aclareo de acios - Medio Rural
aclareo de acios - Medio Rural
aclareo de acios - Medio Rural
¡Convierta sus PDFs en revista en línea y aumente sus ingresos!
Optimice sus revistas en línea para SEO, use backlinks potentes y contenido multimedia para aumentar su visibilidad y ventas.
OS SISTEMAS DE CONDUCCION<br />
EN GALICIA<br />
E.Iván Vázquez<br />
Estación <strong>de</strong> Viticultura e Enoloxía <strong>de</strong> Galicia
SITUACION INICIAL<br />
DISEÑO<br />
PLANTACION<br />
VIÑEDO<br />
Fases na implantación dun viñedo<br />
• VARIEDAD<br />
• PATRON<br />
• SISTEMA DE CONDUCCION<br />
• PREPARACION DEL SUELO<br />
• REPLANTEO<br />
• PLANTACION
O viño = Producto da luz<br />
FOTOSINTESIS<br />
Acios<br />
Ma<strong>de</strong>ira<br />
FERMENTACION<br />
Mosto<br />
Viño
O dosel foliar<br />
Conxunto <strong>de</strong> órganos da planta capaces <strong>de</strong> interceptar luz e<br />
realiza-la fotosíntesis:<br />
•Follas<br />
•Pámpanos<br />
•Acios<br />
Tipoloxía:<br />
• Continuida<strong>de</strong> no espacio<br />
• Contínuo : espal<strong>de</strong>ras<br />
• Discontínuo: formas libres vaso<br />
• Densida<strong>de</strong> foliar<br />
• Densos ou pechados: sombreado interior<br />
• Pouco <strong>de</strong>nsos ou abertos: sin sombreado
Contínuo Discontínuo<br />
Pechado<br />
Abierto<br />
Tipos <strong>de</strong> dosel foliar
RADIACION<br />
TEMPERATURA<br />
EFECTOS DO DOSEL FOLIAR NO MICROCLIMA DA CEPA<br />
DOSEL FOLIAR ABERTO DOSEL FOLIAR DENSO<br />
Follas ben expostas<br />
Acios ben expostos<br />
moi quentes <strong>de</strong> día e moi<br />
frías <strong>de</strong> noite<br />
Follas sombreadas<br />
Acios sombreados<br />
O interior apenas sofre<br />
diferencias entre o día e<br />
a noite<br />
HUMIDADE Humida<strong>de</strong> ambiente Maior humida<strong>de</strong><br />
VELOCIDADE DO VENTO Valores do ambiente<br />
EXPORTADORAS<br />
AUTOSUFICIENTES<br />
CONSUMIDORAS<br />
Valores inferiores ó<br />
ambiente<br />
EVAPORACION Similares ó ambiente Inferiores ó ambiente
INFLUENCIA DO MICROCLIMA NA CALIDADE<br />
O sombreado orixina:<br />
• Descenso do nivel <strong>de</strong> azúcar<br />
• Descenso do nivel <strong>de</strong> antocianos e polifenoles<br />
• Descenso do acido tartárico<br />
• Descenso <strong>de</strong> flavonoi<strong>de</strong>s<br />
• Descenso do sabor das baias<br />
• Incremento do K y pH en mostos e viños<br />
• Incremento do acido málico<br />
• Incremento <strong>de</strong> sabores astringentes no viño<br />
• Incremento <strong>de</strong> Botrytis
ALTURA<br />
DOSEL FOLIAR<br />
Dimensions do dosel foliar<br />
ANCHURA<br />
LONXITUDE<br />
DISNTANCIA ENTRE FILAS
El dosel foliar<br />
Relación altura dosel foliar/anchura <strong>de</strong> calle<br />
D<br />
h<br />
d H<br />
Optima: h ≈ d· 0,8 Máxima: h = d
O dosel foliar i<strong>de</strong>al<br />
ORIENTACION DAS FILAS NORTE – SUR<br />
RELACION ALTURA CANOPY/ANCHURA DA CALLE 0,8:1<br />
INCLINACIÓN DA PAREDE FOLIAR VERTICAL<br />
ZONA DE LOCALIZACION DE ACIOS NA ZONA BAIXA DO DOSEL FOLIAR<br />
SUPERFIICE DO DOSEL FOLIAR (SA) 21.000 m 2 /ha<br />
SUPERFICIE DE FOLLAS/SA < 1,5<br />
DISTANCIA ENTRE PAMPANOS < 15 PAMPANOS/M<br />
DESENVOLVEMENTO DOS NETOS 5-8 NETOS/PAMPANO<br />
AREA FOLIAR/PESO COLLEIT 12 cm 2 /g.<br />
SA/RENDIMENTO 1,2-1,5 kg/m 2<br />
INDICE DE RAVAZ 5-10<br />
DESENVOLVEMENTO DE NETOS TRAS ENVERO NULO<br />
PESO MADEIRA DE PODA 20-40 gr/sarmiento<br />
PESO MADEIRA DE PODA/LONXITUDE DE FILA 0,3 – 0,6 kg/ml<br />
% OCOS 20-40 %<br />
Nº CAPAS DE FOLLAS 1 – 1,5<br />
% ACIOS EXTERIORES 50 – 100 %<br />
% FOLLAS EXTERIORES 80 – 100 %
Def:<br />
O sistema <strong>de</strong> conducción<br />
“Conxunto <strong>de</strong> técnicas escollidas polo viticultor para o establecimento<br />
do seu viñedo e posterior control do seu <strong>de</strong>senvolvemento” A.Reynier<br />
DISPOSICION DAS PLANTAS<br />
SISTEMA<br />
CONDUCCION<br />
FORMA DA CEPA FORMA DA VEXETACION<br />
• Altura e forma do tronco<br />
• Sistema <strong>de</strong> poda<br />
• Sistema <strong>de</strong> empalizamento<br />
• Densida<strong>de</strong><br />
• Orientación<br />
• Carga<br />
• Conducción do follaxe<br />
• Control da producción
INFLUENCIA NO CULTIVO<br />
Desenvolvemento do sistema radicular<br />
Volume <strong>de</strong> suelo explorado<br />
Dispoñibilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> auga e nutrintes<br />
Vigor da planta<br />
Eficacia fotosintética<br />
Problemas fitosanitarios<br />
Mecanización<br />
Características da maquinaria.<br />
Custos <strong>de</strong> mecanización.<br />
Custos <strong>de</strong> plantación<br />
A <strong>de</strong>nsida<strong>de</strong> <strong>de</strong> plantación
Cepas/ha<br />
8.000<br />
5.000<br />
1.000<br />
EXPLORACION<br />
SUELO<br />
DESARROLLO<br />
CEPA<br />
PRODUCCION<br />
CEPA<br />
A <strong>de</strong>nsida<strong>de</strong> <strong>de</strong> plantación<br />
CALIDADE<br />
UVA<br />
RENDIMENTO<br />
HECTAREA
A <strong>de</strong>nsida<strong>de</strong> <strong>de</strong> plantación<br />
Efecto da <strong>de</strong>nsida<strong>de</strong> no nº <strong>de</strong> <strong>acios</strong>/cepa<br />
45<br />
40<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
GODELLO<br />
TREIXADURA<br />
4.444 3.704 3.174
Efecto da <strong>de</strong>nsida<strong>de</strong> no rendimento.<br />
Kg/cepa. Kg/ha.<br />
8<br />
7<br />
6<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
GODELLO<br />
TREIXADURA<br />
4.444 3.704 3.174<br />
26.000<br />
24.000<br />
22.000<br />
20.000<br />
18.000<br />
16.000<br />
14.000<br />
12.000<br />
10.000<br />
GODELLO<br />
TREIXADURA<br />
4.444 3.704 3.174
A <strong>de</strong>nsida<strong>de</strong> <strong>de</strong> plantación<br />
Peso medio do acio (gramos)<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
GODELLO<br />
TREIXADURA<br />
4.444 3.704 3.174<br />
GODELLO 181 183 184<br />
TREIXADURA 283 247 267
A <strong>de</strong>nsida<strong>de</strong> <strong>de</strong> plantación<br />
Alcohol probable (% vol) e Aci<strong>de</strong>z total (gr/l)<br />
14<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
AP (% vol)<br />
AT (gr/l)<br />
4.444 3.704 3.174<br />
AP (% vol) 13,5 12,3 12,3<br />
AT (gr/l) 5,2 5,5 5,5
VALDEORRAS<br />
RIBEIRA SACRA<br />
RIBEIRO<br />
RIAS BAIXAS<br />
MONTERREI<br />
Nº cepas/ha permitidas polas DD.OO. Galegas<br />
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000<br />
CEPAS/HA MONTERREI RIAS BAIXAS RIBEIRO<br />
RIBEIRA<br />
SACRA<br />
MIN 3.700 600 1.500<br />
VALDEORRAS<br />
MAX 5.000 2.700 7.000 4.000 4.000
A orientación das filas
A exposición da parcela
Elevación do tronco:<br />
• Disminúe o risco <strong>de</strong> xeada<br />
• Disminúe ataques <strong>de</strong> mildiu<br />
• Aumenta a sensibilida<strong>de</strong> a sequía<br />
• Disminúe risco <strong>de</strong> Botrytis<br />
• Retrasa a maduración<br />
A altura da cepa
La conducción <strong>de</strong> la vegetación<br />
EMPALIZAMENTO VEXETACION PLANOS<br />
Sin empalizamento Vasos<br />
Apoio tronco<br />
Apoio tronco e<br />
vexetación<br />
Libre Vasos, eixe vertical<br />
Descen<strong>de</strong>nte<br />
Un plano<br />
Dous planos<br />
Un plano Cortina simple<br />
Dous planos G.D.C.<br />
Vertical Espal<strong>de</strong>ira<br />
Oblicua Pérgolas<br />
Horizontal Parral<br />
Vertical<br />
Oblicuos<br />
Scott Henry<br />
Lira en U<br />
Lira en V
VASO
EIXO VERTICAL
CORTINA SIMPLE
DOBLE CORTINA
Los sistemas <strong>de</strong> conducción<br />
ESPALDEIRA TRADICIONAL
PERGOLAS
PERGOLA TRENTINA
ESPALDEIRA SUIZA
PARRALES
SCOTT HENRY
SCOTT HENRY<br />
Los sistemas <strong>de</strong> conducción
RT2Ta (Ruakura Twin Two Tier)
RT2Tb (Ruakura Twin Two Tier)
RT2Tb (Ruakura Twin Two Tier)
TK2T (Kauwhata Two Tier)
LIRA EN U<br />
Los sistemas <strong>de</strong> conducción
LIRA EN V<br />
Los sistemas <strong>de</strong> conducción
FLOR DE LYS
SISTEMAS CONDUCCION PERMITIDOS POR LAS DD.OO. GALLEGAS<br />
MONTERREI<br />
RIAS BAIXAS<br />
RIBEIRO<br />
RIBEIRA SACRA<br />
SISTEMA<br />
Vaso Máx: 16 yemas/cepa<br />
Espal<strong>de</strong>ra<br />
Espal<strong>de</strong>ra<br />
Doble cordón (3 pulgares/brazo)<br />
Guyot simple<br />
Guyot simple: 35 yemas/cepa<br />
Sylvoz: 35 yemas/cepa<br />
Emparrado trad. Guyot: 70 yemas/cepa<br />
Guyot<br />
Espal<strong>de</strong>ra o tutores<br />
Vaso Variantes: 12 yemas/cepa<br />
Espal<strong>de</strong>ra<br />
Guyot simple: 12 yemas/cepa<br />
Guyot doble: 15 yemas/cepa<br />
Doble cordón: 18 yemas/cepa<br />
VALDEORRAS Vaso 3-4 brazos
MONTERREI<br />
RIAS BAIXAS<br />
RIBEIRO<br />
RIBEIRA SACRA<br />
VALDEORRAS<br />
CARGAS PERMITIDAS POR LAS DD.OO. GALLEGAS<br />
CONDICION<br />
(Variedad o situación)<br />
CARGA MAXIMA<br />
(Nº yemas/ha)<br />
Go<strong>de</strong>llo, Treixadura,Mencía, Merenzao 70.000<br />
Dona Branca, Garnacha T.,Grao Negro 55.000<br />
Albariño 70.000<br />
Resto <strong>de</strong> varieda<strong>de</strong>s 55.000<br />
Albariño 80.000<br />
Resto <strong>de</strong> varieda<strong>de</strong>s 60.00
MONTERREI<br />
RIAS BAIXAS<br />
PRODUCCIONES PERMITIDAS POR LAS DD.OO. GALLEGAS<br />
PRODUCCION<br />
(Kg/ha)<br />
13.000<br />
11.000<br />
RIBEIRO 30.000<br />
RIBEIRA SACRA<br />
VALDEORRAS<br />
CONDICION<br />
(Variedad o situación)<br />
Dona Branca, Grao Negro<br />
Garnacha T.<br />
Go<strong>de</strong>llo, Treixadura<br />
Mencía, Merenzao<br />
11.000 Albariño<br />
10.000 Caíño tinto<br />
12.500 Resto varieda<strong>de</strong>s<br />
9.500 Tintas preferentes<br />
10.500 Blancas preferentes<br />
11.000 Resto varieda<strong>de</strong>s<br />
8.000 En la<strong>de</strong>ra<br />
20.000 En llano<br />
TOLERANCIA<br />
(Incremento%)<br />
25<br />
25<br />
25
SINTESIS ELECCION SISTEMA<br />
1. OPTIMIZAR LA FOTOSINTESIS<br />
• Amplias superficies foliares<br />
• Reducción <strong>de</strong> la energía perdida sobre el terreno<br />
• Reducida <strong>de</strong>nsidad <strong>de</strong> hojas (no sombras)<br />
• Mejorar las condiciones microclimáticas <strong>de</strong> la planta<br />
2. MAXIMIZAR CARACTERES GENETICOS DE LA VARIEDAD<br />
• Características <strong>de</strong> fertilidad <strong>de</strong> cada variedad<br />
• Racimos libres <strong>de</strong> vegetación<br />
• Racimos distribuidos <strong>de</strong> forma regular y en equilibrio con la<br />
SFE<br />
3. POSIBILITAR MECANIZACION<br />
• Características <strong>de</strong> las máquinas que se van a emplear.
Nº DE ACIOS<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
AL DB GO LA LO TO TR<br />
CS-2006<br />
CS-2005<br />
GS-2006<br />
CS-2005
RENDIMENTO (Kg/cepa)<br />
6<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
AL DB GO LA LO TO TR<br />
CS-2006<br />
CS-2005<br />
GS-2006<br />
GS-2005
RENDIMENTO (Kg/ha)<br />
20.000<br />
18.000<br />
16.000<br />
14.000<br />
12.000<br />
10.000<br />
8.000<br />
6.000<br />
4.000<br />
2.000<br />
0<br />
CS-2006<br />
CS-2005<br />
GS-2006<br />
CS-2005<br />
AL DB GO LA LO TO TR
Peso medio do acio (gramos)<br />
450<br />
400<br />
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
AL DB GO LA LO TO TR<br />
CS-2006<br />
CS-2005<br />
GS-2006<br />
CS-2005<br />
AAA
Nº DE ACIOS<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
BR ME SO<br />
CS-2006<br />
CS-2005<br />
GS-2006<br />
CS-2005<br />
AAA
RENDIMENTO (Kg/cepa)<br />
6<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
BR ME SO<br />
CS-2006<br />
CS-2005<br />
GS-2006<br />
CS-2005<br />
AAA
Peso medio do acio (gramos)<br />
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
BR ME SO<br />
CS-2006<br />
CS-2005<br />
GS-2006<br />
CS-2005<br />
AAA
Composición dos mostos - 2005<br />
16<br />
14<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
AL DB GO LA LO TO TR<br />
AAA<br />
CS-AP<br />
CS-AT<br />
GS-AP<br />
GS-AT
Composición dos mostos – 2005<br />
16<br />
14<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
BR ME SO<br />
AAA<br />
CS-AP<br />
CS-AT<br />
GS-AP<br />
GS-AT
DISPOSITIVO EXPERIMENTAL<br />
Sylvoz Emparrado<br />
Espal<strong>de</strong>ra 1,8 m.<br />
Altura <strong>de</strong> formación 0,9 m.<br />
110-R<br />
2,5 x 3 m.<br />
1330 cepas/ha<br />
Emparrado<br />
Altura <strong>de</strong> formación 1,9 m.<br />
110-R<br />
3 x 4,5 m.<br />
740 cepas/ha
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
98<br />
79<br />
52<br />
43<br />
PARRA SILVOZ<br />
P1 P2<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Evaluación <strong>de</strong> la carga <strong>de</strong> poda<br />
Nº yemas/cepa Nº yemas/ha<br />
80.000<br />
70.000<br />
60.000<br />
50.000<br />
40.000<br />
30.000<br />
20.000<br />
10.000<br />
65509<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P1 97,688 A<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P2 79,188 A<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P1 51,875 B<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P2 42,813 B<br />
0<br />
PARRA SILVOZ<br />
P1 P2 MEDIA<br />
63125
Análisis <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo (Tipo III SS):<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
TASAS DE BROTACION. Brotación real (%)<br />
94,34 95,01 94,47<br />
92,11<br />
PARRA SILVOZ<br />
Fuente GDL Suma los cuadrados Cuadrado medio F <strong>de</strong> Fisher Pr > F<br />
SISTEMA 1 30,641 30,641 1,207 0,276<br />
PARCELA 1 11,574 11,574 0,456 0,502<br />
SISTEMA*PARCELA 1 36,678 36,678 1,445 0,234<br />
P1<br />
P2
Análisis <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo (Tipo III SS):<br />
1,6<br />
1,4<br />
1,2<br />
1,0<br />
0,8<br />
0,6<br />
0,4<br />
0,2<br />
0,0<br />
TASAS DE FERTILIDAD. Fertilidad potencial.<br />
1,41<br />
PARRA SILVOZ<br />
Fuente GDL Suma los cuadrados Cuadrado medio F <strong>de</strong> Fisher Pr > F<br />
SISTEMA 1 0,403 0,403 7,916 0,007<br />
PARCELA 1 0,288 0,288 5,658 0,021<br />
SISTEMA*PARCELA 1 0,032 0,032 0,629 0,431<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P1 1,497 A<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P2 1,318 A B<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P1 1,293 A B<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P2 1,204 B<br />
1,25<br />
P1<br />
P2<br />
MED
Análisis <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo (Tipo III SS):<br />
Fuente GDL Suma los cuadrados Cuadrado medio F <strong>de</strong> Fisher Pr > F<br />
SISTEMA 1 65536,000 65536,000 56,525 < 0,0001<br />
PARCELA 1 14340,063 14340,063 12,368 0,001<br />
SISTEMA*PARCELA 1 3782,250 3782,250 3,262 0,076<br />
150<br />
125<br />
100<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P1 147,875 A<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P2 102,563 B<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P1 68,500 C<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P2 53,938 C<br />
75<br />
50<br />
25<br />
0<br />
RENDIMIENTO. Nº <strong>de</strong> racimos/cepa<br />
125<br />
PARRA SILVOZ<br />
61<br />
P1<br />
P2<br />
MED
Análisis <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo (Tipo III SS):<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
RENDIMIENTO. Peso medio <strong>de</strong>l racimo (gr)<br />
Fuente GDL Suma los cuadrados Cuadrado medio F <strong>de</strong> Fisher Pr > F<br />
SISTEMA 1 60298,905 60298,905 66,149 < 0,0001<br />
PARCELA 1 54661,688 54661,688 59,965 < 0,0001<br />
SISTEMA*PARCELA 1 25890,310 25890,310 28,402 < 0,0001<br />
178<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P2 227,394 A<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P1 129,387 B<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P2 127,321 B<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P1 106,543 B<br />
50<br />
0<br />
PARRA SILVOZ<br />
117<br />
P1<br />
P2<br />
MED
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
21,7<br />
PARRA SILVOZ<br />
Análisis <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo (Tipo III SS):<br />
7,3<br />
RENDIMIENTO. Kg uva/cepa. Kg uva/ha<br />
P1<br />
P2<br />
MED<br />
Fuente GDL Suma los cuadrados Cuadrado medio F <strong>de</strong> Fisher Pr > F<br />
SISTEMA 1 3325,252 3325,252 81,533 < 0,0001<br />
PARCELA 1 75,603 75,603 1,854 0,178<br />
SISTEMA*PARCELA 1 99,600 99,600 2,442 0,123<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
20.000<br />
17.500<br />
15.000<br />
12.500<br />
10.000<br />
7.500<br />
5.000<br />
2.500<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P2 24,058 A<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P1 19,389 A<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P1 7,468 B<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P2 7,147 B<br />
0<br />
16.092<br />
PARRA SILVOZ<br />
9.743<br />
P1<br />
P2<br />
MED
Análisis <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo (Tipo III SS):<br />
Fuente GDL<br />
Suma los<br />
cuadrados<br />
Cuadrado<br />
medio<br />
F <strong>de</strong><br />
Fisher<br />
Pr > F<br />
SISTEMA 1 1,322 1,322 0,438 0,511<br />
PARCELA 1 6,502 6,502 2,152 0,148<br />
SISTEMA*PARCELA 1 0,040 0,040 0,013 0,909<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P2 11,763 A<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P2 11,525 A<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P1 11,175 A<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P1 10,838 A<br />
COMPOSICION DE LOS MOSTOS. A.probable (% vol)<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
11,5<br />
PARRA SILVOZ<br />
11,2<br />
P1<br />
P2<br />
MED
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
8,2<br />
Análisis <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo (Tipo III SS):<br />
Fuente GDL<br />
Suma los<br />
cuadrados<br />
Cuadrado<br />
medio<br />
F <strong>de</strong><br />
Fisher<br />
Pr > F<br />
SISTEMA 1 24,626 24,626 10,215 0,002<br />
PARCELA 1 12,338 12,338 5,118 0,027<br />
SISTEMA*PARCELA 1 152,831 152,831 63,397 < 0,0001<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
COMPOSICION DE LOS MOSTOS. A.total (gr/l tartáric.). pH<br />
PARRA SILVOZ<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P1 10,513 A<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P2 10,150 A<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P2 8,300 B<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P1 6,181 C<br />
9,4<br />
P1<br />
P2<br />
MED<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
Análisis <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo (Tipo III SS):<br />
3,1 3,2<br />
PARRA SILVOZ<br />
Fuente<br />
GDL<br />
Suma los<br />
cuadrados<br />
Cuadrado<br />
medio<br />
F <strong>de</strong><br />
Fisher<br />
Pr > F<br />
SISTEMA 1 0,006 0,006 0,638 0,428<br />
PARCELA 1 0,058 0,058 5,986 0,017<br />
SISTEMA*PARCELA 1 0,236 0,236 24,318 < 0,0001<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P1 3,226 A<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P2 3,186 A B<br />
SISTEMA-SYLVOZ*PARCELA-P1 3,124 B C<br />
SISTEMA-PARRAL*PARCELA-P2 3,044 C<br />
P1<br />
P2<br />
MED
EXPORTADORAS<br />
AUTOSUFICIENTES<br />
CONSUMIDORAS<br />
O MANEXO DA VEXETACION<br />
Limitar o <strong>de</strong>senvolvemento<br />
vexetativo en favor da<br />
acumulación <strong>de</strong> reservas<br />
Optimizar o funcionamento<br />
fotosintético da espal<strong>de</strong>ira
FINALIDAD:<br />
EPOCA:<br />
OPERACIONES EN VERDE<br />
PARTE VEGETATIVA PARTE REPRODUCTORA<br />
PERIODO DE ACTIVIDAD VEGETATIVA DE LA PLANTA<br />
OPERACIONES:<br />
DESHOJADO<br />
DESNIETADO<br />
DESPUNTADO<br />
EMPALIZADO<br />
DESCHUPONADO<br />
ACLAREO DE RACIMOS
Objetivos<br />
DESCHUPONADO<br />
Eliminación <strong>de</strong> brotes jóvenes y<br />
pámpanos inútiles que salen <strong>de</strong>l<br />
tronco y <strong>de</strong> los brazos<br />
Espergurado Despampanado<br />
• Eliminar órganos vegetativos mal<br />
posicionados o no fructíferos.<br />
• Reducir contaminaciones primarias <strong>de</strong><br />
mildiu<br />
• Reducir el riesgo <strong>de</strong> fitotoxicidad <strong>de</strong><br />
herbicidas sistémicos
Epoca:<br />
Realización:<br />
Pase <strong>de</strong> mano con ligera torsión<br />
DESCHUPONADO MANUAL<br />
Desborre a floración. Antes <strong>de</strong> la lignificación <strong>de</strong> la base.<br />
Finalizado el peligro <strong>de</strong> heladas.<br />
Cuidado con utilizar mano <strong>de</strong> obra barata.<br />
Rendimiento:<br />
Exigente en mano <strong>de</strong> obra. 17-50 h/ha
Efecto <strong>de</strong>secante <strong>de</strong> herbicidas <strong>de</strong> contacto<br />
DICUAT: Reglone<br />
PARACUAT: Cal<strong>de</strong>rcol, Herbatex, Jirafa, Paratex, Pared<br />
PARACUAT+DICUAT: Gramoxone<br />
GLUFOSINATO DE AMONIO: Finale<br />
Factores <strong>de</strong> eficacia<br />
Epoca <strong>de</strong> aplicación<br />
Calidad <strong>de</strong> la pulverización<br />
ESPERGURADO QUIMICO<br />
Diquat, Paracuat: pámpanos < 30 cm.<br />
Glufosinato: pámpanos < 30 cm.<br />
Boquillas <strong>de</strong> chorro plano<br />
240-500 l/ha<br />
1-2 aplicaciones/año
Eliminación parcial <strong>de</strong> pámpanos<br />
Obxetivos:<br />
• Reducción do exceso <strong>de</strong><br />
amontonamento.<br />
• Reducción do sombreado<br />
• Reequilibrio fisiolóxico.<br />
Particularida<strong>de</strong>s:<br />
ACLAREO DE PAMPANOS<br />
Pámpanos dobles: brotacións <strong>de</strong> conos secundarios. Cortar antes do 20 cm.<br />
Varas débiles: evitar sumidoiros. En floración cortar si < 40 cm.<br />
Aclareo <strong>de</strong> vexetación: vaireda<strong>de</strong>s con entrenudos cortos. Deixar máis xemas e<br />
<strong>de</strong>spois eliminar
Finalidad:<br />
Mejora <strong>de</strong>l microclima <strong>de</strong> la planta.<br />
Facilitar la mecanización<br />
Facilitar los tratamientos fitosanitarios.<br />
EMPALIZADO
DEFINICION<br />
Supresión do ápice <strong>de</strong> crecemento dos<br />
pámpanos.<br />
OBXETIVOS<br />
FISIOLOXICOS:<br />
Mellora da eficacia fotosintética da planta.<br />
Mellora da tasa <strong>de</strong> cuallado das inflorescencias.<br />
PRACTICOS:<br />
Facilitar a mecanización.<br />
Mellorar a eficiencia dos tratamentos fitosanitarios.<br />
MICROCLIMATICOS:<br />
Mellorar a insolacion e aireación.<br />
SANITARIOS:<br />
Eliminación <strong>de</strong> órganos xóvenes<br />
MORFOLOXICOS:<br />
Manter o porte erguido do pámpano.<br />
O DESPUNTADO.
DESPUNTADO
DESPUNTADO
4 – 5 días antes <strong>de</strong> floración<br />
5 – 10 cm.<br />
Incrementa o nº <strong>de</strong> netos<br />
NA FLORACION<br />
No cuallado e a partir do mesmo<br />
En función das condicións ambientais<br />
Manter como mínimo 8-10 follas por riba<br />
do acio<br />
CANDO E CANTO DESPUNTAR<br />
ANTES DA FLORACION<br />
En plena floración<br />
5 – 10 cm.<br />
DESPOIS DA FLORACION
Dispositivo experimental<br />
CARACTERISTICAS DO ENSAIO DE DESPUNTADO.<br />
3 BLOQUES<br />
15 PLANTAS/BLOQUE<br />
MARCO DE PLANTACION: 1 x 1,75<br />
CEPAS DONA BRANCA<br />
INXERTADAS SOBRE 196-17<br />
CORDON UNILATERAL A 60 cm.<br />
ESPALDEIRA MONOPLANO 1.80 m.<br />
CARGA MEDIA = 5-6 YEMAS/CEPA<br />
Brotación teórica (%) 97,7<br />
Brotación observada 2,15<br />
Pámpanos totales 10,1<br />
Fertilidad teórica (%) 73,2<br />
Acios totais/cepa 8,9<br />
Lonxitu<strong>de</strong> media 7,95 – 11,69<br />
Nº <strong>de</strong> flores medio 192 - 355
DESPUNTADO
EFECTO DA EPOCA DE DESPUNTADO NA TASA DE CUALLADO.<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
235<br />
153<br />
65,29<br />
271<br />
133<br />
49,03<br />
ANTES FLORACION DESPUES FLORACION<br />
FLORES BAYAS TASA CUAJADO
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
Superficie foliar<br />
EFECTO DA EPOCA DE DESPUNTADO NA SUPERFICIE FOLIAR<br />
ANTES FLORACION DESPUES FLORACION<br />
Densida<strong>de</strong> foliar<br />
DP 1 DP 2<br />
Superficie (m2)<br />
Hojas principales 0,16 0,23<br />
Hojas <strong>de</strong> nietos 0,44 0,27<br />
Pámpano 0,60 0,50<br />
Nº pámpanos/cepa 10 10<br />
Nº pámpanos/m.l. 8 8<br />
Sup.foliar total (m2/m.l.) 5,03 4,17<br />
Sup.foliar primaria (m2/m.l.) 1,34 1,90<br />
Sup.foliar secundaria (m2/m.l.) 3,69 2,27<br />
Sup.foliar efectiva (m2/m.l.) 2,60 2,60<br />
Relacion S.f.t./S.f.e. 1,9 1,6<br />
PRIMARIA<br />
SECUNDARIA<br />
ANTES<br />
FLORACION<br />
DESPUES<br />
FLORACION<br />
BAJO ALTO BAJ<br />
O<br />
ALTO<br />
Huecos (%) 25 57 28 50<br />
Nº capas <strong>de</strong> hojas 1,62 1,10 1,42 1,13<br />
Hojas interiores (%) 15 2 12 2<br />
Racimos interiores (%) 0 0 0 0
Características do acio<br />
ANTES<br />
FLORACION<br />
EFECTO NO RENDIMENTO.<br />
DESPUES<br />
FLORACION<br />
Nº baias 153,2 133,0<br />
Peso baias 272,9 252,4<br />
Peso raspón 10,6 9,5<br />
Peso acio 283,5 262,9<br />
Baia/raspón 28,4 27,1<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:
Kg uva/cepa<br />
3,5<br />
3<br />
2,5<br />
2<br />
1,5<br />
1<br />
0,5<br />
0<br />
3,39<br />
2,22<br />
EFECTO NO RENDIMENTO POR CEPA.<br />
1,17<br />
2,41<br />
1,94<br />
0,47<br />
ANTES FLORACION DESPOIS FLORACION<br />
Cepa X. francas X. basilares
EFECTO DO DESPUNTADO NA COMPOSICION DO MOSTO.<br />
ANTES FLORACION DESPUES FLORACION<br />
Alcohol probable (% vol) 12,0 13,0<br />
pH 3,38 3,41<br />
Aci<strong>de</strong>z total (gr/l tartarc.) 5,6 5,7<br />
Ac.málico (gr/l) 2,5 2,6<br />
Ac.tartárico (gr/L) 4,1 3,7<br />
NFA 187,0 135,8
EFECTO DO DESPUNTADO NA COMPOSICION DO VIÑO.<br />
ANTES<br />
FLORACION<br />
DESPOIS<br />
FLORACION<br />
Masa volúmica (g/ml) 0,98967 0,99273<br />
Grado alcohólico (% vol) 12,8 13,6<br />
Extracto seco (g/l) 21,0 31,3<br />
Azúcares reductores (g/l) 3,1 12,1<br />
pH 3,42 3,51<br />
Aci<strong>de</strong>z total (gr/l tartarc.) 4,9 4,7<br />
Aci<strong>de</strong>z volátil (gr/l acético) 0,19 0,46<br />
Ac.málico (gr/l) 2,2 2,3<br />
Ac.tartárico (gr/L) 1,9 1,7<br />
Sulfuroso libre (mg/l) 10 38<br />
Sulfuroso total (mg/l) 138 115
Mellora a tasa <strong>de</strong> cuallado en un 15%<br />
Mayor peso medio do acio<br />
Incremento da vendima en un 15%<br />
Despuntado precoz provoca:<br />
Maior superficie foliar secundaria<br />
Reducción do grado alcohólico.<br />
O DESPUNTADO.<br />
CONCLUSIONS
Supresión o <strong>de</strong>spunte <strong>de</strong> los nietos.<br />
Objetivos<br />
• Favorece el cuajado.<br />
• Mejora la aireación e iluminación <strong>de</strong> los pámpanos<br />
• Mejora la efectividad <strong>de</strong> los tratamiento<br />
• Facilita la vendimia<br />
Reflexións.<br />
Ciclo vital <strong>de</strong> unha folla:<br />
• Joven = consumidora<br />
• >30% tamaño = inicio <strong>de</strong> transferencia <strong>de</strong> fotoasimilados.<br />
• 50 – 70 % tamaño = transferencia total <strong>de</strong> fotoasimilados.<br />
• 30-40 días <strong>de</strong> vida = reducción <strong>de</strong> actividad.<br />
DESNIETADO
DESNIETADO
Definición<br />
Supresión <strong>de</strong> un número variable <strong>de</strong> hojas<br />
Obxetivos<br />
FISIOLOXICOS:<br />
Mellora da maduración das baias.<br />
PRACTICOS:<br />
Mellorar a eficiencia dos tratamentos fitosanitarios.<br />
Reducir o tempo <strong>de</strong> vendima.<br />
MICROCLIMATICOS:<br />
Mellorar a insolacion e aireación.<br />
SANITARIOS:<br />
Reducir a podredume gris (Botrytis) e outras enfermida<strong>de</strong>s<br />
MORFOLOXICOS:<br />
Mellorar a coloración das baias.<br />
O DESFOLLADO
Durante o período <strong>de</strong> crecemento.<br />
PRATICA DO DESFOLLADO<br />
Nocivo ó rendimento:<br />
Efecto que se atenúa polas follas que siguen medrando<br />
Mellora da calida<strong>de</strong>:<br />
A mellora da aireación, iluminación é permanente<br />
Durante o período <strong>de</strong> madurez.<br />
Disminúe o rendimento:<br />
Reducción <strong>de</strong> superficie foliar permanente<br />
Disminúe a calida<strong>de</strong>:<br />
A mellora da aireación,iluminación dura pouco tempo
CARACTERISTICAS DO ENSAIO DE DESFOLLADO<br />
4 BLOQUES<br />
15 PLANTAS/BLOQUE<br />
MARCO DE PLANTACION: 1 x 1,75<br />
CEPAS DE GODELLO<br />
– INXERTADAS SOBRE 196-17<br />
– CORDON UNILATERAL A 60 cm.<br />
ESPALDEIRA MONOPLANO 1.60 m.<br />
CARGA MEDIA = 5-6 YEMAS/CEPA<br />
Epoca <strong>de</strong>sfollado<br />
Despois cuallado<br />
Envero<br />
Intensidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>sfollado<br />
2 pisos <strong>de</strong> follas<br />
4 pisos <strong>de</strong> follas
CARACTERISTICAS DO ENSAIO DE DESFOLLADO<br />
2 PISOS DE FOLLAS<br />
4 PISOS DE FOLLAS
DESHOJADO
DESHOJADO
DESHOJADO
DESHOJADO<br />
OPERACIONES EN VERDE
DESHOJADO
DESHOJADO
DESHOJADO
DESHOJADO
DESHOJADO
Nº <strong>de</strong> <strong>acios</strong><br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no<br />
significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
CUALLADO 22 A<br />
ENVERO 21 A<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no<br />
significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
CUALLADO 5,184 A<br />
ENVERO 4,509 A<br />
INFLUENCIA DA EPOCA DE DESFOLLADO<br />
Peso do acio<br />
Kg/cepa Sanida<strong>de</strong><br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no<br />
significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
CUALLADO 223 A<br />
ENVERO 208 A<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no<br />
significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
CUALLADO 4,094 A<br />
ENVERO 3,000 A<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:
INFLUENCIA DA INTENSIDADE DE DESFOLLADO<br />
Kg/cepa Peso do acio<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos<br />
no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
2 5,335 A<br />
4 4,359 A<br />
Estado sanitario<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos<br />
no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
2 4,375 A<br />
4 2,719 A<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos<br />
no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
2 228 A<br />
4 203 A<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:
Peso do acio<br />
Nº <strong>de</strong> baias<br />
Peso <strong>de</strong> 100 baias<br />
CARACTERISTICAS DO ENSAIO DE DESFOLLADO<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-2 290 A<br />
EPOCA-CUAJADO*INTENSIDADE-2 290 A<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-4 286 A<br />
EPOCA-CUAJADO*INTENSIDADE-4 255 A<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-2 177 A<br />
EPOCA-CUAJADO*INTENSIDADE-4 155 A<br />
EPOCA-CUAJADO*INTENSIDADE-2 155 A<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-4 141 A<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-4 195 A<br />
EPOCA-CUAJADO*INTENSIDADE-2 175 A<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-2 159 A<br />
EPOCA-CUAJADO*INTENSIDADE-4 157 A<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:<br />
De cada un dos<br />
bloques<br />
recolléronse 8<br />
<strong>acios</strong> e<br />
<strong>de</strong>terminouse:
Kg/cepa<br />
Estado sanitario<br />
Kg/ha<br />
CARACTERISTICAS DO ENSAIO DE DESFOLLADO<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
EPOCA-CUALLADO*INTENSIDADE-2 6,105 A<br />
EPOCA-CUALLADO*INTENSIDADE-4 4,264 A<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-2 4,565 A<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-4 4,454 A<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
EPOCA-CUALLADO*INTENSIDADE-2 7,438 A<br />
EPOCA-CUALLADO*INTENSIDADE-4 0,750 B<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-2 1,313 A B<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-4 4,688 A B<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
EPOCA-CUALLADO*INTENSIDADE-2 29.072 A<br />
EPOCA-CUALLADO*INTENSIDADE-4 20.304 A<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-2 21.739 A<br />
EPOCA-ENVERO*INTENSIDADE-4 21.209 A<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:
Composición da<br />
uva do último<br />
control <strong>de</strong><br />
maduración<br />
( 15 – 09 – 2005)<br />
O DESFOLLADO<br />
EPOCA CUALLADO ENVERO<br />
INTENSIDAD 2 4 2 4<br />
Grao alcohólico probable 12,8 13,0 12,8 13,2<br />
Aci<strong>de</strong>z total (g/l tartárico) 5,1 4,8 5,0 4,8<br />
pH 3,18 3,17 3,23 3,29<br />
Acido tartárico (g/l) 4,7 4,5 4,6 4,6<br />
Acido málico (g/l) 1,9 2,1 2,0 2,1<br />
NFA 111,61 - 105,34 119,84
Protocolo <strong>de</strong> vinificación<br />
(26 – 09 – 2005)<br />
CARACTERISTICAS DOS VIÑOS<br />
Estrullado<br />
Prensado + SO2 + enzima <strong>de</strong>sfangado<br />
Desfangado 24 horas.<br />
Sementeria <strong>de</strong> levaduras<br />
Fermentación alcohólica < 19 ºC<br />
EPOCA CUALLADO ENVERO<br />
INTENSIDAD 2 4 2 4<br />
Masa volúmica (g/ml) 0,98705 0,99273 0,99024 0,98698<br />
Grao Alcohólico (% vol) 14,0 13,6 14,3 14,1<br />
Extracto seco total (g/l) 18,0 31,3 26,6 18,0<br />
Azúcares reductores (g/l) 1,7 1,2 1,0 1,3<br />
Aci<strong>de</strong>z total (g/l tartárico) 5,9 6,2 6,0 5,3<br />
Aci<strong>de</strong>z volátil (g/l acético) 0,23 0,23 0,33 0,23<br />
pH 3,24 3,27 3,34 3,33<br />
Acido tartárico (g/l) 2,2 3,1 2,7 2,0<br />
Acido málico (g/l) 1,6 1,4 1,4 1,6<br />
Acido láctico 0,7 0,7<br />
Sulfuroso libre (mg/l) ND 2 3 ND<br />
Sulfuroso total (mg/l) 19 20 28 19
CARACTERISTICAS DO ENSAIO DE DESFOLLADO<br />
Desfollado cedo:<br />
evi<strong>de</strong>ncia maior peso do acio.<br />
maior producción por planta.<br />
mellor estado sanitario.<br />
A menor intensida<strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>sfollado acadamos:<br />
<strong>acios</strong> máis pesados<br />
maior rendimento por cepa.<br />
mellor estado sanitario<br />
CONCLUSIONS
ACLAREO DE RACIMOS<br />
Supresión <strong>de</strong> una parte <strong>de</strong> los racimos <strong>de</strong> la cepa<br />
Objetivo<br />
• Reducir la producción <strong>de</strong> uva excesiva<br />
• Mejora <strong>de</strong> la calidad<br />
• Mejora <strong>de</strong> la sanidad <strong>de</strong> la vendimia<br />
Practica<br />
• Manual<br />
•Químico
OPERACIONES EN VERDE
ACLAREO<br />
VENDIMA<br />
Fecha <strong>de</strong> vendimia:<br />
ACLAREO DE ACIOS<br />
Reducción 45-50%<br />
Fecha <strong>de</strong> <strong>aclareo</strong>:<br />
25-08_2003<br />
23-09-2003<br />
Determinaciones:<br />
•Kguva/cepa<br />
• Peso medio <strong>de</strong>l racimo<br />
• Estado sanitario<br />
• Mosto <strong>de</strong> vendimia: ºBrix, ac.málico, ac.tartárico, aci<strong>de</strong>z valorable,<br />
pH, NFA, Amonio, IPT, Antocianos totales
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
21<br />
ACLAREO DE ACIOS<br />
12<br />
23<br />
13<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
DENSI-D2*TRAT-SIN 22,7 A<br />
DENSI-D3*TRAT-SIN 22,3 A<br />
DENSI-D1*TRAT-SIN 21,3 A<br />
DENSI-D2*TRAT-CON 12,5 B<br />
DENSI-D3*TRAT-CON 11,5 B<br />
DENSI-D1*TRAT-CON 10,6 B<br />
22<br />
4.444 3.704 3.175<br />
11<br />
SIN<br />
CON<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:<br />
Nº <strong>de</strong> <strong>acios</strong>
6<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
4,6<br />
ACLAREO DE ACIOS<br />
2,7<br />
5,2<br />
3,2<br />
4,2<br />
4.444 3.704 3.175<br />
2,1<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
DENSI-D2*TRAT-SIN 5,168 A<br />
DENSI-D1*TRAT-SIN 4,576 A B<br />
DENSI-D3*TRAT-SIN 4,203 A B C<br />
DENSI-D2*TRAT-CON 3,231 B C D<br />
DENSI-D1*TRAT-CON 2,728 C D<br />
DENSI-D3*TRAT-CON 2,122 D<br />
Kg/cepa<br />
SIN<br />
CON<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
210<br />
ACLAREO DE ACIOS<br />
254<br />
223<br />
264<br />
190 187<br />
4.444 3.704 3.175<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
DENSI-D2*TRAT-CON 264 A<br />
DENSI-D1*TRAT-CON 254 A<br />
DENSI-D2*TRAT-SIN 223 A B<br />
DENSI-D1*TRAT-SIN 210 A B<br />
DENSI-D3*TRAT-SIN 190 B<br />
DENSI-D3*TRAT-CON 187 B<br />
Peso medio do acio<br />
SIN<br />
CON<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:
25.000<br />
20.000<br />
15.000<br />
10.000<br />
5.000<br />
0<br />
20.337<br />
ACLAREO DE ACIOS<br />
12.121<br />
19.143<br />
11.967<br />
13.344<br />
4.444 3.704 3.175<br />
6.737<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente diferentes:<br />
SIN<br />
CON<br />
Categorías Media<br />
Agrupamientos<br />
DENSI-D1*TRAT-SIN 20.337 A<br />
DENSI-D2*TRAT-SIN 19.143 A B<br />
DENSI-D3*TRAT-SIN 13.344 B C<br />
DENSI-D1*TRAT-CON 12.121 C D<br />
DENSI-D2*TRAT-CON 11.967 C D<br />
DENSI-D3*TRAT-CON 6.737 D<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:<br />
Kg/ha
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
Kg ma<strong>de</strong>ra/cepa<br />
0,591<br />
0,719<br />
0,505<br />
ACLAREO DE ACIOS<br />
0,728<br />
0,589<br />
4.444 3.704 3.175<br />
0,500<br />
SIN<br />
CON<br />
Or<strong>de</strong>nación y agrupamientos <strong>de</strong> los grupos no significativamente<br />
diferentes:<br />
Categorías Media Agrupamientos<br />
DENSIDAD-2*TRATA-CON 0,728 A<br />
DENSIDAD-1*TRATA-CON 0,719 A<br />
DENSIDAD-1*TRATA-SIN 0,591 A<br />
DENSIDAD-3*TRATA-SIN 0,589 A<br />
DENSIDAD-2*TRATA-SIN 0,505 A<br />
DENSIDAD-3*TRATA-CON 0,500 A<br />
Análisis <strong>de</strong> varianza<br />
Tukey (HSD) / Análisis <strong>de</strong> las diferencias entre grupos con un intervalo <strong>de</strong> confianza <strong>de</strong> 95,00 %:<br />
12<br />
10<br />
Indice <strong>de</strong> Ravaz<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
8<br />
4<br />
10<br />
4.444 3.704 3.175<br />
4<br />
7<br />
4<br />
SIN<br />
CON
ACLAREO DE ACIOS<br />
MICROVINIFICACION<br />
Despalillado manual<br />
Estrujado con estrujadora <strong>de</strong> rodillos <strong>de</strong> caucho<br />
Sulfitado con 10 mgr/l <strong>de</strong> metabisulfito potásico<br />
Siembra <strong>de</strong> 20 gr/hl <strong>de</strong> levaduras secas activas S.cerevisiae<br />
Fermentacion en <strong>de</strong>pósitos <strong>de</strong> acero inox AIS-316 a < 20 ºC<br />
Bajada <strong>de</strong> sombreros 2 veces/día<br />
Descube a los 12 días y mezcla <strong>de</strong>l vino yema con el escurrido.<br />
Fermentación maloláctica espontánea<br />
3 trasiegos<br />
Estabilización con goma arábiga<br />
Filtración por placas<br />
Embotellado.
ACLAREO DE ACIOS<br />
COMPOSICION DE LOS VINOS<br />
1 x 2,25<br />
1,2 x 2,25<br />
1,4 x 2,25<br />
2003<br />
2004<br />
2003<br />
2004<br />
2003<br />
2004<br />
Densidad<br />
Alcohol<br />
Probable<br />
Aci<strong>de</strong>z<br />
total<br />
Aci<strong>de</strong>z<br />
volátil<br />
pH<br />
SO2<br />
libre<br />
SO2<br />
total<br />
Azúcares<br />
reductores<br />
Acido<br />
tartárico<br />
Acido<br />
málico<br />
g/ml % vol g/l tart g/l acet mg/l mg/l g/l g/l g/l<br />
SIN 0,9958 11,6 4,9 0,45 3,99 12 13 2,3 _ 2,6<br />
CON 0,9967 12,5 5,8 0,57 4,17 11 22 2,3 1,4 2,4<br />
SIN 0,9938 14,1 5,5 0,33 4,00 8 1,1 1,8 1,8<br />
CON 0,9963 16,0 6,8 0,44 3,87 13 48 1,9 1,9 2,7<br />
SIN 0,9966 11,5 4,9 0,33 3,96 12 15 2,5 _ 2,3<br />
CON 0,9965 13,1 5,2 0,80 4,27 10 14 2,4 _ 1,1<br />
SIN 0,9986 16,3 6,2 0,57 3,99 6 22 10,0 1,6 2,8<br />
CON 0,9946 15,2 6,4 0,66 4,03 19 1,6 1,4 2,7<br />
SIN 0,9970 11,7 5,6 0,35 4,00 13 14 2,2 _ 1,4<br />
CON 0,9968 12,9 5,8 0,61 4,11 13 15 2,7 _ 0,8<br />
SIN 0,9948 14,8 6,4 0,45 3,86 13 1,3 1,6 2,2<br />
CON 0,9932 14,8 5,8 0,36 3,93 10 1,3 1,9 1,9
Características<br />
organolépticas<br />
ACLAREO DE ACIOS<br />
ARMONIA<br />
CALIDAD GUSTO<br />
MENCIA<br />
FASE VISUAL<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
INTENSIDAD GUSTO<br />
SIN ACLAREO CON ACLAREO<br />
INTENSIDAD AROMA<br />
CALIDAD AROMA
CONCLUSIONES<br />
ACLAREO DE ACIOS<br />
Incremento <strong>de</strong>l peso <strong>de</strong>l racimo<br />
Mejora sanitaria<br />
Mejora <strong>de</strong>l vigor <strong>de</strong> la planta<br />
Incremento <strong>de</strong>l grado alcohólico<br />
Mantenimiento <strong>de</strong> la aci<strong>de</strong>z con incremento <strong>de</strong>l ac.tartárico<br />
Mejora <strong>de</strong>l contenido <strong>de</strong> polifenoles, taninos y antocianos<br />
Descenso <strong>de</strong>l contenido <strong>de</strong> amonio<br />
Interesante para:<br />
• Mejora cualitativa<br />
• A<strong>de</strong>lanto <strong>de</strong> la fecha <strong>de</strong> vendimia
AGRADECIMIENTOS<br />
GUSTAVO LOPEZ RIOS<br />
PAULA BARJA<br />
MONTSERRAT LOPEZ PARADA<br />
CELSO LORENZO HERMIDA