Aia - Gipuzkoa mendiz mendi
Aia - Gipuzkoa mendiz mendi
Aia - Gipuzkoa mendiz mendi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
oko<br />
7<br />
arna<br />
i<br />
rteagagain<br />
txeta<br />
Aizpe<br />
baleta<br />
Gaztandizarra<br />
rrontza<br />
ARANBURU<br />
Bekoiturri<br />
Elkoeta<br />
Zabale<br />
Zuntzunegi<br />
Astalarre<br />
Arano<br />
Ipintza<br />
Lasao erreka<br />
Eguzkitza<br />
Aritxulegi A ritxu ritxul it l legi i<br />
Aritxulegiko erreka<br />
Aldalur<br />
Asu<br />
Sarasolaberri<br />
SARASOLAZAR<br />
Sarasola<strong>mendi</strong><br />
Aristizabal<br />
Pagalde<br />
Leposoko gaina<br />
PR - Gi 39<br />
Ostolaza<br />
Altza<strong>mendi</strong><br />
Altzerreka<br />
Amezti<br />
Txondarzulo<br />
Arriaundi<br />
E-70<br />
Urteagazar<br />
Zupilletaundi<br />
Aizpuru<br />
Goratzarri<br />
Inda<strong>mendi</strong><br />
460<br />
San Pelaio ermita<br />
Listorraitza<br />
Asuerreka<br />
Urteagaberri<br />
Ziartso<br />
Artzain<br />
Bekola<br />
ZESTOA<br />
Erdoizti<br />
Pagaldazuri<br />
Urrepitxarra<br />
Nahikari<br />
ABETABERRI<br />
Urregi<br />
Arbea<br />
Sustraimalda<br />
Arriturri<br />
Matadero<br />
Altza<br />
Mendia Aranguren Cumbre Egañagoikoa<br />
Egañazpikoa<br />
IBILBIDEAK Bikendi RECORRIDOS<br />
Gaztalkatxiki<br />
Gaztalkaundi<br />
PAGOETA<br />
Allepunta<br />
ITSASLORE<br />
Garate<strong>mendi</strong><br />
Urkiola<br />
Garro<br />
Lazkano<br />
281<br />
GR - Gi 121<br />
Alleme<br />
Santa<br />
Barbara<br />
ABETA<br />
ermita<br />
Gazteluzar<br />
Aldarregi<br />
Urkiolaberri<br />
<strong>Gipuzkoa</strong>ko parke naturaletako Larraioz ibilbideak<br />
Lertxundi<br />
Iturtxoko<br />
Pagoetalde<br />
San Isidro ermita<br />
Zelaizarra<br />
Meaga<br />
Altzolaras Palazioa<br />
Sustraiaga<br />
Olalde<br />
Egaña<strong>mendi</strong><br />
437<br />
Aierdimusu<br />
Erroitz<br />
Arrasate<br />
Mokozulo<br />
Santa Kurutze ermita<br />
Errotatxiki<br />
Santa Engrazia ermita<br />
Errezabal<br />
Amalda<br />
Arkaitza Miruriaitza<br />
Santa Engrazia<br />
Interes handiko eremua Zona de especial interés<br />
Mendigaña<br />
ITURR TURRARA TURRA TURRARA AN A<br />
Enekasueta<br />
Itxiraundi<br />
ABETAZAR<br />
Amagingoetxeberri<br />
PR - Gi 35<br />
Errekaundi<br />
Mardaia<br />
Meagagoena<br />
Narbazta<br />
ZERBITZUAK SERVICIOS<br />
Autobidea Autopista<br />
Autobia Autovía<br />
Txintxurtegiko iturria<br />
Zigotzagako Zigotz g agak g o iturria iturri iturria<br />
Sorabil<br />
AIA<br />
Pelliturri<br />
Irure<br />
Itxiratxiki<br />
Altuza<br />
Zelaiatxitxe<br />
Altuzaberri<br />
Getarisoro<br />
Igartzelai<br />
Gasteategi<br />
Arbelaitz<br />
Zigotzaga<br />
Agiñetazar<br />
Errekatxiki<br />
Aritxoeta<br />
Alkorteaga<br />
Kanpantoletagaña<br />
Agotetxiki<br />
Apendieta<br />
Mirurierreka<br />
Kajuategi<br />
Elkano<br />
Aldazabal<br />
Bidegurutzeta<br />
Droskaerreka<br />
San Blas ermita<br />
Txatxarro<strong>mendi</strong><br />
Asti<br />
Zelailuze<br />
459<br />
Ariztain<br />
Urtzubietaerreka<br />
Soroluze<br />
Bisiguerreka Bisigo<br />
Bisiguiturri<br />
Etxabe<br />
Agoteaundi<br />
Basaluze<br />
Lanberzelai Pagadizar<br />
Droska<br />
Agiñetako <strong>mendi</strong>a<br />
Antxoai<br />
Granadaerreka<br />
Lehentasuna duen errepidea Carretera de interés preferente<br />
Errepide Nagusia Carretera Básica<br />
Eskualde Errepidea Carretera Comarcal<br />
Errepide Lokala Carretera Local<br />
Auzobidea Carretera Vecinal<br />
Basabidea Pista<br />
Aparkalekua Aparcamiento<br />
Parketxea Parketxe<br />
Aisialekua Area recreativa<br />
Txabola Refugio<br />
Aterpetxea Refugio atendido<br />
Landa-turismoa Turismo rural<br />
Begiralekua Mirador<br />
Sarbidea Acceso al parque<br />
GR (ibilbide luzea) GR (sendero de gran recorrido)<br />
PR (ibilbide laburra) PR (Sendero de pequeño recorrido)<br />
SL (Herri ibilbidea) SL (Sendero local)<br />
Ibilbidearen hasiera Comienzo del sendero<br />
Ibilbidearen bukaera Final del sendero<br />
Arane<br />
PR - Gi 40Ibilbide<br />
biribila Sendero circular<br />
NATUR BALIABIDEAK VALORES NATURALES<br />
Pagadia Hayedo<br />
Hariztia Robledal<br />
Ur-jauzia Cascada<br />
421<br />
PR - Gi 39<br />
Babes eremuaren muga Límite de la zona protegida<br />
ONDAREA PATRIMONIO<br />
Burdinola Ferrería<br />
Haitzuloa Cueva<br />
Megalitoa Megalito<br />
Gotorlekua Fortifi cación<br />
Elurzuloa Nevera<br />
<strong>Aia</strong><br />
Eskala 1:15.000<br />
AP-1/AP-8N-634<br />
IKURRAK LEYENDA<br />
GR - 35<br />
PR - Gi 40<br />
Herria Núcleo urbano<br />
Auzoa Altzola Barrio<br />
Tontorra Pagoeta Cima<br />
Tontor txikia Olarteta Cima menor<br />
Udalerria ZESTOA Municipio<br />
Ingurua Galartza Paraje<br />
Lepoa Aierdimusu Collado<br />
Lekua Sagastizabal Lugar singular<br />
Aterpea TXANGILUENEA Refugio<br />
Ibaia Aizperreka Río<br />
1,5 km 3 km 6 km<br />
N-1<br />
PR - Gi 35<br />
GR - 35.2<br />
A-15<br />
PR - Gi 35<br />
GR - 35.2<br />
ZESTOA<br />
PR - Gi 30<br />
Agiñetaberri<br />
Sorginetxe<br />
0<br />
500<br />
1.000<br />
1.500<br />
ZARAUTZ<br />
Markeskoa<br />
Karobialdea<br />
Astiko erreka<br />
Astui<strong>mendi</strong><br />
444<br />
Tontorra<br />
Gorrotxategi<br />
BEGOÑA<br />
Bergarate<br />
Paloeta<br />
Ariztigaña<br />
511<br />
Tortotxondoa<br />
Zailko<br />
Iturrizarra<br />
Apaizarri<br />
Astuiberri<br />
Añadierreka<br />
Txatxarro<br />
Igerainerreka<br />
Arriarte<br />
Urdaneta<br />
Munoa<br />
Armuño<br />
Loinaz<br />
Liñaputzuerreka<br />
Arbestaintxiki<br />
Urrezberroeta<br />
LEKU EDER<br />
Kanposantua<br />
Indagaratezar<br />
Maiaga<br />
Lanberriaga<br />
Soraiengo hariztia<br />
San Roman eliza<br />
Astuizarra<br />
AP-1/AP-8<br />
Urrezberoetaerreka<br />
Indagarateberri<br />
Otelarra<br />
Etxeerre Mojaetxe<br />
Altzola<br />
ALTZOL OLAR ARAS AS<br />
Olautaerreka<br />
Gesoerreka<br />
Pagadiberri<br />
Aginbeltza<br />
Arbiun<br />
Arkakusozuloeta<br />
Gaztaindietxeberri<br />
PAGOETA<br />
Lizarreta<br />
Lertxundi<br />
INDATE BERRI<br />
GR - 35.2<br />
PR - Gi 31<br />
PR - Gi 35<br />
Aitzelar<br />
Aizpeltz erreka<br />
Aizpeltz<br />
Urrizti<br />
Gi-3162<br />
Pagadizar<br />
Sorain<br />
Olauta<br />
Parapetogain<br />
Iruerreketa<br />
Igelar<br />
467<br />
Zumarra<br />
Etxeberri<br />
Telleria<br />
Zezenerreka<br />
Aizkibel<br />
AIA<br />
SAGARMANETA<br />
Aizpelarreta<br />
Eskorketa<br />
Ezkurrerreka<br />
Itxuitxa<br />
Ezterain<br />
Zuazola<br />
Sarobeberri<br />
Sarobeberriko<br />
haitzak<br />
Bordaberri<br />
PR - Gi 31<br />
Tranpako langa<br />
Azkarateko malda<br />
Granadaerreka<br />
Amezko<br />
GR - 35.2<br />
PR - Gi 30<br />
Zumardi<br />
Izeta<br />
Lizartxoko gaina<br />
Txortxorrerreka<br />
Ezkurroaltza<br />
Ezkurroa<br />
Lanpardo<br />
Ountzaingoikoa<br />
Telleriborda<br />
Garamanzelaia<br />
465<br />
Ezkurro<strong>mendi</strong><br />
Mendizabal<br />
Basolore<br />
Ariztixulo<br />
PR - Gi 30<br />
PR - Gi 31<br />
Pagotxulo<br />
Arriarte<br />
Azkarate<br />
Txortxorriturri<br />
Zozabarro<br />
Zarautz<br />
Abendaño<br />
udaretegi<br />
Izetaerdi<br />
Otzarreta<br />
GR - 35.2<br />
PR - Gi 31<br />
PR - Gi 35<br />
Kapelu<br />
Oñarreta<br />
Babaiturri<br />
Neberatxiki<br />
PR - Gi 153<br />
Izetaberri<br />
Pagatxolueta<br />
Txarako bizkarra<br />
Vista Alegre<br />
Ountzainbekoa<br />
PR - Gi 30<br />
PR - Gi 31<br />
Argoainberri Argoainaundi<br />
Aldapabarrena<br />
Aranburu<br />
Erreondo<br />
Komunbaso<br />
Menditxo<br />
552<br />
Aitzaundia<br />
Armotxa<br />
Burnigurutze<br />
Aizperreka<br />
Amezketalardi<br />
(Almizuriberri)<br />
Erralla<br />
Soroberrierreka<br />
PR - Gi 31<br />
Arrizurieta<br />
Paskualsoro<br />
Lizarra<br />
Aranburuerreka<br />
Lopetegi<br />
Arrubietagoena<br />
Irupagoeta<br />
Elkarrain<br />
Aizgaintxoeta<br />
Izurola<br />
Errotabarrena<br />
IGERAIN<br />
Zentrala<br />
Zabalegako gaina<br />
Iturtxo<br />
GR - 35.2<br />
PR - Gi 31<br />
Aitzarrun<br />
Almizuribaso<br />
Ametz<strong>mendi</strong><br />
Elutsaundi<br />
682<br />
195<br />
Arrubieta<br />
Urruztumeko<br />
punta<br />
Pagaiturrieta<br />
Granada<br />
Intxortxoko erreka<br />
Ijitonaitza<br />
San Isidro ermita<br />
Illarragorrierreka<br />
Elordi<br />
Meaka<br />
Aketegi<br />
Gorritxoaga<br />
Aitzaundi<br />
AIA<br />
Argoaintxiki<br />
Borda<br />
Pagalutz<br />
Mugaetako<br />
hegia<br />
Tontorraldea<br />
PR - Gi 35<br />
PR - Gi 31<br />
Munaundi<br />
Aitztxorrotx<br />
Zalbide<br />
Antxunarrutegi<br />
Aierdi<br />
Almizurizarra<br />
Erroizpe<br />
Pagoetako<br />
gurutzea<br />
676<br />
Armazuloeta<br />
Behorbarruti<br />
PAGOETA<br />
Sansonarri<br />
Amabirjiñiturri<br />
Elorrimotxa<br />
Liñatzeta<br />
Iturrierrota<br />
Erdoiztaberri<br />
Igartzeta<br />
PR - Gi 31<br />
PR - Gi 34<br />
PR - Gi 31<br />
PR -Gi 35<br />
GR -35.2<br />
Olarte<br />
Kortaburu<br />
Etzaiñerreka<br />
Añolatz<br />
Erroizperreka<br />
Tolaremutegi<br />
AIA<br />
Semerola<br />
Astigarretaundi<br />
Kamio<br />
Inderreka<br />
Santuru<br />
ITULAZABAL<br />
Iturrillun<br />
Azkenportu<br />
PR - Gi 30<br />
PR - Gi 31<br />
PR - Gi 31<br />
PR - Gi 34<br />
Larrazko<br />
Urkutxikieta<br />
Aitzbaso<br />
Sarrola<br />
Bajaelurra<br />
Pagoeta<br />
(Murugil) 714<br />
Pagalandarreta<br />
Salluetaerreka<br />
Benta<br />
Lapurdi<br />
Muriogaritxo<br />
Basaarte<br />
Astigarretatxiki<br />
Aritzbatalde<br />
Aritzederra<br />
Urteta<br />
Kortatxo<br />
Mendibil<br />
Sagarrolaerreka<br />
Txontxor<br />
Tellerialde<br />
Eperraldapa<br />
Mindi<br />
Olarrain<br />
Argialdape<br />
Apaiziturri<br />
Liñaputzu Arkumelarre<br />
Artaunsoro<br />
Barrensoro<br />
Gildegi<br />
Barrensoroko iturria<br />
Sarobetxo<br />
PR -Gi 30<br />
PR -Gi 31<br />
PR -Gi 34<br />
Sagastizabal<br />
iturriotz<br />
Aldapeta<br />
Txalupa<strong>mendi</strong><br />
Miranda<br />
128<br />
ZARAUTZ<br />
PR - Gi 34<br />
Parralda<br />
Olatxogaña<br />
Guardetxea<br />
Artetxoeta<br />
Aizbiribil<br />
Pagasoro<br />
Zugaraitzeta<br />
Etxeta<br />
Etxeberri<br />
Gi-3791<br />
Zelaiondo<br />
Ariziagoikoa<br />
Etxebeste<br />
Goikoetxea<br />
Erribera<br />
Gaztaindizabal<br />
Galartza<br />
Mendiauta<br />
Azkarate<br />
Armaila<br />
Etxeberrigoikoa<br />
Etxeberribekoa<br />
Orgategiko hegia<br />
Bizkargain<br />
Laurgain<br />
Mugarriluzeta<br />
Kortaberri<br />
Frantzeskoa<br />
Josemagurutze<br />
kargaleku<br />
Olarteta<br />
714<br />
Lerabide<br />
Urraga<br />
Etxetxo<br />
Basoberri<br />
Gur<strong>mendi</strong><br />
Basobeltz<br />
Seroretegi<br />
Tolare<br />
Olatxo<br />
Gur<strong>mendi</strong>ko iturria<br />
Orbelaun<br />
Ar<strong>mendi</strong><br />
Santutxoa<br />
Bizkar<br />
Olaa<br />
Isasti<br />
Arrospide<br />
Burnigurutze<br />
Urrieta<br />
Beonarrobiko iturria<br />
Lertxundieta<br />
Ixpilla<br />
Banderagain<br />
Putzueta<br />
Palazio<br />
Ikazkinarteta<br />
Iriondo<br />
Azkorteaitza<br />
Atxuriko gaina<br />
664<br />
Buztinzuri<br />
Bidegurutzeta<br />
Orbelaunerreka<br />
Aitzaldapa<br />
Lukun<br />
Mindiko erreka<br />
Presaberri<br />
Sarobetxiki<br />
Aitza<br />
Kontzolbaso<br />
Landarbidezar<br />
ITUR UR U RARAN<br />
Agorregiko ola<br />
AG AGORREGI G<br />
Erreizta<br />
Donjuansoro Arreta<br />
Elor<strong>mendi</strong><br />
Illarragorri Orendain<br />
Basamotz<br />
Agerrebekoa<br />
PR - Gi 34<br />
GAIKOETXE<br />
ALTZOLA<br />
PR -Gi 35<br />
Beibategi<br />
GR -35.2<br />
PR - Gi 153<br />
Munarain<br />
Kanposantua<br />
PR -Gi 153<br />
PR - Gi 153<br />
GR - 35.1<br />
PR - Gi 153<br />
Lizartxo<br />
SL -Gi 23<br />
Goiburuko borda<br />
Umelarre<br />
Erniotxiki<br />
Mugaratzerreka<br />
Basajaunaitza<br />
Zubiondo<br />
Presatxoerreka<br />
Giltzarriturri<br />
Zatarain<br />
Iñurritza<br />
biotopo babestua<br />
Jesuste<br />
Mojabaso<br />
Giltzurriturriko erreka<br />
Murgil<br />
Altzuru<br />
Iñurritza<br />
Iñurritzaerreka<br />
Agirreberri<br />
Sarobeaundi<br />
Irusta<br />
AGARREGOIKOA<br />
PR - Gi 35<br />
Nagusisagasti<br />
Landarbide<br />
LANDARBIDEZAR 2<br />
Iturrarango<br />
<strong>mendi</strong>a<br />
214<br />
Iturraran<br />
lorategi<br />
botanikoa<br />
Gi-2631<br />
Telleri<br />
Sarobeberri<br />
Nekazabal<br />
Irustagaña<br />
Perratxo<br />
Gorostiola<br />
Aizpitarteberri<br />
Harkaitzalde<br />
Zatarainberri<br />
SL -Gi 22<br />
PR - Gi 35<br />
Jaunsanzsoro<br />
Bidarte<br />
Lakumeaga<br />
Langaberrieta<br />
Arginberri<br />
errota<br />
Zulaika<br />
Altzuruzelai<br />
Presatxo<br />
Elorditxo<br />
Elordiko<br />
errota<br />
Donpedrozuloko erreka<br />
Ar<strong>mendi</strong><br />
Ezkialde<br />
Bekozelaieta<br />
Zinkunegisaletxe<br />
Kiñoia<br />
Bordatxiki<br />
GR - 35.1<br />
PR - Gi 35<br />
Aizpitarte<br />
GR - 35.1<br />
Nekazabalerreka<br />
Talai<strong>mendi</strong><br />
Leizetako<br />
zuloa<br />
Añorbe<br />
Telleri<strong>mendi</strong><br />
Ametzagaña<br />
Azarizuloetaerreka<br />
Manterola<br />
Presa<strong>mendi</strong><br />
Zinkunegi<br />
Zinkunegizuri<br />
Argin<br />
San Martin ermita<br />
Ibarrolagoikoa<br />
Zumarralde<br />
BERAZADIBERRI<br />
Astiberri<br />
Asti<br />
ITURRARAN<br />
Asti<strong>mendi</strong><br />
Azkue<br />
Arginmuño<br />
Agerreburu<br />
Legarrola<br />
Sakoneta<br />
Sasikoa<br />
Trentziogaña<br />
<strong>Aia</strong><br />
Saratsaiturri<br />
Berazadizar<br />
Ibaieta<br />
Altzondo<br />
Bergante<br />
Esate<br />
Sorazu<br />
Sasiko iturria<br />
Ibarrolaerreka<br />
Azarizuloeta<br />
Manterolaerdikoa<br />
ORORTEGI<br />
Legarolaerreka<br />
Aranburu<br />
GR - Gi 121<br />
Ariztizabal<br />
Kaxetalde<br />
Ollarzelaieta<br />
Manterolasaletxe<br />
Azkorte<br />
Arantzasarri<br />
Sarobe<br />
<strong>Aia</strong>ldeburu<br />
Auzokalte Dotorearena<br />
Olaegi<br />
AIA<br />
AZKUE<br />
TXANGILUENEA<br />
Iturzaetaerreka<br />
Iturzaeta<br />
copyright © SUA edizioak<br />
<strong>Aia</strong>ldetxiki<br />
Agerre<br />
Ariz<strong>mendi</strong>berri<br />
Gi-2631<br />
Ibarrolabekoa<br />
AGORREGI<br />
Ariz<strong>mendi</strong><br />
<strong>Aia</strong>lde<br />
Erroteta<br />
Aizkorri<br />
Txindurrieta<br />
Beogaratebekoa<br />
Uztaeta<br />
Uztaetaburu<br />
N-634<br />
Goikoetxe<br />
Uztaetaberri<br />
Mendibeltz<br />
Etxenagusi<br />
Iribar<br />
Usategi<br />
Zudugaraigan<br />
Beogarategoikoa<br />
Manterolaerreka<br />
Kamio<br />
Amezti<br />
Oribarzar<br />
Altxerri<br />
Errotaetxe<br />
Amaskoerrota<br />
Larrazpuru<br />
Arruti<br />
PR - GI 30 Zarautz-Elkano<br />
DENBORA:<br />
DESNIBELA:<br />
DISTANTZIA:<br />
2h<br />
245 m.<br />
7,5 km<br />
PR - GI 31 Pagoeta<br />
DENBORA:<br />
DESNIBELA:<br />
DISTANTZIA:<br />
4h 30min<br />
245 m.<br />
16 km<br />
PR - GI 34 Zarautz-Urteta<br />
DENBORA:<br />
DESNIBELA:<br />
DISTANTZIA:<br />
2h<br />
242 m.<br />
7 km<br />
PR - GI 35 Zarautzeko bira<br />
DENBORA:<br />
DESNIBELA:<br />
DISTANTZIA:<br />
7h<br />
1104 m.<br />
24 km<br />
SL - 22 Agorregiko ibilaldia<br />
DENBORA:<br />
DESNIBELA:<br />
DISTANTZIA:<br />
1h<br />
130 m.<br />
4 km<br />
SL - 23 Faunako ibilaldia<br />
DENBORA:<br />
DESNIBELA:<br />
DISTANTZIA:<br />
2h<br />
195 m.<br />
7 km<br />
Ostaloza<br />
Ibarrene<br />
Illarra<strong>mendi</strong><br />
IBILBIDE SAREA - RED DE SENDEROS<br />
GR - 35.2 <strong>Aia</strong>-Zarautz<br />
DENBORA: 3h 40min<br />
DESNIBELA: 850 m.<br />
DISTANTZIA: 12 km<br />
PR - GI 153 Pagoetako ibilaldia<br />
DENBORA:<br />
DESNIBELA:<br />
DISTANTZIA:<br />
5h 30min<br />
600 m.<br />
20 km<br />
Tor<br />
San Paulo<br />
Ori<br />
San<br />
Iruretaundi
Pagoeta<br />
A pocos kilómetros de la costa, sobre valles de abrupto<br />
relieve y una cota máxima de 704 metros, se encuentra<br />
el Parque Natural de Pagoeta, de 1.335 ha de extensión, la<br />
mayor parte en el término municipal de <strong>Aia</strong>. Declarado<br />
Parque Natural en 1998, sorprende al visitante con joyas<br />
de nuestro patrimonio cultural como Iturraran o Ago-<br />
rregi, un espectacular jardín botánico, bosques autóc-<br />
tonos con ejemplares centenarios y cimas pobladas de<br />
megalitos y neveros. Toda una atalaya natural sobre el<br />
Golfo de Bizkaia.<br />
parke naturala<br />
Kostaldetik hurbil, erliebe zimurtuko ibar sakonak eta<br />
704 metroko gorengo kota dituen Pagoetako Parke<br />
Naturala dago. 1.335 ha. zabal da. Bisitaria harriturik<br />
geldituko da Agorregi edo Iturraran kultur-ondare-<br />
ko bitxiak ikustean, baina baita lorategi botanikoa,<br />
ehunka urteko arbolak dituzten basoak eta megalitoz<br />
eta elurzuloz zedarrituriko tontorrak mirestean ere.<br />
Bizkaiko Golkoaren gaineko talaia bikaina, bai horixe.<br />
Parketxe de Iturraran<br />
Un caserío con jardín botánico<br />
En el barrio de Laurgain, un espectacular caserío que hunde sus raíces en<br />
la Edad Media acoge el Parketxe del Parque Natural de Pagoeta. Recientemente<br />
rehabilitado, su fachada superior, cubierta con tablas de roble, da<br />
paso a un interior en el que nos espera el centro de acogida e interpretación<br />
del parque, dotado con una maqueta de Pagoeta, modernos soportes<br />
interactivos y una exposición de carácter etnográfi co sobre las antiguas<br />
formas de vida ligadas con el caserío.<br />
Una de las principales atracciones del Parketxe es su jardín botánico, que<br />
en la actualidad ocupa 25 hectáreas, de las que 15 están cubiertas por bosque<br />
autóctono. Cada primavera es escenario de una feria de plantas de<br />
colección. Iturraran también cuenta con un colmenar al que se suelen organizar<br />
visitas didácticas.<br />
☎ 943 83 53 89<br />
www.gipuzkoa<strong><strong>mendi</strong>z</strong><strong>mendi</strong>.net<br />
www.aiapagoeta.com<br />
Iturrarango Parketxea<br />
Baserria, lorategi botanikoduna<br />
<strong>Aia</strong>ko Laurgain auzoan, Erdi Aroan sortu zen baserri ikusgarri bat Pagoetako<br />
Parke Naturalaren Parketxearen egoitza da. Orain dela gutxi<br />
zaharberriturik, haritzezko oholez estalitako aurrealde ederra barrualdean<br />
zain daukagun interpretazio zentroaren sarbidea da. Pagoetako<br />
maketak, euskarri inter-aktiboek eta baserriari lotutako bizimoduen<br />
gaineko erakusketa etnografi koak osatzen dute.<br />
Parketxeko harribitxietako bat bere lorategi botanikoa da. Gaur egun<br />
25 hektarea zabal da, haietatik 15 bertako basoz estatirik. Udaberrian<br />
landare berezien azoka egiten dute lorategian. Gainera, erlauntza ere<br />
badago, bisitaldi didaktikoak egiteko egokitua.<br />
☎ 943 83 53 89<br />
www.gipuzkoa<strong><strong>mendi</strong>z</strong><strong>mendi</strong>.net<br />
www.aiapagoeta.com<br />
Pagoetako Parke Naturalera hiru<br />
errepidetik iritsi daiteke. ZARAUTZ,<br />
AIZARNAZABAL ETA AIAtik eramango<br />
gaituzte babesturiko eremura.<br />
1 Sarbide nagusia Gi-2631 errepidetik<br />
egiten da, N-634ko desbideraketa<br />
batean sortzen da, ZU-<br />
DUGARAIN (Orioko gaina). Errepide<br />
horrek N-634 Zizurkilekin lotzen du<br />
eta aukera bi ematen ditu parkera<br />
iristeko. Izan ere, babesturiko eremuan<br />
sartu, LAURGAIN AUZORA<br />
heldu eta bertan ekialderantz egiten<br />
du, <strong>Aia</strong>ko herrigunera heldu arte,<br />
parketik kanpo. Horrela, beraz, hala<br />
Orioko gainetik nola <strong>Aia</strong>tik, errepide<br />
horretatik eroso eta erraz sar<br />
gaitezke Parke Naturalera.<br />
2 ZARAUTZETIK, GI-3162k bost<br />
kilometro behar ditu Urdaneta auzoa<br />
(<strong>Aia</strong>) dagoen gainera heltzeko.<br />
Bertatik, hormigoizko bide batetik<br />
ALTZOLARA iritsi daiteke. Base-<br />
rri auzo eder hori Altzolaras ibar meharreko<br />
magalean dago, Pagoetako<br />
Parke Naturalaren baitan.<br />
3 Azkenik, AIZARNAZABALdik asfaltuzko<br />
bide estu batek Altzolaras<br />
edo Granada errekari segitzen dio,<br />
lehenengo BEKOLARAINO (Par-<br />
ke Naturalaren barruan) eta gero<br />
ERREZABALERAINO. Bertan seinale<br />
batek argi uzten du aurrerantzean<br />
ezin dela ibilgailurik erabili. Bertatik,<br />
berriz ere Parkearen baitan, oinez<br />
eta errekari jarraika, Sorginetxe izeneko<br />
bordaraino joan daiteke.<br />
Parkea, LAU<br />
URRATSETAN<br />
ALTZOLARAS, ibar lasaia. Parke Naturaleko hegoalde-<br />
ko alderdian, Altzolaras ibar estua, mazelaren erditik Altzola herri<br />
ederrak zaindua, bake eta lasaitasun eremua dugu. Urola ibaiaren er-<br />
tzetik Bekolara iritsiko gara, antzina itzal handiko burdinola, gaur egun<br />
aurri harroak denborari aurre eginez, eta bidean gora joan ahala, beti<br />
ere Granada edo Altzolaras errekari segika, harana gero eta meharrago,<br />
gero eta ospelago egingo da. Bidearen alboetan historiaurrean gordeleku<br />
izandako haitzuloak, Amaldakoak kasu, eta bertako basoz estalitako<br />
sakanak tartekatzen dira.<br />
AGORREGI, bidaia burdinolen herrira. Fauna eta lan-<br />
daredia joriaz gain, Pagoetak badu kultur ondare oparoa, zeinaren<br />
erdian nabarmentzen baita Agorregiko multzo hidrauliko zaharberritua.<br />
Osagai bi ditu: ola,<br />
XVIII. mendean berriz-<br />
Errekastoak dira Pagoetatik<br />
tatu zuten bezalaxe<br />
behera amiltzen diren ur-lats<br />
jarrita, eta ondoko<br />
guztiak. Itsasertza hurbil<br />
dago eta benetako ibairik<br />
errota. Bisitariak<br />
gorpuzteko betarik ez<br />
ikusgai dauzka mul-<br />
da. Hala ere, antzina<br />
ur turrusta apal horiek<br />
tzoko eraikinak eta<br />
hamaika burdinola eta<br />
bertako makinaria eta,<br />
errota eragin zituzten.<br />
PARKEAREN GIDA<br />
Sarbideak Ordutegiak<br />
Pagoetako PARKETXEA Itu-<br />
rraranen dago, Laurgain auzoan (<strong>Aia</strong>).<br />
Bere baitan baserriko bizimoduen<br />
gaineko erakusketa erakargarria biltzen<br />
du. Bisitariari Parke Naturalari<br />
buruzko informazioa eskaintzen dio,<br />
baita eskura dituen aukeren gainean<br />
ere (bisitaldi gidatuak, aktibitateak…).<br />
Ordutegiak:<br />
URRITIK EKAINERA:<br />
Larunbat, igande eta jaiegunetan:<br />
10:00-14:00.<br />
ASTE BARRUAN eskola eta bestelako<br />
multzoentzat besterik ez da zabaltzen.<br />
UZTAILA, ABUZTUA, IRAILA:<br />
asteartetik ostiralera, 10:00-14:00 /<br />
16:30-18:30.<br />
Larunbat, igande eta jaiegunetan:<br />
10:00-14:00.<br />
AGORREGIko multzo hidraulikoa,<br />
XVIII. mendeko burdinolaz eta<br />
errotaz osaturik, Iturrarandik hurbil<br />
dago, oinez hamar minutu, eta bisita<br />
egiteko egokiturik dago. Urte osoa<br />
egoten da zabalik. Sarrera doakoa da<br />
eta goizeko 11:30eko bisitaldi gidatuan<br />
makinaria martxan jartzen dute.<br />
Ordutegia:<br />
URRITIK EKAINERA: Igande eta jaiegunetan:<br />
10:00-14:00.<br />
UZTAILA ETA IRAILA: Ostiral, larunbat,<br />
igande eta jaiegunetan: 10:00-14:00.<br />
ABUZTUA: Egunero, astelehenetan<br />
izan ezik, 10:00-14:00.<br />
Parke Naturalaren barruan SARROLA<br />
ETXALDEA dago, oreinak, betizuak<br />
edo pottokak bizi diren lekua, baita<br />
SAGASTIZABAL BASERRIko naturaeskola<br />
ere.<br />
batez ere, ura baliatzeko sistema berritzailea, euriteen menpekotasuna<br />
gutxitzeko gauza. Mailuak, gabiak, ardatzak eta arragoak ere jardun be-<br />
tean ikusiko ditu duela hirurehun urteko olagizonek egiten zuten bezala.<br />
Kanpo aldetik osteratxo bat eginez gero, inguruko erreketako ubide sarea<br />
aurkituko dugu.<br />
PAGOETA, tontor bete natura. Parke Naturaleko goial-<br />
dean, Urruztume eta Pagoeta gailurren inguruan, pagadiak dira nagusi,<br />
Pagasoron hasi eta Elutsaundiko baso ederreraino -150 urteko<br />
aleak ditu, 30 metro altu-, han eta hemen haginak –ehunka urtekoak<br />
haiek ere, Behorbarrutikoa kasu- eta gorostiak tartekatzen direla. Inguru<br />
egokia da orkatz, basurde, erbi eta hegazti harraparientzat. Euskal Herriko<br />
animali etxekotuak ere ez dira falta, betizuak eta pottokak esate baterako.<br />
Tontor lerroan, monumentu megalitikoek eta elurzuloek gogora<br />
ekartzen digute azken milurtekoetan gizakia ere paisaia horretako par-<br />
taide eragingarria dela. Eta, han urrutian, Bizkaiko Golkoa, itsasoa bere<br />
ederrean.<br />
ITURRARAN, harribitxi botanikoa. Iturraran Parke Na-<br />
turalaren bihotza bilakatu da, intrepretazio zentro gisa egokitutako<br />
antzinako baserriaz eta inguratzen duen etxalde zabalaz bisitaria<br />
miretsita utziko duen sarbidea. Etxe ondoko lorategi botaniko ikusgarriak<br />
bost kontinenteetatik ekarritako milaka zuhaitz, landare eta lore<br />
biltzen ditu. Benetako gozatua zentzumenentzat. Iturraranek erlauntza<br />
ere badauka, helburu didaktikoekin, eta xede berdina dute Parke Naturaleko<br />
beste instalazio batzuek, Sagastizabal baserrian atonduriko naturaeskola<br />
esate baterako.<br />
Landa<br />
Turismoa Museoak<br />
Aterpetxeak<br />
Pagoetatik hurbil, aterpetxe bi daude,<br />
Txurruka (Orio) eta Igerain (Zarautz).<br />
ORIOkoa Oribarzarreko hondartzaren<br />
ondoan aurkituko dugu eta<br />
112 lagunentzako tokia, jantokia eta<br />
kirol instalazioak ditu. Harremanetarako:<br />
☎ 943 83 08 87. Bere aldetik,<br />
IGERAINek 136 laguntzeko lekua<br />
dauka, (eta 34 gehiago Etxe Txikia<br />
eraikinean). Jantokia eta aisialdirako<br />
eremuak ere baditu. Aterpetxe bien<br />
gaineko informazio gehiago:<br />
https://ssl4.gipuzkoa.net/albergues/<br />
index.asp<br />
Landa-etxeak:<br />
AIA: Indate Berri ☎ 943 133 058, Landarbide<br />
Zahar ☎ 943 831 095, Leku<br />
Eder ☎ 943 132 373, Begoña ☎ 943 831<br />
829, Sagarmaneta ☎ 943 133 094 eta<br />
Txangiluenea ☎ 606 102 423, Orortegi<br />
☎ 943 830 804.<br />
AIZARNAZABAL: Sarasola-Zahar ☎<br />
943 147 774.<br />
ZARAUTZ: Berazadi Berri ☎ 943 833<br />
494, Gaikoetxe ☎ 943 132 900, Itulazabal<br />
☎ 943 133 053 eta Agerre<br />
Goikoa ☎ 943 833 248.<br />
Kanpinak:<br />
Pagoetako Parke Naturalaren inguruan<br />
lau kanpin daude:<br />
Gran Camping (Zarautz, N-634 km<br />
17, Talai<strong>mendi</strong> <strong>mendi</strong>a, ☎ 943 931 238),<br />
Talai Mendi (Zarautz, N-634, km 17,5,<br />
Talai<strong>mendi</strong> <strong>mendi</strong>a, ☎ 943 830 042),<br />
Zingira (<strong>Aia</strong>, Ubegun auzoa, ☎ 943<br />
132 079) eta Orioko Ondartza (Orio,<br />
N-634, km 13, ☎ 943 834 801).<br />
Museoak:<br />
EKAINBERRI: Ekaingo kobazuloaren<br />
eta bertako labar-pinturen erreprodukzioa.<br />
Informazio bulegoa:<br />
Portale kalea 9, Zestoa. ☎ 943 868 811<br />
www.ekainberri.com<br />
ZARAUZKO ARTE ETA HISTORIA MU-<br />
SEOA. Elizaurre 1, Zarautz. ☎ 943 835 281<br />
www.menosca.com<br />
PHOTOMUSEUM. Argazki museoa.<br />
San Ignacio, 11 Zarautz. ☎ 943 130 906<br />
www.photomuseum.es/<br />
Done Jakue bideko INTERPRETAZIO<br />
ZENTROA. Kale Nagusia 17. Orio. ☎<br />
943 830 904<br />
Garraio publikoa:<br />
LANDABUS: Garraio publiko honek<br />
autobusez lotzen ditu <strong>Aia</strong> �� Orio ��<br />
Zarautz herriak. ☎ 943 240 114. Tf 2:<br />
SMS: 5820<br />
www.landabus.com<br />
Pagoeta interneten:<br />
www.gipuzkoa<strong><strong>mendi</strong>z</strong><strong>mendi</strong>.net<br />
ALTZOLARAS, el valle tranquilo. En el fl anco sur del Parque<br />
Natural, el estrecho valle de Altzolaras, vigilado desde media ladera por<br />
el bello enclave de Altzola, constituye un auténtico oásis de calma y<br />
sosiego. Desde la orilla del río Urola se accede por Bekola, antaño orgullosa<br />
ferrería cuyos restos aún desafían el paso del tiempo, y a medida que<br />
remontamos, siempre a la vera del arroyo Altzolaras o Granada-erreka, el<br />
valle se hace más angosto y umbrío. Jalonan el camino cuevas prehistóricas<br />
como las de Amalda y barrancos tapizados por bosques autóctonos.<br />
AGORREGI, viaje al país de las ferrerías. Además de<br />
su variada fauna y fl ora, Pagoeta cuenta con un rico patrimonio cultural<br />
en el que destaca el recuperado complejo hidráulico de Agorregi,<br />
compuesto por la ferrería, tal y como fue reformada en el siglo XVIII, y el<br />
molino adyacente. El visitante podrá recorrer las instalaciones, que destacan<br />
principalmente por el ingenioso aprovechamiento del agua, evitando en lo<br />
posible la dependencia de las lluvias. También podrá ver en funcionamiento<br />
mazos, fuelles y fraguas, como un ferrón de hace trescientos años. Y si decide<br />
recorrer los alrededores, se encontrará con los canales que transportan el<br />
agua de los arroyos de la zona.<br />
PAGOETA, una cumbre plena de naturaleza. En la zona<br />
alta del Parque Natural, en torno a las cumbres de Urruztume y Pagoeta,<br />
los hayedos se suceden desde Pagasoro hasta el hermoso bosque de<br />
Elutsaundi –con ejemplares de más de 150 años y 30 metros de altura-, salpicados<br />
aquí y allá por tejos también centenarios, como el de Behorbarrutia,<br />
GUÍA DEL PARQUE<br />
Accesos Horarios<br />
Tres son los accesos rodados al Parque<br />
Natural. Nos acercan desde ZA-<br />
RAUTZ, AIA Y AIZARNAZABAL.<br />
1 La principal entrada al parque<br />
es la GI-2631, que nace en un desvío<br />
de la N-634 entre Zarautz y<br />
Orio, en el ALTO DE ZUDUGARAI<br />
(alto de Orio). Esta carretera, que<br />
enlaza con Zizurkil, ofrece dos opciones<br />
de llegar al parque, dado<br />
que se adentra en él, alcanza<br />
el BARRIO DE LAURGAIN (<strong>Aia</strong>) y gira<br />
para llegar hasta <strong>Aia</strong>, fuera ya del<br />
espacio protegido. De esta manera,<br />
tanto desde el alto de Orio como<br />
desde el centro de <strong>Aia</strong>, permite un<br />
acceso cómodo al Parque Natural.<br />
2 Desde ZARAUTZ, la GI-3162<br />
necesita cinco kilómetros para<br />
llegar al barrio de Urdaneta (<strong>Aia</strong>),<br />
situado en un alto. Desde allí, una<br />
pista hormigonada nos llevará<br />
hasta ALTZOLA, barriada<br />
de caseríos situada a media la-<br />
dera en el valle de Altzolaras.<br />
3 Finalmente, desde AIZARNA-<br />
ZABAL, un estrecho camino asfaltado<br />
sigue el curso del arroyo Altzolaras<br />
o Granada alcanzando primero<br />
la zona de BEKOLA y, fi nalizan-<br />
do en el paraje de ERREZABAL. Desde<br />
allí andando podemos acceder<br />
siguiendo el arroyo hasta la borda<br />
Sorginetxe.<br />
El parque en<br />
CUATRO PASOS<br />
El PARKETXE de Pagoeta está<br />
ubicado en Iturraran, en el barrio<br />
de Laurgain (<strong>Aia</strong>). Cuenta con una<br />
interesante exposición sobre la vida<br />
en el caserío. Ofrece al visitante información<br />
sobre el parque (visitas<br />
guiadas, actividades…).<br />
Horarios:<br />
DE OCTUBRE A JUNIO:<br />
Sábados, domingos y festivos:<br />
10:00-14:00.<br />
ENTRE SEMANA abierto exclusivamente<br />
para escuelas y colectivos.<br />
JULIO, AGOSTO Y SEPTIEMBRE:<br />
Martes-viernes: 10:00-14:00 /<br />
16:30-18:30.<br />
Sábados, domingos y festivos:<br />
10:00-14:00.<br />
El complejo de AGORREGI, com-<br />
puesto por una ferrería y un molino<br />
del siglo XVIII, se halla a diez minutos<br />
de Iturraran. Permanece abierto<br />
todo el año. De acceso gratuito, incluye<br />
la puesta en marcha de la maquinaria<br />
en las visitas de las 11:30.<br />
Horarios:<br />
DE OCTUBRE A JUNIO:<br />
Domingos y festivos: 10:00-14:00.<br />
JULIO Y SETIEMBRE:<br />
Viernes, sábados, domingos y festivos:<br />
10:00-14:00.<br />
AGOSTO:<br />
Todos los días excepto lunes, 10:00-<br />
14:00.<br />
También dentro del Parque Natural<br />
de Pagoeta se sitúan la FINCA DE SA-<br />
RROLA, donde viven corzos, betizus o<br />
pottokas, y el AULA DE NATURALEZA<br />
ubicada en el caserío Sagastizabal.<br />
y por acebos. Es un entorno propicio para que las poblaciones de corzos,<br />
jabalíes, liebres y aves rapaces prosperen. Tampoco faltan especies domésticas<br />
autóctonas como betizuak y pottokak. En el cordal los monumentos<br />
megalíticos y las antiguas neveras nos recuerdan que el ser humano también<br />
forma parte de este paisaje desde hace miles de años. Y, al fondo, el Golfo de<br />
Bizkaia, el mar en todo su esplendor.<br />
ITURRARAN, la joya botánica. Iturraran se ha confi gurado<br />
como el corazón del Parque Natural, la puerta de entrada que sorprende<br />
al visitante con su antiquísimo caserío acondicionado como centro de<br />
interpretación y la extensa fi nca que le rodea, en la que encontraremos un<br />
espectacular jardín botánico con miles de árboles, plantas y fl ores procedentes<br />
de los cinco continentes. Un verdadero placer para los sentidos. Iturraran<br />
también cuenta con un colmenar destinado a fi nes didácticos, los mismos<br />
que persiguen otras instalaciones del Parque Natural como la escuela de la<br />
naturaleza acondicionada en el caserío Sagastizabal.<br />
El patrimonio arquitectónico<br />
que podemos encontrar<br />
dentro de los límites del<br />
Parque Natural de Pagoeta<br />
es sorprendentemente rico.<br />
Ferrerías como Agorregi<br />
y Bekola, molinos como<br />
Argin Berri y Elordi, casas<br />
y caseríos como los del<br />
barrio de Laurgain, neveros<br />
y caleros,... En la imagen,<br />
fachada de tablas de madera<br />
del Parketxe de Iturraran.<br />
Turismo<br />
Rural Museos<br />
En las inmediaciones de Pagoeta se<br />
encuentran los albergues de Txurruka<br />
(Orio) e Igerain (Zarautz). El<br />
de ORIO se levanta junto a la playa<br />
de Oribarzar, cuenta con 112 plazas,<br />
comedor y diversas instalaciones<br />
deportivas. Contacto: ☎ 943 83 08<br />
87. Por su parte, IGERAIN ofrece<br />
136 plazas, más las 34 del edifi cio<br />
anexo Etxe Txikia. También cuenta<br />
con comedor y diversas áreas de<br />
esparcimiento. Más información<br />
sobre ambos en: https://ssl4.gipuzkoa.net/albergues/index.asp<br />
Turismo rural:<br />
AIA: Indate Berri ☎ 943 133 058,<br />
Landarbide Zahar ☎ 943 831 095,<br />
Leku Eder ☎ 943132 373, Begoña ☎<br />
943 831 829, Sagarmaneta ☎ 943 133<br />
094 y Txangiluenea ☎ 606 102 423,<br />
Orortegi ☎ 943 830 804.<br />
AIZARNAZABAL: Sarasola-Zahar ☎<br />
943 147 774.<br />
ZARAUTZ: Berazadi Berri ☎ 943 833<br />
494, Gaikoetxe ☎ 943 132 900, Itulazabal<br />
☎ 943 133 053 y Agerre Goikoa<br />
☎ 943 833 248.<br />
Campings:<br />
En los alrededores del Parque Natural<br />
de Pagoeta existen los campings<br />
Gran Camping (Zarautz, N-634 km<br />
17, Talai<strong>mendi</strong> <strong>mendi</strong>a, ☎ 943 931 238),<br />
Talai Mendi (Zarautz, N-634, km 17,5,<br />
Talai<strong>mendi</strong> <strong>mendi</strong>a, ☎ 943 830 042),<br />
Zingira (<strong>Aia</strong>, Ubegun auzoa, ☎ 943<br />
132 079) y Orioko Ondartza (Orio,<br />
N-634, km 13, ☎ 943 834 801).<br />
Museos:<br />
EKAINBERRI: Reproducción de las<br />
cuevas de Ekain y sus pinturas rupestres.<br />
Ofi cina de información:<br />
Portale kalea 9, Zestoa. ☎ 943 868 811<br />
www.ekainberri.com<br />
ZARAUZKO ARTE ETA HISTORIA<br />
MUSEOA. Elizaurre 1, Zarautz. ☎ 943<br />
835 281<br />
www.menosca.com<br />
PHOTOMUSEUM. Museo fotográfi -<br />
co. San Ignacio, 11 Zarautz. ☎ 943 130<br />
906 www.photomuseum.es/<br />
CENTRO DE INTERPRETACIÓN del<br />
camino de Santiago. Kale Nagusia 17.<br />
Orio. ☎ 943 830 904<br />
Transporte público:<br />
LANDABUS: Línea de transporte<br />
público (autobus) que comunica el<br />
triángulo <strong>Aia</strong> ��Orio ��Zarautz.<br />
☎ 943 240 114. Tf 2: SMS: 5820<br />
www.landabus.com<br />
Pagoeta en internet:<br />
www.gipuzkoa<strong><strong>mendi</strong>z</strong><strong>mendi</strong>.net<br />
NATURALA<br />
Eskala 1:15.000<br />
kutxa<br />
MAPA ETA IBILBIDEA<br />
MAPA Y RECORRIDO<br />
Pagoeta PARKE