς όλες τις παραινέσεις.<br />

Συγκρούσεις με <strong>του</strong>ς Τούρκους. Ο Ιερός Λόχος στην<br />

πρώτη γραμμή της μάχης. Ο ηρωισμός <strong>του</strong> έγινε<br />

ιστορικός (Κάλβος – «τάγμα εκλεκτών ηρώων,<br />

καύχημανέον»).200απότα373μέληέχασαντηζωή<br />

<strong>του</strong>ς.<strong>Η</strong>ήτταματαίωσετηνεφαρμογή<strong>του</strong>πολεμικού<br />

σχεδίου<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>.<br />

Στη μάχη αυτή βοήθησε πολύ ο Ρουμάνος<br />

οπλαρχηγός Χόρκα με <strong>του</strong>ς Πανδούρους. Ο ίδιος<br />

βοήθησε και τον <strong>Υψηλάντη</strong> στη Μονή Κόζια, όπου<br />

στρατοπέδευσεστις9Ιουνίου.<br />

Μάχη στη Κόζια. Ο Υψηλαντής υποχωρεί. Το<br />

μεγαλύτερο μέρος <strong>του</strong> στρατού <strong>του</strong> διαλύθηκε. <strong>Η</strong><br />

ζωή<strong>του</strong>κινδυνεύει.<br />

15 Ιουνίου - Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς περνάει τα αυστριακά<br />

σύνορα στο Καινένι στον Κόκκινο Πύργο. . Τον<br />

συνόδευαν υπόλοιπα <strong>του</strong> στρατού και <strong>του</strong> Ιερού<br />

Λόχου.<br />

-ΣτηΒλαχίαοιμάχεςτωνΤούρκωνμε<strong>του</strong>ς ˊΕλληνες<br />

ήΡουμάνουςσυνεχίζουν.Μάχεςστιςμονές. Σλάτινα<br />

καιΤισμάνα.<br />

-Στη Μολδαβία οι δυνάμεις των Ελλήνων<br />

οχυρώνονταιστοΣκουλένι.<br />

17 Ιουνίου - <strong>Η</strong> μάχη στο Σκουλένι. Χάνουν τη ζωή<br />

300Ελληνες,1600Τούρκοι.Νέασελίδαανδρείας.<br />

Τέλος Ιουλίου - Μάχες στα βουνά της Μολδαβίας,<br />

όπου έφθασαν τα τάγματα <strong>του</strong> Ολυμπίου και <strong>του</strong><br />

Φαρμάκη.<br />

Τέλος Αυγούσ<strong>του</strong> - Ο Ολύμπιος αποφασίζει να<br />

κατέβουν στον κάμπο. Πολλοί αγωνιστές τον<br />

εγκαταλείπουν. Οι δύο οπλαρχηγοί μένουν με<br />

περίπου 350 άνδρες, στη Μονή Νεάμτς, ύστερα στη<br />

Μονή Σέκκου.<br />

8-9Σεπτεμβρίου-<strong>Η</strong>πολιορκία της Μονής Σέκκου<br />

από τις <strong>του</strong>ρκικές δυνάμεις που έφθασαν από το<br />

Ιάσιο. Ο Ολύμπιος, μαζί με μερικούς συντρόφους<br />

που έμειναν κοντά <strong>του</strong>, πυροβόλησε βαρέλι<br />

πυρίτιδας και ανατινάχθηκαν στον αέρα. Ο<br />

Φαρμάκης άντεξε να πολεμήσει ακόμα 14 μέρες. <strong>Η</strong><br />

τελευταία σελίδα της Ελληνικής Επανάστασης στη<br />

ρουμανικήγη.<br />

Π<strong>Η</strong>Γ<strong>Η</strong><br />

Ιστορία <strong>του</strong> ελληνικού έθνους, τόμος ΙΒ, (Ελληνική<br />

Επανάσταση), Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1980, και<br />

διάφορεςρουμανικέςπηγές


<strong>1821</strong>-<strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />

ΧΑΡΤ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong>ΣΕΠΟΧ<strong>Η</strong>Σ,<br />

ΠΟΡΕΙΑΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ<br />

ΣτοΓαλάτσιενώνονταιτα3ποτάμια<br />

ΟΠρούθος,οΔούναβηςκαιοΣερέτης


ΟδρόμοςπροςτοΙάσιο


<strong>Η</strong>εύφορηπεριάδα<strong>του</strong>Ιασίου


ΙΑΣΙΟ<br />

“ΤοΙάσιοείναιπάνωαπόόλαμιαεκκλησία,ηεκκλησίατωνεκκλησιώνγιατοπαρελθόνμας”<br />

NicolaeIorga,Ρουμάνοςιστορικός(1871– 1940)


ΟΝΑΟΣΤΩΝΤΡΙΩΝΙΕΡΑΡΧΩΝ-1637<br />

Εδώέγινεοπανηγυρικόςκαθαγιασμόςτηςσημαίαςτης<br />

ΕπανάστασηςαπότονμητροπολίτηΒενιαμίνΚωστάκη.


ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΑΠΟΤ<strong>Η</strong>ΝΠΡΟΚ<strong>Η</strong>ΡΥΞ<strong>Η</strong>ΤΟΥΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>ΣΤΟΙΑΣΙΟ<br />

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΑΠΟΤ<strong>Η</strong>ΝΠΡΟΚΥΡ<strong>Η</strong>Ξ<strong>Η</strong>ΤΟΥΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>ΣΤΟΙΑΣΙΟ<br />

Μάχουὑπέρπίστεωςκαίπατρίδος<br />

Ἡ ὥρα ἦλθεν, ὦ Ἄνδρες Ἕλληνες! Πρό πολλοῦ οἱ λαοί τῆς Εὐρώπης πολεμοῦντες ὑπέρ τῶν ἰδίων Δικαιωμάτων καί<br />

ἐλευθερίας αὐτῶν μᾶς ἐπροσκάλουν εἰς μίμησιν, αὐτοί, καίτοι ὁπωσοῦν ἐλεύθεροι, ἐπροσπάθησαν ὅλαις δυνάμεσι,<br />

νάαὐξήσωσιτήνἐλευθερίαν,καίδι’αὐτῆςπᾶσαναὐτῶντήνΕὐδαιμονίαν.<br />

ΕἶναικαιρόςνάἀποτινάξωμεντόνἀφόρητοντοῦτονΖυγόν,νάἐλευθερώσωμεντήνΠατρίδα,νάκρημνίσωμενἀπό<br />

τά νέφη τήν ἡμισέληνον, διά νά ὑψώσωμεν τό σημεῖον, δι’ οὗ πάντοτε νικῶμεν: λέγω τόν <strong>Στα</strong>υρόν, καί οὕτω νά<br />

ἐκδικήσωμεντήνΠατρίδα,καίτήνὈρθόδοξονἡμῶνΠίστινἀπότήνἀσεβῆτῶνἀσεβῶνΚαταφρόνησιν.<br />

Μεταξύἡμῶνεὐγενέστεροςεἶναι,ὅςτιςἀνδρειοτέρωςὑπερασπισθῇτάδίκαιατῆςΠατρίδος,καίὠφελιμοτέρωςτήν<br />

δουλεύσῃ. Τό ἔθνος συναθροιζόμενον θέλει ἐκλέξῃ τούς Δημογέροντάς <strong>του</strong>, καί εἰς τήν ὕψιστον ταύτην Βουλήν<br />

θέλουσινὑπείκειὅλαιμαςαἱπράξεις.<br />

Ἄς καλέσωμεν λοιπόν ἐκ νέου, ὦ Ἀνδρεῖοι καί μεγαλόψυχοι Ἕλληνες, τήν ἐλευθερίαν εἰς τήν κλασικήν γῆν τῆς<br />

Ἑλλάδος! Ἄς συγκροτήσωμεν μάχην μεταξύ τοῦ Μαραθῶνος, καί τῶν Θερμοπυλῶν! Ἄς πολεμήσωμεν εἰς τούς<br />

τάφουςτῶνΠατέρωνμας,οἱὁποῖοιδιάνάμᾶςἀφήσωσινἐλευθέρουςἐπολέμησαν,καίἀπέθανονἐκεῖ!<br />

ΕἰςτάὅπλαλοιπόνφίλοιἡΠατρίςΜᾶςΠροσκαλεῖ!<br />

ἈλέξανδροςὙψηλάντης<br />

Τήν24ηνΦεβρεαρίου<strong>1821</strong>.ΕἰςτόγενικόνστρατόπεδοντοῦἸασίου.


ΟΘΥΡΕΟΣ Τ<strong>Η</strong>ΣΜΟΛΔΑΒΙΑΣΣΤΟΠΡΟΑΥΛΙΟΤΟΥΝΑΟΥ<br />

Προτομή<strong>του</strong>εθνικούποιητήΜιχάιΕμινέσκου


<strong>Η</strong>εκκλησίατωνΤριώνΙεραρχώνείναιτοπιοόμορφοκτίσμα<strong>του</strong>ηγεμόναΒασίλεΛούπου.Αυτόπουδίνειμοναδικήαξίαστονναόείναιηεξωτερικήδιακόσμηση,τακεντήματααπόπέτρααπό<br />

βάσημέχριτηνκορνίζατωντρούλων.ΜεπολλάστοιχείαΑρμενικώνεκκλησιώνκαιτεχνίτεςΑρμένιουςγιατηνκατασκευή<strong>του</strong>. Μετριάνταλωρίδεςγλυπτώνμεδιαφορετικήθεματολογίαη<br />

κάθεμία. ΣτηΜονήλει<strong>του</strong>ργούσεκαι<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ<strong>του</strong>Ιασίου.Είχειδρυθεί,μεέρανο,απότονΚρητικόΜανουήλΒερνάρδο. Αυτόςήτανοτυπογράφος<strong>του</strong>μανιφέσ<strong>του</strong><br />

«ΜάχουυπέρΠίστεωςκαιΠατρίδος»,αλλάκαιτωνάλλωνπροκηρύξεων.Σήμεραλει<strong>του</strong>ργείωςανδρικόμοναστήρι. Εδώ,λειτούργησεεπίσηςκολλέγιο,πουήταν ηβάσητης<strong>Η</strong>γεμονικής<br />

Ακαδημίας<strong>του</strong>Ιασίου. ΚέντροτηςπνευματικήςΕλληνικήςζωήςστοΙάσιοεπί200χρόνια.


ΕΚΘΕΣ<strong>Η</strong>-200ΧΡΟΝΙΑΑΠΟΤ<strong>Η</strong>ΝΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong><br />

ΑΠΟΤ<strong>Η</strong>ΝΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΑΙΑΣΙΟΥ- ΠΑΛΑΤΙΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ


Προσωπογραφία<strong>του</strong><br />

<strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,<br />

<strong>του</strong>LudovicStawski.<br />

ΜουσείοΤέχνηςΙασίου


ΤοΕυαγγέλιοπουορκίστηκεο<strong>Υψηλάντη</strong>ςστοΝαότωνΤριώνΙεραρχών


Ταόπλα<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>.Μετοέμβλημα<br />

<strong>του</strong>ΑυτοκρατορικούΡωσικούΣτρατού


ΑΠΟΔΕΙΞ<strong>Η</strong><br />

ΕΙΣΠΡΑΞ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong>Σ<br />

ΦΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΣΕΤΑΙΡΕΙΑΣ<br />

ΙΑΣΙΟ<br />

25Απριλίου,<strong>1821</strong>


Πορτραίτο<br />

<strong>του</strong>Μητροπολίτη<br />

ΒενιαμίνΚωστάκη.<br />

Ευλόγησεστην<br />

Επανάσταση.<br />

(AntonKauffmann<br />

Μητροπολιτικό<br />

ΜουσείοΙασίου)


ΤοέμβληματηςΜολδαβίας -οαετόςκαιοβουςτηςΜολδαβίας<br />

ΈμβληματηςΟικογένειας <strong>Υψηλάντη</strong>-οΑετόςπουκρατάειτοσταυρόκαιοβουςτηςΜολδαβίας


Όπλα<strong>του</strong>αγώναγιατηνανεξαρτησία,<strong>1821</strong>


ΓιατηΜάχηστοΔραγατσάνικαιτονΙερόΛόχο


ΤΟΕΜΒΛ<strong>Η</strong>ΜΑΤ<strong>Η</strong>ΣΦΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΣΕΤΑΙΡΕΙΑΣ<br />

ΝικόλαοςΣκουφάς,ΕμμανουήλΞάνθος,ΑθανάσιοςΤσακάλωφ<br />

ΟΙΙΔΡΥΤΕΣΤ<strong>Η</strong>ΣΦΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΣΕΤΑΙΡΕΙΑΣ


Διακήρυξη<strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>-8Ιουνίου<strong>1821</strong><br />

RâmnicuSărat -Muntenia<br />

Ποίημααφιερωμένοστον<br />

Αλέξανδρο<strong>Υψηλάντη</strong>και<br />

<strong>του</strong>ςΦιλικούς


Εγγραφομετησφραγίδα<strong>του</strong>MustafaAga,που<br />

αναφέρειότιοιΈλληνεςπρέπεινατιμωρηθούν<br />

παραδειγματικάγια τηνεξέγερση.


΄<br />

ΟTudorVladimirescuκαιοισημαίεςτωνΡουμάνωνεπαναστατών(Παντούρι)


ΟπλατωνΡουμάνων<br />

Επαναστατών<br />

(Παντούρι)<br />

Λιθογραφία<br />

ΟιΠαντούριστον<br />

ΠοταμόΟλτ<br />

10Ιουνίου,<strong>1821</strong>


ΑναφοράτωνγεγονότωνστηΜολδαβία<br />

κατάτηδιάρκειατηςΕπανάστασηςτων<br />

Ελλήνωνεναντίον<strong>του</strong>Σουλτάνου.<br />

ΕγγραφατηςοικογένειαΠαλάντι


ΤοταφικόμνημείογιατονΑλέξανδρο<strong>Υψηλάντη</strong>στοΠεδίο<strong>του</strong>ΆρεωςστηνΑθήνα


ΜΟΝ<strong>Η</strong> ΓΚΟΛΙΑ(1653)<br />

<strong>Η</strong>ΜονήΓκόλια,<strong>του</strong>1563,ανοικοδομήθηκετο1650, μεΒυζαντινέςτοιχογραφίες.Είναιμνημειακήκατασκευή,έναμοναστήριστημέσητηςπόλης,περιβαλλόμενο<br />

απόψηλούςτοίχουςμεγωνιακούςπυργίσκουςκαιμεκαμπαναριόύψους30μέτρων. Τον 16οαιώνα,o λογοθέτηςIoanGoliaέκτισεσεαυτότοσημείομιαεκκλησία.<br />

Το1653οηγεμόναςVasileLupuάλλαξεριζικάτηναρχιτεκτονικήτης. Λειτούργησεκαιωςκάστρο, σεπερίπτωσηεχθρικήςεπίθεσης,όπωςτομαρτυράειηισχυρή<br />

τείχιση.Αποτο1660καιγιαμεγάλοδιάστημαήταν ΜετόχιτηςΜονήςΒατοπαιδίου<strong>του</strong>ΑγίουΌρους. Οιτοιχογραφίες,έργο<strong>του</strong>ΈλληναΜατθαίουΙωάννου,φέρουν<br />

ελληνικέςεπιγραφές.Ανάμεσασ<strong>του</strong>ςτάφους, πουβρίσκονταιεντός<strong>του</strong>ναού, ξεχωρίζουμεκαιαυτόντηςΔόμναςΣκαρλά<strong>του</strong>,μεελληνικήεπιγραφή.


<strong>Η</strong>είσοδοςτηςΜονήςμετοθυρεότηςΜολδαβίαςσ<strong>του</strong>πέρθυρο


ΕΘΝΙΚΟΘΕΑΤΡΟ,1894-σε<br />

Νεοκλασικόρυθμό,μεζωγραφισμένη<br />

καιγλυπτήδιακόσμησηεμπνευσμένη<br />

απότοΜπαρόκκαιτοΡοκοκό


ΠανεπιστήμιοAlexandruIoanCuza-1860


ΜέγαροRosetti-Rozovanou,1832<br />

Σήμερα,τοΔημαρχείοτηςπόλης<br />

ΤοΜέγαροRosetti-Rozovanou,1832σήμερατοδημαρχείοτηςπόλης<br />

ΟλόγιοςΝ.Rosetti-Rozovanouίδρυσε,σεσυνεργασίαμετονΓ.ΚλεόβουλοκαιτομητροπολίτηBeνιαμίνΚωστάκη,κοντάστοΙάσιο,ένααλληλοδιδακτικόσχολείοσταΕλληνικά.


Μ<strong>Η</strong>ΤΡΟΠΟΛΙΣΙΑΣΙΟΥ-1839<br />

ΑγίαΠαρασκευή


OικίαDosoftei.Το1679, οΕπίσκοπος<br />

Dosofteiεγκατέστησεεδώτοδεύτερο<br />

τυπογραφείοτηςΜολδαβίας.


ΑΓΙΟΣΝΙΚΟΛΟΣΟΒΑΣΙΛΙΚΟΣ<br />

(1492)<br />

Χρονολογείταιαποτηνεποχή<strong>του</strong><br />

Στεφάνου<strong>του</strong>Μέγα.Έχειαυτήτην<br />

ονομασίαεπειδήεδώέχουνστεφθεί<br />

σχεδόνόλοιοιηγεμόνεςτης<br />

Μολδαβίας.


ΠαλάτιΠολιτισμού(Εγκαινιάστηκετο1926<br />

αποτοΒασιλιάFerdinand).<br />

Σύμβολο<strong>του</strong>Ιασίουσήμερα


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΓΑΛΑΤΑ,1582<br />

<strong>Η</strong>μονήΓαλατάθεμελιώθηκεαποτοΜολδαβόΒοεβόδαPetruŞchiopulτο1582, πολλέςφορέςχρησιμοποιήθηκεγιααμυντικούςλόγουςκαικάποιεςσανβασιλική<br />

κατοικία.ΤοσύμπλεγμαπεριλαμβάνειτηνΕκκλησίατηςΑναστάσεως, περιόδου1582-1583,τοΠριγκηπικόΠαλάτι<strong>του</strong>1726,τοΚωδονοστάσιο<strong>του</strong>1585καιτα<br />

ισχυράτείχη<strong>του</strong>1584.ΤακελιάκτίστηκαναποτοΜητροπολίτηΘεοφάνη,πουήτανκαικτήτωρτηςΜονήςΔοχειαρίου<strong>του</strong>ΑγίουΌρους. ΤοόνοματηςΜονήςαλλά<br />

και<strong>του</strong>λόφουπουβρίσκεται, είναιαποτηνομώνυμηπεριοχήτηςΚωνσταντινούπολης,τηνπεριοχή<strong>του</strong>Γαλατά,όπουοιΡουμάνοι<strong>Η</strong>γεμόνεςέμενανόταν<br />

επισκέπτονταντηνΥψηλήΠύλη. ΕδώφιλοξενήθηκεοΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ςσεόλητηδιάρκειατηςπαραμονής<strong>του</strong>στοΙάσιο.


Τοοίκηματηςμονής πουέμεινεο<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>ςστηνπαραμονή<strong>του</strong>στοΙάσιο


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΤΣΕΤΑΤΣΟΥΙΑ,1672<br />

ΚτήτοραςείναιοβοεβόδαςΠρίγκηπαςGheorgheDuca.<strong>Η</strong>κατασκευή<strong>του</strong>άρχισετο1669καιτελείωσετο1672.Ταισχυράτείχημεεπάλξειςκαι<br />

πύργουςδικαιολογούντοόνομαCetatuia(κάστρο). Στομοναστικόσυγκρότημαανήκεικαιένακτήριοόπουυποδεχότανοηγεμόνας<strong>του</strong>ςυψηλούς<br />

καλεσμένους. ΕδώέζησεοΈλληναςΠατριάρχηςΙεροσολύμωνΔοσίθεοςοοποίοςτύπωσεστοτυπογραφείοτηςΜονήςπολλάεκκλησιαστικάβιβλία<br />

σταελληνικά.<strong>Η</strong>μονήήτανμετόχιτωνΑγίωνΤόπων. Μεισχυρήοχύρωσηγιαπροστασίακαικαταλύματαγιατονπρίγκηπα.<br />

ΛέγεταιότιείναιαντίγραφοτηςΜονήςτωνΤριώνΙεραρχών<strong>του</strong>Ιασίου.ΑποτιςκαλύτεραδιατηρημένεςΜονέςτηςΜολδαβίας.


Κτητορικήεπιγραφήστηνκαμπάνατηςμονής. Του<strong>Η</strong>γεμόναΓεώργιουΔούκα,1669


ΔΙΑΣΧΙΖΟΝΤΑΣΤ<strong>Η</strong>ΜΟΛΔΑΒΙΑ<br />

ΑΠΟΤΟΙΑΣΙΟΠΡΟΣΦΩΞΑΝΙ,ΜΠΟΥΖΕΟΥ,ΠΛΟΕΣΤΙ,ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ


ΕνεργάΥφαίστειαΛάσπης,Μπουζέου<br />

(VulcaniiNoroioșidelaPâcleleMici,Buzau


ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ


<strong>Η</strong>Ελληνικήεκκλησία<strong>του</strong>Ευαγγελισμού<br />

ΥπάγεταιστηνΕλληνικήΠρεσβεία.<br />

ΙδρύθηκεεπίτωνΒασιλέωνΓεωργίουΑ’<br />

τηςΕλλάδοςκαιΚαρόλουΑ΄της<br />

Ρουμανίας,μεδωρεά<strong>του</strong>Παναγή<br />

Χαροκόπουτο1899.


Αγαλμα<strong>του</strong>ΡήγαΦερραίου,στοπροαύλιοτηςΕλληνικήςεκκλησίας<strong>του</strong>Βουκουρεστίου<br />

Εργο<strong>του</strong>Ελληναγλύπτηκαιζωγράφου,ΘανάσηΦάμπα


Ρ<strong>Η</strong>ΓΑΣ,ΕΝΑΣΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΑΣ<br />

ΠΑΤΡΙΩΤ<strong>Η</strong>ΣΣΤΑΠΡΙΓΚΙΠΑΤΑ<br />

ΟπροάγγελοςτηςΕλληνικήςΕθνεγερσίας<br />

Εμβληματική προσωπικότηταγιατηνεποχή<strong>του</strong>,μια<br />

εποχή μεγάλων ζυμώσεων, για ολόκληρο τον<br />

βαλκανικό χώρο <strong>του</strong> οποίου την ενότητα<br />

ονειρευόταν, ο Ρήγας Βελεστινλής, «ένας<br />

οραματιστής και ένας ιδεαλιστής, που τραγούδησε<br />

πρώτοςτονέοελληνικόεθνικόιδεώδεςκαιυπέφερε<br />

γιααυτό,πληρώνονταςμετηζωή<strong>του</strong>τηδυνατή<strong>του</strong><br />

πίστη», όπως τον παρουσιάζει με θαυμασμό ο<br />

μεγάλος Ρουμάνος ιστορικός Nicolae Iorga,<br />

κατάφερε να παραμείνει υπόδειγμα μέχρι σήμερα,<br />

πουέχουνσυμπληρωθείπια223χρόνιααπότον<br />

μαρτυρικό <strong>του</strong> θάνατο στο Βελιγράδι το 1798, χάρη<br />

στηνπεριέργειά<strong>του</strong>,χάρηστηνποικιλίατων<br />

ενδιαφερόντων<strong>του</strong>,χάρηστηνενέργειακαιτη<br />

δυναμικότητά <strong>του</strong>, χάρη στην ειλικρίνεια της πίστης<br />

<strong>του</strong>, την οποία ακολούθησε αποφασιστικά και<br />

πλήρωσετόσοακριβά.<br />

ΟΡήγαςΒελεστινλήςγεννήθηκεστοθεσσαλικό<br />

χωριό Βελεστίνο στα 1757. Το οικογενειακό <strong>του</strong><br />

όνομα ήταν Κυριτζής ή Κυριαζής. <strong>Η</strong> παράδοση<br />

εμφανίζειτηνοικογένειά<strong>του</strong>σανμίααπότιςπιο<br />

ευκατάστατες στο Βελεστίνο με πολλά κτήματα,<br />

μεγάλα χάνια, βυρσοδεψείο, βαφείο και εργοστάσιο<br />

κατασκευής υφασμάτων και ταπήτων, στο οποίο<br />

εργάζοντανπερισσότεροιαπό40εργάτες.<strong>Η</strong><br />

οικονομική ευχέρεια της οικογένειάς <strong>του</strong> έδωσε τη<br />

δυνατότηταστονΡήγανασπουδάσειστηΣχολήτης<br />

ΖαγοράςκαισύμφωναμεάλλεςστηΣχολήτων<br />

Αμπελακίων.<br />

<strong>Στα</strong> νεανικά <strong>του</strong> χρόνια ταξίδεψε στην<br />

Κωνσταντινούπολη, μετά από πρόσκληση <strong>του</strong><br />

ΠρέσβητηςΡωσίαςγιασπουδές,στηνοικία<strong>του</strong><br />

οποίου γνώρισε τον Πρίγκιπα Αλέξανδρο<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>,παππούτων<strong>Υψηλάντη</strong>δων<strong>του</strong>’21,και<br />

προσελήφθη ωςγραμματικός<strong>του</strong>.<br />

ΟΑλέξανδρος <strong>Υψηλάντη</strong>ς, χρημάτισεηγεμόναςτης<br />

Μολδαβίαςστοδιάστημα1774-1781.<br />

Διαφωνώντας με τον <strong>Υψηλάντη</strong> έγινε γραμματέας<br />

<strong>του</strong> ηγεμόνα της Βλαχίας Νικόλαου Μαυρογένη και<br />

ταξίδεψεγιατοΒουκουρέστι,όνταςπλέονστην<br />

ηλικίατων30χρόνων.Ο Ρήγαςπέρασεταπιο<br />

παραγωγικά,ανκαιόχιταπιοήσυχα,χρόνιατης<br />

ωριμότητας <strong>του</strong> στο Βουκουρέστι, πρωτεύουσα της<br />

Βλαχίας, σημαντικό κέντρο <strong>του</strong> Διαφωτισμού. Από<br />

το1782διακρίνεταιαμέσωςστηρουμανικήκοινωνία<br />

τηςεποχής.<br />

Με αξιώματαστιςαυλέςτωνφαναριωτώνηγεμόνων<br />

Νικόλαου Καρατζά, Μιχαήλ Α ́ Σούτσου και <strong>του</strong><br />

Νικολάου Μαυρογένη, ο Ρήγας συνδέεται<br />

ταυτόχρονα με <strong>του</strong>ς περίφημους ́Ελληνες λογίους<br />

Δημήτρη Καταρτζή και Ιώσηπο Μoισιόδακα, οι<br />

οποίοι επηρέασαν αποφασιστικά τη σταδιοδρομία<br />

<strong>του</strong>σταμέρητηςΒλαχίας,πουέγινανδεύτερη<br />

πατρίδα<strong>του</strong>.<br />

ΤοπρώτοφύλλοτηςΧάρταςτηςΕλλάδας<strong>του</strong>Ρήγα<br />

επανεκδίδεται το 1885 από τον δημοσιογράφο και<br />

συγγραφέαΘωμάΠασχίδη «ενΒουκουρεστίοιςτης<br />

Δακίας».Ο μαρτυρικός θάνατος <strong>του</strong> εθνομάρτυρα,<br />

μαζί με <strong>του</strong>ς νεαρούς συντρόφους <strong>του</strong> που<br />

«εσύρθησαν βιαίως/γιατροί, λόγιοι, έμποροι/και<br />

φοιτητές, να μάθουν/τη Χάρτα τ’ Ουρανού», καθώς<br />

καιταεπαναστατικά<strong>του</strong>σχέδιαελκύουντον<br />

θαυμασμό της ρουμανικής κοινωνίας σε τέτοιο<br />

βαθμόώστετιςπρώτεςδεκαετίες<strong>του</strong>19 ου αιώνα,<br />

σ<strong>του</strong>ς δρόμους <strong>του</strong> Βουκουρεστίου και <strong>του</strong> Ιασίου,<br />

μπορούσεκανείςναακούσεινέουςκαιηλικιωμένους<br />

νατραγουδούντον«Θούριο».<br />

ΟΠαλαμάςγράφει γιατοΡήγα:«Ο άνθρωποςαυτός<br />

δενγράφειστίχους,σαλπίζειστίχους.Το κήρυγμα<strong>του</strong><br />

Ρήγα μεταβάλλεται εις άσμα. Και μόνη της<br />

ειλικρινείας <strong>του</strong> η ζέσις και της θελήσεώς <strong>του</strong> η ορμή<br />

τοεξαίρουνειςποίημα».


Τοεπαναστατικόσχέδιο<strong>του</strong>ΒελεστινλήπαίζειπρωταρχικόρόλοστηδιαμόρφωσητηςεπαναστατικήςταυτότηταςτωνΦιλικών<br />

Εργο<strong>του</strong>ΘεόφιλουμετοΡήγακαιτονΚοραήναανασηκώνουντην<br />

Ελλάδα.Αριστεράτομνημείοτωνπεσόντων<strong>του</strong>Δραγατσανίου.


ΚΟΛΕΝΤΙΝΑ<br />

ΟΙΚΙΣΜΟΣΣΤΑΠΕΡΙΧΩΡΑΤΟΥΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ<br />

Το<strong>1821</strong>ηΚολεντίναβρισκότανσταπερίχωρα<strong>του</strong>Βουκουρεστίου.Σήμεραέχειενσωματωθείπλήρωςστονιστότηςπόλης.<br />

<strong>Η</strong>τανοτόποςεγκατάστασηςτωνεπαναστατώνκατάτηνπαραμονή<strong>του</strong>ςστοΒουκουρέστι.<br />

Ο<strong>Υψηλάντη</strong>ςέμεινεστοπαλάτιΓκίκαΤέι,καιοιυπασπιστές<strong>του</strong>στιςάλλεςμονές.


ΙΣΤΟΡΙΚΕΣΜΟΝΕΣΣΤ<strong>Η</strong>ΣΥΝΟΙΚΙΑΚΟΛΕΝΤΙΝΑ- ΚΑΤΑΦΥΓΙΑΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ<br />

ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΜΑΡΚΟΥΤΣΑ,1779<br />

ΟΙΚΟΓΕΝEΙΑΣΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong><br />

Αρχικάκτίστηκετο1587καιτο1779ανακαινίστηκεριζικάαποτηνοικογένεια<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,παππού<strong>του</strong>επαναστάτη<strong>Αλέξανδρου</strong>.Σανκτήτορεςτηςμονής<br />

όπωςσυνηθίζοντανστηΒλαχία,έχουνταπορτραίτα<strong>του</strong>ς,δεξιάαυτό<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,Πρίγκηπα&ΒοεβόδατηςΒλαχίαςαλλάκαι<strong>του</strong>γιού<strong>του</strong>Κωνσταντίνου<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>.Εδώβρίσκεταικαιοτάφος<strong>του</strong>αδελφού<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong>,Γεωργίου<strong>Υψηλάντη</strong>,πουπέθανεστοΒουκουρέστιτο1847.Εδώεπίσης,στηνπαλιάθερινήκατοικίατης<br />

οικογένειας,φιλοξενήθηκετοπρώτοορφανοτροφείο,αλλάκαιπρώτηψυχιατρικήκλινικήτηςπόληςτο1839.ΟΚωνσταντίνοςΥψήλάντηςέφερεέναναπο<strong>του</strong>ςπρώ<strong>του</strong>ς<br />

γιατρούς,τονέλληναΚωνσταντίνοΚαρακάση. ΤοΟικόσημοτων<strong>Υψηλάντη</strong>δωνστοκαμπαναριό.


Τοοικόσημοτηςοικογένειας<strong>Υψηλάντη</strong>


ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ&ΑΙΚΑΤΕΡΙΝ<strong>Η</strong>ΣΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>


ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ&ΕΛΙΣΑΒΕΤΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>


ΟΤάφος<strong>του</strong>ΠρίγκηπαΓεωργίουΚωνσταντίνου<strong>Υψηλάντη</strong>,<br />

αδελφού<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong>.<br />

ΑπεβίωσεστοΒουκουρέστιτο1847


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΦΟΥΝΤΕΝΙ,1699 -ΟικογένειαςΚαντακουζηνών<br />

Μιααποτιςπιοόμορφεςεκκλησίες<strong>του</strong>Βουκουρεστίου,χτισμένηαποτον<strong>Η</strong>γεμόναΜιχαήλΚαντακουζηνό,στηνπεριοχήτηςΚολεντίνα,Μεγλυπτή<br />

εξωτερικήδιακόσμησηκαιστοιχείαπερσικήςτέχνης.ΟίδιοςέχτισεκαιτηνεκκλησίαΚόλτσεαστοκέντροτηςπόλης.Αρχιτεκτονικάανήκειστο<br />

ρυθμόΜπρινκοβεάνουκαιείναιαφιερωμένησ<strong>του</strong>ςΤρειςΙεράρχες.


ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑΝΤΑΚΟΥΖ<strong>Η</strong>ΝΟΥ


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΠΛΟΥΜΠΟΥΙΤΑ,1559<br />

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong>ΜΟΝ<strong>Η</strong>Ξ<strong>Η</strong>ΡΟΠΟΤΑΜΟΥTOYΑΓΙΟΥΟΡΟΥΣ<br />

Μοναστήρι&ΕκκλησίααφιερωμένηστονΙωάννητοΒαπτιστήστηπεριοχήτηςΚολεντίνα.Κτήτοραςο ΠέτροςοΝέος(1559-1568)πουτηναφιερώνειστηΜονήΞηροποτάμου<br />

<strong>του</strong>ΑγίουΌρους.Τησημερινήτηςμορφήτηνέχειαποτο1647,ότανοηγεμόναςMateiBasarabτηνξανάχτισε,μετάαποτηνκαταστροφήπουυπέστηαποπυρκαιά.Το1573<br />

λει<strong>του</strong>ργείεδώτοπρώτοτυπογραφείο<strong>του</strong>Βουκουρεστίου,απότονηγεμόναAlexandruIIMircea,ενώτο1582τυπώνονταιταδύοπρώτατετραευαγγέλιακαιψαλτήρια.Ο<br />

σεισμός<strong>του</strong>1802καταστρέφειτοκωδονοστάσιο,πουεπισκευάστηκεαποτονΔεσπότηΔιονύσιοτωνΙωαννίνων.


ΕνααποταπρώτατυπογραφείαστοΒουκουρέστι<strong>του</strong>1573.<br />

Εδώτο1582τυπώθηκανταπρώταΤετραευαγγέλιακαι<br />

τοψαλτήριο


ΕΚΚΛ<strong>Η</strong>ΣΙΑ&ΚΟΙΜ<strong>Η</strong>Τ<strong>Η</strong>ΡΙΟΟΙΚΟΓΕΝEΙΑΣΓΚΙΚΑ<br />

ΟιΓκίκα ήταν οικογένειαευγενώντηςΟθωμανικήςΑυτοκρατορίας,μεκέντροδράσηςτηΒλαχίακαιτηΜολδαβία.<strong>Η</strong>προέλευσητηςοικογένειαςήταναπόταπαράλιατηςνότιας<br />

Αλβανίας,όμωςκατ'άλλουςπιθανότερολίκνοτηςήτανηΚορυτσάτηςΒορείου<strong>Η</strong>πείρου.ΚατάτηνδιάρκειατηςΟθωμανικήςΑυτοκρατορίας,αρχικάεγκαταστάθηκανστηνΕλλάδα<br />

καιαργότεραστηνΚωνσταντινούποληκαιέγιναναπότιςονομαστέςφαναριώτικεςοικογένειες.Κατάτον17οκαι19οαιώνα,πολλοίαπότηνοικογένειαδιορίστηκανηγεμόνεςτης<br />

ΒλαχίαςκαιτηςΜολδαβίαςκαιμετεγκαταστάθηκανμόνιμαεκεί. ΣτοπαλάτιΓκίκαφιλοξενήθηκεοΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ςκατάτηνπαραμονή<strong>του</strong>στοΒουκουρέστι.<br />

ΒρίσκονταιστηνπεριοχήτηςΚολεντίνα.


ΤΟΙΣΤΟΡΙΚΟΚΕΝΤΡΟ


<strong>Η</strong>ΕΚΚΛ<strong>Η</strong>ΣΙΑ&ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΤΩΝΤΑΞΙΑΡΧΩΝΜΙΧΑ<strong>Η</strong>Λ&ΓΑΒΡΙ<strong>Η</strong>Λ<br />

ΓΝΩΣΤ<strong>Η</strong>ΩΣΣΤΑΥΡΟΠΟΛΕΩΣ, 1724<br />

Τηθεμελίωσεο<strong>Η</strong>πειρώτηςΙωαννίκιοςεκΠωγωνιανήςτο1724. Αρχικάιερομόναχος,κατόπινΑρχιμανδρίτηςέπαιξεσπουδαίορόλοστηΔιοίκησηκαιτοονομά<strong>του</strong>συνδέθηκε<br />

μεπολλέςδωρεέςστηνΟρθόδοξηεκκλησία.Εικονίζεταιμαζίμεάλλουςέλληνεςδωρητέςστοδυτικόμέρος<strong>του</strong>ναού,καισυνοδεύονταιαποελληνικέςεπιγραφές.Πολλές<br />

πέτρινεςπλάκεςμεαφιερωματικέςεπιγραφέςσταελληνικάσώζονταιακόμαστονπερίβολοτηςεκκλησίας. Πάνωαποτηνκύριαθύρα<strong>του</strong>ναού,ελληνικήεπιγραφή.<br />

Βρίσκεταιστοιστορικόκέντροτηςπόληςκαιείναιαποταελάχιστασωζώμεναπαλαιάκτίσματα.


ΝικόλαοςΜαυροκορδάτοςκαιΔόμναΣμαράγδαμε<strong>του</strong>ςέξιηγεμονόπαιδες,1728


ΝεκροταφείοΜπέλλου<br />

ΤάφοςΑνθήςΜιχελήαπο<br />

τηνΤήνο<br />

ΠΑΡΚΟΤΣΙΣΜΙΤΖΙΟΥ<br />

<strong>Η</strong>ΠήγήτηςΣίσσυΣτεφανίδη


TOXANITOYMANOYK(HANULMANUK)<br />

ΕνααποτατελευταίαcaravanseraiτωνΟθωμανώνστηΡουμανία.Κατεξοχήνστέκιτων<br />

Ελλήνωνεμπόρων.Διέθετε100δωμάτια,αποθηκευτικούςχώρους,ξενώνεςκαιυπόγεια.<br />

Χτίστηκε1808αποτονΑρμένιοEmanuelMârzaian,γνωστόκαιωςManukBei.Οισυμφωνίες<br />

γιατοεμπόριοτωνσιτηρώνγίνοντανεδώ.


ΤΟΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΤ<strong>Η</strong>ΣΡΟΥΜΑΝΙΑΣ,1658<br />

<strong>Η</strong>ΡουμανικήΟρθόδοξηΕκκλησία,γνωστήωςΠατριαρχείοΡουμανίας,είναι<br />

ΑυτοκέφαληΕκκλησία-Πατριαρχείο.


ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ&ΕΚΚΛ<strong>Η</strong>ΣΙΑΚΟΛΤΣΕΑ<br />

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑΝΤΑΚΟΥΖ<strong>Η</strong>ΝΩΝ,1704


ΝοσοκομείοΚόλτσεα,1704,τοπρώτοπουέγινε<br />

στηνπόλη.<br />

ΟικοδομήθηκεαποτοσπαθάριοΜιχαήλ<br />

Καντακουζηνόκαιτησύζυγό<strong>του</strong>Μαρίακατάτην<br />

ηγεμονία<strong>του</strong>ΚωνσταντίνουΜπρινκοβεάνουστο<br />

πρότυπο<strong>του</strong>ΝοσοκομείουΣανΛαζάρτηςΒενετίας


ΠροτομήΜιχαήλΚαντακουζηνού


EκκλησίαΟικογένειαςΚαντακουζηνών,1698


RomanianAtheneum(1888)<br />

Συναυλιακόςχώρος στοιστορικόκέντρο<br />

TheRomanianAthenaeum


ΤΟΠΑΛΑΤΙΤΩΝΚΑΝΤΑΚΟΥΖ<strong>Η</strong>ΝΩΝ- ΣήμεραΜουσείοΕνέσκου.Κατασκευάστηκεστιςαρχές<strong>του</strong>20ουαιώναγιαλογαριασμό<strong>του</strong>δημάρχουΒουκουρεστίουκαιπρωθυπουργούτηςΡουμανίας,<br />

ΓεωργίουΓρηγορίουΚαντακουζηνού. Μετάτονθάνατό<strong>του</strong>κληρονομήθηκεαπότονγιο<strong>του</strong>ΜιχαήλΚαντακουζηνό,οοποίος απεβίωσε.<strong>Η</strong>σύζυγός<strong>του</strong>ξαναπαντρεύτηκετονσυνθέτη ΓεώργιοΕνέσκου.


ΠαλάτιCEC,τηςομώνυμηςτράπεζας(1897)<br />

στοιστορικόκέντροτηςπόλης.Με<br />

τοιχογραφίες<strong>του</strong>διάσημουΈλληνα<br />

ζωγράφουτηςεποχής,ΜιχαήλΣιμωνίδη


ΟΙΚΙΑ<strong>Η</strong>ΓΕΜΟΝΑΚΩΣΤΑΚ<strong>Η</strong>ΣΟΥΤΣΟΥ,1833<br />

(Μουσείοτηςπόλης<strong>του</strong>Βουκουρεστίουσήμερα)


ΣυνοπτικήπερίληψιςκατορθωμάτωνΒοεβόδαΝικολάουΠέτρουΜαυρογένη,1789<br />

ΠορτραίτοConstantinBrancoveanu1618-1716


ΜΟΥΣΕΙΟΤΕΧΝ<strong>Η</strong>Σ<br />

ΠΟΡΤΡΑΙΤΑΕΠΟΧ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong>ΣΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong>Σ


<strong>Η</strong>ΡουμανίατηνεποχήτηςΕπανάστασης


ΧωρικοίτηςΟλτένια


ΟικογένειαΓκίκα


Αλβανόςμισθοφόρος


Πορτραίτοεπαναστάτριας


Ζίνκα Σαμούρκας<br />

Μέγας Λογοθέτης, Κωνσταντίνος Καταρτζής<br />

Dorad'Istria (τηςοικογένειαςΓκίκα)


ΓρηγόριοςΜπρινκοβεάνου,λόγιοςκαιμέγαςμπάνοςτηςΒλαχίας(1771-1832)<br />

ΠρώτοςπρόεδροςτηςΕλληνο-ΔακικήςΦιλολογικήςΕταιρείας.<br />

ΟΡήγαςΦερραίοςυπήρξεγραμματέας<strong>του</strong>.<br />

ΜεγάληΛογοθέτισσαΣμαράγδαΚαταρτζή


ΓιώργοςΚωστακόπουλος,<br />

ΚλουτσιάρηςτηςΑυλήςτηςΒλαχίας<br />

ΣουλτάναΜαυρογένη ΒαρώνηΜαρίαΜπαράντα ΄Ανδραςμεανατολίτικηστολήτηςεποχής


ΟποιητήςΒακαρέσκου


ΟικογένειαΜάνου<br />

Μέλος<strong>του</strong>Ντιβανίου<strong>του</strong><strong>Η</strong>γεμονικού<br />

Συμβουλίου


ΜΟΥΣΕΙΟΤΕΧΝ<strong>Η</strong>Σ-ΚΑΠΟΙΑΑΠΟΤΑΕΚΘΕΜΑΤΑΤ<strong>Η</strong>ΣΕΚΚΛ<strong>Η</strong>ΣΙΑΣΤΙΚ<strong>Η</strong>ΣΤΕΧΝ<strong>Η</strong>Σ


ΜΟΝΕΣΣΤΑΠΡΟΑΣΤΕΙΑΤΟΥΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ, ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ<br />

ΜΟΝ<strong>Η</strong> ΤΣΕΡΝΙΚΑ,1608<br />

Μονή<strong>του</strong>1608,τηςεποχής<strong>του</strong>ΠρίγκηπαVodăŞerban.ΑρχικάήτανμιαμικρήξύλινηεκκλησίακαιαργότεραοκυβερνήτηςCernicaȘtirbeiτηνανακαίνισε.<br />

Βρίσκεταισεπροάστιο<strong>του</strong>Βουκουρεστίου,στονησάκιτηςομώνυμηςλίμνης.


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΚΑΛΝΤΑΡΟΥΣΑΝΙ,1638<br />

Σεαπόσταση30χλμαποτοΒουκουρέστι,στιςόχθεςτηςομώνυμηςλίμνης.ΧτίστηκεαποτονηγεμόναMateiBasarab.Είχετημορφήφρουρίουμετείχηκαιμικρά<br />

παράθυρα. Εδώυπήρχεκαισημαντικήβιβλιοθήκηόπωςκαιτυπογραφείο. Ένααποτακέντρατωνεπαναστατών.


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΣΝΑΓΚΟΒ,1408<br />

ΒρίσκεταισενησάκιστημέσητηςλίμνηςΣναγκόβκαιοθρύλοςλέειότιεδώείναιενταφιασμένοςοVladTepes, (ΝοέμβριοςήΔεκέμβριος1431–Δεκέμβριος1476),πιογνωστόςμε<br />

<strong>του</strong>ςτίτλουςΒλαντοΑνασκωλοπιστήςκαιΚόμηςΔράκουλαςπουήτανΠρίγκιπαςτηςΒλαχίαςτο1448,1456–1462και1476.<strong>Η</strong>εικονογράφηση<strong>του</strong>ναούέγινεαποΈλληνες<br />

αγιογράφουςκαι σεπολλάσημείαοιαναγραφέςτωνονομάτωνείναιελληνικές.


ΒΑΣΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΑΥΛ<strong>Η</strong>ΤΟΥTIΡΓΚΟΒΙΣΤΕ,1310<br />

ΕπαρχίατηςΜουντένια<br />

<strong>Η</strong>δεύτερηπρωτεύουσατηςΒλαχίαςπουάνθισεαποτο1400έωςκαιτο1800.Εδώκατάτον17 ο και18 ο αιώναπαρατηρείταιμιάαναγέννησηστα<br />

γράμματακαιτιςτέχνες,μεέμφασηστηνανάπτυξητηςαρχιτεκτονικής,τωνμοναστικώνκέντρωναλλάκαι<strong>του</strong>εμπορίου. Έναςαπο<strong>του</strong>ς<br />

μεγαλύτερουςευεργέτεςτωνγραμμάτωνκαιτηςτέχνης,ένθερμοςχριστιανόςκαιφιλέλληνας,υπήρξεοηγεμόναςΚωνσταντίνΜπρινκοβεάνου.<br />

Σεαρκετέςεκκλησίεςπουθεμελίωσεχρησιμοποίησεέλληνεςζωγράφους. Δάσκαλοςτηςζωγραφικήςσεαυτήντηνπερίπτωσηαναδεικνύεταιο<br />

Κωνσταντίνοςοοποίοςζωγράφισετηνκεντρικήμεγάληεκκλησίατο1698.<br />

ΟΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ςπαραμένειστηνπεριοχήγια40-45ημέρες.


ΓΑΛΑΤΣΙ<br />

ΣημαντικήπόληκαιλιμάνιστονΠοταμόΔούναβη,στηνιστορικήπεριοχήτηςΜολδαβίας,πουαναφέρεταιγιαπρώτηφοράτο1445.<br />

Μεπολύισχυρήελληνικήπαρουσίααποτηναρχαιότητα.<br />

ΤόποςμαχώνκατάτηδιάρκειατηςΕλληνικήςεπανάστασης-την21ηΦεβρουαρίουκαιτην1ηΜαίου<strong>1821</strong>.


ΟΙΜΑΧΕΣ ΤΟΥΓΑΛΑΤΣΙΟΥ<br />

21ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ & 1 <strong>Η</strong> ΜΑΙΟΥ<strong>1821</strong><br />

Την 21 η Φεβρουαρίου <strong>1821</strong> ο εκ Θεσσαλονίκης Δ.<br />

Αργυρόπουλοςυπότηναρχηγία<strong>του</strong>Β.Καραβιάμε<br />

150 ένοπλους στρατοχωροφύλακες επαναστάτησαν<br />

στοΓαλάτσι.Από<strong>του</strong>ς100Οθωμανούςενόπλους<br />

σκοτώθηκαν 70 και 30 αφοπλίστηκαν. Επίσης<br />

κατασχέθηκαν 11 οθωμανικά πλοία. Ήταν η πρώτη<br />

μάχη<strong>του</strong>αγώνακαιέληξεμενίκητωνΕλλήνων.<br />

HMAXHΤ<strong>Η</strong>Σ1 <strong>Η</strong>Σ ΜΑΙΟΥ<strong>1821</strong><br />

ΟτσάροςΑλέξανδροςΑ΄τηςΡωσίαςκάτωαπότην<br />

πίεση<strong>του</strong>Μέττερνιχ,έδωσετηνάδειαστηνΠύληνα<br />

μπουνοι<strong>του</strong>ρκικέςστρατιέςστηνΜολδοβλαχίαγια<br />

να αντιμετωπίσουν <strong>του</strong>ς επαναστάτες. Την αρχηγία<br />

<strong>του</strong> <strong>του</strong>ρκικού στρατού ανέλαβε ο βαλής της<br />

Σιλίστριας Σελήμ Μεχμέτ, ο οποίος στα τέλη <strong>του</strong><br />

Απρίλη<strong>του</strong><strong>1821</strong>διέταξετονπασά<strong>του</strong>κάστρουτης<br />

Βράιλας,ΓιουσούφΠερκόφτσαλη,ναανακαταλάβει<br />

το Γαλάτσι. Ο Περκόφτσαλης ξεκίνησε έχοντας<br />

2,000 άνδρες πεζικό, 3,000 ιππείς και κανόνια.<br />

Αρχηγόςτηςάμυνας<strong>του</strong>ΓαλατσίουήτανοΘανάσης<br />

Καρπενησιώτης, που οργάνωσε δύναμη από 600<br />

αγωνιστές. Επισκεύασε <strong>του</strong>ς ρωσικούς προμαχώνες<br />

<strong>του</strong> Ρωσο<strong>του</strong>ρκικού πολέμου (1806–1812) και<br />

έστησε19κανόνιααπόαυτάπουέστειλανοι<br />

ΈλληνεςτηςΟδησσούκαιτηςΒεσσαραβίαςγιατον<br />

στρατό <strong>του</strong> <strong>Υψηλάντη</strong>. Αφήνοντας 400 άνδρες <strong>του</strong><br />

μέσα στην πόλη, μετακινεί <strong>του</strong>ς υπόλοιπους 200 και<br />

<strong>του</strong>ςκατανέμεισ<strong>του</strong>ςτρειςπρομαχώνες.<br />

Στις30<strong>του</strong>ΑπρίληηεμπροσθοφυλακήτωνΤούρκων<br />

πέρασε τον παραπόταμο <strong>του</strong> Δούναβη,<br />

τονΣερέτηκαι18μαούνεςτωνΤούρκωνμεκανόνια<br />

κατέβηκαντονΔούναβηγιαναχτυπήσουν<strong>του</strong>ς<br />

Έλληνεςαπότοποτάμι.ΟΚαρπενησιώτηςκράταγε<br />

το κεντρικό ταμπούρι. Τα άλλα τα κράταγαν οι<br />

αδερφοίΜαγγλέροιαπότηνΚεφαλλονιά,οΓιώργης<br />

Παπάς από την Αδριανούπολη, ο Δαμιανάκος από<br />

ταΣφακιάκαιοπαπάςΠέτροςΜονίκ.<br />

Χαράματα1<strong>του</strong>ΜάηοιΤούρκοιξεκίνησαντην<br />

επίθεσηβάζονταςστηνμέσητοπεζικόκαι<br />

στηρίζονταςτοαπότιςδυοπλευρέςμετοιππικό.Οι<br />

Έλληνεςαπέκρουσανόλεςτιςεπιθέσειςαλλάμετά<br />

από4ώρεςμάχηςλύγισανκαιοπισθοχώρησανοι<br />

υπερασπιστές <strong>του</strong> δεξιού και <strong>του</strong> αριστερού<br />

ταμπουριών,εκτόςαπότονΚωτήρακαιτα32<br />

παλικάρια<strong>του</strong>,πουαγωνίζοντανμηχάνονταςούτε<br />

"έναβολύμιάνευαίματοςεχθρικού".<br />

Αφούτελείωσανταπυρομαχικά<strong>του</strong>ςμετασπαθιά<br />

<strong>του</strong>ςάνοιξανδρόμοανάμεσασ<strong>του</strong>ςΤούρκουςκαι<br />

μπήκανστοΓαλάτσιτοοποίοόμωςήδηείχε<br />

καταληφθεί από <strong>του</strong>ς Τούρκους. Πολεμάνε και<br />

πεθαίνουν όλοι <strong>του</strong>ς. Στο κεντρικό ταμπούρι<br />

συνέχιζεναπολεμάοΚαρπενησιώτηςμεάλλους45<br />

αγωνιστές αποκρούοντας με τα κανόνια και τα<br />

<strong>του</strong>φέκια <strong>του</strong>ς χιλιάδες Τούρκους που άφησαν εκεί<br />

700 νεκρούς. Όταν έπεσε το σκοτάδι η μάχη<br />

σταμάτησε.<br />

Για<strong>του</strong>ςλίγουςεπιζώντεςαγωνιστέςδενυπήρχεπια<br />

ελπίδασωτηρίας.Ταχαράματαπέταξανέξωτιςκάπες<br />

<strong>του</strong>ςστιςοποίεςοιΤούρκοιαδειάσαντα<strong>του</strong>φέκια<br />

<strong>του</strong>ςκαιπρινοιΤούρκοιταξαναγέμισαν,σπάσανμε<br />

επίθεσητονκλοιό.20αγωνιστές,μαζί<strong>του</strong>ςκαιο<br />

Καρπενησιώτης κατάφεραν να ξεφύγουν ζωντανοί.<br />

ΌπωςγράφειοΞόδιλος"Ήμάχηαυτήτης1<strong>του</strong>Μάη<br />

ένΓαλαζίω,άνκαίφαίνεταιζημιώδηςδιάτούς<br />

Έλληνας, υπήρξεν όμως διά αυτούς αρκετά ένδοξος<br />

καιτρανόνπρομήνυματηςνίκηςτωνΕλλήνωνκατά<br />

τωνΤούρκων".<br />

https://el.wikipedia.org/wiki/<br />

%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9<br />

3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%AF%CE%BF%CF%85


ΓΑΛΑΤΣΙ-MONH ΠΡΕΤΣΙΤΑ,1657


Ο ΔΟΥΝΑΒ<strong>Η</strong>Σ


Σπίτιαμετηχαρακτηριστικήαρχιτεκτονικήτηςπεριοχής


ΒΑΣΙΛΙΚ<strong>Η</strong>ΑΥΛ<strong>Η</strong>ΤΟΥΑΡΤΖΕΣ,1310<br />

ΕπαρχίατηςΜουντένια<br />

Κτήτοραςήτανο<strong>Η</strong>γεμόναςRaduVoda.<strong>Η</strong>πρώτημητροπολιτικήέδραΟυγγροβλαχίας,ιδρύθηκεστοΆρτζεςτο14 ο αιώναμεεπισκόπουςΈλληνες.<br />

ΑποτέλεσετηνπρωτεύουσατηςΒλαχίαςκαιήτανένααποταπρώταπολιτιστικάκέντρατηςπεριοχήςκαιένασταθμόςμεταξύΑνατολήςκαιΔύσης.<br />

Κορυφαίοκαλλιτεχνικόσύμβολο<strong>του</strong>Άρτζεςείναιηβυζαντινήεκκλησία<strong>του</strong>ΑγίουΝικολάουμετιςσημαντικέςτοιχογραφίεςπουζωγράφισανΈλληνες.<br />

<strong>Η</strong>ΚουρτέαντεΆρτζεςείναιχτισμένηστηνκοιλάδα<strong>του</strong>ποταμούΆρτζες(μίααπότιςπολλέςκοιλάδεςπουσχηματίζονταιστιςνότιεςπλαγιέςτων<br />

Καρπαθίων). Σευστεροβυζαντινόρυθμό,χαρακτηριστικότηςπεριοχής, αποτέλεσεκαιπρότυπογιατηνεκκλησιαστικήαρχιτεκτονικήστηΒλαχία.


Βασιλική<strong>του</strong>ΑγίουΝικολάου,1310


ΔΡΑΓΑΤΣΑΝΙ<br />

ΜΝ<strong>Η</strong>ΜΕΙΟΠΕΣΟΝΤΩΝΙΕΡΟΥΛΟΧΟΥ


ΜΑΧ<strong>Η</strong>ΤΟΥΔΡΑΓΑΤΣΑΝΙΟΥ<br />

7ΙΟΥΝΙΟΥ,<strong>1821</strong><br />

ΣτηΜολδοβλαχίαυπήρξεμιααπότιςπολλέςεστίες<br />

της Ελληνικής εθνεγερσίας <strong>του</strong> <strong>1821</strong>. Στο Δραγατσάνιέλαβεχώραμιαστρατιωτικήσύγκρουση<strong>του</strong><br />

επαναστατικούστρατού<strong>του</strong><strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>,<br />

γενικού αρχηγού της Φιλικής Εταιρίας, και<br />

στρατευμάτωντηςΟθωμανικήςΑυτοκρατορίας.<br />

<strong>Η</strong>ΕΙΣΟΔΟΣΤΩΝΟΘΩΜΑΝΩΝ<br />

ΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />

Στις 30 Απριλίου <strong>1821</strong> πραγματοποιήθηκε, με τη<br />

συγκατάθεσητηςΡωσίας,είσοδοςστηΜολδοβλαχία<br />

των Οθωμανικών στρατευμάτων, τα οποία πέρασαν<br />

τασύνορααπότηνπεριοχήτηςΒράιλας. <strong>Η</strong>πρώτη<br />

μεγάλησύγκρουσηέγινετην1Μαΐου<strong>1821</strong>στο<br />

Γαλάτσι–στοοποίοηελληνικήσημαίαείχευψωθεί<br />

στις 21 Φεβρουαρίου <strong>1821</strong> από το Βασίλειο<br />

Καραβία. Καθόλη τη διάρκεια <strong>του</strong> Μαΐου <strong>1821</strong>,<br />

έλαβαν χώρα συγκρούσεις <strong>του</strong> <strong>του</strong>ρκικού στρατού<br />

με<strong>του</strong>ςΈλληνες,χωρίςοιδυνάμεις<strong>του</strong><strong>Υψηλάντη</strong>να<br />

έχουν κάποια σημαντική επιτυχία. Οι Έλληνες<br />

συγκεντρώθηκανστοΡίμνικο,πουαπείχε8ώρεςαπό<br />

τοΔραγατσάνι,ενώοιΟθωμανοί,πουηδύναμη<strong>του</strong>ς<br />

ανερχότανσ<strong>του</strong>ς2.600άντρες,κατέλαβαντα<br />

μοναστήρια Σερμπανεστίου, <strong>Στα</strong>ντσεστίου,<br />

ΣτραζεστίουκαιΜαμούλ,κλείνονταςτηνείσοδοτης<br />

κοιλάδας των Καρπαθίων. Συγχρόνως 800 Τούρκοι<br />

μετακινήθηκανστοΔραγατσάνι.<br />

ΤελικάοΑλέξανδρος<strong>Υψηλάντη</strong>ςαποφάσισενα<br />

αντιμετωπίσει <strong>του</strong>ς Τούρκους στη πεδιάδα <strong>του</strong><br />

Δραγατσανίουμεόλοτονστρατό<strong>του</strong>,που<br />

αποτελούσαν5.000πεζοί,2.500ιππείςκαι4κανόνια.<br />

Ταπρώταελληνικάτμήματαξεκίνησανπροςτην<br />

κατεύθυνση<strong>του</strong>Δραγατσανίουστις15Ιουνίου<strong>1821</strong>,<br />

με άσχημες καιρικές συνθήκες και έφτασαν στην<br />

περιοχήστις18Ιουνίου.Οιθέσειςπουκατέλαβανοι<br />

Έλληνεςπαρείχανπλεονεκτήματα,καιοαρχηγός<br />

των <strong>του</strong>ρκικών δυνάμεων <strong>του</strong> Δραγατσανίου Καρά<br />

Φεϊζ, για να αντιμετωπίσει τα ελληνικά τμήματα,<br />

άρχισενακατασκευάζειοχυρώματακαισυγχρόνως<br />

ναπυρπολείτμήμα<strong>του</strong>χωριού.Ενώόμωςο<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>ς,βρισκότανσεαπόστασητριώνωρώναπό<br />

τοσημείοτηςμάχηςκαισυσκεπτότανμετον<br />

ΓεωργάκηΟλύμπιο,οχιλίαρχοςΒασίλειοςΚαραβίας,<br />

στις19Ιουνίου<strong>1821</strong>καιπαράτιςαντίθετεςδιαταγές<br />

γιακαμιάκίνησηπριντις20Ιουνίου,επιτέθηκεμε<br />

800 ιππείς εναντίον της μονής Σερμπανεστίου, όπου<br />

είχαν οχυρωθεί οθωμανικές δυνάμεις, αλλά η<br />

επίθεσηαπέτυχεκαιοΚαραβίαςαποσύρθηκεστα<br />

ορεινά.<br />

Έτσιοιερόςλόχοςπουβρισκόταναρχικάκοντάστο<br />

ιππικό<strong>του</strong>Καραβίαμε375αξιωματικούςκαιοπλίτες<br />

βρέθηκεναπολεμάμόνος<strong>του</strong>απέναντισε<br />

πολυάριθμο οθωμανικό ιππικό με αποτέλεσμα να<br />

υποστεί σοβαρές απώλειες. Ο σημαιοφόρος <strong>του</strong><br />

λόχου, 25 αξιωματικοί και 180 στρατιώτες έπεσαν<br />

νεκροί, ενώ 37 Ιερολοχίτες αιχμαλωτίστηκαν. Στη<br />

κρίσιμη στιγμή της μάχης έφτασε ο Γεωργάκης<br />

Ολύμπιος ο οποίος διέσωσε <strong>του</strong>ς υπόλοιπους<br />

ιερολοχίτες, 136 συνολικά, μεταξύ των οποίων και<br />

τοναρχηγό<strong>του</strong>ςΝικόλαο<strong>Υψηλάντη</strong>καιτον<br />

υπασπιστή <strong>του</strong>ς Αθανάσιο Τσακάλωφ, συνιδρυτή<br />

τηςΦιλικήςΕταιρείας.Στημάχηδενπρόλαβενα<br />

συμμετάσχει ο κύριος όγκος <strong>του</strong> στρατού <strong>του</strong><br />

<strong>Υψηλάντη</strong>πουαυτοδιαλύθηκεβλέπονταςτονΙερό<br />

λόχοαποδεκατισμένοκαιτονΚαραβιάφυγάδα.<br />

ΟΙΣΥΝΕΠΕΙΕΣΤ<strong>Η</strong>ΣΜΑΧ<strong>Η</strong>Σ<br />

Μετά την καταστροφή στο Δραγατσάνι, η<br />

επανάσταση στη Μολδοβλαχία είχε πλέον κριθεί. Οι<br />

εθελοντές λιποτάχτησαν και ο στρατός <strong>του</strong><br />

<strong>Υψηλάντη</strong>διαλύθηκε.Ο<strong>Υψηλάντη</strong>ςκατέφυγεστο<br />

Ρίμνικο, όπου στις 20 Ιουνίου <strong>1821</strong> συνέταξε την<br />

τελευταίαδιαταγή<strong>του</strong>,μετηνοποίαστιγμάτισετην<br />

προδοσία <strong>του</strong> πολιτικού και στρατιωτικού <strong>του</strong><br />

επιτελείουκαιεξήρετηναυτοθυσία<strong>του</strong>Ιερού<br />

Λόχου:«ΣειςδεσκιαίτωνγνησίωνΕλλήνωνκαι<strong>του</strong><br />

Ιερού Λόχου, όσοι προδοθέντες επέσατε θύματα δια<br />

την ευδαιμονίαν της πατρίδος, δεχτήτε δι’ εμού τας<br />

ευχαριστήσειςτωνομογενώνσας!Ολίγοςκαιρόςκαι<br />

στήληθαανεγερθήναδιαιωνίσηταονόματάσας.Με<br />

χαρακτήρες φλογερούς είνε εγκεχαραγμένα εις τα<br />

φίλτρα της καρδίας μου, τα ονόματα εκείνων όσοι<br />

μέχρι τέλους μ’ έδειξαν πίστιν και ειλικρίνειαν. <strong>Η</strong><br />

ενθύμησίς των θα είναι πάντοτε το μόνον<br />

δροσιστικόνποτότηςψυχήςμου».<br />

<strong>Η</strong>μάχηαποτέλεσεκαιτοουσιαστικότέλοςτης<br />

Φιλικής Εταιρίας. Ο <strong>Υψηλάντη</strong>ς συνελήφθη και<br />

φυλακίστηκεστηνΑυστρία,ενώοΟλύμπιος<br />

ανατινάχτηκεστοκωδωνοστάσιομαζίμε<strong>του</strong>ς<br />

άντρες<strong>του</strong>καιδυνάμεις<strong>του</strong>εχθρούστημονήΣέκου.<br />

ΟΙ.Φαρμάκηςμετάαπόπολλέςμέρεςαγώναστη<br />

μονήΣέκουσυνθηκολόγησε,αλλάοιΟθωμανοίδεν<br />

κράτησαντονλόγο<strong>του</strong>ςκαιτονθανάτωσανστην<br />

Κωνσταντινούπολη.Παράτηναποτυχίατης,η<br />

εκστρατεία αυτή έπαιξε σημαντικό ρόλο στην<br />

Επανάσταση, αφού απέσπασε την προσοχή της<br />

Πύλης από τις επαναστατικές κινήσεις και<br />

επιχειρήσεις στην Ελλάδα, έδωσε χρόνο σ<strong>του</strong>ς<br />

οπλαρχηγούςκαιβοήθησεστηντελικήτηςεπιτυχία.<br />

Ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ<br />

ΟΙερόςΛόχοςσυγκροτήθηκεαπόεθελοντέςνέους,<br />

κυρίως φοιτητές από τα πανεπιστήμια. Οι άνδρες<br />

<strong>του</strong> Ιερού Λόχου ήταν πεζοί εφοδιασμένοι με<br />

καραμπίνεςκαιξιφολόγχες.Έφερανστολέςαπό<br />

μαύρούφασμαμετρίχρωμοεθνόσημο.Στοκάλυμμα<br />

τηςκεφαλήςκάτωαπότολοφίουπήρχεηφράση<br />

Ελευθερία ή Θάνατος και το σήμα της<br />

νεκροκεφαλήςμεχιαστόσχήμαοστώνσανσύμβολο<br />

τηςνίκηςπάνωστονθάνατο.<strong>Η</strong>σημαία<strong>του</strong>Ιερού<br />

Λόχου ήταν τρίχρωμη, το κόκκινο συμβόλιζε τον<br />

πατριωτισμό,τολευκότηναδελφοσύνηκαιτο<br />

μαύρο τη θυσία. Στη μία πλευρά της σημαίας<br />

αναγραφόταν το ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ και υπήρχε η<br />

εικόνα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Στην<br />

άλληπλευράυπήρχεηεικόνα<strong>του</strong>Φοίνικα<br />

αναγεννόμενουαπότιςφλόγεςκαιαναγραφότανΕΚ<br />

Τ<strong>Η</strong>Σ ΣΤΑΚΤ<strong>Η</strong>Σ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ.<br />

Επικεφαλής<strong>του</strong>ΙερούΛόχουτέθηκεοαδελφός<strong>του</strong><br />

<strong>Αλέξανδρου</strong><strong>Υψηλάντη</strong>Νικόλαος<strong>Υψηλάντη</strong>ς.<br />

«Δεν έχω πλέον υποδήματα. Τα πόδια μου<br />

κατεσχίσθησαν. Κοιμούμαι μέσα σε θανατηφόρα<br />

τέλματα. Ζω με καρπούς, σπανίως ευρίσκω ένα ξερό<br />

κομμάτι ψωμί. Αλλ’ αι στερήσεις αυταί μου είναι<br />

γλυκείαι.Οβίοςαυτόςμ’αρέσει.Απόπαιδίδεν<br />

ονειρευόμουν τίποτε άλλο από την ημέρα της<br />

ανεξαρτησίας μας. Ευρίσκομαι δια πρώτην φοράν<br />

επικεφαλής ελευθέρων ανθρώπων, οι οποίοι δε με<br />

φορτώνουνμεμάταιουςτίτλους,οιοποίοιμουδίνουν<br />

τογλυκύ<strong>του</strong>αδελφούόνομα.Χαίρετε.Θαιδωθώμεν;<br />

Πού;ΟΘεόςτοξεύρει».(Απόγράμμα<strong>του</strong>Δημητρίου<br />

Σούτσου,πρώ<strong>του</strong>εκατόνταρχου<strong>του</strong>ΙερουΛόχου).<br />

Στο κοιμητήριο <strong>του</strong> Δραγατσανίου στη Ρουμανία<br />

υπάρχει το Μνημείο των Πεσόντων Ιερολοχιτών το<br />

οποίο ανεγέρθη στα 1884 με την πρωτοβουλία της<br />

συντακτικής επιτροπής της Ελληνικής εφημερίδας<br />

<strong>του</strong> Βουκουρεστίου "Σύλλογοι". Το μνημείο<br />

φιλοτέχνησαν από πεντελικό μάρμαρο οι Τήνιοι<br />

καλλιτέχνες Χαλεπάς και Λαμπαδίτης. Έχει ύψος<br />

συνολικάεπτάμέτρων.Στηνκύριαόψη<strong>του</strong><br />

στηλοβάτη <strong>του</strong> υψώνεται μονόλιθος 5 μέτρων με<br />

ανάγλυφοσταυρόεπίτηςημισελήνουκαιαπόκάτω<br />

τοσήματωνιερολοχιτών.Στοκέντρο<strong>του</strong>στυλοβάτη<br />

εν μέσω δάφνινου στεφανιού αναγράφεται με χρυσά<br />

γράμματα:<br />

ΔΙΑΒΑΤΑ ΑΓΓΕΙΛΟΝ ΟΤΙ ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΜΕΘΑ<br />

ΥΠΕΡΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣΑΓΩΝΙΣΑΜΕΝΟΙ<br />

https://el.wikipedia.org/wiki/<br />

%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%94%CF<br />

%81%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%B1%CE%BD%CE%AF%<br />

CE%BF%CF%85<br />

http://www.lavaro21.gr/2018/06/06/i-machi-tou-dragatsaniou-6-7-<br />

iouniou-<strong>1821</strong>/<br />

http://dtkaram.webpages.auth.gr/wp-content/uploads/<br />

2018/03/<strong>1821</strong>-<br />

%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE<br />

%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF1-1.pdf


ΟΠΟΤΑΜΟΣΟΛΤ


ΔΙΑΒΑΤΑΑΓΓΕΙΛΟΝΟΤΙΕΝΘΑΔΕΚΕΙΜΕΘΑΥΠΕΡΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣΑΓΩΝΙΣΑΜΕΝΟΙ


ΤομνημείοτωνΙερολοχιτών<strong>του</strong><strong>1821</strong>,στοΔημοτικόΚοιμητήριο<strong>του</strong><br />

Δραγατσανίου-Olt.Τοπιόεπιβλητικόμνημείοτέτοιουείδουςέξωαποτα<br />

ΕλληνικάΣύνορα.Ανεγέρθητο1884μεπρωτοβουλίατηςσυντακτικής<br />

επιτροπήςτηςΕλληνικήςεφημερίδας<strong>του</strong>Βουκουρεστίου"Σύλλογοι".<br />

ΤοφιλοτέχνησαναπόπεντελικόμάρμαροοιΤήνιοικαλλιτέχνεςΧαλεπάςκαι<br />

Λαμπαδίτης.Έχειύψοςσυνολικάεπτάμέτρων.Στηνκύριαόψη<strong>του</strong>στηλοβάτη<br />

<strong>του</strong>υψώνεταιμονόλιθος5μέτρωνμεανάγλυφοσταυρόεπίτηςημισελήνου<br />

καιαπόκάτωτοσήματωνιερολοχιτών.


Τοπεδίοτηςμάχης<strong>του</strong>Δραγατσανίου


ΤοΠαρεκκλήσιοπουχτίστηκεαποτην<br />

ΈνωσηΕλλήνωνΡουμανίαςστοπεδίοτηςμάχης


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΚΟΖΙΑ,1388<br />

ΕπαρχίατηςΟλτένια<br />

KτήτοραςτηςμονήςήτανοMirceaCelBatranτο1388. Αργότεραεπισκευάστηκεδιαδοχικά,απο<strong>του</strong>ς NeagoeBasarab,ConstantinBrancoveanuκαι<br />

SerbamCantacuzino. ΒρίσκεταικοντάστονΠοταμόΟλτ,είναιΒυζαντινήςτεχνοτροποίαςτόσοστηντοιχοποιίαόσοκαιστηνεικονογράφηση.<br />

Βρίσκεταισεστρατηγηκήθέσηκαιεδώκατέφυγανοιεπαναστάτεςαλλάκαιστηνπεριοχήαυτήέγινανπολλέςμάχες.Ο΄Ελληναςαγιογράφος<br />

Κωνσταντίνος,ζωγράφισετονεξωνάρθηκατηςΜονήςτο1707.


ΜΟΝΕΣΤ<strong>Η</strong>ΣΕΠΑΡΧΙΑΣΟΛΤΕΝΙΑ<br />

ΤΙΣΜΑΝΑ(1378) &ΧΟΡΕΖΟΥ(1690)


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΤΙΣΜΑΝΑ<br />

ΕδώοΤούντορΒλαντιμιρέσκου<br />

οργάνωσετηνεξέγερσητων<br />

ΡουμάνωνχωρικώνΠαντούρι<br />

Στηνπεριοχήέγινανεπίσηςμάχες


ΜΟΝ<strong>Η</strong> ΧΟΡΕΖΟΥ, 1690-ΑΦΙΕΡΩΜΕΝ<strong>Η</strong> ΣTOYΣΑΓΙΟΥΣΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ&ΕΛΕΝ<strong>Η</strong><br />

Τομοναστήρι<strong>του</strong>Χορέζουιδρύθηκετο1690,απότονπρίγκηπαΚωνσταντίνοΜπρινκοβεάνου,οοποίοςδιοικούσετηΒλαχίααπότο1688έωςτο1714. Αγιογραφίεςδιαχειρός<strong>του</strong><br />

αγιογράφουΚωνσταντίνου,το1694,μεθέματακαιαποτηνπολιορκίατηςΚωνσταντινούπολης.ΈχειανακηρυχθείμνημείοπαγκόσμιαςπολιτιστικήςκληρονομιάςαπότηνUNESCO.<br />

Θεωρείται χαρακτηριστικόδείγμα<strong>του</strong>Μπρινκοβενέσκστυλ,πουείναιγνωστόγιατηνδιακόσμηση,τιςεξαιρετικέςτοιχογραφίεςκαιτααφιερωματικάπορτραίτα.


ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ/ΝΟΥΜΠΡΙΝΚΟΒΕΑΝΟΥ, ΚτήτορεςτηςΜονήςΧορέζου


ΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ (τότεεδάφητηςΑυστρίας)<br />

Ο<strong>Υψηλάντη</strong>ςπερνάειταΑυστριακάσύνοραστοCâineniαποτοTurnuRosu.


ΤοπέρασμαTurnuRosu(<strong>του</strong>ΚόκκινουΠύργου)αποτηΒλαχίαπροςτηνΑυστρία- Γκραβούρεςτηςεποχής<br />

ΠΟΡΕΙΑΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong>ΠΡΟΣΤ<strong>Η</strong>ΝΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ,ΤΟΤΕΕΔΑΦΟΣΤ<strong>Η</strong>ΣΑΥΣΤΡΙΑΣ


ΣΚΟΥΛΕΝΙ,17ΙΟΥΝΙΟΥ<strong>1821</strong><br />

<strong>Η</strong>ΜΑΧ<strong>Η</strong>ΣΤΟΣΚΟΥΛΕΝΙ<br />

<strong>Η</strong>ΜάχητούΣκουλενίουήτανμιααπότιςτελευταίες<br />

μάχες των Ελλήνων επαναστατών στις<br />

Παραδουνάβιες <strong>Η</strong>γεμονίες κατά των στρατευμάτων<br />

της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έλαβε χώρα<br />

στις17Ιουνίου<strong>του</strong><strong>1821</strong>,δέκαημέρεςμετάτηΜάχη<br />

<strong>του</strong>Δραγατσανίου, τηΜολδαβίακαικατέληξεμε<br />

νίκητωνΟθωμανών.<br />

ΤΟΙΣΤΟΡΙΚΟΤ<strong>Η</strong>ΣΜΑΧ<strong>Η</strong>Σ<br />

ΟιΤούρκοιμπήκανστοΙάσιοστις13Ιουνίου<strong>του</strong><br />

<strong>1821</strong>. Ο απόστρατος συνταγματάρχης τού ρωσικού<br />

στρατού Καντακουζηνός επισκεύασε ένα παλιό<br />

ρωσικό οχύρωμα πάνω στον Προύθο, κοντά στο<br />

Σκουλένι. Ό Καντακουζηνός έστειλε σήμα στα<br />

υπολείμματα των στρατευμάτων να προστρέξουν να<br />

<strong>του</strong>περασπίσουν,αλλάοίδιοςδενβρισκότανπιασ'<br />

αυτό.ΠροτίμησεναδιαβείτονΠρούθοκαιναβρει<br />

καταφύγιοστηρωσικήΒεσσαραβία.<br />

Όπως γράφει ο Διονύσιος Κόκκινος, οι επικεφαλής<br />

της ελληνικής δύναμης των 400 μαχητών «αφού<br />

οχύρωσαν το Σκουλένι, με τούς ολίγους πού τούς<br />

απόμειναν, έπειτα κοινώνησαν των Αχράντων<br />

μυστηρίων καί έφαγαν αντί άρ<strong>του</strong> αντίδωρον,<br />

μεταξύ<strong>του</strong>ςακούσθηκανναλένε:"Αυτήείναιη<br />

στερνήμαςτροφή".ΑρχηγόςόλωντωνΕλλήνων<br />

ορίστηκεοΑθανάσιοςΚαρπενησιώτης.<br />

<strong>Η</strong>σύγκρουσηέγινεστις17Ιουνίου<strong>1821</strong>,μπροστά<br />

στα μάτια των ρωσικών συνταγμάτων <strong>του</strong><br />

στρατηγού Ζαμπανιώφ παρατεταγμένων στην<br />

απέναντιόχθηκαιΕλλήνωνκαιΜολδαβών<br />

προσφύγωναπότοΙάσιο.Τουςεπιτέθηκεπρώτοςο<br />

Κεχαγιάμπεης με δυο χιλιάδες πεζούς, τέσσερις<br />

χιλιάδεςιππείςκαιέξικανόνια.Λίγεςεκατοντάδες<br />

Ελλήνων επαναστατών πολέμησαν εναντίον<br />

8.000 Τούρκων, από <strong>του</strong>ς οποίους οι 4.000 ήταν<br />

ιππείς.ΟισυνολικέςαπώλειεςτηςΜάχηςστο<br />

Σκουλένιυπολογίζονταιγιαμεν<strong>του</strong>ςΈλληνεςσε300<br />

νεκρούςκαι50τραυματίες,γιαδε<strong>του</strong>ςΤούρκουςσε<br />

1.600νεκρούςκαι200τραυματίες.<br />

Ο Απόστολος <strong>Στα</strong>ύρακας με 100 Κρητικούς και<br />

<strong>Η</strong>πειρώτες, εξόντωσε την <strong>του</strong>ρκική εμπροσθοφυλακή.Ταυτόχρονατοελληνικόπυροβολικόέβαλε<br />

με μεγάλη επιτυχία. Οι Τούρκοι οπισθοδρόμησαν ν .<br />

Οι <strong>του</strong>ρκικές επιθέσεις επαναλαμβάνονταν επί 8<br />

ώρες.Οι400Έλληνεςόλοκαιλιγόστευαν.Ανάμεσα<br />

σ<strong>του</strong>ςλίγουςπουμάχοντανακόμηέμεινενα<br />

πολεμάει ο Αθανάσιος Καρπενησιώτης, "ό ανήρ<br />

ούτος τού μεγάλου χαρακτήρος και της ηρωικής<br />

καρδιάς". Όταν ο γενναίος καπετάνιος έριξε και τις<br />

τελευταίες βολές εναντίον των Τούρκων, πέταξε τα<br />

δύοπιστόλια<strong>του</strong>στοποτάμικαικραδαίνονταςτο<br />

σπαθί<strong>του</strong>όρμησεεναντίοντωνΤούρκωνκαιέπεσε<br />

νεκρός.<br />

Όλοι οι υπερασπιστές <strong>του</strong> Σκουλενίου έπεσαν<br />

νεκροί, μόνο λίγοι τραυματισμένοι σώθηκαν αφού<br />

μεταφέρθηκαν στην απέναντι όχθη, Όπως γράφει ο<br />

Κόκκινος στην "Ιστορία της Ελληνικής<br />

Επαναστάσεως": «η μάχη αυτή δεν έχει ανάλογη εις<br />

ταςσελίδας<strong>του</strong>Αγώνοςωςπροςτηνεκδήλωσιν<br />

ομαδικής ανδρείας και ηρωικής αντιμετωπίσεως<br />

βεβαίουθανά<strong>του</strong>,παράμόνοντηνμάχην<strong>του</strong><br />

ΑθανάσιουΔιάκουειςτηνγέφυρατηςΑλαμάναςκαι<br />

<strong>του</strong>ΠαπαφλέσσαειςτοΜανιάκι».<br />

Αναφέρεταιωςαξιοσημείωτηηπαρουσίαστημάχη<br />

<strong>του</strong>ιερωμένουΛουκά(κατάκόσμονΛεοντιάδη,από<br />

την Αθήνα), ηγουμένου δύο μικρών μαναστηριών<br />

τηςΡουμανίαςπουήτανμετόχιατηςΜονής<br />

Εσφιγμένου. Ο Λουκάς ήταν γνώστης <strong>του</strong> μυστικού<br />

της Φιλικής Εταιρείας και υποστήριξε ηθικά και<br />

υλικάτον<strong>Υψηλάντη</strong>.Στημάχη<strong>του</strong>Σκουλενίου<br />

εμψύχωνε<strong>του</strong>ςμαχητέςκαιπριναπότημάχητέλεσε<br />

τηνιδιότυπηθείακοινωνίαπουπροαναφέρεται.<br />

Μετάτημάχηδιευκόλυνε58μαχητέςναδιαβούντον<br />

Προύθο και να καταφύγουν σε ρωσικό έδαφος.<br />

ΑργότεραοίδιοςβοηθούσεΈλληνεςπρόσφυγεςαπό<br />

τηΡωσίαναπερνούνστηνΕλλάδαμεεφόδια.Σε<br />

έγγραφοτης20Ιουνίουπουυπογράφεταικαιαπό<br />

τον Λουκά, πιστοποιούνται οι ανδραγαθίες <strong>του</strong><br />

ΚαραγιώργηστοΣκουλένιο.<br />

https://el.wikipedia.org/wiki/<br />

%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A3%CE<br />

%BA%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B5%CE%BD%CE%AF%CE%BF%CF%85


ΜΟΛΔΑΒΙΑ,ΕΠΑΡΧΙΑΝΕΑΜΤΣ<br />

ΜΟΝΕΣΝΕΑΜΤΣΚΑΙΣΕΚΚΟΥ<br />

ΟΙΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣΜΑΧΕΣΤΩΝΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΩΝΣΤ<strong>Η</strong>ΜΟΛΔΑΒΙΑ<br />

Αύγουστος&Σεπτέμβριος,<strong>1821</strong>


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΝΕΑΜΤΣ,1457<br />

ΤέλοςΑυγούσ<strong>του</strong><strong>1821</strong>.ΟΟλύμπιοςκαιοΦαρμάκηςαποφασίζουννακατέβουνστονκάμπομετάαπομάχεςσταβουνάτηςΜολδαβίας.Πολλοίαγωνιστέςτον<br />

εγκαταλείπουν. Οιδύοοπλαρχηγοίμένουνμεπερίπου350άνδρες,στηΜονήΝεάμτς,καιαργότερα κατευθύνονταιστηΜονήΣέκκου.<br />

ΑποταπιόξακουστάμοναστήριατηςΡουμανίαςημονήΝεάμτς,αποτέλεσε,αποτηνίδρυσήτηςμέχρισήμερα,τομεγαλύτερομοναστικό,πολιτιστικόκαιπνευματικό<br />

κέντρο. ΕργοτοῦηγεμόναΠέτρουΜουσάτ<strong>του</strong>Α’το1457.Τοέργοτωνμεταφράσεωνκαιιστορικώνσυγγραμμάτωναποτηνελληνικήκυρίωςγλώσσαστηρουμανική,έγινε<br />

εδώ.Μέχρισήμεραδιατηρείταιυπερσύγχρονοτυπογραφείο.<strong>Η</strong>εκκλησίαχτίστηκεστατέλη<strong>του</strong>15ουαιώνααποτονηγεμόναΣτέφανοτοΜέγα.<strong>Η</strong>εικόνατης<br />

ΒρεφοκρατούσαςπουβρίσκεταιεδώείναιδώροτοῦβυζαντινούαυτοκράτοραΜανουήλΠαλαιολόγουστονηγεμόνατῆςΜολδαβίαςΑλέξανδροτονΚαλό(1400-1432).


ΜΟΝ<strong>Η</strong>ΣΕΚΚΟΥ,1602<br />

ΚτίσθηκεαπότονάρχοντατηςΜολδαβίαςΝέστοραΟυρέκιτο1602.ΈξωαποτοΚαθολικόκαιδεξιάβρίσκεταιοτάφος<strong>του</strong>Μητροπολίτητης<br />

ΜολδαβίαςΒαρλαάμ,οοποίοςυπήρξεπροστάτηςτηςΟρθοδοξίας.HεκκλησίαείναιαφιερωμένηστονΑγιο ΙωάννητοΒαπτιστή. <strong>Η</strong>ΜάχητηςΜονής<br />

ΣέκκουήτανητελευταίαστρατιωτικήσύγκρουσηανάμεσαστιςδυνάμειςτηςΦιλικήςΕταιρίαςκαιταστρατεύματατηςΟθωμανικήςΑυτοκρατορίας,<br />

στοευρύτεραπλαίσιοτηςΕλληνικήςεπανάστασης<strong>του</strong><strong>1821</strong>.ΕδώοΓιωργάκηςΟλύμπιοςανατινάχτηκεπροκειμένουναμηνπαραδοθεί<strong>του</strong>ςΤούρκους.


ΜΑΧ<strong>Η</strong>Τ<strong>Η</strong>ΣΜΟΝ<strong>Η</strong>ΣΣΕΚΚΟΥ<br />

<strong>Η</strong>ΜάχητηςΜονήςΣέκκουήταν η τελευταία<br />

στρατιωτική σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις<br />

της Φιλικής Εταιρίας και τα στρατεύματα<br />

της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στο ευρύτερα<br />

πλαίσιοτηςΕλληνικήςεπανάστασης<strong>του</strong><strong>1821</strong>.Έλαβε<br />

χώρα τον Σεπτέμβρη <strong>του</strong> <strong>1821</strong> στη Μονή Σέκκου<br />

στηΜολδαβία,στηνπεριοχήτηςσημερινήςκομητείας<br />

Νεάμτς<br />

ΤΟΤΕΛΟΣΤΟΥΑΓΩΝΑΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />

Μετά την αποτυχία της επανάστασης<br />

στηνΒλαχίαοΓεωργάκηςΟλύμπιοςσυνόδευσετον<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>μέχριτααυστριακάσύνοραταοποία<br />

ο<strong>Υψηλάντη</strong>ςπέρασεστις8Ιουνίου.Επαναστάται<br />

πλέον καί ουχί επανάστασις υπήρχον μετά τας μάχας<br />

<strong>του</strong> Δραγασανίου καί τού Σκουλενίου. Ο Γεωργάκης<br />

Ολύμπιος, έχοντας σημαντική δύναμη μαζί <strong>του</strong>, πήρε<br />

τονδρόμογιατοΚίμπουλουγκστηνορεινήΒλαχία,<br />

όπουβρισκότανηέγκυοςΣερβίδαγυναίκα<strong>του</strong>Στάνα<br />

και τα 2 ανήλικα παιδιά <strong>του</strong>, <strong>του</strong>ς οποίους<br />

αποχαιρέτησε,γιατελευταίαφορά.<br />

ΑπότοΚίμπουλουγκοΟλύμπιοςμε<strong>του</strong>ςάνδρες<strong>του</strong><br />

προχώρησε στο μοναστήρι Κούρτε ντέ Άρτζες, όπου<br />

είχεταμπουρωθείοΙωάννηςΦαρμάκηςμε<strong>του</strong>ςδικούς<br />

<strong>του</strong>.Οιδυοοπλαρχηγοίένωσαντιςδυνάμεις<strong>του</strong>ςκαι,<br />

αφούέκρινανπωςκάθεαντίστασηστηΒλαχίαήταν<br />

πιαμάταιη,αποφάσισανπερνώνταςαπόταΚαρπάθια<br />

ναμπούνστηΜολδαβία,απόεκείναπεράσουνστη<br />

ρώσικηΒεσσαραβίακαιναβρούντρόπονακατέβουν<br />

στηνΕλλάδα.<br />

Ξεκίνησαν έχοντας μαζί <strong>του</strong>ς 800 αγωνιστές, μα στον<br />

δρόμοοΟλύμπιοςαρρώστησεκαιτονκουβαλούσαν<br />

σεξυλοκρέβατο.ΣτηΜολδαβίασυναντήθηκανμετον<br />

Σέρβο στρατηγό Βλάδεν που κατευθυνόταν<br />

στηνΣερβίακαιέμαθανταθλιβεράνέαγιατηνμάχη<br />

στοΣκουλένι.ΣτοτέλοςΑυγούσ<strong>του</strong>οΟλυμπίος<br />

ανάρρωσεκαι,μηθέλονταςναμείνειτοχειμώναστην<br />

ορεινήπεριοχή,αποφάσισενακατεβείσταπεδινά.<strong>Η</strong><br />

κίνησηαυτήείχεωςσυνέπειανατονεγκαταλείψουν<br />

πολλοίσύντροφοί<strong>του</strong>,κυριευμένοιαπότοφόβοκαι<br />

απελπισία.Έτσι,οΓεωργάκηςκαιοΦαρμάκης,με350<br />

συνολικά άνδρες, το τελευταίο συγκροτημένο<br />

στρατιωτικό σώμα από την επανάσταση στη<br />

Μολδοβλαχία,έφτασανστηΜονήΝεάμτςκαιόταν<br />

πλησίασεο<strong>του</strong>ρκικόςστρατόςαπόεκείστις8<br />

Σεπτεμβρίου στη Μονή Σέκκου, 24 ώρες από<br />

τοΙάσιο.Τομοναστήριβρισκότανσεδυνατήθέσησε<br />

στενή κοιλάδα περιτριγυρισμένη από δασωμένα<br />

βουνά.<br />

<strong>Η</strong>ΜΑΧ<strong>Η</strong>Τ<strong>Η</strong>ΣΜΟΝ<strong>Η</strong>ΣΣΕΚΚΟΥ<br />

Στηναρχή,οΣελήχπασάςέστειλεεναντίον<strong>του</strong>ς300<br />

ιππείς οι οποίοι έπεσαν σε ενέδρα τμήματος ανδρών<br />

<strong>του</strong> Φαρμάκη, με αποτέλεσμα το θάνατο 200<br />

Τούρκων και τη σύλληψη τριών αιχμαλώτων. Από<br />

αυτούς <strong>του</strong>ς αιχμαλώ<strong>του</strong>ς οι Έλληνες έμαθαν πως<br />

μεγάλη εχθρική δύναμη πλησίαζε στη μονή, πράγμα<br />

που<strong>του</strong>ςέβαλεσεσκέψειςνατηνεγκαταλείψουν.<br />

Από<strong>του</strong>ςαρχηγούς,οΟλύμπιοςήτανυπέρτης<br />

διάσχισηςτηςΜολδαβίαςμεκατεύθυνσητη<br />

Βεσσαραβία. Ο Φαρμάκης και ο Σέρβος Βλάδεν<br />

θεωρούσανπωςεκείνοτοσχέδιοήταναδύνατονα<br />

υλοποιηθεί λόγω <strong>του</strong> μεγάλου αριθμού Τούρκων<br />

στρατιωτώνστηνπεριοχή.Αντ'αυτούπρότειναντη<br />

διαφυγήστηνΑυστρία,τηςοποίαςτασύνοραήταν<br />

κοντά.ΩστόσοοΟλύμπιοςδενδεχόταννα<strong>του</strong>ς<br />

ακολουθήσεικαθώςπίστευεότιοιΑυστριακοίθα<br />

<strong>του</strong>ς συνελάμβαναν. Τελικά, από αίσθημα<br />

αλληλεγγύης, έμειναν όλοι στη μονή. Κατά τον<br />

Φιλήμονα, ο Ολύμπιος σκέφτηκε επίσης το<br />

ενδεχόμενο να επιστρέψουν στα ορεινά της<br />

Μολδαβίας, ωστόσο φαίνεται πως επηρεάστηκε και<br />

απόεπιστολή<strong>του</strong>επισκόπου<strong>του</strong>Ρόμανοπουτον<br />

καλούσεναυπερασπιστείτημονήκαι<strong>του</strong>ς<br />

θησαυρούς της από την καταστροφική μανία των<br />

Τούρκων.<br />

Οι επαναστάτες σχεδίαζαν να αμυνθούν στην είσοδο<br />

τηςστενήςκοιλάδαςόπουβρισκότανημονή,χωρίςνα<br />

γνωρίζουνότιυπήρχανμονοπάτιασταγύρωβουνάτα<br />

οποία οδηγούσαν στο εσωτερικό της κοιλάδας. Στις 8<br />

Σεπτεμβρίου το κύριο εχθρικό σώμα άρχισε να<br />

κατεβαίνειπροςτημονήμέσωτωνμονοπατιών,<br />

έχονταςντόπιουςοδηγούς.Γιανα<strong>του</strong>ςαντιμετωπίσει,<br />

οΟλύμπιοςέβαλε<strong>του</strong>ςάνδρες<strong>του</strong>στιςεπάλξειςτης<br />

μονής, από όπου πυροβολούσαν <strong>του</strong>ς Τούρκους, μη<br />

επιτρέποντάς<strong>του</strong>ςναμπουν.Εντωμεταξύ,ο<br />

Φαρμάκης με <strong>του</strong>ς άντρες <strong>του</strong>, οι οποίοι είχαν<br />

αποκοπεί καθώς φρουρούσαν την είσοδο της<br />

κοιλάδας, κατάφεραν το βράδυ της 8ης Σεπτεμβρίου<br />

ναμπουνστημονή.Έτσιαπότοπρωίτης9ης<br />

Σεπτεμβρίου άρχισε η πλήρης πολιορκία της Μονής<br />

από<strong>του</strong>ςΤούρκους,οιοποίοιδιέθετανκαιένακανόνι.<br />

Ο Τόμας Γκόρντον στην "Ιστορία της Ελληνικής<br />

Επαναστάσεως", αναφέρει ότι ο Γεωργάκης Ολύμπιος<br />

στηναπελπιστικήθέσηπουβρισκόταναπηύθυνε<br />

σ<strong>του</strong>ςσυντρόφους<strong>του</strong>τηνεξήςπροσλαλιά:«Αδελφοί,<br />

εντηκρισίμωταύτηπεριστάσειμόνονένδοξονθάνατον<br />

πρέπει να ευχόμεθα (... ...) ελεύσεται πιθανώς ημέρα,<br />

καθ’ ην η πατρίς θέλει συλλέξει τα οστά μας και θέλει<br />

μεταφέρει αυτά προς ενταφιασμόν εις την κλασικήν<br />

γηντωνπρογόνωνμας.».<br />

ΚατάτονΜαξίμΡεμπόοΑυστριακόςπρόξενος<strong>του</strong><br />

ΙασίουπρόσφερεστονΟλύμπιοτηβοήθειά<strong>του</strong>γιανα<br />

διαφύγεισερωσικόέδαφοςαλλάαυτόςαπάντησε<br />

"Πήραταόπλαγιαναχύσωτοαίματωνεχθρώντης<br />

πατρίδαςκαιόχιγιανασώσωτονεαυτόμου.<strong>Η</strong><br />

ευκαιρίαείναιπολύευνοϊκήγιανατηχάσω."<br />

Ο Ολύμπιος κλείστηκε με 7 ή 11 πιστούς<br />

συμπολεμιστές<strong>του</strong>στοκωδωνοστάσιοτηςμονήςενώ<br />

ο Φαρμάκης με <strong>του</strong>ς υπόλοιπους άντρες υπεράσπιζε<br />

τιςυπόλοιπεςθέσεις.Σεεκείνητηφάσητηςμάχης<br />

συνέβητοπιοένδοξοεπεισόδιοτηςεπανάστασηςστη<br />

Μολδοβλαχία: κάποια στιγμή, ξέσπασε πυρκαϊά στο<br />

κωδωνοστάσιοκαιοΟλύμπιοςκινδύνευσενα<br />

αιχμαλωτιστεί, κάτω από συνθήκες που παραμένουν<br />

αδιευκρίνιστες. Αρνούμενος να συνδιαλλαγεί με <strong>του</strong>ς<br />

Τούρκους, ζήτησε από <strong>του</strong>ς συντρόφους <strong>του</strong> να<br />

φύγουν,όσοιήθελανναγλυτώσουν,απότο<br />

κωδωνωστάσιο.Αλλάκανείςδενέφυγε.Τότε<br />

πυροβόλησεέναβαρέλιμεπυρίτιδακαιανατίναξετο<br />

κωδωνοστάσιο, συμπαρασύροντας και Τούρκους που<br />

βρέθηκανεκείκοντά.<br />

<strong>Η</strong>πολιορκίασυνεχίστηκεμελυσσώδηάμυνααπότον<br />

Φαρμάκηκαι<strong>του</strong>ςάντρες<strong>του</strong>,μέχριτις22<br />

Σεπτεμβρίου, προκαλώντας μεγάλες απώλειες σ<strong>του</strong>ς<br />

Τούρκους οι οποίοι είχαν φέρει κι άλλες δυνάμεις,<br />

καθώςκαι4κανόνια.Όμωςοιστρατιώτες<strong>του</strong>είχαν<br />

φτάσει στα όρια της εξάντλησης, χωρίς τρόφιμα, με<br />

ελάχιστα πυρομαχικά και όντας οι περισσότεροι<br />

τραυματίες όπως κι ο ίδιος ο Φαρμάκης. Ετσι,<br />

πειθόμενοςαπότιςεγγυήσεις<strong>του</strong>Βολφ,ότιοι<br />

Τούρκοιθασεβαστούντηναμνηστίακαιθα<strong>του</strong>ς<br />

αφήσουν να φύγουν από την αυτοκρατορία,<br />

παραδόθηκεμαζίμε<strong>του</strong>ςυπόλοιπουςαγωνιστές,στις<br />

23 Σεπτεμβρίου, εκτός από 33 άντρες οι οποίοι<br />

διέφυγαντηνύχτα.ΟιΤούρκοιδενσεβάστηκαντη<br />

συμφωνία και εκτέλεσαν αμέσως <strong>του</strong>ς επαναστάτες,<br />

αφού όμως πρώτα εκείνοι, άοπλοι, πάλεψαν με τα<br />

χέριακαικατάφερανναστραγγαλίσουν40Τούρκους.<br />

Οι αξιωματικοί μεταφέρθηκαν στη Σιλίστρια και<br />

αποκεφαλίστηκανμετάαπόβασανιστήρια,όπωςκαιο<br />

ΦαρμάκηςτονοποίοοιΤούρκοιείχανμεταφέρειστην<br />

Κωνσταντινούπολη.<br />

https://el.wikipedia.org/wiki/<br />

%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%A<br />

E%CF%82_%CE%A3%CE%AD%CE%BA%CE%BA%CE%BF%CF%85


ΤοκαμπαναριόπουανατινάχτηκεΟΓιωργάκηςΟλύμπιοςμε<strong>του</strong>ςσυναγωνιστές<strong>του</strong>


ΘeόδωροςΒρυζάκης,1858<br />

<strong>Η</strong>ΕΛΛΑΣΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ<br />

ΕθνικήΠινακοθήκη,Αθήνα


ΟΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΣΜΟΣΣΤΟΡΟΥΜΑΝΙΚΟΧΩΡΟ&<br />

ΔΥΟ ΑΠΟΤΙΣΠΟΛΛΕΣΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚΕΣΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΕΣΤ<strong>Η</strong>ΣΡΟΥΜΑΝΙΑΣ<br />

ΤΟΜΠΡΑΣΟΒΣΤ<strong>Η</strong>ΝΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ&<strong>Η</strong>ΒΡΑΙΛΑΣΤΟΔΟΥΝΑΒ<strong>Η</strong>


ΟΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΣΜΟΣ<br />

ΣΤΟΡΟΥΜΑΝΙΚΟΧΩΡΟ<br />

Στο έδαφος της σημερινής Ρουμανίας εξελίχθηκε,<br />

απότηναυγήτηςΑρχαιότηταςμέχριτηνσύγχρονη<br />

εποχή, αυτό που μπορούμε να αποκαλέσουμε μια<br />

δεύτερη‘’MagnaGraecia”.<br />

ΤηνιστορίατωνΡουμάνωνκαιτηνιστορίατων<br />

Ελλήνωνδενμπορείνατιςμελετήσεικανείς<br />

ανεξάρτητατημιααπότηνάλλη,επειδή,απ’όλους<br />

<strong>του</strong>ς λαούς της Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης, οι<br />

ΡουμάνοικαιοιΈλληνεςέχουνδιατηρήσειτιςπιο<br />

στενές,μακροχρόνιες,καρποφόρεςκαιγιατιςδυο<br />

πλευρές, σχέσεις. Στο έδαφος της σημερινής<br />

Ρουμανίας η ελληνική διασπορά έγραψε ένα από τα<br />

πιολαμπράτηςκεφάλαια.Απότηνίδρυση,τον7 ο -6 ο<br />

αιώνα προ Χριστού, των πρώτων ελληνικών<br />

αποικιών στη ρουμανική ακτή της Μαύρης<br />

Θάλασσας μέχρι σήμερα, οι σχέσεις των δυο λαών<br />

ήτανσυνεχείς,δεδιακόπηκανσχεδόνποτέ.Το<br />

μεγαλύτερο λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας, η<br />

Κωνστάντσα, ήταν στην αρχαιότητα η περίφημη<br />

πόληΤόμις,πουιδρύθηκεπριναπό2500χρόνιααπό<br />

ΈλληνεςτηςΜιλή<strong>του</strong>.<br />

ΜετηνάνοδοτηςΚωνσταντινούπολης,στησκηνή<br />

της ιστορίας, ο βυζαντινός πολιτισμός<br />

αντανακλάται,επίμιαολόκληρηχιλιετία,βόρεια<strong>του</strong><br />

Δούναβη. Άνθρωποι – έμποροι, αγρότες, κληρικοί,<br />

λόγιοι, αρχιτέκτονες, οικοδόμοι - αγαθά, έθιμα και<br />

ιδέες, νομικοί κώδικες, εκκλησιαστική τέχνη, όλα,<br />

κυκλοφορούν ανεμπόδιστα σ’ αυτά τα μέρη. <strong>Η</strong><br />

σφραγίδα<strong>του</strong>βυζαντινούπολιτισμού–πιοφανερή<br />

κυρίωςστηΒλαχίακαιτηΜολδαβία–βρίσκεται<br />

παντού: στην Εκκλησία (οι Ρούμανοι παρέμειναν<br />

ορθόδοξοι μέχρι σήμερα), <strong>του</strong>ς κρατικούς θεσμούς,<br />

τοδίκαιο,τονπολιτισμό.ΟιΈλληνεςκαιοιΡουμάνοι<br />

βρίσκονται μαζί (αλληλέγγυοι), πάνω από μια<br />

χιλιετία,στονπνευματικόκόσμοτης Ορθοδοξίας.<br />

Μετάτο1453,ηέξοδοςτωνΕλλήνωνπροςτις<br />

Ρουμανικές Χώρες, μαζί με όλη <strong>του</strong>ς την πνευματική<br />

κληρονομιά, συμβάλλει στη δημιουργία ενός<br />

αληθινού ‘’Βυζαντίου μετά το Βυζάντιο’’, για να<br />

χρησιμοποιήσουμε την εύγλωττη έκφραση <strong>του</strong><br />

μεγαλύτερουΡουμάνουιστορικού, NicolaeIorga. <strong>Η</strong><br />

αλήθειαείναιότιστιςΡουμανικέςΧώρεςοέλεγχος<br />

της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν ήταν τόσο<br />

αυστηρός όπως στα υπόλοιπα Βαλκάνια, όπου η<br />

κυριαρχίατηςΠύληςήταναπόλυτη.<br />

<strong>Η</strong> ελληνική γλώσσα, lingua franca κατά την<br />

Αρχαιότητα, έγινε, από τον 15 ο αιώνα μέχρι το<br />

κατώφλιτηςσύγχρονηςεποχής,ηγλώσσα<strong>του</strong><br />

εμπορίου και <strong>του</strong> πολιτισμού. <strong>Η</strong> δε νέα ελληνική,<br />

γίνεται, από τον 17 ο αιώνα,ηγλώσσα<strong>του</strong>σχολείου<br />

καιτωνεπιστημών,καιαποτελεί,γιαπολλάχρόνια,<br />

όχημαγιατηδιείσδυση<strong>του</strong>δυτικούπολιτισμούστη<br />

ΝοτιανατολικήΕυρώπη.<br />

Τοεκκλησιαστικόπεριβάλλον ήτανέναςαπό<strong>του</strong>ς<br />

κύριουςτομείςδιείσδυσηςτωνΕλλήνωνστην<br />

εσωτερική ζωή και τον πολιτισμό της μεσαιωνικής<br />

ρουμανικής κοινωνίας, αρχίζοντας από τον 16 ο<br />

αιώνα. <strong>Η</strong> πρώτη ελληνική έκδοση της Βίβλου<br />

τυπώνεταιτο1687στηΒενετία.<br />

Οι Έλληνες είναι παρόντες παντού και διακρίνονται<br />

σε όλους <strong>του</strong>ς τομείς της οικονομικής, κοινωνικής<br />

και πνευματικής ζωής των Ρουμάνων.<br />

ΧαρακτηριστικέςγιατοεμπόριοτωνΕλλήνωνστο<br />

ρουμανικό χώρο είναι οι ελληνικές εμπορικές<br />

κομπανίες <strong>του</strong> Brașov και Sibiu που είχαν στα χέρια<br />

<strong>του</strong>ς, επί δυο αιώνες, το διαμετακομιστικό εμπόριο<br />

μεταξύΑνατολήςκαιΔύσης.<br />

Πριναρχίσουνναελέγχουν,τον18 ο αιώνα, επί<br />

Φαναριωτών, την πολιτική ζωή των Ρουμανικών<br />

Πριγκιπάτων, γνωστές ελληνικές οικογένειες είχαν<br />

ήδηαπότον16 ο -17 ο αιώνα ριζώσει στη ρουμανική<br />

γηκαιαφομοιωθείαπότηρουμανικήκοινωνία,όπως<br />

αναφέρουνοιχρονογράφοιτηςεποχής.<br />

Ονόματα όπως Καταρτζής, Γκίκας, Στούρτζας,<br />

Μουρούζης Καντακουζηνός, <strong>Υψηλάντη</strong>ς, γίνονται<br />

πολύγνωστάστηνπολιτικήσκηνήκαιμέλητων<br />

οικογενειών <strong>του</strong>ς καταλαμβάνουν υψηλά κρατικά<br />

αξιώματα, συμβάλλοντας στην ευημερία των<br />

κοινοτήτωνόπουζουν.<br />

Παράλληλα, καθηγητές, φιλόσοφοι, γιατροί,<br />

νομικοί, λόγιοι, κληρικοί, καλλιτέχνες που έρχονται<br />

απ’όλοτονελληνικόχώρο, βρίσκουνστη<br />

ρουμανική γη τη δεύτερη πατρίδα <strong>του</strong>ς. Πουθενά<br />

στηνΕυρώπη,απότον16 ο έωςτον18 ο αιώνα, η<br />

ελληνικήδιασποράδεβρήκεπιοπροστατευμένοκαι<br />

καρποφόροκαταφύγιογιανασυνεχίσειτηζωήτης.<br />

ΕδώοιΈλληνεςαφιερώνονταισταιδανικάγιατην<br />

ανάταση<strong>του</strong>γένουςκαι τηνκατάκτησητης<br />

ελευθερίας.<strong>Η</strong>συμβολή<strong>του</strong>ςστηναναμόρφωσητων<br />

κοινωνικό-πολιτικώνδομώνκαιτωννοοτροπιώντης<br />

ρουμανικής κοινωνίας όπου ζούσαν είναι σήμερα<br />

ομόφωνααναγνωρισμένη.<br />

<strong>Η</strong>άνθισηκαιηακμή<strong>του</strong>Ελληνισμούστις<br />

Ρουμανικές Χώρες σημειώνεται κατά την<br />

φαναριώτικηεποχή(1711/1716–<strong>1821</strong>).Εκτόςαπό<br />

καλοίδιαχειριστές,αρκετοίαπό<strong>του</strong>ς31Φαναριώτες<br />

ηγεμόνεςείναιοιίδιοιλόγιοιήάνθρωποιπου<br />

αγαπάνετονπολιτισμό.ΟπρώτοςΦαναριώτης<br />

ηγεμόνας στα Πριγκιπάτα, ο Νικόλαος<br />

Μαυροκορδάτος,λόγιος<strong>του</strong>πρώιμουΔιαφωτισμού,<br />

δημιούργησε στο Βουκουρέστι τη μεγαλύτερη<br />

βιβλιοθήκη στα νοτιοανατολικά της Ευρώπης. Ο<br />

κύκλοςλογίωνπουυπήρχεστοΒουκουρέστιγύρω<br />

από τον Δημήτρη Καταρτζή, ‘’μαικήνα των λογίων<br />

τηςΒλαχίας’’ή‘’πατριάρχητωνλογίων’’,όπωςτον<br />

αποκαλούσαν οι σύγχρονοί <strong>του</strong>, είναι καθοριστικός<br />

για το πνευματικό κλίμα της εποχής. Οι Ρουμανικές<br />

Χώρεςέγινανεστία<strong>του</strong>ελληνικούΔιαφωτισμού.<br />

ΣτηγητηςΡουμανίαςγράφτηκεμιαλαμπρή–και<br />

ταυτόχρονα τραγική – σελίδα της Ελληνικής<br />

Επανάστασης.ΑπότοΙάσιοξεκινάνεοΑλέξανδρος<br />

<strong>Υψηλάντη</strong>ςκαιηΦιλικήΕταιρείατοναγώναγιατην<br />

Ελευθερία.<br />

Την εκπαίδευση στα ελληνικά εκπροσωπούν οι<br />

περίφημες <strong>Η</strong>γεμονικές Ακαδημίες <strong>του</strong><br />

Βουκουρεστίου και Ιασίου (που ιδρύθηκαν το 1684<br />

και1707αντίστοιχα)καιήταναληθινάπανεπιστήμια<br />

τηςΑνατολής.Απότιςέδρες<strong>του</strong>ςπέρασε,επί<br />

ενάμιση αιώνα (έως δηλαδή το <strong>1821</strong>), σχεδόν όλη η<br />

ελίττωνΕλλήνωνδιανοουμένωντηςεποχής. Στην<br />

Ακαδημία <strong>του</strong> Βουκουρεστίου, που φιλοδοξούσε να<br />

αναβιώσει το ‘’Λύκειον’’ <strong>του</strong> Αριστοτέλη, ο αριθμός<br />

των μαθητών το 1816, όταν διευθυντής ήταν ο<br />

<strong>Η</strong>πειρώτηςΝεόφυτοςΔούκας,έφθανε<strong>του</strong>ς400.<br />

Απότοδεύτερομισό<strong>του</strong>19 ου αιώνα ως τον Δεύτερο<br />

Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ελληνισμός μπαίνει σε νέα<br />

εποχή. Στις πόλεις-λιμάνια (μερικές γίνονται portofranco<br />

το 1837) αλλά και σε άλλα κέντρα ανθίζουν<br />

ισχυρές ελληνικές κοινότητες (Κωνστάντσα,<br />

Βραΐλα,Γαλάτσι,Σουλινα)κυρίωςμετάτο1860,όταν<br />

αποκτούνυπόστασηνομικούπροσώπου.‘’Λεωφόρος<br />

<strong>του</strong> βυζαντινού στόλου’’, ο Δούναβης, γίνεται, τον<br />

19 ο αιώνατοσύμβολο<strong>του</strong>Ελληνισμούστο<br />

ρουμανικόχώρο.<br />

Το 1940, ο αριθμός των μελών των ελληνικών<br />

κοινοτήτων ξεπερνούσε τις 50.000. Μια δεκαετία<br />

αργότερα, οι περισσότεροι απ’ αυτούς αναγκάζονται<br />

ναεγκαταλείψουνταμέρησταοποίαείχανριζώσει<br />

και ευημερήσει. Για τη Ρουμανία ανοίγει τώρα μια<br />

ιστορικήπαρένθεση απότηνοποίαθαβγειύστερα<br />

από 45 χρόνια, τον Δεκέμβρη 1989. Ωστόσο, η<br />

συνέχειατηςελληνικήςπαρουσίαςδεδιακόπτεται.<br />

<strong>Στα</strong>μέσα<strong>του</strong>20 ου αιώνα, η Ρουμανία φιλοξενούσε<br />

περί <strong>του</strong>ς 10.000 Έλληνες, από <strong>του</strong>ς οποίους 3000<br />

παιδιά, οδυνηρή συνέπεια <strong>του</strong> ελληνικού εμφυλίου<br />

πολέμου. Σήμερα στη Ρουμανία ζουν περί <strong>του</strong>ς 7000<br />

Έλληνες, οργανωμένοι σε 24 κοινότητες<br />

διασκορπισμένεςσεόλητηχώρα.


ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΑΜΠΡΑΣΟΒ-ΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ<br />

ΕκκλησίαΑγίαςΤριάδος(1787)&Νεκροταφείο


ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚΕΣΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΕΣ<br />

ΣΤ<strong>Η</strong>ΡΟΥΜΑΝΙΑ<br />

<strong>Στα</strong>μέσα<strong>του</strong>16 ου αιώναπολλοίΈλληνεςμετανάστες<br />

(Μακεδόνες, Θράκες, <strong>Η</strong>πειρώτες, Πελοποννήσιοι)<br />

αναζητούν καλύτερη τύχη στη Ρουμανία,<br />

εγκαταλείποντας τις άγονες εκτάσεις της πατρίδας.<br />

Μαζί<strong>του</strong>ςκουβαλούντηνεργατικότητα,την<br />

υπομονήαλλάκαιτοπείσμαγιαεπιτυχία.Στην<br />

περιοχή της Τρανσυλβανίας, στο Μπρασόβ, το<br />

Σιμπίου και την Οράντεα ιδρύουν εμπορικές<br />

κοινότητες, τις «Κομπανίες». Οι κομπανίες αυτές<br />

ήταν ένα είδος εμπορικής συντεχνίας, ένα<br />

επαγγελματικό σωματείο που τον πυρήνα <strong>του</strong><br />

αποτελούσαν Έλληνες μετανάστες. Το βασικό<br />

κριτήριογιαταμέληδενήταντογένος,ηεθνική<br />

καταγωγήήτοθρήσκευμα,αλλάηιδιότητα<strong>του</strong><br />

εμπόρουκαιηγνώσητηςελληνικήςγλώσσας.<strong>Η</strong><br />

πρώτη Ελληνική Κομπανία ιδρύθηκε στο Σιμπίου<br />

στις8Ιουλίου<strong>του</strong>1636,καιαποτελείτηνπρώτη<br />

εθνική συσσωμάτευση σε ολόκληρο τον ελληνισμό<br />

κατάτηνπερίοδοτηςΤουρκοκρατίας,καθώςκαιτην<br />

παλαιότερηεμπορικήκομπανίασεολόκληρητηΝΑ.<br />

Ευρώπη.<br />

<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΑΤΟΥΜΠΡΑΣΟΒ<br />

Το1550,Έλληνεςέμποροικαιπραματευτάδεςαπότη<br />

ΜακεδονίακαιτηΘράκηεγκαθίστανταιστην<br />

οχυρωμένηπόλη<strong>του</strong>Μπρασόβ–έξωαπότατείχη,<br />

στησυνοικίαΣκέι,όπουκατοικούσανκαιοι<br />

Ρουμάνοι, καθώς μέσα στην πόλη επιτρεπόταν να<br />

ζουνμόνονΣάξονες.<br />

Το 1561 ο Γ. Κορτέσιος μεταφράζει την Αγία Γραφή<br />

στα ρουμανικά, φέρνοντας <strong>του</strong>ς δυο ορθόδοξους<br />

λαούςπουζούσανέξωαπότατείχηπιοκοντά.Το<br />

1678παίρνουνάδειαναιδρύσουντηδική<strong>του</strong>ς<br />

κομπανία. Επτά Έλληνες έμποροι, με μεγαλύτερο<br />

τονγουνέμποροΠαναγιώτηΧατζηνίκο,<strong>Η</strong>πειρώτη<br />

απόταΓιάννενα,ανεγείρουνμεδωρεές<strong>του</strong>ςτην<br />

ελληνική εκκλησία της Αγίας Τριάδος, μέσα στην<br />

πόλη(τηνπρώτηορθόδοξηεκκλησίαεντόςτων<br />

τειχών),καθώςκαιτοΕλληνικόΝεκροταφείο,στις<br />

επιτύμβιες πλάκες <strong>του</strong> οποίου διαβάζεις σήμερα τα<br />

ονόματα των Ελλήνων μεταναστών, αλλά και τον<br />

τόποκαταγωγής<strong>του</strong>ς.ΟΠ.Χατζηνίκοςίδρυσε<br />

επίσηςελληνικόσχολείο,στοοποίοδίδαξανμεγάλοι<br />

Έλληνες δάσκαλοι, όπως ο Νεόφυτος Δούκας, ο<br />

Ιώσηπος Μοισιόδακας κ.ά., βιβλιοθήκη, καθώς και<br />

σημαντικόφιλανθρωπικόίδρυμαγιατιςανάγκεςτων<br />

απόρωντηςπόλης.<br />

Για έναν ολόκληρο αιώνα μετά το 1750, τα ελληνικά<br />

ήτανηγλώσσα<strong>του</strong>εμπορίουσταΒαλκάνιακαιοι<br />

περισσότεροι έμποροι, ανεξάρτητα από εθνική<br />

προέλευση, μιλούσαν ελληνικά. Οι Έλληνες έμποροι<br />

κράτησανπάνταζωντανήτηθρησκεία,τηνεθνική<br />

συνείδησηκαιτηνπερηφάνιαγιατηνκαταγωγή<br />

<strong>του</strong>ς. Ο Ρουμάνος συγγραφέας Ioan Slavici<br />

αναφέρει πως «ο ρουμάνικος λαός ταύτιζε τη λέξη<br />

“Grec”μετηλέξη«έμπορος»·ότανλοιπόνέλεγανότι<br />

μεταβαίνουν στον “Grecul”, εννοούσαν πως<br />

πηγαίνουνστο‘‘παντοπωλείο<strong>του</strong>Έλληνα’’».<br />

Τον 18 ο αιώνα, καθώς η Ευρώπη εκβιομηχανίζεται, η<br />

ζήτησηγιααγροτικάπροϊόντααπότηνΑνατολή<br />

μεγαλώνει. Προϊόντα όπως σιτάρι, βαμβάκι, λινάρια<br />

κ.ά. αφθονούν στην περιοχή, αλλά αντίστοιχα και η<br />

Ανατολή γίνεται δέκτης βιομηχανικών προϊόντων<br />

της Δύσης. Οι εμπορικές συναλλαγές γίνονται στα<br />

πανηγύρια,πουμέσωτωνχερσαίωνδρόμωντης<br />

ΚεντρικήςΕυρώπηςενώνουνΑνατολήμεΔύση. Τότε<br />

αρχίζουν οι μεγάλες εμπορικές μεταφορές με<br />

πλοιάριαστονΔούναβη.<strong>Η</strong>χρησιμοποίησή<strong>του</strong>καιη<br />

ανάπτυξη της εμπορικής κυκλοφορίας οφείλεται<br />

στηνΕλλάδα. Λέγεταιότι,όπωςοΕύξεινοςΠόντος<br />

ήταν κάποτε «ελληνική λίμνη», έτσι κι ο Δούναβης<br />

υπήρξε ο πιο «ελληνικός» απ’ όλους <strong>του</strong>ς μεγάλους<br />

ποταμούς<strong>του</strong>κόσμου.Απότοναπλόναύτημέχριτον<br />

καπετάνιοκαιτονεφοπλιστή,οιΈλληνεςέγραψαν<br />

τιςπρώτεςσελίδεςτηςιστορίαςτηςποταμοπλοΐας<br />

στο Δούναβη. Πλήθος Επτανήσιων ναυτικών,<br />

συνηθέστερααπότηνΚεφαλονιάκαιτηνΙθάκη,<br />

πηγαινοέρχονταν μόνιμα στις παραδουνάβιες<br />

περιοχές με τα μπρίκια και τα σλέπια <strong>του</strong>ς,<br />

κερδίζονταςεπάξιατοπαρατσούκλι«Ποταμιάνοι».<br />

Πολύ σημαντική για την οικονομική εξέλιξη και την<br />

πρόοδοτηςελληνικήςεμπορικήςναυτιλίαςυπήρξεη<br />

Συνθήκη<strong>του</strong>ΚιουτσούκΚαϊναρτζή(1774).<strong>Η</strong>Ρωσία,<br />

υπερισχύοντας της Τουρκίας, της επέβαλλε να<br />

επιτρέπει τη χρήση της ρώσικης σημαίας στα πλοία<br />

τωνχριστιανώνυπηκόωντης,καιέτσιτηνελεύθερη<br />

ναυσιπλοΐα.ΈλληνεςνησιώτεςαπότοΑιγαίο<br />

κατασκεύασαν ευέλικτα μικρά ιστιοφόρα,<br />

αναλαμβάνοντας τις μεταφορές σε ολόκληρη τη<br />

Μεσόγειο.Έωςκαιτο<strong>1821</strong>,πολλοίνησιώτες<br />

περνούν στη Μαύρη Θάλασσα κάνοντας εμπόριο<br />

σιταριού.Το1813,τανησιά<strong>του</strong>Αιγαίουείχαν615<br />

καράβια με πλήρωμα 18.000 άνδρες και 6000<br />

κανόνια,γιανα<strong>του</strong>ςπροστατεύουναπό<strong>του</strong>ς<br />

πειρατές.Τακαράβιααυτάήτανπουπολέμησαν<br />

αργότεραστονΑγώνατηςΑνεξαρτησίας,αλλάκαι<br />

πολλοί σιτέμποροι χρηματοδότησαν τον αγώνα που<br />

είχεσχεδιαστείτο1814στηνΟδησσό,μετηνίδρυση<br />

τηςΦιλικήςΕταιρείας.ΟΘεόδωροςΚολοκοτρώνης,<br />

στολόγο<strong>του</strong>στηνΠνύκατο1836,αναφέρει<br />

χαρακτηριστικά ότι «αυτά τα σιτοκάραβα<br />

πολέμησαντοΣουλτάνο».<br />

Στιςαρχές<strong>του</strong>20 ού αιώνα,ηπλειονότητατωνπλοίων<br />

ήτανσεελληνικάχέρια.Σύμφωναμετιςκαταγραφές<br />

<strong>του</strong>σώματοςπλοιάρχωνκαιπλοηγών,το1901,οι73<br />

σ<strong>του</strong>ς88είναιΈλληνεςκαι7Ρουμάνοι.Αλλάκαιο<br />

Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν επισκέφθηκε την<br />

περιοχή το 1913, είπε ότι «ούτε στο λιμάνι <strong>του</strong><br />

Πειραιάδενέχωδειτόσεςπολλέςελληνικέςσημαίες,<br />

όσεςσταλιμάνια<strong>του</strong>Δούναβη».<br />

ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΚΟΙΝΟΤ<strong>Η</strong>ΤΑΒΡΑΙΛΑΣ<br />

<strong>Η</strong>ΕλληνικήΚοινότηταΒραΐλαςιδρύθηκετο1863,με<br />

σκοπόνασυσπειρώσει<strong>του</strong>ςπερίπου5.000Έλληνες<br />

καινακτίσεικατ΄αρχήνελληνικήεκκλησία.Τα<br />

εγκαίνια <strong>του</strong> ναού <strong>του</strong> Ευαγγελισμού της Θεοτόκου<br />

έγιναντο1872.<strong>Η</strong>γλώσσατηςθείαςλατρείαςθαήταν<br />

πλέονηελληνικήκαιοιιερείςΈλληνες,ενώη<br />

διοίκηση εν γένει θα ήταν ευθύνη επιτροπής<br />

εκλεγόμενηςαπόταμέλητηςελληνικήςκοινότητας.<br />

Αρχιτέκτονας της εκκλησίας ήταν ο καταγόμενος<br />

από την Προύσα Αβραάμ Ιωαννίδης, ενώ ανάμεσα<br />

σ<strong>του</strong>ς ζωγράφους που φιλοτέχνησαν τις<br />

τοιχογραφίες, ξεχώριζε ο Κεφαλλονίτης<br />

Κωνσταντίνος Λιβαδάς-Λιώκης. <strong>Η</strong> Κοινότητα είχε<br />

ναεπιδείξεισπουδαίοκοινωνικόέργο,φροντίζοντας<br />

καιγιατηνπαροχήιατροφαρμακευτικήςβοήθειαςσε<br />

εκατοντάδεςΈλληνες.<br />

<strong>Στα</strong>τέλητηςδεκαετίας<strong>του</strong>1860ιδρύθηκαν,χάρη<br />

στηνπρωτοβουλίαελληνικώνσυλλόγων,κατώτερο<br />

αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο, που φρόντιζε για<br />

<strong>του</strong>ςάπορους“ελληνόπαιδες”.Τασχολείααυτά,που<br />

μετατράπηκανσεκοινοτικάστιςεπόμενεςδεκαετίες,<br />

δενήτανταμόναελληνικάσχολεία,καθώςστη<br />

Βραΐλα,μέχρικαιτιςαρχές<strong>του</strong>20ούαιώνα,<br />

ιδρύθηκαν πάρα πολλά ελληνικά ιδιωτικά<br />

σχολεία.Το 1889 η κοινότητα της Βραΐλας αριθμεί<br />

10.000 μέλη· είναι η μεγαλύτερη μεταξύ των ξένων<br />

κοινοτήτων. Τα επαγγέλματα που ασκούν όσοι δεν<br />

ασχολούνταιμετοεμπόριοείναιωςεπίτοπλείστον<br />

προσδιορισμένα:διδάσκαλοι,γιατροίκαιδικηγόροι.<br />

Την περίοδο 1950-1951, επέρχεται ο μαρασμός της<br />

ελληνικής παροικίας, όταν περίπου το 50% των<br />

ΕλλήνωντηςΒραΐλαςπροτιμούνναεγκαταλείψουν<br />

τηνπόλη,λόγωτηςαλλαγής<strong>του</strong>καθεστώτος.<br />

https://www.yumpu.com/en/embed/view/s8iCWhdIw7KE4RSO<br />

(Aποσπάσματααποτοβιβλίομου<br />

<strong>Η</strong>ΡΟΥΜΑΝΙΑΤ<strong>Η</strong>ΣΚΑΡΔΙΑΣΜΟΥ,2005)<br />

https://www.tovima.gr/2008/11/24/archive/sti-braila-sto-galatsi/


ΒΡΑΙΛΑ


Επιστολικόδελτάριο<strong>του</strong>1905μεευχέςγιατοΠάσχαΣΤ<strong>Η</strong>ΝΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ<br />

ΠροςόφελοςΑλληλοβοήθειαςΑδελφότητοςΒραϊλας


<strong>Η</strong>Ελληνικήσυνοικίατηςπόλης


ΕκκλησίαΕυαγγελισμούτηςΘεοτόκου,1872


ΤΟΠΑΛΙΟΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚΟΣΧΟΛΕΙΟ


΄ΕκθεσημεσπίτιαΕλλήνωνστηΒραίλα


<strong>Η</strong>ΕΛΛ<strong>Η</strong>ΝΙΚ<strong>Η</strong>ΕΠΑΝΑΣΤΑΣ<strong>Η</strong>ΣΤ<strong>Η</strong><strong>ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ</strong><br />

ΣΤΑΒ<strong>Η</strong>ΜΑΤΑΤΟΥΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΥΨ<strong>Η</strong>ΛΑΝΤ<strong>Η</strong><br />

Δ<strong>Η</strong>Μ<strong>Η</strong>ΤΡΑ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ<br />

Μάρτιος2021

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!