11.01.2013 Views

Aia - Gipuzkoa mendiz mendi

Aia - Gipuzkoa mendiz mendi

Aia - Gipuzkoa mendiz mendi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

oko<br />

7<br />

arna<br />

i<br />

rteagagain<br />

txeta<br />

Aizpe<br />

baleta<br />

Gaztandizarra<br />

rrontza<br />

ARANBURU<br />

Bekoiturri<br />

Elkoeta<br />

Zabale<br />

Zuntzunegi<br />

Astalarre<br />

Arano<br />

Ipintza<br />

Lasao erreka<br />

Eguzkitza<br />

Aritxulegi A ritxu ritxul it l legi i<br />

Aritxulegiko erreka<br />

Aldalur<br />

Asu<br />

Sarasolaberri<br />

SARASOLAZAR<br />

Sarasola<strong>mendi</strong><br />

Aristizabal<br />

Pagalde<br />

Leposoko gaina<br />

PR - Gi 39<br />

Ostolaza<br />

Altza<strong>mendi</strong><br />

Altzerreka<br />

Amezti<br />

Txondarzulo<br />

Arriaundi<br />

E-70<br />

Urteagazar<br />

Zupilletaundi<br />

Aizpuru<br />

Goratzarri<br />

Inda<strong>mendi</strong><br />

460<br />

San Pelaio ermita<br />

Listorraitza<br />

Asuerreka<br />

Urteagaberri<br />

Ziartso<br />

Artzain<br />

Bekola<br />

ZESTOA<br />

Erdoizti<br />

Pagaldazuri<br />

Urrepitxarra<br />

Nahikari<br />

ABETABERRI<br />

Urregi<br />

Arbea<br />

Sustraimalda<br />

Arriturri<br />

Matadero<br />

Altza<br />

Mendia Aranguren Cumbre Egañagoikoa<br />

Egañazpikoa<br />

IBILBIDEAK Bikendi RECORRIDOS<br />

Gaztalkatxiki<br />

Gaztalkaundi<br />

PAGOETA<br />

Allepunta<br />

ITSASLORE<br />

Garate<strong>mendi</strong><br />

Urkiola<br />

Garro<br />

Lazkano<br />

281<br />

GR - Gi 121<br />

Alleme<br />

Santa<br />

Barbara<br />

ABETA<br />

ermita<br />

Gazteluzar<br />

Aldarregi<br />

Urkiolaberri<br />

<strong>Gipuzkoa</strong>ko parke naturaletako Larraioz ibilbideak<br />

Lertxundi<br />

Iturtxoko<br />

Pagoetalde<br />

San Isidro ermita<br />

Zelaizarra<br />

Meaga<br />

Altzolaras Palazioa<br />

Sustraiaga<br />

Olalde<br />

Egaña<strong>mendi</strong><br />

437<br />

Aierdimusu<br />

Erroitz<br />

Arrasate<br />

Mokozulo<br />

Santa Kurutze ermita<br />

Errotatxiki<br />

Santa Engrazia ermita<br />

Errezabal<br />

Amalda<br />

Arkaitza Miruriaitza<br />

Santa Engrazia<br />

Interes handiko eremua Zona de especial interés<br />

Mendigaña<br />

ITURR TURRARA TURRA TURRARA AN A<br />

Enekasueta<br />

Itxiraundi<br />

ABETAZAR<br />

Amagingoetxeberri<br />

PR - Gi 35<br />

Errekaundi<br />

Mardaia<br />

Meagagoena<br />

Narbazta<br />

ZERBITZUAK SERVICIOS<br />

Autobidea Autopista<br />

Autobia Autovía<br />

Txintxurtegiko iturria<br />

Zigotzagako Zigotz g agak g o iturria iturri iturria<br />

Sorabil<br />

AIA<br />

Pelliturri<br />

Irure<br />

Itxiratxiki<br />

Altuza<br />

Zelaiatxitxe<br />

Altuzaberri<br />

Getarisoro<br />

Igartzelai<br />

Gasteategi<br />

Arbelaitz<br />

Zigotzaga<br />

Agiñetazar<br />

Errekatxiki<br />

Aritxoeta<br />

Alkorteaga<br />

Kanpantoletagaña<br />

Agotetxiki<br />

Apendieta<br />

Mirurierreka<br />

Kajuategi<br />

Elkano<br />

Aldazabal<br />

Bidegurutzeta<br />

Droskaerreka<br />

San Blas ermita<br />

Txatxarro<strong>mendi</strong><br />

Asti<br />

Zelailuze<br />

459<br />

Ariztain<br />

Urtzubietaerreka<br />

Soroluze<br />

Bisiguerreka Bisigo<br />

Bisiguiturri<br />

Etxabe<br />

Agoteaundi<br />

Basaluze<br />

Lanberzelai Pagadizar<br />

Droska<br />

Agiñetako <strong>mendi</strong>a<br />

Antxoai<br />

Granadaerreka<br />

Lehentasuna duen errepidea Carretera de interés preferente<br />

Errepide Nagusia Carretera Básica<br />

Eskualde Errepidea Carretera Comarcal<br />

Errepide Lokala Carretera Local<br />

Auzobidea Carretera Vecinal<br />

Basabidea Pista<br />

Aparkalekua Aparcamiento<br />

Parketxea Parketxe<br />

Aisialekua Area recreativa<br />

Txabola Refugio<br />

Aterpetxea Refugio atendido<br />

Landa-turismoa Turismo rural<br />

Begiralekua Mirador<br />

Sarbidea Acceso al parque<br />

GR (ibilbide luzea) GR (sendero de gran recorrido)<br />

PR (ibilbide laburra) PR (Sendero de pequeño recorrido)<br />

SL (Herri ibilbidea) SL (Sendero local)<br />

Ibilbidearen hasiera Comienzo del sendero<br />

Ibilbidearen bukaera Final del sendero<br />

Arane<br />

PR - Gi 40Ibilbide<br />

biribila Sendero circular<br />

NATUR BALIABIDEAK VALORES NATURALES<br />

Pagadia Hayedo<br />

Hariztia Robledal<br />

Ur-jauzia Cascada<br />

421<br />

PR - Gi 39<br />

Babes eremuaren muga Límite de la zona protegida<br />

ONDAREA PATRIMONIO<br />

Burdinola Ferrería<br />

Haitzuloa Cueva<br />

Megalitoa Megalito<br />

Gotorlekua Fortifi cación<br />

Elurzuloa Nevera<br />

<strong>Aia</strong><br />

Eskala 1:15.000<br />

AP-1/AP-8N-634<br />

IKURRAK LEYENDA<br />

GR - 35<br />

PR - Gi 40<br />

Herria Núcleo urbano<br />

Auzoa Altzola Barrio<br />

Tontorra Pagoeta Cima<br />

Tontor txikia Olarteta Cima menor<br />

Udalerria ZESTOA Municipio<br />

Ingurua Galartza Paraje<br />

Lepoa Aierdimusu Collado<br />

Lekua Sagastizabal Lugar singular<br />

Aterpea TXANGILUENEA Refugio<br />

Ibaia Aizperreka Río<br />

1,5 km 3 km 6 km<br />

N-1<br />

PR - Gi 35<br />

GR - 35.2<br />

A-15<br />

PR - Gi 35<br />

GR - 35.2<br />

ZESTOA<br />

PR - Gi 30<br />

Agiñetaberri<br />

Sorginetxe<br />

0<br />

500<br />

1.000<br />

1.500<br />

ZARAUTZ<br />

Markeskoa<br />

Karobialdea<br />

Astiko erreka<br />

Astui<strong>mendi</strong><br />

444<br />

Tontorra<br />

Gorrotxategi<br />

BEGOÑA<br />

Bergarate<br />

Paloeta<br />

Ariztigaña<br />

511<br />

Tortotxondoa<br />

Zailko<br />

Iturrizarra<br />

Apaizarri<br />

Astuiberri<br />

Añadierreka<br />

Txatxarro<br />

Igerainerreka<br />

Arriarte<br />

Urdaneta<br />

Munoa<br />

Armuño<br />

Loinaz<br />

Liñaputzuerreka<br />

Arbestaintxiki<br />

Urrezberroeta<br />

LEKU EDER<br />

Kanposantua<br />

Indagaratezar<br />

Maiaga<br />

Lanberriaga<br />

Soraiengo hariztia<br />

San Roman eliza<br />

Astuizarra<br />

AP-1/AP-8<br />

Urrezberoetaerreka<br />

Indagarateberri<br />

Otelarra<br />

Etxeerre Mojaetxe<br />

Altzola<br />

ALTZOL OLAR ARAS AS<br />

Olautaerreka<br />

Gesoerreka<br />

Pagadiberri<br />

Aginbeltza<br />

Arbiun<br />

Arkakusozuloeta<br />

Gaztaindietxeberri<br />

PAGOETA<br />

Lizarreta<br />

Lertxundi<br />

INDATE BERRI<br />

GR - 35.2<br />

PR - Gi 31<br />

PR - Gi 35<br />

Aitzelar<br />

Aizpeltz erreka<br />

Aizpeltz<br />

Urrizti<br />

Gi-3162<br />

Pagadizar<br />

Sorain<br />

Olauta<br />

Parapetogain<br />

Iruerreketa<br />

Igelar<br />

467<br />

Zumarra<br />

Etxeberri<br />

Telleria<br />

Zezenerreka<br />

Aizkibel<br />

AIA<br />

SAGARMANETA<br />

Aizpelarreta<br />

Eskorketa<br />

Ezkurrerreka<br />

Itxuitxa<br />

Ezterain<br />

Zuazola<br />

Sarobeberri<br />

Sarobeberriko<br />

haitzak<br />

Bordaberri<br />

PR - Gi 31<br />

Tranpako langa<br />

Azkarateko malda<br />

Granadaerreka<br />

Amezko<br />

GR - 35.2<br />

PR - Gi 30<br />

Zumardi<br />

Izeta<br />

Lizartxoko gaina<br />

Txortxorrerreka<br />

Ezkurroaltza<br />

Ezkurroa<br />

Lanpardo<br />

Ountzaingoikoa<br />

Telleriborda<br />

Garamanzelaia<br />

465<br />

Ezkurro<strong>mendi</strong><br />

Mendizabal<br />

Basolore<br />

Ariztixulo<br />

PR - Gi 30<br />

PR - Gi 31<br />

Pagotxulo<br />

Arriarte<br />

Azkarate<br />

Txortxorriturri<br />

Zozabarro<br />

Zarautz<br />

Abendaño<br />

udaretegi<br />

Izetaerdi<br />

Otzarreta<br />

GR - 35.2<br />

PR - Gi 31<br />

PR - Gi 35<br />

Kapelu<br />

Oñarreta<br />

Babaiturri<br />

Neberatxiki<br />

PR - Gi 153<br />

Izetaberri<br />

Pagatxolueta<br />

Txarako bizkarra<br />

Vista Alegre<br />

Ountzainbekoa<br />

PR - Gi 30<br />

PR - Gi 31<br />

Argoainberri Argoainaundi<br />

Aldapabarrena<br />

Aranburu<br />

Erreondo<br />

Komunbaso<br />

Menditxo<br />

552<br />

Aitzaundia<br />

Armotxa<br />

Burnigurutze<br />

Aizperreka<br />

Amezketalardi<br />

(Almizuriberri)<br />

Erralla<br />

Soroberrierreka<br />

PR - Gi 31<br />

Arrizurieta<br />

Paskualsoro<br />

Lizarra<br />

Aranburuerreka<br />

Lopetegi<br />

Arrubietagoena<br />

Irupagoeta<br />

Elkarrain<br />

Aizgaintxoeta<br />

Izurola<br />

Errotabarrena<br />

IGERAIN<br />

Zentrala<br />

Zabalegako gaina<br />

Iturtxo<br />

GR - 35.2<br />

PR - Gi 31<br />

Aitzarrun<br />

Almizuribaso<br />

Ametz<strong>mendi</strong><br />

Elutsaundi<br />

682<br />

195<br />

Arrubieta<br />

Urruztumeko<br />

punta<br />

Pagaiturrieta<br />

Granada<br />

Intxortxoko erreka<br />

Ijitonaitza<br />

San Isidro ermita<br />

Illarragorrierreka<br />

Elordi<br />

Meaka<br />

Aketegi<br />

Gorritxoaga<br />

Aitzaundi<br />

AIA<br />

Argoaintxiki<br />

Borda<br />

Pagalutz<br />

Mugaetako<br />

hegia<br />

Tontorraldea<br />

PR - Gi 35<br />

PR - Gi 31<br />

Munaundi<br />

Aitztxorrotx<br />

Zalbide<br />

Antxunarrutegi<br />

Aierdi<br />

Almizurizarra<br />

Erroizpe<br />

Pagoetako<br />

gurutzea<br />

676<br />

Armazuloeta<br />

Behorbarruti<br />

PAGOETA<br />

Sansonarri<br />

Amabirjiñiturri<br />

Elorrimotxa<br />

Liñatzeta<br />

Iturrierrota<br />

Erdoiztaberri<br />

Igartzeta<br />

PR - Gi 31<br />

PR - Gi 34<br />

PR - Gi 31<br />

PR -Gi 35<br />

GR -35.2<br />

Olarte<br />

Kortaburu<br />

Etzaiñerreka<br />

Añolatz<br />

Erroizperreka<br />

Tolaremutegi<br />

AIA<br />

Semerola<br />

Astigarretaundi<br />

Kamio<br />

Inderreka<br />

Santuru<br />

ITULAZABAL<br />

Iturrillun<br />

Azkenportu<br />

PR - Gi 30<br />

PR - Gi 31<br />

PR - Gi 31<br />

PR - Gi 34<br />

Larrazko<br />

Urkutxikieta<br />

Aitzbaso<br />

Sarrola<br />

Bajaelurra<br />

Pagoeta<br />

(Murugil) 714<br />

Pagalandarreta<br />

Salluetaerreka<br />

Benta<br />

Lapurdi<br />

Muriogaritxo<br />

Basaarte<br />

Astigarretatxiki<br />

Aritzbatalde<br />

Aritzederra<br />

Urteta<br />

Kortatxo<br />

Mendibil<br />

Sagarrolaerreka<br />

Txontxor<br />

Tellerialde<br />

Eperraldapa<br />

Mindi<br />

Olarrain<br />

Argialdape<br />

Apaiziturri<br />

Liñaputzu Arkumelarre<br />

Artaunsoro<br />

Barrensoro<br />

Gildegi<br />

Barrensoroko iturria<br />

Sarobetxo<br />

PR -Gi 30<br />

PR -Gi 31<br />

PR -Gi 34<br />

Sagastizabal<br />

iturriotz<br />

Aldapeta<br />

Txalupa<strong>mendi</strong><br />

Miranda<br />

128<br />

ZARAUTZ<br />

PR - Gi 34<br />

Parralda<br />

Olatxogaña<br />

Guardetxea<br />

Artetxoeta<br />

Aizbiribil<br />

Pagasoro<br />

Zugaraitzeta<br />

Etxeta<br />

Etxeberri<br />

Gi-3791<br />

Zelaiondo<br />

Ariziagoikoa<br />

Etxebeste<br />

Goikoetxea<br />

Erribera<br />

Gaztaindizabal<br />

Galartza<br />

Mendiauta<br />

Azkarate<br />

Armaila<br />

Etxeberrigoikoa<br />

Etxeberribekoa<br />

Orgategiko hegia<br />

Bizkargain<br />

Laurgain<br />

Mugarriluzeta<br />

Kortaberri<br />

Frantzeskoa<br />

Josemagurutze<br />

kargaleku<br />

Olarteta<br />

714<br />

Lerabide<br />

Urraga<br />

Etxetxo<br />

Basoberri<br />

Gur<strong>mendi</strong><br />

Basobeltz<br />

Seroretegi<br />

Tolare<br />

Olatxo<br />

Gur<strong>mendi</strong>ko iturria<br />

Orbelaun<br />

Ar<strong>mendi</strong><br />

Santutxoa<br />

Bizkar<br />

Olaa<br />

Isasti<br />

Arrospide<br />

Burnigurutze<br />

Urrieta<br />

Beonarrobiko iturria<br />

Lertxundieta<br />

Ixpilla<br />

Banderagain<br />

Putzueta<br />

Palazio<br />

Ikazkinarteta<br />

Iriondo<br />

Azkorteaitza<br />

Atxuriko gaina<br />

664<br />

Buztinzuri<br />

Bidegurutzeta<br />

Orbelaunerreka<br />

Aitzaldapa<br />

Lukun<br />

Mindiko erreka<br />

Presaberri<br />

Sarobetxiki<br />

Aitza<br />

Kontzolbaso<br />

Landarbidezar<br />

ITUR UR U RARAN<br />

Agorregiko ola<br />

AG AGORREGI G<br />

Erreizta<br />

Donjuansoro Arreta<br />

Elor<strong>mendi</strong><br />

Illarragorri Orendain<br />

Basamotz<br />

Agerrebekoa<br />

PR - Gi 34<br />

GAIKOETXE<br />

ALTZOLA<br />

PR -Gi 35<br />

Beibategi<br />

GR -35.2<br />

PR - Gi 153<br />

Munarain<br />

Kanposantua<br />

PR -Gi 153<br />

PR - Gi 153<br />

GR - 35.1<br />

PR - Gi 153<br />

Lizartxo<br />

SL -Gi 23<br />

Goiburuko borda<br />

Umelarre<br />

Erniotxiki<br />

Mugaratzerreka<br />

Basajaunaitza<br />

Zubiondo<br />

Presatxoerreka<br />

Giltzarriturri<br />

Zatarain<br />

Iñurritza<br />

biotopo babestua<br />

Jesuste<br />

Mojabaso<br />

Giltzurriturriko erreka<br />

Murgil<br />

Altzuru<br />

Iñurritza<br />

Iñurritzaerreka<br />

Agirreberri<br />

Sarobeaundi<br />

Irusta<br />

AGARREGOIKOA<br />

PR - Gi 35<br />

Nagusisagasti<br />

Landarbide<br />

LANDARBIDEZAR 2<br />

Iturrarango<br />

<strong>mendi</strong>a<br />

214<br />

Iturraran<br />

lorategi<br />

botanikoa<br />

Gi-2631<br />

Telleri<br />

Sarobeberri<br />

Nekazabal<br />

Irustagaña<br />

Perratxo<br />

Gorostiola<br />

Aizpitarteberri<br />

Harkaitzalde<br />

Zatarainberri<br />

SL -Gi 22<br />

PR - Gi 35<br />

Jaunsanzsoro<br />

Bidarte<br />

Lakumeaga<br />

Langaberrieta<br />

Arginberri<br />

errota<br />

Zulaika<br />

Altzuruzelai<br />

Presatxo<br />

Elorditxo<br />

Elordiko<br />

errota<br />

Donpedrozuloko erreka<br />

Ar<strong>mendi</strong><br />

Ezkialde<br />

Bekozelaieta<br />

Zinkunegisaletxe<br />

Kiñoia<br />

Bordatxiki<br />

GR - 35.1<br />

PR - Gi 35<br />

Aizpitarte<br />

GR - 35.1<br />

Nekazabalerreka<br />

Talai<strong>mendi</strong><br />

Leizetako<br />

zuloa<br />

Añorbe<br />

Telleri<strong>mendi</strong><br />

Ametzagaña<br />

Azarizuloetaerreka<br />

Manterola<br />

Presa<strong>mendi</strong><br />

Zinkunegi<br />

Zinkunegizuri<br />

Argin<br />

San Martin ermita<br />

Ibarrolagoikoa<br />

Zumarralde<br />

BERAZADIBERRI<br />

Astiberri<br />

Asti<br />

ITURRARAN<br />

Asti<strong>mendi</strong><br />

Azkue<br />

Arginmuño<br />

Agerreburu<br />

Legarrola<br />

Sakoneta<br />

Sasikoa<br />

Trentziogaña<br />

<strong>Aia</strong><br />

Saratsaiturri<br />

Berazadizar<br />

Ibaieta<br />

Altzondo<br />

Bergante<br />

Esate<br />

Sorazu<br />

Sasiko iturria<br />

Ibarrolaerreka<br />

Azarizuloeta<br />

Manterolaerdikoa<br />

ORORTEGI<br />

Legarolaerreka<br />

Aranburu<br />

GR - Gi 121<br />

Ariztizabal<br />

Kaxetalde<br />

Ollarzelaieta<br />

Manterolasaletxe<br />

Azkorte<br />

Arantzasarri<br />

Sarobe<br />

<strong>Aia</strong>ldeburu<br />

Auzokalte Dotorearena<br />

Olaegi<br />

AIA<br />

AZKUE<br />

TXANGILUENEA<br />

Iturzaetaerreka<br />

Iturzaeta<br />

copyright © SUA edizioak<br />

<strong>Aia</strong>ldetxiki<br />

Agerre<br />

Ariz<strong>mendi</strong>berri<br />

Gi-2631<br />

Ibarrolabekoa<br />

AGORREGI<br />

Ariz<strong>mendi</strong><br />

<strong>Aia</strong>lde<br />

Erroteta<br />

Aizkorri<br />

Txindurrieta<br />

Beogaratebekoa<br />

Uztaeta<br />

Uztaetaburu<br />

N-634<br />

Goikoetxe<br />

Uztaetaberri<br />

Mendibeltz<br />

Etxenagusi<br />

Iribar<br />

Usategi<br />

Zudugaraigan<br />

Beogarategoikoa<br />

Manterolaerreka<br />

Kamio<br />

Amezti<br />

Oribarzar<br />

Altxerri<br />

Errotaetxe<br />

Amaskoerrota<br />

Larrazpuru<br />

Arruti<br />

PR - GI 30 Zarautz-Elkano<br />

DENBORA:<br />

DESNIBELA:<br />

DISTANTZIA:<br />

2h<br />

245 m.<br />

7,5 km<br />

PR - GI 31 Pagoeta<br />

DENBORA:<br />

DESNIBELA:<br />

DISTANTZIA:<br />

4h 30min<br />

245 m.<br />

16 km<br />

PR - GI 34 Zarautz-Urteta<br />

DENBORA:<br />

DESNIBELA:<br />

DISTANTZIA:<br />

2h<br />

242 m.<br />

7 km<br />

PR - GI 35 Zarautzeko bira<br />

DENBORA:<br />

DESNIBELA:<br />

DISTANTZIA:<br />

7h<br />

1104 m.<br />

24 km<br />

SL - 22 Agorregiko ibilaldia<br />

DENBORA:<br />

DESNIBELA:<br />

DISTANTZIA:<br />

1h<br />

130 m.<br />

4 km<br />

SL - 23 Faunako ibilaldia<br />

DENBORA:<br />

DESNIBELA:<br />

DISTANTZIA:<br />

2h<br />

195 m.<br />

7 km<br />

Ostaloza<br />

Ibarrene<br />

Illarra<strong>mendi</strong><br />

IBILBIDE SAREA - RED DE SENDEROS<br />

GR - 35.2 <strong>Aia</strong>-Zarautz<br />

DENBORA: 3h 40min<br />

DESNIBELA: 850 m.<br />

DISTANTZIA: 12 km<br />

PR - GI 153 Pagoetako ibilaldia<br />

DENBORA:<br />

DESNIBELA:<br />

DISTANTZIA:<br />

5h 30min<br />

600 m.<br />

20 km<br />

Tor<br />

San Paulo<br />

Ori<br />

San<br />

Iruretaundi


Pagoeta<br />

A pocos kilómetros de la costa, sobre valles de abrupto<br />

relieve y una cota máxima de 704 metros, se encuentra<br />

el Parque Natural de Pagoeta, de 1.335 ha de extensión, la<br />

mayor parte en el término municipal de <strong>Aia</strong>. Declarado<br />

Parque Natural en 1998, sorprende al visitante con joyas<br />

de nuestro patrimonio cultural como Iturraran o Ago-<br />

rregi, un espectacular jardín botánico, bosques autóc-<br />

tonos con ejemplares centenarios y cimas pobladas de<br />

megalitos y neveros. Toda una atalaya natural sobre el<br />

Golfo de Bizkaia.<br />

parke naturala<br />

Kostaldetik hurbil, erliebe zimurtuko ibar sakonak eta<br />

704 metroko gorengo kota dituen Pagoetako Parke<br />

Naturala dago. 1.335 ha. zabal da. Bisitaria harriturik<br />

geldituko da Agorregi edo Iturraran kultur-ondare-<br />

ko bitxiak ikustean, baina baita lorategi botanikoa,<br />

ehunka urteko arbolak dituzten basoak eta megalitoz<br />

eta elurzuloz zedarrituriko tontorrak mirestean ere.<br />

Bizkaiko Golkoaren gaineko talaia bikaina, bai horixe.<br />

Parketxe de Iturraran<br />

Un caserío con jardín botánico<br />

En el barrio de Laurgain, un espectacular caserío que hunde sus raíces en<br />

la Edad Media acoge el Parketxe del Parque Natural de Pagoeta. Recientemente<br />

rehabilitado, su fachada superior, cubierta con tablas de roble, da<br />

paso a un interior en el que nos espera el centro de acogida e interpretación<br />

del parque, dotado con una maqueta de Pagoeta, modernos soportes<br />

interactivos y una exposición de carácter etnográfi co sobre las antiguas<br />

formas de vida ligadas con el caserío.<br />

Una de las principales atracciones del Parketxe es su jardín botánico, que<br />

en la actualidad ocupa 25 hectáreas, de las que 15 están cubiertas por bosque<br />

autóctono. Cada primavera es escenario de una feria de plantas de<br />

colección. Iturraran también cuenta con un colmenar al que se suelen organizar<br />

visitas didácticas.<br />

☎ 943 83 53 89<br />

www.gipuzkoa<strong><strong>mendi</strong>z</strong><strong>mendi</strong>.net<br />

www.aiapagoeta.com<br />

Iturrarango Parketxea<br />

Baserria, lorategi botanikoduna<br />

<strong>Aia</strong>ko Laurgain auzoan, Erdi Aroan sortu zen baserri ikusgarri bat Pagoetako<br />

Parke Naturalaren Parketxearen egoitza da. Orain dela gutxi<br />

zaharberriturik, haritzezko oholez estalitako aurrealde ederra barrualdean<br />

zain daukagun interpretazio zentroaren sarbidea da. Pagoetako<br />

maketak, euskarri inter-aktiboek eta baserriari lotutako bizimoduen<br />

gaineko erakusketa etnografi koak osatzen dute.<br />

Parketxeko harribitxietako bat bere lorategi botanikoa da. Gaur egun<br />

25 hektarea zabal da, haietatik 15 bertako basoz estatirik. Udaberrian<br />

landare berezien azoka egiten dute lorategian. Gainera, erlauntza ere<br />

badago, bisitaldi didaktikoak egiteko egokitua.<br />

☎ 943 83 53 89<br />

www.gipuzkoa<strong><strong>mendi</strong>z</strong><strong>mendi</strong>.net<br />

www.aiapagoeta.com<br />

Pagoetako Parke Naturalera hiru<br />

errepidetik iritsi daiteke. ZARAUTZ,<br />

AIZARNAZABAL ETA AIAtik eramango<br />

gaituzte babesturiko eremura.<br />

1 Sarbide nagusia Gi-2631 errepidetik<br />

egiten da, N-634ko desbideraketa<br />

batean sortzen da, ZU-<br />

DUGARAIN (Orioko gaina). Errepide<br />

horrek N-634 Zizurkilekin lotzen du<br />

eta aukera bi ematen ditu parkera<br />

iristeko. Izan ere, babesturiko eremuan<br />

sartu, LAURGAIN AUZORA<br />

heldu eta bertan ekialderantz egiten<br />

du, <strong>Aia</strong>ko herrigunera heldu arte,<br />

parketik kanpo. Horrela, beraz, hala<br />

Orioko gainetik nola <strong>Aia</strong>tik, errepide<br />

horretatik eroso eta erraz sar<br />

gaitezke Parke Naturalera.<br />

2 ZARAUTZETIK, GI-3162k bost<br />

kilometro behar ditu Urdaneta auzoa<br />

(<strong>Aia</strong>) dagoen gainera heltzeko.<br />

Bertatik, hormigoizko bide batetik<br />

ALTZOLARA iritsi daiteke. Base-<br />

rri auzo eder hori Altzolaras ibar meharreko<br />

magalean dago, Pagoetako<br />

Parke Naturalaren baitan.<br />

3 Azkenik, AIZARNAZABALdik asfaltuzko<br />

bide estu batek Altzolaras<br />

edo Granada errekari segitzen dio,<br />

lehenengo BEKOLARAINO (Par-<br />

ke Naturalaren barruan) eta gero<br />

ERREZABALERAINO. Bertan seinale<br />

batek argi uzten du aurrerantzean<br />

ezin dela ibilgailurik erabili. Bertatik,<br />

berriz ere Parkearen baitan, oinez<br />

eta errekari jarraika, Sorginetxe izeneko<br />

bordaraino joan daiteke.<br />

Parkea, LAU<br />

URRATSETAN<br />

ALTZOLARAS, ibar lasaia. Parke Naturaleko hegoalde-<br />

ko alderdian, Altzolaras ibar estua, mazelaren erditik Altzola herri<br />

ederrak zaindua, bake eta lasaitasun eremua dugu. Urola ibaiaren er-<br />

tzetik Bekolara iritsiko gara, antzina itzal handiko burdinola, gaur egun<br />

aurri harroak denborari aurre eginez, eta bidean gora joan ahala, beti<br />

ere Granada edo Altzolaras errekari segika, harana gero eta meharrago,<br />

gero eta ospelago egingo da. Bidearen alboetan historiaurrean gordeleku<br />

izandako haitzuloak, Amaldakoak kasu, eta bertako basoz estalitako<br />

sakanak tartekatzen dira.<br />

AGORREGI, bidaia burdinolen herrira. Fauna eta lan-<br />

daredia joriaz gain, Pagoetak badu kultur ondare oparoa, zeinaren<br />

erdian nabarmentzen baita Agorregiko multzo hidrauliko zaharberritua.<br />

Osagai bi ditu: ola,<br />

XVIII. mendean berriz-<br />

Errekastoak dira Pagoetatik<br />

tatu zuten bezalaxe<br />

behera amiltzen diren ur-lats<br />

jarrita, eta ondoko<br />

guztiak. Itsasertza hurbil<br />

dago eta benetako ibairik<br />

errota. Bisitariak<br />

gorpuzteko betarik ez<br />

ikusgai dauzka mul-<br />

da. Hala ere, antzina<br />

ur turrusta apal horiek<br />

tzoko eraikinak eta<br />

hamaika burdinola eta<br />

bertako makinaria eta,<br />

errota eragin zituzten.<br />

PARKEAREN GIDA<br />

Sarbideak Ordutegiak<br />

Pagoetako PARKETXEA Itu-<br />

rraranen dago, Laurgain auzoan (<strong>Aia</strong>).<br />

Bere baitan baserriko bizimoduen<br />

gaineko erakusketa erakargarria biltzen<br />

du. Bisitariari Parke Naturalari<br />

buruzko informazioa eskaintzen dio,<br />

baita eskura dituen aukeren gainean<br />

ere (bisitaldi gidatuak, aktibitateak…).<br />

Ordutegiak:<br />

URRITIK EKAINERA:<br />

Larunbat, igande eta jaiegunetan:<br />

10:00-14:00.<br />

ASTE BARRUAN eskola eta bestelako<br />

multzoentzat besterik ez da zabaltzen.<br />

UZTAILA, ABUZTUA, IRAILA:<br />

asteartetik ostiralera, 10:00-14:00 /<br />

16:30-18:30.<br />

Larunbat, igande eta jaiegunetan:<br />

10:00-14:00.<br />

AGORREGIko multzo hidraulikoa,<br />

XVIII. mendeko burdinolaz eta<br />

errotaz osaturik, Iturrarandik hurbil<br />

dago, oinez hamar minutu, eta bisita<br />

egiteko egokiturik dago. Urte osoa<br />

egoten da zabalik. Sarrera doakoa da<br />

eta goizeko 11:30eko bisitaldi gidatuan<br />

makinaria martxan jartzen dute.<br />

Ordutegia:<br />

URRITIK EKAINERA: Igande eta jaiegunetan:<br />

10:00-14:00.<br />

UZTAILA ETA IRAILA: Ostiral, larunbat,<br />

igande eta jaiegunetan: 10:00-14:00.<br />

ABUZTUA: Egunero, astelehenetan<br />

izan ezik, 10:00-14:00.<br />

Parke Naturalaren barruan SARROLA<br />

ETXALDEA dago, oreinak, betizuak<br />

edo pottokak bizi diren lekua, baita<br />

SAGASTIZABAL BASERRIko naturaeskola<br />

ere.<br />

batez ere, ura baliatzeko sistema berritzailea, euriteen menpekotasuna<br />

gutxitzeko gauza. Mailuak, gabiak, ardatzak eta arragoak ere jardun be-<br />

tean ikusiko ditu duela hirurehun urteko olagizonek egiten zuten bezala.<br />

Kanpo aldetik osteratxo bat eginez gero, inguruko erreketako ubide sarea<br />

aurkituko dugu.<br />

PAGOETA, tontor bete natura. Parke Naturaleko goial-<br />

dean, Urruztume eta Pagoeta gailurren inguruan, pagadiak dira nagusi,<br />

Pagasoron hasi eta Elutsaundiko baso ederreraino -150 urteko<br />

aleak ditu, 30 metro altu-, han eta hemen haginak –ehunka urtekoak<br />

haiek ere, Behorbarrutikoa kasu- eta gorostiak tartekatzen direla. Inguru<br />

egokia da orkatz, basurde, erbi eta hegazti harraparientzat. Euskal Herriko<br />

animali etxekotuak ere ez dira falta, betizuak eta pottokak esate baterako.<br />

Tontor lerroan, monumentu megalitikoek eta elurzuloek gogora<br />

ekartzen digute azken milurtekoetan gizakia ere paisaia horretako par-<br />

taide eragingarria dela. Eta, han urrutian, Bizkaiko Golkoa, itsasoa bere<br />

ederrean.<br />

ITURRARAN, harribitxi botanikoa. Iturraran Parke Na-<br />

turalaren bihotza bilakatu da, intrepretazio zentro gisa egokitutako<br />

antzinako baserriaz eta inguratzen duen etxalde zabalaz bisitaria<br />

miretsita utziko duen sarbidea. Etxe ondoko lorategi botaniko ikusgarriak<br />

bost kontinenteetatik ekarritako milaka zuhaitz, landare eta lore<br />

biltzen ditu. Benetako gozatua zentzumenentzat. Iturraranek erlauntza<br />

ere badauka, helburu didaktikoekin, eta xede berdina dute Parke Naturaleko<br />

beste instalazio batzuek, Sagastizabal baserrian atonduriko naturaeskola<br />

esate baterako.<br />

Landa<br />

Turismoa Museoak<br />

Aterpetxeak<br />

Pagoetatik hurbil, aterpetxe bi daude,<br />

Txurruka (Orio) eta Igerain (Zarautz).<br />

ORIOkoa Oribarzarreko hondartzaren<br />

ondoan aurkituko dugu eta<br />

112 lagunentzako tokia, jantokia eta<br />

kirol instalazioak ditu. Harremanetarako:<br />

☎ 943 83 08 87. Bere aldetik,<br />

IGERAINek 136 laguntzeko lekua<br />

dauka, (eta 34 gehiago Etxe Txikia<br />

eraikinean). Jantokia eta aisialdirako<br />

eremuak ere baditu. Aterpetxe bien<br />

gaineko informazio gehiago:<br />

https://ssl4.gipuzkoa.net/albergues/<br />

index.asp<br />

Landa-etxeak:<br />

AIA: Indate Berri ☎ 943 133 058, Landarbide<br />

Zahar ☎ 943 831 095, Leku<br />

Eder ☎ 943 132 373, Begoña ☎ 943 831<br />

829, Sagarmaneta ☎ 943 133 094 eta<br />

Txangiluenea ☎ 606 102 423, Orortegi<br />

☎ 943 830 804.<br />

AIZARNAZABAL: Sarasola-Zahar ☎<br />

943 147 774.<br />

ZARAUTZ: Berazadi Berri ☎ 943 833<br />

494, Gaikoetxe ☎ 943 132 900, Itulazabal<br />

☎ 943 133 053 eta Agerre<br />

Goikoa ☎ 943 833 248.<br />

Kanpinak:<br />

Pagoetako Parke Naturalaren inguruan<br />

lau kanpin daude:<br />

Gran Camping (Zarautz, N-634 km<br />

17, Talai<strong>mendi</strong> <strong>mendi</strong>a, ☎ 943 931 238),<br />

Talai Mendi (Zarautz, N-634, km 17,5,<br />

Talai<strong>mendi</strong> <strong>mendi</strong>a, ☎ 943 830 042),<br />

Zingira (<strong>Aia</strong>, Ubegun auzoa, ☎ 943<br />

132 079) eta Orioko Ondartza (Orio,<br />

N-634, km 13, ☎ 943 834 801).<br />

Museoak:<br />

EKAINBERRI: Ekaingo kobazuloaren<br />

eta bertako labar-pinturen erreprodukzioa.<br />

Informazio bulegoa:<br />

Portale kalea 9, Zestoa. ☎ 943 868 811<br />

www.ekainberri.com<br />

ZARAUZKO ARTE ETA HISTORIA MU-<br />

SEOA. Elizaurre 1, Zarautz. ☎ 943 835 281<br />

www.menosca.com<br />

PHOTOMUSEUM. Argazki museoa.<br />

San Ignacio, 11 Zarautz. ☎ 943 130 906<br />

www.photomuseum.es/<br />

Done Jakue bideko INTERPRETAZIO<br />

ZENTROA. Kale Nagusia 17. Orio. ☎<br />

943 830 904<br />

Garraio publikoa:<br />

LANDABUS: Garraio publiko honek<br />

autobusez lotzen ditu <strong>Aia</strong> �� Orio ��<br />

Zarautz herriak. ☎ 943 240 114. Tf 2:<br />

SMS: 5820<br />

www.landabus.com<br />

Pagoeta interneten:<br />

www.gipuzkoa<strong><strong>mendi</strong>z</strong><strong>mendi</strong>.net<br />

ALTZOLARAS, el valle tranquilo. En el fl anco sur del Parque<br />

Natural, el estrecho valle de Altzolaras, vigilado desde media ladera por<br />

el bello enclave de Altzola, constituye un auténtico oásis de calma y<br />

sosiego. Desde la orilla del río Urola se accede por Bekola, antaño orgullosa<br />

ferrería cuyos restos aún desafían el paso del tiempo, y a medida que<br />

remontamos, siempre a la vera del arroyo Altzolaras o Granada-erreka, el<br />

valle se hace más angosto y umbrío. Jalonan el camino cuevas prehistóricas<br />

como las de Amalda y barrancos tapizados por bosques autóctonos.<br />

AGORREGI, viaje al país de las ferrerías. Además de<br />

su variada fauna y fl ora, Pagoeta cuenta con un rico patrimonio cultural<br />

en el que destaca el recuperado complejo hidráulico de Agorregi,<br />

compuesto por la ferrería, tal y como fue reformada en el siglo XVIII, y el<br />

molino adyacente. El visitante podrá recorrer las instalaciones, que destacan<br />

principalmente por el ingenioso aprovechamiento del agua, evitando en lo<br />

posible la dependencia de las lluvias. También podrá ver en funcionamiento<br />

mazos, fuelles y fraguas, como un ferrón de hace trescientos años. Y si decide<br />

recorrer los alrededores, se encontrará con los canales que transportan el<br />

agua de los arroyos de la zona.<br />

PAGOETA, una cumbre plena de naturaleza. En la zona<br />

alta del Parque Natural, en torno a las cumbres de Urruztume y Pagoeta,<br />

los hayedos se suceden desde Pagasoro hasta el hermoso bosque de<br />

Elutsaundi –con ejemplares de más de 150 años y 30 metros de altura-, salpicados<br />

aquí y allá por tejos también centenarios, como el de Behorbarrutia,<br />

GUÍA DEL PARQUE<br />

Accesos Horarios<br />

Tres son los accesos rodados al Parque<br />

Natural. Nos acercan desde ZA-<br />

RAUTZ, AIA Y AIZARNAZABAL.<br />

1 La principal entrada al parque<br />

es la GI-2631, que nace en un desvío<br />

de la N-634 entre Zarautz y<br />

Orio, en el ALTO DE ZUDUGARAI<br />

(alto de Orio). Esta carretera, que<br />

enlaza con Zizurkil, ofrece dos opciones<br />

de llegar al parque, dado<br />

que se adentra en él, alcanza<br />

el BARRIO DE LAURGAIN (<strong>Aia</strong>) y gira<br />

para llegar hasta <strong>Aia</strong>, fuera ya del<br />

espacio protegido. De esta manera,<br />

tanto desde el alto de Orio como<br />

desde el centro de <strong>Aia</strong>, permite un<br />

acceso cómodo al Parque Natural.<br />

2 Desde ZARAUTZ, la GI-3162<br />

necesita cinco kilómetros para<br />

llegar al barrio de Urdaneta (<strong>Aia</strong>),<br />

situado en un alto. Desde allí, una<br />

pista hormigonada nos llevará<br />

hasta ALTZOLA, barriada<br />

de caseríos situada a media la-<br />

dera en el valle de Altzolaras.<br />

3 Finalmente, desde AIZARNA-<br />

ZABAL, un estrecho camino asfaltado<br />

sigue el curso del arroyo Altzolaras<br />

o Granada alcanzando primero<br />

la zona de BEKOLA y, fi nalizan-<br />

do en el paraje de ERREZABAL. Desde<br />

allí andando podemos acceder<br />

siguiendo el arroyo hasta la borda<br />

Sorginetxe.<br />

El parque en<br />

CUATRO PASOS<br />

El PARKETXE de Pagoeta está<br />

ubicado en Iturraran, en el barrio<br />

de Laurgain (<strong>Aia</strong>). Cuenta con una<br />

interesante exposición sobre la vida<br />

en el caserío. Ofrece al visitante información<br />

sobre el parque (visitas<br />

guiadas, actividades…).<br />

Horarios:<br />

DE OCTUBRE A JUNIO:<br />

Sábados, domingos y festivos:<br />

10:00-14:00.<br />

ENTRE SEMANA abierto exclusivamente<br />

para escuelas y colectivos.<br />

JULIO, AGOSTO Y SEPTIEMBRE:<br />

Martes-viernes: 10:00-14:00 /<br />

16:30-18:30.<br />

Sábados, domingos y festivos:<br />

10:00-14:00.<br />

El complejo de AGORREGI, com-<br />

puesto por una ferrería y un molino<br />

del siglo XVIII, se halla a diez minutos<br />

de Iturraran. Permanece abierto<br />

todo el año. De acceso gratuito, incluye<br />

la puesta en marcha de la maquinaria<br />

en las visitas de las 11:30.<br />

Horarios:<br />

DE OCTUBRE A JUNIO:<br />

Domingos y festivos: 10:00-14:00.<br />

JULIO Y SETIEMBRE:<br />

Viernes, sábados, domingos y festivos:<br />

10:00-14:00.<br />

AGOSTO:<br />

Todos los días excepto lunes, 10:00-<br />

14:00.<br />

También dentro del Parque Natural<br />

de Pagoeta se sitúan la FINCA DE SA-<br />

RROLA, donde viven corzos, betizus o<br />

pottokas, y el AULA DE NATURALEZA<br />

ubicada en el caserío Sagastizabal.<br />

y por acebos. Es un entorno propicio para que las poblaciones de corzos,<br />

jabalíes, liebres y aves rapaces prosperen. Tampoco faltan especies domésticas<br />

autóctonas como betizuak y pottokak. En el cordal los monumentos<br />

megalíticos y las antiguas neveras nos recuerdan que el ser humano también<br />

forma parte de este paisaje desde hace miles de años. Y, al fondo, el Golfo de<br />

Bizkaia, el mar en todo su esplendor.<br />

ITURRARAN, la joya botánica. Iturraran se ha confi gurado<br />

como el corazón del Parque Natural, la puerta de entrada que sorprende<br />

al visitante con su antiquísimo caserío acondicionado como centro de<br />

interpretación y la extensa fi nca que le rodea, en la que encontraremos un<br />

espectacular jardín botánico con miles de árboles, plantas y fl ores procedentes<br />

de los cinco continentes. Un verdadero placer para los sentidos. Iturraran<br />

también cuenta con un colmenar destinado a fi nes didácticos, los mismos<br />

que persiguen otras instalaciones del Parque Natural como la escuela de la<br />

naturaleza acondicionada en el caserío Sagastizabal.<br />

El patrimonio arquitectónico<br />

que podemos encontrar<br />

dentro de los límites del<br />

Parque Natural de Pagoeta<br />

es sorprendentemente rico.<br />

Ferrerías como Agorregi<br />

y Bekola, molinos como<br />

Argin Berri y Elordi, casas<br />

y caseríos como los del<br />

barrio de Laurgain, neveros<br />

y caleros,... En la imagen,<br />

fachada de tablas de madera<br />

del Parketxe de Iturraran.<br />

Turismo<br />

Rural Museos<br />

En las inmediaciones de Pagoeta se<br />

encuentran los albergues de Txurruka<br />

(Orio) e Igerain (Zarautz). El<br />

de ORIO se levanta junto a la playa<br />

de Oribarzar, cuenta con 112 plazas,<br />

comedor y diversas instalaciones<br />

deportivas. Contacto: ☎ 943 83 08<br />

87. Por su parte, IGERAIN ofrece<br />

136 plazas, más las 34 del edifi cio<br />

anexo Etxe Txikia. También cuenta<br />

con comedor y diversas áreas de<br />

esparcimiento. Más información<br />

sobre ambos en: https://ssl4.gipuzkoa.net/albergues/index.asp<br />

Turismo rural:<br />

AIA: Indate Berri ☎ 943 133 058,<br />

Landarbide Zahar ☎ 943 831 095,<br />

Leku Eder ☎ 943132 373, Begoña ☎<br />

943 831 829, Sagarmaneta ☎ 943 133<br />

094 y Txangiluenea ☎ 606 102 423,<br />

Orortegi ☎ 943 830 804.<br />

AIZARNAZABAL: Sarasola-Zahar ☎<br />

943 147 774.<br />

ZARAUTZ: Berazadi Berri ☎ 943 833<br />

494, Gaikoetxe ☎ 943 132 900, Itulazabal<br />

☎ 943 133 053 y Agerre Goikoa<br />

☎ 943 833 248.<br />

Campings:<br />

En los alrededores del Parque Natural<br />

de Pagoeta existen los campings<br />

Gran Camping (Zarautz, N-634 km<br />

17, Talai<strong>mendi</strong> <strong>mendi</strong>a, ☎ 943 931 238),<br />

Talai Mendi (Zarautz, N-634, km 17,5,<br />

Talai<strong>mendi</strong> <strong>mendi</strong>a, ☎ 943 830 042),<br />

Zingira (<strong>Aia</strong>, Ubegun auzoa, ☎ 943<br />

132 079) y Orioko Ondartza (Orio,<br />

N-634, km 13, ☎ 943 834 801).<br />

Museos:<br />

EKAINBERRI: Reproducción de las<br />

cuevas de Ekain y sus pinturas rupestres.<br />

Ofi cina de información:<br />

Portale kalea 9, Zestoa. ☎ 943 868 811<br />

www.ekainberri.com<br />

ZARAUZKO ARTE ETA HISTORIA<br />

MUSEOA. Elizaurre 1, Zarautz. ☎ 943<br />

835 281<br />

www.menosca.com<br />

PHOTOMUSEUM. Museo fotográfi -<br />

co. San Ignacio, 11 Zarautz. ☎ 943 130<br />

906 www.photomuseum.es/<br />

CENTRO DE INTERPRETACIÓN del<br />

camino de Santiago. Kale Nagusia 17.<br />

Orio. ☎ 943 830 904<br />

Transporte público:<br />

LANDABUS: Línea de transporte<br />

público (autobus) que comunica el<br />

triángulo <strong>Aia</strong> ��Orio ��Zarautz.<br />

☎ 943 240 114. Tf 2: SMS: 5820<br />

www.landabus.com<br />

Pagoeta en internet:<br />

www.gipuzkoa<strong><strong>mendi</strong>z</strong><strong>mendi</strong>.net<br />

NATURALA<br />

Eskala 1:15.000<br />

kutxa<br />

MAPA ETA IBILBIDEA<br />

MAPA Y RECORRIDO<br />

Pagoeta PARKE

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!