Utilización de AINEs en el postparto de la cerda - Solocerdos.es
Utilización de AINEs en el postparto de la cerda - Solocerdos.es
Utilización de AINEs en el postparto de la cerda - Solocerdos.es
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BIENESTAR<br />
OCTUBRE 2010 Nº 20<br />
BOLETÍN DE ACTUALIDAD<br />
PARA EL SECTOR PORCINO<br />
Utilización <strong>de</strong> AINE<br />
<strong>en</strong> <strong>el</strong> posparto<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>cerda</strong><br />
Eva Mainau Brunso<br />
El bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar <strong>de</strong><br />
los lechon<strong>es</strong>,<br />
<strong>en</strong> <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> mira<br />
Cristina Conill<br />
La columna<br />
<strong>de</strong>l inv<strong>es</strong>tigador<br />
Antonio V<strong>el</strong>ar<strong>de</strong><br />
La columna<br />
<strong>de</strong>l práctico<br />
José Casanovas<br />
Soloactualidad<br />
Soloboehringer<br />
Ag<strong>en</strong>da<br />
abcd<br />
Autor:<br />
Eva Mainau Brunso.<br />
Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />
Ci<strong>en</strong>cia Animal y<br />
<strong>de</strong> los Alim<strong>en</strong>tos.<br />
Facultad <strong>de</strong><br />
Veterinaria.<br />
Universidad<br />
Autónoma <strong>de</strong><br />
Barc<strong>el</strong>ona<br />
Utilización <strong>de</strong> <strong>AINEs</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>el</strong> posparto <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>cerda</strong><br />
El uso <strong>de</strong> m<strong>el</strong>oxicam <strong>en</strong> <strong>cerda</strong>s afectadas<br />
<strong>de</strong> MMA <strong>de</strong>spués <strong>de</strong>l parto ha <strong>de</strong>mostrado<br />
mejorar <strong>el</strong> <strong>es</strong>tado g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>cerda</strong>s,<br />
así como <strong>el</strong> crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los lechon<strong>es</strong><br />
más pequeños<br />
Introducción<br />
Los fármacos principalm<strong>en</strong>te indicados para <strong>el</strong> control <strong>de</strong>l dolor mediante <strong>la</strong> reducción<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> inf<strong>la</strong>mación y <strong>la</strong> hinchazón son los corticosteroi<strong>de</strong>s y los antiinf<strong>la</strong>matorios no<br />
<strong>es</strong>teroi<strong>de</strong>os (<strong>AINEs</strong>) [1]. El uso <strong>de</strong> corticosteroi<strong>de</strong>s pue<strong>de</strong> no ser apropiado <strong>de</strong>bido a<br />
su efecto pot<strong>en</strong>cialm<strong>en</strong>te inmunosupr<strong>es</strong>or, <strong>es</strong>pecialm<strong>en</strong>te durante <strong>la</strong> vacunación y <strong>la</strong><br />
<strong>la</strong>ctación. A<strong>de</strong>más, se ha <strong>de</strong>mostrado que <strong>la</strong>s inyeccion<strong>es</strong> con corticosteroi<strong>de</strong>s durante<br />
<strong>la</strong> <strong>la</strong>ctancia afectan negativam<strong>en</strong>te <strong>la</strong> producción <strong>de</strong> leche, lo que conlleva a una reducción<br />
<strong>en</strong> <strong>el</strong> crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los lechon<strong>es</strong> <strong>la</strong>ctant<strong>es</strong> [2, 3].<br />
Mecanismo <strong>de</strong> acción<br />
Los <strong>AINEs</strong> son un grupo variado y químicam<strong>en</strong>te heterogéneo <strong>de</strong> compon<strong>en</strong>t<strong>es</strong>, por lo<br />
g<strong>en</strong>eral, ácidos orgánicos. El efecto más importante <strong>de</strong> todos los <strong>AINEs</strong> <strong>es</strong> <strong>la</strong> inhibición<br />
reversible <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>zima ciclooxig<strong>en</strong>asa, que ti<strong>en</strong>e tr<strong>es</strong> isoformas: COX-1 o constitutiva,<br />
COX-2 o inducible y COX-3, cuya función <strong>es</strong> poco conocida. La COX cataliza <strong>la</strong> formación<br />
<strong>de</strong> prostanoi<strong>de</strong>s (principalm<strong>en</strong>te prostag<strong>la</strong>ndinas, tromboxano A2 y prostaciclina)<br />
a partir <strong>de</strong> su precursor, <strong>el</strong> ácido araquidónico. El ácido araquidónico r<strong>es</strong>ulta <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> acción <strong>de</strong> <strong>la</strong> fosfolipasa A2, <strong>la</strong> cual, a su vez, se activa como r<strong>es</strong>ultado <strong>de</strong> una l<strong>es</strong>ión<br />
tisu<strong>la</strong>r. En consecu<strong>en</strong>cia, los <strong>AINEs</strong> se utilizan ampliam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> medicina veterinaria<br />
por sus propieda<strong>de</strong>s antiinf<strong>la</strong>matorias, analgésicas y antipiréticas [4]. Sin embargo, <strong>en</strong>
Utilización <strong>de</strong> <strong>AINEs</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>postparto</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>cerda</strong><br />
Eva Mainau Brunso.<br />
Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cia Animal y <strong>de</strong> los Alim<strong>en</strong>tos. Facultad <strong>de</strong> Veterinaria. Universidad Autónoma <strong>de</strong> Barc<strong>el</strong>ona<br />
caso <strong>de</strong> sobredosis aguda o tratami<strong>en</strong>tos prolongados, pue<strong>de</strong>n aparecer<br />
algunos efectos adversos como daño r<strong>en</strong>al, úlceras gastroint<strong>es</strong>tinal<strong>es</strong><br />
e inhibición <strong>de</strong> <strong>la</strong> agregación p<strong>la</strong>quetaria, que se atribuy<strong>en</strong> a<br />
<strong>la</strong> inhibición <strong>de</strong> <strong>la</strong> COX-1 [5]. El m<strong>el</strong>oxicam, que <strong>es</strong> un AINE <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> c<strong>la</strong>se <strong>de</strong> los oxicam, <strong>es</strong> capaz <strong>de</strong> inhibir <strong>de</strong> forma prefer<strong>en</strong>cial <strong>la</strong><br />
COX-2 y, <strong>en</strong> consecu<strong>en</strong>cia, lleva a cabo su actividad terapéutica con<br />
una probabilidad muy baja <strong>de</strong> que aparezcan los efectos adversos<br />
anteriorm<strong>en</strong>te m<strong>en</strong>cionados [6]. A<strong>de</strong>más, <strong>el</strong> m<strong>el</strong>oxicam, junto con <strong>el</strong><br />
flunixin y <strong>el</strong> carprof<strong>en</strong>o, ti<strong>en</strong>e una acción anti<strong>en</strong>dotóxica que parece<br />
contribuir a su efecto antiinf<strong>la</strong>matorio.<br />
En cerdos, <strong>el</strong> m<strong>el</strong>oxicam se usa para los trastornos no infecciosos<br />
<strong>de</strong>l aparato locomotor, mediante <strong>la</strong> reducción <strong>de</strong> los signos <strong>de</strong> cojera<br />
e inf<strong>la</strong>mación [7], así como para <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l complejo r<strong>es</strong>piratorio<br />
porcino [8]. En <strong>cerda</strong>s, <strong>la</strong> administración <strong>de</strong> m<strong>el</strong>oxicam <strong>en</strong><br />
combinación con una terapia antibiótica sistémica y oxitocina <strong>es</strong> una<br />
bu<strong>en</strong>a opción para <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l síndrome mamitis-metritis-aga<strong>la</strong>ctia<br />
(MMA) [9].<br />
Estudios realizados<br />
En un <strong>es</strong>tudio realizado para comprobar <strong>la</strong> eficacia <strong>de</strong>l m<strong>el</strong>oxicam<br />
(Metacam ® , 20 mg/ml; dosis: 0,4 mg/kg IM; Boehringer Ing<strong>el</strong>heim<br />
España, S.A.) <strong>en</strong> comparación con <strong>el</strong> flunixin meglumine (Finadyne ®<br />
inyectable; dosis: 2 mg/kg; Intervet Schering-Plough, S.A.) <strong>en</strong> <strong>cerda</strong>s<br />
con MMA, se <strong>de</strong>mostró que ambos tratami<strong>en</strong>tos mejoraban <strong>de</strong> igual<br />
forma <strong>el</strong> <strong>es</strong>tado g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>cerda</strong>s durante los primeros días <strong>de</strong>spués<br />
<strong>de</strong>l parto. Dicha mejora se basó <strong>en</strong> un índice clínico formado<br />
por <strong>la</strong>s variabl<strong>es</strong> temperatura rectal, consumo <strong>de</strong> alim<strong>en</strong>to, <strong>es</strong>tado<br />
g<strong>en</strong>eral, ritmo r<strong>es</strong>piratorio, flujo vaginal, grado <strong>de</strong> inf<strong>la</strong>mación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />
glándu<strong>la</strong>s mamarias, flujo <strong>de</strong> leche y conducta <strong>de</strong> amamantami<strong>en</strong>to.<br />
A<strong>de</strong>más, durante los ocho primeros días <strong>de</strong>spués <strong>de</strong>l parto, tanto <strong>el</strong><br />
crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los lechon<strong>es</strong> (180-187 g/día) como los porc<strong>en</strong>taj<strong>es</strong> <strong>de</strong><br />
mortalidad (10,4%-12%), <strong>en</strong> ambos tratami<strong>en</strong>tos r<strong>es</strong>pectivam<strong>en</strong>te,<br />
fueron c<strong>la</strong>ram<strong>en</strong>te mejor<strong>es</strong> j qque<br />
los <strong>de</strong>scritos <strong>en</strong> <strong>cerda</strong>s con MMA sin<br />
En <strong>cerda</strong>s, <strong>la</strong> administración <strong>de</strong> m<strong>el</strong>oxicam<br />
<strong>en</strong> combinación con una terapia antibiótica<br />
sistémica y oxitocina <strong>es</strong> una bu<strong>en</strong>a opción<br />
para <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l síndrome<br />
mamitis-metritis-aga<strong>la</strong>ctia<br />
tratar (141-165 g/día y hasta un 55,8% <strong>de</strong> mortalidad). Finalm<strong>en</strong>te,<br />
cabe <strong>de</strong>stacar que m<strong>en</strong>os lechon<strong>es</strong> proce<strong>de</strong>nt<strong>es</strong> <strong>de</strong> camadas clínicam<strong>en</strong>te<br />
afectadas murieron <strong>en</strong> <strong>el</strong> caso <strong>de</strong>l tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l m<strong>el</strong>oxicam<br />
(14%) <strong>en</strong> comparación con <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to con flunixin meglumine<br />
(31,7%) [9].<br />
Más reci<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te se ha evaluado <strong>el</strong> efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> aplicación sistemática<br />
<strong>de</strong> m<strong>el</strong>oxicam (Metacam® 20 mg/ml; dosis única: 0,4 mg/<br />
kg IM; Boehringer Ing<strong>el</strong>heim, S.A.) <strong>de</strong>spués <strong>de</strong>l parto <strong>en</strong> <strong>cerda</strong>s.<br />
R<strong>es</strong>ultados pr<strong>el</strong>iminar<strong>es</strong>, pr<strong>es</strong><strong>en</strong>tados <strong>en</strong> <strong>el</strong> congr<strong>es</strong>o <strong>de</strong> <strong>la</strong> IPVS<br />
2008, <strong>de</strong>mostraron que <strong>el</strong> m<strong>el</strong>oxicam tuvo efectos positivos <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
comportami<strong>en</strong>to y <strong>el</strong> bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>cerda</strong>s y <strong>en</strong> <strong>el</strong> crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />
los lechon<strong>es</strong>. Las <strong>cerda</strong>s tratadas <strong>es</strong>tuvieron más tiempo <strong>de</strong> pie a<br />
partir <strong>de</strong>l segundo día <strong>de</strong>spués <strong>de</strong>l parto y los lechon<strong>es</strong> más pequeños<br />
(con p<strong>es</strong>o vivo al nacimi<strong>en</strong>to
El bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar <strong>de</strong> los lechon<strong>es</strong>,<br />
<strong>en</strong> <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> mira<br />
Cristina Conill<br />
Product Manager Porcino. Boehringer Ing<strong>el</strong>heim España, S.A.<br />
Introducción<br />
El III Foro Internacional <strong>de</strong> Bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar Animal <strong>de</strong> Boehringer Ing<strong>el</strong>heim,<br />
c<strong>el</strong>ebrado <strong>en</strong> Barc<strong>el</strong>ona <strong>el</strong> pasado 4 <strong>de</strong> junio, congregó a casi un c<strong>en</strong>t<strong>en</strong>ar<br />
<strong>de</strong> asist<strong>en</strong>t<strong>es</strong> proce<strong>de</strong>nt<strong>es</strong> <strong>de</strong> diversos país<strong>es</strong> europeos. En <strong>el</strong><br />
tercer módulo, <strong>de</strong>stinado al ganado porcino, se <strong>de</strong>batieron <strong>en</strong> profundidad<br />
diversos aspectos r<strong>el</strong>acionados con <strong>el</strong> control <strong>de</strong>l dolor asociado<br />
a <strong>la</strong> castración <strong>de</strong> los lechon<strong>es</strong>. A continuación l<strong>es</strong> pr<strong>es</strong><strong>en</strong>tamos<br />
<strong>la</strong>s principal<strong>es</strong> conclusion<strong>es</strong> <strong>de</strong>tal<strong>la</strong>das por los pon<strong>en</strong>t<strong>es</strong>.<br />
Metacam® reduce <strong>el</strong> dolor posquirúrgico<br />
asociado a <strong>la</strong> castración<br />
“El reto <strong>de</strong> <strong>la</strong> inv<strong>es</strong>tigación <strong>de</strong>l dolor <strong>en</strong> veterinaria radica <strong>en</strong> cómo<br />
medirlo” afirmó <strong>la</strong> inv<strong>es</strong>tigadora Marion Kluivers (Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> UR<br />
Liv<strong>es</strong>tock R<strong>es</strong>earch, Ho<strong>la</strong>nda). Kluivers pr<strong>es</strong><strong>en</strong>tó un <strong>es</strong>tudio para<br />
medir <strong>el</strong> dolor <strong>de</strong> los lechon<strong>es</strong> durante y tras <strong>la</strong> castración, <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
que se utilizaron parámetros fisiológicos y <strong>de</strong> comportami<strong>en</strong>to. Los<br />
distintos grupos <strong>de</strong> lechon<strong>es</strong> recibieron lidocaína (an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia local),<br />
Metacam ® (analg<strong>es</strong>ia) o una combinación <strong>de</strong> ambos. Durante <strong>la</strong> castración<br />
ambos fármacos disminuyeron <strong>la</strong> duración <strong>de</strong> <strong>la</strong>s vocalizacion<strong>es</strong>,<br />
lo que sugiere un efecto <strong>de</strong> reducción <strong>de</strong>l dolor <strong>en</strong> los lechon<strong>es</strong>.<br />
Tras <strong>la</strong> castración, los comportami<strong>en</strong>tos asociados al dolor, tal como<br />
<strong>el</strong> acurrucado y <strong>el</strong> movimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> co<strong>la</strong>, fueron más frecu<strong>en</strong>t<strong>es</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
grupo tratado con lidocaína que <strong>en</strong> <strong>el</strong> grupo al que se le administró<br />
también Metacam.<br />
Kluivers <strong>de</strong>stacó <strong>la</strong> nec<strong>es</strong>idad <strong>de</strong> utilizar distintos métodos para<br />
medir <strong>el</strong> dolor <strong>en</strong> aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> vocalización (por ejemplo, cuando se<br />
usa an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia mediante CO 2 /O 2 ), tal<strong>es</strong> como <strong>el</strong> <strong>el</strong>ectro<strong>en</strong>cefalograma<br />
y <strong>la</strong> medición <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad cardíaca. También pr<strong>es</strong><strong>en</strong>tó nuevos<br />
métodos para medir <strong>el</strong> dolor durante <strong>el</strong> corte <strong>de</strong> co<strong>la</strong>s, tal<strong>es</strong> como <strong>la</strong><br />
variación <strong>en</strong> <strong>la</strong> temperatura corporal, <strong>en</strong> <strong>la</strong> actividad cardíaca o <strong>en</strong><br />
<strong>el</strong> p<strong>es</strong>o corporal –si bi<strong>en</strong> m<strong>en</strong>cionó que <strong>es</strong>te último método <strong>es</strong> poco<br />
s<strong>en</strong>sible–.<br />
Según Kluivers, “<strong>de</strong>beríamos int<strong>en</strong>tar aliviar al máximo <strong>el</strong> dolor<br />
durante los proc<strong>es</strong>os quirúrgicos y posquirúrgicos. El objetivo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
inv<strong>es</strong>tigación <strong>de</strong>l dolor <strong>en</strong> animal<strong>es</strong> <strong>de</strong> granja <strong>de</strong>be conseguir <strong>es</strong>tablecer<br />
protocolos <strong>de</strong> disminución <strong>de</strong>l dolor a<strong>de</strong>cuados y <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r<br />
métodos eficac<strong>es</strong> y no invasivos <strong>de</strong> medición <strong>de</strong>l dolor”.<br />
Tras <strong>la</strong> castración, los comportami<strong>en</strong>tos<br />
asociados al dolor, tal<strong>es</strong> como <strong>el</strong> acurrucado<br />
y <strong>el</strong> movimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> co<strong>la</strong>,<br />
fueron más frecu<strong>en</strong>t<strong>es</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> grupo tratado<br />
con lidocaína que <strong>en</strong> <strong>el</strong> grupo al que<br />
se le administró también Metacam®<br />
El comportami<strong>en</strong>to poscastración <strong>en</strong> lechon<strong>es</strong><br />
<strong>es</strong>tá afectado por <strong>la</strong> an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia g<strong>en</strong>eral<br />
El prof<strong>es</strong>or Eberhard von Bor<strong>el</strong>l (Universidad Martin-Luther<br />
<strong>de</strong> Halle Witt<strong>en</strong>berg, Alemania) pr<strong>es</strong><strong>en</strong>tó un <strong>es</strong>tudio evaluando<br />
los b<strong>en</strong>eficios <strong>en</strong> materia <strong>de</strong> bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar <strong>de</strong>l uso <strong>de</strong> <strong>la</strong> an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia<br />
g<strong>en</strong>eral y <strong>la</strong> analg<strong>es</strong>ia durante <strong>la</strong> castración <strong>en</strong> lechon<strong>es</strong>.<br />
Todos los fármacos se administraron 10 minutos ant<strong>es</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
castración. En comparación con <strong>el</strong> grupo <strong>de</strong> lechon<strong>es</strong> que sólo<br />
recibía Metacam ® , <strong>el</strong> grupo tratado con una combinación a base<br />
<strong>de</strong> ketamina+azaperona+Metacam ® mostró un aum<strong>en</strong>to <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
recumb<strong>en</strong>cia v<strong>en</strong>tral (indicativo <strong>de</strong> inquietud, agitación y <strong>en</strong>fermedad)<br />
y una disminución <strong>en</strong> <strong>la</strong> duración <strong>de</strong>l mamado. Comparado<br />
con <strong>el</strong> r<strong>es</strong>to <strong>de</strong> grupos, <strong>es</strong>tos lechon<strong>es</strong> pasaron, a<strong>de</strong>más,<br />
más tiempo lejos <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>cerda</strong>, básicam<strong>en</strong>te fruto <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>sori<strong>en</strong>tación<br />
y <strong>de</strong>scoordinación g<strong>en</strong>eradas por <strong>el</strong> <strong>es</strong>trés posquirúrgico.<br />
El grupo que únicam<strong>en</strong>te recibió Metacam ® no mostró cambios<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> ratio postural (posición <strong>la</strong>teral vs v<strong>en</strong>tral) y aum<strong>en</strong>tó <strong>la</strong><br />
duración <strong>de</strong>l mamado, lo que sugiere una reducción <strong>de</strong>l dolor<br />
poscastración. Este mismo grupo <strong>de</strong> lechon<strong>es</strong> (Metacam®)<br />
<strong>de</strong>mostró una mayor capacidad a <strong>la</strong> hora <strong>de</strong> <strong>de</strong>f<strong>en</strong><strong>de</strong>r “<strong>la</strong> posición<br />
preferida <strong>de</strong> <strong>la</strong> mama”. Según Bor<strong>el</strong>l, “un or<strong>de</strong>n constante<br />
a <strong>la</strong> hora <strong>de</strong> <strong>es</strong>coger <strong>la</strong> mama da como r<strong>es</strong>ultado un lechón más<br />
calmado y un grupo más productivo”. Estos r<strong>es</strong>ultados sugier<strong>en</strong><br />
que <strong>la</strong> an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia con ketamina y azoperona produce cambios<br />
<strong>en</strong> <strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los lechon<strong>es</strong> tras <strong>la</strong> cirugía y <strong>de</strong>mu<strong>es</strong>tran<br />
<strong>la</strong> nec<strong>es</strong>idad <strong>de</strong> una “mayor inv<strong>es</strong>tigación para evaluar los<br />
aspectos <strong>de</strong>l bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar r<strong>el</strong>acionados con <strong>la</strong> an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia g<strong>en</strong>eral y <strong>la</strong><br />
analg<strong>es</strong>ia”.<br />
Para más información consultar los Proceedings of the 3rd Boehringer Ing<strong>el</strong>heim<br />
Expert Forum on farm Animal W<strong>el</strong>l-Being. 2010.
La columna<br />
<strong>de</strong>l inv<strong>es</strong>tigador<br />
Antonio V<strong>el</strong>ar<strong>de</strong><br />
Subprograma <strong>de</strong> Bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar Animal, IRTA<br />
R<strong>el</strong>ación <strong>en</strong>tre castración y bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar<br />
En <strong>la</strong> Unión Europea, <strong>la</strong> mayoría <strong>de</strong> los cerdos machos que se<br />
sacrifican se castran. El motivo <strong>de</strong> <strong>es</strong>ta práctica <strong>es</strong>, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong><br />
reducir <strong>la</strong>s p<strong>el</strong>eas <strong>en</strong>tre <strong>el</strong>los, evitar <strong>el</strong> olor sexual pr<strong>es</strong><strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
carne <strong>de</strong> algunos machos <strong>en</strong>teros cuando llegan a <strong>la</strong> pubertad.<br />
El método más común <strong>es</strong> <strong>la</strong> castración quirúrgica, sin an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia<br />
ni analg<strong>es</strong>ia <strong>de</strong> <strong>la</strong>rga duración, a una edad temprana. Este procedimi<strong>en</strong>to<br />
implica <strong>la</strong> sujeción e inmovilización <strong>de</strong>l lechón, <strong>la</strong><br />
incisión <strong>de</strong>l <strong>es</strong>croto con un bisturí, <strong>la</strong> exposición <strong>de</strong>l t<strong>es</strong>tículo y<br />
<strong>la</strong> sección o <strong>de</strong>sgarro <strong>de</strong>l cordón <strong>es</strong>permático. A p<strong>es</strong>ar <strong>de</strong> que<br />
<strong>es</strong> un procedimi<strong>en</strong>to rápido (m<strong>en</strong>os <strong>de</strong> 30 segundos), induce<br />
<strong>en</strong> <strong>el</strong> lechón una serie <strong>de</strong> cambios fisiológicos y comportam<strong>en</strong>tal<strong>es</strong><br />
c<strong>la</strong>ram<strong>en</strong>te indicativos <strong>de</strong> dolor y <strong>es</strong>trés, tanto durante <strong>el</strong><br />
proc<strong>es</strong>o como los días sigui<strong>en</strong>t<strong>es</strong>.<br />
En porcino, <strong>la</strong>s vocalizacion<strong>es</strong> <strong>de</strong> alta frecu<strong>en</strong>cia (>1.000 Hz)<br />
se asocian con dolor. Comparando <strong>la</strong> vocalización <strong>de</strong> lechon<strong>es</strong><br />
<strong>de</strong> 3, 10 y 17 días <strong>de</strong> edad sometidos a una castración quirúrgica<br />
o a una castración fingida (sujeción e inmovilización, pero<br />
sin castrarlos), los animal<strong>es</strong> castrados mostraron mayor número<br />
<strong>de</strong> vocalizacion<strong>es</strong>, <strong>de</strong> mayor duración y mayor frecu<strong>en</strong>cia<br />
que los no castrados. A su vez, <strong>el</strong> número <strong>de</strong> vocalizacion<strong>es</strong> fue<br />
superior <strong>en</strong> los lechon<strong>es</strong> <strong>de</strong> 10 y 17 días que <strong>en</strong> los lechon<strong>es</strong><br />
<strong>de</strong> 3 días, pero tanto durante <strong>el</strong> proc<strong>es</strong>o <strong>de</strong> castración como <strong>de</strong><br />
castración fingida.<br />
Estos datos sugier<strong>en</strong> que <strong>la</strong> castración quirúrgica sin an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia<br />
<strong>es</strong> dolorosa a cualquier edad y que <strong>el</strong> mayor número <strong>de</strong><br />
vocalizacion<strong>es</strong> <strong>en</strong> animal<strong>es</strong> mayor<strong>es</strong> <strong>de</strong> una semana <strong>es</strong> consecu<strong>en</strong>cia<br />
<strong>de</strong>l aum<strong>en</strong>to <strong>en</strong> <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> vocalización y no <strong>de</strong><br />
una mayor s<strong>en</strong>sibilidad al dolor, como se había sugerido <strong>en</strong><br />
<strong>el</strong> pasado. A su vez, <strong>el</strong> aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s vocalizacion<strong>es</strong> vi<strong>en</strong>e<br />
acompañado <strong>de</strong> movimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> r<strong>es</strong>ist<strong>en</strong>cia física y activación<br />
<strong>de</strong>l sistema nervioso simpático, como <strong>de</strong>mu<strong>es</strong>tra <strong>el</strong> increm<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> frecu<strong>en</strong>cia cardiaca. De todo <strong>el</strong> proc<strong>es</strong>o, <strong>la</strong> parte más<br />
dolorosa <strong>es</strong> <strong>la</strong> exposición <strong>de</strong> los t<strong>es</strong>tículos y <strong>el</strong> corte <strong>de</strong>l cordón<br />
<strong>es</strong>permático. Tras <strong>la</strong> castración, <strong>la</strong>s hormonas ACTH y cortisol,<br />
indicadoras <strong>de</strong> <strong>es</strong>trés, aum<strong>en</strong>tan 40 y 3 vec<strong>es</strong>, r<strong>es</strong>pectivam<strong>en</strong>te,<br />
por <strong>en</strong>cima <strong>de</strong> su conc<strong>en</strong>tración basal, indicando una activación<br />
<strong>de</strong>l eje simpático y adr<strong>en</strong>al.<br />
El dolor posquirúrgico pue<strong>de</strong> prolongarse durante cinco días.<br />
Durante <strong>es</strong>te tiempo, los lechon<strong>es</strong> castrados mu<strong>es</strong>tran signos<br />
<strong>de</strong> dolor <strong>en</strong> <strong>la</strong> zona afectada y permanec<strong>en</strong> m<strong>en</strong>os tiempo activos.<br />
Igualm<strong>en</strong>te disminuy<strong>en</strong> <strong>la</strong>s conductas <strong>de</strong> juego y <strong>de</strong> actividad<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> glándu<strong>la</strong> mamaria, ya sea succionando o masajeándo<strong>la</strong><br />
para <strong>la</strong> sigui<strong>en</strong>te toma <strong>de</strong> leche. La castración quirúrgica sin<br />
an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia también ti<strong>en</strong>e efectos negativos sobre <strong>el</strong> crecimi<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong>l animal, <strong>el</strong> sistema inmunitario y <strong>la</strong> salud.<br />
La administración <strong>de</strong> an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia, g<strong>en</strong>eral o local, acompañada<br />
siempre <strong>de</strong> un analgésico <strong>de</strong> <strong>la</strong>rga duración, <strong>el</strong>imina o reduce<br />
consi<strong>de</strong>rablem<strong>en</strong>te <strong>el</strong> dolor provocado<br />
por <strong>la</strong> castración quirúrgica.<br />
La columna<br />
<strong>de</strong>l práctico<br />
José Casanovas Gran<strong>el</strong>l<br />
As<strong>es</strong>or <strong>de</strong> porcino<br />
Castrar, vaya jugarreta<br />
Fr<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> nec<strong>es</strong>idad <strong>de</strong> castrar a los lechon<strong>es</strong>,<br />
surge <strong>la</strong> duda <strong>de</strong> cuándo hacerlo.<br />
En principio, cuanto más <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>do<br />
<strong>es</strong>tá <strong>el</strong> t<strong>es</strong>tículo, más<br />
fácil <strong>es</strong> <strong>el</strong> proc<strong>es</strong>o. La fase <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong>ctación <strong>es</strong> una opción<br />
i<strong>de</strong>al, ya que <strong>es</strong> un<br />
mom<strong>en</strong>to <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
que los animal<strong>es</strong><br />
se manejan<br />
con facilidad.<br />
En los sistemas productivos int<strong>en</strong>sivos, durante <strong>la</strong> <strong>la</strong>ctación<br />
se hac<strong>en</strong> muchos manejos sobre los lechon<strong>es</strong>: cort<strong>es</strong> <strong>de</strong> co<strong>la</strong>s y<br />
di<strong>en</strong>t<strong>es</strong>, inyección <strong>de</strong> hierro, tratami<strong>en</strong>tos <strong>es</strong>tratégicos con antibióticos,<br />
tratami<strong>en</strong>tos fr<strong>en</strong>te a coccidios, vacunacion<strong>es</strong>, tatuaj<strong>es</strong><br />
y, <strong>en</strong>tre otros, <strong>la</strong> castración. Para int<strong>en</strong>tar disminuir <strong>el</strong> <strong>es</strong>trés<br />
y facilitar <strong>el</strong> manejo, <strong>la</strong> t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia ha sido agrupar los difer<strong>en</strong>t<strong>es</strong><br />
tratami<strong>en</strong>tos para no t<strong>en</strong>er que manipu<strong>la</strong>r a los animal<strong>es</strong> tantas<br />
vec<strong>es</strong>.<br />
Esto hace que <strong>en</strong> muchos casos se opte por castrar muy<br />
pronto, <strong>en</strong> <strong>el</strong> mismo mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l proc<strong>es</strong>ado <strong>de</strong>l lechón, lo que<br />
supone una serie <strong>de</strong> problemas añadidos. Al ser pequeños no<br />
<strong>es</strong> fácil coger bi<strong>en</strong> los t<strong>es</strong>tículos, lo que <strong>en</strong> muchas ocasion<strong>es</strong><br />
complica <strong>el</strong> manejo y hace que <strong>el</strong> corte sea mayor <strong>de</strong> lo nec<strong>es</strong>ario.<br />
A<strong>de</strong>más, <strong>es</strong> más difícil <strong>de</strong>tectar animal<strong>es</strong> con hernia <strong>es</strong>crotal,<br />
lo que los convierte <strong>en</strong> bajas una vez castrados.<br />
Hay que t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta que, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> los problemas asociados<br />
al propio manejo, <strong>la</strong> castración temprana interfiere con<br />
<strong>el</strong> bu<strong>en</strong> <strong>en</strong>calostrami<strong>en</strong>to y <strong>el</strong> correcto arranque <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>la</strong>ctación.<br />
Recuerdo un caso <strong>de</strong> diarreas pos<strong>de</strong>stete <strong>en</strong> <strong>el</strong> que sólo los<br />
machos se veían afectados. El problema se solucionó retrasando<br />
<strong>el</strong> mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> castración.<br />
En conclusión, personalm<strong>en</strong>te pi<strong>en</strong>so que <strong>es</strong> mejor castrar a<br />
partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> semana <strong>de</strong> vida.<br />
No se pue<strong>de</strong> olvidar que tan importante como <strong>el</strong> “cuándo” <strong>es</strong><br />
<strong>el</strong> “cómo”. Es fundam<strong>en</strong>tal preparar bi<strong>en</strong> a los operarios, asegurándose<br />
<strong>de</strong> que dominan bi<strong>en</strong> <strong>la</strong> técnica y pue<strong>de</strong>n hacerlo <strong>de</strong><br />
forma cómoda. Realizar <strong>de</strong> forma rutinaria un tratami<strong>en</strong>to con<br />
un bisturí da mucho miedo y no sólo a “los paci<strong>en</strong>t<strong>es</strong>”.<br />
La Ley Europea <strong>de</strong> Bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar Animal obliga a utilizar an<strong>es</strong>t<strong>es</strong>ia<br />
y analg<strong>es</strong>ia prolongada si se hace a partir <strong>de</strong> los 7 días <strong>de</strong><br />
vida. Esta <strong>de</strong>cisión parece que apoya <strong>la</strong> i<strong>de</strong>a errónea <strong>de</strong> que<br />
cuánto más jóv<strong>en</strong><strong>es</strong> son los animal<strong>es</strong>, m<strong>en</strong>or capacidad ti<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> s<strong>en</strong>tir <strong>el</strong> dolor.<br />
Este factor ha sido <strong>de</strong>terminante para que muchos se <strong>de</strong>cant<strong>en</strong><br />
por <strong>la</strong> castración temprana. Pero los que hemos continuado<br />
haciéndolo pasada <strong>la</strong> semana <strong>de</strong> vida <strong>de</strong>l lechón hemos t<strong>en</strong>ido<br />
<strong>la</strong> suerte <strong>de</strong> conocer <strong>la</strong>s v<strong>en</strong>tajas <strong>de</strong> practicar <strong>la</strong> analg<strong>es</strong>ia <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> castración.<br />
Gracias a <strong>la</strong> Unión Europea, ahora a <strong>la</strong>s v<strong>en</strong>tajas <strong>de</strong> castrar<br />
tardíam<strong>en</strong>te se suman <strong>la</strong>s propias <strong>de</strong> trabajar con analgésicos.<br />
Tratar <strong>el</strong> dolor favorece que los animal<strong>es</strong> se recuper<strong>en</strong> ant<strong>es</strong><br />
y que continú<strong>en</strong> succionando leche a bu<strong>en</strong> ritmo. Es una<br />
opción que hemos <strong>de</strong> p<strong>la</strong>ntearnos siempre que realicemos un<br />
tratami<strong>en</strong>to rutinario g<strong>en</strong>eralizado, como vacunar o crota<strong>la</strong>r, y<br />
no sólo cuando castramos, no sólo cuando los lechon<strong>es</strong> <strong>es</strong>tán<br />
<strong>la</strong>ctando.
Los porcicultor<strong>es</strong> <strong>es</strong>pañol<strong>es</strong><br />
exig<strong>en</strong> que se licit<strong>en</strong><br />
los stocks <strong>de</strong> cereal<strong>es</strong><br />
El pasado m<strong>es</strong> <strong>de</strong> agosto <strong>la</strong> Asociación<br />
Nacional <strong>de</strong> Productor<strong>es</strong> <strong>de</strong> Ganado Porcino<br />
(ANPROGAPOR) <strong>de</strong>nunció <strong>el</strong> mom<strong>en</strong>to<br />
que atravi<strong>es</strong>a <strong>el</strong> mercado cerealista como<br />
consecu<strong>en</strong>cia “<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>es</strong>pecu<strong>la</strong>ción y ret<strong>en</strong>ción<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong>s mercancías”, situación muy difícil para<br />
los gana<strong>de</strong>ros <strong>de</strong> porcino por los precios que<br />
se l<strong>es</strong> exige por <strong>la</strong>s materias primas para alim<strong>en</strong>tar<br />
a sus animal<strong>es</strong>.<br />
ANPROGAPOR exige a <strong>la</strong>s administracion<strong>es</strong><br />
y a los partidos políticos que realic<strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />
g<strong>es</strong>tion<strong>es</strong> oportunas para que <strong>la</strong> Comisión<br />
Europea licite para <strong>el</strong> mercado interior <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> UE los stocks <strong>de</strong> cereal<strong>es</strong> que ti<strong>en</strong>e <strong>en</strong> los<br />
organismos <strong>de</strong> interv<strong>en</strong>ción (6.000.000 <strong>de</strong><br />
ton<strong>el</strong>adas) para corregir <strong>es</strong>ta <strong>es</strong>pecu<strong>la</strong>ción y<br />
ret<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l mercado <strong>de</strong> cereal<strong>es</strong>.<br />
Nuevo acc<strong>es</strong>o a <strong>la</strong> información<br />
sobre gana<strong>de</strong>ría <strong>en</strong> <strong>la</strong> página web<br />
<strong>de</strong>l MARM<br />
El Ministerio <strong>de</strong> Medio Ambi<strong>en</strong>te y Medio<br />
Rural y Marino (MARM) ha creado, <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
apartado <strong>de</strong> “Gana<strong>de</strong>ría” <strong>de</strong> su página web,<br />
un nuevo acc<strong>es</strong>o para <strong>la</strong> información sobre<br />
los difer<strong>en</strong>t<strong>es</strong> subsector<strong>es</strong>, con <strong>el</strong> objetivo <strong>de</strong><br />
mejorar y facilitar a los usuarios los datos<br />
sobre <strong>es</strong>ta materia.<br />
El nuevo acc<strong>es</strong>o (http://www.mapa.<strong>es</strong>/app/<br />
vocwai/Inicio.aspx?tg=introduccion&lng=<strong>es</strong>)<br />
unifica <strong>el</strong> diseño y <strong>la</strong> información sobre los<br />
subsector<strong>es</strong> lácteo, vacuno <strong>de</strong> carne, ovino y<br />
caprino, porcino, avíco<strong>la</strong> <strong>de</strong> pu<strong>es</strong>ta, avíco<strong>la</strong><br />
<strong>de</strong> carne, apíco<strong>la</strong>, cuníco<strong>la</strong> y equino.<br />
Cada subsector gana<strong>de</strong>ro cu<strong>en</strong>ta con difer<strong>en</strong>t<strong>es</strong><br />
apartados que son: legis<strong>la</strong>ción comunitaria<br />
y nacional, información g<strong>en</strong>eral con<br />
los <strong>es</strong>tudios económicos y datos más r<strong>el</strong>evant<strong>es</strong>,<br />
noveda<strong>de</strong>s y <strong>en</strong><strong>la</strong>c<strong>es</strong> <strong>de</strong> interés.<br />
Un nuevo pi<strong>en</strong>so convierte <strong>la</strong><br />
grasa <strong>de</strong>l cerdo <strong>en</strong> saludable<br />
Un grupo <strong>de</strong> inv<strong>es</strong>tigador<strong>es</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad<br />
<strong>de</strong> Veterinaria <strong>de</strong> Zaragoza, li<strong>de</strong>rado por<br />
Pascual López Bu<strong>es</strong>a y <strong>en</strong> co<strong>la</strong>boración con<br />
gana<strong>de</strong>ros aragon<strong>es</strong><strong>es</strong> y navarros, ha realizado<br />
un <strong>es</strong>tudio sobre cómo transformar <strong>la</strong><br />
grasa <strong>de</strong>l cerdo <strong>en</strong> saludable y así minimizar<br />
<strong>la</strong> inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s cardiovascu<strong>la</strong>r<strong>es</strong>.<br />
El trabajo consistió <strong>en</strong> alim<strong>en</strong>tar a los cerdos<br />
<strong>la</strong>s seis últimas semanas <strong>de</strong>l <strong>en</strong>gor<strong>de</strong> con<br />
un nuevo pi<strong>en</strong>so, con alta conc<strong>en</strong>tración <strong>de</strong><br />
ácidos grasos poliinsaturados y <strong>en</strong>riquecido<br />
con vitamina E, para obt<strong>en</strong>er una carne que<br />
se ajusta mejor a <strong>la</strong>s recom<strong>en</strong>dacion<strong>es</strong> nutricional<strong>es</strong>.<br />
Esta carne pr<strong>es</strong><strong>en</strong>ta un cont<strong>en</strong>ido <strong>en</strong> ácidos<br />
grasos saturados inferior al 33% y una r<strong>el</strong>ación<br />
ácidos grasos poliinsaturados omega-6/<br />
omega-3 cercana a 5. La reducción <strong>de</strong> ambos<br />
factor<strong>es</strong> <strong>es</strong> muy importante para rebajar los<br />
ri<strong>es</strong>gos cardiovascu<strong>la</strong>r<strong>es</strong>.<br />
Entra <strong>en</strong> vigor <strong>la</strong> Ext<strong>en</strong>sión<br />
<strong>de</strong> Norma para<br />
<strong>el</strong> porcino Ibérico<br />
El pasado 1 <strong>de</strong> septiembre <strong>en</strong>tró <strong>en</strong> vigor <strong>la</strong><br />
Ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> Norma que propuso <strong>la</strong> Asociación<br />
Interprof<strong>es</strong>ional <strong>de</strong>l Cerdo Ibérico (ASI-<br />
CI), publicada <strong>en</strong> <strong>el</strong> Boletín Oficial <strong>de</strong>l Estado<br />
<strong>de</strong>l 4 <strong>de</strong> agosto. En <strong>el</strong><strong>la</strong> se fija una aportación<br />
económica obligatoria <strong>de</strong> 40 céntimos por<br />
cada cerdo Ibérico sacrificado, sin importar <strong>el</strong><br />
cruce racial o tipo <strong>de</strong> alim<strong>en</strong>tación.<br />
ASICI propuso <strong>la</strong> Ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> Norma<br />
para po<strong>de</strong>r financiar diversas activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
promoción, información e inv<strong>es</strong>tigación <strong>en</strong><br />
torno a los productos <strong>de</strong>l cerdo Ibérico. Esta<br />
aportación económica será obligatoria para<br />
todos los animal<strong>es</strong> sacrificados hasta <strong>el</strong> 31 <strong>de</strong><br />
agosto <strong>de</strong> 2013.<br />
El texto completo se pue<strong>de</strong> consultar <strong>en</strong><br />
http://boe.<strong>es</strong>/boe/dias/2010/08/04/pdfs/<br />
BOE-A-2010-12515.pdf.<br />
t<strong>es</strong>, noveda<strong>de</strong>s y <strong>en</strong><strong>la</strong>c<strong>es</strong> <strong>de</strong> interés. BOE A 2010 12515.pdf.<br />
Nuevo informe sobre bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar<br />
<strong>en</strong> cerdos <strong>en</strong> <strong>la</strong> UE<br />
El Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Liv<strong>es</strong>tock R<strong>es</strong>earch <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> UR (País<strong>es</strong> Bajos) ha hecho<br />
público un nuevo informe sobre <strong>la</strong> legis<strong>la</strong>ción<br />
comunitaria <strong>en</strong> materia <strong>de</strong> bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar<br />
animal <strong>en</strong> ganado <strong>en</strong> <strong>la</strong> Unión Europea.<br />
El informe <strong>de</strong>scribe <strong>la</strong> pr<strong>es</strong><strong>en</strong>te situación<br />
t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> consi<strong>de</strong>ración <strong>la</strong> implem<strong>en</strong>tación<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> Directiva 2008/120/EC r<strong>el</strong>ativa a<br />
<strong>la</strong>s normas mínimas para <strong>la</strong> protección <strong>de</strong> los<br />
cerdos, a <strong>la</strong> vez que mu<strong>es</strong>tra los avanc<strong>es</strong> <strong>en</strong><br />
inv<strong>es</strong>tigación <strong>en</strong> materia <strong>de</strong> porcino que han<br />
alcanzado los distintos Estados miembro <strong>en</strong><br />
los últimos cinco años.<br />
La inmunización previa con<br />
vacunas <strong>de</strong> subunida<strong>de</strong>s exacerba<br />
los síntomas <strong>de</strong> PRRS<br />
Un equipo <strong>de</strong> inv<strong>es</strong>tigador<strong>es</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Universidad<br />
Complut<strong>en</strong>se <strong>de</strong> Madrid prueba cómo<br />
al inmunizar fr<strong>en</strong>te al PRRS con una vacuna<br />
<strong>de</strong> subunida<strong>de</strong>s empeoran los síntomas clínicos<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>fermedad <strong>en</strong> algunos animal<strong>es</strong>,<br />
tras una infección experim<strong>en</strong>tal con <strong>el</strong> virus.<br />
Aunque los r<strong>es</strong>ultados no fueron <strong>es</strong>tadísticam<strong>en</strong>te<br />
significativos, <strong>la</strong> aparición <strong>de</strong><br />
<strong>en</strong>fermedad más grave <strong>en</strong> <strong>el</strong> grupo <strong>de</strong> cerdos<br />
inmunizados dos vec<strong>es</strong> intramuscu<strong>la</strong>rm<strong>en</strong>te<br />
con rGP5 <strong>en</strong> un intervalo <strong>de</strong> 21 días podría<br />
sugerir que <strong>la</strong> inmunización previa <strong>es</strong> un factor<br />
que contribuye a <strong>el</strong>lo. Los mecanismos<br />
<strong>de</strong> <strong>es</strong>tos hal<strong>la</strong>zgos todavía no <strong>es</strong>tán c<strong>la</strong>ros y<br />
no pudo <strong>es</strong>tablecerse asociación <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> gravedad<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>fermedad, <strong>la</strong>s conc<strong>en</strong>tracion<strong>es</strong><br />
<strong>de</strong> anticuerpos no neutralizant<strong>es</strong> y <strong>la</strong>s cargas<br />
viral<strong>es</strong> tisu<strong>la</strong>r<strong>es</strong>.
Primera combinación <strong>de</strong> vacunas PCV2/Mycop<strong>la</strong>sma<br />
hyopneumoniae registrada <strong>en</strong> <strong>la</strong> Unión Euopea<br />
La comisión <strong>de</strong> <strong>la</strong> UE ha autorizado <strong>el</strong> uso combinado <strong>de</strong> <strong>la</strong>s vacunas para<br />
cerdos Ing<strong>el</strong>vac CircoFLEX ® e Ing<strong>el</strong>vac MycoFLEX ® <strong>en</strong> <strong>la</strong> Unión Europea.<br />
Boehringuer Ing<strong>el</strong>heim comercializará <strong>es</strong>te concepto vacunal bajo <strong>el</strong> nombre<br />
<strong>de</strong> FLEXCombo ® . La administración combinada <strong>de</strong> ambas vacunas repr<strong>es</strong><strong>en</strong>ta<br />
una innovación <strong>en</strong> <strong>el</strong> manejo <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud porcina. Ahora <strong>la</strong> protección fr<strong>en</strong>te a<br />
dos <strong>de</strong> <strong>la</strong>s más insidiosas y costosas <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l ganado procino, como<br />
son <strong>la</strong>s circovirosis porcina (PCVD) y <strong>la</strong> neumonía <strong>en</strong>zoótica, pue<strong>de</strong> conseguirse<br />
con una única inyección <strong>en</strong> lugar <strong>de</strong> t<strong>en</strong>er que administrar hasta cuatro<br />
inyeccion<strong>es</strong>. Actualm<strong>en</strong>te se calcu<strong>la</strong> que un promedio <strong>de</strong>l 70% <strong>de</strong> los cerdos<br />
se vacunan <strong>en</strong> Europa fr<strong>en</strong>te a <strong>es</strong>tas dos <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s.<br />
El uso combinado <strong>de</strong> Ing<strong>el</strong>vac CircoFLEX ® e Ing<strong>el</strong>vac MycoFLEX ® ya se<br />
<strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra autorizado y ampliam<strong>en</strong>te difundido <strong>en</strong> Norteamérica y Asia. A niv<strong>el</strong><br />
global, <strong>es</strong> <strong>la</strong> primera y única combinación <strong>de</strong> <strong>es</strong>ta c<strong>la</strong>se. “Nos s<strong>en</strong>timos muy<br />
orgullosos <strong>de</strong> que ahora podamos suministrar a los veterinarios y gana<strong>de</strong>ros<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> Unión Europea <strong>es</strong>ta última innovación: <strong>el</strong> uso combinado <strong>de</strong> Ing<strong>el</strong>vac CircoFLEX<br />
® e Ing<strong>el</strong>vac MycoFLEX ® . L<strong>es</strong> ayudará <strong>de</strong> forma significativa a reducir <strong>el</strong><br />
número <strong>de</strong> inyeccion<strong>es</strong> a los cerdos, mant<strong>en</strong>er <strong>el</strong> bi<strong>en</strong><strong>es</strong>tar <strong>de</strong> los animal<strong>es</strong> y <strong>la</strong><br />
economía <strong>de</strong> <strong>la</strong> explotación, al permitir <strong>el</strong> ahorro sustancial <strong>de</strong> cantidad <strong>de</strong> trabajo”<br />
com<strong>en</strong>ta <strong>el</strong> doctor Joachim Has<strong>en</strong>maier, jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> corporación Boehringuer<br />
Ing<strong>el</strong>heim Animal Health.<br />
Sobre Ing<strong>el</strong>vac CircoFLEX®<br />
Ing<strong>el</strong>vac CircoFLEX ® <strong>es</strong> <strong>la</strong> vacuna lí<strong>de</strong>r a niv<strong>el</strong> mundial fr<strong>en</strong>te a PCV2. Se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra<br />
registrada como vacuna <strong>de</strong> una so<strong>la</strong> dosis <strong>en</strong> cerdos <strong>en</strong> torno al <strong>de</strong>stete contra<br />
los signos clínicos asociados al circovirus porcino tipo 2 (PCV2) incluy<strong>en</strong>do<br />
mortalidad, pérdida <strong>de</strong> p<strong>es</strong>o y l<strong>es</strong>ion<strong>es</strong> <strong>en</strong> los tejidos linfoi<strong>de</strong>s. Esta vacuna <strong>es</strong>tá<br />
abcd<br />
VII Congr<strong>es</strong>o Internacional<br />
<strong>de</strong>l Cerdo Mediterráneo<br />
Fecha: <strong>de</strong>l 14 al 16 <strong>de</strong> octubre<br />
Lugar: Córdoba<br />
www.uco.<strong>es</strong>/congr<strong>es</strong>os/cerdomediterraneo/<br />
1 st International Vets Congr<strong>es</strong>s<br />
Fecha: <strong>de</strong>l 22 al 23 <strong>de</strong> octubre<br />
Lugar: Rotterdam (Ho<strong>la</strong>nda)<br />
www.vetsweb.com/international-vets-congr<strong>es</strong>s<br />
basada <strong>en</strong> <strong>la</strong> p<strong>la</strong>taforma adyuvante única ImpranFLEX ® que <strong>es</strong>tá<br />
<strong>es</strong>pecíficam<strong>en</strong>te diseñada para una mezc<strong>la</strong> efectiva y segura <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
concepto FLEXCombo ® .<br />
Sobre Ing<strong>el</strong>vac MycoFLEX®<br />
Ing<strong>el</strong>vac MycoFLEX ® <strong>es</strong> <strong>la</strong> vacuna lí<strong>de</strong>r fr<strong>en</strong>te a Mycop<strong>la</strong>sma<br />
hyopneumoniae (neumonía <strong>en</strong>zoótica) <strong>en</strong> Norteamérica y fue <strong>la</strong>nzada<br />
<strong>en</strong> Europa a final<strong>es</strong> <strong>de</strong> 2009-principios <strong>de</strong> 2010. La vacuna<br />
<strong>es</strong>tá registrada para <strong>la</strong> inmuniación activa <strong>de</strong> los cerdos <strong>de</strong> más<br />
<strong>de</strong> tr<strong>es</strong> semanas <strong>de</strong> edad para reducir <strong>la</strong>s l<strong>es</strong>ion<strong>es</strong> pulmonar<strong>es</strong><br />
consecutivas a <strong>la</strong> infección con Mycop<strong>la</strong>sma hyopneumoniae.<br />
Está también basada <strong>en</strong> ImpranFLEX ® , <strong>la</strong> misma p<strong>la</strong>taforma<br />
adyuvante empleada <strong>en</strong> Ing<strong>el</strong>vac CircoFLEX ® .<br />
Boehringer Ing<strong>el</strong>heim<br />
El grupo Boehringer Ing<strong>el</strong>heim <strong>es</strong> una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s 15 primeras compañías<br />
farmacéuticas a niv<strong>el</strong> mundial. Su se<strong>de</strong> corporativa se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra<br />
<strong>en</strong> Ing<strong>el</strong>heim, Alemania, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> don<strong>de</strong> opera globalm<strong>en</strong>te con 142<br />
filial<strong>es</strong> <strong>en</strong> 50 país<strong>es</strong> y más <strong>de</strong> 41.500 empleados. D<strong>es</strong><strong>de</strong> su fundación<br />
<strong>en</strong> 1885, <strong>es</strong>ta compañía <strong>de</strong> propiedad familiar se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra<br />
comprometida con <strong>la</strong> inv<strong>es</strong>tigación, <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo, <strong>la</strong> fabricación<br />
y <strong>la</strong> comercialización <strong>de</strong> medicam<strong>en</strong>tos innovador<strong>es</strong> <strong>de</strong> <strong>el</strong>evado<br />
valor terapéutico para <strong>la</strong> medicina humana y veterinaria. En 2009,<br />
Boehringer Ing<strong>el</strong>heim alcanzó unas v<strong>en</strong>tas netas <strong>de</strong> 12,7 milllon<strong>es</strong><br />
<strong>de</strong> euros con una inversión <strong>de</strong>l 21% <strong>de</strong> <strong>la</strong>s v<strong>en</strong>tas netas <strong>de</strong> su mayor<br />
segm<strong>en</strong>to, Pr<strong>es</strong>cription Medicin<strong>es</strong>, <strong>en</strong> inv<strong>es</strong>tigación y <strong>de</strong>sarrollo.<br />
Para más información:<br />
José María Salleras.<br />
Jefe <strong>de</strong> Regu<strong>la</strong>tory Affairs y Farmacovigi<strong>la</strong>ncia BIESA.<br />
jose-maria.salleras@boehringer-ing<strong>el</strong>heim.com<br />
www.boehringer-ing<strong>el</strong>heim.com<br />
www.twitter.com/boehringer<br />
XXXI Symposium Anual<br />
<strong>de</strong> ANAPORC<br />
Fecha: <strong>de</strong>l 26 al 28 <strong>de</strong> octubre<br />
Lugar: A Coruña<br />
www.symposiumanaporc.com/anaporc10/m<strong>en</strong>u-1.php<br />
II Congr<strong>es</strong>o ANAVEPOR<br />
Fecha: <strong>de</strong>l 24 al 25 <strong>de</strong> noviembre<br />
Lugar: Lérida<br />
www.ipcongr<strong>es</strong>sos.com/tags/congr<strong>es</strong>s<strong>es</strong>/27<br />
<strong>Solocerdos</strong> Boletín informativo cuatrim<strong>es</strong>tral para <strong>el</strong> veterinario <strong>de</strong> porcino Depósito legal: Z-1419-2003<br />
Edita: Boehringer Ing<strong>el</strong>heim España, S.A. Div. Veterinaria<br />
Prat <strong>de</strong> <strong>la</strong> Riba s/n - Sector Turó <strong>de</strong> Can Matas - 08173 Sant Cugat <strong>de</strong>l Vallès (Barc<strong>el</strong>ona)<br />
T<strong>el</strong>.: 93 404 51 00 - Fax: 93 404 53 45 - veterinaria@boehringer-ing<strong>el</strong>heim.<strong>es</strong><br />
Realización: Servet - Grupo Asís Biomedia, S.L.<br />
La r<strong>es</strong>ponsabilidad <strong>de</strong> los textos incluidos <strong>en</strong> <strong>Solocerdos</strong> recae exclusivam<strong>en</strong>te sobre sus autor<strong>es</strong> y no refleja nec<strong>es</strong>ariam<strong>en</strong>te<br />
<strong>la</strong> opinión <strong>de</strong> Boehringer Ing<strong>el</strong>heim.<br />
Le informamos que los datos personal<strong>es</strong> utilizados para efectuar <strong>la</strong> distribución <strong>de</strong> <strong>es</strong>ta publicación forman parte <strong>de</strong> un<br />
fichero propiedad <strong>de</strong> Boehringer Ing<strong>el</strong>heim España, S.A, <strong>de</strong>stinado a <strong>la</strong> g<strong>es</strong>tión comercial <strong>de</strong> su cartera <strong>de</strong> cli<strong>en</strong>t<strong>es</strong>. Podrá<br />
usted ejercitar los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> oposición, acc<strong>es</strong>o, rectificación y canc<strong>el</strong>ación, remiti<strong>en</strong>do <strong>la</strong> corr<strong>es</strong>pondi<strong>en</strong>te solicitud a<br />
Boehringer Ing<strong>el</strong>heim España, S.A. con domicilio <strong>en</strong> C/ Prat <strong>de</strong> <strong>la</strong> Riba, s/n, 08173 Sant Cugat <strong>de</strong>l Vallès (Barc<strong>el</strong>ona),<br />
<strong>en</strong> virtud <strong>de</strong> lo previsto por <strong>la</strong> Ley Orgánica 15/1999, <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> diciembre, <strong>de</strong> Protección <strong>de</strong> Datos <strong>de</strong> Carácter Personal.