KOMPLETA GRAMATIKO DETALOZA DI LA LINGUO - Free

33. — La posedal pronomi esas identa al adjektivi : mea, tua, vua, e. c.; ma li recevas la pluralo
per la chanjo del dezinenco -a al dezinenco -i, signo generala dil pluralo : mei, tui, vui, lui, sui,
ilui, elui, e. c.
De ta regulo konsequas ke :
Li darfas esar preirata dal artiklo, se l'objekto esas determinita : me havas mea chapelo, prenez
(la) vua; me ne havas kavalo; prestez ad me un de la vui.
Vice la mei, la vui, la lui, la lii, la nii, e. c., on darfas anke uzar : le mea, le vua, le lua, le lia,
la nia, e. c. Ex. : me perdis mea gepatri, ka vu havas ankore la vui o le vua? (3)
Esas bone remarkenda, ke la posedal adjektivi implikas l'ideo di determineso : mea amiko = ta
quan me amas aparte, ta quan on konocas kom mea amiko partikulara, intima. Se existus
nedetermineso, on dicus : amiko di me, to esas : un (irga) de mea amiki.
=================
(1) On asertis nejuste, ke mea, tua, vua e. c. devus esar meala, tuala, vuala e. c.
1e To supozus la meo, quale rejala supozas la rejo, fakte existanta. Or existas ne la meo, la tuo e. c., ma
lo mea, lo tua, lo sua e. c.
2e -ala, quale omna sufixi o prefixi, aplikesas nur a nomala radiki od a verbala radiki. Or me, tu e. c., esas
nek nomal, nek verbal radiki. Kad on postulas -ala por l'adjektivi pronomi nedefinita? Kad on volus havar
kelkala, ulala, omnala, exemple, vice kelka, ula, omna?
3e Kad on adjuntas -ala a vorti tote kompleta per su, quale avan, pos, quik e. c.? Or me, tu, vu e. c. esas
ne radiki por derivaji, ma vorti kompleta apartenanta a specal klaso (quale la nombro-vorti). Pro quo do on
dicus meala, vuala e. c., kande on ne dicas avanala, posala, quikala, ma avana, posa, quika?
(2) Texte aparinta (Progreso, V, 627) en longa expliko quan ni donis ibe, e qua duras per ico :
« Exemple, on devas dicar : « Il anuncas, ke lua amiko departis », e ne : sua, nam lua amiko esas ipsa
subjekto di la propoziciono subordinita, do ne povus referar pre sua la subjekto di la chefa propoziciono
(il).
On darfas dicar : « Il venis kun sua amiki », ma on devas dicar : « Il e lua amiki venis » (ne sua), nam
tala propoziciono kontenas reale du propozicioni : « il venis », e « lua amiki venis », do la subjekto di la
duesma ne povas referar per sua la subjekto di l'unesma.
Altra kazo, en qua l'uzo di sua esas tentiva ed erorigiva. On darfas dicar : « Tala esas la metodo, quan Prof.
X… uzis en sua explori », ma on devas dicar : « Tala esas la metodo uzita da Prof. X… en lua explori »,
nam sua povus referar nur la metodo.
Rezume, on darfas uzar preske sempre lua, lia, mem en la kazi, en qui sua esus korekta; do esas plu sekura
uzar prefere lua, lia, ecepte en la kazi di reala dusenceso, pro qui sua esas adoptita e vere utila. »
Ta expliko detaloza komprenigas quante Ido erorus, se ol imitus la Franca uzado pri sua. E tamen ta uzado
imitesas blinde da uli de nia kritikeri, qui reprochas a nia linguo imitar la Franca!
(3) La decido 950 pri la posedal pronomi jukikesis unanime dal Akademio en la maniero sequanta :