Basura Cero en la bahia de San Francisco EEUU - GAIA
Basura Cero en la bahia de San Francisco EEUU - GAIA
Basura Cero en la bahia de San Francisco EEUU - GAIA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BASURA CERO<br />
<strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> Bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
California, Estados Unidos<br />
Informe <strong>de</strong> <strong>la</strong> visita realizada <strong>en</strong><br />
noviembre <strong>de</strong> 2008 – <strong>GAIA</strong>.<br />
Alianza Global por<br />
Alternativas a <strong>la</strong><br />
Incineración<br />
¡<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> por<br />
Cal<strong>en</strong>tami<strong>en</strong>to <strong>Cero</strong>!
Lo que sigue es un informe sobre una visita realizada <strong>en</strong> noviembre <strong>de</strong> 2008 por<br />
integrantes <strong>de</strong> Gre<strong>en</strong>peace Arg<strong>en</strong>tina, <strong>GAIA</strong> y periodistas <strong>de</strong> periódicos <strong>de</strong>l mismo<br />
país, para conocer <strong>la</strong>s estrategias <strong>de</strong> <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> que se toman <strong>en</strong> varias ciuda<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong>l área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, situada <strong>en</strong> California, Estados Unidos. Este<br />
informe se <strong>en</strong>foca <strong>en</strong> dos ciuda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona, pero otras también están tomando<br />
pasos para reducir su basura a cero.<br />
Todos los datos son <strong>de</strong>l año 2008 y están expresados <strong>en</strong> tone<strong>la</strong>das métricas.<br />
Agra<strong>de</strong>cemos a Jack Macy, Peter Slote, Robin Plutchok y los equipos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> los<br />
gobiernos <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, Oak<strong>la</strong>nd y <strong>de</strong> <strong>la</strong> Autoridad <strong>de</strong> manejo <strong>de</strong> residuos <strong>de</strong>l<br />
condado <strong>de</strong> A<strong>la</strong>meda, y a los operarios <strong>de</strong> <strong>la</strong>s p<strong>la</strong>ntas por recibirnos y compartir su<br />
experi<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el camino hacia <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong>.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Anteced<strong>en</strong>tes: CALIFORNIA marca el rumbo hacia <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong><br />
Estado ubicado <strong>en</strong> <strong>la</strong> costa oeste <strong>de</strong> Estados Unidos. Pob<strong>la</strong>ción: 38 millones.<br />
En 1989 el gobierno <strong>de</strong>l estado sancionó una ley que fijó objetivos progresivos para<br />
<strong>de</strong>sviar los <strong>de</strong>sechos <strong>en</strong>viados a rell<strong>en</strong>os sanitarios hacia formas <strong>de</strong> recuperación, a<br />
cumplir por los condados y <strong>la</strong>s ciuda<strong>de</strong>s.<br />
Objetivos = 25% <strong>de</strong> <strong>de</strong>svío para 1995 y 50% para 2000.<br />
La ley requiere a los condados y <strong>la</strong>s ciuda<strong>de</strong>s pres<strong>en</strong>tar un informe anual mostrando<br />
los avances.<br />
P<strong>en</strong>a el incumplimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los objetivos con multas <strong>de</strong> US$ 10.000 por día, pero se<br />
pue<strong>de</strong> obt<strong>en</strong>er una prórroga si el condado o <strong>la</strong> ciudad muestra que está haci<strong>en</strong>do<br />
esfuerzos sufici<strong>en</strong>tes para alcanzar los objetivos.<br />
En 2006 se llegó al 50% <strong>de</strong> <strong>de</strong>svío <strong>en</strong> promedio <strong>en</strong> el estado.<br />
A pesar <strong>de</strong> haberse logrado recuperar ese porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> materiales, <strong>la</strong> cantidad <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sechos <strong>en</strong>terrados no disminuyó porque al mismo tiempo aum<strong>en</strong>tó mucho <strong>la</strong><br />
g<strong>en</strong>eración <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos <strong>en</strong> el estado. Sin embargo, el alto porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> recuperación<br />
hizo que el nivel <strong>de</strong> <strong>en</strong>terrami<strong>en</strong>to no creciera.<br />
A raíz <strong>de</strong> esta ley varias ciuda<strong>de</strong>s <strong>en</strong> California adoptaron p<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong>.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad<br />
<strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
<strong>San</strong> <strong>Francisco</strong> ti<strong>en</strong>e 800.000 habitantes. Alta aflu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> personas <strong>de</strong>l área<br />
periférica. Se calcu<strong>la</strong> que durante el día hay <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong> 1<br />
millón y medio <strong>de</strong> personas.<br />
D<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>te pob<strong>la</strong>da, pob<strong>la</strong>ción multicultural y multilingüe.<br />
G<strong>en</strong>era 1.800.000 tone<strong>la</strong>das <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos sólidos urbanos por año.<br />
En 2002 adoptó por ord<strong>en</strong>anza el objetivo<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>sviar el 75% <strong>de</strong> sus <strong>de</strong>sechos para el<br />
año 2010, y el objetivo <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> a <strong>la</strong>rgo<br />
p<strong>la</strong>zo. En 2003 fijó el objetivo <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong><br />
para 2020.<br />
En 2008 logró <strong>de</strong>sviar el 70% <strong>de</strong> los<br />
<strong>de</strong>sechos que g<strong>en</strong>eró, sin utilizar <strong>la</strong><br />
incineración.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Combinación <strong>de</strong> estrategias:<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Mejor y mayor uso <strong>de</strong> materiales: establece jerarquías para un uso más<br />
efici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> los materiales (por ejemplo: que una botel<strong>la</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>suso se<br />
rell<strong>en</strong>e o se recicle <strong>en</strong> otra botel<strong>la</strong>).<br />
Programas <strong>de</strong> separación <strong>en</strong> orig<strong>en</strong> s<strong>en</strong>cillos y diseñados para lograr altos<br />
niveles <strong>de</strong> recic<strong>la</strong>je y compostaje.<br />
Inc<strong>en</strong>tivos para reducir el <strong>en</strong>terrami<strong>en</strong>to. Pago según lo que se tira,<br />
inc<strong>en</strong>tivos a <strong>la</strong> empresa recolectora para hacer una recolección<br />
difer<strong>en</strong>ciada y llevar m<strong>en</strong>os <strong>de</strong>sechos al rell<strong>en</strong>o.<br />
Compostaje <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos orgánicos que incluye restos <strong>de</strong> comida.<br />
Responsabilidad Ext<strong>en</strong>dida <strong>de</strong>l Productor y normativa para reducir <strong>la</strong><br />
g<strong>en</strong>eración <strong>de</strong> basura.<br />
Inc<strong>en</strong>tivar a otros gobiernos a adoptar políticas simi<strong>la</strong>res.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Sistema <strong>de</strong> manejo <strong>de</strong> materiales<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Sistema público concesionado a una empresa privada (Norcal Waste<br />
Systems Inc.) manejada por los empleados.<br />
La empresa ti<strong>en</strong>e varias subsidiarias, y se <strong>en</strong>carga <strong>de</strong> <strong>la</strong> recolección, <strong>la</strong><br />
c<strong>la</strong>sificación, parte <strong>de</strong>l recic<strong>la</strong>je y parte <strong>de</strong>l compostaje.<br />
La disposición final se hace <strong>en</strong> un rell<strong>en</strong>o sanitario <strong>de</strong> otra empresa, para<br />
crear un inc<strong>en</strong>tivo a <strong>la</strong> compañía <strong>de</strong> recolección para llevar m<strong>en</strong>os <strong>de</strong>sechos<br />
a <strong>en</strong>terrami<strong>en</strong>to. Cada 5 años el gobierno y <strong>la</strong> empresa negocian <strong>la</strong>s<br />
características <strong>de</strong>l servicio, el precio, los objetivos, etc.<br />
La g<strong>en</strong>te paga directam<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> empresa, un monto basado <strong>en</strong>:<br />
El costo fijo y <strong>la</strong> ganancia que t<strong>en</strong>drá <strong>la</strong> empresa (<strong>en</strong> base al cálculo <strong>de</strong> lo que<br />
saldrá el servicio <strong>en</strong> los sigui<strong>en</strong>tes 5 años).<br />
Un monto que <strong>la</strong> empresa da al gobierno a cambio <strong>de</strong> <strong>la</strong> exclusividad <strong>de</strong>l<br />
contrato.<br />
Un plus (<strong>de</strong> US$ 5 millones anuales) que <strong>la</strong> empresa cobra solo si cumple con<br />
objetivos específicos <strong>de</strong> reducción <strong>de</strong>l <strong>en</strong>terrami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Separación <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos <strong>en</strong> orig<strong>en</strong><br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Tres cont<strong>en</strong>edores con ruedas para cada fracción n <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos<br />
BASURA<br />
RECICLABLES<br />
ORGÁNICOS<br />
Cada vivi<strong>en</strong>da ti<strong>en</strong>e su set <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>edores.<br />
En edificios se compart<strong>en</strong> los cont<strong>en</strong>edores ver<strong>de</strong>s y azules.<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Pago según lo que se tira<br />
El precio <strong>de</strong>l cont<strong>en</strong>edor negro varía<br />
según el tamaño. Cuanto más<br />
gran<strong>de</strong> es el cont<strong>en</strong>edor (= más<br />
<strong>de</strong>sechos se <strong>en</strong>tierran) más se<br />
paga.<br />
También hay que pagar más si se<br />
pi<strong>de</strong> mayor frecu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong><br />
recolección.<br />
El rango varía <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
aproximadam<strong>en</strong>te US$ 15 por mes<br />
(cont<strong>en</strong>edor <strong>de</strong> 80 litros) a más <strong>de</strong><br />
US$ 100 por mes (360 litros).<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Recolección<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Puerta a puerta<br />
Una vez por semana <strong>en</strong> domicilios<br />
Mayoritariam<strong>en</strong>te diurna<br />
Difer<strong>en</strong>ciada<br />
1 camión para los cont<strong>en</strong>edores ver<strong>de</strong>s<br />
1 camión bi-compartim<strong>en</strong>tado para los cont<strong>en</strong>edores azules y negros<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Recolección<br />
Realizada por dos<br />
empresas<br />
subsidiarias <strong>de</strong><br />
Norcal.<br />
Una <strong>de</strong> el<strong>la</strong>s, que<br />
cubre 2/3 <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
ciudad, emplea a<br />
400 personas solo<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> parte <strong>de</strong><br />
recolección.<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Desechos orgánicos<br />
Estrategia <strong>de</strong> mejor y mayor uso <strong>de</strong> materiales<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Donaciones <strong>de</strong> sobras <strong>de</strong> comida al banco <strong>de</strong> alim<strong>en</strong>tos. Participan 300<br />
organizaciones.<br />
Articu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong>tre productores para utilizar los <strong>de</strong>sechos <strong>de</strong> industria<br />
agroalim<strong>en</strong>taria (por ej. cervecerías, producción <strong>de</strong> tofu) como alim<strong>en</strong>to<br />
para animales.<br />
Reprocesami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> grasas y aceites <strong>en</strong> sebo o alim<strong>en</strong>to para animales.<br />
Promoción <strong>de</strong>l compostaje <strong>en</strong> vivi<strong>en</strong>das. El gobierno compró composteras<br />
para vivi<strong>en</strong>das y <strong>la</strong>s v<strong>en</strong>dió un tiempo con <strong>de</strong>scu<strong>en</strong>to.<br />
Separación <strong>en</strong> orig<strong>en</strong> y tratami<strong>en</strong>to mediante compostaje c<strong>en</strong>tralizado y<br />
digestión anaeróbica.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Desechos orgánicos<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Se <strong>de</strong>positan <strong>en</strong> el cont<strong>en</strong>edor<br />
ver<strong>de</strong>. El programa incluye recortes<br />
<strong>de</strong> poda y césped, restos <strong>de</strong> comida<br />
y <strong>en</strong>vases compostables.<br />
Junto con el cont<strong>en</strong>edor ver<strong>de</strong>, <strong>la</strong><br />
g<strong>en</strong>te recibe un cont<strong>en</strong>edor más<br />
chico para poner <strong>en</strong> <strong>la</strong> cocina.<br />
Se recolectan <strong>en</strong> un camión<br />
difer<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> los <strong>de</strong>sechos.<br />
Los <strong>de</strong>sechos van a una p<strong>la</strong>nta <strong>de</strong><br />
transfer<strong>en</strong>cia y <strong>de</strong> allí a dos p<strong>la</strong>ntas<br />
<strong>de</strong> compostaje.<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Desechos orgánicos<br />
Programas <strong>de</strong> compostaje <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos<br />
orgánicos <strong>de</strong> restaurantes, bares y<br />
hoteles.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Programa <strong>de</strong> manejo <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos orgánicos <strong>de</strong> restaurantes<br />
Ej: Ferry Building. Terminal <strong>de</strong> buques con<br />
un complejo <strong>de</strong> restaurantes.<br />
El propietario <strong>de</strong>l edificio trabaja con los<br />
<strong>en</strong>cargados <strong>de</strong> los restaurantes inc<strong>en</strong>tivando<br />
<strong>la</strong> separación <strong>de</strong> los <strong>de</strong>sechos. Se separa <strong>en</strong><br />
<strong>la</strong>s cocinas, <strong>en</strong> los patios <strong>de</strong> comida y<br />
lugares públicos.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
En todo el edificio hay carteles indicativos<br />
con imág<strong>en</strong>es dispuestas <strong>en</strong> los<br />
cont<strong>en</strong>edores. Utilizan vajil<strong>la</strong> compostable.<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Algunos restaurantes ti<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
compactadores para reducir el volum<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
basura, los orgánicos y los recic<strong>la</strong>bles. Cada<br />
compactador cuesta <strong>en</strong>tre US$ 15 mil y 20<br />
mil. Aun así, les resulta más barato porque<br />
reduc<strong>en</strong> <strong>la</strong> frecu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> recolección.<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
P<strong>la</strong>nta <strong>de</strong> compostaje <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos orgánicos<br />
Operada por <strong>la</strong> empresa Jepson Praire Organics, subsidiaria <strong>de</strong><br />
Norcal.<br />
Ubicada a unos 120 km <strong>de</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>.<br />
Predio <strong>de</strong> 7 hectáreas.<br />
Recibe más <strong>de</strong> 270 tone<strong>la</strong>das diarias <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos orgánicos.<br />
Recibe <strong>de</strong>sechos <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong> y otras ciuda<strong>de</strong>s, <strong>de</strong> dos cárceles<br />
y <strong>de</strong> una universidad.<br />
Aspiran a recibir 364 tone<strong>la</strong>das diarias.<br />
65% restos <strong>de</strong> comida.<br />
35% recortes <strong>de</strong> poda.<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
P<strong>la</strong>nta <strong>de</strong> compostaje <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos orgánicos<br />
Trabajan 11 personas.<br />
Costo <strong>de</strong> inversión: US$ 3 millones.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
V<strong>en</strong>d<strong>en</strong> alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong> 42.000 m3 <strong>de</strong> compost por año.<br />
Con lo que cobran por tratar los <strong>de</strong>sechos orgánicos (<strong>en</strong>tre US$ 40 y 50 <strong>la</strong><br />
tn aprox.) cubr<strong>en</strong> los gastos <strong>de</strong> operación y mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to.<br />
Con <strong>la</strong> v<strong>en</strong>ta <strong>de</strong>l compost obti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> ganancia.<br />
Ti<strong>en</strong><strong>en</strong> dos certificados para v<strong>en</strong><strong>de</strong>r a productores orgánicos.<br />
El compost se v<strong>en</strong><strong>de</strong> a productores locales, <strong>en</strong>tre ellos viñedos y canchas <strong>de</strong><br />
golf.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
P<strong>la</strong>nta <strong>de</strong> compostaje <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos orgánicos<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
P<strong>la</strong>nta <strong>de</strong> c<strong>la</strong>sificación n <strong>de</strong> materiales recic<strong>la</strong>bles<br />
Recic<strong>la</strong>bles<br />
Los <strong>de</strong>sechos <strong>de</strong>l cont<strong>en</strong>edor azul van al c<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> c<strong>la</strong>sificación n <strong>de</strong><br />
materiales secos Recycle C<strong>en</strong>tral, <strong>en</strong> <strong>la</strong> calle Pier 96.<br />
Empresa manejada por un sindicato.<br />
Ubicada <strong>en</strong> una zona industrial. Como parte <strong>de</strong> <strong>la</strong>s negociaciones con los<br />
vecinos para su insta<strong>la</strong>ción n se acordó que emplee a ciudadanos <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona.<br />
Capacidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>la</strong>nta = 1000 tn/d<br />
/día. Maneja aprox. 650 tn / día. d<br />
Cuando<br />
hay mucha actividad pue<strong>de</strong> llegar a 800 tn diarias.<br />
Ingresan 300 camiones por día. d<br />
90% <strong>de</strong> lo que ingresa se recupera.<br />
Ti<strong>en</strong>e 180 empleados.<br />
Sueldos <strong>en</strong>tre US$ 18 y 32 <strong>la</strong> hora.<br />
Costo <strong>de</strong> los equipos = US$ 38 millones.<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace
P<strong>la</strong>nta <strong>de</strong> c<strong>la</strong>sificación <strong>de</strong> materiales recic<strong>la</strong>bles<br />
Fotos: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace
Programas <strong>de</strong> <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> para el sector comercial<br />
Casi 900 comercios recuperan más <strong>de</strong> un 75% <strong>de</strong> sus <strong>de</strong>sechos.<br />
Incluy<strong>en</strong>do restaurantes, cafés, mueblerías, mercados, etc.<br />
Lo que se recupera va a recic<strong>la</strong>je o compostaje.<br />
Desechos <strong>de</strong> construcción y <strong>de</strong>molición<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
En 2006 sancionó una ord<strong>en</strong>anza que prohíbe el <strong>en</strong>tierro <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos <strong>de</strong><br />
construcción y <strong>de</strong>molición.<br />
La ord<strong>en</strong>anza obliga a los constructores o propietarios que realic<strong>en</strong> obras<br />
(nuevas construcciones, remo<strong>de</strong><strong>la</strong>ciones y <strong>de</strong>moliciones parciales) a<br />
pres<strong>en</strong>tar un p<strong>la</strong>n para recuperar como mínimo el 65% <strong>de</strong> los materiales.<br />
También establece por ord<strong>en</strong>anza que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> utilizarse materiales <strong>de</strong><br />
construcción y <strong>de</strong>molición recic<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> <strong>la</strong>s obras públicas.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Residuos peligrosos domiciliarios<br />
En el estado <strong>de</strong> California está prohibido tirar a <strong>la</strong> basura elem<strong>en</strong>tos<br />
como tubos <strong>de</strong> luz fluoresc<strong>en</strong>tes, pi<strong>la</strong>s y baterías, termostatos y<br />
termómetros con mercurio, aparatos eléctricos y electrónicos, <strong>en</strong>tre<br />
otros.<br />
<strong>San</strong> <strong>Francisco</strong> está promovi<strong>en</strong>do que se adopt<strong>en</strong>, a nivel estadual,<br />
políticas <strong>de</strong> responsabilidad ext<strong>en</strong>dida <strong>de</strong> los productores para este<br />
tipo <strong>de</strong> productos.<br />
En <strong>la</strong> ciudad exist<strong>en</strong> c<strong>en</strong>tros <strong>de</strong> recepción y acopio <strong>de</strong> residuos<br />
peligrosos domiciliarios, don<strong>de</strong> <strong>la</strong> g<strong>en</strong>te pue<strong>de</strong> llevarlos para que sean<br />
reacondicionados y tratados.<br />
Se recic<strong>la</strong> <strong>la</strong> mayoría; por ejemplo <strong>la</strong>s pinturas se mezc<strong>la</strong>n y donan a<br />
instituciones, el aceite <strong>de</strong> motor se recic<strong>la</strong>, etc.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Otras estrategias <strong>de</strong> reducción<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
Entre otras iniciativas, <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>:<br />
• Prohibió por ley <strong>la</strong> <strong>en</strong>trega <strong>de</strong> comida <strong>en</strong> <strong>en</strong>vases <strong>de</strong> poliestir<strong>en</strong>o<br />
expandido.<br />
• Prohibió que los supermercados gran<strong>de</strong>s <strong>en</strong>tregu<strong>en</strong> bolsas <strong>de</strong> plástico<br />
<strong>de</strong>scartables. Deb<strong>en</strong> <strong>en</strong>tregar, <strong>en</strong> cambio, bolsas reutilizables,<br />
compostables o recic<strong>la</strong>bles <strong>de</strong> papel que t<strong>en</strong>gan a su vez un 40% <strong>de</strong><br />
cont<strong>en</strong>ido recic<strong>la</strong>do post-consumo.<br />
• Permite que <strong>la</strong> g<strong>en</strong>te opte por no recibir <strong>la</strong> guía telefónica.<br />
• Realiza campañas a favor <strong>de</strong>l uso <strong>de</strong> agua <strong>de</strong> red <strong>en</strong> lugar <strong>de</strong>l agua <strong>en</strong><br />
botel<strong>la</strong>.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad<br />
<strong>de</strong> Oak<strong>la</strong>nd
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> Oak<strong>la</strong>nd<br />
Oak<strong>la</strong>nd: ciudad con 400.000 habitantes.<br />
Forma parte <strong>de</strong>l condado <strong>de</strong> A<strong>la</strong>meda, <strong>en</strong> el estado <strong>de</strong> California.<br />
Firmó los Acuerdos Ambi<strong>en</strong>tales <strong>de</strong> <strong>la</strong> ONU, uno <strong>de</strong> cuyos compromisos es<br />
adoptar políticas <strong>de</strong> <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> a rell<strong>en</strong>os e incineradores.<br />
Adoptó el objetivo <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> 2006.<br />
En 2008 calculó una tasa <strong>de</strong> <strong>de</strong>svío <strong>de</strong> 59%, utilizando el método <strong>de</strong><br />
medición <strong>de</strong> California.<br />
En 2007 <strong>en</strong>terró 350.000 tn <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos. Aspira a reducir el <strong>en</strong>tierro a<br />
36.000 tn para el año 2020.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Sistema <strong>de</strong> separación y recolección<br />
Sistema público concesionado a una empresa.<br />
La empresa se ocupa <strong>de</strong> <strong>la</strong> recolección y <strong>la</strong> administración <strong>de</strong> <strong>la</strong> estación<br />
<strong>de</strong> transfer<strong>en</strong>cia y el c<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> c<strong>la</strong>sificación <strong>de</strong> materiales recic<strong>la</strong>bles.<br />
La g<strong>en</strong>te le paga a <strong>la</strong> empresa.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> Oak<strong>la</strong>nd<br />
Por <strong>la</strong> exclusividad <strong>de</strong>l contrato, <strong>la</strong> empresa <strong>de</strong>be pagar al gobierno el<br />
35% <strong>de</strong> lo recaudado.<br />
Los comercios se manejan <strong>de</strong> forma in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, contratando a<br />
privados. El gobierno está buscando manejar esta porción también, para<br />
t<strong>en</strong>er más control sobre lo que se g<strong>en</strong>era y se dispone.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
Separación <strong>en</strong> orig<strong>en</strong><br />
Tres cont<strong>en</strong>edores<br />
– Ver<strong>de</strong> = orgánicos (poda y comida)<br />
– Gris = recic<strong>la</strong>bles<br />
– Borgoña = basura<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> Oak<strong>la</strong>nd<br />
Antes utilizaban un sistema con canastos separados para cada material<br />
recic<strong>la</strong>ble, y luego agregaron uno para recortes <strong>de</strong> poda.<br />
En 2005 cambiaron al sistema <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>edores con ruedas, como los que se<br />
usan <strong>en</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>. El cambio <strong>de</strong> un sistema a otro no aum<strong>en</strong>tó <strong>de</strong>masiado<br />
el costo, ni se registraron <strong>de</strong>masiadas quejas <strong>de</strong> los vecinos.<br />
El cont<strong>en</strong>edor <strong>de</strong> tamaño promedio cuesta aprox. US$ 20 m<strong>en</strong>suales por<br />
vivi<strong>en</strong>da. En comparación, <strong>la</strong> electricidad y el gas juntos cuestan el doble, <strong>la</strong><br />
televisión por cable cuesta 2 o 3 veces más.<br />
80% <strong>de</strong> los ciudadanos separa los materiales <strong>en</strong> casa. 35% separa los restos <strong>de</strong><br />
comida.<br />
La recolección es semanal, difer<strong>en</strong>ciada y hecha <strong>en</strong> camiones bicompartim<strong>en</strong>tados.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> Oak<strong>la</strong>nd<br />
Estación <strong>de</strong> transfer<strong>en</strong>cia y recic<strong>la</strong>je <strong>de</strong> materiales<br />
<strong>de</strong> Davis Street<br />
Ubicada <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> <strong>San</strong> Leandro.<br />
Recibe <strong>de</strong>sechos <strong>de</strong> ciuda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> todo el condado <strong>de</strong> A<strong>la</strong>meda.<br />
El predio incluye una estación <strong>de</strong> transfer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> orgánicos y basura,<br />
acopio <strong>de</strong> residuos eléctricos y electrónicos y peligrosos, producción <strong>de</strong><br />
mantillo, un c<strong>en</strong>tro educativo y un c<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> c<strong>la</strong>sificación <strong>de</strong> materiales<br />
recic<strong>la</strong>bles.<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> Oak<strong>la</strong>nd<br />
Estación <strong>de</strong> transfer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> Davis Street<br />
C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> c<strong>la</strong>sificación <strong>de</strong> materiales recic<strong>la</strong>bles<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Foto: Brad W<strong>en</strong>ner/Gre<strong>en</strong>peace<br />
Solo <strong>en</strong> el c<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> c<strong>la</strong>sificación trabajan 96 personas.<br />
El c<strong>en</strong>tro procesa más <strong>de</strong> 360 tone<strong>la</strong>das <strong>de</strong> materiales por día.<br />
El 90% se recupera.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> Oak<strong>la</strong>nd<br />
Otras estrategias <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>de</strong> Oak<strong>la</strong>nd<br />
Prohibió el uso <strong>de</strong> vajil<strong>la</strong> y recipi<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> poliestir<strong>en</strong>o expandido para<br />
comida.<br />
Desechos <strong>de</strong> construcción y <strong>de</strong>molición: ley vig<strong>en</strong>te <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 2002 obliga a<br />
recic<strong>la</strong>r el 100% <strong>de</strong>l concreto y el asfalto que se extraiga <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />
<strong>de</strong>moliciones, y 65% <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> los materiales (yeso, ma<strong>de</strong>ra, metales,<br />
etc.)<br />
El esfuerzo <strong>de</strong> Oak<strong>la</strong>nd y otras ciuda<strong>de</strong>s es acompañado y promovido por<br />
<strong>la</strong> Autoridad <strong>de</strong> manejo <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos sólidos <strong>de</strong>l condado <strong>de</strong> A<strong>la</strong>meda.<br />
La Autoridad promueve políticas, hace campañas <strong>de</strong> educación, apoya a<br />
los gobiernos locales <strong>en</strong> <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong> p<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> <strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong>.<br />
Cuando varias localida<strong>de</strong>s adoptan algún sistema nuevo, <strong>la</strong> Autoridad<br />
trabaja para que se instaure <strong>en</strong> el resto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s localida<strong>de</strong>s.<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía a <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA. <strong>GAIA</strong> 2008.
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> bahía<br />
<strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong>, EUA<br />
Más información <strong>en</strong>:<br />
<strong>GAIA</strong> 2008<br />
Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Ambi<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>San</strong> <strong>Francisco</strong><br />
http://www.sf<strong>en</strong>vironm<strong>en</strong>t.org/<br />
<strong>Basura</strong> <strong>Cero</strong> Oak<strong>la</strong>nd<br />
http://www.zerowasteoak<strong>la</strong>nd.com/<br />
Autoridad <strong>de</strong> Manejo <strong>de</strong> Desechos <strong>de</strong>l Condado <strong>de</strong> A<strong>la</strong>meda y Junta<br />
<strong>de</strong> Reducción <strong>en</strong> Orig<strong>en</strong> y Recic<strong>la</strong>je <strong>de</strong>l Condado <strong>de</strong> A<strong>la</strong>meda<br />
http://stopwaste.org/
www.no-burn.org<br />
www.noa<strong>la</strong>incineracion.org