02.03.2014 Views

Bizkaiko Golkoko itsas biodibertsitatearen Gida - Aviso sobre ...

Bizkaiko Golkoko itsas biodibertsitatearen Gida - Aviso sobre ...

Bizkaiko Golkoko itsas biodibertsitatearen Gida - Aviso sobre ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

KONTSERBAZIORAKO INTERESEKO ESPEZIEAK<br />

eta txikixeagoa (0,9 eta 1,2 metro bitartekoa). Orken bular-hegatsek <strong>itsas</strong> ugaztunen artean<br />

hezur-egitura gehien dituzten aurreko gorputz-adarrak dira. Pala-forma dute, adinarekin<br />

hazi egiten dira, eta batez ere lema gisa erabiltzen ditu, baina, isats-hegalarekin batera,<br />

gelditzeko ere erabiltzen ditu. Isats-hegala ukitu leunekoa da, eta erdian hozka bat<br />

du, oso markatua; muturrak puntadunak ditu, eta atzealdeko ertzak pixka bat ahurrak dira.<br />

Tamainari dagokionez, arrak emeak baino askoz handiagoak izaten dira.<br />

Munduko <strong>itsas</strong> ugaztun sakabanatuenetakoa da, baina ez dago uniformeki banatua. Inguru<br />

hotzetan ugariagoa da (Artikoan,Antartikan eta azaleratze-guneetan), tropikoetan eta<br />

ekuatorean baino. Kostan nahiz <strong>itsas</strong> zabalean azaltzen dira, baina, normalean, kostaldetik<br />

urruntzeko joera dute, ur sakonak nahiago baitituzte. Migrazioak poloetako <strong>itsas</strong>oetan<br />

izotza eratzen denean eta elikagaien arabera egiten ditu. Migrazio handiak pasadizoko taldeek<br />

egiten dituzte. Egoiliarrek ez dute distantzia handiko mugimendurik egiten. Harrapari<br />

aldakorra eta oportunista da; harrapakinak urte-sasoiaren, inguru geografikoaren, adinaren<br />

eta sexuaren arabera harrapatzen ditu: izokinak, hegaztiak (pinguinoak ere bai),<br />

txibiak, sardinzarrak, tunidoak, dortokak eta zenbait <strong>itsas</strong> ugaztun —esate baterako, izurdeak,<br />

<strong>itsas</strong> txakurrak, mortsak eta mistizetoak—.<br />

Igerilari azkarra eta gogotsua da, eta 55 km/h har dezake. Oso ikusmina eta lagunkoia da.<br />

3 eta 25 ale bitarteko taldeetan mugitzen da, baina ~150 ale bitarteko taldeak ere eratu<br />

ditzake. Jauziak egiten ditu, uretatik burua begietaraino ateratzea gustatzen zaio ikusmiran<br />

aritzeko, hegal-kolpeak jotzen ditu isats-hegalarekin nahiz bular aldekoekin, eta abar.<br />

Orka Interes Bereziko espezie gisa dago sailkatuta Arriskuan dauden Espezieen Katalogo<br />

Nazionalean, eta Arrisku Gutxiko espezie gisa NKNBren Zerrenda Gorria. Frantziako legeek,<br />

Habitat Arteztarauak eta CITES, Berna eta Bonneko Hitzarmenek babestu egiten dute.<br />

Pilotu-izurdeak<br />

Tamaina handiko izurdeak dira, eta bekoki konkortuak bereizten ditu. Espezie hauek bizkar-hegatsa<br />

erdi-erdian dute, iparraldeko balea botila-mutur bitxiak izan ezik —ez da benetako<br />

pilotu-izurdea, zifidoen familiakoa da—.<br />

Pilotu-izurde arrunt edo pilotu-izurde hegaluzeak (Globicephala melas), gorputz sendo,<br />

luze eta iluna du, eta orban argiak sabelean eta eztarrian. Burua globo-formakoa da. Ar<br />

helduek 5 edo 6 metro edo gehiagoko luzera dute, eta ia emeen pisu bikoitza izaten dute<br />

(normalean 4 eta 5 m bitartean). Elikatzeko, murgilaldi sakonak eta luzeak egiten ditu<br />

(normalean 100 eta 500 m bitartekoak), ur sakoneko inguruetan eta kontinente-ezpondan<br />

eskuarki, eta, horregatik, animalia ozeanikotzat hartzen da. Zefalopodoak jaten ditu,<br />

batez ere, baina baita arrain mesopelagikoak ere. Dieta aldatu egiten du adinaren, tamainaren<br />

eta ugaltze-zikloaren arabera, bai eta eskura duen elikagaiaren ugaritasunaren arabera<br />

ere.Taldeka eta koordinazio handiz ehizatzen dute. Egunero 14 bat kilo harrapakin<br />

jaten dituzte.<br />

175

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!