06.12.2012 Views

La herencia de tres décadas en la Educación Superior

La herencia de tres décadas en la Educación Superior

La herencia de tres décadas en la Educación Superior

SHOW MORE
SHOW LESS

¡Convierta sus PDFs en revista en línea y aumente sus ingresos!

Optimice sus revistas en línea para SEO, use backlinks potentes y contenido multimedia para aumentar su visibilidad y ventas.

Una política <strong>de</strong> ci<strong>en</strong>cia, tecnología e<br />

innovación: ¿Para qué?<br />

1.- Cuatro <strong>en</strong>foques para su construcción<br />

2.- Ocho respuestas específicas si se<br />

ati<strong>en</strong><strong>de</strong> a los elem<strong>en</strong>tos consi<strong>de</strong>rados <strong>en</strong><br />

esta pres<strong>en</strong>tación<br />

3.- Todas obligadas a at<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong> necesidad<br />

<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar <strong>la</strong> responsabilidad social <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

gestión <strong>de</strong> <strong>la</strong> g<strong>en</strong>eración y uso <strong>de</strong>l<br />

conocimi<strong>en</strong>to y el estímulo a <strong>la</strong> creatividad.<br />

Eduardo Carrillo Hoyo 1


<strong>La</strong>s estrategias para el futuro <strong>de</strong>seable<br />

En el libro “¿Qué es <strong>la</strong> estrategia? ¿Realm<strong>en</strong>te<br />

importa?” (Ed. Thomson, 2001), Richard<br />

Whittington explica los “cuatro mundos” que<br />

pue<strong>de</strong> vivir una empresa, <strong>en</strong> términos <strong>de</strong> sus<br />

estrategias. En “versión corregida” para este<br />

Seminario, <strong>la</strong> empresa es el país y se <strong>en</strong>t<strong>en</strong><strong>de</strong>rá<br />

a <strong>la</strong> política como el conjunto <strong>de</strong> estrategias <strong>de</strong><br />

mediano y <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zos para alcanzar un futuro<br />

<strong>de</strong>seable.<br />

Aquí se p<strong>la</strong>ntea <strong>la</strong> importancia <strong>de</strong> reconocer <strong>la</strong>s<br />

formas (<strong>en</strong>foques) <strong>de</strong> construcción <strong>de</strong> esa (s)<br />

política (s).<br />

Eduardo Carrillo Hoyo 2


Los elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> construcción<br />

<strong>de</strong> los <strong>en</strong>foques<br />

Procesos emerg<strong>en</strong>tes<br />

Objetivo plural<br />

Un objetivo rector<br />

Procesos <strong>de</strong>liberados<br />

Eduardo Carrillo Hoyo 3


Los elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> construcción<br />

<strong>de</strong> los <strong>en</strong>foques<br />

E<br />

N<br />

T<br />

O<br />

Procesos emerg<strong>en</strong>tes<br />

R<br />

N<br />

O<br />

Complejidad<br />

Un objetivo rector<br />

Procesos <strong>de</strong>liberados<br />

CULTURA Y SISTEMA SOCIAL LOCAL<br />

Objetivo plural<br />

Eduardo Carrillo Hoyo 4


Evolucionista:<br />

Opciones<br />

abiertas para<br />

<strong>la</strong> sobreviv<strong>en</strong>cia<br />

Procesualista:<br />

At<strong>en</strong>to al <strong>en</strong>torno<br />

y cercano<br />

a <strong>la</strong> base<br />

Los cuatro “<strong>en</strong>foques”<br />

Clásico:<br />

Analizar, p<strong>la</strong>nificar,<br />

or<strong>de</strong>nar<br />

Sistémico:<br />

Jugar <strong>en</strong> acuerdo<br />

con <strong>la</strong>s reg<strong>la</strong>s<br />

locales<br />

Eduardo Carrillo Hoyo 5


¿Cómo podríamos consi<strong>de</strong>rar algunas<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s políticas vividas hasta ahora?<br />

En el docum<strong>en</strong>to(*) T<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong> <strong>en</strong> México: una lectura<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> perspectiva <strong>de</strong> <strong>la</strong> complejidad, <strong>de</strong><br />

Enrique Lu<strong>en</strong>go González se hace el sigui<strong>en</strong>te<br />

análisis:<br />

(*) Trabajo e<strong>la</strong>borado para el Seminario sobre Reformas<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong> <strong>en</strong> América <strong>La</strong>tina y el Caribe,<br />

realizado el 5 y 6 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong>l 2003, <strong>en</strong> Bogotá,<br />

Colombia, bajo los auspicios <strong>de</strong>l Instituto Internacional<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> UNESCO para <strong>la</strong> <strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong> <strong>en</strong> América<br />

<strong>La</strong>tina y el Caribe (IESACC) y <strong>la</strong> Asociación Colombiana<br />

<strong>de</strong> Universida<strong>de</strong>s (ASCUN).<br />

Eduardo Carrillo Hoyo 6


<strong>La</strong> <strong>her<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> <strong>tres</strong> <strong>décadas</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong> (1970-2000)(*)<br />

• <strong>La</strong> etapa <strong>de</strong> expansión: crecimi<strong>en</strong>to no p<strong>la</strong>neado<br />

<strong>en</strong> los set<strong>en</strong>tas (Nace CONACYT )<br />

•<strong>La</strong> etapa <strong>de</strong> <strong>de</strong>saceleración: <strong>de</strong> <strong>la</strong> b<strong>en</strong>evol<strong>en</strong>cia a <strong>la</strong><br />

g<strong>en</strong>eración <strong>de</strong> políticas <strong>de</strong> evaluación <strong>en</strong> los<br />

och<strong>en</strong>tas<br />

(Se crea el S N I<br />

Se inicia <strong>la</strong> evaluación <strong>de</strong>l Posgrado )<br />

•<strong>La</strong> etapa evaluadora: supervisión estatal y<br />

asignación <strong>de</strong> recursos <strong>en</strong> los nov<strong>en</strong>tas<br />

(Padrón <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia, PROMEP, FOMES, PROADU)<br />

Eduardo Carrillo Hoyo 7


<strong>La</strong> construcción <strong>de</strong> Políticas se mueve <strong>en</strong><br />

el universo <strong>de</strong> los <strong>en</strong>foques<br />

El ejemplo anterior ilustra que <strong>la</strong> construcción <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s Políticas <strong>de</strong> ci<strong>en</strong>cia, tecnología e innovación,<br />

han transitado por difer<strong>en</strong>tes <strong>en</strong>foques y con<br />

diversos propósitos.<br />

Aún <strong>en</strong> un <strong>en</strong>foque clásico, al parecer el más<br />

reci<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> el que el objetivo rector pudiera ser<br />

<strong>la</strong> mejora <strong>en</strong> <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong> vida <strong>de</strong> <strong>la</strong> sociedad o<br />

<strong>la</strong> competitividad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s empresas, se hace<br />

necesario revisar elem<strong>en</strong>tos y criterios como los<br />

que se muestran <strong>en</strong> <strong>la</strong> sigui<strong>en</strong>te lámina:<br />

Eduardo Carrillo Hoyo 8


Contexto<br />

Enfoque<br />

Capacidad <strong>de</strong><br />

modificación o<br />

reajuste<br />

Política ¿Para qué?<br />

Objetivo(s)<br />

POLÍTICA<br />

B<strong>en</strong>eficiarios<br />

Entorno<br />

Actores y<br />

calidad <strong>de</strong><br />

integración<br />

Medición <strong>de</strong><br />

los impactos<br />

Eduardo Carrillo Hoyo 9

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!