EKSPERTYZA WSTĘPNA - Ceestahc

Ekspertyza wstępna „Diagnostyka zmian nowotworowych narządu rodnego” Wersja 0.9 Strona 44/239
4.4.11. Badanie stanu receptorów
Rak błony śluzowej macicy naleŜy do raków hormonozaleŜnych (estrogenozaleŜnych). UwaŜa się, Ŝe
ekspresja receptorów estrogenowych i progesteronowych wiąŜe się z proliferacją komórek. Dlatego
badanie liczby i rodzaju receptorów w raku endometrium umoŜliwia zaplanowanie leczenia (hormonoterapii
– progestageny, analogi gonadoliberyny, antyestrogeny) i określenie jej wyniku. [95]
4.5. Rozpoznanie zmian nowotworowych jajowodu
Zdecydowana większość rozpoznań ma charakter przypadkowy (przy okazji innych zabiegów leczniczych,
czy diagnostycznych). W związku z tym faktem trudno jest mówić o typowym schemacie diagnostycznym
dla raka jajowodu. W rozpoznaniu oprócz cytologii (przypadkowe znalezienie komórek
nowotworowych przy badaniu cytologicznym szyjki macicy, zwłaszcza przy stwierdzonym braku guza
szyjki macicy i endometrium), udział mają histeroskopia lub laparoskopia z pobraniem wycinka do badań
histopatologicznych, wykonywane w przypadku róŜnicowania guza w miednica mniejszej oraz
USG z zastosowaniem techniki kolorowego Dopplera (pozwala ustalić z większa precyzją charakter
zmian niŜ tradycyjne USG). [96] Pomocne w diagnozie i monitorowaniu skuteczności terapii ma oznaczenie
poziomu Ca-125. [97]
4.6. Objawy kliniczne i diagnostyka nowotworów jajnika
Cechą charakterystyczną raka jajnika jest bezobjawowych przebieg choroby w jej wczesnych stadiach,
stąd 60-70% chorych zgłasza się w późnych fazach rozwoju schorzenia (faza III i IV według
FIGO), kiedy prawdopodobieństwo wyleczenia jest stosunkowo niewielkie. Najczęstszymi przyczynami
zgłaszania się pacjentek do lekarza są objawy dyskomfortu i wodobrzusza (30% pacjentek). W miarę
wzrostu guza mogą pojawić się objawy niedroŜności jelit i zatrzymania moczu. Guzom czynnym hormonalnie
mogą towarzyszyć zaburzenia miesiączkowania [20]. Rak jajnika moŜe wystąpić jako kolejny
nowotwór, u chorych na raka trzonu macicy lub piersi [98].
Wykrycie raka ograniczonego do samego jajnika oraz charakterystycznych objawów klinicznych we
wczesnym stadium rozwoju choroby, dotyczy ok. 25% pacjentek, a 50-75% pozostałych przypadków
charakteryzuje się występowaniem przerzutów do innych narządów w momencie diagnozy. Jak
w przypadku innych chorób nowotworowych, wczesne wykrycie i diagnostyka odgrywa kluczową rolę
w powodzeniu leczenia. Mimo intensywnych badań nad doskonaleniem metod diagnostycznych
i leczniczych, w ciągu ostatniego ćwierćwiecza w Polsce udało się poprawić ogólny wskaźnik przeŜywalności
chorych jedynie w niewielkim stopniu (z 30 do 35%). [99]
W celu ustalenia charakteru zmian w obrębie jajników zaleca się wykonanie następujących czynności
diagnostycznych:
1. dokładny wywiad z uwzględnieniem wywiadu społecznego i rodzinnego, przyzwyczajenia
i nałogi, naraŜenie na czynniki ryzyka i dane z przeszłości (choroby nowotworowe narządu
rodnego, sutka),
2. pełne badanie lekarskie ze szczególnym uwzględnieniem badania dostępnych węzłów chłonnych,
3. badanie ginekologiczne per vaginum i per rectum wraz z badaniem we wziernikach pochwowych
(objawy mogące sugerować rozrost nowotworowy – powiększenie jajnika, mała ruchomość
i nikła bolesność wykrytego guza, twarde guzki w zatoce Douglasa),
4. łącznie badanie ginekologiczne per vaginum i per rectum po uprzednim opróŜnieniu pęcherza i
dolnych części przewodu pokarmowego (zdarza się ze masy kałowe traktowane są jako rak);
zmiany mogą być niewyczuwalne przy palpacji u kobiet otyłych,
5. potwierdzenie obecności zmian: USG (przezbrzuszne, przezpochwowe), USG z Dopplerem kolorowym,
www.ceestahc.org