Actas da - Xunta de Galicia

A extensión da lingua galega no ámbito do ensino en Galicia
CADRO 2. Dificultades percibidas para a inserción do galego no ensino*
Opinión Opinión
dos ED dos ENL
1. O alumnado non domina o galego 64,0% 57,5%
2. As familias teñen actitudes negativas ante o galego 49,5% 53,4%
3. A Administración non apoia a implantación do galego nos centros 42,2% 50,5%
4. Moitos/as profesores/as teñen actitudes negativas ante o galego 26,5% 38,4%
5. O profesorado carece de preparación suficiente en galego 23,5% 21,1%
6. O alumnado ten actitudes negativas ante o galego 22,0% 29,3%
7. Non se potencia institucionalmente o galego desde o centro
* % de respostas de acordo e algo de acordo.
12,5% 20,6%
4. Avaliación da situación e dos procesos actuais no ámbito do ensino
A situación da lingua galega no ámbito escolar mudou considerablemente
nestes últimos 20 anos; hoxe a súa presencia é normal e está plenamente
asumida pola comunidade educativa. O ensino non universitario conta cunha
lexislación lingüística que articula a situación dos contidos en galego e de
galego nos distintos niveis educativos, do mesmo xeito que tamén se arbitra a
planificación lingüística nos centros. Neste sentido, a existencia desta
lexislación específica e desta planificación lingüística axudou a que o galego
teña hoxe ese carácter de normalidade nos centros escolares.
Con todo, tamén debemos salientar que a política lingüística no ámbito non
universitario por parte da Xunta de Galicia foi moi tímida e relaxada, de
maneira que parece difícil pensar que a escola poida chegar a ser un axente
decisivo na consecución de obxectivos normalizadores profundos se se continúa
pola dirección actual. De aí que, así como en certos casos a escola é un
elemento realmente galeguizador, noutras moitas máis ocasións a escola e as
transmisións educativas seguen sendo aínda hoxe un factor de desgaleguización.
Por outro lado, un dato que non se utiliza coa profusión que merecería é que a
maioría dos galegos son partidarios de que a lingua teña unha presencia plena
nas transmisións educativas e de que o seu coñecemento sexa obrigatorio para
tódolos individuos (cf. González González 1996). Polo tanto, non se pode argüír
que a planificación ‘morna’ no ensino se debe a un desexo da sociedade galega,
senón que haberá que argumentar que tal política lingüística educativa e escolar
arrinca dunha ideoloxía lingüística que posúe unha vontade normalizadora
limitada.
A análise da situación do galego no ámbito do ensino indica, como tivemos
ocasión de mostrar no apartado anterior, unha situación moi dispar e variada. As
diferencias constatadas poden explicarse nalgúns casos recorrendo a variables
como o tipo de centro -público ou privado- ou á situación socioxeográfica -máis
urbana, máis rural, interior ou costeira, etc.-. A este respecto, o lugar onde se
sitúa o centro e a procedencia social e lingüística do alumnado e das súas
familias seguen constituíndo variables de primeira magnitude para determinar
— 551 —