14.04.2013 Views

Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio

Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio

Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Diccionariu</strong> <strong>toponímicu</strong> <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong> <strong>Xixón</strong><br />

●Otres observaciones sobre’l nome: tien la<br />

variante tamién popular <strong>El</strong> Castañéu <strong>de</strong> la<br />

Robellada.<br />

ROBLEO<br />

Barriu <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong> Caldones. Códigu<br />

alministrativu: 24.04.05. Nome oficial<br />

anterior: «Robleo».<br />

●Formación <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: topónimu<br />

formáu col sustantivu asturianu robleo,<br />

variante <strong>de</strong> robléu ‘sitiu pobláu <strong>de</strong> robles’,<br />

siendo l’árbol al que-y correspuen<strong>de</strong>n los<br />

nomes científicos <strong>de</strong> ‘Quercus robur’ o<br />

‘Quercus petraea’ . <strong>El</strong> sufixu -éu, cola<br />

variante -eo, tien un significáu colectivu, y<br />

indica que nun sitiu abonda un árbol o<br />

planta. En resultes, Robleo equival a<br />

topónimos como <strong>El</strong> Carbayal, La<br />

Carbayera y <strong>El</strong> Carbayeru.<br />

●Etimoloxía: roble vien <strong><strong>de</strong>l</strong> llatín RŌBŎREM<br />

[róborem], <strong><strong>de</strong>l</strong> mesmu significáu. Col sufixu<br />

colectivu -ĒTUM, d’au vien -eo y -éu <strong><strong>de</strong>l</strong><br />

asturianu, formóse’l sustantivu RŌBŎRĒTUM<br />

[roborétum], que da llugar primeramente a<br />

la forma medieval robredo o rovredo, y<br />

llueu a robleo y robléu. Ver tamién La<br />

Rebollada.<br />

●Referencia al llugar: en primeres, la ilesia<br />

parroquial <strong>de</strong> Caldones taba en Robleo,<br />

pero <strong>de</strong>pués treslladóse a lo que güei se<br />

conoz como <strong>El</strong> Barriu la Ilesia, a la ilesina<br />

románica <strong><strong>de</strong>l</strong> sieglu XII perteneciente al<br />

palaciu <strong>de</strong> los Vigil <strong>de</strong> Quiñones.<br />

●Documentación histórica <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: ye<br />

posible qu’esti topónimu seya’l qu’apaez<br />

nesti testu medieval: «Testigos: Garçía<br />

Suárez <strong>de</strong> Rovredo, que ye en Gigion,<br />

criado <strong><strong>de</strong>l</strong> abbat <strong>de</strong> Celorio» (añu 1352).<br />

Nel Llibru Ordinariu, añu 1576, atopamos:<br />

«Gonçalo Diaz <strong>de</strong> Robledo».<br />

●Otres observaciones sobre’l nome: nun<br />

<strong>de</strong>xa <strong>de</strong> llamar l’atención que’l nome oficial<br />

hasta agora respetare la forma popular<br />

Robleo, ensin escribir una -d- («Robledo»),<br />

práctica bien común na castellanización <strong>de</strong><br />

la nuestra toponimia. Designa tamién un<br />

regatu <strong><strong>de</strong>l</strong> llugar.<br />

ROCES<br />

Parroquia rural. Nome oficial anterior:<br />

«Roces».<br />

●Formación <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: topónimu<br />

formáu col sustantivu asturianu roces,<br />

180<br />

plural <strong>de</strong> roza ‘terrenu que tien munchu<br />

rozu’, ‘conxuntu <strong>de</strong> plantes dañibles o<br />

inútiles que medren en terrenos <strong>de</strong> monte y<br />

que se corten pa estru’, ‘terrenu que se<br />

llimpia <strong>de</strong> rozu’. Roza <strong>de</strong>riva <strong><strong>de</strong>l</strong> verbu rozar<br />

‘llimpiar un terrenu o una sebe <strong>de</strong> plantes<br />

dañibles o inútiles’, ‘esmontar un terrenu<br />

bravo y facelo prau o tierra’; sinónimu <strong>de</strong><br />

roza ye’l participiu femenín sustantiváu<br />

rozada ‘terrenu que se roza’, ‘terrenu rozáu’<br />

(ver Rozaes). En resultes, unes roces son<br />

unes tierres llimpiaes <strong>de</strong> maleza pa po<strong>de</strong>r<br />

trabayales.<br />

●Etimoloxía: el verbu rozar, col significáu<br />

dau equí, provién <strong><strong>de</strong>l</strong> llatín vulgar *RŬPTĬĀRE<br />

[ruptiáre] ‘romper’, un <strong>de</strong>riváu <strong>de</strong> RŬPTUM<br />

[rúptum] ‘rotu’, participiu <strong>de</strong> RŬMPĔRE<br />

[rúmpere] ‘romper’, verbu <strong><strong>de</strong>l</strong> que <strong>de</strong>riva<br />

n’asturianu’l verbu romper, que tien<br />

acepciones sinónimes <strong>de</strong> rozar, como<br />

‘llabrar o abrir la primera vegada la tierra<br />

pa trabayalo’, ‘rozar, llimpiar la maleza d’un<br />

sitiu’. Roza ye’l femenín <strong><strong>de</strong>l</strong> participiu fuerte<br />

<strong>de</strong> rozar, ye dicir, rozu -a -o. Ver tamién<br />

L’Alto’l Rozos y Rozaes. La etimoloxía <strong>de</strong><br />

Roces nada tien que ver col nome romanu<br />

ROSCĬUS, como dacuando se tien escrito.<br />

●Referencia al llugar: l’antigua parroquia<br />

rural <strong>de</strong> Roces absorbióse na ciudá <strong>de</strong><br />

<strong>Xixón</strong> nos años 70 <strong><strong>de</strong>l</strong> sieglu XX.<br />

●Documentación histórica <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: el<br />

nome primitivu <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong> Roces<br />

yera Pando. Nun documentu <strong><strong>de</strong>l</strong> Monesteriu<br />

<strong>de</strong> San Vicente d’Uviéu-1, <strong><strong>de</strong>l</strong> añu 1046,<br />

lléese: «facio tiui La<strong>de</strong>gundia Gun<strong>de</strong>marizi<br />

carta scriptura donacionis <strong>de</strong> uilla qui est in<br />

territorio asturiense, in ualle Ledorio, inter<br />

Frasino et Pando, in locum qui dicunt<br />

Taranes», que se traduz como ‘fáigote a ti,<br />

La<strong>de</strong>gundia Gun<strong>de</strong>máriz, carta escritura <strong>de</strong><br />

donación <strong>de</strong> la finca que ta en territoriu<br />

asturianu, en valle <strong>de</strong> Llorio, ente Fresno y<br />

Pando (Roces), en llugar que llamen<br />

Taranes’. Nel Inventariu <strong>de</strong> Parroquies <strong>de</strong><br />

1385 nun apaez el nome <strong>de</strong> Roces, pero sí<br />

«Santollano <strong>de</strong> Pan<strong>de</strong>n», que ye una<br />

referencia clara a l’advocación a San Xulián<br />

y a Pando o a un <strong>de</strong>riváu *Pandén que<br />

paez el singular que correspuen<strong>de</strong> a un<br />

topónimu como Pan<strong>de</strong>nes (<strong>conceyu</strong> <strong>de</strong><br />

Cabranes). Quiciabes el testimoniu «reçibio<br />

mas el padron <strong>de</strong> la yglesia y felegresia <strong>de</strong><br />

San Julian <strong>de</strong> Pando» (Llibru <strong><strong>de</strong>l</strong> Cai, añu<br />

1567) se refiera tamién a Roces; nel Llibru<br />

Ordinariu, <strong>de</strong> la mesma dómina, tovía

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!