12.03.2015 Views

Avances en el estudio de la Inteligencia Emocional

Avances en el estudio de la Inteligencia Emocional

Avances en el estudio de la Inteligencia Emocional

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Avances</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>estudio</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Int<strong>el</strong>ig<strong>en</strong>cia <strong>Emocional</strong><br />

IE como objeto <strong>de</strong> <strong>estudio</strong> o refer<strong>en</strong>cia para<br />

<strong>el</strong> análisis <strong>de</strong> los datos, se observa <strong>la</strong> inclusión<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> habilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> IE, como id<strong>en</strong>tificación,<br />

expresión, regu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s emociones<br />

y s<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>tos.<br />

• 31 trabajos que o bi<strong>en</strong> trataban <strong>de</strong> <strong>la</strong> int<strong>el</strong>ig<strong>en</strong>cia<br />

o bi<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> emoción, pero sin m<strong>en</strong>ción<br />

directa o indirecta al constructo <strong>de</strong> <strong>la</strong> IE.<br />

Estos fueron excluidos <strong>de</strong> <strong>la</strong> sigui<strong>en</strong>te etapa<br />

<strong>de</strong> análisis, quedando reducido <strong>el</strong> corpus a 34<br />

investigaciones que at<strong>en</strong>dían a nuestro objetivo.<br />

Hay que resaltar que sólo fueron<br />

s<strong>el</strong>eccionados los trabajos que explicitaran <strong>la</strong><br />

inclusión d<strong>el</strong> constructo <strong>en</strong> <strong>el</strong> resum<strong>en</strong>, o<br />

bi<strong>en</strong> a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> m<strong>en</strong>ción al concepto, a los<br />

instrum<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> evaluación <strong>de</strong> <strong>la</strong> IE o bi<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

autores/investigadores <strong>de</strong> <strong>la</strong> IE.<br />

El primer trabajo <strong>de</strong> investigación sobre <strong>la</strong><br />

IE, registrado <strong>en</strong> <strong>el</strong> BT, fue <strong>de</strong>f<strong>en</strong>dido <strong>en</strong> noviembre<br />

<strong>de</strong> 1997, como disertación <strong>de</strong> MA, realizada <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> programa <strong>de</strong> Psicología Social, <strong>en</strong> una institución<br />

privada. Se trata <strong>de</strong> un <strong>estudio</strong> sobre <strong>la</strong> r<strong>el</strong>ación <strong>en</strong>tre<br />

<strong>la</strong> estructura <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r y <strong>la</strong> int<strong>el</strong>ig<strong>en</strong>cia emocional<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> satisfacción conyugal. Este dato sugiere <strong>la</strong><br />

inexist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> investigaciones sobre <strong>la</strong> IE, <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

ámbito académico, durante los primeros seis años<br />

<strong>de</strong> surgimi<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> concepto. Se pue<strong>de</strong> sospechar<br />

que <strong>el</strong> interés <strong>en</strong> esta área se haya <strong>de</strong>s<strong>en</strong>cad<strong>en</strong>ado<br />

bajo <strong>la</strong> influ<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> publicación <strong>de</strong> Goleman<br />

(1995). A partir <strong>de</strong> esta primera investigación, empieza<br />

a existir una producción constante <strong>en</strong> <strong>el</strong> área,<br />

aunque fluctuante, conforme se pue<strong>de</strong> apreciar <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> figurao 1.<br />

En <strong>la</strong> figura 1 se recog<strong>en</strong> todas <strong>la</strong>s investigaciones<br />

r<strong>el</strong>acionadas con <strong>el</strong> constructo <strong>de</strong> <strong>la</strong> IE, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />

1997 a 2006. Se observa que hay constancia <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

investigaciones, pero hay discontinuidad <strong>en</strong> <strong>el</strong> flujo<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> producción. En 1997 se registra <strong>la</strong> primera y<br />

única investigación sobre IE. En 1998 y 1999 se registran<br />

2 trabajos cada año. En 2000 este número<br />

se <strong>el</strong>eva a 4 investigaciones, que retroce<strong>de</strong> a 1 <strong>en</strong><br />

2001, vu<strong>el</strong>ve a asc<strong>en</strong><strong>de</strong>r a 3 <strong>en</strong> 2002, se reduce a 1<br />

<strong>en</strong> 2003 y a partir <strong>de</strong> 2004 es cuando efectivam<strong>en</strong>te<br />

empieza a <strong>el</strong>evarse <strong>el</strong> número <strong>de</strong> trabajos.<br />

Pese a que hay un <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>so <strong>de</strong> 6 a 4 investigaciones<br />

d<strong>el</strong> año 2004 al 2005, esta cifra vu<strong>el</strong>ve a <strong>el</strong>evarse <strong>en</strong><br />

2006, cuando aum<strong>en</strong>ta <strong>el</strong> interés por <strong>la</strong> investigación<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> IE y se observa un consi<strong>de</strong>rable increm<strong>en</strong>to<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> producción.<br />

Figura 1. Evolución <strong>de</strong> <strong>la</strong>s investigaciones sobre <strong>la</strong> IE <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

ámbito académico<br />

Figura 2. Investigaciones r<strong>el</strong>acionadas con <strong>el</strong> constructo <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Int<strong>el</strong>ig<strong>en</strong>cia <strong>Emocional</strong> (<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1997 a 2006)<br />

Figura 3. Investigaciones según <strong>el</strong> niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> postgrado<br />

En <strong>la</strong> figura 2 se contemp<strong>la</strong> <strong>la</strong> producción<br />

académica según año y niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> <strong>estudio</strong>s. En <strong>la</strong> figura<br />

3 se constata, con más <strong>de</strong>talle, que <strong>la</strong> mayor<br />

parte <strong>de</strong> los trabajos provi<strong>en</strong>e <strong>de</strong> los cursos <strong>de</strong> Maestría<br />

(25 MA y 4 MP) <strong>en</strong> contraste con <strong>la</strong> producción<br />

<strong>de</strong> los programas <strong>de</strong> Doctorado (5). A primera<br />

vista, este contraste parece indicar una gran<br />

difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre los dos niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong> formación (85%<br />

Maestría, 15% Doctorado). Sin embargo, si se consi<strong>de</strong>ran<br />

los datos refer<strong>en</strong>tes a <strong>la</strong> formación g<strong>en</strong>eral<br />

<strong>en</strong> estas dos modalida<strong>de</strong>s, Maestría (28.000/ 77%)<br />

y doctores (8.000/ 23%) formados anualm<strong>en</strong>te <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> país, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 2003, esta difer<strong>en</strong>cia se vu<strong>el</strong>ve m<strong>en</strong>os<br />

significativa, ya que <strong>la</strong> formación a niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> Maestría<br />

es muy superior a <strong>la</strong> <strong>de</strong> Doctorado.<br />

53

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!