12.07.2015 Views

Cartilla energía eólica - Isagen

Cartilla energía eólica - Isagen

Cartilla energía eólica - Isagen

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ESTUDIO DE IMPACTO AMBIENTALPROYECTO PARQUE EÓLICO


INTRODUCCIÓNEl departamento de La Guajira presenta vientos con fuerza y dirección constante, durantegran parte del año, por lo que algunas zonas pueden ser usadas para la generación deenergía eléctrica usando la fuerza del viento. Para poder utilizar este recurso se debenrealizar diferentes actividades que demandan grandes esfuerzos y recursos por parte de lasempresas interesadas en desarrollar estos proyectos. Las principales actividades paradesarrollar un Proyecto Eólico son las siguientes:Estudios sobre el potencial del viento en zonas de interés.Selección de sitio de medición del viento y negociación con las comunidades.Instalación de torres de medición del viento.Medición y análisis del recurso viento (velocidad y dirección, por lo menos dos años).Estudios técnicos y diseño del proyecto (análisis de sitio relieve, vías, tipo de suelos,selección de máquinas y diseño de la conexión a la red eléctrica).Socialización del Proyecto con las comunidades y proceso de consulta previa.Estudios ambientales, sociales y económicos.Trámite de la licencia ambiental y permisos ambientales requeridos.Preconstrucción, construcción y alistamiento.Operación y mantenimiento.Estudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


Desde el inicio de la medición del viento, hasta la entrada en operación de un ProyectoEólico, estas actividades pueden tener una duración de cinco (5) años o más. Laconstrucción de un parque solo se puede iniciar una vez se haya protocolizado la ConsultaPrevia con las Comunidades Indígenas sobre la realización de proyecto y se haya obtenidola Licencia Ambiental para el Proyecto. La vida útil de un Proyecto Eólico puede ser de 20años o más.PROMOTORES DEL PROYECTOEl Proyecto de generación de energía eólica es promocionado por las empresas WAYÚUS.A. E.S.P. e ISAGEN S.A. E.S.P., quienes han suscrito un Convenio para el desarrollo delProyecto de Generación de Energía Eólica.WAYÚU S.A. E.S.P. es una empresa constituida como empresa privada por ochoaccionistas: El Municipio de Uribia, el Municipio de Manaure, el Resguardo Indígena de laAlta y Media Guajira de Manaure y 5 accionistas privados. Su objeto social es la generaciónde energía eléctrica a partir del viento (energía eólica) y la prestación de servicios públicosrurales de energía eléctrica, potabilización de agua y saneamiento básico, a partir de fuentesrenovables de energía (solar y/o eólica).WAYUU S.A. E.S.P. busca promover y apoyar la generación de procesos productivossustentables y rentables en las comunidades rurales a partir de las fuentes renovables deenergía con el objetivo de mejorar la calidad de vida de las comunidades marginadas yaisladas.ISAGEN S.A. E.S.P. es una empresa de servicios públicos, constituida en forma deSociedad Anónima, de carácter comercial, de orden nacional y vinculada al Ministerio deMinas y Energía de Colombia. Su objeto social principal es la generación y comercializaciónde energía eléctrica, así como la comercialización de gas natural por redes, carbón, vapor yotros energéticos de uso industrial. ISAGEN mantiene y opera en el país las centralesHidroeléctricas de San Carlos, Jaguas, Calderas, Miel I y la Central Termoeléctrica deTermocentro, con un total de 2132 MW instalados, que equivalen al 16% de la capacidadtotal de generación del Sistema Interconectado Nacional.ISAGEN está comprometida en trabajar de manera conjunta con la sociedad con elpropósito de unir esfuerzos y aportar al desarrollo productivo y competitivo del país. En estesentido, ISAGEN desarrolla prácticas de Responsabilidad Empresarial que por suEstudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


coherencia y efectiva aplicación en la dinámica empresarial, la han hecho merecedora deimportantes reconocimientos a nivel nacional e internacional.ANTECEDENTES DEL PROYECTOEn el año 2001 la empresa WAYÚU S.A. E.S.P. con el apoyo del Gobierno Holandés,inició la promoción y desarrollo del Proyecto Eólico en el área del corregimiento delCabo de la Vela. A finales del año 2004 la Empresa suscribió acuerdos de entendimiento con lascomunidades Wayúu de Mushalerrain y Taruásaru, con el fin de realizar la medicióndel viento y posterior desarrollo del Proyecto Eólico.En marzo de 2005 se instaló la torre de medición del viento y se inició el proceso decolección de datos. Las comunidades del área han participado activamente en esteproceso, mediante el otorgamiento del permiso para la instalación de la torre demedición y el apoyo al seguimiento de su operación, labor por la cual, lascomunidades reciben periódicamente una compensación monetaria. A finales del año 2005 WAYÚU e ISAGEN firmaron un Convenio cuyo objeto es eldesarrollo del Proyecto Eólico. A mediados de 2007, en desarrollo de este Convenio, se realizaron labores desocialización del proyecto presentando a las comunidades de Taruásarú,Mushalerrain y Jotomana el Convenio con ISAGEN. A finales de 2007 se dio inicio al Estudio de Impacto Ambiental y el Proceso deConsulta Previa. Durante el año 2008 se elaboró el Estudio de Impacto Ambiental del proyecto y sellevó a cabo el Proceso de Consulta Previa con las comunidades de Taruásaru,Mushalerrain, Jotomana y Lanshalia, las cuales ocupan el territorio del área directade influencia del proyecto.CARACTERÍSTICAS DE LA ENERGÍA EÓLICAEl viento se forma por el movimiento del aire causado por el sol al calentar la tierra. Esposible usar el viento para mover embarcaciones a vela, para extraer y bombear agua depozos y moler granos usando molinos de viento. La fuerza del viento también puede serusada para generar energía eléctrica con máquinas similares a los molinos de vientollamados aerogeneradores. La energía eólica presenta grandes ventajas, entre ellastenemos:Estudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


No contamina el aire, ayuda a reducir la emisión de contaminantes.Contribuye a reducir el cambio climático.No altera el suelo o el agua en las áreas donde se instala. Aunque requiere grandes extensiones para su desarrollo, los aerogeneradoresocupan pequeñas áreas.Es una fuente de energía renovable, es decir que no se agota. Es compatible con otros usos, permite el uso del suelo en otras labores como laagricultura, el pastoreo o el turismo.EL PROYECTOEl Parque Eólico tendrá una capacidad instalada aproximada de 32 MW y estaráconformado por dos plantas de generación, una de 12 MW de capacidad de propiedad deWAYÚU S.A. y una planta de 20 MW de capacidad de propiedad de ISAGEN S.A.De manera preliminar se ha establecido que el parque estará conformado por 21aerogeneradores de 1,5 MW de capacidad cada uno dispuestos en dos filas, la subestaciónde transformación, una línea de conexión al Sistema de Transmisión Nacional a la líneaCuestecita - Puerto Bolívar y las vías internas que conectarán los aerogeneradores con lasubestación. El proyecto se desarrollará en territorios de las comunidades de Taruásaru,Mushalerrain, Jotomana y Lanshalia.Estudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


ACTIVIDADES DEL PROYECTOLas siguientes son las principales actividades que se deben ejecutar para la construcción ypuesta en operación del Proyecto Eólico y con base en las cuales se elaboró el Estudio deImpacto Ambiental del Proyecto.Estudios y diseños.Negociación y acuerdos con las comunidades.Organización laboral.Construcción de instalaciones provisionales y almacenamiento de materiales.Replanteo de construcción.Adecuación de accesos.Construcción de vías internas y canaletas de conducción de energía.Transporte de equipos, materiales e instrumentos.Estudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


Adecuación del terreno para aerogeneradores, subestación y torres de la línea deconexión.Construcción de fundaciones y obras civiles.Montaje electromecánico.Pruebas y puesta en marcha.Reconformación del terreno y limpieza.Generación y transformación de energía.Mantenimiento.Desmantelamiento.POTENCIALES IMPACTOS AMBIENTALES DEL PROYECTOEl proyecto, durante su construcción y operación, puede generar una serie de impactosambientales en el área donde se desarrollará, aunque algunos de estos impactos son decarácter negativo también se presentarán impactos positivos, tales como el apoyo aldesarrollo regional y el mejoramiento de la calidad de vida de las comunidades del área deinfluencia directa.Los potenciales impactos que pueda generar el proyecto han sido identificados, con laparticipación activa de las comunidades del área del proyecto, durante la realización delEstudio de Impacto Ambiental y el Proceso de Consulta previa.Estudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


Colisión de aves con los aerogeneradores y/o con los conductores de la línea deconexión.Transformación del hábitat.PRINCIPALES IMPACTOS EL MEDIO SOCIAL Y ECONÓMICO• Generación de empleo,• Fortalecimiento de la economía regional,• Generación de expectativas en la comunidad,• Potenciación de conflictos con la comunidad,• Afectación de la vida cotidiana,• Incremento de riesgo de accidentes,• Afectación/mejoramiento de infraestructura vial• Desplazamiento de familias,• Afectación patrimonio arqueológicoEstudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


MANEJO DE LOS IMPACTOSCon el objeto de prevenir, mitigar, eliminar o compensar los potenciales efectos negativosque se pueden dar durante las fases de construcción y operación del Proyecto Eólico se hadiseñado un Plan de Manejo Ambiental, el cual fue concertado con las comunidades delárea de influencia, durante la fase de socialización y Consulta Previa. En el Plan de ManejoAmbiental se incorporaron las recomendaciones y solicitudes de las comunidades para elmanejo de los diferentes impactos ambientales, la estructura y contenido general del PMApara las fases de construcción y operación es la siguiente:Plan de Manejo Ambiental en Aspectos FísicosProgramasProyectoPrograma de manejo conservación yrestauración del terrenoPrograma de manejo de residuosPrograma de manejo de emisionesatmosféricasPrograma de manejo de cuerpos de aguaPrograma de señalizaciónPrograma de manejo del recurso sueloManejo de áreas de excavaciones y obras civilesManejo y disposición de material sobrante deexcavacionesObtención de material de préstamoManejo de residuos sólidosManejo de residuos líquidosManejo de la calidad del aireManejo de emisiones de ruidoManejo de cuerpos de agua y zonas de drenajeSeñalización de zonas de trabajo y del parqueManejo de los procesos erosivosManejo de suelos contaminados por sustanciaspeligrosasManejo y reutilización del sueloEstudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


Plan de Manejo Ambiental en Aspectos BióticosProgramasProyectoPrograma de manejo de la vegetaciónPrograma de manejo de la vegetación y lafaunaPrograma de manejo de la faunaControl de despeje de la vegetaciónManejo de la cobertura vegetal removidaCompensación forestal por afectación de lacobertura vegetalProtección de bosques de galería y conservaciónde hábitatsTalleres de capacitación para el manejo de la faunasilvestreManejo por colisión de avesEstudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


Plan de Manejo Ambiental en Aspectos SocioeconómicosProgramasProyectoPrograma de información y divulgación yparticipaciónPrograma de generación de empleoPrograma de educación y capacitaciónPrograma de reasentamiento de lapoblación afectadaPrograma de prevención de accidentes enel pastoreo y la movilidadPrograma de manejo de la arqueologíaInformación a las autoridades del Municipio deUribiaInformación a las comunidades indígenasAtención a la comunidadInventario de infraestructura vial y viviendasContratación de personal de la regiónCapacitación al personal vinculado al proyectoEducación ambiental a la población escolarRestitución de unidades habitacionales típicasWayúuContratación de pastores comunitariosManejo de arqueologíaEstudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


MEDIDAS DE COMPENSACIÓNDe manera adicional y con el objeto de compensar a las comunidades Wayúu asentadas enel área de desarrollo del Proyecto Eólico, durante el proceso de socialización y ConsultaPrevia, se acordó entre las comunidades y el Proyecto Eólico las siguientes medidas decompensación:Tipo de compensación Monto Actualización y vigenciaCompensación por el usodel terrenoValor fijo anual por MWInstalado.Inversión Voluntaria 0,5% del valor de laGeneración de Energíadel Parque Eólico.Inversión Voluntaria 10% del ingreso alproyecto por venta deCertificados de Reducciónde Emisiones de CO 2 .Durante toda la vida útil delproyecto.Se actualiza anualmente deacuerdo con el Índice dePrecios al Consumidor.Durante toda la vida útil delproyecto.Se actualiza anualmente deacuerdo con el precio deenergía en bloque queestablece la CREG paratransferencias del sectoreléctrico.Durante toda la vida útil delproyecto.Se actualiza anualmente deacuerdo con el precio de ventade los certificados de reducciónde CO 2 y las toneladas de CO 2reducidas y certificadas por elorganismo correspondiente.Los acuerdos suscritos con las comunidades de Taruásaru, Mushalerrain, Jotomana yLanshalia, en cuanto a las medidas de compensación establecen que estos recursos solopodrán ser usados por la comunidad, en las siguientes líneas de acción:• Educación: Becas para educación superior, de sostenimiento o inversión eninfraestructura educativa en la zona.• Salud: Mejoramiento de infraestructura existente, apoyo en brigadas de saludmunicipales en el área del Proyecto.Estudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


• Infraestructura: Arreglo de vías, tanques para almacenamiento de agua,mejoramiento de vivienda.• Saneamiento básico: Dotación para manejo de agua potable, manejo de basuras,limpieza y adecuación de jagüeyes, unidades sanitarias, manejo de aguasresiduales.• Proyectos productivos: Adecuación zonas de rozas, capacitación en producciónanimal, mejoramiento de pie de cría, actividades turísticas y/o artesanales.Estudio de impacto ambiental Proyecto Parque Eólico


AYAWATA SUCHIQUI KASASULWWOUMAILEAA


La traducción de esta cartilla fue realizada por Alí Valdeblanquez.SU’TTIASulu’u mma wajira münaka eesü jou’tai katchinsü sümaa ayatüin süpüno’u waneepia,su’utpünaawemata sajalajain juyakalü eesüjesee shiipa eekai anain süpula shiutnüin alujeesüka sütchin joutai tüü korientaka anülia epejiaka kasairuwa sulüpana alijunapia. Shiireeshikeranjünüin tüü makalü yaa ainjünesü maima sukuwaipa kasaa sutuma tüü konpa’iiaeekalü a’in sünain sa’inrein ayatawaakalü túü. Tüü ainjüneka supulamuin sainkünüin tuproyecto eólico suwakaa alijuna, tarawairua naa sin wayuu anuu yaa: Anajia sau sutchin je suwachira joutai süpaa mma eekai keirein. Aneekajia einjatüle shiawatünüin suwachira je sütchin joutaikaa otta aashajawaanamaa koumainshiikana. Eitawaa tarawairuwa ayawatia sukuwaipa joutai. Shiyawatia je anajia sau sukuwaipa joutai (Suwachira suma süpünou, maakapiamayakajee juyaa) Achajawaa sukusaipa eekai anaasüin ekiirujee je sukumajia ayatawakalü (ayawataamma yaletsü, wopuirua, sukuwaipa mmashula, sünee eepünainjatüle suuwatanüinkorientakaa wattamuin). Aapiria sa’in wayuu sau sukuwaipa ayatawakaa je outkajawaa sünain aashajawaashikiira Anajia sau sukuwaipa mmapakaa,nakawaipa wayuu je naletse. Achajawaa sukuwaipa saawaatnüin apuleeruwa ayatawaaka sutuma louta choujakalüsüpüla tia? Sukuwaipa akutujaa, anataa süpüleeruwa ayatawaaka, akumajaa je yapaa süpülaeekai ein. Ainjaa kasaa eekai ein je aimajia sukuwaipa?AYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


Suttiajee shiaayatia joutaikaa, sünainmuin suttuin sunain ayatawaa wanee, proyecto eólico,munaka wanaasü sumaa jaraisü juya; eesü süpüla sülanain tiayaa. Ottunaleeya anainruakumajaa porkekalü keraapa aashajawaa shikiira namaa naa wayuu koumain shiikanalotopa main sukuwaipa namuin tü kasa ainjunuinjatka noumainpa je saapünapa sumaasawatnüin sütuma süpüyaka mmapaa tüü akaliaa kerraaka sümaa Wane parque eólicosunain shiyatain piama shikii juya eepunale so’omuinyaa.ASHÜKÜJALIIKANA AYATAWAKAATúü ayulaaka korienta süka sütchin joutai ashüküjushi sütüma tü konpa’ia WAYUU S.A.ESP., SUMA ISAGEN S.A. ESP., shia painwajirrakairua sünain ayatawaa shiirre ayulaakorienta süka sütchin joutoi.Tüü WAYUU S.A. ESP., munaka wanee konpa’ia naikaleerala mekiisat shii apainjawashiisau, makalaka; municipiakalüirua Uribia, Manaure, tüü Resguardo Indígena de la Alta yMedia Guajira, manaurejewatkalü je jaraishii painwashii, sukuwaipa kanaikalü mainsa’in shiaayulaa sütchin korienta sükaa suwatira joutai (sütchin joutai) je oikawaa korientasüpaapünaa mmakaa, awülejaa win shiiree malechein wayuu sutuma je wülen mmapakaalü,sünainje suúlia korienta keirakawaisü (kaísirü je jourtaisirü).WAYUU S.A. ESP., achajasü sukuwaipa akoyotirra je akaalijaa tütaa sünain oustaa waneekasa ayotitsü erajutuu kakaliawaijeesü sumaa anain sujutu namunüinm nattia je kasanainrala eekai kepiain wunapünaa sünainjee eejena’in naa erakana main muliaa wattapünaa.AYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


ISAGEN S.A. ESP., wanee konpa’ia süpü’üya eitajaa je oikawaa kasa makalaka korienta winjee eekaa sümaana müsüsaín tüü sociedad anónima sumakaa alijuna, oikalüü shiayaya,süpapünaa koloonpia sümaa sajapuluin shiaya tüü Ministerio de Minas y Energ{ia deColombia munaka sukuwaipa kanainkalü main saín shia ayulaa je oikawaa korienta, maakaoikawaa kasü ayulushii sülerujee mmakalü sulupünaa tuwa, mushaisa, kawaralasü je waneekasa eekai shoujain süpüla ainjaa kasa eekai supushuwa eejeree shiulain korienta makalakahidroeléctricas de San Carlos, Jaguas. Calderas. Miel I je central termoeléctrica determocentro, eere shiutnuin 2132 MW, wanaakalü suma 16% sünainjee süpüshuwa tüükorienta awatakaa sulu’upuna cachuera (Sistema Interconectado Nacional).ISAGEN oonosüshiiree ayatawaa sünain painwajirawa wamaa wapüshuwa süpülawokottirain watchin je waitüin sau suasajayaa sukuwaipa kaletsein woumain je shiyoujirain.Maa yaa ISAGEN suwastüin sukuwaipa shiree pansainmain sainjia kasa sünainjeesüchechajia maaka lotuin sukuwaipa sünain keirawee ayatawaakalü, kamalainsü oonowaasumaa shiyatain yaa woumainpaa je chaaya wattapüna.SÜPÜLAPÜNAAJATÜ AYATAWAAKALÜ Suutpunaa juyaka 2001 tüü konpa’ia WAYUU S.A. ESP. Akaalijünüsü sutuma tüülaülayüükana sulu’u wanee mma watta sü jolanta sünülia, ottusü sünain sükoyoitirüinsumaa shirüleerüin sukuawaipamajatü sütchinka joutai chaa jepira (cabo de la vela). Sajattematapa juyaka 2004 tüü konpa’iaka aikalaajirrasü nmaa naa wayuukanako’umainjirashikana cha mushaleeralain je taluwa salu’u eere nonojirain shikirashiyawajünüin sutchinje suwatira joutaika je joo yalejee shiyataanüin anainsukuwaipa majatü sütchin jou’tai. Maatso’ulu sünain tüü juya 2005 munakaa ei’tanüsü wannee Tarawa ayaawajiajo’utai sumaa suttaleen ayatawaa sünain akotchijaa supushuwa sukuwaipanapushuwaa naa koumainshiikana eejirashii sünain tüü makala akuwaipa yaa,sünainjee naapüin nanoutia süpüla shiitanüin Tarawa süpü ayaawajaa je nanajüinsau ayatawakaa, sünainjee tia’a, naa koumainjirraashikana kaatsiunawaishii neerü.Sajattacmatapa juyaka 2005 Wayuu sumaa ISAGEN ekeettajiraashii sulu’u karalo’utaaapaa shikii sainüinjatüin tüü proyecto Eolico wanakaa.Süserulu’u juyaka 2007 sünainjee nakuwaipajiraa koumainshiikana sumaa WAYUU jeISAGEN ottuna anainrü aküjaa sukuwaipa namüin naa koumainshiikanaTaluuwasalu’u, Mushaleerain je Jotomaana tüü anoujiraanakaa sümaa ISAGEN. Sajatteematapa juyaka 2007 ottuna anainrü ayatawaa sünain jülüjaa a’in sausukuwaipa mmapakalü je musia autkajawa sünain aashajawaa shikirra kasa tüüsuchuntakalü konpa’iaka. Suutpunaa juyaka 2008 ekeraajünüsü tüü sukuwaipaka jülüja a’in sau sukuuwaipammapaakalüü namaa suutkajaanüin ekiira tüü keireekalüü sa’in Konpa’iakalüüAYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


namaa koumainshiikana Taluwasalüü, Mushaleerain, Jotomaana je Lanshalia,kepiakana eere joolüü ein main tüü ayatawaakalüü.SUKUWAIPA KORIENTA SULÜÜJEJATÜ JOU’TAITüü jou’taikaa ojuitasü sünanjee sukuwaina tüü asanalaka atuma wa’in süchikijee niajüinkaikai makaa. Eesü süpüla saapanüin jou’taikalü süpüla sujutuin süchiki anuwa, ayulaa winsuluujee ishii otta ayüüjawaa makalakaa maiki, waana je waüyee, maima süka Tarawa.Sütchinkaüü jou’tai eesü süpüla aapanüin shiiree shiutnüin korienta süka wanee maakinamüsü aka Tarawa ayujalüü korienta sünainje jou’tai (aerogeneradores) tüü korientaayuluushika suka jou’tai (energía eólica) eiyatetsü maima süküwaipa anajüsü, makalaka. Nojotsü shiyarülüjuin mmapakalüü, anoutaasü sünain shakatirüin yarüttüshiisaakamuin sirumakalü.Anas süpü shakatirüin shiiratia mmapakalüü.Nojots shi’raatüin mmaka, winka süpaapünaa eere shiitanüin. Jaitairü choujain mma muleu süpüla anain sükuwaipa, tüü ayujatkalü korientasünainjee jou’tai kettasü sulü’ü shiipa maa nee.Keirakülüü waneepia, matüjainsalüü ajataa.Wanaajirasü sümaa wanee ainjaa, maaka sukuwaipa apunajaa, arüleejaa, waraitaa.AYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


AYATAWAAKALÜÜTuu Parque Eolico munaka eewerüü wanee sukuuwaipa süsaa makalaka 32 MW(Megawats)ayutnajatü süka piamasü planta, wanee 12 MW sütchin sükorolo Wayuu S.A. je wanee 20MW, sükorolo ISAGEN S.A.Süpülapünaa paala eitanüsü süpüleeruwa süikaletnuin patkeka einjatü 21 ayujalüiruwaakorienta 1.5 MW sütchin waneewai pachiiruwasü sümaa paataajirain, tüü süpüleekaalateeraa sa’in, wanee suwachirapala akacheraasü sünain tüü Sistema de TransmisiónNacional sulüüpünaa süpüna Cuestecita – Puerto Bolívar je tüü süpünaaya yalajatü süpülasaapirain aerogeneradorkalüiruawa sumaa subestacionka, ayatawakalü tüü ainjüneerünoumainpa wayuu chejeewalü Taluwasaluu, Mushaleerain, Jotomaana je lanshalia.KASAIRUWA SULU’U AYATAWAAKALUUAnuu tüü kasairuwa ainjuneeka shiire sukumajünüin je süjütünüin achiki Proyecto EolicoKanainjeka sainjünüin eekai anasüin ekiiruu shiiree sütüjoanüin süintiraya sumaammapaakalüü.AYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


Ayulaa ekiiruje atüjaa sau kasa je aneekajaa tüü ainjünüinjatka.Aashajawaa je anoutirrawaa namaa koumainshiikana.Anaatirawa sukuwaipa ayatawa.Sukumajia kasairuwa sumaainrujatuu je anaajülee koroloo.Ayaawataa akumajaa.Anaateraa shikerotiaAinjaa wopü sulu’upüna sümaa supunajatü korienta.Eikajaa supushuwaa tüü choujakaa süpüla ayatawaa.Anouteeraa mmakaa süpüla aerogeneradorka, süpüna je süsaa süpüna korientaka.Aijaa kasairuwa makaa sa’in miichi je tuu choujakalüü süpüla ayatawaa.Eitawaa tüü electromecánico munakaa.Suulakia je asiiwajiraa.Anateeraa mmakaa je ajaralaa.Ayulaa sumaa akumajaa sukuwaipa korienta.Jülüjaa a’in sukuwaipa kasaa.Aakajeraa.AYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


SUKUWAIPA KASA MUJUSÜ SUMUIN MMAPAKAASutuma ayatawakaa, wanaa sumaa akumaja je sainjünüin kasa, eesü sujuitüle mainmasüleche’ mmapakaa eere shiyataanüin kasaa, jaitairü ein süpüshi tüü makaalüü yaa sünainkaluuin kaasa mujuka akaalijaa sünain kasa’ choujaaka noumainpa’ nepiajanaakana jeanateraa na’in napushuwayaa sulu’u noumain.Tüü kasaa kalecheetkalüü atuma wayuu je mmapaaka atüjanüitpaau, sükaa noutkajain naakoumainshiikana eere tüü ayatawaaka wanaa sumaa shiawatünüin ain tüü süpaapünainjatkammapaakalüü sünainjee outkajawaaka sau.Süpüshüwaaya sain tüü alecheekalü wanaajirasü sümaa sainjünüin wopükalüirüa,sha’majitnüin süs’airua suwachirapalajutka korienta, wanaa sumaa süikaletnüin tüü Tarawaayujatka korienta sunainjee joutai, akümajaa süpülee je eepunainjatüin süjütünüinkorientaka, süp¨shuwaa tüü maakalü yaa kettasü sulu’u jarai kilometra (shiyawase alijuna).TÜIRUWA SHI’A KASAA OTTEKALÜ SÜNAIN WIN, ASANÜTNNAKA,MMAKAA JE MMAPAULIAKAA Shiyulia korienta wülesü Awanajamaa, sa’in mmapauliakaa Amojujaa sa’upünaa suwanaajülee win, solüü je shinalüü lamuunuiruwa, lüwopüiruaje lairuwa. Amojujaa tüü asanütnnakaa sunainjee maimain kemion je maakinairuwa sulu’ummakamautpunaa. Alojujaa sukuwaipa llapakalüAYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


TÜIRUWA SHIA KASAA OTTEEKALU SÜNAIN WÜNÜLIA SÜMAAMÜRÜLÜ, WÜCHII JE SÜPÜCHUWAA KASAA KATO’ULU SULU’UMMAKA Amüloülii shiipouu’ta sumaa rerechi saajutu mmaka. Ounajaa wüchiirüwa Kasaa ottüsü sünain kasaa atujalü, kulü’ü, wüi’ iwana’ je kasaa wineoküjutusuwachirapalaka korientaTÜIRUWA SHI’A KASAA OTTEEKA NANAIN WAYUU JESUKUWAIPA NALETSEEejeü ayanamajaa sumaa ayatawaa apülaAnaatawerü ayaataa sünain ayalajaa je oikawaaEejerü jülüjaa a’in sunain kasaa eekai anain namuin koumainchii.Sumujujaaya aküwaipaa wenshijatüAkajuyulasü maaka’ sünaatain sukuwaipanwopu’Okolojowaa natuma wayuuOtta sünain kasaa aisü napüla wayuu makala aka’ amuuyuu, asülee, apain, olojülee.AYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


SUKUWAIPA ANAATEERAA TÜÜ KASAA ALATAKAAShiire jülüjaa a’in sau kasaa eekai anterüin, asamalaa sa’in, alatiraa o’ulakaa kajutaa tüüeekai mujuin alatetkalü su’utpünaa ayatawaa sünain ainjaa je ottiraa tüü parque eólicomünaka ainjünüsü wane plan de manejo ambiental (süküwaipa a’imajaa mmapakalü)münüsya’, aashajaushi ekiiralü na’in sümaa tüü nachuntakalüü.Suküwaipa’ PMAKalu’usü akuuwaipa’Proyecto ayatawaaKalu’usu sukuwaipa kaaliwaa sumaaaimajaa je alejaa sa’in sukuwaipa mmaSaimajia sukuwaipa eere opotünüin je ayataanüinSaimajia je sojotia süp¨taala opotuushiOustaa kasaa eekai aanapajushiinKalu’usu süküwaipa sainmajia süpütaala Saimajia süpütaala eekai checheinSaimajia süpütaala eekai shakaalainKalu’usu sukuwaipa sumudainmmapaaka iipunaamuinSaimajia anain tüü asanalushikalü mmalu’uSaimajia sukuwaipa tüü kasaa kepijanakaaKalu’usu sukuwaipa wuinp*ule’eSaimajia winpüle’e suma eepunaale suwachirapule’ewinKalu’usu sukuwaipa kayaawasee Kayaawasee atuma ayataapulee je sulu’upunaapatkekalüKalu’usu sukuwaipa saimajiakapülajanakaa mmakalüSaimajia sukuwaipa oshorolomajawaaSaimajia mma kalu’uin kasaa eekai oyotuin sümaao’utasiroulüin shiaSaimajia sumaa sülejünüin sukuwaipamuñuu mmakalüAYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


Sukuwaipa saimajia mmapakaa sulu’u katü’in soü P.M.AKalu’usu akuwaipa’ayatawaaKalu’usu saimajia wunuulia je wüitüshiiSaimajia akutujaa wunuulia je wuitüshiSaimajia solu’ wunuulia je wuitushii ajaralu’ushiSukuwaipa shiiraka wunuulia so’opunaajatü witshiieekai shipitajünüin süka’ maakinaKalu’usü sukuwaipa wunuulia, wuitushiije süpüshuwaa kasaa kato’uluAimajaa sau wuna’apü je erajaa sau sukuwaipaepiapa’aKalu’usü saimajia muruluu jewuchiisumalee kasaa eekai katüin a’inOutkajawaa supula aapaja sukuwaipa aimajaa wuchiisümaa kasaa wunaapüjatüSaimajia sheetirain wüchiiAYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


Sukuwaipa saimajia mmapaakaa sünain eepunale sületseKal’usu akuawaipa’AyatawaaKalu’usu akujia,aapiria je outkalawaaAapiraa aluwataliikanauriwiaAapiraa wayuu koumainshiikanaJülüjaa a’in wayuu koumainshikanaShiyawajia sukuwaipa apünaa je miichiKalu’usu sukuwaipa ayata’tawaaAyateraa wayuu noumainpaashijanaKalu’usu ekirüjünaa je ekirajawaa Ekirajereaa naa eekana sünainayatawakaaEkirrajaa sünain sukuwaipa mmapakaanaa tepichi kolejiakanaKalu’usu sukuuwaipa aikaleeraa je Eitawaasuchiikuwaa waneewai süpüshwaAYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


okolojeeraa naa choujakana amuinmiichiiruwa nepiapala wayuuKalu’uusü sukuwaipa nojolein eewakaasunain aruleeja je waraitaaAyateraa arüleejülii painwajirashiiKalu¿usü saimajia kasaa kamairü, pülasü,aisü sumaa kajutuin napüla wayuu, makasa’in amuuyuu, asülee, apain, olojülee.Saimajia kasaa kamairüSHIYAWATIA ASÜLAJAA SAU NAAWALUIN WAYUUAYATAWAAKAAMaaka sapoujatü shi’iree asülajaa namuin wayuu koumainshii eere sukumajünüin tüüproyecto eólico munakaa, wanaa sümaa outkajawaakaa shikiira aashajirawakaa jeoonojirawaakaa, keraajiraasü natuma neipajee parque eólicoshiikana tüü.AYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA


Sukuwaipa asülajunaa Jeraa ti’a Sukalio’we sumainruúAsülajushii sau sa’piammakaaSujutu juyamai sau MWyapasüMaleeiruinjatü wanaa sumaaayatawakaa ottitnawaisüjuyawai wanaa sümaashiyaawatia sujütu ekü’üluuEitawaa neerü a’inkaa 0.5% sunainje sujutu’sukuwaipa ayulaa korientasulu’ujee parque eolicoMaleeruinjatü wanaa sumaaayatawakaa ottitnawaisüjuyawai wanaa uma sujutükorientaka sutuma tüü CREGmunakaa supula shiitajia neerüaluwataushi sutuma tüüsülaüslaka sukuwaipa korientaEitawaa neerü a’inka’a10% sunainje saapaakalüproyectakaa sau sujutükaralouta amotsajüsüsumusain CO2 munakaaMaleeruinjatü wanaa sumaaayatawakaa ottitnawaisüjuyawai wanaa sumaa sujutüsumotsajia sumusain CO2 jesaawatüinyaa süka tüütonelada munaka, amotsüjushisumaa kanülian sutumasüpüyaa.Tüü oonojirawaakaa namaa naa koumainshiikana cha taluwasalü, mushaleerain, jotomaanaje lanshalia sau sukuwaipa tüü asülajünakaa nekeeraajüin koumainchiikana saapaanajatüinnee süpüla kasa makalaa aka:Karalouta: weka namuin eekai tottorein, süpüla anateeraa o’ulakaa ainjiraaekirajiapulee sulu’u noumain. Anaa: anaateeraa tüü kasaa eekalü, akaliijaa naa erajaaliikana wayuu aluwataushiisutuma municipia eere ayatawakalüKasaa choujasü: sünaatia wopu’, kasaa süpülajatü win, sünaatia miichi. Anewaa akuwaipa: eiwaa kasa choujasü süpüla saimajia win wülesü, saimajiayarütshii, ojonowaa je akümajaa lairuwa, eitapülee. Ayatawaa shiiree kaletsee: ekettajaa apainruwa, ekirajawaa sümain sukuwaipamürülü, anaatiraa mürütka, ainjaa kasaa eekai ein.AYAWATA SUCHIQUI KASASULW WOUMAILEAA

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!