Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio
Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio
Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Diccionariu</strong> <strong>toponímicu</strong> <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong> <strong>Xixón</strong><br />
●Otres observaciones sobre’l nome: tien la<br />
variante tamién popular <strong>El</strong> Castañéu <strong>de</strong> la<br />
Robellada.<br />
ROBLEO<br />
Barriu <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong> Caldones. Códigu<br />
alministrativu: 24.04.05. Nome oficial<br />
anterior: «Robleo».<br />
●Formación <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: topónimu<br />
formáu col sustantivu asturianu robleo,<br />
variante <strong>de</strong> robléu ‘sitiu pobláu <strong>de</strong> robles’,<br />
siendo l’árbol al que-y correspuen<strong>de</strong>n los<br />
nomes científicos <strong>de</strong> ‘Quercus robur’ o<br />
‘Quercus petraea’ . <strong>El</strong> sufixu -éu, cola<br />
variante -eo, tien un significáu colectivu, y<br />
indica que nun sitiu abonda un árbol o<br />
planta. En resultes, Robleo equival a<br />
topónimos como <strong>El</strong> Carbayal, La<br />
Carbayera y <strong>El</strong> Carbayeru.<br />
●Etimoloxía: roble vien <strong><strong>de</strong>l</strong> llatín RŌBŎREM<br />
[róborem], <strong><strong>de</strong>l</strong> mesmu significáu. Col sufixu<br />
colectivu -ĒTUM, d’au vien -eo y -éu <strong><strong>de</strong>l</strong><br />
asturianu, formóse’l sustantivu RŌBŎRĒTUM<br />
[roborétum], que da llugar primeramente a<br />
la forma medieval robredo o rovredo, y<br />
llueu a robleo y robléu. Ver tamién La<br />
Rebollada.<br />
●Referencia al llugar: en primeres, la ilesia<br />
parroquial <strong>de</strong> Caldones taba en Robleo,<br />
pero <strong>de</strong>pués treslladóse a lo que güei se<br />
conoz como <strong>El</strong> Barriu la Ilesia, a la ilesina<br />
románica <strong><strong>de</strong>l</strong> sieglu XII perteneciente al<br />
palaciu <strong>de</strong> los Vigil <strong>de</strong> Quiñones.<br />
●Documentación histórica <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: ye<br />
posible qu’esti topónimu seya’l qu’apaez<br />
nesti testu medieval: «Testigos: Garçía<br />
Suárez <strong>de</strong> Rovredo, que ye en Gigion,<br />
criado <strong><strong>de</strong>l</strong> abbat <strong>de</strong> Celorio» (añu 1352).<br />
Nel Llibru Ordinariu, añu 1576, atopamos:<br />
«Gonçalo Diaz <strong>de</strong> Robledo».<br />
●Otres observaciones sobre’l nome: nun<br />
<strong>de</strong>xa <strong>de</strong> llamar l’atención que’l nome oficial<br />
hasta agora respetare la forma popular<br />
Robleo, ensin escribir una -d- («Robledo»),<br />
práctica bien común na castellanización <strong>de</strong><br />
la nuestra toponimia. Designa tamién un<br />
regatu <strong><strong>de</strong>l</strong> llugar.<br />
ROCES<br />
Parroquia rural. Nome oficial anterior:<br />
«Roces».<br />
●Formación <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: topónimu<br />
formáu col sustantivu asturianu roces,<br />
180<br />
plural <strong>de</strong> roza ‘terrenu que tien munchu<br />
rozu’, ‘conxuntu <strong>de</strong> plantes dañibles o<br />
inútiles que medren en terrenos <strong>de</strong> monte y<br />
que se corten pa estru’, ‘terrenu que se<br />
llimpia <strong>de</strong> rozu’. Roza <strong>de</strong>riva <strong><strong>de</strong>l</strong> verbu rozar<br />
‘llimpiar un terrenu o una sebe <strong>de</strong> plantes<br />
dañibles o inútiles’, ‘esmontar un terrenu<br />
bravo y facelo prau o tierra’; sinónimu <strong>de</strong><br />
roza ye’l participiu femenín sustantiváu<br />
rozada ‘terrenu que se roza’, ‘terrenu rozáu’<br />
(ver Rozaes). En resultes, unes roces son<br />
unes tierres llimpiaes <strong>de</strong> maleza pa po<strong>de</strong>r<br />
trabayales.<br />
●Etimoloxía: el verbu rozar, col significáu<br />
dau equí, provién <strong><strong>de</strong>l</strong> llatín vulgar *RŬPTĬĀRE<br />
[ruptiáre] ‘romper’, un <strong>de</strong>riváu <strong>de</strong> RŬPTUM<br />
[rúptum] ‘rotu’, participiu <strong>de</strong> RŬMPĔRE<br />
[rúmpere] ‘romper’, verbu <strong><strong>de</strong>l</strong> que <strong>de</strong>riva<br />
n’asturianu’l verbu romper, que tien<br />
acepciones sinónimes <strong>de</strong> rozar, como<br />
‘llabrar o abrir la primera vegada la tierra<br />
pa trabayalo’, ‘rozar, llimpiar la maleza d’un<br />
sitiu’. Roza ye’l femenín <strong><strong>de</strong>l</strong> participiu fuerte<br />
<strong>de</strong> rozar, ye dicir, rozu -a -o. Ver tamién<br />
L’Alto’l Rozos y Rozaes. La etimoloxía <strong>de</strong><br />
Roces nada tien que ver col nome romanu<br />
ROSCĬUS, como dacuando se tien escrito.<br />
●Referencia al llugar: l’antigua parroquia<br />
rural <strong>de</strong> Roces absorbióse na ciudá <strong>de</strong><br />
<strong>Xixón</strong> nos años 70 <strong><strong>de</strong>l</strong> sieglu XX.<br />
●Documentación histórica <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: el<br />
nome primitivu <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong> Roces<br />
yera Pando. Nun documentu <strong><strong>de</strong>l</strong> Monesteriu<br />
<strong>de</strong> San Vicente d’Uviéu-1, <strong><strong>de</strong>l</strong> añu 1046,<br />
lléese: «facio tiui La<strong>de</strong>gundia Gun<strong>de</strong>marizi<br />
carta scriptura donacionis <strong>de</strong> uilla qui est in<br />
territorio asturiense, in ualle Ledorio, inter<br />
Frasino et Pando, in locum qui dicunt<br />
Taranes», que se traduz como ‘fáigote a ti,<br />
La<strong>de</strong>gundia Gun<strong>de</strong>máriz, carta escritura <strong>de</strong><br />
donación <strong>de</strong> la finca que ta en territoriu<br />
asturianu, en valle <strong>de</strong> Llorio, ente Fresno y<br />
Pando (Roces), en llugar que llamen<br />
Taranes’. Nel Inventariu <strong>de</strong> Parroquies <strong>de</strong><br />
1385 nun apaez el nome <strong>de</strong> Roces, pero sí<br />
«Santollano <strong>de</strong> Pan<strong>de</strong>n», que ye una<br />
referencia clara a l’advocación a San Xulián<br />
y a Pando o a un <strong>de</strong>riváu *Pandén que<br />
paez el singular que correspuen<strong>de</strong> a un<br />
topónimu como Pan<strong>de</strong>nes (<strong>conceyu</strong> <strong>de</strong><br />
Cabranes). Quiciabes el testimoniu «reçibio<br />
mas el padron <strong>de</strong> la yglesia y felegresia <strong>de</strong><br />
San Julian <strong>de</strong> Pando» (Llibru <strong><strong>de</strong>l</strong> Cai, añu<br />
1567) se refiera tamién a Roces; nel Llibru<br />
Ordinariu, <strong>de</strong> la mesma dómina, tovía