Actas da - Xunta de Galicia

A lingua galega nos comezos do novo milenio
Velaí a loita de calquera idioma en proceso de normalización por unha cota de
participación nesta galaxia.
En 1984 apróbase a constitución da Compañía de RTV de Galicia da que naceron
a Radio galega e a Televisión de Galicia co obxecto, entre outros, de
promover e difundi-la cultura e a lingua galega e defende-la identidade da nacionalidade
galega, segundo se recolle nos Principios Xerais da Programación
(1988: 33). Consonte estes principios, e segundo os resultados de emisión, case
a totalidade (99%) dos seus contidos de expresión están en galego; en cambio
noutros de forte impacto audiovisual, como é o publicitario, a presencia é inferior.
Na TVG a cota de emisión de publicidade en galego en 1996 supoñía só un
44% do total, porcentaxe na que parece manterse actualmente.
A síntese que require este traballo obrígame a referirme só a dous aspectos
da TV transcendentais para as linguas. Este medio convértese para moitos falantes
nun modelo idealizado de lingua, polo que, para o porvir dun idioma sen
normaliza-la variedade que transmite a TV adquire un valor singular, tanto polo
que implica de normativización coma polo grao de identificación ou distanciamento
que poida provocar nos seus auditorios. Con todo, o prestixio que se lle
atribúe está en moitos casos por riba destes factores co que se pode asegurar
que no relativo ó corpus, a TV sempre será un referente cardinal do uso prestixiado.
No caso galego foron notorias as voces puristas que reclamaron unha
maior atención á ortofonía da lingua na procura de que se ofrecese ó auditorio
un modelo máis auténtico e acorde co galego tradicional, quizais na espera de
que así se reforzasen os vínculos entre a gran modernidade que aínda supón
para moitos galegofalantes o medio audiovisual e a tradición que eles encarnan.
A TVG amosa ser un excelente recurso para a difusión do idioma, cumprindo
así un dos obxectivos para os que foi creada. A súa contribución a estender e
dignifica-la lingua galega en tódolos sectores sociais é indiscutible, na que
cómpre destaca-la atención prestada ó mundo infantil polo que este representa
para o porvir do idioma. Bastaría recorda-lo éxito de programas coma o Xabarín
ou algúns outros de debuxos animados e, aínda que non saibamos con toda a
certeza o pouso que puido quedar destes éxitos de audiencia entre a xente
miúda, a súa contribución ó coñecemento da lingua e o seu achegamento ós fogares
é altamente plausible.
Con todo, o feito máis destacado desde a perspectiva sociolingüística é a entrada
na cidade, tanto polo que implica de anovado na historia do galego, como
por ser unha das poucas vías de acceso a moitos fogares urbanos, dominio tradicional
do castelán. Non obstante, convén non magnifica-lo feito porque en
Galicia o espectador non acostuma elixir unha programación por motivos lingüísticos,
senón pola bondade do producto e porque a penetración da canle
autonómica é aínda relativa. Aínda así, non se debe esquecer que diante dal-
— 135 —